ankara patent bu yıl da birinci
Transkript
ankara patent bu yıl da birinci
NKARA ATENT E-Bülten | Sayı: 22 | Yıl: 3 | 2012 Şubat-Mart-Nisan Teknolojİ ve Sanatı BuluŞturan Fuar Etkin Çiftçi ile Etkileşim Tasarımına Dair 5 MAĞAZALARDA BİZİM YERİMİZE GÖRÜNTÜMÜZ GİYİNECEK 6 TÜRK MUCİTTEN ALKOLLÜ ŞOFÖRÜ POLİSE İHBAR EDEN OTOMOBİL 8 DEV HYDRAULOPHONE 10 VİDEO OYUNLARI FİZİKSEL OYUNCAKLARA BENZEME YOLUNDA Aslolan, tüketicinin etkileşimli ürün, mekan ve sistemlere günlük hayatında dokunmasıdır. 11 TAKAS MAKİNESİ 2 { ANKARA PATENT BU YIL DA BİRİNCİ Yurtdışında Fikri Haklar sektörünün öncü yayınlarından biri olan Managing Intellectual Property dergisinin her yıl yaptığı ankette 2012 yılında da şirketimiz “Türkiye’de En İyi Hizmet Veren Patent Bürosu” seçildi. 47 yıldır, hizmet kalitemizi büyük bir özveri ile çalışarak üst seviyelerde tutan personelimize ve her zaman yanımızda olan müvekkillerimize sağladıkları katkılardan dolayı teşekkür eder, hep birlikte nice başarılara imza atmayı dileriz. MUCİDİN SANDIĞI www.patentmuzesi.com Synaptıcs ve PılotfIsh İşbirliği ile Yeni Nesil Cep Telefonu 2006 yılında Synaptics ve Pilotfish işbirliğiyle üretilen bu cihaz ile; eller, gözler ve cihaz arasındaki kanallar açılıyor ve kullanıcılar tuşlarla yapamadıkları eylemleri gerçekleştirebiliyor. Onyx olarak adlandırılan dokunmatik ekranda, ilk şeffaf dokunmaya duyarlı sensör olan yenilikçi Synaptics ClearPad teknolojisi kullanılıyor. ClearPad; çoklu-nokta girişiyle, sadece noktaları ve dokunuşları algılamakla kalmıyor ayrıca şekilleri ve karmaşık hareketleri de algılıyor. 0.5 mm kalınlığındaki sensör katmanı, 1.6mm plastik katmanı üzerinden dokunuş ve hareketleri algılıyor. Bunların yanı sıra, bu dokunmatik ekranlar bir veya daha fazla parmağın hareketini hatta farklı bir vücut parçasını da algılayabiliyor. Örneğin, telefonu cevaplamak için kullanıcının yanağına değdirmesi ya da açık görevi kapatmak için ekrana x harfi çizmesi yeterli. thessa.eu kaynağındaki haber esas alınarak düzenlenmiştir. NKARA İmtiyaz Sahibi Ankara Patent Bürosu Limited Şirketi adına M. Kaan Dericioğlu Genel Yayın Yönetmeni Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Aysu Dericioğlu Egemen Editör M. Kaan Dericioğlu Aysu Dericioğlu Egemen Sayfa / Grafik Tasarım / Kapak Derle Bilişim / Ali Çınkı Haberler AjansPress Pilotfish'in yazılım ve donanımı iki farklı alan olarak değerlendirmek yerine ilişkili parçalar olarak geliştirdiği cihazın, fiziksel görünümü ise çok basit. Ana ekran ve interaktif yüzey; geniş LCD ekran üzerinde kavisli bir optik panel oluşturuyor ve yüzeyin altında ise bir parça alüminyum muhafaza ediliyor. Eş zamanlı çalışan ve dinamik iletişim uygulamalarını içerisinde barındıran bu sistem, statik menü tabanlı ve görev odaklı bir sistemden daha kullanışlı; ayrıca hareket kontrolü sayesinde kullanıcının tuşlar ve simgelerden kurtulmasını sağlıyor. ATENT Yazı İşleri Ekibi Büşra Alkan Gözde Sezgin Kadir Kılavuz Çeviri Büşra Alkan İletişim Ankara Patent Bürosu Limited Şirketi Göksu Evleri Sitesi Alt Çamlık Cad. No:11 (B-28/A) Anadolu Hisarı, İstanbul n T: 0 216 465 78 88 n F: 0 216 465 78 87 Gsm: 0 532 755 1 APB (272) n web: www.ankarapatent.com n info@ankarapatent.com AYIN RÖPORTAJI 3 Etkin Çiftçi ile Etkileşim Tasarımına Dair Türkiye'de etkileşim tasarımı ile ilgili gelişmeleri önemli kılan en temel olgu; ağır sanayi ile kalkınmaya alternatif olarak, belki de en gerçekçi senaryoyu sunuyor olması. Keza bilgi toplumuna dönüşerek kalkınma fikri sadece merkezi ve yerel yönetim web siteleri ile hayata geçirilebilecek bir proje değil. Aslolan, tüketicinin etkileşimli ürün, mekan ve sistemlere günlük hayatında dokunmasıdır. Bize biraz kendinizden bahsedebilir misiniz? Lisans eğitimimi Bilkent Üniversitesi, Güzel Sanatlar, Tasarım ve Mimarlık Fakültesi, İletişim ve Tasarım Bölümü'nde tamamladım. Ardından benim de etkileşim tasarımı ile tanışmama vesile olan İstanbul Teknik Üniversitesi, Bilişim Enstitüsü'ne bağlı Tasarımda Bilgi Teknolojileri Programı'nda yüksek lisans eğitimimi tamamladım. Şu anda İTÜ'de Endüstriyel Tasarımda Doktora Programı'nda araştırmalarıma devam ediyor, Kadir Has Üniversitesi'nde ise İletişim ve Mühendislik Fakültelerinde 5 yılı aşkın süredir çeşitli dersler veriyorum. Etkileşim tasarımı kavramını biraz açabilir misiniz? Etkileşim tasarımı özetle insan ve bilgisayar arasındaki iki yönlü iletişimin tasarlanmasıdır. Bu genel tanım içinde bazı anahtar kelimeleri detaylandırmak gerekiyor. Bilgisayar: Etkileşim tasarımı tanımında bilgisayar ile kastedilen aslında içinde mikro işlemci barındıran herşeydir. Bu bağlamda sadece kişisel bilgisayarlar değil, akıllı diye tabir edilen ürünler, mekanlar ve sistemler de bilgisayar olarak tanımlanır. İletişim: İnsanın bilgisayarla iletişimi "girdi-çıktı" ilişkisinden daha karmaşıktır. Bu bağlamda iletişim süresince taraflar öğrenebilir ve yeni davranışlar geliştirebilirler. Kısaca tarihçesinden bahsedersek; etkileşim tasarımının tarihi 1945 tarihli Vannevar Bush tarafından kaleme alınan "As We May Think" makalesine kadar dayanır. Bush, bu makalesinde savaş sanayisi ile bilim üretiminde artan verimliliği, veri çokluğunu bir bilim adamının nasıl yönetebileceği, kendi araştırmalarını diğer bilim adamları ile nasıl paylaşabileceğine yönelik bir senaryo geliştirir. AYIN RÖPORTAJI 4 Etkileşim tasarımı örneklerinin artması Avrupalı Ürün Tasarımcıları'nın Amerika'nın Batı kıyısında, Silikon Vadisi'nde çeşitli işbirlikleri yapmaları ile gerçekleşir. Örneğin, Apple Inc. Almanya'dan "f.r.o.g design" ile işbirliği yaparken firmanın San Francisco'da bir ofis açmasını şart koşar. Türkiye hep iyi bir pazar olarak anılırdı. Son yıllarda Türk tüketicisinin akıllı ürün ve sistemlerle tanışması, bu ürünleri talep etmesine sebep oldu. Sayıları az da olsa bazı Türk üreticilerin bu tüketici talebine yanıt vermeye başladığını görüyoruz. Bu gelişmeleri önemli kılan en temel olgu, ağır sanayi ile kalkınmaya alternatif belki de en gerçekçi senaryoyu sunuyor olması. Keza bilgi toplumuna dönüşerek kalkınma fikri sadece merkezi ve yerel yönetim web siteleri ile hayata geçirilebilecek bir proje değil. Aslolan, tüketicinin etkileşimli ürün, mekan ve sistemlere günlük hayatında dokunmasıdır. Etkileşim tasarımı uygulamaları hayatımızda neyi değiştiriyor? Bize neler sunuyor? Bu senaryoda Memex olarak tarif edilen sistem aslında günümüzün kişisel bilgisayarının da filizlenmesine yol açar. 1960'lara gelindiğinde Stanfard Araştırma Enstitüsü'nden Douglas Engelbart, birbirine bağlı iki bilgisayardan oluşan bir sistemin ve bu sisteme ait kontrol cihazlarına ait bir demo sunar. Bu demoda ilk kez bilgisayar faresi de tanıtılır. Etkileşim tasarımını kişisel bilgisayar ve özelllikle internet teknolojileri ile ilişkilendirmemiz boşuna değil. Etkileşim tasarımı tam da bu iki teknolojinin geliştiği dönemde ortaya çıkmıştır. Etkileşim tasarımı örneklerinin artması ve bu alanın geçerli bir disiplin olarak kabul görmesi ise 1970'lerden başlayarak Avrupalı Ürün Tasarımcıları'nın Amerika'nın Batı kıyısında, Silikon Vadisi'nde çeşitli işbirlikleri yapmaları ile gerçekleşir. Örneğin, Apple Inc. Almanya'dan "f.r.o.g design" ile işbirliği yaparken firmanın San Francisco'da bir ofis açmasını şart koşar. Bu işbirliğinin en somut çıktısı tasarım ve özellikle de "iyi tasarım" da köklü geçmişe sahip Avrupa geleneğinin, Amerika'lı tüketicilere ulaşabilmesidir. Etkileşim tasarımı uygulamalarının dünyada yaygınlık kazandığını söyleyebilir miyiz? Günümüzde gelişen bilgi teknolojileri, hızlı prototipleme yöntemleri ve ebatları ile birlikte fiyatları da düşen bilgisayar bileşenleri sayesinde sadece karmaşık bilgisayar sistemlerinde değil, gündelik hatta kullan-at ürünlerde dahi etkileşim tasarımı ile karşılaşıyoruz. Görünen o ki, her geçen gün akıllı ürün ve sistemler bizi sarmaya hızla devam edecek. Türkiye bu gelişmelerin neresinde? Türkiye'nin bu gelişmelere yön verici bir konumda olduğunu söylemek gerçekçi olmaz. Ancak son yıllarda iki temel gelişme dikkat çekiyor. Nitelikli Türk tasarımcı ve mühendisler Avrupa, Uzak Doğu ve Kuzey Amerika'daki etkileşim tasarımı firmalarında kritik görevler üstleniyorlar. Etkileşim Tasarımı kullandığımız web tabanlı hizmetlerden, akıllı güvenlik sistemlerine, akıllı televizyon ve medya uygulamalarına; mobil ve tablet cihazlara kadar hayatımızın içinde aslında. Günlük hayatın dönüşümünde iki temel değer ortaya çıkıyor. Kullanıcı deneyiminin her geçen gün artması, Kullandığımız etkileşimli sistemlerin birbirleri ile haberleşerek bizlere entegre deneyimler sunması. Tasarım stüdyonuz Bilende'den, Etkileşim Tasarım Derneği IxDA'dan ve oradaki görevinizden biraz bahsedebilir misiniz? Üye olmak isteyenler ne yapmalılar? Kurucusu olduğum Bilende isimli stüdyomuzda perakende ve otomotivden, eğitim ve sivil toplum kuruluşlarına etkileşim tasarımı hizmeti sunuyoruz. Müşterilerimiz arasında öncü yerel ve küresel kuruluşlar bulunuyor. IxDA yani etkileşim tasarımı derneği içlerinde çok önemli profesyonellerin yer aldığı uluslar arası bir örgüttür. Derneğin İstanbul faaliyetlerini ise ben yürütmeye çalışıyorum. Konuyla ilgilenenler önce http://www.ixda.org/ user/register adresine girerek IxDA üyesi olabilir, sonrasında ise Türkiye/ İstanbul yerel grubuna katılabilirler. ANKARA PATENT BLOG 5 Apple'ın Başarısının Altında Yatan "Az fakat Öz" Kavramlar Güçlü bir fikri haklar portföyü ve etkin markalaşma stratejilerinin ardından ise sapasağlam duran Apple'ın önlenemez yükselişi, Steve Jobs'un vefatı ile başlayan "Apple artık bitti" söylemlerinin bir spekülasyon olduğunun da göstergesi olarak belirirken, aslında başarılı bir markanın başrol oyuncularının "ürünlerin kendileri" olduğunu da bize bir kere daha hatırlatıyor. AYSU DERİCİOĞLU EGEMEN Uluslararası marka değerlendirme kuruluşu Brand Finance'in yaptığı değerlendirmeye göre, 2012 yılının en değerli markası; geçen yıl bulunduğu 8. sıradan atağa kalkarak, Google'ı da geride bırakan Apple oldu. Raporda, her zaman başarı örneği olarak bahsettiğimiz Apple'a başarıyı getiren önemli faktörlerden birinin fikri haklar portföyü olduğunun belirtilmesi, bizlere; zannedildiği gibi "büyük başarıların ardında gizemli sihirbazların olmadığını" vurgulama şansını veriyor. Raporda ayrıca; Apple'ın, alanında en güçlü fikri haklar portföyüne sahip firmalardan biri olmasının yanı sıra markalaşmaya da ciddi bir boyutta önem veriyor olmasına ve bu iki kavramın birleşiminin yüksek kar getirdiğine de vurgu yapılıyor. Güçlü bir fikri haklar portföyü ve etkin markalaşma stratejilerinin ardından ise sapasağlam duran Apple'ın önlenemez yükselişi, Steve Jobs'un vefatı ile başlayan "Apple artık bitti" söylemlerinin bir spekülasyon olduğunun da göstergesi olarak belirirken, aslında başarılı bir markanın başrol oyuncularının "ürünlerin kendileri" olduğunu da bize bir kere daha hatırlatıyor. Her ünlü ve kalıcı başrol oyuncusunun bildiği gibi, Apple'ın farkında olduğu önemli bir diğer faktör; ürünlerini büyütürken onlara öğrettiği ve onların da hayranlarına karşı dilinden düşürmediği "Beni sizler var ettiniz" cümlesi. Çünkü araştırmada özellikle değinilen noktalardan biri; Apple'ın inovasyonu tüketicisi ile buluşturabilme başarısı ve bunun sonucunda tüketiciyi ürünlerine aşık edebilme yeteneği olarak vurgulanıyor. Bu yeteneğin altında yatanlar da; kullanım kolaylığı, eşi benzeri bulunmayan stili ve Oscar ödülü alan başarılı oyuncunun teşekkürler yağdırarak tek tek isimlerini saydığı "şirket yönetiminin" en az ortaya koyulan ürünler kadar efektif çalışması olarak gösteriliyor. Biz ise bunca zamandır "önemli" olarak adlandırdığımız tüm kavramları kendi bünyesinde toplayan Apple'ın bu başarısını girişimciler için reddedilemez bir yol gösterici olarak görüyoruz ve başarı getiren yönetim stratejilerinin doğru olarak uygulandığında yolun nerelere çıkabildiğini böylelikle işaret etmek istiyoruz. Kaynak: Brand Finance BULUŞLAR GEÇİDİ 6 Müzeler artık "yaşanacak" "Ankara Müzelerinde İnteraktif Uygulamalar" projesi kapsamında ziyaretçiler, Etnografya Müzesi'nde dijital dürbün sayesinde eski Ankara'yı görebilecek, Gordion Müzesi'ndeki tümülüsü içine girmeden inceleyebilecek. Kültür ve Turizm Bakanlığı Döner Sermaye İşletmesi Merkez Müdürlüğü tarafından hazırlanan ve Ankara Kalkınma Ajansı'na sunulan "Ankara Müzelerinde İnteraktif Uygulamalar" projesi kapsamında, Ankara'daki 4 müzeye interaktif uygulamalar yerleştirilecek. Kültür ve Turizm Bakanlığı Döner Sermaye İşletmesi Merkez Müdürlüğü Müdür Yardımcısı İnanç Özçakmak interaktif uygulamalarda, müzelere göre çeşitlilik sağlanacağını belirtti. Örneğin; Devlet Resim Heykel Müzesi'ne interaktif kitap yerleştirilerek, eserlerin katalog şeklinde görülmesi ve resimler hakkında bilgi edinilmesi sağlanacakken, yine bu müzeye yerleştirilecek interaktif ek- ranlarla çocukların kendi heykellerini ve seramiklerini oluşturması ve ilgi düzeylerinin arttırılması sağlanacak. Gordion Müzesi'nde kullanılması planlanan ekranlar sayesinde, ziyaretçilerin girip görmesinin mümkün olmadığı tümülüsü bulundukları yerden görmelerine olanak verilecek. Etnografya Müzesi'ne yerleştirilecek dijital dürbün sayesinde noktasal tanıtım yapılacak ve ziyaretçilerin eski Ankara'yı görmeleri sağlanacak. Cumhuriyet Müzesi'nde ise çocuklara yönelik interaktif uygulamalarla Cumhuriyet'in kurulduğu tarihleri ve Meclis'in çalışmalarını daha katılımcı ve kalıcı şekilde öğrenmeleri sağlanacak. sabah.com.tr kaynağındaki haber esas alınarak düzenlenmiştir. mağazalarda BİZİM YERİMİZE görüntümüz giyinecek Bilim adamları kişinin vücut ölçülerini ölçebilen ve bu sayede onun sanal görüntüsünü yaratan 3D vücut tarayıcı geliştirdi. Ekrandaki bu sanal görüntü sayesinde mağazalarda kıyafetleri tek tek denemek sorunu da halloluyor ve uygun beden bulunduğu anda kişi kıyafeti gönül rahatlığıyla alabiliyor. Japonya'da üretilmiş bir tarayıcı kullanan University College London 3D Merkezi, vücut görüntüsünü ekrana yerleştiren teknolojiyi yaratmış durumda ve bu yeni teknolojiyle ilgili John Lewis, Oasis, Littlewoods gibi mağaza zincirleriyle de anlaştı. Uygulamada, alışveriş yapanlar üstlerinde iç çamaşırıyla fotoğraf kabini şeklindeki tarayıcıya giriyor. Düşük kuvvetli kızılötesi ışınlar vücuttaki 300 bin noktadan fazla noktayı okuyor ve tüm bu süreç en fazla 12 saniye sürüyor. Bu şekilde 100'den fazla vücut ölçüsü biraraya getirilebiliyor. Daha sonra bilgisayar ekranındaki "sanal soyunma kabini"nde, müşteriler sadece tuşlara basarak kıyafetleri deneyebiliyorlar. Hatta görüntülerini internete yükleyip, bilgisayar ya da da dijital televizyon yoluyla online mağazalarda da kıyafetleri denemeleri mümkün. Teknoloji 18 ay içinde mağazalarda olabilecek. dailymail.co.uk kaynağındaki haber esas alınarak düzenlenmiştir. BULUŞLAR GEÇİDİ 7 Foto: forkparty.com Yaşlılar için akıllı evler ABD ve Japonya'da yaşlıların hayatlarını kolaylaştırmak ve hayat kalitelerini artırmak için artık akıllı evler ve ürünler kullanılmaya başlandı. ABD ve Japonya'da yaşlılara evde bakım için ileri teknolojinin kullanıl- dığı akıllı evler hayata geçirildi. Evlere yerleştirilen sensörlerle, yaşlıların sağlık riskleri anında tespit edilerek yaşam kalitesi arttırılıyor. ABD'de 250 yaşlının evine yerleştirilen sensörlerle, 4 yıldır; yürüme hızlarının, kalp atışlarının, solunum fonksiyonlarının, yemek yeme biçiminin, eve giriş çıkışlarının, buzdolabını hangi sıklıkla açıp kapadıklarının, telefonu kaç kere kullandıklarının takip edildiği belirtildi. NSF Biyomedikal Programı Başkanı Prof. Dr. Misha Pavel ise, aile bireyleriyle görüşen yaşlıların zihin sağlığının daha iyi olduğunun tespit edilmesi üzerine, Skype programıyla kişilerin aileleriyle sürekli iletişim kurması için ücretsiz internet bağlantısı sağlandığını da belirtti. Japonya'daki Chiba Üniversitesi Biyomedikal Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Toshiyo Tamura ise, yaşlılardaki düşmeye bağlı kırıkları önlemek amacıyla taşınabilir hava yastığı icat ettiklerini vurguladı. Bir kilogram ağırlığındaki hava yastığının yaşlıların ergonomik şekilde kolayca taşıyabilecekleri şekilde geliştirildiği ifade edildi. ntvmsnbc.com kaynağındaki haber esas alınarak düzenlenmiştir. Türk mucitten, alkollü şoförü polise ihbar eden otomobil motor ısısı bilgilerini konuşarak bildiriyor. Alkollü olarak araca binmeye kalkıştığınız anda hemen sizi uyararak en yakın polis birimine ve ailenize kısa mesaj yoluyla olayı bildiriyor. Aracınızı kullanırken yorulur ya da uykunuz gelirse sizi sözlü olarak ikaz ediyor. Üçten fazla SMS uyarısı alırsanız motoru kapatıyor ve SMS ile gereken yerlere bilgi veriyor. Sürücü müdahaleye uğradığında bütün kapıları kapatıp, camları otomatik olarak kilitliyor ve motoru durduruyor. Foto: ibelieveinadv.com Pamukkale Üniversitesi Hastaneleri Teknik Koordinatörü Recep Metin Yerdelen, 'Funika Barış' ismini koyduğu, gerekli hallerde konuşarak sürücüyü uyaran ve uyarıları cevap bulmazsa otomatik olarak önlem alan bir araba icat etti. Trafik kazasında ölen yakın arkadaşı Barış Akarsu'nun anısına projeye Funika Barış adını verdiğini söyleyen Yerdelen, aracın ses entegre sisteminin uzaktan kumanda ile kontrol edildiğini ve arabanın tüm dünya dillerini konuşabildiğini ifade etti. Arabanın özellikleri ise saymakla bitmiyor. Tanımadığı kişiler tarafından kullanılmak istendiğinde çalışmayan, şeritten ayrılırsanız sizi uyaran araba; ayrıca yağ, benzin, haberler.com kaynağındaki haber esas alınarak düzenlenmiştir. BULUŞLAR GEÇİDİ 8 Hijyenik İnteraktif Alışveriş Almanya'daki Fraunhofer Telekomünikasyon Enstitüsü araştırmacıları, 2011 yılında; tüketicilerin ihtiyaçlarını mağazanın önündeki ekranlardan istedikleri saatte satın alabilecekleri bir interaktif alışveriş ekranı icat etti. 3D teknolojisini kullanan araştırmacılar, yüz mimiklerini ve el hareketlerini algılayabilen, böylelikle alışveriş meraklıları için dijital alışveriş ekranını dokunmaya gerek kalmadan kontrol edebilir hale getiren bir sistem geliştirdi. Önümüzdeki süreçte, dokunmatik ekranların yerini alacağı düşünülen sistem, dokunmatik ekranların mikrop taşıdığını düşünen titiz alışveriş bağımlılarını da bu dertlerinden kurtarıyor. İnteraktif alışveriş ekranı, iki stereo veya 3D görüntüleri oluşturmak için bir dizi kamera kullanması bakımından var olan dokunmatik ekran teknolojilerinden farklılaşıyor. Sistemin stereo görüntülerinden biri yüze diğeri ise el hareketlerine odaklanıyor. Bir süredir internette kullanılan bu yeni teknolojinin sokaklarda ve alışveriş merkezlerinde de kullanılmasını sağlayan Fraunhofer Telekomünikasyon Enstitüsü bilim adamlarından Paul Chojecki; bu teknolojinin, herhangi bir kişisel veriyi kaydetmediğini sadece vitrin önünde kaç kişinin durduğu ve müşterilerin hangi ürünlerle ilgilenip, hangi bilgilere baktığı gibi verileri kaydettiğini belirtiyor. gizmag.com kaynağındaki haber esas alınarak düzenlenmiştir. Akıllı kalem bankada kullanılacak Softaktif firmasının ithal ettiği akıllı kalemleri bankalar kullanmaya başlıyor. Böylelikle kağıt üzerine yazılan bilgiler bilgisayar ortamına aktarılacak. Yazılımının İsveç'te yapıldığı Anoto firmasının akıllı kalem ürününü İsveç'ten Türkiye'ye ithal eden Softaktif firmasının Genel Müdür Yardımcısı Mesut Tomruk "Akıllı kalemle, kağıt üzerinde yapılan işlemlerin bilgisayara aktarılması sağlanacak. Örneğin, müşteri evinde ve banka çalışanı kredi kartı sözleşmesi yaptı. Akıllı kalemle bunu bankaya iletebilecek." şeklinde konuştu. Akıllı kalemle yazılan yazılar 50 adet A4 kağıdına sığacak kadar el yazısını depolayabiliyor. Her kalemin bir kimliği olduğu için hangi yazının hangi kalemden bilgisayara aktarıldığı bilinebiliyor. Yazılar ise, bluetooth aracılığıyla bilgisayara aktarılıyor. ekonomi.milliyet.com.tr kaynağındaki haber esas alınarak düzenlenmiştir. Akıllı Alışveriş Sepeti SK Telecom, müşterinin ihtiyaçlarına göre özelleştirilmiş ürün ve stok bilgilerini akıllı telefonlara entegre ederek çalışan akıllı alışveriş arabaları geliştirdi. Bu teknolojiyi kullanmak için müşteriler öncelikle akıllı alışveriş arabasının yazılımını akıllı telefonlarına yüklüyor. Yükleme ardından, müşteri süpermarkete geldiğinde, akıllı telefonu alışveriş sepetinde bulunan tablet PC ile senkronize oluyor. Süpermarket içerisindeki iç konumlandırma teknolojisi, kullanıcının yerini belirliyor ve onunla ilgili bilgilerin yayınlanmasını sağlıyor. Akıllı alışveriş sepeti ile, çeşitli ürünlerin olup olmadığı kontrol edilebildiği gibi indirimler de takip edilebiliyor ve bir alışveriş listesi hazırlanabiliyor. Ödeme yapılırken ise, tablet ekranında alınan ürünler ve diğer detaylar listeleniyor. BULUŞLAR GEÇİDİ 9 İnteraktif Reklam Teknolojiyi sıkı sıkıya takip eden Sharpie, tüketiciyi reklamın içine alan interaktif bir kampanya başlattı. Üzerine yazı yazılmasını bekleyen bir alçıya, istenen mesajın yazılmasına olanak veren dokunmatik ekranıyla; tüketicisinin sesini duyurarak kendisiyle bağ kurmasını sağladı. Böylece fark edilmeyi bekleyen yüzlerce reklam arasından sıyrıldı. Dev Hidrolofon Ontario Bilim Merkezi, suyu sese çeviren dev müzik aleti ile gençleri kendine çekmeyi başarıyor. Kamu alanlarında kullanılmak üzere tasarlanmış, kendi kendini temizleyen ve su ile çalışan akustik klavye enstrümanı FUNtain'in tamamı cerrahi aletlerin yapımında kullanılan türde paslanmaz çelikten yapılmış. Ontario Bilim Merkezinin önündeki açık alana yerleştirilmiş bu eğlenceli aletin hareket etmeyen parçalarında aşınma meydana gelmediği gibi, kir de tutmuyor. Her bir tuşta bulunan su fıskiyesi sayesinde klavye kendi kendini temizliyor ve plastik ya da tahta tuşlara göre daha geniş kapsamlı bir müzikal keyif yaşatıyor. Hem bahsettiğimiz özellikleri hem de çalınış şekli sayesinde, hiç çekinilmeden çalınabiliyor ve böylece herkesin ilgisini kolayca kendi üzerinde topluyor. wearcam.org kaynağındaki haber esas alınarak düzenlenmiştir. Kendi ayakkabınızı kendiniz yaratın 2005 yılında Nike, interaktif iletişimin öncü şirketlerinden biri olarak; tüketicisine kendi ayakkabılarını tasarlama şansını vermişti. Henüz interaktif kavramının gelişmediği o dönemde; Nike Free ID adı verilen projede, New York Times Meydanı'nda yoldan geçenlerin dev bir Nike ayakkabıyı, cep telefonlarını kullanarak boyamasına olanak sağlanmıştı. Ayakkabının farklı bölümlerindeki renkleri değiştirmek için telefonlarındaki rakamları ve klavyelerini kullanırken, bir dakika sonra süreleri dolan tüketiciler; tasarladıkları ayakkabının görüntüsünü alarak telefonlarına duvar kağıdı yapabilme imkanı buldu. Ayakkabısında kendi imzasını koyabilen tüketicileri ciddi anlamda etkileyen projede tüketiciler, aldıkları özel kod ve url bilgisi sayesinde, tasarladıkları ayakkabının kendisini satın alabilme şansını da elde etmişti. technekai.com kaynağındaki haber esas alınarak düzenlenmiştir. BULUŞLAR GEÇİDİ 10 Teknoloji ve Sanatı Buluşturan Fuar Her yıl Londra'daki Kinetica Müzesi'nde gerçekleştirilen Kinetica Sanat Fuarında; bilim, sanat ve teknolojinin sınırlarını zorlayan eserler bir araya getiriliyor. Ses, ışık ve zamanı; kinetik ve robotik ifadelerle birleştiren fuarda; bu yıl zaman, transformasyon ve enerji ele alındı. Her daim sanatın bilimin alacağı yöne dair ipuçları verdiğini düşündüğümüzde; geleceğin nasıl olabileceğine dair çarpıcı örnekler veren fuarda interaktif yaklaşımların öne çıktığı görülüyor. news.bbc.co.uk, kinetica-artfair.com kaynağındaki haber esas alınarak düzenlenmiştir. BULUŞLAR GEÇİDİ 11 El Hareketlerini Algılayan TV Kumandayı Öldürebilir Bilim insanlarının, izleyicinin el hareketlerine cevap veren TV'yi bulmasıyla, koltuğun arasına sıkışan kumandayı avlama günleri geride kalıyor. Alman bilim adamı Dr. Bjorn Stenger'ın önderliğinde Cambridge laboratuvarında geliştirilen teknoloji, dünyanın en büyük elektronik fuarı International Funkausstellung'ta tanıtıldı ve görüldü ki; Tom Cruise'un Azınlık Raporu filmindeki gibi, el hareketleriyle kanal değiştirmek, sesi kontrol etmek ve filmi durdurmak bu teknolojiyle mümkün. Televizyonun üzerine yerleştirilen küçük bir kamera, görüş alanına giren kişilerin hareketlerini hissedebiliyor ve el hareketlerinden komut alabiliyor. Cihazın içerisindeki "Hareket (Jest) arayüzü teknolojisi" ellerin hareketle- Video oyunları, fiziksel oyuncaklara benzeme yolunda Fransa'da bulunan L'École de Design tasarım okulunda geliştirilen cihaz, fiziksel oyuncak ile video oyunu arasında bir köprü görevi görüyor. Fransız endüstriyel tasarımcı Frantz Lasorne tarafından geliştirilen Scope adındaki oyun ile, internet ve video oyunlarıyla büyümüş çocukların sabit bir ekrandan uzaklaştırılarak gerçek nesnelerle oynamalarını sağlamak amaçlanıyor. Oyunun özelliği ise gerçek oyuncakların üzerine video görüşleri yerleştirilerek daha fazla hareket sağlanması, ve televizyon önünde oturan çocukların oyun dünyasına canlılık getirmesi. Artırılmış gerçeklik oyuncaklarıyla, aynı dünya içerisine giren çocuklar arasında sosyal etkileşim de artıyor. popsci.com kaynağındaki haber esas alınarak düzenlenmiştir. rini algılıyor, yukarı ya da aşağı doğru dalga hareketi ses seviyesini değiştirirken, yukarı kaldırılan el ile DVD durdurulabiliyor. Toshiba'nın bu teknolojiyi araştıran takımında yer alan Dr. Kate Knill, bu teknolojinin bilgisayar ve diğer cihazlara da adapte edilebileceğini ve günün birinde bilgisayar faresinin kullanılmaz hale geleceğini söylüyor. Programlanabilen, istenilen sayıda hareketle etkileşime geçebilen hatta belirli kullanıcıları tanımlayarak favori kanallarını açabilen teknolojinin, kazara yapılan el hareketlerini ayırt etmesi üzerine çalışmalara ise devam ediliyor. 5 yıl içerisinde bu teknolojinin dokunmatik ekranın yerine geçmesini isteyen bilim adamları, televizyon izlerken yanıtlanması gereken telefon sırasında sadece bir hareketle izlenen programın durdurulabilmesinin mümkün olduğunu belirtiyorlar. telegraph.co.uk kaynağındaki haber esas alınarak düzenlenmiştir. El Hareketleriyle Kontrol Edilen Nesneler Arayüz tasarımcısı John Underkoffler tarafından mekansal işletim alanları (SOE) olarak adlandırılan, hareketleri algılayan arayüz geliştirildi. SOE'nin üst tarafında bulunan kızılötesi sensör şeritleri, el hareketlerini algılayarak emirlere dönüştürüyor. Örneğin, elinizi silah şeklinde ekrana doğru tuttuğunuzda ekrandaki nesne onunla birlikte hareket ediyor. Milimetrenin onda birinden küçük parmak hareket- lerini bile algılayabilen buluşun kurulum ücreti ise yaklaşık 200,000 $ tutarında. Underkoffler'ın yeni hedefi ise, çoklu platformlarda akıllı cihazlarımızla iletişim kurmamızı sağlayacak evrensel hareket temelli bir dil oluşturmak. Oluşturulacak dünyada herhangi bir ekrana yaklaşıp işaret edildiğinde tüm kontrol elinizde olacak. popsci.com kaynağındaki haber esas alınarak düzenlenmiştir. BULUŞLAR GEÇİDİ 12 Rüzgar teller Stüdyo Roosegaarde, vantilatörlerden de yararlanarak "Rüzgar 3.0." adında interaktif teller tasarladı. Konsept, önünden geçen insanlarla etkileşime geçen ve hareket eden, sese duyarlı yüz adet telden oluşuyor. Teknoloji ve doğa arasındaki ilişki ile oynayan bu buluşta, tellerin arasında ise geçenlere rüzgarı hissettiren yüz adet vantilatör bulunuyor. infoniac.com kaynağındaki haber esas alınarak düzenlenmiştir. Takas Makinesi Brooklyn'li tasarımcı Lina Fenequito, insanların ve toplulukların alışveriş alışkanlıklarını değiştirmek amacıyla; Swap-O-Matic isimli yeni bir satış makinesi tasarladı. New York'un farklı bölgelerinde yerini alan ve dokunmatik ekrana sahip bu makine; takas ve alım seçenekleri ile kullanıcıları ihtiyaç duymadıkları eşyalarından kurtararak yenileri ile takas etmelerini sağlıyor. Takasın ise o an gerçekleşmesi gerekmiyor. E-posta adresi girilerek açılan hesabın ardından, yapılan eklemelerle kredi biriktirilebiliyor ve alım sonraya bırakılıyor. Makine içerisinde farklı eşyaların yerleştirilebileceği birçok bölüm bulunuyor. interactiondesignblog.com kaynağındaki haber esas alınarak düzenlenmiştir. Düğmesiz uzaktan kumanda Hollandalı Joris van Gelder adlı öğrenci, bitirme projesi için düğmesiz uzaktan kumanda aleti tasarladı. Sadece hareket ettirerek kullanılan bu kumandanın tepesini yukarı kaldırarak ya da aşağıya doğru eğerek televizyonunuzun sesini ayarlayabiliyor; parmağınızı ortadaki boşlukta üste ve aşağıya doğru kaydırarak kanalları ileri ya da geri götürebiliyorsunuz. Van Gelder'in, mutfaklarda kullanılmak üzere tasarlandığını belirttiği uzaktan kumanda aletini, kirli parmaklarla dahi dokunmadan kullanabiliyorsunuz. Ancak kumandada şimdilik teletext ya da elektronik rehber gibi özellikleri kullanmak mümkün değil. interactiondesignblog.com kaynağındaki haber esas alınarak düzenlenmiştir. TASARIM DÜNYASI 13 Müşteri temsilcisi masa "Atracsys" şirketi tarafından geliştirilen bu masa, cep telefonu dükkanları gibi ticari uygulamalar için kullanılabiliyor. Örneğin bu interaktif masanın üzerine bir telefon yerleştirdiğinizde telefonun bütün özellikleri ekranda incelenebiliyor." Organigami Mireia Subirana and Iván Aguado adlı tasarımcılar tarafından geliştirilen "Organigami" adında çoklu dokunmatik masa, içindeki "organik" yaratık ile dokunarak oynanmasına imkan veriyor. Hayali canlıyı parmaklarınızla çektikçe sizin belirlediğiniz yöne doğru gidiyor. Masanın yüzeyinin hemen altındaki ışın ile ayna sayesinde görüntüler yansıtılabiliyor. Dokunmatik ekranlı masa Tasarım stüdyosu "430 Limited" tarafından, restaurantların ve kafelerin tezgahlarında kullanılmak üzere geliştirilen bu interaktif ekran; üzerine yerleştirilen nesnelere karşı duyarlı ve yüzeyindeki dokunmatik ekrana dokundukça değişik şekiller oluşturabilmek mümkün. Müşterilerin oyun oynayabileceği masanın en büyük avantajı ise içeceklerin ve etkinliklerin promosyonunun yapılabilmesi. Konuşan masa Tasarımcı Marcus Ericsson, David Sjunnesson, John Eriksson ve Minna Gedin tarafından icat edilen "konuşan masa"; konuşmalara tepki veriyor ve konuşulan kelimeleri masa üzerinde beliren renklere dönüştürüyor. İnteraktif LED Kahve Masası Tasarım stüdyosu "Becausewecan" tarafından geliştirilen interaktif kahve masasında, cam yüzeyin hemen altında harekete duyarlı 640 LED ışık bulunuyor. Hareketinizle birlikte yanıp sönmeye başlayan bu ışıkların şiddeti ise, hareketinizin masaya olan uzaklığına göre değişiyor. Müzik yapan dokunmatik masa Sergi Jordà, Günter Geiger, Martin Kaltenbrunner and Marcos Alonso tarafından geliştirilen çoklu dokunmatik masa, birçok kişinin görsel bir yolla müzik yapmasını sağlıyor. Ekran üzerindeki değişik yapı taşları kullanılarak sesler ayarlanabilirken, geleneksel mixer ya da sintizayzırlardan farklı olarak hem görsel hem de işitsel tepki alabilmek mümkün. Made in China "Gelecek Nesil PC Yarışması'nın 2006 yılındaki kazananı, özellikle Çin pazarı için tasarlanan "Made in China" konseptiydi. CPU ya da hard disk gibi bir donanıma sahip olmayan ve altyapısı servis sağlayıcısı tarafından sağlanan ürün ile ilgili en ilginç şey Çin kültüründen izler taşıması. Tasarlanan bu gelecek nesil PC'de, Çin yemek çubukları ile dosyaları sürükleyip bırakabileceğiniz gibi, konseptin tarzı da Çin'e özgü birçok özellik içeriyor. İnteraktif Zeminler EyeClick tarafından, düz bir zemini dokunmatik bir alana çevirerek o bölgeyi eğlenceli bir oyun alanına dönüştüren; EyeStep İnteraktif Zemin geliştirildi. Fuarlarda, müzelerde, lobilerde, oyun alanlarında ve ziyaretçi merkezlerindeki hedef kitlenin dikkatini çekmek için kullanılan yüksek etkili bir pazarlama ve marka tanıtım aracı olan Eyestep interaktif zeminlerin kurulumu ve kontrolü oldukça kolay; zengin şablonları ve görsel efektleriyle de insanların dikkatini kolaylıkla çekebiliyor. Farklı görsel efektleri kolaylıkla düzenleyebildiğiniz interaktif zeminlerde; futbol da dahil pek çok oyunu oynamak, müzik enstrümanlarını çalmak veya çeşit çeşit değişik reklam teknikleri kullanmak mümkün. ANKARA PATENT GÜNDEM 14 İnternette itibar yönetiminin altın kuralları Sosyal medyanın her geçen artan etkinliği online itibar yönetimi kavramınının kapsamını da genişletiyor. İster bireysel ister kurumsal olsun her sosyal medya kullanıcısının bilmesi gereken altın kurallara uyarak sanal alemde itibarı korumak mümkün. Sosyal medyanın her geçen artan etkinliği online itibar yönetimi kavramınının kapsamını da genişletiyor. İster bireysel ister kurumsal olsun her sosyal medya kullanıcısının bilmesi gereken altın kurallara uyarak sanal alemde itibarı korumak mümkün. Özellikle sosyal medya kullanıcısı şirketleri, dijital itibar yönetimi konusunda dikkatli olmaları noktasında uyaran Ankara Patent Genel Müdür Yardımcısı avukat ve sosyal medya uzmanı Korcan Dericioğlu, sosyal medya ile yeni tanışan markaları olduğu kadar bireysel kullanıcılara da çağrıda bulunarak sanal alemde başkalarının deneyimlerinden ders alınması gerektiğinin altını çizdi. Dericioğlu kullanıcılara şu uyarılarda bulundu: Öncelikle en etkin 20 sosyal medya sitesindeki kullanıcı adlarını mutlaka alın. Artık sadece Facebook, Twitter, Linkedin hesapları yeterli değil. Özel amaçlı pek çok sistem var. Hemen hepsi de birbirine bağlanır nitelikte kullanılıyor. Örneğin Foursquare, Facebook ile, Blogger, Twitter ile bütünleşik çalışabiliyor. Bunları bir bütün olarak düşünmek gereklidir. Çünkü bu yapılar gittikçe birbiriyle yakınlaşıyor." Kullanıcı hesabı oluştururken gereken bilgileri doğru ve eksiksiz girin. Hesabınız başkası tarafından kırılırsa, hesabın size ait olduğunu kanıtlayabilmek için bu verilere ihtiyaç duyulacağını unutmayın. Sosyal medya hesaplarınıza mutlaka içerik girin ve hesapları asgari düzeyde de olsa aktif tutun. Örneğin Twitter'ın pasif hesapların kapatılabilmesine imkân veren bir mekanizması olduğunu unutmayın. Adınıza ait alan adı boştaysa mutlaka alın ve tanıtıcı bir içerik ile yayına verin. Bu noktada özellikle .com, .net, .org alan adları önemli. Çünkü bu alan adlarının tahsisi hem kolay hem maliyeti düşük olduğu için marka / kişi ön plana çıkmaya başladıktan sonra 3. bir kişi tarafından tahsisi çok olasıdır. Popüler uzantılar da olduğu için sonrasında mutlaka internet kullanıcısı tarafından esas marka/kişi ile karıştırılacaktır. ANKARA PATENT GÜNDEM 15 di ürününe yönlendirmek için asılsız şikâyetlerle karalama yoluna başvurduğu sık görülen bir durumdur. SUÇ İŞLEYENİN YANINA KÂR KALMIYOR Markanızı ya da isminizi mutlaka internet genelinde takip ettirin. Sizin isminizi içeren bir alan adı alınmış mı, bir sosyal medya sitesinde kullanıcı hesabı açılmış mı, sizin isminizin geçtiği herhangi bir yorum ya da haber yapılmış mı, bunlar olumlu mu olumsuz mu mutlaka takip ettirin. Bu hizmeti sunan yerli/yabancı pek çok firma var. HUKUKİ ADIM ATMAKTAN ÇEKİNMEYİN Tedbir amaçlı yapılabilecekler belirli bir çerçeveyle sınırlıdır. Çünkü marka ya da kişi adına yönelik her bir varyasyonun öngörülmesi mümkün değil. Örneğin kişinin ismi ve soy ismi arasına, başına ya da sonuna bir sembol ya da harf eklenmesi olasılıklarını sonsuza kadar çeşitlendirmek mümkün. Bu tip kullanımları da itibarın sürdürülebilirliği çerçevesinde takip etmek ve hak ihlali durumunda etkin bir şekilde engellemek gereklidir. Markanızı ya da isminizi mutlaka internet genelinde takip ettirin. Sizin isminizi içeren bir alan adı alınmış mı, bir sosyal medya sitesinde kullanıcı hesabı açılmış mı, sizin isminizin geçtiği herhangi bir yorum ya da haber yapılmış mı, bunlar olumlu mu olumsuz mu mutlaka takip ettirin. Bu hizmeti sunan yerli/yabancı pek çok firma var. Takip sonucunda elde edilen verileri mutlaka analiz ettirin. Fakat bu analiz sadece müşteri memnuniyetinin ölçülmesi, pazarlama anlamda konuşulma oranı ve sıklığı seviyesinde kalmasın. Örneğin haberlerin doğruluğunu teyit ettirin. "Anonim" bir blog yazarı sizin ya da sahip olduğunuz markanın sunduğu hizmetten dolayı şikâyetini bir forum sayfasına yazabilir. O dönemde böyle bir ürün satıp satmadığınızı mutlaka irdeleyin. Rakip bir firmanın internet kullanıcılarını yanıltarak ken- Gerektiğinde hukuki adımı atmaktan çekinmeyin. Atılan bir tweet'in internet kullanıcıları gözündeki algısını ve itibarınız üzerindeki yaratacağı etkiyi göz ardı etmeyin. Buna karşı reaksiyonunuzun da doğuracağı etki aynı hızda olacaktır. Benzer durumu tekrar yaşamanızı engelleyecektir ya da azaltacaktır. Size ait bir markaya, sizin isminize ya da çok benzerine ilişkin kötü niyetle alınmış .com, .net, .org uzantılı alan adı tahkim yoluyla 2 ay içerisinde geri alınabilir. .xxx uzantılı alan adı aynı şekilde kullanıma kapattırılabilir. Ya da örneğin sizin adınıza alınmış ve sizin ağzınızdan yazıların yazıldığı bir Twitter hesabı itiraz üzerine 15 günde kapattırılabilir. Markanızın kötülendiği bir Facebook hesabı yine 15 günlük bir sürede kapattırılabilir. Şifrenizin kırılarak değiştirildiği hesabınız yine 15-20 günlük bir sürede geri alınabilir. Koşulları oluşuyorsa eş zamanlı yerel mahkemelerde dava açılabilir. Güncel gelişmeleri takip edin. Örneğin yeni bir uyuşmazlık tipi de ICANN'ın yeni tahsise açtığı yeni nesil jenerik alan adlarında mutlaka çıkacaktır. Bu alan adı tipi sayesinde doğrudan alan adının uzantısı kısmında marka adı yer alacak. Bu sistem sadece alan adı uzantısını alacakları değil diğer 3. kişileri de doğrudan etkileyecek. Örneğin www.isminizsoyisminiz.facebook alan adını Facebook, www.markaniz.twitter uzantılı alan adını Twitter kendi belirleyeceği politikalar çerçevesinde 3. kişilere dağıtacak. Bugün her bir uyuşmazlığın çözümünde sosyal medya sitesinin kendisini takip etmek ve kurallar bütünü çerçevesinde yorumlamak görece kolay fakat bu yeni sistemde hem ihlallerin takibi hem de önüne geçilmesi için gerekli kurallar bütününün yorumlanması sınırsıza yakın sayıda çeşitlenecek. Kaynak: radikal.com.tr FİKRİ HAKLAR GÜNCEL 16 AVM'ler bizi gözetliyor! İngiltere'de müşterilerinin cep telefonu sinyallerinin alışveriş merkezleri tarafından izinsiz takip edilmesi ülkeyi karıştırdı. İngiltere'de müşterilerinin cep telefonu sinyallerinin alışveriş merkezleri tarafından izinsiz takip edilmesi ülkeyi karıştırdı. İngiltere'deki 10 büyük alışveriş merkezinde müşterilerin cep telefonu sinyallerinin izinsiz takip edilmesi, tartışmalara yol açtı. Özel güvenlik şirketi Path Intelligence tarafından geliştirilen "FootPath" isimli sistem, başkent Londra dahil 7 ayrı şehirdeki alışveriş merkezlerine yerleştirildi. Uygulama, müşterilerin alışveriş merkezine adım atmalarından itibaren hangi mağazalara girdiği ve ne kadar vakit geçirdiğine değin tüm hareketlerini tarıyor. Sistemin yüklü olduğu binaya yaklaşan kişinin cep telefonu, geçici bir barkodla izlemeye takılıyor. Bu barkod, kişi sistemin kapsama alanından uzaklaşınca iptal ediliyor. İzlenilen müşteriler, uygulamadan yalnızca alışveriş merkezinin astığı küçük uyarı levhalarını fark ederse haberdar olabiliyor. Binanın her katının 24 saat boyunca güvenlik kameralarıyla izlendiği ve kaydedildiğini belirten uyarı levhasının hemen altında, müşteri hizmetlerini geliştirme amacıyla binadaki herkesin cep telefonu hareketlerinin izlendiği fakat hiçbir kişisel bilginin kaydedilmediği yazıyor. Uygulamanın haber olmasından sonra tepki gösteren müşteriler, her ne sebeple olursa olsun hareketlerinin izlenmesinin açık bir gizlilik ihlali olduğunu ifade etti. Sistemin, yalnızca telefon kapatıldığında devre dışı bırakılabildiği belirtildi. haberturk.com kaynağındaki haber esas alınarak düzenlenmiştir. AYNI DİLİ KONUŞALIM Başvuru sahibi [ing. Applicant] [alm. Anmelder] [fr. Déposant] Tasarım tescili amacıyla ilgili kuruma yapılan başvurunun sahibi. Başvuru sahibi referans numarası [ing. Referance number of the applicant] [alm. Referenznummer des Anmelders] [fr. Numéro de référence du déposant] Tasarım tescil başvurusu sahibinin başvuruya ilişkin belirttiği kendi referans numarası. Başvuru tarihi [ing. Application date] [alm. Anmeldedatum /Anmeldetag] [fr. Date de dépôt] Tasarım başvurusuna ait dilekçenin ve diğer gerekli bilgi ve belgelerin ilgili kuruma verildiği tarih. Başvuru numarası [ing. Application number] [alm. Anmeldenummer] [fr. Numéro de la demande] T Ü R K S A N AY İ C İ V E İ Ş A D A M L A R I D E R N E Ğ İ İlgili kurum tarafından başvuru aşamasında her bir tasarım için birbirinden farklı olarak verilen ve yılı belirleyen dört sayı ile sıra numarasından oluşan, yıl ile sıra numarası arasında / işareti olan, numara [örn. 2008/01215]. FİKRİ HAKLAR SÖZLÜĞÜ T Ü R K S A N AY İ C İ V E İ Ş A D A M L A R I D E R N E Ğ İ Başvuru şartları [ing. Requirements for application] [alm. Voraussetzungen zur Anmeldung] [fr. Exigences concernant une demande de brevet] Tasarım tescili amacıyla ilgili kuruma yapılan başvuruda bulunması gereken bilgiler ile başvuru dilekçesi ile birlikte sunulması gereken ekler. T Ü R K S A N AY İ C İ V E İ Ş A D A M L A R I D E R N E Ğ İ FİKRİ HAKLAR SÖZLÜĞÜ 1 0012 fikri haklar [ing. intellectual property] [alm. geistiges Eigentum] [fr. propriété intellectuelle] "sınai haklar" ve "eser sahibinin hakları ve bağlantılı haklar"olmak üzere iki ana bölümden oluşan ve fikir ürünlerinin korunmasını sağlamak amacıyla fikir ürünleri sahibine tanınan münhasır haklar 0013 fikri haklar hukuku [ing. intellectual property law] [alm. Recht des gesitigen und gewerblichen Eigentums] [fr. droit de la propriété intellectuelle] FİKRİ HAKLAR GENEL TERİMLER M. Kaan DERİCİOĞLU 2 T Ü R K S A N AY İ C İ V E İ Ş A D A M L A R I D E R N E Ğ İ MARKALAR M. Kaan DERİCİOĞLU COĞRAFİ İŞARETLER M. Kaan DERİCİOĞLU FİKRİ HAKLAR SÖZLÜĞÜ 4 BULUŞLAR M. Kaan DERİCİOĞLU T Ü R K S A N AY İ C İ V E İ Ş A D A M L A R I D E R N E Ğ İ FİKRİ HAKLAR SÖZLÜĞÜ 6 T Ü R K S A N AY İ C İ V E İ Ş A D A M L A R I D E R N E Ğ İ FİKRİ HAKLAR SÖZLÜĞÜ 3 ESERLER M. Kaan DERİCİOĞLU FİKRİ HAKLAR SÖZLÜĞÜ 5 T Ü R K S A N AY İ C İ V E İ Ş A D A M L A R I D E R N E Ğ İ FİKRİ HAKLAR SÖZLÜĞÜ ENDÜSTRİYEL TASARIMLAR M. Kaan DERİCİOĞLU T Ü R K S A N AY İ C İ V E İ Ş A D A M L A R I D E R N E Ğ İ FİKRİ HAKLAR SÖZLÜĞÜ 7 ALAN ADLARI M. Kaan DERİCİOĞLU M. Kaan DERİCİOĞLU 5 ULUSAL İNOVASYON GİRİŞİMİ 17 Akademik Girişimcilik Konusuna Virginia Üniversitesi'nin Yaklaşımı Geçen 10 yıllık dönem içinde bazı araştırmacılar buluşlarını ticarileştirmek amacıyla kendi firmalarını kurmaya başlamıştır. Bugün çok sayıda gözlemci bu akımı bir ulusal hareket olarak tanımlamaktadır. Virginia Üniversitesi bu akımı destekleyen kuruluşlardandır. Aşağıda bulunan metin Virginia Üniversitesi'nin Akademik Girişimcilik hakkında yaklaşımını ve kurallarını ortaya koyan bir rehberin özetidir. Türkiye'de de benzer uygulamalara sahip olan üniversitelerin hızla yaygınlaştıkları bilinmektedir. Çalışmanın sunulmasındaki amaç, yaklaşımlar arasında farklılıkları ve benzerlikleri çok genel bir çerçeve ile ortaya koyabilmek, mümkünse üniversitelerimizde, eğer varsa, bu bağlamda iyileşmesi gereken alanlar hakkında farkındalık düzeyine katkıda bulunabilmektir. Hep aklımızda olan gerçek ise bir modelin bir başka eko-sisteme uyarlanmasının doğru olmadığı, esinlenmenin mümkün olabileceği ancak söz konusu eko-sistemin kendi modelini kendi koşullarına göre kendisinin üretmesinin doğruluğudur. Girişimci akademisyenler 20. yüzyılın ortalarından bu yana sanayi ve akademi arasındaki arayüzde önemli oranda bir dönüşüm yaşanmıştır. Artan sayıda akademisyenin akademik çalışmalarını ticari pazarlara sunabilme arzusu içinde oldukları bilinmektedir. ABD'de 1980 yılında yasalaşan Bayh-Dole Kanunu, üniversitelerin buluşlarının ticarileşmesindeki hareketi beslemiştir. Bu kanunla federal araştırma fonlarıyla elde edilen patentlerin üniversiteler tarafından sahipliliğinin sağlanması gerçekleşmiş ve böylece neredeyse tüm Amerikan üniversitelerinin teknoloji transfer programları geliştirmesi teşvik edilmiştir. Patentlenebilir olan tüm teknolojilerin sanayi tarafından kullanıla- cağını söylemek doğru olmayacaktır. Üniversitelerdeki buluşların birçoğu erken aşamadadır ve önemli ölçüde ürün geliştirme süreçlerine ihtiyaç duyulur. Çoğu ticarileşmeden önce yeni üretim faaliyetlerine gereksinim duyar. Radikal-köklü değişimlere yol açabilecek olan buluşlardan ziyade, işletmeler genellikle daha küçük ölçüde risk barındıran ve artımsal ilerlemeler içeren buluşları ticarileştirmeyi tercih ederler. Geçen 10 yıllık dönem içinde bazı araştırmacılar buluşlarını ticarileştirmek amacıyla kendi firmalarını kurmaya başlamıştır. Bugün çok sayıda gözlemci bu akımı bir ulusal hareket olarak tanımlamaktadır. Virginia Üniversitesi bu akımı destekleyen kuruluşlardandır. Teknolojinin ticarileşmesini sürdürebilmek için üniversite bünyesinde Virginia Gateway olarak anılan yapılanma, buluşçular için bir iletişim ve kaynak-referans noktası görevini üstlenmiştir. Üniversitedeki Patent Foundation adlı yapılanma ise üniversitedeki buluşların korunması ve lisanslanmasını yürütmektedir. Virginia Üniversitesi, akademik kadro tarafından işletmelerin akademik araştırma programlarına yeni fikirler ve yeni heyecanlar kazandırdığına inanmaktadır. Akademik girişimcilik çeşitli özellikleri ve çözülmesi gereken alanları ile birlikte yeni bir kavram olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu yeni kavramın önemli özelliklerinden biri akademisyenlerin iki şapkayı aynı anda takmalarıdır. Hem akademisyen, hem de işletmenin yönetimini üstlenmenin olası çatışma alanlarını doğurması söz konusu olabilir. Bu olasılığa rağmen Virginia Üniversitesi her iki görevin de aynı anda verimli bir biçimde yürütülebileceğine inanmaktadır. Çatışmaların Sınırlandırılması ve Yönetimi Akademisyenler bir işletme kurduklarında, çıkar çatışmaları (conflict of interest) ile birlikte yükümlülüklerinde bazı çatışmalar yaşayabilirler (conflict of commitment). Çıkar çatışmaları genellikle yalın bilimsel motivasyon ile mali uygulamalar arasında oluşabilir. Aslında bu tip çatışmaların tamamıyla kötü olduğunu varsaymak doğru olmayıp; mali kaygıların bilimsel çalışmaların önüne geçmemesi, bilimsel çalışmalardan ödün verilmemesi halinde sorun olmadığını kabullenmek geçerli olabilir. ABD federal yasaları, bir üniversitenin federal fonlarla yürüttüğü projelerde araştırmacıların bir mali çatışmaya eğilim yaratmamasını sağlamasını zorunlu kılar. Virginia Üniversitesi'nin Objectivity in Research Policy (Araştırma Politikalarında Tarafsızlık) isimli yönergesi, bir projenin federal kaynaklarla yürütülmesi durumunda, akademisyenin mali ULUSAL İNOVASYON GİRİŞİMİ 18 Akademisyen girişimci üniversitenin izin verdiğinden daha fazla zamanını şirketinde geçirmek istediği takdirde konuyu bölüm yöneticisi ile görüşmek durumundadır. Üniversiteye ayırdığı zamandan indirim isteyebilir veya izin isteyebilir. Her iki durumda üniversiteden elde ettiği maaş etkilenecektir. konularda çatışma yaşamaması için yaklaşımları tanımlar. Federal kaynaklarla fonlansın ya da fonlanmasın bazı vakaların potansiyel bir çatışma riski barındırması durumunda bazı faaliyetlerin gerçekleştirilmesine izin verilmeyebilir. Örneğin Virgina Üniversitesi bünyesinde bulunan External Commitments and Interests Committee (ECIC), insan sağlığını ilgilendiren klinik deneylerin sonuçlarının, bu deney sonuçlarından mali açıdan etkilenebilecek olan araştırmacıların deney çalışmalarına dahil olmalarına izin vermeyebilir. Bu tip durumlarda ECIC çatışma konusunu değerlendirir, araştırmacının deneylere katılıp katılmayacağını belirler ve eğer böyle bir sonuç çıkarsa da çatışmayı yönetebilmek için taktik geliştirir. Çatışmaların dikkatli bir biçimde izlenmesi önemli olduğu için akademisyenlerin üniversitedeki rolleri ve sorumlukları ile çatışma olasılığı olan mali konuları üniversite yönetimine bildirmek durumundadırlar. Eğer bir belirsizlik, bir şüpheli durum söz konusuysa akademisyenler ilgili konuyu ECIC adlı yapıya iletmek zorundadır. ECIC bir çıkar çatışmasının olup olmadığını belirleyen organizasyondur. Çatışmanın varlığının yanında nasıl yönetiliceğine de ECIC karar verir. Taahhütlerde Çatışmalar ve Danışmanlık Mali alanlarda çatışmalar söz konusu olmasa bile, yükümlülüklerde bir çatışma söz konusu olabilir. Bu durum girişimci akademisyenlerin Virginia Üniversitesi'ne var olan yükümlülüklerine karşın kendi işletmelerine karşı taahhüt ettikleri zaman ve emek konusunda yaşanabilir. Akademisyenlerin öncelikle enerjilerini üniver- sitenin eğitim ve araştırma çalışmalarına odaklamaları beklenmektedir. Bununla birlikte üniversite, akademisyenlerine bazı danışmanlık faaliyetlerinde bulunmalarına izin vermektedir. Danışmanlık hizmeti verecek akademisyenlerden üniversitenin beklentisi, üniversite kaynaklarının danışmanlık çalışmalarında kullanılmaması ve üniversite ile bir çıkar çatışması içine girilmemesidir. Dış profesyonel faaliyetler için harcanan zamanın izin verilen sınırları aşması halinde veya bir akadamisyenin ana yükümlülüklerinin üniversite dışında bir başka kuruma karşı olması durumunda yükümlülük çatışması doğmaktadır. Virginia Üniversitesi akademisyenleri tarafından verilen danışmanlık hizmetlerini her bir hafta için 8 saat olacak biçimde sınırlandırmaktadır. Üniversite içinde bazı bölümlerin bu konuda farklı politikaları söz konusu olabilir. Bu nedenle akademisyenlerin konuyu ilgili bölümün yöneticisiyle görüşmeleri salık verilmektedir. Ücretler Akademisyen girişimciler kişisel gelirlerini ve diğer ücretlerini üç kaynaktan elde etmektedir. Üniversite, kurdukları şirketler ve üniversitenin patent birimi (Patent Foundation) olmak üzere. Patent birimi üniversitedeki teknolojilerin ticari piyasalara giriş süreçlerini desteklemektedir. Akademisyen girişimci üniversitenin izin verdiğinden daha fazla zamanını şirketinde geçirmek istediği takdirde konuyu bölüm yöneticisi ile görüşmek durumundadır. Üniversiteye ayırdığı zamandan indirim isteyebilir veya izin isteyebilir. Her iki durumda üniversiteden elde ettiği maaş etkilenecektir. Akademisyenlerin kurdukları veya danışmanlık hizmeti verdiği işletmeden elde ettikleri gelirlere gelince, Virgina Üniversitesi Araştırma ve Lisansüstü Çalışmaları Ofisi genel olarak bu kaynaklardan elde edilen gelirler hakkında herhangi bir sınırlandırma getirmemektedir. Ancak bazı bölümlerin farklı yaklaşımları olacağı için ilgili bölüm yöneticisiyle görüşmek gerekmektedir. Buluşçuluk-Mucitlik ve Sahiplik Konusu Girişimci akademisyenler zaman zaman hem üniversitedeki görevleri, hem de işletmelerdeki araştırmacı rolleri sonucunda icatlar ortaya koyabilirler. Bu nedenle mucitlik ve sahiplik boyutları hem üniversitenin hem de işletmenin haklarına saygı duyacak biçimde ele alınmalıdır. Mucitlik: Mucitlik sürecinin belirlenmesi göründüğünden daha güç olan ve hukuki boyutları olan bir süreçtir. Mucitlik konusundaki sorular buluşu patentlemek durumunda olan patent avukatı tarafından belirlenmelidir. Buluşçunun patent başvurusunda aktarılan buluşun en az bir boyutuna katkıda bulunmuş olması gereklidir. Sürece sadece el vermek (serving as a pair of hands) yeterli görülmez. Sahiplik: Virgina Üniversitesi Patent Politikası hükümlerine göre üniversite, akademisyenleri tarafından geliştirilen buluşların sahibidir. Bir araştırmacının bir şirketinin olması ve hem üniversite, hem de şirketi için çalışıyor olması durumunda buluşlarının sahipliğinin belirlenmesine ihtiyaç duyulmaktadır. Buluş üniversite yararına yapılan araştırmalar sonucunda ortaya çıkıyorsa buluşun sahibi söz konusu firma olacaktır. ULUSAL İNOVASYON GİRİŞİMİ Buluşların sahiplik konusunda bir şüphe duymaları halinde Virgina Üniversitesi Patent Birimine bir buluş açıklaması teslim etmeleri gereklidir. Patent Birimi de üniversitenin patent politikasında belirlediği üzere nihai sahipliğin belirlenmesi için Araştırma ve Lisansüstü Çalışmalar Birimine gerekli başvuruyu yapar. Eğer üniversite buluşun sahibi olarak ortaya çıkıyorsa Patent Birimi genellikle hakları firmaya lisanslayabilir; böylece sahiplik konusu firmanın ilgili teknolojiyi kullanmasının önüne geçmez. Üniversite Kaynaklarının Kullanımı Bir akademisyen tarafından kurulan işletmenin ilk günlerinde işletmenin ve üniversitenin ilgi alanları birbiriyle yakınlık gösterir. Üniversitenin laboratuarlarında yapılan temel araştırma çalışmaları işletmenin gelişimi için bir bakıma girdi teşkil edebilir. Ancak üniversite ile işletmenin birbi- 19 rinden farklı yapılanmalar olduklarını hatırlamak gereklidir. Telefonların, bilgisayarların veya benzer donanımların kullanımında üniversite veya işletme kaynağı ayırımını yapmak basittir. Ancak bazı diğer alanlarda bu ayrımı yapabilmek daha güç olabilir. Girişimci akademisyenlerin, işletme için ortaya koydukları perspektiflerinin ve hedeflerinin üniversiteye karşı yükümlü oldukları araştırma, ders verme ve yayın yükümlülüklerini etkilememesi gerekir. Üniversite Çalışanlarının Firmalar için Çalışması Girişimci akademisyenler tarafından kurulan işletmelerde çalışabilecek en uygun insan kaynağı bazen üniversitede çalışan insan kaynağı olabilir. Üniversitenin yeni girişimlere sahip olduğu insan kaynağını kısıtlama gibi bir politikası yoktur; bunun yerine süreci destekleyici politikaları benimsemektedir. Böylece üniversite mezunlarına istihdam kapısı açılmaktadır. Burada benimsenen bir kural; firma için bir projede çalışılması durumunda fiziksel olarak üniversitede değil, firmanın bulunduğu yerde çalışmalarıdır. Bilimsel Çalışmalardan Tüketici Ürünlerine Akademik girişimcilik üniversitelerde süregelen temel araştırma ile kurumsal ürün geliştirme süreci arasındaki bağlantıyı kurabilme başarısını desteklemektedir. Akademisyenler bu hareket içerisinde bazen üniversitenin araştırma laboratuarında, bazen de şirketlerindeki bilim insanları ile birlikte araştırmadan ürüne dönüşümün parçası olmaktadır. Aşağıdaki grafik bu oluşumun nasıl geliştiğine dair bir fikir vermektedir. Kaynak: University of Virginia Faculty Entrepreneur's Guidebook Üniversite Dahil olma düzeyi İşletme Ürün satışı Fikir Temel araştırma Ürüne dönüşebilir araştırma Ürün geliştirme 47 yıllık deneyİmİmİz ve uzman kadromuzla, Köprüden önce son çıkışta İstanbul Büromuza beklİyoruz.