Lohmann LSL Klasik sayfalar
Transkript
Lohmann LSL Klasik sayfalar
IÇINDEKILER Performans Tablosu 2 Üretim Hedefleri 3 Genel Tavsiyeler 6 Besleme (Genel) 7 Vücut Aðýrlýðý, Yem ve Su Tüketimi 8 Besleme (Büyütme Dönemi) 9 Vücut Aðýrlýðý Grafiði 10 Besleme (Yumurtlama Dönemi) 11 Hijyen 15 Iþýk Programý 16 Dezenfeksiyon 19 Aþýlama 21 Ana Kurallar, 0-4. Haftalar arasý 24 Ana Kurallar, 5-16. Haftalar arasý 31 Ana Kurallar, 17-28. Haftalar arasý 34 Ana Kurallar, 28. Haftadan sonra 37 Randýman ve Yumurta Aðýrlýðý Grafiði 39 Vücut Aðýrlýðý 40 P PERFORMANS LOHMANN LSL - KLASÝK Yumurta Üretimi % 50 Randýman Yaþý 140-150 Gün Pik Randýman 94-96 % H.H. Yumurta Adedi 80 Haftalýk Dönemde 90 Haftalýk Dönemde 364,3 411,3 H.H. Yumurta Kütlesi 80 Haftalýk Dönemde 90 Haftalýk Dönemde 22,980 kg 26,110 kg Ortalama Yumurta Aðýrlýðý 30. Hafta 39. Hafta 64. Hafta 90. Hafta Yumurta Karakteri Yem Tüketimi Vücut Aðýrlýðý Yaþayabilirlik 60,0 gr. 63,0 gr. 66,0 gr. 66,6 gr. Parlak Beyaz Kabuk Rengi Kabuk Dayanýmý >40 Newton 1-20 Hafta Arasý Üretim Dönemi 7,0 - 7,5 kg 105-115 gr. Yem Dönüþümü 2.0-2.1 20. Haftada Üretim Sonunda 1.3 - 1.4kg 1.7 - 1.9 kg Büyütme Dönemi Yumurtlama Dönemi 97-98 % 93-95 % 2 U ÜRETÝM HEDEFLERÝ LOHMANN LSL - KLASÝK Yaþ (Hafta) H.H. Yumarta Adedi Toplam Randýman (%) H.H H.D 19 0.7 10.0 10.0 44.0 4.4 0.00 20 3.5 40.0 40.0 48.0 19.2 0.13 21 7.7 60.0 60.0 51.0 30.6 0.35 22 13.0 75.0 75.1 53.0 39.8 0.63 23 18.9 85.0 85.2 54.5 46.4 0.95 24 25.2 90.0 90.4 55.8 50.4 1.30 25 31.6 92.0 92.5 56.8 52.5 1.67 26 38.2 93.0 93.6 57.6 53.8 2.04 27 44.7 93.5 94.1 58.3 54.9 2.42 28 51.3 93.7 94.4 59.0 55.7 2.81 29 57.8 93.9 94.7 59.5 56.4 3.20 30 64.4 94.0 94.9 60.0 57.0 3.60 31 71.0 94.0 95.0 60.5 57.5 3.99 32 77.6 94.0 95.1 61.0 58.1 4.40 33 84.1 94.0 95.2 61.4 58.5 4.80 34 90.7 93.9 95.2 61.8 58.9 5.21 35 97.3 93.8 95.2 62.1 59.1 5.61 36 103.8 93.7 95.2 62.3 59.4 6.02 37 110.4 93.5 95.1 62.5 59.5 6.43 38 116.9 93.3 95.0 62.8 59.7 6.84 39 123.4 93.1 94.9 63.0 59.8 7.25 40 129.9 92.9 94.8 63.2 59.9 7.66 41 136.4 92.6 94.6 63.3 59.9 8.08 42 142.9 92.3 94.4 63.5 59.9 8.49 3 Yumurta Aðýrlýk (gr) Yumurta Kütlesi Deðeri g/H.D. Kg/H.H. Haftalýk Toplam U ÜRETÝM HEDEFLERÝ LOHMANN LSL - KLASÝK Yaþ (Hafta) H.H. Yumarta Adedi Toplam Randýman (%) H.H H.D 43 149.3 92.0 94.2 63.6 59.9 8.90 44 155.7 91.7 94.0 63.8 59.9 9.30 45 162.1 91.4 93.8 63.9 59.9 9.71 46 168.5 91.1 93.5 64.1 59.9 10.12 47 174.9 90.7 93.2 64.2 59.9 10.53 48 181.2 90.3 92.9 64.3 59.8 10.94 49 187.5 89.9 92.6 64.5 59.7 11.34 50 193.7 89.5 92.3 64.6 59.6 11.75 51 200.0 89.1 92.0 64.7 59.5 12.15 52 206.2 88.7 91.6 64.8 59.4 12.55 53 212.4 88.3 91.3 65.0 59.3 12.96 54 218.5 87.8 90.9 65.1 59.1 13.36 55 224.6 87.4 90.5 65.2 59.0 13.75 56 230.7 86.9 90.2 65.3 58.8 14.15 57 236.8 86.4 89.7 65.4 58.7 14.55 58 242.8 85.9 89.3 65.5 58.5 14.94 59 248.8 85.4 88.9 65.6 58.3 15.33 60 254.7 84.9 88.4 65.7 58.0 15.72 61 260.6 84.3 87.9 65.7 57.8 16.11 62 266.5 83.8 87.4 65.8 57.5 16.50 63 272.3 83.2 86.9 65.9 57.3 16.88 64 278.1 82.6 86.4 66.0 57.0 17.26 65 283.8 82.0 85.8 66.0 56.7 17.64 66 289.5 81.4 85.3 66.1 56.4 18.02 4 Yumurta Aðýrlýk (gr) Yumurta Kütlesi Deðeri g/H.D. Kg/H.H. Haftalýk Toplam U ÜRETÝM HEDEFLERÝ LOHMANN LSL - KLASÝK Yaþ (Hafta) H.H. Yumarta Adedi Toplam Randýman (%) H.H H.D 67 295.2 80.7 84.7 66.2 56.0 18.39 68 300.8 80.1 84.1 66.2 55.7 18.76 69 306.3 79.4 83.5 66.3 55.3 19.13 70 311.8 78.8 82.9 66.3 55.0 19.50 71 317.3 78.1 82.3 66.4 54.6 19.86 72 322.7 77.5 81.7 66.4 54.2 20.22 73 328.1 76.8 81.1 66.4 53.8 20.58 74 333.4 76.1 80.4 66.4 53.4 20.93 75 338.7 75.4 79.7 66.5 53.0 21.28 76 343.9 74.6 79.0 66.5 52.5 21.63 77 349.1 73.9 78.3 66.5 52.1 21.97 78 354.2 73.1 77.6 66.5 51.6 22.31 79 359.3 72.4 76.9 66.5 51.1 22.65 80 364.3 71.6 76.2 66.5 50.7 22.98 81 369.3 70.9 75.5 66.5 50.2 23.31 82 374.2 70.1 74.7 66.5 49.7 23.64 83 379.0 69.3 73.9 66.6 49.2 23.96 84 383.8 68.5 73.1 66.6 48.7 24.28 85 388.5 67.7 72.4 66.6 48.2 24.60 86 393.2 66.8 71.5 66.6 47.6 24.91 87 397.8 66.0 70.7 66.6 47.1 25.21 88 402.4 65.1 69.9 66.6 46.5 25.52 89 406.9 64.3 69.0 66.6 46.0 25.82 90 411.3 63.4 68.2 66.6 45.4 26.11 5 Yumurta Aðýrlýk (gr) Yumurta Kütlesi Deðeri g/H.D. Kg/H.H. Haftalýk Toplam G GENEL TAVSÝYELER Günlük Kontroller Yumurta Kalitesi Hayvanlarýn hergün en az bir kere: Gayet kaliteli yumurta üreten tavuklarýmýzýn kalitesinin devamý için: Saðlýk durumlarý Kümes ýsýsý Havalandýrma durumu Yem ve su durumu Iþýk durumu Ölüm miktarý kontrol edilmelidir. Yumurtalarýn her gün kümesten depoya alýnmasý Yumurtalarýn 5 - 100C ile % 80 - 85 rutubette depolanmasý gerekir. Yem ve su tüketimleri ile altlýk durumu mutlaka kaydedilmelidir. Unutmayýnýz ki herhangi bir problem anýnda yeterli kayýtlar tutulmadýðý taktirde uzmanlarýn problemin sebebini anlamasý ve sizlere gerekli tavsiyelerde bulunmasý zorlaþacaktýr. Su Ýçeriði Yüksek ýsý ve düþük rutubette depolanan yumurtalarda çok hýzlý bir aðýrlýk kaybýyla birlikte yumurtanýn beyazýnýn kalitesinde büyük bir bozulma görülür. Yem Ýçeriði Ýyi bir randýman için temiz ve kaliteli bir su en azýndan iyi bir yem kadar önemlidir. Bu yüzden suyun mineral tuz ve bakteri yönünden temiz olmasý gerekir. Yüksek oranda tuz kabuk kalitesini olumsuz yönde etkiler. Zararlý mineral ve bakteriler hayvanlarýn saðlýklarýný olumsuz yönde etkiler. Genel olarak yem tüketimi ile su tüketimi arasýndaki oran 1,8-2,1 arasýnda olmalýdýr. Hayvanlara verilecek suyun kalitesi, içme suyu kalitesinde olmalýdýr. Hayvanlara verilecek suyun optimum ýsýsý 20OC olmalýdýr. 6 Yemlerde kitapçýðýmýzda belirtilen besleyici deðerlerin yanýnda yemlerin mantar, küf ve aflatoksinlerden ari olmasýna büyük özen gösterilmelidir. Alýnan yemler her zaman iyi þartlarda ve maksimum yazýn 5 gün, kýþýn 10 günden fazla depolanmamalýdýr. Yemlerin rutubet oraný hiçbir zaman %12’yi geçmemelidir. B BESLEME Genel Besleme ve Yumurta Aðýrlýðý Hayvanlarýn kitapçýðýmýzda gösterilen performanslarý verebilmesi için önerilen kalitede besleyici deðerlere sahip yemlerin kullanýlmasý þarttýr. Yumurta aðýrlýklarý belirli limitler içinde özellik gösteren rasyonlar uygulanmak kaydýyla ayarlanabilir. Yem Tüketimi Yem tüketimini etkileyen faktörler: Vücut aðýrlýðý Randýman Kümes ýsýsý Düþük ýsýlar yem tüketimini arttýrýrlar. Tüy durumu Kötü bakým veya yetersiz beslenmeden dolayý kötü tüye sahip hayvanlar daha çok yem yerler. Yem iriliði Ýri öðütülmüþ yemler daha çok, ince öðütülmüþ yemler daha az tüketilir. Yemin enerji miktarý Yüksek enerjili yemler daha az tüketilir. Yemdeki dengesizlikler Yemin içinde besleyici deðerlerden herhangi birisi noksan olduðu taktirde hayvanlar yem tüketimini arttýrarak bu noksaný telafi ederler. 7 Büyütme döneminde, hayvanlar yumurtaya girerken vücut aðýrlýklarýnýn yüksek olacak þekilde yemlenmesi sonucunda yumurta döneminin tümü boyunca iri yumurta alýnabilir. Rasyon yapýsý, ham protein, methionin ve linoleik asit yumurtayý irileþtirir. Yemleme tekniði Yemin yapýsý Yemleme zamaný Yemliklerdeki yem seviyesi Kontrollü yemleme Yem veriþ sýklýðý Hayvanlarýn yem yemesini teþvik ederek yumurta aðýrlýðý arttýrabilir ve yem yemesi kontrol edilerek yumurta aðýrlýðý azaltýlabilir. Ýsteklerinize uyan yem rasyonlarýný temin etmek istediðiniz taktirde HASTAVUK UZMANLARI ile irtibat kurabilirsiniz. V VÜCUT AÐIRLIÐI YEM VE SU TÜKETÝMÝ LOHMANN LSL - KLASÝK Yaþ Hafta Vücut Aðýrlýðý (gram) ortalama minumum maksimum CÝVCÝV YEMÝ 2800 Kcal Protein: 18.5 - 19.0 1 75 72 78 2 125 120 130 187 180 194 3 257 247 267 4 337 324 350 5 429 412 446 6 529 509 550 7 624 599 649 8 BÜYÜTME YEMÝ 2750 Kcal Protein: 14.5 - 15.0 9 719 690 748 10 809 777 841 11 887 852 922 12 957 919 995 13 1017 976 1058 14 1072 1029 1115 15 1122 1077 1167 16 1167 1120 1214 YUMURTA BAÞLANGIÇ YEMÝ 2750 Kcal Protein: 17.5 - 18.0 17 1214 1166 1262 18 1264 1213 1315 19 1322 1269 1375 TAVUK YEMÝ 2800 Kcal 20 1386 Protein: 18.0 1331 1441 kcal/ Yem Tüketimi hayvan Hayvan/gr Toplam /gün /gün gr. Su Tüketimi ml/hayvan /gün 27 46 63 79 93 101 112 123 10 17 23 29 34 37 41 45 70 189 350 553 791 1050 1337 1652 18 31 41 50 58 65 72 79 134 144 152 163 174 182 191 199 49 53 56 60 64 67 70 73 1995 2366 2758 3178 3626 4095 4585 5096 88 95 103 108 113 121 126 133 207 215 229 76 79 84 5628 6181 6769 139 146 153 244 88 7385 162 - Tablodaki yem ve su tüketimleri 20 0C’deki kümesler için geçerlidir. - Vücut aðýrlýklarý ve yem tüketimi çevre þartlarýyla yem kalitesine göre deðiþiklik gösterir. - Vücut aðýrlýklarý öðleden sonraki tartýmlar içindir. - Yarkalar taþýndýklarýnda iklim koþullarý ve taþýma mesafesine göre %15’e kadar aðýrlýk kaybýna uðrayabilir. 8 B BESLEME Büyütme Dönemi Bu dönemde üç fazlý yemleme programý önerilmektedir. Ýki cins büyütme ve bir cins baþlangýç yemi tavsiye edilir. Hayvanlarýn yumurtaya baþlamadan önce 2 - 3 hafta boyunca yumurta öncesi yemi ile beslemenin aþaðýdaki faydalarý vardýr: Büyütme Döneminde Ham Selüloz oranýný %5-%6 arasýnda tutunuz. Bu þekilde hayvanlarýn iþtahý ve geliþimi daha iyi olacaktýr. Daha yüksek seviyede ham protein ve aminoasitler vücut aðýrlýðý hafif olan hayvanlarýn geliþmesini destekler. Daha yüksek seviyede kalsiyum ihtiva eden yem erken yumurtaya giren hayvanlar için gereklidir. Kýsmen düþük linoleik asit ihtiva eden yemler yumurtaya giriþ döneminde iri yumurtalar yüzünden meydana gelebilecek saðlýk problemlerinin önlenmesinde yararlý olacaktýr. Ýyi bir randýman için tavuk baþýna mutlaka 800-1000 gr arasýnda baþlangýç yemi kullanýnýz. Büyütme Dönemi Önerilen Besleyici Madde Düzeyleri YEMÝN CÝNSÝ Metabolik Enerji Kca/kg Ham Protein % % Methionine % Hazm. Meth. % Meth.+Cystine Hazm.Meth.+Cystine % % Lysine % Hazm. Lysine % Trytophane % Threonine % Kalsiyum % Fosfor (Top.) % Fosfor (Hazm.) % Sodyum % Klor % Linoleik Asid Yumurta Baþlangýç Starter Civciv Büyütme Yemi Yemi Yemi Yemi 1-3. Hafta 1-8. hafta 9-16. hafta 17. Hf-%5 rand. 2900 2750-2800 2750-2800 2750-2800 20.00 18.50 14.50 17.50 0.48 0.40 0.34 0.36 0.39 0.33 0.28 0.29 0.83 0.70 0.60 0.68 0.68 0.57 0.50 0.56 1.20 1.00 0.65 0.85 0.98 0.82 0.53 0.70 0.23 0.21 0.16 0.20 0.80 0.70 0.50 0.60 1.05 1.00 0.90 2.00 0.75 0.70 0.58 0.65 0.48 0.45 0.37 0.45 0.18 0.17 0.16 0.16 0.20 0.19 0.16 0.16 2.00 1.40 1.00 1.00 Yem dönüþümlerinde hayvanlarýn hafta yaþý ile birlikte vücut aðýrlýk artýþlarý da dikkate alýnmalýdýr. Baþlangýç yemi sýk bakýmda ve yaz dönemi büyütmesinde önerilir. Vücut aðýrlýklarý ve yem tüketimi çevre þartlarýyla yem kalitesine göre deðiþiklik gösterir. 9 V VÜCUT AÐIRLIÐI EN UYGUN LOHMANN LSL YARKA VÜCUT AÐIRLIÐI EÐRÝSÝ Vücut Aðýrlýðý (gr.) 2000 1900 1800 1700 1600 1500 1400 % 5 RANDIMANDA 1300 VÜCUT AÐIRLIÐI 1200 1300 GRAM OLMALI 1100 1000 900 800 700 600 500 400 4. HAFTADA 300 VÜCUT AÐIRLIÐI 200 260 GRAM OLMALI 100 0 0 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20 10 22 24 26 28 30 32 34 36 Yaþ (Hafta) 38 40 B BESLEME Yumurtlama Dönemi Ekonomik bir yumurtlama dönemi ve maksimum potansiyel randýmanlarý alabilmek için fazlý yemleme programý önemle tavsiye edilir. Ham protein, aminoasitler, kalsiyum, fosfor ve linoleik asit miktarlarýný ihtiyaca göre deðiþtirmek ve ayarlamakla besleyici maddelerin optimum kullanýmý ve iyi bir kabuk kalitesi garanti edilir. Aþaðýda, tablolardaki deðerlerle 2720 kcal metabolik enerjilli yem ile, 22 0 C’ deki bir kümeste iyi tüylü bir hayvanýn tüketeceði yem miktarý günlük 110 gram civarýnda olmalýdýr. % 5 randýmana ulaþýldýðýnda baþlangýç yeminden pik yemine geçilmesi gerekir. 1. Dönem : 19-45.hafta arasý * 59,9 gr günlük yumurta kütlesine kadar ** Yumurta kütlesi = yumurta aðýrlýðý x % randýman Tüketilen yem miktarýna göre önerilen besleyici madde düzeyleri Günlük Yem Tüketimine Göre Gerekli Besleyici Deðerler (%) TAVUK YEMÝ Ham Protein Kalsiyum Fosfor (Top.) Fosfor (Hazm.) Sodyum Klor Lysine Hazm. Lysine Methionine Hazm. Meth. Meth.+Cystine Hazm.Meth.+Cystine Trytophane Threonine Linoleik Asid % % % % % % % % % % % % % % % 100 gr 105 gr 110 gr 115 gr 120 gr 125 gr 18.50 4.10 0.60 0.42 0.18 0.18 0.87 0.71 0.44 0.36 0.80 0.66 0.21 0.64 2.20 17.62 3.90 0.57 0.40 0.17 0.17 0.83 0.68 0.42 0.34 0.76 0.63 0.20 0.61 2.10 16.82 3.73 0.55 0.38 0.16 0.16 0.79 0.65 0.4 0.33 0.73 0.60 0.19 0.58 2.00 16.09 3.57 0.52 0.37 0.16 0.16 0.76 0.62 0.38 0.31 0.70 0.57 0.18 0.56 1.91 15.42 3.42 0.50 0.35 0.15 0.15 0.73 0.59 0.37 0.30 0.67 0.55 0.18 0.53 1.83 14.75 3.25 0.48 0.33 0.15 0.15 0.70 0.57 0.36 0.29 0.64 0.53 0.18 0.51 1.78 11 B BESLEME 2. Dönem : 46-65. hafta arasý * 59,9 gr günlük yumurta kütlesine kadar ** Yumurta kütlesi = yumurta aðýrlýðý x % randýman Tüketilen yem miktarlarýna göre önerilen besleyici madde düzeyleri. Günlük Yem Tüketimine Göre Gerekli Besleyici Deðerler (%) TAVUK YEMÝ Ham Protein Kalsiyum Fosfor (Top.) Fosfor (Hazm.) Sodyum Klor Lysine Hazm. Lysine Methionine Hazm. Meth. Meth.+Cystine Hazm.Meth.+Cystine Trytophane Threonine Linoleik Asid % % % % % % % % % % % % % % % 100 gr 105 gr 110 gr 115 gr 120 gr 125 gr 17.76 4.40 0.58 0.40 0.17 0.17 0.83 0.68 0.42 0.33 0.77 0.63 0.18 0.59 1.60 16.91 4.19 0.55 0.38 0.16 0.16 0.79 0.65 0.40 0.31 0.73 0.60 0.17 0.56 1.52 16.15 4.00 0.52 0.37 0.15 0.15 0.76 0.62 0.38 0.30 0.70 0.57 0.16 0.53 1.45 15.44 3.83 0.5 0.35 0.15 0.15 0.72 0.59 0.37 0.29 0.67 0.55 0.15 0.51 1.39 14.80 3.67 0.48 0.34 0.14 0.14 0.69 0.57 0.35 0.27 0.64 0.52 0.15 0.49 1.33 14.20 3.52 0.46 0.32 0.14 0.14 0.67 0.55 0.33 0.25 0.62 0.50 0.14 0.47 1.28 3. Dönem : 65.hafta sonrasý Tüketilen yem miktarlarýna göre önerilen besleyici madde düzeyleri. Günlük Yem Tüketimine Göre Gerekli Besleyici Deðerler (%) TAVUK YEMÝ Ham Protein Kalsiyum Fosfor (Top.) Fosfor (Hazm.) Sodyum Klor Lysine Hazm. Lysine Methionine Hazm. Meth. Meth.+Cystine Hazm.Meth.+Cystine Trytophane Threonine Linoleik Asid % % % % % % % % % % % % % % % 100 gr 105 gr 110 gr 115 gr 120 gr 125 gr 16.84 4.50 0.55 0.38 0.16 0.16 0.79 0.65 0.40 0.33 0.73 0.60 0.17 0.55 1.30 16.03 4.29 0.52 0.36 0.16 0.16 0.75 0.62 0.38 0.31 0.69 0.57 0.16 0.53 1.24 15.30 4.09 0.50 0.35 0.15 0.15 0.72 0.59 0.36 0.30 0.66 0.54 0.15 0.50 1.18 14.64 3.91 0.47 0.33 0.14 0.14 0.69 0.57 0.35 0.28 0.63 0.52 0.14 0.48 1.13 14.03 3.75 0.46 0.32 0.14 0.14 0.66 0.54 0.33 0.27 0.61 0.50 0.14 0.46 1.08 13.50 3.60 0.44 0.31 0.13 0.13 0.64 0.53 0.32 0.26 0.59 0.48 0.13 0.44 1.04 12 B BESLEME PREMÝKSLER Vitamin E ve antitoksidan miktarý yemdeki yað oranýna göre ayarlanmalýdýr. Civciv Yemi Büyütme Yemi Tavuk Yemi Vitamin A I.U. 12.000 12.000 10.000 Vitamin D3 I.U. 2.000 2.000 2.500 Vitamin E mg. 20-30* 20-30* 20-30* Vitamin K3 mg. 3** 3** 3** Vitamin B1 mg. 1 1 1 Vitamin B2 mg. 6 6 4 Vitamin B6 mg. 3 3 3 mcg. 20 20 25 Pantothenik Asid Vitamin B12 mg. 8 8 10 Nikotenik Asid mg. 30 30 30 mcg. 1.0 1.0 0.5 Folik Asid Biotin mg. 50 50 50 Choline mg. 300 300 400 100 - 150* 100 - 150* 100 - 150* Antioksidan 100 100 100 Çinko Mangenez mg. 60 60 60 Demir mg. 25 25 25 Bakýr mg. 5 5 5 Ýyot mg. 0.5 0.5 0.5 Selenyum Mg. 0.2 0.2 0.2 * Vitamin E ve Antioksidan miktarý yemdeki, yað oranýna göre ayarlanmalýdýr. ** Isýl iþlem gören yemlerde iki katý dozda kullanýlabilir. 13 B BESLEME HAMMADDELER ÝÇÝN BAZI AMÝNOASÝT VE PROTEÝNLERÝN GERÇEK HAZMOLABÝLÝRLÝK KATSAYILARI Gerçek Hazmolabilirlik Katsayýsý (% olarak) FOSFOR Protein Lysine Methionine Cystine Total Hazmolabilir HUBUBATLAR Buðday Mýsýr Arpa Yüksek Taninli Sorgum Alçak Taninli iSorgum 88 89 83 64 92 83 82 80 79 92 89 93 85 74 92 88 82 84 67 80 0.33 0.27 0.36 0.18 0.05 0.17 79 90 75 77 66 76 81 83 80 67 74 61 1.30 0.57 0.60 0.18 81 88 75 82 78 85 62 71 84 90 67 68 55 79 53 56 ? ? %86 %81 88 88 86 77 84 89 87 90 73 80 86 87 89 60 91 94 89 91 78 82 79 79 84 52 0.89 0.15 0.68 0.10 BÝTKÝSEL YAN ÜRÜNLER Buðday Kepeði Mýsýr Gluten Pirinç Kepek Unu HAYVANSAL YAN ÜRÜNLER Et Unu Balýk Unu Tüy Unu Kesimhane Unu YAÐLI TOHUMLAR Fulfet Soya YAÐLI ÇEKÝRDEK KÜSPELERÝ < 20 u glucosinolate Kolza Ayçiçek Tohumu Küspesi %30-34 Soya Fasulyesi Küspesi %44 Soya Fasulyesi Küspesi %46-48 Pamuk Tohumu Küspesi AMINO ASITLER DL Methionine 99 Lysine HCL 98 98 Dikalsiyum Fosfat %90 Mona Kalsiyum Fosfat %97 14 H HÝJYEN Genel 1- Kümeslerinizi mümkün olduðu kadar diðer kümeslerden uzaða kurunuz ve etrafýný çit ile çeviriniz. 9- Her zaman yeni viyol kullanýnýz. Yumurta kamyonlarýnýn ve eski viyolun her zaman en büyük tehlike olduðunu unutmayýnýz. 2- Çiftliðinizde tek yaþta hayvan bulundurunuz. Özellikle civciv büyütme kümeslerinizle tavuk kümeslerinizi kesinlikle ayrý bölgelerde inþa ediniz. 3- Çiftliðinizde hobi amaçlý da olsa baþka kanatlý bulundurmayýnýz. 10- Vahþi kuþ, fare gibi hastalýk taþýyýcý hayvanlarla her zaman mücadele ediniz ve kümeslerinize girmelerini önlemeye çalýþýnýz. 11- Ölü hayvanlarý ve kullanýlmýþ boþ aþý þiþelerini usulü dahilinde en kýsa zamanda çiftliðinizden uzaklaþtýrýnýz. 4- Çiftliðinizde hiçbir þekilde ziyaretçi, kabul etmeyiniz. 12- Ýçme suyunuzu mikrop ve zararlý etkenlerden mutlaka arýndýrýnýz. 5- Kümeslerinizde kendinize ait özel giysilerinizi giyiniz. Harici ve dahili kýyafetlerinizi ayýrýnýz. 13- Yem depo ve silolarýnýzý her yeni yem geliþinde iyice temizleyip dezenfekte ediniz. 6- Özellikle veteriner ve tamircilerin diðer çiftlikleri de ziyaret ettiðini düþünerek onlar için çiftliðinizde çizme ve tulum bulundurunuz, banyo yaptýrýnýz. 14- Çevrede hastalýk ihtimali hissettiðiniz de mutlaka aþý programýnýzý ve çevre korumanýzý gözden geçiriniz. 7- Kümese girerken mutlaka el ve çizmelerinizi dezenfekte ediniz. 15- Kafes sistemi kullanýyorsanýz atýk gübrelerinizi kümes çevrenizden uzaklaþtýrmanýn çarelerini arayýnýz. 8- Mümkünse dökme yem kullanýnýz Kamyon þoförünün asla kümes içine girmesine müsaade etmeyiniz. 15 I IÞIK PROGRAMI Genel Kümes Iþýk Yoðunluðu: Iþýk programý ve kümes aydýnlatmasý tavuklarýn yumurtaya giriþ zamaný, yu- Yaþ Iþýk Yoðunluðu murtlama dönemindeki randýman ve yu0-1 hafta 30 lux 4w/m2 2-4 hafta 10 lux 3w/m2 Büyütme döneminde hayvanlar hedef 5-17 hafta 6 lux 2w/m 2 vücut aðýrlýðýndan zayýf ise bir süre ýþýk 18. 20 lux 3.2w/m2 murta iriliði ile yakýndan alakalýdýr. hafta miktarýný arttýrarak daha çok yem yemelerini saðlamakta yarar vardýr. Aydýnlatma programýnda þu kurallar Yumurtaya giriþ döneminde 17. Haftada asla unutulmamalýdýr: vücut aðýrlýk ortalamalarý düþük olan sürülerde ýþýk programýný bir veya iki hafta Büyütme döneminde 15.haftaya ertelemek gerekir. Böylelikle düþük vü- kadar ýþýk süresini asla arttýrmayýnýz. cut aðýrlýklý hayvanlarýn yumurtaya giri- 18. Haftadan sonra ýþýk süresini asla þini geciktirip, yumurtlayamama proble- azaltmayýnýz. mini önlemiþ oluruz. Gün ýþýðý zorlamadýðý taktirde 18.haftada 10 saat ýþýk veriniz. Yaþa göre deðil, vücut aðýrlýðýna göre Gün ýþýðý zorlamadýðý taktirde ýþýk süresini ayarlayýnýz. 24.haftada 14 saat ýþýk veriniz. 16 I IÞIK PROGRAMI TÜRKÝYE ÝÇÝN GÜN IÞIÐI SÜRELERÝ Hafta Tarih 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 1 Ocak 8 Ocak 15 Ocak 22 Ocak 29 Ocak 5 Þubat 12 Þubat 19 Þubat 26 Þubat 5 Mart 12 Mart 19 Mart 26 Mart 2 Nisan 9 Nisan 16 Nisan 23 Nisan 30 Nisan 7 Mayýs 14 Mayýs 21 Mayýs 28 Mayýs 4 Haziran 11 Haziran 18 Haziran 25 Haziran Enlem 35 - 40 0 C 9.40 9.40 10.00 10.10 10.20 10.30 10.40 11.00 11.20 11.40 12.00 12.10 12.30 12.50 13.00 13.20 13.30 13.50 14.00 14.20 14.30 14.40 14.40 14.40 14.40 14.40 17 Hafta Tarih 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 2 Temmuz 9 Temmuz 16 Temmuz 23 Temmuz 30 Temmuz 6 Aðustos 13 Aðustos 20 Aðustos 27 Aðustos 3 Eylül 10 Eylül 17 Eylül 24 Eylül 1 Ekim 8 Ekim 15 Ekim 22 Ekim 29 Ekim 5 Kasým 12 Kasým 19 Kasým 26 Kasým 3 Aralýk 10 Aralýk 17 Aralýk 24 Aralýk Enlem 35 - 40 0 C 14.40 14.40 14.30 14.20 14.10 13.50 13.40 13.20 13.10 12.50 12.30 12.10 12.00 11.40 11.20 11.10 11.00 10.40 10.20 10.10 10.00 9.50 9.40 9.40 9.40 9.40 I IÞIK PROGRAMI Büyütme Dönemi Ýlk iki gün 24 saat ýþýk veriniz. 1 NÝSAN - 15 EYLÜL ARASI ÇIKAN CÝVCÝVLER ÝÇÝN; 20.Haftaya kadar gün ýþýðýnda bakýlacak. 16 EYLÜL - 31 MART ARASI ÇIKAN CÝVCÝVLER ÝÇÝN; Büyütme dönemi içindeki en uzun günü belirleyiniz. 20.Haftaya kadar o miktarda ýþýk veriniz. Yumurtlama Dönemi 20.haftada gün ýþýðý miktarý 12 saatin altýnda ise 20.haftada ýþýðý 12 saatte çýkarýnýz. Ondan sonra her hafta yarým saat arttýrarak 16 saat ýþýða kadar yükseltiniz. 20.Haftada gün ýþýðý miktarý 12 saatin üstünde ise her hafta yarým saat arttýrarak 16 saat ýþýða kadar yükseltiniz. Iþýk programýnýz için HASTAVUK UZMANLARINA danýþabilirsiniz. 18 D DEZENFEKSÝYON Genel A) Kümesleriniz Doluyken; 1- Kamyon ve ekipmanlar her giriþ ve çýkýþlarda mutlaka ilaçlanmalýdýr. 3- Ekipmanlar uzaklaþtýrýlmalý, temizlenip dezenfekte edilmeli ve güneþte bekletilmelidir. 2- Çizmeler her kümese giriþte ilaçlanmalý, ilaç havuzlarý en az haftada bir veya iki kere temizlenip taze ilaç koyulmalýdýr. 4- Tavan ve duvarlar hortum tutularak yýkanmalý, bu arada tabanýn nemlenmesi saðlanmalýdýr. 3- Tuvalet, soyunma odalarý, yumurta odalarý ve depolar her gün temizlenip ilaçlanmalýdýr. 5- Eski altlýk kalýntýlarýnýn tamamý kümesten uzaklaþtýrýlmalýdýr. 6- Su, mümkünse deterjanlý su ile kümesin içi hiç toz ve tüy kalmayacak þekilde süpürüldükten sonra iyice yýkanmalý, yýkandýktan sonra tekrar süpürülmelidir. 4- Kümes içleri çevrede hastalýk görüldüðü taktirde her gün uygun bir dezenfektanla ilaçlanmalýdýr. 5- Suluklar haftada bir yýkanýp dezenfekte edilmelidir. 7- Kümeste gerekli tamiratlar yapýlmalýdýr. B) Kümesleriniz Boþaltýlýnca; 8- Giriþ-Çýkýþlar ve çeþitli kullaným alanlarý temizlenmelidir. Hayvanlarýnýzýn hepsinin kümesten taþýnmasýndan sonra yapýlacak temizlik ve dezenfeksiyon iþlemini aþaðýdaki sýrayla uygulayýnýz. 9- Ýnsektisit kullanýlmalýdýr. 10- Kümes uygun iki ayrý dezenfektanla iki kez ilaçlanmalýdýr. 11- Kafes kümeslerinde yýkamayý yaptýktan sonra pürmüzle (alev makinasý) kafeslerin yakýlmasýný ihmal etmeyiniz. 1- Kümesin içinde ve çevresinde serbest gezinen tüm kanatlýlar ortadan kaldýrýlmalýdýr. 2- Eski yemler ve gübreler kümesten uzaklaþtýrýlmalýdýr. 19 D DEZENFEKSÝYON 12- Duvarlar kireç, taban ise göztaþý ile badana edilmelidir. 13- Dezenfekte edilmiþ ekipmanlar yerleþtirilmelidir. 14- Tüm suluk, depo ve sistemler klorlu sudan geçirilerek dezenfekte edilmelidir. 15- Yeni altlýk yerleþtirilmelidir. 16- Yumurta depolarý ve bakýcý evleri dezenfekte edilmeli, bakýcýya yeni dönem için yeni tulum ve çizme verilmelidir. 17- Kümes 2 - 4 hafta dinlendirilmelidir. 18- Çevredeki otlar biçilmeli, çöp ve pislikler atýlýp yakýlmalý ve böylece kümes etrafýnda 15 - 30 metrelik temiz alan yaratýlarak sinek, fare ve sýçan kontrol edilmelidir. Kullanacaðýnýz dezenfektan oranlarý için HASTAVUK UZMANLARINA danýþabilirsiniz. ÖNEMLÝ NOT: GUMBORO RÝSKÝ OLAN BÖLGELERDE ALTLIK VE EKÝPMANLAR KÜMESTEN ÇIKARILMADAN ÖNCE DEZENFEKSÝYON YAPILMALIDIR. DEZENFEKTANLAR SEÇÝLMELÝ VE FUMÝGASYON MUTLAKA YAPILMALIDIR. 20 A AÞILAMA Genel Sürünün meternal antikor düzeyini bilmelisiniz. Aþýlama programý ve uygulama þekilleri çevre ve kümes þartlarýna göre deðiþmektedir. Bu yüzden mutlaka bölge veterinerinize ve HASTAVUK UZMANLARINA danýþmanýzda büyük yarar vardýr. Ýkinci aþýlamadan önce, ilk aþýlamanýn etkinliði ve ikincinin gerekliliðini inceleyiniz. Aþý uygulamalarý ve kontrol test sonuçlarýný mutlaka kaydetmelisiniz. Aþý uygulamalarýnýzýn baþarýlý olmasý için aþaðýdakilere dikkat etmelisiniz. Aþýlar güvenilir firmalardan alýnmalý, orjinal etiket taþýmalý, imal tarihi ve son kullanma tarihi belli olmalý, sizde ve aldýðýnýz yerde (+4 - +8 C) depoda muhafaza edilip edilmediðinden emin olmalýsýnýz. Ayný hastalýða veya farklý hastalýklara karþý canlý aþý uygulamalarý arasýnda 5 - 6 gün gibi bir aralýk býrakmalýsýnýz. O Aþýyý uygulayan kiþiler bu konuda bilgili ve deneyimli olmalýdýr. Aþý prospektüslerini dikkatlice okumalý ve üretici firmanýn önerileri doðrultusunda uygulamalýsýnýz. Aþý uygulanacak sürünün genel saðlýk durumunu bilmelisiniz. Çevrede salgýn hastalýk olup olmadýðýný incelemeli ve durumun ciddiyetini araþtýrmalýsýnýz. Hayvanlarýn hepsinin önerilen dozda aþý almalarýna dikkat etmelisiniz. Sürüye önceden uygulanan aþýlarý bilmelisiniz. Aþýlamalar için günün serin saatlerini seçmelisiniz. Sürünün büyüklüðü ve hayvanlarýn yaþýný göz önünde tutmalý, aþýlanacak hayvanlarýn ayný yaþ grubunda olmalarýna dikkat etmelisiniz. Aþý uygulamasý bittikten sonra boþ aþý þiþelerini yakarak veya dezenfekte ederek imha etmelisiniz. 21 A AÞILAMA Baþlýca aþý uygulama yöntemleri ve dikkat edilecek noktalar; Aþýnýn karýþtýrýlacaðý içme suyu hayvanlarýn en fazla 2 saat içinde tüketecekleri miktarda olmalýdýr. A) Ýçme suyu ile aþýlama, yönteminde aþýnýn baðýþýklýk verme yeteneði düþüktür. Sürü içindeki hayvan ile deðiþik oranlarda antikor oluþturmaktadýr. Buna raðmen bu uygulamanýn ekonomik, pratik ve çabuk olmasý, aþý reaksiyonu ve streslere yol açmamasý gibi nedenlerden dolayý yaygýndýr. Uygulama sýrasýnda þunlara dikkat edilmelidir. Aþý verilecek suyun temiz, sertliðinin normal, serin olmasý ve herhangi bir dezenfektan madde (aþýdan üç gün önce ve sonraya kadar) içermemesine özen gösterilmelidir. Ancak hayvanýn yaþý ne olursa olsun 1000 hayvan için kullanýlacak su miktarý, 40 litreyi geçmemelidir. Aþý virüsünü korumak için suda 2 gr/lt. hesabýyla yaðsýz süttozu katýlmalý, 1 saat bekletildikten sonra aþý ilave edilmelidir. B) Sprey (Püskürtme), uygulamalarýnda 3 hafta yaþa kadar iri taneli zerrecikler, daha sonra ince taneli zerrecikler püskürtülmelidir. Dikkatli ve uygun ekipmanla yapýldýðýnda en etkili metotlardan biridir. Hayvanlarýn fazla ýslanmamalarýna dikkat edilmelidir. Suluk sayýsý yeterli olmalý, gerekirse ilave edilmelidir. ( 25 - 30 hayvana bir askýlý suluk, 5 hayvana bir nipel, 1 hayvana 5 - 10 cm. oluklu suluk mesafesi hesaplanmalýdýr.) 1000 Hayvan için; 0 - 6. Haftalar arasýnda (100 - 150 mikron) direkt püskürtme metodu ile 100 - 150 ml. saf su Aþý hazýrlanýrken ve daðýtýlýrken plastik malzemeler kullanýlmalýdýr. Hazýrlanan aþý kümes ana deposu yerine doðrudan suluklara konulmalýdýr, bittikçe ilave edilmelidir. 7 - 14. Haftalar arasýnda (40 - 50 mikron) sisleme metodu ile 300 - 600 ml. saf su. 16. Haftadan sonra (15 - 20 mikron) sisleme metodu ile 300 - 600 ml. saf su hesaplanmalýdýr. Kümes sistemleri içinde en baþarýlýsý yer sistemlerinde uygulanmaktadýr. 22 A AÞILAMA C)Göz - Burun damla, yöntemi titizlikle uygulandýðýnda baþarýlý sonuçlar alýnmaktadýr. D)Gaga daldýrma, bu yöntem ilk haftalarda uygulanan, buruna damlatmanýn deðiþik bir þeklidir. 1000 Doz aþý 200 - 300 ml. temiz suda eritilir. Karýþým uygun derinlikte küçük lastik veya porselen kaba konur. Hayvanýn gagasý ve burun delikleri aþý karýþýmýna batýrýlýr. ÖNEMLÝ NOT: MUTLAKA YAPTIÐINIZ AÞILARIN TUTUP TUTMADIÐINI KONTROL ETTÝRÝNÝZ. AÞIYI NE ZAMAN YAPTIÐINIZI KAYITLARINIZA ÝÞLEYÝNÝZ. Kullanacaðýnýz aþý programý için HASTAVUK UZMANLARINA her zaman danýþabilirsiniz. E)Enjeksiyon (Ýðne), bu uygulama mutlaka tecrübesi olan kiþilere yaptýrýlmalýdýr. Aksi taktirde felç ve karaciðer yýrtýlmalarýndan dolayý ölümlere sebep olunur. 23 ANA KURALLAR DÖNEM: 0-4. HAFTALAR ARASI A ANA HEDEFLER: Uniform ( eþit aðýrlýkta) bir sürü elde etmek. 16. Haftada doðru aðýrlýða ulaþmak için 4. Hafta sonu vücut aðýrlýðýný mutlaka 260 grama ulaþtýrmak. Mükemmel yaþanabilirlik oraný saðlamak. NASIL? 1-EKÝPMAN YERDE Ilýman Ýklim Sýcak Ýklim Civciv Suluðu Nipel Suluk Asma Suluk Civciv Yemliði Yemlik Kanal Yemlik (1 Adet) (1 Adet) (1 Adet) (1 Adet) (1 Adet) (100 cm.) 100 hayvan 16 hayvan 160 hayvan 50 hayvan 50 hayvan 40 hayvan 70 hayvan 10 hayvan 120 hayvan 50 hayvan 50 hayvan 40 hayvan KAFESTE 50 hayvan 16 hayvan Tel üstüne kaðýt 2.5 cm. 2-HAYVAN YOÐUNLUÐU 1.Hafta 2.Hafta 3.Hafta 4.Hafta YERDE KAFESTE 40 adet/m 2 30 adet/m 2 20 adet/m2 20 adet/m 2 60 adet/m 2 60 adet/m 2 60 adet/m2 60 adet/m 2 3-CÝVCÝV YERLEÞTÝRME Civcive yem ve suyu ayný anda veriniz. Rutubetin %60-70’den aþaðý olmamasýný saðlayýn. Aksi taktirde su kaybý oluþur. Hayvanlarýn eþit daðýlýmýný saðlayýn. Sürekli gözlemleyin, hatalarý düzeltin. 24 ANA KURALLAR DÖNEM: 0-4. HAFTALAR ARASI A 4-IÞIK 16-17-18. Sayfalara bakýnýz. 5-YEMLEME Mümkünse kýrma pelet yem (önce paletlenip sonra tekrar kýrýlmýþ yem) kullanýn. Ilýman iklimlerde 0 - 28 gün arasý hayvan vücut aðýrlýðý 200 gram olana kadar, Sýcak iklimlerde 0 - 35 gün arasý hayvan vücut aðýrlýðý 340 gr. olana kadar, kýrma pelet yem verilmesinde büyük yarar vardýr. Her hafta bir veya iki kere yemlikler komple boþalana kadar yemleri yedirtiniz. Çeþitli yem uygulamarýyla ulaþýlacak vücut aðýrlýklarýný gösteren tablolar : Civciv Yemi Enerjisi Toz Yemle 5. Hafta Sonu Vücut Aðýrlýðý Kýrma Pelet Yemle 5. Hafta Sonu Vücut Aðýrlýðý 3100 kcal 325 gram 360 gram 2790 kcal 300 gram 350 gram Starter yemindeki protein oranlarý ile vücut aðýrlýðý arasýndaki iliþkiyi gösterir tablo: Protein (Civciv Yemi) % 20 % 18 Hazmolabilir Lysine % 1.01 % 0.91 % 0.76 % 0.69 300 gram 270 gram Hazmolabilir Methionine+Cystine 4. Hafta Sonu Vücut Aðýrlýðý 25 ANA KURALLAR DÖNEM: 0-4. HAFTALAR ARASI A 6-SU Civcivler gelmeden önce suluk hatlarýný dezenfekte edip, temizleyiniz. Sýk sýk içme suyunu klorlayýnýz. Hat sonunda düzenli olarak etkin klor seviyesini ölçünüz. Ýlk birkaç gün suyun 25 C olmasýna dikkat ediniz. Ýlk 24 saat içinde her türlü ilaç uygulamasýndan kaçýnýnýz. O 7-HAVALANDIRMA 1.Hafta 2.Hafta 3.Hafta 4.Hafta 35 m 3/saat 70 m 3/saat 110 m3/saat 200 m 3/saat hava gerekir. 8-ISI Hayvan seviyesinde ISI C YAÞ 1-2. Gün 35-36 3-4. Gün 33-34 5-7. Gün 31-32 2. Hafta 28-29 3. Hafta 26-27 4. Hafta 22-24 5. Hafta 18-20 6. Haftadan itibaren Min 18-Max 30 Ýdeal ýsý ise 18 OC-24OC olmalý. *Vücut ýsýsý optimum 40OC - 41 OC olmalý. O Kümes sýcaklýðýnýn baþtan sona kümes boyunca ayný düzeyde tutulmasýna özen gösterilmelidir. Kümes sýcaklýðý kontrol için kümes boyunca birincisi baþa, ikincisi ortaya, üçüncüsü kümesin sonuna olmak üzere en az üç termometre ile tabandan 50 cm yüksekliðe asýlýr. Kümes içerisinde sýcaklýk farklarýnýn fazla olmamasýna özen gösterilmeli, sýcaklýk deðerleri belirli aralýklarla not edilmelidir. 9-TARTIM 28. Güne kader her hafta 200 adetlik gruplar halinde tartým yapýnýz. 28. Günden itibaren en az 100 adet hayvaný tek tek tartýnýz. 26 ANA KURALLAR DÖNEM: 0-4. HAFTALAR ARASI A 10-GAGA KESÝMÝ Normal þartlarda gaga kesimi gerekmemekle birlikte çok parlak ýþýk alan pencereli kümeslerde gagalama ve tüy çekmeyi önlemek için uygulamakta yarar vardýr. Gaga kesiminde dikkat edilmesi gereken noktalar: 1- Sadece saðlýklý ve stressiz hayvanlarda gaga kesiniz. 2- 7 ila 14 gün veya 9. Hafta ila 10. Hafta arasýnda uygulama yapýnýz. 3- Sadece çok tecrübeli kiþilerin gaga kesmesine müsaade ediniz. 4- Çok yavaþ ve dikkatli çalýþýnýz. 5- Bir býçak ile 5000 adetten fazla gaga kesmeyiniz. 6- Gagayý mutlaka daðlayýnýz. Yeterli ýsýda ve sürede daðlanmayan gagalar ileride uzamaya sebep olurlar. 7- Gaga kesimine baþlamadan evvel hayvanlarý 12 saat yemsiz býrakýnýz. 8- Gaga keser kesmez, hayvanlarýn derhal yem yemesini saðlayýnýz. 9- Yemliklerdeki yem seviyesini yükseltiniz. (En az 2-3 cm. kalýnlýk) 10- Kesim öncesi ve sonrasýnda hayvanlarýn içme sularýna ACK vitamini vermeniz, stresi azaltacaktýr. 11- Soðuk kümeslerde gaga kesimi yapmayýnýz. 12- Gaga kesimi yaparken hiçbir zaman burun deliklerine 2 mm. den fazla yaklaþmayýnýz ve hayvanlarýn dillerinin yanmamasýna dikkat ediniz. KÖTÜ BÝR GAGA KESÝMÝ YAPMAKTANSA, HÝÇ GAGA KESÝMÝ YAPMAMAK DAHA ÝYÝDÝR. Düzgün Kesilmiþ Gaga Örnekleri 8-10. Haftada kesilmiþ 10. Günde kesilmiþ 27 ANA KURALLAR DÖNEM: 0-4. HAFTALAR ARASI A 11-ÝLK HAFTA ÖLÜMLERÝNÝZÝ AZALTMAK ÝÇÝN Hayvan Yoðunluðu Asla kafeste metrekareye 60 adetten, yerde metrekareye 40 adetten fazla civciv koymayýnýz. Isý Civcivler kümese gelmeden bir gün evvelden kümes ýsýnýzý 32 C’ye çýkartýnýz. Civcivler gelip kümese yerleþtirildikten hemen sonra ýsýyý 35OC-36OC yükseltiniz. 0 Aydýnlatma 4 metre ara ile en az 100 W.’lýk ampullerle kafes aralarýna civciv konulacak gözlerin en ücra köþesini 40 lux güçte aydýnlatacak þekilde düzenlenmeli, civcivlerin yem ve suyu bulmasýna çok dikkat edilmelidir. Patlak ve tozlu ampul bulundurulmamalýdýr. Altlýk Civcivlerin ilk hafta rahat edebilmeleri amacýyla kafes tabanýna plastik altlýk ve bunun üzerine en az 3 kat karton veya kaðýt serilmelidir. Islanan ve yýrtýlan kaðýt örtüler sýrayla çýkarýlýp atýlmalýdýr. Suluklar Her kafes gözünde en az 3 nipel bulunmalý ve 2 adedine kadeh takýlmalýdýr. Kadehler bir hafta muhafaza edilip sonra çýkarýlmalýdýr. Bozuk akýtýlan nipeller deðiþtirilmeli ve kadehlerin su seviyesi kontrol edilmelidir. Civciv gelmeden önce mutlak 18 C’den soðuk olmayan taze su verilmelidir. Soðuk su civcivlerde kýç mühürlenmesine sebep olmaktadýr. Civcivler büyüdükçe suluklarýn seviyeside yükseltilmeli 3 günden sonra nipele göre suluk ayarý yapýlýp civcivin hem kadehten hemde nipelden su içmesi saðlanmalýdýr. Kadehler çýkartýldýðýnda civcivin nipele alýþýp alýþmadýðý mutlaka kontrol edilmelidir. 0 28 ANA KURALLAR DÖNEM: 0-4. HAFTALAR ARASI A Yemleme Yem ilk hafta boyunca civcivlerin hemen yaný baþýnda bulunmalýdýr. Bunun için yem, altlýðýn üzerindeki kaðýda atýlmalýdýr. Yemleme sýk sýk azar azar yapýlmalý, 5. günden itibaren panjurlar yukarý çekilerek civcivler hem dýþardan, hem de gazete üzerinden yem yemeye alýþtýrýldýktan sonra dýþarýdaki yemliklerden yem verilmeye baþlanmalýdýr. Civcivlerde yem zayiatýný önlemek için gazete ve kartonun üzerine fazla yem atýlmamalý gözün tamamýna gazete veya karton serilmeli nipellerin üzerinden gazeteye ufak delikler açýlmalýdýr. Civcilerin ilk günlerde yem yiyip yemediklerini anlamak için kursaklarý kontrol edilmeli ve yemle yeterince dolu olup olmadýðýna bakýlmalýdýr. Aþýlama Kutularda veya kafes gözü içerisinde sprey aþý yapýlacak ise uygulama 50-60 cm. uzaktan yapýlmalý, aþýrý su ve tulumba bozukluðundan dolayý hayvanlar ýslatýlmamalýdýr. Burada kullanýlacak ekipmanlar, bu iþler için tasarlanmýþ ekipmanlarca yapýlmalýdýr. Inaktif aþý gaga kesiminden önce yapýlmalýdýr. 12- ALINMASI GEREKEN KAYITLAR: 1- Ölüler 2- Isý 3- Su tüketimi 4- Yem tüketimi 5- Vücut aðýrlýðý 6- Iþýk yoðunluðu (Günlük) (günlük) (günlük) (günlük) (haftalýk) (haftalýk) 29 ANA KURALLAR ! DÖNEM: 0-4. HAFTALAR ARASI A 4. HAFTA SONUNDA HEDEF AÐIRLIÐA ULAÞAMADIYSANIZ, BÜYÜK ÝHTÝMALLE AÞAÐIDAKÝ HATALARI YAPTINIZ: 1- KAFESTE METREKAREYE 60 ADETTEN, YERDE METREKAREYE 40 ADETTEN FAZLA CÝVCÝV KOYDUNUZ. 2- KÜMESÝNÝZÝ ÝLK ÝKÝ GÜN CÝVCÝV SEVÝYESÝNDE 35 C’DE ISITAMADINIZ. 0 3- KAFESTE ÝLK GÜN ÝLK SAATLERDE CÝVCÝVLERÝN SUYU RAHAT BULABÝLMESÝ ÝÇÝN KAFES ÝÇÝNDEKÝ GEREKLÝ 40 LUX IÞIK YOÐUNLUÐUNU SAÐLAYAMADINIZ. 4- KULLANDIÐINIZ CÝVCÝV YEMÝ ÖNERÝLEN KALÝTEDE DEÐÝLDÝ. 5- GAGA KESÝMÝNDE VEYA AÞI UYGULAMALARINDA STRESS YARATICI HATALAR YAPTINIZ. 30 ANA KURALLAR DÖNEM: 5-16. HAFTALAR ARASI ANA HEDEFLER: %5 randýmanda 1350 gr. vücut aðýrlýðýna ulaþmak. %80 uniformiteye ulaþmak Ýyi bir yem yeme alýþkanlýðý saðlamak Ön mide ve taþlýðý geniþletmek. NASIL? 1-EKÝPMAN Asma Suluk Nipel Suluk Kanal Yemlik Yuvarlak Yemlik Ilýman Ýklim Sýcak Ýklim 100 hayvan 10 hayvan 20 hayvan 25 hayvan 80 hayvan 8 hayvan 20 hayvan 25 hayvan (1 Adet) (1 Adet) (100 cm) (1 Adet) 2-HAYVAN YOÐUNLUÐU 5. Haftadan itibaren: YERDE Ilýman Ýklim Sýcak Ýklim 2 14/m 12/m2 KAFESTE 35/m2 30/m2 3- SU Hayvanlarýn içtikleri su miktarý kümes ýsýsýna ve yem tüketimine baðlý olarak aþaðýdaki tabloda görülen su / yem oranýna göre deðiþir. Hayvanlara verilecek suyun kalitesi, içme suyu kalitesinde olmalýdýr. ISI BÜYÜTME DÖNEMÝNDE YUMURTLAMA DÖNEMÝNDE 0 1.6 1.7 0 1.7 1.8 0 2.3 2.1 0 3.0 3.1 15 C 20 C 25 C 30 C 31 A ANA KURALLAR DÖNEM: 5-16. HAFTALAR ARASI Kullanýlan Ýçme Suyu Aþaðýdaki Özelliklere Sahip Olmalýdýr: Su Kalitesi Birim Referans Deðer Kabul Edilebilen En Yüksek Deðer Fekal Koliform 250 ml 0 0 Patojen Stafilokoklar 100 ml 0 0 Salmonella 100 ml 0 0 Eschererchia Coli 250 ml 0 0 Nitrat mg/l 25 50 Amonyum mg/l 0,05 0,5 Demir mg/l 0,05 0,2 Mangan mg/l 0,02 0,5 Sülfat mg/l 0 250 Sodyum mg/l 0 200 7 6,5-9 PH 4-YEMLEME Yemlikleri hergün 1 kez yedirerek boþaltýnýz. 10. - 12. haftadan itibaren yemlikleri günde 2 - 3 saat boþ býrakýnýz. Son yemi ýþýklar sönmeden 2 - 3 saat evvel veriniz. Grid / hayvan baþýna; 3. - 8. Haftalar arasý 2 gr/hayvan haftada bir kez (3-4 mm) 9. Haftadan sonra 3 gr/hayvan ayda bir kez (4-6 mm) veriniz. Yemin elek analizi aþaðýdaki gibi olmalýdýr. 0 - 0.5 mm. 0.51 - 1.0 mm. 1.01 - 1.5 mm. 1.51 - 2.0 mm. > 2.0 mm. 19% 21% 35% 15% 10% 32 A ANA KURALLAR DÖNEM: 5-16. HAFTALAR ARASI 5- IÞIK 16-17-18. Sayfalara bakýnýz. 6-TARTIM Her haftanýn son günü öðleden sonra en az 100 adet ve toplam sürünün % 1’ini tek tek tartýnýz. Vücut aðýrlýðý grafiðine ortalama vücut aðýrlýðýný mutlaka iþaretleyiniz. Üniformite hesabý yapýnýz. Örnek: Ortalama aðýrlýk +%10 (1000 x 1.10) -%10 (1000 x 0.90) = 1000 gr. = 1100 gr. = 900 gr. 900 gram - 1100 gram arasýndaki % olarak hayvan adedi miktarýna üniformite denir. 7- ALINMASI GEREKEN KAYITLAR: 1- Ölüler 2- Isý 3- Su tüketimi 4- Yem tüketimi 5- Yemliklerin boþ býrakýldýðý süre 6- Zaman saatlerinin güneþ batýþ ve doðuþuna göre ayarý 7- Vücut aðýrlýðý 8- Iþýk yoðunluðu (günlük) (günlük) (günlük) (günlük) (günlük) (haftalýk) (haftalýk) (haftalýk) 33 A ANA KURALLAR DÖNEM:17-28. HAFTALAR ARASI A ANA HEDEFLER Yem tüketiminde hýzlý artýþ saðlamak %5 randýmandaki vücut aðýrlýðý ile pik randýmandaki vücut aðýrlýðý arasýnda 400 gr. artýþ saðlamak. Yumurta aðýrlýðýnda hýzlý artýþ saðlamak. NASIL? 1- EKÝPMAN Asma Suluk Nipel Suluk Kanal Yemlik Yuvarlak Yemlik (1 Adet) (1 Adet) (100 cm) (1 Adet) Ilýman Ýklim 100 hayvan 10 hayvan 20 hayvan 25 hayvan Sýcak Ýklim 80 hayvan 8 hayvan 20 hayvan 25 hayvan YERDE 8 / m2 7 / m2 KAFESTE 27 / m2 22 / m2 2- HAYVAN YOÐUNLUÐU 17.haftadan itibaren: Ilýman Ýklim Sýcak Ýklim 3- TRANSFER Transfer hayvanlarda vücut aðýrlýðý kaybýna sebep olur. Mesafe ve iklim þartlarýna baðlý olarak bu kayýp %15’e ulaþabilir. Dikkat Edilecek Noktalar: Nipel suluklarýn iyi çalýþýp çalýþmadýðýný tek tek kontrol ediniz. Transferi %2 randýmandan en az 10 gün evvel bitiriniz. Yem vermeden önce 3 - 4 saat ýþýk veriniz. Gerekiyorsa su içmeyi teþvik için ýþýk yoðunluðunu 4 - 7 gün arttýrýnýz. 34 ANA KURALLAR DÖNEM: 17-28. HAFTALAR ARASI 4- YEMLEME: Yemin %75 - 80 miktarýnýn tanecik çapý 0.5 - 3.2 mm. Arasýnda olmalýdýr. Yemin en az %60’ý öðleden sonra ve gece yenecek þekilde yem verme programý yapýnýz. Günün ortasýnda yemliklerin içindeki yemi bir kere mutlaka iyice bitirtiniz. Rasyonlarýnýzda ham selluloz oranýný %5’in altýna düþürmeyiniz. Yemleme programý makine sisteminize uyduðu taktirde aþaðýdaki gibi uygulanabilir. Ýki Kere Daðýtýmlý Sistem: Yemin 2/3’ü ýþýklar sönmeden 5-6 saat önce Yemin 1/3’ü sabah ýþýklar yandýktan 2-3 saat sonra. Üç Kere Daðýtýmlý Sistem: Yemin 1/3: Iþýklar sönmeden 5-6 saat önce Yemin 1/3: Iþýklar sönmeden 2-3 saat önce Yemin 1/3: Sabah ýþýklar yanar yanmaz. 5- IÞIK 16-17-18. Sayfalara bakýnýz. 6- ISI Transferden pik randýmana çýkana kadar mümkünse büyütme kümesinde taþýma anýndaki ýsýyý saðlayýnýz. Pikten sonra þartlar müsaade ederse yavaþça 24 C çýkmaya çalýþýnýz. Ýdeal ýsý 20 C - 24 C arasýndadýr. 0 0 0 35 A ANA KURALLAR DÖNEM: 17-28. HAFTALAR ARASI 7- IÞIK YOÐUNLUÐU En kötü bölgede bile 0.5 lux’ü saðlayýnýz. Eþit daðýlmýþ, üniform bir ýþýk yoðunluðu saðlayýnýz, böylelikle Yem zayiatýný azaltýrsýnýz. Yem dönüþüm oranýnýz daha iyi olur. Sinirlilik ve ölüm oraný azalýr. 8- YAÞANABÝLÝRLÝK Ölüm oranýný azaltmak için: Ýçme suyunu klorlayýnýz. Gaga daðlamayý ve kesmeyi doðru þekilde yapýnýz. Iþýk yoðunluðunu kontrol ediniz. 9- ALINMASI GEREKEN KAYITLAR: 1- Ölüler 2- Isý 3- Su tüketimi 4- Yem tüketimi 5- Yumurta aðýrlýðý 6- Yumurta kütlesi 7- Vücut aðýrlýðý 8- Zaman saatlerinin güneþ batýþ ve doðuþuna göre ayarý 9- Iþýk yoðunluðu 10- Su kalitesi 11- Yumurta miktarý (günlük) (günlük) (günlük) (günlük) (haftalýk) (haftalýk) (haftalýk) (haftalýk) (3 ayda bir) (3 ayda bir) (günlük) 36 A ANA KURALLAR DÖNEM: 28. HAFTADAN SONRA A ANA HEDEFLER: Ýyi bir kabuk kalitesi elde etmek Ýyi bir yem dönüþüm oraný elde etmek Ýyi bir randýman sürekliliði saðlamak 1-YEMLEME Mümkün olan en az kerede yem vermeye çalýþýnýz. Yemin %75 - 80 miktarýnýn tanecik çapý 0.5 - 3.2 mm. arasýnda olmalýdýr. Yemin en az % 60’ý öðleden sonra ve gece yenecek þekilde yem verme programý yapýnýz. Günün ortasýnda yemliklerin içindeki yemi bir kere mutlaka iyice bitiriniz. Rasyonlarýnýzda ham selluloz oranýný %4’ün altýna düþürmeyiniz. Yemleme programý makine sisteminize uyduðu taktirde aþaðýdaki gibi uygulanabilir. Ýki Kere Daðýtýmlý Sistem: Yemin 2/3’ü ýþýklar sönmeden 5-6 saat önce; Yemin 1/3’ü sabah ýþýklar yandýktan 2-3 saat sonra. Üç Kere Daðýtýmlý Sistem: Yemin 1/3: Iþýklar sönmeden 5-6 saat önce Yemin 1/3: Iþýklar sönmeden 2-3 saat önce Yemin 1/3: Sabah ýþýklar yanar yanmaz. 2-KABUK KALÝTESÝ Yemdeki kalsiyum miktarýnýn %50’ini 2 - 5 mm. irilikte veya istiridye kabuðu þeklinde veriniz, böylelikle taþlýkta daha çok kalmasýný saðlayýnýz. Yem veriþ zamanýný ona göre ayarlayarak kalsiyum alýmýnýn mümkün olduðunca öðleden sonra ve gece olmasýný saðlayýnýz. 50. haftadan itibaren yemdeki kalsiyum miktarýný arttýrýnýz. 37 ANA KURALLAR DÖNEM: 28. HAFTADAN SONRA A 3- YUMURTA AÐIRLIÐI VE KALÝTESÝ: ! Yumurta aðýrlýðý için aþaðýdaki kurallar geçerlidir. Hayvanlar yumurtlamada 1 hafta geciktiði taktirde ortalama yumurta aðýrlýðý 1 gram artar, buna mukabil toplam yumurta adedi 4.5 adet azalýr, ama toplam aðýrlýk olarak yumurta miktarý ayný kalýr. Yumurta aðýrlýðý açýsýndan standartlara uygun olmasý için %5 randýmanla pik randýman arasýndaki sürede vücut aðýrlýðý 250 gram artmalýdýr. Bu yüzden hayvanlarýn önerilen kalitede yem yemeleri saðlanmalýdýr. Kümes ýsýsý 23 C - 27 C arasýnda her 1 C artýþýnda yumurta aðýrlýðý %0.5 - 1 arasý azalýr. 27 C’nin üstünde ise her 1 C artýþýnda yumurta aðýrlýðý %1 - 1.5 arasý azalýr. 0 0 0 0 0 Rasyonda amino asit miktarýnýn ve bitkisel yað oranýnýn (dolayýsýyla lineloik asit miktarýnýn) artmasý yumurtayý irileþtirir. Yemde enerjinin artmasý yumurtayý irileþtirir, bu yüzden 2700 kcal/kg’dan daha düþük enerji seviyeli yem cinsleri kullanmayýnýz. 4-ALINMASI GEREKEN KAYITLAR: 1- Ölüler 2- Isý 3- Su tüketimi 4- Yem tüketimi 5- Yumurta aðýrlýðý 6- Yumurta kütlesi 7- Vücut aðýrlýðý 8- Su kalitesi 9- Iþýk yoðunluðu 10- Yumurta miktarý (günlük) (günlük) (günlük) (günlük) (aylýk) (haftalýk) (aylýk) (3 ayda bir) (3 ayda bir) (günlük) 38 39 20 22 24 26 28 30 32 34 36 38 40 42 44 46 48 50 52 54 56 58 60 62 64 66 68 70 72 74 76 78 80 40 35 30 40 35 30 18 20 Yaþ (Hafta) 45 45 25 50 50 65 65 55 70 70 55 75 75 60 80 80 60 85 85 90 95 100 Randýman H.D. (%) V VÜCUT AÐIRLIÐI Haftalara göre vücut aðýrlýk grafiði Aðýrlýk / gr. 2000 1500 1000 500 0 1 4 8 12 16 20 24 28 32 36 40 44 48 52 56 60 64 68 72 76 80 Hafta Vücut aðýrlýk aralýðý (gr.) Hafta Vücut aðýrlýk aralýðý (gr.) Hafta Vücut aðýrlýk aralýðý (gr.) Hafta Vücut aðýrlýk aralýðý (gr.) 1 72 - 78 15 1077 - 1167 29 1622 - 1758 54 1687 - 1828 2 120 - 130 16 1120 - 1214 30 1632 - 1768 56 1690 - 1830 3 180 - 194 17 1166 - 1262 31 1637 - 1773 58 1692 - 1833 4 247 - 267 18 1213 - 1315 32 1642 - 1778 60 1694 - 1836 5 324 - 350 19 1269 - 1375 34 1646 - 1784 62 1697 - 1838 6 412 - 446 20 1331 - 1441 36 1651 - 1789 64 1699 - 1841 7 509 - 550 21 1392 - 1508 38 1656 - 1794 66 1702 - 1843 8 599 - 649 22 1440 - 1560 40 1661 - 1799 68 1704 - 1846 9 690 - 748 23 1478 - 1602 42 1666 - 1804 70 1706 - 1849 10 777 - 841 24 1517 - 1643 44 1670 - 1810 72 1709 - 1851 11 852 - 922 25 1546 - 1674 46 1675 - 1815 74 1711 - 1854 12 919 - 995 26 1565 - 1695 48 1680 - 1820 76 1714 - 1856 13 976 - 1058 27 1584 - 1716 50 1682 - 1823 78 1716 - 1859 14 1029 - 1115 28 1603 - 1737 52 1685 - 1825 80 1718 - 1862 Hafta 40