Absorbsiyonlu Çillerler(Absorption Chillers)
Transkript
Absorbsiyonlu Çillerler(Absorption Chillers)
ABSORBSİYONLU ÇİLLERLER (ABSORPTION CHILLERS) Absorbsiyonlu su soğutma sistemleri düşük sıcaklıkta suyun ısıtılması, sayesinde düşük enerji seviyesindeki kaynağın ısısının alınması esasıyla çalışır. Buhar sıkıştırma çevrim sistemine benzer şekilde Absorpsiyonlu Çillerlerde de çalışma prensibi, soğutma yapmak için çevrimli buharlaşma-yoğuşma döngüsüne dayanmaktadır. İlkinde buharın sıkıştırılması mekanik compresörle yapılırken, Absorpsiyonlu Çillerlerde bu işlem bir ısı kaynağından sağlanan enerjiyle gerçekleştirilmektedir. Bu ısının kaynağı, ya bir kazan kullanarak direk yakma, ya da; diğer proseslerden elde edilen buhar, sıcak su veya atık ısının değerlendirilmesi ile dolaylı yakmadır. Mevcut Absorpsiyonlu Çillerler; Düşük atık ısı enerjili tek-etkili (tek aşamalı jeneratör konfigürasyonu) çillerler veya ısı kaynağı olarak direk yakmalı ya da yüksek dereceli buhar kullanan enerji verimliliği yüksek çift-etkili (iki aşamalı jeneratör konfigürasyonu) çillerler olmak üzere iki kısımdırlar. Doğal gazlı absorpsiyonlu çillerler, elektirikli çiller’lere nazaran daha düşük performans katsayılarına COP) sahip olmakla birlikte, ekonomik ve çevre dostu olma avantajları ile çok defa tercih edilen konumda olmaktadırlar. Doğal gazlı absorpsiyonlu çillerler, pik dönemde elektrik tüketimini azaltmakta, düşük maliyetli yakıtla çalışmakta daha, az sayıda hareketi parçadan oluşmalarından dolayı daha az bakım gerektirmekte, daha sessiz çalışmakta ve zararlı refrigerant kullanmamaktadır. (CFCKloraFloraKarbon). CFC esaslı soğutucuların ozonu yok eden özellikleri ortaya çıktığından beri büyük kabul görmüştür. Vakum altında hücre içine sprey halinde püskürtülen ve +3 ºC ‘de buharlaştırılan su ve boru demeti içinden geçen suyu soğutur. Ancak buharlaşma hücre doluncaya dek sürdürülebilir. Gerekli hacmi tekrar sağlayabilmek için su buharının bir çeşit tuz (Lityum Bromür) yardımı ile emilmesi gerekir. İşlemin tekrarı için LiBr’ün ve suyun tekrar kullanılabilmesine bağlıdır. LiBr ısıtıldığında içerdiği suyu bırakır ve sistem çevriminin tekrarlanması sağlanır<O 1. Tek–etkili bir Absorbsiyonlu Çillerin Çalışma Prensibi: Genel olarak soğutma prensibi ısı transferi olup dört temel ısı transfer yüzeyi söz konusudur. Bunlar Buharlaştırıcı, Absorber, Generatör ve yoğuşturucudur. Evaparatör Soğutucu akışkan genleşir ve alt kovanın üst kısmına girerek, pompalanan ve buharlaştırıcı boru demeti üzerine püskürtülen soğutucu sıvısına katılır. Soğuyan sıvının açığa çıkardığı ısı soğutucu malzemesinin bir kısmını buharlaştırır. Absorber Soğutucu malzeme buharı alt kovanın alt yarısına ulaşır. Burada buhar bir Lityum Bromür çözeltisi tarafından emilir. Lityum Bromür aslında suda çözülmüş bir tuzdan başka bir şey değildir. Ancak Lityum Bromür, 38 C sıcaklığının üzerinde bile güçlü bir su çekici maddedir. Lityum Bromür püskürtülmesi, soğutucu madde buharını tutan yüzlerce küçük sünger gibi bir etki yaratmaktadır. Lityum bromür ve yoğuşmuş soğutucu madde buharı karışımı (seyreltik çözelti)bundan sonra alt kovanın dibinde toplanır. Çözelti ısısı, absorber borularından geçen soğutma suyu tarafından uzaklaştırılır. Generatör Seyreltik çözelti daha sonra, generatörden sıcak yoğunlaştırılmış çözelti tarafından ön ısıtmaya tabi tutulduğu ısıtıcının içine pompalanır. Isıtıcı generatördeki seyreltik çözeltinin ısıtılması için gereken buhar ya da sıcak suyun miktarını azaltmak suretiyle çevrimin etkinliğini yükseltir. Sonra seyreltik çözelti, basıncın dış atmosfer basıncının yaklaşık onda biri ya da 70 mm civa basıncı kadar olduğu yoğuşturucu ve üretici içeren üst kovana doğru İGDAŞ’ın izni olmaksızın hiç bir yolla çoğaltılamaz. İGDAŞ yayınıdır. yoluna devam eder. Seyreltik çözelti üreteç borularından geçer ve buhar ya da sıcak su tarafından ısıtılır. Buhar ya da sıcak sudan kaynaklanan ısı girişinin miktarı bir valf tarafından kontrol edilir ve gereken soğutma yüküne karşılık olacak şekilde belirlenir. Sıcak generatör boruları seyreltik çözeltiyi kaynatarak soğutucu malzeme buharının serbest kalmasını sağlarlar ki bu da çözeltinin yeniden yoğuşmasına yol açar. <O sonra Yoğuşturucu Soğutucu malzeme buharı yoğuşturucuya kadar yükselir ve yoğuşturucu borularından akmakta olan suyun soğutucu etkisi ile yoğuşur. Sıvı soğutucu alt kovana geri döner ve devridaim yaptırılan soğutucu ile yeniden püskürtmeye tabi tutulur. Soğutucu malzeme çevrimi generatörden, alt konanda bulunan ve yeniden soğutucu malzeme emmeye hazır olan emiciye geri döner. Lityum Bromür çevrimi de böylece tamamlanmış olur. Şekil - 1: Tek–etkili bir Absorbsiyonlu Çiller İGDAŞ’ın izni olmaksızın hiç bir yolla çoğaltılamaz. İGDAŞ yayınıdır. 2. Absorbsiyonlu Çillerin Uygulama Alanları: Absorbsiyon üniteleri hastanelerde, apartman ve ofis binalarında, üniversitelerde, buz patenleri, hemşire evleri, oteller, perakendeliler, endüstriyel tesisler ve diğerleri. ve çok katlı meskenlerin iklimlendirilmesinde soğuk su sağlamak için kullanılabilir. Şekil - 2: Absorbsiyonlu Çiller İGDAŞ’ın izni olmaksızın hiç bir yolla çoğaltılamaz. İGDAŞ yayınıdır.