Yeni Enerji Jeopolitiğinin Dünya Pazarına etkileri
Transkript
Yeni Enerji Jeopolitiğinin Dünya Pazarına etkileri
Yeni Enerji Jeopolitiğinin Dünya Pazarına etkileri Kazanacaklar-Kaybedecekler Şeyl gazı devrimi ABD'nin enerjide dışa bağımlılığını azaltarak enerji güvenliğini sağlamlaştıracak bir gelişme oldu. ABD Ocak 2013 ayında ortalama günlük tüketim 19 milyon varili geçti.Bunun 8,3 5 Temmuz 2013 ABD 'nin Petrol Üretimi Projeksiyonu milyon varili ithal edildi.ve bu ham petrolün 7 milyon varili ise ülke içinde üretildi.Ülke içinde üretilen Likit Doğal Gaz (NGL), biyoyakıt ve diğer sıvı ürünlerin rafineri girişleri ise ise 3,6 milyon varil oldu. toprakSUenerji-Bu tabloya bakıldığında ABD'nin klasik petrol üretiminin 20102017 arasında hemen hemen aynı kalacağı görülüyor.1970 yılında günde üretilen 10,9 milyon varil üretimden sonra ABD'nin yakalayacağı en büyük günlük üretimin 2017 yılında gerçekleşmesi bekleniyor. Projeksiyona göre ABD 2017'de ham petrol üretiminde günde 10,4 milyon varili yakalayacak Petrol İthalatı Kömür,Doğalgaz ve Biyoyakıt kaynaklarında kendi kendine yeterli olan ABD'nin enerji güvenliğindeki yumuşak karnı ham petrol ithalatı..Bu 2007 yılında güne 10 milyon varile çıkmıştı.ABD'nin ham petrol ithalatı 2013 Ocak ayında günde ortalama 8,3 milyon varil oldu.Bunun 2,2 milyon varili Kanada'dan ,2,2 milyon varili körfez ülkelerinden ,1,05 milyon varili Meksika'dan 950 000 varili Venezuella'dan,500 000 varili ise Nijerya'dan geldi. 1 Birincisi, Kanada'nın petrol ihracatı özellikle Kuzey Dakota'nın üretiminin boru hattı kapasitesi ile rekabet halinde idi.Her iki üretim bölgesi de Oklahoma'da aynı ticaret ve toplama merkezine gidiyordu. Fakat Kuzey Dakota demiryolu hattı ile alternatif bir yol bulunca Kanada'nın petrol üretiminin önemli bir bölümü yeni bir hat bulunamazsa durma riskine girdi. İkinci olarak, Çok önemli bir miktardaki Kanada ham petrolünün (West Canadian Select )varil başına 90 $ olan maliyeti dünyadaki en yüksek marjinal üretim maliyetidir.Buna ters olarak Aralık 2012'de WTI ya karşı West Canadian Select petrolü fiyat düşürdü ve son 5 yılın en düşük fiyatı ile varil başına 40 doların altına indi..Bu körfez petrolünden de düşük bir fiyattı ABD petrol üretimini arttırıp iç tüketimde petrolü daha verimli kullanarak yurtdışına bağımlılığını ortadan kaldırmak niyetinde. ABD'nin her yıl petrol tüketimindeki artış %2-3 seviyesinde kalırsa bu durumda iç üretimdeki artışla petrol ithalatının azaltılması mümkün olacak.Ancak bunun için sadece petrol üretimindeki artış yeterli olmayacak .Enerji verimliliği şart . Şeyl petrolü patlaması ile petrolün yarı yarıya düşen fiyatı bu petrolü dünyanın en ucuz petrolü yaptı. Kaybedecek Ülkeler; Tekrar edilecek olursa, ABD'ye veya diğer önemli pazarlara yeni boru hattı yapılıp mevcut boru hattı kapasitesi arttırılmadan Kanada petrol üreticileri çok uzak bir coğrafyada olmalarının ve fiyatlarının baskısını sürekli yaşayacaklar. ABD'nin petrol ithalatını azaltması sonucunda ilk kaybedecek ülkeler, ABD'ye hafif ham petrol sağlayan Nijerya ve Angola olacak.Çünkü bu hafif petrolü ABD Şeyl petrolünden üretmeye başladı bile. Ancak burada birçok boru hattı projesinin onay beklediği ve bazılarının çevre duyarlılığına takıldığını belirtmek gerekiyor.Bu durumda kısa dönemde boru hattı yapımı görünmüyor. Kanada Diğer kaybedecek olan ülke adayı ise ABD'nin en güvenli petrol ithalatçısı olan Kanada olacak.ABD Kanada'nın ham petrol ve sıvılaştırılmış petrol ihracatının %95'ini alıyordu. Bu durum iki nedenden dolayı çok önemli miktarda azalacak. Örneğin Mayıs 2013'de Biritish Columbia hükümeti kanada petrolünü Asya pazarına iletecek olan günde 525 000 varil kapasiteli Northern Gateway boru hattı projesine bazı şartlar ileri sürerek karşı çıktı. Alberta'dan Biritish Colombia sahilindeki Kitimat'a kadar uzanacak boru hattı 730 mil uzunluğunda olacaktı. 2 ABD 'nin mevcut ve yakın gelecekteki petrol piyasasının durumu Kanada'yı çok güçsüz kılarak enerji politikasında yapısal bir değişikliğe gitmesi , ham petrol ve doğal gaz ihracatını ayırması ve bütün yumurtaları aynı sepete koymamayı öğrenmesini gerekli kılıyor. bölge olacaktır.Ancak bu bölgenin ABD'nin petrol ithalatını kestiği petrolü Asya Pasifik pazarına gönderme konusunda coğrafi avantajı bulunmaktadır. OPEC'in bazı Afrikalı üye ülkeleri için çok önemli olsa da , Körfez bölgesi petrol üreticisi ülkeleri ve tüm OPEC için en büyük problem ABD 'nin Seyl petrolü devrimi olmayacaktır.Asıl bütünleşik etki düzgün ve kararlı gelişen dünya petrol üretimi kapasitesinin düzensiz ve karasız gelişen petrol talebi ile karşılaşmasıdır. Yeni yapılacak boru hatları kısa ve orta vadede artan petrol iletim problemini çözecek gibi olsa da Kanada'nın çok büyük olan potansiyeli için yine yeterli olmayacaktır. Bu çerçevede OPEC için anahtar konu gelecek birkaç yıl içinde kullanılmamış petrol üretim kapasitesinin, üyeleri arasında artan gerilimi büyütmeden, ne kadarının yönetilebileceği olacaktır. Venezuella Venezuella'nın petrol ihracatı da ABD'nin artan iç üretimi ve azalacak dışa bağımlılığından olumsuz etkilenecektir.Bu çok ağır petrolün çok önemli bir bölümünün yüksek üretim maliyeti ve Chavez sonrası petrol politikaları ülkeye yük olacaktır. Tüm bu problemler en fazla kullanılmamış petrol rezervi olan Suudi Arabistan'ın gelecek politikalarını etkileyecektir .Şimdiye kadar kullanılmamış petrol rezervi problemi son dönemde İran'a uygulanan ambargo ile kısmen rahatladı.Bu ülkenin petrol ihracatı çok büyük oranda azalırken diğer ülkelerin pazardaki payları arttı. Venezuella'nın çok ağır petrolü dünyanın en pahalı petrolleri arasındadır. ABD ham petrolü fiyatı üzerinde herhangibir ilave aşağı doğru baskı ABD pazarını Venezuella petrolü için kazançsız bir duruma getirir.Bu durum da Venezuella'yı başka çıkış yolları aramaya zorunlu kılar.Ancak bu da Venezuella petrolüne varil başına 5$-8$ arasında bir ilave maliyet bindirir. Bu ambargolar olmaksızın İran'ın ilave ihracatları petrol pazarını raydan çıkarabilirdi. Asya Pasifik Jeopolitik olarak ABD'nin büyüyen petrol güvenliği paradoksunun riskleri Bazı ülkelere Çin gibi büyük üretici ülkelere girip genişleme olanağı tanırken, geleneksel güvenli Western Hemisphere ihracatçılarını da olumsuz olarak etkiliyor. Körfez ,ABD'nin enerji güvenliği için ithalatı azaltmasından en çok etkilenecek ABD 'nin Şeyl Petrolündeki artış genel olarak bakıldığında başka kurbanlar da 3 yaratacağa benziyor.Ancak bu liste politik olarak değil fiyat ve maliyet hesabıyla oluşacak.Çünkü ABD petrol rafinerileri öncelikle ödeyecekleri parayı ve yapacakları kar marjını dikkate alır. Biyoyakıt ABD'nin biyoyakıt endüstrisindeki büyüme ABD'nin ham petrol üretimindeki artışın ve Federal ve eyalet bütçelerindeki zorakiliğin yarattığı ilgisizliğe dayanabildi. Ancak 2012 yılındaki kuraklık ve dünya gıda üretimindeki azalma Washington'u Biyoyakıt politikasını revize etmek zorunda bıraktı.BM Dünya tarım ve Gıda örgütünün biyodizel üretimini askıya alın çağrısı da bunda etkili oldu. ABD'nin şeyl devriminin diğer paradoksu, bugünün en büyük kazançlıları olarak görünenlerin (Birçok petrol ve finans şirketleri ) yarının kurbanları olabilecek olmalarıdır.Bu tehlikeli döngü şeyl ekonomisinde ve gelişmesindeki birçok özel durum nedeniyle oluşabilir.Aslında Şeyl için yapılan aramalarda birçok firma yeni rezervler bulmak için performanslarını arttırmadan ve detaylı çalışmalar yapmadan büyük paralar harcamaktadır. Ancak Obama yönetimi biyoyakıt üretimini kısıtlarla sürdürüyor. ABD dünyanın en büyük mısır üreticisi .Ancak yasalar bu üretimim ancak %40'ının biyoyakıt için kullanılmasına izin veriyor. Bu sorunlar nedeniyle ABD'nin biyoyakıt üretimi ( özellikle ethanol) üretimi 20102012 arasında günde yaklaşık 1 milyon varil oldu. Son 10 yıldaki artış eğilimi de yavaşladı. Bu firmalar çoğu zaman yüksek maliyetli düşük verimli alanlara takılıp kalmaktadır. Bu nedenle ilk senelerde verimi yüksek olan ve daha sonra azalan bir üretimi sonuna kadar götüremeyecek firmalar artacaktır. ABD'de diğer yenilenebilir enerji kaynaklarındaki gelişme Şeyl petrolündeki üretim patlamasından etkilenmeyecek . Güneş ve Rüzgar enerjisi daha çok elektrik enerjisi üretiminde kullanılıyor.Petrol ise %75 oranında ulaşım sektöründe kullanılıyor. Likit Doğal Gaz Likit Doğal Gaz'ın (NGL ) artışı ve düşük maliyeti ABD petrokimya endüstrisi için büyük bir avantaj olacaktır. Böyle ucuz bir hammaddeye sahip olan bir endüstri dünya çapında büyük bir rekabet üstünlüğü sağlar.Rakibi ise sadece Körfez ülkelerinde hükümetler tarafından desteklenen petrokimya endüstrisi olur. Daha önce ucuz doğal gaz ile rekabet edebilen kömür Şeyl gaz devriminin etkileyeceği geleneksel bir kaynak olabilir . Sonuç Petrokimya sektörüyle birlikte demiryolu ulaşımı altın çağına girmiş bulunuyor. Bunun nedeni petrolün üretim alanından taşınması konusunda sağladığı ucuz ulaşım olanağı. Yeni enerji jeopolitiğinin küresel enerji pazarına etkileri ABD'nin enerji güvenliğini sağlama politikasının doğal bir sonucu olarak ortaya çıkacaktır. Bu etki ABD ye en yakın ülke Kanada'dan başlayacak ve Afrika kıtası ülkeleri ile 4 Körfez ülkeleri ve Asya-Pasifik'e kadar uzanacaktır.Yeni enerji jeopolitiği ABD'nin en güçlü olacağı dönemin kapılarını da aralamaya başlamıştır.Bu avantajın ABD tarafından nasıl kullanılacağı dünyanın geleceğini belirliyecektir. toprakSUenerji -5 Temmuz 2013 Kaynak: The Shale Oil Boom: A U.S. Belfer Center for Science and International Affairs | Harvard Kennedy School 25 5