tasarruf mevduatı sigorta fonu
Transkript
tasarruf mevduatı sigorta fonu
TASARRUF MEVDUATI SÝGORTA FONU C EKÝM 2009 TASARRUF MEVDUATI SÝGORTA FONU Büyükdere Caddesi No:143 Esentepe/ÝSTANBUL Tel.: (212) 340 22 00 Faks: (212) 288 53 35 www.tmsf.org.tr Proje Ekibi Proje Lideri: Ahmet MUTLU Hazýrlayanlar: Raf Temizliði Proje Grubu Editör: Yaþar ERDÝNÇ Kapak ve Ýç Tasarým : GNG Tanýtým / www.gngtanitim.com Dizgi : Karizma Yayýncýlýk / Oðuzhan KARA Baský : Artus Basým Ýkitelli Organize Sanayi Bölgesi Eskoop San. Sit. B-1 Blok No: 63 Ýkitelli / ÝSTANBUL Tel.: (212) 671 70 92 ISBN: 978-975-19-4626-3 ÝSTANBUL - EKÝM 2009 RAF TEMÝZLÝÐÝ KÝTAPLIÐI 1- EGEBANK 2- ÝNTERBANK 3- ÝKTÝSAT BANKASI 4- ETÝBANK 5- TOPRAKBANK 6- EGS BANK 7- YURTBANK 8- BANK EKSPRES 9- ESBANK 10- BANK KAPÝTAL 11- PAMUKBANK 12- DEMÝRBANK ULUSAL BANK 13- TÜRK TÝCARET BANKASI 14- YAÞARBANK SÝTEBANK TARÝÞBANK 15- KENTBANK 16- SÜMERBANK 17- BAYINDIRBANK 18- MARMARA BANK ÝMPEXBANK KIBRIS KREDÝ BANKASI ÝSTANBUL ÞUBESÝ TYT BANK 19- ÝMAR BANKASI 20- TMSF ÇÖZÜMLEME DENEYÝMÝ Raf Temizliði Projesi kapsamýnda yer alan bu kitapta; Bankanýn çözümleme süreci, idari, mali, hukuki ve denetsel yönlerden ayrý ayrý deðerlendirilmiþtir. Kitap, 30 Haziran 2009 tarihli veriler esas alýnarak hazýrlanmýþ olmakla birlikte, bu tarihten sonra gerçekleþen önemli olay ve geliþmeleri de içermektedir. Yayýnýn tüm içeriði www.raftemizligi.com adresinde yer almaktadýr. Kamuoyunu bilgilendirme amacýyla hazýrlanmýþ olan bu yayýnda yer alan bilgilerin doðru ve eksiksiz olmasý için gerekli özen gösterilmiþ olmakla birlikte bu yayýnda yer alan bilgilere dayanarak çýkarýlan sonuçlardan TMSF sorumlu tutulamaz. Yayýnda yer alan bilgiler kaynak belirtilerek kullanýlabilir. ÖNSÖZ Batan bankalarýn kamuya olan maliyetini azaltma yolunda gösterdiði performansla Türkiye'ye bir baþarý öyküsü armaðan eden TMSF, Raf Temizliði Kitaplarý ile yakýn tarihimizde bankacýlýk sektöründe yaþanan sorunlarýn daha net görülmesine ve anlaþýlmasýna katký saðlamayý amaçlamýþtýr. Ýki yýlý aþkýn bir süredir, 25 kiþilik uzman bir ekibin yoðun bir tempo ile çalýþtýðý TMSF'nin en önemli projelerinden biri olan Raf Temizliði Projesi, elinizde tuttuðunuz bu kitaplarla hayata geçirilmiþ bulunmaktadýr. Raf Temizliði Projesi kapsamýnda her banka için ayrý bir kitap hazýrlanmýþ ve bankalarýn çözümleme süreçleri kronolojik olarak tüm detaylarýyla incelenmiþtir. Kitaplarda ilk olarak bankalarýn Fona devir sebepleri ve kullanýlan istismar yöntemleri anlatýlmýþ, sonrasýnda çözümleme ve geri kazaným faaliyetleri, mali bünyelerini rehabilite etme, satýþ, devir ve birleþtirme gibi çözümleme adýmlarý ve hukuki süreçleri ortaya konulmuþtur. Batan bankalarla ilgili 40 bin sayfa evrak, 7 bin doküman ve çok sayýda banka raporu satýr satýr incelenerek ortaya çýkarýlan 20 kitaplýk Raf Temizliði Projesinin, bankacýlýk ve finans konularýnda gerek aktüel gerekse bilimsel çalýþma yapanlar için yararlý olacaðýna inanýyorum. Raf Temizliði Projesi kapsamýndaki kitaplar e-book olarak www.raftemizligi.com adresinde de yer alacak ve uzman ekiplerimiz kitaplarla ilgili güncellemeleri yapmaya devam edeceklerdir. Bu projenin ve nihayetinde kitaplarýn ortaya çýkmasýnda ve tasarýmýnda önderlik yapan, Kurumumuzdan ayrýlýncaya kadar projeyi yöneten eski Fon Baþkan Yardýmcýsý Ferruh Tunç'a, uzun ve yorucu çalýþmalarla raporlarý kitap formatýna getiren Raf Temizliði Projesi Grubunda yer alan bütün arkadaþlarýma ve deðerli proje editörümüz Yaþar Erdinç'e ayrý ayrý teþekkür ediyorum. Elinizdeki kitabýn yakýn tarihimizde yaþanan bankacýlýk krizlerinin nedenlerinin ve sonuçlarýnýn iyi analiz edilmesi ve dersler çýkartýlmasýna vesile olmasýný diliyorum. TMSF BAÞKANI Ahmet ERTÜRK Kýsaltmalar Dizini 14 Þekiller Dizini 24 Tablolar Dizini 25 ÝÇÝNDEKÝLER GÝRÝÞ............................................................................................................................ 26 1. FONA DEVÝR ÖNCESÝ DÖNEM .................................................................. 29 1.1. FONA DEVÝR ÖNCESÝ DÖNEME KISA BAKIÞ ..................................................... 30 1.2. TARÝHÇE .............................................................................................................. 31 1.3. ÝMAR BANKASI'NIN YAKIN ÝZLEME DÖNEMÝ ...................................................33 1.3.1. Yakýn Ýzleme Kararý .......................................................................................33 1.3.2. Yakýn Ýzleme Dönemi (Haziran 1994-Haziran 2003) .......................................34 1.3.3. Fona Devir Süreci (Haziran 2003-Temmuz 2003) ........................................... 37 1.3.3.1. ÇEAÞ ve Kepez Elektrik ...................................................................37 1.3.3.2. Off-Shore Mevduat .......................................................................... 39 1.3.3.3. Toplu Ýstifa ve Yönetim Boþluðu ...................................................... 39 1.3.3.4. Hisse Devirleri .................................................................................40 1.3.4. Muhasebe ve Bilgi Ýþlem Sistemi ..................................................................... 41 1.3.5. Banka Organizasyonu ve Personel Yapýsý ........................................................ 44 1.4. ÝMAR BANKASI'NIN FONA DEVREDÝLMESÝ ...................................................... 45 1.4.1. Fona Devir Kararý .......................................................................................... 45 1.4.2. Kayýtlarýn Karartýlmasý .................................................................................. 47 1.4.3. Ýmar Bankasý'nýn Fona Devir Nedenleri .......................................................... 51 1.4.3.1. Kayýt Dýþý Mevduat Toplanmasý .......................................................54 1.4.3.2. Yetkisiz ve Açýða DÝBS Satýþý .............................................................58 1.4.3.3. Hâkim Ortak Kredileri .................................................................... 59 1.4.3.4. Ýmar Off-Shore Depolarý ................................................................. 61 1.4.3.5. Paravan Þirketler Üzerinden Kaynak Aktarýmý ..................................63 1.4.3.6. Off-Shore Hesaplarýndan Mevduat Hesaplarýna Dönüþler ................ 64 1.4.3.7. Diðer Usulsüzlükler ........................................................................ 65 2. FONA DEVÝR SONRASI DÖNEM ............................................................... 69 2.1. FONA DEVÝR SONRASI DÖNEME KISA BAKIÞ .................................................. 70 2.2. BANKA YÖNETÝM VE DENETÝM KADROSUNUN DEÐÝÞTÝRÝLMESÝ ................ 70 2.3. SÝGORTALI MEVDUATIN ÖDENMESÝ ................................................................ 71 2.3.1. Sigorta Kapsamýnda Yapýlacak Ödemelere Ýliþkin Tespit ve Teyit Çalýþmalarý .. 72 2.3.2. Ödemelere Ýliþkin Protokoller ........................................................................ 75 2.3.3. Yapýlan Ödemeler .......................................................................................... 76 2.3.3.1. Mevduat Ödemeleri ........................................................................ 76 2.3.3.2. Ticari ve Diðer Mevduat Ödemeleri ................................................. 83 2.3.3.3. Hazine Bonosu Kaynaklý Ödemeler .................................................. 84 2.4. FON TARAFINDAN ATANAN YÖNETÝMÝN ÝLK FAALÝYETLERÝ VE BANKANIN MALÝ DURUMU ................................................................................ 85 2.4.1. Faaliyet Ýzninin Kaldýrýldýðý Tarih Ýtibarýyla Bankanýn Genel Görünümü ......... 85 2.4.2. Faaliyet Ýzninin Kaldýrýldýðý Tarih Ýtibarýyla Mali Durum ................................. 88 2.4.3. Ýflas Tarihi Ýtibarýyla Mali Durum .................................................................. 93 2.5. ÝFLAS SÜRECÝ ....................................................................................................... 94 2.5.1. Ýflas Davasý ve Ýflasýn Açýlmasý ........................................................................94 2.5.2. Ýflas Ýdaresi ve Masasýnýn Oluþturulmasý .........................................................95 2.5.3. Alacaklýlar Toplantýlarý ..................................................................................95 2.5.4. Alacak Kayýt ve Ýstihkak Talepleri ...................................................................97 2.5.5. Ýflas Ýdaresi Tarafýndan Bankada Gerçekleþtirilen Faaliyetler ........................... 98 2.5.6. Ýflas Ýdaresi Tarafýndan Gerçekleþtirilen Faaliyetler Sonrasý Mali Durum ......... 103 3. HÂKÝM ORTAKLARDAN ALACAKLARIN ÇÖZÜMLENMESÝ ..... 107 3.1. HÂKÝM ORTAKLARDAN ALACAKLARIN ÇÖZÜMLENMESÝNE KISA BAKIÞ .. 108 3.2. HÂKÝM ORTAKLARDAN ALACAKLARIN GERÝ KAZANIMI .............................. 108 3.2.1. Hâkim Ortak Borcunun Tespit Edilmesi, Alacaklar Ýçin Takipler ....................108 3.2.2. 4389 Sayýlý Kanunun 15/7-a Maddesi Kapsamýnda Gerçekleþtirilen Ýþlemler .. 111 3.2.3. 4389 Sayýlý Kanunun 15/7-b Maddesi Kapsamýnda Gerçekleþtirilen Ýþlemler .. 114 3.2.4. 6183 Sayýlý Kanun Kapsamýnda Gerçekleþtirilen Ýþlemler ............................... 115 3.2.5. Ticari ve Ýktisadi Bütünlük Satýþlarý ............................................................... 117 3.2.6. Diðer Tahsilatlar ........................................................................................... 149 3.2.7. 4389 Sayýlý Kanunun 15/7-a Maddesi Kapsamýndaki Þirketlerin Tasfiyesine Yönelik Yürütülen Çalýþmalar ....................................................................... 150 3.3. HÂKÝM ORTAKLARDAN SAÐLANAN TAHSÝLAT .............................................. 153 4. ÇÖZÜMLEMENÝN HUKUKÝ SÜRECÝ ....................................................... 155 4.1. YÜRÜTÜLEN DAVA VE TAKÝPLERE KISA BAKIÞ ............................................... 156 4.2. BANKA ZARARININ TAZMÝNÝ ÝÇÝN AÇILAN DAVALAR ................................... 157 4.3. CEZA DAVALARI .................................................................................................. 158 4.3.1. Ana Ceza Davalarý .......................................................................................... 158 4.3.2. Diðer Ceza Davalarý ....................................................................................................... 160 4.4. MEVDUAT FARKINDAN DOÐAN BANKA ZARARININ TAZMÝNÝ ÝÇÝN YAPILAN ÝÞLEMLERÝN ÝPTALÝNE YÖNELÝK DAVALAR ................................................................ 164 4.5. TASFÝYE EDÝLEN VE TASFÝYE ÝÞLEMLERÝ DEVAM EDEN UZAN GRUBU ÞÝRKETLERÝNE AÝT DAVA VE TAKÝPLER ........................................................................ 166 4.6. MEVDUAT ÖDEME ÝÞLEMLERÝNE KARÞI AÇILAN DAVALAR .................................. 168 4.7. YURT DIÞI DAVALAR ............................................................................................................ 169 4.8. DÝÐER DAVALAR ................................................................................................................... 171 5. GENEL DEÐERLENDÝRME VE SONUÇ .............................................................. 173 EKLER ................................................................................................................................................. 181 TANIMLAR VE KAVRAMLAR ........................................................................................................... 193 KAYNAKÇA ........................................................................................................................................ 213 KISALTMALAR DÝZÝNÝ ÞEKÝLLER DÝZÝNÝ TABLOLAR DÝZÝNÝ KISALTMALAR DÝZÝNÝ 818 Sayýlý Borçlar Kanunu Borçlar Kanunu 832 Sayýlý Sayýþtay Kanunu Sayýþtay Kanunu 1050 Sayýlý Muhasebei Umumiye Kanunu Muhasebei Umumiye Kanunu 1086 Sayýlý Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu HUMK 2004 Sayýlý Ýcra Ýflas Kanunu 2004 Sayýlý Kanun 2499 Sayýlý Sermaye Piyasasý Kanunu Sermaye Piyasasý Kanunu 2886 Sayýlý Devlet Ýhale Kanunu Devlet Ýhale Kanunu 3167 Sayýlý Çekle Ödemelerin Düzenlenmesi ve Çek Hamillerinin Korunmasý Hakkýnda Kanun Çek Kanunu 3182 Sayýlý Bankalar Kanunu 3182 Sayýlý Kanun 4389 Sayýlý Bankalar Kanunu 4389 Sayýlý Kanun 4734 Sayýlý Kamu Ýhale Kanunu Kamu Ýhale Kanunu 5411 Sayýlý Bankacýlýk Kanunu 5411 Sayýlý Kanun 5682 Sayýlý Pasaport Kanunu Pasaport Kanunu 6183 Sayýlý Amme Alacaklarýnýn Tahsil Usulü Hakkýnda Kanun 6183 Sayýlý Kanun 6762 Sayýlý Türk Ticaret Kanunu TTK ABC Televizyon Servisleri A.Þ. ABC Televizyon ABN Amro Bank N.V. ABN Amro Bank Ada Menkul Deðerler A.Þ. Ada Menkul Adabank A.Þ. Adabank Adabank Off-Shore Limited Adabank Off-Shore Akdeniz Bilgi Ýþlem ve Yazýlým Hizmetleri Sanayi ve Ticaret A.Þ. Akdeniz Yazýlým Aktif Kablo Televizyon Teknik Hizmetleri Sanayi ve Ticaret A.Þ. Aktif Kablo Aloks Ýletiþim Servisleri Yapým Ticaret A.Þ. Aloks Ýletiþim Altýntaþ Altýn ve Mücevherat Ticareti A.Þ. Altýntaþ Ant Gazetecilik ve Yayýncýlýk A.Þ. Ant Gazetecilik Asem Güzellik ve Solaryum Hizmetleri A.Þ. Asem Asya Dahili Ticaret ve Müþavirlik Hizmetleri A.Þ. Asya Dahili Ticaret Atasu Emlak Ticaret A.Þ. Atasu Emlak Aysan Anadolu Yay Sanayi ve Ticaret A.Þ. Aysan Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi BSMV Bankacýlýk Düzenleme ve Denetleme Kurulu BDDK Bankalar Yeminli Murakýplarý BYM 14 KISALTMALAR DÝZÝNÝ Bankalararasý Kart Merkezi A.Þ. BKM Banko Müzik ve Plak Yapým A.Þ. Banko Müzik Bartýn Çimento Sanayi T.A.Þ. Bartýn Çimento Basýn Sanayi Limited Þirketi Basýn Sanayi Basýntaþ Anadolu Basýn Endüstrisi ve Ticaret A.Þ. Basýntaþ Batý Güvenlik Servis A.Þ. Batý Güvenlik Batý Ofset Basým Sanayi ve Ticaret A.Þ. Batý Ofset Bayýndýrbank A.Þ. Bayýndýrbank Berke Hidroelektrik Santrali Ýþletmecilik A.Þ. Berke Hidroelektrik Santrali Beykoz Ýnþaat ve Nakliyat Ticaret A.Þ. Beykoz Ýnþaat Beta Ýnþaat ve Ticaret A.Þ. Beta Ýnþaat Betonsan Beton ve Çimento Sanayi Ýþletmecilik ve Ticaret A.Þ. Betonsan Beyaz - Basýn Sanayi ve Ticaret A.Þ. Beyaz Basýn Sanayi Bilgi Bilgisayar Ticaret A.Þ. Bilgi Bilgisayar Birikim Gazetecilik Matbaacýlýk ve Yayýncýlýk Sanayi A.Þ. Birikim Gazetecilik Birleþik Ýnþaat Ticaret A.Þ. Birleþik Ýnþaat Bis Organizasyon ve Menejerlik Ticaret A.Þ. Bis Organizasyon Bis Sinema ve Sosyal Tesis Ýþletmeciliði A.Þ. Bis Sinema Boyut Prodüksiyon ve Yayýncýlýk Ticaret A.Þ. Boyut Prodüksiyon Büyük Anadolu Çimento Ýþletme Sanayi ve Ticaret A.Þ. Büyük Anadolu Çimento Büyük Gazetecilik Limited Þirketi Büyük Gazetecilik Büyük Kurul Bilimsel Araþtýrma ve Yayýn Destek Ticaret A.Þ. Büyük Kurul BVS Bira Viski Su Sanayi ve Ticaret A.Þ. BVS Bira Cementownia Nowa Huta SA Cementownia Nowa Huta Ceps Kurumsal Telekomünikasyon Hizmetleri A.Þ. Ceps Telekomünikasyon Çaðdaþ Medya Prodüksiyon A.Þ. Çaðdaþ Medya Prodüksiyon Çaðdaþ Reklamcýlýk A.Þ. Çaðdaþ Reklamcýlýk Çaðdaþ Ticaret A.Þ. Çaðdaþ Ticaret Çelik Nakliyat ve Ticaret Sanayi A.Þ. Çelik Nakliyat Çukurova Elektrik A.Þ. ÇEAÞ Çukurova Elektrik Elektrikli Cihaz Ýmalat Montaj ve Müþavirlik A.Þ. Çukurova Elektrikli Cihaz Çukurova Temizlik ve Sosyal Hizmetler A.Þ. Çukurova Temizlik DTK Deniz Taþýmacýlýðý ve Nakliye Komisyonculuðu A.Þ. DTK Deniz Taþýmacýlýk Demaþ Demir Mamulleri Sanayii A.Þ. Demaþ Demirbank T.A.Þ. Demirbank ÝMAR BANKASI 15 Devlet Ýç Borçlanma Senetleri DÝBS Digisoft Yazýlým ve Dýþ Ticaret A.Þ. Digisoft Yazýlým Digital Telefon Pazarlama A.Þ. Digital Telefon Pazarlama Dizgi Baský Limited Þirketi Dizgi Baský Doðan Kardeþ Matbaacýlýk Sanayi A.Þ. Doðan Kardeþ Matbaacýlýk Dörtgen Ýnþaat ve Ýþletmecilik Sanayi ve Ticaret A.Þ. Dörtgen Ýnþaat Döviz Tevdiat Hesabý DTH Edirne Lalapaþa Çimento Sanayii ve Ticaret A.Þ. Lalapaþa Çimento Efes Turizm Yatýrýmlarý A.Þ. Efes Turizm Egebank A.Þ. Egebank Ege Maden ve Çelik Ýþletmeciliði Sanayi ve Ticaret A.Þ. Ege Maden Egpaþ Ege Galvanizli Profil Sanayi Sanayi A.Þ. Egpaþ Galvaniz Eksper Turizm Yatýrýmlarý A.Þ. Eksper Turizm Epro Promosyon Ürünleri ve Pazarlama Sanayi ve Ticaret A.Þ. Epro Promosyon Ergani Çimento Sanayii ve Ticaret A.Þ. Ergani Çimento Erol Köse Prodüksiyon Yapým Ticaret A.Þ. (Birleþik Prodüksiyon ve Daðýtým A.Þ.) Erol Köse Prodüksiyon Fýrtýna Lojistik ve Reklamcýlýk Ticaret A.Þ. Fýrtýna Lojistik Filmtürk Film Prodüksiyon ve Daðýtým Ticaret A.Þ. Filmtürk Prodüksiyon Filpark Ýnternet Hizmetleri ve Pazarlama Ticaret A.Þ. Filpark Ýnternet Hizmetleri Finansal Yeniden Yapýlandýrma Sözleþmesi FYYS Fontek Elektronik Teknik Ürünler ve Matbaacýlýk Sanayi ve Ticaret A.Þ. Fontek Elektronik Forum Dýþ Ticaret A.Þ. Forum Dýþ Ticaret Gaziantep Çimento Sanayi T.A.Þ. Gaziantep Çimento Global Digital Ýletiþim A.Þ. Global Digital Ýletiþim Gök Turizm ve Ticaret A.Þ. Gök Turizm Gösterim Yayýncýlýk ve Reklamcýlýk A.Þ. Gösterim Yayýncýlýk Grup Medya Reklamcýlýk ve Filmcilik Ticaret A.Þ. Grup Medya Reklamcýlýk Gümüþhane Çimento Sanayii Ticaret A.Þ. Gümüþhane Çimento Güncel Ýletiþim Filmcilik ve Yayýncýlýk Ticaret A.Þ. Güncel Ýletiþim Güney Mühendislik ve Proje Hizmetleri Sanayi ve Ticaret A.Þ. Güney Mühendislik Güneydoðu Çimento Ýþletmecilik Sanayi ve Ticaret A.Þ. Güneydoðu Çimento Güray Elektrik Elektronik Sanayi ve Ticaret A.Þ. Güray Elektrik Güven Nakliyat ve Sanayi ve Ticaret A.Þ. Güven Nakliyat Hayat Yayýnlarý A.Þ. Hayat Yayýnlarý 16 KISALTMALAR DÝZÝNÝ International Society for Complexity Information and Design ISCID Ýmar Bank Off-Shore Limited Ýmar Off-Shore Ýmar Finansal Kiralama A.Þ. Ýmar Finansal Kiralama Ýmar Ýthalat Ýhracat Ýnþaat Ýç Ticaret Limited Þirketi Ýmar Ýthalat Ýhracat Ýnþaat Endüstrisi Limited Þirketi Ýnþaat Endüstri Ýnter Televizyon Servisleri A.Þ. Ýnter Televizyon Servisleri Ýstanbul Melodi FM TV Prodüksiyon ve Yayýncýlýk A.Þ. Ýstanbul Melodi FM Ýstanbul Spor Faaliyetleri ve Ticaret A.Þ. Ýstanbulspor JP Morgan Chase & Co JPM Kalite Yapý Malzemeleri Sanayi ve Pazarlama A.Þ. Kalite Yapý Malzemeleri Karacaören Elektrik Ýþletmeleri A.Þ. Karacaören Elektrik Karadeniz Çimento Ýþletmecilik Sanayi ve Ticaret A.Þ. Karadeniz Çimento Karizma Müzik Kaset Daðýtým Sanayi ve Dýþ Ticaret Limited Þirketi Karizma Müzik Kepez Elektrik T.A.Þ. Kepez Elektrik KÝY Konut Ýnþaat ve Yatýrým A.Þ. KÝY Ýnþaat Klasik Ýnþaat ve Ticaret A.Þ. Klasik Ýnþaat KNT Kara Nakliyat ve Ticaret A.Þ. KNT Nakliyat Körfez Çimento ve Hazýr Beton Sanayi ve Ticaret A.Þ. Körfez Çimento Kristal Ýnþaat ve Ticaret A.Þ. Kristal Ýnþaat Kutup Prodüksiyon ve Yayýncýlýk Ticaret A.Þ. Kutup Prodüksiyon Kuzey Çimento Ýþletmecilik Sanayi ve Ticaret A.Þ. Kuzey Çimento Kuzey Kýbrýs Türk Cumhuriyeti KKTC Kürþat Otomotiv Ýnþaat ve Gýda Sanayi Ticaret Limited Þirketi Kürþat Otomotiv Ladik Çimento Sanayi T.A.Þ. Ladik Çimento Limaþ Liman Ýþletmeleri A.Þ. Limaþ Lotus Gazetecilik ve Yayncýlýk A.Þ. Lotus Gazetecilik Lotus Reklamcýlýk A.Þ. Lotus Reklamcýlýk Maden-Çimento Sanayi Ýþletmeleri ve Ticaret A.Þ. Maden Çimento Maraton Yayýncýlýk ve Prodüksiyon Hizmetleri A.Þ. Maraton Yayýncýlýk MAS Marmara Alüminyum Ýþletmecilik Sanayi A.Þ. MAS Alüminyum Matbaataþ Matbaacýlýk Sanayi ve Ticaret A.Þ. Matbaataþ Mavi Dýþ Ticaret A.Þ. Mavi Dýþ Ticaret Mavi Plaza Radyo ve Televizyon Yayýncýlýðý Ticaret A.Þ. Mavi Plaza Radyo Mavi Reklamcýlýk ve Filmcilik Sanayi ve Ticaret A.Þ. Mavi Reklamcýlýk Mavi Turizm Yatýrýmlarý Ticaret A.Þ. Mavi Turizm ÝMAR BANKASI 17 Mavi Ulaþtýrma ve Haberleþme Hizmetleri Ticaret A.Þ. Mavi Ulaþtýrma Mavi Yol Ýnþaat ve Nakliyat Ticaret A.Þ. Mavi Yol Ýnþaat MAY Madencilik Yatýrým Müþavirlik ve Ticaret A.Þ. MAY Madencilik MBI Reklamcýlýk ve Filmcilik Sanayi ve Ticaret A.Þ. MBI Reklamcýlýk MDT Merkez Daðýtým ve Ticaret A.Þ. MDT Merkez Daðýtým Media Print Basým Ticaret A.Þ. Medya Print Medpa Medya Filmcilik ve Reklamcýlýk Sanayi ve Pazarlama A.Þ. Medpa Filmcilik Medya Park Yayýncýlýk Sanayi A.Þ. Medya Park Yayýncýlýk Medya Pazarlama Yayýn Daðýtým A.Þ. Medya Pazarlama Medya Prodüksiyon Ticaret A.Þ. Medya Prodüksiyon Meptaþ Manisalý Evrensel Pazarlama ve Ticaret A.Þ. Meptaþ Pazarlama Merkez Çimento Terminali Ýþletmeleri ve Ticaret A.Þ. Merkez Çimento Merkez Hazýr Beton Ýmalat ve Ticaret A.Þ. Merkez Hazýr Beton Merkez Kaðýt Torba Sanayi ve Ticaret A.Þ. Merkez Kaðýt Merkez Nakliyat ve Ticaret A.Þ. Merkez Nakliyat Merkez Sistem Filimcilik ve Yayýncýlýk Ticaret A.Þ. Merkez Sistem Filmcilik Merkez Yatýrým ve Ticaret A.Þ. Merkez Yatýrým Metar Denizcilik A.Þ. Metar Denizcilik Metaþ Ýzmir Metalurji Fabrikasý T.A.Þ. Metaþ Motorlu Araçlar Ticaret A.Þ. Motorlu Araçlar Ticaret Neþriyat A.Þ. Neþriyat Net Digital Hizmetler A.Þ. Net Digital Netbul Ýletiþim Hizmetleri Bilgisayar ve Reklamcýlýk Ticaret A.Þ. Netbul Ýletiþim Hizmetleri Netbul Ýnternet Hizmetleri ve Pazarlama Ticaret A.Þ. Netbul Ýnternet Hizmetleri O2 Oksijen Teknoloji Geliþtirme ve Biliþim Sistemleri Sanayi ve Ticaret A.Þ. Oksijen Teknoloji On Güvenlik Servisleri A.Þ. On Güvenlik Opal Turizm Yatýrýmlarý ve Ýþletmeciliði Ticaret A.Þ. Opal Turizm Ova Dýþ Ticaret A.Þ. Ova Dýþ Ticaret Ova Tekstil ve Sanayi A.Þ. Ova Tekstil Pak-El Gýda Ürünleri Ticaret A.Þ. Pak-El Gýda Pakrak Finance And Trade Corporation Pakrak Finance Pal Prodüksiyon Hizmetleri A.Þ. Pal Prodüksiyon Pamukbank T.A.Þ. Pamukbank Pamukova Telekomünikasyon Sistemleri Sanayi ve Ticaret A.Þ. Pamukova Telekomünikasyon 18 KISALTMALAR DÝZÝNÝ Panel Reklamcýlýk ve Prodüksiyon Hizmetleri Ticaret A.Þ. Panel Reklamcýlýk Park Medya Filimcilik ve Reklamcýlýk Pazarlama Ticaret A.Þ. Park Medya Park Reklamcýlýk Filimcilik ve Pazarlama Hizmetleri A.Þ. Park Reklamcýlýk Polaris Prodüksiyon Filmcilik Tanýtým Ticaret A.Þ. Polaris Prodüksiyon Polski Cement Holding S.A. Polski Cement Holding Polski Energetyka Holding S.A. Polski Energetyka Holding Prekon Ýnþaat Sanayi ve Ticaret A.Þ. Prekon Ýnþaat Prime Holding A.Þ. Prime Holding Prime Medya Filmcilik ve Reklamcýlýk Sanayi A.Þ. Prime Medya Prime Prodüksiyon Hizmetleri A.Þ. Prime Prodüksiyon Profil Ýnþaat ve Ticaret A.Þ. Profil Ýnþaat Radyo Televizyon Üst Kurumu RTÜK RFY Reklamcýlýk Filmcilik ve Yayýncýlýk Sanayi ve Ticaret A.Þ. RFY Reklamcýlýk RT Net Ýnternet Hizmetleri ve Pazarlama Ticaret A.Þ. RT Net Ýnternet Hizmetleri Rumeli Bank Limited Rumeli Bank Rumeli Çelik Sanayi A.Þ. Rumeli Çelik Rumeli Çimento Ýhracat ve Sanayi A.Þ. Rumeli Çimento Ýhracat Rumeli Çimento Sanayi ve Ticaret A.Þ. Rumeli Çimento Sanayi Rumeli Çimento Terminali Sanayi ve Ticaret A.Þ. Rumeli Çimento Terminali Rumeli Elektrik Yatýrým A.Þ. Rumeli Elektrik Rumeli Hava Taþýmacýlýk ve Ýþletmecilik Ticaret A.Þ. Rumeli Havacýlýk Rumeli Hayat Sigorta A.Þ. Rumeli Hayat Sigorta Rumeli Holding A.Þ. Rumeli Holding Rumeli Metal Sanayi A.Þ. Rumeli Metal Rumeli Nakliyat ve Ticaret A.Þ. Rumeli Nakliyat Rumeli Sigorta A.Þ. Rumeli Sigorta Rumeli Tanýtým Halkla Ýliþkiler Reklam ve Prodüksiyon Sanayi Ticaret A.Þ. Rumeli Tanýtým Rumeli Teknik Komünikasyon Hizmetleri A.Þ. Rumeli Teknik Rumeli Telefon Sistemleri A.Þ. Rumeli Telefon Rumeli Telekom A.Þ. Rumeli Telekom Rumeli Yazýlým Servis Hizmetleri Ticaret A.Þ. Rumeli Yazýlým SAK Sigorta Acentalýðý A.Þ. SAK Sigorta Samsun Çimento Ýþletmecilik Sanayi ve Ticaret A.Þ. Samsun Çimento Sanal Ýçerik Ýletiþim Hizmetleri Ticaret A.Þ. Sanal Ýletiþim ÝMAR BANKASI 19 Sanart Prodüksiyon Yapým Ticaret A.Þ. Sanart Prodüksiyon Sermaye Piyasasý Kurulu SPK Ses Filmcilik Reklamcýlýk ve Prodüksiyon Hizmetleri Ticaret A.Þ. Ses Filmcilik Set Filmcilik ve Reklamcýlýk Sanayi ve Ticaret A.Þ. Set Filmcilik SGT Silikon Grafik Tanýtým ve Filmcilik Hizmetleri A.Þ. SGT Grafik Tanýtým Simetri Alkol ve Tütün Sanayi ve Ticaret A.Þ. Simetri Alkol Simetri Çimento Sanayi ve Ticaret A.Þ. Simetri Çimento Simetri Elektrik Yatýrým A.Þ. Simetri Elektrik Simetri Hava Yollarý Yatýrým ve Ticaret A.Þ. Simetri Hava Yollarý Simetri Holding A.Þ. Simetri Holding Simetri Ýnþaat Ticaret A.Þ. Simetri Ýnþaat Sistem Direk Pazarlama A.Þ. Sistem Direk Pazarlama Sistem Ticaret ve Ýnþaat A.Þ. Sistem Ticaret Sosyal Sigortalar Kurumu SSK Standart Alkollü ve Alkolsüz Ýçecek Sanayi ve Ticaret A.Þ. Standart Ýçecek Sanayi Standart Alüminyum Sanayi A.Þ. Standart Alüminyum Standart Beton Sanayi A.Þ. Standart Beton Standart Çimento Sanayi A.Þ. Standart Çimento Standart Elektrik Sanayi A.Þ. Standart Elektrik Standart Gýda ve Turizm Ýþletmeleri Sanayi ve Ticaret A.Þ. Standart Gýda Standart Holding A.Þ. Standart Holding Standart Ýnþaat ve Ticaret A.Þ. Standart Ýnþaat Standart Kimya Petrol Doðalgaz Sanayi ve Ticaret A.Þ. Standart Kimya Standart Metal Sanayi A.Þ. Standart Metal Standart Pazarlama A.Þ. Standart Pazarlama Standart Sigara ve Tütüncülük Sanayi ve Ticaret A.Þ. Standart Sigara Standart Telekomünikasyon Bilgisayar Hizmetleri A.Þ. Standart Telekomünikasyon Star Digital Ýletiþim A.Þ. Star Digital Ýletiþim Star Digital Ýnteraktif Yazýlým ve Hizmet A.Þ. Star Digital Ýnteraktif Star Haber Ajansý A.Þ. Star Haber Ajansý Star Telekomünikasyon A.Þ. Star Telekomünikasyon Star Televizyon Hizmetleri A.Þ. Star TV Süper Oto Otomotiv Sanayii Pazarlama Servis ve Ticaret A.Þ. Süper Otomotiv Þanlýurfa Çimento Sanayii T.A.Þ. Þanlýurfa Çimento Tank Ýnternet Hizmetleri ve Pazarlama Ticaret A.Þ. Tank Ýnternet Hizmetleri 20 KISALTMALAR DÝZÝNÝ Tankom Ýnternet Hizmetleri ve Pazarlama Ticaret Limited Þirketi Tankom Ýnternet Hizmetleri Tasarruf Mevduatý Sigorta Fonu TMSF/Fon T.C. Baþbakanlýk Hazine Müsteþarlýðý Hazine T.C. Baþbakanlýk Özelleþtirme Ýdaresi Özelleþtirme Ýdaresi T.C. Maliye Bakanlýðý Maliye T.C. Merkez Bankasý A.Þ. TCMB T.C. Ziraat Bankasý A.Þ. Ziraat Bankasý Teknik Ýnþaat Ýþletmeciliði ve Ticaret Limited Þirketi Teknik Ýnþaat Teknik Yapý A.Þ. Teknik Yapý Teknikova Ýnþaat ve Ticaret A.Þ. Teknikova Ýnþaat Tekniks Elektronik Teknik Hizmetler ve Yayýncýlýk Sanayi ve Ticaret A.Þ. Tekniks Elektronik Tel-Pa Televizyon ve Pazarlama ve Ticaret A.Þ. Tel-Pa Televizyon Pazarlama Teleon Reklamcýlýk ve Filmcilik Sanayi ve Ticaret A.Þ. Teleon Reklamcýlýk Teleon Televizyon Hizmetleri Filmcilik Sanayi ve Ticaret A.Þ. Teleon Televizyon Telepazarlama ve Ticaret A.Þ. Telepazarlama Telsim Çaðrý Hizmetleri ve Danýþmanlýk Ticaret A.Þ. Telsim Çaðrý Hizmetleri Telsim Mobil Telekomünikasyon Hizmetleri A.Þ. Telsim Test Reklamcýlýk Sanayi ve Ticaret A.Þ Test Reklamcýlýk Toros Ýnþaat Sanayi ve Yatýrým A.Þ. Toros Ýnþaat Trabzon Çimento Sanayi T.A.Þ. Trabzon Çimento Trakya Ýnþaat ve Sanayi Limited Þirketi Trakya Ýnþaat Trendi Reklam ve Prodüksiyon Ticaret A.Þ. Trendi Reklam Turizm Endüstrisi Yatýrým A.Þ. Turizm Endüstrisi Türk Otomotiv Endüstrileri A.Þ. Türk Otomotiv Türk Parasý TP Türk Telekomünikasyon A.Þ. Türk Telekom Türkiye Ýmar Bankasý T.A.Þ. Ýmar Bankasý/Banka Ultra Filmcilik ve Reklamcýlýk Sanayi ve Ticaret A.Þ. Ultra Filmcilik Ulus Factoring A.Þ. Ulus Factoring Ulusal Araþtýrma Hizmetleri A.Þ. Ulusal Araþtýrma Hizmetleri Ulusal Basýn Gazetecilik Matbaacýlýk ve Yayýncýlýk Sanayi A.Þ. Ulusal Basýn Gazetecilik Ulusal Medya Haber Ajansý A.Þ. Ulusal Medya Haber Ajansý United Nations Commission International Trade Law UNCITRAL Union Bank of Switzerland UBS ÝMAR BANKASI 21 Universal Filmcilik ve Reklamcýlýk Sanayi A.Þ. Üniversal Filmcilik Uyum Televizyonculuk Reklamcýlýk ve Yayýncýlýk A.Þ. Uyum Televizyonculuk Ünikom Ýletiþim Hizmetleri Pazarlama A.Þ. Ünikom Ýletiþim Ünitel Telefon Pazarlama A.Þ. Ünitel Telefon Van Çimento Sanayi ve Ticaret A.Þ. Van Çimento Visa International S.A. Visa Vodafone Group PLC Vofafone Group Vodafone Telekomünikasyon A.Þ. Vodafone Yabancý Para YP Yaðmur Turizm Yatýrýmlarý ve Ýþletmeciliði A.Þ. Yaðmur Turizm Yapý ve Ticaret A.Þ. Yapý Ticaret Yay-Mat Yayýncýlýk ve Matbaacýlýk Sanayi A.Þ. Yay-Mat Yayýncýlýk Yeni Koru Ýnþaat Yatýrým A.Þ. Yeni Koru Ýnþaat Yenikutup Ýnþaat ve Ticaret A.Þ. Yenikutup Ýnþaat Yeþil Turizm Yatýrýmlarý ve Ýþletmeleri A.Þ. Yeþil Turizm Yýldýz Medya Reklamcýlýk Hizmetleri Ticaret A.Þ. Yýldýz Medya Reklamcýlýk Yüksekova Çimento Yatýrým Ýþletmeleri Sanayi ve Ticaret A.Þ. Yüksekova Çimento Zonguldak Çimeto Ýþletmecilik Sanayi ve Ticaret A.Þ. Zonguldak Çimento 22 KISALTMALAR DÝZÝNÝ ÝMAR BANKASI 23 ÞEKÝLLER DÝZÝNÝ Þekil 1: Fona Devir Öncesi Döneme Kýsa Bakýþ ....................................................30 Þekil 2: Ýmar Bankasý'nýn Fona Devir Nedenlerine Kýsa Bakýþ ...............................53 Þekil 3: Yürütülen Dava ve Takiplere Kýsa Bakýþ ...................................................156 24 ÞEKÝLLER DÝZÝNÝ TABLOLAR DÝZÝNÝ Tablo 1: Ýmar Bankasý Ortaklýk Yapýsý ............................................................32 Tablo 2: Vergi Kaybý ......................................................................................53 Tablo 3: Fona Devir Tarihi Ýtibarýyla Kredi Portföyü .......................................60 Tablo 4: Ýmar Off-Shore Nezdindeki Mevduat Hesaplarýndan Dönüþler ..........64 Tablo 5: 3 Temmuz 2003 Tarihli Devir Bilançosu ...........................................89 Tablo 6: 8 Haziran 2005 Tarihli Ýflas Bilançosu ..............................................93 Tablo 7: Alacaklý Sýra Cetvelleri .....................................................................98 Tablo 8: Karþýlaþtýrmalý Bilançolar .................................................................103 Tablo 9: Uzan Grubu Þirketlerinin Sektörel Daðýlýmý ......................................112 Tablo 10: Ticari ve Ýktisadi Bütünlük Satýþlarý ...................................................117 Tablo 11: Ticari ve Ýktisadi Bütünlük Satýþ Bedellerinden Yapýlan Ödemeler ......119 Tablo 12: Hâkim Ortaklardan Saðlanan Tahsilat ...............................................153 TABLOLAR DÝZÝNÝ 25 GÝRÝÞ Ýmar Bankasý, 1 YTL sermaye ve “Türkiye Ýmar Bankasý Türk Anonim Þirketi” unvaný ile 22 Mart 1928 tarihinde kurulmuþtur. Bir dönem Doðuþ Grubuna ait olan Banka, 1984 yýlýnýn Ekim ayýnda Uzan Grubu tarafýndan satýn alýnmýþtýr. Banka, kredilerinin neredeyse tamamýna yakýnýnýn Uzan Grubuna kullandýrmasý, bankacýlýk iþlevlerinden uzaklaþmasý, risk yoðunlaþmasý yaþamasý, gelir-gider dengesinin bozulmasý, kârlýlýðýnýn düþmesi, likidite sýkýþýklýðýnýn artmasý ve 1994 yýlýnýn ilk yarýsýnda yaþanan finansal krizin mevcut olumsuzluklarý aðýrlaþtýrmasý nedenleriyle 20 Haziran 1994 tarihinde yakýn izleme kapsamýna alýnmýþtýr. ÇEAÞ ve Kepez Elektrik'in imtiyaz sözleþmelerinin iptali ve bu þirketlere ait tesislere el konulmasý ile baþlayan, Banka yönetiminin toplu istifasý ile devam eden süreç sonunda Bankanýn faaliyet izni kaldýrýlmýþ, yönetim ve denetimi Fona devredilmiþtir. Bankadan Uzan Grubuna aktarýlan kaynaklarla, Uzan Grubunun Bankadan kullandýðý kredilerin anapara ve faizleri ödenmiþ, Banka sermayedarlarýnýn Bankaya olan sermaye taahhütleri yerine getirilmiþ, Özelleþtirme Ýdaresi baþta olmak üzere kamu kurum ve kuruluþlarýndan çimento ve enerji sektörlerinde faaliyet gösteren çok sayýda þirket ve iþletme satýn alýnmýþ, Telsim'in lisans bedeli ödemesi için UBS'ten aldýðý krediler kapatýlmýþ, kýsacasý Uzan ailesinin yönetim ve sermayesini kontrol ettiði Uzan Grubunun 1990'lý yýllarýn baþýndan itibaren büyümesi finanse edilmiþtir. Banka ve Merkez Yatýrým eski yöneticileri, Fon ve Fon tarafýndan atanan Banka yönetiminin bilgi ve belge taleplerini yerine getirmemiþtir. Ýmar Bankasý eski yönetimince yönetim kurulu karar defterlerinin ve faaliyetlerle ilgili belgelerin saklanmamasý, bilgi ve belge taleplerinin Ýmar Bankasý'na bankacýlýk otomasyon hizmeti veren Merkez Yatýrým ve Banka eski yönetimleri tarafýndan yerine getirilmemesi Fon ve Banka yönetiminin mevduat sahipleri ve diðer alacaklýlarýn haklarýnýn korunmasýna yönelik çalýþmalarýný sekteye uðratmýþtýr. Diðer taraftan Bankanýn Otomasyon Müdürlüðü ile Merkez Yatýrým'da yapýlan inceleme ve tespit çalýþmalarýnda da güçlük çýkartýlmýþ, hatta Merkez Yatýrým bünyesinde bulunan ana bankacýlýk sistemi kapatýlmýþ ve ana belleðin hafýzasý niteliðindeki diskler alýnmýþtýr. 26 Bankanýn faaliyet izninin kaldýrýlmasý sonrasý Fondan saðlanan kaynaklarla sigortalý mevduatýn ödenmesine baþlanmýþtýr. Bilahare Fon, tasarruf mevduatý sahiplerinin yerine geçerek Ýmar Bankasý'nýn doðrudan iflasýný talep etmiþ ve Mahkemenin 8 Haziran 2005 tarihli kararýyla Bankanýn iflasýna karar verilmiþtir. Fonun belirlediði Ýflas Ýdaresince yürütülen iflas süreci devam etmektedir. Banka tarafýndan yetkili mercilere beyan edilen sigortaya tabi tasarruf mevduatý tutarý ile gerçek tasarruf mevduatý tutarý arasýnda farkýn tahsiline yönelik olarak Fon tarafýndan yürütülen takip ve tahsil çalýþmalarýnda 6183 Sayýlý Kanun uygulamalarýnýn yaný sýra 4389 Sayýlý Kanunun 15/7-a ve 15/7-b maddelerine ve bankacýlýk mevzuatýndaki bir dizi deðiþikliðe paralel olarak ticari ve iktisadi bütünlük satýþlarýna baþvurulmuþtur. Fonun yönetim ve denetimini devraldýðý bankalarla ilgili misyonu tasarruf sahiplerinin hak ve menfaatlerini koruyarak devraldýðý bankalarý kamuya en az maliyetle ve en kýsa sürede çözümlemektir. Bu kapsamda, Ýmar Bankasý'nýn faaliyet izninin kaldýrýlmasý, yönetim ve denetiminin Fona devredilmesiyle baþlayýp, iflas uygulamalarý ve mevduat farkýnýn tahsili çalýþmalarý ile devam eden sürece iliþkin tüm detaylar Kitapta yer almaktadýr. Kitap beþ ana bölümden oluþmaktadýr. Ýlk bölümde Ýmar Bankasý'nýn faaliyet izninin kaldýrýlmasý öncesi dönemi ortaya konulmuþ, ikinci bölümde ise sigortalý mevduatýn ödenmesi ve iflas sürecine iliþkin çalýþmalar ile bunlarýn sonuçlarýna yer verilmiþtir. Üçüncü bölümde, yürütülen hâkim ortak alacaklarýnýn takip ve tahsili çalýþmalarý anlatýlmýþtýr. Dördüncü bölümde çözümlemenin hukuki süreci, yürütülen dava ve takipler detaylarýyla sunulmuþ olup son bölümde ise genel bir deðerlendirme yapýlmýþtýr. ÝMAR BANKASI 27 1.1. FONA DEVÝR ÖNCESÝ DÖNEME KISA BAKIÞ Ýmar Bankasý'nýn ortaklýk yapýsýndaki temel deðiþimler ile Bankanýn 3 Temmuz 2003 tarihinde bankacýlýk iþlemleri yapma ve mevduat kabul etme izninin kaldýrýlmasý ile yönetim ve denetiminin Fona devredilmesi sonucunu doðuran olaylar kronolojik olarak Þekil 1'de sunulmuþtur. ÞEKÝL 1: FONA DEVÝR ÖNCESÝ DÖNEME KISA BAKIÞ 1928 Kuruluþ 1984 Uzan Grubu - Hâkim Ortak 1994 Yakýn Ýzleme 12 Haziran 2003 ÇEAÞ - Kepez Elektrik Ýmtiyaz Sözleþmelerinin Ýptali 26 Haziran 2003 Banka Yönetim Kurulunun Toplu Ýstifasý Uzaktan Gözetimin Engellenmesi 3 TEMMUZ 2003 Bankacýlýk Ýþlemleri Yapma ve Mevduat Kabul Etme Ýzninin Kaldýrýlmasý Yönetim ve Denetimin Fona Devri 30 FONA DEVÝR ÖNCESÝ DÖNEM 1.2. TARÝHÇE Banka, “Türkiye Ýmar Bankasý Türk Anonim Þirketi” unvaný ile 22 Mart 1928 tarihinde kurulmuþtur. 1970'li yýllarda Doðuþ Grubuna geçen Banka, 1984 yýlýnýn Ekim ayýnda Uzan Grubu tarafýndan satýn alýnmýþtýr. Uzan Grubunun diðer bankasý olan Adabank'ýn kuruluþ çalýþmalarý devam etmekte iken satýn alýnan Ýmar Bankasý'nýn önce yüzde 55 hissesi edinilmiþ, daha sonra Doðuþ Grubunun bakiye yüzde 43 hissesi de satýn alýnmýþtýr. Fona devir öncesinde Ýmar Bankasý'nýn yüzde 52 hissesi Kemal Uzan ve Uzan Grubu þirketlerinden Yapý Ticaret'e aittir. Uzan ailesinin diðer fertleri ve diðer Uzan Grubu þirketleri ile birlikte Grup, Bankanýn yüzde 99,99 hissesini kontrolünde bulundurmaktadýr. Ýmar Bankasý'nýn 16 Mayýs 2003 tarihinde yapýlan olaðan genel kurul toplantýsýna ait hazirun cetveline göre Bankanýn ortaklýk yapýsý Tablo 1'deki gibidir. Sayýlarý 200'ü aþan Uzan Grubu þirketlerinden yönetim ve denetimleri Cem Cengiz Uzan ve Murat Hakan Uzan'a ait olan medya ve iletiþim þirketleri Rumeli Plaza'dan, yönetim ve denetimleri Kemal Uzan ve Yavuz Uzan'a ait olan finans, enerji ve inþaat þirketleri ise Rumeli Han'dan yönetilmiþtir. ÝMAR BANKASI 31 TABLO 1: ÝMAR BANKASI ORTAKLIK YAPISI ORTAKLAR NOM‹NAL SERMAYE (YTL) PAY (%) Kemal Uzan 95.503.340 34,11 Yapý Ticaret 49.000.000 17,50 Merkez Yatýrým 14.514.780 5,18 Betonsan 13.279.640 4,74 Merkez Kaðýt 10.760.280 3,84 Ladik Çimento 10.645.480 3,80 Rumeli Holding 9.069.070 3,24 Lalapaþa Çimento 7.512.920 2,68 Cem Cengiz Uzan 6.022.170 2,15 Murat Hakan Uzan 3.333.800 1,19 Ayþegül Akay (Uzan) 3.322.500 1,19 Melahat Uzan 1.451.930 0,52 Yavuz Uzan 912.630 0,33 Bahattin Uzan 387.720 0,14 54.283.740 19,39 280.000.000 100,00 Diðer (159 Gerçek ve Tüzel Kiþi) TOPLAM 32 FONA DEVÝR ÖNCESÝ DÖNEM 1.3. ÝMAR BANKASI'NIN YAKIN ÝZLEME DÖNEMÝ 1.3.1. Yakýn Ýzleme Kararý Uzan Grubuna ait Ýmar Bankasý, yakýn izleme öncesinde Hazinenin bir çok uyarýsýna muhatap olmuþ, ancak bu uyarýlar Banka yönetimi tarafýndan dikkate alýnmamýþtýr. Bu döneme iliþkin BYM tespitleri; ! Kredilerin önemli bir kýsmýnýn hâkim ortak kredisi olduðu ve ortaklarca Bankanýn sermaye artýrýmýnda kullanýldýðý, bu krediler için teminat alýnmadýðý ve faiz tahsilatlarýnýn yapýlmadýðý, ! Döviz varlýklarý ve yükümlülükleri arasýnda dengenin kurulamadýðý, kur riski oranýnýn yasal sýnýrlarýn altýnda bulunduðu, ! Banka özkaynaklarýnýn yitirildiði, zararýn mevduata sirayet ettiði ve mali bünye zafiyetinin artarak devam ettiði, ! Kemal Uzan ve Uzan aile fertlerinin dýþýnda genel müdür dahil hiçbir personelin karar mekanizmasýnda etkinliðinin bulunmadýðý, ! Hazine tarafýndan alýnmasý istenen tedbirlerin yerine getirilmediði konularýnda yoðunlaþmýþtýr. Ýmar Bankasý, 20 Haziran 1994 tarihinde 3182 Sayýlý Kanunun 64. maddesine istinaden yakýn izleme kapsamýna alýnmýþtýr. Bankanýn yakýn izleme kapsamýna alýnmasýna, kredilerinin neredeyse tamamýna yakýnýnýn Uzan Grubuna kullandýrmasý, bankacýlýk iþlevlerinden uzaklaþmasý, risk yoðunlaþmasý yaþamasý, gelir-gider dengesinin bozulmasý, kârlýlýðýnýn düþmesi, likidite sýkýþýklýðýnýn artmasý ve 1994 yýlýnýn ilk yarýsýnda yaþanan finansal krizin mevcut olumsuzluklarý aðýrlaþtýrmasý neden olmuþtur. Mevduat sahiplerinin haklarýnýn güvenceye alýnmasýný ve bankacýlýk sektöründeki güven ortamýnýn daha ziyade zedelenmesinin önlenmesini teminen yakýn izleme kapsamýnda bulunan Ýmar Bankasý ile ilgili olarak muhtelif tarihlerde kamu otoriteleri tarafýndan; ! Bankanýn 3182 Sayýlý Kanunun 64/2 maddesi kapsamýna alýnmasý, ! 3182 Sayýlý Kanunun 62, 68 ve 69. maddelerinin tatbik edilerek, ÝMAR BANKASI 33 - Bankanýn bankacýlýk iþlemleri yapma ve mevduat kabul etme izninin 12. madde uyarýnca kaldýrýlmasý, - Banka yönetim kurulu üyeleri ile bazý Banka personelinin 61. madde uyarýnca görevlerine son verilmesi, - Tasarruf mevduatýnýn faiz ve sair menfaatler bakýmýndan ayný þartlarla, karþýlýðý Fondan ödenmek üzere, mali bünyesi güçlü bir bankaya devredilerek, Bankanýn iflasýnýn istenmesi, - Uzan Grubu firmalarýna çok düþük fiyatlarla, kullandýrýlan kredi, avans ve depozito tutarlarý ile satýlan Banka gayrimenkullerinin, kullandýrýlan kredi, avans ve depozitolar iptal edilerek, ilk satýþ fiyatýndan Bankaya geri alýnmasý, böylece Uzan ailesince Bankadan çekilen kýymetlerin iadesinin saðlanmasý gibi yasal tedbirlerin alýnmasý önerilmiþtir. 1.3.2. Yakýn Ýzleme Dönemi (Haziran 1994-Haziran 2003) Yakýn izleme kapsamýnda bulunduðu süre zarfýnda Bankaya gerek mülga 3182 Sayýlý Kanunun 64. maddesi, gerekse 4389 Sayýlý Kanunun 14. maddesi kapsamýnda mali bünyesinin iyileþtirilmesini teminen muhtelif talimatlar verilmiþ ve özellikle Uzan Grubuna ilave kaynak aktarýlmamasýna ve Grup risklerinin tasfiyesine, KKTC'de kurulu Ýmar Off-Shore nezdinde bulunan depolarýn tasfiye edilmesine, sermayenin artýrýlmasý da dahil olmak üzere duran varlýklarýnýn elden çýkarýlmasý suretiyle kaynak saðlanmasýna yönelik tedbirlerin alýnmasý istenmiþtir. Yakýn izleme kapsamýna alýnmasýný takiben Banka, BYM'nin yoðun denetiminde kalmýþtýr. BYM'nin 1994-2000 yýllarý arasýnda gerçekleþtirdiði denetimlerde; ! Banka kaynaklarýnýn yoðun olarak Uzan Grubuna kullandýrýldýðý, kredi portföyünün hemen hemen tamamýnýn Grup kredilerinden oluþtuðu ve bu kredilerin teminatsýz olduðu, bu durumun aktifin emniyet, seyyaliyet ve verimlilik ilkelerine uyulmayarak yalnýzca Grubu finanse etmeye yönelik olarak kullanýldýðýný gösterdiði, ! KKTC'de kurulmuþ olan Ýmar Off-Shore'a yapýlan deponun Uzan Grubunun dolaylý finansmanýnda kullanýldýðý ve depo tutarýnýn önceki yýllara ait tahsil edilmemiþ faizlerin etkisiyle sürekli büyüdüðü, 34 FONA DEVÝR ÖNCESÝ DÖNEM ! Uzan Grubuna kaynak aktarýmýnýn müteaddit uyarýlara raðmen devam ettiði, Grup kredilerinin tedricen azaltýlmasýna yönelik tahsilat planlarýna uyulmadýðý, ! Faaliyet zararlarý nedeniyle oluþan özkaynak yetersizliði, ! Birikmiþ zararýn özkaynaklarý aþarak yabancý kaynaklara sirayet ettiði, ! Yeterli nakit sermaye artýmý yapýlmayan Bankanýn özkaynak yetersizliðinin süreç içerisinde arttýðý, sermaye yeterliliði standart rasyosunun negatife döndüðü, ! Likidite zafiyeti, ! Tüm yetkilerin Yönetim Kurulunda toplandýðý, genel müdür ve genel müdür yardýmcýlarýna dahi bazý detaylar dýþýnda yetki devri yapýlmadýðý, ! Ýhtiyacý karþýlayabilecek düzeyde bir bilgi iþlem aðýnýn bulunmadýðý hususlarý tespit edilmiþtir. BYM tespitlerini esas alan Hazine ise ayný dönem içerisinde Banka yönetimini; ! Bankanýn Uzan Grubu firmalarýna kullandýrýlan kredilerin durdurulmasý, Grup kredilerinin ivedilikle tahsil edilmesine iliþkin bir tahsilat planýnýn hazýrlanmasý, kredilerin tahsil edilmesi ve teminatlandýrýlmasý, ! Temerrüde düþmüþ alacaklarýn takip hesaplarýna alýnarak bu krediler için karþýlýk ayrýlmasý, ! Ýmar Off-Shore nezdinde tutulan donuk depolarýn faiziyle birlikte tahsil edilmesi, ! Sermayenin nakit olarak artýrýlmasý, ! Sermaye yeterliliði standart rasyosunun mevzuat uyarýnca ayrýlmasý gerekli karþýlýklar dikkate alýnmak suretiyle hesap edilmesi ve anýlan rasyonun asgari yasal oranda tutulmasý, ! Bankanýn organizasyonunun ve bilgi iþlem sisteminin geliþtirilerek çaðdaþ bankacýlýðýn gerektirdiði hýz ve dinamizmin kazandýrýlmasýný teminen acilen günün koþullarýna uygun hale getirilmesi, ÝMAR BANKASI 35 ! Personelin niteliðinin artýrýlmasý, ! Ýzin alýnmaksýzýn yeni þube açýlmamasý, hususlarýnda bir çok kez uyarmýþ, kaydedilen geliþmelerin düzenli olarak raporlanmasýný istemiþtir. Ancak tüm bu uyarýlardan olumlu bir sonuç alýnamamýþtýr. Hazine talimat ve uyarýlarýndan bir sonuç alýnamamasý üzerine bu kez BYM tarafýndan, sermaye artýrýmý ve Grup kredilerinin azaltýlmasý tedbirlerinin derhal uygulamaya konmasýnýn ve uygulamanýn sonuçlarý hakkýnda her ay düzenli bilgi verilmesinin, belirtilen tedbirlerin alýnmadýðýnýn veya uygulanmasýnda aksama olduðunun tespiti halinde ilk aþamada Banka yönetim ve denetim kurulu üyelerinin görevden alýnýp yerlerine atama yapýlmasý da dahil olmak üzere kanunda gösterilen diðer tedbirlerin uygulanmasý yoluna gidilmesinin gerektiði belirtilmiþtir. BYM'nin 2000 yýlý sonrasý denetimlerinde de sermaye ihtiyacý, likidite zafiyeti, Grup kredilerinin azaltýlmasý, Ýmar Off-Shore depolarý ile Grup kredilerinin tasfiyesine yönelik tahsilat planlarýnýn yetersizliði üzerinde durulmuþtur. Bankacýlýk Düzenleme Denetleme Kurumunun 31 Aðustos 2000 tarihinde faaliyete geçmesinden sonra da Banka yönetimine, ayný konularda uyarýlar gönderilmeye devam edilmiþtir. Ayrýca bu dönemde Bankadan sorunlarýn çözümüne yönelik plan sunmasý istenmiþ ancak sunulan planlar gerçekçi bulunmamýþtýr. Bu þartlar altýnda girilen Kasým 2000 ve Þubat 2001 krizlerinde Ýmar Bankasý, faiz ve kur risklerine maruz kalmýþtýr. Bu dönemde kamu otoriteleri tarafýndan, Banka aktifinin Grup kredileri nedeniyle donuklaþtýðý belirtilmiþ, yaþanan krizlerin Bankanýn temel problemleri olan risk yoðunlaþmasý ile yüksek kredi riski üzerinde olumsuz etki yaratacaðý yönünde tespitlerde bulunulmuþtur. Bu tespitler de göz önüne alýnarak Bankacýlýk Düzenleme ve Denetleme Kurumu, Banka yönetiminden bir kez daha bu kapsamda alýnacak önlemler konusunda gerçekçi ve uygulanabilir bir plan sunulmasýný istemiþtir. Sonuç olarak verilen talimatlarýn yerine getirilmemesi, mali bünyenin düzeltilmesine iliþkin gerçekçi ve uygulanabilir planlar sunulmamasý üzerine BDDK tarafýndan Bankaya 12 Temmuz 2001 tarihinde veto yetkisine sahip bir yönetim kurulu üyesi atanmýþ, 26 Aralýk 2001 tarihinde atanan üye sayýsý ikiye çýkarýlmýþtýr. 36 FONA DEVÝR ÖNCESÝ DÖNEM Banka sermayelerinin güçlendirilmesi programý kapsamýnda 2001 yýlý mali tablolarý üzerinden gerçekleþtirilen üç aþamalý denetim sonucunda; 910 milyon USD tutarýndaki Grup risklerinden 284 milyon USD tahsilat saðlanmýþ, Gruba kullandýrýlan kredilerle ilgili olarak teminat alýnmýþ (ÇEAÞ tahsilatlarýndan 50 milyon YTL'lýk teminat), Banka sermayesi 70 milyon YTL artýrýlmýþtýr. Uzan Grubuna ait risklerin azaltýlmasý konusunda gösterilen performans üzerine, 16 Aðustos 2002 tarihinde BDDK, Bankanýn Yönetim Kurulundaki veto yetkisine sahip bir üyenin göreve devamýna gerek kalmadýðýna, Bankaya verilen talimatlarýn yerine getirilmesini izlemesi için diðer üyenin göreve devam etmesine karar vermiþtir. 1.3.3. Fona Devir Süreci (Haziran 2003-Temmuz 2003) Ýçinde bulunduðu likidite sorununa raðmen Ýmar Bankasý'nýn yaþatýlmasýnda büyük bir öneme sahip olduðu anlaþýlan ÇEAÞ ve Kepez Elektrik'in imtiyaz sözleþmelerinin iptali ve bu þirketlere ait tesislere el konulmasý ile baþlayan, Banka yönetiminin toplu istifasý ile devam edip 3 Temmuz 2003 tarihinde Bankanýn faaliyet izninin kaldýrýlmasý ile sonlanan ve toplam üç hafta süren Fona devir süreci aþaðýdaki bölümlerde anlatýlmýþtýr. 1.3.3.1. ÇEAÞ ve Kepez Elektrik Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlýðý ile ÇEAÞ ve Kepez Elektrik arasýnda imzalanan imtiyaz sözleþmeleri, 12 Haziran 2003 tarihinde söz konusu þirketlerin mevzuat ve sözleþme hükümlerini sürekli ihlal etmeleri gerekçesiyle feshedilmiþ ve imtiyaz sözleþmeleri kapsamýnda iþletilen tesislere el konulmuþtur. Gerek sermaye artýrýmlarýný, gerekse Grup kredilerinden saðlanan tahsilatý büyük ölçüde ÇEAÞ ve Kepez Elektrik'ten saðladýðý kaynaklar vasýtasýyla gerçekleþtiren Banka, söz konusu þirketlerin imtiyaz sözleþmelerinin iptal edilmesi üzerine bir yandan likiditesinin temel kaynaðýný oluþturan fonlardan mahrum kalmýþ, diðer yandan da basýn yayýn organlarýnda ve kamuoyunda oluþan spekülasyonlar nedeniyle yoðun mevduat çekiliþine maruz kalmýþtýr. Bu durum Bankanýn kýsa vadeli borç ödeme gücünü tümüyle yitirmesi ve likidite krizine girmesi sonucunu doðurmuþtur. ÝMAR BANKASI 37 13 Haziran 2003 38 FONA DEVÝR ÖNCESÝ DÖNEM 12-25 Haziran 2003 tarihleri arasýnda; Ýmar Bankasý'nýn Bankacýlýk Düzenleme ve Denetleme Kurumuna yaptýðý raporlamalar çerçevesinde mevduat çekiliþi ile net likidite kaybý yaþandýðý tespit edilmiþ ve talimatlara aykýrý bir þekilde off-shore hesaplarýn mevduata dönüþtürüldüðüne iliþkin emareler görülmüþtür. ÇEAÞ ve Kepez Elektrik'in imtiyaz sözleþmelerinin iptal edilip tesislerine el konulduðu 12 Haziran 2003 tarihinde BDDK, Banka Yönetim Kurulundaki mevcut üyeyi veto yetkisi ile donatmýþ ve Banka yönetimine hiç bir þekilde Gruba kaynak aktarýlmamasý talimatýný vermiþtir. Gruba kaynak aktarýlmamasý talimatýna aykýrý geliþmelerin artmasý üzerine söz konusu talimat tekrarlanmýþtýr. 1.3.3.2. Off-Shore Mevduat 12 Haziran 2003 tarihinden sonra Ýmar Off-Shore nezdindeki hesaplar yoðun bir þekilde Banka nezdinde yurt içi mevduat hesaplarýna dönüþtürülmüþ, bu dönüþtürme iþlemi için Ýmar Off-Shore tarafýndan nakit aktarýmý yapýlmamýþtýr. Dolayýsýyla Ýmar Off-Shore'un topladýðý mevduat faiziyle birlikte Ýmar Bankasý tarafýndan üstlenilmiþ ve Ýmar Off-Shore'un Uzan Grubuna kullandýrmýþ olduðu kredilerin finansmaný Ýmar Bankasý üzerinde kalmýþtýr. Konunun ayrýntýlarýna ilerleyen bölümlerde yer verilmiþtir. 1.3.3.3. Toplu Ýstifa ve Yönetim Boþluðu Bankacýlýk Düzenleme ve Denetleme Kurumu tarafýndan atanan yönetim kurulu üyesi dýþýndaki üyeler (Kemal Uzan, Yavuz Uzan, Erol Hürbaþ, Yaþar Avni Güral, Birol Çilingir, Gürol Demirkol ve Hilmi Baþaran) 26 Haziran 2003 tarihinde toplu halde istifa etmiþtir. Söz konusu kiþiler böyle bir dönemde, TTK ve Borçlar Kanunu hükümleri gereðince kendilerinden beklenen özen ve basireti göstermeyerek, istifalarýyla Bankayý yönetim zafiyetine düþürmüþlerdir. Banka Yönetim Kurulunun 26 Haziran 2003 tarihinde toplu istifasýyla birlikte Ýmar Bankasý, Bankacýlýk Düzenleme ve Denetleme Kurumuna bilgi ve belge göndermeyi kesmiþ, bu suretle uzaktan gözetimi engellemiþtir. Bu dönemde yedi üyeden oluþan BDDK'da sadece dört üyenin bulunuyor olmasý ve eksik üyeliklere atama yapýlmamýþ olmasýndan dolayý Ýmar Bankasý ile ilgili herhangi bir karar alýnamamýþtýr. Banka Yönetim Kurulunun toplu istifasýný takiben Bankanýn orta ve üst düzey yöneticileri de giderek artan bir sýklýkla istifa etmiþ ve bu durum personele de ÝMAR BANKASI 39 sirayet etmiþtir. Bu þartlar altýna iþler, yönetici adayý ve alt kademe personel ile yürütülmeye çalýþýlmýþtýr. Yine bu dönemde bir çok þube yöneticisi ve þube personeli de istifa ederek iþ býrakmýþ ve Bankanýn günlük iþlerinin idaresi aþýrý ölçüde kesintiye uðramýþtýr. 1.3.3.4. Hisse Devirleri 12 Haziran 2003 tarihinde, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlýðýnýn Uzan Grubunun sahibi bulunduðu ÇEAÞ ve Kepez Elektrik'in mal varlýðýna el koymasý ve imtiyaz sözleþmelerini iptal etmesi ile baþlayan süreçte; Bankacýlýk Düzenleme ve Denetleme Kurumunun Bankayý uzaktan gözetimi engellenmiþ, ayný tarihte Bankacýlýk Düzenleme ve Denetleme Kurumu tarafýndan atanan yönetim kurulu üyesi dýþýndaki üyeler, toplu halde istifa etmiþ olup bu þartlar altýnda Banka hâkim ortaðý olan Uzan ailesi Banka hisselerini devretmek yoluyla cezai ve hukuki sorumluluktan kurtulma çabasý içine girmiþlerdir. 25 Haziran 2003 tarihinde alýnan kararlar ile Bankanýn toplam yüzde 52'sine sahip olan Kemal Uzan ile Yapý Ticaret'in hisse oranlarý yüzde 10'nun altýna düþürülmüþ, Cem Cengiz Uzan, Murat Hakan Uzan ve Ayþegül Akay (Uzan) ise tüm Banka hisselerini devretmiþlerdir. Uzan Grubuna ait firmalarla birlikte Bankanýn yüzde 99,99 hissesine sahip olan Uzan ailesi bireylerinin 25 Haziran 2003 tarihinde gerçekleþtirdikleri hisse devirleri aþaðýdaki gibidir. ! Bankanýn yüzde 34,11 hissesine sahip Kemal Uzan, hisselerini Uzan Grubuna dahil 3 firmaya devrederek hisse oranýný yüzde 8,1'e düþürmüþtür. ! Bankanýn yüzde 17,50 hissesine sahip Yapý Ticaret, hisselerini bir diðer Uzan Grubu firmasý olan Güney Mühendislik'e devrederek hisse oranýný yüzde 9,5'e düþürmüþtür. ! Bankanýn toplam yüzde 4,53 hissesine sahip Cem Cengiz Uzan, Murat Hakan Uzan ve Ayþegül Akay (Uzan) hisselerini bir Uzan Grubu þirketi olan DKT Deniz Taþýmacýlýk'a devrederek Banka ortaklýðýndan ayrýlmýþlardýr. 40 FONA DEVÝR ÖNCESÝ DÖNEM Ýmar Bankasý'ndaki hisselerini devreden Uzan ailesi ayný zamanda Banka hissedarý Uzan Grubu þirketlerindeki hisselerini de Uzan Grubu çalýþanlarýna ve/veya Uzan Grubu þirketlerine devretmiþlerdir. Bu kapsamda; ! Kemal Uzan, son genel kurul tutanaklarýna göre Banka hâkim ortaðý 54 þirketin 16'sýnda hissedar konumunda iken muvazaalý þekilde geçmiþe dönük yönetim kurulu kararlarý ile 3 þirketteki hisselerinin tamamýný, 9 þirketteki hisselerinin çoðunluðunu devretmiþtir. ! Cem Cengiz Uzan, son genel kurul tutanaklarýna göre Banka hâkim ortaðý 54 þirketin 21'inde hissedar konumunda iken muvazaalý þekilde geçmiþe dönük yönetim kurulu kararlarý ile 20 þirketteki hisselerinin tamamýný devretmiþtir. ! Murat Hakan Uzan, son genel kurul tutanaklarýna göre Banka hâkim ortaðý 54 þirketin 19'unda hissedar konumunda iken muvazaalý þekilde geçmiþe dönük yönetim kurulu kararlarý ile 18 þirketteki hisselerinin tamamýný devretmiþtir. ! Ayþegül Akay (Uzan), son genel kurul tutanaklarýna göre Banka hâkim ortaðý 54 þirketin 17'sinde hissedar konumunda iken muvazaalý þekilde geçmiþe dönük yönetim kurulu kararlarý ile 16 þirketteki hisselerinin tamamýný devretmiþtir. Uzan Grubu firmalarýndan Ulus Factoring'de de yapýlmak istenen pay devirleri, þirket ortaklarý hakkýnda tedbir kararýnýn bulunmasý nedeniyle Hazine tarafýndan kabul edilmemiþ ve dolayýsýyla gerçekleþtirilememiþtir. Uzan ailesi Ýmar Bankasý'ndaki uygulamalarýna benzer bir þekilde Telsim'deki hisselerini Grup çalýþanlarýna devrederek Telsim ile baðlantýlarýný da yok etmeye çalýþmýþtýr. 1.3.4. Muhasebe ve Bilgi Ýþlem Sistemi Ýmar Bankasý'nýn muhasebe ve bilgi iþlem sisteminin genel iþleyiþine iliþkin denetimlerde, þubelerde tek bir kayýt sisteminin bulunduðu, bununla birlikte þubelerden genel müdürlüðe doðru ve gerçek bir þekilde aktarýlan kayýtlarýn, genel müdürlük ve Bankaya bilgi iþlem hizmeti veren Merkez Yatýrým tarafýndan bilgi iþlem sistemi kullanýlarak gerçeðe aykýrý bir þekilde mizanlara döküldüðü tespit edilmiþtir. ÝMAR BANKASI 41 Banka þubelerinde alt yapýsý 1980'li yýllarýn teknolojisine dayanan, þubede sýnýrlý sayýda bilgi tutan bir bilgi iþlem sistemi kullanýlmýþ, sistemin iþleyiþi oldukça karmaþýk hale getirilmiþ ve bilgi iþlem sistemine adapte edilen bilgisayar programlarýyla muhasebe kayýtlarýna mahiyetleri kolayca anlaþýlamayacak þekilde çok sayýda müdahalede bulunulmuþtur. Muhasebe dosyalarýný silmek, deðiþtirmek, bazý hesaplarýn bakiyelerinin yasal defter ve mali tablolarda yer almasýný engellemek ve yeni muavin defter üretmek amacýyla programlar geliþtirilmiþ, mizan programýna bazý kýsýtlar konulmuþtur. Muhasebe kayýtlarýný silmek, deðiþtirmek suretiyle mali tablolara müdahale etmek esas olarak bilgisayar programlarý kullanýlarak yapýlmýþtýr. Mizan programýna konulan kýsýtlarla ise bazý hesaplarýn bakiyelerinin mizan dosyasýna alýnmasýnýn engellenmesi ile mizan dosyasý esas alýnarak üretilen yasal defter ve mali tablolarýn da yanýltýcý üretilmesi saðlanmýþtýr. Banka ve Merkez Yatýrým yöneticileri, kullanýlan bilgisayar programlarý ile gerçek bir bankacýlýk iþlemine dayanmaksýzýn tüm þubeler veya genel müdürlük birimleri adýna geriye yönelik olarak fiþler kesmiþler, silme programlarý ile fiþlerin silinmesini saðlamýþlardýr. Diðer taraftan kullanýlan bilgisayar programlarýyla mevduat ve hazine bonosu satýþý altýnda halktan toplanan kaynaklar ile mudilerden kesilen vergiler yasal defter ve mali tablolarda küçültülerek Uzan Grubuna aktarýlmýþtýr. Halktan toplanan kaynaklarý küçültmekte kullanýlan yöntemle söz konusu kaynaklarý Uzan Grubuna aktarmakta kullanýlan yöntem muhasebe mantýðý açýsýndan birbirini tamamlamaktadýr. Muhasebe ve kayýt sistemi ile gerçek durumun gizlenmesine yönelik iþlemler hakkýnda Bankada yürütülen incelemelerde; ! Þubelerin, gerçekleþtirdikleri iþlemleri bilgi iþlem sistemi aracýlýðýyla muhasebe sistemine terminallerde bulunan menüleri kullanarak girdiði, ! Banka organizasyonu içerisinde þube yönetici ve çalýþanlarýna, diðer bankalara kýyasla minimum düzeyde yetki devri yapýldýðý, bunun bir sonucu olarak Bankanýn bilgi iþlem sisteminin de þube yönetici ve çalýþanlarýna minimum düzeyde bilgi aktaracak þekilde dizayn edildiði, þubelerin bilgi iþlem sistemlerinden muavin kayýtlarýný ve defter-i kebir hesaplarý bazýnda toplam varlýk ve yükümlülüklerini göremediði, þube muavin kayýtlarý ile mizan ve envanterinin ancak genel müdürlük (veya Merkez Yatýrým) tarafýndan gerçeðe aykýrý olarak, ancak kendi içinde tutarlý bir þekilde basýldýðý ve þubelere gönderildiði, 42 FONA DEVÝR ÖNCESÝ DÖNEM ! Þubelerce gerçekleþtirilen mevduat kabulü, faiz tahakkuku, menkul sermaye iradý gelir vergisi, ve fon payý kesintileri ve müþteriler ile gerçekleþtirilen hazine bonosu ve devlet tahvili iþlemleri gibi bankacýlýk iþlemlerinin Bankanýn bilgi iþlem sistemine girildiði, dolayýsýyla bu iþlemlerin ilk aþamada muhasebe kayýtlarýna doðru olarak yansýdýðý, ! Þubelerin gerçekleþtirdiði bu iþlemlerin ardýndan, bazý iþlemler için her bir þube bazýnda genel müdürlük tarafýndan hesap bakiyelerine etki edecek fiþler tanzim edildiði, bazý iþlemlerin yine genel müdürlük nezdindeki muavin kayýtlardan silinerek çýkarýldýðý, müþteri hesaplarýna doðru olarak girilen bazý iþlemlerin ise vergi iþlemlerinde olduðu gibi yalnýzca belli bir oranda muavin kayýtlara yansýtýldýðý, ! Þube teftiþine giden müfettiþlere, incelemeler sýrasýnda gerçek muavin kayýtlarýnýn gönderildiði ve böylelikle gerçek muavin kayýtlarýnýn teftiþinin yapýldýðý, söz konusu kayýtlardan müfettiþler tarafýndan gerçek mevduat tutarýnýn görülebildiði, müfettiþler tarafýndan iki rapor düzenlendiði, fiili mevduat ve görünen mevduat tutarlarýný karþýlaþtýrmalý olarak gösteren raporun þubelere kesinlikle gösterilmediði ve yalnýzca Banka üst yönetiminden bazý kimselere gönderildiði, ! Bankanýn bilgi iþlem sisteminde özel bir iþlem ekraný oluþturulduðu, bu ekran aracýlýðýyla yetkili kullanýcýlar tarafýndan genel müdürlük nezdinde þubeler adýna muhasebe kaydý oluþturulabildiði, bu kayýtlar oluþturulurken ilgili þube, hesap skontlarý, borç ve alacak tutarlarýnýn manuel olarak girildiði, ! Özel iþlem ekranýndan 2003 yýlýnda kesilen fiþlerin dökümü üzerinde yapýlan incelemede, bu ekrandan Bankanýn þube bazýnda mevduat hesaplarýnýn bakiyelerinin deðiþtirildiði, mevduat müþterilerinin faiz gelirlerinden Banka tarafýndan kesilen menkul sermaye iradý gelir vergisi ve fon payý stopajý tutarlarýnýn düþük gösterilerek düzenlenen muhtasar beyannameler ile Banka kayýtlarýnýn mutabýk hale getirildiði, mevduat faiz gider reeskontu ve bu reeskont tutarlarýnýn iptallerinin bu ekrandan kesilen fiþlerle kayýtlara yansýtýldýðý, tüm bu iþlemler neticesinde, Bankanýn mevduat toplamýnýn, mevduat faiz giderleri ile mevduat faiz gider reeskontu tutarlarýnýn ve müþterilerden kesilen menkul sermaye iradý gelir vergisi ve fon payý stopaj tutarýnýn düþük gösterildiði, ÝMAR BANKASI 43 ! Müþteriler ile gerçekleþtirilen hazine bonosu ve devlet tahvili satýþ ve geri alým iþlemlerinin önemli kýsmýnýn Bankanýn portföyünden düþülmediði, bu iþlemlerin imzalý fiþlerinin bulunmadýðý, ÝMKB'ye tescil ettirilmek amacýyla bildirilmediði, bu iþlemlere iliþkin muhasebe kayýtlarýnýn muavin defterinden silinmek suretiyle çýkarýldýðý, bu silme iþlemini gerçekleþtirmek üzere bilgi iþlem sisteminde özel programlar yazýldýðý, ! Bankanýn bilgi iþlem sistemine girilen bilgiler üzerinde çalýþarak bilançosunu oluþturan programýn bazý hesap skontlarýnýn bakiyelerini bilançoya dahil etmediði, bu hesaplarýn oluþturulan özel iþlem ekranýndan mevduat toplamlarý, mevduat faiz tahakkuk ve reeskontlarý, gelir vergisi ve fon payý kesintilerine iliþkin manipülasyonlarýn yapýlmasýnda kullanýlan hesaplar olduðu, ! Bilgi iþlem sisteminin, genel müdürlük ve þubelerin muavin kayýtlarý oluþturulurken, belli muhasebe fiþlerinin, hesap skontlarýný atlayacak (içermeyecek) þekilde program yazýlmasýna ve çalýþtýrmasýna olanak verdiði, nitekim bilgi iþlem sisteminde bu mahiyette muavin oluþturan programlarýn bulunduðu, ! Bankanýn yetkili mercilere gönderdiði ve kamuya açýkladýðý mali tablo ve raporlamalarýn oluþturulan özel iþlem ekranýndan þubeler adýna kesilen fiþler ile bilgi iþlem ortamýnda yazýlan çeþitli silme programlarýnýn çalýþtýrýlmasý sonrasýnda düzenlendiði ve ilgili mercilere yollandýðý, tespit edilmiþtir. 1.3.5. Banka Organizasyonu ve Personel Yapýsý Banka personelinin eðitim düzeyi ve uzmanlaþma seviyesi, modern bankacýlýk iþlemlerini yapacak seviyede deðildir. Buna baðlý olarak da Banka þubeleri sadece Uzan Grubuna dahil firmalarýn kredi ihtiyacýný karþýlamak amacýyla mevduat toplamakta, þube müdürlerinin çek karnesi verme yetkisi dahi bulunmamaktadýr. Mevcut kredi politikasý dikkate alýndýðýnda Bankada nitelikli personelin çalýþtýrýlmasýna da ihtiyaç duyulmamaktadýr. Bankada mevcut durum itibarýyla bir organizasyon þemasý bulunmaktadýr. Fakat þema herhangi bir anlam ifade etmemekte, personelin görev, yetki ve sorumluluklarýný belirleyen herhangi bir düzenleme bulunmamaktadýr. Bütün yetkilerin hemen hemen tamamý Yönetim Kurulunda toplanmýþtýr. 44 FONA DEVÝR ÖNCESÝ DÖNEM Diðer taraftan muhtelif BYM raporlarýnda Bankanýn günün koþullarýna uygun bilgi üretecek bir bilgi iþlem aðý bulunmadýðý, Banka Teftiþ Kurulunun ve faaliyetlerinin günümüz bankacýlýk iþlemlerine cevap verebilecek düzeyde olmadýðý, Bankanýn mevcut kayýt, defter, belge, personel, yönetici ve bilgi iþlem sisteminin saðlýklý bir denetimin gerçekleþmesine hizmet edecek düzeyde olmadýðý, Banka yönetiminin, modern bankacýlýk tekniklerini kullanarak faaliyette bulunma ve saðlýklý bir denetim yapýlmasý hususunda herhangi bir niyeti, isteði ve çabasý olmadýðý kanaati belirtilmiþtir. 1.4. ÝMAR BANKASI'NIN FONA DEVREDÝLMESÝ 1.4.1. Fona Devir Kararý ÇEAÞ ve Kepez Elektrik'in imtiyaz sözleþmelerinin iptal edilmesini takiben yoðun bir mevduat çekiliþi ile karþýlaþan ve dolayýsýyla likidite sýkýþýklýðý içerisine giren Ýmar Bankasý yönetimi, 26 Haziran 2003 tarihinde toplu olarak istifa etmiþtir. Toplu halde istifayý izleyen günlerde likidite sýkýþýklýðý artmýþ, geri ödemelerde aksamalar ortaya çýkmaya baþlamýþtýr. Ancak bu dönemde BDDK'da sadece dört üye bulunmasý ve eksik üyeliklere atama yapýlmamýþ olmasýndan dolayý BDDK'nýn herhangi bir karar almasý mümkün olamamýþtýr. Ancak 2 Temmuz'da yeni atanan BDDK üyesi göreve baþlar baþlamaz, BDDK'nýn 2 Temmuz 2003 ve 3 Temmuz 2003 tarihli kararlarýyla Bankaya yeni yönetim kurulu üyeleri ve genel müdür atanmýþ, tasarruf mevduatlarýna uygulanan 50 bin YTL tutarýndaki güvence sýnýrsýz hale getirilmiþtir. Diðer taraftan BDDK'nýn 3 Temmuz 2003 tarihli kararýyla yükümlülüklerini vadesinde yerine getiremeyen, alýnmasý istenen tedbirleri almayan, faaliyetine devamý mevduat sahiplerinin haklarý ve mali sistemin güven ve istikrarý bakýmýndan tehlike arz eden Ýmar Bankasý'nýn bankacýlýk iþlemleri yapma ve mevduat kabul etme izni, 4389 Sayýlý Kanunun 14. maddesinin 3 numaralý fýkrasý hükmü uyarýnca kaldýrýlmýþ, ayný Kanunun 16. maddesinin 1 numaralý fýkrasý uyarýnca yönetim ve denetimi Fona devredilmiþtir. ÝMAR BANKASI 45 5 Temmuz 2003 46 FONA DEVÝR ÖNCESÝ DÖNEM 1.4.2. Kayýtlarýn Karartýlmasý Banka ve Merkez Yatýrým eski yöneticileri, Fon ve Fon tarafýndan atanan Banka yönetiminin bilgi ve belge taleplerini yerine getirmemiþtir. Ýmar Bankasý eski yönetimince yönetim kurulu karar defterlerinin ve faaliyetlerle ilgili belgelerin saklanmamasý, bilgi ve belge taleplerinin Ýmar Bankasý'na bankacýlýk otomasyon hizmeti veren Merkez Yatýrým ve Banka eski yönetimi tarafýndan yerine getirilmemesi Fon ve Banka yönetiminin mevduat sahipleri ve diðer alacaklýlarýn haklarýnýn korunmasýna yönelik çalýþmalarýný sekteye uðratmýþtýr. Diðer taraftan Bankanýn Otomasyon Müdürlüðü ile Merkez Yatýrým'da yapýlan inceleme ve tespit çalýþmalarýnda da güçlük çýkartýlmýþ, hatta Merkez Yatýrým bünyesinde bulunan ana bankacýlýk sistemi kapatýlmýþ ve ana belleðin hafýzasý niteliðindeki diskler alýnmýþtýr. Merkez Yatýrým: Ýmar Bankasý, bankacýlýk otomasyon hizmetlerini Merkez Yatýrým'dan almaktadýr. Merkez Yatýrým'ýn 3 Temmuz 2003 tarihi itibarýyla 150 bin YTL tutarýndaki sermayesinin tamamý Uzan Grubuna aittir. Merkez Yatýrým'ýn 28 Haziran 2002 tarihli olaðan genel kurulunda Kemal Uzan, Murat Hakan Uzan ve Bahattin Uzan üç yýl süreyle yönetim kurulu üyeliklerine seçilmiþlerdir. Bankanýn yönetim ve denetiminin Fona geçmesiyle birlikte Kemal Uzan ve Murat Hakan Uzan geriye yönelik yönetim kurulu kararlarýyla istifa etmiþler, yerlerine yeni üyeler seçilmiþtir. Merkez Yatýrým ayný zamanda Adabank, Ýmar Off-Shore, Adabank Off-Shore ve Rumeli Bank'a da bankacýlýk otomasyon hizmeti sunmaktadýr. Ýmar Bankasý ile Merkez Yatýrým arasýnda, bankacýlýk otomasyon hizmeti ile ilgili olarak yazýlý herhangi bir sözleþme tespit edilmemiþtir. Ancak alýnan hizmet karþýlýðý olarak Merkez Yatýrým'a ücret ödenmektedir. Ana Bankacýlýk Sisteminin Kapatýlmasý: Bankanýn þubelerinde dahili olarak çalýþan yerel bankacýlýk sistemleri var olmakla birlikte ana bankacýlýk sistemi Merkez Yatýrým'da bulunmaktadýr. Merkez Yatýrým, þubelerde bulunan bankacýlýk sistemlerini, kendi bünyesinde bulunan ana bankacýlýk sistemine baðlamaktadýr. Þubeler, ana bankacýlýk sistemiyle herhangi bir baðlantý olmaksýzýn temel bankacýlýk iþlemlerinin gerçekleþtirme imkanýna sahiptir. Merkez Yatýrým, þubelerde yapýlan iþlemleri ana bankacýlýk sistemine aktarmaktadýr. ÝMAR BANKASI 47 Bankacýlýk otomasyon sistemini 3 Temmuz 2003 tarihinde kapatan Merkez Yatýrým, Fonun ýsrarlý taleplerine raðmen bu sistemi açmamýþtýr. Bilgi ve Belge Vermekten Kaçýnýlmasý: Fon ve yeni Banka yönetimi tarafýndan gerek eski yönetimden ve gerekse Merkez Yatýrým'dan bilgi ve belge talep edilmiþtir. Bankanýn eski yönetimi saklamakla yükümlü olduðu bilgi ve belgelerin kendisinde olmadýðýný ifade ederek yeni Banka yönetimine yardýmcý olmamýþtýr. Diðer taraftan Merkez Yatýrým da ana bellekteki diskleri saklamak suretiyle Fon ve Fon tarafýndan atanan yeni Banka yönetiminin tespit çalýþmalarýný ile denetim çalýþmalarý engellenmiþtir. Merkez Yatýrým'da gerçekleþtirilen fiili araþtýrmalarda, herhangi bir dökümana rastlanmamýþtýr. Konuya iliþkin bilirkiþi raporunda özetle; ! Ýmar Bankasý'na ait kayýt ve bilgilerin bulunduðu ana bellek disklerinin sökülmüþ olduðu, ! Bilgi yedekleme için kullanýlan tüm kartuþlarýn içindeki bilgilerin silinmiþ olduðu, dolayýsýyla ana belleðin çalýþmasýnýn hiç bir þekilde mümkün olmadýðý, ! Bilgi iþlem alt yapýsýnýn, sistemin iþleyiþini saðlayamayacak kadar eksik ve daðýtýlmýþ olduðu, bilgisayarlarýn pek çoðunun kasalarýnýn mevcut olmadýðý, ! Sistem odasýnýn alt yapýsýnýn 171 Ýmar Bankasý þubesi ve tahsilat ofisi ile 82 Adabank ve 5 Rumeli Bank þubesine hizmet etmeye yeterli olmadýðý tespit edilmiþtir. Söz konusu diskler ve kartuþlar olmadan Bankada geçmiþ tarihlerde yapýlmýþ olan iþlemlerin genel müdürlük düzeyinde bir bütün olarak görülmesi, mudi sayýsýnýn, toplam mevduatýn ve toplanan kaynaklarýn kimlere kredi olarak verildiðinin bilinmesi, Bankanýn kâr-zarar durumunun belirlenmesi mümkün olmamýþtýr. Merkez Yatýrým'da ana belleðe ait disklerin sökülmüþ olmasý, tüm þubelerden ana belleðe gelen bilgilerin kaydedildiði disklerin ana makinalar üzerinde olmamasý anlamýna gelmektedir. Bu nedenle Bankanýn 10 yýl saklamakla yükümlü olduðu hesap bilgileri, gün sonu ve günlük, aylýk, 3 aylýk, yýllýk her türlü hesap ve iþlem 48 FONA DEVÝR ÖNCESÝ DÖNEM bilgileri, Banka bilançosu, mizan, tüm para hareketleri Banka tarafýndan yapýlan bankacýlýk iþlemleri bilgileri elde edilememiþtir. Baþka bir deyiþle, sözü edilen diskler yerine takýlmadýðý sürece Bankanýn tüm þubelerine ait bilgilerin bir araya getirilerek toplu þekilde Bankanýn genel durumunun anlaþýlmasýný saðlayacak hiç bir ana kayýt, yardýmcý kayýt, mizan ve tablo alýnmasý mümkün deðildir. Yasal Defterlerin Yokluðu: Yasal defterler ile bankacýlýk iþlemlerine iliþkin saklanmasý gereken kayýt ve belgelerin çok büyük bölümünün Banka genel müdürlüðünde mevcut olmadýðý tespit edilmiþtir. Bu tespit üzerine Bankanýn eski yönetim kurulu üyelerine, genel müdür ve genel müdür yardýmcýlarýna keþide edilen 9 Temmuz 2003 ve 21 Temmuz 2003 tarihli ihtarnamelerle yönetim kurulu karar defterlerinin, Bankaya ait diðer defterlerin, her türlü belge, kayýt ve bilgilerin, raporlarýn ve eklerinin 31 Aralýk 2002, 31 Aralýk 2003 ve 30 Haziran 2003 tarihli mizan ve eklerinin teslimi istenmiþtir. Bu giriþimden herhangi bir sonuç alýnamamýþtýr. Ýmar Bankasý ve Merkez Yatýrým'ýn Üst Düzey Yönetiminin ve Görevlilerin Ýstifasý: Ýmar Bankasý eski yönetimi (Kemal Uzan, Yavuz Uzan, Gürol Demirkol, Birol Çilingir, Yaþar Avni Güral, Erol Gürbaþ ve Hilmi Baþaran) 26 Haziran 2003 tarihinde toplu olarak, Merkez Yatýrým yönetim kurulu üyeleri Kemal Uzan ve Murat Hakan Uzan ise geriye yönelik yönetim kurulu kararlarýyla 6-9 Haziran 2003 tarihleri arasýnda istifa etmiþlerdir. Ayrýca, Fon tarafýndan Bankaya yeni yönetimin atandýðý gün olan 3 Temmuz 2003 tarihinden 7 Temmuz 2003 tarihine kadar aralarýnda genel müdür yardýmcýlarý, müdürler ve müdür yardýmcýlarýnýn da bulunduðu, geçmiþ döneme ait bankacýlýk iþlemlerinin detayýný bilen ve bizzat yöneten önemli sayýda personel topluca istifa etmiþtir. Diðer taraftan 4 Temmuz 2003 tarihinde Þiþli Cumhuriyet Baþsavcýlýðý kararýyla yapýlan inceleme sonrasýnda Banka yeni yönetimi, Merkez Yatýrým genel müdürü ve personeli ile temas kuramamýþtýr. ÝMAR BANKASI 49 5 Temmuz 2003 50 FONA DEVÝR ÖNCESÝ DÖNEM 1.4.3. Ýmar Bankasý'nýn Fona Devir Nedenleri Ýmar Bankasý olayý, Bankanýn bankacýlýk iþlemleri yapma ve mevduat kabul etme izninin kaldýrýlmasýndan sonraki süreçte yaþanan geliþmeler göz önüne alýndýðýnda Fona devredilen diðer bankalardan oldukça farklý nitelikler taþýmaktadýr. Bankanýn Fona devri ile birlikte bilgi iþlem sistemi eski yöneticiler tarafýndan çökertilmiþ, yardýmcý ve yasal defterler kaçýrýlmýþ ve/veya yok edilmiþ, dolayýsýyla delillerin karartýldýðý bir ortamda son derece güç koþullar altýnda inceleme ve denetimler yapýlmaya çalýþýlmýþtýr. Bu ortamda yürütülen incelemelerde Bankanýn resmi makamlara sunduðu belge, defter ve raporlarda eski Banka yöneticileri tarafýndan manipülasyon yapýldýðý, Banka yasal defterleri ile mali tablolarýnda görülen ve kamu otoritelerine bildirilen tutarýn çok daha ötesinde halktan, mevduat ve hazine bonosu satýþý adý altýnda para toplandýðý ve mudilerden stopaj yoluyla kesilen vergilerin vergi dairelerine ödenmediði tespit edilmiþtir. Bu tespitler TCMB, Özelleþtirme Ýdaresi, Hazine, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlýðý, Ulaþtýrma Bakanlýðý ve Telekomünikasyon Kurumundan temin edilen bilgilere, Banka eski yönetimince imha edilemeyen fiþlere, yasal ve ihtiyari defterlere ve Þiþli Cumhuriyet Baþsavcýlýðýnca 2003 ve 2004 yýllarýnda çeþitli mahallerde yaptýrýlan aramalarda ele geçirilen belgelerle, sýnýrlý sayýda kartuþ ve bilgisayar kayýtlarýna dayandýrýlmýþtýr. Bankanýn faaliyeti esas olarak halktan mevduat ve hazine bonosu satýþý görünümü altýnda kaynak toplamak ve toplanan kaynaklarý çeþitli yollarla Uzan Grubuna aktarmak üzerine yoðunlaþmýþtýr. Söz konusu kaynak aktarýmýný gizlemek maksadýyla Banka ve Merkez Yatýrým yöneticileri yasal defter ve tablolarda mevduat baþta olmak üzere pasif kaynak hesaplarýný gerçekten daha küçük göstermiþ ve küçültülmüþ kaynak hesaplarý üzerinden TCMB nezdindeki zorunlu karþýlýk (mevduat munzam karþýlýðý ve disponibilite) ayýrmýþ, Fona daha az sigorta primi ödemiþlerdir. Ayrýca, mevduata ödenen faizler sebebiyle þubeler tarafýndan mudilerden stopaj yoluyla kesilen vergi ve fonlarýn bir bölümü de ilgili vergi dairelerine yatýrýlmamýþtýr. Bu operasyonlar sonucunda, vergi dairelerine ödenmeyen vergi ve fonlar, Fona eksik ödenen sigorta primleri ve TCMB'de eksik tesis edilen zorunlu karþýlýklar Uzan Grubuna aktarýlmýþtýr. ÝMAR BANKASI 51 Banka kaynaklarýnýn Uzan Grubuna aktarýlmasý, kaynak aktarýmýnýn yasal defterler ve mali tablolarda gösterilmemek suretiyle kamu otoritelerinden gizlenmesi amacýyla; Ýmar Bankasý, Ýmar Off-Shore, Merkez Yatýrým ve Uzan Grubuna dahil þirketlerde, anýlan Banka ve þirketlerin hâkim sermayedar ve yöneticilerinin azmettirmesi ve yönlendirmesiyle ciddi usulsüzlükler yapýlmýþtýr. Bu suretle; ! TCMB ve yurt dýþý muhabir bankalar nezdindeki hesaplarda biriken paralarýn Uzan Grubuna aktarýlmasý, ! Ýmar Bankasý'nýn Ýmar Off-Shore'dan olan alacaklarýnýn ve Ýmar OffShore'a yaptýðý depolarýn takip edildiði hesaplara borç kaydý verilmek suretiyle Uzan Grubu adýna yurt dýþýna havale yapýlmasý, Uzan Grubunun mevduat hesaplarýnda para oluþturulmasý ve Ýmar Off-Shore'un mevduatýnýn ödenmesi saðlanmýþtýr. Banka ve Merkez Yatýrým yönetici ve çalýþanlarý, bilgi iþlem sistemine müdahalede bulunarak, Ýmar Off-Shore hesaplarý aracýlýðýyla Banka kaynaklarýnýn yýllar boyu Uzan Grubuna aktarýlmasýný ve söz konusu kaynak aktarýmýnýn, bazý muhasebe kayýtlarýný silmek ve fiktif nitelikte muhasebe kayýtlarý oluþturmak suretiyle yasal, defter ve mali tablolarda gizlenmesini temin etmiþlerdir. Bankadan Uzan Grubuna aktarýlan kaynaklarla Özelleþtirme Ýdaresi baþta olmak üzere kamu kurum ve kuruluþlarýndan çimento ve enerji sektörlerinde faaliyet gösteren çok sayýda þirket ve iþletme satýn alýnmýþ, Telsim'in lisans bedeli ödemesi için UBS'ten aldýðý krediler kapatýlmýþ, Grubun Bankadan kullandýðý kredilerin anapara ve faizleri ödenmiþ, Banka sermayedarlarýnýn Bankaya olan sermaye taahhütleri yerine getirilmiþ, kýsacasý Uzan Grubunun 1990'lý yýllarýn baþýndan itibaren büyümesi finanse edilmiþtir. Banka bilgi iþlem sisteminin, resmi mercileri yanýltmaya yönelik olarak Uzan Grubu þirketlerinden Merkez Yatýrým tarafýndan yürütülmesi, bilgi iþlem sistemi vasýtasýyla toplanan mevduatýn kayýt dýþý býrakýlmasý, açýða DÝBS satýþý yapýlmasý, Grubun mal varlýklarýnýn hisse devirleri yoluyla elden çýkarýlmasý, parasal iþlemlerin kayýt altýna alýnmadan sürdürülmesi, vergi kaçýrmaya yönelik iþlemlerin sistematik bir þekilde günlük iþlemlerin doðal bir uzantýsý olarak yürütülmesi, Banka müþterileri ve kamunun zararýna eylem ve iþlemler gerçekleþtirilmesi gibi 52 FONA DEVÝR ÖNCESÝ DÖNEM olaylarýn bir arada ve sistemli bir þekilde yapýlmasý suretiyle Uzan Grubuna Bankadan kaynak aktarýlmýþtýr. Diðer taraftan, kamunun diðer denetim birimlerince de benimsenen "ilgili kuruluþun defter, kayýt ve sunduðu diðer belgeler üzerinden inceleme yapýlmasý" þeklinde özetlenebilecek klasik denetimlerde ise BYM tarafýndan Bankanýn mali bünyesinde temel sorunlar olarak Grup kredileri ile off-shore depo hesaplarý belirlenmiþtir. ÞEKÝL 2: ÝMAR BANKASI'NIN FONA DEVÝR NEDENLERÝNE KISA BAKIÞ 1 Kayýt Dýþý Mevduat Toplanmasý 2 Yetkisiz ve Açýða DÝBS Satýþý 3 Hâkim Ortak Kredileri 4 Ýmar Off-Shore Depolarý 5 Paravan Þirketler Üzerinden Kaynak Aktarýmý 6 Off-Shore Hesaplarýndan Mevduat Hesaplarýna Dönüþler 7 Diðer Usulsüzlükler ÝMAR BANKASI 53 1.4.3.1. Kayýt Dýþý Mevduat Toplanmasý Gerçek Mevduat Tutarýnýn Banka Bilançosu ve Mizanýnda Eksik Gösterilmesi: Bankanýn yönetim ve denetiminin Fona devrinden sonra genel müdürlük ve þubelerden elde edilen bilgiler ve deþifre edilen bilgisayar kayýtlarý yeterli olmayýnca, mudilerden belge toplanmasý yoluna gidilmiþtir. Bu amaçla 4 Aðustos 2003 tarihinden itibaren mudilerden belge toplanmaya baþlanmýþ ve yapýlan ilk incelemeler neticesinde, iþlemlerin kayýt dýþý býrakýldýðý veya eksik beyan edildiði ve gerçek mevduat rakamýnýn kamu otoritelerinden gizlendiði ortaya çýkmýþtýr. Bu çalýþmalar sonucunda Bankadaki tasarruf mevduatý tutarýnýn 25 Haziran 2003 tarihinde TCMB'ye resmi olarak bildirilmiþ olan 754 milyon YTL'nin çok üzerinde ve yaklaþýk bu tutarýn on katý civarýnda olduðu görülmüþtür. BYM tarafýndan yapýlan denetim sonuçlarýna göre Ýmar Bankasý'nýn toplam tasarruf mevduatý tutarý 8,1 milyar YTL'dir. Mevduat tutarýnýn eksik gösterilmesi suretiyle mevduat faizleri üzerinden hesaplanan vergi ve fon kesintileri ilgili vergi dairelerine eksik beyan edilerek yatýrýlmýþ, Fon ve TCMB nezdinde eksik yerine getirilen yasal yükümlülükler ile vergi dairelerine yatýrýlmayan vergiler ve resmi otoritelerden gizlenen mevduat tutarlarý Uzan Grubuna aktarýlmýþtýr. Bankanýn bilgi iþlem ve otomasyon sistemi ile muhasebe sisteminin Uzan Grubuna kaynak aktarýmý yapýlabilmesi açýsýndan özel bir önemi bulunmaktadýr. Bankaya bilgi iþlem ve otomasyon hizmeti Merkez Yatýrým tarafýndan verilmiþ olup yedekleme, raporlama ve listelemeye iliþkin verilerin üretilmesi yine bu þirket tarafýndan gerçekleþtirilmiþtir. Sistem içerisine yerleþtirilen programlar sayesinde iþlemlerde esneklik saðlanmýþ ve bu yapý yasal/yasal olmayan her türlü muhasebe kaydýnýn tesisine imkan vermiþtir. Banka þubelerine çok düþük düzeyde yetki devri yapýldýðýndan en basit bankacýlýk iþlemlerinde, raporlamalarda ve bilgi akýþýnda dahi þubeler sürekli olarak genel müdürlüðün izin ya da onayýna tabi tutulmuþ ve böylece operasyonel anlamda bütün inisiyatifin genel müdürlükte olmasý ve usulsüz olanlar dahil tüm iþlemlerin tek bir elden yürütülmesi ve kontrol edilmesi saðlanmýþtýr. Banka ve þubelerinin gerçekleþtirdiði iþlemler bilgi iþlem sistemi aracýlýðý ile muhasebeleþtirilmiþ, ancak yasal defterler ile mali tablolar bu muhasebe bilgileri üzerinde çalýþan programlar vasýtasýyla Banka genel müdürlüðü ve Merkez Yatýrým tarafýndan düzenlenmiþtir. 54 FONA DEVÝR ÖNCESÝ DÖNEM Þubelerde bulunan muavin defterlerin kayda alýnmasý ve basýmý tamamen genel müdürlük tarafýndan, þubelere gönderilen muavin defterlerin dökümü ise Merkez Yatýrým tarafýndan yapýlmýþ ve dökümü yapýlan muavin defterler þubelere genel müdürlük muhaberatý aracýlýðýyla gönderilmiþtir. Müfettiþlerce þubelerde herhangi bir aya iliþkin birden fazla muavin defter bulunduðu tespit edilmiþtir. Ayrýca bu muavin defterlerin birbirinden farklý olduðu, bazý defterlerde kayýtlarýn eksik olduðu, ayrýca þubeleri teftiþe giden müfettiþlere gönderilen muavin defterlerde de bazý skontlara yer verilmediði görülmüþtür. Banka þubelerinde yapýlan tüm iþlemler Merkez Yatýrým'daki ana belleðe transfer edilmiþ, bu bilgiler daha sonra sadece birkaç kiþinin kullanýmýnda olan bir bilgisayar programý vasýtasýyla deðiþtirilmiþtir. Bu iþlemlerin sonucu olarak þubelere gönderilen muavin defterlerde mevduat kalemlerinde büyük montanlý hesap kapama ve ödeme iþlemlerinin olduðu ancak açýklama kýsýmlarýnýn boþ býrakýldýðý görülmüþtür. Mevduat hesaplarýna yapýlan ters kayýtlarda, iþlemin muhasebesel anlamda karþý bacaðýnýn ne þekilde oluþturulduðu ise belirlenememiþtir. Sonuç olarak resmi raporlardaki mevduat rakamlarý ile tespit edilen mevduat rakamlarý arasýndaki farkýn yaratýlmasýnda Bankanýn muhasebe sistemi kullanýlmýþtýr. Kullanýlan bilgisayar programý sistem üzerinde þubeler adýna serbest olarak fiþ kesebilen ve muhasebe kaydý yapabilme imkaný getiren bir programdýr. Program manuel kesilen fiþler oluþturulabilmesi yanýnda, karþý ayaðý olmadan kayýt yaratabilme imkaný vermektedir. Söz konusu program ile bir taraftan ödenmesi gereken vergiler azaltýlýrken diðer taraftan da faiz giderleri ve mevduat tutarlarý azaltýlmaktadýr. Þube sistemine girebilen, geri valörle yeni iþlem üretebilen ve kayýt silebilen programlar kullanýlarak genel mizandaki tasarruf mevduatý toplamlarý ve þubelerden aktarýlan rakamlar deðiþtirilerek Banka üst yönetiminin uygun gördüðü bakiyeler üzerinden mizan oluþturulmuþtur. ÝMAR BANKASI 55 6 Ocak 2004 56 FONA DEVÝR ÖNCESÝ DÖNEM Eksik Hesaplanan Zorunlu Karþýlýk: Banka ve Merkez Yatýrým yönetici ve çalýþanlarý tarafýndan, Uzan Grubuna yapýlan kaynak aktarýmýný kamu otoritelerinden gizlemek maksadýyla yasal defter ve mali tablolarda mevduat rakamlarý küçültülmüþ, küçültülen kaynak hesaplarý üzerinden TCMB'ye zorunlu karþýlýk ve Fona sigorta primi yükümlülüðü eksik yerine getirilmiþtir. BYM tarafýndan yapýlan denetim sonuçlarýna göre Ýmar Bankasý'nýn toplam tasarruf mevduatý tutarý 8,1 milyar YTL'dir. Buna karþýn, Bankanýn TCMB'ye gönderdiði mevduat raporlarýna göre 20 Haziran 2003 tarihinde toplam mevduat tutarý 798 milyon YTL, 25 Haziran 2003 tarihinde ise 754 milyon YTL'dir. Bankanýn 31 Aralýk 2002 tarihinde kamuya açýkladýðý bilançoya göre toplam mevduat tutarý ise 976 milyon YTL'dir. Bankalar, topladýklarý mevduatýn yüzde 6'sýný TCMB nezdindeki hesaplarýnda zorunlu karþýlýk olarak tutmak zorundadýrlar. Buna göre, 3 Temmuz 2003 tarihi itibarýyla 8,1 milyar YTL'lik mevduat için 300 milyon YTL'yi aþkýn zorunlu karþýlýk tutmasý gerekirken Banka, 19 milyon YTL zorunlu karþýlýk bulundurmuþtur. Vergi Kaybý: Banka Teftiþ Kurulu tarafýndan mevduat faizleri üzerinden tahakkuk ettirilen gelir vergileri ve fon kesintileri ile özel iþlem vergilerinin yapýlan hileli iþlemler aracýlýðýyla eksik beyaný ile ilgili incelemeler yapýlmýþtýr. Bu incelemeler neticesinde; 1999-2003 yýllarý içerisinde mevduat hesaplarýna yapýlan faiz tahakkuklarý üzerinden normal bankacýlýk mevzuatý gereðince yapýlmasý gereken gelir vergisi ve fon kesintilerinin yapýldýðý, ancak þubelere ait gelir vergisi ve fon kesintilerinin genel müdürlük tarafýndan yapýlan müdahaleler ve ters kayýtlarla büyük ölçüde azaltýldýðý, azaltýlmýþ bu rakamlarýn genel müdürlük tarafýndan þubelere vergi dairelerine beyan edilip ödenmesi amacýyla gönderildiði ve þubelerin genel müdürlükten gelen bu rakamlarý ilgili vergi dairelerine yatýrdýklarý, dolayýsýyla gelir vergisi ve fon kesintilerinin olmasý gerekenden daha düþük gösterilip ödenmiþ olduðu tespit edilmiþtir. Þubede yapýlan iþlemlerin yer aldýðý günlük fiþlerde gerçek bilgiler yer almakta iken Banka genel müdürlüðünce yapýlan müdahaleler sonucu hem faiz giderleri hem de ödenmesi gereken vergi tutarlarý azaltýlmýþtýr. ÝMAR BANKASI 57 Banka þubelerinin 1999-2003 döneminde, mevduat faizleri üzerinden hesaplanan gelir vergileri, fon kesintileri ile özel iþlem vergilerinin yapýlan hileli iþlemler aracýlýðýyla eksik beyan edilen toplam tutarlarý aþaðýda tablo halinde gösterilmiþtir. TABLO 2: VERGÝ KAYBI (BÝN YTL) GELÝR VERGÝSÝ YIL FON KESÝNTÝLERÝ ÖZEL ÝÞLEM VERGÝSÝ TOPLAM 1999 6.847 685 - 7.532 2000 31.496 3.150 - 34.646 2001 281.300 28.130 371 309.801 2002 308.503 30.850 1.129 340.482 2003 127.172 12.717 808 140.697 755.318 75.532 2.308 833.158 TOPLAM 1.4.3.2. Yetkisiz ve Açýða DÝBS Satýþý Banka tarafýndan 4 Temmuz 2003 tarihinden önce gerçekleþtirilen hazine bonosu satýþý iþlemleri ilanlar yoluyla kamuoyuna duyurulmuþ, bono satýþ iþlemleri ÝMKB'ye tescil ettirilmiþ ve ÝMKB tarafýndan Sermaye Piyasasý Kurumuna da raporlanmýþ olmasýna raðmen, Banka yönetim ve denetiminin Fona geçmesinden sonra Bankanýn yetkisiz ve kayýt dýþý hazine bonosu satýþý yapmýþ olduðu tespit edilmiþtir. Yetkisiz satýþ ile ilgili olarak suç duyurusunda bulunulmuþtur. SPK tarafýndan 21 Kasým 1990 tarihinde aracýlýk faaliyetleri durdurulan ve aracý kuruluþ niteliðini kaybeden Bankanýn, ! Sermaye Piyasasý Kanununa aykýrý bir þekilde hazine bonosu ve devlet tahvili alým satýmý yaptýðý, ! Hazine bonosu ve devlet tahvili alým satým iþlemlerine yoðun olarak baþladýðý 21 Ekim 2002 tarihinden itibaren sistematik bir þekilde satýþýný yaptýðý DÝBS'in önemli bir kýsmýný portföyünden düþmediði, emanet hesaplarýna geçmediði, bu tutarlarý ÝMKB'ye bildirmediði, bir baþka ifade ile 58 FONA DEVÝR ÖNCESÝ DÖNEM müþteriler adýna yapýlan bu iþlemlerin önemli bir kýsmýný açýða gerçekleþtirdiði, ! Gerçek anlamda satýþýný yaptýðý hazine bonosu ve devlet tahvillerinin ise 3 Temmuz 2003 tarihi itibarýyla mevcut olmadýðý, ! 30 Haziran 2003 tarihi itibarýyla DÝBS portföyünün TCMB'nin açýkladýðý fiyatlar üzerinden 15 bin YTL'lik düzeye kadar düþmüþ olmasýna raðmen, 30 Haziran 2003-3 Temmuz 2003 tarihleri arasýnda bu tutarlarýn çok üzerinde bono ve tahvil satýþýný gerçekleþtirdiði hususlarý tespit edilmiþtir. Hazine bonosu veya devlet tahvili almýþ olan müþterilerin ibraz ettikleri makbuzlar ve þubelerde konu ile ilgili olarak adiyen tutulan kayýtlar ve nihayetinde Ýmar Bankasý'na bankacýlýk otomasyon hizmeti veren Merkez Yatýrým nezdinde yapýlan çalýþmalar sonucunda 1 Ocak 2003-4 Temmuz 2003 tarihleri arasýnda Ýmar Bankasý aracýlýðýyla müþterilere toplam 611 milyon YTL tutarýnda hazine bonosu ve devlet tahvili satýldýðý belirlenmiþtir. Ayný dönemde ÝMKB'ye tescil ettirilen toplam hazine bonosu ve devlet tahvili satýþýnýn ise 46 milyon YTL olduðu tespit edilmiþtir. Bunun sonucu olarak toplam 765 milyon YTL tutarýnda satýþ iþleminin ÝMKB'ye tescilinin yaptýrýlmadýðý, tescil ücretleri, eðitime katký paylarý ve özel iþlem vergilerinin ödenmediði belirlenmiþtir. Diðer taraftan Ýmar Bankasý, açýða satýþ mahiyetinde olmayan gerçek anlamda müþterilere satýþýný yaptýðý devlet tahvillerini ve hazine bonolarýný ise Bankanýn Fona devri öncesinden müþteri talimatý olmadan elden çýkarmýþtýr. 1.4.3.3. Hâkim Ortak Kredileri Ýmar Bankasý kredi iþlemleri, diðer birçok konuda olduðu gibi tek elden yürütülmüþ, kredi kararlarý genellikle Yönetim Kurulu Baþkaný Kemal Uzan ve Banka genel müdürü tarafýndan alýnmýþ, Bankanýn krediler biriminde görev yapan personelin yetkisi ise sadece operasyonel iþlemlerle sýnýrlý kalmýþtýr. Diðer taraftan kredilendirmeler Banka þubelerinin bilgisi dýþýnda gerçekleþtirilmiþ, þubeler sadece evraklarý dosyalama görevini yürütmüþlerdir. Yapýlan incelemeler neticesinde 3 Temmuz 2003 tarihi itibarýyla Bankanýn nakdi kredilerinin tamamýnýn Uzan Grubuna kullandýrýldýðý tespit edilmiþtir. Uzan Grubuna kullandýrýlmýþ krediler haricindeki tek kredi ise bir personele ÝMAR BANKASI 59 kullandýrýlan 3 bin YTL tutarýndaki mevduat rehni karþýlýðý nakdi kredidir. Bankanýn gayrinakdi kredilerinin yüzde 99'u Uzan Grubuna kullandýrýlmýþtýr. Uzan Grubu dýþýnda kullandýrýlan gayrinakdi kredilerin tümü nakit karþýlýklýdýr. Banka sistem kayýtlarý ile ulaþýlabilen bilgi ve belgeler kapsamýnda yapýlmýþ olan incelemeler neticesinde; kapanmýþ krediler dahil ilk kullandýrým tarihinden itibaren 96 Uzan Grubu þirketine kredi kullandýrýldýðý, 47 þirketin kredisinin Bankanýn Fona devir tarihi itibarýyla açýk olduðu tespit edilmiþtir. TABLO 3: FONA DEVÝR TARÝHÝ ÝTÝBARIYLA KREDÝ PORTFÖYÜ YTL EUR USD Nakdi 58.987.529 205.732.029 103.980.813 Gayrinakdi 26.842.008 17.745.047 2.544.673 85.829.537 223.477.076 106.525.486 3.000 - - 6.189.136 100.937 30.678 6.192.136 100.937 30.678 Nakdi 58.990.529 205.732.029 103.980.813 Gayrinakdi 33.031.144 17.845.984 2.575.351 Toplam Krediler 92.021.673 223.578.013 106.556.164 Toplam Krediler (Uzan Grubu) Nakdi Gayrinakdi Toplam Krediler (Grup Dýþý) Ýmar Bankasý'nýn Fona devir tarihi itibarýyla kredi portföyü aþaðýda gösterilmiþtir. Nakdi krediler, Uzan Grubuna dahil 47 þirkete ait olup bu kredilerin teminatý olarak; ! 11,8 milyon YTL, 81,6 milyon USD ve 23,2 milyon EUR tutarýnda ipotek, ! 29,1 milyon YTL'lik ticari iþletme rehni, ! 1,1 milyon YTL ve 770 bin USD nakit blokaj, 60 FONA DEVÝR ÖNCESÝ DÖNEM alýnmýþtýr. Ayrýca bir kýsým kredilerde Kemal Uzan ve Merkez Yatýrým'ýn kefaleti bulunmaktadýr. Nakdi kredi kullandýrýlan 47 þirketten 9'u ile 2002 yýlýnýn Temmuz ayýnda, 32'si ile 2003 yýlýnýn Mayýs ayýnda kamuoyunda Ýstanbul Yaklaþýmý olarak bilinen FYYS imzalanmýþ, 6 þirketin kredileri ise canlý olarak izlenmiþtir. Bankanýn Uzan Grubuna kullandýrdýðý nakdi kredilerin tamamýnýn, Fona devir tarihi itibarýyla vadeleri dolmuþtur. Uzan Grubuna dahil nakdi kredi riski bulunan ve vadeleri dolan þirketlerin kredi hesaplarý kat edilerek haklarýnda yasal takibe baþlanmýþtýr. Uzan Grubu þirketlerine kullandýrýlmýþ nakdi krediler hesaplarýn kat ediliþ tarihleri itibarýyla 539 milyon YTL üzerinden takip hesabýna aktarýlmýþ ve yüzde 100 oranýnda karþýlýk ayrýlmýþtýr. 1.4.3.4. Ýmar Off-Shore Depolarý Ýmar Off-Shore, KTTC'de Uzan Grubu tarafýndan kurulmuþ ve iþletilmiþ olan bir off-shore bankadýr. Ýmar Off-Shore hukuki statüsü gereði faaliyetlerini KKTC sýnýrlarý haricinde gerçekleþtirmek zorundadýr. Ýmar Off-Shore'un tek muhabir bankasý Ýmar Bankasý olup bu durum, Ýmar Off-Shore'un mevduat toplama ve kredi verme gibi temel bankacýlýk faaliyetlerini Ýmar Bankasý üzerinden gerçekleþtirmek zorunluluðunu doðurmaktadýr. Bankadan Uzan Grubuna yapýlan kaynak aktarýmýnýn bir bölümü Uzan Grubuna dahil þirketlerin yasal defter ve mali tablolarýnda hiç gösterilmemiþ, bir bölümü ise "Ýmar Off-Shore kredisi" olarak gösterilmiþtir. Banka kaynaklarýnýn Uzan Grubuna aktarýlmasýnda, büyük ölçüde Bankanýn Ýmar Off-Shore'dan alacaklarýnýn ve Ýmar Off-Shore'a yapmýþ olduðu depolarýn izlendiði hesaplar kullanýlmýþ, bu hesaplar havuz mantýðýyla çalýþtýrýlarak Uzan Grubuna baðlý þirketlerin faaliyetlerinden elde ettikleri gelirlerle Bankadan aktarýlan kaynaklarýn karýþmasý saðlanmýþ, böylece Uzan Grubuna yapýlan kaynak aktarýmýnýn tespiti güçleþtirilmiþtir. BYM tarafýndan düzenlenen 21 Haziran 2005 tarihli raporda; ! Ýmar Off-Shore'a depo yapýlmasý suretiyle Uzan Grubu adýna yurt dýþýna havale yapýldýðý ve Uzan Grubuna dahil kiþi ve þirketlerin hesaplarýnda para oluþturulduðu, ÝMAR BANKASI 61 ! Uzan Grubuna kaynak aktarmak için Ýmar Off-Shore hesaplarýnýn yalnýzca bir araç olarak kullanýldýðý tespitleri yer almaktadýr. Kredi ödemeleri, öncelikle Uzan Grubunun baþta ÇEAÞ, Kepez Elektrik, Telsim ve Yapý Ticaret gibi yüksek nakit akýþý ve ciroya sahip þirketlerinin mevduat hesaplarýndan gelen paralardan karþýlanmýþ, ayný tarihte Ýmar Off-Shore'dan baþka bir Uzan Grubu þirketine kredi kullandýrýlmýþ gibi muhasebe kaydý oluþturulmuþtur. Kredinin karþýlýðý daha sonraki bir tarihte 'yurt dýþý bankalar (Ýmar Off-Shore)' hesaplarýna borç kaydý verilmek suretiyle baþlangýçta ödemelere aracýlýk eden ÇEAÞ, Kepez Elektrik, Telsim ve Yapý Ticaret'in Banka nezdindeki mevduat hesaplarýna aktarýlmýþtýr. Ancak Ýmar Bankasý ve Ýmar Off-Shore kayýtlarý birlikte düþünüldüðünde Ýmar Bankasý tarafýndan yapýlan depolar karþýlýðýnda Ýmar Off-Shore'un Uzan Grubu þirketlerine kredi kullandýrdýðý sonucuna ulaþýlmaktadýr. Kredi kapama ve geri ödemeleri ise öncelikle ÇEAÞ, Kepez Elektrik, Telsim ve Yapý Ticaret hesaplarýna gelen havale, EFT ve nakit bedelleriyle karþýlanmýþ, kredi kapamalarý söz konusu þirketlere Ýmar Off-Shore'dan kredi kullandýrýlýp kredi bedelleri ÇEAÞ'ýn Ýmar Off-Shore nezdindeki mevduat hesabýna, izleyen tarihlerde bu hesaptan 'yurt dýþý bankalar (Ýmar Off-Shore)' hesabýna borç kaydý verilmek suretiyle Banka nezdindeki mevduat hesabýna transfer edilmiþtir. Netice itibarýyla, kredi anapara ve faiz ödemeleri dolayýsýyla ÇEAÞ'ýn baþlangýçta yaptýðý ödemeler ÇEAÞ'a iade olunmuþtur. Ýmar Bankasý kaynaklarýnýn Uzan Grubuna aktarýlmasý, kaydi olarak bilgi iþlem sistemi üzerindeki muhasebe kayýtlarýna yapýlan müdahaleler sonucunda gerçekleþtirilmiþtir. Ýlgili sistem kullanýlarak Gruba ait þirketlerin çeþitli ödemeleri Banka tarafýndan yapýlmýþ ve þirketlerden tahsil edilmemiþtir. Ayný þekilde Bankanýn muhabiri olan Ýmar Off-Shore'un Bankaya olan borçlarý kaydi olarak azaltýlmýþ, azaltýlamadýðý durumlarda ise Bankanýn ilgili Bankaya olan borcu artýrýlarak yine Ýmar Bankasý, Ýmar Off-Shore lehine zarara uðratýlmýþtýr. Bu þekilde oluþan Banka zararý Banka Teftiþ Kurulu tarafýndan 694 milyon YTL, 185 milyon USD, 222 milyon DEM ve 22 milyon EUR olarak belirlenmiþtir. KKTC resmi kayýtlarýnda yer alan bilgi ve belgelere göre 31 Aralýk 2002 tarihi itibarýyla Ýmar Off-Shore tarafýndan kullandýrýlan krediler toplamý 62 FONA DEVÝR ÖNCESÝ DÖNEM 719 milyon USD olup bu krediler 5 Uzan Grubu þirketine (ÇEAÞ, Telsim, Ýmar Finansal Kiralama, Yapý Ticaret ve Metaþ) aittir. Ancak Ýstanbul Emniyet Müdürlüðü tarafýndan ele geçirilen belgelerdeki bilgilere göre, 13 Aralýk 2002 tarihi itibarýyla Ýmar Off-Shore tarafýndan Uzan Grubuna dahil 123 þirkete 1,7 milyar USD, 208 milyon EUR ve 564 bin YTL tutarýnda kredi kullandýrýldýðý tespit edilmiþtir. Aramalarda ele geçen belgeler üzerinden tespit edilen kredi kullandýrým tutarlarý ile Ýmar Off-Shore'dan kredi kullanan Uzan Grubu þirketlerinin kayýtlarýnýn birbiri ile uyumlu olduðu, söz konusu þirketlerin kullandýðý kredilerin Ýmar Off-Shore yasal kayýtlarýnda yer almadýðý tespit edilmiþtir. 1.4.3.5. Paravan Þirketler Üzerinden Kaynak Aktarýmý Uzan Grubu þirketlerinde çok sayýda ve çok çeþitli hileli iþlemler yapýlmýþtýr. Hileli iþlemler esas olarak, Uzan ailesine maddi menfaat saðlamaya yönelik; daðýtýlacak veya vergilenecek kârýn aþýndýrýlmasý, Ýmar Bankasý'ndan kaynak aktarýlmasý þeklinde gerçekleþtirilmiþtir. Ancak Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlýðýnýn Çukurova Elektik ve Kepez Elektrik'in imtiyaz sözleþmelerini feshetmesi ve BDDK tarafýndan Ýmar Bankasý'nýn bankacýlýk iþlemleri yapma ve mevduat kabul etme iznini kaldýrmasýndan sonra hileli iþlemlerin yönü deðiþmiþ, esas olarak mal kaçýrma ile cezai ve hukuki sorumluluktan kaçmaya yönelik iþlemler yapýlmýþtýr. Hileli iþlemler, çok sayýda þirket ile iliþkilendirilerek mümkün olduðunca dolaþtýrýlýp karýþtýrýlarak ilk bakýþta gerçek durumun kolayca ortaya çýkarýlmasý engellenmiþtir. Hileli iþlemler, Grup þirketlerinde yapýlan baþka iþlemlerle karmaþýk hale getirilmeye, gizlenmeye çalýþýlmýþtýr. Bunun için paravan þirketler dahi kurulmuþ, yevmiye defterlerinde manipülasyonlar yapýlmýþtýr. Olaylara ve iþlemlere tek bir þirket açýsýndan bakmak durumu kavramaya bazen yetmemektedir. Tek bir þirkette yapýlan o þirket bakýmýndan sonuç doðurmayan bir iþlem olarak gözükürken, bu iþleme taraf olan gerçek ve tüzel kiþiler nezdinde yapýlan iþlemler ve doðurduðu sonuçlara bakýldýðýnda gerçek ortaya çýkmaktadýr. Ýmar Bankasý hâkim ortaðý Kemal Uzan'ýn talimatýyla kurulmuþ çok sayýda paravan þirket tespit edilmiþtir. Kemal Uzan tarafýndan belirlenen bu þirketlerin ortak, yönetici ve denetçileri, Uzan Grubu çalýþanlarýdýr. Bu kiþilere, tarih ve devralan kýsýmlarý boþ býrakýlmýþ hisse devir sözleþmeleri imzalattýrýlmýþtýr. Bu þirketlerin çoðunun adresleri Caðaloðlu olarak tescil edilmiþtir. Adresler tabela adres olup paravan þirketlerin gerçek yönetim merkezleri Mecidiyeköy'dür. ÝMAR BANKASI 63 Bu paravan þirketler üzerinden yapýlan iþlemlerin tamamý hileli olup bir ayaðý Uzan Grubunun ortak olduðu diðer þirketlerdeki hileli iþlemlerin gizlenmesi için yapýlmýþtýr. Bu yolla, Uzan ailesine haksýz kazanç saðlayan hileli iþlemlerin gizlenmesinin yanýnda Uzan ailesinin hukuki müeyyidelere maruz kalmamasý amaçlanmýþtýr. Hileli iþlemlerin diðer ayaðýnda Uzan Grubunun yurt dýþýnda bulunan þirketleri kullanýlmýþtýr. Bu þirketlerin baþýnda Ýmar Off-Shore gelmektedir. Bu þekilde kullanýlan diðer þirketler ise Pakrak Finance ile Yapý ve Ticaret Konsorsiyumu'dur. Bu son iki þirketin gerçek anlamda ticari faaliyeti bulunmamakta olup tabela þirketleridir. 1.4.3.6. Off-Shore Hesaplarýndan Mevduat Hesaplarýna Dönüþler Muhtelif tarihlerde Bankacýlýk Düzenleme ve Denetleme Kurumu tarafýndan 4389 Sayýlý Kanunun 14. maddesi kapsamýnda Banka yönetimine Ýmar Off-Shore'a ilave depo yapýlmamasý, mevcut depolarýn tasfiye edilmesi, anýlan off-shore mevduatýnýn Ýmar Bankasý mevduatýna dönüþtürülmemesi ve bu yolla Bankanýn yükümlülüklerinin artýrýlmamasý yönünde talimatlar verilmiþtir. Ancak bu talimatlara aykýrý olarak Banka, Ýmar Off-Shore'a kaynak aktarma, off-shore mevduatýný Banka mevduatýna dönüþtürme uygulamasýna devam etmiþtir. 12 Haziran 2003-4 Temmuz 2003 döneminde Ýmar Off-Shore nezdindeki hesaplardan 663 milyon YTL, 20 milyon USD ve 12 milyon EUR tutarlarýnda dönüþler gerçekleþtiði belirlenmiþtir. TABLO 4: ÝMAR OFF-SHORE NEZDÝNDEKÝ MEVDUAT HESAPLARINDAN DÖNÜÞLER HESAP ÖDENEN TUTAR YTL 662.700.197 USD 20.285.045 EUR 11.582.251 64 FONA DEVÝR ÖNCESÝ DÖNEM 1.4.3.7. Diðer Usulsüzlükler Yurt Dýþý Para Transferleri: Uzan Grubuna dahil kiþi ve þirketler adýna yurt dýþýna yapýlan havalelerin çok büyük bölümü, havaleye taraf kiþi ve þirketlerin mevduat hesaplarýndan karþýlanmamýþ, bu havalelerin önemli bir bölümü bir takým muhasebe hileleriyle Banka kaynaklarýndan finanse edilmiþtir. Yapýlan yurt dýþý havalelerin 750 milyon USD, 18,7 milyon EUR gibi yüksek bir bölümünde swift mesajýnýn gönderici bölümü “ . ” þeklinde doldurulmuþ olup bu þekilde kaynak aktarýmýnýn tespiti güçleþtirilmeye çalýþýlmýþtýr. Ayrýca Ýmar Off-Shore hesaplarýna borç kaydý verilmek suretiyle Uzan Grubunun mevduat hesaplarýnda ayný zamanda para da oluþturulmuþtur. Söz konusu paralarýn önemli bir bölümü de yine Uzan Grubu tarafýndan swift veya EFT sistemleri vasýtasýyla yurt içine ve yurt dýþýna transfer edilmiþ veya Banka þubelerinden nakden çekilmiþ ya da Uzan Grubunun Bankaya olan kredi anapara ve faiz ödemeleri ile sermaye taahhütlerinin yerine getirilmesinde kullanýlmýþtýr. Banka tarafýndan 2003 yýlýnda gerçekleþtirilen YP transferlerine ait swift mesajlarý ile TCMB'ye bildirilen listelerin karþýlaþtýrýlmasý neticesinde söz konusu transferlerin Ýmar Off-Shore'un Banka nezdindeki hesaplarýndan yapýldýðý, TCMB'ye bildirim zorunluluðuna da uyulmadýðý tespit edilmiþtir. ÇEAÞ ve Kepez Elektrik'in Satýn Alýnmasý ve Söz Konusu Þirketler Üzerinden Yapýlan Ýþlemler: Rumeli Elektrik'in kuruluþundan (24 Aralýk 1992) iki ay sonra Kamu Ortaklýðý Ýdaresinden, ÇEAÞ ve Kepez Elektrik hisseleri satýn alýnmýþtýr. Rumeli Elektrik'in sermayesi 10 bin YTL olup bu sermaye ile Kamu Ortaklýðý Ýdaresine ödenen peþinat tutarý olan 522 bin YTL arasýnda bariz bir oransýzlýk bulunmaktadýr. Kamu Ortaklýðý Ýdaresine ödenen peþinat tutarý Banka kaynaðý kullanýlarak karþýlanmýþtýr. Banka kaynaðý, Rumeli Elektrik aracýlýðýyla Uzan ailesinin mal varlýðýna dönüþtürülmüþtür. Kredi ödenmediði halde Grup þirketlerinden borçlanma, Ýmar Off-Shore'dan kredi, ÇEAÞ ve Kepez Elektrik hisse senetlerinin bir kýsmýnýn Ýmar Bankasý'na satýþý yoluyla ödenmiþ gibi gösterilmiþtir. Halka açýk ÇEAÞ ve Kepez Elektrik þirketlerinden Uzan ailesine kâr aktarýmý amacýyla bu þirketlerin ve Uzan Grubunun diðer þirketlerinin hisseleri alýnýp satýlmýþ gibi gösterilmiþtir. ÝMAR BANKASI 65 Diðer taraftan Banka kaynaklarý; Rumeli Elektrik'in, SSK primi, ücret, teminat komisyonu gibi kasadan yapýlan harcamalarý için kullanýlmýþtýr. Rumeli Elektrik harcamalarýnda Banka kaynaklarýný kendi kasasý gibi kullanmýþtýr. Ayrýca Rumeli Elektrik defterlerinin geç basýlmasý, geriye ve ileriye yönelik iþlemler yapýlmasý, kapanýþ noter tastiklerinin usulüne uygun yapýlmamasý suretiyle manipülasyonlar yapýlmýþ ve bunlara iliþkin sahte belgeler düzenlenmiþ ve kullanýlmýþtýr. Uzan Ailesinin Vergi Borçlarýnýn Ödenmesi: Uzan ailesi fertlerinin þahsi vergi borçlarý ile ilgili olarak 2003 yýlýnýn Nisan ayýnda toplam 325 bin YTL tutarýndaki gelir vergileri Bankanýn bloke çeki düzenlenerek Banka kaynaklarý kullanýlmak suretiyle ödenmiþ, vergi dairelerine yapýlan söz konusu ödemeler karþýlýðýnda ilgili þahýslardan Bankaya herhangi bir para giriþi yapýlmamýþtýr. Uzan Ailesinin Kredi Kartý Borçlarýnýn Ödenmesi: Aralarýnda Uzan ailesine mensup þahýslarýn da bulunduðu 5 kiþi adýna 2000 yýlý Aralýk ayý içerisinde yüksek tutarda kredi kartý geri ödemeleri yapýlmýþtýr. Kredi kartý sahiplerinin vadesinde ödenmeyen kredi kartý borç ödemelerinin muhtelif tarihlerde Banka kaynaklarýndan karþýlandýðý, ödeme iþleminin ise bir takým muhasebe iþlemleriyle gizlenmeye çalýþýldýðý belirlenmiþtir. Ayrýca Cem Cengiz Uzan ve Murat Hakan Uzan'ýn kredi kartý harcamalarýna iliþkin anapara ve faiz toplamý olan 7,7 milyon USD ve 923 bin YTL 2 Ekim 2000 tarihi itibarýyla Yýldýz Medya Reklamcýlýk ve Star Digital Ýletiþim'in Ýmar Off-Shore nezdindeki hesaplarýndan toplamda 20,2 milyon DEM tahsil edilerek ödenmiþ ancak bu ödemeyle ilgili olarak Banka kayýtlarýnda herhangi bir iþleme rastlanýlamamýþtýr. Bahsi geçen iþlemin Ýmar Off-Shore nezdinde þirketler arasý para transferi iþlemi olduðu anlaþýlmaktadýr. Uzan Grubuna Çok Düþük Faiz Oranlarýyla Kredi Kullandýrýlmasý ve Bankaya Ait Gayrimenkullerin Düþük Fiyatlarla Satýn Alýnmasý: Gruba, krediler piyasa rayiçlerinin çok altýnda faiz oranlarý ile kullandýrýlmýþ, Bankanýn çok deðerli gayrimenkulleri çok düþük fiyatlarla ve Bankadan kullandýrýlan krediler ve avanslar ile Uzan Grubu þirketlerine satýlmýþtýr. Bu uygulamalarla Uzan Grubunun maddi varlýklarý artarken, Ýmar Bankasý mali bünyesi zafiyete uðratýlmýþtýr. 66 FONA DEVÝR ÖNCESÝ DÖNEM ÝMAR BANKASI 67 2.1. FONA DEVÝR SONRASI DÖNEME KISA BAKIÞ Bankacýlýk iþlemleri yapma ve mevduat kabul etme izni kaldýrýlarak, yönetim ve denetimi Fona intikal eden Ýmar Bankasý'nýn sigortaya tabi mevduatý Fon tarafýndan ödenmiþtir. Bilahare Fon tarafýndan iflasý talep edilen Bankanýn, 8 Haziran 2005 tarihinde iflasýna karar verilmiþtir. Kanunun verdiði yetkiler kapsamýnda iflas sürecini yönetmek üzere Fon tarafýndan Ýflas Ýdaresi oluþturulmuþtur. Bankanýn iflas süreci devam etmektedir. Diðer taraftan Fona devir ve takip eden süreçte gerçekleþtirilen iþlemler ile ilgili olarak BYM, Maliye Bakanlýðý Hesap Uzmanlarý Kurulu, Maliye Bakanlýðý Teftiþ Kurulu Baþkanlýðý, Maliye Bakanlýðý Gelir Ýdaresi Baþkanlýðý, TCMB Teftiþ Kurulu, Sermaye Piyasasý Kurumu, Fon Denetim Daire Baþkanlýðý, Banka Teftiþ Kurulu ve baðýmsýz dýþ denetim þirketleri tarafýndan çok sayýda rapor düzenlenmiþtir. Bu raporlarda, Bankanýn Fona devir süreci, Fona devir öncesi Banka hâkim ortaklarý tarafýndan kullanýlmýþ olan kaynaklar, hesap düzeni üzerinden gerçekleþtirilen yolsuzluklar, Bankanýn mali yapýsý ve Banka zararýný oluþturan diðer iþlemler ayrýntýlarý ile incelenmiþ ve sorumluluðu bulunan Banka hâkim ortaklarý ve yöneticiler hakkýnda uygulanmasý gereken idari, mali ve yasal tedbirlere yer verilmiþtir. 2.2. BANKA YÖNETÝM VE DENETÝM KADROSUNUN DEÐÝÞTÝRÝLMESÝ Ýmar Bankasý'nýn 16 Mayýs 2003 tarihli genel kurulunda seçilen yönetim kurulu üyeleri Kemal Uzan, Yavuz Uzan, Erol Hürbaþ, Yaþar Avni Güral, Birol Çilingir, Gürol Demirkol ve Hilmi Baþaran'dan oluþmakta olup söz konusu yönetim kurulu üyeleri, 26 Haziran 2003 tarihinde görevlerinden toplu olarak istifa etmiþlerdir. Banka teþkilatýna dahi duyurulmayan toplu istifanýn ardýndan Banka Yönetim Kurulunda sadece BDDK tarafýndan atanan üye kalmýþtýr. Bankada özellikle kritik önem taþýyan teftiþ, hukuk, operasyon ve krediler birimleri ile bazý büyük þubelerdeki þube müdürlerinin istifasý ve durdurulan bilgi iþlem sisteminin de ayrýca ikame imkaný ortadan kaldýrýlmýþtýr. Böylece Bankanýn mevcut ve gelecekteki hak ve yükümlülüklerinin saðlýklý bir þekilde tespiti, karþýlanmasý ve takibi süreçleri yönetilemez ve denetlenemez duruma getirilmiþtir. Bu dönemde, yedi üyeden oluþmasý gereken BDDK'nýn dört üyesinin bulunmasý nedeniyle gerekli nisabýn saðlanamamasý, Ýmar Bankasý'nýn yönetim boþluðunun 70 FONA DEVÝR SONRASI DÖNEM giderilmesine yönelik gerekli kararlarýn alýnmasýný geciktirmiþtir. Söz konusu kararlar, ancak 2 Temmuz 2003 tarihinde yeni atanan BDDK üyesinin göreve baþlamasýyla alýnabilmiþtir. BDDK'nýn 3 Temmuz 2003 tarihli kararýyla; Ýmar Bankasýnýn bankacýlýk iþlemleri yapma ve mevduat kabul etme izni 4389 Sayýlý Kanunun 14. maddesinin 3. fýkrasýna istinaden kaldýrýlarak, Banka yönetim ve denetimi anýlan Kanunun 16. maddesinin 1. fýkrasý uyarýnca Fona intikal ettirilmiþtir. Bankanýn yakýn izleme döneminde atanan yönetim kurulu üyesi ile BDDK'nýn 2 Temmuz 2003 tarihli kararýyla atanan 4 yönetim kurulu üyesi, bu kez Fon Yönetim Kurulunun 3 Temmuz 2003 tarihli kararý ile tekrar atanmýþtýr. Ayrýca halen görevde bulunan Uzan dönemi denetçileri görevden alýnarak yeni denetçiler atanmýþtýr. Bilahare doðan ihtiyaçlar doðrultusunda Bankanýn yönetim ve denetiminde deðiþikliklere gidilmiþtir. 2.3. SÝGORTALI MEVDUATIN ÖDENMESÝ Ýmar Bankasý'nýn tasfiye kararlarý ile birlikte Bankanýn mudilerine Ýmar Bankasý ile yaptýklarý iþlemler kapsamýnda ödemeler yapýlmýþtýr. Bu ödemeler mevduat ödemeleri, off-shore ve hazine bonosundan dönen mevduat ödemeleri ile hazine bonosu ödemeleridir. Yapýlan incelemeler neticesinde, Banka tarafýndan beyan edilen sigortaya tabi tasarruf mevduatý tutarýnýn gerçeði yansýtmadýðý, sigortaya tabi tasarruf mevduatý tutarýnýn çok daha fazla olduðu tespit edilmiþtir. Bankanýn kayýtlarýnýn elde edilmesi, kayýtlarýn doðruluðunun kontrolü, müracaat sahiplerinin bilgilerinin Banka kayýtlarý ile eþleþtirilmesi ve ödemelerin yapýlmasý çözümlemenin en zor bölümlerinden birini oluþturmuþtur. Bu süreç çok sayýda kurumun iþbirliði ile gerçekleþtirilmiþtir. 2003 yýlýnýn Aðustos ayýnda Fon tarafýndan görevlendirilen Pamukbank nezdinde oluþturulan belge kabul merkezlerine mudilerin baþvurularý ile Fon tarafýndan oluþturulan ekiplerce yapýlan çalýþmalar mevduat tutarýnýn tespiti sürecinde önemli rol oynamýþtýr. Mevduat çalýþmalarýnýn dayanaðýný 4969 sayýlý Kanun, 5021 sayýlý Kanun ve 2003/6668 sayýlý Bakanlar Kurulu kararý oluþturmuþtur. O dönemdeki mevcut Fon kaynaklarýnýn söz konusu ödemeleri karþýlamada yetersiz kalmasý nedeniyle, gerekli kaynak Hazineden borçlanmak ve TCMB'den avans kullanmak suretiyle temin edilmiþtir. ÝMAR BANKASI 71 2.3.1. Sigorta Kapsamýnda Yapýlacak Ödemelere Ýliþkin Tespit ve Teyit Çalýþmalarý Þubelerin sadece off-line çalýþabilmesi, ana bilgisayar ile baðlantýnýn kesilmesi sebebiyle 4 Temmuz 2003 tarihinde yapýlan giriþimler sonucunda Þiþli Cumhuriyet Baþsavcýlýðý nezaretinde mali þube ekipleri ile birlikte Banka bilgi iþlem desteðini saðlayan Merkez Yatýrým'a yapýlan operasyonda; içinde alacaklý, borçlu cari ve vadeli mevduat listelerini içerir bilgisayar kartuþlarý ele geçirilmiþtir. Söz konusu bilgisayar kartuþlarýnýn çözümü neticesinde tespit edilen mevduat hesap ve tutarlarýnýn gerçek durumu yansýtýp yansýtmadýðý ile ilgili olarak çalýþmalar yapýlmýþtýr. 11 Temmuz 2003 tarihinde þube faaliyetlerinin koordine edilmesi amacýyla Bankanýn 169 þube ve 2 tahsilat ofisinin 136'sýnda, Fonun talimatýna istinaden Pamukbank personelinden görevlendirmeler yapýlmýþtýr. Banka þubelerinde mevduat mutabakat çalýþmalarýnýn kontrol mekanizmasýnýn etkin olmasýný saðlamak için geçici olarak görevlendirilen Pamukbank personelinin Banka þubeleri tarafýndan hazýrlanacak mevduat listelerini kontrol etmeleri talep edilmiþtir. 12 Temmuz 2003 tarihinde genel müdürlük tarafýndan þubelerin kendi kayýtlarýna göre mevduat durumlarýný belirlemelerine yönelik çalýþma baþlatýlmýþtýr. Söz konusu çalýþmalarda hesap açýlýþlarýna iliþkin fiþlerin mevcut olup olmadýðý hususuna mutlak önem verilmesine iliþkin mesajlar yayýnlanmýþtýr. Þubeler tarafýndan hazýrlanýp, Pamukbank personeli tarafýndan kontrol edilen mevduat listeleri genel müdürlük tarafýndan manyetik ortamda konsolide edilmiþtir. Ayrýca bilgisayar kartuþlarýnýn çözümü neticesinde elde edilen veriler ile þubelerce gönderilen listelerin karþýlaþtýrýlmasý 29 Temmuz 2003 tarihi itibarýyla sonuçlandýrýlmýþ ve kayýtlar ile þube verilerinin mutabýk olduðu tespit edilmiþtir. Mevduat listelerinin; mudi adý soyadý, hesap açýlýþ ve vade sonu tarihleri ile hesap tutarýnýn haricinde baþka hiçbir bilgiyi içermemesi nedenleri ve hesaplarýn gerçekte var olmayan kiþiler adýna açýlmýþ olma þüpheleri neticesinde gerçek hak sahibi mudilerin tespit edilmesi ve bu nedenlerle mevduat sahiplerinin ellerindeki belgelerin kontrol edilmesini, deðerlendirilmesini ve ileride yapýlacak ödemelerin saðlýklý gerçekleþtirilmesini teminen 2 Aðustos 2003 tarihinde TMSF tarafýndan yapýlan duyuru ile Banka mudilerinin 4 Aðustos 2003-1 Eylül 2003 tarihleri arasýnda Pamukbank'ta oluþturulacak belge kabul merkezlerine baþvurmalarý istenerek talep toplama çalýþmasý baþlatýlmýþtýr. 72 FONA DEVÝR SONRASI DÖNEM Fon Yönetim Kurulunun 1 Aðustos 2003 tarihli kararý uyarýnca Banka mudilerine yapýlacak ödemelere esas teþkil edecek Kanunun yasalaþmasýna iliþkin sürecin tamamlanmasýný müteakip mudilere yapýlabilecek ödemelerle ilgili operasyonel, yasal ve teknik ayrýntýlarýn belirlenmesi, mevduat sahiplerinin ellerindeki belgelere dayalý olarak gerekli kontrol ve deðerlendirmelerin yapýlmasýyla mümkün olduðundan, ileride yapýlacak ödemelerin saðlýklý olarak gerçekleþtirilebilmesini teminen; ! Mudi bilgilerini ihtiva edecek olan ana bilgi kütüðünün Pamukbank sistemi üzerinde oluþturulmasýna, ! Bu çalýþmayla ilgili teknik ve donaným alt yapýsýnýn Pamukbank tarafýndan ivedilikle oluþturulmasýna, ! Pamukbank þubelerindeki bilgi-belge derleme, inceleme ve deðerlendirme çalýþmasýnýn yürütülmesi için mutabakat ve deðerlendirme ekipleri kurulmasýna, ! Mutabakat ve deðerlendirme ekiplerinin çalýþmalarýný, Pamukbank þubelerinde kurulan koordinasyon merkezlerinde yürütmesine, ! Pamukbank bilgi iþlem grubunca teslimat/belge kabul ekranlarýnýn oluþturulmasý ve belge teslim merkezlerinde uygulamanýn baþladýðý tarihte kullanýma hazýr duruma getirilmesine, ! Bilgi-belge derleme, inceleme ve deðerlendirme çalýþmasý için, Banka mudilerinin 4 Aðustos 2003-1 Eylül 2003 tarihleri arasýnda, belge teslim merkezlerine baþvurmalarýna, ! Belge teslim merkezlerinde teslim alýnan belgelerin gün sonlarýnda inceleme ve deðerlendirmeye alýnmasý için koordinasyon merkezlerine ulaþtýrýlmasýnýn saðlanmasýna, ! Gün içinde teslim alýnan bilgi ve belgelerle ilgili kayýtlarýn gün sonu itibarý ile Fona iletilmek üzere manyetik ortamda Pamukbank'ýn bilgi iþlem merkezine iletilmesine, ! Pamukbank'a baþvuramayan mudilerin, ayný esaslar çerçevesinde, 2 Eylül 2003 tarihinden itibaren Banka Genel Müdürlüðü nezdinde oluþturulan baþvuru kabul merkezine baþvurmalarýna karar verilmiþtir. ÝMAR BANKASI 73 Yukarýda bahsedilen çalýþma ile eþzamanlý olarak, Fon Yönetim Kurulunun 1 Aðustos 2003 tarihli kararý ile 28 adet mutabakat ve deðerlendirme ekibi kurulmuþtur. BYM'de oluþturulan ekiplere ilaveten diðer Fon bankalarýndan saðlanan personel ile birlikte, baþvuruda bulunan mudi evraký üzerinden Pamukbank ve Banka þubelerinde incelemelerde bulunulmuþ ve deðerlendirme sonuçlarý Fona aktarýlmýþtýr. Mudi baþvurularýndan temin edilen bilgiler Pamukbank'ýn bilgi iþlem sisteminde oluþturulan bilgi kütüðüne girilmiþ, gerek Merkez Yatýrým'dan polis marifetiyle elde edilen müþteri bilgileri, gerekse Þiþli Cumhuriyet Savcýlýðý nezaretinde yapýlan çalýþmalar sonucu 21 Aðustos 2003 tarihinde elde edilen bilgiler, Nüfus ve Vatandaþlýk Ýþleri Genel Müdürlüðünden temin edilen vatandaþlýk bilgileri ile manyetik ortamda karþýlaþtýrýlmýþtýr. Bu karþýlaþtýrmada belirlenen kriterlerin uyuþmamasý durumunda, eþleþtirilemeyen hesaplar ile ilgili olarak Banka Teftiþ Kurulunca incelemeler yapýlmýþtýr. Elde edilen bilgiler doðrultusunda, Banka nezdindeki mevduat hesaplarýnýn sigorta kapsamýnda ödenmesine iliþkin hesap mutabakatlarýna yönelik olarak daha önce mudilerin Pamukbank'a yaptýklarý baþvuru sonucunda oluþturulan bilgi kütüðünde yer alan veriler, Banka bilgi iþlem sistemindeki bilgiler ve Banka þubelerinde mevcut fiziki kayýtlardaki bilgiler dahilinde “deðerlendirme üçgeni” sathýnda deðerlendirilmiþ ve “eþleþtirme diyagramý” çerçevesinde baþvuru bilgileri ile sistem bilgilerinin eþleþtirme çalýþmalarý yapýlmýþtýr. Yapýlan çalýþmalarda herhangi bir fiktif mevduat iþlemi ve/veya gerçekte olmayan bir kiþi adýna açýlmýþ mevduat hesabýna rastlanýlmamýþtýr. Ancak Banka eski Yönetim Kurulu Baþkan Vekili Yavuz Uzan'ýn eþi Ýsmet Uzan'a, Banka eski Yönetim Kurulu Üyesi Gürol Demirkol'a, Banka eski Genel Müdür Yardýmcýsý Tacettin Pak'a ait olduðu halde, 4389 Sayýlý Kanunun 15/6 maddesi kapsamýndan gizlenmek amacýyla baþka gerçek kiþiler adýna açýlmýþ hesaplar tespit edilmiþ ve anýlan hesaplar muvazaalý hesap olarak addedilerek sigorta kapsamýnda ödenmeyecek hesaplar arasýna dahil edilmiþtir. Bu çalýþmalar sonucunda Bankanýn 3 Temmuz 2003 tarihindeki gerçek mevduat tutarý 8,5 milyar YTL olarak tespit edilmiþtir. Þiþli Cumhuriyet Savcýlýðý nezaretinde mali þube ekipleri ile birlikte Merkez Yatýrým'da 15 Aðustos 2003-1 Eylül 2003 tarihleri arasýnda çalýþma yapýlmýþtýr. Çalýþma sýrasýnda ele geçirilen yeni kartuþlarýn Bayýndýrbank bilgi iþlem birimleri 74 FONA DEVÝR SONRASI DÖNEM vasýtasýyla yapýlan çözümleri sonucunda 21 Ekim 2002-4 Temmuz 2003 tarihleri arasý hazine bonosu iþlemlerine yönelik bilgilere ulaþýlmýþtýr. Merkez Yatýrým'dan alýnan verilerin deðerlendirilmesi neticesinde hazine bonosu adý altýnda 22.095 mudiye 1 milyar YTL nominal bedelli, 728 milyon YTL'lik satýþ yapýldýðý tespit edilmiþtir. Ayrýca söz konusu çalýþma sonucunda 27 Ekim 1997-4 Temmuz 2003 tarih aralýðýnda Ýmar Off-Shore'dan Bankaya gönderilen havaleler ile 3 Eylül 2001 tarihinden itibaren Bankadan Ýmar Off-Shore'a gönderilen havaleler listesine ve Banka muhasebesi açýsýndan önem arz eden 2002-2003 yýllarýnýn muavin kayýtlarýna ulaþýlmýþtýr. Elde edilebilen kartuþlarýn Banka kayýtlarý ile karþýlaþtýrýlabilen kýsmý 1 Ocak 2003'e kadar geriye gittiðinden, muhasebeye yönelik kontroller 2003 yýlý için yapýlabilmiþtir. Kartuþlardan üretilen bilgiler ile 2002 yýlý muhasebe verileri de oluþturulabilmiþtir. Ancak bu verilerin bir resmi belge ile karþýlaþtýrma imkaný bulunmadýðýndan sadece çalýþmalarda yardýmcý olmasý amacýyla kullanýlmýþtýr. Söz konusu çalýþmalar sonucunda elde edilen tüm bilgi ve belgeler TMSF, BYM, Baþbakanlýk müfettiþleri, Maliye Bakanlýðý denetim birimleri, Sermaye Piyasasý Kurumu, TCMB müfettiþleri ve ilgili kurumlardan talep edenlere gönderilmiþtir. 2.3.2. Ödemelere Ýliþkin Protokoller Mevduatlarýn Ödenmesine Ýliþkin Protokoller: Banka nezdinde bulunan mevduatlarýn ödenmesine iliþkin Hazine, Ziraat Bankasý, TCMB ve Fon arasýnda 7 Ocak 2004 tarihinde protokol yapýlmýþtýr. Bu protokol söz konusu kurumlar arasýnda, 4389 Sayýlý Kanunun 14. maddesinin 3 numaralý fýkrasý uyarýnca bankacýlýk iþlemleri yapma ve mevduat kabul etme izni kaldýrýlan Banka nezdinde bulunan tasarruf mevduatýnýn ve 5021 sayýlý Kanuna istinaden ödenmesine karar verilen Banka nezdindeki ticari kuruluþlar mevduatý ve diðer kuruluþlar mevduatýnýn, Bakanlar Kurulunun 29 Aralýk 2003 tarihli kararý çerçevesinde ödenmesine iliþkin olarak kaynak temini ve kullanýmý hakkýnda ayrýntýlarý düzenlemiþtir. Bununla birlikte, Banka nezdinde bulunan mevduatlarýn ödenmesi ile ilgili teknik detaylarýn açýklýða kavuþturulmasýný teminen Hazine, Ziraat Bankasý, TCMB ve TMSF arasýnda 14 Ocak 2004 tarihli ek protokol yapýlmýþtýr. Bu protokol, söz konusu kurumlar arasýnda düzenlenen 7 Ocak 2004 tarihli protokole ek olarak Fon ve Ziraat Bankasý arasýnda kaynak aktarýmýný ve operasyonel iþlemleri düzenlemiþtir. ÝMAR BANKASI 75 DÝBS'lerin Ödenmesine Ýliþkin Protokoller: Banka bünyesinde, karþýlýðýnda DÝBS bulunmamasýna raðmen, ikincil piyasada DÝBS satýþý adý altýnda toplanan tutarlarýn ödenmesine iliþkin Ziraat Bankasý ve TMSF arasýnda 21 Eylül 2007 tarihinde protokol imzalanmýþ olup 25 Eylül 2007 tarihinde yürürlüðe girmiþtir. Bu protokol, Banka tarafýndan DÝBS satýþý adý altýnda toplanan tutarlarýn, 5667 sayýlý “Ýmar Bankasýnca DÝBS Satýþý Adý Altýnda Toplanan Tutarlarýn Ödenmesi Hakkýnda Kanun” uyarýnca çýkarýlan Bakanlar Kurulunun 13 Temmuz 2007 tarihli kararý çerçevesinde hak sahiplerine ödenmesi ile ilgili teknik detaylarýn açýklýða kavuþturulmasýný teminen düzenlenmiþtir. 2.3.3. Yapýlan Ödemeler 2.3.3.1. Mevduat Ödemeleri BDDK'nýn 3 Temmuz 2003 tarihli kararýyla bir yandan Ýmar Bankasý'nýn bankacýlýk iþlemleri yapma ve mevduat kabul etme izni kaldýrýlýrken diðer yandan da tasarruf mevduatlarýna uygulanan 50 bin YTL tutarýndaki devlet güvencesi sýnýrsýz hale getirilmiþtir. 27 Aralýk 2003 tarihli Resmi Gazetede yayýmlanarak yürürlüðe giren 5021 sayýlý Kanuna istinaden, 3 Ocak 2004 tarihli Resmi Gazetede yayýmlanan 2003/6668 sayýlý Bakanlar Kurulu kararý alýnmýþtýr. 2003/6668 sayýlý Bakanlar Kurulu kararý ile 4389 Sayýlý Kanunun 14. maddesinin 3 numaralý fýkrasý uyarýnca bankacýlýk iþlemleri yapma ve mevduat kabul etme izni kaldýrýlan Banka nezdinde bulunan tasarruf, ticari kuruluþlar ve diðer kuruluþlar mevduatýnýn TMSF tarafýndan ödenmesine iliþkin esas ve usuller belirlenmiþtir. Diðer taraftan sigorta kapsamýnda yapýlacak ödemeler ve bu ödemelere iliþkin TCMB, Hazine ve Ziraat Bankasý ile yapýlacak çalýþmalarýn usul ve esaslarý 29 Aralýk 2003 tarihli Fon Kurulu kararý ile belirlenmiþtir. Fon Yönetim Kurulunun 29 Aralýk 2003 tarihli kararýnda “Teknik imkanlar çerçevesinde ve hata payýnýn asgariye indirilmesini teminen, gerçekleþtirilecek ödemelerin müþteri bilgileri ile banka bilgilerinin teyidinin saðlanarak dilimler halinde yapýlmasý hususunda Baþkanlýk Makamýna yetki verilmesi” hususu yer almaktadýr. 76 FONA DEVÝR SONRASI DÖNEM 11 Aðustos 2003 ÝMAR BANKASI 77 4 Aðustos 2003-1 Eylül 2003 tarihleri arasýnda Pamukbank ile Bankaya baþvuruda bulunmuþ mudilerin tüm iþlemleri tamamlanmýþ ve baþvuru bilgileri ile sistem bilgileri, söz konusu Fon Yönetim Kurulu kararýnda yer aldýðý þekliyle eþleþtirilmiþtir. Tasarruf mevduatý ödemelerine 16 Ocak 2004 tarihinde baþlanmýþtýr. Banka nezdindeki tasarruf mevduatýna iliþkin olarak, Ziraat Bankasý nezdinde mudiler adýna açýlacak hesaplara aktarýlmak üzere Fon tarafýndan 30 Haziran 2009 tarihine kadar 28 etapta aktarým yapýlmýþ olup aktarýmlara iliþkin bilgiler Ek-1/1'de gösterilmiþtir. Toplam 398.647 mudinin mevduatý için Ziraat Bankasý'na toplam 8,5 milyar YTL aktarýlmýþ, sigorta kapsamýndaki mevduatýn vergi ödemesi ile birlikte toplam tutar 8,6 milyar YTL'ye ulaþmýþtýr. Bu tutarýn 1,4 milyar YTL'lik kýsmýný bankacýlýk iþlemleri yapma ve mevduat kabul etme izninin kaldýrýldýðý tarihten geriye doðru bir ay içinde off-shore ve hazine bonosundan dönen tasarruf mevduatý hesaplarý oluþturmaktadýr. Hazine Bonosundan Dönen Mevduat Ödemeleri: Ýmar Bankasý tarafýndan karþýlýðýnda DÝBS bulunmamasýna raðmen ikincil piyasada DÝBS satýþý adý altýnda toplanan tutarlarý mevduat güvencesi kapsamýna almak amacýna yönelik olarak mevduat hesaplarýna aktarýldýðý tespit edilen hesaplar için Bakanlar Kurulunun 2003/6668 sayýlý kararýnýn 3/a-1 maddesi gereðince baþlangýçta herhangi bir ödeme yapýlmamýþtýr. Söz konusu kararla ödeme dýþýnda býrakýlan mevduat, Ýmar Bankasý'nýn bankacýlýk iþlemleri yapma ve mevduat kabul etme izninin kaldýrýldýðý tarihten geriye doðru bir ay içinde (3 Haziran 2003 tarihi dahil) mevduat hesaplarýna aktarýlan DÝBS hesaplarýný kapsamaktadýr. Bu durum pek çok davayý beraberinde getirmiþtir. Bilahare 2003/6668 sayýlý Bakanlar Kurulu kararýnýn 3/a-1 maddesine iliþkin olarak Danýþtay Ýdari Dava Daireleri Genel Kurulunun yürütmenin durdurulmasý kararý ile Danýþtayýn iptal kararý sebebiyle tesis edilmesi gereken iþlemlere yönelik, 24 Aralýk 2005 tarihli Resmi Gazetede yayýmlanarak yürürlüðe giren 12 Aralýk 2005 tarihli ve 2005/9828 sayýlý Bakanlar Kurulu kararý kapsamýnda DÝBS kaynaklý mevduat hesaplarýnýn ödemeleri imkan dahiline girmiþtir. Bu kapsamda Bankanýn bankacýlýk iþlemleri yapma ve mevduat kabul etme izninin kaldýrýldýðý tarihten geriye doðru bir ay içinde Banka tarafýndan karþýlýðýnda DÝBS bulunmamasýna raðmen ikincil piyasada DÝBS satýþý adý altýnda toplanan tutarlarýn 78 FONA DEVÝR SONRASI DÖNEM tasarruf mevduatýna aktarýlmasý suretiyle açýldýðý tespit edilen hesaplarýn ödenmesine 5 Ocak 2006 tarihinde baþlanmýþtýr. Fon Kurulunun 29 Aralýk 2005 tarihli kararýna istinaden Fon tarafýndan 30 Haziran 2009 tarihine kadar 20.599 mudiye yapýlan ödeme tutarý 878 milyon YTL'ye ulaþmýþtýr. Off-Shore'dan Dönen Mevduat Ödemeleri: Mevduat güvencesi kapsamýna almak amacýna yönelik olarak; karþýlýðý ödenmeksizin Ýmar Bankasý mevduat hesaplarýna aktarýldýðý tespit edilen Ýmar Off-Shore hesaplarý için Bakanlar Kurulunun 2003/6668 sayýlý kararýnýn 3/a-1 maddesi gereðince baþlangýçta herhangi bir ödeme yapýlmamýþtýr. Söz konusu kararla ödeme dýþýnda býrakýlan mevduat, Ýmar Bankasý'nýn bankacýlýk iþlemleri yapma ve mevduat kabul etme izninin kaldýrýldýðý tarihten geriye doðru bir ay içinde (3 Haziran 2003 tarihi dahil) mevduat hesaplarýna aktarýlan off-shore hesaplarýný kapsamaktadýr. Bu durum, pek çok davayý beraberinde getirmiþtir. Bilahare 5021 sayýlý Kanunun 1. maddesiyle deðiþtirilen 4969 sayýlý Kanunun Geçici 2/1 numaralý maddesinin son paragrafý, Anayasa Mahkemesi kararýyla Bakanlar Kurulu kararýnýn 3/a-1 maddesi ise Danýþtay kararýyla iptal edilmiþtir. Söz konusu kararlar sebebiyle tesis edilmesi gereken iþlemlere yönelik, 3 Aðustos 2006 tarihli Resmi Gazetede yayýmlanarak yürürlüðe giren 2006/10727 sayýlý Bakanlar Kurulu kararý kapsamýnda off-shore kaynaklý mevduat hesaplarýnýn ödemeleri imkan dahiline girmiþtir. Fon Kurulunun 10 Aðustos 2006 tarihli kararý ile; ! Bankanýn bankacýlýk iþlemleri yapma ve mevduat kabul etme izninin kaldýrdýðý tarihten geriye doðru bir ay içinde (3 Haziran 2003 tarihi dahil) off-shore bankalardaki hesaplarýn yurt içi mevduata dönüþtürülmesi suretiyle açýlan ve yapýlan incelemeler sonucunda muvazaalý olduðu anlaþýlanlar dýþýnda kalan mevduat hesaplarýnýn, 2006/10727 sayýlý Bakanlar Kurulu kararýndaki usul ve esaslar ile kararname eki ibraname ve taahhütname alýnmak kaydý ve off-shore bankacýlýðýndan elde edilen faiz gelirleri için ilgili vergi dairesinden vergi iliþiðinin olmadýðýna dair belgenin ibrazý þartýyla Ziraat Bankasý nezdinde mudiler adýna açýlacak hesaplara aktarýlmasýna, ÝMAR BANKASI 79 ! Bu hesaplar üzerinde varsa tedbir, haciz, iflas þerhi gibi kýsýtlamalarýn ilgili Bankaya bildirilmesine, ! Aktarýlan mevduatlardan tasarruf mevduatlarýnýn Fon kaynaklarýndan, ticari mevduatýn ise 2003/6668 sayýlý Bakanlar Kurulu kararý ile 7 Ocak 2004 tarihli protokol çerçevesinde Hazine tarafýndan saðlanmýþ kaynaktan karþýlanmasýna karar verilmiþtir. Bu kapsamda Bankanýn bankacýlýk iþlemleri yapma ve mevduat kabul etme izninin kaldýrýldýðý tarihten geriye doðru bir ay içinde (3 Haziran 2003 tarihi dahil) off-shore havalesi ile açýlan mevduat hesaplarýnýn ödenmesine 1 Eylül 2006 tarihinde baþlanmýþtýr. Fon Kurulunun 10 Aðustos 2006 tarihli kararýna istinaden Fon tarafýndan 30 Haziran 2009 tarihine kadar 11.154 mudinin mevduatý için yapýlan ödeme tutarý 543 milyon YTL'ye ulaþmýþtýr. 80 FONA DEVÝR SONRASI DÖNEM 5 Ocak 2006 ÝMAR BANKASI 81 4 Aðustos 2006 82 FONA DEVÝR SONRASI DÖNEM 2.3.3.2. Ticari ve Diðer Mevduat Ödemeleri 5021 sayýlý Kanunun Geçici 1. maddesinin (a) fýkrasý ile ticari kuruluþlar mevduatý ve diðer kuruluþlar mevduatýnýn da 4969 sayýlý Kanunun Geçici 2. maddesinin 1 numaralý fýkrasý uyarýnca belirlenen usul ve esaslara göre Fon aracýlýðýyla ödenmesi hükme baðlanmýþtýr. Ancak söz konusu hüküm gereði; ! Doðrudan ve dolaylý olarak Banka sermayesinde payý olan ortaklar ile bunlarýn ana, baba, eþ ve çocuklarýna ait mevduat, ! Bankanýn yönetim kurulu üyeleri, kredi komitesi baþkan ve üyeleri, genel müdür ve yardýmcýlarý, imzalarý Bankayý ilzam eden memurlarý ile þube müdürleri veya bunlar adýna hareket eden kiþiler veya bu fýkrada belirtilen kiþilerin ayrý ayrý veya birlikte doðrudan veya dolaylý olarak yönetim ve denetimine sahip olduklarý kuruluþlara ait mevduat, ! Banka personelinin kurmuþ olduðu munzam veya yardýmlaþma sandýk ve vakýflarýna ait mevduat, ! Muvazaalý olduðu tespit edilen mevduat dýþýnda býrakýlmýþtýr. Banka tarafýndan kabul edilmiþ olan ticari kuruluþlar mevduatý ile diðer kuruluþlar mevduatý ödemeleri için Hazine tarafýndan 7 milyon YTL tutarýnda DÝBS ihraç edilmiþ, bu kapsamda 30 Haziran 2009 tarihine kadar 5 etapta aktarým yapýlmýþ olup 58 mudinin mevduat ödemesi için Ziraat Bankasý'na toplam 5,6 milyon YTL aktarýlmýþtýr. Faiz ve vergi ödemesi ile birlikte toplam ödenen tutar 5,8 milyon YTL'ye ulaþmýþ, aktarýmlara iliþkin bilgiler Ek-1/2'de gösterilmiþtir. Söz konusu aktarýmlar için nakit olarak tutulmakta olan ve kullanýlmasý öngörülmeyen 1,2 milyon YTL'lik kýsým, 4 Temmuz 2007 tarihinde Hazineye iade edilmiþtir. ÝMAR BANKASI 83 2.3.3.3. Hazine Bonosu Kaynaklý Ödemeler Fon, bir bankanýn bankacýlýk iþlemleri yapma ve mevduat kabul etme izni kaldýrýldýktan sonra, kanun ve mevzuat gereði sigorta kapsamýndaki mevduatý hesap sahiplerine ödeyebilmektedir. Banka bünyesinde karþýlýðýnda DÝBS bulunmamasýna raðmen, ikincil piyasada DÝBS satýþý adý altýnda toplanan tutarlara iliþkin olarak, 22.517 adet yatýrýmcýnýn 26.140 adet iþlemde olmak üzere toplam 728 milyon YTL'lik iþlem tutarý mevduat sigortasý kapsamýna girmediðinden ve DÝBS'lerin karþýlýðý olmadýðýndan Fon tarafýndan ödenmemiþtir. Bu durum pek çok davayý beraberinde getirmiþtir. Ancak, 30 Mayýs 2007 tarihli Resmi Gazetede yayýmlanan 24 Mayýs 2007 ve 5667 sayýlý “Bankacýlýk Ýþlemleri Yapma Ve Mevduat Kabul Etme Ýzni Kaldýrýlan Türkiye Ýmar Bankasý Türk Anonim Þirketi'nce Devlet Ýç Borçlanma Senedi Satýþý Adý Altýnda Toplanan Tutarlarýn Ödenmesi Hakkýnda Kanun” ve bu kanuna istinaden çýkarýlan, 21 Temmuz 2007 tarihli Resmi Gazetede yayýmlanan 13 Temmuz 2007 tarih ve 2007/12398 sayýlý Bakanlar Kurulu kararý hükümleri ile Banka bünyesinde karþýlýðýnda DÝBS bulunmamasýna raðmen ikincil piyasada DÝBS satýþý adý altýnda toplanan tutarlarýn, hak sahiplerine ödenmesi imkan dahiline girmiþ ve bu görev Hazine adýna Fona verilmiþtir. Söz konusu tutarlarýn ödenmesi ile ilgili usul ve esaslar Fon Kurulunun 23 Aðustos 2007 tarihli kararý ile belirlenmiþtir. Ödemelerin Hazine adýna Fon aracýlýðý ile yapýlabilmesini teminen gerekli kaynak, Hazine tarafýndan saðlanmýþ ve 1 milyar YTL tutarýnda özel tertip DÝBS ihraç edilmiþtir. Banka bünyesinde karþýlýðýnda DÝBS bulunmamasýna raðmen ikincil piyasada DÝBS satýþý adý altýnda toplanan tutarlarýn ödenmesine iliþkin baþvurular, 21 Temmuz 2007 tarihinde alýnmaya baþlanmýþtýr. Baþvurularýn deðerlendirilmesini, baþvuru bilgileri ile sistem kayýtlarýnýn eþleþtirilmesini, hesap mutabakatýnýn yapýlmasýný müteakip hak sahiplerine ödemelere 5 Ekim 2007 tarihinde baþlanmýþtýr. Hak sahiplerine yapýlacak ödemelerde gerekli nakit kaynak, söz konusu DÝBS'in Fonun talebi üzerine Hazine tarafýndan erken itfa edilmesi suretiyle saðlanmýþ ve hak sahiplerinin Ziraat Bankasý nezdinde açýlacak hesaplarýna aktarýlmak üzere Ziraat Bankasý'na aktarýmý yapýlmýþtýr. 84 FONA DEVÝR SONRASI DÖNEM Bu kapsamda Fon tarafýndan 30 Haziran 2009 tarihine kadar 20 etapta 22.024 mudinin mevduatý için yapýlan ödeme tutarý vergi hariç 909 milyon YTL'ye ulaþmýþ olup aktarýmlara iliþkin bilgiler Ek-1/3'de gösterilmiþtir. Söz konusu ödemeler için gerekli kaynak Hazine tarafýndan karþýlandýðýndan, ödemelerin Fona ilave bir mali yükü olmamýþtýr. Bahsi geçen ödemelerle ilgili olarak, Banka iflas masasýna Fon tarafýndan Hazine adýna alacak kayýtlarý tesis edilmiþtir. 2.4. FON TARAFINDAN ATANAN YÖNETÝMÝN ÝLK FAALÝYETLERÝ VE BANKANIN MALÝ DURUMU 2.4.1. Faaliyet Ýzninin Kaldýrýldýðý Tarih Ýtibarýyla Bankanýn Genel Görünümü Banka eski yönetim kurulu üyelerinin toplu istifasýyla baþlayan üst yönetim kademesinin Bankadan ayrýlma süreci, Bankanýn yönetim ve denetiminin Fona intikali ile birlikte hýz kazanmýþtýr. 3 Temmuz 2003 tarihi itibarýyla istifa eden üst düzey yönetici adedi 10, bu tarih itibarýyla ayrýlan toplam personel sayýsý 42 olmuþ, bu sayý 30 Eylül 2003 tarihi itibarýyla 169 kiþiye ulaþmýþtýr. Bankaya bilgi iþlem hizmeti sunan Merkez Yatýrým, 4 Temmuz 2003 tarihinden sonra hizmet vermeyi durdurmuþ ve geçmiþe yönelik Bankaya ait bilgileri yeni yönetime vermekten imtina etmiþtir. Bunun üzerine yapýlan idari ve hukuki giriþimler neticesinde 4 Temmuz 2003 tarihinde adli merciler nezaretinde söz konusu þirkete gidilmiþ, alacaklý, borçlu cari vadeli mevduat listelerini içerir bilgi iþlem kartuþlarýna ulaþýlmýþ ve bunlarýn çözümü için çalýþmalara baþlanýlmýþtýr. 3 Temmuz 2003 tarihi itibarýyla kredi kartý olan müþterilerin adý soyadý, limit, risk ve kredi kart numaralarýný içeren liste, Bankaya bilgi iþlem desteði veren Merkez Yatýrým tarafýndan verilmekte iken 4 Temmuz 2003 tarihi itibarýyla Bankanýn bankacýlýk iþlemleri yapma ve mevduat kabul etme izninin kaldýrýlmasýnýn ardýndan Merkez Yatýrým tarafýndan bilgi iþlem desteði kesilmiþ ve kredi kartý sistemleri kapatýlmýþtýr. 4 Temmuz 2003 tarihi itibarýyla Visa ve BKM'ye kredi kartlarýnýn bloke edilmesi ile ilgili yazý gönderilmiþ ve ayni tarih itibarýyla kredi kartlarý kullanýma kapatýlmýþtýr. Visa tarafýndan Chase Manhattan'da bulunan yaklaþýk 1.284.000 USD teminat tutarýnýn artýrýlmasý talebinde bulunulmuþ, teminat artýrýmýna gerek duyulmamasý ile ilgili itiraz yazýsý Visa'ya gönderilmiþ ve teminat tutarýnýn ayný miktarda býrakýlmasý saðlanmýþtýr. ÝMAR BANKASI 85 Hukuk birimindeki bilgisayarlar çalýþýr vaziyette olmakla birlikte içlerindeki tüm dosyalar silinmiþ, duruþma defteri, takip edilen dosyalarýn listesi ile herhangi bir dosyaya ait bir dilekçe ya da raporlama bulunamamýþtýr. Bankanýn yeni yönetiminin göreve baþlamasý ile hukuk birimi yeniden yapýlandýrýlmýþtýr. Tüm bu hususlar Bankanýn Fona devri sonrasýnda oluþturulan yeni yönetimin Bankanýn mevcut durumuna hâkim olma sürecinin uzamasýna neden olmuþtur. Bu koþullar altýnda Fon tarafýndan atanan yeni Banka yönetiminin göreve baþlamasýndan hemen sonra gerçekleþtirdiði faaliyetlere ve bu faaliyetlere baðlý olarak elde edilen sonuçlara aþaðýda yer verilmiþtir. Mevduat Bilgileri: Mali polis nezaretinde Merkez Yatýrým'dan alýnan kartuþlarýn çözümü ile ilgili olarak yapýlan çalýþmalar sonucunda 4 Temmuz 2003 tarihi itibarýyla Banka mevduat hesap bakiyelerini gösteren listeler alýnmýþtýr. Mevduat bilgilerinin tespiti çalýþmalarýnýn ayrýntýlarýna 'Sigortalý Mevduatýn Ödenmesi' bölümünde yer verilmiþtir. Banka Defterleri: Banka karar defterleri eski yönetim tarafýndan alýkonulmuþtur. Banka eski yönetim kurullarýna ait tüm karar defterlerinin ve Bankaya ait tüm kanuni kayýt ve belgelerin yeni Banka yönetimine derhal ve eksiksiz teslim edilmesini teminen Banka eski yönetim kurulu üyelerine 9 Temmuz 2003 tarihinde ihtarname keþide edilmiþ, 15 Temmuz 2003 tarihindeki cevabi yazýda teslimi istenen kanuni defterlerin kendilerinde bulunmadýðýný bildirmiþlerdir. Bunun üzerine Bankanýn istifa eden genel müdür, genel müdür yardýmcýlarý ve mali iþlerle ilgili birim müdürleri için Cumhuriyet Savcýlýðýna suç duyurusunda bulunulmuþtur. Kredi Takip Ýþlemleri: Uzan Grubu dýþýnda kullandýrýlmýþ olan 3 bin YTL'lik nakit kredi tahsil edilmiþ, Uzan Grubu þirketlerine kullandýrýlmýþ olan nakdi krediler kat edilerek toplam 539 milyon YTL üzerinden takip hesabýna aktarýlmýþ, yüzde 100 oranýnda karþýlýk ayrýlmýþ ve alacaklarla ilgili yasal takibe baþlanmýþtýr. Þube Kapamalarý: Bankanýn 4 Temmuz 2003 tarihi itibarýyla 169 þube, 2 tahsilat ofisi ve 1520 personeli bulunmaktadýr. Bankayý küçültme politikasý çerçevesinde, 18 Temmuz 2003 tarihinde Köln temsilciliði kapatýlmýþ, mevduat mutabakat çalýþmalarýnýn tamamlanmasý, mevduat devirlerinin Ziraat Bankasý kanalý ile yapýlmaya baþlanmasý, kamu denetim birimlerinin özellikle þubeler kanalý ile 86 FONA DEVÝR SONRASI DÖNEM yapýlmasý zorunlu olan Hesap Uzmanlarýnýn taleplerine yönelik çalýþmalarýn tamamlanmýþ olmasý, þubelerdeki arþivleme çalýþmalarýnýn tamamlanmasý, arþiv yeri konusunun çözüme kavuþmasý ile birlikte tüm þube ve tahsilat ofisleri kapatýlmýþtýr. Þube kapamalarý ile birlikte çalýþan personelin hak ve alacaklarý ödenerek iþ akitleri feshedilmiþtir. Beyannameler ve Vergi Ödemeleri: Fonun Bankaya hitaben 7 Temmuz 2003 tarihli yazýsý çerçevesinde TCMB'ye ve vergi dairelerine yapýlmasý gerekenler de dahil olmak üzere yasal yükümlülükler kapsamýndaki ödemelerin ikinci bir talimata kadar durdurulmasý, ancak ödemesi ertelenen tüm yükümlülüklere iliþkin beyannamelerin yasal süresi içinde Bankanýn durumunu belirten bir yazý ile verilmesi gereði belirtilmiþtir. Bilgi iþlem sisteminin kapalý olmasý, Haziran 2003 ve 4 Temmuz 2003 tarihi itibarýyla ödenecek vergiler bakiyesinin teyit edilmesinin mümkün olamamasý nedeniyle Maliye Bakanlýðýna mücbir sebep halinden dolayý Bankanýn beyanname verme süresinin uzatýlmasý talebinde bulunulmuþtur. Maliye Bakanlýðýnca fasýlalý olarak uzatýlan mücbir sebep hali 31 Ocak 2004 tarihinde sona ermiþ ve bu tarihten sonraki ilk beyanname verme süresi içinde geçmiþ tüm beyannameler yasal süreleri içinde beyan edilmiþ ancak ücretlerden kesilen gelir vergisi hariç vergi ödemesi yapýlmamýþtýr. Arþiv: Aðustos 2003 tarihi itibarýyla mevcut þube arþivlerinin genel durumunu tespit amacýyla Marmara, Trakya, Ege ve Çukurova bölgelerindeki þubeler ziyaret edilmiþ ve arþiv durumlarý tespit edilmiþ ve arþiv tasnifleri yapýlmýþtýr. Þubelerin 30 Nisan 2004 tarihinden itibaren kapatýlmasý üzerine bu þubelere ait tüm evrak, 1 Mayýs 2004 tarihi itibaren kiralanan genel arþivde toplanmýþtýr. Menkuller, Tabanca ve Mermiler: Banka aktifinde yer alan menkullerden 2004 yýlýnda 21 adet araç 423 bin YTL'ye, kapanan þubelere ait menkuller ise 613 bin YTL'ye satýlarak toplam 1 milyon YTL tahsilat saðlanmýþtýr. Banka þubelerinin kapanmasý ve güvenlik personelinin kadrolarýnýn iptali sonucunda oluþan silah ve mermi fazlasýnýn satýþ olanaðýnýn bulunmamasý nedeniyle 205 tabanca ve 3.075 adet mermi Ýstanbul Emniyet Müdürlüðüne baðýþlanmýþtýr. ÝMAR BANKASI 87 2.4.2. Faaliyet Ýzninin Kaldýrýldýðý Tarih Ýtibarýyla Mali Durum Yeni Banka yönetimi, Fon ile iþbirliði içinde öncelikle eski yönetimin devir-teslim yapmadýðý kayýtlara ulaþmaya çalýþmýþtýr. Bu çerçevede, bilgi iþlem sistemi üzerindeki bilgilerin yedeði alýnmýþ, ancak bu bilgilerin 1 Ocak 2003 tarihinden baþladýðý önceki dönemlere ait bilgilerin mevcut olmadýðý tespit edilmiþtir. Banka düzeltilmiþ bilançosu, Merkez Yatýrým'dan Savcýlýk nezaretinde Aðustos 2003 döneminde temin edilen bilgilere ilave olarak yeni yönetimin onayladýðý tashih iþlemlerinin (eksik kayýtlarýn tamamlanmasý, gerçeðe uymayan kayýtlarýn düzeltilmesi iþlemlerinin) yapýlmasý sonrasý oluþturulmuþtur. Elde edilen bilgi ve belgelere dayalý olarak, yeni Banka yönetimi, 3 Temmuz 2003 tarihi itibarýyla Bankanýn orijinal bilançosunu çýkarmýþtýr. Yapýlan incelemelerde, toplanan mevduat ve DÝBS iþlemleri ile ilgili tutarlarýn büyük bir kýsmýnýn kayýt dýþý býrakýldýðýnýn, mevcut kayýtlarýn ise eksik ve hatalý olduðunun tespit edilmesi nedeniyle, düzenlenen orijinal bilançonun Bankanýn gerçek durumunu yansýtmadýðý anlaþýlmýþtýr. Bunun üzerine, yürürlükteki tek düzen hesap planý ve bankacýlýk mevzuatý çerçevesinde, gerekli muhasebe kayýtlarýnýn tesis edilmesi ve düzeltmelerin yapýlmasýndan sonra 3 Temmuz 2003 tarihi itibarýyla düzeltilmiþ bilanço hazýrlanmýþtýr. Bankanýn 3 Temmuz 2003 tarihi itibarýyla düzenlenen orijinal ve düzeltilmiþ bilançolarý, ana kalemler itibarýyla ve karþýlaþtýrmalý olarak Tablo 5'te verilmiþtir. Bankada 3 Temmuz 2003 tarihinden önce yapýlmýþ ancak akýbeti belli olmayan ve sonuç olarak Bankanýn zararýna yol açmýþ, mizanda gösterilen mevduat tutarý ile gerçek mevduat tutarý arasýndaki fark, beyan edilmemesi sebebiyle eksik ödenen vergi ve fon payý tutarý ile açýða satýlan DÝBS tutarlarý diðer aktifler hesabý içinde “ortak sorumlular hesabý” adý altýnda toplanmýþtýr. Bankanýn 3 Temmuz 2003 tarihli orijinal bilanço toplamý 2,2 milyar YTL iken, düzeltilmiþ bilanço toplamý 8,3 milyar YTL'ye yükselmiþtir. Söz konusu artýþýn büyük bir kýsmý, kayýt dýþý býrakýlmýþ mevduat ve DÝBS satýþý adý altýnda toplanan tutarlarýn bilanço pasifine dahil edilmesi ve karþýlýðýnýn aktifte, “diðer aktiflerortak sorumlular hesabý” içerisinde gösterilmesinden kaynaklanmýþtýr. 88 FONA DEVÝR SONRASI DÖNEM TABLO 5: 3 TEMMUZ 2003 TARÝHLÝ DEVÝR BÝLANÇOSU (BÝN YTL) AKTÝF Nakit Deðerler ve TCMB ORJÝINAL BÝLANÇO PAY (%) DÜZELTÝLMÝÞ BÝLANÇO PAY (%) 171.598 7,68 2.931 0,04 Alým Satým Amaçlý Menkul Deðeler - 108.672 - 4,87 28 0,00 Bankalar ve Diðer Mali Kuruluþlar 913.085 40,89 10.638 0,13 Krediler 514.080 23,02 514.717 6,20 4.548 0,20 907.080 10,94 Özel Karþýlýklar - 4.548 - 0,20 - 907.080 - 10,94 Ýþtirakler (Net) 415 0,02 415 0,00 Baðlý Ortaklýklar (Net) 835 0,04 835 0,01 Zorunlu Karþýlýklar 60.728 2,72 59.545 0,72 Muhtelif Alacaklar 94 0,00 59 0,00 131.931 5,91 3 0,00 15.570 0,70 15.570 0,19 53 0,00 53 0,00 533.417 23,89 7.688.233 92,71 2.233.134 100,00 8.292.427 100,00 Takipteki Krediler Faiz ve Gelir Tahakkuk ve Reeskontlarý Maddi Duran Varlýklar (Net) Maddi Olmayan Duran Varlýklar (Net) Diðer Aktifler AKTÝF TOPLAMI PASÝF Mevduat Muhtelif Borçlar Diðer Yabancý Kaynaklar Ödenecek Vergi Resim Harç ve Primler Faiz ve Gider Reeskontlarý Karþýlýklar Özkaynaklar PASÝF TOPLAMI ORJÝINAL BÝLANÇO PAY (%) DÜZELTÝLMÝÞ BÝLANÇO PAY (%) 1.567.254 70,18 8.443.802 101,82 741.752 33,22 898.820 10,84 286 0,01 286 0,00 37.967 1,70 37.857 0,46 307.118 13,75 316.163 3,81 4.979 0,22 7.697.488 92,83 - 426.222 -19,08 - 9.101.989 -109,76 2.233.134 100,00 8.292.427 100,00 ÝMAR BANKASI 89 3 Temmuz 2003 tarihli orijinal ve düzeltilmiþ bilançolarýn bazý kalemlerinde meydana gelen deðiþmeler hakkýnda açýklamalar aþaðýda belirtilmiþtir. Nakit Deðerler ve TCMB: Orijinal bilançoda 172 milyon YTL olan tutarýn düzeltilmiþ bilançoda 3 milyon YTL'ye düþtüðü görülmektedir. Azalma, TCMB hesabýnda bulunan ve gerçekleþmeyen EFT'ler dolayýsýyla mudiler adýna açýlan vadesiz hesaplar ve itfa edilmiþ görünmekle birlikte gerçekte olmadýðý anlaþýlan DÝBS bedellerinin ortak sorumlular hesabýna aktarýlmasýndan kaynaklanmýþtýr. Alým Satým Amaçlý Menkul Deðerler: Stoktan fazla DÝBS satýþý sonucu, orijinal bilançodaki kalemin bakiyesi (-) 109 milyon YTL olmuþtur. Bu bakiye, gerekli düzeltme yapýlarak ortak sorumlular hesabýna aktarýlmýþtýr. Düzeltmeden sonraki bilançoda bakiye 28 bin YTL olmuþtur. Bankalar ve Diðer Mali Kuruluþlar: Orijinal bilançodaki 913 milyon YTL'nin 903 milyon YTL'lik kýsmý Ýmar Off-Shore nezdinde görünen mevduattýr. Ýmar Off-Shore'da bulunan hesaplarýn tahsil kabiliyetinin olmadýðý anlaþýldýðýndan düzeltilmiþ bilançoda, takipteki krediler hesabýna devredilmiþ ve tamamýna karþýlýk ayrýlmýþtýr. Ýþlem sonunda hesapta toplam 11 milyon YTL kalmýþtýr. Krediler: Orijinal ve düzeltilmiþ bilançolarda yer alan nakdi kredilerin bakiyesi sýrasýyla; 514 milyon YTL ve 515 milyon YTL'dir. Nakdi kredilerin hemen hemen tamamý Uzan Grubuna dahil 47 þirkete kullandýrýlmýþtýr. Uzan Grubu þirketlerinin zamanýnda yükümlülüklerini yerine getirmemesi nedeniyle, krediler 31 Aralýk 2003 tarihinden önce kat edilmiþ ve yüzde 100 karþýlýk ayrýlarak takipteki krediler hesabýna intikal ettirilmiþtir. Faiz ve Gelir Tahakkuk ve Reeskontlarý: Orijinal bilançodaki 132 milyon YTL olan faiz ve gelir tahakkuk ve reeskontlarý, ilgili aktif kalemlerin gelir getirme nitelikleri kalmadýðýndan, iptal edilmiþ ve hesabýn bakiyesi düzeltilmiþ bilançoda 3 bin YTL'ye düþmüþtür. Diðer Aktifler: Hesabýn orijinal bilançodaki 533 milyon YTL'lik bakiyesi, bankacýlýk uygulamalarýna göre bakiye vermemesi gereken þubeler cari hesabýnýn toplam tutarýndan ibarettir. 2003 Mayýs ayý sonuna kadar þubeler cari hesabýndaki farklarýn, birbirleri ile mahsup edilmek suretiyle kapatýldýðý görülmüþtür. Hesap bakiyesinin 1 Haziran 2003-3 Temmuz 2003 tarihleri arasýnda oluþan ve kapatýlmayan farklardan kaynaklandýðý saptanmýþ ve gerekli düzeltme kayýtlarý yapýlarak fark düzeltilmiþtir. 90 FONA DEVÝR SONRASI DÖNEM Yeni Banka yönetimi tarafýndan, Banka hâkim ortaklarýnýn 3 Temmuz 2003 tarihi öncesi iþlemlerden kaynaklanan sorumluluklarýnýn izlenmesi amacýyla, diðer aktifler-borçlu geçici hesaplar grubu içinde ortak sorumlular adý altýnda bir hesap açýlmýþtýr. Düzeltilmiþ bilanço hazýrlanýrken, kayýt dýþý býrakýlan 6,9 milyar YTL tutarýndaki mevduat ile DÝBS satýþý adý altýnda kayýt dýþý toplanan 728 milyon YTL, ortak sorumlular hesabýna kaydedilerek hesabýn tamamý için karþýlýk ayrýlmýþtýr. Ayrýlan bu karþýlýklar, Banka tarafýndan ortak sorumlular hesabý bakiyesinin bilançoda brüt tutar üzerinden gösterilebilmesi için pasifte karþýlýklar-genel karþýlýklar hesabýnda izlenmiþtir. Gerçekte itfa olmuþ DÝBS bedelleri bulunmadýðý halde, kayýtlarda gösterilen 172 milyon YTL ortak sorumlular hesabýna aktarýlmýþtýr. Stoklarda bulunmadýðý tespit edilen DÝBS için düzeltme kayýtlarý yapýlmýþtýr. Mevduat: 3 Temmuz 2003 tarihi itibarýyla Banka orijinal bilançosunda görünen mevduat toplamý 1,6 milyar YTL'dir. Yapýlan çalýþmalar sonucunda elde edilen bilgi ve belgelerden, bu tutarýn gerçek durumu yansýtmadýðý ve ayný tarih itibarýyla 5,6 milyar YTL'si tasarruf, 7 milyon YTL'si ticari, 1 milyon YTL'si bankalar, 3 milyon YTL'si diðer kuruluþlar mevduatý ve 2,8 milyar YTL'si DTH olmak üzere, gerçek mevduat toplam tutarýnýn 8,4 milyar YTL olduðu saptanmýþ ve kayýt dýþý býrakýlan 6,9 milyar YTL tutarýndaki mevduat, diðer aktifler içerisindeki ortak sorumlular hesabýna borç mevduat hesabýna alacak kaydedilerek muhasebeleþtirilmiþtir. 4 Temmuz 2003 tarihinde off-shore hesaplarýndan aktarýlarak tasarruf mevduatý hesaplarýna dönüþtürülen 47 milyon YTL mevduat hesaplarýndan çýkarýlarak diðer muhtelif borçlar hesabýna alýnmýþtýr. Bankalar ile yapýlan mutabakatlar sonucu hatalý olduðu tespit edilen 37 milyon YTL tutarýndaki bankalar mevduatý ise iptal edilmiþtir. Muhtelif Borçlar: Orijinal bilançoda kalemin bakiyesi 742 milyon YTL iken, düzeltilmiþ bilançoda 899 milyon YTL olarak gerçekleþmiþtir. Yönetimin devir alýnmasýndan önce yapýlmýþ sermaye artýrýmý için ödenen ve bu hesaba kaydedilen 35 milyon YTL'lik tutarýndaki 4. apel, sermaye taahhütleri hesabýna aktarýlmýþtýr. Banka 3 Temmuz 2003 tarihi öncesinde DÝBS satýþý adý altýnda toplanan 728 milyon YTL düzeltilmiþ bilançoda hesaba alacak, hâkim ortaklarýn sorumluluklarýnýn izlenmesi amacýyla da ortak sorumlular hesabýna borç kaydedilmiþ ve tamamý için karþýlýk ayrýlmýþtýr. ÝMAR BANKASI 91 Karþýlýklar: Orijinal bilançodaki karþýlýk; zarar niteliðindeki krediler, bazý þube yöneticilerinin suiistimalleri nedeniyle sebep olduklarý zararlar ile kýdem tazminatý için ayrýlmýþtýr. Düzeltilmiþ bilançoda, karþýlýklar 7,7 milyar YTL'ye yükselmiþtir. Diðer aktifler hesabý içerisinde oluþturulan ortak sorumlular hesabýna kaydedilen 7,7 milyar YTL için pasifte genel karþýlýklar hesabý içerisinde ve ayný tutarda karþýlýk ayrýlmýþ, ayrýca, Banka devir tarihi itibarý ile mevcut kýdem tazminatý yükümlülüðü için ilave olarak 7 milyon YTL karþýlýk ayrýlmýþtýr. Özellik arzeden 'ortak sorumlular' hesabý için ayrýlmýþ olan karþýlýklar, bilançoda, hesabýn gerçek büyüklüðünün görünmesi ve analizini kolaylaþtýrmak amacýyla, aktifte hesabýn altýnda düzenleyici hesap olarak ve netleþtirilmek suretiyle gösterilmek yerine, diðer aktifler ve karþýlýk hesaplarýnda brüt tutarlarý üzerinden gösterilmiþtir. Özkaynaklar: Bankanýn ödenmiþ sermayesi, orijinal bilançoda 245 bin YTL iken, artýrýlan sermayeye mahsuben ödenmiþ 4. apel bedeli 35 milyon YTL'nin, muhtelif borçlar hesabýndan alýnarak ödenmiþ sermaye hesabýna aktarýlmasý ile 280 milyon YTL olmuþtur. Orijinal bilançoda 571 milyon YTL'lik zarar oluþmuþtur. Geçmiþ yýllara ait 118 milyon YTL zarar rakamý ile birlikte, Banka toplam zararý 689 milyon YTL'ye ulaþmakta ve bu tutardan, 18 milyon YTL'lik yeniden deðerleme artýþý fonu ile 245 milyon YTL'lik ödenmiþ sermayenin indirilmesinden sonra, Banka özkaynaklarý negatif (-) 426 milyon YTL olmaktadýr. Düzeltilmiþ bilançoda ise gerekli kayýtlar ve düzeltmeler ile reeskontlarýn yapýlmasý, geçmiþ yýllar zararýnýn eklenmesi sonucu dönem zararý 9,3 milyar YTL'ye yükselmiþtir. Bu zarardan 280 milyon YTL ödenmiþ sermaye ve yeniden deðerleme fonu tutarýnýn düþülmesinden sonra, Banka özkaynaklarý negatif (-) 9,1 milyar YTL'ye düþmüþtür. Kâr/Zarar: Banka orijinal bilançosundaki dönem zararý 571 milyon YTL ve düzeltilmiþ bilançosundaki dönem zararý 9,3 milyar YTL'dir. Düzeltilmiþ bilançodaki dönem zararýnýn 6,9 milyar YTL'si kayýt dýþý býrakýlan mevduat, 728 milyon YTL'si DÝBS satýþý adý altýnda yapýlan iþlemler ve 903 milyon YTL'si Bankanýn Ýmar Off-Shore'daki hesaplarý için ayrýlan karþýlýklardan, 669 milyon YTL'si ise mevduat faiz giderlerinden oluþmaktadýr. 92 FONA DEVÝR SONRASI DÖNEM 2.4.3. Ýflas Tarihi Ýtibarýyla Mali Durum Müflis Banka iflasýnýn 8 Haziran 2005 tarihinde açýlmasý üzerine iflas tarihi itibarýyla düzenlenen bilanço aþaðýdaki gibidir. TABLO 6: 8 HAZÝRAN 2005 TARÝHLÝ ÝFLAS BÝLANÇOSU AKTÝF Nakit Deðerler ve TCMB TUTAR (BÝN YTL) PAY (%) 5 0,00 65 0,00 38.300 0,44 1.400.842 16,29 - 1.400.842 - 16,29 31.833 0,37 40 0,00 16.126 0,19 9 0,00 8.511.490 99,00 8.597.868 100,00 TUTAR (YTL) PAY (%) Nakit Deðerler 675.524 7,86 Krediler (Net) 9.139.149 106,30 Diðer Aktifler 6.259.643 72,80 Nakit Deðerler 4.161.350 48,40 Krediler (Net) 9.537.962 110,93 Diðer Aktifler - 21.175.760 - 246,29 8.597.868 100,00 Alým Satým Amaçlý Menkul Deðerler Bankalar ve Diðer Mali Kuruluþlar Takipteki Krediler Özel Karþýlýklar Muhtelif Alacaklar Faiz ve Gelir Tahakkuk ve Reeskontlarý Maddi Duran Varlýklar (Net) Maddi Olmayan Duran Varlýklar (Net) Diðer Aktifler AKTÝF TOPLAMI PASÝF PASÝF TOPLAMI ÝMAR BANKASI 93 Ýflas tarihi itibarýyla Ýmar Bankasý aktif toplamý 8,6 milyar YTL'dir. Aktif toplamýnýn yüzde 99'unu (8,5 milyar YTL) kayýt dýþý býrakýlmýþ mevduat ve DÝBS satýþý adý altýnda toplanan tutarlarýn aktif karþýlýðýnýn izlendiði ortak sorumlular hesabýný da içeren diðer aktifler oluþturmaktadýr. Diðer taraftan, iflas tarihi itibarýyla Bankanýn özkaynaklarý negatif (-) 21,2 milyar YTL, yabancý kaynaklarý ise 29,8 milyar YTL'dir. 8 Haziran 2005 tarihi itibarýyla Bankanýn varlýklarý, borçlarýný ve yükümlülüklerini karþýlamamakta olup Banka borca batýk durumdadýr. 2.5. ÝFLAS SÜRECÝ 2.5.1. Ýflas Davasý ve Ýflasýn Açýlmasý 4389 Sayýlý Kanunun 16. maddesinin 3. fýkrasý uyarýnca "Fon, yönetim ve denetimi kendisine intikal eden bankadaki sigortalý mevduatý doðrudan veya ilan edeceði baþka bir banka aracýlýðýyla ödeyerek, mevduat sahipleri yerine Bankanýn doðrudan doðruya iflasýný ister" hükmüne istinaden Fon tarafýndan 19 Þubat 2004 tarihinde 7,5 milyar YTL üzerinden Ýmar Bankasýnýn iflasý talep edilmiþtir. Açýlan iflas davasýnda, 8 Haziran 2005 tarihi itibarýyla Banka iflasýna karar verilmiþtir. Mahkemenin 8 Haziran 2005 tarihli nihai kararýnda, ! BDDK'nýn usulüne uygun olarak bankacýlýk iþlemleri yapma ve mevduat kabul etme izninin kaldýrýlmasýna yönelik kararý ile Ýmar Bankasý'nýn yönetim ve denetimini devralan Fonun sigortaya tabi mevduatýn tamamýný hak sahiplerine ödediði hususlarý göz önüne alýndýðýnda Fonun, mudiler adýna söz konusu Bankanýn iflasýný talep edilebileceðine, ! Banka özvarlýðýnýn tamamen yitirilmiþ olduðu, bankacýlýk yapma ve mevduat kabul etme izninin kaldýrýlmasýnýn gerekçesini oluþturan 4389 Sayýlý Kanunun 14/1 ve 14/3 maddelerinde belirtilen koþullarýn mevcudiyetinin kabulü karþýsýnda davacý Fonun, Bankanýn 4389 Sayýlý Kanunun deðiþik 16/3 maddesi gereðince doðrudan iflas talebinin kabulü ile 8 Haziran 2005 tarihi itibarýyla iflasýn açýlmasýna karar verilmiþtir. Davaya fer'i müdahale istemi daha önceki aþamada reddedilmiþ olan ve nihai kararla da asli müdahale istemi reddedilen Kemal Uzan ile davaya fer'i müdahale 94 FONA DEVÝR SONRASI DÖNEM isteminde bulunmuþ olan diðer üçüncü þahýs vekilleri tarafýndan bozma talepli temyiz talebinde bulunulmuþtur. Yargýtayýn 22 Aralýk 2005 tarihli kararýyla Ýmar Bankasý'nýn iflasýna iliþkin 8 Haziran 2005 tarihli Mahkeme kararý onanmýþtýr. Onama kararý üzerine, asli müdahale davacýsý Kemal Uzan vekili tarafýndan karar düzeltme yoluna baþvurulmuþtur. Yargýtayýn 20 Nisan 2006 tarihli kararýyla karar düzeltme istemi reddedilmiþ ve iflas kararý kesinleþmiþtir. 2.5.2. Ýflas Ýdaresi ve Masasýnýn Oluþturulmasý Banka hakkýnda verilen iflas kararý üzerine 4389 Sayýlý Kanunun 16/4 maddesiyle Fona tanýnan iflas dairesi, alacaklýlar toplantýsý ve iflas idaresi görev ve yetkileri uyarýnca 23 Haziran 2005 tarihli Fon Kurulu kararýna istinaden Müflis Ýmar Bankasý'na iflas idare memurlarýnýn atamalarý yapýlmýþtýr. 2.5.3. Alacaklýlar Toplantýlarý Birinci Alacaklýlar Toplantýsý: 4389 Sayýlý Kanunun 16/4 maddesi gereði Fon alacaklýlar toplantýsý yetkisini haiz olduðundan, Fon birinci alacaklýlar toplantýsý yerine kaim olmak üzere kararlar almýþtýr. Bu kapsamda Fonun 23 Haziran 2005 tarihli kararýyla Ýmar Bankasý Ýflas Ýdaresi oluþturulmuþtur. Ýkinci Alacaklýlar Toplantýsý: 5411 Sayýlý Kanunun 106/5 maddesi gereði ikinci alacaklýlar toplantýsý görev ve yetkisinin Fonda olmasý sebebiyle, ikinci alacaklýlar toplantýsý Fon Kurulunun 28 Aralýk 2006 tarihli kararý ile yerine getirilmiþtir. Söz konusu karar ile; ! Müflise ait veya edinilecek menkul ve gayrimenkullerin satýþ þartlarý, ! Menkullerin terkin edilmesi, ! Hisse senetlerinin satýþý, ! Mer'i teminat mektuplarýnýn ödenmemiþ komisyonlarýna uygulanan temerrüt faizinde indirim yapýlabilmesi, ! Tahsil kabiliyeti bulunmadýðý belirlenen alacaklardan feragat veya sulh olunmasý, vergi ve ceza tarhiyatlarý ile her türlü kamu alacaðý hakkýndaki uyuþmazlýklarda herhangi bir meblað sýnýrý olmaksýzýn vergi daireleri ile ilgili kurumlarla uzlaþma yapýlmasý, ÝMAR BANKASI 95 13 Temmuz 2005 96 FONA DEVÝR SONRASI DÖNEM ! Ýcra ceza davalarýndan ve Çek Kanununa muhalefet suçlarýyla ilgili ceza davalarýndan, herhangi bir meblað sýnýrý olmaksýzýn, alacaðýn tamamýnýn tahsili koþulu ile feragat edilmesi, ! Muhtelif konularda danýþmanlýk ve yeminli mali müþavirlik hizmeti alýnmasý ve baðýmsýz denetim firmalarýna denetim yaptýrýlmasý, ! Taraf olunan davalarla ilgili olarak belirlenen çerçeve içerisinde Ýflas Ýdaresine yetki devri yapýlmýþtýr. 2.5.4. Alacak Kayýt ve Ýstihkak Talepleri Ýmar Bankasý'nýn 8 Haziran 2005 tarihinde iflasýnýn açýlmasý ile müflis Bankanýn tasfiye iþlemlerine, 4389 Sayýlý Kanunun 16/4 maddesi kapsamýnda baþlanmýþtýr. Bu çerçevede, 2004 Sayýlý Kanunun 166. maddesi gereði, Bankanýn iflas kararý 11 Haziran 2005 tarihinde bir ulusal gazetede ilan edilmiþtir. Tasfiye prosedürü ise 2004 Sayýlý Kanunun 219. maddesine istinaden 12 Temmuz 2005 tarihinde ilanen teblið edilmiþ ve alacaklýlarýn ilan tarihinden itibaren bir ay içerisinde iflas masasýna alacak kayýt talebinde bulunmalarý istenmiþtir. Müflis Bankanýn iflas masasýna 13 Temmuz 2005-3 Ekim 2006 tarihleri arasýnda yapýlan 11.894 alacaklýya ait 15.386 adet alacak kayýt talebinin deðerlendirilmesi sonucunda hazýrlanan alacaklýlar birinci sýra cetveli ve 4 Ekim 2006-15 Ekim 2008 tarihleri arasýnda yapýlan 897 mudiye ait 964 adet alacak kayýt talebinin deðerlendirilmesi sonucunda hazýrlanan alacaklýlar ikinci sýra cetveli, 2004 Sayýlý Kanunun 234. maddesi uyarýnca ulusal gazetelerde ve ticaret sicil gazetesinde ilan edilmiþtir. Sonuç olarak, iflas masasýna 13 Temmuz 2005-15 Ekim 2008 tarihleri arasýnda yapýlan 12.791 alacaklýya ait 16.350 adet alacak kayýt talebi incelenmiþ ve 23,9 milyar YTL'lik talep tutarýnýn 21,2 milyar YTL'si kabul edilmiþtir. Bu tutarýn, 13,1 milyar YTL'si Fona, 6,7 milyar YTL'si vergi dairelerine, 928 milyon YTL'si, Hazineye ve 491 milyon YTL'si ise kanunen imtiyazlý alacak olarak kabul edilen mudilere ve diðer imtiyazlý alacaklýlara ait bulunmaktadýr. ÝMAR BANKASI 97 Fon alacaðý; Fon tarafýndan ödenen sigortalý mevduat, zamanaþýmýna uðrayan mevduat ve sigorta prim farklarý ile iflas tarihine kadar olan yasal faizler toplamýndan oluþmaktadýr. TABLO 7: ALACAKLI SIRA CETVELLERÝ (YTL) SIRA NO ALACAKLILAR BÝRÝNCÝ SIRA CETVELÝ 1 1.217.083 2 - ALACAKLILAR ÝKÝNCÝ SIRA CETVELÝ ALACAKLILAR KONSOLÝDE SIRA CETVELÝ 108.776 1.325.859 - - 3 19.853.726.248 942.516.896 20.796.243.144 4 348.688.194 15.571.724 364.259.918 20.203.631.525 958.197.396 21.161.828.921 TOPLAM 30 Haziran 2009 tarihi itibarýyla sýra cetveli kapsamýnda; ! Fona, 143 milyon YTL, ! Vergi dairelerine 1,1 milyar YTL, ! Diðer alacaklýlara (177 personel) 1,2 milyon YTL ödeme/mahsup yapýlmýþtýr. Fona ödenen tutar, ipotek ve ticari iþletme rehni bedellerinin Fon alacaðýna mahsup edilen kýsmýdýr. Ödemeler sonrasý sýra cetveli bakiye borcu yasal faiz dahil toplam 19,6 milyar YTL'ye düþmüþ olup bakiye Fon alacaðý ise 12,9 milyar YTL'dir. 2.5.5. Ýflas Ýdaresi Tarafýndan Bankada Gerçekleþtirilen Faaliyetler Hâkim Ortak Kredi Alacaklarýna Yönelik Tespitler: Banka, yönetim ve denetiminin Fona devredilmesinden sonraki süreçte, nakdi ve gayri nakdi kredilerinin tespit, takip, kontrol ve tasfiyesine yönelik iþlemlerin mevzuat dahilinde yürütülmesi ve Genel Müdürlük ile Yönetim Kuruluna raporlanmasý konusunda görevlendirilen krediler biriminin yapmýþ olduðu tetkik ve incelemeler neticesinde; ! Bankanýn kredileri ile ilgili olarak edinilen izlenimlere göre, Bankanýn TMSF'ye devredilmesinden önce krediler ile ilgili iþlemlerin tek bir elden 98 FONA DEVÝR SONRASI DÖNEM yürütüldüðü, kararlarýn genellikle Yönetim Kurulu Baþkaný Kemal Uzan ve Genel Müdür Hilmi Baþaran tarafýndan alýndýðý, bununla baðlantýlý olarak Bankada sadece 47 adet Uzan Grubu firmasýna ait nakit kredi bulunduðu, normal müþterilere sadece nakit karþýlýklý teminat mektuplarýnýn verildiði, teminat mektuplarýnýn veriliþi esnasýnda da gerçekleþtirilen iþlemlerin ve bunlara ait fiþlerin üretilmesinin genel müdürlük talimatlarýna istinaden gerçekleþtirildiði, ! Nakit kredi riskinin 1 adedinin gerçek kiþi, diðerlerinin Uzan Grubuna dahil 47 firmaya ait olduðu, ! Uzan Grubuna dahil nakdi kredi riski bulunan ve vadeleri dolan firmalarýn kredi hesaplarý kat edilerek haklarýnda yasal takibe baþlandýðý, ! Uzan Grubu firmalarýna kullandýrýlmýþ olan (TP ve YP) nakdi krediler, hesaplarýn kat ediliþ tarihleri itibarýyla 539 milyon YTL üzerinden zarar niteliðindeki krediler ve diðer alacaklar hesabýna aktarýldýðý ve yüzde 100 oranýnda karþýlýk ayrýldýðý hususlarý raporlanmýþtýr. Mevduat Farklýlýðýndan Kaynaklanan Alacaklar: BDDK'nýn 3 Temmuz 2003 tarihli kararýyla bankacýlýk iþlemleri yapma ve mevduat kabul etme izni kaldýrýlan ve yönetim ve denetimi Fona geçen Banka nezdinde Fon tarafýndan yapýlan incelemeler neticesinde, Banka tarafýndan yetkili mercilere beyan edilen sigortaya tabi tasarruf mevduatý tutarý ile gerçek tasarruf mevduatý tutarý arasýnda tespit edilen farkýn 4969 sayýlý Kanunun Geçici 2. maddesi hükümleri çerçevesinde sorumlularýndan tahsilini teminen 4389 Sayýlý Kanun ile 6183 Sayýlý Kanun hükümleri uyarýnca söz konusu alacaðýn takip ve tahsili iþlemleri baþlatýlmýþtýr. Kurumsal Kredi Alacaklarýnýn Tahsiline Ýliþkin Faaliyetler: Bankanýn Fona devredildiði 3 Temmuz 2003 tarihi itibarýyla hâkim ortak dýþý kurumsal alacaklarý, gayrinakdi krediler dolayýsýyla kullandýrýlmýþ teminat mektuplarýndan ibarettir. Bankanýn iflasýna karar verildiði 8 Haziran 2005 tarihinden günümüze kadar olan süreçte de teminat mektubu iadesi ve komisyon tahsilatý çalýþmalarýna aralýksýz devam edilmiþtir. ÝMAR BANKASI 99 Teminat mektubu iadelerine baðlý olarak Bankanýn iflas tarihinden itibaren 29,8 milyon YTL, 14,1 milyon USD ve 2,3 milyon EUR tutarlarýnda gayrinakdi kredi risk düþümü gerçekleþtirilmiþ olup 30 Haziran 2009 tarihi itibarýyla gayrinakdi kredi tutarlarý 3,2 milyon YTL ve 3,3 milyon USD'dir. Visa Üyeliðinin Ýptali ve Kredi Kartý Alacaklarýnýn Tahsiline Ýliþkin Faaliyetler: Ýmar Bankasý'nýn 3 Temmuz 2003 tarihi itibarýyla kredi kartý sayýsý 207 olup bu kartlarýn 123'ü yurt içi kullanýma açýk, 84'ü ise yurt içi ve yurt dýþý kullanýma açýktýr. Fona devrini takiben Visa üyeliðinin iptaline yönelik olarak Visa ve BKM nezdinde giriþimlerde bulunulmuþtur. Bankanýn Visa üyeliði 1 Haziran 2004 tarihinden geçerli olmak üzere iptal edilmiþ ve Visa nezdindeki depozit hesaplarýndan toplam 1,8 milyon USD'nin iadesi saðlanmýþtýr. Diðer taraftan kredi kartý alacaklarýnýn tahsili çalýþmalarý büyük ölçüde sonuçlandýrýlmýþ ve toplam 7 bin adet boþ kredi kartý manyetik þeritleri imha edilmiþtir. Kredi kartý alacaklarýna yönelik olarak Bankanýn iflas tarihinden itibaren 79 bin YTL ve 6 bin USD tutarlarýnda tahsilat saðlanmýþ olup 30 Haziran 2009 tarihi itibarýyla kredi kartý alacaklarýnýn toplam tutarý 3 bin YTL'dir. Gayrimenkul, Menkul ve Menkul Kýymet Ýþlemleri: 4389 Sayýlý Kanunun 16/9 maddesi ile 5411 Sayýlý Kanunun 106/10 maddesi uyarýnca ve Fonun alacaklýlar toplantýsý yerine kaim olmak üzere tesis ettiði 28 Aralýk 2006 tarihli kararý ile vermiþ olduðu yetkiye istinaden müflis Banka mülkiyetinde bulunan gayrimenkullerin satýþýna iliþkin faaliyetler aþaðýda özetlenmiþtir. ! Mayýs-Ekim 2007 döneminde gerçekleþtirilen açýk artýrmalarla satýþa sunulan gayrimenkullerin 36'sý satýlmýþtýr. Satýlan gayrimenkullerden 72,3 milyon YTL tahsilat saðlanmýþtýr. ! Kasým-Aralýk 2007 dönemindeki satýþ giriþimlerinden sonuç alýnamamýþtýr. ! Nisan 2008 tarihinde gerçekleþtirilen açýk artýrmalarla kalan gayrimenkuller tekrar satýþa çýkarýlmýþ ve bu kez 5'inin satýþý gerçekleþtirilerek toplam 2,4 milyon YTL tahsilat saðlanmýþtýr. 100 FONA DEVÝR SONRASI DÖNEM ! Mayýs 2008 tarihinde 5 gayrimenkul için baþlatýlan pazarlýkla satýþ süreci sonucunda söz konusu gayrimenkuller 3,1 milyon YTL bedelle satýlmýþtýr. ! Haziran 2008 tarihinde satýþa çýkarýlan 1 gayrimenkul 625 YTL bedelle satýlmýþtýr. 30 Haziran 2009 tarihi itibarýyla Banka aktifinde 3 adet gayrimenkul kalmýþ olup satýþý gerçekleþtirilen gayrimenkullerden toplam 78,4 milyon YTL tahsilat saðlanmýþtýr. Diðer taraftan müflis Banka aktifinde yer alan menkullerden 2005-2007 döneminde yapýlan satýþlardan 106 bin YTL, 2007 yýlýnda yapýlan tablo satýþlarýndan 85 bin YTL, hisse senedi satýþlarýndan 34 bin YTL olmak üzere toplam, 225 bin YTL elde edilmiþtir. Þube Kapamalarý ve Personel Durumu: Ýflas Ýdaresinin göreve baþladýðý 28 Haziran 2005 tarihinde 136 olan personel sayýsý, 43 kiþinin iþ akdi feshedilmek suretiyle 31 Aðustos 2005 tarihinde 93'e düþürülmüþtür. Banka Memur ve Müstahdemleri Yardým ve Emekli Sandýðýna tabi olarak çalýþan Banka personeli, 1 Eylül 2005 tarihi itibarýyla gerek emeklilik ve gerekse saðlýk harcamalarý yönünden SSK ile iliþkilendirilmiþtir. Bankanýn 4 Temmuz 2003 tarihi itibarýyla 169 þube, 2 tahsilat ofisi ve 1.520 personeli bulunmaktayken, 30 Haziran 2009 tarihi itibarýyla tüm þube ve ofisleri kapatýlmýþ ve personel sayýsý 42'ye inmiþ durumdadýr. Bilanço Dýþý Kalemlere Ýliþkin Ýþlemler: Bankanýn 8 Haziran 2005 tarihi itibarýyla aðýrlýklý olarak rehinli kýymetler ile garanti ve kefaletlerden oluþan bilanço dýþý yükümlülüklerinin toplamý 243 milyon YTL olup bu tutar 30 Haziran 2009 tarihi itibarýyla 11,5 milyon YTL'ye düþürülmüþtür. Bu tutarýn 8,3 milyon YTL'lik kýsmý garanti ve kefalet, 3,1 milyon YTL'lik kýsmý rehinli kýymet ve 116 bin YTL'lik kýsmý ise taahhütler ve emanet kýymetlerden oluþmaktadýr. 30 Haziran 2009 tarihi itibarýyla teminat mektubu risklerinin, bilanço dýþý yükümlülükler içerisinde önemli bir aðýrlýðý bulunmaktadýr. 8 Haziran 2005 tarihi itibarýyla 26.238 bin YTL tutarýndaki TP teminat mektuplarýnýn yüzde 88'i, 14.170 bin USD ve 2.338 bin EUR tutarlarýndaki YP teminat mektuplarýnýn ise sýrasýyla yüzde 76'sý ve yüzde 100'ü kapatýlmýþtýr. Ýflas sürecinde toplam 282 teminat mektubunun iadesi saðlanmýþtýr. 30 Haziran 2009 tarihi itibarýyla ÝMAR BANKASI 101 3.206 bin YTL ve 3.343 bin USD tutarlarýndaki teminat mektuplarý risklerinin 2.780 bin YTL ve 3.285 bin USD tutarlarýndaki kýsmý Uzan Grubu þirketlerine aittir. Rehinli kýymetlerin ise yine büyük bir çoðunluðunu Uzan Grubu þirketlerinin kredi riskine karþýlýk alýnan ipotek ve iþletme rehinleri oluþturmaktadýr. Tesis edilen ipotekler 11,8 milyon YTL, 81,6 milyon USD ve 23,2 milyon EUR, ticari iþletme rehinleri ise 29,1 milyon YTL tutarlarýndadýr. Uzan Grubu firmalarýna kullandýrýlmýþ olan kredilerin teminatý karþýlýðý olarak alýnan ipotek ve iþletme rehinlerinin Fon tarafýndan satýþý gerçekleþtirilmiþ ve bu kapsamda 143 milyon YTL tutarýndaki Fon alacaðý Ýmar Bankasý iflas masasýndan terkin edilmiþ, bu tutarýn 103 milyon YTL'lik kýsmý kredi borçlusu þirketlerin anapara borcuna, 40 milyon YTL'lik kýsmý ise faiz ve BSMV borcuna mahsup edilmiþtir. 102 FONA DEVÝR SONRASI DÖNEM 2.5.6. Ýflas Ýdaresi Tarafýndan Gerçekleþtirilen Faaliyetler Sonrasý Mali Durum Ýmar Bankasý'nýn 8 Haziran 2005 ve 30 Haziran 2009 tarihleri itibarýyla düzenlenmiþ bilançolarý, ana kalemler itibarýyla ve karþýlaþtýrmalý olarak aþaðýda verilmiþtir. TABLO 8: KARÞILAÞTIRILMALI BÝLANÇOLAR 08.06.2005 AKTÝF (BÝN YTL) Nakit Deðerler ve TCMB Alým Satým Amaçlý Menkul Deðeler Bankalar ve Diðer Mali Kuruluþlar Takipteki Krediler Özel Karþýlýklar Muhtelif Alacaklar Faiz ve Gelir Tahakkuk ve Reeskontlarý Maddi Duran Varlýklar (Net) Maddi Olmayan Duran Varlýklar (Net) Diðer Aktifler AKTÝF TOPLAMI PASÝF Mevduat PAY (%) 30.06.2009 (BÝN YTL) PAY (%) 5 0,00 3 0,00 65 0,00 0 0,00 38.300 0,44 155.097 3,37 1.400.842 16,29 2.483.402 53,89 - 1.400.842 - 16,29 - 2.483.402 - 53,89 31.833 0,37 32.362 0,70 40 0,00 0 0,00 16.126 0,19 93 0,00 9 0,00 9 0,00 8.511.490 99,00 4.420.803 95,93 8.597.868 100,00 4.608.367 100,00 08.06.2005 (BÝN YTL) PAY (%) 30.06.2009 (BÝN YTL) PAY (%) 675.524 7,86 21.779 0,47 Muhtelif Borçlar 9.139.149 106,30 94.002 2,04 Ödenecek Vergi Resim Harç ve Primler 6.259.643 72,80 234 0,00 Faiz ve Gider Reeskontlarý 4.161.350 48,40 6.437.896 139,70 Karþýlýklar 9.537.962 110,93 4.172.318 90,54 0 0,00 19.647.232 426,34 Özkaynaklar - 21.175.760 - 246,29 - 25.765.094 - 559,09 PASÝF TOPLAMI 8.597.868 100,00 4.608.367 100,00 Kesinleþen Sýra Cetvelinden Borçlar ÝMAR BANKASI 103 Ýmar Bankasý'nýn iflas açýlýþ tarihinde 8,6 milyar YTL tutarýnda olan aktif toplamý 30 Haziran 2009 tarihi itibarýyla 4,6 milyar YTL'ye düþmüþtür. Aktif toplamýnda gözlenen azalýþ esas itibarýyla vergi dairelerine yapýlan ödemelerden kaynaklanmýþtýr. Diðer taraftan, iflas tarihi itibarýyla negatif (-) 21,2 milyar YTL olan Bankanýn özkaynaklarý, 30 Haziran 2009 tarihi itibarýyla dönem zararlarýnýn etkisiyle 25,8 milyar YTL'ye; yabancý kaynaklarý ise 29,8 milyar YTL'den 30,4 milyar YTL'ye yükselmiþtir. Banka borçlarýnýn 19,6 milyar YTL'lik kýsmý sýra cetveline kayýtlý tutarlardan oluþmakta olup bakiyesini ise karþýlýklar, faiz ve gider reeskontlarý ile diðer borç ve yükümlülükler oluþturmaktadýr. Kesinleþen sýra cetvelinden borçlar hesabýnýn 30 Haziran 2009 tarihi itibarýyla bakiyesi 19,6 milyar YTL olup bu tutarýn 12,9 milyar YTL'lik kýsmýný Fona, 5,5 milyar YTL'lik kýsmýný vergi dairelerine, 928 milyon YTL'lik kýsmýný Hazineye, kalanýný ise diðer borçlar oluþturmaktadýr. 104 FONA DEVÝR SONRASI DÖNEM ÝMAR BANKASI 105 3.1. HÂKÝM ORTAKLARDAN ALACAKLARIN ÇÖZÜMLENMESÝ 1211 sayýlý Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasý Kanunu ile 4389 Sayýlý Kanun uyarýnca Ýmar Bankasý tarafýndan yetkili mercilere beyan edilen sigortaya tabi tasarruf mevduatý tutarý ile gerçek tasarruf mevduatý tutarý arasýndaki farkýn tahsiline yönelik olarak Fon tarafýndan yürütülen takip ve tahsil çalýþmalarýnda 6183 Sayýlý Kanun uygulamalarýnýn yaný sýra 4389 Sayýlý Kanunun 15/7-a ve 15/7-b maddelerine ve bankacýlýk mevzuatýndaki bir dizi deðiþikliðe paralel olarak ticari ve iktisadi bütünlük satýþlarýna baþvurulmuþtur. 3.2. HÂKÝM ORTAKLARDAN ALACAKLARIN GERÝ KAZANIMI 3.2.1. Hâkim Ortak Borcunun Tespit Edilmesi, Alacaklar Ýçin Takipler BDDK'nýn 3 Temmuz 2003 tarihli kararýyla bankacýlýk iþlemleri yapma ve mevduat kabul etme izni 4389 Sayýlý Kanunun 14. maddesinin 3 numaralý fýkrasýna istinaden kaldýrýlan ve ayný Kanunun 16. maddesinin 1 numaralý fýkrasý uyarýnca yönetim ve denetimi Fona geçen Banka nezdinde Fon tarafýndan yapýlan incelemeler neticesinde, Banka tarafýndan yetkili mercilere beyan edilen sigortaya tabi tasarruf mevduatý tutarý ile gerçek tasarruf mevduatý tutarý arasýnda fark Kemal Uzan tespit edildiðinden, bu farkýn 4389 Sayýlý Kanun ve 4969 Sayýlý Kanunun geçici 2. maddesi hükümleri çerçevesinde sorumlularýndan tahsilini teminen gerçek ve tüzel kiþiler hakkýnda ihtiyati tedbir kararlarý alýnarak uygulanmýþ, suç duyurularýnda bulunulmuþ ve 4389 Sayýlý Kanunun 14. ve 15. maddeleri ile 6183 Sayýlý Kanun hükümleri uyarýnca söz konusu alacaðýn takip ve tahsil iþlemleri baþlatýlmýþtýr. 4389 Sayýlý Kanun gereðince sorumlular hakkýnda tedbir kararlarý alýnmýþtýr. Bu tedbir kararlarý icra daireleri vasýtasý ile infaz edilmiþtir. 108 HÂKÝM ORTAKLARDAN ALACAKLARIN ÇÖZÜMLENMESÝ 6 Temmuz 2003 ÝMAR BANKASI 109 Fon Yönetim Kurulunun 24 Aralýk 2003 tarihli kararý ile; ! Banka hâkim ortak ve yöneticileri ile doðrudan veya dolaylý olarak Banka hâkim ortak ve yöneticilerine ait olduðu ve/veya onlar adýna hareket ettiði belirlenen gerçek ve tüzel kiþiler, bu kiþilerin eþleri ve çocuklarý ile bu kiþiler adýna hareket eden veya onlar hesabýna kendi adýna para, mal veya hak edinen kiþiler hakkýnda alýnan tedbir kararlarýnýn devamý talebi ile 4969 sayýlý Kanun uyarýnca ilgililer hakkýnda suç duyurusunda bulunulmasýna, ! 1211 sayýlý Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasý Kanunu ile 4389 Sayýlý Kanun uyarýnca Banka tarafýndan yetkili mercilere beyan edilen sigortaya tabi tasarruf mevduatý tutarý ile gerçek tasarruf mevduatý tutarý arasýndaki farkýn, konuyla ilgili hazýrlanan BYM raporlarý, temin edilen bilgi, belge ve rakamlar çerçevesinde 6183 Sayýlý Kanun hükümlerine göre takip ve tahsil edilmesine, ! Herhangi bir hak kaybýna sebep verilmemesini teminen suç duyurusu ile 6183 Sayýlý Kanun uyarýnca yapýlan takibin eþ zamanlý yapýlmasýna karar verilmiþtir. Fon Yönetim Kurulunun bu kararýna istinaden sorumlularýndan tahsilini teminen 6183 Sayýlý Kanun kapsamýnda gecikme faizi hariç 7,6 milyar YTL Fon alacaðý için takip baþlatýlmýþtýr. Bu takipten sonra Fon tarafýndan yapýlan DÝBS ödemelerinden 1 milyar YTL tutarýnda ek takip yapýlmýþ olup bu durumdan dolayý Fonun Uzan Grubundan olan ve 6183 Sayýlý Kanun kapsamýnda takip edilen alacaðý gecikme faizi hariç 8,6 milyar YTL'ye balið olmuþtur. Fon alacaðýnýn ödenmesinden müteselsil sorumlu bulunan toplam 498 gerçek ve tüzel kiþi hakkýnda 2 Ocak 2004 tarihinde ihtiyati haciz onayý alýnmýþ, borçlular adýna haciz varakalarý düzenlenmiþ, ödemeye çaðrý mektubu gönderilmiþ, yasal sürenin geçmesinin akabinde de ödeme emri gönderilmiþtir. Borçlular hakkýnda yurt genelinde mal varlýðý araþtýrmasý yapýlarak, tespit edilen mal varlýklarý fiilen ve kayden haczedilmiþtir. Fiilen haczedilen menkul mallar, araçlar, hak ve lisanslar ile kayden haczedilen gayrimenkullerin bir kýsmý 6183 Sayýlý Kanun hükümleri kapsamýnda bir kýsmý da 5411 Sayýlý Kanunun 134. maddesi uyarýnca ticari ve iktisadi bütünlük oluþturularak satýlmýþtýr. 110 HÂKÝM ORTAKLARDAN ALACAKLARIN ÇÖZÜMLENMESÝ Diðer taraftan borçlu gerçek kiþiler ile tüzel kiþilerin kanuni temsilcilerinden oluþan toplam 299 kiþi hakkýnda Ýstanbul Emniyet Müdürlüðü vasýtasýyla yurt dýþý çýkýþ yasaðý konulmuþtur. Fon Kurulunun çeþitli tarihlerde almýþ olduðu kararlar ile þirket yönetim kurullarý ile müflis Banka Ýflas Ýdaresinin yazýlarý ve eki raporlarýn incelenmesi sonucunda, hakkýnda yurt dýþý çýkýþ yasaðý, haciz ve tedbir kararý bulunan bir kýsým borçlular hakkýnda, yurt dýþý çýkýþ yasaklarýnýn süreli veya tamamen kaldýrýlmasýna karar verilmiþtir. Anayasa Mahkemesinin 18 Ekim 2007 tarihli iptal kararý ile Bankacýlýk Düzenleme ve Denetleme Kurumu ve Fon tarafýndan konulmuþ olan yurt dýþýna çýkýþ yasaðý kararlarýna ait tahdit kayýtlarý 17 Ocak 2008 tarihinde re'sen iptal edilerek tüm yurt dýþý çýkýþ yasaklarý kaldýrýlmýþtýr. Diðer Fon Bankalarýnýn Uzan Grubundan Alacaklarý: Uzan Grubu firmalarýnýn Fona intikal etmiþ bankalardan kullandýklarý kredilerden kaynaklanan Egebank'tan 5 adet, Demirbank'tan 5 adet ve Etibank'tan 1 adet olmak üzere toplam 11 adet dosya Fon tarafýndan temlik alýnmýþtýr. Alacaklarýn Fona devrinden sonra 2004 Sayýlý Kanuna göre ilgili bankalarca alacaklar için baþlatýlan takiplerden sarfýnazar edilerek 6183 Sayýlý Kanun hükümlerine göre takip baþlatýlmýþ ve kesinleþtirilmiþtir. Söz konusu alacaklar için 6183 Sayýlý Kanuna göre baþlatýlan takiplerdeki toplam alacak tutarý 939 milyon YTL'dir. 3.2.2. 4389 Sayýlý Kanunun 15/7-a Maddesi Kapsamýnda Gerçekleþtirilen Ýþlemler Ýmar Bankasý nezdinde Fon tarafýndan yapýlan incelemeler neticesinde Uzan Grubu þirketlerinin Bankadan kullandýðý kredilerin yaný sýra Banka tarafýndan yetkili mercilere beyan edilen sigortaya tabi tasarruf mevduatý tutarý ile gerçek tasarruf mevduatý tutarý arasýndaki farkýn 4969 sayýlý Kanunun geçici 2. maddesi hükümleri çerçevesinde sorumlularýndan tahsilini teminen gerçek ve tüzel kiþiler hakkýnda ihtiyati tedbir kararlarý alýnarak uygulanmýþtýr. 4389 Sayýlý Kanun, Fon alacaklarýnýn tahsili için borçlu ya da borçlu ile baðlantýlý þirketlerin temettü hariç ortaklýk haklarý ile yönetim ve denetiminin Fon tarafýndan devralýnmasý ve alacaðýn tahsil edilmesi yolunda düzenlemeler getirmiþtir. ÝMAR BANKASI 111 Uzan Grubunun Fona olan borçlarýnýn tahsiline yönelik olarak Fon tarafýndan 6183 Sayýlý Kanun kapsamýndaki takiplerin yaný sýra, alacaðýn tahsilini kolaylaþtýrmak amacýyla 4389 Sayýlý Kanunun 15/7-a maddesinden kaynaklanan yetkiler de kullanýlmýþtýr. Bu kapsamda 4389 Sayýlý Kanunun 15/7-a maddesine istinaden, Fon Kurulunun 13 Þubat 2004, 9 Mart 2004, 22 Aralýk 2004 ve 29 Eylül 2005 tarihli kararlarý ile, Fon alacaðýnýn tahsil edilmesini engelleyecek biçimde hileli ve kanun dýþý yollarla yoðun bir þekilde mal varlýklarýný kaçýrma fiillerini gerçekleþtiren Banka, þirket ve diðer ilgili kayýtlarýn tetkikinden Bankanýn doðrudan ve/veya dolaylý hâkim ortaklarý ve/veya yöneticileri adýna hareket eden ve/veya onlarýn hesabýna ve/veya onlarýn hesabýna kendi adýna para, mal veya hak edinen kiþilerden olduklarý belirlenen, toplam 233 þirketin ortaklarýnýn temettü hariç ortaklýk haklarý ile bu þirketlerin yönetim ve denetimleri Fon tarafýndan devralýnarak yönetim ve denetim kurulu üyeliklerine atamalar yapýlmýþtýr. 4389 Sayýlý Kanunun 15/7-a maddesi kapsamýnda temettü hariç ortaklýk haklarý ile yönetim ve denetimleri Fon tarafýndan devralýnan Uzan Grubu þirketlerinin sektörel daðýlýmý aþaðýdaki tabloda, þirket listesi ise Ek-2'de verilmiþtir. TABLO 9: UZAN GRUBU ÞÝRKETLERÝNÝN SEKTÖREL DAÐILIMI SEKTÖR / FAALÝYET ALANI ADET Medya 74 Ýletiþim 38 Çimento, Ýnþaat, Finans, Yatýrým, Hizmet ve Diðer 118 Sigorta 2 Spor 1 TOPLAM 233 30 Haziran 2009 tarihi itibarýyla yönetim ve denetimi devralýnan þirketlerden 199'unun Ticaret Sicil'den terkin iþlemleri tamamlanmýþ, 32 adet þirketin tasfiye hazýrlýk iþlemlerine baþlanmýþtýr. 112 HÂKÝM ORTAKLARDAN ALACAKLARIN ÇÖZÜMLENMESÝ 15 Þubat 2004 ÝMAR BANKASI 113 3.2.3. 4389 Sayýlý Kanunun 15/7-b Maddesi Kapsamýnda Yapýlan Ýþlemler Yönetim ve denetimi devralýnan 233 þirketin Bankanýn faaliyet izninin kaldýrýlmasýndan önceki döneme iliþkin ortaklýk yapýlarý incelendiðinde, Kitabýn 'Tarihçe' bölümünde de belirtildiði üzere Banka hâkim ortaklarý olan Kemal Uzan, Cem Cengiz Uzan, Murat Hakan Uzan ve Ayþegül Akay (Uzan)'ýn cezai ve hukuki sorumluluktan kurtulmak ve mal kaçýrmak amacýyla þirketlerin son genel kurul tarihlerinden sonra geçmiþe yönelik yönetim kurulu kararlarý ile hisselerini devrettikleri görülmüþtür. Þiþli Cumhuriyet Baþsavcýlýðýnýn, Ýmar Bankasý ve Uzan Grubu þirketleri yöneticileri hakkýnda baþlattýðý soruþturma kapsamýnda düzenlediði ve Ýstanbul Aðýr Ceza Mahkemesine kamu davasý açýlmasý için gönderdiði 8 Þubat 2005 tarihli fezlekesinin incelenmesi sonucunda ve Fon Kurulunun 13 Þubat 2004, 9 Mart 2004, 22 Haziran 2004 ve 22 Aralýk 2004 tarihli kararlarý ile; ! Bankanýn doðrudan ve dolaylý olarak yüzde 99,99'unu elinde bulunduran Uzan ailesi tarafýndan Banka ile yönetim ve denetimi devralýnan Uzan Grubu þirketlerinin ortaklýk yapýlarýnýn, cezai ve hukuki sorumluluktan kurtulmak, mal kaçýrmak amacýyla son genel kurul tarihlerinden sonra muvazaalý þekilde geçmiþe yönelik yönetim kurulu kararlarý ile deðiþtirildiðinin tespit edilmiþ olmasý, ! Uzan Grubuna dahil yönetim ve denetimi devralýnan þirketlerin “1211 sayýlý Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankasý Kanunu ve 4389 Sayýlý Kanun uyarýnca Banka tarafýndan yetkili mercilere beyan edilen sigortaya tabi tasarruf mevduatý tutarý ile Fon tarafýndan tespit edilen tasarruf mevduatý tutarý arasýndaki farktan” sorumlu olmalarý nedeniyle, Banka, yönetim ve denetimi devralýnan Uzan Grubuna dahil 233 þirketin son genel kurullarýndan sonra yapýlan pay devirleri, 4389 Sayýlý Kanunun 15 7/b maddesine istinaden hükümsüz sayýlmýþtýr. 114 HÂKÝM ORTAKLARDAN ALACAKLARIN ÇÖZÜMLENMESÝ 3.2.4. 6183 Sayýlý Kanun Kapsamýnda Gerçekleþtirilen Ýþlemler 6183 Sayýlý Kanun hükümlerine göre takip baþlatýlan Uzan Grubuna dahil gerçek ve tüzel kiþilerin mal varlýklarýna konulan haciz ve tedbirlerden sonra menkul ve gayrimenkullerin satýþý sonucu 30 Haziran 2009 tarihi itibarýyla menkul satýþlarýndan 128 milyon USD, 181 adet gayrimenkulün satýþýndan 170,8 milyon USD satýþ geliri saðlanmýþ, ayrýca haciz ve diðer yollarla 19,6 milyon USD olmak üzere toplam 318,4 milyon USD elde edilmiþtir. Bazý satýþlara iliþkin bilgilere aþaðýda yer verilmiþtir. ! Yapý Ticaret adýna kayýtlý Kocaeli Gebze'de bulunan Standart Alüminyum fabrika ve yardýmcý tesislerinin bulunduðu taþýnmazlar, üzerindeki menkullerle birlikte 8 Haziran 2005 tarihinde 62,8 milyon YTL bedelle satýlmýþtýr. ! Futgol TV uydu yayýn lisansý ve markasý, Radyo Gold uydu yayýn lisansý, Dizi TV uydu ve kablolu yayýn lisansý, Yeþilçam TV uydu ve kablolu yayýn lisansý ile markasý, Metro + TV uydu ve kablolu yayýn lisansý, Sineklasik TV uydu ve kablolu yayýn lisansý ile markasý, Sineklasik 1 TV uydu yayýn lisansý, Radyo King uydu yayýn lisansý, Radyo Blue markasý toplam 1,1 milyon YTL bedelle 6183 Sayýlý Kanun hükümlerine göre satýlmýþtýr. ! Vizontele adlý filmin yurt içi televizyon yayýn hakký, Gora adlý filmin 12 Kasým 2005-12 Kasým 2008 tarihleri arasýnda kullanýlmak üzere yurt içi Free TV yayýn ve gösterim hakký, Rus Gelin adlý filmin mali haklarý, Abuzer Kadayýf adlý filmin mali haklarý, Þarkýcý adlý filmin mali haklarý, Ses Dergisi marka yayýn hakký, Hayat Resimli Roman ve Hayat Dergisi marka yayýn hakký toplam 1,2 milyon YTL ve 147 bin USD bedelle 6183 Sayýlý Kanun hükümlerine göre satýlmýþtýr. ! 28 Mayýs 2008 tarihli Fon Kurulu kararýna istinaden Fona borçlu Uzan Grubu þirketlerinden Mavi Turizm'in maliki olduðu M/Y Beluga (Frequency) isimli yat ile Rumeli Çimento Sanayi'nin maliki olduðu M/Y Splendido (Airwaves) isimli yat söz konusu þirketlerin Fona olan borçlarýndan mahsup edilmek üzere Fon tarafýndan devralýnmýþ ve 53,5 milyon USD bedelle satýlmýþtýr. ÝMAR BANKASI 115 ! Basýntaþ adýna kayýtlý Ýstanbul Sarýyer'de bulunan Ahmet Afif Paþa yalýsý 12 Ekim 2006 tarihinde yapýlan açýk artýrmada 12,9 milyon YTL bedelle devralýnmýþ ve taþýnmaz 24 Kasým 2008 tarihinde Fon adýna tescil edilmiþtir. Bu tutar ayni tahsilat olarak Basýntaþ'ýn borcundan düþülmüþtür. ! 7 Eylül 2004 tarihinde yapýlan ihalede, Rumeli Havacýlýk’ýn maliki olduðu TC-HRT tescil iþaretli Sikorsky S-76 C+ model helikopter 8,3 milyon YTL bedelle, TC-HRH tescil iþaretli Bell 206 L-III model helikopter 791 bin YTL bedelle satýlmýþtýr. ! Turizm Endüstrisi’nin maliki olduðu Muðla ili, Fethiye Ýlçesi, Göcek Köyüne baðlý Zeytin Adasý 1 Eylül 2005 tarihinde yapýlan ihalede 15,2 milyon YTL bedelle satýlmýþtýr. ! Ayrýca, Hazine alacaðýnýn ödenmesinden sorumlu bulunan gerçek ve tüzel kiþilerin malvarlýklarýnýn satýþý dýþýnda, borçlulara ait adreslerde yapýlan hacizlerde kasada mevcut olan nakitlerin haczedilerek Fon hesaplarýna aktarýlmasý suretiyle toplam 19,6 milyon USD tahsilat saðlanmýþtýr. Uzan Grubuna dahil gerçek ve tüzel kiþilere ait gayrimenkullerin satýþý sonucunda elde edilen 241,7 milyon YTL'lik satýþtan sonra yapýlan sýra cetvelleri sonucunda Fona 133,4 milyon YTL intikal etmiþtir. 61,8 milyon YTL'nin daðýlýmý; ! Hazineye 2 milyon YTL, ! Maliyeye 52,3 milyon YTL, ! Rehin, Ýpotek ödemesi olarak 4,6 milyon YTL, ! Belediyelere 1,2 milyon YTL, ! Satýþ masraflarý, diðer kiþi ve kurum ödemeleri için 1,7 milyon YTL þeklinde gerçekleþmiþ olup 46,5 milyon YTL'nin ise sýra cetveli hazýrlýk çalýþmalarý devam etmektedir. 116 HÂKÝM ORTAKLARDAN ALACAKLARIN ÇÖZÜMLENMESÝ 3.2.5. Ticari ve Ýktisadi Bütünlük Satýþlarý Fon alacaðýnýn tahsili amacý ile 6183 Sayýlý Kanun hükümleri uyarýnca Uzan Grubunun mal, hak ve varlýklarý haczedilmiþ, haczedilen mal, hak ve varlýklarýn satýþý gerçekleþtirilmiþtir. Haczedilen mal, hak ve varlýklarýn bir ticari iþletmenin faaliyetinde kullanýlmasý halinde bu mal, hak ve varlýklar ticari iþletmenin faaliyetinin ayný þekilde devamý için bütünlük oluþturularak satýþa çýkarýlmýþtýr. Ticari ve iktisadi bütünlük oluþturulacak þekilde satýþ yapýlmasýnýn amacý, 6183 Sayýlý Kanunun öngördüðü varlýklarýn tek tek satýþý yöntemi yerine daha yüksek getiri saðlayacak bütünlük halinde satýþýnýn gerçekleþtirilerek Fon alacaklarýnýn azami suretle tahsili ve haczedilen varlýklarýn en yüksek deðere satýlarak borçlu ve alacaklýlarýn menfaatlerinin en üst seviyede korunmasýnýn saðlanmasýdýr. 5411 Sayýlý Kanunun 134. maddesinin verdiði yetkiye istinaden Fon Kurulu tarafýndan 6183 Sayýlý Kanun hükümleri uyarýnca haczedilen mal, hak ve varlýklardan ticari ve iktisadi bütünlük oluþturulmakta ve bütünlüðün satýþý ile satýþ komisyonu oluþturulmasýna karar verilmektedir. Yine Fon Kurulu kararý ile ticari ve iktisadi bütünlüðün muhammen bedelinin tespiti ve satýþ þartnamesinin onaylanmasý akabinde, satýþ ilaný Resmi Gazetede yayýmlanarak satýþ süreci baþlamaktadýr. TABLO 10: TÝCARÝ VE ÝKTÝSADÝ BÜTÜNLÜK SATIÞLARI TÝCARÝ VE ÝKTÝSADÝ BÜTÜNLÜK DEVÝR TARÝHÝ SATIÞ BEDELÝ 1 Star TV 17.10.2005 306.500.000 USD 2 Lalapaþa Çimento 28.12.2005 166.500.000 USD 3 Standart Çimento 26.12.2005 175.500.000 USD 4 Bartýn Çimento 27.12.2005 48.000.000 USD 5 Trabzon Çimento 28.12.2005 81.250.000 USD 6 Ergani Çimento 04.01.2006 120.750.000 USD 7 Þanlýurfa Çimento 19.01.2006 158.500.000 USD 8 Van Çimento 26.01.2006 54.000.000 USD 9 Ladik Çimento 31.01.2006 140.000.000 USD 10 Rock FM 16.02.2006 350.000 USD 11 Radyo Alaturka 16.02.2006 190.000 USD ÝMAR BANKASI 117 TÝCARÝ VE ÝKTÝSADÝ BÜTÜNLÜK DEVÝR TARÝHÝ SATIÞ BEDELÝ 12 Star Gazetesi 21.03.2006 8.779.463 USD 13 Süper FM 30.03.2006 33.100.000 USD 14 Metro FM 30.03.2006 22.850.000 USD 15 Joy FM 13.04.2006 3.200.000 USD 16 Joy Türk FM 13.04.2006 1.800.000 USD 17 Gaziantep Çimento 10.05.2006 93.250.000 USD 18 Telsim Varlýklarý 24.05.2006 4.550.000.000 USD 19 Metaþ 22.06.2006 40.050.000 USD 20 Demaþ 20.07.2006 2.650.000 USD 21 Oksijen 17.08.2006 9.200.000 USD 22 Limaþ 03.08.2006 45.250.000 USD 23 Aysan 24.08.2006 2.275.000 USD 24 Kral TV / Kral FM 16.10.2008 95.000.000 USD 25 Ýstanbul Spor 28.12.2006 3.250.000 USD 26 Rumeli Plaza 07.02.2008 35.100.000 YTL 27 Rumeli Sigorta - - 28 Rumeli Hayat Sigorta - - 29 Ulus Factoring - - 30 Ýmar Finansal Kiralama - - 31 Bidolu - - 32 Adabank * - TOPLAM (*) Adabank satýþ bedeli BDDK incelemesi neticesine göre tahsil edilecektir. 118 HÂKÝM ORTAKLARDAN ALACAKLARIN ÇÖZÜMLENMESÝ 57.100.000 USD 6.219.294.463 USD 35.100.000 YTL Uzan Grubunun haczedilen aktif deðerleri ile diðer varlýklarý ve mütemmim cüzü niteliðindeki sözleþmelerin ayrý ayrý satýlmak yerine talebi ve tahsilatý artýracak nitelikte ve mevcut iþletmelerin ticari faaliyetlerini zafiyete düþürmeyecek bir modelde ticari ve iktisadi bütünlük oluþturularak satýþýna iliþkin çalýþmalara baþlamýþtýr. Bu kapsamda; oluþturulan 32 adet ticari ve iktisadi bütünlük 6,2 milyar USD ve 35,1 milyon YTL bedelle ihale edilerek 6,2 milyar USD satýþ geliri elde edilmiþtir. Düzenlenen sýra cetvelleri sonucu yapýlan ödemeler neticesinde ticari ve iktisadi bütünlük satýþlarýndan Fona kalan tutar bulunmamaktadýr. Ödeme yapýlan kurumlar ve tutarlarý Tablo 11'de yer almaktadýr. Sýra cetvelleri sonucu Ýmar Bankasýna ödenmesi gereken 116,2 milyon USD Bankanýn Fona olan borcu dolayýsýyla karþýlýklý takas mahsup yolu ile Fon alacaklarýna mahsup edilmiþtir. TABLO 11: TÝCARÝ VE ÝKTÝSADÝ BÜTÜNLÜK SATIÞ BEDELLERÝNDEN YAPILAN ÖDEMELER ÖDEME TUTARLARI (MÝLYON) ÖDEME YAPILAN KURUM/ KURULUÞ YTL USD EUR Maliye 1.810,6 2.304,6 - Hazine 2.038,3 - - Motorola taraflarý ve Nokia Finance International B.V. - SSK 8,7 - - 24,8 24,1 - Belediyeler 3,7 - - Ýmar Bankasý Takas Mahsup - 88,6 23,1 RTÜK 2,9 - - Satýþ Masrafý ve Diðer 0,3 1,3 - 3.889,3 3.709,8 Bilgi Teknolojileri ve Ýletiþim Kurumu TOPLAM 1.291,2 - 23,1 ÝMAR BANKASI 119 Ticari ve iktisadi bütünlük kapsamýnda yapýlan ihaleler devam eden bölümde anlatýlmaktadýr. Star TV Ticari ve Ýktisadi Bütünlüðü: Fon Kurulunun 23 Haziran 2005 tarihli kararýyla; ! Star TV, ! Teleon Reklamcýlýk, ! Ýnter Televizyon Servisleri, ! Star Digital Ýletiþim, ! Prime Medya, ! Medya Prodüksiyon, ! Ultra Filmcilik, ! Star Haber Ajansý, ! Prime Prodüksiyon, ! Filmtürk Prodüksiyon, ! Lotus Reklamcýlýk, ! Kutup Prodüksiyon, ! Rumeli Teknik, ! Güncel Ýletiþim, ! Boyut Prodüksiyon, ! Uyum Televizyonculuk, ! Merkez Sistem Filmcilik, ! Universal Filmcilik, ! MBI Reklamcýlýk, ! Yýldýz Medya Reklamcýlýk 120 HÂKÝM ORTAKLARDAN ALACAKLARIN ÇÖZÜMLENMESÝ þirketlerinin 6183 Sayýlý Kanun uyarýnca haczedilen aktif deðerleri ile lisans, ruhsat, 3984 Sayýlý Kanunun geçici 6. maddesi hükmü kapsamýnda geçici frekans ve kanal kullanýmýndan doðan haklarý, bu mal, hak ve varlýklarýn fer'i veya mütemmim cüzü niteliðindeki sözleþmeler ile bu sözleþmelerden doðan ancak baþlý baþýna iktisadi deðeri olmayanlar da dahil olmak üzere diðer tüm mal, hak ve varlýklardan oluþturulmuþtur. Ticari ve iktisadi bütünlük kapsamýnda Star TV televizyon kanalýný oluþturan ve yukarýda belirtilen þirketlere ait RTÜK nezdindeki ulusal karasal frekans kullaným hakký ve kablo TV yayýn lisansý, marka/patent, menkuller ve sözleþmeler yer almýþtýr. Oluþturulan ticari ve iktisadi bütünlük, Fon Kurulunun 7 Temmuz 2005 tarihli kararýyla 155 milyon USD muhammen bedel üzerinden satýþa çýkarýlmýþtýr. Ýhale, 26 Eylül 2005 tarihinde açýk artýrma yöntemiyle gerçekleþtirilmiþ ve verilen en yüksek teklif 306,5 milyon USD olmuþtur. Rekabet Kurumu ve RTÜK'ün devir izinlerini takiben Fon Kurulunun 17 Kasým 2005 tarihli kararýyla Star TV Ticari ve Ýktisadi Bütünlüðünün ihalesi, 306,5 milyon USD bedel üzerinden onaylanmýþ, ayný gün ihale bedeli tahsil edilerek devir ve teslim anlaþmasý imzalanarak ticari ve iktisadi bütünlük kapsamýndaki varlýklar alýcýya devredilmiþtir. Bilahare sýra cetveli tanzim edilmiþ ve ihale bedeli, sýra cetveline göre alacaklýlar arasýnda paylaþtýrýlmýþtýr. ÝMAR BANKASI 121 18 Kasým 2005 122 HÂKÝM ORTAKLARDAN ALACAKLARIN ÇÖZÜMLENMESÝ Lalapaþa Çimento Ticari ve Ýktisadi Bütünlüðü: Fon Kurulunun 6 Temmuz 2005 tarihli kararýyla; ! Lalapaþa Çimento, ! Rumeli Çimento Sanayi þirketlerine ait mal, hak ve varlýklardan oluþturulmuþtur. Ticari ve iktisadi bütünlük kapsamýnda Edirne ili Lalapaþa ilçesinde bulunan çimento fabrikasýnýn kurulu bulunduðu gayrimenkuller, makine ekipmanlar, markalar ve maden iþletme ruhsatlarý yer almýþtýr. Oluþturulan ticari ve iktisadi bütünlük, Fon Kurulunun 21 Temmuz 2005 tarihli kararýyla 61 milyon USD muhammen bedel üzerinden satýþa çýkarýlmýþtýr. Ýhale, 10 Ekim 2005 tarihinde açýk artýrma yöntemiyle gerçekleþtirilmiþ ve verilen en yüksek teklif 166,5 milyon USD olmuþtur. Rekabet Kurumunun devir iznini takiben Fon Kurulunun 28 Aralýk 2005 tarihli kararýyla Lalapaþa Çimento Ticari ve Ýktisadi Bütünlüðünün ihalesi, 166,5 milyon USD bedel üzerinden onaylanmýþ, ayný gün ihale bedeli tahsil edilerek devir ve teslim anlaþmasý imzalanmýþ, ticari ve iktisadi bütünlük kapsamýndaki varlýklar alýcýya devredilmiþtir. Bilahare sýra cetveli tanzim edilmiþ ve ihale bedeli, sýra cetveline göre alacaklýlar arasýnda paylaþtýrýlmýþtýr. Standart Çimento Ticari ve Ýktisadi Bütünlüðü: Fon Kurulunun 6 Temmuz 2005 tarihli kararýyla; ! Standart Çimento, ! Yapý Ticaret, ! Merkez Hazýr Beton, ! Betonsan þirketlerine ait mal, hak ve varlýklardan oluþturulmuþtur. Ticari ve iktisadi bütünlük kapsamýnda Eskiþehir'de bulunan çimento fabrikasý ve Ankara ÝMAR BANKASI 123 11 Ekim 2005 124 HÂKÝM ORTAKLARDAN ALACAKLARIN ÇÖZÜMLENMESÝ Lalahan'da bulunan öðütme tesisinin kurulu bulunduðu gayrimenkuller, makine ekipmanlar, markalar ve maden iþletme ruhsatlarý yer almýþtýr. Oluþturulan ticari ve iktisadi bütünlük, Fon Kurulunun 21 Temmuz 2005 tarihli kararýyla 62 milyon USD muhammen bedel üzerinden satýþa çýkarýlmýþtýr. Ýhale, 10 Ekim 2005 tarihinde açýk artýrma yöntemiyle gerçekleþtirilmiþ ve verilen en yüksek teklif 175,5 milyon USD olmuþtur. Rekabet Kurumunun devir iznini takiben Fon Kurulunun 26 Aralýk 2005 tarihli kararýyla Standart Çimento Ticari ve Ýktisadi Bütünlüðünün ihalesi, 175,5 milyon USD bedel üzerinden onaylanmýþ, ayný gün ihale bedeli tahsil edilerek devir ve teslim anlaþmasý imzalanmýþ, ticari ve iktisadi bütünlük kapsamýndaki varlýklar alýcýya devredilmiþtir. Bilahare sýra cetveli tanzim edilmiþ ve ihale bedeli, sýra cetveline göre alacaklýlar arasýnda paylaþtýrýlmýþtýr. Bartýn Çimento Ticari ve Ýktisadi Bütünlüðü: Fon Kurulunun 6 Temmuz 2005 tarihli kararýyla Bartýn Çimento'ya ait mal, hak ve varlýklardan oluþturulmuþtur. Ticari ve iktisadi bütünlük kapsamýnda Bartýn'da bulunan çimento fabrikasýnýn kurulu bulunduðu gayrimenkuller, makine ekipmanlar, markalar ve maden iþletme ruhsatlarý yer almýþtýr. Oluþturulan ticari ve iktisadi bütünlük, Fon Kurulunun 21 Temmuz 2005 tarihli kararýyla 22 milyon USD muhammen bedel üzerinden satýþa çýkarýlmýþtýr. Ýhale, 12 Ekim 2005 tarihinde açýk artýrma yöntemiyle gerçekleþtirilmiþ ve verilen en yüksek teklif 48 milyon USD olmuþtur. Rekabet Kurumunun devir iznini takiben Fon Kurulunun 27 Aralýk 2005 tarihli kararýyla Bartýn Çimento Ticari ve Ýktisadi Bütünlüðünün ihalesi, 48 milyon USD bedel üzerinden onaylanmýþ, ayný gün ihale bedeli tahsil edilerek devir ve teslim anlaþmasý imzalanmýþ, ticari ve iktisadi bütünlük kapsamýndaki varlýklar alýcýya devredilmiþtir. Bilahare sýra cetveli tanzim edilmiþ ve ihale bedeli, sýra cetveline göre alacaklýlar arasýnda paylaþtýrýlmýþtýr. ÝMAR BANKASI 125 Trabzon Çimento Ticari ve Ýktisadi Bütünlüðü: Fon Kurulunun 6 Temmuz 2005 tarihli kararýyla; ! Trabzon Çimento, ! Toros Ýnþaat, ! Karadeniz Çimento þirketlerine ait ait mal, hak ve varlýklardan oluþturulmuþtur. Ticari ve iktisadi bütünlük kapsamýnda Trabzon'da bulunan çimento fabrikasýnýn kurulu bulunduðu gayrimenkuller, makine ekipmanlar, markalar ve maden iþletme ruhsatlarý yer almýþtýr. Oluþturulan ticari ve iktisadi bütünlük, Fon Kurulunun 21 Temmuz 2005 tarihli kararýyla 50 milyon USD muhammen bedel üzerinden satýþa çýkarýlmýþtýr. Ýhale, 20 Ekim 2005 tarihinde açýk artýrma yöntemiyle gerçekleþtirilmiþ ve verilen en yüksek teklif 81,3 milyon USD olmuþtur. Rekabet Kurumunun devir iznini takiben Fon Kurulunun 28 Aralýk 2005 tarihli kararýyla Trabzon Çimento Ticari ve Ýktisadi Bütünlüðünün ihalesi, 81,3 milyon USD bedel üzerinden onaylanmýþ, ayný gün ihale bedeli tahsil edilerek devir ve teslim anlaþmasý imzalanmýþ, ticari ve iktisadi bütünlük kapsamýndaki varlýklar alýcýya devredilmiþtir. Bilahare sýra cetveli tanzim edilmiþ ve ihale bedeli, sýra cetveline göre alacaklýlar arasýnda paylaþtýrýlmýþtýr. Ergani Çimento Ticari ve Ýktisadi Bütünlüðü: Fon Kurulunun 6 Temmuz 2005 tarihli kararýyla; ! Ergani Çimento, ! Betonsan þirketlerine ait mal, hak ve varlýklardan oluþturulmuþtur. Ticari ve iktisadi bütünlük kapsamýnda Diyarbakýr/Ergani'de bulunan çimento fabrikasýnýn kurulu bulunduðu gayrimenkuller, makine ekipmanlar, markalar ve maden iþletme ruhsatlarý yer almýþtýr. 126 HÂKÝM ORTAKLARDAN ALACAKLARIN ÇÖZÜMLENMESÝ Oluþturulan ticari ve iktisadi bütünlük, Fon Kurulunun 21 Temmuz 2005 tarihli kararýyla 53 milyon USD muhammen bedel üzerinden satýþa çýkarýlmýþtýr. Ýhale, 18 Ekim 2005 tarihinde açýk artýrma yöntemiyle gerçekleþtirilmiþ ve verilen en yüksek teklif 120,8 milyon USD olmuþtur. Rekabet Kurumunun devir iznini takiben Fon Kurulunun 4 Ocak 2006 tarihli kararýyla Ergani Çimento Ticari ve Ýktisadi Bütünlüðünün ihalesi, 120,8 milyon USD bedel üzerinden onaylanmýþ, ayný gün ihale bedeli tahsil edilerek devir ve teslim anlaþmasý imzalanmýþ, ticari ve iktisadi bütünlük kapsamýndaki varlýklar alýcýya devredilmiþtir. Bilahare sýra cetveli tanzim edilmiþ ve ihale bedeli, sýra cetveline göre alacaklýlar arasýnda paylaþtýrýlmýþtýr. Þanlýurfa Çimento Ticari ve Ýktisadi Bütünlüðü: Fon Kurulunun 6 Temmuz 2005 tarihli kararýyla Þanlýurfa Çimento'ya ait mal, hak ve varlýklardan oluþturulmuþtur. Ticari ve iktisadi bütünlük kapsamýnda Þanlýurfa'da bulunan çimento fabrikasýnýn kurulu bulunduðu gayrimenkuller, makine ekipmanlar, markalar ve maden iþletme ruhsatlarý yer almýþtýr. Oluþturulan ticari ve iktisadi bütünlük, Fon Kurulunun 21 Temmuz 2005 tarihli kararýyla 56 milyon USD muhammen bedel üzerinden satýþa çýkarýlmýþtýr. Ýhale, 17 Ekim 2005 tarihinde açýk artýrma yöntemiyle gerçekleþtirilmiþ ve verilen en yüksek teklif 158,5 milyon USD olmuþtur. Rekabet Kurumunun devir iznini takiben Fon Kurulunun 19 Ocak 2006 tarihli kararýyla Þanlýurfa Çimento Ticari ve Ýktisadi Bütünlüðünün ihalesi, 158,5 milyon USD bedel üzerinden onaylanmýþ, ayný gün ihale bedeli tahsil edilerek devir ve teslim anlaþmasý imzalanmýþ, ticari ve iktisadi bütünlük kapsamýndaki varlýklar alýcýya devredilmiþtir. Bilahare sýra cetveli tanzim edilmiþ ve ihale bedeli, sýra cetveline göre alacaklýlar arasýnda paylaþtýrýlmýþtýr. Van Çimento Ticari ve Ýktisadi Bütünlüðü: Fon Kurulunun 6 Temmuz 2005 tarihli kararýyla Van Çimento'ya ait mal, hak ve varlýklardan oluþturulmuþtur. Ticari ve iktisadi bütünlük kapsamýnda Van'da bulunan çimento fabrikasýnýn ÝMAR BANKASI 127 kurulu bulunduðu gayrimenkuller, makine ekipmanlar, markalar ve maden iþletme ruhsatlarý yer almýþtýr. Oluþturulan ticari ve iktisadi bütünlük, Fon Kurulunun 21 Temmuz 2005 tarihli kararýyla 22 milyon USD muhammen bedel üzerinden satýþa çýkarýlmýþtýr. Ýhale, 19 Ekim 2005 tarihinde açýk artýrma yöntemiyle gerçekleþtirilmiþ ve verilen en yüksek teklif 54,3 milyon USD olmuþtur. Rekabet Kurumunun devir iznini takiben Fon Kurulunun 26 Ocak 2006 tarihli kararýyla Van Çimento Ticari ve Ýktisadi Bütünlüðünün ihalesi, 54,3 milyon USD bedel üzerinden onaylanmýþ, ayný gün ihale bedeli tahsil edilerek devir ve teslim anlaþmasý imzalanmýþ, ticari ve iktisadi bütünlük kapsamýndaki varlýklar alýcýya devredilmiþtir. Bilahare sýra cetveli tanzim edilmiþ ve ihale bedeli, sýra cetveline göre alacaklýlar arasýnda paylaþtýrýlmýþtýr. Ladik Çimento Ticari ve Ýktisadi Bütünlüðü: Fon Kurulunun 6 Temmuz 2005 tarihli kararýyla; ! Ladik Çimento, ! Merkez Kaðýt þirketlerine ait mal, hak ve varlýklardan oluþturulmuþtur. Ticari ve iktisadi bütünlük kapsamýnda Samsun ili Ladik ilçesinde bulunan çimento fabrikasýnýn kurulu bulunduðu gayrimenkuller, makine ekipmanlar, markalar ve maden iþletme ruhsatlarý yer almýþtýr. Oluþturulan ticari ve iktisadi bütünlük, Fon Kurulunun 21 Temmuz 2005 tarihli kararýyla 60 milyon USD muhammen bedel üzerinden satýþa çýkarýlmýþtýr. Ýhale, 13 Ekim 2005 tarihinde açýk artýrma yöntemiyle gerçekleþtirilmiþ ve verilen en yüksek teklif 140,3 milyon USD olmuþtur. Rekabet Kurumu tarafýndan en yüksek teklifi veren ihale katýlýmcýsýna devir izni verilmemesi üzerine Fon Kurulunun 31 Ocak 2006 tarihli kararýyla Ladik Çimento 128 HÂKÝM ORTAKLARDAN ALACAKLARIN ÇÖZÜMLENMESÝ Ticari ve Ýktisadi Bütünlüðünün, 140 milyon USD bedel üzerinden ikinci en yüksek teklif sahibine ihale edilmesi onaylanmýþ, ayný gün ihale bedeli tahsil edilerek devir ve teslim anlaþmasý imzalanmýþ, ticari ve iktisadi bütünlük kapsamýndaki varlýklar alýcýya devredilmiþtir. Rock FM Ticari ve Ýktisadi Bütünlüðü: Fon Kurulunun 23 Haziran 2005 tarihli kararýyla; ! Medya Prodüksiyon, ! Ýnter Televizyon Servisleri, ! Prime Prodüksiyon, ! Teleon Reklamcýlýk, ! Star TV, ! Prime Medya, ! Universal Filmcilik, ! Lotus Reklamcýlýk þirketlerine ait mal, hak ve varlýklardan oluþturulmuþtur. Ticari ve iktisadi bütünlük kapsamýnda Rock FM radyo kanalýný oluþturan ve yukarýda belirtilen þirketlere ait RTÜK nezdindeki yerel frekans kullaným hakký, marka/patent, menkuller ve sözleþmeler yer almýþtýr. Oluþturulan ticari ve iktisadi bütünlük, Fon Kurulunun 7 Temmuz 2005 tarihli kararýyla 335 bin USD muhammen bedel üzerinden satýþa çýkarýlmýþtýr. Ýhale, 27 Eylül 2005 tarihinde açýk artýrma yöntemiyle gerçekleþtirilmiþ ve verilen en yüksek teklif 350 bin USD olmuþtur. Rekabet Kurumu ve RTÜK'ün devir izinlerini takiben Fon Kurulunun 16 Þubat 2006 tarihli kararýyla Rock FM Ticari ve Ýktisadi Bütünlüðünün ihalesi, 350 bin USD bedel üzerinden onaylanmýþ, ayný gün ihale bedeli tahsil edilerek devir ve teslim anlaþmasý imzalanmýþ, ticari ve iktisadi bütünlük kapsamýndaki varlýklar alýcýya devredilmiþtir. Bilahare sýra cetveli tanzim edilmiþ ve ihale bedeli, sýra cetveline göre alacaklýlar arasýnda paylaþtýrýlmýþtýr. ÝMAR BANKASI 129 Radyo Alaturka Ticari ve Ýktisadi Bütünlüðü: Fon Kurulunun 23 Haziran 2005 tarihli kararýyla; ! Medya Prodüksiyon, ! Ýnter Televizyon Servisleri, ! Prime Prodüksiyon, ! Teleon Reklamcýlýk, ! Star TV, ! Prime Medya, ! Ultra Filmcilik, ! Ýstanbul Melodi FM, ! Lotus Reklamcýlýk þirketlerine ait mal, hak ve varlýklardan oluþturulmuþtur. Ticari ve iktisadi bütünlük kapsamýnda Radyo Alaturka radyo kanalýný oluþturan ve yukarýda belirtilen þirketlere ait RTÜK nezdindeki yerel frekans kullaným hakký, marka/patent, menkuller ve sözleþmeler yer almýþtýr. Oluþturulan ticari ve iktisadi bütünlük, Fon Kurulunun 7 Temmuz 2005 tarihli kararýyla 155 bin USD muhammen bedel üzerinden satýþa çýkarýlmýþtýr. Ýhale, 27 Eylül 2005 tarihinde açýk artýrma yöntemiyle gerçekleþtirilmiþ ve verilen en yüksek teklif 190 bin USD olmuþtur. Rekabet Kurumu ve RTÜK'ün devir izinlerini takiben Fon Kurulunun 16 Þubat 2006 tarihli kararýyla Radyo Alaturka Ticari ve Ýktisadi Bütünlüðünün ihalesi, 190 bin USD bedel üzerinden onaylanmýþ, ayný gün ihale bedeli tahsil edilerek devir ve teslim anlaþmasý imzalanmýþ, ticari ve iktisadi bütünlük kapsamýndaki varlýklar alýcýya devredilmiþtir. Bilahare sýra cetveli tanzim edilmiþ ve ihale bedeli, sýra cetveline göre alacaklýlar arasýnda paylaþtýrýlmýþtýr. 130 HÂKÝM ORTAKLARDAN ALACAKLARIN ÇÖZÜMLENMESÝ Star Gazetesi Ticari ve Ýktisadi Bütünlüðü: Fon Kurulunun 23 Haziran 2005 tarihli kararýyla; ! Ulusal Basýn Gazetecilik, ! Medya Park Yayýncýlýk, ! Çaðdaþ Reklamcýlýk, ! Ulusal Medya Haber Ajansý, ! Lotus Reklamcýlýk þirketlerine ait mal, hak ve varlýklardan oluþturulmuþtur. Ticari ve iktisadi bütünlük kapsamýnda Star Gazetesi yayýn hakký, marka/patent, menkuller ve sözleþmeler yer almýþtýr. Oluþturulan ticari ve iktisadi bütünlük, Fon Kurulunun 7 Temmuz 2005 tarihli kararýyla 19,5 milyon USD muhammen bedel üzerinden satýþa çýkarýlmýþtýr. Ýhale, 25 Ocak 2006 tarihinde açýk artýrma yöntemiyle gerçekleþtirilmiþ ve verilen en yüksek teklif 8 milyon USD olmuþtur. Rekabet Kurumu ve RTÜK'ün devir izinlerini takiben Fon Kurulunun 21 Mart 2006 tarihli kararýyla Star Gazetesi Ticari ve Ýktisadi Bütünlüðünün ihalesi 8 milyon USD bedel üzerinden onaylanmýþ ve ihale bedelinin, ihale þartnamesi gereðince vadeli olarak tahsil edilmesine karar verilmiþtir. Peþinat miktarý olan 1,6 milyon USD tahsil edilmiþ, bakiye tutar için teminat mektubu alýnarak devir ve teslim anlaþmasý imzalanmýþ, ticari ve iktisadi bütünlük kapsamýndaki varlýklar alýcýya devredilmiþtir. 30 Haziran 2009 tarihi itibarýyla toplam 8,6 milyon USD tahsil edilmiþ olup kalan 135 bin USD ve faizi vadesinde tahsil edilecektir. Sýra cetveli tanzim çalýþmalarý devam etmektedir. ÝMAR BANKASI 131 Süper FM Ticari ve Ýktisadi Bütünlüðü: Fon Kurulunun 23 Haziran 2005 tarihli kararýyla; ! Medya Prodüksiyon, ! Star TV, ! Teleon Reklamcýlýk, ! Ýnter Televizyon Servisleri, ! Prime Medya, ! Prime Prodüksiyon, ! Rumeli Teknik, ! Lotus Reklamcýlýk þirketlerine ait mal, hak ve varlýklardan oluþturulmuþtur. Ticari ve iktisadi bütünlük kapsamýnda Süper FM radyo kanalýný oluþturan ve yukarýda belirtilen þirketlere ait RTÜK nezdindeki ulusal karasal kanal frekans kullaným hakký ve uydu radyo yayýn lisansý, marka/patent, menkuller ve sözleþmeler yer almýþtýr. Oluþturulan ticari ve iktisadi bütünlük, Fon Kurulunun 7 Temmuz 2005 tarihli kararýyla 18,5 milyon USD muhammen bedel üzerinden satýþa çýkarýlmýþtýr. Ýhale, 21 Eylül 2005 tarihinde açýk artýrma yöntemiyle gerçekleþtirilmiþ ve verilen en yüksek teklif 33,1 milyon USD olmuþtur. Rekabet Kurumu ve RTÜK'ün devir izinlerini takiben Fon Kurulunun 30 Mart 2006 tarihli kararýyla Süper FM Ticari ve Ýktisadi Bütünlüðünün ihalesi, 33,1 milyon USD bedel üzerinden onaylanmýþ, ayný gün ihale bedeli tahsil edilerek devir ve teslim anlaþmasý imzalanmýþ, ticari ve iktisadi bütünlük kapsamýndaki varlýklar alýcýya devredilmiþtir. Bilahare sýra cetveli tanzim edilmiþ ve ihale bedeli, sýra cetveline göre alacaklýlar arasýnda paylaþtýrýlmýþtýr. 132 HÂKÝM ORTAKLARDAN ALACAKLARIN ÇÖZÜMLENMESÝ Metro FM Ticari ve Ýktisadi Bütünlüðü: Fon Kurulunun 23 Haziran 2005 tarihli kararýyla; ! Medya Prodüksiyon, ! Ýnter Televizyon Servisleri, ! Prime Prodüksiyon, ! Teleon Reklamcýlýk, ! Star TV, ! Prime Medya, ! Rumeli Teknik, ! Lotus Reklamcýlýk, ! Star Haber Ajansý þirketlerine ait mal, hak ve varlýklardan oluþturulmuþtur. Ticari ve iktisadi bütünlük kapsamýnda Metro FM radyo kanalýný oluþturan ve yukarýda belirtilen þirketlere ait RTÜK nezdindeki ulusal karasal kanal ve uydu radyo yayýn lisansý, marka/patent, menkuller ve sözleþmeler yer almýþtýr. Oluþturulan ticari ve iktisadi bütünlük, Fon Kurulunun 7 Temmuz 2005 tarihli kararýyla 15,5 milyon USD muhammen bedel üzerinden satýþa çýkarýlmýþtýr. Ýhale, 22 Eylül 2005 tarihinde açýk artýrma yöntemiyle gerçekleþtirilmiþ ve verilen en yüksek teklif 22,9 milyon USD olmuþtur. Rekabet Kurumu ve RTÜK'ün devir izinlerini takiben Fon Kurulunun 30 Mart 2006 tarihli kararýyla Metro FM Ticari ve Ýktisadi Bütünlüðünün ihalesi, 22,9 milyon USD bedel üzerinden onaylanmýþ, ayný gün ihale bedeli tahsil edilerek devir ve teslim anlaþmasý imzalanmýþ, ticari ve iktisadi bütünlük kapsamýndaki varlýklar alýcýya devredilmiþtir. Bilahare sýra cetveli tanzim edilmiþ ve ihale bedeli, sýra cetveline göre alacaklýlar arasýnda paylaþtýrýlmýþtýr. ÝMAR BANKASI 133 Joy FM Ticari ve Ýktisadi Bütünlüðü: Fon Kurulunun 23 Haziran 2005 tarihli kararýyla; ! Medya Prodüksiyon, ! Ýnter Televizyon Servisleri, ! Prime Prodüksiyon, ! Teleon Reklamcýlýk, ! Star TV, ! Prime Medya, ! Star Haber Ajansý þirketlerine ait mal, hak ve varlýklardan oluþturulmuþtur. Ticari ve iktisadi bütünlük kapsamýnda Joy FM radyo kanalýný oluþturan ve yukarýda belirtilen þirketlere ait RTÜK nezdindeki yerel kanal frekans kullaným hakký, marka/patent, menkuller ve sözleþmeler yer almýþtýr. Oluþturulan ticari ve iktisadi bütünlük, Fon Kurulunun 7 Temmuz 2005 tarihli kararýyla 4,4 milyon USD muhammen bedel üzerinden satýþa çýkarýlmýþtýr. Ýhale, 24 Ocak 2006 tarihinde açýk artýrma yöntemiyle gerçekleþtirilmiþ ve verilen en yüksek teklif 3,2 milyon USD olmuþtur. Rekabet Kurumu ve RTÜK'ün devir izinlerini takiben Fon Kurulunun 13 Nisan 2006 tarihli kararýyla Joy FM Ticari ve Ýktisadi Bütünlüðünün ihalesi, 3,2 milyon USD bedel üzerinden onaylanmýþ, ayný gün ihale bedeli tahsil edilerek devir ve teslim anlaþmasý imzalanmýþ, ticari ve iktisadi bütünlük kapsamýndaki varlýklar alýcýya devredilmiþtir. Bilahare sýra cetveli tanzim edilmiþ ve ihale bedeli, sýra cetveline göre alacaklýlar arasýnda paylaþtýrýlmýþtýr. 134 HÂKÝM ORTAKLARDAN ALACAKLARIN ÇÖZÜMLENMESÝ Joy Türk FM Ticari ve Ýktisadi Bütünlüðü: Fon Kurulunun 23 Haziran 2005 tarihli kararýyla; ! Medya Prodüksiyon, ! Ýnter Televizyon Servisleri, ! Prime Prodüksiyon, ! Teleon Reklamcýlýk, ! Star TV, ! Prime Medya, ! Ultra Filmcilik, ! Lotus Reklamcýlýk, ! Star Haber Ajansý þirketlerine ait mal, hak ve varlýklardan oluþturulmuþtur. Ticari ve iktisadi bütünlük kapsamýnda Joy Türk FM radyo kanalýný oluþturan ve yukarýda belirtilen þirketlere ait RTÜK nezdindeki yerel frekans kullaným hakký, marka/patent, menkuller ve sözleþmeler yer almýþtýr. Oluþturulan ticari ve iktisadi bütünlük, Fon Kurulunun 7 Temmuz 2005 tarihli kararýyla 2,7 milyon USD muhammen bedel üzerinden satýþa çýkarýlmýþtýr. Ýhale, 24 Ocak 2006 tarihinde açýk artýrma yöntemiyle gerçekleþtirilmiþ ve verilen en yüksek teklif 1,8 milyon USD olmuþtur. Rekabet Kurumu ve RTÜK'ün devir izinlerini takiben Fon Kurulunun 13 Nisan 2006 tarihli kararýyla Joy Türk FM Ticari ve Ýktisadi Bütünlüðünün ihalesi, 1,8 milyon USD bedel üzerinden onaylanmýþ, ayný gün ihale bedeli tahsil edilerek devir ve teslim anlaþmasý imzalanmýþ, ticari ve iktisadi bütünlük kapsamýndaki varlýklar alýcýya devredilmiþtir. Bilahare sýra cetveli tanzim edilmiþ ve ihale bedeli, sýra cetveline göre alacaklýlar arasýnda paylaþtýrýlmýþtýr. ÝMAR BANKASI 135 25 Ocak 2006 136 HÂKÝM ORTAKLARDAN ALACAKLARIN ÇÖZÜMLENMESÝ Gaziantep Çimento Ticari ve Ýktisadi Bütünlüðü: Fon Kurulunun 6 Temmuz 2005 tarihli kararýyla Gaziantep Çimento'ya ait mal, hak ve varlýklardan oluþturulmuþtur. Ticari ve iktisadi bütünlük kapsamýnda Gaziantep'te bulunan çimento fabrikasýnýn kurulu bulunduðu gayrimenkuller, makine ekipmanlar, markalar ve maden iþletme ruhsatlarý yer almýþtýr. Oluþturulan ticari ve iktisadi bütünlük, Fon Kurulunun 21 Temmuz 2005 tarihli kararýyla 47 milyon USD muhammen bedel üzerinden satýþa çýkarýlmýþtýr. Ýhale, 14 Ekim 2005 tarihinde açýk artýrma yöntemiyle gerçekleþtirilmiþ ve verilen en yüksek ilk iki teklif 128 milyon USD ve 127 milyon USD olmuþtur. Rekabet Kurumu tarafýndan en yüksek teklifleri veren ilk iki ihale katýlýmcýsýna devir izni verilmemesi üzerine Fon Kurulunun 2 Þubat 2006 tarihli kararýyla Gaziantep Çimento Ticari ve Ýktisadi Bütünlüðü, 90 milyon USD muhammen bedel üzerinden ikinci kez satýþa çýkarýlmýþtýr. Ýkinci ihale 11 Nisan 2006 tarihinde açýk artýrma yöntemiyle gerçekleþtirilmiþ ve verilen en yüksek teklif bu kez 93,3 milyon USD olmuþtur. Rekabet Kurumunun devir iznini takiben Fon Kurulunun 10 Mayýs 2006 tarihli kararýyla Gaziantep Çimento Ticari ve Ýktisadi Bütünlüðünün ihalesi, 93,3 milyon USD bedel üzerinden onaylanmýþ, ayný gün ihale bedeli tahsil edilerek devir ve teslim anlaþmasý imzalanmýþ, ticari ve iktisadi bütünlük kapsamýndaki varlýklar alýcýya devredilmiþtir. Bilahare sýra cetveli tanzim edilmiþ ve ihale bedeli, sýra cetveline göre alacaklýlar arasýnda paylaþtýrýlmýþtýr. Telsim Varlýklarý Ticari ve Ýktisadi Bütünlüðü: Fon Kurulunun 23 Haziran 2005 tarihli kararýyla Telsim'e ait mal, hak ve varlýklardan oluþturulmuþtur. Ticari ve iktisadi bütünlük kapsamýnda borçlu þirketin 6183 Sayýlý Kanun hükümleri gereðince haczedilen menkul mallarý, markalar/marka baþvurularý ve 13 Þubat 2002 tarihli imtiyaz sözleþmesi uyarýnca tanýnmýþ olan 27 Nisan 1998 tarihinden itibaren 25 yýllýk lisans hakký ile bu varlýklarýn fer'i veya mütemmim cüzü niteliðindeki sözleþmeler bulunmaktadýr. ÝMAR BANKASI 137 Oluþturulan ticari ve iktisadi bütünlük, Fon Kurulunun 18 Aðustos 2005 tarihli kararýyla 2,8 milyar USD muhammen bedel üzerinden satýþa çýkarýlmýþtýr. Ýhale, 13 Aralýk 2005 tarihinde açýk artýrma yöntemiyle gerçekleþtirilmiþ ve en yüksek teklif 4,55 milyar USD ile Vodafone tarafýndan verilmiþtir. Rekabet Kurumu ve Telekomünikasyon Kurumunun devir izinlerini takiben Fon Kurulunun 24 Mayýs 2006 tarihli kararýyla Telsim Varlýklarý Ticari ve Ýktisadi Bütünlüðünün ihalesi, 4,55 milyar USD bedel üzerinden onaylanmýþ, ayný gün ihale bedeli tahsil edilerek devir ve teslim anlaþmasý imzalanmýþ, ticari ve iktisadi bütünlük kapsamýndaki varlýklar alýcýya devredilmiþtir. Telsim Varlýklarý Ticari ve Ýktisadi Bütünlüðü ihale sürecinde; ! Telsim, ABN Amro Bank ve Nokia þirketler grubu arasýnda imzalanan 26 Aðustos 2005 tarihli anlaþma çerçevesinde Telsim'in Nokia þirketler grubu ve ABN Amro Bank'a olan borçlarý, ! Telsim, Rumeli Telefon, Bayýndýrbank ve Motorola þirketler grubu arasýnda imzalanan 28 Ekim 2005 tarihli anlaþma çerçevesinde Telsim'in Motorola þirketler grubuna olan borcu, ! Bakanlar Kurulunun 18 Aðustos 2004 tarihli kararýna istinaden Türk Telekom ve Telsim arasýnda imzalanan 10 Mart 2005 tarihli anlaþma çerçevesinde Telsim'in Hazineye devredilmiþ olan Türk Telekomünikasyon'a olan borcu "Tasarruf Mevduatý Sigorta Fonu Tarafýndan Ticari ve Ýktisadi Bütünlük Oluþturan Mahcuzlarýn Satýþýna Ýliþkin Yönetmeliðin" 25. maddesi uyarýnca ve Fon Kurulunun 1 Eylül 2005, 27 Ekim 2005 ve 24 Kasým 2005 tarihli kararlarýna istinaden Telsim Varlýklarý Ticari ve Ýktisadi Bütünlüðü satýþ bedelinden ödenmiþtir. Söz konusu kararlar ve varýlan anlaþmalar kapsamýnda 24 Mayýs 2006 tarihinde Motorola þirketler grubuna 950 milyon USD, 26 Mayýs 2006 tarihinde Nokia þirketler grubu ve ABN Amro Bank'a 341 milyon USD, 6 Haziran 200628 Aðustos 2006 tarihleri arasýnda Hazineye 901 milyon YTL ödeme yapýlmýþtýr. Bilahare sýra cetveli tanzim edilmiþ ve ihale bedeli, sýra cetveline göre alacaklýlar arasýnda paylaþtýrýlmýþtýr. 138 HÂKÝM ORTAKLARDAN ALACAKLARIN ÇÖZÜMLENMESÝ 28 Aðustos 2005 ÝMAR BANKASI 139 25 Mayýs 2006 140 HÂKÝM ORTAKLARDAN ALACAKLARIN ÇÖZÜMLENMESÝ Metaþ Ticari ve Ýktisadi Bütünlüðü: Fon Kurulunun 16 Þubat 2006 tarihli kararýyla Metaþ'a ait mal, hak ve varlýklardan oluþturulmuþtur. Ticari ve iktisadi bütünlük kapsamýnda Metaþ fabrikasýnýn kurulu bulunduðu gayrimenkuller, makine ekipmanlar ve markalar yer almýþtýr. Oluþturulan ticari ve iktisadi bütünlük, Fon Kurulunun 23 Þubat 2006 tarihli kararlarýyla 40 milyon USD muhammen bedel üzerinden satýþa çýkarýlmýþtýr. Ýhale, 4 Mayýs 2006 tarihinde açýk artýrma yöntemiyle gerçekleþtirilmiþ ve verilen en yüksek teklif 40,1 milyon USD olmuþtur. Rekabet Kurumunun devir iznini takiben Fon Kurulunun 22 Haziran 2006 tarihli kararýyla Demaþ Ticari ve Ýktisadi Bütünlüðünün ihalesi, 40,1 milyon USD bedel üzerinden onaylanmýþ, ayný gün ihale bedeli tahsil edilerek devir ve teslim anlaþmasý imzalanarak ticari ve iktisadi bütünlük kapsamýndaki varlýklar alýcýya devredilmiþtir. Bilahare sýra cetveli tanzim edilmiþ ve ihale bedeli, sýra cetveline göre alacaklýlar arasýnda paylaþtýrýlmýþtýr. Demaþ Ticari ve Ýktisadi Bütünlüðü: Fon Kurulunun 16 Þubat 2006 tarihli kararýyla Demaþ'a ait mal, hak ve varlýklardan oluþturulmuþtur. Ticari ve iktisadi bütünlük kapsamýnda Ýzmir'de bulunan demir mamulleri fabrikasýnýn kurulu olduðu gayrimenkuller, makine ekipmanlar ve markalar yer almýþtýr. Oluþturulan ticari ve iktisadi bütünlük, Fon Kurulunun 11 Mayýs 2006 ve 17 Mayýs 2006 tarihli kararlarýyla 5 milyon USD muhammen bedel üzerinden satýþa çýkarýlmýþtýr. Ýhale, 29 Haziran 2006 tarihinde açýk artýrma yöntemiyle gerçekleþtirilmiþ ve verilen en yüksek teklif 2,7 milyon USD olmuþtur. Rekabet Kurumunun devir iznini takiben Fon Kurulunun 20 Temmuz 2006 tarihli kararýyla Demaþ Ticari ve Ýktisadi Bütünlüðünün ihalesi, 2,7 milyon USD bedel üzerinden onaylanmýþ, ayný gün ihale bedeli tahsil edilerek devir ve teslim anlaþmasý imzalanmýþ, ticari ve iktisadi bütünlük kapsamýndaki varlýklar alýcýya devredilmiþtir. Bilahare sýra cetveli tanzim edilmiþ ve ihale bedeli, sýra cetveline göre alacaklýlar arasýnda paylaþtýrýlmýþtýr. ÝMAR BANKASI 141 Oksijen Ticari ve Ýktisadi Bütünlüðü: Fon Kurulunun 1 Aralýk 2005 tarihli kararýyla Oksijen Teknoloji'ye ait mal, hak ve varlýklardan oluþturulmuþtur. Ticari ve iktisadi bütünlük kapsamýnda yazýlým haklarý, marka/patent, menkuller ve sözleþmeler yer almýþtýr. Oluþturulan ticari ve iktisadi bütünlük, Fon Kurulunun 23 Þubat 2006 tarihli kararýyla 9,2 milyon USD muhammen bedel üzerinden satýþa çýkarýlmýþtýr. Ýhale, 13 Haziran 2006 tarihinde açýk artýrma yöntemiyle gerçekleþtirilmiþ ve verilen en yüksek teklif 9,2 milyon USD olmuþtur. Rekabet Kurumunun devir iznini takiben Fon Kurulunun 17 Aðustos 2006 tarihli kararýyla Oksijen Ticari ve Ýktisadi Bütünlüðünün ihalesi, 9,2 milyon USD bedel üzerinden onaylanmýþ, ayný gün ihale bedeli tahsil edilerek devir ve teslim anlaþmasý imzalanmýþ, ticari ve iktisadi bütünlük kapsamýndaki varlýklar alýcýya devredilmiþtir. Bilahare sýra cetveli tanzim edilmiþ ve ihale bedeli, sýra cetveline göre alacaklýlar arasýnda paylaþtýrýlmýþtýr. Limaþ Ticari ve Ýktisadi Bütünlüðü: Fon Kurulunun 16 Þubat 2006 tarihli kararýyla Limaþ'a ait mal, hak ve varlýklardan oluþturulmuþtur. Ticari ve iktisadi bütünlük kapsamýnda Ýzmir Aliaða'da bulunan liman, gayrimenkuller, menkuller ve markalar yer almýþtýr. Oluþturulan ticari ve iktisadi bütünlük, Fon Kurulunun 23 Þubat 2006 tarihli kararýyla 32 milyon USD muhammen bedel üzerinden satýþa çýkarýlmýþtýr. Ýhale, 5 Mayýs 2006 tarihinde açýk artýrma yöntemiyle gerçekleþtirilmiþ ve verilen en yüksek teklif 45,3 milyon USD olmuþtur. Rekabet Kurumunun devir iznini takiben Fon Kurulunun 3 Aðustos 2006 tarihli kararýyla Limaþ Ticari ve Ýktisadi Bütünlüðünün ihalesi, 45,3 milyon USD bedel üzerinden onaylanmýþ, ayný gün ihale bedeli tahsil edilerek devir ve teslim anlaþmasý imzalanmýþ, ticari ve iktisadi bütünlük kapsamýndaki varlýklar alýcýya devredilmiþtir. Bilahare sýra cetveli tanzim edilmiþ ve ihale bedeli, sýra cetveline göre alacaklýlar arasýnda paylaþtýrýlmýþtýr. 142 HÂKÝM ORTAKLARDAN ALACAKLARIN ÇÖZÜMLENMESÝ 14 Haziran 2006 ÝMAR BANKASI 143 Aysan Ticari ve Ýktisadi Bütünlüðü: Fon Kurulunun 16 Þubat 2006 tarihli kararýyla Aysan'a ait mal, hak ve varlýklardan oluþturulmuþtur. Ticari ve iktisadi bütünlük kapsamýnda Ýzmir'de bulunan yay fabrikasýnýn kurulu olduðu gayrimenkuller, makine ekipmanlar ve markalar yer almýþtýr. Aysan Ticari ve Ýktisadi Bütünlüðünün ilk iki satýþ giriþiminden sonuç alýnamamýþtýr. Oluþturulan ticari ve iktisadi bütünlük, Fon Kurulunun 6 Temmuz 2006 tarihli kararýyla 2 milyon USD muhammen bedel üzerinden üçüncü kez satýþa çýkarýlmýþtýr. Ýhale, 31 Temmuz 2006 tarihinde açýk artýrma yöntemiyle gerçekleþtirilmiþ ve verilen en yüksek teklif 2,3 milyon USD olmuþtur. Rekabet Kurumunun devir iznini takiben Fon Kurulunun 24 Aðustos 2006 tarihli kararýyla Aysan Ticari ve Ýktisadi Bütünlüðünün ihalesi, 2,3 milyon USD bedel üzerinden onaylanmýþ, ayný gün ihale bedeli tahsil edilerek devir ve teslim anlaþmasý imzalanmýþ, ticari ve iktisadi bütünlük kapsamýndaki varlýklar alýcýya devredilmiþtir. Bilahare sýra cetveli tanzim edilmiþ ve ihale bedeli, sýra cetveline göre alacaklýlar arasýnda paylaþtýrýlmýþtýr. Kral TV Ticari ve Ýktisadi Bütünlüðü ve Kral FM Ticari ve Ýktisadi Bütünlüðü: Kral TV Ticari ve Ýktisadi Bütünlüðü, Fon Kurulunun 23 Haziran 2005 tarihli kararýyla; ! Teleon Reklamcýlýk, ! Star TV, ! Prime Medya, ! Ultra Filmcilik, ! Medya Prodüksiyon þirketlerine ait mal, hak ve varlýklardan oluþturulmuþtur. Ticari ve iktisadi bütünlük kapsamýnda Kral TV'yi oluþturan yukarýda belirtilen þirketlerin RTÜK nezdindeki ulusal karasal frekans kullaným hakký, uydu ve kablo TV yayýn lisansý, marka/patent, menkuller ve sözleþmeler yer almýþtýr. 144 HÂKÝM ORTAKLARDAN ALACAKLARIN ÇÖZÜMLENMESÝ Diðer taraftan Kral FM Ticari ve Ýktisadi Bütünlüðü ise Fon Kurulunun 23 Haziran 2005 tarihli kararýyla; ! Medya Prodüksiyon, ! Ýnter Televizyon Servisleri, ! Prime Prodüksiyon, ! Teleon Reklamcýlýk, ! Star TV, ! Prime Medya, ! Lotus Reklamcýlýk, ! Rumeli Teknik þirketlerine ait mal, hak ve varlýklardan oluþturulmuþtur. Ticari ve iktisadi bütünlük kapsamýnda Kral FM'i oluþturan yukarýda belirtilen þirketlerin RTÜK nezdindeki ulusal karasal kanal frekans kullaným hakký, uydu ve radyo yayýn lisansý, marka/patent, menkuller ve sözleþmeler yer almýþtýr. Oluþturulan ticari ve iktisadi bütünlükler, Fon Kurulunun 7 Temmuz 2005 tarihli kararýyla 45 milyon USD ve 9 milyon USD muhammen bedel üzerinden satýþa çýkarýlmýþtýr. Ýhaleler, 30 Eylül 2005 ve 3 Ekim 2005 tarihlerinde açýk artýrma yöntemiyle gerçekleþtirilmiþ ve verilen en yüksek teklifler 45,1 milyon USD ve 4 milyon USD olmuþtur. Yeterli katýlýmcý bulunmamasý ve rekabet ortamýnýn oluþmamasý nedeniyle ihaleler onaylanmamýþtýr. Fon Kurulunun 19 Temmuz 2007 tarihli kararýyla Kral TV'ye yapýlan yatýrýmlar da göz önünde bulundurularak yeniden ticari ve iktisadi bütünlük oluþturulmuþ ve Fon Kurulunun 29 Aðustos 2007 tarihli kararýyla Kral TV Ticari ve Ýktisadi Bütünlüðü ile Kral FM Ticari ve Ýktisadi Bütünlüðünün birlikte satýlmasýna karar verilmiþtir. Kral TV/Kral FM Ticari ve Ýktisadi Bütünlüðü, 85 milyon USD muhammen bedel üzerinden satýþa çýkarýlmýþtýr. Ýhale, 18 Haziran 2008 tarihinde açýk artýrma yöntemiyle gerçekleþtirilmiþ ve verilen en yüksek teklif 95 milyon USD olmuþtur. ÝMAR BANKASI 145 Rekabet Kurumu ve RTÜK'ün devir izinlerini takiben Fon Kurulunun 16 Ekim 2008 tarihli kararýyla Kral TV/Kral FM Ticari ve Ýktisadi Bütünlüðünün ihalesi, 95 milyon USD bedel üzerinden onaylanmýþ, ayný gün ihale bedeli tahsil edilerek devir ve teslim anlaþmasý imzalanmýþ, ticari ve iktisadi bütünlük kapsamýndaki varlýklar alýcýya devredilmiþtir. Bilahare sýra cetveli tanzim edilmiþ ve ihale bedeli, sýra cetveline göre alacaklýlar arasýnda paylaþtýrýlmýþtýr. Ýstanbulspor Ticari ve Ýktisadi Bütünlüðü: Fon Kurulunun 2 Haziran 2006 tarihli kararýyla Ýstanbulspor'a ait mal, hak ve varlýklardan oluþturulmuþtur. Ticari ve iktisadi bütünlük kapsamýnda Futbol Federasyonu nezdindeki sportif haklar, menkuller ve sözleþmeler yer almýþtýr. Oluþturulan ticari ve iktisadi bütünlük, Fon Kurulunun 8 Haziran 2006 tarihli kararýyla 900 bin USD muhammen bedel üzerinden satýþa çýkarýlmýþtýr. Ýhale, 30 Haziran 2006 tarihinde açýk artýrma yöntemiyle gerçekleþtirilmiþ ve verilen en yüksek teklif 3,3 milyon USD olmuþtur. Rekabet Kurumunun devir iznini takiben Fon Kurulunun 28 Aralýk 2006 tarihli kararýyla Ýstanbulspor Ticari ve Ýktisadi Bütünlüðünün ihalesi, 3,3 milyon USD bedel üzerinden onaylanmýþ, ayný gün ihale bedeli tahsil edilerek devir ve teslim anlaþmasý imzalanmýþ, ticari ve iktisadi bütünlük kapsamýndaki varlýklar alýcýya devredilmiþtir. Bilahare sýra cetveli tanzim edilmiþ ve ihale bedeli, sýra cetveline göre alacaklýlar arasýnda paylaþtýrýlmýþtýr. Rumeli Plaza Ticari ve Ýktisadi Bütünlüðü: Fon Kurulunun 30 Mart 2007 tarihli kararýyla; ! Beyaz Basýn Sanayi, ! Rumeli Holding, ! Medya Park Yayýncýlýk, ! Star TV 146 HÂKÝM ORTAKLARDAN ALACAKLARIN ÇÖZÜMLENMESÝ þirketlerine ait mal, hak ve varlýklardan oluþturulmuþtur. Ticari ve iktisadi bütünlük kapsamýnda Ýstanbul Ýkitelli'de bulunan Rumeli Plazanýn üzerinde kurulu olduðu gayrimenkuller ile menkuller ve bu varlýklarýn fer'i ya da mütemmim cüzü niteliðindeki sözleþmeler yer almýþtýr. Rumeli Plaza Ticari ve Ýktisadi Bütünlüðünün çeþitli satýþ giriþimlerinden sonuç alýnamamýþ ve oluþturulan ticari ve iktisadi bütünlük, Fon Kurulunun 27 Aralýk 2007 tarihli kararýyla 40 milyon USD muhammen bedel üzerinden bir kez daha satýþa çýkarýlmýþtýr. Ýhale, 30 Ocak 2008 tarihinde kapalý zarf, açýk artýrma ve pazarlýk yöntemleri birlikte kullanýlarak gerçekleþtirilmiþ ve verilen en yüksek teklif 35,1 milyon USD olmuþtur. Fon Kurulunun 7 Þubat 2008 tarihli kararýyla Rumeli Plaza Ticari ve Ýktisadi Bütünlüðünün ihalesi, 35,1 milyon USD bedel üzerinden onaylanmýþ, ayný gün ihale bedeli tahsil edilerek devir ve teslim anlaþmasý imzalanmýþ, ticari ve iktisadi bütünlük kapsamýndaki varlýklar alýcýya devredilmiþtir. Bilahare sýra cetveli tanzim edilmiþ ve ihale bedeli, sýra cetveline göre alacaklýlar arasýnda paylaþtýrýlmýþtýr. Rumeli Sigorta Ticari ve Ýktisadi Bütünlüðü: Fon Kurulunun 23 Aðustos 2007 tarihli kararýyla Rumeli Sigorta'ya ait mal, hak ve varlýklardan oluþturulmuþtur. Ticari ve iktisadi bütünlük kapsamýnda hayat portföyü ile sigortacýlýk yapma hak ve yetkisi yer almýþtýr. Oluþturulan ticari ve iktisadi bütünlüðünün satýþ giriþimlerinden 30 Haziran 2009 tarihi itibarýyla bir sonuç alýnamamýþtýr. Rumeli Hayat Sigorta Ticari ve Ýktisadi Bütünlüðü: Fon Kurulunun 23 Aðustos 2007 tarihli kararýyla Rumeli Hayat Sigorta'ya ait mal, hak ve varlýklardan oluþturulmuþtur. Ticari ve iktisadi bütünlük kapsamýnda sigortacýlýk yapma hak ve yetkisi yer almýþtýr. Oluþturulan ticari ve iktisadi bütünlüðün satýþ giriþimlerinden 30 Haziran 2009 tarihi itibarýyla bir sonuç alýnamamýþtýr. Ulus Factoring Ticari ve Ýktisadi Bütünlüðü: Fon Kurulunun 19 Temmuz 2007 tarihli kararýyla kararýyla Ulus Factoring'e ait mal, hak ve varlýklardan oluþturulmuþtur. Ticari ve iktisadi bütünlük kapsamýnda faktoring iþlemleri yapma yetkisi yer almýþtýr. ÝMAR BANKASI 147 Oluþturulan ticari ve iktisadi bütünlük, Fon Kurulunun 16 Aðustos 2007 tarihli kararýyla 50 bin YTL muhammen bedel üzerinden satýþa çýkarýlmýþtýr. Ýhale, 13 Kasým 2007 tarihinde açýk artýrma yöntemiyle gerçekleþtirilmiþ ve verilen en yüksek teklif 3 milyon YTL olmuþtur. BDDK'nýn devir izni vermemesi üzerine ikinci en yüksek teklif sahibine baþvurulmuþ, ancak söz konusu ihale katýlýmcýsý da ticari ve iktisadi bütünlüðü satýn almaktan vazgeçmiþtir. Ýmar Finansal Kiralama Ticari ve Ýktisadi Bütünlüðü: Fon Kurulunun 19 Temmuz 2007 tarihli kararýyla Ýmar Finansal Kiralama'ya ait mal, hak ve varlýklardan oluþturulmuþtur. Ticari ve iktisadi bütünlük kapsamýnda finansal kiralama iþlemleri yapma yetkisi yer almýþtýr. Oluþturulan ticari ve iktisadi bütünlük, Fon Kurulunun 16 Aðustos 2007 tarihli kararýyla 45 bin YTL muhammen bedel üzerinden satýþa çýkarýlmýþtýr. Ýhale, 12 Kasým 2007 tarihinde açýk artýrma yöntemiyle gerçekleþtirilmiþ ve verilen en yüksek teklif 360 bin YTL olmuþtur. BDDK'nýn devir izni vermemesi üzerine ikinci en yüksek teklif sahibine baþvurulmuþ, ancak söz konusu ihale katýlýmcýsý da ticari ve iktisadi bütünlüðü satýn almaktan vazgeçmiþtir. Bidolu Ticari ve Ýktisadi Bütünlüðü: Fon Kurulunun 20 Nisan 2006 tarihli kararýyla Tank Ýnternet Hizmetleri'ne ait mal, hak ve varlýklardan oluþturulmuþtur. Ticari ve iktisadi bütünlük kapsamýnda internet üzerinden alýþveriþ hizmeti sunan 'bidolu.com' web sitesi yer almýþtýr. Oluþturulan ticari ve iktisadi bütünlük, Fon Kurulunun 27 Nisan 2006 tarihli kararýyla 4 milyon USD muhammen bedel üzerinden satýþa çýkarýlmýþtýr. Ýhale, 23 Mayýs 2006 tarihinde gerçekleþtirilmiþ, verilen teklif muhammen bedelin çok altýnda kalmýþ ve Fon Kurulu tarafýndan onaylanmamýþtýr. Adabank Ticari ve Ýktisadi Bütünlüðü: Yüzde 99,99 oranýndaki Adabank hissesi 60 milyon YTL muhammen bedelle 26 Haziran-3 Temmuz 2006 tarihlerinde 6183 Sayýlý Kanun hükümlerine göre satýþa sunulmuþ ve 3 Temmuz 2006 tarihinde yapýlan ihalede 45,1 milyon YTL bedel üzerinden bir firmaya ihale edilmiþtir. Ýhale bedeli alýcý firma tarafýndan Fon hesaplarýna yatýrýlmýþ ancak 148 HÂKÝM ORTAKLARDAN ALACAKLARIN ÇÖZÜMLENMESÝ BDDK, 26 Temmuz 2007 tarihli kararýyla devir ve tescil iþlemine onay vermemiþ dolayýsýyla ihale bedeli alýcý firmaya iade edilmiþtir. Akabinde Fon Kurulunun 13 Aralýk 2007 tarihli kararýyla Adabank'ýn yüzde 99,99 oranýndaki hissesinden Adabank Ticari ve Ýktisadi Bütünlüðü oluþturulmuþtur. Oluþturulan ticari ve iktisadi bütünlük, Fon Kurulunun 27 Haziran 2008 tarihli kararýyla 55 milyon USD muhammen bedel üzerinden satýþa çýkarýlmýþtýr. Ýhale, 10 Eylül 2008 tarihinde açýk artýrma yöntemiyle gerçekleþtirilmiþ ve verilen en yüksek teklif 57,1 milyon USD olmuþtur. Devre iliþkin BDDK incelemesi devam etmektedir. 3.2.6. Diðer Tahsilatlar ! Ýsviçre Federal Savcýlýðýnca Uzan ailesi ve Uzan Grubu þirketleri ile ilgili olarak Ýsviçre bankalarýnda (UBS ve JPM) bulunan ve tedbir altýna alýnan hesaplardaki paralarýn yüzde 72,5 oranýna tekabül eden kýsmýnýn Türkiye'ye transferi hususunda taraflarca anlaþmaya varýlmýþtýr. Söz konusu anlaþma Fon Kurulunun 26 Mart 2009 tarihli kararýyla onaylanmýþtýr. Bu kapsamda Altýntaþ, Rumeli Çimento Sanayi, Adabank, Telsim, Rumeli Telekom, Ýmar Bankasý, Merkez Yatýrým, Yapý Ticaret adýna Ýsviçre bankalarýnda bulunan varlýklardan, 11 Mayýs 2009 ve 12 Mayýs 2009 tarihlerinde Fon hesabýna toplam 196,4 milyon USD tutarýnda transfer gerçekleþmiþtir. ! KKTC'de bulunan borçlu gerçek ve tüzel kiþiler ile Fon ve Uzan Grubu þirketleri arasýnda 1 Haziran 2007 tarihinde protokol imzalanmýþtýr. Ýmzalanan protokol gereði Fon tarafýndan 2,7 milyon USD tahsilat yapýlmýþtýr. ! Yapý Ticaret Libya þubesinin Libya'da yürüttüðü Zwara ve Tici projeleri ile ilgili olarak kesin teminatlarýn iadesi, projelerde kullanýlan araç ve makine parkýnýn satýþý, kiralanmasý gibi faaliyetler gerçekleþtirilmiþtir. Elde edilen varlýklarýn Türkiye'ye transferi için yapýlan çalýþmalar sonuç vermiþ, 30 Haziran 2009 tarihi itibarýyla Fon hesaplarýna 438 bin USD intikal etmiþtir. ÝMAR BANKASI 149 ! Temettü hariç ortaklýk haklarý ile yönetim ve denetimi Fon tarafýndan devralýnan Uzan Grubu firmalarýnca borca mahsuben Fona toplam 240 milyon USD tutarýnda rýzai ödeme yapýlmýþtýr. ! Rosamara Trading Limited tarafýndan Telsim aleyhine, Hakan Uzan tarafýndan 26 Mayýs 2003 tarihinde imzalandýðý iddia edilen 6 adet hamiline yazýlý senedin ödenmemesinden kaynaklanan 738 milyon USD tutarýndaki dava Güney Kýbrýs Rum Yönetimi Mahkemelerinde açýlmýþtýr. 8 Mayýs 2006 tarihli duruþmada kesinleþmiþ tedbir kararýnýn 23 Haziran 2008 tarihinde Mahkeme tarafýndan kaldýrýlmasý yönünde karar verilmiþ, geçici tedbir kararý da 19 Mart 2009 tarihinde iptal edilmiþtir. Tedbir kararlarýnýn kaldýrýlmasý üzerine Telsim ve Vodafone arasýnda yapýlan 18 Eylül 2007 tarihli mutabakat protokolü gereðince, Vodafone nezdinde bu dava kapsamýnda tutulan 4 milyon EUR (USD karþýlýðý 5,3 milyon USD) 14 Nisan 2009 tarihinde Vodafone tarafýndan Fon hesabýna yatýrýlmýþtýr. 30 Haziran 2009 tarihi itibarýyla yurt dýþýndan ve rýzai ödemeler yolu ile Fon tarafýndan toplam 444,8 milyon USD tahsilat saðlanmýþtýr. 3.2.7. 4389 Sayýlý Kanunun 15/7-a Maddesi Kapsamýndaki Þirketlerin Tasfiyesine Yönelik Yürütülen Çalýþmalar 5411 Sayýlý Kanunun 134. maddesine 5472 sayýlý Kanun ile eklenen 9. fýkra ile Fona; 2004 Sayýlý Kanuna ve TTK'ya tabi olmadan þirket tasfiye edebilme yetkisi tanýnmýþtýr. Bu yetki; ! Sermayesinin yüzde 50'sinden fazlasýný temsil eden hisselere Fonun, Fona devredilen herhangi bir bankanýn veya Fon iþtiraklerinin sahip olduðu þirketler ile ! 5411 Sayýlý Kanunun 134. maddesine veya 4389 Sayýlý Kanunun 15/7-a maddesine istinaden yönetim ve denetimleri Fon tarafýndan devralýnan þirketler hakkýnda uygulanabilmektedir. 150 HÂKÝM ORTAKLARDAN ALACAKLARIN ÇÖZÜMLENMESÝ Fon, belirtilen þirketleri, yönetim kurullarý tarafýndan yapýlacak ilaný müteakiben düzenlenen bilançolarýný esas alarak Fon Kurulu kararý ile 2004 Sayýlý Kanuna ve TTK'ya tabi olmaksýzýn tasfiye eder. Tasfiyenin usul ve esaslarý ise “TMSF'nin Kontrolündeki Þirketlerin Tasfiyesine Dair Yönetmelik” ile düzenlenmiþtir. Tasfiyeye iliþkin Fon Kurulu kararý þirketin infisah ettirilmesi anlamýnda olup bu þirketler Fonun yazýlý bildirimi üzerine ilgili sicilden baþkaca bir iþleme gerek kalmaksýzýn terkin olunur. Fon Kurulu tarafýndan tasfiyesine karar verilen þirketlerin iflas ve ihyasý istenemez. 5411 Sayýlý Kanunun 134/9 maddesi ve “TMSF'nin Kontrolündeki Þirketlerin Tasfiyesine Dair Yönetmelik” kapsamýnda, söz konusu þirketlerin Fon tarafýndan tasfiye edilmesine iliþkin süreç aþaðýdaki gibi özetlenebilir. ! Þirket denetçileri, baðýmsýz denetçiler veya yeminli mali müþavirler tarafýndan þirket hakkýnda bir mali durum raporu hazýrlanýr. Bu raporda þirket varlýklarýnýn deðeri ile bu varlýklarýn borç ve yükümlülükleri karþýlamak için yeterli olup olmadýðý tespitleri yer alýr. ! Söz konusu mali durum raporunun Fon Kurulu tarafýndan deðerlendirilmesi neticesinde, þirketin borca batýk olduðu veya amacýný gerçekleþtirme imkanýnýn ortadan kalktýðý hallerinden birinin tespiti durumunda ilan ve bilançonun hazýrlanmasý iþlemlerinin baþlatýlmasýna karar verilir. ! Fon Kurulu kararýna istinaden þirket tarafýndan Ticaret Sicil Gazetesi ve Fonun internet sitesinde ilan yapýlýr. Yapýlan ilanda þirketten alacaklý olanlara alacak ve istihkak iddialarýný kaydettirmeleri, borçlu olanlara kendilerini ve borçlarýný bildirmeleri, þirket mallarýný elinde bulunduranlarýn bu mallarý þirkete tevdi etmeleri gibi hususlar yer alýr. Ýlan neticesinde teyit edilen alacaklar ve borçlar da dikkate alýnarak þirket tarafýndan bir bilanço hazýrlanýr ve Fon Kurulunun onayýna sunulur. ! Fon Kurulu, þirketin tasfiyesi ve sicilden terkin olunmasýna iliþkin kararý ile birlikte, þirketin varlýklarýnýn paraya çevrilmesi ile yetkili ve görevli olarak en az üç kiþiden oluþan bir Tasfiye Komisyonu görevlendirir. Tasfiye Komisyonu, Fon adýna hareket eder. ! Yapýlan ilan neticesinde kayýt altýna alýnan alacaklar Tasfiye Komisyonu tarafýndan 5411 Sayýlý Kanun, 6183 Sayýlý Kanun ve 2004 Sayýlý Kanunun ÝMAR BANKASI 151 206. maddesine uygun olarak düzenlenecek sýra cetvelinde gösterilir. Sýra cetvelinin kesinleþmesini müteakip pay cetveli düzenlenir ve varlýklarýn paraya çevrilmesinden elde edilen tutarýn daðýtýlmasý söz konusu olur. Daðýtým sonrasý alacaðýný tamamen alamamýþ olan alacaklýlara, talep etmeleri halinde, Tasfiye Komisyonu tarafýndan þirketin tasfiye edildiðine ve daðýtýlacak tasfiye bakiyesi bulunmadýðýna dair belge verilir. Bu belge 2004 Sayýlý Kanunun 105. maddedeki (borç ödemeden aciz vesikasý) hüküm ve sonuçlarýný doðurur. Alacaklýlara sýra cetveline uygun olarak yapýlan daðýtým sonrasý, tasfiye bakiyesi kalmasý halinde, bu bakiye þirket hissedarlarýna paylarý oranýnda ödenir. Yönetim ve denetimleri Fon tarafýndan devralýnan Uzan Grubuna dahil 231 þirketin tasfiyesi ile ilgili olarak da ilgili mevzuat gereði yukarýda anlatýlan süreç gerçekleþtirilmiþ olup ayrýntýlarý aþaðýda yer almaktadýr. Yönetim ve denetimleri Fon tarafýndan devralýnan Uzan Grubuna dahil þirketlerin mali durum raporlarý, baðýmsýz denetim ve yeminli mali müþavirlik þirketleri tarafýndan düzenlenmiþtir. Fon Kurulunun muhtelif tarihli kararlarý ile söz konusu þirketlerin tüzel kiþiliklerinin devam etmesinin Fon alacaklarýnýn tahsili açýsýndan yarar saðlamayacaðý ve borca batýk olduklarý tespit edilmiþ olup tasfiyelerine ve sicilden terkin olunmasýna dair hazýrlýk iþlemleri ile ilan ve bilançonun hazýrlanmasý iþlemlerinin baþlatýlmasý kararlarý verilmiþtir. Alýnan Fon Kurulu Kararlarý ile söz konusu þirketlerin tasfiyeye hazýrlýk iþlemleri baþlatýlmýþtýr. Ýlanlar, “TMSF'nin Kontrolündeki Þirketlerin Tasfiyesine Dair Yönetmeliðin” 5. maddesi hükümlerine göre Ticaret Sicil Gazetesinde yayýmlanmýþtýr. Ýlan neticesinde hazýrlanan bilanço Fon Kurulunun onayýna sunulmuþ ve Fon Kurulu, þirketlerin tasfiyesi ve sicilden terkin olunmasýna iliþkin kararlarý ile birlikte Tasfiye Komisyonu görevlendirmiþtir. Tasfiye Komisyonu tarafýndan þirketlerin tasfiyeleri ve sicilden terkinleri muhtelif tarihlerde Ticaret Siciline tescil ettirilmiþtir. 30 Haziran 2009 tarihi itibarýyla 199 þirketin ticaret sicilden terkin iþlemleri tamamlanmýþ olup 32 adet þirketin ise tasfiye hazýrlýk iþlemlerine baþlanmýþtýr. Uzan Grubuna dahil þirketlerin tasfiyesine iliþkin süreçte Tasfiye Komisyonu; ticaret sicilleri, vergi daireleri, SSK, RTÜK, postaneler, mahkemeler ve icra müdürlükleri gibi kurumlar ve Fonun iç hizmet birimlerine yaklaþýk 4500 evrak gönderilmiþ ve 2300 evrakýn da giriþi yapýlmýþtýr. 152 HÂKÝM ORTAKLARDAN ALACAKLARIN ÇÖZÜMLENMESÝ 3.3. HÂKÝM ORTAKLARDAN SAÐLANAN TAHSÝLAT Ýmar Bankasýndan Uzan Grubuna kullandýrýlan kaynaklarýn tahsili amacýyla yürütülen kanuni takipler, satýþlar sonucunda saðlanan tahsilatlara önceki bölümlerde yer verilmiþtir. 30 Haziran 2009 tarihi itibarýyla; ! Ticari ve iktisadi bütünlük satýþlarýndan 6,2 milyar USD, ! Gayrimenkul, menkul, hak satýþlarýndan ve hacizler yoluyla 318,4 milyon USD, ! Yurt dýþýndan elde edilenler ile borçlu þirketlerin yaptýðý rýzai ödemelerden 444,8 milyon USD olmak üzere, toplam 6,9 milyar USD elde edilmiþtir. 30 Haziran 2009 tarihi itibarýyla Fon tarafýndan yapýlan takipler ve satýþlara iliþkin tablo aþaðýda yer almaktadýr. TABLO 12: HÂKÝM ORTAKLARDAN SAÐLANAN TAHSÝLAT TAHSÝLAT TÜRÜ (USD) TOPLAM (USD) TAHSÝLAT YOLU NAKÝT Rýzai ve Yurt Dýþýndan Saðlanan Tahsilat 6183 Sayýlý Kanun ile Ticari ve Ýktisadi Bütünlük Satýþlarý Kapsamýnda Saðlanan Tahsilat TOPLAM AYNÝ 444.808.000 - 444.808.000 6.472.546.258 7.863.000 6.480.409.258 6.917.354.258 7.863.000 6.925.217.258 Ticari ve iktisadi bütünlük satýþlarýndan Fona kalan tutar bulunmamakta olup yapýlan diðer takipler ve tahsilatlar sonucunda Fon alacaklarýna mahsuben elde edilen tahsilat toplam 644 milyon USD'dir. Yapýlan gayrimenkul, menkul, ticari ve iktisadi bütünlük ihaleleri sonucu elde edilen ihale bedelleri ile ilgili düzenlenen sýra cetvelleri gereði, Ýmar Bankasýna ödenmesi gereken 117 milyon USD, söz konusu Bankanýn Fona olan borcu dolayýsýyla karþýlýklý takas mahsup yapýlmýþtýr. Sonuç olarak takas mahsup yoluyla tahsilat dahil olmak üzere Fon tarafýndan elde dilen tahsilat toplamý 761 milyon USD'dir. ÝMAR BANKASI 153 4.1. YÜRÜTÜLEN DAVA VE TAKÝPLERE KISA BAKIÞ Banka zararýnýn tazminine yönelik olarak, düzenlenen muhtelif denetim raporlarýnda yer alan tespitlere istinaden, Bankayý zarara uðratmalarý ve iflasýna sebep olmalarý nedeniyle Banka yöneticileri aleyhine TTK hükümlerine göre mali sorumluluk davasý açýlmýþtýr. ÞEKÝL 3: YÜRÜTÜLEN DAVA VE TAKÝPLERE KISA BAKIÞ FONA DEV‹R SONRASI YÜRÜTÜLEN DAVA VE TAK‹PLER HÂKÝM ORTAK VE YÖNETÝCÝLER ALEYHÝNE BANKA ZARARININ TAZMÝNÝ ÝÇÝN AÇILAN DAVALAR CEZA DAVALARI MALÝ SORUMLULUK MEVDUAT FARKINDAN DOÐAN BANKA ZARARININ TAZMÝNÝ ÝÇÝN YAPILAN ÝÞLEMLERÝN ÝPTALÝNE YÖNELÝK DAVALAR TASFÝYE EDÝLEN VE TASFÝYE ÝÞLEMLERÝ DEVAM EDEN UZAN GRUBU ÞÝRKETLERÝNE AÝT DAVA VE TAKÝPLER YURT DIÞI DAVALAR 6183 SAYILI KANUN KAPSAMINDA YAPILAN ÝÞLEMLERÝN ÝPTALÝNE ÝLÝÞKÝN DAVALAR MEVDUAT ÖDEME ÝÞLEMLERÝNE KARÞI AÇILAN DAVALAR DÝÐER DAVALAR 4389 SAYILI KANUNUN 15/7-A HÜKÜMLERÝNE GÖRE TESÝS EDÝLEN ÝÞLEMLERE KARÞI AÇILAN DAVALAR TÝCARÝ VE ÝKTÝSADÝ BÜTÜNLÜK SATIÞLARI KAPSAMINDA YAPILAN ÝÞLEMLERÝN ÝPTALÝ TALEBÝYLE AÇILAN DAVALAR 156 ÇÖZÜMLEMENÝN HUKUKÝ SÜRECÝ Ayrýca, mali sorumluluk davasýnýn yaný sýra Ýmar Bankasý ile ilgili olarak; ! Hâkim ortak ve yöneticileri ile sorumluluðu tespit edilen kiþiler aleyhine muhtelif eylemleri nedeniyle açýlan 25 ceza davasý, ! Mevduat farkýndan doðan Banka zararýnýn tazmini için yapýlan iþlemlerin iptaline yönelik davalar, ! Tasfiye edilen ve tasfiye iþlemleri devam eden Uzan Grubu þirketlerine ait dava ve takipler, ! Mevduat ödeme iþlemlerine karþý açýlan davalar, ! Yurt dýþý davalarý ve diðer davalar Fon tarafýndan takip edilmektedir. 4.2. BANKA ZARARININ TAZMÝNÝ ÝÇÝN AÇILAN DAVALAR Müflis Ýmar Bankasý Ýflas Ýdaresi tarafýndan, Bankanýn Yönetim Kurulu Baþkaný Kemal Uzan, Yönetim Kurulu Baþkan Vekili Yavuz Uzan ve 11 Banka eski yöneticisi aleyhine Bankayý zarara uðratmalarý ve iflasýna sebep olmalarý nedeniyle; ! Gerçek mevduat ile Banka mizanýnda gösterilen mevduat arasýndaki 6,9 milyar YTL fark, ! 294 milyon YTL, Fona ödenmeyen sigorta primi ve gecikme zammý, ! 5,8 milyar YTL, mevduat farkýndan kaynaklanan vergi, vergi cezasý, gecikme zammý ve disponibilite cezasý, ! Mevduat farkýna iliþkin olarak Fon tarafýndan sigorta kapsamýnda mudilere ödenen ve müflis Bankanýn iflas masasýndan talep edilen (19 Ocak 20048 Haziran 2005 dönemine ait) 3,5 milyar YTL faiz, ! 1 milyar YTL, hazine bonosu adý altýnda yapýlan satýþlardan kaynaklanan zarar olmak üzere faizleriyle birlikte toplam 26,8 milyar YTL Banka zararýnýn tazmini talebiyle 2 Mayýs 2007 tarihinde mali sorumluluk davasý açýlmýþtýr. Davada yargýlama devam etmektedir. ÝMAR BANKASI 157 4.3. CEZA DAVALARI Bankanýn faaliyet izninin kaldýrýlmasýnýn akabinde yapýlan suç duyurularý üzerine Banka hâkim ortak ve eski yöneticileri hakkýnda soruþturmalar baþlatýlmýþ ve bunun sonucunda hem bankacýlýk mevzuatý hem de Türk Ceza Kanununa göre suç teþkil eden eylemlerle ilgili olarak 25 ceza davasý açýlmýþtýr. 4.3.1. Ana Ceza Davalarý Ýmar Bankasý hâkim ortak ve yöneticileri aleyhine cürüm iþlemek için teþekkül oluþturmak, 4389 Sayýlý Kanunun 22/3 maddesine muhalefet (zimmet) ve dolandýrýcýlýk iddialarýyla açýlan davada; ! Merkez Yatýrým'ýn Yönetim Kurulu Baþkaný Bahattin Uzan ve Genel Müdürü Mustafa Akar'ýn 17 sene 2 ay 20 gün hapsine ve 19,4 milyar YTL para cezasýna, ! Bankanýn Genel Müdürü Hilmi Baþaran'ýn 22 sene 6 ay hapsine ve 24 milyar YTL para cezasýna, ! Bankanýn Mali Kontrol Müdürü Yeþim Öztürk'ün 16 sene 3 ay hapsine ve 19,4 milyar YTL para cezasýna, ! Genel Müdür Yardýmcýlarýndan Tacettin Pak'ýn 15 sene 1 ay 10 gün hapsine ve 1,8 milyar YTL para cezasýna, ! Bankanýn Yönetim Kurulu Baþkaný Kemal Uzan, Yönetim Kurulu Baþkan Vekili Yavuz Uzan ve Merkez Yatýrým'ýn Yönetim Kurulu Baþkan Vekili Murat Hakan Uzan hakkýnda açýlan davalarýn tefrikine, ! Bankanýn Genel Müdür Yardýmcýlarýndan Sadýk Karagöz'ün yargýlama sýrasýnda vefat etmesi nedeniyle açýlan tüm kamu davalarýnýn düþürülmesine, ! Ýlgili Mahkemelerce verilen tedbirlerin ve yurt dýþý çýkýþ yasaðýnýn bir kýsým sanýklar hakkýnda Fon alacaðýnýn tahsiline kadar, diðer bir kýsým gerçek ve tüzel kiþiler hakkýnda ise hüküm kesinleþinceye kadar devamýna karar verilmiþtir. 158 ÇÖZÜMLEMENÝN HUKUKÝ SÜRECÝ 24 Aðustos 2003 ÝMAR BANKASI 159 Söz konusu karar Fon, Bankacýlýk Düzenleme ve Denetleme Kurumu, Ýmar Bankasý ve sanýklar tarafýndan temyiz edilmiþ, Yargýtay tarafýndan onanarak kesinleþmiþtir. Söz konusu ceza davasý ile birlikte aþaðýda anlatýlan ve yargýlamasý devam eden üç dava, Ýmar Bankasý ana ceza davalarýný oluþturmaktadýr. ! Ýmar Bankasý hâkim ortak ve yöneticileri ile bunlar adýna hareket eden kiþiler hakkýnda cürüm iþlemek için teþekkül oluþturmak, resmi evrakta sahtecilik, özel evrakta sahtecilik, 4389 Sayýlý Kanuna muhalefet ve kamu kurumunu dolandýrmak fiillerinden dolayý açýlan dava. ! Ýmar Bankasý hâkim ortak ve yöneticileri ile bunlar adýna hareket eden kiþiler hakkýnda off-shore dolayýsýyla þahsa karþý iþlenen nitelikli dolandýrýcýlýk, devlete karþý iþlenen nitelikli dolandýrýcýlýk, nitelikli zimmet, suç iþlemek amacýyla teþekkül oluþturma ve üye olma fiillerinden dolayý açýlan dava. ! Banka hâkim ortaklarýndan Cem Cengiz Uzan, Ayþegül Akay (Uzan) ve Melahat Uzan hakkýnda özel banka parasýný zimmete geçirmek suçundan; imzalarý Bankayý ilzam eden Banka çalýþanlarý hakkýnda özel banka parasýný zimmete geçirmek, suç iþlemek amacýyla oluþturulan teþekküle üye olmak, teþekkül adýna bilerek ve isteyerek faaliyette bulunmak, gerçeðe aykýrý banka bilançosu hazýrlayýp gerçeðe aykýrý muhasebeleþtirme yapmak suçlarýndan; Banka hâkim ortaklarý adýna hareket eden kiþiler hakkýnda, özel banka parasýný zimmete geçirmek, suç iþlemek amacýyla oluþturulan teþekküle üye olmak, teþekkül adýna bilerek ve isteyerek faaliyette bulunmak suçlarýndan açýlan dava. 4.3.2. Diðer Ceza Davalarý Ana ceza davalarýnýn yaný sýra, Banka hâkim ortak ve yöneticileri ile sorumluluklarý tespit edilen diðer kiþiler aleyhine; ! Bankacýlýk ilke ve teamüllerine göre yapýlmamasý gereken iþlemlerin gerçekleþtirilmiþ olmasý, böylece Banka ve dolayýsýyla tasarruf mevduatý sahipleri ile diðer alacaklýlarýn hataya düþürülmesi, kamu otoritesini yanýltmak kastýyla muvazaalý iþlemlerin yapýlmasý, Banka sermayesinin üçte ikisinden fazlasýnýn kaybedilmiþ olmasýna raðmen TTK'nýn 324. 160 ÇÖZÜMLEMENÝN HUKUKÝ SÜRECÝ maddesi uyarýnca yapýlmasý gereken düzenlemelerin yapýlmayarak bu hususun bilançoda gizlenmesi suretiyle mudilerin ve Bankanýn zarara uðratýlmasý, haksýz ve hukuka aykýrý olarak yapýlan iþlemler neticesinde Banka ve alacaklýlarýn haksýz olarak planlý bir þekilde zarara uðratýlmasý sonucunda Bankanýn iflasýna neden olmaktan bahisle hileli iflas suçlarýndan dolayý toplam 3 kamu davasý açýlmýþtýr. Fonun davalarýn birleþtirilmesi yönündeki talebi Mahkeme tarafýndan kabul edilerek davalar ilk açýlan dava dosyasýnda birleþtirilmiþtir. Birleþen davalarda yargýlama devam etmektedir. ! Telsim deposunda olmasý gereken kontörlerin Cem Cengiz Uzan'a ait villada bulunmasý üzerine hizmet nedeniyle emniyeti suiistimal ve ihtiyati tedbir kararýna muhalefet nedeniyle açýlan davada, Mahkeme, 15 Haziran 2009 tarihinde bir sanýðýn beraatine, Cem Cengiz Uzan ve diðer sanýklarýn her biri hakkýnda ise 3 yýl 6 ay hapis cezasýna hükmetmiþtir. Karar sanýk vekilleri tarafýndan temyiz edilmiþtir. ! Banka hâkim ortaðý Cem Cengiz Uzan ve birlikte hareket eden toplam 21 sanýk hakkýnda hürriyeti tahdit ve bu suça azmettirme ve iþtirak, hak sahibine teslim edilen gayrimenkul mallarýn tekrar iþgal edilmesi suçlarýndan dolayý açýlan ceza davasýnda, sanýk Cem Cengiz Uzan hakkýnda 6 yýl hapis cezasý, diðer sanýklar hakkýnda ise 3 yýl hapis cezalarý verilerek hükmün açýklanmasý ertelenmiþtir. Diðer taraftan, hâkim ortak, yöneticiler ve bunlarla birlikte hareket edenler hakkýnda görevi ihmal, gerçeðe aykýrý muhasebeleþtirme, bilgi ve belge vermeme, biliþim suçlarý, ihtiyati tedbire muhalefet gibi suçlarla ilgili olarak yargýlama ve soruþturmalar devam etmektedir. Ayrýca tedbir kararlarýna ve bankacýlýk mevzuatýna muhalefet veya eksik mal beyanýnda bulunmak suçlamasý ile muhtelif ceza davalarý takip edilmektedir. ÝMAR BANKASI 161 20 Þubat 2004 162 ÇÖZÜMLEMENÝN HUKUKÝ SÜRECÝ 15 Ekim 2009 ÝMAR BANKASI 163 4.4. MEVDUAT FARKINDAN DOÐAN BANKA ZARARININ TAZMÝNÝ ÝÇÝN YAPILAN ÝÞLEMLERÝN ÝPTALÝNE YÖNELÝK DAVALAR 4969 sayýlý Bazý Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Deðiþiklik Yapýlmasýna Dair Kanun ile 1211 sayýlý Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasý Kanunu ve 4389 Sayýlý Kanun uyarýnca Fonun Ýmar Bankasý nezdinde yaptýðý incelemeler neticesinde, Banka tarafýndan yetkili mercilere beyan edilen sigortaya tabi tasarruf mevduatý tutarý ile gerçek tasarruf mevduatý tutarý arasýnda fark olduðu tespit edilmiþ olduðundan Fon Kurulunun 24 Aralýk 2003 tarihli kararýyla; ! Banka hâkim ortak ve yöneticileri ile doðrudan veya dolaylý olarak Banka hâkim ortak ve yöneticilerine ait olduðu ve/veya onlar adýna hareket ettiði belirlenen gerçek ve tüzel kiþiler, bu kiþilerin eþleri ve çocuklarý ile bu kiþiler adýna hareket eden veya onlar hesabýna kendi adýna para, mal veya hak edinen kiþiler hakkýnda alýnan tedbir kararlarýnýn devamý talebi ile 4969 sayýlý Kanun uyarýnca ilgililer hakkýnda suç duyurusunda bulunulmasýna, ! 1211 sayýlý Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasý Kanunu ile 4389 Sayýlý Kanun uyarýnca Banka tarafýndan yetkili mercilere beyan edilen sigortaya tabi tasarruf mevduatý tutarý ile gerçek tasarruf mevduatý tutarý arasýndaki farkýn, konuyla ilgili hazýrlanan BYM raporlarý, temin edilen bilgi, belge ve rakamlar çerçevesinde 6183 Sayýlý Kanun hükümlerine göre takip ve tahsil edilmesine, ! Herhangi bir hak kaybýna sebep verilmemesini teminen suç duyurusu ile 6183 Sayýlý Kanun uyarýnca yapýlan takibin eþ zamanlý yapýlmasýna karar vermiþtir. Söz konusu Kanun çerçevesinde alýnan Fon Kurulu kararlarý ve karar gereðince yapýlan iþlemlerin iptali talebiyle Fon aleyhine toplam 1175 dava açýlmýþtýr. Bu davalara iliþkin ayrýntýlara aþaðýda yer verilmiþtir. 6183 Sayýlý Kanun Kapsamýnda Yapýlan Ýþlemlerin Ýptaline Ýliþkin Davalar: Fon Kurulunun 24 Aralýk 2003 tarihli kararýnýn iptali ve bu karara istinaden haklarýnda 6183 Sayýlý Kanun hükümleri kapsamýnda düzenlenen; ! Ýhtiyati haciz, ödemeye çaðrý mektubu, ödeme emri ve haciz iþlemlerinin, 164 ÇÖZÜMLEMENÝN HUKUKÝ SÜRECÝ ! Uzman bilirkiþilerden alýnan raporlara istinaden belirlenen kýymet takdirine iliþkin iþlemlerin, ! Fon Kurulu kararý ile oluþturulan satýþ komisyonunca satýþ kararlarý ve satýþa yönelik diðer iþlemlerin iptaline iliþkin olarak Fon aleyhine iptal davalarý açýlmýþtýr. 4389 Sayýlý Kanunun 15/7-a Hükümlerine Göre Tesis Edilen Ýþlemlere Karþý Açýlan Davalar: Fon Kurulunun muhtelif kararlarýyla 4389 Sayýlý Kanunun 15/7-a maddesi uyarýnca Uzan Grubu þirketlerinin temettü hariç ortaklýk haklarý ile yönetim ve denetimlerinin devralýnmasýna, yönetim ve denetim kurullarýna atama yapýlmasýna karar verilmiþtir. Söz konusu kararlarýn ve bu kararlara dayanýlarak yapýlan iþlemlerin iptali talebiyle iptal davalarý açýlmýþtýr. Ticari ve Ýktisadi Bütünlük Satýþlarý Kapsamýnda Yapýlan Ýþlemlerin Ýptali Talebiyle Açýlan Davalar: 5354 sayýlý Kanun ile 4389 Sayýlý Kanunun 15/7-a maddesinde yapýlan deðiþiklik sonucunda, Fon alacaðýnýn tahsili amacýyla Uzan Grubuna ait 6183 Sayýlý Kanun hükümleri gereðince haczedilen mal, hak ve varlýklarýn deðerlemesi yapýlmýþ, haczedilen varlýklar ve bu varlýklarýn fer'i veya mütemmim cüzü niteliðindeki sözleþmeler bir araya getirilerek Fon Kurulu kararý ile ticari ve iktisadi bütünlükler oluþturulmuþ, satýþ süreci satýþ ilanýnýn Resmi Gazetede yayýmlanmasý ile baþlamýþ, akabinde satýþ þartnamesinin daðýtýmý yapýlmýþ ve ihaleler, Kanun ve Yönetmelikte belirtilen usuller uygulanmak suretiyle gerçekleþtirilmiþtir. Uzan Grubuna ait mal, hak ve varlýklardan oluþturulan ticari ve iktisadi bütünlüklere iliþkin olarak, ! Fon Kurulu tarafýndan alýnan kararlarýn, ! Fon Kurulu tarafýndan belirlenen kýymet takdirinin, ! Satýþ ihalesinin, ! Sýra cetvelinin iptali talepli davalar açýlmýþtýr. ÝMAR BANKASI 165 4.5. TASFÝYE EDÝLEN VE TASFÝYE ÝÞLEMLERÝ DEVAM EDEN UZAN GRUBU ÞÝRKETLERÝNE AÝT DAVA VE TAKÝPLER 5411 Sayýlý Kanunun 134. maddesine 5472 sayýlý Kanun ile eklenen 9. fýkra ile Fona, 2004 Sayýlý Kanuna ve TTK'ya tabi olmadan þirket tasfiye edebilme yetkisi tanýnmýþtýr. Bu yetki; sermayesinin yüzde 50'sinden fazlasýný temsil eden hisselere Fonun, Fon bankasýnýn veya Fon iþtiraklerinin sahip olduðu þirketler ile 5411 Sayýlý Kanunun 134. maddesine veya 4389 Sayýlý Kanunun 15/7-a maddesine istinaden yönetim ve denetimleri Fon tarafýndan devralýnan þirketler hakkýnda uygulanabilmektedir. Bu madde hükümlerine uygun olarak tasfiye olunan þirketlerin, hâkim ortaklarý ve yöneticileri ile üçüncü þahýslar aleyhine açýlan þahsi sorumluluk, iflas ve alacak davalarýna kanuni halef, ceza davalarýna ise kanuni müdahil sýfatlarýyla Fon tarafýndan devam edilmektedir. Ayrýca Fonun, Uzan Grubu þirketleri ile imzalanan temlik sözleþmelerine istinaden temlik alacaklýsý sýfatýyla takip ettiði davalar da mevcut olup kanuni müdahil, kanuni halef ve temlik alacaklýsý sýfatlarýyla takip edilen dava ve takiplere iliþkin ayrýntýlara aþaðýda yer verilmiþtir. Bu kapsamda; ! Þirket eski yönetim kurulu ve denetim kurulu üyeleri aleyhine apel, kasa açýðý ve ihtiyati tedbir kararlarýna aykýrýlýk nedenleriyle oluþan þirket zararlarýnýn tazmini talebiyle 172 mali mesuliyet davasý, ! Þirket ortaklarý, icra kurulu üyeleri ve eski yöneticileri aleyhine alacak, maddi-manevi tazminat ve istirdat gibi taleplerle açýlan 80 alacak davasý, ! Hizmet nedeniyle emniyeti suiistimal, hýrsýzlýk, karþýlýksýz çek keþide etmek ve ihtiyati tedbir kararýna muhalefet suçlarý nedeniyle açýlan 47 ceza davasý, ! Þirket eski ortaklarý hakkýnda sermaye taahhüt borçlarýnýn tahsili ve þirketlerin üçüncü þahýslardan olan muhtelif alacaklarýndan kaynaklanan 503 takip dosyasý ve bu takiplere yapýlan itirazlar sonucu açýlan 48 itirazýn iptali davasý, 166 ÇÖZÜMLEMENÝN HUKUKÝ SÜRECÝ ! Uzan Grubuna dahil medya þirketleri tarafýndan kamu kurumlarýnca yapýlan iþlemlerin iptali talebiyle açýlan 28 iptal davasý, ! Ýmar Bankasý iþtiraki olan þirketlerden temlik alýnarak takip edilen 14 alacak davasý, ! Þikayet, itirazýn iptali, tazminat ve icra iþlemlerinin iptali konulu 16 dava, ! Fon, RTÜK ve Star TV arasýnda imzalanan protokol nedeniyle açýlan 5 dava olmak üzere toplam 503 takip dosyasý ve 335 dava Fon tarafýndan takip edilmektedir. ÝMAR BANKASI 167 4.6. MEVDUAT ÖDEME ÝÞLEMLERÝNE KARÞI AÇILAN DAVALAR 3 Ocak 2004 tarihli 2003/6668 sayýlý Bakanlar Kurulu kararý, 12 Aralýk 2005 tarihli 2005/9828 sayýlý Bakanlar Kurulu kararý ve 2006/10727 sayýlý Bakanlar Kurulu kararýna istinaden çeþitli ödemeler yapýlmýþtýr. Ýmar Bankasý ve Ýmar Off-Shore mudileri tarafýndan talep zamanýndaki yasal mevzuat gereðince hesaplarýnda bulunan mevduatýn ödenmemesi nedeniyle açýlan davalara iliþkin açýklamalarýn ayrýntýlarý aþaðýda yer almaktadýr. Ýmar Bankasý ve Ýmar Off-Shore mudileri tarafýndan; ! Mevduat ödemelerinde takip edilen usullere, ! Ýmar Off-Shore nezdindeki off-shore hesaplarýna, ! Off-shore hesaplarýn 3 Temmuz 2003 tarihinden geriye doðru bir ay içinde yurt içi mevduata dönüþtürülmesi suretiyle açýlan hesaplara, ! Banka tarafýndan karþýlýðýnda DÝBS bulunmamasýna raðmen ikincil piyasada DÝBS satýþý adý altýnda toplanan tutarlara, ! Bankanýn satmýþ olduðu DÝBS'e iliþkin tutarlarýn 3 Temmuz 2003 tarihinden geriye doðru bir ay içinde tasarruf mevduatýna aktarýlmasý suretiyle açýlan hesaplara, ! 3 Temmuz 2003 tarihinden sonra açýldýðý tespit edilen hesaplara iliþkin olarak Fon aleyhine; ! Asliye Ticaret Mahkemelerinde 23,6 milyon YTL tutarlý toplam 371 alacak davasý açýlmýþtýr. Bu davalarda Fon yönünden, uyuþmazlýðýn çözümünde idari yargýnýn görevli bulunmasý nedeniyle görev yönünden davalarýn reddine, feragat nedeniyle davalarýn reddine ya da konusu kalmayan dava hakkýnda karar verilmesine yer olmadýðýna þeklinde kararlar verilmiþtir. ! Ýdare Mahkemeleri ile Danýþtayda toplam 20.061 tam yargý ve iptal davasý açýlmýþtýr. Açýlan davalardan 11.627'sinde Fon hasým mevkiinden çýkartýlmýþ, kalan 8.434 adet davadan 6.564'ü karara baðlanmýþ, karara baðlanan davalardan 399'u kesinleþmiþtir . Kalan 1471 dava da ise yargýlama devam etmektedir. 168 ÇÖZÜMLEMENÝN HUKUKÝ SÜRECÝ 4.7. YURT DIÞI DAVALAR Ýmar Bankasý ve Uzan Grubu ile ilgili olarak yabancý yargý çevrelerinde devam eden ve Fonun taraf olduðu davalara iliþkin bilgilere aþaðýda yer verilmiþtir. Cementownia Nowa Huta - Polski Energetyka Holding UNCITRAL Tahkim Davalarý: Polonya'da mukim Cementownia Nowa Huta ve Polski Energetyka Holding þirketleri tarafýndan, Türkiye ve Polonya Cumhuriyeti Hükümetleri arasýnda, 11 Aðustos 1991 tarihinde imzalanan Yatýrýmlarýn Karþýlýklý Korunmasý ve Teþviki Anlaþmasýnýn Türkiye Cumhuriyeti tarafýndan ihlal edildiði iddiasýyla, 29 Haziran 2006 tarihli tahkim bildirimleriyle Türkiye Cumhuriyeti aleyhine UNCITRAL kurallarý çerçevesinde tahkim davalarý açýlmýþtýr. Cementownia Nowa Huta ve Polski Energetyka Holding tarafýndan, Türkiye'de bulunan 13 Uzan Grubu þirketine hissedar olduklarý, anýlan þirketler hakkýnda Fon nezdinde Türkiye Cumhuriyeti'nin yapmýþ olduðu iþlemler nedeniyle Cementownia Nowa Huta'nýn 750 milyon USD ve Polski Energetyka Holding'in ise 4 milyar USD olmak üzere toplam 4.750 milyon USD tutarýnda zarara uðradýðý iddiasýyla zararýn tazmini talep edilmiþtir. Hakem Heyeti tarafýndan 23 Temmuz 2009 tarihinde adý geçen þirketlerin iddialarý kabul edilmeyerek tahkim sürecinin sona erdirilmesine karar verilmiþtir. Saba Fakes ICSID Tahkim Davasý: Hollanda vatandaþý Saba Fakes isimli þahýs tarafýndan, kendisinin Telsim'e hissedar olduðu ve Fonun Ýmar Bankasý ve Uzan Grubu ile ilgili olarak gerçekleþtirdiði iþlemler neticesinde zarara uðradýðý iddiasýyla ICSID nezdinde 6 Haziran 2007 tarihinde 19 milyar USD tazminat talepli tahkim davasý açýlmýþtýr. Davada yargýlama devam etmektedir. Cem Cengiz Uzan Telsim New York: 2 Mayýs 2006 tarihinde Cem Cengiz Uzan tarafýndan Telsim ve Telsim'in Fon tarafýndan atanan yöneticileri aleyhine Telsim varlýklarýnýn Vodafone'a satýþýnýn hukuka aykýrý olarak gerçekleþtiði iddiasýyla New York Yüksek Mahkemesi nezdinde 4,5 milyon USD tutarýnda tazminat davasý açýlmýþtýr. Mahkeme, dava hakkýnda yetkisizlik kararý vermiþ ve karar kesinleþmiþtir. Cem Cengiz Uzan Vodafone New York: 3 Nisan 2006 tarihinde Cem Cengiz Uzan tarafýndan, kendi adýna, Telsim ve Telsim hissedarý iki Türk þirketi olan Rumeli Elektrik ve Pamukova Telekomünikasyon namýna hareket ettiðini ÝMAR BANKASI 169 bildirerek, Vodafone Group, Nurol Holding A.Þ, Vodafone ve Fon tarafýndan atanmýþ Telsim yöneticileri aleyhine Telsim varlýklarýnýn Vodafone'a satýþýnýn hukuka aykýrý olarak gerçekleþtiði iddiasýyla New York Yüksek Mahkemesi nezdinde 4,5 milyon USD tutarýnda dava açýlmýþtýr. Söz konusu davada Telsim adýna Yaþar Akgün tarafýndan, davacý Cem Cengiz Uzan'a karþý iddiada bulunularak Telsim'in kötü yöneltildiði, zarara uðratýldýðý, görevin ve güvenin kötüye kullanýldýðý ileri sürülmüþtür. Davacý, Telsim yöneticileri bakýmýndan davadan çekileceðini bildirilmiþ ve söz konusu teklif Yaþar Akgün dýþýndaki yöneticiler bakýmýndan kabul edilmiþtir. Akabinde Nurol Holding ve Vodafone Grubu bakýmýndan da davadan feragat edilmiþtir. Mahkemenin 17 Eylül 2009 tarihli kararýyla dava reddedilmiþtir. Polonya Kötü Yönetim Davalarý: Polonya'da mukim Polski Cement Holding tarafýndan, Polonya Mahkemelerinde Fon, Fon Kurulu üyeleri ile Fon tarafýndan Uzan Grubu þirketlerine yönetici olarak atanan kiþiler aleyhine hissedarý olduðu Uzan Grubu þirketlerinin kötü yönetildiði, temettü daðýtýlmadýðý ve bu nedenle zarara uðradýðý iddiasýyla toplam 5,4 milyon USD tutarýnda 4 tazminat davasý açýlmýþtýr. Söz konusu davalar, Polonya Mahkemelerinin yargýlama yetkisi olmadýðý gerekçesiyle reddedilmiþtir. Diðer Davalar: Polonya'da mukim Cementownia Nowa Huta þirketinin yönetim ve denetiminin devralýnmasý ile ilgili olarak Cementownia Nowa Huta'nýn mevcut hissedarlarý hakkýnda daha fazla bilgi toplamayý hedefleyen ceza davalarý ve bunun paralelinde Cementownia Nowa Huta'nýn kayýp hisselerinin iptali ve bir kýsým Cementownia Nowa Huta hisselerinin geri alýnmasýna yönelik hukuk davalarý açýlmýþtýr. Bu davalarda, yargýlama devam etmektedir. 170 ÇÖZÜMLEMENÝN HUKUKÝ SÜRECÝ 4.8. DÝÐER DAVALAR Ýmar Bankasý ile ilgili 4389, 4969, 5020, 5021, 5354, 5411 ve 6183 sayýlý kanunlar uyarýnca tesis edilen iþlemler hakkýnda; ! Haklarýnda 6183 Sayýlý Kanun uyarýnca takip yapýlan borçlularýn, kamu alacaðýnýn tahsili engellemek amacýyla yaptýklarý tasarruflarýn iptali talebiyle 21 dava, ! Ýhalenin feshi, þikâyet, istihkak, icra davalarý, ihbar olunan davalar, Uzan Grubu þirketlerine iliþkin açýlan alacak, tazminat, muarazanýn men'i ve diðer hukuk davalarý, Uzan Grubu þirketleri ile ilgili olarak Fona karþý açýlan menfi tespit, alacak, tazminat, sigorta alacaðýna iliþkin toplam 281 dava, ! Banka ile ilgili olarak Fon aleyhine iþçi alacaklarýný içeren kýdem ve ihbar tazminatý, maddi ve manevi tazminat, alacak vb taleplerle üçüncü kiþiler tarafýndan ikame edilen 35 dava, ! Bankanýn kiracý olduðu gayrimenkullerle ilgili olarak açýlan 3 kira alacaðý davasý, ! Ýmar Bankasý ile ilgili olarak Fon aleyhine Ankara, Adana, Kayseri, Osmaniye, Van, Konya, Antep, Þanlýurfa, Trabzon ve Ladik mahkemelerinde takip edilen Banka veya Banka iþtiraki olan þirketlerde çalýþan kiþilerin özlük haklarý ile ilgili 86 dava, ! Fon aleyhine açýlan maddi-manevi tazminat davalarý, ! Sarýyer Belediye Baþkanlýðýnýn 20 Kasým 2006 tarihli iþleminin iptali talebiyle açýlan dava, ! Genç Parti yöneticileri tarafýndan Fon Baþkaný hakkýnda açýlan manevi tazminat konulu (5411 Sayýlý Kanunun 127/4 maddesi uyarýnca takip edilen) 12 dava olmak üzere Fon tarafýndan muhtelif davalar takip edilmektedir. ÝMAR BANKASI 171 Ýmar Bankasý, 1 YTL sermaye ve “Türkiye Ýmar Bankasý Türk Anonim Þirketi” unvaný ile 22 Mart 1928 tarihinde kurulmuþtur. Bir dönem Doðuþ Grubuna ait olan Banka, 1984 yýlýnýn Ekim ayýnda Uzan Grubu tarafýndan satýn alýnmýþtýr. Banka, kredilerinin neredeyse tamamýna yakýnýnýn Uzan Grubuna kullandýrmasý, bankacýlýk iþlevlerinden uzaklaþmasý, risk yoðunlaþmasý yaþamasý, gelir-gider dengesinin bozulmasý, kârlýlýðýnýn düþmesi, likidite sýkýþýklýðýnýn artmasý ve 1994 yýlýnýn ilk yarýsýnda yaþanan finansal krizin mevcut olumsuzluklarý aðýrlaþtýrmasý nedenleriyle 20 Haziran 1994 tarihinde yakýn izleme kapsamýna alýnmýþtýr. ÇEAÞ ve Kepez Elektrik'in imtiyaz sözleþmelerinin iptali ve bu þirketlere ait tesislere el konulmasý ile baþlayan, Banka yönetiminin toplu istifasý ile devam eden süreç sonunda Bankanýn faaliyet izni kaldýrýlmýþ, yönetim ve denetimi Fona devredilmiþtir. Ýmar Bankasý'nýn bankacýlýk iþlemleri yapma ve mevduat kabul etme izni BDDK'nýn 3 Temmuz 2003 tarihli kararý ile 4389 Sayýlý Kanunun 14/3 maddesine istinaden kaldýrýlarak yönetim ve denetimi ayný Kanunun 16/1 maddesi uyarýnca Fona intikal etmiþtir. Bankanýn faaliyet izninin kaldýrýlmasýný müteakip Merkez Yatýrým, Uzan Grubuna dahil bankalarýn (Banka, Adabank, Ýmar Off-Shore, Rumeli Bank, Ada Off-Shore) iþlemlerinin üzerinden geçirildiði bilgi iþlem sistemini karartmýþtýr. TMSF yetkililerinin ve Banka yeni yönetiminin ýsrarlý taleplerine karþýn Merkez Yatýrým tarafýndan bilgi iþlem sistemi çalýþýr duruma getirilmediði gibi, geçmiþ bankacýlýk iþlemlerine iliþkin bilgileri içeren ve bilgi iþlem sisteminin hafýzasý niteliðindeki saklama kartuþlarý da TMSF yetkililerine ve Banka yeni yönetimine teslim edilmemiþtir. Banka eski yönetici ve etkili pozisyonda çalýþan personeli baþta olmak üzere Merkez Yatýrým yöneticileri ve Ýmar Off-Shore çalýþanlarý da Banka faaliyetlerinin durdurulmasýyla birlikte, saklamakla mükellef olduklarý belgeler ve yasal defterleri büyük ölçüde yok ederek toplu halde görevlerini terk etmiþlerdir. TMSF tarafýndan Bankaya yeni yönetim atanmasý ve Bankacýlýk Düzenleme ve Denetleme Kurumu tarafýndan Bankada yerinde denetim baþlatýlmasýyla birlikte Banka yasal defterlerinde görülen ve mali tablolarýnda kamu otoritelerine bildirilen tutarýn çok daha ötesinde halktan, mevduat ve hazine bonosu satýþý adý altýnda para toplandýðý ve mudilerden stopaj yoluyla kesilen vergilerin vergi sairelerine ödenmediði tespit edilmiþtir. Yasal defterler ve mali tablolarýn büyük ölçüde eksik ve yanlýþ bilgiler içermesi, yönetici ve etkili konumda çalýþan 174 GENEL DEÐERLENDÝRME VE SONUÇ personelin tamamýnýn istifa etmiþ olmasýnýn yarattýðý sýkýntýlara karþýn, halktan toplanan kaynaklar ile mudilerden kesilen vergilerin gerçek boyutunu ve söz konusu paralarýn hangi þekil ve surette Uzan Grubuna aktarýldýðýna iliþkin tespit ve tüm bu süreçte yapýlan kanuna aykýrý eylem ve iþlemlerin sorumlularýna iliþkin deðerlendirmelerini muhtelif tarihli raporlarla Bankacýlýk Düzenleme ve Denetleme Kurumuna iletilmiþtir. Bu deðerlendirmeler belirtilen sýkýntýlar nedeniyle, büyük ölçüde Banka kaynaklarýnýn Uzan Grubuna aktarýlmasýndan sorumlu olan son yýllarda görev yapmýþ Banka ve Merkez Yatýrým yönetici ve çalýþanlarýnýn tespitine iliþkin olmuþtur. Ancak, 4389 Sayýlý Kanunun 5. maddesinde verilen yetki ve görevler doðrultusunda Bankada yapýlan kanuna aykýrý eylem ve iþlemlerle ilgili baþlatýlan incelemeler, geçmiþ yýllardaki sorumlularý da kapsayacak þekilde devam ettirilmiþtir. Bu incelemelerle ilgili olarak gelinen noktada, Banka kaynaklarýnýn Uzan Grubuna aktarýlmasý ve kaynak aktarýmýnýn yasal defter ve mali tablolarda gizlenmesine iliþkin yeni tespitler yapýlmýþ ve tüm bu iþlemlerin sorumlularýna iliþkin yeni deliller elde edilmiþtir. Bu tespitler, TCMB, Özelleþtirme Ýdaresi, Hazine, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlýðý, Ulaþtýrma Bakanlýðý ve Telekomünikasyon Kurumundan temin edilen bilgilere, Banka eski yönetimince imha edilemeyen mevcut fiþlere, yasal ve ihtiyari defterlere ve Þiþli Cumhuriyet Baþsavcýlýðýnca 2003 ve 2004 yýllarýnda çeþitli mahallerde yaptýrýlan aramalarda ele geçirilen belgelerle, sýnýrlý sayýda kartuþ ve bilgisayar kayýtlarýna dayandýrýlmýþtýr. Banka faaliyetleri, esas itibarýyla þubeleri vasýtasýyla halktan mevduat ve hazine bonosu satýþý adý altýnda kaynak toplamak ve toplanan kaynaklar karþýlýðýnda TCMB ve yurt dýþý muhabir bankalardaki hesaplarda oluþturulan paralarý Uzan Grubuna aktarmak üzerine yoðunlaþmýþtýr. Banka ve Merkez Yatýrým yönetici ve çalýþanlarý, Uzan Grubuna yapýlan kaynak aktarýmýný kamu otoritelerinden gizlemek amacýyla yasal defter ve mali tablolarda, mevduat baþta olmak üzere kaynak hesaplarýný gerçeðe aykýrý bir biçimde küçültmüþ ve küçültülmüþ kaynak hesaplarý üzerinden TCMB'de zorunlu karþýlýk (mevduat munzam karþýlýðý ve disponibilite) tesis etmiþ ve TMSF'ye karþý sigorta primi yükümlülüðünü yerine getirmiþlerdir. Ayrýca, yapýlan faiz ödemeleri nedeniyle þubelerce mudilerden kesilen vergi ve fonlar da ilgili vergi dairelerine yatýrýlmamýþtýr. Bu anlamda, vergi dairelerine yatýrýlmayan vergiler, TMSF'ye ödenmeyen sigorta primleri ve TCMB'de eksik tesis edilen zorunlu karþýlýklar da Uzan Grubuna aktarýlmýþtýr. ÝMAR BANKASI 175 Bankadan Uzan Grubuna yapýlan kaynak aktarýmýnýn bir bölümü Uzan Grubuna dahil þirketlerin yasal defter ve mali tablolarýnda hiç gösterilmemiþ, bir bölümü ise "Ýmar Off-Shore kredisi" olarak gösterilmiþtir. Bankacýlýk Düzenleme ve Denetleme Kurumu ve diðer kamu otoritelerinin Bankadan Uzan Grubuna yapýlan kaynak aktarýmýný tespit etmesini engellemek maksadýyla Uzan Grubuna dahil þirketlerin, kendilerine yapýlan kaynak aktarýmýný "Ýmar Off-Shore kredisi" olarak izlemiþlerdir. Banka kaynaklarýnýn Uzan Grubuna aktarýlmasý ve kaynak aktarýmýnýn yasal defterler ve mali tablolarda gösterilmemek suretiyle, kamu otoritelerinden gizlenmesi amacýyla Banka, Ýmar Off-Shore, Merkez Yatýrým ve Uzan Grubuna dahil þirketlerde, anýlan banka ve þirketlerin hâkim sermayedar ve yöneticilerinin azmettirmesi ve yönlendirmesiyle ciddi usulsüzlükler yapýlmýþtýr. Banka TCMB ve yurt dýþý muhabir bankalar nezdindeki hesaplarýnda biriken paralarýn çok büyük bir bölümünün zimmet ve dolandýrýcýlýk suçlarý iþlenmek suretiyle Uzan Grubuna aktarýldýðý tespit edilmiþtir. Banka kaynaklarýnýn Uzan Grubuna aktarýlmasý, Banka, Ýmar Off-Shore ve Merkez Yatýrým yönetici ve çalýþanlarý tarafýndan, büyük ölçüde Banka Ýmar Off-Shore'dan olan alacaklarýnýn ve Ýmar Off-Shore' a yaptýðý depolarýn takip edildiði “yurt dýþý bankalar (Ýmar Off-Shore)” hesaplarýna borç kaydý verilmek suretiyle Uzan Grubu adýna yurt dýþýna havale yapýlmasý, Uzan Grubunun mevduat hesaplarýnda para oluþturulmasý ve Ýmar Off-Shore'un mevduatýnýn ödenmesi þeklinde gerçekleþmiþtir. Banka ve Merkez Yatýrým yönetici ve çalýþanlarý, bilgi iþlem sistemine müdahalede bulunarak, “yurt dýþý bankalar (Ýmar Off-Shore)” hesaplarý aracýlýðýyla Banka kaynaklarýnýn yýllar boyu Uzan Grubuna aktarýlmasýný ve söz konusu kaynak aktarýmýnýn, bazý muhasebe kayýtlarýný silmek ve fiktif nitelikte muhasebe kayýtlarý oluþturmak suretiyle yasal, defter ve mali tablolarda gizlenmesini temin etmiþlerdir. Bankadan Uzan Grubuna aktarýlan kaynaklarla, Uzan Grubunun Bankadan kullandýðý kredilerin anapara ve faizleri ödenmiþ, Banka sermayedarlarýnýn Bankaya olan sermaye taahhütleri yerine getirilmiþ, Özelleþtirme Ýdaresi baþta olmak üzere kamu kurum ve kuruluþlarýndan çimento ve enerji sektörlerinde faaliyet gösteren çok sayýda þirket ve iþletme satýn alýnmýþ, Telsim'in lisans bedeli ödemesi için UBS'ten aldýðý krediler kapatýlmýþ, kýsacasý Uzan ailesinin yönetim ve sermayesini kontrol ettiði Uzan Grubunun 1990'lý yýllarýn baþýndan itibaren büyümesi finanse edilmiþtir. 176 GENEL DEÐERLENDÝRME VE SONUÇ Bankanýn faaliyet izninin kaldýrýlmasý sonrasý Fondan saðlanan kaynaklarla sigortalý mevduatýn ödenmesine baþlanmýþtýr. Bilahare Fon, tasarruf mevduatý sahiplerinin yerine geçerek Ýmar Bankasý'nýn doðrudan iflasýný talep etmiþ ve Mahkemenin 8 Haziran 2005 tarihli kararýyla Bankanýn iflasýna karar verilmiþtir. Fonun belirlediði Ýflas Ýdaresince yürütülen iflas süreci devam etmektedir. Banka tarafýndan yetkili mercilere beyan edilen sigortaya tabi tasarruf mevduatý tutarý ile gerçek tasarruf mevduatý tutarý arasýnda farkýn tahsiline yönelik olarak Fon tarafýndan yürütülen takip ve tahsil çalýþmalarýnda 6183 Sayýlý Kanun uygulamalarýnýn yaný sýra 4389 Sayýlý Kanunun 15/7-a ve 15/7-b maddelerine ve bankacýlýk mevzuatýndaki bir dizi deðiþikliðe paralel olarak ticari ve iktisadi bütünlük satýþlarýna baþvurulmuþtur. Fon Yönetim Kurulunun 24 Aralýk 2003 tarihli kararý ile Ýmar Bankasý tarafýndan yetkili mercilere beyan edilen sigortaya tabi mevduat tutarý ile gerçek mevduat tutarý arasýndaki farkýn 6183 Sayýlý Kanun hükümlerine göre takip ve tahsil edilmesine karar verilmiþ ve bu kapsamda 7,6 milyar YTL tutarýnda Fon alacaðý için takip baþlatýlmýþtýr. DÝBS ödemelerinden kaynaklý baþlatýlan 1 milyar YTL tutarýndaki takiple birlikte Fonun Uzan Grubundan olan ve 6183 Sayýlý Kanun kapsamýnda takip edilen alacaðý gecikme faizi hariç 8,6 milyar YTL olmuþtur. Bankanýn doðrudan ve dolaylý olarak %99,99’unu elinde bulunduran Uzan ailesi tarafýndan, Banka ile Uzan Grubuna dahil 233 þirketin ortaklýk yapýlarýnýn, cezai ve hukuki sorumluluktan kurtulmak ve mal kaçýrmak amacýyla, son genel kurul tarihlerinden sonra geriye yönelik olarak yönetim kurulu kararlarýyla deðiþtirildiði tespit edildiðinden Banka ile Uzan Grubuna dahil 233 þirketin son genel kurullarýndan sonra pay devirleri, 4389 Sayýlý Kanunun 15/7-b maddesine istinaden hükümsüz sayýlmýþtýr. Fon alacaðýnýn tahsili amacýyla yapýlan çözümleme faaliyetleri sonucunda, 4389 Sayýlý Kanunun 15/7-a maddesine istinaden Uzan Grubuna dahil toplam 233 þirketin yönetim ve denetimi Fon tarafýndan devralýnmýþ, sorumluluklarý tespit edilen 498 gerçek ve tüzel kiþi hakkýnda; ihtiyati haciz onaylarý alýnmýþ, ödemeye çaðrý mektuplarý ve ödeme emirleri gönderilmiþ, borçlularýn yurt genelinde tespit edilen mal varlýklarý fiilen ve kayden haczedilmiþ olup bu varlýklarýn bir kýsmý 6183 Sayýlý Kanun kapsamýnda bir kýsmý da 5411 Sayýlý Kanun uyarýnca ticari ve iktisadi bütünlük oluþturularak satýlmýþtýr. ÝMAR BANKASI 177 6183 Sayýlý Kanun hükümlerine göre takip baþlatýlan Uzan Grubuna dahil gerçek ve tüzel kiþilerin mal varlýklarýna konulan haciz ve tedbirlerden sonra menkul ve gayrimenkullerin satýþý sonucu toplam 318 milyon USD satýþ geliri elde edilmiþtir. 6183 Sayýlý Kanun uyarýnca haczedilen Uzan Grubuna ait mal, hak ve varlýklardan oluþturulan 32 ticari ve iktisadi bütünlük toplam 6,2 milyar USD bedelle satýlmýþ olup söz konusu satýþlardan Fona kalan tutar bulunmamaktadýr. 6183 Sayýlý Kanun, ticari ve iktisadi bütünlük satýþlarý ve yurt dýþýndan elde edilen tahsilatlar ile borçlu þirketlerin yaptýðý rýzai ödemelerden toplam 6,9 milyar USD elde edilmiþ olmakla birlikte, yapýlan sýra cetvellerinde yer alan alacaklýlara yapýlan ödemeler ve diðer ödemeler nedeniyle Fon alacaklarýna mahsuben elde edilen tahsilat toplamý 761 milyon USD olmuþtur. Fon tarafýndan yönetim ve denetimi devralýnan Uzan Grubuna dahil þirketlerden 199’unun Ticaret Sicil’den terkin iþlemleri tamamlanmýþ olup 32 adet þirketin tasfiye hazýrlýk iþlemlerine baþlanmýþtýr. Banka eski yöneticileri aleyhine Bankayý zarara uðratmalarý ve iflasýna sebep olmalarý nedeniyle toplam 26,8 milyar YTL Banka zararýnýn tazmini talebiyle mali sorumluluk davasý açýlmýþtýr. Davada yargýlama devam etmektedir. Fonun yönetim ve denetimini devraldýðý bankalarla ilgili misyonu tasarruf sahiplerinin hak ve menfaatlerini koruyarak devraldýðý bankalarý kamuya en az maliyetle ve en kýsa sürede çözümlemektir. Bu kapsamda süreç, Ýmar Bankasý'nýn faaliyet izninin kaldýrýlmasý, yönetim ve denetiminin Fona devredilmesiyle baþlamýþ olup iflas uygulamalarý ve mevduat farkýnýn tahsili çalýþmalarý ile devam etmektedir. 178 GENEL DEÐERLENDÝRME VE SONUÇ ÝMAR BANKASI 179 180 EKLER EK 1: ÝMAR BANKASI ÖDEMELERÝ EK 1/1: 30 HAZÝRAN 2009 TARÝHÝ ÝTÝBARIYLA ÝMAR BANKASI TASARRUF MEVDUATI ÖDEMELERÝ (YTL) TOPLAM MUDÝ ÖDENEN TUTAR ETAP TARÝH GELÝR VERGÝSÝ KAYNAK ÇIKIÞI SAYISI (Anapara+Net Faiz) 1 16.01.2004 364.335 7.524.811.121 28.184.590 7.552.995.711 2 12-16.03.2004 9.006 201.917.341 823.093 202.740.434 3 16.04.2004 8.329 169.815.618 727.753 170.543.371 4 19.07.2004 992 18.392.279 83.939 18.476.218 5 20.09.2004 667 9.430.288 46.254 9.476.542 6 19.11.2004 234 3.338.415 14.920 3.353.335 7 05.04.2005 500 6.595.426 26.686 6.622.112 8 17.05.2005 77 1.029.903 9.173 1.039.076 9 22.07.2005 52 650.899 2.752 653.651 10 06.10.2005 86 1.485.833 3.341 1.489.174 11 16.11.2005 65 661.269 6.868 668.137 12 20.12.2005 24 433.582 1.719 435.301 73.609 103.463.605 13 DÝBS Kaynaklý 04.01.2006 3.782 103.389.996 14 DÝBS Kaynaklý 24.02.2006 40 933.508 49 933.558 15 16.03.2006 60 784.126 3.068 787.194 16 26.04.2006 8 61.100 1.276 62.376 17 26.05.2006 14 99.713 475 100.189 01.09.2006 10.153 543.413.969 354.290 543.768.258 19 29.09.2006 73 1.644.400 7.106 1.651.506 20 01.12.2006 14 179.228 632 179.860 21 21.02.2007 21 823.511 3.898 827.409 22 28.03.2007 8 65.765 2.814 68.578 23 02.07.2007 18 300.532 1.219 301.751 29.11.2007 1 3.020 - 3.020 29.11.2007 26 177.851 649 178.500 05.03.2008 2 5.055 - 5.055 25 05.03.2008 18 497.900 1.772 499.672 26 06.05.2008 9 37.176 31 37.207 27 05.09.2008 18 284.259 1.207 285.466 28 03.04.2009 15 42.155 92 42.247 398.647 8.591.305.238 30.383.275 8.621.688.513 18 24 Off-Shore Kaynaklý DÝBS Kaynaklý 24 25 DÝBS Kaynaklý TOPLAM 182 EKLER EK 1/2: 30 HAZÝRAN 2009 TARÝHÝ ÝTÝBARIYLA ÝMAR BANKASI TÝCARÝ MEVDUAT ÖDEMELERÝ (YTL) GELÝR VERGÝSÝ TOPLAM KAYNAK ÇIKIÞI 33.484 5.742.715 50.064 171 50.235 2.781 0 2.781 1 13.160 17 13.176 1 338 0 338 58 5.775.574 33.671 5.809.245 MUDÝ SAYISI ETAP TARÝH 1 03.06.2004 47 2 19.11.2004 6 3 20.05.2005 3 4 01.09.2006 5 29.11.2007 TOPLAM ÖDENEN TUTAR (Anapara+Net Faiz) 5.709.231 ÝMAR BANKASI 183 EK 1/3: 30 HAZÝRAN 2009 TARÝHÝ ÝTÝBARIYLA ÝMAR BANKASI DÝBS ÖDEMELERÝ (YTL) GELÝR VERGÝSÝ TOPLAM KAYNAK ÇIKIÞI 19.379.809 519.056.079 2.547.102 68.220.276 163.840.272 6.354.503 170.194.775 38.808.586 1.505.181 40.313.767 1.077 56.153.049 2.177.882 58.330.931 598 31.087.845 1.205.734 32.293.579 176 9.018.729 349.789 9.368.518 253 11.489.473 445.616 11.935.089 MUDÝ SAYISI ÖDENEN TUTAR ETAP TARÝH 1 05.10.2007 13.072 2 19.10.2007 2.104 65.673.174 3 23.11.2007 3.175 4 13.12.2007 774 5 15.01.2008 6 15.02.2008 7 21.03.2008 8 18.04.2008 (Anapara+Net Faiz) 499.676.270 9 16.05.2008 144 7.354.933 285.259 7.640.192 10 13.06.2008 95 3.418.874 132.597 3.551.381 11 11.07.2008 90 2.650.485 102.798 2.753.283 12 08.08.2008 85 2.812.556 109.084 2.921.640 13 11.09.2008 57 1.513.949 58.718 1.572.667 14 17.10.2008 71 2.762.332 107.136 2.869.468 15 21.11.2008 37 1.699.371 65.910 1.765.281 16 26.12.2008 80 3.002.699 116.459 3.119.158 17 28.01.2009 21 1.170.867 45.412 1.216.279 18 16.03.2009 49 2.743.217 106.395 2.849.612 19 17.04.2009 41 1.932.303 74.944 2.007.247 20 29.05.2009 25 2.169.195 84.132 2.253.327 22.024 908.978.089 35.254.460 944.232.549 TOPLAM 20. etap aktarýmýndan sonra henüz baþvuruda bulunmamýþ olan 493 kiþiye iliþkin iþlem tutarý (anapara), net faiz ve gelir vergisi yükümlülüðü toplamý 25.497.221 YTL kalmýþtýr. 184 EKLER EK 2: 15/7-a MADDESÝ KAPSAMINDA DEVRALINAN UZAN GRUBU ÞÝRKETLERÝ EK 2/1-1: MEDYA GRUBU 1 ABC Televizyon 38 Merkez Sistem Filmcilik 2 Ant Gazetecilik 39 Medpa Filmcilik 3 Asem 40 Neþriyat 4 Banko Müzik 41 Pal Prodüksiyon 5 Basýntaþ 42 Panel Reklamcýlýk 6 Batý Ofset 43 Park Medya 7 Beyaz Basýn Sanayi 44 Park Reklamcýlýk 8 Birikim Gazetecilik 45 Polaris Prodüksiyon 9 Bis Organizasyon 46 Prime Holding 10 Bis Sinema 47 Prime Medya 11 Boyut Prodüksiyon 48 Prime Prodüksiyon 12 Büyük Kurul 49 RFY Reklamcýlýk 13 Çaðdaþ Medya Prodüksiyon 50 Rumeli Tanýtým 14 Çaðdaþ Reklamcýlýk 51 Sanal Ýletiþim 15 Doðan Kardeþ Matbaacýlýk 52 Sanart Prodüksiyon 16 Epro Promosyon 53 Ses Filmcilik 17 Erol Köse Prodüksiyon 54 Set Filmcilik 18 Filmtürk Prodüksiyon 55 SGT Grafik Tanýtým 19 Gösterim Yayýncýlýk 56 Star Haber Ajansý 20 Grup Medya Reklamcýlýk 57 Star TV 21 Güncel Ýletiþim 58 Teleon Reklamcýlýk 22 Hayat Yayýnlarý 59 Teleon Televizyon 23 Ýnter Televizyon Servisleri 60 Telepazarlama ÝMAR BANKASI 185 EK 2/1-2: MEDYA GRUBU 186 EKLER 24 Ýstanbul Melodi FM 61 Tel-Pa Televizyon Pazarlama 25 Kutup Prodüksiyon 62 Test Reklamcýlýk 26 Lotus Gazetecilik 63 Trendi Reklam 27 Lotus Reklamcýlýk 64 Ultra Filmcilik 28 MDT Merkez Daðýtým 65 Ulusal Araþtýrma Hizmetleri 29 Maroton Yayýncýlýk 66 Ulusal Basýn Gazetecilik 30 Matbaataþ 67 Ulusal Medya Haber Ajansý 31 Mavi Plaza Radyo 68 Uyum Televizyonculuk 32 Mavi Reklamcýlýk 69 Universal Filmcilik 33 MBI Reklamcýlýk 70 Yýldýz Medya Reklamcýlýk 34 Medya Print 71 Yay-Mat Yayýncýlýk 35 Medya Park Yayýncýlýk 72 Büyük Gazetecilik 36 Medya Pazarlama 73 Dizgi Baský 37 Medya Prodüksiyon 74 Basýn Sanayi EK 2/2: ÝLETÝÞÝM GRUBU 1 Akdeniz Yazýlým 20 RT Net Ýnternet Hizmetleri 2 Aktif Kablo 21 Rumeli Elektrik 3 Aloks Ýletiþim 22 Rumeli Havacýlýk 4 Bilgi Bilgisayar 23 Rumeli Teknik 5 Ceps Telekominikasyon 24 Rumeli Telefon 6 Digisoft Yazýlým 25 Rumeli Telekom 7 Digital Telefon Pazarlama 26 Rumeli Yazýlým 8 Filpark Ýnternet Hizmetleri 27 Standart Telekominikasyon 9 Fýrtýna Lojistik 28 Star Digital Ýletiþim 10 Fontek Elektronik 29 Star Digital Ýnteraktif 11 Global Digital Ýletiþim 30 Star Telekominikasyon 12 Güray Elektrik 31 Telsim Çaðrý Hizmetleri 13 Karizma Müzik 32 Telsim 14 Mavi Ulaþtýrma 33 Ünikom Ýletiþim 15 Net Digital 34 Ünitel Telefon 16 Netbul Ýletiþim Hizmetleri 35 Standart Pazarlama 17 Netbul Ýnternet Hizmetleri 36 Tekniks Elektronik 18 Oksijen Teknoloji 37 Tank Ýnternet Hizmetleri 19 Pamukova Telekominikasyon 38 Tankom Ýnternet Hizmetleri ÝMAR BANKASI 187 EK 2/3-1: ÇÝMENTO-ÝNÞAAT-FÝNANS-YATIRIM-HÝZMET-DÝÐER GRUBU 188 EKLER 1 Bartýn Çimento 60 Van Çimento 2 Beta Ýnþaat 61 Yapý Ticaret 3 Betonsan 62 Yeni Koru Ýnþaat 4 Beykoz Ýnþaat 63 Yenikutup Ýnþaat 5 Birleþik Ýnþaat 64 Yüksekova Çimento 6 Büyük Anadolu Çimento 65 Zonguldak Çimento 7 Çelik Nakliyat 66 Altýntaþ 8 Demaþ 67 Asya Dahili Ticaret 9 Dörtgen Ýnþaat 68 Efes Turizm 10 DTK Deniz Taþýmacýlýk 69 Forum Dýþ Ticaret 11 Lalapaþa Çimento 70 Gök Turizm 12 Ege Maden 71 Meptaþ Pazarlama 13 Egpaþ Galvaniz 72 Ova Dýþ Ticaret 14 Ergani Çimento 73 Ova Tekstil 15 Gaziantep Çimento 74 Pak-El Gýda 16 Gümüþhane Çimento 75 Rumeli Metal 17 Güney Mühendislik 76 Rumeli Nakliyat 18 Güneydoðu Çimento 77 SAK Sigorta 19 Güven Nakliyat 78 Süper Otomotiv 20 Kalite Yapý Malzemeleri 79 Ulus Factoring 21 Karadeniz Çimento 80 Aysan 22 KÝY Ýnþaat 81 Eksper Turizm 23 Klasik Ýnþaat 82 Opal Turizm 24 KNT Nakliyat 83 Atasu Emlak 25 Körfez Çimento 84 Batý Güvenlik EK 2/3-2: ÇÝMENTO-ÝNÞAAT-FÝNANS-YATIRIM-HÝZMET-DÝÐER GRUBU 26 Kristal Ýnþaat 85 BVS Bira 27 Kuzey Çimento 86 Çaðdaþ Ticaret 28 Ladik Çimento 87 Kürþat Otomotiv 29 Limaþ 88 Mavi Dýþ Ticaret 30 Maden Çimento 89 Mavi Turizm 31 MAS Alüminyum 90 May Madencilik 32 Mavi Yol Ýnþaat 91 Motorlu Araçlar Ticaret 33 Merkez Çimento 92 On Güvenlik 34 Merkez Hazýr Beton 93 Rumeli Holding 35 Merkez Kaðýt 94 Simetri Alkol 36 Merkez Nakliyat 95 Simetri Elektrik 37 Metar Denizcilik 96 Simetri Hava Yollarý 38 Metaþ 97 Simetri Holding 39 Prekon Ýnþaat 98 Sistem Direk Pazarlama 40 Profil Ýnþaat 99 Standart Ýçecek Sanayi 41 Rumeli Çelik 100 Standart Elektrik 42 Rumeli Çimento Sanayi 101 Standart Gýda 43 Rumeli Çimento Terminali 102 Standart Holding 44 Samsun Çimento 103 Standart Kimya 45 Simetri Çimento 104 Standart Sigara 46 Simetri Ýnþaat 105 Turizm Endüstrisi 47 Sistem Ticaret 106 Yaðmur Turizm 48 Standart Alimünyum 107 Yeþil Turizm 49 Standart Beton 108 Berke Hidroelektrik Santrali 50 Standart Çimento 109 Çukurova Elektrikli Cihaz ÝMAR BANKASI 189 EK 2/3-3: ÇÝMENTO-ÝNÞAAT-FÝNANS-YATIRIM-HÝZMET-DÝÐER GRUBU 190 EKLER 51 Standart Ýnþaat 110 Çukurova Temizlik 52 Standart Metal 111 Ýmar Finansal Kiralama 53 Þanlýurfa Çimento 112 Karacaören Elektrik 54 Teknikova Ýnþaat 113 Merkez Yatýrým 55 Teknik Yapý 114 Ada Menkul 56 Türk Otomotiv 115 Rumeli Çimento Ýhracat 57 Toros Ýnþaat 116 Ýnþaat Endüstri 58 Trabzon Çimento 117 Ýmar Ýthalat Ýhracat 59 Trakya Ýnþaat 118 Teknik Ýnþaat EK 2/4: SÝGORTA GRUBU 1 Rumeli Sigorta 2 Rumeli Hayat Sigorta EK 2/5: SPOR GRUBU 1 Ýstanbulspor ÝMAR BANKASI 191 192 TANIMLAR VE KAVRAMLAR 15/7-a Maddesi Uygulama Yetkisi: Mülga 4389 Sayýlý Kanunun 15/7-a maddesi ile Fona, alacaðýnýn tahsili bakýmýndan yarar görmesi halinde ve kendisine borçlu olup olmadýklarýna bakýlmaksýzýn, hisseleri kýsmen veya tamamen kendisine intikal eden bir bankanýn; a. Yönetim ve denetimine sahip olduðu iþtiraklerinin, b. Yönetim ve denetimini doðrudan veya dolaylý olarak tek baþýna veya birlikte elinde bulunduran tüzel kiþi ortaklarýnýn, c. Gerçek ve tüzel kiþi ortaklarýnýn yönetim ve denetimini doðrudan ya da dolaylý olarak tek baþýna veya birlikte elinde bulundurduklarý þirketlerin ortaklarýnýn, bu þirketlerde sahip olduklarý hisselerinin tamamýna ve/veya bir kýsmýna iliþkin temettü hariç ortaklýk haklarý ile bu þirketlerin yönetim ve denetimini devralma yetkisi verilmiþtir. Fon, belirtilen þirketlerin yalnýzca temettü hariç ortaklýk haklarý ile yönetim ve denetimini devralmaktadýr, þirketlerin hisselerinin mülkiyeti Fona geçmemektedir. Fon, 15/7-a maddesi kapsamýnda yönetim ve denetimini devraldýðý þirketleri veya varlýklarýný satarak kendisine olan borcundan mahsup etme yetkisine sahiptir. 15/7-b Maddesi Uygulama Yetkisi: Mülga 4389 Sayýlý Kanunun 15/7-b maddesi ile, hisseleri kýsmen veya tamamen Fona intikal eden bir bankanýn hâkim ortaklarýnýn veya yöneticilerinin, yönetim kurulu, kredi komiteleri, þubeler, diðer yetkili ve görevliler aracýlýðýyla veya sair suretlerle, a. Banka kaynaklarýný ve varlýklarýný doðrudan veya üçüncü kiþilere rehnetmek, teminat göstermek, b. Ekonomik gücü olmayan kiþilere kredi vermek, c. Karþýlýðýnda kredi temin etmek amacýyla kredi kullandýrmak, d. Yurt içi veya yurt dýþý banka ve mali kuruluþlar nezdinde depo veya sair adlarla hesap açtýrmak veya bu hesaplarý teminat göstermek ve sair þekillerde kullanmak 194 TANIMLAR VE KAVRAMLAR suretiyle veya baþkaca dolanlý iþlemlerle edindikleri veya bu suretle üçüncü kiþilere edindirdikleri para, mal, her türlü hak ve alacaklarýn temininde kullanýlan banka kaynaklarý ve varlýklarý nedeniyle doðan alacak “Fon Alacaðý” olarak düzenlenmiþtir. “Fon Alacaðý” olarak kabul edilen bu alacaklar hakkýnda, 6183 Sayýlý Kanun hükümleri uygulanmasý öngörülmüþtür. Fon, bu para, mal, her türlü hak ve alacaklara ihtiyati haciz koymaya, muhafaza altýna almaya ve alacaðýna veya bu bankalarýn Fon tarafýndan devralýnan zararlarýna mahsuben bu alacaklarý devralmaya yetkili kýlýnmýþtýr. Diðer taraftan anýlan bentte, Fona devredilen bankalarýn kaynaklarýnýn kullanýlmasý sonrasýnda, yukarýda sayýlan kiþilerin edindikleri ve edindirdikleri mal, hak ve alacaklar da “Fon Alacaðý” olarak kabul edilmiþ, bunlarýn üçüncü kiþilere devri Fona karþý hükümsüz sayýlmýþtýr. Ayrýca, Kanunda sayýlan kiþilerin emir ve talimatý altýnda çalýþan kiþilerin ortak ve yönetici olarak göründüðü þirketlere aktarýlan kaynaklar da “Fon Alacaðý” olarak kabul edilmiþtir. 3182 Sayýlý Kanunun 538 Sayýlý KHK Ýle Deðiþik 62. Maddesi: Bu madde ile, BYM tarafýndan yapýlan denetlemelerde; Kanun veya ilgili diðer mevzuat hükümlerini ihlal ettikleri ve bankanýn emin bir þekilde çalýþmasýný tehlikeye düþürdükleri tespit edilen banka mensuplarýnýn, haklarýnda kanuni kovuþturma istenmesini müteakip Bakanlýðýn talebi üzerine imza yetkilerinin kaldýrýlmasýnýn zorunlu olduðu, bu kimselerin Bakanlýðýn izni olmadýkça imza yetkili personel olarak hiçbir bankada çalýþtýrýlamayacaðý öngörülmüþtür. 3182 Sayýlý Kanunun 64. Maddesi: Bu madde hükmü ile, denetlemeler sonucunda mali bünyesinin ciddi bir þekilde zayýflamakta olduðu tespit edilen bankalar hakkýnda Hazinenin baðlý bulunduðu Bakanlýða, mali bünyede oluþan zayýflýðýn durumu ile orantýlý olarak madde metninde belirtilen tedbirleri uygulama ve bankanýn bankacýlýk iþlemleri yapma ve mevduat kabul etme izninin kaldýrýlmasýný isteme yetkisi verilmiþtir. 3182 Sayýlý Kanunun 64/2 Maddesi: 3182 Sayýlý Kanunun 538 Sayýlý Kanun Hükmünde Kararname ile deðiþik 64. maddesinin 2 numaralý fýkrasý, Bakana, mali durumu ciddi bir þekilde bozulan bankanýn yönetimini TCMB'nin de görüþünü ÝMAR BANKASI 195 alarak Fona devretme veya bankanýn mevduat kabul etme ve bankacýlýk iþlemleri yapma yetkisinin kaldýrýlmasýný Bakanlar Kurulundan isteme yetkisi veren bir düzenlemedir. 3182 Sayýlý Kanunun 68. Maddesi: 3182 sayýlý Kanunun 538 sayýlý KHK ile deðiþik 68. maddesi, anýlan Kanunun 64 veya 65. maddelerde belirtilen tedbirlerin bir kýsmýnýn veya tamamýnýn uygulanmasýna raðmen mali bünyesinin güçlendirilmesine imkan görülemeyen veya mali bünyesinin bu tedbirler uygulansa dahi güçlendirilemeyecek derecede zayýflamýþ olduðu tespit edilen bir bankanýn bankacýlýk iþlemleri yapma ve mevduat kabul etme izninin kaldýrýlmasýný öngörmekte, bu kapsamda izni kaldýrýlan bankanýn yönetiminin geçici bir süre ile Fona veya bir bankaya devredilmesi yetkisi verilmekte, ayrýca bu banka nezdindeki sigortalý mevduatýn ödenmesi ile bankanýn iflas tasfiyesine iliþkin düzenlemeler getirilmektedir. 3182 Sayýlý Kanunun 538 Sayýlý KHK'nýn 33. Maddesi ile Deðiþik 69. Maddesi: Bu madde hükmü ile, bir bankanýn yüzde 5 hissesinden fazlasýna sahip olan ortaklarý, yönetim kurulu ve kredi komitesi baþkan ve üyeleriyle, genel müdür, genel müdür yardýmcýlarý ve imzalarý bankayý ilzam eden memurlarý Kanuna aykýrý karar ve iþlemleriyle banka hakkýnda 3182 Sayýlý Kanunun 68. maddesinin uygulanmasýna sebep olmuþlarsa; Hazinenin baðlý bulunduðu Bakan, banka iflas idaresinin veya devralan bankanýn baþvurusuna istinaden veya re'sen talebi üzerine, bunlarýn þahsi sorumluluklarý cihetine gidilerek, þahsen iflaslarýna mahkemece karar verilmesi, mahkemece iflasýna karar verilenler hakkýndaki takibi, alacaklý sýfatýyla banka iflas idaresinin veya devralan bankanýn yürütmesi öngörülmüþtür. 4389 Sayýlý Kanun ile Fona Verilen Yetkiler: 23 Haziran 1999 tarih ve 23734 sayýlý Resmi Gazete'de yayýnlanarak yürürlüðe giren Bankalar Kanunudur. 4389 Sayýlý Kanun ile Fona tanýnan temel yetkiler sýnýrlayýcý olmamak kaydýyla aþaðýda belirtilmiþtir. 1. Kendisine devredilen bankalar ile ilgili; a. Hisselerini devralma, b. Mali bünyesini güçlendirme ve yeniden yapýlandýrma, c. Satýþý, devri ve baþka bir banka ile birleþtirme, 196 TANIMLAR VE KAVRAMLAR d. Devraldýðý alacaklarý paraya çevirme, e. Devraldýðý varlýklarýný çözümleme. 2. Banka kaynaklarýnýn istismarý durumunda; a. Banka hâkim ortaklarýndan lehlerine kullandýklarý banka kaynaklarýnýn iade ve tazminini isteme, b. Kanunda sayýlan kiþilerden mal beyaný talep etme, c. Bu kiþiler hakkýnda ihtiyati tedbir ve ihtiyati haciz ve yurt dýþýna çýkýþ yasaðý uygulanmasýný talep etme. 3. Kendisine devredilen bankadan devraldýðý ya da Kanundan kaynaklanan alacaklarýnýn tahsiline iliþkin; a. 6183 Sayýlý Kanun hükümlerini uygulama yetkisi baþta olmak üzere, Kanunda belirtilen özel nitelikte yetkileri kullanma, b. Kanunda belirtilen kiþilerin hissedarý olduðu þirketlerin temettü hariç ortaklýk haklarý ile yönetim ve denetimlerini devralma, bu þirket varlýklarýnýn satýþý baþta olmak üzere, Kanunda belirtilen yetkileri kullanma, c. Banka kaynaðýnýn dolanlý kullanýmý durumunda, bundan kaynaklanan Fon alacaklarýný Kanunda belirtilen özel nitelikli yetkileri de kullanarak tahsil etme, 4. Bankalar nezdindeki tasarruf mevduatýný sigortalama, sigorta primlerini tahsil etme ve risk gerçekleþtiðinde bu türden mevduatý hak sahiplerine ödeme, 5. Bankacýlýk iþlemleri yapma ve mevduat kabul etme izni kaldýrýlan bankalarýn iflasýný talep etme, iflas kararý verilmesi halinde Kanunda belirtilen özel nitelikte yetkileri de kullanarak bankanýn iflas tasfiyesini yürütme. 4389 Sayýlý Kanunun 14/1 Maddesi: Bankacýlýk Düzenleme ve Denetleme Kurumunun, denetlemeler sonucunda Kanuna ve Kanuna dayanýlarak alýnan kararlara ve yapýlan düzenlemelere, bankacýlýk ilke ve teamüllerine aykýrý ve ÝMAR BANKASI 197 bankanýn emin bir þekilde çalýþmasýný tehlikeye düþürecek nitelikte iþlemlerin tespit olunmasý halinde, vereceði süreler içinde söz konusu iþlemlerin düzeltilmesi ve tekrarýna meydan verilmemesi için gerekli tedbirlerin alýnmasý hususunda ilgili bankayý uyarmasý, istenen tedbirlerin alýnmamasý veya bankanýn emin bir þekilde çalýþmasýný tehlikeye düþürecek nitelikteki iþlemlerin tekrarý halinde BDDK'nýn, iþlemlerin mahiyet ve önemine göre; a. Yönetim kurulu üyelerinin tamamýný veya bir kýsmýný görevden alarak veya üye sayýsýný artýrarak bu kurula üye atamak, b. Bankanýn faaliyetlerini, faaliyet türleri itibarýyla tüm teþkilatýný veya gerekli görülecek þubelerini veya muhabirlerle iliþkilerini kapsayacak þekilde kýsýtlamak, c. Bankanýn mevduat sigortasý primlerini yükseltmek veya kabul ettiði mevduatý yüzde yüz oranýna kadar karþýlýða tabi tutmak da dahil olmak üzere bankanýn emin bir þekilde çalýþmasýna ve mevduat sahiplerinin korunmasýna yönelik her türlü tedbiri alma yetkisini içermektedir. 4389 Sayýlý Kanunun 14/3 Maddesi: Bankacýlýk Düzenleme ve Denetleme Kurumunun, bir bankanýn; a. 4389 Sayýlý Kanunun 14. maddesinin 2 numaralý fýkrasý kapsamýnda alýnmasý istenen tedbirleri kýsmen ya da tamamen almadýðýný, bu tedbirlerin kýsmen veya tamamen alýnmýþ olmasýna raðmen mali bünyesinin güçlendirilmesine imkan bulunmadýðýný ya da mali bünyesinin bu tedbirler alýnsa dahi güçlendirilemeyecek derecede zayýflamýþ olduðunu, b. Yükümlülüklerini vadesinde yerine getiremediðini, c. Bu madde hükümlerinin uygulanmasýnda BDDK tarafýndan belirlenecek deðerleme esaslarý çerçevesinde yükümlülüklerinin toplam deðerinin varlýklarýnýn toplam deðerini aþtýðýný, d. Faaliyetine devamýnýn mevduat sahiplerinin haklarý ve mali sistemin güven ve istikrarý bakýmýndan tehlike arzettiðini tespit ettiði takdirde, BDDK'nýn en az beþ üyesinin ayný yöndeki oyuyla alýnan 198 TANIMLAR VE KAVRAMLAR kararla temettü hariç ortaklýk haklarý ile bankanýn yönetim ve denetimini Fona devretme veya bankacýlýk iþlemleri yapma ve/veya mevduat kabul etme iznini kaldýrma yetkisini içermektedir. 4389 Sayýlý Kanun 15/3 Maddesi: Bu fýkra kapsamýnda Fona çeþitli yetkiler tanýnmýþtýr. Bunlar, - Vergi, Resim ve Harçtan Muafiyet: Fon, her türlü vergi, resim ve harçtan muaftýr. - 6183 Sayýlý Kanun Uygulama Yetkisi: a. Fon kaynaklarý ile her türlü alacaklarýnýn ve hisseleri kýsmen veya tamamen Fona intikal eden bankalarýn; yönetim ve denetimini doðrudan ya da dolaylý olarak tek baþýna veya birlikte elinde bulunduran ortaklarýndan, bu ortaklarýn yönetim ve denetimini doðrudan ya da dolaylý olarak tek baþýna veya baþkalarýyla birlikte elinde bulundurduklarý þirketlerden ve iþtiraklerinden, yönetim ve denetim kurulu üyeleri, genel müdür ve yardýmcýlarý, kredi komitesi baþkan ve üyeleri ile imzalarý bankayý ilzam eden memurlarý ve bunlarýn eþ ve çocuklarýndan olan alacaklarý ile hisseleri Fona intikal eden diðer bankalarýn bunlardan olan alacaklarýndan Fon tarafýndan devralýnanlar ile 7 numaralý fýkranýn (b) bendinde belirtilen kiþilere ait olup Fon tarafýndan devralýnan alacaklarýn takip ve tahsilinde 6183 Sayýlý Kanun hükümleri uygulanýr. b. Fon, her türlü alacaklarý ve devraldýðý alacaklarla ilgili olarak borçlu aleyhine 2004 Sayýlý Kanun hükümlerine göre baþlatýlmýþ bulunan takipler ile alacaðýn tahsiline yönelik davalara kaldýðý yerden devam edebileceði gibi, takibi devam ettirmekten ve/veya davanýn takibinden sarfýnazar ederek devraldýðý alacaðýn kaldýðý yerden 6183 Sayýlý Kanun hükümlerine göre takip ve tahsiline de karar verebilir. c. Fon, 6183 Sayýlý Kanun uyarýnca takibine karar verdiði alacaklarýna iliþkin her türlü teminatýn paraya çevrilmesinde de anýlan Kanun hükümlerini uygulayabilir. ÝMAR BANKASI 199 d. Fon, 6183 Sayýlý Kanun uygulamasýnda anýlan Kanunun Maliye Bakanlýðý, tahsil dairesi ve diðer makam, merci ve komisyonlara verdiði yetkileri kullanýr. e. Borçlu veya borçlunun mallarý baþka mahallerde bulunduðu takdirde, Fon, 6183 Sayýlý Kanun hükümlerini, kendi tahsilat dairesi aracýlýðý ile uygulayabileceði gibi, tahsil dairesi bulunmadýðý hallerde talebi üzerine, uygulama o mahaldeki Maliye Bakanlýðý tahsil dairesi tarafýndan yapýlýr. Fona Borçlu Olanlarýn Ýflas Sürecine Katýlma Yetkisi: a. Fona borçlu olanlarýn iflasý halinde 2004 Sayýlý Kanunun 221. maddesindeki iflas bürosu Fon temsilcisinin katýlýmýyla teþekkül eder. b. 2004 Sayýlý Kanunun 223. maddesindeki iflas idaresinin, Fonun talep etmesi halinde üyelerinden biri veya ikisi, Fonun göstereceði iki kat aday arasýndan icra tetkik mercii tarafýndan seçilir. Alacaklara Ýliþkin Tasarrufta Bulunma Yetkisi: Fon, devraldýðý ve dava veya iflas takibine konu etmekle görevli ve yetkili olduðu alacaklarý ve 6183 Sayýlý Kanuna göre takip ettiði ve/veya edeceði alacaklarý da dahil olmak üzere Kanunda yazýlý her türlü alacaklarý ile ilgili olarak iskonto da dahil olmak üzere her türlü tasarrufta bulunmaya, sulh olmaya, alacaðýna mahsuben menkul ve gayrimenkul mallar ile her türlü hak ve alacaklarý hiçbir sýnýrlamaya tâbi olmaksýzýn devralmaya ve alacaðýn yeniden itfa planýna baðlanmasý da dahil olmak üzere borçlularla anlaþma yapmaya ve borçlularla yaptýðý anlaþmalar kapsamýnda 4389 Sayýlý Kanunun 4. ve 17. maddeleri uyarýnca Fon Kurulunca belirlenecek esas ve usuller dahilinde muhafaza tedbiri uygulayýp, uygulamamaya, dava açýp açmamaya veya açýlmýþ bulunan hukuk davalarýnýn yapýlan anlaþma süresince durdurulmasýný mahkemeden istemeye yetkilidir. Yurt Dýþýna Çýkýþ Yasaðý Koydurma Yetkisi ve Bazý Kanunlardan Muafiyet: Pasaport Kanununun 22. maddesi hükümleri, Fonun talebi üzerine Fona borçlu olanlar ile tüzel kiþi borçlularýn kanunî temsilcileri hakkýnda da uygulanýr. Fon, Muhasebei Umumiye Kanunu, Devlet Ýhale Kanunu ve Sayýþtay Kanunu ile bunlarýn ek ve deðiþikliklerine tâbi deðildir. 200 TANIMLAR VE KAVRAMLAR Teminat Alma Yetkisi: Fon aslen veya devir suretiyle sahip olduðu her türlü alacaðýnýn teminatýný teþkil etmek üzere Türk parasý ve/veya taþýnmaz rehni ve/veya taþýnýr rehni dahil olmak üzere her türlü ayni ve þahsi teminat almaya ehil ve yetkilidir. 4389 Sayýlý Kanunun 15/6 Maddesi: Bu fýkra ile mevduat sigortasýna iliþkin hususlar düzenlenmiþtir. Buna göre; a. Sigortaya tabi olacak tasarruf mevduatýnýn kapsamý, tutarý, sigorta priminin tarifesi ile tahsil zamaný, þekli ve diðer hususlar BDDK tarafýndan belirlenir. Mevduat kabul eden bütün bankalar, kabul ettikleri tasarruf mevduatýný bu kapsam ve þartlar dahilinde sigorta ettirmek zorundadýr. b. Bir bankanýn sermayesinin yüzde on ve daha fazlasýna sahip ortaklarý ile yönetim kurulu veya müdürler kurulu baþkan ve üyelerine, genel müdür ve yardýmcýlarýna, kredi açmaya yetkili memurlarýna, denetçilerine ve bunlarýn ana, baba, eþ ve çocuklarýna ait o bankadaki tasarruf mevduatý sigortaya tabi deðildir. c. Bankalarca Fona ödenen primler kurumlar vergisi matrahýnýn tespitinde gider kabul edilir. 4389 Sayýlý Kanunun 16/3 Maddesi: Bu fýkra kapsamýnda Fonun, bankacýlýk iþlemleri yapma ve mevduat kabul etme izni kaldýrýlan bankalara iliþkin bazý özel yetkileri düzenlenmiþtir. Bunlar; a. Fon, yönetim ve denetimi kendisine intikal eden bankada mevduat sahipleri ile diðer alacaklýlarýn haklarýný korumaya yönelik tedbirleri alýr. b. Bankacýlýk iþlemleri yapma ve mevduat kabul etme izni kaldýrýlan bankanýn 4389 Sayýlý Kanunun 17. maddesinde sayýlan ilgililerinin mal, hak ve alacaklarýna Fonun talebi üzerine mahkeme tarafýndan teminat þartý aranmaksýzýn ihtiyati tedbir veya ihtiyati haciz konulabilir. c. Bankacýlýk iþlemleri yapma ve mevduat kabul etme izninin kaldýrýldýðý tarihten itibaren bankanýn alacaklýlarý, alacaklarýný temlik edemez veya bu sonucu doðurabilecek iþlemleri yapamazlar. ÝMAR BANKASI 201 d. Fon, yönetim ve denetimi kendisine intikal eden bankadaki sigortalý mevduatý doðrudan veya ilan edeceði baþka bir banka aracýlýðý ile ödeyerek, mevduat sahipleri yerine bankanýn doðrudan doðruya iflasýný ister. Bu görev ve yetki münhasýran Fona aittir. 4389 Sayýlý Kanunun 16/4 Maddesi: Bu fýkra kapsamýnda Fonun, bankacýlýk iþlemleri yapma ve mevduat kabul etme izni kaldýrýlan bankalarýn iflasýna karar verilmesi halinde, a. Ýflas masasýna imtiyazlý alacaklý sýfatýyla iþtirak etmesi, b) 4389 Sayýlý Kanunun uygulanmasý ile sýnýrlý olmak üzere 2004 Sayýlý Kanunda yazýlý iflas dairesi ve alacaklýlar toplantýsý ile iflas idaresi görev ve yetkilerine de sahip olarak bankayý anýlan Kanun hükümleri çerçevesinde tasfiye etmesi öngörülmüþtür. 4389 Sayýlý Kanunun 16/9 Maddesi: Bu fýkra kapsamýnda Fona, bankacýlýk iþlemleri yapma ve mevduat kabul etme izni kaldýrýlan bankalarýn iflasý halinde, a. Ýflas idaresi sýfatýyla ve masanýn menfaatine olduðu takdirde her türlü alacaklar bakýmýndan tahkim, sulh, kabul ve feragat yetkilerini kullanma, b. Müflise ait menkul ve gayrimenkullerin satýþýnda 2004 Sayýlý Kanun ve 2886 sayýlý Devlet Ýhale Kanunu hükümleri uygulamama yetkisi verilmiþtir. 5411 Sayýlý Kanun: 1 Kasým 2005 tarih ve 25983 (1. Mükerrer) sayýlý Resmi Gazete'de yayýnlanarak yürürlüðe giren Bankacýlýk Kanunudur. 5411 Sayýlý Kanun genel itibarýyla yürürlükten kaldýrdýðý 4389 Sayýlý Kanuna paralel düzenlemeler içermekle birlikte, Fon açýsýndan bazý önemli yenilikler de getirmiþtir. 5411 Sayýlý Kanunun 106/5 Maddesi: Bu fýkra ile Fona, faaliyet izni kaldýrýlarak yönetim ve denetimi kendisine intikal eden bankalarýn iflasýna karar verilmesi halinde, - Ýflas masasýna 2004 Sayýlý Kanunun 206. maddesinde yer alan üçünü sýradaki tüm imtiyazlý alacaklýlardan önce ancak devletin ve sosyal güvenlik 202 TANIMLAR VE KAVRAMLAR kuruluþlarýnýn 6183 Sayýlý Kanun kapsamýndaki alacaklarýndan sonra gelmek üzere imtiyazlý alacaklý sýfatýyla iþtirak etme, - 5411 Sayýlý Kanunun uygulanmasý ile sýnýrlý olmak üzere 2004 Sayýlý Kanunun 166, 218, 219, 223, 234, 236, 249, 251 ve 254. maddelerindeki yetki ve görevler hariç olmak üzere iflas dairesi, alacaklýlar toplantýsý ve iflas idaresi görev ve yetkilerine sahip olarak bankayý tasfiye etme görev ve yetkisi tanýnmýþtýr. 5411 Sayýlý Kanunun 106/10 Maddesi: Bu fýkra uyarýnca, müflise ait menkul ve gayrimenkullerin satýþýnda 2004 Sayýlý Kanun, 2886 sayýlý Devlet Ýhale Kanunu ve 4734 sayýlý Kamu Ýhale Kanunu hükümleri uygulanmaz. 5411 Sayýlý Kanunun 132. Maddesi: Bu madde ile, Fon alacaklarýnýn takip ve tahsiline iliþkin yetki ve usuller düzenlenmiþtir. Buna göre, Fonun, 5411 Sayýlý Kanunun 130. maddesinde sayýlan gelirleri ile 108. ve 135. maddesindeki alacaklarýnýn takip ve tahsilinde 6183 Sayýlý Kanun hükümleri uygulanýr. Ayrýca anýlan madde ile Fona 6183 Sayýlý Kanunun uygulanmasýna iliþkin bazý özel nitelikte yetkiler tanýnmaktadýr. Diðer taraftan; bu madde ile, hisseleri Fona intikal eden bir bankanýn alacaklarýnýn devralýnmasý halinde bu alacaklarýn, devir tarihi itibarýyla Fon alacaðý haline gelmesi ve bu alacaklarla ilgili olarak borçlu aleyhine 2004 Sayýlý Kanun hükümlerine göre baþlatýlmýþ bulunan takipler ile alacaðýn tahsiline yönelik davalara kaldýðý yerden devam edilmesi, yine devralýnan alacaklar nedeniyle Fona borçlu olanlarýn iflasý halinde Fonun iflasa iliþkin bazý özel yetkiler kullanmasý, Fonun, takip ettiði alacaklarý hýzlý ve etkin bir þekilde tahsilinde özel yetkilerden yararlanmasý öngörülmektedir. 5411 Sayýlý Kanunun 134. Maddesi: Bu madde ile, Fona , alacaklarýnýn tahsiline iliþkin 132. maddede belirtilenlerin dýþýnda bazý özel yetkiler tanýnmýþtýr. Bu kapsamda, bazý niteliklere haiz olan þirketlerin temettü hariç ortaklýk haklarý ile bu þirketlerin yönetim ve denetiminin devralýnmasý ve bu þirketlere iliþkin özel nitelikte yetkilerin kullanýlmasý, 6183 Sayýlý Kanun hükümleri uyarýnca haczedilen mallarýn ticari ve iktisadi bütünlük içerisinde satýlmasý, dolanlý olarak kullanýlan veya kullandýrýlan kaynaklarýn tahsiline iliþkin özel nitelikte yetkiler kullanýlmasý belirtilen maddede öngörülen baþlýca düzenlemelerdir. ÝMAR BANKASI 203 5411 Sayýlý Kanunun 134/9 Maddesi: Bu fýkra ile, mülga 4389 Sayýlý Kanunun 15. maddesinin 7 numaralý fýkrasý ile 5411 Sayýlý Kanunun 134. maddesi kapsamýnda olan þirketler ile sermayesinin yüzde 50'sinden fazlasýný temsil eden hisselere Fonun, Fon bankasýnýn veya Fon iþtiraklerinin sahip olduðu þirketlerin, yönetim kurullarý tarafýndan alacaklýlarýna ve borçlularýna Fonun belirlediði esaslar çerçevesinde yapýlacak ilâný müteakiben düzenlenen bilançolarý esas alýnarak Fon Kurulu kararý ile 2004 Sayýlý Kanun, TTK hükümlerine tabi olmaksýzýn tasfiye edilmesi; tasfiyeye iliþkin Fon Kurulu kararý þirketin infisah ettirilmesi anlamýnda olmasý, bu þirketlerin Fonun yazýlý bildirimi üzerine ilgili sicilden baþkaca bir iþleme gerek kalmaksýzýn terkin edilmesi, tasfiye kararý aleyhine ilgililer tarafýndan açýlacak davalarýn Fonun merkezinin bulunduðu yer idare mahkemelerinde görülmesi, Fon Kurulu tarafýndan tasfiyesine karar verilen þirketlerin iflas ve ihyasýnýn istenememesi, yapýlan ilân neticesinde kayýt altýna alýnan alacaklarýn Fon tarafýndan 5411 Sayýlý Kanun, 6183 Sayýlý Kanun ve 2004 Sayýlý Kanunun 206. maddesine uygun olarak düzenlenecek sýra cetveli ile tasfiye kararý verilen þirketin alacaklýlarýna daðýtýlmasý, bu kapsamda tasfiye olunan þirketlerin hakim ortaklarý ve yöneticileri ile üçüncü þahýslar aleyhine açýlan þahsi sorumluluk, iflas ve alacak davalarýným kanuni halef; ceza davalarý kanuni müdahil sýfatýyla Fon tarafýndan devam ettirilmesi, bu davalar sonucunda herhangi bir tahsilat yapýlmasý halinde baþkaca bir iþleme gerek kalmaksýzýn tahsil edilen meblaðýn düzenlenmiþ sýra cetveline uygun olarak daðýtýlmasý, daðýtým sonrasýnda alacaðýný tamamen alamamýþ olan alacaklýlara talepleri halinde þirketin tasfiye edildiðine ve daðýtýlacak tasfiye bakiyesi bulunmadýðýna dair bir belge verilmesi, bu belgenin 2004 Sayýlý Kanunun 105. maddesi hüküm ve sonuçlarýný doðurmasý, alacaklýlara sýra cetveline uygun olarak yapýlacak daðýtým sonrasý tasfiye bakiyesi kalmasý halinde bu bakiyenin þirket hissedarlarýna hisseleri oranýnda ödenmesi öngörülmüþtür. 6183 Sayýlý Kanun Uygulamasý: 6183 Sayýlý Kanun esasen, devlete, il özel idarelerine ve belediyelere ait vergi, resim, harç, ceza tahkik ve takiplerine ait mahkeme masrafý, vergi cezasý, para cezasý gibi asli, gecikme zammý, faiz gibi fer'i kamu alacaklarý ve ayný idarelerin akitten, haksýz fiil ve haksýz iktisaptan doðanlar dýþýnda kalan ve kamu hizmetleri icrasýndan doðan diðer alacaklarý ile bunlarýn takip masraflarý hakkýnda uygulanan bir kanundur. Anýlan Kanun, belirtilen alacaklarýn tahsiline iliþkin özel takip usulleri ve özel yetkiler içermektedir. Bu Kanunda düzenlenen en önemli yetki ise, kamu 204 TANIMLAR VE KAVRAMLAR kuruluþunun takip iþlemlerini icra dairesi aracýlýðýyla deðil doðrudan kendisinin yürütmesidir. 6183 Sayýlý Kanunda, kamu kuruluþlarýna, Kanun kapsamýndaki alacaklarýnýn tahsiline iliþkin, borçlunun mallarý üzerine ihtiyati haciz uygulama, haczetme ve nihai olarak da satarak alacaðýný tahsil etme imkâný tanýnmýþtýr. Diðer bir ifadeyle, 6183 Sayýlý Kanun, kamu kuruluþlarýna tahsil sürecini hýzlandýrýcý ve etkinleþtirici bir takým yetkiler tanýmaktadýr. 6183 Sayýlý Kanunda, Fon alacaklarý Kanun kapsamýnda sayýlmamýþ olmakla birlikte, 4389 Sayýlý Kanun ve 5411 Sayýlý Kanunda, Fonun bir kýsým alacaklarýnýn tahsili amacýyla Fona 6183 Sayýlý Kanun hükümlerini uygulama yetkisi verilmiþtir. Fon bu yetkiye istinaden, anýlan Kanun kapsamýnda yer alan alacaklarýnýn tahsiline yönelik doðrudan takip baþlatabilmekte, anýlan Kanunda belirtilen, ihtiyati haciz, haciz, satýþ gibi yetkileri kullanarak alacaðýný daha etkin bir þekilde tahsil etmeyi amaçlamaktadýr. Alacaklýlar Toplantýsý: Alacaklýlarýn iflas masasýnýn (müflisin mallarýnýn) idaresi ve tasfiyesi için gerekli kararlarý almak amacýyla yaptýklarý toplantýya alacaklýlar toplantýsý denir. Müflisten alacaklarý olanlarýn bu alacaklarýný elde edebilmek için kanunun kendilerine tanýdýðý hak ve yetkileri kullanma imkanýný saðlayan görevli organdýr. Alacaklýlar toplantýsý ne alacaklýlarýn ne de müflisin temsilcisidir. Ýflas tasfiyesinin yön ve esaslarýný saptayan en yetkili iflas organýdýr. Bu toplantýda verilen kararlar, toplantýya katýlmasalar dahi tüm alacaklýlarý baðlayýcý niteliktedir. Ýflasta birinci alacaklýlar toplantýsý ve ikinci alacaklýlar toplantýsý olmak üzere iki çeþit alacaklýlar toplantýsý vardýr. Birinci alacaklýlar toplantýsýnýn görevi, iflas masasýnýn kanuni mümessili olan iflas idaresini seçmek ve iflas tasfiyesi için gerekli acele kararlarý almaktýr. Ýkinci alacaklýlar toplantýsýnýn yetkileri birinciden daha geniþ olup bu ikinci toplantýda iflas masasýnýn çýkarý için gerekli görülen her konuda karar verilir. Apel: Ödeme çaðrýsý demektir. Anonim ortaklýklarda pay sahibinin tek borcu vardýr, o da taahhüt edilen pay bedelini ödemektir. Kuruluþta ya da sermaye artýrýmýnda nakdi sermaye taahhüt olunmuþsa, esas sözleþmeyle ya da genel kurul kararýyla daha yüksek bir oran saptanmadýðý takdirde, pay bedelinin dörtte birinin hemen ödenmesi gerekir. TTK'nýn 406. maddesi uyarýnca, esas sözleþmede baþka bir hüküm bulunmadýkça paylarýn bedeli pay sahiplerinden ilan yoluyla istenir. Pay bedelinin taksitle ödenmesinin söz konusu olduðu böylesi durumlarda yönetim kurulu tarafýndan yapýlacak olan bu ödeme çaðrýsýna "apel" denir. ÝMAR BANKASI 205 Davadan Feragat: Davacýnýn, dava dilekçesinde istemiþ bulunduðu haktan tamamen veya kýsmen vazgeçmesidir. Feragat halinde davalýnýn rýzasýna gerek bulunmamaktadýr. Davadan Sarfýnazar: Açýlmýþ bir davanýn, davacý tarafýndan davalýnýn da rýzasý alýnarak geri alýnmasýdýr. Davadan sarfýnazar edilmesi halinde, davanýn açýlmadýðý dönemdeki þartlara dönülür, diðer bir ifadeyle dava hiç açýlmamýþ sayýlýr. Davanýn Tefrik Edilmesi: Davanýn ayrýlmasý. Aralarýnda kanunun aradýðý þekilde baðlantý bulunmayan veya kanunun aradýðý þekilde baðlantý bulunmakla birlikte ayrýlmasý halinde usul ekonomisi açýsýndan daha kolay incelenmesi mümkün hale gelen davalarýn, davanýn her aþamasýnda, gerek taraflarýn birinin talebi ile gerekse yargýç tarafýndan re'sen ayrýlmasýdýr. Davanýn ayrýlmasý hakkýnda verilen karar, ayrýlan davalardan hiç biri hakkýnda dava açýlmasýnýn sonuçlarýný kaldýramaz; yani ayrýlan davalarýn her biri birlikte açýldýklarý tarihte açýlmýþ sayýlýr ve bunun oluþturduðu sonuçlarý korur. Depo: Bir bankanýn diðer bir banka nezdindeki mevduatýna “depo” denilmektedir. Fon Ýdare Meclisi: Fonun TCMB tarafýndan temsil edildiði 22 Temmuz 1983 30 Aðustos 2000 döneminde, Fon adýna karar alma yetkisine sahip organdýr. Fon Yönetim Kurulu: Fonun BDDK tarafýndan temsil edildiði 31 Aðustos 200029 Ocak 2004 döneminde, Fon adýna karar alma yetkisine sahip organdýr. Fon Kurulu: 5020 Sayýlý Bankalar Kanunu ile Bazý Kanunlarda Deðiþiklik Yapýlmasýna Ýliþkin Kanunla baðýmsýz bir kurul olarak kurularak 29 Ocak 2004 tarihinde göreve baþlayan ve 5411 Sayýlý Kanunda da bu özelliðini devam ettiren Fonun en üst karar alma organýdýr. Gabin: Borçlar hukuku kapsamýnda bir sözleþmenin muteberliðine etki eden gabin, bir sözleþmede, taraflarýn karþýlýklý edimleri arasýnda, zarar gören tarafýn müzayakasýný, hilletini veya tecrübesizliðini diðer tarafýn istismar etmesinden kaynaklanan açýk bir nispetsizliðin bulunmasýdýr. Geri Kazaným Faaliyetleri: Fonun, kendisine devredilen bankalara aktardýðý kamu kaynaðýný, bankalardan devir ve temlik aldýðý tahsili gecikmiþ alacaklarý ve 5411 Sayýlý Kanundan kaynaklanan diðer alacaklarýný tahsil edebilmek ve nakde çevirebilmek amacýyla yürütülen dava, takip, satýþ, yönetim ve denetim devralma, indirim kampanyasý düzenleme, sulh vb. faaliyetlerin bütününe geri kazaným faaliyetleri denilmektedir. 206 TANIMLAR VE KAVRAMLAR Hâkim Ortak: Bir bankanýn yönetim ve denetimini doðrudan veya dolaylý olarak tek baþýna veya birlikte elinde bulunduran, diðer bir deyiþle bankanýn yönetimi üzerinde esas söz sahibi olan ve banka yönetimini yönlendiren gerçek ve tüzel kiþilerdir. ISCID (International Center For Settlement of Investment Disputes Uluslararasý Yatýrým Uyuþmazlýklarý Çözümü Merkezi): Yatýrým uyuþmazlýklarý ile ilgili olarak Dünya Bankasý nezdinde kurulmuþ uluslararasý çözüm merkezidir. Merkezin amacý, bu merkeze üye devletler ile bu merkeze üye devlet vatandaþlarý arasýndaki yatýrýmlarla ilgili uyuþmazlýklarýn uzlaþtýrma ve tahkim yolu ile çözümlenmesini saðlamaktýr. Ýstanbul Yaklaþýmý - FYYS: 1999 yýlýndan baþlayarak 2001 yýlýnda zirve noktasýna ulaþan ekonomik kriz, birçok firmanýn faaliyetlerini yürütmede önemli finansal güçlüklerle karþýlaþmasýna neden olmuþtur. Bu süreç içinde, ekonomideki istikrarýn yeniden kazanýlmasý, milli gelir ve istihdamdaki düþüþlerin önlenmesi için kamuoyunda çeþitli “yaklaþýmlar” olarak adlandýrýlan tedbirlerin alýnmasý gündeme gelmiþtir. Bu kapsamda 31 Ocak 2002 tarihinde yürürlüðe giren Mali Sektöre Olan Borçlarýn Yeniden Yapýlandýrýlmasý ve Bazý Kanunlarda Deðiþiklik Yapýlmasý Hakkýndaki 4743 Sayýlý Kanun (Ýstanbul Yaklaþýmý) ile bankalar ve diðer mali kurumlar ile kredi iliþkisi içinde bulunup, finansal darboðaz yaþayan borçlularýn, mali kurumlar tarafýndan bu Kanunun yürürlüðünden önce açýlmýþ bulunan kredilerin yeniden yapýlandýrýlarak ödeme takvimine baðlamak suretiyle katma deðer yaratmaya devam etmelerine imkân verilmesi amaçlanmýþtýr. Bir FYYS iþlemi, klasik borç yapýlandýrmalarýndan farklý olarak, tüm alacaklýlarýn katýldýðý borçlunun mali durumunun yaný sýra tüm mal varlýklarýnýn seferber edilip edilmediðinin incelendiði ve böylece ödeme imkânýnýn tespit edilerek borcun yapýlandýrýldýðý ve bu suretle de borçlu firmalarýn ekonomiye kazandýrýlarak katma deðer üretmelerini amaçlayan karmaþýk bir süreçtir. Buradaki amacýn borcun tahsili kadar, borçlu grubun katma deðer yaratmaya devam etmesi olduðu gözden uzak tutulmamalýdýr. Ýstihkak Davasý: Bir alacaðýn tahsiline yönelik baþlatýlan icra takibi kapsamýnda, borçluya ait olmadýðý idda edilen mallarýn hacizden kurtarýlmasý amacýyla açýlan davalardýr. ÝMAR BANKASI 207 Likidite: Döviz, menkul kýymet, gayrimenkul gibi herhangi bir aktifi kýsa sürede ve sorunsuz bir þekilde (deðer kaybýna uðramadan) nakde çevirebilme gücünü ifade eder. Mali Sorumluluk: Mali sorumluluk, dayanaðýný TTK'dan alan ve bankanýn yönetim kurulu üyelerinin, kanuna ve þirket ana sözleþmesine aykýrý eylem ve iþlemleriyle þirkete verdikleri zararlardan þirkete, þirket alacaklýlarýna ve ortaklara karþý müteselsilen sorumlu olmalarýný ifade eden bir kavramdýr. Sorumluluk þartlarýnýn oluþmasý halinde, genel kurul kararý almak suretiyle þirket veya bu þart aranmaksýzýn da alacaklýlar ve ortaklar tarafýndan, sorumlu olan yönetim kurulu üyelerinin, þirket müdürlerinin ve bazý hallerde denetçilerin mali mesuliyetleri talep edilebilmektedir. Off-Shore Bankacýlýk (Kýyý Bankacýlýðý): Off-shore ya da kýyý bankacýlýðý, serbest bölgelerde faaliyet gösteren ve ulusal bankacýlýk sisteminin dýþýnda tutularak bazý muafiyetler tanýnan uluslar üstü bir bankacýlýk türüdür. Off-shore bankalar; yerel para birimi dýþýndaki bir para birimi cinsinden kurulduklarý ülkede yerleþik olmayan kiþi ve kurumlarla iþlem yapar, yurt içi bankalarýn tabi olduðu sýnýrlama ve kontrollerin çoðundan muaftýrlar. Ayrýca bu bankalarda çok sýký bir biçimde sýr saklama ilkesi uygulanýr. Off-shore bankalarda açýlan mevduat hesaplarý, kanuni karþýlýða ve vergiye tabi olmadýklarýndan yüksek getiri saðlarlar. Ancak tasarruf mevduatýnýn bütün niteliklerini taþýmalarýna raðmen yurt dýþýnda kurulu bir bankada bulunduklarýndan mevduat güvencesi dýþýnda kalýrlar. Ödeme Emri: Alacaðýn tahsili amacýyla baþlatýlan takip çerçevesinde, 2004 Sayýlý Kanun kapsamýnda Ýcra Dairesi Müdürlüðü, 6183 Sayýlý Kanun kapsamýnda ise alacaklý kamu idaresi tarafýndan, borcunu vadesinde ödemeyen borçlulara, belirtilen süre içinde borçlarýný ödemeleri veya mal beyanýnda bulunmalarý gereðini, borcun asýl ve fer'ilerini ve borcun ödenmemesinin hukuki sonuçlarýný bildirmek üzere gönderilen belgedir. Ödemeye Çaðrý Mektubu: Fonun 6183 Sayýlý Kanun kapsamýnda yer alan alacaklarýnýn takibine baþlamadan önce borçlulara gönderdiði, borcun miktarýný, ödeme süresini ve ödenmemesinin hukuki sonuçlarýný içeren belgedir. 208 TANIMLAR VE KAVRAMLAR Özkaynak Açýðý: Bankanýn özkaynaklarýnýn mevcut kriter ve düzenlemelerde öngörülen özkaynak gereðini karþýlayamadýðý kýsmýdýr. Özkaynak açýðý aþaðýdaki þekilde hesaplanýr: Özkaynak Açýðý= Özkaynak Gereði - (Ana Sermaye + Katký Sermaye - Sermayeden Ýndirilecek Deðerler) Protokol: Fonun, kendisine devredilen bankalarýn hâkim ortaklarýndan, kurumsal veya bireysel borçlularýndan olan alacaklarýna iliþkin, söz konusu alacaðýn tahsili amacýyla imzaladýðý sözleþmeler protokol olarak adlandýrýlmaktadýr. Sermaye Yeterliliði Standart Rasyosu: Konsolide olmayan bazda hesaplanan “özkaynak/ (kredi riskine esas tutar + piyasa riskine esas tutar + operasyonel riske esas tutar)” standart oranýný ifade eder. Sýra Cetveli: Ýflas idaresi tarafýndan alacaklýlarýn sýrasýný göstermek amacý ile yapýlan sýralama cetvelidir. Sýra cetveli, iflas idaresinin alacaklarý ve istihkak iddialarýný incelemesi üzerine varýlan sonucu gösteren cetveldir. Sulh: Hukuki bir ihtilafýn taraflarýnýn, aralarýnda anlaþarak ihtilafý sona erdirmeleridir. Þahsi Ýflas: Bir bankanýn yöneticilerinin ve denetçilerinin, kanuna aykýrý eylem ve iþlemleri ile bankanýn iflasýna veya Fona devrine sebebiyet vermeleri halinde Fon, bu kiþilerin þahsen iflaslarýný mahkemeden talep edebilmektedir. Kanuna aykýrý iþlemlerin banka hâkim ortaðýna menfaat temin etmek için yapýlmýþ olmasý halinde hâkim ortaðýn da þahsen iflasý istenebilmektedir. 3182 Sayýlý Kanuna Göre: 3182 Sayýlý Kanunun ilk halinde, bir bankanýn yüzde 10 hissesinden fazlasýna sahip olan ortaklarý, yönetim kurulu ve kredi komitesi baþkan ve üyeleriyle, genel müdür, genel müdür yardýmcýlarý ve imzalarý bankayý ilzam eden memurlarýnýn kanuna aykýrý karar ve iþlemleriyle bankanýn iflasýna veya hakkýnda 64. maddenin 3. fýkrasýnýn uygulanmasýna sebep olmalarý halinde, Bakanýn talebi üzerine bunlarýn þahsi sorumluluklarý cihetine gidilerek, þahsen iflaslarýna mahkemece karar verilebileceði, 64. maddenin uygulandýðý hallerde bu kiþilerin þahsi sorumluluðunun çýkarýlacak ara veya devir bilançolarýna göre tayin edilebileceði, mahkemece iflasýna karar verilenler hakkýndaki takibi, alacaklý sýfatýyla banka iflas idaresi veya devralan bankanýn yürüteceði, Ýflas talebi için ÝMAR BANKASI 209 Bakanlýða baþvurunun da banka iflas idaresi veya devralan banka tarafýndan yapýlacaðý öngörülmüþtür. Söz konusu maddede 512 sayýlý KHK ile yapýlan deðiþiklikle, þahsi iflas için ön þart olarak aranan bankanýn iflasýna veya hakkýnda 64. maddenin 3. fýkrasýnýn uygulanmasýna sebep olma koþulu yerine banka hakkýnda 68. maddenin uygulanmasýna sebep olma koþulu getirilmiþtir. Anýlan maddede 538 sayýlý KHK ile yapýlan deðiþiklikle, þahsi iflasý istenebilecek ortaklarýn ortaklýk paylarý yüzde 10'dan yüzde 5'e düþürülmüþtür. Ticari ve Ýktisadi Bütünlük Satýþlarý: Fon tarafýndan 6183 Sayýlý Kanun kapsamýnda haczedilen, mal, hak ve alacaklarýn, iktisadi ve ticari bütünlük oluþturulacak þekilde bir araya getirilerek satýþa sunulmasýdýr. Burada amaç, Fonun takip ve tahsil iþlemlerini etkin, süratli ve verimli bir þekilde gerçekleþtirmesini saðlamaktýr. UNCITRAL (United Nations Commission on International Trade Law Birleþmiþ Milletler Uluslararasý Ticaret Hukuku Komisyonu): Milletlerarasý ticari iliþkilerle ilgili uyuþmazlýklarýn giderilmesinde Birleþmiþ Milletler Ticaret Hukuku Komisyonu tarafýndan hazýrlanan tahkim kurallarýnýn uygulanacaðýnýn sözleþmede taraflarca kararlaþtýrýlmýþ olmasý halinde söz konusu uyuþmazlýðýn bu kurallar kapsamýnda çözümlenmesidir. Yönetici: 5411 Sayýlý Kanunda: Yönetim kurulu baþkan ve üyeleri, denetim komitesi baþkan ve üyeleri, kredi komitesi baþkan ve üyeleri, genel müdür, genel müdür yardýmcýlarý, bölge müdürleri, þube müdürleri, genel müdürlük merkez teþkilatýnda yer alan bölüm, kýsým, grup ve bunlara eþdeðer isimler altýnda faaliyet gösteren birimlerin yöneticileridir. Mülga 4389 Sayýlý Kanunda: Bir bankanýn yönetim kurulu ve kredi komitesi baþkan ve üyeleri ile genel müdür, genel müdür yardýmcýlarý ve imzalarý bankayý ilzam eden memurlarýdýr. 210 TANIMLAR VE KAVRAMLAR ÝMAR BANKASI 211 212 KAYNAKÇA 214 ! Baðýmsýz Denetim Firmalarýnýn Raporlarý ! Bakanlar Kurulu Kararlarý ! Bankacýlýk Düzenleme ve Denetleme Kurulu Kararlarý ! Bankalar Yeminli Murakýp Raporlarý ! Banka Yönetim Kurulu Kararlarý ! Banka Teftiþ Kurulu Baþkanlýðý Raporlarý ! Bilirkiþi Raporlarý ! Fon Baþkanlýk Makamý Olurlarý / Onaylarý ! Fon Denetim Daire Baþkanlýðý Raporlarý ! Fonun, Üçüncü Kiþiler / Mahkemeler / Ýcra Daireleri / Resmi Kurum ve Kuruluþlar ile Yaptýðý Yazýþmalar ! Fon Kurulu / Fon Yönetim Kurulu Kararlarý ! Mahkeme Kararlarý ! Sermaye Piyasasý Kurumu Raporlarý ! T.C. Cumhurbaþkanlýðý Devlet Denetleme Kurulu Raporlarý ! T.C. Maliye Bakanlýðý Gelirler Kontrolörlüðü Raporlarý ! T.C. Maliye Bakanlýðý Hesap Uzmanlarý Kurulu Raporlarý ! T.C. Maliye Bakanlýðý Teftiþ Kurulu Raporlarý ! TCMB Teftiþ Kurulu Raporlarý ÝMAR BANKASI 215 216