www.cagdasegitim.org www.cagdasegitim.org www.cagdasegitim
Transkript
www.cagdasegitim.org www.cagdasegitim.org www.cagdasegitim
g im.or git gdase a c . w w .org egitim s a d g ww.ca ww. . segitim a d g a c g gdase ww.ca org r itim.o segit cagda g g im.or ww. g r itim.o g e s a cagd www. org . segitim a d g a c www. rg itim.o seg cagda . w w w se cagda . w w w g im.or segit cagda www. org gitim. org gitim. se cagda . w w w üç ayda bir yayınlanan HAKEMLİ bir dergidir. JOURNAL OF CONTEMPORARY EDUCATION ACADEMIC is a REFEREED 3-monthly journal published as a supplement to the Journal of Contemporary Education. * org gitim. g im.or im.or daseg * cag Editor-in Chief Genel Yayın .Editörü/ wwDr. wProf. Neriman ARAL eg s cagda www. g Sahibi/Owner asegit asegit d d g g a a c c . . ww Hüsnü TEKIŞIK wHüseyin www * Genel Yayın Koordinatörü ve Sorumlu Yayın Yönetmeni ve Yazı İşleri Müdürü/ Yazı İşleri Müdürü/Publication Manager rg rgPublication Editor rg Betül TEKIŞIK itim.oTURAN itim.o M. Işık TEKIŞIK itim.o g gdase a c . w ww g gdase ca www. g rg rg EĞİTİM DERGİSİ AKADEMİK im.orÇAĞDAŞ itJOURNAL itim.o ACADEMIC itim.o g g g e e e s s s OF CONTEMPORARY EDUCATION a a a gd cagdÇAĞDAŞ EĞİTİM DERGİSİ’ninwekwyayını cagd ww.ca www. w . olan ÇAĞDAŞ EĞİTİM DERGİSİ wAKADEMİK se cagda . w w w daseg cag www. daseg cag www. gdase ca www. g daseg cag www. * .org egitim s a d g ww.ca rg itim.o g e s a gd ww.ca .org egitim s a d g ww.ca org . segitim a d g a ww.c Dil Editörü /Language Editors Yrd. Doç. Dr. Sühendan ER (İngilizce - English) org .org – Turkish) gitim. Fatma KARABIYIK ÜN (Türkçe gitim se cagda . w w w se cag*da . Hakem Kurulu/Review Board w w w Prof. Dr. Ali YILDIRIM (ODTÜ) Prof. Dr. Alipaşa AYAS (Bilkent Üniversitesi) Prof. Dr. Ayhan AYDIN (Osmangazi Üniversitesi) Prof. Dr. Aysel KÖKSAL AKYOL (Ankara Üniversitesi) Prof. Dr. Ayşe ÇAKIR İLHAN (Ankara Üniversitesi) Prof. Dr. Belma TUĞRUL (Hacettepe Üniversitesi) Prof. Dr. Buket AKKOYUNLU (Hacettepe Üniversitesi) Prof. Dr. Cahit KAVCAR (Ankara Üniversitesi) Prof. Dr. Dilek GÖZÜTOK (Ankara Üniversitesi) Prof. Dr. Figen GÜRSOY (Ankara Üniversitesi) Prof. Dr. Ezel TAVŞANCIL (Ankara Üniversitesi) Prof. Dr. Fitnat KAPTAN (Hacettepe Üniversitesi) Prof. Dr. Fulya TEMEL (Gazi Üniversitesi) Prof. Dr. Gıyasettin DEMİRHAN (Hacettepe Üniversitesi) Prof. Dr. Gönül AKÇAMETE (Ankara Üniversitesi) Prof. Dr. Gülen BARAN (Ankara Üniversitesi) Prof. Dr. Hasan PEKMEZCİ (Hacettepe Üniversitesi) Prof. Dr. Hasan ŞİMŞEK (Bahçeşehir Üniversitesi) Prof. Dr. Hayri Yılmaz KAPTAN (Hacettepe Üniversitesi) Prof. Dr. Hüseyin BAŞAR (Emekli) Prof. Dr. İnayet Pehlivan AYDIN (Ankara Üniversitesi) Prof. Dr. Kasım KARATAŞ (Hacettepe Üniversitesi) Prof. Dr. Meral AKSU (ODTÜ) Prof. Dr. Müfit GÖMLEKSİZ (Ege Üniversitesi) Prof. Dr. Neriman ARAL (Ankara Üniversitesi) Prof. Dr. Nevzat BATTAL (İnönü Üniversitesi) Prof. Dr. Nezahat GÜÇLÜ (Gazi Üniversitesi) Prof. Dr. Nizamettin KOÇ (Ankara Üniversitesi) Prof. Dr. Nuray SENEMOĞLU (Hacettepe Üniversitesi) Prof. Dr. Salih AKKAŞ (Gazi Üniversitesi) Prof. Dr. Serap YANGIN BUYURGAN (Gazi Üniversitesi) Prof. Dr. Şener BÜYÜKÖZTÜRK (Gazi Üniversitesi) Prof. Dr. Temel ÇALIK (Gazi Üniversitesi) Prof. Dr. Tuğba YANPAR (Mersin Üniversitesi) rg itim.o g e s a cagd www. .org egitim s a d g ca www. .org egitim s a d g ca www. .org www. .org itim daseg g a c . ww org . segitim a d g a c ww. g im.or segit cagda org gitim. se cagda . w w w g r itim.o g e s a cagd www. g im.or git gdase a c . w ww cagd www. g im.or git gdase a c . w ww org w rg rg .org itim itim.o veri tabanında itim.o g g g Dergi “EBSCOHost Education Research Complete” e e e s s s a a a d cagd cagd w.cag www. wwindekslenmektedir. www. g gd ww.ca Basım Yeri / Printing Address orgAŞ .orgEVREN YAYINCILIK VE BASIM .TİC. imTesisleri tSAN. egitim Basım Sanayii ve Ticaret egiOfset AŞ Web s s a a d d g g ca .ca(Pbx) Belgeç: 0312 615 54 55 Tel.: 0312 615 w54 www. ww54 İdare Merkezi / Editorial Office Kâzım Karabekir Cad. Öğün Han No: 40/85 06060 Ulus/ANKARA Tel.: 0312 311 53 77 Belgeç: 0312 312 38 95 www.cagdasegitim.org akademik@cagdasegitim.org g .org im.or it daseg w.cag ww.c segitim a d g a c www. w .org egitim s a d g a ww. o gitim. gdase ww.ca Her hakkı saklıdır. Dergide yayınlanan yazılarla ilgili tüm sorumluluk yazarlarına aittir. All rights reserved. The ultimate responsibility for all manuscripts lies with the authors. g or gitim. gdase ca www. rg itim.o g e s a cagd www. rg rg itim.o g e s a cag/dPrinting Date Basım Tarihi www. 15 Nisan 2012 org . segitim a d g a c org gitim. se cagda . w w w se cagda . w w w org gitim. g im.or asegit cagd www. . segitim a d g a c www. se cagda . w w w org gitim. ISSN 2146-8044 eg s cagda www. gdase ca www. g gdase ca www. g im.or it daseg w.cag daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w g daseg .org itim daseg g a c . www ww daseg cag www. cag www. w org daseg .org segitim a d g a ww.c aseg cag www. rg o gitim. gdase ww.ca Review Journal EBSCOHost Education Research Complete Database Index im.or asegit g gdase a c . w ww org gitim. se cagda . w w w gitim. se cagda . w w w g gdase ca www. w Prof. Dr. Yahya AKYÜZ (Emekli) Prof. Dr. Yaşar BAYKUL (Emekli) Prof. Dr. Yüksel KAVAK (Hacettepe Üniversitesi) Prof. Nezihe ŞENTÜRK (Gazi Üniversitesi) Doç. Dr. Adalet KANDIR (Gazi Üniversitesi) Doç. Dr. Aynur BÜTÜN AYHAN (Ankara Üniversitesi) Doç. Dr. Ayşe AKSOY (Gazi Üniversitesi) Doç. Dr. Banu YANGIN (Muğla Üniversitesi) Doç. Dr. Erten GÖKÇE (Ankara Üniversitesi) Doç. Dr. Feyyat GÖKÇE (Uludağ Üniversitesi) Doç. Dr. Gülay EKİCİ (Gazi Üniversitesi) Doç. Dr. İsmail GÜVEN (Ankara Üniversitesi) Doç. Dr. Jale ÇAKIROĞLU (ODTÜ) Doç. Dr. Sadegül AKBABA ALTUN (Başkent Üniversitesi) Doç. Dr. Semra ERKAN (Hacettepe Üniversitesi) Doç. Dr. Sinan ERTEN (Hacettepe Üniversitesi) Yrd. Doç. Dr. Ali Ekber ŞAHİN (Hacettepe Üniversitesi) Yrd. Doç. Dr. Aysel ESEN ÇOBAN (Başkent Üniversitesi) Yrd. Doç. Dr. Burcu ALBAYRAK ( Hacettepe Üniversitesi) Yrd. Doç. Dr. C. Ergin EKİNCİ (Muğla Üniversitesi) Yrd. Doç. Dr. Cem BABADOĞAN (Ankara Üniversitesi) Yrd. Doç. Dr. Deniz ÖRÜCÜ (Başkent Üniversitesi) Yrd. Doç. Dr. Hüseyin ERGEN (Mersin Üniversitesi) Yrd. Doç. Dr. M. Metin ARSLAN (Kırıkkale Üniversitesi) Yrd. Doç. Dr. Müdriye YILDIZ BIÇAKÇI (Ankara Üniversitesi) Yrd. Doç. Dr. Nehir SERT (Başkent Üniversitesi) Yrd. Doç. Dr. Nermin YAZICI (Başkent Üniversitesi) Yrd. Doç. Dr. Neslihan GÜNEY KARAMAN (Başkent Üniversitesi) Yrd. Doç. Dr. Nuray ALAGÖZLÜ (Başkent Üniversitesi) Yrd. Doç. Dr. Oylum AKKUŞ (Hacettepe Üniversitesi) Yrd. Doç. Dr. Ömer KUTLU (Ankara Üniversitesi) Yrd. Doç. Dr. R. Sürhat MÜNİROĞLU (Ankara Üniversitesi) Yrd. Doç. Dr. Ümmühan BİLGİN TOPÇU (Başkent Üniversitesi) Öğr. Gör. Dr. Nida TEMİZ (Başkent Üniversitesi) www. segitim a d g a c org . egitim s a d g ww.ca g gdase ca www. g im.or git gdase a c . w w .org egitim s a d g ww.ca ww. . segitim a d g a c org g org r itim.o g e s a cagd www. . segitim a d g a c www. rg itim.o seg cagda . w w w se cagda . w w w g im.or segit cagda www. org gitim. org gitim. se cagda . w w w g gdase ca www. g im.or rg rg itim.o itim.o g g e e s s a a İÇİNDEKİLER/CONTENTS cagd cagd www. www. git gdase a c . w ww daseg cag www. eg s cagda www. Kalkınma Planlarının İlköğretimde Okullaşma Oranı ve Sınıf Mevcudu Açısından İncelenmesi .org egitim s a d g ww.ca Analysis of Development Plans In Terms of Schooling Rates and Class Size In Primary Education org gitim. org gitim. org gitim. Türkan AKSU – Ayşe Yetkin KAPAN .......................................................................................................................................................... 1-11 se cagda . w w w se cagda . w w w Taşımalı İlköğretim Uygulamasında Karşılaşılan Sorunlar se cagda . w w w gdase ca www. g Problems Encountered In Primary Education Bussing Programme g im.or asegit gd ww.ca g im.or g g im.or Selçuk TURAN – Yüksel KAVAK .............................................................................................................................................................. 12-22 im.or it daseg w.cag segit cagda www. ww git gdase a c . w w w Öğretmenlerin Öğrenci Başarısından Sorumluluk Algı Ölçeği: Türkçeye Uyarlama, Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması daseg cag www. Responsibility Perception Scale of Teachers’ For Student Achievement: The Adaptation Into Turkish, Validity and ww.c .org egitim s a d g a Reliability Study rg itim.o g .or egitim s a d g ww.ca org . egitim s a d g ww.ca Gülay EKİCİ .............................................................................................................................................................................................. 23-35 seg cagda . w w w w g gdase ca www. w Çocuk Gelişimi Bölümü Ön Lisans Öğrencilerinin Mesleki Yeterlikleri g im.or asegit gd ww.ca Child Development Department Students’ Professional Competencies rg itim.o g e s a cagd g im.or g r itim.o g e s a cagd Nuray KOÇ ............................................................................................................................................................................................... 36-46 www. segit cagda Çalgı Eğitiminde Güdü ve Performans İlişkisi www. www. g gdase a c . w ww The Relationship Between Motivation and Performance In Musical Instrument Education g ww.c .or egitim s a d g a Sabahat ÖZMENTEŞ ............................................................................................................................................................................... 47-56 .org .org egitim egitim s s a a d d g g a ca ww.cEtkisi Matematiksel Başarıya www. Modelleme Yönteminin Akademik w org gitim. se cagda . w w w cagd www. aseg The Effect of Mathematical Modeling Method on Academic Achievement org . segitim a d g a ww.c Alper ÇİLTAŞ – Ahmet IŞIK...................................................................................................................................................................... 57-67 .org rg itim.o g e s a d ve Öneriler .cagAnalizi Türkiye’de www.Üniversite Hazırlık Programlarına Yönelik wwBirwDurum segitim a d g a c A Case Analysis For University Preparatory Programmes In Turkey and Implications g im.or git gdase a c . w ww daseg cag www. Evrim ÜSTÜNLÜOĞLU ............................................................................................................................................................................ 68-77 .org itim daseg g a c . ww .org .org egitim egitim s s a a d d g g ca w.ca Programmes: Qualitative Components Early www. wwChildhood rg o gitim. gdase ww.ca Erken Çocukluk Eğitim Programları: Niteliksel Bileşenler w daseg cag www. Fulya TEMEL ............................................................................................................................................................................................ 78-84 org . segitim a d g a c ww. g im.or segit cagda im.or segit cagda Uyarlanmış Fiziksel Aktivite Alanında Çağdaş Mesleki Eğitim www. g www. org . segitim a d g a c www. Teaching Contemporary Adapted Physical Activity as A Profession Abstract Dilara ÖZER – Lisa SILLIMAN-FRENCH – Büşra SÜNGÜ ...................................................................................................................... 85-92 .org ww.c egitim agdas Yayın ve Yazım İlkeleri ..................................................................................................................................................... org . egitim s a d g ca www. g org gitim. gdase ww.ca ww. o gitim. gdase ww.ca org rg itim.o g e s a cagd www. rg org gitim. se cagda . w w w se cagda . w w w .org segitim a d g a c www. . egitim s a d g ca www. org . segitim a d g a c Prof. Dr. Aysel KÖKSAL AKYOL (Ankara Üniversitesi) Prof. Dr. Figen GÜRSOY (Ankara Üniversitesi) Prof. Nezihe ŞENTÜRK (Gazi Üniversitesi) Prof. Dr. Nizamettin KOÇ (Ankara Üniversitesi) Prof. Dr. Şeref MİRASYEDİOĞLU (Başkent Üniversitesi) Doç. Dr. Aynur BÜTÜN AYHAN (Ankara Üniversitesi) Doç. Dr. Sadegül AKBABA ALTUN (Başkent Üniversitesi) Yrd. Doç. Dr. Engin EKİNCİ (Muğla Üniversitesi) Yrd. Doç. Dr. Hüseyin ERGEN (Mersin Üniversitesi) Yrd. Doç. Dr. Müdriye YILDIZ BIÇAKÇI (Ankara Üniversitesi) Yrd. Doç. Dr. Nehir SERT (Başkent Üniversitesi) Yrd. Doç. Dr. R. Sürhat MÜNİROĞLU (Ankara Üniversitesi) .org segitim a d g a c www. w .org egitim s a d g .ca www 2. Sayıdaki Hakemler / Referees in Issue 1 Guidelines for Publication ................................................................................................................................................. im.or it daseg w.cag eg s cagda www. org gitim. rg o gitim. se cagda . w w w . segitim a d g a c se cagda . w w w org gitim. .org segitim a d g a ww.c daseg .org itim daseg g a c . www it daseg w.cag daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w g gdase ca www. g im.or ww g cag www. w org www. gdase ca www. g gdase ca www. g im.or git gdase a c . w w .org egitim s a d g ww.ca ww. . segitim a d g a c g gdase ww.ca g r itim.o g e s a cagd www. rg itim.o seg cagda . w w w www. se cagda . w w w g im.or segit cagda www. org gitim. g .org egitim s a d g ca www. KALKINMA PLANLARININ İLKÖĞRETİMDE OKULLAŞMA ORANI gd ww.ca .org egitim s a d g ww.ca g im.or asegit gd ww.ca org gitim. se cagda . w w w g im.or it daseg w.cag g org . segitim a d g a ww.c .org itim daseg g a c . ww org . segitim a d g a c ww. .org segitim gda ww.ca g im.or it daseg w.cag w org gitim. gdase ww.ca ww. o gitim. RATES AND CLASS SIZE IN PRIMARY EDUCATION seg cagda . w w w rg itim.o g im.or asegit d cag www. g .or egitim s a d g ww.ca w Türkan AKSU** g im.or segit cagda www. g r itim.o g e s a cagd www. Anahtar kelimeler: İlköğretim, kalkınma planları, okullaşma oranları, sınıf mevcudu org . egitim s a d g ca www. org . egitim s a d g ca www. org gitim. se cagda . w w w * Bu çalışma, Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü’nde Yard. Doç. Dr. Türkan AKSU danışmanlığında, 2010 yılında tamamlanan “Sekiz Yıllık Kesintisiz Temel Eğitime Geçişten Günümüze Kalkınma Planlarının İlköğretimde Okullaşma Oranı ve Sınıf Mevcudu Açısından İrdelenmesi” adlı yüksek lisans tezinden derlenmiştir. ** rg rg .org Eğitim Yönetimi DenetimigTeftişi Yrd. Doç. Dr. AkdenizgÜniversitesi itim.o Eğitim Fakültesi EğitimaBilimleri itimBölümü, itim.o g e e e s s s a a Planlaması.c veaEkonomisi Anabilim Dalı gd cagd cagd e-posta: turkanaksu@akdeniz.edu.tr www www. www. *** Matematik Öğretmeni, Leyla Kahraman Sevim Ertenü İlköğretim Okulu e-posta: ayseyetkin.ay@hotmail.com org . egitim s a d g ca www. www rg itim.o g e s a cagd se cagda . w w w rg o gitim. ase .ca1gd org gitim. . segitim a d g a c se cagda . w w w org gitim. daseg it daseg w.cag g gdase a c . w ww cagd www. aseg daseg cag www. daseg cag www. eg s cagda www. gdase ca www. g daseg cag www. g gdase daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w g gdase ca www. g im.or ww g cag www. .org itim daseg g a c . www org www. gdase ca www. ca www. w Ayşe Yetkin KAPAN*** eg s cagda www. org . egitim s a d g ww.ca Bu çalışmanın amacı, sekiz yıllık kesintisiz temel eğitime geçilen 1997-1998 eğitimorgeğitim-öğretim yılı arasındaki .org kalkınma planlarındaki gitim.org öğretim yılıyla 2009-2010 dönemi, tim gitim. hedeflerinden eniceliksel egive s s a a d d dase ilköğretimin okullaşma oranı sınıf mevcudu açısından g g ca ca cagirdele. . . w w w w w w w çalışmadır. Buw mektir. Araştırma, verilerin belge w inceleme tekniği ile elde edildiği nitel bir lunan veriler, Milli Eğitim Bakanlığı ve Türkiye İstatistik Kurumu’ndan elde edilen okullaşma oranları ve derslik başına düşen öğrenci sayısıyla sınırlıdır. Okullaşma oranları ve rg rg .org sayılarının, kalkınma planlarındaki derslik başına gdüşen itimöğrenci itim.o hedeflere ulaşma durumu itim.o g g e e e s s s a a a d incelenirken, cagd 2005-2006 eğitim-öğretim yılından .cagd veriler düzenlenip yorumlanmıştır. w.cagönceki www www.sayıları; o yıllarda ilköğretimdeww yıllar için derslik başına düşen öğrenci okuyan öğrenci sayılarının, aynı dönemdeki derslik sayılarına bölünmesiyle elde edilmiştir. İlköğretim çağındaki tüm nüfusun ilköğretimden yararlanıp yararlanmadığı ve bunun cinsiyete göre g .org .org farklılık gösterip incelenmiştir. Giderekgartmasına im.or egitgöstermediği e itim rağmen, kalkınma planlaegitim s s s a a a d d d g g g rında okullaşma .ca hedeflenen yüzde 100’lük w .caoranına ulaşılamadığı sonucu w.ca wwerkek wbelirlenmiştir. wolduğu, www Kız öğrencilerin okullaşma oranlarının öğrencilerinkinden daha az yani, ilköğretimden her bireyin eşit olarak yararlanamadığı sonucuna ulaşılmıştır. Derslik başına düşen öğrenci sayılarının gTürkiye ortalaması bakımından kalkınma planlarında öngörülen .orbelirlenmiştir. Hem okullaşma .org artması hem de derslik gitim.org m m i i 30’un altına edüşemediği oranlarının t t i i g g das öğrenci sayılarının azalmasında, gdase gdase başına .cagdüşen ww.ca düzenlenen kampanya vewprojelerin ww.caolumlu www w etkisi olduğu sonucuna varılmıştır. www. rg g im.or git gdase a c . w w ww ANALYSIS OF DEVELOPMENT PLANS IN TERMS w OF SCHOOLING org . segitim a d g a c g im.or segit cagda www. ÖZ .or egitim s a d g ww.ca org gitim. se cagda . w w w VE SINIF MEVCUDU AÇISINDAN İNCELENMESİ* g gdase ca www. rg rg rg itim.o itim.o itim.o g g g e e e s s s a a a gd cagd .cagd w.caEğitim wwÇağdaş wwwof. Contemporary Education Academic, www Dergisi Akademik / Journal 2012, 1(2), 1-11 r itim.o daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w org g im.or asegit gdase ww.ca org . segitim a d g a c g gdase ca www. g im.or git gdase a c . w w .org egitim s a d g ww.ca ww. . segitim a d g a c org g r itim.o g e s a cagd www. org . segitim a d g a c www. rg itim.o seg cagda . w w w se cagda . w w w g im.or git gdase a c . w ww g im.or segit cagda www. org gitim. g ww.– Ayşe Yetkin KAPAN Türkan w AKSU org gitim. se cagda . w w w g gdase ca www. g im.or segit cagda daseg cag www. r itim.o g e s a cagd www. eg s cagda www. ABSTRACT: .org egitim s a d g ww.ca segit cagda g im.or ww. .org egitim s a d g ww.ca rg itim.o g e s a gd ww.ca .org egitim s a d g ww.ca org . segitim a d g a ww.c .org itim daseg g a c . ww org . segitim a d g a c ww. org gitim. gdase ww.ca g im.or it daseg w.cag w org gitim. gdase ww.ca orgstudy is to examine developmental org in terms of schooling itim.org The purpose of .this m gitim. plans egitisizes e1997/1998 s s a a aseg d d rates and class between academic years through 2009/2010. g g ca ca cagdThe . . . w w w w w w w 1997/1998 academic year marks the w period of transition in compulsory education w from five years to eight years. This research is designed in the form a qualitative study where the data is collected through analysis of documents and materials. Data collected through rg rg rg statistical records itimof.othe Ministry of NationalasEducation itim.oand the Turkish Statistical itim.o g g g e e e s s a a gd class population. Data was organized gdand Institute and .cagdwas limited with rates of schooling ww.ca ww.ca www interpreted to analyze the statewof schooling rates and class sizeswtargeted in the development plans. Class sizes in primary schools prior to academic year 2005-‘06 were obtained simply through dividing the number of students attended by the number of g rg .orperiod. .org classrooms ingthe same The investigation included age gitim.o e itim egitim whether everyone in the e s s s a a a d d d g g g a group school, and if the situation .ca of primary education attended w.cprimary ww.cadiffered www ww according to sex. It was concluded that the goal of 100 % schooling ratewmentioned in the plans was not reached, even though a gradual increase was observed. It was also determined that schoolinggrates for girls was lower than that ofgboys, and that not every r or org person equally benefited Whıle the. average class size in Turkeyegitim. itim.o from primary education. itim g g e e s s s a a a gd to be over the goal of 30w(as gd was in the development plans), caprojected cagitdwas .cafound www ww . www. observed that the trend is approaching the stated goal. Also, the findings indicated that national campaignes and projects had positive effects on both increase in schooling rates and decrease in class size. rg rg rg ca www. ww. o gitim. gdase ww.ca ca www. daseg g gdase ca www. g gdase a c . w ww o gitim. se cagda . w w w cagd www. rg rg itim.o itim.o g g e e s s a a d . .cagd wülkenin w.caveg mutluluğu; kişilerin aldıkları Bir gelişmesi, yaşayanlarının ile doğrudan ww wwhuzur wwweğitim cag www. www cag www. ilgilidir. Alınan eğitimin temeli olan ilköğretim; kişiyi ve toplumsal ilişkileri geliştiren bir eğitim basamağıdır. Ayrıca, sonraki eğitim basamaklarını etkilemesi bakımından da oldukça önem taşımakrg org tadır. Bireylerin aldıkları olumlu m.org nitelikli ve sürekli oluşu, itim.oilerlemesi ve kalkınmasını gitieğitimin gülkenin gitim. e e e s s s a a a d d d g g g yönde etkilemektedir. .ca .ca .ca www www Eğitimin kalkınmaya etkisinin önemi düşünüldüğünde, eğitimin kalitesini artırmak için yapılacak yenilikler büyük önem taşımaktadır. Bu anlamda özellikle ilköğretim ile ilgili olarak pek çok düzenleme rg rg rg yapılmaya çalışılmıştır. 1983 ilköğretimin hükmü itim.oyılında yapılan değişiklikle itim.o beş yılı zorunlu olduğu itim.o g g g e e e s s s a a a getirilmiş, c1997 Kanun dile birlikte son halini almıştır. Eğitim cagdtarihimizde . agdyılında çıkarılan 4306 Sayılı w.cageğitim süresi sekiz yıla çıkarılmıştır. www wwzorunlu www. Buna göre, 6– önemli bir yer edinecek olan bu değişiklikle, 14 yaş arasındaki çocukların eğitim ve öğretimini kapsayan ilköğretim, kız ve erkek bütün yurttaşlar için zorunludur ve devlet okullarındagparasız olarak verilir (Anonim, 2006a). Temel Eğitim Reformu’nun r rg m.org birleştirilerek zorunlu im.ogeçen t i itim.o başlamasından bugüne kadar süreç içinde; ilkokul veitiortaokulun g g e e egtemel s s s a a a d d d g g g ca sekiz yıla çıkarılması, ilköğretim ca eğitimwsüresinin ww.caayrılan kaynakw w. www. okullarının sayısının artması,weğitime ların artırılması, fiziksel altyapının iyileştirilmesi, ilköğretim programının yenilenmesi, okullaşma oranlarının artması başta olmak üzere önemli değişimler olmuştur (Polat, 2009). rg rg org . egitim s a d g ca www. w ww2012, Nisan/April, Yıl/Year: 1, Sayı / Issue: 2 rg itim.o g e s a cagd se cagda . w w w rg o gitim. ase .ca2gd org gitim. . segitim a d g a c org www. se cagda . w w w org gitim. daseg eg s cagda www. gdase ca www. daseg it daseg w.cag daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w g gdase ca www. g im.or ww g cag www. .org itim daseg g a c . www aseg daseg rg .o .o .o Bu olumlu değişimlere oranlarının egitimda yaşanmıştır. Okullaşma segitimrağmen sistemin işleyişinde ssorunlar segitim a a a d d d g g g a a a tam olarak bu nicelikle csağlanması hedeflenmesine rağmen c durumun gerçekleşememesi, w c ilgili yaşanan www. www. w w. önemli sorunlardandır (Atauz, 2002). Okullaşma oranı, okul çağındaki nüfusun ne kadarına eğitim hizmeti sunulabildiğinin ve eğitim kademeleri itibariyle önceliklerin tespit edilebilmesi açısından önem g cag www. .org www. rg itim.o segitim a d g a c GİRİŞ org . segitim a d g a c itim.o g seg schooling rate, class size Keywords: gdase Primary education, development gdaplans, gdase ca www. g gdase ca www. g im.or git gdase a c . w w .org egitim s a d g ww.ca ww. . segitim a d g a c org .org egitim s a d g ww.ca segit cagda g im.or ww. .org egitim s a d g ww.ca rg itim.o g e s a gd ww.ca .org egitim s a d g ww.ca org . segitim a d g a ww.c .org egitim s a d g ww.ca org . segitim a d g a c ww. org gitim. gdase ww.ca g im.or it daseg w.cag w org gitim. gdase ww.ca g r itim.o g e s a cagd www. rg itim.o seg cagda . w w w ww. o gitim. gdase ww.ca se cagda . w w w www. org gitim. asegit asegit asegit d d gd Özellikİlköğretimde w.cag okullaşma sorunu illere, w.cag ve cinsiyete göre farklılıkwgöstermektedir. w wbölgelere ww.ca w w le kız çocuklarının tümünün okula gönderilmemesi sorunu sekiz yıllık temel eğitime geçişle birlikte çözülmeye başlanmasına rağmen eğitimde fırsat eşitliğinin sağlanamaması açısından önemli bir sorun oluşturmaya devam etmektedir. ve arkadaşları (2004) tarafından g rg .orKocabaş m.org yapılan çalışmada da,seğitimde itivemimkân itiokullaşma itim.o g g g e e e s s kız-erkek arasında fırsat eşitsizliklerinin olduğu ve oranlarının düşüklüğü ortaya a a a cagd cagd cagd konulmuştur. www. Kız çocukların okula gönderilmeme www. nedenleri; okul ve derslik yetersizliği, www. okulların genellikle yerleşim yerlerinden uzak olması ve birçok ailenin özellikle kız çocuklarının bu kadar yol gitmesini istememeleri, birçok ailenin ekonomik güçlük içinde olması, ailelerin erkek çocukları kızlara göre önde org sağlama eğilimi, birçok ailenin .org .org m.katkı tutan geleneksel önyargıları, gelirine egitim çocukları çalıştırarak aile egitiek egitim s s s a a a d d d g g g kızlarının bir daha (Anonim, 2005a). ca an önce evlenmesini eğitimden ca önemli sayması olarak sayılabilir ca www. www. www. Ulusal ve bölgesel düzeyde yürütülen “Haydi Kızlar Okula”, “Baba Beni Okula Gönder”, “Kardelenler” gibi kampanyaların, bu sorunun çözümüne olumlu katkıları olmuştur. rg rg .orgeğitime geçiş ile birlikte, gsisteme Sekiz yıllık kesintisiz olmuşitimtemel itim.oyoğun bir öğrenci yüklemesi itim.o g g e e e s s s a a a gd geldiği için olumlu bir gelişme tur. Bu durum, okullaşma oranlarının artması anlamına agd birlikte, cagd w.colmakla ww.ca sınıf büyüklükleri istenilen www. sayılarında yetersizlik sorunuwoluşturmuş, wwdüzeye okul-derslik getirilememiş, ikili öğretimden normal öğretime tam anlamıyla geçilememiştir (Anonim, 2005b). Mert (1999), araştırmasında; ilköğretimin en önemli rg altyapı eksikliği olduğuna org .orgeksiklerinden birinin okullardaki .ofiziksel imokulların im t t i i g g gitim. dikkat çekmiş, ihtiyaç olan tam olarak belirlenmesi ve derslik probleminin çözülmesi e e egerektis s s a a a d d d g g g a ğiniwbelirtmiştir. sekiz yıllık eğitime ww.ca Bumin Süzen (2004) dewyaptığı ww.cçalışmada; ww.cabirlikte okullaşwgeçişle ma oranlarında artış olduğunu fakat bu artış nedeniyle okullardaki fiziksel yapının yetersiz kaldığını, bu nedenle derslik başına düşen öğrenci sayısında artış sorununun ortaya çıktığını, yapılan ikili öğretimin, rg rg rg eğitimin amaçlarının gerçekleştirilmesine engel olduğunu belirtmiştir. eğitim itim.o itim.o AB ülkeleri ile Türkiye’nin itim.o g g g e e e s s s a a a d gd istatistikleri da, AB ülkelerinde sayılarının cakarşılaştırıldığında cagdTürkiye’ye w.cagderslik başına düşen öğrenci ww.iyi wdaha ww(Maya www. göre durumda olduğu görülmektedir Çalışkan, 2006). Verilen eğitimin niteliğini etkilemesi bakımından sınıfların kalabalık olması, çözülmesi gereken önemli bir sorundur. Bu ianlamda, geçişi .orgizleyen günlerde, EğitimdegiÇağı .org m.org sekiz yıllık zorunlu eğitime egituygulamaya egitim%100 okullaşma oranına e tim s s s a a a Yakalama c2000 Projesi konulmuş ve ilköğretimde ulaşılması, d d d g g g w. a ww.ca niteliğin yükseltilmesiwhedeflenmiştir. ww.ca ww sınıf mevcutlarının 30’a indirilmesi ilewilköğretimde Ayrıca, MEB’in Müfredat Laboratuar Okulları modeline göre de her sınıfa düşen öğrenci sayısının en fazla 30 olması öngörülmüştür (Anonim,g2002). Eğitim-öğretimin niteliğine etkisi rg açısından sınıftaki öğrenci rg or .araştırmalarda .oazaltılması m m i i t t i i itim.o sayısının önemini sinceleyen da sınıf mevcutlarının gerektiği belirtilmiştir. g g g e e e s s a a a gd için temel eğitimde birwsınıfta gd Öğrenci cagd .caöğretim Nitelikli ww.ca wwwbir ww . 25-30 öğrencinin olmasıwgerekmektedir. sayısı bu sayının üstüne çıktığında, öğrenci başına maliyet düşerken öğrencilere verilen eğitimin niteliği de düşmektedir. (Başaran, 1988). Verimli bir eğitim-öğretim ortamı için Çınar (2004) ve rg rg mevcutlarının 20’ye düşürülEkizceli (2006) de yaptıkları sonucunda; ilköğretimde .org m.oçalışmalar tim.osınıf egitiulaşmışlardır. egi(2009), egitim s s s a a a mesi gerektiği sonucuna Bakioğlu ve İnceçay sınıfları kalabalık olan öğretmend d d g g g .ca w.ca w.ca gösterdikleriww www wwsınıfları lerin profesyonel gelişmeye istek duymama nedenlerinden biri olarak kalabalık ni tespit etmişlerdir. Karaçalı (2006) ve Akbaba Altun ve Çakan (2008)’ın yaptıkları çalışmalarda ise ilköğretimde sınıf mevcutlarınıng30 olmasının hem sınıf yönetimi hem de etkili bir öğretim ortamı rg .org m im.or İlköğretim birinci sınıf i t t i i itim.o için gerekli olduğusebelirtilmiştir. öğretmenleriyle yapılan çalışmada; öğretg g g e e s s a a a d cagd cagd menlerin, w.cag bu nedenle www.sınıfların kalabalık olması nedeniyle www. etkinlikleri uygulamakta sıkıntı wwçektikleri, öğrenci merkezli eğitim yapmakta zorlandıkları tespit edilmiştir (Korkmaz, 2006). org . egitim s a d g ca www. www rg itim.o g e s a cagd se cagda . w w w rg o gitim. ase .ca3gd org gitim. . segitim a d g a c se cagda . w w w org gitim. g gdase ca www. eg s cagda www. gdase ca www. daseg it daseg w.cag g gdase a c . w ww cagd www. aseg daseg cag www. daseg cag www. eg s cagda www. gdase ca www. g daseg cag www. g gdase daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w g gdase ca www. ca www. g im.or ww g cag www. .org itim daseg g a c . www org www. daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w taşımaktadır. AB ülkeleri ile Türkiye’nin eğitim politikaları karşılaştırıldığında, Türkiye’nin AB genelig rg ne göre okullaşma oranlarıim bakımından 2006). .org geride kaldığı görülmektedir im.o(Aydıner, im.or www. rg www. g im.or segit cagda rg rg rg itim.o itim.o itim.o g g g e e e s s s a a a d cagd .cagd w.cag www. Çağdaş Eğitim Dergisi Akademik www ww / Journal of Contemporary Education Academic org . segitim a d g a c org . segitim a d g a c g gdase ca www. g im.or git gdase a c . w w .org egitim s a d g ww.ca ww. . segitim a d g a c org .org egitim s a d g ww.ca segit cagda g im.or ww. .org egitim s a d g ww.ca rg itim.o g e s a gd ww.ca .org egitim s a d g ww.ca org . segitim a d g a ww.c .org itim daseg g a c . ww org . segitim a d g a c ww. org gitim. gdase ww.ca g im.or it daseg w.cag w g r itim.o g e s a cagd www. org . segitim a d g a c www. rg itim.o seg cagda . w w w se cagda . w w w g im.or git gdase a c . w ww g im.or segit cagda www. org gitim. g ww.– Ayşe Yetkin KAPAN Türkan w AKSU org gitim. se cagda . w w w r itim.o g e s a cagd www. Sınıf mevcutlarını öğretmenlerin görüşleri açısından inceleyen araştırmasında Yaman (2006); g altında olan öğretmenlere rg sınıf mevcutları 40’ın üzerinde mevcudu or30’un org itim.o olan öğretmenlerin sınıf gitim. gürültü olduğu, öğrenciler gitim. egsert ekalmadığı, earasıns s s a a a göre öğrencilere daha davrandıkları, sınıfların temiz d d d g g g .ca w.ca ww ww.ca tam olarak verilemediği, ww da w çete gruplarının oluştuğu, derste konuwiçeriklerinin eğitim teknolojilerinin etkin bir şekilde kullanılamadığı, ders konularıyla ilgili yeterli örnekler verilemediği sonuçlarına ulaşmıştır. Yaman (2010) tarafından yapılan bir diğer çalışmada ise, rg kalabalık sınıfların; eğitimrg .orgyönetimi, sınıflardaki temizlik .osağlık m m i i t t i i itim.o öğretim ortamı, öğretmenin sınıf ve ile ilgili problemler; sınıftag g g e e e s s s a a a agd cagd .cagd ve öğretmenin rehberlik ki sosyal rolleri ciddi düzeyde sorunlar w.cboyutlarında wwwiletişim ww www. yaşanmasına yol açtığı sonuçlarına ulaşılmıştır. Karagöz (2005), araştırmasında, derslik yoğunluğu fazla olan öğretim kurumlarının başarısının, derslik yoğunluğu az olan öğretim kurumlarının başarısına göre düşük olduğunu belirlemiş, ilköğretim derslik .orgkurumlarının % 50,9 unun .orgbaşına düşen öğrenci sayısının .org gitim etespit egitim egitim s s s a a a 30’dan fazla olduğu etmiştir. d d d g g g ca ca ca www. www. www. Kalabalık sınıf sorununa çözüm olması açısından Türkiye genelinde 2003 yılında “Eğitime % 100 Destek Kampanyası” düzenlenmiştir. Bu kampanyayla, derslik ve okul yapımı ile ilgili olarak hayırseverlerle işbirliğine gidilmiştir. eğitime yaptığı katkılar destekle- .org g .org Bu kapsamda hayırseverlerin im.or itimtamamının itgösterilmesi g g gitim e e s s sesisteme nerek yapılangharcamaların vergi indirimi olarak sağlanmış, böylece a a a d d d g g a a a c .c ve derslik kazandırılmıştır w wwokul ww.c 2010a). pekwçok (Anonim, www. Ülkedeki tüm bireylerin, cinsiyet ayrımı olmadan eğitimden tam olarak yararlanmasının sağlanması, ayrıca nitelikli bir eğitim-öğretim ortamına etkisi nedeniyle çö- rg g .org kalabalık sınıf sorununun im.or Eğitim ve kalkınma sarasında imda im.o t t t i i i g g g zülmesi devletin görevlerindendir. sıkı bir ilişkinin olduğu gerçeğine e e s s a a a d d d g g g .ca .ca için uygudenwhareketle, eğitim ile ilgili sorunların ww.ca kalkınma ile ilgili çalışmalar wwwyapılırken wwwçözümü lanabilir planlar hazırlanmalıdır. Türkiye’de 1960 yılından itibaren kalkınmanın hızlandırılması, toplumsal ve kültürel dönüşümün uyumlu olarak yönlendirilmesi amacıyla kalkınma planlarının rg rg .orgDevlet Planlama Teşkilatı’nın hazırlanması ve uygulanması 2007). itim.o görüşü benimsenmiştiras(Taş, itim itim.o g g g e e e s s a a gd kurulduğu.ctarihten Yıllıkca Kalkınma Planı agd bugüne kadar üç adetwperspektif cagdplan ve dokuz adet Beş w wwwuygulamaya konulmuştur. İlköğretimde w w. tüm çağ nüfusunun okullaşması w wile. ilgili olarak tüm (BYKP) kalkınma planlarına hedefler konulmuş fakat hiçbir plan döneminde yüzde 100’lük hedefe ulaşılamamıştır. İlköğretimdeki kalabalık g sınıf sorunu da kalkınma planlarında g yer almış ve eğitimin kalite.org im.orbir sonraki planda çözmek im.or hedefler konmuştur. 1996-2000 t t i i g g sini düşürdüğüdiçin bu sorunu yolunda e e egitim s s s a a a d d g g g a iç göçler nedeniyle başta büyük ca .ca w.cve yıllarını VII. BYKP.’da; nüfus artışı ww www. kentlerde olmak wwwkapsayan üzere ikili ve kalabalık sınıflarda öğretimin eğitimin kalitesini olumsuz yönde etkilemeye devam ettiği belirtilmiştir. Mevcut durumda yüzde 89.8 olan ilköğretimdeki okullaşma oranının, bu plan rg hedeflenmiştir (Anonim, rg .org 2001-2005 yıllarını kapsayan dönemi sonunda, yüzde m.oolması iti100 itim1995). itim.o g g g e e e s s s a a a gd VIII. BYKP.’nda okullaşma maddesinde; “Plan cagd da ilköğretimde yüzde 100 .cagd hedeflenmiş, planınw686. ww.ca www. kalabalık sınıfların mevcudu wwwdüşürülecek döneminde ve ikili eğitim uygulaması azaltılacaktır.”ifadesine yer verilmiştir (Anonim, 2000a). 2007-2013 yıllarını kapsayan IX. Kalkınma Planında da ilköğretimde sınıf mevcutlarının rg 30’a düşürülmesi hedefi yer almıştır rg (Anonim, 2006b). rg o o gitim. g gdase ca www. g im.or segit cagda daseg cag www. o gitim. gitim. se se ase Kalkınma yer alan eğitim ile ilgili cagdplanlarında cagdbua hedeflere ne düzeyde ulaşıldığı cagvedaulaşılama. . . w w w w w w w konusu olagelmiştir. Özellikle, niceliksel w yanwhedeflerin önündeki engeller araştırma verilerin sürekli değişmesi nedeniyle, konunun yeniden incelenmesine ihtiyaç duyulmuştur. Bu araştırma, kalkınma planlarındaki eğitim ile ilgili niceliksel hedeflere ulaşma düzeyinin g ilköğretim kademesindeki duru.org .or .org m m i i t t i i munun bir kesit araştırmasıdır. g g se se segitim a gda gda .cagd w.caeğitime ww.ca planlarının ilBuwçalışmada, sekiz yıllık kesintisiz geçişten günümüzewkalkınma ww wwtemel eg s cagda www. gdase ca www. g daseg cag www. g gdase ca www. g gdase a c . w ww cagd www. aseg daseg cag www. daseg cag www. eg s cagda www. gdase ca www. g daseg cag www. köğretimde okullaşma oranı ve sınıf mevcudu açısından durumu incelenerek sekiz yıllık kesintisiz org gitim. gdase ww.ca org . egitim s a d g ca www. org . segitim a d g a c ww. o gitim. gdase ww.ca w ww2012, Nisan/April, Yıl/Year: 1, Sayı / Issue: 2 rg itim.o g e s a cagd www. rg se cagda . w w w rg o gitim. ase .ca4gd org gitim. . segitim a d g a c org www. se cagda . w w w org gitim. .org itim daseg g a c . www g im.or ww it daseg w.cag daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w g gdase ca www. g gdase ca www. g im.or git gdase a c . w w .org egitim s a d g ww.ca ww. . segitim a d g a c org .org egitim s a d g ww.ca segit cagda g im.or ww. .org egitim s a d g ww.ca rg itim.o g e s a gd ww.ca g ww.c .or egitim s a d g a org . segitim a d g a ww.c .org itim daseg g a c . ww org gitim. gdase g r itim.o g e s a cagd www. rg itim.o seg cagda . w w w g im.or asegit gd ww.ca .org segitim da w.cag w org gitim. g im.or git gdase YÖNTEM a c . w ww ww. o gitim. gdase ww.ca g w g im.or git gdase a c . w w w BULGULAR VE TARTIŞMA rg org o gitim. gitim. Tablo 1. Türkiye’de İlköğretimde Net Okullaşma Oranlarının Öğretim Yılı ve Cinsiyete Göre Dağılımı (Anonim, 2010b). rg rg im.o gitToplam m.o gitiKız se cagda . w w w Erkek 1997-‘98 84.74 90.25 78.97 11,28 1998-‘99 89.26 94.48 83.79 10,69 1999-‘00 m.org iti93.54 g e s a d 95.28 98.41 g im.or it88.45 g e s a d w.cag 99.58 ww 90.79 www. 8,79 2001-‘02 92.40 96.20 88.45 7,75 2002-‘03 90.98 94.49 87.34 7,15 m.org giti90.21 gdase 2003-‘04 2004-‘05 w.ca ww 89.66 2005-‘06 89.77 2006-‘07 90.13 2007-‘08 m.org ti97.37 gi gdase 2008-‘09 a c . w ww 96.49 98.17 g im.or egit86.89 s a d g 92.58 86.63 w.ca ww 93.41 87.93 se cagda . w w w org gitim. 5,13 4,32 segi 95.97 96.99.cagda w ww 2,39 g im.or t96.14 97.84 rg o gitim. ase .ca5gd . segitim a d g a c se cagda . w w w org gitim. g gdase a c . w ww 0,63 daseg daseg cag www. eg s cagda www. gdase ca www. g daseg g gdase ca www. g im.or it daseg w.cag daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w aseg cag www. .org ww g gdase ca www. cag www. itim daseg g a c . www org www. daseg .org segitim a d g 1,02 a c www. www rg itim.o g e s a cagd w 92.25 org . egitim s a d g ca www. e agdas ww.c5,95 87.16 98.47 org gitim. 6,52 92.29 98.53 org . segitim a d g a c 9,96 g cag www. rg itim.o eg CinsiyetlergArası dasFark w.ca lehine) ww(Erkekler gdase ca www. cagd www. Sekiz yıllık kesintisiz temel eğitim-öğretim yılından başlayarak bu- .org .org eğitime geçilen 1997-1998 .org itim itim g g e e s s segitim güne kadar yıllar içinde Türkiye’de ilköğretimde okullaşma oranlarının cinsiyete göre dağılımları a a a d d d g g g a a a c c w.cverilmektedir. Tablo ww1’de www. www. se cagda . w w w eg s cagda www. org gitim. se se Eğitimle dasetemel göstergelerden biri .okullaşma gdaokullaşma cagilgili cagda oranlarına ilişkin verilerdir. caNet . . w w w w w w w ilgili öğrenim türündeki teorik yaşwgrubunda bulunan öğrencilerin, ait w oranı, olduğu öğrenim türündeki teorik yaş grubunda bulunan toplam nüfusa bölünmesi ile elde edilir (Anonim, 2009a). Yıllar g gdase ca www. w w daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w im.or segit cagda www. www. rg org gitim. Bu çalışma, yazılı kaynaklara dayanan nitel bir araştırmadır. Verilerin toplanmasında belge inceleme tekniği kullanılmıştır. Belge inceleme; araştırma konusu hakkında bilgi içeren yazılı kaynakların rg rg analizini kapsamaktadır i(Yıldırım eğitim-öğretim yılı iile .org ve Şimşek, 2008). Araştırma; .o1997-1998 it m.o egit myılları arasında, Türkiyegdgenelindeki egitimokullaşma oranları ve gderslik egbaşına s s s a a a 2009-2010ceğitim-öğretim d d g .ca w. a sayıları ile bunların kalkınma w.ca wwöğrenci wwwplanları wwkapsamaktadır. düşen hedeflerine ilişkin verileri Mevcut istatistiklerin derlenmesinde, her eğitim-öğretim yılı için Milli Eğitim Bakanlığı tarafından düzenli olarak basılan veri kitaplarından, Devlet Planlama Teşkilatı’nın gçevrimiçi yayınladığı kalkınma rg .orgKurumu’nun nüfus sayımı .or m i t i itveimokullaşma itim.o planlarından ve Türkiye İstatistik ile ilgili verilerinden yararg g g e e e s s s a a a gd gd gd lanılmıştır. ww.ca ww.ca ww.ca org . segitim a d g a c se cagda . w w w www. eğitime geçilen 1997-1998 eğitim-öğretim yılı ile 2009-2010 eğitim öğretim yılları arasındaki dörg nemde, Türkiye genelinde oranının hedeflere ulaşma saptanması, okullaşma org .org m.odüzeyinin itimokullaşma gitim. eggöre egitigenelinde eöğrenci s s s a a a oranlarınınccinsiyete dağılımının belirlenmesi, Türkiye derslik başına düşen d d d g g g a ca w.ca başına düşen öğrenci sayılarının www. saptanması, Türkiye genelinde wwderslik www. ilgili dönemdeki sayılarının kalkınma planlarına göre durumunun belirlenmesi amaçlanmıştır. 2009-‘10 gdase ww.ca www. g im.or segit cagda rg rg rg itim.o itim.o itim.o g g g e e e s s s a a a d cagd .cagd w.cag www. Çağdaş Eğitim Dergisi Akademik www ww / Journal of Contemporary Education Academic w.cag 2000-‘01 ww ww.ca org . segitim a d g a c g gdase ca www. g im.or git gdase a c . w w .org egitim s a d g ww.ca org .org egitim s a d g ww.ca segit cagda g im.or ww. www. rg itim.o seg cagda . w w w rg itim.o g e s a gd ww.ca .org egitim s a d g ww.ca se cagda . w w w g im.or git gdase a c . w ww g im.or segit cagda www. org gitim. g g r itim.o g e s a cagd www. w Kız öğrencilerin okullaşma oranları ile erkek öğrencilerin okullaşma oranları karşılaştırıldığında; eşitliğin sağlanamadığı, kız öğrencilerin okullaşma oranlarının erkek öğrencilerin okullaşma .org .org .org oranından geride olduğu görülmektedir. Tablo 1’de görüleceği egitim egitimgibi; kız öğrencilerin gnetdaokullaşma egitim s s s a a d d g g a oranı ilewerkek farkın en fazla olduğuwyıl ca öğrencilerin net okullaşmaworanı carasındaki ca1997-1998 eğiww . w w. ww . tim öğretim yılıdır. Aradaki fark giderek azalmış, 11.28’den 0.63’e kadar düşmüştür. Bu farkın yıllar ilerledikçe azalmış olması, ilköğretimde kız öğrencilerin okullara gönderilmemesi sorununun önceki yıllara göre azaldığını göstermektedir. Kız öğrencilerin net okullaşma rg .org .orgoranı, her eğitim-öğretimgyılınitim itimYani, itim.o g g e e e s s s da erkek öğrencilerin net okullaşma oranından daha düşüktür. ilköğretimde okullaşma oranlaa a a d gd .cagdve erkek nüfus arasındaweşitsizlik w.cag okullulaşww.cagörülmektedir. Kız ve erkek rında öğrencilerin wwkızwnüfus ww masındaki farkın azalmasında, Milli Eğitim Bakanlığı’nın yürüttüğü projeler ile sivil toplum örgütleri ve basın yayın organlarının yürüttüğü kampanyaların büyük ölçüde etkisi olmuştur. .org egitim s a d g 100 ca www. .org egitim s a d g ca www. g gdase ca www. Tablo 1 incelendiğinde; 1997-1998 eğitim-öğretim yılının, % 84.74 oranı ile toplam çağ nüfusug nun net okullaşması bakımından eğitim-öğretim .org m.org yılının ise % 98.17soranıyla tim.or en düşük, 2009-2010 eginet egitiorana egitim s s a a a toplam çağcnüfusunun okullaşması bakımından en yüksek sahip dönem olduğu görülmekted d d g g g a a .ca ww. öğrencilerin ww.cincelendiğinde; www1997-1998 dir.wErkek net okullaşma w oranları en düşük oranın eğitimöğretim yılında ve % 90.25, en yüksek oranın ise 2000-2001 eğitim-öğretim yılında ve % 99.58 olduğu görülmektedir. Kız öğrencilerin net okullaşma oranları incelendiğinde ise en düşük oranın 1997or%g 78.97, en yüksek oranın ise .ve .org eğitim-öğretim yılındagve m m m.org i i t t i i iti% 1998 eğitim-öğretim yılında 2009-2010 g g e e e s s s a a a d gd gd 97.84wolduğu w.caggörülmektedir. ww.ca ww.ca w daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w im.or segit cagda ww.– Ayşe Yetkin KAPAN Türkan w AKSU w .org egitim s a d g ww.ca org . segitim a d g a c eg s cagda www. gdase ca www. g daseg cag www. g gdase ca www. g gdase a c . w ww org gitim. se cagda . w w w cagd www. aseg 95 org . segitim a d g a ww.c w. ww85 g .or egitim s a d g ww.ca org . segitim a d g a c ww. org gitim. gdase ww.ca gd ww.ca .org segitim a d g a c 90 .org segitim a org gitim. gdase ww.ca 80 org gitim. se cagda . w w w 75 ww. o gitim. gdase ww.ca Kızlar org rg o gitim. gitim. se cagda . w w w daseg cag www. gdase ww.ca w daseg cag www. eg s cagda www. Şekil 1’de; eğitim-öğretim yıllarına göre, okullaşma oranlarının kız ve erkek öğrenciler ile çağ nüfusundaki tüm öğrenciler açısından değişimi görülmektedir. İlgili yılların okullaşma oranlarında .orgeğitim-öğretim yılında hızla .orggörülmektedir. Bunun nedeni, .org dalgalanma olduğu, 2007-2008 arttığı egitim egitim egitim s s s a a a d d d g g g daha önce okullulaşma oranlarının, 2007 yılında a projeksiyonları ile hesaplanan caAdrese Dayalı w.cnüfus ww.ca wwKayıt www. Nüfus Sistemi ile hesaplanmasıdırw(Anonim, 2008c). ca www. Okullaşma oranlarının 2001-2002 eğitim-öğretim yılında ani düşüş göstermesinin nedenlerinden rg birinin 2001 yılının şubat .org ülkemizde oluşan ekonomik .orgolduğu düşünülebilir. Bu gkrizle itimayında itimkriz itim.o g g e e e s s s a a a d sayısında artış olmuştur. İşsiz d birlikte işsiz çocuklarının, maddi sorunlar aginsan cagdyaşanacağı .cagkişilerin ww.cdüzeyde wwolamayacağı www.2007). Bu yorum, içinwyeteri eğitim olanaklarına w sahip bir gerçektir (Altınışık, cag www. org . egitim s a d g ca www. rg itim.o g e s a cagd se cagda . w w w rg o gitim. ase .ca6gd w ww2012, Nisan/April, Yıl/Year: 1, Sayı / Issue: 2 www. rg rg Toplam itim.o g e s a cagd Erkekler www. rg rg rg itim.o itim.o itim.o g g g e e e s s s a a a gd Çağ Nüfusu ve Cinsiyete Göre gd agd caTüm caDeğişimi Şekilc1.İlköğretimde Okullaşma Oranlarının www. www. www. org . segitim a d g a c g im.or git gdase a c . w ww 19 97 -1 99 19 8 98 -1 99 19 9 99 -2 00 20 0 00 -2 00 20 1 01 -2 0 20 02 02 -2 00 20 3 03 -2 00 20 4 04 -2 00 20 5 05 -2 00 20 6 06 -2 00 20 7 07 -2 00 20 8 08 -2 00 20 9 09 -2 01 0 ww. . segitim a d g a c g r itim.o g e s a cagd www. org gitim. . segitim a d g a c se cagda . w w w org gitim. it daseg w.cag daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w g gdase ca www. g im.or ww g daseg .org itim daseg g a c . www org www. gdase g gdase ca www. g im.or git gdase a c . w w .org egitim s a d g ww.ca ww. . segitim a d g a c org .org egitim s a d g ww.ca segit cagda g im.or ww. .org egitim s a d g ww.ca rg itim.o g e s a gd ww.ca .org egitim s a d g ww.ca org . segitim a d g a ww.c .org itim daseg g a c . ww g im.or asegit d g ww.ca .org segitim a gd ww.ca g im.or it daseg w.cag w org gitim. gdase ww.ca g r itim.o g e s a cagd www. ww. o gitim. gdase ww.ca www. rg itim.o seg cagda . w w w www. org gitim. asegit asegit asegit egitim egitim s eğitime geçilen 1997-1998 das gdas Sekiz agdatemel w.cyıllık w.cageğitim-öğretim yılı ile 2009-2010 w.caeğitim-öğretim w w w w w w yılı arası ilköğretimde derslik başına düşen öğrenci sayılarına ilişkin veriler, 2005-2006 eğitimöğretim yılından 2009-2010 eğitim-öğretim yılına kadar olan beş eğitim-öğretim yılı için Milli Eğitim Örgün Eğitim yayınlarından alınmıştır. Önceki eğitim-öğretim yıllarına rg .org ait veriler ise, Milli Eğitim .org im.oSayısal im t t i i g g İstatistikleri vedMilli Eğitim Verilerinin yayınladığı yayınlardan elde edilmiştir (Anonim, e e egitim s s s a a a d d g g g ca w.ca 1999; Anonim, 2000b;wAnonim, 1998; ww.ca 2001; Anonim, 2002; Anonim, wwAnonim, www. 2003a; Anonim, 2004; Anonim, 2005c; Anonim, 2006a; Anonim, 2007; Anonim, 2008a; Anonim, 2009b; Anonim, 2010b). Derslik başına düşen öğrenci sayıları, ilköğretimdeki öğrenci sayılarının derslik sayısına g rg org bölünmesiyle belirlenmiştir. açık ilköğretimiokulundaki tim.or öğrenciler dahil edilmemiştir. itim.Hesaplamalara, itim.o g g g e e e s s s a a a gd başına düşen öğrenci sayıları gd 2’de verilmiştir. Yıllara göre .caderslik .caTablo .cagd www www Yıllar 1997-1998im.org asegit d1998-1999 g a c . www 1999-2000 2000-2001 2001-2002 rg 2002-2003 itim.o g e s a cagd2003-2004 www. 2004-2005 2005-2006 2006-2007 .org 2007-2008 egitim s a d g ca www. 2008-2009 2009-2010 Türkiye 43 .org egitim s a d 44 g ca www.40 40 38 rg 36 itim.o g e s a 36 cagd www.35 35 34 .org 33 egitim s a d g ca www.32 32 g gdase ca www. d d Araştırmanın kalkınma .cagd planlarında, ilköğretimde w.cag kapsamı içinde yer alan w.cag için hedef w ww wokullaşma w w w yüzde 100’dür. Türkiye genelinde net okullaşma oranları 1997-1998 eğitim-öğretim yılından 20092010 eğitim-öğretim yılına kadar olan süreç içinde gelişme gösterdiği fakat ilgili kalkınma planlarında öngörülen yüzde 100’lük .okullaşma hedefine hala ulaşılamadığı rg org .ogörülmektedir. .org egitim daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w Eğitim Reformu Girişimi (Anonim, 2009b)’nin Eğitim İzleme Raporu ve 2002 Hane Halkı Bütçe g g g Anketi Geçici Sonuçları (Anonim, im.or 2003b) tarafından da desteklenmektedir. im.or im.or www Tablo 2. Derslik Başına Düşen Öğrenci Sayılarının Yıllara Göre Dağılımı eg s cagda www. gdase ca www. daseg g gdase ca www. g gdase a c . w ww cagd www. g im.or git gdase a c . w ww w daseg daseg cag www. eg s cagda www. Derslik başına düşen öğrenci sayısı ile ilgili olarak kalkınma planlarında“Kalabalık sınıfların g g mevcutları düşürülecek vemikili yer alan ifadeler, durum org m.orşeklinde ti .oreğitim uygulaması azaltılacaktır.” gitim. eginet egitiIX. eifadesi s s s a a a tespiti ve hedefle ilgili ifadeler değildir (Anonim, 2000a). KP.’nda yer alan 30 öğrenci d d d g g g a .ca ww.cMEB’in ww.camodeline göre her sınıfa düşen www ile w birlikte Müfredat LaboratuarwOkulları öğrenci sayısının en fazla 30 olmasının öngörülmesi de göz önüne alınarak, araştırmada da derslik başına düşen öğrenci sayısı ile ilgili hedef 30 olarak belirlenmiştir (Anonim, 2006b; Anonim, 2002). ca www. it it Sekiz yıllık segit temel eğitime geçişten daseg kadar olan dönem içinde daseg gdakesintisiz ggünümüze gilköğretimde a a a c c c . . . w w w w göre değişimi Şekil 2’de görülmektedir. derslik yıllara ww başına düşen öğrenci sayılarının w ww cag www. g g im.or org . egitim s a d g ca www. se cagda . w w w rg o gitim. ase .ca7gd www rg itim.o g e s a cagd org gitim. g im.or im.or . segitim a d g a c org www. se cagda . w w w org gitim. gdase it daseg w.cag daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w g gdase ca www. g im.or ww g daseg .org itim daseg g a c . www aseg cag www. rg o gitim. gdase ww.ca g cag www. org gitim. se cagda . w w w Türkiye ortalaması açısından Tablo 2’de yer alan bulgular değerlendirildiğinde ani iniş çıkışların g yılıyla aynı olup, ilköğrerg rg olmadığı görülmektedir.tiBazı tim.or i m.oyıllarda ortalama, bir önceki ieğitim-öğretim itim.o g g g e e e s s s a a a d düşen öğrenci sayısı en fazla timde derslik gbaşına gdöğrenci ile 1998-1999 eğitim-öğretim ca44 cagd yılında, en ww.ca www.yılındadır. www. az w ise 32 öğrenci ile 2009-2010 eğitim-öğretim www. rg se cagda . w w w g im.or segit cagda rg rg rg itim.o itim.o itim.o g g g e e e s s s a a a d cagd .cagd w.cag www. Çağdaş Eğitim Dergisi Akademik www ww / Journal of Contemporary Education Academic org . segitim a d g a c org . segitim a d g a c g gdase ca www. g im.or git gdase a c . w w .org egitim s a d g ww.ca ww. . segitim a d g a c g gdase ww.ca org r itim.o segit cagda g g r itim.o g e s a cagd www. www. rg itim.o seg cagda . w w w se cagda . w w w g im.or git gdase a c . w ww org gitim. ww. ww .org egitim s a d g ww.ca seg cagda . w w w org gitim. g org gitim. se cagda . w w w g www. rg itim.o g im.or git gdase a c . w w w g .or egitim s a d g ww.ca w eg s cagda www. org gitim. se cagda . w w w g www. g gdase ca www. r itim.o g e s a cagd im.or segit cagda daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w im.or segit cagda g im.or it daseg w.cag g im.or segit cagda www. ww.– Ayşe Yetkin KAPAN Türkan w AKSU se cagda . w w w g im.or rg itim.o g e s a gd ww.ca org . segitim a d g a c gdase ca www. daseg cag www. org . egitim s a d g ww.ca w Şekil 2. İlköğretimde Derslik .org Başına Düşen Öğrenci Sayılarının .orgYıllara Göre Değişimi rg itim itim itim.o g g g e e e s s s a a a d d indirilemediği, kalabalık sınıf Şekil.c2aincelendiğinde de sınıf mevcutlarının deg30’a gd casorununun w g ww.cakalitesini olumsuz olarak etkilediği ww www. göz önünde buvam ettiği görülmektedir. Bu durumun w eğitimin g g gdase ca www. g gdase a c . w ww lundurulmalı, çözümü için önlemler alınmalıdır. .org egitim s a d g ww.ca org . segitim a d g a ww.c .org itim daseg g a c . ww org . segitim a d g a c ww. g im.or asegit gd ww.ca g w org gitim. gdase ww.ca ww. o gitim. gdase ww.ca Kalkınma planlarındaki “Kalabalık sınıf mevcutları düşürülecek, ikili eğitim uygulaması azaltıg g belirten kesin ifadeler ko.orhedef .org lacaktır” şeklindeki net im.or ifadeler yerine, sayısalseolarak gitimbir egitolmayan egitim s s a a a d d d g g g nulmasıwiçin .cadüzenlemeler yapılması önemlidir. w.ca w.ca ww ww Derslik başına düşen öğrenci sayılarındaki artışın önlenebilmesi açısından okul ve derslik yapımının desteklendiği Eğitime % 100 Destek kampanyasının yaygınlaştırılması faydalı olabilir. Kalabarg rg rg lık sınıf sorunun yoğun tolarak artışının değeri im.o yaşandığı bölgelerde nüfus itim.oilgili çağ nüfusuna yönelik itim.o g g g e e e s s s a a a lendirmeler gd uygun önlemlerin alınabilir. gd yönetimler şehir imar planlarını agduygulamaya cayapılıp .caYerel ww.cile www.nüfus artış hızını ve yoğunlaşmaları wwwgöz koyarken önünde bulundurarak okulwyapımı ilgili projelere öncelik verebilir. org . egitim s a d g ca www. rg itim.o g e s a cagd se cagda . w w w rg o gitim. ase .ca8gd w ww2012, Nisan/April, Yıl/Year: 1, Sayı / Issue: 2 www. rg org gitim. se cagda . w w w Milli Eğitim Bakanlığı, sivil toplum örgütleri ve medya kuruluşları tarafından özellikle kız öğrencilerin okullaşma oranını artırmak amacıyla yürütülen ulusal kampanyalara devam edilerek ülke g rg rg im.odaryaygınlaştırılması, bu kampanyalara genelinde uygulamanın itdaha itim.o yeni kampanyaların daaeklenmeitim.o g g g e e e s s s a a d cagdBakanlığın taşra teşkilatlarıwve cagd si sağlanabilir. w.cag ilköğretime www. w w.yerel yönetimlerin de işbirliğiwilewkızlarını göndermeyen ailelerin velilerini ikna etmek için ekip çalışmaları yapılabilir. org . segitim a d g a c .org egitim s a d g ca www. Bu çalışmada, sekiz yıllık kesintisiz temel eğitime geçilen 1997-1998 eğitim-öğretim yılından 2009-2010 eğitim-öğretim yılına kadar geçen süre içinde, Türkiye genelindeki net okullaşma oranları rg rg rg incelenmiştir. Kız öğrenciler, çağtinüfusu itim.oerkek öğrenciler ve toplam i m.o bakımından yapılan incelemede, itim.o g g g e e e s s s a a a d kalkınma .planlarında hedeflenen % 100’lük net oranına her üç grupta.cda gd agulaşılamadığı cagd .caokullaşma www Cinsiyetler arası karşılaştırma www www oranlarının her görülmüştür. sonucunda ise kız öğrencilerin okullaşma zaman erkek öğrencilerden daha düşük olduğu belirlenmiştir. Derslik başına düşen öğrenci sayıları üzerinde yapılan incelemede ise kalabalık sınıf sorununun devam ettiği g org görülmüştür. Sınıf mevcutla.org 30 kişinin altına düşemediği, imrağmen im.kalkınma t t tim.or i i rının azalma göstermesine planlarında yeraalan g g e e egisınıf s s s a a d d d g g g ca ca ca mevcutlarının www. belirlenmiştir. www. www. azaltılması hedefine ulaşılamadığı ww im.or it daseg w.cag .org egitim s a d g SONUÇ ca VE ÖNERİLER www. org gitim. . segitim a d g a c se cagda . w w w org gitim. daseg daseg cag www. eg s cagda www. gdase ca www. it daseg w.cag daseg cag www. g gdase daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w g ca www. g im.or ww aseg cag www. .org itim daseg g a c . www org www. cagd www. g gdase ca www. g im.or git gdase a c . w w .org egitim s a d g ww.ca ww. . segitim a d g a c org .org egitim s a d g ww.ca segit cagda g im.or ww. ww.c g r itim.o g e s a cagd www. rg itim.o seg cagda . w w w rg itim.o g e s a gd ww.ca www. se cagda . w w w g im.or segit cagda www. org gitim. KAYNAKLAR gitim. w org org gitim. (1995). Yedinci Beş Planı (1996-2000). http://ekutup.dpt.gov.tr/plan/vii/plan7.pdf. Erişim Tarihi: 10.09.2010. .ca wwwPlanlama Devlet Teşkilatı, .org egitim s a d g ww.ca rg Anonim. (1998). MillimEğitim Milli .orgEğitim Bakanlığı AraştırmagPlan.org iti .o Sayısal Veriler 1998.asAnkara: egKurulu egitim e itim s s a a lama ve Koordinasyon Başkanlığı. d d d g g g a a a org rg Strateji ve Sekizinci Beş Yıllık rg rg Anonim. (2000a). iUzun Devlet tim.oVadeli itim.oKalkınma Planı (2001-2005). itim.o g g g e e e s s s a a a Planlama Teşkilatı, Erişim Tarihi: 01.04.2008. .cagd http://ekutup.dpt.gov.tr/plan/viii/plan8str.pdf. .cagd .cagd . segitim a d g a ww.c c www. c www. c www. Anonim. (1999). Milli Eğitim Sayısal Veriler 1999. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Araştırma Planlama ve Koordinasyon Kurulu Başkanlığı. www www www Anonim. (2000b). Milli Eğitim Sayısal Veriler 2000. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Araştırma Planlama ve Koordinasyon Kurulu Başkanlığı. .org itim daseg g a c . ww rg org . segitim a d g a c ww. rg ww ww Anonim. (2002). Milli Eğitim Sayısal Veriler 2002. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Araştırma Planlama ve Koordinasyon Kurulu Başkanlığı. .org .org tim Eğitim İstatistikleri 2002-2003. tim Milli Eğitim BakanlığıaAraştırma Anonim. (2003a). segiMilli segiAnkara: segitim a a d d d g g g a a a .c Koordinasyon Kurulu Başkanlığı. Planlama wwve ww.c ww.c w w .org w g daseg cag www. g gdase g gdase a c . w ww cagd www. aseg daseg cag www. rg .o .o Anonim. (2001).gMilli Ankara: itim.o e itimEğitim Sayısal Veriler 2001. egitimMilli Eğitim Bakanlığı Araştırma egPlans s s a a a d d d g g g lama vew Koordinasyon Kurulu Başkanlığı. .ca w.ca w.ca ww gdase ca www. ca www. Altınışık, S. (2007). Ekonomik Etkileri. rg Gaziosmanpaşa Üniversitesi rg org Krizlerin Eğitim Politikalarına itim.Dergisi, itim.o itim.o g g g e e e s s s Sosyal BilimlergAraştırmaları 2 (2), 268-290. a a a d gd gd w.ca wwKalkınma Yıllık eg s cagda www. org gitim. se se AkbabaagAltun, gdase Sınav Başarılarına Etki gdaFaktörler: c da S. ve Çakan, M. (2008). caÖğrencilerin caEden . . . w w w w w w w w LGS/ÖSS Sınavlarındaki Başarılı İller w Örneği. İlköğretim-Online, 7 (1), 157-173, http://ilkogretimonline.org.tr/ Erişim Tarihi: 18.08.2010. w.ca ww Anonim. g gdase ca www. Ülke düzeyinde uygulanacak planlamaların hedefine ulaşabilmesi için yerel düzeyde sorunlara g çözüm üretebilecek nitelikli yetiştirilmesi ve bu ielemanların, org .org alanda çalışmalarınıngisağm.elemanların im.or egitiyeniden egit maçısından önemlidir. Ülkemizde e ther s s s a a a lanması, sonuca ulaşıp değerlendirme yapılabilmesi d d d g g g ca ww.cagösterdiği düşünüldüğünde,wbölgesel ww.ca kalkınma için www.kalkınmışlık düzeylerinin de w bölgenin değişim planların yapılmasının gerekliliği görülmektedir. Ayrıca, ülkemizde bölgeler arası, iller arası hatta aynı ilin ilçeleri arasında bile gnüfus yoğunluğuna dayanan farklılıkların olduğu düşünüldüğünde g r rg .obölgesel .orsorunlara m m i i t t i i itim.o ulusal planlamaların yanında planlamaların yapılması yerel daha sağlıklı çözümler g g g e e e s s s a a a gd gd agd yararlı olabilir. bulunması ww.caçısından ww.ca ww.ca w daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w rg rg rg itim.o itim.o itim.o g g g e e e s s s a a a d cagd .cagd w.cag www. Çağdaş Eğitim Dergisi Akademik www ww / Journal of Contemporary Education Academic w .org egitim s a d g a org . segitim a d g a c daseg cag www. eg s cagda www. Anonim. (2003b). 2002 Hane Halkı Bütçe Anketi Sonuçları. TÜİK, Ankara: 13.10.2003 Haber Bül- g im.or asegit gd ww.ca g im.or it daseg w.cag w org gitim. gdase ww.ca teni. m.org ww. o gitim. gdase ww.ca da cagda www. cag www. org . egitim s a d g ca www. rg itim.o g e s a cagd se cagda . w w w da rg o gitim. ase .ca9gd org gitim. . segitim a d g a c se cagda . w w w org gitim. daseg it daseg w.cag daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w g gdase ca www. g im.or ww g cag www. .org itim daseg g a c . www org www. gdase ca www. cag www. www www. rg m.org Anonim. (2005a). Kız Çocuklarının Okullulaşmasına Destek Kampanyası Haydi Kızlar Okula Kızların Eğitimi Programı, Türkiye. gUNICEF, http://www.unicef.org/turkey/pr/_ge6.html. Erişim Tarihi: .or .org .org m m i i t t i i 25.09.2010. g g se se segitim org . segitim a d g a c m.org iti giti Milli Eğitim Bakanlığı Devlet giti Anonim. (2004). dasegMilli Eğitim İstatistikleri 2003-2004. daseAnkara: daseKitaplag g g a a a c c c . . . rı Müdürlüğü www Basımevi. www www g gdase ca www. g im.or git gdase a c . w w .org egitim s a d g ww.ca ww. . segitim a d g a c org .org egitim s a d g ww.ca segit cagda g im.or ww. g r itim.o g e s a cagd www. org . segitim a d g a c www. rg itim.o seg cagda . w w w se cagda . w w w g im.or git gdase a c . w ww g im.or segit cagda www. org gitim. g ww.– Ayşe Yetkin KAPAN Türkan w AKSU org gitim. se cagda . w w w r itim.o g e s a cagd www. Anonim. (2005b). Binyıl Kalkınma Hedefleri Raporu Türkiye 2005. Devlet Planlama Teşkilatı, Ankarg ra: Devlet Planlama Teşkilatı http://ekutup.dpt.gov.tr/kalkinma/binyil05.pdf. Erişim Tarihi: .oMüsteşarlığı. .org .org egitim egitim egitim s s s a a a 10 Temmuz 2010. d d d g g g a a a c www. c www. c www. Anonim. (2005c). Milli Eğitim İstatistikleri 2004-2005. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Devlet Kitapları Müdürlüğü Basımevi. g rg İstatistikleri 2005-2006. tAnkara: rg Anonim. (2006a). iTürkiye im.or tim.oEğitim i im.o Mili Eğitim Bakanlığı Strateji itGeg g g e e e s s s a a a liştirme Başkanlığı. .cagd .cagd .cagd www www www Anonim. (2006b). Dokuzuncu Kalkınma Planı (2007-2013). Resmi Gazete: 1 Temmuz 2006, Sayı: 26215. http://ekutup.dpt.gov.tr/plan/plan9.pdf. Erişim Tarihi: 29.02.2008. .org egitim s a d g ww.ca rg itim.o g e s a gd ww.ca g .or egitim s a d g ww.ca rg rg ww Anonim. (2008a). Milli Eğitim İstatistikleri, Örgün Eğitim 2007-2008. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı. .org .org tim Dokümanı: Kadın ve Eğitim. itim Başbakanlık Kadının Statüsü itim Anonim. (2008b). segiPolitika segAnkara: segGenel a a a d d d g g g a a a c c c Müdürlüğü. www. http://www.kadininstatusu.gov.tr/upload/mce/eski_site/Pdf/egitim.pdf. www. www. Erişim Tarihi: 09.02.2012. Anonim. (2009a). Milli Eğitim İstatistikleri, Örgün Eğitim 2008-2009. Ankara: Milli Eğitim Bakanlıorg org org ğı Strateji Geliştirme Başkanlığı. gitim. gitim. gitim. e dase dase agdasÜniversicag(2009b). cagEğitim cSabancı . . . w w w Anonim. Eğitim İzleme Raporu 2008. Reformu Girişimi, İstanbul: w w w w w w tesi İstanbul Politikalar Merkezi. org . segitim a d g a ww.c Anonim. (2010a). Eğitime Yüzde g Yüz Destek Projesi Nedir?. Milli Eğitim g Bakanlığı tim.or tim.or ca www. Anonim. (2010b). Milli Eğitim İstatistikleri, Örgün Eğitim 2009-2010. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı. .org itim daseg g a c . ww org g Atauz, A. (2002). Türkiye’nin org Literatürü Üzerine EleştirelitBir .İlgili .org im.or Nüfus ve Kalkınma Konularıyla egitKentsel egitim eg im s s s a a a Değerlendirme. ve Bölgesel Araştırmalar Merkezi. d d d g g g ca ca w.ca www. ww www. http://www.kbam.metu.edu.tr/published/turkiyenin_nufus_kalkinma_literaturu.pdf. Erişim Tarihi: 21 Temmuz 2010. daseg g gdase g gdase a c . w ww cagd www. aseg daseg cag www. daseg cag www. ww. . segitim a d g a c Aydıner, A. (2006). Avrupa g Eğitim Politikaları ve Türk rg .org Birliği’ne Giriş SürecindegiAvrupa .orBirliği tim itimYayımlanmamış itim.o g g e e e s s s Eğitim Sistemine Yansıması. Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilima a a gd cagd cagd ww.ca leriw Enstitüsü. www. www. s cagda www. gdase ww.ca gitim. Bakioğlu, A. ve İnceçay, V. (2009). Öğretmenlerin Profesyonel Öğrenmesine Etki Eden Faktörlerin İncelenmesi. I. Uluslar Arası Türkiye 1-3 g Mayıs 2009. Çanakkale: Çanakka- rg rg Eğitim Araştırmaları Kongresi .o im.or t itim.o Bildiri Kitabı. http://www.eab.org.tr/eab/oc/egtconf/pdfkitap/pdf/64.pdf. i g g le Onsekiz MartasÜniversitesi e e egitim s s a a d d d g g g ca ca w.ca 18.08.2010. Erişim wwTarihi: www. www. ca www. org g cag www. g im.or git gdase a c . w ww gi http://www.egitimedestek.meb.gov.tr/ednedir.php. asegiTarihi: 15.09.2010 gdase gdErişim ca www. gdase ca www. ca www. ww .org eg s cagda www. rg .o .o Anonim. (2007).gMilli Eğitim tim.o Ankara: Milli EğitimasBakanlığı e itimEğitim İstatistikleri, Örgün egi2006-2007. egitim s s a a d d d g g g Strateji w Geliştirme .ca Başkanlığı. w.ca w.ca ww g gdase ca www. g im.or segit cagda daseg cag www. eg gdase g Başaran, İ.E. (1988). Eğitim Yönetimi, Ankara: Gül Yayınevi. g im.or it daseg w.cag w org gitim. gdase ww.ca Bumin Süzen, Z. (2004)..oSekiz rg Yıllık Zorunlu Eğitimin Değerlendirilmesi rg (Ankara Çankaya İlçesi Ör- rg itim Lisans Tezi, Ankara: GaziaÜniversitesi itim.oEğitim Bilimleri Enstitüsü.asegitim.o g g e e s s neği). Yayımlanmamış Yüksek a gd gd gd ca www. org . egitim s a d g ca www. org . segitim a d g a c ww. o gitim. gdase ww.ca ca www. rg itim.o g e s a cagd se cagda . w w w rg o gitim. gdase .ca10 w ww2012, Nisan/April, Yıl/Year: 1, Sayı / Issue: 2 www. rg ca www. org gitim. . segitim a d g a c se cagda . w w w org gitim. .org itim daseg g a c . www org www. daseg cag www. g im.or ww it daseg w.cag daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w g gdase ca www. g gdase ca www. g im.or git gdase a c . w w .org egitim s a d g ww.ca ww. . segitim a d g a c org .org egitim s a d g ww.ca segit cagda g im.or ww. .org egitim s a d g ww.ca g r itim.o g e s a cagd www. rg itim.o seg cagda . w w w org . segitim a d g a c www. se cagda . w w w g im.or segit cagda www. org gitim. org gitim. se cagda . w w w Çınar, O. (2004). Sınıfların Kalabalık Olmasının Öğretmen ve Öğrenciye Etkisi. XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı 06-09 m Temmuz .org 2004. Malatya: İnönü Üniversitesi .orgEğitim Fakültesi Bildiri Özetleri .org egiti egitim egitim s s s a a a Kitabı 289-290. d d d g g g a a a c www. c www. Ekizceli, A. (2006). Yabancı Uzmanların Türk Eğitim Sistemi Hakkında Verdikleri Raporlar (19241960) Üzerine Bir Analiz. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Van: Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. .org .org .org segitim segitim segitim da da da Karaçalı, Etkileyen w.cagA. (2006). Sınıf Yönetimini w.cagFiziksel Değişkenlerin Değerlendirilmesi. w.cag Gazi Üniw w w w w w versitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 7 (1), 145-155. i asegit i asegit i asegit d d Kocabaş, cagd Analiw.cagİ., Aladağ, S. ve Yavuzalp,wN.w(2004). w.cagEğitim Sistemimizdeki Okullaşma w ww.Oranlarının w w zi. XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı 06-09 Temmuz 2004. Malatya: İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Bildiri Özetleri Kitabı 53-55. .o .o Mert, K. (1999).gSekiz Konusunda Öğretmen Görüşim.o e itimYıllık Kesintisiz Zorunlugİlköğretim egitUygulaması egitim s s s a a a d d d g g a leri (Niğde Yüksek Lisans Tezi, Niğde: .ca Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. w.cÖrneği). wNiğde w.ca www org . segitim a d g a c ww. rg ww org w org gitim. ww. o gitim. gdase ww.ca aseg daseg cag www. w m.org m.org m.org Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Seçkin Yayıncılık. g g im.or segit cagda im.or segit cagda www. org . egitim s a d g ca www. org org se cagda . w w w rg o gitim. gdase .ca11 org gitim. . segitim a d g a c se cagda . w w w org gitim. eg s cagda www. gdase ca www. daseg .org it daseg w.cag daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w g gdase ca www. g im.or ww g cag www. itim daseg g a c . www org www. daseg cag www. .org segitim a d g a ww.c w www rg itim.o g e s a cagd org gitim. se cagda . w w w .org segitim a d g a c www. . egitim s a d g ca www. org . segitim a d g a c www. . egitim s a d g ca www. .org segitim a d g a c www. rg cagd www. .org ti iti iti Yaman, E. (2010). Öğrenciler asegiDerdaseg Kalabalık Sınıfların Etkileri: daseg Ne Düşünüyor?. Kastamonu dEğitim g g g a a a c c c . . . gisi, (2), 403-414. ww www www w18 org . segitim a d g a c g gdase a c . w ww Yaman, E. (2006). Eğitim Sistemindeki Sorunlardan Bir Boyut: Büyük Sınıflar ve Sınıf Yönetimi. Gazi Üniversitesi Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 4 (3), 261-274. www. gdase ww.ca .org m itim Kalkınma Planları Işığında itim Rolü. Yayımlanmamış Yüksek Taş, U. (2007). segTürkiye’de segEğitimin segitiLia a a d d d g g g a a a sans Tezi, w.c Bilimler Enstitüsü. ww.cEskişehir: Osmangazi ÜniversitesiwSosyal ww.c g w ww .org g gdase rg Polat, S. (2009). Türkiye’de Eğitim Politikalarının Fırsat Eşitsizliği Üzerindeki Etkileri. DPT Uzmanlık Tezleri (Yayın No: 2801), Ankara: DPT Sosyal Sektörler ve Koordinasyon Genel Müdürlüğü. im.or it daseg w.cag rg ww www. gitim. www Maya Çalışkan, İ. (2006). AB Sürecinde Türkiye ile AB Ülkeleri Eğitim İstatistiklerinin Karşılaştırılması. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 4 (4), 374-394. w .org gdase ww.ca www g daseg ca www. .org egitim s a d g ww.ca itim daseg g a c . ww gdase ca www. Karagöz, F. (2005). Eğitim Planlamasında Coğrafi Bilgi Sistemleri Kullanımı: Eskişehir İli Örneği. rg Eskişehir: Anadolu Üniversitesi rgBilimleri Enstitüsü. Yayımlanmamış Yüksek Lisans m.oTezi, m.oFen m.org g rg rg Korkmaz, İ. (2006). Birinci Sınıf Programının m.orİlköğretim itiYeni itim.oÖğretmenler Tarafından Değerlendiitim.o g g g e e e s s s a a a d d rilmesi. Selçuk Sosyal Bilimler Enstitüsü 16, 419-432. .cagÜniversitesi .cagDergisi, .cagd org eg s cagda www. cag www. rg itim.o g e s a gd ww.ca . segitim a d g a ww.c g gdase ca www. rg rg rg itim.o itim.o itim.o g g g e e e s s s a a a d cagd .cagd w.cag www. Çağdaş Eğitim Dergisi Akademik www ww / Journal of Contemporary Education Academic c www. daseg cag www. g gdase ca www. g im.or git gdase a c . w w .org egitim s a d g ww.ca ww. . segitim a d g a c g gdase ww.ca org r itim.o g g im.or asegit gd ww.ca g r itim.o g e s a cagd www. rg itim.o seg cagda . w w w org gitim. se cagda . w w w org .org itim daseg g a c . ww org . segitim a d g a c ww. gda ww.ca g im.or it daseg w.cag w org gitim. gdase ww.ca d cag www. ÖZ ww. o gitim. gdase ww.ca g im.or git gdase a c . w w g .or egitim s a d g ww.ca w Selçuk TURAN** Yüksel KAVAK*** www. .org g r itim.o g e s a cagd www. .org ABSTRACT www rg rg * Bu makale, Prof. Dr. Yüksel Kavak’ın tarafından rg danışmanlığında, Selçuk Turan rg hazırlanan ‘’Taşımalı İlköğrerg im.oyüksek itim.oGüçlükler (Zonguldak İli Örneği) itisimli itim.o tim Uygulamasında Karşılaşılan ’’ lisans tezinden üretilmiştir. g g g e e e s s s a a a gd Ticaret Meslek Lisesi w.cagd ** Öğretmen; cagd .caÇaycuma www ww www. e-posta: selcukturan25@ yahoo. com *** Prof. Dr.; Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Öğretim Üyesi e-posta: kavak@ hacettepe.edu.tr org www rg itim.o g e s a cagd se cagda . w w w rg o gitim. gdase .ca12 org gitim. . segitim a d g a c se cagda . w w w org gitim. cagd www. daseg daseg cag www. eg s cagda www. gdase ca www. it daseg w.cag daseg cag www. g gdase daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w g ca www. g im.or ww aseg cag www. .org itim daseg g a c . www org www. g gdase a c . w ww rg .o .o This research tim.o dimensions and difficulties egitimaims to introduce the applications, egidifferent egitim s s s a a a d d d g g g of.c School different a Bussing Programme in a w ca geography. The research waswcarried w.ca out in www w w. in 2009-2010 academic year.wAt three counties of Zonguldak Province the stage of . egitim s a d g ca www. g gdase .org rg rg rg Anahtar kelimeler: itim.o Taşımalı eğitim, köy çocuklarının itim.oeğitimi, öğrencilerin beslenitim.o g g g e e e s s s a a a mesi, gd ulaşımı. .caöğrenci .cagd .cagd www daseg ca www. w g cag www. org . egitim s a d g ww.ca g im.or segit cagda gdase ca www. im farklı bir coğrafyadaki uy-segitim Bu çalışmanın gitimamacı; taşımalı ilköğretimduygulamasının asegit daseve g g a a c c cagda . . gulamalarını değişik boyutlarını, güçlüklerini ortaya koymaktır. Araştırma ww ww.2009-2010 w w www eğitim-öğretim yılında, Zonguldak ilindeki üç ilçede yürütülmüştür. Araştırmanın çalışma grubundaki yönetici, öğretmen ve öğrencilere, araştırmacı tarafından geliştirilen anketler uygulanarak veri toplama elderg bulgular şu şekilde rgyoluna gidilmiştir. Araştırmadan rg .o edilen itim.oilköğretim uygulaması kapsamında, itimtaşıma itim.o işinde kullanılan servis özetlenebilir: Taşımalı g g g e e e s s s a a a cagd cagd .cagd araştırmaya katılan yönetici araçları, ve.öğretmenlerin çoğu tarafından ‘’orta’’ www www www. seviyede güvenilir bulunmuştur. Öğrenciler, taşıma araçlarının okula zamanında ulaşamamasını en çok ‘’öğrencilerin araçları bekletmeleri’’ ve ‘’kötü hava ve yol şartları’’ gibi nedenlere bağlamaktadır. Araştırma öğrencilere verilen rgbulguları; yönetici ve öğrencilerin, rg .otaşımalı .org im.oolmasını im t t i i g g öğle yemeğinin yetersiz en çok ‘’her gün benzer türde yiyeceklerin verilmesi’’ ave e e egitim s s s a a d d d g g g .ca w.ca bağladığını göstermektedir.wTaşımalı ‘’yemeklerin soğuk verilmesi’’ gibi nedenlere ww.ca öğrenww www ciler, okullarında düzenlenen ders dışı etkinliklerde yeterince yer alamamaktadır. Taşımalı öğrenciler, merkez okul öğrencilerine oranla daha düşük bir akademik başarıya sahiptir. www. rg PROGRAMME eg s cagda www. org w wPROBLEMS w ENCOUNTERED IN PRIMARY EDUCATION BUSSING org . segitim a d g a c g im.or segit cagda g gdase ca www. gitim. www. www .org segitim org gitim. daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w se cagda . w w w g im.or it daseg w.cag g im.or asegit . segitim a d g a ww.c org gitim. KARŞILAŞILAN SORUNLAR* g im.or asegit g se cagda . w w w www. se cagda . w w w TAŞIMALI İLKÖĞRETİM UYGULAMASINDA .org egitim s a d g ca www. .or egitim s a d g ww.ca www. g im.or segit cagda rg rg rg itim.o itim.o itim.o g g g e e e s s s a a a gd cagd .cagd w.caEğitim ww wwwof. Contemporary Education Academic, www Çağdaş Dergisi Akademik / Journal 2012, 1(2), 12-22 .org egitim s a d g ww.ca gd ww.ca org . segitim a d g a c g gdase ca www. g im.or git gdase a c . w w .org egitim s a d g ww.ca ww. . segitim a d g a c org .org egitim s a d g ww.ca segit cagda g im.or ww. .org egitim s a d g ww.ca rg itim.o g e s a gd ww.ca .org egitim s a d g ww.ca org . segitim a d g a ww.c .org itim daseg g a c . ww org . segitim a d g a c ww. org gitim. gdase ww.ca gd ww.ca .org segitim a org gitim. gdase ww.ca g r itim.o g e s a cagd www. rg itim.o seg cagda . w w w ww. o gitim. gdase ww.ca se cagda . w w w www. org gitim. it daseg School g a Keywords: c . www asegit asegit w. GİRİŞ ww g im.or segit cagda www. g r itim.o g e s a cagd www. Örgün eğitimin ilk basamağı olan ilköğretim, tüm dünya ülkelerinde zorunludur ve harcamaları büyük oranda devletler tarafından çocuklar için iyi bir temel eğitim g sağlanan bir hizmettir. Devletlere, g rg im.or Hakları Sözleşmesi’’ Eylül im.or imzalanmış; bu sözleşme, t t i i itim.o sağlama görevini veren, ’’Çocuk 1990’da g g e e egçocus s s a a a d d d g g g ca ca ğa temel vermiştir w.ca de bu eğitimi sağlama sorumluluğunu wwdevlete www. www.eğitimden faydalanma hakkını, (Kavak, 1997). Tonguç’a (2004) göre; ilköğretim, toplum ve birey için, yemek, içmek gibi temel bir gereksig rg m.orgda böyle bir gereksinimin nimdir. Geri kalmışetoplumlarda im.or itim.o gözlenen birçok problemin itikaynağı itfark g g g e e s s s a a a gd gd eğitimin, agdtüm dünya ülkelerinde, ilköğretimdeki edilememiş ww.caolmasıdır. Fidan ve Baykulw(1994) ww.cise, ww.ca w w çocukların ilgi ve beklentilerini arttırıp onlar için iyi bir temel oluşturarak, başarılı olmalarını sağlamayı hedeflediği görüşündedir. İlköğretim, öğrencileri hem bir üst öğrenim kurumuna hem de hayata hazırlaması açısından önemlidir. (2002) getiri .org .orgPsacharopoulos ve Patrinos m.org’un, eğitim yatırımlarının itim egitimaraştırma bulguları; ilköğretimin egitihem eggetiri s s s oranları üzerine yaptıkları bireysel hem de toplumsal a a a d d d g g g a a a c c c . . . oranlarının www en yüksek paya sahip olduğunu wwwgöstermektedir. Bu www diğer eğitim kademeleri arasında nedenle, başta gelişmekte olan ülkeler olmak üzere, pek çok ülke için ilköğretime yapılan yatırımlar, ilköğretimde evrensel hedeflere ulaşmada ve kalkınmada önemli birer adım olacaktır. .org .org .org m itim Eğitim, birdülkenin ekonomik olarak önemli bir role sahiptir. egitim segitigelişmesinde, sgüçlenmesinde segÖzela a a d d g g g a a a .c .c w.c olan ülkelerin, ilköğretimde likle gelişmekte okullaşma oranlarındaki büyümeler, o ülkelerin yaptıklaww www www rı en değerli yatırımların göstergesidir. Bir dizi araştırma göstermektedir ki, ilköğretim, içinde, aralarında kız çocuklarının da bulunduğu dezavantajlı grupları barındıran, toplumun en fakir kesiminin org org .org olarak refaha kavuşabilmesi gelişmesi, ekonomik ive sahiptir g timsosyal gitim. için kritik bir öneme gitim. e e e s s s a a a d d d g g g (Anonymous, 2003). Bu noktada, ilköğretimin,.c ekonomik ve toplumsal eşitsizlikleri giderme a ca w özellikle ww.ca wwvurgulanmıştır. www. ve w fakirliği azaltmada ne denli etkili olduğu T.C Anayasasının 42. Maddesinde: ‘’Kimse eğitim ve öğretim hakkından yoksun bırakılamaz. rg rg İlköğretim kız ve erkek bütün veim .orgokullarında parasızdır’’ hükmü itim.ovatandaşlar için zorunludur it devlet itim.o g g g e e e s s s a a a yer almıştır. gibi Türkiye de, ilköğretime erkek gd gdtüm vatanaGörüldüğü cagdverdiği önemi, ilköğretimiwkız, w.canayasal w.caiçin wwiçin www.ve bu hizmeti parasız yaparakwherkes daşlar bir hak olarak görmekte ulaşılabilir kılmaktadır. org . egitim s a d g ca www. www rg itim.o g e s a cagd se cagda . w w w rg o gitim. gdase .ca13 org gitim. . segitim a d g a c se cagda . w w w org gitim. eg s cagda www. gdase ca www. daseg it daseg w.cag g gdase a c . w ww cagd www. aseg daseg cag www. daseg cag www. eg s cagda www. gdase ca www. g daseg cag www. g gdase daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w g gdase ca www. ca www. g im.or ww g cag www. .org itim daseg g a c . www org www. g gdase ca www. d gd bussing programme, w.cag the education of rural wchildren, w.castudent w w w nutrition, student transportation rg itim.o g e s a cagd daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w collecting data, the questionnaires developed by the researcher were applied to principals, g teachers and students ofg the study group. Some of the research findings can be .org tim.orThe vehicles used for school tim.or easgifollows: egitransportation egitim summarized are found ‘’average s s s a a a d d d g g g a .ca by most of the teachers and .castudents w.cprincipals safe’’ attended the research. The www wwthe www largely have the opinion that the vehicles are late to the school because of ‘’the other students’ making them wait’’ and ‘’the bad weather and road conditions’’. Research gthat the meal given to the findings show that the.o principals and the students largely believe rg rg im.orwhich itimis not satisfactory because aofstwo itreasons itim.o g g g e e e s s transported students are; ‘’similar kinds a a d .cagd .cagd w.cagResearch findings show that of meals’’ and ‘’cold service of the thewtransported www wwmeals’’. ww students’ participation in extra- curricular activities is limited. According to the research findings, it can be said that, compared to the central transported primary school students g g g the transported students im.orhave a lower academic success. im.or im.or www. rg www. g im.or segit cagda rg rg rg itim.o itim.o itim.o g g g e e e s s s a a a d cagd .cagd w.cag www. Çağdaş Eğitim Dergisi Akademik www ww / Journal of Contemporary Education Academic org . segitim a d g a c org . segitim a d g a c g gdase ca www. g im.or git gdase a c . w w .org egitim s a d g ww.ca ww. . segitim a d g a c org .org egitim s a d g ww.ca segit cagda g im.or ww. .org egitim s a d g ww.ca g im.or asegit gd ww.ca .org egitim s a d g ww.ca org . segitim a d g a ww.c .org itim daseg g a c . ww g im.or asegit d g ww.ca org gitim. gdase ww.ca g im.or it daseg w.cag w org gitim. gdase ww.ca g r itim.o g e s a cagd www. ww. o gitim. gdase ww.ca www. rg itim.o seg cagda . w w w g im.or segit cagda www. org gitim. g g r itim.o g e s a cagd www. a gda cagda .cagd w.caGazete’de Resmi 18.08.1997 tarihinde yayınlanarak yürürlüğe giren ‘’İlköğretim ww www www. ve Eğitim Ka- nunu, Milli Eğitim Temel Kanunu, Çıraklık ve Meslek Eğitimi Kanunu, Milli Eğitim Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun ile 24.03.1998 Tarihli ve 3418 Sayılı Kanunda Değişiklik rg rg .org Yapılması ve Bazı Kâğıt Eğitime Katkı Payı ‘’ .o imİşlemlerden itim.o Hakkındaki 4306 sayılıasKanun egitve egAlınması egitim s s a a d d d g g g a a yıldan sekiz ile zorunlu süresi, 1997-1998 eğitim-öğretim yılından geçerli olmak üzere cilköğretim ca cbeş www. www. www. yıla çıkarılmıştır (Anonim, 1997). Milli Eğitim Bakanlığı sekiz yıllık temel eğitimi, kız erkek ayrımı yapmaksızın, özellikle pek g rg rg çok imkândan yoksun,ikırsal tüm çocuklara, akranları tim.okesimlerdeki tim.or itim.o ile eşit seviyede, kaliteden itaviz g g g e e e s s s a a a d gd gd verilmeden ve ilköğretim okullarını için çeşitli projeler caulaştırmak .caggeliştirmiştir. w.cayaygınlaştırmak wwilde www. yaygınlaştırmak için geliştirilen wwprojeler w81 İlköğretimi arasında yer alan ve şu an yürürlükte olan Taşımalı İlköğretim Uygulaması (Kavak, 1997), okulu bulunmayan, nüfusu az ve dağınık yerleşim birimlerindeki ilköğretim çağına sınıf g uygulaması yapan okullarda org .orggelmiş çocuklar ile birleştirilmiş imkaliteli im.or t t i i g g gitim. bulunan öğrencilerin, daha eğitim-öğretim imkânına kavuşturulması, eğitimde fırsat ve e e eolanak s s s a a a d d d g g g a ca .ca w.cşekilde eşitliğinin ilköğretimden herkesin yararlanwwvewkesintisiz wweşit www. sağlanması, sekiz yıllık zorunlu ması amacıyla Milli Eğitim Bakanlığı İlköğretim Genel Müdürlüğü’nce başlatılmış ve Türkiye geneline yaygınlaştırılmıştır ( Anonim, 2010). .org Taşımalı eğitim ile ilgili alanyazın, Türkiye’de uygulanmakta olan taşımalı eğitim sisteminin çeşitli boyutlardaki sorunlarına (ulaşım, beslenme, başarı, okula uyum g vb…) işaret etmekte ve bazı rg rg im.or vurgulamaktadır. Diğersetaraftan itim.o araştırmalar yapılmasının itgereğini itim.o g g g e e s s yönlerine de, gdaha derinlemesine a a a a d .cagd .cagd sürekli w.caşkın yirmi süredir uygulamada olan taşımalı eğitim için devletin yaptığı wwyıla www wwwharcamalar olarak artmakta, uygulama ile ilgili yeni düzenlemeler yapılmaktadır. Bu açıdan, konunun güncelliği devam etmektedir. İşte bu araştırma, taşımalı eğitim uygulamasının farklı bir coğrafyadaki uygulamag Bu düşünceden hareketle .org .org larını ve değişik boyutlarını, im.or egitim güçlüklerini ortaya gkoymayı egithedeflemiştir. egitim s s s a a a d d d g g araştırmada, yürütülen, taşımalı ilköğretim uygulaması caMilli Eğitim Bakanlığı tarafından ca ca kapsamında www. www. www. yer alan ilköğretim okullarındaki yönetici, öğretmen ve öğrenci görüşlerine göre, taşımalı ilköğretim uygulamasında karşılaşılan başlıca güçlüklerin belirlenmesi amaçlanmıştır. rg rg .org ve yönetici görüşlerineggöre, Bu doğrultuda araştırmanın itim.o alt problemlerinde öğretmen, itimöğrenci itim.o g g e e e s s s a a a d uygulamasında, ‘’ulaşım, .cbeslenme, taşımalı ilköğretim agd okula uyum, ders dışı .cagd katılım, w.cag wetkinliklere wwveli wwwile taşınan öğrencilerin ‘’başarı’’ wwdurumları okulilişkileri ve merkez okul öğrencileri tartışılmıştır. org w ww2012, Nisan/April, Yıl/Year: 1, Sayı / Issue: 2 rg itim.o g e s a cagd se cagda . w w w rg o gitim. gdase .ca14 org gitim. . segitim a d g a c se cagda . w w w org gitim. gdase ca www. daseg g gdase ca www. g gdase a c . w ww cagd www. it daseg w.cag daseg cag www. daseg cag www. eg s cagda www. gdase ca www. g daseg cag www. g gdase daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w aseg ca www. g im.or ww g cag www. .org itim daseg g a c . www org www. eg s cagda www. .org itim seçilen beş pilot okuldaabaşlatılan Kırklareli vesKocaeli egitimillerinde, 1989–1990 öğretim segyılında segitim a a d d d g g g a a a c c devam etmek.c taşıma merkezi ilköğretimwokulu uygulama, ilde 5.754 ww ww.ile www. 2009-2010 yılı itibarı ile 80 w tedir. Taşınan öğrenci sayısı 667.475’dir. 2004 Ocak ayından itibaren taşınan öğrencilere öğle yemekleri verilmeye başlanmıştır. Öğle yemeği ücreti Başbakanlık Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma g Genel Müdürlüğünce gönderilen .orgsayılı yasanın yürürlüğe girme.org tim.or ödeneklerden karşılanmaktadır.4306 egiçağında egitim egitim s s s a a a siyle, zorunlu öğrenim bulunan çocukların okullaşması yönünde hızlı bir gelişme sağlanmıştır d d d g g g ca ca ca www. www. www. 2010). ( Anonim, . egitim s a d g ca www. g gdase ca www. Türkiye’de zorunlu eğitimin 1997 yılına kadar beş yıllık okullar ile sınırlı olması nedeniyle çog g cukların, arzu edilen seviyede mümkün olmamaktaydı .oryetiştirilmeleri .org (Yeşilyurt vd. 2007). İlköğreim.or egitimMilli Eğitim Şuralarında egitimbununla ilgili kararlar alınıyordu. egitOn s s s a a a timin sekizcyıla çıkarılması tartışılıyor, d d d g g g ca ca . a wwwMilli www.sekiz yıla çıkarılmasının, toplumun www.yaşam kalitesinin Beşinci Eğitim Şurasında, ilköğretimin artmasında, kültürel değerlerin korunup, sonraki kuşaklara aktarılmasında, çağa ayak uydurmada ve toplumsal problemlerin çözümüne geniş bir katılım sağlayacağından, rg ilişkin öneriler üretmede tdaha .o(Ensari .org .org m m i i t i i taşıdığı önem vurgulanmıştır ve Özcan, 2004). g g se se segitim .org daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w im.or segit cagda ww. – Yüksel KAVAK SelçukwTURAN www. rg se cagda . w w w g im.or git gdase a c . w ww org . segitim a d g a c org . segitim a d g a c g gdase ca www. g im.or git gdase a c . w w .org egitim s a d g ww.ca ww. . segitim a d g a c org .org egitim s a d g ww.ca segit cagda g im.or ww. .org egitim s a d g ww.ca rg itim.o g e s a gd ww.ca .org egitim s a d g ww.ca org . segitim a d g a ww.c g r itim.o g e s a cagd www. rg itim.o seg cagda . w w w .org g im.or asegit d g ww.ca org gitim. gdase ww.ca g im.or it daseg w.cag YÖNTEM org gitim. gdase ww.ca ww. o gitim. gdase ww.ca daseg daseg cag cag Araştırmanın w.cag çalışma gurubunu, 2009-2010 ww www. eğitim- öğretim yılında Zonguldak www. ilindeki üç ilçeden, dokuz taşıma merkezi okulda görev yapan 180 öğretmen, 18 yönetici ve taşımalı eğitim kapsamına alınan 360 yedinci ve sekizinci sınıf öğrencisi oluşturmaktadır. rg .org g im.or git gdase a c . . Tablo 1. Anketlerin Geriye Dönüş Oranı w w ww ww YÖNETİCİ Uygulanan Anket Sayısı .org gitim18 Değerlendirilen Anket Sayısı ÖĞRETMEN 180 se cagda . w w w 151 ÖĞRENCİ 360 324 TOPLAM .org gitim558 se cagda www. org gdase ww.ca 83,9 www org org . segitim a d g a c 88,3 www. se cagda . w w w www rg o gitim. gdase .ca15 www rg itim.o g e s a cagd org gitim. . segitim a d g a c g gdase a c . w ww cagd www. aseg daseg cag www. daseg cag www. org gitim. eg s cagda www. gdase ca www. daseg it daseg w.cag daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w g gdase ca www. g im.or ww g cag www. .org itim daseg g a c . www org www. se cagda . w w w g gdase ca www. 90 g 493 im.or asegit Araştırmada veri toplama aracı olarak kullanılan anketler, çalışma grubundaki yönetici, öğretmen ve öğrencilere uygulandıktan bilgisayar ortamına aktarıl- rg rg sonra elde edilen bulgulartikodlanarak .org açık uçlu sorularınınginitel .o mdeneklerin itim.o i mıştır. Verilerin a çözümlenmesinde yüzde, frekans dağılımı ve g g e e e tim s s s a a d d d g g g ca .ca w.caseviyeleri araanalizi kullanılmıştır. Ayrıca, taşımalı öğrencilerle www www. merkez okul öğrencilerinin wwbaşarı sındaki farkı belirlemek amacıyla, çalışma gurubunu oluşturan üç okuldan, 2009-2010 eğitim-öğretim yılında mezun olan taşımalı öğrenciler ile merkez okul öğrencilerinin diploma notu ortalamaları rg rg rg hesaplanmış ve gruplar tarasındaki amacıyla kullanıli im.o farkın analiz edilmesi itim.obağımsız örneklem t testi itim.o g g g e e e s s s a a a mıştır. .cagd .cagd .cagd . egitim s a d g ca www. daseg rg o gitim. 100 w d cag www. Anketlerin Geriye Dönüş Oranı (%) g cag www. g im.or git gdase a c . w ww gitim. 18 se cagda . w w w gdase ca www. rg o Araştırmada veri tim.o aracı olarak anketler ve itim.o gitim.grubundan seçilen üç okuldan egitoplama eçalışma eg2010 s s s a a a d d d g g g a yılında w mezun Araştırmaya katılanwyönetici, ca olan öğrencilerin diploma notları ckullanılmıştır. ca öğretmen ww . www. ww . ve öğrenciler için üç ayrı anket, araştırmacı tarafından geliştirilmiştir. Anketlerin geliştirilmesi sürecinde; ilgili alanyazın taranmış, ilgili yasal metinler incelenmiş, taşıma merkezi okullarda görevli yönetici, öğretmen ve öğrenciler rg ile görüş alış verişinde bulunularak, rg üzerinde durulması gereken rg itim.o Daha sonra bu maddeler, itim.o alt problemlerini deasoluşturan itim.o g g egyapılmıştır. e e s s maddelerin birgd listesi araştırmanın a a d gd ca w.cadışı w.cag ilişkileri’’, ‘’ulaşım’’, etkinliklere katılım’’ ve www. ‘’beslenme’’, ‘’ okula uyum’’, ww‘’ders ww‘’okul-veli başlıkları altında gruplandırılmıştır. İlgili uzman görüşleri alındıktan sonra anketler uygulamaya hazır hale getirilmiştir. Anketler, çoktan seçmeli, derecelendirilmiş maddelerden oluşan soru tipleri ile evetorg .org .org hayır şeklinde kısa cevaplı içermektedir. gitim. egitimve açık uçlu soru tiplerini egitim Çoktan seçmeli soruların ebazıları s s s a a a d d d g g g a seçeneğin işaretlenmesi uygun a a için birden Anketler, araştırmanın grubunu cfazla cgörülmüştür. cçalışma www. www. www. oluşturan okullardaki yönetici, öğretmen ve öğrencilere, 2010 Mayıs ve Haziran ayları içinde, araştırmacı tarafından bizzat uygulanmıştır. Katılımcılar anketleri bireysel olarak okuyup doldurmuştur. segitim a d g a c eg s cagda www. rg Çalışma, Zonguldak ilinin Çaycuma, Devrek ve Ereğli ilçelerinde yürütülmüştür. Bu ilçelerin seçiminde, ilçelerin coğrafi özellikleri, merkeze olan uzaklıkları, nüfus yoğunlukları ve ilçelerde rg rg .org etkili olmuştur. taşımalı ilköğretim uygulamasının konular itim.o yoğun olarak yapılması gibi itim itim.o rg g gdase ca www. ww daseg daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w rg ww www. rg org gitim. rg ww org . segitim a d g a c se cagda . w w w www. o durumu ortaya çıkarmaya yönelik .o Bu araştırma var im.o tim.bir gitçaegiolan egitim tarama modelinde betimsel ebir s s s a a a d d d g g g lışmadır. w.ca w.ca w.ca www w www. g im.or segit cagda rg rg rg itim.o itim.o itim.o g g g e e e s s s a a a d cagd .cagd w.cag www. Çağdaş Eğitim Dergisi Akademik www ww / Journal of Contemporary Education Academic GRUPLAR itim daseg g a c . ww org . segitim a d g a c g gdase ca www. g im.or git gdase a c . w w .org egitim s a d g ww.ca ww. . segitim a d g a c org .org egitim s a d g ww.ca segit cagda g im.or ww. .org egitim s a d g ww.ca rg itim.o g e s a gd ww.ca g org r itim.o g e s a cagd www. . segitim a d g a c www. rg itim.o seg cagda . w w w se cagda . w w w g im.or git gdase a c . w ww g im.or segit cagda www. org gitim. g ww. – Yüksel KAVAK SelçukwTURAN BULGULAR VE TARTIŞMA rg org gitim. se cagda . w w w r itim.o g e s a cagd www. rg ww g gdase a c . w ww cag www. ww Araştırmaya dâhil olan yönetici, öğretmen ve öğrencilere ilk olarak ; “Taşıma araçlarını ne kadar güvenli buluyorsunuz?” sorusu yöneltilmiş ve elde edilen yanıtların dağılımı Tablo 2’de sunulrg rg rg muştur. itim.o itim.o itim.o daseg daseg cag www. Tablo 2. Taşıma Araçlarının Güvenliğine İlişkin Yönetici, Öğretmen ve Öğrenci Görüşlerinin Dağılımı g Güvenlik a Düzeyi gdase c www. rg itim.o Hiç Az Orta rg Çok itim.o g e s a Tam w.cagd ww Toplam eg s cagda www. rg .o .o m.o Bu bölümde, araştırmanın elde edilen bulgular, çizelge egitim alt problemleri içingdtoplanan egitiverilerden egitim s s s a a a d d g g ve açıklamalarıyla birlikte verilerek bunlara dayalı w.ca w.ca yorumlar yapılmıştır. w.ca ww g gdase ca www. g im.or segit cagda daseg cag www. org gdase ca www. daseg cag www. org . m. Yönetici Öğrenci egitiÖğretmen egitim s s a a d d g g a Sayı ww.c% Sayı % % .ca w wwwSayı 0 0,0 11 7,3 32 9,9 5 27,8 40 26,5 44 13,6 7 74 102 31,6 38,9 49,0 g r rg .o 16,6 m i t 6 33,3 25 106 32,8 i itim.o g g e e s s a a agd 0 1 0,7 cagd 12,1 ww.c0,0 ww.39 18 w 100,0 151 100,0 w * 323 100,0 g g gdase ca www. g gdase a c . w ww *Anketi değerlendirmeye alınan öğrencilerden biri bu soruya yanıt vermemiştir. .org egitim s a d g ww.ca org . segitim a d g a ww.c .org itim daseg g a c . ww org cag www. w org d g tim.or gi Araç sürücülerinin gdaseihmalkârlığı Kötü hava ve yol şartları da w.cag w d cag www. Taşıma araçlarının arıza yapması ca www. .org segitim w Tablo 3. Taşıma Araçlarının Okula Zamanında Ulaşamamasının Nedenlerine İlişkin Öğrenci rg .org .org m m i i im.o t t i i Görüşlerinin Dağılımı g g ase ase asegit d gitim. org gitim. Öğrencilere ‘’Taşıma araçlarının okula zamanında ulaşamamasının nedenleri arasında aşağıdakilerden hangisi ya da hangileri yer almaktadır?’’ sorusu sorulmuş, birden fazla seçenek işaretlerg org .org yebilecekleri bilgisieverilmiştir. ve.o öğrencilerin soruya ilişkin yanıtları gitim. Bu doğrultuda, ilgilidmaddeler egitim egitim s s s a a a d d g g g a Tablow3’de w.cverilmiştir. ww.ca ww.ca cag www. ww.ca org gitim. cag www. w gitim. gdase gdase ww.ca org gitim. se dase dase güvenliğine yönelik .yönetici Tablo öğrencilerin, taşıma ca2gincelendiğinde, cagaraçlarının cagdave öğret. . w w w w w w w oldukları söylenebilir. Buna göre; w öğrencilerin yaklaşık w göre daha iyimser bir görüş içinde menlere üçte ikisi (%32,8), yani soruyu yanıtlayan öğrencilerin büyük çoğunluğu, taşıma araçlarının ‘’çok’’ güvenli olduğu görüşündedir. Diğer güvenliği konusunda denetim yapma rg org taraftan taşıma araçlarının .yönetici .orgseçeneğinde yoğunlaşması m m i i im.o t t i i yetkisini elinde bulunduran ve öğretmen yanıtlarının “orta” g g se se segitdüa a a d d d g g g a a a c c c şündürücüdür. www. www. www. 114 org . egitim s a d g ca www. Öğrencilerin araçları bekletmeleri. rg itim.o Diğer (Varsa belirtiniz) g e s a cagd www. *Toplam Sayı cag Öğrenci www. 69 125 www. 448 org gitim. 15,4 se cagda . w w w 27,9 132 rg itim.o8 g e s a cagd % 25,5 29,5 cagd www. daseg daseg eg s cagda www. gdase ca www. .org 1,8asegitim d cag www. aseg g daseg cag www. 100,0 *Bu soruda katılımcılardan bazıları birden fazla seçenek işaretlemiştir org gitim. gdase ww.ca org . egitim s a d g ca www. org . segitim a d g a c ww. o gitim. gdase ww.ca w ww2012, Nisan/April, Yıl/Year: 1, Sayı / Issue: 2 rg itim.o g e s a cagd www. rg se cagda . w w w rg o gitim. gdase .ca16 org gitim. . segitim a d g a c org www. se cagda . w w w org gitim. .org itim daseg g a c . www g im.or ww it daseg w.cag daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w g gdase ca www. g gdase ca www. g im.or git gdase a c . w w .org egitim s a d g ww.ca ww. . segitim a d g a c org .org egitim s a d g ww.ca g r itim.o g e s a cagd www. rg itim.o seg cagda . w w w org segit cagda www. se cagda . w w w g im.or . segitim a d g a c www. org gitim. org gitim. se cagda . w w w rg rg rg itim.o itim.o itim.o g g g e e e s s s a a a d cagd .cagd w.cag www. Çağdaş Eğitim Dergisi Akademik www ww / Journal of Contemporary Education Academic Tablo 3’ e göre, taşıma araçlarının okula zamanında ulaşamamasının nedenlerine ilişkin öğrenrg nokta (%29,5) ‘’öğrencilerin rg bekletmeleri’’ maddesidir. ciler tarafından en sık vurgulanan .oaraçları .org itim.o eghava egitim arıza yapması’’ maddeleri egitim s s s a a a Bunu sırasıyla ‘’kötü ve yol şartları’’ ve ‘’taşıma araçlarının izlemekd d d g g g ca ca ca www. www. www. tedir. .org egitim s a d g ww.ca Veri toplama aracı olarak kullanılan anketin ulaşım durumunun sonunda araştırmaya dahil edilen bireylere; ’’Ulaşım konusunda varsa başka sorunları ve .org g .org okulunuzda yaşadığınız,gigözlemlediğiniz tim.or Bu soruya verilen cevaplardan itimşeklindeki g e e s s segitim çözüm önerilerini yazınız’’ açık uçlu bir soru yöneltilmiştir. a a a d d d g g g a a a c c ww.c çok hızlı kullanıyor (Öğrenci).’’ bazıları wwwşu. şekildedir: ‘’Şoförler bazenwaraçları www.‘’Servis şoförleri bizi almaları gereken yerden almıyor, bu yüzden fazladan yol yürümek zorunda kalıyoruz (Öğrenci).’’ ‘’Taşıma yetkisi olmayan şoförlerin taşıma araçlarını kullanmaları sakıncalıdır (Öğretmen).’’ ’’Tag tüm okullara eşit bir şekilde org .org şımalı öğrencilerin ilçe im.or gitim. egitmerkezindeki egitim dağıtılmaması bir sorundur e(Yönes s s a a a d d d g g g tici).’’ w.ca w.ca w.ca rg itim.o g e s a gd ww.ca Açık uçlu soruya verilen yanıtlarda; sürücülerin araçları süratli kullanmaları, araçların yetkili olmayan şoförler tarafından kullanılması gibi sorunlar dile getirilmiştir. Öğrencilerin, servis şoförlerig rg nin kendilerini almaları m.org yerden almamaları yüzünden, im.or itigereken itim.oaraçlara binmek için fazladan ityol g g g e e e s s s a a a d yaptıkları değerlendirme, .bir d dikkat çekicidir. yürüdüklerine caghayli .cagilişkin .cagd g im.or asegit gd ww.ca .org egitim s a d g ww.ca org . segitim a d g a ww.c .org itim daseg g a c . ww g im.or asegit d g ww.ca .org ww.c rg org gitim. ww. o gitim. gdase ww.ca g gdase www www g gdase a c . w ww Yönetici ve öğrencilere: ‘’Taşımalı öğrencilere verilen öğle yemeğini yeterli bulmuyorsanız, bunun nedeni, aşağıdakilerden hangisi ya da hangileri olabilir? (Birden fazla seçenek işaretleyebilirg siniz)’’ sorusu yöneltilmiştir. org 4’te gösterilmektedir. im.org im.oBur soruya ilişkin yanıtların dağılımı im.Tablo asegit asegit asegit gd gd görüşagd öğrencilere verilen öğle yemeğinin Buna w.cgöre, w.cayönetici w ww.ca yetersiz olma nedenlerine wilişkin w w w lerinin yarısının, (%50) ‘’her gün benzer türde yiyeceklerin verilmesi’’ ve yarısına yakınının (%45) ‘’yemeklerin soğuk verilmesi’’ seçeneklerinde yığıldığı görülmektedir. Öğrenciler de, yemeklerin yetersiz olmasını en çok ‘’yemeklerin güngbenzer türde yiyeceklerin veril- .org rg soğuk verilmesi’’ ve ‘’her im.or itim.o Bu sonuca göre, yönetici itöğretmenlerin itim g g e e s s segolma mesi’’ nedenlerine bağlamıştır. ve yemekleringyetersiz a a a d d d g g a a a c c .c nedenlerine olduğu söylenebilir. www. ilişkin benzer düşüncelere sahip www www. cag www. .org .org .org egitim egitim egitim s s s a a a d d d g g g Tabloca4. Öğrencilere Verilen Öğle Yemeğini İlişkin ca Yeterli Bulmama Nedenlerine ca Yönetici ve www. www. www. Öğrenci Görüşlerinin Dağılımı cag www. Yönetici g Sayı m ti .or % .org segitim gi a Her gün türde yiyeceklerin verilmesi gdbenzer gdase a a c c . . w w ww ww 10 50 1 5 Öğrenci Sayı % org . segitim a d g a 105 c 30,2 www. 90 25,9 9 106 30,5 g 45 .org im.o im.or t t i i g g e e egitim s s s a a a d d d Yemeklerin temiz olmaması. 0 0,0 43 12,4 g g g ca ca ca www. www. www. cagd www. *Toplam m.org 0 0,0 4 1,2 20 100,0 348 100,0 m.org daseg eg s cagda www. cagd www. org . egitim s a d g ca www. www rg itim.o g e s a cagd se cagda . w w w rg o gitim. org gitim. . segitim a d g a c www. se cagda . w w w org gitim. daseg .org itim daseg g a c . www org it daseg w.cag daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w g gdase ca www. g im.or ww g cag www. w gdase .ca17 gdase ca www. .org segitim a d g a ww.c i i *Bu soruda katılımcılardan asegit bazıları birden fazla seçenek işaretlemiştir asegit aseg daseg Yemeklerin soğuk verilmesi rg www. rg daseg cag www. www org . segitim a d g a c g ca www. d gdase ww.ca gdase ca www. ww cag www. w eg s cagda www. ww Diğer .o segitim a d g a w.c g gdase ca www. ww Yemeklerin lezzetli olmaması egitim agdas daseg cag www. g gdase ca www. g im.or git gdase a c . w w .org egitim s a d g ww.ca ww. . segitim a d g a c org .org egitim s a d g ww.ca segit cagda g im.or ww. .org egitim s a d g ww.ca rg itim.o g e s a gd ww.ca g ww.c .or egitim s a d g a g r itim.o g e s a cagd www. rg itim.o seg cagda . w w w d org gitim. gdase ww.ca g im.or it daseg w.cag w org gitim. ww. o gitim. gdase ww.ca www. rel yönetimler tarafından beslenme yardımı sağlandığını, bu yardımın kalitesinin yerel yönetimlerin bütçesiyle doğru orantılı olduğunu göstermektedir. .org .org m tim okul öğrencileri tarafından Yönetici ve öğretmenlere segitim ‘’Sizce taşımalı öğrenciler, segimerkez segneitiöla a a d d d g g g a a a çüde w benimseniyor?’’ sorusu yöneltilmiş, alınan w.c ww.cyanıtların dağılımı Tablo 5’te gösterilmiştir. ww.c w w w Tablo 5. Taşımalı Öğrencilerin Benimsenme Düzeylerine rg .org Merkez Okul Öğrencileri Tarafından .org itim.o İlişkin Yönetici d veaÖğretmen segitim Görüşlerinin Dağılımı dasegitim daseg w.cag Yönetici ww Çok .org segitim a d g a c .cag Öğretmenwww Sayı % Sayı 6 33,3 im51.or g Kısmen 96 Hiç 0 4 2,7 org gitim. 100,0 0,0 18 100,0 dase cag www. 151 w itim.o itim.o seg aseg Veri toplama daseg uyum’’ durumunun sonunda cagda aracı olarak kullanılanwanketin cag‘’okula cagdaraştırmaya . . . w w w w w w edilen bireylere: ‘’Okula Uyum wkonusunda, okulunuzda yaşadığınız,w gözlemlediğiniz varsa dahil başka sorunları yazınız’’ şeklinde açık uçlu bir soru yöneltilmiştir. Bu soruya verilen cevaplardan bazıları şu şekildedir: ‘’Öğretmenlerin ayrımcılık yaptığını düşünüyorum (Öğrenci).’’ ‘’Bazı öğrencig rg .org konuşmuyor (Öğrenci).’’gi‘’Hizmetlilerin tim.or ler köyden geliyoruz diye bizimle yaptığı işleri bizeseyaptırıitim itim.o g g e e s s a a a d .cagd .cagdbazen okulu sevmiyorum w yorlar. Sürekli nöbetçiyi bizden seçiyorlar,wbu (Öğrenci).’’ wyüzden w.cag ww w org . egitim s a d g ca www. rg o gitim. w ww2012, Nisan/April, Yıl/Year: 1, Sayı / Issue: 2 rg itim.o g e s a cagd se cagda . w w w w gdase .ca18 org gitim. . segitim a d g a c org gitim. daseg g gdase ca www. g gdase a c . w ww cagd www. aseg daseg cag www. daseg cag www. eg s cagda www. gdase ca www. daseg it daseg w.cag daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w g gdase ca www. g im.or ww g cag www. .org itim daseg g a c . www org www. se cagda . w w w g cag www. rg o gitim. gdase ww.ca Tablo 5 incelendiğinde, taşımalı öğrencilerin, merkez okul öğrencileri tarafından benimsenme rg rg orgşekilde ‘’kısmen’’ seçeneğinde düzeylerine ilişkin yönetici belirgin itim.ove öğretmen görüşlerinin itim.bir itim.o g g g e e e s s s a a a d öğretmenler, taşımalı öğrencilerin d yığıldığı görülmektedir. Diğer bir değişle, yönetici cagd cagve w.cag merkez okul www. tarafından ‘’kısmen’’ benimsendiği www.görüşündedir. Bu sonuç, taşımalı wwöğrenciler öğrencileri ile merkez okul öğrencileri arasındaki buzların kırılamadığı, öğrenciler arasında bütünleşme, kaynaşma güçlüğü çekildiğine işaret ediyor olabilir. rg rg rg itim.o gdase ca www. g im.or 33,8 git gdase a c . w 63,6 ww .org Toplam egitim s a d g ca www. eg s cagda www. % git gdase a c . w 12 66,7 ww www. rg g r itim.o g e s a cagd as gdas gdas cagdve cabulguları, caöğrencilere, . . . w w w De Castro Menezes (2002)’in araştırma devlet okullarında okuyan yew w w w w w .org g gdase ca www. olmaması, sağlıksız olması ve öğrencilerin yemek yiyebilecekleri bir yemekhane olmaması gibi sorunlar dile getirilmiştir. Bu bakımdan, açık uçlu soruya verilen yanıtlardan elde edilen sonuçların, org .org .org anketten elde edilenebulgular gitim. ile paralellik gösterdiği söylenebilir. egitim egitim org . segitim a d g a c g im.or segit cagda daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w a da agda .cagd w.cuçlu w.cag özellikle yemeklerin soğuk Açık soruya verilen yanıtların çoğunda, verilmesi, doyurucu ww ww www w gdase ww.ca org gitim. Veri toplama aracı olarak kullanılan anketin beslenme durumunun sonunda araştırmaya dahil rg edilen bireylere: ‘’Beslenme okulunuzda yaşadığınız, varsa başka sorunorg m.gözlemlediğiniz m.org tim.okonusunda egiaçık egBuitisoruya egitişu s s s a a a ları yazınız’’ şeklinde uçlu bir soru yöneltilmiştir. verilen cevaplardan bazıları d d d g g g ca ca w.ca ww.yemek www. ‘’Okulda yemek yiyebilecekww şekildedir: yerimiz yok. Yemeklerde soğuk. w Sıcak istiyorum (Öğrenci).’’ ‘’Yemeklerde hep yuvarlak ekmek veriliyor ve meyve sularının tadı güzel değil (Öğrenci).’’ ‘’Taşımalı öğlencilere verilen yemeklerin sağlıksız olduğunu vegdoyurucu olmadığını düşünüyo.org .or .org rum (Öğretmen).’’segitim segitim segitim www. g im.or asegit g im.or segit cagda www. ww. – Yüksel KAVAK SelçukwTURAN g .org egitim s a d g ww.ca se cagda . w w w g im.or git gdase a c . w ww org g ww.ca www. ca www. . segitim a d g a ww.c org . segitim a d g a c g gdase ca www. g im.or git gdase a c . w w .org egitim s a d g ww.ca ww. . segitim a d g a c org .org egitim s a d g ww.ca segit cagda g im.or ww. g r itim.o g e s a cagd www. rg itim.o seg cagda . w w w org . segitim a d g a c www. se cagda . w w w g im.or segit cagda www. org gitim. org gitim. se cagda . w w w Açık uçlu soruya verilen yanıtlar, taşımalı öğrencilerin ‘’okula uyum’’ konusunda yaşadıkları g bulgular, taşımalı eğitimin rg farklı sorunlara ilişkin görüşleri edilen bu .orkritik .org itim.o ortaya çıkarmıştır. Elde egbirine egitim egitim s s s a a a olumsuz yönlerinden işaret etmektedir. d d d g g g ca ca ca www. www. Yönetici ve öğretmenlere; Taşımalı öğrenciler ders dışı etkinliklerde yeterince yer alabiliyor mu? sorusu yöneltilmiş, alınan yanıtların dağılımı Tablo 6’da gösterilmiştir. rg rg rg itim.o itim.o itim.o g g g e e e s s s a a a d agd cagd İlişkin Tablo Yeterince Yer AlıpwAlmadıklarına w.ca6.gTaşımalı Öğrencilerin Ders w.cEtkinliklerde ww wwDışı w w. Yönetici ve Öğretmen Görüşlerinin Dağılımı ww.c .org egitim s a d g a .org itim daseg g a c . www Her zaman rg itim.o g e s a gd ww.ca Çoğunlukla org . segitim a d g a ww.c .org itim daseg g a c . ww g im.or asegit d g ww.ca org gitim. gdase ww.ca g im.or it daseg w.cag org gitim. gdase ww.ca ww. o gitim. gdase ww.ca 16,7 or43g 28,5 36,4 .org Hiçbir zaman egitim s a d g ca www. g 27,8 itim.or11 eg s a d g ca ww18w. 100,0 151 7,3 rg rg w Toplam 5 g r itim.o g e s a 21,8 cagd www. 55 w5w. 5 .org .org www org se cagda . w w w rg o gitim. gdase .ca19 org . segitim a d g a c se cagda . w w w org gitim. g gdase a c . w ww daseg daseg cag www. eg s cagda www. gdase ca www. it daseg w.cag daseg cag www. g gdase daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w g ca www. g im.or ww aseg cag www. .org itim daseg g a c . www org www. g gdase ca www. .org www www gitim. daseg rg m kullanılan anketin ‘’derssedışı itim Veri toplama gitim egitiolarak dasaracı da g etkinliklere katılım’’ durumunun dasesonung g g a a a c c c . . . da w araştırmaya dahil edilen bireylere: Ders yaşadığıw etkinliklere katılım konusunda, w ww wwdışı wwokulunuzda nız, gözlemlediğiniz varsa başka sorunları yazınız’’, şeklinde açık uçlu bir soru yöneltilmiştir. Bu soruya verilen cevaplardan bazıları şu şekildedir: ‘’Taşımalıyız diye bazı etkinliklere alınmıyoruz g rg (Öğrenci).’’ ‘’Kurslardan .orgköye gitmem zor oluyor g(Öğrenci).’’ im.or itimsonra itim.o ‘’Ders bitiminde taşımalı itöğg g e e e s s s a a a renciler ile agdtelafisi, kurs, sosyal etkinlik vb..cyapmak agd zor olmaktadır (Öğretmen).’’ .cders .cagd rg itim.o g e s a cagd g cag www. cagd www. Recepoğlu (2006)’ nun araştırma bulgularına göre, taşıma merkezindeki öğrencilerin çoğunluğunun sosyal etkinliklerde yer alamaması çoğu zaman bir sorun olarak g g görülmektedir. Özgün (2007) rg im.or eğitimden öncesine kıyasla im.or öğrencilerin sosyal vesekültürel ittaşımalı ittaşımalı itim.o g g g e e ’ün araştırmasında ise, s s a a a d cagd .cagd bulguları, w.cag faaliyetlere Jimerson (2007)’wın araştırma ww www. kısmen daha çok katıldıkları wwbelirtilmektedir. taşımalı öğrencilerin çoğunluğunun, ders dışı etkinliklere sınırlı katılım imkânına sahip olduğunu göstermektedir. . egitim s a d g ca www. gdase ca www. org gitim. se cagda . w w w 100,0 o .o Tablo 6’ ya göre, tim.o öğrencilerin ders dışı etkinliklerde gitim. segitaşımalı segitim yer alma sıklıklarınaagilişkin seyönetia a a d d d g g a a c %27,8 oranında bir eşitlikle ‘’bazen’’, c ‘’nadiren’’ ve ‘’hiçbir zaman’’ c ci görüşleri seçeneklerine yawww. www. www. yılmıştır. Buna göre, yöneticilerin büyük çoğunluğunun, taşımalı öğrencilerin ders dışı etkinliklerde yer alma sıklıklarına ilişkin olumsuz görüşe sahip olduğu anlaşılmaktadır. Öğretmenlerin de çoğunluğu, ‘’nadiren’’ seçeneği yönünde ile oaynı rg görüş bildirerek, yöneticiler rg olumsuz görüşü paylaşmıştır. m.org itim.o ders bitiminde taşıma gitim. binmek zorunda oldukları gitibu egöğrencilerin, earaçlarına eiçin s s s Bu sonuçlar, taşımalı a a a d d d g g g ca ca w.yüzüne ww.ca yer alamadıkları gerçeğini tarzwetkinliklerde çıkarmıştır. wwsu www. www. rg 6,0 27,8 org . segitim a d g a c 9 33 www w 3 0,0 . segitim a d g a c 27,8 Nadiren .org egitim s a d g ww.ca g Öğretmen org im.or t i g gitim. e s Sayı.cagda % Sayı % .cagdase www www eg s cagda www. Yönetici 0 rg itim.o g e s a d cagBazen www. g gdase ca www. rg rg rg itim.o itim.o itim.o g g g e e e s s s a a a d cagd .cagd w.cag www. Çağdaş Eğitim Dergisi Akademik www ww / Journal of Contemporary Education Academic www. daseg cag www. g gdase ca www. g im.or git gdase a c . w w .org egitim s a d g ww.ca ww. . segitim a d g a c org .org egitim s a d g ww.ca segit cagda g im.or ww. g r itim.o g e s a cagd www. org . segitim a d g a c www. rg itim.o seg cagda . w w w se cagda . w w w g im.or git gdase a c . w ww g im.or segit cagda www. org gitim. g ww. – Yüksel KAVAK SelçukwTURAN org gitim. se cagda . w w w r itim.o g e s a cagd www. Taşımalı öğrenciler, okullarında düzenlenen ders dışı etkinliklere sınırlı katılım imkânına sahiprg tir. Taşımalı öğrencilerin,im bu o etkinliklere katılacak zamanı yoktur. .oBurgda, taşımalı eğitimin en belirgin .org git . ebirisidir. egitim egitim s s s a a a olumsuzluklarından d d d g g g ca ca ca www. www. www. Yönetici ve öğretmenlere; ‘’Taşımalı öğrenci velilerinin, veli toplantılarına katılım düzeyini nasıl buluyorsunuz?’’ sorusu yöneltilmiş, alınan yanıtların dağılımı Tablo 7’de gösterilmiştir. rg rg rg itim.o itim.o itim.o g g g e e e s s s a a a d gd cagd .caToplantılarına Tablo Katılım Düzeylerine w.ca7.gTaşımalı Öğrenci Velilerinin ww wwwVeli www. İlişkin Yönetici ve Öğretmen Görüşlerinin Dağılımı .org egitim s a d g ww.ca g im.or asegit .org egitim s a d g ca Çok Yeterli www. Yeterli m.org itiYeterli g e s a Kısmen .cagd gd ww.ca www .org egitim s a d g ww.ca Toplam .org egitim s a d g ca www. org . segitim a d g a ww.c .org itim daseg g a c . ww org . segitim a d g a c org g im.or it daseg w.cag w org gitim. gdase ww.ca ww. o gitim. gdase ww.ca 25 16,6 cagda38,9 55 36,4 .org segitim www. 69 50 100,0 rg .o151 egitim s a d g ca www. 18 egitim g r itim.o g e s a cagd www. 45,7 100,0 egitim d d cag www. cag www. Tablo 8. Taşımalı Öğrenciler İle Merkez Okul Öğrencilerinin Diploma Notu Ortalamalarının Arasındaki Farkın Testi .org .org .org egitim egitim egitim s s s Öğrenci a a a d d d g g g n ss sd t ca p ca Xw.ca www.Durumu ww www. Taşımalı 54 70,2 12,95 Öğrenciler g 213 5,12 .00 r rg rg o . m iti itim.o itim.o g g g e e e Merkez Okul s s s a a a 161 79,8 cagd11,58 cagd .cagd wwwÖğrencileri www. www. org . egitim s a d g ca www. se cagda . w w w rg o gitim. gdase .ca20 w ww2012, Nisan/April, Yıl/Year: 1, Sayı / Issue: 2 rg itim.o g e s a cagd org gitim. gdase ca www. g daseg cag www. . segitim a d g a c www. se cagda . w w w org gitim. g gdase a c . w ww cagd www. daseg daseg cag www. eg s cagda www. gdase ca www. it daseg w.cag daseg cag www. g gdase daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w g ca www. g im.or ww aseg cag www. .org itim daseg g a c . www org g gdase ca www. org gitim. se cagda . w w w egitim www. rg 7 11,1 s as sevidas Taşımalı uygulamasında merkez ile taşınan öğrencilerin gdaöğrencileri cagilköğretim caokul cagdbaşarı . . . w w w w w w w w gurubundaki üç okulw arasında fark olup olmadığını belirlemek yeleri amacıyla araştırmanın çalışma dan, 2009-2010 eğitim-öğretim yılında mezun olan toplam 215 taşımalı ve merkez okul öğrencisinin diploma notu ortalamaları hesaplanmış, ortalamalarının arasında anlamlı bir farkın olup olmadığı rg .org .org m m i i im.o t t i i g g ‘’bağımsız örneklem t testi’’ ile analiz edilmiştir. Elde edilen bulgular Tablo 8’de verilmiştir. ase ase asegit org . segitim a d g a c 2 Tablo 7 incelendiğinde, yönetici ve öğretmenlerin, taşımalı öğrenci velilerinin, veli toplantılarına katılım düzeylerini tatmin edici bulmadığı anlaşılmaktadır. Yöneticilerin yarısı (%50) ve öğretrg rg org menlerin büyük çoğunluğu taşımalı öğrenci velilerinin, itim.(%45,7), itim.o veli toplantılarına katılımlarının itim.o g g g e e e s s s a a a gd görüşündedir. Yine, yönetici gdöğretmenlerin üçte birindenwfazlası ‘’yetersiz’’ caolduğu cave cagdbu katılımı www. www. ww . ‘’kısmen yeterli’’ bulmuştur. Taşımalı öğrenci velilerinin, şehir merkezine uzak köylerde, kırsal kesimlerde yaşadığı düşünüldüğünde, veli toplantılarına katılım düzeylerindeki olumsuzluğun ulaşım güçlüğünden kaynaklandığı söylenebilir. .org .org .org d gitim. Öğretmen rg o . .org m i t Sayı das% Sayı % egi egitim s a d g g ca ww.ca www0. w1,3 0,0 2 eg s cagda www. Yönetici 9 cag www. ww. gdase ww.ca Yetersiz g gdase ca www. g im.or segit cagda daseg cag www. g gdase ca www. g im.or git gdase a c . w w .org egitim s a d g ww.ca ww. . segitim a d g a c org .org egitim s a d g ww.ca segit cagda g im.or ww. .org egitim s a d g ww.ca rg itim.o g e s a gd ww.ca g .or egitim s a d g ww.ca org . segitim a d g a ww.c .org g im.or asegit d .org ww.c rg itim.o seg cagda . w w w egitim agdas rg .o segitim a d g a w.c w org gitim. ww. o gitim. gdase ww.ca egitim org gitim. w SONUÇ VE ÖNERİLER gdas ww.ca w w Sonuç olarak; ilköğretimin yaygınlaştırılması, eğitime erişim ve katılımda bir fırsat olarak görüg rg rg len taşımalı ilköğretim Bununla birlikte im.or gelinen noktada alana tim.osağlamıştır. itim.o egituygulaması, egifayda eguygus s s a a a d d d g g g lamada;wulaşım, uyum, ilişkileri ca beslenme, başarı, okula w caders dışı faaliyetlere katılımwvewokul-veli ca w w. w . ww . konularında bir takım güçlükler yaşandığı görülmüştür. Doğası gereği oluşan bu güçlüklerin giderilmesi, uygulamanın sağlıklı bir şekilde yürütülmesi açısından önemlidir. Bu konuda, başta karar vericiler olmak üzere, okul yöneticilerine, öğretmenlere, araç sürücülerine, ailelere hatta öğrencilere .org rg rg itim.o itim.o g g gitim e e s s görevler düşmektedir. a a gd gd gdase ca www. ca www. Taşımalı ilköğretim uygulamasının daha sağlıklı ve başarılı yürütülmesi, uygulamada karşılaşılan aksaklıkların giderilmesi için, araştırmadan elde edilen sonuçlar ışığında aşağıdaki öneriler getirilmiştir: rg rg o gitim. o ase ase açıTaşıma özellikle güvenlik dasekullanılan araçların denetimleri gdkonfor cagişinde cagdsıklaştırılarak, cave . . . w w w w w w w geçilebilir. w w karşılaşılabilecek sorunların önüne sından Taşımalı eğitim kapsamındaki öğrencilerin, yemekler konusunda en büyük talepleri, yemeklerin sıcak verilmesi yönündedir..oÖğrencilere öğle yemeklerinde verilen rg .org kuru gıdaların besleyicigiolup m.org tide itim yemeklerin doyurucu olmadıkları itimyönünde g g e e e s s s olmadıkları tartışılır. Ayrıca görüş bildiren öğrenciler a a a d d cagd .cagyemeklerinin w.cag besleyici ve mevcuttur. sıcak servis edilmesi, www. Bu nedenle, öğrencilere verilen wwwöğle ww doyurucu olması için tedbirler alınabilir. Okullarında düzenlenen ders g dışı sosyal etkinliklere ve sınavlara ghazırlayıcı kurslara katılmak is.org im.or bu etkinliklere, kurslara im.or taşımalı öğrenciler mevcuttur. t t i i g g teyip de, ulaşımdengeli yüzünden katılamayan e e egitim s s s a a a d d g g g .ca .ca w.ca da, taşımalı Buw tarz etkinliklere, kurslara katılmak isteyen ders dışı zamanlarda ww wwwöğrencilerin wwtaşınması eğitim kapsamına dahil edilebilir. Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre, taşımalı öğrenci velilerinin veli toplantılarına katılım g rg org nedenler araştırılarak, çözüm .oryetersizdir. .yatan m m i i t t i i itim.o ve okulu ziyaret etme düzeyi Bu problemin altında g g g e e e s s s a a a d gd gd yolları w.cag wönerilebilir. ww.ca ww.ca w w org . egitim s a d g ca www. www rg itim.o g e s a cagd se cagda . w w w rg o gitim. gdase .ca21 org gitim. . segitim a d g a c se cagda . w w w org gitim. gdase ca www. daseg it daseg w.cag g gdase a c . w ww cagd www. aseg daseg cag www. daseg cag www. eg s cagda www. gdase ca www. g daseg cag www. g gdase daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w g gdase ca www. ca www. g im.or ww g cag www. .org itim daseg g a c . www org www. eg s cagda www. rg o gitim. gitim. g gdase ca www. egitim gdas ww.ca daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w egitim gdas ww.ca www. rg se cagda . w w w www. Elde edilen bulgular, taşımalı eğitimde; ulaşım, beslenme, okula uyum, ders dışı etkinliklere kaorg konularında bir takım güçlükler .org .org m.başarı tılım, okul-veli ilişkileri egitive egitim yaşandığını ortayagkoymaktadır. egitim s s s a a a d d d g g İlgili literatürde bazı ca de benzer bulgulara rastlanmıştır. ca Her ne kadar, taşımalı eğitimin ca yetersizlikleri www. www. www. gözlenmiş olsa da, bu uygulamanın, kırsal kesimlerde yaşayan zorunlu öğrenim çağındaki çocukların, ilköğretime erişim ve katılım fırsatlarını genişlettiği ve öğrenme başarılarını arttırdığı gerçeğinin de altını çizmek gerekir. .org .org .org org . segitim a d g a c www. g im.or segit cagda Tablo 8’de görüldüğü gibi; yapılan istatistiksel analizde, taşımalı öğrencilerin diploma notu orrg talamaları ile merkez okul diploma notu ortalamaları org .org arasında anlamlı bir farklılık im.öğrencilerinin itim.o egitBuna egitim akademik başarının gölçütü egolarak s s s a a a bulunmuştur (p<0.05). göre; diploma notu ortalamalarını, d d d g g .ca w.ca merkez okul öğrencilerinin, w.ca bir akademik wwedilirse, wwwtaşımalı wwyüksek kabul öğrencilere oranla daha başarıya sahip olduğu söylenebilir. Bu noktada, diğer alt problemlerde tartışılan konuların (ulaşım, beslenme, okula uyum,…), öğrencilerin başarı seviyeleri arasındaki farkın taşımalı öğrencilerin aleyrg rg .oetkilerinden .org Spence (2000) ’in araştırma m m i i t t i i itim.o hine gerçekleşmesinde olası söz edilebilir. Benzer biçimde g g g e e e s s s a a a d gd cagd .cagyolculuklarının, bulguları, otobüs öğrencilerin w.caperformanslarıwww.taşımalı öğrencilerin yaptığı uzun www wwokul nı olumsuz yönde etkilediğini göstermektedir. w gdase ww.ca org . segitim a d g a c rg rg rg itim.o itim.o itim.o g g g e e e s s s a a a d cagd .cagd w.cag www. Çağdaş Eğitim Dergisi Akademik www ww / Journal of Contemporary Education Academic ca www. itim daseg g a c . ww g ww.ca g r itim.o g e s a cagd www. g gdase ca www. g im.or git gdase a c . w w .org egitim s a d g ww.ca ww. . segitim a d g a c org .org egitim s a d g ww.ca g im.or asegit gd ww.ca g r itim.o g e s a cagd www. org . segitim a d g a c www. rg itim.o seg cagda . w w w se cagda . w w w g im.or git gdase a c . w ww g im.or segit cagda www. org gitim. g ww. – Yüksel KAVAK SelçukwTURAN org gitim. se cagda . w w w r itim.o g e s a cagd www. Taşımalı ilköğretim uygulaması kapsamındaki yöneticiler, öğretmenler, öğrenciler, araç sürücürg ve önerilerinin sürekli belirleri ve öğrenci velilerininim ilişkin memnuniyetlerinin, .org .ogörüş .org it uygulamaya egkurumsallaştırılmış egitim egitim s s s a a a lenmesini sağlayacak mekanizmalar oluşturulabilir. d d d g g g ca ca ca www. www. KAYNAKLAR .org www. .org g im.or itimGazete. Sayı: 23084, Tarih:18.08.1997 Anonim. (1997). segResmi segitim da w.cag cagda g gdase ca www. g im.or segit cagda daseg cag www. git gdase a c . w w Anonim. (2010). İlköğretim Genel Müdürlüğü MEB ww www. Taşımalı İlköğretim Şubesi. Ankara: w eg s cagda www. gdase ca www. g daseg cag www. Anoymous. (2003). The Concise Report 2003. Population, Education and Development. .org egitim s a d g ww.ca rgSocial Affairs Population Division: rg Department of Economic m.oand m.oUN. .org egiti egiti egitim s s s a a a d d d g g g De Castro, ca M, L, S. and Menezes, J. S.wS.w(2002). ca The Process of Social In(ex)clusion cain Schools: Dawww. w . www. ta from Reality .Annual CIES conference Orlando, FL.http://www.eric.ed.gov/PDFS/ED470513.pdf. g gdase ca www. Retrieved on: 08/12/2010 g im.or asegit gd ww.ca rg org Sekiz Yıllık İlköğretim Okul .org Ensari, H. ve Özcan, K. .(2004). Okula ve Okul Yöneticileitim itimReformunun itim.o g g g e e e s s s a a a d d Bilimleri Dergisi, 19, 55-72 rine Sağladığı M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi .cagYararlar. .cagEğitim .cagd www www www Fidan, N. ve Baykul, Y. (1994). İlköğretimde Temel Öğrenme İhtiyaçlarının Karşılanması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,10, 7-20. .org egitim s a d g ww.ca rg itim.o g e s a gd ww.ca .org itim daseg g a c . ww org gitim. gdase ww.ca rg rg rg .o .o m.o Jimerson, L.(2007). Program egitiAmPublication of the Policy egitiofmthe Rural School and Community egitiTrust. s s s a a a d d d g g g Traveling by inca West Virginia. http://www.eric.ed.gov/PDFS/ED499440.pdf. caSchool Bus in Consolidated Districts ca www. www. www. Retrieved on: 05/12/2010 Kavak, Y. (1997). Dünyada ve Türkiye’de İlköğretim. Ankara: Pegem Yayınevi .org .org w cagd www. .org im Özgün, A. (2007). Taşımalı Eğitimin Okul-Veli-Öğrenci Açısından Olumlu VesOlumsuz egitim segitİstanbul’da segitim a a a d d d g g g a a a .c Lisans Tezi, İstanbul: Yeditepe .c Etkileri. Sosyal Bilimler Enstitüsü. wwYüksek wwÜniversitesi, ww.c w g gdase a c . w ww aseg daseg cag www. w Psacharopoulos, G. and Patrinos, H. A. (2002). Returns To Investment In Education: A Further Update. Policy Research Working Paper, 2881, The World Bank. m.org m.org m.org iti giti Recepoğlu, E. egiti Taşımalı İlköğretim Uygulamasında das(2006). daseg Taşıma Merkezi Olan .İlköğretim daseOkullag g g a a a c c c . . w rının Sorunları: Çankırı, Karabük ve Kastamonu ww Gazi Üniversitewww İli Örneği. Yüksek Lisans Tezi,wAnkara: ww si, Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Spence, B. (2000). Long School Budgets, Family Life, and Student g Bus Rides: Their Effect on School rg .orResarch .orgDC. www.eric.ed.org.ED.448955 m m i i t t i i itim.o Achievment. Office of Educational and Ipmrovment, Washington, g g g e e e s s s a a a gd gd gd ca11/12/2010 Retrieved ww.on: ww.ca ww.ca w w w daseg cag www. eg s cagda www. Tonguç, İ.H. (2004). İlköğretim Kavramı. Ankara: Piramit Yayıncılık. .org ww.c egitim agdas Yeşilyurt, M. Orak, S. Tozlu, İlköğretimde Taşımalı Eğitim Araştır- rg g .org N. Uçak, A.ve Sezer, D. (2007). imElektronik im.or im.o t t i i g g ması Van İl Merkezi Örneği. Sosyal Bilimler Dergisi, 19,197-213 e e s s a a asegit gd g im.or it daseg w.cag w org gitim. gdase ww.ca ww. o gitim. m.org org . egitim s a d g ca www. m.org rg itim.o g e s a cagd se cagda . w w w rg o gitim. gdase .ca22 w ww2012, Nisan/April, Yıl/Year: 1, Sayı / Issue: 2 www. rg gd ca www. m.org ti Çocuklarının Reklam aKavramı iti Çağdaş EğitimasDergisi “Beş segiti asegiYaş d eg Akademik, 1. sayısında, gDüşüncelerinin gdyazıda gd sehven a a a c c c . . . Hakkındaki İncelenmesi” adlı “Tuğba DOĞAN” yazar ismi w w w ww ww ww yanlış yazılmıştır. Düzeltir özür dileriz. org . segitim a d g a c gdase ww.ca d cag www. ca www. org gitim. . segitim a d g a c se cagda . w w w org gitim. daseg it daseg w.cag daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w g gdase ca www. g im.or ww g cag www. .org itim daseg g a c . www org www. gdase ca www. g gdase ca www. g im.or git gdase a c . w w .org egitim s a d g ww.ca ww. . segitim a d g a c g gdase ww.ca org r itim.o g g im.or asegit gd ww.ca .org egitim s a d g ww.ca rg itim.o g e s a gd ww.ca g .or egitim s a d g ww.ca org . segitim a d g a ww.c .org itim daseg g a c . ww g r itim.o g e s a cagd www. rg itim.o seg cagda . w w w se cagda . w w w www. org gitim. org gitim. org gitim. se cagda . w w w ALGI ÖLÇEĞİ: TÜRKÇEYE UYARLAMA, GEÇERLİK VE g rg im.orGÜVENİRLİK ÇALIŞMASI itim.o g e s a cagd www. it daseg w.cag ww rg itim.o g im.or w g r itim.o www. ÖZ .org * Gülay EKİCİ segitim cagda www. g r itim.o g e s a cagd www. se dase gdase kelimeler: Öğretmeninwakademik caAnahtar cagdabaşarıdan sorumluluk algısı, cagmoti. . . içsel w w w w w w w w ww. s cagda www. org gitim. g im.or it daseg w.cag w org gitim. gdase ww.ca ww. o gitim. g org . segitim a d g a c teachers’ student learning into Turkish and operate its validity and reliability process. The scale was prepared by Guskey (1981a). The translation of the scale was done by language g it was reviewed by experts m g experts and researcher. in .the of adaptation into oraspects .orThen, .org egitim egitithat, the scale, which gsome egitim s s s Turkish, content and assessment-evaluation. After a a a d d d g g .ca ww.ca of received opinions, waswapplied ww.cato 290 arrangements were done by thewdirection www classroom teachers to determine its validity and reliability. Findings about the Construct validity of the scale were provided by factor analysis method. The scale consists of two sub rg responsible from achievement rg being responsible from im.org dimensions whichim are.obeing im.oand git git git gdase gdase gdase a a a c c c . . . w w w wwDr. Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi, ww Eğitim Bilimleri Bölümü, Eğitim Programları ww * Doç. ve Öğretimi Anabilim Dalı e-posta: gulayekici@ yahoo.com ve gekici@gazi.edu.tr org . egitim s a d g ca www. rg itim.o g e s a cagd se cagda . w w w rg o gitim. gdase .ca23 www www. rg im.or segit cagda The main objective of this w study wwis. to adapt the responsibility perception www. scale of org . segitim a d g a c org org gitim. . segitim a d g a c org www. se cagda . w w w org gitim. daseg g gdase a c . w ww cagd www. it daseg w.cag daseg cag www. daseg cag www. eg s cagda www. gdase ca www. g daseg cag www. g gdase daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w aseg ca www. g im.or ww g gdase .org itim daseg g a c . www g cag www. ca www. Bu çalışmanın temel amacı; öğretmenlerin öğrenci başarısından sorumluluk algı ölrg çeğini Türkçeye tuyarlamak, .org geçerlik ve güvenirlik gişlemlerini .org itim.o yapmaktır. Ölçek Guskey egi im e çevirisi egitim s s s a a a (1981a) tarafından hazırlanmıştır. Ölçeğin Türkçeye dil uzmanları ve araştırmacı d d d g g g ca .ca ww.ca uygunluk, içerik ve ölçme değerlendirme wTürkçeye www. www tarafından yapılmıştır. Daha sonra yönlerinden uzman görüşlerine başvurulmuştur. Alınan görüşler doğrultusunda düzenlemelerin yapıldığı ölçek, geçerlik ve güvenirliğinin saptanması amacıyla 290 sınıf öğretmenine g Ölçek başarıdan sorg rg uygulanmıştır. Ölçeğin ileibelirlenmiştir. tim.or itim.oyapı geçerliği faktör analizi itim.o g g g e e e s s s a a a d ve başarısızlıktan sorumlu olma d rumlu olmak üzere toplam iki alt.cboyuttan gd cagboyutu .cagolma w agüvenirwww www. Ölçeğin geneli için Cronbach wwAlpha oluşmaktadır. Ölçek 30 madde içermektedir. lik katsayısı 0,846 olarak bulunurken, başarıdan sorumlu olma boyutu için 0,844 ve başarısızlıktan sorumlu olma boyutu için 0,823 olarak bulunmuştur. Elde edilen sonuçlar ölçeorg org org ğin Türkiye koşullarında gitim. da kullanılabileceğini göstermiştir. gitim. gitim. . ABSTRACT egitim gdase ca www. rg itim.o eg seg aseg STUDENT THE INTO .cTURKISH, agdas cagdaACHIEVEMENT:ww cagdADAPTATION . . w w w w w w w VALIDITY AND RELIABILITY STUDY rg itim.o g e s a cagd eg s cagda www. g git gdase a c . w w RESPONSIBILITY PERCEPTION SCALE OF TEACHERS’ FOR g gdase ca www. .or egitim s a d g ca www. ÖĞRETMENLERİN ÖĞRENCİ BAŞARISINDAN SORUMLULUK se cagda . w w w daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w rg rg rg itim.o itim.o itim.o g g g e e e s s s a a a gd cagd .cagd w.caEğitim ww wwwof. Contemporary Education Academic, www Çağdaş Dergisi Akademik / Journal 2012, 1(2), 23-35 org gdase ww.ca www. g im.or segit cagda vasyon, dışsal motivasyon, ölçek uyarlama, geçerlik ve güvenirlik . segitim a d g a c gdase ww.ca org . segitim a d g a c g gdase ca www. g im.or git gdase a c . w w .org egitim s a d g ww.ca ww. . segitim a d g a c org .org egitim s a d g ww.ca segit cagda g im.or ww. g r itim.o g e s a cagd www. rg itim.o g e s a gd ww.ca .org egitim s a d g ww.ca org . segitim a d g a ww.c .org itim daseg g a c . ww org . segitim a d g a c ww. org gitim. gdase ww.ca g im.or it daseg w.cag w org gitim. gdase ww.ca rg itim.o seg cagda . w w w ww. o gitim. g im.or segit cagda www. org gitim. g g r itim.o g e s a cagd www. Keywords: Teachers’ perceptions responsibility for student achievement, scale adaptation, validity and reliability g im.or g im.or segit cagda www. g im.or git gdase a c . w w w Yıllardır eğitim-öğretim alanında yapılan araştırmaların öğretmenlerin uyguladıkları etkinliklerle ve gösterdikleri davranışlarla öğrenci başarısını arttırması arasındaki ilişki g ortaya konulmaya çalışılmakg .org im im.or yönteminin, tekniğinin, t t tim.or i i tadır. Bu kapsamdaseetkili öğretim yönünde pek çok öğretim modelinin, g g e egiaraçs s a a a d d d g g g ca ca ca gerecin wwwvb.. geliştirildiği görülmektedir (Bolster, www. 1983; Joyce ve Weil, 1986).Ancak www. günümüzde hala öğrenci başarı-başarısızlığının nedenleri önemli araştırma konuları olma özelliğini sürdürmektedir. Öğrenci başarı-başarısızlığında öğrencinin bireysel nitelikleri yanında özellikle öğretmenin sorumlulurg rg rg ğunda yürütülen eğitim-öğretim önemlidir. başarıitim.o uygulamaları oldukça itim.o Bu noktada öğrencinin itim.o g g g e e e s s s a a a başarısızlığında karşımıza gdöğretmenin algıladığı sorumluluk gd önemli bir kavram olarakw cagd çıkmakta.caboyutu ww.cabaşarı-başarısızlığında öncelikli wwwsorumluluk ww . öğrenci başarıdır.wÖğrenci kime aittir? Öğretmenlerin başarısızlığından sorumluluk algılamaları gereklimidir? Öğretmenlerin öğrenci başarı-başarısızlığından sorumluluk algıları ne düzeyde olmalıdır? gibi sorular öğrenci başarısının g g arttırılabilmesi yönünde düşü.org im.or oluşturmaktadır. tim.orgeliştirilmeye çalışılan önemli nülen, tartışılan ve yeni segiöneriler segitkonuları segitim da w.cag başarısından “Öğrenci ww agda agda w.c atılmış oldukça sorumlulukwalma” ortaya ww.cThomas R. Guskey tarafındanww önemli ve dikkat çekici bir kavramdır. Guskey (1981a)’ya göre mesleğinde yeterlik algısı olumlu olan öğretmenler, öğrencinin hem başarısı hem de başarısızlığından kendisini sorumlu tutarlarken, yeterlik rg org .org dışındaki nedenlerle açıklarlar. algısı düşük öğretmenler başarısızlık durumlarını m.öğrencinin itiise itimkendisi itim.o g g g e e e s s s a a a gd içi davranışları, öğretimi planlaması, Çünkü öğretmen cagd yeterlik algısının, öğretmenlerin cagdgüdüsü vb. w.casınıf www.oldukça önemli etkisi olduğu wwdüşünüldüğünde www. 2007; Akiri ve üzerinde (Adu ve Olantundun, Ugborugbo, 2009; Allinder, 1995; Gibson ve Dembo, 1984; Guskey, 1981b; Guskey, 1988; Hoy ve Spero, 2005; Woolfolk vd., 1990), olangöğretmenin kendisinden bekleni- rg .org öğretmen yeterlik algısı gdüşük imfaaliyetlerini im.or düşünülmemelidir. Diğer t t i i itim.o g len nitelikli eğitim-öğretim istenilen düzeyde yapabileceği e e egtarafs s s a a a d d d g g g ca ca tan,wGuskey ww.ca(1982 ve 1987) başarıdan sorumluluk www. alma ile başarısızlıktan sorumluluk www. alma arasındaki ilişkinin düşük olduğunu, başarıdan sorumluluk alan öğretmenin başarısızlıktan sorumluluk almayabileceğini, genel olarak bakıldığında öğretmenlerin başarıdan sorumluluk alırken başarısızlığı başka unsurlag rg ra yüklediğini ifade etmektedir. m.org im.ortarafından yapılan araştırmada itim.o Aynı şekilde Akbaba-Altun it(2009) itida g g g e e e s s s a a a gd öğrencinin.cbaşarısızlık nedenlerinde öğretmenin.ckendini kendi.cöğretim agd bu işin dışında tuttuğu, w agd yöntemww a www üstlenebilir yönde hiçbir görüş w w leriwve kendi niteliklerine yönelik olarak sorumluluk belirtmedikleri tespit edilmiştir. Ancak öğrenci başarı-başarısızlığı yönünde öğretmen niteliklerinin ve sorumluluk algısının birbiriyle ilişkili en önemli unsurların Jacob g başında geldiği (Dean, 2000; g ve Lefgren, 2006; Kavak vd., rg im.orStarr, 2000) ve öğretmenlerin im.or ilgili öz-değerlendirme t t i i itim.o g g 2007; Porter vedBrophy, 1988; kendileriyle e e egyapas s s a a a d d g g g .canoktada karşılaşılan problemlerin .ca .ca bilmeleri önemli veriler sağlayacağı wwwbu wwwçözümünde wwwunutulmamalıdır. Öğrencilerin başarı-başarısızlığında öğretmenin rolü göz ardı edilemeyecek kadar fazladır. Öğrencinin bireysel başarı-başarısızlığında hissettiği sorumluluk karşılaştığı zorluklarda gösterdiği yüksek rg rg org ısrar-sabır-sebat ve ebunun alacağı ödülleegilgiliyken, başarıitim.karşılığında itim.o sınıfındaki öğrencilerin itim.o g g e s s s a a a gd gd başarısızlığından öğretmenin .cagd ise sınıfta öğrenci davranışlarıyla ww.ca sorumluluk hissedebilenwbir ww ww.ca uygun şekilw w de ilgilenebilmesinin, öğrencilerine eğitim-öğretim sürecinde çalışmalarında başarılı yönlendirmeler yapabilmesinin ve sınıfta karşılaştığı problemlerle başarıyla ilgilenebilmesinin-problemleri çözebilmesi- org . egitim s a d g ca www. w ww2012, Nisan/April, Yıl/Year: 1, Sayı / Issue: 2 rg itim.o g e s a cagd se cagda . w w w rg o gitim. gdase .ca24 org gitim. . segitim a d g a c se cagda . w w w org gitim. eg s cagda www. gdase ca www. daseg it daseg w.cag g gdase a c . w ww cagd www. aseg daseg cag www. daseg cag www. eg s cagda www. gdase ca www. g daseg cag www. g gdase daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w g gdase ca www. ca www. g im.or ww g cag www. .org itim daseg g a c . www org www. g gdase ca www. failure. The scale includes 30 items. Cronbach Alpha reliability coefficient was found g 0,846 for overall of the from and 0,823 for rg 0,844 for being responsible orachievement .oscale; .org tim.that egitim egishow egitim being responsible from failure. The acquired dresults the scale might be d used s s s a a a d g g g ca .ca the conditions in Turkey. www.ca within www www. it daseg w.cag daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w im.or segit cagda w. EKİCİ wwGülay www. rg se cagda . w w w g im.or git gdase a c . w ww org . segitim a d g a c gdase ww.ca www. GİRİŞ ww .org egitim s a d g ww.ca org . segitim a d g a c g gdase ca www. g im.or git gdase a c . w w .org egitim s a d g ww.ca ww. . segitim a d g a c org .org egitim s a d g ww.ca segit cagda g im.or ww. .org egitim s a d g ww.ca rg itim.o g e s a gd ww.ca .org egitim s a d g ww.ca org . segitim a d g a ww.c .org itim daseg g a c . ww org . segitim a d g a c ww. org gitim. gdase ww.ca rg .o segitim a d g a w.c w org gitim. gdase ww.ca g r itim.o g e s a cagd www. ww. o gitim. gdase ww.ca www. rg itim.o seg cagda . w w w www. org gitim. www. www. www. Öğrencilerin okuldaki başarı-başarısızlıklarına etki eden unsurlar eğitim araştırmalarının da ilgisini çeken konuların başında gelmektedir. Yapılan araştırmalar, bu unsurların çeşitli boyutlarının olduğunu ortaya koymaktadır. Bunlar niteliklerinden kaynaklanan unsur- .org g arasında öğrencinin bireysel rg m.orHollingsworth iti2003; itim.oöğrencinin ailesinden kaynaklanan g g e e lar (Çakan, 2002; Ekici, ve Hoover, 1999), s s segitim a a a d d d g g g a a a .c vd., 2003; Çelenk, 2003; w.c 1980; Maton ve Hrabowski,w1998), ww.ceğitim sisteminunsurlar Dolan, www(Bean ww den kaynaklanan unsurlar (Huberman, 1995; Stein ve Wang, 1988; Witziers vd., 2003) ve öğretmenden kaynaklanan unsurlar (Allinder, 1995; Bulucu, 2003; Ekici, 2002; Graham vd., 2001; Midgley org org org vd.,1989; Tschannen-Moran gitim.ve Hoy, 2001) dikkat çeken boyutlar gitim.arasında yer almaktadır. gitim. e se se agdas sorumluluk algılarının cagdaöğrenmelerinde öğretmenlerin chissettikleri cagdbira değişken . . . Öğrencilerin önemli w w w w w w w w w olduğu ancak tek başına yeterli bir değişken olmadığı düşünülebilir. Özellikle öğrencilerin okuldaki akademik başarı-başarısızlıklarında kendi kontrollerinde olan faktörlerle ilgili algıları konusunda yapılan g Asikhia, 2010; Dweck vemReppucci, araştırmalar mevcuttur (Aremu, rg .or2000; .org 1973; Kukla, 1972; Weiner itim iti akademik itim.o g g g e e e s s s a a a ve Sierad, 1975). Ancak diğer taraftan öğrencilerin okuldaki başarılarına öğretmenlerinin gd .cagd .cagd ww.ca bir gereklilik wwwyönelik wwwçekilerek wyapılması etkisine sorumluluk algılarına dikkat bu konuda çalışmaların olarak düşünülmelidir. Türkiye’de ilgili literatür incelendiğinde kullanılabilecek bir ölçeğin bulunmadığı tespit edilmiştir. Bu çalışmanın amacı, Guskey (1981a) tarafından geliştirilerek literatüre sunulan öğretorg .org .org menlerin öğrenci başarısından gitim. koşullarında Türkçeyedauyarlamak, egitim sorumluluk algı ölçeğini eTürkiye egitim s s s a a d d g g g ca ca .ca geçerlik öğrenci başarısındanwsorumluluk algı ölçewwwÖğretmenlerin w w. wwwve. güvenirlik çalışmasını yapmaktır. ğiyle yapılacak araştırmalarla, öğretmenlerin öğrenci başarı-başarısızlığından kendilerini ne kadar sorumlu olarak algıladıklarını belirlemek yönünde alana oldukça önemli veriler sunulacağı umulmaktadır. g im.or git gdase YÖNTEM a c . w ww im.or segit cagda g www. org . segitim a d g a c www. Çalışma tarama türünde bir araştırmadır (Karasar, 2006). Çalışma 2010–2011 Eğitim-Öğretim yılında yapılmıştır. Genel amacı; öğretmenlerin öğrenci başarısından sorumluluk algı ölçeğini Türkg çeye uyarlamak, geçerlik ve .güvenirlik çalışmalarını yapmak olan.o çalışmaya Ankara ili merkez ilçele- .org org tim rancak uygun şekilde cevaplandıitim gitim egörev egikatılmış s s a a rine bağlı okullarda yapan toplam 297 sınıf öğretmeni d d daseg g g g a a a c c c . . . w ölçek değerlendirmeye alınmıştır. ww 290 öğretmenin ww290 www Araştırmaya gönüllü olarak w rılan katılan %75,4’ünü kadınlar ve %24,6’ını ise erkekler oluşturmuştur. Öğretmenlerin Öğrenci Başarısından Sorumluluk Algı Ölçeğinin Orijinalinin Özellikleri g .org .org m m i i im.or t t i i itterg g g Öğretmenlerin öğrenci başarısından sorumluluk algı ölçeği birbirini destekleyen iki alternatif e e e s s s a a a d d agd sınıfta yer alan öğrenci w w.ca30g maddeden oluşmaktadır.wHer w.cag cihli toplam yöwwbir.cmadde ww w başarı-başarısızlığı nünde sınıf yaşantısında gerçekleşen pozitif ve negatif durumu vurgulayan iki alternatif tercihli ifadeler- org . egitim s a d g ca www. www rg itim.o g e s a cagd se cagda . w w w rg o gitim. gdase .ca25 org gitim. . segitim a d g a c se cagda . w w w org gitim. g gdase ca www. eg s cagda www. gdase ca www. daseg it daseg w.cag g gdase a c . w ww cagd www. aseg daseg cag www. daseg cag www. eg s cagda www. gdase ca www. g daseg cag www. g gdase daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w g gdase ca www. ca www. g im.or ww g cag www. .org itim daseg g a c . www org www. daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w nin öğretmenin yüksek algı düzeyiyle ilgili olduğu anlamına gelebilir (Ekici, 2008). Dolayısıyla, öğrenrg rg cilere uygun davranışları ikazandırabilmek için çaba gösteren öğretmenin, başarıorg it m.o itim.o öğrencilerin akademik gitim. egöz-sorumluluk egsorumluluk eolduğu s s s a a a sında-başarısızlığında hissedebilen ve yüksek algısına sahip öğretmen d d d g g g ca ww.ca ww.ca beklentilerinin www. Brookover ve Lezotte (1979)wöz-sorumluluk söylenebilir. algıları ile öğrencininwöğrenme yakından ilişkili olduğunu ve öğrencinin öğrenmesi üzerinde güçlü bir etkiye sahip olduğunu ifade etmektedirler. Bu noktada, öğretmen öğrencinin öğrenme ihtiyaçlarıylag uyumlu ne kadar fazla nitelikli g r .org öğrenci başarısının da artmasında m i im.or t i itim.o o kadar etkili olabilecekken, itöğöğretim faaliyetlerisuygulayabilirse g g g e e e s s a a a cagd cagd cagd rencilerin www.akademik başarı-başarısızlıklarında wwwda. o kadar yüksek seviyede öz-sorumluluk www. algısına sahip olabileceklerdir. Bu anlayış kesinlikle nitelikli eğitim-öğretim sürecinde öğretmenin ve öğrencinin birbirinden bağımsız davranışlarda bulunamayacaklarını ve birbiriyle uyum içinde olmaya ihtiyaç duyduklarg rını ifade etmektedir. Çünkü yeterli düzeyde sorumluluk .org .org itimöğretmenin itim.ohissetmesiyle, öğrencininaöğrenmeegarttığı eg2011). egitim s s s a a sinin ve başarısının da belirtilmektedir (Francis-Seton, d d d g g g ca ca ca www. rg se cagda . w w w g im.or segit cagda rg rg rg itim.o itim.o itim.o g g g e e e s s s a a a d cagd .cagd w.cag www. Çağdaş Eğitim Dergisi Akademik www ww / Journal of Contemporary Education Academic org . segitim a d g a c org . segitim a d g a c g gdase ca www. g im.or git gdase a c . w w .org egitim s a d g ww.ca ww. . segitim a d g a c org .org egitim s a d g ww.ca segit cagda g im.or ww. .org egitim s a d g ww.ca rg itim.o g e s a gd ww.ca .org egitim s a d g ww.ca org . segitim a d g a ww.c rg itim.o se cagda . w w w g im.or git gdase a c . w ww org ww. org gitim. g im.or it daseg w.cag w org gitim. gdase ww.ca org gitim. g w. EKİCİ wwGülay ww. o gitim. asegit ww asegit ww asegit cagd www. ___ a. öğrencinin başarılı olması için doğal yeteneğinin olması, ya da R+ ___ b. sizin ona cesaret g vermenizdir? tim.or g tim.or ca www. ca www. eg s cagda www. gdase ca www. g daseg cag www. g gdase ca www. g gdase a c . w ww cagd www. g tim.or gi 2. Sınıfın asegi bir şeyleri anlamakta zorluk asegi bunun sebebi muhtemelen gdanlattığın gdçekiyorsa, gdase aseg daseg cag www. ___ b. öğrencilerinizin farklı kavramları anlamada geri kalmasındandır? rg rg rg e e e s s s a a a d d d g g g ca w.ca toplam 15 olumlu ve 15 olumsuz w.ca ise olumlu Ölçekte www.madde yer almaktadır. Bu herwbirwmaddenin ww o o o Öğrenci Başarısından gitim.Sorumluluk Algı Ölçeğinin Orijinaline gitim. Ait Faktör Analizi Sonuçları gitim. ve olumsuz olmak üzere R+ ve R- olmak üzere ikişer şıkkı bulunmaktadır. Faktör analizi sonunda 1. faktör R+ ve ikinci faktör R- olarak ortaya çıkmıştır. Bu durum R+ ve R- olarak belirtilen öğrenci g rg .org başarı ve başarısızlığının nedenlerinin ortaya çıkarıldığı bağımsız İkiitfakim.or itim itim.oiki faktörü belirtmektedir. g g g e e e s s s a a a d törlü yapı.ctoplam faktör=20,4 agd varyansın %60,9’unu açıklamaktadır. .cagd varyansı w.cag 1. Faktör= 40,5, ikinci www 1.faktörün eigen değeri 5,941 ww www açıklarken, ve ikinci faktörün eigen değeri 2,986 olarak belirlenmiştir (Guskey, 1981a). rg Öğretmenlerin öğrenci sorumluluk algı ölçeğinin orggüvenirlik çalışması için, itestorg .obaşarısından gitim. g tim. egitim İlk cevaplardan sonra eöğretmenlerin earacını s s s a a a tekrar test cişlemi yapılmıştır. bu 4 hafta sonra ölçme d d d g g g ca .ca w. a wwcevaplamaları www. iki test uygulamasından aldıkları wwwpuanlar tekrar istenmiştir. Öğretmenlerin arasındaki korelasyon değeri genel toplam R için ,739 olarak hesaplanırken, R+ için ,718 ve R- için ,784 olarak hesaplanmıştır. Tüm bu istatistiksel sonuçlar p<,001 düzeyinde manidardır. R+ maddeleri için g rg .org ,791 olarak hesaplanırken, .orboyutu m m i i t t i i itim.o Cronbach-Alpha güvenirlik katsayısı Riçin ,881 olarak hesaplang g g e e e s s s a a a gd toplam R ile R- ve R+ w .cagd ilişkiye bakıldığında genel .cagdR değeri ile mıştır. w.cataraftan wwDiğer ww arasındaki wwwtoplam R- arasında ,814 değerinde pozitif yönde ve yüksek düzeyde bir ilişki belirlenirken, toplam R değeri ile R+ arasında da ,724 değerinde pozitif ve yüksek düzeyde bir ilişki belirlenmiştir. org . egitim s a d g ca www. rg itim.o g e s a cagd se cagda . w w w rg o gitim. gdase .ca26 w ww2012, Nisan/April, Yıl/Year: 1, Sayı / Issue: 2 www. rg r itim.o g e s a cagd www. gdöğrenci sınıfınızda başarılıysa, agd sebebi muhtemelen 1.w Eğer .cabir w.cbunun g gdase ca www. g im.or segit cagda daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w dir. Bu ifadeler öğretmen tarafından neden olunan veya başka etmenler tarafından neden olunarak gerg g çekleştirilen durumlarda yapılan uygulamaları izleyerek .oralternatif .org ettirilmektedir. Pilot çalışmada tim.or itimdevam egitim basit tek bir durumu karmaşık eghale egihem s s s a a a çoğu öğretmenin karşılaştığı getirdiği ortaya çıkmıştır. Çünkü d d d g g g ca .ca ww.ca değerleri benzerlik göstermektedir. wwwzorlanan www. Öğretmenlerin tercihte seçenek hem de temel w sorumluluk öğrenci başarısından sorumluluk algı ölçeğinde her bir maddeye en fazla toplam 100 puan verilebilmektedir. Bu kapsamda; 100 puanı (R+) ve (R-) durumlarının ifade edildiğiga ve b seçeneklerinde verilen iki g .orgpuanlama yapılmaktadırlar.giÖrneğin: m i t tim.or a seçeneğinde ifade edilmiş tim.or i iolan alternatif cevap arasında bölerek g g e e e s s s a a a d cagd cagd (R+) w w.cag 30 puan verilmişse, b seçeneğinde w durumuna www. ifade edilmiş olan (R-) durumuna www. en fazla 70 puan verilebilmektedir. Böylece bir maddeye verilen olumlu (R+) ve olumsuz (R-) duruma verdikleri puanlar 0’dan 100’e kadar değişebilmekte, fakat bir maddede yer alan (R+) ve (R-) toplam puanı kesinlikle 100 rg tarafından yapılmış olantibir rg puan olmaktadır. Guskeyim .org bu puanlama durumunungiDuby .o(1979) it (1981a) i m.o e tim olduğunu ifade etmektedir. egPozitif s s asegtercih a a araştırmadaca kullanılan düzeninden yararlanılarak hazırlanmış d d d g g g ca w. w.ca wwmaddeleri www.durum maddeleri ise R- ile ifade ww durum R+ ile ifade edilirken, negatif edilmektedir. Bir maddenin genel toplam R değeri ise R+ ve R- değerlerinin toplamıyla elde edilmektedir. R+ değeri tüm R+’ların toplamıyla hesaplanırken toplamıyla hesaplanmaktadır. g R-‘lerin değeri ise tüm R- değerlerinin rg .orR+ .orgortalamasıyla elde edilmektedir. m m i i t t i i itim.o Genel toplam R değeri ise tüm ve tüm Rdeğerlerinin toplamının g g g e e e s s s a a a d cagd .cagdbir süreç olan sınıfta çokww Çünkü dinamik beğenilen w.cag olumlu bir durum olurken, www wwhiçw.beğenilmeyen çok olumsuz bir durumda olabilmektedir. Bu yüzden öğretmenlerin öğrenci başarısından sorumluluk algı ölçeğinde olumlu ve olumsuz durumlara ait toplam puanlar hesaplanmaktadır (Guskey, 1981a). Aşağıda g g ölçekte yer alan iki örnek imaddeye m.org yer verilmektedir. im.or im.or org . segitim a d g a c g im.or segit cagda www. R- ___ a. onu yeterince iyi anlatmamanız, ya da . segitim a d g a c gdase ww.ca org . segitim a d g a c www. seg cagda . w w w ca www. .org egitim s a d g ww.ca gdase ww.ca g r itim.o g e s a cagd www. org gitim. . segitim a d g a c se cagda . w w w org gitim. eg s cagda www. gdase ca www. daseg it daseg w.cag daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w g gdase ca www. g im.or ww g cag www. .org itim daseg g a c . www org www. daseg cag www. g gdase ca www. g im.or git gdase a c . w w .org egitim s a d g ww.ca ww. . segitim a d g a c org .org egitim s a d g ww.ca segit cagda g im.or ww. .org egitim s a d g ww.ca rg itim.o g e s a gd ww.ca .org egitim s a d g ww.ca org . segitim a d g a ww.c .org itim daseg g a c . ww org . segitim a d g a c ww. org gitim. gdase ww.ca g im.or it daseg w.cag g r itim.o g e s a cagd www. rg itim.o seg cagda . w w w org . segitim a d g a c www. se cagda . w w w g im.or segit cagda www. org gitim. org gitim. se cagda . w w w rg rg rg itim.o itim.o itim.o g g g e e e s s s a a a d cagd .cagd w.cag www. Çağdaş Eğitim Dergisi Akademik www ww / Journal of Contemporary Education Academic Öğretmenlerin öğrenci başarısından sorumluluk algı ölçeğini uyarlama çalışmasında öncelikle rg iletişim kurulmuş ve öğretmenlerin Thomas R. Guskey’le e-mail oyoluyla org .org öğrenci başarısından sorumgitim. uyarlanabileceğine ilişkin gitim. eTürkçeye egitimizin alınmıştır. Guskey’in edoğruls s s a a a luluk algı ölçeğinin gerekli izni d d d g g g ca .ca .ca wwwölçeğin www.hedef dili olan Türkçeye çevrilmesi wwwsüreci tusunda kaynak dili olan İngilizceden başlatılmıştır. Ölçek uyarlama çalışmalarında hedef dilden kaynak dile yapılan çeviriler uyarlama çalışmasının en önemli noktasını oluşturmaktadır ölçek uyarlamayı basit bir süreç rg (Beaton vd., 2000). Geçmişte rg .obir .orgaraştırmacıların olduğu belirtilm m i i t t i i itim.o olarak ölçeği bir dilden diğer dile çevirmek olarak değerlendiren g g g e e e s s s a a a cagd cagd bir ölçme .cagd 1994). Ancak günümüzde mektedir nitelik ww.taşıyan www(Geisinger, www. kültürler arasında psikolojik w aracını uyarlama çalışmalarında çevirinin önemli olduğu, kaynak dildeki maddelerle hedef dildeki maddelerin aynı vurguyu ifade etmesi gerektiği belirtilmektedir (Deniz, 2007). 1970’li yılların sonung rg dan itibaren, geliştirilenim çeşitli .orgölçeklerle sürdürülen araştırmalar, tim.or çeşitli konularda algıasdüzeyini itim.o egit geliştirildikleri dilleringddışında egikullanılabilmesi eggenişs s a a belirleyen cölçme araçlarının sayesinde gittikçe d d g g a ca ca www. Ölçeklerin uyarlanarak geliştirildikleri www. dilin dışında da kullanılabilmesi www.araştırma verilerilemektedir. ni genişlettiği ve kültür-dil ve etnik gruplar arası karşılaştırmalı araştırmalarda kullanılabildiği bildirilmektedir (Savaşır, 1994). Ölçek uyarlama çalışmalarının, başka çalışmalarla bütünleştiği ve yerel rg .orgiçine yerleştiği takdirde daha .org olabileceği ve bilgi üretimine m m i i t t i i itim.o bir bilimsel araştırma yetkinliği anlamlı g g g e e e s s s a a a gd cagd .cagd katkıda belirtilmektedir (Şahin, başarısından ww.ca sorumluluk wwwbulunabileceği www. 1994). Bu nedenle öğrenci w algı ölçeğinin İngilizceden Türkçeye çevirisi alan bilgisi ve İngilizce dilsel yeterliği olan 4 alan uzmanı tarafından yapılmış ve 2 dil alanı uzmanı çevirileri karşılaştırmıştır. Ayrıca 2 ölçme ve değerg g rg lendirme uzmanının görüşleri im.oalınmıştır. im.or im.or asegit asegit asegit gd gd Çeviri sonrasında ölçeğin dilsel .cagdeden toplam w.caişlemlerinin w ww.caeşdeğerliği çalışmaları 4. sınıfa wwdevam w w w 37 İngilizce öğretmenliği öğrencileri üzerinde iki dilli desen yöntemiyle yürütülmüştür (Deniz, 2007). Bu aşamadan sonra dilsel eşdeğerlik çalışması yapılan ölçme aracıyla ilgili geçerlik ve güvenirlik analizlerine başlanmıştır. .org .org .org egitim egitim egitim s das gdageçerliğini gdas fakÖlçeğe belirlemek için açımlayıcı w.cayapı w.cag faktör analizi uygulanmıştır. w.caAçımlayıcı w w w w w w tör analizinde birbiriyle ilişkili p tane değişkeni bir araya getirerek değişkenler (faktörler) arasındaki ilişkilerden hareketle az sayıda ve kavramsal olarak anlamlı yeni değişkenler bulmak amaçlanmaktadır (Büyüköztürk, 2002; Field,r2005). Böylece bilinmeyen bir yapıyı g rg .orgölçmek için oluşturulan gölçme im.o dayanarak söz konususyapının imnasıl t t i i itim.o g g aracından elde d edilen sonuçlara olduğunun açıklanması e e eyapılas s a a a d d g g g ca .ca kültürlerde geliştirilen w w.caaracının farklı bilmektedir. birwölçme wwwbaşka www. Ayrıca açımlayıcı faktör analizi, kültürlere uyarlanması çalışmalarında ölçeğin uyarlanan kültürdeki boyutlarını ve ölçülen niteliğin yapısını ortaya koymak için geçerlik çalışmaları kapsamında yapılması gereken istatistiksel bir tekg g niktir (Erkuş, 2003). iÖlçeğin içinitCronbach-Alfa iç tutarlılık katsayısı m.org im.or tim.orgüvenirliğini belirlemek itive g g g e e e s s s a a a d d faktörler arasındaki ilişki .Pearson ggüvenirlik test-tekrar.ctest katsayısı hesaplanmıştır. cagAyrıca cagd Momentww a www.hesaplanmış ve ölçeğe ait betimsel wwwistatistiksel sonuçlerw Çarpımı Korelasyon Katsayısı kullanılarak lar verilmiştir. Yapılan istatistiksel analizlerde SPSS 15.0 programı kullanılmıştır. .org .org egitim egitim s s a a d d g g BULGULAR VE YORUMLAR ca ca www. www. org gitim. se cagda . w w w Öğretmenlerin Öğrenci Başarısından Sorumluluk Algı Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirliğine İlişkin Bulgular .org .org Dilsel Eşdeğerlik segitim cagda segitim a d g a c g gdase ca www. eg s cagda www. gdase ca www. g daseg cag www. g gdase ca www. g gdase a c . w ww cagd www. aseg daseg cag www. daseg cag www. eg s cagda www. gdase ca www. .org segitim a d g a ww.c g daseg cag www. w. eşdeğerlik için yapılan korelasyon Dilsel ww www. analizi sonucunda ölçeğin kaynak w dili olan İngilizce w daseg cag www. formu ile hedef dili olan Türkçe formundan elde edilen puanlar arasında üst düzeyde pozitif yönde org gitim. gdase ww.ca org . egitim s a d g ca www. org . segitim a d g a c ww. o gitim. gdase ww.ca www rg itim.o g e s a cagd www. rg se cagda . w w w rg o gitim. gdase .ca27 org gitim. . segitim a d g a c org www. se cagda . w w w org gitim. .org itim daseg g a c . www g im.or ww it daseg w.cag daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w g gdase ca www. g gdase ca www. g im.or git gdase a c . w w .org egitim s a d g ww.ca ww. . segitim a d g a c org .org egitim s a d g ww.ca segit cagda g im.or ww. .org egitim s a d g ww.ca rg itim.o g e s a gd ww.ca .org egitim s a d g ww.ca org . segitim a d g a ww.c .org itim daseg g a c . ww g org r itim.o g e s a cagd www. . segitim a d g a c www. rg itim.o seg cagda . w w w se cagda . w w w g im.or www. org gitim. g segit cagda w. EKİCİ wwGülay tim.or g r itim.o g e s a cagd www. im.or segit cagda ca www. www. im.or git gdase a c . w w w uyarlanan formunun Öğretmenlerin öğrenci başarısından sorumluluk algı ölçeğinin Türkçeye Türk kültüründeki yapısını inceleyebilmek için açımlayıcı faktör analizi yapılmıştır. Açımlayıcı faktör analizi için öncelikle örneklemin g faktör analizi için uygunluğuna g bakılmıştır. Bu noktada 0,001 g im.or (KMO) ve Barlett Testleri im.or t t tim.or i i g g düzeyinde Kaiser-Meyer-Olkin uygulanmıştır. Tavşancıl (2002)’e e e egigöre s s s a a a d d d g g g a w.ca elde edilen değer 1’e w KMO yaklaştıkça ise.ckabul edilemez. ww.ca mükemmel, 0,50’nin altında wwtestinden www 0,70’in üzerindeki değerlerin ise analiz için yeterli olduğu belirtilmektedir (Leech vd., 2005). Yapılan analiz sonucunda elde edilen Kaiser-Meyer-Olkin (KMO)= 0,846 olarak hesaplanmıştır. Ayrıca 2 g g rg Barlett Sphericity Testiitsonucunun im.or da χ = 5427,28 (p<,000) im.oranlamlı çıkması örneklemsebüyükitolarak itim.o g g g e e s s a a a d d 2005). gdanalizi için uygun olduğu şeklinde lüğünün faktör (Büyüköztürk, 2002; cagField, .cagyorumlanmıştır ww.ca www www. uygun olduğunu Buw iki testten elde edilen veriler açımlayıcı faktör analizi yapabilmek için verilerin ifade etmektedir. g Toplam 30 maddeden org öğretmenlerin öğrenci başarısından .org sorumluluk algı ölçeğinin im.or tim.oluşan itfakegitim egtemel s s asegiamacıyla a a tör yapısınıcabelirlemek elde edilen puanlara varimax döndürme yöntemi kullanılarak d d d g g g .ca ww.ca sayısını ve wwwanalizi www.faktör analizi uygulanmıştır. Faktör bileşenler ölçme aracının ölçtüğü w değişkenlerin bunların her birinin ölçme aracının bütününden elde edilen puanlara katkısını, ölçme aracına ait maddelerin hangi faktörler altında negkadar yüklere sahip olduğunu, ölçme aracının ölçtüğü yapı ve yapırg .or .org(Atılgan vd., 2006; Tabachnick m m i i t t i i itim.o ları ortaya çıkarmada kullanılabilecek bir analiz olarak tanımlanmıştır g g g e e e s s s a a a .cagdVarimax döndürme yöntemi .cagd yapılan temel bileşenler .cagdanalizi işleve Fidel, www1996). wwwkullanılarak wwwfaktör mi sonucunda, ölçekte özdeğeri (eigenvalue) 1'den büyük iki faktör elde edilmiştir (özdeğerler sırasıyla 7,573 ve 2,347’dir). Bu durumu daha net olarak görebilmek amacıyla Cattel'in "Scree Plot" sınaması sınaması (Kline, 1994) 1). .org .orgyapılarak maksimum manidar .org sayısı belirlenmiştir (Şekil imfaktör egitimde ölçeğin iki faktördengoluştuğu egitgörülmektedir. egitim s s s a a a Şekil 1’de cyer alan grafikte d d d g g a ca ca www. www. 12 g gdase ca www. anlamlı bir ilişki (r=,91, p< 0,001) olduğu bulunmuştur. Ayrıca boyutları arasında İngilizce ve Türkçe g öğretmenlerin öğrenci başarısından g form puanları arasındaki ikorelasyon için .org im.or sorumluluk algı boyutu t m.or egiöğrenci egitalgı egitim s s s a a a ,824 ve öğretmenlerin başarısızlığından sorumluluk boyutu için ,867 olarak belirlenmişd d d g g g a ww.ca sonucunda öğretmenlerin w ww.cbaşarısından ww.ca Türkçe formu tir.w Analizler öğrenci sorumluluk algıwölçeğinin ile İngilizce formu arasında dilsel eşdeğerliğe sahip olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Katılımcıların ölçme aracını cevaplandırmaları g15–20 dakika sürmüştür. g g gi Yapı Geçerliğine gdase İlişkin Bulgular daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w im.or git gdase a c . w ww g im.or segit cagda www. eg s cagda www. gdase ca www. g daseg cag www. g gdase ca www. g gdase a c . w ww cagd www. aseg daseg cag www. daseg cag www. 10 g im.or asegit d g ww.ca g im.or segit cagda 8 www. im.or segit cagda g www. 6 org . segitim a d g a c www. eg s cagda www. .org ww.c egitim agdas Özdeğer 4 org 2 . egitim s a d g ca www. 1 3 5 7 9 11 Faktör sayısı rg .o segitim a d g a w.c w org gitim. gdase ww.ca ww. o gitim. gdase ww.ca 15 17 19 21 m.org org gitim. se cagda . w w w m.org m.org i giti egiti Yapılan analiz %d asegit açıklayan, 30 madde vecaiki gdasesonucunda toplam varyansın g 42,3’ünü gdaltasboyuttan a a c c . . . w w w oluşan boyutlarda yer alan maddelerinde orijinal w ww ölçme aracı elde edilmiş ve alt w ww ölçme aracındaki maddelerle örtüştüğü, dolayısıyla R+ ve R- boyutlarında yer alan maddelerin ayrıştığı belirlenmiştir org . egitim s a d g ca www. rg itim.o g e s a cagd se cagda . w w w rg o gitim. gdase .ca28 w ww2012, Nisan/April, Yıl/Year: 1, Sayı / Issue: 2 www. rg 13 . egitim s a d g ca www. Şekil 1. Faktör Öz Değerlerine Ait Grafik org . segitim a d g a c org 0 org gitim. . segitim a d g a c se cagda . w w w org gitim. daseg it daseg w.cag daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w g gdase ca www. g im.or ww g cag www. .org itim daseg g a c . www org www. gdase ca www. g gdase ca www. g im.or git gdase a c . w w .org egitim s a d g ww.ca ww. . segitim a d g a c org .org egitim s a d g ww.ca segit cagda g im.or ww. g r itim.o g e s a cagd www. rg itim.o seg cagda . w w w org . segitim a d g a c www. se cagda . w w w g im.or segit cagda www. org gitim. daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w rg rg rg itim.o itim.o itim.o g g g e e e s s s a a a d cagd .cagd w.cag www. Çağdaş Eğitim Dergisi Akademik www ww / Journal of Contemporary Education Academic (1.faktör varyansın % 24,9’unu açıklarken 2.faktör % 18,3’ünü açıklamaktadır). Tavşancıl (2002)’e rg rg göre faktör analizi sonucunda ne kadar ölçeğin faktör yapısıida org im.oyüksekse, itim.oelde edilen varyans oranları git m. egSosyal egit%40 evaryans s s s a a a o kadar kuvvetlidir. bilimlerde yapılan analizlerde ile %60 arasında değişen d d d g g g .ca .ca .ca wwdeğerlerinin wwwyeterli www oranları kabul edilmektedir. Ölçekte yer alan her bir maddenin faktörwyük .20 ve üzerinde olmasına dikkat edilmiştir. Öğretmenlerin öğrenci başarısından sorumluluk algı ölçeğinin faktörleri, faktör yükleri, Cronbach-Alfa değerleri ve açıkladıkları varyans oranlarına ilişkin bulgular .org .org .org m m i i t t i i Tablo 1’de verilmiştir. g g se se segitim a da gda .cagd Ait Cronbach-Alfa w w.ca1.gTürkçe Ölçeğin Faktör Yükleri, ww.cave Faktörlerde Tablo Değerleri ww wwwFaktörlere g gdase ca www. eg s cagda www. gdase ca www. g daseg cag www. Yer Alan Maddeler .org egitim s a d g ww.ca rg itim.o g e s a gd ww.ca .org egitim s a d g ww.ca org . segitim a d g a ww.c .org itim daseg g a c . ww org . segitim a d g a c ww. org gitim. gdase ww.ca g im.or it daseg w.cag w org gitim. gdase ww.ca Faktör Yükleri rg Öğrenci başarısından sorumluluk R + ve R- durumo . .org .org m i t t sorumlui egları egi im Öğrenci başarısızlığından egitim s s s a a a d d d g g g boyutu luk boyutu ca ca (R +) ca (R -) ww1w. www. 0,55 www. R+ 2 R0,73 3 R+ 0,60 g g r r rg iRti- m.o itim.o itim.o g g g 4 0,66 e e e s s s a a a cagd cagd cagd R+ ww5w. www. 0,46 www. 6 R+ 0,53 7 R+ 0,71 8 R i- m.org 0,77 .org .org egiRtegitim egitim s s s a a a 9 0,63 d d d g g g ca ca ca www. 0,76 www. ww10w. R+ 11 R0,25 12 R0,37 rg rg .org m 13 R +im.o 0,63 i t t i i itim.o g g g e e e s s s a a a agd 14 cagd Rc0,39 cagd ww15w. www. 0,70 www. R+ 16 R0,48 17 R0,69 g g .org im.or im.or t t i i g g 18 R + 0,58 e e egitim s s s a a a d d d g g g ca ca ca R+ www. 0,67 www. ww19w. 20 R0,71 21 R+ 0,79 rg rg 22 R +m.org 0,83 it+i itim.o itim.o g g g e e e s s s a a a 23 R 0,23 cagd cagd .cagd Rww24w. www. www0,70 25 R0,72 26 R+ 0,41 .org .org .org 27 0,46 egRit+im egitim egitim s s s a a a d d d g g g 28 ca R0,59 ca .ca ww29w. www. www0,51 R0,68 30 R*Ölçeğin geneli için Cronbach Alpha güvenirlik katsayısı 0,846, başarıdan sorumlu olma boyutu için 0,844 ve rg .org 0,823 .org m m i i t t i i itim.o başarısızlıktan sorumlu olma boyutu g g g e e e s s s a a a d χ2= 5427,28 (p<,000) gd gd .cagsonucu ** Kaiser-Meyer-Olkin (KMO) = 0,846 ve Barlett ww.ca wwTesti ww.ca w w w *** Toplam varyansın % 42,3’ü açıklanıyor.1.faktör varyansın % 24,9’unu açıklarken 2.faktör % 18,3’ünü açıklamaktadır. Madde No org . egitim s a d g ca www. org . segitim a d g a c ww. o gitim. gdase ww.ca www rg itim.o g e s a cagd www. rg se cagda . w w w rg o gitim. gdase .ca29 org gitim. . segitim a d g a c org www. se cagda . w w w org gitim. g gdase a c . w ww cagd www. daseg daseg cag www. eg s cagda www. gdase ca www. it daseg w.cag daseg cag www. g gdase daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w g ca www. g im.or ww aseg cag www. .org itim daseg g a c . www g gdase ca www. g gdase ca www. g im.or git gdase a c . w w .org egitim s a d g ww.ca ww. . segitim a d g a c org .org egitim s a d g ww.ca segit cagda g im.or ww. g r itim.o g e s a cagd www. www. rg itim.o seg cagda . w w w rg itim.o g e s a gd ww.ca .org egitim s a d g ww.ca org . segitim a d g a ww.c .org itim daseg g a c . ww org gitim. g ww. org gitim. g im.or it daseg w.cag g r itim.o g e s a cagd Tablo 1 incelendiğinde, faktör analizi sonucunda elde edilen alt boyutlardan birincisi öğrenci g g ölçek toplam varyansının rg başarısından sorumlulukim algı 15 maddeden oluşan bu .orboyutudur. .orboyut itim.o egitve faktör yükleri 0,23 ile 0,83 egitimdeğişmektedir. İkinci altgboyut egöğrens s s a a a %24,9’unucaçıklamakta arasında d d d g g w.ca ölçek toplam ww. a ww.ca wwboyut ci w başarısızlığından sorumluluk algı w boyutudur.15 maddeden oluşan bu varyansının %18,3’ünü açıklamakta ve faktör yükleri 0,25 ile 0,77 arasında değişmektedir. rg itim.o g e s a Ölçeğinin.cFaktörler Arası agd www Ölçeğin Geneli Öğrenci başarısızlığından sorumlu olma boyutu rg .org m.org,347 itimr.o Öğrenci başarısından 1,000 asegiti ,318 egsoegitim s s a a d d d g g g a ,000* rumluw olma caboyutu ca p değeri ,000* www.c ww . www. , Öğrenci başarısızlığından r 1,000 ,376 sorumlu olma boyutu p değeri , ,000* rg rg Ölçeğin Geneli 1,000 tim.org itimr.o itim.o g g gi e e s s a a a p değeri gd gd gd s,e a a a c c c . . . w w w w ww ww * pw < 0,001, r: Pearson Korelasyon katsayıları eg s cagda www. gdase ca www. g daseg cag www. Öğrenci başarısından sorumlu olma boyutu Tablo 3’te ölçekte yer .orgfaktörler ve ölçeğin geneligiarasındaki .orgilişki incelendiğinde, istatistik.org timalan egipozitif e tim egitim s s s a a a d d d sel olarak.canlamlı ve ilişkiler belirlenmiştir. Ölçeğin geneli ile boyutları arasında p<0,001 g g g a w.ca değişen anlamlı ve pozitif w.cadüşük ilişkiler wwarasında wwyönde www düzeyinde r=0,318 ve r=0,376 anlamlılık tespit edilmiştir. Öğrenci başarısından sorumlu olma boyutu ile öğrenci başarısızlığından sorumlu olma boyutu arasında (r=0,347, p<0.001) anlamlı ve pozitif yönde düşük rg org org bir ilişki bulunmuştur. Belir..60’dan .farklı m m i i t t i i itim.o lenen bu ilişki katsayısının düşük olması bu boyutların kavramsal yapılarıaölçtüğünü g g g e e e s s s a a d d cagd (Şencan, 2005). Guskey w vurgulamaktadır başarısızlıktan sorumw.cag başarıdan sorumluluk ve w.cag www. w (1981a)’da ww luluk algısının farklı iki kavramsal yapı olduğuna dikkat çekerek belirlenen ilişki düzeyinin (r=0,203, p<0,05) anlamlı ve pozitif yönde oldukça düşük bir ilişki olduğunu belirtmiştir. Ayrıca her iki boyutta g belirlenen puanların kavramsal .org taşıdığını vurgulamıştır. im.org im.oryapıya bağlı olarak kendi içindeimanlamlar asegit asegit it daseg g a c . www w Tablo 1’de görüldüğü gibi, öğretmenlerin öğrenci başarısından sorumluluk algı ölçeğinin Cronbach-Alfa iç tutarlılık katsayısı ölçeğin geneli için 0,846 olarak tespit edilirken, başarıdan sorumrg rg orgde 0,823 olarak hesaplanmıştır. lu olma boyutu için 0,844 ve.o başarısızlıktan sorumlu olma boyutu itim itim.için itim.o g g gdase g gdase gdase ca Diğer sorumluluk algı ölçeğinin w.cataraftan, öğretmenlerin öğrenci w.ca ww wwbaşarısından www.Türkçe formunun ölçtüğü nitelik yönünden zaman açısından kararlılığını istatistiksel olarak test etmek için test-tekrartest yöntemi kullanılmıştır. Ölçeğin test-tekrar-test güvenirliğini belirleyebilmek için toplam 64 öğrg orgöğretmenlerin aldıkları puanlar retmene 5 hafta ara ile iölçek .org it m.o uygulanmıştır. Her ikiauygulamadan gitim.korelasyon katsayısı hesaplanmıştır. egtest eçarpımı egitim s s s a a d d d arasındaki.ckararlılığı etmek için Pearson momentler g g g a ca .ca wwwiki uygulama sonunda her iki uygulamadan www. www Yapılan elde edilen puanlar arasında genel toplam R, R+ ve R- değerlerinde yüksek düzeyde, pozitif ve anlamlı ilişkiler olduğu belirlenmiştir [(Toplam R için) r(64)=0,814, p >,05; (R- için) r(64)=0,823, p >,05; (R+ için) r(64)=0,847, gp >,05]. g g r itim.o .or segitim a d g a c g TürkçeaÖlçeğe gdaseAit Betimsel İstatistikler g gdase ca www. g gdase a c . w ww cagd www. aseg daseg cag www. daseg cag www. eg s cagda www. gdase ca www. .or segitim a d g a ww.c g daseg cag www. w.c ww wwvew.boyutlarına ait hesaplanan ortalama w ve standart sapma Tablo 4’ de Türkçe ölçeğin geneline w g gdase ca www. www. rg rg itim.o itim.o g g e e s s a a gd Sorumluluk Algı Tablo .ca3.gdÖğretmenlerin ÖğrenciwBaşarısından ww.ca wwwKorelasyon Pearson Katsayıları daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w im.or segit cagda w. EKİCİ wwGülay w org g im.or segit cagda www. d gd Türkçe Güvenirliğine İlişkin w.caÖlçeğin w.cag w wBulgular . segitim a d g a c gdase ww.ca se cagda . w w w g im.or git gdase a c . w ww Boyutlar .org egitim s a d g ww.ca org . segitim a d g a c değerleri verilmektedir. org gitim. gdase ww.ca org . egitim s a d g ca www. org . segitim a d g a c ww. o gitim. gdase ww.ca w ww2012, Nisan/April, Yıl/Year: 1, Sayı / Issue: 2 rg itim.o g e s a cagd www. rg se cagda . w w w rg o gitim. gdase .ca30 org gitim. . segitim a d g a c org www. se cagda . w w w org gitim. .org itim daseg g a c . www g im.or ww it daseg w.cag daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w g gdase ca www. g gdase ca www. g im.or git gdase a c . w w .org egitim s a d g ww.ca ww. . segitim a d g a c org .org egitim s a d g ww.ca segit cagda g im.or ww. .org egitim s a d g ww.ca g im.or asegit gd ww.ca .org egitim s a d g ww.ca org . segitim a d g a ww.c .org itim daseg g a c . ww org . segitim a d g a c ww. org gitim. gdase ww.ca g im.or it daseg w.cag w org gitim. gdase ww.ca g r itim.o g e s a cagd www. rg itim.o seg cagda . w w w ww. o gitim. gdase ww.ca se cagda . w w w Tablo 4. Türkçe Ölçeğe Ait Betimsel İstatistikler Ölçeğin Boyutları www. org gitim. egitim .org 42,17 – 76,83 rg itim.o g .or egitim s a d g ww.ca w TARTIŞMA w w w Öğretmenlerin öğrenci başarısından sorumluluk algı ölçeğini uyarlama çalışmasında öncelikle Thomas R. Guskey’le e-mail yoluyla iletişim kurulmuş ve öğretmenlerin öğrenci başarısından sorumrg rg rg luluk algı ölçeğinin g Türkçeye gerekli itim.o uyarlanabileceğine ilişkin itim.oizin alınmıştır. Ölçek uyarlamada itim.o g g e e e s s s a a a gd agd oldukçawönemli akademik öz-yeterlik ölçeğinin ciçin cagd ve Türkw .ca olan dilsel eşdeğerlik çalışması ww.İngilizce www. korelasyon hesaplanmış ve ikiwform çe w formlarından elde edilen puanlar arasındaki puanları arasında yüksek düzeyde tutarlılık (r=0,91, p< 0,001) olduğu bulunmuştur. Çeviri işlemleri tamamlanan ölçek toplam 290 sınıf öğretmenine uygulanmıştır. Uygulama sonrası .örneklem büyüklüğünün geçerliğini .org g g im.oriçin Kaiser-Meyer-Olkin’in im orörneklem yeterliği ölçümü t t i i itim g g e e istatistiksel olarak test etmek (KMO) s s da da dasegyapılg g g a a a c c c . . . w mıştır. işlemler sonucunda Kaiser-Meyer-Olkin (KMO) değeri 0,846 vew Barlett Testi değeri www ww wwYapılan χ2= 5427,28 (p<,000) olarak bulunmuştur. Toplam 30 maddeden oluşan öğretmenlerin öğrenci başarısından sorumluluk algı ölçeğinin faktör yapısını belirlemek amacıyla elde edilen puanlara varimax rg rg org döndürme yöntemi kullanılarak analizi Varimax döndürme itim.o temel bileşenler faktör itim.uygulanmıştır. itim.o g g g e e e s s s a a a gd analiz işlemi sonucunda toplam iki faktör ortaya çıkmıştır. cagd eigen değeri 7,573 ve 2,347 cagd .caYapılan w.olan www. toplam varyansın % 42,3’ünü ww wwwoluşan sonucunda açıklayan, 30 madde ve 2 alt boyuttan ölçme aracı elde edilmiş ve alt boyutlarda yer alan maddelerinde orijinal ölçme aracındaki maddelerle örtüştüğü belirlenmiştir (1.faktör varyansın % 18,3’ünü açıklamaktadır). Ölçek- .org g rg% 24,9’unu açıklarken 2.faktör im.ofaktör im.or olduğu tespit edilmiştir. t t i i g g gitim e e te yer alan her d bir maddenin yük değerlerinin .20 ve üzerinde s s a da daseAnaliz g g g a a a c c c . . . w sayısı, Türkçe ölçekte de korunmuştur. sonuçlarına madde Ölçekte yer www göre, orijinal ölçekte 30 olan ww www alan iki faktör arasındaki korelasyon incelendiğinde, istatistiksel olarak manidar ve pozitif ilişki durumları belirlenmiştir. Öğrenci başarısından sorumlu olma boyutu ile öğrenci başarısızlığından sog rg rg rumlu olma boyutu arasında veitpozitif im.oryönde düşük bir ilişki bulunmuşitim.(ro = 0,347, p <0.001) anlamlı itim.o g g g e e e s s s a a a gd geneli ile boyutları arasında gd ve 0,376 arasında değişenwanlamlı tur. Ayrıca .ca0,318 .cagd ve pozitif w.caölçeğin wwdüşük www ww bu yönde ilişkiler olduğu belirlenmiştir. Ölçeğin boyutları arasında belirlenen korelasyon katsayısının .60’dan düşük olması bu boyutların farklı kavramsal yapıları ölçtüğünü vurgulamaktadır. org . egitim s a d g ca www. www rg itim.o g e s a cagd se cagda . w w w rg o gitim. gdase .ca31 org gitim. . segitim a d g a c se cagda . w w w org gitim. gdase ca www. daseg it daseg w.cag g gdase a c . w ww cagd www. aseg daseg cag www. daseg cag www. eg s cagda www. gdase ca www. g daseg cag www. g gdase daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w g gdase ca www. ca www. g im.or ww g cag www. .org itim daseg g a c . www org www. eg s cagda www. org . egitim s a d g ww.ca Nitelikli araştırmaların yapılabilmesi için araştırmalarda veri toplamak amacıyla kullanılabileg cek uygun ölçme araçlarının kullanılması nitelikli verilerin toplanabilmesi yönünde oldukça önemlirg rg tim.or igeliştirildikleri itim.o sayesinde farklı kültürlerden itim.o g g g e e e s s s a a a dir. Ölçme a araçlarının dillerin dışında kullanılabilmesi d gd gd w.c g elde edilmesinde önemliwkatkılar ww.casağlamaktadır. Ancak ilgiliwliteratür ww.caincelendiğinde wwverilerin farklı Türkiye’de öğretmenlerin öğrenci başarısından sorumluluk algısı konusunda kullanılabilecek herhangi bir ölçme aracına rastlanmamıştır. Bu çalışma, Guskey (1981a) tarafından geliştirilerek literatüre g .org m.org Türkçeye uyarlamak,sgeçerlik im.or başarısından sorumluluksealgı sunulan, öğretmenlerin gitiölçeğini egitöğrenci egitim s a a a d d d g g g ve güvenirliğine amacıyla w.ca hazırlanmıştır. ww.ca ilişkin veriler elde etmek w ww.ca w g gdase ca www. 6,243 Tablo 4 incelendiğinde; ölçeğin rg genelinde ortalama 53,626 rg org hesaplanırken, öğrenci başarıim.puan itim.o ortalama 48,933 puan itöğrenci itim.o g g g e e e s s s a a a sından sorumlu olma boyutunda ve başarısızlığından sorumlu olma d cagd .cagd w.cag www. 53,626 puan hesaplanmıştır.ww boyutunda Buwpuanlardan da anlaşıldığı gibiww öğretmenlerin öğrenci başarısından sorumluluk algı ölçeğinde öğretmenler kendilerini öğrenci başarısından sorumlu hissetmektedirler. seg cagda . w w w daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w rg X SS .oMinimum-Maksimum .org egitim egitim 31,40 – 86,00 cagdas9,154 ww. 37,33 –w73,67 9,366 s s Öğrenci başarısından cagda sorumlu olma boyutu ww.cagda58,319 . w w w başarısızlığından sorumlu olma boyutu w Öğrenci 48,933 Ölçeğin Geneli 53,626 www. rg www. g im.or segit cagda rg rg rg itim.o itim.o itim.o g g g e e e s s s a a a d cagd .cagd w.cag www. Çağdaş Eğitim Dergisi Akademik www ww / Journal of Contemporary Education Academic org . segitim a d g a c org . segitim a d g a c g gdase ca www. g im.or git gdase a c . w w .org egitim s a d g ww.ca ww. . segitim a d g a c org .org egitim s a d g ww.ca segit cagda g im.or ww. .org egitim s a d g ww.ca rg itim.o g e s a gd ww.ca .org egitim s a d g ww.ca org . segitim a d g a ww.c g r itim.o g e s a cagd www. org . segitim a d g a c www. rg itim.o seg cagda . w w w se cagda . w w w g im.or git gdase a c . w ww g im.or segit cagda www. org gitim. g w. EKİCİ wwGülay org gitim. se cagda . w w w r itim.o g e s a cagd www. Ayrıca ölçeğin Cronbach Alfa İç Tutarlılık Katsayısı ölçeğin geneli için 0,846 olarak tespit edilirken, rg rg başarıdan sorumlu olma iboyutu sorumlu .org olma boyutu için 0,823 golarak it m.o için 0,844 ve başarısızlıktan itim.o egtaraftan egitim sorumluluk algı ölçeğinin eTürkçe s s s a a a hesaplanmıştır. Diğer öğretmenlerin öğrenci başarısından d d d g g g ca .ca w.ca www. ölçtüğü nitelik yönünden zaman www ww formunun açısından kararlılığını istatistiksel olarak test etmek için test-tekrar test yöntemi kullanılmıştır. Ölçeğin test-tekrar test güvenirliğini belirleyebilmek için toplam 64 öğretmene 5 hafta ara ileguygulanmıştır. Her iki uygulamadangöğretmenlerin aldıkları puanlar rg or .or itim itim.korelasyon itim.o arasındaki kararlılığı test etmek için Pearson momentlerseçarpımı katsayısı hesaplanmıştır. g g g e e s s a a a gd agddeğerlerinde cagd .cauygulama Yapılan sonunda her iki uygulama wwve.cRwwwiki www. arasında genel toplam R,wR+ yüksek düzeyde, pozitif ve anlamlı ilişkiler olduğu belirlenmiştir [(Toplam R için) r(64)=0,814, p >,05; (R- için) r(64)=0,823, p >,05; (R+ için) r(64)=0,847, p >,05]. .org egitim s a d g w.ca VE ÖNERİLER SONUÇ ww g .or egitim s a d g ww.ca w w g rg rg itim.o itim.o g g e e s s a a cagd Perception of Teaching w .cagd Students’ Adu, w. E. O. and Olantundun, S.O. (2007).Teachers’ ww www. w aswCorrelates Allinder, R. M. (1995). An Examination of the Relationship between Teacher Efficacy and Curricu.org Achievement. Remedialgand .orgEducation, 27, 141-152. gitim.org lum Based Measurement Special imStudent itim gitand se se ase cagda S. (2009). İlköğretim Öğrencilerinin cagda Akademik Başarısızlıklarına cagdVeli, . . . w w w Akbaba-Altun, İlişkin Öğretw w w w w w men ve Öğrenci Görüşlerinin İncelenmesi. Elementary Education Online, 8 (2), 567–586. gitim. gdase org Akiri, A.A. and Ugborugbo,gN. M. (2009).Teachers’ Effectivenessgand Students’ Academic Perforr .or .org im.oComm mance in Public Secondary Schools in Delta State, Nigeria.sStud Sci, 3 (2), 107-113. segitim egitHome segitim gitim. org Asikhia, O. A. (2010).Students and Teachers’ Perception of the Causes of Poor Academic Performance in Ogun State Secondary rSchools [Nigeria]: Implications for Counseling for National Development. rg .o g m.org im.o gitim European JournalaofseSocial Sciences, 13 (2), 229–242. asegiti asegit ww.ca gdase ww.ca gdase ca www. gda cagda cagdaPublishers. w.caA. Aremu, O. (2000). Academic Performance ww www. 5 Factor Inventory. Ibadan: Stirling-Horden www. d d cagd w.cag w.cag Anı Yayıncıww www.Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme. wwAnkara: Atılgan, H., Kan. A. ve Doğan, N. (2006). g daseg cag www. g gdase ca www. g gdase a c . w ww cagd www. .org segitim a d g a c Academic Performance in Oyo State Nigeria. Essays in Education, 20, 57-63. .or egitim s a d g ww.ca eg s cagda www. org . egitim s a d g ww.ca Elde edilen sonuçlar; öğretmenlerin öğrenci başarısından sorumluluk algı ölçeğinin Türkiye'de de araştırmalarda kullanılabileceğini göstermiştir. Ayrıca bundan gsonraki süreçte, öğretmenlerin g r .orgalgı düzeyi ile öğretmen nitelikleri m i t tim.or i itim.o ve öğrenci nitelikleriniaifade ieden öğrenci başarısından sorumluluk g g g e e e s s s a a gd cagd .cagd yapılabilir. Böylecewölçeğin değişkenlerin ww.cauygulanabilirliwww. etkileşiminin değerlendirildiği wwwaraştırmalar ğine yönelik olarak farklı araştırma sonuçları ortaya konulmuş olacaktır. Diğer taraftan öğretmenlerin öğrenci başarısından sorumluluk algı ölçeğiyle, öğretmenlerin sınıfta sorumluluk algıladıkları eğitimg öğretim sürecinde yaptıkları ilgili, sınıfta öğrencilerinden öğren- .org org .davranışlarla im.or beklentileriyle ilgili ve egitimyönünde öğretmen sorumluluğu egitkonularına egitim s s s a a a ci başarısının arttırılması dikkat çekebilecek nitelikte d d d g g g ca ca ca www. www. www. yol gösterebileceği düşünülmektedir. araştırmalara KAYNAKLAR g gdase ca www. g im.or segit cagda daseg cag www. aseg daseg cag www. daseg cag www. eg s cagda www. gdase ca www. g lık. g im.or it daseg w.cag w org gitim. gdase ww.ca Bean, R. A., Bush, K.R.,.oMcKenry, P. C. and Wilson, S.M. (2003). g gThe Impact of Parental, Support, rg im.or tim r Control on the Academic iPsychological itAchievement itim.o g g g e e e s s s Behavioral Control and and Self-Esteem of Africana a a cagd cagd .cagdof Adolescent Research, w w.523–541. American 18w (5), www.and European American Adolescents. wwwJournal org . egitim s a d g ca www. org . segitim a d g a c ww. o gitim. gdase ww.ca w ww2012, Nisan/April, Yıl/Year: 1, Sayı / Issue: 2 rg itim.o g e s a cagd www. rg se cagda . w w w rg o gitim. gdase .ca32 org gitim. . segitim a d g a c se cagda . w w w org gitim. .org itim daseg g a c . www org www. daseg cag www. g im.or ww it daseg w.cag daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w g gdase ca www. g gdase ca www. g im.or git gdase a c . w w .org egitim s a d g ww.ca ww. . segitim a d g a c org .org egitim s a d g ww.ca g im.or asegit gd ww.ca .org egitim s a d g ww.ca rg itim.o g e s a gd ww.ca g r itim.o g e s a cagd www. rg itim.o seg cagda . w w w org . segitim a d g a c www. se cagda . w w w g im.or segit cagda www. org gitim. daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w rg rg rg itim.o itim.o itim.o g g g e e e s s s a a a d cagd .cagd w.cag www. Çağdaş Eğitim Dergisi Akademik www ww / Journal of Contemporary Education Academic g gdase ca www. eg s cagda www. Beaton. D. E., Bombardier. C., Guillemin, F. and Ferraz, M. B. (2000). Guidelines for the Process of Cross-Cultural Adaptation of Measures. Spine, 25 (24),m 3186–3191. .org .org mSelf-Report m.org i i asegit asegit i asegit d gd Bolster, Harvard .cagdEducational w.cagA.S. (1983).Toward a MorewEffective w ww.caModel of Research on Teaching. ww w w Review, 53, 294–308. Brookover, W. B. and Lezotte, L. W. (1979). Changes in School Characteristics Coincident with rg rg .org Institute for Research on gTeachChanges in Student Achievement. East Lansing: itim.o Michigan State University, itim itim.o g g e e e s s s a a a ing. .cagd .cagd .cagd www www www Bulucu, Ö. (2003). İlköğretim I. Kademe Öğretmenlerinin Sınıf Davranış Yönetiminde Yetkinlik Algılarının Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Adana: Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler .org mEnstitüsü. m.org m.org i asegit i asegit i asegit d d agAnalizi agd Büyüköztürk, El Kitabı.Ankara:PegemA w.cag Ş. (2002).Sosyal Bilimler İçin w.cVeri w.cYayımcılık. ww ww ww .org .org im Başarısının Ön Koşulu: Okul Çelenk, S. (2003). Dayanışması. İlköğretim OnlineseDergisi, gitim gitim segitOkul seAile a a a d d d g g g a a a 2 (2),w 28–34. w.c ww.c ww.c w w w g daseg cag www. g gdase ca www. Çakan, M. (2002). Bilişsel Stil ile Zeka Kavramlarının Öğrenci Başarısı Açısından İrdelenmesi ve Taşıdıkları Önem. Eğitim Araştırmaları, 8, 86-95. .org gdase ca www. g gdase a c . w ww Dean, J. (2000). Organizing Learning in the Primary School Classroom. (2.ed). London: Routgedle. g ww.c .or egitim s a d g a Deniz. K. Z. (2007). Psikolojik Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, rg g Ölçme Aracı Uyarlama. Ankara g im.or im.or im.o t t i i g g 40 (1), 1–16. e e s s a a asegit d cagd cagd w.cag www. www. Responsibility in ww Dweck, S.S. and Reppucci, N. D. (1973).Learned Helplessness and Reinforcement cagd www. aseg Children. Journal of Personality and Social Psychology, 25, 109–116. org . segitim a d g a ww.c Dolan, L. J. (1980).The.o Affective Instructional Quality, and Achieve- .org g rg Correlates of Home Support, tim.or itimDissertation, Illinois: University iChicago. g g gitim e e s s ment. Unpublished Doctoral of a a gd gd gdase ca www. ca www. ca www. Duby, P.B. (1979). Attributions and School Learning. Unpublished Doctoral Dissertation, Illinois: University of Chicago. .org itim daseg g a c . ww Ekici, G. (2002). Öğrencilerin Nedir? ve Bu Uygulamada org Öğrenme Stillerine DayalıiEğitim-Öğretim .org .org gitim.Nelerdir? TSE Standard d eg tivemTeknik Dergi, 481, 21–25. egitim s s a a Öğretmenlereag Düşen Ekonomik daseGörevler d g g a a c www. c www. c www. Ekici, G. (2003). Öğrenme Stiline Dayalı Öğretim ve Biyoloji Dersi Öğretimine Yönelik Ders Planı Örnekleri. Ankara: Gazi Kitabevi. org . segitim a d g a c ww. g orClassroom org Ekici, G. (2008).Effects Management Lesson on .Preservice Teacher’ Teacher Sense of .org itim.of itim itim g g g e e e s s s a a a d Self -Efficacy. University Journal of Education, .cagHacettepe .cagd 35, 98–110. .cagd www www www Erkuş, A. (2003).Psikometri Üzerine Yazılar. Ankara:Türk Psikologlar Derneği Yayınları.No:24 g im.or asegit gd ww.ca g im.or it daseg w.cag w org gitim. gdase ww.ca Field, A. (2005).Discovering Statistics Using SPSS. London: SAGE m.org ww. o gitim. gdase ww.ca eg s cagda www. gdase ca www. Geisinger, K. F. (1994). Cross-Cultural Normative Assessment: Translation and Adaptation Issues Influencing the Normative Interpretation g of Assessment Instrument. Psychological g Assessment, 6 (4), 304–312. tim.or g tim.or tim.or gi M. (1984). Teacher Efficacy: gi Gibson, g S.dand aseDembo, asegi gdasAe Construct Validation. Journal gofdEducational a a a c c c . . . w w w Psychology, ww 76, 569-582. ww ww org . egitim s a d g ca www. rg itim.o g e s a cagd se cagda . w w w rg o gitim. gdase .ca33 www www. rg daseg cag www. m.org iti iti iti Francis-Seton, Learning daseA.g I. N. ( 2011). Impact .cofagCollective daseg Responsibility on Student daseg and g g a a c c . . Achievement. www Unpublished Ed D. Dissertation, www Minneapolis: Walden University. www org . segitim a d g a c m.org daseg cag www. org gitim. . segitim a d g a c org www. se cagda . w w w org gitim. daseg cag www. .org itim daseg g a c . www it daseg w.cag daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w g gdase ca www. g im.or ww g g gdase ca www. g im.or git gdase a c . w w .org egitim s a d g ww.ca ww. . segitim a d g a c org .org egitim s a d g ww.ca g im.or asegit gd ww.ca .org egitim s a d g ww.ca g r itim.o g e s a cagd www. org . segitim a d g a c www. rg itim.o seg cagda . w w w se cagda . w w w g im.or git gdase a c . w ww g im.or segit cagda www. org gitim. g w. EKİCİ wwGülay org gitim. se cagda . w w w r itim.o g e s a cagd www. eg s cagda www. Graham, S., Harris, K. R., Fink, B. and McArthur, C. A. (2001). Teacher Efficacy in Writing: A g Construct Validation with Primary 5(2), 177-203. m.orgGrade Teachers. Scientific Studies m.oforReading, m.org i i asegit asegit i asegit d Guskey, Teachers Assume forw cagd .cagd Successes w.cagT. R. (1981a). Measurementwofwthe w.Responsibility w w Academic w w and Failures in the Classroom. Journal of Teacher Education, 32 (3), 44-51. Guskey, T. R. (1981b). The Relationship of Affect toward Teaching and Teaching Self-Concept to rg .org 5 (2),60-74. Responsibility for Student Journal of Social Studies Research, m.org itiAchievement. itim itim.o daseg daseg gdase ca www. daseg g agInstructional Effectiveness upon .caRelationship Guskey, of w.cagT. R. (1982).The Effect ofwChange ww.cin ww wwwthe Teacher Expectations and Student Achievement. Journal of Educational Research, 75 (6), 345 -349. Guskey, T. R. (1987). Context Variables that Affect Measures of Teacher Efficacy. Journal of Educag org org tional Research, 81 (1),gi41-47. tim.or gitim. gitim. se se ase cagT.dR. cagda and Attitudes toward thewImplementation cagda of In. . . w w w Guskey, (1988).Teacher Efficacy, Self-Concept, w w w w w structional Innovation. Teaching and Teacher Education, 4, 63–69. rg itim.o g e s a gd ww.ca g gdase ca www. g im.or segit cagda daseg cag www. Hollingsworth, P. M. and Hoover, K. H. (1999).İlköğretimde Öğretim Yöntemleri (Çev: T. Gürkan, .orgAnkara Üniversitesi Rektörlüğü .org No: 124. .org m m i i t t i i E. Gökçe ve D.S. Güler). Ankara: Yayınları g g se se segitim da gda gda w.cA.agW. and Spero, R. B. (2005).wChanges w.caYears ww.cain Teacher Efficacy during w Hoy, thewEarly of Teachww g daseg cag www. g gdase ca www. g gdase a c . w ww ing: A comparison of Four Measures. Teaching and Teacher Education, 21,343–356. g ww.c .or egitim s a d g a d agd cagd w.cag ww.cand ww.Intersections, ww Huberman, M. (1995). Professional w careers Professional Development:wSome Pro- org . segitim a d g a ww.c fessional Development in Education: New Paradigms and Practice (Ed. T.R. Guskey and M. Huberman), 193–224, New York: Teachers College g Press. g tim.or ca www. ca www. org ww. Kavak, Y., Aydın, A. ve Akbaba-Altun, S. (2007). Öğretmen Yetiştirme ve Eğitim Fakülteleri (1982– rg No: 5. Meteksan A.Ş. Ankara: 2007). Yüksek Öğretim Kurulu org 987–975-7912-36-1. m.oYayını m.ISBM: m.org i i asegit ww ww org g im.or it daseg w.cag w .org org gitim. w ww. o gitim. w dase cagC., . w Midgley, Feldlourfer, w w agdas e e agdas c .c Student Self and H. and Eccles, wwwJ..(1989). Change in Teacher Efficacy wwwand Task Related Beliefs in Mathematics During the Transition to Junior High School. Journal of Educational Psychology, 81, 247–258. .org .org w org . egitim s a d g ca www. w ww2012, Nisan/April, Yıl/Year: 1, Sayı / Issue: 2 rg itim.o g e s a cagd se cagda . w w w rg o gitim. org gitim. . segitim a d g a c se cagda . w w w org gitim. daseg cag www. eg s cagda www. gdase ca www. it daseg w.cag daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w g gdase ca www. g im.or ww g daseg .org itim daseg g a c . www org www. daseg cag www. w gdase .ca34 aseg cag www. .org m teaching: Insights from theseWork itiGood Porter A.C. and of gitim J. (1988).Synthesis of Research gitim seBrophy, segon a a a d d d g g g a a a c c c . . . the Institute for Research on Teaching. Educational Leadership, 46 (8), 74–85. w w w w w w www. rg .org Maton, K. I. and Hrabowski III, F. A. (1998). Preparing the Way: A Qualitative Study of HighAchieving African American Males and the Role of the Family. American Journal of Comminity org org org Psychology, 26 (4), 639–668. gitim. gitim. gitim. org . segitim a d g a c .org mIntermediate Statistics: Use and itim Leech, N. L., sBarr, egitK.imC., and Morgan, G. A. (2005). egitifor sSPSS segIntera a a d d d g g g a a a .c pretation New Jersey: Lawrence Erlbaum ww(2.Ed.). ww.cASS. ww.c w gdase ww.ca i it daseg g a c . www Kukla, A. (1972). Attribution Determinants of Achievement-Related Behavior. Journal of Personality and Social Psychology, 21, 1116–1174. w gitim. asegit d Kline, .cagd London: Rutledge. w.caP.g(1994). An Easy Guide to FactorwAnalysis. cagd www. g tim.or Karasar, N.(2006). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. . segitim a d g a c gdase ww.ca tim.or gi egi M.(1986). Models of Teaching Joyce, B.gand asegi Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall. dasWeil, gd(3.Ed.) gdase ca www. .org egitim s a d g ww.ca gdase ww.ca Jacob, B. and Lefgren, L. (2006).When Principals Rate Teachers. r Next. Hoover Institution. rg g g .o Education im.or im05.03. im.o t t i i g g [Online]http//www.educationnext.org/20062/58.html. Retrieved on 2006. e e s s a a asegit g gdase ca www. g im.or git gdase a c . w w .org egitim s a d g ww.ca ww. . segitim a d g a c org .org egitim s a d g ww.ca g im.or asegit gd ww.ca g r itim.o g e s a cagd www. org . segitim a d g a c www. rg itim.o seg cagda . w w w se cagda . w w w g im.or segit cagda www. org gitim. daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w g gdase ca www. rg rg rg itim.o itim.o itim.o g g g e e e s s s a a a d cagd .cagd w.cag www. Çağdaş Eğitim Dergisi Akademik www ww / Journal of Contemporary Education Academic eg s cagda www. Savaşır, I, (1994). Ölçek Uyarlamasındaki Sorunlar ve Bazı Çözüm Yolları. Türk Psikoloji Dergisi, 9(33), 27–32. m.org m.org m.org i i asegit asegit i asegit d gd agd [Online] Starr, w.caL.g (2000). Measuring thewEffects w ww.caof Effective Teaching. Education ww.cWorld. w w www.education-world.com/a_issues.html. Retrieved on 16. 10. 2009 Stein, M. and Wang, M. (1988). Teacher Development and School Improvement: The Process of rg Education, 4, 171–187. tim.org rg Teacher Change. Teaching and.oTeacher itim i itim.o g gdase g gdase gdase g a Kullanımı. Türk Psikoloji Dergisi, Şahin, w.caN. (1994). Psikoloji Araştırmalarında w ww.cÖlçek ww.ca9(33), 19–26. w w w gdase ca www. g daseg cag www. Şencan, H. (2005). Sosyal ve Davranışsal Ölçümlerde Geçerlilik ve Güvenirlik. Ankara: Seçkin Mat- .org egitim s a d g ww.ca baası. m.org m.org m.org i Statistics.New York: HarperCollins iti iti Tabachnick,B. asegit daseG.g and Fidell, L.S.(1996).Using dMultivariate daseg g g g a a a c c c . . . College. www www www g gdase ca www. Tavşancıl, E. (2002). Tutumların Ölçülmesi ve SPSS ile Veri Analizi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım rg itim.o g e s a gd ww.ca Tschannen-Moran, M. and g A. W. (2001). Teacher Efficacy: rHoy, rgCapturing an Elusive Construct. rg itim.o 17 (7), 783–805. itim.o itim.o g g g e e e s s s Teaching and Teacher Education, a a a gd gd gd ca .ca w.ca ww www. www Weiner, B. ve Sierand, J. (1975).Misattribution for Failure and Enhancement Strivings. Journal of g gdase a c . w ww Personality and Social Psychology, 31, 451–421. .org egitim s a d g ww.ca g Witziers, B., Bokser, m orgLeadership and Student Achieve.org i R..oJ.rand Krüger, M. L. (2003).seEducational gitim. Quarterly, 39 (3), 398-425. egitfor egitim s s a a a ment: The Elusive Search an Association. Educational Administration d d d g g g a a a c www. .org segitim a d g a c www. .org itim daseg g a c . ww org gitim. se cagda . w w w org . segitim a d g a c ww. org org gitim. gdase ww.ca ww. o gitim. gdase ww.ca se cagda . w w w org gitim. org gitim. se cagda . w w w .org segitim a d g a c rg o gitim. gdase .ca35 . segitim a d g a c se cagda . w w w org gitim. daseg cag www. eg s cagda www. gdase ca www. daseg .org it daseg w.cag daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w g gdase ca www. g im.or ww g cag www. itim daseg g a c . www org www. daseg .org segitim a d g a ww.c w www www. rg org org rg itim.o g e s a cagd org . segitim a d g a c www. www. . egitim s a d g ca www. org . segitim a d g a c g . egitim s a d g ca www. .org segitim a d g a c www. w im.or segit cagda aseg cag www. rg o gitim. gdase ww.ca w www. org g org cagd www. g im.or git gdase a c . w ww gitim. se cagda . w w w g . egitim s a d g ca www. im.or it daseg w.cag g im.or git gdase a c . w ww im.or segit cagda www. gitim. gdase ww.ca c www. Woolfolk, A. E., Rosoff, B. and Hoy, W. K. (1990). Teachers’ Sense of Efficacy and Their Beliefs about Managing Students. Teaching and Teacher Education, 6, 137–148. org . segitim a d g a ww.c c www. g gdase ca www. g im.or git gdase a c . w w .org egitim s a d g ww.ca ww. . segitim a d g a c g gdase ww.ca org r itim.o g g im.or asegit g r itim.o g e s a cagd www. rg itim.o seg cagda . w w w org . segitim a d g a c www. se cagda . w w w g im.or segit cagda www. org gitim. org gitim. se cagda . w w w org gitim. org gitim. se cagda . w w w MESLEKİ YETERLİKLERİ da w.cag g im.or segit cagda g im.or git gdase a c . w w ww .org egitim s a d g ww.ca PROFESSIONAL COMPETENCIES .org .org .org m i t egi egitim egitim s s s a a a d d d g g g ca ca ca www. www. www. * rg itim.o g e s a gd ww.ca .org egitim s a d g ww.ca org . segitim a d g a ww.c .org itim daseg g a c . ww w CHILD DEVELOPMENT DEPARTMENT STUDENTS’ Nuray KOÇ rg itim.o g e s a gd ww.caÖZ w org ww. org g im.or it daseg w.cag w org gitim. gdase ww.ca rg ABSTRACT itim.o ww. o gitim. gdase ww.ca im.or segit cagda seg cagda d cagd www. cag www. org . segitim a d g a c d cag www. * Bilim Uzmanı, Uludağ Üniversitesi, Yenişehir İbrahim Orhan Meslek Yüksekokulu Öğretim Görevlisi e-posta: nuraykoc@uludag.edu.tr org . egitim s a d g ca www. rg itim.o g e s a cagd se cagda . w w w rg o gitim. gdase .ca36 www www. rg g . . This study aims to determine the of students studying at child wwwopinions wwwdevelopment departments of vocational schools about their professional competencies. The study is a qualitative one, which employed an “embedded single-case design.” The working group of the study was composed r ofg18 students studying at the Department gof Child Development of g imIn.othe data collection process,sesemi-structured im.or observation form wassegitim.or t t i i Uludag University. g g e s a a a d d d g g g .ca In the end of the study, itwappeared .castudents used. ofw the ww.ca that, on the one hand, most www ww regarded themselves as professionally competent while, on the other, they held the opinion that the education given at school was partially sufficient and had to include more practice so that they could develop g their professional competencies. rgstudents listed the main tim.org .oThe im.or personal qualities egitim to develop their professional asegit which are necessary for teacher ascandidates asegi org . segitim a d g a c www. c ww.c www. Anahtar kelimeler: Meslekiw yeterlik, çocuk gelişimi, okul öncesi eğitim. www. gitim. gdase ww.ca www. g r itim.o g e s a cagd Bu araştırma meslek yüksekokullarındaki çocuk gelişimi bölümünde eğitim gören ön lisans öğrencilerinin mesleki yeterliklerine ilişkin düşüncelerini tespit etmeyi amaçlamakg çalışması olup, “iç içe geçmişmtek g deseni” kullanılmışg tadır. Araştırma nitel .durum durum im or grubunu Uludağ Üniversitesi i .orGelişimi Bölümü ön lisanssegitim.or egitçalışma egitÇocuk tır. Araştırmanın s s a a a d d d g g g ca göz.ca .ca toplanmasında yarı yapılandırılmış öğrencilerinden 18 kişi oluşturmuştur. wwwVerilerin www. www lem formu kullanılmıştır. Araştırmada öğrencilerin büyük bir kısmı mesleki anlamda kendisini yeterli görürken, okulda verilen eğitimin kısmen yeterli olacağı ve verilen eğitimin uygulama ağırlıklı olmasının rgiçin daha faydalı olacağı tim.org m.org mesleki yeterliklerinisgeliştirmeleri itiÖğrenciler, itim.o gereken başlıca kişisel g g gi e e s görüşündedirler. mesleki yeterliğin geliştirmesinde a a gd gd gdase a a a c c c . . . w w w w belirtmişww özellikleri; çocukları sevme, sabırlılık, ww yaratıcılık ve yeniliklere açık olmawolarak lerdir. Ayrıca öğrencilerin büyük bir bölümü mesleki yeterliklerini geliştirmek için internet ve kaynak kitap kullanımı ve seminerlere katılmayı tercih ederken, önemli bir bölümü de g mesleki gelişimleriim için lisans düzeyinde tamamlamayı .oreğitimlerini .org hedefledikleri görül- gitim.org egit egitim e s s a a müştür. d d g g a a agdas c www. . segitim a d g a c g im.or segit cagda org gitim. . segitim a d g a c www. se cagda . w w w org gitim. daseg it daseg w.cag g gdase a c . w ww cagd www. aseg daseg cag www. daseg cag www. eg s cagda www. gdase ca www. g daseg cag www. g gdase daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w g gdase ca www. ca www. g im.or ww g cag www. .org itim daseg g a c . www org gdase ca www. gd ww.ca www. eg s cagda www. org . egitim s a d g ca www. ÇOCUK GELİŞİMİ BÖLÜMÜ ÖN LİSANS ÖĞRENCİLERİNİN .org segitim g gdase ca www. rg rg rg itim.o itim.o itim.o g g g e e e s s s a a a gd cagd .cagd w.caEğitim ww wwwof. Contemporary Education Academic, www Çağdaş Dergisi Akademik / Journal 2012, 1(2), 36-46 se cagda . w w w daseg cag www. g gdase ca www. g im.or git gdase a c . w w .org egitim s a d g ww.ca ww. . segitim a d g a c org .org egitim s a d g ww.ca rg itim.o g e s a d g ww.ca .org egitim s a d g ww.ca rg itim.o g e s a gd ww.ca .org egitim s a d g ww.ca org . segitim a d g a ww.c .org itim daseg g a c . ww g im.or asegit d g ww.ca org gitim. gdase ww.ca g im.or it daseg w.cag w org gitim. gdase ww.ca g r itim.o g e s a cagd www. rg itim.o seg cagda . w w w ww. o gitim. gdase ww.ca se cagda . w w w www. org gitim. Keywords: Professional competence, child development, early childhood education. g im.or it daseg w.cag g im.or segit cagda www. ww GİRİŞ daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w competencies as follows: loving children, patience, creativity and openness to novelties. g Moreover, while a great of the students preferred to.obenefit rg from the Internet and tim.org .ormajority itim itim to develop their professional egand eingorder source books also to participate in seminars s s a a asegi d d g g a were observed to aim towcomplete ca cthem cagdtheir . . . w w w competencies, another important part of w w w w w education at undergraduate level for their professional development. g im.or git gdase a c . w w w Yeterlik; kişilerin sahip oldukları becerileri ile farklı koşullar altında ne yapabilecekleri ile ilgili sahip oldukları inançlardır .(Bandura, 1997). Yeterlik inançları .kişilerin rg söz konusu eylemi yatida org .org itim ogüvendiklerini açığa çıkarmaktadır egitim egderece egi m s s s görevi başarıpgd başaramayacaklarına ilişkin kendilerine ne a a a d d g g a .ca Kişi kendi yeterliklerinewvewkişilik w.ca özelliklerine uygun olarakwseçtiği ww.cmesleği (Çimen, daha iyi www2007). benimsemekte (Lewandowski, 2005) dolayısıyla mesleki yeterliğini daha kolay geliştirebilmektedir. Günümüzde her alanda mesleki edilmekte g .org yeterliğin önemi kabul .org olup, eğitim alanında dagikalitim.or itim itim g g teli bir eğitim sunabilmek için mesleğini benimsemiş, alanında donanımlı öğretmenler ve ara elemane e e s s s a a a d agd .cagd ve ara w.cag mesleki yeterlikleri gelişmiş larw olması (Gürbüz, 2008). Türkiye’de ww.cgerekmektedir ww wwwöğretmenler elemanlar yetiştirmek için çeşitli eğitim politikaları uygulanmaya çalışılmış ve birçok üniversitede lisans ve ön lisans programları açılmıştır (Anonim, 2009). Bu programlardan biri de meslek yüksekog programıdır. rg rg .orlisans kullarındaki çocuk gelişimi itimön itim.o itim.o g gdase ca www. eg s cagda www. gdase ca www. daseg g gdase ca www. g gdase a c . w ww cagd www. www. cag www. Milli Eğitim Bakanlığına bağlı anadolu kız meslek ve kız meslek liselerindeki uygulama sınıflarında ve ilköğretim okullarındaki ana sınıflarında kadrosuz usta öğretici olarak görev alabilmenin yanı sıra; g rg rg resmi ve özel kurumlara ibağlı im.orgibi okul öncesi eğitim skurumlait m.okreş, yuva, anaokulu veaçocuk itkulübü itim.o g g g e e e s s a a rında ve rehabilitasyon merkezlerinde ara eleman gd çalışabilmektedir (Anonim, c2012). agd cagd caolarak www. www. aseg daseg Çalışma imkânları anlamında geniş bir alana sahip olan çocuk gelişimi ön lisans mezunlarının okul öncesi dönemdeki çocuklara verdiği eğitimin niteliği çok önemlidir. Nitelikli eğitimin gerçekleşmesi için de nitelikli çocuk mezunlarının yetiştirilmesi Bu da mezun olan .org g rg .orgelişimi .ogerekmektedir. egitim egitim farkında olup, bunları s s segitim kişilerin öncelikle kendi yeterliklerinin ve kişisel özelliklerinin a a d d damesleğine g g g a a a c c c . . . w adapte ile mümkün olabilir (Bryant, www2007). www wwetmeleri cag www. Okul öncesi kurumlarında görev alacak olan çocuk gelişimi bölümü ön lisans mezunlarının; çocukların seviyelerini ve gelişim konularda rg alan bilgisine hâkim, sabırlı, .orgaşamalarını bilen, mesleki m.org itimyeniliklere itim.oolmaları gibi kişisel özelliklere itive g g g yaratıcı ve çözüm üretici, uyum sağlayabilen bireyler e e e s s s a a a d d cagd w.cag 1982; Gürbüz, 2008).www.cag yeterliklere www. sahip olmaları beklenmektedir ww(Bacmeister, s cagda www. Çocuk gelişimi ön lisans mezunlarının belirli kişilik özelliklerine ve yeterliklerine sahip olmaları gerekmesinin yanında, öğrencilerin aldıkları eğitimlerle mesleki yeterliklerini geliştirmeye yönelrg org .org im im.oZhao, t t i i meleri de sağlanmalıdır (Kılıç,1997; Moore ve Esselman,1994; 2007). Bu yüzdensemesleki g g gitim. e e s s a a a d d d g g g a ca yeterliğin hangi programw.ceğitim ww.cayeterliği geliştirmeye yönelik www.nasıl geliştiği, güçlü ve pozitifwmesleki ww larının nasıl geliştirileceğinin belirlenmesi çocuk gelişimi alanında ara eleman yetiştiren programlar için oldukça önemlidir (Pajares, 1997). Yani öğrencilerin çocuk gelişimi bölümünde aldıkları eğitirg rg min, onların mesleki yeterlik söylenebilir .org (Şahin, 2010). Bu durumu itim.oalgıları üzerindeki etkisiaolduğu itim itim.o g g g e e e s s s a a destekleyen gd bulgulara sahip olan Güler’in gd(1994) okulöncesi eğitim kurumlarında cabenzer cagd çalışan ww.ca öğretmenler ve usta öğreticiler www. ve usta öğreticilerle yaptığıwçalışmasında, www. mezun oldukları öğretmenler kurumlardan aldıkları eğitimi ve alanda kendilerini değerlendirmişlerdir. Çalışmada meslek yükseko- org . egitim s a d g ca www. www rg itim.o g e s a cagd se cagda . w w w rg o gitim. gdase .ca37 org gitim. . segitim a d g a c org www. se cagda . w w w org gitim. daseg eg gdase ca www. daseg it daseg w.cag daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w g gdase ca www. g im.or ww g cag www. .org itim daseg g a c . www g cag www. g aseg daseg çocuk gelişimi ön lisans gdase sonra cagyüksekokulu cagdprogramındaki caolduktan . . . Meslek öğrenciler, w mezun w w w w w w w w www. rg www. g im.or segit cagda rg rg rg itim.o itim.o itim.o g g g e e e s s s a a a d cagd .cagd w.cag www. Çağdaş Eğitim Dergisi Akademik www ww / Journal of Contemporary Education Academic org . segitim a d g a c org . segitim a d g a c g gdase ca www. g im.or git gdase a c . w w .org egitim s a d g ww.ca ww. . segitim a d g a c org .org egitim s a d g ww.ca g im.or asegit gd ww.ca .org egitim s a d g ww.ca rg itim.o g e s a gd ww.ca .org egitim s a d g ww.ca g r itim.o g e s a cagd www. org . segitim a d g a c www. rg itim.o seg cagda . w w w se cagda . w w w g im.or git gdase a c . w ww g im.or segit cagda www. org gitim. g . www Nuray KOÇ org gitim. se cagda . w w w r itim.o g e s a cagd www. kulu çocuk gelişimi ön lisans programından mezun olanlar alanda kendilerini çok yeterli görmediklerini ve yeterliklerini geliştirmek teorik .orveg uygulama derslerinin yetersiz .org m.orgiçin aldıkları eğitimlerdeki egitiBu egitimverilen eğitimin meslekigdyeterliklerin egitim s s s a a a kaldığını belirtmişlerdir. sonuç meslek yüksekokullarında d d g g ca ca ww.cagöstermektedir. www. www. geliştirilmesine yönelik düzenlenmesininwönemini Meslek yüksekokullarında çocuk gelişimi ön lisans programında eğitim gören ve eğitim kurumlarında kadrosuz usta öğretici g çalışacak olan öğrencilerin rolarak rg yeterlikleri konusunda ttarrg omesleki itimbu.okonuda belli bir eğitimapolitikası itim.gerçekleştirilemediği i im.o g g g e e e s s s tışmalar olmasına karşın, görülmektedir a a gd gd cagd w.caSapsağlam, ww.caedinme ortam(Baş, 2009). Ayrıca kendilerine ww2006; www. verilen eğitim süresinin vewdeneyim larının sınırlı olmasından dolayı bu öğrenciler mesleki yeterliklerini geliştirme konusunda yetersiz kalabilmektedir. Bu nedenlerden dolayı ön lisans öğrencilerinin mesleki yeterliklerinin üzerinde .org .org bölümü öğretmenlerinin m.org çalışılması büyük önem taşımaktadır. Bununla birlikte eçocuk gitimgelişimi egitim egitive s s s a a a d d d g g g a Çapri ve lisans öğrencilerinin mesleki yeterlikleri üzerine ca ca çalışmalar yapılırken (Argun, c2003; www. www. www. Çelikkaleli, 2008; Kılıç, 1997; Köksal-Akyol ve Aslan, 2007; Kutluğ, 2007; Şahin, 2010); meslek yüksekokullarındaki çocuk gelişimi bölümü ön lisans öğrencilerinin mesleki yeterlikleri ve aldıkları eğitime yönelik beklentileri ile g çok fazla araştırmaya rastlanmamıştır. rg Bu anlamda da çalışmanın .orilgili m.org im.ogelişimi itimve itçocuk itiile g g g e e e s s s alana katkı sağlayabileceği meslek yüksekokullarındaki ön lisans programları a a a gd cagd cagd w.capolitikalarının ilgili eğitim şekillendirilmesinde ww www. yardımcı olabileceği düşünülmektedir. www. Bu düşünceden hareketle araştırmada meslek yüksek okulları çocuk gelişimi ön lisans programında eğitim gören öğrencilerin mesleki yeterliklerine ilişkin düşüncelerini ve aldıkları eğitimle ilgili beklentilerini ortaya .org .org .org koymak amaçlanmıştır. egitim egitim egitim gdas s cagda . w w w ca www. g gdase ca www. g im.or segit cagda daseg cag www. das cag www. eg s cagda www. gdase ca www. g daseg cag www. g gdase ca www. g gdase a c . w ww cagd www. aseg YÖNTEM org . segitim a d g a ww.c .org itim daseg g a c . ww org . segitim a d g a c ww. org gitim. gdase ww.ca g im.or it daseg w.cag w org gitim. gdase ww.ca Araştırma durum çalışması Araştırmada desen .org g yönteminin kullanıldığı nitelmbir g raraştırmadır. im.or itdesenlerinden iti tek.odurum” çalışması kullanılmıştır. g g e e s s segitim olarak durumgçalışması biri olan “iç içe geçmiş İç a a a d d d g g a a a w.c birden fazla alt tabaka veya w.c birimi olduğunww.ctek durum deseni, tek bir durum içew geçmiş analiz wwiçinde ww da uygulanmaktadır. Böylece bir durum içinde olabilecek birden fazla alt birime yönelme söz konusu olabilecektir (Yıldırım ve Şimşek, 2008). Bu araştırmada ele alınan tek durum, çocuk gelişimi bölümü g ilişkin görüşleridir. Araştırmada .org bu durum içinde yer alan m.org öğrencilerinin mesleki im.or egityeterliklerine egitim egitialt s s s a a a d d d g g g analiz birimlerini; çocuk gelişimi bölümü birinci ca casınıf ve ikinci sınıf ön lisans öğrencileri ca oluşturmakwww. www. www. tadır. Bu alt analiz birimlerinden mesleki yeterlikle ilgili ayrı ayrı elde edilen verilerden yola çıkılmasının, araştırma durumunu ayrıntılı olarak açıklayacağı düşünülmektedir. g org yılı güz döneminde Uludağ org Araştırma, 2010-2011 Yenişehir İbrahimitOrim.or itim.öğretim itim.Üniversitesi g g g e e e s s s a a a gd han Meslek Çocuk Gelişimi Bölümünde 105 öğrenci cagd eğitimine devam eden w cagd arasından .caYüksekokulu wwwolarak www. seçilen 18 öğrenci ile gerçekleştirilmiştir. w w. random ve gönüllülük esasına dayanarak Araştırmadaki öğrenciler maksimum çeşitlilik örneklemesi ile belirlenmiştir. Maksimum çeşitlilik örneklemesi, göreli olarak küçük bir örneklem rgoluşturarak bu örneklemle çalışılan .orgprobleme taraf olabilecekgbirey.org im.oderecede im t t i i g g lerin çeşitliliğini maksimum yansıtmaktır (Yıldırım ve Şimşek, 2008). Bu amaç doğrultue e e itim s s s a a a d d d g g g a w.ca alınacak öğrencilerin w w.ca yaşadıkları yerler, kaçıncı w.colduğu sunda yaş sınıf ve örgün wgrubu, wwörnekleme ww veya ikinci öğretim olmaları dikkate alınmıştır. Çocuk gelişimi bölümüne devam eden ön lisans öğrencilerinin hepsinin kız olmasından dolayı çalışmada yalnızca kız öğrenciler ile çalışılmıştır. Çalışma g org geriye kalan 2 kişi 23-25ityaş .org yaşı 18-22 yaşları arasında grubundaki öğrencilerin mtanesinin im.or iti16 itim.olup, g g g e e e s s s a a a gdyaşadıkları grubundandır. Öğrencilerin 2’sinin köyde, 7’sinin şehirde cagd .cagdilçede ve 9’unun da büyük ww.ca www. Bununla birlikte öğrencilerin www belirlenmiştir. 5’i birinci sınıf örgün, 4’ü birinciwsınıf ikinci öğretim; 5’i ikinci sınıf örgün öğretim ve 4’ü ikinci sınıf ikinci öğretim öğrencilerinden oluşmaktadır. org . egitim s a d g ca www. org . segitim a d g a c ww. o gitim. gdase ww.ca w ww2012, Nisan/April, Yıl/Year: 1, Sayı / Issue: 2 rg itim.o g e s a cagd www. rg se cagda . w w w rg o gitim. gdase .ca38 org gitim. . segitim a d g a c se cagda . w w w org gitim. daseg cag www. eg s cagda www. gdase ca www. daseg it daseg w.cag daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w g gdase ca www. g im.or ww g cag www. .org itim daseg g a c . www org www. daseg cag www. g gdase ca www. g im.or git gdase a c . w w .org egitim s a d g ww.ca ww. . segitim a d g a c org .org egitim s a d g ww.ca segit cagda g im.or ww. .org egitim s a d g ww.ca rg itim.o g e s a gd ww.ca .org egitim s a d g ww.ca org . segitim a d g a ww.c .org itim daseg g a c . ww org . segitim a d g a c ww. org gitim. gdase ww.ca g im.or it daseg w.cag w g r itim.o g e s a cagd www. rg itim.o seg cagda . w w w org . segitim a d g a c www. se cagda . w w w g im.or segit cagda www. org gitim. org gitim. se cagda . w w w Araştırmada öğrencilerden alınan veriler; birinci sınıf örgün öğretim-BÖ, birinci sınıf ikinci öğretim-Bİ, ikinci sınıf örgün ve ikinci sınıf ikinciiöğretim-İİ org .öğretim-İÖ .org şeklinde kodlama yapılarak .org egitim egit m egitim s s s a a a değerlendirilmiştir. d d d g g g ca ca ca www. www. Araştırmada verileri toplamak için yarı yapılandırılmış bir görüşme formu hazırlanmıştır. Görüşme formu hazırlanırken biri eğitim bilimleri diğeri eğitim fakültesinden olmak üzere iki öğretim üyesi ile görüşülmüş ve konu ile Elde rg ilgili alan yazın incelenmiştir. rgedilen verilerle görüşme formu rg im.oson itim.oüyeleri ile tekrar inceletilerek itform itim.o g g g e e e s s s hazırlanmış ve aynı öğretim haline getirilmiştir. Görüşme a a a agd cagd Yükseko.cagd Yenişehir İbrahim w w.caçık wwgörüşmeler ww.Meslek formu uçlu sorudan oluşmakta w olup, Orhan wwaltı kulundaki toplantı odasında gerçekleştirilmiştir. Görüşmeler ses kaydına alınarak yapılmış olup, ortalama 20 dakika sürmüştür. .org .org Araştırmanın iç geçerliğini sağlamak için görüşme formu geliştirilirken ilgili alan yazın incelenerek konu ile ilgili bir kavramsal Araştırmanın dış geçerliğini sağlamak g bir çerçeve oluşturulmuştur.m rg .orsüreçte .orgaçıklanmaya çalışılmıştır.gAraşm i i t t i i itim.o için ise araştırma süreci ve bu yapılanlar ayrıntılı bir şekilde g g e e e s s s a a a gd cagd cagd tırmanın ww.ca tamamı objektif olarak verilmiştir. wwwiç. güvenirliğini sağlamak içinwbulguların www. Ayrıca görüşmede elde edilen veriler üzerinde araştırmacı ve nitel araştırma konusunda deneyimli bir öğretim üyesi ile kodlamalar yapılmış ve sonuçlar karşılaştırılarak güvenilirliği hesaplanmıştır. org gitim. org gdase ca www. gdase ww.ca w Meslek Yüksekokulları Çocuk Gelişimi Bölümünde eğitim gören ön lisans öğrencilerin mesleki yeterliklerine ilişkin düşüncelerini ve aldıkları eğitimle ilgili beklentilerini belirlemesi amaçlanan .orgyeterliklerine ilişkin görüşleri .org aşağıda verilmiştir. gitim.org m m i i t t i i araştırmada öğrencilerin mesleki sırasıyla g g se se se da gda cagda w.cag kendi mesleki yeterliklerine ww.ca ana probÖğrencilerin ww www. ilişkin görüşlerinin alınmasıwaraştırmadaki lemi oluşturması açısından önemli bir etkiye sahip olacağı düşünülerek bu soru alt problemlerden biri olarak belirlenmiştir. Araştırmadaki öğrencilere kendilerini ne kadar yeterli gördükleri sorusuna g .org .org çalışma grubundakiebirinci 4 kişi ve ikinci sınıflardan im.or gitimsınıflardan gitkişi egitim 6 kişi olmak üzere toplam e10 s s s a a a d d d g g g kendiniwmesleki belirtmişlerdir. Araştırmaya katılanw Bİ-1 ca anlamda yeterli gördüğünü ca ca kodlu öğrenci ww . www. ww . “Mesleki anlamda kendimi yeterli görüyor muyum? Evet diyebilirim. Özellikle lisede de çocuk gelişimi bölümü okuduğum için bir bilgi birikimim var. Burası da bu bilgilerimizi hatırlamak ve üstüne yenilerini eklemek için bir adım da gdiye görüyorum. O yüzden okulda rgmesleki derslerde ve konularda rg im.or itdüşünüyorum.” itim.o itim.o g g g e e e s s s daha başarılı golduğumu şeklinde açıklama yapmıştır. a a a d gd gd ca ca w.ca ww.yeterli ww www. ilk geldiğim sene kendimi çokwfazla İÖ-2 kodlu öğrenci ise “Mesleki anlamda görmüyor- g daseg cag www. g gdase ca www. g gdase a c . w ww cagd www. aseg daseg cag www. rg o gitim. gitim. se cagda . w w w eg s cagda www. .org tim verilerin analizinde içerik itim gitimtürlerinden tümevarımcı danaliz Araştırmada egiedilen asegkulladaselde daseanalizi g g g a a a c c c . . . nılmıştır. ww verilerin altında yatan kavramları www Tümevarımcı analiz kodlamawyoluyla www ve bu kavramlar arasındaki ilişkileri ortaya çıkarmak için uygulanmaktadır (Yıldırım ve Şimşek, 2008). Tümevarımcı analiz sonuçlarına göre ilk olarak ses kaydı ile elde edilen veriler yazılı hale getirilmekte, ikinci aşag org verileri kodlamakta, sonitaşa.org üyesi ile araştırmacı ayrı mada bir başka deneyimli im.yazılı im.or itimöğretim itayrı g g g e e e s s s a a a mada ise .güvenirlik yapılan cagd için araştırmacı ve diğer cagd üyesi tarafından ayrı ayrı cagdkodlamalar w.öğretim wwwGüvenirlik= Görüş Birliği/ Görüş wwBirliği www. uygulanmaktadır üzerinde + Görüş Ayrılığı X 100 formülü (Yüksel, 2011). Güvenilirlik için uyuşum yüzdesinin % 70 veya daha üstü olması yeterli görüldüğünden, iki araştırmacı arasındakiruyuşum yüzdesinin % 84 olması veri g g .org analizi açısından güvenirliğin im.o imtarafından t t tim.or i i g g sağlandığı şeklinde yorumlanmıştır. Daha sonra iki araştırmacı yapılan kodlamalarda e e egiuyus s s a a a d d d g g g ca .ca şum temel ww.ca kodlar temalara ulaşmada w wwalınmıştır. www. wgösteren se cagda . w BULGULAR w w g gdase ca www. rg rg rg itim.o itim.o itim.o g g g e e e s s s a a a d cagd .cagd w.cag www. Çağdaş Eğitim Dergisi Akademik www ww / Journal of Contemporary Education Academic www. daseg cag www. daseg cag www. eg s cagda www. gdase ca www. g daseg cag www. dum. Ama okula başladıktan sonra bildiğimiz konuların yanında bilmediğimiz de birçok şeyin oldu- org gitim. gdase ww.ca org . egitim s a d g ca www. org . segitim a d g a c ww. o gitim. gdase ww.ca www rg itim.o g e s a cagd www. rg se cagda . w w w rg o gitim. gdase .ca39 org gitim. . segitim a d g a c org www. se cagda . w w w org gitim. .org itim daseg g a c . www g im.or ww it daseg w.cag daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w g gdase ca www. g gdase ca www. g im.or git gdase a c . w w .org egitim s a d g ww.ca ww. . segitim a d g a c org .org egitim s a d g ww.ca segit cagda g im.or ww. .org egitim s a d g ww.ca rg itim.o g e s a gd ww.ca .org egitim s a d g ww.ca org . segitim a d g a ww.c .org itim daseg g a c . ww org . segitim a d g a c ww. g r itim.o g e s a cagd www. rg itim.o org g im.or it daseg w.cag w org gitim. gdase ww.ca ww. o gitim. www. org gitim. g www. g r itim.o g e s a cagd www. Buna karşılık birinci sınıflardan 6 kişi ve ikinci sınıflardan 2 kişi olmak üzere toplam 8 kişi de kısmen yeterli gördüğünü ve bazı noktalarda hala eksiklerinin olduğunu belirtmişlerdir. Araştırmaya katılan BÖ-3 kodlu öğrenci “Çocuk ve geldim. Bu mesleğin bana .org g .org Gelişimi bölümüne isteyerek .orseverek tim itimiçin g egitim Zaten lisede bu bölümü e egiAma s s svar. göre olduğunugd düşünüyorum. okuduğum bir bilgi ve deneyimim a a a d d g g a a a c .c w.c öğrencileri ww ww.yeterli yine mesleki yeterlik konusunda tam w olarak olmadığımı düşünüyorum. wde wwÖzellikle değerlendirme konusunda çok fazla bilgim yok. Hem bilgi anlamında hem de deneyim anlamında öğrenmem gereken daha çok şey var.” diye yorum yaparken, İİ-1 kodlu öğrenci “Seneye bu zamanorg öğrencilerim olacak. Okulda .org .org larda öğretmen olacağım ve .kendi yanında egitim egitimöğrendiğimiz teorik derslerin egitim s s s a a a d d d g g g a a uygulama gelince bir problem anında nasılcrehberlik edececkonusuna canasıl davranacağım, velilere w www. www. w w. ğim konusunda hala yapabilir miyim korkusu yaşayabiliyorum. Sanırım meslek hayatına girmeden mesleki anlamda tam anlamıyla yeterli olduğumu söyleyemeyeceğim.” şeklinde açıklama yapmıştır. g rg rg Yukarıdaki ifadelerden öğrenciler çoğunlukla tim.or itim.ode anlaşılacağı gibi meslek iyüksekokulundaki itim.o g g g e e e s s s a a a d gd anlamda yeterli görmektedir. kendilerini.ca mesleki yeterli görenler ise mesleki cagddeneyimleri .cagKısmen wwwmesleki yeterliklerinin de gelişeceği wwwinancındadır. www. tümü mesleki arttıkça Genel anlamda öğrencilerin yeterlikleri konusunda meslek yüksekokulunda verilen bilgilerin kendilerine katkısı olduğu düşüncesindedir. rg rg rg o gitim. g gdase ca www. www. www. daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w im.or segit cagda . www Nuray KOÇ o eg s cagda www. gdase ca www. daseg g gdase ca www. g gdase a c . w ww o gitim. gitim. aseg cag www. rg rg org Mesleki Yeterliğin Geliştirmesinde Tablo 1. Öğrencilere Kişisel itim.Göre itim.o Gerekli Olan Başlıca itim.o g g g e e e s s s a a a d Özelliklere agDağılım .cAit .cagd .cagd s cagda www. www I. Sınıf n Çocuklarırsevmeli g g9 im.oolmalı im.or 6 t t i i Yaratıcı g g e e s s gda cagda açık olmalı 6 ww.ca www. Yeterlik Yeniliklere w Mesleki Sabırlı olmalı 8 İçin Gerekli Model olmalı 5 Kişisel ÖzellikProblemor çözme becerisine sahip olmalı 4 g g r ler . itimyüzlü itim.o 4 Güler olmalı g g e e s s a a gd cagd Aktif olmalı 3 ww.ca www. w Demokratik olmalı 2 Alt Temalar org . egitim s a d g ca www. w ww2012, Nisan/April, Yıl/Year: 1, Sayı / Issue: 2 rg itim.o g e s a cagd se cagda . w w w rg o gitim. gdase .ca40 org gitim. . segitim a d g a c org gitim. II. Sınıf Toplam n n 8 17 .org 9 e15gitim s a d g ca 13 www57. 13 4 9 5 9 .org 4 8gitim e s a cagd 6 www34. 6 cagd www. daseg cag www. daseg eg gdase ca www. daseg it daseg w.cag daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w g gdase ca www. g im.or ww g cag www. .org itim daseg g a c . www org www. se cagda . w w w www g cag www. se asegerekli Çocuk gdase Bölümü ön lisans öğrencilerine caGelişimi cagdamesleki yeterliklerin geliştirilmesi cagdiçin . . . w w w w w w w wbaşlıca kişisel özellikler sorulmuş, w olan elde edilen veriler Tablo 1’de gösterilmiştir. Buna göre çalışma grubundaki öğrenciler mesleki yeterlik için en çok “çocukları sevmek”, “yaratıcı olmak”, “yeniliklere açık olmak” ve “sabırlı olmak” belirtmişlerdir. Araştırmaya katılan g gibi özelliklerin gerektiğini rg .oröncesi .orgolması için öncelikle çocukları m m i i t t i i itim.o BÖ-4 kodlu öğrenci “Bir okul öğretmeninin meslekte yeterli g g g e e e s s s a a a agd ilgi gösterebilir ve katkı .cagdAncak çocukları seversewonlara .cagd sevmesi Yeniww.cyeterince wwwlazım. wwwsağlayabilir. liklere ayak uydurması ve yaratıcı fikirler sunması da bence meslekte başarılı olmasını sağlar.” şeklinde, İİ-3 kodlu öğrenci ise “Bir öğretmenin mesleğinde yeterli olabilmesinin kriterlerinden rg başlıcaları bence o öğretmenin gösterebilmesi. org m.org Bunun yanında öğretmenleitim.o çocuklara sabır ve sevgi gitim. egdüşünürsek, egitiolabilme ekişinin s s s a a a rin model colacağını öğrencilerine doğru model becerisine sahip olan d d d g g g w. a yeterliğe sahip olabileceğini w.ca w.ca wwsöyleyebiliriz.” wwyapmıştır. wwmesleki yüksek şeklinde açıklamalar www. rg g im.or segit cagda ğunu öğrendim. Bunun yanında burada dersler dışında katıldığım faaliyetlerin özellikle okul stajınrg daki deneyimlerin bana mesleki şey kattığını .org düşünüyorum. Mezun golduk.org itim.o yeterliliğim konusundaasçok eganlamda egitim e itim s s a a tan sonra da mesleki yeterli olacağımı düşünüyorum” şeklinde açıklama yapmıştır. d d d g g g ca ca ca org . segitim a d g a c se cagda . w w w g im.or git gdase a c . w ww www gitim. gdase ww.ca www. seg cagda . w w w Ana Tema gdase ww.ca org . segitim a d g a c g gdase ca www. g im.or git gdase a c . w w .org egitim s a d g ww.ca ww. . segitim a d g a c org .org egitim s a d g ww.ca segit cagda g im.or ww. .org egitim s a d g ww.ca g r itim.o g e s a cagd www. org . segitim a d g a c www. rg itim.o seg cagda . w w w se cagda . w w w g im.or segit cagda www. org gitim. org gitim. se cagda . w w w rg rg rg itim.o itim.o itim.o g g g e e e s s s a a a d cagd .cagd w.cag www. Çağdaş Eğitim Dergisi Akademik www ww / Journal of Contemporary Education Academic Tablo 1’de de görüldüğü gibi, öğrencilerin büyük bir kısmı “çocukları sevme” özelliğinin bireg yin mesleki yeterliliğini geliştirmesi .org olduğunu düşünmektedir. im.org im.or için gereken başlıca kişiselimözellik asegit asegit asegit gd Bölümü ön lisans öğrencilerine gd gd Çocuk w.caGelişimi w ww.ca mesleki yeterliklerini geliştirmek ww.caiçin neler yapw w w tıkları sorulmuş ve verdikleri cevaplar Tablo 2’de sunulmuştur. Buna göre araştırmaya katılan İİ-4 kodlu öğrenci; “Genellikle araştırma ödevlerinde ve stajdaki uygulamaya hazırlanırken internetteki bizimle ilgili sitelerden ve .elimdeki bunları hazırlarken bir .org g org kitaplardan yararlanıyorum. .orBöylece itimyeterliliğimi itimşeklinde g g gitim e e s s yandan da mesleki anlamda geliştirmiş oluyorum.” yorum yapmıştır. a a gd gd gdase ca www. ca www. ca www. Bİ-3 kodlu öğrenci ise “İnternetten ve lisedeki aldığım kitap ve modülleri okuyarak kendimi geliştirmeye çalışıyorum. Bazen de okul öncesi eğitim ile ilgili seminerlere katılarak bilgilerime yenilerini ekliyorum.” şeklinde açıklama rg yapmıştır. rg seg cagda . w w w itim.o .o egitim s a d g ww.ca g gdase ca www. eg s cagda www. gdase ca www. w Tablo 2. Öğrencilerin Mesleki Yeterliklerini Geliştirmek İçin Yaptıkları Çalışmalara Ait Dağı- g daseg cag www. org . egitim s a d g ww.ca w daseg cag www. g gdase ca www. lım g im.or asegit gd ww.ca .org egitim s a d g ww.ca org . segitim a d g a ww.c .org itim daseg g a c . ww org . segitim a d g a c ww. org g im.or it daseg w.cag w org gitim. gdase ww.ca asegit asegit 7 5 g . im 2or asegit gd de görüldüğü üzere, meslekiwanlamda gd Tablo çoğu cagd w.ca2’de w w .ca kendilerini geliştirmekwadına ww.öğrencilerin w w internet ve kitap gibi yazılı kaynaklardan yararlanmanın yanı sıra, seminerlere katılmayı tercih ettikleri görülmüştür. Ancak çok az sayıda kişinin drama, tiyatro, enstrüman çalma gibi farklı sanat etkinlikleri ile ilgilendiği ve bunların.oeğitimlerini aldıkları ortaya çıkmıştır. rg .org .org egitim egitim egitim das das Çocuk planları gdas Bölümü ön lisans öğrencilerinin w.caGelişimi w.cag mesleğe yönelik gelecek w.cag sorulmuş ve w w w w w w bununla ilgili görüşleri Tablo 3’te yer almıştır. Buna göre öğrencilerden İÖ-5 kodlu öğrenci “İlk hedefim öncelikle DGS’yi kazanmak ve eğitimimi dört yıla tamamlamak. Ama açık öğretim kazanırsam bir yandan da çalışmayı rdüşünüyorum. Önce Milli Eğitime ücretli g öğretmenliğe başvururum. rg m.o g öğretmenliğe geçmeyeseçalışırım.” ikadrolu im.orşeklinde yorum yaparken, t t i i itim.o g g Okulu tamamlayınca da e egBÖ-1 s s a a a d d d g g g .ca w.ca “DGS sınavını kazanıp okul w.caöğretmenliği bölümünü okumak kodlu Mesleğe wwöncesi wwwistiyorum. wwöğrenci geçtiğimde ise mesleki deneyimimi ve gerekli maddi birikimimi tamamladıktan sonra en büyük hayalim kendi okulumu açabilmek.” şeklinde açıklama yapmıştır. g im.or segit cagda im.or segit cagda g I. Sınıf Ana Alt Temalar Tema n rg Sınavı) girmek rg o o . . DGS’ye(Dikey Geçiş 9 m m Mesleğe i i t t gi gi e e s s a a d d g g 8 Yönelik ca Kamu sektöründe çalışmak ca www. Özel sektörde çalışmak www. Gelecek 1 Planları Kendine ait anaokulu açmak 3 org . segitim a d g a c ww. o gitim. org . egitim s a d g ca www. rg itim.o g e s a cagd se cagda . w w w rg o gitim. gdase .ca41 www www. rg II. Sınıf Toplam n n g 8 17gitim.or e s a d g 7 ca 15 ww2w. 3 2 5 Tablo 3’te görüldüğü gibi rgöğrencilerin büyük bir çoğunluğu rg planları ile ilgili dikeytgerg .ogelecek itim.oanlamda ilerlemek istediklerini itim i im.o g g g e e e çiş sınavına girerek akademik ve çalışma hayatı içinde önceliklerinin s s s a a a d d cagd w.cagolduğunu belirtmişlerdir. www.cag kamu wwsektörü www. org . segitim a d g a c gdase ww.ca Kitaplardan Yararlanma Seminer Katılımı g Eğitimlere Katılma Kurs .orve im Geliştirmek için Yapılan Çalışmalar II. Sınıf Toplam im.org git n gdasne a c . w 8 16 ww 6 13 6 11 g 2 4 im.or . . w. 3. Öğrencilerin Mesleğe Yönelik Tablo Gelecek Planlarına Ait Dağılımwww ww www gitim. gdase ww.ca rg .oTemalar .org Alt itim itiI.mSınıf g g e e s s a a n gd gd ww.ca ww.ca İnternet Kullanımı 8 w w Mesleki Yeterliliği Ana Tema org gitim. . segitim a d g a c se cagda . w w w org gitim. cagd www. daseg daseg cag www. eg s cagda www. gdase ca www. it daseg w.cag daseg cag www. g gdase daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w g ca www. g im.or ww aseg cag www. .org itim daseg g a c . www org www. g gdase a c . w ww g gdase ca www. g im.or git gdase a c . w w .org egitim s a d g ww.ca ww. . segitim a d g a c org .org egitim s a d g ww.ca segit cagda g im.or ww. .org egitim s a d g ww.ca g im.or asegit gd ww.ca g r itim.o g e s a cagd www. www. rg itim.o seg cagda . w w w org . segitim a d g a ww.c .org itim daseg g a c . ww org . segitim a d g a c ww. org gitim. gdase ww.ca g im.or it daseg w.cag w org gitim. ww. o gitim. gdase ww.ca g tim.or seg cagda . w w w r itim.o g e s a cagd www. tim.or rg itim.o tim.or g .or egitim s a d g ww.ca I. Sınıf n rg o m i t Yeterli 4. i g se a d g a c Kısmen Yeterli 4 www. Yetersiz 1 II. Sınıf Toplam n n rg 2 6 itim.o g e s a 6 w.cagd 10 ww 1 2 rg rg rg o .o Tablo 4’te görüldüğü bir tim.omeslek yüksekokullarında gitim. egitim üzere, öğrencilerin büyük egikısmı everilen s s s a a a d d d g g g ca yeterli görmektedir. Amawbuw.eğitimi ca tamamen yeterli görmemişler, caverilen mesleki mesleki eğitimi w www. www. eğitimde teorik kısmını yeterli görürken, özellikle uygulama kısmında bazı eksik yönlerin olduğunu vurgulamışlardır. g g i segi segi aseguyguagdaöğrenci ckodlu cagdave mesleki yeterliliğimiziwarttırmak cagdadına BÖ-5 ise “Bize mesleğiwsevdirmek . . . w w w w w w w lamalı dersler daha çok olabilir. Araştırma ödevleri verilerek bilgi birikimimiz arttırılabilir. Ama tam anlamıyla mesleki donanıma sahip olmamız için DGS’ ye girmemiz ve dört yılı tamamlamamız gerekiyor. Bunun için okulda DGS’ .oryeg yönelik teorik dersler konulabilir.” .orgşeklinde önerilerini sunmuştur. .org egitim egitim w org . egitim s a d g ca www. org gitim. rg o gitim. gdase .ca42 . segitim a d g a c org gitim. g gdase g gdase a c . w ww daseg cag www. daseg cag www. eg s cagda www. gdase ca www. g gdase ca www. g im.or it daseg w.cag daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w g daseg .org ww aseg cag www. itim daseg g a c . www org www. se cagda . w w w gitim w w ww2012, Nisan/April, Yıl/Year: 1, Sayı / Issue: 2 rg itim.o g e s a cagd se cagda . w w w gdase ww.ca gdas ww.ca daseg g Yine öğrencilerden Bİ-2 kodlu öğrenci “Bir anasınıfı öğretmeni bence mutlaka bir müzik aleti çalabilmeli ya da drama, tiyatroggibi faaliyetlerin içinde yer alabilmeli. Bunların hepsini sağlayacak rg or .bir .orgdüşünüyorum.” diye açıklama m m i i t t i i itim.o kişisel gelişimi destekleyici eğitim programı olması gerektiğini g g g e e e s s s a a a gd cagd cagd yaparken, ww.ca nasıl etkili www. İÖ-1 kodlu öğrenci “Öğretmenliğe www. başladığımızda velilerle ve wöğrencilerle iletişim kuracağımızı ve onlara nasıl davranacağımızı hala tam olarak bilemiyoruz. Bunlar için kişisel gelişim alanında okulda seminerler verilebilir, derslerde uygulamalara daha çok yer verilebilir.” g g g şeklinde yorum yapmıştır. tim.or tim.or tim.or g cag www. cagd www. r .or Çocuk Gelişimi Bölümü yeterliklerini daha iyi geliştirmekitiçin im.or itim.o ön lisans öğrencilerineamesleki itim g g g e e e s s s a a d meslekiwyüksekokullarında uygulanan eğitim başka neler yapılabileceği cagd cagd w.programında w.cagsorulmuş ve ww . cevaplar Tablo 5’te verilmiştir. wwÖğrencilerin ww verdikleri önerilerine göre; İİ-2 kodlu öğrenci “Teorik dersler bilgi düzeyimizi arttırıyor kabul ama meslekte kalıcı olan uygulamalı derslerden öğrendiklerimiz oluyor. O yüzden dersler uygulama ağırlıklı olmalı.” g g orkesinlikle orgşeklinde yorum yaparken iİÖ-4 im.derslerin im.Bunun t t tim.or i i g g e e egfazla kodlu öğrenci d “Uygulamalı daha fazla olması lazım. için staj günleriddaha s s s a a a d g g g ca ca olabilir şeklinde yorum yapmıştır. ww.ca www. wwwya. da uygulamalı derslerin sayısıwarttırılabilir.” gdas ww.ca gdase ca www. ca www. rg itim.o Meslek Yüksekokullarında g e s a cagd Eğitimin YeVerilen Mesleki www. Alt Temalar eg s cagda www. org . egitim s a d g ww.ca w Yeterliliğine Yönelik Görüşlerine w Ait Dağılım Tablo 4. Öğrencilerin Mesleki Eğitimin Ana Tema g gdase ca www. g im.or segit cagda daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w gi egi yaşadığımı düşünmüyorum segiilçeİÖ-3 kodlu derslerde gdabirsebaşka öğrenci ise “Teorik gdaseksiklik gdaama a a a c c c . . . w w w w de w olduğumuzdan ve iki yıllık olmamızdan wwdolayı derslerin uygulama kısımlarından ww yeterince yararlanamıyoruz. Bunun da mesleki anlamda yeterliliğimizi etkilediğini düşünüyorum.” şeklinde açıklama yapmıştır. www. rg org gitim. Çocuk Gelişimi Bölümü ön lisans öğrencilerinin mesleki yeterliği geliştirme konusunda meslek rg yüksekokullarında verilen .org yeterliliği ile ilgili görüşleri .org ve elde edilen veriler gTablo malınmış imeğitimin itim.o egitgöre egitiöğrenci efakülte s s s a a a 4’te yer almıştır. Buna Araştırmaya katılan BÖ-2 kodlu “İmkân bakımından bir d d d g g g ca w.ca donanıma sahip olmasak w w.ca wwfiziksel wwiyiw.olduğunu düşünükadar daw aldığımız eğitimin en az onlar kadar yorum. Ama tabii ki gerekli fiziksel imkânlar sağlansa ve üniversitedeki gibi sosyal faaliyetler burada da olsa hiç fena olmaz.” şeklindegyorum yapmıştır. g g org . segitim a d g a c g im.or segit cagda www. . www Nuray KOÇ w gdase ww.ca se cagda . w w w g im.or git gdase a c . w ww terliliği .org egitim s a d g ww.ca org . segitim a d g a c g gdase ca www. g im.or git gdase a c . w w .org egitim s a d g ww.ca ww. . segitim a d g a c org .org egitim s a d g ww.ca segit cagda g im.or ww. .org egitim s a d g ww.ca rg itim.o g e s a gd ww.ca g r itim.o g e s a cagd www. rg itim.o seg cagda . w w w org . segitim a d g a c www. se cagda . w w w g im.or segit cagda www. org gitim. org gitim. se cagda . w w w rg rg rg itim.o itim.o itim.o g g g e e e s s s a a a d cagd .cagd w.cag www. Çağdaş Eğitim Dergisi Akademik www ww / Journal of Contemporary Education Academic Tablo 5. Öğrencilerin Meslek Yüksekokullarında Uygulanan Eğitim Programına İlişkin Önerig g g lerine Ait Dağılım im.or im.or im.or asegit asegit d w.cag Ana wwTema cagd www. I. Sınıf Alt Temalar n Uygulamalı dersler ağırlıklı 7 Meslek Yükseko- Kişisel gelişim ağırlıklı 5 kullarındaki rg .org timağırlıklı iStaj itim.o2 g g e e Eğitim Programıs s a a Araştırma ağırlıklı 2 agd cagd nawİlişkin ww.cÖneriler www. Teorik dersler ağırlıklı 2 DGS’ ye yönelik dersler olmalı 1 . egitim org segit a II. Sınıf.cagdToplam w ww n n 9 16 7 12 g 3 5 gitim.or e s a 1 cagd 3 ww- w. 2 2 3 g d d . egitim cagd www. cag www. g gdase ca www. eg s cagda www. gdase ca www. g daseg cag www. org .or egitim Tablo gdades görüldüğü gibi öğrencilerin gdas yüksekokullarında verilen agdaseğitimin ca5’te cameslek cmesleki . . . w w w w w w w w w geliştirilmesine yönelik öneri olarak verdikleri cevaplar arasında genellikle “uygulama ağırlıklı olmalı”, “kişisel gelişim ağırlıklı olmalı” ve “staj ağırlıklı olmalı” gibi önerilerin verildiği görülmüştür. Sonuçlardan da anlaşılacağı gibi ağırlıklı g .orgöğrencilerin tümü uygulama .orgolan bir eğitimin kendi mesleki m m i i im.or t t i i g g yeterliklerini daha çok geliştireceği görüşündedir. ase ase asegit cag www. daseg cag www. g gdase ca www. g gdase a c . w ww TARTIŞMA .org egitim s a d g ww.ca rg Araştırmada meslek yüksekokulları çocuk gelişimi ön lisans eğitim gören öğrenci.org .oprogramında .org egitimkonusunda kendilerini gnasıl egitim egitim s s s a a a d d d lerin mesleki yeterlikleri algıladıklarını ve meslek yüksekokullarında g g a ca ca ww.camacıyla www.hakkındaki görüşlerini ortaya w www. verilen mesleki eğitimin yeterliliği kendilerine koymak öğrencilerden elde edilen bulgular analiz edilip değerlendirilmiştir. org rgyeterli görürken özellikle uygurg Bulgulara göre öğrencilerin org büyük bir kısmı kendini “kısmen” itim.ve itim.okonularında eksiklerininaolduğunu itim.o g g g e e e s s s a a lamada, velilere rehberlikte öğrenci tanıma ve değerlendirme gd cagd .cagd ww.ca okulları ana www. wwwBaş’ın belirtmişlerdir. Benzer bulgular elde edilen (2006) çalışmasında dawilköğretim sınıflarında görev yapmakta olan kadrosuz usta öğreticilerin ana sınıfı programını uygulamadaki yeterlikleri kendi görüşlerine dayalı olarak incelenmiş, araştırma sonunda usta öğreticiler, ana sınıfı rg rg .org programı ve mesleki itim.o konusundaki çalışmalarda itim.o ile ilgili zorluk yaşadıklarını egrehberlik egyetersizlikle egitim s s s a a a d d d g g g ifadew etmişlerdir. w.ca ww.ca ww.ca . segitim a d g a ww.c .org itim daseg g a c . ww w org . segitim a d g a c ww. .org segitim a gd ww.ca g im.or it daseg w.cag w org gitim. gdase ww.ca w Mesleği sevme ve mesleki yeterlik arasındaki ilişkiyi ortaya koymak amacıyla Kutluğ’un (2007) g .orgöğrencileri ile yaptığı çalışmasında çocuk gelişimi bölümü tson m.orgmesleğe karşı kabul düzeyi im.or i imsınıf itartegdüzeyinin egveitiÇil eggelişis s s a a a d d d tıkça mesleki yeterlik arttığı görülmüştür. Çapa (2000) tarafından yine çocuk g g g a ca w.ca ww.cson wwbir www. mesleki anlamda miw bölümü sınıf öğrencileri ile yapılan başka çalışmada, öğrenciler arasında kendine güveni yüksek olanların, mesleki tutum ölçeğindeki mesleği sevme boyutunda yüksek puan aldıkları gözlemlenmiştir. Benzer rg .org bir araştırma olarak Köksal-Akyol .orgve Aslan (2007) çalışmalarında m m i i t t i i itim.o g g g çocuk gelişimi bölümü öğrencilerinin mesleklerine ilişkin tutumlarını ve mesleki benlikasalgılarını e e e s s a a cagd Araştırma sonucundawöğrencilerin cagd meslek tutum ölçeği ilewmesleki cagd değerlendirmişlerdir. www. w w. w w. benlik saygısı ölçeğinden aldıkları puanlar arasında olumlu yönde ilişki bulunmuştur. Yine Teltik (2009) araştır- org . egitim s a d g ca www. org . segitim a d g a c ww. o gitim. gdase ww.ca rg itim.o g e s a cagd se cagda . w w w rg o gitim. gdase .ca43 www www. rg w Araştırmada elde edilen diğer sonuçlara göre öğrenciler mesleki yeterliklerini geliştirmeleri için öncelikle mesleklerini sevmesi gerektiğini savunmuşlar bunun içinde gerekli olan kişisel özelliklerin g g .org olma, yeniliklere açık olma .orözellikleri başında çocukları sevme, yaratıcı gibi sıralamışlardır. Bu im.or itim itim itang g g e e e s s s a a a gd gd lamda çocuk öğrencilerinin .cagd birbiri ww.cagelişimi bölümü ön lisans w ww.ca mesleği sevme ve mesleki wwyeterliliğinin ile w etkileşim halinde olduğunu düşündükleri söylenebilir (Cüceloğlu, 2010). w org gitim. . segitim a d g a c se cagda . w w w org gitim. daseg daseg cag www. eg s cagda www. gdase ca www. it daseg w.cag daseg cag www. g gdase daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w g ca www. g im.or ww aseg cag www. .org itim daseg g a c . www org www. cagd www. g gdase ca www. g im.or git gdase a c . w w .org egitim s a d g ww.ca ww. . segitim a d g a c org .org egitim s a d g ww.ca g im.or asegit gd ww.ca .org egitim s a d g ww.ca rg itim.o g e s a gd ww.ca .org egitim s a d g ww.ca org . segitim a d g a ww.c g .or egitim s a d g ww.ca org . segitim a d g a c ww. org gitim. gdase ww.ca g r itim.o g e s a cagd www. g im.or w org gitim. gdase ww.ca rg itim.o ww. o gitim. gdase ww.ca g im.or segit cagda www. org gitim. g g r itim.o g e s a cagd www. Araştırmanın bulgularına göre, öğrencilerin nerdeyse tamamının akademik eğitimini sürdürmeyi planladığı görülmüştür. Bu .durum geliştirmeye yönelik açık olduklarını .org rg da öğrencilerin kendilerini .org itim obir sonuç olarak yorumlanabilir. itim g g e e s s segitim gösterir ki bugda sevindirici Öğrencilerin çoğu kendini geliştirmek a a a d d d g g a a a c w.cçok seminerlere katılma, internetten ww.c tercih ederadına wwdaha www. ve kitaptan yararlanma gibiwçalışmaları ken, sanatsal bir faaliyete katılma konusunda çok az sayıda öğrencinin ilgilendiği görülmüştür. Bu eksiklik göz önüne alınırsa öğrencilerin çok yönlü olarak kendilerini geliştirmesi yönünde yönlendi.org .org .org rilmesi gerektiği düşünülebilir. egitim egitim egitim s s s agdada cagdaöğrencilerden alınan birwdiğer csonuç cagda . . . w w w Araştırmada öğrencilerin meslek yüksekokullarından alw w w w w dıkları eğitimlere yönelik beklentileri ile ilgili olmasıdır. Öğrencilerin meslek yüksekokullarından özellikle uygulama ağırlıklı bir eğitim vermesi konusunda beklentilerinin olduğu görülmüştür. Bu rg öğrencilerin meslekte uygulamaya rg rg durum meslek yüksekokullarındaki itim.o itim.o yönelik becerilerinakazanmaitim.o g g g e e e s s s a a d d ggöstermektedir. sındaki beklentilerinin yeterince karşılanmadığını Bu anlamdaki eksikliği .cagd gidermek w.cag ww.ca wwmeslek www adına yüksekokullarındaki çocukwgelişimi programlarının içine uygulama ağırlıklı derslere yer verilerek öğrencilerin bu konudaki yeterliklerinin geliştirilmesi gerektiği savunulabilir. rg öğretici olarak görev yapacak Meslek yüksekokullarında .orgalınan eğitimin nitelikli olmasının .ousta .org gitim(2002) egitim eYayla egitim s s s a a a olan öğrencilerin mesleki yeterlikleri üzerindeki etkisine da çalışmasında yer vermiştir. d d d g g g ca .ca w.ca wwwolarak www. ww Halk Eğitim Merkezinde ücretli usta öğretici çalışan kişilerle yaptığı çalışmasında, ücretli usta öğreticilerin öz-yönelimli öğrenmeyi önemsemedikleri, kurallara dayanan bir disiplin anlayışına sahip oldukları ve yöntem ve tekniklerg açısından yeterli bilgiye sahip olmadıkları ve yeterliliklerini gelişrg rg .orhissettikleri ortaya çıkmıştır. .oSapsağlam’ın m m i i t t i i itim.o tirmeye yönelik eğitim ihtiyacı Yine (2009) çalışmasında g g g e e e s s s a a a d öğreticilerin özellikle program cagd .cagdeğitim kurumlarında çalışan .cagusta da okul ücretli wwwöncesi www www. geliştirme ve değerlendirme konusunda aldıkları eğitimin meslekte yetersiz kaldığı görülmüştür. Bununla beraber kişisel gelişim konularında da öğrencilerin kendilerini eksik gördükleri ve bu .org .org m.orgeğitimin niteliğinin artması mkendilerine anlamda da kendilerine olan güvenin artacağını egitiverilen egitiile egitim s s s a a a d d d g g g a dolayısıyla yeterliklerinin de artacağıwdüşünceleri araştırma bulguları arasında cmesleki ca cayer almaktadır. ww . www. www. Alabay’ın (2003) halk eğitim merkezlerinde görev yapan öğretmenler ve ücretli usta öğreticilerle yürüttüğü çalışmasında, lisans mezunu öğretmenler ücretli usta öğreticilerin gerekli formasyon almadıkları için eğitim boyutunda.ozayıf ise r bug durumdan dolayı güçlük yaşa- .org rg kaldıklarını, usta öğreticiler itimkendilerini yetersiz hissedebildiklerini itim.o bu yüzden daha nitelikli itim g g e e s s segeğitim yabildiklerini gve meslekte a a a d d d g g a a a .c w.c görülmekteww.c da araştırmanın bulgularıyla alınması belirtmişlerdir. Bu w bulguların örtüştüğü wwwgerektiğini ww dir. org gitim. org . egitim s a d g ca www. org gitim. se cagda . w w w Meslek yüksekokulları çocuk gelişimi bölümünde eğitim gören ön lisans öğrencilerinin mesleki yeterlikleri konusunda kendilerini nasıl gördüklerini ve meslek yüksekokullarında verilen eğitime dair beklentilerini ortaya çıkarmak yapılan araştırmaya göre.öğrencilerin büyük bir kısmı kendi- .org g oramacıyla org itim.özellikle itimolduğunu g g e e s s segitim ni kısmen yeterli görürken uygulamada eksiklerinin belirtmişlerdir. Öğrenciler a a a d d d g g g a a a c .c .c mesleki geliştirmek için mesleklerini başınwwwyeterliklerini www. sevmeleri gerektiğini ve kişisel wwwözelliklerin da da çocukları sevme, yaratıcı olma, yeniliklere açık olma gibi özelliklerin öncelikli olduğunu vurgu- org . egitim s a d g ca www. w ww2012, Nisan/April, Yıl/Year: 1, Sayı / Issue: 2 rg itim.o g e s a cagd se cagda . w w w rg o gitim. gdase .ca44 org gitim. . segitim a d g a c se cagda . w w w org gitim. eg s cagda www. gdase ca www. daseg it daseg w.cag g gdase a c . w ww cagd www. aseg daseg cag www. daseg cag www. eg s cagda www. gdase ca www. g daseg cag www. g gdase daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w g gdase ca www. ca www. g im.or ww g cag www. .org itim daseg g a c . www org www. g gdase ca www. masının sonucunda mesleki yeterlik algısı yüksek olan çocuk gelişimi bölümü mezunlarının mesleği rg sevme ve iş doyumu ile olumlu .orgyönde bir ilişki olduğunu gtespit .org Tüm bu sonuçlar ve araştıritimetmiştir. itim.o egitim mesleki yeterliği gyüksek e olan egsevme s s s a a a madaki bulgular doğrultusunda kişilerin, mesleğini daha çok d d d g g ca ca .ca www www. www. eğilimi içinde olduğu şeklinde yorum yapılabilir. se SONUÇ cagda daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w im.or segit cagda . www Nuray KOÇ www. rg se cagda . w w w g im.or git gdase a c . w ww org . segitim a d g a c www. seg cagda . w w w www. it daseg w.cag org . segitim a d g a c g gdase ca www. g im.or git gdase a c . w w .org egitim s a d g ww.ca ww. . segitim a d g a c org .org egitim s a d g ww.ca g im.or asegit gd ww.ca .org egitim s a d g ww.ca g im.or asegit gd ww.ca g r itim.o g e s a cagd www. rg itim.o seg cagda . w w w org . segitim a d g a c www. se cagda . w w w g im.or segit cagda www. org gitim. org gitim. se cagda . w w w lamışlardır. Araştırmanın bulgularına göre, öğrencilerin nerdeyse tamamının akademik eğitimini sürdürmeyi planladığı görülmüştür. meslek .org Bunun yanında öğrencilerin .org yüksekokullarından aldıkları .org egitimolarak verilmesini ve kişisel egitimkonusunda daha fazla desteklenmeleegitim s s s a a a eğitimin uygulama ağırlıklı gelişim d d d g g g ca ca ca www. belirtmişlerdir. www. www. ri gerektiğini Araştırma bulgularına göre meslek yüksekokullarında öğrencilere kişisel gelişimlerini ve mesleki yeterliklerini geliştirmeye rehberlik hizmetleri verilebilmesi g ryönelik rg .org ve eğitim programındaki itim.oağırlıklı olacak şekilde ayeniden itim itim.o g g g e e e s s s derslerin içerikleri uygulama düzenlenmesi öneri olarak sunulabilir. a a d gd .cagd bulgularına dayanarak w.cagyüksekokullarında çocukwgelişimi ww.cabölümlerinden Ayrıca wwwaraştırma wwmeslek mezun olan bireylerin yardımcı eleman yerine öğretmen olarak çalışmaları konusunda meslek tanımlarının yapılmasına ilişkin politikaların geliştirilmesi önerilebilir. rg itim.o g .or egitim s a d g ww.ca w KAYNAKLAR g gdase ca www. rg rg rg itim.o itim.o itim.o g g g e e e s s s a a a d cagd .cagd w.cag www. Çağdaş Eğitim Dergisi Akademik www ww / Journal of Contemporary Education Academic seg cagda . w w w daseg cag www. eg s cagda www. gdase ca www. daseg cag www. org . egitim s a d g ww.ca g gdase ca www. w Alabay, N. (2003). Kırıkkale İlinde Halk Eğitim Merkezlerinde Görev Yapan Öğretmen ve Usta Öğreticilerin Mezun Oldukları Kaynakları İçerisindeki g Sorunları. Yayımlanmamış rg .org ve Halk Eğitim Merkezi im.or itimGazi itEnstitüsü. itim.o g g g e e e s s s Yüksek LisansgTezi, Ankara: Üniversitesi Eğitim Bilimleri a a a d gd gd .ca w.ca w.ca ww ww wwwEğitimi Anonim. (2009). Okul Öncesi Eğitim Programındaki Değişiklikler. Okul Öncesi Genel Mü- g g gdase a c . w ww dürlüğü, Ankara: Milli Eğitim Basımevi. .org egitim s a d g ww.ca rg Anonim. (2012). Çocuk .org Gelişimi Bölümü. http://www.eokul-meb.com/cocuk-gelisimi-nedir.org itim.o egitim eg04.02.2012. egitim s s s a a a %E2%80%93-bolumu-meslegi-hakkinda-bilgi/. Erişim Tarihi: d d d g g g a a a org g org Person and The Skills.No:itED .org Teachers For Young Children: Bacmeister, W. R.iti(m 1982). im.or itim.The g g g e e e s s s a a a gd gd 178155.http Retreived on: .c:a//www.ericir.syr.edu.tr. .ca02.02.2012. .cagd . segitim a d g a ww.c c www. Argun, Y. (2003). Eğitim Fakültesi Okul Öncesi Eğitimi Programına Devam Eden Öğrencilerin Mesleği Seçme Nedenlerinin Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesi. Eğitim Araştırmaları Dergisi, 13(4), 22-28. www www Bandura, A. (1977). Self-Efficacy: Toward a Unifying Theory of Behavioral Change. Psychological Review, 84, 191-215. .org g im.or asegit d rg org gitim. rg .o segitim a d g a w.c rg Bryant, L. R. (2007). The Relationship Between Urban Teachers’ Self-Efficacy Beliefs and Adequate rg org Dissertation, Pennsylvania: .org University. Yearly Progress. Unpublished itim.Doctoral itimIndiana itim.o g g gdase gdase daseg cag www. .ca İstanbul: Remzi Kitapevi. Cüceloğlu, Basım). w.ca D. (2010). İçimizdeki Biz (43. w ww w aseg daseg cag www. daseg cag www. eg s cagda www. Çapa, Y. ve Çil, N. (2000). Öğretmen adaylarının Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutumlarının Farklı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(18), 69-73. m.org m.org m.org iti Ö. (2008). Öğretmen Adaylarının iti giti Çapri, B. veaÇelikkaleli, d seg daseg Öğretmenliğe İlişkin .Tutum daveseMesleki g g g a a a c c c . . w vewFakültelerine Göre İncelenmesi. İnönü Yeterlik wwwİnançlarının Cinsiyet, Program w wwwÜniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(15), 34-53. gdase ca www. Çimen, S. (2007). İlköğretim Yaşantıları ve Yeterlik Algıları. Yayınrg Öğretmenlerinin Tükenmişlik .oSakarya: .org Enstitüsü. .org m m i i t t i i lanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler g g se se segitim da da gda w.caD.g(1994). Okul Öncesi Eğitime w.cag Yetiştirme ProgramlarınınwAnalizi. ww.caYayımlanmamış Güler, ww wwÖğretmen w cagd www. rg .o .o Baş, F. (2006). Kırşehir Yeterlikitim.o Usta Öğreticilerin Kendi egitim İlinde Ana SınıflarındagÇalışan egKadrosuz egitim s s s a a a d d d g g a lerine Ait Görüşlerinin İncelenmesi. Yayınlanmamış Eğica ca Yüksek Lisans Tezi, Ankara:wGazi cÜniversitesi www. w w. www. tim Bilimleri Enstitüsü. w gdase ww.ca c www. www itim daseg g a c . ww g ww.ca c www. g daseg cag www. Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. org gitim. gdase ww.ca org . egitim s a d g ca www. org . segitim a d g a c ww. o gitim. gdase ww.ca www rg itim.o g e s a cagd www. rg se cagda . w w w rg o gitim. gdase .ca45 org gitim. . segitim a d g a c org www. se cagda . w w w org gitim. .org itim daseg g a c . www g im.or ww it daseg w.cag daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w g gdase ca www. g gdase ca www. g im.or git gdase a c . w w .org egitim s a d g ww.ca ww. . segitim a d g a c org .org egitim s a d g ww.ca segit cagda g im.or ww. .org egitim s a d g ww.ca rg itim.o g e s a gd ww.ca .org egitim s a d g ww.ca g r itim.o g e s a cagd www. org . segitim a d g a c www. rg itim.o seg cagda . w w w se cagda . w w w g im.or git gdase a c . w ww g im.or segit cagda www. org gitim. g . www Nuray KOÇ org gitim. se cagda . w w w r itim.o g e s a cagd www. Gürbüz, Z. (2008). Kars İlinde Görevli Okul Öncesi Öğretmenlerinin İş Tatmin Düzeyleri ve Mesleki rg İstanbul: Marmara ÜniversiteTükenmişlik Düzeylerinin İncelenmesi. Lisans .org Yayımlanmamış Yüksek .oTezi, .org egitim egitim egitim s s s a a a si Eğitim Bilimleri Enstitüsü. d d d g g g a a a c www. c www. c www. Kılıç, F. (1997). İlköğretim Okullarına Sınıf Öğretmeni Olarak Atanmakta Olan Adayların Öğretmenlik Meslek Bilgisi Düzeyleri İle Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutumları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi .org Sosyal Bilimler Enstitüsü. .org .org segitim segitim segitim da gdA.a ve Aslan, D. (2007). Okul Öncesi Köksal, agda Yönew.caA. w.cagÖğretmen Adaylarının Öğretmenlik w.cMesleğine w w w w w w lik Tutumları ve Mesleki Benlik Saygıları Üzerine Bir Araştırma. Avrupa Birliği Sürecinde Okul Öncesi Eğitimin Bugünü ve Geleceği Sempozyumu 27-30 Haziran 2007. Kıbrıs: Girne Amerikan Üniversitesi Bildiri Kitabı: 201- 214. rg rg gitim. o o gitim. Self-Efficacy Settings. g daseg g gdase ca www. Moore, W. P. and Esselman, M. E. (1994). Exploring the Context of Teacher Efficacy: The Role of Achievement and Climate. Annual Educational g Research Association. New g .org Meeting of the American im47-52. im.or im.or t t i i g g Orleans: AERA Publications: e e s s a a asegit d w.cag Review w ofw Educational gdase ca www. org gitim. Lewandowski, K. H. (2005). of rg rgA Study of the Relationship oftiTeachers’ rg Self-Efficacy and the Impacttim itim.oDevelopment. Unpublished i m.oDissertation, Pennsylvania: i .o g g g e e e s s s Leadership and Professional Doctoral Indiana a a a cagd cagd cagd University. www. www. www. cagd wwwin. Academic Beliefs eg s cagda www. cag www. ase Çocuk Gelişimi Eğitimi cile Kutluğ,ag daseÖncesi Öğretmenliği Son Sınıf dase agOkul c Y.d(2007). cagÖğrencilerinin . . . w w w w w w w Olgunluk ve Kendini Kabul Düzeyleri w Arasındaki İlişkinin İncelenmesi.wYayınlanmamış Yüksek Mesleki Lisans Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. d w.cag ww Pajares, F. (1997). g gdase ca www. g im.or segit cagda daseg cag www. Research, g gdase a c . w ww cagd www. aseg 66(4), 543-578. org . segitim a d g a ww.c .org itim daseg g a c . ww Şahin, Z. S. (2010). Okul Öncesi Eğitim Öğretmenlerinin Mesleğe Yönelik Tutumları ve Yeterlik Algılarının Bazı Değişkenler Açısından g İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek gLisans Tezi, Konya: Selçuk Ünig im.or im.or im.or t t i i g g versitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. e e s s a a asegit d gd cagd w.cag ww.cave Tükenmişlik www. Mesleki Yeterlik Algılarının İşwDoyumu ww Teltik, H. (2009).Okul Öncesi Öğretmenlerin org Düzeyleriyle İlişkisinin İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. g g org Yıldırım A. ve Şimşek H. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Altıncı Genişletilmiş Baskı. Ankara: Seçkin Yayıncılık. rg rg . segitim a d g a c ww. gitim. gdase ww.ca Sapsağlam, Ö. (2009). Okul g Öğreticilerin Öğretmenlik YergÖncesi Eğitim Kurumlarında Çalışan rg .orUsta itim.o Açısından İncelenmesi: aTokat itİliim itim.o g g g e e e s s s terliklerinin Çeşitli Değişkenler Örneği. Yayınlanmamış Yüksek Lisans a a gd cagd cagd w.caSelçuk Tezi, Üniversitesi Sosyal Bilimler wwKonya: www. Enstitüsü. www. g im.or it daseg w.cag w org gitim. gdase ww.ca tim.or o ww. o gitim. gdase ww.ca gitim. e se ase Fen-Edebiyat Fakültesi Öğretim Yüksel,aS. agdas İlişkin c gd(2011). cagdaÜyelerinin Öğretmen Yetiştirme cSistemine . . . w w w w w w w w Fakültesi Örneği). Kuram ve Uygulamada w Düşünceleri (Uludağ Üniversitesi Fen- Edebiyat Eğitim Bilimleri Dergisi, 11(1), 179-198. Zhao, Y. (2007). A Case.oStudy Urban .org rg of the Impact of Urban Immersion m.orgTeacher Preparation and itim itiand itim g g g e e e s s s School Workplace on the Perceived Self-Efficacy, Persistence Institutional Commitment of Urban a a a d d d g g g a a a c c w.c Unpublished Doctoral Dissertation, School wwTeachers. www. USA: University of Massachusetts. www. org . egitim s a d g ca www. rg itim.o g e s a cagd se cagda . w w w rg o gitim. gdase .ca46 w ww2012, Nisan/April, Yıl/Year: 1, Sayı / Issue: 2 www. rg org gitim. o gitim. org gitim. . segitim a d g a c se cagda . w w w org gitim. eg s cagda www. gdase ca www. daseg it daseg w.cag daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w g gdase ca www. g im.or ww g cag www. .org itim daseg g a c . www org www. daseg cag www. g tim.or gi gi Yayla, D. asegiÜcretli Usta ÖğreticilerincaYetişkin gd(2002). gdaseEğitimi Açısından Yeterlikw.Düzeyleri. gdaseYayına a c c . . w w lanmamış ww Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Ankara ww Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. ww org . segitim a d g a c tim.or daseg cag www. g gdase ca www. g im.or git gdase a c . w w .org egitim s a d g ww.ca ww. . segitim a d g a c g gdase ww.ca org r itim.o g g im.or asegit gd ww.ca .org egitim s a d g ww.ca g r itim.o g e s a cagd www. rg itim.o seg cagda . w w w org . segitim a d g a c www. se cagda . w w w g im.or segit cagda www. org gitim. org gitim. se cagda . w w w org gitim. org gitim. se cagda . w w w g im.or g im.or segit cagda www. ww g im.or w g r itim.o www rg itim.o g e s a gd ww.ca www. .org egitim s a d g ww.ca .org .org .org egitim egitim egitim s s s a a a d d d g g g a öğrencileri çalgılarına güdüleyen ca ca ww.calan www. etmenlewww. Bu araştırmanın amacı çalgıweğitimi org . segitim a d g a ww.c .org itim daseg g a c . ww org . segitim a d g a c ww. org gitim. gdase ww.ca rg itim.o g e s a cagd www. .org segitim a d g a c www. org gitim. ww. o gitim. gdase ww.ca www. org . egitim s a d g ca www. rg itim.o g e s a cagd se cagda . w w w rg o gitim. gdase .ca47 org gitim. . segitim a d g a c se cagda . w w w org gitim. g gdase a c . w ww cagd www. daseg cag www. daseg cag www. eg s cagda www. gdase ca www. g gdase ca www. it daseg w.cag daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w g daseg .org g im.or ww aseg cag www. itim daseg g a c . www org www. g gdase .org segitim a d g a ww.c w www www. rg .org segitim a d g a c * Yrd. Doç. Dr., Akdeniz Üniversitesi Eğitim Fakültesi İlköğretim Bölümü Sınıf Öğretmenliği Anabilim Dalı e-posta: sabahatozmentes@gmail.com org . segitim a d g a c www. www. Anahtar kelimeler: Çalgı eğitimi, müzik eğitimi,güdü g gdase ww.ca www. g r itim.o g e s a cagd ri belirlemek ve bu etmenlerin onların performansları ile olan ilişkilerini ortaya çıkartmaktır. Araştırma grubunu Antalya ve Burdur’da bulunan ve mesleki çalgı eğitimi alan 190 öğrenci oluşturmaktadır. rgamacı ile Çalgı Çalmaya tim.org .org Araştırmada verilerin gtoplanması itimkullanılmıştır. itim.o güdü kuramlarından yagAnketi gi e e Yönelik d Güdü Bu anketindoluşturulmasında s s a a g g gdase a a a c c c . . . w w w ile beklenti-değer kuramı (expectancy-value theory), ww rarlanılmıştır. Bu kuramlar sırasıww ww özyeterlik (self efficacy), akış kuramı (flow theory) ve yükleme (attribution) kuramlarıdır. Verilerin çözümünde betimsel istatistik ve varyans analizinden yararlanılmıştır. Araştırma g % 85,8’inin “çalgı çalıyorum m g çalmaktan büyük bir sonuçlarından öğrencilerin çünkü orçalgı .org tim.or olumlu yanıt verdikleri, giti . çalgı çalıyorum çünkü egimaddesine e%84,2’sinin egitim s s s keyif alıyorum” bu a a a d d d g g g ca cakonuda .ca yetenekli olduğumu düşünüyorum, ww.bu konuda www. %77,4’ünün çalgı çalıyorumwçünkü www ileride başarılı olacağımı düşünüyorum dedikleri, % 85,3’ünün çalgısındaki başarısını çalgısını çalışma miktarına, %87,4’ünün çalgısındaki başarısını çalgısını çalışma stratejilerine bağladıklarıim Öğrencilerin çalgı başarı .org .org ile güdüleri arasındaki gitim.org it anlaşılmıştır. itimpuanları g g e e s s a a ase ilişkiler incelendiğinde öğrencilerin çalgı başarı puanlarının onların çalgı çalmaktan gd gdkeyif .cagd w.cayetenekli ww.ca ileride almalarına (p<005), kendilerini bu konuda olarak görmelerinew(p<005), www ww çalgılarında çok başarılı olacaklarını düşünmelerine (p<005), çalgılarında çalışmaları gereken eser yetenek düzeylerinin çok üstünde ise çok kaygılanmalarına (p<05), çalgılarındaki başarılarınıtyeteneklerine zorluk .org (p<005) ve çaldıkları geserin .org düzeyine bağlamalarına gitim.org gi imfarklılıklar eanlamlı e itim s s se a a (p<05) göre gösterdiği anlaşılmıştır. d d g g ca ca cagda im.or w s cagda ÖZ www. it daseg w.cag rg * .o Sabahat ÖZMENTEŞ egitim daseg ca www. www g cag www. rg itim.o aseg aseg aseg PERFORMANCE IN MUSICAL .cagd .cagdINSTRUMENT EDUCATION .cagd www gdase ca www. git gdase a c . w w THE RELATIONSHIP BETWEEN MOTIVATION AND rg itim.o eg s cagda www. org gitim. se cagda . w w w ÇALGI EĞİTİMİNDE GÜDÜ VE PERFORMANS İLİŞKİSİ it daseg w.cag g gdase ca www. rg rg rg itim.o itim.o itim.o g g g e e e s s s a a a gd cagd .cagd w.caEğitim wwÇağdaş wwwof. Contemporary Education Academic, www Dergisi Akademik / Journal 2012, 1(2),47-56 se cagda . w w w daseg cag www. g gdase ca www. g im.or git gdase a c . w w .org egitim s a d g ww.ca ww. . segitim a d g a c org g r itim.o g e s a cagd www. org . segitim a d g a c www. rg itim.o seg cagda . w w w se cagda . w w w g im.or git gdase a c . w ww g im.or segit cagda www. org gitim. g www. ÖZMENTEŞ Sabahat org gitim. se cagda . w w w g gdase ca www. g im.or segit cagda daseg cag www. r itim.o g e s a cagd www. eg s cagda www. ABSTRACT .org egitim s a d g ww.ca segit cagda g im.or ww. .org egitim s a d g ww.ca rg itim.o g e s a gd ww.ca .org egitim s a d g ww.ca org . segitim a d g a ww.c .org itim daseg g a c . ww g im.or asegit d g ww.ca .org segitim a gd ww.ca g im.or it daseg w.cag w orgresearch is to determine theitimotivation .org levels of the students gitim.org The purpose of .this gitim etheir eg meducation and determining s s se a a d d according to musical instruments who get instrument g g ca ca cagdathe . . . w w w w w w w relationships between these levelswand their performances. The research w group is consisted of 190 students who get vocational instrument education in Antalya and Burdur. Motivation on instrument survey is used to collect the data. While creating this survey, g These theories are expectancy-value rg theory, self-efficacy, tim.org .orused. motivation theories itimare itim.o g g gi e e s s a a gd and attribution theory respectively. gd For the analysis of the data,w.descriptive gdase flow theory a a a c c c . . w w wused. It is understood from the research ww statistics and analysis of varianceware ww results that, 85.8% of students give positive answers to “I play the instrument because I enjoy playing the instrument greatly” item, 84.2% of students state that they play the instruments rg they play the instrument tim.org m.org skillful in it, 77.4% ofsthem m.othat because they find egitithemselves egitistate egi s a a d d g g agdas because ca they think they will be successful cain this area in future, 85.3% ofwthem cattribute . . . w w w w w w their success on his/her duration w wtheir success on of practice and 87.4% of them attribute his/her practice strategy. When the relationships between students’ instrument performance scores and g their motivation are examined, the performance scores of the .or difference regarding to gtheir .org playing the instrument gitim.org m m i i t t students show a meaningful enjoying i i g e ase gdas(p<005), gdase (p<005), at w this thinking that theywwill .cagdfinding themselves skillful .casubject w w .cabe very www w w successful in playing the instrument (p<005), feeling anxiety if they find the piece beyond heir abilities (p<05), attributing their success on their skills (p<005) and the difficulty level of the work they play rg(p<05). rg rg ca www. org gitim. ww. o gitim. g gdase ca www. g gdase a c . w ww cagd www. aseg daseg cag www. ve fiziksel yatkınlıklar gibi nitelikler gerektiren bir süreçtir. Bununla birlikte çalgıya yönelik duyuşsal özelliklerin yeterli düzeyde olması çoğu zaman çalgı performansının çok önemli bir belirleyicisi org .org çalgısına yönelik tutum olabilir. Çalgı eğitiminde öğrencinin m.orgçalgısını çalabileceğineseyönelik gitim gitidüzeyi, gitim. e e s s a a a d d d g g g inancı ve .çalgısını çalmak ya da onda başarılı olmak başarıyı yakaca w.ca için duyduğu isteklilik, çalgısında ww.ca ww www açısından en az çalgı yeteneği layabilmesi ve aldığı eğitiminin yeterliği kadarw önemli olabilmektedir. cag www. Çalgı çalmaya yönelik isteklilik olarak ta adlandırılabilecek olan çalgıya yönelik güdünün olurg rg rg şabilmesi için çeşitli nedenler güdü kuramlarının tim.oincelendiğinde itim.o bulunmaktadır. İlgili aalan iyazın itim.o g g g e e e s s s a a bazılarınıncçalgı alındığı, yönelik güdülenmenin buca kuramların ışığı d d . agdeğitimi perspektifinde ele .cagçalgıya w. g www www(O’Neill altında açıklanmaya çalışıldığı görülmektedir ve McPherson, 2002).ww s cagda www. Güdü kuramlarından beklenti değer kuramı, güdü ile ilgili araştırmaların önemli bir boyutunu oluşturmakta ve kişilerin bir.o işe açıklamaya ve .org rgduydukları ilginin sebeplerini .org çalışmaktadır (Pintrich m im etme egitelde egitiiçsel egitim s s s Schunk, 1996). Kuram, değeri (attainment value), güdülenme (intrinsicgd motivation), a a a d d g g ca alt boyuttan .ca (perceived cost) olmakwüzere w.ca(extrinsic utility), ve algılanan ww.dört dışsal wwfayda wwwdeğer oluşmaktadır. Elde etme değeri, kişinin bir işte başarılı olmaya verdiği önem olarak ele alınmakta iken, içsel güdülenme yapılan işten alınan keyfi kapsamaktadır. Dışsal fayda boyutu o işi yapmaktan g rg rg elde edilecek dışsalekazançları, ise im.oro işi yapmak için işin getireceği itim.o algılanan değer boyutu itkişinin itim.o g g g e e s s s a a a d (Eccles vd., 1998). d gd zorluklar edebilme isteğini vurgulamaktadır .camücadele wile w.cag w.cag ww org . egitim s a d g ca www. rg itim.o g e s a cagd se cagda . w w w ww rg o gitim. gdase .ca48 w ww2012, Nisan/April, Yıl/Year: 1, Sayı / Issue: 2 www. rg daseg .org rg rg itim.o itim.o g g e e s s a a cagd cagd w. eğitiminde bir çalgının öğrenilmesi wwÇalgı www. yetenek, hazır bulunuşluk, bilişsel www.yeterlikler, beceri org gitim. . segitim a d g a c org www. se cagda . w w w org gitim. daseg eg gdase ca www. daseg it daseg w.cag daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w g gdase ca www. g im.or ww g cag www. .org itim daseg g a c . www g cag www. o gitim. se cagda . w w w segitim a d g a c GİRİŞ org . segitim a d g a c itim.o ca www. ww gdase ww.ca gdase ww.ca itim.o g Keywords: daseg motivation gdase Instrument Education, musicgeducation, gdase ca www. g gdase ca www. g im.or git gdase a c . w w .org egitim s a d g ww.ca ww. . segitim a d g a c org .org egitim s a d g ww.ca segit cagda g im.or ww. .org egitim s a d g ww.ca rg itim.o g e s a gd ww.ca .org egitim s a d g ww.ca org . segitim a d g a ww.c .org itim daseg g a c . ww org . segitim a d g a c ww. org gitim. gdase ww.ca g im.or it daseg w.cag w org gitim. gdase ww.ca g r itim.o g e s a cagd www. rg itim.o seg cagda . w w w ww. o gitim. gdase ww.ca se cagda . w w w www. org gitim. Yüklemeler, kişinin bir.oişteki nedenlerine ilişkin inançlarıdır ve bu .org rg başarı ve başarısızlığınıntim .org tim beklenti, iişteki, i tepkilerini g g e e s s segitim inançların kişinin aynı öz algı ve diğer duygusal etkileyeceğigdüşünülmeka a a d d d g g a a a .c w.c ve Vispoel, 1998). Yüklemeler, ww.cedilebilir-kontrol tedir (Austin değişken-durağan, w kontrol ww wwwiçsel-dışsal, edilemez olmak üzere üç boyutta ele alınmaktadır. İçsel ve dışsal yüklemeler, bir işteki başarı ve başarısızlık ile ilgili inançların kaynağının içsel yada dışsal nedenlerden oluşmasıdır. Değişkenlikg rg org m.ordeğişebilme durağanlık, başarı ve derecesidir. eKontrol itim.o ile ilgili nedenlerin azaman gitim. egbaşarısızlık egitiiçinde s s s a a d d d g g g a başarısızlık ile ilgili nedenleri edilebilirlik-kontrol edilemezlik, kişinin başarı ne ca cve caderece kontrol www. www. www. edebildiği ile ilgilidir (Weiner, 1986, 1992). Öğrenciler başarı ve başarısızlıklarını değişik etmenlere farklı seviyelerde yüklemektedirler. Yetenek (başardım çünkü yetenekliyim ya da ben iyi bir müzisyenim) ve çabaya yönelik yüklemeler (başardım çünkü çok çalıştım) g org .org sık görülen yüklemelergiiken tim.or itim.şans itim g g e e e s s s daha az görülen yüklemeler (şanslı bir günümdeydim ya da sınav sırasında şansım vardı), çalışa a a d gd gd .cagbölümlere .cahedef ww.ca(başardım çünkü çaldığım w wwküçük maw stratejisi eseri ayırarak çalıştım belirleyewwyawda rek bu hedef doğrultusunda çalıştım) ya da görev zorluğudur (çaldığım eser çok kolaydı ya da öğretmenimin sınavda çalmam için seçtiği eser beni zorlamadı/ seviyemi aşmıyordu) (Stipek, 1998). Buorg eğitiminin diğer alanlardan .orgolduğunu vurgulayarak yalnızca .org nunla birlikte Asmuseg(1986) farklı itim.müzik egitim egitim s s s a a a d d d g g g a a müzik eğitimine belirtmiştir. Bu bağlamda yükca yönelik yükleme boyutlarının colduğunu cgeliştirdiği www. www. www. leme ölçeği, çaba, müziksel geçmiş, sınıf ortamı, müziksel yetenek ve müziğe yönelik tutum (duygu) boyutlarından oluşmaktadır. rg rg .org bir konuyu öğrenmeye ya Özyeterlik, bir kişinin yeteritimbelirli itdaimbir.obeceriyi sergilemeye ilişkin itim.o g g g e e e s s s a a a d gd Pintrich liğine yönelik (Bandura, cagd 1986; Cobb,2003; Özmenteş, ca2010; w.caginancı olarak tanımlanmaktadır ww.yapacağı wwKişinin wonun wwwve. gelecek ile ilgili 2000). yetenekleri ile ilgili inancı iş ile ilgili güdülenmesini kararlarını vermesini sağlayan güçlü bir belirleyici olarak görülmektedir. McPherson ve McCormick (1999) 190 piyanist ile gerçekleştirdikleri çalışmalarında öğrencilerin g g özyeterlik düzeyinin sınav .org im.obirr belirleyicisi olduğunu im.or t t i i g g performanslarının önemli belirtmişlerdir. Benzer birdaçalışmada e e egitim s s s a a d d g g g ca w.ca olan eserler özyeterlikleri sınavlarda ww.ca zorluk derecesi daha yüksek www. yüksek olan öğrencilerin w wwdüzeyde seslendirmeyi tercih ettiklerini göstermektedir (Pintrich ve Schunk,1996). Bunun nedeni özyeterliğin kendine güveni ve zorluklar ile başa çıkma güdüsünü sağlamasıdır. .org .org org www rg itim.o g e s a cagd se cagda . w w w rg o gitim. gdase .ca49 org gitim. . segitim a d g a c se cagda . w w w org gitim. eg s cagda www. gdase ca www. daseg cag www. g gdase ca www. g gdase a c . w ww cagd www. daseg daseg cag www. eg s cagda www. gdase ca www. g daseg g gdase ca www. g im.or it daseg w.cag daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w aseg cag www. .org ww g cag www. itim daseg g a c . www org www. g gdase ca www. .org itim yönelik güdüleyen çeşitliasetmenleİlgili alanyazın öğrencileri çalgılarını gitim egitim seincelendiğinde segçalmaya a a d d d g g g a a a c c .c rin çeşitli Bir işte başarılı olmak www.kuramlar çerçevesinde ele alındığı wwwgörülmektedir. www. için öncelikle o işte başarılı olmayı istemek gerekmektedir. Çalgısını çalmak ve çalışmak istemeyen bir öğrencinin aldığı eğitim ve yetenek düzeyi hangi aşamada olursa olsun başarılı olmasını beklemek güçtür. Çalgı. egitim s a d g ca www. daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w Csikszentmihalyi (1990) tarafından geliştirilen akış kuramı ise kişinin bir işteki yeterliğine yörg nelik algısı ile yapacağı işin yönelik algısı arasındaki org org kurulması sayesinde yapı.güçlüğüne .dengenin itim.o egitim gerçekleşebileceğini egitim Kurama göre yapılan egzorluk s s s a a a lacak işe yönelik güdülenmenin savunmaktadır. işin d d d g g g ca ca w.ca wwwve. beceri düzeyi arasındaki dengenin www.sağlanamaması güdü açısından ww derecesi olumsuz sonuçlara yol açmaktadır. Eğer görev çok kolay ve beceri düzeyi çok yüksek ise can sıkıntısı başlamakta, (Boredom) iş çok zor ve beceri düzeyi çok düşük ise kaygı artmaktadır g rg (Anxiety). Eğer hem iş kolay rg .orise .o(Apathy), m m i i t t i i itim.o hem de yetenek düzeyi düşük öğrencide ilgisizlik görülmekte eğer işin güçlük düzeyi g g g e e e s s s a a a agd düzeyi de yüksek ise akış .cagd .cagd yüksek ve.cbeceri gerçekleşmektedir (Flow) (O’Neillwve 2002; www www w wMcPherson, Özşahin, 2003). Özmenteş (2010) kuramda içsel güdülenme mekanizmalarının bu akış sürecinde önemli bir adım olduğunu vurgulamıştır. Öğretmenin öğrencinin seviyesine göre eser belirlemesi rg durumunda bile öğrencinin .org farkındalık, yoğunlaşma,gözdüzenleme .org ve öz denetleme becerilerintimgüdü, itim.o egiöğrenme-öğretme e itim egkuram s s s a a a de yaşadığı bir sorun süreçlerini olumsuz etkileyebilecektir. Bu nedenle d d d g g g ca .ca w.ca www. doğru dağar seçiminin ötesinde, wwwöğrencinin wwetkileyebilecek uygulamada güdüsü ile bu güdüyü bireysel ya da sosyal farklı güdü kaynakları arasında denge kurma görevi de yüklemektedir. www. rg www. g im.or segit cagda rg rg rg itim.o itim.o itim.o g g g e e e s s s a a a d cagd .cagd w.cag www. Çağdaş Eğitim Dergisi Akademik www ww / Journal of Contemporary Education Academic org . segitim a d g a c org . segitim a d g a c g gdase ca www. g im.or git gdase a c . w w .org egitim s a d g ww.ca ww. . segitim a d g a c org .org egitim s a d g ww.ca segit cagda g im.or ww. .org egitim s a d g ww.ca g im.or asegit gd ww.ca .org egitim s a d g ww.ca org . segitim a d g a ww.c .org itim daseg g a c . ww org . segitim a d g a c ww. org gitim. gdase ww.ca g r itim.o g e s a cagd www. www. rg itim.o seg cagda . w w w rg w org gitim. gdase ww.ca ww. o gitim. gdase ww.ca www. org gitim. g www. YÖNTEM g r itim.o g e s a cagd www. .org .org .org im tim tim Araştırma tarama Araştırma Antalyaseve okuyan ve mesleki müzik giBurdur’da segimodelindedir. segiteğia a a d d d g g g a a a c c Evrenin çok büyük olmaması .c ile çalışma timi alan www.190 öğrenci üzerinde gerçekleştirilmiştir. www. wwwnedeni kapsamında bir örneklem seçilmemiş, ulaşılabilen ve gönüllü katılan öğrenciler ile çalışılmıştır. Araştırmaya dâhil edilen öğrencilerin %53,2’si kız, %46,5’i erkek, %18,9’u 17–19 yaş, %54,7’si 20–22 g rg yaş, %26,3’ü 23 yaş ve üzeri, Öğ- .org tim.or Eğitim Fakültesi Müzik itim.o %50’si Mehmet Akif Ersoy iÜniversitesi egDalı, egGüzel egitim s s s a a a retmenliği cAnabilim %28,9’u Akdeniz Üniversitesi Sanatlar Fakültesi Müzik Bölümü, d d d g g g a a ca ww.cKonservatuarı www. %8,4’ü Akdeniz www.Akdeniz Üniversitesi AntalyawDevlet %12,6’sı Türk Müziği Bölümü Üniversitesi Antalya Devlet Konservatuarı öğrencileridir. Ayrıca öğrencilerin %28,9’u birinci sınıf, %37,4’ü ikinci sınıf, %15,8’i üçüncü g sınıf, %17,9’unun dördüncü sınıf’ta g okumaktadırlar. g tim.or tim.or tim.or gi egi araştırmacı tarafından hazırlanan segi ile Araştırmada Güdü gdasveriler gdase Çalgı Çalmaya Yönelik gdaAnketi a a a c c c . . . w w w w alınan güdü kuramtoplanmıştır. Anketin hazırlanmasında ilgili ww wwalan yazında çalgı perspektifindenwele ları incelenmiş, hazırlanan her bir sorunun ilgili olduğu kuramı en doğru biçimde yansıtması sağlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda anket uzman görüşlerine sunulmuştur. Akdeniz Üniversitesi Güzel rg rg .org Sanatlar Fakültesi Müzik itim.ove flüt eğitimi alanlarında itim.o egitimBölümü’nde gitar, viyolonsel, egpiyano eggörev s s s a a a d d d g g g yapan öğretim maddeler gözden geçirilerek ca üyelerinin görüş ve önerileriwdoğrultusunda ca ca düzenlenmişw w. www. www. tir. Ankette öğrencilerin çalgılarına olan güdülerinin ortaya çıkarılması amacı ile alan yazında belirtilen güdü kuramlarını yansıtan ifadelere katılma derecelerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Ankette 15 madde bulunmaktadır. Öğrencilerin katılıyorum g (3 puan) az katılıyorum (2 g .org maddelere ilişkin görüşleri im.or tim.or katılma dereceleri yüzde it(1impuan) iifadelere itfreg g g e e e s s s puan) ve katılmıyorum ifadeleri ile alınmış ve bu ve a a a cagd .cagd .cagdöğrencilere, son çalgı sınavından kanslar halinde çözümlenerek sunulmuştur. www wwwAyrıca www. aldıkları başarı notları sorulmuştur. Öğrencilerin çalgıya yönelik güdüleri ile çalgı dersi başarı düzeyleri arasındaki ilişkilerin belirlenmesi amacı ile çalgı dersi başarı notları ile Çalgı Çalmaya Yönelik Güdü Anketi’ne rg analizi yapılmıştır. Varyans .org .org verdikleri yanıtlara tek kaynağının tim.ovaryans egiyönlü egitim analizinde farklılıkların egitim s s s a a a d d d g g g belirlenmesi w.caamacı ile Scheffe testi kullanılmıştır. w.ca w.ca ww BULGULAR ww g g tim.or g tim.or tim.or i gi segi çalmaya güdüleyen etmenlerin Öğrencileri daseg Yögdaçalgılarını gdase belirlenmesi amacı ilewÇalgı gÇalmaya a a a c c c . . . w w nelik hesaplanmıştır. wwGüdü Anketi’ne verdikleri yanıtlara wwkatılma derecelerinin yüzde ve ferkansları ww İlgili veriler Tablo 1’de sunulmaktadır. org . egitim s a d g ca www. w ww2012, Nisan/April, Yıl/Year: 1, Sayı / Issue: 2 rg itim.o g e s a cagd se cagda . w w w rg o gitim. gdase .ca50 org gitim. . segitim a d g a c se cagda . w w w org gitim. eg s cagda www. gdase ca www. daseg it daseg w.cag g gdase a c . w ww cagd www. aseg daseg cag www. daseg cag www. eg s cagda www. gdase ca www. g daseg cag www. g gdase daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w g gdase ca www. ca www. g im.or ww g cag www. .org itim daseg g a c . www org www. g gdase ca www. www. www. daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w im.or segit cagda www. ÖZMENTEŞ Sabahat www. rg g im.or segit cagda da bazı öğrenciler çalgılarının sesinden ya da çalgıları ile yaptıkları müzikten hoşlandıkları için çalgılarını çalmaya yönelik isteklilikleri kaygısı .org artarken bazılarının not .orgve övgü gibi dışsal etkenlerden .org egitim bazı öğrencilerin performanslarındaki egitim egitim s s s a a a dolayı çalgılarını çalıştıkları, başarı ya da başarısızlıklarını d d d g g g ca ca w.ca www. nedenlerin onların çalgılarını ww www. çalgı eğitimcilebağladıkları çalışmalarına yönelik güdülerini etkilediği, ri tarafından bilinmektedir. Çalgısına yönelik istek duymayan bir öğrenciyi isteklendirmek açısından öğrencilerin çalgılarına yönelikggüdülerini arttıran etmenlerin ne olduğu sorusu çalgı eğitimcileri rg .orgereken bir konudur. Bununla .orgbu konuda özellikle Türkiye’de m m i i t t i i itim.o açısından önemle ele alınması birlikte g g g e e e s s s a a a cagdaraştırmalar sayıca yeterliww .cagd değildir. Bu bağlamdawele .cagdaraştırmada gerçekleştirilen wwalınan www. w düzeyde öğrencilerin çalgı performanslarına etki eden güdüsel etkenlerin ortaya çıkarılması amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda çalgı eğitiminde öğrencileri çalgı çalmaya güdüleyen etmenlerin neler olduğu, öğrencileri çalgı çalmayaim güdüleyen performans .org etmenler ile onların çalgı .org düzeyleri arasında anlamlı .org egit egitim egitim s s s a a a fark olup olmadığı belirlenmeye çalışılmıştır. d d d g g g ca ca ca org . segitim a d g a c se cagda . w w w g im.or git gdase a c . w ww ww .o segitim a d g a w.c org . segitim a d g a c g gdase ca www. g im.or git gdase a c . w w .org egitim s a d g ww.ca ww. . segitim a d g a c org .org egitim s a d g ww.ca segit cagda g im.or ww. .org egitim s a d g ww.ca rg itim.o g e s a gd ww.ca .org egitim s a d g ww.ca org . segitim a d g a ww.c g .or egitim s a d g ww.ca org . segitim a d g a c ww. org gitim. gdase ww.ca g im.or it daseg w.cag w org gitim. gdase ww.ca g r itim.o g e s a cagd www. rg itim.o seg cagda . w w w ww. o gitim. gdase ww.ca www. org gitim. org gitim. se cagda . w w w rg itim.o gKatılıyorum se cagda . w w w % 34,2 F 65 Çalgı çalıyorum çünkü diğer arkadaşlarım tarafından iyi bir müzisyen olarak görülmek istiyorum. (Beklenti-değer) Çalgı çalıyorum çünkü ilerideomüzisyenliğin bana iyi bir 40,5 77 rg rg itim. (Beklenti-değer) itim.o gelir getireceğini düşünüyorum g g e e s s a a d 85,8 Çalgı çalıyorum bir 163 cagd çünkü çalgı çalmaktan büyük cagkeyif www.(Beklenti-değer) www. alıyorum Çalgı çalıyorum çünkü çalgımda başarılı olursam iyi bir not 54,2 103 alabilirim diye düşünüyorum (Beklenti-değer) rg benim için günlük 61,1 .o116 rg Çalgı çalıyorum çünkü çalgı .oçalmak egitbirimuğraştır. (Beklenti-değer) gdasegitim işlerden çok daha önemli s a d g Çalgı 84,2 160 w.ca çünkü bu konuda yetenekliyim w.ca wwçalıyorum ww(Özyeterlik) Çalgı çalıyorum çünkü ileride çalgımda çok başarılı olaca- 77,4 147 ğımı düşünüyorum (Özyeterlik) Çalgımda çalışmam gereken eser yetenek düzeyimin çok 45,8 87 g sıkılıyorum (Akış) .orçünkü .org altında ise çalışmak istemiyorum m m i i t t i i g g Çalgımda cçalışmam 71 dase37,4 gdasegereken eser yetenek düzeyimin gçok . açok ww.caistemiüstünde kaygılanıyorum ve o eseriw çalışmak wwwise yorum. (Akış) Çalgı çalmayı hiç önemsemiyorum çünkü hem yetenek 4,7 9 seviyem çok düşük hem de çalışmam için bana verilen g r rg o o . . eserler çok kolay. (Akış) egitim egitim s s a a d d g g Çalgımdaki yeteneğime bağlıdır. Ben iyi bir müzis- 58,9 112 w.cabaşarım ww.ca wwbundan yenim dolayı çalgı performansım iyiw(Yükleme) Çalgımdaki başarım ne kadar çalıştığıma bağlıdır. Eğer çok 85,3 162 çalışırsam çalgı sınavında başarılı olurum. (Yükleme) g Eğer çalgı sınavında 17,9 m.o34rg Çalgımdaki başarım şansıma bağlıdır. im.or(Yükleme) itolurum. g giti şansım iyi giderseabaşarılı e s gd gdase38,9 a a c c . . Çalgımdaki başarım çalacağım eserin zorluk düzeyine 74 w w ww Eğer çalgı sınavında çok kolay eserler ww seslendirbağlıdır. mem gerekirse başarılı olurum. (Yükleme) Çalgımdaki başarım çalgımı nasıl çalıştığıma bağlıdır. Eğer 87,4 166 rg çalışırsam başarılı rg çalgı sınavına hazırlanırken bilinçli o o . . m m i i t t i i olurum. (Yükleme) daseg daseg 25,3 48 40,5 F 77 30,5 58 28,9 55 7,4 23,2 44 24,7 47 14,2 27 g im.or 29 7,4 14 20,5 39 33,7 64 7,9 15 87,4 org www rg itim.o g e s a cagd se cagda . w w w rg o gitim. gdase .ca51 org gitim. . segitim a d g a c 11,6 22 3,2 6 24,7 47 57,4 109 7,4 14 5,3 se cagda . w w w org gitim. cagd www. g im.or it daseg67 25,8 ww 49.cag35,3 w daseg cag www. daseg cag www. eg s cagda www. gdase ca www. daseg g gdase ca www. g im.or it daseg w.cag daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w g cag www. .org ww aseg 10 itim daseg g a c . www org www. g gdase a c . w ww g .or egitim s a d g 27,9 53 ca 13,2 25 www. “Çalgı çalıyorum çünkü çalgı çalmaktan büyük bir keyif alıyorum” ifadesine katılıyorum yanıtını verdikleri, %61,1’inin “Çalgı çalıyorum çünkü çalgı çalmak benim için günlük işlerden çok daha rg rg rg önemli bir uğraştır” ifadesine yanıtını verdikleri görülmektedir. Bununla birlikte öğrenci.okatılıyorum itim itim.o %77,4’ünün itim.o g g g e e e s s s a a a lerin %84,2’sinin “Çalgı çalıyorum çünkü bu konuda yetenekliyim”, “Çalgı çalıyorum d cagd .cagd w.cagçalgımda çok başarılı olacağımı çünkü ifadesine katılıyorum wwileride wwwdüşünüyorum” www.yanıtını verdikleri görülmüştür. “Çalgımdaki başarım ne kadar çalıştığıma bağlıdır. Eğer çok çalışırsam çalgı sınavında başarılı olurum” ifadesine öğrencilerin %85,3’ünün, “Çalgımdaki başarım çalgımı nasıl çalıştığıma rg bağlıdır. Eğer çalgı sınavına ise .org .orghazırlanırken bilinçli çalışırsam itim.o başarılı olurum” ifadesine egitim egBununla egitim s s s a a a %57,4’ünün %87,4’ünün katılıyorum yanıtını verdikleri anlaşılmıştır. birlikte öğrencilerin d d d g g g ca .ca w.caolurum” ifadewww. başarım şansıma bağlıdır. Eğer www ww “Çalgımdaki çalgı sınavında şansım iyi giderse başarılı sine katılmıyorum yanıtını verdikleri, %87,4’ünün “Çalgımdaki başarım çalgımı nasıl çalıştığıma bağlıdır. Eğer çalgı sınavına hazırlanırken bilinçli çalışırsam başarılı olurum” ifadesine katılıyorum rg rg .org ile çalgı dersi başarı düzeyleri güdüleri yanıtını verdikleri görülmektedir. itim.o Öğrencilerin çalgıyaayönelik itim itim.o g g g e e e s s s a a arasındaki.cilişkilerin gd belirlenmesi amacı ile öncelikle cagdÇalgı Çalmaya Yönelik Güdü cagd verdik.Anketi’ne ww agöre çalgı dersi başarı puanlarının www. ortalamaları hesaplanmıştır. İlgili www leriwyanıtlara bulgular Tablo 2’de sunulmaktadır. org g gdase 166 .org egitim s a d g g g a ca w.cÇalmaya ww.ca %85,8’inin Çalgı Yönelik Güdü Anketi’ne www.verilen yanıtlar incelendiğindewöğrencilerin ww . egitim s a d g ca www. daseg ca www. im. aseg75it 23,2 44 cag39,5 d www. g cag www. org . egitim s a d g ww21.ca 4,7 9 11,1w 15,3 gdase ca www. ww 43 eg s cagda www. org it daseg w14.cag6,8 13 22,6 g gdase ca www. . Az Katılıyorum Katılmıyorum egitim s cagd%a %wwwF. daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w Tablo 1. Öğrencilerin Çalgı Çalmaya Yönelik Güdü Anketi’ne Verdikleri Yanıtlar (Yüzde ve Frekans) www. rg www. se cagda . w w w g im.or segit cagda rg rg rg itim.o itim.o itim.o g g g e e e s s s a a a d cagd .cagd w.cag www. Çağdaş Eğitim Dergisi Akademik www ww / Journal of Contemporary Education Academic org . segitim a d g a c org . segitim a d g a c g gdase ca www. g im.or git gdase a c . w w .org egitim s a d g ww.ca ww. . segitim a d g a c org .org egitim s a d g ww.ca g r itim.o g e s a cagd www. org . segitim a d g a c www. rg itim.o seg cagda . w w w se cagda . w w w g im.or git gdase a c . w ww www. org gitim. g www. ÖZMENTEŞ Sabahat g im.or ww. .org egitim s a d g ww.ca rg itim.o g e s a gd ww.ca .org egitim s a d g ww.ca org . segitim a d g a ww.c .org itim daseg g a c . ww org . segitim a d g a c ww. org gitim. gdase ww.ca g im.or it daseg w.cag w org gitim. gdase ww.ca it git N Sdase X daseg g g a a c c . . w ww 11,78 82,68 arkadaşlarım iyi bir Katılmıyorum w77 wwtarafından ww. o gitim. gdase ww.ca org . egitim s a d g ca www. rg itim.o g e s a cagd se cagda . w w w rg o gitim. gdase .ca52 w ww2012, Nisan/April, Yıl/Year: 1, Sayı / Issue: 2 www. rg 48 12,55 81,14 65 11,80 83,30 55 9,91 83,92 rg 58 13,14 81,48 itim.o g e s 77 12,40 82,27 a agd 73,84 ww.c15,56 w13 14 13,19 77,57 163 11,20 83,62 44 9,25 85,43 43 14,73 79,41 m.org giti 103 11,47 ase 82,55 d g a c . 27 15,00 79,07 w47ww 12,20 80,65 116 10,86 84,06 9 17,83 69,55 21 8,99 78,85 rg itim.o 160 11,44 se 83,71 g a agd 75,07 14 c16,66 w29ww. 11,66 77,62 147 11,02 84,18 64 11,82 82,28 39 10,94 82,97 org 87 12,60 82,47 gitim. e s a d 75 .c12,50 85,05 g a 83,15 w44ww 8,99 71 12,42 79,42 166 11,78 83,08 15 5,62 79,33 rg 9 20,01 77,22 itim.o g e s a 25 15,17 77,72 agd 79,66 ww.c11,43 w53 112 10,83 84,92 6 4,47 85,00 22 11,96 82,54 162 12,18 82,41 m.org giti 109 12,83dase 83,18 g a c . 47 12,25 79,95 w34ww 7,6 83,88 67 9,73 85,04 49 9,53 82,93 74 14,55 79,93 org gitim. 10 18,13dase 78,00 ag 81,78 ww.c9,67 w14 166 11,70 82,84 Tablo 2 incelendiğinde “Çalgı çalıyorum çünkü çalgı çalmaktan büyük bir keyif alıyorum” ifadesine katılmıyorum yanıtını veren öğrencilerin çalgı dersi başarı ortalamalarının 73,84, “Çalgı çalıyorum rgiyi bir not alabilirim rg ifadesine rg o o . . m m i i çünkü çalgımda başarılı olursam diye düşünüyorum” katılmıyorum t t itim.o egi egi egyanıs s s a a a d d d g g g tını veren öğrencilerin çalgı dersi başarı ortalamalarının çünkü ca w.ca 85,43, “Çalgı çalıyorum w.cabu konuda yetewww. ifadesine katılmıyorum yanıtını ww ww nekliyim” veren öğrencilerin çalgı dersi başarı ortalamalarının, 69,55, “Çalgımda çalışmam gereken eser yetenek düzeyimin çok üstünde ise çok kaygılanıyorum ve o eseri çalışmak istemiyorum” ifadesine gkatılmıyorum yanıtını veren öğrencilerin dersi başarı ortalamalarg org çokçalgı .or ne kadar çalıştığıma bağlıdır. .Eğer m m i i t t rının 85,05, “Çalgımdaki başarım çalışırsam çalgı sınavında i i itim.o g g g e e e s s s a a a gd öğrencilerin çalgı dersi başarı gd cagd ifadesine katılmıyorum yanıtını caveren caortalamalarının başarılı olurum.” www. www. www. 85,00, “Çalgımdaki başarım çalacağım eserin zorluk düzeyine bağlıdır. Eğer çalgı sınavında çok kolay eserler seslendirmem gerekirse başarılı olurum” ifadesine katılmıyorum yanıtını veren öğrencilerin çalgı org . segitim a d g a c g r itim.o g e s a cagd www. Az katılıyorum Katılıyorum Çalgı çalıyorum çünkü ileride müzisyenliğin bana iyi bir gelir Katılmıyorum g r .org getireceğini düşünüyorum imkatılıyorum itim.o itAz g g e e s s Katılıyorum a a d gd .caalıyorum w.cag çünkü çalgı çalmaktan büyük Katılmıyorum Çalgı birw keyif wwçalıyorum ww Az katılıyorum Katılıyorum Çalgı çalıyorum çünkü çalgımda başarılı olursam iyi bir not Katılmıyorum Azm alabilirim diye düşünüyorum .org .org i katılıyorum egitim egitKatılıyorum s s a a d d g g .ca çünkü çalgı çalmak benimwiçin .ca işlerden Katılmıyorum Çalgıwçalıyorum wwgünlük wdahawönemli Az katılıyorum çok bir uğraştır. Katılıyorum Katılmıyorum Çalgı çalıyorum çünkü bu konuda yetenekliyim Az katılıyorum g g r o . m im.or iti itKatılıyorum g g e e s s a a d Katılmıyorum Çalgı çalıyorum cagdçünkü ileride çalgımda çokwbaşarılı cagolacağımı www. w w. Az katılıyorum düşünüyorum Katılıyorum Çalgımda çalışmam gereken eser yetenek düzeyimin çok altında Katılmıyorum Az katılıyorum ise çalışmak istemiyorum çünkü sıkılıyorum g g Katılıyorum im.or im.or t t i i g g e e s s a a d d Katılmıyorum Çalgımda .çalışmam gereken eser yetenek düzeyimin çok üstünde g g ca ca ww Az katılıyorum isewçok kaygılanıyorum ve o eseri çalışmak istemiyorum. www. Katılıyorum Çalgı çalmayı hiç önemsemiyorum çünkü hem yetenek seviyem Katılmıyorum Az katılıyorum çok düşük hem de çalışmam için bana verilen eserler çok kolay. g .org Katılıyorum m i im.or t t i i g g e e s s a a Katılmıyorum Çalgımdaki a başarım yeteneğime bağlıdır. Ben iyi bir müzisyenim d cagd .c gçalgı Az katılıyorum bundan performansım iyi wwwdolayı www. Katılıyorum Çalgımdaki başarım ne kadar çalıştığıma bağlıdır. Eğer çok Katılmıyorum Az katılıyorum çalışırsam çalgı sınavında başarılı olurum. g rg Katılıyorum o . m i im.or t t i egşansıma egi Katılmıyorum s s Çalgımdaki başarım bağlıdır. Eğer çalgı sınavında a a d d g g a başarılı olurum. ca Az katılıyorum şansım iyi.c giderse www. www Katılıyorum Çalgımdaki başarım çalacağım eserin zorluk düzeyine bağlıdır. Katılmıyorum Eğer çalgı sınavında çok kolay eserler seslendirmem gerekirse Az katılıyorum g Katılıyorum başarılı olurum. .org im.or itimnasıl itKatılmıyorum g g e e Çalgımdaki başarım çalgımı çalıştığıma bağlıdır. Eğer çalgı s s a a .cagd bilinçli çalışırsam başarılı .cagd Az katılıyorum sınavına olurum. wwwhazırlanırken www Katılıyorum org gitim. . segitim a d g a c se cagda . w w w org gitim. eg s cagda www. gdase ca www. daseg it daseg w.cag g gdase a c . w ww cagd www. aseg daseg cag www. daseg cag www. eg s cagda www. gdase ca www. g daseg cag www. g gdase daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w g gdase ca www. ca www. g im.or ww g cag www. .org itim daseg g a c . www org www. g gdase ca www. Tablo 2. Öğrencilerin Çalgı Çalmaya Yönelik Güdü Anketi’ne Verdikleri Yanıtlara Göre Çalgı g g rg Başarı Puanları (Ortalama Sapmalar) imve.oStandart im.or im.or it daseg g a c . w Çalgı çünkü diğer wwçalıyorum daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w im.or segit cagda müzisyen olarak görülmek istiyorum segit cagda g im.or segit cagda g gdase ca www. g im.or git gdase a c . w w .org egitim s a d g ww.ca ww. . segitim a d g a c org .org egitim s a d g ww.ca g im.or asegit gd ww.ca .org egitim s a d g ww.ca rg itim.o g e s a gd ww.ca .org egitim s a d g ww.ca g r itim.o g e s a cagd www. rg itim.o seg cagda . w w w org .org itim daseg g a c . ww g im.or asegit d g ww.ca org gitim. gdase ww.ca g im.or it daseg w.cag w www. se cagda . w w w g im.or segit cagda www. org gitim. dersi başarı ortalamalarının 85,04 olarak hesaplandığı görülmektedir. Öğrencilerin çalgıya yönelik güdüg ile çalgı dersi başarı notları leri ile çalgı dersi başarı düzeyleri .org arasındaki ilişkilerin belirlenmesi .oramacı m.org egitimGüdü Anketi’ne verdikleri egitim egitiile ile Çalgı Çalmaya Yönelik yanıtlara ait veriler tek yönlü varyans analizi s s s a a a d d d g g g ca ca değerlendirilmiştir. Bu bağlamda bazı maddelere ww.caarasında anlamwww. www. verilen yanıtlar ile çalgı başarıwpuanları lı ilişkiler olduğu bazılarında olmadığı görülmüştür. İlgili veriler Tablo 3’te sunulmaktadır. Tablo 3. Öğrencilerin Çalgı Çalmaya Yönelik Güdü Anketi’ne Verdikleri Yanıtlara Göre Çalgı g Varyans Analizi Sonuçları org org .orYönlü Başarı Puanlarına Yapılan gitimTek gitim. gitim. ase ase VK .cagd .cagd KT w w w w w w G.Arası Çalgı çalıyorum çünkü diğer arkadaşlarım 133,134 tarafından iyi bir müzisyen olarak görülmek istiyorum Çalgı çalıyorum çünkü ileride müzisyenliorg gitim. düşünüğin bana iyi bir gelir egetireceğini s a d g ca yorum www. Çalgı çalıyorum çünkü çalgı çalmaktan büyük bir keyif alıyorum g Çalgı çalıyorum çünkü çalgımda .orbaşarılı itimdiye g e s olursam iyi birgnot alabilirim düşünüa ca d yorum www. Çalgı çalıyorum çünkü çalgı çalmak benim için günlük işlerden çok daha önemli bir uğraştır. g Çalgı çalıyorum çünkü g im.oryetenekebuitkonuda s a d liyim g ca www. .org Çalgımda çalışmam gereken eser yetenek segitim daaltında g düzeyimin.ca çok ise çalışmak w ww çünkü sıkılıyorum istemiyorum Çalgımda çalışmam gereken eser yetenek düzeyimin çok üstünde ise çok kaygılanıyorum ve o eseri çalışmak istemiyorum. .org Çalgı çalmayı hiç aönemsemiyorum egitim çünkü s d g hem w w.caseviyem çok düşük hem de w yetenek çalışmam için bana verilen eserler çok kolay. Çalgımdaki başarım yeteneğime bağlıdır. rg Ben iyi bir müzisyenim bundan itim.o dolayı g e çalgı performansım iyi s a agd ne kadar çalıştığıma Çalgımdaki ww.cbaşarım w bağlıdır. Eğer çok çalışırsam çalgı sınavında başarılı olurum. Çalgımdaki başarım şansıma bağlıdır. Eğer g .orbaşarılı çalgı sınavında şansım iyi giderse egitim s a olurum. d g ca Çalgımdaki www. başarım çalacağım eserin zorluk düzeyine bağlıdır. Eğer çalgı sınavında çok kolay eserler seslendirmem gerekirse başarılı olurum. .orgçalıştıÇalgımdaki başarım çalgımı itimnasıl g e s a d çalgı sınavına hazırlagEğer ğıma bağlıdır. w.caçalışırsam wwbilinçli nırken başarılı olurum. ase Sdw.cag Fd p ww 2 ,463 ,630 G.İçi 26896,345 187 Toplam 27029,479 189 g G.Arası 176,014 .o88,007 2 ,613 ,543 r .org G.İçi 26853,465 egitim 143,601 187 egitim s s a a d d g g Toplam w.ca 27029,479 ww.ca ww w189 G.Arası 1520,186 760,093 2 5,572 ,004* G.İçi 25509,293 136,413 187 Toplam 27029,479 189 g r G.Arası 786,762im.o393,381 2 2,803 ,063im.org git egit e s s G.İçi gda 26242,717 140,335 187 a gd a a c c . . w w Toplam 189 ww ww G.Arası 758,496 379,248 2 2,700 ,070 G.İçi 26270,983 140,487 187 Toplam 189 rg o org . G.Arası 2024,342 1012,171 2 7,569 m i t gitim. e,001* segi G.İçicagda 25005,137 133,171 187 cagdas w. ww. Toplam 27029,479 ww w189 G.Arası 1879,682 939,841 2 6,988 ,001* G.İçi 25149,797 134,491 187 Toplam 27029,479 189 rg rg G.Arası 11,889 2 ,041 ,960 itim.o 5,944 itim.o g g e e s s a a d gd G.İçi w.cag 27017,590 144,479 w187 ww.ca ww Toplam 189 G.Arası 1180,482 590,241 2 4,270 ,015** G.İçi 25848,997 138,230 187 Toplam 27029,479 .org 189 org gitim. G.Arası 457,771 2 1,611 ase,202 egitim 228,885 s a d d g g G.İçi w.ca 26571,708 142,095 w187 ww.ca ww Toplam 189 KO 66,567 143,831 G.Arası 1659,124 829,562 rg G.İçi 25370,355m.o135,670 giti e Toplam da 27029,479 s w.cag 38,734 G.Arası 19,367 ww G.İçi 26990,745 144,336 Toplam G.Arası 419,704 209,852 rg o . G.İçi 26609,775 142,298 m i t i Toplamagdaseg w.c G.Arası 931,135 465,567 ww G.İçi 26098,344 139,563 Toplam 27029,479 rg .o G.Arası 223,194 segitim 114,597 a d G.İçi g 26800,285 143,317 a w.c Toplam ww daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w rg rg rg itim.o itim.o itim.o g g g e e e s s s a a a d cagd .cagd w.cag www. Çağdaş Eğitim Dergisi Akademik www ww / Journal of Contemporary Education Academic Çalgı çalıyorum çünkü ileride çalgımda çok başarılı olacağımı düşünüyorum . segitim a d g a ww.c org . segitim a d g a c 2 6,115 ,003* rg 187 itim.o g e 189 s a agd ,875 2 w.c ,134 w w187 189 2 1,475 ,231 .org 187 egitim s a 189 d g .ca 2 w 3,336 ,038** ww 187 189 2 ,800 gitim. se,451 187 .cagda ww w189 g gdase ca www. eg s cagda www. gdase ca www. g daseg cag www. g gdase ca www. g gdase a c . w ww cagd www. aseg daseg cag www. daseg cag www. eg s cagda www. gdase ca www. org g daseg cag www. *p<005, **p<05 org gitim. gdase ww.ca org . egitim s a d g ca www. org . segitim a d g a c ww. o gitim. gdase ww.ca www rg itim.o g e s a cagd www. rg se cagda . w w w rg o gitim. gdase .ca53 org gitim. . segitim a d g a c org www. se cagda . w w w org gitim. .org itim daseg g a c . www g im.or ww it daseg w.cag daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w g gdase ca www. g gdase ca www. g im.or git gdase a c . w w .org egitim s a d g ww.ca ww. . segitim a d g a c org .org egitim s a d g ww.ca segit cagda g im.or ww. .org egitim s a d g ww.ca rg itim.o g e s a gd ww.ca .org egitim s a d g ww.ca org . segitim a d g a ww.c .org itim daseg g a c . ww org . segitim a d g a c ww. org gitim. gdase ww.ca g im.or it daseg w.cag w org gitim. gdase ww.ca g r itim.o g e s a cagd www. ww. o gitim. gdase ww.ca www. rg itim.o seg cagda . w w w g im.or segit cagda www. org gitim. g .org g r itim.o g e s a cagd www. g im.or git gdase a c . w ww asegit asegit d d Öğrencilerin cagd bu konuda yetenekliyim”wifadesine w.cag %84,2’si “Çalgı çalıyorum w.cag katılıyorum w ww.çünkü w w w yanıtını vermişlerdir. Benzer bir biçimde “Çalgı çalıyorum çünkü ileride çalgımda çok başarılı olacağımı düşünüyorum” ifadesine katılıyorum yanıtını veren öğrencilerin oranı %77,4 olarak bulunmuştur. Bu ifadelere verilen.oolumlu büyükg bir kısmının çalgı konusunda .org rg yanıtlardan öğrencilerin tim.or anlaşılmaktadır. Öğrencilerin itimkendilerini yeterli ve yetenekli ibuldukları g g e e s s segitim kendilerine güvendikleri, a a a d d d g g g a a a c .c özyeterliklerini yansıtanwbirww .c çalgı ifade olan bu ifadeye verilen yanıtlara wwilewilgili www. yapılan varyans analizi sonucunda olumlu yanıt veren öğrencilerin performans notlarının vermeyen öğrencilere göre org . egitim s a d g ca www. w ww2012, Nisan/April, Yıl/Year: 1, Sayı / Issue: 2 rg itim.o g e s a cagd se cagda . w w w rg o gitim. gdase .ca54 org gitim. . segitim a d g a c se cagda . w w w org gitim. gdase ca www. daseg it daseg w.cag g gdase a c . w ww cagd www. aseg daseg cag www. daseg cag www. eg s cagda www. gdase ca www. g daseg cag www. g gdase daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w g gdase ca www. ca www. g im.or ww g cag www. .org itim daseg g a c . www org www. eg s cagda www. g im.or git gdase a c . w ww Araştırma sonuçlarından öğrencilerin %85,8 gibi büyük bir oranının “Çalgı çalıyorum çünkü çalgı çalmaktan büyük bir keyif alıyorum” önermesine katılıyorum yanıtını verdikleri görülmektedir. rg bir kısmının çalgılarına työnelik rg Bu sonuçtan öğrencilerinim çok.obüyük olduğu, m.org i im.o içsel güdülerinin yüksek egit egnot, egiyiitibir s s s a a a çalgılarını cseverek çalıştıkları anlaşılmaktadır. Çalgılarını (%54,2), gelir (%40,5) ya da d d d g g g a ca ca www. için çalışan öğrenciler de bulunmasına www. karşılık ilgili www.olarak görülmek istedikleri (%34,2) müzisyen ifadelere verilen olumlu yanıtların yüzde oranlarının içsel güdülenmeyi yansıtan ifadeden daha düşük olduğu anlaşılmaktadır. Yapılang varyans analizi sonucunda çalgılarını çalmaktan keyif aldıklarını rg .or .org göre anlamlı derecede yüksek m m i i t t i i itim.o belirten öğrencilerin başarı notlarının almadıklarını belirten öğrencilere g g g e e e s s s a a a gd agd bir ilişkisi olduğunu göstermektedir. cagd Bu sonuç .cagüdülenmenin olması, içsel çalgıdaki başarı ile.cönemli www www www. Schmidt’in (2005) bulguları ile paralellik göstermektedir. Schimidt (2005) çalgı eğitiminde güdü, performans başarısı ve müziksel deneyim arasındaki ilişkileri incelediği araştırmasında performans ve g g rg concept) ve içsel güdü ile ilişkili çabanın en çok benlik saygısı im.o(self im.orolduğunu bulmuştur. im.or asegit g gdase ca www. Tablo 3’e göre öğrencilerin “Çalgı çalıyorum çünkü çalgı çalmaktan büyük bir keyif alıyorum” ifadesine verdikleri yanıtlar org çalgı dersi başarı puanlarına organlamlı farklılıklar göstermek.onların .göre .org egitim egitim egitim s s s a a a tedir (F= 5,572; p<,005). Buna göre aynı ifadeye katılıyorum (X=83,62) yanıtını veren öğrencilerin d d d g g g a ca ca w.cbaşarı wwdersi www. (X=73,84) ifade eden öğrencilerin www. puanları anlamlı çalgı puanları ile katılmadıklarını farklılıklar göstermektedir. Diğer bir ifade olan “Çalgı çalıyorum çünkü bu konuda yetenekliyim” ifadesine katılıyorum (X=83,71) yanıtını veren öğrencilerin başarı rg puanları ile katılmıyorum rg .org puanları anlamlı farklılıklar .ogöstermektedir m m i i t t i i itim.o (X=69,55) yanıtınısveren öğrencilerin (F= 7,569;sp<,005). g g g e e e s a a a d cagd .cagd “Çalgı çalıyorum çünkü Bununla w.cagçalgımda çok başarılı olacağımı wwwbirlikte wwileride www. düşünüyorum” ifadesine katılıyorum (X=84,18) yanıtını veren öğrencilerin puanlarının katılmıyorum (X=75,07) ve az katılıyorum (X=77,62) yanıtını veren öğrencilere göre anlamlı farklılıklar gösterdiği anlaşılmaktag rg düzeyimin çok üstündetiise dır (F= 6,988; p<,005). Ayrıca çalışmam gereken ieser .or“Çalgımda .oyetenek m.org gitoim eve egit m verilen yanıtlar incelendiğinde egiaynı s s s a a a çok kaygılanıyorum eseri çalışmak istemiyorum” ifadesine d d d g g g ca .ca .ca wwwkatılmıyorum wwwveren www. ile katılıyorum ifadeye (X=85,05) yanıtını öğrencilerin puan ortalamaları (X=79,42) yanıtını veren öğrencilerin puan ortalamaları anlamlı farklılıklar göstermektedir (F= 4,270; p<,05). “Çalgımdaki başarım yeteneğime bağlıdır. Ben iyi bir müzisyenim rg bundan dolayı performanrg .org (X=84,92) belirten öğrencilerin .obaşarı m m i i t t i i itim.o sım iyi” önermesine katıldıklarını puanı ortalamaları sile katılg g g e e e s s a a a d anlamlı gd cagd mıyorum w.cag ww.ca yanıtını veren öğrencilerin www.(X=77,72) ve az katılıyorumw(X=79,66) wwortalamaları farklılıklar göstermektedir (F= 6,115; p<,005). “Çalgımdaki başarım çalacağım eserin zorluk düzeyine bağlıdır. Eğer çalgı sınavında çok kolay eserler seslendirmem gerekirse başarılı olurum” ifadesine rg rg katıldıklarını (X=79,93) belirten (X=85,04) belirten .orgöğrencilerin çalgı başarı puanları m.okatılmadıklarını itim.o egitip<,05). egüzere segitim s s aanlamlı a a öğrencilereca göre farklılık göstermektedir (F= 3,336; Tablo 3’te de görüldüğü d d d g g g ca ca . w.çalgı wwile www. ilişkilere rastlanwwwdiğer anketin maddelerine verilen yanıtlar başarı notları arasında anlamlı mamıştır. segitim a d g TARTIŞMA a c www. daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w im.or segit cagda www. ÖZMENTEŞ Sabahat www. rg se cagda . w w w g im.or git gdase a c . w ww org . segitim a d g a c org . segitim a d g a c g gdase ca www. g im.or git gdase a c . w w .org egitim s a d g ww.ca ww. . segitim a d g a c org .org egitim s a d g ww.ca segit cagda g im.or ww. .org egitim s a d g ww.ca rg itim.o g e s a gd ww.ca .org egitim s a d g ww.ca org . segitim a d g a ww.c .org itim daseg g a c . ww g im.or asegit d g ww.ca g r itim.o g e s a cagd www. rg itim.o seg cagda . w w w org gitim. se cagda . w w w www. org gitim. Öğrencilerin çalgı başarı ayrıca “Çalgımda çalışmam g g rpuanları rggereken eser yetenek seviyemin tim.or itim.o itim.o ifadesine verilen yanıtlara igöre g g g e e e s s s çok üstünde ise çok kaygılanıyorum ve o eseri çalışmak istemiyorum” a a a cagd .cagd göstermektedir. Bu ifadeye .cagd anlamlı yanıtını veren öğrencilerin wwwfarklıklar wwwkatılmıyorum www. başarı puanları katılıyorum yanıtını veren öğrencilere göre anlamlı farklılıklar göstermektedir. Akış kuramı algılanan yetenek seviyesi ile yapılacak olan işin güçlüğü arasındaki dengenin sağlanmasını içermektedir. .orghalinde bile kaygılanmadıklarını .org .org Eserin seviyesinin yüksek olması performans egitim egitim ifade eden öğrencilerin egitim s s s a a a d d d g g g a biçimde kurnotlarındaki cabu farklılık onların yetenek vewgüçlük ca düzeyi arasındaki dengeyi doğru cbir www. w w. www. muş oldukları ve bu durumun onların performanslarını olumlu olarak etkilediği yorumu yapılabilir. .org cagda g im.or g r itim.o g e s a cagd segit cagda w. w. Araştırma sonuçları, öğrencileri çalgılarını kaygı duww www. çalmaya güdüleyen, içsel güdü, wwözyeterlik, rumu ve yetenek algısı gibi bazı etmenlerin onların çalgı performanslarında etkili olduğunu göstermektedir. Çalgı eğitiminde performansın yükseltilmesi ve kalitenin arttırılması açısından çalgı eğig org .org timcilerinin bu etmenler tim.or ve öğrencilerini neaseşekilde gitim. egitim konusunda bilgili, gduyarlı egiolmaları s s a a d d d g g a kaynakları güdüleyeceğini Öğrencilerin güdülerini düşüren olumsuz ca bilmeleri gerekmektedir. w ca cgüdü w w. www. www. belirlenerek önleyici tedbirler geliştirilebilir. Bununla birlikte konu ile ilgili araştırmalar sürdürülerek, çalgıya yönelik güdülenme ve diğer duyuşsal özelliklerin öğrencilerin kişisel özellikleri ile olan ilişkileri ortaya çıkarılabilir. Çalgı kullandıkları çalgı .öğretim g g yöntem ve yaklaşımlarının g oreğitimcilerinin tim or yapılabilir. Bu bağlamda tim.or itim.üzerindeki içalışmalar içalgı g g g e e e s s s öğrencilerin güdü düzeyleri etkilerini inceleyen a a a gd cagd .cagd ww.ca yükseltilmesi ve kalitenin eğitimcilerine arttırılması ile ilgili www. yönelik çalgı eğitiminde wperformansın www hizmet içi seminerler düzenlenebilir. org gitim. se cagda . w w w KAYNAKLAR org .org gdase ww.ca w .org m of Succes and Failure sinegMusic. itim Asmus E. P. s(1986). be gitiCauses egitimFactors Students Believegto sethe a a a d d d g g a a a http://www.music.miami.edu/Asmus/pdfs/FactorsStudentsBelieve.pdf. Retrieved on:01-08-2011. ww.c ww.c ww.c w .org w Austin J.R. and Vispoel, W.P. (1998). How American Adolescents Interpret Succes and Failure in Classroom Music: Relationships Among Attributional Beliefs, Self-Concept and Achievement. Psychology rg org org of Music, 26 (1), 26-45.gitim.o gitim. gitim. se cagdA.a (1986). . w Bandura, w w agdas e rg e agdas Cobb, R. J. (2003). The Relationship between Self-Regulated Learning Behaviors and Academic Perg .orhttp://www.umi.com/dissertations/gateaway .org Retrieved on: 07.11.2005. .org m m i i t t i i formance in Web-Based Courses. g g se se segitim da gda w.cag w.caHarper Csikszentmihalyi M. (1990). Flow. New &Row. ww wwYork: w org gitim. gdase ww.ca org . egitim s a d g ca www. org . segitim a d g a c ww. o gitim. rg itim.o g e s a cagd se cagda . w w w rg o gitim. www www. rg da cag www. gdase .ca55 org gitim. . segitim a d g a c se cagda . w w w org gitim. gdase ca www. daseg it daseg w.cag g gdase a c . w ww cagd www. aseg daseg cag www. daseg cag www. eg s cagda www. gdase ca www. g daseg cag www. g gdase daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w g gdase ca www. ca www. g im.or ww g cag www. .org itim daseg g a c . www org www. eg s cagda www. rg o gitim. gitim. se cagda . w w w g gdase ca www. anlamlı derecede yüksek olduğu ortaya çıkmıştır. Bu sonuç çalgıya yönelik özyeterliğin performans g g ile önemli bir ilişkisi olduğunu Bu sonuç McPherson araş- .org .orgöstermektedir. tim.or ve McCormick’in (1999) egitim egipiyanist egitim s s s a a a tırma bulgularını desteklemektedir. Bu araştırmacılar, 190 ile gerçekleştirdikleri çalışmalad d d g g g a w.ca w.ca ww.cperformanslarının wwöğrencilerin ww rında özyeterlik düzeyininwsınav önemli bir belirleyicisi olduğunu belirtmişlerdir. SONUÇ VE sÖNERİLER egitim daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w c c Social Foundations www. of Thought and Action: A Social www.Cognitive Theory. Englewood Cliffs, NJ: Prentice Hall. .o segitim a d g a w.c gdase ww.ca www. g im.or segit cagda rg rg rg itim.o itim.o itim.o g g g e e e s s s a a a d cagd .cagd w.cag www. Çağdaş Eğitim Dergisi Akademik www ww / Journal of Contemporary Education Academic w gdase ww.ca org . segitim a d g a c g gdase ca www. g im.or git gdase a c . w w .org egitim s a d g ww.ca ww. . segitim a d g a c org .org egitim s a d g ww.ca segit cagda g im.or ww. .org egitim s a d g ww.ca g im.or asegit g r itim.o g e s a cagd www. org . segitim a d g a c www. rg itim.o seg cagda . w w w se cagda . w w w g im.or git gdase a c . w ww g im.or segit cagda www. org gitim. g www. ÖZMENTEŞ Sabahat org gitim. se cagda . w w w r itim.o g e s a cagd www. Eccles J.S., Wigfield, A., and Schiefele, U. (1998). Motivation to Succeed. Handbook of Child rg Personality Development (Ed: rg Psychology: Social, Emotional N. 1017–1095, New York: .oAnd .oEisenberg), .org egitim egitim egitim s s s a a a Wiley. d d d g g g a a a c www. c www. c www. McPherson, G.E. and McCormick, J. (1999). Motivational and Self Regulated Learning Components of Musical Practice. Bulletin of the Council for Research in Music Education, 141, 98-102. g rg rg O’Neill S.A. anditMcPherson and Psychology of Music m.oScience im.or G.E. (2002). Motivation. itiThe itim.o g g g e e e s s s a a a d gd Performance: and (Ed: R. Parncutt and G. McPherson), caLearning, cagd 31-46, w.cagCreative Strategies for Teaching ww www. www. New York: Oxford University Press. i asegit i asegit i asegit d d Özmenteş Gelişiminde .cagd Avrupa w.cag G. (2010). Müziksel Kimlik w.cag Güdüsel ve Sosyal Psikolojik w w wwEtkenler.18. w w w Müzik Eğitimcileri Birliği Kongresi 26-29 Nisan 2010. Müzik Eğitimi Yayınları Kongre Kitabı, 370-380. Pintrich, P.R., and Schunk, D. H. (1996). Motivation in Education: Theory, Research and g g rg Applications. EnglewooditCliffs, im.orNJ: Prentice Hall.Eccles, J. S. itim.or itim.o g gdase g g gdase gdase .org egitim s a d g ww.ca .o Among Motivation, Performance .o .o Schmidt C.P. (2005). Relations Experience egitim egitim Achievement and Music egitim s s s a a a d d d g g g Variables incaSecondary Instrumental Music Students. ca Journal of Reseach in MusicwEducation, ca 53(2), 134www. w w. www. 147. .org rg ww. org .org .org a a d gd w. B. (1992). Human Motivation: w.cag Theories and Research. w ww.caPark, CA: Sage. Weiner, Newbury ww wwMetaphors, org gitim. se cagda . w w w org gitim. ww. o gitim. org im.or segit cagda org org org gitim. org gitim. se cagda . w w w .org segitim a d g a c cagd www. aseg rg o gitim. gdase .ca56 . segitim a d g a c se cagda . w w w org gitim. daseg cag www. eg s cagda www. gdase ca www. daseg .org it daseg w.cag daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w g gdase ca www. g im.or ww g cag www. itim daseg g a c . www org www. daseg cag www. .org segitim a d g a ww.c w w ww2012, Nisan/April, Yıl/Year: 1, Sayı / Issue: 2 rg itim.o g e s a cagd org . segitim a d g a c www. www. . egitim s a d g ca www. se cagda . w w w g . egitim s a d g ca www. .org segitim a d g a c www. rg g gdase a c . w ww rg o gitim. gdase ww.ca w www. . egitim s a d g ca www. org . segitim a d g a c gdase ww.ca g www. gdase ww.ca org gitim. se cagda . w w w im.or segit cagda g w g gdase .org cagda im.or it daseg w.cag daseg cag www. rg timEmotion. New York: Springer.segitim Weiner, B. (1986). segitAnimAttributional Theory of Motivation segiand www. gitim. gdase ww.ca rg g Stipek, D.J. (1998). Motivation to Learn: From Theory to Practice (3rd ed.)Boston: Allyn & Bacon. org . segitim a d g a c gdase ca www. ca www. ca Pintrich, Learning. w.ca P.R. (2000). The Role of Motivation ww.ca ww www. in Promoting and SustainingwSelf-Regulated Psychology of Education. Major Themes: Pupils and Learning (Ed: P.K. Smith), 459-470, London England. itim daseg g a c . ww eg s cagda www. Özşahin N. (2003). Lise Öğrencilerinin Günlük Yaşamdaki Akış Deneyimlerinin İncelenmesi. Yayınrg Ankara Üniversitesi EğitimmBilimleri lanmamış Yüksek Lisans Tezi, .org Enstitüsü m.oAnkara: m.org gd ww.ca rg itim.o g e s a gd ww.ca g gdase ca www. g im.or segit cagda daseg cag www. g gdase ca www. g im.or git gdase a c . w w .org egitim s a d g ww.ca ww. . segitim a d g a c g gdase ww.ca org r itim.o g g im.or asegit gd ww.ca .org egitim s a d g ww.ca g im.or asegit gd ww.ca g r itim.o g e s a cagd www. rg itim.o seg cagda . w w w g org . segitim a d g a ww.c .org itim daseg g a c . ww org gitim. se cagda . w w w org g im.or it daseg w.cag w org gitim. gdase ww.ca ww. o gitim. gdase ww.ca ACADEMIC ACHIEVEMENT rg o . .org m i t egi egitim s s a a d d g g ca ca www. www. ** Alper ÇİLTAŞ g im.or asegit d cag www. Ahmet IŞIK*** g im.or www. g r itim.o g e s a cagd www. Bu çalışmanın amacı, ilköğretim matematik öğretmeni adaylarının Analiz-III dersin.org matematiksel modellemegive .org yöntem yaklaşımları gitim.org deki akademik ibaşarılarını, geleneksel tim eg tim Çalışma grubu, 2010–2011 eeğitim-öğretim s s a a d d açısından incelemektir. yılında Atatürk g g gdase ca ca caÜniver. . . w w w w w w w w 75 öğretmen w sitesi İlköğretim Matematik Öğretmenliği üçüncü sınıfında öğrenim gören adayından oluşmaktadır. Çalışmanın verileri açık uçlu 15 sorudan oluşan dizi ve seriler bilgi testi uygulanarak elde edilmiştir. Verilerin analizinde; betimsel istatistikten ve tg g rg testinden yararlanılmıştır. im.or uygulanan matematikselsegitim.or itim.o Çalışmanın sonunda,adeney itgrubuna g g e e s s a a d d başarıları açısından olumlu modelleme cagakademik .cagd yönteminin öğretmen adaylarının .cagyönde www www. başarıları üzerine pozitif yönde www etkisinin olduğu belirlenmiştir. Öğrencilerin etkisi dikkate alındığında matematiksel modelleme yönteminin eğitim-öğretim kurumlarında uygun kavramların öğretiminde dikkate alınmasının faydalı olacağı düşünülmektedir. Ayrıca yeni rg .org .org matematik öğretim programlarında yer almasından dolayı seç- gitim.o egitim egitimda lisans programlarında e s s s a a a d d d g g g meli öğretilmesi önerilmektedir. a .cabir ders olarak veya uygun bir dersin w w.ciçerisinde w.ca ww Anahtar kelimeler: Matematiksel modelleme, başarı, dizi, seri .org im.or ABSTRACT segitim cagda segit cagda ww g org . segitim a d g a c . The purpose of this study w is w towexamine traineeelementary mathematics www. teachers’ academic achievement in calculus-III course in terms of traditional method and mathematical modeling approaches. The study group was composed of 75 third-grade trainee teachers who orgstudying in the Elementary iMathematics .were .org Teaching Department .org egitim (Erzurum, Turkey) in gthe eg tim academic year. Data gofdathesegitim s s a a of Atatürk University 2010–2011 d d g ca .ca .ca research was collected by conducting Test (SSKT) www www.Sequences and Series Knowledge www consisting 15 open-ended questions. For the analysis the data, descriptive statistics and t- .org .org * Bu çalışma birinci s yazarın doktora tezinden üretilmiştir. egitim segitim a a d d g g a a ** Yrd. Doç. Dr. Atatürk Üniversitesi c .c www www. e-posta: alperciltas@atauni.edu.tr *** Prof. Dr., Atatürk Üniversitesi e-posta: isik@atauni.edu.tr org . egitim s a d g ca www. www rg itim.o g e s a cagd se cagda . w w w rg o gitim. org gitim. . segitim a d g a c se cagda . w w w org gitim. g gdase a c . w ww cagd www. daseg cag www. daseg cag www. eg s cagda www. gdase ca www. g gdase ca www. g im.or it daseg w.cag daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w g daseg .org ww aseg cag www. itim daseg g a c . www org www. g gdase .org segitim a d g a ww.c w gdase .ca57 daseg ca www. w g cag www. org . egitim s a d g ww.ca g im.or segit cagda gdase ca www. git gdase a c . w w www. www. rg g eg s cagda www. org gitim. im.or segit cagda g gdase ca www. w wTHE EFFECT OF MATHEMATICAL MODELING wMETHOD ON org . segitim a d g a c org gitim. daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w se cagda . w w w g im.or it daseg w.cag www. gitim. gdase ww.ca org gitim. AKADEMİK BAŞARIYA ETKİSİ* org ww. se cagda . w w w www. se cagda . w w w MATEMATİKSEL MODELLEME YÖNTEMİNİN ww . segitim a d g a c www. g im.or segit cagda rg rg rg itim.o itim.o itim.o g g g e e e s s s a a a gd cagd .cagd w.caEğitim ww wwwof. Contemporary Education Academic, www Çağdaş Dergisi Akademik / Journal 2012, 1(2), 57-67 ÖZ .or egitim s a d g ww.ca org . segitim a d g a c g gdase ca www. g im.or git gdase a c . w w .org egitim s a d g ww.ca ww. . segitim a d g a c org .org egitim s a d g ww.ca segit cagda g im.or ww. ww.c rg itim.o g e s a gd ww.ca g .or egitim s a d g ww.ca org . segitim a d g a ww.c .org itim daseg g a c . ww org . segitim a d g a c rg itim.o seg cagda . w w w org gitim. rg .o segitim a d g a w.c w org gitim. gdase ww.ca ww. o gitim. gdase ww.ca www. org gitim. g g g www. g GİRİŞ se cagda www. gitim. org g im.or git gdase a c . w w w org gitim. Matematiğin zor olarak kabul edilişinde; matematikte masal payının olmayışı, matematik zekâ.org .org .org immatematik sının her an çalıştırılabilmesinin 1998) öğreticilerinin, öğretecekegitim bir sorun oluşu (Kart, egitve egitim s s s a a a d d d g g g ca yeterince özümsemedikleriw(Işık, ca leri kavramları ww.ca belirtilmiştir. w w. 2007) olduğu araştırmacılarwtarafından www. Dolayısıyla matematik öğretimi yapılırken esas olan matematiksel kavramların yeterince kavratılması gerçeği ortaya çıkmaktadır. Bunun için matematik eğitiminde farklı öğretim yöntem ve teknikleri g kullanılmaktadır. Çünkü her.o bir rgkavramın öğretiminin kenditiiçersinde .org farklı bir öğrenme ve öğretim im.or itim bir gerçektir. Matematikaeğitimi i m itdışı g g g e e e s s s a a yöntemine ihtiyaç duyduğu alanında yapılan yurt içi ve yurt d d cagd w.cag w.cag mümkün www. matematiksel kavramların wwkavratılmasının ww çalışmalardan ancak yöntemler kullanılarak olabileceğini açık ve net olarak görmek mümkündür. Matematik öğretimindeki zorluklar sadece Türkiye’nin problemi değil bütün dünyanın ortak sorunu olduğundan, kavram öğretimi ile ilgili son g org .org yıllarda yapılan çalışmaların ve ebu tim.orçözmeye yönelik öneriler gisorunu gitim. egitim sayısı gittikçe artmakta egetirils s s a a a d d d g g g ca ca mektedir. çabaları w.casürmekte olup www. çağdaşlaşma yolunda reform ww www.Türkiye’de de eğitim programlarındaki (Okur vd., 2011), Milli Eğitim Bakanlığı [MEB] tarafından 2005 yılında geliştirilen ve yenilenen matematik dersi öğretim programı (Anonim, 2005), matematiksel düşünme sistemini öğretmek, temel matematiksel becerileri ve bu becerilere dayalı yetenekleri, gerçek hayat rg rg problemlerine göre yapılanrg itim.o itim.o itim.o g g g e e e s s s a a a dırma amacıabenimsenmiştir. gd agd agd c www. Öğrenciler, öğrenim hayatları boyunca öğrendikleri bilgileri günlük yaşantısında nerede ve nasıl uygulayabilecekleri konusunda güçlükler yaşadıkları söylenebilir. Öğrenme ortamlarının öğretmen merkezli ve tek düze bir sınıf olması, öğrencilerin bilgilerini g .orortamında .org gerçek yaşam problemlerine .org imüzerinde im t t i i g g e e egitim transfer edebilme becerileri negatif bir etkiye sahiptir (Doruk, 2010). Bu anlamda matematik s s s a a a d d d g g g a ca w.cgelebilmesi ww.ca öğrenciler için daha anlamlı eğitiminde için www. öğretilecek kavramların veyawkonuların wwhale farklı uygulama alanları veya etkinlikler ile desteklenmesi gerekmektedir (Bransford vd., 1999). Günlük hayat problemlerinin tanımlanan matematiksel modelle- rg g org üstesinden gelme süreci iolarak .(1998) .orproblemlerine m m i i t t i itim.o me (Keskin, 2008), Kapur’a göre ise temelinde günlük hayat tercümanlık g g se se segeden, a a a d d d g g g a a a c w.c w.c bir durumun matematiksel dönüştüren modellerdir. Herhangi www. problemleri gerçek dünyanın wwsorunlarına ww özelliklerini formül, eşitlik, grafik, tablo ve şekil gibi matematiksel bir form ile ifade etmeye matema- org . egitim s a d g ca www. w ww2012, Nisan/April, Yıl/Year: 1, Sayı / Issue: 2 rg itim.o g e s a cagd se cagda . w w w rg o gitim. gdase .ca58 org gitim. . segitim a d g a c se cagda . w w w org gitim. gdase ca www. daseg it daseg w.cag g gdase a c . w ww cagd www. aseg daseg cag www. daseg cag www. eg s cagda www. gdase ca www. g daseg cag www. g gdase daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w g gdase ca www. ca www. g im.or ww g cag www. .org itim daseg g a c . www org www. eg s cagda www. org gitim. se se Matematiğin gdasebir rol oynadığı herkes tarafından cagda toplum hayatını düzenlemede caönemli cagdakabul edi. . . w w w w w w w w ve ölçme ile ortaya lenwbir gerçektir. Çünkü matematik, toplumun ihtiyaçları doğrultusunda sayma çıkmış, günümüzde ise başta teknoloji olmak üzere diğer bilimler arasında önemli bir yere sahip olmuştur. Matematik hakkında, düşünerek sayma, bir düşünce sanatı, rg gsayma işlemi, ölçme işlemi, m .ortekniği, .org doğruyu gerçeği görmekgitgibi .o m i i t t i i bilimin ortak dili, hesaplama bir iletişim aracı, bir disiplin, g g se se se im a a a d d d g g g a a a c rağmen matematiği evrensel c w.c yapılmaktadır (Işık vd., w çeşitli 2008). ww.Buna wwtanımlar wwwbir. dil olarak kabul etmek ve diğer disiplinlerin ortak dili saymak mümkündür. c www. g gdase ca www. r itim.o g e s a cagd or Keywords: modeling, success, sequences, im.or gitMathematical gitim. series dase w.cag daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w im.or segit cagda w. ww Alper ÇİLTAŞ – Ahmet IŞIK www. rg g im.or segit cagda test were used. At the end of the study, it was determined that the mathematical modeling g method applied to the group academic achievements .org of trainee teachers gitim.org m.orexperimental egtheitipositive egitimmethod was revealed, itgcould positively. As effect of mathematical modeling s s se a a d d g g a cbeneficial cain educational institutions. Inwaddition, ca ditais . . . w w w be to put in into consideration w w w w w recommended to insert the method in a related course in the undergraduate programs as the method appears in current teaching programs. org . segitim a d g a c se cagda . w w w g im.or git gdase a c . w ww c www. ww. org . segitim a d g a c www. ww .org egitim s a d g a gdase ww.ca g r itim.o g e s a cagd www. g gdase ca www. g im.or git gdase a c . w w .org egitim s a d g ww.ca ww. . segitim a d g a c org .org egitim s a d g ww.ca segit cagda g im.or ww. g r itim.o g e s a cagd www. rg itim.o seg cagda . w w w asegit ca www. ww. org gitim. gdase ww.ca g im.or it daseg w.cag w org gitim. gdase ww.ca .org egitim s a d g ca www. .org egitim s a d g ca www. se cagda . w w w g tim.or iMatematiksel g e s a cagd ww. o gitim. gdase ww.ca .org .org egitim egitim s s a a d d g g ca w.c1.a Matematiksel Modelleme Diyagramı Şekil www. ww org www rg itim.o g e s a cagd se cagda . w w w rg o gitim. gdase .ca59 org gitim. . segitim a d g a c w se cagda . w w w org gitim. daseg daseg cag www. eg s cagda www. gdase ca www. daseg it daseg w.cag daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w g gdase ca www. g im.or ww g cag www. .org itim daseg g a c . www aseg cag www. org org www. g gdase a c . w ww rg o gitim. gdase ww.ca org org g gdase g im.or . im. Ortaöğretim matematik akademik başarıları sile itim. egitim öğretmeni adaylarınıngdAnaliz-I egitdersindeki egmates s a a a d d g g .ca .ca incelemek isteyen Güzelwveww .ca (2010), ortamatiksel yaklaşımları arasındaki Uğurel wwwmodelleme wwwilişkiyi öğretim matematik öğretmenliği bölümünde öğrenim gören farklı akademik başarıya sahip on iki öğretmen adayı seçmişlerdir. Araştırmanın sonuçları öğretmen adaylarının akademik başarılarının rg rg koymuştur. Kertil (2008)tiise rg matematiksel modelleme m yaklaşımlarını bir ölçüde etkilediğini ortaya iti .o problem çözme becerilerinin itim.omodelleme sürecinde incelenmesi i m.o g g g e e e s s s a a a matematik a öğretmen adaylarının gd c gd cagd ww.ca adayları önce www. bir özel durum çalışması yapmıştır. www. Modelleme etkinliklerindewöğretmen konusunda bireysel, daha sonra grup çalışması yapmışlardır. Öğretmen adaylarının bireysel ve grup çalıma süreç. egitim s a d g ca www. daseg cagd www. git Matematiksel gdase a c . w modeli wwkurma g cag www. org gitim. Keskin (2008)’e göre matematiksel modelleme sürecinde yer alan aşamalar; problemi anlama, değişkenleri seçme, modeli kurma, günlük rg .org problemi çözme ve çözümü .org hayata yorumlama şeklindeki m m i i t t i i itim.o g g g aşamalar birbirleri ile iletişim içindedir. Bu aşamaların doğrusal bir sıra takip etmesi gerekmemektee e e s s s a a a d gd agd tekrarw.cagproblemi anlama aşamasına w.cproblemi dir.wÖrneğin kişi gidip ww.camodeli oluşturamayan bir w wtekrar ww dan incelemek isteyebilir. Problemi çözme aşamasında güçlükler yaşayan bir kişi, değişkenleri seçme aşamasına gidip değişkenleri tekrardan belirleyebilir. www. rg g im.or git gdase a c . w problemi çözmeww g im.or www. org . segitim a d g a c g im.or segit cagda gdase ca www. ca www. w w. yorumwwModeli lama www. org www eg s cagda www. org . egitim s a d g ww.ca git Değişkenleri gdase a c . w ww seçme org . segitim a d g a c ca www. Gerçek hayat problemini an- tim.org egi agdas .clama g gdase ca www. asegit ca www. daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w asegit rg itim.o g e s a cagd .org org gitim. agd formüle edildikten sonraww Bir matematiksel .cagd hayat problemi, matematiksel .cagd model wgünlük w ww.colarak w w w oluşturulur. Matematiksel işlemlerle sonuca ulaşılmaya çalışılır. Matematiksel olarak elde edilen sonuç günlük hayata göre yorumlanır. Keskin (2008), Doerr’un (1997) matematiksel modelleme diyagramından yararlanarak .yeni süreci rg bir matematiksel modelleme rgdizayn etmiştir. Bu süreç Şekil rg itim o itim.o itim.o g g g e e e s s s 1’de verilmiştir. a a a gd gd gd rg itim.o g e s a gd ww.ca itim daseg g a c . ww se cagda . w w w www. tiksel model, bu modeli geliştirmek için uygulanan sürece ve problemin çözümünün yorumlanması g g g sürecine matematiksel modelleme im.or adı verilmektedir. im.or im.or .org egitim s a d g ca www. . segitim a d g a ww.c www. g im.or segit cagda rg rg rg itim.o itim.o itim.o g g g e e e s s s a a a d cagd .cagd w.cag www. Çağdaş Eğitim Dergisi Akademik www ww / Journal of Contemporary Education Academic .org egitim s a d g ww.ca .org egitim s a d g ww.ca org . segitim a d g a c g gdase ca www. g im.or git gdase a c . w w .org egitim s a d g ww.ca ww. . segitim a d g a c org .org egitim s a d g ww.ca segit cagda g im.or ww. .org egitim s a d g ww.ca rg itim.o g e s a gd ww.ca g ww.c .or egitim s a d g a org . segitim a d g a ww.c .org itim daseg g a c . ww org . segitim a d g a c ww. org gitim. gdase ww.ca g im.or it daseg w.cag w org gitim. gdase ww.ca g r itim.o g e s a cagd www. ww. o gitim. gdase ww.ca www. rg itim.o seg cagda . w w w g im.or segit cagda www. org gitim. g g r itim.o g e s a cagd www. www. g gdase ca www. leri ayrı değerlendirilerek, problem çözme becerilerinin bireysel çalışmalarda nasıl bir görünüm arz rg değişiklikler gösterdiği anlaşılmaya ettiği ve grup çalışmalarında orgçalışılmıştır. Çalışma sonucunorg tim.onasıl gitim. sürecinde problem çözme gitim. egiöğretmen eetkinlikleri ebeceris s s a a a da elde edilen bulgular adaylarının modelleme d d d g g g ca .ca w.ca kadar iyi olmadığını göstermiştir. wwyeteri www. Öğretmen adaylarının problemin wwwçözümü lerinin için hedefi belirginleştirme, bir matematiksel model seçme ve uygulama, grafik gösterimlerden yararlanma gibi modelleme sürecinin bazı aşamalarında zorlandıkları belirlenmiştir. Mülakatlardan elde edilen bulgurg rg org .modelleme .oolduklarını m m i i t t i i itim.o lar ise öğretmen adaylarının etkinliklerine çok yabancı ortaya koymakla birlikg g g e e e s s s a a a d d .cagd çözmeye bakış açılarına te buw w.cagsürecinin öğretmen adaylarının w.cagkatkılar sağlaw çalışma wwwproblem wwönemli dığı gözlemlenmiştir. Lise müfredatında modelleme etkinliklerinin kullanılabilmesi için öncelikle öğretmenlerin bu yaklaşımın gerektirdiği donanıma sahip olması gerektiği varsayımı ile öğretmen yetiştirme programlarında öğretmen modelleme becerilerini geliştirmeye org adaylarının matematiksel .org .org gitim. bu çalışmanın sonucunda gitimçıkmıştır. egerekliliği eortaya egitim s s s a a a yönelik birceğitimin d d d g g g a ca ca www. daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w im.or segit cagda w. ww Alper ÇİLTAŞ – Ahmet IŞIK www. Ikeda ve arkadaşları (2007) tarafından yapılan çalışmada matematiksel modelleme etkinlikleri yapılmadan önce ve yapıldıktan sonra öğrencilerin “matematiksel model nedir? Matematiksel model yapmak zor mu, kolay mı?” .sorusuna Çalışmaya katılan öğrencilerin hepsi .org rg org yanıt vermeleri istenmiştir. itim itim.o model yapmanın zoraolduğunu g g e e s s segitim hem uygulama öncesinde hem de uygulama sonrasında matematiksel a a d d d g g g a a a c Ancak öğrencilerin bazılarıwmatematiksel c .c belirtmişlerdir. model yapmanın neden zor olduğunu uyguwww. w w. www lamadan sonra daha da netleştirmişlerdir. Yapılan araştırmalarda darg çalışmalarında günlük hayat prob- rg g o görüldüğü gibi matematik eğitimi im.süreci im.ormodelleme artan bir biçimde im.o t t i i g g lemlerinin üstesinden gelme olarak tanımlanan matematiksel e e egitilgi s s s a a a d d d g g g ca ca w.ca görmektedir Mathewwenw.önemli nedenlerinden biri “Third wwInternational www. (Blum ve Feri, 2009). Bunun matics and Science Study” [TIMSS] ve Program for International Student Assessment [PISA] gibi uluslararası karşılaştırmalı çalışmalarının sonuçlarına paralel olarak birçok ülkede araştırmacıların rg rg .org yaşamlarında karşılaştıkları okullarında yetişen öğrencilerin imilerideki itim.o okul dışındaki hayatlarında itve itim.o g g g e e e s s s a a a d gd hazırlıklı olduklarını sorgulamaya günlük hayat ne agdbaşlamalacakadar w.cagproblemlerini çözme noktasında ww.colan ww www. bireylerin yaşamları boyuncawgerekli rıdır (English, 2006). Bu düşünceden hareketle temel bilgi ve işlemlerin ezberlenmesiyle değil, teknoloji ile barışık, disiplinler arası ilişkiler kurabilen, model oluşturma becerilerine sahip, problem çözebilen bireylerin yetiştirilmesiyle mümkündür (Thomas ve rg org m.yaşamında m.orgkullanabilen, gerçek yaşam ide işekilde im.o t t i i g g Hart, 2010). Türkiye‘de matematiği gerektiği e e egitdus s s a a a d d d g g g ca .ca yolları ürerumlarıyla farklı ww.ca karşılaştığı problemlere w wwçözüm www. matematik arasındaki ilişkiyiwkurabilen, tebilen, analitik düşünceye sahip, akıl yürütme ve ilişkilendirme gibi becerilere sahip bireyler yetiştirmek amacıyla 2005 yılında ilköğretim matematik programı yeniden düzenlemiştir (Anonim, 2005). g rg .org adaylarının Analiz-IIIgitderBu düşünceden hareketle bu.oçalışmada, ilköğretim matematik im.or itim itimöğretmeni g g e e e s s s a a a sindeki akademik modelleme yaklaşımları cagd başarılarını, matematiksel cagd ve geleneksel yöntem w cagd açısından www. amaçlanmıştır. www. w w. incelemek .org .org .org egitim egitim egitim s s s a a a d d d g g g ca ca w.ca matematik öğretmeni adaylarının İlköğretim ww www. dizi ve seriler konusunun öğretiminde www. matematiksel eg s cagda www. gdase ca www. modelleme yönteminin başarıya olan etkililiğini belirlemek için “yarı deneysel” araştırma yöntemi esas alınmıştır. McMillan ve Schumacher’e (2010) göre yarı deneysel araştırma yöntemi sebep ve rg org sonuçları belirlemek için m.org ve koşullara doğrudan etkiitisöz m.konusudur. itikullanılır itim.o daseg daseg daseg g Araştırma amacıyla w.cag problemini cevaplamakw w.cag Tablo1’de ww.ca2010-2011 eğitim ve öğretim ww wwdöneminde belirtilen sürecin uygulanması ile devam etmiştir. org . egitim s a d g ca www. w ww2012, Nisan/April, Yıl/Year: 1, Sayı / Issue: 2 rg itim.o g e s a cagd se cagda . w w w rg o gitim. gdase .ca60 daseg org gitim. . segitim a d g a c org www. g gdase a c . w ww cagd www. se cagda . w w w org gitim. it daseg w.cag daseg cag www. daseg cag www. eg s cagda www. gdase ca www. g daseg cag www. g gdase daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w aseg ca www. g im.or ww g gdase ca www. .org itim daseg g a c . www g cag www. YÖNTEM www. rg se cagda . w w w g im.or git gdase a c . w ww org . segitim a d g a c org . segitim a d g a c g gdase ca www. g im.or git gdase a c . w w .org egitim s a d g ww.ca ww. . segitim a d g a c org .org egitim s a d g ww.ca g r itim.o g e s a cagd www. rg itim.o seg cagda . w w w g ww.ca .org egitim s a d g ww.ca rg itim.o g e s a gd ww.ca www. se cagda . w w w g im.or segit cagda www. org gitim. gi Yöntem Son Test tim.org .org i egitim s a d dasegbilgi g agseriler cve . Dizi ve seriler ww.ca Matematiksel modelleme wDizi w w w bilgi testi [DSBT] yöntemi g gdase ca www. Tablo 1. Çalışma Süreci g Gruplar .orTest timÖn se cagda . Deney w w w daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w rg rg rg itim.o itim.o itim.o g g g e e e s s s a a a d cagd .cagd w.cag www. Çağdaş Eğitim Dergisi Akademik www ww / Journal of Contemporary Education Academic Grubu rg itim.o g e s a d org . segitim a d g a c testi Dizi vegseriler Geleneksel öğretim Dizi ve seriler bilgi rg .or .org m m i i t t i i itim.o g g g e e s s bilgi testi yöntemi testi Grubu gdase a a ca cagd cagd www. www. www. eg s cagda www. gdase ca www. g Kontrol Çalışma grubu, 2010–2011 eğitim-öğretim yılında İlköğretim Matematik Anabilim Dalı’nın g g .org üçüncü sınıfında öğrenim im.or adayından oluşmaktadır. tim.or gitöğretmen egitimgören ve iki şubenden goluşan e75 egiYarı s s s a a a d d d g g a a deneysel araştırma yönteminin uygulandığı w bu cçalışmada deney ve kontrol grupları değil ön ca crastgele www. ww . www. Diziler ve Seriler Bilgi Testi [DSBT] kullanılarak yansız atama yoluyla belirlenmiştir. DSBT sonuçları Tablo 2’de verilmiştir. rg itim.o g e s a cagd g im.or g r itim.o g e s a cagd segit cagda Tablo Öğrencilerinin DSBT Bağımsız t-Testi Sonuçları w. 2. Deney ve Kontrol Grubu w ww. ww www. Gruplar n ss t p daseg cag www. g gdase ca www. g gdase a c . w ww X .org egitim s a d g ww.ca Deney .193 .orggrubu 35 9,11 4,96 .org .848 .org egitim egitim egitim s s s a a a d d d g g g Kontrol grubu 40 ca ca9,48 3,95 ca www. www. www. cagd www. aseg p<.05 Anlamlılık düzeyi org . segitim a d g a ww.c .org itim daseg g a c . ww gd g im.or asegit org gitim. gdase ww.ca puanlara göre gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık olmadığı tespit edilmiştir. [t(73)=0.193; p>.05]. Bu araştırmada, hazırlanan ön bilgi testinden rg g dizi ve seri kavramlarınamyönelik .org im.or düşük olan deney grubuseolarak i belirlenmesi im.o t t i i alınan puanlara göre, ortalaması uygun bulunmuştur. g g e s a a asegit g im.or it daseg w.cag w org gitim. gdase ww.ca ww. o gitim. g g rg Matematiksel modelleme im.or üzerine etkisini belirlemek im.or itim.o yönteminin, dizi ve serilerin itöğretimi itiçin g g g e e e s s s a a a yapılan çalışma, yılı güz gd döneminde yapılmıştır. İlköğretim gd matematik cagd 2010–2011 eğitim-öğretim ww.caolan 3/A ve 3/B şubelerinewdönemin ww.cabaşında DSBT www. üçüncü sınıfında öğrenim w öğretmenliği görmekte uygulanmıştır. Test sonuçları analiz edildikten sonra bu şubeler arasında anlamlı bir farkın olmadığı org . egitim s a d g ca www. rg itim.o g e s a cagd se cagda . w w w rg o gitim. gdase .ca61 www www. rg gd ca www. Araştırmada kullanılan dizi ve seriler bilgi testinin [DSBT], ilk beş sorusu dizi ve özelliklerinden, kalan on sorusu da seri.o verg özelikler ile ilgili açık uçlu 15 sorudan rg .org oluşmaktadır. Dizi ve gseriler itim ve literatürden (Akbayır, itimAkdeniz itim.o g g e e e bilgi testi kaynak kitaplardan 2004; vd., 2006; Akgün ve Duru, s s s a a a gd gd cagd w.ca2008; ww.ca2003) faydala2007; Dönmez, 1985; Kadıoğlu wwBalcı, wwwve. Kamali, 2009; Nelsen, 1993;wStewart, nılarak hazırlanmıştır. Test üç uzmanın görüşüne sunulmuş ve uzmanların görüşleri doğrultusunda düzenlenmiştir. Başlangıçta 25 sorudan oluşan bu test, İlköğretim Matematik Eğitimi Anabilim Dalı rg org .org dördüncü sınıfta öğrenim itim.o gitim.ile güvenilirliği test edilerek egitimgören 80 öğretmen adayının ekatılımı egtekrar s s s a a a d d d g g g uzman görüşlerine başvurularak soru sayısı 15’e .caindirilmiştir. Güvenilirlik hesaplama .cayöntemlerinden ww.ca wwwyer wwwyöntemi tekwuygulamaya dayalı yöntemler içerisinde alan Kuder-Richardson KR–20 ile hesaplanmış ve güvenilirliği 0.83 olarak bulunmuştur. org . segitim a d g a c gdase ww.ca d cag www. ca www. d g ww.ca rg rg rg itim.o itim.o itim.o g g g e e e s s s a a a d d Tablo dizi ve seri kavramına cagdyönelik ön bilgi testinde, araştırma .ca2 gincelendiğinde, w.caggrubunun orwww9,11 wwwise. 9,48 olarak bulunmuştur. Ön wwbilgi talaması kontrol grubunun ortalaması testinden alınan org gitim. . segitim a d g a c se cagda . w w w org gitim. daseg cag www. eg s cagda www. gdase ca www. daseg it daseg w.cag daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w g gdase ca www. g im.or ww g cag www. .org itim daseg g a c . www org www. daseg cag www. g gdase ca www. g im.or git gdase a c . w w .org egitim s a d g ww.ca ww. . segitim a d g a c org .org egitim s a d g ww.ca segit cagda g im.or ww. .org egitim s a d g ww.ca rg itim.o g e s a gd ww.ca .org egitim s a d g ww.ca org . segitim a d g a ww.c .org itim daseg g a c . ww org . segitim a d g a c ww. org gitim. gdase ww.ca g g r itim.o g e s a cagd www. rg itim.o org gitim. gdase ww.ca ww. o gitim. www. org gitim. g daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w g gdase ca www. g im.or segit cagda w. ww Alper ÇİLTAŞ – Ahmet IŞIK r itim.o g e s a cagd www. eg s cagda www. gdase ca www. g daseg cag www. g gdase www. www. www. ca www. ca www. ca www. ca www. g gdase a c . w ww Öğretmen adaylarının dizi ve seriler bilgi testine vermiş oldukları yanıtlar, 100 puan üzerinden değerlendirilmiştir. Araştırma sorularının test edilmesinde elde edilen verilerin normal dağılım gösterip göstermediğine bakılmış .ve normal olduğu belirlendiği g rdağılımların rg için parametrik testlerden testi rg itim o itim.o itim.o g g g e e e s s s t-testi kullanılmıştır. a a a gd gd gd BULGULAR rg rg rg .o .o m.o İlköğretim matematik akademik başarılarını,gmateegitimöğretmeni adaylarının gAnaliz-III egitidersindeki e itim s s s a a a d d d g g matikselwmodelleme ve geleneksel yöntem yaklaşımları açısından incelemeği amaçlayan ca ca ca bu çalışmawww. www. ww . da, deney ve kontrol grubu öğrencilerinin akademik başarı testinden almış oldukları puanların grup değişkeni açısından analiz sonuçları Tablo 3’de verilmiştir. cagd www. .org rg rg itim.o itim.o g g e e s s a a agdDSBT Puanların Bağımsızwt-Testi cagd Tablo w. 3. Deney ve Kontrol Grubuna w.cSon ww wwGöre w w. Sonuçları Grup n t p X ss .org-3.962 .000 .org Deneyitim.org 35 79,14 iti18.02 eg eg m egitim s s s a a a d d d g g g ca Kontrol ca 64,45 14.04 ca 40w. ww www. www. segitim a d g a c rg rg rg itim.o itim.o itim.o g g g e e e s s s a a a Tablo a 3’e akademik başarı son test puan ortalamasının 79,14 d gdgöre araştırma grubu öğrencilerinin cagd w.cag ww.cgrubu ww.olduğu ww ve w kontrol öğrencilerinin akademik başarı son test puan ortalamasınınw 64,45 görülmektedir. Öğrencilerin dizi ve seriler ile ilgili kavramlara yönelik hazırlanan akademik başarı testinden aldıkları puanları, grup değişkenine göre istatistiksel olarak deneyggrubu lehine anlamlı farklılık .org Öğretmen adaylarınınggenelleme .or yaparak fonksiyonlardakigilimit .org imp<.05). t i göstermiştir (t(73)=-3.962; g e e itim e tim s s s a a a d d d g g g ca ca .cadizilerdeki limit kuralları arasındaki kuralları wwwile www. benzerlik ve farklılıkları göremedikleri www. ve kavramın özünü anlamadıklarını ortaya çıkaran bilgi testindeki dördüncü soruya vermiş oldukları yanıtların analizi ve öğrenci cevaplarından bazıları aşağıda sunulmuştur. .org segitim a d g a c org . egitim s a d g ca www. rg o gitim. gdase .ca62 org gitim. . segitim a d g a c www. se cagda . w w w org gitim. daseg daseg cag www. eg s cagda www. gdase ca www. daseg .org it daseg w.cag daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w g gdase ca www. g im.or ww g cag www. itim daseg g a c . www org aseg cag www. .org segitim a d g a ww.c w w ww2012, Nisan/April, Yıl/Year: 1, Sayı / Issue: 2 rg itim.o g e s a cagd se cagda . w w w .org segitim a d g a c www. www. rg g im.or segit cagda tespit edilmiştir. Bu veriler ışığında tesadüfen 3/B şubesi kontrol grubu 3/A şubesi de deney grubu rg olarak seçilmiştir. Öğretmen ön testler uygulandıktan org araştırmacı tarafından, araştır.oadaylarına .sonra .org gitim ehafta egitimmodelleme yöntemi, kontrol egitim s s s a a a ma grubuna on dört süre ile toplam 42 saat matematiksel grubuna d d d g g g .ca w.ca wwsüre ww.cagrubunda Balcı ww isewaynı içinde geleneksel öğretim yöntemi ile öğretim yapılmıştır. w Kontrol (2008), Dönmez (1985), Kadıoğlu ve Kamali (2009) ve Stewart (2003) kaynak kitaplarından yararlanılmış, araştırma grubunda ise aynı bağlı olmak üzere matematiksel rg kitapların ilgili konu içeriğine rg .oolarak .orgedilmiştir. Ayrıca dizi ve gseriler m m i i t t i i itim.o modelleme yöntemine uygun oluşturulmuş ders planları takip g g e e e s s s a a a d cagd .cagd tanım ve konusunun belirlediği w.cagÖğretim Kurulunun (YÖK) www. yer aldığı Analiz-III dersinin wwYüksek www dersin içeriğine bakılarak dönemin başında her iki gruba verilmek üzere ders öğretim programı formu hazırlanmıştır. Dönemin ilk haftasında araştırma grubuna matematiksel modelleme yöntemi tanıtılmış ve dersin işleniş şekli anlatılmıştır. .org Deneysel çalışma tamamlandıktan .orgsonra deney ve kontrol grupla.org egitim egitim egitim s s s a a a rına son test olarak DSBT uygulanmıştır. d d d g g g ca ca ca org . segitim a d g a c se cagda . w w w g im.or git gdase a c . w ww www. w gdase ww.ca www. seg cagda . w w w im.or it daseg w.cag org . segitim a d g a c g gdase ca www. g im.or git gdase a c . w w .org egitim s a d g ww.ca ww. . segitim a d g a c org .org egitim s a d g ww.ca g im.or asegit gd ww.ca g r itim.o g e s a cagd www. www. rg itim.o seg cagda . w w w rg itim.o g e s a gd ww.ca .org egitim s a d g ww.ca asegit .org cagd www. Ölçütler Deney Grubu rg itim.o Doğru g e s a .cagd www Yanlış ww. g gd ww.ca org gitim. ww. o gitim. gdase ww.ca cag 5(14,29) www. d 20(50) g im.or git gdase a c . w w w g daseg cag www. 1(2,5) www g gdase a c . w ww .org egitim s a d g ca www. .org egitim s a d g ca www. se cagda . w w w .org segitim a d g a c org gitim. se cagda . w w w g im.or git gdase a c . w ww g im.or segit cagda g org . segitim a d g a c www. or . egitim s a d g ca www. .org segitim a d g a c .org segitim a d g a c www. org . egitim s a d g ca www. se cagda . w w w rg o gitim. gdase .ca63 org gitim. . segitim a d g a c se cagda . w w w org gitim. daseg cag www. eg s cagda www. gdase ca www. daseg .org it daseg w.cag daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w g gdase ca www. g im.or ww g cag www. itim daseg g a c . www org www. daseg .org segitim a d g a ww.c w www rg itim.o g e s a cagd org gitim. se cagda . w w w aseg cag www. rg o gitim. gdase ww.ca Şekil 3. Deney Grubu Öğrencisinin Dördüncü Soruya Vermiş Olduğu g g Yanıt or g im.or w www. . egitim s a d g ca www. cagd www. git gdase a c . w ww org g gdase org gitim. gitim. se cagda . w w w im.or segit cagda www. rg 30(85,71) gdase ca www. www org . segitim a d g a c f(%) eg s cagda www. www www. gdase ww.ca Kontrol Grubu bu öğrencilerinin başarı oranının ise %47,5 olup 2009-2010 yılında yapılan çalışmanın bulgusuna sin n (%40,8) paralellik göstermektedir (Çiltaş, 2011). Bilgi testindeki beşinci soruya “( an )= dizin g kontrol grubu öğrencilerininm g vermiş olduğu yanıtlardan r r rg o o sinin limitini bulunuz” tdeney ve bazılarının . . m ii iti itim.o g g g e e e s s s a a a bazıları aşağıda .cagdverilmiştir. .cagd .cagd g w git rg im.o19(47,5) asegit g gdase ca www. ca www. im.or it daseg w.cag org gitim. se cagda . w w w se cagda . w w w 0(0) www. im.or asegit f(%) daseg cag www. .org .org .org egitim egitim egitim s s s a a a d d d g g g .ca kontrol gruw.ca4 incelendiğinde deney grubu w.ca Tablo öğrencilerinin başarı oranının %85,71 olduğu, ww ww www org . segitim a d g a c org gitim. asegit cagd www. www. itim daseg g a c . ww www. Tablo 4. Deney ve Kontrol Grubu Öğrencilerinin Başarı Testinin 4. Sorusuna Vermiş Oldukları g g Yanıtların Yüzde ve Frekans org im.Dağılımları im.or im.or org . segitim a d g a ww.c se cagda . w w w g im.or segit cagda rg rg rg itim.o itim.o itim.o g g g e e e s s s a a a d cagd .cagd w.cag www. Çağdaş Eğitim Dergisi Akademik www ww / Journal of Contemporary Education Academic Boş .org egitim s a d g ww.ca org . segitim a d g a c g gdase ca www. g im.or git gdase a c . w w .org egitim s a d g ww.ca ww. . segitim a d g a c g gdase ww.ca org r itim.o segit cagda g g r itim.o g e s a cagd www. org . segitim a d g a c www. rg itim.o seg cagda . w w w se cagda . w w w g im.or git gdase a c . w ww org gitim. g im.or ww .org egitim s a d g ww.ca seg cagda . w w w org gitim. g org gitim. g r itim.o g e s a cagd g www. rg itim.o g im.or git gdase a c . w w g w www. www. www. .org egitim s a d g ww.ca .org egitim s a d g ca www. .org egitim s a d g ca www. se cagda . w w w org . segitim a d g a ww.c .org segitim a d g a c www. g im.or segit cagda g im.or git gdase a c . w ww daseg g gdase ca www. w g r itim.o g e s a cagd g gdase a c . w ww org gitim. cagd www. g im.or git gdase a c . w ww g cag www. org . egitim s a d g ww.ca rg itim.o g e s a gd ww.ca rg itim.o g e s a cagd gdase ca www. w .or egitim s a d g ww.ca eg s cagda www. org gitim. se cagda . w w w im.or segit cagda g gdase ca www. www. se cagda . w w w daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w im.or segit cagda g im.or it daseg w.cag ww. www. w. ww Alper ÇİLTAŞ – Ahmet IŞIK se cagda . w w w g im.or segit cagda aseg daseg cag www. Şekil 4. Kontrol Grubu Öğrencilerinin Dördüncü Soruya Vermiş Olduğu Yanıtlar .org itim daseg g a c . ww org . segitim a d g a c ww. org gitim. gdase ww.ca g im.or it daseg w.cag w .org egitim s a d g TARTIŞMA ca www. org gitim. ww. o gitim. gdase ww.ca itim.o itim.o w org . egitim s a d g ca www. itim.o rg itim.o g e s a cagd se cagda . w w w w rg o gitim. gdase .ca64 w ww2012, Nisan/April, Yıl/Year: 1, Sayı / Issue: 2 www. rg w seg seg seg çok Türkiye’de karşılaşılan buasorunların cagdakavram öğretimi konusunda cagda sorunlara bakıldığında c gda . . . w w w w w w w bölümünün bilginin, buna bağlı w w büyük olarak da kavramın ne olduğu konusundaki bilgi eksikliği ve kavramın öğretilmesi aşamasında hangi bilgilere yer verilmesi gerekliliğinin bilinmiyor oluşudur (Coşkun, 2011). Benzer olarak dizi ve seri kavramlarının öğretimi üzerine yapılan çalışmalarda da rg .org 2007; Alcock ve Simpson, m.org bu düşünceye bağlı imDuru, (Akbayır, 2004; Akgün olarak itve iti2004,2005) itim.o g g g e e e s s s a a a gd gd agd yetersiz kaldığı görülmektedir. geleneksel ww.cöğretimin ww.ca ww.ca org . segitim a d g a c rg o gitim. gdase ww.ca Çalışmanın başlangıç aşamasında grupların denk olup olmadığını belirlemek için ön test olarak DSBT uygulanmıştır. Testlerden alınan toplam puanlar karşılaştırıldığında gruplar arasında (deneyg rg rg kontrol) istatistiksel olarak im.or itim.oanlamlı farklılık bulunmamıştır. itim.oÇalışma sonunda uygulanan itson g g g e e e s s s a a a d DSBT’de .ise birca sonuç modelleme yöngd çıkmıştır. Yani matematiksel agd w cagdeney grubunun lehine anlamlı ww.cöğrencilere ww www. öğretim yöntemi ile öğretim w temi ile öğretim yapılan öğrenciler geleneksel yapılan göre daha başarılı olmuşlardır. Bu sonuç Boaler (2001), Güzel ve Uğurel, (2010) ve Kertil’in (2008) yapmış oldukları çalışmaların sonuçları rg ile örtüşmektedir. rg rg w gdase ww.ca org gitim. se cagda . w w w org gitim. . segitim a d g a c se cagda . w w w org gitim. eg s cagda www. gdase ca www. daseg it daseg w.cag daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w g gdase ca www. g im.or ww g cag www. .org itim daseg g a c . www org www. daseg cag www. g gdase ca www. g im.or git gdase a c . w w .org egitim s a d g ww.ca ww. . segitim a d g a c org .org egitim s a d g ww.ca segit cagda g im.or ww. .org egitim s a d g ww.ca rg itim.o g e s a gd ww.ca .org egitim s a d g ww.ca org . segitim a d g a ww.c .org itim daseg g a c . ww org . segitim a d g a c ww. org gitim. gdase ww.ca g r itim.o g e s a cagd www. rg itim.o seg cagda . w w w r itim.o g e s a cagd w. ww SONUÇ VE ÖNERİLER ww. o gitim. gdase ww.ca r itim.o g e s a cagd www. ww .org segitim a d g a c .org segitim a d g a c www. org . egitim s a d g ca www. rg itim.o g e s a cagd se cagda . w w w rg o gitim. gdase .ca65 org gitim. . segitim a d g a c se cagda . w w w org gitim. eg s cagda www. gdase ca www. daseg cag www. g gdase ca www. g gdase a c . w ww cagd www. daseg daseg cag www. eg s cagda www. gdase ca www. g daseg g gdase ca www. g im.or it daseg w.cag daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w aseg cag www. .org ww g cag www. itim daseg g a c . www org www. g gdase ca www. .org segitim a d g a ww.c w www www. rg www. ww org . segitim a d g a c im.or segit cagda daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w Matematik konularının.o soyut rg karakteristiği göz önüne talındığında rg güçlüklerin aşılabilmesi tiçin rg itim i im.o diğer kavramla olanailişkisinin i im.o g g g e e e s s s öncelikle kavramların ne olduğu, nasıl öğrenildiği, nasıl öğretileceği, a a gd gd .cagddoğru yorumlanması vewuygulamalara ww.ca da doğru aktarılması w ww.ca bilimsel önerilmektedir. Öğrenciwwwolarak lerde matematik başarısını artırmak, kalıcılığı sağlamak, merak uyandırmak, matematiğe olan korku veya kaygıyı azaltmak ve motivasyonu arttırmak için günlük hayatla ilgili olacak şekilde matematikg Matematiğin soyut yapısı org .org sel kavramların ve ekavramlar tim.or gitim. arası ilişkilerin kurulması egisağlanmalıdır. egitim s s s a a a d d d g g g gereğince kavramlarla ilgili günlük yaşamla w ilişkilendirilecek, kavramı bir nebze w somut ca ca ca hale getirmek ww . ww . www. her zaman mümkün değildir. Bunun için bu tür kavramları farklı kavramlar ile, bilinen bir olay, günlük yaşamla bağ kurarak kavramın doğru anlaşılmasını sağlayan araçlar yardımıyla öğretme ve öğrenme çabası içine girilebilir. g hususta matematiksel modellerden rg ile öğretimin faydalı olacağı rg .orBu itimbirlikte itim.o itim.o g g g e e e s s s düşünülmektedir. Bununla üniversitelerin eğitim fakültelerinde öğretmen adaylarının kendi a a a d cagd cagd w.cag matematiksel modellemeye derslerinde www. kullanabilmeleri için öğretim wwprogramında www. yer verilmesinin uygun olacağı düşünülmektedir. Bir ders olarak olmasa da tüm derslerin içinde matematiksel modellemeye yer verilebilir. Üniversite düzeyindeki derslerde matematiksel modelleme anlatılarak o derse g rg org uygun problemlerineçözümü tim.or itim.o yaptırılabilir. Seçmeli gitim.için öğrencilere matematiksel egmodelleme ebirgiders s s s a a a d d d g g g a olarak eğitim önerilebilir. w.ca fakültelerinin ilgili programlarına w.ckonulması w.ca www. org gitim. org gitim. Yapılan bu araştırma sonucunda, araştırma grubu ile kontrol grubu öğrencilerinin akademik barg rg grubu lehine anlamlı farklışarı son test puanlarının, igrup göre istatistiksel olarak .odeğişkenine .org im.odeney egit m (t(73)=-3.962; p<.05).gBununla egitbirlikte egitim s s s a a a lık gösterdiği belirlenmiştir. öğretmen adaylarının fonksiyond d d g g ca .ca ww.ca arasındaki benzerlik ve farklılıkları wkuralları www. karıştırdıklarını www lardaki limit kuralları ile dizilerdeki limit gözlenmiştir. g gdase ww.ca se cagda . w w w www. Öğrencilerde matematik başarısını artırmak, kalıcılığı sağlamak, merak uyandırmak, matematiğe rg hayatla ilgili olacak şekilde rg olan korku veya kaygıyı iazaltmak için o günlük .org ve motivasyonu arttırmak itim.o gitim. sağlanmalıdır. Matematiğin egit mve kavramlar arası ilişkilerin ekurulması egsoyut s s s a a a matematiksel kavramların d d d g g g ca w.ca kavramlarla ilgili günlük w.ca ilişkilendirilecek, kavramı wwgereğince wwyaşamla wwbirw.nebze somut hale yapısı getirmek her zaman mümkün değildir. Bunun için bu tür kavramları farklı kavramlar ile bilinen bir olay, günlük yaşamla bağ kurarak kavramın doğru anlaşılmasını sağlayan araçlar yardımıyla öğretme g .orgBu araçlara verilebilecek genitönemli .orgörnek ise, genellikle soyut,gidoğm m i i t tim.or i ve öğrenme çabasısiçine gireriz. g e e e s s a a a cagd bazen de somut bir şekilde cagd cagd rudanwgözlenemeyen w w. www. gözlendiği halde ölçeklendirilmeye www.gereksinim duyulan durumlarda kullanılan matematiksel modellerdir. Bu model öğrencinin zihinsel seviyelerine göre yazı, resim, tablo, eşitlik, denklem, kavram haritası, şema, vb. gibi değişik biçimlerde olabilir. Öğretirg rg cilerin kavramları günlükim hayatla öğretim .org ilişkilendirerek ve matematiksel itim.o modelleri kullanarak bir itim.o egit oluşmasını azaltabilir. gLesh egarkadaşlarına egöğrens s s a a a yapması yanlış kavramların ve (2006) göre modeller d d d g g ca .ca w.ca wwwöğretmenlerin, www. kavramlar ile cilerin, araştırmacıların w vewdiğer öğretim elemanlarının matematiksel ilgili uygulamalarda, öğrenme faaliyetlerinde daha iyi anlamayı, anlamlandırmayı ve kavramayı sağlayan kavramsal ve görsel araçlardır (Lesh ve Doerr, 2003; Lesh vd., g g 2003). g im.or w www. g im.or segit cagda rg rg rg itim.o itim.o itim.o g g g e e e s s s a a a d cagd .cagd w.cag www. Çağdaş Eğitim Dergisi Akademik www ww / Journal of Contemporary Education Academic ww it daseg w.cag org . segitim a d g a c g gdase ca www. g im.or git gdase a c . w w .org egitim s a d g ww.ca ww. . segitim a d g a c org g r itim.o g e s a cagd www. org . segitim a d g a c www. rg itim.o seg cagda . w w w se cagda . w w w g im.or git gdase a c . w ww g im.or segit cagda www. org gitim. g w. ww Alper ÇİLTAŞ – Ahmet IŞIK org gitim. se cagda . w w w g gdase ca www. g im.or segit cagda daseg cag www. r itim.o g e s a cagd www. eg s cagda www. KAYNAKLAR .org egitim s a d g ww.ca rg rg rg .o .o Akbayır, K. (2004). Kriterlerinim.o 2. Sınıf Öğrencilerin Serilerin egitÜniversite egitimTayininde Bazı Yakınsaklık egitim s s s a a a d d d g g g deki Hataları .ca Fakültesi Dergisi, 12(2), 442–450. w.cave Kavram Yanılgıları. KastamonuwEğitim w.ca ww ww ww Akdeniz, F., Ünlü, Y. ve Dönmez, D. (2006). Analize giriş cilt-II (3. Baskı). Adana: Nobel Kitabevi. rg itim.o g e s a d g ww.ca .org egitim s a d g ww.ca rg itim.o g e s a gd ww.ca Akgün, L. ve Duru, A. (2007). Misunderstanding and Difficulties ingLearning Sequence and Series: A r rg .org im t i itim.oSeries D: Research in Mathematical itim.o Case Study. Journalseofgthe Korea Society of MathematicalsEducation g g e e s a a a gd gd agd 75–85. Education, ww.c11(2), ww.ca ww.ca w w w Alcock, L. and Simpson, A. (2004). Convergence of Sequences and Series: Interactions Between Visual Reasoning and the Learner’s Beliefs About Their Own Role. Educational Studies in Mathematics, 57, org org org 1–32. gitim. gitim. gitim. se se ase cagL.dand cagdaof Sequences and Series 2: cagda Between . . . w w w Alcock, Simpson, A. (2005). Convergence Interactions w w w w w w Visual Reasoning and the Learner’s Beliefs About Their Own Role. Educational Studies in Mathematics, 58, 77–100. .org .org .org m Başkanlığı, OrtaöğretimsMatemaitim Anonim (2005). Milli Eğitim Bakanlığı Talim Terbiye egitim segT.C. segitiKurulu a a a d d d g g g a a a tik (9,10,11 w.c ww.cVe 12. Sınıflar) Dersi Öğretim Programı. ww.c Ankara: Milli Eğitim BakanlığıwYayınları. w w w gdase ca www. g daseg cag www. g gdase ca www. g gdase a c . w ww Balcı, M. (2008). Genel Matematik (5. Baskı). Ankara: Balcı yayınları. g ww.c .or egitim s a d g a Blum, W. and Feri, R. B. (2009). Can it g be Taught and Learnt? Journal of rg .org Mathematical Modelling: imApplication, im.or im.o t t i i g g Mathematical Modelling and 1(1), 45-58. e e s s a a asegit d cagd .cagd w.cag wwwand www. Mathematics and ww Boaler, J. (2001). Mathematical Modelling new Theories of Learning. Teaching cagd www. aseg its Applications, 20(3), 121-128. org . segitim a d g a ww.c Bransford, J. D., Brown, How rPeople Learn. Washington, D.C.: .org g rS.g J. and Cocking, R. (1999).tim itim.o i .o g g gitim e e s s National Academy Press. a a gd gd gdase ca www. ca www. ca www. Coşkun, K. M. (2011). Kavram Öğretimi. Adana: Karahan Kitapevi, Özbaran Ofset. .org egitim s a d g ww.ca org . segitim a d g a c ww. Çiltaş, A. (2011). Dizi ve Seriler Konusunun Matematiksel Modelleme Yoluyla Öğretiminin İlköğretim rg Matematik Öğretmeni Adaylarının Becerileri orgÜzerine Etkisi. Yayınlanmamış .org itim.o Öğrenme ve Modelleme gitim. egitim s a Doktora Tezi.ag Erzurum: daseg Atatürk Üniversitesi, EğitimaBilimleri d gdase Enstitüsü. g a c www. c www. c www. Doerr, H. M. (1997). Experiment, Simulation and Analysis: An Integrated Instructional Approach to the Concept of Force. International Journal of Science Education, 19, 265–282. g .org Günlük Yaşama Transfer Doruk, B. K. (2010). Matematiği m.orgMatematiksel Modellemenin tim.or itim itiEtmede iEtkig g g e e e s s s a a a gd si. Yayınlanmamış Sosyal Bilimler Enstitüsü. .cagd Doktora Tezi. Ankara: Hacettepe .caÜniversitesi, .cagd www www www Dönmez, A. (1985). Gerçel Analiz. Erzurum: Atatürk Üniversitesi Yayınları-608, Fen Fakültesi Yayınları-83, Ders Kitapları Serisi-19. org gitim. gdase ww.ca rg g im.or w org gitim. gdase ww.ca ww Güzel, E. B. ve Uğurel, I. (2010). Matematik Öğretmen Adaylarının Analiz Dersi Akademik Başarıları ile Matematiksel Modelleme Yaklaşımları Arasındaki İlişki. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakülterg rg si Dergisi, 29(1), 69-90. itim.org itim.o itim.o ww. o gitim. gdase ww.ca daseg org . egitim s a d g ca www. rg itim.o g e s a cagd se cagda . w w w rg o gitim. gdase .ca66 w ww2012, Nisan/April, Yıl/Year: 1, Sayı / Issue: 2 www. rg daseg cag A Teaching Experiment inwMathematical cag Ikeda, Modelw.caT.,g Stephens, M. and Matsuzaki, w.(2007). ww wwA. w w. ling. Mathematical Modelling (ICTMA12):Education, Engineering and Economics (Ed: C. Haines, P. Galbraith, W. Blum and S. Khan), 101-109, UK: Horwood. org . segitim a d g a c ww daseg org gitim. . segitim a d g a c se cagda . w w w org gitim. eg s cagda www. gdase ca www. daseg it daseg w.cag daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w g gdase ca www. g im.or ww g cag www. .org itim daseg g a c . www org www. daseg cag www. rg o .o English, L. D. (2006). a .o gitim.School: Children’s Construction egitimMathematical ModelinggindathesePrimary egitofim s s a a d d g g Consumer ca Educational Studies in Mathematics, w.Guide. w.ca 63(3), 303-323. w.ca ww it daseg w.cag rg daseg cag www. g gdase ca www. g im.or git gdase a c . w w .org egitim s a d g ww.ca ww. . segitim a d g a c org g r itim.o g e s a cagd www. rg itim.o seg cagda . w w w org . segitim a d g a c www. se cagda . w w w g im.or segit cagda www. org gitim. daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w g gdase ca www. rg rg rg itim.o itim.o itim.o g g g e e e s s s a a a d cagd .cagd w.cag www. Çağdaş Eğitim Dergisi Akademik www ww / Journal of Contemporary Education Academic eg s cagda www. Işık, A. (2007). Görselleştirme ve Matematik Öğretimi. İlköğretmen Eğitimci Dergisi, 7, 18-21. .org egitim s a d g ww.ca rg rg rg .o .o Işık, A., Çiltaş, A. Bekdemir, M. (2008). MatematikgEğitiminin Kazım im.o egitveim e itim Gerekliliği ve Önemi. egitKas s s a a a d d d g g g rabekir w Eğitim .ca Fakültesi Dergisi, 17, 174–185.w.ca w.ca ww ww ww Kadıoğlu, E. ve Kamali, M. (2009). Genel Matematik (5. Baskı). Erzurum: Kültür Eğitim Vakfı Yayı- segit cagda g im.or ww. nevi. .org .org .org m Kapur, J. N. (1998). Modelling. Published New Age International(P) Ltd.,s4835/24, egitim segitiMathematical segibytim a a a d d d g g g a a a New w Delhi: and printed in India at Taj w Pres. w.cAnsari Road, Daryaganj, New Delhi-110002 w.c ww.c w w gdase ca www. g daseg cag www. w Kart, C. (1998). Matematik ve Ülke Kalkınmamsıdaki Rolü. Çağdaş Eğitim Dergisi, 3(245), 3-8. ww.c .org egitim s a d g a rg itim.o g e s a gd ww.ca Kertil, M. (2008). Matematik Çözme rg Öğretmen Adaylarının Problem .org Becerilerinin ModellemegSüre.org itim.o Yüksek Lisans Tezi.aİstanbul: itimMarmara g g cinde İncelenmesi.as Yayınlanmamış Üniversitesi, Eğitim Bilimleri e e e itim s s a d d d g g g ca ca ca Enstitüsü. www. www. www. Keskin, Ö. Ö. (2008). Ortaöğretim Matematik Öğretmen Adaylarının Matematiksel Modelleme Yapabilme Becerilerinin GeliştirilmesigÜzerine Bir Araştırma. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Ankara: Gazi or .Enstitüsü. .org .org m m i i t t i i Üniversitesi, EğitimsBilimleri g g e se segitim da gda gda w.cR.agA. and Doerr, H. M. (2003).wBeyond ww.caConstructivism: Models and w ww.caPerspectives on Lesh, Modeling ww g gdase ca www. g gdase a c . w ww Mathematics Teaching, Learning, and Problem Solving. Mahawah, N.J.: Lawrence Erlbaum. g ww.c .or egitim s a d g a Lesh, R., Carmona, G., Hjalmarson, M. and Mason, G. (2006). Working Group Models and Model- rg g .org im im.or im.o t t i i g g ing. PME-NA Proceedings, 1, 92-95. e e s s a a asegit d cagd .cagd w.cag ww www. ww Lesh, R., Doerr, H. M., Carmona, G.wand Hjalmarson, M. (2003). Beyond Constructivism. Mathemat- cagd www. aseg ical Thinking and Learning: An International Journal, 5(2/3), 211-234. org . segitim a d g a ww.c McMillan, H. J. and Schumacher, rg S. (2010). Research in Education: rgEvidence-Based Inquiry, Boston: rg itim.o itim.o itim.o g g g e e e s s s Pearson. a a a gd gd gd ca www. ca www. ca www. Nelsen, R. B. (1993). Proof Without Words: Exercises in Visual Thinking. Washington: Publish and Distributed by the Mathematical Association of America.. .org itim daseg g a c . ww g rg L. ve Bekdemir, M. (2011). Okur, M., Bahar, H. H., .org Bölümü Öğrencilerinin mMatematik im.oAkgün, im.or itÖğegitiTürkiye eg15(3), segitKaygı s s a a renme Stilleriag ileda Sürekli ve Akademik Başarı Durumları. Sosyal Araştırma Dergisi, d d g g c ca ca www. www. www. 123-134. daseg cag www. daseg cag www. Stewart, J. (2003). Calculus (5rd ed). United States: Thomson Books/cole. g im.or asegit d g ww.ca org gitim. gdase ww.ca rg rg org Pre-Service Teacher Perceptions Thomas, K. and Hart, ModitimJ..(2010). itim.o of Model Eliciting Activities. itim.o g g g e e e s s s a a a d and A. eling Students’ C.R. cagHaines .cagdMathematical Modeling Competencies .cagd(Ed: R. Lesh, P.L. Galbraith, www531-539, wwwand www. Hurford), New York: Springer Science Business Media. org . egitim s a d g ca www. g .org im.or it daseg w.cag segitim a d g a c www. w org gitim. gdase ww.ca org ww. o gitim. gdase ww.ca www. rg se cagda . w w w rg o gitim. gdase .ca67 org gitim. . segitim a d g a c se cagda . w w w org gitim. daseg .org it daseg w.cag daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w g gdase ca www. g im.or ww g cag www. itim daseg g a c . www org www. gdase ca www. .org segitim a d g a ww.c w www rg itim.o g e s a cagd org gitim. se cagda . w w w .org segitim a d g a c www. . egitim s a d g ca www. org . segitim a d g a c org . egitim s a d g ca www. eg s cagda www. g gdase ca www. g im.or git gdase a c . w w .org egitim s a d g ww.ca ww. . segitim a d g a c g gdase ww.ca org r itim.o g g org r itim.o g e s a cagd www. . segitim a d g a c www. rg itim.o seg cagda . w w w se cagda . w w w g im.or segit cagda www. org gitim. org gitim. se cagda . w w w org gitim. org gitim. se cagda . w w w g gdase ca www. rg rg rg itim.o itim.o itim.o g g g e e e s s s a a a gd cagd .cagd w.caEğitim ww wwwof. Contemporary Education Academic, www Çağdaş Dergisi Akademik / Journal 2012, 1(2), 68-77 se cagda . w w w daseg cag www. eg s cagda www. org gitim. se cagda . w w w gdase ca www. TÜRKİYE’DE ÜNİVERSİTE HAZIRLIK PROGRAMLARINA rg rg g ww.ca rg itim.o g e s a d rg itim.o itim.o itim.o g g g e e e s s s a a a d d BİR DURUM VE ÖNERİLER cagYÖNELİK cagANALİZİ cagd www. www. www. cag www. .org egitim s a d g ww.ca .org .org .org egitim egitim egitim s s s a a a d d d g g g a caCASE ANALYSIS FOR cUNIVERSITY ca A PREPARATORY www. www. www. ca www. g daseg g gdase PROGRAMMES IN TURKEY AND IMPLICATIONS rg itim.o g e s a gd ww.ca www. .org egitim s a d g ww.ca .org egitim s a d g ca www. rg itim.o g e s a cagd g im.or segit cagda org . segitim a d g a ww.c .org itim daseg g a c . ww org . segitim a d g a c ww. .org ww.c egitim agdas g im.or it daseg w.cag org gitim. gdase ww.ca ww. o gitim. gdase ww.ca ABSTRACT se cagda . w w w org org gitim. org gitim. gitim. www www * Yrd. Doç. Dr., İzmir Ekonomi Üniversitesi e-posta: evrim.ustunluoglu@ieu.edu.tr org . egitim s a d g ca www. www rg itim.o g e s a cagd se cagda . w w w rg o gitim. gdase .ca68 org gitim. . segitim a d g a c se cagda . w w w org gitim. cagd www. daseg daseg cag www. eg s cagda www. gdase ca www. it daseg w.cag daseg cag www. g gdase daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w g ca www. g im.or ww aseg cag www. .org itim daseg g a c . www org www. g gdase a c . w ww org gitim. se se of this study is to summarize gdapurpose gdase caThe cagda briefly practices in teaching caforeign . . . w w w w w w w languages , and to report on thewsystems and methodological approaches w followed, the skills measured in exams, and the ultimate targets, together with success rates of placement and proficiency exams. Suggestions and implications are also included. 22 state g rg .orindicated and private universities study that preparatory itim.org itim.oparticipated in the study.aThe itimhas g g e e s s a aseg programmes gdbased systems; they prefer communicative .cagd follow modular, semester and .cayear .cagd www. rg .org egitim s a d g ca www. a cagda cagda .cagdüniversite, hazırlık programları wweğitim, www. Anahtar kelimeler: Yabancıwdille www. org . segitim a d g a c www. Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de yabancı dil eğitimi konusunda yapılan uygulamalarg rg .org dille eğitim veren üniversitelerin rı kısaca özetleyerek itimyabancı itim.ohazırlık programlarında ata-segitim.o g g e e s s a a d gd kip.cedilen ölçülen dil becerileri, hazırlık agd sistem, dil öğretim yaklaşımları, .cagprogw.casınavlarda www ww wwwsonuçları ramlardan çıkış düzeyleri, program başında uygulanan düzey belirleme sınav ile yıl sonu başarı yüzdelerine ilişkin bir durum tespiti yaparak konuyla ilgili önerilerde bulunmaktır. Yabancı dille eğitim veren 22 devlet ve vakıf üniversitesinin katıldığı bu çalışorg modüler, dönemlik ve yıllıkitsistemi .org .org ma, hazırlık e programlarının gitim. eg im takip ettiklerini, iletişimsel egitim s s s a a a d d d g g g yöntemlerinin tercih edildiğini, programların yaklaşım ca çıkış .ca ile teknolojiye dayalı öğretim .ca wwwOrtak www.B1, B2 ve www düzeylerinin Avrupa Dilleri Öğretimi Çerçeve Programında belirtilen C1’ye göre belirlendiğini ve akademik yıl başında yapılan düzey belirleme sınav sonuçlarında başlangıç ve başlangıç üstü öğrenci yüzdelerinin oldukçagyüksek olduğunu göster.org .or .org m i t miştir. i g se segitim segitim www w www. Evrim ÜSTÜNLÜOĞLU* ÖZ g r itim.o g e s a cagd g gdase ca www. g im.or git gdase a c . w w .org egitim s a d g ww.ca ww. . segitim a d g a c org .org egitim s a d g ww.ca rg itim.o g e s a d g ww.ca g r itim.o g e s a cagd www. rg itim.o seg cagda . w w w org . segitim a d g a c www. se cagda . w w w g im.or segit cagda www. org gitim. org gitim. se cagda . w w w rg rg rg itim.o itim.o itim.o g g g e e e s s s a a a d cagd .cagd w.cag www. Çağdaş Eğitim Dergisi Akademik www ww / Journal of Contemporary Education Academic approach and technology based methods and techniques; and they identify programme outcome considering .B1, European orgB2, and C1 stated in Common org Language Framework. itim.org itim gitim.and elementary level students egalso The study has indicated that the percentage ofse beginner s a a d d daseg g g a ca aresult of placement exam givenwatwthe.cbeginning caghigher . . w w as of the Academic Year is much w w w w w than the percentage of Pre-Intermediate and Intermediate level students. Keywords: University, preparatory programmes g im.or it daseg w.cag g www. ww g im.or im.or segit cagda daseg cag www. git gdase a c . w w w g gdase ca www. eg s cagda www. gdase ca www. g daseg cag www. GİRİŞ .org egitim s a d g ww.ca rg itim.o g e s a gd ww.ca .org egitim s a d g ww.ca org . segitim a d g a ww.c .org itim daseg g a c . ww org . segitim a d g a c ww. org gitim. gdase ww.ca g im.or it daseg w.cag w org gitim. gdase ww.ca rg org .orgeden yıllardaki politik vegekonomik İkinci Dünya Savaşını İngilizitim.o gelişmelerin sonucunda gitimtakip gitim. e e e s s s a a a d d d g g g ce, uluslararası ortak bir iletişim dili olarak yaygınlaşmış; günümüzde de siyaset, ticaret ca .ca ve uluslararaww.ca wwgelişmeler, wwwdil. olma özelliğini korumuştur.wBu sı w ilişkiler alanında hızını arttırarak baskın İngilizce’nin eğitim alanında da etkisinin artırmasına ve yabancı dil olarak öğretilmesine yol açmıştır (Holmes,1997). Yabancı dil olarak rg İngilizce, Amerika ve İngiltere’nin rg etkisi altında kalan ülkelerde rg im.oresmi ityarı itimdil.o olmadığı Çin, Hong Kong, itim.o g g g uzun yıllar resmi ya da dil olarak öğretilmiş; resmi Danie e e s s s a a a gd .cagdve Türkiye gibi ülkelerde .cagd dil olarak etkisini hızlawgöstermiş, wyabancı marka, Polonya bile ww.ca bu ülkelerde www ww eğitim ve dil politikalarının gözden geçirilmesini gerekli kılmıştır (Crystal, 1987; Evans, 2002). Bu politikalar içinde Türkiye’de en çok tartışılan konu “Yabancı Dille Eğitim” ya da “Yabancı Dil Eğirg rg org timi” ile birlikte dil öğretim itim.o olmuştur (Akyüz, 2006; itim.o gitim.yaklaşım ve yöntemlerindeki gdeğişimler gDemie e e s s s a a a d d d g g g rel, 2005)..ca .ca .ca www www Türkiye’de yabancı dille eğitim alanında yapılan uygulamalardan en önemlisi, 2170 sayılı Tebliğler Dergisinde yayımlanmasıyla 1984 yılında hayata geçen Anadolu Liseleridir. Bu liseler, diğer g rg rg liselerden farklı olarak sundukları im.or ile Fen ve Matematiksdersleriitim.o yoğun yabancı dil hazırlık itprogramı itim.o g g g e e e s s a a a nin yabancı 2005). Öte yandan, yabancı dil öğretimi, gd öğretilmesini hedeflemişlerdir gd gd .cadilde .ca(Demirel, ww.cabazen seçmeli wwwliselerde www normal farklı uygulamalara sahne olmuş bazen yoğun yabancı dilwöğretimi ders statüsünde uygulanmıştır (Akyüz, 2006; Demirel, 1999). Lise türüne özgü farklı yabancı dil öğretimi uygulamaları 1990’lı yıllarda devam ederken, sayıları giderek g g artan Anadolu Liseleri de pek .org im.or odağı haline gelmiştir.seBu im.or Matematik ve Fen derslerinin t t i i çok tartışmanın vesearaştırmanın liselerde, g g egitim s a a a d d d g g g ca ca .ca öğretilmesi nedeniyle öğrencilerin yabancı www. dersleri kavramakta sıkıntı çekmeleri www. ve alan derslewwwdilde rini yabancı dilde öğretecek öğretmen sayısının yetersiz kalması, bu okulların kalitesinin düşmesine neden olmuştur (Kılıçkaya, 2006; Kırkgöz, 2009). Anadolu Liselerine yönelik yapılan çalışmalarda, rg rg bu saptama doğrulanmış;im .org Fen grubu derslerinigİngilizce it öğrencilerin itim.o yerine Türkçe okumakaistedikleitim.o g g e e e s s s a a ri, İngilizce konuların iyi öğretilmediği d yabancı dille öğretimin ezberciliğe d yönelttiği gd gve caöğretilen w.caBir w.cag yapılmasınwww. (Kabaharnup, 2010; Kırkgöz, ww2007). wwİngilizce belirtilmiştir başka araştırma, derslerin dan dolayı amaçlarına ulaşmadığını, derslerin İngilizce okutulmasının üniversite sınavında öğrenci başarısını olumsuz yönde etkilediğini vurgulamıştır (Mirici vd., 2000). g g Tarhan (2003) yaptığı çalış.org im.orderslerinin yabancı dilleseöğretiminin im.or kavrama ve öğrenme sürecinde t t i i mada, benzer bulgular bulmuş, g g e egitim s s a a a d d d g g g ca ca .ca sınıflarının sorunwyaratabildiğini belirtmiştir. Dil öğretiminde w w. www. iddialı olan Anadolu liselerinin wwwhazırlık kalkması, ilköğretimin 1997 yılında sekiz yıla çıkması, normal statüdeki liselerin de alt yapı eksiklikleri giderilmeden Anadolu Lisesi ismi altında öğretime devam etmesi bu liselerinin yabancı dil öğreg rg Kırkgöz, 2009). timi açısından özelliklerini neden olmuştur (Kırkgöz, .org imyitirmelerine im.o2007; im.or asegit ww. o gitim. gdase ww.ca asegit org . egitim s a d g ca www. rg itim.o g e s a cagd se cagda . w w w rg o gitim. gdase .ca69 www www. rg asegit gd agd Bakanlığı (MEB), yabancı agd yaptığı çaMilli süresi ve yoğunluğuwile .caöğretiminin w.cEğitim w wwdil w .cilgili w w w lışmalara ilaveten, Avrupa Dilleri Öğretimi Ortak Çerçeve Programında (AÖOÇ) belirtilen kriterleri göz önüne alarak program geliştirme çalışmalarını da sürdürmektedir. Ortak Çerçeve Programı, ya- org . segitim a d g a c www org gitim. . segitim a d g a c org www. se cagda . w w w org gitim. g gdase a c . w ww cagd www. daseg daseg cag www. eg s cagda www. gdase ca www. it daseg w.cag daseg cag www. g gdase daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w g ca www. g im.or ww aseg cag www. .org itim daseg g a c . www g gdase ca www. g gdase ca www. g im.or git gdase a c . w w .org egitim s a d g ww.ca ww. . segitim a d g a c org .org egitim s a d g ww.ca segit cagda g im.or ww. .org egitim s a d g ww.ca rg itim.o g e s a gd ww.ca .org egitim s a d g ww.ca org . segitim a d g a ww.c .org org . segitim a d g a c ww. org gitim. g im.or it daseg w.cag rg itim.o seg cagda . w w w org gitim. gdase ww.ca ww. o gitim. gdase ww.ca www. org gitim. g g r itim.o g e s a cagd Yukarıda kısaca özetlenen dil ve yabancı dille öğre- .org g rgortaöğretim düzeyinde yabancı .oröğretimine itim.o sürerken, üniversite düzeyinde itimde itim g g e e s s segyapıltime yönelik karar ve değişimler yabancı dille eğitimgyapılıp a a a d d d g g a a a .c w.c ww.c dil öğretimi ile maması uzun yıllardır devam etmektedir. Daha ilk basamaklardawyabancı wwwtartışmaları ww ilgili sorunlar aşılmadan, üniversitelerde yabancı dilde öğretimin devam etmesi, üniversitelerin kalitelerinin sorgulanmasına neden olmaktadır. Yüksek Öğretim Kurumu, üniversite düzeyinde İngiliz.org .org m.org yeterli İngilizce düzeylerinin ce’nin öğretim dili olarak kullanılabilmesi için “alan” öğretim egitim egitiüyelerinin egitim s s s a a a d d d g g g olması,w öğretim hazırlanması, öğrencilerin İngilizce öğretimi ca materyallerinin İngilizce w ca ca takip edebileww . w w. www. cek düzeyde dil becerilerine sahip olması, söz konusu dil becerilerine sahip olmayan öğrencilerin hazırlık programları/okullarında eğitim görmeleri gerektiğini belirtmiştir (Kırkgöz, 2009). Sert (2008) İngilizce, Türkçe ve Türkçe.o destekli g rg İngilizce eğitimin verildiği orgfarklı üniversitede yaptığı çalış.üç im.or itimalgılarını incelemiştir. Serta(2008), itim itdili g g g e e e s s s mada, öğrencigve öğretmen çalışmasında İngilizce’nin öğretim a a d cagd cagdve öğrenciw.ca olarak sınıf ortamlarında, akademik wwkullanıldığı www. içeriğin etkili bir şekilde öğrenilmediğini www. lerin kavrama sorunu yaşadıklarını belirtmiştir. Yabancı dille eğitimin olumsuzluklarını vurgulayan tartışmalar; İngilizce eğitim yapan üniversitelerin hazırlık programlarında dil öğretim sorunlarının rg org alan derslerini yabancı dilde .org hâlâ çözülmediğini;eöğrencilerin, itim.o gitim. egitimtakip edebilecek bir altgyapıya egsahip s s s a a a d d d g g olmadığını; sorgulanmadığını vewyabancı caalan öğretmenlerinin yabancı wdilwyeterliklerinin ca ca dille eğitiw . ww . www. min anadili olumsuz etkilediğini ileri sürmektedir (Flowerdew vd., 2000; Kabaharnup, 2010; Kırkgöz, 2009; Sert, 2008). Öte yandan, eğitim dilinin yabancı dilde olması gerekliliğini vurgulayan tartışmalar, bilimsel çalışmaların daha küreselleşme ve ülkeler .org g takip edilmesi ve bilime katkı rg oriyi .osağlaması; itim.ön itim2001; g g gitim e e s s arası hareketliliğin artmasını plana çıkarmaktadır (Korkmaz, Tosun, 2006). a a gd gd gdase ca www. Bu tartışmalar devam ederken, Türkiye’de sayıları her yıl artan vakıf ve devlet üniversiteleri, iyi öğrencileri kendilerine çekebilmek amacıyla yabancı dille eğitimi ayrıcalık olarak sunmakta ve kaynaklarının yeterli olup olmadığına eğitim g yapma çabası içine girmektedir- rg .org bakmaksızın yabancı dille im im.or im.o t t i i g g ler. Oysa, liselerde yoğun yabancı dil hazırlık programlarının kaldırılması, yabancı dil derslerinin e e egitdört s s s a a a d d d g g g ca ca .casaatleriyle yayılması, öğrencilerin, w.dönemine yıllık giderek azalan haftalık ders www www. üniversite sınavı wwlise kaygıları nedeniyle Lise üç ve dördüncü sınıfta yabancı dil derslerinden uzaklaşmaları, dil öğretmenlerinin söz konusu koşullar nedeniyle sınıf içi öğretimlerini sağlıklı yürütememeleri, öğretmen ve g .orgolması gibi etmenler, yabancı .orgeğitim yapan üniversiteler öğrenci motivasyonunun düşük im.or itim itimdilde itiçin g g g e e e s s s a a a d gd durumu daha 2006; 2007; Tosun, 2006). Yabancı .caKırkgöz, .cagddil öğretimi, w.cagda zorlaştırmıştır (Kılıçkaya, wwbir www wwwalt yoğun çalışma gerektiren uzun bir süreç olmasına rağmen özellikle söz konusu yapıyla liseden gelen öğrencilerin, İngilizce eğitim veren üniversitelerin bir yıllık hazırlık programı sonunda dil becerilerini yetkin kullanmaları, yabancı g dilde anlamaları, kendilerini rgfakültelerinde bölüm derslerini .org im.obeklenmekte im.or zor bir yükün altına sokulmakt t i i g g yazılı ve sözlü d ifade etmeleri ve öğrenciler, kaldırmaları e e egitim s s s a a a d d g g g .ca w.ca 2006). Bu düşünceden w tadırlar 2006; Kırkgöz, 2009; hareketle, ww.cabu çalışmada, www(Kılıçkaya, wwTosun, yabancı dille eğitim veren devlet ve vakıf üniversiteleri hazırlık programlarında takip edilen sistem ve dil öğretim yaklaşımları, sınavlarda ölçülen dil becerileri, hazırlık programlardan çıkış düzeyleri, g başarı yüzdeleri ile ilgili bir rg org belirleme sınav sonuçlarıitve .orsonu program başında uygulanan imyıl itim.düzey itim.o g g g e e e s s s a a a d durum tespiti konuyla ilgili öneriler vermek .cagyaparak .cagdamaçlanmıştır. .cagd www org . egitim s a d g ca www. rg o gitim. w ww2012, Nisan/April, Yıl/Year: 1, Sayı / Issue: 2 rg itim.o g e s a cagd se cagda . w w w www gdase .ca70 org gitim. . segitim a d g a c se cagda . w w w org gitim. eg s cagda www. gdase ca www. daseg it daseg w.cag g gdase a c . w ww cagd www. aseg daseg cag www. daseg cag www. eg s cagda www. gdase ca www. g daseg cag www. g gdase daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w g gdase ca www. ca www. g im.or ww g cag www. .org itim daseg g a c . www org www. g gdase ca www. www. ca www. daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w im.or segit cagda . wwwÜSTÜNLÜOĞLU Evrim www. rg g im.or segit cagda bancı dil öğretimi ve öğrenme düzeyleri için bir göstergeler tablosunu ve geçerliliği onaylanmış dil g yeterliliği ölçütlerini içermektedir .org (Anonim, 2001). Son garaştırmalar, .org MEB’in dil öğretimiylegiilgili tim.or egitimProgramlarının daha fazla e itim göstermekle birlikte, eeğitimis s asÇerçeve a a ölçütleri ilecaOrtak yakınlaştığını dil d d d g g g ca ca . wwedilen www.ihtiyaçlara dayalı amaçlar doğrultusunda www. yeni yöntem ninwarzu düzeyden hâlâ uzak olduğunu, ve tekniklerin kullanılması gerekliliğini vurgulamaktadır (Doğan, 2007). org . segitim a d g a c se cagda . w w w g im.or git gdase a c . w ww www w org . segitim a d g a c www. ca www. itim daseg g a c . ww gdase ww.ca g r itim.o g e s a cagd www. g gdase ca www. g im.or git gdase a c . w w .org egitim s a d g ww.ca ww. . segitim a d g a c org .org egitim s a d g ww.ca g r itim.o g e s a cagd www. rg itim.o seg cagda . w w w org . segitim a d g a c www. se cagda . w w w g im.or segit cagda www. org gitim. org gitim. se cagda . w w w rg rg g gdase ca www. rg rg rg itim.o itim.o itim.o g g g e e e s s s a a a d cagd .cagd w.cag www. Çağdaş Eğitim Dergisi Akademik www ww / Journal of Contemporary Education Academic YÖNTEM daseg cag www. eg s cagda www. rg rg itim.o g e s a gd ww.ca .o Bu çalışma, yabancı im.o programları ile ilgili bir itim.o egitimdille eğitim yapan üniversitelerin egithazırlık egdurum s s s a a a d d d g g g a saptaması amacıyla yürütülmüş betimsel 2007 cyapmak ca bir çalışmadır. Çalışmanınwkatılımcılarını, ca www. www. w w. yılından bu yana her yıl düzenli olarak gerçekleştirilen Yabancı Diller Yüksekokulu Müdürler toplantısına katılan ve sayıları giderek artan Yüksekokul Müdürleri ve Hazırlık Programı Başkanları oluşturmaktadır. Söz konusu toplantılara katılan müdür ve program tarafından oluşturulan .org g rg m.orbaşkanları timyıl.ogüncellenmekte iher itikullanılmaktadır. g g gitim e e s s severileri, elektronik iletişim ağı ve aktif olarak Araştırmanın a a a d d d g g g a a a c c .c araştırmacı bir anketle elektronik olarak toplanmıştır. www. tarafından oluşturulan yarı-yapılandırılmış www. www Anket, hazırlık programlarında takip edilen sistem, hazırlık programı çıkış düzeyleri, sınavlarda ölçülen dil becerileri, benimsenen öğretim yaklaşımları, akademik yılın başında yapılan düzey belir.orgoranlarına yönelik açık uçlu .org içermiş ve 2010-2011 Akade.org leme sınavları ve yılegsonu soruları itimbaşarı egitim egitim s s s a a a d d d g g g mik Yılında ve cadüzenlenen Yabancı Diller Yüksekokul ca Müdürler toplantısına katılan cailetişim ağında www. www. www. yer alan 39 Yüksekokul Müdür ve Program Başkanına yollanmıştır. Ankete yabancı dille eğitim yapan 14 vakıf ve 8 devlet olmak üzere 22 üniversitenin Yüksekokul Müdürü, yüksekokul bulunmayan üniversitelerin ise hazırlık başkanları yanıt vermiştir..oKatılımcıların, eklemek istedikleri .org g g m.orprogram im r22 katılımcının hazırlık sprogramitiyer itedilen g g e e egitim s s ilave bilgiler için ankette bırakılmıştır. Araştırmaya dahil a a a d d d g g g a a a c w.c verdiği bilgiler frekanslarıwalınarak ww.c tablolaştırılmıştır. larına wwyönelik www. g gdase a c . w ww .org egitim s a d g ww.ca Çalışmada, sadece hazırlık programlarının çıkış düzeyleri olarak belirtilen B1, B2 ve C1 düzeyleri yorumlanmıştır. Ortak Çerçeve Programlarında A1-A2 “Temel” g kullanıcı, B1-B2 “Bağımsız” .org m.org olarak nitelendirilmiştir ikullanıcı im.or2001). Buna göre, B1 düzeyinde t t i i g g kullanıcı, C1-C2 “Usta” (Anonim, e e egitim s s s a a a d d d g g g ca ca birw öğrenici, ww.ca www. www. cagd www. segit cagda g im.or ww. .org egitim s a d g ww.ca org . segitim a d g a ww.c .org itim daseg g a c . ww org . segitim a d g a c ww. “yaşadığı olayları ve deneyimlerini aktarabilir; düşlerinden, umutlarından ve isteklerinden söz edebilir, görüşlerini ve planlarını Kişisel ilgi alanları doğrultug kısaca nedenleriyle ortaya koyabilir. rg .org oluşturulmuş olduğu metinler m im.orbasit, ancak fikirler arası i t t i i itim.o sunda ya da bildiğisekonularda, bağlantıların g g g e e s s a a a d cagd çoğu du.cagdifade edebilir. Seyahatlerde, .cagkonuşulduğu yoluyla yerlerde karşılaşılabilecek wwwkendini wwwdilin www. rumların üstesinden gelebilir. Günlük yaşamda, işte ya da okulda, sık karşılaştığı ve tanıdık olduğu konulara dayalı yazılı ve sözlü ifadeleri ana hatlarıyla anlayabilir” (Anonim, 2001). g gd ww.ca g im.or it daseg w.cag w org gitim. gdase ww.ca ww. o gitim. gdase ww.ca aseg daseg cag www. s cagda www. www www ”karmaşık konularda, bağlantıların ve ilişkilerin açıkça ortaya konduğu, iyi yapılandırılmış, ayorg Dili akademik ve mesleki .org m.orgkendini akıcı bir şekilde rıntılar içeren metinler itim.edebilir. egitiyoluyla egifade egitim s s s a a a d d d g g g a şekilde kullanabilir. Gereksinim amaçlarwiçin etkili cbir duyduğu ifadeleri cave günlük yaşamda esnek ve w ca ww . w w. www. fazla zorlanmadan bularak kendini doğal ve akıcı bir şekilde ifade edebilir. Farklı yapıya sahip uzun ve karmaşık metinleri anlayabilir ve bu metinlerdeki dolaylı anlatımları ve imaları fark edebilir” (Anonim, 2001). .org .org .org egitim egitim egitim s das das dilin Ankette, belirtilen iletişimsel.cyaklaşımla, agdabölümde w.cagyaklaşım, yöntem ve tekniklerle w.cilgili w ag w w w w w w hem işlevsel hem de yapısal özelliklerinin sistemli bir şekilde öğretildiği, grup ve ikili çalışmaların yapılandırıldığı, öğrencilerin öğrenmelerinden sorumluluk aldığı bir süreç vurgulanırken, bütünleştiorg . egitim s a d g ca www. rg itim.o g e s a cagd se cagda . w w w rg o gitim. gdase .ca71 www www. rg g gdase ca www. www org . segitim a d g a c daseg cag www. ve olumsuz yönlerini ortaya koyarak kendi bakış açısını yansıtabilir. Çok zorlanmadan, belli ölçüde doğal ve akıcı bir dil kullanarak anadilde konuşan birisiyle iletişim kurabilir. Soyut ve somut konularg rg .org alanı olan konularda gteknik ra dayalı karmaşık metinlerin uzmanlık itim.o ana fikrini anlayabilir,askendi itim itim.o g g e e e s s a a tartışmalar (Anonim, 2001). agd .cyürütebilir”. .cagd .cagd org gitim. . segitim a d g a c www. se cagda . w w w org gitim. daseg eg gdase ca www. daseg .org it daseg w.cag daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w g gdase ca www. g im.or ww g cag www. itim daseg g a c . www org g cag www. rg .org .org e egitim egitim s s s a a a d d d g g g a ca w.cakonularda, ayrıntılı ve anlaşılır “farklı bir.ckonunun olumlu ww wwwbir. şekilde kendini ifade edebilirwve ww B2 düzeyindekigöğrenici, itim.o C1 düzeyindeki öğrenici, im.or asegit gdase ca www. g gdase ca www. g im.or git gdase a c . w w .org egitim s a d g ww.ca ww. . segitim a d g a c org .org egitim s a d g ww.ca segit cagda g im.or ww. .org egitim s a d g ww.ca g r itim.o g e s a cagd www. org . segitim a d g a c www. rg itim.o seg cagda . w w w se cagda . w w w g im.or git gdase a c . w ww g im.or segit cagda www. org gitim. g . wwwÜSTÜNLÜOĞLU Evrim org gitim. se cagda . w w w r itim.o g e s a cagd www. rilmiş (integrated) yaklaşım okuma-anlama, dinleme, konuşma ve yazma becerilerinin birlikte kullag nılarak üretimin ön planaim çıkarıldığı .org öğretim ortamları vurgulanmıştır. .org im.or Teknolojiye dayalı syaklaşım egitteknolojik araçlardan yararlanarak, egiton-line egitim s s a a a ile bilgisayar ve diğer programlar, sanal kütüphaneler, d d d g g g ca w.ca ortamları kullanarak öğrencilerin w.ca wwöğrenme www. bireysel öğrenmelerini teşvik ww sanal eden öğrenme yaklaşımı vurgulanmıştır. Hazırlık Programları düzey g belirleme sınav sonuçlarına yönelik rg orgyüzdelere ilişkin tablo bulgular tim.or22 üniversiteden yanıtagelmesine iAnkete itim.rağmen itim.o g g g e e e s s s bölümünde verilmiştir. düzey belirleme sınavlarına a a gd .casadece .cagd 8 üniversite bu soruyu .cagd yönelik 14 üniversite tarafından yanıtsız bırakmıştır. wwwsoru wwwyanıtlanmış; www Üniversite hazırlık programlarında akademik yılın başında verilen düzey belirleme sınavlarının amacı, hazırlık programlarında dil eğitimi görecek olan öğrencilerinin başlangıç, başlangıç üstü, orta orgdüzey üstü olup olmadığınıitibelirleyerek .org doğru düzeyde eğitimgigör.org düzey altı, orta düzey da .orta itim egya eg m e tim s s s a a a d d d g g g meleriniwsağlamaktır. .ca w.ca w.ca ww ww BULGULAR ww rg itim.o g e s a gd ww.ca gi Ankete verilen hazırlık farklılıklar olduğunu asegi asegi gdaseyanıtlar üniversitelerin w gdprogramlarında gdgöstermeka a a c c c . . . w w tedir (Tablo 1). ww ww ww .org egitim s a d g ww.ca g g Tablo 1. Hazırlık Programlarında Takip Edilen Sistem,im Çıkış Dil Becerileri, Başarı .orDüzeyleri, .org tim.or egiYaklaşım egit İfadeleri (n=22) egitim s s s a a a Yüzdeleri, c Benimsenen ve Yöntemlere İlişkin Katılımcı d d d g g g a ca ca org . segitim a d g a ww.c .org itim daseg g a c . ww org . segitim a d g a c ww. org gitim. gdase ww.ca g im.or it daseg w.cag w org gitim. gdase ww.ca www. ww. o gitim. gdase ww.ca g tim.or www. Vakıf Üni. Devlet Üni. Modüler 8 Takip edilen sistem .org Yıllık g r rg 2 itim itim.o itim.o g g g e e e s s s Dönemlik a a a d 6 6 cagd cagd w.cag www. www3. B1 ww Hazırlık programı çıkış düzeyle- B2 12 5 ri C1 .org .o2rg .org egitim egitim 14 egitim s s s Okuma a a a 8 d d d g g g ca ca ca www. www4. www. Yazma 12 Ölçülen dil becerileri Konuşma 9 1 Dinleme-Not Alma 14 6 g g r r rg itim.o Dil Bilgisi itim.o14 itim.o g g g e e e s s s 8 a a a d cagd cagd w.cag %81 w vewüzeri www. www-. 4 2 Hazırlık programı yıl sonu başarı %71-%80 yüzdeleri %61-%70 8 4 g g .org im.or %60 ve altı im.o2r t t i i g g e e egitim s s s 2 a a a d d d g g g ca ca .ca İletişimsel 14 www. wwwyaklaşım www8. Teknolojiye dayalı öğretim Takip edilen yaklaşım,yöntem (moodle, podcast..) 6 2 ve teknikler Bütünleştirilmiş (integrated) g g r r .o yaklaşım .o .org 3 segitim segitim 12 segitim gda gda gda a .ca w.cedilen w.ca yapan üniversitelerin hazırlık Takip sistem: İngilizce dilinde programlarından geww wwöğretim www len yanıtlar hazırlık programlarında yıllık, dönemlik, kısa aralıklarla ölçme ve değerlendirmelerin org . egitim s a d g ca www. rg itim.o g e s a cagd se cagda . w w w rg o gitim. gdase .ca72 w ww2012, Nisan/April, Yıl/Year: 1, Sayı / Issue: 2 www. rg g tim.or www. org . segitim a d g a c g tim.or org gitim. . segitim a d g a c se cagda . w w w org gitim. eg s cagda www. gdase ca www. daseg it daseg w.cag g gdase a c . w ww cagd www. aseg daseg cag www. daseg cag www. eg s cagda www. gdase ca www. g daseg cag www. g gdase daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w g gdase ca www. ca www. g im.or ww g cag www. .org itim daseg g a c . www org www. g gdase ca www. g im.or segit cagda daseg cag www. g gdase ca www. g im.or git gdase a c . w w .org egitim s a d g ww.ca ww. . segitim a d g a c org .org egitim s a d g ww.ca segit cagda g im.or ww. .org egitim s a d g ww.ca rg itim.o g e s a gd ww.ca .org egitim s a d g ww.ca org . segitim a d g a ww.c rg itim.o seg cagda . w w w .org www. se cagda . w w w g im.or segit cagda www. org gitim. yapıldığı modüler sistem gibi farklı uygulamaların takip edildiğini göstermektedir. Anketi yanıtlayan 14 vakıf üniversitesinin 8’i çıktılarını .org sistemi; 6’sı ise öğrenme .org dönem sonunda değerlendir.org timmodüler egisistemi egitim egitim s s s a a a diklerini ve dönemlik takip ettiklerini belirtmişlerdir. Anketi yanıtlayan 8 devlet üniversited d d g g g a w.ca yıllık, 6’sının dönemlik w w.ca ww.ctakip ww2’sinin ww sinden sistemi ettikleri tespit edilmiştir. Modüler sistem uygulayan vakıf üniversitelerinin müdür/ program başkanlarından alınan yanıtlar modül sayısı ve sürelerinin (7-9 hafta) değiştiğini göstermektedir (Tablo 1). g g g tim.or tim.or tim.or i gi çıkış düzeyleri ile ilgili, düniversiteler gi Hazırlıkgprogramı programlarının daseg çıkış düzeyleri: Hazırlık gdase g ase a a a c c c . . . w w w w Dilleri Öğretimi arasında Avrupa ww farklılıklar olduğu saptanmıştır.ww12 vakıf ve 5 devlet üniversitesi, w Ortak Çerçeve programı bağlamında B2 çıkış düzeyini; 2 vakıf üniversitesi C1, 3 devlet üniversitesi de B1 çıkış düzeyini belirlediklerini ifade etmekle birlikte, bu düzeylerin neye göre belirlendiği belirrg rg .org tilmemiştir (Tablo 1). itim.oüniversitesinden 3 katılımcı, itim.o becerisi”nin öğretim programlaegDevlet eg“konuşma egitim s s s a a a d d d g g g a becerinin B2 rında sınıfların ca kalabalık olması nedeniylewyeterince ca vurgulanamadığını, bu nedenle cbu www. w w. www. düzeyinin çok altında olabileceğini belirtmiştir. Devlet ve vakıf üniversitesinden 2 katılımcı, “Akademik İngilizce”nin Ortak Çerçeve Programında belirtilen çıktılara entegre edilmesinde sıkıntı yaşadıklarını da belirtmiştir. .org .org .org egitim egitim egitim as das gdas yanıtlayan katılımcılarınwtümü Yeterlik .cagd“okuma bew.cagsınavlarında ölçülen dil becerileri: w.caAnketi w w w w w w cerisi” ve “dil bilgisini” sınavlarda ölçtüklerini belirtirken “konuşma” becerisinin 9 vakıf ve 1 devlet üniversitesi, “yazma becerisinin” ise 12 vakıf, 4 devlet üniversitesi tarafından ölçüldüğü tespit edilmiştir. Dinleme ve not alma becerisi tüm vakıf üniversitelerinde rölçülürken, 6 devlet üniversitesi rg g rg o im.oölçmektedir. im.o 5 katılımcı, sınıfların çoksekalabat t i i g g gitim. hazırlık programı bu beceriyi Devlet üniversitesinden e e s s a a a d d d g g g a ca lıkw olması yaklaşımla bağdaşmayan ww.cnedeniyle ww.ca ve dil bilgisi” www. ancak değerlendirmesi kolay,w“okuma ağırlıklı çoktan seçmeli sınav şeklini tercih ettiklerini belirtmiştir (Tablo 1). Vakıf üniversitesinden 7 katılımcı, öğrenci sayısının az olması ve sınavların hazırlama birimi tarafından hazırlanması nedeniyg g rg .orkonuşma le üretime yönelik “yazma becerilerini” ölçtüklerini ek ibilgi tim.or itimve itim.o anketin yorum kısmında g g g e e e s s s a a a olarak belirtmiştir. .cagd .cagd .cagd www www Takip edilen yöntem ve teknikler: Katılımcıların tümü üniversitelerinde “iletişimsel yaklaşım”ın benimsendiğini belirtmişlerdir. Okuma, Yazma, Dinleme, Konuşma becerilerinin birleştirilerek dilin g rg öğretildiği “Bütünleştirilmiş” yaklaşım ve teknolojiye öğretim org .o(integrated) tim.ordayalı (moodle, podcast) gitim. egitim eg5idevlet eyaklaşıs s s a a a yöntemlericvakıf üniversitelerinde ön plana çıkmaktadır. üniversitesinin iletişimsel d d d g g g .ca w. a w.ca wwwkullandıkları mınww yanında teknolojiyi kullandıkları w vew4 beceriye dayalı öğretim yaklaşımı tespit edilmiştir (Tablo 1). Yıl sonu başarı yüzdeleri: g sonu başarı oranlarına yönelik rYıl rg ankette 4 seçenek sunulmuş rg .oolarak itim.o istenmiştir. 22 üniversiteden itim12’si itim.o g g g e e e s s s ve uygun aralığı işaretlemeleri başarı düzeylerinin %61 -%70 a a a cagd .cagd 4 üniversite %60 vewaltı .cagd ww aralığında olarak başarı ortalawww. olduğunu belirtirken, 6 üniversite www%71-%80; malarını belirtmiştir. %80’nin üzerinde başarı belirten olmamıştır (Tablo 1). .org Düzey belirleme sınav yüzdeleri: 22 üniversiteden 14 üniversite, g g2010-2011 Akademik Yılı dürg im.or paylaşmıştır. Sonuçlar, im.or(%54) ve başlangıç üstü t t i i itim.o g g zey belirleme d sınav yüzdelerini başlangıç e e eg(%29) s s s a a a d d g g g w.ca yüzdesinin orta düzey altı w.cave orta düzey (%4) öğrenciwyüzdesinden düzey (%13) ww.ca daha fazla wwöğrenci ww olduğunu göstermektedir (Tablo 2). ww. egitim agdas g .org im.or it daseg w.cag segitim a d g a c www. w org gitim. gdase ww.ca ww. o gitim. www. org . egitim s a d g ca www. org . segitim a d g a c rg itim.o g e s a cagd se cagda . w w w rg o gitim. gdase .ca73 org gitim. . segitim a d g a c se cagda . w w w org gitim. eg s cagda www. gdase ca www. daseg cag www. g gdase ca www. g gdase a c . w ww cagd www. daseg daseg cag www. eg s cagda www. gdase ca www. g daseg g gdase ca www. g im.or it daseg w.cag daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w aseg cag www. .org ww g cag www. itim daseg g a c . www org www. g gdase ca www. .org segitim a d g a ww.c w www www. rg .org segitim a d g a c daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w org . segitim a d g a c gdase ww.ca org . segitim a d g a c rg rg rg itim.o itim.o itim.o g g g e e e s s s a a a d cagd .cagd w.cag www. Çağdaş Eğitim Dergisi Akademik www ww / Journal of Contemporary Education Academic www itim daseg g a c . ww ww.c g r itim.o g e s a cagd www. g gdase ca www. g im.or git gdase a c . w w .org egitim s a d g ww.ca ww. . segitim a d g a c org .org egitim s a d g ww.ca rg itim.o g e s a d g ww.ca ww.c .org egitim s a d g a rg itim.o g e s a gd ww.ca g ww.c .or egitim s a d g a .org itim daseg g a c . ww g im.or asegit d org gitim. gdase ww.ca g im.or it daseg w.cag w org gitim. gdase ww.ca rg itim.o seg cagda . w w w ww. o gitim. gdase ww.ca g im.or segit cagda www. org gitim. g r itim.o g e s a cagd www. Tablo 2. Hazırlık Programları 2010-2011 Akademik Yılı Yabancı Dil Düzey Belirleme Sınav rg Sonuçları .org .org itim.o egitim Başlangıç üstü gdaOrta egitim Orta düzey egüstü s s s a a d d Başlangıç Orta düzey Düzeyler g g ca ca ww.ca wÜniversite www. www. düzeyaltı 1 %72 %28 %0 %0 %0 2 %22 org gitim. 3 se%50 a d g a w.c %66 %11 org %0 . %22 segitim a d g a c %26 %2 %0 cag www. ww 4 %49 %14 %12 5 %33 %23 %29 %14 %0 6 %33 %17 g %11 %4 7 %35 im.or segit da%10 g ww.ca %5 %9 %5 %69 %24 %7 %0 %0 10 %60 %28 %12 %0 %0 11 .ca www 12 org . %15 segitim a d g a c %30 %5 %78 www. %18 %4 %0 13 %46 %33 %22 %0 14 %70 %20 %10 %0 or gitim. e%54 s a d g ca www. g TARTIŞMA segit gda%13 %29 ca www. g im.or %4 rg ca www. g im.or asegit gd%0 %0 %0 g im.or asegit gd%1 ca www. rg w ww2012, Nisan/April, Yıl/Year: 1, Sayı / Issue: 2 rg itim.o g e s a cagd se cagda . w w w rg o gitim. gdase .ca74 org gitim. . segitim a d g a c se cagda . w w w org gitim. g gdase g gdase a c . w ww cagd www. daseg daseg cag www. eg s cagda www. gdase ca www. it daseg w.cag daseg cag www. g gdase daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w g ca www. g im.or ww aseg cag www. .org itim daseg g a c . www org www. daseg cag www. rg Hazırlık programları, çıkış düzeyleri açısından da değişiklik göstermektedir. Buna göre, 22 Hazırlık Programından 17’sinin oOrtak rg Çerçeve Programlarında tbelirtilen rgB2, 3 programın B1 ve 2 progrg itim. görülmüştür. Ancak,abu i im.o neye göre belirlendiği abelirtilmeitim.o g g g e e e ramın C1 çıktılarını hedeflediği çıktıların s s s a d cagdbelirtildiği gibi bu düzeyler .cagd dil yeterliw.cag Dilleri Ortak Çerçeve Programlarında miştir. wwAvrupa www. wwwarasında liği açısından önemli farklılıklar vardır. Çalışmaya katılan hazırlık programlarının hepsinin “Yabancı Dille Eğitim” veren bölümlere öğrenci yetiştirmelerine rağmen farklı çıktılar hedeflemeleri, özellikle org .org geçiş yapan öğrencilergiiçin .org üniversiteler arasında iyatay/dikey gitim. eg tim e timciddi sıkıntılar yaratmakta; ehazırlık s s s a a a d d d g g g programlarının Hazırlık ca kalitesinin ve yeterlik sınavlarının ca sorgulanmasına neden olabilmektedir. w.ca www. www.beceriler, düzey belirleme sınav wwsonuçları Programlarının yeterlik sınavlarında ölçtükleri ve program yıl sonu başarı yüzdeleri göz önüne alındığında da belirlenen hedeflerin gerçekçi olmadığı görülmektedir. Örneğin, 17 Hazırlık Programı, çıkış düzeyi olarak Avrupa rgDilleri Öğretimi Ortak Çerçeve rg .org itim.o rağmen yeterlik sınavlarında itim.o gitim g g e e e Programlarındadbelirtilen B2 düzeyini hedeflediklerini belirtmelerine s s s a a a cagd programı tarafından ölçülmediği cagd .cag ve konuşma becerilerinin w.hazırlık özellikle wwwyazma wwher www. görülmüştür. Oysa, Ortak Çerçeve Programına göre B2 düzeyinde bir öğrencinin, güncel sorunlarla ilgili makalele- org g %0 .o im.o Veriler, üniversitelerin farklı benimsendiğini, vakıf tim.o segitim hazırlık programlarında segiyaklaşımların segitünia a a d d d g g g a a a c modüler sistemi ve dönemlik c c versitelerinin sistemi; devlet üniversitelerinin ise dönemlik ve yıllık www. www. www. sistemi takip ettiklerini göstermektedir. Vakıf üniversitelerinin, öğrenci sayıları ve alt yapı kaynaklarını göz önüne alarak modüler sistemi tercih ettikleri varsayılabilir. Modüler sistem, dönemlik (7-9 g hafta) hedef ve amaçların belirlendiği, öğrenme çıktılarının belli .aralıklarla ölçüldüğü ve modül son- .org .org im or itim segitim tekrar yapıldığı abirgdsisteme segitdayalı larında sınıfag düzenlemelerinin olması nedeniyleayüksek a a d dasegsayıda g c c c . . . w öğrenci uygulanması zor bir sistem olabilir.www wwwgrubu ile devlet üniversitelerindeww . egitim s a d g ca www. gdase ca www. ca www. %0 w eg s cagda www. org . egitim %0 s a d g ww.ca %0 9 rg itim.o g e %50 s a gd %16 w m.org i asegit d%0 %20 www. %36 org gitim. e %55 s a d g ca %70 www8 . g gdase ca www. g im.or segit cagda daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w . wwwÜSTÜNLÜOĞLU Evrim www. rg se cagda . w w w g im.or git gdase a c . w ww org . segitim a d g a c org . segitim a d g a c www. MEAN rg itim.o g e s a gd ww.ca g ww.ca g r itim.o g e s a cagd www. g gdase ca www. g im.or git gdase a c . w w .org egitim s a d g ww.ca ww. . segitim a d g a c org .org egitim s a d g ww.ca segit cagda g im.or ww. .org egitim s a d g ww.ca rg itim.o g e s a gd ww.ca .org egitim s a d g ww.ca org . segitim a d g a ww.c .org itim daseg g a c . ww org . segitim a d g a c ww. org gitim. gdase ww.ca g im.or it daseg w.cag w org gitim. gdase ww.ca g r itim.o g e s a cagd www. rg itim.o seg cagda . w w w ww. o gitim. gdase ww.ca se cagda . w w w www. org gitim. asegit asegit asegit d d gd Hazırlık veriler, w.cagProgramlarından elde elden w.cagöğrencilerin hazırlık programlarına w w ww.cadaha çok “başw w w langıç” (%54) ve “başlangıç üstü” (%29) düzeyde başladıklarını, programların yıl sonu başarılarının genellikle %61 ve %70 arasında değiştiğini göstermektedir. Ancak yukarıda belirtildiği gibi bu başarı yüzdesi tüm becerileri temsil.oetmemektedir. Ölçülen dil becerilerine bu başarı yüzdeleri- .org g g rbakıldığında im r ile dil bilgisini ölçtüğüsesöylenebilir. itbecerisi itim.o Oysa, hazırlık programlarının g g e s segitim nin çoğunlukla okuma a a a d d d g g g a a a c c w.c anlamaları, ww.alındığında, hedeflediği önüne öğrencilerin çeşitli www. çıktılar (B1, B2, C1) göz w wwkonuları ayrıntılı ve anlaşılır bir şekilde yazılı ve sözlü ifade etmeleri ve tartışması beklenir. Dört dil becerisinin ölçülmediği değerlendirme sistemlerinde bu çıktıların hedeflerine ulaşıp ulaşmadığını belirlemek .org .org daha çok başlangıçgdüze.org mümkün görünmemektedir. başlayan öğrencilerin egitim Hazırlık programlarına egitim e itim s s s a a a d d d g g g yinde olması çokca yüksek olmaması, öğrenme çıktılarının cave yıl sonu başarı yüzdelerinin ca gerektiği gibi www. www. www. ölçülmemesi yabancı dille öğretimin yapıldığı üniversitelerde yürütülen çalışmaların sonuçlarını destekler görünmektedir. Kabaharnup (2010), Kırkgöz (2009) ve Sert (2008) tarafından yapılan araştırmalarda yabancı dille .öğretimin yapıldığı sınıf ortamlarında içeriğin etkili öğrenile- .org g rg rakademik itim o sorunu yaşadıkları veasalanlarını itim.ogerektiği gibi içselleştiremedikleri g g e e s segitim mediği, öğrencilerin kavrama a a d d d g g g a a a c c w.c tarafından yapılan araştırmalar belirtilmiştir. www. Kılıçkaya (2006) ve Tosun ww(2006) wwwda. benzer bulgular tespit etmiştir. Kılıçkaya (2006) ve Tosun (2006), çalışmalarında Liselerde yoğun yabancı dil hazırlık sınıflarının kalkması, yabancı dil derslerinin dört yıl boyunca Lise programlarına azalan saatlerle rg nedeniyle öğrencilerin tdaha rg .org yayılması ve üniversite im.okaygısı itim.o egitsınav egi im çok sayısal ve sözel derslere egağırlık s s s a a a d d d g g g verdiklerini cave bu nedenle yabancı dil öğretiminin ca etkilendiğini vurgulamışlardır. caSert (2008) de www. www. www. araştırmasında benzer bir bulgu bularak İngilizce’nin öğretim dili olarak kullanıldığı sınıf ortamlarında, akademik içeriğin etkili öğrenilmediğini ve öğrencilerin kavrama sorunu yaşadıklarını vurgulamıştır. Bu araştırma sonuçları, g ve ortaöğretim aşamalarındamarzu rgedilen dil düzeyine ulaşamayan rg .orİlk itimeğitim iti .o yıl boyunca B2 ya daasC1 itim.o g g g e e e s s öğrencilerin, yabancı dille veren üniversitelerde bir akademik düzea a gd cagdTarhan (2003), lise düzeyinde .cagd araştırmaww.ca yine zor olabileceğini göstermektedir. wulaşmalarının www. wwwyaptığı da bu bulguyu destekleyebilecek bir tespitte bulunmuş, öğrencilerin Matematik ve Fen derslerini İngilizce anlamakta ve kavramakta zorlandıklarını vurgulamıştır. .org .org daseg eg org . egitim s a d g ca www. cag www. rg o gitim. gdase .ca75 www rg itim.o g e s a cagd se cagda . w w w daseg s cagda www. org gitim. . segitim a d g a c se cagda . w w w org gitim. eg s cagda www. gdase ca www. daseg it daseg w.cag g gdase a c . w ww cagd www. aseg daseg cag www. daseg cag www. eg s cagda www. gdase ca www. g daseg cag www. g gdase daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w g gdase ca www. ca www. g im.or ww g cag www. .org itim daseg g a c . www org www. g gdase ca www. .org im çalışmaya katılan tümsHazırlık itim Takip edilen egitim ve teknikler açısından asegit dasyaklaşım dincelendiğinde, da eg g g g a a a c c c . . . w birlikte teknolojiye dayalıwvewdört w becerinin birlikProgramları www “iletişimsel” yaklaşımı tercih wwetmekle te öğretildiği bütünleştirilmiş yaklaşımın daha çok vakıf üniversiteleri tarafından tercih edildiği görülmüştür. Bu durum, Vakıf üniversitelerinin daha çok sahip olduğu teknoloji kaynakları ile açıklanarg rg rg bilir. itim.o itim.o itim.o cag www. daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w ri ve raporları okuyabilmesi, kendi görüşlerini açıklayıp destekleyerek kendini sözlü ifade edebilmesi, güncel bir konu olması ikoşuluyla karmaşık tümcelerle org .org uzun konuşma ve sunumları .org im.anlayabilmesi, git medebilmesi etakip egitanlaşılır, egitim s s s a a a yapılan tartışmaları ve çeşitli konularda ayrıntılı metinler yazabilmesi d d d g g g ca .ca .ca www. wwwhazırlık www beklenmektedirler. Buna dayanarak üniversite programlarında belirlenen öğrenme çıktılarının gerektiği gibi ölçülmediği ya da hiç ölçülmediği görülmekte, yeterlik sınavlarının geçerlik ve güvenirlik sorunlarının bilimsel yaklaşımlar çerçevesinde uzmanlarca tartışılması gerekliliği ortaya çıkmakrg org üniversitesinden 3 katılımcının, .Devlet .org“konuşma becerisinin, öğretim m m i i t t i i itim.o tadır. Konuyla ilgili olarak g g g e e e s s s a a a cagdsınıfların kalabalık olması cagd .cagd yeterince vurgulanamadığını, programlarında nedeniyle www. www www. bu nedenle bu becerinin B2 düzeyinin çok altında olduğunu” belirtmesi oldukça çarpıcıdır. Bu yaklaşım, belirlenen dil düzeylerinin/ öğrenme çıktılarının gerçek hedefler olmaktan çok, sadece arzu edilen ve kağıt g g üzerinde belirtilen hedefler .org kaldığının göstergesi olabilir. imolarak im.or im.or www. rg www. g im.or segit cagda rg rg rg itim.o itim.o itim.o g g g e e e s s s a a a d cagd .cagd w.cag www. Çağdaş Eğitim Dergisi Akademik www ww / Journal of Contemporary Education Academic org . segitim a d g a c org . segitim a d g a c g gdase ca www. g im.or git gdase a c . w w .org egitim s a d g ww.ca ww. . segitim a d g a c org .org egitim s a d g ww.ca segit cagda g im.or ww. .org egitim s a d g ww.ca g r itim.o g e s a cagd www. org . segitim a d g a c www. rg itim.o seg cagda . w w w se cagda . w w w g im.or git gdase a c . w ww g im.or segit cagda www. org gitim. g . wwwÜSTÜNLÜOĞLU Evrim org gitim. se cagda . w w w r itim.o g e s a cagd www. SONUÇ VE ÖNERİLER rg g gdase ca www. g im.or segit cagda daseg cag www. rg eg s cagda www. rg .o hazırlık programlarının, farklı .o .o Bu çalışma, üniversitelerin öğrenme egitim egitimsistemleri benimsediklerini, egitim s s s a a a d d d g g g çıktıları,wdeğerlendirme yaklaşımları arasındawfarklılıklar olduğunu, daha çok “başlangıç” ca ca ca ve “başlanww . ww . www. gıç üstü” öğrenci profiline sahip olduklarını ve ortaöğretim düzeylerinde devam eden yabancı dil öğretim sorunlarının üniversite düzeyinde de devam ettiğini göstermektedir. Bu tür sorunlar, hazırlık programlarının kendilerine yüklenen g rg misyonu gerçekleştirmetikonusunda m.org sıkıntı çekmelerinesevegihatta tim.or itim.o da neden olabilmektedir. i durumda g g e e s s güvenirliklerini sorgulamalarına Bu tespit edilen sorunlar çerçevea a a d d cagd w.cag öneriler verilebilir: www.cag sinde wwaşağıdaki www. - Üniversite hazırlık programlarında belirlenen “hedef ve amaçların” ve “öğrenme çıktıları”nın uygun ölçme araçları ile ölçülmesine g ve geçerlik-güvenirlik çalışmalarına g yönelik sürecin uzmanlarrg im.or im.or t t i i itim.o g g ca yürütülmesi d sağlanabilir. e e s s a da daseg cag w.cag w.cag sınavı başarı ww www. süreçlerinin iyileştirilmesinewvewyeterlik - Sınav geliştirme, ölçme ve değerlendirme gdase ca www. g daseg cag www. g gdase ca www. yüzdelerinin gerçek başarıyı ne kadar yordadığına yönelik araştırmalar yürütülebilir. rg itim.o g e s a gd ww.ca - Dört beceriyi ayni düzeyde sadece org ölçtükleri becerilerin çıktıla.org ölçmeyen hazırlık programları, m.org timbir itek itim.Programlarında itidil g g g e e e s s s rını göz önüne alarak dil düzeyi yerine Ortak Çerçeve belirtilen farklı a a a gd cagd cagd ww.caA1 düzeyinde konuşma gibi) düzeylerini www. kullanabilirler (B2 düzeyindewokuma, www. .org egitim s a d g ww.ca - Ankete yanıt veren Hazırlık Programlarının, düzey belirleme sınav sonuçları göz önüne alındığında, başlangıç düzeyindeki röğrencilerin bir akademik yıl içindergB2/C1 dil düzeyine ulaşmaları rg o .o g .o im t i g gitim. düzeyinde başlayan döğrencilerin gerçekleştirilebilir hedef olmaktan uzak görünmektedir. e eBaşlangıç egitim s s s a a a d d g g g a ca .ca yapılandıihtiyaçları hazırlık daha uzun süreye yayılarak ww.cprogramlarının www www. göz önünde bulundurularak, w rılması; bunun mümkün olmadığı durumlarda hedef ve amaçların daha ulaşılabilir, daha gerçekleştirilebilir bir düzeyde tutulması düşünülebilir. cagd www. itim - Üniversiteshazırlık öğrenme egitimprogramlarında belirlenen segitimçıktıları, yeterlik sınavlarının segzorluk a a a d d d g g g a a a c c .ckonular Yabancı Diller Yüksekokulları dereceleri, gibi www. geçerlik ve güvenirlik sorunları www www. idarecilerinin oluşturduğu platformlarda tartışılarak, standardizasyon çalışmaları başlatılabilir. cag www. org . segitim a d g a ww.c g .or egitim s a d g ww.ca .org org ww. .org - Hazırlık programlarına başlayan öğrencilerin yapılandırılmış oryantasyon haftasından geçirileg rg .org rek program çıktıları, im.or alma bilinci geliştirmelerine itim.o stratejileri, öğrenmelerinden egçalışma egitsorumluluk egitim s s s a a a d d d g g g yönelikweğitim .ca verilebilir. w.ca w.ca ww . segitim a d g a c .org ww ww - Yabancı Diller Yüksekokulları içinde “Öğrenme Merkezleri”nin kurularak öğrencilerin, dil öğrenme sürecinde desteklenmeleri ve kendi öğrenmelerinden sorumluluk almaları sağlanabilir. g im.or segit cagda w. KAYNAKLAR ww im.or segit cagda g www. g gdase a c . w ww org . segitim a d g a c www. aseg daseg daseg cag www. eg s cagda www. Akyüz, Y. (2006). Türk Eğitim Tarihi. Ankara: Pegem A Yayıncılık. org gitim. gdase ww.ca g g Anonim. (2001). Common Framework of Reference Cambridge University orLanguages. .orEuropean .for .org egitim egitim egitim s s s a a a Press: Cambridge. d d d g g g a a a c www. c www. c www. Crystal. D. (1987). The Cambridge Encylopedia of Language. Cambridge: Cambridge University Press. g im.or it daseg w.cag w org gitim. gdase ww.ca rg rg Demirel, Ö. (1999). m.org Okullarında Yabancı Dil Öğretimi. itiİlköğretim itim.o İstanbul: MEB Yayınları:3231.itim.o g ww. o gitim. gdase ww.ca gdase org . egitim s a d g ca www. org . segitim a d g a c g gdase rg itim.o g e s a cagd se cagda . w w w rg o gitim. gdase .ca76 w ww2012, Nisan/April, Yıl/Year: 1, Sayı / Issue: 2 www. rg gdase g .ca ve Türkiye Uygulaması.wMilli .ca Dergisi, 33 Demirel, DilwProjesi w.ca Ö. (2005). Avrupa Konseyi wwEğitim ww ww (167), 71-82. org gitim. . segitim a d g a c se cagda . w w w org gitim. daseg it daseg w.cag daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w g gdase ca www. g im.or ww g cag www. .org itim daseg g a c . www org www. gdase ca www. g gdase ca www. g im.or git gdase a c . w w .org egitim s a d g ww.ca ww. . segitim a d g a c org .org egitim s a d g ww.ca g im.or g r itim.o g e s a cagd www. org . segitim a d g a c www. rg itim.o seg cagda . w w w se cagda . w w w g im.or segit cagda www. org gitim. org gitim. se cagda . w w w Doğan, Z.Y. (2007). Avrupa Birliği Ortak Dil Çerçevesi Programının Milli Eğitim Bakanlığı İlköğrerg tim Okullarında Yabancı Dil Yüksek Lisans Tezi, org .Yayınlanmamış .org itim.oDers Öğretiminde Uygulanabilirliği. egÜniversitesi egitim egitim s s s a a a İstanbul: Yıldız Teknik Sosyal Bilimler Enstitüsü. d d d g g g a a a c www. c www. Evans (2002). The Medium of Instruction in Hong Kong: Policy and Practice in the New English and Chinese Streams. Research Papers in Education, 17 (1), 97-120. ww. rg rg rg Flowerdew, J., Miller, Lecturers' itimL..oand Li, D. (2000). Chinese itim.oPerceptions, Problems andaStrategies itim.o g g g e e e s s s a a d d Journal, 31(1), 116-138. .cagd in Lecturing to Chinese-Speaking Students. .caingEnglish .cagRELC .org egitim s a d g ww.ca Kabaharnup, Ç. (2010). The Evaluation of Foreign Language Teaching in Turkey: English Language g rg .org Teachers’ Point of View. Yüksek Lisans Tezi,gAdana: im.or itim.o egitYayınlanmamış e itim Çukurova ÜniversitesigSosyal egBilims s s a a a d d d g g ler Enstitüsü. w.ca w.ca w.ca segit cagda www www www Holmes (1997). An Introduction to Sociolinguistics. London and New York: Longman. rg itim.o g e s a gd ww.ca .org egitim s a d g ww.ca ww ww ww Kılıçkaya, F. (2006). Instructors’ Attitudes Towards English-Medium Instruction in Turkey. Humanising Language Teaching, 8(6), 1-16. .org .org .org Kırkgöz, Y. (2009). Language Policy in Turkey. Educational gitim segitimGlobalization and English segitim sePolicy, a a a d d d g g g a a a 23(5):w663-684. w.c [Online] http://epx.sagepub.com. ww.cRetrieved on: 13. 02.2010. ww.c w w g gdase ca www. rg rg rg itim.o itim.o itim.o g g g e e e s s s a a a d cagd .cagd w.cag www. Çağdaş Eğitim Dergisi Akademik www ww / Journal of Contemporary Education Academic c www. daseg cag www. w eg s cagda www. gdase ca www. g daseg cag www. g gdase ca www. g gdase a c . w ww Kırkgöz,Y. (2007). English Language Teaching in Turkey: Policy changes and their Implementations. RELC Journal, 38(216), 216-228. m.org .org m.org egitim s a d d g g .ca .ca ww wwwYabancı Mirici, H., Arslan, M., Hoşgörür, V.wve Aydın, A. (2000). Anadolu Liselerinde Dille Yapı- iti 260, 17. Korkmaz, Z.a(2001). segitiYabancı Dilde Öğretim. Öğretmen asegDünyası, cagd www. cagd www. aseg lan Öğretim ile İlgili Öğretmen, Öğrenci, Veli ve Denetçilerin Görüşleri. Eğitim ve Bilim, 25 (118), 18-25. org . segitim a d g a ww.c 171. Sert, N (2008). The Language .org of Instruction Dilemma in the Turkish .org Context. System. 36 (2), 156- .org egitim .org ww. o gitim. org g im.or segit cagda org g org gitim. gdase ww.ca ww. o gitim. org se cagda . w w w org gitim. org gitim. se cagda . w w w .org segitim a d g a c rg o gitim. gdase .ca77 . segitim a d g a c se cagda . w w w org gitim. eg s cagda www. gdase ca www. daseg .org it daseg w.cag daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w g gdase ca www. g im.or ww g cag www. itim daseg g a c . www org www. daseg cag www. .org segitim a d g a ww.c w www rg itim.o g e s a cagd org . segitim a d g a c www. . egitim s a d g ca www. org www. rg g www. . egitim s a d g ca www. org . segitim a d g a c im.or segit cagda .org segitim a d g a c www. w rg o gitim. www. . egitim s a d g ca www. im.or it daseg w.cag gdase ww.ca o gitim. daseg cag www. ase Yabancı Dille Eğitim Sorunu. ase of Language and Linguistic Tosun,aC. dase 2(1), c gd(2006). cagdJournal cagStudies, . . . w w w w w w w w w 27-42. www. gitim. s cagda www. Ş. (2003). Perceptions of Students, Teachers and Parents Regarding English Medium Instruction at Secondary Education. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara: Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. rg rg org . segitim a d g a c egitim s cagda www. w Tarhan, itim daseg g a c . ww gdase ww.ca egitim gdas ww.ca g gdase ca www. g im.or git gdase a c . w w .org egitim s a d g ww.ca ww. . segitim a d g a c g gdase ww.ca org r itim.o g g im.or asegit g r itim.o g e s a cagd www. rg itim.o seg cagda . w w w org . segitim a d g a c www. se cagda . w w w g im.or segit cagda www. org gitim. org gitim. se cagda . w w w org gitim. org gitim. se cagda . w w w ERKEN ÇOCUKLUK EĞİTİM PROGRAMLARI: NİTELİKSEL BİLEŞENLER .org segitim da w.cag g gd ww.ca ww .org egitim s a d g ww.ca QUALITATIVE COMPONENTS org . .org m i t egi egitim s s a a d d g g ca ca www. www. git gdase a c . w w www. gdase ca www. g im.or im.or segit cagda eg s cagda www. org gitim. se cagda . w w w g gdase ca www. rg rg rg itim.o itim.o itim.o g g g e e e s s s a a a gd cagd .cagd w.caEğitim ww wwwof. Contemporary Education Academic, www Çağdaş Dergisi Akademik / Journal 2012, 1(2), 78-84 se cagda . w w w daseg cag www. w EARLY CHILDHOOD PROGRAMMES: daseg cag www. org . egitim s a d g ww.ca g gdase ca www. w g Fulya TEMEL* rg itim.o g e s a gd ww.ca .org egitim s a d g ww.ca org . segitim a d g a ww.c rg itim.o g e s a cagd www. ÖZ ww ww. org gitim. gdase ww.ca g tim.or i daseg w.cag org gitim. gdase ww.ca their went through changes in parallel to the various systems in the world. As a result of the scientific studies towards the components of a qualified programme, certain main fields rg rg have been specified .orgwhich a consensus was reached. itimupon itimA.oqualified programme should itim.o g g g e e e s s s a a a take relation, child's holistic development and individual needs, adult-child d d gd .catheory-practice w.cag family involvement, child's w.cag www wwlearning, wwdevelopmental interaction, active and participatory evaluation and social and cultural environment into consideration. The main components of the quality in education are educational environment, personnel, governance and rg rg educational program. that is one of the itim.org tim.oprogram itim.oThis paper will focus onaeducational eofgquality. egiquality eg s s a d d components With the aim of improving the of the educational g g agdas ca ca cprogram . . . w w w w w w w this paper will also provide suggestions w to educators. w Keywords: Early childhood education, programmes rg .o segitim a d g a c ww. o gitim. org gitim. se cagda www. org . egitim s a d g ca www. cagd www. rg itim.o g e s a cagd se cagda . w w w rg o gitim. gdase .ca78 org gitim. . segitim a d g a c daseg cag www. www. se cagda . w w w org gitim. daseg cag www. eg s cagda www. gdase ca www. .org segitim a d g a ww.c daseg .org it daseg w.cag daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w g gdase ca www. g im.or ww g cag www. itim daseg g a c . www org aseg qualified w www www. rg educational programmes, * Prof. Dr., Gazi Üniversitesi, Mesleki Eğitim Fakültesi, Çocuk Gelişimi Eğitimi Bölümü e-posta: temel.fulya@gmail.com org . segitim a d g a c gdase ww.ca .org .org egitim egitim s s a a d d g g .ca ww.ca early childhood education historicalwdevelopment, wwwprogrammes www. w ww g gdase a c . w ww .org im ABSTRACT asegit cagd www. Throughout org www. Anahtar kelimeler: Erken çocukluk eğitimi,eğitim programları,nitelikli programlar .org . segitim a d g a c www. g r itim.o g e s a cagd Erken çocukluk eğitim programları tarihsel gelişim sürecinde,dünyadaki çeşitli sistemlerdeki gelişmeler paralelinde değişim göstermiştir.Nitelikli programın bileşenleri korg .org sonucunda, görüş birliğinin .org nusundaki bilimsel çalışmalar be- gitim.o egitim egitimortaya çıktığı temel alanlar e s s s a a a d d d g g g lirlenmiştir.Nitelikli bir programın; kuram-uygulama bağlantısı, çocuğun bütüncül ca cagelişimi .ca www. etkileşimi, etkin ve katılımlı öğrenme, www.aile katılıwww ve bireysel gereksinimleri, yetişkin-çocuk mı, çocuğun gelişimsel değerlendirmesi, sosyal ve kültürel çevreyi dikkate alması gerekmektedir. Eğitimde kalitenin bileşenleri; eğitim ortamı,personel, g yönetişim ve eğitim rg temel org .okalite .orüzerinde m m i i programıdır.Bu yazıda bileşenlerinden eğitim programı durulacak,eğitimegitim. t t i i g g e e s s s a a a d d programının .cagd niteliğinin geliştirilmesi amacı w w.caileg eğitimcilere öneriler sunulacaktır. w.cag ww itim daseg g a c . ww g im.or segit cagda g gdase ca www. g im.or git gdase a c . w w .org egitim s a d g ww.ca ww. . segitim a d g a c org .org egitim s a d g ww.ca segit cagda g im.or ww. .org egitim s a d g ww.ca rg itim.o g e s a gd ww.ca .org egitim s a d g ww.ca org . segitim a d g a ww.c .org itim daseg g a c . ww org ww. org gitim. g im.or it daseg w.cag w org gitim. gdase ww.ca rg itim.o seg cagda . w w w ww. o gitim. gdase ww.ca GİRİŞ www. org gitim. g gitim gitim im.or ww segit ww segit it daseg g a c . www cagda www. Amerikan Ulusal Erken Çocukluk Eğitimi Derneği (NAECY) çocuğun erken öğrenmesine doğru yoğunlaşan tartışmaların aksine, nitelikli bir erken çocukluk eğitim programının çocuğun tüm rg rg rg gelişim alanlarını destekleyen de idikkate fikrini itim.o ve ailenin gereksinimlerini it m.o alan programlar olduğu itim.o g g g e e e s s s a a a ileri sürmüştür. programı ancak temel agdetkileyen birçok etkenin olduğunu cagdAynı zamanda nitelikli w .cagd w.cileri www. çocuğun gelişimi olduğuwfikrini wwwprogram belirleyicinin sürerek “gelişimsel temelli” kavramını temel bileşenlerinin; müfredat, yetişkin çocuk etkileşimi, ev ve program arasındaki ilişkiler ve çocuğun gelişimsel değerlendirmesi olduğunu vurgulamış ve kalite standartlarını belirlemiştir .org .org .org (Bredekamp, 1991). segitim segitim segitim da da da w.cag temelli programlar, farklı w.cag w.cag gelişimsel Gelişimsel ve ilgilere sahip olan ww wwgereksinimlere wwçocukların ihtiyaçlarına duyarlı olmalıdır. Ayrıca bu programlar çocuğun bütünsel gelişimini desteklemelidir (Bredekamp, 1991; Miller, 1995). Programın planlanması ve yürütülmesinde niteliği belirleyen temel rg rg .org temelli programlar kaynaştırılmış ölçüt çocuğun gelişimidir. fiziksel, itimGelişim itim.o bir yaklaşımla, çocuğun itim.o g g g e e e s s s a a a d gd ele alır. Çocuğun öğrenmesi duygusal, agd bilişsel tüm gelişim alanlarını cabirlikte w.caveg gelişimi tek ww.csosyal, www. bir boyutunu destekleyen bir ww birw alanda gerçekleşmez. Gelişim ve öğrenmenin etkinlik aynı zamanda diğer boyutları da etkiler (Bredekamp, 1991). org . egitim s a d g ca www. www rg itim.o g e s a cagd se cagda . w w w rg o gitim. gdase .ca79 org gitim. . segitim a d g a c www. se cagda . w w w org gitim. g gdase a c . w ww cagd www. it daseg w.cag daseg cag www. daseg cag www. eg s cagda www. gdase ca www. g daseg cag www. g gdase daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w aseg ca www. g im.or ww g gdase ca www. .org itim daseg g a c . www org g daseg g im.or Erken Çocukluk Eğitiminde program modellerinde öncelikler; ülke politikaları, toplumsal sistemlerdeki değişimler ve bilimsel gelişmelere paralel olarak değişim göstermiştir. Erken çocukluk g eğitim programlarındaki içeşitlilik deney.org minimal düzeyde olmasına m.org1950’li yılların sonunda im.or tirağmen egit m egibaşlanmıştır. egitdös s s a a a sel okul öncesi müdahale programlarına öncelik verilmeye Bu durum, okul öncesi d d d g g g .ca .ca ww.ca wwwyılların wwwçocuklar nemdeki için erken müdahalewprogramlarının geliştirilmesi ile 1960’lı ortalarında değişmiştir. Bu çalışmalar üzerinde yapılan boylamsal ve karşılaştırmalı araştırmalar, yeni program modellerinin gündeme gelmesineg neden olmuştur. 1970’li yılların sonunda ve 1980’li yılların başında r .oakademik .orgolduğu konusu ilgi çekmiş m m m.org i i t t i i itive çeşitli modellerin sçocukların başarısına etkilerinin farklı g g g e e e s s a a a agd ve Spodek, 2003). Süreç cagd cagd araştırmalar ww.cSaracho www. bu yöne kaymıştır (Goffin,w2000; www.içinde yapılan bu çalışmalar eğitimde kalitenin nasıl olması gerektiğini ortaya koymuştur. Bu noktadan hareketle makalede niteliksel bileşenlerden eğitim programı üzerinde durularak eğitim programının niteliğinin gelişg g g tirilmesi için yapılması gerekenleri im.or açıklamak ve eğitimcilere öneriler im.or sunmak amaçlanmıştır. im.or da Gelişimsel w.cag Bir Program Olması: gdase ca www. cag www. it it Erken çocukluk nitelikleri segit dasegeğitim programlarının temel daseg incelendiğinde Milli .Eğitim daBakanlığı, g g g a a a c c c . . w 2006 Okulöncesi Eğitim Programında çocuk ww wwwmerkezli, esnek, bireysel farklılıklara wwwönem veren, çocuğun bütüncül gelişimine önem veren, etkin öğrenme yöntemlerini esas alan, oyun ve yaratıcılığın desteklendiği, çocukların günlük yaşam deneyimlerini ve çevre olanaklarını dikkate alan öğrenme rg rg .org yaşantılarının çeşitlendirilmesine değerlendirmeyi vurgulayan birgprogitim.o önem veren,aile katılımı ivetim itim.o g g e e e s s s a a a d gd ramdanw söz (Anonim, 2006). w.cagd .caedilmektedir w.cag ww eg s cagda www. g ase ase Eğitim kuramlarını, yöntem gdase gelişim ve öğrenme w .caprogramı, .cagd amaç veya hedefleri, .cagved teknikleri, w w w w w w w w eğitim etkinliklerini ve etkinliklerin değerlendirmesini içermektedir (Varış, 1988). İyi bir eğitim programı işlevsel, esnek, devletin görüş ve isteklerine uygun olmalı, uygulayıcılara yardımcı olmalıdır (Zembat, 2001). g g im.or g gdase ca www. g gitim daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w r ornihai bir ürün olarak görülmekte .or Eğitimde kalite g im.de itim.o tarafından hem eğitim asüreci e uzmanlar egithem egitim s s s a a d d d g g g ölçme ve sonucunda belirlenen niteliklerin derecesi olarak kabul edilmektedir. Eğitimca ca ww.değerlendirme ww.ca www.personel, yönetişim ve eğitimwprogramıdır. de w kalitenin temel bileşenleri; eğitim ortamı, Bu yazıda niteliksel bileşenlerden eğitim programı üzerinde durulacak, eğitim programının niteliğinin geliştirilmesi amacı ile eğitimcilere ve öneriler sunulacaktır. rg .oakademisyenlere .org .org www. rg se cagda . w w w g im.or segit cagda rg rg rg itim.o itim.o itim.o g g g e e e s s s a a a d cagd .cagd w.cag www. Çağdaş Eğitim Dergisi Akademik www ww / Journal of Contemporary Education Academic org . segitim a d g a c org . segitim a d g a c www. ww . segitim a d g a c gdase ww.ca g r itim.o g e s a cagd www. g gdase ca www. g im.or git gdase a c . w w .org egitim s a d g ww.ca ww. . segitim a d g a c org g r itim.o g e s a cagd www. org . segitim a d g a c www. rg itim.o seg cagda . w w w se cagda . w w w g im.or git gdase a c . w ww g im.or segit cagda www. org gitim. g w. TEMEL wwFulya org gitim. se cagda . w w w g gdase ca www. g im.or segit cagda daseg cag www. r itim.o g e s a cagd www. eg s cagda www. .org egitim s a d g ww.ca Nitelikli erken çocukluk programının düzenlenmesinde yaş ve sınıf düzeyi gibi belirleyicilerden daha çok gelişimsel süreç etkili tek başına org çocuğun takvim yaşına, ihatta .orgolabilmektedir. Bu nedenle .org gitim. niteliğini olumsuz etkileyebilecek egitim göre grup oluşturulması eprogramın eg tim s s s a a a hassas ay ve gün hesaplamasına d d d g g g ca ca .ca wwolarak www. www. birw unsur görülür. ca www. g im.or asegit Miller (1995)’e göre erken çocukluk eğitimin programının kalitesini belirleyen unsurlar arasında bireyselleştirmenin önemi, .değerlendirme yöntemi, değerlendirme gyöntemi ve programın uyumu, rg m.org im.orsosyal etkileşimi vurgulaması itim o önemi, etkin öğrenmenin itönemi, itive g g g e e e s s s çocuğun etkingolduğu etkinliklerin a a a cagd cagd .ca d yer almaktadır. kültürel wwwçeşitlilik www. www. cag www. gd ww.ca gdase g daseg Bireysel Farklılıklara Önem Vermesi .org egitim s a d g ww.ca rg itim.o g e s a gd ww.ca .org egitim s a d g ww.ca org . segitim a d g a ww.c .org itim daseg g a c . ww g im.or asegit d g ww.ca org gitim. gdase ww.ca .org segitim da w.cag w org gitim. gdase ww.ca g programı, çocukların gelişimini rg Nitelikli erken çocukluk oreğitim .orgdesteklemeli, çocukların gbireyitim.o gitim. gereksinimlerine cevap egelişimsel egitim (Bredekamp, 1991; Seefelt, e 1988). s s s a a a sel farklılıklara göre vermelidir d d d g g g .ca w.ca programlarında çocuğunww w.ca wwçocukluk www Erken özel ilgi alanları ve bireysel gelişimsel ilerlemelerinin gözlenmesi ve kaydedilmesi önemli bir unsurdur (Bredekamp, 1991). Bu amaçla Milli Eğitim Bakanlığı 2006 programında çocukların gelişimsel sürecinin gözlenmesi ve kaydedilmesinde portfolio yöntemi g rg rg .orBuna .okatılan m m i i t t i i itim.o önerilmiştir (Anonim, 2006). göre, eğitimciler programa bütün çocukların önceden g g g e e e s s s a a a d agd cagd olacağı beklentisi içindewolmamalıdırlar. belirlenen düzeyde ve aynı oranda w.cag ww.c(öngörülen) ww.başarılı w w as das gdas agdolumsuz caçocukluk cagprogramın chem . . . w w w Erken eğitimi alanında yeni eğilim niteliğini hem olumlu etw w w w w w kileyebilecek yönleri tespit etmektir. Program planlayıcılar ve öğretmenler, kalıcı nitelikli bir program hazırlayacaklarsa bu etkileri tam ve doğru olarak programa yansıtmalıdırlar. .org ww. o gitim. gdase ww.ca Programın Uygulama Ortamında (Açık-Kapalı Yerlerde) Dengeli Olması .org .org org w ww2012, Nisan/April, Yıl/Year: 1, Sayı / Issue: 2 rg itim.o g e s a cagd se cagda . w w w rg o gitim. gdase .ca80 org gitim. . segitim a d g a c se cagda . w w w org gitim. daseg cag www. daseg cag www. eg s cagda www. gdase ca www. g gdase ca www. g im.or it daseg w.cag daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w g daseg .org ww aseg cag www. itim daseg g a c . www org www. cagd www. .org m alanlarda oluşturulacak söğrenme im itikapalı Nitelikli bir erken eğitim programında, açık egitim segitçocukluk segve a a a d d d g g g a a a c .c .c alan ve kapalı alanları çocukların öğrenme yaşantıları wwwsayesinde www. desteklenmiş olacak, böylece wwwaçık alanlarda yapılacak olan etkinlikler yönünden “programın dengeli” olması ilkesi gerçekleşmiş olacaktır (Bredekamp, 1991). Birçok batılı ülkede iklimsel dezavantaja rağmen açık hava etkinliklerine . egitim s a d g ca www. g gdase a c . w ww .org Aynı zamanda tek bir gelişim alanını ağırlıklı olarak desteklemek değil çocuğun bütüncül gelişimini desteklemek esas olmalıdır. Eğitim rg Bakanlığı 2006 programında m.org Bu nedenledir kiseMilli m.org itizeka itim.otüm gelişim alanlarındanasamaç itive g g g e e s Gardner (1999)’in çoklu kuramından yararlanılarak çocuğun a a d d cagd w.cag ilkesine önem verilmiştir. w.cagerken çocukkazanımların elewalınması Özellikle www. yıllık ve günlük planlarda w ww luk eğitimi alanında ülkemizde yapılan uygulamalarda ihmal edilen büyük kas gelişimine özel bir önem verilmiş ve dikkat çekici şekilde amaç ve kazanımlar ilk sıraya yerleştirilmiş, çocukların açık org org .org alanlarda daha uzunezaman serbestçe hareketeg ederek desteklenmesievurguitim.gelişimlerinin gitimdilimlerinde gitim. s s s a a a d d d g g g lanmıştır. Aynı dil ca kuramsal temele dayalı olarak ca gelişimi ile ilgili amaç ve kazanımların ca sayısı artıwww. www. www. rılmış ve ayrıntılandırılmıştır. Sosyal ve özbakım ile ilgili amaç ve kazanımlar gözden geçirilmiştir. www. rg .org Nitelikli erken gitim eğitimi programları planlanırken egitim seçocukluk segitimçocuk gelişimini açıklayan skuramsal a a a d d d g g g a a a c .c ilişkilendirmek niteliği geliştiren temeller w.c dönemindewwwile wwwbir. diğer unsurdur. Örneğin erken wwçocukluk ki bir çocuğun Piaget zihinsel gelişim kuramına göre “işlem öncesi dönemde olduğunu” ilkokulun ilk yıllarında ise “somut işlemler dönemine” doğru gelişme gösterdiğini programın planlanması, uygurg rg lanması ve değerlendirilmesi göz ardı etmemek gerekmektedir. Alanda yayınlanan plan.org im.oaşamasında itim.o egitbilgilerin egitim soyut kavramların çocuklara egverils s s a a a larda önemli gelişimsel program ile ilişkilendirilmeden d d d g g g ca ca w.ca www. rastlanmaktadır. www. wwçalışıldığına meye ilişkin bazı program örneklerine org . segitim a d g a c w Kaliteli bir program, çocukların farklı yetenekleri, ilgileri ve geçmiş yaşantıların çeşitliliğini göz önünde bulundurmalı ve çocukların bu yöndeki gereksinimlerini karşılamalı ve bu çeşitliliği destek.org .org .org lemelidir. egitim egitim egitim g gdase ca www. g gdase ca www. g im.or git gdase a c . w w .org egitim s a d g ww.ca ww. . segitim a d g a c org .org egitim s a d g ww.ca segit cagda g im.or ww. .org egitim s a d g ww.ca rg itim.o g e s a gd ww.ca .org egitim s a d g ww.ca rg itim.o g e s a gd ww.ca .org itim daseg g a c . ww org . segitim a d g a c ww. g im.or asegit gd ww.ca g im.or it daseg w.cag w org gitim. gdase ww.ca g r itim.o g e s a cagd www. rg itim.o seg cagda . w w w ww. o gitim. gdase ww.ca se cagda . w w w www. org gitim. asegit asegit git se cagda . w w w d Bütünleştirilmiş Bir Program Olmasıw.cagd w.cag ww ww daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w birçok programda her gün mutlaka yer verilmesine rağmen, ülkemizde özellikle kent merkezlerinde g bakılmaksızın açık alan etkinliklerine g daha az yer verilmektedir.m.org iklimsel koşullarımızın uygunluğuna im.or im.or i Nitelikli programların bir başka özelliği bütünleştirilmiş olmalarıdır. Bütünleştirilmiş programlar, holistik deneyimleri içeren, öğrenmeyi teşvik eden ve çocuk merkezli yaklaşımı destekleyen rg rgebeveyni planlama aşamasında rg programlardır. Nitelikliiterken eğitim programları içocuk im.oçocukluk tim.ove itim.o g g g e e e s s s a a a gd ve grubun ilgi ve hazırwbulunuşluğunu programa .dahil descagdeder böylece öğrenme yaşantıları cagd w.cabireyin wwvewdevamlılık garanti altına alınmış ww ww . tekler olur. g gdase ca www. eg s cagda www. gdase ca www. g daseg cag www. Açık eğitimciler bütünleştirme kavramını ayrıntılı bir şekilde açıklamışlardır: org bütünleşmesini org • Çocuğun geçmiş m.org ile şu anki ilgi ve gereksinimlerinin gitiyaşantıları gitim. gitim. e e e s s s a a a d d d g g g • Çocuğun ca .ca ilgilerinin etkinliklerlewbütünleşmesini ww.ca ww• wÇocuğa www. izin vererek, belirli sınırlar içinde özgürlük tanıyıp istediği gibi yer değiştirmesine çocuğun ve ortamın bütünleşmesini • Okul çevresi ile okul dışı gçevrenin (özellikle toplumun)mbütünleşmesini rg .org im.orbütünleşmesini böylece topluma itolarak iti uyum itim.o g g g • Çocuğun sosyal sağlamasını e e e s s s a a a d gd .cagdbütünleşmesini böylecew w.cag geçirmesini çocuğun yaşantılar ww.cafarklı yaş gruplarında değişik ww• wOkulun ww • Eğitimcinin yaşantılarının sosyal etkinlikler ve ev ziyaretleri yolu ile çocuklarla bütünleşmesini org org .org • Çocuğun ev yaşantısı belirtmişlerdir (Morrison, gitim. ile okul yaşantısının bütünleşmesi gitimgerektiğini gitim. e e e s s s a a a d d d g g g 1976). .ca .ca .ca www www www Programda Öğrenmenin Etkileşimli Olması Erken çocukluk eğitim programlarında niteliği belirleyen diğer bir bileşen “öğrenmenin etkileg rg .org şimli” bir süreç olduğuianlayışının etkin araştırmalar yapabitim.or yansıtılmasıdır. Öğretmenler, itimçocukların itim.o g g g e e e s s s a a a d lecekleri, .yetişkinler, çocuklar ve materyallerle.cetkileşime geçebilecekleri bir öğrenme hazıragd cagd cagortamı www Öğrenme etkinlikleri ve materyaller www somut, gerçek ve çocuğun yaşantısı www. ile ilgili olmalılamalıdırlar. dır (Bredekamp, 1991). rg programı, öğrenme yaşantılarında Nitelikli erken çocukluk kar- org .oeğitim .org çocuklar yeni bir bilgi ile gitim. egitimonların bilgiyi yapılandırma egitim destekleyen gruplama eöğretim s s s a a a şılaşıp etkileşime geçerken becerilerini ve d d d g g g ca ca ww.ca 2006 programında da “yapılandırmacı www. www. kullanmalıdır. Milli EğitimwBakanlığı stratejilerini yaklaşıma” göre bilgilerin çocuklar tarafından yapılandırılması öngörülmüş, konuların gelişimsel hedeflere ulaşmada araç olarak kullanılabileceği görüşü benimsenmiştir. Çocukların bilgiye ulaşmasında etkin rg .org gözlem yapma, araştırma, .org problem çözme ile ilgiligamaç m m i i t t i i itim.o öğrenme yönteminin kullanılması, keşfetme, g g e e e s s s a a a gd cagd cagd ve kazanımlar Ayrıca, bilgiye ulaşmasında w.caçocukların www. programa yerleştirilmiştir.ww wwwbu. süreçlerin kullanıldığı “proje temelli eğitim” örnekleri sunulmuştur. g gdase ca www. g gdase a c . w ww cagd www. daseg daseg cag www. eg s cagda www. ca www. g rg Böylece çocuklara, olduğu m.org eğitim yöntemlerinde tim.or itigeleneksel itim.ogibi “öğretilen” kavramındaki iedilg g g e e e s s s a a a d gd ginlikten .kurtarılarak etkin olarak “öğrenen”ler kavramsallaştırma, agd bakılmakta, akıl yürütme, w cag w.colarak ww.ca wwetme, wwgibi analiz sentez değerlendirme yapma bilişsel becerileri kullanarakw bilgiye ulaşma yollarını keşfetmektedir. cag www. org . egitim s a d g ca www. www rg itim.o g e s a cagd se cagda . w w w rg o gitim. gdase .ca81 org gitim. . segitim a d g a c org www. se cagda . w w w org gitim. gdase it daseg w.cag daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w g gdase ca www. g im.or ww g daseg .org itim daseg g a c . www aseg cag www. Helm ve Katz (2001) proje çalışmalarında katılımcı öğrenmenin oluştuğunu ve çocukların kendi g org .org m.orbaşarısını çalışmalarının sorumluluğunu değerlendirme, ekendiligitim. egitim alma, kendi hatalarınıgddüzeltme, egitikendi s s s a a a d d g g ğinden w etkinliği okuma, dil, matematik gibi birçokw alanda ca seçme, başlatma, yönlendirme, ca ca akademik ve ww . www. ww . sosyal gelişime kısa ve uzun dönemli katkılarının olduğunu belirtmektedirler. Ayrıca Katz ve Chard (1989) proje çalışmalarının işbirliği, yaratıcılık, bağımsızlık becerilerini geliştirdiğini ifade etmişlerdir. www. rg www. g im.or segit cagda rg rg rg itim.o itim.o itim.o g g g e e e s s s a a a d cagd .cagd w.cag www. Çağdaş Eğitim Dergisi Akademik www ww / Journal of Contemporary Education Academic org . segitim a d g a c org . segitim a d g a c g gdase ca www. g im.or git gdase a c . w w .org egitim s a d g ww.ca ww. . segitim a d g a c org .org egitim s a d g ww.ca segit cagda g im.or ww. .org egitim s a d g ww.ca rg itim.o g e s a gd ww.ca .org egitim s a d g ww.ca org . segitim a d g a ww.c .org itim daseg g a c . ww org . segitim a d g a c ww. org gitim. gdase ww.ca g im.or it daseg w.cag w g r itim.o g e s a cagd www. org gitim. rg itim.o seg cagda . w w w ww. o gitim. g im.or segit cagda www. org gitim. g rg g r itim.o g e s a cagd rg gitim gitim e dase Nitelikli çok.c gdaseçocukagdas materyal ve etkinlikwçeşidi w.cagbir programda öğretmen bir w araç-gereç, w.casunarak w w w w w lara seçme şansı verir ve çocukların etkin katılımı için fırsatlar sunar. Yetişkinler, çocukların düşünmelerini teşvik edecek sorular sorar, önerilerde bulunur ve çocukların materyallerle etkileşime geçmelerini kolaylaştırır. Çocuklar tarafından seçilen etkinliklerde çocuğun etkinliği başlatma ve sürdürme rg .org öğretmen, çocukların gelişim .o m.org sunar (Bredekamp, 1991). ifırsatlar im t t i i becerilerini destekleyen Ayrıca, g g e e egitim s s s a a a d d d g g g a ca çok çeşitli .ca olarak etkinliklerin güçlük w.onlara sürecine ve.ckarmaşıklık düzeyini artırabilir wwwparalel www wwve etkinlikler ve materyaller sunabilir. Sosyal-Kültürel Değerleri Kapsaması .org .org .org m itim gitim eğitim programında öğretmen, Nitelikli erken gelişimsel ve kültürel seçocukluk segitiçocukların segfarklıa a a d d d g g g a a a c c .c öğrenme yaşantılarını destekleyecek lıklarına sınıf içi ve sınıf dışı öğrenme wwwuygun, www. www. ortamlarını nasıl düzenleyeceğini planlamalıdır (Wortham, 1998). Gelişimsel temelli programlarda öğrenme sürecinde sadece çocukların ilgileri, gereksinimleri, güçlü oldukları yönler, gelişimsel normları değil aynı zaorg org .org manda değerleri, inançlar, eğitsel kararlarda çocuğun kültürel gitimöncelikleri, gitim. içinde yaşadığı sosyaldve gitim. e e e s s s a a a d d g g g olayları şekillendiren deneyimleri de dikkate .almalıdır. Gelişimsel temelli programlarda ca ca gelişimsel w ca www. Erken çocukluk www. yanı sıra kültürel uygunlukww uygunluğun diğer önemli bir boyutu oluşturmaktadır. eğitim programları ebeveynlerin tercihleri, toplumsal değerler, sosyal beklentiler, bir sonraki eğitim kademesinin istekleri ve en geniş gkültürel değerlerinden etkilenir. rg org anlamda içinde yaşanılanitülkenin im.or alınmalıdır (Goldstein, itim.o gitidem.kültürel uygunluk boyutunda g g Sosyo-politik d etkenler dikkate 2008; e e e s s s a a a cag cagd cagd Roopnarine www. ve Johnson, 2005). www. www. Sosyal ve kültürel unsurların etkisi, insan gelişimini ekolojik sistemlerle açıklayan Bronfenbrenner (1979)’in kuramında çocuğun doğrudan ya da dolaylı içinde yaşadığı tüm sistemlerin çocuğun gelişimini .org .org .org etkilediğinden söz etmektedir. sadece özel sosyo-kültürel imgelişiminin egitim Bu modelde çocuğungöğrenme egitve egitim s s s a a a d d d g g a çevresi w değil çevreyi caaynı zamanda sosyo-kültürel w caiçine alan daha geniş sosyo-politik cmakrosistemden w w. www. ww . etkilenir. Bu durumda çocuğun doğrudan içinde bulunmadığı kültür, alt kültür, değer yargıları gelenekler gibi makro sistemler ve tarihsel süreçte meydana gelen değişimler ve sistemler arası etkileşimler çocuğun gelişimini etkilemektedir.(Bronfenbrenner, 1979; Goldstein, 2008). org .org .org gitim gitim gitim e kültür, oyun deneyimleri,gilgiler, ase ase güçlü Bu durumda gdasçevre, .cagd çocukla ilgili değerler,wtoplum, .cayakın .ca d w w w w w w w w olduğu yanlar, zeka, sağlık, oyun materyalleri, öğretmenler, çocuğa bakan kişiler, kardeşler, akrabalar, ailevi sorunlar çocuğun kendisi ile ilgili birçok sistem etkilidir. Aile ile ilgili olarak ebeveynler, büyük ebeveynler, ebeveynin işgahlakı, zekası, değerleri, çocukluk g yaşantıları, beklentileri, eğitimi, r rg .or im.ogibi imToplumsal t t i i itim.o genetik mirası ve kendi ailesi birçok değişken de etkilidir. boyutta ise yasalar, g g e e egpolitis s s a a a d d d g g g ca ca kalar,wstandartlar, hükümet eğitim programını w.ca öğretmenin w w. www. etkileyen değişkenlerdir. Aynı wwzamanda eğitimi, değerleri beklentileri, güçlü olduğu yönler, sağlığı, zekası, kişilik gelişimi, kültürü, çevresi ve toplum, ailesi, çocukluk yaşantıları, ebeveynlik stilleri gibi birçok değişkenin de erken çocukluk g programlarını önemli ölçüde belirtilmektedir (Hirsh,im 2004). org .org im.etkilediği im.or segit segit it daseg da da Yetişkin w.cagEtkileşimine Önem Vermesiw.cag cag www. ww Nitelikli erken çocukluk eğitimi programlarında yetişkin çocuk etkileşiminin doğası da önemli bir boyuttur. Yetişkinler, çocukların ihtiyaçlarına, isteklerine ve iletilerine duyarlı olmalı ve hemen org . egitim s a d g ca www. w ww2012, Nisan/April, Yıl/Year: 1, Sayı / Issue: 2 rg itim.o g e s a cagd se cagda . w w w rg o gitim. gdase .ca82 org gitim. . segitim a d g a c se cagda . w w w org gitim. it daseg w.cag daseg cag www. g gdase ca www. g gdase a c . w ww cagd www. aseg daseg cag www. daseg cag www. eg s cagda www. gdase ca www. g daseg cag www. g gdase daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w g ca www. g im.or ww gdase ca www. .org itim daseg g a c . www org www. eg s cagda www. rg .o .o Ayrıca değişen dünya itim.o konusunda çalışmalar yapmalıdır. egitimve çevresel koşulları programına egyansıtma egitim s s s a a a d d d g g g Nitelikliwbir Öğretmen çocuklar caprogramda öğretmen kendisiniwöğreten ca değil “öğrenen” olarak görür. ca ww . w w. www. için bir kaynaktır. Birçok okul öncesi eğitim yaklaşımında öğretmenin rolü “pusula”, “rehber”, “yöneltici”, “katalizör” vb. sözcüklerle tanımlanmakta, öğrenme sürecinde “katılımcı” ve keşfetmenin zevkini çocuklarla birlikte yaşayan kişi rg algılamaktadır (Lillard, 2005;.oTemel rg ve Dere, 2001). .oolarak .org gitim g gdase ca www. www. Öğretmenin Müdahaleci Olmaması daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w im.or segit cagda w. TEMEL wwFulya www. rg se cagda . w w w g im.or git gdase a c . w ww org . segitim a d g a c gdase ww.ca www. ww gdase ww.ca org . segitim a d g a c g gdase ca www. g im.or git gdase a c . w w .org egitim s a d g ww.ca ww. . segitim a d g a c org .org egitim s a d g ww.ca segit cagda g im.or ww. .org egitim s a d g ww.ca rg itim.o g e s a gd ww.ca .org egitim s a d g ww.ca org . segitim a d g a ww.c .org itim daseg g a c . ww rg itim.o seg cagda . w w w www. se cagda . w w w g im.or segit cagda www. org gitim. iletişime geçmelidir. Ayrıca çocukların iletişim becerilerini geliştirmeleri için kendilerini farklı yolg larda ifade etmelerine, yaratıcılıklarını geliştirmelerine fırsat vermelidir. .org m.org Ayrıca çocuklarda sduygusal im.or egitsu, egitiile egitim s s a a a rahatlamayı sağlayacak kum oyunları yoğurma maddeleri çalışmalar, parmak boyası hareketli d d d g g g a a w.cetkinliklere w.cvermelidir. w.caettiğini ve ona wwvb. wwyer wwkabul müzik programda sıklıkla Yetişkinler, çocuğu saygı duyduğunu göstererek çocuğun öz-saygı geliştirmesini destekleyebilirler. Ayrıca yetişkinler; esnek, sabırlı, sevecen olmalı, çocukların hatalarını bir öğrenme fırsatı olarak görmeli, kızgınlık ve g rg .org m im.or onları dinleyerek, çatışma i t t i i itim.o duyguları hakkındase konuştuklarında çözümlemede rehberlik ederek, çocukg g g e e s s a a a agd .cagdiçin model olarak vb. disiplin .cagd ile onlaların w çözmelerine yardım w.cproblemlerini w kendi wwwetmek wwwteknikleri rın öz kontrol geliştirmelerini destekleyebilir. Yetişkinler, çocukların bağımsızlığının gelişiminde rehberlik etmekten sorumlu tutmalıdırlar (Bredekamp, 1991). rg .org .org e egitim egitim s s s a a a d d d g g g .ca belirleyen bir başka bileşen .cakatılımıdır. Çow.caçocukluk eğitim programlarının Erken niteliğini ww www wwwaile Aile KatılımınagÖnem itim.oVermesi cuklarının eğitimi konusundaki kararların paylaşılmasında ebeveynlerin hem hakkı hem de sorumluluğu vardır. Bu nedenle öğretmenler aile ile kalıcı ve sürekli iletişim kurmaktan sorumludurlar rg rg (Bredekamp, 1991). itim.org itim.o itim.o daseg daseg daseg .cag devamını Ailenin w.cageğitime katılımı ev ve eğitim w.cag arasındaki ilişkiyi güçlendirir, ww wwkurumu wwweğitimin sağlar, eğitimdeki başarıyı arttırır. Ailenin eğitime katılması yolu ile ebeveynlerin çocuk yetiştirme konusundaki bilgi ve becerileri artar, daha etkili ebeveynler olarak kendilerini eğitim ekibinin bir g 2011; Temel vd., 2010). m.org g parçası olarak görürler (Anonymous, im.or i im.or asegit gd Etkili Olması w.caDeğerlendirmenin ww it daseg g a c . www asegit cagd www. Son olarak, nitelikli bir programın önemli bileşenlerinden birisi de etkili bir program değerlendirme yönteminin kullanılmasıdır. Eğitimciler, programın çocukların öğrenme gereksinimlerine uyrg rg rg gun olup olmadığına ilişkin itim.odönütler elde etmek durumundadırlar. itim.o Bu amaçla öğretmen açocukların itim.o g g g e e e s s s a a gd sürecini betimleyebilecek gd portfolio öğrenme .ve içeren agd kayıt tutma gibi yöntemleri cagelişim cgözlem, ww.ca www www. kullanmalıdır (Hirsh, 2004; w değerlendirme ve dokümantasyon sistemlerini Wortham, 1998). Ayrıca eğitimciler yukarıda açıklanan program niteliğini etkileyen tüm bileşenleri değerlendirebilecek yöntemleri de işe koşmalıdırlar. rg rg rg o gitim. e SONUÇ dasÖNERİLER cagVE o o gitim. gitim. se cagda . w w w ww. org gitim. gdase ww.ca w g im.or it daseg w.cag w org gitim. gdase ww.ca rg rg rg Erken çocukluk eğitim olmalı, itim.oprogramlarının niteliğiniasgüçlendirmek itim.o için; gelişimsel temelli itim.o g g g e e e s s a a d farklı ilgi.cveaggereksinimlere duyarlı olmalı, bütünsel cagd bütünsel .cagd olmalı, kuramlarla ilişkilendirilmeli, wwwdesteklemeli, çocuğun yaşamıwveww www. olmalı, etkin ve gelişimi sosyo-kültürel çevresi ile bütünleşmiş etkileşimli öğrenmeye olanak sağlamalı, yetişkin-çocuk etkileşimine olanak sağlamalı, aile katılımına olanak sağlamalı, etkili değerlendirme rg yöntemlerini kullanmalıdır. rg rg o ww. o gitim. tim.or g tim.or tim.or i uygun, yüksek nitelikli öğrenme gi gi Eğitim programları daseg gdase uygulanırken eğitimciler, gplanlamalara gdase ora a a c c c . . . w w w tamı oluşturulmalı, farklı yöntem ve teknikleri işlevsel biçimde kullanmalı, ww ww wweğitim etkinliklerinin yaşantısal olmasına özen göstermeli, eğitim sürecinde sağlıklı iletişimi temel almalıdırlar. org . egitim s a d g ca www. rg itim.o g e s a cagd se cagda . w w w rg o gitim. gdase .ca83 www www. rg o gitim. gitim. se se aşamada çocukların gelişimsel ase Eğitimciler dailk cagdanitelikli bir program geliştirmek cagiçin cagdgereksinim. . . w w w w w w w hazırbulunuşluk düzeylerini ve w w lerini, bireysel ve kültürel özelliklerini belirleyebilmek için uygun gelişimsel değerlendirme yöntemlerini kullanmakla işe başlamalıdır. Böylece, eğitimciler çocuklar için uygun planlamalar yapabileceklerdir. g g org . segitim a d g a c o gitim. org gitim. . segitim a d g a c se cagda . w w w org gitim. g gdase ca www. eg s cagda www. gdase ca www. daseg it daseg w.cag g gdase a c . w ww cagd www. aseg daseg cag www. daseg cag www. eg s cagda www. gdase ca www. g daseg cag www. g gdase daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w g gdase ca www. ca www. g im.or ww g cag www. .org itim daseg g a c . www org www. daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w Son yıllarda erken çocukluk eğitiminin yaygınlaşmasına yöneltilen çabaları desteklemekle birlikte, bu sürece paralel olarak nitelik boyutunun da sorgulanması gerekmektedir. org gdase ww.ca org . segitim a d g a c rg rg rg itim.o itim.o itim.o g g g e e e s s s a a a d cagd .cagd w.cag www. Çağdaş Eğitim Dergisi Akademik www ww / Journal of Contemporary Education Academic www. . segitim a d g a c gdase ww.ca g r itim.o g e s a cagd www. g gdase ca www. g im.or git gdase a c . w w .org egitim s a d g ww.ca ww. . segitim a d g a c org .org egitim s a d g ww.ca g im.or asegit gd ww.ca .org egitim s a d g ww.ca rg itim.o g e s a gd ww.ca .org egitim s a d g ww.ca org . segitim a d g a ww.c .org itim daseg g a c . ww org . segitim a d g a c ww. org gitim. gdase ww.ca g im.or it daseg w.cag w org gitim. gdase ww.ca g r itim.o g e s a cagd www. ww. o gitim. gdase ww.ca www. rg itim.o seg cagda . w w w g im.or segit cagda www. org gitim. g g r itim.o g e s a cagd www. www. KAYNAKLAR www. rg rg org w ww2012, Nisan/April, Yıl/Year: 1, Sayı / Issue: 2 rg itim.o g e s a cagd se cagda . w w w rg o gitim. gdase .ca84 org gitim. . segitim a d g a c se cagda . w w w org gitim. gdase ca www. daseg it daseg w.cag g gdase a c . w ww cagd www. aseg daseg cag www. daseg cag www. eg s cagda www. gdase ca www. g daseg cag www. g gdase daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w g gdase ca www. ca www. g im.or ww g cag www. .org itim daseg g a c . www org www. eg s cagda www. rg .o Çocuklar İçin OkulöncesigEğitim .o .o Anonim (2006). 36-72 Bakanlığı. timAylık segiMüdürlüğü. se itim Programı. T.C. Milli Eğitim segitim a a a d d d g g g Ankara:w Devlet Kitapları a a a .c ww.c Education Programs. BirthwThorough ww.c Kindergarten ww wChildhood Anonymous (2011). A Guide for Early Age and Beyona Wichita Public-School. Eric Digest ED 363401. Bredekamp, S. (1991). Developmentally Appropriate Practice in Early g rg Childhood Educations Serving .org m.ohe im.orAge 8. National Association ifort t t i i Children From Birth Through Education of YoungasChildren. g g e e egitim s s a a d d d g g g ca ca ca Washington:Dc www. USA. www. www. Bronfenbrenner, U. (1979). The Ecology of Human Development. Cambridge, Mass: Harward Univ.Pres. Gardner, H. (1999). Çoklu Zeka. İstanbul: Enka Vakfı. Goffin, S.G. (2000). The.oRole Education. ERIC Digest. .org rg of Curriculum Models in tEarly rg .oChildhood itim i im g g e e s s segitim ED443597. http://www.eric.ed.gov/PDFS/ED443597.pdf. Retrieved on: 20 Şubat 2012. a a a d d d g g g a a a w.c L.S.(2008). Teaching the w w.c Strategies for ww.c is Developmentally Appropriate Goldstein, Standards ww wwPractice: Incorporating the Sosiopolitical Dimension of DAP in Early Childhood Teaching. Early Childhood Educ Journal, 36, 253-260. g rg Young Investigators. ThetProject org .o(2001). Helm, J.H. and Katz, L.G. tim.or gitim gi im. Approach, in the EarlydaYears. giNew e e e s s s a a d d g g g York: Theachers ca w.ca Collage Press. ww.ca www. Developmentally ww Hirsh, R.A. (2004). Early Childhood w Curriculum Incorparating Multiple Intelligences, Appropriate Practice and Play. Boston:Pearson Education, Inc. Katz, L.G. and Chard, S.C. (1989). Engaging Children’s Minds: Project Approach. New Jersy: Ablex rg .orgUSA. .org m m i i t t i i itim.o Publishing Corporation. Norwood, g g g e e e s s s a a a gd (2005) Montessori The SciencewBehind cagdthe Gerius. New York:Oxford .cagd Pres. Lillard, University w.caA.S. ww ww . www Miller, R. (1995). The Developmentally Appropriate Inclusive Classroom in Early Education. Washington: Delmar Publishers. Morrison, G.S. (1976). Early rg org E Meil Publishing Company. .orgChildhood Education Today.gUSA: m.Charles itimJohnson, itiEarly itim.o egand e to egJersey: s s s Roopnarine, J.L. J.E. (2005) Approaches Childhood Education. New a a a d d d g g g ca ca w.ca Prentice Hall. Person www. www. wwMerrill Saracho, O.N. and Spodek, B. (2003). Recent Trends and Innovations in the Early Childhood Education Curriculum. Early Child Development and Care, 173(2),175-183. rg for Preschools. Charles E. Ohio: rg rg Seefelt, C. (1988). AtCurriculum i im.o itim.oMerrill Publishing Co Columbus. itim.o g g g e e e s s s a a a d Eğitimi ve Erken Çocukluk Eğitiminde Temel, Z.F., gd Aksoy ve A., Kurtulmuş, Z. (2010). .cagAile .cagd Aile Katıww.ca Erken Çocukluk EğitimindewAile wwKatılım www lımw Çalışmaları. Çalışmaları. (Ed: Z.F. Temel), 328-358. Ankara: Anı Yayıncılık. Temel, Z.F. ve Dere, H. (2001). Okulöncesi Eğitimde Yaklaşımlar. Gazi Üniversitesi Anaokulu/Anasınıfı .org .org .org El Kitabı. 108-130. İstanbul:Ya-Pa egitim Yayınları. egitim egitim s s s a a a d d d g g g a (1988). Eğitimde Program Geliştirme ca“Teori ve Teknikler”. Ankara Üniversitesi ca Eğitim FakülVarış,cF. www. www. www. tesi Yayınları No: 157. Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi. Wortham, .C. (1998). Early Childhood Curriculum Developmental Bases for Learning and Teaching. USA: Prentice-Hall Inc. g g rg im.orAçısından Okul Öncesi Eğitim tim.or ile İlgili Bir Araştırma. iKurumları itim.o gitNitelik g g e e e Zembat, R.d(2001). Marmara s s s a a a gd cag cagd w.caFakültesi Üniversitesi Eğitim Yayın No. 40. www. Yayın No: 669. İstanbul: Atatürk ww www. . egitim s a d g ca www. g gdase ca www. Son olarak, eğitimciler değerlendirme aşamasında gözlem kayıtları, anekdotlar, portfolyolar ve dokümantasyon gibi süreç değerlendirmeli, planlamadan başla.orgyöntemlerle eğitim programını .org .org itimodaklı egailenin egitim egitim s s s a a a yarak tüm c aşamalarda katılımını sağlamalıdırlar. d d d g g g a ca ca www. daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w im.or segit cagda w. TEMEL wwFulya www. rg se cagda . w w w g im.or git gdase a c . w ww org . segitim a d g a c org . segitim a d g a c g gdase ca www. g im.or git gdase a c . w w .org egitim s a d g ww.ca ww. . segitim a d g a c g gdase ww.ca rg itim.o seg cagda . w w w se cagda . w w w www. org gitim. daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w g gdase ca www. s cagda www. g .org .org .org egitim egitim ALANINDA gdasegitim s s a a d d UYARLANMIŞ FİZİKSEL AKTİVİTE g g ca ca ca www. www. www. * ca www. ÇAĞDAŞ MESLEKİ EĞİTİM g im.or m.org .org egitim s a d g ww.ca seg cagda . w w w rg itim.o g e s a gd ww.ca .org egitim s a d g ww.ca org . segitim a d g a ww.c .org itim daseg g a c . ww m.org m.org giti CONTEMPORARY giti giti TEACHING gdase gdaseADAPTED PHYSICAL gdase ca www. ca www. ca www. ACTIVITY AS A PROFESSION ABSTRACT rg itim.o rg itim.o g e s a gd ÖZ ww.ca w g Dilara ÖZER**gitim.or se *** cagda Lisa SILLIMAN-FRENCH . w w w **** Büşra SÜNGÜ www. org g r itim.o g e s a cagd www. Bu makalenin amacı Amerika Birleşik Devletlerindeki bir üniversitenin öğretim, burs ve hizmet sunacak şekilde düzenlenmiş Uyarlanmış Fiziksel Aktivite (UFA) programını incelemektir. Bu obilginin g Türkiye’deki mevcut programlara g uygulanabileceği düşüg im. riçin UFA programının 40seyılın im.or uygulandığı uluslararasısegitim.or t t i i g g nülmektedir. Bu çalışma üzerinde e s a a a d d d g g g ca .ca sahip bir üniversite olan saygınlığa Teksas w.caWoman’s Üniversitesi seçilmiştir. ww wwwBu. üniversiwww tede UFA alanında lisans, yüksek lisans ve doktora düzeyinde eğitim verilmektedir. Bu üç programdaki öğrenciler engelli bireylerin bulunduğu topluluklar içinde uzun ya da kısa süreli staj programlarının bir bölümüne rg katılmaktadırlar. Bu tim.org .org(okullar, kulüpler, dernekler) itimolarak, itim.oyürütülmesinin imkan dahig g gi e e incelemenin sonucu Türkiye’de UBE programlarının s s a a gd gd gdase a a a c c c . . . w w w linde olabileceği ileri sürülmekte ve üniversite ve toplumsal programlar arasındaki işbirliww ww ww ğini güçlendirmek için uzun süreli stajların, daha fazla ve kapsamlı uygulama derslerinin dikkate alınması önerilmektedir. Bu işbirliği gelecekteki beden eğitimi öğretmenlerinin sag dece bilgi beceri ve tutumlarını sağlanabilen (eğirtopluma org .org geliştirmeyecek, aynıgzamanda itim.o gitim. egitim gibi) tüm hizmetleri doğrudan tim vegspor dasprogramları gdase etkileyecektir. gdase ww. org gitim. rg .o segitim a d g a w.c w org gitim. gdase ww.ca ABSTRACT itim.o ww. o gitim. g rg itim.o * Bu makale 19-21 Mayıs 2011 tarihlerinde “IV. Spor Bilimleri Öğrenci Kongresi” nde poster bildiri olarak rg rg rg sunulmuştur. itim.o itim.o itim.o g g g e e e ** s s s a a a d ve Spor Yüksek Okulu Doç. Dr.,.cÇanakkale BedengEğitimi gd agd Onsekiz Mart Üniversitesi, ww ww.ca ww.ca w w w e-posta: ozerd@comu.edu.tr *** Dr., Texas Woman’s University, Kinezyoloji Bölümü. **** Yüksek Lisans Öğrencisi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Beden Eğitimi ve Spor Yüksek Okulu org . egitim s a d g ca www. rg itim.o g e s a cagd se cagda . w w w rg o gitim. gdase .ca85 www www. rg r itim.o g g seg of this study was to evaluate The Activity gdapurpose gdaaseUniversity’s Adapted Physical gdase a a a c c c . . . w w w ww (APA) program in the United States wwdesigned to provide teaching, scholarship, ww and service. This information would then be applied to existing programs in Turkey. Based on its International reputation over the last 40 years, Texas Woman’s University (TWU) was g rg Adapted Physical Activityt(APA) selected for the application At this university, .orprogram. .org itimat.othe ofundergraduate, i im egAPA egand egitim s s s a a a students study masters, doctoral levels. Students in all d d d g g g .ca .ca ww ww.cisaeither a these three programs participate in integral component of the programwwhich www wan org . segitim a d g a c rg org gitim. . segitim a d g a c se cagda . w w w org gitim. daseg it daseg w.cag g gdase a c . w ww cagd www. aseg daseg cag www. daseg cag www. eg s cagda www. gdase ca www. g daseg cag www. g gdase daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w g gdase ca www. g im.or ww g cag www. .org itim daseg g a c . www org www. gdase ca www. w g im.or segit cagda eg org . egitim s a d g ww.ca ca w.caaktivite, beden eğitimi, öğretim, w.ca wwfiziksel ww www. Anahtar kelimeler: Uyarlanmış mesleki eğitim . segitim a d g a c gdase ww.ca www. g im.or segit cagda rg rg rg itim.o itim.o itim.o g g g e e e s s s a a a gd cagd .cagd w.caEğitim ww wwwof. Contemporary Education Academic, www Çağdaş Dergisi Akademik / Journal 2012, 1(2), 85-92 ww. gdase ww.ca org . segitim a d g a c org r itim.o segit cagda g r itim.o g e s a cagd www. g gdase ca www. g im.or git gdase a c . w w .org egitim s a d g ww.ca ww. . segitim a d g a c org .org egitim s a d g ww.ca segit cagda g im.or ww. rg itim.o g e s a gd ww.ca .org egitim s a d g ww.ca org . segitim a d g a ww.c .org itim daseg g a c . ww g im.or asegit d org gitim. gdase ww.ca www. rg itim.o seg cagda . w w w se cagda . w w w g im.or it daseg w.cag w org gitim. gdase ww.ca ww. o gitim. ca www. ca www. seg GİRİŞ cagda . w w w rg itim.o org gitim. ca www. physical education ,teaching, profession g .or egitim s a d g ww.ca w da agda w.cag için beden eğitimi (EBE), w.cşemsiyesi Engelliler altında wwEFA ww w eğitimi programlarına güvenli ve başarılı bir şekilde katılım göstermekte güçlükleri olan (French vd., 2005) ya da farklı yetenekleri olan öğrenciler için güvenli, kişisel tatmin sağlayıcı ve başarılı denerg .org öğrencilerin ilgi, kapasite .org yimler sağlayan (Winnick, uygun hale getirilmiş itim2005), itivemsınırlılıklarına itim.o g g g e e e s s s a a a agd gelişimsel oyun, spor ve ritmik w .cagd kapsayan okul temelliwbir .cagd (French ww.caktiviteleri, w hareketleri wwprogramdır w w vd., 2005). EBE’ nin amacı, bireysel beden eğitimi programları temelinde öğrencilerin psikomotor, bilişsel ve duyuşsal gereksinimlerini karşılamaktır( French vd., 2005). g g org EFA, uluslararasıialan im.or tim.or (UFA), EBE, “Uyarlanmış g tim.yazınında “Uyarlanmış dfiziksel giaktivite” gitbee e e s s s a a a d d g g g den eğitimi” bazı.cülkeler, engelliler için spor, spor terapisi, a .caolarak kullanılmakla birlikte, .ca psikomotor www www2007). wwyawda terapi özel beden eğitimi gibi terimleri tercih etmektedir (Hutzler ve Sherrill, Son 20 yıldır Avrupa ve Amerika’da öğretmen ve antrenör yetiştirme programlarında büyük deg g ğişimler olmuştur. Dünya .org engelliler için fizikselgiaktivite tim.oralanında “Tematik İşbirliği tim.or itimdüzeyinde iAğı” g g e e e s s s a a a olarak adlandırılan yürütülmektedir (Doll-Tepper, 2007). “Uluslararası ve cagd .cagd yüksek lisans programı .cagd wwwUyarlanmış www. wwwbireyler Avrupa Fiziksel Aktivite Federasyonu” uluslararası düzeyde engelli için beden eğitimi ve sporun gelişimi açısından öncü mesleki kuruluşlardır. Avrupa üniversiteleri tarafından , AB hibe programlarından yararlanılarak lisans eğitimi için müfredatlar hazırlanmakta (Anonymous, rg .org m.org programı ( Anonymous, im idiploma t t i i itim.o 2007), standart geliştirme çalışmaları (Anonymous, 2009) ve g g e e eg2010) s s s a a a d d d g g g yürütülmektedir. ww.ca ww.ca ww.ca w Türkiye’de, engelliler için beden eğitimi ve spor (EBES) dersi, 1998 yılında yapılan bir çalışmaya göre, beden eğitimi öğretmenliği programlarının sadece %56 ında seçmeli bir ders olarak yer g eğitimi öğretmenliği progrg rg .orbeden almaktadır (Özer veeg Müniroğlu, yılında itim.o 1998). Bu dersin 2000 itimtüm itim.o g g e e s s s a a a gd agd büyük ramlarına cagd olarak yerleştirilmesi bilimsel ww.zorunlu ww.caçalışmalar ve öğretmenlik mesleği ww.cyönünden w w w bir dönüm noktası olmuştur. Bu gelişimi, antrenörlük eğitimi, spor yöneticiliği ve rekreasyon bölümü programlarındaki değişim izlemiştir. Özer ve arkadaşları (2009) tarafından yapılan bir çalışmaya org . egitim s a d g ca www. w ww2012, Nisan/April, Yıl/Year: 1, Sayı / Issue: 2 rg itim.o g e s a cagd se cagda . w w w rg o gitim. gdase .ca86 org gitim. . segitim a d g a c se cagda . w w w org gitim. eg s cagda www. gdase ca www. daseg it daseg w.cag g gdase a c . w ww cagd www. aseg daseg cag www. daseg cag www. eg s cagda www. gdase ca www. g daseg cag www. g gdase daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w g gdase ca www. ca www. g im.or ww g cag www. .org itim daseg g a c . www org www. g gdase ca www. org . egitim s a d g ww.ca a .cagd (Anonymous, 2004), genel beden www w daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w Engelliler için fiziksel aktivite (EFA) engel, hastalık ya da yaşlılık nedeniyle bireyin sınırlanmış kapasitesine uygun olarak düzenlenen fiziksel aktivite ve spor olarak tanımlanmakta, rekreasyon, rg rg insanların yaşam boyu düzenrg spor, terapi ya da fitness iiçin tim.otüm it m.obir araç olarak görülmektedir. iAmaç, itim.o g g g e e e s s s a a a li olarak fiziksel d (Akt. Doll-Tepper, 2007)..cBir d açıdan gd aktiviteye katılmalarını desteklemektir gbaşka w.cag ww.ca EFA bireysel faklılıkların wwve aspora erişebilirww elew alındığında, kabulünü destekleyen, aktif yaşamwtarzı liği savunan, yeniliğe ve işbirliğine dayalı hizmetleri geliştiren, hizmet sunan bir meslek alanı ve akademik calışma alanıdır. Beden eğitimini, spor, rekreasyon, dans,gyaratıcı sanatlar, beslenme, tıp .org .or .org ve rehabilitasyonu skapsamakla (Anonymous, 2004). egitim birlikte, bunlarla sınırlı değildir segitim segitim www. rg www. short- or long-term internships (i.e., required classes, practicum hours) within the g community for individuals of this it is suggested .orgwith disabilities. As a result .orevaluation, .org itim egitimwill possibley be implemented egand egitim that APA programs a wider use of in Turkey d more s s s a a a d d g g g a .ca w.clong-term w.ca to practicum courses within courses internships will be www wwand wwconsidered strengthen collaboration between community programs and the university. This collaboration will not only improve the knowledge, skills, and attitudes of our future g physical educators, but impacts all the service.o that rg can be provided for the tim.org tim.oralsoanddirectly ieducation itim g g gi e e s s community (i.e., sports programs). a a gd gd gdase org . segitim a d g a c g im.or segit cagda rg rg rg itim.o itim.o itim.o g g g e e e s s s a a a gd cagd cagd ww.ca www. www. Dilara ÖZER – LisawSILLIMAN-FRENCH – Büşra SÜNGÜ w gdase ww.ca org . segitim a d g a c Keywords: Adapted physical activity, education. .org egitim s a d g ww.ca g ww.ca g r itim.o g e s a cagd www. g gdase ca www. g im.or git gdase a c . w w .org egitim s a d g ww.ca ww. . segitim a d g a c org .org egitim s a d g ww.ca segit cagda g im.or ww. .org egitim s a d g ww.ca g im.or asegit gd ww.ca .org egitim s a d g ww.ca org . segitim a d g a ww.c .org itim daseg g a c . ww org . segitim a d g a c ww. g im.or asegit gd ww.ca g im.or it daseg w.cag w org gitim. gdase ww.ca g r itim.o g e s a cagd www. rg itim.o seg cagda . w w w ww. o gitim. gdase ww.ca se cagda . w w w www. org gitim. www. www. www. Yüksek Öğretim Kurulu tarafından 2005 yılında Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği ders programının yeniden yapılandırılması çalışmaları sonucu, daha önce üç kredilik teorik olarak programda yer alan “ EBES” dersi, bir.o olmakg üzere yeniden düzenlenmiş ve .org rg teorik ve iki saat uygulamalı m saat m im.orTürkiye’de değil, Amerika’da itidersi itsadece g g e e s s segitida programa “Özel Eğitim” ilave edilmiştir. Tipik olarak a a a d d d g g g a a a .c Öğretmenliği” bölümlerinde .c çok eyalette öğrenciler mesleğe .c “Beden sürecinwwwEğitimi wwwbir wwwhazırlanma de özel gereksinimli bireyler için beden eğitimi alanında tek bir ders ile karşılaşmaktadırlar. Rizzo ve Kirkindall (1995), sadece tek bir dersin kaynaştırma ortamlarında etkili öğretmenlik yapabilmeleri g .org .org için geleceğin öğretmenlerinin deneyim im.or egitim ihtiyaç duyduğu bilgi, egitimve yeterliliği sağlayamayacağını egitileri s s s a a a d d d g g g sürerek,w.dikkatleri öğrencilerin öğrenmelerinin ca casınırlı bir süreçte nasıl üst düzeye caçıkarılabileceği ww www. www. konusuna çekmişlerdir. Genel beden eğitimi öğretmenliği programlarının yanı sıra, Amerika’da 30 civarında üniversiterg .org bulunmaktadır (Anonymous, de engelliler için beden programı m.orgalanında lisans ve lisansüstü itieğitimi itim itim.o g g g e e e s s s a a a d galanında 2011a). Engelliler üniversitelerdeki bu yapılanmanın 1975 .cagd için beden eğitimi öğretmenliği .cagd ww.ca www wwwolarak yılında Başkan Ford’un imzaladığı özelw eğitim yasa tasarısına (PL 94-142) paralel yaygınlaştığı görülmektedir. Amerika Birleşik Devletleri, özel eğitim yasası ile halen beden eğitimini tüm özel gereksinimli çocuklar için zorunlu (Sherrill, 2004). rg kılan tek ülke olma özelliğini korumaktadır rg rg o gitim. o gitim. TWU deki Uyarlanmış Beden Eğitimi ve Spor Alanındaki Programlar .org org www rg itim.o g e s a cagd se cagda . w w w rg o gitim. gdase .ca87 org gitim. . segitim a d g a c se cagda . w w w org gitim. gdase ca www. daseg g gdase ca www. g gdase a c . w ww cagd www. it daseg w.cag daseg cag www. daseg cag www. eg s cagda www. gdase ca www. g daseg cag www. g gdase daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w aseg ca www. g im.or ww g cag www. .org itim daseg g a c . www org www. eg s cagda www. .org m im tim gitiçocuklarının Amerika’ d daasözel öğrenciler dahildokul %95’ ine genel egigereksinimli segiteğiaseçağı dabeden g g g a a a c c c . . . w genel BE öğretmenlerininwtüm timi eğitim verilmektedir. Bu durum, ww wwöğrencilere uygun wortamında ww hizmet sağlayacak şekilde hazırlanması gereğini ortaya koymaktadır (Anonymous, 2011b). Bunun yanında okul sistemi içinde kaynaştırma sınıflarında çalışan genel beden eğitimi öğretmenlerine g rg danışmanlık verecek, bireysel ya m.org tim.orduyan öğrencilerle bireysel itim.o beden eğitimi programlarına iihtiyaç itida g g g e e e s s s a a a gd küçük grup çalışacak uzman beden.ceğitimi Uyaragd öğretmenlerine ihtiyaçwduyulmaktadır. cagd .caortamında www www w w. karşılamak üzere lanmış beden eğitimi öğretmenliği bölümü, eğitim sistemi içindeki bu gereksinimi . egitim s a d g ca www. g gdase ca www. o gitim. e se ase Türkiye’de ve Spor Yüksek Okulu gdaseğitimi cagdasadece İnönü Üniversitesinde caBeden cagdbünyesinde . . . w w w w w w w w eğitim döneminde w “Engelliler Egzersiz ve Spor Eğitim Bölümü” açılmıştır. Bölümün 2011-2012 eğitime başlaması planlanmaktadır (Anonim, 2011). Alana yönelik henüz lisansüstü programları açılmamıştır. Oysa, dünyadaki gelişmeye paralel olarak tüm eğitim kademelerinde kaynaştırma uygug rg .obeden .org edecek, gerektiğinde özel m m i i im.or t t i i itgelamalarının yaygınlaşmasıyla eğitimi öğretmenlerine rehberlik g g g e e e s s s a a a d ihtiyaç cagd .cagddonanımlı beden eğitimiww reksinimli öğretmenlerine w.cag www. öğrencilere öğretmenlik yapacak, wwwalanda duyulmaktadır. Türkiye’de “Engelliler için Beden Eğitimi ve Spor” alanının bir bilim dalı ve bir hizmet olarak gelişimine ilişkin gereksinim 2009 ve 2010 yıllarında düzenlenen “Ulusal Engelli rg rg Bireyler için Fiziksel Aktivite” programda .org yer alan alana özgü derslerin itim.o çalıştaylarında dile getirilmiş, itim.o egkarşılamak egitim (Anonim, 2009; Anonim, eg2010). s s s a a a mesleki gereksinimi için yeterli olmadığı belirtilmiştir d d d g g g .ca ww.caraporlarında, EFA alanınınwTürkiye’de ww.ca bir bilim dalı, bir meslek, wwbirwhizmet Buwçalıştay ve bir hak olarak gelişimi için ortaya konan öneriler, çeşitli girişimlerin başlatılmasını gerektirmektedir. Bu önerilerden yola çıkarak, bu çalışmada “Uyarlanmış Beden Eğitimi g(UBE) Öğretmenliği” alanında g rg or lisans üstü ve sertifika prog.orTexas m i t i itim.lisans, itim.o 40 yıldır eğitim vermekte olan Woman’s Üniversitesinin g g g e e e s s s a a a d gd cagd ramlarının w.cag gözlemleww.ca program kataloğundan ve www. incelenmesi amaçlanmıştır. wÇalışmada, wwaraştırmacı rinden yararlanılmıştır. .org daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w göre, antrenörlük bölümlerinin % 68.96’inin, spor yöneticiliği bölümlerinin %80’inin ve Rekreasyon bölümlerinin %66.66’ orgprogramlarında EBES dersine orgverdikleri belirlenmiştir (Akt., .ının .yer .org egitim egitim egitim s s s a a a Özer, 2010). d d d g g g ca ca ca www. rg www. g im.or segit cagda rg rg rg itim.o itim.o itim.o g g g e e e s s s a a a d cagd .cagd w.cag www. Çağdaş Eğitim Dergisi Akademik www ww / Journal of Contemporary Education Academic org . segitim a d g a c org . segitim a d g a c g gdase ca www. g im.or git gdase a c . w w .org egitim s a d g ww.ca ww. . segitim a d g a c org .org egitim s a d g ww.ca segit cagda g im.or ww. .org egitim s a d g ww.ca rg itim.o g e s a gd ww.ca .org egitim s a d g ww.ca org . segitim a d g a ww.c .org itim daseg g a c . ww g im.or asegit d g ww.ca org gitim. gdase ww.ca g r itim.o g e s a cagd www. org . segitim a d g a c www. rg itim.o seg cagda . w w w se cagda . w w w g im.or segit cagda www. org gitim. org gitim. se cagda . w w w rg rg rg itim.o itim.o itim.o g g g e e e s s s a a a gd cagd cagd ww.ca www. www. Dilara ÖZER – LisawSILLIMAN-FRENCH – Büşra SÜNGÜ “Beden eğitimi öğretmeni” yetiştirmeyi hedefleyen dört yıllık bir bölümdür. Uyarlanmış Beden g g g Eğitimi Öğretmenliği alanında im.orlisansüstü programlar da bulunmaktadır. im.or im.or asegit asegit asegit gd gd gd Lisans yaklaşık 22 öğrenci okul be.cadüzeylerde w.cadüzeyinde w ww.caöncesi ve lise dahil olmak üzere wwtüm w w w den eğitimi öğretmenliği sertifikası, Uyarlanmış beden eğitimi (UBE) öğretmenliği sertifikası ve tüm düzeylerde özel eğitim öğretmenliği sertifikası elde etmektedirler. Bununla birlikte öğrenciler Uyarlanmış Beden Eğitimi Öğretmenliği Ulusal Standartları (APENS) ve rg rg m.org sınavına başvurabilmekte itim.o iti120 itim.o g g g e e e s s s APENS sertifikası alabilmektedirler. Lisans programı toplam saatlik bir programı kapsamaktadır. a a a gd cagd .cagd (25 saat), ww.ca % 35.83’ ü genel kültür derslerinden Buw programın www. ( 43 saat), % 20.83’ ü hareket wwwbilimleri %24.17’ i UBE (29 saat), % 19.17’ i eğitim bilimleri derslerinden (23 saat) oluşmaktadır (Anonymous, 2011b). .org .org .org .org TWU’ de UBE bölümünü sertifikası rg ile birlikte UBE öğretmen rg .orgbitiren öğrenciler, BE öğretmen timöğretmen iBE itim.oBeden Eğitimi ÖğretmenasStandartitim.o g g g e e e s s sertikası almaktadırlar. sertifikasını alanlar, “Ulusal a a d gd .cagd w.cag sınavını başarı ile geçtikleri ww.ca ya da antreları” takdirde ilköğretim ve liselerde w öğretmenlik ww(NASPE) www nörlük yapabilmektedirler. TWU, beden eğitimi öğrencilerini “Ulusal Uyarlanmış Beden Eğitiminde ulusal Standartları (APENS) sınavını almak için hazırlayan Texas’ta tek üniversitedir (Anonymous, .org Spor Programları Birliği” .org m.orgdiğer bir sertifika “Amerika 2011b). UBE alanında Uyarlanmış egitiverilen egitim egitim s s s a a a d d d g g g a (American of Adapted Sports Programs; antrenörlük sertificAssociation ca AAASP) tarafından onaylı ca www. www. www. kasıdır (Anonymous, 2011b). Lisansüstü düzeyde her yıl yaklaşık tüm düzeylerde beden eğitimi öğretmen sertifikasına sarg .org Lisansı ile mezun olmakta, hip 10 öğrenci UBE de m.orgaldıklarını belirten Kinesioloji itieğitim itimYüksek itim.o g g g e e e s s s a a a engelli öğrenciler cagd için spor alanında sertifika cagd APENS sınavını kazanma cagd sahip ol.almakta, w.fırsatına www.Engelli bireylerde fiziksel aktivite wwwalanına wwÖğretmenliği” maktadır. yönelik olarak biri “UBE (Tezli ve tezsiz yüksek lisans), diğeri “ UFA” olmak üzere iki yüksek lisans programı bulunmaktadır. g UBE öğretmenliği itezsiz devam .eden org öğrenciler, aşağıdaki projeler.org t m.oryüksek lisans programına egizorundadırlar egitim egitim s s s a a a den birini tamamlamak (Anonymous, 2011c); d d d g g g ca ca ca www. eg s cagda www. gdase ca www. www. Temel derslerden bir ya da daha fazlası ile ilgili olarak bir proje belirleyerek tamamlamak (3 0 g daseg cag www. g gdase ca www. im yaklaşımı uygulanmakta,söğrenciTWU UBE öğretmenliği merkezli egitim segitim bölümünde, öğrenci segiteğitim a a a d d d g g g a a a c .c sıra farklı kaylerin w değerlendirmek içinwbir yanı w.c w performanslarını w w.dönem içinde yapılan dört sınavın www naklar kullanılmaktadır. Öğrenciler derslerde sunum yapmakta, önceden belirlenmiş kitap bölümlerini okuyarak, ya da video görüntülerini izleyerek okula gelmekte, sınıfta grup çalışmalarına katılmakta ve rg kurumları ziyaret etmekte rg çalışmalara katılmaktadırportfolyo hazırlamaktadırlar. ve.ogönüllü .org im.oÇeşitli egittüm egitim rehberlik eden ve değerlendiren, egitim s s s a a a lar. Öğretim elemanları bu deneyimleri planlayan, öğrencilere d d d g g g a ca ca w.crolü wwkişi www. sistemi içine öğwww. bilgisine başvurulan kaynak gerektiğinde üstlenmektedir. Değerlendirme renciler de dahil edilerek başarı notları belirlenmektedir. www. g gdase ca www. .org im ana dal ile birlikte yan dalseolanağı itimda sunmaktadır. Bu olanakasUBE itim TWU tümdöğrencilerine asegit da g d eg öğg g g a a a c c c . . . w eğitim bölümünretmenliği www alanı için de geçerlidir. Öğrenciler, www mevcut programlarına ek olarak wwözel den iki ders aldıkları takdirde, yan dallarını bu bölümde yaptıklarına dair sertifika alabilmektedirler (Anonymous, 2011b). .org daseg cag www. g gdase a c . w ww cagd www. aseg daseg cag www. daseg cag www. eg s cagda www. gdase ca www. g 3). g im.or it daseg w.cag rg rg “TWU GelenekselitiÖğrenci bir sempozyumda araştırm.orgSempozyumu” nda yasda tim.odüzeyde iulusal itim.o g g g e e e s s a a a ma posteri.csunmak agd (3 0 3). .cagd .cagd www w www APENS sertifika programını alarak başarı ile geçmek (Kredisiz). org gitim. gdase ww.ca org . egitim s a d g ca www. org . segitim a d g a c ww. o gitim. gdase ww.ca w ww2012, Nisan/April, Yıl/Year: 1, Sayı / Issue: 2 rg itim.o g e s a cagd www. rg se cagda . w w w rg o gitim. gdase .ca88 org gitim. . segitim a d g a c org gitim. daseg cag www. .org itim daseg g a c . www org www. se cagda . w w w www g im.or ww it daseg w.cag daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w g gdase ca www. g gdase ca www. g im.or git gdase a c . w w .org egitim s a d g ww.ca ww. . segitim a d g a c org .org egitim s a d g ww.ca segit cagda g im.or ww. .org egitim s a d g ww.ca g r itim.o g e s a cagd www. org . segitim a d g a c www. rg itim.o seg cagda . w w w se cagda . w w w g im.or segit cagda www. org gitim. org gitim. se cagda . w w w Tezli yüksek lisans programında öğrenciler, bölüm dışı alanla ilgili maksimum altı saatlik ders alabilirler. Sonuç olarak,im öğrencilerin toplam 30 saatlik bir programı .org .org tamamlamaları gerekmektedir .org egit egitim egitim s s s a a a (Anonymous, 2011c). d d d g g g ca ca ca www. www. Doktora düzeyinde, her yıl yaklaşık 11 doktora öğrencisi UFA alanında güçlü bir öğretim, araştırma ve hizmeti vurgusu ile mezun olmaktadır. Doktora programına katılacak öğrencilerin en az iki yıl öğretme deneyimine sahip önemle tavsiye edilmektedir. g rolmaları rg Doktorada “UBE” ve “UFA” rg itim.o itim.o gibi iki alanı birlikte itim.o g g g e e e s s s olmak üzere iki alan bulunmaktadır. Öğrenciler bir alanı seçebildikleri yürütme a a a gd cagd cagd ww.ca aday öğrenci, UFA alanından olanağına www.da sahiplerdir. Her bir doktorawprogramına www.en az iki ders için bir araştırma projesini tamamlamak ve sunmakla yükümlüdür. Bu sunum ve araştırma projesi her bir ders için ayrı bir form ile değerlendirilmektedir. Doktora programına kabul edilmek için, öğrencinin g org org öncelikle 60 saatlik eistatistiksel im.or yapılan kapsamlı birsesınavda gitim. araştırma dersini alıpdahemen gitim. egitarkasından s s a a d d g g g başarılıw olması 2011d). .ca gerekmektedir (Anonymous, w .ca w.ca ww ww ww Uyarlanmış Beden Eğitimi Öğretmenliği Sertifikası; Ulusal Standartlar Sınavı (APENS) rg itim.o g e s a gd ww.ca .org egitim s a d g ww.ca org . segitim a d g a ww.c Amerika’da, 1991 yılındagyapılan mesleki bir toplantıda, beden eğitimi öğretmenlerinin özel rg or eğitimi ve spor konusundaki .beden .org bilgileri, UBE öğretmenliği m m i i t t i i itim.o gereksinimli öğrenciler için yetersiz g g g e e e s s s a a a .cagdstandartların geliştirilmesini .cagd getirmiştir (Kelly, 2006).ww.cagd ile ilgili gündeme wwmeslek ww w w Standart no Konu alanı Motor Davranış org . segitim a d g a c ww. .org da w.cag w org gitim. gdase ww.ca ww. o gitim. g Standart 4 Felsefe ve Tarih g Değerlendirme Öğrenciyi ve Programı Değerrg lendirme itim.o Öğretim Deseni Standart 14 org ve Planlama gitim. Meslek Ahlakı Öğretme İletişim org gitim. se cagda . w w w Standart 15 UBE Öğretiminde Kuram ve Uygulama İlişkisi rg rg org www rg itim.o g e s a cagd se cagda . w w w rg o gitim. gdase .ca89 org gitim. . segitim a d g a c se cagda . w w w org gitim. daseg g gdase ca www. g gdase a c . w ww cagd www. aseg daseg cag www. daseg cag www. eg s cagda www. gdase ca www. it daseg w.cag daseg cag www. g gdase daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w g ca www. g im.or ww g cag www. .org itim daseg g a c . www org www. gdase ca www. rg m.o UBE bölümünde esasına dayalı olarak im.o tim.oteorik bilgilerin uygulamalarla segidersler segitipekiştirilmesi segityüa a a d d d g g g a a a rütülmektedir. derslere uzmanlaşc Bu anlayışa dayalı olarak, w c okullarda görev yapan çeşitliwalanlarda c www. w w. w w. mış öğretmenler davet edilmekte, çeşitli uygulamalı oturumlar düzenlenmektedir. Uygulama derslerinin bir kısmı okullarda bir kısmı kampüs içinde yürütülmektedir. Haftada bir gün üç saatlik uygulama . egitim s a d g ca www. eg s cagda www. Konu alanı g gdase a c . w ww Eğitimi Sürdürme Standart 13 ase .cagd ww10w Standart www. rg im.or Ölçmeve Değer- g Standart 9 r lendirmegitim.o e agdas Standart 12 segit cagda ww8 w. Standart Egzersiz Bilimleri org . segitim a d g a c Standart no Program Geliştirme im.or c www5. Standart .org segitim Konu alanı Standart 7 segit cagda www3. Standart egitim agdas Standart no ca www. .org .org .org egitim egitim Standart 11 Danışmanlık egitim İnsan Gelişimi Öğrencilerin Standart 1 Standart 6 s s s a a a d d d g g g ca ca ca www. özellikleri www. www. Standart 2 gdase ww.ca ca www. Tablo 1. Uyarlanmış Beden Eğitiminde Ulusal Standartlar- APENS .org egitim s a d g ww.ca ww.c w TWU, UBE’ de öğretmen eğitimi bu sınav için gerekli bilgi ve becerileri öğrencilere sağlamak için planlanmıştır. Bu sertika ile öğrenciler UBE öğretmen haklarına sahip olmakta, okullarda antreg org m.org nör ya da beden eğitimi 2011b). APENSesertifiim.or olarak çalışabilmektedirler gitim. egitöğretmeni egiti(Anonymous, s s s a a a d d d g g g a kası Amerika’da Ohio, ca 12 eyalette ( California,wLouisiana, ca Maine, Michigan, Minnesota, cNebraska, w w. www. www. Oregon, Rhode Island, South Dokato, Wisconsin, Wyom) zorunlu kılınmıştır. Beden eğitimi öğretmenleri bu sertifikaları aldıkları takdirde okullarda UBE öğretmeni olarak çalışabilmektedirler. Birçok eyalette zorunluluk olmamakla rgöncelik tanımaktadır. UBE’tide rg .org birlikte, sertifika işe yerleşmede it1im itim.o i m.o g g g e e e s s s ulusal standartlar Tablo ‘de verilmiştir. a a a gd gd gd ca www. g gdase ca www. rg rg rg itim.o itim.o itim.o g g g e e e s s s a a a d cagd .cagd w.cag www. Çağdaş Eğitim Dergisi Akademik www ww / Journal of Contemporary Education Academic www. daseg cag www. g gdase ca www. g im.or git gdase a c . w w .org egitim s a d g ww.ca ww. . segitim a d g a c org .org egitim s a d g ww.ca segit cagda g im.or ww. .org egitim s a d g ww.ca rg itim.o g e s a gd ww.ca .org egitim s a d g ww.ca org . segitim a d g a ww.c .org itim daseg g a c . ww org . segitim a d g a c ww. org gitim. gdase ww.ca g im.or it daseg w.cag w g r itim.o g e s a cagd www. www. rg itim.o seg cagda . w w w se cagda . w w w g im.or segit cagda www. org gitim. rg rg rg itim.o itim.o itim.o g g g e e e s s s a a a gd cagd cagd ww.ca www. www. Dilara ÖZER – LisawSILLIMAN-FRENCH – Büşra SÜNGÜ dersinde öğrenciler çok çeşitli derece ve türde engeli olan çocuklarla bir araya gelerek salon içi ve havuz içi etkinlikler yürütmektedirler. Dersler sonunda öğretim tarafından öğrencilerden org .org .org tim.elemanları egitim egibildirimlere egitim s s s a a a geri bildirimler alınarak öğretim süreci izlenmekte, geri göre öğrenme ortamlarında d d d g g g ca ca w.cabu tür deneyimler öğrencilere w.aşamada www. yapılmaktadır. Sherrill’e (2004) wwgöre, wwilk değişikler rahat bir ortamda özel gereksinimli çocuklarla bir araya gelme imkânı sunmakta ve öğretmeye yönelik olumlu tutum geliştirmelerine katkıda bulunmaktadır. Engelli ve engelsiz g öğrenci çeşitliliği ile çalışmaya rg .org sosyal etkileşim teorisigiile .or m m i i t t i itim.o yönelik olumlu tutum gelişimi, açıklanmaktadır (Sherrill vd., 1994, g g e e e s s s a a a agd özelliklere sahip bireylerwarasındaki cagd cagd doğrudan Slininger teorisi, ww.cfarklı www.vd., 2000). Sosyal etkileşim w w w. etkileşimin, sıklık ,memnuniyet ve anlamlılık içerdiğinde olumlu tutum yarattığını vurgulamaktadır (Alport, 1954; Slininger vd., 2000). Bu değişkenler, lisans öğrencilerine, yapılandırılmış, başarı odakg g lı ve etkili danışmanlık sunulan çok im fırsatları vererek (planlı, .oröğretim .org tim.or bir ortamda etkileşimave it yönlü egiküçük egengelli egitim s s s a a birebir çalışma ortamı, grup öğretme deneyimleri) ve engelsiz öğrencilerin çeşitliliğini d d d g g g ca w.ca yönelik en uygun tutum w w.ca wwetmeye www. kabul vewdavranışların kazandırılmasını sağlamaktadır (Hodge vd., 2003). TWU UBE bölümünde.o dayalı bir takım çalışması.o uygulanmaktadır. Özel gereksinim- .org g rg m işbirliğine tim r sivil toplum örgütleri tim itisürdürdükleri imerkezleri, g g e e s s sevegispor li çocukların eğitimlerini okullar, rekreasyon a a a d d d g g g a a a c c .c kulüpleri oluşturmaktadır. Uygulama derslerinin www.TWU’ nin en önemli paydaşlarını www www.bir kısmı okullardan gelen öğrencilerle, bir kısmı da bu kurumlarda yapılan uygulamalarla yürütülmekte, böylece bir taraftan öğretmen adaylarının gerçek yaşam deneyimleri kazanması sağlanırken diğer taraftan kurumorg .org .org larla olan iletişim veeişbirliği gitim. güçlendirilmektedir. egitim egitim das cagbir . w Haftada gün w w agdas org gitim. agdas .c Denton Bağımsız Okullarww w.c ( Yöneticiler, iki saatlik uygulama Bölgesi wwwdersi, UBE öğretmenleri, Özel eğitim öğretmenleri ve yardımcı öğretmenler) ile işbirliği ile sürdürülmektedir. Özel gereksinimli öğrenciler, öğretmen ve öğretmen yardımcıları ile birlikte üniversiteye gelg rg rg mekte, bir saat spor salonunda, im.or katılmaktadırlar. Çalışmalar itim.o bir saat yüzme havuzunda itetkinliklere itim.o g g g e e e s s s a a a d ghalinde gd üstlenerek küçük gruplar sürdürülmekte, lisans öğrencileri cagd sırayla öğretmen ve gözlemci .carolü ww.ca www. Her grupta özel gereksinimli www çokwyönlü öğrenme deneyimi elde etmektedirler. öğrencilerle bire bir çalışan lisans öğrencileri ve bu öğrencilere rehberlik eden yüksek lisans öğrencileri bulunmaktadır. Lisans ve yüksek lisans öğrencileri g bir araya gelerek, uygulama org program ve ortam hazırlığını .öncesi .org im.or da geribildirimlerin verildiği im t t i i g g yapmakta, uygulama sonrasında değerlendirme sürecine katılmaktadıre e egitim s s s a a a d d d g g g ca lar.wProgramın ww.ca yürütülmesi, genel olarakwdoktora ww.caöğrencilerinin sorumluluğundadır. www. Uygulama dersinin amaçları, lisans öğrencileri ve yüksek lisans öğrencileri için APENS standartlarına uygun olarak planlanmıştır. Yüksek lisans öğrencileri, rg lisans öğrencilerinin motor rg org uygulayabilecek yeterliliğe .testlerini .osahip m m i i t t i i itim.o beceri ve fiziksel suygunluk olmaları için çeşitliseöğretim g g g e e s a a a cagd cagd cagdöğrencilerin etkinlikleri www. düzenlemektedirler. Lisans www. öğrencileri, özel gereksinimli www. öndeğerlendirmelerini yapmakta, bireysel eğitim programları (BEP) geliştirmekte, her hafta ders planlarını uygulamakta, dönem boyunca gelişimlerini izlemektedirler. Lisans öğrencilerine , öğretim rg becerileri ile ilgili geribildirim yararlanılmaktadır. E-mail aracılığı iile .org m m.org itim.o vermede video kayıtlarından eguygulama egitikendilerine egit ve s s s a a a iletişim kurularak her sonrası, lisans öğrencilerinin ilişkin değerlendirmeleri d d d g g g .ca w.ca incelenmektedir. Uygulama ww.ca özel eğitim wwplanları wwwsonrasında ders lisans öğrencileri,wokuldaki öğretmenine e-mail yolu ile öğrencisine yönelik gözlemlerini aktarmakta, çesitli sorular sormakta ve öneriler istemektedirler. Özel gereksinimli öğrencilerin dönem boyunca gösterdikleri gelişmeler, .org bir rapor halinde sunulmaktadır. .org .org m m i i t t i i okuldaki özel eğitim öğretmenine g g se se segitim da da gda w.cagBağımsız Okullar Bölgesine w.caolarak, w.cagveren Denton 1994 yılından bu yana ww wwbağlı wwhizmet org . egitim s a d g ca www. org . segitim a d g a c ww. o gitim. w ww2012, Nisan/April, Yıl/Year: 1, Sayı / Issue: 2 rg itim.o g e s a cagd www. rg se cagda . w w w rg o gitim. gdase .ca90 org gitim. . segitim a d g a c se cagda . w w w org gitim. g gdase ca www. eg s cagda www. gdase ca www. daseg it daseg w.cag g gdase a c . w ww cagd www. aseg daseg cag www. daseg cag www. eg s cagda www. gdase ca www. g daseg cag www. g gdase daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w g gdase ca www. ca www. g im.or ww g cag www. .org itim daseg g a c . www org www. daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w “Özel eğitim bölümü” nün alt birimi olan “ UBE” biriminde, TWU’ de alanda yüksek lisans ve doktora gdase ww.ca gdase ww.ca org . segitim a d g a c g gdase ca www. g im.or git gdase a c . w w .org egitim s a d g ww.ca ww. . segitim a d g a c org .org egitim s a d g ww.ca segit cagda g im.or ww. .org egitim s a d g ww.ca rg itim.o g e s a gd ww.ca .org egitim s a d g ww.ca g r itim.o g e s a cagd www. rg itim.o seg cagda . w w w org . segitim a d g a c www. se cagda . w w w g im.or segit cagda www. org gitim. org gitim. se cagda . w w w rg rg rg itim.o itim.o itim.o g g g e e e s s s a a a d cagd .cagd w.cag www. Çağdaş Eğitim Dergisi Akademik www ww / Journal of Contemporary Education Academic yapan öğrenciler, sözleşmeli olarak işe yerleştirilmektedir. Üniversite ve okullar yönetimi arasındaki bu işbirliği, öğrencilerin imezuniyet .org sonrası eğitimlerini tamamlarken, .org öğretme deneyimi kazanmala.org egitdamçeşitli mesleki sertifika egitim yerine getirmelerini gsağlamaktadır egitim s s s a a a rını ve aynı zamanda gereklerini d d d g g ca ca ca www. 2011e). www. www. (Anonymous, rg SONUÇ VE ÖNERİLER itim.o rg rg itim.o itim.o g g g e e e s s s a a a gd cagd alanında kırk yıldır lisanswve cagd TWU Beden Eğitimi Öğretmenliği w.caUyarlanmış ww www. w w.lisans üstü prog- ramları uygulanmakta ve bu bölümden mezun olan öğrenciler okullarda UBE öğretmeni ya da bölge okullarında UBE danışmanı olarak görev yapmaktadırlar. Ülkemizde “UBE” öğretmenliği programıg nın açılması, hem bilimsel .orgde mesleki gelişime ivme gkazandırarak .org önemli bir gereksinimigkarşıimhem tim.or egithizmetlerin e itim sağlayarak toplumagdbüyük e ikatkı s s s a a a layacak vecbu alandaki gelişmesini ve yaygınlaşmasını d d g g a .ca ww.ca programlawww. Beden Eğitimi ve Spor Yüksek wwwOkulları sağlayacaktır. çatısı altında “ UBE”w öğretmenliği rının açılması ve bu programların engelli bireylere yönelik spor federasyonları, organizasyonlar, yerel kulüpler, özel eğitim alanındaki meslek elemanları ile işbirliğigkurularak güçlendirilmesi önerg org Yüksek Öğretim Kurumu .sürecinde .orÖzel Eğitim, Rehberlik Hizmetlem i t i itimve itim.o rilmektir. Programın açılma g g g e e e s s s a a a cagd cagd .cagd özel gereksinimli öğrencilerin ri Genel www.Müdürlüğü ile işbirliği yapılarak wwwokullarda www. beden eğitimi gereksinimlerinin karşılanmasına yönelik düzenlemeler ve öğretmen yetiştirme ilkeleri üzerinde çalışmaların yapılması önerilmektedir. .org egitim s a d g w.ca KAYNAKLAR ww .org egitim s a d g ca www. daseg cag www. g gdase ca www. eg s cagda www. gdase ca www. daseg cag www. g gdase ca www. g gdase a c . w ww org gitim. se cagda . w w w g cagd www. aseg Allport, G.W. (1954). The Nature of Prejudice. Cambridge, MA: Addison-Wesley. org . segitim a d g a ww.c ca www. .org org ww. .org segitim a .org segitim a org gitim. gdase ww.ca ww. o gitim. c www. Physical Activity. Retrieved on: rg itim itim itim.o g g g e e e s s s a a a Anonymous. cagd (2007). European Inclusive Physical cagd Education Training. http://Anonymous.eu/index. cagd www. Retrieved on: 07.06.2011. www. www. php/about. daseg cag www. daseg cag www. eg s cagda www. Anonymous. (2009). European Standards in Adapted Physical Activities . http://Anonymous.upol.cz/. Retrieved on: 07.06.2011. m.org m.org m.org i i asegit i asegit asegit d Anonymous. cagd .cagd in Adapted Physical Activity w.cag (2010). European University w wwDiploma ww. .http://www.haagaw w w helia.fi/Anonymous. Erişim Tarihi: 07.06.2011. g g gdase gdase gdase g Anonymous. Handbook. w.ca (2011b). Undergraduate w.ca Department of Kinesiology. w.caWoman’s Uniww ww wwTexas versity. https://www.twu.edu/downloads/kinesiology/Undergraduate_Handbook__2011-2012.pdf, Retrieved on: 15.04.2011. org . egitim s a d g ca www. www rg itim.o g e s a cagd se cagda . w w w rg o gitim. gdase .ca91 org gitim. . segitim a d g a c se cagda . w w w org gitim. daseg it daseg w.cag daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w g gdase ca www. g im.or ww g cag www. .org itim daseg g a c . www org www. gdase ca www. Anonymous. (2011a). Adapted Physical Education Programs. Undergraduate and graduate program. rg rg rg http://www.pecentral.org/adapted/adaptedprograms.pdf. Retrieved on:.o 07.06.2011. itim.o itim itim.o www. rg c www. Anonymous. (2004). International Federation of Adapted http://www.Anonymous.biz/imgs/uploads/PDF/ANONYMOUS%20By-Laws.pdf. 14.06.2011. .org .org org . segitim a d g a c gdase ww.ca ca www. g Anonim. (2011). İnönü Engelliler Spor BölümümAçıldı. org .Üniversitesi .org i .or http://www.engelliler.net/inonuegitim egit20.05.2011. egitim s s s a a a universitesi-engelliler-spor-egitim-bolumu-acildi/. Erişim Tarihi: d d d g g g a a a c www. . segitim a d g a c gd ww.ca ca www. Anonim. (2010). Engelli Bireyler için Fiziksel Aktivite Çalıştay Raporu. http://kongre.comu.edu.tr/ efa2010/ . Erişim Tarihi: 05.05.2011. itim daseg g a c . ww gd ww.ca Anonim. (2009). Engelli.o Bireyler Raporu. rg için Fiziksel Aktivite Çalıştayı rg http://besyo.comu.edu.tr/ticarg itimTarihi: 05.05.2011. itim.o i m.o g g g e e e s s s listay /calistayg.html. Erişim a a a d gd gd g gdase ca www. g im.or git gdase a c . w w .org egitim s a d g ww.ca ww. . segitim a d g a c org .org egitim s a d g ww.ca g im.or asegit gd ww.ca g r itim.o g e s a cagd www. org . segitim a d g a c www. rg itim.o seg cagda . w w w se cagda . w w w g im.or segit cagda www. org gitim. org gitim. se cagda . w w w rg rg rg itim.o itim.o itim.o g g g e e e s s s a a a gd cagd cagd ww.ca www. www. Dilara ÖZER – LisawSILLIMAN-FRENCH – Büşra SÜNGÜ eg s cagda www. Anonymous. (2011c). Adapted Physical Education. http://www.twu.edu/kinesiology/ms-adaptedphysical-education.asp. Retrieved m.orgon: 12.05.2011. m.org m.org i i asegit asegit i asegit d gd Anonymous. http://www.twu.edu/kinesiology/phdcagd w.cag (2011d). Adapted Physical w ww.Education/Activity. ww.ca w w w adapted-physical-education.asp. Retrieved on: 12.05.2011. Anonymous. (2011e). Denton Independent School District. Adapted Physical Education Services. rg rg http://www.dentonisd.org/5123871316853/ blank/ browse.asp?A= = .org itim.o itim.o383veBMDRN =2000veBCOB itim g g g e e e s s s a a a gd 0veC=54574. on: 12.05.2011. .caRetrieved .cagd .cagd www www www .o L., and Thibault, L. (2005). French, R., Silliman-French, tim.o Physical Education. Denton tim.o egitim egiAdapted egiIndes s s a a a d d d g g g pendentw.ca School District.w.ca Program Guidew.ca Revised. ww ww ww http://www.dentonisd.org/5123871316853/lib/5123871316853/APE_Program_Guide_2005.pdf. Retrieved on: 21.11.2011. rg itim.o g e s a gd ww.ca rg rg .org the Meaning of Practicum Hodge, S. R., Tannehill, itim.o D., and Kluge, M. A.,as(2003). itimExploring itim.o g g g e e e s s a a Experiences agd Quarterly, 20, 381-399. .caforgdPETE Students. Adapted Physical.cActivity .cagd .org egitim s a d g ww.ca .o Kelly, L. (2006).gAdapted im.o itim.o 2nd Edition. Champaign,IL: e itim Physical Education National egStandards. egitHus s s a a a d d d g g g man Kinetics. w.ca w.ca w.ca rg www rg www Hutzler, Y., and Sherrill, C. (2007). Defining Adapted Physical Activity: International Perspectives. Adapted Physical Activity Quarterly, 24, 1-20. ww rg ww daseg g gdase ca www. g gdase a c . w ww rg ww Özer, D. (2010). Engelliler için Beden Eğitimi ve Spor. Ankara: Nobel Yayınevi. Özer, D., ve Müniroğlu, S.(1998). Türkiye' deki Beden Eğitimi ve Spor g Yüksek Okullarının Engellile.org Çağdaş Eğitim Dergisi,gi23(242), .or21-24. .org m m i i t t i re Yönelik Çalışmalarının İncelenmesi. g se se segitim da gda agda w.caT.gL., and Kirkendall, D. R. w(1995). ww.cTeaching ww.ca What Affects Rizzo, Students with Mild w Disabilities: ww g cag www. rg www rg gdase ca www. .org egitim s a d g ww.ca org g gdase ca www. Doll-Tepper, G. (2007). International Developments in Sports for Persons with a Disability. Sobama Journal, 12(1), 7-12. . segitim a d g a ww.c daseg cag www. cagd www. aseg daseg cag www. Attitudes of Future Physical Educators? Adapted Physical Activity Quarterly, 12, 205-216. .org itim daseg g a c . ww d w.cag ww Sherrill, C., org .cagd wwwRelationships Equal-Status in the Slininger, D., Sherrill, C., and Toward Peers with Seve- .org g Jankowski, C.M. (2000). Children’s g .orAttitudes im.or Theory. Adapted PhysicalseActivity tim itContact itimQuarterly, g g e s re Disabilities:gRevisiting 17, 176-196.gdasegi a a d gd ca www. ww. ca www. ca www. Winnick, J. P. (Ed.). (2005). Adapted Physical Education and Sport (4th ed.). Champaign,IL: Human Kinetics org gitim. org . egitim s a d g ca www. g segitim a d g a c www. w org gitim. gdase ww.ca org ww. o gitim. www. rg se cagda . w w w rg o gitim. gdase .ca92 org gitim. . segitim a d g a c se cagda . w w w org gitim. eg s cagda www. gdase ca www. daseg .org it daseg w.cag daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w g gdase ca www. g im.or ww g cag www. itim daseg g a c . www org www. daseg cag www. .org segitim a d g a ww.c w w ww2012, Nisan/April, Yıl/Year: 1, Sayı / Issue: 2 rg itim.o g e s a cagd org gitim. se cagda . w w w .org segitim a d g a c www. . egitim s a d g ca www. org . segitim a d g a c org . egitim s a d g ca www. .org im.or it daseg w.cag gdase ww.ca agd w.cSlininger, wwand P., Heikinaro-Johansson, D. (1994). Gym. Journal of Physical Education, Recreation and Dance, 65(1), 27-31, 56. . segitim a d g a c gdase ww.ca Sherrill, C. (2004). Adaptedrg Physical Activity, Recreation and Sport: g Crossdisciplinnary and Lifespan g im.o im.or im.or t t i i g g (6 th ed.). New York: McGraw-Hill. e e s s a a asegit g gdase ca www. g im.or git gdase a c . w w .org egitim s a d g ww.ca ww. . segitim a d g a c org .org egitim s a d g ww.ca segit cagda g im.or ww. g r itim.o g e s a cagd www. rg itim.o g e s a gd ww.ca .org egitim s a d g ww.ca org . segitim a d g a ww.c rg itim.o seg cagda . w w w .org org . segitim a d g a c ww. org g im.or it daseg w.cag org gitim. gdase ww.ca c www. ww. o gitim. seg cagda . w w w rg itim.o w rg itim.o g e s a cagd g im.or www. www. .org egitim s a d g ca www. .org egitim s a d g ca www. se cagda . w w w .org segitim a d g a c org gitim. se cagda . w w w g im.or org org org rg o gitim. gdase .ca93 org gitim. . segitim a d g a c se cagda . w w w org gitim. daseg cag www. eg s cagda www. gdase ca www. daseg .org it daseg w.cag daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w g gdase ca www. g im.or ww g cag www. itim daseg g a c . www org www. daseg .org segitim a d g a ww.c w www rg itim.o g e s a cagd org gitim. se cagda . w w w .org segitim a d g a c www. . egitim s a d g ca www. se cagda . w w w www. . egitim s a d g ca www. .org segitim a d g a c org . segitim a d g a c aseg cag www. rg o gitim. gdase ww.ca g www. . egitim s a d g ca www. g im.or w segit cagda g gdase a c . w ww cagd www. git gdase a c . w ww org g gdase org gitim. gitim. se cagda . w w w im.or segit cagda g im.or git gdase a c . w ww g r itim.o g e s a cagd www. daseg ca www. w g cag www. org . egitim s a d g ww.ca g im.or segit cagda gdase ca www. git gdase a c . w w g eg s cagda www. org w .or egitim s a d g ww.ca g gdase ca www. gitim. se cagda . w w w g daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w im.or segit cagda www. www. rg org gitim. se cagda . w w w g im.or it daseg w.cag org . segitim a d g a c org gitim. YAYIN VE YAZIM İLKELERİ .org egitim s a d g a www. w www. Çağdaş Eğitim Dergisi Akademik, eğitim bilimleri alanında özgün araştırma makalelerini, derlemeleri ve çevirileri yayımlayan hakemli bir dergidir. Dergi, ocak, nisan, temmuz ve ekim aylarında olmak üzere yılda dört kez yayımlanır. Makaleler, Türkçe ve İngilizce dillerinde gönderilebilir. Makale, dergiye gönderilmeden önce aşağıdaki ölçütlere uygunluk açısından kontrol edilmelidir. Bu ölçütlere uymayan makaleler değerlendirmeye alınmayacaktır. 1. Dergiye gönderilen makaleler, daha önce yayımlanmamış ya da yayımlanmak üzere başka bir dergiye gönderilmemiş olmalıdır. Makalenin başka bir yerde yayımlanmadığı ya da yayımlanmak üzere bir dergiye gönderilmediğini belirten, yazarlarca imzalanmış, bir belge makaleye eklenmelidir. 2. Yazılarda kullanılan dil, açık ve anlaşılır olmalı, yaygın bir şekilde kullanılmayan ifadelere mümkün olduğunca yer verilmemelidir. Türkçe karşılığı dilimize tam olarak yerleşmemiş yabancı dildeki sözcüklerin orijinali, yay ayraç içinde yazılacak Türkçe karşılığı ile birlikte verilmelidir. 3. Dergiye gönderilecek yazılar, A4 boyutunda beyaz kâğıda, kâğıdın sağ, sol, alt ve üst tarafında 3 cm boşluk bırakılarak bir buçuk satır aralığında ve 12 punto büyüklüğünde yazılmalıdır. 4. Yazılar, biri orijinal olmak üzere üç kopya olarak hazırlanmalı, CD’ye kaydedilerek posta ya da kargo ile gönderilmelidir. Makaleler şekil, grafik ve ekler dahil 15 sayfayı geçmemelidir. 5. Yazılar, başlık sayfası, öz ve anahtar kelimeler (abstract ve keywords), ana metin ve kaynaklar bölümlerini içermelidir. • Başlık Sayfası Başlık sayfası, makalenin Türkçe ve İngilizce başlığını, yazarların ad soyadını, unvanlarını, çalıştıkları kurumları, yazışma adreslerini, telefon ve faks numaraları ile e-posta adreslerini içermeli ve 12 punto büyüklüğünde yazılmalıdır. • Öz ve Anahtar Kelimeler (Abstract ve Keywords) Öz ve anahtar kelimelerin (abstract ve keywords) bulunduğu sayfada yazar isimleri belirtilmemeli, çalışmanın başlığı sayfanın başında Türkçe ve İngilizce olarak verilmelidir. Başlıklar, 12 punto büyüklüğünde yazılmalıdır. Her makalenin başında Türkçe ve İngilizce Öz bulunmalıdır. Makalenin dili Türkçe ise Öz, İngilizce ise Abstract başa gelmelidir. Öz (Abstract); amaç, yöntem, önemli bulgular ve sonuçları yansıtmalı, her bir dilde 200 kelimeyi geçmeyecek şekilde verilmelidir. Anahtar kelimelerin (keywords) sayısı 3 – 8 arasında olmalıdır. Öz (abstract) bir buçuk satır aralığında, 10 punto büyüklüğünde ve italik yazılmalıdır. Çalışma herhangi bir toplantıda sunulmuş, ancak tam metni basılmamışsa sunulduğu toplantının adı, tarihi ve yeri, çalışmayı destekleyen kurum varsa kurumun adı, bu sayfada alt bilgi olarak belirtilmelidir. • Ana Metin Araştırma makalelerinin, derleme makalelerinin ve çeviri yazılarının ana metinleri aşağıda açıklanmıştır. Ana metin 12 punto büyüklüğünde ve bir buçuk satır aralığında yazılmalıdır. Araştırma makaleleri, giriş, yöntem (çalışma deseni, evren, örneklem, çalışma grubu, kullanılan araçlar, işlem ve analiz), bulgular, tartışma, sonuç ve öneriler ile kaynaklar bölümlerinden oluşmalıdır. Bölüm başlıkları büyük harfle, alt başlıklar küçük harfle, koyu olarak yazılmalıdır. Ana Bölümler, GİRİŞ, YÖNTEM, BULGULAR, TARTIŞMA, SONUÇ ve KAYNAKLAR biçiminde verilmelidir. Tablolar: Tablo numarası, tablonun üstüne ve sola dayalı olarak verilmeli, tablonun adı, numarasının yanında başlık olarak açıklanmalıdır. Tablo başlığı, italik ve açık renkte olmalı ve her sözcüğün ilk harfi büyük yazılmalıdır. Tabloların sağına ya da soluna herhangi bir yazı yazılmamalıdır. Tablo içeriği, 12 punto büyüklükte olmalı, satırların öncesinde ve sonrasında boşluk verilmeksizin ayarlanmalıdır. Tablolarda satır ve sütun başlarındaki kategori adlandırmaları dışında, satır, sütun aralarında çizgi olmamalıdır. Şekiller: Şekil numarası, şeklin altında ve sola dayalı olarak verilmeli, şeklin adı, numarasının yanında başlık olarak açıklanmalıdır. Şekil başlığı italik ve açık renkte yazılmalı, her sözcüğün ilk harfi büyük yazılmalı, kaynak kullanılmış ise yay ayraç içinde belirtilmelidir. Şeklin sağına ya da soluna herhangi bir yazı yazılmamalıdır. Derleme makaleleri, belirli bir konuya yönelik, güncel ve kapsamlı literatür taramasını içeren nitelikte olmalıdır. Yazı içindeki bölüm başlıkları büyük harfle, alt başlıklar küçük harfle ve koyu olarak yazılmalıdır. Çeviri olarak gönderilecek çalışmalar, orijinalleri ile birlikte gönderilmelidir. • Kaynaklar Makalede yer alan göndermeler alfabetik sırada “Kaynaklar” listesinde verilmelidir. Kaynaklar 11 punto büyüklüğünde ve bir buçuk satır aralığında yazılmalıdır. Metin içinde kaynaklara gönderme yapılırken, yazarların soyadı ve yayın tarihi kullanılmalıdır. Örnek: Tekışık (2010) ........................ Tekışık’a (2010) göre ........................ Tekışık ve Aral’a (2010) göre ........................ Tekışık ve arkadaşlarına (2009) göre ........................ Metin içinde cümle sonunda birden fazla yayına gönderme yapılırken, kaynaklar parantez içinde alfabetik sıra ile verilmelidir. Örnek: ............................... (Aral, 2010; Ferguson vd., 2005; Kandır, 2003; Tekışık ve Karabıyık, 2008). Yazarı belli olmayan eserlere (Tebliğler Dergisi, Resmi Gazete, kanunlar vb.) gönderme yapılıyorsa Türkçe olanlar “Anonim”, yabancı olanlar “Anonymous” şeklinde gösterilmelidir. Örnek: .............................. (Anonim, 2010; Anonymous, 2008). Aynı yazarın aynı tarihteki birden fazla eserine gönderme yapılırken, yayın tarihinin yanına alfabetik sıra ile bir harf eklenmelidir. Örnek: .................. (Tekışık, 2010a), ............(Tekışık, 2010b). Özgün (orijinal) kaynağa ulaşılamadığında, aktaran kişiye ait bilgiler verilmelidir. Örnek: .................. (Akt. Tekışık, 2010). Bibliyografik Künye Örnekleri Kitap: Mclntire, S. A. and Miller, L. A. (2000). Foundation of Psychological Test (2. ed), Boston: McGraw Hill. Kaptan, S. (1998). Bilimsel Araştırmalar ve İstatistik Teknikleri (BAT), Ankara: Tekışık Web Ofset Tesisleri. Çeviri Kitap: Humphreys, T. (2001). Çocuk Eğitiminin Anahtarı: Özgüven (Çev: T. Anapa), İstanbul: Epsilon Yayıncılık. Dergi: Gömleksiz, M. N.ve Bulut, İ. (2008). Yeni İlköğretim Programlarının Uygulandığı Eğitim Ortamına İlişkin Öğretmen Görüşleri. Çağdaş Eğitim Dergisi, 33 (349), 23-29. Willet, J. and Hermann. G. (1989). Which Occupational Analysis Technique: Critical Incident, DACUM, and/or Information Search? The Vocational Aspect of Education, 41 (110), 79-88. Editörlü Kitapta Bölüm: Aral, N. ve Yıldız Bıçakçı, M. (2009). Çoklu Zekâ Kuramı. Eğitim Psikolojisi (Ed: N. Aral ve T. Duman), 409-426, İstanbul: Kriter Yayınları. Lewinsohn, P. M., Redner, J. E. and Seeley, J. R. (2007). The Relationship Between Life Satisfaction and Psychosocial Variables: New Perspectives. Subjective Well-Being (Ed: F. Strack, M. Argyle and N. Schwarz), 149-169, Toronto: Maxwell Macmillan Pergamon Publishing Corporation. Basılmış Kongre Bildirileri: Tanel, R. K., Şengören, S. K. ve Kavcar, N. (2005). Termodinamik Dersine Yönelik Tutum Ölçeği Geliştirilmesi. XIV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi 28-30 Eylül 2005. Denizli: Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Kongre Kitabı, Cilt 2: 101-105. Aral, N., Gürsoy, F., Yıldız Bıçakçı, M., Ceylan, R., Şahin, S. and Öztürk, M. (2011). An Investigation of the Occupational Attitudes of Pre-School Teachers. European Academic Conference, 6-9 June 2011, Barcelona: 2157-9660 (Online): 613-620. Yazarı Belli Olmayan Eserler: Anonim. (2001). Ya Şiddet Ya Demokrasi. Eğitim Sen, Ankara: Eğitim Sen Yayınları. Anoymous. (2000). Should All States Ban Corporal Punishment? American Academy of Pediatrics, Current Events, 100: 1-3. http://webbebscohost.com. Tezler: Bulut, İ. (2006). Yeni İlköğretim Birinci Kademe Programlarının Uygulamadaki Etkinliğinin Değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Elazığ: Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Leskiw, L. (1998). A Study of the Engagement of Children’s Minds. Unpublished Master’s Thesis, Alberta: University of Alberta, Faculty of Graduate Studies. Online Yayınlar: Aksoy, H, H. (2006). Eğitimde Teknolojik Eğilimler. http://72.14.207.104/search?=cache:C4J2EjoGsQMJ.politics. ankara.edu.tr/~aksoy/ere/maloglu.doc. Erişim Tarihi: 02.02.2006. Kandır, A. ve Orçan, M. (2011). Beş-Altı Yaş Çocuklarının Erken Öğrenme Becerileri ile Sosyal Uyum Becerilerinin Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesi. İlköğretim-Online, 10(1), 40-50, [Online] http://ilkogretim-online.org.tr/vol10say1.html. Erişim Tarihi: 22.12.2011. Glassman, M. and Whaley, K. (2000). Dynamic Aims: The Use of Long-Term Projects in Early Chilhood Classrooms in Light of Dewey’s Educational Philosophy. Early Chilhood Research and Practice, 2(1), 34-42. [Online] http://ecrp.uiuc.edu/v2n1/glassman.html. Retrieved on: 22.12.2011. 6. Yazılardaki fikir ve görüşler yazarlara aittir. Yazılar yayımlansın ya da yayımlanmasın geri gönderilmez. 7. Yayın ve yazım ilkelerine uygun hazırlanmamış yazılar incelemeye alınmaz. 8. Değerlendirme sürecinde hakemlerin ve yazarların kimlik bilgileri gizli tutulur. Dergiye gönderilen yazılar, kapsam ve düzen açısından uygun görüldüğü takdirde, değerlendirilmek üzere bu alanda uzman iki hakeme gönderilir. Eğer hakemlerin raporlarında görüş ayrılığı söz konusu olursa, üçüncü bir hakemin görüşüne başvurulur. Makale, yazara geri gönderildiğinde düzeltmelerin “Hakem Raporları” doğrultusunda 30 gün içinde yapılarak geri gönderilmesi gerekmektedir Yazarlar, hakemlerin eleştiri, öneri ve düzeltmelerini dikkate almak zorundadırlar. Düzeltilmiş makale değişiklik isteyen hakemler tarafından tekrar incelenir. Hakemlerin incelemesi ve yazarlar tarafından gerekli düzeltmelerin yapılmasından sonra, makalenin son şekli CD’ye kaydedilerek bir adet kopyası ile birlikte Yayın Yönetmenine gönderilmelidir. Makalenin adı CD’ye yazılmalıdır. İstenilen sürede teslim edilmeyen yazılar yayın hakkını kaybeder. 9. Makalelerdeki tüm değişiklikler yazarlar tarafından yapılır. Son şekli verilen makaleler üzerinde yazarlarca herhangi bir değişiklik yapılamaz. Hangi nedenle olursa olsun makalesini yayımlamaktan vazgeçen bir yazar, makalesini başvurudan itibaren en geç 15 gün içerisinde geri çekebilir. 10. Çağdaş Eğitim Dergisi Akademik’te yayınlanan yazılardan kaynak gösterilerek alıntı yapılabilir. 11. Yayımlanmasına karar verilen yazılar için yazarlara “Yayımlanacaktır” belgesi verilmez. 12. Yayın ve yazım ilkelerini, Web sayfamızda (http://www.cagdaseğitim.org) bulabilirsiniz. www. gitim. gdase ww.ca se cagda . w w w g im.or segit cagda rg rg rg itim.o itim.o itim.o g g g e e e s s s a a a d cagd .cagd w.cag www. Çağdaş Eğitim Dergisi Akademik www ww / Journal of Contemporary Education Academic www. itim daseg g a c . ww gdase ww.ca www. ww .org egitim s a d g ww.ca org . segitim a d g a c g gdase ca www. g im.or git gdase a c . w w .org egitim s a d g ww.ca ww. . segitim a d g a c org .org egitim s a d g ww.ca segit cagda g im.or ww. g r itim.o g e s a cagd www. rg itim.o g e s a gd ww.ca .org egitim s a d g ww.ca org . segitim a d g a ww.c rg itim.o seg cagda . w w w .org org . segitim a d g a c ww. org g im.or it daseg w.cag org gitim. gdase ww.ca c www. ww. o gitim. seg cagda . w w w rg itim.o w rg itim.o g e s a cagd g im.or www. www. .org egitim s a d g ca www. .org egitim s a d g ca www. se cagda . w w w .org segitim a d g a c org gitim. se cagda . w w w g im.or org org org rg o gitim. gdase .ca94 org gitim. . segitim a d g a c www. se cagda . w w w org gitim. gdase ca www. g daseg g gdase ca www. it daseg w.cag daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w eg s cagda www. .org g im.or ww daseg cag www. cag www. itim daseg g a c . www org daseg .org segitim a d g a ww.c w www rg itim.o g e s a cagd org gitim. se cagda . w w w .org segitim a d g a c www. . egitim s a d g ca www. se cagda . w w w www. . egitim s a d g ca www. .org segitim a d g a c org . segitim a d g a c aseg cag www. rg o gitim. gdase ww.ca g www. . egitim s a d g ca www. g im.or w segit cagda g gdase a c . w ww cagd www. git gdase a c . w ww org g gdase org gitim. gitim. se cagda . w w w im.or segit cagda g im.or git gdase a c . w ww g r itim.o g e s a cagd www. daseg ca www. w g cag www. org . egitim s a d g ww.ca g im.or segit cagda gdase ca www. git gdase a c . w w g eg s cagda www. org w .or egitim s a d g ww.ca g gdase ca www. gitim. se cagda . w w w g daseg cag www. org gitim. se cagda . w w w im.or segit cagda www. www. rg org gitim. se cagda . w w w g im.or it daseg w.cag org . segitim a d g a c org gitim. GUIDELINES FOR PUBLICATION .org egitim s a d g a www. w www. Journal of Contemporary Education Academic is a refereed academic journal publishing original research articles, review articles and translations in the field of educational sciences. The journal is published four times annually in January, April, July and October. Articles may be submitted in Turkish or English. Prior to submission, all articles should be checked for the criteria below. Manuscripts that do not meet these criteria will not be considered for publication. 1. Articles should not be published before or currently being considered for publication elsewhere. Together with the manuscript, the authors should send a signed document stating that the article has not been published before or being considered for publication. 2. The language used in the articles should be clear, easy to follow, and free of uncommon expressions. Foreign words with no common Turkish equivalent should be given in original with the Turkish word written in parentheses. 3. Manuscripts should be formatted to fit on A4 size white paper with 3 cm margins on all sides, one-and-a-half spaced throughout, using a 12-point font. 4. Manuscripts should be submitted in three copies, one of them original, recorded on CD and posted or sent by cargo. Manuscripts should not exceed 15 pages including figures, graphics and appendices. 5. Manuscripts should contain, in the following order, a title page, abstract and keywords, main text and references. • Title Page The title page should include the title of the article in Turkish and English, the name and last name of authors, their titles, institutions, correspondence address, phone and fax numbers and e-mail addresses and use a 12-point font. • Abstract and Keywords The page on which abstract and keywords appear should not include author names, and the title of the paper should be written in Turkish and English on top of the page. The title should use a 12-point font. All articles should be preceded by a Turkish and English Abstract. If the article has been written in Turkish, the Turkish Öz (Abstract) should go first; and if the article has been written in English, the Abstract should go first. The Abstract must include purpose, method, key findings and results, and not exceed 200 words in either language The number of keywords should be between 3 and 8. The Abstract should be one-and-a-half spaced, using a 10point font in italics. If the study was presented at a conference but the full manuscript was not published, the title, date and place of the conference should be given in a footnote. If the study was supported by an institution, it should also be mentioned. • Main text Rules for the main text of research articles, review articles and translations are given below. The main text should be one-and-a-half spaced throughout, using a 12-point font. Research articles should include an introduction, method (research design, population, sample, study group, instruments, procedures and analyses), findings, discussion, results, recommendations and references. Section headings should be written in bold upper case, and subheadings in bold lower case. The main sections should be INTRODUCTION, METHOD, FINDINGS, DISCUSSION, RESULTS and REFERENCES. Tables: Table number should be left-justified above the table, and the title should be given next to the number as a legend. Table title should be in italics, not bold, and the first letter of each word should be written in capital letters. There should be no text on the right or left side of tables. Table content should use a 12-point font, with no space before or after each line. Other than the category headings in the first column and the top row, there should be no lines between rows and columns. Figures: Figure numbers should be left-justified below the figure, and the title should be given next to the number as a legend. Figure title should be in italics, not bold, and the first letter of each word should be written in capital letters. Any references should be given in parentheses. There should be no text on the right or left side of figures. Review articles should have a specific topic and include a current and comprehensive literature review. Section headings in the main text should be written in bold upper case, subheadings in bold lower case. Translations should be accompanied by their originals. • References The sources used in the articles should be listed in alphabetical order in the “References” section. References should be one-and-a-half spaced, using an 11-point font. While making reference to the sources in the body of the text, authors’ last names and publication year should be given. Example: Tekışık (2010) writes ........................ According to Tekışık (2010), ........................ According to Tekışık and Aral (2010), ........................ According to Tekışık et al. (2009), ........................ When more than one source is mentioned at the end of a sentence in the main body of text, references should be given in alphabetical order in parentheses. Example: ...................... (Aral, 2010; Ferguson et al., 2005; Kandır, 2003; Tekışık and Karabıyık, 2008). Works with no author (such as Proceedings, the Official Gazzette, or laws and regulations) should be referenced as “Anonim” for Turkish sources, and “Anonymous” for international sources. Example: .............................. (Anonim, 2010; Anonymous, 2008). When more than one source by the same author published in the same year is being referenced, the date should be accompanied by a letter given in alphabetical order. Example: .................. (Tekışık, 2010a), ............(Tekışık, 2010b). When the original source cannot be reached, the author who cites that source should be referenced. Example: .................. (Cited in Tekışık, 2010). Sample Bibliography Entries Book: Mclntire, S. A. and Miller, L. A. (2000). Foundation of Psychological Test (2. ed), Boston: McGraw Hill. Kaptan, S. (1998). Bilimsel Araştırmalar ve İstatistik Teknikleri (BAT), Ankara: Tekışık Web Ofset Tesisleri. Translated Book: Humphreys, T. (2001). Çocuk Eğitiminin Anahtarı: Özgüven (Çev: T. Anapa), İstanbul: Epsilon Yayıncılık. Journal: Gömleksiz, M. N. ve Bulut, İ. (2008). Yeni İlköğretim Programlarının Uygulandığı Eğitim Ortamına İlişkin Öğretmen Görüşleri. Çağdaş Eğitim Dergisi, 33 (349), 23-29. Willet, J. and Hermann. G. (1989). Which Occupational Analysis Technique: Critical Incident, DACUM, and/or Information Search? The Vocational Aspect of Education, 41 (110), 79-88. Chapter in Edited Book: Aral, N. ve Yıldız Bıçakçı, M. (2009). Çoklu Zekâ Kuramı. Eğitim Psikolojisi (Ed: N. Aral ve T. Duman), 409-426, İstanbul: Kriter Yayınları. Lewinsohn, P. M., Redner, J. E. and Seeley, J. R. (2007). The Relationship Between Life Satisfaction and Psychosocial Variables: New Perspectives. Subjective Well-Being (Ed: F. Strack, M. Argyle and N. Schwarz), 149-169, Toronto: Maxwell Macmillan Pergamon Publishing Corporation. Published Conference Proceedings: Tanel, R. K., Şengören, S. K. ve Kavcar, N. (2005). Termodinamik Dersine Yönelik Tutum Ölçeği Geliştirilmesi. XIV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi 28-30 Eylül 2005. Denizli: Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Kongre Kitabı, Cilt 2: 101-105. Aral, N., Gürsoy, F., Yıldız Bıçakçı, M., Ceylan, R., Şahin, S. and Öztürk, M. (2011). An Investigation of the Occupational Attitudes of Pre-School Teachers. European Academic Conference, 6-9 June 2011, Barcelona: 2157-9660 (Online): 613-620. Works with No Author: Anonim. (2001). Ya Şiddet Ya Demokrasi. Eğitim Sen, Ankara: Eğitim Sen Yayınları. Anoymous. (2000). Should All States Ban Corporal Punishment? American Academy of Pediatrics, Current Events, 100: 1-3. http://webbebscohost.com. Theses: Bulut, İ. (2006). Yeni İlköğretim Birinci Kademe Programlarının Uygulamadaki Etkinliğinin Değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Elazığ: Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Leskiw, L. (1998). A Study of the Engagement of Children’s Minds. Unpublished Master’s Thesis, Alberta: University of Alberta, Faculty of Graduate Studies. Online Publications: Aksoy, H, H. (2006). Eğitimde Teknolojik Eğilimler. http://72.14.207.104/search?=cache:C4J2EjoGsQMJ.politics. ankara.edu.tr/~aksoy/ere/maloglu.doc. Erişim Tarihi: 02.02.2006. Kandır, A. ve Orçan, M. (2011). Beş-Altı Yaş Çocuklarının Erken Öğrenme Becerileri ile Sosyal Uyum Becerilerinin Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesi. İlköğretim-Online, 10 (1), 40-50, [Online] http://ilkogretim-online.org.tr/vol10say1.html. Erişim Tarihi: 22.12.2011. Glassman, M. and Whaley, K. (2000). Dynamic Aims: The Use of Long-Term Projects in Early Chilhood Classrooms in Light of Dewey’s Educational Philosophy. Early Chilhood Research and Practice, 2(1), 34-42. [Online] http://ecrp.uiuc.edu/v2n1/glassman.html. Retrieved on: 22.12.2011. 6. The opinions stated in the articles belong to their authors. Manuscripts received by the journal are not returned, irrespective of publication. 7. Manuscripts not in line with these guidelines are not considered for publication. 8. During the review process, the identity of referees and authors is kept confidential. If the articles received by the journal are appropriate in scope and format, they are sent to two referees who are field experts. If the referees disagree with each other, a third referee is consulted. When a manuscript is sent to its author for revisions, these revisions must be completed within 30 days in accordance with the “Referee Reports” and resubmitted. It is the author’s responsibility to act in accordance with referee critiques, recommendations and corrections. The revised and resubmitted article is then reviewed by the same referees. After the review and revision process, the final version of the article must be recorded on CD and sent to the Editor with a hard copy. The title of the article must appear on the CD. Manuscripts that are not revised within the given time period lose their right to publication. 9. All changes to the articles are made by the author. No changes can be made by the author once an article is finalized. Any author who decides against publication can withdraw the manuscript within 15 days of submission, regardless of the reason for this decision. 10. Articles that appear in Journal of Contemporary Education Academic can be cited by giving references. 11. The authors are not presented a document of confirmation for manuscripts that have been accepted for publication. 12. Guidelines for publication can be reached on our website (http://www.cagdaseğitim.org). www. gitim. gdase ww.ca se cagda . w w w g im.or segit cagda rg rg rg itim.o itim.o itim.o g g g e e e s s s a a a d cagd .cagd w.cag www. Çağdaş Eğitim Dergisi Akademik www ww / Journal of Contemporary Education Academic www. itim daseg g a c . ww gdase ww.ca www. ww .org egitim s a d g ww.ca org . segitim a d g a c g gdase ca www.