HE-4 - XXVII. Ulusal Biyokimya Kongresi / 3
Transkript
HE-4 - XXVII. Ulusal Biyokimya Kongresi / 3
MEME KANSERİNDE YENİ BİR BELİRTEÇ: İnsan Epididymis Proteini 4 (HE-4) Dr. Nilgün IŞIKSAÇAN Bakırköy Dr. Sadi Konuk Eğitim ve Araştırma Hastanesi Merkez Biyokimya Laboratuvarı 6.11.2015 Meme kanseri * Kadınlarda en sık görülen kanser. * Kadınlarda kanserden ölüm nedenleri arasında üçüncü (SEER veritabanı) * Gelişmekte olan ülkelerde teşhis geç evrelerde Meme kanseri * Erken teşhis : temel taşı * Etkin tarama ve erken tanı, iyileşme açısından çok önemli Tümör Belirteçleri Kanser erken tanısında ve tedaviye yanıtın değerlendirilmesinde ve prognozu öngörmede sıkça kullanılmaktadır. Meme kanserinde Belirteçler BR 27,29 (CA 27,29), müsin benzeri karsinom ilişkili antijen (MCA), karbonhidrat antijeni 549 (549, CA) ve CEA dahil olmak üzere birçok serum markerleri araştırılmış ancak hiçbiri standart klinik uygulamada gereken hassasiyet ve özgüllüğe ulaşamamıştır pratikte rutin kullanılan pek fazla belirteç bulunmamaktadır. , Meme kanserinde Belirteçler Kanser antijeni 15-3 (CA 15-3) yaygın kullanılan serum tümör belirtecidir ancak meme kanserlerinde duyarlılık ve özgüllük yetersiz İnsan Epididymis Proteini 4 (HE-4) İnsan epididimi epitel hücrelerinden salgılanan bir protein olarak tanımlanmış ve baştangıçta solunum ve ürogenital epitelde daha sonra birçok dokuda gösterilmiştir. HE4 doku ekspresyonun, özellikle akciğer, jinekolojik ve gastrointestinal kökenli malign tümörlerde arttığı gösterilmiştir. İnsan Epididymis Proteini 4 (HE-4) Whey acidic four-disulfide core domain protein 2 (WFDC2) olarak da bilinir. WFDC2 geni tarafından kodlanan bir proteindir. HE-4’nin bu yapısından dolayı antiproteinaz fonksiyonu olabileceğini düşündürmektedir. İnsan Epididymis Proteini 4 (HE-4) LeBleu ve arkadaşları HE-4’ün serin proteaz Prs35 ve Prss23 aktivitesini azaltarak serin proteaz inhibitörü olarak işlev gördüğünü ve böbrek fibrosisinde biriken tip I kollajen birikimini azalttığını göstermişlerdir. Amaç Bu çalışmanın amacı meme kanserinde serum HE-4 seviyeleri ölçerek, kan değerleri ile klinikopatolojik değişkenler arasındaki ilişkiyi incelemektir. Gereç ve Yöntem Bu çalışma prospektif olup, Bakırköy Dr. Sadi Konuk Eğitim ve Araştırma Hastanesi Medikal Onkoloji ve Biyokimya Bölümü’nde yürütülmüştür. Bu çalışmayı yerel etik kurul onaylamış ve çalışmaya katılan gönüllülerden yazılı “aydınlatılmış onam” alınmıştır. Gereç ve Yöntem Çalışmaya 36 meme kanseri ve 11 over kanseri hastası ile yaş ve vücut kitle indeksleri (VKİ) eşleştirilmiş 16 sağlıklı gönüllü olmak üzere toplam 63 kişi alınmıştır. Meme ve over kanseri ameliyatı sonrası kemoterapi veya radyoterapi alan hastalar ile diğer solid tümörü olan hastalar çalışma dışı bırakılmıştır. Meme Hastalarının Sınıflandırılması Hastaların yaşı, menopoz durumu, histolojik tipi, tümör boyutu, tümör lenf düğümü metastazı ve diferansiyasyon derecesi, östrojen reseptörü (ER), progesteron reseptörü (PR), insan epidermal büyüme faktörü-2 (HER2) varlığı ile lenfovasküler ve perinöral invazyonu birlikte değerlendirilmiştir. Kanser evrelemesi “The International Union against cancertumor-node-metastasis (TNM) sınıflaması yedinci baskısı” temel alınmıştır. Tümör differansiyasyonu Dünya Sağlık Örgütü (WHO) sınıflamasına göre tanımlanmıştır. Kanser evrelemesi Tümör boyutu 2 cm, 2-5 cm veya> 5 cm olarak sınıflandırılmış; hem tümör boyutu ve lenf nodu metastazı durumu ayrı ayrı değerlendirilmiştir. ER, PR ve HER2 verileri patoloji kayıtlarından elde edilmiştir. Analizler Gece açlığı sonrası sabah vakumlu tüplere alınan venöz kan örnekleri 2000 g’de 10 dakika santrifüje edilmiş ve serum örnekleri HE4 analizi gerçekleştirilene kadar -80 ° C 'de saklanmıştır. Analizler HE4 analizi üretici talimatları (Shanghai Yehua Biyolojik Technology, PRC) biyotin bazlı, çift antikor sandviç teknolojisine dayalı,enzim bağlı immünosorbent analizi (ELISA) kullanılarak ölçülmüştür. Analizler Kanser Antijenleri 125 ve 15-3 ile karsinoembriyonik antijen (CEA) serum örneklerinden Unicell DxI-800 sistemlerinde 2 step sandwich technique yöntemi ile ticari kitler (Beckman Coulter, CA, ABD) kullanılarak belirlenmiştir. Analizler Referans aralığı: Ca 125: 0-11,1 U / ml Ca 15-3: 0-31,3 U / ml. CEA: 0-3,0 ng / ml Analizler EDTA’lı tüplere alınan venöz örneklerinin tam kan sayımı analizi Coulter LH 750 otoanalizöründe (Beckman Coulter, CA, ABD) gerçekleşmiştir. İstatistiksel analiz NCSS (Number Cruncher Statistical System) 2007&PASS (Power Analysis and Sample Size) 2008 Statistical Software (Utah, USA) programıyla Kruskal Wallis testi, Mann-Whitney U testi ve Spearman rho korelasyon analizi kullanılmıştır. İstatistiksel analiz Hasta ve kontrol gruplarının klinik değişkenliği ve HE-4 seviyeleri için ROC analizi yapılmış, ROC eğrisinde AUC altında kalan kısım anlamlı bulunarak cut off değer hesaplanmış ve cut off özgüllük ve duyarlılığı saptanmıştır. Sonuçlar % 95’lik güven aralığında, anlamlılık p<0.05 düzeyinde değerlendirilmiştir. Bulgular Yaş ortalaması arasında üç grup arasında fark bulunmamaktadır. Meme kanseri: 61.39 ± 12.99 yıl Over kanseri: 60.0 ± 15.57 yıl Sağlıklı grup: 58.19 ± 10.88 yıl (p = 0,739). Bulgular HE-4 düzeyleri açısından over ve meme kanserli hastalar arasında fark bulunmazken sağlıklı gönüllerde her iki hasta grubuna göre anlamlı derecede düşüklük bulunmuştur. ( P = 0,017, p = 0.006) (Tablo 1) Tablo 1: HE-4 düzeyinin gruplar arası karşılaştırılması HE-4 : (pmol/L) n Ort±SD Min-Maks. Kontrol grubu 16 11,94±2,19 8,91-16,52 Meme Kanseri 36 26,83±26,19 10,05-107,37 Over Kanseri 11 21,12±14,05 10,20-50,05 HE4: İnsan epididim proteini 4, SD: Standart sapma P değeri 0,013 Bulgular Meme kanseri HE-4 seviyeleri ile komorbidite, menopoz, hormon reseptörü, HER-2, lenfovaskülar invasyon, perinöral invasyon veya metastaz arasında anlamlı bir ilişki görülmemiştir (p>0.05). Ayrıca meme kanserinin histopatolojik alt grubu, lenf nodu metastazı, evresi arasındada ilişki kurulamamıştır. (p>0.05) (Tablo 2) Tablo 2. Meme kanseri hastalarında serum HE4 seviyesi ile klinik özelliklerin karşılaştırılması Menopozal durum Post- % Ort±SD Medyan P değeri 72,2 24,25±26,12 12,54 0,241 27,82±26,67 16,02 31,56±26,44 16,02 23,45±26,12 13,88 31,15±28,89 19,2 25,28±25,48 13,79 PreKomorbidite (-) 58,3 (+) Östrojen reseptörü (-) 65.7 (+) 0,849 0,482 Progesteron reseptörü (-) 57,1 27,05±21,83 18,16 0,521 Lenfovasküler invazyon (-) 40 26,55±23,27 16,02 0,538 28,41±31,48 12,62 26,98±25,18 14,63 31,46±31,38 16,8 25,2±23,88 13,79 36,93±39,74 20,25 28,2±24,59 16,27 23,92±33,78 11,84 13,88±- 13,88 (+) Perinöral invazyon (-) 37,5 (+) Metastaz (-) 13,9 (+) Histopatolojik tip IDC 75 Diğer Grade İnvazyon derinliği Lenf nod metastazı Evre 1 3,2 2 64,5 29,52±30,05 14,58 3 32,3 25,89±22,1 19,21 1 13,9 22,41±15,76 15,38 2 61,1 26,49±26,16 13,83 3 8,3 13,62±3,85 12,79 4 16,7 38,38±37,93 21 0 61,1 27,3±25,04 15,9 1 11,1 11,51±1,26 11,6 2 19,4 26,15±22,62 12,14 3 8,3 45,36±53,81 17,82 1 11,1 25,5±16,35 19,86 2 52,8 26,14±26,63 13,88 3 22,2 22,82±22,27 10,9 36,93±39,74 20,25 4 13,9 SD: Standart sapma , HER2: İnsan epidermal büyüme faktörü 2, IDC: İnvazif duktal karsinoma 0,833 0,191 0,113 0,777 0,655 0,197 0,176 Bulgular HE-4, CA 15-3 seviyesi yüksek hastalarda da yüksek bulunmuş ancak CEA ve CA 125 ile arasında herhangi bir ilişki saptanamamıştır. Serum HE-4 düzeyi ile lökositoz, anemi ve trombositoz arasında da herhangi bir ilişki bulunamamıştır (p>0.05) (Tablo 3). Tablo 3. HE4 düzeyi ile biyokimya testleri arasındaki ilişki (-) % Ort±SD Medyan p değeri 20 26,57±24,76 13,83 0,856 28,6±35,14 15,78 26,77±27,2 13,24 27,29±27,68 16,27 30,34±28,74 14,63 13,51±3,97 11,55 26,79±25,97 13,88 22,09±25,45 10,9 26,66±25,64 13,83 13,96±5,45 13,96 22,17±18,14 13,88 56,97±42,93 56,04 Lökositoz (+) (-) 38,2 0,462 Anemi (+) (-) 20 0,095 Trombositoz (+) Düşük 24 0,274 CEA Yüksek Düşük 7,7 0,501 CA 125 Yüksek Düşük 19,4 CA 15-3 Yüksek CEA: Karsinoembriyonik antijen, CA 125: Kanser antijeni 125, CA 15-3: Kanser antijeni 15-3, SD: Standart sapma. 0,031 Cut-off HE-4 ROC eğrileri ile meme kanseri tahmininde duyarlılık: % 61.11, özgüllük: % 68.75 PPD: % 81.48; NPD: % 44.0 and doğruluk %63.46 >13.24 bulunmuştur. (AUC: 0.740 (%95 CI, 0.604–0.875), p=0.006) ) (Şekil 1). Şekil 1: Meme kanseri tanısında HE-4 ROC eğrisi HE-4’ün AUC değeri: 0.740 (p =0.006 ). Bulgular HE-4 ve CA 15-3 korelasyon analizi yapılarak HE-4 ve CA 15-3 arasında pozitif korelasyon (r = 0,399, p = 0.026) (Şekil 2) belirlenmiştir. Şekil 2: HEP-4 ile CA 15-3 arasındaki korelasyon (r=0,399; p=0,026) Tartışma Hastalığın tanıdaki evresi ve tümör biyolojisi hastalığın prognoz ve riski belirler. Temel zorluk erken ve doğru malignite tanısını koymaktır. Tartışma HE-4’ün potansiyel bir tümör belirteci olduğu görüşü, HE-4’ün özellikle jinekolojik, pulmoner ve gastrointestinal kaynaklı malignitelerde upregülasyonunu gösteren bir çok çalışma ile daha da yaygınlaşmıştır. Tartışma HE-4’ün günümüzde over kanserinde belirteç olarak altın standart olarak kabul edilen CA 125 ile kıyaslandığında daha yüksek bir sensitivite ve spesifisiteye sahip olduğu da gösterilmiştir. Tartışma Çalışmalar over kanser için HE-4 cut-off değerinin 70–150 pmol/L arası olduğuna işaret etmekte, bu değer bizim çalışmamızda ise meme kanserinde 13.24 olarak bulunmuştur. Tartışma Kamei M. ve ark, lenf nodu tutulumu olan meme kanseri olanlarda artış ve nüks olası bir öngörü faktörü olduğunu ifade ettiler. Beş yıllık hastalıksız sağkalım HE4 pozitif grupta (% 58.6) negatif grupta (% 85.6) göre anlamlı kötüydü. Tartışma Bu bulgular, HE4 meme kanserinde önemine işaret etmektedir. Ancak önceki çalışmalarda HE4 expresyon seviyesi tanısal ve prognostik potansiyeli araştırılmamıştır Tartışma Bu çalışmada sağlıklı kontrollere göre meme ve over kanseri olan hastalarda serum HE4 düzeylerinde önemli bir artış görülmüştür. Çalışmamızda HE-4 serum düzeyi meme kanserli hastalar olarak sağlıklı kontrollerden duyarlılığı (% 61,11) ve özgüllüğü (% 68.75) ayırt edicidir. Tartışma Bu bulgular HE-4 meme kanserinin olası bir belirteci olduğunu düşündürmektedir. HE-4’ün prediktivitesini belirlemek üzere daha fazla klinik çalışmaların yapılmasına ihtiyaç var olup, HE-4 analizinin meme kanseri tanısına katkısı umut vericidir. Teşekkürler: İstanbul Dr. Sadi Konuk Eğitim ve Araştırma Hastanesi: - Meral Günaldı – Onkoloji - Yıldız Okuturlar -Dahiliye - Hakan Koçoğlu -Dahiliye Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi: - Umut Rıza Gündüz – Genel Cerrahi - Şeyda Gündüz- Onkoloji