1974, şehit ve hadise kurbanı aileleri ve malûllere yardım tüzüğü
Transkript
1974, şehit ve hadise kurbanı aileleri ve malûllere yardım tüzüğü
1974, ŞEHİT VE HADİSE KURBANI AİLELERİ VE MALÛLLERE YARDIM TÜZÜĞÜ [(18.8.1974 – R.G. 22 – EK III – A.E. 77 Sayılı Tüzüğün), (30.12.1974 – R.G. 44 – EK III – A.E. 102), (28.10.1975 – R.G. 60 – EK III – A.E. 110), (7.4.1976 – R.G. 24 – EK III – A.E. 63), (13.7.1979 – R.G. 62 – EK III – A.E. 134), (22.3.1980 – R.G. 37 – EK III – A.E. 78), (14.1.1981 – R.G. 1 – EK III – A.E. 3), (30.7.1981 – R.G. 70 – EK III – A.E. 412), (18.2.1983 – R.G. 12 – EK III – A.E. 74), (10.2.1984 – R.G. 14 – EK III – A.E. 89), (30.1.1985 – R.G. 10 – EK III – A.E. 41), (11.10.1985 – R.G. 90 – EK III – A.E. 463), (30.4.1986 – R.G. 40 – EK III – A.E. 236), (31.5.1986 – R.G. 49 – EK III – Düzeltme), (24.4.1987 – R.G. 41 – EK III – A.E. 246), (28.8.1987 – R.G. 92 – EK III – A.E. 478), (11.9.1987 – R.G. 97 – EK III – Düzeltme), (12.2.1988 – R.G. 15 – EK III – A.E. 81), (10.2.1989 – R.G. 15 – EK III – A.E. 64), (25.8.1989 – R.G. 88 – EK III – A.E. 392), (17.11.1989 – R.G. 113 – EK III – A.E. 518), (24.1.1990 – R.G. 10 – EK III – A.E. 25), (16.9.1990 – R.G. 98 – EK III – A.E. 390), (14.2.1991 – R.G. 16 – EK III – A.E. 66), (24. 7.1991 – R.G. 73 – EK III – A.E. 381), (27.2.1992 – R.G. 18 – EK III – A.E. 75), (7.9.1992 – R.G. 88 – EK III – A.E. 399), (18.1.1993 – R.G. 3 – EK III – A.E. 22), (13.8.1993 – R.G. 80 – EK III – A.E. 376), (1.3.1994 – R.G. 22 – EK III – A.E. 103), (22.7.1994 – R.G. 82 – EK III – A.E. 367), (6.3.1995 – R.G. 35 – EK III – A.E. 172), (9.11.1995 – R.G. 138 – EK III – A.E. 762), (15.3.1996 – R.G. 34 – EK III – A.E. 214), (6.5. 1996 – R.G. 52 – EK III – A.E. 394), (13.2.1997 – R.G. 16 – EK III - A.E. 118), (28.11.1997 – R.G. 135 – EK III – A.E. 811), (21.1.1998 – R.G. 8 – EK III – A.E. 40), (11.2.1999 – R.G. 12 – EK III – A.E 30), (10.2.2000 – R.G. 19 – EK III – A.E. 70), (25.11.2000 – R.G. 143 – EK III – A.E. 817), (14.3.2002 – R.G. 28 – EK III – A.E. 137), (20.3.2002 – R.G. 33 – EK III – A.E. 147), (20.10. 2002 – R.G. 102 – EK III – A.E. 623), (9.5.2003 – R.G. 47 – EK III – A.E. 329), (15.8.2003 – R.G. 99 – EK III – A.E. 597), (19.7.2004 – R.G. 104 – EK III – A.E. 406), (17.6.2005 – R.G. 97 – EK III – A.E. 315), (31.3.2006 – R.G. 60 – EK III – A.E. 180), (24.4.2007 – R.G. 69 – EK III – A.E. 293), (18.2.2009 – R.G. 37 – EK III – A.E. 153), (6.2.2013 – R.G. 19 – EK III – A.E. 48), (13.2.2014 – R.G. 33 – EK III – A.E. 97) ve (12.6.2014 – R.G. 135 – EK III – A.E. 375) Sayılı Tüzüklerle Birleştirilmiş Şekli] ŞEHİT AİLELERİ VE MALÜLLERE YARDIM YASASI (7/1974, 11/1975, 25/1984, 70/1989, 33/2002 ve 24/2013 Sayılı Yasalar) Madde 8 tahtında yapılan Tüzük K.T.Y. Yürütme Kurulu, 1974 Şehit ve Hadise Kurbanı Aile ve Malûllere Yardım Kuralının 8. maddesinin verdiği yetkiye istinaden aşağıdaki tüzüğü yapar. KISIM I. Kısa isim 1. Bu tüzük kısaca 1974, Şehit ve Hadise Kurbanı Aileleri ve Malûllere Yardım Tüzüğü diye adlandırılır. Tefsir 2. Bu tüzükte yer alan tabirler, metin başka türlü gerektirmedikçe onlara 1974 Şehit ve Hadise Kurbanı Aileleri ve Malûllere Yardım Kuralı tahtında verilen manayı taşır. 1 Merkezi Mevzuat Dairesi http://www.mevzuat.kamunet.net Tel: 227 17 01 KISIM II. Yardım için müracaat 2.A.E. 102 / 74 2.A.E. 102 / 74 3. (1) Yardımdan faydalanmak isteyenler bir dilekçe ile “Sosyal Hizmetler ve Göçmen Dairesi Müdürlüğüne” başvurmaları gerekir. (2) Yapılacak müracaatlarda, lûzumu halinde evlilik belgesi, doğum belgesi, muhtar şahadetnamesi ve muhtaçlık durumunu tevsik belgesi ibrazı gerekir. (3) “Sosyal Hizmetler ve Göçmen Dairesi” Müdürlüğünün raporu Bakanlığın görüşleri ile birlikte “Tesbit Komitesine” havale edilir. (4) Bir şahsın yerine göre, şehit, malûl gazi, veya vazife malûlu olup olmadığına, 1974 Şehit, Hadise Kurbanı Aileleri ve Malûllere Yardım Kuralı’nın 3’üncü maddesinin 1’inci fıkrası gereğince kurulan “Tesbit Komitesi” alınan bilgiler ışında hangi kategoriye dahil edilebileceğine karar verir. (5) “Tesbit Komitesi” müracaatları tetkikle varacağı kararları Otonom Kıbrıs Türk Yönetimi Bakanlar Kurulu’nun onayına sunar. KISIM III. 4. Yardımdan faydalanmaya hak kazananlara kategorilerine göre ekli cetvellerde gösterilen esaslara göre yardım yapılır. Yardım miktarı 5. Malûllerin, Malûllük çeşidi ile dereceleri Ek: I’de gösterilmektedir. Ek: I’de belirtilenler dışında görülecek malûllüklerin hangi dereceye gireceğini Sağlık Kurulu tayin eder. Malûllük çeşidi ve derecelerini gösteren Cetvel 2.A.E. 375 / 14 6. Malul olup da K.K.T.C Kamu hizmetinde istihdam edilenler istihdam edildikleri sürece maluliyet ödeneğinden daha fazla maaş aldıkları takdirde bu Tüzük altındaki yardımlardan almaya hak kazandığı maaşın %25’i oranında faydalanabilirler, ancak K.K.T.C kamu hizmetinden ayrıldıkları takdirde bu Tüzük altında hak kazandığı yardımların tamamından faydalanabilirler. Başka Kural tahtında yardımlar 4.A.E. 102 / 74 7. Bu Tüzük tahtında yardıma hak kazanan bir şahsın, ölenin veya sakatlananın statüsü icabı, Otonom Kıbrıs Türk Yönetiminin herhangi bir Kuralı veya Kanunu gereğince Yönetimin bütçesinden ödenmek üzere herhangi bir maaş, ikramiye veya yardıma hak kazanması, bu Tüzük altındaki yardımlardan da ek olarak faydalanmasına engel olmaz. KISIM IV. Yardımın durması ve yoklama 8. (1) Bu Tüzük tahtında yardımdan faydalanan şahısların, (a) Muhtaçlık durumlarının kalkması, (b) Dul kalan karının evlenmesi, (c) Kız çocuklarının evlenmesi, (d) Erkek çocuğunun reşit olması veya tahsilde ise 25 yaşını doldurması veya sakatlık durumunun ortadan kalkması, (e) Malûllerin, Malûliyetlerinin tamamen kalkması, (f) Yardım görenlerden herhangi birinin ölmesi, hallerinde yapılan yardım durdurulur. (2) (a) Şehit ve Hadise Kurbanı eşlerinin metres hayatı yaşadığı veya gayrı ahlâki bir hayat sürdüğü ilgili Kaza Sosyal Hizmetler ve Göçmen Dairesi raporu ile tevsik edildiği hallerde; veya 2 Merkezi Mevzuat Dairesi http://www.mevzuat.kamunet.net Tel: 227 17 01 (b) Nişanlılığın 3 aydan fazla sürmesi halinde adlarına almakta oldukları yardım durdurulur. (3) (a) Bu Tüzük tahtında yardım gören şahısların muhtaçlık durumlarında veya medeni hallerinde değişiklik olup olmadığı veya hayatta olup olmadıklarının veya Adanın Türk bölgelerinde ikamet etmekte olup olmadıklarının tesbiti maksadıyle her altı ayda bir yoklamaya tabi tutulurlar. (b) İki ay zarfında (fevkalâde haller hariç) mezkûr formayı doldurup iade etmeyenlere formayı doldurup iade edene kadar yapılmakta olan yardım durdurulur. KISIM V. Çeşitli maddeler. 9. (1) Şehit, Hadise Kurbanı aileleri ile Malûllerin çocukları sınıfta kalmadıkları hallerde bilumum okulların duhuliye ve koğuş masraflarından muaf tutulurlar. Girişi imtihanla olan okullarda aynı puanı alanlar arasında Şehit, Hadise Kurbanı ve Malûl çocukları tercihan alınırlar. (2) Kıbrıs’ta lise veya muadili okul mezunu olup da Türkiye’ye veya başka bir memlekete yüksek tahsile gidecek Şehit, Hadise Kurbanı ve Malûl çocuklarına tahsil hazırlığı için bir defaya mahsus olmak üzere 50.- lirayı geçmemek şartıyle nakdi yardım yapılabilir. (3) Şehit, Hadise Kurbanı ve Malûllerin kız çocukları evleneceği zaman muhtaçlık durumlarına göre cihazını tamamlamak için, bir defaya mahsus olmak üzere ve 100.- lirayı geçmemek şartıyle nakdi yardım yapılabilir. 2.A.E. 329 / 03 (4) Şehit olan bir şahsın ölümünden önce nişanlısının hamile olduğu ve olaydan sonra doğum yaptığı ve bu çocuğun / çocukların babasının şehit olan şahsın olduğu mahkemece tesbit edildiği hallerde, söz konusu çocuğa / çocuklara cetvel I’de belirtilen şehit eşine ödenmesi öngörülen miktar ödenir. Ancak, söz konusu çocuğa / çocuklara ödenen yardım miktarının herhangi bir nedenle durması halinde; muhtaç durumda olduğu tesbit edilen ve hiç evlenmemiş şehit çocuğunun annesine; başvurduğu tarihten sonra bu miktarın 3/5’i yardım olarak verilmeye başlanır. (5) Hadiselerden önce veya daha sonra dul olup da, şehit, hadise kurbanı veya malûl olan ana ve babanın maddi ve manevi himayesine girmiş olan dul kızına muhtaçlık durumu göz önünde tutularak birinci çocuk esasına göre yardım yapılabilir. 2.A.E. 137 / 02 Ancak himayesine girdiği kişinin ölmesi ve yardımdan yararlanacak başka kimsenin bulunmaması halinde muhtaç durumda bulunan Dul kıza yapılmakta olan çocuk kıstası yardımına himayesine girdiği kişiye yapılmakta olan yardım miktarının ½ si ilave edilmek suretiyle yardım devam edebilir. (6) Şehit veya Hadise Kurbanı karısının daha önceki bir evlilikten doğan çocuklarının maişeti şehit veya hadise kurbanı tarafından temin edildiğine, ayni çatı altında ikamet ettikleri sabit olduğu ve çocuğun öz babasından bir ödenek almadığı hallerde, kendi öz evlatlarından sonra veya kendi evlatları olmadığı takdirde çocuk istihkakı ödenir. (7) Şehit, Hadise Kurbanı ve Malûlün iki ayrı kadından olan çocuklarına istihkakları mevcut yardım kıstaslarına göre ayrı uygulanır. 3 Merkezi Mevzuat Dairesi http://www.mevzuat.kamunet.net Tel: 227 17 01 10. Yanlış bilgi vermek suretiyle bu Tüzüğün gerektirdiği yardımlardan haksız yere faydalandıkları tesbit edilenler hakkında kanuni takibat yapılmakla beraber o tarihe kadar almış olduğu paralar istirdat edilir. Yardım miktarının azaltılıp çoğaltılması. 11. Bu tüzüğe ek olarak cetvel I, cetvel II ve cetvel III’de belirtilen yardım miktarları zaman zaman Yürütme Kurulunun alacağı bir karar ile azaltılıp çoğaltılabilir. 12. Yürürlüğe giriş. Yürürlükten kaldırma. Bu Tüzük 20 Temmuz 1974 tarihinden itibaren yürürlüğe girer. “Şehit, Hadise Kurbanı ve Kayıp Aileleri ile Malûl Gazilere ve Malûllere Yapılacak Yardımlar Tüzüğü” ve ekleri yürürlükten kalkar. _________________________ 17.6.2005 – R.G. 97 – EK III – A.E. 315 Sayılı Değişiklik Tüzüğünde Yer Alan Geçici Madde ile Yürürlüğe Giriş Maddesi: Geçici Madde 1- Şehit Ailesi, Malül ve Malül Gazilere bir defaya mahsus olmak üzere 150 YTL Şehit Ebeveyinlerine 100 YTL ödenir. Yürürlüğe Giriş 3- Bu Tüzük, 1 Haziran, 2005 tarihinden itibaren yürürlüğe girer. 18.2.2009 – R.G. 37 – EK III – A.E. 153 Sayılı Değişiklik Tüzüğünün Yürürlüğe Giriş Maddesi: Yürürlüğe Giriş 3- Bu Tüzük, 1 Şubat, 2009 tarihinden itibaren yürürlüğe girer. 6.2.2013 – R.G. 19 – EK III – A.E. 48 Sayılı Değişiklik Tüzüğünün Yürürlüğe Giriş Maddesi: Yürürlüğe Giriş 3- Bu Tüzük, 1 Ocak, 2013 tarihinden itibaren yürürlüğe girer. 13.2.2014 – R.G. 33 – EK III – A.E. 97 Sayılı Değişiklik Tüzüğünün Yürürlüğe Giriş Maddesi: Yürürlüğe Giriş 3- Bu Tüzük, 1 Ocak, 2014 tarihinden itibaren yürürlüğe girer. 4 Merkezi Mevzuat Dairesi http://www.mevzuat.kamunet.net Tel: 227 17 01 ŞEHİT AİLELERİ VE MALÛLLERE YARDIMLAR 1 OCAK 2014 CETVEL I 2. A.E. 97 / 14 1- Şehit Eşlerine yapılacak aylık nakdi yardımlar: Şehit Eşine 2.891,28 .-TL Ayda Her Çocuk İçin 344,76 .-TL Ayda 2- Şehit Eşlerine, Devlet Planlama Örgütü tarafından yayımlanacak Tüketici Fiyatları Genel Endeksinin Aralık ayı esasına göre artış farkı kadar miktar altı aylık dönemler halinde Ocak ve Temmuz aylarında olmak üzere yılda iki kez nakdi yardımlara konsolide edilerek uygulanır. Ancak Türketici Fiyatları Genel Endeksinin eksi çıkması halinde, bu eksiler sonraki dönemlerde Tüketici Fiyatları Genel Endeksinde oluşacak artılardan düşürülerek uygulamaya devam edilir. Sözkonusu uygulamalarda kesirli rakamlardan dolayı meydana gelebilecek sorunların giderilmesinde Maliye işleriyle görevli Bakan yetkilidir. CETVEL II 2.A.E. 97 / 14 Şehit Ebeveyinlerine yapılacak aylık nakdi yardımlar: 1- Şehit Ebeveyinlerine 1.038,00 .-TL aylık yardım yapılır. Yukarıdaki kıstaslar dahilinde tesbit edilen yardımlara ilaveten ailede verilen 1’den fazla her Şehit için aylık yardıma 136,41 .-TL ilave edilir. 2- Bir ailede ana ve babanın Şehit olduğu hallerde veya istihkak sahibi eşin herhangi bir sebepten istihkakının durdurulması halinde eşin almaya hakkı olduğu meblağ çocuklara, eşit olarak çocukların almakta oldukları esas istihkaklarına ilave edilerek ödenir. 3- Şehitden kanunsuz evlilik sonucu doğduğunu kanıtlayan çocukların herbirine veya kanuni evlilik sonucu doğan ve bilahare Şehit olan eşlerinden Resmen-Boşanmış olanların herbirine anneleri istihkak alamadığından 1.503,06 .-TL aylık nakdi yardım yapılır. Ayrıca, Devlet Planlama Örgütü tarafından yayımlanacak Tüketici Fiyatları Genel Endeksinin Aralık ayı esasına göre artış farkı kadar miktar altı aylık dönemler halinde Ocak ve Temmuz aylarında olmak üzere yılda iki kez nakdi yardımlara konsolide edilerek uygulanır. Ancak Tüketici Fiyatları Genel Endeksinin eksi çıkması halinde, bu eksiler sonraki dönemlerde Tüketici Fiyatları Genel Endeksinde oluşacak artılardan düşürülerek uygulamaya devam edilir. Sözkonusu uygulamalarda kesirli rakamlardan dolayı meydana gelebilecek sorunların giderilmesinde Maliye işleriyle görevli Bakan yetkilidir. 5 Merkezi Mevzuat Dairesi http://www.mevzuat.kamunet.net Tel: 227 17 01 1 OCAK 2014 CETVEL III 2.A.E. 97 / 14 Malül Gaziler ve Malüllere yapılacak aylık nakdi yardımlar: 1- Malül Gazilere Yardımlar Malüliyet Derecesi Malül I II III IV V VI TL TL TL TL TL TL 2.206,13 1.986,32 1.854,47 3.306,00 2.954,33 2.426,06 Gazi Eşine 172,78 172,78 172,78 172,78 172,78 172,78 114,99 114,99 114,99 57,76 57,76 57,76 Her Çocuk İçin 2- Malüllere Yapılan Aylık Nakdi Yardımlar: Malüliyet Derecesi I II III IV V VI TL TL TL TL TL TL 2.206,13 1.898,28 1.721,07 1.546,32 172,78 172,78 172,78 172,78 114,99 57,76 57,76 3.042,07 2.734,71 Malül 172,78 Eşine 172,78 Her Çocuk İçin 3-a) b) 114,99 114,99 57,76 Malüllerin iş yapma (çalışma) kapasiteleri Sağlık Kurulu’nca tesbit edildikten sonra malüliyet dereceleri nazarı itibara alınarak yukarıdaki Cetvel’e göre yardım yapılır. Malül Gaziler ve Malüllere, Devlet Planlama Örgütü tarafından yayımlanacak Tüketici Fiyatları Genel Endeksinin Aralık ayı esasına göre artış farkı kadar miktar altı aylık dönemler halinde Ocak ve Temmuz aylarında olmak üzere yılda iki kez yardımlara konsolide edilerek uygulanır. Ancak Tüketici Fiyatları Genel Endeksinin eksi çıkması halinde, bu eksiler sonraki dönemlerde Tüketici Fiyatları Genel Endeksinde oluşacak artılardan düşürülerek uygulamaya devam edilir. Sözkonusu uygulamalarda kesirli rakamlardan dolayı meydana gelebilecek sorunların giderilmesinde Maliye işleriyle görevli Bakan yetkilidir. K.K.T.Cumhuriyeti kadrolarında görevli personel olan ve ayrıca ilgili Yasa gereğince “Malül Gazilik” veya “Malüllük” Yardımlarından yararlananlara Malül Gazilik veya “Malüllük” Yardımlarının %25’i ödenir. 6 Merkezi Mevzuat Dairesi http://www.mevzuat.kamunet.net Tel: 227 17 01 EK I Kısım III 5. maddede belirtilen “Malûllük çeşitleri ve derecelerini gösteren cetvel.” BİRİNCİ DERECE 1. Kendisi ve çevresindekiler için tehlikeli olup bir akıl hastahanesinde devamlı bakım ve ayırmayı veya aile yanında sürekli gözetmeyi gerektirmek suretiyle başkasına ihtiyaç gösteren tedavisi imkansız, akut veya kronik gidişli sonradan olma (Kısbi) (Travma, enfeksiyon ve zehirlenmelerden ileri gelen) pikozlar (Akıl hastalıkları). İhtar: Dejenereler ile familyal ve doğuştan olan psikopatiler, enterpretasyon psikozları ve perseküsyon hezeyanları, pityatik sendromlar ve bu arada histeri delilikleri, persenil ve senil akıl hastalıkları gibi tamamıyle bünyevi sebeplere ve istidada veya toksikomani ve sinitroz gibi şahsın kendi yapma ve kusuruna bağlı psikozlar vazifeyle ilgili sayılmazlar. 2. Genel Çalışma ve iş görmeye engel olan, akıl bozukluklarıyle birlikte veya yatalak vaziyete getirecek derecede geçme (Mütedahil nöbetleri veya birbiri ardınca gelen sık ve günlük konvülziyon (İhtilaç) nöbetleri gösteren büyük sara (Status epilektikus). 3. Tedavisi imkansız ve çalışmaya tamamen engel olan, taraflardan ikisinin veya üçünün veyahut dördünün, merkezi veya muhiti sinir sistemi hastalıklarına bağlı, sekel halinde felçleri (Yatalak bırakan veya hiç olmazsa kalkmak veya yürümeye imkan vermiyen sağ ve sol kontraktürlü veya kontraktürsüz organik hemipleji, altero hemiplejiler, üst veya alt tarafların tam dipleji veya paraplejisi kuadripleji ayni beden yarımında veya çaprak olarak bir kol ile birlikte bir bacağın tam felci, iki taraflı ağır beyincik sendromları, bütün taraflarda titreklik ve tutuklukla birlikte bradi – kinezi ve bradi – pisişi, taraflardan en az ikisini tam olarak işlemez duruma sokan miyopatiler veya miyelopatiler veyahut polinevrit sekelleri ve bunlara benziyen diğer ağır merkezi ve muhiti sinir sistemi arızaları). 4. İki gözün tam körlüğüne sebep olan yahut bir veya iki gözün görme kuvvetini ancak ziya hissi derecesine düşüren tedavisi imkansız organik hastalıklar. 5. İki gözün, tedavisi imkansız ve görme kuvvetini 1/25 derecede (Yani iki metreden parmak sayacak dereceden) 1/100 dereceye (Yani yarım metreden parmak sayacak dereceye) kadar düşüren ve optik düzeltme yapılamıyan organik hastalıklar. 6. Bir gözün tam körlüğü (Ziya hissi derecesinde bulunması dahil) ile diğer gözün görme kuvvetini optik düzeltmeden sonra 1/25 dereceden (Yani iki metreden parmak sayacak dereceden) 1/50 dereceye (Yani bir metreden parmak sayacak dereceye) kadar düşüren tedavisi imkansız organik hastalıklar. 7. Genel sağlığı, bozacak derecede çiğneme, konuşma ve beslenmeyi ziyadesiyle güçleştiren ağır ve tedavisi veya protezle düzeltilmesi imkansız ağız ve çene arızaları (Dudaklarla birlikte alt ve üst çenelerin ve diş kavislerinin geniş ve önemli derecede parçalanmaları, iki ekleminin (Mafsalının düzeltilmesi kabil olmıyan ve dişler arası açıklık yarım santimetreden aşağı olup işe yaramaz halde bulunan tam ankilozu). 8. Çalışma kabiliyetini tamamiyle kaldıran ve teneffüsün ağır ve devamlı bozukluklarıyle birlikte bulunan boğaz, gırtlak, trake ve akciğerlerin düzeltilmesi ve tedavisi imkansız hastalıkları (Parçalanma, ameliyatla çıkarılma, tamamiyle tıkanma ve darlıkları.) 9. Çalışma kabiliyetini mutlak olarak kaldıran ve dolaşım yetersizliği ile birlikte bulunan, tedavi ile düzeltilmiyen, ağır ve dekonpanse (Muavazası bozulmuş) kalb (Andokard, muyokard, perikard) ve damar (Aort ve koronerler) hastalıkları. 10. Çalışma kabiliyetini mutlak olarak kaldıran sık sık tekrarlayan kadriyal astma veya bronşiyal astma nöbetleri veyahut ileri derecede kronik bronşit ve anfizen sonucu husule gelen kalb yetersizlikleri. 11. Çalışma kabiliyetini mutlak olarak kaldıran ve tedavisi kabil olmıyan akciğerlerin ilerlemiş fitizisi. 7 Merkezi Mevzuat Dairesi http://www.mevzuat.kamunet.net Tel: 227 17 01 12. Hazım cihazının (Yemek borusu, mide, barsaklar, karaciğer pankreas) çok önemli vazife bozukluğu yaparak vücudu sürekli bir yıpranmaya götüren (Kaşeksi) tedavisi imkansız ağır hastalıkları. 13. Penis ile testislerin tamamiyle harap olması veya yokluğu ile birlikte idrarın irade dışında devamlı akması. 14. Hangi yükseklikten olursa olsun üç tarafın birden yokluğu (iki kol ile bir bacağın veya iki bacak ile bir kolun). 15. Hangi yükseklikten olursa olsun iki üst tarafın yokluğu. 16. Hangi yükseklikten olursa olsun bir üst tarafın yokluğu ile birlikte bir alt tarafın kalça ekleminden ortalama 14 santimetre aşağıya kadar yokluğu (Protez takılması imkansız). 17. İki el baş parmaklarının metakarplaryile diğer bütün parmakların dibine kadar birlikte yokluğu. 18. İki elin bütün parmaklarının dibinden yokluğu. 19. İki elin baş ve işaret parmaklarıyle birlikte sekiz parmağının dibine kadar yokluğu. 20. İki bacağın tam olarak veya trohanterlerden aşağı ortalama 14 santimetreye kadar yokluğu. 21. Çalışma kabiliyetini mutlak olarak kaldıran ve tedavisine imkan olmayan iki veya daha ziyade tarafın tam ankilozları. 22. Laboratuvarlarda çalışanların çalışma kabiliyetlerini tamamiyle kaldıran ağır ve ilerleyici kanserleri müzmin radyo – dermitleri ve radyom – dermitleri, ağır ve yaygın kemik radyo – nekrozları. İKİNCİ DERECE 23. Hemiparezi ve hemianoposi ile beraber olan tromatik tam afazi. 24. İki gözün görme kuvvetini optik düzeltmeden sonra 1/20 dereceye (Yani iki buçuk metreden parmak sayabilecek) kadar düşüren tedavisi imkansız orfanık hastalıkları. 25. İki gözün görme kuvvetini optik düzeltmeden sonra 1/12 dereceye (Yani 4 metreden parmak sayabilecek) kadar düşüren tedavisi imkansız organik hastalıkları. 26. Bir gözün tam körlüğü ve ziya hissi derecesinde bulunması ile birlikte diğer gözün görme kuvvetini optik düzeltmeden sonra 1/10 dereceye (yani 5 metreden parmak sayabilecek) kadar düşüren tedavisi imkansız organik hastalıklar. 27. Bir gözü hiç görmediği ve diğer gözü sağlam olduğu halde vazifeye alınanların, sağlam gözünün görme kuvvetini kaldıran veya ziya hissi derecesine bırakan tedavisi imkansız organik hastalıklar. 28. Tedavisi imkansız iki taraflı ileri derecede ptozis yani üst göz kapaklarının düşüklüğü (Baş yukarıya kaldırıldığı takdirde dahi görmeye engel olmak şartıyle). 29. Çiğneme, konuşma ve beslenmeyi önemli derecede güçleştiren tedavi ve protezle düzeltilmesi imkansız sert ve yumuşak kısımların geniş maddi ziyaı ile birlikte ağız ve çene arızaları (Dudakların kısmi parçalanmaları ile beraber olan veya olmıyan bütün üst çenenin veya bütün alt çenenin veya alt çene cisminin tamamiyle yokluğu ile birlikte pek gevşek psödartrozu, alt çenenin ağzın yarım ila bir santimetreden fazla açılmasına engel olan eski çıkığı sonucu çenelerin sıkışması). 30. Kalb büyüklüğü ve genişlemeleriyle birlikte aşikâr staz (Rükûdet) belirtileri gösteren ve tedaviden az veya çok faydalanmış olmasına rağmen sürekli bakım ve korunmayı gerektiren kronik ve ağır kalb (Andokard, miyokad, perikard) ve damar (Aort ve kronerler) hastalıkları. 31. Lâboratuvarlarda çalışanların, çalışma kabiliyetlerini tamamiyle kaldıran ve mesleki zehirlenmeler veya devamlı şualanmalardan ileri gelen ağır kan hastalıkları (pernisiyöz anemiler, lösemiler ve benzerleri). 32. İş görme kabiliyetine önemli derecede mani olmak şartıyle göğüs duvarında aşikar şekil bozukluğu yapan ve teneffüs ve dolaşıma zorluk veren geniş ölçüde plevra kalınlaşması veya yapışıkları veya ameliyat sekelleri. 8 Merkezi Mevzuat Dairesi http://www.mevzuat.kamunet.net Tel: 227 17 01 33. Umumi sağlık durumunu önemli derecede bozmak ve tedavisi imkansız olmak şartıyle ince ve kalın barsağın karnın üst veya alt tarafında bulunan geniş gaiti fistülleri (hemen bütün barsak içi maddelerin dışarı çıkmasına yol açmak suretiyle normal defekasyonu tamamiyle veya tamama yakın kaldıran). 34. İleri derecede ve devamlı böbrek vazifeleri yetersizliği ile birlikte diğer organların ihtilat yapan ağır nefropatiler. 35. Uretra (İhlil) arka kısmının mesane fistülüne ve mesane ve böbreğin ağır enfeksiyonlarına sebep olan veya enfeksiyonla birlikte perineal fistüllere yol açan düzeltilmesi imkansız tıkanma ve darlıkları. 36. Boyunda apse ve fistüllerle müterafik mal döpot. 37. Çalışma ve iş görme kabiliyetlerini tamamiyle kaldıran bütün omurga eklemelerinin devamlı ve tam ankilozu (Ağır spondiloz ve ağır spondilitler). 38. Boyun veya sırt veyahut bel omurgasının kırık veya çıkıkları neticesi dört taraflı parezi veya aşikar yürüyüş ve işeme bozukluğu ile birlikte bulunan ağır vakalar. 39. Sağ üst tarafın omuz ekleminden kürek kemiği ile birlikte veya bu kemiğe dokunmadan çıkarılması veya yokluğu. 40. Sol üst tarafın omuz ekleminden kürek kemiği ile birlikte veya bu kemiğe dokunmadan çıkarılması. 41. Sağ üst tarafın ve solak ise sol üst tarafın omuz ile dirsek arasından kesilmesi. 42. Sağ üst tarafın ve solak ise sol üst tarafın dirsek ekleminden çıkarılması. 43. Sağ üst tarafın ve solak ise sol üst tarafın dirsek ile bilek arasından kesilmesi. 44. Sağ elin ve solak ise sol elin bilekten çıkarılması. 45. İki elin baş parmaklarının metakarplarıyle birlikte ve aynı zamanda işaret parmaklarının veya metakarpsız olarak yokluğu. 46. İki elin baş parmaklarıyle birlikte işaret parmaklarının dibine kadar yokluğu. 47. İki el baş parmaklarının metakarplarıyle birlikte ve aynı zamanda bu ellerin herhangi üç veya dört parmağının dibine kadar yokluğu (Baş parmakların metakarplarıyle birlikte iki elde beş veya altı parmak eksik olacak, baş parmaklar bu sayı içine girer). 48. İki taraflı omuz veya iki taraflı dirsek ekleminin bu eklemlerin vazifelerini tamamıyle kaldıran, tedavisi imkansız, yerine konmayan eski çıkıkları veya tam gevşekliği, veyahut tam ankilozları. 49. Bir bacağın kalça ekleminden çıkarılması (Kokso-femoral dezartikülasyon). 50. Bir bacağın protez tatbiki kabil olmıyacak şekilde trohanter altından ortalama 14 santimetreye kadar (Trohanter arası, trohanter altı kesilmeleri). 51. İki bacağın protez tatbiki kabil olacak surette trohanter altından 14 santimetreden daha aşağıdan yokluğu. 52. İki kalça ekleminin birden hareketini kaldıran tam ankilozu. 53. Kalça kemiğinin (Havsalanın) felçleri ve işeme bozukluklariyle birlikte kırık sekelleri (Uyluklarda hisse ve hareketi zaaf, atrofi, idrar tutukluğu veya devamlı akması, mesane veya üretra fistülleri). ÜÇÜNCÜ DERECE 54. Hareki ve hissi bozukluklarla beraber olmıyan tromatik tam afazi. 55. Zamanla artan ve iş görme kabiliyetini ileri derecede bozan ve tedavisi mümkün olmıyan metabolizma ve iç salgı bezlerinin hastalıkları. 56. İki gözün görme kuvvetini optik düzeltmeden sonra 1/10 dereceye (Yani 5 metreden parmak sayabilecek dereceye) kadar düşüren tedavisi imkansız organik hastalıklar. 57. Bir gözün görmesini tamamıyle kaldıran (Ziya hissi dahil) ve diğer gözün görme kuvvetini optik düzeltmeden sonra 2,5/10 dereceye (yani 12.5 metreden parmak sayacak dereceye) kadar düşüren tedavisi imkansız organik hastalıklar). 9 Merkezi Mevzuat Dairesi http://www.mevzuat.kamunet.net Tel: 227 17 01 58. Bir gözde tam körlük yapan (Ziya hissi dahil) ve diğer gözde muhiti görme alanını daraltarak yarıya yakın bir halde düşüren organik hastalıklar. 59. Büyük damarların veya hayati önemi olan arterlerin tedavi ve ameliyatı mümkün olmıyan, mühim vazife bozukluğu yapan yaygın anevrizmaları veya geniş arteriyo-venöz anevrizmaları. 60. Yaralanma neticesi akciğer, karaciğer, kalb, kafatası ve beyin ve benzeri gibi önemli iç organların içinde kalarak bu organlarda aşikar vazife bozukluğu yapan ve ameliyatla çıkarılması imkansız olan yabancı cisimler. 61. Dil, trake ve anüs gibi mühim organlardan birinin felci. 62. Göğüs duvarında şekil bozukluğu yapan ve iş görmiye oldukça engel olan, teneffüs ve dolaşımda müşkilat husule getirebilen plevra kalınlaşmaları veya iltisakları veya ameliyat sekelleri. 63. Çalışma kabiliyetini önemli derecede bozan ve tedavi ile geçirilmesi az umulan teneffüs organlarının (Gırtlak, akciğer, plevra) ağır tüberkülozları. 64. Karın organlarının vazifelerini önemli derecede bozan peritonitlerin yapışması sekelleri veya plastik periton tüberkülozu veyahut iki taraflı böbrek tüberkülozu. 65. Hazım cizahının (Yemek borusu, mide, barsaklar, karaciğer ve pankreasın), tam tedavisi imkansız ve önemli vazife bozukluğu yaparak beslenmeyi ileri derecede bozan hastalıkları. 66. Normal yoldan defekasyonun tamamıyle kalkmasıyle birlikte artifisiyel (Kontr – natür) anüs. 67. Kalb ve diğer organların bozukluğuna sebep olan iki taraflı orta derecede böbrek yetersizliği ile birlikte kronik ve tedavisi imkansız nefritler. 68. Testislerin sperm nakli kanalları ve prostatla birlikte husule gelen bu önemli vazife bozukluğu yapan harabiyeti. 69. Sırt veya bel bölgesinde apse veya fistüllerle müterafik mal dö pot (Dorsol veya lomber omurgalarının komplikasyonlu tüberküloz iltihabı.) 70. Sol üst tarafın omuzla dirsek arasından kesilmesi. 71. Sol üst tarafın dirsekle bilek ekleminden çıkarılması (Dezartikülasyon). 72. Sol üst tarafın dirsekle bilek arasından kesilmesi. 73. Bisepsin faaliyetini zayi etmesi şartıyle sol elin bilekten çıkarılması. 74. Sağ el baş parmağının ve solak ise sol el baş parmağının metekarpı ile diğer bütün parmakların dibine kadar yokluğu. 75. Sağ el ve solak ise sol el baş parmağı hiç hareket etmedği halde son dört parmağının metakarplariyle birlikte yokluğu. 76. Sağ el ve solak ise sol el baş ve işaret parmağının tam hareketsizliği ile beraber son üç parmağın metakarplariyle birlikte yokluğu. 77. İki el baş parmaklarının dibine kadar yokluğu ile birlikte bu ellerin herhangi üç veya dört parmağının dibine kadar yokluğu (işaret parmakları hariç, iki elde baş parmakla birlikte hepsi beş veya altı parmak eksik olacak). 78. İki el baş parmaklarının metakarplariyle birlikte yokluğu. 79. İki elin baş parmaklarının dibine kadar ve diğer bütün parmaklarının ikişer falanjlarının (Selâmilerinin) yokluğu. 80. İki el bileği eklemlerinin vazifelerini tamamiyle kaldıran, tedavisi imkansız, yerine konmıyan eski çıkıkları veya tam gevşekliği veyahut tam ankilozları. 81. Bir bacağın protez tatbiki mümkün olacak surette trohanterden 14 santimetreden aşağısının yokluğu veya bacağın dizden dezartikülasyonu. 82. Bir kalça ekleminin kötü vaziyette ve kullanılmasına elverişli olmıyacak şekilde ve fleksiyon, addüksiyon veya rotasyon hallerinin tam enkolozu. 83. İki ayağın tam yokluğu (Mallcolüsler üstünden ve tibya-filuba alt uçlarından giyme ampütasyonu, ayak bileğinden yani tibyo-tarsien dezartikülâsyonu, kalkaneumun arka kısmı hariç ayağın Progroff ameliyatile ampütasyonu). 10 Merkezi Mevzuat Dairesi http://www.mevzuat.kamunet.net Tel: 227 17 01 84. Bir kalçanın vazifesini tamamıyle kaldıran psödartrozu yani yalancı eklemi (HancheBallen = Sallanan kalça). 85. Bir tarafta kalça eklemi ile birlikte arz ekleminin kemiklerinin veya yumuşak kısımlarının harap ve zayi olması neticesi bu eklemlerin hareket kabiliyetlerini tamamen kaldıran gevşeklikleri. 86. İki bacakta aşikar hareket bozukluğu yaparak adi yürüyüşü ileri derecede bozacak şekilde adalelerin mühim atrofisi ve veterlerin önemli harabiyeti ile birlikte biçimsiz büzülme ve kısılmaları. 87. Bir bacağın vazifesini yok hükmünde bırakan kırık veya çıkık sekeli yahut yaralanma neticesi veya ameliyat sebebiyle altı santimetreden yukarı adale atrofilleri ve 10 santimetreden yukarı bacak kısalığı. DÖRDÜNCÜ DERECE 88. Kendisi ve çevresindekiler için büyük bir tehlike göstermeyip arasıra bir akıl hastahanesinde bakım ve ayırmayı veya aile yanında kısmı gözetlemeyi gerektiren ve şahsı yarı şuurlu durumda bulunduracak sosyal kabiliyet ve yaşama şartlarını önemli derecede bozan tedavisi imkansız, bazen akut pusseler gösteren sübakut veya kronik gidişli, sonradan olma (Travma, enfeksiyon, zehirlenmelerden ileri gelen) psikozlar veya psikonevrozlar (Akıl hastalıkları). İhtar: Dejenereler ve familyal doğuştan olan psikopatiler, enterpretasyon psikozları ve perseküsyon hezeyanları, pityatik sendromlar ve bu arada histeri delilikleri, presenil ve senil akıl hastalıkları gibi tamamıyle bünyevi sebepler ve istidada veya psikoz veya psikonevrozlar vazifeyle ilgili sayılmazlar. 89. İş görme kabiliyetini önemli derecede bozan, en az ayda bir veya iki defa gelen ve en az çok ruhi bozukluklarla birlikte konvülziyonlu büyük sara nöbetleri, haftada birkaç defa gelen ve en çok ruhi bozukluklarla müterafik olan pöti maller, haftada birçok defa gelen vücudun bir kısmına veya yüz, kol, bacak adaleleri gibi bazı grup adalelere yerleşen Jakson saraları. 90. Travma, enfeksiyon veya toksik sebeplerle husule gelen ve çalışma kabiliyetini önemli derecede bozan, tedavisi imkansız merkezi ve muhiti sinir sistemi hastalıklarına bağlı sekel halinde felçler (Hasta tarafların hareketlerini yarı ve yarıdan fazla nisbette kaldıran sağ veya sol hemiparezi, altero hemipareziler, üst veya alt tarafların iş görme veya istinatsiz yürüyüşe önemli derecede zorlukla imkan veren dipleji veya paraplejiler veyahut kuadriplejiler, aynı beden yarımında veya çarpraz olarak bir kol ile bir bacağın aşikar parezisi, statik ve kinetik muvazene bozuklukları yapan iki taraflı veya bir taraflı orta derecede beyincik sendromları veya aynı vasıfta post ansefalitik ve post travmatik parkensonizm, taraflardan en az ikisini yarı yarıya çalışamaz hale sokan mipoyatiler veya miyolopatiler veyahut polinevrit sekelleri, bir üst veya alt tarafta şekil bozukluğu ve ileri derecede atrofi yaparak o tarafın çalışma kabiliyetini bırakmamış muhiti sinir hastalıkları neticesi ağız vazomatör bozukluklar ve bozalji ile birlikte bir kol veya bacağın tam felci). 91. Sansoryel afazi ile birlikte bulunmayan tromatik tam motris afazi (Anartri). 92. Travma veya ameliyat neticesi kafatasının, dura mater pülzasyonları ve beyin prolapsüsü (öksürükle dışarı fırlamalar ve az çok sübjektif asabi arızalarla birlikte iki kemik safihasının oldukça geniş gediği (8 santimetre kare veya daha yukarı iki saf yokluğu). 93. Zamanla artan ve çalışma kabiliyetini orta derecede bozan ve tedavisi imkansız metabolizma ve iç salgı bezlerinin hastalıkları. 94. İki gözün görme kudretini optik düzeltmeden sonra 2,5 / 10 dereceye (Yani 12,5 metreden parmak sayacak dereceye) kadar düşüren tedavisi imkansız organik hastalıklar. 95. Bir gözün görmesini tamamen kaldıran (Ziya hissi dahil) ve diğer gözün görme kabiliyetini optik düzeltmeden sonra 5/10 (Dahil) kadar düşüren tedavisi imkansız organik hastalıklar). 96. Bir gözü hiç görmediği ve diğer gözü tam sağlam olduğu halde vazifeye alınanlardan sağlam gözün görme kuvvetini optik düzeltmeden sonra yarıya düşüren tedavisi imkansız organik hastalıklar. 11 Merkezi Mevzuat Dairesi http://www.mevzuat.kamunet.net Tel: 227 17 01 97. Etrafındaki sert ve yumuşak kısımlarıyle birlikte bir gözün kaybolması (Göz kapakları) ve göz evinin ameliyatla düzeltilmesi ve protez takılmasını imkansız kılacak ve yakınındaki bölgelerin faaliyeti üzerine tesir yapacak şekilde harap olması). 98. İki göz yuvarlağının motör adalelerinin tam felci. 99. Tedavisi imkansız iki taraflı ptozis (Düz bakışta iki gözün bebekleri örtülüyor ve önünü görebilmek için devamlı olarak başı yukarıya kaldırmaya zorluyorsa). 100. Tedavisi imkansız ve görmeye zarar verecek ihtilatlar yapan iki taraflı lagoftalmi (Fasiyalis felci sekelinden dolayı göz kapaklarının kapanmaması.) 101. İki gözün periferik görme alanının yarısının yokluğu (Bitemporal). 102. İki kulağın tedavisi imkansız tam sağırlığı. 103. Bir veya iki kulakta akıntı ve labirent ihtilatı neticesi önemli derecede ve devamlı baş dönmeleri ve muvazene bozuklukları ile beraber olan, tedavisi imkansız iki taraflı tam sağırlık, (Yüksek sesi veya bağırma sesini kulak dibi veya kulak kepçesi civarından duymak şartıylemeniyor “meniero” sendromu). 104. Çiğneme, konuşma ve beslenmeye büyük güçlük veren, tedavi ve protez düzeltilmesi imkansız, sert ve yumuşak kısımların kısmî maddi ziyaı ile beraber olan ağız ve çene arızaları (Üst çenenin yarısının yokluğu, alt çenenin yarısının yokluğu, üst çene ile birlikte alt çenenin kısmî maddi ziyaı, dişlerin bir kısmının yokluğu ile birlikte üst veya alt çene kırıkları parçalanmaları veya psödartrozu = yalancı eklemi). 105. Önemli vazife bozukluğu yapan boğaz, yemek borusu gırtlak ve trakenin ameliyatla düzeltilmesi ve tedavisi imkansız devamlı darlıkları veya devamlı fistülleri (iltihaplar veya maddi harabiyetlerden ileri gelen darlıklar urumsu şişlikler, devamlı kanül taşımayı gerektiren trakeotomi, ameliyatla çıkartılmalar ve benzerleri). 106. Dilin konuşma, çiğneme ve yutmada büyük zorluk husule getiren harabiyeti. 107. Kalb büyüklüğü ve genişlemeleriyle birlikte az çok staz belirtileri gösteren ve biraz yetersizlik işaretleri bulunan ve hafif işlerde çalışmaya oldukça müsaade eden kronik ve organik kalb (Andokard, miyokard, perikard) ve damar (Aort koronerler ve diğer geniş vasküller leziyonlar) hastalıkları. 108. Çalışmaya önemli derecede engel olan, ağır teneffüs bozukluğu ve asmatiform nöbetlerle veya ileri kronik bronşit veya geniş ve ilerleyici bronşektazi. 109. Bir böbreğin çıkarılması (Nefrektomi) veya laboratuvar ve klinikçe sabit olan bir böbrek vazifesinin tam yokluğu (Tromatik iltihabı böbrek afetleri, toksik istihaleler ve urumsu teşekkülleri, önemli ihtihatlı ren mobl, fistül ve böbreği vazifeden alıkoyan şekil değiştirmeleri). 110. Az çok yetersizlik ile birlikte iki taraflı müzmin ve tedavisi imkansız nefritler, böbrek sklerozları veya istihaleleri. 111. Tedavisi ve ameliyatla düzeltilmesi imkansız devamlı mesane fistülü (Mesanenin tromatik yırtılması, mesane rezeksiyonu neticesi idrarın devamlı sızma ve akması). 112. Felçten ütevellit idrar kaçırma ve idrar tutukluğu (Bacaklarda hareki ve trofik bozukluklar, perineal ve jenital organlarda anestezilerle birlikte tromatik veya tazyikten ileri gelen “caudus equina” sendromu, tedavisi imkansız tromatik iltihabı veya toksik diğer mesane muassırası “sfenkteri” felçleri). 113. Boyunun tam flaksiyon, tam ekstransiyon veya tam rotasyon halinde tedavi ve düzeltilmesi imkansız tutukluğu (Tortikolisler). 114. Boyunda ihtilatsız mal dö pot. 115. Boyun ile birlikte olarak veya olmayarak bütün omurgayı (Sırt ve bel omurlarını) ilgilendiren aşikar deformasyon (Kifoskolyoz ve paretik arazlar gösteren spondiloz ve spondilitler. 116. Boyun veya sırt veya bel omurgasının kırık veya çıkıkları veya çökmeleri neticesi şekil bozukluğu (Kifo-skolyoz) ile birlikte orta derecede paretik ârazlar ve refleks bozuklukları yapan ârızaları. 12 Merkezi Mevzuat Dairesi http://www.mevzuat.kamunet.net Tel: 227 17 01 117. Vazife bakımından bir üst veya bir alt tarafı yok hükmünde bırakılan ve tedavisine imkan olmayan, sert ve yumuşak kısımların harabiyeti veya bütün eklemlerinin ankilozu ile birlikte müzmin ârazları. 118. Bir üst veya alt tarafın büyük eklemlerinden birinin, tarafın hareketlerini önemli derecede bozan ve kısan artriti (omuz veya dirsek veya kalça veyahut dizde büyük ankilozan tümör blanş). 119. Sol üst tarafın dirsekle bilek arasından kesilmesi. 120. Sol bisepsin faaliyetinde bozukluk olmadığı halde sol elin bilekten çıkarılması (Dezartikülasyon). 121. Sağ elin ve solak ise sol elin bütün parmaklarının dibine kadar yokluğu. 122. Sağ el ve solak ise sol el baş parmağının metakarpı ile birlikte ve işaret parmağı ve diğer parmaklardan birinin dibine kadar yokluğu. 123. Sağ el ve solak ise sol el baş parmağının metakarpı ile beraber işaret parmağının metakarpının veya dibine kadar yokluğu. 124. Sağ ve solak ise sol el baş parmağının metakarpı ile birlikte, işaret parmağı hariç, geri kalan üç parmağının veya ikisinin dibine kadar yokluğu. 125. Sağ elin ve solak ise sol elin baş parmağı hiç hareket etmediği halde son dört parmağının metakarplariyle birlikte yokluğu. 126. Sağ elin ve solak ise sol elin baş parmağı sağlam olduğu halde son dört parmağının metakarplarıyle birlikte yokluğu. 127. Sol el ve baş parmağının metakarpı ile birlikte bütün parmaklarının dibine kadar yokluğu. 128. Sol elin baş parmağı hiç hareket etmediği halde son dört parmağının metakarplarıyle birlikte yokluğu. 129. Sol elin baş ve işaret parmağının tam hareketsizliği ile beraber üç parmağının metakarplarıyle birlikte yokluğu. 130. İki el baş parmağının dibine kadar yokluğu. 131. İki el baş parmağının birer ve geri kalan parmakların ikişer falanjının yokluğu. 132. Sağ elin ve solak ise sol elin bütün parmaklarının tam hareketsizliği (tam sertlik veya ankiloz). 133. Sağ omuz ve solak ise sol omuz ekleminin kürek kemiğinin harabiyet veya hareketsizliği ile birlikte tam ankilozu. 134. Sağ omuz ve solak ise sol omuz ekleminin kemik maddesinin geniş harabiyeti veya yokluğu ile birlikte yalancı eklemi (Psodartroz) veya tam gevşekliği (epaule ballun = sallanan omuz). 135. Sağ dirsek ve solak ise sol dirsek ekleminin kemik maddesinin geniş harabiyeti veya yokluğu ile birlikte psödartrozu veya tam gevşekliği (coude ballan=sallanan dirsek). 136. Sağ el bilek ekleminin ve solak ise sol el bilek ekleminin iyi hareket etmemesi ile birlikte kötü bir vaziyette ve kullanılmasına elverişli olmayan bir durumda tam ankilozu (Tam fleksiyon ve süpinasyon, tam fleksiyon ve pronasyon, tam ekstansiyon ve süpinasyon, tam ekstansiyon ve pronasyon halinde). 137. Bir bacağın dizden (Tibyanın kondilüs eksternüs) altı santimetreden aşağısından yokluğu (Baldırın “Sakın” 1/3 üst kısmından ampütasyonu). 138. Bir uyluk (Fahiz = femur) kemiğinin maddi kemik ziyaı ile birlikte psödartrozu (Femur ballan = sallanan uyluk). 139. Bir taraf diz ekleminin tedavisi ve düzeltilmesi imkansız, 145 dereceden aşağı fleksiyon halinde tam ankilozu veya diz bükük olmakla beraber baldırın varus veya valgus halinde bacak mihverinden ayrılması. 140. Bir bacağın vazifesini önemli derecede bozan kırık veya çıkık sekeli veyahut yaralanma neticesi veya ameliyat sebepleriyle tarafın zâafı ve eklem sertlikleri ve adeli veteri büzülmeleri ile birlikte altı santimetreden yukarı adale atrofidi ile beraber 6 ilâ 10 santimetre arasında kısalığı. 13 Merkezi Mevzuat Dairesi http://www.mevzuat.kamunet.net Tel: 227 17 01 141. İki ayağın kısmı yokluğu (Ricard’ın tibyokalkaneum arasından yani astragal altından ampütasyonu; Chopart’ın tarslar ortasından dezartikülasyonu, Lisfranc’ın tars ve metatars arasından dezartikülasyonu). 142. Mâbzi hüfrenin (Fossa Poplitea) baldırın 90 dereceden fazla ekstansiyonuna imkan vermeyen ve dizin devamlı olarak bükük tutulmasına sebep olan tedavisi ve düzeltilmesi imkansız büyük nadbeleri. BEŞİNCİ DERECE 143. Bir taraftan harekî ve hissî vazifesini yarıdan fazla kaldıran önemli bir veya birkaç sinirin birlikte tam felci ve bu vasıftaki dafire (Pleksus) felçleri, radikülitler veya nevrit sekelleri veya nevrit nevralji ve kazoljiler (Bir kolda Erb tipinde yukarı radiküler felç klumpke tipinde aşağı radiküler felç, mediyanus sinirinin adalelerde felci veya kozaljilerle birlikte olarak el bileği hizasında felci, radyalis sinirinin triseps kolu üstünde felci, medyanus ve ulnaris sinirlerinin birlikte felci, bir bacakta femuralis sinirin felci, siyatik sinirin bozalji ve retraksiyon ve trofi bozukluklarla birlikte felci veya nevrit sekelleri). 144. Travma veya ameliyat neticesi kafatasında dura mater pülzasyonları ve beyin prolapsüsü ile ve az çok sübjektif asabi arazlarla birlikte iki kemik safhasının protez tatbiki kabil orta derecede gediği (iki kemik safihasının birlikte 5 ilâ 7 santimetre kare yokluğu.) 145. Zamanla artan ve iş görme kabiliyetini hafif derecede bozan ve tedavisi imkansız metabolizma ve iç salgı bezlerinin hastalıkları. 146. İki gözün görme kuvvetini optik düzeltmeden sonra 5/10 (Yani yarı yarıya) düşüren tedavisi imkansız organik hastalıklar. 147. Bir gözün protez tatbiki kabil olacak şekilde çıkarılması (Enükleasyon) veya tam atrofisi veya harabiyeti neticesi tam körlüğü. 148. İki gözde tedavisi imkansız ve görmeye zarar verecek büyük ihtilatlar yapmamış aşikar lagoftalmi (Yani Fasiyalis felci sekeli dolayısıyle iki göz kapağının kapanmaması). 149. İki gözde göz yuvarlağının hareketlerini normalin 1/3 derecesine düşüren motör adelelerin felci (Oftalmoplejiler) veya göz kapakları ile göz yuvarlakları arasında bu vasıftaki iltisaklar (Tedavisi imkansız symblefaron). 150. İki gözde kemiklere zarar verecek kadar ihtilat yapan ve görüş keskinliği aşikâr derecede bozan, tedavisi imkansız gözyaşı bezi fistülleri ve gözyaşı kanalların âfetleri. 151. Yüksek veya bağırma sesini kulak kepçesi civarından duyacak kadar iki kulakta tedavisi imkansız sağırlık. 152. Tedavisi imkansız kolesteatum ve kemik iltihabı ile birlikte cerahatlı kulak akıntıları gösteren iki taraflı orta derece sağırlık (Yani yüksek sesi 30 ve fısıltıyı 5 santimetreden duyacak kadar sağırlık). 153. İşitmeyi tamamıyle kaldıracak derecede iki taraflı dış kulak harabiyeti. 154. Gıda alma, çiğneme ve konuşmada önemli derecede vazife bozukluğu yapan çırkın nedbeleşme ile birlikte yanakların geniş harabiyeti. 155. Yüzün şekil ve çizgilerini önemli derecede bozan ve yüze çirkin bir görünüş veren geniş, derin, yapışık ve buruşuk nedbeler. 156. Burnun kemik ve kıkırdak kısımlarının önemli harabiyeti ile birlikte şekil bozukluğu, burun deliklerinin, teneffüsü ileri derecede bozan daralmalarla birlikte harabiyeti. 157. Gırtlak darlığı veya tromatik felçleri neticesi devamlı afeni ve aşikar dispine. 158. Yaralanma neticesi bir üst veya alt tarafı sakat ve işlemez halde buradan tedavi ve ameliyatı imkansız, hayatı tehdit etmeye, yaygın anevrizma veya geniş arteryo-venöz anevrizmalar. 159. İki taraflı testis yokluğu, tamamıyle harabiyeti veya tedavisi imkânsız harabiyet ve fıstülleri. 160. Penisin idrar kanalında fistül teşekkülüne veya devamlı kısmi idrar tutulmasına yol açan önemli harabiyeti veya bu ihtilatları yapan yokluğu. 14 Merkezi Mevzuat Dairesi http://www.mevzuat.kamunet.net Tel: 227 17 01 161. Dalağın çıkarılması. 162. Boyun veya sırt veya bel omurgasının, herhangi bir bölgesini kırık veya çıkıkları yahut çekme ve kaymaları neticesi az çok şekil bozukluğu (Kıro-skolyoz) ile birlikte hafif arazları veren (Medüller veya radiküler) devamlı ankilozları. 163. Omurgada aşikar şekil bozukluğu ve hareket azlığı yapan spondiloz ve spondilitler. 164. İki bacağın alt kısımlarının büyük şişlikler ve ödemleriyle birlikte bacak hareketlerini (Ayakta duruş ve yürüyüşün ancak istinatla mümkün olması şartıyle) önemli derecede ülserasyonlu flebit sekelleri ve bu vasıftaki inatçı, nüküslü ve geniş baldır karhaları. 165. Kol veya bacaklardan birinde veya ikisinde veyahut kalça (Havsala) ve omurgada önemli vazife bozukluğu yapan, tedavisi imkansız, müzmin ve ihtilatlı osteo-miyelitler, bu vasıftaki osteoperiyotitler veya osteo-prozlar veya osteolizler. 166. Laboratuvarlarda çalışanların çalışma kabiliyetini kısmen bozan ve hayatı tehdit etmiyen mesleki zehirlenmelerden veya devamlı şualanmalardan ileri gelen kan hastalıkları (Ağır anemiler, müzmin lösemiler ve benzerleri) veyahut müzmin radyo-dermitleri ve müzmin radyum-dermitleri ve kemik radyonekrozları. 167. İki elin bütün parmaklarının ekstanrörlerinin felci neticesi yarı hareketsizliği (Zehirlenmeler, iltihaplar, başlıca cıva ve kurşun polinevritleri). 168. Sol elin bütün parmaklarının dibine kadar yokluğu. 169. Sol el baş parmağının metakarpı ile birlikte işaret parmağının ve geri kalan üç parmaktan birinin dibine kadar yokluğu. 170. Sol el baş parmağı ile işaret parmağı metakarplarının veya bunların dibine kadar yokluğu. 171. Sol el baş parmağının metakarpı ile birlikte, işaret hariç, geri kalan üç parmağın veya ikisinin dibine kadar yokluğu. 172. Sol elin baş parmağı hiç hareket etmediği halde son dört parmağın dibine kadar yokluğu. 173. Sol elin baş parmağı sağlam olduğu halde dört parmağının metakarplarıyle birlikte yokluğu. 174. Sol elin baş ve işaret parmağının tam hareketsizliği ile birlikte son üç parmağının dibine kadar yokluğu. 175. Sağ elin ve solak ise sol elin baş parmak ve işaret parmağı sağlam olduğu halde son üç parmağının metakarplariyle birlikte yokluğu. 176. Sağ el solak ise sol el baş parmağıyle birlikte işaret parmağının dibine kadar yokluğu. 177. Sağ elin ve solak ise sol elin baş parmağıyle beraber, işaret parmağı hariç, geri kalan parmaklardan ikisinin veya birinin metakarplarıyle birlikte yokluğu. 178. Sağ elin ve solak ise sol elin bütün parmaklarının ikişer falanjinin yokluğu veya baş parmağın tam, diğerlerinin kısmi yokluğu. 179. İki elin bütün parmaklarının birer falanjinin yokluğu. 180. Sağ elin bütün parmaklarının tam hareketsizliği (Tam sertlik veya ankiloz). 181. Sol elin bütün parmaklarının tam hareketsizliği (Tam sertlik veya ankiloz). 182. Sağ el ve solak ise sol el baş parmağıyle birlikte, işaret parmağı hariç, geri kalan üç parmağın tam hareketsizliği (Bu parmakların üç ekleminin tam sertlik veya ankilozu). 183. Sağ el ve solak ise sol el baş parmağı hariç, dört parmağının dibine kadar yokluğu. 184. Sol omuz ve solak ise sağ omuz ekleminin kürek kemiği sağlam veya hareketi mevcut olduğu halde tam ankilozu. 185. Sol omuz ekleminin kemik maddesinin geniş harabiyeti veya yokluğu ile birlikte psödartrozu veya tam gevşekliği (Epaule Ballant = sallanan omuz.) 186. Sol dirsek ekleminin kemik maddesinin geniş harabiyeti veya yokluğu ile birlikte södartrozu veya tam gevşekliği (Coude ballant = sallanan dirsek). 187. Sağ veya sol kolun abdüksiyonunu tamamiyle imkansız kılan ve tedavi ve ameliyatla düzeltilmesi kabil olmayan koltuk altı büyük nedleri (Kol vücuda yapışık olmak şartıyle). 188. Sağ kol kemiğinin psödartrozu (Bras ballant = sallanan kol şeklinde olmak şartıyle). 15 Merkezi Mevzuat Dairesi http://www.mevzuat.kamunet.net Tel: 227 17 01 189. Bir taraf sağ veya sol dirsek ekleminin elverişsiz durumda ve kötü vaziyette tam ankilozu (145 dereceden 180 dereceye kadar ekstansiyon halinde). 190. Sağ ve solak ise ön kol kemiklerinin çift psödartrozu (Avant bras ballant=sallanan ön kol). 191. Sol ek ekleminin, parmaklarının iyi hareket etmemesi ile birlikte kötü bir vaziyette ve kullanılmasına elverişli olmayan ve durumdan tam ankilozu (Tam fleksiyon ve süpinasyon, tam fleksiyon ve pronasyon, tam ekstansiyon ve süpinasyon, tam ektansiyon ve pronasyon halinde). 192. Sağ el solak ise sol el bilek ekleminin, parmakla iyi hareket ettiği halde, fleksiyon veya fleksiyon ve pronasyon veyahut fleksiyon ve süpinasyon halinde tam ankilozu. 193. Bir bacağın dizden (Tibyanın kondilus – eksternusundan itibaren) altı santimetre daha aşağısından başlayarak yokluğu (Baldırın 1/3 ortası veya 1/3 altından ampütasyonu). 194. Bir ayağın tam yokluğu, (Malleolüsler üstünden ve tibyafibula alt ucundan Siyme ampütasyonu, ayak bileğinden yani tibyotarsiyen dezart külasyon kalkaneumun arka kısmı hariç, ayağın progoff ameliyatıyle ampütasyonu). 195. Bir kalça ekleminin iyice ve düzgünce vaziyetteki tam ankilozu (Doğru istikamette kalça ankilozu). 196. Bir taraf kalça eklemi ile birlikte diz ekleminin, kemiklerinde eksiklik olmadan yumuşak kısımların haraplığı neticesi bu eklemlerin hareket kabiliyetini önemli derece bozan gevşeklikleri. 197. Bir dizin psödartrozu (Genou ballant = sallanan diz). 198. Diz kapağı kemiğinin enine kırığı neticesi kırık parçalarının birbirinden çok ayrılması ile talî bir atrofi husule gelerek yürüyüşü ileri derecede bozan ağı sekelleri. 199. İki diz ekleminin, adalelerin önemli atrofisi ve bu eklemlerin oldukça hareket güçlüğü ile birlikte müzmin ve nüküslü hidrartrozu. 200. Bir taraf baldırının her iki kemiğinin (Tibya ve Fibula) birlikte önemli vazife bozukluğu yapan psödartrozu. 201. Bir bacağın kırık veya çıkık sekeli veyahut yaralanma ve ameliyat sebebiyle tarafın zaafı ve eklem sertlikleri ve adeli veteri büzülmeleri ve 5 ila 6 santimetre kadar adale atrofisi ile beraber 5 ila 6 santimetre kısalığı. 202. Mâbazi hüfrenin (Fossa poplitea) baldırın ancak 90 ila 145 derece (bu dereceler dahil) arasında hareket edebilen ve ameliyatla düzeltilmesi imkansız büyük nedbeleri. 203. Bir üst veya alt tarafın veya iki tarafın vazifesine ve kullanılmasına önemli derecede mani olan yumuşak kısımların (Adale, veterler, deri ve deri altı) bozulması ve haraplığı ile müterafik düzeltilmesi imkansız geniş kaynaşma ve büyük nedbeleşmeleri. 204. Genel sağlık durumu üzerine fena tesir yaparak, iş görme kabiliyetini önemli derecede azaltan, tedavisi imkânsız, mühim dalak büyümeleri. ALTINCI DERECE 205. Kendisi ve çevresindekiler için bir tehlike göstermiyen ve bir hastahaneye kapamağı veya aile yanında gözetmeyi gerektirmeyen yardımcıya ihtiyaç göstermeden şahsın sosyal kabiliyet ve vaziyetini veya fizyolojik vazifelerini kısmen ve hafif derece bozan, tedavisi imkansız, sübakut veya kronik seyili sonradan olma (Travma, enfeksiyon, zehirlenmelerden ileri gelen) hafif veya psikonevrozlar (Akıl hastalıkları). İhtar: Dejenereler ile familyal ve doğuştan olan psikopatiler, enterpretasyon psikozları ve pereseküsyon hezeyanları, pityatik sandromlar ve bu arada hisderi delilikleri prenesil ve senil akıl hastalıkları gibi tamamıyle bünyevi sebeplere ve istidada veya toksikomani ve sinistroz gibi şahsın kendi yapma ve kusuruna bağlı psikoz veya psikonanevrozlar vazifeyle ilgili sayılmazlar. 16 Merkezi Mevzuat Dairesi http://www.mevzuat.kamunet.net Tel: 227 17 01 206. Çalışma kabiliyeti ve fizyolojik hareketleri kısmen ve hafif derece bozan, tedavisi imkânsız, merkezi veya muhiti sinir sistemi hastalıkları (ileri derecede dizartri veya önemli hareki afazi, ortalama ayda bir veya iki defa gelen ve karakter ve ruhiyette aşikâr bir tehavvül göstermiyen ihtilacı büyük sara nöbetleri veya haftada biriki defa gelen pötimaller haftada iki defa gelen vücudun bir kısmına ve meselâ yüz bacak adalelerine yerleşen jakson ve benzeri saralar hafif tutukluk ve hafif titreklikle müteferik parkensonizm, istinatsız ve hafif güçlükle yürümeğe müsaade eden ve başkasının yardımına muhtaç olmadan her türlü fizyolojik vazifesini oldukça görecek derecede hemiparezi, ayni vasıfta pek dipleji veya parepleji stekelleri veyahut katrparaziler, pek hafif beyincik sendromları etraftan birinin vazifesini yarıya yakın bozan önemli sinirlerden bir veya bir kaçının birlikte felci ve bu vasıftaki radikülüt veya nevrit sekelleri veya nevrit – nevralji ve kozalijler radyalis sinirlerinin kol veya bilekte tam felci, medyanus sinirlerinin ulnarisle birlikte gayri tam felci, siyatik sinirin tam felci veya peruneus ve tibyalis kollarının birlikte felci, siyatik sinirlerinin kozaljilerle birlikte kronik nevrit-neviajisi, bir taraf fasiyalis sinirinin kontraktürlü tam felci, karşı gelen ve tikle müterafik üçüzler siniri ağrısı). 207. Kafatasında travma veya ameliyat neticesi dura mater pülzasyonları ve beyin prolapsüsü ile ve az çok sübjektif arızalarla birlikte, protoz tatbiki kabil iki kemik safihasının hafif derecede gediği (İki kemik safihasının birlikte iki ilâ dört santimetre kare yokluğu). 208. Kafatası kemiklerinin başta aşikâr şekil bozukluğu yapmış hafif asabi arızalarla müterafik büyük çöküntü ve çıkıntıları, yaralanma ve yanıklardan ileri gelen ve vasıftaki yapışık yaygın ve geniş nedbeleri. 209. İş görme kabiliyeti ancak tedavi ile sağlanabilen metabolizma ve iç salgı bezlerinin hastalıkları. 210. Bir gözde harabiyet olmaksızın tam körlük veya optik düzeltmeden sonra görmeyi 1/10 dereceye (yani 5 metreden parmak sayacak kadar) düşüren tedavisi imkânsız organik hastalıkları. 211. Bir taraflı afaki neticesi o gözün görme derecesinin yarısının kaybolması (Billûr cisim trovmatik veya katarak ameliyatı neticesi çıkarılması). 212. İki gözde tedavisi imkânsız ptozis (Düz bakışta yalnız bir göz bebeğinin tamamıyle örtülmesi şartıyle göz kapaklarının orta derecede düşüklüğü). 213. Bir gözde diplopil ile birlikte göz yuvarlağının motör adalelerinin tedavisi imkansız tam felci. 214. İki gözde irinli, epiforalı, müzmin ve tedavisi imkansız ihtilatlı dakriyosistitler. 215. İki gözde irinli, epiforali, müzmin ve tedavisi imkansız ihtilatlı dakriyosistitler. 216. İki kulakta tedavisi imkansız işitme kudretinin pek ziyade azalması (Orta derecede sağırlık, yüksek sesi veya bağırma sesini 30 ilâ 100 santimetreden ve fısıltıyı 5 ilâ 10 santimetreden duyacak derecede). 217. Bir kulakta yüz felci ile birlikte tam sağırlık veyahut bir taraf dış kulağının işitmeyi tamamıyle kaldıracak şekilde harap olması. 218. Üst çenenin kaynamış kırığı veya psödartrozu (üst diş blokunun az veya çok bariz sallanmasıyle birlikte çiğnemeye önemli zarar veren, diş kavislerinin birbirine intibakını güçleştiren kırık sekelleri). 219. Alt çenenin kaynamış kırığı veya psödartrozları (Alt çene kemiği cisminin yani ufki kısmının az veya çok genişlikte maddi ziyaı ile birlikte çok sıkı veya pek gevşek kalması neticesi çene çarpıklığı ve diş artikûlasyonunun bozulması ve bu sebeple çiğneme güçlüğü yapması şartıyle. 220. Alt çenenin düzeltilmesi ve yerine konması kabil olmayan ve ağzın bir buçuk santimetreden fazla açılmasına engel olan eski çıkığı veya ankilozu (Çenelerin sıkışması). 221. Protez takılması imkansız diş kavileri veya diş yuvalarının harabiyeti ile birlikte bütün dişlerin veya en az bütün ağız dişlerinin yokluğu. 222. Tükrük bezleri kanallarının tedavisi imkansız, devamlı fistülleri. 223. Gırtlak darlığı veya tromatik felçleri neticesi afoni veya disfoni ile birlikte dispine. 224. Dilin, konuşma, çiğneme ve yutmada zorunluk husule getiren harabiyeti. 17 Merkezi Mevzuat Dairesi http://www.mevzuat.kamunet.net Tel: 227 17 01 225. Devamlı fistüllerle veya harabiyetle müterafik müzmin ve tedavisi imkansız sinüzitleri (iki taraflı maskiler, frontal, fronto etmoidal sinüs iltihapları). 226. Kalbin kompanse (Muavaza) halinde iş görmeye az veya çok engel olan organik hastalıkları. 227. Travma, zehirlenme ve benzerlerinden ileri gelen aritmi ve taşikardi gibi nöre-psişik kalb arızaları. 228. İş görme kabiliyetini azaltan, hafif anfizemli müzmin bronşitler. bronşektaziler, bir veya iki taraflı akciğer tüberkülozu veya apselerinin sekelleri. 229. Göğüs duvarında hafif şekil bozukluğu yaparak iş görme kabiliyetine az veya çok engel olan pelevra hastalıkları sekelleri. 230. Tromatik plöritlerden ve hemo-torakstan kalan ve teneffüs vazifelerini az çok zorlaştıran veya aynı vasıfta göğsün paryetal yetersizliği Kaburga kırıklıkları veya eğelerin rezeksiyonu neticesi akciğer fıtığı). 231. Mide veya barsağın, ameliyatla düzeltilmesi imkansız, önemli vazife bozukluğu yapan hastalık sekelleri veyahut ameliyatlardan kalan önemli arızaları İltihap veya karha) bakiyeleri, iltisaklar, mide rezeksiyonları gastro-antrostomiler ve benzerleri). 232. Karın duvarının düzeltilmesi imkansız, önemli vazife bozukluğu yapan adali sıfaki yetersizlikleri (10 ila 15 santimetre boyunda ve 6 ila 8 santimetre eninde büyük evantrasyon). 233. Diyafrağma arızalarından dolayı akciğerin karın boşluğuna ve karın ahşasının göğüs boşluğuna olan tedavisi imkansız fıtıkları. 234. Genel sağlık durumu üzerine önemli bir tesiri olmayan ve karın organlarının vazifelerinde az bir bozukluk yapan yapışık peritonitler, barsak ve sair ahşa arızaları. 235. Hazım üzerine ve mevzii olarak önemli bozukluk yapmayan hazım borusu arızaları (Darlıklar, az miktarda gaita çıkmasına sebep olmakla beraber defekasyonun normale yakın olarak icrasını mümkün kılan sterkoral fistüller). 236. Bir veya iki taraflı geçirilmiş nefrostomi veyahut genel sağlık durumu üzerine büyük tesiri olmayan ve hematüri bulunmayan iki taraflı müzmin nefritler. 237. Tedavisi kabil olmayan önemli mesane arızaları veya ağır iltihapları. 238. Testislerin bir veya ikisinin, nakil kanal, sperm keseleri ve prostat ile birlikte husule gelen ve genel sağlık durumuna fazlaca tesiri olmayan arızaları. 239. İdrarın normal çıkmasına engel olmayacak şekilde penisin tam veya tama yakın yokluğu. 240. Boynun çevrilme, döndürülme ve bükülmesine engel olan ve başın devamlı olarak bir tarafı yatık kalmasını gerektiren, tedavisi ve düzeltilmesi imkansız tortikolis. 241. Boyundan daha aşağıda, sırt veya bel omurgasında ihtilatsız mal dö pot (Apse veya fistülsüz osteit vertebral). 242. Boyun veya sırt veya bel omurgasının herhangi bir bölgesinin kırık veya çıkıkları yahut çökme ve kaymaları neticesi omurları ve gövde hareketlerine az çok engel olan fakat başka bir ihtilâtı bulunmayan büyük ve aşikâr skolyozları veya kifo-skolyozları. 243. Omurganın ve bağlarının az çok vazife tegayyürü ile birlikte şekil bozukluğu yapan hastalık sekelleri (afif spondilitler spondilozlar, ağrılı fizyopatik kronik plikatürleri). 244. Bir üst veya alt tarafta yapılan ve bu tarafta önemli vazife bozukluğu bırakan arter ligatürleri. 245. Her iki bacağın alt kısımlarının büyük şişlikler ve ödemleriyle birlikte bacak hareketlerini (Yürüyüş ve ayakta duruş) güçleştiren fakat istinatsız olarak yürümeğe müsaade eden tedavisi imkansız elefantiyazisleri, dönüş kan dolaşımına zorluk veren flebit sekelleri ve bu vasıftaki geniş baldır karhaları. 246. Bir bacakta büyük şişlikler ve ödemlerle birlikte bu bacağın hareketlerini tama yakın kaldıran tedavisi imkânsız elefantiyazis veya flebit sekeli veya geniş nüküslü baldır karhaları. 247. Sağ el baş parmağının metakarpı ile birlikte veya dibine kadar yokluğu. 248. Sol el baş parmağının metakarpı ile birlikte yokluğu. 18 Merkezi Mevzuat Dairesi http://www.mevzuat.kamunet.net Tel: 227 17 01 249. Sol el ve baş ve işaret parmağının birlikte yokluğu. 250. Sol el baş parmağı ile işaret parmağının ve geri kalan üç parmaktan birinin dibine kadar yokluğu. 251. Sol el baş parmağı ile birlikte, işaret parmağı hariç, geri kalan üç parmaktan üçünün veya ikisinin veyahut birinin dibine kadar yokluğu. 252. Sol el baş parmağının metakarpı ile birlikte, işaret parmağı hariç, geri kalan üç parmaktan birinin dibine kadar yokluğu. 253. Sol elin baş parmağı sağlam olduğu halde son dört parmağının dibine kadar yokluğu. 254. Sol el baş parmak veya işaret parmağının tam hareketsizliği ile birlikte son üç parmağının dibine kadar yokluğu. 255. Sağ elin baş ve işaret parmakları sağlam olduğu halde son üç parmağının metakarplarıyle birlikte yokluğu. 256. Sol el baş ve işaret parmakları sağlam olduğu halde son üç parmağının metakarplarıyle birlikte yokluğu. 257. Sağ el baş ve işaret parmaklarının birlikte dibine kadar yokluğu. 258. Sağ el baş parmağı ile birlikte son bir veya iki parmağının dibine kadar yokluğu. 259. Sağ elin baş ve işaret parmakları sağlam olduğu halde, iki parmağının metakarplarıyle birlikte yokluğu veya işaret parmağı ile diğer iki parmağın ikişer falanjının yokluğu. 260. Sol el baş ve işaret parmağı hariç, son bir veya iki parmağının metakarplarıyle birlikte yokluğu. 261. Sağ veya sol elin işaret parmağı ile birlikte orta parmağının yokluğu. 262. Sağ veya sol elin, baş parmak sağlam olduğu halde, işaret parmağı ile birlikte son iki parmağının dibine kadar yokluğu. 263. Sol elin bütün parmaklarının ikişer falanjlarının yokluğu (Baş parmağın tam diğerlerinin kısmi yokluğu). 264. İki elin baş parmakları hariç, geri kalan parmaklardan iki elde üçer parmağın ikişer falanjlarının yokluğu. 265. Tutarı, altı parmağın ikişer falanjı yok olmak şartıyle bir elde iki, diğer elde dört parmağın ikişer falanjlarının eksikliği. 266. Sol el baş ve işaret parmaklarının bütün eklemlerinin tam hareketsizliği (Tam sertlik veya ankiloz). 267. Sol elin baş ve işaret parmağından başka üç parmağının tam hareketsizliği (Bu üç parmağın tam sertlik veya tam ankilozu). 268. Sağ veya sol köprücük kemiğinin bir taraflı ağır ve düzeltilmesi imkansız kırık sekelleri (Biçimsiz kaynama ve nedbeleşme neticesi tazyikten ileri gelen sirkenfleks (Circonfleze) sinir felci ve ağrıları, veya psödartroz veyahut periatrit gibi ihtilatlar yapmak şartıyle). 269. Küreğin tam hareketsizliği ile birlikte olmak şartıyle kürek kemiğinin bir taraflı harabiyet ve eski kırıkları neticesi düzeltilmesi imkansız ağır sekelleri. 270. Kürek kemiği sağlam ve hareketi mevcut olduğu halde sol omuz ekleminin tam ankilozu. 271. Kolu öne götürme ve gövdeden ayırma veya uzaklaştırmada aşikar hareket mahdutluğu ve kolun düz vaziyete kadar getirilememesi şartıyle sağ omuz ekleminin vazifesini önemli derecede güçleştiren sertliği veya kısmi ankilozu. 272. Büyük kemik kaybı olmaksızın sol omuz ekleminin psödartrozu veya tam gevşekliği (Epaule ballant=sallanan omuz). 273. Büyük kemik kaybı olmaksızın sol dirsek ekleminin psödartrozu veya tam gevşekliği (Coude ballant=sallanan dirsek). 274. Kol vücuttan ancak 10 ila 45 derecelik bir açı arasında uzaklaşmak şartıyle sağ veya sol kolda abdüksiyonu ileri derecede tahdit eden, tedavisine imkan olmayan, büyük koltuk altı nedbelleri. 275. Sallanan kol (Bras ballant) şeklinde olmak şartıyle) sol kol kemiğinin psödartrozu. 19 Merkezi Mevzuat Dairesi http://www.mevzuat.kamunet.net Tel: 227 17 01 276. 75 ile 110 derece arasında ve fleksiyon halinde veya dik açı şeklinde sağ veya sol dirsek ekleminin elverişsiz durumda tam ankilozu. 277. Sağ veya sol dirsek ekleminin tam olmayan ankilozu; eklem sertlikleri veya kırık ve çıkık sekelleri (Aktif ekstansiyon 145 ila 180 derece arasında mahdut olmak ve 145 dereceden daha aşağı fleksiyon yapılmamak şartıyle). 278. Sol ön kol kemiklerinin çift psödartrozu (Avant-bras ballant=sallanan ön kol). 279. Sağ veya sol taraf öne kol kemiklerinin kırılmasının kusurlu kaynaması neticesi kolun iç ve dışa döndürülmesi imkansızlığı (Pronasyon ve süpinasyon hareketlerinin tam yokluğu). 280. Sol el bilek ekleminin hareketlerinin önemli derecede bozulması ve parmaklar iyi hareket etmediği halde tam olmayan, eklem sertlikleri veya elverişli vaziyette tam ankilozu (Fleksiyon ve pronasyon veya fleksiyon ve süpinasyon halinde). 281. Sağ veya sol el bileğinin çıkıkları veya kemiklerinden bazılarının harap olması neticesi psödartrozu veya tam gevşekliği (Poignet ballant=sallanan bilek). 282. Elin hareketleri yarıdan fazla kalmak şartıyle sağ veya sol elin bütün metakarplarının çıkıklarının ağır şekli. 283. Sağ elin bütün parmaklarının yarı yarıya veya sol elin bütün parmaklarının yarıdan fazla hareket eksikliği. 284. Sağ elin ve solak ise sol elin baş parmağının bütün eklemlerinin tam hareketsizliği (Üç eklemin tam sertlik veya ankilozu). 285. Sağ elde, baş parmaktan başka dört parmağın bütün eklemlerinin hareketsizliği (Sertlik veya ankiloz). 286. Sol elde baş ve işaret parmağından başka üç parmağın bütün eklemlerinin hareketsizliği (sertlik veya ankiloz). 287. Sağ veya sol el ve ön kolun durumu veya diğer parmakların hareket noksanlığı ile birlikte üç parmağın tam hareketsizliği (Devamlı fleksiyon veya ekstansiyon halinde). 288. Bir ayağın kısmi yokluğu (Ricard’ın tibyokalkaneum arasından yani astragal altından, Chopart’ın tarslar ortasından ampütasyonu, Lisfranç’ın tars ve metatars arasından dezartikülasyonu). 289. Bir ayağın metatarslar ortasından ampütasyonu. 290. Bir ayağın baş parmağının metatarsı ile birlikte diğer dört parmağının dibine kadar yokluğu. 291. Bir ayağın baş parmak ve diğer iki parmağının metatarslarıyle birlikte yokluğu. 292. İki ayağın diğer parmaklarının vazife bozukluğu ile birlikte baş parmaklarının yokluğu veya iki ayağın bütün parmaklarının dibine kadar yokluğu veyahut buna benzer arızaları. 293. Kalça kemiğinin (Havsalanın) işemede ve diğer entrapelviyen ahşada bozukluk yapmıyan ve fakat bacaklara az çok hareket zorluğu veren kırık sekelleri (iki tarafı yani çift vertikal tipte kırılmalar ve benzerleri). 294. Bir kalça ekleminin oynak satıhlarının kırılmaları veya harabiyeti veyahut eklem çıkığı sekelleri (eklem sertliği kısmi ankiloz, ağırları ve bacak hareketlerinde güçlük gibi vazife bozukluğu yapmak şartıyle). 295. Bir diz ekleminin en uygun husule gelen tam ankilozu (Ekstansiyon halinde veya buna yakın bir durumda yani 45 ilâ 150 derece arasındaki ankilozlar). 296. Kusurlu kaynama ve nedbeleşme neticesi bir diz ekleminin genu valgum veya genu varum ile birlikte elverişli (150 ila 180 derece arasında) veya elverişsiz vaziyette (45 ilâ 150 derece arasında) ancak harekete müsaade eden kısmi ankilozu veya eklem sertliği. 297. Diz kapağı kemiğinin enine kırığı neticesi baldırın ekstransiyonunun aşikar güçlük ve önemli yürüyüş zorluğu yapan orta derecede sekelleri. 298. Bir bacağın kırık veya çıkık sekeli yahut yaralanma veya ameliyat sebebiyle hareketlere aşikar zorluk veren 5 santimetreden yukarı (5 dahil) atrofilleri. 20 Merkezi Mevzuat Dairesi http://www.mevzuat.kamunet.net Tel: 227 17 01 299. Bir bacağın kırık veya çıkık sekeli yahut yaralanma ve ameliyat sebebiyle hareketlere aşikar zorluk veren 5 santimetreden yukarı (5 dahil) kısalıkları. 300. İki bacağın hareketlere zorluk veren 3 (dahil) ile ve (5 dahil) santimetre arasında atrofilleri veya bu vasıftaki 3 ilâ 5 (dahil) santimetre arasındaki kısalıkları. 301. Mabazi hüfrenin (Fossa poplitea), baldırın 145 ile 165 derece arasında ancak ekstransiyonuna imkân veren düzeltilmesi imkansız nedbeleri. 302. Bir ayak bileğinin ankilozu (Tibyo-tarsiyen artikülasyon). 303. Bir ayak bileğinin, (Tibyo-tarsiyen eklemin) uygunsuz şekilde ve hangi istikamette olursa olsun çarpıklığı ile birlikte tam ankilozu (Valgus, varus, talus veya ekinizm halinde tam ankilozu). 304. Bir ayak bileğini, (Tibyo-tarsiyen eklemin) yürüyüşü ileri derecede zorlaştıran ve ayağın çarpıklığı ile birlikte (Valgus, varus, talus, ekinizm) hareket açısı elverişsiz bir durumda bulunan (tam ekstansiyon veya tam fleksiyona yakın) tam olmayan ankilozu veya eklem sertlikleri. 305. İki ayak bileğinin (Tibyo-tarsiyon eklemlerinin elverişli durumda tam ankilozu (90 derece veya dik açının etrafında 15 derece alt ve üstünde yani 75 ilâ 105 derece arasında tam ankilozları). 306. Bir ayakta ağrılar ve yürüyüşler ayakta duruşa büyük zorluk veren ayakta çarpıklık yapmış (Valgus halinde ayak) astragal kemiğinin ağır kırık sekelleri veya bu vasıftaki astragalektomi. 307. Bir ayakta ağrılarla birlikte yürüyüşle ayakta duruşa büyük zorluk veren ve aşikar ayak şekil bozukluğu yapan (Tâli artropatiler, tarsların diyastazisi ve ayak kemerinin çökmesi) kalkaneum kemiğinin ağır kırık sekelleri veya bu vasıftaki kalkaneum çıkıkları. 308. Bir ayakta önemli çarpıklık ve parmaklarının iyi hareket etmemesi ve ayakta aşikar hareket zorluğu ve baldırda atrofi ile birlikte tars kemiklerinin çıkıkları veya kırıkları veya harabiyeti sekelleri. 309. Bir üst veya alt tarafın veya iki tarafın vazifesini kısmen kaldıran yumuşak kısımların (Adaleler, veterler, deri ve derialtı) bozulması ve harabiyeti ile birlikte düzeltilmesi imkansız geniş kaynaşma veya nedbeleşmeleri (bütün bir kolun veya bacağın vazifesinin en az % 30’unu kaybetmesi şarttır.) 310. Vücudun hangi bölgesinde olursa olsun o bölgenin fizyolojik çalışma ve hareket kabiliyetini önemli derecede bozan, düzeltilmesi imkansız, geniş derin, yapışık, büzülme ve buruşukluklar yapmış, ağrılı, karhalı ve adeli fıtıklı büyük nedbeler. 311. Vücut hareketlerine ve çalışmaya engel olan, ameliyat ve tedavisi imkânsız, her çeşit urlar (Neoplazik vetireler, neoplazmalar, neoformasyonlar). Cetvelin Uygulanmasında nazara alınacak esaslar: A) Cetveldeki derecelerin hiç birine uymayan birden fazla malûliyeti olup da bunların toplamı, sağlık durumu normal bir kimseye nazaran ruhi veya bedeni yahut hem ruhi hem bedeni çalışma kudret ve kabiliyetinin en az % 30’undan mahrumiyetini gerektirirse bu malûliyet 6’ncı derece olarak kabul edilir. B) Bir gözü sağlam olup diğer gözünden malûl olan bir şahsın malûl gözündeki arızasının tesiriyle sağlam gözünde husule gelen görme kuvveti azalmasından dolayı derecesi cetveldeki tekabül ettiği iki göze ait malûliyet derecesine göre düzeltilir. C) Bir gözü sağlam olup diğer gözünden malûl olan bir şahsın malûl gözündeki arızasının tesiri olmaksızın diğer gözü görme kuvvetinin 5/10’unu (dahil) kaybettiği takdirde bir ve tamamını kaybettiği takdirde iki üst dereceden malûl olarak kabul edilir. (Mesela 5’inci dereceden malûl olan bir şahıs sağlam gözünü görme kuvvetinin yarısını yani 5/10’unu kaybederse 4’üncü, tamamını kaybederse 3’üncü dereceden malûl olarak kabul edilir). D) Üst veya alt taraftan biri sağlam olup diğerinin yokluğundan (yerine göre kesilme) malûliyet alan bir şahsın malûliyetini mucip olan arızası sebebiyle ve sonradan sağlam tarafı ileri derecede harabiyeti veya kesilmesi (yerine göre) halinde derecesi cetvelde tekabül ettiği malûliyet derecesine yükseltilir. 21 Merkezi Mevzuat Dairesi http://www.mevzuat.kamunet.net Tel: 227 17 01 22 Merkezi Mevzuat Dairesi http://www.mevzuat.kamunet.net Tel: 227 17 01