Modül 3 Non-Neoplastik Akciğer ve Baş
Transkript
Modül 3 Non-Neoplastik Akciğer ve Baş
Tükrük Bezi Lezyonları Tükrük Bezleri Majör (Çift) Minör • Parotis • Submandibüler • Sublingual • • • • • Dil Palatin tonsil Damak Dudak Yanak Mukosel ve Ranula: Klinik Özellikler • Tükrük bezi duktusu rüptürü nedeniyle müsinin çevre dokuya yayılması • Tükrük bezi glandlarının lokal travması • Çocuk ve genç erişkinlerde sık • Mukosel - Alt dudak • Ranula - Ağız tabanı - Planjan (derin) ranula (servikal ranula): Boyunda şişkinlik • Yüzeyel mukosel - Yumuşak damak ve retromolar bölge • Kubbe şeklinde mavi renkli (ekstravaze müsin), fluktuasyon veren şişkinlik Mukosel Planjan (derin/servikal) ranula Mukosel ve Ranula: Mikroskopi • • - Yüzey epiteli genellikle normal görünümde Müsin gölcüğü çevresinde granülasyon dokusu Müsinden oluşan psödokist Genellikle köpüksü histiositlerden oluşan inflamatuar hücreler • Çevre glandlarda kronik ve/veya sklerozan siyaloadenit • Çevre duktuslarda onkositik metaplazi Psödokist Mukosel Link Müsin gölcüğü ve köpüksü histiositler Müsin gölcüğü çevresinde granülasyon dokusu Siyalolitiyazis • Tükrük bezi duktus taşı • En sık submandibüler gland duktusu (Wharton duktusu) • Duktus lümenlerinde veya parankim içerisinde - Santralinde debri içeren, yuvarlak-oval, konsantrik kalsifiye katmanlar şeklinde taş • Çevre parankimde: - Skuamöz, müköz veya onkositik metaplazi - Fibrozis, asiner atrofi ve mukositis Submandibüler gland Wharton duktusunda taş Link Santralinde debri içeren, konsantrik kalsifiye katmanlar şeklinde taş Asiner atrofi ve kronik inflamasyon Benign Epitelyal Tümörler • • • • • • • • • - Pleomorfik adenom Myoepiteliyom Bazal hücreli adenom Whartin tümörü Onkositom Kanaliküler adenom Sebaseöz adenom Lenfadenom: Sebaseöz ve non-sebaseöz Duktal papillomlar İnverted papillom, inraduktal papillom, siyaloadenoma papilliferum • Kistadenom Pleomorfik Adenom Benign mikst tümör Yapısal (patern) ve hücresel olarak morfolojik çeşitlilik Tümörün ana komponentleri: • Kapsül • Epitelyal ve myoepitelyal hücreler • Mezankimal veya stromal komponent Epitelyal komponent: • Kübik, bazaloid, skuamöz, spindl, plazmositoid, şeffaf, onkositik hücreler • Epitelyal komponent genellikle solid veya duktus benzeri yapılar Kronikleşmiş olgularda: • Hyalinizasyonda artış ve epitelyal komponentin ortadan kalkması • Skarlaşmış pleomorfik adenomlarda rezidüel epitelyal komponentte malignite riski! Mezankimal (stromal) komponent: • Mikzoid/Mukoid, kartilajinöz, mikzokondroid, hyalin, kemik, nadiren lipomatöz Mezankimal komponent Epitelyal komponent Kapsül Link Kapsül Matür kıkırdak Kondromikzoid stroma Skuamöz metaplazi Epitelyal ve myoepitelyal hücreler Whartin Tümörü Papiller kistadenoma lenfomatozum Kistik ve solid alanlar Epitelyal komponent: Lenfoid komponent: Fibrovasküler korlar içeren papiller yapılar • Lüminal yüksek kolumnar onkositik hücreler • Stromaya bakan küçük basıklaşmış veya kübik bazal hücreler • Germinal merkezleri belirgin lenfoid foliküller • Difüz lenfoid doku Link Kist lümeni Epitelyal komponent (onkositik hücreler) Lenfoid stroma Malign Epitelyal Tümörler • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • Mukoepidermoid karsinom Asinik hücreli karsinom Adenoid kistik karsinom Polimorfik düşük gradeli adenokarsinom Karsinoma ex pleomorfik adenom Epitelyal-myoepitelyal karsinom Tükrük duktus karsinomu Şeffaf hücreli karsinom, spesifiye edilemeyen Adenokarsinom, spesifiye edilemeyen Bazal hücreli adenokarsinom Onkositik karsinom Myoepitelyal karsinom Kistadenokarsinom Malign sebaseöz tümörler Düşük gradeli kribriform kistadenokarsinom Siyaloblastom Müsinöz kistadenokarsinom Karsinosarkom Metastaz yapan pleomorfik adenom Skuamöz hücreli karsinom Küçük hücreli karsinom Büyük hücreli karsinom Lenfoepitelyal karsinom Mukoepidermoid Karsinom Patern: Tümör hücreleri: • Kistik boşluklar - Genellikle multikistik ve müsin ile dolu - Bazen papiller yapılar • Solid komponent • İntermediate hücreler (baskın hücre popülasyonu) • Skuamoid hücreler • Müköz hücreler Diğer morfolojik özellikler: • Şeffaf, kolumnar ve/veya onkositik hücreler • İnflamatuar reaksiyon oluşturan mukus ekstravazasyonu • Fokal sklerozis • Tümör ile ilişkili lenfoid proliferasyon Müsin ile dolu kist Müköz hücreler İntermediate hücreler Link Adenoid Kistik Karsinom İnfiltratif Tümör • Yağ, çizgili kas ve yumuşak dokuya infiltrasyon • Sık perinöral invazyon Patern: Tümör hücreleri: • Kribriform Oval-keskin angüler, kaba, bazofilik kromatine sahip nükleuslu, eozinofilikşeffaf sitoplazmalı küçük-orta boyutta hücreler - En sık - Tanı koyduran - Hyalin veya bazofilik mukoid materyal ile dolu silindiramatöz mikrokistik boşluklar • Tubüler • Solid Stroma: • Genellikle hyalinize • Müsinöz veya mikzoid olabilir Adenoid kistik karsinomda tanısal kribriform patern Link Kribriform patern: Bazofilik mukoid materyal ile dolu silindiramatöz mikrokistik boşluklar Nazofarenks Lezyonları Nazofarengial Angiofibrom Juvenil Angiofibrom Fibröz stroma içerisinde değişik boyutlarda düzensiz dağılım gösteren vasküler proliferasyon Damarlar: • Genellikle ince duvarlı, yarık benzeri (“geyik boynuzu”) • Kapiller boyutlubüyük dilate • Duvarda fokal şişkinlikler oluşturan düz kas kalınlaşmaları Fibröz stroma: • Şişkin spindl, angüler veya yıldız şekilli hücreler • Değişken miktarlarda ince ve kaba kollajen lifler Küçük büyütme ile polipoid nazofarengial angiofibrom Link Fibröz stroma “Geyik boynuzu” şeklinde vasküler yapı Nazofarengial angiofibrom: Fibröz stroma içinde lümenleri eritrosit ile dolu ince duvarlı kapiller-büyük boyutlu vasküler proliferasyon Nazofarengial Karsinom • Nazofarengial mukozadan köken alan, skuamöz diferansiyasyon gösteren karsinom • Keratinize SHK • Non-keratinize karsinom (Lenfoepitelyal karsinom) - Diferansiye - Andiferansiye • Bazaloid SHK Keratinize SHK • Morfolojik olarak aşikar skuamöz diferansiyasyon (keratinizasyon ve/veya hücreler arası köprüleşmeler) gösteren invaziv karsinom • Dezmoplastik stroma • Yüzey epitelinde genellikle karsinoma in situ • “De novo” veya radyasyon ile ilişkili karsinom Keratinize SHK Link Non-Keratinize Karsinom (Lenfoepitelyal Karsinom) Tümör hücreleri: • Diskoheziv, difüz hücresel infiltrasyon • Keratinizasyon göstermeyen, veziküler kromatine sahip, belirgin nükleollü, dar sitoplazmalı pleomorfik epitelyal hücreler Tümör stroması: İnvaziv karsinomu maskeleyecek kadar yoğun lenfoplazmositer infiltrasyon İmmünhistokimya: Tümör hücreleri: • Sitokeratinler ile kuvvetli ve ağ şeklinde sitoplazmik boyanma • p63 ve p40 ile kuvvetli nükleer boyanma Lenfoid stroma: • CD45 ile kuvvetli membranöz boyanma EBV in situ hibridizasyon (EBER ISH) Pozitif Küçük büyütme ile yoğun bir kronik inflamasyonu düşündüren görünüm Nazofarenksin lenfoepitelyal karsinomu Link Yoğun lenfoplazmositer infiltrasyon ile parçalanmış ve maskelenmiş, iltihap hücrelerinden daha büyük atipik epitel hücre adaları/tabakaları Sitokeratin Sitokeratin ile kuvvetli ve ağ şeklinde sitoplazmik boyanma gösteren tümör hücreleri Link EBER ISH EBER ISH ile bazofilik sinyal gösteren tümör hücreleri Link Hipofarenks, Larenks ve Trakea Lezyonları Vokal Kord Nodülleri ve Polipleri: Klinik Özellikler • Larengeal mukoza ve stromanın benign polipoid veya nodüler büyümesine neden olan reaktif değişiklikleri • Nodül: <3 mm - Gerçek vokal kordun anterior – orta 1/3’lük kısmı - Neredeyse her zaman bilateral • Polip: >3 mm - Ariepiglottik fold, ventrikül boşluğu, vokal fold, Reinke boşluğu - >%90 ünilateral Bilateral vokal kord nodülü Vokal kord polibi Vokal Kord Nodülleri ve Polipleri: Mikroskopi • • • - Larengeal nodül ve polip: Klinik olarak ayrı lezyonlar Histolojik olarak iki lezyon arasında ayrıma neden olacak bulgu Ø Gelişim aşamasına ve baskın histolojik paterne göre 4 ana histolojik tipte polip: Ödemli Vasküler Mikzoid Hyalin veya fibröz Yüzey epiteli: Metaplastik Atrofik Keratotik Hiperplastik Larengial polip, vasküler tip Link Kavernöz hemanjiomu andıran damarlar Skuamöz metaplazi gösteren yüzey epiteli Granülasyon dokusu ve hemoraji/fibrin içeren dilate damarlar (telanjiektazi) Larengial polip, mikzoid tip Link Stromada mikzoid, soluk mavi-pembe materyal