AVRUPA YÜKSEK ÖĞRETİM ALANI 19 Haziran 1999`da Bologna

AVRUPA YÜKSEK ÖĞRETİM ALANI
19 Haziran 1999’da Bologna’da toplanan Avrupa Öğretim Bakanlarõ ortak deklarasyonu.
Avrupa süreci, son bir kaç yõlõn olağanüstü başarõlarõ sayesinde, Birlik ve onun vatandaşlarõ için
gitgide somut ve ilgili bir gerçeklik haline geldi. Genişleme olasõlõklarõ ve diğer Avrupa ülkeleri
gitgide derinleşen ilişkiler ile birlikte, bu gerçekliğe daha da geniş boyutlar sağlamaktadõr. Bu
arada, siyasi ve akademik dünyanõn büyük parçalarõnda ve halk arasõnda daha eksiksiz ve daha
ileriye- erişen bir Avrupa oluşturma ihtiyacõna gitgide artan bir farkõndalõğa, özellikle de
entellektüel, kültürel, sosyal ve bilimsel ve teknolojik boyutlarõnõn inşasõna ve güçlendirilmesine
yönelik bir farkõndalõğa tanõklõk ediyoruz.
Bir Bilgi Avrupasõ şimdilerde çoğunlukla sosyal açõdan ve insan gelişimi açõsõndan yeri
doldurulamaz bir faktör olarak ve vatandaşlarõna yeni bin yõlõn gerektirdiklerini karşõlayacak
gerekli yetenekleri vermekte muktedir olan ve Avrupa vatandaşlõğõnõ birleştiren ve zenginleştiren
ayrõlmaz bir unsuru olarak kabul edilir ve paylaşõlan değerlerin ve ortak bir sosyal ve kültürel
boşluğa aitliğin farkõndadõr.
Kararlõ, barõşçõ ve demokratik toplumlarõn kalkõndõrõlmasõnda ve güçlendirilmesinde öğretimin ve
öğretimsel-işbirliğinin önemi evrensel olarak herşeyin üstünde kabul edilmektedir hatta Güney
Doğu Avrupa’ki ortamõn görünümünde olduğundan daha fazla olarak.
Bu düşüncelerle desteklenen 25 Mayõs 1998 Sorbon Deklarasyonu üniversitelerin Avrupalõ
kültürel boyutlarõn geliştirilmesindeki merkezi rolünü vurgulamõştõr. Deklarasyon yüksek öğretim
Avrupa alanõnõn yaratõlmasõnõ, vatandaşlarõn dolaşabilirliğini ve istihdam edilebilirliğini ve
kõtanõn genel kalkõnmasõnõ ilerletmede bir anahtar olarak vurgulamõştõr.
Birkaç Avrupa ülkesi deklarasyonda ortaya konan hedefleri başarmaya bağlõlõk davetini kabul
etmiştir, ya anlaşmayõ imzalamõşlardõr veya prensipte aynõ fikirde olduklarõnõ ifade etmişlerdir.
Bu sõralarda Avrupada birkaç yüksek öğretim reformu tarafõndan belirlenen yönün uygulamaya
konmasõ birçok Hükümetin eyleme geçme kararlõlõğõnõ kanõtlamõştõr.
Avrupa yüksek öğretim kurumlarõ, kendi paylarõna, bu talebi kabul ettiler ve Avrupa yüksek
öğretim alanõnõ oluşturmada temel bir rol üstlendiler, ayrõca 1988 Magna Charta
Universitatum’da belirlenen temel prensiplerin arkasõnda durdular. Bu en önemli şeydir ve
Üniversitelere bağõmsõzlõk ve özerklik vermek, yüksek öğretimin ve araştõrma sistemlerinin
değişen ihtiyaçlarõna ve toplumun isteklerine ve bilimsel bilgideki ilerlemelere sürekli olarak
adapte olmasõnõ sağlamak demektir.
Rota doğru yönde ve anlamlõ bir amaçla oluşturuldu. Yüksek öğretim sistemlerinin daha fazla
uyumluluğunun ve kõyaslanabilirliğinin başarõlmasõ ve hatta tamamõyle başarõlmasõ sürekli bir
ivme gerektirir. Bunu, net ileri adõmlarõ attõracak somut önlemleri teşvik ederek desteklememiz
gerekir. 18 Haziran toplantõsõ tüm ülkelerden otorite olan uzmanlarõn ve eğitimli insanlarõn
katõlõmõna tanõklõk etti ve bize alõnmasõ gereken insiyatifler ile ilgili çok faydalõ öneriler sağladõ.
Biz özellikle Avrupa yüksek öğretim sisteminin uluslararasõ rekabet edebilirliğini artõrma
hedefine bakmalõyõz. Herhangi bir uygarlõğõn önemi ve verimliliği kültürünün diğer ülkeler için
ne kadar çekici olduğu ile ölçülebilir. Avrupa yüksek öğretim sisteminin bizim olağanüstü
kültürel ve bilimsel geleneklerimize eşit ve dünya çapõnda bir çazibe derecesini edindiğine emin
olmalõyõz.
Bir taraftan Sorbon Deklarasyonu’nda ortaya konan genel prensipleri desteklerken diğer taraftan
politikalarõmõzõ koordine etmekle ve bunu kõsa vadede ve uzun vadede ve yeni bin yõlõn ilk on
yõlõnda herhangi bir durumda aşağõdaki hedeflerle meşgul olmalõyõz. Biz bunlarõn Avrupa yüksek
öğretim alanõ oluşturmada ve Avrupa yüksek öğretiminini dünya çapõnda ilerletmede birinci
derecede ilgili olduğunu düşünüyoruz.
* Avrupalõ vatandaşlarõn istihdam edilebilirliğini ve Avrupa yüksek öğretim sisteminin
uluslararsõ rekabet edebilirliği artõrmak için kolaylõkla okunabilir ve kõyaslanabilir bir dereceler
sisteminin benimsenmesi ve ayrõca Diploma İlavesinin uygulanmasõ gerekir.
* Esasen iki temel döngü üstüne temelleştirilmiş bir sistemin benimsenmesini gerekli görüyoruz,
lisans ve lisansüstü olarak. İkinci döngüye erişmek birinci döngü çalõşmalarõnõn başarõyla
tamamlanmasõ gerekecektir ve en azõndan üç yõl sürecektir. Birinci döngüden sonra verilen
derece ayrõca uygun bir nitelik düzeyi olarak Avrupa iş piyasasõ ile ilişkili olacaktõr. İkinci döngü
birçok Avrupa ülkesinde olduğu gibi master ve yada doktora derecesine yönlendirecektir.
* En yaygõn öğrenci hareketliliğini ilerletecek uygun bir araç olarak bir krediler sisteminin
saptanmasõ gereklidir– örneğin ECTS (Avrupa Kredi Transfer Sistemi)sistemi. Krediler ayrõca
yüksek öğretim olmayan ortamlarda da, yaşam boyu öğrenme dahil, edinilebilecek ve krediler
alõndõğõ ilgili Üniversiteler tarafõndan tanõnacaktõr.
* Serbest dolaşõmõn etkili uygulanmasõ önündeki engeller üstesinden gelinerek hareket edebilirlik
artõrõlacaktõr ve şunlara özel dikkat gösterilecektir:
- öğrenciler için, çalõşma ve öğretim fõrsatlarõna ve ilgili hizmetlere erişim.
- öğretmenler için, araştõrmacõlar ve yönetici personel, bir Avrupa ortamõnda arartõrma yaparak,
öğretmenlik yaparak ve eğiterek harcadõklarõ zamanõn onlarõn statüleri ile ilgili haklarõndan
önyargõlalõ bir şekilde etkilenmeden tanõnmasõ ve valörizasyonu.
* Bir kõyaslanabilir kriterler ve metodolojiler geliştirme görüşü ile birlikte kalite güvencesinde
Avrupa işbirliğinin artõrõlmasõna gerek vardõr.
* Yüksek öğretimde gerekli Avrupa boyutlarõnõn ilerletilmesi gereklidir, özellikle müfredat
geliştirme, kurumlar-arasõ işbirliği, hareket edebilirlik şemalarõ ve entegre çalõşma, öğretim ve
araştõrma programlarõ dikkate alõnmalõdõr.
Biz burada Avrupa yüksek öğretim alanõnõ birleştirmek yolunda bu hedefleri gerçekleştirmeyi
üstleniyoruz – kurumsal yeterliliklerimizin çerçevesinde ve kültürlerin, dillerin ve milli öğretim
sistemlerinin çeşitliliğine ve Üniversite özerkliğine saygõ göstererek. Bu hedefe ulaşõncaya kadar
hükümetlerarasõ işbirliğinin yöntemlerini takip edeceğiz ve ayrõca yüksek öğretimdeki yetenekleri
ile birlikte hükümet harici Avrupa organizasyonlarõn yöntemlerini de takip edeceğiz.
Üniversitelerin acilen ve olumlu olarak yeniden yanõt vermesini ve uğraşõmõzõn başarõsõna aktif
olarak katkõda bulunmasõnõ umuyoruz.
Avrupa yüksek öğretim alanõ oluşturulmasõnõn sürekli bir desteğe, denetlemeye ve sürekli
değişen ihtiyaçlara adaptasyona ihtiyaç duyduğunu kabul ederek, gelinen noktanõn ne olduğunu
ve atõlmasõ gereken yeni adõmlarõ değerlendirmek için iki yõl içinde tekrar toplanmaya karar
verdiğimizi bildiriz.