T7_FH_Markalar
Transkript
T7_FH_Markalar
FİKRİ HAKLAR ESD873 7. MARKALAR Yrd.Doç.Dr. Levent DURDU Kocaeli Üniversitesi – B.Ö.T.E. Bölümü 2012‐2013 Bahar © Kocaeli Üniversitesi, tüm hakları saklıdır. MARKA Yrd.Doç.Dr. Levent DURDU Kocaeli Üniversitesi – B.Ö.T.E. ESD873 – FİKRİ HAKLAR 2 ÖĞRENME HEDEFLERİ Marka kavramını açıklar. Tescil kavramını açıklar. Tescilli marka ile tescilsiz markayı ayırt eder. Tescil yenileme sürecini açıklar. Yrd.Doç.Dr. Levent DURDU Kocaeli Üniversitesi – B.Ö.T.E. ESD873 – FİKRİ HAKLAR 3 Marka Nedir? Marka, bir teşebbüs tarafından sunulan mal ya da hizmetlerin diğer teşebbüslerinkinden ayırt edilebilmesini sağlayan işaretlerdir. Malları veya hizmetleri ayırmak için kullanılan ayırt edici kelimeler, harfler, rakamlar, çizimler, resimler, şekiller, renkler, logolar, etiketler veya bunların kombinasyonları marka olarak tescil edilebilir. Yrd.Doç.Dr. Levent DURDU Kocaeli Üniversitesi – B.Ö.T.E. ESD873 – FİKRİ HAKLAR 4 Marka ARÇELİK ADİDAS SONY ALTINYILDIZ VAKKO REEBOK SEK GM BMW 3M SA PHILIPS LACOSTE KOMİLİ ETİ BOSCH Yrd.Doç.Dr. Levent DURDU Kocaeli Üniversitesi – B.Ö.T.E. ESD873 – FİKRİ HAKLAR 5 Marka Kavramına Örnekler ZAMANLA AYIRT EDİCİLİK KAZANMA ÇARŞI LUX PENYELUX STEELCASE KODLAR MARKA + TANIMLAYI CI EFES 520ia PILSEN KOÇ E200 HOLDİNG SABANCI S304 HOLDİNG ALAN ADLARI KİŞİ ADLARI ISO.ORG.TR CHRISTIAN DIOR EDISON AMAZON.COM GOOGLE.COM PIERRE CARDIN APB.COM.TR EYÜP SABRİ TUNCER Yrd.Doç.Dr. Levent DURDU Kocaeli Üniversitesi – B.Ö.T.E. 6 Marka OTOMOBİL MARKALARI İKİNCİL MARKALAR ALFA ROMEO CITROEN SAXO OPEL CORSA CLASSIC AUDI CITROEN XSARA OPEL VECTRA COUPE BMW FIAT BRAVA RENAULT HATCHBACK CLIO CADILLAC FIAT BRAVO RENAULT MINIVAN LAGUNA CHRYSLER FIAT MAREA RENAULT ROADSTER MEGANE TANIMLAYICI Yrd.Doç.Dr. Levent DURDU Kocaeli Üniversitesi – B.Ö.T.E. 7 Bu tablodaki tanımlayıcı işaretler (CLASSIC, COUPE gibi ifadeler) tüm otomobillerde kullanılabilir. Bir marka ile birlikte veya bağımsız kullanılan ikincil markaların (FIAT BRAVA, RENAULT MEGANE gibi ifadeler), başkaları tarafından kullanılması söz konusu değildir. Yrd.Doç.Dr. Levent DURDU Kocaeli Üniversitesi – B.Ö.T.E. ESD873 – FİKRİ HAKLAR 8 Eşya Adı Sanılan Markalar CHICLETS GILETTE NYLON VASELIN TERGAL FRIGIDAIRE FASARIT TIPP‐EX TERMOS ORKID DUŞAKABİN SELPAK PİMAPEN UHU İZOCAM KOMBİ NESCAFE CHOKELLA Yrd.Doç.Dr. Levent DURDU Kocaeli Üniversitesi – B.Ö.T.E. JEEP ESD873 – FİKRİ HAKLAR 9 SLOGANLAR Sloganlar ayırt edici nitelikte olmak koşulu ile marka olarak tescil edilebilir. ALFA ROMEO BMW MITSUBISHI MOTORS NOKIA PIRELLI VOLVO TED LAPIDUS BRIDGESTONE BEN MÜCEVHER TAKMAM KULLANIRIM THE ULTIMATE DRIVING MACHINE TAKE A DIFFERENT ROAD CONNECTING PEOPLE KONTROLSÜZ GÜÇ, GÜÇ DEĞİLDİR FOR LIFE MAN AT HIS BEST YOLUNU BİLİR Yrd.Doç.Dr. Levent DURDU Kocaeli Üniversitesi – B.Ö.T.E. ESD873 – FİKRİ HAKLAR 10 ŞEKİL İÇEREN MARKA ÖRNEKLERİ Yrd.Doç.Dr. Levent DURDU Kocaeli Üniversitesi – B.Ö.T.E. ESD873 – FİKRİ HAKLAR 11 “Xsara Picasso” kişi adı olduğu için, bu markanın kullanımı için bu kişiden izin alınması gerekir. Yrd.Doç.Dr. Levent DURDU Kocaeli Üniversitesi – B.Ö.T.E. ESD873 – FİKRİ HAKLAR 12 Ayırt edici bir işaret olan marka ile tanımlayıcı olan bir işaret birlikte tescil edilebilir. Ancak bu tescil aynı tanımlayıcı işareti kendi markası ile birlikte kullanan başka kişilere engel olamayacaktır. Yrd.Doç.Dr. Levent DURDU Kocaeli Üniversitesi – B.Ö.T.E. ESD873 – FİKRİ HAKLAR 13 Markaların korunması Marka koruması esas olarak tescil yoluyla elde edilebilir. Birçok kimse, ticaret unvanının ve ticari işletmenin ticaret sicilinde tescilinin, eşzamanlı olarak marka koruması anlamına geldiğini düşünmektedir. Yrd.Doç.Dr. Levent DURDU Kocaeli Üniversitesi – B.Ö.T.E. ESD873 – FİKRİ HAKLAR 14 Ticari unvan; şirketinizin tam adıdır, örneğin “Abc Kimya Sanayi Anonim Şirketi” gibi ve bu şirketinizi tanımlar. Bu unvan genellikle şirketinizin yasal yapısını tanımlayan Ltd. Şti., A.Ş., ya da benzer kısaltmalarla biter. Marka ise, şirketinizin ürünlerini /hizmetlerini farklı kılan işarettir Yrd.Doç.Dr. Levent DURDU Kocaeli Üniversitesi – B.Ö.T.E. ESD873 – FİKRİ HAKLAR 15 Örneğin, “Abc Kimya Sanayi Anonim Şirketi” piyasaya sürdüğü farklı ürünler için farklı markalar kullanabilir. Bu markalar ticaret unvanıyla aynı ibareden oluşabileceği gibi (Örn. ABC) ticaret unvanından tamamen farklı bir kelime de (Örn. XYZ) marka olarak kullanılabilir. Yrd.Doç.Dr. Levent DURDU Kocaeli Üniversitesi – B.Ö.T.E. ESD873 – FİKRİ HAKLAR 16 Marka tescilinin marka sahibine sağladığı haklar nelerdir? Marka tescili, sahibine, markayı tek başına kullanma hakkı ve izinsiz kullanılmasını önleme yetkisi verir. Markanın tescil kapsamına giren aynı veya benzer mal veya hizmetlerle ilgili olarak karıştırılma ihtimali olan, tescilli markanın itibarından dolayı haksız avantaj elde edecek veya tescilli markanın ayırt edici karakterine zarar verecek nitelikteki herhangi bir işaretin izinsiz kullanımını önleme hakkı verir. Yrd.Doç.Dr. Levent DURDU Kocaeli Üniversitesi – B.Ö.T.E. ESD873 – FİKRİ HAKLAR 17 Marka Tescili Tescilli bir marka başkasına devir edilebilir, miras yolu ile intikal edebilir, kullanma hakkı lisans konusu olabilir, rehin verilebilir veya teminat olarak gösterilebilir. Yrd.Doç.Dr. Levent DURDU Kocaeli Üniversitesi – B.Ö.T.E. ESD873 – FİKRİ HAKLAR 18 Tescilli markanın koruma süresi 10 yıldır. 10’ar yıllık sürelerle yenilemek suretiyle markanın koruma süresini sonsuza kadar uzatmak mümkündür. Yrd.Doç.Dr. Levent DURDU Kocaeli Üniversitesi – B.Ö.T.E. ESD873 – FİKRİ HAKLAR 19 Marka Tescilini Engelleyen Temel Sebepler Ayırt edici niteliğe sahip olmayan işaretler, Tescili talep edilen mal ya da hizmetler için cins, çeşit, vasıf, kalite, miktar, amaç, değer, coğrafi kaynak ve karakteristlik özellikler belirten işaretler, Mal veya hizmetin niteliği, kalitesi veya üretim yeri, coğrafi kaynağı gibi konularda halkı yanıltıcı nitelikteki işaretler, Yrd.Doç.Dr. Levent DURDU Kocaeli Üniversitesi – B.Ö.T.E. ESD873 – FİKRİ HAKLAR 20 Marka Tescilini Engelleyen Temel Sebepler Ülke bayrakları, WIPO Uluslararası Büro’ya korunması için iletilmiş olan devletlere ait hükümranlık işaretleri, hanedanlık armaları, resmi kontrol ve garanti işaretleri ile uluslararası kurumlara ait isim, damga, amblem ve işaretler, Yrd.Doç.Dr. Levent DURDU Kocaeli Üniversitesi – B.Ö.T.E. ESD873 – FİKRİ HAKLAR 21 Marka Tescilini Engelleyen Temel Sebepler Tarihi ve kültürel değerler bakımından halka mal olmuş nitelikteki isim, amblem, arma, vb. Işaretler Dini değerleri ve sembolleri içeren işaret ve adlandırmalar, Kamu düzenine ve genel ahlaka aykırı işaret ve adlandırmalar, Yrd.Doç.Dr. Levent DURDU Kocaeli Üniversitesi – B.Ö.T.E. ESD873 – FİKRİ HAKLAR 22 Buradaki örnekler bir hizmeti tanımladıkları için marka olarak tescil edilemez Yrd.Doç.Dr. Levent DURDU Kocaeli Üniversitesi – B.Ö.T.E. ESD873 – FİKRİ HAKLAR 23 Markalar Üzerinde Kullanılan İşaretler Bir markanın yanında ®, TM, SM veya benzer sembollerin kullanımı bir zorunluluk değildir ve ek bir yasal koruma sağlamaz. Yrd.Doç.Dr. Levent DURDU Kocaeli Üniversitesi – B.Ö.T.E. ESD873 – FİKRİ HAKLAR 24 Markalar Üzerinde Kullanılan İşaretler TM sembolü bir işaretin marka olduğunu gösterirken ® sembolü marka tescil edildiği zaman kullanılır. Hizmet markaları için ise SM sembolü kullanılır. Yrd.Doç.Dr. Levent DURDU Kocaeli Üniversitesi – B.Ö.T.E. ESD873 – FİKRİ HAKLAR 25 Marka Tescili Zorunlu mudur? Markaların tescili zorunlu olmamakla birlikte, tescil marka üzerindeki hakları ispatlayan ve marka ihlalini engelleyen en önemli araçtır. Yrd.Doç.Dr. Levent DURDU Kocaeli Üniversitesi – B.Ö.T.E. ESD873 – FİKRİ HAKLAR 26 Marka Tescil Başvurusu Marka tescili için usulüne uygun olarak doldurulmuş form dilekçe ile Türk Patent Enstitüsü'ne başvuruda bulunmak gereklidir. Yrd.Doç.Dr. Levent DURDU Kocaeli Üniversitesi – B.Ö.T.E. ESD873 – FİKRİ HAKLAR 27 Marka Tescil Başvurusunda Gerekli Belgeler Marka tescil başvurusunun geçerli olabilmesi için; Bilgisayarda veya daktilo ile doldurulmuş form dilekçe, 5 adet marka örneği, Marka başvuru ücretinin ödendiğine dair belge Ortak marka veya garanti markası başvurularında ise ayrıca yönetmelikte belirtilen şartlara uygun olarak hazırlanmış teknik şartnamenin teslimi gerekmektedir. Yrd.Doç.Dr. Levent DURDU Kocaeli Üniversitesi – B.Ö.T.E. ESD873 – FİKRİ HAKLAR 28 Marka Hakkının Sona Ermesi Tescilli bir marka üzerindeki tescilden doğan haklar; Markanın 10 yıllık koruma süresi sonunda yenilenmemesi, Marka sahibinin marka hakkından vazgeçmesi, markanın mahkemece hükümsüz kılınması veya iptal edilmesi hallerinde sona erer. Yrd.Doç.Dr. Levent DURDU Kocaeli Üniversitesi – B.Ö.T.E. ESD873 – FİKRİ HAKLAR 29 Markanın Kullanılması Zorunluluğu Markaların Korunması Hakkındaki 556 Sayılı KHK, tescil edilen bir markanın kesintisiz olarak 5 yıl süre ile kullanılmamasını iptal gerekçesi olarak belirtmektedir. Yrd.Doç.Dr. Levent DURDU Kocaeli Üniversitesi – B.Ö.T.E. ESD873 – FİKRİ HAKLAR 30 Markanın Hükümsüzlüğü Tescil tarihinden itibaren 5 yıl süre ile kullanılmayan veya kullanıma 5 yıllık bir süre için kesintisiz ara verilen, Kullanım sonucu jenerik bir isim haline gelen, Kullanım sonucu yanıltıcı bir nitelik kazanan, Tescile engel bir durumun varlığına rağmen tescil edilmiş bulunan, markalar mahkeme kararı ile hükümsüz kılınabilir. Yrd.Doç.Dr. Levent DURDU Kocaeli Üniversitesi – B.Ö.T.E. ESD873 – FİKRİ HAKLAR 31 Markaların Uluslararası Tescili Bütün sınai mülkiyet haklarında olduğu gibi marka tescili ve koruması da ulusal nitelikli haklardandır. Yrd.Doç.Dr. Levent DURDU Kocaeli Üniversitesi – B.Ö.T.E. ESD873 – FİKRİ HAKLAR 32 Markaların Uluslararası Tescili Türkiye 1 Ocak 1999 tarihinden markaların uluslararası tesciline ilişkin Madrid Protokolü’ne taraf olduğu için Türk vatandaşları, Türkiye'de ikamet edenler veya Türkiye'de ticari veya sınai bir faaliyette bulunanlar, Türk Patent Enstitüsü aracılığıyla Madrid Protokolü’ne taraf olan 84 ülkede ve Avrupa Topluluğu Markası (CTM) başvurusunda bulunabilirler. Yrd.Doç.Dr. Levent DURDU Kocaeli Üniversitesi – B.Ö.T.E. ESD873 – FİKRİ HAKLAR 33 Markaların Uluslararası Tescili Madrid Protokolü çerçevesinde yapılan başvurular tescil talep edilen her bir ülkede ayrı ayrı incelenerek, tescil edilip edilmeyeceğine ilgili ülke yasaları çerçevesinde karar verilir. Dolayısıyla, başvurular tescil talep edilen bazı ülkelerde tescil edilirken bazılarında reddedilebilir. Yrd.Doç.Dr. Levent DURDU Kocaeli Üniversitesi – B.Ö.T.E. ESD873 – FİKRİ HAKLAR 34 Marka Hakkının İhlal Edilmesi Durumunda Geçerli Olacak Cezalar Suçun niteliğine bağlı 1-4 yıl hapis ve 20.000 güne kadar adli para cezası verilebilir. Yrd.Doç.Dr. Levent DURDU Kocaeli Üniversitesi – B.Ö.T.E. ESD873 – FİKRİ HAKLAR 35 Kaynakça Kaan Dericioğlu’nun ders notlarından ve TPE yayınlarından doğrudan alıntılar yapılmıştır. Yrd.Doç.Dr. Levent DURDU Kocaeli Üniversitesi – B.Ö.T.E. ESD873 – FİKRİ HAKLAR 36