Sayı 2 / Ağustos 2013 - Century Veteriner Kliniği
Transkript
Sayı 2 / Ağustos 2013 - Century Veteriner Kliniği
Çekirdek Sayı 2 Aylık Pet Bilgilendirme Bülteni A ğ us to s 2 0 1 3 V E T E R İ N E R K A R D İ YO L O J İ BU SAYIDA: Kedilerde Tromboemboli 2 Köpek Kapak Yetmezliği 2 Kesin Tanı: Eko 2 Kalp Hastalarında Diyet 3 Kalp ve Egzersiz 3 Ne Kadar Zaman 3 Maya Ecza Deposu 4 Özellikle 7 yaş sonrası küçük ırk köpeklerde kalp kapak sorunları, büyük ırk köpeklerde ise kalp kası hastalıkları sıklıkla görülür. Kedilerde ise kalp kası kalınlaşmaları gizli gizli seyreder ve çoğunlukla fark edilmeden ani ölümler ve kalp krizi atakları ile yada Tromboemboliye bağlı organ yetmezlikleri ve sıklıkla arka bacak problemleri ile sonlanır. Dikkatli muayenelerde erken dönemde tespit edilebilen bu hastalıklarda alınacak medikal önlemler hastalıkların ilerleyiş hızını yavaşlatır ve yaşam kalitesini artırır. Genellikle ilerleyen aşamalarda genel durum bozukluğu, öksürük, zor solunum, egzersiz intolerans ve bayılma gibi şikayetler ile kliniğe müracaat eden hastalar muhakkak çok da kısa olmayan bir süredir kalp hastalığı ile mücadele ediyor demektir. Veteriner Kardiyolojide maalesef cerrahi girişimler, kalp yada kapak nakilleri çok da mümkün olmadığından tedaviyi oluşturan elemanların neredeyse %70’ini kaybetmiş sayılırız. Geriye kalan %30’u oluşturan medikal tedaviler ve diyet modifikasyonları ise daha çok hastanın genel durumunu ve yaşam kalitesini artırmak ve bunun yanı sıra kalp hastalığının ilerleyiş hızını azaltmak yönünde olacaktır. Özellikle Boxer, Doberman, Cavalier King Charles köpeklerinde kalp hastalıklarına Kedi ve köpeklerde kalp hastalıkları kolaylıkla gözden kaçan önemli sağlık sorunlarıdır. yatkınlık diğer ırklara göre bir kademe daha fazladır. Kemoterapi uygulanmış hastalarda da kalp hastalıklarına yatkınlık insidensi çok artmaktadır. En belirgin bulgular; Çabuk yorulma / merdiven inip çıkma güçlüğü Gece sürekli yer değiştirme isteği Gece öksürüğü Bayılma Karında şişlik Solunum güçlüğü Çoğu zaman uzmanlaşmış hekimlerce hastanın fiziksel muayene bulgularından bile kalbe ilişkin problemlerinin olduğu anlaşılmaktadır. Dikkatli bir gözlem ve muayenenin olmazsa olmazları tahlil ve tetkiklerdir. Bu amaçla alınacak bir göğüs röntgeni, elektrokardiogramı, kan tahlilleri,ve ekokardiyografisi hastanın problemini tam olarak ortaya koyacaktır. Hastaların uygun tedavileri için diyet düzenlemeleri ve medikal ilaçlar ile yaşam kalitesi ve süresi belirgin oranda artacaktır. Özellikle 7 yaş ve üzeri kedi, köpeklerde rutin kontroller yaptırmak bu nedenle çok önemlidir. Siz de en yakın zamanda veteriner hekiminizden kardiyolojik muayene için randevu alınız. Sa yf a 2 Sayı 2 KEDİLERDE TROMBOEMBOLİ Kedilerde her yaşta, özellikle de ileri yaşlarda aniden ortaya çıkan ve hiçbir bulgu vermeyen kalp yetmezliklerinin en önemli sonuçlarından birisi hiç kuşkusuz ki tromboembolidir (damar tıkanıklığı). Özellikle arka bacaklarda aniden şekillenen felç tablosu ve aniden bağırma şikayeti ile kendini gösteren hastalıkta arka bacakları besleyen ve hatta bedenin belden sonrasını besleyen ana arterde şekillenen pıhtı oluşumu sonucu kedi çok ciddi bir ağrı duyar. Arka bacaklarda dolaşımın olmaması; hem bacakta nabız olmaması hem de derin kesilen tırnaklarda kanamanın olmaması ile ortaya ilaç tedavisi de gerekmektedir. Hastalık birçok kedide tekrarlamakta ve ani kalp krizleri ile son bulan tablolar oluşturmaktadır. Kedilerde en sık görülen Hipertrofik Kardiyomyopati yani kalp kası kalınlaşmaları bu hastalığın sebebi olmaktadır. Resmi veya grafiği açıklayan alt yazı. koyulabilir. Angiografik görüntülemede özellikle ana arter tıkanıklıkları tespit edilebilmektedir. Aynı tıkanıklık durumu ön kısımları besleyen damarlarda da olabilmektedir. Acil operatif tedavi gerektiren bu hastalarda uzun dönem K Ö P E K L E R D E K A PA K Y E T M E Z L İ K L E R İ “Köpeklerin %60‟ında insanların ise %5‟inde kapak yetmezlikleri görülmektedir.” Özellikle köpeklerin % 60’ında görülen kapak sorunları, küçük ırk köpeklerde 6-7 yaş civarında görülmeye başlar. İnsanlarda kapak problemleri yaklaşık %5 civarında iken köpeklerde bu denli fazla görülmesinin nedeninin hızlı kalp ritmi olduğu düşünülmektedir. Doğmasal kapak sorunları dışındaki bu problemler kapağın tam kapanma mekanizmalarının bozulması sonucunda kanın geri kaçak yapması ve buna bağlı olarak kalp içi odacıklarının en önemli büyüme sebeplerindendir. Genellikle triküspid kapak yetmezlikleri, mitral yetmezliklere oranla daha az seyreder. Dolaşım sisteminin bozulması ve kanın kalp içinde göllenmesi neticesinde organlarda do- laylı olarak dolaşım bozuklukları meydana gelmeye başlar. Basit bir kalp dinlemesi ile fark edilebilen üfürümler daha detaylı tetkikler ve özellikle ekokardiyografide kanın kaçağının saptanması ile tam olarak tespit edilebilir. Maalesef bu yetmezliklerinde kapak nakilleri insanlarda olduğu kadar kolay ve başarılı olamamıştır. KESİN TANI: EKOKARDİYOGRAFİ Kalp hastalıklarının tespitinde basit bir kalp dinlemesi çok fikir verebileceği gibi, beraberinde alınacak radyogr a f i v e elektrokardiyografi ile kalpteki hasar büyük oranda tespit edilir. Ancak ekokardiyografi ile direkt olarak kalbin duvarları, odacıkları, kapakçıklar ve kalp kesesi detaylı olarak izlenebilmekte ve problem yada buna sebep olan etmenler kolaylıkla görüntülenebilmektedir. Özellikle kapak problemlerinde kaçak varlığı ve derecesi renkli doppler uygulamaları ile görüntülenmektedir. Ekokardiyografi ile hastanın kalp patolojileri sayısal verilere dayalı bulgular vermekte ve bunların daha sonraki kontrollerde tekrarı ile hastalığın ilerleyişi hakkında da fikir sahibi olunmaktadır. Doğmasal hastalıkların tanısında da ekokardiyografi olmazsa olmazlardandır. Elbette ki her bilim dalında olduğu gibi ekokardiyografi uygulamalarında uzman ve tecrübeli bir göz tarafından değerlendirme büyük önem taşımaktadır. Renkli Doppler Ekokardiyografi Çekirdek Sa yf a 3 K A L P H A S TA L A R I N D A D İ Y E T Veteriner kardiyolojide tedavi seçenekleri arasında cerrahi girişimlerin olmaması maalesef hastalığın ortadan kaldırılmasını da imkansız hale getirdiğinden geriye sınırlı olanaklar kalmaktadır. Diyet de bunlardan birisidir. Vücutta bozulan sistemin ikincil olarak çarkın dişlileri Süt ve süt ürünleri kalp hastalarında tüketilmemesi gereken gıdalardandır. gibi birbirine etkisi sonucu kalp bozukluğu böbrek ve karaciğer problemlerine, bunlar beyine ve daha sonra da komple tüm sisteme etki etmektedir. Kalp üzerine binen yükü azaltmak amacıyla özellikle vücutta su birikiminin önüne geçilmeli ve bu amaçla da sodyum ve kalsiyum kısıtlaması yapılmalıdır. Bununla beraber yağ alımı minimumda olmalıdır. Kalp hastalıklarında özellikle bazı dışarıdan alınması şart aminoasitler de özel olarak kalp diyetlerine hazır katılmış bulunmaktadır. Özellikle ev yemeği ile beslenen hastalarda mayalı gıdalar ve bilhassa ekmek ; süt ve süt ürünleri , aşırı protein kalp sağlığı açısından çok tehlikelidir. Pizza, mayonez, şarküteri ürünleri, yumurta ; evde beslenen köpeklerin vazgeçilmezleri arasındadır. En ideal besleme şekli kilo kontrolünü de sağlayarak, özel diyet grubu hazır mamalar ile beslemektir. Bu nedenle köpeğinizin kuru mamaya alışık olması gerekir ki; erken yaşlarda kuru mamaya alıştırmış olmak bu amaçla da önem kazanmaktadır. Ev yemeği ile beslenenlerde ise tavuk göğüs eti bol sebze ile haşlanarak ve içerisine veteriner hekimlerin önereceği esansiyel aminoasit ilaveleri ile hazırlanabilmektedir. KALP VE EGZERSİZ ... Genellikle hayvanlarımızın tedavi aşamalarında kendimizden pay biçerek düşünür ve bize iyi gelenlerin değerli dostlarımıza da iyi geleceği yanılgısına kapılabiliriz. Oysa ki özellikle kalp hastalıklarında oluşan problemler insanlarda oluşana oranla bir hayli farklıdır. İnsanlarda daha çok kalp kasını besleyen damarlarda tıkanıklık ve infarktüs oluşurken köpeklerde daha çok “dilatasyon” olarak tabir edilen kalp odacıklarında genişlemeler meydana gelmektedir. Doktorlar insanlara uzun yürüyüşler önerirler çünkü yüksek tempoda çalışan kalp tıkalı damarların yanında kılcal damar ağı oluşturur. Bu sayede oluşmuş kollateral damar ağı, kalp krizi riski- ni azaltır. Ancak köpekler için bu doğru değildir. Köpeğiniz sadece yürümek istediği kadar yürümeli ve ağır egzersizlerden özellikle kaçınılmalıdır. Hatta heyecan yaratacak her türlü aktivite risk oluşturmaktadır. Özellikle merdiven çıkarken yüksek efor sarf ederler. Bu gibi durumlarda onlara yardımcı olunmalıdır. N E K ADA R ZA M A N ? Kedi ve köpeklerde kalp hastalıkları maalesef tamamen tedavi edilebilir ve düzeltilebilir hastalıklardan değildir. Tüm tedavi çabası öksürük, nefes darlığı, karında şişlik, bayılma gibi; oluşan ikincil bozuklukların giderilmesi yada azaltılması üzerine olup; kalpte oluşan hasar tamamen bitirilememektedir. Kalp kapağı nakli yada kalp nakli imkanı olmayan bu dostlarımızın, yaşam kalitesini ve süresini uzatmak ama- cıyla erken dönemde tedaviye başlamak gerekir. Erken dönemde tespit edilen vakalarda yaşam süresi 3-4 seneye kadar uzatılabilmektedir. Ancak son dönemde fark edilen problemlerde en iyi ihtimalle 6 –8 ay gibi sürelerden bahsedilir. Bunun için erken safhada tespit büyük önem taşımaktadır. Beraberinde uygulanacak tedavinin etkinliği de yakından izlenmelidir. Tüm kalp hastalıklarında aynı tedaviler uygulan- ması veteriner hekimlikte yapılan çok büyük bir yanlıştır. Bu nedenle hastaların uzman kişilerce değerlendirilmesi vazgeçilmezdir. Aynı şekilde tedavi uygulaması esnasında hasta sahibine de büyük bir görev düşmektedir. Özellikle ilaç uygulamaları ve diyet konusunda çoğu zaman insan kendisi için bile gerekeni yapmamaktadır. Kedi yada köpeğinizin kaliteli ve uzun yaşam süresi sizin elinizdedir. “Köpeğiniz sadece yürümek istediği kadar yürümeli ve ağır egzersizlerden özellikle kaçınılmalıdır.” Gökhan Öztürk Uzm. Veteriner Hekim Atrium İş Merkezi 1551 cd. 12/14 Çiğdem - ANKARA 2002 Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesinden mezun olduktan sonra Cerrahi A.D.‟da Uzmanlık eğitimine başladı. 2006 „da Uzm.Vet.Hekim ünvanı aldı. Yaklaşık 8 sene Ankara Veteriner Tıp Merkezi ve 1 sene Başkent Hayvan Hastanesi‟nde çalıştı. Tüm bu süreç içerisinde Kardiyoloji‟ye olan ilgisi sayesinde çeşitli kurs, seminer ve uygulamalar ile kendi çalışmaları sonucunda Veteriner Kardiyoloji konusunda detaylı bilgiler edindi. * FECAVA 2011 * Gazi Üni. Tıp Fakültesi Kardiyoloji A.D. Gözlemci Vet.eriner Hekim * Kardiyoloji II Kurs 2011 9.Ulusal Veteriner İç Hast. Kongresi * Doppler USG Kursu 2011 Tıbbi Ultrasonografi Derneği * Veteriner Kardiyoloji Seminer ve Kursu 2012 Ankara Üni.Veteriner Fakültesi İç Hast. * Veteriner Kardiyoloji Sempozyumu 2013 Klivet Derneği katılımları oldu. Özellikle Ekokardiyografi konusunda Ankara‟da sayılı uzmanlardan biri haline geldi. Century Veteriner Kliniği‟nde renkli doppler ekokardiyografi ile detaylı çalışmalarına devam etmektedir. Telefon: 0 (312) 220 24 13 GSM : 0 (533) 711 83 83 E-posta: info@centuryveteriner.com SEKTÖRE DESTEK VERENLER Pet sektöründe önemli bir yere sahip tedarikçilerden Ankara Maya Ecza Deposu Genel Müdürü Veteriner Hekim Yılmaz Gül ile sektöre dair konuştuk. Çekirdek: Sektöre ne zaman ve nasıl başladınız ? Gül: 2004 yılında Ankara’da mama ve pet ürün gruplarını satarak ile başlamıştık. Gelişen sektörün doğru analizlerini yaparak ürün ithalatına başladık ve beraberinde ecza deposu olarak faaliyetlere devam ettik. Halen Delta ve Maya olmak üzere iki şirketle veteriner hekimlere hizmet etmekteyiz. Çekirdek: Size göre pet sektöründe son on yılın gelişimi nasıl? Gül: Büyüme ciddi anlamda oldu elbette ancak bütün büyüyen ortak pazarlarda olduğu gibi rekabet artışı ve rekabet koşullarına bağlı ürün karlılığında düşüşler oldu. Bununla beraber kalite- da çeşitli medikal ürünler ve y e n i it ha la t ı mı z ol an HappyDog, HappyCat kedi köpek mamaları ile sektörde liderliğe gidiyoruz. ECZA DEPOSU siz çok fazla ürün grupları da pazara girdi. Bir sonraki aşamada tüketici bilincinin artması ile beraber kaliteli ürün pazarda artacaktır. Çekirdek: Ne tür ürünlerin temininde Pet sektörüne hizmet ediyorsunuz? Gül: Özellikle veteriner ilaç ve aşı gruplarında sektörde var olarak hayvanların her türlü koruyucu ve tedavi amaçlı uygulamalarında hekimlerimizin yanındayız. Bunun yanın- Çekirdek: Sektörde sizi bu denli tercih etmelerinin sebebi size göre nedir? Gül: Uygun depolama koşulları, ki bu daha çok soğuk zincirde saklanması gereken aşı ve ilaçlar açısından önemlidir. Keza sevkiyat aşamasında ürünleri zamanında ve uygun koşullarda tüketicilere ulaştırmak için azami gayret gösteriyoruz. Meslektaşlarımızın en kısa sürede, en uygun koşullarda ürünleri temin etmeleri ve ürün skalasının genişliği ile her türlü ihtiyaca cevap vermeye çalışıyoruz. Sanırım bunlar bir tedarikçi için vazgeçilmez olan ve hekimlerimizin de bizi tercih etmelerinin en önemli sebeplerindendir.