Bel fıtığı (Yırtık) ile ilgili Bilgiler : Bel fıtığı Ameliyaları Çeşitleri :
Transkript
Bel fıtığı (Yırtık) ile ilgili Bilgiler : Bel fıtığı Ameliyaları Çeşitleri :
Bel fıtığı (Yırtık) ile ilgili Bilgiler : Disk, Disk hernisi (fıtık) nedir? Bel fıtığı olmamak için nelere dikkat etmeliyim? Her bel ağrısı, fıtık demek midir? Bir fıtığın bel ağrısı dışındaki belirtileri nelerdir? Doktorun verdiği ameliyat kararı ne demektir? Korkuyorum!!! Bel fıtığı Ameliyaları Çeşitleri : Günümüzde ameliyat yönteminin tercihi; mutlaka minimal invaziv (en az hasar) ilkesine göre seçilmektedir. A- Lokal anestezi ile (hasta uyanık iken, sadece işlem yerini uyuşturarak) ve tam kapalı (kesi yok) yapılanlar; 1. Perkutan intradiskal ( Laser, RF gibi) girişimler 2. Epiduroskopi B- Genel anestezi ile (bayıltılarak) yapılanlar; 1. Mikrodiskektomi veya endoskopik (kapalı) girişimler 2. Standart (açık) cerrahi 3. Enstrumentasyon (vidaların kullanıldığı ameliyatlar) Disk, Disk hernisi (fıtık) nedir? İnsan omurgasının hareketliliğini ( öne-arkaya, sağa sola eğilmemizi) ve gövde yükünü dengeli bir şekilde kalçaya ve bacaklara aktarmayı (duruşu- postürü) sağlayan omurga kemikleri arasındaki yastıkçıklara disk denir. Disk hernisi (fıtık, yırtık) Diskin yapısının bozulması ile birlikte, diske aşırı ve dengesiz yük binmesi neticesinde diskin yerinden çıkıp omurilik sinirlerine bası yapması ve hastada şiddetli ağrıların ortaya çıkmasıdır. Her insanın tüm organları yaşlandıkça bir miktar bozulmaya uğrar. Diskler de böyledir. 30 yaşını aşan her insanda disklerinde bozulma (dejenerasyon) tespit edilebilir, bir miktar fıtıklaşma görülebilir. Bu nedenle her fıtığa cerrahi müdahale gerekmez. Fıtıklar da derece derecedir; Burada tüm mesele fıtığın derecesi, hastaya verdiği sıkıntı ile muayene bulgularının iyi analiz edilmesidir ve her hastaya özel çözümler bulmaktır. Bel fıtığı olmamak için nelere dikkat etmeliyim? Bunun için birkaç şey tavsiye edilebilir; 1- Dikkat edilmesi gereken en önemli şey yükün omurlara dengeli verilmesi ve taşınmasıdır. Bir yükün kaldırılması için bel kasları yerine, bacak ve uyluktaki büyük kaslar kullanılmalıdır. Buna özellikle ağırlık kaldırmak zorunda olan meslekler ve sürekli eğilip kalkmak zorunda olan ev hanımları dikkat etmelidir. 2- Postür (duruş) şekli; Ayakta dururken veya otururken iyi bir postüre sahip olmak önemlidir. Bunun için; - Dik oturmak, ağırlığı arkaya verecek şekilde (arkaya yaslanarak) oturmak. - Bele bir yastık koyarak oturmak - Masa başında çalışanların sandalyelerini masaya iyice yaklaştırmaları gibi koruyucu tedbirler alınabilir. 3- Egzersiz ve spor Karın ve sırt kaslarını gevşetici veya kuvvetlendirici egzersizler yapılabilir. Bunlar kliniğimizden veya FTR kliniğinden tedarik edilebilir. Bel ağrıları olan kişinin yapmasında yararı olan sporlar; yüzme, yürüme, hafif koşular (jogging) ve bisiklete binmek (dik durumda yapılmalı ve kıvrık gidonlu bisikletle yapılmamalı) olarak sayılabilir. Futbol, basketbol, voleybol, güreş, halter, golf gibi sporlar sakıncalıdır. 4- Kilo vermek; Fazla kilolar, omurlar, dolayısıyla diskler üzerine olan yükü arttırır. Sonuçta fıtıklaşmayı kolaylaştırır. Şişman bir bel hastası için kilo vermesinden daha iyi bir tedbir yoktur. Bunun için hastanemiz diyetisyenlerinden yardım alınabilir. 5- İyi ve kaliteli bir uyku İnsan vucudundaki kaslar uykuda dinlenirler ve bel ağrılarının büyük bir kısmını oluşturan kas ağrıları iyi ve kaliteli bir uykuyla düzelir. Dinlenemeyen kas ağrı yapacaktır. Yatak çok sert olmamalıdır. 6- Topuksuz ve yumuşak tabanlı bir ayakkabı tercih edilmelidir. Her bel ağrısı, fıtık demek midir? Her bel ağrısı, bel fıtığı demek değildir. Bel ağrılarının yüzlerce nedeni vardır ve bel ağrılarının sadece % 3 ‘ünde cerrahi gerektirecek kadar ciddi fıtık tespit edilir. Bel ağrılarının en sık nedeni; bel omurlarımızı bilinçli kullanmayışımıza bağlı ‘belde yüklenme- incinme’(Musculoligamentous Injury) dir. Uzun süre aynı pozisyonda durmak (ayakta veya eğilerek iş yapmak veya oturmak) veya eğilmiş pozisyondan ani doğrulmak, omurgaya dengesiz yük bindirmek bu incinmeye neden olabilir. Bunun dışında bel ağrılarının bazı nedenleri şunlardır; - 6 aydan daha uzun süren, psikolojik faktörlerin eşlik ettiği (depresyon, anksiete) kronik ağrı sendromu - Romatizmal (Romaotoid artrit, Ankilozan Spondilit gibi) veya omurgaların dejenerasyonu (bozulması) ile giden hastalıklar (osteoporoz, spondilit g.b.) - Spinal stenoz (bel omurlarında daralma) veya listezis (bel omurlarıda kayma), instabilite (omurlarda aşırı oynaklık) - Sekonder kazanç Bir fıtığın bel ağrısı dışındaki belirtileri nelerdir? İstirahat ve ilaç tedavisine rağmen 6 hafta ve daha uzun süren ısrarlı bel ağrısının olması (Bu şikayetin başka nedenleri de vardır) Kalça arkasından ayak bileklerine kadar inen ‘oyucu’ ağrıların olması. Bacak veya ayak bileğinde güç kaybının olması İdrar yapamama veya tutamama (Bu şikayetin başka nedenleri de vardır) Makat bölgesinde veya ayak parmaklarında uyuşukluğun olması Yürümekle gelen bacak ağrıları ve uyuşmalar (stenoz-darlık bulgusu) Durup dinlenerek yürümeye devam etme (stenoz-darlık bulgusu) Kesin cerrahi endikasyonun olduğu durumlar şunlardır; – Cauda Equina Sendromu – Ani başlayan, şiddetli ve ilerleyici veya önemli Motor Defisit (güç kaybı) Kısmi Cerrahi endikasyonun olduğu durumlar şunlardır; – Tıbbi tedavinin veya fizik tedavinin yetersiz olduğu radicular (bacağa yayılan) ağrı – Şiddetli ve ısrarlı radicular (bacağa yayılan) ağrı – Nöral kanala veya spinal stenozda Herniasyon. – Büyük ekstrude fragmente disk hernisi *Doktorun verdiği ameliyat kararı ne demektir? Korkuyorum!!! Kuşkusuz ameliyat her hastalık için son çaredir. Başka bir yöntemle tedavi edilebilen bir hastalığa ameliyat kararı verilmez. Doktor sadece hastaya zarar veren ileri derece fıtıklar için ameliyat kararı verir. Kuşkusuz insan iğne yaptırmaktan bile korkar ameliyattan korkması normaldir. Ancak günümüzdeki Tıp teknolojisindeki ilerlemeler bu tür ameliyatları daha kolay ve daha risksiz hale getirmiştir. Risksiz sokakta yürümek veya arabaya binmek bile mümkün olamayacağı gibi risksiz bir ameliyat da düşünülemez. Ancak ameliyat bir hasta için zaruri ise bu riskleri doktor da, hasta da göz önüne almalıdır. Çevrenin lafı dinlenecekse onlara tedavi için ne önerdikleri sorulmalı? Bir önerileri yoksa çevreden gelen laflar la değil, bu işin uzmanı olan, senelerini bu işe vermiş doktorun lafı dinlenmelidir. Elbette ki her hasta farklıdır, farklı omurlara, farklı fıtıklara sahiptir. Hastaların doktora ne zaman başvurdukları (erken ya da geç başvurmuş olmaları) bile düzelmede çok önemlidir. Bir hasta, siniri kopana kadar doktora gelmemiş veya önerilerini dikkate almadı ise elbette düzelme ihtimalini kendi elleriyle tepmiş demektir, geciken ameliyatın faydası elbette daha az olacaktır. Perkutan intradiskal (tam kapalı- Laser, RF gibi) girişimler Lokal anestezi ile sadece işlem yeri uyuşturulur (Genel anestezi yok) Kesi yoktur (Bir iğne ile fıtığa girilir). Kısa (yaklaşık 15 dakika süren) bir işlemdir. Hastanede yatış süresi 2 saattir. Komplikasyonların gelişme riski çok azdır. ‘Tam kapalı bel fıtığı’ ameliyatları da denebilir. Genel anestezi uygulanmadan lokal anestezi ile ve herhangi bir kesi (insizyon) yapılmadan ince bir iğne ile fıtığın içine bel kasları arasından girilir ve ozon, laser veya intradiskal RF (radyofrekansi) gibi elektrokoterler ile fıtık küçültülür. Bu yöntem yüksek teknolojik aletler ile yapılır. - İşlem esnasında hasta uyanıktır. Genel anestezi uygulanmadan lokal anestezi ile yapılır. - Kesi (insizyon) veya dikiş gerektiren bir işlem değildir. - İşlem yaklaşık 15 dakika da bitmektedir. - Kanama, enfeksiyon, sinir yaralanması veameliyat sonrası fibrozis dokusunun yeniden siniri sıkıştırması gibi komplikasyonlar oldukça nadirdir. - Hastanın hastanede yatış süresi 2 saatdir. Hasta 2 saat sonra normal yaşantısına dönebilir. - Ancak açık yada mikrodiskektominin uygulanabildiği her vakaya uygulanmaz, daha çok diskojenik ağrıda, özellikle L4-5 seviyesi ve foraminal protrüzyona bağlı syataljik ağrılarda önerilir. / İşlem öncesi yapılan diskografi görüntüleri Dr irşadi Demirci’nin bu konuda yazdığı uluslar arası yayın Eur Spine J. 2014 May;23(5):1044-51. doi: 10.1007/s00586-014-3194-1. Epub 2014 Jan 31. Epiduroskopi (genel anestezi yok- kesi yok) Lokal anestezi ile sadece işlem yeri uyuşturulur (Genel anestezi yok) Kesi yoktur (Bir iğne ile fıtığa girilir). Kısa (yaklaşık 15 dakika süren) bir işlemdir. Hastanede yatış süresi 2 saattir. Komplikasyonların gelişme riski çok azdır. ‘Tam kapalı bel fıtığı’ ameliyatlarındandır. Genel anestezi uygulanmadan lokal anestezi ile ve herhangi bir kesi (insizyon) yapılmadan ince bir iğne ile fıtık bölgesine kalça kemiğinde bulunan bir delikten (sakral hyatusdan) girilir. Bu yöntem yüksek teknolojik ucu kıvrılabilen (fleksible) fiberoptik endoskop ile bel bölgesinin anatomisi ayrıntılı olarak görüntülenerek video-kamera sistemi ile değerlendirilir. Sinirlere olan yapışıklıklar temizlenerek sinir sıkışmaları düzeltilir, ardından ilaç enjeksiyonları yapılarak sinirlerde gelişen ödem (su toplayarak şişme) tedavi edilir. Bu işlem ile fıtıklara lazer uygulanarak, küçülmeleri de sağlanır. - İşlem esnasında hasta uyanıktır. Genel anestezi uygulanmadan lokal anestezi ile yapılır. - Kesi (insizyon) gerektiren bir işlem değildir. İşlem yaklaşık 15 dakika da bitmektedir. Hastanın hastanede yatış süresi 2 saatdir. Hasta 2 saat sonra normal yaşantısına dönebilir. - - Fizik tedavi uygulamaları ve ilaç tedavilerinden fayda görmeyen inatçı bel ve bacak ağrılarına neden olan bel fıtıklarında, Omurgada darlığa (Spinal stenosis) bağlı sinir sıkışmalarında, Belde birden daha fazla mesafede yaygın fıtıklaşmaları olan hastalarda, daha önce bel bölgesinden ameliyat olmuş ancak şikayetleri geçmemiş veya yeterince azalmamış hastalarda başarılıdır. Mikrodiskektomi veya endoskopik girişimler Genel anestezi ile yapılır. Yaklaşık 1- 2 cm lik bir kesiden yapılır Mikroskop yada endoskop ile yapılır. Yaklaşık 1 saatlik işlemdir. Hastanede yatış süresi 1 gündür. Komplikasyonlar perkutan girişimden fazla, açık cerrahiden azdır. Ameliyat yaklaşık 1.5- 2 cm lik bir kesiden ve mikroskop altında yapılır. Halk dilinde ‘kapalı’ ameliyat da denir. Bu ameliyatın standart cerrahiye göre fark veya üstünlükleri şunlardır; - Ameliyat süresi daha kısadır. - Bu hastanın kas ve kemik dokularına daha az zarar verir. Cerrahın sinir dokusunu mikroskop altında görmesi ile oluşabilecek sinir komplikasyonları çok azalır. - Ameliyatta kanama daha azdır. - Enfeksiyon riski daha azdır. - Ameliyat sonrası ağrı kesici ihtiyacı daha azdır. - Ameliyat sonrası hastanede kalış süresi kısa ve hastanın ameliyat sonrası konforu açık cerrahiye göre daha yüksektir. Hastanın işine dönüşü daha kısa sürede olur. Başarı oranı: %80-95dir. Ancak mikrodiskektominin açık cerrahiye göre üstünlüğünün gösterilmediği yayınlar da vardır. Endoskopik (Mikroendoskopik diskektomi) yöntemler de mikrodiskektomi kabul edilebilir, mikrodiskektominin sağladığı avantajlara ek avantajı yoktur. Standart (açık) cerrahi Genel anestezi ile yapılır. Yaklaşık 4-5 cm lik bir kesiden yapılır Ameliyathane lambası ışığı ile yapılır. Yaklaşık 1-2 saatlik işlemdir. Hastanede yatış süresi 2-5 gündür. Komplikasyonlar perkutan girişimden ve mikrodiskektomiden fazladır. Başarı oranı: % 70-95 dir. - Genel anestezi ile yaklaşık 4-5 cm lik bir kesiden yapılır. - Ameliyathane lambası ışığı ile yapılır. Bazen ışığın ameliyat bölgesine yeterli düşmesi yetersiz kalır. Dokular mikroskop altında görüldüğü gibi net ayırt edilmeyebilir, bu nedenle sinir komplikasyonları daha yüksek oranda olabileceği düşünülebir. - Yaklaşık 1-2 saatlik işlemdir. - Hastanede yatış süresi 2-5 gündür. Enstrumentasyon (vidaların kullanıldığı ameliyatlar) Genel anestezi ile yapılır. Yaklaşık 7-8 cm lik bir kesiden yapılır Ameliyathane lambası ışığı ile yapılır. Yaklaşık 6-8 saatlik işlemdir. Hastanede yatış süresi 7 gündür. Komplikasyonları en fazla olan bel ameliyatlarıdır. Spinal stenoz denilen dar kanal ameliyatlarında ve bel omurlarının kayma, kırığında tercih edilen yöntemdir. Dr irşadi Demirci’nin bu konuda yazdığı uluslar arası yayın Acta Neurochir (Wien). 2012 Dec;154(12):2225-7. doi: 10.1007/s00701-012-1513-z. Epub 2012 Oct 7. Op. Dr. İRŞADİ DEMİRCİ BEYİN VE SİNİR CERRAHİSİ (NÖROŞİRÜRJİ) UZMANI SERTİFİKALARI; Minimal invaziv (endoskopik diskektomi, epidroskopik disk cerrahisi) cerrahi sertifikaları http://www.eniyihekim.com/irsadi-demirci/beyin-ve-sinir-cerrahisi/kecioren Video Linkleri Perkutan Girişi: https://youtu.be/OL7V8MwRN34 Lazer/RF : https://youtu.be/VLs5ULweFLo Epiduroskopi : https://youtu.be/pVWhc7IH0HI Mikrodiskektomi : https://youtu.be/iPDrGAF1i9I Videlama: https://youtu.be/62P0Wz6pL74