Makale10

130
Romatizma, Cilt: 17, SayÝ: 2, 2002
KRAMPLAR
Erdal Gilgil1, BŸlent BŸtŸn1
…ZET
Kramp, istemli kaslarÝn istemsiz, aÛrÝlÝ kasÝlmasÝdÝr. En sÝk gšrŸlen kramp ßekli yaßlÝlarda rastlanan idiopatik gece kramplarÝdÝr, ancak iyi bir tanÝ ve uygun tedavi i•in aÛrÝlÝ kas kasÝlmalarÝna ve kas sertliÛine
yol a•an tŸm klinik tablolar gšz šnŸnde bulundurulmalÝdÝr. OlaÛan kramplarÝn •oÛunda kasÝlma epizodu
birka• dakikayÝ ge•mez, on dakikadan uzun sŸreli kramplarÝn etyolojisi araßtÝrÝlmalÝdÝr. AyÝrÝcÝ tanÝ i•in
kas sertliÛinin istirahatla ve kullanÝmla ilißkisi, kasÝn perkŸsyona yanÝtÝ ve gevßemenin bi•imi a•ÝklÝkla ortaya konmalÝ, bunun i•in iyi bir šykŸ ve fiziksel muayene ger•ekleßtirilmelidir.
Anahtar Kelimeler: Kramp, spazm, aÛrÝlÝ kasÝlma
SUMMARY
CRAMPS
Cramp is the painful, involuntarily contraction of the skeletal muscle. Idiopathic nocturnal muscle cramp
is the most frequent form, though there are many other clinical conditions, leading to painful muscle
contractions, that should be taken into consideration for a favourable diagnosis and management. Most
of the idiopathic cramps last for a few minutes. Episodes with a duration of longer than ten minutes necessitate further investigations. For a proper differential diagnosis, it should be elucidated whether the
muscle spasm is associated with rest or exertion, the muscle responds to percussion and what like the
relaxation of the muscle is.
Key words: Cramp, spasm, painful contraction
Kramp, istemli kaslarÝn istemsiz, aÛrÝlÝ kasÝlmasÝ
Metabolik teori: Bu teoriye gšre substrat metabo-
olarak tanÝmlanabilir. Kramplar en sÝk triseps surae
lizmasÝnda kalÝtsal bozukluklar vardÝr.
ve ayaÛÝn plantar kaslarÝnda gšrŸlŸr. KramplarÝn
•oÛunda kasÝlma epizodu birka• dakikayÝ ge•mez.
On dakikadan uzun sŸren kramplar klinik a•Ýdan
Elektrolit teorisi: Serum elektrolit konsantrasyonlarÝnda bozukluk olduÛunu iddia eder.
šnemlidirler, bundan dolayÝ uzun sŸreli kramplarÝn
Dehidratasyon teorisi: SÝvÝ dengesinde bozukluk-
etyolojisi araßtÝrÝlmalÝdÝr. Kas kramplarÝnÝn •oÛun-
lar olduÛu varsayÝmÝna dayanÝr.
da kas aksiyon potansiyellerinin frekansÝnda bir artÝß ve bunun sonucunda da motor Ÿnit kontraksiyonuna yol a•an motor nšron hiperaktivitesi sšz ko-
‚evresel teori: SÝcak veya soÛuk gibi ekstrem
•evre koßullarÝnÝ su•lar.
nusudur. Motor nšron hiperaktivitesi refleks arkÝn
ÔYorgun dŸßmŸß kasÕ teorisi: Bu teoriye gšre,
stimŸlasyonu sonucunda meydana gelir. Elektromi-
yorgun dŸßmŸß olan kaslarda anormal bir spinal
yografide (EMG) yŸksek amplitŸdlŸ, yŸksek fre-
refleks aktivite (kas iÛciÛi aktivitesinin artmasÝ, Gol-
kanslÝ (200-300 impuls/sn) dŸzensiz motor Ÿnit ak-
gi tendon organÝnÝn aktivitesinin azalmasÝ gibi) ge-
siyon potansiyelleri (M†AP) saptanÝr. KramplarÝn
lißir. …zellikle iki eklem aßan kaslarda kÝsalmÝß po-
olußumuna yšnelik bir •ok teori ortaya atÝlmÝßtÝr
zisyonda kalma durumu daha kolay ger•ekleßtiÛin-
(1,2):
den dolayÝ bu kaslarda Golgi tendon organÝ affe-
1
Akdeniz †niversitesi TÝp FakŸltesi Fiziksel TÝp ve Rehabilitasyon AD
Glgil ve BŸtŸn
131
rent aktivitesi azalÝr. Pasif germe Golgi tendon or-
Tablo I: Kas sertliÛine neden olan klinik durumlar
ganÝnÝn afferent aktivitesini yeniden uyararak kram-
Üstirahat sertliÛine neden olanlar
Malin hipertermi (anesteziye baÛlÝ)
Kompleks repetitif deßarjlarla birlikte olan miyopatiler
Nšromiyotoni (Isaac send.)
Rijidite ile birlikte olan progresif ansefalomiyelit
Schwartz-Jampel send.
KatÝlaßmÝß adam (Stiff man) send.
Tetanoz
Striknin zehirlenmesi
YavaßlamÝß kas gevßemesine neden olanlar
Lambert-Brody send.
Miyotoniler
Miksšdem
Nšromiyotoni (Isaac send.)
Servikal radikŸlopatilerde gšrŸlen psšdomiyotoniler
Spontan kas spazmlarÝna neden olanlar
OlaÛan (idiopatik) kramplar
KatÝlaßmÝß adam (Stiff man) send.
Tetanoz
Striknin zehirlenmesi
Tetani
Rijidite ile birlikte olan progresif ansefalomiyelit
KullanÝm (aktivite) sonrasÝ kas spazmlarÝnÝn olußtuÛu durumlar
Lambert-Brody send.
McArdle hast. à
AÛrÝlÝ spazmlarla birlikte olan miyotonilerà
DiÛer miyotoniler
Miksšdemà
Nšromiyotoni (Isaac send.)
OlaÛan (idiopatik) kramplarà
YazÝcÝ krampÝ
IsÝ kramplarÝà
Servikal radikŸlopatilerde gšrŸlen psšdomiyotoniler
Rijidite ile birlikte olan progresif ansefalomiyelità
KatÝlaßmÝß adam (Stiff man) send.à
Tetanozà
Striknin zehirlenmesià
DiÛer durumlar
Gebelikà
MenstrŸasyonà
Sirozà
DiÛer endokrinopatiler (Tirotoksikoz?, DM?, Üzole ACTH eksikliÛi)
Mg eksikliÛià
†remi
Hipokalemi? (diŸretikler, pŸrgatifler)
Dehidratasyon (diŸretikler, ishal, kusma, diyaliz)
Üla•lar (Nifedipin, terbutalin, salbutamol, lityum, klofibrat,
danazol)
pÝ ortadan kaldÝrÝr.
AÛrÝlÝ kas kasÝlmalarÝna yol a•an bir •ok durum vardÝr, iyi bir tanÝ ve uygun tedavi i•in kas sertliÛine yol
a•an tŸm klinik tablolar gšz šnŸnde bulundurulmalÝdÝr (Tablo I). AyÝrÝcÝ tanÝ i•in kas sertliÛinin istirahatla ve kullanÝmla ilißkisi, kasÝn perkŸsyona yanÝtÝ
ve gevßemenin bi•imi a•ÝklÝkla ortaya konmalÝ, bunun i•in iyi bir šykŸ ve fiziksel muayene ger•ekleßtirilmelidir (Tablo II).
KAS KRAMPLARINA NEDEN OLAN
DURUMLAR
OlaÛan (idiopatik) kramplar: Bacak kramplarÝ en
sÝk yaßlÝlarda ve daha sonra adolšsanlarda gšrŸlŸr.Bacak kramplarÝ saÛlÝklÝ erißkinlerin yaklaßÝk
%15Õinde, 50 yaßÝndan bŸyŸk populasyonun ise
yaklaßÝk %70Õinde gšrŸlmektedir (3). KramplarÝn en
sÝk gšrŸlen ßekli idiopatik noktŸrnal bacak kramplarÝdÝr. Tipik olarak gece yataÛa girdikten sonra meydana gelir. Üdiopatik gece kramplarÝ genellikle tek
taraflÝ olarak ortaya •Ýkar. Kramplar kasÝn kÝsalmÝß
olduÛu zamanlarda ortaya •Ýkar, geceleyin de
ayaklar plantar fleksiyona geldiÛinden dolayÝ triseps surae kÝsalÝr ve kramp olußumu i•in en mŸsait hale gelir. KasÝn kÝsalmasÝ esnasÝnda motor sinir
u•larÝ mekanik olarak uyarÝlÝr (4)
AßÝrÝ egzersiz sonrasÝ saÛlÝklÝ atletlerde kramp
meydana gelebilir, uzun sŸreli yŸzme sonrasÝ ortaya •Ýkan kramplar ise daha •ok soÛuk sularda meydana gelir.
Tedavide kasÝlmÝß kasÝn gerilmesi ve ardÝndan masaj yapÝlmasÝ en uygunudur. Masaj yapÝlÝrken
ama• kasÝn kan dolaßÝmÝnÝn artÝrÝlmasÝdÝr, bu nedenle kas asla sÝkÝlmamalÝ ya da sÝmsÝkÝ kavranmamalÝdÝr (5). Masaj kas boyunca yapÝlmalÝdÝr.YaßlÝlarda noktŸrnal gece kramplarÝnÝn tedavi-
à
PerkŸsyonla kas iritasyonu vardÝr. Miksšdemde lokal tŸmsekleßme
(miyošdem) olußurken, miyotonide tŸm kas boyunca kasÝlma olur ve
gevßeme yavaß olur.
Spazmlar aÛrÝlÝdÝr.
132
KRAMPLAR
Tablo II: AyÝrÝcÝ tanÝ i•in yanÝtlanmasÝ gereken sorular
Tablo III: KatÝlaßmÝß adam sendromu i•in Lorish kriterleri
1. Üstirahatte kas sertliÛi var mÝ?
2. Yavaß kas gevßemesi var mÝ?
3. Spazmlar spontan mÝ yoksa kullanÝm sonrasÝ mÝ oluyor?
4. PerkŸsyonla kas iritasyonu ortaya •ÝkÝyor mu?
1. Aksiyel kaslarda prodromal sertlik ve rijidite
2. SertliÛin proksimal ekstremite kaslarÝnÝ da i•erecek ßekilde
yavaß olarak ilerlemesi, bšylelikle istemli hareketlerin ve ambulasyonun zorlaßmasÝ
3. Omurgada sabit deformite meydana gelmesi
4. Ani bir hareket, ses, gŸrŸltŸ veya emosyonel bozukluklarla ek
epizodik spazmlarÝn meydana gelmesi
5. Normal his ve g٥ muayenesi
6. Normal zeka
7. Üntravenšz diazepamÝn verilmesiyle ortadan kalkan tipik EMG
bulgularÝ veya oral diazepam tedavisine olumlu cevap alÝnmasÝ.
sinde kinin sŸlfat etkilidir (6,7), ancak trombositopeni gibi šlŸmcŸl yan etkilerinden dolayÝ FDA 1995 yÝlÝndan itibaren artÝk onay vermediÛini a•ÝklamÝßtÝr
(8). Kinin motor son plakÝn uyarÝlabilirliÛini azaltarak etki eder, yan etkilerin daha •ok 200-300
mg/gŸn dozlarda meydana geldiÛi ve bu yŸzden
daha dŸßŸk dozlarda verilmesi gerektiÛi de šne sŸrŸlmŸßtŸr (7) Hidrokininin 300 mg/gŸn dozda verilmesi halinde kramplarÝ šnlemede etkin ve gŸvenli
olduÛu bildirilmißtir(9). E vitamininin tedavideki etkinliÛi a•Ýk deÛildir (6).
Tetanoz: Tetanoz toksini omurilik ve beyin sapÝndaki inhibitšr yolaklarÝ inhibe ederek motor sinirleri
aßÝrÝ uyarÝlmÝß bir duruma getirir. HÝzla ilerleyen rijidite (opistotonos) ve hareketle ya da duysal uyarÝyla ßiddetlenen aÛrÝlÝ kas spazmlarÝ vardÝr. Tris-
KatÝlaßmÝß adam (Stiff-man) sendromu): Klinik
mus karakteristiktir ve genellikle ilk bulgudur. Kont-
tablo genel olarak tetanoza benzer, ancak bu send-
rakte kaslarÝn EMGÕsi istemli kasÝlma EMGÕsine
romda trismus gelißmez ve klinik belirtiler aylar i•e-
benzer.
risinde yavaß olarak ilerleme gšsterir. EMG bulgularÝ da tetanozunkine benzer. Buradaki motor nšron hipereksitabilitesinin nedenleri bilinmemektedir, ancak beyin sapÝndaki inen yolaklarÝn tutulduÛu
sanÝlmaktadÝr. Beyin-omurilik sÝvÝsÝnda (BOS) oli-
Striknin zehirlenmesi: Striknin, glisinin aracÝlÝk ettiÛi postsinaptik inhibisyonu bloke eder. Tablo genel olarak tetanoza benzer, ancak spazmlar rijiditeden daha šn plandadÝr.
goklonal bantlarÝn mevcudiyeti ve IgG dŸzeylerinin
Progresif ansefalomiyelit: Ansefalomiyelitin bu
artmÝß olmasÝ otoimmŸn bir patogenezi dŸßŸndŸr-
nadir tŸrŸnde ÒkatÝlaßmÝß adamÓ sendromundaki gi-
mektedir. HastalarÝn %60ÕÝnda glutamik asit dekar-
bi rijidite ve spazmlar olmaktadÝr, ancak ek olarak
boksilaza karßÝ serum antikorlarÝ saptanmÝßtÝr (10).
nšrolojik defisitler ve BOSÕta pleositoz ve protein
HastalarÝn Ÿ•te ikisinde diabetes mellitusun eßlik
artÝßÝ da saptanÝr. BazÝ olgularda glutamik asit de-
ettiÛi bildirilmißtir10. TanÝ i•in Lorish ve arkadaßla-
karboksilaza karßÝ serum antikorlarÝ saptanmÝß ol-
rÝnÝn (11) šnerdiÛi kriterler kullanÝlÝr (Tablo III).
masÝ ÒkatÝlaßmÝß adamÓ sendromu ile ortak bir pa-
Tedavi: Diazepam (genellikle 20-40 mg/gŸn gibi
togenezi akla getirmektedir.
yŸksek dozlarda kullanÝlÝr, hatta 300 mg.a kadar
Tetani: Hipokalsemili veya respiratuvar alkalozlu
•Ýkmak gerekebilir), klonazepam (0.5 mg ile baßla-
hastalarda periferik sinirlerde spontan, repetitif de-
nÝr her 3 gŸnde bir 0.5 mg artÝrÝlÝr), baklofen (60-90
ßarjlar sonucu karpopedal spazmlar olußur.
mg/gŸn), sodyum valproat (2 g/gŸn dozuna kadar
Spazmlar aÛrÝsÝzdÝr. Spazma paresteziler de eßlik
artÝrÝlabilir) (12). BazÝ olgularda immŸnosupresif te-
edebilir. Chvostek bulgusu ve Trousseau testi gibi
davi de remisyon saÛlamaktadÝr.
testlerin yanÝ sÝra serum kalsiyum dŸzeyleri, kan
Glgil ve BŸtŸn
133
gazÝ šl•Ÿmleri ve elektrokardiyografi tanÝda yardÝm-
sek frekanslÝ kas lifi aksiyon potansiyelleri saptanÝr;
cÝdÝr.
bu frekanslar dalgalanmalar gšsterdiÛinden dolayÝ,
McArdle hastalÝÛÝ: Kas fosforilaz eksikliÛi sonucu
ortaya •Ýkar. Burada kas kontraksiyonu elektriksel
olarak sessizdir. Benzer bulgular diÛer glikojen metabolizmasÝ bozukluklarÝnda da gšrŸlebilir. Bu has-
ÒbombardÝman u•aÛÝÓ sesi denen bir ses duyulur.
Kinin, prokainamid, fenitoin, karbamazepin, meksiletin gibi kas membran stabilizatšrleri miyotoniyi
azaltabilir.
talÝktaki kas kontraksiyonunun biyokimyasal temel-
Paramyotonia congenita: SoÛuÛa maruz kalma
leri tam olarak anlaßÝlamamÝßtÝr. Kramplar asla
sonrasÝ ortaya •Ýkan ger•ek bir miyotoni ve kas
spontan olarak olußmaz, aßÝrÝ kullanÝm sonrasÝ olu-
kontraktŸrŸdŸr.
ßurlar šzellikle iskemik egzersizden sonraki 30 saniye i•inde hemen ortaya •Ýkabilir. Egzersiz zamanla kasa zarar verebileceÛi i•in kreatin kinaz dŸzeylerinde artÝßlar gšrŸlebilir. EMGÕde McArdle
Psšdomiyotoni: Servikal osteoartrozu olup bir elini a•makta zorluk •eken hastalar i•in kullanÝlan bir
terimdir. AslÝnda kas gevßemesi tamamen normal-
hastalÝÛÝnÝn kontraktŸrŸnŸn elektriksel a•Ýdan ses-
dir, ancak C7 sinir kškŸ liflerinin yanlÝß yšnlenmiß
siz olduÛu gšrŸlŸr. McArdle hastalÝÛÝnda B6 vitami-
rejenerasyonu nedeniyle aktif parmak ekstansiyo-
ni takviyesinin kas performansÝnÝ artÝrabileceÛi id-
nu yapÝlmaya •alÝßÝlÝrken paradoksik olarak par-
dia edilmißtir (13).
mak fleksiyonu meydana gelir.
Lambert-Brody sendromu: Egzersiz esnasÝnda
Nšromiyotoni (Isaac sendromu): Aktiviteyle ßid-
ortaya •Ýkan kas sertliÛi ve gevßemenin yavaß ol-
detlenen ancak istirahatte de sŸren kas sertliÛi, is-
masÝ a•ÝsÝndan miyotoniye benzeyen konjenital bir
temli kasÝlma sonrasÝ gevßemenin yavaßlamasÝ ve
bozukluktur. Sarkoplazmik retikulumun kalsiyuma
miyokimiler (her zaman olmayabilir) ile karakterize-
baÛÝmlÝ ATPÕaz enziminde kalÝtsal eksiklik vardÝr,
dir. Kas sertliÛi uykuda da devam eder. Ekstremite
bu nedenle kalsiyum geri alÝmÝ yavaßlamÝßtÝr.
distalleri proksimallerden daha •ok etkilenir. GšrŸnŸm miyotoniye benzer, ancak perkŸsyonla iritas-
Miyotoni: Kas membranÝnÝn aßÝrÝ uyarÝlmÝß bir du-
yon yoktur. BozukluÛun kaynaklandÝÛÝ yer motor si-
rumu olup, istemli kasÝlma sonrasÝ yavaß gevßeme
nirlerin distal aksonlarÝ ve sinir u•larÝdÝr. Etyolojide
ve kas perkŸsyonu sonrasÝ aßÝrÝ derecede uzamÝß
otoimmŸnite su•lanmaktadÝr. EMGÕde bir kÝsmÝ
kasÝlma cevabÝyla karakterizedir. Sinir aktivitesinin
eßlik etmediÛi kas aksiyon potansiyellerinin deßarjÝ
sonucu meydana gelir. Bu nedenle nšromŸskŸler
blokaj yapÝlsa bile perkŸsyonla iritasyon yine de
meydana gelir. Miyotonide spontan kas spazmlarÝ
gšzlenmez. Miyotoni genellikle aÛrÝsÝzdÝr. TanÝ i•in
bazÝ klinik testler yardÝmcÝdÝr: hastadan avucunu
sÝkmasÝ ve tekrar a•masÝ istendiÛinde, a•ÝlmanÝn
olduk•a yavaßladÝÛÝ gšzlenir ya da el bileÛi ve par-
M†APÕlerine, bir kÝsmÝ ise kas lifi deßarjlarÝna benzeyen uzamÝß ve dŸzensiz aksiyon potansiyeli deßarjlarÝ vardÝr. Spontan aktivite, periferik sinir bloku
ile kÝsmen azalÝrken nšromŸskŸler blokajla tamamen ortadan kalkar. Tedavide fenitoin veya karbamazepine iyi yanÝt alÝnÝr. Bir olguda yŸksek dozlarda intravenšz immŸnglobŸline olumlu cevap alÝndÝÛÝ bildirilmißtir (14).
maklar fleksiyonda iken šnkolda ekstansšr kaslar
Schwartz-Jampel sendromu: Miyotoni ile beraber
Ÿzerine perkŸsyon yapÝlÝr, kaslar Ÿzerinde bir •u-
devamlÝ, spontan kas lifi deßarjlarÝ vardÝr. Bu ne-
kurluÛun olußtuÛu ve bu •ukurluÛun tekrar dolma-
denle, miyotonilerdekinin aksine istirahatte de
sÝnÝn uzunca bir sŸre aldÝÛÝ gšrŸlŸr. EMGÕde yŸk-
spontan kas spazmÝ vardÝr.
134
KRAMPLAR
Miksšdem: Kalsiyum geri alÝmÝ yavaßlamÝßtÝr, kas
larÝnÝn tedavisinde magnezyum tedavisinin etkili ol-
spazmÝ aÛrÝlÝdÝr ve perkŸsyonla iritabilite saptanÝr.
duÛu bildirilmektedir (19)
Malin hipertermi: Nadir bir durumdur; anesteziye
Siroz: Sirozlu hastalarda kronik kas kramplarÝnÝn
baÛlÝ olarak, šzellikle sŸksinilkolin veya •eßitli u•u-
prevalansÝ artmÝßtÝr, bu oran •eßitli serilerde %64-
cu anestetik ajanlara hassasiyeti olanlarda meyda-
88 arasÝnda bildirilmißtir (3,20,21). Sirozdaki
na gelir; bu ila•lar kalsiyumun hŸcrei•i salÝnÝmÝnÝ
kramplarÝn patogenezi tam olarak bilinmemektedir,
tetiklerler. KontraksiyonlarÝn sebat etmesi hiperter-
ancak dolaßÝmdaki efektif volŸmŸn azalmÝß olmasÝ
miye ve metabolik asidoza, bunun sonucunda da
kramplara zemin hazÝrlayabilir. Bu nedenle, intra-
šlŸme neden olur. Akut dšnemi atlatanlarda rabdo-
venšz insan albŸmini enfŸzyonuyla dolaßÝmdaki
miyoliz ve buna baÛlÝ akut bšbrek yetmezliÛi geli-
efektif volŸmŸn genißletilmesi kramplarÝn etkin bir
ßebilir. Tedavi acildir, hÝzlÝ soÛutma ve intravenšz
tedavisi olabilmektedir (21). Oral taurin tedavisinin
dantrolen uygulanmasÝ gerekir.
de etkili olduÛu bildirilmektedir (22).
IsÝ kramplarÝ: …zellikle saatlerce koßan kondisyon-
Alt motor nšron hastalÝklarÝ (spinal mŸskŸler at-
lu atletlerde meydana gelir (15). SÝcakla ya da sÝvÝ
rofi gibi) ve miyopatilerde (Becker mŸskŸler distro-
ve elektrolit dengesizlikleriyle ilißkisi tam olarak
fisi gibi) de kas kramplarÝ gšrŸlebilir.
gšsterilememißtir. Kandaki veya kastaki biyokimyasal deÛißikliklerden baÛÝmsÝz olarak spinal nšral
mekanizmalarÝn da bu tarz kramplarÝ tetikleyebile-
Üzole ACTH eksikliÛiÕne baÛlÝ generalize aÛrÝlÝ kas
kramplarÝ bir hastada bildirilmißtir (23).
ceÛi šne sŸrŸlmŸßtŸr (16). Spor esnasÝnda ortaya
Magnezyum eksikliÛiÕnin de aÛrÝlÝ kas kramplarÝ-
•Ýkan bu tarz kramplarÝn šnlenebilmesi i•in gŸnlŸk
na neden olduÛu bildirilmektedir (24).
sodyum alÝmÝnÝn artÝrÝlmasÝ šnerilmektedir (17).
HastanÝn hemen soÛutulmasÝnÝn yanÝ sÝra sporculara yšnelik hazÝrlanmÝß olan elektrolit i•eren ener-
Diyalizin neden olduÛu kramplarda hipertonik
NaCl veya glukoz enfŸzyonu etkilidir (3).
ji i•ecekleri šnerilebilir, sÝvÝ replasmanÝ kesinlikle
Üla•lara baÛlÝ kramplar: Nifedipin, terbutalin, sal-
kahve ya da alkollŸ i•eceklerle saÛlanmaya •alÝßÝl-
butamol, lityum, klofibrat, danazol gibi ila•lar kas
mamalÝdÝr (15). YalnÝzca su replasmanÝ yeterli de-
hŸcre membranÝnÝn uyarÝlmasÝnÝ artÝrarak kas
Ûildir. KramplarÝn ßiddetli olmasÝ durumunda diaze-
kramplarÝna neden olabilirler. DiŸretikler ve purga-
pam verilebilir.
tifler ise hem dehidratasyona yol a•abilmelerinden
Menstruel kramplar: Menarß ne kadar erken olursa ve menstrŸel peryotlar ne kadar uzun olursa
hem de hipokalemiye neden olabilmelerinden dolayÝ kas kramplarÝna neden olabilirler (3).
menstrŸel kramplar da o kadar ßiddetli olmaktadÝr.
YazÝcÝ krampÝ: YazÝ yazma esnasÝnda olußan bir
Sigara i•enlerde kramplarÝn sŸresi de uzamaktadÝr,
ÔmeslekiÕ distonidir. En sÝk ikinci ve dšrdŸncŸ de-
ancak sÝk alkol tŸketiminin menstrŸel kramp oluß-
kadlarda gšrŸlŸr. Benzer bir durum piyanistler ve
masÝ olasÝlÝÛÝnÝ azalttÝÛÝ da iddia edilmektedir (18)
daktilograflarda da gšrŸlebilir. Hastaya kalemin ele
Gebelik kramplarÝ: Gebelerin %5-30Õunda bacak
kramplarÝ meydana gelir. Bu kramplar genellikle
gebeliÛin son aylarÝnda olmaktadÝr. Tam nedeni bilinmemekle beraber magnezyum eksikliÛi patogenezde su•lanmaktadÝr. Bu nedenle gebelik kramp-
adaptasyonunu kolaylaßtÝran cihazlar verilebilir, diÛer eliyle yazmaya alÝßtÝrÝlabilir, ancak karßÝ elde
de semptomlar gelißebilir. Lokal botulinum toksini
enjeksiyonlarÝ kÝsmen faydalÝdÝr (25,26,27.
Glgil ve BŸtŸn
135
KAYNAKLAR
1.
Schwellnus MP, Derman EW, Noakes TD. Aetiology of
skeletal muscle ÔcrampsÕ during exercise: a novel hypothesis. J Sports Sci 1997; 15: 277-85.
16. Noakes TD. Fluid and electrolyte disturbances in heat illness (abstract). Int J Sports Med 1998; 19(Suppl 2):
S146-9.
2.
Layzer RB. Muscle Pains and Cramps. In: Bradley WG, Daroff RB, Fenichel GM, Marsden CD, eds. Neurology in Clinical Practice. Boston: Butterworth-Heinemann, 1996;
375-9.
17. Bergeron MF. Heat cramps during tennis: a case report.
Int J Sport Nutr 1996; 6: 62-8.
3.
Leung AKC, Wong BE. Leg cramps in children. Clin Pediatr 1997; 36: 69-73.
4.
Layzer RB. The origin of muscle fasciculations and
cramps. Muscle Nerve 1994; 17: 1243-9.
5.
Schwade S, Rao L. Cure those cricks and cramps. Prevention 1995; 47(12): 76-86.
6.
7.
Riley JD, Antony SJ. Leg cramps: differential diagnosis
and management. Am Fam Physician 1995; 52: 1794-8.
Mandal AK, Abernathy T, Nelluri SN, Stitzel V. Is quinine
effective and safe in leg cramps? J Clin Pharmacol 1995;
35: 588-93.
8.
Stop to marketing quinine for night leg cramps. FDA Consumer 1995; 29(6):2.
9.
Jansen PHP, Veenhuizen KCW, Wesseling AIM, et al. Randomised controlled trial of hydroquinine in muscle
cramps. Lancet 1997;349: 528-32.
10. Solimena M, Folli F, Aparisi R, et al. Autoantibodies to GABAergic neurons and pancreatic beta cells in stiff-man
syndrome. N Engl J Med 1990; 322: 1555-60.
11. Lorish TR, Thorsteinsson G, Howard FM. Stiff-man
syndrome updated. Mayo Clin Proc 1989; 64: 629-36.
12. Gerhardt, CL. Stiff-man syndrome revisited. South Med J
1995; 88:805-8.
13. Phoenix J, Hopkins P, Bartram C, et al. Effect of vitamin
B6 supplementation in McArdleÕs disease: a strategic case
study (abstract). Neuromuscul Disord 1998; 8: 210-2.
14. Bequet D, Deviere F, Renard JL, Felten D. IsaacÕs syndrome: long-term improvement with intravenous polyvalent
immunoglobulins (abstract). Rev Neurol (Paris) 1997;
153: 602-4.
15. Eichner ER. Treatment of suspected heat illness (abstract). Int J Sports Med 1998; 19(Suppl 2): S150-3.
18. Harlow SD, Park M. A longitudinal study of risk factors for
the occurence, duration and severity of menstrual cramps
in a cohort of college women. Br J Obst Gynaecol 1996;
103: 1134-42.
19. Dahle LO, Berg G, Hammar M, et al. The effect of oral
magnesium substitution on pregnancy-induced leg
cramps. Am J Obst Gynecol 1995; 173: 175-80.
20. Abrams GA, Concato J, Fallon MB. Muscle cramps in patients with cirrhosis. Am J Gastroenterol 1996; 91:1363-6.
21. Angeli P, Albino G, Carraro P, et al. Cirrhosis and muscle
cramps:evidence of a causal relationship. Hepatology
1996;23: 264-73.
22. Matzuzaki Y, Tanaki N, Osuga T. Is taurine effective for treatment of painful muscle cramps in liver cirrhosis? Am J
Gastroenterol 1993; 88: 1466-7.
23. Matsui T, Hatayama T, Okuda K, et al. A case of isolated
ACTH deficiency accompanied by generalized painful
muscle cramp (abstract). Rinsho Shinkeigaku 1997; 37:
347-9.
24. Bilbey DL, Prabhakaran VM. Muscle cramps and magnesium deficiency:case reports. Can Fam Physician 1996; 42:
1348-51.
25. Riley DE, Lang AE. Movement Disorders. In: Bradley WG,
Daroff RB, Fenichel GM, Marsden CD, eds..Neurology in
Clinical Practice. Boston: Butterworth-Heinemann, 1996;
1754.
26. Wissel J, Kabus C, Wenzel R, et al. Botulinum toxin in writerÕs cramp: objective response evaluation in 31 patients.
J Neurol Neurosurg Psychiatry 1996; 61: 172-5.
27. Turjanski N, Pirtosek Z, Quirk J, et al. Botulinum toxin in
the treatment of writerÕs cramp. Clin Neuropharmacol
1996; 19: 314-20.