bilgisayar montajı ve satın alma rehberi
Transkript
bilgisayar montajı ve satın alma rehberi
’’in in katkılarıyla BİLGİSAYAR MONTAJI VE SATIN ALMA REHBERİ BİLGİSAYAR KİTAPLIĞI SERİSİ 05 BİLGİSAYAR KİTAPLIĞI SERİSİ - 05 ÖZE KOL EKS CD‹YES‹ L 2009IYON HED ADA ARK BİLGİSAYAR MONTAJI VE SATIN ALMA REHBERİ BİLGİSAYAR KİTAPLIĞI SERİSİ - 05 Yayıncı Doğan Burda Dergi Yayıncılık ve Pazarlama A.Ş. İcra Kurulu Başkanı Mehmet Y. YILMAZ Yayın Direktörü M. Rauf ATEŞ Yazı İşleri Müdürü (Sorumlu) Erdal KAPLANSEREN Sayfa Yapımcısı Eylem AKSÜNGER Katkıda Bulunanlar A. Kıvanç TANRIKULU Pamir KIZILTUĞ Selim ŞUMLU Görkem YILDIRIM Baskı ve Cilt Le Color / Levent Print City Tel: 0212 637 15 30 © PCnet Dergisi Doğan Burda Dergi Yayıncılık ve Pazarlama A.Ş. Dergide yayımlanan yazı, fotoğraf, harita, illüstrasyon ve konuların her hakkı saklıdır. İzinsiz, kaynak gösterilerek dahi alıntı yapılamaz. PCnet’in ücretsiz ekidir. EDİTÖRÜN NOTU Güvenli ve sağlam PC kurulumu Piyasada pek çok markanın hazır PC modellerini bulabilirsiniz. İnternetten bakıp sipariş vermek, evinize gelen koliyi açıp hemen kullanmaya başlamak, kolay yolu seçenler için ideal. Bununla birlikte, bir bilgisayardan daha fazla şey isteyenler için alternatifler mevcut. Kendi PC’sini toplamak gibi! Pek çok kullanıcı için, ideal bileşenlere sahip bir hazır sistem bulmak hem zor, hem de yüksek maliyetli olabiliyor. Belki de temel bilgisayar ihtiyaçlarınızı karşılayacak, düşük fiyatlı bir PC edinmek gibi bir ihtiyacınız var. Bunun için de çözüm, kendi PC montajınızı kendiniz yapmak olabilir. Üstelik bilgisayar toplamak öyle sanıldığı kadar zor ve karmaşık bir iş de değil! Elbette temel bazı donanım bilgilerine ihtiyacınız olacağı kesin. PCnet ekibi olarak hazırladığımız bu rehberde, PC toplamanın ön hazırlık, kurulum ve toplama sonrası dönemle ilgili zengin bir içerik bulacaksınız. Bu kitapçığa katkılarını sunan ESET’in 3 aylık tam sürüm Smart Security 4.0 Türkçe CD’si, arka kapakta yer alıyor. Bu yazılımı bilgisayarınıza kurarak sisteminizi güvenli hale getirebilirsiniz. 3 aylık kullanımdan sonra 1 yıllık sürüme terfi etmek isterseniz, PCnet.com.tr’deki haberde bulunan linki tıklayarak Hepsiburada.com’daki ürün sipariş ekranına gidebilir, uygun fiyata bu yazılımı satın alabilirsiniz. PCnet.com.tr üzerinden Hepsiburada’ya giden kullanıcılar, Smart Security 4.0’ı satın alınca, ESET Mobile Antivirus yazılımına ücretsiz sahip olabilicekler. Erdal KAPLANSEREN Yazı İşleri Müdürü 2 3 BİLGİSAYAR KİTAPLIĞI SERİSİ Bilgisayar seçim ve TOPLAMA REHBERİ Çağımızın vazgeçilmezlerinden biri olan bilgisayarlar, donanım özellikleri itibariyle çok çeşitlilik gösteriyor. Modellere baktıkça kendinizi kaybolmuş hissediyorsanız bu yazımızdan faydalanarak bilmeniz gerekenleri öğrenebilirsiniz. 4 BİLGİSAYAR MONTAJI VE SATIN ALM ALMA REHBERİ Dünyada milyonlarca kişi sahip olduğu el marifetleri sayesinde su u tesisatını veya araba motorunu onarabiliyor, bahçeye çit yapabiliyor ve elektrik hattında oluşan bir sorunu bulup up arızayı giderebiliyor. Ama nedense insanların çoğu ğu genellikle iri ve gürültülü olan bilgisayar kasalarının asalarının içinde neler olup bittiğinden haberdar olmadığı için en ufak arızada bile servisin yolunu tutuyor ya da bilgisayardan anlayan birini arayıp “ne zamandır görüşemedik” diyerek sohbete başlıyor. Elbette bu hikayenin bir de başlangıç kısmı var. Bir bilgisayar eve ya da ofise gelmeden önce çoğunlukla fabrika ortamında hazırlanıyor. Kendi bilgisayarını kendi oluşturan insanların sayısıysa halen çok az. Bırakın bilgisayarı toplamayı, “içindeki parçalar şunlar olsun” diye liste sunanların sayısı da pek o kadar fazla değil. Tabii bu söylediklerimiz dünya genelindeki her yaştan insan için geçerli. Genç yaştaki meraklıların çoğu en azından parçalarla ilgili bilgi sahibi olduktan sonra alışverişe çıkıyor. Teknoloji tutkunu PCnet okurlarınınsa, satın alma kararı vermeden önce gayet ince eleyip sık dokuduklarını PCnet editörleri olarak en iyi bizler biliyoruz. Okuyucularımızın bilgisayar almadan ya da gün- celleme yapmadan yapm önce dergimizde dergim sürekli olarak vermiş olduğumuz p parçalarla ilgili bilgileri gözden öneriyoruz. geçirmelerini öneri parça ya Bu sayede hem yanlış bir p beklemediğiniz da bilgisayar alarak beklem hem de sonuçlarla karşılaşmamış, h olursunuz. fiyatla ilgili olarak hataya düşmemiş olursu bilgisayar Bilindiği gibi piyasada yüzlerce çeşit bilgisa parçası var. Örneğin; anakart ve ekran kartı seçimi yapmak en zor işlerden biri. Çünkü bu ikisiyle ilgili çok sayıda marka ve farklı varyasyonlar var. Elbette bu kadar çok seçeneğin olması bazılarının gözünü korkutup içlerinin kararmasına sebep olabilir. Ama bu kadar çok seçeneğin olması bizlere ihtiyacımızı en iyi karşılayacak ürünü seçme imkanı tanıyor. Ayrıca markaların çokluğu sayesinde son kullanıcı fiyatları sürekli olarak aşağı çekiliyor. Eğer doğrudan bir satış noktasına gidip gözünüze 5 BİLGİSAYAR KİTAPLIĞI SERİSİ Bilgisayarın çalışma mantığı Her ne kadar arkası kablolarla dolu olsa da bilgisayar temel fizik kurallarından faydalanan elektronik bir cihazdır. Klavye ve fare gibi kontrol birimleri yardımıyla komutlarımızı veriyor, elde edilen sonuçları ya ekran üzerinden takip ediyor ya da hoparlörlerden gelen sesler şeklinde algılıyoruz. Tüm bu veri akışı elektrik sinyallerinin hareketiyle medyana geliyor. Bir bilgisayar toplamak, bilgisayarın çalışma mantığını anlamak için uygulanabilecek en iyi yöntemdir. Aceleye getirmeden böyle bir işlem yapmak için çok geniş bir alet setine gerek yok. Bir yıldız tornavida ve pense pek çok durumda çare olacaktır. Genel olarak, temeli oluşturan bir anakart ve onun üzerine yerleştirilen parçalar ve kartlardan bahsediyoruz. Parçaların belirli standartlarda olması sayesinde biri eskidiğinde, arızalandığında ya da yetersiz gelmeye başladığında aynı standarda sahip bir diğerini takmak yeterli oluyor. İşte buradan çıkarabileceğimiz sonuç anakartın ne derece önemli olduğu. Güç kaynağından gelen gerilimle beslenen ve üzerindeki parçaları kullanarak veri üreten anakart, bir sistem için en hayati görevi üstleniyor. Kartlar ve işlemci, bellekler ve diğerleri arasındaki veri alışverişi dijital ortamda gerçekleşiyor. Buna göre bir hat üzerinde +5V varsa, bu durum ikilik sayı sisteminde 1 değerine, 0V varsa 0 değerine karşılık geliyor. Çok sayıda 0 ve 1 bir araya gelerek en karmaşık işlemlerin oluşması için gereken iletişimi sağlıyor. 6 hoş gelen ve kesenize uyan bir bilgisayar seçmeyi tercih etmiyorsanız önünüzde uzun bir yol var. Bu yolda ilerlerseniz hayal ettiğiniz bilgisayarı oluşturacak parçaları listeleyebilir hale gelecek ve bu listeyi kullanarak size en uygun fiyatı sunan yerden bilgisayarınızı alacaksınız. Eğer listeyi hazırladıktan sonra satış noktasından bilgisayarınızı almaz da bizim sunacağımız yolda ilerlemeye devam ederseniz kendi bilgisayarınızı kendiniz toplayabilirsiniz. Geniş çaplı incelememizin ilk bölümünü parça seçimi oluşturuyor. Toplama sistem daha mı ucuza çıkıyor? İlk başta akıllara gelen soru toplama olarak oluşturulan bir sistemin ne kadara mal olacağı. Piyasadaki sistemlere baktığınızda çok çeşitli kombinasyonlar görmeniz doğal. Örneğin; bir modelde tüm özellikler iyidir ama istediğiniz ekran kartı yoktur. Başka bir modeldeyse her şey harikadır ama işlemci istediğinizden çok daha hızlı olabilir. Bu gibi durumlarda satışı yapan firmanın size özel değişiklik yapma seçeneği yoksa ya bu şekilde satın alacaksınız ya da şansınızı başka bir satış noktasında deneyeceksiniz. Burada anlatmak istediğimiz, ekran kartı ya da işlemci farklı olduğu için çok daha fazla ya da az ödeme yapmanız gerekebileceğidir. Ama belki siz işlemciye daha çok para vermek yerine ekran kartına yatırım yapmak ya da tam tersini istiyorsunuz. BİLGİSAYAR MONTAJI VE SATIN ALMA REHBERİ tutarlı çalışan bilgisayarlar ve çoğu zaman daha iyi bir teknik destek olarak karşımıza çıkıyor. Elbette markasız bilgisayarların tutarsız çalışacağını söylemiyoruz ama büyük firmalar sistemlerini piyasaya sürmeden önce yeterince test yapıp, işlerini garantiye alıyorlar. İhtiyaçları karşılayan dengeli bir seçim yapmak Toplama bir sistemdeyse parçaları belirledikten sonra her bir parçanın en ucuz nerede satıldığını bulmanız ve bu nedenle epey dolaşmanız gerekebilir. Satıcıların stoklarında olan modeller ertesi gün tükenebilir ya da ellerinde varmış gibi gösterip sizi biraz bekletebilirler. Ama elbette işler yolunda da gidebilir. Bu nedenle bir gün içinde aradığınız parçaların hepsini uygun fiyatla bulup satın alabilirsiniz. Bu şekilde maddi anlamda kar etmiş de olabilirsiniz. Bilgisayarınız için Linux işletim sistemi kullanarak, işletim sistemi lisans ücretinden kar da elde edebilirsiniz. “Peki o zaman markalı ürünler neden daha pahalıya satılıyor” derseniz, firmalar reklam, araştırma-geliştirme ve test etme maliyetlerini bir şekilde çıkarmak zorundalar. Bu da sonuç olarak daha iyi tanınan bir marka, daha Kullanıcıların en çok dikkat ettiği ve aynı zamanda bilgisayar firmalarının reklamlarında ön plana çıkardığı unsur işlemcilerdir. Çok sayıda bilgisayar satmakta olan bir firma, bu ürünlerini içerdikleri işlemcilere göre sınıflandırır. Bu yöntem her ne Nereden almalı? Peki, toplama ya da markalı bilgisayarımızı nereden almalıyız? PCnet olarak bizim bu konuda siz okurlarımızı yönlendirme şansımız yok. Ama alışveriş yaptıktan sonra mağdur olan birçok insanın varlığından da haberdarız. Çünkü ne yazık ki bazı çeşitlerde ülkemiz hem kaçak, hem de sahte ürünlerle dolu. Üstelik bazı satıcılara güvenmek hayatınızda yaptığınız en büyük hatalardan biri haline gelebiliyor. Bu konuda sizlerle ancak bizim alışveriş yaparken izlediğimiz yolu paylaşabiliriz. İlk olarak alışveriş yapacağınız perakendecinin satış sonrası hizmetlerinden ve güvenilirliğinden emin olmanız gerekiyor. Bunun için de alışveriş yapmayı düşündüğünüz firmanın sabıka durumunu Ekşi Sözlük (http://eksisozluk.com) gibi alternatif bilgi kaynaklarından veya ŞikayetVar.com (www.sikayetvar.com) gibi web sitelerinden araştırmanızı öneririz. 7 BİLGİSAYAR KİTAPLIĞI SERİSİ tamamlamasını bekleyeceği için sistemin genel performansı doğrudan etkilenecektir. Bu örnekteki gibi bir durumla karşılaşmamak için dikkat etmeniz gereken, seçmek üzere olduğunuz parçaların dengeli olmasıdır. Bu nedenle eğer belirli işlemciye sahip olan bir sistem almayı kafanıza koyduysanız benzer modelleri dikkatlice karşılaştırmalısınız. Bu sistemlerin her birinde yer alan sabit disk, bellek, anakart ve ekran kartı gibi performansı en büyük ölçüde etkileyen bileşenlerin neler olduğunu öğrenin ve seçiminizi bundan sonra yapın. Ekonomik çözüm, en iyinin bir altını seçmek kadar faydalı olsa da işlemcinin iyi olup sisteminin geri kalanının işlemci hızına ayak uyduramayacak kadar yetersiz olduğu durumları da karşımıza çıkmakta. Unutmamalı ki bir bilgisayar çok sayıda bileşenin bir araya getirilmesiyle oluşur. Bu yüzden de durumu “bir zincir, en zayıf halkası kadar kuvvetlidir” özdeyişine benzetmek yanlış olmaz. Bu ifademizde sistemin genel performansından bahsediyoruz. Örnek vermek gerekirse işlemcisi son derece hızlı olan bir bilgisayarda önceki sisteminizden kalma 5400 devirli motoru olan bir sabit disk olduğunu düşünün. Yapmış olduğunuz işlemler sırasında sabit diskinizin her kullanımında diğer bileşenler sabit diskin görevini 8 İşin başındayken bir bilgisayarla neler yapmak istediğinizi ve ağırlıklı olarak hangi uygulamaları kullanacağınızı düşünmelisiniz. Elinize bir kâğıt kalem alarak yapacağınız işleri sıralayın. Tasarım ve modelleme gibi işlemler yapacak biriyle ağırlıklı olarak oyun oynayacak birinin tercihleri farklı olmalı. Bir de sadece ofis işlemleriyle uğraşacak ve internette gezip e-posta alışverişi yapacak kullanıcılar var. İlerleyen sayfalarda bu farklı kategorilere hitap eden farklı konfigürasyonlar üzerinde konuşuyor olacağız. Şimdi anahtar bir noktaya dikkat edelim. Almışken en iyisini almak çoğu zaman maddi anlamda ters tepebiliyor. Elbette maliyetle ilgili herhangi bir kaygınız yoksa bu söz sizin için geçerli BİLGİSAYAR MONTAJI VE SATIN ALMA REHBERİ değil. Piyasada yıllardır değişmeyen işmeyen durum en yeni parçaların yüksek fiyatla satışa ışa sunulup zaman içinde fiyatların adım adım düşmesi. Bu nedenle en iyinin bir altındaki aki modele yönelmek güzel bir taktik olabilir. labilir. En yeni parçaya 1000 TL üzerinde ödeme yapmak yerine onun bir altındaki modeli 500 TL’ye almak ve aradaki farkı sonraki güncelleme ve eklentiler için n saklamak akılcı bir taktik. Buna göre sizin 500 TL fiyatla yatla aldığınız en iyinin bir altı model bir süre sonra eskidiğinde çekmecedeki diğer 500 d ki diğ TL’nizle bundan daha iyi bir modeli alabileceğiniz aşikâr. Üstelik eski parçanızı satınca da bir miktar para elinize geçecek. Bu taktik ekran kartları ve işlemciler için rahatlıkla uygulanabilir. Diğer yandan bilgisayarı bir kez elde ettikten sonra güncellemeyle uğraşmak istemiyorsanız bu taktik ilginizi çekmeyecektir. Bildiğiniz gibi dergideki incelemeler ve testlerde “En İyi Performans” ödülü dışında bir de “En İyi Fiyat/Performans” ödülü veriyoruz. Bir işlemcinin gücü 100 birim ve fiyatı 300 TL iken bir alt modelin gücü 80 birim olmasına rağmen fiyatı 150 TL ise “Fiyat/Performans” ödülünü alt model kazanır. Maliyet kaygısı olan ya da parasının hakkını en sonuna kadar almak s isteyenler “Fiyat/ is Performans” değeri P daha dah iyi olan modelleri tercih eetmeli. Ama aileniz bilgisayar almaya söz size bir bilg vermişse ve bundan sonra bir böyle bir iş için masraf kez daha böyl konusu değilse en iyi yapmaları söz kon doğal olacaktır. modele saldırmanız d Acaba masaüstü yerine dizüstü bilgisayar mı seçse seçsek? S yıllarda Son ll d bil bilgisayar i kkasalarına l yönelik olarak gerçekleşen değişim akımı sürekli olarak daha küçük ve işlevsel modellerin üretilebilmesini sağlıyor. Taşınabilirliğin önemli olduğu günümüzde bilgisayar satış rakamlarına baktığımızda dizüstü sistemlerin hiç olmadığı kadar rağbet gördüğünü söyleyebiliriz. Bunun altında yatan nedenlerin başında en düşük konfigürasyona sahip olan dizüstü bilgisayarların bile çok sayıda özelliği bir arada sunması geliyor. Örneğin Intel Celeron işlemcili bir dizüstü bilgisayarla bile her türlü ofis uygulamasını çalıştırabilir, DVD filmler izleyebilir, DVD yazabilir, internette gezebilir, müzik dinleyebilir, oyun oynayabilir ve tasarım yapabilirsiniz. 9 BİLGİSAYAR KİTAPLIĞI SERİSİ Aynı zamanda döviz fiyatlarının belirli aralıklarda sabitlenmesi ve firmaların çok cazip kampanyalar düzenlemesi kullanıcıları dizüstü sistemlere yönlendiriyor. Sürekli olarak hareket halinde olan kişiler için en önemli seçim kriterlerinden biri az yer kaplayan ve mümkün olduğunca hafif olan bilgisayarlar. Bir dizüstü bilgisayarın küçük olabilmesi için gerekli olan en temel zorunluluk ekran boyutunu küçültmek olduğundan 12.1 inç boyutlu ve 16:10 formatlı LCD ekranlar içeren modeller üretilmeye başlandı. Bu ekranlarda genişlikle yükseklik arasındaki orantı 16:10 haline getirilerek daha uzun bir biçim elde ediliyor. Kullanılabilir görüntü alanı arttığı için film izleme keyfi bir miktar daha artıyor. Bu tür dizüstü bilgisayarlar şimdilik çok yeni oldukları için diğer modeller karşısında azınlık halinde kalıyorlar. Bunun getirdiği sonuçlardan birisi bu modellerin daha yüksek fiyatla satılıyor olması. Ancak yüksek fiyatı doğuran etkenlerden en önemlisi, daha küçük bir hacme aynı özelliklerin sığdırılması için yapılan özel çalışmalar. Böyle küçük boyutlu ve hafif bir bilgisayarı taşımanız çok daha kolay, ancak ekran ve klavye boyutlarına alışabilirseniz. Eğer daha önce dizüstü bilgisayar kullanmadıysanız bu 10 durum sizi fazla rahatsız etmeyecektir. Diğer yandan 12.1 inç boyutlu 16:10 LCD ekranlar için belirlenen çözünürlük çoğunlukla 1280 x 800. Bu değer oldukça tatmin edici ve başarılı. Ekranda oluşan kullanılabilir alansa son derece yeterli. Netbook’lar için olan durumsa biraz farklı. Netbook’lar dizüstü bilgisayarlardan tamamen farklı olan ürünler ve bu doğrultuda işlevleri kısıtlı olduğu için oldukça makul fiyatlarla kullanıcılara ulaşıyorlar. Her ne kadar dizüstü bilgisayarlar çok küçük bir alana, gelişmiş teknolojik özellikleri sığdırmayı başarsa da bazı dezavantajları da yok değil. Bunlardan biri batarya ömrünün kısa olması. Günümüzde bazı ürünlerde 7-8 saatlik neticelerle BİLGİSAYAR MONTAJI VE SATIN ALMA REHBERİ karşılaşsak da en iyi bataryalar bile 4-5 saatten fazla dayanmıyor. Diğer bir sorun kullanılan LCD ekranın görüş açısının CRT monitörler gibi yüksek olmaması. Ama siz bilgisayarın önünde oturduğunuz sürece görüş açısı sorunu oluşmayacaktır. Masaüstü sistemlere göre her zaman için daha pahalı olan dizüstü sistemlerin parçaları ve servis ücretleri de daha yüksek. Zaten nereden bakarsak bakalım bir dizüstü bilgisayarın terfi imkânı son derece kısıtlı. Değiştirilmesi mümkün olan belirli ürünler işlemci, bellek, sabit disk ve optik sürücü. Bileşenlerinin çoğu anakart üzerinde bütünleşik olan ve sabit LCD ekranlı dizüstü bilgisayarların, çok sayıda USB çıkışı içeren modellerinin daha çok rağbet görmesinin nedenlerinden biri güncelleme sorunları. Dizüstü bilgisayarların çoğunda bulunan PCMCIA yuvalara televizyon kartı, kart okuyucu, FireWire desteği, gelişmiş ses kartı gibi eklentiler için tercih ediliyor. Elbette bunlardan sadece yuva sayınızla sınırlı olan miktarını tercih etmek zorundasınız. Dilerseniz bu kartları dönüşümlü olarak da kullanabilirsiniz. Bu bilgiler ışığında karar size kalmış durumda. Biz ilerleyen kısımlarda masaüstü ve dizüstü sistemler için önerilerimizi ve örnek konfigürasyonları veriyor olacağız. Masaüstü sistemi oluşturan bileşenlere bakış Intel cephesi Bilindiği gibi en tanınmış ve en çok satış yapan işlemci üreticileri AMD ve Intel. Intel’in piyasadaki birçok işlemcilerinde LGA 775 yuvası kullanılıyor. Yeni nesil olan Core i5 ve Core i7 işlemcilerse kendilerine özgü soket yapılarına sahip. Şimdi kısaca size işlemci ailelerinden bahsedeceğiz. Eğer mevcut olan sisteminizde işlemcinizi terfi etmeyi düşünüyorsanız öncelikle anakartınızın desteklediği soket yapısını kitapçıktan ya da firmanın internet sitesinden araştırın. Bazı durumlarda yonga setine bağlı olarak soket yapısı tutsa bile anakartta işlemcilerin desteklenmediği durumlar olabiliyor. Diyelim Intel’in 915 yonga setli bir anakartına sahipsiniz. LGA 775 soket yapısına sahip olan bu anakarta firmanın dört çekirdekli Core 2 Quad işlemcileri takılabiliyor, fakat yonga seti işlemciyi desteklemediği için işlemci çalışmıyor. İşlemci seçimi öncesinde biraz önce de dediğimiz gibi “Hangi bileşen ne ile çalışıyor?” araştırması yapmalısınız. Eğer Intel işlemcili bir “Fiyat/Performans” sistemi oluşturacaksanız firmanın LGA 775 yapısındaki Core 2 Duo ve Core 2 Quad modellerine göz at11 BİLGİSAYAR KİTAPLIĞI SERİSİ abilirsiniz. Yüksek performans isteyenlere Core i5, sınırları zorlamak isteyenlereyse Core i7 işlemcileri öneriyoruz. Core 2 ailesinde de hem çift, hem de dört çekirdekli olan yüksek performanslı modeller var. Teknoloji artık Core i5 ya da Core i7’ye doğru kaydığı için Core 2 ailesinin fiyatları sürekli olarak düşüyor. Core 2 işlemcili bir sistem kurmak elbette mantıklı olabilir ancak güncellenebilirlik desteğinin Core i5 ya da Core i7 işlemcilerden çok daha kısa süreceği su götürmez bir gerçek. Eğer bütçenizi zorlamadan bir sistem kurmak istiyorsanız Intel’in Celeron işlemcilerine de göz atabilirsiniz. Celeron işlemciler düşük olan önbellekleri nedeniyle multimedya uygulamalarında Core serisi işlemciler gibi seri davranamıyor. 12 Ancak e-posta iletişimi, ofis uygulamaları, ev eğlencesi ve birçok farklı program için yeterli performansı sağlayabilirler. Yüksek çalışma hızına sahip ve çift çekirdekli Celeron işlemcileri de piyasada görebilmeniz mümkün. Tercih sizin; ancak oyun ya da multimedya uygulamalarına odaklanacaksanız mümkünse Core serisine odaklanmakta fayda var. Core i5 ve Core i7 işlemcilerin biraz yüksek fiyatlı olduğunu da göz önünde tutmalısınız. Fakat Core 2 Duo ya da Quad işlemci alırsanız da pişman olmazsınız. AMD cephesi Zamanında Athlon X2 işlemcileriyle “Fiyat/Performans” sınıfı için ekonomik çözümler oluşturan ve Athlon FX ile sınırları zorlamayı başaran AMD, “Phenom” kelimesiyle kendisine yeni bir kapı açtı. Intel’in Core 2 serisi işlemcilerine rakip olmayı planlayan firma her ne kadar Phenom ile bu başarıyı yakalayabilmiş olmasa da yenilenen Phenom II serisi şu sıralar tozu dumana katmayı başarıyor. Kullanıcılara farklı fiyatlarda farklı işlemciler sunan firmanın bugün 150 TL seviyesine yakın fiyatla satılan dört çekirdekli Athlon X4 işlemcileri bile söz konusu. Yüksek performans isteyen kullanıcılar elbette firmanın dört çekirdekli Phenom II X4 modellerine yönelmeli. Şu anda tercih edilebilecek en üst model olan Phenom II BİLGİSAYAR MONTAJI VE SATIN ALMA REHBERİ X4 965 tamı tamına 3.4 GHz saat hızına sahip. Üç çekirdekli olan Phenom II X3 720 gibi modellerse dört dörtlük. Şansınıza bağlı olarak anakartlarda sunulan ACC özelliğiyle dördüncü çekirdeği açabilme şansınız var. Öte yandan işlemcilerin overclock konusundaki engelleri de aşılmışa benziyor. “Black Edition” takısına sahip olan modellerde çarpan kilidi yok ve hızla istenildiği şekilde oynanabiliyor. Yeni nesil AMD işlemciler kendi aralarında soket AM2+ ve soket AM3 olarak ikiye ayrılmakta. Soket AM2+ destekli modellerde daha ziyade “Fiyat/Performans” seviyesindeki ürünlere rastlanıyor. Bellek seçiminiyse anakart belirliyor. Örneğin; uzun bir süre boyunca 780G yonga seti DDR2 belleklerle kullanıldı ancak piyasada şu anda DDR3 desteği olan 780G modellerini de görebilirsiniz. Diyelim ki elinizdeki işlemci AM3 soket yapısına uygun. İşlemci her iki anakartta her iki bellek türüyle kullanılabiliyor. Ancak soket AM2+ destekli bir işlemci ne yazık ki soket AM3 anakartla kullanılamıyor. İşlemci anakarta oturmadığı gibi zaten DDR3 kontrol yeteneğini de sunmuyor. Soket AM3 olan modellerin en büyük avantajı geriye uyumlu olacak şekilde AM2+ soketli anakartlarda DDR2 belleklerle de kullanılabilmesi. Elbette almışken soket AM3 destekli bir işlemci model almak daha mantıklı. Mevcut anakartınız soket AM2+ işlemci ve DDR2 bellek desteği sunsa bile sonradan DDR3 destekli bir anakarta işlemcinizi değiştirmeden kolaylıkla güncelleme yapabilirsiniz. Burada dikkat etmeniz gereken bir konu daha var: Soket AM3 işlemci desteği o anakartın sadece DDR3 bellek desteği sunduğu anlamına gelmiyor. DDR2 desteği olan soket AM3 anakartlar da var ancak bu anakartlarda haliyle soket AM2+ olan işlemciler çalışamıyor. Belleklerde yeni standart: 2 GB Artık iyi bir bilgisayardan söz etmek için en az 2 GB bellek içermesini bekliyoruz. Hatta mümkün olduğunca 4 GB belleğin nimetlerinden faydalan13 BİLGİSAYAR KİTAPLIĞI SERİSİ maya çalışmalısınız. Artık hem AMD, hem de Intel tarafında DDR3 tipinde belleklerin kullanımına geçiş yapıldı. Elbette DDR2’nin halen yaygın bir kullanım yüzdesi var. Ekonomik ve ortalama sistemlerin dışında sisteminizde kullanılması gereken bellek türü yüksek ihtimalle DDR3 olacaktır. Yaklaşık bir yıl kadar önce DDR3 belleklerin ateş pahası olduğu söylenebilirdi ancak günümüzde fiyatlar oldukça makul seviyede. Sisteminizi rahatlıkla kullanabilmeniz için 2 GB’lik bir bellek yeterli gelecektir. Performans sistemleri içinse en az 4 GB’lik bellek tercih edilmesini öneriyoruz. Tabii anakartınızdaki yuvalara bağlı olarak bu değeri en yüksek seviyeye kadar yükseltebilirsiniz. AMD anakartlarda genelde dört yuva bulunuyor ve 16 GB bellek çalıştırılabiliyor. Benzer şekilde Intel’in Core 2 ve Core i5 destekli anakartlarında da aynı durum söz konusu. Ancak en iyiyi isteyenler için üretilmiş olan Core i7 işlemcilerse anakartlarda sunulan altı adet bellek llek yuvasıyla 24 GB bellekle birlikte çalışabiliyor. şabiliyor. Intel Core i7 işlemcilerin n üç kanal DDR3 gibi yeni bir teknolojiyi ojiyi sunduğunu da belirtmeliyiz. Tabii ki çift kanal bellek denetleyicisi olan bir anakartla tla 14 birlikte tek bellek de kullanabilirsiniz, ama bu takdirde bant genişliğini bir miktar düşürmüş olacaksınız ve performans kaybı yaşayacaksınız. DDR2 bellekler 800 MHz hıza ulaştıktan sonra overclock için özel bazı hızlı modeller üretildi ama asıl hamle DDR3’e geçiş oldu. DDR3 bellekler hem daha düşük çalışma gerilimine sahip hem de daha yüksek çalışma hızlarına çıkabiliyor. Bu sayede performans artışı elde ediliyor ama DDR2’den DDR3’e geçişle birlikte elde edilen genel performans artışı inanılmaz seviyelerde değil. Başlarda yaşanan geçiş sorunu DDR3 belleklerin zaman içinde optimize edilmesiyle atlatıldı. Hem gecikme süreleri düşük, hem de özel soğutuculu olan bazı markalı bellekler tercih edilebilir ama burada da fiyat faktörü devreye giriyor. 2 GB’lik markasız DDR2 ve DDR3 seviyesinin altındalar ve bellekler 65 TL seviye “Fiyat/Performans” değeri olarak “Fiyat/Performan seviyedeler. harika seviye Anakart seçimi özen ister Sisteminizin bileşenlerine Siste teker teker karar verirken anakarta takılacak bileşenleri anakar düşünmeliyiz. BİLGİSAYAR MONTAJI VE SATIN ALMA REHBERİ Anakart modeline göre opsiyonel olarak sunulan çok sayıda özellik var. Bunların başında SATA II ve henüz yaygın olmasa da SATA III girişi, RAID desteği, FireWire bağlantısı, SLI ve CF imkânı ve Gbit ağ bağlantısı geliyor. SATA II bağlantıları en son nesil sabit disklerin kullandığı arabirim ve bu bağlantıyı içermeyen anakartlarla birlikte SATA disk kullanmanın tek yolu ek bir SATA dönüştürücüsü kart kullanmak. SATA II bağlantısı geriye dönük olarak SATA disklerle birlikte de kullanılabiliyor. Diğer yandan SATA bağlantılı anakartla birlikte SATA II bir sabit disk kullanılırsa sorun çıkmaz ama sabit diskin ulaştığı en yüksek okuma hızlarından tam olarak faydalanılamaz. RAID desteği olan anakartlarla donanımsal RAID dizileri kurarak RAID 1 ile veri güvenliğini arttırabilir ya da RAID 0 ile yüksek veri aktarımı hızı sağlayabilirsiniz. FireWire bağlantısı artık en büyük destekçisi olan Apple tarafından bile kenara atılmış durumda. Bazı harici sabit diskler ve kameralar bu bağlantıyı kullanıyor. Eğer cihazlarda ek olarak USB bağlantısı bulunmuyorsa FireWire bağlantısına ihtiyaç duyabilirsiniz. Anakartta bu özellik yer almıyorsa PCI yuvaya takılan ek bir kart yardımıyla FireWire desteği elde edilebilir. NVIDIA SLI ve ATI CrossFire (X) platformları ise oyun meraklılarını ilgilendiriyor. İki ya da daha fazla yuvasının bir araya gelmesiyle oluşturulan bu platformlar ekran kartlarının bir arada çalışması prensibini kullanıyor. NVIDIA ekran kartları için kullanılan SLI platformu ve ATI ekran kartları için kullanılan CrossFire (X) platformunun avantajı, her ikisinin de tek ekran kartıyla çalışabilmesi ve 15 BİLGİSAYAR KİTAPLIĞI SERİSİ gerektiğinde ikinci bir ekran kartı alarak performans artışı elde edilebilmesi. Gbit ağ bağlantısı adından da anlaşılabileceği gibi teoride standart 100 Mbit ağ bağlantısından 10 kat daha hızlı veri aktarımına destek veriyor. Bunun sağlanabilmesi için ağ ortamındaki adaptörler, kablolar ve switch’ler Gbit standardında olmalı. Aksi takdirde 100 Mbit hızı aşılamıyor. Kasalar hem ışıldıyor hem de renk saçıyor Anakart, işlemci ve bellekler seçildikten sonra ilk yapmak gereken bunlara ev sahipliği yapacak olan kasayı belirlemek. Vitrinlerde çok sayıda farklı renkte ve boyutta kasa görebilirsiniz. Kasa denildiğinde ilk akla gelen içinde yer alan güç kaynağı olmalı. Güç kaynağı tüm sistemi besleyeceği için en ufak aksilik sistem kararlılığını 16 bozacak ve belki de nedenini hiç bulamayacağınız sorunlara sebep olacaktır. Artık güç kaynağınızın gerçek güç değerinin en az 450W olmasını tavsiye ediyoruz. Günümüzde işlemciler ve ekran kartları gibi bileşenler son derece hızlandıklarından enerji ihtiyaçları had safhaya ulaştı. Hele hele iki ekran kartı, iki sabit disk, CD-RW ve DVD-RW gibi birden çok benzer parçadan kullanıyorsanız tek çareniz standart üstü bir güç kaynağı olmalı. Firmalar kaliteli kasaları kaliteli güç kaynaklarıyla paket şeklinde satabiliyor. Biraz ortalama üstü fiyatlar sunulsa da kasanızı uzun yıllar kullanmayı planlamalı ve almışken iyi bir ürün almalısınız. Unutmayın ki güç kaynaklarının üzerine yapıştırılmış olan etiketlerdeki yazan değerler pek çok kez yanıltıcıdır. OEM parça satan kişiler bile bunun böyle olduğunu kendi ağızlarıyla söylerler ve markalı güç kaynaklarıyla kasaları almanızı tavsiye ederler. Bu nedenle AOpen, Asus, Thermaltake, CoolerMaster, Xilence ve Enermax gibi markası bilinen modelleri tercih etmeye gayret edin. Güç kaynağı dışında dikkat edilecek noktalar ön panelde yer alan USB ve ses BİLGİSAYAR MONTAJI VE SATIN ALMA REHBERİ bağ bağlantıları. Artık Art standartlaşan standar bu özelliklere sahip bir kasa alırsanız hem anakart üzerinde yer alan ekstra USB çıkışlarından faydalanabilir hem de kasanın arkasına eğilmek zorunda kalmazsınız. Ayrıca kulaklık çıkışına bağlantı yaptığınız anda ses sisteminden gelen ses de devre dışı kalacaktır. Elbette bunun için kasadan anakarta giden ara kablolar uygun biçimde bağlanmalı. Son olarak kasa içindeki soğutmanın yeterli ve sağlıklı olması için ön alt kısımda bir tane emici fan arka ya da üst kısımda da bir tane egzoz fanı yer almalı. Ön kısımdaki fan mümkünse serin havayı sabit disk üzerine üflemeli, egzoz fanı da işlemci etrafında oluşan sıcak havayı çekerek dışarı atmalı. Bunlar dışında renk, pencere, ışıklandırma, kolay açılır kapak ve taşıma sapı gibi unsurlar sizin zevkinize kalmış. neredeyse bir bilgisayar fiyatına ulaşan ileri seviye modellere sahip. NVIDIA’nın giriş seviyesinde hala GeForce 8400GS varlığını sürdürüyor. Orta seviyede GeForce 9800GT ve GeForce GTS 250 iyi bir konuma sahip ama yakında yerine GeForce 300 serisinden üyeler geçiyor olacak. Uç seviyedeyse GeForce GTX 285 ve GeForce GTX 295 modelleri yer alıyor ama bu pahalı ürünleri elde etmek sandığınız gibi pek de kolay değil. ATI firması da benzer bir yol izlemekte. Giriş seviyesi model Radeon HD4350, orta seviye için sunulan modelse Radeon HD4830. En yüksek performansı isteyenler için uygun olan modellerse çift grafik işlemcili Radeon HD4870X2 ve amiral gemisi HD4890. Benzer durum burada da geçerli. Bahsi geçen üst seviye modelleri temin etmek stoklar ve fiyatlar nedeniyle uygun fiyatlı modeller kadar kolay değil. Ekran kartlarının sunduğu HDMI ya da DisplayPort çıkış ve video giriş gibi ek özelliklerini dilerseniz tercih edebilirsiniz. Bildiğiniz gibi En hızlı değişen bileşenler ekran kartları Ekran kartı piyasası aldı başını gidiyor ve sanki sektör altında başka bir alt sektör oluşmuş durumda. Son derece küçük grafik yongaları içinde, işlemcilerde yer alandan daha fazla sayıda transistor bulunabiliyor. Piyasaya hükmeden iki üretici ATI ve NVIDIA. Her iki firma da ürün gamlarında giriş seviyesi modeller, orta seviye modeller ve 17 BİLGİSAYAR KİTAPLIĞI SERİSİ HD günümüzün kaçınılmaz bir teknolojisi. Artık cep telefonları bile HD kalitesinde kayıt yapabiliyor, dahası televizyonlar artık sunduğu USB yuvası sayesinde yüksek kalitede video oynatabiliyor. Eğer bilgisayarınızı yüksek çözünürlükte bir monitör ya da TV ile kullanacaksanız ekran kartınızda HD destekli görüntü çıkışlarını araştırmanızda fayda var. SSD ve Blu-ray’e çok az kaldı: Blu-ray Bilgisayarların en çok sıkıntı yaratan bileşenlerinden biri mekanik tabanlı olan ve motor kullanan sabit diskler. Geçmişte yaşanan en büyük değişimlerden biri, hatırlarsanız paralel arabirimden seri arabirime, yani SATA’ya geçiş idi. Böylece daha ince kablolar kullanır hale geldik ve jumper ayarını unuttuk. 150 MB/sn hızındaki SATA arabirimini 300 MB/sn hızındaki SATA II izledi ama bu sadece desteklenen en yüksek bant genişliğini ifade diyor. Bu nedenle SATA II diskler SATA disklerden iki kat hızlı demek tamamen yanlış. Anlayacağınız otoyoldaki şerit sayısı iki katına çıktı ama otomobiller önceki modellere göre sadece biraz daha hızlı :). SSD’lerse bazı modellerde SATA 18 Monitörlerde ibre LCD’lerden yana Monitörlerle ilgili Monitör olarak söylenebilecek sö çok fazla söz yok. Artık 15 inç boyutlu monitörler monitörle zorunlu olmadıkça alınmıyor. 19 inç giriş seviyesi olarak sev kabul ediliyor ediliy ve özellikle geniş ekranlı ekran modeller tercih ediliyor. ediliyo Seçeceğiniz monitörün büyüklüğü ve b tipi dışında, desteklediği en d yüksek çözünürlük çözünür değeri ve bu çözünürlükteki çözünürlükt sunabildiği tazeleme hızı önemli. Tüplü öne monitörlerde hızının 75 itö l d gözlerinizin ö l i i i sağlığı ğl ğ için i i tazeleme t l Hertz’den az olmamasına özen göstermelisiniz. En son teknolojiyi temsil eden LCD’lerde ise tazeleme hızıyla ilgili bir sorun yok ama gecikme süreleri dikkate alınıyor. Çoğu modelde gecikme süresi 5 ms altında ve görüntü kalitesi ilk modellere göre çok iyi. Bu sayede yağlanma efekti oluşmuyor ve gözleriniz yorulmuyor. Film meraklıları 16:10 geniş oranlı LCD’leri tercih edebilir. LCD’lerle ilgili söylenebilecek tek dezavantaj doğal çözünürlükleri dışında kullanıldıklarında görüntü kalitesinde düşme olması. Bu oyun severlerin şikâyet edebileceği bir özellik. Bunun dışında düşen fiyatları nedeniyle 19 inçlik LCD’ler en çok satılan modeller. Ama 22 ve 24 inçlik LCD’lerin de fiyatları düşüyor ve kısa süre sonra tüm LCD üreticileri 24 inçlik modellere ağırlık vermeye başlayacak ve bu modeller daha çok kabul görecek. II’nin sunmuş olduğu bant genişliğini aşıyor ve bu nedenle SATA III standardının da hayatımızda etkin olarak rol üstlenmesi oldukça yakın. BİLGİSAYAR MONTAJI VE SATIN ALMA REHBERİ SATA disklerin yaratabileceği tek zorluk, işletim sistemi kurarken SATA kontrolcüsüne ait disketin kullanılmasının gerekebilmesi. Sabit disk seçerken 2 MB, 8 MB veya 16 MB önbellek içeren modeller karşınıza çıkabilir. Günümüzde artık 16 MB standart gibi ve 32 MB önbellek içeren modellere de rastlanabiliyor. Daha yüksek önbellekli diskler çok sayıda veri okunan durumlarda avantaj sağlıyor. Optik sürücü seçimi sırasında da her zamanki gibi ihtiyaçlarınızı göz önünde bulundurmalısınız. Sadece elinize geçen medyaları çalıştırma ihtiyacı duyuyorsanız, standart bir DVD yazıcı yeterli olacaktır. Film izleme merakınız varsa ve Bluray filmleri de izlemek istiyorsanız bu durumda geriye doğru uyumlu olan Blu-ray sürücü tercih etmelisiniz. Bilgisayarınızda yer alan verileri yedeklemek ve diğer bilgisayarlara aktarmak istiyorsanız ve bu veriler GB’ler seviyesindeyse en doğru tercih el- bette DVD yazıcılar olacaktır. Tabii bu iş için USB belleklerin varlığını da göz ardı etmemelisiniz. SSD’ler ve Blu-ray sürücüler piyasada mevcut. Dileyenler satın alabilir, fakat yüksek fiyatları nedeniyle halen standart olabilmiş değiller. Klavye ve fare sağlığınızı bozabilir Klavye seçimi sırasında ergonomi ve estetik ön plana çıkıyor. Bağlantı arabirimleri açısından USB ve PS/2 seçenekleri bulunuyor. PS/2 bağlantının sorun çıkarmaması ve USB bağlantının ek bir özellik sunmaması, aksine DOS modu altında çalışmaması dikkatleri çekiyor. Klavyeler üzerinde yer alan multimedya tuşları belirli işlemleri daha kısa sürede gerçekleştirmenizi sağlıyor. Kablosuz klavyelerin ayrı bir rahatlık sunduğu düşünülse de bu durum genellikle mini bilgisayarlar için geçerli. Bilgisayarınız nasıl olursa olsun sürekli olarak fareyi kullanmak zorundasınız. Bu yüzden seçiminizi çok iyi yapmanızı tavsiye ederiz. Renkli veya şeffaf farelerin görünüşleri güzel. Ancak en büyük rahatlık, optik ve lazer farelerin sunduğu hassasiyet ve rahat kullanım. Top derdi olmadığı için kirlenme ve 19 BİLGİSAYAR KİTAPLIĞI SERİSİ almayın deriz. Kablosuz farelerin güç tasarruf moal dundan ne kadar çabuk çıktıkları da önemli bir etd ken. ke Farenizi kullanmaya ara verdikten sonra tekrar kullanabilmek için bir kez tıklamak gerekiyorsa bu ku bir b süre sonra çok sıkıcı olabilir. bundan doğan takılmalar oluşmuyor oluşmuyor. Klavyelerde olduğu gibi USB ve PS/2 bağlantı seçenekleri mevcut. Yine aynı şekilde kablosuz modeller de var. Bu durumda kablosuz kullanımın sunduğu büyük rahatlığı fark edeceksiniz. Kablosuz farelerin tek dezavantajı pil içerdikleri için biraz daha ağır olmaları. Bu yüzden kablosuz fareleri de denemeden Elektrik kesintilerinden etkilenmeyin Sistemin Sisteminizin sağlıklı şekilde çalışmasına önem vveriyorsanız (Kesintisiz UPS (K Güç Ka Kaynağı) kullanmanız faydalı kullanm olacaktır. olacaktır Bu sayede bilgisayarınız bi ani elektrik elektr kesintilerinden ve v voltaj dalgalanmalarından dolayı do zarar görmez. Özellikle tüplü monitörler monit voltaj dalgalanmalarına algalanmalarına karşı hassastır ve bu gibi durumlarda durum ekrandaki krandaki görüntünün titreşim yaptığına şahit olursunuz. o 20 Diğer bileşenler hakkında D Hoparlör olarak çok fazla seçenek mevcut. İki H parçalı basit bir ses sisteminden tutun da 7.1 ses p sistemlerine kadar çok çeşitli modeller arasından seçim yapabilirsiniz. Her zaman için önemli olan ses kalitesini kulaklarınızla duyup karar vermek. Elbette bu ses sistemini kullanacağınız mekânın şartlarını da göz önüne almalısınız. Çok büyük bir sistemi küçük bir odada kullanmak anlamlı olmayacaktır. Bu bileşenler dışında bilgisayarınızı özel ihtiyaçlarınıza göre zenginleştirebileceğiniz bazı unsurlar da var. Örneğin; ilk etapta bir yazıcı sahibi olmayı düşünebilirsiniz veya hem bir yazıcı hem de tarayıcıya ihtiyacınız varsa hepsi bir arada ürünlerden tercih edebilirsiniz. Bu sayede yazıcı, tarayıcı, renkli fotokopi ve faks için ayrı ayrı harcama yapmak zorunda kalmazsınız. Bilmeniz gereken, bu kadar özelliği bir arada taşıyan bir cihazın her bakımdan kusursuz olmasının çok zor olduğudur. İnternet aracılığıyla iletişim yapmaya ağırlık veriyorsanız oldukça düşük fiyatlı olan bir web BİLGİSAYAR MONTAJI VE SATIN ALMA REHBERİ Sistemlere kısa bir bakış kamera alıp görüntülü iletişimin nimetlerinden faydalanabilirsiniz. Skype ve Windows Live Messenger yardımıyla yurt dışındaki akrabalarınızla sadece internet masraflarını ödeyerek görüntülü iletişim kurabilirsiniz. Bir diğer önemli bileşense TV kartları. Eğer evinizde kaliteli bir anten ya da kablo TV tesisatı varsa TV kartı kullanmanızı rahatlıkla tavsiye edebiliriz. Bu sayede hem TV seyredebilir hem FM radyo yayınlarını dinleyebilir hem de yeri geldiğinde teletekst verilerine ulaşabilirsiniz. TV kartından gelen görüntüyü ekranı kaplayacak şekilde ayarladıktan sonra uzaktan kumandayı elinize alıp keyfinize bakabilirsiniz. Önünüzde iki seçenek var. Analog kartlarla normal yayınları, dijital kartlarla çanak anteninden gelen çok sayıda dijital kanalı izleyebilirsiniz. Sizler için seçtiğimiz örnek sistemler Standart bir sistemi oluşturan tüm bileşenlerle ilgili detaylı bilgileri verdikten sonra hazırlamış olduğumuz sistemlere sırasıyla göz atalım. Bundan önce şu bilgileri vermemiz gerekiyor: Bu yazıyı hazırladığımız an piyasada bulunan bileşenleri ve 10 Ekim 2009 tarihindeki dolar bazlı fiyatları dikkate aldık. Tüketici Kanunu gereğince tüm fiyatlara yüzde 18 olan KDV’yi de ekledik ve fiyatları TL’ye çevirdik. Bileşenler satıldığı yere göre farklı fiyatlara sahip olabilir ancak biz internetteki fiyat arama motorlarını kullanarak sizin için bulduğumuz en uygun fiyatları karşınıza getiriyoruz. Seçtiğimiz sistemleri üç ana başlık altında topladık: 1. Ekonomik sistemler Bütçeniz sınırlıysa ve iş gören, terfi imkânı olan bir bilgisayar sahibi olmak istiyorsanız bu seçenekler tam size göre. 2. Fiyat/performans kralları Yeni bir bilgisayar almak istiyorum ve verdiğim paranın hakkını kuruşu kuruşuna alabileceğim bilgisayarı arıyorum diyorsanız bu modelleri seçin. 3. Hız rekortmenleri Para benim için sorun değil, bilgisayarım beni hiç bekletmesin, adeta uçsun diyorsanız bu sistemleri rahatlıkla önerebiliriz. 21 BİLGİSAYAR KİTAPLIĞI SERİSİ AMD PLATFORMU İşlemci Anakart Bellek Ekran kartı Sabit disk Monitor Kasa Güç kaynağı Optik sürücü Ses kartı Ağ kartı Hoparlör Fare / klavye TOPLAM İşlemci Anakart Bellek Ekran kartı Sabit disk Monitor Kasa Güç kaynağı Optik sürücü Ses kartı Ağ kartı Hoparlör Fare / klavye TOPLAM İşlemci Anakart Bellek Ekran kartı Sabit disk Monitor Kasa Güç kaynağı Optik sürücü Ses kartı Ağ kartı Hoparlör Fare / klavye TOPLAM INTEL PLATFORMU EKONOMİST AMD Athlon 64 LE1640 Asus M2N68-AM 2 GB OEM DDR2 667 MHz Tümleşik 320 GB Seagate ST3320613AS Samsung 733NW Frisby 5813-BS Frisby 250W (Kasa İçerisinde) Samsung SH-S223F/B Tümleşik Tümleşik Frisby MS-582 A4 Tech KM720/OP620D Fiyat (TL) 69 103 39 80 212 60 43 16 17 639 EKONOMİST Intel Celeron E1500 Asus P5KPL-AM 2 GB OEM DDR2 667 MHz Tümleşik 320 GB Seagate ST3320613AS Samsung 733NW Frisby 5813-BS Frisby 250W (Kasa İçerisinde) Samsung SH-S223F/B Tümleşik Tümleşik Frisby MS-582 A4 Tech KM720/OP620D Fiyat (TL) 88 84 39 80 212 60 43 16 17 639 FİYAT / PERFORMANS CANAVARI AMD Athlon II X2 250 Asus M3N78-EH 2 x 2 GB Kingston HyperX KHX6400D2K2 800MHz Sapphire Radeon HD 4830 1 TB Seagate Barracuda ST31000333AS LG W2234S-BN Cooler Master RC-690 Cooler Master 600 W (Kasa İçerisinde) Samsung SH-S223F Tümleşik Tümleşik Logitech X-540 Logitech Cordless Desktop EX110 Fiyat (TL) 150 130 118 210 162 242 318 42 164 58 1594 FİYAT / PERFORMANS CANAVARI Intel QuadCore Q8400 2.66 Asus P5QSE 2 x 2 GB Kingston HyperX KHX8500D2K2 1066MHz GIGABYTE Radeon HD4770 1 TB Seagate Barracuda ST31000333AS LG W2234S-BN Cooler Master RC-690 Cooler Master 600 W (Kasa İçerisinde) Samsung SH-S223F Tümleşik Tümleşik Logitech X-540 Logitech Cordless Desktop EX110 Fiyat (TL) 338 201 129 202 162 242 318 42 164 58 1856 PERFORMANS AVCISI AMD Phenom II X4 955 GIGABYTE MA790FXT-UD5P 2 x 2 GB OCZ Platinum OCZ3P20002G 2000 MHz Fiyat (TL) 408 332 348 PERFORMANS AVCISI Intel Core i7 920 D0 MSI X58 Eclipse Plus 3 x 2 GB Corsair Dominator GT TR3X6G2000C8GTF 2000 MHz Gainward GeForce GTX 295 30 GB OCZ Vertex Series SSD +640 GB Seagate Barracuda ST3640323AS Samsung SyncMaster T260 Lian Li PC-P80B Xilence XP1000 Redwing LG GGW-H20L (Blu-ray / HD-DVD) Creative X-Fi Fatal1ty Titanium Tümleşik Logitech Z-5500 Logitech MX5500 Revolution Fiyat (TL) 516 826 840 Gainward GeForce GTX 295 30 GB OCZ Vertex Series SSD +640 GB Seagate Barracuda ST3640323AS Samsung SyncMaster T260 Lian Li PC-P80B Xilence XP1000 Redwing LG GGW-H20L (Blu-ray / HD-DVD) Creative X-Fi Fatal1ty Titanium Tümleşik Logitech Z-5500 Logitech MX5500 Revolution 850 615 739 787 278 269 293 913 249 6081 850 615 739 787 278 269 293 913 249 7175 Bu sistemler tavsiye niteliği taşımaktadır. Sistemlerle birlikte verilen fiyatlar piyasa ortalamaları olup bu bileşenleri belirten fiyattan bulabilmek için her birini farklı bir şirketten satın almanız gerekebilir. Belirtilen bileşenlerin özellikleri üretici web sitesinden incelenerek uyumlulukları kontrol edilmiştir. Bu nedenle seçilen anakart, işlemci, bellek ve ekran kartları birbirini desteklemektedir. PCnet’te yayınlanan tüm donanım fiyatlarının KDV dahil olduğunu, tüketici kanununa göre KDV dahil fiyat verilmesi gerektiğini unutmayın. 22 BİLGİSAYAR MONTAJI VE SATIN ALMA REHBERİ Kendi bilgisayarını kendi toplamak isteyenlere adım adım kurulum kılavuzu Bizler tarafından farklı kişilere yönelik hazırlanmış altı örnek masaüstü sistem konfigürasyonunu tablolara bakarak inceleyebilirsiniz. Bu konfigürasyonlarda farklı amaçlara yönelik sistemleri oluşturmaya gayret ettik. İlla bu konfigürasyonları alacaksınız diye bir durum yok. Örneğin; kendi zevkinize uyan kasayı ve monitörü seçmek, ergonomisini beğendiğiniz klavye ve fareyi tercih etmek en doğal hakkınız. Tablolarda yer alan fiyatlar hafta boyunca bile değişiklik gösterebiliyor ve işiniz biraz da şansa kalıyor. Çok beğenip aldığınız bir ürünün fiyatı iki gün sonra yüzde 20 oranında düşebilir. İster konfigürasyonlardan esinlenerek ister de bambaşka bir liste hazırlayarak aradığınız parçaları temin ettiğinizi varsayıyor ve bilgisayarı toplama işlemine geçiyoruz. Dizüstü bilgisayar tercih edenlere öneriler Belirli özelliklerle sunulan dizüstü sistemlerin en büyük handikaplarından biri terfi işlemlerinin son derece sınırlı olması. En popüler işlemler sabit diski büyütmek veya bellek miktarını arttırmak. Elbette anakart ve LCD ekranı değiştirmek söz konusu değil. Bu yüzden dizüstü seçimi yaparken öncelikle isteklerinizi karşılayan ekrana sahip olan modellere yönelin. Üreticiler son zamanlarda yüksek parlaklık değerine sahip ekranları ön plana çıkarıyor. İlk etapta değişiklik yapılamayacak olan bileşenlerin istediğiniz seviyede olmasına özen gösterin. Örneğin; duruma göre 1.8 GHz işlemcili ve 4 GB bellekli bir model yerine aynı paraya 2.0 GHz işlemcili ve 2 GB bellekli bir model alabilirsiniz. Bellek sonradan nasıl olsa artırılabiliyor. Daha önceki nesilden gelen ve 4:3 oranlı ekran içeren dizüstü bilgisayarlar artık ortalıktan silinmeye başladı. Nedeniyse geniş ekranlı olan modellerin görüş açısı olarak daha fazlasını sunması. Kullanıcılar daha çok artan oranda DVD ve DivX izledikçe geniş formatlı ekranların önemini anlıyor. Zaten film izleme dışındaki anlarda da en düşük 1280 x 800 piksel çözünürlüklü bir ekran, geniş görüntü alanı sayesinde iki pencereyi yan yana açabilmenize olanak sağlayacaktır. Optik sürücü seçimiyle ilgili olarak da ihtiyaçlar ön plana çıkıyor. 23 BİLGİSAYAR KİTAPLIĞI SERİSİ Intel Core i7 965 Extreme işlemci: Intel’in yeni nesil Core i7 ailesinde yer alan işlemcimiz şu anda piyasanın en yüksek performanslı modeli olma özelliğine sahip. 3.2 GHz saat hızı ve 8 MB önbelleğiyle yüksek performans sunan işlemci 45 nm teknolojisiyle üretildiğinden fazla ısınmıyor ve yüksek bir overclock potansiyeline sahip. Dilerseniz ek soğutma sistemleriyle işlemciyi çok daha üst bir hıza yükseltebilirsiniz. Ayrıca performansı otomatik olarak artıran “Turbo Mode” ya da enerji tasarrufu sağlayan “Speed-Step” özelliklerini de kullanabilme şansınız var. ECS X58B-A anakart: Intel’in Core i7 ailesindeki işlemciler için üretilmiş en makul fiyatlı anakartlardan biri olan ECS X58B-A aynı zamanda ülkemizde satışına başlanan ilk X58 yonga setli anakart olma özelliği taşıyor. Anakartta isteğe bağlı olarak ATI’ın CrossFire ya da NVIDIA’nın SLI teknolojilerini kullanabilmek mümkün. Ayrıca sunulan bellek yuvaları 24 sayesinde dilerseniz 24 GB’ye kadar DDR3 bellek çalıştırabilme şansınız var. “Black Series” olarak adlandırılan ailede yer alan model gerek soğutma sistemi, gerek yuvaların ve arabirimlerin dizilimi açısıyla oldukça başarılı. A-Data DDR3 1600G 3 GB bellek kiti: Intel’in yeni nesil Core i7 işlemcileriyle birlikte sadece DDR3 tipinde bellekler kullanılabiliyor. Ayrıca yeni mimaride belleklerin üç farklı kanal üzerinden erişilebilmesini sağlayan bir teknolojinin de kullanımına geçiliyor. Dolayısıyla işlemcilerden en yüksek performansı alabilmek adına üç kanal bir bellek kiti kullanmalısınız. Gerek soğutucuları, gerekse uyumluluğuyla beğenimizi kazanan A-Data DDR3 1600G bellek kiti açığa çıkarttığı yüksek performans ve kullanıcı dostu fiyatıyla konumuz boyunca bize eşlik etti. In Win GunDam kasa: Performans sınıfındaki sistemimiz için soğutma sistemi güçlü ve sessiz bir kasa olarak In Win GunDam’i tercih ettik. BİLGİSAYAR MONTAJI VE SATIN ALMA REHBERİ Kasanın önünde ve arkasında iki adet 120 mm çapında fan bulunuyor. Ek olarak özellikle grafik kartına ihtiyaç duyduğu taze havayı sağlayan kapaklı bir fan kiti de kasa içerisinde sunulmuş. Tüm donanımlarımızı vidasız olarak montajlayabilmemizi sağlayan In Win GunDam görünüşü açısından da performans seviyesindeki bir sisteme oldukça uyum sağlıyor. Bir kasadan bekleyeceğiniz her şey özenli şekilde sunuluyor. Thermaltake Toughpower 750W güç kaynağı: Sistemimizin güç ihtiyacını sorunsuz bir şekilde karşılayan Thermaltake Toughpower 750W, sökülüp takılabilen modüler kablo yapısıyla kasanızın içerisinde gereksiz kalabalık oluşturmuyor. Uzun süreli kullanımlarda bile ısınma ve ses gibi sorunlar ortaya çıkarmayan ürün bunu kuşkusuz 140 mm çapındaki soğutucu fanına borçlu. Fan güç kaynağını soğutmanın dışında kasa içerisinden emdiği sıcak havayı da sistem dışına gönderme görevini üstleniyor. Daha fazla sessizlik için silikon contayı da montaj sırasında kullanabilirsiniz. Sparkle Calibre GeForce 9800 GTX+ ekran kartı: Önde gelen NVIDIA grafik işlemcili kart üreticilerinden Sparkle, Calibre serisinde overclock ve referans dışı soğutma sistemleriyle öne çıkıyor. Tercih ettiğimiz GeForce 9800 GTX+ modelinde grafik işlemci 761 MHz ve belleklerse 2232 MHz hızında görev yapıyor. Grafik işlemciye katılmış fizik ve Cuda destekleriyle multimedya dünyasında daima yanınızda olmayı hedefleyen kartta bellek miktarıysa 512 MB seviyesinde. Tercih edilen özel soğutucu, kartın görevini yük altındayken bile sessiz olarak yerine getirmesini sağlıyor. Asus MyCinema PS2-100 televizyon kartı: PCI arabirimini kullanan televizyon kartımız hem dijital hem de analog yayınları alabiliyor. Dijital yayınlarda tercih üstelik DVB-S standardından yana yapılmış. Yani geçerliliği her yerde olmayan DVB-T yayınları yerine çanak antenle 25 BİLGİSAYAR KİTAPLIĞI SERİSİ tüm DVB-S yayınları alabilirsiniz. Dilerseniz gerekli uydu ayarlarınızı yaparak HD kalitesinde yayın yapan kanalları da alabilme şansınız var. Kuracağımız sistem ne de olsa gerek işlemci, gerekse grafik kartı olarak HD videoların donanımsal olarak hızlandırılmasını destekliyor. Asus Xonar DX ses kartı: Kutusundan gelen Low-Profile bağlantı aparatı sayesinde kısa boylu yatay kasalara da uyum sağlayan Asus Xonar DX ses kartı bilgisayarınızdan 7.1 ses çıkışı alabilmenizi sağlıyor. Dijital bağlantı sayesinde altı kanal aktarım şansı tanıyan kartın 2.1 ses sistemlerinden sanal olarak çevresel ses yayılımı sağlamak gibi benzersiz özellikleri de bulunmakta. PCI Express x1 arabirimini kullanmasıyla standartların dışına çıkan ürün son derece pratik kullanılabilen bir konsola sahip ve multimedya dünyasından alacağınız keyfi artırmayı hedefliyor. 26 LG GGC-H20L optik sürücü: Tercih ettiğimiz optik sürücü piyasada eşi benzeri zor bulunur ürünler arasında kendisini gösteriyor. Ürün aslında alışılagelmiş bir “DVD yazıcı” değil. Sadece okuma görevi tanımlanmış fakat ayırt edici olan nokta DVD’lerin yanı sıra yeni nesil optik depolama formatları olan Blu-ray ve HDDVD tipindeki medyaların da okunabilmesi. HD-DVD teknolojisi her ne kadar ömrünün sonuna gelmiş olsa da piyasada DVD fiyatına HD-DVD filmler bulabilirsiniz. Ürünümüz sisteme SATA arabirimi üzerinden bağlanıyor ve LightScribe etiketlemeyi destekliyor. Samsung Spinpoint HD103UJ sabit disk: Sessizliğiyle bilinen Samsung Spinpoint ailesinin HD103UJ model koduna sahip 1 TB’lik modeli sistemimizin depolama ihtiyacını karşılıyor. 1000 GB devasa depolama alanıyla sizi uzun zaman boyunca depolama sıkıntısından uzak BİLGİSAYAR MONTAJI VE SATIN ALMA REHBERİ tutacak olan üründe 32 MB seviyesinde bir önbelleğe yer verilmiş. Tüm disklerde olduğu gibi Samsung’da da 7200 rpm hızla dönen bir motor tercih edilmiş. Öte yandan bilgisayarla olan bağlantı da tahmin edebileceğiniz gibi SATA II arabirimi üzerinden gerçekleşiyor. Kapasitenin yanında performans da ihmal edilmemiş. A4 kâğıdın dikey şekilde yan yana tutulması ile ifade edilebilir. Monitörün analog sinyalin yanı sıra DVI bağlantıyı desteklemesi de takdire değen bir yönü. Öte yandan kasasındaki VESA bağlantı desteği sayesinde ürünü bir duvara ya da düz bir zemine monte ederek de kullanabilmek mümkün. LG Flatron W2242T bir LCD monitörden beklenenleri başarıyla sunuyor. LG Flatron W2242T LCD monitör: Gerek şıklığı, gerekse sunduğu geniş çalışma alanıyla beğenimizi kazanan LG Flatron W2242T tam 22 inç boyut ve 1680 x 1050 çözünürlük sunuyor. y Çalışma Ç ş alanı,, yaklaşık y ş olarak iki adet Logitech X-230 ses sistemi: Piyasadaki performanslı ve kaliteli 2.1 ses sistemleri arasında kendini gösteren Logitech X-230, toplamda 32W RMS ses gücüne ulaşabiliyor. Seti oluşturan her bir uyduda iki adet sürücüye yer verilmiş. 6W gücündeki her bir uydu yüksek ve orta frekans seslerde tatminkâr sonuçlar ortaya koyuyor. Ses, güç ve kulaklık girişi de kolay erişilebilen bir yerde sunulmuş. 20W gücünde ahşap bir subwoofer içeren sistemde bas seslerin netliği de 27 BİLGİSAYAR KİTAPLIĞI SERİSİ kulak doldurmaya yetiyor. Dilerseniz uydular özel tasarımları sayesinde duvara asılabiliyor. Logitech Cordless Desktop MX5500 Revolution klavye-fare seti: Konforlu bir bilgisayar kullanımı için tasarlanmış olan Logitech Cordless Desktop MX5500 Revolution set bilgisayarınızla Bluetooth teknolojisi üzerinden haberleşiyor. Sette yer alan fare tam da “olması gerektiği gibi”. Uzun saatler boyunca bilgisayar kullanan kişilerin tüm rahatlığı düşünülmüş. Yine ergonomik olarak tasarlanan klavyedeyse standart kalıpların dışına çıkılarak bir LCD ekrana yer verilmiş. Ekran sayesinde sistem durumu, çalan müziklerin etiket bilgileri, saat, oda sıcaklığı ve çeşitli bilgiler görülebiliyor. 28 Logitech QuickCam Pro 9000 web kamera: Web kamerasının geldiği son nokta olarak gösterilen Logitech QuickCam Pro 9000’de üstün görüntü kalitesi adına hiçbir noktadan kaçınılmamış. Gerçek 2.0 MP algılayıcının tercih edildiği kamerada lensleri bile bir dünya markası olan Carl-Zeiss üretmiş. İnterpolasyon sayesinde 8.0 MP kalitesinde fotoğraf çekebilen üründe video kayıt kalitesiyse 960 x 720 @ 30 fps. Ayaklık tasarımıyla dilediğiniz yerde kullanıma imkân veren Logitech QuickCam Pro 9000, bir video kamera kadar olamasa da alanının en başarılı ürünlerinden biri. Montajlanacak parçalar • Intel Core i7 965 Extreme işlemci • ECS X58B-A anakart • A-Data DDR3 1600G 3 GB bellek kiti • In Win GunDam kasa • Thermaltake Toughpower 750W güç kaynağı • Sparkle Calibre GeForce 9800 GTX+ ekran kartı • Asus MyCinema PS2-100 televizyon kartı • Asus Xonar DX ses kartı • LG GGC-H20L optik sürücü • Samsung Spinpoint HD103UJ sabit disk • LG Flatron W2242T LCD monitör • Logitech X-230 ses sistemi • Logitech Cordless Desktop MX5500 Revolution klavye-fare seti • Logitech QuickCam Pro 9000 web kamera BİLGİSAYAR MONTAJI VE SATIN ALMA REHBERİ 29 BİLGİSAYAR KİTAPLIĞI SERİSİ 01 Sistemi istemi oluşturmaya anakarttan başlıyoruz. Temel olarak larak tüm anakartlar için uygulayacağınız adımlar birbirine benzer. Biz montaj sırasında ECS’nin en güncel X58B-A modelini kullanıyoruz. 02 03 3 04 0 Karşılaşacağınız tüm anakartlar genelde ATX yapısındadır. Kullanacağımız ECS de bu standarda uygun. Televizyon ve ses kartı gibi takılabilecek ek donanımlar için de fazla fazla yuvamız var. 30 Donanımlarla iletişimi sağlayan veri kabloları mutlaka anakart kutusu içerisinde yer alır. Öte yandan kutudan kullanma kılavuzu, yazılım medyası, arka plaka ve çeşitli aksesuarlar gelir. Intel’in LGA 775 ve LGA 1366 işlemci yuvası görülebileceği gibi çerçeveli bir yapıda. Bir mandal yardımıyla çerçeve açılabiliyor. İşlemci montajından önce yuvadaki koruyucu çıkarılmalı. BİLGİSAYAR MONTAJI VE SATIN ALMA REHBERİ 05 İşlemcimizin zin kutusundan sadece kendisi ve standart koşullardaa ihtiyacını karşılayabilecek performansta bir fan geliyor. Tercih ih ettiğimiz iği i iişlemci l i IIntell C Core i7 965 Extreme. 06 07 08 İşlemci yuvaya oturduğunda neredeyse hiç oynamaz. Doğru montaj yaptığınıza eminseniz çerçeveyi mandal yardımıyla kilitleyebilir ve soğutucunun montajına geçebilirsiniz. İşlemciy İşlemciyi yuvasına takarken çerçeve kısmında yer alan çen çentiklere dikkat edin. Ayrıca işlemcinin ve yuvanın bi bir kö köşesinde üst üste gelmesi gereken yerler küçük üçgenlerle belirtilir. Montaj öncesinde soğutucunun tüm ayakları saat yönüne çevrili olmalı. Böylece anakarta kilitlenebilirler. Sökme işlemi içinse tüm ayakları saat yönünün tersine çevirmek gerekir. 31 BİLGİSAYAR KİTAPLIĞI SERİSİ 09 Ayakları “klik” sesi gelene kadar bastırın ve anakarta kilitleyin. Tüm ayaklardan aynı sesin geldiğine emin olun. Hatta anakartın arkasını çevirerek sabitliği bir kez daha kontrol edin. 10 0 11 12 Belleklerin montajı sırasında yine dikkat etmeniz gereken bir çentik var. Ayrıca anakart üzerindeki aynı renkleri tercih ederseniz işlemcinin üç kanal ihtiyacını da karşılamış olursunuz. 32 Bellek olarak A-Data’nın üç kanal mimarisine uygun ve 1600 MHz hızındaki 3 GB DDR3 kitini tercih ettik. tik Dilerseniz aynı kitin 6 GB olan daha üst bir seçeneğini tercih edebilirsiniz. Bellek kitimiz ve işlemcinin montajından sonra sıra kasaya geliyor. Gördüğünüz gibi montajın ilk aşamasını kolay bir şekilde atlattık. Şimdi anakartı monte edeceğiz takacağız. BİLGİSAYAR MONTAJI VE SATIN ALMA REHBERİ 13 Kasa tercihimiz ferahlığı ve kullanışlı tasarımıyla beğenimizi imizi kazanan In Win GunDam’den yana oldu oldu. İlerleyen aşamalarda da kasanın oldukça kullanışlı olduğunu göreceksiniz. 14 15 16 Mandallı yapı sayesinde kasanın kapağını açıp kapatmak son derece kolay. Kasaya bağlı olan işlemlerde elimize tornavida değmeyecek. Tabii bu sizin tercihinize göre değişebilir. Kasamızın mızın önünde şık ve alüminyum malzemeden üretilmiş miş bir kapak var. Kapak sayesinde kasanın önündeki kalabalık korunuyor. abalık gizleniyor ve şıklık daima korunuyor Şimdi kasanın içine gelelim. Heyecanla hemen anakarta sarılmayın. Öncelikle anakartınızın kutusundan gelen arka plakayı kasanızdan gelenle değiştirin. Aksi halde montaj sırasında birçok sorunla karşılaşabilirsiniz. 33 BİLGİSAYAR KİTAPLIĞI SERİSİ 17 Arka plakayı unutmanız durumundaysa kasanın içine toz girmesi kolaylaşır. Tozdan sebep bir süre sonra gürültüler ve ısınmalar baş gösterir. Arka plaka son derece önemli bir nokta. 18 19 20 Anakartınızdaki deliklere uygun adette ayaklığı tepsiye taktıktan sonra biraz bilek hamlesiyle anakartı kasaya sabitleyebilirsiniz. Öncelikle arabirimleri arka plakadan geçirmeye bakın. 34 Anakartı kesinlikle doğrudan kasa içerisindeki alana montajlamaya kalkmayın. Kasayla birlikte gelen vida poşetindeki özel vidaları kullanarak anakartı metal olan tepsiden yükseltin. Temeli inşa etmiş bulunuyoruz. Bundan sonrası çok daha kolay… Artık tercihe bağlı ekstra donanımları ve sürücüleri kasaya bağlamalıyız. Sabit diskten yola koyulabiliriz. BİLGİSAYAR MONTAJI VE SATIN ALMA REHBERİ 21 Sabit diskimizi tam 1000 GB kapasiteye sahip SSamsung SSpinpoint i i HD103UJ’d HD103UJ’den yana tercih ih ettik. ik 32 MB önbelleği ve 7200 devir motoruyla disk kendisinden bekleneni fazlasıyla sunuyor. 22 23 24 In Win GunDam ile montaj yapmak gerçekten büyük kolaylık. Sürücülerin montajı için de tornavidaya dokunmayacağız. Özel kızaklar sayesinde tüm sürücüler vidasız olarak takılabiliyor. Öncelikle anakartımızın kutusundan gelen SATA veri kablosunu ilgili çıkışa bağlıyoruz. Kablonun ucuna dikkatle baktığınızda takmak için tek bir seçenek olduğunu kolayca görebilirsiniz. Gördüğünüz gibi sabit diskimizi kasadaki ilgili alana yerleştirdik. Veri kablomuzu yine takıyoruz. Yine aynı adımları izleyerek sonradan ikinci bir sabit disk ekleyebilirsiniz. 35 BİLGİSAYAR KİTAPLIĞI SERİSİ 25 Donanımların montajına geçmeden evvel kasamızın ön panelinde bulunan USB, FireWire, e-SATA, kulaklık ve mikrofon gibi arabirimlerin anakartla bağlantısını sağlamamız gerekiyor. 26 27 28 Geldik sistemimizin kalbine; güç kaynağına. Donanımlarınızın ihtiyacına bağlı olarak ürün seçmenizde fayda var. Her üründe kaliteden kaçabilirsiniz ancak güç kaynakları hariç. 36 Şayet bu adımları es geçerseniz ön panelden bir USB bellek bağlamayı unutun. Her seferinde kasanızın arkasına uzanmak yerine bu zahmete bir kere katlanmak daha mantıklı. Modüler kablo yapısına sahip bir güç kaynağı sayesinde kasanızın içini kablo kalabalığından kurtarabilir, böylece hava akışının daha sorunsuz gerçekleşmesini sağlayabilirsiniz. BİLGİSAYAR MONTAJI VE SATIN ALMA REHBERİ 29 Güç kaynağı montajı için tekrar tornavidaya sarılıyoruz. Tüm güç kaynakları fanı, kasa tabanına bağlanacak şekilde montajlanır. Dört vida sıktıktan sonra bu adımı da geçebiliriz. 30 31 32 Anakartın besleneceği güç kablosuysa kendisini doğrudan belli edecek bir yapıda olur. Bu koca fişi de tırnağına dikkat ederek yuvaya oturtun ve “klik” sesini duyana kadar bastırın. Beslenme zamanı! Şimdi anakartın ihtiyaç duyduğu güç bağlantılarını sağlayacağız. Öncelikle işlemciniz için gerekli olan dört ya da sekiz pin’li bağlantıyı gerçekleştirin. Sistemimizde bizi multimedya dünyasına götürecek bir optik sürücü kullanıyoruz. LG GGC-H20L popüler olan Blu-ray ve HD-DVD formatlarının ikisini de okuyabiliyor. 37 BİLGİSAYAR KİTAPLIĞI SERİSİ 33 Kasamızın tasarımı doğrultusunda optik sürücü montajı için öncelikle ön kapaklardan birini söküyoruz. Tırnakları kasa dışından ya da ön paneli tamamen sökerek görebilirsiniz. 34 35 36 Optik sürücümüzü de tıpkı sabit diskte yaptığımız gibi kızakları kullanarak ve vidasız olarak yuvasına yerleştiriyoruz. Unutmayın, ön paneli sökmeden kızakları asla yerleştiremezsiniz. 38 In Win GunDam’in ön paneli iskelete gizlenmiş tırnaklar esnetildiğinde kolaylıkla çıkıyor. Yer olarak en üstü tercih ettik. Kapağın iskeletten ayrılması için yine bir alet kullanamadık. Yeni nesil optik sürücüler artık SATA arabirimi kullanıyor. IDE’yi yavaş yavaş uğurluyoruz. SATA arabirimi sayesinde veri transferi arttığı gibi inatçı IDE kablolarından da kurtuluyoruz. BİLGİSAYAR MONTAJI VE SATIN ALMA REHBERİ 37 Güzel bir multimedya sistem elbette ek ses kartı olmadan olmaz. Aslında anakartımızda da entegre ses kartı var fakat mesele duymak değil, “hissetmek”. Bu nedenle Asus Xonar DX’i seçtik. 38 39 40 Televizyon kartı olarak üst bir model tercih ettik. Asus MyCinema PS2-100 sayesinde analog ve dijital (DVB-S) yayınlarına tek bir kartla kavuşuyoruz. FM radyo yayınları da cabası. Asus Xonar DX, PCI Express x1 arabirimini kullanıyor. Böylelikle anakartınızdaki boş bir PCI Express x1 yuvasını tercih edebilirsiniz. Dilerseniz yuva PCI Express x4 bile olabilir. Tercih sizin! Anakartımızda tek bir tane PCI arabirimi var. Siz yine anakartınıza uygun olan yere kartı takın ve kilitleyin. Dikkat edebileceğiniz gibi klipsli yapı sayesinde yine tornavidaya dokunmuyoruz. 39 BİLGİSAYAR KİTAPLIĞI SERİSİ 41 Kasamızın tasarımı doğrultusunda optik sürücü montajı için öncelikle ön kapaklardan birini söküyoruz. Tırnakları kasa dışından ya da ön paneli tamamen sökerek görebilirsiniz. 42 43 44 Optik sürücümüzü de tıpkı sabit diskte yaptığımız gibi kızakları kullanarak ve vidasız olarak yuvasına yerleştiriyoruz. Unutmayın, ön paneli sökmeden kızakları asla yerleştiremezsiniz. 40 In Win GunDam’in ön paneli iskelete gizlenmiş tırnaklar esnetildiğinde kolaylıkla çıkıyor. Yer olarak en üstü tercih ettik. Kapağın iskeletten ayrılması için yine bir alet kullanamadık. Yeni nesil optik sürücüler artık SATA arabirimi kullanıyor. IDE’yi yavaş yavaş uğurluyoruz. SATA arabirimi sayesinde veri transferi arttığı gibi inatçı IDE kablolarından da kurtuluyoruz. BİLGİSAYAR MONTAJI VE SATIN ALMA REHBERİ 45 Güzel bir multimedya sistem elbette ek ses kartı olmadan olmaz. Aslında anakartımızda da entegre ses kartı var fakat mesele duymak değil, “hissetmek”. Bu nedenle Asus Xonar DX’i seçtik. 46 47 48 Televizyon kartı olarak üst bir model tercih ettik. Asus MyCinema PS2-100 sayesinde analog ve dijital (DVB-S) yayınlarına tek bir kartla kavuşuyoruz. FM radyo yayınları da cabası. Asus Xonar DX, PCI Express x1 arabirimini kullanıyor. Böylelikle anakartınızdaki boş bir PCI Express x1 yuvasını tercih edebilirsiniz. Dilerseniz yuva PCI Express x4 bile olabilir. Tercih sizin! Anakartımızda tek bir tane PCI arabirimi var. Siz yine anakartınıza uygun olan yere kartı takın ve kilitleyin. Dikkat edebileceğiniz gibi klipsli yapı sayesinde yine tornavidaya dokunmuyoruz. 41 BİLGİSAYAR KİTAPLIĞI SERİSİ Dizüstü bilgisayarların sabit diskleri çoğunlukla 250 – 320 GB arası kapasiteye sahip. Bu depolama alanı pek çok kişi için yeterli olabilir ama bir süre sonra yer sıkıntısı baş gösterebilir. İnanın ki DVD yazdıktan sonra CD yazmayı aklınıza getirmez olacaksınız. Aradaki 6.5 katlık depolama alanı farkı sayesinde çok daha kolay ve hızlı yedekleme yapabilirsiniz. Zaten günümüzde piyasada bulunan dizüstülerin neredeyse tamamında DVD yazıcı bulunuyor. İstisnalarsa Blu-ray sürücüyle karşınıza geliyor. Duruma göre sürücüler sadece okuma ya da yazma özellikleri taşıyabiliyor. Intel’in masaüstü platformlardaki üstünlüğü dizüstü bilgisayarlarda da devam ediyor desek hata etmemiş oluruz. Piyasada satılmakta olan dizüstü bilgisayarların belki de yüzde 90’ından 42 daha fazlası Intel işlemcili. Firmanın uygun fiyatlı Celeron işlemcili modelleri olduğu gibi ürünler daha ziyade Core 2 Duo işlemci kullanıyor. Core 2 Quad işlemci içeren üst seviye modeller de piyasaya sürülmedi değil. Intel dizüstü bilgisayar alanında gerçekten rakipsiz çünkü ince yapıdaki ya da minik dizüstü bilgisayarlar için üretilmiş olan özel işlemciler de var. Düşük güç tüketimli işlemciler sayesinde batarya tüketimi en aza iniyor ve ısınma sorunları tarihe karışıyor. Üstelik işlemciler performanstan ödün vermeden birçok uygulamanın üstesinden gelebiliyor. Firmanın şimdiki gözdesiyse Atom işlemciler. Intel Atom işlemciler performans açısından beklentileri pek karşılayamasa da uygun fiyatlarıyla gerek netbook’larla gerekse mini bilgisayarlarla her eve girmeyi neredeyse başarmış durumda. Elbette en yüksek performansı dört çekirdekli işlemciler veriyor fakat ürünlerin temin edilebilmesi biraz zor. Üst seviye bir Core 2 Duo işlemcili modellere yönelmek şu an için en mantıklısı. “Fiyat/Performans” seçimindeyse önbelleği düşük tutulmuş olan Core 2 Duo işlemcilere yönelebilirsiniz. Beklemeyi sevenlere de Core i7 işlemcili dizüstü bilgisayarların yakın zamanda satışa sunulacağının haberini verelim. AMD Phenom II işlemcilerle şu anda Intel’in uykularını kaçırmış durumda. Tabii bu söylediklerimiz masaüstü sistemler için geçerli. Dizüstü BİLGİSAYAR MONTAJI VE SATIN ALMA REHBERİ platformlarında ise AMD’nin Intel’e karşı üstün olduğundan kesinlikle bahsedilemez. Buradaki yorumlarımızı tamamen piyasa analizlerimiz sayesinde yapıyoruz. Herhangi bir teknoloji marketine girdiğinizde AMD işlemcili dizüstü bilgisayar bulamama şansınız var. Hatta yetkili kişiler yüksek ihtimalle size “Niye?” sorusunu yönelterek Intel işlemcili modeller önermeye başlayacaklardır. Şimdilik Turion X2 Ultra modelleriyle kullanıcıların ihtiyaçlarına cevap vermeyi başaran AMD’nin mobil platformlara özel çalışmaları sürüyor. Yakında çalışmaların meyvelerini vereceğini ümit ediyoruz. Eğer ekonomi seviyesinde bir dizüstü bilgisayar tercih edecekseniz biraz araştırmayla firmanın Sempron işlemcili modellerini bulabilme şansınızın olduğunu belirtelim. İster AMD olsun, ister Intel her türlü sorunuz için referans görmeniz gereken tek yer derginiz PCnet. Ürün inceleme sayfalarında güncel ürünleri görebilir, tüm sorularınızı bize yöneltebileceğiniz gibi model önerileri de isteyebilirsiniz. Son yorumlar Bu yazı sırasında, sizlere bilgisayar alma ve toplamayla ilgili bilgileri ilettik ve çok sayıda farklı kombinasyon sunduk. Ayrıca bir bilgisayarın montaj aşamaların fotoğraflı olarak gösterdik. Ek bölüm içinde masaüstü yerine dizüstü tercih edenler için faydalı olabilecek bilgiler verdik. Sizler için önemli olan, ihtiyaçlarınızı karşılayacak bir sistem seçmeniz. Daha gelişmiş bir sistem için gereğinden fazla ödeme yapacağınız gibi ek özellikleri kullanamamanız durumunda yatırımınız boşa gidecektir. Daha gelişmiş bir sistem için vereceğiniz ek bedeli dolar bazında tutsanız bile bir süre sonra bileşenler doğal olarak ucuzlayacağından güncelleme yaparak belki de daha iyi bir sisteme sahip olabilirsiniz. Her zaman için bizim seçtiğimiz bileşenlerin aynılarını bulamayacağınız gibi, listedekileri kullanmak zorunda da değilsiniz. Başka markaların farklı modelleri de elbette aynı işi görecektir. Küçük fiyat farkları ödeyerek daha üst modelleri tercih etmek de size kalmış. Yeni bir bilgisayar almayı düşünen veya sistemini güncellemek isteyen tüm okurlarımıza bol şanslar! Özellikle size dergimizde her ay güncellenen “Ayın Sistem Önerileri” konumuzu takip etmenizi öneriyoruz. 43 BİLGİSAYAR KİTAPLIĞI SERİSİ 44 Donanım püfleri BİLGİSAYAR MONTAJI VE SATIN ALMA REHBERİ Siz de “bilgisayar meraklısı” kategorisine giriyorsanız performans artışı sağlayacak ipuçlarına değindiğimiz bu yazımız hoşunuza gidecektir. Bilgisayarınızı sadece belge oluşturmakta, oyun oynamakta ve sörf yapmakta kullandığınız bir araç olarak görmüyor ve onunla bir gönül bağınızın olduğunu düşünüyorsanız; uygulama ve donanımlarınızdan en yüksek performans almak için gerekli olanları uyguluyorsanız “bilgisayar meraklısı” kategorisine giriyorsunuz demektir. Özellikle donanım meraklıları için hazırladığımız bu rehberde performans artışı sağlayacak konulara değindik. Bu konuda değindiğimiz püf noktalarının hoşunuza gideceğini düşünüyoruz. Sistem ısısını takip etmek isteyenlere www.almico.com/speedfan.php Speedfan özellikle overclock’çular için hazırlanmış, sıcaklık, fan hızı ve voltaj ölçümü konusunda ön plana çıkan bir uygulamadır. Bu yazılımı kullanarak ücret ödemeden ilgili sıcaklık ve fan hızlarını ekranınızda gerçek zamanlı olarak izleyebilirsiniz. Uygulama ilgili verileri sistem tepsisine de 45 BİLGİSAYAR KİTAPLIĞI SERİSİ yerleştirebilir. Voltaj, fan hızı ve sıcaklık gösterme konusunda tercih edebileceğiniz bir diğer yazılım da Everest’tir. Aynı derecede başarılı olan bu yazılımı da www.lavalys.com adresinden indirebilirsiniz. Overclock severler voltaj ayarlamasına izin veren anakart seçmeli Anakart üreticileri, gün geçtikçe modellerine overclock yetenekleri kazandırarak satışlarını arttırmak istiyor. Overclock’çuların ihtiyaçlarının farkında olan üreticiler, bellek, işlemci, yonga seti, voltaj ve frekans ayarlarına imkân tanıyan BIOS’ları anakartlarına ekliyorlar. Tabii ki bellek voltajından yonga seti 46 voltajına kadar mantıklı düzeyde yapılacak artışlar, overclock uygulanmış sistemin daha kararlı olarak çalışmasına imkân tanıyor. Burada unutulmaması gereken, voltajı yükseltilen donanımların daha fazla ısınacağıdır. Sıcaklığı düşürecek uygun soğutucular kullanmalı ve voltajı arttırma konusunda tedbirli olmalısınız. Haddinden fazla arttırılan voltaj donanımlarınıza zarar verebilir. Havayla soğutulan ve varsayılan voltajı 1.550 V olan bir işlemciyi, 1.565 - 1.575 V aralığında çalıştırmak sistem donmalarını engellerken, aynı işlemciyi 1.6 - 1.7 Volt’ta çalıştırmak sistem hatasına yol açabilir, hatta işlemcinin yanmasına neden olabilir. Benzer durum grafik arabirimi voltajı ve bellek voltajı için de geçerlidir. Ekran kartınızı overclock ederken voltajı çok az miktarda arttırmak, GPU’nun ihtiyacı olan ekstra voltajı karşılayarak daha yüksek saat hızlarına çıkmanızı sağlar. Voltajı arttırılan donanımların sıcaklığı Everest, Speedfan, Motherboard Monitor, SiSoft Sandra gibi yazılımlar kullanılarak çok yakından gözlemlenmelidir. Güç kaynağı seçimi Bilgisayarların güç ihtiyacı günden güne artıyor. RAID konfigürasyonda çalışan diskler, SLI/CrossFire (çoklu ekran kartı) konfigürasyonları, renkli kasa lambaları, egzoz fanları ve overclock BİLGİSAYAR MONTAJI VE SATIN ALMA REHBERİ Fiyat kaygısıyla seçilen bu güç kaynaklarının üzerinde yazan 300 – 500 W ifadeleri ve sertifikalar çoğu zaman gerçek değildir. Bu ürünler, güç ihtiyacı yüksek bir sistemi taşıyamadıkları gibi, en kötü durumda (aşırı derecede yüklenildikleri zaman) yanabilir ve sistemdeki diğer bileşenleri de bozabilir. Thermaltake, Antec, Enermax, Zalman, FSP, Tagan, Seasonic ve AOpen, tüketiciyi aldatmayan ürünün kutusunda yayımladığı voltaj, amper ve özelliklerin arkasında duran firmalardandır. Burada adı geçmeyen çok sayıda güvenilir üretici de bulunmaktadır. İnternet üzerindeki güç kaynağı testlerini ve dergimizde her ay yayımlanan ürün inceleme bölümümüzü inceleyerek sizi yarı yolda bırakmayacak bir güç kaynağı seçmenizi öneririz. edilmiş ekran kartları gerçekten güçlü bir güç kaynağını zorunlu kılıyor. Kaliteli güç kaynağı kullanmak, sistem kararlılığının ve yaptığınız yatırımın korunabilmesi için şart haline geliyor. İleride de kullanabileceğiniz, geleceğe yatırım niteliğinde bir güç kaynağı satın almak istiyorsanız, sistem bileşenlerinize göre güvenilir bir üreticinin 450 W veya üzeri güçte bir güç kaynağını tercih edebilirsiniz. Çoğunlukla toplama bilgisayarlarda kullanılan ve markalı bilgisayarların da bir kısmında da bulunan ucuz güç kaynakları sistemin tümünü tehlikeye attığı için, yaptığı bilgisayarı korumak isteyenlerin uzak durması gereken donanımlardır. Kaliteli bir şok önleyici bilgisayarınızı ve çevre birimlerini korur Şok önleyiciler (surge protector) ülkemizde tanınmaya, bilgisayar ve çevre birimleri satan büyük mağazalarda yer almaya başladı. Bilgisayarınızı ve diğer değerli elektronik gereçleri elektrik dalgalanmalarından ve şoklardan koruyan 47 BİLGİSAYAR KİTAPLIĞI SERİSİ bu gereçler genellikle çoklu priz görünümünde olurlar. Birçoğunun üstünde birden fazla topraklı priz yuvası, ağ kablosu ve telefon hattı girişi bulunur. Bu ekstra yuvaların bulunmasının sebebi, elektrik şoklarının sadece şehir geriliminden değil telefon kabloları üzerine düşen yıldırımlardan da gelebilmesidir. Bir ürünün pahalı olması her zaman onun kaliteli olacağı anlamına gelmiyor. Pahalı şok önleyicilerin üzerinde bulunan durum ışıkları maalesef bilgisayarınızın güvencede olduğunu garantilemez. Bir şok önleyici satın alırken kutu ambalajı üzerinde UL 1449, TSE, CE, TÜV sertifikalarının bir ya da birkaçının bulunmasına dikkat etmeniz doğru olur. PCnet olarak bilgisayarınızı korumak için çok az elektrik tüketen bu gereçlerden bir tane satın almanızı öneririz. Şok önleyicileri elektronik cihazlarınızı fazla voltajdan korurlar, genellikle voltaj yükseltme gibi bir yetenekleri yoktur. İçlerindeki zener diyot, metal oksitli komponent veya benzeri bir bileşen sayesinde şebekeden gelen fazla gerilimi toprak hattına iletirler. Şebekeden gelen voltaj belirli bir değerin üstüne çıktığında içlerindeki sigorta yanarak bağlantıyı koparır. Öte yandan şok önleyicilerin elektrik kesilmelerine karşı bir faydalarının olmadığını eklememiz gerekir. 48 Bilgisayarınızı kullanırken elektriğin kesilmesi durumunda bilgilerinizi kaydedecek kadar zamanınız olmayacak ve bilgisayarınız anında kapanacaktır. Bunu önlemek için bir kesintisiz güç kaynağı kullanabilirsiniz. Online KGK’lar aynı zamanda şebekedeki dalgalanmaları şok önleyicilerden çok daha etkili biçimde filtreleyebilmektedir. İşlemci montajı yaparken dikkatli davranılmalı İşlemci soğutucusunun montajı birkaç basit aşamada gerçekleştirilebilen bir işlemdir. Buna karşın donanım meraklıları bu aşamaları uygularken daha itinalı davranırlar. Montajı birbirinden büyük farklılıklar gösterebilen soğutucular (özellikle modifiye amaçlı olanları) düzgün monte edilmediğinde, istenilen işlemci ısısının yakalanamamasından işlemci yakmaya kadar birçok olumsuz sonuç doğurabilirler. İşlemci montajında temel kural, işlemcinin soğutucuyla tam temasının sağlanmasıdır. Modern işlemcilerin çoğunun yüzeyinde ısı dağıtıcı bir plaka bulunur. Bu plaka, işlemcinin ısısını geniş bir yüzeye yayar, çekirdeğin daha rahat bir biçimde soğutulmasına yardımcı olur. İşlemciyle soğutucu arasında tam temas sağlanması için montaj aşamasında aceleci davranmamak ve kalitesi kanıtlanmış bir termal macun kullanmak öncelikli kuraldır. USB 2.0 bağlantım neden hızlı değil? USB 2.0 standardının görevi, bilgisayarınızla bağlayacağınız çevre birimleri arasında yeterli bant genişliğine sahip bir bağ kurmaktır. USB 2.0, USB 1.1’in sunduğu tüm özellikleri sağlayabilir, yani geriye doğru uyumludur. USB 2.0 ayrıca 480 Mbit/sn (60 MB/sn) bant genişliği sağlayan bir high-speed (yüksek hız) kullanımı sunar. USB 1.1’in 1.5 MBit ve 12 MBit olmak üzere iki modu bulunur. Tüm bunları belirttikten sonra nihai aktarım hızının, bağlantı noktasına bağladığınız çoklu ortam ve depolama aygıtlarının sınırları ölçüsünde olacağını söylemeliyiz. İstisnai modeller dışında genellikle USB 2.0 uyumlu taşınabilir parmak belleğe aktarım yaparken görebileceğiniz maksimum hız 15 MB/sn’yi, taşınabilir sabit disklerin hızı 25 MB/sn’yi geçmeyecektir. Yüksek hızlı ürünlerse kullanılarak 30 MB/sn okuma hızına ulaşabilirler. Anlaşılacağı üzere bu aygıtların hiçbiri USB 2.0 standardının olanak verdiği 60 MB/sn’lik bant genişliğini dolduramamaktadır. dış etkenlere açık olan anakart, bellek kartı, işlemci, sabit disk gibi bileşenlere temas etmeden önce vücudunuzdaki statik elektrikten kurtulmanız gerektiğini duymuşsunuzdur. Bunu yapmanın en garanti yollarından biri iletken bir kabloyla toprak hattına bağlanmış antistatik bilezik kullanmaktır. Buna karşın konuştuğumuz birçok deneyimli teknik servis elemanı şimdiye kadar herhangi bir önlem almamalarına karşın haşır neşir oldukları bilgisayar donanımlarının zarar görmediğini söylüyor. Hatta birkaçı sabit diskin veya güç kaynağının yüzeyine dokunarak ciddi şekilde çarpılmış. İnsanlar günlük hayatlarında farkında olmadan üzerlerinde yüzlerce volt (amperi düşük) statik elektrik barındırıyor. Bu elektrik bize zarar vermemesine karşın nazik bir elektronik bileşenin sonunu getirebilir. Donanım Bileşenlere antistatik bilezik takmadan dokunulmamalıdır Gerek bilgisayar dergilerinden gerekse çevrenizden, 49 BİLGİSAYAR KİTAPLIĞI SERİSİ üreticilerine sorduğumuzda şu önlemlerin alınması gerektiğini söylüyorlar: Diskler ve elektronik kartlar mutlaka antistatik torba içerisinde saklanmalı ve taşınmalı. Bileşenler tutulurken ve takılırken mutlaka antistatik bilezik kullanılmalı. Kartlar ve işlemciler tutulurken anakartla temas eden altın kaplı veri aktarım noktalarından tutulmamalıdır. Bizim önerilerimizse şöyle: Sıklıkla bilgisayar toplayan veya bilgisayarınızın içini açan biri değilseniz vücudunuzdaki statik elektriği önemli ölçüde gidermek için bilgisayarınız fişe takılıyken iki elinizle bilgisayarınızı kasasını birkaç saniye tutabilirsiniz. Evinizdeki elektrik fişlerinizde kullanılan toprak hattı gerçekten toprağa değil çoğu elektrikçinin yaptığı gibi (-) hattına bağlıysa (sıklıkla yapılan büyük bir yanlıştır) bu yöntem işe yaramayabilir. Alternatif olarak yakınınızdaki bir kalorifer borusunun boyasız kısmını veya musluğu tutabilirsiniz. Video görüntüsünü harici cihazlara aktaramıyorsanız Microsoft Windows, Media Player’ı veya benzeri bir video oynatıcıyı kullandığınızda sahip olduğu DirectX teknolojisini devreye sokarak sabit diskten okunan görüntü bilgilerinin ekrana daha hızlı ulaşmasını sağlar. Overlay adı verilen görüntü yansıtma tekniği bilgisayarınızdan çıkış yaptığınızda soruna yol açabilir. Ekran kartları çoğu zaman 50 overlay kullanan medya oynatıcısının görüntüsünü TV’ye veya projektöre yansıtmayacak, görüntünün olması gereken noktaya siyah bir kare yerleştirecektir. Bu durumu engellemek, videonun TV’de görünmesini sağlamak için Windows Media Player’da şu adımları uygulayabilirsiniz. Ayarlar genellikle sürümler arası benzerlik gösterir. Media Player’ı çalıştırdıktan sonra Tools > Options > Performance (Araçlar > Seçenekler > Başarım) menülerini takip edin. Pencerenin alt kısmında bulunan Advanced (Gelişmiş) düğmesine tıklayarak Use Overlays (Üste Bindirme Kullan) kutucuğunu boşaltın. Overlay ayarını Windows’un görüntü ayarları penceresinden değiştirmek de mümkündür. NVIDIA veya ATI ayarlarının yapıldığı sekmeye atlayarak DirectX ile taşınan görüntülerin de TV’ye gönderilmesini sağlayabilirsiniz. BİLGİSAYAR MONTAJI VE SATIN ALMA REHBERİ Donanım tabanlı hızlandırma Diğer bir yöntemse yine ilgili ayar penceresini kullanarak görüntünün monitöre değil sadece TV’ye aktarılmasını sağlamaktır. Performansı artırmanın diğer bir yolu: Bellek zamanlamasını değiştirmek BIOS’a girip “CAS Latency” adı verilen gecikme değerini değiştirerek anakarta takılı bellek yongalarının frekans değerini arttırabilirsiniz. Bu size performans artışı olarak geri dönecektir. “CAS Latency” ifadesinin karşısında bulunan değer bellek tipinize göre değişebilir, bilgisayarınızı toplarken kaliteli bir bellek seçtiyseniz bu değeri güvenli bir şekilde düşürebilirsiniz. Bu değerle oynadıktan sonra bir süre boyunca bilgisayarınızı gözlemleyin; performans artışı, birlikte kilitlenme sorununu getirmediyse işlemi başarıyla tamamladınız demektir. Bilgisayarınızın anakartının bütün girişleri birer donanım tarafından işgal edildiyse, Windows XP işlemcinizin gücünü tüm donanımlara dağıtmakla kalmayacak, aynı zamanda ekran kartınızın donanım tabanlı hızlandırma özelliğine de müdahale ederek hızı aşağıya çekecektir. Video dosyası ya da DVD gibi görsel medyaları oynatırken yeterli performans alamadığınızdan şikâyet ediyor, yer yer takılmalarla karşılaşıyorsanız şu adımları uygulayarak donanım tabanlı hızlandırma ayarına göz atabilirsiniz. Masaüstüne sağ tıklayarak Properties’i (Özellikler) seçin. Display Properties (Görüntü Ayarları) penceresinde Settings (Ayarlar) sekmesine atladıktan sonra Advanced (Gelişmiş) düğmesine tıklayın. Dördüncü sekmeye atlayarak donanım tabanlı hızlandırma çubuğunu (Hardware Acceleration) en sona getirmelisiniz. 51 BİLGİSAYAR KİTAPLIĞI SERİSİ Bilgisayardan televizyona görüntü aktarmak Ekran kartınızın uygun çıkışı bulunuyorsa monitör yerine televizyona görüntü göndermek zor bir iş değildir. Bu yolla masaüstünüzün veya video oynatıcınızın görüntüsünü televizyondan izleyebilir, bilgisayarınızın ses çıkışını da kaliteli bir ses sistemine göndererek video keyfine varabilirsiniz. Buna karşın yeni nesil televizyonlar HDMI, scart, kompozit, S-Video gibi birden fazla bağlantı seçeneği sunuyor. Ayrıca televizyonunuzun PAL, SECAM ve NTSC gibi görüntü standartlarından hangilerini desteklediğini de bilmelisiniz. Ekran kartı ayarlarını yaparken standart olarak NTSC’yi seçtiyseniz ve televizyonunuzun NTSC desteği yoksa ekrandaki görüntü siyah - beyaz olarak görülecektir. Bazı televizyonlar tüm standartları desteklerler ve otomatik olarak alınan görüntünün renk formatını algılarlar, fakat ekrandaki görüntünün değiştirilebilmesi için televizyonu açıp kapamak veya girişler arasında kumandayla geçiş yapmak gerekir. Projeksiyon televizyon adı verilen büyük 52 ekranlı ve lambalı televizyonların bir kısmının ayarlanmasıysa daha da zordur. Convergence ayarının yapılması, yani renklerin üst üste getirilme işlemlerinin yapılması gereklidir. Bazı projeksiyon televizyonlar bu işlemi kendileri gerçekleştirilebilir, fakat sadece sabit bir görüntü veya test sinyali verildiğinde. Günümüzde yaygın olarak kullanılan LCD ya da plazma televizyonlar için ise herhangi bir ek ayar gerekmemekte. Ürünler ayarları otomatik olarak yapıyorlar. Her zaman en güncel onanım sürücülerini kullanmalı Microsoft Windows, sisteminizi oluşturan donanımları çalıştırabilmek için gerekli olan bilgiyi donanım sürücülerinden alır; yani donanım sürücüleri ilgili donanımın çalışmasına aracılık ederler. Firmaların rekabet içinde oldukları, donanımları alelacele piyasaya sürerek avantaj sağlamaya çalıştıkları bilinen bir gerçektir. Böyle olunca ilgili firmaların yazdıkları donanım sürücülerinde gözden kaçmış bazı noktalar veya optimizasyon eksikliği olabilir. Donanım firmaları zaman buldukça bu sürücüleri iyileştirerek web sitelerinde yayınlarlar. Sahibi olduğunuz donanımların en güncel sürücülerini üreticilerin web sayfalarından indirip yükleyerek olası sistem hatalarını ortadan BİLGİSAYAR MONTAJI VE SATIN ALMA REHBERİ kanalını optik sürücünüze tahsis ederek video gösterimi sırasında oluşan takılmaları engelleyebilir, 16x hızında ya da daha yüksek hızda bir DVD yazıcınız bulunuyorsa en yüksek yazma hızına ulaşabilirsiniz. Tazeleme hızı fazla mı yüksek? kaldırabilir, donanımınızın performansını arttırabilirsiniz. Performans artışı en çok ekran kartı gibi donanımlarda görünür ve size daha çok kare/sn (FPS) değeri olarak geri döner. Optik sürücünün konfigürasyonu Bilgisayarınızda DVD seyrederken, yazarken veya dosya okurken sürücünüzün tam kapasiteyle çalışmadığından şüphe ediyorsanız ilk bakmanız gereken nokta sürücünün jumper ayarlarıdır. IDE kanallarından boş olanına tek olarak ve master ayarıyla bağlanan bir sabit diskin veya optik sürücünün en iyi performansı sunduğunu biliyoruz. Sadece bir adet sabit diskiniz bulunuyorsa ikinci IDE Yeni bir ekran kartı aldınız diyelim. Ekran kartının ve monitörün sınırlarını görmek istiyor ya da monitörün tazeleme hızını yükselterek gözlerinizi rahat ettirmeyi düşünüyorsunuz, fakat o da ne! Monitörün tazeleme hızını fazla yükselttiniz ve monitör kendisini kapatarak korumaya aldı. Bilgisayarınızı tekrar başlatmak bu durumda işe yaramayacak ve her seferinde monitör kapanacaktır. Bu durumda ekranı görmeden fareyi ve klavyeyi kullanarak monitöre görüntü vermek mümkündür, Windows’un menülerini ezberlemiş kullanıcılar için bu kolaydır. Görmediğiniz menülerle boğuşmak istemiyorsanız, bilgisayarınızı başlangıçta F8 tuşuna basarak güvenli kipte ya da “Enable VGA Mode” seçeneğiyle açabilir ve ayarı düzeltebilirsiniz. 53 BİLGİSAYAR KİTAPLIĞI SERİSİ ESKİ BİLGİSAYARINIZLA YAPABİLECEKLERİNİZ Bilgisayarlarımızın görünümü eskimese de teknolojisi hızla eskiyor. Elinizde eski bir bilgisayar bulunuyorsa ve ne yapacağınızı bilemiyorsanız bu önerilerden herhangi bir tanesini uygulayabilirsiniz. Parçalarını satabilirsiniz Bilgisayarınızın eskidiğini düşünüyorsanız satarsınız, çünkü artık ihtiyacınızı karşılamaz. Eski bilgisayarların da alıcıları vardır ve bu bilgisayarlar yeni kullanıcılarının evlerinde ve işyerlerinde hizmet vermeye devam ederler. Eski bir bilgisayar terfi edilmek istenildiğinde, yeni kullanıcı büyük olasılıkla bilgisayarı hızlandırmak isteyecektir, ihtiyaç duyulan parçalar büyük olasılıkla yine eski parçalar olacaktır çünkü yeni parçalar eski donanımla uyumlu olmaya- Oyunlarda FPS değerini öğrenmek için Overclock’a meraklıysanız ve ekran kartınızı yazılım yoluyla hızlandırdıktan 54 caktır. Bu tür zamanlarda elinizde bulunan eski bilgisayarınızın parçaları aldığınız bedelin dahi üzerine çıkabilir. Bağışlayabilirsiniz İhtiyacınızı karşılamadığını düşündüğünüz bir bilgisayar, yeterli gelire sahip olmayan kişiler ve kurumlar tarafından değerlendirilebilir. Bilgisayarınızı bağışlamak üzere başvurabileceğiniz birçok yer var. Türk Eğitim Gönüllüleri Vakfı (www.tegv.org), Deniz Feneri Yardımlaşma Derneği (www.denizfeneri. org.tr) bunlardan sadece iki tanesi... sonra kazanılan performansın oyunlarınıza ne kadar yansıdığını merak ediyorsanız Fraps (www. fraps.com) adlı uygulamadan faydalanabilirsiniz. Fraps, DirectX ve OpenGL teknolojilerini kullanan uygulamaların, ekranınıza saniyede kaç kare yansıtabildiğini, yani FPS değerini gösteriyor. Bunun için Fraps’ı çalıştırdıktan sonra her zamanki gibi oyununuzu başlatmanız yeterlidir. Fraps ekranın sol üst köşesinde bir kutu açar, FPS değerini sarı harflerle ve büyük bir puntoyla yazar. BİLGİSAYAR MONTAJI VE SATIN ALMA REHBERİ Geri dönüştürebilirsiniz Bilgisayarlar büyük ölçüde geri dönüştürülebilir cihazlardır, baskı devreleri ve plastik parçaları olmasa da demir olan kasası değerlendirilebilir. Monitörler seneler boyunca sorunsuzca kullanıldıkları için en son gözden çıkarılan parçalardır. Monitörler geri dönüştürülemez ve dikkatli bir biçimde elden çıkarılmalıdır. Monitörler asla kırılmamalıdır. Tüpün içerisinde cıva bulunur, bu madde zehirlidir ve ölüme neden olabilir. Mahallenizde dolaşan eskiciler, sanayi mahallelerinde bulunan atık demir, alüminyum gibi cevherleri değerlendiren yerler bilgisayarı alacaktır. Sessizlik önemlidir Bilgisayarınızı çalıştırdığınızda yonga setlerini, sabit diski ve kasayı soğutmak için kullandığınız fanlar yüzünden sisteminizden yükselen ses rahatsız edici seviyeye ulaştıysa etkili ve sessiz soğutma ürünlerini deneyebilirsiniz. Sisteminizde kullandığınız soğutucuların kalitesi kadar kullanılan fanların oluşturduğu hava akımı ve ses de önem taşır. Piyasada değişik boyut ve güçte fan bulabilirsiniz. Bu kadar çok çeşit olmasının Eski bilgisayarları bir araya getirip cluster oluşturabilirsiniz Bir elin nesi var? X86 tabanlı birden fazla bilgisayarı ağ yoluyla birbirine bağlayarak bir süper bilgisayar oluşturabilirsiniz. Bunun için tek ihtiyacınız olan şey klavye, fare ve monitör bağlantılarını tek kaynağa aktaran özel bir anahtar ve Linux! Yeni cluster neredeyse onu oluşturan bilgisayarların toplamı kadar hızlı işlem görecektir. Birden fazla bilgisayarı birleştirmek için git.pcnet. com.tr/192 adresindeki ayrıntılı bilgilerden faydalanabilirsiniz. sebebi, işlemci - ekran kartı gibi donanımlarla birlikte gelen soğutucu ve fanların yeterince etkin çalışmamasıdır. Özellikle fanlar yeterince hava üflememelerine karşın çok miktarda ses çıkarırlar. Satın alacağınız fanın standart fandan daha iyi olabilmesi için bazı unsurlara dikkat etmelisiniz. Fan seçiminde iki kriter önemlidir, fanın oluşturduğu hava akımı ve çıkardığı ses. Fanın ürettiği hava akım CFM (Cubic feet per minute) ya da metreküp/dakika ile ölçülür. Bu 55 BİLGİSAYAR KİTAPLIĞI SERİSİ birimleri birbirine dönüştürmek gerekirse 1 metreküp/ dk = 35.31 CFM veya 1 CFM = 0.0283 metreküp/dakikadır. Bu değer ne kadar yüksek olursa, soğutucu üzerinden o oranda sıcaklık havaya iletilmiş, böylece başarılı soğutma sağlanmış olur. CFM veya metreküp/dk değerinin artması için fan devrinin yüksek olması ve/veya pervane kanatlarının büyük olması gerekir. Pervanenin büyümesi, devrin artmasından daha iyidir. Çift sabit diskle daha fazla performans Bilgisayarınıza birincisiyle aynı kapasiteye sahip ikinci bir sabit disk satın alın. Böylece özlediğiniz saklama alanına kavuşurken sisteminizin performansını da arttırmış olacaksınız. İkinci diskinizi aldıktan sonra mevcut iki diski RAID 0 konfigürasyonuyla formatlayarak üzerine tekrar Windows yükleyin. RAID 0 konfigürasyonu okuma hızınızı ortalama ikiye katlayacak, uygulamaların veya oyunların yüklenme hızlarını gözle görülür derecede artıracaktır. Bu püf noktamızı uygulamadan önce tabii ki mevcut anakartınızın RAID desteği olup olmadığını kontrol etmelisiniz. “Bu aygıt daha hızlı çalışabilir” uyarı mesajından kurtulmak USB 2.0 bağlantı standardına sahip olmayan 56 bir bilgisayarınız varsa ve üzerinde Windows XP işletim sistemi yüklüyse, USB bağlantı noktasına USB 2.0 destekli bir aygıt bağladığınızda bir uyarı mesajıyla karşılaşırsınız. Bu mesajj size ilgili i il ili aygıtın USB 22.0 0 bağlantı noktalarıyla daha hızlı çalışacağını söyler. Sürekli olarak kullandığınız bir USB depolama birimi bulunuyorsa ve bu cihazı sürekli olarak bu USB 1.1 destekli bilgisayarda kullanıyorsanız, Microsoft Windows’un çıkardığı bu uyarı mesajı bir süre sonra sizi rahatsız edebilir. “Bu aygıt daha hızlı çalışabilir” uyarı mesajından kurtulmak için şu adımları uygulamanız yeterlidir: Windows + Pause/ Break tuşlarına basarak “Sistem Özellikleri”ni görüntüleyin. “Donanım” sekmesine geçerek “Aygıt Yöneticisi” düğmesine tıklayın. “Evrensel Seri BİLGİSAYAR MONTAJI VE SATIN ALMA REHBERİ Veriyolu Kontrolcüleri” ifadesinin üzerine çift tıklayın. Standard PCI to USB Host Controller metinin üzerine sağ tıklayın. Özellikler’i seçerek “Gelişmiş” sekmesine atlayın. “Aygıtım daha hızlı çalışabiliyorsa, beni bilgilendir” ifadesini seçili olmayan duruma getirdiğinizde bir daha ilgili uyarı mesajıyla karşılaşmayacaksınız. Topraklama şart Masaüstü bilgisayarların topraklanması son derece önemlidir. Güç kaynağı içerisinde oluşan bir elektrik kaçağı elektrik çarpmalarına, hatta ölüme sebep olabilir. Düzgün topraklanan bir cihazdaysa şaseyle tenimizin temas etmesi durumunda devre en kısa olan yoldan, yani topraklanan alandan akacak, hayatımız kurtulacaktır. Evinizde düzgün çekilmiş bir toprak hattı bulunmuyorsa mutlaka bu sorununu halletmeniz gerekir. Bilgisayarınızın kasasına özellikle ıslak ellerinizle dokunduğunuzda çarpılıyor veya gerilim aktığını hissediyorsanız kullandığınız priz düzgün topraklanmamış demektir. sürücüsü yüklü bulunan bir donanım sisteme eklendiğinde ilgili donanımı otomatik olarak tanıyacak ve kullanıma açacaktır. Herhangi bir donanımın sisteme eklenmesinin ardından Microsoft Windows’un karşımıza çıkardığı sihirbazın adımlarını takip etmek kimi zaman daha zor olmaktadır. İlgili donanım bilgisayarımızda birden fazla donanım kalemini dolduruyorsa Microsoft Windows bu sürücülerin yerlerini taktığımız optik medyada bulmamızı isteyebilir. Deneyimli bir kullanıcıysanız ve Microsoft Windows’un karşınıza çıkardığı sürücü mesajları sizi rahatsız etmiyorsa pekâlâ önce donanımı takıp daha sonra sürücüleri optik medyadan seçip yükleyebilirsiniz. Üstelik donanımı taktıktan sonra sürücü ve yazılımları yüklemenin bazı avantajları da vardır. Bu yolla hiçbir zaman ihtiyacınız olmayan yazılımları (Yazıcının denetim masası, dijital fotoğraf makinesinin aktarım yazılımı gibi) yüklemek zorunda kalmazsınız, sadece sizden istenen sürücüleri yükler, donanımı kullanacak yazılımları kendiniz belirlersiniz. Sisteminize bir donanım eklemeden önce sürücülerini yüklemelisiniz Termal macunlar ısı aktarımını etkiler Donanım üreticilerinin bu uyarıyı kullanım kitapçığına veya ürün ambalajına eklemesinin sebebi kurulum işleminin bu yolla daha kolay gerçekleşebilmesidir. Çünkü Microsoft Windows, Soğutma söz konusu olduğunda işlemciyle soğutucu arasındaki ısı aktarımı önem kazanır. Piyasada kolayca bulunan, standart işlemcilerle de sunulan beyaz termal macun ve yastıklar (pad) iyi 57 BİLGİSAYAR KİTAPLIĞI SERİSİ birer iletici olmadıklarından donanım meraklıları tarafından tercih edilmemelidir. Gri renkli ve bileşiminde ne olduğu tartışma götürür birçok termal macun da beyaz macunlardan çok farklı sonuç vermez. Soğutucunuz üzerinde termal yastık varsa (ince bir jelatinle kapatılmış gri veya beyaz bir katman görünümündedir) soğutucunuzu yerine takmadan önce saf alkolle veya çözücü benzer bir cisimle bu yastığı silin. Ciddi overclock’çulara tavsiye edebileceğimiz en iyi termik macunun Arctic Silver 5 olduğunu söyleyebiliriz. Overclock ürünleri satan mağazalardan temin edilebilen bu termik macun yüzde 99.9 oranında gümüş içeriyor. Ekran kartlarının ve kuzey - güney köprülerinin soğutucularını değiştirirken de kullanabileceğiniz bu ürünü uygulamak için öncelikle işlemcinin yüzeyini alkolle temizlemeniz, sonrasında pirinç tanesi kadar Arctic Silver 5’i işlemci yüzeyine dağıtmanız gerekli. Benzer termal macunlara göre en az üç derecelik avantaj sağlayan bu ürün, daha yüksek hızlara ulaşmanıza izin veriyor. Dizüstü bilgisayarla çalışırken dikkat Dizüstü bilgisayarlar tıpkı masaüstünde çalışan ağabeyleri gibi ısı üretirler. Büyük çoğunluğu işlemci tarafından üretilen bu ısı, genellikle ince ve havayı yatay olarak toplayan bir fan tarafından 58 dışarıya atılır. Sıcak havanın etkin olarak dışarıya atılabilmesi için bilgisayarın çevresinde yeterli boş alanın bulunması gerekir. Öte yandan vücuda yakın bir şekilde kullanılan dizüstü bilgisayarların kendileri yeterince soğuyamamakla birlikte kucağınızı da rahatsız edecek şekilde ısıtır. Uzun süre dizüstünde tutulan taşınabilir bilgisayarların üreme organlarının üretkenliğini azalttığı da bilimsel olarak kanıtlandı. Bu bilgisayarların oluşturduğu sıcağa maruz kalmamak için kaliteli bir sehpa edinebilirsiniz. Dergimizde sık sık bu tip ürünlere yer veriyoruz ve piyasada oldukça kaliteli ürünlerle karşılaşabilmeniz mümkün. Çok sayıda fanı bulunan sistemler için kontrolcü Sisteminize bağlı iki veya daha fazla fan bulunuyorsa, bu fanları CoolerMaster AeroCool, Thermaltake, Vantec gibi fan kontrolcüleri ile kontrol ederek ses seviyesini en düşük seviyede tutabilirsiniz. Bu panellerin sistem ısı BİLGİSAYAR MONTAJI VE SATIN ALMA REHBERİ seviyesini LCD ekranda gösterebilen modelleri de bulunmaktadır. Öte yandan panellerde veya sıcaklık okuyan LCD ekranlı kasalarda, ısınma durumunu takip ederek ısınmanın az olduğu durumlarda fan devrini ve dolayısıyla gürültüyü azaltabilirsiniz. Fan devriyle fazlaca meşgul olmak istemeyen kullanıcılar, devri ısıya göre ayarlayabilen bazı modelleri tercih edebilir. süpürgesi kolayca tuşları yutabilir (bize inanın, toz torbasına elinizi sokmak istemezsiniz). LCD ekranları kâğıt mendiller ve bezlerle temas ettiğinde kolayca çizilir, tamamı pamuklu bezle veya mikrofiber bezlerle silinmelidir. LCD ekranlar temizlenirken asla üzerlerine baskı uygulanmamalı ve dikkatlice silinmelidir, aksi takdirde ekranda ölü pikseller oluşabilir. Bilgisayarınız ilk günkü gibi pırıl pırıl olsun Ne kadar güce ihtiyacınız var? Çoğu zaman kolay erişim için masaların üzerinde veya hemen altında barındırılan bilgisayar kasaları, toza karşı açık durumdadır. İçerdikleri havalandırma fanlarıyla odadaki tozu, onca para vererek satın aldığınız değerli bileşenlerin üzerinde toplarlar. Kasanın içerisinde biriken tozları toplamak için basit bir elektrik süpürgesi kullanmak yeterlidir. Fakat elektrik süpürgesinin ucunu fanlardan uzak tutmalısınız, çünkü fanlar kolayca bozularak çalışmaz duruma gelebilir veya sesli çalışmaya başlayabilirler. Dizüstü bilgisayarlar temizlenirken doğrudan temizleyici madde püskürtülmemeli, temiz bir bezle dağıtılmalıdır. Dizüstü bilgisayarların klavyesindeki tuşlar narin çapraz metallerle tutturulmuştur. Bu yüzden asla elektrik süpürgesiyle temizlenmemelidir, elektrik Bir güç kaynağı satın almak istiyor, fakat ne kadar güce ihtiyaç duyacağınızı kestiremiyorsunuz. İhtiyacınızdan daha fazla güce sahip bir güç kaynağına servet ödemeye niyetiniz yoksa, ayrıca elektrik faturanızı kabartmak istemiyorsanız, ne kadar güce ihtiyacınız olduğunu hesaplayarak uygun değerde bir ürün satın alabilirsiniz. www. extreme.outervision.com/psucalculator.jsp adresine bağlanarak karşınıza çıkan formu doldurabilir, ortalama güç ihtiyacını hesaplayabilirsiniz. Kaliteli fanlar sayesinde düşük ses seviyesi Gürültü, sadece egzoz veya işlemci fanlarından dolayı oluşmaz. Kalitesiz güç kaynaklarında kullanılan fanlar iyi soğutma yapmadığı gibi gürültü çıkarma konusunda geri kalmazlar. Bu fanların aynı boyuttaki kaliteli alternatifleriyle değiştirilmesi gerekir. Bu değiştirme işinde yüksek 59 BİLGİSAYAR KİTAPLIĞI SERİSİ devirli fan kullanılacaksa, fana giden gerilim birkaç Watt’lık 47 veya 56 Ohm’luk dirençle azaltılarak, 600-700 devir civarına düşürülebilir. Yeni nesil görüntüleme aygıtları Kendinizi şımartıp bir plazma veya LCD televizyon aldıysanız ve bilgisayarınızdaki görüntüyü gerek film seyretmek gerekse başka amaçlarla bu ekrana gönderiyorsanız, bazı noktalara dikkat etmeniz gerekir. Öncelikle yeni nesil plazma ve LCD televizyonların sahip olduğu çözünürlük ve tazeleme yeteneklerinden en yüksek oranda faydalanmak için ekran kartınızın DVI -varsa HDMI- çıkışını kullanmanız en doğru seçim olacaktır. Ekran kartının başka tip bir çıkışı bulunuyor ve TV’niz bu çıkışı destekliyor olsa bile dijital (yani kayıpsız) bir aktarım tekniği olan DVI ya da HDMI’ı tercih ederek en yüksek görüntü kalitesini elde edebilirsiniz. Kaliteli bir kabloyla (Acoustic Research ürünleri gibi) bağlantıyı sağladıktan sonra, Microsoft Windows’un görüntü ayarları penceresini açıp ATI veya NVIDIA için özel ayarların bulunduğu sekmeye atlamalı ve televizyonunuzun tipini tanımlamalısınız. Frekans çarpanı ve FSB nedir? Bu terimlere donanım sitelerinde, ürün 60 kılavuzlarında sıklıkla rastlarız. Bu ifadelerin neyi anlatmak istediğini, nasıl kullanıldıklarını ve performans artırımı için nasıl değiştirilmeleri gerektiğini bu alanda bulabilirsiniz. İşlemci üreticileri, tüm işlemcileri için varsayılan bir frekans çarpanı ve FSB (Front Side Bus) frekansı öngörürler. İşlemcinin nihai çalışma hızı (MHz), frekans çarpanıyla FSB hızının çarpılmasıyla oluşur. Örnek vermek gerekirse AMD tarafından sunulan Athlon 64 3400+’ın gerçek çalışma hızı 2400 MHz olarak açıklanmıştır. FSB hızı 200 MHz, varsayılan frekans çarpanıysa 12’dir (12 x 200 = 2400). Bir işlemciyi overclock etmek için BIOS’u veya bu iş için geliştirilen bir yazılımı kullanarak, FSB hızına müdahale etmek mümkündür. Bu müdahale yavaş adımlarla gerçekleştirilmeli ve her adımda sistemin sağlıklı çalışıp çalışmadığı kontrol edilmelidir. Çarpan kilitleri de değiştirilebilir fakat bu yöntem tercih edildiğinde radikal MHz artışları elde edileceği için, sistemin haddinden fazla ısınması gibi durumlar oluşabilir. Bazı işlemcilerin çarpan kilitlerinin değiştirilmesi üreticileri tarafından engellenmiştir. Bu duruma özellikle Intel’in ürettiği işlemcilerde sıkça rastlanır. Fakat FSB saat hızına (frekansına) müdahale edilerek performans artışı sağlanabilir. / m .tr e o t.c w w w . n pc g o bl BİLGİSAYAR KİTAPLIĞI SERİSİ fiimdi s›ra ESET’le güvenlik kurulumunda Sisteminizi kurduktan sonra ilk yapmanız gereken şeylerden biri, dört dörtlük bir güvenlik için en doğru çözümü kurmak olacaktır. Bu kitapçığın arka kapağına iliştirilmiş olan ESET Smart Security CD’sini bilgisayarınızın CD-ROM sürücüsüne takarak, yüklemeyi tamamlayın ve koltuğunuza yaslanın. Çünkü artık bilgisayarınız, internetten ve diğer yollardan gelecek tehditlere karşı tam bir koruma altında olacak. 62 ESET Smart Security Kurulumu ve Yapılandırılması 1. İşletim sisteminizin desteklediği işlemci yapısına göre Eset Smart Security 3.0 32Bit veya 64Bit msi kurulum dosyasını CD içerisinden çalıştırarak kurulumu başlatınız. Eğer elinizde Kurulum CD’si yok ise yukarıdaki www.nod32.com.tr adresinden ürünü indirebilirsiniz. 2. Kurulum penceresi geldikten sonra ileri butonuna tıklayarak bir sonraki adıma geçiniz. Bu bölümde Lisans sözleşmesinin koşullarını Kabul ediyorum işaretlenerek ileri 63 BİLGİSAYAR KİTAPLIĞI SERİSİ butonu ile sonraki adıma geçilir. 3. Bu bölümde Normal (En iyi ayarlar için önerilir) işaretlenerek kullanıcı adı ve parolanızı gireceğiniz adıma geçiniz. 4. Kullanıcı adı ve parolanızı almak için, cd içerisinde size verilen NT ile başlayan seri numaranızı www. nod32.com.tr/kayit adresinden aktive etmeniz gerekmektedir. 5. Bir sonraki adımda Threat Sense.Net Erken Uyarı Sistemi ayarlamalarının yapıldığı bölümdür. Bu sistem bilgisayarınızda isayarınızda virüs olabilecek yazılımların algılanıp Eset laboratuarlarına gönderilmesini sağlar. Bu pencerede Gelişmiş kurulum butonuna tıklayarak algılanan yazılımların Eset laboratuarlarına gönderim şekli zamanı vb gibi ayarlamaları yapabilirsiniz. İleri butonuna tıklayarak bir sonraki adıma geçiniz. 6. Bu adımda, sisteminizde virüs olmayan ancak bilgisayarınızın performansına olumsuz yönde etki edebilecek yazılımların algılanmasını istiyorsanız (tavsiye edilen budur) istenmeyen 64 BİLGİSAYAR MONTAJI VE SATIN ALMA REHBERİ türden olabilecek uygulamaların algılanmasını etkinleştir seçeneğini işaretleyiniz ve ileri butonuna tıklayarak son adıma geçiniz. Son adımda yükle butonuna tıklayarak kurulumu başlatınız. 7. Kurulum işlemini bitirmek için son butonuna tıkladığınızda karşınıza aşağıdaki gibi bir pencere gelir. Eset Smart Security bilgisayarınızın bi ilgisayarınızın bağlı olduğu ağı algılar ve bu ağ ile dosya do osya ve yazıcı paylaşımı vb. pa l b gibi ibi aktivitelerin k i i l i gerçekleştirilip kl i ili gerçekleştirilmeyeceği ile ilgili size iki seçenek ge sunar. Katı kurallı koruma ve Paylaşıma izin ver; su Katı kurallı koruma, yukarıda belirtilen ağdan K gelen network trafiğini kapamanızı sağlar ve ge dolayısıyla ağdaki diğer makineler bilgisayarınızı do ağda ağ göremez. “Paylaşıma izin ver” i seçtiğiniz takdirde ağdaki diğer bilgisayarlar bilgisayarınızı ta ağda ağ görür ve paylaşıma açtığınız klasöre, yazıcıya vb. vb ulaşabilirler. 65 BİLGİSAYAR KİTAPLIĞI SERİSİ Sıkça Sorulan Sorular 1- Karantinadaki dosyaları nasıl silebilirim? - Sistem saatinin yanından ikonuna basarak ya da Başlat Tüm Programlar ESET ESET Smart Security ya da ESET NOD32 Antivirus yolu ile ana program penceresini açın. - Bu ekranda Araçlar Karantina bölümüne gelin ve istediğiniz dosya üzerine sağ tıklayarak Kaldır seçeneğini seçin. - Geri yükle’yi seçerseniz, dosyanın tekrar taranarak karantinaya alınmaması için ilgili yeri tarama dışı öğelere eklemeyi unutmayın. 66 BİLGİSAYAR MONTAJI VE SATIN ALMA REHBERİ 2- Açılış ekranının görüntülenmesini nasıl engelleyebilirim? - Ana Ekran açıkken F5 tuşuna basın. - Gelişmiş Kurulum Ağacından Kullanıcı Arabirimini seçin ve Açılış Ekranını Göster seçeneğinden işareti kaldırın. 3- İsteğe Bağlı Bilgisayar Taramasını nasıl başlatabilirim? - Ana Ekranı açın ve CTRL+M tuşları ile ya da Ayarlar Gelişmiş moda geç seçeneği ile gelişmiş görünümü açın. - Bilgisayar Taraması bölümünde Standart Taramayı tıklayarak taramayı başlatın. - ESET NOD32 Antivirüs programı her güncellemeden sonra virüslere karşı daha da güçlü olacağı için haftada bir kez isteğe bağlı bilgisayar taraması yapılmasını tavsiye ederiz. 67 BİLGİSAYAR KİTAPLIĞI SERİSİ 4- ESET Nod32 Antivirüs yeni sürüm çıktığında kendi günceller mi? - ESET ürünleri şu an sadece virüs imzalarını güncellemektedir. Yeni sürüm çıktığı zaman http:// www.nod32.com.tr/download/downloads.asp adresinden indirip kurabilirsiniz. Otomatik Program Güncellemeleri konusunda çalışmalar devam etmektedir. 5- Kayıt olma işlemi neden gerekli? - ESET NOD32 Antivirüs bilgisayarınızı en yeni ve tehlikeli virüslere karşı etkin ve hızlı bir şekilde koruması ile ünlüdür. Program tasarlandığı gibi en verimli şekilde çalışabilmesi için sık sık güncellenen virüs imzalarına ihtiyaç duyar. Bu imzaları otomatik olarak indirip ESET Antivirüs'ü güncel tutabilmek için ihtiyacınız olan size özel kullanıcı adı ve parola kayıt işlemi sonucunda e-posta adresinize gönderilir. 6- Kullanıcı adı ve Parolamı sisteme nasıl girerim? - Sistem saatinin yanından ikonuna basarak yaa da Başlat Tüm Programlar ESET ESET Smart Security ya da ESET NOD32 Antivirus yolu ile ana program penceresini açın. - Güncelleme bölümüne gelin ve Kullanıcı Adı Parola ayarları sekmesine tıklayarak bilgilerinizi girin. - Tamam'ı tıkladıktan sonra Virüs İmza Veritabanını Güncelle sekmesine tıklayarak programı güncelleyin. 68 BİLGİSAYAR MONTAJI VE SATIN ALMA REHBERİ 7- Güncelleme sırasında Yanlış Kullanıcı Adı ve Parola hatası alıyorum? - Kullanıcı adı ve Şifrenizi yazarken büyük ve küçük harf duyarlılığına dikkat ederek yazınız. - Şifrenizi doğru olarak girip girmediğinize emin olabilmek için http://download1.eset.com/ download/win/eav/eav_nt32_enu.msi linkine tıklayarak kullanıcı adı ve şifrenizi kontrol edebilirsiniz. 8- Güncelleme Sırasında Hata Oluştu? - Sistem saatinin yanından ikonuna basarak ya da Başlat Tüm Programlar ESET ESET Smart Security ya da ESET NOD32 Antivirus yolu ile ana program penceresini açın. - Ana Ekranı açın ve CTRL+M tuşları ile ya da Ayarlar Gelişmiş moda geç seçeneği ile gelişmiş görünümü açın. - F5 tuşuna basarak gelişmiş kurulum ağacını görüntüleyin. - Güncelleme sekmesine gelin ve Güncelleme önbelleğini Temizle butonuna basın. - Programı tekrar güncelleyin. 9- Gelişmiş Ayarlar'ı görüntüleyemiyorum, şifre soruyor? - Program ayarlarını koruma şifresi 69 BİLGİSAYAR KİTAPLIĞI SERİSİ kullanıcı tarafından belirlenir, hatırlamıyorsanız aşağıdaki bağlantıdan gerekli programı indirerek çalıştırın. - http://www.eset.com/files/unlock2.7.exe - Programın size vereceği ID numarasını destek@nod32.com.tr adresine gönderin ve bizden size gelecek olan Unlock Code'u ilgili alana yazarak unlock butonuna basın. - Şifre kaldırılmıştır. 10- ESET Smart Security ile beraber başka bir Güvenlik Duvarı, Antispam ürünü kullanabilirmiyim? - ESET Smart Security içerisindeki güvenlik duvarı Antivirüs ile beraber çalışarak en verimli sonucu almayı hedeflemiştir ve bu sebeple sürekli olarak devre dışı bırakılamaz. 3. Parti bir güvenlik duvarı yüklediğinizde sisteminizde çakışma ve kilitlenmeler meydana gelebilir. 11- ESET Smart Security yükledim bazı programlarım internete bağlanamıyor? - ESET Smart Security kurulumu tamamlanınca 70 ağ durumunu algılayarak size korunmak istediğiniz dereceyi sorar. - Eğer internete güvenli bir yerden bağlanıyorsanız (Ev, İş Yeri) Karşınıza çıkacak bu ekranda Paylaşıma izin ver seçeneğini seçmelisiniz. Eğer güvensiz bir ortamdan bağlanıyorsanız (Havalimanı, Internet Cafe gibi) Katı kurallı korumayı tercih ediniz. - ESET Smart Security güvenlik duvarı ayarları ilk kurulumda varsayılan olarak Otomatik Mod'dadır. Bu Mod'da genel bazı kurallar uygulanır ve bağlantı kısıtlıdır. - Ana Ekranı açın ve CTRL+M tuşları ile ya da BİLGİSAYAR MONTAJI VE SATIN ALMA REHBERİ sürekli sürek geçerli olacaktır. - Bu şekilde bilgisayarınızın tüm kontrolü sizin ş elinizde eliniz olacaktır. 12- E-postaların altına eklenen "The message E was checked by ESET Smart Security" ch şeklindeki mesajı nasıl silebilirim? şeklin - ESET ESE Smart Security ya da Antivirus'ü açın ve klavyenizden F5 tuşuna basarak gelişmiş kla kurulum ağacını çağırın. kurul Ayarlar Gelişmiş moda geç seçeneği ile gelişmiş açın. görünümü açın - Bu bölümde "E-posta Koruması" sekmesini b açın ve v "Uyarılar ve bildirimler" mesajlarını "Asla" "Asla ya da "Sadece virüslü maile" olacak şekilde şekild değiştirin. - Güvenlik duvarı ayarlarında filtre modunu Etkileşimli Mod olarak değiştirin. - Bu adımdan sonra ESET Smart Security internete erişmeye çalışan her program için ne yapması gerektiğini size danışacaktır. - Sorulan sorulara Eylemi Anımsa seçeneğini işaretleyerek İzin Ver derseniz o program ile ilgili bir daha soru sorulmayacak ve ilk kural 71 Teknolojiye dair aradığınız her şey PCnet.com.tr/forum sayfalarında sizi bekliyor...