İNSAN ANATOMİSİNE GİRİŞ VE GENEL BİLGİLER
Transkript
İNSAN ANATOMİSİNE GİRİŞ VE GENEL BİLGİLER
SDÜ ANATOMİ İNSAN ANATOMİSİNE GİRİŞ VE GENEL BİLGİLER Prof. Dr. M. Ali MALAS S.D.Ü. TIP FAKÜLTESİ ANATOMİ ANABİLİM DALI ANATOMİ NEDİR ? • • • • Vücudun normal şeklini, yapısını Vücudu oluşturan organları Organlar arası yapısal ilişkilerini Organların görevsel ilişkilerini inceleyen bilimdir • Anatomi: Ana + Temnein (Yunanca) Ana: İçinden, ayrılmış Temnein: Kesmek, ayırmak • Dissection: Kesmek (Latince) Neden Anatomi • Anatomi bilmeyen doktorlar köstebekler gibi belirsiz mezarlar açarlar • Gemi kaptanı için pusula ve harita ne ise bir doktor içinde anatomi odur • Sağlık ordusu veya insan ile ilgilenen herkes insan anatomisini en iyi şekilde öğrenmeye mecburdur ANATOMİ TARİHÇESİ En eski temel medikal bilimidir Kendisini bilmek isteyen insan Çürüyen cesetler Açığa çıkan cesetler Savaş meydanlarında açığa çıkan organlar Kendini araştırmak istemiş ama engeller çıkmış Kilise Töreler Dinsel inanışlar Anatomi Tarihçesi Hipokrat (Hippocrates) (Doğumu MÖ:460) Anatomi Tarihçesi • Galen (Claudius Galenus) (MS:130-200) Bergama doğumlu - hayvanlar üzerinde otopsi yaparak normal anatomik yapıları tanımlamıştır. - İnsan vucudunun Ateş, hava, su ve toprak tan oluşmuştur. - Galenizm ekolü (Galenden daha iyimi bileceksin) Andreas Vesalius (1514-1564) Çağdaş anatomi döneminin kurucusu Sistematik Diseksiyon, İnsan anatomisinin temelleri, Galen-Vesalius tartışması Türkiye de Normal anatomi öğretimi Dört dönemde toplanır 1- Medrese dönemi (1200-1816) Skolastik eğitim hakimiyeti 1205 (Kayseri Darüşşifasının kuruluşu) 1816 arası dönem (Diseksiyon masası yok) İbni Sina (980-1037) (Avicenna) (el-Kanûn Fi’t-Tıb) Fizyoloji, hıfzısıhha, tedavi ve farmakoloji • Hekimbaşı Emir Çelebi (öl:1638) Enmüzec al-Tıp adlı eser Savaştaki gayrimüslim ölülere diseksiyon Medresede iskelet yok II. Şanizade Dönemi (1816-1827) Şanizade Mehmet Ataullah Efendi “MİR’AT’ÜL EBDAN Fİ TEŞRİH-İ AZA’ÜL İNSAN” -Normal anatomi kitabı, ilk basılı tıp kitabı -Batılı kaynaklardan tercüme ve derlemedir -Diseksiyon eğitimi hala yapılamamaktadır III. Tıphane ve Cerrahhane-i Amire Dönemi (1827-1839) Sultan II. Mahmut tarafından açılan okul Tıbbiye 5, cerrahhane 3 yıl eğitim vermekte Osman Saip Efendi Normal anatomi eğitimi vermekte Ancak ilk üç dönemde diseksiyon olmaması dikkat çekmekte. Bu dönmede Avrupa'da da patolojik anatomi eğitiminde bağımsız ve bilimsel kişilik yoktur. IV. Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane Dönemi (1839-günümüze kadar gelen dönem) Sultan III. Selim tarafından açılan okul Dr. C. A. Bernard (1808-1844) Dr. Spitzer (Avusturyalı-Anatomist) 1841 den sonra diseksiyon eğitimi ile anatomi verilmiştir Kadavra bulmadaki zorluklar 1960 Telaviv de otopsi protestosu Çalışma yöntemleri • Canlı anatomisi İnspeksiyon Palpasyon Perküsyon Oskültasyon Çalışma yöntemleri Makroskopik Anatomi (Kadavra anatomisi) Çalışma yöntemleri • Mikroskopik Anatomi Işık, elektron Mikroskobu Immuno histokimyasal çalışmalar Biokimyasal moleküler çalışmalar Genetik çalışmalar • Embriyolojik anatomi • Klinik anatomi • Fonksiyonel anatomi • Deneysel yaklaşımlar Rontgen Yöntemleri X-Ray Ultrasonografi (US) Bilgisayarlı Tomografi Computerize Tomografi (CT) Magnetik Rezonans İnceleme (MRI) Endoskopik yöntemler Nukleer Yöntemler Anatomi Dalları • • • • • • • Sistematik anatomi Fonksiyonel anatomi Klinik anatomi Cerrahi anatomi Yüzeyel (surface) anatomi Comperative anatomi Gelişim (Developmental) anatomi • Topografik anatomi • • • • • • • • • Mikroskobik anatomi Patolojik anatomi Tatbiki (applied) anatomi Tasviri (descriptiv) anatomi Gross anatomi Estetik-artistik anatomi Sportif anatomi Popüler anatomi Gross anatomi Anatomi eğitim ve öğretim gereçleri Anatomi eğitim ve öğretim gereçleri • Ders kitabı Referans kitap ANATOMİ CİLT I, II Prof. Dr. Kaplan ArıncıProf. Dr. Alaittin Elhan Güneş Kitabevi Yayınları ANKARA Anatomi eğitim ve öğretim gereçleri Diğer ders kitapları • Lokomotor sistem Anatomisi, • Anatomi I, II, Temel nöroanatomi Prof. Dr. Mehmet Yıldırım (Tercüme) Nobel Kitabevi Yayınları – İSTANBUL • Snell’in “Klinik Anatomi” Snell’in “Klinik Nöroanatomi” Prof. Dr. Mehmet Yıldırım (Tercüme) Nobel Kitabevi Yayınları – İSTANBUL Anatomi eğitim ve öğretim gereçleri Diğer ders kitapları • Ozan anatomi Prof. Dr. Hasan Ozan Klinisyen Tıp Kitabevleri Ankara • Sistematik anatomi Prof. Dr. Figen Gövsa Nobel-izmir Anatomi eğitim ve öğretim gereçleri Diğer yabancı ders kitapları (İng-Tr) • Grays Anatomy (Student version) Nobel Kitabevi Yayınları – İSTANBUL • Anatomy, Neuroanatomy, • Clinical anatomy NMS serisi Nobel Kitabevi Yayınları – İSTANBUL • Clinically anatomy KL Moore Nobel Kitabevi Yayınları – İSTANBUL Anatomi eğitim ve öğretim gereçleri ANATOMİ ATLASI • Sobotta Anatomi Atlası cilt I cilt II Anatomi eğitim ve öğretim gereçleri ANATOMİ ATLASI • Netter (F. Netter) Anatomi Atlası Cılt I, II (Güneş-Ankara) Anatomi eğitim ve öğretim gereçleri ANATOMİ ATLASI • Mc’minn’s Anatomi Atlası (Güneş-Ankara) • Grant’s Anatomi Atlası ……. Anatomi eğitim ve öğretim gereçleri Anatomi Sözlüğü • Sistematik Resimli Anatomi Sözlüğü (Prof. Dr. M.Yıldırım) Anatomi eğitim ve öğretim gereçleri Anatomi Sözlüğü • Açıklamalı Tıp Termleri Sözlüğü (Prof.Dr. Utkan Kacatürk) Anatomi eğitim ve öğretim gereçleri Diğer Anatomi Sözlükleri Anatomi CD leri İnternet Anatomi eğitim ve öğretim gereçleri • • • • • • Kemik Kadavra Maket Posterler Filmler CD-Bilgisayar TIP FAKÜLTESİ DÖNEM I. SINIFTA Dönem I III. Komite Dönem I, IV. Komite Anatomiye giriş Nörokranyum kemikleri Genel terminoloji Splachno kemikleri Anatomi terimleri Kranyum fossa’la İnsan Vücuduna genel yaklaşım Kemikler Hakkında genel bilgi Eklemler Hakkında genel bilgi Eklem çeşitleri ve sınıflanması Kemiklerin gelişimi ve sınıflandırılması Collumnae vertebralis eklemleri Collumnae vertebralis kemikleri Omurgaya genel yaklaşım Trorax kemikleri Thorax eklemleri Üst extremite eklemleri Üst extremite kemikleri Alt extremite eklemleri Pelvis kemikleri Kranyum sutural yapıları ve eklemleri Alt exremite kemikleri Kranyum eklemleri, TME TIP FAKÜLTESİ DÖNEM II. SINIFTA Dönem II, I. Komite (36 saat teorik) Dönem II, II. Komite (36 saat teorik) Kaslar hakkında genel bilgi Kalp anatomisi Cranium kasları Yüz kasları Aort ve aortun thorocal dalları Boyun kasları ve fasiyaları Üst ekstremite kasları Üst ekstremite damarlar Baş ve boyun arterleri Baş ve boyun venleri Thorax venleri Üst ekstremite lenfatikleri Baş ve boyun lenfatikleri Üst ekstremite sinirleri Gövde lenfatikleri Gövde kasları Sırt Kasları Alt ekstremite kasları Alt ekstremite damarları Burun anatomisi Paranazal sinus anatomisi Larynx anatomisi Alt ekstremite Sinirleri Akciğer anatomisi Alt ekstremite lenfatikleri Plevra ve mediasten anatomisi TIP FAKÜLTESİ DÖNEM II. SINIFTA Dönem II, III .Komite (24 saat teorik) Dönem II, V . Komite (48 saat teorik) Ağız boşluğu anatomisi Merkezi Sinir sistemine giriş Pharynx,oezaphagus anatomisi Encepholon (Beyin) Karın kasları ve inguinal kanal Mide-duedonum anatomisi İnce Barsak anatomisi Periton anatomisi Cerebrum (Beyin hemisferleri) Limbik sistem Diencepholon Hypothalamus- Thalamus Kalın Barsak anatomisi Karaciğer Dalak ve pankreas anatomisi Abdomen damar ve sinirleri Vena porta anatomisi Bulbus(Medulla oblangata) Pons Mezencephalon anatomisi Cerebellum anatomisi Dönem II, IV . Komite (20 saat teorik) Böbrek anatomisi Üreter,mesane, urethra anatomisi Beyin ventrikülleri ve zarları Beyin damarları Medulla spinalis Kranial sinirler Erkek Genital sistem anatomisi Otonom sinir sistemi Dişi Genital sistem anatomisi Perine anatomisi Endokrin sistem anatomisi Periferik sinir sistemi Göz anatomisi Kulak anatomisi KAYNAKLAR • İnsan anatomisi. Mehmet Yıldırım, Nobel Kitabevi Yayınları – İstanbul • Sobotta Anatomi Atlası Cilt 1-2. • Anatomi Atlası. F. Netter • Sistematik Resimli Anatomi Sözlüğü. M.Yıldırım • Lokomotor sistem Anatomisi, Mehmet Yıldırım, Nobel Kitabevi Yayınları – İstanbul • Anatomi I, II, Temel nöroanatomi. Mehmet Yıldırım, Nobel Kitabevi Yayınları – İstanbul