çokdilliliği evde desteklemek için aktivite
Transkript
çokdilliliği evde desteklemek için aktivite
Çok dilli ailelerin desteklenmesi - Avrupa için bir dilsel hazine ÇOKDİLLİLİĞİ EVDE DESTEKLEMEK İÇİN AKTİVİTE Ebeveynler İçin Çocuklarin Aile Dillerini Kullanmaya Motive Etme Rehberi при вет m sala Version 2.0 ahoj cześć ciao TERE www.multilingual-families.eu ilingual-fa t l u s.eu ilie m www .m „Çokdilli Aileler” malzemeleri için harita Çokdilliliği evde destekleme amaçlı aktiviteler Çokdilliliği okulda destekleme amaçlı aktiviteler elektronik öykü tablosu 0-6 elektronik öykü tablosu 6-10 Veliler için cevaplar Öğretmenler için cevaplar Kaynakça ve malzemeler dizini www.multilingual-families.eu Pedagojik teorik bilgiler İÇERIK ÖNSÖZ ..................................................................................................................................... 2 AKTIVITELERI TANITMA ................................................................................................................. 3 AKTIVITELERIN LISTESI .................................................................................................................. 4 SÖZLÜK .................................................................................................................................. 35 KAYNAKÇA............................................................................................................................... 36 YAZARLAR ............................................................................................................................... 37 This project has been funded with support from the European Commission. This publication reflects the views only of the author, and the Commission cannot be held responsible for any use which may be made of the information contained therein. 1 ÖNSÖZ Sevgili Veliler, Çocuklarınızı ailenizin dillerini öğrenmeye nasıl motive ve teşvik edebilirsiniz? Bu rehberde 30 adet eğlenceli dil öğrenme oyunu bulabilirsiniz. Bunları çocuklarınızın dillerinizi geliştirmesi veya öğrenmesi için kullanabilirsiniz. Dil öğrenme oyunları genellikle velilerin çocuklarla birlikte kullanması üzerine tasarlanmıştır. Oyunların çoğu bütün diller için uygundur. Bu aktiviteler dil uzmanları tarafından geliştirilmiş ve veliler tarafından denenmiştir. Içeriği güvenilir malzemelerden bir araya gelmiştir. Bu malzemelerin hepsi online erişilebilir ve günlük yaşantıda kolay hayata geçirilebilirler. Bu belge Multilingual Families projesinin yazarları tarafından yorumlanmış ve veliler tarafından kabul görmüştür. Çocuklarınızı soru sormaları için cesaretlendirin. Hepsini cevaplandıramamak konusunda kafanızı yormayın. Olası cevapları çocuklarınızla birlikte bulun, örneğin bir anskilopedi kullanarak. Çocuklarınızla birlikte okumaya olabildiğince erken başlayın. Bilinmeyen veya çocuğunuzun sorduğu kelimeleri açıklayın. Kitaplarda resimlere bakmak ve üzerinde konuşmak için zaman ayırın. Hareketli resimler ve her türlü medya da dil gelişimini destekleyebilir. Yaş kısıtlamaları hakkında bilgilenin ve her aktivitenin seçimini ve süresini çocuğunuzla konuşun. Çocuklarınız gördüklerini veya düşündüklerini anlattığında onlara destek olun. Çocuklarınıza ailenizde konuşulan dillerde hikayeler anlatın, ki bu dil kitaplarda veya çizgi filmlerde kullanılan dilden farkı bir dil olsa dahi. Çocuklar tekrarlamaları sever. Çocuğunuz şarkıların, hikayelerin ya da bir kitaptan okunmasının tekrarlanmasını istiyorsa yapın. Çoğunuzun en sevdiği şeyleri kendisinin seçmesine izin verin. Oyunsal etkileşim sadece destekleyici değildir, aynı zamanda can sıkıntısını da önler. Bekleme sürelerini şarkı söyleyerek, kafiye parmak oyunları oynayarak ya da her zaman yanınızda bulunan en sevilen kitabı okuyarak kısaltabilirsiniz. Çocuğunuzun dillere merakını uyandırın. Bir çok çocuk velilerinin veya başka insanların başka dillerde konuşmasına ilgi duyar. Çocuğunuzu okuma ve yazmaya hazırlayın. Okurken parmağınızla yazıyı takip edin. Bu çocuğunuzu kelimeleri kendisinin çözmesi için cesaretlendirecektir. Zaman ayırın, sakin kalın ve hoşgörülü olun. Öğrenimde başarılı olmak için zaman ve alıştırma hata kadar gereklidir. Hatalar ve beklenmedik dil kullanımı kaçınılmaz ve işlevseldir. Gelişimi gösterirler ve her şeyden önce yaratıcıdır. Bu dil öğrenme oyunları çocuklarla birlikte onların dil yeteneklerini geliştirmeyi destekleyen türdeki aktivitelere örneklerdir. Ancak çocuklarınız için en iyi öğretmenin kendinizin olduğunu unutmayın. Çocuklarınızın öğrenmesini istediğiniz dilde onlarla konuşmak ve ilgilenmek her zaman en iyi öğrenme metodudur. Kendiniz gibi olduğunuzda en iyi öğretmen sizsiniz. Çocuklarınızı birden fazla dille büyütmek onlara verebileceğiniz en iyi hediyelerden biridir. Bu aktiviteler öğrenme sürecini daha kolay ve tatminkar hale getirmekte yardımcı olacaktır. Bu oyunlar size ve çocuklarınıza aile içindeki dil kullanımında destek olmak için hazırlanmışlardır. AILENIZIN BÜTÜN DILLERINI DESTEKLEMEK IÇIN NE YAPABILIRSINIZ? Bütün dillerinizle temas halinde olunması çok önemli. Geliştirme için dillerle ve yazılı metinlerle alıştırma, dil kullanımı olanakları ve oyunsal etkileşim gerekli: Çocuklarınızla konuşun. Çocuklarınızı dinleyin ve onlara konuşmaları için yeterli zaman verin. Çocuklarınızla şarkı söyleyin. Çocuklarınızla oynayın ve oynamayı konuşma ile birleştirin. Günlük hayatınızı bütün dillerinizle birleştirin — açıklama yapın ve çocuklarınıza sorular sorun. This project has been funded with support from the European Commission. This publication reflects the views only of the author, and the Commission cannot be held responsible for any use which may be made of the information contained therein. Geniş bir strateji yelpazesi ve çeşitli dil kullanımı çocuklarınızın dil gelişimini destekler. Çocuklarınızı başarılı dil kullanımına ve okul hayatına hazırlamak için olanı sürekli yeniden kombine edin. 2 AKTIVITELERI TANITMA Aktiviteleri kullanmadan önce bu tanıtımı okumanız size yardımcı olacaktır. Aktiviteler velilerin, büyük anne-babanın veya diğer aile fertlerinin verilen çokdillilik eğitiminin değişik konularıyla nasıl başedebileceğini anlayabileceği açık bir yöntem sunuyor, üstelik motive edici bakış açısıyla Dil öğrenimine destek sağlayan tüm oyunları tarif edildiği şekilde uygulayabilirsiniz. Tabiki bunlar size ve çocuklarınızın isteğine uygun yeni oyunlar üretmek için destek sağlayabilirler. Lütfen dikkate alınız: *) Yıldızla işaretlenmiş her kelime sayfa 35'dai sözlük bölümünde açıklanmıştır. YORUM KUTUSU: Bu aktiviteyi test aşamasında kullanan her anne-baba veya veli her aktivite için yorum bırakabilir. Burada bize ailenizde bu oyunda en çok neyi sevdiğini, neden ve hangi sıklıkta kullandığını ve neden tavsiye ettiğinizi söyleyebilirsiniz. Daha fazla bilgi için çocuları neden çokdilli yetiştirmek gerektiğine dair bilgiler içeren Multilingual Families Veliler için Kılavuz'a bakınız. Aynı şekilde Multilingual Families - Self Access Guide'a da dikkatinizi çekeriz. Bütün aktiviteleri, bu ve başka malzemelerin çıktısını alabileceğiniz web sayfamızda da bulabilirsiniz. Orda aynı zamanda başka velilerin yorumlarını da bulabilirsiniz. Projenin bütün soncuları yine web sayfamızda yer almaktadır. BU BELGEYI NASIL KULLANMALISINIZ? En sevdiğiniz dil oyununu bulmada yardımcı olmak için bu belgede yer alan bütün aktiviteler aynı yapıya sahiptir. SÜRE: Her aktivite için gerekli olan zaman. Çocuklarınızın bir oyunu oynamaktan çok zevk aldığını gördüğünüzde, öngörülen süreyi aşmak hemen hemen her zaman mümkün. YAŞ SINIRLAMASI: Bütün dil oyunlarının hedef aldığı ana yaş grubunu gösterir. Bunlar 0-6 ve 6-10 yaş gruplarıdır. ANAHTAR KELİMELER: Her aktivitenin ana amacını, içeriğini ve yöntemlerini gösterir. ORJİNAL KAYNAĞIN DİLLERİ: Daha önce bahsi geçtiği gibi kullanılan malzemeler Multilingual Families projesinin ortakları tarafından bir araya getirilen gerçek "iyi alıştırma malzemeleri"dir. Bu yüzden orjinal dilleri farklıdır. Malzemeler bir çok dilden alınmış ve projenin 17 diline tercüme edilmiştir. Ayrıca bir kaç başka dile de, anne-baba veya veliler sunduğu takdirde, çevrilmişlerdir, bakınız: WWW.MULTILINGUAL-FAMILIES.EU. Aktivitelerin çocuğu her dile uygundur. GEREKLİ MALZEME: Aktiviteyi gerçekleştirmek için gerekli olan malzemeler. AKTİVİTENİN AMACI: Dil oyununun ana amacı ve de beklenen sonuç. Odak noktası bu oyunla gelişen ve sağlamlaşan yetenekler. AKTİVİTENİN HAZIRLANIŞI: Aktiviteyi gerçekleştirmek için gerekli olan hazırlık aşamalarının listesi. AKIŞ: Aktivitenin nasıl kullanıldığı. Açıklama kolay takip edilebilir adım adım anlatan bir kılavuz. Her zaman size uygun hale getirebilir ya da kendi fikirlerinizi katabilirsiniz. Kendi fikirlerinizi başkaları ile paylaşabilirsiniz de lütfen www. multilingual-families. eu sayfamızda bize katilin. AKTİVİTENİN ÖNEMLİ FAYDASI: Aktivitenin katma değeridir ve bu aktivite/kategorinin dil gelişimini neden desteklediğini açıklayan teorik bilgilere bağlantı içerir. AKTİVİTENİN KAYNAĞI: Her aktivitenin kaynağını tümüyle belirtir. This project has been funded with support from the European Commission. This publication reflects the views only of the author, and the Commission cannot be held responsible for any use which may be made of the information contained therein. Umut ediyoruz ki bu 30 aktivite birden fazla dil edinimini desteklemede örnek ve size ve çocuklarınıza bütün dillerin kullanımında teşvik olur. Bütün aktivite ve oyunlar ailenizin günlük yaşantısına adapte edilebilir. Multilingual Families Ekibi 3 AKTIVITELERIN LISTESI Başlık A1 ÇOK DILLI KUŞLAR A2 %100 YARATICI DIL BOYAMA BU KİM? AİLE ALBÜMÜ A3 HAZIRLAMA A4 ÇOKDİLLİ BİR VİDYO A5 PANTOMİM A6 ORMANIN CANLILARI Yaş Grupları 0–6 0–6 6–10 0–6 6–10 0–6 6–10 0–6 6–10 0–6 6–10 Anahtar Kelimeler Video izlemek, boyamak, kara kalem çizmek, Çocuklarımızı konuşmaya teşvik etmek, betinleme kabilibulmaca çözmek, renkli parmak ve el izi res- yetini geliştirmek, oyun esnasında ortaya çıkan resimleri imleri yapmak açıklatmak, çok dilli konuşmayı desteklemek. duygular, yaklaşımlar, duygudurum, dil kullanımı aile ilişikleri, yazma, elişi, yaratıcılık, kelime haznesi ifadeler, beden dili, tahmin etme, kelime haznesi ayni anda tek dil kullanımı, doğal çevre, rol oyunu 0–6 6–10 rol oyunu, ayni anda tek dil kullanımı A8 FLASHCARD OYUNU 6–10 flashcard, ifadeler, kelime haznesi, eşleştirme A9 EVE ÇIKARTMALAR YAPIŞTIRMA 6–10 yapıştırma, doğal öğrenim, etiketler A10 ÇÖP YAKMA 0–6 6–10 okuma, edebiyat, anlatım, lügat A11 ONLINE ÇOKDILLI HIKAYELER 0–6 6–10 dinleme, hikaye, sesli okuma, okuma alıştırması A12 SESLER 0–6 kelime tanıma, konuşma, dinleme (online) A13 SESLİ HAFIZA OYUNU 0–6 6–10 hafıza, oyun, anlatma, kelime haznesini geliştirme, hikaye anlatma A15 DÜNYA RADYO ISTASYONLARI A16 BIR SKYPE KAHVALTISI A17 SKYPE´TE OYUN OYNAMAK IÇIN ARKADASLARINI DAVET ET 0–6 6–10 0–6 6–10 0–6 6–10 0–6 6–10 Çocukların anne-babasının dilleriyle olan ilişkisini geliştirme. Konuşma, dinleme, kelime öğrenimi. Çocukların anlatimini gelistirmek için teknolojinin kullanımı. vidyo, YouTube, izleme, online A7 TURISTLER A14 KÖPEĞIM HAV HAV YAPIYOR Tanım Diller ve Hayvan sesleri Dil farkındalığı ve kelime öğrenimi. Sadece belirli bir dili konuşan "hayali orman yaratığı" rolü oynayarak o dilde doğa hakkında soru sorma. Sokakta kullanılan dilden farkli bir dili kullanarak bir "turist"i oynama. Flashcard yardımıyla cocuklarin kelime haznesini geliştirme. Yakın çevredeki objeleri kullanarak dil öğrenme. Çocukların anlatım yeteneği ve lügat gelişimi üzerine çalışma. Aile dilinde hikaye ve masal dinlenimi. Bir hikaye okuma, kaydetme ve baskalari için yükleme. Sorulan soruların dilini kullanarak sunulan seslerin kaynağını adlandırma. Birbirine uyan resim ve sesleri bulma. Sesleri kullanarak kısa hikayeleri bulma. Anlatma yeteneğini geliştirme. Hayvanların farklı dillerde hangi sesleri çıkardıklarını bulmak. Dinlemek, Radyo, çevrimiçi(online), müzik Belirli bir dilde radyo istasyonu dinlemek. konuşma, online Aile dilinin sosyal medya aracılığıyla aktif kullanımı konuşma, oynama, online Aile dilinin sosyal medya aracılığıyla aktif kullanımı Çocukların dinleme ve konuşma yeteneklerini geliştirme. Çocukların yazma, okuma ve IT yeteneklerini geliştirme ve yaratıcılıklarını destekleme. A18 BIR VARMIŞ BIR YOKMUŞ 0–6 el kuklası, masal anlatma, dinleme yeteneği, kelime haznesi A19 MASAL KUŞU 6–10 masal anlatma, yazma yeteneği, yaratıcılık A20 MÜZİK İLE YOLDA 0–6 6–10 A21 BİRLİKTE ŞARKI SÖYLEYELİM! 0–6 6–10 şarkı söyleme, eğlence, hafıza gelişimi, bağlam içinde kelime, anlam ile bağlantı şarkı söyleme, eğlence, hafıza gelişimi, bağlam içinde kelime, anlam ile farkli dillerde bağlantı A22 CHI CHI WAH 0–6 6–10 dinleme, dans etme A23 SPOR YAPMAK 0–6 6–10 spor, kelime tanıma, içerik ve dil bazlı öğrenme Duyma yeteneğini geliştirme ve somut hareketlerle birleştirme, mesela dans. Sporla ilgili kelime ve ifadeleri öğrenme ve öğrenmeyi oyunla birleştirme. A24 ALIŞVERIŞ LISTELERI 6–10 yazma, isimlendirme, ansiklopedik edinim Günlük hayat için yazma yetenegini geliştirme. 0–6 6–10 0–6 6–10 yazma, yemek pişirme, kelime tanıma, içerik Kelime öğrenme, kültürel bakış açıları öğrenme. ve dil bazlı öğrenim yazma, kelime haznesi Aile fertlerinden birine kendi dilinde tebrik kartı hazırlama. A27 AILE SOY AĞACI 6–10 yazma, konuşma, soru sorma Röportajlar yaparak aile soy ağacı hazırlama. A28 TAKVIMIMIZ 0–6 6–10 yazma, kelime tanıma A29 GÜN B UGÜN 6–10 takvim, bayramlar, kültürel bilgi, gelenek A30 ÇOK DILLI ÇOCUKLAR 6–10 Video izlemek, (diller hakkında) konuşmak, kendi dilinde kelimeler üretmek A25 YEMEK PIŞIRME DILI VE KÜLTÜRLER A26 TEBRIK KARTI This project has been funded with support from the European Commission. This publication reflects the views only of the author, and the Commission cannot be held responsible for any use which may be made of the information contained therein. 4 Bir araba yolculuğu sırasında ikinci dilde şarkı söyleme. Aynı şarkıyı başka dillerde söylemek. Belirli bir dil kullanilan belirli çevrelerde olacak şeyler için takvim hazırlama. Çocukların kültürel ve dilşel bilgilerini genişletme ve velilerinin vatanlarını tanımasına yardımcı olma. Çocuklarımızı konuşmaya teşvik etmek, betinleme ve açıklama kabiliyetini geliştirmek, çok dilli konuşmayı desteklemek. A1 ÇOK DİLLİ KUŞLAR SÜRE YAŞ SINIRLAMASI ANAHTAR KELIMELER ORJINAL KAYNAĞIN DILLERI GEREKLI MALZEME 5 dak. Çocuğunuz çok beğenirse istediğiniz kadar zaman ayırıp istediğiniz kadar tekrarlayın. 0-6 Videoyu izlemek, boyamak, kara kalem çizmek , bulmaca çözmek, renkli parmak ve el izi resimleri yapmak Bu aktivite her dil için uygundur. Internet erişimi, ve/veya basılmış e-book kitapçığı, renkli kalemler AKTİVİTENİN AMACI Aktivitenin amacı „çok dilli kuşlar“ videosunu izleyip buradaki hikayeyi anlatmak. Aynı zamanda boyama ve bulmaca oyunları ile birlikte pekiştirmek. AKTİVİTENİN HAZIRLANIŞI YouTube da bulabileceğiniz “Multilingual Birds” videosunu indiriniz: (HTTPS://WWW.YOUTUBE.COM/WATCH?V=V254XSQEXDM) VEYA WWW.MULTILINGUAL-FAMLIIES.EU sayfasındaki 0-6 yaş arası çocuklar için “ebook” da bulabilirsiniz. AKIŞ 1. Çocuklarınıza „çok dilli kuşlar“ videosunu izletin. 2. Çocuğunuzun beyendiği aktivitelerle uğraşmasını sağlayın. Bunları Ebook da bulabilirsiniz. 3. Çocuğunuz ile birlikte beraber renkli parmak ve el izleri boyayın. E-book da bulabileceğiniz herhangi bir aktivite ile uğraşabilirsiniz. Hangisi olduğu hiç önemli değil. Önemli olan bu aktiviteyi konuştuğunuz dilde uygulamaktır. Burada ne görüyorsun? Ne düşünüyorsun? Gördüklerini adlandırırmısın? Bu renkler hakkında ne düşünüyorsun…? AKTİVİTENİN ÖNEMLİ FAYDASI E-book da bulabileceğiniz aktiviteler çocuğunuzu konuşmaya, tanımlamaya ve açıklamaya teşvik edecektir. Başka bir dil konuşma cesareti büyüyecektir. AKTİVİTENİN KAYNAĞI Multilingual Families projesi It’s my favorite, cause. . . This box is filled in out of comments of the piloting phase, means it is filled in with YOUR COMMENTS to the activity. It’s my favorite, because. . . „Maggie loves…“ This project has been funded with support from the European Commission. This publication reflects the views only of the author, and the Commission cannot be held responsible for any use which may be made of the information contained therein. 5 A2 %100 YARATICI DİL BOYAMA SÜRE 30-40 dak. YAŞ SINIRLAMASI 0–6; 6-10 ANAHTAR KELIMELER duygular, yaklaşımlar, duygudurum, dil kullanımı ORJINAL KAYNAĞIN DILLERI Bu aktivite her dil için uygundur. GEREKLI MALZEME büyük boyutlu kağıt, boya kalemleri, pastel boya AKTİVİTENİN AMACI Bu aktivitenin amaci cocuklarin velilerinin dillerine olan yaklaşımını geliştirmek. AKTİVİTENİN HAZIRLANIŞI Büyük boyutlu bir kağıt, boya kalemleri, pastel boya. AKIŞ 1. Kağıt mümkün ise eğer ressam sehpasına yerleştirilmeli veya yere/masaya serilmeli. 2. Çocuğunuzdan sizin dilinizde konuşmayı düşündüğünde hissettiklerini boyamasını rica edin. 3. Gerek duyulursa çocuğunuza yardımcı olun. Mesela çocuk ne yapması gerektiğini sorduğunda ebeveyn şöyle sorabilir: "Dil senin kulağına nasıl geliyor?", "Koyu mu eğlenceli mi renklere sahip?", "Ne hissediyorsun?" 4. Nasıl göründüğünü yorumlandırın ve çocukların yaratıcı olmasına izin verin. 5. İsterseniz gerekli havayı yaratmak için arka planda konuştuğunuz dilde müzik çalın. 6. Yeterli yeriniz varsa siz de eşlik edin. 7. Vakit açısından mümkünse sonrasında resimler üzerine konuşun ve çocuğunuzu boyarken ne hissettğine dair anlattırın. AKTİVİTENİN ÖNEMLİ FAYDASI Bu aktivite çocukların anne-babasının diline yaklaşımının gelişmesine yardımcı olur. AKTİVİTENİN KAYNAĞI Multilingual Families Projesi This project has been funded with support from the European Commission. This publication reflects the views only of the author, and the Commission cannot be held responsible for any use which may be made of the information contained therein. 6 A3 BU KİM? AİLE ALBÜMÜ HAZIRLAMA SÜRE YAŞ SINIRLAMASI ANAHTAR KELIMELER ORJINAL KAYNAĞIN DILLERI GEREKLI MALZEME 30 dak. Çocuğunuz çok beğenirse istediğiniz kadar zaman ayırıp istediğiniz kadar tekrarlayın. 0-6; 6-10 aile ilişikleri, yazma, elişi, yaratıcılık, kelime haznesi Bu aktivite her dil için uygundur. (Aile tatili, kutlama) fotoğrafları, fotoğraf albümü veya dijital fotoğraf albümü, yapışkan, fosforlu renkli kalem ya da (acelesi olan veliler için) ailenin fotoğraf albümü AKTİVİTENİN AMACI Aktivitenin amacı çocukları aile fertleri hakkında konuşurken veya onları tanımlarken ve kardeşleri ya da anne-babaları ile bir fotoğraf albümü hazırlarken ailenin dilini kullanmaya cesaretlendirmek. Böylelikle aile içi aktivitelerle bağdaşan kelime haznesi kullanılır ve ortak aile tecrübeleri hatıra getirilir. Bu aktivite çocukların anlatma kabiliyetini yükseltir*. AKTİVİTENİN HAZIRLANIŞI Bir fotoğraf albümü hazırlamak için fotoğraflara ihtiyacınız var. Bir albüm ve elişi malzemelerinin hazır bulunması gerekir. (Acelesi olan veliler için) bilgi | (Hazırda olan) fotoğraf albümüne bakınız. Bu çalışma için özel ön hazırlık yapmanıza gerek kalmaz. AKIŞ Fotoğraf albümünü hazırlamak için: 1. Fotoğrafları olayların çocuğun gözünden yeniden geçecek şekilde dizin. Çocuk tekrar o anı ile olan tecrübesini anlatsın (böylelikle çocuklar anlatma yetkilerini* çalıştırır). 2. Yazma etkinliği de dahil edilebilir. Çocuğunuzla birlikte her fotoğraf için kısa bir anlatım ya da yorum hazırlayabilirsiniz. Fotoğraftaki kim? Nerde? Ne zaman? Örneğin, anneannenin ayağında neden lastik çizme var? Baba neden köpeği gösteriyor? 3. Aktiviteyi istediğiniz kadar tekrarlayın. Aktiviteyi güzel aile kutlamalarını hatırlamak için kullanın. Alternatif | Aile albümünüze bakınız. 1. Evde veya dışarda sessiz ve rahat bir köşe seçin. 2. Çocuğunuzla birlite oturup fotoğrafların konularına dair sorular sorarak konuşması için cesaretlendirin. Fotoğraflar üzerinde insanlar ve aile fertleri, olay, renkler ve eşyalar hakkında konuşmak için olanak sunar. Aktivitenin çocuklar için motive edici bir yanı var. Olayları ve tanıdık insanları tekrar hatrina getirebilir. Aktivite yaratıcı bir hareket ile kombine edilerek çocuk, veli ve dil öğrenimi arasında sıcak bir bağ kurar. Dil ve yaratıcı süreç arasındaki bağ çocuğa kelimeleri hatırlama konusunda yardımcı olacaktır. AKTİVİTENİN ÖNEMLİ FAYDASI Kinestetizm odaklı öğrenenler (en iyi hareket ile bağlantılı olarak öğrenenler) bundan özellikle fayda sağlayabilir. Elişi yaparken kelimelerin kullanımı yeni kelimeler öğrenmekte yardımcı olur (içerik ve dil entegre edilmiş öğrenim CLİL*). AKTİVİTENİN KAYNAĞI Multilingual Families Projesi This project has been funded with support from the European Commission. This publication reflects the views only of the author, and the Commission cannot be held responsible for any use which may be made of the information contained therein. 7 A4 ÇOKDİLLİ BİR VİDYO SÜRE 20-90 dak. YAŞ SINIRLAMASI 0–6; 6–10 ANAHTAR KELIMELER vidyo, YouTube, izleme, online ORJINAL KAYNAĞIN DILLERI Çokdilli. Bu aktivite her dil için uygundur. GEREKLI MALZEME ailenin dilinde bir vidyo, DVD oynatıcı ya da bilgisayar ve internet erişimi AKTİVİTENİN AMACI Ailenin dilinde dili anlamak ve kendini özdeşleştirmek için bir vidyo izlemek. Aynı zamanda vidyonun farklı dillerde izlenbileceğini de anlamak için. Çokdilliliğin "gerçek" olduğunu göstermek. Anlatma gücünü geliştirmek*. AKTİVİTENİN HAZIRLANIŞI DVDdeki vidyonun çokdilli çeşitlerini kullanmak mümkün. Ancak çocuklara, istenilen dile ve kişisel olarak çocuğun özel isteklerine uygun vidyolara ulaşabilmeleri için daha fazla özgürlük sağladığı için Youtube sitesi daha çok önerilir. AKIŞ Bu aktivitenin akışı çok basit. Velinin rolü sadece çocuğun en sevdiği filmin başka bir dilde de izlenebileceğini söylemekle kısıtlı. Burada özgür dil seçimi çok önemli. Veliler dil seçimi konusunda çocuğa kendi kararlarını verdirmeli ve aynı şekilde o dilde o vidyonun ne kadar izleneceği konusunda. İlgi çekmek için vidyodaki karakterin gerçekten başka bir dil konuşup konuşamadığını öğrenmek öneri olarak sunulabilir. Tekrar etmek gerekirse, veliler çocuklarına duyguları hakkında konuşabilme olanağını verdiklerine emin olmalılar. Çocuklarının bu dil ile ilgili bütün sorularını cevaplandırmalılar. AKTİVİTENİN ÖNEMLİ FAYDASI Bu aktivite dili teknoloji ile etkileşim sayesinde yakınlaştırır. Bu çocuklar için büyük bir motivasyon kaynağıdır. Seçim özgürlüğü çocuklara kendini ortak bir dili olan Aibelirli bir grubun parçası olarak hissetme olanağı sunar. Aile dilinin tanıtımı başka dillere kıyasla ve özel bir tecrübeye bağlı olarak çocukların başka dillere olan bakış açısını etkileyebilir. Bir tecrübenin (örneğin: bir vidyonun) çocuk tarafından algılanması kullanılan dile göre değişebilir. Çocuğun karar vermesini etkileyen sadece dil değildir, aynı zamanda karakterlerin ve özel ifadelerin seçimidir de. Sonuç olarak çocuk bir vidyoyu bir dilde daha çok ilginç bulabilir, ve öbür bir vidyoyu başka bir dilde daha çok beğenebilir. (bkz: Zaraysky 2009) AKTİVİTENİN KAYNAĞI Multilingual Families Projesi Bu aktivitede WWW.YOUTUBE.COM sayfasından erişilebilen YouTube çocuk klipleri ve vidyolarından esinlenilmiştir. Zaraysky S., 2009, Language Is Music: Over 70 Fun & Easy Tips to Learn Foreign Languages, Cupertino: Kaleidomundi. This project has been funded with support from the European Commission. This publication reflects the views only of the author, and the Commission cannot be held responsible for any use which may be made of the information contained therein. 8 A5 PANTOMİM SÜRE YAŞ SINIRLAMASI ANAHTAR KELIMELER ORJINAL KAYNAĞIN DILLERI GEREKLI MALZEME 10 dak. Çocuğunuz çok beğenirse istediğiniz kadar zaman ayırıp istediğiniz kadar tekrarlayın. 6–10 ifadeler, beden dili, tahmin etme, kelime haznesi Bu aktivite her dil için uygundur hiçbir şey (ama bu aktivite için en az dört kişi gerekli) AKTİVİTENİN AMACI Amaç konuşulan dil ile beden dilini birleştirmek. Çocuklar kendilerini dil ie ifade etme ve beden dili arasındaki ilişkiyi görür. Ufak bir gösteri için yeterli yere ihtiyacınız var. Birkaç kağıt ve kaleme ihtiyacınız olacaktır. AKIŞ 1. Eğer dört kişi oynuyorsa iki ayrı takım oluşturulur - bir veli ile en az bir çocuğun olduğu bir takım kurmak en iyisi. 2. Her kağıtın üzerine birer kelime yazın (toplam 10-20). Bunlar mesela sevinç, hüzün, sinirlenmek gibi kelimleler olabilirler. Bazıları daha zor diyerleri daha kolay olabilir. Mesela telefonlaşmak yada yemek yapmak gibi. 3. Kağıtları ters olarak masanın üstüne kapatınız. 4.İlk takımın bir oyuncusu bir kağıt alır. Kağıtta yazanı canlandırmalıdır. Bunu yaparken konuşulmamalıdır. Ses çıkarmak da yasaktır. Canlandırılan şeyi biri doğru tahmin ettiğinde takımı bir puan alır. 5. Ve diğer takımın sırası gelir. AKTİVİTENİN HAZIRLANIŞI Tahminler aile dilinde yapılır. AKTİVİTENİN ÖNEMLİ FAYDASI Bu aktivite bütün aileye hitap eder. Herkes birlikte güzel zaman geçirebilir ve hepberaber dil öğrenebilir. Bu aktivitenin oyunsal unsuru katılımcıların öğrenme kısmını unutmasını sağlar. Bedensel hareketlerle daha kolay öğrenen kişiler (kinestetik tip) beden dili ve davranışlar dahil edildikleri için bu aktiviteye ilgi duyarlar. AKTİVİTENİN KAYNAĞI Pantomim veya sessiz sinema bir çok ülkede bilinen bir oyundur. This project has been funded with support from the European Commission. This publication reflects the views only of the author, and the Commission cannot be held responsible for any use which may be made of the information contained therein. 9 A6 ORMANIN CANLILARI SÜRE YAŞ SINIRLAMASI ANAHTAR KELIMELER ORJINAL KAYNAĞIN DILLERI GEREKLI MALZEME 15 dak. – Gezinin süresine bağlı. Çocuğunuz çok beğenirse istediğiniz kadar zaman ayırıp istediğiniz kadar tekrarlayın. 3 yaşından büyük çocuklar için. ayni anda tek dil kullanımı, doğal çevre, rol oyunu Bu aktivite her dil için uygundur. Bu aktviteyi ormana yapılan bir aile gezisinde veya çimenlerin üzerinde gerçekleştirilebilir. Bir park için de uygundur. Velilerin doğa hakkında genel bilgiye sahip olması gerekir. AKTİVİTENİN AMACI Özel bir dil kullanma bilincinin inşası ve doğaya dair kelime hanzesinin AKTİVİTENİN HAZIRLANIŞI AKIŞ AKTİVİTENİN ÖNEMLİ FAYDASI AKTİVİTENİN KAYNAĞI gelişimi. Çocuklar hayal güçlerini ve fantezilerini kullanır. Veliler çocuklarıyla bir gezinti yapar. Velilerin doğa hakkında bilgisi olması gerekir. Çocuklar hayali bir orman canlısını canlandırır (örneğin elf ya da peri). Bu canlı belirli bir dil ile bağdaştırılmalı. "Ben bir periyim ve periler sadece Rusça konuşur." Çocuklar velilerini ormanda yakalar. Velilere yol verilmesi için orman hakkında ve ailenin o an bulunduğu yer hakkındaki sorulara cevap vermeleri gerekir. Çocuklar seçtikleri dilde soru sorarlar ve veliler o dilde cevap verir. Çocuklar istediklerini sorabilir. Tek kısıtlama seçilen dilin kullanması. Roller değiştirilebilir ya da çocuklar başka bir dili konuşan başka canlılara dönüşebilir. Çocuklar seçilen bir dilde soru sorabilir ve cevap verebilirler. Bu dil içerisindeki yapıların gelişiminde yardımcı olur. Multilingual Families Projesi This project has been funded with support from the European Commission. This publication reflects the views only of the author, and the Commission cannot be held responsible for any use which may be made of the information contained therein. 10 A7 TURISTLER SÜRE YAŞ SINIRLAMASI ANAHTAR KELIMELER ORJINAL KAYNAĞIN DILLERI GEREKLI MALZEME 5 dak. Çocuğunuz çok beğenirse istediğiniz kadar zaman ayırıp istediğiniz kadar tekrarlayın. 0–6; 6–10 rol oyunu, ayni anda tek dil kullanımı Bu aktivite her dil için uygundur. Bu aktvite bir gezintide, okul yolunda, alışveriş sırasında vs. yapılabilir. AKTİVİTENİN AMACI Sıradışı durumlardaki dil kullanımında yardımcı olur. Kendi aile dillerinden zevk alma ve bunları özel bir şey olarak hissetme. Aile dilleri çok özel bir şey ve herkes o dilde konuşamaz ve o dili anlamaz. AKTİVİTENİN HAZIRLANIŞI Ön hazırlığa gerek yok, bu aktivite günlük yaşantıda aile dillerini kullanmak için bir eşin kaynağı. Velilerin turistleri canlandırdığı kısım için yaşadığınız şehirde önünden geçtiğiniz binalar veya sokaklar hakkında bilgi toplamanız yararlı olur. Tek ön koşul: Veliler gezinti boyunca çocuklarını "turist" oldukları konusunda ikna edebilmeli. AKIŞ Veliler ve çocuklar turistleri canlandırır. Gezinti sırasında ülke veya resmi dili değil, aile dilini kullanırlar. 1. Çocukların binaları, sokak manzaralarını ve bilindik bütün o günlük yaşantıya dair şeyleri hayatlarında ilk defa görüyormuş gibi konuşmalarına izin verin. 2. Belki siz ya da çocuğunuz bir rehber gibi konuşur? Binaları veya sokak manzaralarını tarih bilginizle veya eğlenceli bir şekilde sunabilirsiniz. Anlatıcı veya sıradışı hikayeler katabilirsiniz. AKTİVİTENİN ÖNEMLİ FAYDASI Turist gibi gezmek veya turist rehberi kılığına girmek çocukların bulundukları ortamı tarif etmelerini ve betimlemelerini gerektiriyor. Buda onların hikaye anlatma kabiliyetlerini arttırıyor*. AKTİVİTENİN KAYNAĞI Multilingual Families Projesi This project has been funded with support from the European Commission. This publication reflects the views only of the author, and the Commission cannot be held responsible for any use which may be made of the information contained therein. 11 A8 DIL ÖĞRENME KARTLARIYLA İKIDILLI OYUN SÜRE YAŞ SINIRLAMASI ANAHTAR KELIMELER ORJINAL KAYNAĞIN DILLERI GEREKLI MALZEME 15 dak. Çocuğunuz çok beğenirse istediğiniz kadar zaman ayırıp istediğiniz kadar tekrarlayın. 6 - 10 flashcard, ifadeler, kelime haznesi, eşleştirme İngilizce. Bu aktivite her dil için uygundur. Aile dilinde 15 deyim bulunan dil öğrenme kartları. AKTİVİTENİN AMACI Amaç çocukların önemli olan dilde kelime haznesini geliştirmek ve farklı bir dil öğrenme yeteneğini güçlendirmek. AKTİVİTENİN HAZIRLANIŞI Ailede konuşulan (ya da yaşadığınız ülkenin resmi dilinde) her iki dilde 15 kelime ya da deyim içeren kartlar hazırlayın. Toplam 30 kart. Kullanılacak ifadeleri özenle seçmek hem çocuğu cesaretlendirmek hem de çocuk için aynı hamanda uygun ve yararlı olduğundan emin olmak için gerekli. Çocuğun yaşı ve ilgi alanı göz önünde bulundurulmalı. AKIŞ Bütün kartları, hangi dilde olduğu önemli değil, karıştırın. Çocuklar önce kartları iki gruba ayırsın, her dil için bir grup. Kartlar doğru şekilde ayrıldıktan sonra, çocuklar her iki dildeki aynı ifadeyi çiftleştirsin. Bu sonunda 15 çift kart eder. Aktivitenin sonunda bir konuşma için vakit ayırın ve yaşanan olası problemleri açığa kavuşturun. AKTİVİTENİN ÖNEMLİ FAYDASI Bu aktivite çocuğun kelime haznesinin aktif ve dinamik genişlemesine yarar ve farklı dillerdeki kelimelerin ilişkisi için bilinç oluşturur. AKTİVİTENİN KAYNAĞI Bu aktivitenin esin kaynağı: Shin S.J., 2008, Bilingualism in Schools and Society: Language, Identity, Policy, New York: Routledge This project has been funded with support from the European Commission. This publication reflects the views only of the author, and the Commission cannot be held responsible for any use which may be made of the information contained therein. 12 A9 EVE KAĞITLAR YAPIŞTIRMA SÜRE YAŞ SINIRLAMASI ANAHTAR KELIMELER ORJINAL KAYNAĞIN DILLERI GEREKLI MALZEME 15 dak. Çocuğunuz çok beğenirse istediğiniz kadar zaman ayırıp istediğiniz kadar tekrarlayın. 6–10 yapıştırma, doğal öğrenim, etiketler İngilizce. Bu aktivite her dil için uygundur. Bir deste yapışkanlı not kağıdı. AKTİVİTENİN AMACI Çocuklar bilindik çevredeki eşyaların isimlerini öğreniyor. Aktivitenin amacı öğrenme sürecini günün akışı ile birleştirmek. AKTİVİTENİN HAZIRLANIŞI Velilerin hazırlaması gereken tek şey bir deste yapışkanlı not kağıdı. Bunların üzerine evde bulunan farklı eşyaların isimleri yazılır. İsimleri aile dillerinden biri olan hedef dilde yazınız. AKIŞ Veliler ilk on yapışkanlı not kağıtlarını alıp doğru eşyanın üzerine (örneğin sandalye, masa, kapı, buzdolabı) yapıştırır. Sonra çocuklarına kağıtları gösterip bunlarla kelimeleri ve ifadeleri aile dillerinde daha kolay aklında tutabileceklerini öğretirler. Çocuklar aktivitenin akışıyla kendilerini iyi hissederlerse, çocuklar bütün eşyaların isimlerini aile dillerinde öğrenene kadar, veliler veya çocuklar yeni ifadeler veya evdeki eşyaları aktiviteye katabilir. Aktivitenin eğitici değerini yükseltmek için veliler adım adım daha zor kelimeler veya ifadeler ekleyebilirler. Örneğin, "lamba" kelimesi için çocuklardan "açmak", "kapamak", "elma" kelimesi için "yemek", "soymak" gibi bu eşya ile bağlantılı hareketleri isimlendirmeleri talep edilebilir. Daha büyük çocuklar için akılda zor kalan eşanlamlı sözcükler* ya da edat ifadeleri* dahil edilebilir. AKTİVİTENİN ÖNEMLİ FAYDASI Bu aktivite farklı öğrenme yollarının ve günlük hayatta öğrenimin sunumu tarafından doğal yoldan keşif ve dil öğrenimi kavramını baz alır. Engelsiz veya zaman kısıtlaması olmayan rahat ve doğal bir öğrenim sürecine yol açar. (bkz. AKTİVİTENİN KAYNAĞI Bu aktivitenin esin kaynağı: Zarate G., Levy D., Kramsch C., 2008, Handbook multilingualism and multiculturalism: Language, Identity, Policy, Paris: Archives Contemporaines Ed. This project has been funded with support from the European Commission. This publication reflects the views only of the author, and the Commission cannot be held responsible for any use which may be made of the information contained therein. 13 A10 ÇÖP YAKMA MERKEZİ — FRIEDENSREICH HUNDERTWASSER’DEN FERNWÄRME SPITTELAU, VİYANA’NIN UZAKTAN ISITIM İÇİN ÇÖP YÖNETİMİ SÜRE YAŞ SINIRLAMASI ANAHTAR KELIMELER ORJINAL KAYNAĞIN DILLERI GEREKLI MALZEME 10 dak. Çocuğunuz çok beğenirse istediğiniz kadar zaman ayırıp istediğiniz kadar tekrarlayın. 0-6 okuma, edebiyat, anlatım, lügat Almanca. Bu aktivite her dil için uygundur. „Was passiert in der Spittelau?“ adlı cep telefonu uygulaması AKTİVİTENİN AMACI Kelime haznesi inşası - Cop yakma islemi ve uzaktan ısıtım konularını öğrenme, anAKTİVİTENİN HAZIRLANIŞI AKIŞ AKTİVİTENİN ÖNEMLİ FAYDASI AKTİVİTENİN KAYNAĞI latma/tanımlama kavramları çalışması Elektronik boyama defterindeki “Was passiert in der Spittelau?” cep telefonuna uygulamasını indirmek ve kurmak Bilgi | Bir çok veli kitabı çocuklarına okumadan önce içeriği hakkında fikir sahibi olmak için önce kendileri okuyor. Çocuklar çok sık duydukları veya okudukları şey hakkında konuşmak istiyor. Kesintileri hoş karşılamalısınız çünkü bu çocukların ilgi duyduğunu gösterir. Bırakın kendi tecrübelerini anlatsınlar. Bu anladığını/duyduğunu anlatma yeteneğini destekler. Bu da anlatma/tanımlama yeteneğinin gelişimi için önemlidir. Hikayeyi duyun ve okuyun. Hikaye ve resimler hakkında konuşun, 10 dak. Eğer almanca dışında başka dilde konuşuyorsanız gördüğünüz hikayeyi kendi dilinizde anlatmaya çalışın. Çocukları resimlerde birşeyler aramaları, hikayenin olası devamı hakkında fikir beyan etmeleri ve soru sormaları için teşvik edin. Devam aktivitesi (özel zamana ihtiyaç var): Resimlerin seslerini bulmaya çalışın ve onları dinleyin, 30 dak. Resimlerin belirli kısımlarının arkasında sesler gizli. Kaç tanesini bulabilirsin? Hangi sesi beklersin? Sesleri takit et. Sesleri çıkartabiliyor musun? Resimlerin hikayelerini anlatın ve hikayenin bazı resimlerini kendiniz kaydedin, 15 dak. "Kayıt" (record) ve "Oynat" (play) tuşlarına basarak hikayeyi kendi tarzınızda ve kendi dillerinizde yeniden anlatın. Belki de farklı insanlar için farklı sesler kullanmak istersiniz? Resimdeki detayları tanımlayın, 15 min. Yapbozu tamamlayın ve resimdeki detayları, renkleri, resimlerin boyutlarını ve malzemelerini tanımlayın. Belki bu metni kendi dilinize çevirmek ve diğer ailelerle paylaşmak istersiniz. Bu ve diğer aktiviteleri online veya facebook da bulabilirsiniz. Daha fazla bilgiyi Multilingual Families - Veliler için Rehber'de bulabilirsiniz. Burda çocuların neden çokdilli yetişmesi gerektiğine dair bilgiler bulabilirsiniz. Aynı şekilde Multilingual Families - Self Access Guide'a da dikkatinizi çekeriz. Bütün aktiviteleri, bu ve başka malzemelerin çıktısını alabileceğiniz web sayfamızda da bulabilirsiniz. Aynı zamanda başka velilerin facebook da malzemeler hakkında yorumlarını da bulabilirsiniz. Projenin bütün soncuları web sayfamızda yer almaktadır. Pixi digital, „Was passiert in der Spittelau?”, 2012, Hamburg: Carlsen Verlag GmbH. Bu aktivitenin esin kaynağı: Eichinger M., 2011, Die Bedeutung der gemeinsamen Bilderbuchbetrachtung in der Familie für die Erzählfähigkeit im Kleinkindalter, München: GRIN Verlag. This project has been funded with support from the European Commission. This publication reflects the views only of the author, and the Commission cannot be held responsible for any use which may be made of the information contained therein. 14 A11 ONLINE ÇOKDILLI HIKAYELER: HAZIR IŞITME DOSYALARI VE METINLER SÜRE 30 saniyeden en fazla 10 dakikaya kadar, artı bir hikayenin kaydi için zaman YAŞ SINIRLAMASI 5 yaşından 13 yaşına kadar (orjinal kaynağına ek olarak, www. kirango. at) ANAHTAR KELIMELER dinleme, hikaye, sesli okuma, okuma alıştırması Arnavutça | Gjuha Shqipe |ˈɟuha ˈʃcipɛ || Arapça | || ﺍﻝﻝﻍﺓﺍﻝﻉﺭﺏﻱﺓErmenice | hajeren || Boşnakça/Hırvatça/Sırpça| Bosanski/Hrvatski/Srpski || Bulgarca | Balgarski български || Almanca | Almanya ve Avusturya Almancası| ÖsterORJINAL KAYNAĞIN DILLERI reichisch || İngilizce | English || Fransızca | Français || İbranice | Ivrit | || עבריתNepalce | नेपाली || Hollandaca | Nederlandsetaal || Lehçe | polski || Rumence | Romana || Rusça | russki/росси́ йский || Slovakça | Slovencina || Türkçe || Macarca | Magyar GEREKLI MALZEME internet erişimi, hoparlör, mikrofon AKTİVİTENİN AMACI Aile dillerinde hikaye ve masal dinlemek. Hikaye okumak, kaydetmek ve AKTİVİTENİN HAZIRLANIŞI AKIŞ AKTİVİTENİN ÖNEMLİ FAYDASI AKTİVİTENİN KAYNAĞI başkaları için bir yere yüklemek. http://www. kirango. at/de/tipps/anhoeren sayfasını açın, ilginizi çeken dili bulun ve bir hikaye seçin. Viyana Kütüphanesi hikaye ve masal toplamaya ve kaydetmeye başladı. Bunlar çocuklar ve yetişkinler, okuyucular ve yazarlar tarafından okunuyor. Bunları dinleyebilir, kendiniz okuyabilir veya çocuklarla okuyabilirsiniz. "Hİkaye bağışı" sayesinde Viyana Kütüphanesi "online çokdilli hikayeler" sunabiliyor. Bağış için bkz: http://www. kirango. at/de/tipps/anhoeren/fuergeschichtenspenderinnen Sesli okuma ritm ve dil melodisi geliştirmekte yardımcı olabilir. (Gibson 2008) WWW. KIRANGO. AT/DE/TIPPS/ANHOERENH Alternatif: Buechereien Wien. Kirango, Kinderplanet, www. kirango. at >> (click) “Tipps” >> (click) “Geschichten in verschiedenen Sprachen anhören” Bu aktivitenin esin kaynağı: Gibson S., 2008, Reading aloud: a useful learning tool?, “ELT Journal” 2008:(62)1. This project has been funded with support from the European Commission. This publication reflects the views only of the author, and the Commission cannot be held responsible for any use which may be made of the information contained therein. 15 A12 SESLER SÜRE 5-10 dak. YAŞ SINIRLAMASI 0-6 ANAHTAR KELIMELER kelime tanıma, konuşma, dinleme (online) ORJINAL KAYNAĞIN DILLERI Almanca. Bu aktivite her dil için uygundur. her türlü müzik oynatıcısı ile çeşitli sesler: saat, araba, trompet, kuş vs. Alternatif olarak ses dosyaları da indirebilirsiniz. İki aile dilini temsil ettikleri için her iki veliye de ihtiyaç vardır. Örnek veritabanı 1) theaterverlag, eu Bulabileceğiniz ses kategorileri: doğa (Natur), trafik (Verkehr), ev (HäuslichGEREKLI MALZEME es), diğer (Sonstiges) ve atmosferler (Atmosphären). Örnek veritabanı 2) Free Sound, http://www.freesound.org Örnek veritabanı 3) Free Sound Effects Archive, http://www.grsites. com/archive/sounds/ Bu ingilizce web sitesinde de farklı kategorilerde çalınmaya hazır şekilde sesler bulabilirsiniz. AKTİVİTENİN AMACI Çocuklara eşyalari bir dilde isimlendirmekte ve sesleri kelimelerle AKTİVİTENİN HAZIRLANIŞI AKIŞ AKTİVİTENİN ÖNEMLİ FAYDASI birleştirmekte yardim etmek. Sessiz bir oda. Veliler bir ses çaliyor. Her veli kendi dilinde çocuklara bu ses hakkinda soru soruyor. Çocuklar sesi sorulan sorunun dilinde isimlendiriyor. Bütün sesleri iki defa dinlemek de mümkün, ama bu sefer başka bir siraya göre. Bu aktivite çocuklarin yeni kelime öğrenmlerine ve bir dili bir veli ile özdeşleştirmeye yarar. Bu aktivite özellikte evde sabit bir dil sistemi olan ailer için uygun. Bir çocuğu çok dilli yetiştirmenin bir çok yolu olduğunu unutmayin. Hangi yolu seçmiş olursaniz olun, yaklaşiminiz ne kadar tutarli ve şeffaf olursa, çocuk için de o kadar kolay olur. Uzun vadede geçerli olan şudur ki, aile için en doğal olan ayni zamanda en iyi işleyen sistemdir. Bilgi | Bu aktivitenin esin kaynağı çokdilli ailer için olan modellerden biridir. Bir veli - bir dil (OPOL). Daha fazla bilgiyi cocuklari neden cokdilli yetistirmek gerektigine dair bilgilerle birlikte Multilingual Families – Veliler için Rehber'de bulabilirsiniz. Ayrica bkz: Multilingual Families Self Access Guide. Bütün aktiviteleri, bu ve başka malzemelerin çıktısını alabileceğiniz web sayfamızda da bulabilirsiniz. Orda aynı zamanda başka velilerin yorumlarını da bulabilirsiniz. Projenin bütün soncuları yine web sayfamızda yer almaktadır. AKTİVİTENİN KAYNAĞI Multilingual Families Projesi Bu aktivitenin esin kaynağı: Theaterverlag. eu, HTTP://THEATERVERLAG. EU/28. SOUNDS__GERAEUSCHE. HTML Free Sound, HTTP://WWW. FREESOUND.ORG Free Sound Effects Archive, HTTP://WWW. GRSITES.COM/ARCHIVE/SOUNDS/ This project has been funded with support from the European Commission. This publication reflects the views only of the author, and the Commission cannot be held responsible for any use which may be made of the information contained therein. 16 A13 SESLİ HAFIZA OYUNU SÜRE YAŞ SINIRLAMASI ANAHTAR KELIMELER ORJINAL KAYNAĞIN DILLERI GEREKLI MALZEME 15 dak. Çocuğunuz çok beğenirse istediğiniz kadar zaman ayırıp istediğiniz kadar tekrarlayın. 4 yaşından itibaren hafıza, oyun, anlatma, kelime haznesini geliştirme, hikaye anlatma Almanca. Bu aktivite her dil için uygundur internet erişimi, hoparlör AKTİVİTENİN AMACI İşitme duyusunu çalıştırmak. Resim ile sesi birleştirmek. Anlatım yetisi*ni güçlendirmek. AKTİVİTENİN HAZIRLANIŞI Auditorix websitesini açın, çocuklara ne yapılması gerektiğini anlatın: "10 sesi dinle ve uygun resimleri bul. 10 kart içinde hoparlör için sadece bir sembol var. Bu yüzden kartın arkasında gizli olan sesi aklında tutman gerekiyor. Hangi resimler ve sesler birbirine uyuyuor? Bunları bulabilir misin?" Oyuna başlamak için "à Oyunu başlat"a tıklayın. AKIŞ Çocuklar sesli ve resimli bir hafıza oyunu oynuyor. Bu hafıza oyununu dili destekleyen bir oyuna çevirin. Çocuklarla birlikte sesleri bildikleri bütün dillerde açıklayın. Birlikte ufak hikayeler anlatmaya başlayın ve anlatırken olabildiğince çok ses kullanın ya da seslerin sadece bazılarını kullandığınız ufak hikayeler anlatın. Hikayelerinizi farklı sonlarla bitirin. Yaratıcılığınızı özgür bırakın. Bilgi | Bu oyunu kişisel bir tecrübeyle başlatmak yararlı olabilir. AKTİVİTENİN ÖNEMLİ FAYDASI Sesleri tanımlamak "lugat" gelişiminde yardımcı olur. Sesler hikayelere veya masallara başlamak için mükemmel bir giriştir. Hikaye anlatımı, hikayeleri düzeltme ve tekrar anlatma anlatım yetisini geliştirmede yardımcı olur. AKTİVİTENİN KAYNAĞI Multilingual Families Projesi Bu aktivitenin esin kaynağı: Auditorix – Welt des Hörens. HTTP://WWW.AUDITORIX.DE/WELT-DERGERAEUSCHE/GERAEUSCHE-MEMORY.HTML Schulz L., 2012, Der Erzählkreis. Förderung von Erzählkompetenz in der Grundschule, Linse: Uni Duisburg-Essen. This project has been funded with support from the European Commission. This publication reflects the views only of the author, and the Commission cannot be held responsible for any use which may be made of the information contained therein. 17 A14 KÖPEĞIM HAV HAV YAPIYOR SÜRE 15–20 DAK. YAŞ SINIRLAMASI 0–6; 6–10 ANAHTAR KELIMELER Diller ve Hayvan sesleri ORJINAL KAYNAĞIN DILLERI Çokdilli, bu aktivite her dil için uygundur. GEREKLI MALZEME — AKTİVİTENİN AMACI Bu aktivitenin amacı dil bilincini genişletmektir. Ayrıca çocuklara hayvan seslerinin farklı dillerde daha farklı olduğunu göstermek. AKTİVİTENİN HAZIRLANIŞI YouTube‘ta Seedep „Bow Wow meow“ videosunu açın Ayrıca, (köpek, kedi, domuz, horoz, inek için) videoda kullanılanlar gibi kartlar, hazırlayabilirsiniz. AKIŞ 1. Adım Çocuklar Videoya bakıyorlar ve……. 0 - 6 yaş gurubundaki bu çocuklar hayvan sesleri taklidi yapmaya calışsınlar 6 - 10 yaş gurubundaki çocuklar hayvan seslerini taklit edip hangi hayvanın hangi sesi nasıl ve hangi dilde yaptığını söylesinler. 2. Adım Aile dilinizde hayvanların hangi sesleri çıkardığını, çocuklarınızla birlikte keşfedin. AKTİVİTENİN ÖNEMLİ FAYDASI Çocuklara hayvanların çeşitli dillerde farklı ses çıkardığını ve hayvan „Köpek“, „Kedi“ veya „Kuş“ seslerinin dil olmadığını öğretmek. Çocuklar insanların bu sesleri taklit etmek için farklı yankılar çıkardığını da görecekler. Gerçekte taslak ve bir dili konuşma arasında birebir bir ilişki olmadığının bilincine varacaklar. AKTİVİTENİN KAYNAĞI “Bow wow meow” ten seedeeep, HTTP://WWW.YOUTUBE.COM/WATCH?V=LOMY3KFTMGE Bu aktivitenin esin kaynağı: Prap L., 2006, Das tierische Wörterbuch, Gossau [u.a.]: Nord-SüdVerlag. This project has been funded with support from the European Commission. This publication reflects the views only of the author, and the Commission cannot be held responsible for any use which may be made of the information contained therein. 18 A15 DÜNYA RADYO ISTASYONLARI SÜRE YAŞ SINIRLAMASI ANAHTAR KELIMELER ORJINAL KAYNAĞIN DILLERI GEREKLI MALZEME 15 dak. Çocuklarınızın hoşuna giderse, istediğiniz kadar zaman ayırabilir ve istediğiniz kadar tekrarlayabilirsiniz 0–6; 6–10 Dinlemek, Radyo, çevrimiçi(online), müzik Çek, Slovak. Aktivite tüm diller için uygundur. Bilgisayar, laptop veya akıllı telefon (smart phone), internet erişimi AKTİVİTENİN AMACI Bu aktivitenin amacı, çocukları özel radyo istasyonları ve programları AKTİVİTENİN HAZIRLANIŞI AKIŞ AKTİVİTENİN ÖNEMLİ FAYDASI aracılığıyla aktif olarak aile dilleriyle irtibat kurmak için motive etmek. Bu aktivite dijital teknoloji ve olanaklarını kullanır, internetin uygun eğitim ve dil için nasıl kullanılabileceğini gösterir. Ebeveynler çocuk ve gençlere odaklı online (internet) radyo istasyonlarının içeriği hakkında bilgi edinmeliler. Bu radyo programlarında çocuklara yönelik masallar, edebiyat, müzik ve ve çocuk şarkıları olduğundan, eğitim konusunda çok önemli bir rol oynuyorlar. Bu radyo istasyonları genelde devlet (kamu dairesi) tarafından işletilmektedir. Örnek: Çek Cumhuriyeti ve Slovakya`da yayın yapan Radio Junior. Ebeveynler radyo programlarını dinleyip tanıdıktan sonra çocukları için en uygun gördükleri kanalları seçmeli. Bu kanalları seçerken çocuğunuzun yaşı ve ilgi alanları da dikkate alınmalı. Çocuklar bu kanalları tanıdıktan sonra hangi programı dinlemek istediklerine kendileri karar vermeli. Çocuklar programları ilginç ve cazip bulurlarsa bu programları daha sık ve düzenli olarak dinleyeceklerdir. Başta çocukların bu programları dinlerken, başka bir şey ile ilgilenmeden, kendilerini sadece programa vermeleri daha verimli olur. Örneğin radyo oyunları çocukların duyarak, dinleyerek dile yakınlaşması için çok yararlı bir deneyimdir. Bununla birlikte, çocuklar radyo programlarını dinlerken, resim yapma gibi bu programa uygun bir alıştırma ile eşlik etmeleri yararlı olacaktır. Çocuklar kendi çevrelerinde tamamen doğal ve kendi günlük yaşamına ait durumlarda ebeveynlerinin dili ile kontağa girdiklerinden bu dile karşı olan ilgileri daha fazla artıyor. Radyo, sadece işitsel olduğu için, televizyon ve internete oranla, çocukların hayal güçlerininin genişlemesine yardımcı oluyor. AKTİVİTENİN KAYNAĞI (Slovakya Gençlik Radyosu) Radio Junior Slovakia, HTTP://WWW.ROZHLAS.SK/RADIO-JUNIOR (Çek Cumhuriyeti Gençlik Radyosu) Radio Junior The Czech Republic, HTTP://WWW.ROZHLAS.CZ/RADIOJUNIOR/PORTAL/ Değişik ülkelerden radyo istasyon ve programlarından derlenmiştir. Bu derlemeyi aşağıdaki web adresinden bulabilirsiniz. HTTP://WWW.MULTILINGUAL-FAMILIES.EU, aynı zamanda HTTP://WWW.MULTILINGUALFAMILIES.EU/REPOSITORY/FOR-PARENTS/30ACTIVITIES/15-29 VEYA facebook This project has been funded with support from the European Commission. This publication reflects the views only of the author, and the Commission cannot be held responsible for any use which may be made of the information contained therein. 19 A16 SKYPE-KAHVALTSI SÜRE YAŞ SINIRLAMASI ANAHTAR KELIMELER ORJINAL KAYNAĞIN DILLERI GEREKLI MALZEME 5 dak. Çocuklarınızın hoşuna giderse, istediğiniz kadar zaman ayırabilir ve istediğiniz kadar tekrarlayabilirsiniz. 0–6; 6–10 Online, konuşma İngilizce. Bu aktivite her dil için uygundur Skype veya (vidyo ile) ona benzer online sohbet etmeyi sağlayan bir program. AKTİVİTENİN AMACI Bu aktivitenin amacı aile dilini konuşan ve çevrimiçi (online) iletişimde AKTİVİTENİN HAZIRLANIŞI AKIŞ AKTİVİTENİN ÖNEMLİ FAYDASI deneyimi olan diğer aile fertleri ile temasa girerek pratik yapmak. Çocuklar çoğu zaman günlük sohbetleri ebeveynler veya sadece anne veya baba yapıyor. Değişik insanlarla aile dilinde sohbet etmek hem çocuğu daha fazla öğrenmek için motive edecek hem de çocuğun aile dilini daha kolay öğrenmesine yardımcı olacaktır. Skype çocukların aynı anadili konuşan diğer aile fertleri ile bedava temasa girmesine ve anadilde sohbet etmesine imkan sağlıyor. Bu aktivite daha çok çevresinde kendi aile dili ile sohbet edecek insan bulamayan ebeveyn ve çocuklar tarafından benimseniyor. Bilgi / Aile dışında aynı anadili konuşan insanlarla sohbet etmek daha ilginç (daha çekici) olabilir. Ebeveynler www. epals. com üzerinden kendileri kayıt olup orada çocuklarına aynı anadili konuşan insanları bulmakta yardımcı olabilirler. Sadece Skype bağlantısı gerekiyor. Ayrica sohbet edilecek insanlarla tarih ve zamanı ayarlayarak “Skype rendavusu” yapılmalı (arkadaşlar, aile fertleri, yetişkinler ve çocuklar). Arzu edilirse bu aktivite diğer internet aktiviteleri ile birleştirilir. Ama bunun için daha farklı hazırlıklar yapılmalı. Sizinle aynı anadili konuşan büyük baba, büyük anne gibi diğer aile fertlerini veya arkadaşları Skype kahvaltısına davet edin. Çok uzaklarda olsaniz bile video bağlantısı ile “Skype kahvaltısı” sayesinde büyük baba ve büyük anne ile beraber kahvaltı yapmak mümkün oluyor. İlk etapta kahvaltıyı hazırlayıp masayı donatın. Laptopu masaya koyup skype bağlantısını kurun. Görüntü ve sesi kontrol edin. Herşey hazır ise beraber skype kahvaltısına – online-Partisibaşlayabilirsiniz. Sohbet normal kahvaltı sofrasında edildiği gibi burada da günlük yaşantınızda neler yaptığınız konusunda, nasıl yattığınız, yiyip içtikleriniz, işyeriniz üzerine yapilabilir. Burada ufak bir sorun doğuyor. Kamera sabit olduğundan masada oturan herkesi almayabilir ama laptopu veya kamerayı sağa sola cevirerek masada oturan herkesi görüntüye dahil edebilrsiniz. Burada çocuğun Skyp´te konuştuğu insanı görmesi çok önemli. Elbette bu aile sohbetleri aile dilinde yapılmalı. Bu aktivite aile dilini ebeveynler dışında farklı insanlarla konuşma fırsatını sunuyor. Böylelikle çocuk uzakta yaşayan arkadaş ve akrabaları ile yakın temas kurabiliyor. Aile ile Skype-sohbetleri dışında daha farklı ektinlikler yapılırsa çocukların aileye ve aile kültürüne daha yakınlaşmasını sağlar. Düzenli bir şekilde internet bağlantısının olmaması durumunda görüşmeler aksayabilir. AKTİVİTENİN KAYNAĞI Multilingualliving.com. Teknoloji, çocuklara yeni bir dil öğrenmekte kolaylık sağlıyor: süre 10ar dakika. Bilgi # 5: Facetime veya Skpe ile uzaktaki akrabalarınızla görüşün. , HTTP://WWW.MULTILINGUALLIVING.COM/2012/04/23/TECHNOLOGY -CHILDREN-LEARNLANGUAGE-10-MINUTES-AT-TIME/ Bilgi: Multilingual Living Blog´unda çocuklara başka bir dil öğrenmekte teknoloji ile nasıl destekleyebileceğiniz konusunda gereken bilgiyi bulacaksınız. ePals.com, Global Classroom, HTTP://WWW.EPALS.COM This project has been funded with support from the European Commission. This publication reflects the views only of the author, and the Commission cannot be held responsible for any use which may be made of the information contained therein. 20 A17 SKYPE´TA OYUN OYNAMAK IÇIN ARKADASLARINI DAVET ET SÜRE YAŞ SINIRLAMASI ANAHTAR KELIMELER ORJINAL KAYNAĞIN DILLERI GEREKLI MALZEME 5 dak. Çocukların hoşuna giderse istediğiniz kadar zaman ayırabilir ve istediğiniz kadar tekrarlayabilirsiniz. 0–6; 6–10 Sohbet, Oyun, Online İngilizce. Bu aktivite tüm diller için uygundur Skype veya Online kullanabileceğiniz benzeri programlar AKTİVİTENİN AMACI Bu aktivitenin amacı aile dilini konuşan ve çevrimiçi (online) iletişimde AKTİVİTENİN HAZIRLANIŞI AKIŞ AKTİVİTENİN ÖNEMLİ FAYDASI AKTİVİTENİN KAYNAĞI deneğimi olan diğer aile fertleri ile temasa girerek pratik yapmak. Çocuklar çogu zaman günlük sohbetleri ebeveynler veya sadece anne veya baba ile yapıyorlar. Değişik insanlarla aile dilinde sohbet etmek hem çocuğu daha fazla öğrenmek için motive edecek hem de çocuğun aile dilini daha kolay öğrenmesine yardımcı olacaktır. Skype çocukların aynı anadili konuşan diğer aile fertleri ile bedava temasa girmesine ve ana dilde sohbet etmesine imkan sağliyor. Bu aktivite daha çok çevresinde kendi aile dili ile sohbet edecek insan bulamayan ebeveyn ve çocuklar tarafından benimseniyor. Bilgi/ Aile dışında aynı anadili konuşan insanlarla sohbet etmek daha ilginç (daha çekici) olabilir. Ebeveynler www. epals. com üzerinden kendileri kayıt olup orada çocuklarına aynı anadili konuşan insanları bulmakta yardımcı olabilirler. Sadece Skype bağlantısı gerekiyor. Ayrica sohbet edilecek insanlarla tarih ve zamanı ayarlayarak“Skype rendavusu” yapılmalı (arkadaşlar, aile fertleri, yetişkinler ve çocuklar). Arzu edilirse bu aktivite diğer internet aktiviteleri ile birleştirilir. Ama bunun için daha farklı hazırlıklar yapılmalı. Akış bölümünde bunun için iki öneri bulabilirsiniz. Aile, akraba ve dostlarınızla Skype´ta oyun randevusu yapın. Randevuya geçin. Cocuğunuza nelerden hoşlandığını ve yapmak istediğini sorun. Cocuğunuz karşıdaki çocuga yeni bir oyuncağını veya yaptığı bir resmi göstermek isteyebilir. Bu durumda oyuncağı veya yaptığı resmi yanınızda hazırda bulundurun. Resim çizmek veya oyuncaklarla oynamak Skype´ta yapılacak oyunlar arasına giriyor. Bu aktivite aile dilini ebeveynler dışında farklı insanlarla konuşma fırsatını sunuyor. Böylelikle çocuk uzakta yaşayan arkadaş ve akrabaları ile yakın temas kurabiliyor. Aile ile Skype sohbeteri sırasında yapılan beraber, (karşılıklı) aktiviteler aile ile ilişki boyutunu güncelleştiriyor. Bu da normal şartlarde fazla görüşemediğiniz aile fertleri ve aile kültürüne daha yakınlaşmasını sağlar. Bu aktivitenin esin kaynağı: Multilingualliving. com. Teknoloji sayesinde çocuklarınıza yeni bir dil öğrenmesinde yardımcı oluyorsunuz. Süre 10ar dakika, Bilgi #5: büyükanne ve büyükbabanız ile skype veya Facetime´te beraber kahvaltı yapın. HTTP://WWW.MULTILINGUALLIVING.COM/2012/04/23/TECHNOLOGY-CHILDREN-LEARNLANGUAGE-10-MINUTES-AT-TIME/ Bilgi: Multilingual Living‘te çocuklarınıza teknoloji sayesinde diğer bir dili öğretirken teknolojinin sağlayabileceği kolaylıkları bulabilirsiniz. Bunun icin 10 dakika yeterli olacaktır. ePals. com, Global Classroom, HTTP://WWW.EPALS.COM This project has been funded with support from the European Commission. This publication reflects the views only of the author, and the Commission cannot be held responsible for any use which may be made of the information contained therein. 21 A18 BIR VARMIŞ BIR YOKMUŞ SÜRE 20–30 dak. YAŞ SINIRLAMASI 3 Yaş ve üzeri ANAHTAR KELIMELER Parmaklı kukla, masal anlatma, dinleme becerisi, kelime hazinesi ORJINAL KAYNAĞIN DILLERI Bu aktivite her dil için uygundur GEREKLI MALZEME El kukla(lar)sı AKTİVİTENİN AMACI Bu aktivitenin temel amacı çocukların dinleme ve konuşma yeteneğini geliştirmektir. AKTİVİTENİN HAZIRLANIŞI Bu aktiviteyi yapabilmek için el kuklası gerekiyor. AKIŞ El kuklasıyla çocuklarınıza ezbere bildiğiniz bir masalı anlatın. Çocuklarınıza el kuklasıyla oynamalarına izin verin. Her bir kukla bir figürdür ve masalı anlatan da sizsiniz. AKTİVİTENİN ÖNEMLİ FAYDASI Bu aktivite çocukların dinleme ve konuşma kabiliyetlerini geliştirmelerine yardımcı oluyor. Çocuklar bu aktivite ile meşgul olurken etkileşim yapabiliyor ve bu masal üzerine kendi versiyonlarını (sürümünü) yaratabiiyorlar. AKTİVİTENİN KAYNAĞI Multilingual Families Projesi This project has been funded with support from the European Commission. This publication reflects the views only of the author, and the Commission cannot be held responsible for any use which may be made of the information contained therein. 22 A19 MASAL KUŞU (STORYBIRD) SÜRE 30 Dakika YAŞ SINIRLAMASI 6–10 ANAHTAR KELIMELER Masal anlatmak, yazma yeteneği, yaratıcılık, online ORJINAL KAYNAĞIN DILLERI İngilizce. Bu aktivite her dil için uygundur GEREKLI MALZEME Bilgisayar, İnternet, masal-kuşu web sitesi AKTİVİTENİN AMACI Bu aktivite sayesinde çocuğun yazma, okuma, ve IT (bilişim) alanındaki yeteneklerini gelişiyor. Aynı zamanda çocugun yaratıcılığını geliştirmesinde yardımcı olacaktır. AKTİVİTENİN HAZIRLANIŞI Bilgisayar ve Internet bağlantısı gerekiyor. AKIŞ 1. Masal kuşu sayfasına (Storybird) gidiniz. Bilgi: En iyisi ailelerin siteye kayıt olmaları. Böylelikle çocukların calışmaları kaydedilebilir. 2. (Ekranın sol üst köşesinde) "Oluştur"a tıklayın 3. Çocuğunuzun en sevdiği şabloyu seçmesine izin verin. 4. Hikayeyi oluşturmak için, çocuğunuz metni yerleştirmekle başlaşın. AKTİVİTENİN ÖNEMLİ FAYDASI Bu aktivite sayesinde çocuğun yazma, okuma, ve IT (bilişim) alanındaki yeteneklerini gelişiyor. Aynı zamanda çocuğun yaratıcılığını geliştirmesinde yardımcı olacaktır. AKTİVİTENİN KAYNAĞI Pop A., Gómez M.S., Engaging Learners through Digital Storytelling. Rationale, Guide, and Tips for Using Storybird, Rate Issues, 2011:39–43. available at: HTTP://WWW.RATE.ORG.RO/FILEMANAGER/NEWSLETTER7. HTML#5. Masal kuşu (Storybird), Hikayeler oluşturmak, okuyup paylaşmak, HTTP://STORYBIRD.COM/ This project has been funded with support from the European Commission. This publication reflects the views only of the author, and the Commission cannot be held responsible for any use which may be made of the information contained therein. 23 A20 MÜZİK İLE YOLDA SÜRE YAŞ SINIRLAMASI ANAHTAR KELIMELER ORJINAL KAYNAĞIN DILLERI GEREKLI MALZEME 5–10 dak. Çocukların hoşuna giderse istediğiniz kadar zaman ayırabilir ve istediğiniz kadar tekrarlayabilirsiniz. 0–6; 6–10 Şarkı söylemek, eğlence, hafızada tutmayı geliştirmek, bu aktivite ile bağlantılı kelime hazinesi İngilizce. Bu aktivite her dil için uygundur Müzik/ aile dilinde çocuk şarkıları AKTİVİTENİN AMACI Bu aktivite sayesinde çocuğunuz müzikle dil öğrenme yeteneğine sahip ol- AKTİVİTENİN HAZIRLANIŞI AKIŞ AKTİVİTENİN ÖNEMLİ FAYDASI AKTİVİTENİN KAYNAĞI uyor. Gün boyu oluşacak küçük boşluklar bu dersle (dil öğrenme) kapatılabilir. Örneğin araba ile yolculuk yaparken aile dilinde şarkı söylemek çok önemlidir. Müzik aracılığıyla kültürel bağlantı kuruluyor. Aile dilinizde çocuklarınızın veya sizin sevdiğiniz ve bildiğiniz şarkıları seçin. Önemli kriter çocuğunuzun müziği seviyor olmasıdır. İki olası kaynak: Avrupa FolkDC projesinden online bulabileceğiniz on farklı Avrupa ülkeleri dillerinden halkmüziği (Çekçe, Danca, İngilizce, Fince, Yunanca, İtalyanca, Portekizce, Romen, Türkçe, İspanyolca). FolkDC sayfasında başka çocuk şarkılarını (vidyolar) da bulanabilirsiniz. Bu aktivite alışverişe giderken, aile ve arkadaş ziyaretlerine giderken, yahut çocukları okula götürürken arabada yapılabilir. Böylelikle araba ile yolculuğu dil ögrenmek gibi faydalı bir aktivite ile birleştirmiş olursunuz. Yapmanız gereken tek şey, müziği koymak ve çocuklarınızla beraber şarkı söylemek. Elbette müzik seçiminde kararı çocuklarla beraber almalısınız. Alternatif/ MP3e gerek kalmadan kendi kendinize şarkı söyleyin. Melodi, ritim ve dil arasında bir bağlantı kuruluyor. Müzik ruh hali ve duyguyla bağlantılıdır. Böylelikle çocuklar farkına varmadan müzikle şarkı söylemeye ve dil öğrenmeye motive oluyorlar. Buna ek bir avantaj da, bu sayede araba ile yolunuz size çok daha kısa gelecektir. Multilingualliving. com. Çocukların yeni bir dil öğrenmesinde müzikle destek olmak: 10 dakika, Bilgi #6 HTTP://WWW.MULTILINGUALLIVING.COM/2012/05/14/MUSIC-HELP-CHILDREN-LEARNNEW-LANGUAGE-10-MINUTES-AT-A-TIME/ Bilgi/ Blogda çocukların müzik sayesinde nasıl yeni bir dil öğrenebileceklerini bulabilirsiniz. Süre:10 dakika FolkDC EU project HTTP://FOLKDC.EU/. Tüm şarkıların şarkı sözlerini HTTPS://SOUNDCLOUD.COM/JOEL-JOSEPHSON/SETS/FOLK-SONGS-OF-EUROPE. SAYFASINDA BULABILIRSINIZ. This project has been funded with support from the European Commission. This publication reflects the views only of the author, and the Commission cannot be held responsible for any use which may be made of the information contained therein. 24 A21 BIRLIKTE ŞARKI SÖYLEYELIM! SÜRE 5–10 dak. YAŞ SINIRLAMASI 0–6; 6–10 Şarkı söylemek, eğlence, hafızada tutmayı geliştirmek, bu aktiviteyle ANAHTAR KELIMELER bağlantılı kelime haznesi ORJINAL KAYNAĞIN DILLERI Bu aktivite her dil için uygundur GEREKLI MALZEME Hiçbir şey AKTİVİTENİN AMACI Bir fikrin bir çok dildeki anlam ve önemini karşılaştırmak. AKTİVİTENİN HAZIRLANIŞI Hiçbir şey- bu öğrenme oyunları, günlük yapılan aktivitelerde aile dilinin AKIŞ AKTİVİTENİN ÖNEMLİ FAYDASI AKTİVİTENİN KAYNAĞI kullanılması için bir teşviktir. Ebeveynler bir çok dilde söylenen bir şarkıyı seçebilirler, mesela „Panie Janie“ veya „Old Mc Donald“. Çocuklarınızla seçtiğiniz şarkıyı önce bir dilde, sonra diğer bir dilde söyleyiniz. Başka bir kaynak: Ninniler AB´dan ve Avrupa´dan 7 dilde ninniler (Lullabies of Europe in 7 Languages). Şarkı söylemek eğlencelidir, dillerin öğrenimini çok daha ilgi çekici yapar ve dil bilincini genişletir. Çocuklarda dil öğrenimini destekleyen kanon birçok ülkede ve dilde de biliniyor. Multilingual Families projesinin ek kaynağı Aşağıdaki sayfalardan çok dilli çocuk şarkıları repertuarı bulabilirsinizHTTP://WWW.MULTILINGUAL-FAMILIES.EU aynı zamanda HTTP://WWW.MULTILINGUAL-FAMILIES.EU/REPOSITORY/FOR-PARENTS/29ACTIVITIES/21-29 VEYA facebook Avrupa´dan ninniler, bknz. HTTP://WWW.LULLABIES-OF-EUROPE.ORG/. Bu web sitesinde 7 dilde (Türkçe, İtalyanca, Yunanca, Romen, Çekçe ve Ingilizce) ninniler bulabilirsiniz. This project has been funded with support from the European Commission. This publication reflects the views only of the author, and the Commission cannot be held responsible for any use which may be made of the information contained therein. 25 A22 CHI CHI WAH SÜRE 10 dak. YAŞ SINIRLAMASI 0–6; 6–10 ANAHTAR KELIMELER Dinlemek, dans etmek ORJINAL KAYNAĞIN DILLERI İngilizce, İspanyolca, Almanca, Fransızca ve Flaman GEREKLI MALZEME Youtube Videosu AKTİVİTENİN AMACI Dinleme yeteneğini geliştirirken bir başka aksiyonla bağdaştırmak. Örneğin dans etmek. AKTİVİTENİN HAZIRLANIŞI Youtube videosunu yükleyin -ilk bağlantı size, yukarıda saydığımız dillerde kelimeler verecektir. İkinci bağlantı (link) size youTube´ta bulunan arama sonuçlarını (bağlantı ve vidyoları) gösterecektir. AKIŞ Açtiğınız videyoyu izleyin. O vidyoda gösterilen talimatları ve hareketleri bulup dans edin ve beraber şarkı söyleyin. Aynı vidyoyu değişik dillerde seyredip dans edebilirsiniz. Chi Chi Wah İspanyolca Tsjoe Tsjoe Wa Hollandaca AKTİVİTENİN ÖNEMLİ FAYDASI Müzik Vidyosunu izlemek, dinlemek, beraber şarkı söyleyip dans etmek hoşunuza gidecektir. Dile müzikle yaklaşmak size o dili daha enteresan kılacak ve şarkı söylemeniz dil bilginizi genişletecektir. AKTİVİTENİN KAYNAĞI Multilingual Families Projesi „Chi Chi Wah“ Metin (İngilizce, Ispanyolca, Almanca, Fransizca ve Flaman) ve Vidyo, HTTP://IHSGUT.ORG/CHICHIWA.HTM. değişik dillerde „ Chi Chi Wah Song“ değişik dillerde. Bknz. - Arama sonuçları HTTP://WWW.YOUTUBE.COM/RESULTS?SEARCH_QUERY=CHI+CHI+WA+CHI+CHI+W A+SONG&OQ=CHI+CHI&GS_L=YOUTUBE.3.0.0L10.1681.2452.0.5420.7.7.0.0. 0.0.197.658.2J3.5.0...0.0...1AC.1.11.YOUTUBE.YV_EYLMONKO Bu aktivitenin esin kaynağı: Bir tatil deneyimi. Çocuklar Flaman versiyonuna dans etmiş ve bu da çocukların çok hoşlarına gitmişti. This project has been funded with support from the European Commission. This publication reflects the views only of the author, and the Commission cannot be held responsible for any use which may be made of the information contained therein. 26 A23 SPOR YAPMAK SÜRE YAŞ SINIRLAMASI ANAHTAR KELIMELER ORJINAL KAYNAĞIN DILLERI GEREKLI MALZEME 15. dak. — Çocukların hoşuna giderse istediğiniz kadar zaman ayırabilir ve istediğiniz kadar tekrarlayabilirsiniz. 0–6; 6–10 Spor, kelime tanıma, içerik ve dil entegreli öğrenmek* İngilizce. Aktivite her dil için uygundur. Çocukların en sevdiği spor için donanım. AKTİVİTENİN AMACI Spor yaparken kullanılacak kelime ve sözleri (deyişleri) öğrenmek ve bunları oyunlarla birleştirmek. AKTİVİTENİN HAZIRLANIŞI Hiçbir şey — Bu aktivite hergün evde yapabileceğiniz aktiviteleri aile dilinde yapmak için bir teşviktir AKIŞ Çocuklar için ana dilinizde sevdikleri spor oyunun kurallarını açıklamak için biraz zaman ayırın. Spor bittikten sonra ne yapmak istediginiz, sevdiğiniz aktiviteler, komik durumlar veya sonuçlar hakkında konuşun. Gerekirse, ikinci bir tur daha oynayın ve bu turda oyuncuları değiştirin, kuralları tekrarlayın. Ama bu sefer çocuklarınız size kuralları anlatsın. AKTİVİTENİN ÖNEMLİ FAYDASI Bu aktivite hareket ve kuralları değişik dillerde görülebilen (farkedilen) sonuçlarla birleştiriyor. Örnek: dolaysız görüş bildirme (feedback) AKTİVİTENİN KAYNAĞI Fikir ve öneri (teşvik): Multilingualliving.com. Babayla ikinci bir dil öğrenmek — 10ar dakika: HTTP://WWW.MULTILINGUALLIVING.COM/2013/03/07/LEARNING-A-SECONDLANGUAGE-WITH-DAD-10-MINUTES-AT-A-TIME/ This project has been funded with support from the European Commission. This publication reflects the views only of the author, and the Commission cannot be held responsible for any use which may be made of the information contained therein. 27 A24 ALIŞVERIŞ LISTELERI — AILEDE KONUŞULAN DIL ILE YAZMAK SÜRE 10–30 dak. (değiştirilebilir) YAŞ SINIRLAMASI 6–10 ANAHTAR KELIMELER Yazmak, Adlandırmak, kelime haznesi ORJINAL KAYNAĞIN DILLERI Almanca. Bu aktivite her dil için uygundur GEREKLI MALZEME hiçbir şey AKTİVİTENİN AMACI Bu aktivite aile dilini yazma yeteneğini ile birleştirerek bu yeteneğin gelişmesine destek olacaktır. Bu da günlük yaşamda alıştırma yapılarak sağlanacaktır. AKTİVİTENİN HAZIRLANIŞI Hiçbir şey – bu eğitimci oyunlar günlük aktivitelerde aile dilinin kullanılmasını AKIŞ AKTİVİTENİN ÖNEMLİ FAYDASI AKTİVİTENİN KAYNAĞI teşvik ediyor. Çocuklarınızla beraber alışveriş listesini aile dilinizde yazın. Eğer çocuklarınız bu listeyi yazabilirlerse, siz ebeveyn olarak dolapta nelerin eksik olduğunu kontrol ederek, çocuklarınıza neyin alınması gerektiğini söyleyin ve onlar bu listeyi tek başlarına yazsınlar. Eğer çocuklar bu listeyi tek başına yazacak durumda değil iseler, bu alıştırmayı ebeveynler çocukları ile beraber yapabilirler. – Önce nelerin alınacağına karar kılın, alınacak şeyleri adlandırın ve bunların hepsini alışveriş listesine yazdırınız. Sabırsızlanmadan, çocuğunuza gerekli olan zamanı vererek, çocuğunuzun cesaretini kırmadan yazmaya devam etmesini sağlamış olursunuz. Ebeveynler çocukları ile alışverişe gidebilir ve listedeki alınacak ürünleri markette beraber arayıp bulabilirler. Buldukları ürünleri yine beraber adlandırabilirler. Bilgi | Bu aktivite diğer ufak tefek yazı işlerinde de uygulandığı zaman daha fayda gösterir. Örneğin sms, rendavu defterine yazılacak notlar, yemek tarifleri, email ve aile dilinizi konuşan dostlarınıza posta-kartı yazabilirsiniz. Kelimeleri anlaşılabilir bir şekilde sesli okuyabilir, harfleri kodlayabilirsiniz. Gerektiğinde aile dilinizde bulunan farklı harfleri ve sizin dilinize ait olan özellikleri açıklayabilirsiniz. Bu aktivitenin önemli bir faydası, aile dilinde yazma kabiliyetini desteklemektir. Normal şartlarda, yazma kabiliyetine daha vakıf olmak için yazı yazma kabiliyetinin, konuşma kabiliyetinden daha fazla dikkate alınması gerekiyor. Bu aktivitenin diğer bir faydası da, ebeveyn ve çocukların bu uygulamayı gündelik işlerinde kolayca kullanabilmeleri. Bu öğrenim süreci, gündelik yaşama aktarıldığı takdirde, ebeveyn veya çocuklar tarafından büyük bir ön hazırlık yapmaya gerek kalmıyor. Alındığı kaynak ve öneri (teşvik): Amt für multikulturelle Angelegenheiten, Frankfurt am Main (Hrsg.) (2012): Mehrsprachigkeit. Aktionen und Projekte in der Schule. Zusammengestellt von Nicola Küpelikilinc und Meryem Taşan, HTTP://WWW.FRANKFURT.DE/SIXCMS/MEDIA.PHP/738/MEHRSPRACHIGKEIT_2012.PDF (p. 96-97) This project has been funded with support from the European Commission. This publication reflects the views only of the author, and the Commission cannot be held responsible for any use which may be made of the information contained therein. 28 A25 YEMEK PIŞIRME DILI VE KÜLTÜRLER SÜRE YAŞ SINIRLAMASI ANAHTAR KELIMELER ORJINAL KAYNAĞIN DILLERI GEREKLI MALZEME 30 dak . — Çocukların hoşuna giderse istediğiniz kadar zaman ayırabilir ve istediğiniz kadar tekrarlayabilirsiniz. 0–6; 6–10 yazmak, yemek yapmak, kelimeleri anlamak, içerik ve dile entegre edilerek öğrenme CLIL* İnglizce. Bu aktivite her dil için uygundur gıda ürünleri, mutfak eşyaları (yemek yapmak için), kalem kağıt AKTİVİTENİN AMACI Bu aktivitenin amacı yemek pişirme ve yemek yeme konusuna ait kelimeleri ve bura- AKTİVİTENİN HAZIRLANIŞI AKIŞ AKTİVİTENİN ÖNEMLİ FAYDASI AKTİVİTENİN KAYNAĞI da kullanılan ifadeleri ve bununla bağlantılı olan kültürü tanıyıp öğrenmek. Bu aktivitenin diğer önemli amacı da çocuğunuzun okunmak, duymak, görmek, koklamak ve tatmak gibi tüm duyularını kullanarak bu dil ve kültür deneyimini geliştirmesidir… Hiçbir şey. – bu öğretici oyunlar gündelik aktiviteleri yaparken aile dilini kullanmaya teşvik etmek için hazırlanmıştır. Çocuklarınızla beraber akşam yemeğini aile dilinizde planlayarak başlayın. Ebeveynler çocuklarıyla beraber menüyü yazabilirler. Alışveriş listesini beraber hazırlayarak alışverişe gidilir ve sonra beraber yemek yapılır. Bütün bu aktiviteleri yaparken çocuklarınızla tek bir dilde konuşun. Bu aktivitedeki öğrenim boyutu otomatik olarak, yemek yaparken, ebeveyn ve çocuklar arasındaki konuşmalarda ve yemek yapmak için kullanılacak ürün ve mutfak eşyalarını tanımlamakta da görülebiliyor. Yemek yaparken çocuklar öteberileri ve ürünleri adlandırmakla beraber duyularını da (dokunmak, koklamak, tadmak, dinlemek, görmek) aktifleştiriyor. Dil böylece sağlam şekilde yerleşiyor ve duyu organlari deneyiminin önemli bir parçası oluyor. Bu da çocukların belleği için idealdir. Bilgi | Bu ektinlik gündelik yemek pişirme işinde uygulanabilir.Bu etkinligi, diğer „alışveriş listesi- aile dilinde yazma“ (bkz. A24, previous page) etkinliği ile de birleştirilerek yemek ile bağlantılı tüm aktiviteler zincirine katabilririz. Alışveriş listesini yazmakla başlayın.Sonra yemek tarifi, yemek pişirmek için gereken malzemelerin hazırlanışı ve en son olarak beraber yemek yeme ile sonuçlandırılır.Bu yaptıklarınızı detaylı olarak aile dilinde kart ve ya email ile ailenize yazabilirsiniz. Multilingual Families projesi Fikir ve öneri (teşvik): Multilingualliving.com. Baba ile ikinci bir dil öğrenme – 10ar dakika. : HTTP://WWW.MULTILINGUALLIVING.COM/2013/03/07/LEARNING-A- SECOND-LANGUAGE-WITHDAD-10- MINUTES-AT-A-TIME/ Tomasello M., 2003, Constructing a language. A usage-based theory of language acquisition, Cambridge Massachusetts: Harvard University Press. Bilgi | Çocuğunuza daha fazla dil öğrenirken destek olmak için gereken bilgileri 10 dakikalık Multilingual Living, Blog`unda (10 Munutes at a time) bulabilirsiniz. This project has been funded with support from the European Commission. This publication reflects the views only of the author, and the Commission cannot be held responsible for any use which may be made of the information contained therein. 29 A26 TEBRIK KARTI SÜRE 30 da YAŞ SINIRLAMASI 6–10 ANAHTAR KELIMELER yazmak, kelime hazinesi ORJINAL KAYNAĞIN DILLERI Bu aktivite her dil için uygundur. GEREKLI MALZEME Kağıt ve boya kalemleri AKTİVİTENİN AMACI Kelime haznesini geliştirmek ve aileyi belirli bir dil ile birleştirmek AKTİVİTENİN HAZIRLANIŞI Kağıt kalem ve fosforlu renkli kalem AKIŞ Çocuklar tebrik kartını gönderecekleri akrabalarını veya tanıdıklarını kendileri seçebilirler. Çocuklar kart göndereceği akrabasnın dilinde neyin yazılacağına kendileri karar verirler. 0-6 yaş arası: Çocuklar boya yapıp, ilave edilen metni planlarlar. Veliler yazi işlemini ele alırlar. 6-10 yaş arası: Hataları düzeltmek ya da önlemek için ebeveyn çocuklarına kartı yazarken yardımcı olabilirler. Gerçi çocukların kendi hatalarını yapmalarına izin verilirse çok daha verimli olur. AKTİVİTENİN ÖNEMLİ FAYDASI Yazı işlemi, burada kısa bir metin içerse bile, daima bir planlama ve gerçekleştirme ile bağlantılıdır. Düzeltiler ve/veya hatalar bu sürecin önemli bir parçasıdır ve gelişimde önemli bir adımdır. Düzeltiler ve hatalar ilerleme esnasında harika ve verimli olanaklar yaratır (bkz. Pinker). AKTİVİTENİN KAYNAĞI Multilingual Families Projesi Bu aktivitenin esin kaynağı: Pinker S., 1996, The language instinct: how the mind creates language, New York: Harper Perennial. This project has been funded with support from the European Commission. This publication reflects the views only of the author, and the Commission cannot be held responsible for any use which may be made of the information contained therein. 30 A27 AILE KRONIĞI SÜRE bir kaç günden fazla (proje niteliğinde bir aktivite) YAŞ SINIRLAMASI 6–10 ANAHTAR KELIMELER yazmak, konusmak, soru sormak ORJINAL KAYNAĞIN DILLERI Bu aktivite her dil icin uygundur. Kağıt, kalem, kamera, kayıt cihazı veya akıllı telefon, bilgisayar ve yazıcı, maGEREKLI MALZEME kas, sıvı yapıştırıcı (404), büyük alıştırma defteri veya boş kronik AKTİVİTENİN AMACI Çocuklar için aile içinde konuşulan tüm dilleri kullanmakta kolaylık sağlamak AKTİVİTENİN HAZIRLANIŞI Sizin aile içinde konuştuğunuz dilden farklı diller konuşan aile fertleriniz ile AKIŞ AKTİVİTENİN ÖNEMLİ FAYDASI AKTİVİTENİN KAYNAĞI temasa girin. Çocuklar aile kroniği için akrabalarını kendileri seçiyor. Bu akrabaların ailenizde konuşulan dilleri konuşuyor olmalarına dikkat edin. Ebeveyn çocuklara soru kataloğunu hazırlamakta yardım ediyor ve çocuklara muhabir görevini veriyor. Ebeveyn röportaj yapılacak akraba fertleri ile temasa girip çocukların röportaj yapabilmeleri için ortamı hazırlamalı. Röportaj sonucu yazılı şekilde, video şeklinde ya da resim şeklinde de olabilir. Arzu edildiği takdirde bu ropörtaj internete blog seklinde, ya da wiki de yayınlanabilir. Sonuç olarak ebeveyn ile çocuklar aile kroniğini üretmiş olur. Bilgi | Bu aile kroniği daha sonra oluşacak aile sohbetleri ve diğer aile dillerinde yapılacak sohbetler için bir başlangıç, bir temel olabilir Bu aktivite biraz daha zor ve karmaşık olsa da çocuklara Code Switching* ´de alıştırma yapmalarında yardımcı olacaktır, ki bu tamamen normaldir. (bkz. Çokdilli Ailelerde ebeveyn için kılavuz). Çocukların akıcı şekilde tercüme etmesini ve bir dilden diğer bir dile daha kolay geçiş yapmasını sağlıyor. Ailelerde çeşitli kültürlerin daha iyi tanınmasında önemli bir rol oynuyor. Multilingual Families Projesi This project has been funded with support from the European Commission. This publication reflects the views only of the author, and the Commission cannot be held responsible for any use which may be made of the information contained therein. 31 A28 TAKVIMIMIZ SÜRE YAŞ SINIRLAMASI ANAHTAR KELIMELER ORJINAL KAYNAĞIN DILLERI GEREKLI MALZEME bir kaç günden fazla (proje niteliğinde aktivite) -çocuklarınızın hoşuna giderse istediğiniz kadar zaman ayırabilir ve tekrarlayabilirsiniz. 0–6; 6–10 yazmak, kelimeleri tanımak sözlük kullanmayı öğrenmek Bu aktivite her dil için uygundur uygulama defteri, renkli boya kalemleri, dolma kalem, fosforlu renkli kalem AKTİVİTENİN AMACI Bu aktivitenin amacı, çocukların gerektiği yerde ve yeterli şekilde dili AKTİVİTENİN HAZIRLANIŞI AKIŞ AKTİVİTENİN ÖNEMLİ FAYDASI AKTİVİTENİN KAYNAĞI kullanmalarına kolaylık sağlamak. Ayrıca farklı alanlarda kullanabilecekleri dillerin farkındalığına erişmek. Mesela: Okulda, evde, farklı dilde konuşan aile fertlerinden biri ile beraber. Yoktur Burada önemli olan belirli iletişim alanlarını belirlemek. Örneğin biri okulda yada ana okulunda. Çocuğunuz resim yapabilir, veya kelime haznesini kullanarak belirli alan içerisindeki durumu anlatmaya çalışabilir. 2a. Akış planlaması: Çocuğunuzla ana okulunda meydana gelebilecek olaylar hakkında konuşun. Örneğin sırada durmak veya yan yana yürüme üzerine konuşabilirsiniz. Bu konuşmayı aile dilinizde veya ana okulu dili ile yapabilirsiniz. 2b. Takvim Çocuğunuza belirli durumlarda gereken oluşumların nasıl kullananılacağını öğretecektir.Bu sayede bir listeyi nasıl kullanacağını, veya hangi dili ne zaman ve hangi durumlarda konuşacacağını öğrenecektir. Ana okulundaki ve okuldaki dil öğrenimini güçlendirir. Böylelikle çocuğunuzun bir eğitim kurumuna alışmasında ve yeni durum ve sorunlarla daha kolay başa çıkmasında yardımcı olursunuz. Bu aktivitenin esin kaynağı: Londra anneleri (Mums from London) HTTP://MUMSFROMLONDON.COM/ARTICLES/2013/07/24/DWUJ%C4%99ZYCZNO%C5 %9B%C4%87-PROWADZENIE-DZIENNICZKA-WYDARZE%C5%84%E2%80%93TECHNIKA-POMOCNA-W-BUDOWANIU (last access on 9th September 2013). Amt für multikulturelle Angelegenheiten, Frankfurt am Main (Hrsg.) (2012): Mehrsprachigkeit. Aktionen und Projekte in der Schule. Zusammengestellt von Nicola Küpelikilinc und Meryem Taşan, HTTP://WWW.FRANKFURT.DE/SIXCMS/MEDIA.PHP/738/MEHRSPRACHIGKEIT_2012.PDF This project has been funded with support from the European Commission. This publication reflects the views only of the author, and the Commission cannot be held responsible for any use which may be made of the information contained therein. 32 A29 GÜN BUGÜN SÜRE 30–40 dak YAŞ SINIRLAMASI 6–10 ANAHTAR KELIMELER takvim, tatil günleri, kültür bilgisi, gelenek-görenek ORJINAL KAYNAĞIN DILLERI Bu aktivite her dil için uygundur. GEREKLI MALZEME takvim ve kalem AKTİVİTENİN AMACI Bu aktivitenin amacı, çocukların dilbilgisini ve kültür anlayışını geliştirmek. Bu aktivite çocukların anne-baba veya büyükanne ve büyükbabalarının memleketi ve kültürü üzerine bilgi sahibi olmalarını sağlamak. AKTİVİTENİN HAZIRLANIŞI Takvim ve bir kaç kalem AKIŞ Ebeveyn ve çocuklar için birlikte. 1. Çocuklar ebeveyn veya büyüykanne-büyükbabalarının memleketinde kutlanan bayramları takvime yazıyor. 2. Aynı zamanda hangi bayramda hangi örf ve adetlerin olduğunu, hangi bayramda nelerin yapıldığını çocuklarınıza anlatabilirsiniz. Yaşı biraz daha büyük olan çocuklar bu bilgileri tek başlarına araştırarak bulabilirler. 3. Her bayram takvime tarihinde ve aile dili ile yazılmalı. AKTİVİTENİN ÖNEMLİ FAYDASI Bu aktivite çocukların hem dil hem de kültürel bilgilerini tazeleyip daha fazla geliştirmelerini sağlar. Aynı zamanda ebeveynlerinin kökeni ve kültürleri üzerine daha fazla bilgi sahibi olmalarında yardımcı olacaktır. AKTİVİTENİN KAYNAĞI Multilingual Families projesi This project has been funded with support from the European Commission. This publication reflects the views only of the author, and the Commission cannot be held responsible for any use which may be made of the information contained therein. 33 A30 ÇOKDİLLİ ÇOCUKLAR SÜRE YAŞ SINIRLAMASI ANAHTAR KELIMELER ORJINAL KAYNAĞIN DILLERI GEREKLI MALZEME 5 dak. – Çocuğunuz çok beğenirse istediğiniz kadar zaman ayırıp istediğiniz kadar tekrarlayın. 6–10 video izleme, diller hakkında konuşmak, kendi dilinizden kelimeler bulmak. Bu aktivite her dil için uygundur. Internet bağlantısı AKTİVİTENİN AMACI Bu aktivitenin amacı, video izlemek ve/veya dilleri taklit etmek ve kendi dilinize ait sözcük bulmak. AKTİVİTENİN HAZIRLANIŞI 6-10 yaş arası çocuklar için E-book’u indirin: WWW.MULTILINGUALFAMLIIES.EU AKIŞ 1.Cocuklarınıza, onların dilediği gibi e-book‘ taki videoları izletin 2.Videolar hakkında konuşun: a) Duyduğun dili nasil algılıyorsun? b) En çok hangi videoyu sevdin? Neden? c) Ne görüyorsun? Ne düşünüyorsun? d) Hangi dili duyuyorsun? e) Dillerin farklı yazılımlarını görebiliyormusun? Farklı yazılımlar hakkında ne biliyorusn? Kendi dilinin yazılımı hakkında ne biliyorsun? AKTİVİTENİN ÖNEMLİ FAYDASI E-booktaki aktiviteler çokcukları konuşmaya, betimlemeye ve yorumlamaya cesaretlendirir. Aile dilini ve diğer dilleri kullanmaya teşvik eder AKTİVİTENİN KAYNAĞI Multilingual Families projesi This project has been funded with support from the European Commission. This publication reflects the views only of the author, and the Commission cannot be held responsible for any use which may be made of the information contained therein. 34 SÖZLÜK FARKLI DILLERE GEÇIŞ YAPMAK. (DIL DEĞIŞTIRMEK) Bir sohbette, ve ya bir cümle içerisinde birden fazla dili kullanarak ve bu diller arasında sık sık değişim yaparak konuşan insanların diğer dillerde de yetenekli oldukları düşünülüyor. Çokdilli insan bu dilleri, diller arasındaki farklılıktan çok, dil sistemine göre ayırıyor ve konuşurken bildiği bütün dilleri kullanıyor. İÇERIĞE VE DILE DAYALI ÖĞRENME / CONTENT AND LANGUAGE INTEGRATED LEARNING (CLIL) Dil öğreniminde ve dile hazırlık için çok etkili bir biçimdir. CLIL bir dili öğrenirken (aile dili veya yabancı dil) olaylardaki içerik ve temalarla ilgilenir ve onu inceler. Böylelikle alıştırma yaparken amaca çift taraflı odaklanır. Özellikle içeriğe (kelime ve kelime işlevleri) ve aynı anda dile de önem verir. Çocukların erken dil öğrenmesinde ve iki dilli eğitiminde çok etkili (efektif) olur. Kisaca bir aile içerisinde konuşulan diller. Bu diller ailenin tüm fertleri tarafından konuşulmak zorunda değil. Örneğin ebeveyn birbirleri ile Flamen konuşurken, çocuk babası ile ingilizce anAILE DILLERI nesi ile de Almanca konuşabilir. Daha geniş anlamda, aile ve aile çevresinde, konuşulan dillerdir. Bu aile çevresine büyükanne ve büyükbabanın yanında teyze, hala, dayı, amca vb. de dahildir DIL LISTESI Özellilkle belirli bir sebep ve özel bir sosyal çevre (sosyal içerik) için seçilen dil listesi. SÖZLÜK ANLATMA YETERLILIĞI /(NARRATING) MASAL ANLATMA YETENEĞI EDAT IFADELERI EŞANLAMLI KELIMELER YAZMA KABILIYETI Sözlük dilin envanteridir. Bir sözlüğün içeriği, kelime ve bileşik kelimelerden, deyimsel ifadelerden ve cümlelerden, soneklerden oluşur. Yazılı bir dilin sözlüğü, günlük konuşulan dilden daha kapsamlıdır. Sözlüğün daha geniş ve daha kapsamlı olabilmesi ama aynı zamanda bu sözlüğün çesitli durum, ilişki ve bağlantılar ve metinlerde kulanılabilmesi için zengin bir içeriğe sahip olması da gerekir. Bir insana masal anlatabilme yeteneği (yazılı veya sözlü). Anlatma yeterliliği (yeteneği) bir metni mantıklı bir şekilde üretmek ve bu metinde bağlantıları (örneğin, öncesi, sonrası, bu arada), (dilsel olarak), partikelleri (örneğin: sadece, basit bir şekilde, ancak, buna rağmen) veya sıfatları başarılı şekilde kullanmaktır. Bu ifadelerde, cümlenin başında bulunan edat (nasıl, -da, -a, içinde, üstünde, hakkında, etrafında) cümlenin esas öğesidir. Edat ifadeleri cümlenin bir bölümüdür. Örnek: babamı mutfakta buldum. Aynı veya benzer anlamı taşıyan kelimelere denir. İki kelime aynı veya benzer anlamda ise bu kelimelere eşanlamlı kelime (synonyms) denir. Yazma ve metin üretme yeteneği. Anlatma yeterliliği yazma kabiliyetinin gelişmesinde çok önemli bir rol oynar. Anlatma yeterliliği ve ileri zamanda yazma kabiliyeti için temel, çocuk yaşta masal kitaplarını seyretme ve bu kitapları sesli okuma ile atılır. This project has been funded with support from the European Commission. This publication reflects the views only of the author, and the Commission cannot be held responsible for any use which may be made of the information contained therein. 35 BIBLIOGRAFYA (KAYNAKÇA) Bu kılavuzda (talimatlar) bulunan tüm aktiviteler, Multilingual Families Proje´si (Çokdilli Aileler Projesi) tarafından didaktikleştirilip yayınlanmıştır. Bazı aktiviteler tatil deneyimlerinden diğerleri ise birçok ülke ve dildeki çeşitli çocuk oyunlarından ve şarkılardan derlendi. Buna ek olarak aşağıda sıralanan kaynaklar kullanıldı. AKTIVITELERI TEŞVIK EDEN KURUM Amt für multikulturelle Angelegenheiten, 2012, Mehrsprachigkeit. Aktionen und Projekte in der Schule. Zusammengestellt von Küpelikilinc N., Taşan M., Frankfurt am Main (Hrsg.) HTTP://WWW.FRANKFURT.DE/SIXCMS/MEDIA. PHP/738/MEHRSPRACHIGKEIT_2012. PDF (p. 96-97) Theaterverlag. eu, HTTP://THEATERVERLAG. SOUNDS__GERAEUSCHE. HTML EU/28. Auditorix – dinleme dünyası. HTTP://WWW.AUDITORIX.DE/WELTDER-GERAEUSCHE/GERAEUSCHE-MEMORY. HTML folkDC EU Projct HTTP://FOLKDC.EU/ bu projede kullanılan tüm türkü metinlerini HTTPS://SOUNDCLOUD.COM/JOEL-JOSEPHSON /SETS/FOLK-SONGS-OF-EUROPE. web sitesinde bulabilirsiniz. Eichinger M., 2011, Die Bedeutung der gemeinsamen Bilderbuchbetrachtung in der Familie für die Erzählfähigkeit im Kleinkindalter, München: GRIN Verlag. GIBSON, S. (2008). Reading aloud: a useful learning tool? ELT Journal Volume 62/1 January 2008; Volume 62/1. Kundaktan başlayan diller (Languages from the Cradle), HTTP://WWW.LULLABIES-OF-EUROPE.ORG/ Shin S.J., 2008, Bilingualism in Schools and Society: Language, Identity, Policy, New York: Routledge YOUTUBE ÇOCUKLAR IÇIN KAYIT VE VIDYOLAR “Bow wow meow” by seedeeep, HTTP://WWW.YOUTUBE.COM/WATCH?V=LOMY3KFTMGE Pinker S., 1996, The language instinct: how the mind creates language, New York: Harper Perennial. “Chi Chi Wah Song” in different languages – see search results, HTTP://WWW.YOUTUBE.COM/RESULTS?SEARCH_QUERY=CHI+CHI+ WA+CHI+CHI+WA+SONG&OQ=CHI+CHI&GS_L=YOUTUBE.3.0.0L10 .1681.2452.0.5420.7.7.0.0.0.0.197.658.2J3.5.0...0.0...1AC. 1.11.YOUTUBE.YV_EYLMONKO Pop A., Gómez M.S., Engaging Learners through Digital Storytelling. Rationale, Guide, and Tips for Using Storybird, Rate Issues, 2011:39–43. HTTP://WWW.RATE.ORG.RO/FILEMANAGER/NEWSLETTER7.HTML#5 “Chi Chi Wah”, Metinler (Ingilizce, İspanyolca, Almanca, Fransızca ve Flaman dilinde) ve vidyo, HTTP://IHSGUT.ORG/CHICHIWA. HTM Schulz L., 2012, Der Erzählkreis. Förderung von Erzählkompetenz in der Grundschule, Linse: Uni Duisburg-Essen. Tomasello M., 2003, Constructing a language. A usage-based theory of language acquisition, Cambridge Massachusetts: Harvard University Press. Buechereien Wien. Kirango, Kinderplanet, WWW. KIRANGO. AT >> (click) “Tipps” >> (click) “Geschichten in verschiedenen Sprachen anhören” Zarate G., Levy D., Kramsch C., 2008, Handbook multilingualism and multiculturalism: Language, Identity, Policy, Paris: Archives Contemporaines Ed. Londra´lı Anneler (Mums from London) HTTP://MUMSFROMLONDON.COM/ARTICLES/2013/07/24/DWUJ%C4 %99ZYCZNO%C5%9B%C4%87-PROWADZENIE-DZIENNICZKAWYDARZE%C5%84-%E2%80%93TECHNIKA-POMOCNA-WBUDOWANIU (last access on 9th September 2013). Zaraysky S., 2009, Language Is Music: Over 70 Fun & Easy Tips to Learn Foreign Languages, Cupertino: Kaleidomundi. Technology to Help Children Learn a New Language: 10 Minutes at a Time. Tip #5: Have breakfast with grandparents via Facetime or Skype, HTTP://WWW.MULTILINGUALLIVING.COM/2012/04/23/TECHNOL OGY-CHILDREN-LEARN-LANGUAGE-10-MINUTES-AT-TIME/ Radio Junior Slovakia, HTTP://WWW.ROZHLAS.SK/RADIO-JUNIOR Radio Junior The Czech Republic, HTTP://WWW.ROZHLAS.CZ/RADIOJUNIOR/PORTAL/ ÇOCUK KITAPLARI Pixi digital, „Was passiert in der Spittelau?”, 2012, Hamburg: Carlsen Verlag GmbH. Learning a Second Language with Dad – 10 Minutes at a Time: HTTP://WWW.MULTILINGUALLIVING.COM/2013/03/07/LEARNING -A-SECOND-LANGUAGE-WITH-DAD-10-MINUTES-AT-A-TIME/ Prap L., 2006, Das tierische Wörterbuch, Gossau [u.a.]: NordSüd-Verlag. Music to Help Children Learn a New Language: 10 Minutes at a Time, Tip #6: HTTP://WWW.MULTILINGUALLIVING.COM/2012/05/14/MUSIC-HELPCHILDREN-LEARN-NEW-LANGUAGE-10-MINUTES-AT-A-TIME/ ÇOK DILLI AILELER PROJESI HAKKINDA DIĞER KAYNAKLARI ONLINE AŞAĞIDAKI ADRESLERDE BULABILIRSINIZ ÇeşItli ülkelerden derlenen radyo kanalları ve radyo programları HTTP://WWW. MULTILINGUAL-FAMILIES. EU ONLİNE İNTERAKTİF KAYNAKLAR VE DİĞERLERİ Ücretsiz online boyama kitabı The Color;, WWW.THECOLOR.COM. Çokdilli çocuk şarkıları derlemesi HTTP://WWW.MULTILINGUAL-FAMILIES.EU Multilingual Families Projesi´nin websitesinde bir kaynak ve kitap derlemesinin yanısıra „Çocuklarımızı neden çok dilli yetiştirelim?“ sorusuna ait bilgilerin bulunduğu Multilingual Families Kılavuzu‘nu da bulabilirsiniz. Ayrıca bkz. Multilingual Families Self Access Guide Kilavuzu. Bütün 29 aktiviteyi online indirebilir ve yazdırabilirsiniz. Orada diğer ebeveynlerin, materyal üzerine yorumlarını bulabilirsiniz. Tüm Proje sonuçlarını da websitesinde bulabilirsiniz. This project has been funded with support from the European Commission. This publication reflects the views only of the author, and the Commission cannot be held responsible for any use which may be made of the information contained therein. 36 YAZARLAR Społeczna Akademia Nauk, Lodz, Poland Adam Gogacz, Anna Sołtys, Marta Kędzia Społeczna Akademia Nauk WWW. SPOLECZNA. PL Jazyková škola s právem státní jazykové zkoušky, Brno, Czech Republic Marcela Mitana, Dasa Pelikan, Jan Spatenka Language School PELIKÁN WWW. JAZYKOVA-SKOLA-PELIKAN. CZ Kindersite, London, UK Joel Josephson Kindersite HTTP://WWW. KINDERSITE. INFO/ The Mosaic Art And Sound Ltd. Teresa Dello Monaco, Susana Gómez The Mosaic Art And Sound Ltd. WWW. MOSAICARTSOUND. COM Thüringer Volkshochschulverband e. V. Jena, Germany Beate Benndorf, Julia Christensen Thüringer Volkshochschulverband WWW. VHS-TH. DE Wiener Volkshochschulen (VHS Wien), Vienna, Austria Thomas Fritz, Lo Hufnagl VHS Wien/ lernraum. wien, WWW. VHS. AT This project has been funded with support from the European Commission. This publication reflects the views only of the author, and the Commission cannot be held responsible for any use which may be made of the information contained therein. 37