How to claim an invention
Transkript
How to claim an invention
Tasarımların Tescil Süreçleri ve Yaşanan Sorunlar Fatih KARAHAN Endüstriyel Tasarımlar Daire Başkanı 12.08.2015 Tasarım Modülü A1 Tasarım Tescil Prosedürü 1/75 İçerik • Endüstriyel tasarım nedir? • Endüstriyel tasarımın önemi • Tasarım tescil işlemleri • Tasarım tescilinde yaşanan sorunlar • Web sayfamızda araştırma yapma • Uluslararası tasarım tescili Tasarım Modülü A1 Tasarım Tescil Prosedürü 2/75 Fikri Haklar İnsan düşüncesinin ürünü olan yeniliklerin sahiplerine verilen haklardır. Tasarım Modülü A1 Tasarım Tescil Prosedürü 3/75 FİKRİ HAKLAR (INTELLECTUAL PROPERTY) Eser Sahibinin Hakları ve Bağlantılı Haklar (Telif Hakları) (Copyright and Related Rights) •Bilim ve Edebiyat Eserleri •Müzik Eserleri •Güzel Sanatlar •Sinema Eserleri •Bilgisayar programları Sınai Haklar (Industrial Rights) •Buluşlar (Patent) •Markalar •Endüstriyel Tasarımlar •Coğrafi İşaretler •Entegre Devrelerin Topografyası •İşletme adları v.b. •Yeni Bitki ve Hayvan Çeşitleri Bu haklar Kültür Bakanlığı Telif Hakları Genel Müdürlüğü tarafından yürütülmektedir. İlk beş konu Türk Patent Enstitüsü tarafından tescil edilmektedir. Tasarım Modülü A1 Tasarım Tescil Prosedürü 4/75 TELİF HAKLARI Edebiyat ve sanat eserleri Web sayfaları Tasarım Modülü A1 Bilgisayar programları Heykeller Mimari Eserler Tasarım Tescil Prosedürü Çizgi karakterler Fotoğraflar Haritalar 5/75 Endüstriyel Tasarım Nedir? Fikri mülkiyet tasarım; hukuku açısından endüstriyel • 554 Sayılı Endüstriyel Tasarımların Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamede Tasarım; “bir ürünün tümü, veya bir parçası veya üzerindeki süslemenin, çizgi, şekil, biçim, renk, doku, malzeme veya esneklik gibi insan duyuları ile algılanan çeşitli unsur veya özelliklerinin oluşturduğu bütünü” olarak tanımlanmıştır. • Kısaca, ürünün estetik veya dekoratif yönlerini kasteder. Tasarım Modülü A1 Tasarım Tescil Prosedürü 6/75 Farklı Görünümler Tasarım Modülü A1 Tasarım Tescil Prosedürü 7/75 Endüstriyel Tasarımın Getirileri • Katma değer yaratır. • Ürün kalitesini yükseltir. • Rekabet gücünü artırır. • Marka bilinirliğini sağlar. • Duygusal tatmin sağlar. • Maliyetleri düşürür. • İşlevsellik sağlar. • Yenilik sağlar. • Farklılık sağlar. Tasarım Modülü A1 Tasarım Tescil Prosedürü 8/75 Tasarımlarımızı Nasıl Koruruz? Tasarımların Türk Patent Enstitüsü’nde tescil ettirilmesi taklit edilmeye karşı korur. Tasarım Modülü A1 Tasarım Tescil Prosedürü 9/75 Tasarım tescili ürünlerin görünüm özelliklerini koruma altına alan bir sistemdir. Tasarım Modülü A1 Tasarım Tescil Prosedürü 10/75 Ürün nedir? • Endüstriyel yolla veya elle üretilen nesneler (Koltuk, sürahi, lamba, elbise vb.) • Bileşik ürünün kendisi (otomobil, çamaşır makinesi vb.) • Bileşik ürünün parçası (çamaşır makinesinin merdanesi, vites kutusu vb.) • Setler (Çatal bıçak takımı vb.) • Ürünün bir bölümü (Ütünün sapı vb.) • Grafik semboller, tipografik karakterler • Dekorasyon (Vitrin, mağaza vb.) Tasarım Modülü A1 Tasarım Tescil Prosedürü 11/75 Endüstriyel Tasarım Örnekleri Çerezlik Otomobil Koltuk Tabure Ayakkabı Kolye Elbise Bisiklet Bardak Sandalye Tencere Abajur Tasarım Modülü A1 Tasarım Tescil Prosedürü 12/75 Çamaşır makinası kapağı Ambalaj Grafik semboller Logo Tasarım Modülü A1 Tasarım Tescil Prosedürü Terlik tabanı Tipografik yazı karakterleri 13/75 Mağaza görünümü Hediye sunumu Ekran görüntüsü Tasarım Modülü A1 İkon Masa üstü simgeler Tasarım Tescil Prosedürü 14/75 Tasarım Tescili ile Korunamayanlar • üretim yöntemi, • ürünün kullanım amacı, • fonksiyonel özellikler yada teknik faydalar koruma altına alınamaz. Tasarım Modülü A1 Tasarım Tescil Prosedürü 15/75 Hak Sahipliği • Tasarım hakkı tasarımcıya veya onun hukuki haleflerine aittir. Tasarımcının birden çok olması halinde, taraflar arasında aksine bir anlaşma yoksa tasarımcılar, müşterek mülkiyet hükümleri çerçevesinde hak sahibidir. Tasarım Modülü A1 Tasarım Tescil Prosedürü 16/75 Hizmet İlişkisinde Hak Sahibi • Aralarında özel bir sözleşme olmaması halinde memur, hizmetli, işçi veya stajerlerin işlerini görürken tasarladıkları tasarımların sahipleri bunları çalıştıranlardır. • Memurun, hizmetlinin ve işçinin yaptığı tasarımın önemi göz önüne alınarak tespit edilecek bir bedele hakkı olur. Tasarım Modülü A1 Tasarım Tescil Prosedürü 17/75 Üniversite Mensuplarının Tasarımları • Üniversitelere bağlı fakülte ve yüksekokullarda bilimsel çalışma yapmakta olan öğretim elemanlarının tasarımları üzerindeki hak, öğretim elemanlarına aittir. Tasarım Modülü A1 Tasarım Tescil Prosedürü 18/75 Başvuru Çeşitleri • Tekli Başvuru: Tek tasarım içeren başvurular. • Çoklu Başvuru: Birden çok tasarımın başvurusu, tek başvuru ile yapılabilir. Bunun için; - Locarno sınıflandırmasında aynı alt sınıfta yer almaları, - Bileşik bir ürünün parçaları olmaları, - Aynı set/takım içerisinde yer alması Tasarım Modülü A1 Tasarım Tescil Prosedürü 19/75 Başvuru İçin Gerekli Belgeler a) Başvuru formu b) Tescil edilecek tasarımın en az 8X8cm. en fazla 16x16cm. boyutunda görsel anlatımı (fotoğraf, çizim vb.) c) Tarifname d) Ücret dekontu e) Vekaletname veya imza sirküleri Tasarım Modülü A1 Tasarım Tescil Prosedürü 20/75 a) Başvuru Formu • Başvuru sahibi kimlik ve adres bilgileri • Varsa vekil bilgileri • Başvuru çeşidi (tekli / çoklu & tasarım sayısı) • Ürün adı / sınıfı • Tasarımcı bilgileri/ tasarım hakkının elde ediliş şekli • Rüçhan bilgileri Tasarım Modülü A1 Tasarım Tescil Prosedürü 21/75 b) Görsel Anlatım Tescile konu tasarımın görünüm özelliklerini açıkça gösteren ve en az 8X8cm., en fazla 16x16cm. boyutunda hazırlanabilen çizim, fotoğraf, grafik şeklindeki anlatımdır. Görsel anlatım, başvuru tarihinin kesinleşmesine etki eder. Ayrıca korumanın sınırını çizer. Tasarım Modülü A1 Tasarım Tescil Prosedürü 22/75 Başvuru Formu Görsel Anlatım Sayfası Tasarım Modülü A1 Tasarım Tescil Prosedürü 23/75 Başvuruda tasarımın daha iyi anlaşılabilmesi için ürünün farklı yönlerden görünümleri de ek görsel anlatım olarak verilmelidir. Tasarım Modülü A1 Tasarım Tescil Prosedürü 24/75 Görsel Anlatımda Karşılaşılan Sorunlar a) Görsel anlatımda tescile konu tasarım dışında başka bir cisim, aksesuar, ölçü veya açıklayıcı metin yer alması Tasarım Modülü A1 Tasarım Tescil Prosedürü 25/75 b) Açıklayıcı yazılar, numaralar, semboller içeren, ürünleri eksenler ve boyutları ile beraber gösteren teknik çizimler veya planlara ilişkin görsel anlatımlar Tasarım Modülü A1 Tasarım Tescil Prosedürü 26/75 c) Aynı görsel anlatım içerisinde farklı açılardan birden çok görünümün yer alması Tasarım Modülü A1 Tasarım Tescil Prosedürü 27/75 ç) Görsel anlatımların düşük çözünürlükte olması Tasarım Modülü A1 Tasarım Tescil Prosedürü 28/75 d) Görsel anlatımlarda renk unsuruna dikkat edilmemesi Tasarım Modülü A1 Tasarım Tescil Prosedürü 29/75 e) Görsel anlatımda kontrastın iyi ayarlanmaması Tasarım Modülü A1 Tasarım Tescil Prosedürü 30/75 f) Görsel anlatımda uygun olmayan gölge veya yansımaların olması Tasarım Modülü A1 Tasarım Tescil Prosedürü 31/75 g) Uygun ve yeterli sayıda görsel anlatımın sunulmaması Tasarım Modülü A1 Tasarım Tescil Prosedürü 32/75 ğ) Görsel anlatımın uygun boyutta sunulmaması Tasarım Modülü A1 Tasarım Tescil Prosedürü 33/75 h) Görsel anlatımların belirgin renklerde olmaması Şekil 24 Uygun olmayan görsel anlatımlar Tasarım Modülü A1 Tasarım Tescil Prosedürü 34/75 Şekil 25 Uygun olmayan görsel anlatımlar Şekil 26 Uygun görsel anlatımlar Tasarım Modülü A1 Tasarım Tescil Prosedürü 35/75 Şekil 27 Uygun olmayan görsel anlatım Şekil 28 Uygun görsel anlatım Tasarım Modülü A1 Tasarım Tescil Prosedürü 36/75 c) Tarifname Tasarımın görünüm özelliklerini açıklayan yazılı metindir. Bu metinde tasarımla ilgili teknik bilgi verilmemelidir. Sadece görsel özellikleri anlatılmalıdır. Tasarım Modülü A1 Tasarım Tescil Prosedürü 37/75 Ücret Hesaplama Başvuru için gerekli ücret hesaplanmasında 2 ana kriter esastır : kalemlerinin • Tasarım sayısı • Görsel anlatım sayısı Tasarım sayısı başvuru ücretini belirlerken, görsel anlatım sayısı yayın ücretini etkilemektedir. Tasarım Modülü A1 Tasarım Tescil Prosedürü 38/75 2015 Yılı Ücretleri Hizmet Adı Ücret (Elektronik / Mobil İmza ile) Ücret (Fiziki evrak ile) Tasarım Tescil Başvuru Ücreti 130 TL 185 TL İlave Her Tasarım İçin Tasarım Tescil Başvuru Ücreti 55 TL 85 TL Yayım Ücreti (İlave Her 8x8 cm. Alan İçin) 40 TL 60 TL Yenileme Başvuru Ücreti (Tek Tasarım İçin) 380 TL 495 TL Yenileme Başvuru Ücreti (İlave Her Bir Tasarım İçin) 50 TL 75 TL Tasarım Modülü A1 Tasarım Tescil Prosedürü 39/75 Örnek Ücret Hesaplama Çoklu başvuru (2 tasarım ve 4 görsel anlatım) Elektronik/Mobil imza yoluyla ücret hesaplama Başvuru ücreti: 130 + 55*1 = 185 Yayın ücreti : 40*4 = 160 Toplam ücret = 345 TL Fiziki evrak yoluyla ücret hesaplama Başvuru ücreti: 185 + 85*1 = 270 Yayın ücreti : 60*4 = 240 Toplam ücret = 510 TL FARK 165.TL Tasarım Modülü A1 Tasarım Tescil Prosedürü 40/75 Sınıflandırma Enstitü’ye yapılan tüm başvurular 1998’de katıldığımız Locarno Anlaşması’nda yer alan ürün listesine göre sınıflandırılmaktadır. Locarno sınıflandırmasında 32 ana sınıf, 216 alt sınıf ve yaklaşık 6600 üzerinde ürün bulunmaktadır. Tasarım Modülü A1 Tasarım Tescil Prosedürü 41/75 Rüçhan Hakkı Rüçhan hakkı kelime anlamıyla üstünlük veya öncelik hakkını ifade etmektedir. Başvuru sahibi, yabancı ülkede yapılmış başvuruya veya sergide teşhire dayalı olarak rüçhan hakkı talebinde bulunabilir. (Rüçhan hakkı talep etme süresi, önceki başvuru tarihinden veya sergi tarihinden itibaren 6 aydır) Tasarım Modülü A1 Tasarım Tescil Prosedürü 42/75 Tasarım Tescil Süreci Ülkemizde endüstriyel tasarımların tescil süreci özet olarak • şekli inceleme • endüstriyel tasarım siciline kayıt ve yayın • itirazlar • belgelendirme olarak dört ana işlem sürecinden oluşmaktadır. Tasarım Modülü A1 Tasarım Tescil Prosedürü 43/75 Tasarım Tescil Prosedürü Endüstriyel Tasarım Tescil Başvurusu Şekli İnceleme RED Başvuru Sahibinin Karara İtirazı Kabul Edilmedi Başvuru Sahibinin Karara İtirazı Kabul Edildi Tescil Kararı Başvuru RED Yayın (6 AY) Karara İtiraz (2 AY) Mahkeme 3. Kişiler Tarafından İtiraz Varsa 3. Kişiler Tarafından İtiraz Yoksa YİDK Kararı TESCİL 3. Kişilerin İTİRAZI KABUL 3. Kişilerin İTİRAZI RED Başvuru RED Tasarım Modülü A1 TPE YİDK Kararının İptali (2 AY) (Başvuru Sahibi) TPE YİDK Kararının İptali (2 AY) (3. Kişiler) Mahkeme Mahkeme Tasarım Tescil Prosedürü Tescilin Hükümsüzlüğüne İlişkin Koruma Süresince Mahkemeye Hükümsüzlük Davası Açılabilir 44/75 Başvurunun İncelenmesi • Şekli şartlar açısından inceleme • Çoklu başvuru kapsamında inceleme • Rüçhan hakkı kapsamında inceleme • İçerik bakımından inceleme Tasarım ve ürün tanımlarına uymayan ve kamu düzeni ve genel ahlaka aykırı bulunan tasarım tescil talepleri geri çevrilir. Tasarım Modülü A1 Tasarım Tescil Prosedürü 45/75 Koruma Dışı Haller a) Kamu düzeni ve genel ahlaka aykırı tasarımlar b) Teknik fonksiyonunun gerçekleştirilmesinde, tasarımcıya, tasarıma ilişkin unsurlarda hiçbir seçenek özgürlüğü bırakmayan tasarımlar, c) Tasarlanan veya tasarımın uygulandığı ürünü, başka bir ürüne mekanik olarak monte edebilmek veya bağlayabilmek için ancak zorunlu biçim ve boyutlarda üretilebilen tasarımlar, koruma kapsamı dışında tutulmuştur. Tasarım Modülü A1 Tasarım Tescil Prosedürü 46/75 a) Kamu düzenine aykırı tasarımlar Şekil I – Kravat deseni uygun değil Tasarım Modülü A1 Şekil II – Tekstil ürünleri deseni uygun Tasarım Tescil Prosedürü 47/75 Koruma Dışı Haller Tasarım Modülü A1 Tasarım Tescil Prosedürü 48/75 ÖNEMLİ UYARI Yürürlükte olan mevzuat gereği Enstitü, tescil aşamasında tescile konu tasarımın, “yenilik ve ayırt edici nitelik bakımından koruma şartlarına” sahip olup olmadığını incelememektedir. “yenilik ve ayırt edici nitelik bakımından inceleme tescil sonrası yapılan itirazlar üzerine incelemeye alınmaktadır. Tasarım Modülü A1 Tasarım Tescil Prosedürü 49/75 Sicile Kayıt Ve Yayın Endüstriyel tasarım tescil başvuruları, Endüstriyel Tasarım Siciline kaydedilir ve ilgili ilk Resmi Endüstriyel Tasarım Bülteninde yayınlanır. Tasarım Modülü A1 Tasarım Tescil Prosedürü 50/75 İtiraz İlanı yapılmış bir tasarımla ilgili olarak, gerekçeleri açıkça belirtilecek şekilde yayın tarihinden itibaren 6 ay içerisinde tasarım tescil belgesinin verilmesine karşı Enstitü nezdinde itiraz edilebilir. Tasarım Modülü A1 Tasarım Tescil Prosedürü 51/75 İtiraz İçin Gerekli Belgeler • İtiraz formu • İspatlayıcı bilgi ve belgeler • Ücret • Vekaletname (Vekil varsa) Tasarım Modülü A1 Tasarım Tescil Prosedürü 52/75 İtirazın İncelenmesi İtiraz sahibinin sunduğu ispatlayıcı bilgi ve belgeler ve başvuru sahibinin itiraza karşı görüş sunduğu olarak belgeler değerlendirilerek, başvuruya konu ürün; • Yenilik • Ayırt edicilik bakımından incelenir. Tasarım Modülü A1 Tasarım Tescil Prosedürü 53/75 Yenilik Bir tasarımın aynısı, başvuru veya rüçhan tarihinden önce dünyanın herhangi bir yerinde kamuya sunulmamış ise o tasarım yeni kabul edilir. Tasarımlar sadece küçük ayrıntılarda farklılık gösteriyorlarsa aynı kabul edilir. Tasarım Modülü A1 Tasarım Tescil Prosedürü 54/75 Tasarım Modülü A1 Desen Çizgi Karakter Desen Desen Tasarım Tescil Prosedürü 55/75 Mobilya kulpu Tasarım Modülü A1 Hello Kity markası Tasarım Tescil Prosedürü 56/75 Ayırt Edici Nitelik Bir tasarımın ayırt edici niteliğe sahip olması, bu tasarımın bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenim ile başvuru veya rüçhan tarihinden önce kamuya sunulmuş olan herhangi bir tasarımın yarattığı genel izlenim arasında belirgin bir farklılık olması anlamındadır. Tasarım Modülü A1 Tasarım Tescil Prosedürü 57/75 Kulp mutfak gereçleri Tasarım Modülü A1 Kulp mutfak gereçleri Tasarım Tescil Prosedürü 58/75 Belgelendirme 6 aylık yasal itiraz süresi İçerisinde endüstriyel tasarım tesciline ilişkin itirazda bulunulmaması yada yapılan itirazların reddedilmesi neticesinde tasarım tescil belgesi hazırlanır. Tasarım Modülü A1 Tasarım Tescil Prosedürü 59/75 Koruma Süresi Başlangıçta 5 yıllık bir koruma sağlanmakta olup, yenilemelerle en fazla 25 yıla kadar bu korumayı uzatmak mümkündür. Tasarım Modülü A1 Tasarım Tescil Prosedürü 60/75 Yenileme 5 Yıllık koruma süresi sonunda tasarım hakkı sahibi veya vekilinin talebi ile tescil süresi uzatılabilir. Yenileme talebinin yapılması; koruma süresinin sona erdiği ayın son gününde önceki altı ay içerisinde gerçekleştirilir. Bu sürenin kaçırılması durumunda altı aylık bir ek süre içerisinde ek ücret ödeyerek yenileme yapılabilmektedir. Tasarım Modülü A1 Tasarım Tescil Prosedürü 61/75 Tasarımdan Doğan Hakkın Sona Ermesi 554 sayılı KHK çerçevesinde tasarımdan doğan hak; • Koruma süresinin dolması • Tasarım belgesi sahibinin hakkından vazgeçmesi sebeplerinden birinin gerçekleşmesi ile sona erer. Tasarım Modülü A1 Tasarım Tescil Prosedürü 62/75 Tescil Belgesinin Fonksiyonu Belge sahibinin izni olmadıkça, üçüncü kişiler, tasarımın uygulandığı ürünü; • Üretemez • Piyasaya Süremez • Satamaz • Sözleşme Yapamaz • İthal edemez • Ticari amaçla kullanamaz • Elinde bulunduramaz Tasarım Modülü A1 Tasarım Tescil Prosedürü 63/75 Çevrimiçi Hizmetler Tasarım Modülü A1 Tasarım Tescil Prosedürü 64/75 Tasarım Modülü A1 Tasarım Tescil Prosedürü 65/75 Çevrimiçi Hizmetler Tasarım Modülü A1 Tasarım Tescil Prosedürü 66/75 Çevrimiçi Hizmetler Tasarım Modülü A1 Tasarım Tescil Prosedürü 67/75 Çevrimiçi Hizmetler Tasarım Modülü A1 Tasarım Tescil Prosedürü 68/75 Tasarım Ulusal Koruması 554 sayılı Kanun Hükmünde Kararname hükümleri çerçevesinde tescil edilerek koruma altına alınan tasarımlar Türkiye sınırları içinde korunmaktadır. Tasarım Modülü A1 Tasarım Tescil Prosedürü 69/75 Tasarımların Uluslararası Alanda Korunması Endüstriyel Tasarımların Uluslararası Tesciline İlişkin Lahey Anlaşması Kapsamında Koruma Avrupa Birliği Kapsamında Topluluk Tasarımı Koruması Tasarım Modülü A1 Tasarım Tescil Prosedürü 70/75 Lahey Sistemi Sistemin iki temel amacı vardır. • Tek bir başvuruyla, seçilen ülkelerde tescil yoluyla koruma sağlamak • Tek bir başvuruyla, birçok ülkeye başvuru imkanı sunarak tescil işlemlerini daha kolay hale getirmek Tasarım Modülü A1 Tasarım Tescil Prosedürü 71/75 Lahey Kapsamında Seçilebilecek Ülkeler 1- Afrika Fikri Mülkiyet Organizasyonu (AIPO) 2- Azerbaycan 3- Bulgaristan 4- Mısır 5- Finlandiya 6- Almanya 7- İzlanda 8- Lihtenştayn 9- Moğolistan 10- Norveç 11- Romanya 12- Sırbistan 13- İspanya 14- Suriye Arap Cumhuriyeti 15- Tunus 16- Arnavutluk 17- Bosna ve Hersek Tasarım Modülü A1 18- Hırvatistan 19- Estonya 20- Fransa 21- Gana 22- Kırgızistan 23- Litvanya 24- Karadağ 25- Polonya 26- Ruanda 27- Singapur 28- Umman Sultanlığı 29- Tacikistan 30- Türkiye 31- Ermenistan 32- Botsvana Tasarım Tescil Prosedürü 33- Danimarka 34- Avrupa Birliği 36- Gürcistan 37- Macaristan 38- Letonya 39- Monako 40- Namibya 41- Moldova 42- Sao Tome and Principe 43- Slovenya 44- İsviçre 45- Eski Yugoslav Makedonya Cumhuriyeti 46- Ukrayna 72/75 Tasarım Başvuruları Tasarım başvuru sıralamasında Avrupa’da 2., dünyada 4. sırada. Tasarım Modülü A1 Tasarım Tescil Prosedürü 73/75 Sektörel Bazlı Tasarım Başvuruları 14000 13432 12175 12000 10000 7910 8000 6000 5604 4911 3740 4000 2882 2000 332 0 2008 2010 Giyim ve tuhafiye eşyaları Tasarım Modülü A1 2012 2014 Grafik semboller, desenler ve logolar Tasarım Tescil Prosedürü 74/75 Teşekkürler Fatih Karahan Tasarımlar Daire Başkanı MAPADER Yönetim Kurulu Üyesi Telefon: 312 3032110 Faks: 312 3031130 E-mail: fatih.karahan@tpe.gov.tr Tasarım Modülü A1 Tasarım Tescil Prosedürü 75/75