Sağlığı Geliştirme Modeli
Transkript
Sağlığı Geliştirme Modeli
Şanlıurfa il merkezinde Suriyeli mülteci kadınların üreme ve ruh sağlığı ihtiyaçları; Suriyeli mültecilerin sağlığını geliştirme modeli Prof.Dr. Zeynep ŞİMŞEK Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı-Şanlıurfa/Türkiye Sunum planı İhtiyaç belirleme araştırmanın sonuçları Araştırma bulgularına dayalı yürütülen sağlığı geliştirme modeli Öneriler Üreme çağındaki yerinden edilmiş kadınların üreme sağlığı ve ruh sağlığı ihtiyaçları Şanlıurfa il merkezinde kesitsel araştırma (Ocak-Mart 2015) Küme örnekleme yöntemiyle 460 hane seçildi ve 458 hanede 458 15-49 yaşları arasındaki kadınla görüşüldü 4 saha çalışanı görev aldı(Suriyeli bir hemşire ve ebe, 1 laborant, 1 kayıt elemanı/çevirmen) Soru kağıdı Türkçe ve Arapça hazırlandı Mikrobesin eksikliğini saptamak için kanlar alınıp, soğuk zincirle laboratuvara ulaştırıldı CYBE öyküsü olan kadınlar muayene için davet edildi Çalışma UNFPA tarafından desteklendi, Şanlıurfa Valiliği ile işbirliği kuruldu Araştırmanın bulguları Kadınların özellikleri Ortalama hanehalkı büyüklüğü= 9,9 ±4,9 (3-27) % 88,6’sı ev hanımı % 47,4’ünün eşi niteliksiz işlerde çalışıyor %11’i günlük yaşamını idare edecek kadar Türkçe biliyor %17,2’sinin doktor tanılı bir hastalığı var %11,8’i düzenli ilaç kullanıyor Sigara içme sıklığı %10,7 Şekil 1. Kadınların öğrenim durumları % Şekil 2. Türkiye’ye geliş zamanları % Şekil 3. Kadınların bildirdikleri sorunlar % Şekil 4. Yaş gruplarına göre 19 yaş öncesi evlenme sıklığı % Şekil 5. Kadınlar tarafından bildirilen evlenme biçimleri % Şekil 6. Akraba evliliği sıklığı % 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0 44,2 38,2 9,7 No First generation Second generation 7,9 Third generation Şekil 7. Kadınların istedikleri ve sahip oldukları ortalama çocuk sayısı 6 5,3 5 4 Female 3 3,1 2 1,59 1,53 1 2,88 2,36 0 Having n of children Desired n of children Ortalama çocuk sayısı= 5.7 (sd 3.6) Male Total Şekil 8. Doğurganlık özellikleri % 56,2 60 50 47,7 26,7 40 30 15 20 10 0 Loss of pregnancy Pregnant No antenatal care Not using contraceptive methods Şekil 9. Gebelik riski altındaki kadınların halen kullandıkları yöntemler % 60 56,2 50 40 30 17,8 12,6 20 10,2 10 0 3 0,2 No Contraceptive Traditional IUD Pill Tüp ligasyonu Condom Şekil 10. Mikrobesin eksikliği % Şekil 11. CYBE Semptomu Olan Kadınların Dağılımı % 50,5 50 49,5 50,2 49,2 49 48,5 Yes No Şekil 12. Ruh Sağlığı % % 100 80 60 40 89,7 10,3 20 0 2 or more symptoms healthy İntihar girişimi: %09 Tablo 1. Ruh sağlığı belirleyicileri Faktörler B Wald P OR GA (%95) Türkçe bilmeme 0.885 3.952 0.047 2.30 1.01-5.25 Sosyal destek yokluğu 0.967 7.322 0.007 2.63 1.31-5.29 Vit B12 eksikliği 0.563 3.854 0.044 1.21 1.12-1.71 Sağlığı Geliştirme Modeli 1. Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Doğum Polikliniği’nde Suriyeli Kadın Üreme Sağlığı Danışma Merkezi kuruldu 1 Suriyeli ebe ve tercüman işe alındı Sağlığı Geliştirme Modeli 1. 2. 3. 15-49 yaş izlemleri, Gebe ve lohusa izlemi, Gebeliği önleyici yöntem kullanımı Sağlığı Geliştirme Modeli 2. Sağlık aracıları yetiştirildi Sağlığı Geliştirme Modeli 3. Türkçe okuma-yazma kursu açıldı 4. Tıbbi sekreterlik kursu açıldı (Sağlık aracıları) Sağlık aracılarının eğitimi 20 günlük sağlık eğitimi verildi. Eğitim konuları; İlk yardım Ruhsal travmaya yaklaşım Adölesan evliliklerin sağlık sonuçları Akraba evliliğinin sağlık sonuçları Bulaşıcı hastalıkların kontrolü (şark çıbanı dahil) Doğum öncesi-sonrası bakım ve aile planlaması Emzirmenin önemi ve emme pratiği Çocuk sağlığı ve yaş gruplarına göre beslenme Aile içi şiddet Toplumsal cinsiyet eşitsizliği Hastalıkları önlemenin dini açıdan önemi… Yürütülen çalışmalar Uygulama Nisan- Eylül ayları arası poliklinik hizmeti alan kişi sayısı Sağlık aracıları tarafından aktarılan kişi sayısı Jinekolojik Muayene 384 Gebe muayenesi 15-49 yaş izlemi RİA OKS Enjeksiyon Kondom Toplam 143 502 23 70 11 22 1155 4488 kişi Öneriler 3. basamakta üreme sağlığı danışmanlık birimi kaçırılmış fırsatları önlüyor, Mülteci grupta sağlık aracıları modeli kabul edilebilir, uygun ve etkili bir yöntemdir. Ancak; Eğitim? Süpervizyon?, Maddi destek? Kontraseptif malzeme desteğinin sürekliliği sağlanmalıdır, Mülteci grupta sosyal destek sistemlerinin geliştirilmesi, vit B12 eksikliğinin giderilmesi ve toplumla bütünleşmeyi sağlayıcı aktivitelerin yapılması önemlidir. Sağlığın ön koşulu barıştır, çatışmaların bitmesi dileğiyle….