SÖZLÜKLÜ MAARİF TAKVİMİ Hacettepe Üniversitesi
Transkript
SÖZLÜKLÜ MAARİF TAKVİMİ Hacettepe Üniversitesi
SÖZLÜKLÜ MAARİF TAKVİMİ Hacettepe Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü 17 Haziran 2014 17 Haziran 1926’da Amelia Earhart Atlantik Okyanusu’nu uçakla aştı. 17 Haziran 1926’da Amelia Earhart Atlantik Okyanusunu tek başına uçakla aşan ilk kadın pilot olmuştur. Earhart, 1937'de ABD'li meslektaşı Fred Noonan ile Lockheed Electra modeli, çift motorlu bir uçakla dünya turuna çıktı. Yolculuğunun üçte ikisini tamamladığı sırada, uçak Pasifik Okyanusu'nun ortalarında kayboldu ve Earhart'ın izine bir daha rastlanamadı. Uçak sözcüğü nereden gelir? Dil Devrimi sırasında 1935’te yayımlanan Cep Kılavuzu’nda, Arapça ṭayyār “uçucu” kökünden gelen tayyare sözcüğü yerine önerilen asıl Türkçe karşılık, uç- eyleminden türetilen uçku sözcüğüydü. Ancak bu sözcük halkın kabulünü kazanamamıştır. Geoffrey Lewis, bunun nedenini bu sözcüğün uçkur sözcüğünü andırıyor olmasına bağlar (Lewis, 2007: 145-146)1. Bugün tayyare yerine kullandığımız uçak sözcüğü ise aslında yine o yıl basılan Cep Kılavuzu’2nda “tayyare meydanı”, yani “havaalanı” yerine teklif edilmiş, ancak tayyare karşılığı kullanımı yaygınlaşmıştır. 1 LEWİS, Geoffrey (2007), Trajik Başarı: Türk Dil Reformu, İstanbul: Paradigma Yayıncılık. (1935), Osmanlıcadan Türkçeye Cep Kılavuzu ve Türkçeden Osmanlıcaya Cep Kılavuzu, İstanbul: Türk Dili Araştırma Kurumu. 2