Siemens Advance - Işık Mühendislik
Transkript
Siemens Advance - Işık Mühendislik
Temmuz 2/2007 advance s Endüstriyel Otomasyon İçin Ürün Sistem ve Çözümler Endüstriyel Otomasyon Sistemleri Kablo üretim makinesinde kablosuz kontrol Hareket Kontrol Sistemleri Türkiye’deki ilk 18 servo eksenli PVC CNC milling makinesi Motor, Motor Hız Kontrol ve Mekanik Aktarma Sistemleri Türkiye’nin en büyük vinç projesi Banbury sistemlerinde DC sürücüleri Şalt Enstalasyon Tekniği İstanbul Cadde ve Sokak Aydınlatmalarında Tasarruf Türkiye’nin en büyük vinç projesi Haberler Üretim Trendlerine Odaklanma 4 Mekatronik - Hareket Kontrol Sistemleri ile Üniversite İşbirliği 8 Motor, Motor Hız Kontrol ve Mekanik Aktarma Sistemleri Banbury sistemlerinde DC Sürücüleri 19 Türkiye’nin En Büyük Vinç Projesi 20 Uygulamalı Profinet Eğitimleri için Eskişehir ve Bursa’daydık TEGEV - Eğitim ve teknoloji el ele 9 Artan Olanaklar Chicago’da Üçüncü Uluslararası Ethernet Sempozyumu 10 Adana Bölgesi 11 Endüstriyel Otomasyon Sistemleri Aynı Dalga Boyunda 12 Ofis ve endüstri ortamlarında kablosuz LAN için entegre çözümler Şalt ve Enstalasyon Tekniği İstanbul Cadde ve Sokak Aydınlatmalarında Tasarruf 22 Ürün Tanıtımı SIMATIC WinCC Versiyon 6.2 Gelişmiş Plant Intelligence ve Proses Görünteleme Fonksiyonları 24 Ultrasonik yaklaşım sensörleri SIMATIC PX 26 29 Kablo Üretim Makinesinde Kablosuz Kontrol 14 SIMOTION V4.1 ile Kolay ve Esnek Hareket Kontrol Daha doğru ve daha detaylı ölçüm Coriolis kütlesel akışmetreler daha güçlü motor test üniteleri 15 DELTA i-system Serisi Anahtar ve 30 Prizler Dekorasyondaki önemli detay Hareket Kontrol Sistemleri Türkiye’deki ilk 18 servo eksenli PVC CNC milling makinesi 16 “X” ten “Z”ye Torna ve Freze 18 SIWAREX MS MicroScale Modülü 32 Simatic ET 200S Simatic HawkEye 40 / 45 Simatic FM 458 - 1 DP Flender Redüktörler Elektronik Aşırı Akım Rölesi Sirius 3RB2 En Sık Sorulan Sorular Işık Mühendislik Ltd. Şti. uluslararası devler arenasındaki büyük çelikhane vinçleri ihalesi savaşını bir Türk firması olarak kazandı. Işık Mühendislik Ltd. firması ERDEMİR Grup şirketlerinden İskenderun Demir Çelik firmasının açmış olduğu altı adet 320 ton kaldırma kapasiteli çelikhane vinçleri ihalesini kazanarak adını Türkiye’nin en büyük vinç projesine yazdırdı. Sayfa 20 34 Eğitim SITRAIN 35 5.512 km² alana yayılan İstanbul 14.5 milyon nüfusu ile bir mega şehir. İstanbul ilindeki nüfus, ülke toplamındaki nüfusun yaklaşık % 20’sini kapsamaktadır. Bu dev şehrin aydınlatma konusundaki sıkıntıları Edo Enerji ve Siemens işbirliği ile çözülmektedir. Sayfa 22 İçindekiler advance Haberler Üretim Trendlerine Odaklanma Siemens Otomasyon ve Kontrol Sistemleri 2007 Hannover Fuarında Bu yıl düzenlenen Hannover Fuarı, Siemens Otomasyon ve Kontrol Sistemleri (A&D) için bir kez daha dünyanın önde gelen otomasyon teknolojisi tedarikçisi olduğunu kanıtlama fırsatını tanıdı. Tüm üretkenlik zinciri açısından yenilikçi çözümler, en yüksek düzeyde üretkenlik, esneklik ve kişiselleştirme açısından geliştirilmiş en yeni üretim trendlerini desteklemektedir. Çok sayıda yeni ürünler, güvenlik ve enerji performansının yanı sıra özellikle dijital mühendislik, kablosuz iletişim, Profinet gibi geleceğe yönelik konularda sergilendi. Yükselen yaşam standartları, artan kalite gereksinimleri ve kişiselleştirme ihtiyaçları daha fazla üretim varyasyonlarının pazarlara daha kısa sürede girmesine yol açmıştır. Ürün kategorisine bağlı olarak özel üretim siparişleri, daha düşük üretim miktarları, “talebe bağlı” üretim ve ürün planlama süreçleri gerçek zamanlı olarak yürütülmelidir. Bu çalışmalardan yola çıkarak, hem donanım hem de yazılım çözümlerini kapsayan geniş bir portföy sunabilen otomasyon tedarikçileri daha çok talep görmektedir. Entegre otomasyon ve kontrol sistemlerinden farklı olarak, Siemens Otomasyon ve Kontrol Sistemleri (A&D) varlık yönetimi IT sistemlerinin yanı sıra HMI (insan makine arayüzü) gelişimi, sensör teknolojisi, MES (üretim yönetim sistemleri) gibi alanlarda gelişim kaydetmektedir. Müşterilerinin verimliliğini 4 advance 2-2007 daha da artırabilmelerini sağlamak için son zamanlarda dijital mühendislik konusu da gündemin başına yerleşmiştir. Dijital Mühendislik Mekanik yapı ve otomasyon gün geçtikçe iç içe hale gelmektedir. Gelecekte, mekanik yapı, otomasyon ve kontrol sistemlerini kapsayan entegre bir tasarım zamanı hızlandıracaktır. PLC kodları, kod dönüştürücüler vasıtasıyla otomatik olarak oluşturulacaktır. Süreç içerisinde, Simatic Otomasyon Tasarımcısı gibi güçlü mühendislik sistemleri kullanılarak otomasyon sistemleri için kontrol tasarımları geliştirilecektir. UGS Corporation ile Siemens, PLM (ürün ömrü yönetimi) yazılımını da dâhil etmek için endüstriyel portföyünü büyük ölçüde genişletmiştir. UGS, “Dijital Fabrika” ve “Dijital Ürün Veri Yönetimi” olmak üzere en güçlü büyümeyi gerçekleştirmiş iki segment de dâhil olmak üzere PLM pazar sektörlerinin tamamında pazarda lider konumdadır. PLM portföyü ile Siemens yazılım ve donanım sistemlerinin bir araya gelmesiyle, ürünleri açısından etkili gelişim ve üretim gerçekleştirebilmeleri için müşterilere entegre bilgi teknolojisi sunmak adına ileriye doğru büyük bir adım atılmış oldu. Teknolojik yönünden bahsetmek gerekirse, ürün planlama, fabrika mühendisliği ve fiziksel üretim verisi arasında sorunsuz bir etkileşimi müşterilerinin hizmetine sunma olanağına kavuşmuş olacak. Açık standartlara dayanarak PLM portföyünün entegre edilmesiyle arayüz sayısı büyük ölçüde azaltılabilir. Önceki tipik yalıtılmış ürün gelişimi, üretim ve servis yazılım çözümleri gitgide entegre bir sistem işine dönüştürülecektir. Bu, mühendislik sürecinin tamamı üzerinden veri tutarlılığı sağlayarak daha iyi bir ürün kalitesi sunmasının yanı sıra tüm ürün ve üretim mühendislik aşamalarında daha yüksek üretim, simülasyon yoluyla daha Haberler Dijital Fabrika - Otomotiv endüstrisi için yalnızca geleceğe yönelik bir trend olmaktan çok daha fazlası kısa sürede piyasaya sürüm ve daha hızlı üretim faaliyeti gibi sonuçlar doğurur. Daha az arayüz sayısıyla etkili çözümler daha yüksek düzeyde şeffaflık yaratır. Kullanıcı, üretim ekipmanlarını daha hızlı kontrol edebilmek için gerçek zamanlı olarak en önemli fabrika bilgilerine erişim sağlamak isteyebilir. Simatic Fabrika Zekâ Teknolojileri bugün zaten entegre ve ölçeklendirilebilir bir çözüm sunmaktadır. Fabrika Zekâ Teknolojilerinde, Simatic IT MES ürün serisinin bir parçası olarak gelişmiş bir versiyonun yanı sıra WinCC süreç görselleştirme sistemine bağlı başlangıç düzeyinde bir versiyonu da bulunmaktadır. PLM profesyonelleri: UGS Merkezi Plano, Teksas’ta bulunan UGS, dünya çapında 7.300 çalışanı ve 64 ülkede 46.000’ in üzerinde müşterisiyle önde gelen PLM (ürün ömrü yönetimi) yazılım ve servis tedarikçilerinden biridir. UGS’ nin yazılım portföyü içerisinde üretim süreçlerinin simülasyonu için kullanılan yazılımın yanı sıra cPDM (işbirlikçi ürün geliştirme yönetimi) ve bilgisayar destekli tasarımı (CAD/CAM/CAE) da dahil olmak üzere dijital ürün veri yönetiminin tüm serisi yer almaktadır. UGS, “Dijital Fabrika” ve “Dijital Ürün Yönetimi” olmak üzere PLM pazarındaki en güçlü iki büyüme segmentinde lider konumdadır. UGS ve Siemens A&D 2003 yılından beri dijital teknoloji projelerinde ortak çalışmaktadır. UGS Corp., otomasyon sistemleriyle sorunsuz etkileşim sağlayan tüm üretim sistemlerinin çok fazla ayrıntılı olarak planlama yapma ve sanal devreye alma süreçleri için özel olarak kullanılan yazılımı konusunda uzmanlaşmıştır. advance 2-2007 5 Haberler Simatic PCS 7 proses kontrol sisteminin yeni Versiyon 7’si güvenlik gereksinimlerini en yüksek düzeyde karşılar ve son derece ekonomiktir. İç içe ilerleyen süreç ve üretim teknolojisi Kablosuz uygulamalar çok fazla talep görüyor Dünyadaki en geniş alanda kullanılan Tümleşik Entegre Otomasyon tabanlı ürün ve sistem spektrumu endüstriyel bilgilerle genişlemeye devam etmektedir. Ekonomik bir çalışma sürdürebilmek adına örneğin, güvenlik gereksinimlerini en uygun düzeyde karşılamak için tasarlanmış Simatic PCS 7 proses kontrol sisteminin yeni Versiyon 7’sini ele alalım. Artık Profibus PA otomasyon sisteminden PA alan cihazına kadar her şey için entegre ve ölçeklendirilebilir bir yedeklemeli çözüm sunmaktadır. Yeni fabrika güvenlik teknolojileri, gelen alarm sinyallerine öncelik veren daha sonra da işletme personelinin seçici davranarak müdahale etmesine izin veren akıllı bir alarm yönetim sistemini içerir. Diğer bir yenilik ise işletme operatörlerinin IT sistemlerinde kullandığı geniş güvenlik duvarını hacker saldırılarından koruyan güçlü bir sistemdir. Endüstriyel Kablosuz LAN ağı (IWLAN) tarafından sunulan esneklik günümüz endüstrisinde giderek daha fazla kullanılmaktadır. Güvenilirlik ve emniyet konuları da çok önemlidir, Scalance W bileşenleri güvenilir Profinet I/O haberleşme sistemini ve hatta güvenlik fonksiyonlarını sunmaktadır. Profisafe protokolü, siyah kanal teknolojisi sayesinde IWLAN yoluyla aktarılabilir. Scalance W bileşenleri, şu anda IEC standardının gerektirdiği güvenilirlik seviyesini yerine getiren pazardaki tek cihazdır. Üretim ve proses otomasyonu gitgide iç içe hale gelmektedir. Bu, fieldbus ve kablosuz teknolojilere olduğu kadar süreç ve üretim sensörlerine de uygulanır. Sonuç olarak, Siemens bu mali yılın başında donanım, yazılım ve teknik bilgisini Sensörler ve Haberleşme adı verilen yeni bir bölüm ile birleştirdi. Belli bir dereceye kadar, proses ve üretim sensörleri aynı teknolojiye örneğin ultrason teknolojisine dayanır. Özellikle, bu alanda araştırma ve gelişmelerin teknolojik potansiyeli artırmaya yönelik güçleri birleştirmesi gerekir. Bunun dışında, yetenekleri gruplama durumu, gelecek vaat eden kablosuz sensörler alanında lider konumda olmak için bir ön gerekliliktir. 6 advance 2-2007 Kablosuz Modül işletme biriminin entegrasyonu, daha uzak mesafeleri de içine almak için GSM/GPRS ağları yoluyla kablosuz veri iletimi kullanma fırsatı sunar. Telekontrol teknolojisinde, yeni Sinaut MD 740t GPRS router, uzak noktalarda Simatic S7 kontrolörleri için düşük maliyetli izleme ve yapılandırma süreçleri yürütür. Scalance S modülleriyle birlikte kusursuz çalışan entegre VPN fonksiyonu gerekli güvenlik seviyesini sağlar. Başarılı ve kanıtlanmış Profinet Endüstrinin her dalında olmak üzere otomatik üretim tesislerinde çok sayıda Profinet sistemi kullanılmaktadır ve Endüstriyel Ethernet zamana bağlı veri iletiminde pratiklik sergiler. Örneğin; çok sayıda özel sürücüleri koordine etmek için hareket kontrol sistemlerinde gereken uygulamalar gibi özellikle zamana bağlı veri alışverişi uygulamaları için özel modüller geliştirilmiştir. Profinet, alan seviyesine her yönüyle uyum sağlayan entegre, nedenselliğe dayalı gerçek zamanlı haberleşme çözümleri sunar. Profinet sisteminin en güçlü özelliklerinden bir tanesi de kablosuz haberleşme olanağı sunmasıdır. Simotion hareket kontrol sisteminin 4.1 versiyonu, modüler makine konseptleri için geniş Profinet fonksiyonları sunar, böylelikle elektrikli ve hidrolik sürücüleri açısından senkronizasyon sağlar. Bunun dışında, aynı Profinet arayüzü artık hem kontrolör hem de cihaz olarak kontrolleri yapılandırmada eşzamanlı olarak kullanılabilir. Profinet yoluyla yapılan kontrolör-kontrolör haberleşme ağı, bu şekilde, birçok kontrolör üzerinden dağıtılan eksen senkronizasyonu sağlar. Bu, örneğin otomotiv endüstrisinde taşıyıcı bant ve pres hattı sistemleri gibi entegre otomasyon çözümlerinin uygulanmasına olanak tanır. Entegre Güvenlik Siemens, insan ve makineleri korumak üzere geliştirilmiş güvenliğe bağlı uygulamalar alanında yıllardır lider konumdadır. Entegre güvenlik, güvenli haberleşmeye yönelik mevcut network yapılarını da kullanmasının yanı sıra mühendislikten bakıma kadar her konuda uzmanlık açısından kazanç sağlar. Güvenliğe bağlı haberleşme ağı, Profinet ve Profibus DP yoluyla yürütülür, bunun dışında kablosuz çözümler de sunulmuştur. Örneğin; güvenlik fonksiyonlarına sahip kablosuz bir çalışma birimi olan Simatic Mobile Panel 277 IWLAN sistemi ilk kez sunulmuştur. Yeni 2.5 versiyonda, Sinamics S120 sürücü sistemi için kolay ve standartlara uygun yenilikçi güvenlik konseptlerinin uygulanmasını desteklemek üzere gelişti- Haberler en düşük alım fiyatına sahiptir, ancak sistemlerin, makinelerin ve fabrikaların toplam ürün ömrü maliyeti açısından sunduğu avantajları düşünüldüğünde, bazı şeylerin hızla değişmesi kaçınılmazdır. Siemens A&D, Hannover Fuarında ilgi çekici yeni Entegre Güvenlik fonksiyonlarına sahip ürünlerini sergiledi rilmiş ilave güvenlik fonksiyonları sunulmuştur. Bunlar, sistem arıza yaptığında veya bakımda olduğu geçici sıra dışı durumlarda ve çalışma sırasında sürücüyü güvenli bir şekilde gözlemler. Sonrası güvenle yürütülebilir ve makine veya sistemin arıza oranları gözle görülür bir biçimde azaltılabilir. re Enerji (TIP) sisteminin bir parçası olarak entegre elektrik dağılımını kullanır. Küresel güç tüketiminin 2025 yılı itibariyle nerdeyse iki katına çıkması beklenmektedir. Hammadde ve güç açısından süren fiyat artışları, tüketim anlamında fazlasıyla etkili olan üretim, taşımacılık ve güç üretimi gereksiniminin altını çizmektedir. Elektrik motorlarıyla güçlendirilmiş sistemler, endüstriyel sektördeki gücün yaklaşık yüzde 70’ini kapsamaktadır. Alman Elektrik Elektronik Sanayicileri Derneğine (ZVEI) göre, pompa, vantilatör ve kompresörler için yardımcı endüstriyel süreçlerde kullanılan, gerektiğinde çalıştırılabilen kontrolsüz sürücüler otomatik hız kontrollü sürücülerle değiştirilseydi, yalnızca Avrupa’da yıllık 36 TWh oranında tasarruf sağlanabilirdi. Güç etkili motorların kullanılması daha fazla potansiyel sunar. Günümüzdeki elektrik fiyatlarına dayanarak konuştuğumuzda yeni motorlar için yapılan yatırım yaklaşık iki yıl içerisinde geri dönecektir. Siemens, enerji tasarrufu sağlayan potansiyeli artırma konusunda kendine düşen payı yapma konusunda planlamadan kuruluma, bakım ve servis çalışmalarına kadar her şeyi kapsayan Tümleşik Enteg- Otomotiv veya metal işleme endüstrileri gibi genellikle güç ağırlıklı sektörlerde, güç performansı en belirgin rekabetçi faktörlerden biridir. Günümüzde, hala sürücü sistemlerindeki yatırımı yönlendiren Enerji verimliliği sayesinde güçlü tasarruf potansiyeli Diğerleri içerisinde, en küçük alanda bile maksimum performans, yüksek düzeyde gerilim kalitesi ve kolay devreye alma özelliklerine sahip yeni nesil Robicon Perfect Harmony de Hannover Fuarında sergilendi. “Perfect Harmony” sistemindeki bileşenlerin sayısı bir önceki versiyona göre %15 daha az orandadır. Yeni IEC düşük voltajlı motor serisinin tasarım boyutları minimuma taşınırken performans seviyesi de önemli oranda geliştirilmiştir. Örnek verecek olursak, EFF1 motorları, bakır rotorlarla geliştirilmiştir, bu şekilde konvansiyonel motorun güç kaybı açısından %40’a kadar tasarruf sağlar. Sonuç Dijital mühendislik, kablosuz haberleşme, Profinet, güvenlik veya güç performansı, hangi alanda olursa olsun “Verimliliğinizi Artırın” sözüyle yola çıkan Siemens A&D, bu yıl düzenlenen Hannover Fuarında bir kez daha günümüz üretim trendlerini yeterli düzeyde karşılamaktan çok daha fazlasını sunan, yenilikçi çözümler üreten bir isim olduğunu açık ve net bir şekilde gösterme fırsatı yakaladı. advance 2-2007 7 Haberler Mekatronik - Hareket Kontrol Sistemleri ile Üniversite İşbirliği Uygulamalı Profinet Eğitimleri için Eskişehir ve Bursa’daydık Siemens Hareket Kontrol Sistemleri Bölümü, geçtiğimiz aylarda, çeşitli sektörlerde teknik eleman ihtiyacını karşılamaya yönelik olan Mekatronik eğitimlerini Karadeniz Teknik Üniversitesinden başlayarak, sırasıyla Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Amasya Üniversitesi, Uludağ Üniversitesi, Kocaeli Üniversitesi ve Dokuz Eylül Üniversitesinde gerçekleştirdi. Bölüm, bu çalışmalara önümüzdeki aylarda da İstanbul Üniversitesi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Erciyes ve Meram Üniversitesinde düzenleyeceği seminerlerle ülke genelinde geliştirerek devam edecek. Günümüzün koşullarında daha verimli, tasarruflu, güvenli sistemler tasarlamak büyük önem kazandı. Son zamanlarda , Profinet ve ağırlıklı olarak yedekli çalışan - (Redundant ) - sistemler üzerine müşterilerden gelen yoğun talepleri karşılamak ve uygulamalı olarak kullanıcılarımıza bilgi aktarmak için türkçe dökümanlarla desteklediğimiz eğitimler gerçekleştirdik. Konuyla ilgili proje sahipleri, bu konuya ilgi duyan tüm kullanıcılarımız ve çözüm partnerlerimizin katılımıyla Redundant sistemlerle başlağımız uygulamalı eğitimlerimizde kullanıcılarımızın ellerindeki mevcut standart Profibus çıkışlı PLC ‘ lerle sistemlerini nasıl redundant hale getirebileceklerini, bu işlemi yaparken nelere dikkat etmeleri gerektiğini ve sistemin kendilerine getirdiği avantajları paylaştık. Özellikle, zamana karşı üretim yapan tesislerdeki makina duruşlarından kaynaklanan zaman ve nakit kayıplarının düşük bir maliyetle önüne geçilebilmesi konusu büyük ilgi gördü. Bu sebeple, eğitimimizin devamını haberleşmeye ayırdık. Son 2 yıldır, özellikle fuarlarda ve ‘Productivity Tour’larda tanıtımını yaptığımız Profinet haberleşme konusu Profinet ile neler yapılabileceğini bilen ama nasıl yapılacağınıda öğrenmek isteyen tüm haberleşme meraklılarını biraraya topladı. Kullanıcılarımız, PN-Profinet çıkışlı bir PLC’den dağıtılmış IO’ya ulaşma yolunu, CP ile desteklenmiş CPU’dan dağıtılmış IO’ya ulaşma yolunu, PN portlu CPU ile direk profinete çıkamayıp CP ile çıkabilen CPU arasındaki veri alışveriş yolunu uygulamalı olarak test etti. Pofinetin en önemli artılarından olan kablosuz haberleşmeye olanak tanımasıda en çok merak uyandıran konular arasında olup bunun uygulamalarıda hem Profinet hattındaki cihazlara ulaşma anlamında hemde Profibus’a bağlı cihazları Profinete çıkarma anlamında büyük ilgi gördü. Böylece, Profinet sadece yeni yatırımlar için değil eski yatımlarıda güncel hale getirebilmenin bir yolu olarak kullanıcılarımızın takdirini kazandı. Yarattığımız tüm kablosuz haberleşme örneklerimizi güvenceye almamız dış dünyadan gelecek saldırılara karşı koruyabilmemiz de çok önemliydi. Bu nedenle, eğitimin devamında Scalance-S güvenlik modülleri ile kablosuz networklerimizi nasıl güvence altına alabileceğimizi göstererek günümüzü noktaladık. Bursa ve Eskişehir’le başladığımız uygulamalı eğitimlerimiz önümüzdeki aylarda diğer illerimizde de devam edecektir. Seminerler iki temel konu üzerinde gerçekleştirildi: 1) Mekatronik, Geleceğin Fabrikalarında olası çözümler (Dijital Fabrika), Mühendis ve Teknisyen iş gücü için Hareket Kontrolü konusunda mesleki eğitimlerde Siemens destek süreçler. 2) Üretim Sektöründe Mekatronik temelli çözümler ve Siemens Simotion (Hareket Kontrol Sistemi) uygulamaları; a) Metal-Plastik (PVC Profil Üretimi ) b) Cam (Isıcam işleme Makineleri ) c) PVC-Alüminyum Profil İşleme ve Bükme makineleri Seminerlerde, orta ve küçük ölçekli sanayi kuruluşlarının yetkili teknik sorumlularının da bulunması, sektör için üretilen çözümleri hem öğrenci, hem sanayici katılımcılarla paylaşma imkanı sağlamış oldu. Siemens, işin merkezindeki uzman olarak uygulama yaptığı müşterilerinin gerçekte insan kaynağı olarak ne gibi beklentileri olduğunu ve teknik elemanların sahip olması gereken donanımları deneyimlerinden örnek vererek aktardı. Yetkililer, ayrıca gelecekte meslektaş olarak birlikte çalışabileceği katılımcılara Mekatronik konulu, disiplinler arası ilişkiler ile Siemens’in sektördeki faaliyetlerini, uluslar arası rekabete yeni teknolojilerin rekabet avantajı yaratarak, markalaşma yolunda büyük önem taşıdığını anlattı. Üniversite – Sanayi işbirliğinin ve ihtiyaçlarının tartışıldığı bu seminerlerde, bu işbirliğini gelecekte de destekleyecek önemli kararlar alındı. Ayrıca, yeni eğitim ve öğretim yılında da programa alınacak çalışmaların temeli atıldı. 8 advance 2-2007 TEGEV* - Eğitim ve teknoloji el ele Zeki Aydan kimdir? Zeki Aydan, lisans ve yüksek lisans eğitimlerini Almanya’da 1986 yıllında Elektrik ve Enformasyon Yüksek Mühendisi olarak tamamladı. Yine Almanya’da Heidenhain şirketinde (Hassas Ölçü ve Kontrol Sistemleri) CNC Kontrol Sistemleri uzmanı olarak, Servis, Uygulama, Satış ve Marketing alanlarında, Uzak Doğu Sorumlusu olarak on sene çalıştıktan sonra, 1996 yıllında Siemens’e girdi. Otomasyon ve Kontrol Sistemleri grubunda, Hareket Kontrol Sistemleri Bölüm Müdürü olarak, Türkiye ve çevre ülkeleri için Uygulama ve Kompetans Merkezi faaliyetlerinide yürütmektedir. Zeki Aydan, Siemens Otomotive Sektör Sorumluluğu yanı sıra, Teknolojik Eğitimi Geliştirme Vakfında (TEGEV) Yönetim Kurulu Üyeliğini ve ayrıca ülkemizde uluslararası birçok şirketin müşteri yöneticiliklerini yapmaktadır. TEGEV’i Tanıyalım Siemens’in kurucu üyeleri arasında yer aldığı Teknolojik Eğitimi Geliştirme Vakfı* (TEGEV), ülkemizde eğitim ve teknoloji birlikteliğinin gerçekleştirilmesine yönelik çalışmalarını sürdürüyor. TEGEV’in kurulmasına yönelik ilk girişimler 1986’da Baden Württemberg (Almanya) eyaletinin Türkiye’ye mesleki eğitim konusunda yatırım yapmasıyla başladı. Türkiye’nin önde gelen sanayi kuruluşlarının da katılımıyla 1995’te kurulan TEGEV’in amacı mesleki eğitimi teşvik etmek ve bunun sürekliliğini sağlamak. TEGEV, mesleki eğitimin, endüstri, sanayi ve okul işbirliği ile yürütülmesi yönünde de çalışmalar gerçekleştiriyor. Siemens Almanya, Siemens Türkiye, Milli Eğitim Bakanlığı ve üniversite işbirliği çok önemli. Biz, üniversitelerdeki öğretim görevlilerini eğitiyoruz. Onlarla laboratuvar programları hazırlıyoruz. Milli Eğitim Bakanlığı’nın seçmiş olduğu öğretmenler yaz dönemi boyunca eğitim görüyor ve eğitim döneminde hazırladığımız programı uyguluyorlar. Devamında ise, üniversitelerde oluşan bu altyapı ile beraber yine hocalarla işbirliği yaparak o okullardan mezun olan öğrencilerin staj olanaklarını stratejik müşterilerimizde sağlamaya çalışıyoruz. ADVANCE: Bu girişimler meslek okullarında değişime yol açtı mı? AB programıyla beraber okulların yapısı değişiyor. Örneğin; eskiden otomatik kumanda bölümleri vardı. Oysa şimdi, endüstriyel otomasyon ve mekatronik bölümü olarak geçiyor. Yani, yeni sektörlerin ve pazarın beklentileri çerçevesinde tanımlamalar yapılıyor. Yeni yapı öğrencilere bir gelecek hazırlamak için de önemli. ADVANCE: Programlar nasıl devam edecek? Biz, bu eğitimleri yalnızca otomasyon ya da mekatronike yönelik değil, başka sektörlere yönelik de gerçekleştirmeyi amaçlıyoruz. Örneğin; ilaç ve gıda sektöründe yeterli sayıda teknisyen bulunamıyor. Bu eksikliği gidermeye yönelik çalışmalarımızı şekillendiriyoruz. Ayrıca, teknik lise ve üniversitelerle bir forum oluşturmak istiyoruz. ADVANCE: Siemens nasıl bir katkı sağlıyor? Dünya Bankası fonunun yanı sıra, Siemens AG’nin oluşturduğu fonu kullanıyoruz. Siemens A.Ş. olarak, ödediğimiz aidatlar ve okullara yapılan sponsorluklar da önemli bir kaynak sağlıyor. ADVANCE: Bugüne kadar kaç öğrenci TEGEV’in projelerinden faydalandı? Teknik eğitime, vakıf üzerinden 355 bin Euro bağışlandı. 10 okuldan 1238 öğrenci mezun oldu. 1320 öğrencinin eğitimi devam ediyor. TEGEV Yönetim Kurulu Üyesi ve Siemens A.Ş.Hareket Kontrol Sistemleri Bölüm Müdürü Zeki Aydan, TEGEV’in sürdürdüğü çalışmalar hakkında bilgi verdi. ADVANCE: TEGEV’in kurucu üyeleri kimlerdir? Kurucu üyelere bakıldığında çok önemli firmalar göze çarpıyor. Bosch, Festo, Mercedes Türk, Siemens A.Ş., Volkswagen, WestDeutsche Landesbank, Efes, Ülker, Parmavision. Her biri Türkiye’de endüstriye katkı sağlayan önemli şirketler. ADVANCE: TEGEV’de yürütülen projelerden söz eder misiniz? Bu projelerin bir kısmı Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı, bir kısmı da sivil örgütlerle yürütülüyor. Projelerimiz mesleki eğitimleri destekliyor. Milli Eğitim Bakanlığı ile imzaladığımız bağış protokolü kapsamında, Türkiye genelinde 150 Anadolu Meslek Lisesi’ne makine programlama sınıfı kuruyoruz. Ayrıca, 28 okula da hareket kontrol sistemi kuracağız. Pilot okullarımız, İTÜ ve Haydarpaşa Anadolu Meslek Lisesi. İTÜ Mekatronik Laboratuarı advance 2-2007 9 Röpörtaj ADVANCE: Mesleki eğitim süreci nasıl işliyor? Haberler Artan Olanaklar Chicago’da Üçüncü Uluslararası Ethernet Sempozyumu tehlikeleri ve diğer güvenlik sorunlarıyla başa çıkma konusunda başarılı bir şekilde yardımcı olduklarını belirtmiştir. Sözgelimi, endüstriyel çalışma açısından özel ürünlere yönelik, ağ uzmanları tarafından denenen IT güvenliğinin analizi, planlaması, uygulaması ve optimizasyonu sırasında geniş bir destekle teklif, Scalance S- güvenlik modülüne kadar gidiyor. Chicago’da her yıl düzenlenen üçüncü uluslararası Endüstriyel Ethernet sempozyumu bünyesinde başarılı ve yenilikçi uygulamalar, Ethernet Endüstrisinin gelecekteki ihtiyaçları ve güvenlik konularına yer verildi. Hemen hemen hiçbir yeni teknoloji, üretim endüstrisini Endüstriyel Ethernet kadar geliştiremez. Siemens ve ARC Advisory Group tarafından düzenlenen sempozyum, yine kullanıcılara ve uzmanlara yöntemler, çalışmalar ve çözümlerle ilgili değişiklikler hakkında fikir alışverişi yapmalarını sağlayan ve endüstriyel çevredeki çeşitli Ethernet uygulama tipleri hakkında bilgi verilebilen bir platform netliği taşıyordu. Panelin konusu, Endüstriyel Ethernet ile sayısız olanağa tahsis edilmişti. Herkes, belli pazar segmentlerinde üretim ortamı için tipik olan bazı gereklilikleri ve talepleri dile getirdi. Örneğin, kimileri bazı çözümlerin özellikle üretim makinesi serilerine göre uyarlanmış olduğunu söyledi. Uzmanlar, aynı zamanda Endüstriyel Ethernet sisteminin veri girişleri için daha basit yollara sahip olması gerektiğinin altını çizmiş ve bunun yardımıyla üretim süreçlerinin daha kapsamlı ve kesin olabileceğini dile getirmiştir. Önceden ayrılmış serbest ağlar bu teknolojinin endüstriyel üretim içerisindeki organizasyon olanaklarını ne şekilde geliştirdiğini, en iyi Amerikan Olive Pickle Company örneği gösterir. Burada üretim, ofis, depo ve Scalance W parçaları kablosuz olarak yönetilmekte ve denetlenmektedir. 10 advance 2-2007 Çeşitli avantajlar Son olarak söz alan Siemens Enerji & Otomasyon tarafından Otomotiv & Havacılık Başkan Yardımcısı Raj Batra, otomobil endüstrisi örneğiyle saha veriyolu sistemlerinin entegrasyonu ve farklı teklif sahiplerinin desteği açısından dağıtılmış bilgi, açık standartlar ve ortak ağlara yönelik trendlerden bahsetti. Özellikle, kooperatif üretimin gelecekteki artan ihtiyaçları ağ endüstrisini gerekli kılacak şekilde güçlü hale getirmiştir. Kablosuz Network Avantajları Altyapıyı, VoIP (IP üzerinde ses) gibi diğer önemli uygulamalara uyarlayabilmek ve PDA (Kişisel Dijital Asistan) kullanabilmek amacıyla bir çözüm aranmış. 39 Scalance W ve HiPath cihazı bir çift yedekli HiPath Kablosuz Denetleyici ile koordine edilmiş. Sayısız avantajlarının yanı sıra oldukça gelişmiş iş süreçleri ve bakım maliyetleriyle birlikte tasarruf sağlayan “kağıtsız” bir iş emri giriş sistemi bu güçlü çözüme dahil edilmiş. Yüksek düzeyde sağladığı güvenlik bir diğer çözümdür. Ürün müdürü Martins Jansons, Siemens gibi müşterilerinin virüs Sempozyumun sonunda, Endüstriyel Ethernet, uzak mesafeler arası iletişimi geliştirme ve hızlandırmanın yanı sıra özellikle çeşitli ağ maliyetlerini azaltma konusundaki geniş kapasiteli özellikleriyle üretim çevresinin memnuniyetini kazanmıştır. Rıfat Bilsel - Siemens Adana Bölge Müdürü Adana şehrinin tarihi çok eskilere dayanmakta, “Adana” ismi eski Yakındoğu ve Mısır belgelerinde M.Ö. 1550 yılından beri yeralan Adaniya ve Danuna isimlerinden gelmektedir. Adana, önemli ticaret yolları üzerinde bulunması , verimli toprakları ile tarihte her zaman önemli ticaret ve kültür merkezi konumunda olmuştur. 1850 yıllarında bile Adana’da, pamuk işlenmesi, iplik bükümünden, kumaş dokunması, renklendirilmesine kadar, pamuk çekirdeklerinden yağ elde edilmesine uzanan pamuğa dayalı ilk tekstil ve yağ endüstrisinin bulunduğu kayıtlarda vardır. Bölge, özellikle Amerika iç savaşı nedeniyle Amerika’dan İngiltere’ye pamuk sevkiyatının kesilmesi ile global anlamda pamuk tedarikçisi olarak ön plana çıkmıştır. Bağdat demiryolunun yapılmasıyla Almanya’nın bölge ile ticareti gelişmiş, geçen yüzyılın başında Alman yatırımlarında bölgeye yönelme başlamıştır. Cumhuriyet döneminde ise Adana tarım üretimi ile ülkeyi besleyen, tarımdan sanayiye geçişin yaşandığı ilk kenttir. Türkiye’de, ilk özel sektöre ait elektrik üretim ve dağıtım şirketi ve banka Adana’da kurulmuştur. Adana’da, gerçek sanayileşme hamlesi 1950 yıllarında başlamıştır. Bossa, SASA gibi dev tesislerin elektrik altyapısı yapılırken 1968 yılında kurulan Bölge Müdürlüğümüz, gelecek yıl 40. yılını kutlayacaktır. Geçtiğimiz günlerde, SASA’da 1970’li yıllardan bu yana hizmette olan 3WE 72 tipi şalterlerimizin kurma yayının düşük gerilim bobini olması nedeniyle, her enerji kesintisinden sonra 30 sene boyunca yeniden kendini başarı ile kurabildiğini görmek, yine Malatya İPAŞ’da 25 yaşında 4 RA tipi yağlı kondansatörün yapılan ölçümler sonucunda elektriksel değerlerini korumaya devam etmesinin görülmesi, bizleri bir Siemens çalışanı olarak haklı bir şekilde gururlandırmıştır. Hem Adana Bölge Bürosu’nda ve hemde Gaziantep ile Malatya alt bürolarımızda çalışan arkadaşlarımız, Türkiye’nin Güney ve Güneydoğu’sunda yer alan illerde, Siemens’in faaliyet gösterdiği tüm alanlarda müşterilerimizin en iyi çözüm ortağı olma felsefesi ışığında, iş geliştirme, satış / pazarlama ve temsil hizmetlerimizi sürdürmektedirler. Müşterilerimiz tarafından ürünlerimizin teknolojik düzeyleri ve kalitesinin yanı sıra, sağladığımız mühendislik, servis ve hizmetlerle gün geçtikçe artan katma değerimiz ile geçmişten geleceğe kabul gören bir firmanın elemanları olmanın sorumluluğu ve bilinci ile hareket ediyoruz. Müşterilerimizin bir partner ilişkisi içinde yanında olmak ve işlerini geliştirmek tüm Siemens bölge ve alt bürolarının varoluş nedenidir. Bölgemizde, son yıllarda yapımı halen devam eden çok önemli siparişler alma başarısı gösterildi: İsdemir’de Yassı Levha Üretim hattını Siemens AG’nin de içinde bulunduğu bir konsorsiyum tarafından yürütülmekte. SANKO Holding’in Kahramanmaraş’ta yapmakta olduğu, Türkiye’nin en büyük çimento fabrikası anahtar teslimi olarak Endüstriyel Çözümler ve Hizmetler (I&S) bölümümüz tarafından yapılmaktadır. İsdemir’de, Otomasyon ve Kontrol Sistemleri (A&D) tarafından 320 Ton kaldırma kapasiteli Türkiye’nin en büyük vinç projesi ve haddaneyi besleyen 380kV GIS şalt sisteminin yapımı ise Enerji İletim ve Dağıtım (PTD) bölümümüz tarafından üstlenilmiştir. Süperfilm ile I&S bölümümüzün imzaladığı servis anlaşması Türkiye’de bu alandaki en büyük servis anlaşmasıdır. Bunlar, son 10 senede bölgede gerçekleşen aşağıda andığım diğer büyük projelerle ve sayamadığım tekstil, demir çelik, çimento, cam, ve tıp sektöründeki diğer başarılı proje ve uygulamalarla birlikte değerlendirildiğinde Siemens’in bölgedeki gücü ve başarısını göstermektedir. Bölgemiz işlerimiz açısından büyük bir potansiyel içermektedir: Bakü Tiflis Ceyhan petrol boru hattının tamamlanması ile birlikte Ceyhan’da 3 adet rafineri yapımı için başvuru olması uzun yıllardır durgunluk içinde olan Adana ekonomisi için yeni bir itici güç olacaktır. Rafinerilerin yapımını takiben, Petrokimya ve Kimya alanında yeni endüstri yatırımlarının olması da kaçınılmazdır. Her zaman canlı ve girişimci olan Gaziantep’te ise OSB’de yeni yatırımlar ve altyapı faaliyetleri devam edecektir. Kahramanmaraş, Malatya ve Adıyaman’da teşvik yasasından yararlanarak birçok yatırım hayata geçirilmektedir. İskenderun’da, İsdemir’deki değişim hamlesinin etkileri görülmeye başlanılmıştır. İsdemir’deki yassı levha üretiminin başlaması ile birlikte, yassı levhayı girdi olarak alan yeni yatırımlar olacaktır. Bölgemizde, Afşin Elbistan ve Tufanbeyli’de yaklaşık 4 milyar ton büyüklüğünde kömür rezervlerine sahip havzalar enerji santralı kurulmak üzere yatırımcılara sunulmuştur. Seyhan, Ceyhan ve Fırat nehirleri kolları üzerinde çok sayıda HES için başvurular vardır. Adana Bölgesinde, Adana-Gaziantep-Malatya bürolarında Bölge Müdürlüğüne bağlı çalışanlar ile Otomasyon ve Kontrol Sistemleri (A&D) ve Tıp Tekniği (MED) bölümlerimizden yaklaşık 18 Siemens çalışanı iş geliştirme, satış pazarlama, servis hizmetlerini yürütmektedirler. Bölgede, 3’ü büyük olmak üzere şantiyelerimiz devam etmektedir. Bölgemiz ve ülkemizin kalkınmasına, şirketimizin sunduğu ileri teknoloji içeren gelişmiş ürün ve hizmetleri içeren mükemmel çözümlerle katkıda bulunmaya devam edeceğiz. Görevimiz, Türkiye’de büyük potansiyelleri barındıran bölgemizde şirketimiz için en yüksek büyümeyi sağlayacak girişimleri gerçekleştirmek için gerekli katma değeri sağlamaktır. advance 2-2007 11 Haberler Adana Bölgesi Endüstriyel Otomasyon Sistemleri Aynı Dalga Boyunda Ofis ve endüstri ortamlarında Kablosuz LAN için entegre çözümler Herhangi bir yerleşim noktasından sunuculara ve ağlara erişim ve yerleşimler arasında serbest dolaşım; birçok şirket açısından ofisler ve endüstri tesisleri için entegre kablosuz geniş alan ağı (WLAN) çözümü birçok avantaj sunar. Ancak endüstriyel çözümler, radyo ağlarının dayanıklılığı ve güvenilirliliği açısından ofis alanlarına uygulanan çözümlerden daha farklı taleplerde bulunur. Siemens, günümüzde hem endüstri hem de ofis ortamları için HiPath Wireless ve Scalance W sistemlerini kullanan ortak bir konsepti esas alan entegre bir çözüm sunmaktadır. Bu çözümle de, departmanlar arasında önemli bilgilerin en verimli şekilde taşınması için gerekli temeli oluşturmaktadır. Ofis ve üretim ortamları için kablosuz ağ kurulumu, mobil ortamda konuşmaların iletilmesi için gerekli karşılıklı ağların (WLAN üzerinden ses iletimi) kurulmasına yardımcı olmanın yanısıra makine verilerinin veya depolanan verilerin doğrudan doğruya malzeme yönetimine aktarılması işlemini de kolaylaştırmaktadır. Ayrıca, WLAN üzerinden makineler, dizüstü bilgisayarlar veya Kişisel Dijital Asistanlar (PDA’ler) ile iletişim de çok kolaydır. Örneğin teşhis, devreye alma, servis ve bakım gibi görevleri icra ederken. Bu nedenle, birçok şirket için entegre WLAN çözümleri, birçok avantaj sunmaktadır. Sadece diğer birçok çözümden daha ucuz ve daha verimli olduğundan değil, aynı zamanda birçok işletim sürecinin en verimli hale getirilmesini de sağlamaktadır. WLAN üzerinden ses iletimi, kullanıcının iletişim kurmak için özellikle bir yere bağlı kalmasının önüne geçmekte ve kullanıcıya şirket içinde herhangi bir noktadan iletişim kurabilme imkanı vermektedir. 12 advance 2-2007 Üretim ve ofis ortamları için ortak mimari Hem endüstriyel ortamda hem de “normal” ofis dünyasında WLAN kullanan kablosuz iletişim, IEEE 802.11 standartını esas almaktadır. Ancak birçok durumda şirketlerin biri ofis bir diğeri de üretim alanları için olmak üzere birbirinden bağımsız iki ağ kullanmayı tercih ettikleri de görülmektedir. Bu ağlar, birbirlerinden ayrı yönetilir. Konvansiyonel ağlar arasında dolaşım için yeni bir IP adresinin atanması zorunluluğu, zaman açısından kritik uygulamalarda gecikmelere yol açabilmektedir. Özellikle ses iletimlerinde bir IP adresinden bir diğerine geçişte bazen görüşmenin kaybedildiğine de rastlanır. Veri bağlantılarında ise operatörsüz nakil sistemleri örneğindeki gibi iletişim hataları meydana gelmektedir. Siemens, bu iki alanı birbirine bağlamak amacıyla eksiksiz bir WLAN mimarisi geliştirdi. Bu mimari, ofis ortamları için HiPath Wireless serisinden ve endüstriyel üretim ortamlarındaki Endüstriyel Kablosuz LAN (IWLAN) için Scalance W ürünlerinden oluşan, başarısı kanıtlanmış ürünler ve çözümleri temel almaktadır. HiPath Wireless ve Scalance W, sorunsuz bir şekilde karşılıklı işletim için tasarlanmışlardır ve böylece şirketin tamamında entegre kablosuz iletişim imkanı sunabilmektedirler. HiPath Wireless portföyü, WLAN kontrol cihazlarından ve erişim noktalarından oluşur. Ortak kablosuz veri erişimine ilaveten ses ve veri iletişimine ve büyük çaplı radyo ağlarında multimedya işbirliğine de izin verir. Bunun sonucunda da kablosuz ağlar, kaynaklara ve verilere herhangi bir yerden erişilebilecek bir ortam yaratır. Herhangi bir noktadan güvenli ve sorunsuz kablosuz erişim kablosuz LAN ile sorun olmaz Scalance W ürün serisinin erişim noktaları ve istemci modülleri, özellikleri endüstriyel kullanım için geliştirilmiştir. IP65 koruma sınıfına haiz Scalance W muhafazaları ise geniş sıcaklık aralıklarına dayanacak şekilde tasarlanmıştır. Şoka ve titreşime dayanıklı olan bu kasalar aynı zamanda yüksek derecede EMC dayanıklılığına da sahiptir. Bu yüzden bu cihazlar, otobüsler ve demiryollarında da kullanılabilir. Ortak “anahtarlama noktası” ile artan güvenlik ve hız Entegre çözümde HiPath Wireless kontrol cihazı, merkezi “kontrol noktası” rolünü üstlenir. IP altyapısına bağlı olmasının yanısıra şirketin çeşitli noktalarına kurulan 200 kadar erişim noktasını da kontrol edebilir. Bu erişim noktaları Scalance W ürün ailesine ait olabileceği gibi HiPath Wireless ürünlerinden de seçilebilir. Kontrol cihazının kendisi, kablolu ağı kablosuz ağa bağlayan üç kademeli bir yöneltici gibi çalışır. Böylece, sanal ağ hizmetleri uç cihazlar için kullanılabilir hale getirilirken erişim noktaları arasında da dağıtılır. Bu da, her bir uç cihaza sadece bir kez IP adresi atanmasını sağlar ve cihaz, çeşitli erişim noktaları arasında dolaşırken bile aynı IP adresinin korunmasına imkan tanır. Bunun sonucunda hiçbir zorluk olmaksızın bir IP adresinden bir diğerine geçiş sırasında yaşanabilecek gecikmeler, kritik eşik değeri olan 50 milisaniyenin altında gerçekleştiğinden ses iletimi sırasında bile transferler hissedilmez. Merkezi WLAN kontrol cihazının tasarım konsepti ayrıca hassas ofis ve üretim ortamları için önemli bir unsur olan güvenlik konusuyla ilgili de önemli avantajlar sunar. Kullanıcı verileri yönetim sistemin- deki bilgilere dayanarak kontrol cihazı, bir son kullanıcı cihazına ağa erişim hakkı verilip verilmeyeceğine de karar verebilir. Bu sayede de yetkisiz erişimler hızlı bir şekilde tespit edilir. Ofis ve üretimin mükemmel entegrasyonu Karşılıklı WLAN kontrol cihazı sayesinde bir işletme bünyesindeki imalat ve ofis ortamları artık mobil iletişim alanında da birlikte büyüyebilme olanağına kavuşmaktadırlar. İmalat ve üretim ortamlarında kablosuz iletişim birçok görevi kolaylaştırıyor. Kullanıcılar ise bu olanaktan iki şekilde faydalanırlar: birincisi, ilgili uygulama alanında birbirlerine mükemmel derecede uyum gösteren HiPath Wireless ile Scalance W çözümlerinin performans özelliklerinden, ikincisi ise mobil ağ istasyonlarının sorunsuz dikey entegrasyonundan. Bu özellikler sayesinde kullanıcılar, birbirleriyle öncesinden daha esnek, daha hızlı ve daha güvenli bir şekilde iletişim kurabilmektedirler. Ofis ortamı WLAN HiPath Erişim Noktaları Anahtar Endüstri ortamı Endüstri WLAN Yöneltici Simatic S7 Mobil HiPath QoS2000 Sunucu Anahtar HiPath QoS2000 Sunucu PDA Scalance W Scalance W Anahtar Yöneltici Mobic Yöneltici Yöneltici Scalance W Scalance W İşletme WAN Mobil İstasyon HiPath 3-BK İletişim Platformu HiPath WLAN Kontrol Cihazı Mobil PDA İkincil Ağ Mobic Ortak bir WLAN ortamında iletişim kuran endüstriyel ortamlar ve ofis ortamları advance 2-2007 13 Endüstriyel Otomasyon Sistemleri Daha fazla bilgi için: www.siemens.com e-mail:kemal.karaatli@siemens.com Endüstriyel Otomasyon Sistemleri Daha fazla bilgi için: www.siemens.com e-mail:kemal.karaatli@siemens.com Kablo Üretim Makinesinde Kablosuz Kontrol ER-BAKIR, Türkiye’nin bakır kablo üretiminde önde gelen firmaları arasında olup önemli sanayi ve ticaret merkezlerimizden biri olan Denizli’de 1981 yılında kurulmuştur. Yüksek girişimcilik ruhuyla ER-BAKIR kısa geçmişinde modern teknolojilerle donatılmış yeni yatırımlar yaparak kapasitesini ve ürün yelpazesini artırmıştır. Bugün ER-BAKIR ham bakırdan başlayıp kablo üretiminin son noktasına kadar her aşamasını kendi bünyesinde gerçekleştirebilmektedir. Enerji kablolarından haberleşme kablolarına kadar çok geniş bir ürün yelpazesi bulunmaktadır. ERBAKIR firmasına ait bakır kablo üretimi yapan bu makinenin otomasyon sistemi Siemens PLC ve endüstriyel kablosuz haber- leşme sistemleri ile yapıldı. Kablo makinesi 2 metre çapında ve 30 metre uzunluğunda bir hat şeklinde olup 120 devir/dakikada hıza çıkabilecek performansa sahiptir. Sistemin kapasitesi 18 damara kadar bakır kabloyu işleyebilmektedir. Sistemde her kablo damarı diğer damarlar ile S-Z büküm yapılarak tek bir kablo haline getirilmektedir. Burada ana sistem kendi etrafında dönerken içindeki damarları işleyen her kısımda ters yönde dönme hareketi yapmakdır. Hareketli sistem içinde en zor olan tarafı dönme hareketi yapan kısımların birbirleri ile haberleşmesidir. Bu zorluk Siemens’in endüstriyel kablosuz haberleşme ürünü olan SCALANCE W ile çözülmüştür. Burada makinenin dışında bir PLC panosu içinde kontrolü yapan S7300 PLC ve bir adet TP177 paneli kullanıldı. Bu panelin yanlarına kablosuz haberleşmede verilerin alınabilmesi için 2 adet erişim (Access) modülleri yerleştirildi. Makinenin içindeki dönen her kısım içine dağıtılmış (Remote) giriş/çıkış modülleri ve bunların kablosuz haberleşmesi için Client modülü kullanıldı. Böylelikle, ana PLC 2 adet kablosuz erişim modülleri üzerinden 18 adet Client vasıtasıyla dağıtılmış giriş/çıkış modüllerini kumanda etmektedir. Burada kullanılan haberleşme yapısı kablosuz Profinet haberleşmesidir. Bu makinede kullanılan kablosuz haberleşme IEEE 802.11 g standartında olup frekansı 2,4 GHz ve data hızı 54 Megabit/saniyedir. Bu proje ile oldukça hızlı hareket eden sistem içindeki otomasyon cihazları, kablosuz yapı sayesinde, çok hızlı ve kesintisiz olarak Profinet haberleşme ile kontrol edilmektedir. Böylelikle, ERBAKIR tesislerinde bu yapı ile güvenli ve yüksek performansta üretim sağlanmaktadır. Erbakır Bakır Kablo Üretim Makinası PLC Panosu Erbakır Bakır Kablo Üretim Makinası Otomasyon yapısı: 1 adet S7 300 PLC ve TP177B dokunmatik panel 1 adet SCALANCE X208 Profinet haberleşme switch 2 adet SCALANCE W788-1RR Kablosuz erişim modülü 18 adet ET200S Profinet dağıtılmış giriş/çıkış istasyonu 18 adet SCALANCE W747-1RR Kablosuz Client modülü 14 advance 2-2007 Daha doğru ve daha detaylı ölçüm Coriolis kütlesel akışmetreler ile daha güçlü motor test üniteleri Otomotiv sektöründeki yüksek rekabet ve araçlardan çıkan gazlara ilişkin düzenlemeler otomobil üreticilerini üretimlerinde daha detaylı testler yapmaya zorluyor. Geçmişte motorun sabit çalışması durumunda yapılan testler yeterli olurken firmalar artık dinamik değişimlerin motor üzerindeki etkilerini de görmek istiyor. Motor test düzenekleri konusunda uzmanlaşan firmaların başında gelen FEV Motorentechnik GmbH, sistemlerinde Siemens Coriolis akışmetrelerinden yararlanıyor. değerinden başlayıp yaklaşık 1.000 kat üzerindeki değişimle megawatt’lar seviyelerine kadar çıkabilir. Değişim aralığının genişliği yapılacak analizlerin ne kadar güçleşebileceği hakkında fikir verebilir. Coriolis prensibi ile çalışan kütlesel akışmetreler bu test düzeneklerinde ihtiyaç duyulan %0,1 hassasiyet ile 0,05 kilogram ile 600 kilogram arasında son derece hızlı, hassas ve güvenilir bir ölçüm sunar. Pek çok kez yenilikçi firma ödülü almış olan FEV Motorentechnik GmbH aile şirketi, güç-aktarım ekipmanlarının geliştirilmesi ve test sistemleri alanında dünya çapında lider konumdadır. Test sistemleri otomotiv sektörü ile birlikte büyüyen ve üst seviyede uzmanlık gerektirmesi sebebi ile son derece önemli bir sektördür. Siemens SITRANS FC Coriolis kütlesel akışmetreleri ile ilgili olarak yüksek hassasiyet ve arızasız çalışmanın dışında en çok hangi özelliğinin takdir edildiği sorusuna FEV Test Sistemleri Satış ve Pazarlama Sorumlusu Bernhard Bierman, özellikle geniş bir aralıkta test imkanı sunması, mevcut uygulamalarına hızlı uyum sağlaması ve kullanımı son derece kolay olan ara yüzler ile esnek bir çalışma imkanı sunmasını beğendiğini söyleyerek yanıt vermiştir. Bernhard Bierman FC300 Coriolis kütlesel debimetrelerde özellikle rastgele seçilen bir ölçüm aralığında yakıt tüketiminin toplu özetinin alınmasını sağlayan “entegre sayaç” gibi geliştirilmiş özel fonksiyonları da kullandığını belirtmiştir. Akış ölçümünde özel talepler Bir içten yanmalı motor geliştirilirken farklı girdilerdeki değişimlerin birbirleri ile ilişkilendirilmesi ve akış ölçümleri son derece önemlidir. Yakıt tüketimi dahil pek çok parametrenin analizi, akış ölçümlerinin ne hassasiyette yapıldığına bağlıdır. Motorlardaki güç değerlerinin 1 kilowatt Karşılıklı fayda sağlayan deneyimler Bernhard Bierman sadece cihazın teknik özelliklerini değil, ayrıca Siemens tarafından sunulan servis, teknik destek, fiyatlar ve teslimat güvenilirliğinden de memnun olduğunu belirtmiştir. Uzun soluklu ve yakın işbirliği boyunca, FEV ve Siemens arasında, her iki tarafa da yarar getiren bir güven oluşmuştur. Değişik pazarlardan gelen talepler ürün geliştirmeyi yönlendirmekte ve her iki firmanın da pazardaki konumlarını güçlendirmektedir. Örneğin, Siemens pazardan gelen talepler doğrultusunda bu anlık değişimleri de dikkate alan yeni FC300 serisi Coriolis kütlesel akışmetre serisini oluşturmuştur bu sayede bu ürünün kullanıcıları arasında yer alan test düzenekleri üreticileri daha geniş bir aralıkta daha hassas bir çalışma imkanı bulmuşlardır. Gelecekte FC300 serisi Coriolis kütlesel akışmetrelerin kapsadığı uygulama alanı, sadece sensör değişimi ile daha da genişleyecektir. FC300 serisi akışmetrenin bu özelliği, FEV firmasının gelişmiş test düzeneği uygulamasını ekonomik mini otomobillerden ağır ticari araçlara kadar geniş bir yelpazede kolayca uygulanabilmesini sağlayacaktır. Motor test tezgahının yakıt debisi ölçüm kısmı MASSFLO Coriolis akışmetresini (sağda), ve onun yanında MASS 6000 veri dönüştürücüsünü (solda) içermektedir advance 2-2007 15 Endüstriyel Otomasyon Sistemleri Daha fazla bilgi için: www.siemens.com e-mail:engin.caglar@siemens.com Hareket Kontrol Sistemleri Türkiye’deki ilk 18 servo eksenli PVC CNC milling makinesi 70 çeşit makine imalatı bulunan Elumatec- Murat Makina; kesme, freze grupları, basit manuel tezgahdan CNC tezgahına pek çok çeşit makine üretimi gerçekleştirmekte. 1994 yılında, Türkiye’de 60 m² ’ de kurulan Elumatec firması, Murat Makine ile beraber gelecek yıl tamamlanacak 25.000m²’lik yeni tesisi ile kapasitesini 2 katına çıkaracak. Almanya’da makine mühendisliğinden mezun olduktan sonra, Elumatec’te 2 sene çalışan Hulusi Bulduk’a 1994’te Türkiye’de Elumatec firmasını kurma görevi verilmiş. Kapı, pencere ve alüminyum/PVC doğrama makine üretimi konusunda dünya çapında uzman olan Elumatec’in bugün 40 ülkede ofisi mevcut. Türkiye’nin coğrafi konumu ve komşu ülkelerle olan kültür benzerlikleri nedeniyle yakın ve Ortadoğu ülkelere yayıldığını belirten Elumatec Türkiye Genel Müdürü Hulusi Bulduk, gerçekleştirdiği başarılı çalışmalar ve yatırımlar sayesinde Türkiye’yi zaman içinde Elumatec’in Yakın ve Ortadoğu ülkelerinden sorumlu Genel Merkezi haline getirmiş. Türkiye Elumatec’e bağlı olarak Dubai, İran, Kazakistan, Hindistan ve Suudi Arabistan olmak üzere 5 farklı ülkede ofisi bulunmakta. 1994 yılında, İstanbul’da 2 kişi ve 60 16 advance 2-2007 m² ile işe başlayan Elumatec firmasında, 2004’te Murat Makine ile birleşmesinden sonra bugün 525 kişi çalışmakta. Elumatec - Murat Makine, Türkiye’den 65 ülkeye high - end teknoloji makineleri ihraç eden, sektöründe global anlamda standartları ve fiyatları belirleyen bir üretim merkezi haline gelmiş. Birlikteliğin Gücü 70 çeşit makine imalatı bulunan ElumatecMurat Makina; kesme, freze grupları, basit manuel tezgahdan CNC tezgahına pek çok çeşit makine üretimi gerçekleştirmekte. Örneğin, ürün yelpazesinde bir makine de günde 10 adet pencere üretebilirken diğer makine de günde 3000 adet üretilebilmek- Elumatec Türkiye Genel Müdürü - Hulusi Bulduk Sinumerik 840d ve Sinamics S120 te. Elumatec olarak, Hindistan, Mısır ve Brezilya gibi ülkelere ihracat edilen bazı makinelerin fiyat nedeniyle rekabet edemediğini düşünen Hulusi Bey, Türkiye’de 1983 yılından beri faaliyet gösteren hem iç ve dış pazarlardaki kullanıcıların tercih ettiği Murat Makine’nin sahibi Murat Buda’yla %50 pay ile ortaklık kurmuş. Bu sayede, bu ülkelere de hitap edebilecek uygun fiyatlı makine üretme imkânına da kavuşmuşlar. İşbirliğinin Gücü Elumatec’in, Siemens ve ürünleri ile tanışması Türk ortağı Murat Makine sayesinde gerçekleşmiş. Hulusi Bey, “Elumatec Türkiye olarak, yıllardır farklı markalarla çalışmaktaydık. Yalnız, Murat Makine ile birleşmemizden sonra gördük ki Siemens, en alt seviyedeki şalt ürünlerinden hareket kontrol sistemlerine kadar ihtiyacımız olan tüm ürünleri tek elden sağlayabiliyor. Bir sorunumuz olduğunda da çok hızlı geri dönüşüm alabiliyoruz. Daha da önemlisi, var olan ürün ve sistemlerle yetinmeyip Siemens ile beraber makinelerimizi isteğimiz gibi geliştirebiliyoruz. Bizim amacımız yalnız bugüne değil, ülkemizin geleceğine de yatırım yapmak. Bugün 16 kişilik bir software ekibimiz ve Siemens ile Simotion çeşitli makinelerin database’lerini oluşturuyoruz. Şuna inanıyoruz ki, gelecekte sadece makine ihracatı değil aynı zamanda yazılımlarımızı ve teknolojilerimizi de tüm dünyaya pazarlayabileceğiz.” diye açıklıyor. 18 servo eksenli PVC CNC milling makinesi Elumatec - Murat Makina, Siemens ile birlikte geliştirdiği CN784 CNC Corner Cleaner makinesini Türkiye’deki üretim makineleri imalatında bir kilometre taşı olarak nitelendiriyor. Türkiye’de ilk olan bu yeni 18 servo eksenli PVC CNC milling makinesi ile günde 3000 adet kapı/pencere profilinin tüm köşelerinin temizlenme işini gerçekleştirmektedir. Bu denli yoğun üretim, Siemens’in başlıca havacılık teknolojilerinde kullandığı CNC modeli olan Sinumerik 840D ünitesinin dünyada ilk defa PVC sektöründe kullanımı ile mümkün olabilmiştir. Bu yenilikçi makine de aynı anda 10 iş parçası programının paralel ve bağımsız olarak çalıştığını vurgulamak proses hakkında daha iyi bir ipucu verecektir. Böylesi yüksek performanslı üretim merkezini beslemek için Siemensin yeni geliştirdiği Servo Motion, Proses ve Simatic HMI kontrollerini tek çekirdekte birleştiren Simoti- on tabanlı,1 adet 13 servo eksenli NR 263 SüperKesim makinesi ile 2 adet 3 servo eksenli VKH-H780 Kaynak Makinesi senkronize çalışmaktadırlar. Makineler arası Ethernet altyapısı ve makine-saha haberleşmesinde Profibus-Dp kullanılarak hızlı ve güvenilir proses data hattı kurulmuştur. Böylelikle, toplam 37 bağımsız servo eksen içeren yekpare hat, OPC platformu ile Ethernet üzerinden Delphi 7 tabanlı yüksek seviyeli programlama yazılımı yardımı ile Operator arayüzüne yansıtılmış ve aynı veri yolu ile fabrikanın SAP sistemine bağlanma imkanına kavuşmuştur. Türkiye’nin en dinamik sektörlerinden biri olan inşaat, bu büyük hacimli, kaliteli, çok düşük üretim ve işletme maliyetli üretim yapabilen makineler sayesinde daha fazla rekabetçi olabilecektir. Elumatec - Murat Makine, olarak yıllardır Türkiye Siemens ile çalıştığını belirten Hulusi Bey, ürettikleri makineleri Brezilya’dan, Kamboçya’ya, dünyanın diğer ucundaki Kamçatka’dan Maritus adalarına kadar gönderdiklerini ve Siemens ile kurulan işbirliğinin yanı sıra; dünyanın 190 ülkesindeki Siemens’in lokal servis ağı gücünün de başarılarında önemli bir katkısı olduğunu ifade ediyor. advance 2-2007 17 Hareket Kontrol Sistemleri Daha fazla bilgi için: www.siemens.com e-mail:onur.ozturk@siemens.com Hareket Kontrol Sistemleri Daha fazla bilgi için: www.siemens.com e-mail:taner.okayi@siemens.com “X”ten “Z”ye Torna ve Freze İngiliz takım tezgahı üreticisi XYZ- Machine Tools kumanda ünitesi üreticisi Siemens’le ortaklık kararı aldı. XYZ’nin hem dikey işleme merkezleri hem de torna merkezlerine standart olarak Sinumerik ünitesi takılacak. XYZ, Almanya temsilciliğini resmi olarak 2006’da Almanya’nın güneyindeki Gammertingen’de açtı. Burada sergilenen makine yelpazesinin yanında, bir eğitim merkezi ve bir model fabrikası da kurulmuş durumdadır. XYZ’nin Sinumerik’i seçmesinin temel nedeni makinelerindeki atölyelere uygun operatör ve programlama arabirimidir. XYZ’nin freze makineleri yelpazesinde ShopMill operatör arabirimi kullanılacaktır. Tüm makine modellerinde – Mini - Mill, VMC veya yüksek hızlı işleme merkezleri –operatörün kılavuzluğu sayesinde ShopMill parçanın sıfır noktalarının ve kurulum işlemindeki takım uzunluklarının belirlenmesinin yanında, güçlü bir kontur bilgisayarının yardımıyla parçaların programlanmasında destek olur. Parçayı tam boyutunda gösteren dinamik çizgili grafikler hataları önler ve programlanan parçanın daha giriş aşamasında görsel hale getirilmesini sağlayabilir. Cep ve ada işlemeden serbest konturlara, kalıp tasarımı programları için yüksek hız ayar çev- 18 advance 2-2007 XYZ’nin tezgahlarına ShopTurn arabirimi takılmıştır. rimine (HSC) kadar ulaşabilen 5 eksenli makinelerle dönme çevrimlerine kadar makine çevrimleri ShopMill ile elde edilebilir. Aynı zamanda tezgahlar için ShopTurn’deki kontur bilgisayarı XYZ’nin tezgahları için zorlu teğet veya teğet olmayan kontur kesişmelerini hesaplayabilir. Yazılımda torna ve freze işlerinde kullanılmakta olan tüm çevrimler ve bunların yanında çevrim kontrollü bir tezgahtaki düz ve eğimli girişler gibi manüel işlevler de tümleşik olarak bulunmaktadır. Satın alma kararında önemli bir yeri olan yedek parça bulunabilirliği XYZ’nin makinelerinde Siemens ürünlerini seçmesinin yararlarından biri de servis ve yedek parçaların ulaşılabilirliğidir. Siemens kısa sürede kalifiye servis personeli sağlama olanağına sahiptir. 810D’deki baskılı devre kartlarının değiştirilmesi, tekrar çalışır hale gelmesine yetecektir. Uzaktan teşhis yeteneği sayesinde, makinedeki sorunlar bir servis mühendisi çağırmaya gerek kalmadan tanımlanabilecektir. Bu da makinenin çalışır durumda kalma süresini arttırır. XYZ, dünyanın her yerinde kabul edilmiş kullanıcı dostu kumanda ünitelerinin ve Siemens tarafından sağlanan mükemmel desteğin günümüze kadar elde ettikleri ticari başarıda önemli etkenler olduklarına inanmaktadır. 1.000 kadar memnun müşteri ve en uygun şekilde donatılmış eğitim tesisleri ile İngiliz takım tezgahı üreticisi, Alman pazarına giriş için mükemmel bir konuma sahiptir. ihtiyaçlarına göre farklı karışımları farklı hızlarda elde ederek çok daha homojen ve iyi bir karışım elde etmektir. Eski sistemlerde DC Sürücü kullanmadan çift devirli veya sabit hızlı motorlarla da bu işlem yapılmakta ancak bu şekilde iyi bir karışım elde etme imkanı bulunmamaktadır. Mixer Banbury için 2 adet 2500 kVA gücünde Siemens kuru tip trafolar kullanılmıştır. Bu trafolardan da 2 adet 1800 kW gücünde Simoreg DC Sürücüler beslenmektedir. Her bir trafonun sekonder sargıları yıldız ve üçgen terminallere sahiptir. Banbury sistemlerinde DC Sürücüleri Banbury sistemlerinde DC Sürücülerin kullanılmasındaki ana amaç, prosesin ihtiyaçlarına göre farklı karışımları farklı hızlarda elde ederek çok daha homojen ve iyi bir karışım elde etmektir. Eski sistemlerde, DC Sürücü kullanmadan çift devirli veya sabit hızlı motorlarla da bu işlem yapılmakta ancak bu şekilde iyi bir karışım elde etme imkanı bulunmamaktadır. Siemens AG , senelerdir üretmiş olduğu DC Sürücüleri farklı seriler altında 6RA21, 22, 24 olarak piyasaya sunduktan sonra yaklaşık 50 Milyon Euro’luk bir yatırımla en son teknoloji ürünü 6RA70 - Simoreg DC Master serisi DC Sürücüleri piyasaya çıkarmıştır. Bu DC Sürücüler Avusturya Viyana ‘da üretilmektedir. Siemens AG, şu anda 400 V’ da 3000 A.’e ,690 V ‘da 2600 A.’e kadar olan tek kompakt ünite olan DC Sürücüleriyle (paralellenerek 18.000 A.’e kadar çıkarılabilir ) dünyadaki en büyük ve en gelişmiş DC sürücü üreticisidir. DC Sürücülerin en çok kullanıldığı sektörler olarak; lastik sektörü başta olmak üzere plastik, kauçuk, kablo, demir ve çelik, tekstil, çimento sektörleri sayılabilir. Özellikle, son 2 yılda lastik sektöründe artan taleple birlikte lastik fabrikaları Türkiye’de yatırımlarına hızla devam etmektedirler. Bu yatırımlar kapsamında BRİSA A.Ş.’ nin, yeni Mixer hattı yatırımının elektrik tahrik sistemleri ve otomasyon projesini Otomasyon ve Kontrol Sistemleri Large Drives bölümü tarafından gerçekleştirilmiştir. BRİSA A.Ş. ‘ de Banbury Mixer tahrik sisteminde 2 x 1800 kW ve 2 x 570 kW gücündeki Simoreg DC Master üniteler İzmit’de teslim edilmiş ve devreye alınmıştır. Böylece,her 2 trafo arasında 30° faz farkı oluşturulup DC Sürücülerin 12 pulse olarak çalışması sağlanmaktadır. BRİSA A.Ş.‘ye Banbury - Mixer otomasyon sistemindeki DC Sürücülerin kontrolü, Siemens Simatic S7 300 PLC tarafından Profibus haberleşme protokolü üzerinden setpoint gönderilerek sağlanmakta, bu kapsamda konvertörler Master-Slave prensibine göre çalışmakta ve buradan da tüm mekanik sistem kontrol edilmektedir. Sistemde 2 adet 1500 kW DC motor kullanılmıştır. Bu motorların her biri harici hava-su soğutma üniteli DC motorlardır ve yaklaşık ağırlığı 11 ton’dur. Lastik üretiminde karışım Banbury mixer tahrik sistemleri lastik fabrikalarında üretimin başladığı ilk noktadır. Lastiğin ilk hammaddesi olan ve çoğunlukla dışarıdan ithal edilen kauçuk ve bunun yanında karbon siyahı, yağlar ve diğer gerekli karışımlar bu ünitede karıştırılmaktadır. Banbury’den çıkan karışım daha sonra Extruder ve Calender diye adlandırılan ezicilerden geçirildikten sonra fabrikanın diğer kısımlarına gönderilmekte ve lastik çeşitlerine göre farklı şekillerde işlemlere tabi tutulmaktadır. Banbury sistemlerinde DC Sürücülerin kullanılmasındaki ana amaç, prosesin 1500 kW gücündeki DC Motorlar Bu büyüklükteki projelerin Siemens A.Ş bünyesinde ve lokal olarak Türkiye’de doğru, güvenilir bir şekilde gerçekleştirilmesi, sürücü servis, tamir ve bakım hizmetlerinin Kartal kampusünde verilmesi yerel ekonomiye kattığımız değerin en temel göstergesidir. advance 2-2007 19 Motor, Motor Hız Kontrol ve Mekanik Aktarma Sistemleri Daha fazla bilgi için: www.siemens.com e-mail:cem.aydogan@siemens.com Motor, Motor Hız Kontrol ve Mekanik Aktarma Sistemleri kaldırma yüksekliklerinin büyük olması, çelik üretim sürecinde vinçlerin hayati önem taşıması nedeniyle neredeyse her ekipmanın yedekli olarak tasarlanması tasarım sürecinin anahtar noktalarıydı. Türkiye’nin En Büyük Vinç Projesi Işık Mühendislik Ltd.Şti. uluslararası devler arenasındaki büyük çelikhane vinçleri ihalesi savaşını bir Türk firması olarak kazandı. Işık Mühendislik Ltd. firması ERDEMİR Grup şirketlerinden İskenderun Demir Çelik firmasının açmış olduğu altı adet 320 ton kaldırma kapasiteli çelikhane vinçleri ihalesini kazanarak adını Türkiye’nin en büyük vinç projesine yazdırdı. Projenin ana hatları ile kapsamı; vinçlerin temel ve detay dizaynı, üretimi, son kullanıcı tesislerine taşınması, saha montajının yapılması ve nihai olarak start-up, devreye alma ve yük testlerinin tamamlanarak İSDEMİR işletmesine teslimi şeklinde planlandı. Işık Mühendislik bu projenin tüm mekanik mühendislik çalışmalarını kendisi yapmış, elektrik ve otomasyon kısmını da güçlü bir partner yapısı içerisinde çalıştığı Siemens A.Ş. Otomasyon ve Kontrol Sistemleri grubu ile ortak olarak gerçekleştirmiştir. ethen gibi firmalar ile birlikte seçilmeyi başararak, nihayetinde de en iyi fiyatı vererek ihaleyi kazandıklarını anlattı. Fakat, ihaleyi kazanmanın aslında bu işin en kolay kısmı olduğu asıl zorlukların ihale sonrası süreçte yaşandığını ayrıca belirtti. Zorlu bir proje Genel olarak projenin teslim termin planı 6 vinç için oldukça kısaydı. Tasarım süreci, 320 tonluk vinçlerin daha önce 180 tonluk vinçlerin çalışmakta olduğu mevcut bina ölçülerine sığdırılması gerektiğinden oldukça zorluydu. Hızların ve Vinçlerin, 320 ton ana kanca ve 75 ton yardımcı kanca hızı 10m/dk, ana araba hızı 30 m/dk ve köprü yürüyüşü 80m/dk hızlarındadır. Vinçlerin mekanik yapısının büyüklüğü ve hareketlerin birbirleri ile olan kombinasyonlarındaki sınırlamaların plan ve koordinasyonunun karmaşıklığı düşünüldüğünde projenin zorluk ve önem derecesi bir kez daha ortaya çıkmaktadır. Işık Mühendislik kurucu ortağı Gürel Gencer, Hoist Magazine dergisine verdiği röportajında ; ihale dosyası göndererek teklif istenecek firmaların arasına güçlü uluslararası Konecranes ve Kranbau Ko- 20 advance 2-2007 Hol üzeri montaj öncesi son hazırlıklar Vinçlerin devasa boyutları nedeniyle karşılaşılan en büyük zorluklardan birisi de her biri 110 ton ağırlığında olan ana kiriş parçaları ve 170 ton ağırlığa sahip olan ana arabaların, üretim alanından 600 km uzakta olan İskenderun‘a taşınmasıydı. Ayrıca, taşınan tüm bu ağır parçaların vinçlerin yürüyeceği 36m yükseklikteki hol üzerine kaldırılarak saha montajının yapılması çok büyük dikkat ve oldukça zor bir mobil vinç çalışması gerektiren diğer bir zorlu aşamaydı. Gürel Gencer tüm bu zorlukların üstesinden gelindiğini ancak ulaşım, mobil vinç ve saha montaj makinalarının temininindeki kısıtlı alternatifler sebebiyle bazı zamanlama problemleri ile karşılaştıklarını anlattı. İSDEMİR ve ERDEMİR tesisleri 2007 yılı toplam üretim kapasitelerini yedi milyon tona çıkartmak için yatırımlarına hızla devam etmektedir. Işık Mühendislik, bu büyük yatırımda önemli etkisi olan 320 ton- luk kapasiteli vinçlerin, üretemin hız ve miktarını doğrudan etkilediğini belirtti. Detaylı Planlama Işık Mühendisliğe göre, bu proje hem finansal açıdan hem de mühendislik yönü ile o tarihte şimdiye kadar Türkiye’de yapılmış çelikhane vinç projeleri içinde bir yerli firma tarafından gerçekleştirilenlerin en büyüğü olma özelliğini gösteriyor. Biraz daha ayrıntı verecek olursak, dört ana kiriş ve iki arabadan oluşan vinçler 28 m köprü açıklığı ve yaklaşık 30 m kaldırma yüksekliğine sahipler. Ana kaldırma gruplarında Siemens AG A&D grubu çatısında birleşen Flender FZG tip süperpoze redüktör grupları ve yürütmelerde yine Flender ailesinin güçlü Motox serisi redüktör ve kaplin üniteleri kullanılmıştır. Kaldırma gruplarında kullanılan süperpoze üstün teknoloji redüktörler sayesinde tamburları süren iki motorun birisi devre dışı kaldığında bile, kaldırma hareketinin tek motorla yarı hızda devam etmesi sağlanarak prosesin durması engellenmiştir. Vinçler, dört ana kiriş ve bunlar üzerinde hareketli iki adet arabadan oluşmaktadır. Kaldırma yüksekliği yaklaşık 30 m Vinçlerin İSDEMİR’e transport aşaması Vinçlerin hol üzerine montajının başlangıç aşaması Vinçlerin hol üzerine montajı sonrası olup, büyük araba 320 ton kaldırma kapasiteli bir kanca, küçük araba 75 ton ve 10 ton kaldırma kapasiteli iki yardımcı kancaya sahiptir. Ana kaldırma grubu 1750 mm çap ve 6m uzunluğunda iki adet tambur ihtiva etmektedir. Mekanizmada oluşabilecek herhangi bir aksaklığa karşı tamburlara acil durum frenleri monte edilmiştir. Ana kaldırma grubu Flender FZG süperpoze redüktörleri motorların birisinde oluşabilecek arıza durumunda yarı hızda nominal yükleri kaldırabilecek şekilde planlanmıştır. Aynı hol üzerinde çalışan diğer vinçler ile çarpışmayı önleyici ultrasonik sistemler, kaldırılan ağırlığı ölçerek merkezi PLC sistemine aktaran “load cell” sistemi ve merkezi yağlama gibi sistemler vinçlerin sahip olduğu diğer özelliklerdendir. Tüm vinçlerde tahrik sistemi olarak Siemens harici soğutmalı sincap kafes asenkron motorları kullanıldı. Tüm hareketler rejeneratif enerjiyi şebekeye geri basan ortak AFE doğrultucu ve çıkışında ortak DC baraya bağlı Simovert Masterdrives frekans inverterleri üzerinden kontrol edilmektedir. Çarpışma koruyucu sistem ve tüm kaldırma tonajlarının algılanarak sisteme ve operatöre bildiren load cell sis- temi tahsis edilmiştir. Vinçlerin tüm güvenlik ve kumanda sisteminde Siemens ‘in vinç gibi diğer bütün uygulamalarda da kendisini ispat etmiş Simatic S7 ve HMI ailesi kullanılmıştır. Güvenliği ve sürekli çalışmayı sağlamaya yönelik ortak rejeneratif doğrultucular ve PLC sistemi ana işlemcileri birbirini yedekler (redundant) biçimde tasarlanmıştır. Tüm frekans konvertörleri ve PLC sistemi 70 derece dış ortam sıcaklığında bile problemsiz çalışacak endüstriyel tip klimalar ile soğutulan elektrik odası içine monte edilmiştir. Görev başarıyla tamamlandı FEM M8 sınıfı olan 320 ton vinçlerin İSDEMİR ‘ e sevkiyatı ve yerlerine montajı 2006 Temmuz ayı itibarı ile tamamlanmış olup, dört adet vincin devreye alma ve test çalışmaları da gerçekleştirilmiştir. Diğer iki vincinde test çalışmalarının 2007 Nisan – Mayıs ayları içinde tamamlanarak işletmeye devri yapıldı. Işık Mühendislik firmasına Siemens Türkiye olarak bize yaratmış oldukları uyumlu çalışma ortamı, bilgi paylaşımı ve ülkemize kazandırdıkları katma değeri yüksek bu çalışmasından dolayı teşekkürlerimizi sunarız. advance 2-2007 21 Motor, Motor Hız Kontrol ve Mekanik Aktarma Sistemleri Daha fazla bilgi için: www.siemens.com e-mail:cem.arar@siemens.com Şalt ve Enstalasyon Tekniği İstanbul Cadde ve Sokak Aydınlatmalarında Tasarruf 5.512 km² alana yayılan İstanbul 14.5 Milyon nüfusu ile bir mega şehir. İstanbul ilindeki nüfus, ülke toplamındaki nüfusun yaklaşık % 20’sini kapsamaktadır. Bu dev şehrin aydınlatma konusundaki sıkıntıları Edo Enerji ve Siemens işbirliği ile çözülmektedir. 1 Aydınlatma tesislerinin güncel projelerinin takibi lum aşamasından itibaren hataları varsa bunlarda önceden belirlenebiliyor. 2 Aydınlatma tesislerinin ömür takipleri İstanbul Boğazı, Karadeniz’i, Marmara Denizi ile birleştirirken; Asya Kıtası ile Avrupa Kıtası’nı birbirinden ayırmakta ve İstanbul kentini de ikiye bölmektedir. İstanbul ili sınırları içerisinde 27 ilçe bulunmaktadır. Bunlar Batıda; Avcılar, Küçükçekmece, Bakırköy, Bahçelievler, Bağcılar, Güngören, Esenler, Bayrampaşa, Zeytinburnu, Fatih, Eminönü, Beyoğlu, Beşiktaş, Şişli, Kağıthane, Sarıyer, Gaziosmanpaşa, Eyüp. Doğuda ise; Üsküdar, Beykoz, Kadıköy, Kartal, Pendik, Tuzla, Ümraniye, Adalar, Maltepe, Sultanbeyli bulunmaktadır. Bağımsız belediyeler ise Büyükçekmece, Çatalca, Silivri ve Şiledir. 4 İhbar azlığından kaynaklanan karanlık bölgelerin çoğalması ve suç oranlarının bu bölgelerde artması önleniyor Sahadaki her panonun içinde programlanabilir 1 adet Enerji Analizörü UMG507 bulunmaktadır. Bütün değişimleri, GPRS modemi ile ana kontrol merkezden aldığı IP adresi üzerinde çift yönlü haberleşmeyi sağlamaktadır. Enerji Analizörü tüm elektrik değerlerini içinde denetimde tutuyor. Akıllı sistem 3 fazdan gücü ölçüyor ve güç değişimine reaksiyon göstererek arızanın sebepleri konusunda bilgi sağlıyor. Şebekede kaçak varsa, sigorta attıysa, ampul patladıysa veya pano kapağı açıldıysa her akıllı pano öngörülen haberleşme yapıları ile haberleşebiliyor ve bakımından sorumlu saha ekibine uygun görülen sistemlerle bildirilmekte ve anında müdehale imkanı verilmektedir. Sistemin faydaları İstanbul Belediyesi tarafından görevlendirilen Edo Enerji, Ana Kontrol ve İzleme Merkezini kurmuş ve bütün İstanbul’un cadde aydınlatma sistemlerini Coğrafi Bilgi Sistemi adlı bir database’de toplamıştır. Ana Kontrol ve İzleme Merkezi’nin şehrin bütün aydınlatma sisteminin uzaktan kontrol ve izlenmesi konusundaki ihtiyacı olan alt yapı ve kablosuz haberleşme çözümleri de tamamıyla Siemens Türkiye Otomasyon ve Kontrol tarafından geliştirilmiştir. Kurulan bu sistem sayesinde mevcut yapıda olan bazı sorunlarda aşılmıştır. Bunlardan bazılarını şöyle sıralayabiliriz: 22 advance 2-2007 3 Eneji kesilmelerinin ve arızaların ihbar olmadan otomatik olarak bilgisi 5 Kablo hırsızlıkları azaltılıyor ve önleniyor 6 Enerji kalitesinin aydınlatma tesislerine etkisi ölçülebiliyor 7 Arıza takip, bakım onarım yapısının efektif takibi Otomatik raporlama Siemens’in kurduğu akıllı sistem ile şebekede ortaya çıkan arızalar, gerek saha dağıtım panoları gerekse direklerde meydana gelen arızalar veya kontrol dışı gerçekleşen (hırsızlık, hava koşuları..) her türlü durum bilgisi kablosuz bir ortamda otomatik olarak sahadan Ana Kontrol ve İzleme Merkezine (http//aydinlatma.ibb. gov.tr) ve saha servis ekiplerine ulaştırabilinmektedir. Hem elektrik hem elektronik kısmı ile ilgili çözümünü Siemens Otomasyon Kontrol Sistemleri ve Edo Enerji işbirliği ile oluşturulan bu sistem sayesinde, kurulum aşamasından itibaren denetlemeyi sağlıyor. Sistem, kaçak akım korumasına sahip, dolayısıyla müteahhitin ilk kuru- Bu durumda pano kapısı açılıncaya kadar geçen zaman ile ne kadar sürede müdahale edildiği ve açık kaldığı sürece de tamirin ne kadar sürdüğüne dair bilgiler Ana Kontrol ve İzleme Merkezinden takip edilebilmektedir. Bu şekilde, Merkez hem bakım sıklığını hem de servis sürelerini ölçebiliyor her türlü istatistikî bilgiye sahip olabiliyor. Kablosuz İletişim GPRS modem için geliştirilmiş akıllı bir kart sayesinde bir akü sürekli şarj ediliyor. Eğer şebekede bir kesinti olursa akü devreye giriyor ve enerji kesintileri Ana Kontrol ve İzleme Merkezinden takip edilebiliyor. Pano ve haberleşme sistemi kompakt ve güvenli bir sistem. Sistemde bir adet UMG 507 Enerji Analizörü mevcut. Enerji kalitesini, linyelerin enerji tüketim kilowatt saatlerini ve belli açma- kapama saatlerini (sabah 05.30- akşam 18.30 gibi…) otomatik kontrol edebiliyor. Aydınlatma linyesi ihtiyaca ve gün ışığına uygun algılama yapıp kendini otomatik ayarlayabiliyor ve ya ihtiyaca uygun komutlarla da programlanabiliyor. Örn. X ve Y direklerinde sabah 06:30 birer ampul, 20:00’da 2’şer ampul yanacak. Böylece, direklerdeki ampuller daha verimli çalışarak enerji ve maliyet tasarrufu sağlıyor. GPRS ve haberleşme ağında bir problem çıkarsa sistem kendini otomatik devreye alıyor ve şehir aydınlatması UMG cihazı üzerinden gerçekleşiyor. Sistemde de 6 adet dijital çıkış mevcut. 3 linye ile kontrol ediliyor. 1’i ısıtıcı diğer 2’side kompanzasyon, 3 aydınlatma linyesi olarak kullanılıyor. Sistem ile enerji tüketimleri denetlenebiliniyor. Sistemde de 6 adet dijital giriş mevcut. Girişlerde bir problem olursa örneğin pano kapağı açılırsa sistem ana merkeze e-mail gönderiyor. Merkez bu gerçekten arıza mı veya bir hırsızlık durumu var hemen görebiliyor. Şu ana kadar İstanbul’un sahil hatları büyük oranda sisteme dahil edildi. Yıl boyunca da ana caddelerin proje kapsamına alınması planlanıyor. Akıllı Sistemin Sağladığı Faydalar: Enerji tüketimleri denetlenebiliyor. Enerji kalitesi takibi yapılabiliniyor. Alt yapı aşamasında veya daha sonrasında ortaya çıkabilecek elektrik kaçakları önleniyor ve minimize ediliyor. Kaçak ve kayıpların önlenmesi enerji ve maliyet tasarrufu sağlıyor. Aydınlatma linyeesi ihtiyaca ve gün ışığına göre kendini ayarlıyor. Böylece direklerdeki ampuller daha verimli çalışarak enerji ve maliyet tasarrufu sağlıyor. Arıza bilgileri anında hem merkeze hem de saha servislerine çok çabuk ulaşıyor böylece atıl veya yetersiz kullanımda direğe daha hızlı müdahale edilebiliniyor. Arızaların sebebi daha yerine varılmadan bilinebiliyor (hırsızlık mı? elektriksel mi) ve böylece bakıma çözüm kaynakları önceden planlanarak ulaşılabiliniyor. Bakım ve onarımda hız ve maliyetten tasarrufu sağlıyor İçindeki şarj edilebilir akü sayesinde herhangi bir elektrik kesintisinde akü devreye giriyor ve bilgiler kaybolmuyor. Sistem daha güvenli ve efektif çalışıyor. İstanbul şehri daha verimli ve kontrollü aydınlatılıyor Sistem kendini yaklaşık 2 sene içinde amorti edebiliyor. Bu sistemde yer alan ürünler: UMG 507 Çok Yönlü Ölçüm ve Analiz Cihazı 3 ana kontaktör 1 kaçak akım korumalı ana şalter 30 otomatik sigorta Sıcaklı ölçer Şarjlı akü 1 adet GPRS modem ve 1 adet SIM kart Ana kontrol ve izleme merkezi advance 2-2007 23 Şalt ve Enstalasyon Tekniği Daha fazla bilgi için: www.siemens.com e-mail:halil.kurt@siemens.com Ürün Tanıtımı SIMATIC WinCC Versiyon 6.2 Gelişmiş Plant Intelligence ve Proses Görüntüleme Fonksiyonları Yönetim Üretim Müdürü Kalite Sorumlusu Operatör İşlenmiş Veri İstatistik Performans Kalite Duruş Zamanı Proses Verileri Görüntüleme Arşivleme Sıkıştırma Endüstriyel Otomasyon Sistemleri Veri Toplama Fabrika Plant Intelligence Siemens, SIMATIC Plant Intelligence ile Scada seviyesini MES (Manufacturing Execution System) seviyesine bağlayarak, makineden yönetim seviyesine entegre ve ölçeklenebilir bir çözümü tek bir kaynaktan sunuyor. Plant Intelligence, proses verilerini kullanıp, gerçek zamanda bilgi olarak sunarak firmanın karar verme mekanizmalarını geliştirmektedir. SIMATIC Plant Intelligence, kullanıcıların gerçek zamanda önemli üretim parametrelerine ulaşmalarına izin vermekte, böylece makine ve proseslere daha hızlı müdahale etme imkanı sağlamakta, maliyetleri düşürmekte, hurdaları azaltmakta, üretim tesislerinin verimliliğini arttırıp, firmanın verimliliğini ve karlılığını arttırmaktadır. Plant Intelligence, Scada ve MES seviyesini birbirine bağlayarak üretim verilerinin etkin bir şekilde arşivlenme, sıkıştırma, analiz ve dağıtımına izin vererek üretimin daha şeffaf bir şekilde izlenmesini sağlar. Plant Intelligence fonksiyonları ölçeklenebilir SIMATIC WinCC üzerine kurulu proses görüntüleme sistemi ile kullanılabilir, böylece mevcut Scada fonksiyonları genişletilebilir. İhtiyaçlar arttığında MES seviyesinde kapsamlı optimizasyon çözümü SIMATIC IT’ye kesintisiz geçiş mümkündür. Fonksiyonları geliştirilen WinCC Data / Monitor ve Connectivity Pack gibi opsiyonlarla ve yeni WinCC / DowntimeMonitor ve WinCC / ProcessMonitor opsiyonlarıyla sistem daha da genişletilebilir. Mesela 24 advance 2-2007 WinCC / DataMonitor, Web Center ve Published Reports araçları ile bilginin dağıtılması, web üzerinden analizi, WinCC/DowntimeMonitor ile makine duruş ve verimlilik tespiti ve analizi, Management Information System (MIS – Yönetim Bilişim Sistemi ) WinCC / ProcessMonitor ile üretim optimizasyonu ve müşteriye özel KPI (Anahtar Performans Göstergeleri - Key Performance Indicator) hesaplanmasıyla kalite analizleri yapmak mümkündür. WinCC MES seviyesinde SIMATIC IT ürünleri ile genişletildiğinde farklı fabrikalardaki KPI değerlerinin karşılaştırma ve analizini, malzeme, makina, siparişler ile ilgili üretim veri analizlerini ve ürün geçmişi (genealogy) analizlerini yapmak mümkündür. SIMATIC WinCC, 6.2 versiyonunda Plant Intelligence fonksiyonları yanında standart scada fonksiyonları da geliştirilmiştir. WinCC kullanımı kolay Menü ve Toolbar editörü ile Runtime kullanıcı ara yüzünü Windows uygulamalarındaki menü ve toolbar gibi tasarlamanıza izin verir (Windows look & feel). Menü ya- pısı ihtiyaca göre istediğiniz gibi tasarlanabilir, toolbar ikonlarında istediğiniz resimler kullanılabilir, toolbar ve menüler istenildiğinde taşınabilir. Bu sayede, operatör kolay ve hızlı bir şekilde istediği proses sayfalarına ulaşabilir. Alarm Gizleme fonksiyonu ile operatör önemsiz bulduğu alarmları gizleyebilir. Alarm gizleme otomatik olarak da gerçekleştirilebilir. Mesela alarmlar bakım sırasında otomatik olarak gizlenebilir. Böylece operatör proses sistemine özellikle alarmlara daha kolay ve hızlı müdahale eder. Ayrıca trendlerin daha kolay analizi için trend objesi geliştirilmiş, aynı obje üzerinde anlık ve geçmiş değerlerin görüntülenmesi, trendlerin direkt kontrol objesi üzerinden tıklayarak seçimi ve trend objesinden gösterilen değerlerin CSV dosyası olarak export edilmesi gibi fonksiyonlar konmuştur. WinCC 6.2 versiyonla, 6.0 versiyondaki SQL server 2000 yerine güncel Microsoft SQL server 2005’i proses değerlerinin ve alarmların arşivlenmesi için kullanmaktadır. SQL Server 2005 (Standard Sürüm) WinCC scada sistemi ile birlikte gelmektedir. Uygulamaya özel menüler ve toolbar ile proses ekranı Ürün Tanıtımı İstenirse WinCC Central Archive Server opsiyonu ile 120000 değişkene kadar arşiv değerleri ve alarmlar merkezi bir server’da saklanabilir, scada server, client ve web client’lar merkezi arşiv server verilerine ulaşabilirler. WinCC opsiyonlarının fonksiyonları da genişletilmiştir: WinCC / Audit ve WinCC / Change Control proje versiyonlama aracı ile farklı WinCC versiyonları arşivlenebilir, arşivlenen farklı versiyondaki projeler yeniden yüklenebilir. WinCC / Redundancy opsiyonunda WinCC istasyonları yedekli olarak çalışabilmekte ve istasyonlar arşivlenen verileri birbirleriyle senkronize edebilmektedir. Yeni versiyonla birlikte alarm onayları, mesaj listeleri, mesaj durumları, yorumları ve dahili değişkenler de senkronize edilebilmektedir. WinCC 6.2 DataMonitor opsiyonunda mevcut araçların fonksiyonları arttırılmış, Published reports ve Web Center gibi yeni araçlar geliştirilmiştir. WinCC 6.2 DataMonitor araçları ve fonksiyonları aşağıdaki gibidir: Excel Workbooks ile proses değer arşivleri, alarmlar ve aktüel verileri kullanılarak Excelde raporlar hazırlanabilmekte, bu raporlar web sayfalarında yayınlanabilmektedir. ProcessScreens ile yayınlanan WinCC proses sayfaları görüntülenebilmektedir. Trends & Alarms ile proses değer arşivleri ve alarmlar analiz edilebilmektedir. Ayrıca yeni Published Reports aracı ile, zamana ve olaya bağlı Excel workbooks raporları ve pdf formatında WinCC Report Designer raporları oluşturulabilmekte, bu raporlar e-mail ile kullanıcılara gönderilebilmektedir. Yeni WebCenter aracı, kişiye özel web sayfaları tasarımına izin vermektedir. Bu sayfalarda pie grafiği, bar grafiği, trend grafiği, trend istatistik analizi, alarm tablosu, proses veri tabloları, alarmlar, alarm istatistik analiz gibi objeler kullanılabilmektedir. Kişiye özel sayfalarla kullanıcı WinCC verilerini görüntüleyip, analiz edip, export edebilmektedir. Operatörler sıcaklık trendlerine bakarken, yöneticiler pie grafikte üretim verilerini izleyebilmektedir. WinCC / DataMonitor 6.2 Kampanyası! SIMATIC WinCC Plant Intelligence ile scada sisteminizi genişleterek üretiminizdeki şeffaflığı artırın! WinCC 6.2 istasyonuna (tek kullanıcılı sistem, server yada client) DataMonitor server kurulabilir ve Microsoft Windows kullanan herhangi bir ofis bilgisayarından verilere ulaşılabilir. Bunun için size tam fonksiyonel WinCC/DataMonitor V6.2’yi sunuyoruz.Tek kullanıcılı WinCC/DataMonitor V6.2 yazılımını şimdi 699.-€’ya* sipariş edin, % 45’ ten fazla kazanın! Daha fazla bilgiye aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz. http://www.siemens.com.tr/wincc * KDV hariç tavsiye edilen satış fiyatıdır. Kampanya 31/08/2007 ye kadar geçerlidir. e-mail: gokalp.akgul@siemens.com WinCC DataMonitor advance 2-2007 25 Ürün Tanıtımı Ultrasonik yaklaşım sensörleri SIMATIC PX Seviye ölçüm uygulamalarında algılanacak nesnenin veya sıvının hangi yüksekliğe kadar çıkacağı veya ineceğinin tanımlanabilmesi önemlidir. Endüstriyel Otomasyon Sistemleri Seviye ölçüm uygulamalarında Ultrasonik sensör seçim kriterleri Genel çalışma prensibi olarak ultrasonik sensörler nesneyi / sıvıyı temassız olarak, kullanılan sensörün cinsine göre birkaç cm ile 10m ye varan bir aralıkta algılayabilir. Sensör gönderdiği ultrasonik darbelerin algılanacak nesne/sıvıdan yansımalarını geri alır, gönderilen darbe ve alınan eko arasında geçen süre ölçülerek mesafeye çevrilir. Aralık tanımlaması ve ayar Her ultrasonik sensörün algılamaya başlayacağı mesafenin önünde kör alan denilen bir bölge vardır. Bu bölgeye girecek herhangi bir nesne yanlış ölçüm veya hatalara sebep olur. Bu sebeple bu bölgenin boş kalması ve nesneden arındırılması çok önemlidir. Algılamanın başlayacağı ve biteceği bölge kullanıcı tarafından sensör üzerinde bulunan potansiyometreler ile veya bilgisayara sensörü bağlayarak SONPROG denilen bir program ile sağlanır. Tanımlanmış bu ara bölgeye giren nesne, sensör tarafından algılanır ve nesnenin sensöre olan mesafesi hesaplanır. Anahtarlama çıkışlı ultrasonik sensörler Nesne/sıvı, önceden tanımlanmış anahtarlama istenen aralıkta kalan bölgede ise sensör bunu bize anahtarlama yaparak ifade eder. Kullanılan sensör tipine göre bu, NO (normally open contact)- çıkış +24V sinyal verir veya NC(normally closed contact), çıkış 0V sinyal verir. Nesnenin /sıvının sensöre olan uzaklığı ayarlanan algılama mesafesinde olmasına rağmen ayarlanan anahtarlama çıkış limitlerinin altında veya üstünde ise sensör anahtarlama yapmaz. Dolayısı ile nesnenin algılanması ve algılanan nesnenin isteğe göre anahtarlama yapması ayrı ayar gerektirmektedir. Sensör tipine göre bahsi geçen anahtarlama ayarı potansiyometrelerle, SONPROG ile veya “teach-in” (öğretme metodu) ile yapılabilir. Ultrasonik yaklaşım sensörleri Ayarlanabilir bitiş aralığı Ayarlanabilir başlangıç aralığı Dijital / Analog Çıkış Aralığı Kör Nokta 26 advance 2-2007 Algılama Aralığı Ürün Tanıtımı Uygulama 1: Sürekli seviye ölçümü Uygulama 3: ‘Boş’ alarmı Kullanılan sensör analog çıkışlı ultrasonik sensör Kullanılan sensör ön plan bastırmalı ultrasonik sensör Seviye ölçümü 4..20 mA analog çıkış ile ifade ediliyor. Anahtarlamanın başlangıç ve bitiş sınırları minimum seviyeye yakın bölgede seçilmelidir (önplan bastırma). Kör Nokta Kör Nokta Bitiş Sıvı ayarlanan aralığa (+ anahtarlama histerisiz) ulaştığında anahtarlama ile ‘boş’ alarmı alınır. Seviye Seviye Ölçüm aralığı Başlangıç Ölçümün yapılacağı seviyenin başlangıç ve bitiş sınırı SONPROG ile ve tank yüksekliğine göre yapılacaktır.4..20 mA arasında seviye doluluğunun ifadesini veren eğri SONPROG yazılımı sayesinde azalan veya artan düzenle alınabilmektedir. Başlangıç Boş Bu uygulama için ortalama değer alınması tavsiye edilir. Ölçüm aralığı Bitiş Anahtarlama histersizi ve ölçüm hassasiyetinden dolayı (+/-%1.5 ve +/-%2.5) başlangıç ve bitiş ölçüm aralığı minimum olmalıdır. Uygun Sensör Tipi Çıkış Ayar Uygun Sensör Tipi Çıkış Ayar PXS100: Compact seriler 0 0...10V Pot ayarlı PXS100: Compact seriler 0 0...10V Pot ayarlı PXS200: Compact seriler M18S Frekans sabit PXS200: Compact seriler M18S Frekans sabit PXS300: Compact seriler M18 0...10V, 4...20mA Frekans 0...10V, 4...20mA Frekans Frekans 0...10V, 4...20mA SONPROG sabit PXS300: Compact seriler M18 0...10V, 4...20mA Frekans SONPROG sabit sabit PXS300: Compact seriler K65 0...10V, 4...20mA Frekans PXS300: Compact seriler M30 K2 SONPROG sabit PXS300: Compact seriler M30 K3 Frekans 0...10V, 4...20mA SONPROG sabit SONPROG sabit sabit PXS300: Compact seriler K65 PXS300: Compact seriler M30 K2 PXS300: Compact seriler M30 K3 Uygulama 2: ‘Dolu’ alarmı, taşma koruması Uygulama 4: Ön Uyarılı ‘Dolu’ alarm alımı Kullanılan sensör arka plan bastırmalı ultrasonik sensör Anahtarlama Aralığı Seviye Bitiş Anahtarlamanın yapılacağı bitiş sınırı tankın maksimum doluluk seviyesine ayarlanmalıdır (arkaplan bastırma). Eğer sıvı anahtarlama bitiş sınırına ulaşırsa sensör anahtarlama sinyali ile ‘dolu’ alarmı gönderir. Anahtarlama bitiş sınırı sensör tipine göre potansiyometre, SONPROG veya teach-in ile ayarlanabilir. Bu uygulama için SONPROG ile ortalama değer alınması tavsiye edilir. Uygun Sensör Tipi Çıkış Ayar PXS100: Compact seriler 0 1 NO yada 1 NC Pot ayarı PXS200: Compact seriler M30 K1 1 NO yada 1 NC Pot ayarı PXS200: Compact seriler M18S 1 NO, Cisimden yansımalı Öğretme Özellikli PXS200: Compact seriler M30 K1 1 NO yada 1 NC Öğretme Özellikli PXS300: Compact seriler M30 K2 1 NO yada 1 NC Pot ayarı veya SONPROG PXS300: Compact seriler M18 1 NO yada 1 NC Pot ayarı veya SONPROG PXS300: Compact seriler M30 K3 1 NO yada 1 NC Pot ayarı veya SONPROG Kullanılan sensör arka plan bastırma ile 2 dijital çıkışlı ultrasonik sensör Kör Nokta Dolu Bitiş Ön Başlangıç Anahtarlama aralığı Sx Anahtarlama aralığı S Bitiş Seviye Kör Nokta SONPROG sabit Bu uygulamada –S- ön uyarı alarm anahtarlama aralığını, Sx- ise ‘dolu’ alarm anahtarlama aralığını ifade etmektedir. Ön uyarı için –S- anahtarlama başlangıç ve bitiş aralığı ayarlanır, otomatik olarak ‘Dolu’ için –Sxanahtarlama başlangıç noktası kör alan sınırı olur. Sıvı –S- anahtarlama sınırı sonuna ulaşırsa –S- anahtarlama çıkışı aktif olur ve ön uyarı gelir. Sıvı –Sx-anahtarlama aralığı bitiş sınırına ulaşırsa –Sx- çıkışı sinyal verir ve ‘dolu’ alarmı gelir. Ortalama değer alınması tavsiye edilir. Uygun Sensör Tipi Çıkış Ayar PXS100: Compact form 3SG16 2 NO Jumpers PXS300: Compact seriler M30 K2 2 NO veya NC Pot ayarı veya SONPROG advance 2-2007 27 Ürün Tanıtımı Uygulama 5: ‘Dolu’ ve ‘Boş’ alarm alımı Uygulama 6: Pompa kontrolü Kullanılan sensör 2 dijital çıkışlı ultrasonik sensör Seviye Smax Seviye Smin Boş Kapsama Alanı Limiti Pompa Kapalı Dolu Otomatik Boşaltma Kör Nokta Açık Pompa, Boşaltıyor Kör Nokta Sensörde S-min anahtarlama limiti set edilir. ‘Boş’ alarmı S-min’den başlayarak sensörün bu noktadan itibaren aşağı doğru algılayabildiği yere kadar olan kısım için geçerlidir. Sıvı S-min’e ulaştığı zaman anahtar S-min çıkışına ‘boş’ alarmı yollar. S-max ‘dan itibaren ‘dolu’ alarmı set edilmiştir. Kör alana kadar devam eden bu alanda sıvı S-max’a ulaştığında S-max çıkışı ‘dolu’ sinyali verir. Kullanılan sensör tek dijital çıkışlı SONPROG’dan ayarları yapılmış ultrasonik sensör. Max seviye anahtarlama başlangıç Min seviye anahtarlama sonu Pompa Bu uygulama için SONPROG ile ortalama değer alınması tavsiye edilir. Uygun Sensör Tipi Çıkış Ayar PXS300: Compact seriler K65 SONPROG 2 NO Öğretme özellikli veya SONPROG Otomatik Doldurma Programlama Pompa kontrolü SONPROG yazılımı içinde menü ayarlarından aktive edilebilir. Settings Function Mode Fill level software Pompa Açık pompa M30’larda kullanıcılara bir avantajda dizaynda sağlanmıştır. Standart sabit kafalı sensörlerin yanı sıra, algılama kafası ayrılabilir olanlar ve algılama kafası döndürülebilir olanlarda seçenekler arasındadır. Kör Nokta Pompa Kapalı SONPROG ile programlanabilen M30’lar ve tek çıkışlı M18 ultrasonik sensörler pompa kontrolü (doldurma / boşaltma) için uygundur. Bu uygulamada NO çıkışlı bir ultrasonik sensör kullanılmaktadır. Dolum seviyesi artar ve anahtarlama noktasına ulaşır. Çıkış, dolum seviyesi anahtarlama noktasına ulaştığında ve bu noktadanda maksimum seviyeye ulaşana kadar pasiftir. Maksimuma ulaşıldığında ultrasonik sensör pompayı açar ve minimuma kadar otomatik boşaltma başlar. Boşaltma sırasında anahtarlama çıkışı aktif kalır. M30’larda anahtarlama aralığının başlangıç ve bitişi potansiyometrelerle veya SONPROG ile ayarlanabilmektedir. Max seviye anahtarlama başlangıç Min seviye anahtarlama sonu M18’lerde anahtarlama aralığının başlangıcı katalog değerinden farklı bir değer verilecekse SONPROG ile ayarlanabilir ancak bitiş noktası için potansiyometre veya SONPROG kullanılabilir. Bu uygulamada NC çıkışlı bir ultrasonik sensör kullanılmaktadır. Doluluk seviyesinin azalması sırasında ve minimum doluluğa gelene dek anahtarlama çıkışı aktif değildir. Seviye minimuma ulaştığında ultrasonik sensör pompayı açar ve maksimum seviyeye kadar otomatik doldurma gerçekleşir. Doldurma sırasında anahtarlama çıkışı aktif kalır. Bu uygulamada özellikle ortalama değer kullanılması tavsiye edilir. 100 ölçüm ortalaması bu tarz bir uygulama için tipik bir değerdir. Uygun Sensör Tipi Çıkış Ayar PXS300: Compact seriler M30 K2 1 NO veya 1 O Pot ayarlı veya SONPROG PXS300: Compact seriler M18 1 NO veya 1 O Pot ayarlı veya SONPROG PXS100: Compact seriler M30 K3 1 NO veya 1 O Pot ayarlı veya SONPROG e-mail: devrim.onur@siemens.com 28 advance 2-2007 Ürün Tanıtımı SIMOTION V4.1 ile Kolay ve Esnek Hareket Kontrol Hareket Kontrol Sistemleri Simotion hareket kontrol sistemimiz yeni sürüm olan V4.1 ile bir kilometre taşını daha kat ederek enterpolasyon özelliğine kavuşmuştur. Yeni özelliğin kullanımını kolaylaştırmak için uygulamada sıkça kullanılan mekaniklerin kinematik dönüşümleri sistem içerisinde hazır bloklar haline getirilerek kullanıcılara sunulmuştur. Yeni sürüm ile kullanıcıya açılan bazı önemi başlıklar şöyledir: Platformdan bağımsız işlevsellik ( Simotion C,D,P) DCC (Drive Control Chart) (Sinamics ve Simotion için) programlama dili Lineer, Dairesel ve Polinomal enterpolasyon 2D, 3D enterpolasyon SCARA, Delta, Kartezyen gibi mekanikler için kullanıma hazır kinematik dönüşümler SCARA DELTA Kartezyen Köprü Aşağıda, örnek olarak Delta mekanik ele alınmıştır. Burada kinematik giriş, mekanik veriler ve program akışı verilmektedir. Buradan da görüleceği gibi bu şekilde karmaşık hareket kontrol işlemlerinin kullanıcı tarafından sadece akış diyagramı şeklinde ve bu akışı kolay anlaşılır hale getiren kutucuklar şeklinde yapılmaktadır. Diğer bir örneğimizde de DCC ( Drive Control Chart) dilinde programlamaya yöneliktir. Bu programlama dili, hem Sinamics S120 hemde Simotion için geliştirilmiştir. Mekanik Programlama SIMOTION ile DCC Programlama; Yeni sürüm Simotion hareket kontrol sisteminin sunmuş olduğu harika yenilikleri kullanabilmek için SCOUT 4.1 gerekmektedir. e-mail: hakan.mavruk@siemens.com Eksen Tanımlamaları Kinematik Giriş advance 2-2007 29 Ürün Tanıtımı Şalt ve Enstalasyon Tekniği DELTA i-system Serisi Anahtar ve Prizler Dekorasyondaki önemli detay Farklı Çerçeveler ile Farklı Tasarımlar Siemens anahtar ve priz serileri geniş bir ürün yelpazesine sahiptir. DELTA i-System serisi anahtar ve prizleri sadece çerçeve değişikliği ile 3 ayrı tasarım imkanı sağlamaktadır. Her türlü fonksiyonun bulunduğu DELTA i-system serisi anahtar ve prizlere ait kapaklar ve gövdeler, DELTA line , DELTA vita veya DELTA miro serileri çerçeveler ile birlikte kullanılır. Bu sayede, her türlü zevke hitap ettiği gibi depolama kolaylığı da sağlar. Titan Beyazı, Fil Dişi, Metalik Alüminyum ve Metalik Karbon olarak dizayn edilen anahtar ve prizler, gerek yatay, gerek dikey yer- Delta Line 30 advance 2-2007 Değişebilen farklı çerçeveleri ile size seçim özgürlüğü sağlar leşime uygun ve 1’liden 5’liye kadar olan çerçevelerde kullanılabilir. Bu 4 renk DELTA line çerçevelerde de kullanılmıştır. DELTA vita serisinde ise, bu renklerden Fil Dişi yerine Altın renkli çerçeve mevcuttur. Ayrıca DELTA vita çerçeveler, yarı saydam veya saydam olmayan kordonlar ile birlikte kullanılarak çok şık bir tasarım elde edilmiştir. DELTA miro çerçeveler ise plastik, ağaç ve cam olarak 3’e ayrılıyor. Titan Beyazı, Metalik, Alüminyum ve Metalik Karbon renklerde plastik, Maun, Açık Maun, Kayısı, Kiraz ve Venge gerçek ağaç... ve cam olarak çerçeveler mevcuttur. Siemens yıllardan beri kablaj kolaylığı sağlayabilmek için vidalı bağlantı yerine geçmeli bağlantı tekniğini benimsemiştir. 1,5 mm² ‘den 2,5 mm² ‘ye kadar farklı kesitlerde iki iletkenin bağlantısına imkan vermektedir. 2,5 mm² ‘ye kadar Alüminyum iletken bağlantısınıda sorunsuz olarak gerçekleştirebilirsiniz. Anahtar ve prizlerde montaj kolaylığı sağlamak için tüm klemensler alt tarafta toplanmıştır. Konstrüksiyonu gereği kablo klemenste devamlı kontak baskısı altında kalmaktadır. Kabloyu çıkarmak için, çıkarma kolunu parmağınız ile geriye çekmeniz yeterlidir. Her bir fonk- Ürün Tanıtımı Delta Miro siyon gövde, kapak ve çerçeveden oluşmaktadır. Hoparlör, telefon ve televizyon prizleri dışındaki prizler gövde + kapak ile birlikte verilmektedir. İlave olarak sadece çerçeve seçilmesi yeterlidir. Bütün anahtar ve priz ürünlerimizde kapak olmadan çalışma yapsanız bile enerji altındaki emniyetiniz sağlanmıştır. Çünkü, tüm gerilim altındaki bölümler izole edilmiştir. Ayrıca, DELTA mekanizmalarının derinlikleri minimumda tutulmuştur. Bu özellik norm dışı olan buat kutularında enstallatöre avantaj getirmektedir. Çünkü, derinliğin az olması kablaj alanının artması ve montaj alanı için geniş bir alan bırakılması demektir. Sonuç olarak, DELTA programında mevcut bütün parçalar rahatlıkla oturtulur ve montaj tamamlanmış olur. Çok katlı duvar kağıtlarında ve bozuk sıvalarda dahi güvenle kullanılır. Temizlemeye elverişli yüzeyi sayesinde lekeler kolaylıkla çıkar ve kırılmaz malzemeden imal edilmiş olduğu için de yüksek yüzey kalitesine sahiptir. 960°C kızgın tel deneyine dayanıklı, yanmaz duroplastik gövdeden yapılmıştır. Uzun ömürlü, güçlü kontaklar ve gövdenin sağlam bir şekilde duvara tespit edilmesini sağlayan tırnaklar mevcuttur. Silikon, FCKW ve Halojenden arındırılmış, çevreye duyarlı üretilmiştir. Ortamın karanlık olması halinde oryantasyon lambası ile donatılabilir. Bunun için kapağı çıkarıp, neon ampülü gövdedeki yerine oturtup yeni pencereye takmak yeterlidir. ISO 9001 Kalite Güvencesi Sistemi Belgesi’ne sahip firmamızın ürünü olan anahtar ve prizlerin standartlara uygun oluşu ve modern dizaynı ile her mekana dekoratif bir görünüm sağlaması en büyük özelliğidir. e-mail: gurcan.kaplan@siemens.com Delta Vita advance 2-2007 31 Simatic HawkEye 40/45 Ürün Tanıtımı Güçlü 1D/2D - kod okuyucu cihazlar SIWAREX MS MicroScale Modülü Endüstriyel Otomasyon Sistemleri SIMATIC S7–200 için yeni tartım modülü Şimdi SIWAREX MS MicroScale, loadcell, kuvvet sensör ve tork sensörü gibi strain gauge tip senörler içeren tüm tartım sistemleri için yeni optimum çözümleri SIMATIC S7200 kontrolör ile sunuyor. SIMATIC S7200 ailesinin bu yeni üyesi sayesinde standart loadcell’ler direkt S7200’e bağlanabilmektedir. Bu sayede, mikro otomasyon piyasasında da ekonomik tartım çözümleri sunulmaktadır. Tipik uygulama alanlarından bazıları şöyledir: Konteynır ve platform tartımı, sürekli ve süreksiz tartım sistemleri, katı malzeme silo seviye izleme sistemleri. Temel özellikleri: Çözünürlülük: 65.000 veya 16 bit %0,05 doğruluk Dahili sinyal filtreleme özelliği Saniyede 50 adet ölçüm hızı Kompakt yapı Standart OP/TP panelleri ile çalışma ve izleme imkanı Harici dijital gösterge için standart TTY çıkış Kalibrasyon ağırlığı ile kalibrasyon yapabilme Teorik kalibrasyon yapabilme RS232 portu üzerinden SWATOOL programı ile kolayca ayarlanabilme e-mail: ilker.unaldi@siemens.com Simatic ET 200S Kompakt yapı için çok kanallı modüller Hassas modüler, dağıtılmış giriş/çıkış sistemi Simatic ET 200S yeni sekiz kanallı dijital modülleri 8DI DC24 V ve 8DO DC24 V/ 0,5 A ile şimdi çok daha kolay biçimde kurulabilir. Dayanıklı olan bu modüller 0 °C - 60 °C arasındaki ortam ısısına karşı dayanıklı olup 5 g‘ye kadar yükseltilmiş bir titreşim dayanımı göstermektedirler. Başlıca kullanım alanları makine ve ekipman tesisatları, üretim teknolojisi, alet ve üretim makineleri ile otomobil endüstrisi, gıda ve içecek sektörü ve yer tasarrufu gerektiren yapıların gerekli olduğu yüksek kanal sayısı olan konfigaürasyonlardır. Bağlantı kolayca vida, hızlı bağlanan klemensler ile gerçekleştirilebilir. Elektronik modüllere önceden tel takılabildiği için ve ayrıca da Hot Swapping (hızlı değiştirme) desteği ile işletim esnasında gerilim altında değiştirilmesi mümkündür. 8DI - modülleri 2-tel sensör bağlantısına izin vermektedir. e-mail: kemal.karaatli@siemens.com 32 advance 2-2007 Simatic HawkEye 40/45/40T/45T el tipi okuyucu cihazlar, tek boyutlu barkod ve iki boyutlu data matrix kod (DMC, Data Matrix Code) okuyabilen, yüksek çözünürlüğe sahip güçlü cihazlardır. Kullanım alanları, örnek vermek gerekirse otomobil sektöründe tahrik bileşenlerinin teşhisi için, hava ve uzay sektöründe türbin kanatları üzerindeki nokta vuruşlu kodların okunması için ve de tıp teknolojisinde tıbbi cihazların lazerle işaretlenmesi için veya elektronik üretimindeki sabit plakalardır. Simatic HawkEye 40 ve 45, orta seviyeden yüksek seviyeye kadar farklı kontrastlara sahip 0,13 mm ‘den başlayan nokta (dot size) büyüklüğünde iki boyutlu kodları ve 0,12 mm genişlikden başlayan tek boyutlu barkodları okumaktadır. Simatic HawkEye 40T ve 45T, Siemens-Direct-Part-Mark-Deco-dieralgorithmus (DPM) ile birlikte en yüksek hıza sahip, çok düşük kontrastlı ve hasarlı kodları bile okurlar. HawkEye 45 ve 45T cihazlarının içerisinde okunmuş verilerin gösterilmesi için bir gösterge yerleştirilmiş ve okuyucu cihaz ayarları entegre edilmiştir. Veriler istenirse kablo ile (RS232, USB, PS2) ya da 90m ‘ye kadar telsiz (bluetooth sınıf 1) biçimde ana bilgisayara aktarılabilir. Simatic HawkEye 40T ve 45T ayrıca 2 MB ‘lık bir hafızaverici-ünitesine sahiptir, bununla da 3,000 tarama süreci kapalı konumda kaydedilebilir ve kaydedilen veriler blok halinde kablo ile aktarılabilir. Lityum - iyon batarya ise ek olarak sekiz saatlik bekleme süresi sunmaktadır. Bu süre içerisinde de veriler kalıcı şekilde güvenli olarak saklanır. e-mail: kemal.karaatli@siemens.com Simatic FM 458-1 DP Simatic S7- 400 içindeki en yüksek performans Yeni nesil aplikasyon yapı grubu FM 458-1 DP; şu ana kadar korunan özelliklerin yanı sıra, 2 kat sistem performansının artışı ile çok daha güçlüdür. Kontrol yapı grubunun hafıza gücü, kullanıcı grubu için 60 MB ‘a yükseltilmiştir. Proje mühendisliğinin korunması için tesisler içerisine bir dongle sistemi yerleştirilmiştir. Bu “Know How” (uzmanlık) koruması OEM ürünleri için çok büyük bir avantajdır. Çünkü, bu şekilde tesis parçalarının kopyalanması engellenmiş olmaktadır. Simatic S7-400 bu nedenle de önemli PLC görevlerini ve teknolojik kontrol görevlerini üstlenmektedir, aynı zamanda karışık yüksek dinamiğe sahip hareket kontrolleri, sayım/ölçüm, pozisyonlama veya kam kontrollerini de yürütmektedir. Kullanım alanlarından bazıları; doğrusal ve yuvarlak eksenli devir sayılı ve mesnet senkronlu işletmeler, türbinler, durum kontrolleri, silindir ve hidrolik ile enine kesme uygulamalarıdır. e-mail: kemal.karaatli@siemens.com Elinizin Altındaki Güç Flender redüktörler, hemen - hemen tüm sektörlerde kullanılabilecek özellikte, uluslararası standartlara uygun ürünlerden oluşmaktadır. Ürün Tanıtımı Motor, Motor Hız Kontrol ve Mekanik Aktarma Sistemleri Flender Redüktörler Ürünler; modüler sistem teknolojisine göre imal edilmekte olup bu sayede kullanıcılara kısa sürede teslimat ve daha fazla alternatif imkanı sunmaktadır. Önemli aksesuarlar, standart ürünlere kolayca monte edilebilmektedir. Bu yüzden hem müşteri isteklerine cevap verilebilmekte, hem de ek süreye ihtiyaç duyulmamaktadır. Belli Başlı Özellikler Helisel ve konik dişli redüktörler Evrensel uygulanabilirlik Modüler sistem teknolojisi Tüm dünyada kolay erişebilirlik Yüksek güç kapasitesi Dünya çapında test edilmiş 100.000 tahrik sistemi 94/9/EC (Ate95) ‘ e göre dizayn edilmiş redüktörler. Müşterilerin redüktörlerden beklentilerinin büyük bir kısmı standartlaştırılıp aşağıda belirtilmiş olan alt başlıklar içinde toplanmıştır: Teknik Bilgiler Flender Redüktör Helisel ve helisel - konik Kademe Sayısı 1’den 4’e kadar Güç Aralığı 4500 kW Tahvil Aralığı i = 1 ... 450 Nominal Tork 900,000 NM Bağlantı Şekli dikey ve yatay Şalt ve Enstalasyon Tekniği Tip Elektronik Aşırı Akım Rölesi Sirius 3RB2 Eksiksiz tesis ve motor koruması Yeni elektronik aşırı akım rölesi Sirius 3RB2, 0,1 A’dan 630 A’ya kadar aralıksız bir tesis ve motor güvenliği sağlar. Buna karşın standart termik rölelere Konveyör tahrik sistemleri Aerator tahrik sistemleri Elavatör tahrik sistemleri Yürütme tahrik sistemleri Karıştırıcı tahrik sistemleri Soğutma Kuleleri tahrik sistemleri Ekstrüder tahrik sistemleri Kağıt makinası tahrik sistemleri Su türbünü tahrik sistemleri Merkez uzunluğu arttırılmış redüktörler Konik Dişli Redüktörler e-mail: mustafa.bahar@siemens.com göre varyasyon çeşitliliği % 90 azaltılmıştır. Termik ayar sahası 1:4 oranında belirlenmiştir. Ayrıca 3RB20/3RB21 elektronik termik röle, ısınmaya karşı son derece güvenli olarak tasarlanmıştır. Elektronik aşırı akım rölesi 3RB20, normal yol alma sınıfı CLASS 10 ve ağır yol alma sınıfı CLASS 20 sınıflarına uygundur. 3RB21 elektronik termik rölede ise açma sınıfları CLASS 5, 10, 20 ve 30 olarak cihazın üstünden seçilebilir. Ayrıca, toprak kaçağı algılaması da mevcuttur. Bu sayede elektrik tüketen cihazlar ve tesisler, izolasyon ve neme karşı daha da duyarlı olurlar. Ayar sahaları 1:10 oranında belirlenmiş 3RB22 elektronik aşırı akım röleleri de (monostabil yardımcı kontaklarıyla) ve 3RB23 (bistabil yardımcı kontaklarıyla) kullanıcıların ve tesislerinin daha kapsamlı güvenliğini sağlarlar. Motor akımına bağlı bir akım algılama modülü ve motor akımından bağımsız bir değerlendirme modülü bu cihazlarda bulunmaktadır. Değerlendirme modülüne PTC algılayıcı bağlanabilir ve böylece ısı doğrudan motor sargısında ölçülebilir. Motor güvenliği tam olarak bu sayede sağlanmış olur. Bağlantı klemensleri cihazların boyutuna da bağlı olarak değişmektedir. Vidalı bağlantı seçeneği ile vidasız bağlantı tekniği olan “Cage Clamp “ bağlantı tekniği müşterilerimizin kullanımına sunulmuştur. e-mail: erel.karamanoglu@siemens.com advance 2-2007 33 En Sık Sorulan Sorular En sık sorulan sorular LOGO! işlemcilere en fazla kaç adet ilave giriş - çıkış modülü takılabilir? Otomatlar en fazla kaç kez kısadevreye maruz kalabilirler ? Bir işlemcide en fazla 24 adet dijital giriş, 16 adet dijital çıkış, 8 adet analog giriş ve 2 adet analog çıkış kullanılabilmektedir. Otomatların ömrü kısadevre akımının büyüklüğüne bağımlıdır. VDE Normuna göre bir hat koruma şalteri nominal kısa devre kesme kapasitesi değerinde bir kısa devreyi 2 kez sorunsuz atlatmalıdır. Siemens hat koruma şalterlerinde bu değer 3-4 ‘e ulaşmaktadır. LOGO! girişlerinin max. hızı ne kadardır? Logo 12/24RC/RCo ve LOGO 24/24o cihazlarda I5 ve I6 girişleri hızlı sayma içindir. Maximum 2 Khz. Diğer girişler düşük frekans sayma içindir. (5 Hz) Softstarter’in motor koruma özelliği var mı ? Sinumerik 840 Dmax. kaç eksen kontrol edebilmektedir? Max. 31 eksen kontrol etmektedir. 12 eksen aynı anda interpolasyon yapabilmektedir. 3RW40 ve 3RW44 Serisi Sirius Softstarter’lerin termik olarak koruma özelliği mevcuttur. Diğer softstarter’lerde haricen termik röle ve sigorta ya da termik manyetik şalter ( ya da motor koruma şalteri ) kullanmak gerekir. Micromaster 440 sürücüler hangi haberleşme protokollerini desteklemektedir? 3RW40 ve 3RW44 Sirius Yumuşak Yol Vericilerde tristörlerin arızalı olup olmadığını nasıl test edebilirim ? Micromaster 420, 430 ve 440 sürücüler üzerinde seri haberleşme için RS485 bağlantı terminalleri bulunmaktadır. Ve ekstra kart (opsiyon) takılarak Profibus, Devicenet ve Canopen haberleşme protokelleri de kullanılabilmektedir. Tristör direnç değeri, Eriyen telli sigortalarda gG, gR gibi harfler neyi ifade etmektedir ? 1 . Harflerin açıklaması a : Kısmi koruma g : Tam koruma 2. Harflerin açıklaması G : Kablo ve hat koruması M : Cihaz ve motor koruması R : Yarı iletken koruması/Tristör koruması L : Kablo ve hat koruması (DIN VDE’ye göre) Tr : Transformator koruması 34 advance 2-2007 1500 A’lik kısa devre akımında 6 kA’lik otomat 9 kez sorunsuz çalışabilir. < 10 Ohm ise tristör-arızalı > 10 Kohm ise tristör-sağlam Yumuşak Yol Vericilerde (Softstarter) zaman zaman tristörler arızalanıyor ? Softstarter seçiminde ve uygulamada nelere dikkat etmeliyiz ? Softstarter seçiminde uygulama önem taşır; Motor, normal koşullarda kalkış gerçekleştiriyorsa (Class 10: 20 sn.; %350 In) motor gücü’ne eşit cihaz seçilebilir. (Örn. konveyör, kompresör, pompa, hidrolik pompa) Motor, ağır şartlarda kalkış gerçekleştiriyorsa (Class 20: 40 sn; %350 In) motor gücünden 1 üst güçte chaz seçilir.(Örn. Santrifüj, freze, karıştırıcı cihaz) Motor çok ağır şartlarda çalışıyorsa (Class 30: 60 sn; %350 In) motor gücünden 2 üst güçte cihaz seçilmelidir. (Örn. taş kırıcı, büyük vantilatör) r rsla s lı ku ifika sert Eğitim Otomasyon ve Kontrol Sistemleri Eğitim Bölümü SITRAIN SIMATIC S5 Temel Seviye SIMATIC S5 İleri Seviye SIMATIC S5 Servis ve Analog SIMATIC S7-200 Temel Seviye SIMATIC S7-200 İleri Seviye SIMATIC S7-200 Analog ve PID SIMATIC S7-200 Networking SIMATIC S7-200 Drive SIMATIC S7-300/400 PLC’ye Giriş SIMATIC S7-300/400 Sistem 1 SIMATIC S7-300/400 Sistem 2 SIMATIC S7-300/400 Sistem 3 SIMATIC S7-300/400 Analog ve PID SIMATIC S7 TIA Servis 1 SIMATIC S7 TIA Servis 2 SIMATIC S7 TIA Servis 3 SIMATIC S7 Graph ile Proses Kontrolü SIMATIC S7 300/400 CFC Programlama SIMATIC S7 300/400 SFC Programlama SIMATIC S7 300/400 SCL Programlama SIMATIC PCS7 Sistem 1 SIMATIC PCS7 Sistem 2 SIMATIC S7 Profibus-DP SIMATIC S7 Profibus-FMS SIMATIC S7 ProfiNET SIMATIC AS Interface SIMATIC S7 Endüstriyel Ethernet SIMATIC WinCC Sistem SIMATIC WinCC Profesyonel SIMATIC WinCC Flexible Operatör Paneli SIMATIC Protool/Pro Operatör Paneli SINUMERIK Temel Seviye SINUMERIK 840C Programlama SINUMERIK 810D/840D Programlama SINUMERIK 810D/840D Bakım ve Servis SIMODRIVE 611A Servis Ve Bakım MASTERDRIVE Simovert 6SE70 Vektör Kontrol MASTERDRIVE Simoreg K 6RA24 DC Master MASTERDRIVE Servis MICROMASTER SIMODRIVE 611D Servis Ve Bakım SIMOTION Sistem 1 : 0 (216) 459 30 61 : 0 (216) 459 35 86 : egitim@siemens.com : www.siemens.com.tr/sitrain Siemens Sanayi ve Ticaret A.Ş. Adına Sahibi 2007 Dönemi Kursları 4 4 3 2 2 2 2 2 2 5 5 5 5 5 5 5 3 3 2 3 5 5 3 2 3 2 4 5 4 3 3 2 3 3 5 3 4 3 3 2 2 3 gün gün gün gün gün gün gün gün gün gün gün gün gün gün gün gün gün gün gün gün gün gün gün gün gün gün gün gün gün gün gün gün gün gün gün gün gün gün gün gün gün gün 1.888,00 YTL 1.888,00 YTL 1.416,00 YTL 389,40 YTL 389,40 YTL 944,00 YTL 944,00 YTL 944,00 YTL 389,40 YTL 1.180,00 YTL 1.475,00 YTL 2.065,00 YTL 2.360,00 YTL 2.360,00 YTL 2.360,00 YTL 2.360,00 YTL 1.416,00 YTL 1.416,00 YTL 944,00 YTL 1.416,00 YTL 2.360,00 YTL 2.360,00 YTL 1.239,00 YTL 826,00 YTL 1.416,00 YTL 944,00 YTL 1.888,00 YTL 2.065,00 YTL 1.888,00 YTL 1.416,00 YTL 1.239,00 YTL 944,00 YTL 1.416,00 YTL 1.416,00 YTL 2.360,00 YTL 1.416,00 YTL 1.888,00 YTL 1.416,00 YTL 1.416,00 YTL 708,00 YTL 944,00 YTL 708,00 YTL Firmanıza özel mevcut indirimler veya toplu indirimli fiyatlarımız için bizi arayabilirsiniz. Telefon Faks E-mail Web s Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Zafer İncecik Siemens Sanayi ve Ticaret A.Ş Yakacık Caddesi No:111 34870 Kartal, İstanbul - Türkiye www.siemens.com.tr Sorumlu Yazı İşleri Müdürü ve Genel Yayın Yönetmeni Sevtap İnan Editör İriz Seryano Uygulama ve Basım Beyaz Fil Reklam İletişim ve Danışmanlık Tic. Ltd. Şti. Eston Çamlı Evler Sitesi Ardıç Blok Daire 2 34752 İçerenköy - İstanbul Tel: 0216 577 20 83 Fax: 0216 577 20 82 www.beyazfil.com info@beyazfil.com Sayı:2 Baskı Adeti: 5000 ©2003 by Siemens Aktiengeselleschaft Munich and Berlin. Tüm hakları yayıncıda saklıdır. Aşağıdaki ürünler Siemens AG’nin tescilli markalarıdır: PROFIBUS, PROFINET, SIWAREX, 8BK20, 8PT SIVACON, ULTRAMAT 23, SINAMICS S120, SIMATIC ET 200M, SIMATIC WINCC SCADA, SIMOTION CPU, SIMATIC 200M, SINAMICS G150, MICROMASTER 440, MOTOX, TC35I, MC39I, MC55, MC75, TC65, XT55, XT65, XT75, HC15, HC25, SIMATIC S7-200 PLC, SINAUT MICRO OPC, WINCC FLEXIBLE, SIMATIC S7- 400, SIMATIC S7-300, FLENDER, SINAUT MD740, LDS - 6, SINAMICS S120, SINUMERIK, SIMATIC ET 200PRO, SIRIUS, SIMATICS RF600, SCALANCE X408-2, SCALANCE X400 Eğer marka, teknik çözümler veya benzerleri listede belirtilmemişse, bu onların korunmadığı anlamına gelmez. Bu derginin içeriğindeki bilgiler sadece gerçek kullanımda her zaman belirtildiği gibi uygulanamayan veya ürünlerin gelişiminin bir sonucu olarak değişebilen genel tanımları veya performans karekteristiklerini içerir. ilgili karakteristikleri sağlama zorunluluğu, sadece sözleşme bazında anlaşma sağlandığı zaman ortaya çıkar. Derginin bütün yayın hakları Siemens Sanayi ve Ticaret A.Ş’ ne aittir. Bu dergi 4 ayda bir ücretsiz yayınlanır. ISSN 1304 - 8309 Advance s advance dergisine abone olmak istiyorum Adı - Soyadı : ........................................................................... Görevi : ................................................................................... Firma Adı : .............................................................................. Adres/Posta Kodu : .................................................................. ................................................................................................ Şehir : ..................................................................................... Tel : ......................................................................................... Faks : ...................................................................................... Cep Tel : .................................................................................. E-mail : ................................................................................... Vergi Dairesi : .......................................................................... Vergi No : ................................................................................ Sektörünüzü İşaretleyin Ağaç İşleme Makine İmalatı(OEM) Banka/Sigorta Metaller/Metal Olmayanlar Beyaz Eşya Organize Sanayi Bölgesi (OSB) Bina Tekniği Otomotiv Cam/Seramik Petrokimya/Rafineri Çimento Petrol/Gaz/Boru Hatları Depo/Lojistik/Posta Sağlık Enerji Üretimi Savunma Gemi Su/Atık su Gıda (Yiyecek/İçecek/Tütün) Şeker İlaç Tekstil Kağıt Telekom Kimya Ulaşım Madencilik Vinç Diğer ...................................... advance dergisine abone seçenekleri 1 Tel: 444 0 747 2 Faks: (0216) 459 30 79 3 E-mail: advanceturkiye@siemens.com Lütfen bu kupondaki bilgileri eksiksiz doldurduktan sonra yukarıdaki seçeneklerden birine gönderiniz. Siemens Sanayi ve Ticaret A.Ş. Yakacık Cad. No: 111 34870 Kartal, İstanbul - Türkiye www.siemens.com.tr/advanceturkiye