Devamı için tıklayınız
Transkript
Devamı için tıklayınız
@EKOVITRIN NISAN 2015-Son:EKOVITRIN_ 3/27/15 2:35 AM Page 56 Türkiye’nin Türkmenistan ile son yıllarda daha da geliştirdiği ve özellikle ulaştırma ve enerji alanında yoğunlaşan işbirliği iki ülke arasındaki ilişkilere stratejik bir derinlik kazandırdı. Türkmenistan ile yeni dönem Cumhurbaşkanı Erdoğan, resmi ziyaretler için Türkiye’ye gelen Türkmenistan Devlet Başkanı Berdimuhamedov’u Ankara’da ağırladı ve iki lider baş başa görüştü. Görüşmenin ardından açıklama yapan Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkmen gazının Türkiye üzerinden Avrupa pazarlarına taşınmasının gündemde olduğunu söyledi. @EKOVITRIN NISAN 2015-Son:EKOVITRIN_ 3/27/15 2:35 AM Page 58 Türkmenistan Forumu HABER MERKEZİ O rtak tarihi, dili, dini ve kültürü paylaşan iki kardeş ülke Türkiye ile Türkmenistan ilişkileri yeni bir döneme giriyor. Türkme-nistan’ın bağımsızlığını ilk tanıyan ve Aşkabat’ta ilk Büyükel-çiliği açan ülke olarak öne çıkan Türkiye, Türkmenistan ile 2007 yılından itibaren yükselişe geçen ekonomik ilişkilerini yeni bir boyuta taşımanın hazırlıklarını yapıyor. İki ülke arasındaki ekonomik işbirliğinin özellikle ulaştırma ve enerji alanında yoğunlaşması, ilişkilere stratejik bir derinlik de kazandırıyor. Türkmenistan Devlet Başkanı Gurbanguli Berdimuhamedov’un 3 Mart’ta Ankara’ya yaptığı ziyaret, bu ilişkilerin yeni bir boyut kazanmasını da beraberinde getirdi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, resmi ziyaret için Türkiye’ye gelen Berdimuhamedov’u Ankara’da kabul etti ve iki lider uzun süre baş başa görüştüler. Erdoğan, daha sonra Berdimuhamedov onuruna akşam yemeği verdi. Cumhurbaşkanlığı Sarayı'ndaki yemek, basına kapalı gerçekleşti. Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Türkmenistan Devlet Başkanı Gurbanguli Berdimuhamedov, baş 58 kovitrin Nisan 2015 başa ve heyetler arası görüşmelerin ardından Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda ortak basın toplantısı düzenledi. Cumhurbaşkanı Erdo-ğan, basın toplantısında, “Görüşmelerimizde Türkmen gazının Türkiye'ye ve Türkiye üzerinden Avrupa pazarlarına taşınmasına yönelik fikir teatisinde bulunduk. Bu kritik konuda Türkmenistan ile Türkiye'nin vizyonlarının aynı olduğunu bir kez daha müşahede ettik” değerlendirmesinde bulundu. Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Türkiye-Türkmenistan ilişkileri son yıllarda herkesin gıptayla baktığı, imrenilecek bir seviyeye ulaştı. İnşallah önümüzdeki dönemde bu ilişkilerimizi ekonomiden tarıma, enerjiden ulaştırmaya her alanda daha da güçlendirmekte kararlıyız" dedi. 2015 iki ülke için de önemli Türkmenistan Devlet Başkanı Berdimuhamedov ise açıklamasında kendilerine gösterilen misafirperverlik için teşekkür ederek, yüzyıllar öncesinden gelen kardeşlik münasebetlerine verdikleri öneme işaret etti. Türkiye için de Türkmenistan için de 2015 yılının önemli bir yıl olduğunu belirten ‘ Türkmenistan Devlet Başkanı Berdimuhamedov, yüzyıllar öncesinden gelen kardeşlik münasebetlerine verdikleri öneme değinerek, Türk iş adamlarının Türkmenistan'daki projelerinden memnuniyet duyduklarını söyledi. ’ Devlet Başkanı Berdimuhamedov, Türkmenistan’ın tarafsızlık politikasının, 20. yılını kutladıklarını belirterek, bunun hem kendileri hem de bölgesel açıdan önemli olduğu- nu söyledi. Devlet Başkanı Berdimuhamedov, 12 Aralık’ta Türkmenistan’da gerçekleştirilecek olan uluslararası toplantıya Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı davet ettiklerini bildirdi. Türkmenistan için en önemli konu başlıklarının enerji güvenliği ve ulaştırma olduğunu kaydeden ve bu konularla ilgili çözümlerin uluslararası alanda da desteklendiğini belirten Türkmen Cumhur-başkanı, Türk iş adamlarının Türk-menistan'daki projelerinden duyduğu memnuniyeti de dile getirdi. Foruma büyük ilgi Ankara’daki temaslarının ardından 4-5 Mart tarihleri arasında İstanbul’da gerçekleştirilen Uluslararası Türkmenistan Yatırım Forumu’nu katılmayı planlayan Türkmenistan Devlet Başkanı Berdimuhamedov, annesinin rahatsızlanması üzerine Türkmenistan’a dönmek zorunda kaldı. Berdimuhamedov’un katılamamasına rağmen, Türkmenistan Yatırım Forumu büyük ilgi gördü. Foruma Türk ve Türkmen işadamlarının yanı sıra 50’ye yakın ülkeden çok sayıda işadamı katıldı. Forumun ilk gününde 2 bine yakın ikili iş görüşmesi gerçekleştirildi. Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) ile Türkmenistan Ticaret ve Sanayi Odası tarafından birlikte düzenlenen 9. Uluslararası Türkmenistan Yatırım Forumu İstanbul'da Çırağan Palace Kempinski'de 4-5 Mart 2015 tarihleri arasında gerçekleştirildi. Çalık Holding, Polimeks Holding, Cotam Enterprises, Rönesans, Tepe Türkmen, Nata Holding, Coca Cola İçecek, Schneider Electric, Engin Group ve MPE şirketlerinin sponsor olduğu Forum'a, her iki ülkeden bakanlar ve çok sayıda işadamı katıldı. Çalık Holding'in ana sponsor olduğu forumda Çalık Holding Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Çalık da bir konuşma yaptı. 2 bin ikili görüşme yapıldı Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, Türkmenistan Sanayici ve Girişimciler Birliği Başkanı Aleksandr Dadayev’in katılımı ile Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) Yönetim Kurulu Başkanı Ömer Cihad Vardan ve TürkiyeTürkmenistan İş Konseyi Başkanı Sefa Gömdeniz’in ev sahipliğinde düzenlenen forumda, çok sayıda Türk ve Türkmen firmalarının temsilcileri de hazır bulundu. Türk ve Türkmen firmalarının temsilcilerinin yanı sıra 50’ye yakın ülkeden çok sayıda İşadamının katıldığı Uluslararası Türkmenistan Yatırım Forumu’nun ‘ Ankara’daki temaslarının ardından İstanbul’daki Uluslararası Türkemistan Yatırım Forumu’na katılması planlanan Berdimuhamedov, annesinin rahatsızlanması üzerine Türkmenistan’a döndü. ’ ilk gününde 2 bine yakın ikili iş görüşmesinin yapıldığı bildirildi. Forumda konuşan Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, görev yaptığı süre boyunca en fazla gittiği ülkenin Türkmenistan olduğunu belirterek, “Türkmenistan’a tam beş defa gittim. kovitrin Nisan 2015 59 @EKOVITRIN NISAN 2015-Son:EKOVITRIN_ 3/27/15 2:35 AM Page 60 Türkmenistan Forumu Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan: İlişkilerimizi güçlendirmekte kararlıyız Hazar bizi ayıran denizdi, şimdi birleştiren bir deniz olacak’’ dedi. 'Türkmenistan'da Yatırım Ortamı, Yatırımcılara Sağlanan Destekler ve Fırsatlar' panelinde konuşan Ahmet Çalık, sözlerine Türkmenistan'ın tarafsızlık ilanının 20. yıldönümünü kutlayarak başladı. DEİK Yönetim Kurulu Başkanı Ömer Cihad Vardan da konuşmasında, Türkmenistan’ın kalkınma stratejilerini yakından takip ettiklerini söyledi. Forumun ilk gününde 50’ye yakın ülkeden gelen işadamları ile kamu görevlileri arasında 2 bine yakın ikili iş görüşmesinin yapıldığını bildirdi. Forumda Türkmenistan Sanayici ve Girişimciler Birliği Başkanı Aleksandr Dadayev, Türkmenistan Cumhurbaşkanı Gurbanguli Berdimuhamedov’un konuşma metnini katılımcılara okudu. Yatırım olanakları masaya yatırıldı Türkmenistan’daki yatırım fırsatları hakkında bilgi veren metinde, “Enerji, sağlık, bilişim ve 60 kovitrin Nisan 2015 sosyal tesislerin geliştirilmesi için çalışıyoruz. Bu şekilde yeni tesisler ortaya çıkmaktadır. Bölgelerin kendilerine özgü özellikleri kullanılmak üzere, bölgelerde büyük sanayi birlikleri oluşturuyoruz. Ülkemizde kırsal kesimlerin geliştirilmesi için 15 yıllık bir plan öngörüyoruz. Türkmenbaşı Aşkabat’ta bu yıl 800 konut inşa edilecek. Yüz milyar dolara tekabül edilecek bir inşaatın yapılması hedeflenmektedir. İşbirliklerini ve hedeflere ulaşmak için iş çevrelerini ve toplumsal katılımcıları bir araya getirmeliyiz. Halkımızın refah seviyesini daha da yükseltmeyi hedefliyoruz. İş adamlarımızın birlikte çalışacağına inanı- yorum. Türkmenistan’da serbest yatırım yapabilirsiniz” ifadelerine yer verildi. Açılış konuşmalarının ardından, Türkmenistan’da Yatırım Ortamı, Yatırımcılara Sağlanan Destekler ve Fırsatlar paneline, British Expertise Nigel Peters, Stratejik Planlama ve Ekonomik Kalkınma Enstitüsü Müdürü Muhammetgeldi Atayev, Türkmenistan Sanayici ve Girişimciler Birliği Başkanı Aleksandr Dadayev, Bulgaristan-Türkmenistan Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Georgiy Agafonov, Yerli Ürün Ticareti ve Mal Hareketleri Araştırma Enstitüsü Başkanı Tubakkılıç Berdiklıçev, DEİK Yönetim Kurulu Üyesi ve Türkiye Müteahhitler Birliği Başkanı Mithat Yenigün, Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanı Dr. Serdar Çam, Eximbank Genel Müdür Yardımcısı Alaaddin Metin, DEİK Yönetim Kurulu Üyesi ve Çalık Holding Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Çalık katıldı. Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiye-Türkmenistan ilişkilerine son yıllarda herkesin gıptayla baktığını belirterek, “İlişkilerimizi ekonomiden tarıma, enerjiden ulaştırmaya her alanda daha da güçlendirmekte kararlıyız" dedi. C umhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Türkmenistan Devlet Başkanı Gurbanguli Berdimuhamedov ile birlikte düzenledikleri basın toplantısında, "Kadirli doğanım, değerli dostum" diye hitap ettiği Berdimuhamedov ve beraberindeki heyete "ikinci evleri" olarak nitelediği Türkiye'ye "hoş geldiniz" diyerek konuşmasına başladı. Cumhurbaşkanı seçilmesinin ardından Orta Asya'ya ilk resmi ziyaretini Kasım 2014'te Türkmenistan'a yaptığını anımsatan Erdoğan, Aşkabat'ta Berdimuhamedov ile ticaret, ulaştırma, ekonomi, enerji, eğitim, kültür başta olmak üzere tüm alanlarda işbirliğini kapsamlı olarak değerlendirdiklerini söyledi. İki ülke dışişleri bakanlarının bir araya gelerek Türkiye ile Türkme- kovitrin Nisan 2015 61 @EKOVITRIN NISAN 2015-Son:EKOVITRIN_ 3/27/15 2:35 AM Page 62 Türkmenistan Forumu nistan arasındaki diplomatik ilişkileri daha da güçlendirdiğini, gerek iki ülke gerekse bölgede yapılabilecek müşterek çalışmaları ele aldığını ifade eden Erdoğan, Berdimuhamedov'u ve heyetini Türkiye'de ağırlamaktan duyduğu memnuniyeti dile getirdi. "Şüphesiz bu karşılıklı ziyaretler iki ülkenin birbirlerine verdiği önemin, ilişkileri geliştirme noktasındaki kararlılıklarının birer delilidir" diyen Erdoğan, TürkiyeTürkmenistan ilişkilerinin son yıllarda herkesin gıptayla baktığı, imrenilecek bir seviyeye ulaştığını belirtti. Cumhurbaşkanı Erdoğan, "İnşallah önümüzdeki dönemde bu ilişkilerimizi ekonomiden tarıma, enerjiden ulaştırmaya her alanda daha da güçlendirmekte kararlıyız" dedi. Liderler düzeyinde üçlü mekanizma Cumhurbaşkanı Erdoğan, Berdimuhamedov ile samimi, dostane ve verimli bir ikili görüşme gerçekleştirdiklerini belirterek, sözlerine şöyle devam etti: "Ulaştırma ve enerji alanındaki işbirliğimiz ilişkilerimize stratejik bir boyut kazandırıyor. Orta Asya'nın Hazar Denizi üzerinden uluslararası pazarlara bağlanması noktasında Türkmenistan özel bir konuma sahip. Türkmen kardeşlerimiz de bunu fırsata çevirmek ve daha iyi değerlendirmek için çok yoğun çaba sarf ediyorlar. Görüşmelerimizde Türkmen gazının Türkiye'ye ve Türkiye üzerinden Avrupa pazarlarına taşınmasına yönelik fikir teatisinde bulunduk. Bu arada enerji bakanlarımız da bunun detaylarını kendi aralarında görüştüler. Bu kritik konuda Türkmenistan ile Türkiye'nin vizyonlarının aynı olduğunu bir kez daha müşahede ettik. Bu alanlarda başta 62 kovitrin Nisan 2015 Azerbaycan olmak üzere diğer bölge ülkeleriyle de yakın bir diyalog ve iş birliği içerisindeyiz. Nitekim bu amaçla TürkiyeTürkmenistan ve Azerbaycan dışişleri bakanları düzeyinde üçlü mekanizmayı geçen yıl hayata geçirdik. Bakanlarımız belli aralıklarla bir araya gelerek pek çok konuyu ele alıyor, iş birliği projelerini değerlendiriyorlar. Bu mekanizmayı liderler düzeyine çıkarmaya karar verdik ve inşallah ilk toplantımızı bu yıl Türkmenistan'da yapacağız. Bu vesileyle Türkmen kardeşlerimize gösterdikleri iş birliği için teşekkür ediyorum." Projelerin değeri 46 milyar dolar Türkmenistan'ın Türk müteahhitlerinin Orta Asya'da en çok proje üstlendiği ülke olduğuna dikkati çeken Cumhurbaşkanı Erdoğan, bugüne kadar ülkede Türk müteahhitler tarafından gerçekleştirilen projelerin toplam değerinin 46 milyar dolara ulaştığını vurguladı. Bu başarıda, Berdimuhamedov başta olmak üzere Türkmenlerin Türk firmalarına verdiği desteğin büyük önem taşıdığını kaydeden Erdoğan, Berdimuhamedov'a gösterilen güven için şükranlarını sundu. Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türk müteahhitlerinin de her geçen gün başarı grafiklerini yükselttiğini, bu güvene layık bir performans ortaya koyduğunu söyledi. Türkmenistan’ın yanındayız Türkmenistan ile Türkiye arasındaki ticari ve ekonomik ilişkilerin olumlu bir seyir izlediğini vurgulayan Erdoğan, "Bu alanlarda mevcut potansiyelin tam anlamıyla kullanılması için ortak çabalarımızı devam ettirme hususunda tam bir görüş birliği içindeyiz" ifadesini kullandı. Türkmenistan ile hangi anlaşmalar imzalandı? Görüşmelerde ikili ilişkilerin yanı sıra uluslararası ve bölgesel konular hakkında da görüş alışverişinde bulunduklarını aktaran Erdoğan, "Bölgenin refahı, istikrarı ve güvenliği için Türkmenistan ile çalışmayı, yakın istişare halinde olmayı gelecekte de sürdüreceğiz. Özellikle terörle mücadele konusunda da neler yapabileceğimizi aramızda teati etme imkanımız oldu. Türkiye olarak bir çok alanda Türkmen kardeşlerimizin yanında olmaya, tecrübe ve imkanlarımızı onların istifadesine sunmaya gayret ediyoruz" değerlendirmesini yaptı. TİKA'nın yurtdışındaki ilk ofisini Aşkabat'ta açtığını hatırlatan Erdoğan, aradan geçen zaman içinde kültürden turizme, tarımdan hayvancılığa, eğitimden sağlığa her alanda pek çok projenin gerçekleştirildiğini söyledi. Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Şimdi de TİKA, Sultan Alparslan'ın mezarının bulunmasına, ayrıca Merv'deki sahabe türbelerinin restorasyonuna ilişkin çok önemli, çok anlamlı proje yürütüyor. İnşallah bu proje tamamlandığında hepimizin medarıiftiharı olacak, ortak kadim mirasımızın bir sayfası daha ihya edilecektir" diye konuştu. Eğitimde de işbirliği yapılacak İki ülke arasında eğitim konusunda da yoğun çalışma sürdürüldüğünü kaydeden Erdoğan, "Türkiye Bursları" kapsamında 300'ün üzerinde Türkmen öğrencinin Türkiye'de lisans, yüksek lisans ve doktora seviyesinde eğitim gördüğünü, gelecek yıl bu sayının artacağını bildirdi. Türkmenistan'ın, Berdimuhamedov'un önderliğinde her alanda önemli reformlar gerçekleştirdiğine, ciddi ilerleme kaydettiğine işaret eden Cumhurbaşkanı Erdoğan, sözlerini şöyle tamamladı: "Biz de bu reformları yakından takip ediyor, kaydedilen her ilerlemeden, elde edilen her başarıdan memnuniyet duyuyoruz. 20 yıldır büyük bir özenle takip ettikleri 'tarafsızlık statüsü', uluslararası sistemde onları çok farklı bir yere getirdi. Son yıllarda yeni bir adım, 'açık kapılar' ve 'aktif tarafsızlık' kavramlarıyla bu politikayı daha da zenginleştirdi. Türkmenistan, bu konumunu muhafaza ederken diğer taraftan da bölgesel ve küresel barışa müspet katkı sunuyor. Ben, bu vesileyle Türkmenistan'ın 'tarafsızlık statüsü'nün 20'nci yıl dönümünü tebrik eder, başarılarının devamını dilerim." Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Türkmenistan Devlet Başkanı Berdimuhamedov, basın toplantısı öncesinde ortak bildiri imzaladı. Daha sonra Erdoğan ve Berdimuhamedov huzurunda iki ülke arasında çeşitli alanlardaki anlaşmalara imza atıldı. İşte imza atılan anlaşmalar: "Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Türkmenistan Hükümeti Arasında Uluslararası Kombine Yük Taşımacılığına İlişkin Anlaşma"ya Türkiye adına Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Lütfi Elvan, "Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Türkmenistan Hükümeti Arasında Çalışma, Sosyal Güvenlik ve İstihdam Alanlarında İşbirliği Anlaşması"na Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik imza koydu. "Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Türkmenistan Kültür Bakanlığı Arasında Kültür Alanında İşbirliğine İlişkin Mutabakat" Kültür ve Turizm Bakanı Ömer Çelik tarafından imzalandı.” "Türkiye Cumhuriyeti Başbakanlık Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA) ile Türkmenistan Tarım Bakanlığına Bağlı Niyazov Türkmen Tarım Üniversitesi Arasında 'Topraklı ve Topraksız Sera Kurulması'na İlişkin Protokol"e ise TİKA Başkan Vekili Süreyya Er imza attı. Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) ile Türkmenistan Sanayiciler ve Girişimciler Birliği arasında işbirliğine dair anlaşmayı da Türkiye adına DEİK Başkanı Ömer Cihat Vardan imzaladı. kovitrin Nisan 2015 63 @EKOVITRIN NISAN 2015-Son:EKOVITRIN_ 3/27/15 2:35 AM Page 64 Türkmenistan Forumu Ekonomi Bakanı Zeybekci: Ticaretimizde hiçbir sınır olmamalı Ekonomi Bakanı Zeybekci, Türkmenistan’a yatırımın önemine değinerek, “Aklını kullananlar Türkmenistan'da yerini alsın, üssünü kursun. Türkmenistan her şeyin orta yerinde bir ülke. Biz bunu ıskalamayacağız" dedi. E konomi Bakanı Nihat Zeybekci, "Aklını kullananlar Türkmenistan'da yerini alsın. Türkmenistan'da üssünü kursun. Türkmenistan her şeyin orta yerinde bir ülke. Biz bunu önemsiyoruz ve bunu ıskalamayacağız" dedi. DEİK’in ev sahipliğinde düzenlenen Uluslararası Türkmenistan Yatırım Forumu'nda konuşan Zeybekci, yaklaşık bin yıldır uyuyan bir devin yeniden konuşulmaya başlandığını belirtti. İpekyolu'nu ekonominin omurgasına benzeten Zeybekci, "Ekonominin omurgasını oynattığınız zaman ya da arada kopukluklar olduğu zaman bugüne kadarki sıkıntılar yaşanıyor. Aradaki bağı koparttığınız zaman gerek sosyal gerek siyasal gerek finansal ve gerekse diğer bağlantılar hemen hemen ayakları üzerinde duramaz hale geliyor. Dünyada 1980'li yıllarda siyasi blokların yıkılmasından sonra görüldü ki son dö64 kovitrin Nisan 2015 nemlerde bağlayıcı tek bir unsur var. O da ekonomik anlamda menfaatlerin bağladığı organizmalar. Son on yıla girdiğimizde dünya yeniden yapılanıyor" ifadelerini kullandı. Dünya yeniden kurgulanıyor Avrupa Birliği ve ABD'nin Transatlantik Ticaret ve Yatırım Ortaklığı (TTIP) ile dünya ekonomisinin yüzde 50'sini temsil eden bir bloğun oluşmaya başlaması ve bu oluşan blokla doğudan batıya kayan bir ekonomi ekseninin olduğunun görüldüğünü söyleyen Zeybekci, TTIP, Avrasya Gümrük Birliği, Körfez İşbirliği, Batı Afrika Birliği gibi birlikteliklere bakıldığında dünyanın yeniden kurgulandığını ifade etti. Zeybekci, "Değişmeyen tek şey, bin yıl öncenin omurgası neyse bin yıl sonranın omurgasının da o olduğudur" dedi. Bakan Zeybekci, Türkmenistan'ın bin yıl öncenin omurgasının ortasında bulunduğunu, bugün de dünyanın doğalgaz kaynakları anlamında 4. büyük kaynağına sahip olduğunu anımsatarak, "Önümüzdeki dönemle ilgili öngörülere baktığımızda dünyada petrol rezervleri ve ‘ başlangıç, açılış kapısı gibidir. Orta Asya kültürünün de açılış kapısıdır. Artık Hazar bizi ayıran bir deniz değil, bizi birleştiren bir deniz haline geliyor" diye konuştu. Pekin’i Londra’ya bağlayan proje Türkiye ve Türkmenistan yani, aynı milletin iki devleti olarak ticaretimizde ilk hedefimiz aramızda hiçbir sınırın ve kısıtlamanın olmaması. ’ petrol kullanımıyla ilgili tereddütlerin oluştuğunu ama doğalgazla ilgili sürecin çok daha uzun ömürlü olduğunu görüyoruz. Türkmenistan hemen Hazar'ın öbür tarafında bir Türkmenistan'ın Türkiye için de çok önemli bir konumda olduğunu anlatan Zeybekci, sözlerini şöyle sürdürdü: "Türkmenistan, çok farklı özellikleriyle geleceğin ülkesi haline gelecek. Türkmenistan, Ekonomi Bakanı olarak 14 aylık görevim boyunca en çok gittiğim ülke. Toplamda 5 kez gittim. Bu ay sonunda bir kez daha gideceğiz. Bu kez neden gideceğiz? Kazakistan, Türkmenistan, Azerbaycan ve Türkiye ekonomi ve ulaştırma bakanları olarak bir mini zirve yapacağız. Bizi ayıran Hazar'ı, bizi birleştiren bir köprü yapacağız. Türkiye üzerinden giden tüm tekerlekli araçların Hazar üzerinden Türkmenistan'a ve oradan da Asya'ya geçişi sağlanacak. Aynı şekilde bu sene sonu itibarıyla Türkiye-GürcistanAzerbaycan demiryolu projesi bitiyor. Böylece Pekin'i Londra'ya bağlayacak proje hayat bulacak." kovitrin Nisan 2015 65 @EKOVITRIN NISAN 2015-Son:EKOVITRIN_ 3/27/15 2:35 AM Page 66 Türkmenistan Forumu Çalık Holding Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Çalık: Bölgesinde lider ülke olacak İpekyolu yeniden uyanıyor İpekyolu'nun yeniden uyanışını, barış ve huzur hattına dönüşmesini çok önemsediklerini vurgulayan Zeybekci, "Eğer aranızda herhangi bir ekonomik bağ yoksa ve kaybedecek bir şeyiniz yoksa kavga etmeniz çok kolay hale gelir. Kavga ettiğinizde kırılacak menfaat ne kadar çoksa birbirinize yan gözle bakarken bile düşünürsünüz. Dünyada ekonomik anlamda sağlam bir temele oturmayan hiçbir ilişki sürdürülebilir, uzun ömürlü ve güçlü değildir. Barış ve kardeşlik için bu gerekli. Bu yüzden ekonomik ve ticari ilişkilerimiz çok derin olmalı" şeklinde konuştu. Aynı milletin iki devleti olarak ticarette arada hiçbir sınırın ve kısıtlamanın olmamasını ilk hedef olarak belirlediklerini ifade eden Zeybekci, şunları kaydetti: "Bunu nasıl sağlayacağız? Türkiye Cumhuriyeti Ekonomi Bakanı olarak, Türkmenistan'ın menfaatlerini öncelikle düşüneceğim. Onun menfaatlerini en üst düzeye nasıl çıkartacağım ona bakacağım. Türkmenistan'dan daha fazla nasıl 66 kovitrin Nisan 2015 ‘ Türkmenistan’da 2012-2016 döneminde yapılacak yatırımlar için 70.2 milyar dolar kaynak ayrıldığını belirten Ahmet Çalık, “450’den fazla üretim tesisi yenilenecek, petrol üretiminin artırılmasına yönelik büyük yatırımlar yapılacak” dedi. 3. ülkelerle de işbirliği yapılmalı Dünyada ekonomik anlamda sağlam bir temele oturmayan hiçbir ilişki sürdürülebilir, uzun ömürlü ve güçlü değildir ’ ithalat yapabiliriz ona bakacağım. Benim işim ihracatı maksimize ve ithalatı minimize etmek ama Türkmenistan söz konusu olduğunda bunu daha farklı görüyorum. Türkmenistan bakanlarını da Türkiye'nin bakanları olarak görüyorum." Türkmenistan'ın Türkiye'nin bütün sektörleri için önemli olduğunu ifade eden Zeybekci, iki ülke arasında yaklaşık 6 milyar dolarlık ticaret hacminin olduğunu söyledi. Türkmenistan'ın diğer taraftan altyapı ve inşaat işinde 50 milyar doların üzerinde iş yapılan bir ülke olduğuna işaret eden Zeybekci, "2013 yılında sadece 10.7 milyar dolarlık iş alındı. 2014 yılında da önemli projelerin altına imza atıldı. Kalıcı olan bu değil. Kalıcı olan Türk ve Türkmen şirketlerin güç birliği ve ortaklıklar oluşturarak yatırım yapmaları. Daha önemli olan Türk ve Türkmen şirketlerinin bir araya gelerek 3. ülkelerde iş yapmaları. Bu coğrafyada hiç kimse değişim ve dönüşümün önünde duramaz. Çağı yakalarken Türkiye ve Türkmenistan işbirliği yapmalı. Aklını kullananlar Türkmenistan'da yerini alsın. Türkmenistan'da üssünü kursun. Türkmenistan her şeyin orta yerinde bir ülke. Biz bunu önemsiyoruz ve bunu ıskalamayacağız" ifadelerini kullandı. T ürkmenistan’da Yatırım Ortamı, Yatırımcılara Sağlanan Destekler ve Fırsatlar' panelinde skonuşan Ahmet Çalık, sözlerine Türkmenistan'ın tarafsızlık ilanının 20. yıldönümünü kutlayarak başladı. Çalık, Türkmenistan'ın bağımsızlığını ilan etmesinin ardından kardeş ülkelerle dayanışmak, destek vermek düşüncesiyle ve bu sorumluluk duygularıyla Türkmenistan'a gittiklerini vurgulayarak, "Türkmenistan'da tekstil ile başladık, daha sonra inşaat ve enerji sektörüne girdik. Yatırımlarımızın bulunduğu her ülkede olduğu gibi Türkmenistan'da da insanların yaşamına değer katma ve topluma fayda sağlama ilkesiyle faaliyet gösterdik. Karşılıklı saygı, sevgi, dürüstlük ilkeleri çerçevesinde iş yaptığımız Türkmenistan'da her zaman büyük dostluk ve kardeşlik gördük" dedi. Büyük yatırımlar yapılacak Çalık Holding Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Çalık, "Türkmenistan'da petrol üretiminin arttırılması için büyük yatırımlar yapılacak ve bunun yanı sıra kimya, inşaat, sağlık ve hafif sanayi sektörlerinde yatırım projeleri hayata geçirilecek" dedi. DEİK’in ev sahipliğinde düzenlenen Uluslararası Türkme-nistan Yatırım Forumu'nda konuşan Çalık, "Atavatanımız Türkmenistan’ın bağımsızlığını ilan etmesinin ardından, kardeş ülkelerle dayanışma içerisinde olmamız, Türkmenistan başta olmak üzere bölge ülkelerine gitmemiz, destek vermemiz büyük önem taşıyordu. Çalık Grubu olarak biz de bu sorumluluk duygusuyla Türkmenistan’a gittik. O dönem Türkme-nistan’ın şartları oldukça farklıydı. Türkmen kardeşlerimizle beraber el ele vererek önemli projeler yaptık ve yaptığımız her işi adeta vazife duygusuyla gerçekleştirdik" dedi. 103 projeyi bitirdik Çalık Grubu olarak bugüne kadar Türkmenistan’da tekstil fabrikalarından elektrik santrallerine, hastanelerden konutlara, resmi idare yapılarından gübre, çimento ve sanayi tesislerine kadar çok geniş bir yelpazede 130’un üzerinde tesis ve proje yapımı gerçekleştirdiklerini ifade eden Çalık, şunları kaydetti: "Mevcut durumda Gap İnşaat şirketimiz bugüne kadar bitirdiği 103 adet projenin yanı sıra 8 adet de çok önemli projeyi halen yürütmektedir. Devlet Başkanı Berdimuhammedov’un 'Devlet, adam içindir' sözünden hareketle gerçekleştirilen ve İpek Yolu güzergahı üzerinde çok kovitrin Nisan 2015 67 @EKOVITRIN NISAN 2015-Son:EKOVITRIN_ 3/27/15 2:35 AM Page 68 Türkmenistan Forumu önemli bir lojistik merkez olma yolundaki en stratejik ve en önemli proje olan Türkmenbaşı Limanı projesi yapımını da grubumuz üstlenmiştir. Ayrıca bölgenin en büyük gübre ve amonyak fabrikası olacak ve yılda 660 bin ton amonyak, 1.150 bin ton üre üretecek olan fabrikanın yapım işini şirketimiz Mitsubishi Corporation ve Mitsubishi Heavy Industries şirketleri ile konsorsiyum yaparak üstlenmiştir." Üretim tesisleri yenilenecek Türkmenistan'ın Birleşmiş Milletler tarafından 1995 yılında "tarafsızlığı" oy birliği ile onaylanmış, siyasi istikrarı olan ve gelecek vaat eden özel bir devlet olduğunu anlatan Çalık, "Berdimuhamedov’un vizyonu doğrultusunda yapılan ‘Kalkınma Programı’ çerçevesinde, içinde bulunduğumuz 20122016 yılları arasındaki dönemde yapılacak yatırımlara 70.2 milyar dolar ayrıldı. Bu dönemde 450 den fazla üretim tesisi yenilenecek, petrol üretiminin arttırılması için büyük yatırımlar yapılacak ve bunun yanı sıra kimya, inşaat, sağlık ve hafif sanayi sektörlerinde yatırım projeleri hayata geçirilecek. Bu vesileyle 68 kovitrin Nisan 2015 Yatırım için en iyi ülke ‘ Kimya, inşaat, sağlık ve hafif sanayi sektörlerinde yapılacak yatırımlar Türkmenistan’ı bölgesinde liderliğe taşıyacak, çok önemli lokomotif bir güç ve ülke haline getirecek. ’ inanıyor ve görüyoruz ki bu vizyon, Türkmenistan’ı bölgesinde liderliğe taşıdığı gibi dünyada da çok önemli lokomotif bir güç ve ülke haline getirecektir" diye konuştu. Çalık, Türkmenistan'ın sadece ekonomik kalkınma hızı ve vizyoner liderliğiyle değil, bir barış ve huzur ülkesi olması, kültürel yakınlığı ve istikrarıyla da Türk yatırımcılar için cazip bir ülke olduğunu vurguladı. İnşaat ve altyapı alanlarında yapılan yatırımlarla çift haneli büyüme rakamlarına ulaşan, ekonomik gelişimini ve kalkınma hamlelerini büyük bir istikrar ve güvenle sürdüren Türkmenistan’ın yatırım yapmak için en iyi ülkelerden biri olduğuna inandığını ifade eden Çalık, "Türkmenistan bizim atavatanımız. Her bakımdan yakınız, kardeşiz, dostuz. Türkmenistan’ı iyi bilen yatırımcılardan biri olarak girişimcilerimizi bu ülkeye daha fazla yatırım yapmaya davet ediyorum" dedi. Türkiye Müteahhitler Birliği Başkanı Mithat Yenigün ise bulundukları sektörün çok dinamik olduğunu, değişen şartlara ayak uydurabildiklerini ve yeni pazarlara açılabildiklerini söyledi. Türkmenistan'da son yıllarda kayda değer işbirlikleri ve proje gerçekleştirdiklerini anlatan Yenigün, Türkmenistan pazarına ilk girdikleri 1991’den bu yana 900 kadar iş yaptıklarını ve 45 milyar dolar ciro yaptıklarını ifade etti. DEİK Yönetim Kurulu Başkanı Ömer Cihad Vardan: 2 bin iş görüşmesi yapıldı DEİK Başkanı Vardan, Türkmenistan Yatırım Forumu’na 50’ye yakın ülkeden işadamlarının katıldığını belirterek, forumun ilk gününde 2 bin iş görüşmesi yapıldığını bildirdi. D EİK Yönetim Kurulu Başkanı Ömer Cihad Vardan da Uluslararası Türkmenistan Yatırım Forumu’nda yaptığı konuşmada, Türkmenistan’ın kalkınma stratejilerini yakından takip ettiklerini bildirdi. Forumun ilk gününde, 50’ye yakın ülkeden gelen işadamları ile kamu görevlileri arasında 2 bine yakın ikili iş görüşmesi yapıldığını belirten Vardan, Forum’da gerçekleştirilen panellerde Türkmenistan’da neler yapılabileceği, hangi alanlarda iş birlikleri içinde bulunabileceği gibi konuların ayrıntılı bir şekilde ele alındığını bildirdi. Vardan, "Türkiye-Türkmenistan ilişkilerinin gelişmesinde anahtar rol oynamış olan Türk şirketler ve Türkmenistan’a yatırım yapmak isteyen diğer ülkelerin şirketleri bugün bu- radalar. Şirketler arasında sağlanacak işbirliği ve Türkmenistan makamlarının bu işbirliklerine verdikleri destek, iki ülke şirketleri arasındaki işbirliği ve kardeşlik bağlarını daha da güçlendirecek” ifadelerini kullandı. kovitrin Nisan 2015 69 @EKOVITRIN NISAN 2015-Son:EKOVITRIN_ 3/27/15 2:35 AM Page 70 Türkmenistan Forumu Haber Burcu Geriş ‘Genç Küresel Liderler’ listesinde TAV Havalimanları Finans Başkan Yardımcısı Burcu Geriş, Dünya Ekonomik Forumu tarafından her yıl geleneksel olarak seçilen ’Genç Küresel Liderler’ listesinde yer aldı. T Yakından takip ediyoruz DEİK Yönetim Kurulu Başkanı Vardan, Türkmenistan’da yaşanan ekonomik gelişmeleri ve kalkınma stratejilerini yakından takip ettiklerini belirterek, sözlerini şöyle sürdürdü: “Türkmenistan’ın kalkınma stratejilerini yakından takip ediyoruz. Türkmenistan bu yıl ‘aktif tarafsızlık’ politikasının 20. Yılını kutluyor. Türkmenistan’ın kararlılıkla yürüttükleri ‘aktif tarafsızlık’ politikasını, bölgesel barış ve refaha yaptığı katkıları yürekten destekliyoruz. Bütün bunların bölgesel barış ve refahın kalkınmasına katkı sağladığını da görüyoruz. Türkler için Türkmenistan gerçekten önemli bir ülke. Ama sadece bizler için değil, Türkmenistan 50'ye yakın ülkeden katılımcı için de oldukça önemli bir ülke. Sadece inşaat sektöründe bugüne kadar toplam yatırımların tutarı 50 milyar dolara yaklaştı. Bunun da daha sonraki günlerde artmasını umuyoruz. Bu forum, Asya’nın parlayan yıldızı Aşkabat ile küresel ekonominin çekim merkezi İstanbul’u da bir araya getiriyor." 70 kovitrin Nisan 2015 Türkiye - Türkmenistan hep dost oldular Ortak tarihi, dili, dini ve kültürü paylaşan iki kardeş ülke olarak Türkiye ile Türkmenistan ilişkileri tarihsel sürecinde hep olumlu bir seyir izledi. Zira Türkiye, dünyada Türkmenistan’ın bağımsızlığını ilk tanıyan ve Aşkabat’ta ilk Büyükelçilik açan ülkeydi. İki ülke ve halk arasında, “Bir Millet, İki Devlet” temelinde dengeli, karşılıklı saygı ve işbirliğine dayalı özel ilişkiler süregeldi ve dış politikadan, ticarete, ekonomiden, kültür ve eğitime dek her alanda olumlu bir seyir izledi. Türkiye-Türkmenistan ilişkileri, 2007 yılından sonra yeni bir ivme kazanarak hızla gelişmeye devam etti ve yoğun bir üst düzey ziyaret trafiği yaşandı. 2007 yılından bu yana, Türkmenistan’a Cumhurbaşkanı düzeyinde altı, Başbakan düzeyinde üç kez gezi düzenlendi. Türkme-nistan Devlet Başkanı Berdimuha-medov ise beş kez Türkiye’yi ziyaret etti. Türkiye ve Türkmenistan arasındaki ticaret hacmi de hızla yükseldi. 2012 yılında yaklaşık 1.8 milyar dolar olan ikili ticaret hacmi, 2013 yılında 2.6 milyar dolara çıktı. Bağımsızlığını kazandığı ilk günden bu yana Türk işadamları, Türkmenistan’ın kalkınmasına önemli katkıda bulundular. Türkmenistan'da halen 600 civarında kayıtlı Türk firması bulunuyor. Türkmenis-tan’ın bağımsızlığından bugüne kadar Türk müteahhitlik firmalarınca üstlenilen proje sayısı 1400’ü aştı, toplam proje tutarı ise 40.8 milyar doları buldu. İki ülke arasında insani ilişkiler de yeni bir boyut kazandı. 2013 yılında Türkiye’ye gelen Türkmen ziyaretçi sayısı 150 bini aştı. Türkmenistan’da yaşayan 12 bine yakın Türkiye vatandaşı, iki kardeş halk arasında önemli bir köprü oluşturuyor. AV Havalimanları Finans Başkan Yardımcısı (CFO) Burcu Geriş, Dünya Ekonomik Forumu’nun yüksek prestijli Genç Küresel Liderleri arasında gösterildi. Geriş, “Genç Küresel Liderler 2015 Forumu’nda yer almaktan dolayı çok gururluyum. Havalimanı tasarımı, inşaatı, finansmanı ve operasyonlarında dünyada öncü bir marka olan TAV Havalimanları olarak, her zaman finansal başarıyı, daha geniş toplumlar için değer yaratma algısıyla birleştirmeyi amaçlıyoruz. Bunun için faaliyet gösterdiğimiz bölgelerin ve ülkelerin sürdürülebilir kalkınmasına katkıda bulunuyoruz” diye konuştu. Ekonomiye doğrudan katkıların yanı sıra 14 bin 500 çalışanın kişisel ve profesyonel gelişimini desteklediğini ve çok sayıda kurumsal sosyal sorumluluk projesiyle toplumsal fayda yaratmaya çalıştıklarını kaydeden Geriş, sözlerine şöyle devam etti: “TAV olarak, kadınlara güç ve yetki verilmesini destekliyoruz ve fırsat eşitliği anlayışına güçlü bir şekilde bağlıyız. İnsani değerlere saygılı böyle bir kuruluşta çalışıyor olmaktan büyük mutluluk duyuyorum. Genç Küresel Liderler topluluğunun bir parçası olarak, dünyanın gelecek nesil liderleriyle tecrübelerimi paylaşacağım ve olumlu bir değişiklik yaratmak için çalışmalarımı destekleyecek bu fırsatı değerlendireceğim için çok heyecanlıyım.” 11 yılda 18 Türk seçildi Dünya Ekonomik Forumu, bu yıl için 62 ülkeden 187 kişiyi Genç Küresel Lider olarak ilan etti. Genç Küresel Liderler arasında Burcu Geriş’in yanı sıra McKinsey ortağı Bengi Korkmaz ve milletvekili Şafak Pavey, Türkiye’den Forum’a seçilenler arasında yer aldı. Programın başladığı 2004 yılından bu güne kadar listeye aralarında Ali Koç, Ferit Şahenk, Arzuhan Doğan Yalçındağ, Suzan Sabancı Dinçer, Özlem Denizmen, Murat Özyeğin, Erdem Başçı, Ali Babacan, Egemen Bağış, Osman Boyner ve Serpil Timuray’ın da yer aldığı 18 Türk seçilmişti. Genç Küresel Liderler Forumu, binlerce seçilmiş genç liderlerden oluşan özel ve çok paydaşlı bir topluluk olarak faaliyet gösteriyor. Genç Küresel Liderler; akademi, iş dünyası, sanat, sivil toplum kuruluşları ve siyasetçiler arasından dünyanın geleceğini şekillendirmede potansiyel etkiye sahip olabilecek kriterlere sahip 40 yaş altı genç adaylardan seçiliyor. Genç Küresel Liderler Forumu, Dünya Ekonomik Forumu’nun bir parçası konumunda bulunuyor. Genç Küresel Liderler, topluluğun aktiviteleriyle ilgili kararlarda önemli rol oynuyorlar. kovitrin Nisan 2015 71