tarımsal izleme ve bilgi sistemi çiftçi tablet bilgisayarı kullanıcı

Transkript

TARIMSAL İZLEME VE BİLGİ SİSTEMİ ÇİFTÇİ TABLET BİLGİSAYARI KULLANICI EL KİTABI
0
destek@tarbil.org
www.tarbil.org
Tarımsal İzleme ve Bilgi Sistemi (TARBİL) Çiftçi Tablet Bilgisayar Kullanımı El Kitabı
Sürüm 1.00
Tarım ve Çevre Bilişimi Uygulama ve Araştırma Merkezi
İstanbul Teknik Üniversitesi Ayazağa Yerleşkesi
TARBİL Binası İstanbul 34469
Birinci Basım: İstanbul, Kasım 2014 (500 adet)
BAŞLARKEN
 Lütfen, tablet bilgisayarınızı çalıştırmadan önce bu El Kitabını okuyun ve
ileride duyulacak ihtiyaç nedeniyle saklayınız. Ayrıca tabletin ana sayfasından
“Tablet El Kitabı” adlı dosyayı çalıştırarak tablet üzerinden de okuyabilirsiniz.
 Bu El Kitabı çevrimiçi (online) olarak www.tarbil.org web sitesinden alınabilir.
Buradan her zaman bu kitapçığın doküman ve video hali güncel olarak
yayınlanacaktır.
 Bu tablet, tarımsal gözlem istasyonu kurulan çiftçimizin tarımsal
faaliyetlerinde ve kararlarında destek olacak TARLAMATİK Uygulamasını
işletmesinde ve gerek GTHB Bakanlığı Uzmanları gerekse TARBİL Merkez
Personeli ile iletişimi sağlamak için siz değerli çiftçilerimizin kullanımına
sunulmuştur.
 Kullanılan arayüz veya yazılım değişikliklerine göre tablet bilgisayarın ana
ekranında değişiklikler olabilir. Örneğin; tablet bilgisayarınızda ekranlar siyah
zemin üzerinde görülmesine karşın, okunurluğun arttırılması için Şekil 5
beyaz zemin üzerinde gösterilmiştir.
 Tablet üzerindeki hattın kullanım bedeli bir yıl boyunca yüklenici firma
tarafından karşılanacaktır.
 Mevcut özellikler ve ilave hizmetler cihaza, yazılıma veya hizmet sağlayıcıya
göre değişiklik gösterebilir.
www.tarbil.org
destek@tarbil.org
i
ii
destek@tarbil.org
www.tarbil.org
İÇİNDEKİLER
1…….TABLET BİLGİSAYAR GENEL TANITIM………………………………………………………………1
2. .... TABLET BİLGİSAYARIN KURULUMU .................................................................... 3
2.1. Tablet Bilgisayarın Açılması ve Ekran Kilidi ............................................ 3
2.2. Tablet Bilgisayarın İlk Kullanımı ............................................................. 4
2.3. Tablet Bilgisayara SIM Kart ve SD Kart Takılması ................................... 5
2.4. Tablet Bilgisayar Uygulama Ekranı......................................................... 6
2.5. Tablet Bilgisayarın Mobil Ağ Ayarlarının Yapılması ................................ 8
2.6. Tablet Bilgisayar Kullanıcısının TARBİL Sistemine Abone Olması ........ 12
2.7. Tablet Bilgisayarın Aktivasyonu, TARBİL Bilişim Ağına Bağlanması ve
Mobil Cihaz Uygulamasının (MDM) Çalıştırılması ................................ 15
3. .... TABLET BİLGİSAYAR AYARLARI ......................................................................... 18
3.1. Kablosuz ve Ağlar Menüsü ................................................................... 18
3.1.1. Kablosuz İnternet Ayarları…………………………..…………………………………18
3.1.2. Bluetooth Ayarları………………………………………………………………………….20
3.1.3. Veri Kullanımı Seçeneği………………………………………………………………….20
3.1.4. Diğer Ayarlar………………………………………………………………………………….21
3.2. Tablet Bilgisayar Ayarları ..................................................................... 22
3.2.1. Ses Ayarları…………………………………………………………………………………….22
3.2.2. Ekran Ayarları…………………………………………………………………………………24
3.2.3. HDMI Ayarları………………………………………………………………………………..24
3.2.4. Depolama Ayarları…………………………………………………………………………25
3.2.5. Pil Ayarları……………………………………………………………………………………..25
3.2.6. Tablette Yüklü Uygulamaların Ayarı……………………………………………….26
3.3. Kişisel Tablet Ayarları ........................................................................... 27
3.3.1. Konum hizmetleri Ayarı………………………………………………………………….27
3.3.2. Güvenlik Ayarları……………………………………………………………………………29
3.3.3. Dil ve Giriş Ayarları…………………………………………………………………………29
3.3.4. Tablet Bilgisayar Verilerini Yedekleme ve Sıfırlama İşlem Ayarları….29
3.4. Tablet Bilgisayarda Hesap Ayarları ...................................................... 31
3.5. Sistem Ayarları ..................................................................................... 31
4. .... TARLAMATİK UYGULAMASI .............................................................................. 34
4.1. TARLAMATİK nedir? ............................................................................. 34
www.tarbil.org
destek@tarbil.org
iii
4.2. TARLAMATİK Uygulamasını Çalıştırmak............................................... 35
5. .... TARLA DEFTERİ ................................................................................................. 42
5.1. Uygulama Ekle ..................................................................................... 42
5.2. Ekim Hazırlık ........................................................................................ 43
5.3. Ekim ..................................................................................................... 45
5.4. Hazırlık ve Bakım ................................................................................. 47
5.5. Sulama ................................................................................................. 48
5.6. Gübreleme ........................................................................................... 49
5.7. İlaçlama ............................................................................................... 50
5.8. Hasat .................................................................................................... 51
5.9. Hadise Bildirimi .................................................................................... 52
5.10. Gelişme Dönemi .................................................................................. 54
6. .... EKİM PLANLAMA .............................................................................................. 57
7. .... ZİRAİ UYARILAR................................................................................................. 58
7.1. Zirai Uyarı Kuralı Ekleme Örneği .......................................................... 60
8. .... SULAMA ............................................................................................................ 65
8.1. Sulama Yönetimi .................................................................................. 66
8.2. Sulama Geçmişi ................................................................................... 67
8.3. Sulama İşlemi ....................................................................................... 68
8.4. Sulama Ajandası .................................................................................. 68
8.5. Sulama Grubu ...................................................................................... 70
8.6. Sulama Sistemi .................................................................................... 74
9. .... TOPRAK VE LABORATUVAR .............................................................................. 76
10. .. MALİYET ............................................................................................................ 79
10.1. Parsel Maliyet Raporu ......................................................................... 80
10.2. Toplam Maliyet Raporu ....................................................................... 81
10.3. Ayrıntılı Maliyet Raporu ....................................................................... 81
10.4. Maliyet Tanımları ................................................................................. 83
11. .. İSTASYON .......................................................................................................... 84
12. .. MESAJLAR ......................................................................................................... 88
13. .. VERİLERİ YENİLE ................................................................................................ 90
14. .. TERİMLER VE AÇIKLAMALARI ........................................................................... 92
14.1. Bitki Gelişimi ile İlgili İndis Açıklamaları ............................................... 92
iv
destek@tarbil.org
www.tarbil.org
1. TABLET BİLGİSAYAR GENEL TANITIM
Güncel teknolojinin sağladığı en ileri tablet bilgisayarlardan birini
kullanmaktasınız. Tablet bilgisayarların dış görüntüsü Şekil 1 ve Şekil 2’de
gösterilmiş, özellikleri Tablo 1’de verilmiştir.
Şekil 1. Tablet bilgisayarın soldan görünümü
Arka kamera ve flaş
esi
Şekil 2. Tablet bilgisayarın arka kamerası ve flaş
www.tarbil.org
destek@tarbil.org
1
Tablo 1. Tablet bilgisayarın özellikleri
Boyutlar / Ağırlık
İşlemci
İşletim Sistemi
Hafıza
Depolama
Ekran
Kamera
Geniş Ağ Bağlantısı
WLAN
Bluetooth
GPS
Bağlantı Noktaları
Ses
Batarya
AA Adaptör
Fonksiyon Tuşları
Sensörler
2
262.6 x 175.4 x 8.6mm / 560g
nVIDIA Tegra T30s / 1.5 GHz Quad-core
Android 4.0 ICS
RAM: 1GB LP-DDR2
eMMC Flash Memory 16 GB / 32 GB
10.1” LCD (1280x800) IPS geniş görüntü,
kapasitif 10 nokta dokunmatik ekran
Arka: 8M piksel CMOS (Flash ve Oto-fokus)
Ön: 2M piksel CMOS
GSM/GPRS/EDGE (850/900/1800/1900)
HSPA+ (850/1700/1900/2100)
WiFi 802.11 a/b/g/n
BT 3.0 + EDR
Var
3.5 mm kulaklık çıkışı, Micro USB girişi,
şarj girişi, HDMI desteği
SIM Kart Slotu, microSD Kart Slotu
Mikrofon
Stereo Hoparlörler
23.45 WHr / 8-10 Saat Video Oynatma
19V / 30W
Ses arttırma/azaltma tuşu,
açma / kapama tuşu
Işık sensörü, 3 eksenli ivmeölçer,
e- pusula, gyro sensör
destek@tarbil.org
www.tarbil.org
2. TABLET BİLGİSAYARIN KURULUMU
Bu bölümde tablet bilgisayarın temel işlemleriyle ilgili bilgi verilecektir.
2.1.
Tablet Bilgisayarın Açılması ve Ekran Kilidi
Açma/Kapama
Düğmesi
esi
Şekil 3. Tablet bilgisayarın açma/kapama düğmesi
Tablet bilgisayarın sağ üst kısmında açma/kapama düğmesi bulunmaktadır. Bu
düğmeye 3-4 saniye basılı tutularak tablet bilgisayar açılır. Bu işlem yapıldığı
halde tablet bilgisayar açılmıyorsa şarjı tükenmiş olabilir. Bu durumda tablet
bilgisayar öncelik şarj edilerek işleme devam edilmelidir. Açık olduğu sürece
tablet bilgisayarın şarj durumu ekranın sağ alt köşesinden gözlenebilir.
Tablet bilgisayar açıldığında Şekil 4’te gösterilen ekran gözükecektir. Bu ekran
saat ve tarih bilgisinin yanı sıra şarj durumu, tablet bilgisayardaki Internet
erişimini sağlayan hattın etkinliği ve bir kilit sembolünden oluşur.
Tablet bilgisayarda yüklü uygulamalara ulaşmak için parmağınızı ekrandaki kilit
sembolüne basılı tutarak sağa çekiniz. Kilit sola çekildiğinde ise fotoğraf/video
çekimi için kamera sembolü görülecektir.
Internet erişimi için tablet bilgisayar üzerinde SIM kart takılı durumdadır.
www.tarbil.org
destek@tarbil.org
3
Şekil 4. Açılış ekranı ve kilit sembolü
2.2.
Tablet Bilgisayarın İlk Kullanımı
Tablet bilgisayar açıldığında göreceğiniz ana ekran Şekil 5’teki gibidir. Tablet
bilgisayarınızda siyah zemin üzerinde görülmesine karşın okunurluğun arttırılması
için Şekil 5 beyaz zemin üzerinde gösterilmiştir. Kullanılan arayüz veya yazılım
değişikliklerine göre bu ana ekranda değişiklikler olabilir. Ancak alttaki siyah ince
bant ve üzerindeki işaretler hep sabit kalacaktır. Sol alt köşede yer alan üç işaret
ekranlar arasında geçişinizi sağlayacaktır. Sağ alt köşede ise tablet bilgisayarın
şarj durumumu ve telefon hattının çekiş gücünü gösteren birer şekil ve güncel
saat bilgisi yer almaktadır.
Internet ayarları uygun ise ekranın solunda yer alan mini Internet sayfalarından
Internet’te gezebilirsiniz. Bu alanda daha önce girmiş olduğunuz Internet sayfaları
da görülebilir. Bu ekranda kişiselleştirmeler yapabilirsiniz. İki sütundan oluşan bu
kutunun içinde yer alan diğer sayfalara parmağınızı basılı tutup aşağı ve yukarı
yönde hareket ettirirseniz erişebilirsiniz.
4
destek@tarbil.org
www.tarbil.org
“mini” Internet sayfaları
Önceki ekrana geri dön
Ana ekrana geri dön
Açık kalan uygulamaları gör
Şekil 5. Ana açılış ekran görüntüsü, ekran geçiş düğmeleri ve mini Internet sayfaları
2.3.
Tablet Bilgisayara SIM Kart ve SD Kart Takılması
Tablet bilgisayarlar SIM kartı takılı olarak sizlere verilmiştir. SIM kartı, tablet
bilgisayarların IMEI numaraları ile eşleştirilmiş olduğundan bir başka makinaya
takılması durumunda çalışmayacaktır. Ancak gerek duyulduğunda sizlere yeni
SIM kartı gönderilebilir. Bu durumda SIM kartını değiştirmek için tablet
bilgisayarın sağ tarafında bulunan uzun yuva kapağını açınız (Şekil 6). Burada biri
SIM kart diğeri SD kart için iki yuva görülür. Takılı SIM kartı çıkarmak için SIM kartı
plastik bir çubukla hafifçe yuvasına doğru itiniz. Tıklama sesiyle birlikte çubuğu
geri çektiğinizde SIM kartın yuvadan dışarı doğru çıktığını göreceksiniz.
Tamamının çıkması için parmağınızla çekiniz. Yeni kartı takmak için kartın yazılı
olan yüzü tablet bilgisayarın ön yüzüne yönelmiş şekilde yuvaya yavaşça
yerleştiriniz.
Tablet bilgisayar ile birlikte teslim edilen SIM kart sadece TARBİL merkez ile tablet
bilgisayar arasındaki veri iletişimi içindir ve TARBİL merkezimiz tarafından kontrol
edilmektedir. Tablet bilgisayarın SIM kartında herhangi bir pin kodu
www.tarbil.org
destek@tarbil.org
5
bulunmamaktadır. Tablet bilgisayarın Internet bağlantısı SIM kartın takılması ve
tablet bilgisayarın açılmasıyla kullanılabilir.
SD Kart ise tablet bilgisayarın saklama kapasitesini arttırmak için kullanılır ancak
uygulamaların kullanılması için gerekli değildir.
SD kart girişi
SIM kart girişi, tablet bilgisayarın arka, üst tarafında
bulunan iki yuvadan büyük olanıdır.
Şekil 6. Tablet bilgisayarın SIM ve SD kart yuvaları
2.4.
Tablet Bilgisayar Uygulama Ekranı
Tablet bilgisayar ilk açıldığındaki ana ekranın sağ üst köşesindeki her biri üç
noktadan oluşan iki sıra halinde sıralanmış simge ile ifade edilen Uygulamalar
düğmesine (Şekil 7) basıldığında Uygulamalar ekranı açılır (Şekil 8). Bu ekranda
daha önce yüklenmiş veya yüklediğiniz programlara ait simgeler (düğmeler) yer
alır. Bu ekranda Ayarlar düğmesine basıldığında Şekil 9’da görülen ekran açılır.
Bu bölümde tablet bilgisayarla ilgili kablosuz bağlantılar, ekran, ses, kullanım,
uygulama, konum hizmetleri (GPS), güvenlik (şifreler), yedekleme ve sıfırlama gibi
konularda düzenlemeler ve ayarlar yapılır.
6
destek@tarbil.org
www.tarbil.org
Uygulamalar düğmesi
Şekil 7. Uygulamalar ekranına geçiş düğmesi (ana ekrandan)
Şekil 8. Tablet bilgisayarın uygulamalar ekranı
www.tarbil.org
destek@tarbil.org
7
Şekil 9. Tablet bilgisayarın ayarlar ekranı
2.5.
Tablet Bilgisayarın Mobil Ağ Ayarlarının Yapılması
Kablosuz İnternet bağlantısı dışında Mobil GSM hattıyla da Internet bağlantısı
sağlanabilir. Bunun için servis sağlayıcı firmaya göre bazı ayarların yapılması
gerekmektedir. Uygulamalar ekranından Ayarlar uygulamasını çalıştırıp
KABLOSUZ VE AĞLAR başlığı altındaki Diğer… Seçeneğinden Mobil ağlar seçilir
(Şekil 10). Mobil ağlar alanı seçildiğinde Mobil ağ ayarları penceresi (Şekil 11)
açılacaktır. Bu pencerede Erişim Noktası Adları seçilir. Servis sağlayıcı GSM
hatlarına (Turkcell, Avea, Vodafone) göre bu bölümdeki ayarlar farklılık
gösterebilir. Tablet bilgisayarda mevcut Turkcell hat tanımı için Erişim Noktası
Adları alanının mgb olarak tanıtılmalıdır. Bu işlem yapılmamışsa ya da yapılmaz
ise tablet bilgisayardan İnternet’e mobil ağ üzerinden bağlantı gerçekleşmez.
Erişim Noktası Adları bölümüne girildiğinde var olan erişim noktaları (APN’ler)
listelenir. Tablet bilgisayarınızda bu kurulum (sürüm v1.0) için sadece Turkcell
Internet seçeneği görülecektir (Şekil 12). Bu seçenek seçildiğinde Erişim noktasını
düzenle penceresi açılacaktır. Bu pencerede APN alanında Internet sözcüğü
görülecektir (Şekil 13). APN alanı seçildiğinde açılan ekrandaki Internet sözcüğü
yerine mgb yazılarak (Şekil 14) Tamam düğmesine basarak değişiklik onaylanır.
8
destek@tarbil.org
www.tarbil.org
Şekil 10. Ayarlar uygulamasında Mobil ağlar seçeneği
Şekil 11. Mobil ağ ayarları penceresinde Erişim Noktası Adları seçeneği
www.tarbil.org
destek@tarbil.org
9
Şekil 12. Erişim Noktası Adları (APN’ler) ekranı ve erişim hizmet sunucu seçeneği
Şekil 13. APN de yer alan Internet sözcüğünün değiştirilmesi
10
destek@tarbil.org
www.tarbil.org
Şekil 14. APN de yer alan mgb sözcüğünün yazılıp onaylanması
Kalıcı bağlantı bilgisinin büyütülmüş hali
Kalıcı bağlantı bilgisi
Kısa sürede kaybolacak
bağlantı ifadesi
Şekil 15. Ana ekrandaki anlık ve kalıcı bağlantı bilgileri
www.tarbil.org
destek@tarbil.org
11
Söz konusu düzeltme yapıldıktan sonra ana ekrana dönüldüğünde Mobile
Bağlandı ifadesi görülecektir. Sağ alt köşede bağlantının gerçekleştiğine ilişkin
olarak bağlantı türünü ve gücünü gösteren bir işaret etkinleşecektir (Şekil 15).
İşaretin içinde yer alan harf, E, mobil bağlantı türünü belirlemektedir. E, H, 3G
olarak sınıfları belirleyen bu harfler, tabletin Internet’e hangi hızda bağlandığını
belirtmektedir. Harflerden biri gözlenmiyor ise tablet bilgisayarın Internet
bağlantısı sağlanmamış demektir.
Bu bölümde açıklandığı gibi bir mobil servis sunucusu hizmeti (GSM) üzerinden
Internet’e bağlanılacağı gibi tablet bilgisayarınızla kablosuz ağ bağlantısı bulunan
her yerde kablosuz ağa bağlanarak da Internet erişimi sağlayabilirsiniz. Bu
yöntemle bağlanmak için 3.1.1.Kablosuz Internet Ayarları bölümünü okuyunuz.
2.6.
Tablet Bilgisayar Kullanıcısının TARBİL Sistemine
Abone Olması
Kullanıcının tablet bilgisayardan en verimli şekilde faydalanması ve TARBİL
(Tarımsal İzleme ve Bilgi Sistemi)’in tüm olanaklarından yararlanabilmesi için
TARBİL’e abone olması gerekmektedir. Tablet bilgisayar sahibi olan tüm istasyon
sorumluları TARBİL’e abone edilmiştir. Abone olmayan tablet bilgisayar
kullanıcılarının
öncelikle
abone
olması
gerekmektedir.
Kullanıcılar
www.tarbil.org sitesine bağlanarak ana menüdeki Kayıt Ol düğmesini seçerek
TARBİL’e abone olabilirler (Şekil 16). İstenen bilgilerin girildikten sonra Kayıt
İşlemlerine Devam Et düğmesine tıklanır. Bu adımla kullanıcılar kayıt işleminin ilk
adımını tamamlamış olurlar. Sisteme kayıt olurken kullandığınız e-posta (“email”) adresine sistem tarafından gönderilen mektupta belirtilen bağlantıya
(“link”) tıklayarak, bu link üzerinden Doğrulama Kodu girilir. Bu ikinci aşama da
tamamlandıktan sonra, sisteme kayıt isteği Abone Yöneticisi tarafından onaylanır
ve kullanıcının TARBİL sistemine abone olma işlemi tamamlanmış olur. TARBİL’e
abone olan kullanıcıların aktivasyon işlemlerini yapmaları gerekmektedir.
Aktivasyon www.tarbil.org web adresinde açılmış olunan kullanıcı (abone)
bilgilerinizle eşleştirme yapılarak; TC Kimlik numarası ve TARBİL Abone Şifresi ile
gerçekleştirilir. Aktivasyon sayesinde tarımsal verilerin düzenli olarak tablet
bilgisayarınıza akışı sağlanmış olacaktır.
Abone olan tablet bilgisayar kullanıcıları, TARBİL web sitesi ana sayfasında yer
alan Kullanıcı Girişi bölümünden kullanıcı adı (mail adresi) ve şifreyi kullanarak
TARBİL sistemine giriş yapabilir.
12
destek@tarbil.org
www.tarbil.org
Kayıt
işlemi
için
bu alan
Şekil 16. www.tarbil.org ana sayfası ve Kayıt Ol düğmesi
www.tarbil.org
destek@tarbil.org
13
Şekil 17. www.tarbil.org adresinden erişilen TARBİL Abone Kayıt Formu
14
destek@tarbil.org
www.tarbil.org
2.7.
Tablet Bilgisayarın Aktivasyonu, TARBİL Bilişim Ağına
Bağlanması ve Mobil Cihaz Uygulamasının (MDM)
Çalıştırılması
Tablet bilgisayarı aktivasyonu için tablet bilgisayarın Uygulamalar ekranından
(Şekil 7), Cihaz Yönetim uygulaması seçilir (Şekil 18). Henüz aktivasyon
gerçekleşmemiş olduğundan Kullanıcı İlk Kayıt ekranı görünecektir (Şekil 19). T.C.
Kimlik No ve TARBİL Kullanıcı (Abone) şifresi girilerek Aktive Et düğmesine
dokunulur. Tablet bilgisayar Internet’e bağlı ve girilen TC Kimlik No ile Şifre doğru
ise Aktive Et düğmesi yerine Başlat düğmesi görülecektir. Böylelikle bir başka
uygulama olan Tarlamatik uygulaması artık TARBİL merkezine (TARBİL Tarım Bilgi
Bulutuna) bağlı olarak kullanılabilir.(Şekil 20).
Tablet
bilgisayarınız
Internet’e
bağlı
değilse
aktivasyon
işlemi
gerçekleştirilemeyecektir. Aktivasyon süresince tablet bilgisayarın şarjının
tükenmemesi gerekmektedir. Yarıda kesilen aktivasyon işleri sürecin yeniden
başlamasını gerektirecektir.
Tablet bilgisayarlarda yer alan Mobil Cihaz Uygulaması (MDM) aktivasyon
gerçekleştirildikten sonra tablet bilgisayarın kullanımı, TARBİL merkezine
bağlantısı, diğer çiftçi ve uzmanlarla iletişimi, kullandığınız programların kayıt
altında tutulması gibi birçok konuda işlem yapan, tablet bilgisayarın ana
yazılımıdır. Bu yazılım kullanıcıların müdahalesine kapalıdır. İlk kayıttan sonra
MDM yazılımı aktif olarak çalışacaktır. Bu yazılım sayesinde tablet bilgisayarda
yaşanabilecek sorunların çözümü TARBİL merkezince yapılır, tablet düzenli olarak
her bağlantı başında güncellenir. Kullanıcı bizzat güncelleme yapmak isterse
yapması gereken tek şey, Tarlamatik uygulamasında ana ekranın üstünde yer
alan Verileri Yenile düğmesine dokunmaktır.
www.tarbil.org
destek@tarbil.org
15
Cihaz Yönetimi uygulaması
Şekil 18. Uygulamalar ekranı ve Cihaz Yönetimi uygulaması
Şekil 19. Aktive edilmemiş tablet bilgisayar kullanıcı giriş ekranı (Kullanıcı İlk Kayıt)
16
destek@tarbil.org
www.tarbil.org
Şekil 20. Aktive edilmiş tablet bilgisayar kullanıcı giriş ekranı (Cihaz Kayıtlı)
www.tarbil.org
destek@tarbil.org
17
3. TABLET BİLGİSAYAR AYARLARI
3.1.
Kablosuz ve Ağlar Menüsü
Bu bölümde tablet bilgisayarın kablosuz Internet, bluetooth, veri kullanım ve
diğer ayarları yapılır.
3.1.1. Kablosuz İnternet Ayarları
Ayarlar uygulamasına girildiğinde çevrenizde var olan kablosuz ağ bağlantılarını
görebilmek için Kablosuz seçeneği (kutusu) içinde yer alan iki durumlu düğme,
düğmenin sağ tarafına dokunularak AÇIK konumuna getirilmelidir (Şekil 21).
Kablosuz seçeneği
İki durumlu düğmenin AÇIK
olduğunu gösteren konumu
Şifreli bağlantı işareti
seçeneği
Şekil 21. Kablosuz seçeneği, seçim düğmesi ve şifreli bağlantı işareti
Şekil 21’de gösterilen ekranın sağ tarafında görünen Kablosuz ağ listesi
ekranından bulunan ortamdaki kablosuz ağlardan istenen bir ağ seçilip bağlantı
gerçekleştirilebilir. Örneğin Şekil 21’de “Tarbil_Wifi” adında tek bir ağ bağlantısı
18
destek@tarbil.org
www.tarbil.org
bulunmaktadır. Bu ağ bağlantısının adının bulunduğu satırda, sağ taraftaki
kablosuz ağ işaretinin hemen sağ alt köşesindeki kilit işaretinden de anlaşılacağı
gibi şifreli bir bağlantıdır (Şekil 21). Listede kilit işareti olmayan simgeli bir ağ adı
varsa şifresiz olarak da kablosuz ağa bağlanılabilir. Bağlanmak için öncelikle
kablosuz ağ listesinden bağlanılacak kablosuz ağın bulunduğu kutuya
dokunularak seçim yapılır. Bağlantı örnekte görüldüğü gibi şifreli ise şifrenin
girilmesi için bir pencere ve tuş takımı açılacaktır (Şekil 22). Şifrenin girileceği
bölüme ilgili kablosuz ağın şifresi girilir ve Bağlan düğmesine basılır. Bağlantı
şifresiz ise doğrudan bağlantı yapılacağı için sadece Bağlan seçeneğinin seçilmesi
yeterli olacaktır. Internet bağlantısının gerçekleştiği ekranın altındaki siyah
bandın sağ köşesindeki bağlanma simgesinden de görülebilir.
Kablosuz bağlantıları kapatmak için seçenekte sol tarafa dokunarak KAPALI
konumuna getirilir.
Şekil 22. Şifreli ağ bağlantısı için şifre giriş penceresi
www.tarbil.org
destek@tarbil.org
19
3.1.2. Bluetooth Ayarları
Ayarlar uygulamasına çevrenizde var olan bluetooth bağlantılarını görebilmek
için Bluetooth seçeneği (kutusu) içinde yer alan iki durumlu düğme, düğmenin
sağ tarafına dokunularak AÇIK konumuna getirilmelidir (Şekil 23). Bluetooth
bağlantısını kapatmak için seçenekte sol tarafa dokunarak KAPALI konumuna
getirilir.
Bluetooth seçeneği
İki durumlu düğmenin AÇIK
olduğunu gösteren konumu
Şekil 23. Bluetooth seçeneği ve seçim düğmesi
3.1.3. Veri Kullanımı Seçeneği
Belirli dönem ve tarih aralığına göre tablet bilgisayarda çalıştırılan
uygulamalarının Internet kullanımını görmek için kullanılır (Şekil 24). Bu seçenek
seçildiğinde sol tarafta üstte grafik olarak zamana bağlı toplam veri kullanımı ve
altında fazladan aza doğru Internet kullanan programları ve aktardıkları toplam
veri miktarını gösterir. Bu liste belirlenen alan sığmadıysa diğer programları
20
destek@tarbil.org
www.tarbil.org
görmek için alanın üstüne dokunarak parmağınızı kaldırmadan yukarı doğru
hareket ettiriniz.
Veri kullanımı seçeneği
Şekil 24. Veri kullanımı seçeneği ve seçildiğinde görünen kullanım bilgileri
3.1.4. Diğer Ayarlar
KABLOSUZ VE AĞLAR grubunda Diğer… Seçeneğinde ise tablet bilgisayarın
uçakta kullanılması istendiğinde uçuş güvenliği nedeniyle veri alışverişini kapatan
Uçak modu; özel sanal ağ kurmak ve düzenlemek için kullanılan VPN; Internet
bağlantısını paylaşmak için Tethering ve taşınabilir hotspot; mevcut 3G/GSM
bağlantılarını yönetmek ve veriyi konum bilgisini etkinleştirmek içinse Mobil
ağlar seçenekleri ekranın sağında listelenir. (Şekil 25) Gerekli ayar ve
düzenlemeler bu seçenekler seçildiğinde açılan pencereler üzerinde yapılır.
www.tarbil.org
destek@tarbil.org
21
Diğer…
Şekil 25. Diğer… seçeneği ve seçildiğinde görünen dört yeni seçenek
3.2.
Tablet Bilgisayar Ayarları
Ayarlar uygulamasındaki ikinci grup seçenekler CİHAZ başlığında gruplanmıştır.
Bu grupta tablet bilgisayara ait Ses, Ekran, HDMI, Depolama ve Pil kullanım
özelliklerini gözlemek ve ayarlamak; tablet bilgisayara yüklenmiş olan
Uygulamaları düzenlemek ve ayarlamak için alt seçenekler sunacak seçenekler
vardır.
3.2.1. Ses Ayarları
Tablet bilgisayarın müzik, sesli bildirimler ve alarm işlemlerindeki ses düzey
ayarları yanı sıra tablet bilgisayar kullanımında titreşim, dokunma ve ekran kilit
ses ayarları Ses seçeneği üzerinden yapılır (Şekil 26). Ekranın sağında görünen
seçeneklerin bazıları sadece ilgili kutucuk üzerine dokunarak etkinleştirilmekte ya
da kaldırılmakta bazıları ise yeni pencere üzerinden gerçekleştirilmektedir.
22
destek@tarbil.org
www.tarbil.org
Ses seçeneği
Şekil 26. Ses seçeneği ve seçildiğinde sağ tarafta görünen seçenekler
Ekran seçeneği
Şekil 27. Ekran seçeneği ve seçildiğinde sağ tarafta görünen alt seçenekler
www.tarbil.org
destek@tarbil.org
23
3.2.2. Ekran Ayarları
Tablet bilgisayarın ekran parlaklık ayarı, ekran duvar kâğıdı, yazı boyutu ve
dengeli güç kullanım ayarı Ekran seçeneği üzerinden gerçekleştirilir. Ekran
seçeneği seçildiğinde sağ tarafta yeni seçenekler gözükür. Bu yeni seçenekler
seçildiğinde açılan pencereler üzerinden istenen ayar ve düzenlemeler yapılır
(Şekil 27).
3.2.3. HDMI Ayarları
HDMI seçeneği aracılıyla, gerekli teknik donanım yeterli ve uyumlu ise tablet
bilgisayar görüntüsünün televizyona, video kayıt cihazına, projeksiyon cihazlarına
yüksek çözünürlükle bağlanması ve görüntü aktarma işlemleri gerçekleştirilir
(Şekil 28).
HDMI seçeneği
Şekil 28. HDMI seçeneği ve seçildiğinde sağ tarafta görünen gruplanmış alt seçenekler
24
destek@tarbil.org
www.tarbil.org
3.2.4. Depolama Ayarları
Uygulamalar, Resim, Video, Müzik ve Çeşitli gibi başlıklarda gruplanan belgelerin
tablet bilgisayar depolama alanında (diskinde) kapladığı alanı, kullanılabilir boş
disk alanını ayrı ayrı ve toplam hem sayısal hem grafik olarak ekranın sağ
tarafında seçenekler halinde gösterir (Şekil 29). Sağda gösterilen alt seçenekler
üzerinden depolama alanı kullanımı ayrıntıları görülür. Bu ayrıntılar üzerinden
silme/düzenleme/ayarlama işlemleri gerçekleştirilir.
Depolama seçeneği
Şekil 29. Depolama seçeneği ve seçildiğinde sağ tarafta görünen kullanım istatistikleri
3.2.5. Pil Ayarları
Tablet pilinin şarj durumu, pilin uygulamalar tarafından ne kadarının kullanıldığı,
ekran kullanımının pil ile ne kadar kullanıldığı gibi birçok bilginin yanı sıra pil
yönetim ayarları bu bölümden yapılabilir (Şekil 30).
www.tarbil.org
destek@tarbil.org
25
Pil seçeneği
Şekil 30. Pil seçeneği ve seçildiğinde görünen pil doluluğu ve kullanım istatistikleri
3.2.6. Tablette Yüklü Uygulamaların Ayarı
Tablet bilgisayarda yüklü olan uygulamaları gösterir (Şekil 31). Yüklü uygulamalar
üç başlık halinde gruplandırılmıştır: İNDİRİLENLER, ÇALIŞANLAR ve TÜMÜ. Birinci
grup Internet üzerinden tablet bilgisayara yüklenen uygulamaları, ikinci grup o
anda etkin olan çalışan uygulamaları, üçüncüsü ise tablet bilgisayardaki tüm
uygulamaları alt seçenek listesi olarak bir sütün halinde gösterir. Listenin ekrana
sığmayan kısmına ilgili alana parmağınızı basılı tutup yuları doğru çekerek
ulaşabilirsiniz.
Listedeki her alt seçenek size kendiyle ilgili ayrıntılı bilgi sunacaktır. Bu bilgi
sunum sayfası üzerinden yüklü uygulamanın ayarlarının yapılması, durdurulması,
engellenmesi,
silinmesi,
özelliklerinin
değiştirilmesi
gibi
işlemler
gerçekleştirilebilir.
26
destek@tarbil.org
www.tarbil.org
Uygulamalar
seçeneği
Şekil 31. Uygulamalar seçeneği ve seçildiğinde sağ tarafta görünebilen üç seçenekten
İNDİRİLENLER seçenek listesi
3.3.
Kişisel Tablet Ayarları
KİŞİSEL başlığı altında gruplanmış bu bölümde tablet bilgisayarın Konum
Hizmetleri, Güvenlik, Dil ve giriş ayarları ile tablet bilgisayardaki içindeki veriyi
Yedekleme ve sıfırlama işlemlerinin ayarları gerçekleştirilir.
3.3.1. Konum hizmetleri Ayarı
Tabletin kullanıldığı konuma ait bilgilerin Google ve GPS ile elde edilmesine
yönelik izin verilip verilmemesine olanak sağlar (Şekil 32). Bu işlemlere izin
vermek üzere sağ tarafa onaylama ya da onaylamama için seçme kutuları
bulunmaktadır. Seçimler bu kutular üzerine dokunarak onaylamak ya da onay
kaldırmak şeklinde yapılır. Kutunun içinde bir işaretin olması onay anlamına
gelmektedir.
www.tarbil.org
destek@tarbil.org
27
Konum
Hizmetleri
Şekil 32. Konum Hizmetleri seçeneği
Güvenlik seçeneği
Şekil 33. Güvenlik seçeneği
28
destek@tarbil.org
www.tarbil.org
3.3.2. Güvenlik Ayarları
Bu bölüm ayarlarında Ekran, Şifreleme ve SIM kart kilidi ayarları ile Cihaz Yönetim
ve Kimlik Bilgilerine Yönelik ayarlar yapılabilir (Şekil 33).
3.3.3. Dil ve Giriş Ayarları
Bu bölümde tabletin kullanım dili, yazım dil denetleyicisi, klavye ayarları
yapılabilir (Şekil 34).
Dil ve giriş seçeneği
Şekil 34. Dil ve giriş seçeneği
3.3.4. Tablet Bilgisayar Verilerini Yedekleme ve Sıfırlama İşlem
Ayarları
Bu bölümde tablet bilgisayarda yüklü uygulamaların verileri, kablosuz şifreleri ve
diğer ayarların Google sunucuda yedeklenmesi yanı sıra tablet ayarlarının
sıfırlanması yani fabrika ayarlarına dönme işlem ve ayarları yapılabilir (Şekil 35).
www.tarbil.org
destek@tarbil.org
29
Şekil 35. Yedekle ve Sıfırla seçeneği
+ Hesap ekle seçeneği
Şekil 36. Hesaplar grubunda +Hesap ekle seçeneği ve seçimle oluşan pencere
30
destek@tarbil.org
www.tarbil.org
3.4.
Tablet Bilgisayarda Hesap Ayarları
HESAPLAR başlığı altında gruplanan bu bölümde tablet bilgisayarda kullanılmak
üzere, E-Posta, Google ve Kurumsal hesaplar oluşturulabilir ya da silinmesine
yönelik işlemler yapılır (Şekil 36). Bu hesaplar sayesinde tablet bilgisayarınızla
güncel olarak e-postalarınızı kontrol edebilir, ajandalama sistemi sayesinde iş
planlaması yapabilir, Google hesap uygulamaları ile yeni uygulamalar ekleyebilir
ve tablet bilgisayarınızın güncel kalmasını sağlayabilirsiniz, (Şekil 37).
ahmet.ciftci@gmail.com
Google seçeneği
Şekil 37. Google seçeneği ve seçimle oluşan uygulamaya has pencere
3.5.
Sistem Ayarları
SİSTEM başlığı altında gruplanan seçeneklerle tablet bilgisayarın tarih, saat
bilgileri değiştirilir, düzenlenir; erişilebilirlikle ve tablet bilgisayar hakkında diğer
bilgiler ilgili farklı işlemler gerçekleştirilir. Bu farklı işlemler ve seçimiyle oluşan alt
seçenekler Şekil 38, Şekil 39, Şekil 40 ve Şekil 41’de gösterilmiştir.
www.tarbil.org
destek@tarbil.org
31
Tarih ve saat seçeneği
Şekil 38. SİSTEM grubu altında yer alan Tarih ve saat seçeneği ve seçimiyle oluşan alt
seçenekler
Erişilebilirlik seçeneği
Şekil 39. SİSTEM grubu altında yer alan Erişilebilirlik seçeneği ve seçimiyle oluşan alt seçenekler
32
destek@tarbil.org
www.tarbil.org
Geliştirici seçenekleri
seçeneği
Şekil 40. SİSTEM grubu altında yer alan Geliştirici Seçenekleri seçeneği ve seçimiyle oluşan alt
seçenekler
Tablet hakkında
seçeneği
Şekil 41. SİSTEM grubu altında yer alan Tablet hakkında seçeneği ve seçimiyle oluşan bilgiler ve
alt seçenekler
www.tarbil.org
destek@tarbil.org
33
4. TARLAMATİK UYGULAMASI
4.1.
TARLAMATİK nedir?
Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Tarımsal İzleme ve Bilgi Sistemi (TARBİL) ile
tarımsal faaliyetlerinizde siz değerli çiftçilerimizin tarımsal etkinliklerinizde verim
artışınızı hedefleyen hizmetler sunmaktadır. Bu amaçla Tarımsal – Meteorolojik
Gözlem İstasyon kurulumlarının yanı sıra işbirliği yaptığımız değerli çiftçilerimizin,
tarım parsellerindeki gelişimi doğru ve güncel olarak her yerden görebilmesi için
bir tablet bilgisayarı Bakanlığın bir desteği olarak sizlere sunulmuştur.
34
destek@tarbil.org
www.tarbil.org
Bu tablet bilgisayarı kullanarak Sulama Yönetimi’nden, Gübreleme’ye, Bitki
Hastalık ve Zararlılardan Korunma’dan, yapılan her bir tarımsal faaliyetin her
aşamasındaki Maliyet Bilgisine, Verim Yönetimi’nden daha pek çok konuda sizlere
yardımcı olacak verilere ulaşabileceksiniz. Ülkemiz çiftçisinin rekabet gücünü ve
kazancını arttırmak üzere sizlerden gelecek görüş ve bildirimlerle bu sistem
sürekli olarak güncellenecektir. Bir yıllık Internet erişimi aboneliği de bu tablet
bilgisayar beraberinde sizlere sunulmaktadır. Böylelikle TARBİL Merkezi ile sözlü
ve elektronik haberleşme (e-posta) iletişimi kurabileceğiniz gibi bölgenizde görev
yapmakta olan Bakanlığımız TARGEL Uzman personeliyle de iletişim
kurabileceksiniz.
4.2.
TARLAMATİK Uygulamasını Çalıştırmak
Tablet bilgisayar ana ekranında sol üst köşesinde yer alan düğmeye (Şekil 42)
tıklandığında Uygulama ekranı açılır. Açılan bu ekranda Tarlamatik uygulama
düğmesine dokunularak uygulama çalıştırılır (Şekil 43). Bu uygulama sayesinde
tablet bilgisayarınız ile tarla/parselinizde bulunan istasyonla bağlantı kurularak
birçok işlemi hızlıca ve kolaylıkla yapabilecek tarla/parselinizin takibini her an
dilediğiniz her yerden yapabileceksiniz.
Uygulamalar ekranı düğmesi
Şekil 42. Ana açılış ekran görüntüsü ve uygulamalar ekranı geçiş düğmesi
www.tarbil.org
destek@tarbil.org
35
Tarlamatik Uygulaması
Şekil 43. Uygulamalar ekranı ve Tarlamatik uygulaması
Şekil 44. Tarlamatik uygulamasının kişiselleştirilmiş ana ekranı
36
destek@tarbil.org
www.tarbil.org
Her çiftçi için kişiselleştirilmiş olan Tarlamatik uygulamasının ana ekranında (Şekil
44) adınızın soyadınızın yazılı olduğu satırda uygulamada kullanabileceğiniz
işlevler ana başlıklar halinde yan yana sekiz düğme olarak gruplandırılmıştır. Her
birini ayrı ayrı açıklayacağımız bu düğmeler;








Tarla Defteri
Ekim Planlama
Zirai Uyarılar
Sulama
Toprak ve Laboratuvar
Maliyet
İstasyon
Mesajlar
ana başlıkları ifade etmektedir.
İlk satırın hemen altında kalan bölüm üçe ayrılmıştır:
 Tarla
 Ekim
 Hava Durumu
Tarla bölümünde (ekranın sol tarafındaki kısımda) çiftçiye ait parsel bilgileri
görünmektedir. Birden fazla tarla ve parselin kayıtlı olması durumunda bu
bölmede ok işaretleri görünecek, ok işaretlerinin yönüne göre sağa sola
kaydırılarak diğer bir parselin bilgileri ekrana gelecektir (Şekil 44).
Ekranın orta kısmındaki alan, parsele ilişkin ürüne ait ekim bilgilerini
içermektedir. İlk kullanımda ya da henüz Ekim Planı tanımlamadıysanız, bir diğer
deyişle aktif bir ekim kaydı yoksa bu bölümde Ekim Planı yapmanız için bir
yönlendirme uyarısı göreceksiniz. Aktif Ekim Planı varsa ekimin durumu hakkında
genel bilgiler görünecektir. Bu kısımda varsa Tarla bölümünde seçeceğiniz her
tarla/parsel için sadece ilgili tarlaya/parsele ilişkin bilgiler gösterilecektir. Bu
bilgilerin bir kısmı (Ekim Tarihi, Hasat Tarihi, Geçen Süre, Kalan Süre) ekranda
ayrılan bölümde sabit olarak durmaktadır. Ancak gösterilen diğer bilgileri ayrılan
alana sığmamaları durumunda, bu bölgeye parmağınızı bastırıp yukarı/aşağı
çekerek diğer bilgileri de görebilirsiniz.
www.tarbil.org
destek@tarbil.org
37
Ekranın sağ tarafında ise o parselin bulunduğu ya da parsele yakın olan TarımsalMeteorolojik Gözlem istasyondan alınan meteorolojik verilere bağlı olarak
ölçülen/hesaplanan değerler görülmektedir. Tarla bilgilerine benzer şekilde,
bilgilerin ayrılan alana sığmamaları durumunda, bu bölgeye parmağınızı bastırıp
yukarı/aşağı çekerek diğer bilgileri de görebilirsiniz.
Daha ayrıntılı olarak tablet bilgisayar kullanıcısının, seçtiği tarlaya ait olarak Tarla
sütununda (en sol sütunda)





Tarla uydu ve parsel sınır görüntüsü
Parselin Dekar Bazında Büyüklüğü
Tarla Kodu
Pafta, Ada, Parsel, Mevki
Arazi Eğimi ve Arazi Yönü bilgileri
görülebilir. Ekim sütununda (orta sütunda) ise

















Ekimi yapılan bitkinin tipi ve çeşidi (Örneğin: Buğday Ceyhan 99)
Ekim Tarihi
Hasat tarihi
Ekimden Sonra Geçen Süre [gün]
Hasata Kalan Süre[gün]
Şimdiki Fenolojik Evre
Toplam Yağış Miktarı [mm]
Toplam Yapılan Sulama [mm]
Birikimli Referans Bitki Su Tüketimi[mm]
Birikimli Bitki Su Tüketimi [mm]
Kalan Sulama İhtiyacı [mm]
Tahmini Hasat Miktarı [kg/dekar]
Rekolte (Tavsiye edilen uygulama koşullarına göre ton olarak)
Birikimli Büyüme Gün Derece** (GDD) [Gün - °C]
Birikimli Güneş Termal Birimi** (HTU) [Gün - °C - Saat]
Birikimli Foto Termal Birimi** (PTU) [Gün -°C - Saat]
Birikimli Buhar Basınç Eksikliği** (VPD) [mbar]
Köşeli parantez içindeki bilgiler sayısal değerin birimini ifade etmektir. ** ile
işaretli olan maddeler ile ilgili ayrıntılı bilgi açıklaması bu kitapçığın sonunda
Açıklamalar Bölümünde verilmiştir.
38
destek@tarbil.org
www.tarbil.org
Hava Durumu sütununda (sağdaki sütun) tarlanın bulunduğu bölgenin, çoğu kez
tarlaya has (mikro ölçekte) ayrıntılı meteorolojik verileri güncel ve anlık olarak
hem sayısal hem grafik olarak gösterilmektedir.
Sütunun en üstünde bulunan küçük grafiğe dokunulduğunda ekranda bir pencere
açılacak ve büyütülmüş olarak son haftalık ölçüm verileri görülebilir (Şekil 45). İlk
çıkacak bilgi 10 metre yükseklikte Hava Sıcaklığını gösteren grafiktir. Grafiğin
sağında yer alan yeşil ok şeklinde görünen düğmeye basarak son haftaya ilişkin
olarak sırasıyla;







Havadaki Nem (yerden 10 m yükseklikte)
Topraktaki Nem (yüzeyden 15 cm derinlikte)
Topraktaki Nem (yüzeyden 45 cm derinlikte)
Güneş Radyasyonu
Rüzgâr Hızı
Toprak Sıcaklığı
Ultraviyole Işınım
bilgilerine grafikler halinde ulaşılabilir. Grafikler arasından geçiş için sağ ve sol ok
düğmelerine dokunulmalıdır. Açılan pencerenin dışında bir yere dokunduğunuzda
grafik yok olacak ve ana ekrana dönülecektir.
www.tarbil.org
destek@tarbil.org
39
Şekil 45. Haftalık hava sıcaklığı değerlerinin grafik gösterimi ve diğer bilgilere de erişmek için
yeşil ok düğmeleri
Güncel hava durumunu gösteren yazı ve simgenin de yer aldığı sabit bölgenin
altında yer alan kutuda aşağıdaki bilgilere/değerler erişebilirsiniz. Aşağıdaki
listede köşeli parantez içinde değerlerin birimleri gösterilmiştir.















40
Anlık Sıcaklık [°C]
Son 24 Saat Asgari Sıcaklık [°C]
Son 24 Saat Azami Sıcaklık [°C]
Nispi Nem [%]
Son 24 Saat Asgari Nem [%]
Son 24 Saat Azami Nem [%]
Toprak Sıcaklığı (10 cm derinlikteki toprak sıcaklık değeri) [°C]
Toprak Nemi (15cm derinlikteki toprak nemi değeri) [cbar]
Toprak Nemi (45cm derinlikteki toprak nemi değeri) [cbar]
Anlık Rüzgâr Hızı [km/saat]
Rüzgâr Yönü
Son 24 Saat Azami Rüzgâr Hızı [km/saat]
Son 24 Saatlik Yağış [mm]
Son 1 Aylık Yağış [mm]
Son 1 Yıllık Yağış [mm]
destek@tarbil.org
www.tarbil.org






Yaprak Islaklık İndisi
Hava Basıncı [hPa]
Güneş Radyasyon Şiddeti [W/m2]
Ultraviyole İndisi
Üç (3) Saat İçinde Yağış İhtimali [%]
Bir (1) Saat İçinde Yağış İhtimali [%]
Yukarıda ifade edilen değerlerden Toprak Nemi için sayısal değerin dışında yazılı
olarak da bilgi sunulmuştur. TARLAMATİK Uygulamasında kullanılan Toprak Nemi
değerlerine ilişkin sınıflandırma aşağıdaki tabloda verilmiştir. Bu nem değerleri
farklı metotlarla ölçülmekte olup, ideal ve kuru nem değerleri 0-200 cbar
arasındadır.
Tablo 2. Toprak Nem değerlerine göre sınıflandırma
Toprak Nem (cbar)
0 - 10
10 - 20
30 - 60
60 - 100
100 - 149
150 - 200
www.tarbil.org
Toprağın Durumu
Doymuş Toprak
Yeterince Nemli Toprak (Kaba kumlu topraklar bu
kapsamda bulunmazlar)
Kuru Toprak
Çok Kuru Toprak,
Fazlasıyla Kuru Toprak
Aşırı Kuru Toprak
destek@tarbil.org
41
5. TARLA DEFTERİ
Tarla defteri ilgili parselin tarımsal faaliyet süreçlerine ait bilgilerin yer aldığı (Şekil
46) bölümdür. Bu bölümde ekimi planlanmış olan parselin ekime hazırlanması,
ekilecek ürünün seçimi, ekim sonrası parselin hazırlık ve bakımı, sulama,
gübreleme ve ilaçlama faaliyetlerine ait işlemler yapılır.
Tarla defteri menüsü üç ana bölümden oluşmaktadır: Uygulama Ekle, Hadise
Bildirimi ve Gelişme Dönemi.
Şekil 46. Tarla Defteri ana sayfası (Uygulama Ekle Bölümü seçili)
5.1.




42
Uygulama Ekle
Ekim Hazırlık
Ekim
Hazırlık ve Bakım
Sulama
destek@tarbil.org
www.tarbil.org



5.2.
Gübreleme
İlaçlama
Hasat (Ekim bilgisi girildikten sonra ekranda görünecektir)
Ekim Hazırlık
İlgili ada ve paftaya ait parselin ekime hazırlık işlemleri yapılır. Bunun için (Şekil
47) ekranda, Gübreleme Tarihi, Gübreleme Tipi, Gübre Çeşidi ve Gübre Miktarı
(kg/da) seçilir. Bu alanlara ait bilgi seçimi ilgili alanlar üzerinde parmağınızla aşağı
ya da yukarı hareket ettirilerek önceden girilmiş bilgiler seçilebilir. Bu seçimlerle
yapılan gübreleme faaliyetine ait ekranın altında maliyet bilgileri görülecektir.
Görülen bilgiler uygun ise “Onayla” düğmesi tıklanarak işlem sonuçlandırılır.
Bu uygulamada çiftçinin gübreleme ve ekime hazırlık işlemlerine ait maliyet
bilgisine ulaşması hedeflenmektedir.
Şekil 47. Ekim Hazırlık faaliyet sayfası
Girilen bilgilerin Güncellenmesi/Düzeltilmesi veya Silinmesi gerektiğinde Şekil 48
ekranının sağ alt köşesinde “Düzelt” düğmesi seçilir.
www.tarbil.org
destek@tarbil.org
43
Şekil 48. Bilgi Güncelleme/Düzeltme ya da Silme İşlemi (Düzelt düğmesi)
Daha önceden girilen faaliyet bilgisini Güncellemek/Düzeltmek ya da Silmek
istendiğinde Şekil 49 ekranından işlem yapılacak ilgili veri seçilir. Seçilen bilgi
güncellenecek ya da düzeltilecek ise “Güncelle” düğmesine basarak gerekli
düzeltmeler yapılır ve ardından “Onay” düğmesine basılır. Girilen faaliyet bilgisi
silinecek ise “Sil” düğmesine basılır. Bu Güncelleme ve Silme metodu bu bölüm
altında aşağıda anlatılan tüm tarla faaliyetlerinde geçerlidir.
44
destek@tarbil.org
www.tarbil.org
Şekil 49. Bilgi Güncelleme/ Silme Sayfası
5.3.
Ekim
Bu uygulama ekranında (Şekil 50), daha önceden ekime hazırlanmış olan parsele
ekilecek ürüne ait Ekim Tarihi, Bitki Türü, Bitki Çeşit ve Ekim Yapılacak Tohum
Miktarı bilgileri seçilir. Bu ekrandaki “Miktar” düğmesine parmakla aşağı ya da
yukarı hareket ettirildiğinde “Yeşil” renk ideal ekim miktarını gösterirken ideal
olmayan değerler ise “Sarı” renkle gösterilmiştir. Daha sonra yapılacak olan
ekimin “Tarım Tipi”, “Gübre Çeşidi”, “Gübreleme Türü” ve “Gübre Miktarı” gibi
diğer faaliyet alanlarına ait bilgi seçimi ilgili alanlar üzerinde parmakla aşağı ya da
yukarı hareket ettirilerek önceden girilmiş veriler seçilerek bilgi girişleri yapılır. Bu
işlemler sonrası ekim faaliyetine ait ekranın (Şekil 50) altında maliyet bilgileri
görülecektir. Görülen bilgiler uygun ise “Onayla” düğmesine basılarak işlem
sonuçlandırılır.
www.tarbil.org
destek@tarbil.org
45
Bu uygulamada çiftçinin söz konusu ekime ait Tohum Maliyeti, Gübreleme,
İşçilik ve ekipman maliyet bilgisine ulaşması hedeflenmektedir.
Şekil 50. Ekim faaliyet sayfası
Ekim faaliyetinin onaylanması sonrası Şekil 51 ekranda görüldüğü gibi ekimi
yapılan ürüne ait fenolojik evreler görülür.
46
destek@tarbil.org
www.tarbil.org
Şekil 51. Ekim faaliyeti yapılmış ürünün fenolojik evre görünüm sayfası
NOT: Tarla Defteri Ekim bilgilerinin yanlış girilmesi durumunda
Güncelleme/Düzeltme ve Silme işlemi “Ekim Hazırlık” Şekil 48-49’da
anlatılmıştır.
5.4.
Hazırlık ve Bakım
Ekimi yapılmış olan tarlanın Hazırlık ve Bakım faaliyeti için yapılan tarımsal
işlemin Yapılış Tarihi, İşlem Tipi (Çapalama, Budama vb.) ve bu işlemin Makineli
ya da Makinesiz olarak yapıldığına dair Şekil 52’deki ilgili düğmeler üzerinde
parmakla aşağı ya da yukarı hareket ettirilerek önceden girilmiş veriler seçilerek
bilgi girişleri yapılır. Bu seçimlerle yapılan faaliyete Mazot, İşçilik ve Ekipman
maliyeti ekranın (Şekil 52) altında görülür. Eğer giriş işlemi doğru ise “Onayla”
düğmesine basılarak işlem sonuçlandırılır.
Bu uygulamada çiftçinin söz konusu ekimden sonra tarlada yaptığı Hazırlık ve
Bakım için işlemin Mazot, İşçilik ve Ekipman maliyet bilgisine ulaşması
hedeflenmektedir.
www.tarbil.org
destek@tarbil.org
47
Şekil 52. Hazırlık ve Bakım faaliyet sayfası
NOT: Tarla Defteri Hazırlık ve Bakım bilgilerinin yanlış girilmesi durumunda
anlatılmıştır.
5.5.
Sulama
Tarımsal faaliyetin yapıldığı parselin sulanması için Şekil 53 ekranında Sulama
Tarihi, Sulama Miktarı ve Sulama Süresi seçilir. Sonra yapılacak sulamanın,
Sulama Tipi ve Miktar ya da Debi cinsinden seçim yapıldığında sulama Süresi ve
Bitiş Tarih, Saati otomatik olarak uygulama tarafından belirlenir. Bu seçimlerle
yapılan sulama faaliyetinin İşçilik ve Ekipman maliyeti ekranın altında görülür. Bu
durumda sulama bilgileri doğru ise “Onayla” düğmesine basılarak işlem
Bu uygulamada çiftçinin söz konusu ekimden sonra tarlada yaptığı sulama
işleminin İşçilik ve Ekipman maliyet bilgisine ulaşması hedeflenmektedir.
48
destek@tarbil.org
www.tarbil.org
Şekil 53. Sulama faaliyet sayfası
NOT: Tarla Defteri Sulama bilgilerinin yanlış girilmesi durumunda
anlatılmıştır.
5.6.
Gübreleme
Tarımsal faaliyetin yapıldığı parselin gübrelenmesi için Şekil 54 ekranında
Gübreleme Tarihi, Gübreleme Tipi ve bu gruba bağlı olarak daha önceden
uygulamaya veri olarak eklenmiş olunan Gübre Çeşidi ve gübreleme Miktarı
(kg/da) olarak seçilebilir. Bu seçimle yapılan gübreleme faaliyetinin Gübreleme,
İşçilik ve Ekipman maliyeti ekranın (Şekil 54) altında görülür. Bu durumda
gübreleme bilgileri doğru ise “Onayla” düğmesine basılarak işlem sonuçlandırılır.
Bu uygulamada çiftçinin söz konusu ekimden sonra tarlada yaptığı gübreleme
işleminin, Gübreleme, İşçilik ve Ekipman maliyet bilgisine ulaşması
hedeflenmektedir.
www.tarbil.org
destek@tarbil.org
49
Şekil 54. Gübreleme faaliyet sayfası
NOT: Tarla Defteri Gübreleme bilgilerinin yanlış girilmesi durumunda
anlatılmıştır.
5.7.
İlaçlama
Tarımsal faaliyetin yapıldığı parselin ilaçlanması için Şekil 55 ekranından İlaçlama
Tarihi, İlaç Grubu ve gruba bağlı olarak daha önceden uygulamaya veri olarak
eklenmiş olunan İlaç Alt Grubu, İlaç Sınıfı ve İlaç Adı seçimi yapılır. Yine Şekil 55
ekranında İlaç Miktar (gr/da) olarak ve eğer varsa “Seyreltme” oranı seçilir. Bu
seçimle yapılan ilaçlama faaliyetinin İlaçlama, İşçilik ve Ekipman maliyeti ekranın
altında görülür. Bu durumda ilaçlama bilgileri doğru ise “Onayla” düğmesine
basılarak işlem sonuçlandırılır.
Bu uygulamada çiftçinin söz konusu ekimden sonra tarlada yaptığı ilaçlama
işleminin, İlaçlama, İşçilik ve Ekipman maliyet bilgisine ulaşması
hedeflenmektedir.
50
destek@tarbil.org
www.tarbil.org
Şekil 55. İlaçlama faaliyet sayfası
NOT: Tarla Defteri İlaçlama bilgilerinin yanlış girilmesi durumunda
anlatılmıştır.
5.8.
Hasat
Tarımsal faaliyetin yapıldığı parselin hasat işlemleri için Şekil 56 ekranından Hasat
Tarihi ve hasattan elde ettiği dekar başına Miktar (kg/da) ya da Toplam Miktar
(kg) Seçilir. Yine aynı ekranda Hektolitre, Protein, Nem ve Glüten seçimi yapılır.
Bu seçimlerle yapılan hasat faaliyetinin İşçilik, Ekipman, Nakliye ve Biçerdöver
Hasat Maliyeti Şekil 56 ekranının altında görülür.
Ayrıca, Tahmini Verim, Gerçekleşen Verim ve Ürün TMO bilgileri ekranda görülür.
Bu durumda hasat bilgileri doğru ise “Onayla” düğmesine basılarak işlem
Bu uygulamada çiftçinin söz konusu ekimden sonra tarlada yaptığı hasat
işleminin, İşçilik, Ekipman, Nakliye, Biçerdöver Hasat Maliyet bilgisi ile
www.tarbil.org
destek@tarbil.org
51
Gerçekleşen Verim bilgisine ulaşması hedeflenmektedir. Bu uygulamayla
çiftçiye doğru satış kararı vermesinde yardımcı olunması hedeflenmiştir.
Şekil 56. Hasat faaliyet Sayfası
NOT: Tarla Defteri Hasat bilgilerinin yanlış girilmesi durumunda
anlatılmıştır.
5.9.
Hadise Bildirimi
Hadise Bildirimi Tarla Defteri’nin ikinci bölümüdür. Bu bölüme giriş için Tarla
Defteri seçimi sonrası “Hadise Bildirimi” seçildiğinde Şekil 57 ekranı görülür.
Bu ekranda görülen Don, Dolu, Sel, Bitki Zararlısı, Yangın, Heyelan, Kuraklık,
Hortum ve Hastalık gibi hadiselerin nispi (%) oranında bildirimleri yapılarak
uygulamanın veri tabanında yaşanmış olayların ve bu hadiseler nedeniyle ne
ölçüde verim kayıplarının kayda geçilmesi sağlanmaktadır. Bu verilerle yaşanmış
52
destek@tarbil.org
www.tarbil.org
verim kayıplarının belgelenmesi ve sigortalama işlemlerinde mağduriyet
yaşanmasını önlemek hedeflenmiştir.
Şekil 57. Tarla Defteri Hadise Bildirim sayfası
Şekil 57 ekranında hadise tipi (don, dolu, sel gibi) seçildiğinde Şekil 58 ekranı
görülür. Buradan da Hadise Tarihi ve Tahmini Hasar Oranı seçilerek işlem
onaylanır.
NOT: Tarla Defteri Hadise bilgilerinin yanlış girilmesi durumunda
anlatılmıştır.
www.tarbil.org
destek@tarbil.org
53
Şekil 58. Hadise Bildirimi -Tahmini Hasar Oran Giriş sayfası
5.10. Gelişme Dönemi
Tarla Defterinin üçüncü bölümü olan Gelişme Döneminde bitkinin çeşidine göre
Fenolojik Evreleri (Gelişme Evreleri; örneğin buğday için Ekim, Çıkış, Çimlenme,
Kardeşlenme, Sapa Kalkma, Başaklanma, Çiçeklenme, Olgunlaşma ve Hasat)
listelenir (Şekil 59).
54
destek@tarbil.org
www.tarbil.org
Şekil 59. Tarla Defteri Gelişme Dönemi Fenolojik Evre Sayfası
Bitkinin fenolojik gelişim evresi, örneğin Ekim düğmesi seçildiğinde Şekil 60
ekranı görülür. Buradan parmakla düğme aşağı ya da yukarı hareket ettirilerek
Ekim Tarihi seçilir ve Onayla düğmesine basılarak veri girişi yapılır. Diğer gelişim
evrelerine ait bilgilerde bu şekilde girilir.
Söz konusu Gelişme Evrelerinin bilgileri düzeltilmek istendiğinde düzeltilecek
evre seçilir ve Şekil 61 ekranında tarih bilgisi düzeltilerek “Onayla” tıklanarak
işlem tamamlanır.
www.tarbil.org
destek@tarbil.org
55
Şekil 60. Gelişim Dönemi Ekim Fenolojik evresinin tarih bilgi giriş sayfası
Şekil 61. Tarla Defteri Gelişme Dönemi Fenolojik Evre bilgi düzeltme sayfası
56
destek@tarbil.org
www.tarbil.org
6. EKİM PLANLAMA
TARLAMATİK ana ekranından (Şekil 46) “Ekim Planla” menüsüne girildiğinde Şekil
62 ekranı görülecektir. Boş olan parsel/tarlaya planlanan ekin/ekinler ile alakalı o
anki mevcut koşullar ile geçmiş bilgiler (istatistikler) dâhilinde ve belirlenen
sulama miktarı girildiğinde hasat döneminde planlanan bitkinin tahmini olarak ne
kadar verim alınabileceğine yönelik bilgi elde edilebilir.
Şekil 62. Ekim Planlama sayfası
Her farklı bilgi girişinde yeni bir ekim planlama modeli oluşturulabilir. Bunun
neticesinde bir sonraki ekim döneminde tahmin edilen verim miktarı gerçekleşen
hasat miktarına, yanı daha doğruya ulaşılabilir.
Örneğin 69,56 dekar alanlı parsele “Avustralya” alt türü olan mısır ekimi
planlanmaktadır. Ekim faaliyetinin 4 Haziranda yapılması planlanmıştır. Burada
farklı sulama miktarları neticesinde en alt sağda yer alan “Tahmini Hasata Kalan
Süre”, “Tahmini Hasat Tarihi”, geçmiş yıllara bakılarak “Beklenen Toplam Yağış”
miktarı ve “Riskler” verilmektedir. Ayrıca bitkinin “Birikimli Bitki Su Tüketimi” ve
değişen sulama miktarına bağlı kalarak “Referans Koşullarda Tahmini Verim”
miktarı da takriben elde edilecektir.
www.tarbil.org
destek@tarbil.org
57
7. ZİRAİ UYARILAR
TARLAMATİK ana ekranında (Şekil 44) üçüncü menü olan “Zirai Uyarılar”
kısmında Zirai Erken Uyarı sistemi bulunmaktadır. Bu bölümde zirai-meteorolojik,
zararlı ve haşerat uyarılarını izleyebilir ve yönetebilirsiniz. Zirai uyarılar, Gıda,
Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı uzmanlarınca bölge bazlı tanımlanan kurallar
olabileceği gibi ve istenirse çiftçi de tabletinde zirai kural tanımlayabilir. Girilen
kurallardan herhangi biri gerçekleştiğinde Şekil 63’deki gibi uyarı bilgisi ekranda
görülür.
Şekil 63.Zirai Uyarılar sayfası
Önceden girilmiş zirai uyarı varsa Şekil 63 ekranında görülür. Tablet kullanıcısı
yeni zirai uyarı kuralı eklemek isterse “Zirai Uyarı Kural Listesi” menüsüne
parmakla seçerek tanımlama yapabilir. Burada listelenen kurallar sadece
çiftçinin kendisinin oluşturduğu kurallardır.
Tablet kullanıcısı da Şekil 64 ekranında görülen “Yeni Kural Ekle” düğmesine
basarak Zirai Erken Uyarı kuralı oluşturabilir.
58
destek@tarbil.org
www.tarbil.org
“Yeni Kural Ekle” düğmesine basıldığında, “Zirai Uyarı
Kuralı Ekle” ekranı açılır.
Şekil 64. Zirai Uyarılar (Yeni Kural Ekleme) sayfası
Örnek olarak sıcaklık değeri 40 derecenin üstüne çıktığında “Yüksek Sıcaklık
Uyarısı” ya da 0 derecenin altında olduğunda “Düşük Sıcaklık Uyarısı” verecek
şekilde zirai uyarıda bulunalım. Uyarıda bulunma aşamaları gerçekleştirildiğinde
Tarlamatik uygulaması verilen periyotlarda (sürelerde) uyarı mesajlarını
tanımlanan şekilde tablet bilgisayar kullanıcısına bildirecektir.
www.tarbil.org
destek@tarbil.org
59
7.1.
Zirai Uyarı Kuralı Ekleme Örneği
Şekil 65. Zirai Uyarı Kural Düzenleme sayfası
“Zirai Uyarı Kural Ekle” ekranında "Yüksek Sıcaklık” uyarılarına esas
bilgiler girilir ve “Ekle” düğmesine basılarak işlem tamamlanır. Bu örnekte
sıcaklık 40 derecenin üzerine çıktığında uyarı verilmesi istenmiştir. Kuralın
istasyon seçimi yapıldığı için sadece bu istasyon verileri üzerinde uyarı
sistemi çalışacaktır. Uyarı kural adı, tanımlayacağınız kural için, tanım
niteliğindedir. Uyarı mesajı ise, uyarı gerçekleştiğinde ekranda görülecek,
“Uyarı Tanımı” olacaktır.
60
destek@tarbil.org
www.tarbil.org
“Yüksek Sıcaklık” Kurallının bilgilerinin yanlış girilmesi durumunda
Düzeltme veya Silme işlemi
gerçekleştirilir.
işaretine basılarak işlem
Şekil 66. Zirai Uyarılar (Düzeltme)
Belirlenen uyarının parametre değerleri ve koşullarını girmek için “Yeni
Grup Ekle” düğmesine basılır. Her grup koşulu birbiri ardına “veya” koşulu
(koşullardan birinin gerçekleşmesi hali) tanımlar. Her grup altında
tanımlanan koşul ise “ve” (iki koşulunda birlikte gerçekleşme hali) olarak
tanımlar. Tanımlanan kural içerisinde uyarı derecesine göre uyarı seviyesini
(Uyarı, Alarm ve Risk) değiştirilebilmek için 1. Grup, “Yeni Koşul Ekle”
bölümünden yapılabilir. Girilen grup bilgileri silmek istendiğinde de “Grup
Sil” düğmesine basılır.
Şekil 67. Zirai Uyarılar (Yeni Grup Ekleme) sayfası
www.tarbil.org
destek@tarbil.org
61
“Yeni Koşul Ekle” düğmesine basıldığında ekranda “Parametre” kısmında
parametre, “Koşul” kısmında da büyük ”>”, küçük “<” veya eşittir “=”
koşulu, “Değer” kısmında derece seçilir. Örneğin ekranda 1 saatlik
ortalama sıcaklık değeri 40 dereceden büyük olursa koşulu seçilmiştir.
Seçim işlemi sonunda “Ekle” düğmesine basılarak işlem tamamlanır.
Şekil 68. Zirai Koşul Ekleme Sayfası
1 saatlik ortalama sıcaklık 40 derecenin üzerine ulaştığında tablet
bilgisayara Zirai Uyarı mesaj olarak gelmesini sağlayacak kural tanımlama
örneği.
Şekil 69. Zirai uyarılara yeni koşul (Yüksek sıcaklık uyarı) ekleme sayfası
62
destek@tarbil.org
www.tarbil.org
Sıcaklık 0 derecenin altına düştüğünde ”Düşük Sıcaklık” uyarı
vermesi için kural oluşturma örneği.
Şekil 70. Zirai Uyarı Kural Ekleme (Düşük Sıcaklık Uyarısı) sayfası
Şekil 71. Düşük sıcaklık uyarısı ekleme bilgi seçim sayfası
www.tarbil.org
destek@tarbil.org
63
Şekil 72. Zirai Uyarı Kural Listesi sayfası
64
destek@tarbil.org
www.tarbil.org
8. SULAMA
TARLAMATİK ana ekranın (Şekil 44) dördüncü menüsünde “Sulama” işlemleri
yapılır. Sulama menüsü “Sulama Yönetimi” ve “Sulama Sistemi” olmak üzere iki
bölümden oluşur. Bu bölümde anlatılanlarla çiftçinin kontrollü sulama sistemini
yapması hedeflenmiştir. Şekil 73 ekranında görüldüğü gibi Sulamatik Sistemi
sayesinde kademeli olarak cihaza göre sulama tercihleri yapılabilir. Ayrıca bu
bölümde (Şekil 74) geçmiş sulama bilgileri görülebileceği gibi, sulama sistemine
Sulama Grupları eklenebilir, yine Sulama Ajandası sayesinde yapılacak sulamanın
planlanması sağlanabilir.
Şekil 73. Sulamatik sayfası
Sulamatik üzerinde kullanıcı parmakla istediği kademeye yönelik çevirerek
istediği sulama modelini seçer.
www.tarbil.org
destek@tarbil.org
65
Manuel: Sulama planlamasının çiftçi tarafından el ile giriş yapıldığı sulama
modelidir.
Yarı Otomatik: Sulama planlamasının bitki su ihtiyacına göre sistem tarafından
belirlenip yapıldığı sulama modelidir. Çiftçi isterse sulama planlamasını
değiştirebilir.
Otomatik: Bütün sulama planlamasının bitki su ihtiyacına göre sistem tarafından
yapıldığı sulama modelidir.
8.1.
Sulama Yönetimi
Şekil 74’de görüldüğü gibi Sulama Cihaz Ayarlarında; Kullanıcı Düzeyi, Kalan Su
İhtiyacı, Tahmini Yağış, Tavsiye Edilen Sulama, Maksimum Tahsisat ve Akış
Sağlama Şekli ayarları yapılabilir.
Şekil 74. Sulama Sayfası
Ayrıca Şekil 74 ekranında “Gün İçi saat optimizasyonu”, “Tuzluluk Koruması” ve
“Düşük Tarife Kontrol” işlemleri Açık (On)/Kapalı (Off) opsiyonlarıyla
kullanılabilir.
66
destek@tarbil.org
www.tarbil.org
8.2.
Sulama Geçmişi
Şekil 74 ekranında görülen “Sulama Geçmişi” düğmesi tıklandığında, önceden
varsa yapılmış olan sulama bilgileri Şekil 75’deki ekranda izlendiği gibi
görülecektir.
Şekil 75. Sulama Geçmişi Sayfası
Tarlamatik uygulaması, bu bölümde ürünün ekimi itibari ile yapılan sulamaları
fenolojik evre dönemlerine göre tarih bazlı listeler. Çiftçi uygulamanın bu
bölümünde ayrıca ürünün tüm tarımsal faaliyetinde yaptığı sulamayı, ürünün
ekimi itibari ile alınan yağışı ve ET0 değerleri ile hesaplanan beklenen sulama
bilgilerini de “Beklenen Değerler” başlığı altında görmesi sağlanır. Böylece çiftçi,
üretimde yaptığı sulamayı, olması gereken beklenen sulama miktarını ve bunların
arasındaki farkı görerek eksik ya da fazla sulama yaptığını görebilecek bilgiye
erişmesi sağlanmış olacaktır.
www.tarbil.org
destek@tarbil.org
67
8.3.
Sulama İşlemi
Şekil 74’deki Sulama İşlemi düğmesine basıldığında “Tarla Defteri - Sulama”
bölümünde anlatıldığı şekilde yapılacak olan sulamanın Başlangıç Tarih – Saat,
Sulama Miktarı, Sulama Süresi, Sulama debisi, Sulama Tipi ve Sulama Bitiş
Tarih–Saati girişleri ve bu girişlerle sulamaya ilişkin İşçilik, Ekipman Maliyet
bilgileri Şekil 76 ekranında olduğu gibi elde edilebilir.
Şekil 76. Sulama Girişi Sayfası
8.4.
Sulama Ajandası
Şekil 74’deki Sulama Yönetimi ekranındaki “Ajanda” düğmesine basıldığında
ürüne ekimi itibari ile yapılan sulama bilgileri, gelecekte sistemin hesapladığı ve
manuel (el ile) girilmiş sulama bilgileri (Şekil 77) görülmektedir. Arzu edilirse çiftçi
tarafından oluşturulmuş ajanda silinebilir veya güncellenebilir. Yine Şekil 77’de
görülen “Yeni Sulama Planı Ekle” düğmesine basılarak sonraki ekranda (Şekil 78)
68
destek@tarbil.org
www.tarbil.org
görüldüğü gibi istenilen Tarih saatte Sulama Miktarı, Süresi ve Bitiş Saati yeni bir
sulama programı (Ajanda) eklenilebilir.
Şekil 77. Sulama Ajandası Sayfası
www.tarbil.org
destek@tarbil.org
69
Şekil 78. Sulama ajandası bilgi giriş sayfası
8.5.
Sulama Grubu
Sulama gruplarının çalıştırılabilmesi için önce Şekil 74’deki Sulama Yönetimi
ekranından “Sulama Grubu” düğmesine basılır. Sonra açılan ekrandan (Şekil 79)
“Sulama Sistemi” seçilir. Yeni sulama grubu oluşturmak isteniliyorsa açılan
ekranın sağ altında “Yeni Ana Ünite Ekle” düğmesine basılır ve Şekil 80
ekranında görülen “Ünite” ve “Ana Ünite No” bilgileri girilerek ünite ekleme
işlemi yapılır.
70
destek@tarbil.org
www.tarbil.org
Şekil 79. Sulama Grubu sayfası
www.tarbil.org
destek@tarbil.org
71
Sulama Ana Ünite numarası girildikten sonra “Kaydet” düğmesine basılarak yeni
ana ünite tanımlanır. Bir sonraki aşamada tanımlanmış ana üniteye bağlı olan alt
sulama birimleri “Alt Birim Ekle” düğmesine basılarak (Şekil 81) alt birim
tanımlanması gerçekleştirilir.
Şekil 80. Sulama sisteminden yeni bir sulama ünitesi ekleme sayfası.
Şekil 81. Sulama Alt Birim İzleme
72
destek@tarbil.org
www.tarbil.org
Sulama ana üniteye bağlı olan alt sulama biriminin “Bağlı Birim No”
ve “Hidrant No” bilgilerinin girişi yapıldıktan sonra “Kaydet”
düğmesine basılarak alt sulama birimi tanımlanır (Şekil 82).
Şekil 82. Alt Sulama Birimi Tanımlama
Şekil 83. Sulama Grubunda Ünite Eklemede Alt Birim Ekleme sayfası
www.tarbil.org
destek@tarbil.org
73
Sulama sistemine ait istenildiği kadar Ana Ünite ve Alt Birim Ünite tanımlanabilir.
Sulama Yönetimi bölümünden ise sistemde tanımlanmış hidrantlar ve ana
üniteleri açıp kapatılabilir ve yönetebilir.
8.6.
Sulama Sistemi
Sulama Sistemindeki işlemleri yapmak için önce Şekil 74’deki Sulama Yönetimi
ekranından “Sulama Sistemi” düğmesine basılır. Tarımsal faaliyette yapılacak
olan sulamanın sistemine yönelik (Şekil 84 ve 85); “Su Kaynağı”, “Sulama
Yöntemi”, “Debi”, “Cihaz Modu (örneğin FAO 56)” ve “Pompa Gücü” cihaz
bilgileri parmakla aşağı yukarı hareketle seçilerek girilir ve “Kaydet“ düğmesine
basılır.
Şekil 84. Sulama Sistemi Sayfası-1
74
destek@tarbil.org
www.tarbil.org
Şekil 85. Sulama Sistemi Sayfası-2
www.tarbil.org
destek@tarbil.org
75
9. TOPRAK ve LABORATUVAR
Ana menüde (Şekil 44) “Toprak ve Laboratuvar” düğmesine basılarak Şekil 86
ekranında “Toprak Fiziksel Özellikleri”, “Toprak Kimyasal Özellikleri” ve
“Laboratuvar Sonuçları” görülür. Laboratuvardan alınan değerler ile sistemdeki
var olan değerler karşılaştırılarak topraktaki ideal verim oranları hesaplanarak
sonraki yıllarda verim artışı hedeflenmektedir.
Şekil 86-87-88 ve 89 ekranlarında gerek “Toprak Fiziksel Özellikleri” gerekse
“Toprak Kimyasal Özellikleri” bir bölümü görünmekte olup, diğer bölümlerini
görmek için tablet ekranına parmakla aşağı yukarı hareket edilerek görülür. Tüm
bilgi girişleri seçildikten sonra “Kaydet” düğmesi seçilerek kayıt işlemi
gerçekleştirir.
Şekil 86. Toprak ve Laboratuvar işlemleri (Toprağın Fiziksel Özellikleri )sayfası
76
destek@tarbil.org
www.tarbil.org
Şekil 87. Toprak ve Laboratuvar işlemleri (Toprak Kimyasal Özellikler) sayfası
Şekil 88. Toprak ve Laboratuvar işlemleri (Toprak Kimyasal Özellikler) sayfası
www.tarbil.org
destek@tarbil.org
77
Şekil 89. Toprak ve Laboratuvar işlemleri (Laboratuar) sayfası
78
destek@tarbil.org
www.tarbil.org
10. MALİYET
TARLAMATİK uygulamasının ana menüsündeki (Şekil 44) “Maliyet” bölümünde;
çiftçi yaptığı tarımsal faaliyetlere ait tüm işlemlerin her aşamasının ayrıntılı
maliyet bilgilerine ulaşması sağlanmaktadır. Böylece çiftçi yaptığı üretime ait tüm
aşamaların maliyeti hakkında bilgi edinmiş olacaktır. Çiftçi bu bilgilenmeyle hasat
sonrası ürünün satışında daha isabetli karar verebileceği gibi sonraki yıllarda
yapacağı tarımsal faaliyetin seçimi ve üretim aşamasındaki uygulamalarda daha
doğru tercihlere yönlenmesi sağlanmış olacaktır.
Uygulamanın bu bölümünde çiftçi, tarımsal faaliyetin her bir aşamasının
maliyetleri ile tarımsal faaliyetin tamamına ait toplam maliyeti görmesi
sağlanmıştır. Çiftçinin bu verilere ulaşabilmesi için önce Şekil 90’daki “Maliyet
Tanımları” başlığı altında anlatılan tanımlarının yapılmış olması ve/veya Birim
Maliyet Bilgilerinin gözden geçirilmesi gerekmektedir.
Şekil 90. Uygulamanın Maliyet Bölümü (Parsel Maliyet) sayfası
www.tarbil.org
destek@tarbil.org
79
Maliyet Bölümü dört kısımdan oluşmaktadır:
“Parsel Maliyet Raporu” – TARLAMATİK ana ekranda seçilen parsel/tarla
faaliyetlerine ait maliyetler bilgileri görülür.
“Toplam Maliyet Raporu” çiftçiye ait tüm parseller için toplam maliyetler
ana başlıklar halinde verilmiştir.
“Ayrıntılı Maliyet Raporu” ise seçilecek işleme göre ayrıntısında maliyet
raporu görülür.
“Maliyet Tanımları” kısmında ise yapılacak bütün işlemlerin birim
maliyetleri tanımlanabilir ve güncellenebilir.
10.1. Parsel Maliyet Raporu
Şekil 90 ekranında görülen Parsel Maliyet Rapor düğmesine basıldığında; Parsel
bazında yapılan tüm işlemlere ait maliyetlerin listesi, Şekil 91 ekranındaki gibi
görüntülenir. Tüm işlemlerin; Toplam Gübre, İşçilik, Ekipman, İlaçlama, Mazot,
tohum, Biçerdöver, Nakliyat ve Nakliyat-İşçilik maliyetleri ayrı olarak
hesaplanarak gösterilmiştir. Ayrıca yapılan tarımsal faaliyetin her işlemindeki
(gübreleme, ilaçlama, mazot, tohum, vb.) işin yapılma tarihleri ile ayrıntılı
maliyetleri ve toplam maliyeti görmek mümkündür. Çiftçinin bu üretime karşılık
aldığı destekleme ve hasat gelirinin toplamından maliyetler düşüldüğünde
çiftçinin bu tarımsal faaliyetindeki Kar/Zarar bilgisini de elde etmesi uygulamayla
sağlanmıştır.
Parsel Maliyet Raporu ile çiftçinin ekimi gerçekleştirdiği parsel/tarlada yapılan
tarımsal faaliyetin sonucunda elde ettiği verimle ilgili Kar/Zarar bilgisinin net
olarak elde edilmesi ve sonraki yıllarda yapacağı tarımsal faaliyetteki ürün,
gübreleme, ilaçlama, ekipman vb. seçiminde doğru karar vermede yardımcı
olmak hedeflenmiştir.
80
destek@tarbil.org
www.tarbil.org
10.2. Toplam Maliyet Raporu
Şekil 90 ekranında görülen Toplam Maliyet Rapor düğmesine basıldığında; tüm
parsellere ait yapılan tüm tarımsal faaliyet işlemlerine ait toplam
gösterilmektedir. Şekil 91 ekranında görüldüğü gibi yapılan işlemlere ait ayrıntı ve
toplam maliyet ile Hasat Geliri de hesaplanmaktadır.
Şekil 91. Toplam Maliyet Rapor sayfası
10.3. Ayrıntılı Maliyet Raporu
Şekil 90 ekranında görülen Ayrıntılı Maliyet Rapor düğmesine basıldığında;
çiftçinin yapmış olduğu tarımsal faaliyetlerin Tarih ve Yapılan İşleme/Faaliyet
bazında bilgi listesi (Şekil 92) görülmektedir. Bu listeden ilgili tarih ya da faaliyetin
bulunduğu satır tıklandığında o tarih/faaliyetin ayrıntılı maliyet bilgisine ulaşılır.
Örneğin Şekil 92 ekranında görülen 7 Temmuz 2014 tarihinde yapılan Gübreleme
işlemine parmakla basıldığında bu işe ait ayrıntılı ve toplam maliyet (Gübreleme,
İşçilik ve Ekipman) ve gübreleme miktar bilgileri görülecektir.
www.tarbil.org
destek@tarbil.org
81
Şekil 92. Ayrıntılı Maliyet Raporu Sayfası
Şekil 93. Ayrıntılı ve Toplam Maliyet Rapor sayfası
82
destek@tarbil.org
www.tarbil.org
10.4. Maliyet Tanımları
Şekil 90 ekranında görülen Maliyet Tanımları düğmesine basıldığında; Çiftçinin
yapmış olduğu tarımsal faaliyetlere (Ekime Hazırlık, Gübreleme, Ekim, Sulama,
İlaçlama, Hasat vb.) ait maliyet tanımlarını yapacağı Şekil 94 ekran görülecektir.
Bu ekranda yapılacak tüm işlemlere ait birim maliyet bilgileri tanımlanabilir ya da
mevcut birim maliyet bilgileri değiştirilebilir. Ayrıca Maliyet Tanımları ekranında,
her bir faaliyet için ayrı ayrı Ekipman ve İşçilik Maliyetleri birim alan üzerinden
tanımlanabilir.
Şekil 94. Maliyet Tanımları sayfası
www.tarbil.org
destek@tarbil.org
83
11. İSTASYON
TARBİL Projesi kapsamında Türkiye genelinde çiftçi parsellerinde TarımsalMeteorolojik Gözlem İstasyonları kurulmuştur. Bu istasyonlar kurulum amacı,
bilinçli tarımsal üretimin yapılması, verim artışını sağlayıcı, maliyetleri
düşürücü, zirai uyarıları içeren ve pek çok tarımsal faaliyete yardımcı olan, ülke
tarımı için tarımsal-meteorolojik veri oluşumunu sağlamaktır. İstasyonlardan
elde edilen pek çok anlık bilgi, çiftçi tablet uygulaması Tarlamatik ile çiftçiye
ulaşmaktadır.
Tarlamatik uygulamasının ana sayfasındaki (Şekil 44) “İstasyon” düğmesine
basıldığında, parsellerin bağlı olduğu istasyonlar ekranda (Şekil 95) görülecektir.
Bu ekranda parselin gözlendiği ve parsele ait verilerin toplanıp TARBİL Merkezine
gönderilmesini sağlayan istasyonda bulunan kameraların çekmiş olduğu parselin
son fotoğraf bilgisi, istasyonun o andaki çalışmasına ait aktif (yeşim simge) ya da
pasif (kırmızı simge) durum bilgisi ve istasyondan alınan hava durum bilgileri
görülmektedir.
Şekil 95. İstasyon sayfası
İstasyon düğmesine basıldığında istasyonun bulunduğu
yere ait detaylı bilgilere ulaşılabilir.
84
destek@tarbil.org
www.tarbil.org
İstenen istasyon seçildiğinde (Şekil 96) istasyona ait, Hava Sıcaklığı, Toprak
Sıcaklığı, Rüzgar, Bitki Su Kaybı, Yağış, Hava Nem, Toprak Nem, Çiğlenme, Güneş
Radyasyonu gibi pek çok veriye ulaşılabilmektedir.
Bu ekranda istasyon kamerasından alınan son 5 anlık fotoğraf 1x ve 10x zoom
oranında listelenmiştir. Bu fotoğraflara parmakla basıldığında ilgili resmin büyük
boyutlu hali görülebilecektir.
Şekil 96. İstasyon verileri ile istasyon görüntülerinin yer aldığı sayfa
Şekil 96 yer alan istasyon verilerinin daha ayrıntı bilgilerine ulaşılmak istenirse bu
ekrandaki “Ayarlar” düğmesine basılır. Ayarlar düğmesinin seçimi ile Şekil 97
ekranı görülecektir. Bu ekrandan istasyona ait aydınlatma lambaları açılıp
kapatılabilir, ezan uygulaması sayesinde seçilen vakitlerde ezan uygulaması aktif
edilebilir. Yine müzik listesinden seçim yapılarak müzik uygulaması çalıştırılabilir.
Alt kısımda görülen ses seviyesi kısmından da ses seviyesi ileri geri hareketle
ayarlanabilir. Sağ alt köşede bulunan “Oynat” ve “Durdur” menüleriyle, İstasyon
Ayarlar ekranında istasyon üzerindeki aydınlatmanın, müziklerin başlatma ve
durdurulması sağlanabilir. Yine Bas Konuş düğmesi sayesinde, istasyon
üzerindeki hoparlör ile duyuru yapılabilir.
www.tarbil.org
destek@tarbil.org
85
Şekil 97. İstasyon aydınlatma, Ezan, Saat, Müzik Bas Konuş ve Ses ayarları sayfası
Şekil 98. İstasyon Ayarları Sayfası (Mesaj Kayıt)
86
destek@tarbil.org
www.tarbil.org
İstasyondan alınan örnek 10x zoom oranında çekilmiştir bir ürün fotoğrafı.
Şekil 99. İstasyondan alınan örnek ürün fotoğrafı
www.tarbil.org
destek@tarbil.org
87
12. MESAJLAR
Tarlamatik uygulamasının ana sayfasındaki (Şekil 44) “Mesajlar” düğmesine
basılarak “Mesajlar” bölümüne girilir (Şekil 100).
Buradan diğer çiftçi
kullanıcıları, Bakanlık Yetkilileri, TARBİL Merkez, TAR-GEL Uzmanları gibi sistemde
bulunan tüm kullanıcılarla birebir iletişim imkânı sağlanmıştır.
Burada 4 ayrı mesajlaşma türü vardır. Bunlar;




Görüntülü Mesajlaşma,
Sesli Mesajlaşma,
Resimli Mesajlaşma,
Yazılı Mesajlaşmadır.
Şekil 100. Mesaj Türü Sayfası
88
destek@tarbil.org
www.tarbil.org
Şekil 101. Mesajlar Sayfası
www.tarbil.org
destek@tarbil.org
89
13. VERİLERİ YENİLE
Tarlamatik uygulamasının ana sayfasının (Şekil 44) üst kısmında yer alan “Verileri
Yenile” düğmesine basılarak tablet bilgisayarın verilerinin güncellenmesi sağlanır
(Şekil 100).
Şekil 102. Tarlamatik Uygulamasının verilerin güncellenme sayfası
TARLAMATİK Uygulamasında kullanılan verilerin zaman zaman güncellemesi
yapılmaktadır. Güncel verilerin tablette kullanılmasını sağlamak için bu düğmeye
basılır (Şekil 103). Güncelleme süresi internet bağlantı hızına bağlı olarak
değişmektedir. Güncelleme sık sık yapılırsa bu sürenin küçük zaman dilimlerinde
gerçekleştiği görülecektir.
90
destek@tarbil.org
www.tarbil.org
Şekil 103. Veri Güncelleme Ekran Görüntüsü
www.tarbil.org
destek@tarbil.org
91
14. TERİMLER ve AÇIKLAMALARI
Çiftçi tablet bilgisayar el kitabı çiftçilere yönelik yazılmaya çalışılmış olsa da
çiftçilere yabancı gelebilecek bazı teknik terimlerin kullanılması zorunlu
olmaktadır. Bu terimlerin bazıları bu bölümde açılanmakla birlikte Tarlamatik
kullanıcılarının talepleri çerçevesinde bu bölüm de sürekli olarak geliştirilecektir.
Bu kitabın en yeni haline www.tarbil.org adresindeki web sitesinden erişebilir ve
bu kitapta açıklanan işlemleri gösteren kısa filmleri de izleyebilirsiniz.
14.1. Bitki Gelişimi ile İlgili İndis Açıklamaları
Büyüme Gün Derece (“Growing Day Degree” - GDD)
Büyüme Gün Derece Büyüme / Değişim Modeli
Bitkilerin gövde sıcaklığı sabit olmayıp az veya çok ortamın etkisi altındadır ve
gelişim hızları da ortam sıcaklığına bağlıdır. Bitkilerin büyüme hızları bulundukları
fenolojik evreye göre belirli bir değerin üzerinde kaldıkları sıcaklık ve sürenin
toplam değeriyle orantılıdır. Örneğin tahıllardan buğday bitkisi 5°C’ın üzerinde
olduğu zamanlarda 5°C ye göre bulunduğu sıcaklığın artı yöndeki farkı ile orantılı
bir hızda büyüme gösterir. Ancak bu büyüme miktarı toprak kimyasalları ve su
gibi diğer bitki besin elementlerinin bitki çeşidine ve bitkinin bulunduğu fenolojik
evreye göre ihtiyacın karşılandığı varsayımıyla geçerlidir. Bitki büyümesini ifade
eden farklı parametreler öngörülmüş olmakla birlikte bunlar içerisindeki en
basitlerinden biri İngilizce kısaltması “GDD” ile ifade edilen Büyüme Gün Derece
değeridir. GDD ile ortamda mevcut olan sıcaklığın bitkinin büyüme sınırı
üzerindeki kısmının birikimi ölçülür. Sıcaklık ölçülerek biriken ısı hesaplanır ve
netice olarak GDD (Büyüme Gün Derece) belirlenir.
Gün derece iki ayrı yöntemle hesaplanabilir. İlk ve kolay yöntem gün içindeki
maksimum ve minimum sıcaklığın ortalaması kullanılarak günlük sıcaklık
92
destek@tarbil.org
www.tarbil.org
ortalaması belirlenir, bu değerden bitkinin büyümesi için gerekli minimum
sıcaklık miktarı çıkartılarak gün başına büyümeye faydalı ısı enerjisi hesaplanır.
Tabletteki yazılım da seçilen ekim tarihi ve bitkiye göre GDD değerini bu
yöntemle otomatik olarak hesaplamaktadır. Çiftçi farklı yıllarda aynı bitki ve
beslenme koşulları altında fenolojik evre başına GDD değerlerini karşılaştırarak,
gelişimin daha hızlı ya da yavaş olacağına ilişkin fikir edinebilir.
İkinci yöntem de ise seçilen parselin koordinatı için TARBİL sisteminde her on
dakikada bir belirlenen sıcaklık değerinden seçilen bitkinin büyümesi için gerekli
minimum sıcaklık miktarı çıkartılarak toplanır. İkinci yöntem gün boyu sıcaklık
dağılımına göre gerçeğe daha yakın bir sonuç vermekle birlikte geçmiş uzun süreli
kayıtlar ve literatürün büyük kısmında ilk yöntem kullanılmış olduğu için tablet
uygulamasında da varsayılan GDD değeri olarak ilk yöntemin değerleri
verilmektedir. TARBİL sisteminde ikinci yöntemin GDD değerleri de
hesaplanmaktadır. Talep halinde çiftçiye bu ikinci yöntem değerleri de
verilebileceği gibi kullanım yaygınlığına bağlı olarak uygulamanın ilerideki
sürümlerinde ikinci yöntemin varsayılan ekran değeri olabileceğine dikkat etmek
gerekir.
Her bir fenolojik evre için ya da seçilen tarih aralığı için GDD değeri ilk yönteme
göre hesaplanırsa aşağıdaki şekilde matematiksel olarak ifade edilir.
GDD: Growing Day Degree - Büyüme Gün Derece (Birimi - °C gün)
𝒃
𝑮𝑫𝑫 = ∑((𝑻𝒎𝒂𝒌𝒔 + 𝑻𝒎𝒊𝒏 )/𝟐 − 𝑻𝒆ş𝒊𝒌 )
𝒂
a: Fenolojik evrenin başı ya da seçilen tarih aralığının ilk günü.
b: Fenolojik evrenin sonu ya da seçilen tarih aralığının son günü
Tmaks: Günlük en yüksek sıcaklık değeri (°C)
Tmin: Günlük en düşük sıcaklık değeri (°C)
www.tarbil.org
destek@tarbil.org
93
Teşik: Eşik derece değeri (°C); Her bitki için farklılık gösterir. Söz konusu bitki eşik
derecesinin altında gelişimi yok denecek kadar azdır. Bu eşik derecesinden daha
yüksek sıcaklıklarda bitki gelişir.
Tablo 3. Mahsul - eşik sıcaklık tablosu
Mahsul
Buğday, arpa, çavdar, yulaf, keten tohumu, marul,
kuşkonmaz
Sap delici kurdu (ilaçlama için uygun olabilir)
Mısır kök kurdu
Ayçiçeği, patates
Yonca hortumlu böceği
Yeşil kurt (yonca için)
Diğer birçok mahsul
Eşik Sıcaklığı
Mısır
Marul
Fasulye
Bal Kabağı
Teşik (°C)
5.5
6
7
8
9
11
12
Domates Yonca
10 ͦC
Bezelye Kuşkonmaz
Ot
Ispanak
Şekil 104. Mahsul - eşik sıcaklık değerleri
Tablo 4. Mahsul - eşik sıcaklık tablosu
Mahsul
Arpa
Mercimek
Yulaf
94
Fenolojik Dönem
Hasat
Hasat
Hasat
destek@tarbil.org
GDD değeri
1269-1522
1740-1876
1483-1738
www.tarbil.org
Gün derecenin yanısıra …. Şeklinde seçilen bitkiye göre ekim tarihinden itibaren
otomatik olarak hesaplanan parametreler bulunmaktadır. Bitkinin bulunduğu
fenolojik evreye göre beslenme, risk tahmini ve koruma işlemlerinde uzmanlar bu
değerlerden faydalanmaktadır. TARBİL sisteminde 230 dan fazla parametre
sürekli ve anlık olarak Türkiye üzerinde yaklaşık 12.000.000 noktası için
hesaplanmaktadır. Bunlardan seçilen ekim tarihi ve parsel koordinatına göre en
çok ilgili olduğu düşünülenleri tablet bilgisayar uygulamamızda sunulmaktadır.
Uzmanların talebi halinde diğer parametrelere sistemden erişilebilmektedir.
Ölçülen ve hesaplanan parametrelerin tümü tabletler üzerinde zirai uyarılar
kısmında kural koşullarında kullanılması mümkündür.
TD: Temperature Difference - Sıcaklık Farkı (Birimi - °C)
𝒃
𝑻𝑫 = ∑(𝑻𝒎𝒂𝒌𝒔 − 𝑻𝒎𝒊𝒏 )
𝒂
Tmaks: Günlük en yüksek sıcaklık değeri (°C)
Tmin: Günlük en düşük sıcaklık değeri (°C)
PTU: Photo Thermal Unit Fototermal Birim (Birimi - °C gün saat)
𝒃
𝑷𝑻𝑼 = ∑(𝑮𝑫𝑫 × 𝑵)
𝒂
www.tarbil.org
destek@tarbil.org
95
GDD: Growing Day Degree - Büyüme Gün Derece (BGD)
N: Gün içersinde maksimum (azami) güneş saati (birimi - saat)
HTU: Helio Thermal Unit
saat)
Helyotermal (Güneştermal) Birimi (Birimi - °C gün
𝒃
𝑯𝑻𝑼 = ∑(𝑮𝑫𝑫 × 𝒏)
𝒂
GDD: Growing Day Degree - Büyüme Gün Derece (BGD) (birimi - °C gün)
n: Gün içersinde gerçekleşen güneş saati (birimi saat.). Radyasyon değeri 1 saat
içinde ortalama olarak 120 W/m2 aştığında hesaplamalara dâhil edilir. TARBİL
sisteminde radyasyon değerleri her 10 dakikada bir ölçülür.
Yağış ve Nem
Yağış, karasal organizmalar için son derece önemli olan su etmeninin kaynağını
oluşturmaktadır. Sıcaklık etmeni ile birlikte yeryüzündeki bitki ve hayvan
topluluklarının yapısal özelliğini, tür zenginliğini ve yaşamsal aktivitenin ritmini
belirlemede önemli role sahiptir. Havadaki su buharının gerekli meteorolojik
koşullar ile yoğunlaşarak atmosfer çökelleri halinde (kar, yağmur, sis, çiğ gibi)
yeryüzüne düşmesine yağış denir. Yağışlar yanında iklimin belirlenmesinde nem
tayini de zorunludur. Hava nemi iki şekilde ifade edilir:
Mutlak Nem
Birim hacimdeki havanın içerdiği (1 m3) su buharı miktarının gram olarak
ifadesidir.
96
destek@tarbil.org
www.tarbil.org
Oransal (Nispi) Nem
Belli bir sıcaklıkta birim hacimdeki havanın içerdiği su buharının aynı sıcaklıktaki
havanın doymuş su buharı miktarına oranıdır. Nemin değerlendirilmesinde
oransal nem esas alınmaktadır. Hava nemi Psikometre veya Higrometre ile
ölçülmektedir. Havadaki su buharı kaynağını sucul (göl, nehir ve denizler) ve
karasal ortamda meydana gelen buharlaşmalar ile canlıların terleme ve solunum
olayları sonucu oluşan buharlaşma oluşturur. Özellikle canlıların terleme yoluyla
su kaybını kontrol ettiği için sıcaklık ve nem, beraberce yaşamı sınırlayıcı role
sahiptirler.
PTU: Photo Thermal Unit Fototermal Birim (Birimi - °C gün saat)
VPD: Vapour Pressure Deficit - Buhar Basınç Noksanı
Evapotranspirasyonunda BBA (VPD) nın önemi büyüktür ve önemli rol oynar.
𝑽𝑷𝑫 = 𝒆𝒔 − 𝒆𝒂
𝒆𝒂 = (𝑹𝑯𝒎𝒆𝒂𝒏 × 𝒆𝒔 )/𝟏𝟎𝟎
𝑽𝑷𝑫 = 𝒆𝒔 (1 −
𝑹𝑯𝒎𝒆𝒂𝒏
)
100
es : Doygun buhar basıncı (birimi – millibar)
ea : Gerçek buhar basıncı (birimi – millibar)
VPD : Buhar Basınç Eksikliği (birimi – millibar)
RHmean : Ortalama Nispi Nem oranı (birimi - %)
ETc: Evapo Transpration Bitki EvapoTranspirasyonu
Bir taraftan fizyolojik (terleme) diğer taraftan fiziksel (buharlaşma) olayları
kapsayan toplam buharlaşma (evapotranspiration-ET), bitki ile örtülü alandan
www.tarbil.org
destek@tarbil.org
97
kaybolan su buharı miktarı olarak tanımlanmaktadır. Su kaybı, bitki yüzeyinden
terleme ve buharlaşma ile toprak yüzeyinden ise doğrudan buharlaşma ile
meydana gelmektedir. Toplam buharlaşma etkin sulama ve uygun su yönetimi
yarı-kurak ve kurak bölgelerde çok önemlidir. Sulama projesi planlayıcıları
tarafından baraj, gölet ve bitki deseni projelerinin planlama çalışmalarında
kullanılmak için sıklıkla ürün su gereksinimleri ve/veya toplam buharlaşma
verilerine ihtiyaç duyulur. Diğer taraftan, iklim değişikliği, su talebindeki artış ve
su kıtlığından dolayı su muhafazası gitgide daha fazla önem kazanmaktadır. Çiftlik
sulama planlaması, su kullanım etkinliğinin iyileştirilmesi, su muhafazası, kurak ve
yarı kurak bölgelerde çevre ve sürdürülebilir üretimi korumaya yardım edecek
olan uygun sulama sonucu ortaya çıkan üretim optimizasyonu için, en önemli
yöntemlerden birisidir.
ET0: Referans evapotranspirasyon (mm/m2)
ETc: Bitki evapotranspirasyonu (mm/m2)
kc: Bitkinin dönemsel evapotranspirasyon katsayısı
𝑬𝑻𝑪 = 𝒌𝒄 × 𝑬𝑻𝟎
98
destek@tarbil.org
www.tarbil.org
www.tarbil.org
destek@tarbil.org
99
100
destek@tarbil.org
www.tarbil.org

tarımsal izleme ve bilgi sistemi çiftçi tablet bilgisayarı kullanıcı

Transkript

Benzer belgeler

Çay Tarımında Tablet Gübrelerin Kullanılabilirliği

ST-991123P5 SEREMAKS FORT FİLM TABLET

İncele - Vem İlaç

nazilli devlet hastanesi temizlik ve dezenfeksiyon rehber tablosu

Tabletlerle ilgili sıkça sorulan sorular

Özel Şifreli, Telefon Uyarımlı ve Android Uygulamalı Araç Güvenlik

KISA ÜRÜN BİLGİSİ XALFU XL 10 mg uzatılmış salımlı