Erzurum, Erzincan, Artvin ve Kars Œlleri Buprestidae (Coleoptera
Transkript
Erzurum, Erzincan, Artvin ve Kars Œlleri Buprestidae (Coleoptera
Turk J Zool 24 (2000) Ek SayÝ, 51-78 © T†BÜTAK Erzurum, Erzincan, Artvin ve Kars Ülleri Buprestidae (Coleoptera) FamilyasÝ TŸrleri †zerinde Faunistik ve Taksonomik ‚alÝßmalar I. Acmaeoderinae, Polycestinae ve Buprestinae* Gšksel TOZLU, Hikmet …ZBEK AtatŸrk †niversitesi, Ziraat FakŸltesi, Bitki Koruma BšlŸmŸ, Erzurum-T†RKÜYE Geliß Tarihi: 16.03.1999 …zet: Artvin (Merkez, Ardanu•, Bor•ka, Hopa, Þavßat ve Yusufeli), Erzincan (Merkez, Tercan ve †zŸmlŸ), Erzurum (Merkez, Aßkale, ‚at, Horasan, IlÝca, Üspir, Narman, Oltu, Olur, Pasinler, Pazaryolu, Þenkaya, Tortum ve Uzundere) ve Kars (Digor ve SarÝkamÝß) Ülleri Buprestidae (Coleoptera) familyasÝ tŸrleri Ÿzerinde 1993-1997 yÝllarÝnda yapÝlan bu araßtÝrmada, Acmaeoderinae altfamilyasÝndan 12, Polycestinae altfamilyasÝndan 1 ve Buprestinae altfamilyasÝndan 33 olmak Ÿzere toplam 46 tŸr ve alttŸr saptanmÝßtÝr. Bunlardan, Acmaeodera (s.str.) transcaucasica Semenov, Dicerca (s.str.) chlorostigma Mannerheim, Anthaxia (Haplanthaxia) truncata Abeille de Perrin tŸrleri ile Acmaeoderella (Carininota) flavofasciata ablifrons (Abeille de Perrin) alttŸrŸ TŸrkiye faunasÝ i•in yeni kayÝttÝr. Acmaeoderella (Euacmaeoderella) villosula (Steven), Anthaxia (Haplanthaxia) cichorii (Olivier), A. (s.str.) muliebris Obenberger ve A. (s.str.) nigricollis Abeille de Perin tŸrleri ile Melanophila picta decastigma (Fabricius) alttŸrŸ yšrede yaygÝn olan tŸrlerdir. DiÛer taraftan, Anthaxia cichorii ve M. picta decastigma ile Acmaeoderella (Carininota) flavofasciata (Piller & Mitterpacher), A. (C.) flavofasciata albifrons, A. (C.) mimonti (Boieldieu), Anthaxia (H.) millefolii (Fabricius), A. (Melanthaxia) nigrojubata nigrojubata Roubal ve A. (M.) nigrojubata incognita Bily diÛer tŸrlere oranla daha fazla yoÛunluk olußturmaktadÝrlar. ‚alÝßma alanÝndaki Buprestidae familyasÝnÝn altfamilya, tribus, cins ve tŸr tanÝ anahtarlarÝ hazÝrlanmÝß, her tŸrŸn taksonomik šneme sahip vŸcut kÝsÝmlarÝ •izilmiß, bulunduklarÝ yerler, bazÝlarÝnÝn konuk•ularÝ, kimilerinin de Ÿzerinden toplandÝklarÝ bitkiler ile TŸrkiye ve dŸnyadaki yayÝlÝßlarÝ verilmißtir. Anahtar SšzcŸkler: Buprestidae, Faunistik, Taksonomik, TŸrkiye. Faunistic and Taxonomic Studies on the Family Buprestidae (Coleoptera) in Erzurum, Erzincan, Artvin and Kars Provinces I. Acmaeoderinae, Polycestinae and Buprestinae Abstract: A faunal and taxonomic study on the family Buprestidae (Coleoptera) was conducted in the provinces of Artvin (Central, Ardanu•, Bor•ka, Hopa, Þavßat and Yusufeli), Erzincan (Central, Tercan and †zŸmlŸ), Erzurum (Central, Aßkale, ‚at, Horasan, IlÝca, Üspir, Narman, Oltu, Olur, Pasinler, Pazaryolu, Þenkaya, Tortum and Uzundere) and Kars (Digor and SarÝkamÝß) in 1993-1997. A total of 46 species and subspecies were recorded belonging to 3 subfamilies, namely Acmaeoderinae (12 species), Polycestinae (1) and Buprestinae (33). Of these taxa, Acmaeodera (s.str.) transcaucasica Semenov, Dicerca (s.str.) chlorostigma Mannerheim, Anthaxia (Haplanthaxia) truncata Abeille de Perrin and Acmaeoderella (Carininota) flavofasciata albifrons (Abeille de Perrin) are new records for the Turkish fauna. Acmaeoderella (Euacmaeoderella) villosula (Steven), Anthaxia (Haplanthaxia) cichorii (Olivier), A. (s.str.) muliebris Obenberger, A. (s.str.) nigricollis Abeille de Perrin and Melanophila picta decastigma (Fabricius) were widespread species throughout the region. Moreover, Anthaxia cichorii, M. picta decastigma, Acmaeoderella (Carininota) flavofasciata (Piller & Mitterpacher), A. (C.) albifrons, A. (C.) mimonti (Boieldieu), Anthaxia (H.) millefolii (Fabricius), A. (M). nigrojubata nigrojubata Roubal and A. (M.) nigrojubata incognita Bily were more abundant than the others. Keys to the subfamilies, tribes, genera and species were prepared as well as the body parts of taxonomic importance being illustrated. Furthermore, the distribution of these species in Turkey and the world was given. Host plants of some species were recorded and plant species from which insect samples collected were also included. Key Words: Buprestidae, Faunistic, Taxonomic, Turkey. * Bu •alÝßma, AtatŸrk †niversitesi RektšrlŸk AraßtÝrma Fonunca 1993/27 (M) Nolu Proje ile Desteklenen Doktora tezinin bir bšlŸmŸdŸr. 51 Erzurum, Erzincan, Artvin ve Kars Ülleri Buprestidae (Coleoptera) FamilyasÝ TŸrleri †zerinde Faunistik ve Taksonomik ‚alÝßmalar I. Acmaeoderinae, Polycestinae ve Buprestinae Giriß Buprestidae, Coleoptera takÝmÝnÝn Polyphaga alttakÝmÝnÝn tŸr bakÝmÝndan zengin familyalarÝndan birisidir (1, 2, 3). TŸr sayÝsÝ konusundaki tahminler deÛißik olmakta, Richards ve Davies (1) 11 500, Bily (4) 12 000, Booth ve ark. (3) 15 000, Obenberger (5) ile Lodos ve Tezcan (6) ise 16 000 olduÛunu belirtmektedirler. Obenberger (5) Palearktik BšlgeÕde 2 200, Bily (4) ise 1 500 civarÝnda tŸr bulunduÛunu, bunlarÝn da •oÛunun Akdeniz •evresi, OrtadoÛu ve AvrupaÕda yer aldÝÛÝnÝ vurgulamaktadÝrlar. Buprestidae familyasÝna ait bšceklere Berker (7) tarafÝndan ÒMŸzeyyen Bšceklerin FamilyasÝÓ adÝ verilmiß, ancak daha sonralarÝ ÒSŸslŸbšcekler, Parlak KÝnkanatlÝlar, YassÝbaß Bšcekleri, YassÝbaßlar, AÛa•oyan YassÝbaßlÝ BšceklerÓ gibi isimler kullanÝlmÝß, bunlardan ßimdilik kabul gšrmŸß olanÝ ÒSŸslŸbšceklerÓ olmußtur (8). Erginler, gŸneßli havalarda aktiftirler, šzellikle bitkilerin •i•eklerinde polenle beslenirlerse de yaprak, sŸrgŸn ve tomurcuklarla beslenenler de vardÝr. ‚oÛu tŸrlerin larvalarÝ, orman, park aÛacÝ ve •alÝlarÝ ile meyve aÛa•larÝnÝn kabuk dokusunda beslenerek enine kesiti oval olan galeriler a•arlar. …zellikle, zayÝf, šlmekte olan veya šlmŸß aÛa•lara saldÝrÝrlar. Erginler, yumurtalarÝnÝ bu tip aÛa•larÝn kabuk •atlaklarÝ arasÝna bÝrakÝrlar. Bir•ok tŸr, ekonomik zararlara sebep olmaktadÝr (1, 2, 6, 9). Kimi tŸrler ise baßta baklagil bitkileri olmak Ÿzere, bazÝ otsu kŸltŸr ve yabani bitkilerin sap ve kšklerinde beslenirler. Bu nedenle, bazÝ kŸltŸr bitkilerinde zararlÝ olurken, kimi yabancÝ otlarÝ da baskÝ altÝnda tutarlar. Nitekim, Sphenoptera ile Agrilus cinslerine mensup bazÝ tŸrler, yabancÝ otlarla biyolojik mŸcadelede kullanÝlmaktadÝr (6, 10, 11). Buprestidae familyasÝ tŸrleri, genellikle yÝlda 1 dšl verirler. Fakat, larva dšneminin bazÝ tŸrlerde uzun sŸrmesi nedeniyle, birka• yÝlda bir dšl veren tŸrler de vardÝr. …rneÛin, Buprestis cupressi Germar 3 yÝlda 1 dšl verirken (12), Capnodis miliaris (Klug) ve Chrysobothris affinis (F.) gibi tŸrler 2 yÝlda 1 dšl vermektedir (6, 12). Yine, Schimitschek (13), buprestidlerin Orta Avrupa ormanlarÝnda 2 yÝlda 1 dšl verdiÛini, Agrilus tŸrlerinin Üstanbul •evresinde yÝlda 1 dšl, Anthaxia tŸrlerinin GŸney AnadoluÕda yine yÝlda 1 dšl verdiÛini bildirmektedir. DiÛer taraftan, Bily (4), Chalcophora mariana (L.)ÕnÝn gelißmesini 3-6 yÝlda tamamlandÝÛÝnÝ belirtmektedir. Buprestidae familyasÝ tŸrlerinin •oÛu, sekonder zararlÝ durumundadÝr, fakat fazla miktarda •oÛaldÝklarÝ ve isteklerine uygun yeteri kadar besin kaynaÛÝ bulamadÝklarÝ zaman, primer zararlÝ durumuna ge•er ve aÛa•lara •ok fazla zarar verirler. Bu nedenle, ormancÝlÝkta Buprestidae 52 familyasÝ zararlÝ bir•ok tŸrleri i•ine alan šnemli bir familya olarak kabul edilmektedir (14). Buprestis ve Dicerca cinslerinin bazÝ tŸrleri ile C. mariana tŸrŸnŸn, Üskandinav Ÿlkelerinde, potansiyel odun zararlÝsÝ olarak bŸyŸk šnem taßÝdÝÛÝ, Scintillatrix rutilans (F.)ÕÝn, zaman zaman yaßlÝ Tilia cordata aÛa•larÝnda, Agrilus aurichalceus RedtenbacherÕun ise kŸltŸre alÝnmÝß Rosa tŸrlerinde •ok šnemli zararlÝ durumunda olduÛu belirtilmektedir (4). AynÝ araßtÝrÝcÝ, yoÛunluk fazla olduÛunda Trachys minutus (L.) larvalarÝnÝn Salix caprea aÛa•larÝnÝn yapraklarÝnda % 50Õden fazla zarar olußturduÛunu ve bir yaprakta 1-4 arasÝnda larvanÝn bulunduÛunu vurgulamaktadÝr (4). AyrÝca, Agrilus biguttatus RossiÕun AlmanyaÕnÝn kuzeyinde meße aÛa•larÝnda šnemli dŸzeyde zarara yol a•tÝÛÝ kaydedilmektedir (15). TŸrkiyeÕde, son yÝllarda, Buprestidae tŸrlerinin yaptÝÛÝ zararlarla ilgili olarak •ift•ilerimizin ßikayetleri gŸndeme gelmeye baßlamÝßtÝr. …zellikle, Capnodis ve Coraebus gibi cinsler i•inde yer alan tŸrlerin larvalarÝ, canlÝ dokularda gelißerek, kŸltŸrŸ yapÝlan pek •ok aÛa•ta, orman ve sŸs bitkisi aÛa• ve aÛa•cÝklarÝnda šnemli zararlar yapmaktadÝr (16, 17). TŸrkiyeÕde Buprestidae familyasÝ tŸrleri Ÿzerinde yapÝlan faunistik ve sistematik •alÝßmalar, 19. yŸzyÝlÝn sonlarÝnda baßlamÝßtÝr. Ancak, bu •alÝßmalar, genellikle yabancÝ araßtÝrÝcÝlar tarafÝndan kÝsa sŸreli inceleme gezileri sÝrasÝnda toplanan šrneklerin ve yapÝlan gšzlemlerin bildirilmesi ßeklinde olmußtur. Bunlar arasÝnda, Fairmaire (18, 19), Bodemeyer (20), Sahlberg (21), de Kerville (22), Schimitschek (13), Obenberger (23), Bodenheimer (24), Chararas (25), Bily (26, 27), Bily ve Brodsky (28), Curletti (29), Curletti ve Magnani (30, 31), Novak (32, 33, 34), Levey (35), Niehuis (36, 37, 38, 39, 40) ve Svoboda (41)ÕnÝn •alÝßmalarÝ šrnek olarak verilebilir. Bunun yanÝnda, yerli araßtÝrÝcÝlardan, Acatay (42, 43, 44), Erdem (45, 46), ErkÝlÝ• ve SŸmer (47), Defne (48), Üleri ve Ayfer (49), ‚anak•ÝoÛlu (14, 50, 51), NizamlÝoÛlu (52), Alkan (53), Tuatay (54), NizamlÝoÛlu ve Gškmen (55), YŸksel (56), Karagšz ve Sekendiz (57), …zer ve Duran (58), Beß•eli (59), Ural vd. (60), Sekendiz ve YÝldÝz (61, 62), Sekendiz (12, 63), YÝldÝz (64), Akman ve San (65), Tosun (66), ‚anak•ÝoÛlu vd. (67), GŸler (68), Kornoßor (69), Ma•an (70), YŸcel (71), Toros (72), GŸler ve Can (73), …zbek vd. (74), Uygun vd. (75) ile …zoÛlu ve Uygun (76)Õun belirli tŸrlerle ilgili bazÝ gšzlemleri olmußtur. Winkler (77), TŸrkiyeÕde bulunan buprestidÕlerin tŸr sayÝsÝnÝ 22 cinse baÛlÝ 104 tŸr, Obenberger (78, 79, 80, 81, 82, 83, 84) ise 31 cinse baÛlÝ 239 tŸr olarak G.TOZLU, H. …ZBEK vermektedir. Bu araßtÝrÝcÝlarÝn hazÝrladÝklarÝ kataloglar, sonraki araßtÝrÝcÝlar i•in deÛerli bir envanter olmußtur. TŸrkiyeÕde bu familya tŸrleri Ÿzerinde yapÝlan faunistik ve sistematik •alÝßmalar 1990ÕlÝ yÝllardan sonra artmaya baßlamÝßtÝr. Niehuis (85, 86), TŸrkiyeÕden Buprestis ve Coraebus cinsine mensup tŸrler Ÿzerinde •alÝßmÝß, Buprestis cinsine mensup 13 tŸr ile Coraebus cinsine mensup 5 tŸrŸn tanÝ anahtarlarÝnÝ hazÝrlayarak, bunlarÝn ßekillerini ve bazÝ tŸrlerin yayÝlÝß alanlarÝnÝ haritalar Ÿzerinde gšstermißtir. Tezcan (16), Buprestidae familyasÝ tŸrleri Ÿzerinde ÜzmirÕde yaptÝÛÝ •alÝßmada, Buprestinae altfamilyasÝna mensup 19 tŸr tespit etmiß, bunlarÝn sinonim ve tanÝmlarÝ ile dŸnyadaki ve TŸrkiyeÕdeki yayÝlÝßlarÝnÝ vermiß, konuk•ularÝ ile Ÿzerinden topladÝÛÝ bitkileri belirtmiß, bu tŸrlerden ikisinin Ÿlkemiz faunasÝ i•in yeni kayÝt olduÛunu bildirmißtir. AynÝ araßtÝrÝcÝ bir diÛer •alÝßmasÝnda 7 altfamilyadan 12 cinse ait 35 tŸr tespit etmiß, bunlardan Ÿ•ŸnŸn Ÿlkemiz faunasÝ i•in yeni kayÝt olduÛunu belirtmißtir (87). Lodos ve Tezcan (88), TŸrkiye Buprestidae faunasÝnÝ zoocoÛrafik yšnden deÛerlendirdikleri •alÝßmalarÝnda, 35 cinse ait 91Õi endemik olmak Ÿzere 386 tŸrŸn bulunduÛunu belirtmißlerdir. Niehuis ve Tezcan (89), Agrilus cinsine mensup 37 tŸrŸn Ÿzerinden toplandÝklarÝ bitkileri belirterek, bunlarÝn yayÝlÝß alanlarÝnÝ haritalar Ÿzerinde gšstermißlerdir. AyrÝca, bazÝ tŸrlerin yeni sinonimleri ile Agrilus buresi Obenberger tŸrŸnŸn taksonomik durumunu yeniden dŸzenlemißlerdir. Lodos ve Tezcan (6), 15 cinse mensup •ok sayÝdaki Buprestidae familyasÝ tŸrŸnŸn sinonimlerini, tanÝmlarÝnÝ ve dŸnya ile TŸrkiyeÕdeki yayÝlÝßlarÝnÝ belirterek, konuk•ularÝ ile zarar ßekilleri hakkÝnda bilgiler vermißlerdir. Tezcan (90, 91, 92), Ege †niversitesi Ziraat FakŸltesi Bitki Koruma BšlŸmŸ MŸzesiÕndeki uzun yÝllardan bu yana deÛißik yerlerden toplanmÝß šrnekler Ÿzerinde yaptÝÛÝ •alÝßmalarda, Acmaeoderinae altfamilyasÝna mensup, Acmaeodera ve Acmaeoderella cinslerinden 10Õar, Chalcophorinae altfamilyasÝna mensup, Capnodis cinsinden 6, Chalcophora, Chalcophorella ve Stigmatophorella cinslerinden ise 1Õer tŸrŸ ele almÝß, her tŸrŸn yayÝlÝßÝ, toplandÝÛÝ yer ve Ÿzerinden toplandÝÛÝ bitkileri belirterek, šnceki literatŸr ÝßÝÛÝnda TŸrkiyeÕdeki yayÝlÝßlarÝnÝ haritalarla vermißtir. KÝsmalÝ vd. (93), Buprestidae ve Chrysomelidae familyalarÝna mensup tŸrlerin GAP BšlgesiÕndeki durumunu inceledikleri •alÝßmalarÝnda, 7 altfamilyaya mensup 55 buprestid tŸrŸnŸn yšredeki yayÝlÝß alanlarÝnÝ literatŸr ve materyal bilgilerine dayalÝ olarak bildirmißlerdir. YukarÝda belirtilen literatŸr bilgilerinden Ÿlkemizin diÛer yšrelerinde Buprestidae ile ilgili bazÝ •alÝßmalar yapÝlmÝß olmasÝna karßÝn DoÛu AnadoluÕda bu familya Ÿzerinde yapÝlmÝß •alÝßmalarÝn yok denecek kadar az olduÛu gšrŸlmektedir. Bu nedenle bšyle bir •alÝßma ele alÝnmÝß, Erzurum, Erzincan, Artvin ve Kars illerindeki buprestid tŸrlerinin tespitine •alÝßÝlarak, altfamilya, tribus, cins ve tŸr tanÝ anahtarlarÝ hazÝrlanmÝß, teßhiste šnem taßÝyan vŸcut kÝsÝmlarÝ •izilmißtir. AyrÝca, tŸrlerin dŸnya ve TŸrkiyeÕdeki yayÝlÝßlarÝ, yšrede bulunduÛu yerler ve Ÿzerinden toplandÝklarÝ bitkiler ile bazÝ tŸrlerin konuk•ularÝ tespit edilmißtir. Materyal ve Metot AraßtÝrmanÝn materyalini, ArtvinÕin Merkez, Ardanu•, Bor•ka, Hopa, Þavßat ve Yusufeli; ErzincanÕÝn Merkez, Tercan ve †zŸmlŸ; ErzurumÕun Merkez, Aßkale, ‚at, Horasan, IlÝca, Üspir, Narman, Oltu, Olur, Pasinler, Pazaryolu, Þenkaya, Tortum ve Uzundere; KarsÕÝn Digor ve SarÝkamÝß il•elerinden toplanan Buprestidae familyasÝna baÛlÝ tŸrlere ait šrnekler olußturmaktadÝr. AyrÝca, daha šnceki yÝllarda yšreden toplanmÝß az sayÝdaki šrnekler de •alÝßmaya dahil edilmißtir. …rnekler, 1993-1997 yÝllarÝnÝn mayÝs-ekim aylarÝnda, yukarÝda sayÝlan her bir il•eye ve ulaßÝm imkanlarÝnÝn elverdiÛi šl•Ÿde bunlarÝn bazÝ kšylerine 2 veya 3 kez gidilerek, kŸltŸr bitkileri, yabancÝ otlar, tarÝma a•ÝlmamÝß alanlar ile orman alanlarÝndan bitkilerin farklÝ fenolojik dšnemlerinde toplanmÝßtÝr. Al•ak boylu kŸltŸr bitkileriyle, yabancÝ otlar Ÿzerinden atrap sallanarak, aÛa• ve •alÝlardan ise bir elle atrap torbasÝ veya japon ßemsiyesi dallar altÝna tutulup, diÛer elle hÝzla dallara vurulmak suretiyle materyal toplanmÝßtÝr. Bitkilerin kabuk altÝ ve gšvde i•leri, yine bazÝ bitkilerin de kšk kÝsÝmlarÝ incelenerek, buradaki ergin ve larvalar alÝnmÝß, bšceklerin Ÿzerinden toplandÝÛÝ bitkilerle birlikte laboratuvara getirilmißtir. Buprestinae altfamilyasÝ i•erisinde yer alan Anthaxia cinsi tŸrlerinin teßhisinde bŸyŸk šnem arzeden erkek genital organlarÝ bir bistŸri yardÝmÝyla •ÝkarÝlmÝß ve kÝsa bir sŸre % 10Õluk potasyum hidroksit i•erisinde kaynatÝlmÝß ve sonra gliserin i•erisine aktarÝlarak, stereomikroskop altÝnda kaslarÝ temizlenmiß ve teßhiste šnem taßÝyan paramere ve aedeagus gibi kÝsÝmlar •izime hazÝr hale getirilmißtir. Teßhiste šnem taßÝyan vŸcut kÝsÝmlarÝ ile genital organlarÝn •izimleri ÒWild M5AÓ marka stereomikroskoba takÝlan •izim tŸpŸ yardÝmÝyla yapÝlmÝßtÝr. TŸrlerin teßhisinde, Thery (94), Richter (95, 96), Schaefer (97) ve Bily (4, 98)Õnin hazÝrladÝklarÝ anahtarlardan yararlanÝlmÝßtÝr. Teßhisi yapÝlamayan šrneklerin teßhisi ile teßhis edilen šrneklerin kontrolŸ Dr. 53 Erzurum, Erzincan, Artvin ve Kars Ülleri Buprestidae (Coleoptera) FamilyasÝ TŸrleri †zerinde Faunistik ve Taksonomik ‚alÝßmalar I. Acmaeoderinae, Polycestinae ve Buprestinae Svatopluk Bily (‚ek Cumhuriyeti) ve Dr. Mark G. Volkovitsh (Rusya) tarafÝndan yapÝlmÝßtÝr. Bšceklerin Ÿzerinden toplandÝklarÝ yabancÝ otlarÝn teßhisleri Yrd. Do•. Dr. HŸseyin Zengin (Erzurum), aÛa• ve •alÝ formundaki bitkilerin teßhisleri ise Yrd. Do•. Dr. Hasan YÝlmaz (Erzurum) tarafÝndan yapÝlmÝßtÝr. Altfamilya, tribus ve cinsler Bily (98)Õye gšre, tŸr isimleri ise her altfamilya i•erisinde yer alan altcinslere gšre alfabetik sÝrayla verilmißtir. olmak Ÿzere 9 altfamilyaya baÛlÝ toplam 84 tŸr ve alttŸr bulunmußtur. Bu birinci bšlŸmde Acmaeoderinae, Polycestinae ve Buprestinae altfamilyalarÝ ele alÝnmÝß ve bunlara baÛlÝ 46 tŸr ve alttŸr incelenmißtir. Buprestidae FamilyasÝna BaÛlÝ AltfamilyalarÝn TanÝ AnahtarÝ 1- VŸcut Ÿ•gen veya Ÿ•genimsi ßekilde (Þekil 1.1); fronsÕta clypeal dikißin Ÿzerinde nokta ßeklinde derin •ukurcuklar var (Þekil 1.2); pronotumÕun genißliÛi uzunluÛunun en az 3 katÝ ......................... TRACHYINAE TanÝ anahtarlarÝnÝn hazÝrlanmasÝnda yer yer Bily (4) ve Tezcan (16)Õdan yararlanÝlmÝßsa da bizzat šrneklerin karakterleri incelenerek anahtarlar olußturulmußtur. - VŸcut uzunca, oval veya hemen hemen silindirik; fronsÕta clypeal dikißin Ÿzerinde nokta ßeklinde derin •ukurcuklar yok, pronotumÕun genißliÛi uzunluÛunun en •ok 2, 5 katÝ veya uzunluÛu genißliÛinden daha fazla .... 2 Bulgular Erzurum, Erzincan, Artvin ve Kars illerinde, Acmaeoderinae altfamilyasÝndan 12, Polycestinae altfamilyasÝndan 1, Buprestinae altfamilyasÝndan 33, Sphenopterinae altfamilyasÝndan 7, Chalcophorinae altfamilyasÝndan 8, Chrysobothrinae altfamilyasÝndan 3, Agrilinae altfamilyasÝndan 17, Cylindromorphinae altfamilyasÝndan 2 ve Trachyinae altfamilyasÝndan 1 2- …n tibiaeÕnin ucu 1 dikenli (Þekil 1.3); scutellumÕun ucunda diken ßeklinde uzantÝ var (Þekil 1.5) ..................................................... SPHENOPTERINAE - …n tibiaeÕnin ucu 2 dikenli (Þekil 1.4); scutellumÕun ucu dikensiz ............................................................. 3 Þekil 1. 5 2 1 3 4 6 7 9 54 10 11 8 12 13 14 Trachys minutus (L.)Õda vŸcudun genel gšrŸnŸmŸ, 2. T. minutusÕda fronsÕtaki •ukurlar, 3-4. …n tibiaÕdaki diken, 3. Sphenoptera (s.str.) antiqua (Illiger), 4. Acmaeoderella (Carininota) flavofasciata (Piller & Mitterpacher), 5. S. antiquaÕda scutellum, 6. Cylindromorphus filum (Gyllenhal)Õda pronotum, 7-8. Prosternum yapÝlarÝ, 7. Buprestis rustica Linnaeus, 8. Acmaeodera degener (Scopoli), 9-10. …n femurÕdaki diken, 9. Chrysobothris chrysostigma (L.), 10. Aurigena cuprata (Klug), 11-12. Anten, 11. Chrysobothris affinis (F.), 12. Acmaeoderella (Euacmaeoderella) safavii Volkovitsh, 13-14. Anten segmentleri Ÿzerindeki duyu porlarÝnÝn durumu, 13. Ptosima flavoguttata (Illiger), 14. A. degener (2, 7, 8, 13, 14, (98)Õden). G.TOZLU, H. …ZBEK 3- Pronotum silindirik ve boyun ßeklinde uzar (Þekil 1.6) ........................................ CYLINDROMORPHINAE ACMAEODERINAE Kerremans, 1893 Acmaeoderini - Pronotum daha geniß ve boyun ßeklinde uzamaz .. 4 Acmaeoderini TribusÕuna BaÛlÝ Cinslerin TanÝ AnahtarÝ 4- Mesosternum, prosternum tarafÝndan tamamen ikiye bšlŸnŸr (Þekil 1.7) ............................................ 5 - VŸcut yaprak ßeklinde kÝl ve tŸylerle kaplÝ; clypeus •ok dar, anteriorde hafif kavisli veya dŸz (Þekil 2.1); elytral epipleura subhumeral kÝsÝmda i•e doÛru yarÝklÝ (Þekil 2.2) .............................................Acmaeoderella -Mesosternum, prosternum tarafÝndan ikiye bšlŸnmez (Þekil 1.8) ................................................................ 8 5- Mesosternum kŸ•ŸlmŸß, hemen hemen belirsiz; arka coxae dÝßa doÛru belirgin bir ßekilde genißler; tÝrnaklar dißli; vŸcut olduk•a uzun, hemen hemen silindirik ve posteriore doÛru sivri; elytraÕnÝn uzunluÛu genißliÛinin 2,5 katÝndan daha fazla .............. AGRILINAE -VŸcut seta ßeklinde kÝl ve tŸylerle kaplÝ; clypeus normal, anteriorde derin yarÝklÝ (Þekil 2.3); elytral epipleura subhumeral kÝsÝmda dŸz (Þekil 2.4) ................................................................ Acmaeodera - Mesosternum iyi gelißmiß; arka coxae femurÕa baÛlandÝÛÝ yerde en geniß; tÝrnaklar dißsiz; vŸcut genellikle oval ve yassÝ; elytraÕnÝn uzunluÛu genißliÛinin en fazla 2,5 katÝ ......................................................................... 6 Tip TŸr: Buprestis cylindrica Fabricius, 1775 (99) 6- …n femora anterior yŸzeyde bŸyŸk bir diken taßÝr (Þekil 1.9); kanadÝn radial hŸcreleri azalmÝß; antene ait skleritler fronsÕtan al•ak bir tŸmsekle ayrÝlÝr; 3. anten segmenti 4. segmentten en az 2 kat daha uzun (Þekil 1.11); gšzler dorsalde birbirine yaklaßÝr; vertex olduk•a dar; her bir elytronÕda 3 tane altÝn yeßili •ukur var ................................................... CHRYSOBOTHRINAE - …n femora anterior yŸzeyde diken taßÝmaz (Þekil 1.10); kanadÝn radial hŸcreleri iyi gelißmiß; antene ait skleritler fronsÕtan herhangi bir tŸmsekle ayrÝlmaz; 3. anten segmenti 4. segmentten daha kÝsa (Þekil 1.12); gšzler dorsalde birbirine yaklaßmaz; vertex daha geniß; elytra Ÿzerinde altÝn yeßili •ukurlar yok ....................... 7 7- Duyu porlarÝ genißlemiß olan 5.-11. anten segmentleri yŸzeyinde daÛÝlmÝß; scutellum •ok kŸ•Ÿk ve hemen hemen belirsiz; pronotumÕun posterior kenarlarÝ hemen hemen dŸz; elytra daima sÝralÝ •ukurcuklar ihtiva etmez, fakat uzunlamasÝna parlak kabartÝlÝ alanlar bulunur; boylarÝ 20 mmÕden daha fazla ..................................................... CHALCOPHORINAE - Duyu porlarÝ genißlemiß olan 5.-11. anten segmentleri Ÿzerinde bulunan duyu pitleri i•erisinde toplanmÝß; scutellum bŸyŸk ve genellikle Ÿ•gen veya pentagonal; pronotumÕun posterior kenarlarÝ hemen hemen yÝlankavi; elytra genellikle uzunlamasÝna sÝralar halinde •ukurcuklu, uzunlamasÝna parlak kabartÝlÝ alan daima bulunmaz; boylarÝ 20 mmÕden daha kŸ•Ÿk ............................................................ BUPRESTINAE 8- Duyu porlarÝ anten segmentlerinin u• kÝsÝmlarÝnda yer alÝr (Þekil 1.13) .............................. POLYCESTINAE - Duyu porlarÝ anten segmentlerinin yŸzeyine daÛÝlmÝß (Þekil 1.14) ..................................... ACMAEODERINAE Acmaeodera Eschscholtz, 1829 Sinonim: Andromeda Gistel, 1834; Sternoxus Billberg teste Mannerheim, 1837; Ptychomus Marseul, 1865 (78, 100). Acmaeodera Cinsine BaÛlÝ TŸrlerin TanÝ AnahtarÝ - Elytra Ÿzerinde enine •ok sayÝda dŸzensiz ßekilli bantlar ile az sayÝda boyuna uzanan kÝsa bantlar bulunur (Þekil 3.1); erkekte 5.-10. anten segmentlerinin u•larÝ daha kŸt (Þekil 3.4), anal sternitÕin u• kÝsmÝ yuvarlak (Þekil 3.7) ............................... A. (s.str.) transcaucasica - Elytra Ÿzerinde boyuna uzanan bantlar (Þekil 3. 2, 3) ile birbirinden ayrÝ noktalarÝn olußturduÛu hatlar bulunur; erkekte 5.-10. anten segmentlerinin u•larÝ sivri (Þekil 3. 5), anal sternitÕin u• kÝsmÝ dŸz (Þekil 3. 6) ................................................... A. (s.str) flavolineata Acmaeodera (s.str.) flavolineata Laporte & Gory, 1835 Sinonim: -dorsalis Spinola, 1838; -sturalis Gory, 1840; -bivitis Friw., 1912; -kruperi Obenberger, 1926; transcaucasica fraudatrix Obenberger, 1934 (78, 101). DŸnyadaki YayÝlÝßÝ: Azerbaycan, Bulgaristan, Ermenistan, GŸrcistan, Irak, Üsrail, KÝbrÝs, LŸbnan, Suriye, TŸrkiye, †rdŸn ve Yunanistan (78, 102, 103, 104). TŸrkiyeÕdeki YayÝlÝßÝ: Antalya (Kekova, Termessos, Topraktepe), Bingšl (BuÛlan Ge•idi, Solhan), Gaziantep, Hatay (Musa DaÛÝ), Ü•el (MutÐSertavul Ge•idi, Tarsus), Üzmir (Bornova, Sel•uk) ve Tunceli (90, 93, 104). Üncelenen Materyal: ARTVÜN: (Ardanu•-Akarsu 7.7.1994, 1V, 1M, 900 m, FerhatlÝ 7.7.1994, 1V, 650 m; Þavßat 17.6.1994, 1M, 1200 m; Yusufeli-AltÝparmak 5.7.1994, 1V, 1M, 1100 m, 12.6.1997, 1V, 1100 m, Demirkent 6.7.1994, 1M, 450 m, SarÝgšl 5.7.1994, 1V, 700 m) (Toplam šrnek sayÝsÝ: 9). …rnekler Achillea biebersteinii, A. millefolium ve Anthemis tinctoria Ÿzerinden toplanmÝßtÝr. 55 Erzurum, Erzincan, Artvin ve Kars Ülleri Buprestidae (Coleoptera) FamilyasÝ TŸrleri †zerinde Faunistik ve Taksonomik ‚alÝßmalar I. Acmaeoderinae, Polycestinae ve Buprestinae 1 2 3 4 Þekil 2. Acmaeoderella cinsine baÛlÝ tŸrlerde 1. clypeus, 2. elytral epipleura, Acmaeodera cinsine baÛlÝ tŸrlerde 3. clypeus, 4. elytral epipleura Þekil 3. 1-2. VŸcudun genel gšrŸnŸmŸ, 1. Acmaeodera (s.str.) transcaucasica Semenov, 2. A. (s.str.) flavolineata Laporte & Gory; 3. A. (s.str.) flavolineataÕda elytraÕdaki bantlar, 4-5. Anten, 4. A. (s.str.) transcaucasica, 5. A. (s.str.) flavolineata; 6-7. Anal sternit, 6. A. (s.str) flavolineata (M), 7. A. (s.str.) transcaucasica (M) (…l•ek 1 mm). 4 1 2 5 3 6 7 Acmaeodera (s.str) transcaucasica Semenov, 1895 DŸnyadaki YayÝlÝßÝ: Azerbaycan, Ermenistan ve GŸrcistan (78, 103). TŸrkiyeÕdeki YayÝlÝßÝ: TŸrkiye faunasÝ i•in yeni kayÝttÝr. Üncelenen Materyal: ARTVÜN: (Yusufeli-Demirkent 6.7.1994, 1V, 450 m). Üncelenen tek erkek birey Anthemis tinctoria Ÿzerinden yakalanmÝßtÝr. Acmaeoderella Cobos, 1955 Tip tŸr: Buprestis discoidea Fabricius, 1787 Acmaeoderella Cinsinin Altcins, TŸr ve AlttŸrlerinin TanÝ AnahtarÝ 56 1- PronotumÕun posteriorŸ iki adet belirgin •ukurcuk taßÝr (Altcins: Carininota) ........................................... 2 - PronotumÕun posteriorŸ •ukurcuk taßÝmaz (Altcins: Liogastria) ................................................................. 3 2- Vertex, pronotal disk ve elytraÕnÝn šndeki 1/3ÕlŸk kÝsmÝ dar yaprak ßeklinde, kahverengi ve beyaz renkli karÝßÝk kÝllarla kaplÝ; vŸcut silindirik; pronotum anterior kšßelerde genißlemez; elytra tamamen belirgin •izgiler taßÝr, Ÿzerini kaplayan kÝllar dar yaprak ßeklinde; elytral epipleura subhumeral kÝsÝmda i•e doÛru hafif yarÝklÝ (Þekil 4.7) .................................. A. flavofasciata flavofasciata G.TOZLU, H. …ZBEK - Vertex, pronotal disk ve elytraÕnÝn šndeki 1/3ÕlŸk kÝsmÝ kahverengi kÝl taßÝmaz, yaprak ßeklinde beyaz renkli kÝllarla kaplÝ; vŸcut kÝsmen tombul yapÝlÝ; pronotum anterior kšßelerde genißler; elytra sadece anterior 1/3ÕlŸk kÝsÝmda belirgin •izgiler taßÝr, •ok geniß yaprak ßeklinde kÝllarla kaplÝ; elytral epipleura subhumeral kÝsÝmda i•e doÛru daha derin yarÝklÝ (Þekil 4.8) ............... A. mimonti 3- Elytra boyuna uzanan sarÝ •izgiler taßÝr (Þekil 4.5), vŸcut mat kahverengimsi siyah renkte .......................................................... A. chrysanthemi - Elytra boyuna uzanan sarÝ •izgiler taßÝmaz (Þekil 4.1, 2, 3, 4, 6), metalik bronz veya mavimsi renkte (Altcins: Euacmaeoderella) ..................................................... 4 4- FronsÕun genißliÛi, gšz •apÝ kadar veya •ok az fazla; boy 4, 85-7, 45 mm; elytra kahverengimsi bronz renkte ............................................................................... 5 - FronsÕun genißliÛi, gšz •apÝnÝn 1,50-3,25 katÝ kadar; boy 6, 70-9, 80 mm; elytra kahverengimsi bronz renkte ..................................................................... 6 5- VŸcut daha geniß ve yassÝ; antenlerin 5.-10. segmentlerinin u• kÝsmÝ kŸt (Þekil 4.13, 14); elytraÕnÝn uzunluÛu genißliÛinin 2,0-2,20 katÝ; pronotumÕun kenarlarÝ hafif•e yuvarlak; her iki cinsiyette de anal sternitÕin u• kÝsmÝ girintili •ÝkÝntÝlÝ (Þekil 4.9, 11) ..................................................................... A. safavii - VŸcut silindirik, pronotum kŸremsi ßekilde; antenlerin 5.-10. segmentlerinin u• kÝsmÝ sivri (Þekil 4.15, 16); elytraÕnÝn uzunluÛu genißliÛinin 1,70-1,83 katÝ; pronotumÕun kenarlarÝ belirgin olarak yuvarlak; her iki cinsiyette de anal sternitÕin u• kÝsmÝnda girinti ve •ÝkÝntÝ yok (Þekil 4.10, 12) .................................. A. gibbulosa 6- Elytra koyu bronz renkte, Ÿzeri uzun, beyaz renkte kÝllarla kaplÝ; erkekte anten geniß deÛil (Þekil 4.17) ................................................................... A. vetusta - Elytra mavimsi veya nadiren siyah, sivri u•lu yaprak ßeklinde kÝllar taßÝr; erkekte anten belirgin ßekilde geniß (Þekil 4.18, 19) ........................................................ 7 Þekil 4. 6 5 4 1 (V), 10, A. (E.) gibbulosa (V), 3 2 1-6. VŸcudun genel gšrŸnŸmŸ; 1. Acmaeoderella (E.) villosula (Steven); 2. A. (E.) vetusta (Menetries), 3. A. (E.) obscura (Reitter), 4. A. (E.) safavii Volkovitsh, 5. A. (L.) chrysanthemi (Chevrolat), 6. A. (E.) gibbulosa (Menetries); 7-8. Elytral epiplura, 7. A. (C. flavofasciata (Piller & Mitterpacher), 8. A. (C.) mimonti (Boieldieu); 9-12. Anal sternit, 9. A. (E.) safavii 7 11. A. (E.) safavii (M), 12. A. 8 (E.) gibbulosa (M); 13-19. Anten, 13-14. A. (E.) safavii (V,M), 10 9 15-16. gibbulosa (V, M), A. (E.) 17. A. (E.) vetusta (M), 18. A. (E.) villosula (M), 19. A. (E.) obscura (M); 20-21. Arka tarsus, 20. A. (E.) villosula, 21. A. (E.) obscura (…l•ek 1 mm). 12 11 17 20 13 14 15 18 19 21 16 57 Erzurum, Erzincan, Artvin ve Kars Ülleri Buprestidae (Coleoptera) FamilyasÝ TŸrleri †zerinde Faunistik ve Taksonomik ‚alÝßmalar I. Acmaeoderinae, Polycestinae ve Buprestinae 7- Elytra mavimsi; erkekte anten 5. segmentten itibaren •ok belirgin olarak genißlemiß (Þekil 4.18); arka tarsusÕun 1. segmenti 2. segmentten •ok az uzun (Þekil 4.20) ......................................................... A. villosula - Elytra siyah; erkekte anten 4. segmentten itibaren genißler (Þekil 4.19); arka tarsusÕun 1. segmenti 2. segmentin yaklaßÝk iki katÝ uzunlukta (Þekil 4.21) .................................................................. A. obscura Acmaeoderella (Carininota) flavofasciata flavofasciata (Piller & Mitterpacher, 1783) Sinonim: -taeniata Fabricius, 1787; -hirta Villers, 1789; -volvulus Castelnae et Gory, 1835; -flavofasciata persica Mannerheim, 1837; -flavofasciata hirsulata Gory, 1840; -tristis Lucas, 1844; -pladica Baudi, 1870; unifasciata Rey, 1890; -flavofasciata impuncata Abeille de Perrin, 1891; -flavofasciata latisquammis Obenberger, 1914; -dispersenotata Pic, 1918 (78, 94, 97, 103). DŸnyadaki YayÝlÝßÝ: Almanya, Arnavutluk, Avusturya, Azerbaycan (Kuzey KÝsmÝ), Bulgaristan, Cezayir, ‚ek Cumhuriyeti, DaÛÝstan, Fas, Fransa, GŸrcistan, Üran, Üspanya, Üsvi•re, Ütalya, Kazakistan (BatÝ KÝsmÝ), KÝbrÝs, Macaristan, Portekiz, Romanya, Rusya (GŸney KÝsmÝ), Slovakya, Suriye, Tunus, TŸrkiye Ukrayna, Yugoslavya ve Yunanistan (78, 98, 102, 103, 105). TŸrkiyeÕdeki YayÝlÝßÝ: Ankara, Bingšl (BuÛlan Ge•idi), Bitlis (Reßadiye, Nemrut DaÛÝ), Bolu (Abant, Ak•akoca), ‚orum (Hattußaß), KÝrklareli, KŸtahya ve Samsun (Havza) (104, 106). AyrÝca, Obenberger (23), A. taeniata F. ismi ile EdirneÕde bulunduÛunu bildirmißtir. Üncelenen Materyal: ARTVÜN: (Ardanu•-Akarsu 7.7.1994, 9VV, 16MM, 900 m; Yusufeli-AltÝparmak 5.7.1994, 1V, 2MM, 1100 m, Demirkent 6.7.1994, 1M, 600 m, SarÝgšl 5.7.1994, 2MM, 700 m); ERZURUM: Oltu-SŸtkans 23.6.1996, 2MM, 23.7.1996, 1M, 1550 m; Þenkaya-TurnalÝ 6.8.1993, 1V, 1M, 1750 m; Tortum-Meydanlar 24.8.1993., 1V, 1700 m) (Toplam šrnek sayÝsÝ: 37). …rnekler Achillea biebersteinii, A. millefolium, Anthemis arvensis ve A. tinctoria Ÿzerinden toplanmÝßtÝr. A. (C.) flavofasciata flavofasciata Ôdan baßka aßaÛÝdaki alttŸrlerin de •alÝßma alanÝnda bulunduklarÝ saptanmÝßtÝr. Aßpißen-Yusufeli (Artvin) 28.6.1996, 1V, 650 m, Sebzeciler-Yusufeli (Artvin) 6.7.1994, 4VV, 6MM, 450 m. …rnekler, yabancÝ otlar Ÿzerinden toplanmÝßtÝr. Toplanan 11 šrnekte vŸcut parlak siyah renkte ve elytra Ÿzerinde herhangi bir leke mevcut deÛildir. Bu šrnekler, •alÝßmalarÝ yakÝndan izleyen ve ErzurumÕda yaklaßÝk bir hafta sŸre ile kalan Dr. Volkovitsh tarafÝndan Acmaeoderella (Carininota) flavofasciata aequistriata (Abeille de Perrin, 1904) olarak teßhis edilmißlerdir. 58 DiÛer taraftan, Rizelikent-IlÝca (Erzurum) 18.8.1995, 2VV, 1900 m; Üspir (Erzurum) 17.7.1992, 1M, 1200 m; Anzavderesi-Oltu (Erzurum) 31.8.1996, 1M, 950 m; ‚alÝyazÝ-Pasinler (Erzurum) 15.8.1995, 2MM, 2200 m, 11.7.1996, 2VV, 1M, 2200 m, 10.7.1997 7VV, 9MM, 2200 m) elde edilen 27 šrnek A. C. flavofasciata albifrons (Abeille de Perrin, 1891) olarak teßhis edilmißlerdir. Bu Ÿ• alttŸr daÛÝlÝßlarÝ yšnŸnden incelendiÛinde; A. (C.) flavofasciata aequistriataÕnÝn diÛerlerine oranla daha dŸßŸk rakÝmdaki ‚oruh VadisiÕnin tabanÝnda (Sebzeciler, 450 m) bulunduÛu gšrŸlmektedir. DiÛer iki alttŸrde ise lokasyon ve habitatlar birbirine •ok benzemektedir. A. (C.) flavofasciata flavofasciata Demirkent-Yußufeli (600 m)Õnden TurnalÝ-Þenkaya (1700 m)Õya kadar olan lokasyonlarda, A. (C.) flavofasciata albifrons ise Anzavderesi-Oltu (950 m)Õdan ‚alÝyazÝPasinler (2400 m)Õe kadar yŸkselen lokasyonlarda bulunmußlardÝr. Bu durum karßÝsÝnda; A. (C.) flavofasciata aequistriata kesinlik kazanmakla beraber, diÛer iki alttŸrde lokasyonlar yer yer birbirine •ok yakÝn veya az da olsa i• i•e ge•en bir durum arzetmektedir. A. (C.) flavofasciata flavofasciata ve A. (C.) flavofasciata albifrons bu ßekli ile tek alttŸr ßeklinde de nitelendirilebilir. Bu durumun a•ÝklÝk kazanabilmesi i•in •alÝßma alanÝndan ve Ÿlkenin deÛißik yšrelerinden daha fazla šrnek alÝnmasÝ ve incelenmesi gerekmektedir. Burada dikkat •eken bir durum da Volkovitsh (103) A. (C.) flavofasciata aequistriataÕnÝn daÛÝlÝß yeri olarak Bingšl ve TunceliÕyi vermektedir ki, buralarda rakÝm daha yŸksek ve habitatÝn da SebzecilerÕdekinden farklÝ olacaÛÝ dŸßŸnŸlmektedir. A. flavofasciata albifrons olarak belirlenen šrneklerin doÛru olduÛu dŸßŸnŸldŸÛŸnde; bu alttŸrŸn ilk defa bu •alÝßma ile TŸrkiyeÕde bulunduÛu ortaya konmuß olacaktÝr. Volkovitsh (101) bu alttŸrŸn yayÝlma alanÝ olarak Azerbaycan, Ermenistan ve GŸrcistanÕÝ vermektedir ki, bu lokasyonlarÝn adÝ ge•en Ÿlkelere •ok yakÝn olmasÝ A. flavofasciata albifronsÕun TŸrkiyeÕde bulunma olasÝlÝÛÝnÝ arttÝrmaktadÝr. Acmaeoderella (Carininota) mimonti (Boieldieu, 1865) Sinonim: -arenicola Csiki, 1905; -latisquammis Obenberger, 1914 (103). DŸnyadaki YayÝlÝßÝ: Azerbaycan, Avrupa, Bulgaristan, Ermenistan, DoÛu Akdeniz, GŸrcistan, Irak, Üran, Ütalya, Kazakistan (BatÝ KÝsmÝ), KÝrgÝzistan, Macaristan, …zbekistan, Romanya, Rusya (Avrupa KÝsmÝ), Tacikistan, TŸrkiye, TŸrkmenistan, Yugoslavya ve Yunanistan (103, 107, 108). G.TOZLU, H. …ZBEK TŸrkiyeÕdeki YayÝlÝßÝ: Bursa ve Edirne (90, 103). Üncelenen Materyal: ERZURUM: (Merkez 14.6.1993, 2VV, 3MM, 1850 m, 14.7.1993, 1V, 1850 m, 20.6.1994, 5VV, 5MM, 1850, 3.8.1996, 1M, 1850 m, 12.7.1996, 1V, 1850 m, 5.8.1996, 1M, 1850 m, 19.8.1997, 1V, 1850 m, Palandšken 3.7.1994, 1M, 2300 m, 1.7.1996, 1M, 2250 m, 3.8.1995, 2VV, 2MM, 2250 m, 6.8.1996, 1V, 1M, 2300 m, 23.7.1997, 1V, 1M, 2100 m; Aßkale- TepebaßÝ 12.8.1996, 1V, 1900 m; Uzundere-Dikyar 10.7.1994, 1V, 1450 m) (Toplam šrnek sayÝsÝ: 32). …rnekler Achillea bieberstenii, Anthemis arvensis ve Eryngium billardieri Ÿzerinden toplanmÝßtÝr. Acmaeoderella (Menetries, 1832) (Euacmaeoderella) gibbulosa Sinonim: -inamoena Faldermann, 1835; -lugens Gory, 1840; -cuprinula Reitter, 1890; -tenuifrons Obenberger, 1924; -ledei Obenberger, 1934; -araxigena Obenberger, 1940; -pseudocuprinula Obenberger, 1940 (103). Tunceli (Merkez, OvacÝk) ve Van (Merkez, Gevaß) (103, 104). Üncelenen Materyal: KARS: (Digor-YolaÛzÝ 21.6.1995, 1M). Üncelenen tek erkek birey yabancÝ ot Ÿzerinden yakalanmÝßtÝr. Acmaeoderella (Euacmaeoderella) safavii Volkovitsh, 1981 DŸnyadaki YayÝlÝßÝ: Üran ve TŸrkiye (104, 109, 110). TŸrkiyeÕdeki YayÝlÝßÝ: Bingšl (BuÛlan Ge•idi) ve ÞanlÝurfa (CeylanpÝnar) (104). Üncelenen Materyal: ERZÜNCAN: (†zŸmlŸ-BayÝrbaÛ 5.7.1995, 2VV, 2MM, 1350 m) (Toplam šrnek sayÝsÝ: 4). …rnekler Althaea sp. •i•ekleri Ÿzerinden toplanmÝßtÝr. Acmaeoderella (Euacmaeoderella) vetusta (Menetries, 1832) Sinonim: -cuprifera Castelnau et Gory, 1835; producta Castenau et Gory, 1835; -olivacea Abeille de Perrin, 1904 (103). DŸnyadaki YayÝlÝßÝ: Azerbaycan, Bulgaristan, ‚in (Kuzey BatÝ Kesimi), DoÛu Akdeniz, Ermenistan, GŸrcistan, Irak, Üran, Üsrail, Kazakistan, KÝbrÝs, LŸbnan, MoÛolistan, Rusya (GŸney Avrupa KÝsmÝ), Suriye, TŸrkiye, TŸrkmenistan, †rdŸn, Yugoslavya ve Yunanistan (78, 102, 103, 104, 108, 109). DŸnyadaki YayÝlÝßÝ: Azerbaycan (DoÛu KÝsmÝ), Bulgaristan, DoÛu Akdeniz, Ermenistan, GŸrcistan, Irak, Üran, Üsrail, KÝbrÝs, LŸbnan, Rusya, Suriye, TŸrkiye, TŸrkmenistan, †rdŸn ve Yunanistan (102, 103, 107, 108, 109). TŸrkiyeÕdeki YayÝlÝßÝ: Adana, Amasya, Ankara (Baraj), Antalya (Termessos), Bolu (Ak•akoca), Gaziantep (Araban), Hatay (Musa DaÛÝ), Ü•el (Erdemli), Üstanbul, Üzmir (Bornova, …demiß), Kahramanmaraß (Nurhak DaÛlarÝ), ÞanlÝurfa (CeylanpÝnar, Harran) (23, 90, 93, 103, 104). AyrÝca, Sahlberg (21), bu tŸrŸ daha šnce A. lugens adÝ ile Denizli (Saraykšy)Õden bildirmißtir (90). TŸrkiyeÕdeki YayÝlÝßÝ: Adana, Amasya, Ankara (Baraj), DiyarbakÝr (Ergani), Erzurum, Gaziantep (OÛuzeli), Hakkari (Þemdinli), Hatay (Hassa-Akbez), Ü•el (Mut), Üzmir, Kahramanmaraß (AndÝrÝn, Nurhak DaÛlarÝ, TŸrkoÛlu), Kocaeli, Konya, Malatya, Mardin (Cizre), ÞanlÝurfa (CeylanpÝnar) ve Tunceli (23, 90, 93, 103). AyrÝca, daha šnce Fairmaire (18), Üzmir (…demißKÝzÝlcaavlu)Õden ve Kerville (22) ise A. cuprifera adÝ ile yine ÜzmirÕden bildirmißlerdir (90). Üncelenen Materyal: ERZURUM: (Aßkale-PÝrnakapan 9.8.1994, 1V, 2100 m; Olur-SŸngŸbayÝr 26.7.1995, 1V, 1850 m); KARS: (SarÝkamÝß-Karakurt 25.6.1996, 2VV, 2MM, 1625 m) (Toplam šrnek sayÝsÝ: 6). …rnekler, Achillea biebersteinii Ÿzerinden toplanmÝßtÝr. Üncelenen Materyal: ERZÜNCAN: (Merkez-Bah•e KŸltŸrleri Araß. Enst. 7.7.1993, 1M, 1250 m, 14.6.1996, 1M, 1250 m) (Toplam šrnek sayÝsÝ: 2). …rnekler Achillea biebersteinii Ÿzerinden yakalanmÝßtÝr. Acmaeoderella (Euacmaeoderella) obscura (Reitter, 1889) Acmaeoderella (Euacmaeoderella) villosula (Steven, 1830) Sinonim: -cyaniventris Reitter, 1890; -kalalae Obenberger, 1935; -nigroopaca Cobos, 1963 (103). Sinonim: -boryi Brulle, 1832; -steveni Faldermann, 1838; -ssp. hispana Abeille de Perrin, 1900; -cyanipennis Abeille de Perrin, 1912 (78, 101, 103). DŸnyadaki YayÝlÝßÝ: Azerbaycan, Ermenistan, GŸrcistan, Irak, Üran, Üsrail, LŸbnan, Suriye, Suudi Arabistan, TŸrkiye ve TŸrkmenistan (78, 103, 104, 108). TŸrkiyeÕdeki YayÝlÝßÝ: Adana, Bingšl-Muß (BuÛlan Ge•idi), DiyarbakÝr, Hakkari (Sat DaÛlarÝ), Hatay, Mardin, DŸnyadaki YayÝlÝßÝ: Afganistan, Azerbaycan, Ermenistan, GŸrcistan, Irak, Üran, Üspanya, Üsrail, KÝbrÝs, LŸbnan, MÝsÝr, Portekiz, Rusya, Suriye, Tacikistan, TŸrkiye, TŸrkmenistan, †rdŸn ve Yunanistan (78, 102, 103, 104, 108, 109). 59 Erzurum, Erzincan, Artvin ve Kars Ülleri Buprestidae (Coleoptera) FamilyasÝ TŸrleri †zerinde Faunistik ve Taksonomik ‚alÝßmalar I. Acmaeoderinae, Polycestinae ve Buprestinae TŸrkiyeÕdeki YayÝlÝßÝ: Adana (KaraisalÝ), Amasya, Ankara (Emir GšlŸ), Antalya (Akseki, Alanya, Side), AydÝn (Samsun DaÛÝ), BalÝkesir (Edremit-Ak•ay), Bursa, Gaziantep (OÛuzeli), Hakkari (Zap Vadisi), Hatay (Hassa), Ü•el (Anamur, Kuzucubelen, Silifke), Üzmir (Bornova, Efes, Kemalpaßa), Kahramanmaraß (Merkez, AndÝrÝn) ve MuÛla (Bodrum, Marmaris) (90, 93, 103, 104). AyrÝca, Fairmaire (18), bu tŸrŸ daha šnce A. hyacinthina adÝ ile Üzmir (…demiß-KÝzÝlcaavlu)Õden, Sahlberg (21) ise Denizli (Saraykšy)Õden bildirmißlerdir (90). Üncelenen Materyal: ERZÜNCAN: (†zŸmlŸ-BayÝrbaÛ 5.9.1995, 2VV, 1350 m); ERZURUM: (MerkezPalandšken 7.8.1983, 1M, 2300 m; Tortum-YumaklÝ 14.8.1997, 1M, 2250 m) (Toplam šrnek sayÝsÝ: 4). …rnekler Achillea biebersteinii ve Althaea sp. •i•ekleri Ÿzerinden toplanmÝßtÝr. Üncelenen Materyal: ARTVÜN: (Yusufeli-Sebzeciler 6.7.1994, 1V, 1M, 450 m); ERZÜNCAN: (†zŸmlŸ 8.7.1993, 1M, 1350 m, BayÝrbaÛ 5.7.1995, 1V, 3MM, 1400 m; ERZURUM: (Merkez-Þenyurt 27.6.1996, 1M, 2000 m; Aßkale 15.7.1997, 1M; Horasan-Ok•ular 22.6.1996, 2MM, 1500 m; ÜspirMadenkšprŸbaßÝ 18.6.1994, 1M, 1400 m, 7.7.1996, 2MM, 1400 m; Narman 26.6.1997, 1M, 1400 m; Oltu-SŸtkans 17.6.1996, 2VV, 5MM, 1500 m, ‚amlÝbel 22.7.1997, 4VV, 2MM, 1750 m; OlurCoßkunlar 11.6.1997, 2MM, 900 m, SŸngŸbayÝr 26.7.1995, 1M, 1850 mm; Pazaryolu 5.7.1997, 1V, 1M, 1200 m, Akbulut 3.7.1997, 4VV, 2MM, 1300 m; Þenkaya-Penek 9.7.1992, 1M, 1300 m; Tortum 2.7.1996, 1V, 1400 m, Kaledibi 2.7.1996, 1V, 1M, 1400 m); KARS: (SarÝkamÝß-Karakurt 25.7.1997, 1V, 1625 m) (Toplam šrnek sayÝsÝ: 44). …rnekler Daucus carota ve Ferula sp. Ÿzerinden toplanmÝßtÝr. Tip tŸr: Buprestis novemmaculata Fabricius, 1775 (112) Acmaeoderella (Liogastria) chrysanthemi (Chevrolat, 1854) Sinonim: -tonstrix Reitter, 1895; -klapaleki Obenberger, 1924; -syriaca Obenberger, 1924; levantina Obenberger, 1934; -syriae Obenberger, 1936; -noemi Obenberger, 1940; -rudepilosa Obenberger, 1940 (103, 111). DŸnyadaki YayÝlÝßÝ: Azerbaycan (Nah•Ývan), Bulgaristan, Ermenistan, Irak, Üran, Üsrail, KÝbrÝs, MÝsÝr, Rusya, Suriye, TŸrkiye, †rdŸn ve Yunanistan (103, 104, 107, 111). TŸrkiyeÕdeki YayÝlÝßÝ: Adana (Merkez, Ceyhan, PozantÝ), Ankara (Baraj), Antalya (Merkez, Alanya, Kemer, Manavgat, Side, TaßaÛÝl, TaßkesiÛi, Termessos), Denizli (Pamukkale), Gaziantep (Merkez, Islahiye, OÛuzeli, Yavuzeli), Hakkari (AltÝn DaÛlarÝ, Oramar, Tanin Ge•idi), Hatay (Hassa-Akbez), Ü•el (Merkez, KÝzkalesi, Silifke, Tarsus), Üzmir (‚amlÝk Ge•idi), Kahramanmaraß (AndÝrÝn), Konya (Madenßehir), KŸtahya (AltÝntaß), MuÛla (Bodrum), Muß (BuÛlan Ge•idi), Nevßehir (Avanos) ve ÞanlÝurfa (CeylanpÝnar, Viranßehir) (90, 93, 103, 104). 60 POLYCESTINAE Lacordaire, 1857 Ptosimini Ptosima Solier, 1833 Ptosima flavoguttata (Illiger, 1803) Sinonim: -novemmaculata Fabricius, 1755; sexmaculata Herbst, 1784; -undecimmaculata Herbst, 1787; -sexpunctata Villers, 1789; -istria Voet, 1806; confusa Villa, 1833; -ssp. cyclops Marseul, 1865; -ssp. intermedia Pic, 1919 (78, 104, 105). DŸnyadaki YayÝlÝßÝ: Almanya, Arabistan, Arnavutluk, Avusturya, Bulgaristan, Cezayir, ‚ekoslovakya, Fas, Fransa, Irak, Üran, Üspanya, Üsrail, Üsvi•re, Ütalya, KÝbrÝs, Libya, Macaristan, MÝsÝr, Portekiz, Romanya, Rusya (Orta ve GŸney KÝsmÝ), Suriye, Tunus, TŸrkiye, †rdŸn ve Yunanistan (78, 97, 102, 105, 109, 113). TŸrkiyeÕdeki YayÝlÝßÝ: Adana, AdÝyaman (Besni, Kahta), Afyon (Sultan DaÛÝ), Antalya (Side), Bingšl, DiyarbakÝr (Merkez, Lice), Gaziantep (Merkez, Araban, NurdaÛÝ Ge•idi, OÛuzeli), Hatay, Üzmir (TŸm Ül•eler), Ü•el (Arslankšy, ‚amlÝyayla, Gškbelen, GŸlnar), Kayseri (Develi), Mardin ve ÞanlÝurfa (Birecik, Siverek, Viranßehir) (88, 93, 104). AyrÝca, Lodos ve Tezcan (6), šzellikle Ege ile AdanaÕya kadar olan Akdeniz BšlgesiÕnde daha yoÛun olarak bulunduÛunu belirtmektedirler. Üncelenen Materyal: ERZÜNCAN: (Merkez-Bah•e KŸltŸrleri Araß. Enst. 7.7.1993, 1V, 1250 m, Bah•eli 6.7.1995, 1V, 1350 m); ERZURUM: (Oltu-SŸtkans 10.6.1997, 1V, 1550 m) (Toplam šrnek sayÝsÝ: 3). …rneklerin ikisi Crataegus oxyacantha sŸrgŸnleri, diÛeri ise Prunus sp. yapraklarÝ Ÿzerinden toplanmÝßtÝr. BUPRESTINAE Lacordaire, 1857 Buprestinae AltfamilyasÝna BaÛlÝ Tribus ve Cinslerin TanÝ AnahtarÝ 1- Birinci abdomen segmenti taban kÝsmÝnda metepimeraÕyÝ kapatacak ßekilde Ÿzerine doÛru uzar (Þekil 5.1) ................................................................ 2 - Birinci abdomen segmenti taban kÝsmÝnda metepimeraÕnÝn Ÿzerini kapatmaz (Þekil 5.2) ............... 4 G.TOZLU, H. …ZBEK 2- PronotumÕun posterior kenarÝ zayÝf ßekilde zikzaklÝ; elytral epipleura elytraÕnÝn ucuna ulaßÝr; pronotum nokta ßeklinde •ukurcuklu veya kÝrÝßÝk yapÝda (Anthaxiini) .................................................... Anthaxia - PronotumÕun posterior kenarÝ belirgin bir ßekilde zikzaklÝ; elytral epipleura elytraÕnÝn sadece humeral kÝsmÝnda gelißmiß; pronotumÕun yŸzeyi nokta ßeklinde ve az •ok birleßen basit •ukurcuklardan olußur (Melanophilini) ......................................................... 3 3- ClypeusÕun šn kenarÝ kavisli, yanlarda keskin •ÝkÝntÝlar olußturur (Þekil 5.5); anten segmentleri 4. segmentten itibaren testere dißi ßeklinde; arka tarsusÕun bazal segmenti 2. ve 3. segmentlerin toplam uzunluÛu kadar; elytraÕnÝn apikali sivri veya yuvarlaÛÝmsÝ ................................................................ Melanophila - ClypeusÕun šn kenarÝ •ok yŸzeysel kavisli, yanlarda yuvarlaÛÝmsÝ •ÝkÝntÝlÝ (Þekil 5.6); anten segmentleri 3. segmentten itibaren testere dißi ßeklinde; arka tarsusÕun bazal segmenti 2. ve 3. segmentlerin toplamÝndan daha kÝsa; elytraÕnÝn apikali yuvarlaÛÝmsÝ ................. Phaenops tarsusÕun 1. segmenti 2. segmentten daha uzun .................................................................... Buprestis - Scutellum •ok bŸyŸk, enine elips ßeklinde; erkeklerin šn tibiaÕsÝnÝn apikalinin i• kÝsmÝnda •engel ßeklinde •ÝkÝntÝ yok (Þekil 5.8); arka tarsusÕun 1. segmentinin uzunluÛu 2. segmentin uzunluÛunun 1,5 katÝ veya biraz daha kÝsa ................................................................. Eurythyrea Dicercini Dicerca Eschscholtz, 1829 Tip tŸr: Buprestis acuminata Pallas, 1782 Sinonim: Stenuris Kirby, 1837 (4, 100). Dicerca (s.str.) chlorostigma Mannerheim, 1837 DŸnyadaki YayÝlÝßÝ: Azerbaycan, DaÛÝstan, Ermenistan (Erivan), GŸrcistan, KÝrÝm, Romanya ve Rusya (80, 96). TŸrkiyeÕdeki YayÝlÝßÝ: TŸrkiye faunasÝ i•in yeni kayÝttÝr. Üncelenen Materyal: ARTVÜN: ( Hopa 19.7.1991, 1M, 100 m). Üncelenen tek erkek birey yabancÝ otlar Ÿzerinden alÝnmÝßtÝr. 4- MesepimeraÕnÝn anteriorŸnŸn dÝß kšßesi kŸt; mesepimeraÕnÝn i• ve dÝß kenarlarÝ posteriorde birleßir (Þekil 5.3); elytra sÝralÝ nokta ßeklinde •ukurcuklu, Ÿzerinde dŸz kabartÝlÝ alanlar var (Dicercini) ................ 5 Poecilonota Eschscholtz, 1829 - MesepimeraÕnÝn anteriorŸnŸn dÝß kšßesi sivri; mesepimeraÕnÝn i• ve dÝß kenarÝ hemen hemen paralel (Þekil 5.4); elytra belirgin •izgili, Ÿzerinde dŸz kabartÝlÝ alan yok (Buprestini) ................................................. 7 Poecilonota variolosa (Paykull, 1799) 5- ElytraÕnÝn apexi daralarak uzanÝr ve sivrice; scutellum •ok kŸ•Ÿk, yuvarlaÛÝmsÝ veya dšrt kšßeli; arka tarsusÕun 1. ve 2. segmentleri eßit uzunlukta; 8. abdominal sternit gšrŸlebilir .............................. Dicerca - ElytraÕnÝn apexi uzun ve sivri deÛil; scutellum bŸyŸk ve genellikle enine genißler; arka tarsusÕun bazal segmenti 2. segmentten daha uzun; 8. abdominal sternit gšrŸlmez ............................................................................... 6 6- Metasternum ve 1. abdomen segmenti ortada •ok belirgin olarak •škŸntŸlŸ; prosternal yapÝ konveks; elytraÕnÝn posterior kenarlarÝ dißli deÛil, her bir elytron 2 kŸ•Ÿk apikal •ÝkÝntÝ taßÝr; vŸcut koyu ve bronz parlaklÝkta ................................................................. Poecilonota - Metasternum ve 1. abdomen segmenti ortada •ok yŸzeysel •škŸntŸlŸ; prostenal yapÝ dŸz; elytraÕnÝn posterior kenarlarÝ dißli; metalik yeßil renkte ................................................................. Scintillatrix 7- Scutellum kŸ•Ÿk, yuvarlak veya nadiren enine genißler; erkeklerin šn tibiaÕsÝnÝn apikalinin i• kÝsmÝnda •engel ßeklinde •ÝkÝntÝ var veya yok (Þekil 5.7); arka Tip tŸr: Buprestis variolosa Paykull, 1799 Sinonim: Castalia Gory & Laporte, 1837 (100). Sinonim: -tenebrionis Schaeffer, 1766; -rustica Herbst, 1787; -plebeia Olivier, 1790; -variolosa Paykull, 1799; -conspersa Gyllenhal, 1808; -plebeja Gory & Laporte, 1837; -aspersa Rosenhauer, 1856; -dicercoides Reitter, 1888; -populialbae Richard, 1889; -lugdunensis Rey, 1890; -setulosa Fleischer, 1896; -tremulae Abeille, 1896 (4, 80, 94, 96, 97, 105). DŸnyadaki YayÝlÝßÝ: Almanya, Avusturya, Bulgaristan, Cezayir, ‚ekoslavakya, Estonya, Fas, Finlandiya, Fransa, Hollanda, Üspanya, Ütalya, Üsve•, Kazakistan (BatÝ ve Kuzey KÝsmÝ), Letonya, Litvanya, Macaristan, Norve•, Polonya, Romanya, Rusya, Tunus, TŸrkiye, Yugoslavya ve Yunanistan (4, 6, 80, 94, 96, 102, 105). TŸrkiyeÕdeki YayÝlÝßÝ: Lodos ve Tezcan (6), Penther ve Zederbauer (114)Õe aften Orta AnadoluÕnun KuzeydoÛu kesiminde, Chararas (25) ve Richter (96) ise lokalite belirtmeksizin TŸrkiyeÕde bulunduÛunu belirtmektedirler. Üncelenen Materyal: ERZURUM: (IlÝca-Rizelikent 18.8.1995, 1V, 1900 m; Pasinler-‚alÝyazÝ 8.8.1995, 1V, 1M, 2200 m, 15.8.1995, 3VV, 2200 m, 27.8.1996, 1V, 2100 m, 10.7.1997, 1V, 2200 m); KARS: (SarÝkamÝß 10.7.1996, 1M, 2200 m) (Toplam šrnek sayÝsÝ: 9). …rnekler Populus nigra ve P. tremula sŸrgŸnleri Ÿzerinden alÝnmÝßtÝr. 61 Erzurum, Erzincan, Artvin ve Kars Ülleri Buprestidae (Coleoptera) FamilyasÝ TŸrleri †zerinde Faunistik ve Taksonomik ‚alÝßmalar I. Acmaeoderinae, Polycestinae ve Buprestinae Þekil 5. 3 1 (Herbst) (M) (1, 2, 3, 4 (4)Õden). 4 2 5 7 1-8. Buprestinae altfamilyasÝna baÛlÝ tribŸs ve cinslerin teßhis karakterleri, 1-2. Metepimera yapÝlarÝ, Anthaxia hungarica Scop., 2. Buprestis rustica L., 3-4. Mesepimera yapÝlarÝ, 3. Dicerca berolinensis: Hbst., 4. Eurythyrea austriaca Lac. 5-6. Clypeus yapÝlarÝ, 5. Melonophila cuspidata (Klug), 6. Phaenops cyanea (F.), 7-8. …n tibia, 7. Buprestis rustica L., 8. Eurythyrea quercus 6 8 Scintillatrix Obenberger, 1955 Tip tŸr: Buprestis rutilans Fabricius, 1777 Sinonim: Lampra Lacordaire, 1835; Castalia Castelnau & Gory, 1837; Ovalisia Kerremans 1900 (80, 94, 96, 105). Scintillatrix gloriosa (Marseul, 1865) Sinonim: -cupraria Obenberger, 1921; -chariessa Obenberger, 1924; -chalcae Obenberger, 1930 (80, 96, 105). Eurythyrea quercus (Herbst, 1780) Sinonim: -rusticus Fourcroy, 1785; -scutellaris Olivier, 1790; -carniolica Herbst, 1801; -similis Schšnherr, 1817; -oblita Faldermann, 1835; -austriaca Lacordaire, 1835; -luigionii Leoni, 1911; -jugoslavica Obenberger, 1934; -ignita Balthasar, 1935 (80, 94, 96, 105). DŸnyadaki YayÝlÝßÝ: Almanya, Avusturya, Azerbaycan, Bulgaristan, ‚ekoslavakya, DaÛÝstan, Fransa, GŸrcistan, Üspanya, Ütalya, Macaristan, Polonya, Romanya, Rusya (GŸney ve Kuzey KÝsmÝ), Yugoslavya ve Yunanistan (80, 96, 97, 105, 117). DŸnyadaki YayÝlÝßÝ: Bosna-Hersek, Bulgaristan, Ermenistan (Erivan), Irak, Üran, Üsrail, Ütalya, Makedonya, Mezopotamya, Suriye, TŸrkiye, Yugoslavya ve Yunanistan (23, 80, 102, 105, 115). TŸrkiyeÕdeki YayÝlÝßÝ: Fairmaire (19) tarafÝndan E. carniolica adÝ altÝnda lokalite belirtilmeksizin bildirilmißtir. TŸrkiyeÕdeki YayÝlÝßÝ: MuÛla (Milas (104). AyrÝca, Obenberger (23), lokalite belirtmeksizin TŸrkiyeÕde bulunduÛunu belirtmektedir. Üncelenen Materyal: ARTVÜN: (Atila 15.7.1993,1M, 1000 m). Üncelenen tek erkek birey Picea orientalis kŸtŸkleri Ÿzerinde yakalanmÝßtÝr. Üncelenen Materyal: ERZURUM: (Pasinler 13.7.1996, 1V, 1600 m). Üncelenen tek dißi birey Salix nigra yapraklarÝ Ÿzerinden alÝnmÝßtÝr. Buprestini Eurythyrea Lacordaire, 1835 Tip tŸr: Buprestis quercus Herbst, 1780 Sinonim: Buprestis Castelnau et Gory, 1837; Eurythrea Oliveira, 1884 (80, 116). 62 Buprestis Linnaeus, 1758 Tip tŸr: Buprestis octoguttata Linnaeus, 1758 Sinonim: Ancylochira Eschscholtz, 1829; Gymnota Gistl, 1834; Anoplis Kirby, 1837 (4). Buprestis Cinsinin Altcins ve TŸrlerinin TanÝ AnahtarÝ 1- PronotumÕun ortasÝnda šnden arkaya doÛru boydan boya uzanan sarÝ bant bulunur (Þekil 6.1); erkek ve dißinin šn tibiaÕsÝnÝn u• kÝsmÝ i• kenarda •engel ßeklinde •ÝkÝntÝ taßÝmaz (Þekil 6.13, 18); arka tarsusÕun 1. G.TOZLU, H. …ZBEK segmentinin boyu sonraki 3 segmentin toplamÝnÝn yaklaßÝk yarÝsÝ kadar (Þekil 6.30) (Altcins: Orthocheria) ................................................................ B. salomonii - PronotumÕun ortasÝnda bant bulunmaz (Þekil 6.2, 3, 4, 5, 6); erkekte šn tibia u• kÝsmÝnÝn i• kenarÝnda •engel ßeklinde •ÝkÝntÝ taßÝr (Þekil 6.19, 20, 21, 22, 23), dißide bu •ÝkÝntÝ bulunmaz (Þekil 6.14, 15, 16, 17); arka tarsusÕun 1. segmentinin boyu takip eden 3 segmentin toplamÝndan biraz kÝsa veya eßit uzunlukta (Þekil 6.29, 31, 32, 33, 34) (Altcins: Buprestis) ........................... 2 2- Elytra Ÿzerinden sarÝ renkli benekler bulunmaz (Þekil 6.2, 5) ............................................................ 5 - Elytra Ÿzerinde sarÝ renkli ve dŸzensiz ßekilli benekler bulunur (Þekil 6,3, 4, 6) ............................... 3 3- AntenÕin 1. segmentinin uzunluÛu takip eden 2 segmentin toplamÝndan daha uzun (Þekil 6.7); scutellum Ÿ•genimsi (Þekil 6.10); arka tarsusÕun 1. segmentinin boyu sonraki 3 segmentin toplamÝ kadar (Þekil 6.34); dißide anal sternitÕin u• kÝsmÝ ortada olduk•a girintili •ÝkÝntÝlÝ (Þekil 6.24) ................................ B. octoguttata - AntenÕin 1. segmentinin uzunluÛu takip eden 2 segmentin toplamÝ kadar veya daha kÝsa; scutellum hemen hemen kare veya dikdšrtgenimsi; arka tarsusÕun 1. segmentinin boyu sonraki 3 segmentin toplamÝndan biraz kÝsa; dißide anal sternitÕin u• kÝsmÝ ortada az girintili •ÝkÝntÝlÝ (Þekil 6.27, 28) ............................................. 4 Þekil 6. 1 2 6 5 4 3 18 10 11 12 19 13 14 15 16 17 7 8 salomonii (V, 27 M), 14, 19. B. (s.str.) octoguttata (V, 20 M), 15, 20. B. (s.str.) tarsensis (V, 21 M ), 22 30 29 31 16, 21. B. (s.str.) dalmatina (V, M), 17, 23. B. (s.str.) haemorrhoidalis araratica (V, M ), 22. B. (s.str.) rustica (M); 24-28. Anal sternit, 24. B. (s.str.) 23 9 octoguttata (V), 25. B. (s.str.) rustica (M), 26. B. (s.str.) haemorrhoidalis araratica 25 24 1-6. VŸcudun genel gšrŸnŸmŸ, 1. Buprestis (Orthocheria) salomonii Thomson, 2. B. (s.str.) haemorrhoidalis araratica De Marseul, 3. B . (s.str.) tarsensis Marseul, 4. B. (s.str.) octoguttata L., 5. B. (s.str.) rustica L., 6. B. (s.str.) dalmatina Mannerheim; 7-9. Anten, 7. B. (s.str.) octoguttata, 8. B. (s.str.) tarsensis, 9. B. (s.str.) dalmatina; 10-12. Scutellum 10. B. (s.str.) octoguttata, 11. B. (s.str.) tarsensis, 12. B. (s.str.) dalmatina; 13-23. …ntibia, 13,18. B. (O.) 26 28 32 33 34 (M), 27. B. (s.str.) tarsensis (V), 28. B. (s.str.) dalmatina (V); 29-34. Arka tarsus, 29. B. (s.str.) haemorrhoidalis araratica, 30. B. (O.) salomonii, 31. B. (s.str.) rustica, 32. B. (s.str.) tarsensis, 33. B. (s.str.) dalmatina, 34. B. (s.str.) octoguttata (…l•ek 1 mm). 63 Erzurum, Erzincan, Artvin ve Kars Ülleri Buprestidae (Coleoptera) FamilyasÝ TŸrleri †zerinde Faunistik ve Taksonomik ‚alÝßmalar I. Acmaeoderinae, Polycestinae ve Buprestinae 4- AntenÕin 1. segmenti takip eden 2 segmentin toplamÝ kadar uzunlukta (Þekil 6.8); scutellum hemen hemen kare ßeklinde (Þekil 6.11); erkekte šn tibiaÕnÝn u• kÝsmÝnÝn i• kenarÝnda bulunan •engel ßeklindeki •ÝkÝntÝ uzun ve sivri (Þekil 6.20) ............................ B. tarsensis - AntenÕin 1. segmenti takip eden 2 segmentin toplamÝndan daha kÝsa (Þekil 6.9); scutellum hemen hemen dikdšrtgenimsi (Þekil 6.12); erkekte šn tibiaÕnÝn u• kÝsmÝnÝn i• kenarÝnda bulunan •engel ßeklindeki •ÝkÝntÝ kÝsa ve geniß (Þekil 6.21) ........................... B. dalmatina 5- PronotumÕun en geniß yeri ortada (Þekil 6.5); abdomenÕin 1. segmentinin alt yŸzŸnde arka coxaÕnÝn hizasÝndan baßlayÝp arkaya doÛru giden uzunlamasÝna oyuk •ok yŸzeysel; erkekte šn tibiaÕnÝn u• kÝsmÝnÝn i• kenarÝnda bulunan •engel ßeklindeki •ÝkÝntÝ kŸ•Ÿk (Þekil 6.22); erkekte anal sternit u• kÝsÝmda sÝk girintili •ÝkÝntÝlÝ (Þekil 6.25) .................................................. B. rustica - PronotumÕun en geniß yeri posteriorde (Þekil 6.2); abdomenÕin 1. segmentinin alt yŸzŸnde arka coxaÕnÝn hizasÝndan baßlayÝp arkaya doÛru giden uzunlamasÝna oyuk derin; erkekte šn tibiaÕnÝn u• kÝsmÝnÝn i• kenarÝnda bulunan •engel ßeklindeki •ÝkÝntÝ bŸyŸk (Þekil 6.23); erkekte anal sternit u• kÝsÝmda daha az girintili •ÝkÝntÝlÝ (Þekil 6.26) ....................... B. haemorrhoidalis araratica Buprestis (s.str.) dalmatina Mannerheim, 1837 Sinonim: -flavostrigata Frivalszky, 1845; -ledereri Marseul, 1865; -semirviridescens Pic, 1918; -adanensis Obenberger, 1941; -alauita Obenberger, 1941; aleppennis Obenberger, 1941; -cilicica Obenberger, 1941; -euboeica Obenberger, 1941; -fleischerella Obenberger, 1941; -olympica Obenberger, 1941; pauperula Obenberger, 1941; -pisidica Obenberger, 1941; -taygetica Obenberger, 1941; -turcica Obenberger, 1941; (80, 96). DŸnyadaki YayÝlÝßÝ: Arnavutluk, Dalma•ya, KÝbrÝs, MÝsÝr, Suriye, TŸrkiye, Yunanistan ve Yugoslavya (80, 96, 102, 109, 118). TŸrkiyeÕdeki YayÝlÝßÝ: Adana (Kozan (Sirkinti)), Antalya (Akseki, Alanya (Merkez, GŸzelbaÛ), Gazipaßa, GŸndoÛmuß, Manavgat, SaÛÝrÝn, Termessos, Yarpuz, YukarÝ Karaman), Bursa (Orhaneli, UludaÛ-Massiv), BalÝkesir (Edremit), Hatay (YayladaÛ), Ü•el (‚amlÝyayla, Erdemli, GŸlek, Silifke, Mut), Üstanbul (Adalar), Üzmir (Bornova, Karaburun (MordoÛan), Konak (Gaziemir), TorbalÝ), Kahramanmaraß (Gšksun), Konya, MuÛla (Marmaris) ve Toros DaÛlarÝ (16, 23, 85, 104, 109). Üncelenen Materyal: ARTVÜN: (Ardanu•-TepedŸzŸ 29.6.1996, 1V, 2MM, 1200 m) (Toplam šrnek sayÝsÝ: 64 3). Üncelenen šrnekler Abies sp. ve Pinus sylvestris Ÿzerinden toplanmÝßtÝr. Buprestis (s.str) haemorrhoidalis araratica De Marseul, 1865 Sinonim: -pannonica Obenberger, 1941; -lucniki Obenberger, 1941; -zacharovi Obenberger, 1941; pontica Obenberger, 1941 (96). DŸnyadaki YayÝlÝßÝ: Avusturya, Bulgaristan, Ütalya, Rusya (GŸney KÝsmÝ), Suriye, TŸrkiye, Yugoslavya ve Yunanistan (77, 96, 105, 119). TŸrkiyeÕdeki YayÝlÝßÝ: Artvin (Ardanu•, Þavßat, Yusufeli-AltÝparmak), Bolu (Abant), Giresun, Rize, Sinop (AyancÝk) (13, 63, 85, 104, 120). Üncelenen Materyal: ARTVÜN: (Ardanu• 24.6.1994, 1M, 600 m; Þavßat 17.6.1994, 1V, 1000 m) (Toplam šrnek sayÝsÝ: 2). …rnekler Picea orientalis Ÿzerinden alÝnmÝßtÝr. Buprestis (s.str.) octoguttata Linnaeus, 1758 Sinonim: -albopunctata De Geer, 1774; -magica Castelnau et Gory, 1837; -ssp. mauritanica Lucas, 1844; - ssp. corpulenta Fairmaire, 1884; -bohemica Obenberger, 1921; -sexmaculata Hellen, 1921; luteoangulata Obenberger, 1938; -terybali Obenberger, 1938; -akbesiana Obenberger, 1941 (4, 80, 94). DŸnyadaki YayÝlÝßÝ: Almanya, Avusturya, Bulgaristan, Cezayir, ‚ekoslovakya, Estonya, Finlandiya, Fransa, Galler, GŸrcistan (Tiflis), Üspanya, Üsve•, Üsvi•re, Ütalya, Kazakistan (BatÝ Kesimi), Korsika, Letonya, Litvanya, Macaristan, Norve•, Polonya, Portekiz, Romanya, Rusya, TŸrkiye, Yugoslavya ve Yunanistan (4, 80, 85, 96, 102, 105, 118). TŸrkiyeÕdeki YayÝlÝßÝ: Bolu (Tosya-Dipsiz gšlŸ), Kastamonu (Ilgaz DaÛlarÝ), Hatay (Akbez-Amanos DaÛlarÝ) (85, 118). Üncelenen Materyal: ARTVÜN: (Merkez-Seka FabrikasÝ 3.7.1993, 1V, 250 m). Üncelenen tek dißi birey Abies sp. Ÿzerinden alÝnmÝßtÝr. Buprestis (s.str.) rustica Linnaeus, 1758 Sinonim: -violacea De Geer, 1774; -lata Sulzer, 1776; -bimaculata Kraatz, 1880; -signaticeps Fleischer, 1887; bisornata Fleischer, 1887; -obscura Schilsky, 1888; -ssp. nickerli Obenberger, 1925; -combinata Obenberger, 1941; -multipla Obenberger, 1941; -prosternalis Obenberger, 1941; -pseudohaemorrhoidalis Obenberger, 1941; -tetrastictula Obenberger, 1941 (4, 80, 94, 96). G.TOZLU, H. …ZBEK DŸnyadaki YayÝlÝßÝ: Almanya, Arnavutluk, Avusturya, Bel•ika, Bulgaristan, Cezayir, ‚ekoslovakya, Danimarka, Estonya, Fas, Finlandiya, Fransa, Galler, Hollanda, Üngiltere, Üspanya (Pirene DaÛlarÝ), Üsve•, Üsvi•re, Ütalya, Korsika, Letonya, Litvanya, LŸksemburg, Macaristan, Norve•, Polonya, Romanya, Rusya, Tunus, TŸrkiye (Kuzeyi), Yugoslavya ve Yunanistan (Kuzeyi) (4, 80, 85, 96, 97, 102, 104, 105). TŸrkiyeÕdeki YayÝlÝßÝ: Artvin (Þavßat), Giresun, GŸmŸßhane (Torul), Kars (SarÝkamÝß), Rize ve Sinop (AyancÝk) (13, 63, 85, 120, 121). Üncelenen Materyal: ARTVÜN: (Þavßat-YanÝklÝ 5.9.1992, 1M, 1800 m). Üncelenen tek erkek birey Picea orientalis Ÿzerinden alÝnmÝßtÝr. Buprestis (s.str.) tarsensis Marseul, 1865 Sinonim: -exclamationis Pic, 1918; -mimica Pic, 1918; -immaculata Pic, 1918; -krŸperi Obenberger, 1941; -revocans Obenberger, 1941; -achaia Obenberger, 1941; -palladis Obenberger, 1941 (80, 96). DŸnyadaki YayÝlÝßÝ: Üran, KÝbrÝs, Libya, MÝsÝr, Suriye, Yunanistan ve TŸrkiye (80, 96, 102). TŸrkiyeÕdeki YayÝlÝßÝ: Adana (Kozan), Antalya, Denizli, Üzmir (Bornova, Buca, KarßÝyaka, Kemalpaßa, Konak) ve Toros DaÛlarÝ (16, 66, 80, 104, 122). Üncelenen Materyal: ERZURUM: (Merkez 9.9.1996, 1V, 1M, 1850 m) (Toplam šrnek sayÝsÝ: 2). …rnekler Abies sp. Ÿzerinden toplanmÝßtÝr. Buprestis (Orthocheria) salomonii Thomson, 1878 Sinonim: -davidi Fairmaire, 1884; -nikolskyi Semenov, 1888; -metallescens Abeille, 1891; -ssp. vavrai Nonfriend, 1894; -caucasica Obenberger, 1938; decemguttulata Obenberger, 1938; -jacopsoni Obenberger, 1938; -nikolskyi Obenberger, 1938; nonfriedi Obenberger, 1938; -thomsoni Oberberger, 1938; -thosrovensis Obenberger, 1941; -samarkanda Obenberger, 1941; -teheranensis Obenberger, 1941 (80, 96). DŸnyadaki YayÝlÝßÝ: Azerbaycan, ‚in (Kuzeyi), Ermenistan, GŸrcistan, Üran (BatÝ ve Kuzey KÝsmÝ), …zbekistan, Suriye, Tacikistan, TŸrkiye ve TŸrkmenistan (80, 96, 108, 109, 118). TŸrkiyeÕdeki YayÝlÝßÝ: IÛdÝr (104). Üncelenen Materyal: ERZURUM: (Oltu 4.7.1993, 1V, 1M, 1350 m) (Toplam šrnek sayÝsÝ: 2). Üncelenen šrnekler Populus nigra Ÿzerinden toplanmÝßtÝr. Melanopnilini Melanophila Eschscholtz, 1829 Tip tŸr: Buprestis acuminata De Geer, 1774 Þekil 7. M. (T.) picta decastigma (V), 3 2 1-2. VŸcudun genel gšrŸnŸmŸ, 1. Melanophila (Trachypteris) picta decastigma (Fabricius), 2. Melanophila (s.str.) cuspidata (Klug); 3-4. ElytraÕnÝn ucu, 3. M. (T.) picta decastigma, 4. M. (s.str.) cuspidata, 5-6. Anal sternit, 5. 6. M. (s.str.) cuspidata (V) (…l•ek 1 mm). 4 1 5 6 65 Erzurum, Erzincan, Artvin ve Kars Ülleri Buprestidae (Coleoptera) FamilyasÝ TŸrleri †zerinde Faunistik ve Taksonomik ‚alÝßmalar I. Acmaeoderinae, Polycestinae ve Buprestinae Sinonim: Buprestis Latreille, 1810; Trachypteris Kirby, 1837; Oxypteris Kirby, 1837; Phaenops Dejean, 1837; Analampis Dejean, 1837; Apatura Gory & Laporte de Castelnau, 1841; Diana Gory & Laporte de Castelnau, 1841 (4, 95, 100). Melanophila Cinsi TŸrlerinin TanÝ AnahtarÝ - Elytra Ÿzerinde a•Ýk sarÝ, dŸzensiz ßekilli benekler var (Þekil 7.1), elytraÕnÝn u• kÝsÝmlarÝ yuvarlaÛÝmsÝ ßekilde son bulur (Þekil 7.3); dißide anal sternitÕin u• kÝsmÝ ortada •ok belirgin olarak girintili •ÝkÝntÝlÝ (Þekil 7.5); parlak bakÝrÝmsÝ renkte ............................. M. picta decastigma - Elytra Ÿzerinde benek bulunmaz (Þekil 7.2), elytraÕnÝn u• kÝsÝmlarÝ sivri ßekilde son bulur (Þekil 7.4); dißide anal sternitÕin u• kÝsmÝ ortada •ok hafif girintili •ÝkÝntÝlÝ (Þekil 7.6); parlak siyah renkte ....... M. cuspidata Melanophila (s.str.) cuspidata (Klug, 1829) Sinonim: -nigrata Fabricius, 1798; -regalis Fabricius, 1801; -aequalis Mannerheim, 1837; -oxyura Marquet, 1874; -aerata Costa, 1882; -acutespina Reitter, 1893; jakovlevi Semenov, 1900; -hungarica Csiki, 1905 (80, 94, 95, 97, 105). DŸnyadaki YayÝlÝßÝ: Arnavutluk, Azerbaycan, Cezayir, Ermenistan, Fas, Fransa, GŸrcistan, Üran, Üspanya, Ütalya, Kazakistan, MÝsÝr, …zbekistan, Rusya, Suriye, Tacikistan, Tunus, TŸrkiye, Yugoslavya ve Yunanistan (80, 94, 97, 102, 105, 108). TŸrkiyeÕdeki YayÝlÝßÝ: Ü•el (Anamur, Erdemli) ve Üzmir (Sel•uk) (104). Üncelenen Materyal: ARTVÜN: (Yusufeli 5.8.1991, 1V, 500 m). Üncelenen tek dißi birey kesilmiß Salix alba Ÿzerinden yakalanmÝßtÝr. Melanophila (Trachypteris) (Fabricius, 1787) picta decastigma Sinonim: -silphoides Schrank, 1788; quattuordecimpunctata Olivier, 1790; -chrysostigma Fabricius, 1793; -consobrina Chevrolat, 1854; -anatolica Pic, 1898; -atomosparsa Obenberger, 1917; quadrinotata Pic, 1918; - meridionalis Pic, 1918; multinotata Pic, 1918; -subjuncta Pic, 1918; -henoni Bedel, 1921; -parvipunctata Obenberger, 1924; -difficilis Vitale, 1930; -pici Vitale, 1930; -reitteri Vitale, 1930; completa Obenberger, 1931; -erivana Obenberger, 1931; -fascigera Obenberger, 1931; -gaudens Obenberger, 1931; -octogonifera Obenberger, 1931; rolandi Obenberger, 1931; -bisquinquenotata Obenberger, 1944; -caucasica Obenberger, 1944; chtaurae Obenberger, 1944; -combinans Obenberger, 1944; -eminens Obenberger, 1944; -eutenis Obenberger, 66 1944; -fleischerella Obenberger, 1944; -formosula Obenberger, 1944; -gratiosula Obenberger, 1944; hofferi Obenberger, 1944; -insignis Obenberger, 1944; -karavajevi Obenberger, 1944; -kavani Obenberger, 1944; -lateralis Obenberger, 1944; -lebedevi Obenberger, 1944; -libanonica Obenberger, 1944; lucniki Obenberger, 1944; -mequignoni Obenberger, 1944; -octodecimguttata Obenberger, 1944; postmaculata Obenberger, 1944; -skrlandti Obenberger, 1944; -staneki Obenberger, 1944; -stolickai Obenberger, 1944; -zcharevi Obenberger, 1944 (95, 105). DŸnyadaki YayÝlÝßÝ: Almanya, Arnavutluk, Avusturya, Bulgaristan, Cezayir, ‚ekoslovakya, Ermenistan (Erivan), Fas, Fransa, Galler, Üran, Üspanya, Üsvi•re, Ütalya, Portekiz, Romanya, Rusya (Kafkasya, KÝrÝm), Suriye, Tunus TŸrkiye, Ukrayna, Yugoslavya ve Yunanistan (95, 97, 104, 105, 106). TŸrkiyeÕdeki YayÝlÝßÝ: BalÝkesir (Manyas gšlŸ), Erzurum ve Malatya (Darende-Balaban) (104-109). Bunun yanÝnda, Sekendiz (12), bu alttŸrŸn Ÿlkemizin her tarafÝnda yayÝlÝß gšsterdiÛini bildirmektedir. Üncelenen Materyal: ARTVÜN: (Bor•ka-Karagšl 8.7.1994 1M, 1500 m; Þavßat-Karagšl 3.7.1993, 1M, 1600 m); ERZÜNCAN: (Merkez 14.6.1994, 1M, 1250 m); ERZURUM: (Merkez 21.6.1994, 1V, 1850 m, 30.5.1997, 1V, 1850 m, 1.7.1997, 1V, 1850 m, 4.7.1997, 1V, 1850 m, 9.7.1997, 1M; ÜspirMadenkšprŸbaßÝ 7.7.1996, 1V, 1400 m, 21.8.1997, 5VV, 18MM, 1350 m; Pasinler 13.6.1996, 1M, 1600 m; Uzundere-Þelale 9.6.1996, 1V, 4MM, 1000 m) (Toplam šrnek sayÝsÝ: 38). Erginler kesilerek yÝÛÝlmÝß Populus alba, P. nigra, P. tremula, Salix alba ve S. nigra Ÿzerinden toplanmÝßtÝr. AyrÝca, larvalarÝ da kabuk altlarÝndan alÝnmÝßtÝr. Phaenops Dejean, 1833 (123, 124). Tip tŸr: Buprestis cyanea Fabricius, 1775 Phaenops cyanea (Fabricius, 1775) Sinonim: -chalybaea Villers, 1789; -azurea Olivier, 1790; -tarda Fabricius, 1794; -clypeata Paykull, 1799; aerea Ganglbauer, 1886; -ssp. knoteki Reitter, 1898; viridiscens Pic, 1909; -formaneki Jacops., 1913; coeruleolimbata Pic, 1918; -sibirica Pic, 1918; -hellenica Obenberger, 1924; -ssp. thessala Obenberger, 1924; transbaicalica Obenberger, 1924; -turbans Obenberger, 1924 (4, 80, 94, 95, 97, 105, 125). DŸnyadaki YayÝlÝßÝ: Almanya, Arnavutluk, Avusturya, Bosna-Hersek, Bulgaristan, Cezayir, ‚ek Cumhuriyeti, ‚in (Kuzeyi), Danimarka, Estonya, Fas, Finlandiya, Fransa, Galler, Hollanda, Üngiltere, Üspanya, Üsve•, Üsvi•re, Ütalya, G.TOZLU, H. …ZBEK Kazakistan, Korsika, Litvanya, Macaristan, MoÛolistan, Norve•, Polonya, Portekiz, Romanya, Rusya, Slovakya, TŸrkiye, Ukrayna, Yugoslavya ve Yunanistan (80, 94, 95, 97, 102, 105, 109, 125). TŸrkiyeÕdeki YayÝlÝßÝ: Artvin (Þavßat) ve BalÝkesir (Dursunbey) (46, 51, 63, 120). AyrÝca, Niehuis (104), Melanophila cyanea adÝ ile Ankara (BeypazarÝ) ve Eskißehir (‚ifteler)Õde bulunduÛunu belirtmißtir. Üncelenen Materyal: ARTVÜN: (Þavßat 7.9.1995, 1M, 1000 m, ‚arlÝpÝnar 23.6.1993, 1M, 1100 m, ‚ukur 23.6.1993, 1V, 1000 m) (Toplam šrnek sayÝsÝ: 3). …rnekler kesilmiß Picea orientalis Ÿzerinden alÝnmÝßtÝr. Anthaxiini Anthaxia Eschscholtz, 1829 Tip tŸr: Buprestis fulgurans Schrank, 1789 Sinonim: Anthraxia Stephens, 1839; Paranthaxia Gozis, 1886; Anthaxicola Rikhter, 1944; Callanthaxia Rikhter, 1944; Chrysanthaxia Rikhter, 1944; Cryptanthaxia Rikhter, 1944; Cryptocratomerus Rikhter, 1944; Cyclanthaxia Rikhter, 1944; Euanthaxia Rikhter, 1944; Homalanthaxia Rikhter, 1944; Mesanthaxia Rikhter, 1944; Trichocratomerus Rikhter, 1944; Cratomerella Rikhter, 1949; Eoanthaxites Haupt., 1950 (126). yeßil, dißide baß ve pronotumÕun lateral kenarlarÝ yeßilturuncu karÝßÝmÝ, pronotumÕun ortasÝ metalik yeßil, elytra koyu menekße veya yeßilimsi menekße renkli; aedeagus Þekil 9.2Õdeki gibi; boy 6,35-13,20 mm . . . . . . . . . . . ......................................................... A. (C.) hungarica - Erkekte arka tibia Þekil 8.3Õdeki gibi; erkek ve dißide elytraÕnÝn lateral kenarlarÝ ile u• kÝsmÝ daha kalÝn dißli (Þekil 8.21, 22); erkekte dorsal yŸzey tamamen metalik yeßil, dißide baß yeßil-turuncu karÝßÝmÝ, pronotumÕun lateral kenarlarÝ metalik turuncu, diÛer kÝsÝmlar metalik yeßil; aedeagus Þekil 9.3Õdeki gibi; boy 5,90-7,70 mm . ............................................................A. (C.) diadema 6- Erkekte arka tibiaÕnÝn i• yŸzeyi tabanÝn yaklaßÝk 1/3ÕlŸk kÝsmÝndan uca doÛru dißli yapÝda (Þekil 8.4); aedeagus Þekil 9.4Õdeki gibi........ A. (s.str.) turcomanica - Erkekte arka tibiaÕnÝn i• yŸzeyi sadece u• kÝsÝmlarda dißli (Þekil 8.6, 7, 8, 9); aedeagus farklÝ ßekillerde . . .7 7- ParamerÕler arasÝndaki a•ÝklÝk kaide kÝsmÝna yakÝn yerden baßlar (Þekil 9.8) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .10 - ParamerÕler arasÝndaki a•ÝklÝk kaide kÝsmÝnÝn en az ortaya yakÝn yerinden baßlar (Þekil 9.5, 6, 7) . . . . . .8 8- ParamerÕler arasÝ a•ÝklÝk u• kÝsma yakÝn yerden baßlar (Þekil 9.5) . . . . . .............................. A. (s.str.) nigricollis Anthaxia Cinsinin Altcins, TŸr ve AlttŸrlerinin TanÝ AnahtarÝ - ParamerÕler arasÝndaki a•ÝklÝk ortaya yakÝn veya orta kÝsÝmdan baßlar (Þekil 9.6,7)......................................9 1- Genel olarak vŸcut siyah ve koyu bronz renkte (Altcins: Melanthaxia) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .17 9- VertexÕin genißliÛi bileßik gšzŸn genißliÛinin erkekte 1,77, dißide ise 1,73 katÝ; her iki eßeyde de elytraÕnÝn uzunluÛu genißliÛinin 1,6-1,7 katÝ; erkekte arka tibia Þekil 8.6Õdaki gibi; aedeagus Þekil 9.6Õdaki gibi, paramerÕler arasÝndaki a•ÝklÝk ortaya yakÝn kÝsÝmdan baßlar (Þekil 9.6); boy 5,90-7,40 mm. .. A. (s. str.)bicolor - VŸcut siyah ve koyu bronz renkte deÛil . . . . . . .2 2- VŸcut šnden arkaya belirgin ßekilde daralÝr boylarÝ genel olarak 6-14 mm. kadar (Altcins: Cratomerus) . .4 - VŸcut šnden arkaya doÛru belirgin ßekilde daralmaz, boylarÝ genel olarak 3-8 mm. kadar . . . . . . . . . . . . .3 3- Pronotum ve elytraÕnÝn lateral kenarlarÝ orta kÝsÝmlarda geniß (Altcins: Anthaxia) . . . . . . . . . . . . . .6 - Pronotum ve elytraÕnÝn lateral kenarlarÝ posteriore doÛru paralel olarak uzanÝr (Altcins: Haplanthaxia) . .12 4- Erkekte arka tibia dar, taban kÝsmÝnÝn hemen yakÝnÝndan uca doÛru seyrek dißli (Þekil 8.1); aedeagus Þekil 9.1Õdeki gibi; boy 7,40-8,90 mm A. (C.) sponsa - Erkekte arka tibia olduk•a geniß, yaklaßÝk ortadan uca doÛru sÝk ve belirgin dißli (Þekil 8.2, 3); aedeagus Þekil 9.2 ve 9.3Õdeki gibi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .5 5- Erkekte arka tibia Þekil 8.2Õdeki gibi; erkek ve dißide elytraÕnÝn lateral kenarlarÝ ve u• kÝsÝm dißli yapÝda (Þekil 8.19, 20); erkekte dorsal yŸzey tamamen metalik - VertexÕin genißliÛi bileßik gšzŸn genißliÛinin erkekte 1,81, dißide 2,15 katÝ; elytraÕnÝn uzunluÛu genißliÛinin erkekte 1,7-1,8, dißide ise 1,4-1,5 katÝ; erkekte arka tibia Þekil 8.7Õdeki gibi; aedeagus Þekil 9.7Õdeki gibi, paramerÕler arasÝ a•ÝklÝk ortadan baßlar (Þekil 9.7); boy 4, 50-6,05 mm.................................. A. (s.str.) muliebris 10- ElytraÕnÝn u• kÝsmÝ ile lateral kenarlarÝ her iki cinsiyette de seyrek dißli (Þekil 8.23, 24); aedeagusÕun u• kÝsmÝ sivri (Þekil 9.8) . . . . . . . .A. (s.str.) hypomelaena - ElytraÕnÝn u• kÝsmÝ ile lateral kenarlarÝ her iki cinsiyette de sÝk dißli (Þekil 8.26, 27, 29, 30); aedeagusÕun u• kÝsmÝ yuvarlaÛÝmsÝ (Þekil 9.9, 10) ...... 11 11- Erkek ve dißide vertexÕin genißliÛi bileßik gšzŸn 1,85 katÝ; erkekte arka tibia Þekil 8.9Õdaki gibi; erkek ve 67 Erzurum, Erzincan, Artvin ve Kars Ülleri Buprestidae (Coleoptera) FamilyasÝ TŸrleri †zerinde Faunistik ve Taksonomik ‚alÝßmalar I. Acmaeoderinae, Polycestinae ve Buprestinae Þekil 8. 4 2 3 7 8 5 9 10 11 12 14 15 17 13 16 6 1 19 20 21 22 23 24 26 25 28 27 29 30 18 1-18. Arka tibia (M), 1. Anthaxia (Cratomerus) sponsa Kiesenwetter, 2. A. (C.) hungarica (Scopoli), 3. A. (C.) diadema (Fischer), 4. A. (s.str.) turcomanica Obenberger, 5. A. (s.str.) nigricollis Abeille de Perrin, 6. A. (s.str.) bicolor Faldemann, 7. A. (s.str.) muliebris Obenberger; 8. A. (s. str.) hypomelaena (Illiger), 9. A. (s.str.) nitidula signaticollis Krynicki, 10. A. (s.str.) discicollis Gory & Laporte, 11. A. (Haplanthaxia) cichorii (Olivier), 12. A. (H.) millefolii (Fabricius), 13. A. (H.) rossica (Daniel), 14. A. (H.) niehuisi Brandl, 15. A. (H.) olympica (Kiesenwetter), 16. A. (Melanthaxia) caucasica Abeille de Perrin, 17. A. (M.) godeti Gory & Laporte, 18. A. (M.) nigrojubata nigrojubata Roubal; 19-31. ElytraÕnÝn ucu, 19, 20. A. (C.) hungarica (V, M), 21, 22. A. (C.) diadema (V, M ), 23, 24. A. (H.) hypomelaena (V, 31 M), 25. A. (H.) millfolii (V), 26, 27. A. (s.str.) nitidula signaticollis (V, 32 28. A. (H.) cichori (V), 29, 30. A. (s.str.) discicollis M), 34 35 33 (V, M), 31. A. (H.) truncata (V); 32-35. Anal sternit, 32, 33. A. (s.str.) nitidula signaticollis (V,M), 34, 35. A. (s.str.) discicollis (M, (…l•ek 1mm). V) dißide anal sternitÕin u• kÝsmÝ ile lateral kenarlarÝ kalÝn dißli (Þekil 8.32, 33); pronotumÕun genißliÛi uzunluÛunun erkek ve dißide 1,8-1,9 katÝ; aedeagusÕun u• kÝsmÝ olduk•a genißlemiß (Þekil 9.9); boy 5,0-6,10 mm . . . . ....................................... A. (s.str.) nitidula signaticollis - VertexÕin genißliÛi bileßik gšzŸn genißliÛinin en fazla 2,10 katÝ; dißide elytraÕnÝn u• kÝsmÝ ve lateral kenarÝ olduk•a sÝk ve kalÝn dißli (Þekil 8.25, 28) ................... 13 - VertexÕin genißliÛi bileßik gšzŸn erkekte 1,40, dißide 1,37 katÝ; erkekte arka tibia Þekil 8.10Õdaki gibi; erkek ve dißide anal sternitÕin u• kÝsmÝ ile lateral kenarlarÝ ince dißli (Þekil 8.34,35); pronotumÕun genißliÛi uzunluÛunun erkek ve dißide 1,5-1,6 katÝ; aedeagusÕun u• kÝsmÝ dar (Þekil 9.10) p boy 4,05-5,60 mm .... A. (s.str.) discicollis - AedeagusÕun lateral kenarlarÝ testere dißi ßeklinde deÛil (Þekil 9.13) .................................................... 15 12- VertexÕin genißliÛi bileßik gšzŸn genißliÛinin 2,36 katÝ; dißide elytraÕnÝn u• kÝsmÝ ve lateral kenarÝ •ok seyrek ve ince dißli (Þekil 8.31) ........................ A. (H.) truncata 68 13- AedeagusÕun lateral kenarlarÝ u• kÝsmÝn hemen ŸstŸnde testere dißi ßeklinde (Þekil 9.11, 12) ............ 14 14- VertexÕin genißliÛi bileßik gšzŸn erkekte 2,10, dißide 1,67 katÝ; erkekte arka tibia Þekil 8.11Õdeki gibi; aedeagus Þekil 9.11Õdeki gibi, paramerÕler u• kÝsÝmda genißler (Þekil 9.11); eßeysel dimorfizm belirgin (erkekte dorsal yŸzey tamamen metalik yeßil, dißide baß ve pronotum metalik yeßil, elytra genel olarak bakÝr G.TOZLU, H. …ZBEK kÝrmÝzÝsÝ, taban kÝsmÝnda ise metalik yeßil); boy 4,10-6, 55 mm ................................................. A. (H.) cichorii Yugoslavya ve Yunanistan (80, 95, 102, 108, 109, 126, 127, 128). - VertexÕin genißliÛi bileßik gšzŸn genißliÛinin erkekte 1,71, dißide 1,91 katÝ; erkekte arka tibia Þekil 8.12Õdeki gibi; aedeagus Þekil 9.12Õdeki gibi, paramerler u• kÝsÝmda dar (Þekil 9.12); eßeysel dimorfizm yok (erkek ve dißide dorsal yŸzey genel olarak metalik yeßil, elytraÕnÝn Ÿzeri fazla belirgin olmayan turuncu parÝltÝlÝ); boy 3,75-5,35 mm. ................................................... A. (H.) millefolii TŸrkiyeÕdeki YayÝlÝßÝ: Adana (Kadirli, Kozan), AydÝn (Bafa GšlŸ), Hakkari (BeytŸßßebab) Ü•el (Erdemli) ve Üzmir (Bornova) (122, 128). 15- Erkekte arka tibiaÕnÝn i• kÝsmÝ ortadan uca doÛru olduk•a belirgin ve sÝk dißli (Þekil 8.13); aedeagus tabandan uca doÛru belirgin ßekilde daralÝr (Þekil 9.13) ............................................................. A. (H.) rossica - Erkekte arka tibiaÕnÝn i• kÝsmÝ u• kÝsÝmda daha az belirgin dißli (Þekil 8.14, 15); aedeagus tabandan uca doÛru hemen hemen paralel olarak uzanÝr (Þekil 9.14, 15) ....................................................................... 16 16- Erkekte vertexÕin genißliÛi bileßik gšzŸn genißliÛinin 1,80 katÝ; erkekte arka tibia Þekil 8.14Õdeki gibi; pronotumÕun genißliÛi uzunluÛunun 1,5-1,6 katÝ; aedeagus Þekil 9.14Õdeki gibi .................. A. (H.) niehuisi - Erkekte vertexÕin genißliÛi bileßik gšzŸn genißliÛinin 2,0 katÝ; erkekte arta tibia Þekil 8.15Õdeki gibi; pronotumÕun genißliÛi uzunluÛunun 1,6-1,8 katÝ; aedeagus Þekil 9.15Õdeki gibi ................ A. (H.) olympica 17- Erkekte arka tibiaÕnÝn i• yŸzeyi bazal kÝsmÝnÝn biraz ilerisinden itibaren uca doÛru seyrek veya sÝk dißli (Þekil 8.17, 18) ...................................................... 18 - Erkekte arta tibiaÕnÝn i• yŸzeyi sadece u• kÝsÝmlarda dißli (Þekil 8.16); aedeagus Þekil 9.16Õdaki gibi; boy 6,05-6,25 mm ................................... A. (M.) caucasica 18- VertexÕin genißliÛi bileßik gšzŸn erkekte 2,71, dißide ise 2,13 katÝ; erkekte arka tibia i• yŸzeyde seyrek dißli (Þekil 8.17); clypeusÕun anterior kÝsmÝ dŸz; aedeagus Þekil 9.17Õdeki gibi; boy 4,25-6,75 mm. ... A. (M.) godeti - VertexÕin genißliÛi bileßik gšzŸn erkekte, 1,81, dißide ise 2,0 katÝ; erkekte arka tibia i• yŸzeyde sÝk dißli (Þekil 8.18); clypeusÕun anterior kÝsmÝ ortada i•e doÛru yŸzeysel •škŸk; aedeagus Þekil 9.18Õdeki gibi; boy 4,807,55 mm. ..................... A. (M.) nigrojubata nigrojubata Anthaxia (s.str.) bicolor Faldermann, 1835 Üncelenen Materyal: ARTVÜN: (Yusufeli-AltÝparmak 5.7.1994, 1M, 1100 m); ERZURUM: (ÜspirMadenkšprŸbaßÝ 18.6.1994, 1V, 4MM, 1350 m) (Toplam šrnek sayÝsÝ: 6). Üncelenen šrnekler Achillea biebersteinii, A. millefolium ve Crepis foetida bitkileri Ÿzerinden toplanmÝßtÝr. Anthaxia (s.str.) discicollis Gory & Laporte, 1839 Sinonim: -corcyrea Obenberger, 1934; -bucolica Obenberger, 1938; -ssp. kanaatina Obenberger, 1912 (95). DŸnyadaki YayÝlÝßÝ: Azerbaycan, Bosna, Bulgaristan, Ermenistan, GŸrcistan, Üsrail, Makedonya, Rusya (GŸney KÝsmÝ), Suriye, TŸrkiye, TŸrkmenistan, Yugoslavya ve Yunanistan (80, 95, 102, 108, 126). TŸrkiyeÕdeki YayÝlÝßÝ: DeÛißik araßtÝrÝcÝlar, lokalite belirtmeksizin TŸrkiyeÕde bulunduÛunu belirtmißlerdir (80, 95, 102, 126). Üncelenen Materyal: ARTVÜN: (Þavßat 22.5.1997, 1V, 1200 m); ERZURUM: (Oltu-SŸtkans 17.6.1996, 7VV, 5MM, 1550 m; 26.6.1996, 1V, 1550 m, 10.6.1997, 1M, 1550 m) (Toplam šrnek sayÝsÝ: 15). Üncelenen šrneklerden Erzurum etiketli olanlar Juniperus oxycedrus aÛa•larÝnÝn alt kÝsÝmlarÝnda yer alan Achillea coarctata, Crepis sp. ve Senecio vernalis bitkileri Ÿzerinden toplanmÝßtÝr. Anthaxia (s.str.) hypomelaena (Illiger, 1803) Sinonim: -nitidicollis Gory, 1841; -annulicollis Sturm, 1843 (126). DŸnyadaki YayÝlÝßÝ: Arnavutluk, Bulgaristan, Cezayir, Fas, Fransa, Üspanya, Ütalya (Sicilya), Galler, Girit AdasÝ, Kafkasya, KÝbrÝs, Libya, Portekiz, Romanya, Rusya (GŸneyi), TŸrkiye (Kuzey ve BatÝ kÝsmÝ), TŸrkmenistan, Ukrayna (GŸneyi), Yugoslavya ve Yunanistan (23, 94, 95, 102, 105, 126, 129). Sinonim: -nitidula Schoenherr, 1817; -taurica Mannerheim, 1837 (126). TŸrkiyeÕdeki YayÝlÝßÝ: Ankara (Beynam) ve Edirne (23). AyrÝca, Bily (129), TŸrkiyeÕnin Kuzey ve BatÝ kÝsmÝnda bulunduÛunu belirtmißtir. DŸnyadaki YayÝlÝßÝ: Azerbaycan, Bulgaristan, DoÛu Akdeniz, Ermenistan, GŸrcistan, Irak, Üran, Üsrail, Kafkasya, …zbekistan, Romanya, Rusya (GŸney Avrupa KÝsmÝ), Suriye, TŸrkiye, TŸrkmenistan, Ukrayna (GŸneyi), Üncelenen Materyal: ERZÜNCAN: (Merkez-Bah•eli 6.7.1995, 2VV, 1350 m; †zŸmlŸ-PißkidaÛ 8.7.1993, 1M, 1400 m); ERZURUM: (Üspir-MadenkšprŸbaßÝ 7.7.1996, 4VV, 4MM, 1300 m) (Toplam šrnek sayÝsÝ: 69 Erzurum, Erzincan, Artvin ve Kars Ülleri Buprestidae (Coleoptera) FamilyasÝ TŸrleri †zerinde Faunistik ve Taksonomik ‚alÝßmalar I. Acmaeoderinae, Polycestinae ve Buprestinae Þekil 9. 1 2 4 3 5 6 7 15 11 13 14 12 18 16 17 11). Üncelenen šrnekler Eryngium campestre Ÿzerinden toplanmÝßtÝr. Anthaxia (s.str.) muliebris Obenberger, 1918 DŸnyadaki YayÝlÝßÝ: Azerbaycan, Bulgaristan, Ermenistan, GŸrcistan, Üran, Üsrail, Suriye ve TŸrkiye (27, 95, 108, 126). TŸrkiyeÕdeki YayÝlÝßÝ: Antalya (Merkez, Aksu), Üzmir (Agamemnon), Konya (Sultan DaÛÝ), MuÛla (Gškova, ‚etibeli-Marmaris) ve Nevßehir (Avanos, Kapadokya) (27). Üncelenen Materyal: ARTVÜN: (Merkez-Oru•lu 21.5.1997, 1V, 5MM, Yusufeli 21.5.1997, 1V, 1M, AltÝparmak 5.7.1994, 12MM, 12.6.1997, 1M; SarÝgšl 5.7.1994, 4MM); ERZÜNCAN: †zŸmlŸ 8.7.1993, 1V, 1M, 16.6.1994, 1M, BayÝrbaÛ 8.7.1993, 1M, PißkidaÛ 8.7.1993, 1M); ERZURUM: (Oltu 26.6.1996, 1M, Anzavderesi 5.7.1995, 1V, 5MM; Tortum 9.6.1996, 1M, Aksu 21.6.1997, 1M; Þenkaya-Penek 14.5.1996, 1V; Uzundere-Dikyar 2.7.1994, 1M, 17.6.1995, 2VV, 5MM, 9.6.1996, 1M, 30.6.1996, 3MM, Þelale 9.6.1996, 3VV, 13MM) (Toplam šrnek sayÝsÝ: 68). Üncelenen šrnekler Achillea biebersteinii, A. millefolium, Carum carvi ve Daucus carota ile diÛer bazÝ yabancÝ otlar ve meyve aÛa•larÝ kenarlarÝndaki kÝsa boylu •alÝ formundaki bitkilerin yapraklarÝ Ÿzerinden toplanmÝßtÝr. Anthaxia (s.str.) nigricollis Abeille de Perrin, 1904 DŸnyadaki YayÝlÝßÝ: TŸrkiye (27, 126). 70 9 8 10 1-18. Aedeagus, 1. Anthaxia (Cratomerus) sponsa Kiesenwetter, 2. A. (C.) hungarica (Scopoli), 3. A. (C.) diadema (Fischer), 4.A. (s.str.) turcomanica Obenberger, 5, A. (s.str.) nigricollis Abeille de Perrin, 6. A. (s.str) bicolor Faldermann, 7. A. (s.str.) muliebris Obenberger, 8. A. (s.str.) hypomelaena (Illiger), 9. A. (s.str.) nitidula signaticollis Krynicki, 10. A. (s.str.) discicollis Gory & Laporte, 11. A. (Haplanthaxia) cichorii (Olivier), 12. A. (H.) millefolii (Fabricius), 13. A. (H.) rossica (Daniel), 14. A. (H.) niehuisi Brandl, 15. A. (H.) olympica (Kiesenwetter), 16. A. (Melanthaxia) caucasica Abeille de Perrin, 17. A. (M.) godeti Gory & Laporte, 18. A. (M.) nigrojubata nigrojubata Roubal (…l•ek 1 mm). TŸrkiyeÕdeki YayÝlÝßÝ: TŸrkiyeÕnin GŸneyi (Toroslar) (27). Üncelenen Materyal: ARTVÜN: (Yusufeli 4.7.1994, 1M, AltÝparmak 5.7.1994, 5VV, 1M, 1100 m, SarÝgšl 5.7.1994, 1M, 700 m); ERZÜNCAN: (†zŸmlŸ 24.6.1994, 1V, 1350 m, 16.6.1994, 1M, 1350 m); ERZURUM: (Üspir-MadenkšprŸbaßÝ 7.7.1996, 1V, 1400 m; Oltu 27.5.1995, 1V, 1350 m, Anzavderesi 5.7.1995, 3VV, 1M, 950 m, SŸtkans 25.6.1996, 2VV, 1550 m; Tortum-PehlivanlÝ 12.7.1993, 1V, 1500 m; UzundereDikyar 31.7.1993, 1V, 1450 m, 2.7.1995, 1M, 1450 m, 30.6.1996, 2VV, 1M, 1450 m, 21.7.1997, 1V, 1450 m, Þelale 9.6.1996, 5VV, 1000 m) (Toplam šrnek sayÝsÝ: 30). Üncelenen šrnekler Achillea biebersteinii ve Carum carvi ile diÛer bazÝ yabancÝ otlar Ÿzerinden toplanmÝßtÝr. Anthaxia (s.str.) nitidula signaticollis Krynicki, 1832 DŸnyadaki YayÝlÝßÝ: Avrupa, Balkanlar, Macaristan, Slovakya, Suriye, TŸrkiye ve Ukrayna (80, 95, 98, 126). TŸrkiyeÕdeki YayÝlÝßÝ: Üzmir (Kemalpaßa) (17). AyrÝca, deÛißik araßtÝrÝcÝlar da, lokalite belirtmeksizin TŸrkiyeÕde bulunduÛunu belirtmißlerdir (80, 95, 95, 126). Üncelenen Materyal: ARTVÜN: (Merkez-OrmanlÝ 21.5.1997, 1V; Yusufeli-AltÝparmak 5.7.1994, 4MM, 1100 m); ERZÜNCAN: (Merkez-BallÝkšy 5.7.1995, 1V, 1300 m); ERZURUM: (Oltu 27.5.1995, 1V, 1350 m, SŸtkans 17.6.1996, 1V, 1550 m; Tortum-PehlivanlÝ 12.7.1993, 1M, 1500 m; Uzundere-Dikyar 30.6.1996, G.TOZLU, H. …ZBEK 2MM, 1450 m, 21.5.1997, 1V, 1M, 1450 m, Þelale 9.6.1996, 2VV, 2MM, 1000 m) (Toplam šrnek sayÝsÝ: 17). Üncelenen šrnekler Achillea biebersteinii ve Carum carvi ile diÛer bazÝ yabancÝ otlar Ÿzerinden toplanmÝßtÝr. Anthaxia (s.str.) turcomanica Obenberger, 1937 DŸnyadaki YayÝlÝßÝ: TŸrkiye (GŸneydoÛu Kesimi) (126, 129). TŸrkiyeÕdeki YayÝlÝßÝ: Mardin (93). Üncelenen Materyal: ERZÜNCAN: (Merkez-Bah•e KŸltŸrleri Araß. Enst. 5.7.1995, 1V, 1250 m, 6.7.1995, 2MM, 1250 m, Bah•eli 6.7.1995, 1M, 1350; †zŸmlŸPißkidaÛ 8.7.1993, 1V, 2MM, 1400 m) (Toplam šrnek sayÝsÝ: 7). …rnekler Eryngium billardieri bitkisi Ÿzerinden toplanmÝßtÝr. Anthaxia (Cratomerus) diadema (Fischer, 1824) Sinonim: -adoxana KŸster, 1852 (126). DŸnyadaki YayÝlÝßÝ: Bulgaristan, Irak (BatÝ KÝsmÝ), Üsrail, KÝbrÝs, LŸbnan, Macaristan, Makedonya, Romanya, Rusya, Suriye, TŸrkiye, Ukrayna, Yugoslavya ve Yunanistan (80, 95, 102, 126, 130). TŸrkiyeÕdeki YayÝlÝßÝ: Konya (Akßehir) (130). Üncelenen Materyal: ARTVÜN: (Yusufeli-SarÝgšl 5.7.1994, 2MM, 700 m, AltÝparmak 12.6.1997, 1V, 1100 m); ERZÜNCAN: (Merkez-Bah•eli 6.7.1995, 1M, 1350 m; †zŸmlŸ 8.7.1993, 1M, 1350 m, 24.6.1994, 1M, 1350 m, BayÝrbaÛ 8.7.1993, 1V, 1400 m, 5.7.1995, 4VV, 4MM, 1400 m); ERZURUM: (Üspir 17.7.1992, 1M, 1500 m) (Toplam šrnek sayÝsÝ: 16). Üncelenen šrnekler Achillea biebersteinii Ÿzerinden toplanmÝßtÝr. Anthaxia (Cratomerus) hungarica (Scopoli, 1772) Sinonim: -trochilus Fabricius, 1776; -cyanicornis F., 1781; -elegantula Schrank, 1781; -stephanelli Petagna, 1787; -femorata Villers, 1789; -exaltata Fabricius, 1798 (126). DŸnyadaki YayÝlÝßÝ: Almanya, Arnavutluk, Avusturya, Bulgaristan, Cezayir, ‚ek ‚umhuriyeti, Fas, Fransa, Galler, Girit, GŸrcistan (Tiflis), Üran, Üspanya, Üsvi•re, Ütalya, Macaristan, Makedonya, Portekiz, Romanya, Rusya (GŸneyi), Slovakya, Suriye, TŸrkiye, Ukrayna, Yugoslavya ve Yunanistan (80, 94, 95, 97, 102, 105, 126). TŸrkiyeÕdeki YayÝlÝßÝ: Konya (Akßehir) (131). Üncelenen Materyal: ARTVÜN: (Ardanu•-Akarsu 7.7.1994, 1V, 900 m; Yusufeli-AltÝparmak 5.7.1994, 1V, 1100 m, Sebzeciler 6.7.1994, 1V, 450 m); ERZURUM: (Tortum-PehlivanlÝ 12.7.1992, 1V, 1M, 1500 m; Uzundere-Dikyar 10.7.1993, 1M, 1450 m, 31.7.1993, 1M, 1450 m, 17.6.1995, 1V, 1450 m, 21.7.1997, 1V, 1450 m, Þelale 9.6.1996, 4VV, 1M, 1000 m) (Toplam šrnek sayÝsÝ: 14). Üncelenen šrnekler Achillea biebersteinii ile diÛer bazÝ yabancÝ otlar Ÿzerinden toplanmÝßtÝr. Anthaxia (Cratomerus) sponsa Kiesenwetter, 1857 Sinonim: -divina Reiche, 1856 (126). DŸnyadaki YayÝlÝßÝ: Azerbaycan, Bulgaristan, Ermenistan, GŸrcistan, Üran (BatÝ ve Kuzey KÝsmÝ), Üsrail, LŸbnan, Rusya, Suriye, TŸrkiye, Yugoslavya ve Yunanistan (80, 95, 108, 126). TŸrkiyeÕdeki YayÝlÝßÝ: DeÛißik araßtÝrÝcÝlar, lokalite belirtmeksizin TŸrkiyeÕde bulunduÛunu belirtmißlerdir (80, 95, 108, 126). Üncelenen Materyal: ERZURUM: (Olur-SŸngŸbayÝr 30.5.1993, 1M, 1850 m; Uzundere-Þelale 9.6.1996, 1V, 1M, 1000 m) (Toplam šrnek sayÝsÝ: 3). Üncelenen Uzundere etiketli šrnekler, meyve aÛa•larÝ kenarlarÝndaki Hippophae rhamnoides ve diÛer bazÝ kÝsa boylu •alÝ formundaki bitkilerin yapraklarÝ Ÿzerinden, Olur etiketli šrnek ise yabancÝ ot Ÿzerinden toplanmÝßtÝr. Anthaxia (Haplanthaxia) cichorii (Olivier, 1790) Sinonim: -auripennis Sturm, 1826; -chamomillae Mannerheim, 1837; -cichorei Redtenbacher, 1849; gibbicollis Rey, 1891; -azurae Abeille de Perrin, 1909; turcomanica Obenberger, 1938 a (126). DŸnyadaki YayÝlÝßÝ: Almanya, Arnavutluk, Avusturya, Azerbaycan, Bel•ika, Bulgaristan, Cezayir, ‚ek Cumhuriyeti, Ermenistan, Fas, Fransa, Galler, Girit, GŸrcistan, Irak, Üran, Üspanya, Üsrail, Üsvi•re, Ütalya, KÝbrÝs, Macaristan, Polonya, Portekiz, Romanya, Rusya, Suriye, TŸrkiye, Ukrayna, Yugoslavya ve Yunanistan (23, 80, 94, 95, 97, 102, 105, 108, 109, 126). TŸrkiyeÕdeki YayÝlÝßÝ: Edirne (23). Üncelenen Materyal: ARTVÜN: (Ardanu•-Akarsu 7.7.1994, 2VV, 1M, 900 m, FerhatlÝ 7.7.1994, 1V, 650 m; Yusufeli 4.7.1994, 21VV, 29MM, 8.7.1997, 1V, 1M, AltÝparmak 5.7.1994, 6VV, 8MM, 1100 m, 12.6.1997, 1M, 1100 m, Demirkent 6.7.1994, 1V, 450 m, KÝnalÝ•am 4.7.1994, 2VV, 3MM, 850 m, SarÝgšl 5.7.1994, 4VV, 8MM, 700 m, YaÛcÝlar 6.7.1994, 1V, 1M, 600 m, Zeytinlik 6.7.1994, 1V, 450 m; ERZÜNCAN: (†zŸmlŸ 8.7.1993, 1V, 1350 m, 16.6.1994, 3VV, 1350 m, 24.6.1994, 1M, 1350 m, BayÝrbaÛ 8.7.1993, 2VV, 1M, 1400 m, 5.7.1995, 1V, 1M, 1400 m, Karakaya 3.8.1994, 1M, 1300 m, 71 Erzurum, Erzincan, Artvin ve Kars Ülleri Buprestidae (Coleoptera) FamilyasÝ TŸrleri †zerinde Faunistik ve Taksonomik ‚alÝßmalar I. Acmaeoderinae, Polycestinae ve Buprestinae PißkidaÛ 8.7.1993, 1V, 1400 m); ERZURUM: (Aßkale 9.8.1994, 1V, 1850 m, TepebaßÝ 15.7.1997, 1M, 1900 m; Oltu-AyvalÝ 27.7.1990, 1M, 900 m, Anzavderesi 5.7.1995, 4VV, 8MM, 950 m; UzundereDikyar 30.6.1996, 1M, 1450 m) (Toplam šrnek sayÝsÝ: 119). Üncelenen šrnekler Achillea biebersteinii, Anthemis tinctoria, Carum carvi, Crepis foetida ve Daucus carota ile diÛer bazÝ yabancÝ otlar Ÿzerinden toplanmÝßtÝr. Anthaxia (Haplanthaxia) millefolii (Fabricius, 1801) Sinonim: -chlorocephala Lucas, 1849 (126). 24.8.1993, 1M, 1700 m) (Toplam šrnek sayÝsÝ: 4). …rnekler Achillea biebersteinii Ÿzerinden toplanmÝßtÝr. Anthaxia (Haplanthaxia) rossica (Daniel, 1903) Sinonim: -horvathi Kaszab, 1940 (23, 126). DŸnyadaki YayÝlÝßÝ: Bulgaristan, Macaristan, Romanya, Rusya, TŸrkiye, Ukrayna ve Yugoslavya (23, 80, 95, 102, 126). TŸrkiyeÕdeki YayÝlÝßÝ: Ankara (Baraj) (23). DŸnyadaki YayÝlÝßÝ: Almanya, Arnavutluk, Avusturya, Bulgaristan, Cezayir, ‚ek Cumhuriyeti, Fas, Girit, Üspanya, Üsvi•re, Ütalya, KÝbrÝs, Macaristan, Polonya, Romanya, Rusya, Slovakya, Suriye, Tunus, TŸrkiye, Ukrayna, Yugoslavya ve Yunanistan (80, 95, 102, 105, 126). Üncelenen Materyal: ERZURUM: (Aßkale-TepebaßÝ 15.7.1997, 1M, 1900 m; Tortum-PehlivanlÝ 12.7.1993, 1M, 1500 m) (Toplam šrnek sayÝsÝ: 2). Erzurum (Aßkale) etiketli šrnek Quercus macranthera aÛa•larÝ altÝndaki Achillea biebersteinii, Erzurum (Tortum) etiketli šrnek ise Carum carvi bitkisi Ÿzerinden toplanmÝßtÝr. TŸrkiyeÕdeki YayÝlÝßÝ: Ankara (Baraj), Edirne, Üzmir, Kocaeli (Mollafeneri) ve Osmaniye (Nur DaÛlarÝ) (22, 23). Anthaxia (Haplanthaxia) truncata Abeille de Perrin, 1900 Üncelenen Materyal: ARTVÜN: (Ardanu•-Akarsu 7.7.1994, 7VV, 3MM, 900 m, FerhatlÝ 7.7.1994, 1M, 650 m; Yusufeli 4.7.1994, 11VV, 15MM, AltÝparmak 5.7.1994, 1V, 1100 m, Demirkent 14.8.1991, 2MM, 450 m, 6.7.1994, 1M, 450 m, SarÝgšl 5.7.1994, 3VV, 4MM, 700 m); ERZURUM: (Oltu 3.9.1995, 1M, 1350 m) (Toplam šrnek sayÝsÝ: 49). Üncelenen šrnekler Achillea biebersteinii, A. millefolium, Anthemis tinctoria ve Carum carvi ile diÛer bazÝ yabancÝ otlar Ÿzerinden toplanmÝßtÝr. Anthaxia (Haplanthaxia) niehuisi Brandl, 1987 DŸnyadaki YayÝlÝßÝ: TŸrkiye (126, 132). TŸrkiyeÕdeki YayÝlÝßÝ: Antalya (Termessos) (132). Üncelenen Materyal: ERZURUM: (IlÝca-Rizelikent 18.8.1995, 1M, 1900 m). Üncelenen tek erkek birey yabancÝ ot Ÿzerinden alÝnmÝßtÝr. Anthaxia (Haplanthaxia) olympica (Kiesenwetter, 1880) DŸnyadaki YayÝlÝßÝ: Avusturya, Azerbaycan, Bulgaristan, ‚ek Cumhuriyeti, Ermenistan, GŸrcistan, Macaristan, Makedonya, Polonya, Romanya, Rusya, Slovakya, Suriye, TŸrkiye, Ukrayna, Yugoslavya ve Yunanistan (23, 80, 95, 102, 126, 133). DŸnyadaki YayÝlÝßÝ: Üran ve Suriye (109, 126). TŸrkiyeÕdeki YayÝlÝßÝ: TŸrkiye faunasÝ i•in yeni kayÝttÝr. Üncelenen Materyal: ERZURUM: (Oltu-‚amlÝbel 14.7.1996, 1V, 1750 m). Üncelenen tek dißi birey yabancÝ ot Ÿzerinden alÝnmÝßtÝr. Anthaxia (Melanthaxia) caucasica Abeille de Perrin, 1900 Sinonim: -obenbergeri Roubal, 1913; -parysatis Obenberger, 1913 (126). DŸnyadaki YayÝlÝßÝ: Azerbaycan, Ermenistan, GŸrcistan, Üran (Kuzey BatÝsÝ) ve TŸrkiye (80, 95, 126, 134). TŸrkiyeÕdeki YayÝlÝßÝ: TŸrkiye (134). Üncelenen Materyal: ERZURUM: (Oltu-SŸtkans 17.6.1996, 1V, 1M, 1550 m, 26.6.1996, 1V, 1550 m; Þenkaya-Yayla 21.6.1997, 1V, 2000 m) (Toplam šrnek sayÝsÝ: 4). Üncelenen šrneklerin Erzurum (Oltu) etiketli olanlarÝ, Juniperus oxycedrus aÛa•larÝnÝn alt kÝsÝmlarÝnda yer alan Crepis sp. ve Alyssum murale bitkileri, Þenkaya etiketli šrnek ise yabancÝ ot Ÿzerinden toplanmÝßtÝr. Anthaxia (Melanthaxia) godeti Gory & Laporte, 1839 TŸrkiyeÕdeki YayÝlÝßÝ: Edirne, Üzmir ve Siirt (AydÝnlar) (22, 23, 93). Sinonim: -granulata KŸster, 1850; -submontana Obenberger, 1930; -raclinae Baudon, 1959 (126). Üncelenen Materyal: ERZÜNCAN: (†zŸmlŸ-BayÝrbaÛ 5.7.1995, 2MM, 1400 m); ERZURUM: (Oltu-‚amlÝbel 14.7.1996, 1V, 1750 m; Tortum-Meydanlar DŸnyadaki YayÝlÝßÝ: Almanya, Avusturya, Azerbaycan, Bulgaristan, Cezayir, ‚ekoslovakya, Ermenistan, Fransa, GŸrcistan, Üspanya, Üsve•re, Macaristan, Polonya, 72 G.TOZLU, H. …ZBEK Portekiz, Rusya, Suriye ve TŸrkiye (95, 97, 105, 115, 126). TŸrkiyeÕdeki YayÝlÝßÝ: DeÛißik araßtÝrÝcÝlar, lokalite belirtmeksizin TŸrkiyeÕde bulunduÛunu belirtmißlerdir (95, 97, 105, 115, 126). Üncelenen Materyal: ERZURUM: (Merkez-Palandšken 1.7.1996, 2VV, 1M, 2300 m; Oltu-SŸtkans 17.6.1996, 3VV, 4MM, 1550 m) (Toplam šrnek sayÝsÝ: 10). Üncelenen šrneklerin Erzurum (Merkez) etiketli olanlarÝ, Pinus sylvestris, Oltu etiketleri ise Juniperus oxycedrus aÛa•larÝnÝn alt kÝsÝmlarÝnda yer alan Achillea biebersteinii, Allyssum murale, Anthemis sp., Crepis sp. ve Senecio vernalis bitkileri Ÿzerinden toplanmÝßtÝr. Anthaxia (Melanthaxia) nigrojubata nigrojubata Roubal, 1913 DŸnyadaki YayÝlÝßÝ: Almanya, Avusturya, Bulgaristan, Ermenistan, Fransa, GŸrcistan, Macaristan, Romanya, Rusya, Suriye, TŸrkiye (KuzeydoÛu kÝsmÝ), Yugoslavya ve Yunanistan (80, 94, 95, 97, 102, 115, 126, 135). TŸrkiyeÕdeki YayÝlÝßÝ: Artvin (Merkez, Ardanu•, Þavßat), Giresun (Kulakkaya), GŸmŸßhane (Torul) ve Trabzon (Ma•ka, SŸrmene) (63, 120). AyrÝca, TŸrkiyeÕnin Kuzey doÛusunda bulunduÛu da belirtilmißtir (126, 135). Üncelenen Materyal: ARTVÜN: (Merkez-Atila 21.6.1994, 1M, 1000 m, 28.6.1994, 1M, 1000 m; Ardanu• 24.6.1994, 1V, 500 m, FerhatlÝ 7.7.1994, 1M, 650 m; Bor•ka-Karagšl 5.7.1994, 1V, 2MM, 1500 m, 8.7.1994, 2VV, 2MM, 1500 m; 17.6.1995, 1V, 1500 m; Þavßat-Karagšl 21.6.1994, 1V, 1600 m; Yusufeli-AltÝparmak 5.7.1994, 6VV, 10MM, 1100 m; 12.6.1997, 38VV, 49MM, 1200 m; SarÝgšl 5.7.1994, 2VV, 1M, 700 m; ERZURUM: (Olur-SŸngŸbayÝr 30.5.1993, 1V, 1850 m, 21.5.1994, 1M, 1850 m; Þenkaya-TurnalÝ 25.5.1994, 1V, 2MM, 1750 m; Uzundere-Dikyar 24.5.1994, 1V, 1450 m) (Toplam šrnek sayÝsÝ: 124). Üncelenen šrneklerin bŸyŸk •oÛunluÛu Taraxacum officinale bitkisinin •i•ekleri Ÿzerinden toplanmÝßtÝr. …zellikle, Artvin yšresinden elde edilen šrnekler Picea orientalis aÛa•larÝnÝn altÝndaki bitkiler Ÿzerinden alÝnmÝßtÝr. A. (M.) nigrojubata yanÝnda SarÝkamÝß (Kars) (27.6.1996, 1V, 2100 m, 10.7.1996, 19VV, 22MM, 2200 m, 25.7.1996, 1V, 2MM, 2200 m, 18.8.1996, 1V, 2MM, 2250 m, 21.7.1997, 2VV, 2100 m, 5.8.1997, 1M, 2100 m)Õdan elde edilen šrnekler Dr. Bily tarafÝndan A. (M.) nigrojubata incognita olarak teßhis edilmißlerdir. …rneklerin tamamÝ Pinus sylvestris aÛa•larÝ altÝndaki Achillea biebersteinii, Alyssum murale, Lythrum salicaria ve Tripleurospermum oreades bitkilerinin •i•ekleri Ÿzerinden toplanmÝßtÝr. Her ne kadar buradaki šrnek sayÝsÝ 51 ise de yukarÝda belirtilen bitkilerin Ÿzerinde daha •ok sayÝda šrneklere rastlanmÝßtÝr. Üstenirse yŸzlerce šrnek toplanabilirdi. Bily (135) tarafÝndan Ilgaz DaÛlarÝÕndan tanÝmlanan bu alttŸrŸn yayÝlma alanÝ olarak KÝzÝlÝrmak NehriÕnin batÝsÝ verilmekte ise de bunun doÛru bir ifade olmadÝÛÝ dŸßŸnŸlmektedir. Ilgaz DaÛlarÝ ile SarÝkamÝßÕta šrneklerin alÝndÝÛÝ ormanlÝk alan habitat ve rakÝm yšnŸnden benzerlik arzetmektedir. Bu •alÝßma ile bu alttŸrŸn DoÛu Anadolu BšlgesiÕnde de bulunduÛu ortaya konmußtur. Ancak konunun daha da a•ÝklÝk kazanmasÝ a•ÝsÝndan Ÿlkenin deÛißik yšrelerinden daha fazla šrnek toplanÝlmasÝnÝn gerektiÛi dŸßŸnŸlmektedir. TartÝßma ve Sonu• Sonu• olarak, bu •alÝßma ile 3 altfamilyaya ait 46 tŸr ve alttŸr saptanmÝßtÝr. Bunlardan, Acmaeodera (s.str.) transcaucasica Semenov, Dicerca (s.str.) chlorostigma Mannerheim, Anthaxia (Haplanthaxia) truncata Abeille de Perrin tŸrleri ile Acmaeoderella (Carininota) flavofasciata albifrons (Abeille de Perrin) alttŸrŸ TŸrkiye Buprestidae faunasÝ i•in ilk defa kaydedilmektedir. AyrÝca, 28 tŸr Erzurum, 20 tŸr Artvin, 13 tŸr Erzincan ve 5 tŸr de Kars ili faunasÝ i•in yeni kayÝttÝr. Lodos ve TezcanÕÝn (88), tespitlerine gšre, ßimdiye kadar TŸrkiyeÕde Buprestidae familyasÝndan 35 cinse mensup 386 tŸr saptanmÝßtÝr. Bu •alÝßmayla, Ÿlkemizde ilk defa kaydedilen 3 tŸr ile bu sayÝ 389Õa •ÝkmaktadÝr. Acmaoderella villosula (Steven), Anthaxia cichorii (Olivier), A. muliebris Obenberger, A. nigricollis Abeille de Perrin tŸrleri ile Melanophila picta decastigma (Fabricius) alttŸrŸ yšrede yaygÝn olan tŸrlerdir. Bunlardan, M. picta decastigma ile Acmaeoderella flavofasciata (Piller & Mitterpacher), A. flavofasciata albifrons, A. mimonti (Boieldieu), Anthaxia cichorii (Olivier), A. millefolii (Fabricius), A. nigrojubata nigrojubata Roubal ve A. nigrojubata incognita Bily diÛer tŸrlere oranla daha yŸksek populasyon olußturmaktadÝr. Bunun yanÝnda Acmaeodera transcaucasica, Acmaeoderella obscura (Reitter), A. safavii Volkovitsh, A. vetusta (Menetries), A. chrysanthemi (Chevrolat), Anthaxia sponsa (Kiesenwetter), A. niehuisi Brandl, A. rossica Daniel, A. truncata Abeille de Perrin, A. caucasica, Buprestis dalmatina Mannerheim, B. haemorrhoidalis araratica Marsuel, B. octoguttata L., B. rustica L., B. tarsensis Marsuel, B. salomonii Thomson, Dicerca chlorostigma, 73 Erzurum, Erzincan, Artvin ve Kars Ülleri Buprestidae (Coleoptera) FamilyasÝ TŸrleri †zerinde Faunistik ve Taksonomik ‚alÝßmalar I. Acmaeoderinae, Polycestinae ve Buprestinae Eurythyrea quercus, Melanophila cuspidata (Klug), Phaenops cyanea (F.), Ptosima flavoguttata (Illiger) ve Scintillatrix gloriosa (Marseul) tŸrleri yšrede nadir rastlanan tŸrlerdir. Her bir tŸr sadece 1-4 šrnekle temsil edilebilmißtir. Anthaxia nigricollis, A. turcomanica Obenberger ve A. niehuisi endemik tŸrlerdir. Üncelenen tŸrlerden bazÝlarÝ kŸltŸr bitkilerinde beslenmektedirler. M. picta decastigma alttŸrŸnŸn erginleri šzellikle kesilerek yÝÛÝlmÝß Salix alba, S. nigra ile Populus nigra ve P. tremulaÕnÝn gšvdeleri Ÿzerinden, larvalarÝ ise aynÝ bitkilerin kabuk altlarÝndan alÝnmÝßtÝr. TeßekkŸr TŸrlerin teßhis ve kontrollerinin yapÝlmasÝnda bŸyŸk yardÝmlarÝnÝ gšrdŸÛŸmŸz Dr. Svatopluk Bily (Department of Entomology, National Museum, Kunratice 1, 148 00 Praha 4, Czech Republic) ile Dr. Mark G. VolkovitshÕe (Zoological Institute, Academy Of Sciences Russia, Gus199034, Petersburg, Russia), yabancÝ otlarÝn teßhisini yapan Yrd. Do•. Dr. HŸseyin ZenginÕe (AtatŸrk †niversitesi, Ziraat FakŸltesi, Bitki Koruma BšlŸmŸ, Erzurum), aÛa• ve •alÝ formundaki bitkilerin teßhisini yapan Yrd. Do•. Dr. Hasan YÝlmazÕa (AtatŸrk †niversitesi, Ziraat FakŸltesi, Peyzaj MimarlÝÛÝ BšlŸmŸ, Erzurum) ve projeye maddi destek saÛlayan AtatŸrk †niversitesi RektšrlŸÛŸ AraßtÝrma Fon SaymanlÝÛÝÕna teßekkŸr ederiz. Kaynaklar 1. Richards, O.W. and Davies, R.G., ImmsÕ General Textbook of Entomology. Chapman and Hall A Halsted Press Book John Jiley and Sons, New York, p 1354, 1977. 12. Sekendiz, O.A., TŸrkiye Hayvansal Kavak ZararlÝlarÝ †zerine AraßtÝrmalar. Karadeniz Teknik †. Yay. No: 62, Orman Fak. Yay., No: 3, s 194, 1974. 2. Borror, D.J., DeLong, D.M. and Triplehorn, C.A., An Introduction to the Study of Insects. Hold, Rinehard and Winston, USA, p 827, 1981. 13. Schimitschek, E., Turkiye Orman Bšcekleri ve Muhiti (‚ev.: A. Acatay). Ü.†. Yay. No: 556, Orman Fak. Yay. No: 24, HŸsnŸtabiat MatbaaÝs, Üstanbul, s 471, 1953. 3. Booth, R.G., Cox M.L. and Madge R.B., Ile Guides to Insects of Importance to Man, 3. Coleoptera. Printed in the UK at the University Press, Cambridge, p 384, 1990. 14. 4. Bily, S., The Buprestidae (Coleoptera) of Fennoscandia and Denmark. Fauna Entomologica Scandinavica, 10; p 109, 1982. ‚anak•ÝoÛlu, H., Orman Entomolojisi (…zel BšlŸm). Ü.†. Orman FakŸltesi YayÝnlarÝ, Ü.†. Yay. No: 3152, Orman Fak. Yay. No: 349, Matbaa Teknisyenleri BasÝmevi, Üstanbul, (birinci baskÝ) s 536, 1983. 15. Hartmann, V.G. und Blank, R., Winterfrost, Kahlfrass und PrachkŠferbefall als Faktoren im Ursachenkomplex des Eichensterbens in Norddeutschland. Forst und Holz, 47. Jahrgang, 15: 443-452, 1992. 16. Tezcan, S., Üzmir Ülinde bulunan Sphenopterini, Buprestini ve Psilopterini (Coleoptera: Buprestidae: Buprestinae) tribusÕlarÝna baÛlÝ tŸrler Ÿzerinde sistematik araßtÝrmalar. Doktora Tezi, E.†. Fen Bil. Enst. Bit. Kor. Anabilim DalÝ, Bornova, Üzmir, s 162, 1990. 5. 6. Obenberger, J., Une comparaison de la faune des Buprestides (Col.) de la faune Palearctique et Nearctique. Acta Univ. Carol. Biologica, 4(2): 153-168, 1958. Lodos, N. ve Tezcan, S., TŸrkiye Entomolojisi V. Buprestidae (Genel, UygulamalÝ ve Faunistik). Entomoloji DerneÛi YayÝnlarÝ No: 8, E.†. BasÝmevi, Üzmir, s 139, 1995. 7. Berker, A., Orman Koruma Bilgisi. T.C. Ziraat Vekaleti, Orman Mektebi, YayÝm 1, Matbaii EbŸzziya, Üstanbul, s 377, 1936. 17. 8. …nder, F., Karsavuran, Y., Tezcan, S. ve …nder, E.P., TŸrkiyeÕde TarÝm, Orman ve Evcil Hayvanlarda Hayvansal Kškenli ZararlÝ ve YararlÝ TŸrlerin Bilimsel ve TŸrkce isimleri. Tar. Orm. ve Kšyißl. Bak. Mesleki YayÝnlar, Yay. No: 8, Ankara 2 120, 1987. Tezcan, S., Kemalpaßa (Üzmir) yšresi kiraz aÛa•larÝnda zararlÝ Buprestidae (Coleaptera) familyasÝ tŸrleri Ÿzerinde araßtÝrmalar. TŸrk. Entomol. Derg., 19(3): 221.230, 1995. 18. Fairmaire, M.L., Notica sur les Coleopteres recoltes par M.J. Lederer sur le Bosz-Dagh (Asie Mineure). Annls. soc. ent. Fr., 35: 249-280, 1866. 19. Fairmaire, M.L., Coleopteres recoltes par M.L.ÕAbbe David a Akbes (Asie-Mineure). Annls. soc. ent. Fr., Oct. 1883, 1884. 20. Bodemeyer, H.E.V., Quer durch Klein-Asien in den Bulghar-Dagh, eine Naturweissenschaftliche Studien-Reise, Druck und Verlag; Die Druck und Verlagsaktiren-Gesellschaft Vormals Dšlter, Emmendingen, p 169, 1900. 21. Sahlberg, J., Coleoptera mediterranen orientalia. …fversigt af Finska Vetenskaps-Societetens Fšrhandlingar, 55(19): 272, 191213. 9. Balachowsky, A., Davatchi, A. and Descarpentries A., ÒFamille des BuprestidaeÓ. In: Entomologie Appliquee a LÕ Agriculture. Tome I, p 564, 1962. 10. Powell, R.D. and Myers, J.H., The effect of Sphenoptera jugoslavica Obenb. (Col., Buprestidae) on its host plant Centaurea diffusa Lam. (Compositae). J. Appl. Ent., 106: 25-45, 1988. 11. Hasan, S., Biology of a Buprestis beetle, Sphenoptera clarescens (Col.: Buprestidae), from skeleton weed, Chondrilla juncea. Entomophaga, 23 (1): 19-23, 1978. 74 G.TOZLU, H. …ZBEK 38. Niehuis, M., Meliboeus (Meliboeiodes) adlbaueri n. sp. ein neuer PrachtkŠfer aus dem Vorderen Orient (Coleoptera: Buprestidae). Mitt. internat. entomol., Ver., 13 (3/4): 121-132, 1989. 39. Niehuis, M., The Melanophila-species of the Near East, with the description of Melanophila knoteki turcica n. ssp. (Coleoptera: Buprestidae). Zoology in the Middle East, 5: 43-61, 1991. 40. Niehuis, M., Agrilus sylviae n. sp. ein neuer pistaciophoger Agrilus aus dem Nahen Osten (Coleoptera: Buprestidae). Mitt. internat. entomol., Ver., 17(4): 209-217, 1992. 41. Svoboda, P., Two new species of Anthaxia from Turkey (Coleoptera, Buprestidae). Folia Heyrovskyana, 2(5): 63-67, 1994. 42. Acatay, A., Üstanbul •evresi ve bilhassa Belgrad ormanÝndaki zararlÝ orman bšcekleri, mŸcadeleleri ve ißletme Ÿzerine etkileri. Zir. Vek. YŸk. Zir. Enst. ‚al. SayÝ: 142, s 163, 1943. 43. Acatay, A., Tatbiki Orman Entomolojisi. Ü. †. Yay. No: 1359, Orman Fak. Yay. No: 133, Kutulmuß MatbaasÝ, Üstanbul, s 182, 1969. 44. Acatay, A., ShŠdlinge von Rosa damascena Mill. in der TŸrkei. Anz. SchŠdlingsk, 43(4): 49-53, 1970. 45. Erdem, R., SarÝkamÝß OrmanlarÝnda Entomolojik MŸßahadeler. T. C. Tar. Bak. Orm. Gen. MŸd., SayÝ: 52, s 34, 1947. 46. Erdem, R., OrmanÝn FaydalÝ ve ZararlÝ Bšcekleri. Ü.†. Orman Fak. YayÝnlarÝ, Ü.†. Yay. No: 2078, Orman Fak. Yay. No: 217 s 227, 1976. 47. ErkÝlÝ•, S. ve SŸmer, S., EskißehirÕde yeni bir zararlÝ bšcek (Sphenoptera carceli Castelnau et Gory). Bit. Kor. BŸlt., 2: 27-29, 1952. 48. Defne, M. …., BatÝ Karadeniz BšlgesiÕndeki GšknarlarÝn ZararlÝ Bšcekleri ve MŸcadele MetodlarÝ. TarÝm BakanlÝÛÝ Orman Genel MŸdŸrlŸÛŸ YayÝnÝ, Seri No: 12, SÝra No: 105, Üstanbul, s 228, 1954. 49. Üleri, M. ve Ayfer, M., Antep FÝstÝÛÝ (Pistacia vera) ZararlÝ ve HastalÝklarÝ. Adana Zir. MŸc. Enst. Yay. No: 41, s 41, 1956. 50. ‚anak•ÝoÛlu, H., Bursa OrmanlarÝnda Entomolojik AraßtÝrmalar. Ü.†. Yay. No: 690, Orman Fak. Yay. No: 41, s 41, 1956. 51. ‚anak•ÝoÛlu, H., Orman Entomolojisi (…zel BšlŸm). Ü. †. Orman FakŸltesi YayÝnlarÝ, Ü. †. Yay. No: 3623, Orman Fak. Yay. No: 412, Ü. †. BasÝmevi ve Film Merkezi, Üstanbul, (ikinci baskÝ) s 458, 1993. 52. Levey, B., Revision of the umbellatarum species group of Anthaxia (Coleoptera: Buprestidae). Systematic Entomology, 10: 299-306, 1985. NizamlÝoÛlu, K., TŸrkiye Meyve AÛacÝ ZararlÝlarÝ ve MŸcadelesi. Koruma Tar. Üla•. A. Þ. Neßri. No: 5, s 208, 1957. 53. Niehuis, M., Agrilus adlbaueri n. sp. aus der TŸrkei (Coleoptera, Buprestidae). Mitt. internat. entomol., Ver., 12(3/4) 57-66, 1987. Alkan, B., Mandelbaum schŠedlinge, ihre verbreitung und bekamphung in der TŸrkei. Yb. Fab. Agric. Univ. Ankara, 1-9, 1963. 54. Tuatay, N., Isparta ve Burdur Bšlgesi YaÛ GŸllerinin BaßlÝca ZararlÝlarÝ, KÝsa Biyolojileri ve Savaß MetotlarÝ †zerinde AraßtÝrmalar. Ankara Zir. MŸc. Enst. MŸd., SayÝ: 39, s 78, 1963. 55. NizamlÝoÛlu, K. ve Gškmen, N., TŸrkiyeÕde Zeytine Zarar Veren Bšcekler. Yenilik BasÝmevi, Üstanbul, s 167, 1964. 22. de Kerville, H.G., Recit sommarie du voyage et liste methodique des invertebres et des vertebres recoltes en Asie-Mineure. Voyage Zoologique DÕHenri Gadeau de Kervilleen Asie-Mineure (April-Mai, 1912), Tome I, Paul Lechevalier, Paris, p 18, 1939. 23. Obenberger, J., Resultats de IÕexpedition scientifique zoologique du Museum National de Praha en Turquie. 423, Coleoptera IV, Buprestidae. Acta ent. mus. nat. Pragae, 29: 5-24, 1953. 24. Bodenheimer, F.S., TŸrkiyeÕde Ziraate ve AÛa•lara ZararlÝ Olan Bšcekler ve Bunlarla Savaß HakkÝnda Bir EtŸt (‚ev. Naci Kenter). Bayur MatbaasÝ, Ankara s 347, 1958. 25. Chararas, C., Les insectes du peuplier biologie, ecologie, ecologie, nocivite, methodes de protection. Ed. Librairie de la Faculte des Sciences, 7, rue des Ursulines, Paris, p 372, 1972. 26. Bily, S., New records and rare species of Buprestids from Bulgaria (Coleoptera, Buprestidae). Acta zoologica bulgarica, 13: 47-52, 1979. 27. Bily, S., Taxonomical and biological notes on Buprestidae from Turkey (Coleoptera). TŸrk. Bit. Kor. Derg., 8: 143-149, 1984. 28. Bily, S. and Brodsky, O., Taxonomical, biological and faunistical notes on Buprestidae and Cleridae from East Mediterranean (Coleoptera). TŸrk. Bit. Kor. Derg., 6: 185-194, 1982. 29. Curletti, G., Description dÕune nouvelle espece de Anthaxia de la Turquie meridionale (Coleoptera, Buprestidae). Acta ent. bohemoslovaca, 81: 268-270, 1984. 30. 31. 32. Curletti. G. et Magnani, G., Una nuova Anthaxia della Turchia centrale (Coleoptera, Buprestidae). Riv. Piem. St. Nat., 6: 241247, 1985. Curletti, G. et Magnani, G., Quattro nuove specie di Buprestidi dellÕarea Mediterranea (Coleoptera, Buprestidae). Riv. Piem. St. Nat., 9: 137-148, 1988. Novak, G., Das bis jetzt unbekannte Weibchen von Anthaxia (Cratomerus) nupta Kiesenwetter, 1857 (Coleoptera, Buprestidae). Zeitschrift der Arbeitsgemeinschaft …sterr. Entomologen, 36 (3/4): 119-120, 1984. 33. Novak, G., Anthaxia (s.str.) herbertschmidi n. sp., aus der SŸdtŸrkei (Coleoptera, Buprestidae). Zeitschrift der Arbeitsgemeinschaft …sterr. Entomologen, 44(1/2): 26-28, 1992. 34. Novak, G., Anthaxia (Haplanthaxia) ovaciki n. sp. eine neue Anthaxia der cichorii - Gruppe und Beschreibung des noch unbekannten & von Philanthaxia rufimarginata (Saunders, 1867) (Coleoptera, Buprestidae). Berichte der Entomologischen Gesellschaft Ingolstadte, Ver., 2(9), p 6, 1994. 35. 36. 37. Niehuis, M., Agrilus oliveri n. sp. aus der TŸrkei (Coleoptera: Buprestidae). Acta Coleopt., 5(2): 33-40, 1989. 75 Erzurum, Erzincan, Artvin ve Kars Ülleri Buprestidae (Coleoptera) FamilyasÝ TŸrleri †zerinde Faunistik ve Taksonomik ‚alÝßmalar I. Acmaeoderinae, Polycestinae ve Buprestinae 56. YŸksel, H., Erzurum bšlgesinde bulunan yeni korunga zararlÝsÝ (Sphenoptera antiqua Ill.). Bit. Kor. BŸlt., 6(2): 67-72, 1966. 57. Karagšz, O. ve Sekendiz, O., Capnodis milaris Klug ve kavaklarda tahribat yapan diÛer Capnodis sp.Õleri Ÿzerinde araßtÝrmalar. Kavak•ÝlÝk AraßtÝrma EnstitŸsŸ YÝllÝk BŸlteni, 2: 107-110, 1968. 58. …zer, M. ve Duran, N., Orta AnadoluÕda Yonca ve Korungada Zarar Yapan Bšcek TŸrleri †zerinde Ülk ‚alÝßmalar. A. †. Zir. Fak. YayÝnlarÝ, 316, A. †. BasÝmevi, Ankara, s 78, 1968. 59. Bes•eli, …., BŸyŸkdŸz AraßtÝrma OrmanlarÝnÝn ZararlÝ Bšceklerinin Biyolojisi, Koruyucu Tedbirler ve MŸcadelesi. OrmancÝlÝk AraßtÝrma EnstitŸsŸ YayÝnlarÝ, Teknik BŸlten Serisi No: 33, Ankara, s 94, 1969. 60. Ural Ü., IßÝk, M. ve Kurt, A., DoÛu Karadeniz Bšlgesi fÝndÝk bah•elerinde tesbit edilen bšcekler Ÿzerinde bazÝ incelemeler. Bit. Kor. BŸlt., 13(2) 55-66, 1973. 61. Sekendiz, O. ve YÝldÝz, N., Melanophila picta Pall.ÕÝn TŸrkiyeÕdeki biyolojisi, koruma ve savaß metotlarÝ. Kavak ve HÝzlÝ Gelißen YabancÝ TŸr Orman AÛa•larÝ AraßtÝrma EnstitŸsŸ YÝllÝk BŸlteni, 7: 157-177, 1972. 62. Sekendiz, O. ve YÝldÝz, N., Marmara ve Trakya BšlgesiÕnde tahribatÝna rastlanÝlan Agrilus ater L.Õin TŸrkiyeÕdeki yayÝlÝßÝ, biyolojisi, zararlarÝ, koruma ve savaß motodlarÝ Ÿzerine araßtÝrmalar. Kavak ve HÝzlÝ Gelißen YabancÝ TŸr Orman AÛa•larÝ AraßtÝrma EnstitŸsŸ YÝllÝk BŸlteni, 7: 1-24, 1972. 71. YŸcel, M., DoÛu Anadolu SarÝ•am OrmanlarÝnda Zarar Yapan Bšcekler. OrmancÝlÝk AraßtÝrma EnstitŸsŸ Teknik BŸlten 191: s 22, 1987. 72. Toros, S., Park ve SŸs Bitkileri ZararlÝlarÝ. Ankara †niv. Ziraat FakŸltesi YayÝnlarÝ No: 363, Ankara, s 165, 1992. 73. GŸler, N. ve Can, P., Orta ve GŸneydoÛu AnadoluÕda KullanÝlan Kavak KlonlarÝnda GšrŸlen ZararlÝlar. T. C. Orman BakanlÝÛÝ Kavak ve HÝzlÝ Gelißen TŸr Orman AÛa•larÝ AraßtÝrma MŸdŸrlŸÛŸ, Teknik BŸlten No: 166, s 24, 1994. 74. …zbek, H., GŸ•lŸ, Þ., Tozlu, G., Erzurum, Erzincan, Bayburt ve Artvin illerinde kußburnu bitkisinde zararlÝ olan Arthropoda tŸrleri. Kußburnu Sempozyumu Bildirileri, 5-6 EylŸl 1996, GŸmŸßhane, 219-230, 1996. 75. Uygun, N., BaßpÝnar, H., ÞekeroÛlu, E., Kornoßor, S., …zgŸr, A.F., Karaca, Ü., Ulusoy, R. ve Kazak, M.R., GAP alanÝnda zirai mŸcadele politikasÝna esas teßkil edecek zararlÝ ve yararlÝlarÝn saptanmasÝ. Gap Bšlgesi Bitki Koruma SorunlarÝ ve ‚šzŸm …nerileri Sempozyumu, 27-29 Nisan 1995, ÞanlÝurfa , 99-119, 1195. 76. …zoÛlu, Þ. ve Uygun, N., DoÛu Akdeniz BšgesiÕnde aÛa•larÝn kšk, gšvde ve dallarÝnda zarar yapan bšcek tŸrlerinin saptanmasÝ. TŸrkiye III. Entomoloji Kongresi, 24-28 EylŸl 1996, Ankara, 410414, 1996. 77. Winkler, A., Catalogus Coleopterum Regionis Palaearcticae. XVIII, Dittesgasse 11, Wien, 620-663, 1924-32. 78. Obenberger, J., Coleopterum Catalogus. Vol. 12 (Eds. W. Junk and S. Schenkling), Pars: 84, Buprestidae I, Berlin, 1-212, 1926. 79. Obenberger, J., Sphenopterinorum revisionis prodromus II. De subgenere Sphenoptera Sol. s.str. (Col., Buprestidae). Sb. Ent. Odd. Nar. Mus. Praze, 40: 3-99, 1927. 80. Obenberger, J., Coleopterum Catalogus. Vol. 12 (Eds. W. Junk and S. Schenkling), Paras: 111, Buprestidae II, Berlin, 213-568, 1930. 63. Sekendiz, O.A., DoÛu Karadeniz BšlŸmŸnŸn …nemli Teknik Hayvansal ZararlÝlarÝ †zerinde AraßtÝrmalar. K.T.†. Genel YayÝn No: 127, Orman FakŸltesi YayÝn No: 12, Trabzon, s 114, 1981. 64. YÝldÝz, N., Capnodis miliaris Klug. biyolojisi, koruma ve savaß metodlarÝ Ÿzerine araßtÝrmalar. Kavak ve HÝzlÝ Gelißen YabancÝ TŸr Orman AÛa•larÝ AraßtÝrma EnstitŸsŸ YÝllÝk BŸlteni, 9: 1-24, 1974. 65. Akman, K. ve San, S., Ege Bšlgesinde zarar yapan Capnodis tŸrleri Ÿzerinde araßtÝrmalar. Zir. MŸc. Ar. YÝll.: 21-23, 1975 66. Tosun, Ü., Akdeniz Bšlgesi iÛne yapraklÝ ormanlarÝnda zarar yapan bšcekler ve šnemli tŸrlerin parazit ve yÝrtÝcÝlarÝ Ÿzerinde araßtÝrmalar. Ü. †. Orman Fak. Derg., 26(2): 218-254, 1977. 81. Obenberger, J., Coleopterum Catalogus. Vol. 12 (Eds. W. Junk and S. Schenkling), Pars: 132, Buprestidae III, Berlin, 569-782, 1934. 67. ‚anak•ÝoÛlu, H., Selmi, E. ve KŸ•ŸkosmanoÛlu, A., Üstanbul adalarÝnda entomolojik tespitler. Ü. †. Orman FakŸltesi Dergisi, 32 (1): 44-55, 1982. 82. Obenberger, J., Coleopterum Catalogus. Vol. 12 (Eds. W. Junk and S. Schenkling), Pars: 143, Buprestidae IV, Berlin, 782-934, 1935. 68. GŸler, N., KavaklarÝmÝz i•in bŸyŸk tehlike Melanophila picta Pall. (Kavak SŸslŸ BšceÛi). Kavak ve HÝzlÝ Gelißen YabancÝ TŸr Orman AÛa•larÝ EnstitŸsŸ Dergisi, T. O. ve Kšyißleri BakanlÝÛÝ, Orman Genel MŸd., Üzmit, 57-69 , 1984. 83. Obenberger, J., Coleopterum Catalogus. Vol. 13 (Eds. W. Junk and S. Schenkling), Pars: 152, Buprestidae V, Berlin, 935-1246, 1936. 84. 69. Kornoßor, S., Orman Park SŸs Bitkileri ZararlÝlarÝ. ‚. †. Ziraat FakŸltesi YayÝnlarÝ, Ders Notu YayÝnlarÝ No: 131, Adana, s 189, 1986. Obenberger, J., Coleopterum Catalogus. Vol. 13 (Eds. W. Junk. and S. Schenkling), Pars: 157, Buprestidae VI, Berlin, 1247-1714, 1937. 85. 70. Ma•an, G., GŸneydoÛu Anadolu SarÝ•am OrmanlarÝnda Zarar Yapan Bšcek TŸrleri, …nemlilerinin TanÝnmalarÝ, YayÝlÝßlarÝ ve Ekonomik …nemleri †zerinde AraßtÝrmalar. T. C. Tar. Orm. ve Kšyßl. Bak. DiyarbakÝr Bšl. Zir. MŸc. Ar. Enst. MŸd. Ar. Es. Ser. No: 5, s 82, 1986. Niehuis, M., Beitrag zur Kenntnis der Buprestis-Arten des Nahen Ostens (Coleoptera: Buprestidae). Zoology in the Middle East, 4: 39-60, 1990. 86. Niehuis, M., Beitrag zur Kenntnis der Coroebus-Arten des Nahen Ostens (Coleoptera: Buprestidae). Acta Coleopt., 7 (2): 69-82, 1991. 76 G.TOZLU, H. …ZBEK 87. 88. Tezcan, S., Üzmir Ülinde bulunan Buprestidae (Julodinae, Polycestinae, Acmaeoderinae, Chalcophorinae, Chrysobothrinae, Agrilinae, Trachyinae) tŸrleri Ÿzerinde faunistik araßtÝrmalar. TŸrkiye II. Entomoloji Kongresi Bildirileri, 28-31 Ocak 1992, Adana, Entomoloji DerneÛi YayÝnlarÝ No: 5, 737-746, 1992. Lodos, N. ve Tezcan, S., TŸrkiye Buprestidae (Coleoptera) faunasÝnÝn genel gšrŸnŸmŸ ve zoocoÛrafi yšnden deÛerlendirilmesi. E. †. Zir. Fak. Derg., 29 (1): 15-22, 1992. 89. Niehuis, M. und Tezcan, S., Beitrag zur Kenntnis der Agrilus-Arten der TŸrkei (Coleoptera: Buprestidae). Mitt. internat. entomol., Ver., 18 (1/2): 1-53, 1993. 90. Tezcan, S., Contribution to the study of the genera Acmaeodera Eschscoltz and Acmaeoderella Cobos (Coleoptera, Buprestidae, Acmaeoderinae) of Turkey. TŸrk. Entomol. Derg., 19 (1): 69-79, 1995. 91. Tezcan, S., Some additional notes on Chalcophorini (Coleoptera: Buprestidae: Chalcophorinae) fauna of Turkey. Ege †niv. Ziraat Fak. Derg., 32 (2): 9-16, 1995. 92. Tezcan, S., Notes on Capnodis Eschscholtz (Coleoptera: Buprestidae) fauna of Turkey. Ege †niv. Ziraat. Fak. Derg., 32(2): 9-16, 1995. 93. KÝsmalÝ, Þ., Tezcan, S., TuranlÝ, F. ve Madanlar, N., Chrysomelidae ve Buprestidae (Coleoptera) familyalarÝna baÛlÝ tŸrlerin Gap BšlgesiÕndeki durumu. Gap Bšlgesi Bitki Koruma SorunlarÝ ve ‚šzŸm …nerileri Sempozyumu, 27-29 Nisan 1995, ÞanlÝurfa, 139-148, 1995. 94. Thery, A., Faune de France. Coleopteres Buprestides , 41. Librairie de la Faculte des Sciences, Paris, p 223, 1942. 95. Richter, A.A., Fauna SSSR, 13, 2. Zlatki (Buprestidae). I. Izd. AN SSSR, Moskova, Leningrad, p 255, 1949. 96. Richter, A.A., Fauna SSSR, 13, 4. Zlatki (Buprestidae) II. Izd. AN SSSR, Moskva, Leningrad, p 233, 1952. 97. Schaefer, L., Les Buprestides de France. Misc. Entomol. Paris, Supplement, p 511, 1952. 98. Bily, S., Krascoviti-Buprestidae. In Zoologcke klice, Zoological Keys, Academia, Praha, p 112, 1989 (In Czech). 99. Volkovitsh, M.G., A review of Palaearctic groups of the tribe Acmaeoderini (Coleoptera, Buprestidae). Entomological Review, 58 (2): 78-99, 1979. 100. Bellamy, C.L., A catalogue of the higher taxa of the family Buprestidae (Coleoptera). Navors. nas. mus. Bloemfontein, 4 (15): 405-427, 1985. 101. Volkovitsh, M.G., The new data on synonymy of 6 species of Buprestid-beetles (Coleoptera, Buprestidae) of the tribe Acmaeoderini from the Transcaucasia. AH CCCP, 5 (43), 367371, 1990 (In Russian). 102. MŸhle, H., Ergebnisse der Albanien-Expedition 1961 des Deutschen Entomologishen Institutes. Beitr. Ent., Berlin, 30(2): 369-383, 1980. 103. Volkovitsh, M.G., A catalogue of the tribe Acmaeoderini of the fauna of the USSR and adjacent countries. AH CCCP, T. 140, 1643 , 1986 (In Russian). 104. Niehuis, M., Contribution to the knowledge of the Jewel Beetles (Coleoptera: Buprestidae) of the Near East. Zoology in the Middle East, 3: 73-110 1989. 105. Curletti, G., I Buprestidi DÕItalia. Museo Civico di Scienze Naturali dÝ Brescia, No. 19, p 318, 1994. 106. Raicanescu, A., Contributii la studiul faunistic ßi ecologic al buprestoideelor din Rezervatia Biosferei Delta-Dunarii (Coleoptera: Buprestoidae). Bul. inf. Soc. lepid. rom., 6 (1-2): 105-125, 1995. 107. Sakalian, V., Studies on Buprestidae (Coleoptera) in the SandanskiPetric and Goce Delcev valleys -Southwest Bulgaria, III. Zoogeographical characteristic. Acta zoologica. bulgarica., 47, 35-41, 1994. 108. Volkovitsh, M.G., and Alexeev, A.V., Buprestid beetles (Coleoptera: Buprestidae) from Kopetdagh and the adjacent regions of Southern Turkmenistan. Biogeography and ecology of Turkmenistan, 419449, 1994. 109. Bily, S., Results of the Czechoslovak-Iranian entomological expeditions to Iran. Coleoptera, Buprestidae. Acta entb mus. nat., Pragae, 41: 29-89, 1983. 110. Volkovitsh, M.G., Two new species of the genus Acmaeoderella Cobos (Coleoptera, Buprestidae) from South West Asia. Entomological Review, 60 (4): 82-87, 1981. 111. Volkovitsh, M.G., New and little known Buprestid-beetles of the genus Acmaeoderella Cobos (Coleoptera, Buprestidae) from the Eastern Meditteranean. AH CCCP, T. 208, 43-63, 1989 (In Russian). 112. Solier, A. J.J., Essai sur les Buprestides. Annales de la Societe Entomologique de France, 2: 261-316, 1833. 113. Zabransky, P., Beitrage zur Faunistik …sterreichischer Kafer mit Bemerkungen zur …kologie und Biologie 2. Teil-Familie Buprestidae (Coleoptera: Buprestidae). Koleapt. Rundschau, 61: 139-156, 1991. 114. Penther, A. et Zederbauer, E., Resultats de IÕexpedition scientifique zoologique du Museum National de Praha en Turquie. 423, Coleoptera IV. Buprestidae. Acta ent. mus. nat. Pragae, 29: 5-24, 1905. 115. Hellrigl, K.G. …kologie und Brutpflanzen europaischer PrachtkŠfer (Coleoptera, Buprestidae). Z. angew. ent., 85: 167-191, 1978. 116. Kurosawa, Y., Reorganization of Buprestis and its allies (Coleoptera, Buprestidae). Kontyu, Tokyo, 56 (2): 261-279, 1988. 117. MŸhle, H., Ergebnisse der Albanien-Expedition 1961 des Deutschen Entomologischen Institutes. Beitr. Ent., Berlin, 34 (2) 425-426, 1984. 118. Obenberger, J., Revision der palaearktischen Buprestis-Arten (Col., Buprest.). Mitteilungen der MŸnchner Entomologischen Gesselschaft, 31: 460-554, 1941. 77 Erzurum, Erzincan, Artvin ve Kars Ülleri Buprestidae (Coleoptera) FamilyasÝ TŸrleri †zerinde Faunistik ve Taksonomik ‚alÝßmalar I. Acmaeoderinae, Polycestinae ve Buprestinae 119. Sparacio, I., Materiali per un catalogo di buprestidi di Sicila (Coleoptera, Buprestidae). Naturalista sicil., S. IV, XIV (3-4), 7176, 1990. 120. YŸksel, B., TŸrkiyeÕde ladini (Picea orientalis (L.) Link.)Õnde zarar yapan bšcekler ve bazÝ tŸrlerin yÝrtÝcÝ ve parazitleri Ÿzerine araßtÝrmalar. Doktora Tezi, K.T.†. Fen Bil. Enst. Orman MŸhendisliÛi Anabilim DalÝ, Trabzon, s 222, 1996. 127. Serafim, R. and Raicanescu, A., Lista sepciiolor de Buprestoidea (Coleoptera) din colectia NICOLAE SAVULESCU de la Muzeul de Istorie Naturala ÒGrigore AntipaÓ din Bucuresti. Bul. inf. Soc. lepid. rom., 6 (1-2): 123-144, 1995. 128. Niehuis, M., Taxonomisch-zoogeographische studien zum Anthaxia-dimidiata-Komplex (Coleoptera: Buprestidae). Mitt. internat. entomol., Ver. 15 (1/2): 41-64, 1990. 121. Erdem, R. ve ‚anak•ÝoÛlu, H., TŸrkiye Odun ZararlÝlarÝ. Ü.†. YayÝnlarÝ, No: 2336, Orman FakŸltesi No: 241, Üstanbul, KÝsÝm Buprestidae, 35-42, 1977. 129. Bily, S., Taxonomic notes on Anthaxia (Coleoptera, Buprestidae) from South-Western Asia, with description of two new species. Acta ent. bohemoslovaca, 74: 275-282, 1977. 122. GŸl-ZŸmreoÛlu, S., Üzmir Bšlge Zirai MŸcadele AraßtÝrma EnstitŸsŸ Bšcek ve Genel ZararlÝlar KataloÛu (1928-1969). 1. KÝsÝm Bšlge Zir. MŸc. Arß. Enst., Bornova, s 119, 1972. 130. Bily, S., Taxonomic notes on Anthaxia (subgen. Cratomerus) from the Palaearctic region (Coleoptera, Buprestidae). Acta ent. bohemoslovaca, 77: 271-279, 1980. 123. Bily, S. and Bellamy, C.L., Comment on the proposed conservation of usage of the generic names Melanophila Escholtz, 1829 and Phaenops Dejean, 1833 (Insecta, Coleoptera). Bull. Zool. Nom., 52, 1: 70, 1995. 131. Tuatay, N., Kalkandelen, A. ve Aysev, N., Nebat Koruma MŸzesi KataloÛu (1961-1971). T.C. Tar. Bak. Zir. MŸcb Zir. Kar. Gn. Md. Yay. Mes. Kit. Ser., s 119, 1972. 124. Gutowski, J.M. and Krolik, R., A review of the morphology, distribution and biology of Palaearctic species of the genus Phaenops Dej., (Coleoptera: Buprestidae). Crystal, Series Zoologica, No: 3, p 88, 1996. 125. Gutowski, J.M., Changes in communities on longhorn and buprestid beetles (Coleoptera: Cerambycidae, Buprestidae) accompanying the secondary succession of the pine forests of Puszcza Bialowieska. Fragmenta Faunistica, 38(20): 390-409, 1995. 126. Bily, S., World Catalogue of the Genus Anthaxia Eschscoltz, 1829 (Coleoptera: Buprestidae). Folia Heyrovskyana, Supplementum 2, p 190, 1997. 78 132. Brandl, P., Anthaxia niehuisi sp. n. eine neue Anthaxia aus der Turkei (Coleoptera, Buprestidae). Nachrichtenblatt der Bayerischen Entomologen, 36 (1): 14-16, 1987. 133. Obenberger, J., Etudes sur les especes du genre Anthaxia Eschsch. Acta Entom. Mus. Nat ., Praha, 11: 171-249, 1938. 134. Bily, S., A revision of Anthaxia (Melanthaxia) conradti and corsica species-groups (Coleoptera, Buprestidae). Acta ent. bohemoslovaca, 81: 434-447, 1984d. 135. Bily, S., Variation and subspeciation in Anthaxia (Melanthaxia) nigrojubata Roubal (Coleoptera, Buprestidae). Acta ent. bohemoslovaca, 71: 318-321, 1974.