6.sınıf zambak soru bankası
Transkript
6.sınıf zambak soru bankası
TEST - 1 1 . a Video çosmı Hücre zarının sahip olduğu özeliklerle ilgili olarak, aşağıda verilen açıklamalardan hangisi yanlıştır? 4. Gelişmiş yapılı canlılardaki hücreler, bitki hücresi ve hayvan hücresi olarak iki gruba ayrılabilir. Bitki ve hayvan hücreleriyle ilgili olarak; A) İncedir ve kimyasal yapısından dolayı da esnektir. B) Üzerinde çok sayıda geçit bulunur ve madde alış verişini sağlar. I. Bitki hücreleri köşeli, hayvan hücreleri ise yuvarlak bir şekle sahiptir. C) Her çeşit ve büyüklükteki maddeyi geçirir. II. Bitki hücrelerinde hücre duvarı vardır, hayvan hüc relerinde ise yoktur. D) Canlıdır ve hücrenin gelişmesiyle beraber büyür. III. Bitki hücrelerinde kloroplast, hayvan hücrelerinde sentriyoller vardır. şeklindeki açıklamalardan hangileri doğru olur? 2. Aşağıdaki şekilde, bitki ve hayvan hücrelerinin bazı kı sımları karşılaştırılmıştır. A) Yalnız B) İv e li C) İve III D) I, II ve k Video çotomt Hayvan hücresi Bitki hücresi 5. Hücrenin özellikleriyle ilgili olarak, aşağıda veri lenlerin hangisi yanlıştır? < Bu hücrelerde bulunan “N" ve “Z” organelleri, aşağıdakilerden hangisinde doğru eşleştirilmiştir? B) C) N organeli Z organeli D) A) Kloroplast Sentriyoller B) Mitokondri Golgi cisimciği C) Sentriyoller Koful D) Sentriyoller Kloroplast 6. Hücrelerdeki bazı organeller ile vücudumuzdaki bazı organlar arasında, görev yönüyle benzerlikler bulun maktadır. \Tıdeo Mîürao Aşağıdaki “organ - organel” eşleştirmelerden hangjSj?bU benzerliğe örnek verilebilir? Kan damarı Mide Salgı bezi A) E. retikulum Lizozom Golgi B) Sentriyoller Ribozom Lizozom C) Koful Golgi E. retikulum D) E. retikulum Koful Mitokondri IİIS I Çok hücreli canlıdan alınmış bir hücrenin bitki hücresi olup olmadığını belirlemek için, aşağıdaki sorulardan hangisi kullanılamaz? A) . 9^* Hücre, dış kısmında hücre duvarı taşıyor mu?__________ İrem B) Hücre, bazı organellerinin çalışmasında güneş ışığını kullanıyor mu? Aylin c> r s Hücrede, besin maddesi bulunuyor mu? Deniz D) Hücre, köşeli bir yapıya sahip mi? Davut 6. Sınıf Soru Bankası X : Besinlerden salgı maddelerini üretip, paketler. Y : Hücredeki büyük yapılı besinleri parçalar. 1 0 . Bir canlıya ait üç hücrenin bazı özellikleri, aşağıdaki tabloda gösterilmiştir. Z : Hücrenin ihtiyaç duyduğu proteinleri sentezler. Yukarıdaki hücresel görevleri yapan organel çeşitle ri, aşağıdakilerin hangisinde doğru eşleştirilmiştir? X A) 1 Ribozom Mitokondri Golgi B) H Golgi Ribozom Lizozom C) i Kloroplast Golgi Koful D) | Golgi Lizozom Ribozom Hücre Ribozom Mitokondri X + + Y + + Z + + Kloroplast + Tablodaki X, Y ve Z hücreleri arasında, hangi bire yin belirttiği özellik farklılık oluşturur? A)f 5 . -^Kendi besinini yapar. Deniz B) Besinleri parçalayarak enerji üretir. 1 -< Buket Güneş ışığı kullanarak besin sentezi yaparlar. Selman Bitki hücresinde bulunan bazı yapıların görevleri, aşa ğıdaki şekilde verilmiştir. Dış ortamla madde alışverişi yapar. L (Hücreye dayanıklılık sağlar ve dış etkilerden korur) x (Hücrenin madde alış verişini yapmasını sağlar.) Y (Hücrenin besinlerden enerji üretmesini sağlar.) 11. Aşağıda verilen canlılık özelliklerinden hangisi, farklı canlıların hücreleri arasında ortak değildir? A) Yaşam süreci sırasında büyüme ve gelişme Z (Hücrenin güneş ışığını emerek besin sentezlemesini sağlar.) B) Çekirdek ve organelleri bulundurma C) Bölünerek çoğalma Bu etkinliğe sahip yapılardan hangileri bitki ve hayvan hücresinde ortaktır? A) L ve X B) L ve Z C) Y ve Z D) X ve Y D) Protein sentezi yapma 12. Ayşenur, bir bitkiden aldığı doku kesitini mikroskopta incelediğinde, şekilde belirtilen görüntüye ulaşıyor. İÜ Video Mikroskop Görüntü cöztmo Hücre zarları, hücreyi bulunduğu ortamdan ayırır ve içerdiği moleküllerin yapı ve diziliş şeklinden dolayı, hücrelere bazı özellikler kazandırır. Aşağıdakilerden hangisi, sadece canlı hücrelerin zarlarında bulunan özelliklere örnek verilebilir? Ayşenur’un gördüğü canlı yapısının tanımı, aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir? A) Esnek yapıda olma B) Seçici geçirgen olma ve hücreye giren maddeleri kontrol etme A) "Hücredeki farklı görevleri yapan organelleri gös teren yapıdır.” C) İnce ve yarı saydam olma, böylece ışığın hücreye girmesini sağlama C) “Farklı dokuların oluşturduğu canlı yapısıdır.” D) Üzerinde por bulundurma D) “Farklı organların oluşturduğu canlı yapısıdır.” B) “Aynı görevi yapan hücrelerin oluşturduğu yapıdır.” TEST - 2 Hücrelerde bulunan bazı organeller, aşağıda görevle rini anlatmışlar. Video cüzümü 4. Bitki hücrelerinin dış etkilere karşı daha dayanıklı olmasını sağlayan hücre yapısı hangisidir? ♦ *♦ Salgı maddelerini oluşturur, kesecikler halinde paketlerim. A) Hücre duvarı B) Kloroplast # C) Koful D) Hücre zarı Maddelerin sitoplazmada taşınmasını sağlarım. A »♦ Hücre için enerji üretirim. ■ Hücrenin sindirim sistemiyim. 5. Belirtilenlere göre organellerden hangisi yanlış olarak eşleştirilmiştir? A) ♦ & Yapısında sentriyoller bulunan bir hücrede, aşağıda verilen hücre organellerinden hangisi bulunmaz? Enerji üretir Besin ve oksijen üretir Video CöiMı Golgi cisimciği B) B) # * * Endoplazmik retikulum C) ▲ *♦ Mitokondri D) ■ » » Kloroplast D) 2 . Hücrenin etrafını çeviren koruyucu olan örtüye hücre zarı denir. Hücrelerin zarları arasında, aşağıda ve rilen özelliklerden hangisi bulunmaz? Salgı üretir A) Mineral veya tuzlardan meydana gelme Farklı canlılara ait olan 3 hücrede, bazı yapıların bu lunma durumu şemada verilmiştir. B) Hücrenin çeşitli dış etkilerden ve yabancı madde lerden korunmasını sağlama C) Üzerinde por denen açıklıklardan bulundurma D) Seçici geçirgen bir yapıya sahip olma 3. Bitki hücrelerindeki üç farklı organelde tüketilen ve üretilen maddeler, aşağıdaki şemada verilmiştir. Üretilenler Organel çeşidi Hücre çeşidi Hücre duvarı Golgi Kloroplast Mitokondri X Var Az Çok Az Y Yok Az Yok Çok Z Var Yok Yok Yok İncelenen hücrelerle ilgili olarak, aşağıdaki ifade lerden hangisi yanlıştır? Tüketilenler X Karbon dioksit Besin Karbon dioksit Su Y Su Karbon dioksit Besin Oksijen Nişasta Su Z Madde taşır Glikoz A) X hücresi bitki yapraklarında bulunur. B) Y hücresi hareket sisteminde bulunabilir. C) X ve Y hücreleri enerji tüketir, Z hücresi ise enerji kullanmaz. D) Z hücresinde çekirdek bulunmaz. Buna göre, bazı özellikleri verilen bu organellerin görevleri, aşağıdakilerden hangisinde doğru eşleştirimiştir? X A) B) C) D) y 7. Bitki hücresi ile hayvan hücresi arasında; I. Hücrenin sahip olduğu şekil Z II. Hücredeki organel çeşitliliği Sindirim Solunum Fotosentez III. Hücre zarının yapısı ve görevleri Fotosentez Solunum Sindirim şeklindeki özelliklerin hangileri farklılık oluşturur? Solunum Sindirim Fotosentez Solunum Fotosentez Sindirim A) Yalnız B) İv e li C) İve III D) I, II ve Çekirdeğin özellik ve görevleri arasında, aşağıda ki verilenlerden hangisi bulunmaz? A) Hücrenin genetik özelliklerini belirler. ı/tfeo ÇİStlnıV B) Hücrenin gelişme ve çoğalmasında etkili olur. 11. Bir amipin dışarıdan besin alması, şekilde gösterilmiş tir. Amipin bu besinden faydalanması için, besini parçalaması gereklidir. Besin Video cozım C) Hücre zarı, sitoplazma ve organellerde gerçekle şen olayları kontrol eder. D) Hücreyi dış etkilerden korur. 9. Bu olay, hücre içerisindeki hangi organel tarafın dan gerçekleştirilir? Hücre zarına ait olan bazı özellikler, tabloda verilmiştir. Özellik no Hücre zarının özelliği I Besin maddelerinden oluşur. II Madde alış verişini sağlar. III Seçici geçirgendir. IV Hücreyi dış etkilerden korur. Video Hayvan hücreleri, dış etkilere karşı bitki hücrelerine göre daha dayanıklıdır. fm o s u r Hücre zarları, hücre ye yararlı olan mad delerin sitoplazmaya geçmesini sağlar. A D) Lizozom M Bir bitkinin yaprak ve kök hücreleri, dışarıdan farklı maddeleri alabilir. ^ESIB3F| C) C) Ribozom fonksiyonları, aşağıdaki şemada gösterilmiştir. cûtomı B) B) Mitokondri 12. Bir hücrede bulunan dört organel ve sitoplazmadaki Farklı hücrelerin zarlarıyla ilgili olarak, aşağıdaki açıklamalardan hangisi söylenemez? A) A) Golgi aygıtı % D) \ / V / Besin ve oksijen üretir. \ / \ J Hücre için enerji üretir. -A Hücre hacmi ile hücre zarı, orantılı olarak büyür. rsV B S B T 4^ s ) —J r \ / i U Salgı maddele\ rinin oluşumufi m sağlar. \ £ Protein sentezler. n_______ i Bu özelliğe sahip olan hücre, aşağıdaki canlılar dan hangisinin vücudunda yer alır? 10. Besin + Oksijen Karbondioksit + Su + Enerji Mitokondri organelinde gerçekleşen yukarıdaki olayla ilgili, aşağıdaki ifadelerin hangisi yanlıştır? A) Hücredeki mitokondri etkinliğinin artması sonucu, karbondioksit üretimi artar. B) Hücrelerdeki mitokondri etkinliği ile akciğer etkin liği arasında doğrudan bir ilişki vardır. C) Enerji ihtiyacı fazla olan hücrelerde, mitokondri sayısı daha azdır. D) Mitokondri etkinliğinin artması durumunda, vücut taki besin tüketimi artar. ■' ' m ve Teknoloji -13- TEST - 3 Canlılık Hücreyle Başlar 1. 4. Hücrenin temel kısımlarından birisi, aşağıdaki şekilde gösterilmiştir. Soğan zan hücresi ile yanak içinden alınan epitel hücresi arasında; I. Hücrenin mikroskoptaki görünümü II. Hücrenin dışındaki örtü çeşitleri III. Hücrede çekirdek ve organellerin varlığı özelliklerinden hangileri farklılık oluşturur? A) Yalnız I B) İv e li C) İve III D) I, II ve Belirtilen yapının özellikleri arasında, aşağıda veri lenlerden hangisi yoktur? A) Esnek olma B) Koruyucu olma C) Canlı olma D) Hücreyi yönetme Üç farklı canlıya ait olan X, Y ve Z hücrelerinin bazı özellikleri, tabloda karşılaştırılmıştır. 24 2 . Bir karaciğer hücresindeki bazı organeller ve hücre Hücre kısımları Video CMmi) deki görevleri tabloda belirtilmiştir. Organel çeşidi X Hücredeki fonksiyonu Hücre Mitokondri Sentriyoller Kloroplast X Var Var Yok Y Var Yok Var Z Var Var Yok Hücrenin bölünmesine yardımcı olur. Y Protein sentezinin yapılmasını sağlar. Z Yaşam için gerekli enerjinin üretilmesini sağlar. K Yıpranmış yapıların sindirilmesini sağlar. Bu hücrelerle ilgili olarak, aşağıda verilen bilgiler den hangisi doğrudur? A) X hücresi bitkilerde bulunur. Bu organellerin görev yapmaması durumunda olu şabilecek olaylarla ilgili, hangi olay yanlış olur? C) Z, bakterilere ait olabilir. A) X - Hücre yaşamaya devam eder. D) X, Y ve Z hücreleri besin ve enerji tüketir. B) Y, bir hayvan hücresidir. B) Y - Hücrenin büyümesi durur. C) Z - Dışarıdan hazır enerji alınır. D) K - Hücrede besin sindirimi yapılamaz. 3. çöxm 6. Vücudumuzu oluşturan bazı vücut parçaları, aşağıda ki şekilde gösterilmiştir. a Bitki ve hayvanların vücudunu oluşturan hücreler arasındaki farklılıkları belirtmek için, hangi öğren cinin verdiği bilgi yanlış olur? A) Hücrelerin şekli ve görevi farklıdır. B) Hücrelerin görünümü farklıdır. & & Hücrelerin beslenme biçimi farklıdır. Hülya -14- coıtmo Bu canlı parçalarının ait olduğu vücut birimleri, aşağıdakilerin hangisinde doğru eşleştirilmiştir? 1. yapı 2. yapı 3. yapı A) Hücre Doku Organ B) Doku Organ Sistem C) Hücre Organ Sistem D) Doku Sistem Organ Cevdet Ali C) Video D) Hücrelerde çekirdeğin görevi farklıdır. Zehra 6. Sınıf Soru Bankası 7. \\f1deo Yaprak hücrelerinde bulunan kloroplastlar; güneş ışı ğını emerek, yaprakların yeşil renkli olmasını sağlarlar. Yeşil yaprakların bitki yaşamındaki görevi, aşağıdakilerden hangisidir? 10. Üç hücreye ait olan bazı özelliklerin bulunma durumu, şemada karşılaştırılmıştır. v»J yfîdeo Ctetraü Canlı hücresi Işığı emerek besin yapma Hücre duvarı bulundurma Çekirdek ve organel taşıma Doku oluşturma A) Bitkinin uzamasını sağlamak X Var Var Var Var B) Bitkinin çoğalmasını sağlamak Y Yok Yok Var Var Z Yok Var Yok Yok C) Bitkinin beslenmesini sağlamak D) Bitkinin korunmasını sağlamak Belirtilen hücrelerin ait olduğu canlı grubu, hangi sinde doğru eşleştirilmiştir? 8. Farklı canlılardan alınan X ve Y hücrelerinin bazı kı sımları, şekillerde karşılaştırmıştır. □ V Hücre *■ çeperi Çekirdek (X hücresi) X hücresi Y hücresi Z hücresi Hayvan Bitki Bakteri B) Bitki Hayvan Bakteri C) Bitki Bakteri Hayvan D) Bakteri Hayvan Bitki (Y hücresi) Bu hücrelerde; I. Protein moleküllerini sentezleme II. Hücre bölünmesine yardımcı olma III. Güneş ışığını kullanarak besin sentezleme olaylarını gerçekleştiren kısımlar, aşağıdakilerden hangisinde doğru eşleştirilmiştir? 3. I II III A) N M L B) K M N C) P N M D) K L P 11 Dört farklı canlının dokularından alınan bazı hücreler, mikroskopta inceleniyor. Aşağıdaki canlılardan hangisinden alınan ve ince lenen hücrelerdeki organel çeşitliliği, diğerlerin den farklı olur? Bitki ve hayvan hücreleri arasında; I. Beslenme ve çoğalma olaylarını gerçekleştirme II. Çekirdekte belli sayıda kalıtsal madde bulundurma III. Hücrenin dışında hem hücre zarı hem de hücre duvarı bulundurma şeklindeki özelliklerden hangileri ortaktır? A) YalnızI B) I ve II C) İve III D) I, II ve -15 - e n v e T e k n o lo ji ■■■■ İr • 1 . 4. Bir hücrenin yapı ve yaşamında; I. Çekirdeğin çıkarılması Genç bitki hücresindeki kofulda, hücrenin büyümesiy le beraber şekildeki değişme oluyor. Koful II. Hücre zarının zarar görmesi Koful Koful III. Sitoplazma ve organellerin etkinliğini kaybetmesi Büyüme olaylarından hangilerinin gerçekleşmesi, hücrele rin bir süre sonra ölmesine neden olabilir? e * M 2. A) Yalnız II B) İv e li C) II ve III D) I, II ve Farklı organları oluşturan hücrelerin çekirdeklerinde, eşit sayıda kalıtım yapısı bulunur. J Yaşlı hücre Buna göre, bitki hücresindeki kofullarla ilgili ola rak, aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) Büyümeyle beraber koful sayısı zamanla azalır. B) Hücredeki koful sayısı ile koful büyüklüğü ters orantılıdır. C) Koful büyüklüğü artan hücrelerin hacmi azalır. 5. T fS İnsanın büyümesi sürecinde, doku ve organların yapısında bulunan hücre sayısı zamanla artabilir. Hücre yapıları ve canlıdaki etkinlikleriyle ilgili; I. Golgi organeli, ağızda tükürük, midede öz suyu, deride ter üretilmesini sağlar. Nuray D) • Farklı organların yapısında, şekilleri farklı olan hücreler bulunabilir. Sinan Farklı organlardaki hücrelerin sitoplazmalarında, farklı çeşitte organeller bulunur. v J D) Yaşlı hücrelerdeki kofullarda bol atık vardır. B) T v.o İL # • o Genç hücre İnsan vücudunda bulunan, canlı hücrelerle ilgili olarak, aşağıda verilen açıklamalardan hangisi yanlıştır? A) Büyüme O q \ . / II. Ribozomlar, büyüme ve gelişme dönemlerinde daha çok görev yapar. III. Çekirdek, canlıların göz rengi, boy uzunluğu, tüy rengi, konuşma şeklini belirleyebilir. N şeklindeki ifadelerden hangileri doğrudur? - r # « 3. i » Şevket Aylin Bir hücrenin önemli kısımları, aşağıdaki şekilde veril miştir. 6. A) YalnızI B) I ve II C) İve III D) I, II ve Hücredeki bir organelde protein sentezlenmesi, şekil de gösterilmiştir. © + ® + ® + ® +® . . _ - ( l >x ; y z ! m Protein Yukarıdaki hücre olayıyla ilgili olarak; I. Ribozom isimli organel görev yapmıştır. Şekilde gösterilen hücreyle ilgili olarak, aşağıdaki ifadelerden hangisi söylenemez? II. Bu olay bütün hücrelerde ortak olarak meydana gelir. III. Sitoplazmada gerçekleşen bir olaydır, A) İçerisinde kalıtım yapıları vardır. şeklindeki açıklamalardan hangileri söylenebilir? B) İhtiyaç duyduğu besinleri dışarıdan alır. C) Besin ve oksijen kullanarak enerji üretir. A) Yalnız I B) İv e li D) Dış etkilere karşı dayanıklıdır. C) II ve III D) I, II ve 7. 9. Hücredeki iki organelin çevresiyle yaptığı madde alış veriş durumları, aşağıdaki şemada gösterilmiştir. Güneş Aşağıda verilen özelliklerden hangisi, tüm hücre lerde ortaktır? A) Hücre duvarı bulundurma sİ deo çiîüroü B) Sitoplazma ve hücre zarı bulundurma C) Besin ve oksijen üretme D) Kamçısı yardımıyla hareket etme 10. Organel - 2 & Aşağıda verilen canlılardan hangisinin hücrelerin de, kalıtsal özellikleri taşıyan yapılar çekirdek içinde bulunmaz? Video çMmi) A) Besin + Oksijen Belirtilen olayların meydana gelmesini sağlayan 1 ve 2 nolu organeller hangisidir? Organel 1 Organel 2 A) Kloroplast Lizozom B) Mitokondri Kloroplast C) Kloroplast Mitokondri D) Mitokondri Golgi cisimciği 11. Hücrede bazı organeller numaralarla eşleştirilmiştir. 8. Hücrelerde bulunan; Vdeo 1 = M ito kon d ri 2 = Lizozom 3 = R ibozom 4 = Golgi 5 = K oful 6 = Endoplazmik retikulum ÇötOmO S inir h ü cre sid ir benim adım. Organlara uyartı m esajı taşırım. Görevim i yaparken yoğun olarak e n erji ü re tir ve tüketirim . Organel 1 Organel 2 Organel 3 I i i Enerji üretir Tükürük üretir Enzim üretir şekline sahip olan organellerin görevleriyle ilgili, aşağıdaki eşleştirmelerden hangisi doğrudur? Organel 1 Organel 2 Organel 3 A, Solunum Salgılama Protein sentezi B) Solunum Protein sentezi Salgılama C) Protein sentezi Salgılama Solunum D) Salgılama Solunum Protein sentezi Fen ve Teknoloji & Bu hücredeki organel dağılımı nasıl olmalıdır? -17- TEST - 5 İnsanlarda Üreme, Büyüme ve Gelişme İnsanların üreme ve gelişme sürecinde meydana ge len aşamalı olaylardan dört tanesi, şemada verilmiştir. İnsanların ergenlik döneminde; I. Büyüme ve gelişmenin hızlanması II. Her insanın kendine özgü olan kişilik özelliklerinin oluşması a \Tıdeo Ütftinrti Teslislerde spermler, yumurtalıkta yumurta hücresi meydana getirilir. I J III. Bireylerin üreme yeteneği kazanması şeklindeki olaylardan hangileri meydana gelir? Dişi canlının yumurta kanalında yumurta ile sperm] birleşerek zigotu meydana getirir. j A) Yalnız B) İ v e li C) İve III D) I, II ve Dişi bireyde iki tane bulunur. Yumurta hücre lerinin üretilmesini sağlar. Yumurtaların döl yatağına ulaşmasını kaslı bir kanal sağlar. Eğer ortamda spermler bulunursa döllenme olayı gerçekleşir. Döllenme sonucu zigot olu şur. Zigot üreme sisteminin bu geniş kısmına yerleşerek, gelişmeye başlar. Gelişim sonu cunda bebeğin vücudu meydana gelir. Bebek olgunlaştıktan sonra doğum olayıyla Dünyaya gelir. Bu şemada boş bırakılan yere, aşağıda belirtilen açıklamalardan hangisi yerleştirilemez? A) Üreme organlarında üreme hücreleri büyüme ve gelişmesi B) Embriyodan fetüsün meydana gelmesi Yukarıdaki parçada dişi üreme sisteminin hangi organıyla ilgili bir açıklama yapılmamıştır? C) Canlı taslağının anneden besin alarak büyüme ve gelişmesi D) Zigottan embriyonun gelişmesi A) Döl yatağı B) Vajina C) Yumurtalık D) Yumurta kanalı 5. insanların üreme sürecinde meydana gelen bazı olay lar, aşağıdaki şekilde gösterilmiştir. İnsanlardaki büyüme ve gelişme olayları için, üç öğ rencinin ifadeleri aşağıda verilmiştir. J Doğumdan itibaren ergenliğin sonuna kadar boy ve kütlenin artışına büyüme denir. Zeynep İnsanların yaşam süreçlerinde bebeklik, çocukluk, ergenlik, yetişkinlik ve yaşlılık dönemlerini geçirebilirler. Bebek Sefa f f ji 1 I Bebekler, büyüme ve gelişme süreci boyunca fiziksel değişiklikler geçirirler. .................................... Ahmet Şekildeki olayların gerçekleşmesi sürecinde; I. Döllenme II. Büyüme ve gelişme Bu öğrencilerden hangilerinin verdiği bilgi doğru dur? III. Başkalaşım şeklindeki olaylardan hangileri meydana gelir? A) Yalnız Zeynep B) Yalnız Sefa A) Yalnız B) İ v e li C) Ahmet ve Sefa D) Zeynep, Sefa ve Ahmet C) II ve III D) I, II ve Döllenmede kullanılan üreme hücreleri, aşağıdaki şe mada gösterilmiştir. Yumurta 8. ★ Çok yaşlandım ve torunlarımı seviyorum. & Yumurta Sesim kalınlaştı ve koltuk altım kıllandı. Video çölümü # Olgunlaştım ve boy ve kilom arttı. ■ İlköğretim 4. sınıfa devam ediyorum. Dört farklı yaş döneminin birer özelliği, yukarıdaki sim gelerle verilmiştir. Yukarıdaki yaşam dönemlerinden hangileri yaş aralığı olarak birbirine en yakındır? Belirtilen olay sonucu oluşan bireyler ve cinsiyet durumları hakkında hangi açıklama doğru olur? A) Bir tane birey oluşur ve erkek olur. B) İki tane birey oluşur ve kız olur. A) ★ ▲ B) ★ • C) ★ ■ D) ▲ • C) İki tane birey oluşur ve cinsiyet kız ya da erkek olabilir. D) Bir tane birey oluşur ve cinsiyeti bilinemez. 9. İnsanlardaki ergenlik dönemiyle ilgili olarak; I. Başlaması kişiden kişiye farklılık gösterebilir. II. Bu dönemi geçirenler yetişkinliğe geçiş yapar. III. Bu dönemde sadece bedensel değişim gerçekleşir. Bir ailede bulunan üç birey, aşağıdaki şekilde göste rilmiştir. şeklindeki açıklamalardan hangileri doğrudur? A) YalnızI B) İv e li C) II ve III D) I, II ve 1 0 . Üremenin gerçekleşmesi için yumurtanın çekirdeği ile spermin çekirdeğinin birleşmesi gerekir. Bu olaya döllenme adı verilir. Döllenmeden sonra çeşitli canlı yapıları oluşur Video cûzmü y C  I I . yapı Bu bireylerin ait olduğu gelişim dönemleri, hangi sinde doğru eşleştirilmiştir? 1. b irey 2. b irey I I I . yapı Yukarıda gösterilen canlı yapıların isimleri hangi sinde doğru eşleştirilmiştir? 3. birey 1 A) Bebeklik Çocukluk Ergenlik B) Bebeklik Ergenlik Yetişkinlik C) Ergenlik Yetişkinlik Yaşlılık D) Bebeklik Yetişkinlik Yaşlılık II III A) Embriyo Zigot Bebek B) Bebek Embriyo Zigot C) Embriyo Bebek Zigot D) Zigot Embriyo Bebek TEST - 6 İnsanlarda Üreme, Büyüme ve Gelişme 1. Üreme hücreleriyle ilgili olarak; Erkek ve kızların ergenlik döneminde, aşağıdaki olaylardan hangisi ortak olarak gerçekleşir? I. Baş, gövde ve kuyruk olmak üzere üç kısımdan oluşma A) Yüzde sivilcelerin çıkması II. Büyük ve hareketsiz olma B) Gırtlağın büyüyerek sesin kalınlaşması III. Organel bulundurma C) Göğüslerin büyüyerek belirginleşmesi IV. Küçük ve hareketli olma D) Yüzde sakal ve bıyık oluşması şeklindeki özelliklerden sperm ve yumurtaya ait olanları, hangisinde doğru eşleştirilmiştir? Spermin özellikleri Yumurtanın özellikleri İnsanlarda üreme ve gelişme sürecinde, şekilde gös terilen olay meydana geliyor. A) 1ve II III ve IV B) II ve III 1, III ve IV I? Video enam C) 1, III ve IV II ve III D) III ve IV 1ve II Sperm Zigot Gösterilen bu olayla ilgili olarak; 2. Sperm ve yumurtanın yapısında; I. Döllenme olayı şematize edilmiştir. I. Hücre etrafında zar bulunması II. Olay sonucu oluşan yapı, canlı gelişimini sağlar. II. Genetik özellikleri belirleyen yapıların bulunması III. Sitoplazma ve organel bulunması III. Zigot oluşumunda eşit sayıda sperm ve yumurta kullanılır. şeklindeki özelliklerden hangileri ortaktır? şeklindeki açıklamaların hangileri doğrudur? A) Yalnız B) İv e li A) Yalnız B) İv e li C) II ve III D) I, II ve C) II ve III D) I, II ve 6. 3. Video •r Merhaba; benim adım Meltem Bugün benim doğum günüm, 14 yaşına bastım. Video CûiOmi) Bireylerin okuma, yemek yeme, giyinme ve el be cerilerini öğrendiği yaşam dönemi, aşağıdakilerden hangisidir? A) B) çözüm!) KJ Sağlıklı ve normal bir gelişim gösteren Meltem de, aşağıda belirtilen özelliklerden hangisi gözlen mez? ¿ Bebeklik 8 1 Çocukluk D) C) . A) Duygusal dalgalanmalar görülür. m+■V B) Kendine güven duygusunda artış ve kararlılık gö rülür. C) Utanma duygusu oluşur. D) Bağımsızlık arayışı içerisindedir. Ergenlik Olgunluk - 2 0 - 6. Sınıf Soru Bankası İnsanlarda üreme sürecinde kullanılan üreme hücre leri, şemada gösterilmiştir. 9. döneminin bazı özellikleri şunlardır: Dişi Birey Erkek Birey Arkadaşıyla oyun oynamayı sever. Kendi başına giyinebilir ve yemek yiyebilir. Önümüzdeki sene okula başlayacak. Büyüme ve gelişmesi hızlıdır. Öğretmen Y u m u rta Öğretmen, aşağıdaki yaşam dönemlerinden han gisiyle ilgili bilgi vermektedir? J A) Bebeklik dönemi Yumurta ve sperm arasındaki özelliklerin karşılaş tırılmasıyla ilgili, hangi eşleştirme doğrudur? B) Ergenlik dönemi C) Çocukluk dönemi Hücre şekli Hücre büyüklüğü Hareket durumu A) Farklıdır Aynıdır Aynıdır B) Farklıdır Farklıdır Aynıdır C) Aynıdır Farklıdır Aynıdır D) Farklıdır Farklıdır D) Yetişkinlik dönemi 10. Hem embriyonun hem de anne adayının sağlığını; I. Radyasyonlu ortamda bulunmak II. Kontrolsüz ilaç kullanmak Farklıdır III. Sigara ve alkol kullanmak faktörlerinden hangileri olumsuz olarak etkiler? Bir insanın doğum sürecinde, şekilde gösterilen canlı yapılar oluşuyor. A) Yalnız B) İv e li C) II ve III D) I, II ve 11 BAŞLA Erkek ve dişi üreme organları ergenlik döneminde olgunlaşır Video cûsimv Belirtilen yapıların sahip olduğu özelliklerden han gisi yanlıştır? Göğüslerin belirgin leşmesi sadece kız ların vücudunda mey dana gelir. j Yüzde sivilce çık ması sadece er keklerin ergenlik döneminde A) 1 - Büyüme ve gelişme sonunda fetüsü oluşturur. B) 2 - Belli bir büyüme ve gelişme sonunda çocuk luk dönemine geçer. C) 3 - Büyüme ve gelişme süreci sonunda embriyo nun oluşmasını sağlar. Yukarıdaki etkinlikte kutulardaki bilgiler doğru (D), ya da yanlış (Y) olarak değerlendirildiğinde hangi harfin olduğu kutuya ulaşır? D) 4 - Döllenme olayı sonucunda yumurtanın mey dana gelmesini sağlar. A) M B) N C )L D) K İnsanlarda Üreme, Büyüme ve Gelişme 1. Sağlıklı bir insanın, yaşam sürecinde meydana ge len; TEST - 7 4. I. Doğum öncesi II. Çocukluk III. Ergenlik Erkek üreme hücrelerinin üretilmesini sağlayan organ, aşağıdakilerden hangisidir? A) Salgı bezi B) Sperm kanalı C) Testis D) Penis dönemlerinin hangilerinde fiziksel değişiklikler daha çok gerçekleşir? 5. A) İv e li B) I ve III C) II ve II D) I, II ve Bebeğin vücudunda doğum öncesi ve sonrasında hangi olay meydana gelir? Video A) Yeni or9anların oluşması 0) |_|,jCre sayısının artması C) Yeni dokuların oluşması 2. Video CölOmO Öğretmen, ders konusunu anlatırken aşağıdaki ifade yi söylüyor ve bazı açıklamaları da tahtaya yazıyor. D) Soluk alıp vermenin başlaması Ergenlik döneminde vücutta bazı fiziksel ve ruhsal değişmeler ger çekleşir. Spermlerin üretilip vücuttan uzaklaştırılması süre cinde erkek üreme organlarının kullanım sırası na sıl olur? A) Testis - Penis - Salgı bezleri - Sperm kanalı 1. Yüzde sivilcelerin çıkması 2. Adet görmenin başlaması B) Testis - Sperm kanalı - Salgı bezleri - Penis C) Penis - Testis - Sperm kanalı - Salgı bezleri 3. Sesin kalınlaşması 4 Hayal kurma ve aşırı öfkelenme D) Salgı bezleri - Sperm kanalı - Testis - Penis 7. Bir bebeğin gebelik sürecinde anne karnındaki konu mu, aşağıdaki şekilde gösterilmiştir. Ruhsal değişmeyle ilgili olan örnek, belirtilen cüm lelerin hangisinde verilmiştir? A) 1. cümlede B) 2. cümlede C) 3. cümlede D) 4. cümlede Omurga Plasenta | — Döl yatağı Göbek bağı 3. Ergenlik döneminde bulunan kız ve erkeklerde; Bu bebek gelişimiyle ilgili olarak, aşağıda yapılan değerlendirmelerden hangisi yanlıştır? I. Bedensel değişmeler II. Duygusal dalgalanmalar III. Zihinsel değişmeler şeklindeki değişmelerden hangileri ortak olarak gerçekleşebilir? A) Yalnız I B) İv e li C) II ve III D) I, II ve A) Her bebek, anne karnından eşit boy ve kiloya sa hip olarak doğarlar. B) Döl yatağı, gelişim süreci boyunca yavruyu dış et kilerden korur. C) Yavrunun madde ihtiyacını annenin vücudu karşı lar. D) Göbek bağı, bebek ile anne arasındaki fiziksel bağlantıyı sağlar. -226. Sınıf Soru Bankası ..■I———1w _ 8. ....... Test - 7 10 . Bir insanın, yaşam sürecinde, aşağıdaki değişimler İnsanların üreme sürecinde meydana gelen dört yapı, aşağıdaki şemada verilmiştir. meydana geliyor. a • 2 yaşında 10 kg ağırlığa ulaşıyor. Video çomm • 5 yaşında 20 kg ağırlığa ulaşıyor. • 10 yaşında 35 kg ağırlığa ulaşıyor. Bu durumun oluşmasıyla ilgili olarak, aşağıdaki değişimlerden hangisi yanlıştır? Bu yapıların oluşmasını sağlayan olaylarla ilgili olarak, aşağıda verilen açıklamalardan hangisi yanlıştır? A) A) 1 -» Adı embriyodur ve büyüme ve gelişme süre ci sırasında meydana gelir. B) 2 Hücre sayısı h— ı— ı— ı- 2 4 6 8 10 Adı bebektir ve doğum olayıyla anne vücu dundan dışarıya çıkar. Q) Enerji tüketimi B) 2 Yaş —ı— ı—t- 4 6 8 10 Yaş D) 1‘ Boy ve kütle miktarı Doku sayısı C) 3 -> Adı zigottur ve döllenme olayı sonucu mey dana gelir. D) 4 -> Adı spermdir ve yumurtalıktaki üreme olayla rı sonucu meydana gelir. I Koltuk altı ve cinsel bölgenin kıllanması r Kas ve kemiklerin gelişerek vücudun büyümesi H--- 1--- 1--- K- 2 4 6 8 10 Berna Hakan Gırtlağın büyümesi ve sesin kalınlaşmaya başlaması J Yaş 11. Erkek ve kızlardaki ortalama boy uzunluğuyla ilgili ola rak, şekildeki grafik hazırlanmıştır. D Kız Boy uzunluğu (cm) İ □ Erkek 180-, 160- Video çöft)no Tuğba 2 4 6 8 10 Yaş Numan 5 -7 ' 8 -1 0 11-15 16-20 Yaş grubu Ter salgısının artma Te sı ve yüzde sivilce çıkmaya başlaması Şekilde gösterilen değişim durumuyla ilgili, aşağı da verilen değerlendirmelerin hangisi yanlış olur? A) V A) Erkeklerin ergenlik döneminde gerçekleşen fizik sel değişiklikler nelerdir? C) Erkeklerin ergenlik döneminde gerçekleşen ruh sal değişiklikler nelerdir? D) Kızların ergenlik döneminde gerçekleşen ruhsal değişiklikler nelerdir? o... B) C) ___ __ ~./y./ y j y r y /y Ergenlik döneminin sonunda erkekler daha uzun boylu olurlar. .p-p r r -f-' Ergenlik döneminin başlangıcında kız lar erkeklere göre daha hızlı büyür. Dört yaşına kadar kız ve erkek çocukları orantılı olarak büyüyebilir. Yukarıdaki öğrencilerin hangi soruya cevap verdi ği söylenebilir? B) Kızların ergenlik döneminde gerçekleşen fiziksel değişiklikler nelerdir? ■ •'1 'V -'} % 1 J D) 1 ...f ' - r - r - f - f - ı Çocukluk dönemin de erkek ve kızla rın boy uzunlukları eşit olur. ^ İnsanlarda Üreme, Büyüme ve Gelişme 1. İnsanlarda, zigotun gelişerek yeni canlıyı oluştur ması sürecinde, aşağıdakilerden hangisi gerçek leşmez? TEST - 8 sı Aşağıdaki akış şemasında sperm ve yumurtadan bebe ğin oluşumuna kadar gerçekleşen olaylar ve bunlar arasındaki ilişki görülmektedir. Video A) Organların oluşması cozttrao B) Bölünmeyle hücre sayısının artırılması C) Genetik yapısı farklı hücrelerin oluşması D) Doku farklılaşmasının olması 2. Ergenlik döneminde gerçekleşen ruhsal değişik liklere; K yapısının gelişerek iki aydan sonra oluşturduğu X yapısına ne ad verilir? I. İletişim kurmada güçlük çekme II. Bir konu üzerinde dikkatini toplayamama 3. III. Sebepsiz can sıkıntısı hissetme A) Zigot B) Fetüs şeklindeki özelliklerin hangileri örnek verilebilir? C) Embriyo D) Bebek A) Yalnız I B) İv e li C) II ve III D) I, II ve 5. Öğretmen sınıftaki öğrencilere, aşağıdaki posterleri göstererek ders konusunu anlatıyor. Ergenlik döneminde erkeklerde ses değişiminin olması, aşağıdakilerden hangisiyle ilgilidir? A) Sosyal değişim B) Ruhsal değişim C) Fiziksel değişim D) Kimyasal değişim Video CÖZOmO 6. Resim yapma Anne karnında bir bebeğin bazı gelişim evreleri, aşa ğıdaki şekilde gösterilmiştir. Çc.) Q Q \ Maç yapma £ Tfcîlsfe Embriyo Bu gelişim evreleriyle ilgili, aşağıdaki öğrenciler den hangisinin yaptığı değerlendirme yanlıştır? A) Embriyo geliştikçe tü re özgü canlı b iç ic i mini a lır. Balık tutma Müzik çalma Öğretmenin anlattığı konu, aşağıda verilenlerden hangisidir? Hilal B)f Zigotun gelişmesi sonucunda em briyo meydana g e lir. Yıldız A) Ergenlik döneminde meydana gelen fiziksel ve ruhsal değişmeler B) Ergenlik dönemini sağlıklı geçirebilmek için yapıl ması gereken etkinlikler i*3s. C) Embriyo, büyüme ve gelişme süreci sonunda bebeğin oluşmasını sağlanır. | ^ fw Zeynep D) * C) Büyüme ve gelişmeyi etkileyen etkinlikler ^ D) İnsanlarda büyüme ve gelişme yöntemleri Mahmut B e lirtile n gelişim süreci sonunda, \ embriyonun ağırlığı değişmez. - 24- 6. Sınıf Soru Bankası 7. İnsanlarda, embriyonun gelişmesi ve büyümesi ile ilgili olarak; I. Embriyoya gerekli olan besinler ve oksijen, anne vücudundan alınır. 10. Bir ailedeki bir birey kendisiyle ilgili olarak, aşağı daki açıklamayı yapıyor: a & r i) \ ~ Video cdäftnü \ II. Embriyo tarafından oluşturulan çeşitli atık madde ler, anne vücudundaki organlarla dış ortama atılır. III. Embriyonun kanı ile anne kanı birbirine karışmaz, şeklindeki açıklamalardan hangileri doğrudur? 8. S ideo çilOmO A) Yalnız I B) İv e li C) İve III D) I, II ve Yüzümde sivilceler çıktı. Boy ve kilom artıyor. Koltuk altım- j da kıllar çıkmaya başladı. Belirtilen özelliğe sahip olan ? birey, aşağıda veri lenlerden hangisidir? A) Ali: 10 yaşında “......Vücudum ve düşüncelerim sürekli değişi yor. Öfkemi kontrol etmekte güçlük çekiyor ve farkında olmadan insanların kalbini kırabiliyo rum. Böyle durumlarda ne yapacağımı bilemiyo rum. Bu halimi hep eleştiriyorlar. Beni eleştirme leri yerine neden anlamaya çalışmıyorlar........” D) JNNINMM i Haşan: 35 yaşında Ahmet’in yukarıda yaptığı açıklamayla ilgili olarak, aşağıda verilen ifadelerden hangisi yanlıştır? A) Ahmet, bu davranışlarından dolayı hemen ceza landırılmalıdır. B) Ahmet ergenlik dönemine girmiş olmalıdır. C) Ahmet’in faydalı uğraş veya hobilere yönlendiril mesi gereklidir. D) Sıkıntılarının geçmesi için Ahmet’e yardımcı olun malıdır. 9. 11. Aşağıdaki yaşam dönemlerinin hangisinde insan lar konuşma ve yürüme yeteneğini öğrenirler? A) Bebeklik B) Çocukluk C) Ergenlik D) Yetişkinlik Ergenlik dönemindeki bir insanın vücudundaki hücre sayısı grafik teki gibi değişim geçiriyor. Öğretmen, ergenlik döneminde görülen ruhsal deği şikliklere dört tane örnek vermiştir. Bu insanın yaşam sürecinde, aşağıdaki değişimlerden hangi sinin gerçekleşmesi beklen mez? 1. H a y a t ı ve ç e v re y i s o r g u la m a ı 2. Kendi ba ş ın a h a r e k e t e tm e isteği . 3. Aşırı ö fk e l e n m e 4. Bulu nduğ u o r ta m d a d ikkat ç e k m e is te ği B) Öğretmenin belirttiği ruhsal alanlara, aşağıdakilerden hangisi örnek verilemez? Organ sayısı Zaman C) Vücut büyüklüğü D) Olgunluk oranı A) Zihinsel Değişim B) Bağımsızlık Arayışı C) Duygusal Dalgalanma D) Kimlik Arayışı Zaman Zaman Hayvanlarda Üreme, Büyüme ve Gelişme 1 . Hayvanların üreme ve gelişmesinde; TEST - 9 5. I. Yumurta ve spermin görev yapması II. Meydana gelen bireyin, tıpatıp anne ve babasına benzemesi III. Oluşan yavrulara bir süre bakılması Üreme ve gelişme sürecinde “yavru bakımı yapma yan" canlı çeşidi, aşağıdakilerin hangisinde veril- miştlr? Video C6#M) A) B) şeklindeki özelliklerin hangileri ortaktır? A) Yalnız C) İve III B) İv e li |\ ___ ■ Yunus D) I, II ve 1 m Tavuk D) C) 2. 1 ^ Böcekler ile kurbağalar arasında, aşağıda verilen olaylardan hangisi ortaktır? A) Yumurtanın dişi vücudunda döllenmesi B) Yavrunun başkalaşım geçirmesi C) Üremek için suyun gerekliliği D) Yavruların karada yaşaması ve büyümesi 6 . Balık ve kurbağaların yumurta ve spermlerini su ortamına bırakması, aşağıdakilerden hangisini sağlamak içindir? Balık, kurbağa ve bir çok omurgasız hayvanda, yu murtanın döllenmesi suda gerçekleşir. A) Döllenmeyi Bu döllenme şekliyle ilgili olarak, aşağıdaki değiş melerden hangisi doğrudur? C) Başkalaşımı A) Döllenme şansı B) B) Yavrunun korunmasını D) Embriyonun gelişmesini Döllenme şansı b i JB Ljm U N LJfo Sperm ve yumurta sayısı Döllenme şansı Sperm ve yumurta sayısı 4. Sperm ve yumurta sayısı □) Döllenme şansı Sperm ve yumurta sayısı Doğurarak çoğalma etkinliğiyle ilgili olarak, aşağı daki ifadelerden hangisi yanlıştır? A) Bu üreme yönteminde, yavru canlının gelişmesi anne karnında (döl yatağında) olur. Öğretmen derste şekildeki posteri göstererek konu sunu anlatıyor. Öğretmenin anlattığı konunun başlığı, aşağıdakilerin hangisidir? B) Kurbağa, kuş ve memelilere ait hayvanlarda bu üreme tipi kullanılır. A) Kuşlarda Yavru Bakımı C) İnsanlar, bu üremeyle nesillerini devam ettirirler. C) Kuşlarda Yumurtada Embriyo Gelişimi D) Doğan yavrular annenin süt salgısıyla beslenir. D) Kuşlarda Döllenme B) Kuşlarda Kuluçkaya Yatma T m ** Test - 9 8. M ieo Cû, ümiı Merve, ders konusu olarak hazırladığı ödevini, sınıfta arkadaşlarına şekildeki gibi anlatıyor. Yumurta ve sperm dişinin vücudunda döllenir. Canlı taslağı olan embriyo gelişimini ana canlının vücudunda tamamlar. Doğumdan sonra yavru canlı ebeveynleri tarafından korunur ve beslenir. 10. İnsanların üreme ve gelişmesi sırasında meydana gelen yapı ve olaylar, aşağıda verilen canlılardan hangisinin üreme sürecine daha çok benzer? Video cteümo B) A) M e rv e Leylek Kurbağa Merve’nin açıklamasını yaptığı hayvan çeşidi, aşa ğıda verilenlerden hangisidir? Balık 1 1 . Bir kurbağanın, hayat döngüsünde meydana gelen üreme ve gelişme olayları, aşağıdaki şekilde gösteril- m mi* ir- _____________________________ Video Yavru ; canlı çözümü Bu canlıda üç farklı olayın meydana geldiği yerler le ilgili olarak, aşağıdaki eşleştirmelerden hangisi doğru olur? Yukarıda verilen canlı grupları, hangi özelliğe göre aynı grupta toplanabilir? A) Vücut ağırlıklarına göre B) Beslenme biçimlerine göre C) Üreme şekillerine göre D) Yaşama ortamlarına göre Fen ve Teknoloji Döllenmenin yapıldığı ortam Başkalaşımın yapıldığı ortam Hayvanlarda Üreme, Büyüme ve Gelişme 1. Yumurta üzerine kuluçkaya yatarak ve doğurarak yapılan çoğalmalar arasında, aşağıdakilerden han gisi farklılık oluşturabilir? A) Yavrunun gelişirken anne karnında bulunması ve buradan besin alması TEST- 1 0 4. cöiüm B) Üreme sırasında döllenmenin dişinin vücudunda gerçekleşmesi Buna göre, aşağıdakilerden hangisi bu balık türü nün devamlılığını olumsuz etkiler? C) Üretilen yavruların, kendilerine yeterli oluncaya kadar korunması A) D) Her yeni bireyin oluşumunda, bir yumurta ve bir spermin kullanılması 2. Dikence balıklarının erkekleri, dişiyi yumurtlayıncaya kadar izler ve yumurtaları hazırlanan çukur lara bırakmalarını sağlarlar. Daha sonra da, er kek balıklar kendi spermlerini yumurtaların bıra kıldığı çukurlara bırakırlar. Çok sayıda üreme hücresi oluşturulması a Zeynep, çevremizde bulunan iki farklı canlıyla ilgili olarak, aşağıdaki posterleri hazırlıyor. Üreme hücrelerinin suyun dalgalı olduğu zamanlarda bırakılması Bu posteri derste kullanan Zeynep’in anlattığı ko nu, aşağıdakilerden hangisidir? B) Üreme hücrelerinin aynı zamanda bırakılması ¥~ «s D) Üreme hücrelerinin aynı yere bırakılması Somon balıklarının yavrunun oluşma ve gelişme sinde hangi faktör diğerlerinden daha az etkili ola bilir? A) Hayvanlarda Döllenme Olayı B) Hayvanlarda Başkalaşım Süreci C) Hayvanlarda Yavru Bakımı D) Yavru Canlıların Sütle Beslenmesi 3. V» _ tfîtfeo Çözümü Aşağıda verilen canlı türlerinden hangisi, üremesi sırasında kuluçkaya yatmaz? A) 6. A) Suyun sıcaklığı B) Suyun akıntısı C) Besin miktarı D) Güneş ışığı Kuş yumurtalarındaki besinin, daha fazla olması sağladığı özellikle ilgili olarak, aşağıdaki değer lendirmelerden hangisi yapılabilir? A) f ^ Çok sayıda üreme hücresi üretilmesini sağlar. A liye B) a Yumurtanın döllenme şansının artmasını sağlar. Kemal f\\ : ^ Yavrunun yumurta içinde gelişmesini tamamlamasını sağlar. Salih D) Canlının yumurtada başkalaşım geçirmesini sağlar. Erdal -286. Sınıf Soru Bankası Test - 10 10 . fiieo i ox m Yavrunun dişinin vücudu dışında gelişmesi Balıkların çoğalmasıyla ilgili olarak; I. Sperm ve yumurtalarını su içine bırakarak, döllen mesini sağlarlar. II. Az sayıda üreme hücresi üretirler. III. Yavru gelişmesi, yumurta ve su içinde gerçekleşir, açıklamalarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) İv e li C) İve III D) I, II ve Yavrunun kendi kendine beslenmesi Şemadaki üreme özellikleri yazılan balonlardan kaç tanesi, kurbağaların üreme ve gelişmesiyle ilgilidir? 3. Kuş ve kurbağaların üreme ve gelişmesinde, aşağı daki olayların hangisi ortak olarak gerçekleşmez? A) 2 B) 3 C) 5 D) 6 A) Döllenmenin dişi vücudunda yapılması B) Yumurtanın döllenerek zigotu oluşturması C) Yumurtayla üremenin sağlanması D) Embriyodan gelişim süreci sonunda yavru oluşması 11. Öğretmen aşağıdaki şekli tahtaya asarak sınıfa “ Bu iki canlı arasındaki ortak özellikler nelerdir?” sorusunu sormuştur. Vtdeo cöivrn 3. Kurbağa Doğada bulunan bir canlı hayat döngüsünde meyda na gelen olayları, aşağıdaki gibi anlatmıştır. Alabalık Yumurta ve spermler, vücudumda birleşir ve zigotu oluşturur. Zigot, vücudumda gelişerek yavru canlıları meydana getirir. Bu soruya aşağıdaki öğrencilerden hangisi yanlış cevap vermiştir? Yavrularım başkalaşım geçirmez, oluştuğun da atasına benzer. A) y S(tyl(k yumurtQ ve sPerfn üretirler. Yavrularımı kendi kendine yeterli oluncaya kadar korurum. Bu canlının verdiği bilgilerin doğru ve yanlış olma durumu, aşağıdakilerin hangisinde eşleştirilmiştir? B) Ahmet 1. bilgi 2. bilgi 3. bilgi 4. bilgi A) Doğru Doğru Yanlış Yanlış B) Doğru Yanlış Doğru Doğru C) Doğru Yanlış Doğru Yanlış D) Yanlış Doğru Yanlış Doğru f en ve Teknoloji Yumurtaların b ir kısmı döllenirken, b ir kısmı suda yaşayan canlılar ta ra f ından yenir. Döllenme ana canlının vücudu dışında suda gerçekleşir. Her ¡kişide başkalaşım geçirir. Emin -29- . TEST-11 Hayvanlarda Üreme, Büyüme ve Gelişme 1. 4. Aşağıda verilen özelliklerden hangisi, bütün me meli türleri için ortak değildir? A) Her doğum sırasında bir tane yavru meydana ge tirilmesi Haşan, ev ödeviyle ilgili olarak, şekilde gösterilen şe mayı hazırlıyor. & Video cûzmiı B) Oluşan yavruların atalarına çok benzemesi C) Embriyoların anne karnında oluşup, bir süre geliş mesi D) Yavruların bir süre sütle beslenmesi 2. Yumurtası dişi vücudu dışında döllenenler Yumurtası dişi vücudunda döllenenler Haşan ın bu şemayı tamamlayabilmesi için, X ve Y yazılan yere, hangi canlıları yerleştirmelidir? Kuş ve memelilerin üreme ve gelişmeleri arasında; I. Dişi canlının yumurtayı ısıtmak için kuluçkaya yat ması X canlısı Y canlısı A) 1 ve 3 2 ve 4 B) 1 ve 2 3 ve 4 şeklindeki özelliklerden hangileri ortaktır? C) 2 ve 3 1 ve 4 A) Yalnız B) İv e li D) 1 ve 4 2 ve 3 C) II ve III D) I, II ve II. Yumurta ve zigot adlı yapıların dişi canlının vücu dunda meydana gelmesi lil. Balık ve kurbağalara göre daha az sayıda yavru nun meydana gelmesi Sorulan sorular Bir öğrenci, hayvanların üreme ve gelişme durumları nı araştırmak için, aşağıdaki düzeneği hazırlıyor ve gerekli gözlemleri yapıyor. Video Cfliöroü & Video cöüm 1 2 [ Nasıl çoğalır? Verilen cevaplar | Yumurtayla çoğalır. I Yavru gelişimini nerede Yumurta ve su içinde 1 tamamlar? ! tamamlar. I Yavru bakımı var mı? Yavru bakımı yoktur. I Başkalaşım geçirir mi? Evet geçirir. 3 Şemada belirtilen özelliğe sahip olan hayvan çeşi di, aşağıdakilerden hangisidir? Bu deneyi yapan öğrenci; I. Yumurta ve spermlerin su içerisinde birleşmesi II. Yumurtadan çıkan yavruların ana canlıya benze mesi III. Ana canlının yavru canlılara bakması şeklindeki sonuçların hangilerine ulaşabilir? A) Yalnız I B) İv e li C) II ve III D) I, II ve 6. Sınıf Soru Bankası Test - 11 5. Balıklar; “suda döllenme” ve “suda gelişme” yaparak, yumurta oluşumuyla çoğalırlar. Balıkların çoğalmasıyla ilgili olan bazı özelliklerin değişimi, grafiklerde göste rilmiştir. Döllenme oranı Döllenme oranı Suyun harekeli Üreme hücresi sayısı Durgun suda, aynı yere, çok sayıda sperm ve yumurtanın bırakılması Üreme hücreleri arasındaki uzaklık Durgun suda, farklı yere, az sayıda sperm ve çok sayıda yumurtanın bırakılması Akıntılı suda, aynı yere, çok sayıda sperm ve az sayıda yumurtanın bırakılması D) A) C) D) Akıntılı suda, farklı yere, çok sayıda sperm ve yumurtanın bırakılması A 1Ü.UH.1 7. Hayvanlar Yu m u rtayla ç oğa la n la r Şemadaki sınıflandırmayla ilgili, I ve II nolu kutula ra yerleştirilebilen hayvan grupları, hangisinde doğru eşleştirilmiştir? I Belirtilen canlılar arasında, aşağıdaki özelliklerden hangisi ortaktır? B) B) O C) Doğada bulunan hayvan türlerinden üç tanesi, aşağı daki şekilde gösterilmiştir. Döllenme oranı Buna göre, aşağıdaki koşulların hangisinde, balık ların oluşturduğu yavru sayısı en fazla olur? A) 8. II Balinalar, soğuk sularda yaşar ve plank ton adı verilen çok küçük canlılarla bes lenir. Bazı türlerinin boyları 30 metreye, ağırlıkları 200 tona ulaşabilir. Okyanus larda yaşayan sıcak kanlı memeli hay vanlardır. Tüm memeliler gibi onlar da yavrularını doğurarak dünyaya getirir ve kendi sütleri ile besler. Yine türlerine bağlı olarak 70 yıl ile 90 yıl arasında bir ömürleri vardır. Yarasalar, uçma yeteneğine sahip me melilerdir. Yarasaların parmakları uzamış ve esnek uçma derisiyle çevrilmiştir. Kok lama ve tat alma duyuları çok gelişmiştir. Sıklıkla tek yavruları olur ve bu yavru an ne tarafından bir süre taşınır. Sürüngen ler, küçük kuşlar ve diğer yarasalarla beslenen türleri de vardır. Soğuk mev simlerde, kış uykusuna yatar. Buna göre balina ve yarasalar arasında, aşağıda verilen özelliklerden hangisi ortaktır? A) Balıklar Kurbağalar B) Sürüngenler Balıklar C) Kuşlar Kurbağalar A) Beslenme biçimleri B) Yaşam süreleri D) Memeliler Sürüngenler C) Yaşama ortamları D) Üreme yöntemleri n ve Teknoloji - 31 - Aşağıdaki olaylardan hangisi, çiçekli bitkilerin to hum üretme miktarını artıran faktörlerden birisi de ğildir? 5. Bir çiçek ve yapısında bulunan dişi organ, aşağıdaki şekilde gösterilmiştir. A) Bitkinin çok sayıda dal üretmesi ve çiçek açması B) Bitkinin tozlaşma şansının, çeşitli faktörler yardı mıyla artırılması C) Bitkinin uygun gelişim koşullarına sahip olması D) Bitki çevresinde çok sayıda otçul hayvanın bulun ması Tohumun yapısı ve sahip olduğu özelliklerle ilgili olarak, aşağıda verilen açıklamalardan hangisi yanlıştır? Aşağıda verilenlerden hangisi, çiçekte bulunan, dişi organın kısımlarından birisi değildir? A) Bütün tohumların büyüklüğü eşittir. B) Çeneklerin yapısında, bol miktarda besin vardır. C) Embriyo, yeni bitkinin taslak halidir. A) Tepecik B) Dişicik borusu D) Tohum kabuğu, embriyoyu dış etkilere karşı korur. C) Başçık D) Yumurtalık Çiçekli bir bitkinin te mel kısımları, aşağıda ki şekil üzerinde göste rilmiştir. Bir tohumun çimlenebilmesi için; I. Sıcaklık II. Su \trdeo cflitirati III. Oksijen isimli faktörlerden hangileri gereklidir? Belirtilen kısımlardan hangisinin zarar gör mesi veya koparılma sı bitkinin yaşamını sürdürmesine engel olmaz? A) Gövde B) Yaprak C) Çiçek D) Kök 7. A) Yalnız II B) I ve II C) I ve III D) I, II ve III Bir çiçeğin yapısında; I. Çiçek tozları (polenler) II. Yumurta III. Tohum Bir çiçeğin yapısında; I. Çiçek sapının fonksiyonunu kaybetmesi isimli yapıların oluşmasını sağlayan kısımlar, han gisinde doğru eşleştirilmiştir? II. Taç yaprakların eksilmesi MjJ III. Dişi organın zarar görmesi olaylarından hangilerinin gerçekleşmesi tohum oluşumuna engel olur? A» III Erkek organ Er! B) eK organ A) Yalnız B) I ve I C) Dişi organ Yumurtalık Erkek organ C) İve III D) live D) Erkek organ Yumurtalık Başçık 8. Aşağıdakilerden hangisi, çiçekli bitkilerin tozlaş malarına yardımcı olan olaylardan birisi değildir? 11. Fen ve Teknoloji öğretmeni sınıfında, aşağıda belirti len sunumu yapıyor. A) Bazı böceklerin çiçekten balözü ve polenleri topla ması Arı ve benzeri böcekler ayak ve kanatlarına yapışmış olan polenleri bitkiden bitkiye taşır lar. Böylece bitkilerin polenleri aynı türdeki farklı çiçeklere taşınmış olur. Böceklerin bu işlemi, böceklerin beslenmesini sağlar ve bit kilerin üremelerine de yardımcı olur. Bundan dolayı böcek yaşamı ile bitki üremesi arasında doğrudan bir ilişki bulunur. B) Otobur bazı hayvanların ağaçlardan olgunlaşan meyve ve tohumları yemesi C) Rüzgarın esmesi ve polenleri uçurması D) Bazı kuşların çiçek tozu toplaması 9. Bir bitkiden yeni bitkilerin oluşması sürecinde, şekilde gösterilen olaylar meydana geliyor. 1 Video Ç'Çek f ' [ :öi iinjo Öğretmenin sınıftaki öğrencilere açıkladığı konu nun başlığı, aşağıdakilerden hangisidir? Genç bitki  A) “Bitkilerde Döllenme” Tohum B) “Bitkilerde Tozlaşma” ro « - C) “Bitkilerde Büyüme ve Gelişme” D) “Tohumun Çimlenmesi” Yukarıdaki şemada numaralandırılmış olayların hangilerinde büyüme ve gelişme etkinliği meyda na gelir? A) 1,2 ve 3 B) 3, 4 ve 5 C) 1, 2, 3 ve 4 D) 2, 3, 4 ve 5 10. Çiçekli bitkilerin üremesiyle ilgili olarak, aşağıdaki öğrencilerden hangisinin yaptığı değerlendirme yanlıştır? 12. Bitkilerin hayat döngüsünde meydana gelen üç olay, şekilde ayrı ayrı gösterilmiştir. & £ F Video cötom u f İ S Tozlaşma olayı K İ Çimlenme olayı Büyüm e olayı Belirtilen olaylardan hangileri canlının gelişmesiy le, hangileri de canlının üremesiyle ilgilidir? Üremeyle ilgilidir C) I Gelişmeyle ilgilidir 1 ve 3 I Yalnız 2 1 ve 2 I Yalnız 3 A) D) B) Zeynep :en ve Teknoloji j C) d) I Yalnız 2 Yalnız 1 1 ve 3 | -3 3 - 2 ve 3 TEST- 1 3 Çiçekli Bitkilerde Üreme, Büyüme ve Gelişme 1. Çevreyi kirletmeden, canlı sağlığını koruyan üre tim yöntemiyle yapılan tarıma ne ad verilir? A) Organik tarım B) Gübreli tarım C) İlaçlı tarım D) Verimli tarım 5. *£] Video Çiçekli bitkilerin üreme ve gelişmeleriyle ilgili bazı bil giler şemada verilmiştir. Çizelgede verilen bilgiler doğru olanlar için (/), yanlış olanlar için (x) işaretleri kullanılıyor. cöiUmi) Çiçekli Bitkilerde Üreme ve Gelişme 2. a Tohumlar çimlendikten sonra genç bitki, güneş ışığından yararlanarak besin ihtiyacını karşılar. o Tohumların çimlenmesi, çevre koşullarına bağlı olarak meydana gelir III. Oksijen *> Tohum oluşumundan önce tozlaşma ve döllenme olayları meydana gelir. isimli maddelerden hangilerini, dış ortamdan ala rak metabolizmasında kullanır? o Her çiçekli bitki hayatı boyunca aynı sayıda tohum ve meyve üretilmesini sağlar. Çimlenmekte olan bir tohumdaki canlı doku; I. Su II. Besin A) Yalnız I B) İv e li C) İve III D) I, II ve Buna göre, tabloda numaralandırılan yerler aşağıdakilerden hangisi gibi işaretlenmelidir? A) / 3. Bazı bölgelerin uzun süre yağış olmaması sonucu oluşan çevre sorunu, şekilde gösterilmiştir. B) / C) / D) X X / X / / / X X X X X 6 . Çiçekli bir bitkinin hayat döngüsü, aşağıdaki şekilde gösterilmiştir. Video Cöiünti) Belirtilen durumun meydana gelmesi; I. Tohum çimlenmesi II. Bitki büyümesi \ Zigot III. Bitki yaşamı Embriyo şeklindeki olaylardan hangilerine zarar verir? A) Yalnız I B) İv e li C) II ve III D) I, II ve Şekilde numaralarla belirtilmiş olan olaylar aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak eşleştirilmiştir? 1 v»J Video cözomo 2 3 i Döllenme Çimlenme Döllenme i Tozlaşma Çimlenme Çimlenme I Döllenme Tozlaşma | Çimlenme Bir bitkinin çiçeklerindeki taç yaprakların oluşma ması durumunda, aşağıdakilerden hangisinin ger çekleşme oranı azalır? A) I| Tozlaşma | A) Fotosentez B) Solunum C) C) Tozlaşma D) Büyüme D) l | B) ] Tozlaşma Döllenme -346. Sınıf Soru Bankası Test - 13 7. Tohum çimlenmesini araştırmak için şekilde gösteri len düzenekler hazırlanıyor. Ancak yeterli süre beklen mesine rağmen tohumların çimlenmediği belirleniyor. V\ieo 10. Çiçekli bitkilerle ilgili olarak; Bitkiler; büyüme ve gelişmeleri için gerekli besini kendileri üretirler. Pamuk ÇfliDroü Tohum içindeki embriyo, ihtiyaç duyduğu besini çeneklerden hazır alarak karşılar. Nemli, aydınlık ve havasız ortamda Nemli, karanlık ve soğuk ortamda Pamuk Tohumun çimlenmesi, bazı çevresel faktörlere bağımlıdır. “ Tohum Kuru, karanlık ve oda sıcaklığında Düzeneklerdeki tohumların çimlenmesini sağlamak için, eklenmesi gereken faktörler hangisindeki gi bi olmalıdır? I II III A) Yalnız Ece B) Ece ve Cem Sıcaklık Oksijen Su C) Ali ve Ece D) Ali, Ece ve Cem B) Oksijen Sıcaklık Su C) Işık Oksijen Nem D) Işık Hava Işık T” 8. isimli öğrencilerden hangilerinin yaptığı açıklama doğrudur? 11. Bir bitkinin hayat döngüsünde meydana gelen olay lardan birisi, şekilde gösterilmiştir. Aşağıdaki çevre koşullarından hangisi, tohum çim lenmesi ile bitki gelişmesini sağlamada ortak gö rev yapmaz? Video cMürot» Genç bitki A) Toprağın nemli veya sulu olması B) Ortamın ışıklı veya güneşli olması -Toprak C) Ortamın sıcak veya ılık olması D) Havada oksijen gazının varlığı 9. Bir bölgedeki bitki büyümesini doğrudan etkileyen faktörler arasında, aşağıdakilerin hangisi yoktur? Belirtilen bu olayın gerçekleşmesi sürecinde, canlı dokuda bulunan hücre sayısı nasıl değişim geçirir? A) Hücre sayısı B) Hücre sayısı Zaman ıı Hücre sayısı Yağmur Zaman ı Hücre sayısı Zaman Zaman TEST - 14 Çiçekli Bitkilerde Üreme, Büyüme ve Gelişme 1. Çiçekli bir bitkinin yeni bitki oluşturma şansını ar tıran uyumlara; 4. Oksijen I. Çok sayıda çiçek oluşturması Hazırlanan bir deney düzeneğindeki tohumların çimlenmesi için bu faktörlerden hangisi gerekli değildir? özelliklerinden hangileri örnek verilebilir? A) Yalnızlı B) İv e li C) İve III D) I, II ve Bir çiçeğin temel kısımları şekilde gösterilmiştir. 5. rY «eo cfcümü Çiçek sapı Bitkilerdeki polenlerin, çiçeğin X kısmından Y kıs mına taşınması olayına ne ad verilir? ** Sıcaklık şeklindeki faktörler gerekir. III. Tohumun etrafında etli ve tatlı bir meyve yapısının meydana gelmesi Çanak yaprak Su *♦ Böcekler II. Oluşturduğu tohum sayısının fazla olması 2. Bir bitkinin büyüyebilmesi için; A) Oksijen B) Su C) Böcekler D) Sıcaklık Bitkilerin tohum oluşum sürecinde, aşağıda veri len olaylardan hangisi meydana gelmez? A> Toz|aşma B) Döllenme C) Embriyo oluşumu D) Çimlenme 6 . Çiçeklerin yapısında bulunan iki organ, aşağıdaki şe kilde gösterilmiştir. n . Video A) Tozlaşma B) Çimlenme C) Tohumların yayılması D) Döllenme mom 1. organ 3. Mehmet, ödev konusunu anlatır ken, aşağıda belirtilen açıklamayı yapıyor. Bitkiler kloroplast organelleri yardımıyla besin ve oksijen üretir. Bitkilerin yoğun olduğu yerlerde hayvanlar da yoğun bulunur. İnsanlar yaşamak için bitkilere muhtaçtır. Yeryüzündeki doğal yaşamın sürmesi bitkilerin varlığına bağ lıdır. Tohum ve meyveler hayvanların beslen mesinde rol oynar. Ayrıca bitki kökleri, toprağın erozyona uğramasını önler. Bundan başka ilaç sanayinde bitki ürünleri de kullanılıyor. Mehmet Mehmet’in ödev konusu, aşağıdakilerin hangisin de verilmiştir? A) “Bitkilerin Önemi” B) “Bitkilerde Üreme, Büyüme ve Gelişme” C) “Bitkilerin Yayılması” D) “Bitkilerde Tozlaşma ve Döllenme” Bu organların tohum üretimindeki rolleriyle ilgili, aşağıdaki değerlendirmelerden hangisi yanlıştır? A) B) 1. organ çiçek tozları nın üretilmesini sağlar. 2. organ döllenmenin gerçekleşmesinde görev yapar. .. C) 1. organ ve 2. organ arasında tozlaşma olayı meydana gelir. D) 1. organ tohum oluşu munu, 2. organ tohumun çimlenmesini sağlar. J33S3T 7. Bitkiler yaşamak ve büyümek için; 10. Bitkilerin üremeleri sırasında gerçekleşen “tozlaş ma” olayıyla ilgili olarak, aşağıdaki öğrencilerden hangisinin yaptığı açıklama yanlıştır? I. Işık II. Hava III. Toprak A) A) Yalnız I B) İv e li C) İve III D) I, II ve Tozlaşma olayı, tohum oluşmasından sonra meydana gelir. Semra C) 8 B) Bu olayla çiçek tozlarının dişi organa iletilmesi sağlanır. faktörlerinden hangilerine ihtiyaç duyarlar? . a Tozlaşmanın gerçekleşmesinde, bazı hayvan türleri rol oynayabilir. D) Tozlaşmadan sonra yumurtanın döllenmesi olayı gerçekleşir. Zafer Sinem Vdeo çöltm/ü 11. Bitkilerin çiçek organlarıyla ilgili olarak, aşağıdaki açıklamalardan hangisi yanlıştır? A) Erkek organ ve dişi organ, tohum oluşmasında doğrudan görev yaparlar. B) Döllenme olayı dişi organ üzerinde gerçekleşir. Yukarıdaki şemada "?" ile gösterilen kutucuğa, aşağıdaki kavramların hangisi yazılmalıdır? C) Bütün çiçeklerde eşit sayıda tohum oluşturulur. A) Tohum çimlenmesi D) Taç yaprağın renkli ve hoş kokulu olması, çiçeğin üreme şansını artırır. B) Bitkinin gelişmesi C) Tozlaşmanın yapılması D) Tohum oluşması 9. 12. Yandaki düzenek karanlık bir odaya alınarak tohumla rın çimlenmesi gözleniyor. Şartları sabit tutulan bir saksı bitkisine, sulandıktan sonra 3 hafta boyunca su verilmiyor. Bu durumda, bitkinin I, II ve III. haftalardaki geliş- tfîçfeo me durumu, hangisindeki gibi olur? çd£t)nrü Nemli toprak Hazırlanan bu düzenekte Çimlenme kabı ki tohumların çimlenme durumuyla ilgili olarak, aşağıdaki değerlendirme lerden hangisi doğrudur? A) B) Tohumlar, ışıksız ortamda çimlenemez. i Gelişme hızı n Selim Zaman Zaman en ve Teknoloji C) Gelişme hızı C) Gelişme hızı Zaman & Tohumlar, çim lenerek ergin bitki oluşturur ve normal şekilde yaşamını devam ettirir. İlker Tohumlar, çeneklerindeki besinler bitinceye kadar çimlenmesini sürdürür. JK A*» Hakan D) Tohumlar, yeni çiçek açıncaya kadar çimlenmesini sürdürür. ° enk -37- Çiçekli Bitkilerde Üreme, Büyüme ve Gelişme TEST- 1 5 *W'v'V\v. 1. Bir çiftçi tarlasına suni gübre, tarımsal ilaç ve hormon gibi çeşitli katkı maddeleri kullanmadan domates meyvesi yetiştiriyor. Bu çiftçinin yetiştirdiği domateslerle ilgili olarak; 4. a Video mam I. Organik tarım yöntemi kullanılmıştır. II. Domatesler kaliteli ve faydalı olur. III. Bu şekilde meyve ve sebze tarımının yapılması toplum sağlığı için gereklidir. şeklindeki açıklamalardan hangileri doğru olur? A) Yalnız B) İv e li C) II ve III D) I, II ve «> Bir çiçeğin bazı kısım ları numaralandırılmış olarak şekilde gösteril miştir. - 2 Bu çiçek kısımlarının görevleriyle ilgili ola rak, aşağıda verilen eşleştirmelerden han gisi yanlıştır? A) 1 - Polenlerin oluşmasını sağlar. B) 2 - Tozlaşmada görev yapar. C) 3 - Tohum oluşumunu sağlar. D) 4 - Yumurtayı oluşturur. 2. Video COlOmt) Özdeş mısır tohumlarının ekildiği üç ayrı tarlanın, farklı sulanma durumuna göre bitki büyümesi ile meyve (koçan) veriminin, tablodaki gibi değiştiği belirleniyor. Mısırların sulanma durumu Mısırların Mısırların boyu koçan sayısı 5. Fotosentez hızı 15 günde 1 defa 70 cm 3 Normal Haftada 1 defa 100 cm 4 Yüksek 3 günde 1 defa 130 cm 5 Çok yüksek Tek çiçekli bir bitkinin çiçeğinde bulunan dişi organı kesilerek çıkartılıyor. Bu işlemden sonra bitkinin ya şamında hangi olay meydana gelir? A) B) C) D) Bu deneyden, aşağıdaki sonuçlardan hangisine ulaşılamaz? A) Büyüme hızı artan mısırların meyve verimi de artar. B) Mısırın topraktan su alma oranı arttıkça büyümesi yavaşlar. 6. Öğretmen: Şekildeki 1 ve 2 numaralı yapıların isim ve görevlerini söyler misin? f 1 C) Besin sentezi hızlı olan mısırların büyüme hızı ve meyve üretimi daha fazla olur. Sapçık D) Koçan sayısı artan mısırların su ihtiyacı da artar. Erkek organ 3. Normal koşulların sağlandığı bahçe ortamlarında tohum başına 1 kg domates meyvesi elde ediliyor. Ancak yapılan bir ekim süreci sonunda ortalama olarak tohum başına 0,7 kg domates meyvesi elde ediliyor. Yukarıda anlatılan ürün veriminin düşmesini açık lamak için, hangi değerlendirme yapılamaz? A) Bahçe yeterli miktarda sulanmamıştır. B) Bahçeye suni gübre verilmiştir. C) Domates bitkilerinin bir kısmı hastalanmıştır. D) Bahçeye yeterli ışık ulaşmamıştır. É 2 Dişicik borusu Yumurtalık Dişi organ Öğrenci: 1 numaralı yapı tepeciktir, çiçek tozlarının (polenlerin) bulunduğu kısımdır. 2 numaralı yapı baş çıktır, polenlerin dişi üreme organına yerleştiği ilk kı sımdır. Bu açıklamalara göre öğrenci ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? A) Çiçekteki yapıların isimlerini biliyor, ancak görevle rini birbirine karıştırıyor. B) Çiçekteki yapıların isimlerini birbirine karıştırıyor, fakat görevlerini iyi biliyor. C) Çiçekteki yapıların isimlerini ve görevlerini çok iyi biliyor. D) Çiçekteki yapıların isimlerini ve görevlerini hiç bil miyor. 6. Sınıf Soru Bankası ıfi ieo Aşağıdaki çimlenme düzeneği hazırlanıyor. Deney başladıktan sonra düzenekteki fasulye tohumlarının, uygun sıcaklık sağlandığı halde çimlenemedikleri gözleniyor. 9. ÇftDmtı Havası alınmış ortam Az ışıklı ortam Serçe, papağan, sincap, tavşan ve köstebek gibi bazı hayvan türleri ağaçlardaki meyveleri yiyerek beslenirler. Bu etkinlikler sırasında, meyve içindeki tohumlar dışkılamayla çevreye atılırlar. Yukarıdaki parçada anlatılan olay bu bitkinin to humlarına, aşağıdakilerden hangisini kazandırır? A) Tohumun çimlenmesini Islak pamuk B) Tohumun olgunlaşmasını C) Tohumun çevreye dağılmasını Bu düzenekte belirtilen sorunun meydana gelme sine sebep olan faktör hangisidir? A) Oksijen B) Azot C) Karbondioksit D) Mineral maddeler D) Tohumun büyüyerek gelişmesini 10. Çiçekli bitkilerin üreme ve gelişme sürecine; I. Toprağın kirlenmesi II. Havanın kirlenmesi III. Suyun kirlenmesi 8 . Bir öğrenci ile çiftçi arasında, aşağıda belirtilen konuş olaylarından hangilerinin meydana gelmesi zarar verebilir? ma gerçekleşiyor. tfdeo çÇOmt) Fidanların dikim zamanını ağaç türlerinin özellikleri ve çevrenin iklim şartları belirler. Genellikle büyü menin durduğu andan filizlenmenin başladığı ana kadar geçen süre içe risinde, don olmayan za manda dikim yapılabilir. Ülkemizde genellik le fidan dikiminde ilkba har ve sonbahar ayla rının fidan dikimi için uygun olmasının sebebi nedir? A) Yalnız I B) İv e li C) II ve III D) I, II ve 11. Bir öğrenci 3 özdeş saksı bitkisiyle, aşağıdaki deneyi yapıyor. ia \ftdeo ÇÛZOnıU öğrenci Haftada 1 litre su veriliyor. 3 ay sonra Haftada 2 litre su veriliyor 3 ay sonra Çiftçi, öğrencinin sorusunu açıklamak için, hangi açıklamayı da yapmalıdır? A) “Çünkü bu dönemlerde hava sıcaklığı yeterli ve toprak nemli oluyor.” B) “Çünkü bu dönemlerde çevrede fazla hayvan bu lunmuyor.” C) “Çünkü bu dönemlerde bitkiye daha çok ışık ula şıyor.” D) “Çünkü bu dönemlerde bitkiler çiçek ve tohum üretiyor.” Haftada 3 litre su veriliyor 3 ay sonra Bu olaydan, aşağıda belirtilen sonuçların hangisi ne ulaşılabilir? A) Bitkiler aldıkları suyla orantılı olarak sürekli büyür. B) Bitki büyümesinde su miktarı etkili olmaz. C) Su, bitki büyümesini belli bir değere kadar artırır. D) Bitki büyümesinde sadece su etkili olur. -3 9 - I Fen ve Teknoloji Çiçekli Bitkilerde Üreme, Büyüme ve Gelişme Bir bitkinin üreme sürecinde, aşağıda verilen can lı yapılardan hangisi ilk önce meydana gelir? Ü Video cûzümö A) Embriyo B) Zigot C) Meyve D) Tohum TEST-1 6 ' 4. Bir araştırmacı farklı bitkilerin gelişme durumuyla ilgili olarak, şekilde gösterilen deneyi yapıyor. 30°C Î*S-J Aşağıdaki parçada, bir bitkinin hayat süreciyle ilgi li bilgi verilmiştir: Bu deneyin sonucunda araştırmacı, bitki gelişme sine hangi faktörün etkisini gözlemleyebilir? Tohumları ilkbaharın ortalarından itibaren çimlenmeme başlar Çimlenmesini iki haftada tamamlar. Çimlenmeden sonra hızla büyüyerek iki ayda çiçek açacak hale gelir. Çiçekleri renkli ve hoş kokulu olur. Üzerine çok sayıda çeşitli böcekler gelir. Çiçek açtıktan 15 gün sonra meyve tutar. Meyveleri yaklaşık bir ay sonra olgunlaşır. Meyveleri suludur ve içerisinde çok sayıda küçük tohumları bulunur. Tadı hoş olduğu için insanlar tarafından yemeklerde bol miktarda tüketilir. Bu bitkinin sahip olduğu özelliklerle ilgili olarak; 1 litre su A) Yaprak büyüklüğünün B) Ortam sıcaklığının C) Yaprak sayısının D) Toprağın nem oranının 5. I. Tohumları toprağın sıcak ve nemli olduğu zaman çimlenir. Tohum çimlenmesiyle başlayan bir bitkinin hayat sürecinde, aşağıdaki olayların hangisi diğerlerin den daha sonra gerçekleşir? A) Bitkinin yeni çiçekler açması II. Böcekler bu bitkinin tozlaşmasına yardımcı ol muştur. B) Bitkinin meyve üretmesi C) Genç bitkinin oluşması III. Her çiçeğinde çok sayıda döllenme ve embriyo oluşumu gerçekleşir. D) Bitkinin büyüyrek çok sayıda yaprak oluşturması şeklindeki değerlendirmelerden hangileri doğrudur? A) Yalnız B) İv e li C) II ve III D) I, II ve 6. Aşağıdaki deney düzeneği kurulduktan sonra, kaptaki tohumlar çimlenmeye başlamıştır. Yalıtımlı kapak fil Video cûiimH) 3. Termometre Hava Çiğdem, şekildeki deney düzeneklerini hazırlayarak, ışıklı bir ortama bırakıp gözlem yapıyor. Nemli toprak Cam kap Cam kap - }- ► Gübre Fasulye tohumu Fasulye tohumu -4 — Islak pamuk Çimlenmekte olan tohumlar Islak pamuk Yalıtımlı kap Deney başladıktan bir süre sonra, kaptaki sıcaklık, oksijen ve karbondioksit miktarı hangisindeki gibi değişir? ■ Sıcaklık değeri Oksijen miktarı Karbondioksit miktarı A) Artar Azalır Artar B) Azalır Artar Azalır C) Gübrenin çimlenmeye etkisi var mı? C) Artar Artar Artar D) Çevre sıcaklığı tohum çimlenmesine etki eder mi? D) Azalır Azalır Azalır Çiğdem yaptığı bu deneyde, aşağıda verilen soru lardan hangisine cevap aramaktadır? A) Tohum çimlenirken dışardan su alır mı? B) Tohum çimlenirken havaya ihtiyaç duyar mı? - 40- 6. Sınıf Soru Bankası T. 10. Meyve içerisinde tohumlar yer alır. Tohumlar uygun ortamlarda çimlenerek yeni bitkilerin oluşmasını sağlar. Tohumların bazı taşınma biçimleri şekilde gösterilmiştir. Bir çiçeğin hayat sürecinde; I. Zigotun gelişerek canlı taslağı olan bitki embriyo sunu oluşturması Rüzgarla taşınanlar II. Erkek organdaki polenlerin dişi organa taşınması III. Tohumun etrafında etli ve sulu meyve kabuğunun oluşturulması Hayvanlarla taşınanlar Suyla taşınanlar Patlamayla taşınanlar şeklindeki olayların baştan sona meydana gelme sırası nasıl olur? A) I - l l - B) II CI) II-III D) I- Şekildeki dört olayın bir bitkinin hayat döngüsün de sağladığı fayda hangisidir? A) Tohumun çimlenmesini sağlamak Fasulye tohumu B) Tohumun meyveyi oluşturmasını sağlamak Mısır tohumu C) Tohumun büyümesini sağlamak Yukarıdaki tohumların çimlenmeleri arasında, aşa ğıda belirtilen özelliklerden hangisi ortaktır? D) Tohumun çevreye yayılmasını sağlamak A) Çimlenme şekli B) Çimlenme hızı 11. Farklı bitkilerin tohumları arasında, aşağıda verilen özelliklerden hangisi ortaktır? C) Çimlenme süresi D) Çimlenirken tüketilen besin miktarı A) Tohumun sahip olduğu şekil B) Tohumun büyüklüğü C) Tohumun görevi 9. Bir öğrenci; şekilde gösterilen deney düzeneklerini kurarak, bitkilerin farklı şartlarda gelişme durumlarını araştırıyor. D) Tohumun çimlenme süresi îieo ızr»u 12. Türleri farklı olan 4 ayrı bitkinin bazı özellikleri, aşağı daki tabloda karşılaştırmıştır. a Video coma '^ Özellikler T ü rle r'""---. -25 °C >10°C •25 °C •100 g su •100 g su >100 g su •200 g su z K Öğrenci yaptığı bu deneyle, aşağıdaki olaylardan hangisini araştıramaz? A) Suyun bitki büyümesine etkisi Çok yıllık olma Sulu meyve Geniş yapraklı oluşturma olma + X Y •25 °C Tohum oluşturma + + + + + + + + + Buna göre, tablodaki bitkilerden hangi ikisi birbiri ne daha yakın akraba olabilir? (+ : özellik var, - : özellik yok) B) Sıcaklığın bitki büyümesine etkisi C) Işığın bitki büyümesine etkisi A) X ve Y B) X ve Z D) Havanın bitki büyümesine etkisi C) Z ve K D) Y ve K Ünite Değerlendirme m Hücre üzerinde yapılan üç farklı işlem ve sonuçları, aşağıdaki şekilde gösterilmiştir. S Video ÇÛÎÜTOÜ S TEST - 1 7 3. Buna göre, hangi düzenek çiftindeki bitkilerin bü yüme miktarı arasındaki fark diğerlerinden daha çok olur? 1.deney Büyür ve çoğalır Beslenmesi sağlanır 2 . deney Ölür Çekirdeği çıkarılır •H Bitkilerin büyüme ve gelişmesinde çevre koşulları da etkili olmaktadır. A) (30 °C) 3 .deney § 52 (30 °C) Ölür Hücre zarının bir kısmı çıkarılır 1 litre su 1 litre su Bu deneylerden çıkarılabilecek sonuçlarla ilgili olarak; isimli bireylerden hangilerinin yaptığı değerlendir me doğrudur? A) Yalnız Ali B) Ali ve Veli C) Ali ve Can D) Ali, Can ve Veli 4. 2. Bir bitki hücresinde, bazı organeller arasında gerçek leşen madde alış veriş biçimleri, şekilde gösterilmiştir. Fen ve Teknoloji dersinde öğretmen sınıfa “ Balıklar nasıl çoğalır?” sorusunu sormuştur. Işık Aşağıda belirtilen öğrencilerden hangisinin vermiş olduğu cevap doğrudur? kondri]«*-------[Kloroplast | besin A) Yumurtanın döllenmesi ve yavru gelişim i dişi vücudun da gerçekleşir. B) Yumurta dişi vücudunda döllenir, yavru gelişimi yumurta içinde yapılır. Ribozom — Gol gi T Bu madde geçişleriyle ilgili olarak, aşağıdaki eş leştirmelerden hangisi doğrudur? Hatun C) Yumurta dişi canlının vücudu dışın da döllenir, yavru gelişi mi ise dişinin vücu dunda yapılır. . Eda Bahadır Yumurtanın döllenmesi ve yavru gelişimi, dişi vücudu dışında yapılır. A kif K L M N A) Besin Protein Enerji Salgı B) Salgı Enerji Protein Oksijen C) Protein Salgı Enerji Oksijen D) Oksijen Enerji Protein Salgı -426. Sınıf Soru Bankası 0. Bitkiler ile hayvanlar arasındaki madde alışverişine dayalı olan döngü şekilde gösterilmiştir. 8. Güneş ışığı L Bitkiler Kara hayatına uyum sağlamış olan hayvanlarda, az sayıda yumurta oluşturulmasına karşılık; suda yaşa maya uyum sağlamış olan hayvanlarda, çok sayıda yumurta oluşturulmaktadır. Bu farklılığın sebeplerini açıklamak için, aşağıdaki bireylerden hangisinin yaptığı değerlendirme vanİİ3 olur? Hayvanlar A) Şekildeki döngüde, hayvanlar yok olursa, bir süre sonra aşağıdaki olaylardan hangisinin olması bek lenir? Karada yaşayan hayvanlarda, yumurtanın döllenme şansının daha fazla olması A) Topraktaki mineral maddelerin artması B) Çevredeki besin miktarının artması C) Bitkilerin ölmesi D) Atmosferde karbondioksit miktarının azalması Nalan p. M elike Besinlerin vücuda alınması, parçalanması ve kana geçirilmesinde görev yapan çok sayıda vücut ya pısının oluşturduğu vücut birimi hangisidir? A) Doku B) Organ C) Sistem D) Hücre Bir bitki çiçeğinin temel kısımları ve fonksiyonları, aşa ğıdaki şekilde gösterilmiştir. a Video cûtmı Bal özü üretir 7. Bir tohumun uygun şartlarda çimlenerek genç bir bit kiyi oluşturma süreci, şekilde gösterilmiştir. Çimlenme (Ç Gelişme ı Büyüme i Koruma sağlar II ve III olayların gerçekleşmesi sırasında, canlı dokudaki kütle değişimini, aşağıdakilerden hangi si gösterir? A) 4Canlı kütlesi B) ♦Canlı kütlesi Olaylar I C) II I D) Olaylar II Bitkiye sağladığı Olaylar III Canlı kütlesi I Şekilde gösterilen bitki kısımlarının bitki ve böcek ler açısından sağladığı fayda, aşağıdakilerin han gisinde verilmiştir? II A) Bitkinin çoğalması Böceğin çoğalması B) Bitkinin beslenmesi Böceğin korunması C) Bitkinin büyümesi Böceğin beslenmesi D) Bitkinin çoğalması Böceğin beslenmesi III Canlı kütlesi Olaylar rgrwfltflllllll LlM—|l»M>faı11llnlr~~T... cen ve Teknoloji -43- 1 0 . Bir hücrenin temel bölümleri, aşağıdaki şekilde harf lerle işaretlenmiştir. 12 . Golgi cisimciği; besin moleküllerini kullanarak, hücreye özgü olan salgı maddelerini üretir. Salgı maddelerini bir zar içerisinde paketleyerek, ke secikler şeklinde dış ortama atılmasına yardımcı olur. - *Y Yukarıda anlatılan bu olay ve gerçekleşmesini sağ layan organel kullanılarak, aşağıdaki faaliyetlerin den hangisi meydana gelmez? Buna göre, hücre yaşamında; I. Hücredeki canlılık olaylarını kontrol etme II. Hücrenin, madde alış verişini sağlama III. Hücrede, çeşitli maddeler ile enerji üretimini sağ lama II III A) X Y z B) X z Y C) z Y X D) Y X z 11. Özdeş tohumlar taşıyan I. düzenek 0°C de, II. düze nekte 80°C de bir süre bekletildikten sonra aynı orta ma ekiliyor. 0°C de 1 gün^ bekletilir 80°C de 1 gün bekletilir Uygun şartlarda ekilir (30°C) ^ ^ ^ * * * Çimlenir Uygun şartlarda ekilir (30°C) Çimlenmez Deney başladıktan sonra I. düzenekteki tohumların çimlendiği, II. düzenekteki tohumların ise çimlenmedi ği belirleniyor. Bu durumun oluşmasıyla ilgili olarak, aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A) Düşük sıcaklık hücrelerin etkinliklerini engellemiş, yapısını bozmamıştır. B) Tohumların kışın çimlenmeyip ilkbaharda çimlen mesi “I.” olaya benzerdir. C) Yüksek sıcaklık, hücrelerin hem etkinliğine hem de yapısına zarar vermemiştir. D) Her hücrenin etkinliklerini sürdürebileceği belirli bir sıcaklık aralığı vardır. Bazı bitkilerdeki çiçeklerin, balözü ve hoş kokulu maddeler salgılaması B) Mikroskobik olan ayrıştırıcı bakterilerin, canlı kalıntıları üzerine sindirici sıvılar salgılaması Derideki bazı salgı bezlerinin özellikle sıcak havalarda C) ter sıvısını salgılaması şeklindeki görevleri yapan bölümler, aşağıdakilerden hangisinde, doğru olarak eşleştirilmiştir? 1 A) İnsanda; mide ve ince bağırsaktaki bazı hücrelerin, koruyucu olan mukus maddesini salgılaması 13. Bir gelişim dönemindeki bireylerin bazı özellikleri, şe mada verilmiştir. 1 Gereksinimlerini karşılamak için annesine bağlıdır. 2 Çevresindeki cisimleri tanımaya çalışır ve yeni davranışlar öğrenir. 3 Emeklemeye başlar ve bazı kelimeleri öğrenir. 4 Hızla büyür ve gelişir. Bu özelliklerin tümüne sahip olan gelişim dönemi ne, aşağıdaki bireylerden hangisi örnek verilebilir? TEST- 1 8 Unite Değerlendirme 3. £ a . Video cüzimi) Farklı iki hücrenin çekirdekleri çıkarılıyor, çekirdeği II. hücreye aktarılıyor. Golgi aygıtı çok olan tükrük bezi hücresi hücrenin Mitokondrisi çok olan kas hücresi Yukarıdaki şekilde gösterilen hücre organeliyle il gili olarak; I. Sitoplazmadaki besinlerin oksijenle yıkılarak ener ji üretilmesini sağlar. II. Hücredeki sayısı, enerji tüketimiyle orantılıdır. III. Bitki, hayvan ve insan hücrelerinde ortak olarak bulunur. şeklindeki açıklamalardan hangileri doğrudur? A) Yalnız B) İve III C) İv e li D) I, II ve Golgi aygıtı çok olan hücreler oluşmuş Bu deneyi yapan araştırmacı aşağıdaki sonuçlar dan hangisine ulaşamaz? A) Çekirdeği çıkartılan hücreler yaşayamaz. B) Sitoplazma olmadan çekirdek görevini yapamaz. C) Sitoplazma, çekirdeğin hayatsal olaylarını yönetir. Işıklı ortamda tutulan; aynı türden olan üç bitkinin bü yüme ve gelişme süreci sonunda ulaştıkları boy uzun lukları arasında şekilde gösterilen ilişki bulunuyor. D) Sitoplazma ve çekirdek birlikte iş görürler. 4. X bitkisi Y bitkisi Z bitkisi X, Y ve Z bitkilerinin farklı miktarlarda büyümesinin nedenleri arasında, aşağıdakilerden hangisi bulun maz? A) Bitkilerin beslenme şekillerinin farklı olması B) Bitkilere verilen hava ve su miktarının farklı değerlere sahip olması D) Bitkilerin bulunduğu ortamların farklı sıcaklıklara sahip ı olması Embriyonun çok hızlı bir şekilde geliştiği bir dönemde radyasyonun yoğun olduğu yerlerde bulunmak, siga ra ve alkol kullanmak, doktor kontrolü dışında ilaç kul lanmak hem anne adayının hem de embriyonun sağ lığını olumsuz yönde etkiler. Bu durum gelişim süre cindeki bebeklerde bedensel ya da zihinsel gelişim bozukluklarına yol açabilmektedir. Derya C) Bitkilerin bulunduğu saksılarda, farklı özellikte toprağın bulunması Ekrem fen ve Teknoloji IV Erhan Belirtilen bu hassas hamilelik dönemi, aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir? A) İlk üç ay B) Beşinci ay C) Son iki ay D) Son üç ay -45- Bir araştırmacı tohum çimlenmesini etkileyen faktörle ri belirlemek için, aşağıdaki şekilde gösterilen düze nekleri hazırlıyor. 7. Hücrelerdeki bazı organellerin etkinlikleri aşağıda verilmiştir: I. Besinlerin kimyasal bağlarındaki enerjiyi, oksijen kullanarak açığa çıkartır. II. Güneş ışığını soğurarak, karbondioksit ve sudan besin üretilmesini sağlar. III. Farklı besinlerin kimyasal olarak etkileşmesini sağlayarak, farklı salgıların oluşmasını sağlar. Tohum 20 °C Tohum 20 °C Bu görevleri yapan organelleri bol miktarda bulun duran organlarla ilgili olarak, aşağıdaki eşleştir melerden hangisi doğrudur? Tohum 10 °C Belirtilen düzenekleri hazırlayan araştırmacı, aşa ğıda verilen sorulardan hangisine cevap verebilir? I A) II III Sinir j Yaprak J Mide Deri | Kök ! Kemik Kas I Gövde |I Akciğer Kıkırdak \| Tohum I| Karaciğer I I B ) C) 0 ) i 8 . Yeşil bitkiler, aşağıdaki koşullara sahip ortamların •â tfdeo cOümHı Fahriye hangisinde, diğerlerinden daha uzun bir süre yaşa yabilir? A) Karanlık, nemli ve havalı ortamda B) Işıklı, nemli ve havalı ortamda C) Işıklı, kurak ve havasız ortamda Yoğunlukları farklı olan “K” ve “L” hücreleri bir tüpteki çözeltiye beraber konuluyor. Bir süre sonra “K” hücre sinin büyüdüğü, T ’ hücresinin ise küçüldüğü belirle niyor. Bu hücrelerin sitoplazmasındaki su miktarı, aşağıdakilerden hangisindeki gibi değişim geçirmiştir? D) Karanlık, kurak ve havalı ortamda 9. Bir araştırmacı, şekilde gösterilen düzenekleri hazırla yarak, çevre koşullarının çimlenmeye olan etkilerini gözlemliyor. balmumu • Kuru toprak • Oda sıcaklı ğında tutulur D) ■Nemli toprak ■Oda sıcaklı ğında tutulur • Nemli toprak * Oda sıcaklı ğında tutulur Nemli toprak Buzdolabında tutulur Araştırmacı bu deneyden, aşağıdaki sonuçlardan hangisine ulaşamaz? Su miktarı A) Toprağın nem oranının çimlenmeye etkisi B) Ortamdaki havanın çimlenmeye etkisi C) Ortam sıcaklığının çimlenmeye etkisi Zaman D) Topraktaki minerallerin çimlenmeye etkisi 10. Aynı bitki türünün, farklı minerallerin eksik olduğu top raklardaki gelişme durumu, tabloda gösterilmiştir. Bitki kısmı Bütün Minarelleri tamam 12. Nemli bölgelerde yaşayan bitkilerin, kurak bölge lerde yaşayan akrabalarına oranla daha hızlı büyü mesine, hangi olay sebep olmaz? Eksik mineralli topraktaki gelişme durumu Fe Ca N Mg Kök +++ +++ ++ + ++ Gövde +++ +++ + + ++ Yaprak +++ + ++ + + Çiçek +++ ++ + + + A) Nemli bölge bitkilerinin topraktan daha fazla su alarak kullanması B) Nemli bölge bitkilerinin daha çok tohum ve meyve meydana getirmesi C) Nemli bölge bitkilerinin, topraktan daha fazla mi neral madde alması D) Nemli bölgedeki bitkilerin daha çok besin sentezlemesi (+++: Gelişme hızlı, ++: Gelişme orta, +: Gelişme yavaş) Bu durumun oluşmasıyla ilgili olarak, aşağıda ve rilen açıklamalardan hangisi doğrudur? A) “N”, tüm bitki kısımlarının gelişmesini yaklaşık ay nı oranda etkiler. B) Bitkinin en fazla ihtiyaç duyduğu mineral çeşidi “Ca” dır. 13. Bir kelebeğin hayat döngüsünde, belirtilen canlı yapı lar meydana geliyor. C) Bitkideki yaprak gelişimini en fazla “Ca ve Mg” et kiler. D) Kök ve gövdenin gelişmesi için, en fazla “Mg” mi nerali gereklidir. Yumurta Yavru kelebek Tırtıl Pupa Ergin bir kelebekten yeni kelebeklerin oluşması sürecinde, şekildeki yapıların meydana gelme sı rası nasıl olur? fi 1. Tek hücreli bir canlının, dışarıdan aldığı besinleri hüc rede kullanması, şekilde gösterilmiştir. 14. A) 3 4 2 -» 1 C) 1 3 -» 4 2 B) 1 4 -» 2 D) 4 2 -> 1 -> 3 Fen ve teknoloji dersi öğretmeni, öğrencilerden canlı lardaki büyüme ve gelişme olaylarına örnek vermeleri ni istiyor. ■B 2322JH L Besin maddesinin hücreye alınmasından sonra gerçekleşen olaylarla ilgili olarak, aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) Mitokondri etkinliğinin artması, dış ortamla yapılan oksijen ve karbondioksit alış verişini hızlandırır. B) Hücredeki salgı üretiminin artması, sitoplazmadaki enerji miktarının azalmasına neden olur. C) Hücredeki protein sentezinin artması, mitokondri etkinliğinin azalmasına neden olur. D) Besin maddesi, hücreye alınıp sindirildikten son ra, sitoplazmada kullanılabilir. en ve Teknoloji 3 M H KS | Tohumun çimlenerek genç bitkiyi oluşturması yavrusunun yumurta içinde oluşa rak dışarı çıkması Bebeğin yaşın artmasıyla beraber kilosunun da artması Buna göre, yukarıdaki öğrencilerden hangilerinin verdiği örnekler doğrudur? A) Yalnız Yusuf B) Yusuf ve Ömer C) Ömer ve Osman D) Yusuf, Ömer ve Osman -47- Ünite Değerlendirme 1. test Farklı yapıdaki X ve Y hücresinin bazı kısımları, aşağı daki şekilde karşılaştırmıştır. 3. K cûzmü K L Çekirdek c :. Çekirdek M P • - X hücresi Radyasyon sigara dumanı kimyasal madde ve ilaçlar canlı gelişimine zarar verebilir. Buna göre, aşağıdaki gelişim süreçlerinden hangi sine sahip canlı, yukarıdaki durumdan daha çok zarar görebilir? ^ Hücre çeperi §? Video -1 9 L N P Bir süre sonra Y hücresi L? Bebek Bu hücrelerle ilgili olarak; Bir süre sonra I. X hücresi hayvanlarda, Y hücresi de bitkilerde bu lunabilir. II. Bu hücreler arasında M ve N organelleri ayırt edi ci özelliğe sahiptir. Bebek Çocuk Ergen Yetişkin III. X hücresi, Y ye göre daha uzun bir süre yaşar, açıklamalarından hangileri doğrudur? 2. A) Yalnız I B) İv e li C) İve III D) I, II ve Öğretmen: Şekildeki canlının üremesinde görülen döllenme türünü ve embriyo gelişimini söyler misin? 4. Öğrenci: Döllenme ana canlının vücudu içerisinde gerçekleşir. Embriyo gelişimi ise ana canlının vücudu dışında gerçekleşir. İnsanlarda üreme, büyüme ve gelişme olayıyla il gili olarak, aşağıdaki bireylerden hangisinin yaptı ğı açıklama yanlıştır? A) Yumurtadan çıkan canlı yapısal değişikliklere uğraya rak ana canlıya benzer hale gelir. Bu açıklamalara göre öğrenci ile ilgili olarak, aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? A) Canlının döllenme şeklini bilmiyor, ancak embriyo gelişimini çok iyi biliyor. B) Canlının döllenme şeklini biliyor, ancak embriyo gelişimini bilmiyor. C) Canlının döllenme şeklini ve embriyo gelişimini çok iyi biliyor. D) Canlının döllenme şeklini ve embriyo gelişimini hiç bilmiyor. Embriyonun oluşması ve yeni bireyin gelişmesi, annesinin vücudu içinde gerçekleşir. B) Harun C) Yumurtalıklarda sperm, teslislerde ise yumurta hücreleri meydana getirilir. Sperm ve yumurtanın birleşmesi, yumurta kanalında gerçekleşir, sonuçta zigot oluşur. Nazlı D) Gebelik süresi boyunca, yeni canlının gelişmesi için gerekli besin ve oksijeni anne vücudu karşılar. Emel 6. Sınıf Soru Bankası 5. Aynı tür ve özellikteki I ve II nolu bitkiler, farklı oranda sulanarak, gelişmeleri araştırılıyor. 8. Bir saksı bitkisinin toprağına 5 er gram demir, magnezyum ve potasyum verildiğinde bitki 15 cm büyüyor. Aynı özellikteki başka bir bitkiye 10 ar gram demir ve potasyumun yanında 5 gr da magnezyum verildiğinde bitki büyümesi yine 15 cm oluyor. £ I Haftada 0,5 litre su verilir S0 Haftada ^ 1 litre su verilir Farklı işlemlere tabî tutulan bu iki bitkinin aynı miktarda büyümesinin sebebi, aşağıdakilerden hangisidir? lif Bitki bir ayda 25 cm. büyüyor Bitki bir ayda 50 cm. büyüyor A) Bu deneyde, I ve II nolu bitkilerinin farklı miktarda gelişmesine, aşağıdakilerden hangisi sebep olma mıştır? B) Bitki büyümesinin sadece kalıtsal faktörlerden etkilenmesi A) II. bitkinin büyüme hızının daha çok olması B) I. bitkinin daha az besin sentezlemesi Aynı tür bitkilerin, farklı şartlarda her zaman aynı değerlerde büyümesi £ Adnan İn ci C) II. bitkideki hücre sayısının daha çok artması C) D) I. bitkinin daha az çiçek açması D) Bitki büyümesinde mineral miktarının etkili olmaması Kapta en az bulunan mineral çeşidinin bitki büyümesini sınırlaması 'W Kuşların üreme, büyüme ve gelişme sürecinde, aşağıdaki olaylardan hangisi gerçekleşmez? A) Kuluçkaya yatma B) Döllenme C) Yumurtlama D) Başkalaşım * m k M utlu 9. Öğretmen, sınıftaki ergenlik döneminde bulunan öğrencilerine, aşağıdaki öneriyi söylüyor: “................ ?.............. için spor, resim, müzik ve el A ı sanatları gibi etkinliklere > • katılmalısınız." Öğretmen Bu açıklamanın başındaki “?” yere hangi ifade ya zılmalıdır? A) “Bu dönemde yeterli ve dengeli olarak beslenmek” B) “Bu dönemde zararlı alışkanlıklardan korunmak” C) “Bu dönemde yaşla orantılı büyümek” D) “Bu dönemde yeterli miktarda uyumak” Fen ve Teknoloji \d Sena Bir tohumda bulunan çeşitli maddelerin çimlenme ön cesi ve çimlenme sonundaki miktarları, tabloda veril miştir. Tohumda bulunan madde Çimlenme öncesi Çimlenme bitimi Karbonhidrat 2,0 gram 0,5 gram Yağ 1,5 gram 0,4 gram Protein 1,2 gram 0,9 gram Su 0,8 gram 5,8 gram Bu durumla ilgili olarak, aşağıda verilen açıklama lardan hangisi yanlıştır? A) Çimlenme bitiminde tohum ağırlığı çimlenme ön cesine göre değişmez. B) Tohumun çimlenmesi sırasında dışarından alınan su tohumu şişirir ve çimlenmeyi başlatır. C) Çimlenme sürecinde tohumdaki canlı dokuda bü yüme ve gelişme hızlanır. D) Çimlenme sırasında çeneklerde depolanmış olan besinler kullanılır. -49- 10. Bir hücrede, gerçekleşen reaksiyonlar sırasında, sitoplazmadaki bazı maddelerin oranı artar ya da azalır. 13. Canlıların yaşam sürecindeki iki farklı zaman dilimi, aşağıdaki şemada gösterilmiştir. Mitokondri faaliyeti hızlı olan bir hücrede, aşağıda verilen grafiklerdeki madde değişimlerinin hangisi gerçekleşmez? Gündüz Gece (1. zaman) (2. zaman) Belirtilen zaman aralıklarında kloroplast ve mitokondrinin görev yapma durumu, hangisinde doğru eşleştirilmiştir? 1. zaman 2. zaman C) 11. Doğadaki tüm canlı türleri arasında; I. Beslenme, büyüme ve üreme II. Çok hücreli olma D) III. Kalıtsal özellikleri belirleyen yapıları taşıma şeklindeki özelliklerden hangileri ortaktır? A) Yalnız I B) İv e li C) İve III D) I, II ve 14. 12 . J L Kuluçkaya yata rak yumurtada emriyonun geliş mesini sağlar. Yavrularım sütle besler ve büyüyünceye kadar onları korur. i Yumurta ve spermlerini su | içinde bir y e re ^ bırakır. I II III Yukarıdaki öğrencilerin hayvanların üremesiyle il gili söylediği özelliklerin ait olduğu canlılar hangi sinde doğru eşleştirilmiştir? I II III A) Alabalık Kurbağa Yılan B) Kurbağa Koyun Serçe C) Kartal Fare Kurbağa D) Şahin Kurbağa Hamsi Bir hücredeki organellerin etkinliği, yüksek ve düşük sıcaklık değerlerinde azalıyor. Hücredeki olaylar ise, en uygun olarak 30°C civarında gerçekleşiyor. Buna göre, belirtilen hücrenin çoğalma hızı, sıcak lığı sürekli artırılan bir ortamda, hangisindeki gibi gerçekleşebilir? A) Hücrenin çoğalma hızı 0 10 20 30 40 Sıcaklık C) " Hücrenin çoğalma hızı 10 20 30 40 Sıcaklık Hücrenin çoğalma hızı 0 10 20 30 40 Sıcaklık 10 20 30 40 Sıcaklık -506. Sınıf Soru Bankası Yaşamımızdaki Sürat 1 . TEST - 1 4. Men/e Ahmet §j \Rdeo cözöroo Eczane, Ahmet ve Merve K ve L noktalarından aynı anda sabit süratlerle geçiyorlar. Ahmet L noktasına 100 saniye de, Merve K noktasına 150 saniyede ulaşıyor. Buna göre Ahmet ve Merve, K den kaç metre uza kta karşılaşmışlardır? B) 180 A) 150 C) 200 Ahmet eczaneye, Efe ise markete gidecektir. Aynı an da evlerinden çıkan öğrenciler 300 saniyede hedefle rine ulaşıyorlar. D) 250 Buna göre, Ahmet ve Efe nerede karşılaşır? A) Ahmet sokağın köşesini döndükten 160 m sonra B) Ahmet ve Efe’nin yollarının tam ortasında C) Marketin önünde D) Efe’nin evinin önünde 3 m/s Duvar I Yukarıdan görünümü şekildeki gibi olan bir ortamda hareket eden bilye 3 m/s süratle K noktasından geçi yor. Duvarın L noktasına çarparak dönen bilye, yine 3 m/s süratle K noktasına ulaşıyor. Bilyenin K den iki geçişi 4 saniye aralıkla gerçek leştiğine göre, K noktasının duvara uzaklığı kaç m dir? 5. A) 12 B) 10 C) 8 D) 6 V»J Video cozim 3. 50 km/h 60 km/h m Video çölümti 5 km Sabit süratlerle aynı yönde hareket eden araçlar dan araba, kamyona ne kadar sürede yetişir? A) 15 dakika B) Yarım saat C) 1 saat D) 2 saat -52- Çeliktepe ve Gültepe’deki dağcılara yardım sandığı atmak için pistten kalkan helikopter yukarıdaki gibi Çeliktepe’den Gültepe’ye 5 dakikada gidiyor. Helikopter sabit süratle uçtuğuna göre, iki tepe arası kaç km dir? A) 6000 B) 30 C) 6 D) 5 6. Sınıf Soru Bankası 8. 6. Okul 80 km/h lik sabit süratle otobandan Trabzon’a doğru ilerleyen yolcu otobüsü saat 11.00 de Şekil - I deki trafik levhasının yanından geçiyor. Hastane Kırtasiye Şekildeki krokide öğrenciler gösterilen yolları takip ederek gidecekleri yere ulaşıyor. Şekil - 1 Öğrenci İlk yer Son yer Süre (dakika) Ömer Okul Hastane 4 Lütfü Ev Market 4 Mete Market Kırtasiye 3 Şekil - II Buna göre, otobüs Şekil - II deki trafik levhasının yanından geçerken saatine bakan otobüs şoförü, saatin kaç olduğunu fark eder? Üç öğrencinin bulunduğu ilk ve son noktalar ile hare ket süreleri yukarıdaki çizelgede verilmiştir. Buna gö re aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur? A) En süratli Lütfü hareket etmiştir. B) Mete, marketten aynı süratle okula gitseydi ulaş ması 6 dakika sürerdi. C) Lütfü’nün aldığı yol, Mete’nin aldığı yoldan fazladır. D) Ömer, Mete’den süratlidir. 7. BAŞLA 1 m/s lik sürat, 1 km/h lik süratten büyüktür. 1 saatte 10 km yol alan, 1 saniyede 1 m yol alandan süratlidir. Video cozimii > 5 saatte 2000 m yol alan aracın sürati 0,4 km/h dir. m a * T T * Yukarıdaki etkinlikte kutulardaki bilgiler doğru (D), ya da yanlış (Y) olarak değerlendirildiğinde hangi harfin olduğu kutuya ulaşır? A) N B) M C) L D) K Sabit süratlerle hareket eden araçların sürat göster geleri şekilde verilmiştir. K aracının 5 saat hareket ederek aldığı yolu L ara cı kaç saatte kateder? A) 4 B) 6 C) 8 D) 10 Yaşamımızdaki Sürat 1. TEST - 2 Bir koşucuya ait alınan yol - zaman grafiği aşağıdaki gibidir. &a 3. Ben yarışmada her dakikada 120 m koştum. •Alınan yol (m) Video Yarışmada aynı zaman diliminde Fatih'ten daha uzun yol aldım. coıümi) 1 km lik parkurun başında saatim 14:10 u, bitiş çizgisine vardı ğımda ise 14:20 yi gös teriyordu. 2 4 6 Ahm et, Zaman (s) 8 10 12 14 Bir koşu yarışında yarışmacılar yukarıdaki bilgileri ver mektedir. Buna göre, koşucu aynı süratle yoluna devam et seydi 14 saniyede kaç metre yol almış olurdu? B) 40 A) 56 C) 16 Buna göre, yarışma sonunda derece kürsüsünde yarışmacıların konumları aşağıdakilerden hangi sindeki gibi olur? D) 8 A) Ahmet A Fatih Tî f i n W Tol9a $ $ 2. ■ B) Fatih Ahmet 1 İt kYol (cm) C) Video COiOnıO Tolga Fatih ^ Tolga & Zaman (s) 8 Fatih 10 12 14 Bir cisme ait yol - zaman grafiği yukarıdaki gibidir. Bu grafikle ilgili öğrencilerin yorumları aşağıda verilmiştir. Buna göre, hangi öğrencinin ifadesi yanlıştır? A) B) I I numaralı bölgede cisim durmuştur. I numaralı bölgede cisim sabit süratle hareket etmektedir. 4. C) I I I numaralı bölge de cisim, I numaralı bölgedekinden daha süratli gitmektedir. — \r D) Cisim, sadece I I numaralı bölgede hareket enerjisine sahiptir. Dört özdeş kutunun üzerine birimler yazılarak şekildeki gibi üst üste ko nulmuştur. Bu kutulardan üzerinde sürat birimi yazılı olmayan kutu aradan çıkarılıyor. Buna göre, bu kutunun çıkarılma sıyla kaç kutu yer değiştirir? A) Sıfır B) Bir C) İki metre saat kilometre saat kilogram saniye santimetre saniye D) Üç - 5 4 - 6. Sınıf Soru Bankası Cöiuıı/c Zaman (s) 1 2 Yol (m) 10 20 30 40 50 3 4 Merhaba ben Ferrari. 5 km lik yolu yarım da kikada giderim. 5 Şekildeki araca ait yol - zaman çizelgesi yukarıdaki gi bidir. Ben de motorsiklet Yıldırım. 50 km öte ye ulaşmak 10 da kikamı alır. Buna göre, araca ait yol - zaman grafiği aşağıdakilerden hangisi olur? A) Ben ceylan Narin. 60 saniye içinde 6 km lik yolu alırım. B) Yol (m) Bir posterde üç varlık şekildeki gibi konuşturulmuştur. Buna göre, bu varlıkların süratlerini gösteren gra fikleri aşağıdakilerden hangisi gibi olur? 1 2 3 4 5 C) *Sürat D) Yol (m) M Yol (m) 50 40 30 20 Zaman 10 0 A) 1 2 3 4 5 M 50 40 30 20 10 0 Zaman i l '• j. i j rrrn Zaman i Zaman 1 2 3 4 5 ^ C) D) Sürat Sürat ■I- n Zaman i .(D 6. Ioo D . D S i i 8. Zaman o Erkin'in evi Yusuf’un evi İstanbul’da oturan Aydın, evinden Atatürk havaalanı na arabayla, havaalanından Merzifon’a uçakla gidiyor. Havaalanı ile ev arası 30 km, İstanbul ile Merzifon ara sı da yaklaşık olarak 600 km dir. Arabanın ve uçağın alınan yol - zaman grafikleri şekildeki gibi olduğuna göre, Aydın’ın evden Mer zifon’a ulaşana kadar seyahati kaç dakika sürmüş tür? (Havaalanındaki bekleme esnasında ve arada geçen süreler ihmal ediliyor.) A) 60 B) 65 C) 75 D) 90 Yusuf ve Erkin kendi evlerinden birbirlerinin evine doğru sabit süratle K, L, M, N yolu üzerinden yürü mektedir. Yusuf 2 m/s süratle Erkin’in evine 5 dakika da varmaktadır. Erkin, 3 m/s süratle yürüdüğüne göre, kaç saniye sonra Yusuf’un evine varır? A) 400 B) 300 C) 200 D) 100 Yaşamımızdaki Sürat 1 TEST - 3 3. i 5 m/s § j Video COimıd Alınan yol - zaman grafiği şekildeki gibi olan bir aracın sürat - zaman grafiği aşağıdakilerden han gisidir? Şekildeki helikopter 5 m/s süratle yukarı doğru çık maktadır. A) B) Sürat (m/s) Sürat (m/s) Helikopter şekildeki konumundan 15 saniye sonra yerden kaç metre yükseklikte olur? A) 155 B) 135 C) 125 D) 75 Zaman Zaman (s) 10 2 . (s) 15 10 15 Sürat (m/s) Öğretmenlerinin tahtaya çizdiği bir cisme ait alınan yol - zaman grafiğini üç öğrenci aşağıdaki gi bi yorumluyor. K ve M zaman ara lıklarında, cismin sürati artmaktadır. G raf iğin altındaki alan sü rati verir. L zaman aralığın da cismin sürati 50 m/s dir. //B e ril Cismin M zaman aralığında sürati 0,2 m/s dir. Buna göre, hangi öğrencilerin yorumları yanlış bil gi içerir? Öğretmeninin hazırladığı şekildeki posterde elmaların içindeki bilgileri okuyan Bilal, sadece doğru bilgilerin olduğu elmaları topluyor. A) Yalnız Sıla B) Beril ve Ceyda Her bir elmanın puanı posterde gösterildiğine gö re, Bilal kaç puanlık elma toplamış olur? C) Sıla ve Ceyda D) Sıla, Beril ve Ceyda A) 14 B) 10 C) 9 D) 7 r Alman yol (cm) ¿L Şekildeki araç A - B noktaları arasındaki 6 km lik yolu 10 dakikada alıyor. Bu aracın süratini m/s cinsinden nasıl h e s a p la rız ? ^ / 'fifeo Zaman (dk) 4 dakika so nunda ilk bulunduğu noktadan ne kadar uzaklaş mıştır? Başlangıçtan 3 dakika sonra aracın sürati nedir? Başlangıçtan 1 dakika sonra araç hareket hâlinde midir? Araç 5. daki kada hangi yönde hareket etmiştir? Öğretmenin sorusunu cevaplamak isteyen öğren cilerin önerileri aşağıdaki gibi olduğuna göre, han gi öğrencinin önerisi ile doğru sonuca ulaşılır? Murat Bey bir aracın alınan yol - zaman grafiğini tah taya çiziyor. Daha sonra öğrencilerden sorduğu soru ları cevaplamalarını istiyor. A) B) 6 km yi 10 dakikaya bölerim . 6000 m ile 10 dakikayı çarparım . Buna göre öğrenciler, grafiğe göre hangi soruların cevabını verebilir? Sevgi Ayşe A) Yalnız 1 B) 1 ve 4 C) 1, 2 ve 3 D) 2,3 ve 4 C) D) 6000 m yi 600 s ye bölerim . 6000 m yi 60 s ye b ölerim . - Ekrem Selim - _ 6. 8. ursun Başlangıçtaki süratleri ve hareket yönleri belirtil miş araçlara şekildeki kuvvetler etki ettiğinde, han gisi hızlanan hareket yapar? (Sürtünmeler önemsen miyor.) Ali, Birol, Cemil ve Dursun şekildeki konumlarından aynı anda geçerek sabit süratlerle K noktasına doğru koşuyorlar. K noktasına Birol ile Dursun aynı anda ula şıyor. Cemil; Dursun’dan 4 saniye, Ali’den ise 13 sani ye sonra ulaşıyor. Ali, K noktasına 7 saniyede ulaştığına göre, en sü ratli hangisidir? A) 100 N C) 200 N A) Cemil :en ve Teknoloji B) Birol C) Ali B) v=0 500 N D) LJl v = 10 m /s 300 N v = 1 0 m /s 200 N 20 0 N V =5 m /s 500 N D) Dursun -57- 100 N Yaşamımızdaki Sürat 1 . TEST - 4 3. Ben durduğum yerde süratle giden yarış arabalarını seyrediyorum, Hareket enerjim var. Ben burada oturuyorum. O zaman hareket enerjim yok. John, Can ve Cem bulunduk ları konuma göre hareket enerjilerinin olup olmadığını yukarıdaki gibi yorumluyor. Öğretmen tahtaya bir aracın alınan yol - zaman grafi ğini şekildeki gibi çizmiştir. Öğretmen öğrencilerden bu aracın 5., 12. ve 20. saniyelerdeki süratlerinin sü tun grafiklerini çizerek karşılaştırmasını istemiştir. Ben şemsiyemle yürüyorum. Hareket enerjim var. Buna göre, aşağıda verilen grafiklerden hangisini çizen öğrenci doğru cevap vermiş olabilir? Yorumu doğru olanlar için ( / ) , yanlış olanlar için (x ) işaretleri konulursa, konuş macılar için aşağıdaki çi zelgelerden hangisi doğru olur? A) John Can Cem X C) John Can / 2 X . X Sürat B) John Can Cem X / / X D) John Can Cem Cem X X X 0 5 12 20 0 5 12 20 X Ü . Birim apartmanı Vkfeo cottm m/s h 3. kat cm s h/km 2. kat N km/h 1. kat cm/s m/dk zemin kat 2 4 6 8 Küçük bir uçağa ait yol - zaman grafiği yukarıdaki gi bidir. Şekildeki birim apartmanının hangi katında hiç sürat birimi bulunmamaktadır? Buna göre, uçak 900 km lik mesafeyi kaç saatte alır? A) Zemin A) 16 B) 1 C) 2 D) 3 B) 14 C) 12 D) 10 -586. Sınıf Soru Bankası 7. 5. Isınma hareketi Pozisyonu yapan fu tbolcu \ izleyen / kûleci . Yerinden ^ +z,p,7 +an £ f ^ V araf+ar Video coıom Şekil - 1 Şekil - II Topa vuran futbolcu Babasıyla Samsun’dan Bafra’ya giden Abdulkadir yol da Şekil - 1ve Şekil - II deki tabelaların yanından geçer ken kol saatinde sırasıyla verilen değerleri görüyor. Yukarıda bir futbol maçından bir an görülmektedir. Verilen bilgilere göre, kaç kişi hareket enerjisine sahiptir? Abdulkadir bu bilgilerle babasının sürdüğü araba nın süratini hesapladığına göre, bulduğu değer kaç km/h dir? B) 60 A) 50 C) 70 A) dört B) üç C) iki D) bir D) 90 8. Mert, yere bir çizgi çizdikten sonra çizgiyi 60 cm lik eşit parçalara bölüyor. Daha sonra oyuncak arabasını çalıştırıp arabayı çizgi üzerinde hareket ettiriyor. Mert, araba her bir aralıktan geçerken elindeki kronometre ile zamanı ölçüp şekildeki gibi not ediyor. Alman yol - zaman grafik leri şekildeki gibi olan K, L, M araçlarının süratlerinin sütun grafikleri aşağıdakilerden hangisi olabilir? Buna göre, Mert’in çizeceği “ alman yol - zaman” grafiği aşağıdakilerden hangisindeki gibi olur? A) Zaman K C) L M K D) Sürat L M L M Sürat Zaman K L M Zaman K 0 2 4 6 Yaşamımızdaki Sürat TEST - 5 MUb 1 . KUVVETİN GÖSTERİMİ m 4. 1 Kuvvetin büyüklüğü Video çözümü Dünya üzerinde X ve Y ci simleri eşit kollu terazinin kefelerine konuldukların da, eşit kollu terazi yanda ki gibi dengede kalıyor. Dünya Buna göre, bu cisimleri farklı ortamlarda dengele yen dinamometrelerin gösterdiği değerler arasında ki ilişki, hangisinde doğru verilmiştir? yonu 3 Kuvvetin uygulandığı yer Mine, bir kuvvetin gösterimi ile ilgili yukarıdaki posteri hazırlıyor. Mine, posterde hangi bilgilerin yerini değiştirirse, poster doğru olur? 2. & Video cozmü A) 1 ve 2 B) 2 ve 3 C) 2 ve 4 D) 1 ve 4 A) Di > D2 > Dg B) Dg > D-| > D2 C) D2 > D-| > Dg D) D-| > Dg > D2 Aşağıdaki varlıklardan hangisi dengelenmemiş kuv vetlerin etkisindedir? A) itildiği hâlde hareket etmeyen dolap B) Masa üzerinde duran içi su dolu sürahi C) Havada 800 km/h sabit süratle yatay bir hat üze rinde uçan uçak D) Dalından kopup yere düşmekte olan armut Şekildeki cisim 50 N luk kuvvetle çekilmektedir. Video Ctaümü Cisme 30 N sürtünme kuvveti etki ettiğine göre, cisme etki eden net kuvvet aşağıdakilerden hangi sindeki gibi olur? (Kuvvet eşit bölmelidir.) A) B) 5. İki öğrencinin 120 N ve 80 N luk kuvvetler uy guladığı araba ok yö nünde sabit süratle hareket etmektedir. Can, durgun hâldeki aynı arabayı Şekil - II deki gibi çekerken, aşağıdakilerden han gisi yapılırsa araba hareket eder? Şekil - 1 30 N Ş e kil-II A) Can arabayı ters yönde aynı büyüklükte kuvvetle çekerse B) Çan’ın bir arkadaşı da ters yönde 40 N kuvvet uy gularsa C) D) C) Çan’ın bir arkadaşı da ters yönde 80 N luk kuvvet uygularsa D) Çan’ın bir arkadaşı da aynı yönde 5 N luk kuvvet uygularsa 8. K, L ve M cisimlerinin ağırlıklarını ölçen di namometreler şekil deki değerleri göste riyor. Buna göre, cisimle rin ağırlıklarının sü tun grafikleri aşağıdakilerden hangisi olabilir? A) B) Ağırlık Ağırlık — O D K C) Cisim d L : ■ M K D) Ağırlık Yatay düzlemde durgun hâldeki I, II ve III cisimlerine şekildeki gibi ölçekli kuvvetler uygulanıyor. L n Sürtünmeler önemsenmediğine göre, cisimlerin ha reket yönü aşağıdakilerden hangisinde doğru gös terilmiştir? (0 : Hareket yok) Cisim M Ağırlık / II III A) n K L Cisim M Cisim K L B) M C) D) Batı Doğu Şekildeki posteri hazırlayarak, bir kuvveti sembolik olarak gösteren Betül, sınıfına yaptığı sunumda aşağı daki ifadeleri kullanıyor. ® Kuvvetin uzunluğu büyüklüğünü göste rir. Bu kuvvet 4 bi rim büyüklüğündedir Kuvvetin yönü var dır. Bu kuvvetin yönü doğudur. î* ş O 9. is i Video mimi) Betül Kuvvetin doğrultu su da vardır. Bu kuvvet batı doğ rultusundadır. Kuvvetin cisimler üzerinde etkileri var dır. Bu kuvvet uygu landığı cismi hare ket ettirebilir. Buna göre, Betül’ün hangi ifadesi vanlış bilgi içerir? A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 Yukarıdaki varlıklardan kaçı hareket enerjisine sa hiptir? A) Beş B) Dört C) Üç D) İki TEST - 6 Alınan yol (m) Sürat (mis) A 40 4% ■ Burhan Aslı Zaman (s) Zaman (s) 30 10 20 30 tp V ? Kaplanlar gurubu f Alınan yol (m) Aslanlar gurubu Canan Halat çekme yarışması yapan iki gruptan herbir spor cunun uyguladığı kuvvet yukarıda verilmiştir. a Sürat (m/s) 30 Deniz Zaman (s) Zaman (s) 30 Buna göre, aşağıdakilerden hangisi doğru olur? A) Yarışmayı 50 N luk farkla aslanlar grubu kazanır. 30 Sürat (mis) B) Kaplanlar grubundaki 150 N luk yarışmacı uygula dığı kuvveti 50 N a düşürürse kaplanlar grubu ya rışmayı kaybeder. Figen Zaman (s) C) Aslanlar grubundaki 50 N luk kuvvet 100 N a çı karsa kaplanlar grubu yarışmayı kazanır. 30 Altı öğrenci önlerindeki cisimlerin hareketlerini göz lemleyerek, cisimlere ait grafikleri şekildeki gibi çiz miştir. D) Şekildeki durumda yarışmanın kazananı yoktur. Buna göre, hangi öğrenciler aynı cismi gözlemle miş olabilir? 2. Aşağıdaki araçların başlangıçta hareketli olup olma. dığı şekillerde belirtilmiştir. Bu araçlara oklarla göste^ rilen kuvvetler uygulanmıştır. A) Aslı ve Burhan B) Emre ve Deniz C) Deniz ve Canan D) Figen ve Aslı 4. Video cM m 1000 N v=0 v -5 m/s 2000 N 4000 N r - r - v 3000 N v=5 m/s 1800 N ^ b t n 800 N 1500 N III v=0 rr-v 1500 N IV Buna göre, aşağıdakilerden hangisi söylenemez? (Sürtünmeler önemsenmemektedir.) A) I. şekildeki araç hızlanır. B) II. şekildeki araç üzerindeki net kuvvet 1000 N dur. Yukarıdaki durumların hangilerinde dengelenmiş kuvvetlerin etkisi gözlenir? C) III. şekildeki araç yavaşlar. A) Yalnızlı B) II ve III D) IV. şekildeki araç hızlanır. C) İve IV D) I, III ve IV 5. Sb K0 t»e Dengelenmemiş kuvvetlerin etkisindeki bir cisim için; 8. K Cisim I. Sürati artar. Hareket yönü II. Sürati azalır. Hareket türü III. Hareketsiz kalır. ifadelerinden hangileri söylenebilir? A) I ve II B) YalnızI C) II ve II D) I, II ve C) hareket D) dengelenmiş A) B) D) yavaşlıyor M Cisme etkiyen net kuvvetin yonu yok — *■ —* Cisme etkiyen net kuvvetin yönü —► «— —► Cisme etkiyen net kuvvetin yonu yok —► «— Cisme etkiyen net kuvvetin yonu «— 4— <•— 9. sabit süratle ilerliyor 20 N ------- sabit süratle ilerliyor 15 N 8N F yatay I. K ve L arabaları b yönünde hızlanır. II. L arabasına etki eden net kuvvet K ye etki eden net kuvvetten daha büyüktür. hızlanıyor K 17. Buna göre, sabit süratli — Buna göre, çizelgenin en alttaki bölümü aşağıdakilerden hangisindeki gibi doldurulmalıdır? C) Sürtünmesi önemsiz yüzey üzerinde durmakta olan K ve L arabalarına yukarıdaki gibi kuvvetler etki etmek tedir. — a î| Sürtünmesi önemsenmeyen yatay düzlemdeki K, L, M cisimleri, uygulanan kuvvetlerin etkisinde yukarıda ki çizelgede görülen hareketleri yapıyor. Yukarıdaki ifade bilimsel olarak doğru bir şekilde tamamlanmak istendiğinde, aşağıdaki kelimeler den hangisi açıkta kalır? B) alınan — | Cisme etkiyen net kuvvetin yönü Bir aracın sürati geçen zamana ve ................ yola bağlıdır.................... kuvvetlerin e tkisinde................... eden bir cismin sürati değişmez. A) duran LI I Şekil - 1 Şekil - II III. K arabası sabit süratle hareket eder, Bir kutuya sürtünmeli yatay düzlemde Şekil - I ya da Şekil - II deki kuvvetler uygulandığında kutu ok yö yargılarından hangileri doğrudur? nünde sabit süratle hareket ediyor. Buna göre, Şekil - II deki F kuvveti kaç N dur? A) Yalnız I B) İv e li C) II ve III D) I, II ve A) 13 B) 15 C) 18 D) 21 Kuwet TEST - 7 ■■»S»*,.v., © Ağırlık © H areket H areket e n erjisi Dalından düşen elma Mıknatıs tarafından çekilen bilye Yukarıda iki olay verilmiştir. Yukarıdaki etkinlikle kırmızı kutulardaki kavramlarla, sarı kutulardaki kavramlar sebep sonuç ilişkisine sa hiptir. Bu olaylarla ilgili aşağıdaki öğrencilerden hangisi nin yorumu yanlıştır? Buna göre, kavramlar arasındaki doğru eşleştirme aşağıdakilerden hangisindeki gibi olur? A) A) Elma dengelenmemiş kuvvet lerin etkisinde hareket ediyor. ©■•— * © Cenap B) k ti ^ B) • — .. * © C) Demir bilye temas gerektirme yen kuvvetin etkisinde hareket ediyor.___________ Nurullah C) Elma, sabit süratle hareket ediyor. Muhip 4. D) i İk i olayda da kuvvetin hareket r r y f A ettirm e özelliği gözlenmektedir. Cahit Bir P cismi, kütlelerinin sütun grafiği şekildeki gibi olan K, L, M gezegenlerinde dinamomet re ile tadılırsa dinamometre nin bu gezegenlerde göstere ceği değerlerin sütun grafikle ri aşağıdakilerden hangisi gibi olur? A) Dinamometrenin gösterdiği değer B) Gezegen kütlesi il M Dinamometrenin gösterdiği değer K ve L dinamometrelerinin içindeki çubuklar 5 er eşit parçaya ayrılarak bölmelendirilmiştir. K dinamomet resi en fazla 50 N luk, L dinamo metresi de en fazla 75 N luk kuvvet değerlerini ölçmektedir. K , 6e ^ A ti n v 6® k6° , 6® öe ^ >Dinamometrenin gösterdiği değer f D) v ^ Dinamometrenin gösterdiği değer r P ve R cisimleri bu dinamometre R ler ile şekildeki gibi dengelendi ğine göre, P ve R cisimlerinin ağırlıkları toplamı kaç N dur? A) 90 B) 105 C) 125 D) 150 ^ V v" 'f v ^ 7. GİRİŞ vL Dengelenmiş kuvvetlerin etkisin deki cisim, hareket hâlinde olabilir. T İk i kuvvetin _ bileşkesi kuvvet lerin birinden küçük olabilir. 1 . kuvvetin yönü Halat çekme oyu nunda ta ra f lar yenişemiyorsa net kuvvet sıfırdan farklıdır. \ 2 . kuvvetin yönü A Dengelenmiş kuv vetlerin etkisinde ki cisim hızlanır. I ......... r 1 . kuvvetin büyüklüğü 6N 2 . kuvvetin büyüklüğü 10 N Bileşke kuvvetin büyüklüğü 1N Sürtünmeli yatay düzlemdeki bir cisme etkiyen kuv vetlerin özellikleri çizelgede verilmiştir. ...J Kuvvet itme ya da çekmedir. Buna göre, cisme etki eden sürtünme kuvvetinin yönü ve büyüklüğü aşağıdakilerden hangisinde doğru gösterilmiştir? Yunus yukarıdaki posterde verilen kutular içindeki bil gileri 1. den 5. ye doğru okuyarak değerlendiriyor. Sürtünme kuvveti nin yönü Buna göre, Yunus ilk defa yanlış bir bilgi ile hangi kutuda karşılaşır? A) 2 B) 3 C) 4 — ► D) 5 Sürtünme kuvveti nin büyüklüğü A) 2N B) 3 N C) 3N D) 1N 6. 8. m . Bir cismin kütlesi Dünya'da Ay' dakinden daha büyüktür. Si oâm Video cöOmHi Cisimlere etki eden dengelenmiş kuvvetler, cismin süratini ya da hareket yönünü değiştirmez. Yukarıda K, L, M, N harfleriyle gösterilen gezegenlerin kütleleri büyüklükleri ile doğru orantılıdır. Cisim denge lenmiş kuvvet L - k etkisinde ise ■ T d cisme etkiyen net kuvvet m Y sıfırdır. Bir dinamometrenin ucuna asılı P cismi, bu geze genlerde tartıldığında, dinamometrenin gösterece ği değerler arasındaki ilişki, hangi seçenekteki gi bi olur? co O A) Di > d 4 > > d2 B) Di > D3 > d 2 > d 4 C) Di > d 2 > D3 > d 4 D) d 2 > D3 > Df > d 4 în ve Teknoloji \ Yukarıdaki etkinlikte kutu içerisindeki bilgilerin doğru (D) ya da yanlış (Y) olduğuna karar verilerek ok yönünde ilerlenildiğinde, kaç numaralı çıkışa ulaşır? A) 1 B) 2 C) 3 -65- D) 4 1. & Video cötümü 3. Aşağıdaki durumların hangisinde, dengelenmiş kuvvetlerin etkisi gözlenir? Dinamometre A1 _ ile __ ölçülür —sahiptir- sebep olur ^ i II Hızlanarak aşağı inen kayakçı C) Yukarıdaki kavram haritasında boş bırakılan I ve II yer lerinden herhangi birine getirilemeyecek kavramın yaz dığı balon patlatılacaktır. Bilek güreşinde yenişemeyen insanlar. Bu balon aşağıdakilerden hangisidir? D) A) hızlanma Trambolinde havaya zıplamış çocuk Potaya atılmış basket topu Bir astronotun yer yüzünden farklı yükseklikteki ağır lıkları aşağıdaki gibidir. it 2. Sürtünmesiz yatay yollardaki araçlara etki eden kuv vetler aşağıdaki gibi gösterilmiştir. Video CöZvmO Buna göre, hangi seçenekteki araca etki eden bi leşke kuvvetin büyüklüğü, diğerlerininkinden fark lıdır? (Oklar eşit bölmelidir.) Yukarıdaki posteri inceleyen bir öğrenci, aşağıdaki ifadelerden hangisinin doğru olduğunu farkeder? A) Bir cisme etki eden çekim kuvveti gezegenin küt lesine göre değişir. B) Yer yüzeyinde konumu değişen bir cismin ağırlığı da değişebilir. D) m - 66 C) Yeryüzünden uzaklaştıkça bir cisme etki eden çe kim kuvveti azalır. D) Kütle, bir cismin sahip olduğu madde miktarıdır. - 6. Sınıf Soru Bankası 7. Bir sınıftaki öğrenciler şekil deki posteri inceledikten sonra aralarında aşağıdaki gibi konuşuyor. Yukarıdaki cisimler sürtünmesiz ortamda bulunmakta dır. Merve ile Dünya b ir birlerine çekim kuv veti uygulamaktadır. Cisimlere şekillerdeki kuvvetler etki ettiğine göre, aşağıdakilerden hangisi doğrudur? İcla l Merve Dünya'nın kütlesi Merve'ninkinden büyük oldu ğundan, Dünya Merve'ye doğru hareket eder. Hakan A) K cismi dengelenmemiş kuvvetlerin etkisi altındadır. B) L cismi dengelenmemiş kuvvetlerin etkisi altındadır. C) M cismi dengelenmiş kuvvetlerin etkisi altındadır. Tekin D) N cismi dengelenmemiş kuvvetlerin etkisi altındadır. Sema Merve'ye Dünya'nın uyguladığı çekim kuv veti Dünyanın mer kezine doğrudur. Merve başka bir ge zegende olsaydı, ona uygulanan çekim kuv vetinin büyüklüğü de ğişebilirdi. Buna göre, hangi öğrencilerin ifadeleri yanlış bilgi içerir? 6. a Video Çöâfirri) A) Yalnız Hakan B) İclal ve Hakan C) Sema ve Tekin D) İclal ve Tekin 0# * * Yerküre, üzerindeki cisimlere temas gerektirmeyen bir kuvvet uygulayarak ken disine doğru çeker. Bu kuvvete.......I....... kuvveti denir. Bu kuvvetin yönü daima ye rin .....!)...... doğrudur. ..... !!!..... büyük olan cisimlere yerin uyguladığı kuvvet de büyük olur. ......... ........... Yukarıdaki metinde boş bırakılan yerler, aşağıdaki kav ramlarla doğru bir şekilde tamamlanıyor. Buna göre, açıkta kalan kavram aşağıdakilerden hangisidir? A) Kütlesi B) yer çekimi C) Hacmi D) merkezine 8. <£ Video Şekildeki kuvvetlerin etki sinde kalan oyuncak ara ba sabit süratle hareket ediyor. sabit süratle ilerliyor 4N cözümü Aynı arabayı aynı halı üzerinde yine sabit sü ratle hareket ettirebile cek yandaki F kuvveti nin büyüklüğü kaç N dur? A) 8 B) 7 C) 6 D) 5 Unite Değerlendirme 1. TEST - 9 Ahmet otobüsle şehir lerarası yolculuk yap maktadır. Otobüsteki diji tal saatin yan camdaki görüntüsünü Şekil - 1deki gibi gördükten bir süre sonra görüntüyü Şekil - II deki gibi görüyor. Otobüs Araba Video cöW vti Aynı anda K ve L noktalarından geçen, birbirlerine doğru ilerleyen araba ve otobüsle ilgili aşağıdaki bilgi veriliyor. Bu süre içerisinde oto büs 100 km yol aldığına göre, otobüsün sürati kaç km/dk dır? Otobüs K noktasına ulaştığında, araba L noktasına gelmemiştir. Saat aO :iı Cam Şekil - 1 Saat Buna göre, araçlarla ilgili hangisi söylenemez? A) Otobüs, arabadan süratlidir. Cam Şekil - II B) Araba L noktasına ulaştığında, otobüs K noktasını geçmiş olur. C) Otobüs K noktasına ulaştığında, arabadan daha uzun yol almış olur. A) A 12 D) Araba L noktasına ulaştığında, otobüsten daha uzun yol almış olur. 4. İlk durum: sürat = 0 F = 10N c't 11 D>İ Zeki İlk durum: sürat = 10 m/s F = 25 N B )± ° Recep Şekil - 1 Zeki ve Recep bir cisme bağlı dinamometrelere kuvvet uyguladığında dinamometrelerin görünümü Şekil - I deki gibi oluyor ve cisim sabit süratle hareket ediyor. Zeki Recep K ve L araçlarının ilk durumlarına ait bilgiler yukarıdaki gibidir. Buna göre, araçlara şekildeki kuvvetler uygulandı ğında, araçların hareket durumları için aşağıdakilerden hangisi doğru olur? 9 * Şekil - II Zeki uyguladığı kuvveti değiştirdiğinde dinamo metrelerin görünümü Şekil - II deki gibi olduğuna göre, aşağıdakilerden hangisi doğrudur? K aracı L aracı A) hızlanır yavaşlar A) Cisim hareket etmez. B) hızlanır hızlanır B) Cisim sabit süratle hareket eder. C) yavaşlar yavaşlar C) Cisim Recep’in uyguladığı kuvvet yönünde hızlanır. D) yavaşlar hızlanır D) Cisim Zeki’nin uyguladığı kuvvet yönünde yavaşlar. 7. 5. ■ ■ Sürat (m/s) fe o ■ 2 ■ 2 ■ 2 ■ 2 2 a Haluk, bir cismin zaman - sürat çizelgesini şekildeki gibi oluşturuyor. Ünye 52 K i Video ' ' 15—dakika!I sonra II cölümü Turgutlu 40 1 L saat sonra Buna göre Haluk, aşağıdaki grafiklerden hangisine göre çizelgeyi hazırlamış olabilir? B) Alınan yol (m) ı İP Ceyhan 60 M sonra Alınan yol (m) r K, L, M araçları farklı yollarda hareket ediyor. Gittikle ri yollarda, yukarıdaki trafik levhalarıyla karşılaşıyorlar. Buna göre, araçların süratleri büyükten küçüğe aşağıdakilerden hangisindeki gibi sıralanır? Zaman (s) 2 4 6 8 D) Alınan yol (m) A) L, K, M B) K, L, M C) L, M, K D) M, K, L 8. Başlama am Zaman (s) 2 4 6 8 2 4 6 8 6. Tan Nur Oya Video çözümü Bir karınca K noktasından 5 cm ilerideki L noktasına 15 saniyede ulaşıyor. Ali Ece Veli Buna göre, karıncanın sürati kaç cm/s dir? C) 3 A) A grubu D) 5 B grubu Halat çekme yarışmasında yukarıdaki A ve B grubu elemanlarının uyguladığı kuvvetlerin sütun grafikleri aşağıdaki gibidir. K gezegeninin kütlesi L gezegeninin kütlesinden büyüktür. 9. K gezegeninde tartılan P cisminin ağırlığı, L geze geninde tartılan R cisminin ağırlığına eşittir. Kuvvet(N) 150 Yukarıdaki bilgilere göre, P ve R cisimleri Dünya’da tartıldığında, ağırlıkları aşağıdakilerden han gisindeki gibi olabilir? 100 50 0 Tan Nur Oya Buna göre, gruplardan hangi kişileri yer değiştirir se gruplar yine dengelenmemiş kuvvetlerin etki sinde kalır? A) 50 N 50 N B) 60 N 40 N A) Tan ile Ali B) Nur ile Ece C) 80 N 60 N C) Oya ile Veli D) Nur ile Veli D) 40 N 60 N -69Fen ve Teknoloji ... mmllW um ıııııımıııiHi— ıı— ■ .... U « ,.. Ünite Değerlendirme 1. I TEST - 10 Bilgi: “Kütlesi büyük olan gezegenlerin üzerindeki ci simlere uyguladıkları çekim kuvveti de büyük olur." Video 3. Başlangıçta aynı hizada olan Salih ve Merve aynı yön de 5 dakika boyunca hareket ediyor. ıAlınan yol (m) Video cözümti ı Sürat (m/dk) ........................ y Salih co m m Merve 8 Zaman 1 2 3 4 5 i l i l j ! ! ! 1 2 3 4 n [Zaman ! (dk) 5 Salih ve Merve’nin hareketleri ile ilgili grafikler yu karıdaki gibi olduğuna göre, 5 dakika sonunda Sa lih ve Merve’nin birbirlerine göre konumları aşağıdakilerden hangisindeki gibi olur? K gezegeni A) B) hareket yönü M gezegeni Merve * Salih hareket yönü Salih Merve A, B, C cisimlerinin ağırlıkları K, L, M gezegenleri üze rinde şekildeki gibi eşit olarak ölçülüyor. Gezegenlerin kütleleri arasındaki ilişki M > L > K olduğuna göre, A, B, C cisimlerinin Dünya’da ölçü len ağırlıkları arasındaki ilişki, aşağıdakilerden han gisindeki gibi olur? A) C > B > A B) A > B > C C) B > C > A D) A = B = C 20 m 10 m C) hareket yönü Salih ıv rv e Merve t f I h 2. A y’ Dünya’ Dünya' daki daki daki kütlesi kütlesi ağırlığı Ay' daki ağırlığı 60 kg 60 kg 600 N 100 N B ir bidon su 1 12 kg 120 N III 1 paket çay II 1200 g 12 N 2N ' i B ir çuval şeker Video CÛİünıO * Merve f t£ i 5. Salih . 20 m 4. hareket yönü 10 m Alınan yol - zaman grafikleri aşağıdaki gibi olan araçlardan sürati en büyük olan hangisidir? Yukarıdaki çizelgede, bazı cisimlerin Dünya’da ve Ay’daki kütleleri ve ağırlıkları verilmiştir. Buna göre, çizelgedeki numaralı yerlere aşağıdakilerden hangisinde verilen değerler yazılmalıdır? I II III A) 12 kg 12 N 12 N B) 12 kg 1200 g 20 N C) 120 N 1200 g 12 N D) 12 N 12 N 20 g 6. Sınıf Soru Bankası 5. Market 7. arttırır ■ Sürtünme kuvveti T\ bağlıdır Paraşütün II sebep olur \ Paraşütün I Yukarıdaki kavram haritasında I ve II numaralı yer lere aşağıdakilerden hangisindekiler gelmelidir? I »BE Şekildeki krokide Ali evden markete, Ayşe marketten okula, Can da okuldan eve en kısa yolları takip ede rek sabit süratlerle eşit sürelerde varıyorlar. genişliği yavaşlaması B) kütlesi hızlanması C) genişliği hızlanması D) kütlesi A) Buna göre, Ali, Ayşe ve Çan’ın süratleri arasındaki ilişki, aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak veril miştir? / yavaşlaması A) Ali > Ayşe > Can B) Can > Ayşe > Ali C) Can > Ali > Ayşe D) Ayşe > Can > Ali 8. 50 N Ali [ Kuvvet Doğrultusu Yönü Büyüklüğü Fi Batı - Doğu Batı 2N f2 Batı - Doğu Doğu 2N f3 Batı - Doğu Batı 5N f4 Batı - Doğu Doğu 3N f5 Batı - Doğu Doğu 4N \Ikieo ç4?»WÜ • y « yatay Ali’nin yatay yolda 50 N ile ittiği sandık sabit süratle ilerlemektedir. F i, F2, F3 , F4, F5 kuvvetlerinin özellikleri çizelgede Aynı sandığa Ahmet ve Aydın aşağıdakilerden hangisindeki gibi kuvvet uygularsa, sandık yine sabit süratle hareket edebilir? verilmiştir. K, L, M cisimlerine etki eden kuvvetler aşa ğıda gösterilmiştir. A) K L F i.F 2 F2 , F3 . f 4 , f 5 o A) K ve M B) Yalnız K C) L ve M D) K, L ve M J0_N Ahmet B) Aydın Ahmet Aydın * 30 N 30 N y * F2 . F3 , F4 Buna göre, hangi cisimler dengelenmiş kuvvetlerin etkisindedir? Fen ve Teknoloji 30 N C) 20 N Ahmet 70 N D) 50 N Ahmet -71 - 50 N Aydın Unite Değerlendirme TEST-11 3. — yatay yatay yatay K, L, M cisimleri şekildeki kuvvetlerin etkisinde sabit süratlerle hareket etmektedir. Bir cisme ait yol - zaman grafiği şekildeki gibidir. Grafik le ilgili, bazı öğrencilerin yorumları aşağıdaki gibidir. K, L, M cisimlerine etki eden sürtünme kuvvetleri nin karşılaştırılması, aşağıdaki grafiklerden hangi sinde doğru yapılmıştır? Buna göre, hangi öğrencinin yorumu yanlıştır? ) Sürtünme kuvveti K L ^ : •' M K C) Sürtünme İl l L L M ) Sürtünme kuvveti kuvveti K Sürtünme kuvveti S İ1 1F M Fİ , K L M m 4. II î Masa üzerinde duran vazo P cismi, Dünya’da ve Ay’da şekildeki gibi durmaktadır. III Buna göre, I. P cismine Dünya'da ve Ay’da etki eden çekim kuv vetleri eşittir. II. P cismine Dünya’da ve Ay’da etki eden net kuv vetler sıfırdır. III. P cisminin Dünya’da ve Ay’daki kütlesi eşittir, İtile n ama yıkılamayan duvar yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız B) II ve Yukarıdakilerden hangisi dengelenmemiş kuvvet lerin etkisindedir? 8. Bu araçların süratlerinin sü tun grafikleri aşağıdakilerden hangisi olabilir? "I Kütüphane K, L, M araçlarının süratleri tablodaki gibi verilmiştir. I 10 L 10 metre dakika kilometre saat 10 - M Erol, evin önünden kütüphaneye doğru 2,5 m/s lik sü ratle yürüyor. A) Sürat Erol’un eviyle kütüphane arasındaki yolun uzunlu ğu 125 m olduğuna göre, Erol’un yürüyüşü ne ka dar sürmüştür? metre saniye K B) Sürat i l I A) 1 dakika C) 1,5 dakika B) 50 saniye Zaman K D) 5 saniye L M C) Sürat K cismine etki eden iki kuv vet şekildeki gibi gösteril miştir. Batı ti L K Zaman M D) Sürat Doğu " i Zaman Sürtünmeler önemsenme diğine ve kuvvetin her bir birimi 5 N a karşılık geldi ğine göre, aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur? K L M Zaman K L M A) K cismine etki eden net kuvvetin büyüklüğü 15 N dur. B) K cismine etki eden bileşke kuvvetin yönü batıdır. - İtme kuvvetidir. C) Cismin batıya doğru hareket etmesi için batı yö nünde 10 N dan büyük bir kuvvet daha uygula mak gerekir. - Dengelenmemiş kuvvettir. - Hareket etkisi gözlenmektedir. D) Cisme F 1 ve F2 kuvvetleri zıt yönlerde uygulansa - Temas gerektirmeyen kuvvettir. cismin hareket yönü değişmezdi. 9. Yukarıdaki tanımların hepsine birden aşağıdaki ör neklerden hangisi uymaktadır? Şekildeki grafik sabit süratle giden bir araca aittir. Dalından düşen elma C) Buna göre, araçla ilgili aşağıdaki yorumlardan han gisi yapılamaz? A) Araç bu süratle 500 km lik yolu 10 saatte alır. B) Araç 150 km lik yolu 90 dakikada alır. C) Aracın sürati 100 km/h dir. D) Araç bir noktadan geçtikten 3 saat sonra o nokta dan 300 km uzaklaşır. Birbirini iten iki mıknatıs Unite Değerlendirme 1. TEST -1 2 Selma, yerçekimi ile ilgili yu karıdaki gibi bir poster ha zırlamıştır. Selma’nın hazır 4. Kütle ve ağırlık kavramları ile ilgili görüşlerini ifa de eden öğrencilerden hangisinin verdiği bilgi yanlıştır? ladığı bu posteri inceleyen arkadaşları, aşağıdaki so nuçlardan hangisini çıka ramaz? B) Kütleyi dinamo metre ile ölçeriz. D) Bir cismin kütlesi cisme ait değiş meyen madde miktardır. A) Yer, üzerindeki bütün cisimleri kendine doğru çeker. B) Yerin çekim kuvvetinin yönü Dünya’nın merkezine doğrudur. C) Yer, cisimlere temas gerektirmeyen kuvvet uygular. D) Yer çekmese de cisimler Dünya üzerinde durur. 36 km/h 2. Havada uça rak ilerleyen martı. Havada kanat çırparak bir noktada sabit duran arı. Havada ileri-geri dalgalanan uçurtma. Şekildeki sürat teknesi sabit süratle hareket etmektedir. I Yukarıdakilerden hangilerinin hareket enerjisi vardır? Tekne bu süratle 45 dakika gittiğinde kaç kilometre I yol alır? A) Yalnız II B) İve III A) 18 C) II ve III D) I, II ve 6. Şekildeki dinamometre ile aşağıda ağır lıkiarı belirtilen cisimlerden hangisi tartılamaz? B) 27 Buna göre, hangi seçenekte verilen bilgi yanlıştır? X A) B) I 6N Cisim dengelenmiş kuvvetlerin etkisindedir. C) 5N \ Başlangıçta duran cisim hareket etmez. 80 N [f Cisim üzerindeki net kuvvet 1 N dur. 3,5 N 5N 5,5 N — ► 3 A/ -► 2 W D) B) 0,5 N D) 45 Aşağıda sürtünmesi önemsiz zemin üzerinde duran cisimler ve bu cisimlere etki eden kuvvetler gösteril miştir. 16 N I A) C) 36 120 N Cisim dengelenmemiş kuvvetlerin etkisindedir. 6. Sınıf Soru Bankası 7. Batı 9. Doğu L t Kuvvet Büyüklüğü Yönü 1 25 N batı - - 20 m - ŞeW/ - 1 L II III 45 N doğu Net 7N batı İr --------- 10 m --------- Yukarıdaki tabloya göre cisim üzerine etki eden II. kuvvet ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi doğrudur? A) 27 N batı yönünde ŞeW/ - II Aynı yönde koşan K ve L koşucularının arasında Şe kil - 1deki gibi 20 m varken 3 dakika sonra K ve L nin konumları Şekil - II deki gibi oluyor. Buna göre, K nin yol - zaman, L nin de sürat - za man grafiği aşağıdakilerden hangisi gibi olabilir? B) 20 N doğu yönünde C) 27 N doğu yönünde D) 32 N batı yönünde K nin A) L nin . Yol (m) Sürat (m/dak) 150 B- Bir cismin, Ay ve Dünya’daki kütlelerine ait sütun grafikleri ile Ay ve Dünya’daki ağırlıklarına ait sü tun grafikleri, aşağıdakilerden hangisindeki gibi olabilir? Zaman (dak) 0 B) A) Ağırlık Kütle Zaman (dak) Yol (m) 3 Sürat (m/dak) 50 Zaman (dak) 20 1 -1 Zaman (dak) 0 3 & * B) / Kütle Yol (m) * Sürat (m/dak) Ağırlık 40 Zaman (dak) Zaman (dak) 0 OL 3 Sürat (m/dak) * C) / Kütle * / 40 Ağırlık Zaman (dak) Zaman (dak) OL * f D) Kütle Ağırlık 1 0. Sürati 80 km/h olan bir aracın 5 saatte aldığı yolu bir başka araç 4 saatte alıyor. Buna göre, ikinci aracın sürati kaç km/h dir? * / * f A) 120 B) 100 C) 90 D) 80 1 1 . Arzu, Ebru ve Kutlu uygulayacakları kuvvetlerle ilgili aşağıdaki bilgileri veriyorlar. Benim tartacağım cisim yaklaşık 33 N luk bir ağırlığa sahip olabilir. O 13. Ben yaklaşık 5 N civarında bir cismin ağırlığını hasas bir şekilde ölçmek istiyorum. İstanbul - Samsun arası kuş uçuşu uzaklık yakla şık 700 km dir. T Arzu Ebru Kutlu C) 3 D) 4 r\ 14. t- 10 A> Ebru 50 200 z J Arzu B) 2 A) 1 N Zaman (h) Sürat - zaman grafiği şe kildeki gibi olan bir uçak la İstanbul - Samsun ara sı kaç saat sürer? Ben bir kasayı çekerek hareket ettireceğim. Uygu layacağım kuvvetin 170 N civarında olacağını tah min ediyorum. Buna göre, öğren ciler yanda veri len dinamometre lerden hangilerini kullanmalıdır? Sürat (km/h) 350 Y K M 0 Yol (m) 0 10 15 25 10 20 20 30 40 Bir araca ait yol - zaman çizelgesi yukarıdaki gibidir. Kutlu A) Zaman (s) Buna göre, araç aşağıda verilen hangi saniyeler arasında hareket enerjisine sahip değildir? B) L M C) M L A) 2 - 5 B) 5 - 8 D) M K C) 1 2 -1 5 D) 2 0 -2 5 15. 12 . 500 N Engin ve Veli şekilde belirtilen kuvvetleri uyguladıkları hâlde kasayı hareket ettiremiyorlar. III Bununla ilgili olarak; I. Kasa üzerindeki net kuvvet 800 N dur. II. Yer, kasaya “a” yönünde 800 N sürtünme kuvveti uygulamaktadır. III. Engin ve Veli, kasa altına tekerlek koysalar kasayı küçük bir kuvvetle hareket ettirebilirler. Yolda park etmiş otomobil ifadelerinden hangileri doğrudur? Yukarıdaki şekillerden hangilerinde, cisimler den gelenmiş kuvvetlerin etkisindedir? A) Yalnız I B) Yalnız I A) İv e li B) İve III C) II ve III D) I, II ve C) II ve II D) I, II ve -7 6 - 6. Sınıf Soru Bankası Maddeyi Oluşturan Tanecikler 1. Bir boş şırınganın içerisine oda sıcak lığında aşağıdaki hangi madde doldu rulduğunda sıkıştırılması mümkün de ğildir? 4. I Öğrencilerine atom ile ilgili bilgi veren Fen ve Tek noloji öğretmeni Ahmet Bey aşağıdaki ifadelerden hangisini kullanmış olamaz? A) Maddenin en küçük yapı birimidir. A) Hava B) Yunanca bölünemez anlamına gelmesine karşın günümüzde bölünebildiği anlaşılmıştır. B) Su C) Oksijen C) Atomun yapısı ile ilgili görüşlerde tarih boyunca değişiklikler olmuştur. D) Karbondioksit D) Mikroskoplar yardımıyla görülebilir. 5. 2. Selim bazı maddeleri akıcılıklarına, sıkıştırılabilirliklerine ve genleşebilme özelliklerine göre aşağıdaki gibi sınıflandırıyor. e Akıcıdır Sıkıştırılabilir f i Video cosmo Genleşebilir Tahta parçası ✓ Su / Bakır ✓ Azot gazı ✓ 1. çıkış v Democritus, maddeleri oluşturan taneciklerin bölünemeyeceğini / ifade etmiştir. Bütün maddelerin tanecikleri arasında boşluklar fy vardır. 2. çıkış :V K 3. çıkış Madam Curie’ye d göre atomun yapısın da aslında daha da "kü çük parçacıklar ^ vardır. 4. çıkış Yukarıdaki şemada verilen ifadelerin doğru ya da yan lış olduğuna karar verilerek bir çıkış kapısına ulaşılma sı isteniyor. Buna göre, bu tabloda kaç tane hata vardır? Bu şemadaki doğru çıkış kapısı hangisidir? (✓: Doğru; — : Yanlış) A) 5 B) 4 C) 3 D) 2 6. I. Organizma fl Video II. Hücre & Vdeo cuimü A) 1. çıkış B) 2. çıkış C) 3. çıkış D) 4. çıkış I. Democritus: Atomlar bölünemez. II. Madam Curie: Atomun yapısında daha küçük ta necikler de vardır. III. Atom III. Dalton: Farklı element atomları birbirinden fark lıdır. Yukarıda verilenlerin basitten karmaşığa doğru sı ralanışı aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? Atomun yapısı ile ilgili olarak ifade edilen yukarı daki bilgilerin tarihsel öncelik sırası için aşağıdakilerden hangisi doğrudur? A) I - II- III B) l l l - l l - l A) I - I I I - I I B) C) l l l - l - l l D) l l - l l l - l C) l l l - l - l l D) cMtort) Yunanca bölünemez anlamına gelen “Atom” söz cüğü ilk defa aşağıda verilenlerden hangisi tarafın dan kullanılmıştır? Atom daha küçük parçacıklardan oluşmuştur. Farklı elem ent lerin atom ları da fa rk lıd ır. BEHEBT Bütün maddeler atomlardan oluşur. C) Democritus Yukarıdaki insanlardan hangilerinin belirttikleri gö rüşleri günümüzde geçerliliğini korumaktadır? ] A) Yalniz Marie Curie B) Yalniz Dalton C) Marie Curie ve Democritus D) Marie Curie, Dalton ve Democritus Suya mürekkep döküldüğünde renginin her yere yayılması Parfüm kokusu nun odanın her yerine dağılması Metin Reşit 10 . 1. çıkış Kaynatılan suyun buharlaşması Katiların tanecikleri arasında boşluk yoktur. b Dalton’a göre farklı elementlerin atomları birbirinden farklıdır. 3. çıkış & Orhan Yukarıdaki öğrenciler birer tane olayı maddenin tane cikli yapıda olduğunu örneklendirmek için defterlerine yazmıştır. 2. çıkış y Marie Curie atomların da bölünebileceğini © ■* söylemiştir. 4. çıkış Buna göre hangi öğrencilerin verdiği örnek olay doğrudur? Yukarıdaki şemada verilen ifadelerin doğru ya da yan lış olduğuna karar verilerek bir çıkış kapısına ulaşılma sı isteniyor. A) Yalnız Metin Buna göre, şemadaki doğru çıkış kaç numaralı ka pıdır? ıl I B) Metin ve Reşit C) Reşit ve Orhan A) 1. çıkış B) 2. çıkış D) Metin, Reşit ve Orhan C) 3. çıkış D) 4. çıkış ren ve Teknoloji -79- 1. 3. Video cözümi) Video S j CÖZOmü Democritus Yukarıdaki resimde Democritus’un atom ile ilgili söylediği ifade aşağıdakilerden hangisi olamaz? A) Maddeye yakından bakıldığında taneciklerden oluştuğu anlaşılır. B) Atomun yapısında daha küçük başka tanecikler vardır. C) Maddenin bölünemeyen taneciklerine atom adı verilir. D) Maddeleri oluşturan bütün atomlar aynıdır. Ömer, özdeş olan oyuncak balonlarından birisini 10 saniyede şişirirken diğerini 20 saniyede şişiriyor. Her iki balonunu aynı terazide tartıyor. 10 saniyede şişirdi ği balon 50 g gelirken, 20 saniyede şişirdiği balon 80 g geliyor. Bu deneye göre, I. Maddeler tanecikli yapıdadır. II. Hava bir maddedir. III. Maddeler şekil değiştirebilir, yargılarından hangileri doğrudur? 2. Atomlar daha küçük tane ciklere ayrılabilir. Farklı ele mentlerin atom ları fa rklıd ır. A) YalnızI B) Yalnız C) I, II ve II D) II ve III Tanecikleri tites reşim yapma OO Günümüz bilgilerine göre atomla ilgili yukarıdaki öğrencilerden hangilerinin söylediği doğrudur? Rüstem plastikten yapılmış tren lokomotifine plastiğin özelliklerini taşıyan vagonları bağlamak istiyor. A) Yalnız Hakan Buna göre, Rüstem hangi numaralı vagonları loko motife takmalıdır? B) Yalnız Ezgi C) Hakan ve Ezgi A) 1 ve 2 B) 2 ve 3 D) Hakan, Ezgi ve Funda C) 1,2 ve 3 D) 1,2, 3 ve 4 5. Çocuklar, atom ile ilgili bir tablo hazırlayınız, tabloyu koridorumuza asacağız. 'fri re o (A* IBÜ Haşan Hoca Fen ve Teknoloji dersi öğretmeni Haşan Hoca yukarı daki ödevi sınıfa veriyor. Sınıftaki öğrencilerden Osman aşağıdaki tabloyu hazırlıyor. Atom Bilgilerimizi Yenileyelim Yanlış Bilgiler Doğru Bilgiler 1. Elementler birden fazla çeşit atoma sahiptir. Bu oyuncak helikopter ikisi de sıkıştırılabilen madde ler ile dolu bir ortamda hareket edebilir. Buna göre, helikopter aşağıda verilenlerden hangi sinde hareket edebilir? A) I. Atomlar mikroskop ile görülemez. Oksijen gazı Zeytin yağı 2. Atomları da oluşturan daha II. Atom kavramını ilk defa küçük parçacıklar vardır. Dalton ortaya atmıştır. 3. Marie Curie ve Becquerel III. Günümüzde atom hakkınatom ile ilgili çalışmalar da herşeyin bilindiğini kayapmıştır. bul ederiz. D) C), Şeker Azot gazı Oksijen gazı Helyum gazı Osman’ın hazırladığı tablonun koridora asılması için bölmelerdeki hangi bilgilerin yer değiştirilme si gerekir? A) 1 - I B) 2 C) 1-11 D) 3 Bütün maddeler tanecikli yapıdadır. 6. □ ■ / Termometre içindeki sıvılar sıcaklık arttığında genleşir. Maddeler bütünsel değildir. □ / Umut □ '/ 1. çıkış C anan \ / 0 ° □ 2. 3. çıkış \ V° 4. çıkış \ Katilar ve sıvılar genleşemez. Gazlar sıkıştırılabilir. a çıkış a Maddelerin tanecikleri arasında boşluklar bulunmaz. \ B Günümüzde atomun bölünemeyeceği kabul edilmektedir. Kışın gerginleşen elektrik te lle ri yazın uzayarak daha gevşek hâle gelir \ " B/ \° f 5. çıkış 6. çıkış Yukarıdaki öğrencilerden hangileri maddelerin sıkıştırılabilmesi ile ilgili bir örnek vermiştir? Yukarıda verilen şemadaki tüm sorulara doğru ce vap veren bir öğrenci hangi çıkışa ulaşır? A) Yalnız Oya B) Yalnız Canan A) 2.çıkış B) 3.çıkış C) Yalnız Umut D) Oya ve Canan C) 5.çıkış D) 6 .çıkış TEST - 3 Maddeyi Oluşturan Tanecikler 1. 3. Atomlar göz ile ve mikroskop ile görülemezler. Farklı elementlerin atomları farklıdır. § Video T ş m COiOnti k s r Aşağıdaki olaylardan hangisi bir maddenin boşluk lu yapıda olduğunu kanıtlamak için örnek olarak verilebilir? Video COtOnli Atom bölünemez. D) Yukarıdaki öğrencilerden hangilerinin söylediği hem Dalton’un atom teorisi hem de günümüz atom teori si için ortaktır? A) Yalnız Sezai Şekerin çayda çözünmesi B) Sezai ve Dilek C) Sezai ve Tuba D) Sezai, Tuba ve Dilek 4. Tenis topu Hentbol topu Bütün maddeler küçük, bölünemeyen taneciklerden oluşmuştur. Basketbol topu Atomlar, içi dolu ve küre şeklindeki taneciklerdir. Yukarıda verilen toplarla ilgili, Dış yüzeyleri katı içleri ise gâz âlindeki bir maddeden, oluşmuştur. Atom daha küçük parçacıklardan oluşmuştur. İçlerindeki hava genleşebilir. Musa Hülya Yukarıda verilen filozof ya da bilim insanlarından hangilerinin görüşleri günümüzde de geçerliliğini korumaktadır? Zeki öğrencilerinden hangilerinin söyledikleri doğrudur? A) Yalnız Demokritos B) Yalnız Dalton A) Yalnız Musa B) Yalnız Hülya C) Yalnız Marie Curie C) Yalnız Zeki D) Musa ve Zeki D) Dalton ve Marie Curie 6. Sınıf Soru Bankası 5. Ayşe ucu kapalı Şekil - I deki gibi boş bir şırıngaya bir miktar madde koyuyor. Daha sonra şırınganın kolunu aşağı iterek Şekil - II deki durumu elde ediyor. O O O O Hakan oyuncak trenindeki vagonlar ile vagonun üze rinde yazan maddeleri taşımaktadır. Buna göre, Hakan hangi vagonlarda boşluklu yapı da olan madde taşımaktadır? Şekil - 1 A) Yalnız 1 B) Yalnız 2 C) 1 ,2 ve 3 D) 1, 2 ,3 ve 4 Buna göre, Ayşe aşağıdaki maddelerden hangisini şırıngaya koymamıştır? A) Hava B) Su C) Oksijen gazı D) Doğal gaz 8. Video cOOmii Üç farklı öğrenci bir varlık ile ilgili yukarıdaki özellikle ri söylüyor. Bu varlık aşağıdakilerden hangisi olabilir? A) Demir çubuk B) Hava C) Ses D) Deniz suyu Canan * Bütün maddeler taneciklerden oluşur. Hüseyin 6 . sınıf Fen ve Teknoloji dersinde öğretmenlerinin madde ile ilgili sorusunu cevaplayan yukarıdaki öğrencilerden hangilerinin söyledikleri doğrudur? * Bütün maddelerin tanecikleri arasında boşluk bulunur. Katilar ve sıvılar, gazlar gibi sıkıştırılabilirler. * Maddeler gözle görülmeyecek kadar küçük parçacıklardan oluşurlar. i \ A) Yalnız Canan B) Yalnız Halil C) Canan ve Hüseyin D) Canan, Halil ve Hüseyin :en ve Teknoloji Yukarıda verilen cümlelerin kaç tanesinin yan tarafın daki kutucuğa D (Doğru) yazılmalıdır? A) 1 B) 2 C) 3 -83- D) 4 1. Hey Ahmet! Elimdeki bu madde fa rklı tü r atom içermektedir. 2? Video Biliyorum Ömer. O madde aynı zamanda deniz seviyesinde 100 °C sabit sıcaklık ta kaynamaktadır. CöttM) X Y Z Yukarıda bazı maddelerin tanecik yapısı verilmiştir. Buna göre, Ahm et I. Y ve Z moleküllü yapıdaki arı maddelerdir. Ömer II. X karmaşık yapılı bir maddedir. yargılarından hangileri doğrudur? Yukarıdaki öğrencilerin konuşmaları dikkate alınır sa bahsettikleri madde için aşağıdakilerden hangi si yanlıştır? A) Yalnızll B) İve III A) Tek cins moleküllerden oluşmaktadır. C) II ve III D) I, II ve III. X ve Y elementtir, B) Karışım olarak sınıflandırılabilir. C) Oluşumu kimyasal yolla gerçekleşmiştir. D) Belirli bir formül ile gösterilebilir. 2. Bütün bileşikler m oleküllü yapıdadır. Video 4. çözümü A) Bütün m oleküller bileşiktir. 1. ç ık tş 2. çıhış Aşağıdaki öğrencilerden hangisinin örnek olarak vermeyi düşündüğü tanecik modeli karmaşık yapı lı bir bileşiğe aittir? J . çth ış 4. çth tş Yukarıda verilen tamlayıcı dallanmış ağaçta verilen ifa delerin doğru ya da yanlış olduğuna karar verilerek çı kışa ulaşılacaktır. Buna göre, doğru çıkış numarası aşağıdakilerden hangisidir? (D : Doğru, Y : Yanlış) A) 1. çıkış B) 2. çıkış C) 3. çıkış D) 4. çıkış 5. 7. Demir: Atomik yapılı bir elementtir. Karbonmonoksit: İki farklı element içeren moleküller bir bileşiktir. Metan: 5 tane atom içeren moleküler bir bileşiktir. Yukarıda bilgileri verilen maddelerin tanecik model leri aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiş ola bilir? Demir Bir molekülünde kaç atom bulunur? Kaç farklı element içerir? <Q> 3 2 <$> 5 X 88 y 1 Yukarıdaki tabloda verilenlere göre, aşağıdaki öğ rencilerden hangisinin söyledikleri yanlıştır? Metan Karbonmonoksit Molekül modeli A) o © O G O O A) Ayşen B) Kayhan : x sayısı y sayısından büyüktür. o o r B) ^ -J C) Zeynep : x ve y sayıları birbirine eşit değildir. \ D) Suat cO o & cO o 0 ° : x ve y sayılarının toplamı 7 dir. ^ : x ve y sayıları arasındaki fark 2 den kü çüktür. P ° ---------s C) V q o 8. (Ä o V D) ; *'y ~ {~y~ J K Q -O C*> $ V ------------J Yukarıda verilen tanecik modellerinden hangileri saf maddeleri gösterir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız II D) İv e li 9. 6. I. Su molekülü II. Hidrojen molekülü Video III. Karbonhidrat molekülü c o tim IV. Yağ molekülü Yukarıdaki moleküllerin basit ve karmaşık yapılı olarak sınıflandırılması aşağıdakilerden hangisin de doğru olarak verilmiştir? Basit yapılı Karmaşık yapılı Yukarıda tanecik modeli verilen madde için, I. Molekül yapılı bir bileşiktir. II. Molekülleri üç farklı tür atom içermektedir. III. Bir molekülünde 9 tane atom vardır. A) I II, III ve IV B) I ve II III ve IV C) I ve IV II ve III A) Yalnız II B) Yalnızlll D) IV I, II ve III C) İv e li D) I, II ve III yargılarından hangileri doğrudur? Elementler ve Bileşikler 3. Aşağıda verilen öğrencilerden hangisinin verdiği iki tanecik örneği sırasıyla, I. Basit yapılı Video II. Karmaşık yapılı çottm bileşiklere aittir? Öğretmen sınıftaki öğrencilerine su, azot gazı ve alü minyumdan yapılmış cetvel getirmiştir ve öğrenciler den bu maddelerin sınıflandırılmasını istemiştir. Buna göre, bu maddelerin tanecik yapılarının sınıf landırılması aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak yapılmıştır? Su Azot gazı Alüminyum <A> <©©> (•) A) Atom Atom Atom B) Molekül Molekül Atom C) Molekül Molekül Molekül D) Molekül Atom Atom M adde Taneciğindeki atom çeşidi Bakır 4. Elem ent Bileşik Bir Video w o rn Oksijen gazı Bir S *4 ' 'V -V Feride Su Birden fazla ✓ Süt Birden fazla ✓ Selim Nesrin Yukarıdaki tabloda hangi maddelerde verilen bilgi ya da işaretlemelerden en az bir tanesi yanlıştır? Elementlerin yapısı ile ilgili olarak yukarıdaki öğ rencilerden hangilerinin ifadesi doğrudur? A) Yalnız bakır A) Yalnız Selim B) Yalnız süt B) Yalnız Feride C) Oksijen gazı ve su C) Selim ve Feride D) Oksijen gazı, su ve süt D) Nesrin ve Feride % ■; ' MÜ»?* •• Test - 2 7. 5. m / \ dfeo Omü Saf Maddeler Bileşikler Moleküler yapılı /// / \ 00 UQQ 1 Yukarıda verilen sınıflandırılmada X, Y ve Z ile gös terilen yerlere aşağıdakilerden hangisinde verilen ler gelmelidir? Yukarıdaki goncanın yapraklarında yazan özellik lerden hangileri bileşiklere ait deâlldlr? B) II ve III C) II ve IV D) İve IV 6. z P. 0© --J A) İve III Moleküler yapılı olmayan Moleküler yapılı A) Elementler Atomik yapılı B) Gazlar Molekül yapılı 888 C) Sıvılar Atomik yapılı <x> D) Karışımlar Molekül yapılı Saf Madde / & % COiümti (3 o 8 O S O 00 (5 Demir anahtarlık Saf su Yukarıda günlük hayatta kullandığımız anahtar ve su yun tanecik modelleri verilmiştir. Bileşik Element Buna göre, Yukarıda verilen sınıflandırmaya göre, aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? I. Demir aynı cins atomlardan oluşur. II. Su, moleküllerden oluşur. A) Elementler aynı cins atomlar içerir. B) © , gibi maddeler birer elementtir. III. Elementler bütünsel, bileşikler tanecikli yapıdadır, yargılarından hangileri doğrudur? C) Bileşiklerde en az üç çeşit atom bulunur. A) Yalnız I B) YalnızI D) 0 © bileşiği basit yapılı bir bileşiktir. C) İv e li D) I, II ve Fen ve Teknoloji 87- TEST - 3 Elementler ve Bileşikler ... 1. Tanecik Atom • M olekül ♦ i Video çözüm 4. Modeli Aşağıdaki öğrencilerden hangisinin söylediği özellik elementler ve bileşikler için ortaktır? M olekül Yukarıda atom ya da molekül yapılı maddelerin tane ciklerine örnek modeller verilmiştir. Buna göre, D) I. Bazı maddeler yalnızca atomlardan oluşur. II. Molekül, birden fazla atom içerir. Basit yapılı ya da karmaşık yapılı olabilir. III. Molekül, farklı tür atom içermek zorundadır, yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız B) Yalnız II C) İv e li D) I, II ve III 2. i Madde Özellik I Element Farklı elementlerin atomları farklıdır. II Bileşik Yapısında en az iki tür element atomu içerir. Video CÛZÜTOÜ 5. a M Video çözümü III Molekül En fazla iki atom içeren taneciklerdir. Yukarıdaki maddelerden hangileri için verilen özel lik yanlıştır? A) Yalnız B) Yalnız II C) İv e li D) II ve III Yukarıda bazı maddelerin tanecik modelleri verilmiştir. Buna göre, 3. Yukarıda tanecik modeli verilen madde ile ilgili, aşağıdakilerden hangisi doğrudur? yukarıdaki doğrudur? A) Karışımdır. A) Yalnız Reyhan B) Saf maddedir. B) Nihat ve Hilâl C) Tek cins atom içerir. C) Yalnız Hilâl D) Karmaşık yapılı moleküller içerir. D) Reyhan, Nihat ve Hilâl öğrencilerden hangilerinin ifadesi p>. 8. Fen ve Teknoloji dersinde öğretmen sınıftaki öğrenci Faruk lerine elindeki madde hakkında bilgi veriyor. Elimdeki m addenin tanecikleri her tarafa eşit dağılmıştır. Aynı tü r atom ların oluşturduğu aynı cins m oleküllerden 3i oluşmuştur. Ieo M a Video cozvmd A Demir Toprak testi Buna göre, bu madde hakkında aşağıdaki öğrenci lerden hangisinin yorumu yanlıştır? Derya Yukarıda hangi öğrencilerin verdiği resimde demir elementinin kullanıldığı bir madde yoktur? B) A) Bir bileşiktir. Bir elementtir. A) Yalnız Derya B) Murat ve Derya C) Faruk ve Şeyma D) Şeyma ve Murat D) C) Model ile şeklinde gösteri lebilir. Her tarafındaki özellikleri aynıdır. m Video Çölümü Zehra bileşiklerin özelliklerini defterine çizdiği kelebe ğin kanatlarına yazmıştır. Buna göre, Zehra hangi numaralı kanatlara yanlış bilgi yazmıştır? Yukarıda verilen madde modelinde taneciklerin sı nıflandırılması ile ilgili olarak işaretli yerlere yazıl ması gereken ifadeler için aşağıdakilerden hangi si doğrudur? I A) Atom III II Molekül Bileşik B) Atom Bileşik Element A) Yalnız 4 B) 1 ve 3 C) Element Bileşik Karışım C) 2 ve 4 D) 3 ve 4 D) Bileşik Molekül Bileşik Fen ve Teknoloji -89- Fiziksel ve Kimyasal Değişim 1. I. Hamurun pişirilmesi 3. II. Karbondioksit gazının katı hâle getirilmesi III. Etin kıyma hâline getirilmesi Yukarıda verilen olaylardaki değişim türleri aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak sınıflandırıl mıştır? I II III A) Fiziksel Kimyasal Kimyasal B) Fiziksel Fiziksel Fiziksel C) Kimyasal Kimyasal Kimyasal D) Kimyasal Fiziksel Fiziksel Yukarıda verilen tanecik modellerinden kaç tanesi bir karışıma aittir? A) 2 2. B) 3 C) 4 D) 5 Aşağıdakilerin hangisinde verilen maddeden karşı sındaki madde oluşturulduğunda bir kimyasal deği şim gerçekleşmez? Modde Ürün 4. Cevdet Yukarıdaki öğrencilerin düşündüğü olayların fizik sel ve kimyasal olarak sınıflandırılması aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir? Fiziksel Elma Elma sirkesi Kimyasal A) Cevdet Selami ve Leyla B) Selami ve Cevdet Leyla C) Selami ve Leyla Cevdet D) Selami Leyla ve Cevdet O 8. 5. Arif Haşan '« L Fen ve Teknoloji dersinde öğretmen sınıftaki öğrenci lerden bazılarını tahtaya kaldırarak karışımların özel liklerini yazmalarını istemiştir. S ¡fiı'eo f l /I ı Fiziksel 1 °!ay I \ Tereyağı erimesi Saadet Yukarıdaki şekilde hangi öğrencilerin verdiği olay örneği hatalıdır? A) Yalnız Arif B) Yalnız Haşan C) Arif ve Haşan D) Haşan ve Saadet Buna göre, aşağıdaki öğrencilerden hangisi karı şımlar ile ilgili tahtaya yazmayı düşündüğü bilgi yanlıştır? B) A) 6. Değişim Türü 1 Domatesin çürümesi Fiziksel II Şekerin çayda çözünmesi Kimyasal III Kömürün yanması Kimyasal /ffeo tö& m t) Karışan madde ler kimliğini kay betmez. Farklı tür tane cikler içerir. Element veya bileşiklerden oluşur. D) Saf madde lerdir. Yukarıdaki tabloda verilen değişim ve türü karşı laştırmalarından hangileri yanlıştır? A) Yalnız II B) Yalnız C) İv e li D) II ve III 9. 7. ■ p p fi Sayın seyirciler! Tarihi miras olan Hidiv Kasrı çıkan b ir yangın sonu cu kül oldu. Katı hâldeki bir metal parçalanarak küçük toz par çaları hâline getirildiğinde, I. Fiziksel özelliği II. Kimyasal özelliği III. Kütlesi özellikleri için aşağıdakilerden hangisi doğrudur? Televizyon izlerken yukarıdaki haberi duyan bir öğ renci aşağıdakilerden hangisini düşünürse yanlış yapmış olur? A) Değişmez Değişmez Değişmez A) Kimyasal bir olay olmuştur. B) Değişir Değişmez Değişmez B) Maddelerin kimliği değişmiştir. C) Değişir Değişir Değişmez C) Yeni atomlar oluşmuştur. D) Değişmez Değişir Değişmez D) Yeni tür tanecikler meydana gelmiştir. Fen ve Teknoloji -9 1 - 00 «b + cP <9 1. o la y % Saf madde # ° < * b 9 Ê L tfideo İX cc + & • • • • • I I Tek atomlu 2. o la y • • I i [, • V I ı( \ Moleküllü Moleküllü V.: • <p • ® I Tanecik vıâını ' .. J İlkay madde ile ilgili yukarıdaki gibi bir şema hazırlıyor. Yukarıdaki olaylar için, Buna göre, X ve Y ile belirtilen yerlere aşağıdakilerden hangisi gelm elidir? I. 1 . olay kimyasal değişimdir. II. 2. olay fiziksel değişimdir. X III. 1. olayda bileşik, 2. olayda karışım oluşmuştur, yargılarından hangileri doğrudur? Y A) Formül B) Element Bileşik Molekül Element A) YalnızI B) İv e li C) Atom C) İve III D) I, II ve D) Bileşik Karışım Fen ve teknoloji dersi öğretmeni öğrencilerden çevre mizdeki değişimlerden kimyasal olanlarına örnek ver melerini istiyor. ? Suyun buharlaşması Üzümden sirke yapılması 4. Aşağıdaki maddelerden hangisinin molekülü kar maşık yapılıdır? O sm a n Etin pişirilmesi Buna göre, yukarıdaki hangi öğrencilerin verdiği örnekler doğrudur? A) Yalnız Yusuf B) Yusuf ve Ömer C) Ömer ve Osman D) Yusuf, Ömer ve Osman Havadaki oksijen gazı 5. Bir yarışma programında üç öğrenciden kimyasal de ğişmelere birer örnek vermeleri istenmiştir. Parfüm kokusunun tüm odaya yayılması Camın kırılması ee ©C *8 Kimyasal e© Yukarıda modellerle gösterilen olaylardan hangile rinin sınıflandırılması doğrudur? Buna göre, hangi öğrencilerin verdikleri cevaplar doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnızll C) İv e li D) I, II ve II A) Yalnız Mehmet B) Yalnız Fatih C) Yalnız Semih D) Fatih ve Semih 8. Örnek Değişim türü Elmanın çürümesi 1 Suyun donması Fiziksel değişim 3 Köftenin pişmesi 4 Demirin paslanması 5 Tebeşirin kırılması 6. Kurşun parçaları Isıtıcı Yukarıda verilen örneklerin fiziksel değişim ve kim yasal değişim ile eşleştirilmesi aşağıdakilerden han gisinde doğru verilmiştir? Yukarıdaki şekilde gösterilen kurşun parçaları ısıtıldı ğında belli bir süre sonra sıvıya dönüşüyor. Buna göre, I. Kimyasal bir değişme olmuştur. II. Fiziksel bir değişme olmuştur. III. Kurşun atomlarının sayısı artmıştır. yargılarından hangileri doğrudur? D) C) Fiziksel değişim - Fiziksel değişim V > A) Yalnız II B) İve III C) II ve III D) I, II ve Kimyasal değişim Kimyasal değişim TEST- Fiziksel ve Kimyasal Değişim 1. * Saf su ı inşaat demirine şekili verilmesi lDemirin . T T dövü uZi lüp toz hâline getirilmesi I JL * Salata * Deniz suyu * Çorba * Sirke * Türlü W BW Demirin paslanması ** II III Yukarıdaki öğrencilerin demir elementi ile ilgili söy lediği değişimlerin türleri aşağıdakilerin hangisin de doğru olarak sınıflandırılmıştır? A) Kimyasal Kimyasal Kimyasal B) Kimyasal Fiziksel Fiziksel C) Fiziksel Fiziksel Kimyasal D) Fiziksel Fiziksel Fiziksel * Muzlu süt •* Helva * Tuzlusu + Reçel •* Portakal suyu * Pekmez Yukarıdaki öğrencilerin hazırladığı madde listele rinde bulunan karışım sayıları aşağıdakilerin han gisinde doğru verilmiştir? Ali A) Yaşar Orhan Feyza 1 B) 3 C) 2 D) 2 4. Her bir • , • , ® , d ifade etmektedir. Video çözümü modeli birer farklı tür atomu Buna göre, aşağıdaki hangi maddenin sınıflandırıl masında hata yapılmıştır? Madde türü A) Aşağıda verilen maddelerden hangisi, • İki ya da daha fazla farklı maddeden oluşmuştur. • Saf değildir, özelliklerine sahiptir? Madde modeli E lem ent Ekmek B) B ile şik C) Elem ent D) Karışım Alüminyum Uçan balondaki helyum gazı Su 8. Örnek Değişim türü s Video Farklı cinste atom içerme içermez İçerir içermez Çölümü Tablodaki bilgilere göre, X, Y ve Z nin sınıflandırıl ması aşağıdakilerden hangisindeki gibi olabilir? X A) Element Karışım Bileşik B) Karışım Element Element C) Element Karışım Element D) Bileşik Element Karışım Yumurtanın pişmesi 5 Yukarıda bazı değişim türleri ve örnekleri arasında eş leştirmeler yapılmıştır. Bu eşleştirmelerin tümünün doğru olabilmesi için hatalı olan hangi iki olay birbiriyle yer değiştirme lidir? 6. m Uğur m * * Demet A) 4 ve 5 B) 1 ve 4 C) 2 ve 3 D) 2 ve 5 Kerim Yukarıdaki öğrencilerden hangilerinin verdiği de ğişim örneği fiziksel olaydır? A) Yalnız Uğur B) Demet ve Kerim C) Uğur ve Demet D) Uğur ve Kerim 9. k Video çölümü 7. Kumlu suyun süzülmesi Tereyağı tavada sadece eritildiğine, Zeytin yağının donması I. Kütlesi II. Kimyasal özelliği 2 5 3 Limon Tencere kapağında ' sıkılan çayın su buharının renginin değişmesi yoğuşması Sudan; hidrojen ve oksijen eidesi 6 ........... .... ..... Yemek tuzunun suda çözünmesi III. Fiziksel özelliği özelliklerinin değişip değişmediği ile ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur? Yukarıdaki sistemde yer alan lambanın yanması için aynı tür değişimlerin olduğu kutucuklarda bulunan numaralı butonların tümüne basılması gerekiyor. Buna göre aşağıda verilenlerden hangisindeki bü tanların tümüne basıldığında sistemdeki lamba ya nar? A) Değişir Değişmez Değişmez B) Değişmez Değişmez Değişmez C) Değişmez Değişmez Değişir A) 3 ve 5 B) 3 ,4 ve 5 D) Değişir Değişir Değişmez C) 1,2 ve 6 D) 1,2, 3, 4 ve 6 Fen ve Teknoloji -95- Fiziksel ve Kimyasal Değişim TEST - 4 ,U | "tTTBKiınimmınııını n 1. 'Si V id e o cöitimv Aşağıda resimleri verilen olaylardan hangisi bir kimyasal değişimdir? A) Yukarıdaki sepete karışım olduğu bilinen maddelerin yazılı olduğu elmalar konulacaktır. Buna göre, sepete aşağıdaki elmalardan hangisi konulamaz? 2. e Salata hazırlamak için soğan doğ ranması « » Kayahan Buzun ısıtılarak eritilmesi Yumurtanın beyazı ile sarısının ayrılması Yukarıdaki öğrencilerin söylediği değişimlerin tü rü aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak veril miştir? Kayahan 4. Madde Türü Örnek madde Karışım Su, süt, limonata Bileşik Şeker, hava, karbondioksit Yukarıda verilen tablodaki hangi iki örnek madde nin yeri değiştirildiğinde tablo doğru düzenlenmiş olur? Hakan Naz A) Fiziksel Kimyasal Fiziksel B) Fiziksel Fiziksel Fiziksel B) Süt ile karbondioksit C) Kimyasal Kimyasal Fiziksel C) Su ile hava D) Kimyasal Fiziksel Kimyasal D) Süt ile hava A) Su ile şeker Test - 4 5. Aşağıdaki olaylardan hangisinde verilen madde kim liğini değiştirmez? B) A) 7. Bir annenin günlük işleri resimlerle aşağıda anlatılmıştır. Video CÛiüroö Kapağı açık sütün zamanla ekşimsi bir tat alması Odunun yanması Saat 1 0.00 : Ayşe hanım manavdan patatesleri alır. D) C Açıkta bırakılan peynirin bir süre sonra küflenmesi Portakal suyunun bardağa konulması II. Saat 10.30 : Patatesleri güzelce yıkar. Saat 10.45 : Patatesleri yağda kızartır. 6. IV. Saat 12.00 : Ayşe hanım ve oğlu Berk patatesleri afiyetle sindiriyor. Buna göre, Ayşe hanımın yaptığı işlerin kimyasal 1■ £ - ! I u ı u ı u r\ o ı ı ı ı ı ı u ı .......................... Maddelerin yapısındaki değişmelerle ilgili yukarı daki örnek olayları düşünen öğrencilerden hangileri bir fiziksel değişim örneği düşünmüştür? hangisinde doğru olarak verilmiş A) Yalnız İlker Kimyasal Fiziksel A) 1, II ve III IV B) İlker ve Tuncay B) II ve IV 1 ve III C) Tuncay ve Zeynep C) III ve IV 1 ve II D) 1ve IV II ve III D) İlker, Tuncay ve Zeynep -9 7 Fen ve Teknoloji Maddenin Hâllerinin Tanecikli Yapısı TEST - 1 1. Molekül modeli / I 4. şeklinde olan bir madde belir li miktarı sıvı hâlden katı hâle dönüştürüldüğünde, I. Molekülün şekli değişmez. Belirli şekli Belirli hacmi Tanecik hareketleri X Var Var Yalnızca titreşim Y Yok Yok Titreşim ve öteleme Z Yok Var Madde & Video ÇÖZİM II. Kütlesi değişmez. III. Yeni bir madde oluşur, sonuçlarından hangileri gerçekleşir? A) Yalnız II B) İv e li C) II ve III D) I, II ve Titreşim ve ntûlorriû Tabloda X, Y ve Z maddelerinin özellikleri verilmiştir. Buna göre X, Y ve Z nin fiziksel hâlleri aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir? X 2. Sıkıştırılır. Tanecikli yapıdadır. Akışkandır. S Y Z A) Katı Gaz Sıvı B) Katı Sıvı Gaz II C) Sıvı Sıvı Gaz Yukarıda verilen özelliklerin maddelerin hangi hâlleri için geçerli olduğu aşağıdakilerden hangi sinde doğru olarak verilmiştir? D) Sıvı Katı Gaz Video cditwu Katı Sıvı Gaz A) II III l- lll B) III II l- ll C) III II - III l - l l - III D) l- ll II - I I I l- ll 5. 6 . sınıf öğrencisi Elif akşam haberlerinde aşağıdaki haberi dinlemiştir. Video CĞiOnii Titreşim Öteleme i Katı + - Sıvı - + cö itim i) Gaz - + Video Maddenin farklı hâllerinin taneciklerindeki hareketle rin türleri için varolanlar “ + ” işareti, olmayanlar ise işareti ile yukarıdaki tabloda verilmiştir. Buna göre, Elif aşağıdaki yorumlardan hangisini düşünürse vanlış düşünmüş olur? A) Bir kütleye sahiptir. Buna göre tablodaki işaretlerden kaç tanesi yan lıştır? B) Belirli bir şekli olamaz. C) Tanecikleri titreşim hareketi yapamaz. A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 D) Bütünsel bir yapıya sahip olamaz. o Ahmet’in annesi bazı maddelerin akıcılık, sıkıştırılabilirlik ve genleşebilme özelliklerini veriyor. £ Video CÖZünti) Yukarıdaki oyuncak balık, tanecikleri öteleme hareke ti yapan bir ortamda yüzdürülebilmektedir. mm mm ¡¡SİS Madde Sıkıştırılabilir Akıcıdır Genleşebilir ■n s B İMRb t Buna göre, balık aşağıdaki akvaryumlardan hangi sinde yüzebilir? 1 Annesi Ahmet’ten bu maddelerin neler olabilecekleri ni istiyor. Ahmet aşağıdaki hangi maddeleri örnek verdiğinde hata yapmamış olur? (✓: Gösterir; - : Göstermez) Y A) Elma Muz Çilek B) Elma Su Hava C) Hava Su Madeni para D) Madeni para Hava Su 9. 7. Sıvılar hem titreşim hem de öteleme hareketi yapar. m Maddenin bu hâlinde cisim oluşabilir. 4* Selim Belirli bir hacmi olan akışkandır. Mehmet Tanecikleri sıkıştırılabilir. Zeynep 1. çthtş 2. çthtş 3. çtktş 4. Çthtş Yukarıdaki tamlayıcı dallanmış ağaçta verilen ifadele rin doğru ya da yanlış olduğuna karar verilerek çıkışa ulaşılacaktır. Buna göre, doğru çıkış numarası aşağıdakilerden hangisidir? (D : Doğru, Y : Yanlış) Selim, Mehmet ve Zeynep maddenin hâlleri ile ilgili bi rer özellik söylemiştir. Bu özelliklere göre, maddelerin hâlleri aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? A) Selim Mehmet Zeynep Katı Sıvı Gaz B) Sıvı Katı Gaz A) 1. çıkış B) 2. çıkış C) Sıvı Gaz Katı C) 3. çıkış D) 4. çıkış D) Katı Sıvı Katı M \.\V\\VA»\\VV\XN\\VV|V\ Fen ve Teknoloji -99- TEST - 2 Maddenin Hâllerinin Tanecikli Yapısı 1. “Sıvı maddelerin özellikleri nelerdir?” sorusunu soran öğretmene üç öğrencinin verdiği cevaplar aşağıdaki gibidir. Video çözümü Sıvılar bulundukları kabın doldurdukları kadarının şeklini alırlar. 3. Bütün maddeler tanecikli, yapıdadır. & Video çölümü Sıvılar sıkıştırılmazlar ama genleşirler. V : - # Selahattin Sıvı tanecikleri birbirinder bağımsız hareket ederler. Semra Buna göre, hangi öğrenciler doğru cevap vermiştir? 1. ç ık ış 2. çık ış 3. ç ık ış 4- ç ık ış Yukarıda verilen tamlayıcı dallanmış ağaçta verilen ifa delerin doğru ya da yanlış olduğuna karar verilerek çı kışa ulaşılacaktır. Buna göre, doğru çıkış numarası aşağıdakilerden hangisidir? (D : Doğru, Y : Yanlış) A) Salih ve Selahattin B) Yalnız Semra C) Salih ve Semra A) 1. çıkış B) 2. çıkış D) Salih, Semra ve Selahattin C) 3. çıkış D) 4. çıkış r Yukarıda verilen otoparkların her ikisine de park edebilecek otomobil aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir? A) £ Fen ve Teknoloji dersinde öğretmen deney yapmak için sınıfa üç farklı kapta maddeler getirmiştir. Bu maddelerin tanecik modellerine göre, hâlleri aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir? I A) Katı II III Gaz Sıvı B) Sıvı Katı Gaz C) Sıvı Sıvı Gaz D) Katı Sıvı Gaz C) D) M \ - 100 6. Sınıf Soru Bankası 7. 5. 1 " Tanecikli Boşluklu a yapıdadır. yapıdadır. Video Cölümo •• Kütlesi ve hacmi vardır. Sıkıştırılabilir. IV III Fatma, Elif ve Melih’in yaptığı işler sonucunda maddelerde meydana gelen değişimler aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir? Elif Melih A) Kimyasal Kimyasal Fiziksel B) Fiziksel Fiziksel Kimyasal C) Fiziksel Kimyasal Fiziksel D) Kimyasal Fiziksel Fiziksel Fatma Yukarıdaki tabloda verilen özelliklerden hangileri bütün maddeler için geçerli özelliktir? 8. A) İve IV B) II ve IV C) I, II ve IV D) II, III ve IV Yiğithan bazı maddelerin özelliklerini gösteren aşağı daki gibi bir tablo hazırlamıştır. Akıcıdır Madde Sıkıştırılabilir Genleşebilir Çatal 6. Hava Su Yiğithan tabloyu oluştururken kaç tane hata yap mıştır? ( / : Gösterir; - : Göstermez) Yukarıdaki resimde gösterilen maddelerin tanecik leri ile ilgili aşağıdaki öğrencilerden hangisinin söylediği yanlıştır? A) C) Hava gaz, ağaç katı, su ise sıvı hâldedir. Su, hava ve ağaç tanecikleri titreşim hareketi yapabilir. B) Hava ve su tane cikleri yalnızca titreşim hareketi yapar. D) r Video cm \ Yalnızca hava sıkıştırılabilir. 9. D) 1 C) 2 B) 3 A) 4 Madde Özelliği Sebebi I Tahta kaşık Yontularak talaş hâline gelir. Tanecikli yapı II Portakal suyu Bulunduğu kabın şeklini alır. Akıcılık III Su buharı Sıkıştırılabilir. Taneciklerinin bir birinden bağımsız olması m Yukarıdaki tabloda bazı maddelerin özellikleri ve bu özelliklerin sebebi verilmiştir. Buna göre hangi maddeler için verilenler doğru dur? A) Yalnız B) İv e li C) II ve III D) I, II ve Maddenin Hâllerinin Tanecikli Yapısı TEST - 3 1. 3. Katı, sıvı ve gaz maddeler için, a- ÜÜ Ö telem e yapmaz. Video Çözümü üçünün de tane cikleri öteleme hareketi yapar B e lirli şekli yoktur. Katı ve sıvının belirli bir hacmi vardır, gazın belirli bir hacmi yoktur. Katı Tunç Tarık Gaz yukarıdaki öğrencilerden hangilerinin verdiği bilgiler doğrudur? Yukarıdaki katı ve gazı temsil eden öğrencilerin el lerinde taşıdıkları balonlardan hatalı bilgi yazılmış olanları aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? Katı A) Yalnız Tarık B) Ozan ve Tunç C) Ozan ve Tarık Gaz A) Kırmızı D) Ozan, Tunç ve Tarık Mor B) Yeşil Turuncu C) Mavi Turuncu D) Yeşil Sarı 4. Kuru buz (Katı karbondioksit) Karbondioksit içeren balon Ü Video co m m 2. Başlangıçta aynı koşullarda bulunan X, Y, Z maddele ri ile ilgili aşağıdaki bilgiler veriliyor: Soğutulduğun da sabit bir sıTek cins atom içeriyor, ısıtıldı- Tk%h ririıö n ri cakllkta donuy°r’ ğinda sabit bir ,sıtlldl9'nda sabit > sıcaklıkta eriyor. ?y bir sıcaklıkta Bu maddelerle ilgili aşağıdaki sınıflandırmalardan hangisi doğrudur? X Y Z Dondurma Dondurmaları uzun süre soğuk olarak tutmak için üzerine kuru buz konur. Kuru buz katı karbondioksit tir. Oda koşullarında karbondioksit gaz hâldeki bir maddedir. Yukarıda verilenlere göre karbondioksit ile ilgili, I. Moleküllü yapıya sahiptir. II. Bir molekülü iki farklı tür atom içerir. III. Farklı koşullarda farklı hâllerde olabilir. A) Element Sıvı Deniz suyu B) Element Gaz Su C) Karışım Sıvı Ağaç A) Yalnız B) YalnızI D) Karışım Katı Hava C) İv e li D) I, II ve yargılarından hangileri doğrudur? - 102- 6. Sınıf Soru Bankası hâldeki Katı tanecikleri maddelerin 1. İşlem ..........! ..........yapıdadır. • Sıvı hâldeki maddelerin belirli b ir ...... !!......vardır, ancak belirli b ir ...... !!!.....yoktur. • Gaz hâldeki maddeler; katı ve sıvılarda olmayan ..... I.Y...... özelliğine sahiptir. tfiieo C<5¡ Dmü _ !t II III IV A) düzensiz hacmi şekli öteleme B) düzenli şekli hacmi sıkışma C) sıkışık şekli hacmi öteleme D) düzenli hacmi şekli sıkışma Suya toz şeker atılarak çözülmesi Bir basketbol topunun pompa ile şişirilmesi Yukarıdaki ifadelerde yer alan boşluklara yazılma sı gereken ifadeler için aşağıdakilerden hangisi doğrudur? I > Yukarıdaki iki işlemle ilgili, Su tanecikleri öteleme hareketi yapabilir. Maddeler tanecikli yapıdan oluşmuştur. Katiların ve gazların hacmi yoktur. (!% ¿â K hangi öğrencilerin çıkardığı sonuçlar doğrudur? A) Yalnız Zeynep B) Ebru ve Zeynep 6. Şekerin çayda çözünmesi C) Zeynep ve Arif Elmadan sirke yapılması D) Ebru, Zeynep ve Arif Video ç*füro(t Kıymanın köfte harcı ile karıştırı larak kızartılması 8. í Maddenin hâlleriyle ilgili aşağıdaki öğrencilerden hangisinin verdiği bilgi yanlıştır? A r if Anıl A) Sıvılar akışkandır. B) Katı ve gazlar akışkan değildir. D) Gazlar öteleme hareketi yapabilir ve sıkıştırılabilir. Akın ■ İÇ Yukarıdaki öğrencilerin düşündüğü olayların fizik sel ve kimyasal olarak sınıflandırılması aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir? Fiziksel Kimyasal Anıl ve Akın A) Arif B) Anıl ve Arif Akın C) Arif ve Akın Anıl D) Anıl Arif ve Akın C) Sıvılar ve katilar sıkıştırılamaz. S é - 103Fen ve Teknoloji 9. Maddelerin katı, sıvı ve gaz hâliyle ilgili, 11. Aşağıdaki tankerlerden hangisinde bulunan madde, Sazlar konuldukları kabın her tarafına dağılır. • Sıkıştırılamaz. • Tanecikleri öteleme hareketi yapabilir. • Akıcıdır. özelliklerine sahiptir? Sıvılar sıkıştırılamaz fakat buharlaşabilirler. Katilar dövülerek şekil verildiğinde kütleleri azalır. yukarıdaki öğrencilerden hangilerinin ifadeleri doğrudur? A) Yalnız Yusuf B) Yalnız Metin C) Metin ve Furkan D) Yusuf ve Metin 12. Gaz hâlindeki bir madde sıvı hâle dönüştürülür ken, aşağıdaki sonuçlardan hangisi gerçekleşmez? A) Tanecikler arasındaki boşluklar azalır. 10. Maddelerin katı, sıvı ve gaz hâlleriyle ilgili, Video cö ü m B) Tanecikler daha bağımsız hareket eder. C) Tanecikler arasındaki uzaklıklar azalır. Sıvılar akışkan olduklarından bulundukları kabın doldurdukları kısmının şeklini alırlar. D) Yoğunluğu artar. Sazlar sık ış tırıla b ilirle r ve soğutulduklarında sıvılaşırlar. 13. Yapılan işlem Çıkarılan sonuç Suya mürekkep karıştırılması Maddeler tanecikli yapıya sahiptir. Odaya parfüm sıkılınca kokunun yayılması Gaz maddelerin tanecikleri hareketlidir. Araba lastiğine hava pom palanması Sıkışan gazın kimliği değişir. Katilar bulundukları yerde titreşim hareketi yaparlar ancak akıcı değildirler. f öğrencilerden hangilerinin ifadeleri doğrudur? A) Yalnız Kayra B) Yalnız Ali C) Ali, Zafer ve Kayra D) Zafer ve Kayra III Yukarıdaki tabloda verilenlerden hangileri yanlıştır? A) Yalnız I B) Yalnız III C) İv e li D) II ve III Yaşamımızdaki Elektrik TEST - 1 Elektrik Enerjisi Nasıl Taşınır? 1. <Xİ Video Kullandığımız birçok aletin yapısında elektrik iletimini sağlayan iletkenler varken, bu iletkenlerin etrafı bizleri elektriğin zararlı etkenlerinden koruyan yalıtkanlarla kaplıdır. çölOmV 3. Elektrik güvenliği ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi doğru bir davranıştır? Sİ Video cöitmü Yukarıdaki metinde anlatılanlar aşağıdakilerin han gilerinde vardır? Islak zeminde saç kurutma makinesini kullanmak Kırık priz ve fiş kullanmak Elektrikli araçları kul lanmadan önce kulla nım kılavuzunu okumak Kablo Anahtar Fiş Elektrikli araçları kablolarından çekmek A) Yalnız I B) İv e li C) Yalnızlll D) I, II ve III Gümüş Reosta Direnç ölçer Filaman Direnci Bir Ampulün Büyüklüğü oldukça devredeki yapısındaki ayarlanabi düşük bir direnci yüksek len direnç iletken ölçen dirençli madde alet ince tel Yukarıdaki tablonun üst kısmı kavramlardan alt kısmı ise bu kavramlara ait tanımlardan oluşmaktadır. 4. Video CMönrt) ■¿ite 1. Ampulün ışık vermesi / Birbiriyle eşleşen tanım ve kavramlar aynı renge boyanırsa tablonun son görünümü aşağıdakilerden hangisi gibi olur? fß III. Şimşek çakması D) -106- 1n ■ II. Neon lambası nın ışık vermesi I y IV. Yıldırım düşmesi Yukarıdaki olayların hangileri “ Bazı durumlardc gazların da iletken olabileceği” ni gösterir? A) Yalnızll B) Yalnızlll C) II, III ve IV D) I, II, III ve IV 6. Sınıf Soru Bankaî 5. Şekildeki devreyi kuran Ceren, ampulün ışık vermediğini gö rüyor. Her birinin elinde aşağı daki malzemeler olan arka daşları, bu malzemeleri saf su ya döküp karıştırırsa ampulün ışık vereceğini söylüyor. Buna göre, hangi öğrencinin söylediği doğrudur? Şekildeki devrelerin I, II, III test uçları, içinde farklı maddeler bulunan kaplara daldırıldığında sadece Y ampulü ışık veriyor. Buna göre test uçlarının daldırıldığı kaplar, aşağıdakilerden hangileri olabilir? / A) c III II 5 8 . Aşağıdakilerden hangileri yalıtkanların kullanıldığı yerlerden değildir? s Video A) Elektrik kablolarının üstünün kaplanması Yukarıdaki evin hangi odasında elektrik güvenliği ni tehlikeye düşürücü bir uygulamaya rastlanmaz? A) I Fen ve Teknoloji B) II C) III D) IV azam i B) Elektrik fişlerinin ucu C) Elektrikli aletlerin tutma yerleri D) Pense ve tornavidanın sapları -107- TEST - 2 Elektrik Enerjisi Nasıl Taşınır? 3. Anahtar Ampul I I I Şekildeki elektrik devresini kuran Metin I ve II boşluk larına aşağıdaki cisimlerden koyarak devreyi tamam lamayı düşünüyor. Öğretmen öğrencilere yan daki gibi elektrik kablosun dan bir parça gösterip bu nunla ilgili yorum yapma larını istiyor. Buna göre, aşağıdaki öğrencilerden hangisinin yo rumu yanlıştır? B) A) Kablonun iç kısmın daki metal, elektrik iletkenidir. Demir ataç Plastik tarak I ve II boşluklarına hangi cisimler konulmuşken devredeki anahtar kapatılırsa ampul ışık verir? I A) B) T Tahsin s tM T a rık D) C) Kablo içindeki te lle rin hepsi aynı yerden koptuğunda, e le ktrik enerjisi iletimi kesilir. II fflH H IM ) Kablonun dış kısmın daki plastik elektrik yalıtkanıdır. Kablonun iletken kıs mında daima çok pahalı metaller kullanılır. Turgut Tayfun A Aşağıda gösterilen araç ve gereçlerden hangisinin yapısında sadece yalıtkan madde vardır? B) A) Saf su dolu cam bardak Usb fişi Günlük hayatta kullandığımız bazı aletler yukarıda ve ■ rilmiştir. D) C) Bu aletlerden hangisinde kullanılan yalıtım malzc ■ mesi, diğerlerinde kullanılan yalıtım malzemesir ■ den farklı bir amaç taşır? % Pense Kepçe Kontrol kalemi Çaydanlık A) B) II C) III D) IV 7. 5. fideo IfcUTOÜ Prize metal cisimler sokmak Yukarıdaki resimde elektrik güvenliğinin ihlal edildiği önemli hatalar yapılıyor. Tamirci olmadığı halde elektrik aletlerini tamir etmeye çalışmak Aşağıdakilerden hangisi bu hatalardan biri değildir? A) Yüksek gerilim hatlarının, trafoların üstüne çıkmak ve elektrik direklerine tırmanmak. B) Islak ortamlarda elektrikli aletleri kullanmak. C) Elektrik tellerinin yanında uçurtma uçurmak. D) Elektrikli aletleri tamir etmeye kalkışmak. 6. Bir evde anne, baba ve çocuğun elektrik güvenliği açısından yapmış olduğu hatalardan bazıları yukarıda verilmiştir. Yaş grupları ve genel eğilimleri itibariyle hangi hatayı kim yapmış olabilir? Anne Baba Çocuk A) L M K B) L K M C) M K L D) K L M Sude, şekildeki düzene ği kurmuştur. Beher içinde K maddesi var ken devredeki ampul yanmıyor. Ancak Sude behere L maddesi ekle yip karıştırdığında, am pul ışık veriyor. Video CöltimO Yukarıdaki metinde geçen K ve L maddeleri aşağıdakilerden hangisindekiler olabilir? 1Hi 4 Cisimlerin yapısında elektrik iletkeni ya da yalıtkanı bulundurması değerlendirildiğinde, yukarıdaki etkin likte kavramların eşleştirmesi aşağıdakilerden hangi si gibi yapılmalıdır? K A) Saf su Tuz Islak zeminde saç kurutma makinesi kullanmak A) O ——€ 0 -W-*“© B) B) Limonlu su Şeker C) Saf su Şeker C H --►€) 0 ^ -0 D) Sirke Tuz o ——o o — ►© İletkeni Değiştir, Ampulün Parlaklığı Değişsin 1. Sınıfta yapılan bir etkinlikte kırmızı giysili öğrenciler iletilen elektrik enerjisini, mavi giysili öğrenciler ise iletken ortamları temsil ediyor. Kırmızı giysili öğrenci ler, mavilerin arasından geçerek ilerlemeye çalışıyor. Kırmızılıların karşılaştığı zorluk arttıkça, direncin büyü düğü anlaşılıyor. 3. Elektrik enerjisi iletmez katı — örneğidir İletken — sıvı — ► Şekerli örneğidir su Demir çivi ♦“ î î î î î Yukarıdaki kavram ağını hazırlayan Esra, bunu öğret menine gösteriyor. Öğretmeni ise kavram ağında ha talar olduğunu söylüyor ve Esra’dan bunu düzeltme sini istiyor. ♦ * % * .£ Kavram ağının doğru olabilmesi için Esra'nın han gi değişiklikleri yapması gerekir? A) “Elektrik enerjisi” yerine “pil” , “şekerli su” yerine “yağ" yazmak III B) “Şekerli su” yerine “tuzlu su” , “iletmez” yerine “ile tir” yazmak Öğrencilerin oluşturduğu modellemede ortamların direnç büyüklükleri için aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? C) “ İletmez” yerine “iletir” , “demir çivi” yerine “made* ni para” yazmak D) “ İletken” yerine “yalıtkan”, “şekerli su” yerine “a kol” yazmak II A) Büyük Küçük Çok büyük B) Küçük Büyük Çok büyük C) Büyük Çok büyük Küçük D) Çok büyük Küçük Büyük £ Vkleo cözam 2- , Direnç te li I" su¿s Direnç @ te// M r—. 0000000,— Direnç te li Şekildeki devre düzeneklerinin hangisinde ampul lerin parlaklıkları artırılıp azaltılabilir? Bahar, yukarıdaki gibi hazırladığı gece lambasın« test ucunu aşağıda verilen hangi sıra ile direnç tel lerinin ucuna değdirirse ampul parlaklığını her defasında artırır? (Direnç telleri aynı maddeden yapıln olup eşit kalınlıktadır.) A) Yalnız B) İv e li A) I, II, B) C) II ve III D) I, II ve C) II, III D) 6. Sınıf Soru Bankc sı 7. Maddelerin elektrik N enerjisi iletimi için neler söyleyebilirsiniz? > © K fideo Dimo Özdeş K, L, M lambaları ve özdeş pillerle kurulmuş şekildeki devrelerde lambaların yaydığı ışık şiddetleri daire dilimi grafiği ile gösterilmek isteniyor. Öğretmenlerinin sorusuna cevap veren öğrenciler den hangisinin verdiği bilgi yanlıştır? B) Katı maddelerin tamamı elektrik enerjisini iletir. r s Bazı sıvı çözeltiler elektrik enerjisini iletir. V_______ _ ________ ^ Buna göre, lambalara ait grafik aşağıdakilerden hangisidir? m C) D) Gazlar bazı durum larda elektrik enerji sini iletebilir. Metal tellerin iletkenlik özelliği birbirinden farklı olabilir. S © Cihan, özdeş ampuller kullanarak oluşturdu ğu devrede yukarıdaki değişiklikleri yapıyor. Her değişiklik sonrası K ampulünün ışık şid detinin azaldığını fark ediyor. 8. 923 Bir grup öğrenci, özdeş pil ve ampullerle aşağıdaki devreleri kurup ampul parlaklıklarını karşılaştırıyorlar. - Video © CöZümti 20 n 50 n Buna göre, deneyle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? Bağımsız değişken Kontrol değişkeni A) Ampul parlaklığı Ampulün büyüklüğü Ampul sayısı B) Pil sayısı İletken cinsi Pil sayısı C) Elektrik enerjisi Ampul parlaklığı Ampul sayısı D) Ampul parlaklığı Ampul sayısı Pil sayısı Bağımlı değişken 5Q Buna göre, öğrencilerin yaptığı deneyle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Pil sayısı bağımlı değişkendir. B) Devredeki direnç büyüklüğü bağımsız değişkendir. C) Ampul parlaklığı bağımlı değişkendir. D) Direnç arttıkça ampul parlaklığı değişir. -111 Fen ve Teknoloji 1. 3. Nermin Selim, özdeş pil ve ampullerle aşağıdaki devreleri ku rup ampul parlaklığını gözlemliyor. & Video r - m Video CWÜTOÜ m - n H B B H B M H B tB -ı cöttimt) -----------------------------------Test ucu Nermin bir elektrik sobası teli, piller, ampul ve kablo lar kullanarak yukarıdaki devreyi kuruyor. Nermin test ucunu elektrik sobası üzerinde sürterek ileri geri hare ket ettirdiğinde ampul parlaklığının değiştiğini göz lemliyor. Nermin, kurduğu bu devrenin şemasını çizmek is tediğinde, aşağıdakiierden hangisine benzer bir şema çizmelidir? A) Bağımlı değişken & ) — — WvWWvW ------- B) Pil sayısı D) ------- Pil sayısı Ampul sayısı Ampul parlaklığı Ampul sayısı C) Ampul sayısı Ampul sayısı Ampul parlaklığı D) Ampul parlaklığı Ampul sayısı Pil sayısı lı- C) Sabit tutulan değişken Bağımsız değişken Ampul parlaklığı A) B) — VWvVWvW ------- — Selim in kurduğu bu devrelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi doğrudur? — WMVMV L— H H g H C ! PİL i S & S ı pil + 9 . 2L Srm m m m m m m /. devre II. devre -sahiptir- 2L IV. devre Elif kartonlara yazdığı kavramlarla yukarıdaki kavram haritasını oluşturmuştur. Elif’in, kartonları yerleştirirken yapmış olduğu hatayı düzeltmek için hangi iki kartonun yerleri kendi arala rında değiştirilmelidir? Yukarıdaki devreler özdeş ampul ve pillerle oluşturul muştur. Devrelerdeki direnç telleri aynı cins madde den yapılmış olup uzunlukları L ile, dik kesit alanları S ile gösterilmektedir. A) 1 ile 2 B) 1 ile 5 Buna göre, bir telin dik kesit alanının telin direnci ne etkisini araştırmak isteyen bir öğrencinin, han gi iki devreyi kullanması yeterlidir? C) 2 ile 4 D) 2 ile 5 A) I - II B) II - III C )l D) III - IV Emre kurmuş olduğu bir elektrik 7. Ampul parlaklığı devresinde yapmış olduğu deği a şiklikler neticesinde ampul parlak lığını gözlemliyor ve ampul parlak lığına ait sütun grafiğini şekildeki Video çOiOmO İ L gibi çiziyor. Buna göre Emre’nin yapmış ol duğu deneyle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi kesinlikle doğrudur? <v A) Deneydeki bağımlı değişken ampul parlaklığıdır. Cansu özdeş K, N, R ampulleri, özdeş piller ve boyut ları verilmiş direnç telleriyle şekildeki devrelerini oluş turuyor. B) Deneydeki sabit tutulan değişken ampul parlaklı ğıdır. C) Deneydeki bağımsız değişken devredeki pil sayı sıdır. Direnç telleri aynı maddeden yapıldığına göre, am pul parlaklıklarını gösteren grafik aşağıdakilerden hangisi olabilir? (S : Kesit alanı, L : Uzunluk) D) Deneydeki bağımlı değişken devredeki pil sayısıdır. B) Ampul parlaklığı A) Ampul parlaklığı m Ampul K 6. İletken — ile tir maddeler • W vardır Video çözümü _ N C) Ampul parlaklığı ■ Ampul K bağlıdır İletkenin kesiti Yukarıdaki kavram haritasının doğru olarak tamamlanabilmesi için boşluklara hangi kavramlar gelmelidir? II III A) Elektrik enerjisi Yalıtkan maddeler İletkenin cinsi B) Elektrik Dirençler İletkenin rengi C) Teknoloji Ohm İletkenin cinsi D) Elektrik enerjisi Enerji iletimi İletkenin şekli Fen ve Teknoloji Ampul R D) Ampul parlaklığı L İletken uzunluğu N iletmez Direnç 1 İ l i K R 8. N K R n N Ampul R > Elektrik enerjisini ışık enerjisine dönüştürür. > Devreye elektrik enerjisi sağlar. > Devrede elektrik enerjisinin geçişini kontrol etme mizi sağlar. Yukarıda görevleri verilen devre elemanlarından han gisinin sembolle gösterimi, aşağıda verilmemiştir? B) V C) S X D) +ı - V -H TEST - 5 Unite Değerlendirme 3. 2S Sİ Video Video çözümü © çölümü direnç teli Ampul 1 direnç teli Ampul 3S Yukarıda ön yüzlerinde yarışma soruları bulunan renk li kağıtların arka tarafından bu soruların cevapları vardır. Buna göre, kağıtların arka taraflarındaki cevaplar aşağıdakilerden hangisindeki gibi olmalıdır? A) Özdeş piller ve özdeş ampuller kullanan Atakan, ayn maddeden yapılmış direnç telleriyle şekildeki devrele ri kurup ampul parlaklıklarını gözlemliyor. B). Enerji Direnç Ampul direnç teli Buna göre, yapılan deneyle ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur? (S : Kesit alanı, L : Uzunluk) Bağımlı Bağımsız değişken Kontrol Edilen değişken A) Ampul parlaklığı İletkenin uzunluğu iletkenin kesit alanı B) Pil sayısı İletkenin cinsi İletkenin uzunluğu C) Ampul parlaklığı İletkenin kesiti İletkenin uzunluğu ve cinsi D). Direnç D) 2 . Şekildeki devreyi kuran Ayt f Video çölüm ü Direnç sayısı İletkenin rengi Ampul sayısı Ampul sun, ampulün ışık vermesini istiyor. Bunun için devrede boş bırakılan I ve II yerlerine aşağıdakilerden hangileri ni bağlaması uygun olur? 4. IV II Şekildeki devreyi ku ran Kenan, ampulün zayıf ışık verdiğini fark ediyor. Kenan aşağıdaki iş lemlerden hangisini yaparsa ampulün ışık şiddeti artar? Ataş Çivi Bakır tel Gümi ? tel Nikel tel A) Daha kısa nikel tel kullanmak B) Pilin kutuplarını ters çevirerek bağlamak A) I ve II B) II ve III C) Daha uzun gümüş tel kullanmak C) II ve IV D) III ve IV D) Daha ince bakır tel kullanmak 6. Sınıf Soru Bankc 7. 5. Arkadaşlar tahtaya çizdiğim bu devrede ampulün yanması için neler yapabiliriz? Seda’nın sorduğu soruyu aşağıdaki hangi arkadaşı yanlış cevaplamıştır? III. devre A) Yukarıdaki devrede piller ve ampuller özdeştir. En fazla ışık veren I. devredeki ampul, en az ışık veren II. devredeki ampuldür. K - L arasına kibrit çöpü koyabiliriz. B) K - L yi tuzlu suya sokabiliriz. Buna göre; K, L, M dirençlerinin değerleri aşağıdakilerden hangisi olabilir? K(Q) L(Q) M(Q) A) 10 20 30 B) 10 30 20 C) 30 20 10 D) 10 5 15 6. K - L arasına demir çivi koyabiliriz. D) K - L arasına metal para koyabiliriz. Benim kurduğum devrede ampulün parlaklığını istediğim gibi ayarlama im kanım var. Video 8. C«ün/ü Sevim Yukarıdaki ifadesine göre Sevim’in kurduğu devre aşağıdakilerden hangisidir? I Video çûtdmü Yukarıdaki kavram haritasında numaralı yerlere, aşağıdakilerden hangileri gelmelidir? D) C) surgu -X T metal şerit I s Fen ve Teknoloji Lv sürgü metal şerit A) yalıtkan iletken ohm metre B) iletken yalıtkan direnç C) direnç yalıtkan iletken D) iletken yalıtkan direnç ölçer -115- 3. 1. 20 cm bakır trofeo çözümü _ y Dirençolçer Turgut, aynı maddeden yapılmış, uzunlukları ve kalın lıkları şekildeki gibi verilen direnç tellerinin 1, 2, 3 uç larına test ucunu sırasıyla dokundurarak lambanın parlaklığını gözlemliyor. 15 cm 30 cm M L bakır bakır 20 cm 10 cm N -i Turgut’un her durum için lambanın parlaklığına ait çizdiği sütun grafiği, aşağıdakilerden hangisi ol malıdır? (s : dik kesit alanı) »7^) R (L krom bakır A) K telinin direnci bir dirençolçer ile şekildeki gibi ölçül düğünde dirençolçer 0,1 Q değerini gösteriyor. Buna göre, L, M, N, R tellerinden hangilerinin di renci 0,1 £2 dan büyük olarak ölçülür? (Kromun di B) M ve N C) L ve R D) M, N ve R B) Lamba parlaklığı D) Lamba parlaklığı 11 renci bakırdan büyüktür. Tellerin kalınlıkları eşittir.) A) L ve M Lamba parlaklığı O A Lamba parlaklığı R 4. — VWr K ve L çubuklarından biri iletken diğeri yalıtkandır. K ve L çubukları ile aşağıdaki devreler kurulmuştur. # R R <Ü> III Ahmet yapacağı deneyde, bağımlı değişkenin ampul parlaklığı, bağımsız değişkenin devrenin direncinin ol masını istiyor. Buna göre, Ahmet yukarıdaki hangi iki deney düze neğini kurmalıdır? A) I ve I B) İv e li C) II ve D) III ve IV Buna göre, anahtarlar kapatıldığında devre-lerden kaç tanesinde ampul ışık verir? A) Bir B) İki C) Üç D) Dört K L K / ■ '■ O M L o M N Şekildeki balonların üze rinde yazan yazılarla an lamlı ve doğru bir cümle oluşturmak için, balonlar ilk ten sona doğru aşağıdakilerden hangisindeki gibi sı ralanabilir? ■■■»'¿..•vü-.Yu.-i N Zeki, ampul parlaklığının |5il sayısına bağlı değişimini; Durmuş da, ampul parlaklığının direnç telinin kalınlığı na bağlı değişimini incelemek istiyor. B) A) M -N 1de -|ı- S İlde HH*- s B) 1de II de H h 1de H h- C) D) Durmuş K- L * H 1H »- s H ffl H*- 2S ( B S HH»- C) S M İlde M-N K -L su flı iletme İr A) Buna göre; Zeki ve Durmuş, yukarıdaki i ve II devre lerinde K - L, M - N uçları arasına aşağıdakilerden hangilerini bağlarlarsa amaçlarına ulaşmış olur lar? (S: Direncin kesiti; Direnç telleri eşit uzunluktadır.) Zeki Turlu i - 99Ş) § 91 9 <94 2 s \m m s » Bir iletkenin direnci yapıldığı maddenin cinsine bağlıdır. k Video IS c«ÖWÜ Bir iletkenin uzunluğu arttıkça direnci azalır. , s ¡»¿¿¿a Bir iletkenin kalınlığı arttıkça direnci artar. S —|ı— -fr- 2Sı^SSS| H *- S3 3 3 i Yukarıdaki kutularda verilen bilgiler doğru (D) ya da yanlış (Y) olarak değerlendirilerek ilerlendiğinde hangi çıkışa ulaşılır? D) 1de H *- İlde H H ı- 2s i i a A) K S « B 9. D)N C) M B) L Yanda verilen bilgilere gö re, görev kartında, fotoğraf bölümüne aşağıdaki fotoğ raflardan hangisi yapıştırılmalıdır? GÖREV KARTI Görevi: Işıkv«rm*k B) v .... Yukarıda verilen araçla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) I numaralı kısmın direnci çok büyüktür. B) II numaralı kısmın üzeri yalıtkan maddeyle kaplıdır. C) Araç elektrik enerjisini ısı enerjisine dönüştürür. D) III numaralı kısım direnci büyük metalden yapılır. e D) ............'N J 1 2 . Eşit uzunluk ve eşit dik kesit alana sahip tellerin di? rençleri arasındaki ilişki şöyledir: 10. & alüm inyum te l < bakır te l < dem ir te l Video demir tel çözüm alüminyum tel bakır tel ĞmSBİ K Ali kuracağı devrede ampulün en parlak yanmasını Zeki ise en az parlaklıkta yanmasını istiyor. Bir ampul ve pille kurulmuş devrenin test uçları K ka bındaki sıvıya daldırıldığında ampulün ışık verdiği, L kabındaki sıvıya daldırıldığında ise ışık vermediği göz lenmiştir. Buna göre, K ve L kaplarındaki sıvılar aşağıdakilerden hanglsindekller olabilir? Buna göre, Ali ve Zeki hangi telleri devrelerindi» kullanmalıdır? K A) Tuzlu su Limonlu su B) Şekerli su Tuzlu su C) Tuzlu su Saf su D) Saf su Şekerli su Zeki Ali A) K B) M C) L D) L 11 . Elektrik enerjisine karşı gösterilen zorluk Elektrik enerjisinin ışığa dönüştüğü devre elemanı [^ k tr ik enerjisin!n içişini kontrol 13. 1.durum 2.durum eden devre elemanı Sj Video Ön yüzlerine bazı kavramlar yazılı olan yukarıdaki renkli kartonların arka yüzlerinde bu kavramlara ait semboller vardır. Buna göre, kartonların arka tarafları çevrildiğinde aşağıdakllerden hangisi görülmelidir? A) B) —\Wv— — A) 1. durumda devredeki direnç, 2. durumdakinden daha büyüktür. B) 1. durumda ampul parlaklığı en fazladır. C) H Yukarıdaki şekilde bir devredeki reosta sürgüsünün iki farklı konumu gösterilmiştir. Buna göre, verilen durumlar İçin aşağıdakllerden hangisi iftylgnMMK? —|ı— — çözümü i- ! — — C) Sürgü 1. durumdan 2 . durumdaki konumuna ha reket ettirilirken, devredeki ampul parlaklığı artar.İ D) Reosta üzerindeki sürgü hareket ettirilerek reosta direncinin devredeki değeri değiştirilebilir. 6, Sınıf Soru Bankas TEST - 1 Destek ve Hareket Sistemi 1. Bebeklerin, yaklaşık olarak iki yaşma kadar yürüyememesine: İnsan vücudundaki bazı kemikler aşağıda verilmiştir. ▲ Kol kemikleri Video ^ 0 mur9a kemikleri çoım a g Kaburga kemikleri I. Kemiklerinin tam gelişmemiş olması II. Kasların tam gelişmemiş olması III. Sinir sistemlerinin tam gelişmemiş olması Belirtilen kemiklerin çeşitleri, aşağıdakilerin han gisinde doğru olarak eşleştirilmiştir? Uf ¡Ü3BH ■1 Uzun A) jj C> Yassı Kısa Kısa Uzun Kısa Yassı A) Yalnız I B) İv e li C) İve III D) I, II ve ... Yassı B> gibi olaylardan hangileri neden olabilir? | Uzun | 5. 1 Kısa I Uzun Bazı organlarda kemikler kadar sert olmayan, kıkırdak adı verilen esnek yapılar bulunur. Yassı Aşağıdaki organlarında hangisinde kıkırdak vokm . Video tur? cöamo A) Kulak kepçesi B) Burun ucu İskeletimizi oluşturan kemiklerle ilgili olarak; C) Uzun kemik I. Kemiklere sertlik kazandıran madde minerallerdir. D) Göz yuvarlağı II. Yetişkin her insanda eşit sayıda kemik bulunur. III. Kemikler canlı dokulardan meydana gelirler, şeklindeki açıklamaların hangileri doğrudur? 3. >* Video CÖiOmO A) Yalnız I B) İv e li C) II ve III D) I, II ve Kem iklerim izde üretilen bazı vü cut yapıları, yan daki şekilde gös terilmiştir. Bu şekilde gös terilen üretim ilişkisi, hangi s is te m le rim iz arasında bulu nur? 6. Bir kemiğin sert ve dirençli olma sını yapısındaki kıkırdak sağlar. Kemik zarı kemiğin en dış kısmında yer alır. Ke miğin büyümesi, beslen mesi ve kırılan kemiğin onarılmasını sağlar. Akyuvar Alyuvar Uzun kemiğin ya pısında kırmızı ve sarı kemik iliği bulunur. Bu yapı kan hücresi üretimini sağlar. Kan pulcukları İlik kanallan A) Destek ve Hareket sistemi - Dolaşım sistemi B) Destek ve Hareket sistemi - Solunum sistemi Kemiklerle ilgili olan şemadaki etkinlikte kutudaki bilgilerin doğru (D) ya da yanlış (Y) olduğuna ka rar verilerek ok yönünde ilerlenildiğinde, kaç nu maralı çıkışa ulaşır? C) Dolaşım sistemi - Solunum sistemi D) Dolaşım sistemi - Bağışıklık sistemi A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 6. Sınıf Soru Bankası] Fen ve Teknoloji dersinde öğretmen kemiklerin kısım ve özelliklerini anlattıktan sonra, sınıfdaki öğrencilerle birlikte konunun tekrarını yaparak konuyu pekiştir mektedir. 9. İskeletimizdeki kemiklerin birbirine bağlanmasını sağ layan hareket yapılarına eklem denir. Vücudumuzun hangi kısmında yarı oynar eklem bulunur? Konuyla ilgili olarak, aşağıdaki öğrencilerden hangi sinin yaptığı açıklama yanlıştır? A) Omurgada B) Diz kapağında C) Kafatasında D) Dirsekte B) A) Sarı kemik iliği; sadece yassı ve kısa kemiklerde yağ depolar. Kırmızı kemik iliği; kan hücrelerini üretir. . Tûmer 10. İstem dışı çalışır. Yavaş ve düzenli olarak kasılır. Alirıza tı Uzun süreli olarak çalışır. Video cm** Yukarıdaki özelliklere sahip kas dokusu, aşağıdaki m m \ D) C) organlardan hangisinin yapısında bulunmaz? Kıkırdak; uzun kemiklerde kemi ğin boyuna büyü mesini sağlar. Kemik zarı; kemi ğin enine büyüme sinde ve onarılma sında görevlidir. B) A) Besin Filiz l i f I D il Yemek borusu Mide İdrar kesesi » Omurgamızın sağa sola bükülmesini eklemler sağlar. ►► Parmaklarımızın kalemi tutarak deftere yazı yazm asını .........*?....... eklem ler sağlar. ►► Kafatası içindeki beynin korunmasını ...... ?...... eklemler sağlar. 11. Denizde yüzmeye başlayan bir insanın; Fen ve Teknoloji dersinde bazı vücut özelliklerini sağlayan eklemlerle ilgili yazılan cümlelerde boş bırakılan yerlere hangisinde verilen kavramlar ya zılmalıdır? “a” “b” “c" A) Oynar Oynamaz Yarı oynar B) Yarı oynar Oynar Oynamaz C) Yarı oynar Oynamaz Oynar D) Oynamaz Oynar Yarı oynar I. Dolaşım sistemi II. Hareket sistemi III. Solunum sistemi IV. Sinir sistemi organlarının metabolik etkinliği, hangi sıraya göre artmaya başlar? A) II —> IV —> I —> III B) IV —> I —> II —> III C) IV -> II -> I -» ııı D) III -> I -» IV -> II TEST - 2 Destek ve Hareket Sistemi 1. Kas dokuya sahip organlar yardımıyla; 4. I. Dolaşım İnsanların doğumdan sonra kemik sayısı değişimleri araştırılmış ve aşağıdaki grafikteki sonuca ulaşılmıştır. 1Kemik sayısı II. Hareket III. Sindirim IV. Solunum sistemlerinden hangileri görevlerini yaparlar? -► Birey yaşı O A) I, II ve III B) II, III ve IV C) I, II ve IV D) I, II, III ve IV & & $ $ Bu araştırma sonucuyla İlgili olarak; I. Belli bir yaştan sonra kemik sayısı herkeste aynı olur. 2. II. Doğduktan yaşam dönemleri boyunca kemik sa yısı sürekli azalış gösterir. İskeletimizde bulunan eklem çeşitleriyle ilgili olarak; III. Bebeklerde bazı küçük kemikler kaynaşarak daha büyük kemikleri oluşturur. I. Kemiklerin kısıtlı hareket etmesini, yarı oynar ek lemler sağlar ve bel bölgesinde bulunur. şeklindeki açıklamaların hangileri doğrudur? II. Kemikleri birbirine sıkıca bağlanmasını, oynamaz eklemler sağlar ve kafatasında bulunur. III. Kemiklere çok çeşitli hareketler yaptırılmasını, oy nar eklemler sağlar ve bacaklarda bulunur. A) Yalnız B) İv e li C) İve III D) I, II ve şeklindeki açıklamalardan hangileri doğrudur? A) Yalnız B) İv e li C) II ve III D) I, II ve 5. Öğretmen: Çocuğun şekildeki eylemi sırasında “Eklem - Kemik - Kas - Sinir” yapıları arasında nasıl bir ilişki vardır? 3. Video çOttmrtJ Erdal ile Ahmet arasında, aşağıda belirtilen konuşma meydana geliyor. Kemiğin enine büyümesi, beslenmesi ve kırılan kemiğin onarılmasında görev yapar. Öğretmenin sorusuna yanıt olarak, aşağıdaki öğ rencilerden hangisinin yaptığı açıklama doğrudur? A) 4 % ^ Sinirler yöneticidir ve kasların çalışmasını sağlar. Kaslar eklemleri hareket e ttirir. Kemikler, eklemlerin bükülmesine olanak sağlar, ayak ve bacaklar bisikleti sürer, B) A m Sinirler yöneticidir ve kemiklerin çalınması nı sağlar, Kemikler kasları hareket e ttirir. Eklemler kemiklerin bükülmesine olanak sağlar, ayak ve bacaklar bisikleti sürer C) Sinirler yöneticidir ve kasların çalışmasını sağlar, Kaslar kemikleri hareket e ttirir, Ek lemler kemiklerin bükülmesine olanak sağlar, ayak ve bacaklar bisikleti sürer. D) Kaslar yöneticidir ve kemiklerin çalınmasını sağlar, Kaslar kemikleri hareket e ttirir, Eklemler sinirlerin iş görmesini sağlar, ayak ve bacaklar bisikleti sürer, Ahmet'in Erdal'a yönelttiği soru, aşağıda verilen lerden hangisidir? A) Kemik zarının görevi nedir? B) Süngerimsi kemik dokunun görevi nedir? C) Kemik kıkırdağının görevi nedir? D) Kemik iliğinin görevi nedir? 6. \1deo ( )ZDmv Vücudumuzda bulunan kaslarımızın çalışma özel likleriyle ilgili olarak; İskelete bağlı olan kaslarımız isteğimizle çalışırlar. 8. Kemiklerimizin sağlığını korumak için; I. Yaşa ve sağlığa uygun olarak düzenli egzersiz yapmak İç organlarımızın yapısında buluna kas lar isteğimiz dışında çalışır. II. Kalsiyum ve D vitamini oranı yüksek olan besinler den tüketmek III. Planlı ve düzenli olarak ders çalışmak şeklindeki işlemlerden hangileri yapılmalıdır? Kalbimizin yapısında bulunan kaslarımız isteğimiz dışında çalışır. W 9. isimli öğrencilerden hangilerinin verdiği bilgi doğ rudur? A) Yalnız I B) İv e li C) II ve III D) I, II ve Vücudumuzda bulunan üç organımız, aşağıdaki şe mada gösterilmiştir. Video çMfmil A) Yalnız Selim B) Yalnız Nusret C) Selim ve Nusret D) Selim, Derya ve Nusret Bu organlarımızın yapısında bulunan kasların özel likleriyle ilgili olarak, hangi eşleştirme doğru olur? 7. Kemiklerdeki mineral oranı yaşlanmaya bağ lı olarak aşağıdaki gibi değişim geçirmektedir. Mineral oranı Zaman Bu durumda, insan Bebeklik...— ► ...Yaşlılık lardaki yaşlanmaya bağlı olarak kemiklerin esneklik oranı, aşağıdakllerden hangisindeki gibi değişir? B) A ) ‘ Kemik esnekliği Kemik esnekliğ İstem dışı çalışma Hızlı kasılıp gevşeme Çalışırken yorulma A) 1 ve 2 1 ve 3 Yalnız 3 B) Yalnız 1 2 ve 3 Yalnız 3 C) 1 ve 3 1 ve 2 D) 1 ve 2 1 ve 3 ir 2 ve 3 1 ve 3 1 0 . Bazı kemiklerin hem önünde hem de arkasında çizgi li kaslar vardır. Bu kaslar kemiklerin zıt yönlü hareket ler yapmasını sağlar. Zaman Bebeklik —►Yaşlılık Bebeklik —►Yaşlılık Buna göre, aşağıdaki kısımların hangisindeki ha reketin gerçekleşmesinde, yukarıda belirtilen özel lik kullanılmaz? p ) i >Kemik esnekliği ç ) ı Kemik esnekliği A) Dudağın açılıp kapanması B) Çenenin açılıp kapanması Zaman Bebeklik —►Yaşlılık Fen ve Teknoloji Zaman Bebeklik —►Yaşlılık C) Kolun dirsekten bükülmesi D) Ayağın kaldırılıp indirilmesi -123- Kemiklerin birleşme yerinde, “kıkırdak" adı verilen esnek yapıların bulunması; 4. I. Uzun kemiklerin boyuna doğru büyümesini sağla ma İskeletimizde bulu nan bir eklemin yapı sı, yandaki şekilde gösterilmiştir. Uzun kemik Eklem sıvıs Kıkırdak II. Hareket sırasında kemik başlarının aşınmasını ön leme III. Kasların kemiklere bağlanmasını sağlama şeklindeki avantajlardan hangilerini kazandırır? A) Yalnız I B) İv e li C) İve III D) I, II ve Uzun kemik Belirtilen eklem çe şidi kullanılarak; I. Bedensel bir iş yapma II. Bisiklet sürme III. Koşma şeklindeki işlemlerin hangileri yapılabilir? Sınıftaki iki öğrenci arasındaki masa tenisi müsabaka sı, şekilde gösterilmiştir. 5. Belirtilen spor etkinliğinin gerçekleşmesi sırasın da; A) Yalnız B) İv e li C) II ve III D) I, II ve İsteğimiz dışında çalışır, çizgili kas görünümünde olup düz kas gibi çalışan organımız hangisidir? A) Mide B) İdrar borusu C) Kalp D) Dil I. Çizgili kaslar II. Oynar eklemler 6. III. Uzun kemikler isimli hareket sistemi yapılarının hangileri görev yapar? §1 Vkleo cottma A) Yalnız I B) İv e li C) II ve III D) I, II ve Bir çocuğun, kolunu hareket ettirebilmesi için; I. Kas Açıklama Kemiğin beslenme ve büyümesinde rol oy- © nar. Hareket sırasında ke mik başlarının aşın- © masını önler. Kemik içerisinde kan hücrelerinin üretilme- © Sini sağlar. Kemik zarı © Kemik iliği III. Kemik Yukarıda verilen açıklamalarla kemik kavramları arasındaki eşleştirme, aşağıdakilerin hangisindeki gibi olmalıdır? isimli yapıların hangilerinin görev yapması zorun ludur? A) II. Sinir A) Yalnız B) Yalnızlı C) İve III D) 1,11 ve III B) D) q — ►© cA *c) C kV © Test - 3 7. Kemiklerle ilgili olarak, şekilde gösterilen deney yapı 10. Nidanur, futbol maçı sırasında düşerek yaralanmıştır. Öğretmeni onu hastaneye götürdüğünde; doktoru şu önerilerde bulunmuştur. lıyor. Sebep olur Bir süre sonra / ----- Sirke yardımıyla kalsiyum ve fosfatiarı uzaklaştırılır. Doktor 0 İ r -İ L • 1 1....... T Bu şemada “ ?” yazılan yere, aşağıdaki ifadelerden hangisi getirilmelidir? A) Kemik uzar. B) Kemik sertleşir. C) Kemik yumuşar. D) Kemik ağırlaşır. t % 2 hafta ^ > \ bunları yapma Kitap oku Çay iç Merdivende yürüme B isiklete binme Buna göre, Nidanur’un rahatsızlığı, aşağıdaki sis temlerden hangisiyle ilgilidir? A) Destek ve Hareket Sistemi B) Sindirim Sistemi 8. Destek ve hareket sisteminin yapısında bulunan bazı kısımlar, aşağıdaki posterde gösterilmiştir. C) Sinir Sistemi D) Dolaşım Sistemi 1 1 . Koşmaya başlayan birey, bir süre sonra yorularak ya vaşlıyor. Bu bireyin kas çalışmasının zamanla değişimi, grafikte gösterilmiştir. El parmakları Posterde belirtilen yapılar, aşağıdaki konuların hangisini anlatmak için kullanılır? Video Kas çalışması cûünm A) Oynar Eklemler Nerede Bulunur? B) Yarı Oynar Eklemler Nerede Bulunur? Zaman C) Uzun Kemikler Nerede Bulunur? D) Düz Kaslar ile Hareket Arasındaki İlişki 9. Uzun kemiğin yapısı ve bazı kısımları aşağıdaki şekil üzerinde işaretlenmiştir. Bu grafikteki değişmelerle ilgili olarak, aşağıdaki öğrencillerden hangisinin yaptığı açıklama doğru olur? A) B) Video m im C) Kemik iliğinin bulunduğu kemik bölgeleri, işaretle nen kısımların hangileridir? A) Yalnız 1 B) 1 ve 2 C) 2 ve 3 D) 1 ve 4 III de, besin, oksijen ve enerji tüketimi en düşük değerde olmuştur. I de, bacak kaslarına uyartı gelmemiştir. D) II de, akciğer ve kalp çalışması hızlanmıştır. IV de, kasılmadaki azalmanın nedeni, kandaki besin yoğunluğunun artmasıdır. -125- TEST - 4 Destek ve Hareket Sistemi 1. Aşağıdaki şekilde, iki kemiğin oluşturduğu bir eklem 3. Bir bireyin kolunda, şekilde gösterilen etkinlik meyda na geliyor. deki ilgili bir yapı X harfiyle işaretlenmiştir. Uzun kemik Eklem boşluğu Uzun kemik Bu etkinliğin meydana gelmesinde rol oynayan ha reket sistemi yapıları, aşağıdakilerin hangisinde birlikte verilmiştir? İşaretlenen hareket sistemi yapısının hareketle il gili olan görevi, aşağıdakilerden hangisinde veril miştir? Uzun kemik + Oynar eklem * Çizgili kas A) Kemiklerin birbirine yapışmasını sağlar. fm m m m B) Kemiklerin hareket etmesi için kasılma etkinliğini meydana getirir. Uzun kemik + Yarı oynar eklem + Çizgili kas Uzun kemik ♦ Oynar eklem ♦ Düz kas C) Hareket sırasında kemik başlarının aşınmasını ön ler ve hareketi kolaylaştırır. Kısa kemik + Oynar eklem + Çizgili kas D) Kemiklerde oluşan kırılmaların ve çatlamaların onarılmasını sağlar. 4. 2. El / Bel / parmaklan / omurgası / Kol dirseği Kafatası kemikleri A lt çene kemiği Omuz eklemi Diz kapağı eklemi Kuyruk omurları Kaburga kemikleri 5. Röntgen filmlerinde siyah zemin üzerinde görülen parlak görüntüler, hangisini ifade etmektedir? A) Kıkırdak B) Kas C) Eklem D) Kemik Bir öğrenci, bir cismi eliyle şekildeki gibi tutarak, ha reket sisteminin bu etkinlikteki rollerini düşünüyor. Yukarıdaki kutuların, içinde vücudumuzda bulunan ba zı eklem bölgeleri verilmiştir. Oynar eklemlerin yazılı olduğu kutular siyaha bo yanacak olursa, kutuların görünümü hangisindeki gibi olur? Öğrenci yaptığı işlemle ilgili olarak; I. Parmaklardaki oynar eklemler görev yapmıştır. II. Cismin tutulmasını kemik çevresindeki çizgili kas lar sağlamıştır. III. Bu hareketin gerçekleşmesi istemsizdir, şeklindeki açıklamalardan hangilerini yapabilir? A) Yalnız B) İv e li C) II ve III D) I, II ve 9. 6. Birbirine zıt olarak kasılıp gevşeyen kaslarımız da vardır. Yanyana duran iki çizgili kastan birin cisi kaşıtırken İkincisi gevşer. İkincisi kasılırken de birincisi gevşer. Böylece ilgili bir organın fonksiyonu meydana gelir. Genellikle bu çeşit kas çalışması istemli olarak meydana gelir. Aşağıdaki seçeneklerde çeşitli eğitim ve öğretim et kinliklerine örnekler gösterilmiştir. Belirtilen faaliyetlerden hangisi gerçekleşmesinde Video kas - kemik etkinliği diğerlerinden daha çok rol oy namıştır? A) Yukarıda anlatılan kasılma özelliğine sahip vücut etkinliğine, aşağıdakilerin hangisi örnek verilebilir? A) Yutulan lokmaların yemek borusunda ilerlemesi B) Midenin kasılarak besinleri birbirine karıştırması C) C) Göz bebeğinin büyüyüp küçülmesi D) Parmakların avuç içine doğru açılıp kapanması 7. İnsanların boyunun uzamasında, kemik dokunun bü yümesi çok fazla etkili olur. Buna göre, bir insanın kemik büyümesiyle ilgili, 10. Kemiklerin beslenmesini sağlayan yapı hangisidir? Video aşağıdakilerden hangisi doğrudur? çöitmrO A) Kemiklerin büyüme hızı B) Kemik zarı C) Süngerimsi kemik D) Kıkırdak Yaş (yıl) Yaş (yıl) 1 1 . İnsanların çeşitli doğru yük kaldırma biçimleri, aşağı 0 10 20 30 40 50 0 10 20 30 40 50 A) Kırmızı ilik daki posterde gösterilmiştir. D) Kemiklerin C) Kemiklerin a büyüme hızı büyüme hızı Video cum ı Yaş (yıl) Yaş (yıl) 0 10 20 30 40 50 0 10 20 30 40 50 8. Yukarıdaki şemada “?” ile gösterilen yere yazılma sı gereken konu başlığı, aşağıdakilerin hangisidir? Bu posterde gösterilen işlemlerin uygulanması, aşağıda verilenlerden hangisini sağlamak içindir? A) Destek ve hareket sisteminin yapısı A) Yeterli ve dengeli olarak beslenmek B) Kemiklerin büyümesi için yapılması gerekenler B) Hareket sisteminin sağlığını korumak C) Hareket sisteminin sağlığını koruma C) Düzenli olarak büyümek D) Hareket sistemini oluşturan yapılar D) Kemiklerin yaşla orantılı büyümesini sağlamak Fen ve Teknoloji - 127 - ’ 1 . X organı: Kanın damarların içinde akması için itici bir 4. güç oluşturur. Yapısında güçlü kaslar bulunur. Çalış ması insan yaşamı için gereklidir. Hem büyük hem de küçük dolaşım da ortak olarak görev yapar. TEST - 5 Öğrenci ödev konusuna uygun olarak, aşağıdaki şe mayı hazırlıyor. İşbirliği yapar. Yukarıda özellikleri verilen X organı, aşağıda veri lenlerden hangisidir? Akciğer Öğrencinin hazırladığı ödev konusuna, aşağıdakilerden hangisi örnek verilemez? A) Kandaki Karbondioksitin Artırılması B) Küçük Dolaşımın Gerçekleşmesi Böbrek] D) C) Kandaki Oksijenin Artırılması Karaciğer D) Kanın Temizlenmesi 5. Sinan, kalbin yapısı ve kısımlarını gösteren aşağıdaki posteri hazırlamıştır. 2- Sağ karıncık İnsanın dolaşım sisteminin görevleri arasında, aşağıdakilerden hangisi bulunmaz? A) Sindirilmiş besinlerin, ince bağırsaktan alınarak vücut hücrelerine dağıtılması 1 Sol karıncık B) Üretilen tüm salgıların, görev yapacakları doku ve organlara iletilmesi C) Metabolik artıkların boşaltım organlarına taşınması D) Hormonların hedef organlara taşınması 3- Sağ kulakçık 3. Kılcal damarlarla ilgili olarak, aşağıdaki öğrenci lerden hangisinin yaptığı açıklama yanlıştır? A) f l P Murat B) m\\\ Bütün organların yapısında bulunabilir. C) Carı & Yapısındaki kas tabakası toplardamarlardan daha kalındır. Ferhat .u t f m Vücudumuzda en çok sayıda ve yay gın olarak bulunan damar çeşitidir. D) Sinem £ Vücudumuzda en çok sayıda ve yay gın olarak bulunan damar çeşitidir. / 4- Sol kulakçık Posteri inceleyen öğretmeni, Sinan’ın kalbin kısımları nı isimlendirirken yanlışlık yaptığını fark ederek, Si nan’dan yanlışlarını bulup düzeltmesini istemiştir. Posterdeki isimlendirmenin doğru olabilmesi için, Sinan numaralı yerlere aşağıdakilerden hangisini yazmalıdır? 1 2 3 4 A) Sol karıncık Sağ karıncık Sol kulakçık Sağ kulakçık B) Sağ kulakçık Sol kulakçık Sol karıncık Sağ karıncık C) Sol kulakçık Sağ kulakçık Sol karıncık Sağ karıncık D) Sağ kulakçık Sol kulakçık Sağ karıncık Sol karıncık ■ 6. Sınıf Soru Bankası 6. 1 0 . Kalp ile bir orga nımız arasındaki dolaşım ilişkisi, yandaki şekilde gösterilmiştir. Vücudumuza giren mikropları bularak, yiyen ve yok eden kan hücresi akyuvarlardır. a Vücudumuzdaki akyuvarların özellikleri arasında; I. Kandaki sayısı hastalanma sırasında değişebilir. II. Şeklini değiştirerek aktif olarak hareket edebilir. III. Çekirdek ve bazı organelleri taşır. Belirtilen dola şım örneğiyle il gili olarak; şeklindeki ifadelerden hangileri bulunur? A) Yalnız II B) İv e li C) II ve III D) I, II ve I. Büyük dolaşıma örnek verilebilir. II. Dolaşım sırasında kandaki oksijen miktarı artıp, karbondioksit miktarı azalır. III. Kan belirtilen organdan geçerken, içeriğindeki hücre miktarı değişiklik göstermez. 7. İnsan kalbiyle ilgili olarak; şeklindeki açıklamalardan hangileri doğrudur? I. Dört bölümlü yapıya sahiptir. II. Karıncıklar atardamarlara, kulakçıklar toplarda marlara bağlıdır. A) YalnızI B) İv e li C) İve III D) I, II ve III. Kalbin yapısında hızlı ve güçlü çalışabilen kaslar vardır. şeklindeki ifadelerden hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) I, II ve III 11. Alyuvarların özellikleri arasında, aşağıda verilen lerden hangisi yoktur? N 8. A) Kana renk verme B) Besin taşıma C) Kan grubunu oluşturma D) Gaz taşıma Kan grupları ve kan alışverişiyle ilgili olarak, aşa ğıdaki açıklamalardan hangisi söylenemez? A) Kan gruplarının oluşmasında kandaki alyuvarlar rol oynar. B) Her insan kendi arasında rastgele kan alışverişi yapamaz. 12. Kanın akması sırasında, damar duvarına yaptığı sıvı basıncına tansiyon denir. Aşağıdaki olaylardan han gisi, tansiyonunun normalin üzerine çıkmasına ne den olmaz? Video cmm C) Kan gruplarının oluşmasında cinsiyet etkili olur. D) Kan gruplarının oluşması genetik olarak belirlenir. Dolaşım sisteminin görevleri arasında, aşağıdakilerden hangisi yoktur? D) A) Vücut organlarını çalışmasını kontrol etmek B) Hücrelerin madde ihtiyacını karşılamak C) Vücut sıcaklığının organlara yayılmasını sağlamak D) Vücut hücrelerinde oluşan karbondioksiti akciğe re taşımak Korkmak TEST - 6 K -A U .vvvvv,vs 1. Dolaşım sistemindeki atardamarlarla ilgili olarak, aşağıda verilen ifadelerden hangisi yanlıştır? 4. Dolaşım sisteminin yapı ve çalışmasında; I. Kalpten organlara doğru kan taşıma II. Organlardan kalbe doğru kan taşıma A) Kalpten kılcal damarlara madde iletilmesini sağlar. III. Kan ile hücreler arasında madde alış verişini sağ lama B) Vücuttaki her organa bağlı bir atardamar vardır. C) Doku hücreleri ile kan arasındaki madde alış veri şini sağlar. görevlerini yapan damar çeşitleri, aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak eşleştirilmiştir? D) Büyük dolaşım ve küçük dolaşımda atardamarlar ortak olarak görev yapar. İli. damar 2. Kalbimizde bulunan dört odacık, aşağıdaki şekilde ra kamlarla gösterilmiştir. Atardamar Toplardamar 5. A) Kılcal damar Toplardamar Atardamar B) Atardamar Toplardamar Kılcal damar C) Toplardamar Atardamar Kılcal damar D) Atardamar Kılcal damar Toplardamar Kalp çalışmasının üç aşaması, aşağıdaki şekilde gös terilmiştir. Kalple ilgili olarak yapılan, aşağıdaki açıklamalar dan hangisi yanlıştır? A) 1 - Vücutta kirlenmiş kanı kalbe alır. B) 2 - Toplardamarla bağlantılıdır ve kanın kalbe girmesini sağlar. C) 3 - Küçük dolaşımın yapılmasında ve kanın temiz lenmesinde görev yapar. D) 4 - Kanın akciğerlere taşınmasını sağlar. ' Kulakçıkların kasılması Karıncıkların kasılması 3. Alyuvar hücreleri, ilk oluştuklarında çekirdekli olup, olgunlaştıktan sonra çekirdek ve organellerini kaybederler. Böylece, üzerlerinde daha fazla gaz taşınmasını sağlarlar. Alyuvarlar olgunlaştıktan sonra, hangi olay ger çekleşmeye devam eder? Belirtilen aşamalardan sonra gerçekleşen dolaşım olaylarına; I. Vücuda temiz kan yollanması II. Büyük ve küçük dolaşımın başlaması III. Karıncıklardaki kanın kulakçıklara girmesi A) Hücrenin büyümesi şeklindeki etkinliklerin hangileri örnek verilebilir? B) Hücrenin bölünerek çoğalması C) Protein ve salgı üretmesi A) Yalnız B) İv e li D) Çevresiyle gaz alışverişi yapması C) II ve III D) I, II ve 6. Sınıf Soru Bankası 6. Vücudumuzdaki dola şım biçimleri basitçe, yanda şematize edil miştir. 8. o Sınıftaki iki arkadaş dolaşım sisteminin iki organıyla il gili fikirlerini, aşağıdaki gibi söylüyorlar. Organlar Kanı organlara taşır. Her organa bağlı olan bir yapıdır. Kan akışı hızlı dır ve nabızı oluşturur. İşaretlenen kısımlar daki oksijen ve kar bondioksit m iktarı nın değişme duru mu, nasıl değişiklik gösterir? Özel kaslara sahip olan bir orgammızdır. iste m siz olarak görev yapar. Kana hareket yeteneği kazandırır. Organlar A) 1 de oksijen miktarı artar, 2 de karbondioksit mik tarı artar. B) 1 de karbondioksit miktarı artar, 2 de oksijen mik tarı artar. C) Hem 1 hem de 2 de karbondioksit miktarı artar. Murat ve Cüneyt’in açıklama yaptıkları vücut yapı ları, hangisinde doğru eşleştirilmiştir? D) Hem 1 hem de 2 de oksijen miktarı artar. A) Atardamar - Kalp B) Toplardamar - Kalp C) Kılcal damar - Atardamar D) Atardamar - Toplardamar 7. Küçük ve büyük dolaşımda, kanın geçtiği ana damar lar ve bazı organlar şekilde gösterilmiştir. 9. •V ¡Video Cözümü Akciğer Akciğer atardamarı Akciğer toplardamarı Üç öğrenci, dört yaşam olayında nabız sayısı ile so luk alma sayısının değişme durumuyla ilgili, aşağıda ki posteri hazırlıyorlar. Video cöüm Vücut toplardamarı 'Vücut organları Şekle göre, büyük kan dolaşımının başladığı ve bittiği kısımlar sırasıyla, aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir? Öğrencilerin hazırlamış olduğu posterdeki deği şimlerden hangileri doğrudur? A) 1 - 2 B) 2 - 3 A) 1 ve 2 B) 3 ve 4 C) 4 - 1 D) 3 - 4 C) 1 ve 4 D) 1 ve 3 Fen ve Teknoloji - 131 - TEST - 7 1. Mikroskop altında incelenen kanın yapısında bulunan bazı hücre çeşitleri, aşağıdaki şekilde gösterilmiştir. Video Kan pulcukları cöiOmü Kırmızı kan hücreleri Deniz, sol elini, sağ ön bileği üzerine koyarak nabız sayı sını ölçüyor. Evde otururken saydığın da nabız değerinin dakikada 75 oldu ğunu belirliyor. Aşağıda verilen etkinliklerden hangisinin gerçek leşmesi, bir insanda nabız sayısını belirtilen değe rin üzerine çıkmasına sebep olur? Aşağıdakilerden hangisi şekil üzerinde gösterilen hücre çeşitlerinin ortak özelliğidir? A) Kanın pıhtılaşmasını sağlamak B) Hücrelere oksijen taşımak C) Çekirdeksiz hücre yapısına sahip olmak D) Vücudun savunmasında görev yapmak 2. İnsan vücudu ile dolaşım sistemi arasındaki ilişki, aşa ğıdaki şekilde gösterilmiştir. 4. Şekilde belirtilen dolaşımla ilgili olarak; I. Kalbin farklı karıncıkları ayrı dolaşımların başlama sında görev yapar. II. Akciğer ve karaciğer farklı dolaşım biçimlerinde görev yapar. III. Her insanın vücudunda, iki farklı dolaşım biçimi kullanılır. şeklindeki yorumların hangileri doğrudur? Bir dolaşım sistemi yapısıyla ilgili olarak, aşağıdaki parça yazılmıştır. Büyük beyaz kan hücreleri olarak adlandı rılır. Vücudumuzun savunmasında görev yaparlar. Bu hücrelerin bir kısmı vücuda giren mikropları yutarak parçalanmasını sağlar. Bir kısmı da mikropların etkisiz hale getirilmesini sağlayan özel bir madde (antikor) salgılar. Bu hücrelerin içerisinde çekirdek bulunur. Hareket eder ve vücuda giren mikropları bulurlar. Hastalanma sıravücuttaki sayıları hızla artış gösterir. Hazırlanan bu ödevin konusu, aşağıda verilenler den hangisidir? A) Kandaki akyuvarların özellikleri B) Kandaki alyuvarların özellikleri A) Yalnız I B) I ve II C) Kandaki kan pulcuklarının özellikleri C) II ve III D) I, II ve III D) Kandaki proteinlerin özellikleri 5. 8. İnsanda dolaşım siste miyle bağlantılı olan bazı organlar (akciğer, böbrek ve ince bağırsak) şekil üzerinde gösterilmiştir. Hamur içine bir miktar mikroorganizma konulduğun da, ekmek hamuru kabarır. ıbarmış Video lamur ç o itm Su ve bira mayası eklenir ' Şekilde gösterilen dola şım sırasında; Hamur kabarır I. 1 ’de kanın temizlen mesi sağlanır. Islak hamur Belirtilen bu olayla ilgili olarak, aşağıdaki değer lendirmelerden hangisi yapılabilir? II. 2’de kandaki besin ve oksijen oranı azalır. III. 3’de kandaki besin oranı artırılır, şeklindeki olaylardan hangileri meydana gelir? A) Yalnız I B) İv e li C) İve III D) I, II ve kabarır A) Yararlı mikroorga nizmalar tarafından gerçekleştirilir ve ekmek hamurunun mayalanmasını sağlar. B) Yararlı mikroorga nizmalar tarafından gerçekleştirilir ve ekmek hamurunun bozulmasını sağlar. fi İnsandaki dolaşım sistemiyle ilgili, aşağıdaki açık lamaların hangisi yanlıştır? C) A) Atardamardaki kan, toplardamara doğrudan geç mez. B) Kalp, vücut sıcaklığının de sabit kalmasını ayarlar. Zararlı mikroorga nizmalar tarafından gerçekleştirilir ve ekmek hamurunun küflenmesini sağlar. D) Zararlı mikroorga nizmalar tarafından gerçekleştirilir ve ekmek hamurunun bozulmasını sağlar. C) Doku hücreleriyle madde alış verişi, damarlar üze rinden yapılır. D) Kalbin karıncığında, sağ ve sol bölümler tam per de ile ayrılmıştır. 9. 7. Vücuttaki kanın dolaşım biçimi, aşağıdaki şekilde gösterilmiştir. Kalbimizin bölümleri ve bağlı olan damarlar, aşağıdaki şekilde gösterilmiştir. Video Vücut toplardamarı Akciğer atardamarı Akciğer toplardamarı Çölümü Aort Sol kulakçık Sağ kulakçık ( 1) * (3) Sol karıncık (4) Sağ karıncık (2 ) Belirtilen kalp bölümlerinin hangilerinde “oksijen oranı yüksek karbondioksit oranı düşük olan kan” bu lunur? A) 1 ve 2 B) 3 ve 4 C) 1 ve 3 D) 2 ve 4 Buna göre kaç numaralı kısımlardaki kan daha az oksijen taşır? A) 1 - 3 B) 2 - 4 C) 2 - 3 D) 1 - 4 Kanda yeterli kan pulcuğunun olmaması durumunda, hangi olay gerçekleşebilir? A) 4. Kalbimize bağlı olan damarlar ve kanın akış yönü, aşağıdaki şekilde gösterilmiştir. Kanamalar durmaz. B Cem B) Solunum yapılmaz. A yşe ^<or^1 ontl^or solg^onmaz. ^ I A hm et D) Hücrelerde açığa çıkan karbon dioksit gazı dışarıya atılamaz. Harflerle işaretlenen damarların isimleri, aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir? N u ra y I J D Aşağıdakilerden hangisi, kalbin çalışma hızının artma ya da azalmasına neden olmaz? A) Heyecanlanma ve korkma durumu A) Atardamar Toplardamar Kılcal damar B) Toplardamar Atardamar Kılcal damar C) Atardamar Kılcal damar Toplardamar D) Kılcal damar Toplardamar Atardamar B) Kandaki karbondioksit miktarının artması C) Vücut sıcaklığının normalin altına düşmesi D) Kandaki besinlerin çeşitliliği Küçük dolaşım ve bü yük dolaşım sırasında kandaki oksijen ve kar bondioksit oranlarında ki değişme durumu, şekilde gösterilmiştir. Şekilde gösterilen do laşım olayları sırasın da; I. Kandaki oksijenin arttığı sırada, kar bondioksit miktarı azalış gösterir. 5. Doktor hastasını ameliyat ederken hastamız çok kan kaybetti bunun için “ ....................” ifadesini kullanıyor. a Video <v»» um u °>«o» Doku • • • II. Akciğerde kandaki hücreleri mo o,co, oksijen ve karbon dioksit oranları değişim geçirir. Doktorun yaptığı açıklama, aşağıda verilenlerden hangisi olmalıdır? III. Kalbimiz, kirli kan ve temiz kan pompalanmasında ortak rol oynar. A) Hastaya hemen serum takılmalı ve kanına su nak li gerçekleştirilmeli şeklindeki özellik veya durumların hangileri mey dana gelir? B) Uygun bir vericiden hemen bir miktar kan aktarımı yapılmalı C) Ailesindeki herhangi bir kişiden kan nakli yapılmalı A) Yalnız I B) İv e li C) II ve III D) I, II ve D) Hastaya sıvı ağırlığı fazla olan besinlerden hemen bir miktar verilmeli 9. İnsan kalbinin yapısında, aşağıdaki şekilde; Yukarıda verilen açıklamalar ile karşısındaki kav ramların birleştirildiğinde, aşağıdaki eşleştirme düzeneklerinin hangisi oluşur? A) X a 7. C) B) x ~ D) ^ numaralandırılmış yapılardan hangileri bulunur? + « * « A) Yalnız I B) İv e li C) II ve III D) I, II ve Öğretmen sınıfta konusunu anlatırken, öğrencilere aşağıdaki posteri gösteriyor. 1 0 . Vücudumuzda kalp ile bir organımız arasındaki dola Akyuvar fideo şım ilişkisi, şemada gösterilmiştir. m m Alyuvar Vücut toplardamarı Kan pulcuğu Aort Kemik dokusu Buna göre öğretmen aşağıdaki olaylardan hangisi ni anlatmak için bu posteri kullanmıştır? A) Kan hücrelerinin kemiklerden üretilmesini B) Kanın pıhtılaşmasını X organının hücreleri Bu şemada X organı yerine, aşağıdaki organ şekil lerinden hangisi yapıştırılamaz? C) Kanın besin taşımasına D) Atık maddelerinin kan hücrelerine taşınmasını A) B) r f l O 8 . Büyük dolaşım yapılırken; % K alın b a ğ ırsa k I. Kalpten karaciğere kan yollanması II. İnce bağırsaktan kalbe kan gelmesi III. Kalpten beyine kan yollanması C) A k c iğ e r D) olaylarından hangileri gerçekleşebilir? r A) Yalnız B) İv e li C) İve III D) I, II ve Fen ve Teknoloji K a ra c iğ e r M id e -1 3 5 - İ TEST - 9 Mikroplarla Savaş 1. Doğadaki mikroorganizmalarla ilgili olarak; I. Hava, su, toprak ve besinlerde bulunabilirler. II. Bazıları insan yaşamına faydalıdır ve bazıları da zararlı olur. 5. & Video C Ö İİM ) Fatma kusma, halsizlik, ateş ve öksürme şika yetiyle hastaneye başvuruyor. Doktor Fat ma’nın hemen tedaviye alınarak, antibiyotik ve serum verilmesini istiyor. III. Mikroorganizmlar ancak mikroskop yardımıyla gö rülüp incelenebilir. şeklindeki açıklamalardan hangileri doğrudur? Doktor 2. A) Yalnız I B) İv e li C) II ve III D) I, II ve İnsanlarda hastalıkları oluşturan mikroorganizma larla ilgili olarak, hangi açıklama yapılamaz? Fatma’nın sağlık sorunuyla ilgili olarak A) Bazıları bakteri ve bazıları virüs özelliğine sahiptir. B) İnsan vücuduna hava, besin, temas ve su yoluyla geçebilir. 3. I. Fatma bakteri kökenli bir hastalığa yakalanmıştır, I II. Serum verilmesi Fatma’nın hızlı ve etkili biçimde* iyileşmesine yardımcı olur. C) Mikroplar vücudunda çoğaldıkları insanları hasta landırırlar. III. Fatma’nın hastalığı vücut direncini zayıflatmıştır. D) Her mikroorganizma insanda hastalık oluşturur. şeklindeki açıklamalardan hangileri söylenebilir? Küçük çocukların sık sık bahçedeki toprakta oyna masının bağışıklığa katkısı, aşağıdakilerden han gisi olabilir? A) Çocukların mikroplara karşı yavaş yavaş bağışık lık kazanmasını sağlar. A) Yalnız I B) İv e li C) II ve III D) I, II ve B) Çocuklar için gerekli bakterilerin topraktan alınma sını sağlar. Her gün yüzlerce mikroorganizma vücudumuzu ziya-! ret eder. Zararlı mikroorganizmaların hastalık yapabil mesi için, vücudumuzun doğal engellerini aşması ge rekir. C) Çocuğun toprağa alışmasını ve toprağı sevmesini sağlar. Aşağıda belirtilenlerden hangisi vücudumuzun do ğal engelleri arasında yer almaz? D) Çocuğun topraktan gerekli vitaminleri almasını sağlar. 4. \ Aşı ile serum arasındaki farklılıklardan birisi, aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir? B) Göz yaşı Tükürük A) Serum vücudun mikropları tanımasını sağlar, aşı kandaki mikropları yok eder. B) Aşı vücudun mikropları tanımasını sağlar, serum kandaki mikropları yok eder. C) Serum mikropların vücuda girmesini önler, aşı kandaki mikropları yok eder. D) Aşı sağlıklı büyümeyi, serum dengeli beslenmeyi sağlar. -136- Kulak kepçesi Deri 6. Sınıf Soru Bankas 7. Bir doktor sınıftaki öğrencilere, aşağıda belirtilen açık 9. lamayı yapıyor. Can ile Cem yazılıya hazırlanırken, aralarında aşağıda ki konuşma geçiyor. Cem Çan’ın sorusunu yanıtlıyor. Bir hücreli canlılar sebep I olurlar. Hasta insanlardan hava ve temasla bulaşırlar.; ; Antibiyotik kullanorak tedavi edilebilir. j Mikropların sebep olduğu bazı hastalıklardan korunmak için Böylece daha sağlıklı ve mutlu olarak yaşamımızı sürdürebiliriz. Doktorun yaptığı açıklamada “........” yere, aşağı daki ifadelerden hangisi yazılmalıdır? A) Her ay düzenli olarak serum kullanmalıyız. B) Yaşımıza göre gerekli aşıları yaptırmalıyız. C) Her gün düzenli olarak antibiyotik kullanmalıyız. Çan’ın sorusunu, aşağıdaki öğrencilerin hangisi belirtmiştir? D) Derslerimize günü gününe ve daha sıkı olarak ça lışmalıyız. 8 . Salih, vücudumuzdaki mikrop miktarının değişme du rumuyla ilgili olarak, aşağıda gösterilen posteri hazır lıyor. \Tideo Örnek Değişim türü ço m ıi) € €> 5 Salih’in hazırladığı bu posterle ilgili olarak, aşağıda verilen değerlendirmelerden hangisi doğru olur? A) Şema doğrudur, tüm eşleştirmeler uygun yapılmıştır. B) r W* Kübra wm Sinan Şema yanlıştır, 2 ve 4 nolu eşleştirmeler yer değiştirmelidir. T f < v > v* tfafeo CÖZümt» Şema yanlıştır, 1 ve 3 nolu eşleştirmeler yer değiştirmelidir. r C) 1 0 . Çıplak gözle görülemeyen, tek hücreli ve mikroskobik özellikteki canlılara mikroorganizma adı verilir. Bazı mikroorganizmaların şekilleri aşağıda gösterilmiştir. D) Şema yanlıştır, 1 ve 5 nolu eşleştirmeler yer değiştirmelidir. r ------ ----------------- Bakteri Virüs Bu canlılarla ilgili olarak, aşağıda belirtilen özellik lerden hangisi ortaktır? A) Ne canlı ne de cansızdırlar. B) Bir hücreli canlılardır. C) Kendine özgü bilgileri taşıyan kalıtım yapıları vardır. Burak % Ayşe D) Yararlı ve zararlı türleri vardır. TEST -1 0 Mikroplarla Savaş ^*1 ti 1. Aşı ve seruma ait olan bazı özellikler aşağıda veril miştir: 3. Ahmet, hazırlamış olduğu ödev konusunu, sınıfta ar kadaşlarına şekildeki gibi okuyor. I. İçinde hastalık yapma yeteneği olmayan, zayıflatıl mış ya da ölü mikroorganizmalar bulunur. .......................vücudumuzu mikroplara karşı güçlendirir, içinde zayıflatılmış veya öldürülmüş mikroplar bulunur. Bu madde hastalıklardan korunmada görev yapar. Sağlıklı olduğumuz zamanda uygulanır. II. Hastalandığımızda mikroplarla mücadele etmemi ze yardımcı olur. III. Bağışıklığımızı destekleyen bir sıvıdır. Belirtilen bu özellikler aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak eşleştirilmiştir? Aşı Serum II ve III A) I ve II B) Yalnız I II ve III C) II ve III Yalnız I D) I ve III Yalnız II Ahmet Ahmet’in ödev konusu, aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir? 2. A) Serumun özellikleri Yatakta uzanan Derya’nın ateşi yükselerek 39°C ye ulaşıyor. B) Aşının özellikleri C) Antibiyotiklerin özellikleri Derya D) Anne sütünün özellikleri 4. İlaçlar Oerya'nın durumuyla ilgili olarak, aşağıdaki birey lerden hangisinin yaptığı değerlendirme doğru olur? Derya mikroplu bir hastalığa yakalanmıştır. Hemen doktora giderek tedavisine başlamalıdır. & Video çötOmv 5. Aşağıda verilenlerden hangisi insanlarda doğal bağışıklığın meydana gelmesinde görev yapar? A) Antibiyotik B) Aşı C) Anne sütü D) Serum Dört farlı canlı yapısı ve birer fonksiyonu, aşağıdaki şemada verilmiştir. a Video Kemal çom m ^ Derya aşırı yemek tükettiği için hastalanmıştır. Sabaha kadar istirahat etmesi yeterlidir. Ramazan c> fŞjP) S Derya bedensel olarak çok yorulduğu için ateşi artmıştır. Sabaha kadar dinlenmesi iyileşmesini sağlar. Kuduza neden olur Zatürreye neden olur Vücudu savunur Kanın kırmızı olmasını sağlar Şemadaki bu yapılar kullanılarak, aşağıda belirti len açıklamalardan hangisi söylenemez? A) 1 -> Virüs özelliğine sahip bir mikroptur. Fahriye Derya arkadaşından mikrop kapmış olmalıdır. T r f Ertesi günü sağlık ocağında hemen aşı ’ olmalıdır. Hayriye -1 3 8 - B) 2 Antibiyotiklerden olumsuz etkilenen bir mik roorganizmadır. C) 3 Mikroplarla savaşan kan hücresidir. D) 4 Yaralanan damarda kanın pıhtılaşmasını sağlar. 6. Sınıf Soru Bankası 8. Kan hücresi olan akyuvarların görevi, mikrop lu hastalıklara karşı vücudu korumaktır. Mik roplu bir hastalığa yakalandığında kandaki ak yuvar sayısı hızla artar. Buna göre, aşağıda belirtilen kişilerden hangisinin kanında akyuvar sayısı yüksektir? Deri Öğretmen dersini anlatırken, şekilde posteri öğrencile re gösteriyor. Öğretmenin sınıfta anlattığı konu han gisidir? A) Bağışıklık maddesi üreten yapılarımız B) Besin ve hava depolayan yapılarımız C) Akyuvar üretilmesini sağlayan yapılarımız D) Vücuda mikrop girmesini önleyen, girenleri de yok eden yapılarımız Annesi Fatma’nın alnına dokunduğunda, yüksek ate şinin ve halsiz olduğunu belirliyor. Uğur okula gider ken halsiz olduğu nu ve karnının ağ rıdığını annesine söyledi. Annesi Uğur’un ateşini ölçtüğünde nor malden yüksek ol duğunu gördü... aı Bu durumda annesi, Uğur’la ilgili, aşağıdaki birey lerden hangisinin belirttiği işlemi yapmalıdır? Belirtilen durumun oluşmasıyla ilgili olarak, aşağı da verilen değerlendirmelerden hangisi doğrudur? 1 Mikroplar vücuduna sızarak çoğalmış ve hastalık belirtileri oluşmuştur. Ateş ve halsizlik hastalık belirtilerinden bazılarıdır. Aşırı ve dengesiz beslenmiş ve hastalanmıştır. Hastalanan bazı insanlarda ateş ve halsizlik oluşabilir. A) Annesi Uğur’u doktora götürmeli ve gerekli ilaçları ^ kullanmalıdır. Selcan B) Uğur’a ağrı kesici şurup içirerek, okula gönder melidir. Fatih Çok ders çalıştığı için hastalanmış. Aşırı yorgunluk durumu ateşin yükselmesi ile halsizlik oluşumuna neden olabilir. Aşırı şekerli besinler tüketmiş, ihtiyaçtan fazla şeker tüketilmesi hastalanmaya sebep olur. Tüm hasta f l insanların ateşi çıkar. Seray TEST-11 Mikroplarla Savaş Murat gece rahatsızlanarak, sabah doktora gidiyor ve sıkıntılarını doktoruna söylüyor. 3. Aynı sınıftaki üç arkadaşın hastalanma durumuyla ilgi li olarak, aşağıdaki bilgiler veriliyor. Ömercan Çok soğuk su içmiştim. Boğazım ağrı yor, ateşim var, öksürüyorum, halsizlik ve kusmam da var! A i H f ä / V - f JL t Kızamık hastalığını geçirmiş Sık sık hasta oluyor ( Bu öğrencilerin mikroplarla savaşması ve sağlıklı yaşaması için, yapılması gereken etkinlikler, han gisinde doğru verilmiştir? t \ i Zatürreye yakalanmış 1 3 Metehan fa • Doktor Ayşenur \ \ Doktor Murat’a sorunuyla ilgili olarak; □ I. Hastalanmışsınız. II. Boğazınızda mikroplar çoğalmış. Yeterli ve dengeli beslenmeli Çiçek aşısı olmalı Antibiyotik ve serum kullanmalı III. Hemen grip aşısı yaptırmalıyız, A) Metehan Ömercan Ayşenur şeklindeki açıklamaların hangilerini yapar? B) Ömercan Metehan Ayşenur A) Yalnız B) İv e li C) Metehan Ayşenur Ömercan C) II ve III D) I, II ve D) Ayşenur Metehan Ömercan Sıtma, insanda birdenbire ortaya çıkan önemli bir hastalıktır. Aşağıda sıtma hastalığındaki vücut sıcaklı ğının zamana göre değişim grafiği verilmiştir. 4. Vücudumuza sızan mikropların etkisiz hale getiril mesinde, aşağıdakilerden hangisi görev yapmaz? A) cöitMutı 5. Şekilde belirtilen durumun oluşmasıyla ilgili ola rak; I. Hastalık belirtileri periyodik olarak tekrarlanmakta dır. II. Hastada, vücut sıcaklığı aralıklı olarak yükselmek te ve bireyde ateş sorunu oluşturmaktadır. III. Hasta birey, hastalık başladıktan 24 saat sonra ta mamen iyileşmektedir. açıklamalarından hangileri doğrudur? Akyuvar hücreleri Gözyaşı sıvısı B) Lenf düğümleri D) Serum maddesi İnsanların gelişim sürecinde etkili olan bir besinle ilgi li olarak, aşağıdaki açıklama yapılıyor. Bebeğin beslenmesinde en önemli gıda maddesidir. Bebeğe ilk altı ay sadece bu besin verilmelidir. Bu besindeki maddeler bebeği mikroplardan korur. Bu besini düzenli olarak tüketen bebekler, daha sağlıklı olur ve daha dengeli olarak büyür ve gelişir. Bazı özellikleri yukarıdaki parçada verilen besin maddesi, aşağıdakilerden hangisidir? A) Anne sütü B) Besleyici serum A) Yalnız B) İv e li C) II ve III D) I, II ve -140- C) Kavanozda meyve ve sebze püresi D) Mama bisküvisi Diş çürümesi, zannedildiği gibi şekerli yiye ceklerden kaynaklanmaz. Bu yiyecekler, mik ropla temaslarından kısa süreli bir asitlenmeye sebep olur, onun dışında, şekerli yiyecek lerin dişlere bir zararı yoktur. Çürüme, diş üzerinde biriken bakterilerden kaynaklanır. Diş lerini korumanın tek yolu, diş ipi kullanarak ve fırçalayarak bu bakterileri temizlemektir. Çok şeker yeme dim, ama dişlerim Video cözimti Diş H ekim i Öğretmen, tahtaya yazdığı hangi cümlelerde “aşı nın özellikleri” hakkında bilgi vermiştir? A) 1 ve 4 B) 1, 2 ve 3 C) 2 , 3 ve 4 D) 1, 2, 3 ve 4 Doktor ile Ali arasındaki konuşmaya göre, dişlerin çürümesine neden olan faktör hangisidir? A) Şekerli besinler B) Aşırı ve dengesiz beslenme C) Yaşın küçük olması D) Mikroorganizmalar Hakan Aşağıdaki şartların hangisine sahip olan bir insana “çiçek aşısı” uygulanmaz? B) Hakan: "Hastaneye yattığında sana ne gibi bir tedavi uyguladılar” diyor. Çocukluk döneminde olan birey C) m D) i \ t Kızamık hastalığını geçirmiş olan birey / • Yeterli ve dengeli olarak beslenen birey Mesut arkadaşı olan Hakan’a aşağıdaki açıklama lardan hangisini yapamaz? A) “Çok hasta olduğum için bir süre serumla kanıma madde verdiler.” B) “Evde iyileşemediğim için burada antibiyotik teda visi uyguladılar.” C) “ İlaçla ateşimi düşürdüler ve sürekli kontrol altında tuttular.” D) “Aynı hastalığa bir daha yakalanmamam için bana aşı yaptılar.” TEST -1 2 Solunum Sistemi *VWhXWVk\XX\>V\\XX\VUW«dwXV 1. 4. İnsanların yaşam süreci boyunca; I. Soluk alıp verme Solunum sistemimizin bir organı, aşağıdaki şekilde işaretlenmiştir. II. Kalbin çalışması III. Yemek yeme Burun boşluğu olaylarından hangileri hayat boyu devam eder? A) Yalnız B) İv e li C) II ve III D) I, II ve 2. Belirtilen organımızın özellikleri ve işlevleri arasın da; Boynun ön üst kısmında yer alan bir solunum ve ses organıdır. Kıkırdak, zar ve bağlardan yapılmış önemli bir organımızdır ve ses oluşu munu sağlar. Nefes verirken uygun bir şekilde kapanması ve açılması ile konuşma sağlanır. I. Kuru havayı nemlendirme II. Serin havayı ısıtma III. Tozlu havayı süzme şeklindeki etkinliklerin hangileri bulunur? Yukarıda verilen açıklama, aşağıdaki sorulardan hangisine karşılık yapılmıştır? 3. A) Burun nedir? B) Yutak nedir? C) Gırtlak nedir? D) Soluk borusu nedir? Solunum sistemimizi oluşturan yapı ve organlardan 5. bazıları aşağıda gösterilmiştir. & A) Yalnız B) İv e li C) II ve III D) I, II ve Şemadaki tamlayıcı dallanmış ağaçta verilen ifadele rin doğru ya da yanlış olduğuna karar verilerek çıkışa ulaşılacaktır. (D : Doğru, Y : Yanlış) Video cûztmv Yutak burun ile gırtlak arasında yer alır. Burun Yutak Gırtlak Soluk borusu Bronşlar Diyafram Şekilde belirtilenlerden hangilerinin yapısında kıkırdak dokusuna ait hücreler vardır? A) Burun, gırtlak ve soluk borusu 1. çıkış 2. çıkış 3. çıkış Buna göre, doğru çıkış numarası aşağıdakilerden hangisidir? B) Yutak ve soluk borusu C) Gırtlak ve diyafram D) Yutak ve diyafram 4. çıkış A) 1. çıkış B) 2. çıkış C) 3. çıkış D) 4. çıkış 9. Akciğerlerde gerçekleşen bir etkinlik, aşağıdaki şekil de gösterilmiştir. Solunum sistemindeki bazı organlar ve bunların birer özelliği şemada verilmiştir. Eşleştirilen organ ve özel liklerin olduğu kutular aynı renge boyanacaktır. Dışarıya Organlar Organların yaptığı görevler Yutak Sağ ve sol akciğere hava iletilmesinde görev yapar. Bronş Solunan havanın soluk borusuna geçmesini sağlar. Gırtlak Soluk verme sırasında konuşma sesini meydana g e tirir Diyafram aşağıya iner Belirtilen etkinliğin gerçekleşmesi sırasında; I. Kandaki oksijen oranının artması Buna göre, kutuların renk durumları, aşağıdakilerden hangisindeki gibi olmalıdır? II. Göğüs boşluğunun büyümesi III. Akciğerin şişmesi şeklindeki olaylardan hangileri meydana gelir? A) Yalnız I B) I ve II C) II ve III D) I, II ve III Atmosfer havasının yapısında, aşağıdaki madde lerden hangisi bulunmaz? A) Toz B) Hemoglobin C) Oksijen D) Karbondioksit Hava ile kan arasındaki gaz alış verişi soluk bo rusunda meydana gelir. Sigara kullanma ve hava kirliliği, solunum siste mini olumsuz etkiler. Soluk alış verişi, doğumdan ölüme kadar devam eden bir yaşam olayıdır. N 10. & Video COiümi) Solunum sisteminin bir parçası, aşağıdaki şekilde gösterilmiştir. Bronşçuk Soluk alış verişi duran bir insana kalp masajı ya pılır. Yukarıdaki cümlelerdeki bilgilerin doğru (D) ya da yanlış (Y) olduğuna karar verilerek kutucukların içine D ya da Y yazılacaktır. Buna göre, kutucuklardaki harflerin dizilişi aşağıdakilerden hangisindeki gibi olur? A) [ 1 S B) D w Şekilde işaretlenmiş olan kısmın görevi, aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir? C) 0 D) 0 m m B) Hava ile kan arasında gaz alışverişini sağlamak m C) Havanın bir süre depolanmasını sağlamak 11 m m s s s m A) Havanın temizlenmesini sağlamak D) Konuşma sesinin oluşmasını sağlamak TEST-1 3 1. İnsanlardaki solunum sistemiyle ilgili olarak, aşa ğıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır? 5. Akciğerin bazı kısımları şekilde gösterilmiştir. X A) Alveoller, akciğerlerin solunum yapma kapasitesi ni artırır. B) Alveollerdeki oksijen gazı, yoğunluk farkına göre kılcal kan damarlarına geçer. C) Oksijen molekülleri, akyuvarlar tarafından doku hücrelerine taşınır. D) Hücrelere oksijen gazının geçmesi sırasında ener ji harcanmaz. 2 . Solunum yolundaki bronşçukların görevi, aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir? A) Alveollere hava iletimini sağlamak Şekilde harflerle belirtilmiş olan kısımlar, aşağıda . kilerden hangisinde doğru olarak eşleştirilmiştir? B) Sesin oluşmasını sağlamak C) Diyaframın kasılmasını sağlamak D) Kan ile hava arasında gaz değişimini sağlamak X Y Bronş Bronşçuk j Alveol Soluk borusu Bronşçuk j Diyafram Soluk borusu Bronş | Alveol Bronş j Diyafram Z A) i B) Akciğerden kana geçen oksijen molekülleri, vücu dun hangi kısmında kimyasal olaylara (biyolojik re aksiyonlara) katılır? n C) D) | Bronşçuk j Video çöüjmt) 6. Akciğerlerimizde gerçekleşen iki ayrı olay, aşağıdaki şekilde gösterilmiştir. 1. OLAY 2. OLAY Belirtilen olaylarla ilgili olarak, aşağıda verilenler den hangisi doğrudur? 4. Soluk alma sırasında, aşağıda verilen vücut olay larından hanaisi meydana qelmez? A) Diyaframın düzleşmesi B) Kaburga kaslarının gevşemesi C) Akciğerlerin şişmesi D) Göğüs kafesinin genişlemesi A) 1. olay soluk alma, 2. olay soluk vermedir. Her iki olayda da diyafram kası kasılır. B) 1. olay soluk alma, 2. olay soluk vermedir. Her iki olayda da soluk borusu kullanılır. C) 1. olay soluk verme, 2. olay soluk almadır. Her iki olayda da diyafram kası kasılır. D) 1. olay soluk verme, 2. olay soluk almadır. Her iki olayda da soluk borusu kullanılır. 7. Bir bardak içerisindeki kireç suyuna bir pipetle üf lediğimizde, bir süre sonra şeffaf olan kireç suyu nun bulanıklaştığı belirleniyor. 9. Belirtilen bu sonucun oluşmasıyla ilgili olarak, aşa ğıda verilen değerlendirmelerden hangisi doğru olur? A) Soluk aldığımız havada bulunan oksijen kireç suyunun bulanmasını sağlar. Bu şemada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi yazılamaz? Soluk verdiğimiz havada bulunan karbondioksit kireç suyunun bulanmasını sağlar. A) Kaburga kasları kasılır. B) Akciğerler şişer. C) Kandaki oksijen oranı artar. Selim C) Soluk verdiğimiz havadaki tozlar kireç suyunun bulanmasını sağlar. D) Hava gırtlaktan yutağa geçer. Nurcan Soluk verdi ğimiz havada bulunan su buharı kireç suyunun bulanmasını sağlar. 10. Soluk borusunun sürekli açık kalmasını sağlayan yapısı, aşağıda verilenlerden hangisidir? Fatih 8. fideo özümü A) Kıkırdak halka B) Düz kaslar C) Balgam D) Nemli zar 1 1 . Akciğerlerin büyüme ve küçülmesini göstermek için, aşağıdaki model deney yapılıyor. Solunan havadaki toz, polen, mikrop gibi yabancı ve zararlı maddeler solunum sistemindeki bazı organlar tarafından tutularak hava süzülür. a Video Çözümü Havanın süzülerek temizlenmesinde görev yapan organlar, aşağıdakilerin hangisinde birlikte işaret lenmiştir? Bu deney düzeneğinde numaralandırılan yapıların görevleriyle ilgili, hangi eşleştirme doğrudur? Göğüs boşluğu genişleten yapı TEST-1 4 Solunum Sistemi Burnumuz, solunan havaya; 4. I. Temizlenme I. Kalp atışının hızlanması II. Isıtılma Vídeo CÖZtWÜ Bir insanın kanındaki karbondioksit miktarının art ması; II. Akciğer çalışmasının hızlanması III. Nemlendirme III. Kandaki atık oranının artması şeklindeki işlemlerden hangilerini uygular? A) Yalnız B) İv e li C) İve III D) I, II ve şeklindeki değişmelerden hangilerinin gerçekleş mesine neden olabilir? A) İv e li B) İve III C) II ve II D) I, II ve 2 . Soluk alış verişi sırasında gerçekleşen bazı sıralı olay lar, aşağıdaki şemada verilmiştir. Şemadaki bir buton boş bırakılmıştır. Akciğerin alt kısmındaki diyafram kası ve kaburgaların çevresindeki kaslar kasılırlar. I 5. Video Çölünü) İnsanda, vücut sıcaklığı yükseldiği zaman ısı düşürü cü, vücut sıcaklığı düştüğü zamanda ısı yükseltisi fa aliyetler gerçekleşir. Bu faaliyetler sonucu vücut sıcak lığı 36,5°C’de dengelenir. Buna göre, sağlıklı bir insanın vücut ısısı azaldı ğında; I. Kas hareketlerinin artması II. Solunum ve dolaşımının hızlanması III. Terlemenin artması şeklindeki olaylardan hangileri gerçekleşebilir? 6. A) Yalnız B) İve C) II ve III D) I ve Solunum sistemimizi oluşturan yapı ve organlar aşa ğıda gösterilmiştir. Bu şemanın tamamlanması için, boş bırakılan yere en uygun hangi açıklama yazılmalıdır? A) Havadaki oksijenler kana, kandaki karbondioksit ler havaya geçiş yapar. B) Vücuda giren hava yutaktan geçerek gırtlağa ulaşır. C) Hava gırtlaktan geçerken konuşma sesinin oluş masını sağlar. D) Havadaki karbondioksitler kana, kandaki oksijen ler havaya geçiş yapar. Solunum sisteminin sağlığını olumsuz etkileyen faktörler arasında, aşağıdakilerin hangisi yoktur? Şekilde belirtilen kısımlardan hangileri, havadaki toz parçacıklarını tutma özelliğine sahiptir? A) Hava kirliliği B) Su buharı A) Yalnız 1 B) 1 ve 4 C) Mikroplar D) Sigara kullanma C) 2 ve 3 D) 3 ve 4 7. 8. Temiz havadaki oksijenlerin kana geçmesini sağla yan solunum organı hangisidir? A) Burun B) Yutak C) Akciğer D) Soluk borusu 10. Erva Soluk borusu ve bronşların yapısında bulunan esnek halkalar, şekilde gösterilmiştir. Büşra Vedat Mert J \ __ Nüfus ve bina artışı Nü çevreisorunlanna yol açar. Hava kirliliği insanda çeşit li hastalıklara yol açar. Dört öğrenci çevre sorunları ve yaşamımızla ilişkili olarak, yukarıdaki açıklamaları yapıyorlar. -S oluk borusu Kıkırdak halka Öğrencilerin açıkladığı konu, aşağıdakilerin hangi sinde verilmiştir? A) Çevredeki canlılar ile insanlar arasındaki ilişki B) İnsanlarla soluk alış verişi arasındaki ilişki C) Çevre ile solunum sistemi arasındaki ilişki D) Çevre ile dolaşım sistemi arasındaki ilişki Belirtilen halkaların soluk borusuna sağladığı fay da, aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir? A) Soluk borusunun açık kalmasını sağlamak 11. Akciğerin sahip olduğu özelliklerle ilgili olarak, aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır? B) Havadaki mikrop ve yabancı maddeleri tutmak C) Solunan serin havanın ısınmasını sağlamak A) Yumuşaktır B) İki tanedir D) Havadaki yabancı maddeleri tutucu olan kaygan ve yapışkan bir sıvı üretmek C) istemsiz çalışır D) Kıkırdaktan oluşur 1 2 . Öğretmen dersini anlatırken, şekildeki posteri kullanı 6. sınıf Fen ve Teknoloji dersi proje ödevi olarak üç öğ yor ve konusunu şekil üzerinde açıklıyor. renci farklı cümleleri içeren birer pankart hazırlamış lardır. Burnumuzu karıştırmamalı ve: kıllarını koparmamalıyız. 1. Öğrenci 2. Öğrenci 3. Öğrenci Diyafram kasılır Diyafram gevşer Bu öğrencilerin hazırlamış olduğu pankartlar, aşa ğıdaki konuların hangisiyle ilgilidir? Öğretmenin öğrencilere açıklamasını yaptığı konu, aşağıda verilenlerden hangisidir? A) Solunum organları ve özellikleri A) Soluk Alışverişi Nasıl Gerçekleşir? B) Soluk alış verişinin yapılması B) Omurgada Bulunan Eklemler C) Solunum sisteminin sağlığı C) Havanın Solunum Sisteminde Temizlenmesi D) Büyüme ve çevre arasındaki etkileşim D) Omurga ile Solunum Sistemi Arasındaki İlişki TEST-1 5 Ünite Değerlendirme 1. Video C û iü m il 3. Solunum sistemi ve dolaşım sistemi arasındaki ilişkiyle ilgili olarak; I. Akciğer ile kalp arasındaki etkileşim sonucu kü çük dolaşım meydana gelir. Kemikleri birbirine bağlayan yapılar eklemlerdir. Vücu dumuzdaki bir eklem bölgesi şekilde gösterilmiştir. â Uzun kemik Video M im i) II. Kılcal damarlar ile alveoller arasında madde alış verişi yapılır. Eklem boşluğu III. Kandaki oksijenin artması, alveollerdeki karbondi oksitin artması sağlanır. Kıkırdak şeklindeki bilgi veya açıklamalardan hangileri doğrudur? A) Yalnız B) İv e li C) II ve III D) I, II ve Uzun kemik Şekilde gösterilen eklem yardımıyla, aşağıda veri len olay veya etkinliklerin hangisi gerçekleştiril mez? A) Bisiklet sürme B) Bel bölgesinde öne doğru eğilme C) Ağza alınan lokmaları çiğneme 2. Öğretmen, aşağıdaki posteri öğrencilere göstererek, belirtilen olaydaki eklem, kas ve kemik etkileşimini açıklamalarını istiyor. D) Kalemle deftere yazı yazma Video cözm ti Bir sanatçı sazının tellerini parmakları yardımıyla tit reştirerek, müzik seslerinin çıkmasını sağlar. İl Video cözimti Aşağıdaki öğrencilerden hangisinin verdiği bilgi, konuyla ilgili doğru bir değerlendirme olur? A) Çizgili kaslar kullanılmıştır. Oynar eklem yardımıyla uzun kemikler hareket ettirilmiştir. Düz kaslar kullanılmıştır. Oynar eklem yardımıyla uzun kemikler hareket ettirilmiştir. %*£ Hu,ya C) Çizgili kaslar kullanılmıştır. Yarı oynar eklem yardımıyla uzun kemikler hareket ettirilmiştir. Emine Soner Çizgili kaslar kullanılmıştır. Oynar eklem yardımıyla yassı kemikler hareket ettirilmiştir. İr Sanatçının şekilde gösterilen etkinliğiyle ilgili ola-1 rak; I. Parmak ve bilekte bulunan oynar eklemler görevi yapmıştır. II. Parmaklarda bulunan kemikler ve kemiklerin çev-j resinde çizgili kaslar görev yapar. III. Belirtilen saz çalma hareketi, istemli olarak kontrol edilmektedir. açıklamalarından hangileri söylenebilir? A) Yalnız I B) İv e li C) II ve III D) I, II ve 6. Sınıf Soru Bankası! 5. Bir bireyin yaptığ üç ayrı etkinliğe bağlı olarak, soluk alışveriş hızı, aşağıdaki gibi değişiyor. i 7. Bazı insanlar düzenli olarak, şekilde belirtilen etkinliği yapıyorlar. Soluk alış veriş hızı \Video M Zaman Yukarıda gösterilen etkinliği yapan insanlarda, so luk alıp verme hızında oluşan artmanın temel se bebi. aşağıdakilerden hangisidir? Belirtilen değişmelerin meydana gelmesine sebep olan yaşam olayları, aşağıdakilerin hangisinde doğru eşleştirilmiştir? A) Kandaki artık miktarının artması B) Terleme hızının artması Z A) Koşma Dinlenme Uyuma B) Koşma Uyuma Dinlenme C) Dinlenme Uyuma Koşma Koşma Dinlenme j Uyuma j C) Mitokondrilerde daha fazla oksijenin kullanılması D) Kalp atış hızının artması 8. 6. Yutulan besinlerin yemek borusuna, havanın soluk borusuna geçmesini hangi solunum yapısı sağlar? A) Burun B) Ağız C) Gırtlak D) Yutak Meral yorgun bir günün ardından şekilde gösterilen işlemi yapıyor. 9. Murat, haftada dört gün düzenli olarak şekilde göste rilen bedensel etkinliği yapıyor. Video ç o ttm Murat’ın belirtilen etkinliği; Meral’in belirtilen etkinliği yapması sırasında, aşa ğıda verilen sistemlerden hangisi diğerlerinden daha az çalışır? A) Dolaşım sistemi I. Destek ve hareket sistemi II. Dolaşım sistemi III. Solunum sistemi isimli vücut yapılarının hangilerinin sağlığını olum lu yönde etkiler? B) Destek ve hareket sistemi C) Solunum sistemi A) Yalnız I B) İv e li D) Sinir sistemi C) II ve III D) I, II ve Fen ve Teknoloji - 149- 1 0 . Öğretmen dersini anlatırken, aşağıdaki posteri öğren 1 2 . Kalple vücut arasındaki dolaşımla ilgili bir bilgilendir me tablosu, aşağıdaki şemada gösterilmiştir. cilerine gösteriyor ve “ ............................ ” şeklinde bir açıklama yapıyor. Kalkış yeri = Sol karıncık Gidiş yeri = Aort atardamarı Dönüş yeri - Vücut toplardamarı Son durak = Sağ kulakçık Bu şemadaki verilerle ilgili olarak, aşağıdaki öğ rencilerden hangisinin yaptığı değerlendirme doğ ru olur? a) Öğretmenin bu posteri öğrencilere gösterirken yaptığı açıklama, aşağıda verilenlerden hangisi ol malıdır? A) “ Büyüme ve gelişme sırasında yapılan etkinlikler şunlardır ” B) “ Eklemlerimizin görevini yapması için bu işlemle ri gerçekleştirmeliyiz ” / ^ r r r r - ^ bj Büyük dolaşımı gösteriyor ve bu dolaşım sırasında kandaki karbondioksit oranı artar - ı Hüseyin C) C) “ Dolaşım sisteminin sağlığını korumak için belirti len etkinliklere dikkat etmeliyiz ” I Halit D) Büyük dolaşımı gösteriyor ve bu dolaşım sırasında kandaki oksijen oranı artar. D) “ Günlük yaşamda gerçekleştirdiğimiz bazı olum lu davranışlarımız şunlardır ” Küçük dolaşımı gösteriyor ve bu dolaşım sırasında kandaki karbondioksit oranı artar. Küçük dolaşımı gösteriyor ve bu dolaşım sırasında kandaki oksijen oranı artar. Gülsüm 1 1 . Baş iskeletinde bulunan kemiklerimiz, aşağıdaki şekil- 13. & Video çotünti Belirtilen iskelet bölümünde bulunan eklem çeşit leri, aşağıdakllerin hangisinde verilmiştir? Yukarıdaki şekilde gösterilen kan hücrelerinin do laşımla ilgili fonksiyonu, aşağıdakllerin hangisin de verilmiştir? A) Vücuda sızan mikropları bularak yok etmek A) Yalnız oynamaz eklem B) Oynamaz eklem ve yarı oynar eklem B) Oksijen ve karbondioksit gazlarını taşımak C) Oynamaz eklem ve oynar eklem C) Yaralanma sırasında kesilen damarların pıhtılaş masını sağlamak D) Oynamaz eklem, oynar eklem ve yarı oynar eklem D) Kandaki besinlerin hücrelere iletilmesini sağlamak Unite Değerlendirme TEST-1 6 1. Sağlık ocağına götürülen Ceyda’ya hemşireler, şekil de gösterilen aşı işlemini yapıyorlar. 3. Öğretmen “ .....................” konusunu anlatırken, aşa ğıdaki posteri öğrencilerine gösteriyor. Kürek kemiği Omurga kemiği Belirtilen etkinliğin yapılması Ceyda'ya; I. Hastalıklardan korunma II. Mikropların vücuda girmesini önleme III. Daha sağlıklı yaşama Öğretmenin ders konusu, aşağıda verilenlerden hangisidir? fayda veya avantajlardan hangilerini sağlar? A) Yalnız I B) İv e li C) İve III D) I, II ve A) Kemiklerin yapısı B) İskeletimizdeki kemik çeşitleri C) İskeletimizdeki eklem çeşitleri D) İskeletimizdeki uzun kemikler 2. Kanımızda bulunan üç hücre çeşidi ve görevleri, aşa ğıdaki şekilde verilmiştir. 4. \Ttdeo Alyuvar Kan pulcuğu Akyuvar t t * Mikropları yutar Hemoglobin bulundurur Protein bulundurur 5. Protez ürünler, aşağıdaki vücut yapılarından han gisi fonksiyonunu kaybettiğinde kullanılır? A) Kemikler B) Kaslar C) Sinirler D) Deri Vücudumuzda gerçekleşen bir olay, şematik olarak aşağıda gösterilmiştir. *"*ava Kanımızdaki bu hücrelerin sayısının artmasını sağ layan olaylarla ilgili olarak, aşağıdaki eşleştirme lerden hangisi doğrudur? X sayısını artırır Y sayısını artırır Z sayısını artırır A) Zatürre hastalığı na yakalanma Havadaki oksi jenin azalması Damarlarda yaralanma B) Zatürre hastalığı na yakalanma Damarlarda yaralanma Havadaki oksi jenin azalması C) Havadaki oksi jenin azalması Zatürre hastalığı na yakalanma Damarlarda yaralanma D) Damarlarda yaralanma Zatürre hastalığı Havadaki oksi jenin azalması na yakalanma - ık" Bronşçuk Alveol Kılcal damar Alyuvar COğ Karbondioksit O g :Oksijen Belirtilen olayın gerçekleşmesinde İşbirliği yapan sistemlerimiz, aşağıdakilerin hangisinde doğru eş leştirilmiştir? A) Dolaşım sistemi - Boşaltım sistemi B) Dolaşım sistemi - Solunum sistemi C) Sinir sistemi - Solunum sistemi D) Sindirim sistemi - Solunum sistemi - 151 - İnsan vücudunda kalple bağlantılı olan iki ayrı dola şım durumu, aşağıdaki şekilde gösterilmiştir. 8. Mert, kendisiyle ilgili olarak, şemada gösterilen açık lamaları yapıyor. İştahım yok ve yemek yemeyeceğim. 1 . dolaşım h - Boğazım ağrıyor ve burnum akıyor. dolaşım Ateşim var ve çok halsizim. Bu özelliklere sahip olan Mert’le ilgili olarak I. Mikrobik bir hastalığa yakalanmış. II. Hemen aşı yaptırmalıdır. Belirtilen dolaşımlarla ilgili olarak, aşağıda verilen açıklamalardan hangisi doğrudur? III. Doktora giderek ilaç alıp kullanırsa sağlığı için iyi olur. A) 2. dolaşım küçük dolaşımı, 1. dolaşım büyük dola şımı gösterir. şeklindeki açıklamaların hangileri doğrudur? B) 1. dolaşım küçük dolaşımı, 2. dolaşım büyük dola şımı gösterir. A) Yalnız I B) I ve II C) İve D) II ve C) Her iki dolaşım da küçük dolaşımı gösterir. D) Her iki dolaşım da büyük dolaşımı gösterir. Oksijen molekülleri ile solunum, dolaşım ve hare ket sistemleri arasındaki etkileşim durumunu, aşa ğıdaki öğrencilerden hangisi açıklamıştır? Bisikletten düşerek yaralanan bir birey, kolunda yo ğun acı hissederek hastaneye gidiyor. Doktoru he men röntgen filmi çekerek sorunu araştırıyor. tfitfeo cötvm Kemal Dolaşım sistemi, oksijen molekülünü dış or tamdan vücut içine taşır. Solunum sistemi, oksijenleri organlara iletir. Hareket sistemi, görevini yaparken oksijenleri tüketir. Ramazan Solunum sistemi, oksijen molekülünü dış or tamdan vücut içine taşır. Dolaşım sistemi, ok sijenleri organlara iletir. Hareket sistemi, göre vini yaparken oksijenleri tüketir. A) | f ! l B> Röntgen makinesi Kazaya uğramış bireyin kolu Kolun röntgen görüntüsü Yaralanan bu bireyle ilgili olarak; I. Uzun kemiklerinde kırılma olmuştur. Hareket sistemi, oksijen molekülünü dış or tamdan vücut içine taşır. Dolaşım sistemi, ok sijenleri organlara iletir. Solunum sistemi, gö revini yaparken oksijenleri tüketir. C) II. Kolunu bedensel iş yapmada kullanamaz. III. Kemik zarı yardımıyla kolundaki yaralanmış kısım da onarım gerçekleşebilir. Fahriye D) Havrive Solunum sistemi oksijen molekülünü dış ortamdan vücut içine taşır. Hareket sistemi oksijenleri organlara iletir. Dolaşım sistemi görevini yaparken oksijenleri tüketir. şeklindeki açıklamalardan hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) İv e li C) II ve III D) I, II ve 10. Vücudumuzdaki atıkların uzaklaştırılmasında etkili olan olaylardan bir tanesi, şekilde gösterilmiştir. 12. insan vücudunda akciğerdeki damarlarda CO 2 mikta rının değişimi aşağıdaki grafikte gösterilmiştir. Kandaki Alveoller Video çoıim Bronşçuk Damarlar Grafiğe göre; grafikteki özelliklere sahip olan I, ve III nolu damarlar hangileri olabilir? Alyuvarlar Kılcal damar Bu olayla ilgili olarak, aşağıda eşleştirilen bilgiler den hangisi doğrudur? Bu olayın amacı Gerçekleştiği Gerçekleştiği organ sistem Kanı temizleme Akciğer Solunum A) Dolaşım Damarlar Mikroplarla savaşma Solunum Soluk borusu Kanı temizleme Dolaşım Kalp B) | C) D) | I i I II III A) Akciğer atardamarı Akciğer toplar damarı Akciğer kılcal damarı B) Akciğer toplardamarı Akciğer kılcal damarı Akciğer atardamarı C) Aort atardamarı Böbrek kılcal damarı Vücut toplardamarı D) Akciğer kılcal damarı Akciğer toplardamarı Akciğer atardamarı Enerji üretme 13. Burnumuza bulaşan nezle mikroplarının yaşam etkin liği, aşağıda şematize edilmiştir. • Virüs 1 1 . Bir insanın vücudundaki diyaframın iki farklı durumu, aşağıdaki şekilde gösterilmiştir. Video sı Ç ölüm ü S f i l _____ 0 % £ q \ Şekilde belirtilen etkinliğin gerçekleşmesi; Kasılır * M Diyafram Gevşer Belirtilen durumun meydana gelmesi, aşağıdakilerden hangisini sağlar? A) Büyüme ve gelişme I. Mikrobun vücudumuzda çoğalması II. Vücudumuzda çeşitli hastalık belirtilerinin meyda na gelmesi III. Bazı burun hücrelerinin fonksiyonunu kaybetmesi şeklindeki olaylardan hangilerine sebep olur? B) Kalbin kan pompalaması C) Vücudun mikroplarla savaşması A) Yalnız I B) İv e li D) Kanın temizlenmesi C) II ve III D) I, II ve II -153Fen ve Teknoloji TEST-1 7 Unite Değerlendirme 1. Koldaki bir damardan alınan bir miktar kan, deney tü püne konularak analiz yapılıyor. & 3. I. Kalp masajı Damardan kan alınır Video Dolaşım sistemiyle ilgili organ ve hastalıkların te davisinde; II. Anjiyo çöîtmrt) III. Kalp nakli isim li tedavi yöntemlerinden hangileri kullanıla bilir? Kolda yüzeye yakın damar bulunur A) Yalnız B) İv e li C) II ve III D) I, II ve III İncelenen kanın yapısında; I. Besin çeşitleri 4. II. Kan hücreleri III. Atık maddeler Nüfusun kalabalık olduğu şehirlerdeki sorunlardan bir tanesi, aşağıdaki şekilde gösterilmiştir. IV. Hormonlar isimli maddelerden hangileri bulunur? 2. A) İv e li B) I, II ve III C) I, II ve IV D) I, II, III ve IV Bisikletten düşen Ahmet’in dizinde kanayan bir yara oluşuyor. Arkadaşı Ali, kanamasının durması için mü dahale ediyor. Ahmet Yukarıdaki şekilde gösterilen kirletici faktör, aşağı daki sistemlerden hangisinin sağlığına daha çok zarar verir? A) B) İ p Belirtilen olaylarla ilgili olarak, aşağıda verilen açıklamalardan hangisi vanlış olur? Dolaşım sistemi Hareket sistemi Sindirim sistemi Solunum sistemi A) Ali’nin yara üzerine pamukla kapatması kanama nın durmasına yardımcı olur. B) Ahmet’in hastalanmasını önlemek için hemen aşı yapılmalıdır. C) Yaranın kapatılması mikropların vücuda sızmasını önlemek için yapılır. D) Kanamanın durmasında kan hücrelerinin rolü bu lunur. 6. Sınıf Soru Bankası 'fideo iö tb m Hasta olan bazı in sanların iyileşme sinde, şekilde gös terilen antibiyotik çeşitleri kullanılı yor. Bulaşıcı olan Domuz Gribine karşı önlem almak iste yen Sağlık Bakanlığı, okullarda aşılama yapmak isti yor. Aşılama öncesinde bakanlığın isteği üzerine Cumhuriyet İlköğretim okulunda okul idaresi tarafın dan öğrencilere bir anket doldurtturulmuştur. Sorular Domuz Domuz gribi gribi aşısı geçirdiniz mi? oldunuz mu? Cevaplar Evet Hayır Evet Hayır Öğrenci sayısı 50 250 70 230 Aşağıdaki hastalıklardan hangisine sahip olan bi reyler bu ilaçlardan kullanamaz? Tabloya göre bu okulda kaç öğrenci bu hastalığa karşı bağışıklık kazanmadığından dolayı aşı yaptır malıdır? A) 250 B) 230 C) 180 A) Verem B) Kuş gribi C) Cüzzam D) Kolera D) 120 9. 6 . 0 grubuna sahip olan bir birey, aşağıdaki kan Bir öğrencinin iki farklı duruş biçimi, aşağıdaki şekilde gösterilmiştir. gruplarından hangisine sahip bireye kan verebilir? 7. A) B grubu B) A grubu C) 0 grubu D) AB grubu 1. duruş şekli Aylin öğretmenin sorduğu soruya, aşağıda belirti len cevapları veriyor: 2. duruş şekli . Belirtilen duruşların öğrenciye sağladığı durumlar la ilgili olarak, aşağıdaki değerlendirmelerden hangisi doğrudur? A) 1. duruş hareket sisteminin sağlıklı gelişmesini, 2. duruş ise sağlıksız gelişmesini sağlar. B) Meryem Öğretmenin sorusu, aşağıdakilerin hangisinde ve rilmiştir? A) Soluk verişi nedir? B) Solunum sisteminin görevi nedir? 2. duruş hareket sisteminin sağlıklı gelişmesini, 1. duruş ise sağlıksız gelişmesini sağlar. Davut D) C) / Hem 1. hem de 2. duruşlar hareket sisteminin sağlıklı gelişmesini sağlar. Hem 1. hem de 2. duruşlar hareket sisteminin sağlıksız gelişmesini sağlar. C) Soluk alış verişinde hangi etkinlikler gerçekleşir? D) Soluk alış verişinin hızı kişiden kişiye değişiklik gösterir mi? Fen ve Teknoloji Musa Aysun - 155 - 1 0 . Soluk alıp verme olayı aşağıdaki modelde gösterilmiştir. 1 2 . Ahmet Bey, üşütmeye bağlı olarak şekildeki gibi has talanmıştır. Sürekli hapşırma, öksürme ve burun akın tısı şikayetleri bulunmaktadır. Video com m Soluk verme Modelde harflerle belirtilmiş olan kısımlar, aşağıdakilerden hangisinde vücudumuzda bu görevi ger çekleştiren yapılarla doğru olarak eşleştirilmiştir? Ahmet Bey’in belirtilen durumuyla ilgili olarak; I. Ahmet Bey, mikrop kapmış ve hastalanmıştır. II. Ahmet Bey’de ateş ve halsizlikte bulunabilir. K Diyafram j L M Göğüs kafesi Soluk borusu A) I ] Göğüs kafesi Soluk borusu Göğüs kafesi Diyafram I Soluk borusu C) D) l | Soluk borusu Diyafram | Göğüs kafesi III. Ahmet Bey, doktora gitmeli ve istirahat etmelidir. şeklindeki açıklamalardan hangileri doğrudur? Diyafram B) A) Yalnız B) İv e li C) II ve III D) I, II ve 1 3 . Günlük yaşamımızda gerçekleşen üç etkinlik, aşağı daki şekilde gösterilmiştir. 1. etkinlik 2. e tkinlik Sandalyede dik oturmak Kan bağışı yapmak 3. e tkinlik 1 1 . Bir sporcu, şekilde gösterilen etkinliği yaparak kayığın denizde hareket etmesini sağlıyor. S Video cö iu m Bu etkinliğin yapılmasının fayda sağladığı sistem le ilgili olarak, hangi eşleştirme doğrudur? Sporcunun belirtilen etkinliği yapmasıyla ilgili ola rak, aşağıdaki açıklamaların hangisi yanlıştır? 2. etkinlik 3. etkinlik , Solunum sistemi Dolaşım sistemi Hareket sistemi B) Kürek çekmede kısa ve yassı kemikler rol oynar. « Hareket sistemi Solunum sistemi Dolaşım sistemi C) Belirtilen kürek çekme hareketi istemli olarak mey dana gelir. o Dolaşım sistemi Hareket sistemi Solunum sistemi Hareket sistemi Dolaşım sistemi Solunum sistemi A) Kürek çekilmesinde oynar eklemler kullanılır. D) Kolun bükülmesi ve açılması için çizgili kaslar gö rev yapmıştır. 1 - 1566. Sınıf Soru Bankası TEST - 1 Maddenin Tanecikli Yapısı ve Isı 1. 3. & ft ıfîdeo \Ttdeo co#m Şekildeki düzenekte mum yan dıktan sonra spiral kağıt dönme ye başlamaktadır. Bu olayın meydana gelmesi ile ilg ili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? K, L, M maddelerinin tanecik modelleri yukarıdaki gi bi verilmiştir. Bu maddelerin ısı yalıtımı en iyi olandan en kötü olana doğru sıralaması, aşağıdakilerden hangisin deki gibi olur? & Video cM im i) A) L, K, M B) K, L, M C) L, M, K D) M, K, L A) Isınan kağıttaki taneciklerin hareketlenmesi kağıdın dönmesine sebep olur. B) Isınan hava taneciklerinin hareketliliği artar. C) Isınan hava yükselir. D) Yanan mum havaya ısı aktarır. -20 °C taki P cismi içine bırakıldığı ortamdan ısı alma ktadır. 40 °C taki R cismi içine bırakıldığı ortama ısı vermektedir. 100 °C taki T cismi içine bırakıldığı or tamda ısı alışverişi yapmamaktadır. Cisimlerin içine bı rakıldıkları ortamlardaki sıcaklık değişimleri aşağıdaki gibi gösteriliyor. °C & Sıcaklık Sıcaklık 120 Video cittm ■ Zaman Zaman S I : P cisminin içine bırakıldığı ortam R cisminin içine bırakıldığı ortam Sıcaklık Kaynamakta olan su içindeki K, L, M metal bilyeleri kaptan çıkarılıp şekildeki gibi farklı sıcaklıklarda bulu nan ortamlara bırakılıyor. Zaman Bu durumun sonucunda aşağıdakilerden hangileri söylenebilir? T cisminin içine bırakıldığı ortam II. L cisminin taneciklerinin hareketliliği daha da artar. I. K cismi ısı kaybeder. Buna göre, çizilen grafiklerden hangileri doğrudur? III. M cisminin tanecik hareketliliği durur. A) Yalnız I B) İv e li A) İv e li B) II ve III C) I, II ve II D) II ve II C) İve III D) I, II ve 5. Bir cismin t-| ve t2 anları iftcleo arasında sıcaklığındaki de ğişim, yandaki grafikteki gi bidir. Çözümü 7. Sıcaklık * \ tftfeo CÖ2ÜTO0 Buna göre, cismin t-j ve t2 Zaman anındaki tanecik modeli aşağıdakilerden hangisi olabilir? B) C) D) /o Aşağıdaki seçeneklerden hangisinde, içinde soba yanmakta olan yukarıdaki odada gerçekleşen kon veksiyon akımları doğru gösterilmiştir? *2 J l_ A) fi m (•) m (•) m (m ) m (m ) (•) (•) «•) «•) (m ) (m ) (m ) (m ) 6. *L»J Video çölümü 8. dış cephe Tavan II pencere III Yukarıdaki gibi numaralandırılmış şekillerde aynı mad deye ait tanecik modelleri çizilmiştir. Buna göre, ısı iletiminin en iyi olduğu modelden en kötü olduğu modele doğru sıralama, aşağıdakilerden hangisindeki gibi olur? A) IV, III B) I, III, II, IV C) I, IV, D) II, III, IV, I IV Taban Bir odanın yandan görünüşü şekildeki gibidir. Kalorifer peteğinden çıkan ısının yayılma yolu dü şünüldüğünde odanın en iyi biçimde ısınması için petek numaralı kısımlardan hangisine yerleştiril melidir? A) I B) II C) III -1 5 9 - D) IV i I [i tahta destek Video cmnii Eşit bölmeli K ve L metal çubukları uçlarında birbirine eklenerek şekildeki gibi tahta destekler üzerine konu luyor. Çubukların uçlarına birer damla mum damlatılı yor. Çubuklar ek yerinden bir ocakla ısıtılmaya baş landığında ilk olarak K nin ucundaki sonra L nin ucun daki mum eriyor. Bu olayla ilgili öğrencilerin yorumla rı şöyle oluyor: Şekildeki gibi özdeş kaplar farklı renklere boyalıdır. Kapların içinde eşit miktar eşit sıcaklıkta su vardır. A) L > K > M B) M > K > L C) K > M > L D) K > L > M Bence mumlar ışıma değil iletim yoluyla eridi, çünkü tahta destekler ışımayı büyük ölçüde önler. Mumların erimesi is pirto ocağındaki alev den gelen ışıma yo luyla gerçekleşmiştir. Kaplar güneş ışığı altında eşit süre bırakıldığında kapların içindeki sıcaklık artışları arasındaki ilişki, aşağıdakilerden hangisindeki gibi olur? Asım Yusuf K çubuğu L den daha uzun olduğu halde K nin ucundaki mum, L dekinden daha önce damlıyor. Bu da bize K nin L den daha iyi bir ısı iletkeni olduğu nu gösterir. Mum damlalarının erimesi, ocaktan çı kan ısının konveksi yonla yayılması sonu cu gerçekleşmiştir. Necla t» Buna göre, hangi öğrencilerin görüşleri olayla ilgi li olarak doğru bilgi içerir? K ve L çubukları özdeş kaynaklarla şekildeki gibi ısıtıl maya başlanıyor. K çubuğunun 20 dakika sonra, L çu buğunun ise 40 saniye sonra diğer uçlarının tanecik hareketliliği ile ilgili modeller şekildeki gibidir. Çubukların ilk sıcaklıkları ve boyutları eşit olduğu na göre, I. K çubuğunun yapıldığı madde elektrikli fırınlarda ısı yalıtım malzemesi olarak kullanılabilir. II. L çubuğunun yapıldığı madde ısı iletkenidir. 4. A) Yalnız Aylâ B) Asım ve Yusuf C) Yusuf ve Aylâ D) Yusuf, Aylâ ve Neclâ Soğuk bir kış günü bir parkta, Ali K bankına; Kerim ise L bankına oturuyor. Ali bankın soğuk olmadığını, Ke rim ise bankın çok soğuk olduğunu söylüyor. Buna göre, I. K bankı ısı yalıtım malzemesinden yapılmıştı! II. L bankı iyi bir ısı iletkenidir. III. L çubuğunda ısı iletim yoluyla yayılmıştır. III. K bankı tahtadan, L bankı betondan yapılmıştır, ifadelerinden hangileri doğrudur? ifadelerinden hangileri doğru olabilir? A) YalnızI B) İv e li A) Yalnız I C) İve III D) I, II ve ı v/û ııı B) İv e li n\ ı ıı Bir dikdörtgen metal levha şekildeki gibi bir köşesin den ısıtılmaya başlanmıştır. Mert, K, L, M noktaları ndaki hareketliliği tanecik modeli ile göstermek istiyor. Mert aşağıdaki modellemelerden hangisini yapar sa amacına ulaşır? K M A) ((<#)) ((*)) m ((*» (*) (•) (*) (*) m) m B) ((*» «*)) «*)) ((*)) (*) (4) (*) (*) (*) (4) (<#) («) C) (<*) (*) (*) (+) «*)) ((*» ((#)) ((*» (((*))) (((*») im ) (((#))) D) M )) (((#») («*))) (((•))) «#)) ((*)) («) («) (•) («) m m ««)) «*)) ispirto ocağı Yukarıdaki düzenekte tahta destekler üzerine konmuş bir metal şerit vardır. Metal şeritin üzerindeki cam kap ların birinde katı tereyağı diğerinde buzlu su vardır. Metal şerit bir ucundan ısıtılmaya başlandıktan sonra katı tereyağı kısa süre erirken buz biraz daha geç eri mektedir. Bu deneyle ilgili görüşlerini aşağıdaki gibi ifade eden öğrencilerden hangisinin yorumu yanlıştır? A) Aysun : Metal şeritte ısı, iletim yoluyla aktarıl maktadır. B) Canan : Tereyağı taneciklerinin hareketliliği art mıştır. C) Erkan : Su içinde ısı aktarımı konveksiyon yo luyla olmaktadır. D) Beyhan : İspirto ocağından yayılan ısı, daha çok ışıma yoluyla tereyağına ulaşmaktadır. Bir mağazaya giren Neriman Hanım oğlu için biri yaz lık, diğeri kışlık iki tişört satın almak istiyor. Bir maddenin t-| ve t 2 anların daki sıcaklığına ait sütun grafiği şekildeki gibidir. Bu maddenin bu anlardaki ta necik hareketliliğine ait mo deller aşağıdakilerden hangi si olabilir? \ 2/ \i/ Sıcaklık Zaman \1/ « ı kalın yünlü ince pamuklu Tişörtlerin ısıyı tutma özelliği ve yapıldığı malze menin cinsi düşünüldüğünde, Neriman Hanım’ın hangi tişörtleri alması daha uygun olur? A) 1 ve 2 B) 3 ve 4 C) 2 ve 5 D) 4 ve 5 TEST - 3 Isının Yayılma Yolları 1. 3. Bir maddeyi oluşturan moleküllere önce soğutma, sonra ısıtma işlemleri uygulanıyor. Buna göre, I, II ve III konumlarında maddeyi oluş turan molekül modelleri, aşağıdakilerden hangisin deki gibi olur? (•) % Koyu renkli yüzeye sahip g ü n e ş..................gü neş ışığını..................... Güneş enerjisi, panel lerin altındaki borulardan geçen suya ısı enerji si olarak aktarılır. Su sıcaklığı yükselir. Sıcak su tesisatındaki pompa yardımıyla suyun ..................dolanması sağlanır. (• ) <9 i' % < kj ^ C) % • ^ {* ] Ş dit, *4 Güneş enerjisinin evlerimizde kullanımı ile ilgili yukarıdaki metinde boş bırakılan yerlere uygun ifadeler yazılırsa, aşağıdakilerden hangisi boşta kalır? i ' <*) V % D) ^ • ^ i » r* J '• j % 2. çözümü B) sistemde C) panelleri D) soğurur (*) 4. Video A) enerjisi Üç öğrenci, sıcaklıkları yukarıda verilen renkli legoları farkİ1 biçimlerde birleştirip bu parçalar arasındaki ısı aparılma yönlerini aşağıdaki gibi gösteriyor. Nihan Zeliha Buna göre, hangi öğrencilerin gösterimleri doğru dur? A) Yalnız Zeliha B) Sinan ve Nihan C) Yalnız Sinan D) Zeliha ve Nihan Isı yalıtımının sağlandığı ortam da bir araya getirilen K ve L maddeleri arasında ısı akış yö nü yandaki gibi oluyor. Daha sonra K cismi M cismiyle bir araya getirildiğinde, cisim ler arasında ısı akışı gerçekleş miyor. • K M Buna göre, cisimlerin ilk sıcaklıklarını ölçen özdeş termometrelerdeki sıvı yükseklikleri aşağıdakilerden hangisindeki gibi olur? A) A _ _L M . B) 1 i C) _K _ _L_ M . D) _L_ _K _ l M_ 7. 5. Kalorifer peteği üzerindeki perdenin hareket etmesi Mert Bey yeni aldığı evin şekildeki odasına ısıtıcı rad yatör ve soğutucu klima taktırmayı amaçlıyor. Sıcaklıkları farklı bölgeler arasında rüzgâr oluşumu ı\/ Buna göre, Mert Bey’in bu cihazları oda içindeki hangi konumlara monte ettirmesi uygun olur? Isıtıcı Soğutucu A) 1 4 B) 3 1 C) 2 3 D) 4 2 Ocaktaki suya bıra kılan pamuk parçala rının hareket etmesi Isıtılan demir parçasının kızarıp akkor hale gelmesi Yukarıdaki olayların hangileri ısının konveksiyon yolu ile yayılmasından kaynaklanmaz? A) İve III B) II ve IV C) İv e li D) Yalnız IV 8. Şekildeki özdeş kaplara aynı sıcaklıkta eşit kütleli buz lar konuluyor. K kabı siyah kağıt ile, L kabı yeşil kağıt ile, M kabı ise alüminyum folyo ile kaplanıyor. Kaplar sıcak bir yaz günü aynı anda güneş görecek şekilde açık alana bırakılıyor. Buna göre, kaplardaki buzların tamamen erime sü releri aşağıdaki grafiklerden hangisindeki gibi ola bilir? A) ■Süre B) m - İ - J L ja p M £ k Kap K L M Oya Kış günü çıktım dışarı, verdim - sırtımı Güneş'e Isındım, sıcacık oldum, ama saat Serap geldi beşe £ Buna göre, hangi öğrenci ısının hangi iletim yolu nu örneklemeye çalışmıştır? Ayşe D) ‘ ■Süre C) \ Süre K A) Işıma — I I P L Kap M Fen ve Teknoloji Sıcak tavada unuttum metal kaşık, Dokununca yandı parmağım yazık. Yukarıdaki üç öğrencinin dizelerinde gerçekleşen olaylarda ısı farklı iletim yolları ile yayılmıştır. n L f Süre B K Ocağa koydum çay suyunu. Öğrendim su içindeki yukarı doğru çıkan baloncukların huyunu Ayşe Kap Fİ f l K L M Oya Serap Konveksiyon İletim B) Konveksiyon Işıma İletim C) Konveksiyon İletim Işıma D) İletim Konveksiyon Işıma - 163- TEST - 4 Isının Yayılma Yolları ***Wok^v\-.NVvv _ r _ >| r J > / v • ((((#)))) ((((#)))) ............... ..... • 1. K Beril, beherglas içindeki su kay narken serbest bıraktığı pamuk parçalanmn yukarıya doğru hareketlendiğini gözlemliyor. pamu --- ç<wm Bu gözlem sonucu Beril’in; Mehmet, bir maddenin farklı sıcaklıktaki tanecik mo dellerini K ve L olarak şekildeki gibi çizmiştir. Dört öğ renci ise K ve L nin tanecik hareketliliğine ait sütun grafiklerini aşağıdaki gibi çizmiştir. Buna göre, hangi öğrencinin sütun grafiği Meh met’in gösterdiği çizime uygundur? f jk A) 3. 4 Ali Betül B) Tanecik hareketliliği I. Isı suda hareketlenme mey dana getirmiştir. II. Hareketlenen su molekülleri pamuk moleküllerin çarparak onların da hareketlenmesini sağlamıştır III. Beherglasın camı, su ve pamuk molekülleri ara sında ısı alışverişi gerçekleşmiştir. ifadelerinden hangilerini kullanması uygun olur? fi Tanecik hareketliliği A) Yalnız B) İv e li C) II ve III D) I, II ve _ n Deniz Cuma C) D) Tanecik ^ hareketliliği Tanecik hareketliliği K kabındaki su t 1anı K M L T r l t2 anı kabındaki su t 1anı t2 anı Özdeş K ve L kaplarına konulan eşit kütleli sular sıca bir havada bir süre bekletiliyor. Kaplardaki suların ta necik hareketliğine ait modeller t-| ve t 2 anları için şe kildeki gibi çizilmiştir. Buna göre aşağıdaki öğrencilerden hangisinin yo rumu yanlıştır? metal levha Laboratuvarda yapılan bir deneyde, içlerine aynı sı caklıkta eşit kütlede musluk suları bulunan özdeş tüp ler, metal levha üzerine şekildeki gibi konuluyor. A) K kabı siyaha, L kabı beyaza boyan mış olabilir. K kabındaki su daha çok ısı almıştır. Eşit bölmeli metal levha saat 09.00 da T noktasından ısıtılmaya başlanıyor. A kif Tüp içindeki suların kaynamaya başlama anları aşağıdakilerden hangisindeki gibi olabilir? K L M A) 10.00 09.30 09.50 B) 09.45 09.50 09.45 C) 10.00 09.30 10.10 D) 09.45 09.15 09.10 D) C). Kaplara, termomet re daldırılırsa ay nı değeri gösterir. Ayşe K kabındaki suyun tanecik hareketliliği daha çok artmıştır. Fatma 6. Sınıf Soru Bankası 5. € $ C € € € 7. sıcak havlu w € L K ve L maddelerine ait tanecik modelleri şekildeki gi bidir. Bu modellerle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi keı sinlikle yanlıştır? 17 °C hava akımı A) K maddesinin tanecikleri bağımsız hareket edemez. 16 °C B) K ve L maddelerinin tanecik hareketlilikleri farklıdır. C) K maddesi porselen tabağa ait olabilir. D) L maddesi bir cam bardağa ait olabilir. Yukarıdaki posterleri oluşturan Soner, hangi pos terde ısının hangi yolla yayıldığını göstermeyi amaçlamıştır? 1 6 . Aşağıdaki durumların hangilerinde ısının ışıma yo A) Işıma İletim Konveksiyon B) İletim Işıma Konveksiyon C) iletim Konveksiyon Işıma D) Işıma Konveksiyon İletim luyla yayılması örneklenmiştir? fideo MMi 8. Güneş Buz Buz Dünya Dünyanın Güneş'i gören yüzünün gündüz olması ve gündüzlerin gece ye göre daha sıcak olması. 6ün boyu güneş altında kalan Eserin arabasının gövdesinin oldukça sıcak olması. Beyaza boyanmış cam Siyaha boyanmış cam Muammer özdeş iki cam levhadan birini siyaha diğe rini beyaza boyuyor. Daha sonra bu camları güneş ışı ğını doğrudan alan bir yere bırakıp üzerlerine özdeş buz parçaları koyarak bir süre bekliyor. Muammer, siyaha boyanmış cam üzerindeki buzun daha önce eridiğini gözlemlediğine göre, bununla il gili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? T A) Beyaz renkli maddeler ısı yalıtımı bakımından si yah renklilerden daha iyidir. Işık veren ampulün yanında duran civci vin ampul yardımıyla ısınması. Elektrik sobasının karşısındaki cisim leri ısıtması B) Siyah renkli maddeler ısıyı, beyaz renkli maddeler den daha iyi soğurur. C) Koyu renkli maddeler ısıyı iletim yoluyla, açık renkli maddelerde konveksiyon yoluyla taşır. A) Yalnız I B) II ve III C) İve IV D) I, II, III ve IV D) Siyah renkli maddelerin tanecik hareketliliği, be yaz renklilerinkinden daima büyüktür. TEST - 5 ^»8» 1. Dört öğrenci, sıcaklıkları farklı sıvıların içine konulmuş özdeş termometrelerdeki sıcaklıklar ile bu sıvıların ta necik hareketliliğini karşılaştıran modeller çizmiştir. 3. Buna göre, aşağıdaki hangi öğrencinin modelle rinde bir hata voktur? Özdeş üç termometre ayrı ayrı bi rer cisme dokundurulduğunda, termometrelerdeki sıvı seviyeleri yandaki gibi oluyor. Buna göre, termometrelerin dokundurulduğu cisimlerin tane cik hareketliliklerine ait model ler, aşağıdakilerden hangisin deki gibi olabilir? II II III III A) B) C) D) 4. Güneş 2. Aşağıdakilerden hangisi ısının aktarım yolarından biri değildir? Ay Ahmet’in sahilde güneşlenmesi Güneş’in Ay’ı ısıtması Selim’in ateşin yanında ısınması Ocağa konan tavada ki tereyağının erimesi A) Yansıma B) İletim Yukarıdaki durumların hangisinde ısının aktarım yolu, diğerlerininkinden farklıdır? C) Işıma D) Konveksiyon A) IV B) III C) II D) - 166 6. Sınıf Soru Bankası 7. 5. ^^M e tal kaşık 120°C 60 °C taki suda bulunan K ve L cisimleri 0 °C taki P ve 120 °C taki R cisimlerinin üzerine konularak yeterli sü re bekletiliyor. IV M. Bu durumla ilgili, I. K cismi ısı kaybeder. Ampul II. L cisminin tanecik hareketliliği artar. III. P ve R cisimlerinin tanecik hareketliliği eşitlenir. Metal kaşık ifadelerinden hangileri söylenebilir? Bir konunun anlatımında kullanılan üç poster arasına farklı bir poster karışmıştır. A) I ve II B) YalnızI C) İve III D) I, II ve II Buna göre bu poster hangisidir? A) I B) IV D) II C) III 8. Aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A) Katı bir madde ışıma ile ısınabilir. 6. K, L, M maddelerinin ısı yalıtım özelliklerine ait sütun grafikleri şekildeki gibidir. Bu maddelerin tanecik modelle ri aşağıdakilerden hangisi gibi olabilir? Video B) Gazlarda ısının yayılması konveksiyon yoluyla ola Isı yalıtım özelliği ctotmıiı bilir. C) Bir ortamda aynı anda ısı aktarımı hem konveksi yon hem de iletim yolu ile olabilir. K 1 II n L D) Yüksek sıcaklıktaki bir madde, temas etmediği çok uzaktaki bir cismi iletim yoluyla ısıtır. M 9. Giriş £ r Tahta — *— Bakır Cam yünü — «— S tra fo r köpük Bakalit ^ 1 Çıkış Yavuz, şekildeki etkinlikte girişten başlayarak, kavram lar üzerinden geçerek çıkışa ulaşıyor. Isı yalıtkanı olan kavramlar 10 puan, ısı iletkeni olan kavramlar 5 puan kazandırdığına göre, Yavuz çıkışa ulaştığında kaç puan toplamış olur? A) 30 B) 35 C) 40 -1 6 7 - Fen ve Teknoloji D) 45 _,:í ;S'W . TEST - 6 1. 3. Cisim I II Isı iletkeni / Isı yalıtkanı / III / Erol üç farklı cismi inceleyerek yapılarında ısı iletken ve ısı yalıtkanı olan maddeleri tespit ediyor. Bu mad delerden ısı iletkeni olanlar için ( /) işareti, olmayanla rı için (X) işareti koyarak yukarıdaki tabloyu oluşturu yor. Buna göre, tablodaki I, II, III yerlerinde hangi ci simler olabilir? Yukarıdaki etkinlikte kutu içindeki bilgiler doğru ise D, yanlış ise Y yolu takip ediliyor. A) Buna göre, etkinlik hatasız olarak tamamlandığında, hangi malzemenin yazılı olduğu çıkışa ulaşılır? A) Beton B) Strafor köpük C) Cam yünü D) Demir no:| " .... Fırın Gözlük ■>£v, 3 Nw';" <-* İpek kumaş Sünger Pense Plastik top B) •2% C) ê 2. Ben itfaiyeciyim, elbisem görüldüğü gibi parlak kumaştır. İl Video çözümü s' Yün kazak Termometre Demir çivi Demir kaşık Tencere Cam vazo D) ır ~ Ben termos, dış yüzeyim bazen parlak olsa da içim hep parlaktır. 4. J' © ' İletken Ben bu binayı tasarlayan mühen disim. Binanın dış yüzeyini görüldüğü gibi aynalı cam ile kapladık.____ ö rn e k tir ile tir ile tm e z Isı ça rp ış m a y la a k ta rılır ö rn e k tir I Ahşap Yukarıdaki posterde farklı varlıklar konuşturulmuştur. Anlatılan olaylardaki ortak özellik aşağıdakilerden hangisidir? Şekildeki kavram haritasında boş bırakılan kutu lara gelmesi gereken kavramlar aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir? A) Isının ışıma yoluyla yayılmasının engellenmeye çalışılması B) Isının konveksiyon yoluyla yayılmasının sağlanması A) Yalıtkan C) Maddeler arasındaki ısı alışverişinin artırılmasının sağlanması B) Yalıtkan Molekül Metal C) Yalıtım Tanecik Cam D) Parlak yüzeylerin daha kolay görünmesi D) Yalıtkan Molekül Katran Cisim Saman -1 6 8 - 6. Sınıf Soru Bankası ■■■■■■ 5. a Video Sinem soğuk karpuz, Vildan ise sıcak börek taşıyacak kap tasarlayacaktı. Arkadaşları Sinem ve Vildan'a farklı önerilerde bulunuyorlar. 7. Mutfaklarımızda kullandığımız fırına ait bazı kısımlar aşağıdaki gibi gösterilmiştir. Fırının iç yüzeyi U j İç-dış Aşağıdaki bu önerilerden hangisi kesinlikle uygun değildir? Sinem, karpuzu kapaklı cam kabın içine koymalı, kabın etrafını açık renk bezle sarmalı. A) Erkan . B)  Vildan, böreği kapalı plastik kaba koymalı, kabın etrafını siyah bezle sarmalı. Buna göre, fırının 1 ve 2 numaraları ile gösterilen kı sımlarında kullanılan malzemeler, aşağıdakilerden hangisi olabilir? Unal Sinem karpuzu metal kaba koy malı, kabın üstünü açık bırakmalı. C) 1 Perihan D) W Vildan, böreği s tra fo r köpükten yapılmış kaba koymalı, kabın etrafını yün bezle sarmalı. A) Cam yünü Metal levha B) Cam yünü Tahta levha C) Strafor köpük Metal levha D) Kum Tahta levha Özlem 6. Çift cam Bir inşaat mühendisi K, L, M ve N malzemeleri nin ısı yalıtım özellikleri ni tespit etmek için bir deney yapıyor. Çelik tencere sıcak su ' ısı yalıtım malzemesi Yandaki düzeneği ku ran mühendis, ısı yalıtım malzemesi olarak K, L, M ve N yi birer birer kullanıyor. Aynı sıcaklıktaki sularla öz deş kapları doldurarak, bunları K, L, M, N malzemele rinin içinde eşit süre bekletiyor. Suların ilk ve son sı caklıklarını ölçerek her bir malzeme için aşağıdaki grafiği oluşturuyor. -iSıcaklık (°CJ .........I I M M■ M m .... ... . Mehmetlerin mutfağının bir kesiti şekildeki gibi veril miştir. Bu mutfakta şekildeki gibi beş cisim gösteril miştir. Bu cisimlerden kaç tanesinin yapımında ısı yalıtımı da amaçlanmıştır? A) İki B) Üç in * C) Dört D) Beş M £ ilk Son İlk Son M İlk Son N Mühendisin elde ettiği sonuçlara göre, ısı yalıtım özelliği en kötü olan malzeme hangisidir? A) K B) L C) M - 169 Fen ve Teknoloji N İlk Son D) N Isı Yalıtımı ( -------------------------------- 3. Ş E N Y A L IT IM | | Isı yalıtımı enerji tasarrufu sağlar. Yalıtım önemlidir! Hem paranız. hem binanızı yalıtalım & Afaym Cöiürot) b iz i! Bir yalıtım firması şekildeki gibi uygulamaları ile ilgili bir broşür hazırlıyor. Pencerelerde çift cam kullanımı ısı yalıtımını art tırır. □ □ □ A) Çatılarınızı cam yünüyle kaplayın, kışın sıcak, ya zın serin kalın. A )S B) Ev zeminlerini ağaç parke döşeyelim, ayağınız da cebiniz de sıcak kalsın. B) O D) Ağaç pencere çerçevelerinizi metal çerçevelerle değiştirelim. Hep sıcak kalın. D D ,0 D 0 C) Bina duvarlarımızı köpükle kaplayalım, enerji kay bınız azalsın. « > Cam yünü, strafor köpük ısı iletimini kolay laştıran maddelerdir. Yukarıda verilen cümlelerin doğru (D) ya da yanlış (Y) olduğuna karar verilerek kutuların içine D ya da Y harfleri yazıldığında, kutuların görünümü aşağıdakilerden hangisindeki gibi olur? Broşürün alt kısmındaki K bölgesine aşağıdaki ifa delerden hangisinin yazılması ısı yalıtımı bakımın dan uygun olmaz? Bir yapı marketinde çalışan Timuçin Bey, bir müşteri nin aşağıdaki talebiyle karşılaşıyor. Evlerde zeminlerin ahşap yerine mermerle kap lanması ısı yalıtımını azaltır. 0 0 0 0 0 D 0 D 0 4. Arkadaşım, bana iyi bir yalıtım malzemesi lazım. Uzun ömürlü olsun. Sakın ha yanmasın, bir de h a fif olsun lütfen. Timuçin Bey aşağıdaki tabloya bakarak hangi mal zemeden yapılmış yalıtım ürününü verirse, müşte rinin talebini karşılamış olur? Malzeme Kullanım ömrü Yanma özelliği Yoğunluğu Plastik köpük 5-10 yıl Çok yanıcı Çok düşük Pamuk 5-10 yıl Yanıcı Çok düşük Cam yünü 30 yıl Yanmaz Çok düşük Volkan tüfü 30 yıl Yanmaz Orta A) Cam yünü B) Pamuk C) Plastik köpük D) Volkan Tüfü Nilgün, şekildeki ağaçtan sadece üzerinde ısı yalıt kanlarının isimleri olan elmaları topluyor. Her bir elmanın puanı üzerinde yazdığına göre, so nuçta Nilgün’ün sepetinde toplam kaç puanlık el ma olur? A) 12 B) 14 C) 16 D) 24 7. 5. V*J Video cûZümt) metal bardak Özdeş K, L, M kaplarının çevresi yukarıda gösterildiği gibi aynı kalınlıktaki X, Y, Z ısı yalıtım malzemeleri ile sarılıdır. Kapların içine aynı sıcaklıkta eşit miktar su doldurulup su sıcaklıklarındaki değişim gözlendiğin de, ilk önce K deki suyun, en son L deki suyun soğuduğu gözleniyor. Buna göre, kapların etrafına sarılı ısı yalıtım malze melerinin iyiden kötüye doğru sıralaması, hangi seçenekteki gibi olur? porselen bardak cam bardak Yukarıda verilen bardaklara aynı sıcaklıkta eşit miktar çay konacaktır. Buna göre, “çayı en çabuk soğutan” ve “çayı en uzun süre sıcak tutan bardak” çifti aşağıdakilerden hangisidir? A) 4 - 1 B) 2 - 4 C) 1 - 2 A) X, Y, Z B) Z, X, Y C) Y, X, Z D) Y, Z, X D) 3 - 4 8. Video 6. C öiüm iı Video I. itfa iye cile rin üzerlerine parlak malzemeden yapılmış elbise giymeleri çarpışmasıyla aktarılır Isı ■ile tir L iletmez Yukarıdaki kavram haritasının doğru bir şekilde ta mamlanabilmesi için, numaralı yerlere aşağıdakilerden hangileri yazılmalıdır? I I I . Yün elbise giyilmesi I I . Güneş enerjisi ile su ısıtan sistemlerin içinin siyaha boyanması IV. Binaların yansıtıcı özlediği olan camla kaplanması Yukarıda resimleri verilen uygulamalardan hangi lerinde, ışıma ile ısı aktarımını önleyecek şekilde bir ısı yalıtımı yapmak amaçlanmıştır? A) ısı iletimi ısı yalıtkanı tanecikler B) tanecikler ısı yalıtkanı ısı iletkeni C) ısı yalıtkanı tanecikler ısı iletkeni A) I ve II B) I ve IV D) tanecikler ısı iletkeni ısı yalıtkanı C) II ve II D) II ve IV - 171 - Fen ve Teknoloji TEST - 8 Ünite Değerlendirme 3. Bütün maddelerin ısıyı iletme özelliği aynı değildir. Video M im i Havanın ısı yalıtım özelliği çok düşüktür. Termos bir çeşit ısı yalıtım kabıdır. Yukarıdaki etkinlikte cümlelerin doğru (D) ya da yan lış (Y) olduğuna karar verilerek ok yönünde ilerlenecektir. Buna göre, etkinliği hatasız tamamlayan bir öğren ci kaç numaralı çıkışa ulaşır? A) 1 2. B) 2 C) 3 boya tuğla Üç izolasyon ustasının yaptığı duvarlar şekilde veril miştir. D) 4 Buna göre, üç ustanın yaptığı duvarlar ısı yalıtım özelliklerine göre, iyiden kötüye doğru aşağıdakilerden hangisindeki gibi sıralanır? Bir sınıftaki öğrenciler proje ödevi olarak aşağıdaki gi bi termos modelleri tasarlıyor. A) Mehmet usta, Sami usta, Yakup usta B) Mehmet usta, Yakup usta, Sami usta C) Yakup usta, Sami usta, Mehmet usta, tahta kapak D) Sami usta, Yakup usta, Mehmet usta cam yünü S 21 p a rla k p la stik kö p ü k dış iç yüzey yüzey 4. - cam kapak h Video kum m etal iç ve dış yüzey m etal iç yüzey B) Sibel C) Remzi D) Pelin A) B) gazete kağıdı topakları C —i.: i - cam dış yüzey Buna göre hangi öğrenci en uygun modeli tasar lamıştır? A) Tahir (M m İşyerindeki arkadaşlarına sıcak yumurta getirmeyi amaçlayan Tuncay Bey, yumurtaların soğumaması için aşağıdaki kaplardan hangisini tercih etmelidir? metal tas C) strafor köpük D) ince cam tas mermer kâse 6. Sınıf Soru Bankası Yazın kullanılmak üzere Sema soğuk su, Selim de sı cak çay taşımak için termos tasarlayacaklardır. 7. Sema ve Selim’in tasarlayacağı termos modelleri aşağıdakilerden hangisi gibi olmalıdır? Çubukları aynı anda kaynar su dolu kaba şekildeki gibi bırakan Arda, raptiyelerin yere düşme sürelerini karşılaştırıyor. Selim Koyu dış yüzey Parlak iç yüzey ► Koyu iç yüzey ► Boşluk Parlak dış yüzey „ Koyu dış yüzey Koyu iç yüzey Buna göre, öğretmenin hangi sorusu Arda’nın bu deneyi yapmasına sebep olmuştur? Parlak dış yüzey Boşluk A) yüzey Maddelerin ısı iletkenlikleri cinslerine göre değişir mi? ^ Koyu dış yüzey Boşluk Parlak dış yüzey Parlak dış yüzey Parlak iç yüzey Parlak iç W B) Bir maddenin, uzun luğunun ısıyı aktar ma süresine etkisi var mıdır? Maddeler arasında her sıcaklıkta ısı alışverişi olur mu? Parlak iç yüzey Boşluk ^ Katı maddelerde ısı hangi yolla aktarılır? Parlak iç yüzey Boşluk ------ > Parlak iç yüzey Arda, aynı boyutlardaki tahta, plastik ve metal çubukların uç larına margarin yağı kullanarak raptiyeleri yapıştırıyor. .^►Boşluk 8. fi Video C O iü n ii Yukarıdaki gibi bir metal şeridin bir tarafına mum diğer tarafına içi su dolu bir kap konmuştur. Su dolu kabın içine de diğer muma özdeş bir mum parçası konul muştur. Üç eşit bölmeden oluşan metal çubuk, bir noktasın dan ısıtılmaya başlanıyor. Bir süre sonra çubuğun K ve M noktalarının tanecik hareketliliğine ait modeller şekildeki gibi çiziliyor. Buna göre, çubuk K, L, M, N noktalarının hangisin den ısıtılıyor olabilir? Metal şerit tam ortadan ısıtılmaya başlandıktan kısa bir süre sonra L mumu tabanından erimeye başlarken K mumu çok daha uzun bir süre sonra erimeye başlıyor. Bu olayla ilgili olarak, aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) K mumuna ısı, yalnızca ışıma yoluyla ulaşır. B) L mumu, iletim yoluyla ısı almıştır. A) K ya da L B) L ya da M C) Su dolu kabın içinde konveksiyon akımları meyda na gelmiştir. C) L ya daN D) M ya da N D) L mumunun taneciklerinin hareketliliği artmıştır. Aşağıdaki modellerde bir maddeyi oluşturan tanecik hareketleri çevrelerindeki çizgi sayısıyla gösterilmiştir. (+)(+)(+)(<*) (<•)(<•)(«)(<•) W 3. thl C«önK i Isınan maddelerin tanecik hareket liliği artar. Aynı sıcaklıktaki maddeler arasında ısı alışverişi gerçekleşir. J t Isı aktarımı sıcaktan soğuğa doğru gerçekleşir. B) r Sıcaklık B İT İŞ * £ Video Buna göre, başlangıçtan sona kadar maddenin sı caklığını gösteren grafik aşağıdakilerden hangisi dir? A) BAŞLANGIÇ Sıcak ortama giren balonun hacmi artar. Sıcaklık il lı _ lio û ll Zaman C) Soğu Soğuyan maddele I rin tc tanecikleri b ir birleriı birlerinden uzaklaşır. 5 ilil Yukarıdaki etkinlikte ok yönünde ilerlenerek kutular daki bilgiler sırasıyla değerlendiriliyor. Her doğru bilgi 10 puan kazandırırken, her yanlış bilgi 5 puan kaybet tiriyor. Zaman D) Sıcaklık Sıcaklık Etkinliği hatasız bir şekilde tamamlayan bir öğren ci kaç puan kazanmış olur? A) 5 Zaman B) 20 C) 35 D) 50 Zaman 4. Dört öğrenci farklı ısı yalıtım firmaları için aşağıdaki afişleri hazırlıyor. & Video KAPLAR YAPI CûiünHı ÇATINIZI CAM YÜNÜ İLE KAPLAYALIM, I S I BİNANIZ DA KALSIN I Şekildeki metal tavanın sapı bakalitten yapılmıştır. Bu tavayla ilgili aşağıdaki öğrencilerden hangisinin yorumu yanlıştır? A) B) m 0 ^ } Bakalit 'Siya Cengiz dayanıklı, ısı yalıtkanı bir maddedir. C) CÜD YALTIR YAPI Metaller ısıyı iyi iletir. PLASTİKLERİ SÖKELİM, PEN CERENİZİ ALÜ MİNYUM ÇERÇE VE İLE KAPLAYA LIM, ISININ ! İskender D) 0 j Tavanın sapı, iletim yoluyla yayılan ısının eli yakmasının Osman engellenmesi düşünülerek tasarlan mıştır. ZEMİNLERİ AHŞAP KAPLATALIM, EVİNİZDE SICAKLIĞI H İSSEDİN ! l Tavanın sapı, ' . y^-T ısının konvek siyon yoluyla yayılmasını Timur engellemek için yapıl mıştır. Ciiiiiiu £ n ı DUVARLARINIZI STRAFOR KÖPÜK LE KAPLAYALIM, ENERJİ TASARRUFU SAĞLAYIN ! Buna göre, hangi afişte yalıtımla ilgili bilgi tutarsız lığı vardır? A) I B) II C) III D) IV Birbirine dokunan K, L, M maddeleri arasında başlan gıçta oklarla belirtilen yönde ısı aktarımları başlıyor. Öğretmen öğrencilerden bu maddelerin başlangıç anındaki tanecik hareketliliğini modellemelerini istiyor. Buna göre, öğrencilerin aşağıdaki modellerden hangisini çizmesi uygun olmaz? K M Bir fırın etrafındaki dairesel bir duvar şekildeki gibi K, L, M, N yalıtım maddeleri ile eşit kalın lıkta kaplanıyor. Fırın çalıştırıl maya başlandığı andan itiba ren termometrelerdeki sıcaklık değişimleri grafikteki gibi ol maktadır. f» TCC) t(dk) Buna göre, maddelerin ısı yalıtkanlıklarına göre karşılaştırması, aşağıdakilerden hangisindeki gibi olur? A) K > L > M > N B) N > M > L > K C) K > M > L > N D) N > L > M > K 8. 6. ahşap kapak II strafor köpük v* / s ı Video cûtümO Çok soğuk bir gündü. O kadar üşümüştüm ki sobanın yanında geçen yarım saatin sonunda ancak ısınabil dim. Oysa sobanın üzeri sıcaktan adeta korlaşmıştı. Soba üzerindeki çaydanlıkta su kaynıyordu. Video cönm - tahta cam Betül Betül’ün ifadelerinde ısının hangi yoluyla yayılma sının örnekleri vardır? yun bez III IV teneke 70O°C İle tim Konveksiyon Işıma Yukarıdakilerden hangisinde ısı yalıtımı en zayıftır? A) YalnızI B) İv e li C) I, II ve III D) II ve II A) IV B) III C) II D) I Unite Değerlendirme 1. Video cözümt) TEST - 10 3. K, L, M maddelerinden yapılmış eşit boy ve kalınlıktaki kaşıkların saplarına margarin yağ yardımıyla raptiyeler yapıştırılıyor. Kaba kay nar su döküldükten sonra marga rinlerin eriyip raptiyelerin yere düş me süreleri aşağıdaki grafikteki gi bi oluyor. Video çarpışmadan sonra Bir posterde ısı alışverişi ile ilgili yukarıdaki modeli oluşturan Arzu, bunu arkadaşlarına göstererek açıkla malarda bulunuyor. 90 K çarpışmadan önce CMMl Süre (s) a v= 0 & 150 40 2v Yeşil küre sıcak cismi, mavi küre soğuk cismi temsil eder. Madde LA M Deneyi yapan öğrenci ile ilgili aşağıdaki yorumlar dan hangileri doğrudur? Kürelerin çarpışmaları / . ısı alışverişine karşılık gelir. I. Bu deneyi katı maddelerin ısıyı aynı yolla aktarıp aktarmadığını göstermek için yapıyor. II. Deneye başladıktan 40 saniye sonra K, L, M mad delerinin ısı iletim özelliklerini kıyaslar. Isı alışverişi sonrası madde lerin sıcaklıkları eşittir. III. Deneye başladıktan 100 saniye sonra ısı iletimi en zayıf maddeyi tespit etmiş olur. Sıcak madde ısı alır, soğuk madde ısı verir. o A) Yalnız B) İve C) II ve III D) I ve a Arzu’nun hangi açıklaması yanlış bilgi içerir? A) 4 4. B) 3 C) 2 Aşağıdaki araç-gereçlerden hangilerinin yapısında hem iyi ısı iletkeni hem de yalıtkanı bulunur? la II Video çelik tencere cûümii Tava Kepçe III s tra fo r köpükten yapılmış bardak Mutfak araç gereçlerinden dördü şekilde verilmiştir. Bunlardan kaç tanesinin yapılmasında kullanılan malzemenin ısı yalıtım özelliği düşünülmüş olabilir? A) Bir B) İki D) 1 C) Üç D) Dört Porselen fincan A) Yalnız II B) I ve II C) II ve III D) I, II ve / 5. fideo OíüniO Nurgül, evden babasının işyerine sıcak çay götürür ken, çayın sıcak kalmasını sağlayacak bir kap tasar lamak istiyor. Nurgül tasarladığı kapta iç yüzeyde, dış yüzeyde ve kabın ortasında aşağı daki malzemelerden hangilerini kullanırsa amacı na ulaşmak için uygun hareket etmiş olur? İç yüzeyde Dış yüzeyde Ortada A) Balmumu Teneke Islak bez B) Parlak plastik Siyah karton Strafor köpük C) Islak bez Cam Teneke D) Demir levha Bakır levha Islak kumaş K, L, M, N maddelerinden aynı kalınlıklarda alınarak yapılan kapların içine 100 °C sıcaklıklarda özdeş mad deler konuluyor. Eşit süre bekledikten sonra kaplar daki cisimlerin sıcaklıkları ölçülüyor. Bu sıcaklıklar sırasıyla 98°C, 95°C, 90°C ve 93 °C olduğuna göre, ısı yalıtımı en iyi olan madde han gisidir? A) K B) L C) M D) N fideo lözünıt) Video cOiümti Isıtılmakta olan eşit bölmeli bir metal çubuğun K, R, Z noktalarındaki tanecik hareketlilikleri şekilde gösteril miştir. Buna göre, çubuk hangi noktadan ısıtılmıştır? Karlı geçen bir gecenin ardından kar kaplı 1 ve 2 ara baları bir gün boyu güneş altında kaldıklarında son durumları şekildeki gibi oluyor. Aynı ortamda bulunan arabaların üzerindeki kar yığınlarının farklı miktarlarda erime sebebi, aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak açıklanmıştır? A) Katı cisimlerde ısı aktarımı iletim yoluyla gerçekle şir. C) D) B) Yüzeyi koyu renkli cisimler, açık renklilere göre ısı yı daha iyi soğurur. C) Sıcaklığı farklı olan maddeler arasında ısı alış veri şi gerçekleşir. D) Arabalar ışıma yoluyla aktarılan ısı enerjisi saye sinde ısınmıştır. Fen ve Teknoloji - 177- TEST -11 1. 3. el feneri duvar Şekildeki gibi yanmakta olan elektrikli ısıtıcının üzeri ne ışık veren bir el feneri tutulduğunda, duvardaki gö rüntüde dalgalanma hareketinin olduğu gözlenir. Bu olay bize, aşağıdakilerden hangisini ispatlamış olur? A) Işığın dalgalar hâlinde yayıldığını Yukarıdaki numaralı kartonlar üzerinde belirli bir amaç , için yapılan işler anlatılmıştır. Bu kartonlardan üçünde aynı amaç güdülürken birindeki amaç bunlardan fark- I lıdır. B) Isınma olayının bir hareketlenme meydana getirdi ğini Buna göre, farklı amaç güdülen işin yazıldığı karton hangisidir? C) Havanın saydam olmadığını A) 4 D) Isının ışıma ile de yayılabildiğini 2. B) 3 C) 2 D)1 t lamba 4. Bekir bir maddeyi ısıtarak elde ettiği I, II, III du- I rumlarına ait tanecik modellerini şekildeki gibi çiziyor. ; Bu maddenin şekilde verilen I, II ve III durumlarına ait tanecik hareketliliğinin modeli, aşağıdakilerden hangisi olabilir? Konveksiyon Suyun kaynamas Yukarıdaki etkinlikte ısının yayılma yollarıyla, resim lerin doğru eşleştirilmesi aşağıdakilerin hangisin deki gibidir? İP iti İÜ___ _A»*»*«**“* 1 7. Isı yalıtımı; ısı kayıplarını önlemek, enerji ve maddi kaynak tasarrufu yapmak amacıyla ısı yalıtkanlarının kullanıldığı uygulamalardır. Yalıtım sonucunda ısı kaybı malzemeye göre %30 - %90 oranında azalabilir. Demir, bakır ve çinko levha farklı ısı yalıtım malzemeleridir. o Aynur Arkadaşları Aynur'un “ ısı yalıtımı” ile ilgili verdiği bilgi leri aşağıdaki değerlendirme ölçütlerine göre puan landırıyor. Termos Metal kaşık İtfa iye ci elbisesi Yukarıda verilen araçlardan hangilerinin yapımın da kullanılan malzemelerin, ısı yalıtım özelliğini kullanmak amaçlanmamıştır? Değerlendirme Ölçütleri Puan Kavramı anlamış, örneklendirmeleri doğru 10 Kavramı anlamış ama örneklendirmeleri yanlış 7 A) YalnızI B) Yalnız Kavramı anlamamış ancak verdiği örnekler tutarlı 4 C) Yalnızll D) İv e li Ne verdiği örnekler doğru ne de kavram ile ilgili bilgileri yerinde, hiç anlamamış. j 8. Buna göre, arkadaşları Aynur’a kaç puan vermeli dir? A) 10 6. B) 7 C) 4 D) 1 Aşağıdaki olayların hangilerinde bir ısı aktarımı gerçekleşmez? m â Video CöfOmiı K ve L nin bu ortamlarda bir süre sonraki tanecik hareketliliğine ait modeller şekildeki gibi çizildiği ne göre, bu ortamların sıcaklıklarına ait sütun gra fikleri aşağıdakilerden hangisidir? I Soba yanan çok sıcak odanın, kapısının açılması II ortamında bulunan K ve L cisimlerinden K; I ortamı na, L de III ortamına alınıyor. Kızgın demir parçası nın suya batırılması A) Sıcaklık I Sıcak tavaya konulan tereyağının erimesi Kaynar suya 100 °C taki yumur tanın bırakılması A) Yalnız II B) İve IV C) İve III D) Yalnız IV Fen ve Teknoloji O B) Sıcaklık D) Sıcaklık II Sıcaklık -1 7 9 - 11 9. Yeryüzünden yansıyarak dönen güneş ışınları, atmos ferdeki bazı zararlı gazlarca soğurulup ısıya dönüşebilir. i Vídeo Çölümü Yanlış [kağıt kağıt kağıt Doğru Sera etkisi atmos ferin ısınmasına sebep olur sıcak su Ay'da da sera olayı vardır. Yanlış Doğru A Betül Buna göre, hangi düzenekte konveksiyon akımı gerçekleşir? B) II A) C) III Yanlış Doğru Í Ağzına kadar su dolu şişelerin dördü, içindeki su dö külmeyecek şekilde yukarıdaki gibi ters çevrilip diğer dördünün üzerine yukarıdaki gibi konuluyor. Şişeler arasındaki kağıtlar çekilerek suların temas etmesi sağlanıyor. Fahri Reyhan Öğrenciler yukarıdaki etkinlikte kutulardaki bilgileri doğru ya da yanlış olarak değerlendirerek şekildeki çıkışlara ulaşıyor. D) IV Buna göre öğrencilerle ilgili aşağıdakilerden han gisi söylenemez? A) Sadık sera etkisini hiç anlamamıştır. 10 . «I v K •• • B) Betül ve Reyhan’ın konuyla ilgili bilgileri tamamen pekişmemiştir. L su C) Fahri’nin bütün değerlendirmeleri doğrudur. D) Sadık ve Betül sera etkisine neyin sebep olduğu nu iyi anlamıştır. Özdeş kaplardan birine K buzu ile su, diğerine de L buzu konularak kapların altındaki metal destek şek ildeki gibi ısıtılmaya başlanıyor. L buzunun, K buzun dan daha önce eridiği gözleniyor. 12. 2a Ce Metal destek, kaplara ısıyı iletim yoluyla aktarmıştır. Ertan O mum Bununla ilgili aşağıdaki öğrencilerden hangisinin yorumu yanlıştır? mum Eşit kalınlıktaki K ve L çubukları eklenerek uçlarına eşit büyüklükteki mumlar yapıştırılmıştır. Çubuklar ek yerinden ısıtılmaya başlandığında önce K nin ucunda ki, sonra L nin ucundaki mumun eridiği gözlenmiştir. B) K buzuna ısı konveksiyon yolu ile de aktarılmıştır. Buna göre, I. K nin ısı iletkenliği, L ninkinden daha iyidir. Emine II. Isının mumlara ulaşması, ışıma yolundan daha çok iletim yoluyla gerçekleşmiştir. C) K ve L buzlan ısı almıştır. İli. Isının iletim yoluyla yayılmasında metal uzunluğu önemli değildir. ifadelerinden hangileri doğrudur? Her iki buz da ısının sadece ışıma i , yoluyla aktarımı neticesinde erimiştir. A) Yalnız I B) Yalnız II ^ Erkan C) İv e li D) İve III 6. Sınıf Soru Bankası 3. a / \ / / M Video çotım Şekil - / K, L, M aynalarına gönderilen ışınların izlediği yollar yukarıdaki gibidir. Bir öğrenci, bir mumu yaktıktan sonra küçük bir plas tik hortumu ortadan biraz büküp Şekil - 1deki gibi yan makta olan muma bakıyor. Daha sonra öğrenci hortu mu düzgün hâle getirip Şekil - II deki gibi muma tek rar bakıyor. Buna göre, K, L, M aynaları aşağıdakilerden han gileri olmalıdır? K Bu deneyleri yapan bir öğrenci, aşağıdaki sonuç lardan hangisine ulaşamaz? A) Mum yapay ışık kaynağıdır. M A) çukur ayna tümsek ayna düz ayna B) düz ayna çukur ayna tümsek ayna C) çukur ayna düz ayna tümsek ayna D) tümsek ayna düz ayna B) Işık doğrusal yolla yayılır. çukur ayna C) Bir cismin ya da ışık kaynağının görülebilmesi için cisimden ya da kaynaktan göze ışık gelmelidir. D) Işık sadece bir yönde yayılır. 4. K ışık ışını düz aynadan şekilde ki gibi yansıyor. Buna göre, K ışık ışını aşağıdakilerden hangisinde olduğu gibi aynaya gelmiştir? Video ÇM*nü Tahtaya çizdiğim şekillerde K ve L yüzeylerine gönderdiğim ışınlar şekil deki gibi yansıyor. Buna göre K ve L aşağıda verilen hangi seçenekteki yüzeyler olabilir? B) C) D) K A) Pamuk yüzeyi Ayna yüzeyi B) Düz ayna yüzeyi Düz fayans yüzeyi C) Düz cam yüzeyi Pürüzlü metal yüzeyi D) Düz tahta yüzeyi Düz cam yüzeyi 7. 5. Bir yüzeye gelen ışık, yüzeyden........ uğrayarak geldiği ortama geri dönebilir. Bazen ışık ışını bir ortama girdiği gibi o ortamdan çıkabilir. Böyle ortamlara ........ ortam adı verilir. Bazen ise ışık ışınlarının sadece bir kısmı girdiği ortamdan çıkabilir. Bu tü r ortamlara ........ ortam adı verilir. fideo ıflZÜTOÜ Video Buna göre Metin’in baktığı yansıtıcı yüzeylerle ilgi ca z ım B) soğurulma C) yansımaya D) yarı saydam B) İlkinde çukur aynaya sonra tümsek aynaya bak mış olabilir. C) İlkinde arabanın dikiz aynasına sonra el feneri için deki aynaya bakmış olabilir. D) İlkinde tümsek aynaya sonra çukur aynaya bak mış olabilir. 8. 6. li, aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) İlkinde bir kaşığın dış yüzeyine sonra iç yüzeyine bakmış olabilir. Yukarıdaki paragrafta boş bırakılan yerler aşağıda ki kavramlardan uygun olanlarla tamamlandığın da, hangi kavram açıkta kalır? A) saydam Metin iki farklı yansıtıcı yüzeyden ilkine baktığında kendini olduğundan küçük, İkincisine baktığında ise olduğundan büyük görüyor. Bir ışık ışını bir yüzeyden şekildeki gibi yansıyor. Bu olayla ilgili neler söylenebilir? Selin, bir alışveriş merkezinde yürürken parlak zemin de yukarıdaki bir saatin yansımasını aşağıdaki gibi görüyor. Video Video c u ım Öğretmenlerinin isteğine göre yorum yapan öğ rencilerden hangisinin ifadesi, yanlış bilgi içer mektedir? A) Gelen ve yansıyan ışın arasındaki açı 60° dir. Aynaya gelen ışının gelme açısı 30° dir. D) C) Işının yansıma açısı 60° dir. Öğlen vakti olduğu hâlde bu saati gören Selin, bir an şaşırıyor. Fakat bu durum uzun sürmüyor. Çünkü Selin zeminde gördüğü saatin, yukarıda asılı olan saa tin bir yansıması olduğunu fark ediyor. Buna göre Selin, saat kaçta yerdeki rakamları oku muştur? Gelen ışın ayna ile 60° açı yapar. A) 3’ü 53 geçe B) 12 yi 53 geçe C) 12 yi 23 geçe D) 16’ya 7 kala -1 8 3 - TEST - 2 1. Video ce*»« Şekildeki gibi düz ayna önünde yere serilen örtü- Düz ayna nün’ aVnadaki görüntüsü aŞağ'dakilerden hangi sindekiler gibi olur? Video C öltin rti A) K, L, M yüzeylerine gönderilen ışık ışınlarının bu yü zeylerden yansımaları gösterilmiştir. C) Buna göre, hangi yüzeylerde düzgün yansıma ger çekleşmiştir? 2. Gönderilen ışık A) Yalnız L B) L ve M C) K ve L D) K, L ve M Yansıyan ışık Si Video C öitim ti Gömlek O O K ve L bölgelerinde bulunan aynalara gönderilen ve bu aynalardan yansıyan ışınlar şekildeki gibi çizilmiş tir. Buna göre, K, L bölgelerinde hangi aynalar vardır? K L A) Düz Çukur B) Çukur Tümsek C) Tümsek Çukur D) Düz Tümsek Oğlu Ömer, annesi Aysel hanımdan bir mağaza vitrinin de gördüğü gömlek ve tişörtü kendisi için almasını istiyor. Aysel hanım önü dolu olduğu için vitrindeki ürünlerin fiyatla- ^ rını göremiyor. Ancak hemen yan taraftaki aynadan fiyatları şe kildeki gibi okuyor. Aysel hanım Mağazaya girerek iki ürünü alacak olan Aysel ha nım toplam kaç TL öder? A) 137 B) 80 C) 53 D) 38 6. Sınıf Soru Bankası 8. Aybars sınıfta tahtaya birbi rine dik iki aynadan yansı yan ışık ışınının izlediği yolu çizmiştir. Arkadaşları tahta daki şekle bakarak farklı yo rumlar yapıyor. Buna göre, hangi öğren cinin yaptığı yorum doğ rudur? A) # Işının 1. oynaya gelme açısı 40° dir. Fatma B) Işının 2 . aynadan yansıma yö Saydam olmayan boruların ortasındaki K konu munda bulunan ışık kaynağını, boruların farklı yer lerinden bakan öğrencilerden hangileri görebilir? A) Yalnız Erol B) Mesut ve Sinan C) Erol ve İhsan D) Erol ve Mesut nü doğru gösterilmiştir. C) D) Işının 2 . aynaya gelme açısı, yansıma açısından büyüktür. Işının 2 . aynada yansıma açısı 40°dir. M Temel |ü Emine . A 4 * Cemal 6. Bir düzlem aynaya gönderilen K, L, M ışınlarının bu aynadan yansımaları şekildeki gibidir. Buna göre; K, L, M ışınlarının gelme açıları aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir? 9. 1 II III K L M Cam Metal kaşık Kalın karton A) 30° 45° 30° Jelatin Alüminyum folyo Beton duvar B) 60° 45° 30° Su Ayna Tahta blok C) 30° 45° 60° D) 90° 90° 90° Bazı maddeler yukarıdaki tabloda görüldüğü gibi sınıflandırılmıştır. Buna göre tablodaki I, II, III boşluklarına aşağıdakilerden hangisi gelmelidir? 7. jföfeo I ışık ışını bir ayna yüzeyine şekildeki gibi geliyor. Normal Buna göre, aşağıdaki yargılardan hangisi doğrudur? A) Işık ışınının gelme açısı 30° dir. B) Gelen ve yansıyan ışın arasında 120° açı vardır. C) Işık ışını aynayla 90° lik açı yaparak yansır. D) Işının yansıma açısı 30° dir. 1 II III A) Işığı geçirmeyenler Işığı yansıtanlar Işığı geçirenler B) Işığı geçirenler Işığı yansıtanlar Işığı geçirmeyenler C) Işığı yansıtanlar Işığı geçirenler Işığı geçirmeyenler D) Işığı yansıtmayanlar Işığı yansıtanlar Işığı geçirenler Işık TEST - 3 — 1. 3. yansıyan ışık tfl Video COZOnV I, II ve III aynalarının önlerine ko nulan çiçeklerin aynalarda oluşan görüntüleri şekildeki gibidir. J A Bir aynaya gelen ışık ışını, şekildeki gibi aynadan yansıdığına göre, ışık ışını kaç numaralı yol üzerin den aynaya gelmiştir? I aynasının yüzeyi düz değildir. Asım I I aynası düz aynadır. Neşe (Bölmeler eşit aralıklıdır.) I I I aynası tümsek aynadır. A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 Oktay Ayna yüzeyle rinin şekilleri arasında fark yoktur. Feride Görüntülere göre aynaları değerlendiren öğrenci lerden hangilerinin ifadeleri doğrudur? A) Yalnız Asım B) Oktay ve Neşe C) Asım ve Neşe D) Yalnız Feride 4. Merhaba, ben çukur ayna... Şimdi size bazı , özelliklerimden ) bahsedeceğim. ^ 2. Işık ışınlarının K, L, M, N yüzeylerinden yansımaları aşağıdaki gibidir. Buna göre, hangi yüzey düz pürüzsüz bir yüzeydir? A) gelen ışınlar B) //yansıyan Y »$»nlar C) yansıyan ışınlar M i! Me yansıyan ışınlar Î £■r/~' D) gelen ışınlar gelen ışınlar Öncelikle ) yüzeyim j egriseldir. / _ Kavşaklarda 1 marketlerde I geniş görüş ala- < nı sağladığım / için kullanılırım.J / Üzerime dü-s f Bana bakan | >şen ışık düz- \ > kendisini kü- \ / gün yansı- ) / çük ve ters ) ( ma yapar. J ^ görebilir.^» gelen ışınlar yansıyan ışınlar Çukur ayna, hangi ifadelerinde kendine ait özellik leri doğru olarak belirtmiştir? A) 1 ve 2 B) 1 ve 3 C) 2 ,3 ve 4 D) 1, 3 ve 4 -1 8 6 - 6. Sınıf Soru Bankası Karanlık bir odada ka ranlık duvara lazer ışığı tutulduğunda, ışığın havada ilerlemesi gö rünmezken, ortama bir miktar tebeşir tozu da ğıtılıp havanın tozlu ol ması sağlandığında la zer cihazından gelen ışığın havada izlediği yol görülüyor. 7. Boş (hava) a A Video CÖOM III \ \ / -H Tozlu ortam / Bu olayın sebebini aşağıdaki öğrencilerden hangisi doğru olarak açıklamıştır? Işık, toz taneciklerinden yansıyarak onları görünür hâle getirirken, izlediği yol boyunca görünür olunması sağlanır. f Aşağıdaki çukur aynanın odak noktasının buluna bilmesi için, aynaya hangi ışınların gönderilmesi gerekli ve yeterlidir? A) İve IV B) II ve III C) I, II ve IV D) I, II ve 8. Işık ancak tozlar üzerinden hareket edebilir, tozsuz ortamda ilerleyemez. Görüntü yü ters oluştu rabilir. Işığın saydam ortamda hareketi gözlenemez. Işık, farklı maddelerin olduğu ortam larda farklı hızlarla hareket eder. Dış yü zeyi yan sıtıcıdır. Odak noktası vardır. Üzerinde düzgün yansıma gerçek leşir. Çukur aynayla ilgili yukarıda verilen bilgilerden hangileri doğrudur? A) Yalnız 4 B) 1 ve 3 C) 1 ,3 ve 4 D) 1, 2, 3 ve 4 9. II US: IS /fyyfjrrrr) »/rr* fvm vrm K 05:15 i gösteren dijital saatin düz aynalarda görüntü leri oluşuyor. K ve L deki görüntüleri ölçü alan bir öğrenci, iki saatin farkının ne kadar olduğunu bulur? (Aynalar birbirlerine diktir.) A) 12 saat 20 dakika I, II ve III bölgelerindeki optik araçlara gönderilen pa ralel ışın demetinin araçlardan yansımaları şekildeki gibidir. Buna göre, I, II, III bölgelerinden hangilerinde çu kur ayna vardır? B) 13 saat 21 dakika C) 15 saat 15 dakika A) Yalnız I B) Yalnızlı D) 19 saat 8 dakika C) Yalnızlı D) II ve III 1. 3. u yııır. Iş ık doğrusal yolla yayılır a \Ttdeo cöam T Semra, öğretmeninin tahtaya yazdığı yukarıdaki hipotezin doğruluğunu aşağıdaki düzeneklerden hangisini kullanarak arkadaşlarına kanıtlayabilir? I ve II bölgelerindeki optik araçlara gönderilen paralel ışın demetinin araçlarda yansıması şekildeki gibi çizi liyor. A) Buna göre, I ve II bölgelerindeki optik araçlar aşağıdakilerden hangileri olabilir? o B) 0 A) Düz ayna Çukur ayna B) Tümsek ayna Çukur ayna C) Düz ayna Tümsek ayna D) Çukur ayna Düz ayna C) D) Tahtaya çizdiğim şekillerde K ve L optik kutu larına gönderdiğim ışınlar şekillerdeki gibi ge ri dönüyor. Buna göre, K ve L kutuları içinde aşağıda verilen hangi seçenektekiler olabilir? 2. K Yukarıda verilen durumda Şevde ve Sevgi’nin bir birlerini boru içinden görebilmeleri için, boru için de en az kaç ayna kullanmaları gerekir? A) İki B) Üç C) Dört D) Beş A) Çukur ayna Tümsek ayna B) Düz ayna Tümsek ayna C) Düz ayna Çukur ayna D) Çukur ayna Düz ayna 5. Sezer gittiği alışveriş merkezin de granit zeminlerin oldukça parlak olduğunu fark ediyor. İlerideki duvarda asılı büyük duvar saatinin parlak zemin de yansıması şekildeki gibi olduğuna göre, duvar saati o an kaçı göstermektedir? Gürültülü bir sokakta oturan Orkun, sabah uyandığında gece kar yağmış olduğunu fark etti. Yine arabalar geç mesine rağmen Sokak da epey sessizleşmişti. Yeni taşındıktan evi yerleş tiren Tank, boş odada yan kı oluştuğunu, ancak eşyalan yerleştirdikten sonra oluş madığını fark ediyor. Tarık ve Orkun’un gözlemleri yukarıda verilmiştir. A) 2 : 45 B) 9 : 10 C) 3 : 10 D) 4 : 40 Tarık ve Orkun’un gözlemlediği değişimlerin sebe bi aşağıdakilerden hangisine dayanır? A) Sesin soğurulması B) Sesin yansıması C) Sesin titreşimlerden oluşması D) Sesin dalgalar halinde yayılması Aşağıdaki olaylardan hangilerinin sebebi ışığın yansımasına dayanır? 8 . Nevin Hanım, bürosun ıficfeo COHmb Denizde yakamoz oluşması Mağaza vitrinine bakanların kendisini görmesi da otururken ayna kul lanarak mağazaya gi ren insanları görmek is tiyor. Nevin hanım Bunun için aynayı aşağıdakilerden han gisindeki gibi yerleştirmelidir? A) B) Baotarhkkr(evrrlennerpi yo^ur htkyoycn varbkiara tştk kxr ^ yayanvarti&t KtmJau qak ^ toyr•Mm^ıneş, yt/cta, »m»».»™* otora*crrtlA p. . V«"*« W* iaynaUrnm / Jtî ^ ALı A'y-rtcaqikyoymaitkları hâtdc farındanyapte deoûnkr. y<rm6urafc C) Büyüteçle bakıldığında yazı ların büyük görünmesi Dağ görüntüsünün gölde oluşması A) İv e li B) II ve III C) I, II ve IV D) III ve IV M J WL - 189- Fen ve Teknoloji kapı \Duvar 3. vakum hava III Tolga aynı çalar saati üç farklı ortamda çalıştırarak ay nı mesafeden dinliyor. Şekildeki posteri oluşturan Betül, bu poster yardı mıyla arkadaşlarına aşağıdaki ifadelerden hangile rinin doğruluğunu anlatmak istemiştir? I Ortamların sesi iletme ve yalıtma özelliklerine gö re çalar saatten çıkan sesle ilgili aşağıdaki değer lendirmelerde bulunan Tolga’nın hangi yorumu yan lıştır? II Sert yüzeyler belli mesafelerde yankı ya sebep olur. Ses, bir yüzeye çarp tığında yüzey tara fından soğrulabilir. III A) I I I . durumda ses I I ye göre daha zayıf ulaştı. Demek ki strafor ses yalıtım malzemesi olarak kullanılabilir. IV Ses, dalgalar halinde etrafa yayılır. Ses dalgaları sert yüzeylere çarparak yansıyabilir. Tolga C) A) İv e li B) II, III ve IV C) I ve III D) III ve IV K B) I. durumda bana hiç ses gelmedi. L M N P 4- R Şekildeki etkinlikte K bilyesi L ye çarpınca, en baştaki Bu etkinlik sesin aktarımı için bir model olarak ka bul edilirse; Ses bir enerji türüdür. • Ses; taneciklerin çarpışmasıyla aktarılır. D) I , I I , I I I durumlar da bana ulaşan ses şiddetlerinin farklı ol madığını hissettim. Ant Doğan ------------- i ------------ c F kap P bilyesinin hareket ettiği görülüyor. • / I I . durumda sesi en şid detli duydum. “ , kap Şekildeki düzeneği kuran öğrencilerden Doğan, uzak taki Arifin konuşmalarını düzenek yardımıyla kolayca duyabilmektedir. Buna göre bu deney sonucunda öğrenciler, aşağıdakilerden hangisinin doğruluğuna ulaşır? • Ses yalnız katı madde üzerinden aktarılır. • Ses boşlukta yayılmaz. A) Ses dalgalar halinde yayılır. • Ses küresel olarak her tarafa yayılır, B) Sesin yankısının ayırt edilebilmesi için kaynakla engel arasında 17 m mesafe olmalıdır. hipotezlerinden kaç tanesi açıklanmış olabilir? C) Ses boşlukta yayılmaz. A) Bir B) İki C) Üç D) Dört D) Ses gaz ve katı ortamlarda yayılır. Test - 5 7. 5. ... .. Şekildeki havası alınmış fanus içindeki çalar saatin se si dışarıdan işitilmezken, hareket ettiği gözlenmektedir. Bu deneyle aşağıdaki sonuçlardan hangisine ula^ şılamaz? Bir konferans salonunda dinleyicilerin konuşmacının sesini daha iyi duyabilmeleri için akustik bir uygulama yapılıyor. Konuşmacının bulunduğu bölgenin üst kıs mına bir yansıtıcı takılıyor. A) Ses dalgaları boşlukta yayılmaz. B) Işık boşlukta yayılabilir. C) Işık, sesten daha hızlı yayılır. D) Işık, saydam cisimlerden geçer. Bu yansıtıcının aşağıdakilerden hangisindeki gibi yerleştirilmesi doğru olur? 6. Banu hazırladığı posterde sesin havada yayılmasını şekildeki gibi modellemiştir. Banu’nun poster üzerindeki I, II ve III boşluklarına aşağıdakilerden hangilerini yazması gerekir? I A) Sıkışan hava molekülleri II III Ayrılan hava molekülleri Ses dalgası nın hareket yönü Titreşim yönü Sıkışık madde tanecikleri Ağızdan çı C) kan sıkışık su damlaları Seyrek madde tanecikleri Ağızdan çı Suyun kan seyrek hareket su damlaları yönü Seyrek D) alan Sıkışık alan B) Fen ve Teknoloji Çocuğun hareket yönü 8. Denizlerde araştırma yapan bilim insanları, gemide kullandıkları bir cihazla, denizlerin derinliklerini tespit edip deniz altının haritasını çıkarabilmektedir. Bu cihaz, aşağıdakilerden hangisidir? A) Röntgen B) Ultrason C) Periskop D) Sonar -191 - 1. 3. Fen ve Teknoloji öğretmeni, öğrencilerinin ışıkla ilgili yorumlarını dinliyor. Soğurulan ışık, yüzeyden geri dö nen ışıktır. Işık, bir yüzeyde soğurulabilir, yansıyabilir ya da yüzeyden geçebilir. I \fideo it pamuk hava Yusuf, yukarıdaki düzenekleri kurup çalmakta olan saatin sesini dışarıdan dinlemeye çalışıyor. Bu deneyleri yapan Yusuf, aşağıdaki sonuçlardan hangisine ulaşamaz? Işık ışınları, geldiği her yüzeyden yansır. Işık çukur ayna yü zeyinde düzgün yansıma yapar. Buna göre öğretmenleri, hangi öğrencinin yaptığı yorumu doğru kabul eder? 2. A) Elif B) Ferhat C) Galip D) Hande A) Ses yankılanabilir. B) Ses soğurulabilir. C) Hava sesi iletir. D) Ses boşlukta yayılmaz. Evinin bir odasını müzik stüdyosu hâline getirmek isteyen şarkıcı, odanın tavan ve duvarlarını hangi malzeme ile kaplaması en uygun olur? A) W ■ w 7 m " :k x / Kontraplak tahta levha C) .■ Kalın mermer levha Metal alüminyum levha Yukarıda verilen eylemlerden hangileri ses ve ısı yalıtımı düşünüldüğünde bunların her ikisi için ya pılmış olabilir? -* Cam yünü A) 1 ve 2 B) 1 ve 3 C) 3 ve 4 D) 2 ve 3 7. Ses her yönde dalgalar hâlinde yayılır. 1fideo (Mlmrt) Ergün O Ceyda Ses, her maddeden farklı oranlarda geçebilir. Ses, yansımaya uğramaz. Bir proje ödevi olarak öğrenciler sesin yayılmasını pos ter olarak hazırlayıp gösterecektir. Talha Emre © V / ;7 /7 6 \\\\ « Ebru y ,\) ///: x / f 4 / Ses, maddeler tarafından yansıtılabilir. p" Sesle ilgili görüşlerini bildiren yukarıdaki öğrenci lerden hangilerinin ifadeleri doğrudur? A) Ergün ve Ebru B) Talha ve Ceyda C) Ergün, Talha ve Ebru Buna göre, hangi öğrencilerin posterlerindeki modelleme uygun değildir? D) Yalnız Ebru A) Emre ve Gürkan B) Hande ve Emre C) Arzu ve Hande D) Yalnız Gürkan 6. 8. Ses teknolojileri örnektir fideo Bilgi: Ses havada yaklaşık 340 m/s süratle yayılır. İn san bir engelin önünde bağırdığında, sesinin yankısı nı duyabilmesi için, engelin kendisinden en az 17 m uzakta olması gerekir. yüksek duvar E lif Aslı Sena Seda yükseltir Yukarıdaki kavram haritasında K nin tıpta, L nin deniz cilikte kullanıldığı bilinmektedir. Buna göre, bu araçlar aşağıdakilerden hangileri olabilir? K M Yukarıdaki öğrenciler verilen uzaklıktan duvara doğru bağırdığına göre, aşağıdakilerden hangisi doğru olur? A) sonar ultrason megafon B) ultrason megafon sonar B) Sena, sesinin yankısını duyamaz. C) sonar hoparlör megafon C) Elif’in sesi, duvara 0,1 saniyede varır. D) ultrason sonar megafon D) Aslı, sesinin yankısını duyamaz. Fen ve Teknoloji A) Seda, sesinin yankısını duyar. -193- 1. & Ceyhunlar evlerinin bir odasının duvarlarını ses yalıtım malzemesi ile kaplamak istiyorlar. Bunun için Ceyhunların aşağıdaki malzemelerden hangisini kullanması uygun olmaz? 3. & I h 1 Ji' ı (! l|1 . ..... Vkleo çM m I , 1 P ,1 ,1 Yukarıdaki gibi uzaklık ölçen bir cihaz engele ses dal gası gönderir. Cihaz gönderilen sesle duvardan yan sıyıp gelen ses arasındaki geçen süreyi hesaplayarak uzaklığı bulur. Sünger Sesin havada 340 m/s süratle yayıldığı bilindiğine ve yukarıdaki şekilde cihazdan çıkan ses, cihaza 8 saniyede döndüğüne göre, cihaz duvardan kaç metre uzaktadır? A) 2720 B) 1360 C) 680 D) 340 Bazı hayvanlar besin bulmak için ................. 2. ©©©©©©© « « « (« « « ©©©©©©© • © © © © © © © © C © © © © kullanır. Örneğin görme duyuları zayıf olan yarasalar geceleri avlanırken sesler çıkarır. Bu sesler çevredeki maddeler tarafından .................... Yarasalar geri dönen ses dalgaları yardımıyla avlarının yerini tespit eder. Sesin bu özelliğinden teknolojik cihazlarda da faydalanılır. Örneğin ..............cihazında, ilgili Yukarıdaki modeller bazı maddelerin taneciklerinin dizilişlerini göstermektedir. Ses bu maddelerden hangisinde “en yavaş ”, hangi sinde “en hızlı” yayılır? En yavaş yayılan En hızlı yayılan organa gönderilen ses dalgalarının yansıması bilgisayar ekranında doktorlar tarafından anlamlandırılabilen görüntülere dönüşür. Sesle ilgili yukarıdaki metinde boş kalan yerler aşağı daki kavramlar kullanılarak doğru bir şekilde dolduru luyor. A) K L B) L M C) K M A) ultrason B) yansıtılır D) M K C) sonar D) yankıyı - 19 4 - Buna göre, hangi kavram açıkta kalır? İplere asılı K, L, M bilyelerinden Ses şiddeti K bilyesi denge konumundan ayrılıp serbest bırakıldığında L '" 'il i bilyesine çarpıyor, K ile L bilye leri hareketsiz kalırken M bilyesi şekildeki gibi denge konumun ¡¡j : yansıyan Video coam dan ayrılıyor. K Bu olayın, ses dalgalarının yayılması ile ilgili model olduğu kabul edilirse, ses dalgalannın yayılması aşağıdakilerden hangisine benzer? L M N Bir mühendis K, L, M, N yüzeylerine eşit şiddette ses ler gönderip, yansıyan seslerin şiddetlerini ölçerek şe kildeki grafiği oluşturuyor. A) Isının konveksiyon yoluyla yayılmasına Buna göre mühendisin, ses yalıtım malzemesi ola rak hangi yüzeyin yapıldığı maddeyi kullanması en uvaun olur? B) Isının iletim yoluyla yayılmasına C) Isının ışıma yoluyla yayılmasına D) Işığın yarı saydam ortamlarda yayılmasına 6. ¡J : gönderilen ü A) K D) N C) M B) L Çıkış Giriş Video H çôitmrt Ses her yönde dalgalar hâlinde yayılır. I Kulak kepçesi etra fta ki sesleri toplayabilecek biçimde tasarlan mıştır. t n ? I Ses düzgün ve sert yüzeylerde az, pürüzlü ve yumuşak yüzeylerde çok yansır. oluşturabilir Video coamo _____ I_____ Sesin yansıması kullanır t H kullanır • Ses dalgaları titr e şen taneciklerin sıkışıp seyrelme siyle oluşur. azaltır Ses şiddeti sağlayabilir Yalıtım I Bir öğrenci girişten başlayıp çıkışa doğru kutulardaki bilgilerin doğru olup olmadığını değerlendiriyor. Her doğru ifade için kutuda yazılı puanı kazanırken, yanlış ifadeler için yazılı puanı kaybediyor. C) 10 D) 7 II III A) Soğurulma Akustik Sonar B) Madde Ses Radyo C) Yankı Sesin soğurulması Sonar D) Ses dalgası Yankı Ultrason cihazı Etkinlik sonunda öğrencinin kaç puanı vardır? B) 13 örnektir Şekildeki kavram haritasının doğru olabilmesi için I, II, III boşluklarına gelmesi gereken kavramlar, aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir? Ses yalıtımı mak için düz malzemeler edilir, A) 14 Ses teknolojileri oes 1. I to I - Ö Duvarın bir tarafındaki Hande, diğer taraftaki Okan’a sesini duyurmak için bağırıyor. a Video cûzm v Demir duvar Tahta duvar Ayşe Ortası vakumlu ç ift kat cam duvar B) III C) II ^ S Video cot&mo Tek kat cam duvar Buna göre, hangi düzenekte Ayşe, duvarın öbür tarafında bağırmakta olan Ali’yi hem net bir şekil de duyabilir, hem de görebilir? D) I A) 4 2. Ayşe Ali ve Ayşe şekilde verilen duvarların birer tarafında bulunmaktadır. Duvar kalınlıkları eşit olduğuna göre, hangisinde Okan Hande’yi daha rahat duyar? A) IV Ali B) 3 C) 2 D) 1 I. S e s ......... ortamlarda yayılır. II. Ses m addelerin......... sonucu meydana gelir. 4. . Ses b ir ......... çeşididir. IV. Yumuşak bir madde yüzeyi ile karşılaşan ses dal gası, yüzey tarafından......... Yukarıdaki cümleleri tamamlamak isteyen Ferhat, hangi seçenekte verilen kavramları kullanmalıdır? A) I. boş B) II. titreşimi C) I. maddesel II. titreşimi III. kuvvet III. enerji IV. iletebilir. IV. soğurulabilir. I. katı II. titreşimi D) I. maddesel II. genleşmesi III. hareket III. enerji IV. yansıtabilir. IV. soğurulabilir. Video a& m Şebnem Şebnem kap içinde çalmakta olan çalar saatin sesini hiç duymamasına rağmen, masa lambasının yaydığı ışığı görüyor. Buna göre, kabın özellikleri aşağıdakilerden han gisinde doğru ifade edilmiştir? A) Kap camdan yapılmış, içi hava doludur. B) Kap camdan yapılmış, içindeki hava vakum edil miştir. C) Kap metal levhadan yapılmış, içi su doludur. D) Kap kartondan yapılmış içi oksijen gazı doludur. _ 1Qfi _ 5. 7. Murat, eşit boydaki iplerin uçlarına bilyeler bağlayıp, ipleri diğer uçlardan yatay bir çubuğa bağlıyor. a Video Video Cösvnv Açık alanda bir dağın karşısındaki üç öğrenciden İrem sesinin yankısını 2 saniye sonra, Serhat ise 5 saniye sonra duyuyor. Beyza’nın sesinin yankısı oluşmuyor. Buna göre, öğrencilerin dağa göre konumları aşağıdakilerden hangisindeki gibi olabilir? A) • • • • 2 3 4 5 - Beyza Serhat İrem Serhat Beyza Murat, 1 numaralı bilyeyi şekildeki gibi kaldırıp ser best bıraktığında bilyelerin etkileşmesi sonucunda 5 numaralı bilyenin açıldığını gözlemliyor. Murat yaptığı bu deneyle, sese ait aşağıdaki hipo tezlerden hangilerini açıklamak istemiş olabilir? I. Ses bir enerji türüdür. İrem <0 II. Ses taneciklerin birbirine çarpmasıyla yayılır. III. Ses boşlukta yayılmaz. IV. Ses sıvı ortamlarda katı ortamlardakine göre daha yavaş yayılır. A) I ve II C) İve IV Serhat Beyza B) II ve III D) I, II ve 6. 8. Ses, madde ile karşılaştığında maddeden geçe Video ÇÖÎWW bilir, .............. ve ................. Katilar, .............. İrem f Aşağıdaki ortamların hangisinde akustik uygula maya rastlanmaz? ] arasındaki mesafe sıvılara göre daha küçük ol -i duğundan sesi sıvılara göre daha iyi iletir. Yukarıdaki metinde boşluklar aşağıdaki ifadelerle doğru olarak tamamlandığında hangi ifade açıkta kalır? A) gazlar B) yansıyabilir C) soğurulabilir D) tanecikleri ■ ^ fa m ; ■■ - v yk Plaj Konser salonu -1 9 7 - Fen ve Teknoloji IŞ IK / / 1. Boşlukta yayılır. / 2 gjr \ 3. SES .......... bir ses bilimidir ve sesin özellikle rini inceler. Bu bilimle uğraşan bilim in sanları farklı cisimlerin sesle.................. a ra ş tırır ve binalara uygun .......... sis temlerini kurarlar. 3 . B o ş lu k tc ı\ yayılmaz. \ I 5. Aynalardan I J 4. Yansımaya ) \ farklı b iç im -V Ç dŞir ) uğramaz. J \ lerde yansır. \ / / Yukarıdaki paragraf aşağıdaki kavramlarla tamam landığında, hangi kavram açıkta kalır? Işık ve ses” ünitesini özetlemeyi amaçlayan Arzu, bu nun için yukarıdaki şemayı hazırlıyor. Ancak verdiği bilgilerden birinin yanlış olduğunu fark ediyor. Arzu’nun verdiği kaç nolu bilgi yanlıştır? 5 B) 4 C) 3 A) ses B) akustik C) etkileşimini D) soğurulmasına D) 2 4. 0 Sİ Vtdeo çMm % > # » • K L M Yukarıda üç farklı madde ortamını temsil eden tanecik modelleri verilmiştir. Üzerlerinde yarışma soruları bulunan kartların arkala rında soruların cevapları vardır. Buna göre, kartonların arkalarındaki kavramlar aşağıdakilerden hangisindeki gibi olur? Tarık Buna göre hangi öğrencilerin yorumları doğrudur? A) Yalnız Sevgi B) Yalnız Tarık C) Sevgi ve Hüseyin D) Hüseyin ve Tarık 6. Sınıf Soru Bankası 7. 5. & & Video meo döztm/ü Cöiönrtl Otogarda arkadaşıyla sohbet eden Selim duvar saati nin aynadan yansımasını gördüğünde, bir an için ya nılarak otobüsün hareket saatinin geldiğini düşündü. Buna göre, Selim’in otobüsünün hareket saatine ne kadar süre vardır? A) Yarım saat B) 1 saat C) 2 saat D) 4 saat Farklı şekillerdeki boruların bir uçlarına konan meyve lere diğer uçlarından bakılıyor. Boruların içinde konumları şekillerdeki gibi olan aynalar bulunduğuna göre, hangi meyveler göz lemciler tarafından görülür? A) Üzüm ve elma B) Elma, muz ve portakal C) Elma ve portakal D) Üzüm, muz ve portakal 6. Ahmet Ses, her ortamda her yönde dalgalar hâlinde yayılır. Büşra Ses katilarda ve sıvılarda, havadakinden daha hızlı yayılır. Ses dalgaları ^ f . t i t r e ş e n tane- ^ r c ik le r in sıkışıp seyrekleşme siyle oluşur. Ali 8. Metal bir kepçenin içine şekil Hülya Sesle ilgili bazı öğrencilerin yorumu yukarıda verilmiştir. Buna göre, hangi öğrencinin yorumu yanlış bilgi içerir? & deki gibi bakan Hülya kendisi ni nasıl görür? Video çölümü A) Düz ve olduğundan daha küçük B) Düz ve eşit boyda A) Ahmet B) Ali C) Büşra D) Hülya C) Ters ve olduğundan daha büyük D) Ters ve olduğundan daha küçük 1. K düz aynası 3. L düz aynası Fatih, tamamen kapalı bir ortamda bulunan çalar saa tin sesini duyuyor, fakat kendisini göremiyor. Üzerine ok işareti çizilmiş kağıtlar, yere dik konulmuş düzlem aynaların önüne yatay olarak konulmuştur. Buna göre, aşağıdaki ifadelerden hangisi doğru olabilir? Buna göre, • Okun K de oluşan görüntüsü ile kağıttaki ok aynı yönü gösterir. • Okun L de oluşan görüntüsü ile kağıttaki ok zıt yö nü gösterir. C) Saat saydam kap içerisindedir. • Okun K de oluşan görüntüsü ile kağıttaki ok aynı doğru üzerindedir. D) Ses, havada ışıktan daha hızlı yayıldığı için Fatih saati görememiş fakat sesini duymuştur. • Okun L de oluşan görüntüsü ile kağıttaki ok aynı doğru üzerindedir. A) Kapalı ortamda hava vardır. B) Kapalı ortam vakumlanmıştır. yargılarından kaç tanesi doğrudur? A) Bir B) İki C) Üç D) Dört 4. Bir düzlem ayna önünde duran şekildeki kağıt üzerindeki sayı ile bu sayının düz aynada oluşan görüntüsünün toplamı kaçtır? kağıt co 3 0 Düzlem ayna A) 286 B) 316 C) 979 D ) 1009 5. 30° srt'rf 7t>'> Odasında ders çalışan Ahmet, yan odadaki televizyo nu görememesine rağmen sesini işitiyor. Bununla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi vanlıştır? A) Işık saydam olmayan maddelerden geçemez. B) Ses katı maddelerde de yayılır. M 60c / t >yy 7?r> ?y r yy n r>> >>> ,TrrTTrrr> >>>>>>>} K, L, M, N ışık ışınları düzlem aynalara şekillerdeki gi bi gönderilmiştir. Buna göre, hangi iki ışının gelme açıları eşittir? C) Ses, bir enerji türüdür. A) K ile L B) K ile M D) Işık, her ortamda yayılır. C) L ile N D) Mi l e N -> Maddelerin titreşimi sonucu oluşur ve boşlukta ya 8. Enerji türüdür. yılmaz. Yansıma yapar. -> Sert bir yüzeye çarptığında yansır. -> Yumuşak, pürüzlü yüzeylerde soğurulabilir. Yukarıda özellikleri verilen kavram, aşağıdaki ba lonlardan hangisinin üzerinde yazmaktadır? £ Soğurulur. £ Boşlukta yayılmaz. Ali, yukarıda verilen özelliklerden ışık ve sese ait olan ları küme şemasıyla göstermek istiyor. Buna göre, Ali’nin oluşturduğu şema aşağıdakilerden hangisindeki gibi olmalıdır? Işık Işık Ses Ses plastik boru göz mum göz O <f i görüntü göz göz kalem delikli kağıt delikli kağıt mum kalem görüntü; e 4 Bir kalemin K ve L bölgelerinde bulunan optik araçlar daki görüntüleri şekildeki gibi oluşmuştur. göz şeffaf naylon tahta levha mum mum Üç deney düzeneği yukarıdaki gibi verilmiştir. Buna göre, bu deney düzeneklerinden hangileri ışığın doğrusal yolla yayıldığını göstermek ama cıyla kurulmuş olabilir? Buna göre, K ve L bölgelerindeki optik araçlar aşağıdakilerden hangileri olabilir? K A) Tümsek ayna Çukur ayna B) Çukur ayna Tümsek ayna A) Yalnız I B) Yalnız I C) Düz ayna Düz ayna C) İ v e l i D) I, II ve D) Çukur ayna Çukur ayna 1. K bölgesinde bulunan optik alete gön derilen ışık ışınlarının bu bölgeden yan sıması şekildeki gibidir. 4. Ses, her yönde dalgalar hâlinde yayılır. Buna göre, K bölgesinde, Ses, enerji çeşididir. I. Düz ayna Ses, boşlukta yayılmaz. II. Çukur ayna H III. Tümsek ayna ile verilenlerden hangileri olabilir? 2. o A) Yalnız I B) Yalnızll C) I ya da D) II ya da gUffoğf* Ali Ot 1° o f> ▼ V Ayşe \© 'f ' O o n * Ayla Ahmet Şekildeki etkinlikte bilgileri doğru (D) ya da yanlış (Y) olarak değerlendiren öğrencilerin ulaştığı çıkışlar ve rilmiştir. Aşağıdaki malzemelerden hangisi hem ses, hem ısı, hem de elektrik yalıtkanı olarak kullanılabilir? Buna göre, 1 er hata ile çıkışa ulaşan öğrenciler hangileridir? S tra fo r köpük Metal tel Ahşap Cam A) Ali ve Ayla B) Ali ve Ahmet C) Ayşe ve Ayla D) Ayşe ve Ahmet 5. 3. pamuk J-Z hava hava cam fanus X \ saat / hava saat Yalçın, yukarıdaki deney düzeneklerini sırayla kurarak çalmakta olan saatin sesini ayrı ayrı dinliyor. Buna göre, aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A) Yalçın’ın deneyinde bağımsız değişken, sesin ya yıldığı ortamın cinsidir. B) Yalçın’ın deneyinde bağımlı değişken, algılanabilir ses şiddetidir. C) Yalçın, hava ve pamuğun sesi iletim özelliğini göz lemlemiştir. D) Yalçın, sesin boşlukta yayılmadığını gözlemlemiştir. Şekildeki araç bir aracın arkasından gitmektedir. Buna göre, öndeki aracın şoförü dikiz aynasından şekildeki aracın plakasını aşağıdakilerden hangisi gibi görür? A) 80 THA 80 B) 08 THA 08 C) 08 AHT 08 D) 80 THA 08 6. 8. 1 © Bir düz aynaya gelen ışık ışını, aşağıdakilerden han gisindeki gibi yansımaz? B) K L N M ©> 85 3 Odacıklardan oluşan bir yapının üstten görünümü şe kildeki gibidir. En ortadaki odacığın duvarlarında K, L, M, N ses yalıtım malzemeleri Ölçülen kullanılmıştır. Belirtilen odacık ses şiddeti lardaki 1, 2, 3, 4 çalar saatleri eşit şiddette sırayla çaldığın da, orta odadaki ses şiddeti öl çen aletin gösterdiği değerle rin sütun grafikleri şekildeki gi Saatler bi oluyor. 9. Buna göre, en iyi ses yalıtım malzemesi hangisidir? A) K D) N C) M B) L Şekildeki gibi bir düzlem ay na önünde duran kağıt üze rindeki yazının aynadaki gö rüntüsü aşağıdakilerden han gisi olabilir? Düz ayna V A) CECE 7. B) HECE C) CEHE D) ECEH yorgan îeo 10. öûtimu III battaniye Bir düzlem aynanın aynı noktasına gönderilen K, L, M ışınlarının bu ay nadan yansımaları şekildeki gibidir. Buna göre, K, L, M ışınlarının ay- ,n$ f£ 9mnnnm naya gelme açılarının sütun grafik leri aşağıdaklerden hangisindeki gibidir? A) Reyhan’ın yatağı üzerine bıraktığı cep telefonunun alarmı çalmaya başlıyor. Reyhan cep telefonunun üze rini farklı şekillerde kapatıyor. Buna göre, Reyhan’ın uygulamalannda ses yalıtı mı iyiden kötüye aşağıdakilerden hangisindeki gi bi sıralanır? A) I, I B) C) II, D) Gelme açısı K C) L B) M Gelme açısı Gelme açısı K D) i L il M Gelme açısı m m m ■ K L M K L M 11. 13. Aşağıdaki durumlardan hangisinde gelen ve yan sıyan ışın arasındaki açı 100° dir? B) Düz ayna C) '25° ,V 77V>'>7> rrP> >>>>>>> © Düz ayna Çukur, tümsek ve düzlem aynaya gönderilen ışınların bu aynalardaki yansımaları gösterilmiştir. Buna göre, hangi aynalardaki yansımalar doğru gösterilmiştir? 14. A) Yalnız I B) Yalnız I C) II ve III D) I, II ve Yukarıda verilen maddelerin sesi en iyi iletenden en az iletene doğru sıralaması, aşağıdakilerden han gisindeki gibidir? 12. A) 1 , 2 , 3 B) 2 , 3, 1 C) 3, 1 , 2 D) 2 , 1 , 3 Sonar cihazı sesin yansıma özelliğini kullarak çalışır. Sesin yansıma özelliği kullanılarak denizlerin derinlikleri ölçülebilir. Ses kaynağı ile engel arasındaki uzaklık 17 m olursa yankı o lu ş a b iliyo r Ses özelliğine sahiptir . -J s a J ...• - 15. yapabilmesi için b irN yüzeye çarpıp dönmesi gerekir. Pürüzlü yüzeyler sesi daha iyi soğurur. / \ / özelliğine . sahiptir . <5> B) II yerine, “ Enerji türü olma” A) Beşi B) Dördü C) Üçü D) İkisi <s> Ses ve ışıkla ilgili olarak oluşturulan yukandaki şemada, numaralı yerlere aşağıdakilerden hangisi yazılamaz? A) II yerine, “Yansıma” Sesle ilgili yukarıdaki bilgilerden kaçı doğrudur? \ C) III yerine, “ Boşlukta yayılma” D) I yerine, “ Boşlukta yayılma” Yer Kabuğu Nelerden Oluşur? test 3. a Video -1 1 1 I I t HNHI 1 » 1 1 » IE Cü t t t H + H + H « t i Tüm insanlığa ait ortak değer olan............... çok uzun bir süreçte meydana gelir. Taş küre farklı tü r kayaç ve minerallerden meydana gelir. Bu kayaç ve minerallerin değerli olanlarına ............ adı verilir. Toprakların bir çeşidinden kiremit, tuğla, seramik yapımında yararlanılır. Bu toprak çeşidi............topraktır. tfafeo C 0 tfw * Yukarıdaki paragrafın doğru bir şekilde tamamlanabil mesi için boş bırakılan yerler aşağıdaki kavramlarla doldurulucaktır. Buna göre, hangi kavram açıkta kalır? Merve’nin annesi doğalgazla çalışan kombiden gelen sıcak su ile yıkadığı çelik tencereyi kurulayıp mermer tezgahın üstüne bırakıyor. A) doğal süreçler B) doğal anıtlar C) killi D) maden Bu durumu gözleyen Merve'nin bu olayla ilgili aşa ğıda yaptığı yorumlardan hangisi yanlıştır? A) Mermer tezgah, magmatik kayaçtan üretilmiştir. B) Çeşmeden akan su fosil yakıtla ısınmıştır. C) Tencere bir maden olan demirden üretilmiştir. D) Mermer de, demir gibi madendir. 4. Açıklamalar Su döngüsünde suyun gaz hâlden sıvı hâle geçmesidir. Video coeom . magmatik kayaç Magmanın soğuyarak katılaşmasıyla meydana * gelen kayaç türüdür 2. 33 Kavramlar Fosillerle ilgili araştırma yapan bilim dalıdır. Biliyor musunuz? Dünya'daki suların % 97 si içme suyu niteliğindedir. Er dal Cûiünn % Dünyadaki suların % 3 u ora nındaki su; buzdağları, buzul lar, yer altı, akarsu ve nehirle rin oluşturduğu ta tlı sudur. + Paleontolog 4 yoğuşma Paleontoloji ^ <4 tortul kayaç Yukanda verilen açıklamalarla kavramlar arasındaki eşleştirme aşağıdakilerden hangisindeki gibidir? A) B) 4 ^ ^ ^ A rz u 4 ------------4 Yer altı ve yer üstü sularının temel kaynağı, yağışlarla yeryüzüne inen yağmur ve kar sularıdır. 4 ------------4 £ Yasemin 4 ------------4 C) D) Yukarıdaki konuşmalarda, hangi öğrencilerin ver diği bilgiler doğrudur? A) Yalnız Erdal B) Arzu ve Yasemin C) Erdal ve Arzu D) Yalnız Yasemin 6. Sınıf Soru Bankası ..... .. Test -1 7. 5. fideo Aşağıdaki ka rtla rd a ki bulmaca sorularını cevaplamaya çalışınız. Cevabınızı kontrol etmek için kartların arkasına bakabilirsiniz. öromü 5u tutmayan toprak çeşididir. Üzerinde tarım yapılan verimli toprak çeşididir. Fosillerle ilgili araştırma yapan Yusuf aşağıdakilerden hangisinin yanlış olduğunu fark eder? n Video A) Kömür bir fosil yakıttır. Fosillere en çok tortul kayaçlarda rastlanır. coiimtı C) Fosiller içinde bulundukları kayaç hakkında bilgi verir. D) Ölen her canlının fosili oluşur. Verimsiz, açık rw ?eV5ek yQp''' Toprak çeşididir. Yukarıdaki bulmacada cevapları kontrol eden Merve, kartların arkasında aşağıda verilen hangi kav ramları okur? ★ : İçeriğimde çözünmüş hâlde mineral ve gaz bu lunmaktadır. humuslu toprak B) # : Kendiliğinden yeryüzüne ulaşıp kaynaklardan çıkarım. A : Ben yer üstü suyuyum. Ama ben de tatlıyım. i' P H H humuslu toprak killi toprak D) kireçli toprak Yukarıda özellikleri konuşturularak belirtilen su tip leri, aşağıdakilerin hangisinde doğru tanımlanmış tır? humuslu toprak killi toprak 6. A) Maden suyu Kaynak suyu Nehir B) İçme Kaplıca Deniz C) Maden suyu Kaynak suyu Okyanus D) Kaynak suyu Maden suyu Göl Video MOnıt) I. Kuzey kutbunda bulunan mamut I I . Ağaç reçinesinde sertleşmiş böcek 9. Merhaba ben altın filiziyim. Aslında ben bir kayacım. I I I . Taşlaşmış bir balı IV: Yeni ölmüş bir atın iskeleti Yukarıdakilerden hangileri fosillere örnek olarak verilebilir? Ülkemizde de benim çık tığım ocak lar var. Ekonomik değerim olduğundan maden olarak adlandırılırım. İşlenirsem kuyumculuk ve teknolojide farklı alanlarda kullanılırım. Bir posterde altın filizi kendisiyle ilgili bilgiler verecek şekilde konuşturuluyor. A) Yalnız B) I, II ve II Buna göre altın filizinin verdiği bilgilerden kaç tanesi doğrudur? C) II ve III D) III ve IV A) bir B) iki C) üç 8 Fen ve Teknoloji -207- D) dört TEST - 2 Yer Kabuğu Nelerden Oluşur? ........Mı 1. 4 Magmatik kayaç 4 Andezit 4 Mermer 4 Kum : ı# Yukarıda verilenlerden ilgili olanlar eşleştirildiğinde oluşan örüntü aşağıdakilerden hangisi gibi olur? A) fl Çiftçi Selim Bey İnşaatçı Yücel Bey Tuğlacı Ömer Bey B) Killi toprak C) Kumlu toprak Humustu toprak Buna göre hangi insan, hangi toprak türünden sa tın almalıdır? D) Selim Bey Yücel Bey Ömer Bey A) K L M B) L M K C) M L K D) M K L 2. || i İÜ . \fideo Tortul kayaç Magmatik kayaç * çfcOmO f Sünger taş. Tebeşir Nilay farklı kayaç tipleri ve örnekleriyle ilgili yukarıda ki posteri oluşturuyor. Ancak posterde bir yanlışlık ol duğunu farkediyor. 4. Aşağıdaki su çeşitleri gruplandığında, hangisi bu grubun dışında kalır? Buna göre, hangi kartonların yeri değişirse poster doğru olur? A) ile Deniz B) ile D) C) ile D) ile Sıcak su kaynağı 6. Sınıf Soru Bankası r 5. Madenlerin çıkar- ^ tıldığı ortamlara j maden filizi denir. Kayaçların doğal olarak bir formdan başka bir forma dö nüşmesi kayaç dön güsünü oluşturur. Fosiller genellikle \ magmatik kayaç- ^ lar içinden çıkar. t ' Yer kabuğu kayaç lardan meydana gelir. M J Kömür, doğalgaz ve petrol fosil j ! yakıtlara örnektir. Fatih içinde farklı bilgiler bulunan kutuları 1 den 5 e doğru inceliyor. Arıcılık Buna göre Fatih, ilk defa yanlış bir bilgiyle hangi kutuda karşılaşır? B) 3 A) 2 Yukarıdakilerden hangileri erozyon ile mücadele de yapılması gereken çalışmalardandır? D) 5 C) 4 A) İ v e l i B) Yalnız C) İve III D) II ve III 6 . Ekonomik değeri olan kayaçlar olarak isimlendiri len madenler, aşağıda belirtilenlerin hangisi tara fından insanlığın yaşamını kolaylaştıran araçlara dönüştürülür? A) Meteoroloji B) Paleontoloji C) Teknoloji D) Jeoloji 8 Video CWünrti 7. Erozyon rüzgâr etkisi ile de ger çekleşebilir. Eğimli ve bitki ö rtü sü zayıf arazilerde erozyon riski fazladır. V-------- y ----------------- Neda Ülkemiz, geneli itiba riyle erozyonun çok az görüldüğü Anadolu yarımadasındadır. B) II A) I C) III D) IV Sena Erozyonu önleme adı na ağaçtan çok, ara ziye toprağı iyi tutan çim ekilmelidir. V Olcay Yukarıdaki maddelerden hangisi fosil olma özel liğine sahip değildir? Gülay 1 0 .* Yeryüzüne çıkan magmanın katılaşması ile oluşan kayaç türlerine ne ad verilir? • Kayaçların birbirinden farklı olmasının nedeni ya pılarındaki hangi oluşumlardır? • Kireçtaşı hangi tür kayaçlara örnektir? • Kayaçların birbirlerine dönüşmesine ne ad verilir? Erozyonla ilgili konuşan öğrencilerden hangilerinin ifadeleri doğrudur? Aşağıdakilerden hangisi yukarıdaki sorular için verilen cevaplardan biri olamaz? A) Neda ve Olcay A) Başkalaşım kayacı B) Neda ve Sena B) Magmatik kayaç C) Sena, Olcay ve Gülay C) Kayaç döngüsü D) Olcay, Neda ve Gülay D) Mineral i Fen ve Teknoloji -2 0 9 - naal|| Yer Kabuğu Nelerden Oluşur? 'VVVA^VV^NWViftV^^^vRVXWVAVXVVWWW 1. Şekildeki eğimli arazide erozyonu önlemek iste yen biri aşağıdakilerden hangisini yapmamalıdır? c . J 3. Bilim insanları, aşağıda verilenlerden hangisini do ğal anıt olarak tanımlamaz? İÎK \ Video çölümü A) B )| 1\ \ \ V v Peri bacaları \ . \ \ . \ . X . X. XJ Toprağı enine sürmek Traverten Toprağı dikine sürmek D) t-.. Ağaçlandırma yapmak Taraçalama yapmak Niagara şelalesi Belgrat ormanları 4. 2. I inceleyen bilim insanıdır Tortul kayaç katmanları arasında şekilde verilen kon-j umlarda K, L, M fosilleri bulunmuştur. Buna göre, olayı yorumlayan paleontologlardan hangilerinin ifadeleri doğrudur? M fosili en de rinde, demek ki en yaşlısı o. Nur oluşturduğu kavram haritasında yanlışlık olduğu nu fark ediyor. Aşağıdaki değişikliklerden hangisinin yapılması, kavram haritasının doğru olmasını sağlar? A) I ve V kutularındaki ifadeler yer değiştirmeli V ^ Hurşit M fosilinin bulunduğu kayaç tabakası L fosilinin bulun duğu kayaç tabakasından sonra oluşmuştur. Şakir K fosilinin yaşı 4 milyon yıl ise, L fosilinin yaşı en çok 1 milyon yıldır. B) “Katkı sağlar” ifadesi yerine “bulunur” ifadesi kul lanılmalı Fadıl C) III ve IV kutularındaki ifadeler yer değiştirmeli, “ör nektir” yerine “görülür” yazılmalı A) Yalnız Şakir B) Hurşit ve Fadıl D) “ Paleontolog” yerine “jeolog” yazılmalı C) Şakir ve Fadıl D) Hurşit, Şakir ve Fadıl 5. I ................. ülkemizde doğal anıtlara verilebilecek örneklerdendir. t» 7. Türkiye’deki doğal anıtları ziyaret etmek isteyen Ahmet, aşağıdakilerden hangisini seyahat planın dan çıkarmalıdır? Öğretmen Öğretmenin kullandığı cümledeki boşluğa aşağıdakilerden hangileri gelebilir? Aspendos Pofl\uV^e ’ t r 0v e ^ en'er' 4 yatrosi î J 2 ^ . Silifke cehennem m ağarası * 5 N e m ru t dağı ^ k r a t e r gölü A) 1, 4, 5 B) 1, 2, 3 C) 1 , 3 , 5 D) 2, 3, 4, 5 Meke gölü Pamukkale travertenleri .....J....... v e ....... ??.......yerkabuğunu oluşturan ana maddelerdendir. Sular, i yeraltı ve ...îîî.... suları olmak üzere i iki ana grupta incelenir. Yeraltı suları da.....İV..... .. ve soğuk olmak üzere iki | ana gruba ayrılarak incelenir. 6. wmmmasaau0mmmmmommmmmm Yukarıdaki paragrafta numaralı yerlere hangi kavramlar gelmelidir? Ahmet, içinde fosillerin olduğu farklı katmanlardan oluşan bir model yapmak istiyor. Modeli için bir vazo, üç farklı renkte kum ve bazı canlıların oyuncak model lerini alıyor. Modelinde dinazor en yaşlı, kuş ise en genç fosili temsil etecektir. Öğrencilerin verdiği cevaplar aşağıdaki gibi olduğu na göre, hangi öğrencinin verdiği cevap yanlıştır? B) I I yerine "toprak" gelmeli Kavanoz içindeki kumların dizilişi yukarıdaki gibi olduğuna göre, Ahmet hangi canlıyı hangi renk kum katmanı içine yerleştirmelidir? I Murat Sarı kum Mavi kum A) Dinazor Balık Kahverengi kum I I I yerine "akarsu" gelmeli D) IV yerine "sıcak" gelmeli Kuş B) Kuş Balık Dinazor C) Balık Kuş Dinazor D) Dinazor Kuş Balık Fen ve Teknoloji C) Ayşe Zehra -211 - Unite Değerlendirme TEST - 4 Babam bizi Pamukkale travertenlerine götürdü. Her yer bembeyaz pamuk gibiydi Su tutma özelliği yoktur. Karpuzun en sevdiği toprak türüdür. Vkieo r Seçen yaz gittiğim Cennet ve Cehennem mağaralarında kork tum. Çok ürkütücü bir ortamdı. ÇÖHMi Kavrulduğunda ca mı bile çizebilecek kadar setleşen top rak çeşididir. II Filiz Gevşek yapılı su tutmayan tarıma elverişli olmayan toprak türüdür. III Kavrulduğunda yanık kokusu verir. Tarıma elverişlidir. IV Nemrut dağına tırmandıktan sonra krater gölünün güzelliğini görünce tüm yorgunluğumu unuttum. Volkan Kayseri'de yeni yapılan stad yumun görkemi beni şoke etti. Burada maç izlemek büyük zevk. Zeynep Yukarıdaki etkinlikte boş bırakılan yerlere gelmesi gereken kavramlar aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir? Talip Hangi öğrencinin ifadesinde bir doğal anıt mamaktadır? IV A) Killi Kireçli Kumlu Humuslu B) Kireçli Kumlu Humuslu Killi C) Kumlu Killi Kireçli Humuslu Killi Kumlu D) Humuslu Kireçli B) Zeynep C) Volkan D) Filiz 5 4. & Video çözümü bez. A) Talip Tortul kayaçları, magmatik kayaçlardan ayıran en önemli özellik fosil barındırmalarıdır Ölen her canlı bir gün fosil olur. Fosiller bize yaşadığımız dünyanın geçmişteki sırlarını öğrenebilmek için ipuçları verir. Ancak fosiller günümüz insanına enerji adına fayda sağlamaz. bez„ Faruk K, L, M cam boruları, alt uçları su geçiren bir bez ile sarılarak şekildeki gibi yerleştirilmiştir. Boruların içleri ne farklı cins toprak yerleştirilerek üstlerine yukarıdan eşit miktarda su dökülüyor. K borusuna dökülen su alt kısımdan hemen çıkmasına rağmen, L ve M boruları na dökülen suların aşağıya akmadığı gözlemleniyor. Buna göre Faruk’un kaç cümlesi yanlış bilgi içerir? A) dört Buna göre, borulara hangi tür toprak yerleştirilmiş olabilir? — K Fosiller konusunu ça lışan Faruk, bildikleri ni sınıfa yukarıdaki gi bi özetliyor. 5. M B) üç D) bir Aşağıdakilerden hangisi erozyonun sonuçlarından biri değildir? A) Humuslu Kumlu Killi İr B) Kumlu Humuslu Killi cözm u C) Kumlu Kireçli Kumlu C) Tarımda verimsizlik D) Kireçli Kumlu Humuslu D) Su kaynaklarının artması Video C) iki A) Çölleşme B) Sera etkisi 6. Sınıf Soru Bankası 6. 9. - Buzullarda fosillere rastlanabilir mi? - Fosiller her yerde kolaylıkla bulunabilir mi? - Fosiller bize yaşadıkları dönem hakkında bilgi ve rir mi? - Alt tabakalarda bulunan fosiller daha mı gençtir? - Fosiller ile ilgili araştırma yapan bir bilim dalı var mıdır? Yukarıdaki sorulardan kaç tanesinin cevabı “ Evet” tir? D) İki C) Üç B) Dört A) Beş Tortul kayaçlardan oluşan yamacın bazı katmanları K, L, M olarak işaretlenmiştir. 7. Bu katmanlarda bulunan fosillerin yaşlarına ait sü tun grafiği, aşağıdakiierden hangisi gibi olur? Aşağıda verilenlerin hangisinde bir maden ve bir fosil yakıt bulunur? A) A) Bakır, Odun B) ♦'Yaş Yaş B) Kalsit, pirit Katman Katman C) Odun, kömür D) Mermer, doğalgaz D) Yaş C) Yaş Vym,' 8. a Meslek Açıklama Jeolog Fosilleri inceleyen bilim insanı Arkeolog Yer kabuğunu inceleyen bilim insanı Paleontolog Çok eski çağlardan kalan eser leri, kalıntıları ortaya çıkaran, inceleyen bilim insanı n Katman Katman Video cûzimo Yukarıda bazı meslekler ve bunların ilgi alanları veril miştir. Eşleştirilen meslek ve açıklamaların olduğu ku tular aynı renge boyanıyor. 10. <£} Video cüzimi) Buna göre, kutuların son renk durumları aşağıdakilerden hangisindeki gibi olur? B) A) --. D) C) ----- --- . ...... r Şekildeki posterde farklı tortul kayaç tabakaları ve farklı canlı fosilleri görülmektedir. _J [7 -------- ------— ..... Fen ve Teknoloji Posterle ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi doğru olabilir? A) N tabakasında bir zamanlar deniz vardır. B) En genç fosil antilop fosilidir. C) Böcek fosili, balık fosilinden sonra oluşmuştur. D) N tabakası R tabakasından önce oluşmuştur. - 213- Unite Değerlendirme TEST - 5 VSV\\\\V\VVVV^\\V^M\W W \W \\WWVV\W\\\».\W 1. Sular ü I. Sıcak su kaynakları II. Okyanus i III. Soğuk su kaynakları ü H İçecek su temini IV. Nehir, göl || Tarımda sulama Video cozom 3. Yararlanma alanları ü ^ Hidroelektrik enerji [ C) III Antalya'daki...... mağarası bilinen en eski yerleşim yeridir.. Bu mağara bizim için çok önemli bir doğal anıttır. Bu nedenle .... alanı içine alınmalıdır. Şevket Yurdumuzun doğal güzelliklerini gezmekte olan Şev ket ve Zeki arasında yukarıdaki konuşma geçiyor. Buna göre, hangisinde vanlış bir eşleştirme yapıl mıştır? B) II bilim insanları için çok önemlidir. Evet. Çünkü onlar ilk insanlar hakkındaki birçok bilgiyi edinmek için zengin bir mal zeme kaynağıdır. Yukarıdaki şemada sular ve bunlardan faydalanma alanları gösterilmiştir. A) I c Jeotermal enerji Konuşmada bırakılan boşluklar aşağıdakiler ile doldurulduğunda hangisine gerek olmadığı anlaşı lır? D) IV 4. Video Çözümü A) Pamukkale B) Karain C) Doğal anıtlar D) Milli Park Volkanlardan yeryüzüne çı kan magma soğuyarak bazı kayaç türleri oluşur. Aşağıdakilerden hangisi bu şekilde oluşmuş bir ka yaç değildir? A) Şekildeki kavram haritasında I, II, III boşlukları aşağıdakilerden hangileriyle doğru olarak tamam lanmış olur? Granit C) A) Deniz Ilıca Kaynak suyu B) Akarsu Göl Maden suyu C) Nehir Çay suyu Pınar D) Kaynak suyu Kaynar su Deniz CİMİMİ Bazalt Mermer '. D) f Obsidiyen 5. 7. Aşağıdakilerden hangisi erozyonun nedenlerinden biri değildir? £ Ben pamuk ve karpuz ekeceğim. Bana su tutma yan toprak lazım. Video b) m - r ~ Buraların en iyi çömlekleri benim atölyemde yapılır. Bana ince taneli, suyu geçir meyen toprak lazım CöiümO C) Benim işim ziraat, tarım. Bana koyu renkli, yumu şak su tutabilen ..îîî. toprak lazım. Ormanların yok edilmesi Rüzgâr Sadık Bey m d) m Tevfik Bey Toprağın yanlış kullanılması Üç farklı insan işlerini ve ihtiyaç duydukları toprak tip lerinin özelliklerini ifade ediyor. Hayvancılık Buna göre, I, II, III boşluklarına aşağıdakilerden hangileri gelmelidir? Ilıcalar Yeraltı Suları Denizler Yer üstü Suları Kaynak Suları 8. A) kumlu kireçli humuslu B) kireçli killi humuslu C) humuslu kumlu killi D) kumlu killi humuslu Barış, arkadaşı Ozan’a yaz tatilinde gittiği yerlerde çektiği resimleri gösteriyor. Göller Yukarıdaki ilgili kavramlar eşleştirildiğinde aşağıdakilerden hangisi gibi bir örüntü elde edilir? Buna göre Barış, kaç doğal anıt ziyaret etmiştir? A) İki Fen ve Teknoloji B) Üç C) Dört D) Beş o 1. Ünite: Canlılarda Üreme, Büyüme ve Gelişme Canlılık Hücreyle Başlar ( t e s t -1 1-C 2-A 3-A 4-D 5-C 6-C 7-D 8-D 9-B 10-A 11-B 12-B ( TEST- 2 1-D 2-A 3-B 4-A 5-B 6-C 7-B 8-D 9-A 10-C 11-D 12-B Q TEST- 3 1-D 2-C 3-D 4-B 5-D 6-A 7-C 8-B 9-B 10-B 11-A ) C te s t^ 1-D 2-C 3-B 4-C 5-D 6-D 7-C 8-A 9-B 10-B 11-A ) D 3 .) İnsanlarda Üreme, Büyüme ve Gelişme TEST - 5 1-D 2-B 3-D 4-A 5-B 6-C 7-B 8-C 9-B 10-D Ç TEST- 6 1-C 2-D 3-B 4-A 5-D 6-B 7-D 8-D 9-C 10-D 11-A ( t e s t -7 1-B 2-D 3-D 4-C 5-B 6-B 7-A 8-D 9-A 10-C 11-D Ç TEST- 8 1-C 2-D 3-B 4-B 5-C 6-D 7-D 8-A 9-A 10-C 11-A J 12-B ) Hayvanlarda Üreme, Büyüme ve Gelişme (^ T E S T -9 1-A 2-B 3-C 4-B 5-D 6-A 7-A 8-B 9-C 10-D 11-B ( TEST -1 0 1-A 2-C 3-B 4-C 5-D 6-C 7-C 8-A 9-B 10-A 11-D ( TEST-1 1 1-A 2-C 3-B 4-B 5-B 6-A 7-C 8-C 9-D 8-B 9-B 10-A 11-B Çiçekli Bitkilerde Üreme, Büyüme ve Gelişme ( TEST-1 2 Ç TEST-1 3 Q TEST -1 4 ( ( 1-D 2-A 3-C 4-C 5-C 6-D 7-A 12-D 1-A 2-C 3-D 4-C 5-B 6-A 7-A 8-B 9-D 10-D 11-A 1-D 2-A 3-A 4-C 5-D 6-D 7-D 8-B 9-C 10-B 11-C TEST-1 5 1-D 2-B 3-B 4-D 5-C 6-B 7-A 8-A 9-C 10-D 11-C TEST-1 6 1-B 2-D 3-C 4-A 5-B 6-A 7-B 8-A 9-D 10-D 11-C 12-C J 12-B Ünite Değerlendirme TEST-1 7 1-D 2-D 3-B 4-D 5-B 6-C 7-A 8-D 9-D 10-D 11-C 12-B 13-A TEST-1 8 1-D 2-A 3-C 4-A 5-B 6-B 7-A 8-B 9-D 10-A 11-C 12-B 13-C 14-D TEST -1 9 1-B 2-A 3-A 4-C 5-D 6-D 7-B 8-C 9-A 10-B 11-C 12-C 13-B 14-D ! 2. Ünite: Kuvvet ve Hareket Yaşamımızdaki Sürat 1-B 2-D 3-B 4-A 5-C 6-B 7-A 8-D 1-A 2-D 3-C 4-C 5-B 6-C 7-B 8-C 1-A 2-C 3-A 4-B 5-C 6-A 7-C 8-A 1-A 2-C 3-D 4-D 5-B 6-B _ 7 - B 8-D^ 1-C 2-D 3-B 4-D 5-C 6-A 7-C 8-D 9-C TEST- 6 1-B 2-D 3-D 4-B 5-A 6-A 7-B 8-A 9-A TEST- 7 1-C 2-A 3-B 4-A 5-C 6-A 7-C 8-B TE S T- 8 1-B 2-B 3-D 4-C 5-B 6-C 7-A 8-B ( TE S T- 2 ( TEST- 3 Ç TEST- 4 (^~TEST - 5 9-B Kuvvet ( ( ( Ünite Değerlendirme ( ( ( ( TE S T- 9 1-D 2-A 3-B 4-C 5-C 6-C 7-A 8-A 9-D TEST-1 0 1-B 2-B 3-D 4-C 5-B 6-A 7-A 8-C TEST-1 1 1-D 2-B 3-C 4-D 5-B 6-C 7-A 8-A 9-C TEST-1 2 1-D 2-D 3-D 4-B 5-B 6-A 7-A 8-A 9-C 10-B 11-C 12-C 13-B 14-C 15-B 3. Ünite: Maddenin Tanecikli Yapısı Maddeyi Oluşturan Tanecikler TEST -1 1-B 2-D 3-B 4-D 5-A 6-A 7-D 8-D TEST - 2 1-B 2-C 3-C 4-C 5-A 6-C 7-D 8-A TEST - 3 1-C 2-D 3-D 4-C 5-B 6-C 7-D 8-B 9-D 10-B D 9-C ) Elementler ve Bileşikler ( TEST -1 1-B 2-A 3-B 4-D 5-D 6-B 7-B 8-D 9-D TEST- 2 1-B 2-B 3-C 4-C 5-C 6-C 7-A 8-C TEST- 3 1-C 2-A 3-A 4-B 5-D 6-B 7-C 8-A 9-A 9-C 0^339 Fiziksel ve Kimyasal Değişim ( TEST -1 1-D 2-A 3-A 4-D 5-C 6-C 7-B 8-D ( TEST- 2 1-D 2-C 3-B 4-C 5-C 6-A 7-D 8-B ( TEST- 3 1-C 2-B 3-C 4-A 5-C 6-B 7-C 8-C 9-A ( TEST- 4 1-B 2-B 3-D 4-C 5-D 6-D 7-C Maddenin Hâllerinin Tanecikli Yapısı ( TEST -1 1-B 2-C 3-A 4-A 5-C 6-D 7-D 8-C 9-A ( TEST- 2 1-A 2-A 3-C 4-B 5-D 6-B 7-C 8-C 9-D ( TEST-_3 1-B 2-B 3-A 4-D 5-D 6-D 7-B 8-B 9-D 10-C 11-A 12-B 13-B 4. Ünite: Yaşamımızdaki Elektrik Elektrik Enerjisi Nasıl Taşınır? ( TEST -1 1-D 2-B 3-D 4-C 5-A 6-A 7-D 8-B TEST- 2 1-C 2-B 3-D 4-D 5-D 6-A 7-A 8-B İletkeni Değiştir, Ampulün Parlaklığı Değişsin ( TEST- 3 1-A 2-B 3-B 4-C 5-A 6-D 7-B 8-A TEST- 4 1-D 2-D 3-A 4-C 5-A 6-A 7-B 8-C J 6. Sınıf Soru Bankası Ünite Değerlendirme ( T E ST - 5 1-D 2-C 3-C 4-A 5-B 6-D 7-A 8-B i T E ST - 6 1-C 2-A 3-A 4-B 5-A 6-A 7-A 8-B 9-C 10-C 11-C 12-D 13-B 5. Unite: Vücudumuzda Sistemler Destek ve Hareket Sistemi Ç TEST -1 Ç T E ST - 2 1-C 2-D 3-A 4-D 5-D 6-B 7-B 8-B 9-A 10-A 1-D 2-D 3-A 4-C 5-C 6-D 7-B 8-B 9-A 10-A ( T E ST - 3 1-B 2-D 3-D 4-D 5-C 6-B 7-C 8-A 9-D 10-A 11-C Q T E ST - 4 1-C 2-C 3-A 4-D 5-B 6-D 7-A 8-C 9-A 10-B 11-B 10-C 11-B 11-C Dolaşım Sistemi ( T E ST - 5 1-A 2-B 3-C 4-A 5-D 6-D 7-D 8-C 9-A ( T E ST - 6 1-C 2-D 3-D 4-B 5-B 6-A 7-C 8-A 9-C ( T E ST - 7 1-C 2-D 3-C 4-A 5-D 6-B 7-B 8-A 9-B T T E ST - 8 1-A 2-D 3-D 4-B 5-B 6-C 7-A 8-D 9-C 10-B 10-C 12-B Mikroplarla Savaş ( T EST~9 1-D 2-D 3-A 4-B 5-D 6-C 7-B 8-A 9-A Ç T E ST -1 0 1-C 2-A 3-B 4-C 5-D 6-B 7-A 8-D 9-A T 1-B 2-B 3-C 4-C 5-A 6-D 7-A 8-B 9-D T E ST -11 J Solunum Sistemi Ç T E ST -1 2 ( T E ST -1 3 Q T E ST -1 4 1-D 2-C 3-A 4-D 5-C 6-D 7-B 8-C 9-C 10-B 1-C 2-A 3-D 4-B 5-C 6-B 7-B 8-C 9-D 10-A 11-A 1-D 2-A 3-B 4-D 5-B 6-B 7-C 8-A 9-C 10-C 11-D Fen ve Teknoloji ) 12-A -221 - m mm Cevap Anahtarı O Ünite Değerlendirme T E ST -1 5 1-D 2-A 3-B 4-D 5-A 6-B 7-C 8-D 9-D 10-C 11-C 12-A 13-B T E ST -1 6 1-C 2-A 3-B 4-A 5-B 6-B 7-B 8-C 9-D 10-A 11-D 12-C 13-D TEST -1 7 1-D 2-B 3-D 4-D 5-C 6-C 7-C 8-B 9-A 10-A 11-B 12-D 13-D ) ) 6. Unite: Madde ve Isı Maddenin Tanecikli Yapısı ve Isı TEST -1 VC ÎC ÎA 4-A 5-A 6-C 7-B 8-D ) Isının Yayılma Yolları ( T E ST - 2 1-D 2-D 3-C 4-D 5-C 6-D 7-D 8-D ( T E ST - 3 1-C ÎA 3-A 4-A 5-C 6-D 7-D 8-C ( T E ST - 4 1-C 2-A 3-D 4-C 5-D 6-D 7-A 8-B ( T E ST -5 1-C 2-A 3-C 4-A 5-B 6-A 7-A 8-D Isı Yalıtımı ( T E ST - 6 I^ 2-A 3-D 4-B 5-C 6-B 7-A 8-B ( T E ST - 7 1-D 2-A 3-D 4-C 5-C 6-D 7-D 8-B Ünite Değerlendirme ( T E ST - 8 1-B 2-B 3-B 4-B 5-C 6-D 7-C 8-A ( TEST-9 1-A 2-D 3-B 4-C 5-D 6-C 7-C 8-A ( TEST-1 0 1-D 2-B 3-A 4-B 5-B 6-C 7-A 8-B 9-D 7. Ünite: Işık ve Ses Işık ( TEST -1 1-D 2-A 3-C 4-C 5-B 6-C 7-B 8-C TEST - 2 1-D 2-C 3-A 4-B 5-A 6-C 7-B 8-D 9-B ( T E ST - 3 1-C 2-B 3-A 4-B 5-A 6-D 7-A 8-B 9-B ( TEST - 4 1-C 2-B 3-A 4-C 5-B 6-C 7-A 8-A Ses C TEST - 5 1-D 2-B 3-D 4-D 5-C 6-A 7-C 8-D ( T E ST - 6 1-B 2-D 3-A 4-C 5-C 6-D 7-A 8-C ( TEST-7 1-A 2-D 3-B 4-C 5-B 6-D 7-D 8-C ( T E ST - 8 1-D 2-B 3-A 4-B 5-A 6-A 7-B 8-D Ünite Değerlendirme ( T E ST - 9 1-B 2-B 3-D 4-C 5-C 6-A 7-C 8-D ( T E ST -1 0 1-C 2-D 3-A 4-C 5-B 6-C 7-C 8-B 9-A ( T E ST -11 1-B 2-A 3-D 4-C 5-A 6-D 7-D 8-D 9-B 10-A 11-D 12-A 13-B 14-C 15-D 8. Ünite: Yer Kabuğu Nelerden Oluşur? Yer Kabuğu Nelerden Oluşur? ( TEST -1 1-A 2-B 3-A 4-D 5-B 6-B 7-D 8-A 9-D Ç TEST - 2 1-B 2-D 3-C 4-D 5-C 6-C 7-B 8-A 9-B 10-A ( T E ST - 3 1-B 2-A 3-D 4-A 5-A 6-B 7-B 8-C 9-B 10-A Ünite Değerlendirme ( T E ST - 4 1-C 2-B 3-A 4-C 5-D 6-C 7-D 8-A ( TEST- 5 1-B 2-A 3-A 4-B 5-D 6-B 7-D 8-C Fen ve Teknoloji J ) -223-