1 LINUX NED‹R? 1 Penguen Do¤uyor 1 Linux Çekirde¤i
Transkript
1 LINUX NED‹R? 1 Penguen Do¤uyor 1 Linux Çekirde¤i
UBUNTU-icindekiler.qxd 6/23/11 2:31 PM Page ix ‹Ç‹NDEK‹LER 1 LINUX NED‹R? Penguen Do¤uyor Linux Çekirde¤i Neden Linux? Linux Da¤›t›mlar› Özgür Yaz›l›m Linux’un Atas› Unix 2 UBUNTU: ‹NSANLIK ‹Ç‹N LINUX Debian’dan Ubuntu’ya Uzanan Yol Yeni Da¤›t›ma ‹sim Aran›yor Debian Projesi Geçmiflten Bugüne Ubuntu Ubuntu 11.04 (Natty Narwhal) ile Gelen Yenilikler Unity Ubuntu Yaz›l›m Merkezi Web Taray›c›: Mozilla Firefox Müzik Çalar: Banshee LibreOffice 3.3.2 Gelifltirilmifl Altyap› Ubuntu’yu Kimler Kullanabilir? ‹nternette Gezinme Çevrimiçi Haberleflme Oyun ve E¤lence Ofis Uygulamalar› Çizim ve Masaüstü Yay›nc›l›k Web Tasar›m Yaz›l›m Gelifltirme ‹nternet Sunucu Ubuntu, Kubuntu, Xubundu, Edubuntu, Ubuntu Studio... Ubuntu’da Yaz›l›m Kurulumu 1 1 3 4 5 6 8 11 12 13 14 14 22 23 24 24 25 26 27 27 28 28 29 29 29 30 30 31 32 33 UBUNTU-icindekiler.qxd 6/23/11 2:31 PM Page x x UBUNTU 3 UBUNTU’NUN KURULUMU Hangi Bilgisayarlara Kurabilirim? Disk Bölümleri Takas Alan› Dosya Sistemleri Ubuntu’nun Temin Edilmesi Son Bir fiey Daha Ad›m Ad›m Ubuntu Kurulumu Kurulum Haz›rl›¤› Kurulum Paketlerinin Kontrolü Sürücü Alan› Ay›r Neredesiniz? Klavye Düzeni Kimsiniz? Kurulum Wubi: Ubuntu’yu Windows’a Kurun! Ubuntu Yükleyici 35 35 36 37 38 38 39 40 41 42 43 45 46 46 47 48 49 4 UBUNTU’YLA ‹LK TANIfiMA Ubuntu’ya Girifl X Window Pencere Yöneticileri ve Masaüstü Ortamlar› GNOME Masaüstü Ortam› K›sa GNOME Tarihi GNOME’u Tan›yal›m Panel Uygulamalar Yerler K›sayol Simgeleri Uygulamac›klar Panele Uygulamac›k Eklemek Bildirim Alan› Toplu Gösterge Uygulamac›s› A¤ Yöneticisi 53 53 55 56 58 59 60 60 60 61 63 64 64 65 65 65 UBUNTU-icindekiler.qxd 6/23/11 2:31 PM Page xi ‹Ç‹NDEK‹LER xi Sohbeti Ayarla Ubuntu One Dijital Saat Kullan›c› Bilgisi Bilgisayar› ve Oturumu Kapatma Masaüstü Görev Çubu¤u Sanal Masaüstü Çöp Kutusu Uygulama Çal›flt›rmak Pencereler Pencerenin Büyütülmesi Pencerenin Simge Haline Getirilmesi Pencerenin Kapat›lmas› Pencerenin Hareket Ettirilmesi Pencerenin Yeniden Boyutland›r›lmas› Bafll›k Çubu¤uyla ‹fllem Yapmak Otomatik Boyutland›rma Nautilus Dosya Yöneticisi Nautilus’un Özellikleri Uzamsal Mod Nautilus ile Dosya Kopyalamak ve Tafl›mak Sürükle-B›rak Kolayl›¤› Nautilus ile Dosya Silmek Nautilus ile Yeniden ‹simlendirmek Birden Fazla Dosyan›n Yeniden ‹simlendirilmesi Dosya Bulmak 5 UNITY Unity Nedir? Sistem ‹htiyaçlar› Bir Bak›flta Unity Launcher Dash 66 68 68 69 69 71 71 71 72 72 73 74 74 74 74 74 74 75 76 76 77 79 80 80 82 82 84 87 87 88 89 89 92 UBUNTU-icindekiler.qxd 6/23/11 2:31 PM Page xii xii UBUNTU Uygulama Çal›flt›r›c› Çal›flma Alanlar› Global Menü Memnun Kalmazsan›z 92 93 94 94 6 ‹NTERNET ER‹fiiM‹ Ba¤lant› Ayarlar› Kablosuz A¤ Ba¤lant›s› Ethernet ile Ba¤lant› Firefox: Web Taray›c›s› Evolution: E-posta ‹stemcisi Empathy: An›nda Mesajlaflma XChat: IRC Sohbeti Transmission: BitTorrent ‹stemcisi Gwibber: Mikro Blogcu Blog Girdisi Gönderici: Blog Yönetim Arac› Liferea: RSS Okuyucu Pan: Haber Okuyucu Synaptic Paket Yöneticisi Yeni Paket Kurulumu Kurulu Paketin Kald›r›lmas› Paketlerin Güncellenmesi Güncellefltirme Yöneticisi Yeni Depo Eklenmesi Ubuntu Yaz›l›m Merkezi 97 97 98 101 102 104 114 116 118 120 123 125 126 128 129 131 131 132 133 135 7 ÇOKLU ORTAM Banshee: Müzik Oynat›c› Totem: Video Oynat›c› Ses Kaydedicisi Brasero: CD/DVD Yaz›c› Veri CD/DVD’si Oluflturmak Müzik CD’si Oluflturmak CD/DVD Kal›b› Yazmak Shotwell: Foto¤raf Yöneticisi 137 137 139 141 142 142 144 144 144 UBUNTU-icindekiler.qxd 6/23/11 2:31 PM Page xiii ‹Ç‹NDEK‹LER xiii GIMP: Resim Düzenleyici Pitivi: Video Düzenleyici 146 148 8 TEMEL UBUNTU UYGULAMALARI Uçbirim: Komut Sat›r› Terminal Sunucu Ba¤lant›s›: Uzak Masaüstü ‹stemcisi Gedit: Metin Düzenleyici Tomboy: Seyyar Notlar Baobab: Disk Kullan›m› Çözümleyici Gucharmap: Karakter Haritas› Gcalctool: Hesap Makinesi 151 151 152 153 155 156 156 157 9 OF‹S UYGULAMALARI Özgürlü¤ün Ad›: LibreOffice LibreOffice’in Özellikleri Metin Belgesi: Writer Belgelerinizi Microsoft Word Biçiminde Kaydedin Yaz›n›za Özel Karakter Ekleyin Üst ve Alt Bilgi Ekleyin Sayfa Numaras› Ekleyin Hesap Tablosu: Calc Formül Çubu¤u ve ‹fllev Sihirbaz› Hücre ve Sayfalar› Otomatik Biçimlendirme LibreOffice’de Script Dilleri Sunum: Impress Çizim: Draw Veritaban›: Base Ubuntu’nun Yaz›c› Deste¤i Ubuntu’ya Yaz›c› Tan›tmak Peki Ya Taray›c›? Yaz›c› Paylafl›m› Ubuntu’ta Yaz›c› Paylaflmak Windows’ta Paylafl›lan Yaz›c›y› Ubuntu’da Kullanmak Windows Yüklü Bilgisayardan Ubuntu’ya Ba¤l› Yaz›c›ya Ulaflmak 159 159 161 163 164 165 165 166 166 167 168 169 170 173 174 175 176 179 181 181 184 187 UBUNTU-icindekiler.qxd 6/23/11 2:31 PM Page xiv xiv UBUNTU Ubuntu Yüklü Bilgisayardan Ubuntu’ya Ba¤l› Yaz›c›ya Ulaflmak Dosya Paylafl›m› 188 189 10 S‹STEM AYARLARI Masaüstü Arkaplan›n› De¤ifltirmek Ekran Koruyucusunu De¤ifltirmek Tema ve Pencere Dekorasyonunu De¤ifltirmek Ekran Çözünürlü¤ünü De¤ifltirmek Klavye Ayarlar› Fare Ayarlar› Bafllang›ç Uygulamalar›n› Belirlemek Kullan›c› Yönetimi Sisteme Yeni Bir Kullan›c› Eklemek Sisteme Yeni Bir Grup Eklemek Güvenlik Duvar› Sistem Gözlemcisi Dil Deste¤i 191 191 193 194 195 195 197 198 200 203 203 205 207 208 11 WINE ‹LE WINDOWS UYGULAMALARI Wine Nedir? Wine Kurulumu Windows Uygulamas› Kurmak 209 209 210 211 12 KONSOLDA LINUX KULLANIMI Konsol Nedir? Linux Disk ve Dizin Yap›s› Dosya Sistem Hiyerarflisi Temel Linux Komutlar› Yard›m Alal›m Hangi Dizindeyim? Dizinde Neler Var? Çal›flma Dizinini De¤ifltirelim Dosya Kopyalamak Dosya Silmek Dizin Kopyalamak 221 221 223 223 227 227 228 228 229 230 230 231 UBUNTU-icindekiler.qxd 6/23/11 2:31 PM Page xv ‹Ç‹NDEK‹LER xv Dizin Silmek Dizin Oluflturmak Dosya/Dizin Ad› De¤ifltirmek Dosya/Dizin Yeri De¤ifltirmek Eriflim Yetkileri Di¤er Temel Komutlar Kaynak Koddan Derleme Derlemeden Önce Kaynak Kod Nas›l Da¤›t›l›r? Ba¤›ml›l›klar Derleme ‹fllemi 231 231 231 231 231 233 234 234 235 235 236 13 APT ‹LE PAKET YÖNET‹M‹ APT Nedir? Paket ‹fllemleri Paketin Kurulmas› Paketin Yeniden Kurulmas› Paketin Kald›r›lmas› Paketin Güncellenmesi Paket Indeks’inin Güncellenmesi Da¤›t›m Güncellemesi DEB Paketlerinin Kurulmas› DEB Paketlerinin Kald›r›lmas› Depo ‹fllemleri Depo Eklemek 237 237 237 238 239 239 240 241 241 242 242 243 243 14 KUBUNTU: KDE’L‹ UBUNTU Kubuntu Nedir? KDE Masaüstü Ortam› K›sa KDE Tarihi KDE’nin Özellikleri Ubuntu’ya KDE Kurmak KDE’yi Tan›yal›m Masaüstü Panel 245 245 245 245 246 247 250 250 251 UBUNTU-icindekiler.qxd 6/23/11 2:31 PM Page xvi xvi UBUNTU Uygulama Çal›flt›r›c› Masaüstünü Göster Simgesi Sanal Masaüstü Görev Yöneticisi Sistem Çekmecesi Dijital Saat Panel Araç Kutusu Panele Programc›k Eklemek Uygulama Çal›flt›r›c›s›’na (KDE Menüsü) Uygulama Eklemek Masaüstü Dizini Plasma Araç Kutusu Masasüstüne Programc›k Eklemek Masaüstü Etkinlikleri Neye Yar›yor? Etkinlik Oluflturmak Pencereleri Etkinliklerle ‹liflkilendirmek Ön Tan›ml› Etkinlikler Pencereler Pencerenin Büyütülmesi Pencerenin Simge Haline Getirilmesi Pencerenin Kapat›lmas› Pencerenin Tüm Masaüstlerinde Görüntülenmesi Pencerenin Hareket Ettirilmesi Pencerenin Yeniden Boyutland›r›lmas› Bafll›k Çubu¤uyla ‹fllem Yapmak Otomatik Boyutland›rma Dolphin Dosya Yöneticisi Dolphin’in Özellikleri Dolphin ile Dosya Kopyalamak ve Tafl›mak Dolphin ile Dosya Silmek Dolphin ile Yeniden ‹simlendirmek Birden Fazla Dosyan›n Yeniden ‹simlendirilmesi KFind ile Dosya Bulmak KRunner ile Uygulama Çal›flt›rmak 251 251 251 251 252 252 252 252 253 254 255 256 257 258 258 259 259 259 259 260 260 260 260 260 261 262 262 262 264 264 265 266 267 267 UBUNTU-icindekiler.qxd 6/23/11 2:31 PM Page xvii ‹Ç‹NDEK‹LER xvii Kubuntu’dan Ç›k›fl Ba¤lant› Ayarlar› Kablosuz A¤ Ba¤lant›s› Ethernet Kart› ile Ba¤lant› RekonQ: Web Taray›c›s› Kmail: E-posta ‹stemcisi Konsole: Komut Sat›r› Amarok: MP3 Oynat›c› Dragon Player: Video Oynat›c› K3b: CD/DVD Yaz›c› Veri CD/DVD’si Oluflturmak CD/DVD Kal›b› Yazmak Müzik CD’si Oluflturmak Kate: Metin Düzenleyici Kjots: Not Al›c› Knotes: Seyyar Notlar Ark: Arflivleme Arac› Ktimetracker: Kiflisel Saat ‹zleyici Kcalc: Bilimsel Hesap Makinesi Akregator: RSS Okuyucu Kopete: An›nda Mesajlaflma Quassel: IRC Sohbeti Ktorrent: Bittorrent ‹stemcisi 15 LINUX’DA PROGRAMLAMA Perl Python PHP C/C++ Mono PHP 268 269 269 272 273 274 280 280 281 382 282 285 287 288 289 290 291 292 293 293 295 297 297 301 302 303 304 305 306 304 UBUNTU-icindekiler.qxd xviii UBUNTU 6/23/11 2:31 PM Page xviii