DOMATES Hastalık ve Zararlıları ile Mücadele
Transkript
DOMATES Hastalık ve Zararlıları ile Mücadele
DOMATES HASTALIK ve ZARARLILARI T.C. TARIM VE KÖYİŞLERİ BAKANLIĞI Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüğü DOMATES Hastalık ve Zararlıları ile Mücadele Ankara - 2010 1 DOMATES HASTALIK ve ZARARLILARI 2 DOMATES HASTALIK ve ZARARLILARI ÖNSÖZ Ülkemizde yetiştirilen kültür bitkilerinde ekonomik olarak zarara neden olan toplam 506 hastalık etmeni, zararlı ve yabancı ot bulunmaktadır. Bunlarla gerekli mücadele çalışmaları yapılmadığında ürün kaybı ortalama %35 dolaylarında olmaktadır. Bu kaybın kültür bitkisine, zararlının tür ve yoğunluğuna bağlı olarak bazen % 100’lere ulaşabilmesi mümkündür. Bitkisel üretimde ekonomik yönden oldukça büyük rakamlara ulaşan bu kayıpların önlenmesi için bitki koruma çalışmalarını yeterli önemi vermek gerekmektedir. Sözkonusu çalışmaların insan sağlığı, agroekosistem, çevre ve biyolojik dengenin korunarak sürdürülebilir tarımsal üretim tekniklerine uygun yapılması zorunluluk haline gelmiştir. Bakanlığımızın bu konuda belirlediği strateji Ülkemizde yıllık olarak kullanılan pestisit miktarının azaltılmasını ve kullanılan miktarın da doğru kullanımını öngörmektedir. Bunu sağlamak için, kimyasal mücadeleye alternatif olan biyolojik mücadele, biyoteknik yöntemler, dayanıklı çeşitler, kültürel tedbirler, mekanik ve fiziksel mücadele metotlarına ve Entegre Mücadele Programlarının yaygınlaştırılmasına öncelik verilmektedir. Hastalık, zararlı ve yabancı otların mücadelesinde kullanılan Bitki koruma ürünlerinin yanlış kullanılması, bitkilerde fitotoksisite, etkisizlik, tarımsal ürünlerde kalıntı ile iç ve dış pazarlarda problemlerin yaşanmasına sebep olabilmektedir. Bu nedenle üreticilerimize kullanacakları ilaçlar konusunda rehber olabilecek bir kaynağın hazırlanması ve uygulamaya konulması tarımsal ürünlerde tavsiyeler doğrultusunda ilaçlamaların yapılmasını ve kalıntı probleminin çözümünü kolaylaştıracaktır. Hazırlanan El kitabı sayesinde; üreticiler tarımsal ürünlerde hangi zararlı organizma için hangi ilacın; ne zaman, hangi dozda kullanılacağını, son ilaçlama ile hasat arasındaki süreyi öğrenerek, ilaç kalıntısından ari ürünler yetiştirebileceklerdir. El kitabının hazırlanmasında emeği geçenlere teşekkür eder, üreticilerimiz için hazırlanan bu rehberin kalıntısız, sağlıklı, bol ürün elde edilmesine vesile olmasını temenni ederim. Mehmet Mehdi EKER Tarım ve Köyişleri Bakanı 3 DOMATES HASTALIK ve ZARARLILARI İÇİNDEKİLER 1- DOMATESTE KURŞUNİ KÜF HASTALIĞI (Botrytis cinerea).............................. 5 2- BAKTERİYEL SOLGUNLUK VE PATATES KAHVERENGİ ÇÜRÜKLÜĞÜ HASTALIĞI (Ralstonia solanacearum)..................................................................... 7 3- SOLANACEAE FAMİLYASI KÜLTÜR BİTKİLERİNDE STOLBUR...................... 8 4- SEBZELERDE SEPTORİA LEKE HASTALIĞI (Septoria apiicola, Septoria lycopersici).................................................................... 9 5- KÖK BOĞAZI YANIKLIĞI HASTALIĞI ( Phytophthora capsici)......................... 10 6- DOMATESTE BAKTERİYEL KANSER VE SOLGUNLUK HASTALIĞI (Clavibacter michiganensis subsp. michiganensis)................................................. 11 7- DOMATES ÖZ (GÖVDE) NEKROZU HASTALIĞI (Pseudomonas corrugata), (P. viridiflava), (P. cichorii), (P. mediterranea), (Erwinia carotovora subsp. carotovora) (E. c. subsp. atroseptica), (E. chrysanthemi).......................................................... 12 8- DOMATESTE BAKTERİYEL BENEK HASTALIĞI (Pseudomonas syringae pv. tomato).................................................................................................................... 13 9- DOMATES MİLDİYÖSÜ HASTALIĞI (Phytophthora infestans)......................... 15 10- DOMATES YAPRAK KÜFÜ HASTALIĞI (Cladosporium fulvum).................... 18 11- ERKEN YANIKLIK HASTALIĞI (Alternaria solani)........................................... 19 12- DOMATESDE BAKTERİYEL LEKE HASTALIĞI (Xanthomonas vesicatoria)...................................................................................... 22 13- PATLICANGİLLERDE KÜLLEME HASTALIĞI (Leveillula taurica).................. 24 14- SEBZELERDE BEYAZ ÇÜRÜKLÜK (Sclerotinia sclerotiorum)26 15-SEBZE FİDELERİNDE KÖK ÇÜRÜKLÜĞÜ (ÇÖKERTEN) HASTALIĞI (Phythium spp.,Rhizoctonia spp., Fusarium spp.,Alternaria spp., Sclerotinia spp.)...................................................... 28 16-SEBZELERDE BEYAZSİNEK Tütün beyazsineği (Bemisia tabaci)...................................................................... 30 Sera beyazsineği (Trialeurodes vaporariorum)...................................................... 30 17-DOMATES PAS AKARI (Aculops lycopersici)................................................... 33 18-KIRMIZIÖRÜMCEKLER.................................................................................... 35 İki noktalı kırmızıörümcek (Tetranychus urticae) Pamuk kırmızıörümceği (Tetranychus cinnabarinus) 19-SEBZELERDE THRİPSLER Tütün thripsi (Thrips tabaci) Çiçek thripsi (Frankliniella occidentalis)................................................................ 38 20-SEBZELERDE YAPRAKBİTLERİ..................................................................... 40 21-YAPRAK GALERİ SİNEKLERİ (Liriomyza trifolii, Liriomyza bryoniae, Liriomyza huidobrensis, Phytomyza horticola)........................................................ 42 22-SEBZELERDE YEŞİLKURT [Heliothis armigera, Heliothis viriplaca (=Heliothis dipsacea]............................................................................................... 44 23- SEBZELERDE DANABURNU (Gryllotalpa gryllotalpa) . ................................ 46 24- SEBZELERDE TELKURDU (Agriotes spp.) .................................................... 48 25- DOMATES LEKELİ SOLGUNLUK VİRÜSÜ (Tomato Spotted Wılt Tospovirus)........................................................................... 50 26- DOMATES MOZAYİK VİRÜSÜ (Tomato Mosaic Tobamovırus)....................... 51 27- HIYAR MOZAYİK VİRÜSÜ (Cucumber Mosaıc Cucumovirus)......................... 52 28- Domates Tarlalarında Sorun Olan Yabancı Otlara Karşı Kullanılan Herbisitler, Dozları ve Uygulama Şekilleri........................................................... 53 29- Domates Hastalık ve Zararlılarında Ruhsatlı Bitki Koruma Ürünlerinin Ticari İsim Listesi ................................................................................................. 55 4 DOMATES HASTALIK ve ZARARLILARI DOMATESTE KURùUNø KÜF HASTALIöI (Botrytis cinerea) DOMATESTE KURŞUNİ KÜF HASTALIĞI (Botrytis cinerea) Hastalık Belirtisi: •Her bitkide birbirinden farklı belirtilere neden olur. •Hastalık gövde ve meyvelerde zarar meydana getirir. •Lekeler önceleri toplu iğne başı büyüklüğünde olup bitkinin iç kısmında gelişerek genişler ve dokulara yayılırlar. •Bitki dokusu çatlar ve konukçunun su kaybına URùUNø KÜF HASTALIöI neden olur. •Gövde ve meyve sapı lekeleri nedeniyle otrytis cinerea) meyve dökümü ortaya çıkar. •Konukçunun çiçek zamanında taç yaprakları astalk Belirtisi: hastalığa çok duyarlıdır. Hastalık etmeni bu Her bitkide birbirinden farkl belirtilere neden olur. kısımlardan girerek meyveye geçer ve meyve Hastalk gövde ve meyvelerde zarar meydana çürüklüğünügetirir. başlatır. Lekeler önceleri toplu i÷ne baú büyüklü÷ünde olup lekeler bitkinin içbüyüdükçe •Yumrulu bitkilerde ksmnda geliúerek geniúler ve dokulara yaylrlar. yumuşak çürüklük oluşur. Bitki dokusu çatlar ve konukçunun su kaybnagelişmesi neden olur.için en uygun koşullar •Hastalığın 0 Gövde ve meyve sap lekeleri nedeniyle meyve dökümü ortaya çkar. 20–25 C sıcaklık ve %95–98 orantılı nemdir. Konukçunun çiçek zamannda taç yapraklarGörüldüğü hastal÷a çok duyarldr. Hastalığın Bitkiler: Hastalk etmeni bu ksmlardan• girerek meyveye geçer ve meyve Bu hastalık hemen hemen tüm sebzelerde çürüklü÷ünü baúlatr. görülür. Yumrulu bitkilerde lekeler büyüdükçe yumuúak çürüklük oluúur. Mücadele Yöntemleri Kültürel Önlemler: 0 ve %95– yapılarak Hastal÷n geliúmesi için en uygun 20–25 • koúullar Seralarda iyi C birscaklk havalandırma sıcaklık 98 orantl nemdir.ve orantılı nemin yükselmesi önlenmelidir. • neden Bitkilerolur. arasında hava akımının olabilmesi için sık dikimden belirtilere astal÷n Görüldü÷ü Bitkiler: kaçınılmalıdır. rdeBu zarar meydana getirir. hastalk hemen hemen sebzelerde görülür. • Hastalıktan zarar tüm görmüş olan bitkiler sökülerek imha edilmelidir. ne baú büyüklü÷ünde olup bitkinin iç • Dengeli gübreleme ve iyi bir bakım yapılarak bitkilerin sağlıklı Mücadele Yöntemleri: ve dokulara yaylrlar. gelişmeleri sağlanmalıdır. kçunun su kaybna neden olur. ültürel• Önlemler: Çiğ olasılığına karşı güneş batımından 2 saat önce seralar eriSeralarda nedeniyle meyve dökümü ortayayaplarak çkar. iyi bir havalandrma scaklk ve orantl nemin ısıtılmalıdır. nda taç •yapraklar hastal÷a çok duyarldr. yükselmesi önlenmelidir. Hasattan sonra hastalık etmeninin dayanıklı yapılarının toprağa ardan girerek meyveyeönlemek geçer ve karışmasını içinmeyve bütün bitki artıkları toplanarak yakılmalıdır. Kimyasal Mücadele: üyüdükçe oluúur. • yumuúak Çevrede çürüklük ilk 0hastalık belirtileri görüldüğünde veya bitkiler çiçeklenme C scaklk ve %95– uygun koúullar 20–25 iken devresinde başlanmalıdır. • İlaçlamalar 10 gün arayla yapılmalıdır. er: 5 üm sebzelerde görülür. karúmasn önlemek için bütün bitki artklar toplanarak yaklmaldr. Kimyasal Mücadele: x Çevrede ilk hastalk belirtileri görüldü÷ünde veya bitkiler çiçeklenme DOMATES HASTALIK ve ZARARLILARI devresinde iken baúlanmaldr. x ølaçlamalar 10 gün arayla yaplmaldr. Kimyasal KimyasalMücadelede Mücadeledekullanılacak kullanlacakilaçlar ilaçlarve vedozları: dozlar: Doz Etkili madde ad ve oran Bacillus subtilis % 1.34 QST 713 rk Bacillus sublitis Y 1136 Boscald % 26.7+ Pyraclostrobin % 6.7 Captan % 50 Cyprodinil+Fludioxoni l %37.5+%25 Diethofencarb 250 g/l+ Carbendazim 250 g/l Fenhexamid % 50 Fenhexamid 500 g/l Imazalil 500 g/l Formülasyonu 100 l suya Dekara SC 1400 ml (sera) WP 25 g WP WG Son ilaçlama ile hasat arasndaki süre (gün) 150 g (Sera) 250 g 60 g 3 7 7 SC 70 ml 14 WP SC EC 7 7 3 Polyoxin AL %50 WP Iprodione % 50 Pyrimethanil 300 g/l Tolylfluanid %50 Tricoderma harzianum rifai rk %1.15 Streptomices lydicus WYEC 108 WP SC WP 100 g 100 ml 30 ml 25 g (Sera) 75 g) 125 ml) 200 g) WP 60 g - CP 90 g (Sera) - 3 7 3 7 AB’ye ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal Rusya’ya ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal AB ve Rusya’ya ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal 6 DOMATES HASTALIK ve ZARARLILARI BAKTERøYEL SOLGUNLUK VE PATATES BAKTERİYEL SOLGUNLUK VE PATATES KAHVERENGİ KAHVERENGø ÇÜRÜKLÜöÜ HASTALIöI ÇÜRÜKLÜĞÜ HASTALIĞI (Ralstonia (Ralstonia solanacearum) solanacearum) Hastalk Belirtisi Hastalık Belirtisi Hastalketmeni etmenibirbir bakteridir. Domates ve patates bitkisini •x Hastalık bakteridir. Domates ve patates bitkisini köklerikökleri yoluyla yoluyla hastalandrr. Etkili bir mücadele yöntemi yoktur. Bu hastalkla hastalandırır. Etkili bir mücadele yöntemi yoktur. Bu hastalıkla bulaşık olan bulaúk olan tarlalarda domates ve patates tarmna 5 yl süreyle izin tarlalarda domates ve patates tarımına 5 yıl süreyle izin verilmez. verilmez. ve patatesin yeşil aksamındaki (gövde ve yapraklar) ilk • Domates x belirtiler, Domatessıcak ve patatesin aksamndaki (gövde ve yapraklar) ilk günlerdeyeúil dalların uçlarındaki yapraklarda meydana belirtiler, scak günlerde dallarn uçlarndaki yapraklarda meydana gelen solgunluktur. Susuzluktan dolayı oluşan solgunluktan farkı gece gelen solgunluktur. Susuzluktan dolay oluúan solgunluktan fark gece serinliğinde solgunluğun kaybolmamasıdır. serinli÷inde solgunlu÷un kaybolmamasdr. • Hastalık geliştikçe kök boğazının hemen üzerindeki bölgede çizgi x şeklinde Hastalk kahverengileşme geliútikçe kök bo÷aznn hemen üzerindeki bölgede çizgi ve yapraklarda bronzlaşma görülür. Bu úeklinde kahverengileúme ve yapraklarda bronzlaúma görülür. Bu tür tür belirti gösteren bitkilerin gövdeleri boyuna kesildiğinde iletim belirti gösteren bitkilerin demetlerinde kahverengi renkgövdeleri değişikliğiboyuna görülür. kesildi÷inde iletim demetlerinde kahverengi renk de÷iúikli÷i görülür. • Ayrıca bu tür belirti gösteren bitkilerin gövdeleri kesildiğinde veya x kırıldığında Ayrca bu beyaz, tür belirti gösteren kesildi÷inde veya sümüksü bir bitkilerin akıntının gövdeleri çıktığı görülür. krld÷nda beyaz, sümüksü bir akntnn çkt÷ görülür. Hastalığın Görüldüğü Bitkiler: Bitkiler: •Hastal÷n Domates,Görüldü÷ü patates ve köpek üzümü gibi yabancı otlar, ayrıca x Solanaceae Domates, patates ve köpek familyasından diğer üzümü bitkiler. gibi yabanc otlar, ayrca Solanaceae familyasndan di÷er bitkiler. Mücadele Yöntemleri: Kültürel Önlemler Kültürel Önlemler •Mücadele SertifikalıYöntemleri: fide ve tohumluk kullanılmalıdır. x Sertifikal fide ve tohumluk kullanlmaldr. • Hastalığın görüldüğü tarlalarda 5 yıl süreli nadas veya 3 yıl nadas x daha Hastal÷n tarlalarda yl süreli nadas veya 3 yl nadas sonra görüldü÷ü 2 yıl süreyle hububat5ekimi yapılmalıdır. daha sonra 2 yl süreyle hububat ekimi yaplmaldr. • Sulama kanallarının kenarlarında yetişen köpek üzümü gibi yabancı x otlar Sulama imhakanallarnn edilmelidir.kenarlarnda yetiúen köpek üzümü gibi yabanc otlar imhatüm edilmelidir. • Kullanılan makine, alet ve depolama alanları uygun bir dezenfektan ile temizlenmelidir. Kimyasal önlemler: Etkin ve ekonomik bir Kimyasal Mücadele yöntemi yoktur. Not: Bu hastalık iç ve dış karantinaya tabi olup, hastalıkla ilgili belirtilere rastlandığında en yakın Tarım Teşkilatına haber veriniz. 7 DOMATES HASTALIK ve ZARARLILARI SOLANACEAE FAMİLYASI KÜLTÜR BİTKİLERİNDE STOLBUR Hastalk Belirtisi: xBu hastal÷ oluúturan bir fitoplazmadr . Yaprak pireleri bu hastal÷n taúycsdr. Tarla sarmaú÷ ve küsküt yoluyla da bir bitkiden di÷erine taúnabilir. Mekanik yolla ve temasla geçmez. xHastalk tarlada bulaútysa patateste ilk belirtiler, uç yapraklarda morumsu renk Hastalık Belirtisi: de÷iúimi ve külah úeklinde •Bu hastalığı oluşturan bir fitoplazmadır . Yaprak bu hastalığın kvrlma ile pireleri birlikte sararma taşıyıcısıdır. Tarla sarmaşığı ve küsküt yoluylagörülür. da bir bitkiden úeklinde Bitkinin diğerine bo÷um taşınabilir. Mekanik yolla ve temasla geçmez. aralar ksalmaya, bo÷umlar ve •Hastalık tarlada bulaştıysa patateste belirtiler, uçkalnlaúmaya yapraklarda koltukilk sürgünleri morumsu renk değişimi ve külah şeklinde birlikte sararma baúlar kıvrılma ve ileri ile safhalarda koltuk şeklinde görülür. Bitkinin boğum araları kısalmaya, boğumlar ve koltuk yumrular oluúur. Ayn dönemde sürgünleri kalınlaşmaya başlar ve ilerikök safhalarda koltuk yumruları oluşur. bo÷aznda havai yumrular da Aynı dönemde kök boğazında havai yumrular baúlar. da oluşmaya başlar. oluúmaya Solgunlukla kökler tamamen ölür. Solgunlukla birlikte kökler tamamenbirlikte ölür. Olgunlaşmamış yumrularda Olgunlaúmamú yumrularda pörsüme meydana gelir. pörsüme meydana gelir. •Eğer hastalıklı yumru dikilmişse çıkan bitkide ilk belirtilerden sonra xE÷er hastalkl yumrubitki dikilmiúse solma başlar ve yumru bağlamadan çiçeklenme devresinde ölür ya çkan bitkide ilk belirtilerden sonra da ipliksi sürgün oluşur, yeşil aksam oluşmaz. solmaçimlenmedir baúlar (Şekil). ve yumru •Hastalığın depodaki belirtisi iplik şeklinde ba÷lamadan çiçeklenme Hastalığın Görüldüğü Bitkiler: devresinde bitki ölür ya da ipliksi •Patates, domates sürgün oluúur, yeúil aksam Mücadele Yöntemleri: oluúmaz. Kültürel Önlemler: xHastal÷n depodaki belirtisi iplik •Ekim alanının çevresi yüksek ağaçlarla çevrilmemelidir. úeklinde çimlenmedir •Yaprak pirelerinin yoğun olarak görüldüğü fundalık, orman(ùekil). kenarlarında ve yamaçlarda ekim yapılmamalıdır. Hastal÷n Görüldü÷ü Bitkiler: xPatates, domates •Tarla içinde ve etrafındaki tarla sarmaşığı gibi yabancı otlar yok Mücadele Yöntemleri: edilmelidir. Kültürel Önlemler: •Patates tohumluğu dikilmeden önce filizlendirilmeli, ipliğimsi filizler xEkim alannn çevresi yüksek oluşturanlar ayıklanmalı ve bunlar dikilmemelidir. a÷açlarla çevrilmemelidir. Kimyasal Mücadele: •Etkin bir Kimyasal Mücadelesi yoktur, ancak bu hastalığı taşıyan yaprak pireleriyle mücadele yapılmalıdır. 8 ha sa bit Me xH pa ya de kv úe ara ko ba yu kö olu bir Ol pö xE çk so ba de sü olu xH úe Ha xP Mü Kü xE a÷ xHastalk yapraklar saplarnda çok küçü kesin hudutlarla ayr DOMATES HASTALIK ve ZARARLILARI kahverengi lekeler h bitkinini önce yaúl SEBZELERDE SEPTORİA LEKE HASTALIĞI yapraklarnda görül xBu lekeler 3mm ça (Septoria apiicola, Septoria lycopersici) büyür ve merkezler Hastalk Belirtisi: açk kahverengi olu xHastalk yapraklarda ve yaprak xÜzerinde siyah vey saplarnda çok küçük, yuvarlak, kahverenginde küçü kesin hudutlarla ayrlmú vardr kahverengi lekeler halinde ve xZamanla lekeler bü bitkinini önce yaúl yapraklarnda görülür yapra÷ kaplayacak sayda olur xBu lekeler 3mm çapna kadar Hastalık Belirtisi: xHastalk úiddetli ol Yapraklardaki lekeler büyür veçok merkezlerinin rengi •Hastalık yapraklarda ve yaprak saplarında küçük, yuvarlak, kesin ve yum meyvelerde açkhalinde kahverengi olur hudutlarla ayrılmış kahverengi lekeler ve bitkinini önce yaşlı ve kalite küçülmeler xÜzerinde siyah veya koyu yapraklarında görülür bozukluklar meyda kahverenginde küçük yaplar •Bu lekeler 3mm çapına kadar büyür ve merkezlerinin rengi açık úiddeti y xHastal÷n vardr kahverengi olur rutubetli yllarda da xZamanla ve •Üzerinde siyah veya koyu kahverenginde küçüklekeler yapılarbüyür vardır Hastal÷n Görüldü yapra÷ kaplayacak kadar çok •Zamanla lekeler büyür ve yaprağı kaplayacak kadar çok sayıda olur xDomates, marul, sayda olur •Hastalık şiddetli olduğuYapraklardaki zaman meyvelerde ve yumrularda küçülmeler so÷an, kereviz, kab lekeler zaman ve kalite bozuklukları meydana getirir xHastalk úiddetli oldu÷uMücadele Yöntem meyvelerde ve yumrularda •Hastalığın şiddeti yağışlı ve rutubetli yıllarda daha da artar Kültürel Önlemler: küçülmeler ve kalite Hastalığın Görüldüğü Bitkiler: xTemiz tohum kulla bozukluklar meydana getirir •Domates, marul, maydanoz, soğan, kereviz, kabak xEkim xHastal÷n úiddeti ya÷úl ve nöbeti yaplm Mücadele Yöntemleri: xHastalkl bitkiler v rutubetli yllarda daha da artar Kültürel Önlemler: artklarnn Hastal÷n Görüldü÷ü Bitkiler: toplanp •Temiz tohum kullanılması gerekmektedir xDomates, marul, maydanoz, •Ekim nöbeti yapılması so÷an, kereviz, kabak Kimyasal Önlemle Yapraklardaki lekeler •Hastalıklı bitkiler ve hasat artıklarının toplanıp yokYöntemleri: edilmesi gerekmektedir Mücadele Kimyasal Önlemler: Kültürel Önlemler: Kimyasal İlaçlar ve KimyasalMücadelede MücadeledeKullanılacak Kullanlacak ølaçlartohum veDozları: Dozlar: xTemiz kullanlmas xEkimDoz nöbeti yaplmas Son ilaçlama Etkili xHastalkl bitkiler ve hasat ile hasat madde ad Formülasyonu 100artklarnn l toplanp yok edilmesi arasndaki Dekara ve oran suya süre gerekmektedir (Gün) Kimyasal Önlemler: Ziram %80 WP 400g 14 AB’ye ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal Rusya’ya ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal AB ve Rusya’ya ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal KÖK BOöAZI YANIKLIöI HASTALIöI ( Phytophthora capsici) Hastalk Belirtisi: x Hastalk bitkinin 9 de÷iúik Rusya’ya ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal AB ve Rusya’ya ihraç edilecek ürünlerde DOMATES HASTALIK vekullanlmamal ZARARLILARI KÖK BOöAZI YANIKLIöI HASTALIöI KÖK BOĞAZI YANIKLIĞI HASTALIĞI ( Phytophthora capsici) ( Phytophthora capsici) Belirtisi: HastalıkHastalk Belirtisi: x Hastalk bitkinin de÷iúik ve • Hastalık bitkinin değişik dönemlerinde dönemlerinde ve organlarnda organlarında görülebilir. • Erken görülebilir. dönemde enfeksiyon olduğunda x Erken dönemde enfeksiyon fideliklerde çökerten olarak etkili olur. oldu÷unda fideliklerde çökertenkök • Daha ileri dönemlerde bitkilerin olarak etkili olur. boğazında önceleri koyu yeşil zamanla x Daha ileri dönemlerde kahverengi siyaha dönüşen bitkilerin bir renk kök bo÷aznda değişimi meydana gelir. önceleri koyu zamanla siyahagibi • Bu renkyeúil değişimi kök kahverengi boğazını kuşak dönüúen bir renk de÷iúimi sarar, enfeksiyon kök bölgesine ulaşır, kök gelir. kabuğu meydana kahverengi bir renk alır ve çürür. • Bu şekilde enfeksiyona uğramış olan bitkiler solamaya başlar, normal sulama ve bakım işlemleri yapılsa da bitki kendini toparlayamaz. Hastalığın Görüldüğü Bitkiler: • Domates, kavun, karpuz, kabak, lahana, soya fasulyesi, pirinç, bezelye, marul, havuç, hıyar gibi kültür bitkileri ile Horozibiği, köpek üzümü gibi yabancıotlar hastalığın konukçularıdır. Mücadele Yöntemleri: Kültürel Önlemler: • Fide yetiştiriciliği yapılırken genel bir kontrol prensibi olarak tohumlar hastalıksız, sağlıklı bitkilerden sağlanmalıdır. • Fidelikler hastalıksız, temiz yerlerde kurulmalıdır. Fideler aşırı sulanmamalı, sık sık havalandırılmalıdır. • Dikim karık usulü yapılmalıdır. Fideler karık sırtına dikilmelidir. Mümkün olduğunca her karık ayrı ayrı sulanmalıdır. • Bitkilere dengesiz gübreleme yapmamalı, özellikle aşırı azotlu gübre verilmemelidir. • Hastalıklı bitkiler sökülüp imha edilmeli, hasat sonrasında da ayni işlem tekrarlanmalıdır. Kimyasal Mücadele: • İlaçlı mücadelesi yoktur. 10 DOMATES HASTALIK ve ZARARLILARI DOMATESTE BAKTERİYEL KANSER VE SOLGUNLUK HASTALIĞI DOMATESTE DOMATESTE DOMATESTE BAKTERøYEL BAKTERøYEL BAKTERøYEL KANSER KANSER KANSER VE VE SOLGUNLUK VE SOLGUNLUK SOLGUNLUK HASTALIöI HASTALIöI HASTALIöI (Clavibacter michiganensis subsp. michiganensis) (Clavibacter (Clavibacter (Clavibacter michiganensis michiganensis michiganensis subsp. subsp. subsp. michiganensis) michiganensis) michiganensis) Hastalk Belirtisi: Hastalk Hastalk Belirtisi: Belirtisi: Hastalık Belirtisi: x• xHastal÷ xHastal÷ Hastal÷ oluúturan oluúturan oluúturan bakteri bakteri bakteri tohumla tohumla tohumla taúnabilir. taúnabilir. taúnabilir. Ayrca Ayrca hastalkl Ayrca hastalkl hastalkl bitki bitki artklaryla bitki artklaryla artklaryla Hastalığı oluşturan bakteri tohumla taşınabilir. Ayrıca hastalıklı bitki topra÷ topra÷ topra÷ da bulaútrabilir. da da bulaútrabilir. bulaútrabilir. Tohumda Tohumda Tohumda bulunan bulunan bulunan bakteri bakteri bakteri do÷rudan do÷rudan do÷rudan do÷ruya do÷ruya do÷ruya iletim iletim iletim artıklarıyla toprağı da bulaştırabilir. Tohumda bulunan bakteri doğrudan demetlerine demetlerine demetlerine geçer geçer ve geçer bitkinin ve bitkinin ve bitkinin her her tarafna her tarafna tarafna yaylr. yaylr. yaylr. doğruya iletim demetlerine geçer ve bitkinin her tarafına yayılır. x xDomates xDomates Domates bitkileri bitkileri bitkileri çiçek çiçek devresine çiçek devresine devresine yaklaút÷nda yaklaút÷nda yaklaút÷nda alt yapraklardan alt yapraklardan alt yapraklardan itibaren itibaren itibaren solma solma solma • baúlar Domates çiçek devresine yaklaştığında alt bitkinin yapraklardan baúlar ve baúlar zamanla vebitkileri zamanla ve zamanla yukar yukar do÷ru yukar do÷ru ilerler. do÷ru ilerler. Bu ilerler. Bu solgunlu÷un Bu solgunlu÷un solgunlu÷un bitkinin bitkinin tek tek tarafnda tek tarafnda tarafnda itibaren solma başlar ve zamanla yukarı doğru ilerler. Bu solgunluğun görülmesi görülmesi görülmesi ve solan ve solan ve yapraklarn solan yapraklarn yapraklarn zamanla zamanla zamanla kurumas kurumas kurumas hastal÷n hastal÷n hastal÷n tipik tipik belirtisidir. tipik belirtisidir. belirtisidir. bitkinin tek tarafında görülmesi ve solan yaprakların zamanla kuruması x xSolgunluk xSolgunluk Solgunluk belirtisi belirtisi belirtisi gösteren gösteren gösteren bitkibitki ortadan bitki ortadan ortadan ikiyeikiye kesildi÷inde ikiye kesildi÷inde kesildi÷inde iletim iletim demetleri iletim demetleri demetleri hastalığın belirtisidir. boyunca boyunca boyunca incetipik ince sar, ince sar, açk sar, açk kahverengi açk kahverengi kahverengi renkrenk de÷iúikli÷i renk de÷iúikli÷i de÷iúikli÷i görülür. görülür. görülür. Solgunluk gösteren bitki ortadan ikiye kesildiğinde iletim x• xHastal÷n xHastal÷n Hastal÷n ileribelirtisi ileri devrelerinde ileri devrelerinde devrelerinde domates domates domates gövdesinde gövdesinde gövdesinde yara yara veyara çatlamalar ve çatlamalar ve çatlamalar oluúur. oluúur. oluúur. Bu nedenle Bu nedenle Bu nedenle hastal÷a hastal÷a hastal÷a bakteriyel bakteriyel bakteriyel kanser kanser kanser de denir. de denir. de denir. demetleri boyunca ince sarı, açık kahverengi renk değişikliği görülür. x• xMeyvelerde xMeyvelerde Meyvelerde ise ortas ise ortas açk ortas açk kahverengi, açk kahverengi, kahverengi, çevresi çevresi çevresi beyaz beyaz beyaz haleli haleli haleli ve ve ve kuú gözü kuú gözü gözü Hastalığın ileriise devrelerinde domates gövdesinde yara ve kuú çatlamalar olarak olarak tanmlanan olarak tanmlanan tanmlanan lekeler lekeler oluúur. lekeler oluúur. oluúur. oluşur. Bu nedenle hastalığa bakteriyel kanser de denir. x• xHastalkla xHastalkla Hastalkla bulaúk bulaúk tohumlarn tohumlarn tohumlarn rengi rengi de÷iúir rengi de÷iúir de÷iúir ve çimlenme veçevresi çimlenme ve çimlenme gücünü gücünü gücünü yitirir. yitirir. yitirir. Meyvelerde isebulaúk ortası açık kahverengi, beyaz haleli ve kuş Hastal÷n Hastal÷n Hastal÷n Görüldü÷ü Görüldü÷ü Görüldü÷ü Bitkiler: Bitkiler: Bitkiler: gözü olarak tanımlanan lekeler oluşur. x• xDomates, xDomates, Domates, biber, biber, köpek biber, köpek üzümü köpek üzümü üzümü Hastalıkla bulaşık tohumların rengi değişir ve çimlenme gücünü yitirir. Mücadele Mücadele Mücadele Yöntemleri: Yöntemleri: Yöntemleri: Hastalığın Görüldüğü Bitkiler: • Domates, biber, köpek üzümü Mücadele Yöntemleri: Kültürel Kültürel Kültürel Önlemler: Önlemler: Önlemler: x xTemiz xTemiz tohumluk Temiz tohumluk tohumluk kullanlmaldr. kullanlmaldr. kullanlmaldr. Önlemler: xKültürel xHastalkl xHastalkl Hastalkl bitkiler bitkiler sökülerek bitkiler sökülerek sökülerek imha imha edilmelidir. imha edilmelidir. edilmelidir. Temiz tohumluk kullanılmalıdır. x• xSeralar xSeralar Seralar sk sk sksk sk havalandrlmal, sk havalandrlmal, havalandrlmal, seralarda seralarda seralarda domateste domateste domateste koltuk koltuk koltuk alma alma iúlemi alma iúlemi iúlemi • yaplrken Hastalıklı bitkiler sökülerek imha edilmelidir. yaplrken yaplrken hastalk hastalk hastalk görülen görülen görülen bitkiler bitkiler en bitkiler sona en sona enbraklmaldr. sona braklmaldr. braklmaldr. Seralar sık sıkgörüldü÷ü havalandırılmalı, seralarda domateste koltuk alma x• xHastal÷n xHastal÷n Hastal÷n görüldü÷ü görüldü÷ü seralarda seralarda seralarda 2 yl2süreyle yl2süreyle yl süreyle ekimekim nöbeti ekim nöbeti uygulanmal, nöbeti uygulanmal, uygulanmal, domates domates domates ve biber ve biber ve dúndaki biber dúndaki dúndaki bitkiler bitkiler yetiútirilmelidir. bitkiler yetiútirilmelidir. yetiútirilmelidir. işlemi yapılırken hastalık görülen bitkiler en sona bırakılmalıdır. Kimyasal Kimyasal Mücadele: Mücadele: Mücadele: EtkinEtkin veEtkin ekonomik ve ekonomik ve ekonomik bir2Kimyasal bir bir Kimyasal Mücadele Mücadele Mücadele yöntemi yöntemi yöntemi yoktur. yoktur. yoktur. • Kimyasal Hastalığın görüldüğü seralarda yılKimyasal süreyle ekim nöbeti uygulanmalı, domates ve biber dışındaki bitkiler yetiştirilmelidir. Kimyasal Mücadele: Etkin ve ekonomik bir Kimyasal Mücadele yöntemi yoktur. 11 DOMATES HASTALIK ve ZARARLILARI DOMATESÖZ ÖZ(GÖVDE) (GÖVDE) NEKROZU NEKROZU HASTALIöI DOMATES HASTALIĞI (Pseudomonas corrugata), (P. (Pseudomonas corrugata), (P. viridiflava), viridiflava),(P. (P.cichorii), cichorii), (P. mediterranea), (Erwinia carotovora subsp. (P. mediterranea), (Erwinia carotovora subsp.carotovora) carotovora) (E. c. subsp. atroseptica), (E. chrysanthemi) (E. c. subsp. atroseptica), (E. chrysanthemi) Hastalk HastalıkBelirtisi: Belirtisi: Hastal÷ oluúturan bakteriler toprak kaynakldr. Düúük gece Düşük scaklklar ve •x Hastalığı oluşturan bakteriler toprak kaynaklıdır. gece yüksek orantl nem hastal÷ teúvik etmektedir. sıcaklıkları ve yüksek orantılı nem hastalığı teşvik etmektedir. Üst yapraklarda solgunluk ile birleúen bir sararma görülür. •x Üst yapraklarda solgunluk ile birleşen bir sararma görülür. x Gövde üzerinde özellikle koltuk yerlerinde kahverengi siyah lekeler oluúur. • Gövde üzerinde özellikle koltuk yerlerinde kahverengi siyah lekeler x oluşur. Gövde, yaprak ve meyve saplar boyuna kesildiklerinde öz dokusunun kahverengi siyah renk ald÷ görülür. Hastal÷n ilerlemesiyle öz parçalanr ve • Gövde, boúalr. yaprak ve meyve sapları boyuna kesildiklerinde öz dokusunun kahverengi siyah renk aldığı görülür. x Hasta bitkiler genellikle ayakta kalr ancak bazenHastalığın solgunluk ve ilerlemesiyle ölüm ortaya çkaröz parçalanır ve boşalır. x Gövde üzerinde kök geliúimi gözlenebilir. • Hasta bitkiler genellikle ayakta kalır ancak bazen solgunluk ve ölüm Hastal÷n Görüldü÷ü Bitkiler: ortaya çıkar x Domates ve biber • Gövde üzerinde kök gelişimi gözlenebilir. Mücadele Yöntemleri: Hastalığın Görüldüğü Bitkiler: Önlemler: •Kültürel Domates ve biber x Aúr azotlu gübrelemeden kaçnlmal, bitkiler dengeli bir úekilde beslenmelidir. Mücadele Yöntemleri: x Hastalkl bitkiler seradan uzaklaútrlmaldr. Kültürel Önlemler: x Bakm iúlemleri yürütülürken bitkiler yaralanmamal ve seralarda koltuk alma • Aşırı azotlu gübrelemeden kaçınılmalı, bitkiler dengeli bir şekilde iúlemi yaplrken hasta bitkiler en sona braklmaldr. beslenmelidir. Kimyasal Mücadele: Etkin ve ekonomik bir Kimyasal Mücadele yöntemi yoktur. • Hastalıklı bitkiler seradan uzaklaştırılmalıdır. • Bakım işlemleri yürütülürken bitkiler yaralanmamalı ve seralarda koltuk alma işlemi yapılırken hasta bitkiler en sona bırakılmalıdır. Kimyasal Mücadele: Etkin ve ekonomik bir Kimyasal Mücadele yöntemi yoktur. 12 DOMATES HASTALIK ve ZARARLILARI DOMATESTE BAKTERİYEL BENEK HASTALIĞI (Pseudomonas syringae pv. tomato) DOMATESTE BAKTERøYEL BENEK HASTALIöI (Pseudomonas syringae pv. tomato) Hastalk Belirtisi Hastalık Belirtisi x Yaprak, sap, çiçek ve meyve saplarnda kahverengiden siyaha kadar de÷iúen • Yaprak, sap, oluúur. çiçek ve meyve saplarında kahverengiden siyaha kadar küçük lekeler lekeler oluşur. x değişen ølerleyenküçük dönemlerde yapraklardaki küçük lekelerin birleúmesiyle daha büyük lekeler oluúur. • İlerleyen dönemlerde yapraklardaki küçük lekelerin birleşmesiyle daha x büyük Meyvelerde koyu kahverengi, yüzeysel kabarcklar úeklinde lekeler lekelerküçük, oluşur. görülür. • Meyvelerde küçük, koyu kahverengi, yüzeysel kabarcıklar şeklinde x lekeler Hastal÷ oluúturan bakteri tohumla taúnabilir. Ayrca hastalkl bitki artklaryla görülür. topra÷ da bulaútrabilir. • Hastalığı oluşturan bakteri tohumla taşınabilir. Ayrıca hastalıklı bitki artıklarıyla toprağı da bulaştırabilir. Hastal÷n Görüldü÷ü Bitkiler: Hastalığın Görüldüğü Bitkiler: x Domates, patlcan ve biber •Mücadele Domates, patlıcan ve biber Yöntemleri: Mücadele Yöntemleri: Kültürel Önlemler: Önlemler: Kültürel x Temiz tohumluk kullanlmaldr. • Temiz tohumluk kullanılmalıdır. x Fide döneminde Hastalk BelirtisiBelirtisi gösteren gösteren bitkiler fidelikten uzaklaútrlarak • Fide döneminde Hastalık bitkiler fidelikten imha edilmelidir. uzaklaştırılarak imha edilmelidir. x Hastalkl bitki artklar yok edilmelidir. • Hastalıklı bitki artıkları yok edilmelidir. x Fidelik ve seralar sk sk havalandrlmaldr. • Fidelik ve seralar sık sık havalandırılmalıdır. x Hastal÷n görüldü÷ü seralarda 1 yllk ekim nöbeti uygulanmaldr. • Hastalığın görüldüğü seralarda 1 yıllık ekim nöbeti uygulanmalıdır. Kimyasal Mücadele: Mücadele: Kimyasal x Fidelikte ve serada görülür görülmez koruyucu olarak olarak yeúil aksam • Fidelikte ve seradahastalk hastalık görülür görülmez koruyucu yeşil ilaçlamas yaplmaldr. Fide döneminde haftada bir, Tarla da 8-10 arayla aksam ilaçlaması yapılmalıdır. Fide döneminde haftada bir,gün Tarla da 2–3 uygulama yaplmaldr. 8-10 gün arayla 2–3 uygulama yapılmalıdır. 13 DOMATES HASTALIK ve ZARARLILARI Kimyasal Mücadelede Kullanlacak ølaçlar ve Dozlar: Etkili madde ad ve oran Bakr oksiklorür % 50 Bakr kompleks % 21 + Mancozeb % 20 Bakr hidroksit % 50 Bakr oksisülfat % 52.5 Mancozeb % 75 Ya÷ ve Rosin asitlerinin bakr tuzlar Formülasyo nu Doz 100 l suya Son ilaçlama ile hasat arasndaki süre (Gün) WP 300–400 g WP 300 g 7 WP WP WG 250 g/da 400 g 200 g 7 14 14 EC 200 ml/da 7 AB’ye ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal Rusya’ya ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal AB ve Rusya’ya ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal 14 14 DOMATES HASTALIK ve ZARARLILARI DOMATES MøLDøYÖSÜ HASTALIöI (Phytophthora infestans) DOMATES MİLDİYÖSÜ HASTALIĞI (Phytophthora infestans) Hastalık Belirtisi: • İlk Mildiyöye belirtiler yaprak ve gövdede üstten bakıldığında soluk yeşil renkte ait yaprak lekeleri Meyve lekeleri büyük, daha sonra esmerleşen sınırları belirsiz lekelerdir. • Hastalk RutubetliBelirtisi: havalarda yaprağın altına bakıldığında grimsi renkte, ince xtüylü ølk bir belirtiler ve meydana gövdede üstten soluk yeúil renkte miselyaprak tabakası geldiği bakld÷nda görülür. büyük, daha sonra esmerleúen snrlar belirsiz lekelerdir. • Meyvede ise sapa bağlı kısma yakın küçük, gri kahverenginde lekeler xmeydana Rutubetligelir. havalarda yapra÷n altnabüyüyerek bakld÷nda grimsi renkte, belli ince Bu lekeler süratle kesin hudutları tüylü bir misel tabakas meydana geldi÷i görülür. olmayan kahverengi benekli çürüklük halini alır. Meyvede ise sapa yakn küçük, gri kahverenginde lekeler • xKoşullar hastalık için ba÷l uygunksma olduğu takdirde hastalık tüm bitkiye yayılır meydana gelir. Bu lekeler süratle büyüyerek kesin hudutlar belli ve bitkide yanıklık şeklini alır ve onun kurumasına neden olur. olmayan kahverengi benekli çürüklük alr.tohumla da taşınabilir. • Kışı hastalıklı bitki artıklarında geçirir, halini ayrıca xHastalığın Koúullargelişmesi hastalk için uygun oldu÷u takdirde hastalk bitkiye yaylr ve yeni yerlere bulaşmasında serin,tüm rutubetli havalar ve bitkide yanklk úeklini alr ve onun kurumasna neden olur. önemli rol oynar. Kú hastalkl artklarnda tohumla da taúnabilir. ve orantılı nem geçirir, % 80 veayrca üzerinde olduğunda salgın • xSıcaklık 19–22 0Cbitki Hastal÷n geliúmesi ve yeni yerlere bulaúmasnda serin, rutubetli yapar. havalar önemli rol oynar. Hastalığın Görüldüğü Bitkiler: 0 • xBaşta domates, genellikle patlıcangiller ve orantlolmak nem %üzere 80 ve üzerinde oldu÷unda salgn Scaklk 19–22 Cpatlıcan familyasına ait yabani ve kültür bitkilerinde görülür. yapar. Mücadele Yöntemleri Kültürel Önlemler: Hastal÷n Görüldü÷ü Bitkiler: • xHastalıklı bitki artıkları ve meyveler toplanıp edilmelidir. Baúta domates, patlcan olmak üzereimha genellikle patlcangiller • Domates tarımı sabah ve akşam çiğ tutmayan güneye bakan yerlerde familyasna ait yabani ve kültür bitkilerinde görülür. yapılmalıdır. • Mücadele Hastalığın Yöntemleri: her yıl epidemi oluşturduğu yörelerde sırık domatesçiliği Kültürel Önlemler: yapılmalı, sıralar hakim rüzgar yönünde olmalıdır. x Hastalkl bitki artklar ve meyveler toplanp imha edilmelidir. Kimyasal Mücadele: Domates tarm sabah ve akúam çi÷ tutmayan güneye yerlerde • xİlaçlı mücadeleye çevredeki domates yapraklarında 3-5bakan mm çapında yaplmaldr. kahverengi lekelerin altında beyaz kül gibi örtünün görülmesiyle veya hastalığın her yıl çıktığı yerlerde, hastalık için uygun koşullar gerçekleşir gerçekleşmez başlanmalıdır. • Mildiyö daha çok yaprakların altında olduğu için ilaçlama sırasında mutlaka yaprak alt yüzeylerinde ve bitkinin her tarafında bir ilaç tabakası oluşturmaya özen göstermelidir. 15 kahverengi lekelerin altnda beyaz kül gibi örtünün görülmesiyle veya hastal÷n her yl çkt÷ yerlerde, hastalk için uygun koúullar gerçekleúir gerçekleúmez baúlanmaldr. DOMATES HASTALIK ve ZARARLILARI x Mildiyö daha çok yapraklarn altnda oldu÷u için ilaçlama srasnda mutlaka yaprak alt yüzeylerinde ve bitkinin her tarafnda bir ilaç tabakas oluúturmaya özen göstermelidir. Kimyasal Mücadelede Kullanlacak ølaçlar ve Dozlar: Etkili madde ad ve oran Azoxystrobin 250 g/l Bakr kompleksi+Mancozeb %21+% 20 Bakr Kalsiyum Sülfat % 20 Bakr oksiklorid % 50 Bakr oksiklorid 700 g/l Bakr Sülfat+Mancozeb %12+% 30 Bakr Sülfat Pentahidrad 65.82 g/l Bakr Sülfat+Mancozeb+ Cymoxanil % 57.7+20+2.4 Captan % 50 Captan % 80 Chlorothalonil 500 g/l Chlorothalonil % 75 Chlorothalonil+Bakroksiklorid %25+%25 Chlorothalonil+ Bakroksiklorid 317 + 317 g/l Chlorothalonil+Carbendazim 450+100 g/l Cymoxanil+Bakr % 4.20+39.75 Cymoxanil+Bakr %3+% 22.5 Cymoxanil+Mancozeb %5+%45 Cymoxanil+Metiram %4.8+% 57 Dimethomorph+Mancozeb %9+% 60 Famoxadone+Cymoxanil %22.5+% 30 16Famoxadone+Mancozeb %6.25+% 62.50 Fenamidone+Mancozeb Doz Formülas 100 l suya Dekara yonu SC WP 75 ml 300 g Son ilaçlama ile hasat arasndaki süre (gün) 3 7 WP WP SC WP/WG 600 g 300 g 200 ml 300 g 14 14 14 7 SC 150 ml 7 WP WP WDG FL WP 300 g 185 g 175 ml 150 g WP 400 g (DomatesSera) 250 g 7 7 7 3 3 14 SC 230 ml 14 SC 200 ml Sera 7 DF 200 g 7 WP 300 g 14 WP 300 g 14 WG 200 g 21 WP 250 g 7 DF DF DF 40 g (Sera) 80 g (Sera) 40 g/da (Tarla) 80 g/da (Tarla) 150 g 3 3 15 Cymoxanil+Metiram %4.8+% WG 200 g 57 Dimethomorph+Mancozeb WP 250 g %9+% 60 DOMATES HASTALIK ve ZARARLILARI Famoxadone+Cymoxanil 40 g 40 g/da DF %22.5+% 30 (Sera) (Tarla) Famoxadone+Mancozeb 80 g 80 g/da DF %6.25+% 62.50 (Sera) (Tarla) Fenamidone+Mancozeb DF 150 g %10+%50 Folpet %50 WP 300 g Folpet % 80 WG 125 g Fosetyl-Al %80 WP/WG 250g Fosetyl-Al+Mancozeb WG 400 g %35+%35 Mancozeb % 80 WP 200 g Maneb % 80 WP 200 g Metiram % 80 DF 150 g Metiram % 55 + % 5 DF 200 g Pyraclostrobin Oxadixyl % 10 +Mancozeb % WP 200 g 56 Propineb % 70 WP 200g Phosphorous acid 400 g/l SL 400 ml Ziram % 80 WP 300 g Zoxamide+Mancozeb WG 180 g %8.3+%66.7 Bakr Hidroksit % 35 DF 150 g Bakr Kalsiyum Sülfat % 20 WP 400 g Bakr Oksiklorit %37,5 WG 300 g Metalaxyl-M+Mancozeb % 4 + WG 250 g % 64 Ya÷ ve Rosin Asitlerinin bakr EC 200 ml tuzlar 583 g/l Bakr Hidroksit % 30 WG 150 g Mancozeb + Bakr Oksiklorüd+Cymonoxanil ve WG 250 g Bakr sülfat % 13,3+% 30+%4 Phosphonous acid 60 g/l SL 300 g (sera) Mandipropomid+Mancozeb % WG 250 g 50+% 60 21 7 3 3 15 7 7 7 14 14 28 7 7 7 7 14 3 14 14 21 10 7 3 3 7 AB’ye ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal Rusya’ya ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal AB ve Rusya’ya ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal 17 DOMATES HASTALIK ve ZARARLILARI DOMATES YAPRAK KÜFÜ HASTALIöI DOMATES YAPRAK KÜFÜ HASTALIĞI (Cladosporium fulvum) (Cladosporium fulvum) Hastalık Belirtisi: • Domates yaprakları üzerinde önce sarı renkli lekeler oluşur. • Daha sonra bu lekelerin alt kısmına rastlayan yerde zeytin renginde veya Hastalk Belirtisi: kahverengimsi bir küf meydana gelir. x Domates yapraklar üzerinde önce sar renkli lekeler oluúur. • Hastalık kısa zamanda bütün yaprakları kaplar ve bitkiyi kurutur. x Daha sonra bu lekelerin alt ksmna rastlayan yerde zeytin renginde • Hastalık için en uygun koşullar 20–25 0C sıcaklık ve % 95 orantılı nemdir. veya kahverengimsi bir küf meydana gelir. • Yaprakların alt tarafında koyu renkli küf tabakası oluşturur. Hastalık x Hastalk ksa zamanda bütün yapraklar kaplar ve bitkiyi kurutur. genellikle seralarda görülür. x Hastalk için en uygun koúullar 20–25 0C scaklk ve % 95 orantl Hastalığın Görüldüğü Bitkiler: nemdir. • Hastalık domatese özgüdür. x Yapraklarn alt tarafnda koyu renkli küf tabakas oluúturur. Hastalk Mücadele Yöntemleri Kültürel Önlemler: genellikle seralarda görülür. • Hastalıklı bitki artıkları imha edilmelidir. Bitkiler: •Hastal÷n SeralardaGörüldü÷ü iyi bir havalandırma yaparak orantılı nem ve sıcaklık x azaltılmalıdır. Hastalk domatese özgüdür. Mücadele Yöntemleri: Kimyasal Mücadele: Kültürel Önlemler: • Yapraklarda ilk lekeler görüldüğünde (fidelerin seraya şaşırtılmasından 20 x gün Hastalkl artklar imha edilmelidir. sonra )bitki ilaçlamalara başlanmalıdır. x Seralarda iyi bir havalandrma yaparak serin orantl nem ve scaklk • İlaçlamalar sıcak zamanlarda yapılmamalı, ve rüzgârsız havalarda azaltlmaldr. ve 10 – 15 gün ara ile yapılmalıdır. Kimyasal Kimyasal Mücadelede Mücadele: Kullanlacak ølaçlar ve Dozlar: x Yapraklarda ilk lekeler görüldü÷ünde (fidelerin seraya Formülas Doz Etkili madde ad ve 20 gün sonra ) ilaçlamalara baúlanmaldr. Son ilaçlama ile hasat úaúrtlmasndan sürerüzgârsz (gün) 100 l suya arasndaki xoran ølaçlamalar scak zamanlarda yaplmamal, serin ve yonu havalarda ara ile yaplmaldr. Captan % 50 ve 10 – 15 günWP 250 g 7 Maneb % 80 WP 200 g Propineb % 70 WP 300 g Tebunoconazole 250 g/l EC 50 ml AB’ye ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal 28 7 7 Rusya’ya ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal AB ve Rusya’ya ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal 18 DOMATES HASTALIK ve ZARARLILARI DOMATESTE ERKEN YANIKLIK HASTALIöI DOMATESTE ERKEN YANIKLIK HASTALIĞI (Alternaria solani) (Alternaria solani) Hastalık Belirtisi: • Bu hastalığa bitkilerin her devresinde rastlanır. Erken devrelerde fidelerde kök çürüklüğü veya kök boğazı yanıklığı yapar. İlk belirtiler Hastalk Belirtisi: yaşlı yapraklarda görülür.her devresinde rastlanr. Erken devrelerde x Bu hastal÷a bitkilerin • Yaprak, sap ve meyvede gayrikök muntazam küçük kahverengi lekeler fidelerde kök çürüklü÷ü veya bo÷az yankl÷ yapar. ølk belirtiler halinde başlar. Lekeler iç içe daireler şeklinde 1–2 cm büyürler. yaúl yapraklarda görülür. •x Hastalığın şiddetli olması halinde bütün yapraklar Yaprak, sap ve meyvede gayri muntazam küçük kururlar. kahverengi lekeler • Çiçek ve baúlar. meyve sapları yakalanırsalar dökülürler, meyvelerde halinde Lekelerhastalığa iç içe daireler úeklinde 1–2 cm büyürler. tutunduğu kısımda koyu renkli çökük, çoğu zamanda x genellikle Hastal÷nsapın úiddetli olmas halinde bütün yapraklar kururlar. oluşur. x sınırlanmış Çiçek ve lekeler meyve saplar hastal÷a yakalanrsalar dökülürler, • Hastalık için uygun gelişme koşulları 28–30 °C’dir.koyu renkli çökük, meyvelerde genellikle sapn tutundu÷u ksmda Hastalığın Görüldüğü Bitkiler: ço÷u zamanda snrlanmú lekeler oluúur. •x Hastalık patates,28–30 lahana, karnabahar ve havuçta Hastalkdomates, için uygunpatlıcan, geliúme koúullar qC’dir. görülür. Hastal÷nYöntemleri: Görüldü÷ü Bitkiler: Mücadele x Hastalk domates, patlcan, patates, lahana, karnabahar ve havuçta Kültürel Önlemler: görülür. • Temiz tohum kullanılmalı •Mücadele FideliklerYöntemleri: ve seralar sık sık havalandırılmalı • Aşırı sulamadan kaçınılmalı Kültürel Önlemler: • Hastalıklı bitki artıkları ve fideler tarladan uzaklaştırılmalı x Temiz tohum kullanlmal x Fidelikler ve seralar sk sk havalandrlmal Kimyasal Önlemler: x Aúr sulamadan • İlaçlı mücadeleyekaçnlmal ilk belirtiler görülür görülmez başlanmalıdır Hastalkl artklar ve fidelerilaçlama tarladanserin uzaklaútrlmal •x Bitkinin tümbitki yüzeyi ilaçlanmalı, ve rüzgârsız zamanlarda 7–10 arayla yapılmalıdır. 19 DOMATES HASTALIK ve ZARARLILARI Kimyasal Önlemler: x ølaçl mücadeleye ilk belirtiler görülür görülmez baúlanmaldr x Bitkinin tüm yüzeyi ilaçlanmal, ilaçlama serin ve rüzgârsz zamanlarda 7–10 arayla yaplmaldr. Kimyasal Mücadelede Kullanlacak ølaçlar ve Dozlar: Doz Etkili madde ad ve oran Azoxystrobin 250g/l Bacillus suptilis % 1.34 QST 713 rk Bakr kalsiyum oksiklorit % 16 Bakr kompleksi +Mancozeb %21+%20 Bakr hidroksit %50 Bakr oksiklorit 357.5g/l Bakr oksiklorit 700 g/l Bakr Hidroksit % 53,8 Bakr oksiklorit %50 Bakr oksiklorit +Maneb %37.5+%20 Bazik bakr sülfat 193g/l Bazik bakr sülfat %52.5 Captan 500g/l Captan % 80 Chlorothalonil + Bakroksiklorit %25+%25 Chlorothalonil + Bakroksiklorit 317+317g/l 20 Formülasyonu SC 100 l suya 75ml (Açkta Yetiútirilen Domates) SC Dekara Son ilaçlama ile hasat arasndaki süre (gün) 3 1400ml (Sera) - WP 1000g 14 WP 300g 7 WP SC FL DF WP 420 ml 175 ml 200 gr. 500g WP 300g 7 SC WP FL WDG 500ml 400g 300ml 185 g 21 14 3 7 WP 300g 14 SC 250ml 14 250g 7 14 14 14 14 DOMATES HASTALIK ve ZARARLILARI Cymoxanil+Bakr %4.20+%39.75 Cymoxanil+Mancozeb %5+%45 Dimethomorph+ Bakroksiklorit %6+%40 Folpet %50 Famoxadone+Cymoxanil %22.5+%30 Famoxadone+Mancozeb %6.25+%62.5 Imazalil 500g/l Iprodione %50 Mancozeb %72 Mancozeb %75 Mancozeb % 80 Maneb %80 Metiram Conplex %80 Propineb %70 Tebuconazole %25 Tebucoazole 250g/l Ya÷ ve rosin asitlerinin bakr tuzlar 51.4g/l Azoxystrobin 250g/l Bakr Hidroksit %30 DF WP WP 200g 7 300g 14 300g 7 300g WP 7 DF 40g (Sera) 40 g (Tarla) 3 WG 80 g (sera) 80g ( tarla) 3 EC WP WP WG WP WP DF WP WP EC 30ml 100g 250g 200g 200g 200g 175g 300g 50g 50ml EC SC WG 3 7 14 14 28 28 7 7 7 7 200 ml 75 ml 150 g 7 3 3 AB’ye ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal Rusya’ya ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal AB ve Rusya’ya ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal 21 DOMATES HASTALIK ve ZARARLILARI DOMATESDE BAKTERøYEL LEKE HASTALIöI DOMATESDE DOMATESDE BAKTERøYEL BAKTERøYEL LEKE LEKE HASTALIöI HASTALIöI (Xanthomonas vesicatoria) (Xanthomonas vesicatoria) DOMATESDE BAKTERİYEL LEKE HASTALIĞI (Xanthomonas vesicatoria) (Xanthomonas vesicatoria) Hastalk Belirtisi Hastalk Hastalk Belirtisi Belirtisi Hastalık Belirtisiilk belirtiler küçük, úekilsiz, xx Yapraklarda Yapraklarda ilk küçük, úekilsiz, x Yapraklarda Yapraklarda ilk belirtiler küçük, úekilsiz, • ilk belirtiler belirtiler küçük,ølerleyen şekilsiz, ya÷lms lekeler úeklindedir. ya÷lms lekeler úeklindedir. ølerleyen ya÷lms lekeler úeklindedir. ølerleyen yağlımsı lekeler şeklindedir. İlerleyen dönemlerde lekelerin birleúmesiyle dönemlerde lekelerin birleúmesiyle tüm tüm dönemlerde lekelerin dönemlerde lekelerin birleúmesiyle birleşmesiyletüm tüm yaprak kurur. yaprak kurur. yaprak kurur. kurur. xx yaprak Erken dönemde hastalk görülürse fide ve Erken dönemde hastalk görülürse fide ve x Erken Erken dönemde hastalk görülürse veve • dönemde hastalık görülürsefide fide genç bitkiler tamamen kavrulur. genç bitkiler tamamen kavrulur. genç bitkiler tamamen kavrulur. bitkiler tamamen kavrulur. xx genç Yaprak sap, sap ve sapnda yaprak Yaprak sap ve meyve meyve sapnda yaprak x Yaprak Yaprak sap, sap, sap meyve sapnda yaprak • sapı, sapve veya÷l meyve sapında yaprak belirtilerine benzer görünüúte lekeler belirtilerine benzer ya÷l görünüúte lekeler belirtilerine benzer ya÷l görünüúte belirtilerine benzer yağlı görünüştelekeler lekeler oluúur. oluúur. oluúur. xx oluşur. Meyvelerde ise baúlangçta küçük, Meyvelerde ise baúlangçta küçük, x Meyvelerde Meyvelerde baúlangçta küçük, • iseise başlangıçta küçük, zamanla zamanla büyü-yen, hafifçe çukur, ortas zamanla büyü-yen, hafifçe çukur, ortas zamanla büyü-yen, hafifçe çukur, ortas büyü-yen, hafifçe çukur, ortası çatlayan çatlayan lekeler oluúur ve zamanla bu çatlayan lekeler oluúur ve zamanla bu çatlayan lekeler oluúur ve zamanla bu lekeler oluşur ve zamanla bu lekeler meyveyi lekeler meyveyi tümden çürütebilir. lekeler meyveyi tümden çürütebilir. lekeler meyveyi tümden çürütebilir. çürütebilir. xx tümden Hastal÷ oluúturan etmen tohumla da Hastal÷ etmen tohumla da x Hastalığı Hastal÷ oluúturan oluúturan etmen tohumla dada taúnabilen bir bakteridir. • oluşturan etmen tohumla taúnabilen bir bakteridir. taúnabilen bir bakteridir. bir bakteridir. xx taşınabilen Hastalkl bitki artklaryla topra÷a geçip Hastalkl bitki artklaryla topra÷a geçip x Hastalıklı Hastalkl bitki artklaryla topra÷a geçip topra÷ da bulaútrabilir. • bitki artıklarıyla toprağa geçip topra÷ da da bulaútrabilir. bulaútrabilir. topra÷ xx toprağı Özellikle çiçek devresinde domates da bulaştırabilir. Özellikle çiçek çiçek devresinde devresinde domates domates x Özellikle bitkilerini önemli ürün • Özellikle çiçek devresinde bitkilerini hastalandrd÷nda hastalandrd÷nda önemlidomates ürün bitkilerini hastalandrd÷nda önemli ürün kayplar oluúturur. bitkilerini hastalandırdığında önemli ürün kayplar oluúturur. kayplar oluúturur. Hastal÷n kayıplarıGörüldü÷ü oluşturur. Bitkiler: Hastal÷n Hastal÷n Görüldü÷ü Görüldü÷ü Bitkiler: Bitkiler: x Domates, biber, köpek üzümü Hastalığın Görüldüğü Bitkiler: xx Domates, Domates, biber, biber, köpek köpek üzümü üzümü • Domates, biber, köpek üzümü Mücadele Yöntemleri: Mücadele Yöntemleri: Mücadele Yöntemleri: Mücadele Yöntemleri: Kültürel Önlemler Kültürel Önlemler Kültürel Önlemler Önlemler xxKültürel Temiz tohumluk Temiz tohumluk kullanlmaldr. kullanlmaldr. x• Temiz Temiztohumluk tohumlukkullanlmaldr. kullanılmalıdır. xx Fide döneminde Hastalk Belirtisi gösteren bitkiler fidelikten Fide döneminde Hastalk Belirtisi gösteren bitkiler fidelikten x• uzaklaútrlarak Fide döneminde Hastalk Belirtisi gösteren bitkiler fidelikten Fide döneminde Hastalık Belirtisi gösteren bitkiler fidelikten imha edilmelidir. uzaklaútrlarak imha edilmelidir. uzaklaútrlarak imha edilmelidir. uzaklaştırılarak imha edilmelidir. xx Fidelik ve seralar sk sk havalandrlmaldr. ve seralar sk sk havalandrlmaldr. x Fidelik Fidelik sksık sksık havalandrlmaldr. Fidelikve veseralar seralar havalandırılmalıdır. xx• Hastal÷n görüldü÷ü seralarda 2–3 yllk ekim nöbeti uygulanmaldr. Hastal÷n görüldü÷ü seralarda 2–3 yllk ekim nöbeti uygulanmaldr. x• Hastal÷n görüldü÷ü seralarda 2–32–3 yllk ekimekim nöbeti uygulanmaldr. Hastalığın görüldüğü seralarda yıllık nöbeti uygulanmalıdır. Kimyasal Mücadele: • Fidelikte ve serada hastalık görülür görülmez koruyucu olarak yeşil aksam ilaçlaması yapılmalıdır. Koruyucu olarak Fide döneminde haftada bir, tarla da 8–10 gün ara ile 2–3 uygulama yapılmalıdır. 22 DOMATES HASTALIK ve ZARARLILARI Kimyasal Mücadelede Kullanılacak İlaçlar ve Dozları: Son ilaçlama ile Doz Etkili madde adı ve Formülasyonu arasındaki oranı 100 lt suya hasat süre (Gün) Bakır oksiklorür % 50 Bakır kompleks % 21 + Mancozeb % 20 WP/WG 300 – 400 g 14 WP 300 g 7 23 DOMATES HASTALIK ve ZARARLILARI PATLICANGøLLERDE HASTALIöI PATLICANGİLLERDEKÜLLEME KÜLLEME HASTALIĞI (Leveillulataurica) taurica) (Leveillula Hastalk Belirtisi: Hastalık Belirtisi: • Konukçuların yapraklarında önce önce yuvarlakça yuvarlakça ayrı x Konukçularn yapraklarnda ayrayrı ayrlekecikler lekecikler görülür. görülür. • Daha sonra lekeciklerbirleúerek birleşerek bütün bütün yaprak yaprak x Daha sonra bu bu lekecikler yapraksapını, sapn, yaprak ayasını, gövdeyi kaplar. ayasn, gövdeyi kaplar. • Hastalığın biraz daha ilerlemesi ile yapraklar pörsür, aşağıya doğru x Hastal÷n sarkar. biraz daha ilerlemesi ile yapraklar pörsür, aúa÷ya do÷ru sarkar. • Mevsim ilerledikçe lekelerin rengi beyazdan kül rengine döner. x Mevsim ilerledikçe lekelerin rengimeydana beyazdan döner. • Hastalık ilerledikçe kurumalar gelirkül verengine bu şekilde de büyük ölçüde ürün kayıpları ortaya çıkar. x Hastalk ilerledikçe kurumalar meydana gelir ve bu úekilde de büyük Konukçuları: ölçüde ürün kayplar ortaya çkar. • Biber, patlıcan, patates ve domateste görülür. Konukçular: Mücadele Yöntemleri: Kültürel Önlemler: x Biber, patlcan, patates ve domateste görülür. • Hastalıklı bitki artıkları toplanıp yakılmalı veya derine gömülmelidir. Mücadele Yöntemleri: Kimyasal Mücadele: İlaçlamalar tarla ve serada ilk hastalık belirtileri görüldüğünde Kültürel Önlemler: yapılmalıdır. x Hastalkl bitki artklar toplanp yaklmal veya derine gömülmelidir. Kimyasal Mücadele: ølaçlamalar tarla ve serada ilk hastalk belirtileri görüldü÷ünde yaplmaldr. 24 DOMATES HASTALIK ve ZARARLILARI Kimyasal Mücadelede Kullanlacak ølaçlar ve Dozlar: Doz Son ilaçlama ile Etkili madde ad ve Formülasyonu hasat oran 100 lt suya Dekara arasndaki süre (Gün) Basillus suptilis % SC 1400 ml 1.34 QST 713 rk (Sera) Kükürt 800 g/l SC 400 ml 7 (Sera) Kükürt % 80 WP 400 g 7 Penconazole 100 g/l EC 50 ml 7 (Sera) WP 200 g 7 Triadimenol+Folpet %1.5+%70 Diniconazole 50 g/l EC 30 ml 3 (Sera) Triadimenol 250 g/l EC 40 ml(sera) 3 Boscalid+Pyraclostrob WG 60 g/100 lt 3 in %26,7+%6,7 (sera) Dinocap 475 g/l SC 60 ml 7 (patlcan) Kresoxim M. 100 SC 50 ml(sera) g/l+Boscalid 200 g/l %15 Triflumizole+ WG 25 g %3,4 Cyflufenamid AB’ye ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal Rusya’ya ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal AB ve Rusya’ya ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal 25 Meyvede çürümeler xDahayail gövde,xH bo DOMATES HASTALIK ve ZARARLILARI çürümele mi mi xGeliúm xZa kök bo÷ top SEBZELERDE BEYAZ ÇÜRÜKLÜK Meyvede çürümeler Misel tabakas yaprakla kirl (Sclerotinia sclerotiorum) hal xHastal ile Hastalk Belirtisi: de÷ xHastalk bitkilerin fide devresinde bo÷azn kök çürüklü÷üne neden olur. dön miktarda xDaha ileri devredeki bitkilerde kök, misel xpem ta gövde, yaprak ve meyvelerde çürümelere neden olur. xZamanl siya xGeliúmiú bitkilerde belirtiler önce xBa toplanan kök bo÷az ve topra÷a yakn olan alt (ma Meyvede çürümeler Misel tabakası Meyvede çürümeler Doku çkar. üzerindeki siyah kirli bey Misel tabakas yapraklarda ortaya ks Doku üzerindeki siyah yaplar xHastal÷n yapılar ilerlemesi ile kök halde ayç ike bo÷aznda veya gövde ksmnda bol xBu Hastalık Belirtisi: miktarda ve pamuk beyazl÷nda bir ile koyu top •Hastalık bitkilerin fide devresinde kök çürüklüğüne neden olur. misel tabakas oluúur. de÷iúen yla xZamanla •Daha ileri devredeki bitkilerde kök, gövde, yumaklar yaprak ve úeklinde meyvelerde sür dönüúür toplanan misel tabakalar önceleri çürümelere neden olur. Misel tabakas kirli beyaz renkte ve yapúkan bir x Bu y •Gelişmiş bitkilerde belirtiler önce kök boğazı ve toprağa yakın olan alt halde iken daha sonra havann etkisi pembe, Ha yapraklarda ortaya çıkar. ile koyu kahverengiden siyaha kadar xBu •Hastalığın ilerlemesi ile kök boğazında veyarenkler gövdealarak kısmında bol miktarda siyahtr. de÷iúen sert bir yapya has dönüúürler ve pamuk beyazlığında bir misel tabakası oluşur. xBaz kon b x Bu yaplar önce beyaz, sonra •Zamanla yumaklar şeklinde toplanan misel tabakaları önceleri kirli hy daha sonra sonra havanın da sert etkisi ve (marul), beyaz renkte ve yapışkan bir haldepembe, iken daha ile kar siyahtr. ksmnda koyu kahverengiden siyaha kadar değişen renkler alarak sert bir yapıya Doku üzerindeki siyah yaplar fas xBaz bitkilerde yaprak diplerinde dönüşürler ayçiçe÷i (marul), bazlarnda ise gövdenin öz • Bu yapılar önce beyaz, sonra pembe, daha sonra sert ve siyahtır.xBu Mü ksmnda (lahana,dahavuç, domates, ya Doku üzerindeki siyah yaplar ayçiçe÷i)bazılarında bulunurlar. ise gövdenin öz •Bazı bitkilerde yaprak diplerinde (marul), toprakta xBu yaplar bulaúmú olduklar kısmında (lahana, havuç, domates, ayçiçeği) bulunurlar. yla toprakta uzun yllar kalabilirve veyıldan yldan yıla •Bu yapılar bulaşmış oldukları toprakta uzun yıllar kalabilir yla bitkileri hastalandrmay sürdürür bitkileri hastalandırmayı sürdürürler. sürdürürler. Hastalığın Görüldüğü Bitkiler: Hastal÷n Görüldü÷ü Bitkiler: •Bu etmen sebzelerin çoğunda hastalık oluşturabilir. Başlıca konukçuları Hastal÷ xBu etmen ço÷undabiber, lahana, karnabahar, hıyar, havuç, salata, marul,sebzelerin kavun, karpuz, hastalk oluúturabilir. Baúlca xBu et patlıcan, domates, fasulye, kereviz sayılabilir.. konukçular lahana, karnabahar, hyar, havuç, salata, marul, kavun, karpuz, biber, patlcan, domates, fasulye, kereviz saylabilir.. hastalk Mücadele Yöntemleri: konukçu Kültürel Önlemler: hyar, h •Hastalık su tutan, çok rutubetli yerlerde geliştiği için böyle yerlerde drenaj karpuz, ile toprak suyunun fazlalığını akıtmakMücadele gerekir. Yöntemleri: fasulye, •Temiz tohumluk kullanılmalıdır. 26 Mücade DOMATES HASTALIK ve ZARARLILARI •Bulaşık alanlarda uzun yıllar münavebe uygulanmalıdır. •Hasattan sonra kalan artıklar temizlenmeli, toplanıp yakılmalıdır. •Seralarda sıcaklık ve nem kontrol altında tutulmalı, havalandırma sistemini devreye sokarak sera nemi azaltılmalıdır. •Ürünlerin depoda zarar görmesini önlemek için depoya alınan ürünün ıslak olmamasına özen gösterilmeli ve depo nemi hastalığın gelişme gösteremeyeceği oranda tutulmalıdır. • Kimyasal Mücadele: Bulaşık olduğu bilinen alanda toprak ilaçlaması dikimden önce, yeşil aksam ilaçlaması ise fidelerin şaşırtılmasından sonra başlanılmalıdır. 27 SEBZE SEBZE FøDELERøNDE FøDELERøNDE KÖK KÖK ÇÜRÜKLÜöÜ DOMATES HASTALIK veÇÜRÜKLÜöÜ ZARARLILARI (ÇÖKERTEN) (ÇÖKERTEN) HASTALIöI HASTALIöI (Phythium (Phythium spp.,Rhizoctonia spp.,Rhizoctonia spp.,Fusarium spp.,Fusarium spp.,Alternaria spp.,Alternaria spp., spp., SEBZE FİDELERİNDE KÖK ÇÜRÜKLÜĞÜ (ÇÖKERTEN) HASTALIĞI Sclerotinia Sclerotinia spp.) spp.) spp.,Alternaria spp., (Phythium spp.,Rhizoctonia spp.,Fusarium Sclerotinia spp.) Hastalık Belirtisi: Hastalk Belirtisi: Belirtisi: • Hastalk Hastalık fide devresinde görülür. Aynı zamanda çıkıştan öncede zarar x Hastalk xmeydana Hastalk fide fide devresinde devresinde görülür. görülür. AynAyn zamanda zamanda çkútan çkútan öncede öncede zarar zarar gelebilir meydana meydana gelebilir gelebilir • Fidelik devresinde fidelerin toprakla temas eden kök boğazlarından x Fidelik xitibFidelik devresinde devresinde fidelerin fidelerin toprakla toprakla temas temas eden eden kökkök bo÷azlarndan bo÷azlarndan iti- itiaren yattıkları görülür baren baren yattklar yattklar görülür görülür • Gerek çıkış öncesi, gerek çıkış sonrası meydana gelen ölümler x Gerek xsonrası Gerek çkú çkú öncesi, öncesi, gerek gerek çkúçkú sonras sonras meydana meydana gelen gelen ölümler ölümler fidelikte ocaklar halinde ölümler sonucu ocaklar halinde sonras sonras fidelikte fidelikte ocaklar ocaklar halinde halinde ölümler ölümler sonucu sonucu ocaklar ocaklar halinde halinde boşluklar meydana gelir boúluklar meydana meydana gelirgelir • boúluklar Fidelik koşulları uygun olduğu takdirde, hastalık, fidelerin tamamen x Fidelik xtahrip Fidelik koúullar koúullar uygun uygun oldu÷u oldu÷u takdirde, takdirde, hastalk, hastalk, fidelerin fidelerin tamamen tamamen olmasına sebep olabilir tahrip olmasna olmasna sebep sebep olabilir olabilir • tahrip Hastalık yurdumuzda fide üretilen bütün alanlara yayılmış x Hastalk xdurumdadır Hastalk yurdumuzda yurdumuzda fidefide üretilen üretilen bütün bütün alanlara alanlara yaylmú yaylmú durumdadr durumdadr Hastalığın Görüldüğü Bitkiler: Hastal÷n Hastal÷n Görüldü÷ü Görüldü÷ü Bitkiler: Bitkiler: • Fide kök çürüklüğü hastalığı tüm sebze çeşitlerinin fidelik devresinde zararlıdır. Mücadele Yöntemleri: Kültürel Önlemler • Zarar gören fidelerin harç toprağı boşaltılıp içerisi temizlendikten sonra yeniden fidelik toprağı hazırlanıp konulmalı • Tohum ekimi sık olmamalı • Hastalıklı fideler ayıklanmalı • Fideler uygun hava koşullarında açılıp sık sık havalandırılmalı • Fazla sulamadan kaçınılmalı • Gereksiz yere fazla azotlu gübre kullanılmamalı • Erken ekim yapmaktan kaçınılmalı • Fidelikler bol güneş alan, soğuk rüzgârları tutmayan yerlerde kurulmalıdır Kimyasal Mücadele: İlaçlamalar, tohum ilaçlaması, toprak ilaçlaması ve fidelerin toprak yüzeyine çıkışından sonra yapılabilir. 28 x Fidelikler bol güneú alan, so÷uk rüzgârlar tutmayan yerlerde kurulmaldr KimyasalDOMATES Mücadele:HASTALIK ve ZARARLILARI ølaçlamalar, tohum ilaçlamas, toprak ilaçlamas ve fidelerin toprak yüzeyine çkúndan sonra yaplabilir. Kimyasal Mücadelede Kullanlacak ølaçlar ve Dozlar: Doz Etkili madde ad ve oran Formüla syonu 100 l suya Dekara 300-500g WP (fidelik ilaçlamas) Suda 500+1000g Bordo bulamacBakr çözünen (fidelik ilaçlamas) sülfat kristal 200-250g Captan %50 WP (fidelik ilaçlamas) Hymexazol 360 g/l SC 150 ml 3 lt ilaçl su m2 ye 200 g/ 100 kg Mancozeb % 80 WP tohum 200-250 g 200 g/ Maneb % 80 WP (fidelik ilaçlamas) 100 kg tohum 200-250 g Propineb % 70 WP (fidelik ilaçlamas) Trichoderma 7,5 g/ 1 kg harzianum WP tohuma AGZ 400 (Domates) Trichoderma 10 g/m2 Fidesiz WP harzianum 1x10 Topra÷a ) 200 g/100 kg Thiram % 80 tohuma 100 g/100 lt su 1000 g/da toprak ve bitki toprak ve bitki Tolclofos Methyl % 50 WP ilaçlamas, can suyu ilaçlamas, can uygulamas suyu uygulamas 400 g/da Tolclofos Methyl + Damlama Thiram WP Sulamayla % 300 + 300 -Sera) 2 Streptomices lydicus SP Fidelik 3 gr/ m WYEC 108 % 0,0371 Promocarb+Fosetyl/ SL 4 ml/ m2 (Sera) 530 gr/l + 310 / 1,5 lt Bakr oksiklorid %50 Son ilaçlama ile hasat arasnd aki süre (gün) 14 14 7 7 28 7 14 3 3 AB’ye ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal Rusya’ya ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal AB ve Rusya’ya ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal 29 DOMATES HASTALIK ve ZARARLILARI SEBZELERDE BEYAZSİNEK SEBZELERDE Tütün beyazsineğiBEYAZSøNEK (Bemisia tabaci) Sera Tütün beyazsineği (Trialeurodes vaporariorum) beyazsine÷i (Bemisia tabaci) Sera beyazsine÷i (Trialeurodes vaporariorum) Tanm ve Yaúayú: Tanımı ve Yaşayışı: x Erginleri 1 mm boyunda beyaz renktedir. •x Erginleri mm boyunda beyaz renktedir. Larvalar10.3-0.7 mm boyundadr. •x Larvaları 0.3-0.7 mm boyundadır. Erginler bitkinin büyüme noktalarnda ve taze yapraklarda larvalar • Erginler büyüme noktalarında ve taze yapraklarda larvalar yapra÷nbitkinin alt yüzünde bulunurlar. yaprağın alt yüzünde bulunurlar. x Yumurtadan çkan larva çok hareketlidir. •x Yumurtadan çıkan larva çok hareketlidir. Ksa bir süre sonra hareketsiz bir devreye girer ve ergin oluncaya • Kısa bir süre sonra hareketsiz bir devreye girer ve ergin oluncaya kadar hareketsiz dönemi devam eder. hareketsiz dönemi devam eder. x kadar Seralarda mevsim boyunca görülebilirler. •x Seralarda mevsim boyunca görülebilirler. Ylda 9-15 döl verirler. • Yılda 9-15 döl verirler. ZararŞekli: ùekli: Zarar Larvave veerginler erginler bitki bitki özsuyunu •x Larva özsuyunuemerek emerekbeslenirler. beslenirler. Emgisonucu sonucu yaprakta yaprakta sararma •x Emgi sararma meydana meydanagelir. gelir. Zararl beslenme beslenme sırasında srasnda tatlı tatl bir bir madde madde salgıladığından salglad÷ndan yapraklar •x Zararlı yapraklar üzerindesiyah siyah bir bir tabaka tabaka oluúur üzerinde oluşur ve vebu buksmlar kısımlarözümleme özümlemeyapamaz. yapamaz. Bunedenle nedenle bitki bitki zayıflar zayflar verim •x Bu verim ve vekalite kalitedüúer. düşer. Bitkilerdeki azot azot miktarının miktarnn azalmasına azalmasna neden •x Bitkilerdeki neden olurlar. olurlar. Bu Bu durum durum bitki bitki büyümesini olumsuz olumsuz yönde yönde etkiler. büyümesini etkiler. Virüshastalıklarını hastalklarn taşırlar. taúrlar. •x Virüs Zararlı Olduğu Bitkiler: • En uygun konukçusu domates, patlıcan, hıyar olup; biber, kabak, 30 DOMATES HASTALIK ve ZARARLILARI Zararl Oldu÷u Bitkiler: x En uygun konukçusu domates, patlcan, hyar olup; biber, kabak, kavun, fasulye gibi sebzelerde, tütün, pamuk ve süs bitkilerinde zarar kavun, sebzelerde, pamuk ve süs domates, bitkilerindebiber, zarar yapar. fasulye Ayrca gibi bamya, fasulye,tütün, patlcan, patates, yapar. bamya,ve fasulye, patlıcan, patates, biber, kabak, Ayrıca hyar, marul lahana beyazsine÷in zararl domates, oldu÷u bitkiler kabak, hıyar, marul ve lahana beyazsineğin zararlı olduğu bitkiler arasndadr. arasındadır. Mücadele Yöntemleri: Mücadele Yöntemleri: KültürelÖnlemler: Önlemler: Kültürel Beyazsinek kışı kú yabancıotlar yabancotlar üzerinde •x Beyazsinek üzerinde geçirmektedir. geçirmektedir. Bu Bu nedenle nedenle hasattansonra sonra ve çevresindeki sera çevresindeki yabancotlar do÷al hasattan tarlatarla ve sera yabancıotlar doğal düşmanlar düúmanlarincelenerek açsndan incelenerek göre uygulama yaplmaldr. açısından buna göre buna uygulama yapılmalıdır. Yeterince sulama sulama ve gübreleme gübreleme yaplmal, •x Yeterince yapılmalı,aúrsndan aşırısındankaçnlmaldr. kaçınılmalıdır. Seralardaki giriş-çıkış giriú-çkú ve havalandırma havalandrma yerleri •x Seralardaki yerleri erginlerin erginlerin girmesini girmesini önlemek amacı amac ile ile ince tel veya tül önlemek tül ile ile kaplanmal, kaplanmalı, nem nem ve vescaklk sıcaklık artún önlemek önlemek için yeterli artışını yeterlihavalandrma havalandırmayaplmaldr. yapılmalıdır. Biyoteknik BiyoteknikMücadele: Mücadele: •x Seraya ilk ergin ergin uçuúunu uçuşunubelirlemek belirlemeküzere üzeredekara dekara Serayafide fide dikimi dikimi ile ile birlikte birlikte ilk 11adet sarı yapışkan tuzak bitkinin 10-15 cm üzerinden asılır. adet sar yapúkan tuzak bitkinin 10-15 cm üzerinden aslr. •x İlk sonra ise ise 10 10 m²'ye m²’ye 11 tuzak tuzak gelecek gelecek ølk ergin ergin uçuşu uçuúu belirlendikten belirlendikten sonra şekilde 3 m aralıklarla ardışık olarak, tuzaklar aynı şekilde yerleştirilir. úekilde 3 m aralklarla ardúk olarak, tuzaklar ayn úekilde yerleútirilir. •x Tuzaklar yenisi ile ilede÷iútirilir. değiştirilir. Tuzaklar kirlendikçe kirlendikçe yenisi Kimyasal Mücadele: Mücadele: •Kimyasal Yaprak başına 5 adet larva +pupa olduğunda ilaçlama yapılır. x Yaprak baúna 5 adet larva +pupa oldu÷unda ilaçlama yaplr. Kimyasal Mücadelede Kullanlacak ølaçlar ve Dozlar Etkili madde ad ve oran Formüla syonu Acetamiprid %20 SP Chlorpyrifos ethyl 480 g/l EC Dekara 30 g (tarla) 200 ml Doz 100 l suya 30 g (sera) Son ilaçlama ile Hasat arasnda ki süre (gün) 3 7 31 DOMATES HASTALIK ve ZARARLILARI Cypermethrin 200 g/l Cypermethrin 250 g/l Deltamethrin 25 g/l Fenpropathrin, 185 g/l Imidacloprid 350g/l EC 40 ml 7 EC 30 ml 7 EC EC 100 ml 100 ml 3 7 SC 100 ml (serada damla sulama) 300 ml 7 Lambda cyhalothrin+ Buprofezin 20+100 g/l Oxamyl, 100 g/l EC Oxamyl, 240 g /l SL Pirimiphos-methyl, 500 g/l Pyridaben %20 EC WP 100 g 3 Pyriproxyfen 50g/l EC 1 Thiamethoxam, 240 g/l SC 100 ml (örtüalt) Pymetrozine %50 Beauveria Bassiana Pyroxyfen 100g/l WG SC SL EC 7 6 lt (serada damla sulama) 2.5 lt (damla sulama) 200 ml 100 ml (serada damla sulama) 30 g/l 3 3 3 7 125 ml 3 - 50 ml (sera) 1 AB’ye ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal Rusya’ya ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal AB ve Rusya’ya ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal 32 DOMATES HASTALIK ve ZARARLILARI DOMATES PASDOMATES AKARI PAS AKARI (Aculops lycopersici) (Aculops lycopersici) Tanımı ve Yaşayışı: • Domates pas akarı sarımsı beyaz renkte, hafif kambur, ince uzun, iğ şeklindedir. Dişiler 140-180 mikron boyundadır. Gözle görülmezler. • Kışı, tarladaki bitki artıkları arasında geçirir. Sıcaklığın yüksek ve orantılı nemin düşük olması zararlının çoğalmasını hızlandırır. Yaúayú: • İlk önce bitkinin yere yakın gövdesinde, daha sonra yapraklarda ve s pas akar sarms beyaz renkte, hafif kambur, ince uzun, i÷ meyvede görülürler. edir. Diúiler 140-180 mikron boyundadr. Gözle görülmezler. • Zararlı yaz boyunca üremeye devam ederek çok sayıda döl verir. rladaki bitki artklar arasnda geçirir. Scakl÷n yüksek ve Zarar Şekli: nemin düúük olmas zararlnn ço÷almasn hzlandrr. • Bitkinin öz suyu ile beslenirler. e bitkinin yere yakn gövdesinde, daha sonra yapraklarda ve • Önce bitki gövde ve meyvelerinde yağımsı, bronz bir renk değişimi e görülürler. görülür. yaz boyunca üremeye devam ederek çok sayda döl verir. • Zarar gören gövde ve yaprakların rengi parlak kahverengi veya i: kızılımsıdır . öz suyu beslenirler. • ileAlt yapraklarda kuruma olur. Yapraklar kavrulmuş gibi sert ve itki gövdegevrektir. ve meyvelerinde ya÷ms, bronz bir renk de÷iúimi • Gövde üzerinde çatlamalar olur ve büyüme durur. gören gövde ve yapraklarn rengi ve parlak • Meyvelerin üzeri sertleşir çatlar.kahverengi veya dr . Zararlı Olduğu Bitkiler: praklarda kuruma olur. sert veyanında tütün, süs • Domates, biber,Yapraklar patlıcan, kavrulmuú patates gibigibi sebzelerin r. bitkilerinden petunya ve bazı yabancıotlarda zararlıdır. üzerinde çatlamalar olur ve büyüme durur. Mücadele Yöntemleri: erin üzeri sertleúir ve çatlar. Kültürel Önlemler du÷u Bitkiler: • Zararlının beslendiği bitkilerin bulunduğu alanlara yakın yerlerde fide s, biber, patlcan, patates gibi sebzelerin yannda tütün, süs yetiştirilmemelidir. nden petunya ve baz yabancotlarda zararldr. • Hasattan sonra derin sürüm yapılmalı, bitki artıkları tarlalardan uzaklaştırılmalıdır. Yöntemleri: • Domates tarlalarını çevreleyen alanlarda yabancıotlar imha nlemler edilmelidir. Kimyasal Mücadele: İlk görüldüğünde ilaçlama yapılmalıdır. 33 yetiútirilmemelidir. x Hasattan sonra derin sürüm yaplmal, bitki artklar tarlalardan uzaklaútrlmaldr. DOMATES HASTALIK ve ZARARLILARI x Domates tarlalarn çevreleyen alanlarda yabancotlar imha edilmelidir. Kimyasal Mücadele: ølk görüldü÷ünde ilaçlama yaplmaldr. Kimyasal Mücadelede Kullanlacak ølaçlar ve Dozlar: Doz Etkili madde ad FormülasSon ilaçlama ile Hasat ve oran yonu arasndaki süre (gün) 100 lt suya Pyridaben, %20 WP 75 g (sera) 3 AB’ye ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal Rusya’ya ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal AB ve Rusya’ya ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal 34 DOMATES HASTALIK ve ZARARLILARI KIRMIZIÖRÜMCEKLER KIRMIZIÖRÜMCEKLER İki noktalı kırmızıörümcek (Tetranychus urticae) øki noktal krmzörümcek (Tetranychus urticae) Pamuk kırmızıörümceği (Tetranychus cinnabarinus) Pamuk krmzörümce÷i (Tetranychus cinnabarinus) Ördükleri a÷lar arasnda beslenen Krmzörümcek popülasyonu Krmzörümcek erginleri Krmzörümceklerin ördükleri a÷lar arasna braklan yumurtalar Krmzörümcek zarar Tanm ve Yaúayú: Yaşayışı: x Tanımı Erginlerve 0.5-0.7 mm boyunda, oval úekilde olup, gözle zor fark edilirler. • Erginler 0.5-0.7 mmördükleri boyunda, x Yapra÷n alt yüzünde ipekoval a÷larşekilde arasndaolup, ergin,gözle larva, zor nimf fark ve edilirler. yumurtalar bir arada görülür . • alt yüzünde ördükleri ipek ağlar arasında ergin, larva, nimf x Yaprağın Kú lk geçen bölgelerde yaz aylarnda oldu÷u gibi yaúayp üremelerine ve yumurtaları devam ederler. bir arada görülür . • ılık geçen bölgelerde yaz aylarında gibisebzelere yaşayıp x Kışı Tarla kenar ve içindeki yabancotlardan ve bulaúkolduğu fidelerden üremelerine devam ederler. geçerler. • kenarıdölve içindeki yabancıotlardan ve bulaşık fidelerden x Tarla Ylda 10-12 verirler. sebzelere geçerler. • Yılda 10-12 döl verirler. 35 DOMATES HASTALIK ve ZARARLILARI Zarar Şekli: • Kırmızıörümcekler bitkilerin özsuyunu emerek beslenirler. • Bitki özsuyu emilen yaprak sararır. • Yapraklar kıvrılır, dökülür. • Verim %40-60 oranında düşer ve ürün kalitesiz olur. • Çeşitli virüs hastalıklarının yayılmasına neden olurlar. Zararlı Olduğu Bitkiler: • Domates, kavun, karpuz, hıyar, kabak, patlıcan, fasulye ve börülcede zararlıdır. • Birçok yabancıot türü de konukçusudur. Mücadele Yöntemleri: Kültürel Önlemler: • Seraya temiz fideler dikilmeli, • Hasattan sonra bitki artıkları tarla ve seradan uzaklaştırılmalı, • Ot çapasına önem verilmeli, • Gereğinden fazla azotlu gübreler kullanılmamalı, • Toprak işlemesi yapılarak kırmızıörümceklerin kışladıkları bitki artıkları toprağa gömülmelidir. Kimyasal Mücadele: • Küçük yapraklı sebzelerde yaprak başına 3 adet, büyük yapraklı sebzelerde 5 adet canlı Kırmızıörümcek bulunduğunda ilaçlama yapılır. 36 x Toprak iúlemesi yaplarak krmzörümceklerin kúladklar bitki artklar topra÷a gömülmelidir. DOMATES HASTALIK ve ZARARLILARI Kimyasal Mücadele: x Küçük yaprakl sebzelerde yaprak baúna 3 adet, büyük yaprakl sebzelerde 5 adet canl Krmzörümcek bulundu÷unda ilaçlama yaplr. Kimyasal Mücadelede Kullanlacak ølaçlar ve Dozlar Etkili madde ad ve oran Formülasyonu Abamectin 18 g/l ***Bifenthrin 100 g/l EC EC *Bromopropylate 500 g/l Clofentezine 500 g/l * Dicofol 195 g/l Etoxazole 110 g/l * Fenazaquin 200 g/l * Fenpyroximate 50 g/l * Propargite 588 g/l * Propargite 790 g/l Pyrimidifen 104 g/l Spiromesifen 240 g/l * Tetradifon 75.2 g/l EC SC EC SC SC EC EC EC SC SC EC Doz Son ilaçlama ile Hasat 100 l suya arasndaki süre (gün) 25 ml 3 70 ml 7 (Patlcan) 100 ml 14 Dekara 175 ml 30 ml 150 ml 35 ml 50 ml 75 ml 75 ml 30 ml 50 ml 150 ml 3 7 3 3 14 14 3 7 3 7 * Spesifik akarisit olup, sadece Krmzörümcek sorunu olan yerlerde kullanlr. ** Akarisit+ Fungisit olup, Krmzörümceklerle birlikte külleme sorunu olan yerlerde kullanlr. *** ønsektisit+Akarisit olup, ayn anda Krmzörümcek ve böcek zarar olan yerlerde kullanlr. AB’ye ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal Rusya’ya ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal AB ve Rusya’ya ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal 37 DOMATES HASTALIK ve ZARARLILARI SEBZELERDE THRİPSLER SEBZELERDE THRøPSLER Tütün Tütün thripsi thripsi (Thrips (Thrips tabaci) tabaci) Çiçek thripsi (Frankliniella Çiçek thripsi (Frankliniella occidentalis) occidentalis) Tanımı Tanmve veYaşayışı: Yaúayú: •x Ergini sarı renkte renkteve veçok çokhareketlidir. hareketlidir. Erginiyaklaşık yaklaúk 11 mm boyunda sar •x Ergin alt yüzünde yüzündebirlikte birliktebulunurlar. bulunurlar. Erginve velarvalar larvalar yaprakların yapraklarn alt •x Sıcak sürece üremelerine üremelerine devam devam Scakbölgelerde bölgelerde konukçu konukçu bitki bitki buldukları bulduklar sürece ederler. ederler. •x Yılda verirler. Ylda3-6, 3-6,en en fazla fazla 10 döl verirler. Zarar Şekli: Zarar ùekli: •x Ergin bitkiözsuyu özsuyuile ile Erginve venimfler nimflerbitkilerin bitkilerin yaprak, yaprak, sap sap ve ve meyvelerinde meyvelerinde bitki beslenirler. beslenirler. •x Beslendiği birsüre süresonra sonra beyazımsı veya gümüş rengini Beslendi÷i yapraklar yapraklar bir beyazms veya gümüú rengini alr alır x Kurak geçen yerlerde zarar daha da fazladr. •x Kurak yerlerde zararı daha da fazladır. Virüs geçen hastalklarn taúr ve sa÷lkl bitkilere bulaútrrlar. • Virüs hastalıklarını taşır ve sağlıklı bitkilere bulaştırırlar. Zararl Oldu÷u Bitkiler: Zararlı Olduğu Bitkiler: x So÷an, prasa, sarmsak, domates, kabak, kavun, karpuz, fasulye, • Soğan, pırasa, sarımsak, domates, kabak, kavun, karpuz, fasulye, patlcan, spanak, bezelye, yerelmas ve patateste zarar yaparlar. patlıcan, ıspanak, bezelye, yerelması ve patateste zarar yaparlar. MücadeleYöntemleri: Yöntemleri:Kültürel KültürelÖnlemler Önlemler Mücadele x Zararl ile bulaúk bitki artklar imha • Zararlı ile bulaşık bitki artıkları imhaedilmelidir. edilmelidir. Toprakişlemesi iúlemesive ve yabancıot yabancot mücadelesi mücadelesi yaplmaldr. •x Toprak yapılmalıdır. Seralardaküçük küçük delikli delikli tül tül ile •x Seralarda ile havalandrma havalandırmaaçklklar açıklıklarıkapatlmaldr. kapatılmalıdır. KimyasalMücadele: Mücadele: Kimyasal Küçük yapraklı yaprakl bitkilerde bitkilerde yaprak yaprak başına baúna 10 adet, •x Küçük adet, büyük büyük yaprakl yapraklı bitkilerde20 20 adet adet Thrips Thrips oldu÷unda bitkilerde olduğunda ilaçlama ilaçlamayaplr. yapılır. •x Domates Domates Lekeli Lekeli Domatestarımı tarmyapılan yaplan yerlerde yerlerde özellikle özellikle seracılıkta, seraclkta, Domates Solgunluk dikkate alnmadan alınmadan trips trips Solgunluk virüsü virüsü var var ise ise ekonomik ekonomik eşik eúik dikkate bulaşmasını mücadele yaplr. yapılır. bulaúmasnönlemek önlemek üzere mücadele 38 DOMATES HASTALIK ve ZARARLILARI Kimyasal Mücadelede Kullanılacak İlaçlar ve Dozları Doz Son ilaçlama Etkili madde adı ve Formülasile Hasat Dekara 100 lt suya oranı yonu arasındaki süre (gün) Deltamethrin, 25 g/l EC 50 ml 3 Pirimicarb, % 50 WP 50 g 7 39 DOMATES HASTALIK ve ZARARLILARI SEBZELERDE YAPRAKBøTLERø SEBZELERDE YAPRAKBİTLERİ Pamuk yaprakbiti (Aphis gossypii) Pamuk yaprakbiti (Aphis gossypii) Bakla yaprakbiti yaprakbiti (Aphis (Aphis fabae) fabae) Bakla ùeftali yaprakbiti yaprakbiti (Myzus (Myzus persicae) persicae) Şeftali Patates yaprakbiti (Macrosiphum euphorbiae) Lahana yaprakbiti (Brevicoryne brassicae) Tanımı Tanmve veYaşayışı: Yaúayú: •x Vücutları mm boyunda boyunda yeúil, yeşil, Vücutlar oval oval biçimde biçimde ve ve yumuşak yumuúak olup, olup, 1.5-3.0 1.5-3.0 mm sarı, siyah renklerdedir. sar, siyah renklerdedir. •x Ergin altlarında Ergin ve ve nimfleri nimfleri bitkilerin bitkilerin taze taze sürgün, sürgün, yaprak ve yaprak altlarnda toplu halde bulunur. toplu halde bulunur. •x Yaşayışlarına göretek tekve ve iki konukçulu türler iki olarak gruba Yaúayúlarna göre iki konukçulu türler olarak gruba iki ayrlrlar. ayrılırlar. x Bölgelere ve türlere göre ylda 10-16 döl verirler. • Bölgelere ve türlere göre yılda 10-16 döl verirler. ZararŞekli: ùekli: Zarar x Bitki özsuyunu emerek emerek beslenirler. • Bitki özsuyunu beslenirler. x Beslendikleri yapraklarda ve taze taze sürgünlerde sürgünlerde kvrlmalar • Beslendikleri yapraklarda ve kıvrılmalar ve ve úekil şekil bozukluklar oluúur. bozuklukları oluşur. Salgladklar tatlı tatl madde madde yaprağı yapra÷ kaplar, kaplar, üzerinde üzerinde mantarlar mantarlar geliúerek •x Salgıladıkları gelişerek yaprak kararr. yaprak kararır. Bitkilerde verim verim azalır azalr ve •x Bitkilerde ve kalite kalitebozulur. bozulur. x Virüs hastalklarn taúr ve • Virüs hastalıklarını taşır ve sa÷lkl sağlıklıbitkilere bitkilerebulaútrrlar. bulaştırırlar. Zararlı Olduğu Bitkiler: Zararl Oldu÷u Bitkiler: •x Ispanak, karpuz, acur, acur, hyar, hıyar, domates, domates, Ispanak,lahana, lahana, kıvırcık kvrck salata, salata, kabak, karpuz, patlıcan, bamya, sarımsak, karnabahar, patates ve kuşkonmazda patlcan, bamya, sarmsak, karnabahar, kuúkonmazda zararyaparlar. yaparlar. zarar Mücadele Yöntemleri: Kültürel Önlemler • Hasattan sonra toprak üstünde kalan bitki sapları ve yabancıotlar imha edilmelidir. • Seralarda havalandırma iyi bir şekilde yapılmalıdır. 40 DOMATES HASTALIK ve ZARARLILARI Mücadele Yöntemleri: Kültürel Önlemler x Hasattan sonra toprak üstünde kalan bitki saplar ve yabancotlar imha edilmelidir. Kimyasal Mücadele: x Seralarda havalandrma iyi bir úekilde yaplmaldr. • Küçük yapraklı bitkilerde yaprak başına 10 adet, büyük yapraklı Kimyasal Mücadele: bitkilerde 20 adet ve daha fazla Yaprakbiti olduğunda ilaçlama yapılır. x Küçük yaprakl bitkilerde yaprak baúna 10 adet, büyük yaprakl bitkilerde 20 adet ve daha fazla Yaprakbiti oldu÷unda ilaçlama yaplr. Kimyasal Mücadelede Kullanlacak ølaçlar ve Dozlar Etkili madde ad ve oran Azadiractin, 10 g/l Beta-cyfluthrin, 25g/l Chlorpyrifos-methyl, 227 g/l Clothianidin, % 50 Cyfluthrin 50 g/l Deltamethrin, 25 g/l Imidacloprid, 350 g/l Methomyl 200 g/l Formülasyonu EC EC EC Dekara 375 ml WG EC EC SC SL 50 ml WG WG EC 100 g Pirimicarb, % 50 Pirimicarb % 25 Pirimiphos-methyl 500 g/l Pymetrozine %25 Pymetrozine %50 WP WG Tau-fluvalinate 240 g/l FL Thiamethoxam 240 g/l SC 9g 30 g (tarla) 20 ml (tarla) 15 ml (tarla) Doz 100 lt suya 500 ml 50 ml Son ilaçlama ile Hasat arasndaki süre (gün) 3 14 7 50 ml 20 ml 250 ml (tarlasera) 50 g 100 ml 40 g 1 14 3 7 3 7 7 3 3 3 3 7 AB’ye ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal Rusya’ya ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal AB ve Rusya’ya ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal 41 DOMATES HASTALIK ve ZARARLILARI YAPRAK GALERø SøNEKLERø YAPRAK GALERİ SİNEKLERİ (Liriomyza trifolii, trifolii, Liriomyza bryoniae, bryoniae, Liriomyza Liriomyza huidobrensis, huidobrensis, (Liriomyza Phytomyza horticola) Phytomyza horticola) Tanımı ve Yaşayışı: • Erginleri 1-2 mm boyunda gri-siyah renktedir. ve Yaúayú: •Tanm Larvaları en fazla 3 mm boyunda beyaz-sarı renkte ve şeffaftır. x Erginleri 1-2 mmtüm boyunda gri-siyah renktedir. • Erginleri bitkinin yapraklarında, larvaları galeri içinde bulunur. x Larvalar en fazla 3 mm boyunda beyaz-sar ve yabancıotlar úeffaftr. • Sera koşullarında bütün mevsim boyunca,renkte yazın ve x sebzeler Erginleriüzerinde bitkinin tüm yapraklarnda, larvalar galeri içinde bulunur. görülürler. Serakoşullarında koúullarnda10bütün mevsim boyunca, yazn yabancotlar ve •x Sera döl verirler. sebzeler üzerinde görülürler. Zarar Şekli: Sera koúullarnda döl verirler. •x Dişiler yapraklarda 10 küçük yaralar açar, buradan çıkan özsu ile beslenir ve hücre bozulmasına neden olurlar. Zarar ùekli: •x Bu beslenme delikleri sarararak lekeler meydana getirir. Diúiler yapraklarda küçük yaralarküçük açar, buradan çkan özsu ile beslenir • Larvalar yaprakların iki zarı arasında kalan etli doku ile beslenir ve ve hücre bozulmasna neden olurlar. oluştururlar. x galeri Bu beslenme delikleri sarararak küçük lekeler meydana getirir. •x Daha sonra zarar görmüş bölgeler sararıp kurur yapraklar dökülür. Larvalar yapraklarn iki zar arasnda kalan etli ve doku ile beslenir ve • Genç bitki ve fidelerde gelişmeyi geciktirirler. galeri oluútururlar. •x Kalite verim kaybına neden olurlar. Dahave sonra zarar görmüú bölgeler sararp kurur ve yapraklar dökülür. Zararlı Olduğu Bitkiler: x Genç bitki ve fidelerde geliúmeyi geciktirirler. •x Domates, patlıcan, biber,neden fasulye, bezelye, bakla, marul, kabak, hıyar, Kalite ve verim kaybna olurlar. ıspanak, soğan ve pırasada zararlıdırlar. Zararl Oldu÷u Bitkiler: x Domates, patlcan, biber, fasulye, bezelye, bakla, marul, kabak, hyar, Mücadele Yöntemleri: spanak, so÷an Kültürel Önlemler: ve prasada zararldrlar. • Sera içi, çevresi ve fide yastıklarının çevresi yabancıotlardan temizlenmelidir. • Havalandırma açıklıkları ince tel ile kaplanmalıdır. 42 Kültürel Önlemler: x Sera içi, çevresi ve fide yastklarnn çevresi yabancotlardan DOMATES HASTALIK ve ZARARLILARI temizlenmelidir. x Havalandrma açklklar ince tel ile kaplanmaldr. Bulaúk bitki bitki artıkları artklar imha •x Bulaşık imha edilmeli edilmeli ve ve bulaúk bulaşık fideler fideler seraya seraya dikilmemelidir. dikilmemelidir. x Toprak 10 cm derinli÷inde sürülerek topraktaki pupalar yok edilmelidir. • Toprak 10 cm derinliğinde sürülerek topraktaki pupalar yok x edilmelidir. Malçlama yaplarak topra÷n nemli kalmas ve pupalarn nemden çürümesi sa÷lanmaldr. • Malçlama yapılarak toprağın nemli kalması ve pupaların nemden çürümesi Mücadele: sağlanmalıdır. Biyoteknik Biyoteknik x Seraya Mücadele: fide dikimiyle birlikte, ilk ergin uçuúunu belirlemek üzere dekara fide 1 adet tuzak birlikte, aslr. ølk belirlendikten sonra,dekara toplu • Seraya dikimiyle ilkergin ergin uçuúu uçuşunu belirlemek üzere 2 tuzaklar, sera içerisinde 10 m ’ye 1tuzaklama adet tuzakamacyla asılır. İlk sar erginyapúkan uçuşu belirlendikten sonra, toplu tuzaklama bir tuzak sarı gelecek úekildetuzaklar, 3 m aralklarla almaúk 10 olarak yerleútirilir. amacıyla yapışkan sera içerisinde m2’ye bir tuzak Tuzaklar bitkilerin 10-15 cm üzerine aslmaldr. Tuzaklarn üzeri gelecek şekilde 3 m aralıklarla almaşık olarak yerleştirilir. Tuzaklar kirlendikçe (tuza÷n yapúkan kuruyunca veya sar rengini bitkilerin 10-15 cm üzerine asılmalıdır. Tuzakların üzeri kirlendikçe kaybedince) tuzaklarn yerine yenisi aslmaldr. (tuzağın yapışkanı kuruyunca veya sarı rengini kaybedince) tuzakların yerine yenisi asılmalıdır. Kimyasal Mücadele: Kimyasal x Küçük Mücadele: yaprakl bitkilerde yaprak baúna 4 adet, büyük yaprakl • Küçük yapraklı bitkilerde yaprak 4 adet, büyük yapraklı bitkilerde bitkilerde yaprak baúna 10 adet başına larva oldu÷unda ilaçlama yaplr. yaprak başına 10 adet larva olduğunda ilaçlama yapılır. Kimyasal Mücadelede Kullanlacak ølaçlar ve Dozlar Etkili madde ad ve Formülasoran yonu Thiocyclamhydrogen oxalate, %50 SP Dekara Doz 100 lt suya 50 g Son ilaçlama ile Hasat arasndaki süre (gün) 3 AB’ye ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal Rusya’ya ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal AB ve Rusya’ya ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal 43 DOMATES HASTALIK ve ZARARLILARI SEBZELERDE YEŞİLKURT SEBZELERDE YEùøLKURT [Heliothis armigera, Heliothis viriplaca [Heliothis armigera, Heliothis viriplaca (=Heliothis (=Heliothis dipsacea] dipsacea] Tanm ve Yaúayú: x Kelebeklerin kanat açkl÷ 35-40 mm, bej-kahverengi veya yeúilimsi Tanımı ve Yaşayışı: renktedir. • Kelebeklerin kanat açıklığı 35-40 mm, bej-kahverengi veya yeşilimsi x renktedir. Larvalar 15-45 mm boyunda, kirli beyaz renkte ve üzeri klldr. x Olgun larvann vücudunun yeúilvekahverengi ve sar • Larvaları 15-45 mm boyunda,srt kirliksmnda beyaz renkte üzeri kıllıdır. renkte bantlar, yanlarda da sar renkli birer bant bulunur. • Olgun larvanın vücudunun sırt kısmında yeşil kahverengi ve sarı x renkte Kelebekleri gündüz kuytu yerlerde genellikle bantlar, yanlarda da sarı renklisaklanr, birer bant bulunur.akúam üzeri uçuúurlar. • Kelebekleri gündüz kuytu yerlerde saklanır, genellikle akşam üzeri x uçuşurlar. Larvalar bitkilerin yaprak, meyve ve taze sürgünlerinde görülür. x H. viriplaca ylda 1,yaprak, H. armigera ylda 3-5 döl verirler. • Larvaları bitkilerin meyve ve taze sürgünlerinde görülür. •Zarar H. viriplaca ùekli: yılda 1, H. armigera yılda 3-5 döl verirler. Zarar Şekli: x Larvalar önce yapraklarda beslenir ve yenik ksmlar sararr ve kurur. •x Larvalar önce yapraklarda beslenir ve yenik kısımlar ve orada kurur. Daha sonra sebzelerin meyvelerini delerek içine sararır girer ve • Daha sonra sebzelerin meyvelerini delerek içine girer ve orada beslenirler. Bunun sonuncunda meyveler çürür. beslenirler. Bunun sonuncunda meyveler çürür. ZararlOlduğu Oldu÷uBitkiler: Bitkiler: Zararlı x Domates, biber, patlcan, bamya bamya ve • Domates, biber, patlıcan, ve fasulyede fasulyedezararldr. zararlıdır. Mücadele MücadeleYöntemleri: Yöntemleri: Kültürel Önlemler: Kültürel Önlemler: • Tarla ve çevresinde yabancıot temizliği yapılmalıdır. Hasattan sonra x Tarla ve çevresinde yabancot temizli÷i yaplmaldr. Hasattan sonra derin sürüm yapılmalıdır. derin sürüm yaplmaldr. • İlk yeşil meyveler oluştuğunda larva giriş deliği olan meyveler toplanıp x ølk yeúil meyveler oluútu÷unda larva giriú deli÷i olan meyveler toplanp imha edilmelidir. imha edilmelidir. Kimyasal Mücadele: •Kimyasal BitkilerdeMücadele: %5 bulaşma olduğunda ilaçlama yapılır. x Bitkilerde %5 bulaúma oldu÷unda ilaçlama yaplr. 44 DOMATES HASTALIK ve ZARARLILARI Kimyasal Mücadelede Kullanlacak ølaçlar ve Dozlar Etkili madde ad ve Formülasy oran onu Alphacypermethrin, 100 g/l Bacillus thuringiensis berliner var. Kurstaki(32000 IU/mg ) Bacillus thuringiensis berliner var. Kurstaki(24000 IU/mg ) Bifenthrin, 100 g/l Chlorpyrifos-ethyl, 480 g/l Cyfluthrin, 50 g/l Cypermethrin, 200 g/l Cypermethrin, 250 g/l Chlorantraniliprole % 35 Chlorantraniliprole+ Abamectin 45+18 Deltamethrin, 25 g/l Emamectinbenzoate, %5 Esfenvalerate, 200 g/l Indoxacarb 150 g/l Lambda cyhalothrin 50 g/l Methomyl % 90 Novaluron 100g/l Metaflumizone 240 g/l Pyridalyl 500 g/l EC Doz Dekara 100 lt suya 50 ml Son ilaçlama ile Hasat arasnda ki süre (gün) 14 WG 100 IU/100g - SC 300 ml. - EC EC 50 ml 180 ml 7 7 EC EC EC WG 50 ml 30 ml 30 ml 12 g 14 7 7 1 SC 90 3 EC SG 50 ml EC 60 ml 7 SC EC 40 ml 50 ml 3 3 SP SC SC 80 g 60 ml 100 ml EC 20 ml 30 g -sera 25 ml (sera) Zetacypermethrin EW 50 ml 100 g/l AB’ye ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal 3 7 3 5 3 3 7 Rusya’ya ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal AB ve Rusya’ya ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal 45 SEBZELERDE DANABURNU DOMATES HASTALIK ve ZARARLILARI SEBZELERDE DANABURNU (Gryllotalpa gryllotalpa) Danaburnu ergini Tanımı Yaşayışı: Tanm veve Yaúayú: •Danaburnu erginleri 6-7boyunda, cm boyunda, 6-7 cm açk xDanaburnu erginleri açık koyu veya koyu kahverengi oldukçairi iri veya kahverengi ve ve oldukça böceklerdir. Baş ileri uzamıştır. böceklerdir. Baú ileri uzamútr. •Danaburnu yaúamnn yaşamının ço÷unu çoğunu toprak toprak xDanaburnu altında geçirir. altnda geçirir. •Genellikle yaúama yaşama yeri yeri olarak, olarak, galeri galeri xGenellikle açmaya uygun olan kültüre alnmú; nemli, açmaya uygun olan kültüre alınmış; nemli, bolbol humuslu, killi-kumlu topraklar seçerler. humuslu, killi-kumlu toprakları seçerler. xGeceleri •Geceleriveveçok çokbulutlu bulutlugünlerde günlerdefaaliyet faaliyet gösterirler. gösterirler. Zarar ùekli: Zarar Şekli: nimfleritoprak toprak içinde xErgin •Erginve ve nimfleri içinde galerigaleri açarak açarak ilerlerken rastladklar tohum, kök, ilerlerken rastladıkları tohum, kök, yumru yumru gibitürher tür materyali bitkisel materyali gibi her bitkisel kemirerek kemirerek zarar verirler. zarar verirler. yeni dikilmiú veya yeni çimlenmiú xÖzellikle •Özellikle yeni dikilmiş veya yeni çimlenmiş sebze sebze fidelerinin fidelerinin köklerini köklerini keserek keserek Danaburnu ergini, larvas kurumalarna neden olur ve yumrulu kurumalarına neden olur ve yumrulu ve zarar úekli sebzelerin dede yumrularn kemirirler. sebzelerin yumrularını kemirirler. her tarafnda yaygndr. xÜlkemizin •Ülkemizin her tarafında yaygındır. Zararl Oldu÷u Bitkiler: Zararlı Olduğu Bitkiler: xÇok sayda bitkide zarar yapmaktadr. En çok sebzeler, çeltik, bu÷day, msr, •Çok sayıda bitkide zarar yapmaktadır. En çok sebzeler, çeltik, buğday, ayçiçe÷i, tütün, meyve pamuk,ve süs bitkileri, meyve mısır, ayçiçeği, tütün, pamuk, süs bitkileri, orman fidanlarında ve orman fidanlarnda zarar yapar. zarar yapar. Mücadele Yöntemleri: Kültürel Önlemler: •Toprağın zamanında ve iyi şekilde işlenmesiyle de zararlının toprak altında bulunan yaşam ortamları bozularak açığa çıkan yumurta, nimf ve erginlerinin sıcak ve doğal düşmanlar tarafından imhası sağlanmış olmaktadır. •Zararlının, gübreli ve sıcak toprakları sevmesinden hareketle, bahçelerin uygun yerlerine yaz sonuna doğru yanmamış çiftlik gübresi kümeleri 46 altnda bulunan yaúam ortamlar bozularak aç÷a çkan yumurta, nimf ve erginlerinin scak ve do÷al düúmanlar tarafndan imhas sa÷lanmú olmaktadr.DOMATES HASTALIK ve ZARARLILARI xZararlnn, gübreli ve scak topraklar sevmesinden hareketle, bahçelerin uygun yerlerine yazmücadelesi sonuna do÷ru yanmamú çiftlik gübresi Elma a÷ kurdu ve elma içkurdu yaplyorsa, ayrca armut kümeleri ilkbaharda burada toplanan nimf ve erginlerin kaplannabraklarak karú ilaçlama gerekmeyebilir. bırakılarak burada toplanan nimf oldukça ve erginlerin öldürülmesi öldürülmesiilkbaharda popülasyonu azaltma bakmndan yararldr. popülasyonu azaltma bakımından oldukça yararlıdır. Kimyasal Mücadele: Kimyasal Mücadele: yerde mutlaka zarar yapmalar nedeniyle yo÷unluklarna xBulunduklar •Bulundukları mutlaka zarar yapmaları nedeniyle yoğunluklarına baklmaksznyerde mücadeleye geçilmelidir. bakılmaksızın mücadeleye geçilmelidir. xBir yerde bulunup bulunmadklar; yenik bitki, açtklar galeri, nemli •Bir yerde bulunup bulunmadıkları; açtıkları galeri, nemli topraklarn 1 cm altndaki yüzeyselyenik kaz bitki, izlerinin incelenmesi ile toprakların 1 cm altındaki yüzeysel kazı izlerinin incelenmesi ile anlaúlabilir. anlaşılabilir. xÜlkemizin de÷iúik bölgelerinde erken ilkbahardan ekim ay sonuna •Ülkemizin değişikyaplabilir. bölgelerinde erken ilkbahardan ekim ayı sonuna kadar kadar mücadele mücadele yapılabilir. Kimyasal Mücadelede Kullanlacak ølaçlar ve Dozlar Kimyasal Mücadelede Kullanlacak ølaçlar veDoz Dozlar Etkili madde ad ve oran Formülasyonu Chlorpyrifos Ethyl 480 g/l EC Dimethoate 400 g/l EC Etkili madde ad ve Omethoate 565 g/l oran Phosalone, %30 SL Formülasyonu WP Phosalone, 350 g/l Fenthion 525 g/l Chlorpyrifosethyl%25 EC WP EC 100 l suya 150 ml Doz 80 ml 100 ml 10 kg kepek+ 200 g 500 g úeker 150 ml 400 150 g ml Son ilaçlama ile hasat arasndaki süre(gün) 14 Son 7 ile ilaçlama 21 Hasat arasndaki 14 süre14(gün) 21 - AB’ye ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal Rusya’ya ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal AB ve Rusya’ya ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal 47 xEkim nöbetinde, kurdu bulunan tarlalarda zarardan aúr etkilen DOMATESTel HASTALIK ve ZARARLILARI konukçular ekilmemelidir. Kimyasal Mücadele: daha fazla sayda larva mevcutsa olarak m2’de 6 ve xOrtalamaSEBZELERDE TELKURDU ilaçlama yaplmaldr. (Agriotes spp.) Tanımı ve Yaşayışı: •Türlere göre değişmekle birlikte, erginlerin renkleri genellikle grimsi veya kahverengimsi siyahtır. •Erginler sırtüstü çevrildiklerinde sıçrayıp ters dönerler ve bu sırada "çıt" diye ses çıkarırlar. •Larva uzun silindir şeklinde, sert vücutlu ve parlak görünümde, kahverenginde veya kiremit rengindedir. •Olgun larva 2-3 cm boyundadır. •Kışı larva veya ergin halde toprak içinde geçirirler. İlkbaharda havaların ısınmasıyla birlikte larvalar toprak yüzeyine yaklaşarak beslenirler. Zarar Şekli: •Esas zararı larvalar yapar. •Larvalar bitki köklerini kemirerek, kalın kök ve yumruların içine girerek zararlı olurlar. •Ayrıca yaralanma yerlerinden patojen bakteri ve funguslar bitkiye girerek çürümeler meydana getirebilirler. Zararlı Olduğu Bitkiler: •Çok sayıda bitkide zararlıdır. En çok zarar yaptığı bitkiler arasında patates, soğan, bütün sebzeler, yer fıstığı, pamuk, mısır, buğday, arpa, yulaf, şeker pancarı ve tütün sayılabilir. Mücadele Yöntemleri: Kültürel Önlemler: •Yaz sonu veya sonbahar başında yapılacak toprak işlemesi sayesinde larvaların sıcak ve kurak şartlarda bırakılarak ölmesi sağlanabilir. •Ekim nöbetinde, Tel kurdu bulunan tarlalarda zarardan aşırı etkilenen konukçular ekilmemelidir. 48 DOMATES HASTALIK ve ZARARLILARI Kimyasal Mücadele: •Ortalama olarak m2’de 6 ve daha fazla sayıda larva mevcutsa ilaçlama yapılmalıdır. Kimyasal Mücadelede Kullanlacak ølaçlar ve Dozlar Etkili madde Formülasyonu Doz Son ilaçlama ad ve oran ile Hasat Dekara Tohuma arasndaki süre(gün) ChlorpyrifosWP 1.2 kg 12 g/1 kg ethyl, %25 tohuma DOMATES LEKELø SOLGUNLUK VøRÜSÜ (Tomato Spotted Wlt Tospovirus) Hastalk Belirtisi: x Hastalk etmeni Tospovirus grubuna dahil bir virüsdür. x Virüs Thirips türleri ile aktif olarak taúnr. x Domates yapraklarnda bronzlaúma, kvrlma, nekrotik çizgiler ve benekler oluúur. x Yaprak sap, gövde ve yeni geliúen sürgünlerde koyu kahverengi sürgünler gözlenir. x Sürgün ucunda geriye do÷ru ölüm, bitkide tek yönlü bodurluk ve solgunluk tipik belirtisidir. x Olgun meyve üzerinde açk krmz veya sar alanlar görülür. x Yapraklarda klorotik çizgili lekeler veya nekrotik noktalar görülür. 49 x Biberde olgun meyvede iç içe sar halkalar görülür. x Marulda bitkinin tek tarafnda yapraklarda klorotik lekeler görülür ve DOMATES HASTALIK ve ZARARLILARI DOMATES LEKELİ SOLGUNLUK VİRÜSÜ DOMATES LEKELø SOLGUNLUK VøRÜSÜ (Tomato Spotted Wılt Tospovirus) (Tomato Spotted Wlt Tospovirus) HastalkBelirtisi: Belirtisi: Hastalık Hastalketmeni etmeniTospovirus Tospovirus grubuna grubuna dahil dahil bir •x Hastalık bir virüsdür. virüsdür. VirüsThirips Thiripstürleri türleri ile ile aktif aktif olarak •x Virüs olarak taúnr. taşınır. Domates yapraklarında yapraklarnda bronzlaşma, bronzlaúma, kıvrılma, kvrlma, nekrotik nekrotik çizgiler çizgiler ve •x Domates ve benekleroluşur. oluúur. benekler Yapraksapı, sap,gövde gövde ve ve yeni yeni gelişen geliúen sürgünlerde sürgünlerde koyu koyu kahverengi kahverengi •x Yaprak sürgünlergözlenir. gözlenir. sürgünler Sürgünucunda ucunda geriye geriye doğru do÷ru ölüm, ölüm, bitkide bitkide tek tek yönlü yönlü bodurluk bodurluk ve •x Sürgün ve solgunluk tipik belirtisidir. solgunluk tipik belirtisidir. Olgunmeyve meyveüzerinde üzerinde açık açk kırmızı krmz veya •x Olgun veya sar sarıalanlar alanlargörülür. görülür. x Yapraklarda klorotik çizgili lekeler veya nekrotik • Yapraklarda klorotik çizgili lekeler veya nekrotiknoktalar noktalargörülür. görülür. Biberdeolgun olgunmeyvede meyvede iç iç içe içe sarı sar halkalar •x Biberde halkalargörülür. görülür. Maruldabitkinin bitkinintek tektarafında tarafnda yapraklarda yapraklarda klorotik klorotik lekeler lekeler görülür görülür ve •x Marulda ve renk de÷iúimi göbe÷e kadar ilerler. renk değişimi göbeğe kadar ilerler. Marulbitkisinde bitkisindetek tek taraflı tarafl gelişme geliúme gerili÷i •x Marul geriliğiolur. olur. • Biberlerde bitkinin tamamında bodurluk, sararma ve solgunluk görülür. Hastalığın Görüldüğü Bitkiler: • Polifag olup, çok geniş bir bitki grubunu hastalandırmaktadır. Mücadelesi: Kültürel Önlemler: • Tohum yatağı hazırlanırken alan yabancı otlardan ve süs bitkilerinde temizlenmelidir. • Üretim alanlarında yabancı otlarla mücadele edilmelidir. • Üretim alanında thiripslerle mücadele edilmelidir. 50 x Tohum yata÷ hazrlanrken alan yabanc otlardan ve süs bitkilerinde temizlenmelidir. DOMATES yabanc HASTALIK ZARARLILARI x Üretim alanlarnda otlarlavemücadele edilmelidir. x Üretim alannda thiripslerle mücadele edilmelidir. DOMATES MOZAYøK VøRÜSÜ DOMATES MOZAYİK VİRÜSÜ (Tomato Tobamovrus) (Tomato Mosaic Mosaic Tobamovırus) Hastalık Belirtisi: Belirtisi: Hastalk •x Hastalık mozaik virüsüdür. virüsüdür. Hastalk etmeni etmeni Tütün Tütün mozaik •x Hastalıklı bitki artıkları, yabancı Hastalkl bitki artklar, yabanc otlar, otlar, sigara sigara ve ve tütün tütün kırıntılarında krntlarnda yaşayışını sürdürebilir. yaúayún sürdürebilir. •x Konukçularından olaraktaúnr. taşınır. Konukçularndan mekanik mekanik olarak •x Yapraklar üzerinde açık yeşil, sarı mozaik lekeler lekeler Yapraklar üzerinde açk yeúil, sar ve ve koyu koyu yeşil yeúil renkte renkte mozaik görülür. görülür. •x Yapraklarda Yapraklarda kıvrılma kvrlma görülür görülür ve ve yapraklar yapraklar esnekliğini esnekli÷ini kaybederek kaybederek kırılgan bir yapı alır. krlgan bir yap alr. •x Bitkilerde oluşur. Bitkilerde bodurluk bodurluk oluúur. •x Yapraklarda mor renk oluşumu görülür. görülür. Yapraklarda mor renk oluúumu •x Yaprak ve meyvelerde uzun kahverengi çizgilergörülür. görülür. Yaprak ve meyvelerde uzun kahverengi çizgiler Hastalığın Görüldüğü Bitkiler: Görüldü÷ü •Hastal÷n Bütün sebzeler, tütünBitkiler: ve yabancı otlar etmenin konukçusudur. x Bütün sebzeler, tütün ve yabanc otlar etmenin konukçusudur. Mücadelesi: Kültürel Önlemler: •Mücadelesi: Fidelikte veKültürel tarlada şüpheli görülen bitkiler imha edilmelidir. Önlemler: •x Bakım işlemlerinden önce eller bol bitkiler sabun imha ve suedilmelidir. ile yıkanmalıdır. Fidelikte ve tarlada úüpheli görülen • Fidelikte ve tarlada sigara ve tütün içilmemelidir. • Tütün artıkları herhangi bir amaçla kullanılmamalıdır. • Bakım işlerinde kullanılan aletler %5 lik hipolu su ile dezenfekte edilmeli. • Hasattan sonra bitki artıkları imha edilmelidir. • En az 2 yıllık Ekim nöbeti uygulanmalıdır. • Sertifikalı tohum kullanılmalıdır. 51 edilmeli. x Hasattan sonra bitki artklar imha edilmelidir. x En az 2 yllk Ekim nöbeti uygulanmaldr. DOMATES HASTALIK ve ZARARLILARI x Sertifikal tohum kullanlmaldr. HIYAR MOZAYøK VøRÜSÜ (Cucumber Cucumovirus) HIYAR Mosac MOZAYİK VİRÜSÜ (Cucumber Mosaıc Cucumovirus) Hastalk Belirtisi: x Hastal÷n etmeni Hyar mozaik virüsü ve bu virüsün rklardr. Belirtisi: xHastalık Hastalkl bitki artklarnda ve yabanc otlarda yaúamn devam etti• rebilir. Hastalığın etmeni Hıyar mozaik virüsü ve bu virüsün ırklarıdır. Hastalıklıotlar bitki artıklarında ve yabancıtaúyabilir. otlarda yaşamını devam etti x• Yabanc virüsü belirti göstermeden rebilir. x Etmen yabanc ot tohumlar, mekanik olarak ve yaprak bitleri ile • yaylr. Yabancı otlar virüsü belirti göstermeden taşıyabilir. • Etmen yabancı ot tohumları, nik olarak ve yaprak bitleri ile x Hastal÷n ilk belirtisi yapraklardameka damarlar arasnda küçük yeúilimsi yayılır. lekeler úeklinde görülür. Hastalığın arasında x• Daha sonrailk bubelirtisi lekelerinyapraklarda úiddetlendi÷idamarlar ve yayld÷ görülür.küçük yeşilimsi lekeler şeklinde görülür. x Bitkide bodurluk ve yapraklarnda deformasyon oluúur. Daha sonra bu lekelerin şiddetlen diği ve yayıldığı görülür. x• Yapraklar arasnda görülen lekeler kabarcklaúr. • Bitkide bodurluk ve yapraklarında deformasyon x Benzer lekeler ve kabarcklar meyvede de görülür.oluşur. • Yapraklar arasında görülen lekeler kabarcıklaşır. x Bitkide kol atma yavaúlar ve meyvede úekil bozukluklar görülür. • Benzer lekeler ve kabarcıklar Hastal÷n Görüldü÷ü Bitkiler: meyvede de görülür. • Bitkide kol atma yavaşlar ve meyvede şekil bozuklukları görülür. x Hyar, kavun, karpuz, kabak, muz, domates, biber, börülce ve msr Hastalığın Görüldüğü Bitkiler: etmenin konukçular arasndadr. • Hıyar, kavun, karpuz, kabak, muz, domates, biber, börülce ve mısır etmenin konukçuları arasındadır. Mücadelesi: Kültürel Önlemler: • Hastalıklı bitkilerden tohum alınmamalıdır. • Hastalıklı bitkiler imha edilmelidir. • Bakım işlerinden önce eller bol sabun ve su ile yıkanmalıdır. • Tarla yabancı otlardan temizlenmelidir. • Sertifikalı tohum kullanılmalıdır. 52 DOMATES HASTALIK ve ZARARLILARI Domates Tarlalarnda Sorun Olan Yabanc Otlara Karú Kullanlan Herbisitler, Domates Tarlalarında Sorun Olan Yabancı Otlara Karşı Kullanılan Dozlar ve Uygulama ùekilleri Herbisitler, Dozları ve Uygulama Şekilleri x Canavar Canavar otlarını otlarn geniú • geniş yaprakl yapraklı birçok birçok kültür kültür bitkisinde bitkisinde görmek görmek mümkündür ancak özellikle ayçiçe÷i, tütün, domates, mümkündür ancak özellikle ayçiçeği, tütün, domates, patlıcan,patlcan, bezelye, bezelye, mercimek, bakla, nohut önemli ve havuçta önemli derecede mercimek, bakla, nohut ve havuçta derecede zararlara neden zararlara neden olmaktadr. Bu yabanc otla bulaúkllk çok a÷r olmaktadır. Bu yabancı otla bulaşıklılık çok ağır olduğu durumlarda oldu÷ubitkilerinde durumlarda kültür bitkilerinde verim kayb % 100’lere kadar kültür verim kaybı % 100’lere kadar çıkabilmektedir. çkabilmektedir. • Bu yabancı otla mücadelede, canavar otlarının tohumlarından ari temiz x Bu yabanc otla mücadelede, canavar otlarnn tohumlarndan ari tohum kullanmalı, canavar otlarıyla bulaşık tarlada kullanılan tarımsal temiz tohum kullanmal, canavar otlaryla bulaúk tarlada kullanlan alet veya makinelerin, bulaşık olmayan tarlada kullanmadan önce tarmsal alet veya makinelerin, bulaúk olmayan tarlada kullanmadan çok iyi bir şekilde temizlenmiş olmasına özen gösterilmeli, canavar önce çok iyi bir úekilde temizlenmiú olmasna özen gösterilmeli, otlarıyla tarlalarda kültürolmayan bitkileriylekültür uzun canavar bulaşık otlaryla bulaúkkonukçusu tarlalarda olmayan konukçusu süreli münavebe yapılmalı, tarla veya seralarda görülen canavar bitkileriyle uzun süreli münavebe yaplmal, tarla veya seralarda otları çiçeklenmeden elle çekilerek yerde yakılmalı görülen canavar otlarönce çiçeklenmeden önceayrı ellebir çekilerek ayr bir veya derine gömülmelidir. Canavar otlarıyla mücadelede yerde çok yaklmal veya çok derine gömülmelidir. Canavar otlaryla solarizasyon oldukça etkilioldukça bir yöntem için özellikle sera bitkileri mücadelede solarizasyon etkiliolduğu bir yöntem oldu÷u için özellikle yetiştiriciliğinde solarizasyonsolarizasyon yapılmalıdır. Bu yabancı Kimyasal sera bitkileri yetiútiricili÷inde yaplmaldr. Buotla yabanc otla Mücadelede domateste ruhsat almış herbisit bulunmamaktadır. Kimyasal Mücadelede domateste ruhsat almú herbisit bulunmamaktadr. Krmz Köklü Tilki Kuyru÷u Etkili Madde Ad ve Formülas- Kanyaú Dozu Darcan AÇIKLAMALAR 53 DOMATES HASTALIK ve ZARARLILARI Etkili Madde Ad ve FormülasOran yonu Clethodim 116.2 g/l EC Fenoxaprop-ethyl %12 Haloxyfop thoxyethylester %12.5 Fluazifop-P-butyl 150g/l Fluazifop-P-butyl 125g/l Haloxyfop-Rmethylester %10.8 Metribuzin %70 EC EC Dozu AÇIKLAMALAR (preparat) (Dekara) 60 ml Domateste çkú sonras yabanc 80 ml otlarn aktif büyüme dönemlerinde kullanlr. Darcana 60 ml, tohumdan gelen Kanyaúa 80 ml dozunda uygulanr. 150–200 ml Biber ve domateslerde kanyaú ve tek yllk dar yaprakl otlar 10-15cm boyda iken çkú sonras uygulanr. 100 ml EC 75 ml EC 100 ml EC 60 ml Domateste çkú sonras darcan ve kanyaúa karú önerilir. Domates ve biberde çkú sonras kanyaúa karú kullanlr. WP/WG 50-75 g Domateslerde dikim sonras uygulanr. Metribuzin %75 DF 45 g Domateste çkú sonras yabanc otlarn 2–4 yaprakl döneminde kullanlmaldr. Pendimethalin % 33 EC 500 ml Domateste dikim öncesi uygulanr. Rimsulfuron %25 SG 5 g + Trend Domateste çkú sonras kullanlr. 90 25 ml Quizalofop-p-ethyl EC 100 ml Domateste çkú sonras dar %5 yaprakllara karú kullanlr. Trifluralin %48 EC 200 ml Domates, biber, patlcan, fasulyelerde dikim öncesi topra÷a uygulanr, uygulamadan sonra 57cm toprak derinli÷ine karútrlr. AB’ye ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal Rusya’ya ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal AB ve Rusya’ya ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal 54 DOMATES HASTALIK ve ZARARLILARI Domates Hastalk ve Zararllarnda Ruhsatl Bitki Koruma Ürünlerinin Ticari øsim Listesi CHLORPYRIFOS-ETHYL Pyrinex 48 EC Sv Formülasyonlar (EC) 480 g/l Pyrical 480 EC 480 g/l Agrosban 4 480 g/l Alkazar 480 EC 480 g/l Korban 4 480 g/l Dursban 4 480 g/l Devran 48 EC 480 g/l Pyrinex 48 EC 480 g/l Dursban 4 EC 480 g/l Bestban 4 EC 480 g/l Pyrinex 48 EC 480 g/l Priban 48 EC 480 g/l Cloban 4 480 g/l Agrosban 4 480 g/l Terpan 4 EC 480 g/l Kimpan 4 480 g/l Dursban 4 480 g/l Istban 48 EC 480 g/l Trambo 4 EC 480 g/l Dursban 4 EC 480 g/l Fullban 4 EC 480 g/l Tafaban 48 EC 480 g/l Priban 48 EC 480 g/l Jokker 4 480 g/l Alban 4 EC 480 g/l Terpan 4 EC 480 g/l Cansa joker 4 480 g/l Dekban 4 EC 480 g/l Istban 48 EC 480 g/l Megaban 4 480 g/l Phosban 480 EC 480 g/l Fullban 4 EC 480 g/l Bullet 48 EC 480 g/l Serfos 48 EC 480 g/l Jokker 4 480 g/l Hilban 4 EC 480 g/l Polmetban 48 EC 480 g/l Cansa joker 4 480 g/l Dorpan 48 EC 480 g/l Tricel 48 EC 480 g/l Megaban 4 480 g/l Rochlop 48 EC 480 g/l Killban 4 EC 480 g/l Bullet 48 EC 480 g/l Cyren 4 Ec 480 g/l Baron 480 g/l Hilban 4 EC 480 g/l Prifos 48 Ec 480 g/l Taros 48 EC 480 g/l Dorpan 48 EC 480 g/l Ödül Cloroban 4 480 g/l Lenaban 4 480 g/l Rochlop 48 EC 480 g/l EC Napoleon 480 g/l Cyren 4 Ec 480 g/l Pestban 4 E 480 g/l ømpan 4 EC 480 g/l Prifos 48 Ec 480 g/l Cpyrifos 48 EC 480 g/l Topraxban 4 EC 480 g/l Massban 4 EC 480 g/l Kulfos 48 EC 480 g/l Falcon 4 EC 480 g/l Mensban 4 480 g/l CHLORPYRIFOS-ETHYL Robust 4 480 g/l Shardaban 4 480 g/l Sv Formülasyonlar (EC ) Sulban 480 g/l Saveban 4 EC 480 g/l Korban 4 480 g/l Ferban 4 480 g/l Ferban 48 EC 480 g/l Pyrinex 48 EC 480 g/l Chlorfet 48 EC 480 g/l Akban 4 EC 480 g/l 55 DOMATES HASTALIK ve ZARARLILARI øzolban 4 Sanomyl 20 SL 200 g/l Polisan CHLORPYRIFOS-METHYL Coupon 20 SL 200 g/l Alfasipermetrin 100 Sv Formülasyonlar (EC ) Lantox 20 SL 200 g/l EC Lannate 36 360 g/I �eplin 100 EC Reldan 2 E 480 g/l 227 g/l METHOMYL 100 EC PIRIMICARB Formülasyonlar (SP) Suda Da÷labilen Granül Formülasyonlar (WG ) 90% insecticide Pirimor 50 WG 100 g/I Cansa Alfajl1ethrin 100 g/I Insecticide Suda Çözünen Toz lannate 90 100 g/I 50% Super Takimethrin 100 g/I 100 EC Hoeklifast 10 EC 100 g/I Alpha Impor 100 100 g/I Nudrin 90 S 90% BETA-CYFLUTHRIN Kortomil 90 SP 90% Sv Formülasyonlar (EC ) Methomex 90 SP 90% Bulldock EC 025 25 g/l Alpac 100 EC Supervin SP 90 90% Kripton 25 EC 25 g/l Alfaspil 100 100 g/I 100 g/I EC 100 g/I Cantomil 90 SP 90% Dolthrin 25 EC 25 g/l Cymbole Methanet 90 SP 90% Buttock 25 EC 25 g/l Alfagold 100 EC 100 g/I Tarlet 90 SP 90% Batnook 25 EC 25 g/l Alfatox 100 EC 100 g/I Coupon 90 SP 90% Pitbull 25 EC 25 g/l Ascypermethrin 100 g/I Canset 90 SP 90% Hawk 25 EC 25 g/l 100 EC Sanomyl 90 SP 90% Lanten SP 90 90% Lancet 90 90% Fastac 100 EC 100 g/I Sermostein 10 EC 100 g/I Fertamil 90 SP 90% Agro Cypethrin Su 100 g/I Best Alfa 100 EC 100 g/I Agrinate 90 SP 90% per EC Kulalp 100 EC 100 g/I Süper Daystar 100 g/I Sv Formülasyonlar (SL ) *ALPHACYPERMETHRIN Sv Formülasyonlar (EC ) 100 g/I Ödül 100 g/I Alfacypermethrin Pilar 200 g/I Hektamethrin 100 Spiromet 10 EC 100 g/I Lannate 20 200 g/l EC Fastkill 100 EC 100 g/I Tarlet 20 SL 200 g/I Kortac 100 EC 100 g/I Alpine 100 EC 100 g/l Lanten 20 SL 200 g/I Super Agromethrin 100 g/1 Cricket 100 EC 100 g/l 200 g/l Super Guard Doxn 100 EC 100 g/l Fertamil 20 SL 56 100 g/I DOMATES HASTALIK ve ZARARLILARI Asmethrin 100 EC 100 g/l CYPERMETHRIN Sv Kinetik 20 EC 200 g/I ømpa Alphacip 10 100 g/l Formülasyonlar (EC ) Canmethrin 20 EC 200 g/I Cyber 20 EC 200 g/I Cyperhard 20 EC 200 g/I 200 g/I Agro-Cypethrin 20 EC Alfacer 100 g/l 200 g/I EC Nurelle 200 EC 200 g/I Teknometrin 200 Polytrin 200 EC **BIFENTHRIN Sv Formülasyonlar (EC/FS ) Ripcord 20 EC 200 g/I EC 200 g/I Cypertoks 20 EC 200 g/I Talstar EC 100 100 g/l Intrarin 200 g/I Komsan 200 g/I Takeoff 100 EC 100 g/l Prima 20 EC 200 g/I Cypermethrin 20 EC Omstar 100 EC 100 g/l Nova 20 EC 200 g/I Do÷methrin 20 EC 200 g/I Kingstar 100 g/l Matador 200 EC 200 g/I Fersiper 20 EC 200 g/I Battalion 100 EC 100 g/l Impa Cypermethrin 200 g/I Sword 20 EC 200 g/I Nemamectin 100 g/l 20 EC Bestsiper 20 EC 200 g/I Semafor 20 FS 200 g/l Cyperin 200 EC Serkim 20 EC 200 g/I Fullstar 100 g/l Ödül Cyperator 200 200 g/I Sharcyper 200 g/I EC Megacyper 20 EC 200 g/I CYFLUTHRIN Sv Formülosyonlar (EC Formulation) 200 g/I Çutamethrin 20 EC 200 g/I Imperator 250 g/I Siperkor 20 200 g/I Imperator 25 EC 250 g/I Baythroid EC 050 50 g/l Cythrin 20 EC 200 g/I Arrivo 25 EC 250 g/I Serthroid EC 050 50 g/l Itermethrin 20 EC 200 g/I Siperkor 250 g/I Korthroid EC 050 50 g/l Arrivo 20 EC 200 g/I Agromethrin 250 g/I Coragor 50 EC 50 g/l Rivomethrin 20 EC 200 g/I Rivomethrin 25 EC 250 g/I Doroid 50 EC 50 g/l Atamethrin 20 EC 200 g/I Sherpa EC 250 250 g/l Agrothrid EC 050 50 g/l Sherpa EC 200 200 g/I Sipermet 250 EC 250 g/I Asthroid 50 EC 50 g/l Kimetrin 20 EC 200 g/I Nova 25 EC 250 g/I Cyfluthril 5 EC 50 g/l Rocyper 20 EC 200 g/I Agro-Cyperthrin 25 250 g/I Hekthroid EC 050 50 g/l Cyperkiller 20 EC 200 g/I EC Kulfak 50 EC 50 g/l Impor 200 EC 200 g/I Nurelle 250 EC 250 g/I Parthrod 50 g/l Dictatore 200 EC 200 g/I Cyperin 250 EC 250 g/l 57 DOMATES HASTALIK ve ZARARLILARI Impor 25 EC 250 g/l EC Delete 2.5 Ec 25 g/l Canmethrin 25 EC 250 g/l Cypermen 25 EC 250 g/l Caracole 25 EC 25 g/l Lance 25 EC 250 g/l Fersper 25 EC 250 g/l Akdeniz 25 g/l Matador 250 EC 250 g/l Ripcord 25 EC 250 g/l Dante 25 EC 250 g/l Deltamethrin øzolmethrin 25 EC 250 g/l KuIderin 2.5 EC 25 g/l Akethrin 25 EC 250 g/l Cyper-Ex 250 EC 250 g/l Deltado÷ 25 EC 25 g/l Kral 250 EC 250 g/l Tendon 250 g/l Fixmethrin 2.5 EC 25 g/l Ödül Cyperator 250 g/l Signal 300 g/l Deltabiol 2.5 EC 25 g/l Spil 250 250 g/l DELTAMETHRIN Nikriz 2.5 EC 25 g/l Escort 25 EC 250 g/l Sv Formülasyonlar (EC/SC Declare 25 g/l Sipretor 250 g/l ) Deltasis 25 g/l Cymbaz 25 EC 250 g/l Decis EC 2.5 25 g/l Jetsis 2.5 EC 25 g/l Massmethrin 250 g/l Deltharin 2.5 EC 25 g/l Serdesiz 25 EC 25 g/l Sword 25 EC 250 g/l Deltaplan EC 2.5 25 g/l Lenadectina 2.5 EC 25 g/l Kulcyperin 25 EC 250 g/l Delta 2.5 EC 25 g/l Decan 2.5 EC 25 g/l Sparkill 25 EC 250 g/l Delpaz 25 g/l Atacis 2.5 EC 25 g/l Komodo 25 EC 250 g/l Dedel 2.5 EC 25 g/l Agmetrin 2.5 EC 25 g/l Teknomethrin 25 250 g/l Impamethrin 25 EC 25 g/l Grandthrin 2.5 EC EC 25 g/l ESFENVALERATE Sv Formülasyonlar (EC) Cyperking 25 EC 250 g/l Topraxdel 2.5 EC 25 g/l Atletic 25 EC 250 g/l Deltis 25 EC 25 g/l Sumigold 20 EC 200 g/l Serimparator 25 EC 250 g/l Dekagard EC 25 25 g/l Bestgol 20 EC 200 g/l Bestsiper 25 EC 250 g/l Depar 2.5 EC 25 g/l Bestgol 20 EC 200 g/l Jupiter 25 Ec 250 g/l Deúarj 2.5 EC 25 g/l Golddown 20 EC 200 g/l Lenamethrin 250 g/l Deltagurcis 2.5 EC 25 g/l Pangol 20 EC 200 g/l Cyperkiller 250 EC 250 g/l Ödül Deltamethrin 25 g/l Ringo 20 EC 200 g/l Aycyper 25 EC 250 g/l 2.5 EC Es-Alphin 20 EC 200 g/l Cypra Plus 250 g/l Keshet 2.5 EC 25 g/l Plagold 20 EC 200 g/l Topraximetrin 250 250 g/l Demond EC 2.5 25 g/l Cansalpha 20 EC 200 g/l 58 DOMATES HASTALIK ve ZARARLILARI Karatexin 50 g/l VERTlCILLlUM LECANII LAMBDACYHALOTH Caretta 50 g/l Islanabilir Toz RIN+BUPROFEZIN Petra 5 EC 50 g/l Formülasyonlar (WP Judo EC 50 g/l Formulation) Lambada 50 g/l g/l Karpin 5 EC 50 g/l 20+100 Armada 5 EC 50 g/l ACETAMIPRID Red sunny 50 g/l Suda Çözünen Toz Megamax 5 EC 50 g/l Formülasyonlar (SP ) Ferlomethrin 5 EC 50 g/l Mospilan 20 SP 20% 20% Sunalpha 20 EC 200 g/l Sv Formülsyonlar (EC) Karapp 20+100 Gradex g/l Mycotal 16.1 w Iw % Tekvapp 20+100 Kungapp 20+100 Lambardo 5 EC 50 g/l Falcon 20 SP g/l Lambd-il T 5 EC 50 g/l Goldplan 20 SP 20% 20+100 Akito 5 EC 50 g/l Mosetam 20 SP 20% g/l Robin 5 EC 50 g/l Oncaplan 20 SP 20% 20+100 Jetta 5 EC 50 g/l Akira 20 SP 20% Topraxju-Do 5 EC 50 g/l Hekplan 20 SP 20% Shamba 50 g/l Neoplan 20% CYHALOTHRIN Sentinel 5 EC 50 g/l Shark 20 SP 20% Sv FormÜasyonlar Integral 5 EC 50 g/l Mostar 20 SP 20% (EC/EW) Abrogate 5 EC 50 g/l Massplan Forte 20% 20% g/l Anhorgap Katana g/l LAMBDA- Ninja 5 EC 50 g/l øzollate 5 EC 50 g/l Garplan 20 SP Kung-fu 5 EC 50 g/l Samuray 5 EC 50 g/l Plan 20 SP 20% Tekvando 5 EC 50 g/l TAU-FLUVALINATE Aceplan 20 SP 20% Gradal 5 EC 50 g/l Sv Formülasyonlar (SC) Deniprid 20 SP 20% Tactic 5 EC 50 g/l 240 g/I Rocket 20 SP 20% Maestro 5 EC 50 g/l ZETA CYPERMETHRIN Jitame 20 SP 20% Tom reks 50 g/l Sv Formülasyonlar (EW) Ramplan 20 SP 20% Sumosa 5 EC 50 g/l Ferplan 20 SP 20% Tornado 5 EC 50 g/l Goldben 20 SP 20% Mavrik 2 F Fury 10 EW 100 g/I 59 DOMATES HASTALIK ve ZARARLILARI Ataplan 20 SP 20% Hypnose 05 SG 5% INDOXACARB Rast 20 SP 20% Surrender 5 SG 5% Sv Formülasyonlar (SC ) Effore 20 SP 20% IMIDACLOPRID Sv Avaunt Formülasyonlar (SC ) Devaplan 20 SP 20% Diamond 20 SP 20% Confidor SC 350 350 g/l Pascal 20 SP 20% Conmirid SC 350 350 g/l Fertilan 20 SP 20% Comprador SC 350 350 g/l Gemini 20 SP 20% Hekvidor 350 SC 350 g/l 150 g/l PRIDALYL Sv Formülasyonlar (EC) Sumipleo 50 EC 500 g/1 THIAMETHOXAM Sv Formülasyonlar (SC ) Actara 240 SC 240 g/l Spector 20 SP 20% Bakken 350 SC 350 g/l Silver 20 SP 20% Tanfidor 350 g/l BROMOPROPYLATE HTK Mosprid SP 20 20% Elandor 350 g/l Sv Formülasyonlar (EC ) Holigan 20 SP 20% Kohinor SC 350 350 g/l Neoran 500 EC 500 g/l Nestor 20 SP 20% Conledor 350 SC 350 g/l Frongo 500 EC 500 g/l 500 g/l Topraxtamiprid 20% Meriva 350 g/l Newbom 500 EC Agroplan 20 SP 20% Efedor SC 350 350 g/l Kameron 500 g/l Kenpo 20 SP 20% Asvidor SC 350 350 g/l Neopan 500 EC 500 g/l Caniplan 20 SP 20% Konfidanza 350 SC 350 g/l Perran 500 EC 500 g/l Mosplate 20 SP 20% Kohinor SC 35 350 g/l Miteran 500 EC 500 g/l 500 g/l Acheve 20 SG 20% Terasaon 350 SC 350 g/l Minor 500 EC øzolplan 20 SP 20% Ultor 350 g/l Zippy Gold 500 EC 500 g/l Cossaplan 20 SP 20% Imaxi 35 SC 350 g/l Aleron 50 EC Traplan 20 SP 20% ømidagold 350 SC 350 g/l DICOFOL Sv AZADlRACHTlN Sv Biancor 35 SC 350 g/l Formülasyonlar (EC) Formülasyonlar (EC) Fulldor 350 SC 350 g/l Kelthane EC Dagro Konfi SC 350 g/l Cansa Kelthane EC 195 g/l Jubilee 350 SC 350 g/l Hekthane 195 g/l Conqueror 350 SC 350 g/l Kelthanol 20 EM 195 g/l HTK-ømidafor SC Intrafol 195 g/l Koruma Kelthane 195 g/l Neemazal 10 g/I EMAMECTIN BENZOATE Suda çözünen Granül Formülasyonlar (SG/SC) Proclaim 5 SG 60 5% 350 g/l 500 g/l 195 g/l DOMATES HASTALIK ve ZARARLILARI EC Kormite 57 EC 588 g/l Tetrabest V -18 EC 75.2 g/l Alkofol 20 EC 195 g/l Goldmite 57 EC 588 g/l Atadifon V-18 EC 75,2 g/l Agrothane 20 EC 195 g/l All mite 57 EC 588 g/l Topraxon- Tetra V 75,2 g/l Acrifol 20 EC 195 g/l Agrogite 57 EC 588 g/l 18 Festan 20 EC 195 g/l Agro-Mite 79 EC 790 g/l Fondion V 18 75,2 g/l Tetrane 20 EC 195 g/l Comite 790 g/l Agrodion V- 18 75,2 g/l 75,2 g/l 75,2 g/l Mithane Ec 195 g/l Kormite 79 EC 790 g/l Pilot V- 18 EC Dicopaz 195 g/l Omite 79 EC 790 g/l Monster V- 18 First Kelthane 195 g/l Safmite 79 EC 790 g/l CLOFENTEZINE Sv Dileber 20 EC 195 g/l Cesna 79 EC 790 g/l Formülasyonlar (SC ) Fertifol 20 EC 195 g/l Jet 79 EC 790 g/l Apollo 500 g/l 500 g/l 500 g/l Makthane 20 EC 195 g/l Acaprop 790 g/l Antarctic 500 SC Newhane 20 EC 195 g/l Prolite 79 EC 790 g/l Apofen Sedofol 20 EC 195 g/l Makmit 79 EC 790 g/l ETOXAZOLE Sv Topraxfol EC 195 g/l Turblance 79 EC 790 g/l Formülasyonlar (SC) Keltafol EC 195 g/l PROPARGITE Islanabilir Toz Formülasyonlar (WP) Omite 30 WP 30% Sv Formülasyonlar (EW /EC) Safmite 57 EW TETRADIFON Sv Zoom 10 SC 11 O g/l Formülasyonlar (EC) Kor-Dion V-18 EC 75.2 g/l FENAZAQUlN Sv Tetrafon EC 75.2 g/l Formülasyon (SC ) Mitidiyon V-18 75.2 g/l Astedifon EC 75.2 g/l FENPYROXIMATE Sv Tetron Ec 75.2 g/l Formülasyonlar (SC ) Tetrasit V-18 75.2 g/l Meteor 50 g/l Totem 200 SC 200 g/l Acargite 57 EC 588 g/l Izodion V-18 75.2 g/l Treugold 50 g/l Promite-S 57 EC 588 g/l Dekim V-18 Ec 75.2 g/l Barrage 50 g/l Agro-Mite 57 EC 588 g/l Akardion V-18 75.2 g/l PYRIDABEN Cesna 57 EC 588 g/l Tetrapaz 75.2 g/l Islanabilir Toz Hekargite 57 EC 588 g/l Fertidion V-18 EC 75.2 g/l Formülasyonlar (WP ) Safmite 57 EC 588 g/l Tetramak V-18 75.2 g/l Spider 20 WP 20% 61 DOMATES HASTALIK ve ZARARLILARI Pyramide 20% Suda Da÷labilen Granül Zavil 20 WP 20% Formülasyonlar (WG ) Dynamite 20 WP 20% Plenum 5 O WG Zagor 50% FLUAZIFOP-P- BUTYL % 25 50 % Sv Formülasyon (EC) Onset 20 WP 20% PIRIMIPHOS-METHYL Primite 20 WP 20% Sv Formülasyonlar (EC ) Gudnight 20% Puzzle 20 WP 20% CLOTHIANIDIN Resolute Forte 150g/l Sydaben 20 WP 20% Suda Da÷labilen Granül Nuance Forte 150g/l 20% Form. (WG ) Saoman 20 WP Actellic 50 EC Dantotsu 50 WG 500 g/l 20% 20% FENPROPATHRIN Sv Contraben 20 WP 20% Formülasyonlar (EC ) Oncamite 20 WP 20% Meothrin 20 EC 20% Hekthrin 20 EC Tetrymite 20% Technotrin 20 EC 185 g/l Satellite 20 WP 20% Korthrin 185 g/l Canhiper 20% Agrothrin 185 g/l Enigma 20 WP 20% Almethrin 185 g/l Hotdog 20 WP 20% Fenthrin 20 EC 185 g/l PYRIMIDIFEN Sv Bestothrin 185 g/l Formülasyonlar (SC ) Almarin 185 g/l Plathrin 185 g/l Arrow 20EC 185 g/l 104 g/l SPIRODICLOFEN Sv Formülasyonlar (SC ) Envidor SC 240 Chess 62 Formülasyonlar (EC) Superateflox-M 240 185 g/l Barracuda Forte 240 g/l 185 g/l Trefor 48 EC 480 g/l Tefralin EC 480 g/l K. Tirifilin 480 g/l Ateflox 480 g/l Triferan 48 EC 480 g/l OXALATE Suda Çözünen Toz Islanabilir Toz Formülasyonlar (SP) 25 % 150g/l 240 g/l PYMETROZINE Formülasyonlar (WP ) 125g/l Fusilade Forte EC THIOCYCLAM HYDROGEN 240 g/l Herbilade Super TRøFLURALøN % 48 Sv Moonlight 20 WP Miteclean 10 Sc 125g/l 50% Pendaben 20 WP Moonmite Fusilade Super Evisect’S 50% Glenron’s 50% Agro- Trifluran 48 480 g/l EC Izo- Tref 48 Ec 480 g/l Bayer-Tref EC 48 480 g/l Treflan 480 g/l Treflex 48 EC 480 g/l Triplen 48 EC 480 g/l Triflurex 48 EC 480 g/l Barracuda 480 g/l Barracuda 480 g/1 Kulbicid 48 EC 480 g/l DOMATES HASTALIK ve ZARARLILARI 480 g/l HALOXYFOP-R- PENDøMETHALøN % Trifil 480 EC 480 g/l METHYLESTER % 10.8 33 Sv Formülasyonlar (EC) Tralin 48 EC 480 g/l Sv Formülasyonlar (EC) Kim. Trifluralin 48 480 g/l Kor - Tref 48 Ec EC Stomp 330 EC 330 g/1 Super Gallant 108 g/l Stomp 330 E 330 g/l Super Gallop 108 g/l Azobas 330 g/l Super Galleon 108 g/l Koruma Stopp 330 330 g/l Tripaz 480 g/l Fer - Tref 480 g/l METRøBUZøN Treffot 48 EC 480 g/l % 70 Islanabilir Toz Akdeniz 'Trifluralin 480 g/l Formülasyonlar (WP) Herbisan 48 EC 480 g/l Sencor WP 70 Ilmaktrifilin 480 g/I Rifle 48 EC Traz Tref 48 EC E Resort 33 EC 330 g/l Agro-Stonb 330 g/l 70% Dinalin 330 g/1 Sencor WP 70 70% Sponsor 330 E 330 g/1 480 g/l Super Cankor 70% Stomalin 33 EC 330 g/l 480 g/l Bomethrin 70 WP 70% Pendilin 33 EC 330 g/l 480 g/l Sendin 70 WP 70% Cuyalin 33 EC 330 g/l 480 g/l Agro-Metro 70% Herbimat 330 EC 330 g/l Geno Tref 48 EC 480 g/l Senkron WP 70 70% Turbo 33 EC 330 g/l Teodora 48 EC 480 g/l Patcore 70% Fantom 330 EC 330 g/l Impa Tretline 48 480 g/l Efsane 70 WP 70% Pendimol 330 EC 330 g/l EC Senfoni 70 WP 70% Press To 330 g/l Fertil Tref Best Tref 48 EC Troxlarin 48 EC 480 g/l Banderilla 70% Fenda i 33 EC 330 g/l Cansa Triflin 480g/l Sender 70 WP 70% Best Stok 330 g/l 480 g/l Sentry 70 WP 70% Beststok 330 E 330 g/l 70% Valeran 330 g/l Peninsula 33 EC 330 g/l Somalin 330E 330 g/l Hetman 330 g/l Atatrifin 48 EC CLETHODøM 116.2 g/lSv Corana 70 WP Formülasyonlar (EC) METRøBUZøN Select Super 116.2 g/l % 75 Kuru Akúkan Talent Super 116.2 g/l Formülasyonlar (DF) Peace Super 116,2 g/l Lexone 75 DF 75% Ferkron 75 DF 75% 63 DOMATES HASTALIK ve ZARARLILARI RøMSULFURON 50 g/l Torgic 50 g/l BAKIR OKSIKLORID Talon Super 50 g/l (COPPER OXYCHLORIDE) Marea Super 50 g/l Islanabilir Toz QUøZALOFOP-P- Herbi Super 50 g/l Formülasyonlar (WP ) ETHYL % 5 Galina Super 50 g/l Koruma Bakr WP 50% BAKlRHIDROKSIT Cupravit ob 21 50% Cupravit ob 21 50% Hektaú Bakr 50% Cobox 50% 50 Mavi Bakr 50 50% % Virifix- Bakr 50% 50 Kimyagerler Bakr 50% % Agro-Bakr 50 WP 50% 50 Curenox 50 50% % IIteriú Bakr 50 WP 50% 50 Bakavit 50 WP 50% % Lancop 50 WP 50% 50 �upa 50 WP 50% % Cansa Bakr 50 WP 50% 50 Festline Bakr 50 WP 50% % Ramenox 50 WP 50% 50 Cuprocaffaro 50% % Polimet Bakr 50% 50 Gennova Bakr 50 WP 50% % New Bakr 50 WP 50% Drexel Kop Hydroxide 50 Kuloxy 50 WP 50% 50 WP % Agrovit 50 WP 50% Kopernico 50 WP 50 ømpa Bakroxy 50 WP 50% %25 Suda Çözünen Granül (SG) TaroL 25% Sv Formülasyonlar (EC ) Targa Super 50 g/l (COPPERHYDROXIDE) Agro Super 50 g/l Islanabilir Toz Milka Super 50 g/l Pars 5 EC 50 g/l Tokta Super 50 g/l Formula Super 5 Ec 50 g/l Formülasyonlar (WP ) Champion WP Hidrocop 77 Formula Super 5 Ec 50 g/l Toro Super 50 g/l Forward 5 Ec 50 g/l Helga Super 50 g/l Helga Super 50g/l Tarkok Super 50 g/l Sorti Super 50 g/l Weed Super 50 g/l Sim Super 50 g/l Granite Super 50 g/l Echo 5 EC 50 g/l Abone Super 5 EC 50 g/l Midfield 50 g/l Cobra Super 50 g/l Delta süper 050 EC 50 g/l Effor Super 5 EC 64 % Capital 5 EC 50 g/l Kocide 101 Oxidrato 50 WP Vitra 50 WP Polimet Hidroksit Cupsil 77 WP Blue Cop 77 WP DOMATES HASTALIK ve ZARARLILARI Mass Bakr 50 WP 50% BAKIR OKSIKLORID Bravo Bakr 50 WP 50% (COPPER OXYCHLORIDE) + Safa Bakr 50 WP 50% MANEB Islanabilir Toz Cuprene 50 50% Formülasyonlar (WP ) Hüsnü Yetkin Mavi 50% Herkül 37,5+20% Churchil Bakr 50 WP 50% SULFATE PENTAHYDRATE) Best Bakr 50 WP 50% Sv Formülasyonlar (SC ) Best Bakr 50 WP 50% Do÷er Bakr 50 WP 50% BAKIR OKSø SÜLFAT Cuprenax 50 WP 50% (BASIC COPPER SULFATE) Suncupro 50 WP 50% Islanabilir Toz Menta Bakr 50 WP 50% Formülasyonlar (WP ) Yatlm Bakr 50 WP 50% Basic Copper Sulphate 52. 50% WP Mastercop 5% øzolbakr 50 WP 50% Fertil Bakr 50 WP 50% Islanabilir Toz Kokina 50% Formülasyonlar (WP ) Oxcron 50 50% Bordeaux Caffaro Sv Formülasyonlar (SC ) % 20 Bordocop 20 WP 20 % Su ncupro-Bordo 20 % Bordocan 20 WP 20 Caldo Bordoles Key 20 % % BAKIR SÜLFAT (COPPER SULFATE)+MANCOZEB Islanabilir Toz FormÜasyonlar (WP/WG ) Cuprofix 30 12+ 30 % 20 Dispers % Cupre Pro 42 WP 700 Manica Bordeaux 20 BAKIR SÜLFAT (COPPER g/l Mixture % SULFATE) + MANCOZEB + Bordo Mix Valles 20 CYMOXANøL Islanabilir Toz % Formülasyonlar (WP ) 357, 5 g/l Calleon 20 65.82 g/l BAKIR KALSøYUM SÜLFAT Curenox Flow Deva Bordo % PENTAHøDRAT (COPPER 50% Cuproflow Caffaro % Agro-Bordomix Global Bakr ZZ Cupracol 20 BAKIR SÜLFAT Bakr 50 WP Topraxbakr 50 WP Polimet Bordo WP 357, Agtrol Bordeaux 20 Cuprofix CM 5 g/l Mixture % Active 357, Saldeco 20 WP 20 5 g/l 57.7+ 20+ 2.4 % % 65 DOMATES HASTALIK ve ZARARLILARI BAKIR TUZLARI (COPPER SALTS)+MANCOZEB Islanabilir Toz Formülasyonlar (WP ) Tri-Miltox Forte Forte-S Man-Rame 21 + 20 Kor-Miltox Best Captan 50 WP 50% CAPTAN Islanabilir Toz Best Captan 50 WP 50% Formülasyonlar (WP ) Fertil Ca ptan 50 WP 50% BR –Cap 50% 50% WP Drexel Captan 50 WP 50% 50% Menta Captan 50 WP 50% 50% Captan M-50 50% Topraxcaptan 50 WP 50% 21 + 20 Agro-Captan 50 WP 50% Agrofarm Captan 50% % Kimyagerler Captan 50% Atacaptan 50 WP 50% Captan ® 50 WP 50% Kulmid 50 WP 50% ømpa captan 50 WP 50% Agromed Captan 50 50% øzolcaptan 50 WP 50% 21 + 20 21 + 20 21 + 20 21 + 20 21 + 20 21 + 20 % YAG VE ROSøN ASITLERININ BAKIR TUZLARI (COPPER SALTS OF FATTY&:ROSIN ACIDS) Sv Formülasyonlar (EC ) 66 51.4 g/l Santhane % Agro- Tox Topraxtencop 21+ 20 % Tristar Forte WP Korel Captan 50 WP % Tricopper Forte 51.4 g/l 50% % Mass Tri-Forte Organo-cop 5 EC Koruma Captan 50 50% Captan ‘H % Ramezin Montana Captan 50 % % Trival Forte 51.4 g/l 21 + 20 % Tri-Kuprozeb Tenn-Cop 5 E Stauffer Captan 50 WP 50% Stauffer Flo-Captan 50 WP 50% Norat 50 WP 50% MRK Captan 50% Merpan 80 WDG 80 % Can-Kaptan 50 WP 50% ølteriú Captan 50 WP 50% Su Per Captan’H 50 F 500 Valcaptan 50 WP 50% g/l Masscaptan 50% Norat 50 WP 50% Safa Captan 50% Sharcap 50% Odeon 50 WP 50% Captan Onca 50% Ilma Captan 50% Takcaptan 50% Sv Formülasyonlar (SC ) Captagil Flow 500 g/l Valcaptan Flow 500 g/l Captanex 500 g/l Safa captan 50 F 500 g/l DOMATES HASTALIK ve ZARARLILARI BR-Cup Flow 500 Dikotan-Blue g/l Agrofarm Captan 50 F 500 g/l FOLPET Islanabilir Toz Formülasyonlar (WP ) Koruma Faltan 50 WP 50 % Folpan 50 WP 50 % Speel 50 WP 50 % Folistar 50 WP 50 % Suda Da÷labilen Granül Formülasyonlar (WG ) Folpan 80 WG 80 % Folistar 80 WG 80 % MANCOZEB Islanabilir Toz Formülasyonlar (WP ) Dithane-Blue 72% lzoneb-Blue 72% supercozeb Blue 72% 72% Micene Ml Penncozeb-Blue 72% Masscozeb 80% Farmatek M-45 Blue 72% Indofil M-45 80% Mankotam-BI ue 72% Sakozeb 80% Divine-Blue 72% Sancozeb 80% Sakozeb Blue 72% Sentrazeb 80 WP 80% Fumazin M-45 Blue 72% Majestik M-45 80% Topraxblue 72% Bonazeb 80 WP 80% Dithane M-45 Special 80% Crittox MZ 80 80% Fumazin 80 WP 80% Manzeb M-45 80% Intrazeb 80% Mozart 80 WP 80% Dikotan M-45 80% Mozart M-45 80% Manzate 200 80% Stager M-45 80% Lebra 80 WP 80% Fungicide 80% Nemispor 80 WP 80% Callozeb 80 WP 80% Penncozeb 80% Mancozide 80 WP 80% Dikozeb 80 WP 80% Anadolu 80 WP 80% Kimyagerler M-45 80% M S A Mancozeb 80 80% Dequiman Ml-45 80% WP Mankotam M-45 80% Helcozeb 80 WP 80% Cankozeb M-45 80% Mayceb M-45 80% Cankozeb M –4 5 80% Mayceb M-45 80% Polizeb 80% Kalezeb 80 WP 80% Takzeb 80 WP 80% Dilazeb 80 WP 80% Supercozeb 80 W 80% Fungozeb 80 WP 80% Supercozeb 80 W 80% Da ku ta M-45 80% Faytox Ml 80 80% Salvox M-45 80% Hteriú Mancozeb 80 80% Genozeb 80 WP 80% Dikozin M-45 WP 80% WP 67 DOMATES HASTALIK ve ZARARLILARI Cadillac M-45 80% Superneb M- 22 80% poliagroneb 70 WP 70% Arbiter 80 WP 80% Dithane M- 22 80% Garancop 70 WP 70% Topraxblue M-45 80% Saneb M- 22 80% Asfercol 70 WP 70% Metanyl M-45 80% Gloneb M- 22 : 80% Hostrakol 70 WP 70% Manco 80 WP 80% Boneb 80 WP 80% Placol 70 WP 70% Atazeb M-45 80% Best Mayneb M- 22 80% Makpropil 70 WP 70% Menta M-45 80% Best Mayneb M-22 80% Mentacol 70 WP 70% øzolmanzep M-45 80% Indoneb 80 WP 80% Piston 70 WP 70% Cossazeb 80 WP 80% Toprax Maneb M-22 80% Credit 70 WP 70% Suda Da÷labilen Granül Ferneb 80 WP 80% Topraxantrakol 70% Formülasyonlar (WG ) øzolmaneb M-22 80% Contracool 70 WP 70% Propicol 70 WP 70% Dithane DG Neotec 75% Ferpact M-22 80% Trimanoc WG 75% Aramise 80% Mangrif 75 WG 75% METIRAM Donazeb DF 75% Kuru Akúkan Emthane 75% Formülasyonlar (DF ) MANEB Islanabilir Toz Polyram DF THlRAM Islanabilir Toz Formülasyonlar (WP ) K. Kimarsol 80% 80% Kortiram Forte 80 WP 80% Pomarsol Forte 80 WP 80% PROPINEB Hekthiram Forte 80% 80% Islanabilir Toz Valtiram 80 WP 80% Sipcaneb 80 80% Formülasyonlar (WP ) Cekuram Forte 80% Manzate Fungicide 80% Antracol WP 70 70% Strong Forte WP 80 80% Metaneb 80 WP 80% Antracol WP 70 70% Tirama 80 WP 80% Agroneb ME 022 80% Koruneb 70 WP 70% Protect-Forte 80 WP 80% Trimangol M-22 80% Agrocol 70 WP 70% Takdir Forte 80% Kimyagerler M- 22 80% Enercol 70% Poltiram Forte 80% Cansaneb M- 22 80% Iltracol 70% Horn Forte WP 80 80% Cansaneb M- 22 80% Superpon 70 WP 70% Massthiram 80% 80% Superpon 70 WP 70% First 80 WP 80% 80% Safacol 70 WP 70% Power Forte 80 WP 80% Formülasyonlar (WP ) Dikotan M-22 Hektaneb 80 WP Dikoneb M- 22 68 DOMATES HASTALIK ve ZARARLILARI Calliram Forte 80 WP 80% Sulphur 80 DP Fultiram 80 WP 80% Islanabilir Toz Fertiram 80 WP 80% Formülasyonlar (WP ) Best Forte 80% Top Wettable Sulphur Best Forte 80% % 80 Thira Forte 80% Sulphure 80 WP 80% 80% Sulphex Gold 80% Agrosol 80 WG 80% Sulphomax 80 WG 80% Fine Sulfur 80 WG 80% Sulfamix 80 WG 80% Milvit 80 WG 80% Topraxthiram Forte 80 80% Wettable Sulphur Bayer 80% Sulgran 80% WP WP 80 Premid Zolfo 80% Powersoul Forte 80% Thiovit 80% 80WG Hektolex T 50 WP 80% Kimyagerler Mikronize 80% Sulflow 80 WG Thiflow 80% Kükürt WP Santra Forte 80% Bull 80 WP 80% Darthanian 80% Cansa Kükürt 80 WP 80% CHLOROTHALONIL øzolore 80 WP 80% KS-Solur 80% Islanabilir Toz 80% Sulgran 80% Tramil 80 WP 80 % Sv Formülasyonlar (SC ) Siarkol 800 SC 800g/l Formülasyonlar (WP ) Clortosip 75% Suda Da÷labilen superonil 75 WP 75% Granül Hektani i 75% ZIRAM Islanabilir Toz Formülasyonlar (WG Massconil 75% Formülasyonlar (WP ) Formülasyon) Rothalonil 75 WP 75% Koreonil W 75 75% Suda Da÷labilen Granül Formülasyonlar (WG ) Thiraflo WG Kimyagerler Z-78 Kaspora 80 WP Zimore 80% 80% Power Sulphur 80 80% WG Piton 75% 80% Thiovit Jet 80% Agronil 75 WP 75% Microthiol Special 80% Safeonil W 75 75% KÜKÜRT (SULPHUR) Toz Formülasyonlar (DP ) 80% Disperss Boyeot 75 WP 75% Solfa 80% Nobi Conil W 75 75% % 80 Woprosulf 80 WG 80% Paraconil 75 WP 75% Güveset 80% Ransulphur 80 80% Gareonil 75 WP 75% 80% WG Taktani 75% Aktif Mavi Toz Kükürt Ege Mega Powder 80% 69 DOMATES HASTALIK ve ZARARLILARI Remus 75% slanabilir Toz Islanabilir Toz Dotanil 75 WP 75% Formülasyonlar (WP ) Formülasyonlar (WP ) Thewall 75 WP 75% Gunner 25+ 25 % Rizolex 50 WP 50% Ferkonil 75 WP 75% Safer 25+ 25 % Korsilex 50 WP 50% Commanche 75 WP 75% Over WP 25+ 25 % Lozilex 50 WP 50% 75% Guard 25+ 25 % Agrolex 50 WP 50% Gunline 25+ 25 % Toyofix 50 WP 50% 25+ 25 % Plalex 50 WP 50% Parlex 50 WP 50% Ca nolex 50 WP 50% Greenex 50WP 50% 50% Calonil 75 WP Sv Formülasyonlar (SC ) Hektanil 500 Sc 500 g/l Topraxticopre Bravo 500 g/l WP Banko 500 500 g/l Skyner Casaro 50 Sc 500 g/l Safconil 500 FL 500 g/l Cuprostar CL 317+317 g/l Ferolex 50 WP 500 g/l Cuppomaster 317+317 g/l Hektolex 50 WP 50% Sunconil 500 FL 500 g/l Cupracol Max 317+317 g/l Sunder x 50 WP 50% Milcarb 500 FL 500 g/l FAMOXADONE+CYMOXANI Nemastar 500 g/l L Ferkonil 500 SC 500 g/l Safconil 500 FL CHLOROTHALONIL +CARBENDAZIM Sv Formülasyonlar (SC ) 25+ 25 % Sv Formülasyonlar (SC ) Kuru Akúkan TOLCLOFOS-METHYL Formülasyonlar (DF ) +THlRAM Equation Pro 22.5+ 30 % FAMOXADONE+MANCOZEB Elegant 450+100 g/l Kuru Akúkan Agricarde 450+100 g/l Formülasyonlar (DF ) Carbanco SC 450+100 g/l Milconil 550 SC 450+100 g/l Parody 450+100 g/l Herofer 450+100 g/l Multyfix 450+100 g/l CHLOROTHALONIL +BAKIR OKSøKLORøD 70 Clip TM 6.25+62.5 % Islanabilir Toz Formülasyonlar (WP ) Rizolex- T 50 WP % Miralex – T 50 WP Formülasyonlar (DF ) Secure Flash 1 0+50 % TOLCLOFOS-METHYL 20+30 % FENAMIDONE+MANCOZEB Kuru Akúkan 20+30 Rozinan 50 WP 20+30 % Canolex – T 50 WP 20+30 % Canolex – T 50 WP 20+30 DOMATES HASTALIK ve ZARARLILARI % Tidy- T 50 WP 20+30 % Oncalex-T50 WP 20+30 % Lozitex-T 50 WP Sumiriz-T 60 WP Islanabilir Toz METALAXYL Formülasyonlar (WP ) +MANCOZEB Cupertine Super 3+ 22.5 Islanabilir Toz % Formülasyonlar (WP ) WP CYMOXANIL +MANCOZEB Ridomil Ml 72 WP 8+64 % 20+30 Islanabilir Toz Planet 72 WP 8+64 % % Formülasyonlar (WP ) Ardent Ml 72 8+64 % .Remiltine4+46 5 4+46,5% Milor 72 WP 8+64 % % Doctore Ml 72 8+64 % 20+30 % Topraxtopilex T 50 20+30 Curzeb 50 WP 5+45 % Masscan-72 8+64 % WP % Mancur 50 WP 5+45 % Ridozeb Ml 72 WP 8+64 % 20+30 Curcoz 50 WP 5+45 % Aprinole 72 WP 8+64 % Zenatil 5-45 5+45 % Trooper 72 WP 8+64 % Manoxyl 50 WP 5+45 % Ridonet Ml 72 8+64 % Fungiman 5+45 % Metamac 72 WP 8+64 % Redoxe 50 WP 5+45 % Uranüs 72 WP 8+64 % Sunderx T 50 WP % Hektolex T 50 WP 20+30 % CYMOXANIL +COPPER Akarzet 5+45 % Maxromil 72 WP 8+64 % Kuru Akúkan Topzeb 50 WP 5+45 % Artemil M 72 WP 8+64 % Formülasyonlar (DF ) Rambler 50 WP 5+45 % Metalozeb 72 WP 8+64 % Curye 50 WP 5+45 % Metazeb 72 WP 8+64 % Operatör 50 WP 5+45 % Patamil 72 WP 8+64 % 4.20+39.75 Karzep 50 WP 5+45 % % Radar 72 WP 8+64 % øzolzep 50 WP 5+45 % Pilarmil 72 WP 8+64 % CYMOXANIL +METIRAM Campamil 72 8+64 % Suda Da÷labilen Granül WP Curzate R DF 4.20+39.75 % Expert Team Topzate DF 4.20+39.75 % Curazin DF 4.20+39.75 % Copforce Extra 4.20+39.75 % Formülasyonlar (WG ) Aviso WG 4.80+47 % Makzeb MZ 72 8+64 % WP Ridonil MZ 72 8+64 % WP 71 DOMATES HASTALIK ve ZARARLILARI Pamidol 72 WP Mirella MZ 72 Ekonom 72 METALAXYL- macal 50 EC M+FLUDIOXONIL Alida 50 EC 8+64 % 8+64 % Akc Konsantre DlNICONAZOLE 8+64 % Formülasyonlar (FS ) Toz Formülasyonlar (DS ) Maxim XL 035 WP 10+ 25 g/l Sv Formülasyonlar (EC ) Violet 72 WP 8+64 % FS Contrazeb MZ 8+64 % OXADIXYL +MANCOZEB Conil 5 EC Spotless 5 Ec Islanabilir Toz 72 WP Cansamil 72 8+64 % WP Formülasyonlar (WP ) 50 g/l 50 g/l Dinit 5 EC 50 g/l Alyans 5 EC 50 g/l Sandofan M 10+56 % Nemesis 5 EC 50 g/l Manpower MZ 8+64 % Midifan 10+56 % Sonfix 5 EC 50 g/l øzomil MZ 72 8+64 % Santophen- M 10+56 % Fernex 5 EC 50 g/l Proless 50 g/l DIMETHOMORPH+MANCOZ WP Ekonom 72 EB 8+64 % Islanabilir’Toz WP Neotil M72 Simdonil 72 8+64 % 8+64 % WP Lenapasof WP 8+64 % WP Folicur EC 250 250 g/l 9+60 % Folicur EC 250 250 g/l Action MZ 9+60 % Miracle 25 EC 250 g/l Fersil 25 Ec 250 g/l IMAZALIL Sv Formülasyonlar (EC ) Fecundal 5-7.5 75 g/l Magnate 50 EC 500 g/l Deccozil 50 500 g/l Mancolaxyl 8+64 % Fungazil 500 EC 500 g/l Cossamir 72 8+64 % Agronate 50 EC 500 g/l Magellan 5 O EC 500 g/l Aysnet 500 g/l Bestnate 50 EC 500 g/l Oncanate 500 g/l WP 72 Formülasyonlar (EC ) Acro bat MZ 8+64 % Truemill MZ 72 8+64 % Akyomil MZ 72 FormÜasyonlar (WP ) TEBUCONAZOLE Sv Collect 25 Ec 250 g/l SolilOl 250 EC 250 g/l �eper 250 EC 250 g/l Bestkur 25 EC 250 g/l Rally EC 250 250 g/l Pivot25 EC 250 g/l Orios 25 EC 250 g/l Kormoxene 250 g/l Tlsm EC 25 250 g/l Femoral 250 EC 250 g/l DOMATES HASTALIK ve ZARARLILARI Islanabilir Toz Formülasyonlar (WP ) Bayomca 250 g/l Asetyl 80 WP 80% Tirade Su Per 25 250 g/l Vennex Ai 80 WP 80% Alfosetil 80 WP 80% Miraele 25 WP 25% EC Folieu r WP 25 25% Serfidan 250 g/l Placate 80 WP 80% Tebieur 25 WP 25% GüIlonca 250 g/l Viola 80 WP 80% Bestkur 25 WP 25% Bayonet 250 EC 250 g/l Alpin 80 WP 80% Bestkur 25 WP 25% Parafe 25 EC 250 g/l Ally 80 WP 80% Eraliseur 25 WP 25% Shamel 25 EC 250 g/l Fitonette 80 WP 80% Colleet 25 WP 25% Baymenol 25 EC 250 g/l Alliset 80 WP 80% Seveneur 25 WP 25% Baytenor 250 g/l FOSETYL-AL +MANCOZEB Rubin 25 WP 25% Günfidan 250 g/l Suda Da÷labilen Granül Roxen 25 WP 25% Solorius 25 EC 250 g/l Formülasyonlar (WG ) Alicure 25 WP 25% Canfidan EC 250 250 g/l Rhodax –M WG 35+35 % Rally WP 25 25% Baytenol 250 g/l Fostar WG 35+35 % Fersil 25 WP 25% TRIADIMENOL +FOLPET MANDøPROPAMøD+MANCOZ PasmøI 25 WP 25% Islanabilir Toz EB Solizol 25 WP 25% Formülasyonlar (WP ) Suda Da÷labilen Granül Tecal 25 WP 25% Sh avit 71.5 1.5+70 % Atakur 25 WP 25% Shamel F 71.5 1.5+70 % Pivot 25 WP 25% Baymenol F 71.5 1.5+70% HYMEXAZOL Sv Oncaxil 25 WP 25% FOSETYL-AL Islanabilir Toz Formülasyonlar (SL) Solizol 25 WP 25% Formülasyonlar (WP ) Formülasyonlar (WG ) Pergado MZ 600+50 g/kg Tachigaren 30 L 360 g/l Topraxfisucur 25 WP 25% Aliette 80% Astoria 360 SL 360 g/l øzolcur 25 WP Plant-Care 80% Tennis 360 SL 360 g/l Alegro 80% Tarazal 36 SL 360 g/l Massfoset 80% Travel 30 L 360 g/l 360 g/l 25% TRIADlMENOL Sv Formülasyonlar (EC ) Bayfidan EC 250 250 g/l Fostal 80 WP 80% Touchgreen Shavit 25 EC 250 g/l Fashion 80 WP 80% Vurgaren 360 g/l 80% Sound 360 SL 360 g/l Bayomca 250 g/l V eliyette 73 DOMATES HASTALIK ve ZARARLILARI Sv Formülasyonlar (SL ) Milga ren 36 SL 360 g/l Castgaren 360 g/l Previcur Energy Tanjant 30 L 360 g/l SL 840 Tagiant 30 L 360 g/l 360 g/l Sound 360 SL Agrofos 100 EC 100 g/l 530+310 Needful 100 EC 100 g/l g/l Fullpas 100 EC 100 g/l PHOSPHOROUS ACID Penviral 100 EC 100 g/l Sv Formülasyonlar (SL ) Penrival 100 EC 100 g/l Fertazol 30 L 360 g/l Agri-Fos 400 Cangaren 360 g/l Proguard 600 Agrogaren 30 L 360 g/l BACILLUS SUBTILlS QST 713 IRKI Sv Formülasyonlar (SC ) Serenade SC 13.4 g/l 400 g/I Penkozol 100 EC 100 g/l 600 g/l øzolas 100 EC 100 g/l ZOXAMIDE+MANCOZEB Emerald 100 EC 100 g/l Suda Da÷labilen Granül BOSCALlD+PYRACLOSTRO FormÜasyonlar (WG ) BIN Electis 75 WG 8.3+66.7 % BAKIR SÜLFAT (COPPER TRICHODERMA SULFATE)+MANCOZEB+CY HARZIANUM MOXANøL Trichoflow 1 milyarspor/l Formülasyonlar (WP ) TRICHODERMA HARZIANUM Trimiltox Max 30+13.3+4 PENCONAZOLE (RIFAl IRK KRL-AGZ 400) Sv Formülasyonlar (EC ) Islanabilir Toz Formülasyonlar (WP ) Topas 100 Ec 26.7+6. 7 100 g/l bellis 25,2+12,8 DIMETHOMORPH+COPPER OXYCHLORIDE Islanabilir Toz Formülasyonlar (WP ) Forum BI u 6+40 % 400 Topas 100 Ec 100 g/l AZOXYTROBøN Sv milyonspor/gr Kopuz 100 EC 100 g/l Formülasyon(SC) STREPTEOMYCES LYDøCUS Topzone 100 EC 100 g/l WYEC 108 Topzim 100 EC 100 g/l TOLYLFLUANID Suda Çözünen Toz Shopaz 100 g/l Islanabilir Toz Formülasyonlar (SP) Sunflor EC 100 100 g/l Formülasyonlar (WP) 0,0371 Topgan 100 EC 100 g/l % Titanic 100 EC 100 g/l PYRIMETHANIL 100 g/l Sv Formülasyonlar (SC ) T - 22 Planter -Box Actinovate SP PROPAMOCARB +FOSETYL Top-Up 100 EC 74 Formülasyonlar (WG ) Signum WG % Islanabilir Toz Sv Formülasyonlar (FL ) Suda Da÷labilen Granül Quadris 250 g/l Euparen Multi WP 50 50% DOMATES HASTALIK ve ZARARLILARI Mythos 300 g/I Merco 50 SC 250+250 g/l Suda Da÷labilen Granül Melintos 300 g/I Diffuser 50 SC 250+250 g/l Formülasyonlar (WG) Fartos 300 g/I BAKIR HøDROKSøT Granül Pyrus 300 SC 300 g/I Formülasyonlar (WG) Pilartos 300 g/I Kocide Opti Switch 62.5 WG 37.5+ 25 % 30% HALOXYFOP ETHOXYETHYLESTER % Milis 30 SC 300 g/I Minex 30 Sc 300 g/I BAKIR HøDROKSøT (SC) 555 12.5 Mypos 300 g/I g/l Sv Formülasyonlar (EC) Rhythim SC 300 g/I BAKIR HøDROKSøT (DF) % Mareúal 30 SC 300 g/I 53.8 Adroit 300 SC 300 g/I BAKIR OKSIKLORID IMIDACLOPRID Assos 300 SC 300 g/I (COPPER OXYCHLORIDE) Sv Formülasyonlar (SC) Mythanil SC 300 g/I Cycntos 300 SC 300 g/l Gallant 125 EE 125 g/l Granül Formülasyonlar (WG) Confidor SC 350 350 g/l Neoram WG 350 g/l Mythanil 300 SC 300 g/l 37,5 Conmirid SC 350 % Comprador SC 350 350 g/l BAKIR KALSøYUM Hekvidor 350 SC 350 g/l FENHEXAMID OKSIKLORID (COPPER Bakken 350 SC 350 g/l Islanabilir Toz CALCøUM OXYCHLORIDE) Tanfidor 350 g/l Formülasyonlar (WP) Islanabilir Toz Formülasyonlar Elandor 350 g/l Kohinor SC 350 350 g/l Conledor 350 SC 350 g/l Meriva 350 g/l Convince 300 g/l Teldor WP 50 50% Sv Formülasyonlar (EC) Teldor SC 500 (WP) Polvere Caffaro DINOCAP 5 00 g/I CARBENDAZIM+DIETH OFENCARB 16% Sv Formülasyonlar (SC) Karathane LC Sv Formülasyonlar (SC) Efedor SC 350 350 g/l 475 Asvidor SC 350 350 g/l g/l Konfidanza 350 SC 350 g/l Sumico 50 Sc 250+ 250 g/l PROPAMOCARB +FOSETYL Pasco 50 SC 250+ 250 g/l Sv Formülasyonlar (SL) Sumicarb 50 Sc 250+ 250 g/l Sufeca 50 SC 250+250 g/l Ultor 350 g/l ømax 35 SC 350 g/l Previcur Energy SL 530+31 ømidagold 350 350 g/l 840 SC 0 g/l CYPRODlNIL +FLUDlOXONIL 75 DOMATES HASTALIK ve ZARARLILARI Biancor 35 SC KRESOXIM- 350 g/l Sendin 70 Fulldor 350 SC 350 g/l METHYL+BOSCALID WP Dagro Konfi SC 350 g/l Sv Formülasyonlar Agro-Metro (SC Formulations 350 Collis SC 100+200 g/l Conqueror 350 350 g/l TRIFLUMIZOLE+CY Patcore 70 70 SC FLUFENAMID Suda WP HTK-ømidafor Da÷labilen Granül Efsane 70 Formülasyonlar (WG SC 350 Formulations) POLYOXIN AL % 50 Sanga WG 15+3.4 % 70 % Senkron WP 70 % Jubilee 350 SC 350 g/l 350 g/l 70 % 70 % 70 % WP Senfoni 70 70 % WP NOVALIRON Sv Banderilla 70 % CHLORANTRANILIPROLER Formülasyonlar (SC Sender 70 70 % % 35 Suda Da÷labilen Formulations Tivoxin AL % 50 50% Granül Formülasyonlar WG Rimon Supra 10 Altracor 35 WG 35% 100 g/l SC PYRIPROXYFEN EC FORMÜLASYONLAR WP Formülasyon Goldamiral 5 EC 70 % Corana 70 70 % WP 50 g/l METRIBUZINE METøRAM % 55 + % 5 Sentry 70 WP BASILLUS SUBLITÜS Y 1136 Biobac WP WP Canaxitin 70 % Laguun 70 70 % PYRACLOSTROBøN WP Islanabilir Toz,Suda WP Cabrio TR Da÷labilen Granül ve Kuru Patacor 70 % Izozcor 70 70 % Bacillus thuringiensis berliner akúkan var. Kurstaki(32000 IU/mg ) Formülasyonlar(WP/WG/DF) Suda Da÷labilen Granül Sencor WP Formülasyonlar WG 70 Delfin WG 100 IU/100 mg Süper Topraxcuncor 70 % 70 WP 70 % Senkron 70 Cankor WDG Bomethrin 70 70 % Sender 70 WP 76 70 % WP 70 % 70 % DOMATES HASTALIK ve ZARARLILARI AB ve Rusya’ya WDG Merkür 70 70 % ürünlerde kullanlmamal WP Patzine ihracat edilecek 70 % Rusya Maksimum Dagro WP 70 70 % Kalnt Limiti çok düúük, Lethal 70 WP 70 % dikkatli kullanlmal Cossamet 70 70 % WP Metrocor 70 70 % WP Agrogen 70 70 % 70 % Cerexagri WP Un-Mark 70 % WDG Lexone 75 75 % DF Ferkron 75 75 % DF Senbuzin 75 75 % DF Cossaone 75 75 % DF Rusya’ya ihracat edilecek ürünlerde kullanlmamal AB’ye ihracat edilecek ürünlerde kullanlmamal 77 DOMATES HASTALIK ve ZARARLILARI 78 DOMATES HASTALIK ve ZARARLILARI 79 DOMATES HASTALIK ve ZARARLILARI 80