Edirne İli Turizm İşletmelerinin Analizi
Transkript
Edirne İli Turizm İşletmelerinin Analizi
İÇİNDEKİLER GİRİŞ ................................................................................................................................................................ 3 1. DÜNYA TURİZMİ ......................................................................................................................................... 4 2. TÜRKİYE TURİZMİ ....................................................................................................................................... 5 2.1. TÜRKİYE’DE TURİZMİN MEVCUT DURUMU .................................................................................................. 5 2.2. ONUNCU KALKINMA PLANINDA TURİZM ..................................................................................................... 7 2.3. TÜRKİYE TURİZMİNDE GZFT ANALİZİ VE REKABET GÜCÜ DEĞERLENDİRMESİ .............................................. 7 2.4. TURİZM YATIRIMLARINDA YARARLANILABİLECEK TEŞVİKLER VE FİNANSAL KAYNAKLAR .......................... 11 2.4.1.TURİZM TEŞVİK KANUNU .................................................................................................................... 11 2.4.1.1. Taşınmaz Malların Turizm Amaçlı Kullanımı Amacıyla Yapılan Tahsisler ................................................. 11 2.4.1.2. Orman Fonuna Katkının Taksitlendirilmesi .................................................................................................. 11 2.4.1.3. Elektrik, Havagazı ve Su Ücretleri ................................................................................................................ 11 2.4.1.4. Haberleşme Kolaylıkları ............................................................................................................................... 12 2.4.1.5 Yabancı Personel ve Sanatkâr Çalıştırılması .................................................................................................. 12 2.4.2.EMLAK VERGİSİ MUAFİYETİ ................................................................................................................. 12 2.4.3.YURTDIŞI TURİZM FUARLARINA KATILIM DESTEĞİ .............................................................................. 12 2.4.4.TKDK KIRSAL TURİZM DESTEĞİ ............................................................................................................ 13 2.4.5.KOSGEB DESTEKLERİ ............................................................................................................................ 13 2.4.6.TÜRK EXİMBANK DESTEKLERİ .............................................................................................................. 14 2.4.7.KALKINMA BANKASI KREDİLERİ ........................................................................................................... 14 2.4.7.1. Kalkınma Yatırım Kredisi ............................................................................................................................ 14 2.4.7.2. Kalkınma İşletme Kredisi ............................................................................................................................ 14 2.4.7.3. Kalkınma Kısa-Orta Vadeli Kredisi ............................................................................................................. 14 2.4.8.EKONOMİ BAKANLIĞI TEŞVİK SİSTEMİNE GÖRE TURİZM YATIRIMLARI .............................................. 15 2.4.9.SÜRDÜRÜLEBİLİR TURİZM DESTEK FONU ............................................................................................ 16 3. EDİRNE TURİZMİ ....................................................................................................................................... 17 3.1. EDİRNE’DE TURİZMİNİN MEVCUT DURUMU .............................................................................................. 17 3.2. 2013-2023 TRAKYA BÖLGESİ TURİZM MASTER PLANI’NDA EDİRNE............................................................. 19 3.2.1.EDİRNE İÇİN AMAÇLAR VE STRATEJİLER .............................................................................................. 19 3.2.2.SAROS İÇİN AMAÇLAR VE STRATEJİLER ............................................................................................... 21 3.2.3.UZUNKÖPRÜ İÇİN AMAÇLAR VE STRATEJİLER ..................................................................................... 22 3.2.4.EDİRNE İÇİN ÖNERİLEN EYLEMLER ...................................................................................................... 23 3.3.EDİRNE’DEKİ TURİZM İŞLETMELERİ ÜZERİNE İNCELEMELER......................................................................... 25 3.3.1.BOOKING.COM VE TRIPADVISOR.COM İNTERNET SİTELERİNDE KAYITLI EDİRNE’DEKİ TURİZM İŞLETMELERİNE YÖNELİK ARAŞTIRMA .......................................................................................................... 27 3.3.2.EDİRNE’DEKİ TURİZM İŞLETMELERİNE YÖNELİK SAHA ÇALIŞMASI ...................................................... 30 3.3.2.1. Anket VerilerininYorumlanması ve Tespit Edilen Sorunlar ......................................................................... 30 3.3.2.2. Turizm İşletmeleriKamudan neler talep ediyor? ........................................................................................... 34 4. EYLEM PLANI .............................................................................................................................................. 36 5.SONUÇ VE GENEL DEĞERLENDİRME ............................................................................................................ 49 KAYNAKLAR ................................................................................................................................................... 50 2 GİRİŞ Dünyanın en hızlı gelişen sektörlerinden biri olan turizmde ülkeler veşehirlerarasındaki rekabet giderek artmaktadır. Küresel ve ulusal düzeyde insanların gelir düzeylerindeki artışla orantılı olarak, bireyler arasında seyahate ayrılan bütçe artmıştır. Ulaşımın geçmişe oranla kolaylaşması, dünya genelinde refah düzeyinin yükselmesi, ekonominin her alanındaki uluslararası rekabet, dinamik sosyo-ekonomik yapı ve iletişim sektöründeki gelişmeler bireylerin turizme olan talebini her geçen gün arttırmaktadır. Ekonomideki liberalleşme turizm sektöründe de liberalleşmeye yol açmış ve turizm sektöründe arz ve talep küreselleşmiştir. Bu gelişmeler ve değişikliklerden ötürü küresel ve ulusal anlamdaki artan turizm talebi beraberinde rekabeti getirmiştir. Yaşanan tüm bu gelişmeler neticesinde turizm açısından ülke ve şehirler hedeflerinde, stratejilerinde, önceliklerinde, politikalarında, kurumlarında ve diğer uygulama araçlarında yenilemeler yaparak yeni dünyadaki turizm sektöründe kendilerine yer edinmeye çalışmaktadır. Bu çalışmanın birinci bölümünde,güncel verilerinden faydalanılarak dünya turizminin mevcut durumu kısaca özetlenmiş, ikinci bölümünde ise Türkiye’de turizmin mevcut durumu, Onuncu Kalkınma Planı çerçevesinde turizm sektörü ve ülkemizde turizm yatırımlarında sağlanan desteklerden bahsedilmiştir. Son bölümde ise; Turizm sektörü Edirne ili özelinde incelenmiş, online rezervasyon sitelerindeki araştırma ve işletmelere yönelik saha çalışmalarının bulguları paylaşılmış, işletmelerin kamudan beklentileri sıralanmış ve ilde faaliyet gösteren turizm işletmeleri ve çalışanlarına yönelik eylem planı sunulmuştur. 3 1. DÜNYA TURİZMİ Birleşmiş Milletler Dünya Turizm Örgütü (UNWTO)verilerine göre 2013'te 1 trilyon 197 milyar Dolar olan dünya turizm geliri, 2014'te % 3,7 artarak 1 trilyon 245 milyar Dolar'a yükselmiştir. Yine aynı verilere göre 2014 yılında dünya genelinde seyahat eden ve geceleme yapan kişi sayısı 1 milyar 135 milyona ulaşmıştır.2015 yılında uluslararası turist sayısında % 3 ve % 4 aralığında artış tahmin edilmektedir. Tablo 1: Dünya Turizminde Toplam Ziyaretçi Sayısı ve Toplam Gelir Yıllar 2012 2013 2014 Ziyaretçi (milyon) 1038 1087 1135 Gelir (milyar $) 1115 1197 1245 Kaynak: UNWTO World Tourism Barometer, Sayı 13, Nisan 2015. 2014 yılı verilerine dünyada en çok ziyaret edilen ülke Fransa olurken, Fransa‟yı sırasıyla ABD, İspanya, Çin, İtalya ve Türkiye takip etmektedir. Turizm gelirleri açısından birinci sırada ABD yer alırken, bu ülkeyi sırasıyla İspanya, Çin ve Fransa takip etmektedir. Şekil 1: Ülkelere Göre Turist Sayısı Dağılımı (milyon) ve Turizm Gelirleri (milyar $) Kaynak: UNWTO, 2015. 4 Sıra 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Tablo 2: En Çok Turist Çeken Ülkeler (İlk 10) 2012 2013 Fransa Fransa ABD ABD Çin İspanya İspanya Çin İtalya İtalya Türkiye Türkiye Almanya İngiltere İngiltere Almanya Hong Kong Hong Kong Rusya Rusya 2014 Fransa ABD İspanya Çin İtalya Türkiye Almanya İngiltere Rusya Meksika Kaynak: UNWTO ve AKTOB, 2015. 2. TÜRKİYE TURİZMİ Tanımlar Yabancı: Türkiye Cumhuriyeti pasaportu taşımayan ve sınır kapılarından ülkemize girişçıkış yapan ziyaretçilerdir. Vatandaş: Türkiye Cumhuriyeti pasaportu taşıyan ve sınır kapılarından ülkemize girişçıkış yapan ziyaretçilerdir. Ziyaretçi: Devamlı ikamet ettiği ülkeden, başka bir ülkeyi 12 aydan kısa bir süre ile bir gelir elde etme amacı dışında herhangi bir nedenle ziyaret eden kişidir. Bu tanım “Turist” ve “Günübirlikçileri” içermektedir. Turist: Ziyaret ettikleri ülkede en az 24 saat kalan ve seyahat nedenleri; eğlence (tatil, kültürel, sportif ilişkiler, yakınları ziyaret ve diğer eğlence nedenleri ), mesleki (toplantı, kamu hizmeti, iş ), diğer turizm konuları (staj, etüt, sağlık, transit, çeşitli ) sınıflamasına giren ziyaretçilerdir. Günübirlikçi: Ziyaret edilen ülkede 24 saatten az kalan ve geceleme yapmayan ziyaretçilerdir. İkamet ülkesi:Ziyaret etmeye başlandığı andan itibaren en az bir yıl veya birbirini takip eden on iki ay süresince kalınan ülke. 2.1. TÜRKİYE’DE TURİZMİN MEVCUT DURUMU 2014 yılında Türkiye‟ye gelen toplam ziyaretçi sayısı 41,4 milyona ulaşırken, bu sayının 35,8 milyonunu yabancı ziyaretçiler oluşturmuştur. Türkiye‟yi ziyaret eden turist sayısının yıllar itibariyle düzenli olarak artış sağladığı görülmektedir. Yıllar 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Yabancı Ziyaretçi Sayısı 26 431 124 27 347 977 28 510 852 31 324 528 31 342 464 33 827 474 35 850 286 Tablo 3: Türkiye’ye Gelen Ziyaretçiler Yurt Dışında İkamet Eden Vatandaş Ziyaretçi Sayısı 4 548 855 4 658 172 4 517 091 4 826 800 5 121 457 5 398 752 5 564 784 Toplam Ziyaretçi Sayısı 30 979 979 32 006 149 33 027 943 36 151 328 36 463 921 39 226 226 41 415 070 Kaynak : T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, 2015. 5 2014 yılında Türkiye‟nin toplam turizm geliri 34,3 milyar Dolar olurken, yapılan ortalama harcama 828 Dolar olmuştur. Son beş yılda turizm geliri düzenli olarak artış sağlamıştır. Yıllar 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Tablo 4: Türkiye’nin Turizm Geliri ve Ortalama Harcama Turizm Geliri (milyar $) Ortalama Harcama ($) 25,4 820 25,1 783 24,9 755 28,1 778 29,0 795 32,3 824 34,3 828 Kaynak : T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, 2015. 2014 yılında ülkemizi en çok Alman turistler ziyaret etmiş olup, Almanları sırasıyla Ruslar, İngilizler, Gürcüler ve Bulgarlar izlemiştir. Tablo 5: Ülkemize Gelen Yabancıların Milliyetlerine Göre Dağılımı (İlk 5 Ülke) Milliyet 2012 2013 2014 Almanya 5 028 745 5 041 323 5 250 036 Rusya Fed. 3 599 925 4 269 306 4 479 049 İngiltere 2 456 519 2 509 357 2 600 360 Gürcistan 1 404 882 1 769 447 1 755 289 Bulgaristan 1 492 073 1 582 912 1 693 591 Kaynak : TÜROFED, Turizm Raporu, 2015. Bakanlık belgeli tesis sayısı 2013 yılında 2997 iken, 2014 yılında bu rakam 3114‟e ulaşmıştır. Tablo 6: Türkiye’de Bakanlık Belgeli Tesis Sayısı Tesis Türü 2013 5* Otel 446 4* Otel 627 3* Otel 786 2* Otel 450 1* Otel 46 Tatil Köyü 83 Termal Otel 59 Butik Otel 69 Özel Konaklama Tesisi 262 M. Apart Otel 101 Motel 9 Pansiyon 40 T. Kompleksi 1 Diğer 18 Toplam 2997 2014 482 657 822 411 51 83 62 76 292 107 9 43 4 15 3114 Kaynak: AKTOB, Şubat 2015 Bülteni. 6 Son üç yılın verileri incelendiğinde Türkiye‟ye gelen turistlerin ortalama geceleme sayıları 10 civarında seyretmektedir. Yıllar 2012 2013 2014 blo 7: Ziyaretçilerin Ortalama Geceleme Sayıları Ortalama Geceleme Sayısı 10,8 10,2 10,0 Kaynak : TÜROFED, Turizm Raporu, 2015. 2.2. ONUNCU KALKINMA PLANINDA TURİZM T.C. Kalkınma Bakanlığı Onuncu Kalkınma Planı‟nda (2014-2018) Türkiye‟nin Turizm sektöründe hedefleri şu şekilde özetlenmiştir: Turizmde nitelikli işgücü, tesis ve hizmet kalitesiyle uluslararası bir marka haline gelinmesi; daha üst gelir grubuna hitap edecek şekilde turizm ürün ve hizmetlerinin çeşitlendirilmesi ve iyileştirilmesi; turizm değer zincirinin her bileşeninde kalitenin artırılması ve sürdürülebilirlik ilkesi çerçevesinde bölgesel kalkınmada öncü bir sektör haline gelinmesi temel amaçtır. Sektörde, doğal ve kültürel değerlerin koruma-kullanma dengesinin gözetilmesi ve nitelikten ödün vermeden sürdürülebilir bir büyümenin gerçekleştirilmesi hedeflenmektedir. Tablo 8: Onuncu Kalkınma Planı’nda Turizm Hedefleri Hedefler 2018 2014-2018 (yıllık ortalama artış) Ziyaretçi Sayısı (Bin Kişi) 48.300 4,6 Yabancı Ziyaretçi Sayısı (Bin 42.000 4,6 Kişi) Turizm Geliri (milyon $) 45.000 7,1 Turizm Gideri (milyon $) 8.000 9,9 Ziyaretçi Başına Ortalama 932 2,3 Harcama ($) Kaynak : Onuncu Kalkınma Planı (2014-2018), T.C.Kalkınma Bakanlığı, 2013. 2.3. TÜRKİYE TURİZMİNDE GZFT ANALİZİ VE REKABET GÜCÜ DEĞERLENDİRMESİ ( T.C. Kalkınma Bakanlığı Onuncu Kalkınma Planı (2014-2018), Turizm Özel İhtisas Komisyonu Raporu, 2014) Dünya turizm endüstrisinde önümüzdeki dönemler için öngörülen tehditler, Türkiye için çok daha yakın tehditler olarak algılanabilir. Uluslararası siyasi alandaki belirsizlikler ile ekonomik ve ticari ilişkilerde giderek artan dengesizlikler ve söz konusu belirsizliğin kaynaklarının bazılarının Türkiye‟nin içinde bulunduğu Orta Doğu bölgesinden kaynaklanıyor olması, en büyük tehdidi oluşturmaktadır. 7 Ekonomik dengesizliğin uluslararası alanda giderek artması, bu siyasi belirsizlik ortamında genel olarak ticaretin ve özellikle seyahat ticaretinin önündeki en ciddi engeldir ve söz konusu iki engele ek olarak, çevre sorunları Türkiye açısından, üçüncü tehdit alanını oluşturmaktadır. Batı Akdeniz‟de artan çevre kirliliğine alternatif olarak Doğu Akdeniz, barış ortamının sağlanması ile turizmde çeşitlilik ve yeni tatil hedeflerine yönelik taleplerin karşılanmasında bölgenin en deneyimli turizm endüstrisine sahip olan Türkiye için çok yönlü fırsatları yaratabilecektir. Türkiye, turizmde 1987-1997 arasındaki on yıla isabet eden büyüme döneminde, çok hızlı yol almıştır. Kısa süreli krizlerle geçici talep duraklamaları yaşamış olmasına rağmen Türkiye‟nin turizmde büyüme döneminde gerçekleştirmiş olduğu yıllık ortalama talep artış hızı, dünya ortalamasının 4,5 katı kadar olmuştur. Varış noktası olarak Türkiye; 1977 -1987 yılları arasında başlangıç, 1987 - 1997 yılları arasında büyüme dönemi yaşamış, 1998‟den itibaren ise olgunluk dönemine giriş sinyalleri vermeye başlamıştır. Türkiye turizm ürününün olgunluk dönemine girmesi ile ürün-yaşam eğrisi açısından talep daralmasını önlemek için talebi canlı tutacak gerekli önlemlerin alınması üzerinde önemle durulması gereken bir konudur. Dünyadaki ve Türkiye‟deki turizm eğilimleri dikkate alınarak Türkiye‟nin karşı karşıya bulunduğu fırsat ve tehditler ile güçlü ve zayıf yönleri aşağıdaki gibi belirlenmiştir ancak, turizm talebindeki değişiklikler fırsatları tehdit, tehditleri ise fırsata dönüştürebilmektedir. Türkiye Turizminin Güçlü Yönleri 1) İklim koşullarının farklı turizm türlerinin sunulmasına olanak vermesi, 2) Anadolu‟nun zengin tarihi, kültürel mirası ve doğası ile sunulan turizm ürününün çeşitliliği, 3) Somut olmayan kültürel miras unsurlarının zenginliği, 4) Türk insanının konukseverliği, 5) Turizm olgusuna çabuk adapte olabilecek genç ve dinamik nüfus yapısı, 6) Özgün sosyo-kültürel özellikler ve Doğu ile Batının egzotik bileşimi, 7) Ana pazarlardaki tanınmışlık/pazar payındaki yükseklik/Türkiye hakkında uzmanlaşmış seyahat organizatörlerinin ve uçak şirketlerinin varlığı, 8) Uzak pazarlar için henüz keşfedilmemiş bir varış noktası olması, 9) İç turizmde hareketlenme yaşanması, 8 10) Turizmin çeşitlenmesine olanak veren coğrafi yapı ve ulaşım olanaklarının bulunması, 11) Türkiye ekonomisinin göstergelerindeki iyileşme ve yatırımcıların ilgisinin artması, 12) Uluslararası turizmde değişen talep yapısına uyum sağlanması, 13) Kış turizmine uygun alanların varlığı ve kış turizmine uygun kamu yatırımlarının yaygınlaşması, 14) Dünyadaki turizm eğilimlerine uygun olarak sağlık, termal ve gençlik turizminin gelişmesi, 15) Yat turizmini geliştirmeye uygun kıyılar, kıyı yapıları ve rüzgarın varlığı. Türkiye Turizminin Zayıf Yönleri 1) Altyapı, hizmet kalitesi ve destek sektörlerin hızlı talep artışına yanıt verememesi, 2) Yenilenebilir enerji potansiyelinin yeterince değerlendirilememesi, 3) Büyük ölçekli otellerin kırsal yakın çevre ve özgün mimari ile uyumsuzluğunun bulunması, 4) Planlamada mevzuat kaynaklı yetki karmaşasının varlığı, 5) Yat turizmi için liman ve marinaların dağılımının dengeli olmaması ve belgelendirmede kurumlar arası koordinasyon eksikliği, 6) Kültür ve Turizm Bakanlığı‟nın ve Belediyelerin verdiği turizm işletmeleri belgelerinin farklı standartlar içermesi ve uyumlaştırmanın sağlanamaması, 7) Doğal, tarihi ve somut olmayan kültürel mirasın özgün niteliklerinin yeterince korunamaması, 8) Tanıtma ve pazarlamaya ayrılan kaynakların kullanımında eşgüdüm yetersizliği, 9) Tanıtım faaliyetlerinde sosyal medyanın etkin kullanılamaması, 10) Mesleki niteliklerin belgelendirilmesine yönelik uygulamaların yetersizliği, 11)Çevre bilincinin oluşmaması yönetimininyetersizliği, ve buna bağlı olarak sürdürülebilir çevre 12) Kentsel peyzaj kavramının yerleşmemiş olması, 13) Deniz kıyısında kentsel katı atıkların geri dönüşümünün yetersizliği, 14) Ulusal Turizm Konseyi‟ne ve illerde Turizm Konseyleri‟ne işlerlik kazandırılamamış olunması, 15) Kaynakların farklı karar vericilerin elinde olması nedeni ile turizmin gelişiminin bütüncül yaklaşımdan yoksun kalması, 9 16) Yerel halk ve yetkililerin, sürdürülebilir turizm kapsamında, karar mekanizmalarına yeterince katılamaması. Türkiye Turizmi İçin Fırsatlar 1) Avrasya bölgesinin ve Körfez ülkeleri ile ilişkilerin siyasal ve ekonomik yönden önem kazanması, 2) Dünyada Türkiye‟nin rekabet gücünün yüksek olduğu doğa, tarih, kültür, sağlık ve spor turizmine olan ilginin artması, 3) Batı Akdeniz‟deki kirlenme sonucu, Doğu Akdeniz bölgesinin çekiciliğinin artması, 4) Eğitim düzeyi yüksek ve deneyimli turistlerin sayısının artması, 5) Gelişen ulaşım olanakları ve buna bağlı uzun mesafeli seyahatlerin artması, talebin bilinen varış noktalarından bilinmeyen veya az bilinen varış noktalarına kayması, 6) Seyahate ve özellikle iç turizme olan ilginin artmasına ucuz havayolu taşımacılığının katkısı, 7) Turizm pazarında ihtisaslaşmış seyahat organizatörleri ve havayolu ulaşım şirketlerinin sayılarının artması, 8) Türkiye‟de bilgi ve iletişim teknolojilerine ait alt yapının hızla gelişmesi ve yaygınlaşması, 9) Ege ve Akdeniz‟in yanında Karadeniz‟in de kruvaziyer turizmine katılması, 10) Yeni ve potansiyel pazarlar ile gelişme potansiyeli gösteren pazarlarda Türkiye‟ye yönelik ilginin artması, 11) Kongre turizmine ve ilgili yatırımlara önem verilmeye başlanması, 12) Birçok ülke ile vize uygulamalarının kaldırılması, 13) Kültür ve sanat faaliyetlerinin tanıtıma katkısının artması, 14) Ulusal ve uluslararası fonlarla desteklenen projeler sayesinde, turizmin katılımcı yaklaşımla bölgesel kalkınmaya katkısı, 15) Büyük sportif etkinlikler için potansiyelin bulunması, 16) Sosyal medya kullanım oranının yüksekliği. Türkiye Turizmini Tehdit Eden Faktörler 1) Ulusal ve uluslararası medyadaki olumsuz yayınlar, 2) Ülkemizin jeopolitik konumundan kaynaklanan dış tehditler, 3) Uluslararası seyahat organizatörlerinin fiyat ve koşulları tek taraflı belirleyerek turizm sektörünün verimliliğini olumsuz yönde etkilemeleri, 10 4) Avrupa Birliği‟ne katılım konusunda sürecin yavaş ilerlemesi, 5) Rakip ülkelerin rekabet gücünün gelişmiş olması, 6) Küresel ısınma ve iklim değişikliği, 7) Gemilerin atıkları nedeni ile açık denizin kirlenmesi ve kıyı turizminin zarar görmesi, 8) Ülkenin bazı bölgelerinde güvenlik ile ilgili sorunların devam etmesi nedeni ile ülke imajının ve sektörün zarar görmesi, 9) Kıyı bölgelerinde yoğun kullanım nedeni ile koruma – kullanma dengesinin bozulması, 10) Doğu Akdeniz bölgesinin çekiciliğinin artması sonucu bölgede marina sayısında plansız artış, 11) Turistik varış noktalarının çevresindeki çarpık yapılaşma. 2.4. TURİZM YATIRIMLARINDA YARARLANILABİLECEK TEŞVİKLER VE FİNANSAL KAYNAKLAR 2.4.1.TURİZM TEŞVİK KANUNU 2634 sayılı Turizm Teşvik Kanunuyla turizm işletmelerine bazı alanlarda teşvik ve destek sağlanmaktadır. Kültür ve turizm koruma ve gelişim bölgeleri, turizm merkezleri ile Bakanlıkça tespit edilen diğer yerler öncelikli yatırım alanlarıdır. Bu teşviklerden yararlanabilmek için Turizm Yatırım Belgesi veya Turizm İşletmesi Belgesi alınması zorunludur. 2.4.1.1. Taşınmaz Malların Turizm Amaçlı Kullanımı Amacıyla Yapılan Tahsisler Hazine ve orman arazilerinin kanunda belirtilen sürelerde turistik tesis yatırımlarına tahsisi Turizmi Teşvik Kanunu‟nun 8 inci maddesine göre sağlanmaktadır.“Kamu Taşınmazlarının Turizm Yatırımlarına Tahsisi Hakkında Yönetmelik” ve “Orman Arazilerinin Tahsisi Hakkında Yönetmelik” uyarınca işlem tesis edilmektedir. 2.4.1.2. Orman Fonuna Katkının Taksitlendirilmesi “Ormanlarda yer alacak turizm yatırımı belgeli tesislerin, 6831 sayılı Orman Kanununun Ek-3 üncü maddesinin (c) fıkrası uyarınca ödemek zorunda oldukları bedel, tahsis tarihini takip eden üçüncü yıldan itibaren, beş yıl vade ve beş eşit taksitte alınır.” hükmü Turizmi Teşvik Kanunu‟nun 15 inci maddesinde yer almaktadır. 2.4.1.3. Elektrik, Havagazı ve Su Ücretleri Turizmi Teşvik Kanunu‟nun 16 ncı maddesine göre , “Turizm belgeli yatırım ve işletmeler elektrik, gaz ve su ücretlerini o bölgedeki sanayi ve meskenlere uygulanan tarifelerden en düşüğü üzerinden öderler.” Bu hükme istinaden, işletmelere elektrik enerjisi desteği sağlanmaktadır. 11 2.4.1.4. Haberleşme Kolaylıkları Turizmi Teşvik Kanunu‟nun 17 nci maddesindeki “Belgeli yatırım ve işletmelerin telefon ve teleks taleplerine ilişkin her türlü işlem ve tahsis öncelikle yapılır.” Bu hükme göre işletmelere haberleşme kolaylığı sağlanmaktadır. 2.4.1.5 Yabancı Personel ve Sanatkâr Çalıştırılması Turizmi Teşvik Kanunu‟nun 18 inci maddesine göre; “Belgeli işletmelerde, Bakanlık ve İçişleri Bakanlığının görüşü alınarak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca verilen izinle yabancı uzman personel ve sanatkârlar çalıştırılabilir...” hükmüne dayanarak yabancı personelin miktarı toplam personelin %10‟unu geçmemek kaydıyla yabancı personel ve sanatkâr istihdam eden işletmelere destek sağlanmaktadır. 2.4.2.EMLAK VERGİSİ MUAFİYETİ İşletmeler, Turizm İşletmeleri 1319 sayılı Emlak Vergisi Kanunu‟nun “Geçici muaflıklar” başlıklı 5 inci maddesinin (b) fıkrasında “ Turizm Endüstrisini Teşvik Kanunu hükümleri dairesinde turizm müessesesi belgesi almış olan Gelir veya Kurumlar Vergisi mükelleflerinin adı geçen kanunda yazılı maksatlara tahsis ettikleri ve işletmelerine dahil binaları, inşalarının sona erdiği veya mevcut binaların bu maksada tahsisi halinde turizm müessesesi belgesinin alındığı yılı takip eden bütçe yılından itibaren 5 yıl süre ile geçici muafiyetten faydalandırılır.” hükümlerine göre Emlak Vergisinden muaf tutulmaktadır. 2.4.3.YURTDIŞI TURİZM FUARLARINA KATILIM DESTEĞİ 2010/9 sayılı Tebliğin kapsamı Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından desteklenen veya iştirak edilen turizm fuarlarına bireysel veya ilgili sektör meslek birliğinin/derneğinin öncülüğünde, grup olarak bölge tanıtımı yapacak işletmelerin, katılım masraflarının, yurtdışında gerçekleştirecekleri tanıtım ve pazarlama faaliyetleri kapsamında özel proje giderlerinin, bu Tebliğ kapsamında tespit edilen esaslar ve oranlar çerçevesinde Tanıtma Genel Müdürlüğü bütçesinin ilgili tertiplerindeki ödeneklerle sınırlı olmak kaydıyla ödenmesi olarak belirlenmiştir. Tebliğ‟de yer alan hususlardan Kültür ve Turizm Bakanlığından belgeli, asli fonksiyonu konaklama olan ve bir önceki mali yıl içerisinde bireysel olarak 1.000.000 (bir milyon) ABD Doları ve muadili dövizi yurtdışından sağlayan işletmeler yararlanabilmektedir. Bakanlık tarafından iştirak edilen veya desteklenen yurtdışı turizm fuarlarına Bakanlık standı dışında katılan ilgili sektör meslek birliğinin/derneğinin öncülüğünde grup olarak bölge tanıtımı yapacak işletmelerin; Yer kirası ile stant inşası ve dekorasyonuna ilişkin toplam giderlerinin Bakanlık tarafından uygun görülmesi halinde % 50‟si ödenir. Bu miktar her fuar için 20.000 (yirmi bin) ABD Dolarını geçemez. Bakanlık tarafından iştirak edilen veya desteklenen yurtdışı turizm fuarlarına Bakanlık standı dışında bireysel olarak katılan işletmelerin; Yer kirası ile stant inşası ve dekorasyonuna ilişkin toplam giderlerinin Bakanlık tarafından uygun görülmesi halinde % 50‟si ödenir. Bu miktar her fuar için 10.000 (on bin) ABD Dolarını geçemez. 12 2.4.4.TKDK KIRSAL TURİZM DESTEĞİ TKDK tarafından sağlanan desteğin amacı küçük girişimciler veya çiftçiler tarafından kurulacak pansiyon, „yatak ve kahvaltı‟ konaklama ve restoran hizmetlerinin gelişimini, çiftlik turizmi tesislerinin kurulması ve geliştirilmesini ve turistik rekreasyonel faaliyetler (sportif aktiviteler, doğa gezisi, tarihi geziler gibi) için kurulan tesislerin gelişimini desteklemektir. Faydalanıcılara uygun harcamalar karşılığında sağlanacak olan mali desteğin kaynağı, AB ve Türkiye Cumhuriyeti Eş-finansmanından oluşturulan IPARD Program Fonudur. Bu destek “Kamu Katkısı” olarak adlandırılmaktadır. Bu kamu katkısı, program çerçevesinde gerçekleşmiş yatırımlar için geri ödemesiz olarak kullandırılacaktır. Her bir proje için uygun harcamaların toplam değeri 15.000 avrodan düşük 500.000 avrodan yüksek olamaz. Faydalanıcı tarafından, yukarıda belirtilen alt ve üst sınırlar içerisinde kalmak kaydıyla, bildirilen uygun harcama tutarının %50‟sini Kamu Katkısı (AB ve Türkiye Cumhuriyeti Katkısı), diğer %50‟sini ise Başvuru Sahibinin Katkısı oluşturacaktır. Başka bir ifadeyle, uygun harcamaların %50 nispetindeki kısım için destek sağlanmaktadır. Yatırım Afyon, Ağrı, Amasya, Aksaray, Ankara, Ardahan, Aydın, Balıkesir, Burdur, Bursa, Çanakkale, Çankırı, Çorum, Denizli, Diyarbakır, Elazığ, Erzincan, Erzurum, Giresun, Hatay, Isparta, Kahramanmaraş, Karaman, Kars, Kastamonu, Konya, Kütahya, Malatya, Manisa, Mardin, Mersin, Muş, Nevşehir, Ordu, Samsun, Şanlıurfa, Sivas, Tokat, Trabzon, Uşak, Van, Yozgat illerinin kırsal alanlarında uygulanmalıdır. 2.4.5.KOSGEB DESTEKLERİ KOSGEB ilk kurulduğu yıllarda sadece imalat sektörüne destek sağlamıştır. 2009 yılında alınan Bakanlar Kurulu kararına istinaden imalat sektörünün yanı sıra hizmet sektörünün de desteklenmesine başlanmıştır. Buna göre; Oteller ve moteller Kamp yerleri ve diğer kısa süreli konaklama yerleri Gençlik hostelleri ve dağ barınakları Kamp yerleri (karavan alanları dahil) Başka yerde sınıflandırılmamış diğer konaklama yerleri Lokantalar, pastaneler vb. yerler Seyahat acenteleri ve tur işletmelerinin faaliyetleri; başka yerde sınıflandırılmamış, turistlere yardımcı faaliyetler desteklenebilecek sektörler arasına girmiştir. 13 2.4.6.TÜRK EXİMBANK DESTEKLERİ TÜRSAB üyesi A grubu işletme belgesi sahibi seyahat acenteleri ile tur operatörleri, yurt dışından getirilen turistlere yurt içi ve yurt dışında verilen her türlü acentelik faaliyetlerine ilişkin hizmetler karşılığında, Özel havayolu şirketleri, yurt dışından taşınan yolculara verilen her türlü ulaşım faaliyetine ilişkin hizmetleri karşılığında, Turizm işletmeleri, yurtdışından getirilen turistlere yurtiçinde verilen her türlü konaklama, yeme-içme, ulaşım, yurtdışı tanıtım ve pazarlama vb. hizmetleri karşılığında kredi imkanından yararlanırlar. Kredi vadesi azami 360 gündür (iki taksit). Ayrıca, 120 gün ve 180 gün vade seçenekleri de mevcuttur. Turizm TL/Döviz kredilerinin anapara bakiyeleri toplamı 25 Milyon ABD Doları‟nı aşamaz. Türk Eximbank tarafından uygun bulunan kredi başvurusu için; kredinin anapara, faiz ve taahhüt riski toplamının % 100'ü oranında banka teminat mektubu, kredi garanti fonu kefaleti, devlet iç ve dış borçlanma senetleri talep edilir. 2.4.7.KALKINMA BANKASI KREDİLERİ 2.4.7.1. Kalkınma Yatırım Kredisi - TL Ekonomi Bakanlığı Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğünce teşvik edilebilir konular ve Bankanın yıllık iş programlarında belirlenen alanlarda yatırım yapan yatırımcıların sabit yatırım tutarı harcamalarının finansmanıdır. Turizm sektöründe faaliyette bulunan yatırımcılar yararlanabilir. Kredi limiti, oranı ve vadesi kredi değerlendirme çalışması sonucunda belirlenir. 2.4.7.2. Kalkınma İşletme Kredisi - TL Bankanın yıllık iş programlarında belirlenen alanlarda faaliyette bulunan şirketlerin işletme sermayesi ihtiyaçlarının finansmanında kullandırılır. Sanayi, turizm, eğitim, sağlık, enerji sektörlerinde faaliyette bulunan şirketler Yatırım Kredisi ile birlikte yararlanabilir. Kredi limiti kredi değerlendirme çalışması sonucu hesaplanacak işletme sermayesi tutarıdır. Kredilendirme oranı ve vadesi kredi değerlendirme çalışması sonucunda belirlenir. 2.4.7.3. Kalkınma Kısa-Orta Vadeli Kredisi - TL Bankanın yıllık iş programlarında belirlenen alanlarda faaliyette bulunan şirketlerin finansman ihtiyaçlarının karşılanmasında kullandırılır. 14 Sanayi, turizm, eğitim, sağlık, enerji sektörlerinde faaliyette bulunan şirketler yararlanabilir. Kredi limiti en fazla 3 milyon TL‟dir. Kredi vadesi 1 yıl ile 3 yıl arasındadır. 2.4.8.EKONOMİ BAKANLIĞI TEŞVİK SİSTEMİNE GÖRE TURİZM YATIRIMLARI Turizm sektörü, yatırımlarda devlet yardımlarına ilişkin 19/06/2012‟de yürürlüğe giren Bakanlar Kurulu Kararı‟nda belirlenen hükümler çerçevesinde desteklenen sektörler arasında yer almaktadır. Söz konusu Karar‟ın 17. Maddesi‟nde, “Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgeleri‟nde yapılacak turizm yatırımlarından bölgesel desteklerden yararlanabilecek nitelikteki turizm konaklama yatırımları” öncelikli yatırım konuları arasında belirtilmektedir. Bununla birlikte, Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgeleri‟nde olmaksızın, turizme yönelik konaklama tesis yatırımları genel ve bölgesel teşvik kapsamına dâhil edilmiştir. Genel teşvik kapsamı açısından değerlendirildiğinde, “Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar”ın 4 No‟lu Ekinde belirlenen yatırım konuları hariç, turizm konaklama tesis yatırımlarında sabit yatırım tutarı en az 1.000.000 TL olmak üzere, KDV istisnası ve Gümrük Vergisi muafiyeti sağlanmaktadır. Bölgesel teşvik kapsamında bakıldığında ise, Yatırım Teşvik Belgesi (YTB) düzenlenebilecek konaklama tesis yatırım başvurularında en az 3 yıldız ve üzeri olma koşulu getirilmektedir. Bölgesel teşvik kapsamına giren bir konaklama yatırımı KDV istisnası ve Gümrük Vergisi muafiyetine ek olarak, gelir vergisi indirimi, yatırım yeri tahsisi, sigorta primi işveren hissesi desteği, faiz desteğinden faydalanabilecektir. Bölgesel teşvik kapsamına giren tesis türleri ise aşağıdaki gibi sınıflandırılmaktadır: US 97 Kodu Tesis Türü 5510.1.01 Lokantalı oteller 5510.2.01 Lokantasız o teller 5510.3.02 Dağ Evleri 5510.5.02 Tatil Köyleri 5510.5.04 Yayla Evleri Bölgesel teşviklerde desteklenen tesis türleri arasında, “3 yıldız ve üzeri” koşulu aranmayan tesis türleri de bulunmakta olup, bunlar; turizm yatırım/işletme belgeli özel tesis, yayla/dağ evi ve butik otel yatırımlarıdır. Belirtilen konaklama tesis türleri (Turizm yatırım/işletme belgeli oteller, tatil köyleri, özel tesisler, butik oteller, tatil köyleri ve dağ/yayla evleri) dışında kalan turizm konaklama tesisleri Teşvik Edilmeyecek Yatırımlar altında değerlendirilmektedir. Ayrıca, lokantalar, kafeteryalar, eğlence yerleri, günübirlik tesisler, 15 termal kür tesisleri, sağlıklı yaşam tesisleri, yüzme havuzları yatırım teşvik kapsamı dışında tutulmaktadır. Yeni teşvik sistemi, turizm sektöründe teşviki belirli şartlara bağlı yatırım konularına da işaret etmektedir. Bu yatırım konuları şöyledir: Kültür yatırımları kapsamında, Kültür ve Turizm Bakanlığından alınacak kültür belgesine istinaden teşvik belgesi düzenlenebilir. Ancak, münhasıran bu amaçla inşa edilenler dışında, yeme-içme, spor, eğlence ve satış üniteleri gibi birimler kapsama dâhil edilmez, Kültür ve Turizm Bakanlığından alınacak turizm belgesini haiz eğlence merkezi ve temalı tesis gibi konaklama içermeyen turizm yatırımları teşvik belgesine bağlanabilir. Ancak, münhasıran bu amaçla inşa edilenler dışında, yeme-içme, spor, eğlence ve satış üniteleri gibi birimler kapsama dâhil edilmez, Kültür ve Turizm Bakanlığından alınacak Kültür veya Turizm Belgesini haiz fuar, kongre, sergi ve gösteri merkezi yatırımları için teşvik belgesi düzenlenebilir. Fuar ve sergi merkezlerinde, otopark hariç asgari kapalı alanın 5000 m2, kongre merkezlerinde asgari koltuk sayısının 1000, gösteri merkezlerinde ise asgari koltuk sayısının 2500 olması şartı aranmaktadır. 2.4.9.SÜRDÜRÜLEBİLİR TURİZM DESTEK FONU Sürdürülebilir turizm, doğal, ekonomik ve kültürel kaynakların korunmasını ve devamlılığını gözeten; kaynakların değerlendirilmesi fırsatını yaratan; bu kaynaklardan gelir elde edilmesini ve bu gelirin kaynağın ait olduğu yerde kullanılmasını sağlayan bir turizm yaklaşımıdır. Anadolu Efes, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) ortaklığı ve Mikado Sürdürülebilir Kalkınma Danışmanlığı ile Sürdürülebilir Turizm Destek Fonu geliştirilmiştir. Yerel ürün geliştirmeyi, tarımsal/kırsal/eko/kültür turizme yönelik faaliyetler yürütmeyi, sürdürülebilir yaşam alanları oluşturmayı, gelir getirici araçlar ve yeni işgücü yaratmayı, yerel ürün geliştirmeyi,yerel alanda kapasite geliştirmeyi hedefleyenler Turizm Destek Fonu‟na başvurabilir. Sürdürülebilir Turizm Destek Fonuna başvurabilmek için tüzel kişiliğe sahip olmak ve Türkiye‟de kayıtlı olmak gerekmektedir. Kar amacı gütmeyen Sivil Toplum Kuruluşları (Sivil toplum örgütleri, odalar, birlikler, kooperatifler, mesleki dernekler, federasyonlar, dernekler, vakıflar dahil),Üniversiteler ve Araştırma Enstitüleri/Merkezleri hibe programına başvurabilir. Yerel Otoriteler, Belediyeler, Yerel Yönetimler, Muhtarlıklar, İl Özel İdareleri, Valilik, Yerel İdari Kurumlar, İl Müdürlükleri ve Yerel Otoritelerin Dernekleri programa STK‟lar, Üniversiteler veAraştırmaEnstitüleriileortaklıkkurarakbaşvurabilirler. 16 3. EDİRNE TURİZMİ 3.1. EDİRNE’DE TURİZMİNİN MEVCUT DURUMU 2013 yılında Edirne ilindeki belediye belgeli ve turizm işletme belgeli konaklama tesislerini 27.131 yabancı, 241.162 vatandaş ziyaret etmiştir. Yabancıların geceleme sayıları 35.372 olurken, vatandaşlarda ise bu rakam 305.893‟e ulaşmıştır. Tablo 9:Edirne İlinde Belediye Belgeli Konaklama Tesislerine Toplam Geliş ve Geceleme Sayısı Yıllar Tesise Geliş Tesise Geliş Geceleme Geceleme Sayısı/Yabancı Sayısı/Vatandaş Sayısı/Yabancı Sayısı/Vatandaş 2007 8047 115410 12750 165449 2008 5048 104087 7646 141204 2009 8271 118001 13498 168476 2010 7063 118452 11294 163441 2011 7004 150531 10406 191600 2012 8489 142358 11853 183535 2013 10343 125926 12656 154109 Kaynak : TÜİK, 2015. Tablo 10: Edirne İlinde Turizm İşletme Belgeli Konaklama Tesislerine Toplam Geliş ve Geceleme Sayısı Yıllar Tesise Geliş Tesise Geliş Geceleme Geceleme Sayısı/Yabancı Sayısı/Vatandaş Sayısı/Yabancı Sayısı/Vatandaş 9181 110678 12903 147787 2007 21837 103167 27139 146352 2008 15184 82232 20535 115617 2009 17228 104704 23554 147104 2010 16482 120084 20949 166897 2011 13359 102015 17294 138004 2012 16788 115236 22716 151784 2013 Kaynak : TÜİK, 2015. Konaklama Tesisleri Turizm Yatırım Belgeli Turizm İşletmesi Belgeli Belediye Belgeli Tablo 11: 2013 Yılı Edirne İli Konaklama Tesisleri Tesis Sayısı Oda Sayısı 2 79 23 1100 36 925 Yatak Sayısı 158 2339 1945 Kaynak : T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, 2015. 17 Şekil 2: Edirne İlinde Belediye Belgeli ve Turizm İşletme Belgeli Konaklama Tesislerine Toplam Geliş Sayısı 300000 270615 244373 250000 226088 207254 241162 223156 200233 200000 150000 vatandaş yabancı 100000 50000 17228 26885 23455 24291 23486 21848 27131 0 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Kaynak : TÜİK, 2015 Şekil 3: Edirne İlinde 2007-2013 Yılları Arasında Belediye Belgeli ve Turizm İşletme Belgeli Konaklama Tesislerinde Toplam Geceleme Sayısı 400000 350000 358497 313236 287556 300000 321539 310545 305893 284093 250000 200000 yabancı 150000 vatandaş 100000 50000 25653 34785 34033 34848 31355 29147 35372 0 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Kaynak : TÜİK, 2015 18 Tablo 12 ve 13‟de Edirne ilindeki sınır kapılarından kara yolu ve demiryolu ile giriş/çıkış yapan vatandaş ve yabancılara yönelik istatistikler gösterilmiştir. Tablo 12: Giriş, Çıkış Kapılarının Bağlı Olduğu İl ve Ulaşım Yoluna Göre Giriş Yapan Vatandaş ve Yabancılar Yıllar Demir Kara Demir Kara Yolu/Yabancı Yolu/Vatandaş Yolu/Vatandaş Yolu/Yabancı 2010 7 510 885 918 29 577 2 592 891 2011 6 366 834 679 19 009 2 684 076 2012 4 390 893 989 12 018 2 685 118 2013 4 082 1 012 287 11 549 2 828 930 2014 2889 1090096 5362 3085497 Kaynak : TÜİK, 2015. Tablo 13: Giriş, Çıkış Kapılarının Bağlı Olduğu İl ve Ulaşım Yoluna Göre Çıkış Yapan Vatandaş ve Yabancılar Yıllar Demir Kara Demir Kara Yolu/Yabancı Yolu/Vatandaş Yolu/Vatandaş Yolu/Yabancı 2010 8 934 887 349 29 230 2 560 285 2011 4 482 832 795 18 915 2 625 979 2012 4 704 893 008 11 956 2 620 692 2013 4 412 1 005 412 10 872 2 758 042 2014 3228 1085684 5959 3036199 Kaynak : TÜİK, 2015. 3.2. 2013-2023 TRAKYA BÖLGESİ TURİZM MASTER PLANI’NDA EDİRNE 3.2.1.EDİRNE İÇİN AMAÇLAR VE STRATEJİLER Amaç 1.Edirne‟ye gelen yerli ve yabancı ziyaretçi sayısının arttırılması S1.Edirne‟yi bireysel ziyaret edecek turistlerin hizmet gereksinimlerinin karşılanması ve desteklenmesi S2. Sınır komşuları başta olmak üzere Balkan ülkeleri pazarına yönelik tur paketlerinin oluşturulması ve tanıtılması S3.İstanbul‟a kültür turizmi amacıyla gelen yabancı turistlerin gezi programlarına gecelemeli Edirne kültür turları eklenmesi S4.İstanbul‟da faaliyet gösteren seyahat acentelerinin yerli- yabancı turistlere Edirne turları satmaları için teşvik edilmesi S5. Edirne‟nin öncelikle İstanbul ve Balkan ülkelerinde tanıtımının yapılması S6. Yabancı seyahat acenteleri ve gurmelere yönelik Edirne‟nin tanıtımı düzenlenmesi Amaç 2. Edirne‟de ziyaretçi geceleme sürelerinin uzatılması S1.Edirne‟de farklı kategorilerde otel açılmasının teşvik edilmesi S2.İstanbul‟da faaliyet gösteren seyahat acentelerinin Edirne konaklamalı turları satmaları için teşvik edilmesi S3.Özellikle Osmanlı temalı butik otellerin desteklenmesi 19 Amaç 3. Edirne‟nin bir kültürel varıĢ noktası olarak konumlandırılması ve markalaĢtırılması S1.Edirne‟nin tanıtımı için Trakya Turizm Hizmet Platformu‟na bağlı bir çalışma biriminin oluşturulması S2.Edirne için kapsamlı tarihi ve kültürel turizm envanteri hazırlanması S3.Edirne‟nin markalaşma çalışmalarına devam edilmesi, basılı ve elektronik materyalin ve tanıtım planının hazırlanması S4.Kentin kültürel ve tarihi yerlerinin ziyareti için farklı yürüyüş güzergâhlarının hazırlanması ve ulusal/uluslararası gezi kitaplarına eklenmesi S5.Kültür turizmi ürünü olarak Karaağaç‟ın geliştirilmesi ve tarihi bilgilendirme dokümanlarının ve gelişim planın hazırlanması S6.Kaleiçi‟nde bulunan tarihi evlerin restore edilerek, ekonomik ve sosyal faaliyetlere açılması S7.Şehrin kültürel ve tarihi dokusunun bir bütün olarak oluşturulması S8.Edirne‟nin inanç turizmi potansiyelinin değerlendirilmesi (Müslümanlık, Yahudilik, Bahailik) Amaç 4. Edirne‟de turizm hizmet kalitesinin arttırılması S1.Konaklama sektöründe kalite yükseltmeye yönelik çalışmaların başlatılması (sertifikasyon, eğitim, teşvik, vs.) S2.Kentin tarihi bölgesinde çevre düzenlemesi yapılması (trafik, otopark, tabelalar) S3.Birinci sınıf ve yerli/yabancı turistlere hizmet verecek restoranların açılmasının teşvik edilmesi S4.Edirne‟nin yerel yemek tariflerinin derlenmesi ve bu yemeklerin ticari olarak sunulmasına yönelik eğitimlerin verilmesi. Yaşayan bir Osmanlı Mutfağı eğitim ve sunum merkezinin kurulması S5.Edirne‟deki müzelerde ziyaretçilerin gezmesini kolaylaştıracak, Türkçe ve diğer dillerde bilgilendirme levhalarının ve basılı materyalin geliştirilmesi S6.Turizm yatırımcılarının bölgeye çekilmesinin sağlanması Amaç 5. Ziyaretçilerin Edirne turizm deneyiminin zenginleĢtirilmesi ve çeĢitlendirilmesi S1.Meriç ve Tunca Nehirleri etrafında dinleme tesisleri, rekreasyon alanları (yürüme yerleri, bisiklet parkurları) ve su sporları ve diğer faaliyetlerin (gondol, vs.) oluşturulması S2.Edirne‟nin yöresel yemek çeşitliliğini yansıtacak restoranların açılmasının teşvik edilmesi ve mevcut restoranların yemek çeşitliliği açısından iyileştirilmesi S3.Edirne‟deki tarihi hamamların turistlere yönelik turizm ürünü olarak geliştirilmesi ve tanıtılması S4.Selimiye Arastası ve diğer çarşıların yerleşim ve çevre düzenlemesi planlarının hazırlanması; çarşıların bir bölümünde turistik hediyelik ve yöresel el sanatları dükkânlarının oluşturulması ve hizmet sunumunun tarihi kimlik çerçevesinde yapılması S5.Edirnekâri sanatı merkezi kurulması, kursların verilmesi ve satış noktalarının oluşturulması S6. Kırkpınar Güreşleri Festivali‟nin iyileştirilmesi ve yapılan etkinliklerin çeşitlendirilmesi S7.Hıdrellez ve Kakava Şenlikleri‟nin yerel halkın yaşamına ve geleneklerine saygı gösterilerek düzenlenmesi, faaliyetlerin çeşitlendirilmesi ve kalitenin arttırılması S8.Osmanlı kültür ve yaşamını yansıtan sosyal alanların oluşturulması (canlı müze, model sokak gibi) S9.Trakya‟nın yaşam kültürünü ve folklorunu yansıtan Trakya geceleri ve benzeri etkinliklerin düzenlenmesi 20 Amaç 6. Yerel paydaĢların turizm planlaması ve uygulaması sürecine katılması S1.Edirne Turizm Hizmet Platformu‟nun kurulması S2.Yerel halka kültürel miras farkındalık eğitimlerinin verilmesi S3.Yerel halka turizm alanında girişimcilik, proje yazma ve yönetim eğitimlerinin verilmesi. 3.2.2.SAROS İÇİN AMAÇLAR VE STRATEJİLER Amaç 1. Konaklama kapasitesinin mevcut yapıların potansiyelini kullanarak arttırılması S1.Saros kıyı şeridi ve çevresinde ev pansiyonculuğunun geliştirilmesi S2.Tarihi kültür varlıklarının restore edilerek konaklama amaçlı kullanımının sağlanması S3.Bölgeye turizm yatırımcılarının çekilmesine yönelik yatırım, tanıtım ve promosyon çalışmalarının yürütülmesi S4.Özellikle doğa turizmi, eko-turizm ve özel ilgi turizmine yönelik tematik konaklama alanlarının oluşturulması S5.Bölgede yeni ikinci konut yapımına izin verilmemesi Amaç 2. Yerel ürünleri sunan yiyecekiçecek hizmetleri verebilecek tesis kapasitesinin ve kalitesinin arttırılması S1.Yöresel yiyecek-içecek sunan küçük işletmeciler ve girişimcilere teşvikler sağlanması S2.Hizmet kalitesi eğitimleri verilmesi Amaç 3. Saros kıyı kumulunun korunması S1.Etkin kıyı alanı yönetim sisteminin geliştirilmesi ve uygulanması S2.Kumul ekosisteminin korunması ve taşıma dengesinin aşılmaması hedefli bilimsel araştırmaların teşvik edilmesi S3.Kıyı kumulu ve bitki örtüsüne zarar vermeden kıyı turizminin geliştirilmesi ve sürdürülmesi S4.Mevcut konutların kanalizasyon arıtma tesisinin kurulması S5.Limanların çevreye olumsuz etkisinin azaltılması S6.Kumul alanların bakım ve temizliğinin sağlanması Amaç 4. Doğa ve kıyı turizminin geliĢtirilmesi, bu alanların turizme açılması ve alternatif turizm faaliyetlerinin yapılması S1.Kirlenmeyi ve ziyaretçi taşıma kapasitesini kontrol ve yönetme mekanizmaları geliştirilmesi S2.Doğa rehberliği ve eğiticiliği eğitimleri düzenlenmesi S3.Saros turizm geliştirme ve doğal kaynakları koruma grubu oluşturulması ve karar verme süreçlerinde etkin olması S4.Fotoğrafçılık, doğa yürüyüşleri, kuş gözlemciliği konularında uzman acenteler ve dernekler ile temasa geçilerek bilgilendirme ve işbirliği yapılması S5.Saros‟da yapay resifler ve su altı müzeciliğinin geliştirilmesi 21 Amaç 5. Enez‟de tarihi mirasın doğal kültür turizmi ve arkeolojik turizme kazandırılması S1.Arkeolojik kazılar ile tarihi kentin ortaya çıkarılması, mevcut kale duvarlarının ve kilise restore edilmesi S2.Açık hava müzesi oluşturulması 3.2.3.UZUNKÖPRÜ İÇİN AMAÇLAR VE STRATEJİLER Amaç 1. Uzunköprü‟de baĢta kültür turizmi olmak üzere, agroturizm ve spor turizmi ile turizm faaliyetlerinin canlandırılması ve dört mevsime yayılması S1.Ergene suyunun Çorlu ve Çerkezköy kaynaklı endüstriyel kirliliğinin önlenmesinde nehre komşu diğer yerel yönetimlerle işbirliği yapılması, çevre kirliliği ve çevre düzenlemesi problemini kısa sürede giderecek çözümler için yerel yöneticilerin projeler geliştirmesi ve uygulaması S2.Kültür varlıklarının restorasyonunun tamamlanması S3.Soyut ve somut kültürel ve tarihi miras değerlerine sahip Bulgar, Rum ve Yahudi mahallelerinde eski evlerin restore edilmesi ve açık hava müzesine dönüştürülerek ziyaretçilere açılması; gerekli bilgilerin ve mali kaynakların organizasyonunun yapılması S4.Yeniköy Mahallesi‟nin agro turizm ve gastronomi turizminin geliştirilmesi Amaç 2. Konaklama, yeme-içme, rekreasyon, ulaĢım, alt yapı hizmetlerinin iyileĢtirilmesi ve geliĢtirilmesi S1.Ev pansiyonculuğu ve küçük ölçekli konaklama tesislerinin (butik oteller) geliştirilmesi Amaç 3. Uzunköprü soyut ve somut kültür varlıklarının ulusal ve uluslararası turizm pazarında tanıtılması S1.İnternette ve diğer sosyal medyada bölgenin tanıtımının yapılması S2.Seyahat acenteleri ve tur operatörlerine bilgilendirme yapılması ve bu kurumlarla işbirliği yollarının araştırılması Amaç 4. Uzunköprü „de sürdürülebilir kültür ve agro turizmin geliĢtirilmesi ve pazarlanması faaliyetlerinin yerel paydaĢlarla iĢbirliği içinde koordine edilmesi S1.Yerel yönetim ve yerel halkın turizm hizmetlerini iyileştirme ve geliştirme konusunda ortak kararlar alacağı bir hizmet platformu kurulması S2.Hizmet platformunun girişiminde turizm hizmetleri, rehberlik eğitimleri düzenlenmesi S3.Uzunköprü tarihi mirasının tanıtımı için eski mahallelere ait soyut ve somut bilgi edinme ağları kurulması ve ziyaretçilere gezdirilecek açık hava müzesinde bilgilendirme ve diğer turizm hizmetlerinin belirlenmesi ve hazırlanması S4.Yerel halktan turizm hizmetleri vermek ve sektörde çalışmak için istekli olanlara hizmet ve kalite eğitimleri düzenlenmesi S5.Turizm hizmetlerini pazarlamada uzman kuruluşlarla iletişime geçilmesi ve gerekli organizasyonların yapılması 22 3.2.4.EDİRNE İÇİN ÖNERİLEN EYLEMLER Turizm Ürünleri Temel Turizm Ürünleri 1. Trakya‟da Roma ve Bizans İzlerinin Araştırılması ve Canlandırılması 2. Trakya‟da Neolitik Dönem ve Trak Krallığı Mirasının Turizm Ürünü Olarak Değerlendirilmesi 3. Trakya‟da Cumhuriyet Dönemi Kalkınma Mirasının Sergilenmesi 4. Edirne‟nin Osmanlı Başkenti Mirasının Turizme Kazandırılması 5. Çok Kültürlü Tarihi Mahallelerin Yaşatılması 6. Arkeoloji Alanlarının Turizme Kazandırılması 7. Mübadele Turizminin Geliştirilmesi 8. Festivallerin Turizm Açısından Çekim Unsuru Haline Getirilmesi 9. Karaağaç‟ın Tarihi ve Kültürel Mirasın Turizm Ürünü Olarak Geliştirilmesi 10. Kale Turlarının Oluşturulması 11. “Tarihi Kentler Birliği” Üyesi Olan Şehir ve Kasabaların Kültür Turizmi Çekim Noktası Haline Getirilmesi 12. Trakya‟daki Savaş Alanlarının Turizm Amaçlı Düzenlenmesi ve Ziyarete Açılması 13. Nostaljik Tren Turları Düzenlenmesi 14. Doğa Turizmi ve Eko turizmin Geliştirilmesi 15. Doğa Sporları Turizminin Geliştirilmesi 16. Agro-Turizmin Geliştirilmesi 17. Kongre Turizminin Geliştirilmesi 18. Şarap Turizminin Geliştirilmesi 19. Yöresel Mutfağa Yönelik Turizm Ürünlerinin Oluşturulması 20. Rekreasyon ve Sosyal Yaşam Alanları Oluşturulması 21. Doğa Müzesi Kurulması 22. Sportif Olta Balıkçılığının Geliştirilmesi 23. Sağlık Turizminin Geliştirilmesi 24. Kırkpınar Yağlı Güreşlerinin Turizm Değerinin Arttırılması 25. Bölgede Yer Alan Milli Parkların Koruma Kullanma Dengesi Gözetilerek Ziyarete Açılması Destekleyici Ürünler 1. 2. 3. 4. Yerel El Sanatlarının Geliştirilmesi ve Desteklenmesi Hediyelik Eşya Satış Noktalarının Oluşturulması ve Düzenlenmesi Yöresel Gıda Ürün Pazarlarının ve Satış Noktalarının Desteklenmesi Doğa Sporları Merkezlerinin Geliştirilmesi Turizm Yönetimi 1. Trakya Turizm Hizmet Platformu‟nun Oluşturulması 2. Trakya Kültürel Miras Araştırma Merkezi‟nin Kurulması 23 3. 4. 5. 6. Mutfak Sanatları Akademisi‟nin Kurulması Konaklama İşletmelerinin Kalite ve Hizmet Standartlarının Geliştirilmesi Küçük Konaklama İşletmeleri Yönetim İşbirliği Ağı Koruma Alanlarında Turizm Yönetim Sistemi Altyapı Geliştirme ve Yatırım Farklı Kategorilerde Hizmet Verecek Otel Yatırımlarının Teşvik Edilmesi Ulaştırma Altyapısının Geliştirilmesi ve İyileştirilmesi Atık Bertaraftı ve Geri Dönüşüm Altyapısının Geliştirilmesi ve İyileştirilmesi Sağlık Hizmetlerinin Yaygınlaştırılması ve Sürekliliğin Sağlanması Yöresel Mutfak Ürünleri ve Yemekleri Sunacak Yiyecek-İçecek İşletmesi Yatırımların Teşvik Edilmesi 6. Destekleyici Turizm Ürünleri Yatırımlarının Arttırılması 1. 2. 3. 4. 5. Tanıtım ve Pazarlama 1. Markalaşma Çalışmalarına Hız Verilmesi 2. Tanıtım ve Bilgilendirme Ofislerinin Etkinliğinin Arttırılması 3. Farklı Turizm Etkinlikleri İçin Rotaların Belirlenmesi ve Bu Doğrultuda Gerekli İşaret Ve Bilgilendirme Levhalarının Yerleştirilmesi 4. Basılı ve Elektronik Tanıtım Materyalinin ve Kataloglarının Hazırlanması 5. Tur Paketleri Hazırlanması ve Seyahat Acenteleriyle İş Birliği Yapılarak Tanıtılması ve Satılması 6. Eğitim Kurumlarına Yönelik Tur Paketleri Hazırlanması ve Tanıtılması 7. Trakya Online Gezi Rehberi Hazırlanması Turizm İnsan Kaynakları 1. Halka Yönelik Kültürel Miras ve Turizm Farkındalık Kampanyaları Düzenlenmesi 2. Sertifikalı Turist Rehberleri Yetiştirilmesi 3. Ev Pansiyonculuğu Eğitimleri 4. Doğa Sporları Eğitimleri 5. Yöresel El Sanatları Eğitimleri 6. Aşçı ve Servis Elemanı Eğitimleri 7. Girişimciler İçin Restoran İşletme Eğitimleri 8. Hizmet Elemanları İçin Dil Eğitimleri 9. Müzelerde Rehber Eğitimleri 10. Perakendecilere ve Üreticilere Ürün Paketleme, Vitrin ve Mağaza Düzenleme Eğitimleri 24 3.3.EDİRNE’DEKİ TURİZM İŞLETMELERİ ÜZERİNE İNCELEMELER Edirne ilindeki mevcut konaklama tesislerinin booking.com ve tripadvisor.com sitelerinde yer aldığı isimleri ile adresleri aşağıdaki gibidir. Tablo 14: Edirne İlindeki Konaklama Tesisleri Tesis Adı Adres HİLLY HOTEL Şükrü Pasa Mah. Kıyık Cad. No:254, 22030 Edirne, Türkiye HOTEL EDİRNE PALACE Sabuni mahallesi vavlı camii sokak numara 4, 22100 Edirne, Türkiye SARAY HOTEL Eski İstanbul Cad. No:28, 22100 Edirne, Türkiye RYS HOTEL 1. Murat Mah. Talatpaşa Cd. No:82 Merkez, 22030 Edirne, Türkiye OTTOMAN PALACE HOTEL Karanfiloğlu Caddesi, No:9, Merkez , 22000 Edirne, Türkiye MARGİ HOTEL Talatpaşa Cad. No:60 , 22030 Edirne, Türkiye TRAKYA CİTY HOTEL Sabuni Mahallesi Mehmetaga Sokak No:21, 22100 Edirne, Türkiye ÜNİSİTE Şükrü Pasa Mah. Şerif Bilgen Cad. No: 1 Ayşekadın, 22030 Edirne, Türkiye SULTAN HOTEL Cavusbey Mah. Talat pasa Cad. No:204 Edirne, 22000 Edirne, Türkiye EFE HOTEL Maarif Cad. No:13, 22100 Edirne, Türkiye ANTİK HOTEL Marif Caddesi No:6 Bankalar Sk., 22000 Edirne, Türkiye TAŞODALAR HOTEL Selimiye Camii Arkası Taş odalar Sokak No:03, 22100 Edirne, Türkiye GÖKTUĞ HOTEL Talat Paşa Mahallesi Eski İstanbul Caddesi No: 48, 22100 Edirne, Türkiye ŞABAN AÇIKGÖZ HOTEL Çilingirler Çarşısı No:9, 22100 Edirne, Türkiye SARI PANSİYON Mithat Paşa Mah. Gazeteci Mehmet Karagoz Sk. No:17 , 22000 Edirne, Türkiye AÇIKGÖZ HOTEL Dilaverbey Mahallesi Tufekciler Çarşısı No: 52, 22100 Edirne, Türkiye IŞIK HOTEL Çavusbey Mah. Londra Asfaltı No:74, 22300 Edirne, Türkiye PARK HOTEL Maarif Cad No2, 22100 Edirne, Türkiye KARAAĞAÇ GREEN APART Karaağaç Mah. 3.Cayır Sok. No:17, Edirne, 22000 Edirne, Türkiye DAMLA PANSİYON Sabuni Mah. Sabuni Cami Sok. No: 1, 22000 Edirne, Türkiye BALKAN HOTEL Kiyik Caddesi No:119, 22020 Edirne, Türkiye MİHRAN HANIM KONAĞI BUTİK HOTEL Dilaver Bey Mah. Gazipasa Cad. No:30 Kaleici, 22100 Edirne, Türkiye HOTEL ŞİMŞEK Trakya Universitesi Tip Fakultesi Karsisi, 22000 Edirne, Türkiye AKYILDIZ APART Cavuşbey Mah. Hükümet Cad. No: 41 Merkez, 22000 Edirne, Türkiye 25 ARSLANLI HOTEL RÜSTEMPAŞA KERVANSARAY HOTEL BALTA HOTEL LONDRA HOTEL ARZUM PANSİYON ALTUHAN HOTEL AYDIN APART KENT HOTEL TAŞHAN HOTEL HOTEL AKSARAY ADRESİN HOTEL LEYLA PANSİYON TAC APART HOTEL RENTAL HOUSE PERA KONUK EVİ ÇELİK 19 ÖĞRENCİ EVLERİ ŞİMŞEK HOTEL AKEFE HOTEL ÇETİN HOTEL SAROS HOTEL ŞAPÇI PRESTİGE HOTEL İŞÇİMEN HOTEL SIĞINAK HOTEL YAMAN PANSİYON AYHAN HOTEL HOTEL ÜREK ERİKLİ HOTEL SEVİM PANSİYON DOST HOTEL ÇAMLIK CAMPİNG BUNGALOV EVLER Kapıkule Yolu Uzeri Edirne, 22100 Edirne, Türkiye Iki Kapili Han No 57, Edirne 22100, Türkiye Talatpaşa Asfaltı No 97 | Ayşekadın, Edirne 22100, Türkiye Kapikule Gumruk Kapisi Londra Asfalti, Edirne 22100, Türkiye Babademirtas Mah. Saray Hamam Sok. No:9, Edirne 22100, Türkiye Saraclar Cad. PTT Bas Mudurlugu Yani, Edirne, Türkiye Karanfiloğlu Caddesi, No: 7, Merkez, Edirne 22000, Türkiye Dilaverbey Mah. Saraçlar Cad. No:194 Edirne Merkez, Edirne, Türkiye Cavusbey mah. Agacpazari cad. no. 4, Edirne, Türkiye Ali Paşa Orta Kapı Cad. No:10 Edirne Merkez, Edirne, Türkiye Kocasinan mah. Sevki Arman cad. 42.sok, Edirne 22001, Türkiye 1 Murat Mah. 5. Sok No.7, Edirne 22100, Türkiye Eski istanbul caddesi no: 33, Edirne 22100 , Türkiye Sukrupasa Mah. No:5 Merkez, Edirne 55986, Türkiye Karaağaç Lozan Cad. No:21 Edirne Merkez, Edirne, Türkiye 1. Murat Mah. Zübeyde Hanım Cad. 4. Sok. No:19 Edirne Merkez, Edirne, Türkiye Tıp Fakültesi Karşısı Merkez / Edirne Maarif Cad. No:13 Merkez / Edirne Buyuk Cami Mah. İnönü Cad. Borsa Sk. No:2, 22800 Keşan, Türkiye Pasayigit Cd. No:26, 22880 Keşan, Türkiye Demirciler Cad. No:18 Kesan, 22900 Keşan, Türkiye Saros Körfezi Yalı Mevki, Keşan 22800, Türkiye Ibrice Liman Yolu No 64 | Mecidiye, Keşan 22800, Türkiye Yayla Piri Reis Cad. No:9 Keşan Merkez, Keşan, Türkiye Kurtulus Cad. No 8, Keşan, Türkiye Demirciler Cad. No 4 Keşan Merkez, Keşan, Türkiye Erikli Sahili Mecidiye Köyü, Keşan, Türkiye Erikli Yalı Cad. Keşan Merkez, Keşan, Türkiye Erikli Sahili Soğuk Su Cad. Erikli Köyü, Keşan, Keşan, Türkiye Erikli sahili girişi Pazaryeri arkası, Keşan, Türkiye 26 GÖKÇETEPE TABİAT ORMANI KAMPI İNCİ APART HOTEL AQUA BEACH HOTEL NARİN PANSİYON EGE HOTEL MURAT HOTEL SAROS ASLAN APART HOTEL DUBARA HOTEL HOTEL KARACA GÜNEŞ HOTEL KÖPRÜ PANSİYON ERGENE HOTEL ATA PANSİYON ARA HOTEL ASAŞ HOTEL Gökçetepe Köyü Zeytindere Mevkii Keşan, Edirne, Türkiye Atatürk Cad No:198 Enez/Edirne, 22750 Enez, Türkiye Gaziömerbey Mh. Altınkum Cd. Enez Sahili, Edirne, Türkiye Büyük Evren Köyü Enez Merkez, Enez, Edirne, Türkiye Cumhuriyet Meydanı No:5 Enez Merkez, Enez, Edirne, Türkiye Mehmet Gemici Cad. No:16 Enez Merkez, Enez, Edirne, Türkiye Edirne Enez Gulcavus Koyu, Enez 22750, Türkiye Sultaniçe Köyü Sahili Güner Kent Enez /Edirne Inonu Cad.No:167 Uzunkopru, 22200 Uzunköprü, Türkiye Ovacık Mah. | Uzunköprü, Uzunkopru 22200, Türkiye Rıza Efendi Mah. Atalar Cad. No:1 Uzunköprü Merkez, Uzunköprü, Edirne, Türkiye Muradiye Mah. Cumhuriyet Meydanı No:20 Uzunköprü/Edirne Hacı İsa Mah. Fatih Cad. No:216 Havsa Merkez, Havsa, Edirne, Türkiye Necatiye Köyü Havsa /Edirne İpsala Sınır kapısı Üzeri İpsala / Edirne Kaynak : booking.com ve tripadvisor.com, Şubat 2015, 3.3.1.BOOKING.COM VE TRIPADVISOR.COM İNTERNET SİTELERİNDE KAYITLI EDİRNE’DEKİ TURİZM İŞLETMELERİNE YÖNELİK ARAŞTIRMA Dünyada ve Türkiye‟de en çok kullanılan iki online rezervasyon sitesinde Edirne‟deki turizm işletmelerine yönelik bir araştırma yapılmıştır. booking.com sitesinde 28 işletmeye yönelik araştırma sonuçlarına göre; İşletmelere yönelik toplamda 2950, ortalama olarak 105 değerlendirme yapılmıştır. İşletmelerin ortalama değerlendirme puanı 7,8 dir. Puanlar 10 üzerinden değerlendirilmiştir. Temizlik, rahatlık, konum, olanaklar, çalışanlar, fiyat/fayda dengesi ve internet gibi farklı parametrelerde aşağıdaki grafiklerde gösterilen sonuçlara ulaşılmıştır: 27 Şekil 4: Değerlendirme Sayısı 2950 105 TOPLAM 605 ORTALAMA EN ÇOK 6 EN AZ Şekil 5: Değerlendirme Puanı 7,8 9,5 5,4 ORTALAMA EN ÇOK EN AZ Şekil 6: Temizlik 7,9 9,7 4,7 ORTALAMA EN ÇOK EN AZ Şekil 7: Rahatlık 7,7 ORTALAMA 9,7 EN ÇOK 4,7 EN AZ 28 Şekil 8: Konum 9,8 8,3 ORTALAMA 6,1 EN ÇOK EN AZ Şekil 9: Olanaklar 9,4 7,3 ORTALAMA 5,4 EN ÇOK EN AZ Şekil 10: Çalışanlar 9,8 8 ORTALAMA 6,7 EN ÇOK EN AZ Şekil 11: Fiyat/Fayda Dengesi 9,3 7,7 ORTALAMA 5 EN ÇOK EN AZ Şekil 12: Ücretsiz Wifi 7,9 ORTALAMA 10 EN ÇOK 6,1 EN AZ 29 tripadvisor.com sitesinde 31 işletmeye yönelik araştırma sonuçlarına göre; İşletmelere yönelik toplamda 551, ortalama olarak 17,8 değerlendirme yapılmıştır. İşletmelerin ortalama değerlendirme puanı 3,6 dır. Puanlar 5 üzerinden değerlendirilmiştir. Uyku kalitesi, konum, odalar, hizmet, değer ve temizlik parametrelerinde aşağıdaki grafikte gösterilen ortalama sonuçlara ulaşılmıştır: Şekil 13: Ortalamalar 3,6 DEĞER. PUANI 3,7 UYKU KALİTESİ 4,3 3,6 KONUM ODALAR 3,7 HİZMET 3,8 DEĞER 4 TEMİZLİK 3.3.2.EDİRNE’DEKİ TURİZM İŞLETMELERİNE YÖNELİK SAHA ÇALIŞMASI 3.3.2.1. Anket VerilerininYorumlanması ve Tespit Edilen Sorunlar Derinlemesine mülakat ve anket yöntemiyle Edirne ilinde turizmin alt sektörlerinde (konaklama, yeme-içme, organizasyon, tur şirketleri vb)faaliyet gösteren tesadüfi olarak seçilen ve randevu alınabilen 28 işletme yöneticisi/sahibi ile görüşülmüştür. Lokasyon/konum açısından en önemli avantajları sorulduğunda işletmeler; doğal kaynaklar ve çevresel koşullar, altyapı kalitesi, yetişmiş elemanın yeterli sayıda olması, müşterilere yakınlık, benzer/tamamlayıcı alanda faaliyet gösteren birçok firmanın bölgede bulunmasını en önemli avantajları olarak belirtmiştir. Bütün taşınma ve yeniden yerleşme maliyetleriniz karşılansa Türkiye içerisinde başka bir yere taşınmayı düşünür müydünüz sorusuna evet diyen işletmeler; Yeterli yetişmiş elemana ulaşamamayı Son dönemde altyapı kalitesinde iyileşme olmamasını İş yapma maliyetlerinin çok yükselmesini en önemli nedenler olarak göstermiştir. Turizm sektöründe Türkiye’de çalışmak için en iyi bölge neresidir diye sorulduğunda işletmeler; 30 Marmara Bölgesi (Trakya Dışı) Ege Bölgesi Akdeniz Bölgesi‟ni ilk üç bölge olarak sıralamıştır. Son üç yılda ildeki firma sayısının durumu sorulduğunda işletmeler; İşletme sayısında artış olduğunu belirtmiş, bu artışın en önemli sebebinin yerel girişimcilerin yatırımları sayesinde gerçekleştiğini söylemişlerdir. Sektör içerisindeki rekabet düzeyi işletmeleri nasıl etkilemektedir? Şekil 14 7% Zarar verici 14% Etkisi yok 43% 32% Faydalı Çok faydalı Çok zararlı Sektördeki rekabet düzeyinin zarar verdiğini düşünen işletmeler bunu, firmaların fiyata dayalı rekabet etmesine, oturmuş bir iş ahlakı bulunmamasına ve kayıt dışı ekonominin çok fazla olmasına bağlamaktadırlar.Kamu kurumlarının misafirhaneleri amaçların dışında kullanılmaktadır. Kurumlar Vergisinden muaf olduklarından dolayı sektördeki fiyatları aşağıya çekmektedirler. Bu durum işletmelerin rekabetçiliklerini olumsuz etkilemekte fiyata dayalı rekabet ettikleri için kaliteden ödün vermektedirler. Bu durum da müşterilerde memnuniyetsizlik yaratmaktadır. Turizm alanında faaliyet göstermek için gerekli belgeye sahip olmayan işletmeler, ev sahipleri konaklama hizmeti sunmaktadır. Rekabetin faydalı olduğunu düşünenler ise rekabetin, işletmelerin kalitelerinin artmasına ve ziyaretçiler tarafından ilin daha çok tercih edilmesine katkı sağladığını düşünmektedir. Aynı zamanda sektördeki rekabetin temel olarak fiyat ve kalite parametrelerine dayandığı düşünülmektedir.İşletmeler en önemli rakipleri olarak bölge firmalarını görmektedirler. İşletmeler finansman ihtiyaçlarını nasıl karşılıyor? İşletmelerin büyük çoğunluğu finansmanlarını kendi öz kaynaklarıyla karşılarken, öz kaynak sıkıntısı yaşayan işletmeler banka kredisi kullanarak finansman ihtiyaçlarını karşılamaktadır. Vergilerin ve temel işletme giderlerinin (su, elektrik, gıda gibi) yüksek olması işletmelerin finansman temininde sıkıntı yaşamalarına sebep olmaktadır. 31 Sermaye miktarları fazla olmayan, öz kaynak konusunda sıkıntı yaşayan işletmeler, gerekli ek yatırımları yapamamakta ve faaliyet hacimlerini arttıramamaktadır. İşletmelerin kendilerine ait internet siteleri var mı? İşletmelerin büyük çoğunluğu internet sitesine sahipken, internet siteleri temel olarak tanıtım amaçlı olarak kullanmaktadırlar. İşletmelerin temel ihtiyaçları neler? İşletmelerin tamamına yakını ihtiyaçlarını elektrik, su, doğal gaz ve insan kaynakları olarak belirtmişlerdir. İşletmeler turizm fuarlarına katılıyor mu? Şekil 15 32% Fuarlara Katılıyor Fuarlara Katılmıyor 68% İşletmeler ilin ulusal ve uluslararası turizm fuarlarında temsilinin sağlanmasının önemli olduğunu vurgulamışlardır. En önemli sorunları sorulduğunda işletmeler; Fiziki Altyapı Teşvik ve Destekler Kurumsal Yapılanma Pazarlama Stratejisi olarak en önemli sorunlarını sıralamışlardır. İşletmelere sektördeki uygulama değişiklikleri, mevzuat ile ilgili bilgi akışı nasıl sağlanıyor? İşletmeler, mevzuat ile ilgili bilgilendirilmelerin İl Kültür ve Turizm Müdürlüğünden yapıldığını belirtmiş, bunun yanı sıra Resmi Gazete ve internet üzerinden kendilerinin de takip ettiğini söylemişlerdir. Bazı işletmeler kendilerine herhangi bir bilgilendirme yapılmadığını belirtmişlerdir. İşletmelerin çoğunluğu kendilerine rehberlik eden kamu kuruluşlarının farkında değildir. İşletmelerin bilgi sağlayan kuruluşlara müracaat etmeme nedenleri arasından ilk sırada, bu tür kuruluşlara nasıl ulaşacaklarını bilmemeleri gelmektedir. Öte yandan; işletmelerin rehberlik 32 ve danışmanlık hizmeti alma hususundaki isteksizlikleri ise bu tür hizmetlerin kendilerine fayda sağlayacağını düşünmemelerinden, gerekli maddî kaynağa sahip olmamalarından, bürokratik işlemlerle uğraşmak istememelerinden kaynaklanmaktadır. İşletmeler eğitim düzenliyor mu? Şekil 16 Eğitim düzenliyor 45% 55% Eğitim düzenlemiyor İşletmeler personel istihdamını nasıl yapıyor? Personel temini için en çok başvurulan yol tanıdıklarca yapılan tavsiyelerdir. Bunun dışında İŞKUR, gazete ve internet personel sağlamak için kullanılan diğer yollardır. İşletmeler beyaz yakalı personel istihdamında, mavi yakalı personele göre daha fazla sıkıntı yaşamaktadır. İşletmelerin çoğu aile işletmesidir ve yöneticileri de aile bireyleridir, bu sebeple kurumsal yapılanma ve profesyonelleşmede sıkıntılar yaşanmaktadır. Ziyaretçiler işletmeleri hangi kriterlere göre tercih ediyor? Ziyaretçilerin birinci tercihi kalite olurken; kaliteyi, fiyat ve marka güvenirliği takip etmektedir.İşletmeler aynı zamanda önümüzdeki yıllarda turizme olan talebin artacağını düşünmektedirler. İşletmelerin çoğunun kalite belgelerine sahip olmadığı tespit edilmiştir. Belge maliyetlerinin ve standart belgesine sahip olabilmenin gerektirdiği bürokratik işlemlerin caydırıcı faktörler olduğu düşünülmektedir. İşletmelerin büyük çoğunluğu, uluslararası standartlar bir yana ulusal standartlara bile uygun bir şekilde hizmet verecek altyapıya sahip olmadıklarını belirtmişlerdir. İşletmeler devlet desteklerinden/teşviklerinden yararlanıyor mu? İşletmelerin büyük çoğunluğu devlet desteklerinden ve teşviklerden yaralanmazken, birçoğu da ilgili desteklerden haberdar olmadığını belirtmişlerdir. İşletmeler devlet teşvik ve desteklerinden yeterince yararlanamama nedenleri olarak; teşviklerden faydalanacak iş hacmine sahip olunmayışlarını, konu hakkında yeterli bilgileri olunmadığını, bu işlerin takibi için ayırabilecek personelleri olmamasını göstermişlerdir. 33 İşletmelerin üniversite ile olan ilişkileri nasıl? İşletmeler, ildeki üniversite mezunlarına ve öğrencilerine işe almada ve staj olanağı sağlamada öncelik tanıyorlar. İşletmelere göre ildeki turizmin durumu nasıl? İşletmeler ilde düzenlenen etkinlikleri ve aktiviteleri yetersiz bulurken, gerçekleştirilecek turizm faaliyetlerine gönüllü olarak katılabileceklerini belirtmişlerdir. Turistler için hazırlanan tanıtıcı dokümanların mevcut olduğunu ama sayısının yetersiz olduğunu söylemişler, halkın turizm bilincinin yetersiz olduğunu vurgulamışlardır. İşletmelere aralarında işbirliklerinin olup olmadığı ve olası işbirlikleri sorulduğunda; İşletmelerin çoğunluğu aralarında işbirliğinin olmadığını belirtmiş; işbirliğinin olduğunu düşünen firmalar ise bunun sadece yoğun oldukları dönemde oda alışverişi ve ziyaretçi yönlendirmesi şeklinde gerçekleştiğini söylemişlerdir. Olası işbirlikleri sorulduğunda; işletmeler arasında koordinasyonun sağlanması, yerel düzeyde dernek kurulması, AB projelerine katılım sağlanması, rekabetin sadece fiyata odaklı olmamasını sağlamak gibi öneriler getirmişlerdir. 3.3.2.2. Turizm İşletmeleriKamudan neler talep ediyor? Turizm sektörünün gelişmesi için Kamu ve Özel Sektör Kuruluşları birlikte hareket etmelidir ve aralarındaki koordinasyon sağlanmalıdır, İşletmeler turistlerin memnuniyetini sağlamak, ili daha iyi tanıtabilmek için eğitimler almalıdır, Turizm teşvik işlemlerinde bürokrasi azaltılmalıdır, Teşvikler arttırılmalıve süreleri uzatılmalıdır, Gerçek ihtiyaç sahibi işletmelere teşvik verilmelidir, Teminat, ipotek gibi güçlükler ortadan kaldırılmalı ve teşviklerin amacına uygun kullanımı sağlanmalıdır, Devlet artan işçi sayısına artan oranda SSK prim desteği vermelidir, Daha önce uygulanan elektrik desteği tekrar sağlanmalıdır, Kamu kurumu misafirhaneleri kendi personeli dışında hizmet vermemelidir, Turizm alanında çalışma yetkisi olmayan işletmeler konaklama hizmeti sağlamamalıdır, Altyapı eksiklikleri giderilmelidir, Halka turizm bilincinin aşılanmalıdır, Kalifiye personel eksikliğinin giderilmelidir, Turizm Meslek Liselerine verilen önem arttırılmalıdır, Personele yönelik İngilizce, Bulgarca ve Yunanca dil eğitimleri düzenlenmelidir, Tanıtıma ağırlık verilmelidir ve tanıtım ve pazarlama faaliyetleri çeşitli yöntemler kullanılarak ortak bir şekilde yapılmalıdır, İlin ulusal ve uluslararası turizm fuarlarında temsili sağlanmalıdır, 34 Turizme ivme kazandıracak uluslararası boyutta düzenlenecek fuar ve festivaller düzenlenmeli, mevcut festivallerin süresi uzatılmalı, sürekliliği sağlanmalı ve daha etkin tanıtımı yapılmalıdır, Turizm sezonunun uzatılabilmesi için; inanç turizmi, kongre turizmi, yerel ürünlersanatlar, Kırkpınar gibi konseptler/konular öne çıkartılabilir, Edirne ilindeki tarihi yapılar uluslararası açık hava müzesine dönüştürülebilir, Kırsal ve kentsel dokuyu bozacak yapılaşmaya izin verilmemelidir, Gala gölü av turizmine elverişli hale getirilmelidir, Kırsal alanlardaki köy evlerinin düzenlenerek kırsal turizm canlandırılabilir ve buralarda yaşayan yöre halkı eğitilerek ev pansiyonculuğunun geliştirilmesi sağlanabilir, Pansiyonculuk geliştirilmelidir, Kamp-karavan alanları arttırılmalıdır, Yöresel el sanatlarının geliştirilmelidir, Komşu ülkeler ile ortak turizm projeleri gerçekleştirilebilir, Yunanistan-Bulgaristan ve Türkiye arasında ortak gümrüksüz alan oluşturulabilir ve sınır ülkelere 1-2 gün için ucuz özel bir vize uygulaması yapılabilir. 35 4. EYLEM PLANI ANA BAġLIKLAR YATIRIMLARIN TEġVĠK EDĠLMESĠ SAHA ÇALIġMASINDA BELĠRTĠLEN SORUNLAR SORUNLARA YÖNELĠK MEVCUT UYGULAMALAR ĠLGĠLĠ KURUMLAR/BĠRĠMLER Turizm teşvik işlemlerinde bürokrasi azaltılmalıdır Ekonomi Bakanlığı – Yatırımlarda Devlet Yardımları Kültür ve Turizm BakanlığıTurizm Teşvik Kanunu Ekonomi Bakanlığı – Yatırımlarda Devlet Yardımları Kültür ve Turizm BakanlığıTurizm Teşvik Kanunu Ekonomi Bakanlığı - Yatırımlarda Devlet Yardımları uygulamalarında herhangi bir teminat, ipotek uygulaması bulunmamaktadır. Teşvikler artırılmalı ve süreleri uzatılmalıdır Teminat, ipotek gibi güçlükler ortadan kaldırılmalı ve teşviklerin amacına uygun kullanılması sağlanmalıdır Devlet artan işçi sayısına artan oranda SSK prim desteği vermelidir Ekonomi Bakanlığı – Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Bakanlar Kurulu Kararı gereğince uygulama aşağıdaki şekilde yapılmaktadır: Sigortaprimi iĢverenhissesidesteği MADDE 12 - (1) Büyükölçekli yatırımlar,stratejikyatırımlarvebölgesel Teşvikuygulamalarıkapsamında desteklenen yatırımlardan, tamamlamavizesiyapılmışteşvikbelgesin dekayıtlıistihdamıaşmamakkaydıyla; a) Kompleyeniyatırımlarda, MÜDAHELE ALANLARI KISA ORTA VADE VADE x x x x EYLEM Lobi faaliyetleri yapılması Lobi faaliyetleri yapılması - - YATIRIMLARIN TEġVĠK EDĠLMESĠ Elektrik desteği tekrar sağlanmalıdır KOORDĠNASYON Mevcut finansman kaynaklarından yararlanma oranının artırılması Turizm sektörünün gelişmesi için Kamu ve özel sektör kuruluşları birlikte hareket etmeli ve aralarında teşvikbelgesikapsamındagerçekleşenyatır ımlasağlanan, b) Diğer Yatırım cinslerinde, yatırımıntamamlanmasınımüteakip, yatırımabaşlamatarihindenönceki son altıaylıkdönemde (mevsimselözelliktaşıyanyatırımlardabir önceki yıla ait mevsimselistihdamortalamalarıdikkatealı nır) SosyalGüvenlikKurumunaverilenaylık prim vehizmetbelgesindebildirilenortalamaişçi sayısınateşvikbelgesikapsamındagerçekle şenyatırımlailaveedilen, istihdam içinödenmesigerekensigortaprimiişveren hissesininasgariücretetekabüledenkısmıB akanlıkbütçesindenkarşılanır. Hali hazırda “Turizmi Teşvik Kanunu”nun 16 ncı maddesine göre , “Turizm belgeli yatırım ve işletmeler elektrik, gaz ve su ücretlerini o bölgedeki sanayi ve meskenlere uygulanan tarifelerden en düşüğü üzerinden öderler.” Bu hükme istinaden, işletmelere elektrik enerjisi desteği sağlanmaktadır. Trakya Kalkınma Ajansı Edirne İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Trakya Kalkınma Ajansı tarafından “Turizm Platformu” kurulmuş ve koordineli bir şekilde çalışmalar devam etmektedir - x x x Bilgilendirme faaliyetlerinin daha yoğun bir şekilde devam ettirilmesi Trakya Turizm Platformu çalışmalarının daha geniş kitlelere duyurulması 37 koordinasyon sağlanmalıdır KOORDĠNASYON MEVZUAT ALTYAPI SEKTÖRDE HĠZMET KALĠTESĠ Tanıtıma ağırlık verilmelidir ve tanıtım ve pazarlama faaliyetleri çeşitli yöntemler kullanılarak ortak bir şekilde yapılmalıdır İlin uluslararası ve ulusal turizm fuarlarında temsili sağlanmalıdır Trakya Kalkınma Ajansı tarafından “Turizm Platformu” kurulmuş ve koordineli bir şekilde çalışmalar devam etmektedir x Trakya Kalkınma Ajansı Turizm Platformu ve Kalkınma Ajansı Yatırım Destek Ofisleri ulusal ve uluslararası fuarlara ilin paydaşları ile birlikte katılım sağlamakta olup önümüzdeki dönemlerde de turizm açısından önem taşıyan fuarlara katılım için çalışmalar yürütülmektedir İlgili Kamu Kurumları x x İlgili Kurumlara geri bildirimde bulunulması Yerel Yönetimler x İlgili Kurumlara geri bildirimde bulunulması Yerel Yönetimler x x Lobi faaliyetleriyapılması Yerel Yönetimler x x İşletmeler turist memnuniyetini sağlamak, ili daha iyi tanıtabilmek için eğitimler almalıdır Esnaf Sanatkarlar Odası ve Ticaret Odaları tarafından çeşitli eğitim programları düzenlenmektedir. x x Personele yönelik İngilizce, Esnaf Sanatkarlar Odası, Ticaret Odası x x İlave kaynak için Trakya Kalkınma Ajansı ve uygun mali destek programlarına başvuru yapılması Eğitim faaliyetlerinin daha yoğun bir şekilde devam ettirilmesi Edirne İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü ve Trakya Üniversitesi eli ile de eğitim faaliyetleri düzenlenmesi Eğitim faaliyetlerinin daha yoğun bir Kamu misafirhaneleri kendi personeli dışında hizmet vermemelidir Turizm alanında çalışma yetkisi olmayan işletmeler konaklama hizmeti sağlamamalıdır Kırsal ve kentsel dokuyu bozacak yapılaşmaya izin verilmemelidir Altyapı eksiklikleri giderilmelidir Trakya Turizm Platformu çalışmalarının daha geniş kitlelere duyurulması x Mevcut uygulamaların devam ettirilmesi 38 SEKTÖRE ELEMAN YETĠġTĠREN EĞĠTĠM KURUMLARI HALKIN BĠLĠNÇLENDĠRĠLMESĠ ALTERNATĠF FIRSATLAR Bulgarca, Yunanca dil eğitimleri düzenlenmelidir Kalifiye personel eksikliği giderilmelidir Turizm Meslek Liselerine verilen önem artırılmalıdır Halka turizm bilinci aşılanmalıdır Turizme ivme kazandıracak uluslararası boyutta festivaller ve fuarlar düzenlenmeli, mevcut fuarların süresi uzatılmalı, sürekliliği sağlanmalı ve daha etkin tanıtımı yapılmalıdır Turizm sezonunun uzatılması için inanç turizmi, kongre turizmi yerel ürünler-sanatlar, Kırkpınar gibi konseptler öne çıkartılmalıdır ve Üniversite tarafından çeşitli eğitim programları düzenlenmektedir İŞKUR Halk Eğitim Merkezi Mesleki Eğitim Merkezi Milli Eğitim Bakanlığı şekilde devam ettirilmesi x Edirne İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü x Yerel Yönetimler Trakya Kalkınma Ajansı Turizm Platformu tarafından alternatif ürünler geliştirilmektedir Selimiye, Kırkpınar gibi konseptlerin uluslararası arenada daha geniş kitlelere tanıtımı için Trakya Kalkınma Ajansı kurumsal işbirlikleri yapmaktadır Valilik Belediye Edirne İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Orman ve Su İşleri Bakanlığı Edirne Şube Müdürlüğü İldeki tarihi yapılar uluslararası açık hava müzesine dönüştürülebilir Gala Gölü‟nde kontrollü av turizmi için gerekli düzenlemeler yapılmalıdır Kırsal alanlardaki köy evleri Edirne İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü tarafından ev pansiyonculuğunun düzenlenerek kırsal turizm geliştirilmesi için eğitimler canlandırılabilir ve x İlgili Kurumlara geri bildirimde bulunulması x Lobi faaliyetleri yapılması x Bilinçlendirme faaliyetleri düzenlenmesi Lobi faaliyetleri yapılması Koordinatör Kurum olarak Edirne Belediyesi tarafından tüm ilçe ve Kurumların takvimlerini de kapsayacak şekilde “Edirne İli Festival Takvimi”nin belirlenmesi ve her yıl başında Belediye‟nin internet sitesinde yayınlanması Mevcut çalışmaların devam ettirilmesi x x x x x Lobi faaliyetleri yapılması x İlgili Kurum tarafından kontrollü av turizmi yapılmasının sağlanması için lobi faaliyetleri yapılması İlgili Kuruma geri bildirimde bulunulması x 39 ALTERNATĠF FIRSATLAR buralarda yaşayan yöre halkı eğitilerek ev pansiyonculuğunun geliştirilmesi sağlanabilir Kamp-karavan alanları artırılmalıdır verilmektedir. Kaymakamlıkların da etkin rol oynaması sağlanmalıdır Özel Sektör x x Yöresel el sanatları geliştirilmelidir Özel Sektör Belediye x x Komşu ülkeler ile ortak turizm projeleri geliştirilebilir Valilik Belediye Edirne İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü STK Valilik Belediye Ticaret ve Sanayi Odası x x Yunanistan-Bulgaristan ve Türkiye arasında ortak gümrüksüz bir alan oluşturulabilir ve sınır ülkelere 1-2 gün için özel bir vize uygulaması yapılabilir x Trakya Kalkınma Ajansı ve uygun mali destek programlarına başvuru yapılması Trakya Kalkınma Ajansı ve uygun mali destek programlarına başvuru yapılması Trakya Kalkınma Ajansı desteği ile sınır ötesi programları kapsamında açılmış olan uygun çağrılara daha bilinçli başvuruların yapılması Lobi faaliyetleri yapılması 40 Saha çalışmasında işletme görüşmelerinde belirtilen sorunlardan bazılarının diğer kamu kurumlarının uhdesinde olan konular; bazılarının ise hali hazırda Trakya Kalkınma Ajansı ve diğer Kurumlar tarafından gerçekleştirilen çalışmalar olduğu görülmektedir. Bununla birlikte Kalkınma Bakanlığı Onuncu Kalkınma Planı, Turizm Özel İhtisas Komisyonu Raporu, Trakya Kalkınma Ajansı Turizm Master Planı, booking.com ve trip advisor.com siteleri konaklama tesisleri değerlendirmeleri ve saha çalışmasında belirtilen sorunlar dikkate alındığında “Turizmde Hizmet Kalitesinin Artırılması”na yönelik kapsamlı ve ilgili tüm kurumları içine alan ortak bir program yürütülmesinin faydalı olacağı düşünülmektedir. Turizmde altyapı, hizmet kalitesi ve destek sektörlerin hızlı talep artışına yanıt verememesi T.C. Kalkınma Bakanlığı Onuncu Kalkınma Planı (2014-2018), Turizm Özel İhtisas Komisyonu Raporu’na göre Türkiye turizminin zayıf yönleri arasında sayılmaktadır. Trakya Kalkınma Ajansı Turizm Master Planı’nda Edirne için belirlenen Amaçlar ve Stratejiler: Amaç 4. Edirne’de turizm hizmet kalitesinin arttırılması olarak belirlenmiştir. S1.Konaklama sektöründe kalite yükseltmeye yönelik çalışmaların başlatılması (sertifikasyon, eğitim, teşvik, vs.) Tripadvisor.com ve booking.com sitelerinde “uyku kalitesi, konum, odalar, hizmet, değer ve temizlik” parametrelerinde konaklama tesisleri ortalamalarına bakıldığında; Temizlik ortalaması 4 (tripadvisor.com),7.9(booking.com) Hizmet ortalaması 3.7’dir. (tripadvisor.com) Bütün taşınma ve yeniden yerleşme maliyetleriniz karşılansa Türkiye içerisinde başka bir yere taşınmayı düşünür müydünüz sorusuna evet diyen işletmelerin saydığı taşınma nedenleri arasında “yeterli yetişmiş elemana ulaşamamak” gösterilmiştir. İşletmelere sektörün gerektiği herhangi bir kalite belgesine sahip olup olmadıkları sorulduğunda “işletmelerin çoğunun kalite belgelerine sahip olmadığı” tespit edilmiştir. Ayrıca; saha çalışmasında yüz yüze görüşme yapılan işletmelerin turizm sektörüne verilmekte olan desteklerden ya haberdar olmadığı ya da yanlış bilgiye sahip oldukları görülmüştür. Dolayısı ile bu konuda da turizm yatırımcılarının alternatif finansman kaynaklarından yararlanma oranını artırmak için “Yatırımlarda TeĢvikler” konulu bir program yürütülmesinin faydalı olacağı düşünülmektedir. İşletmelerin büyük çoğunluğu devlet desteklerinden ve teşviklerden yararlanmazken, birçoğu da ilgili desteklerden haberdar olmadığını belirtmişlerdir. İşletmelerin çoğunluğu kendilerine rehberlik eden kamu kuruluşlarının farkında değildir. İşletmelerin bilgi sağlayan kuruluşlara müracaat etmeme nedenleri arasından ilk sırada, bu tür kuruluşlara nasıl ulaşacaklarını bilmemeleri gelmektedir. Önerilen programların detayları ve programlar içerisinde yer alması önerilen eğitimlere ilişkin detaylar ve tahmini bütçeler takip eden bölümde verilmektedir. YATIRIMLARDA TEġVĠKLERPROGRAMI Amaç Turizm yatırımcılarının alternatif yararlanma oranının artırılması finansman kaynaklarından Eylem Turizm yatırımlarında Devlet yardımları, Trakya Kalkınma Ajansı Destekleri ve turizm yatırımlarında yararlanılabilecek diğer kaynaklar hakkında yatırımcılara yönelik seminerlerin düzenlenmesi Hedef Kitle Mevcut ve potansiyel turizm yatırımcıları Uygulayıcı Kurumlar Trakya Kalkınma Ajansı Edirne İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Ekonomi Bakanlığı, Kültür ve Turizm Bakanlığı PaydaĢ Kurumlar Uygulama Süresi 2016-2017 Tahmini Bütçe 100 kişilik seminerin tahmini maliyeti 5.000 TL TURĠZMDE HĠZMET KALĠTESĠNĠN ARTIRILMASI PROGRAMI 1) Amaç Gelen turist sayısının ve memnuniyetin artırılması ve sürekliliğin sağlanması Eylem Turizm sektöründe önemli ulusal ve uluslararası sertifikasyon sistemlerine geçiş sürecinde pilot işletmelere teknik destek sağlanması (Turizm sektöründe önem taşıyan sertifikalar ve sertifika alma süreci ile ilgili olarak hazırlanan teknik dosyaların paydaş kurumlar tarafından belirlenen pilot işletmeler ile paylaşılması ve sertifikasyon sürecinin birlikte takip edilmesi) Hedef Kitle İşletme sahipleri Uygulayıcı Kurum PaydaĢ Kurumlar Trakya Kalkınma Ajansı Edirne Ticaret ve Sanayi Odası Edirne Esnaf ve Sanatkarları Odaları Birliği Edirne Belediyesi 42 Edirne İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Uygulama Süresi 2016-2017 Tahmini Bütçe Ajans personeli tarafından teknik destek sağlanacaktır 2) Amaç Gelen turist sayısının ve memnuniyetin artırılması ve sürekliliğin sağlanması Eylem Aile şirketlerinde kurumsallaşmanın sağlanması (Kurumsallaşmanın önemi ile seminerlerinin düzenlenmesi) Hedef Kitle İşletme sahipleri Uygulayıcı Kurum PaydaĢ Kurumlar Trakya Kalkınma Ajansı ilgili bilgilendirme/bilinçlendirme Edirne Ticaret ve Sanayi Odası Edirne Esnaf ve Sanatkarları Odaları Birliği Edirne İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Trakya Üniversitesi Uygulama Süresi 2016-2017 Tahmini Bütçe 100 kişilik seminerin tahmini maliyeti 5.000 TL 3) Amaç Gelen turist sayısının ve memnuniyetin artırılması ve sürekliliğin sağlanması Eylem Turistlere hizmet veren personellerin eğitimi Hedef Kitle Yiyecek içecek hizmetleri servis elemanları Ġlgili Kurumlar Trakya Kalkınma Ajansı Edirne Halk Eğitim Merkezi Edirne Ticaret ve Sanayi Odası Edirne Esnaf ve Sanatkarları Odaları Birliği Edirne Belediyesi Edirne İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Trakya Üniversitesi 43 Eğitim Konusu Mesleki İngilizce Süre 56 saat Eğitim Sonrası Kazandırılan Yetkinlikler Yabancı dilde mesleki konuları dinlemek, konuşmak, okumak ve yazmak Yabancı dilde müşteri / konuk İlişkilerini yürütmek Tahmini Bütçe 150 TL/kişi 4) Amaç Gelen turist sayısının ve memnuniyetin artırılması ve sürekliliğin sağlanması Eylem Turistlere hizmet veren personellerin eğitimi Hedef Kitle Yiyecek içecek hizmetleri servis elemanları Ġlgili Kurumlar Trakya Kalkınma Ajansı Edirne Halk Eğitim Merkezi Edirne Ticaret ve Sanayi Odası Edirne Esnaf ve Sanatkarları Odaları Birliği Edirne Belediyesi Edirne İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Trakya Üniversitesi Eğitim Konusu Süre Eğitim Sonrası Kazandırılan Yetkinlikler Bulgarca Seviye A1 Yunanca Seviye A1 120‟şer saat Günlük hayatta iletişim konularında dinlemek, konuşmak, okumak ve yazmak Yiyecekler ve içecekler konularında dinlemek,konuşmak,okumak ve yazmak Tahmini Bütçe 150 TL/kişi 5) Amaç Gelen turist sayısının ve memnuniyetin artırılması ve sürekliliğin sağlanması Eylem Turistlere hizmet veren personellerin eğitimi 44 Hedef Kitle Yiyecek ve içecek hizmetlerinin verildiği yerlerde servis hazırlıkları ve içecek servisi yapan kişiler Ġlgili Kurumlar Trakya Kalkınma Ajansı Edirne Halk Eğitim Merkezi Edirne Ticaret ve Sanayi Odası Edirne Esnaf ve Sanatkarları Odaları Birliği Edirne Belediyesi Edirne İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Trakya Üniversitesi Eğitim Konusu Servis Süre Eğitim Sonrası Kazandırılan Yetkinlikler 288 saat Masa üstü servis takımlarını hazırlamak Masa örtüleri ve peçeteleri hazırlamak Kuver açmak Konuk kabul ve uğurlama işlemlerini yapmak Modern usullerde servis yapmak vb. Tahmini Bütçe Edirne Halk Eğitim Merkezi ile yapılacak olan protokol sonucu belirlenecek katkı payı (10-15 TL/kişi) 6) Amaç Gelen turist sayısının ve memnuniyetin artırılması ve sürekliliğin sağlanması Eylem Turistlere Hizmet Veren Personellerin Eğitimi Hedef Kitle Konaklama sektöründeki ön büro elemanları Ġlgili Kurumlar Trakya Kalkınma Ajansı Edirne Halk Eğitim Merkezi Edirne Ticaret ve Sanayi Odası Edirne Esnaf ve Sanatkarları Odaları Birliği Edirne Belediyesi Edirne İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Trakya Üniversitesi Eğitim Konusu Ön büro eğitimi Süre Eğitim Sonrası Kazandırılan Yetkinlikler 632 saat Rezervasyon almak, kayıt etmek, analizlerini yapmak Genel muhasebe işlemlerini yapmak Konuk giriş, çıkış kayıt işlemlerini yapmak 45 Dosyalama ve arşivleme Konaklama hizmetleri otomasyon programlarını kullanmak vb. Tahmini Bütçe Edirne Halk Eğitim Merkezi ile yapılacak olan protokol sonucu belirlenecek katkı payı (10-15 TL/kişi) 7) Amaç Gelen turist sayısının ve memnuniyetin artırılması ve sürekliliğin sağlanması Eylem Turistlere Hizmet Veren Personellerin Eğitimi Hedef Kitle Kırsal Alanda mevcut ve potansiyel turizm yatırımcıları ve çalışanları Ġlgili Kurumlar Trakya Kalkınma Ajansı Edirne Halk Eğitim Merkezi Edirne Ticaret ve Sanayi Odası Edirne Esnaf ve Sanatkarları Odaları Birliği Edirne Belediyesi Edirne İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Trakya Üniversitesi Eğitim Konusu Kırsal Turizm Etkinlikleri Süre Eğitim Sonrası Kazandırılan Yetkinlikler 88 saat Konuk tiplerine göre davranmak Konuklara Türkiye‟nin coğrafi özelliklerini, tarihi ve doğal güzelliklerini tanıtmak Konuklara Anadolu‟nun tarih öncesi çağlarını ve Anadolu‟da yaşamış uygarlıkları tanıtmak Tahmini Bütçe Edirne Halk Eğitim Merkezi ile yapılacak olan protokol sonucu belirlenecek katkı payı (10-15 TL/kişi) 8) Amaç Gelen turist sayısının ve memnuniyetin artırılması ve sürekliliğin sağlanması Eylem Turistlere Hizmet Veren Personellerin Eğitimi Hedef Kitle Turizm ve alt sektörlerindeki çalışanlar 46 Ġlgili Kurumlar Trakya Kalkınma Ajansı Edirne Halk Eğitim Merkezi Edirne Ticaret ve Sanayi Odası Edirne Esnaf ve Sanatkarları Odaları Birliği Edirne Belediyesi Edirne İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Trakya Üniversitesi Eğitim Konusu Temel Bilgisayar Okur Yazarlığı Süre Eğitim Sonrası Kazandırılan Yetkinlikler Tahmini Bütçe 32 saat Bilgisayar temel donanım ve programlarını kullanmak 150 TL/kişi 9) Amaç Gelen turist sayısının ve memnuniyetin artırılması ve sürekliliğin sağlanması Eylem Turistlere Hizmet Veren Personellerin Eğitimi Hedef Kitle Turizm ve alt sektörlerindeki çalışanlar Uygulayıcı Kurum PaydaĢ Kurumlar Trakya Kalkınma Ajansı Edirne Halk Eğitim Merkezi Eğitim Konusu Ofis Programları Kullanımı Süre Eğitim Sonrası Kazandırılan Yetkinlikler Tahmini Bütçe 72 saat Kelime işlem yazılımını kullanmak Elektronik tablolama yazılımını kullanmak Sunu hazırlama yazılımını kullanmak 150 TL/kişi Trakya Kalkınma Ajansı Edirne Halk Eğitim Merkezi Edirne Ticaret ve Sanayi Odası Edirne Esnaf ve Sanatkarları Odaları Birliği Edirne Belediyesi Edirne İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Trakya Üniversitesi 47 10) Amaç Gelen turist sayısının ve memnuniyetin artırılması ve sürekliliğin sağlanması Eylem Turistlere Hizmet Veren Personellerin Eğitimi Hedef Kitle Turizm ve alt sektörlerindeki çalışanlar Uygulayıcı Kurum Edirne Ticaret ve Sanayi Odası Edirne Esnaf ve Sanatkarları Odaları Birliği Trakya Kalkınma Ajansı PaydaĢ Kurumlar Eğitim Konusu Edirne İl Milli Eğitim Müdürlüğü Süre 8‟er saat Eğitim Sonrası Kazandırılan Yetkinlikler Gıda üretim, satış ve su sektörüne ilişkin hijyen ilkelerini ve uygulamalarını öğrenip uygulamak Gıda üretim, satış ve su sektörüne ilişkin bulaşıcı hastalıklara yönelik koruyucu yaklaşımları öğrenip uygulamak Gıda üretim, satış ve su sektörüne ilişkin hijyen eğitimine yönelik yasal durumu öğrenip mevzuata uygun davranmak Tahmini Bütçe 50 TL/kişi Hijyen Eğitimi (otel, motel lokanta yöneticileri, servis görevlisi, yiyecek hazırlama ve sunum hizmetleri vb.) 48 5. SONUÇ VE GENEL DEĞERLENDİRME Bir önceki bölümde detaylı olarak ele alınan eğitimfaaliyetlerinin aşağıda önerilen iki yöntem ile gerçekleştirilebileceği düşünülmektedir: Eğitim BaĢlıkları Yöntem 1 Yöntem 2 Mesleki İngilizce Bulgarca Seviye A1 Yunanca Seviye A1 Servis Ön Büro Eğitimi Kırsal Turizm Etkinlikleri Temel Bilgisayar Okur Yazarlığı Ofis Programları Kullanımı İlgili Kurumların,hedef grupların ve önceliklerin uyması halinde, Ajans Teknik Destek Programları ve Mali Destek Programlarına Başvuruda Bulunması İlgili Kurumların Halk Eğitim Merkezi ile hazırlayacağı bir işbirliği protokolü çerçevesinde eğitimlerin tüm Kurumların görev aldığı yıl boyuna yayılmış “Turizm Sektörü Çalışanları”na ve “Turizm Sektörü İşletmeleri”ne yönelik bir program çerçevesinde planlanması KAYNAKLAR Birleşmiş Milletler Dünya Turizm Örgütü (UNWTO) http://www2.unwto.org/ UNWTO World Tourism Barometer, Sayı 13, Nisan 2015 http://mkt.unwto.org/barometer/april-2015-volume-13 T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı http://yigm.kulturturizm.gov.tr/TR,9851/turizm-istatistikleri.html http://www.ktbyatirimisletmeler.gov.tr/Eklenti/4788,turkiyede-turizm-sektorune-saglanan-tesvik-vedestekler.pdf?0 TÜROFED, Turizm Raporu, 2015 http://www.turofed.org.tr/PDF/DergiTr/Turizm_Raporu-rapor%20turizm%20turofed.pdf AKTOB, Şubat 2015 Bülteni http://www.aktob.org.tr/pdf/AKTOB.BULTEN.SUBAT.2015(1).pdf T.C.Kalkınma Bakanlığı, 2013, Onuncu Kalkınma Planı (2014-2018) http://www.kalkinma.gov.tr/Lists/Kalknma%20Planlar/Attachments/12/Onuncu%20Kalk%C4%B1nm a%20Plan%C4%B1.pdf T.C. Kalkınma Bakanlığı Onuncu Kalkınma Planı (2014-2018), Turizm Özel İhtisas Komisyonu Raporu, 2014 http://www.kalkinma.gov.tr/Lists/zel%20htisas%20Komisyonu%20Raporlar/Attachments/233/TUR% C4%B0ZM%20%C3%96%C4%B0K.pdf TÜİK http://tuikapp.tuik.gov.tr/Bolgesel/sorguGiris.do# Trakya Bölgesi Turizm Master Planı http://www.trakya2023.com/uploads/docs/rapor/Trakyaka_Turizm_Master_Plan%C4%B1.pdf Booking.com http://www.booking.com/city/tr/edirne.tr.html Tripadvisor.com http://www.tripadvisor.com.tr/SmartDeals-g652369-Edirne_Edirne_Province-Hotel-Deals.html KOSGEB http://www.kosgeb.gov.tr/ Sürdürülebilir Turizm Destek Fonu http://www.gelecekturizmde.com/surdurulebilir-turizm-programi/ TKDK İnternet Sitesi http://www.tkdk.gov.tr/BasvuruFiles/BasvuruPaketiHazirlamaDokumanlari/BasvuruCagriRehberi/Ver sion3.3/302-3.pdf TÜRK EXİMBANK İnternet Sitesi http://www.eximbank.gov.tr/TR/belge/1-130/turizm-kredisi.html Türkiye Kalkınma Bankası A.Ş. http://www.kalkinma.com.tr/bankamiz-kaynakli-yatirim-kredisi.aspx 51 52