1970`lerden beri uluslararasl ntkleer t.)bi ,,,e rilkemirdeki cdi
Transkript
1970`lerden beri uluslararasl ntkleer t.)bi ,,,e rilkemirdeki cdi
KARADENIZ OE''RECILEPI ] . TOPLANTISI r9-30 NISAN 1995-51NOP HUKUI( AOISINDAN STNOP Nt]I(LEER sANTRAL PROJESI Av. Noyan Uzkan 1970'lerden beri uluslararasl ntkleer t.)bi ,,,e rilkemirdeki de-tel.rai Ieri t'.ir!.iyE' de n,:j}:leer 5antral Iarln kurulma5 1 rcin cdi rsmalitBdlrlar, :5 ltt3dn l9€6,'+prnnbi I ekoloj ik fElaketrnden -rgrrJ, yij-lpr':e nitkleEf 5anttd1, Frojp 1,/e h6tta i3letme a5amdslndd iFttsI edttffii-etir. BU bakrmdan ul!sIdrara5r niikleer Iobi i::ir kalmr; ,.,s d,rEllit:1,= seliFmekte olan ulkelere n!)ileer -qentr3l sdtmdk itin bilyijk bir u4ra5 icinp Firmi5tir. : Dt6k 1995 gun rre::159 H no 1! Re5ni cnleted€ ydtilnlanan '1995 Ytlt Ydt1.1m Frcgranr"na q0rE Turkiye Elektrili Uretim-lietrm A,5. cenel f4udrlrluBu 'nun (tEA5) dE'",Bm eden Frojplefi liindg { 9lD0l0tt3rt nn lu ) muhtetif 1000 Ht'J'ltk tki adet rit!.1eer 5antralrn Etud \,,e proje yaFrml bplirtilmr5tir, ltlJhtellf etiid \./e projeiEr icindE I(aradEnii balgE-iinde \./e m,rhtemelen SinoF !linde bir N5 oe','cuttur +** NTIKI,EER MEVTIIATI A(]TqTNDAN D]IPIIM: il'?/19'a7 gtn ,re a690 5a,'11r "Tijfki-ve Atom EnEfJi5i I1Ufu'uU Kanunu"nun 4/p maddesl rJyaflncaj "T.tuliieef qac ve ardstlrma rpdlitorlsri \-/e yakrt ce,.)rimi te:i5lErinin :,.ef 5eaimi. rnsddt t:lptme ,.'p ce!re -n,,j\,,eFltqttle tlstli hef ttrl! onay, 1;).n vp 1i5an5 r ',,Efmek j T'J.ki:rE Atom Enerj i31 I{ur.lmunrlrr iTAER) g6fev \.,e yetkisindedir, 19,/li./1981 gln ne 18i56 sayttt Re_<ni 53;etPdE yai:tnldnBn'l'.I!kieer tE5t:;lere Lr5tn5 !"rertlfip5Ine lli..kin Turiji:"rjn 6,.r madde-rtnp gofe; "N,jl..leer tp515 }.-!rndk ve i9Ietmek icin li'Jrumdan lisdn5 elmdk roflnluduf. Blll]un icrn kufucun'Jn, li'J.!ma. kutt:tak titedi€i te51ii belirten, teknlti ve mali g,ij.Jijni.l kanrtlayBn belselefi de eklediEi btr dilekCe]-Ie hn-.v]]fma5t gEfeklidir, Tu:'Jgun E. cl mdddE5ine Sorej "t.llikIeer' te=r-qlEre ll-.en5 ?eriI.iie51, a5agldaki uc aSamdda tamamlanrri l) Yer llsdn-e1 :) 1n5adt Ii3ans1 J) l5letme I i5an5r " H!.u.'J, ypr I i5dn5t alabi lmeli icin bd5\,ufu 5una (li madde halinde =ayrlan) bilSilpri iqerpn bir yer raForu eklef. B! .dFord,t, sEai lelr yerrn t,lFngfdfik, jeoioj ik jeoteknil., hidrolollk, 5i5moloji!i ve metecioloik o!eililr.- lErrne iir5kin bilgj r,'s incpipmelpr bulunur, Ayftca, spCilsn yeftf dEFreflt, 5Ei bdrktnl, flfttna gibi doBal olaylartn ikrn.lI etl,llert fJonlnden deBefie!.tdirii$e51,<,Jnulur, +** GENEL SAFLIK METJZUATI ACIEINDAN NURUM: l59J se,!111 Umumi Hrfrl5thha Hanununun :68_I?S nci madde_ lefi ]lydfrnaa qei/fE r";e t+Fl!it jn€I l,3rn1n kotunmd5t acr5lndan onpm er:EdEn !a')rrt5thhi n.te_.ie5elErin dEnEtlenmFsi amdclyld 2E/IqJl't83 giln !,;9 lF!It sd.ttlr F.e5mi c:|:rttEde ,'cayri5thhi lrlllps:!e5EIpt ydnptmel iii " yayrnldnml.qt rr. Ant lan yonetmel iF, uyarlnca birinci de.e.ede Ba]:r,13rhhi rnije55e5slerin, S.rglrk EakenlrBlad bi:vxrma!- 5ureti!:1e. it:;6mal1 oldrak "yer seclmt i;n1"- 'tE5i5 i:ni" ,rp ",lC1Ima ruhsatl', almaidfl Serekiidir. YonetmEligin 15, cr fiaddE5inE got-Et "Gayrisrhhi mije55eselerin k!i!1ma5t h!l-usu|dd dilEr liamu k!f,Jflt ../e k'JfuluSldfr tarafln_ ddn ri:e1 mE\,):uatldrtfia gnfe eeSltli i5irfilef altl|dd verilen t,e Esa5 itibnf r,ula aev.E ye taplum saBIl{rnl kor!]mdyd yonelrk duflJmldrl i{erme.teF itinler-in de verilebilme5t 1C1n lr! ;"df etmEl ii. hij[:umlertne q.jf e nue::eienrn te5i-q r.:ni dlna51 !,rE'y'd ,ver uy,qun gdrrJlmr,jg o1fitd_qr qerekir.,, =eC1n1nin pt:indeki Yanetmeiih bifinci 5tnlf 4,tyf t-4rhhi nijes5e:-eIef li5t€:1r]tn -r:.nci neddE,qlndp "termik elek-trik santra1larl', belrrtilniFtt.. I'tuiileer sfiErJj dE termi6E ddyalrdtr. **+ CEVRE MEVZTIATI ACTSlNDAN DURUM: 9t'Nil.eB3 gtln \_ie :!7: 3dy111 gevre Hanrt].],Jn1ln I0.c! maddesi_ ne gote; "Cef{ekle5tirmefri plan1ad1klar1 fdaliyetleri sonucu CeVa€ 9o|JarldI'1na ljal aCdbi lEaek l..Urua, !.-ut!Iu5 ve iStptmeler bir 'Cer,,re=El Etki tegEriendirflte RaFor!" hit:rrlarlar. 11..i fidddey,r gore; "Arttfid te5is .re)'a 5lstemleri kuruluF 151etfirEye ha:rr hdlE eet i r i I fired i k cE , liurum, kurulu5 ye iglpt ftglEre i5letnp \-,e kul lantm i:ni ,,,eri lnel. " e5el Etl'.1 DeEerlendirites1 yonetrnpi igi, 712., 1993 s-unlij Resmi 4d:etede ydt71.larTm1i ve ]iijrijfl!Ee Sifmi5tir. Yir-rEtm€ltBrfr I n. l! Eklndeki CED !:.quld!.tecdk faaiiyetler 1i-<tE=inin :,.1 mEdde-rindE tefmik ve nrikleer santraller bellrtiltni5tlf. Ydnetmelifi !^eCi.i Sadde l'e gorE; "Bu, I 1 i n tinnetme !x t"i.lrur I tEe g i rine-{ I ndpfi rncE, CE,,,re ner,,ruat 1 L.,e di4er t1q11i rnE\./:uat !:rartnca yet!,ili mefatlerclen i.:rn 1",e./veya onay dlrnmr-q f,ialiyEtlerE ltu Y6netftel.ik hljkumieri uyq!lanma:, " Eir lra9ka de;,it1n, yanetrnetlk yayrnlaninadan once 'Jevre EdkanllEl'na ba5..,,11,16u ltulunen '.,e incelenpsi devdm palpn fdaliyptlpfde. incEIefitp durdlrulacak ve CED Ydnetflrelidirlde du:-enlenen OED 5ijr'ect bB5latlldcdktlr. EE5vrJf unun, l:,jretfiEi iBin ,!'!rurlijBe girdr4i -eunden once ydprlmdil, 5dhillinE h1( bif hak vprrnE',,'8.:pktir. 0E\"'f 3 tEi ydkld?rk t yr l l tk bir gecltime'rie 7,/z/1993 de y'ijrirriii4e qrrmistir- AncaF-, C€vrs (dnununun yijrijflij€e girdj.!i I l,/8,/It83 den Yonetmel iErn tururlitHe SirdrEl tafihE aED Y.jnEtmel kadar gecen sijrede cE0 yijkiiml1lInEij Bevcuttuf. Ciinkij, ge',,re l(anunrnun l0,cu madde5indE, oED yilkijmlijlugrj actkca belirtilnri5tlr. Nrteklrn. Alia€a I5 dava51nd4, Denr5tay Idari Dava DairelEri eqnel HurulrJnun 1:,'11,'1989 gfn ve 1989/4t2 SayrlI ka.ar r na qdrE; (10) ikinci frkrasrnda projelgr'de istenecegi, iCerpcedi CED faporunun, hansi tiF hu5'Jslaf lre hangi flrdkamia onayldracdqrna ddir esdglarrn y4netnelilite bElirlEnece{i h'rkme baBlanmakta ve hena: bu konuda bir -.onetme1i4in crldfrlnadr!r anlasrlmakta i5e de; kan'Jnun 3l.ci maddssin.le bu kanunun uyqrulanmast ile ilqili o l dfak crkefrlaiak ,.onetmelrklerrn, llgili Bakdnirkldrtn lofuSij al rnarak- 0e\-'re Bakanl|lrnca ha:rFlanrF, kanunun ytr'.jrlijqe girmeiinden bagla,.drdk en ?ec 5 dy icinde R.c'dp yaylflrlanarak yllf!rIuBe F-onulaca!rnrn hiili'tm aIt rna dI rnma-<1 ve ay!1ca l0.cu maddedg "CEb raForunun" nitEliklerinin So5tp rrlme5l karil5rndd. boyle br.r t:nEtme1j.!ln 't,rrUrIuEe !:onul mane5lnln , cED raFrrlrnirn hd.lrlanamlyaldBI anldmtndd dtiirnu l ne5 i mumkijf deti ldr r, I Hef ne kadar maddenin 1 Ytsta6dn Tl da!'d51fda Aydrn Iddre Faahkeme5inin 9/!2,t1993 qtn ve 1993./830 no 1! k.trarrna dre; t Tasdrr, Frogrdrn, te:i: '.'e fddl iyet td.ifrl ne olursd o15un Ce!-,re k1rl i I igine yol acan, rn-qnn 5a4lrErnt olun5u: ett:iIi'ten iiletmelerin, yol aca!ri Ipce!i ;afaflafl en a!d indirmpl'. icin tE5i5lerini karrun ve yinetmEl i!:IErde on-q'-irijlen [:+9uI Iara 'rydurmak. gefpklr ar'rlpmleri dlrali iorunda oldulu, te5i5 j.rr]ini allnma 5rnl :afunlu k1]an tdsal d,J;enleme k'lful'Ji aSanasrnddn 5onfd ylruflate -qi.mi: ol5a b11e aillma ruhsatl olmadan fdalryete qeaEnl yeceE r dnl.aFrlmdkladrr. l Sinop'dd nukleer 5-ntral kurmak vp i5letmek j.steyen kamu vey'a d:el lilrru I 'J-< un'Jn, TAEti'1n yanr3lra gevrE Bakanllfl ve 5d:1rk Edkdnltf,'nd da b-c\r,r,Jdd bul rroa:t qpreklrdir, Ggl'iY'ni.r ek li5te5inde n'tkleer kelimesi ku I I an r I mam r s t 1r . Ancak, i'dnetmeliHin ldf:1 i1e brrlikte ruhu dpleflendirildi!inde, nl}ileer elekriF- santrallarrn da, di4pr termik elEktrik rantralleri gibi ydnetmelili hijli'jmlerine tabl oldudu anId5 r I m,:ktad r r. Nukl.epr santral iSletmelerinin CED elirecine tabi oidlgu vp yanetmelikte belirtilen ke5ul1ar1n yerine Eretlrilne5lnrn :grunlu a,lduBu lru5,Js,l tartrSna5r:d1T. cED vdnetneliginin .:.r yirlJrlijEe glrmediEl i963-1c91 doneainde, nijkleer santrdl kurucus!n!n, cevre Bakenlr4r'na CED raFot! ile besVurma5l ve Eekenlrkten if,in alme:r gerekir, ornEBin, TEK GEnel fiiidljrliiEijn'rn, b,r donemde \.,eya dahe anceki bir tarihte, TAE('e b3F..',Jrd,JJrl.! vE yer lisan5r e1C:Blnt. :'illep! 5an!raI Fro.je5ini. kai].-rnmd Flan \./e Frgleleri lcine girdrElni, YiikgEk Plen1a$a i{!.!1! tarallndan NS }"aF1fl]1 i{in },:i.dr alrndrBrnr. \.,er5aya11flr. E,Jtun bu 151emlsr, 'iEt{'ir] nt}.,1ee! 5antral Frcje:in1 thEle Etmesine dayanak 5aElama!. lrvet Er,rr,re I ce Csrrre BakanlIgr'ndsn 1:in al1r]mam159a. liPgIn1I1,1e YonEtmelrk uvarrnca CEI 5lJfeci bi51ati1ma11d1r. thalen!n h,Jkllk€r] '.,e f 111en ',"4F] labl l ir bir !,.s;l\iy,J iCerfip5i EerELif . EnrCisr !.3n!nxrr'Jn 1t. {,rr= ill , r1 $3ddE1Pf i ,.r'dirr-Lia hrfirl:3 Et I'1:r i- d3 ililen imk6ri5l-: nitEli!:iekl hcrr,Jlrrda rh:ls yaFr lam;:, Eir b35ka de:tr5l,:, ("-EvrP tlerlnu 'rratlt:a cErr -qurEiI:-den gecnEmt: tE LlirrJtf i Htf:t:lhhl E3lluii''j EE:9!1!rre yEr !? tE:1-e llni dlniainIg bif ,.efde i-iirroF'dr) 'iairllaiek te-.r-.ii| (;.,iJ!,i eer adit:i1l ihele=i son,iaJndi d'Jrenlsr,?cefi 5ailEiriE !eiet=1r .iEcalitir. Eitle-=ife Iir :hile ,,,e ,.o:1e:men::r :teli icif t il'"r :"urttd.=1ei, goll'Jllt i-uilrrlar vE .nE; leF, nddisrl Anaya= ll1n 5E,41 [edai:: i ,.'E oe!,rE ]' 3r:!:r!nrJn 3 Ye 30. alJ nacceleri 'J]'a!1n43 ldnri !E adj l ynrgide dJ'.,a ecfire hikklrlE sahiFtirlef, Yn:3!trlri "E 1ft :aronetn=1 ililerln ealkas 1-35akl aclllileii bil :n:leinEvr le:,'ef :,'Erii .,,e :raberlcr. kur'lnldf:nrn, ihBle ',,e 5.r!iE--ne knmu ot.ritEl€i1 \.rs';:a garEi tEreilrd3N 1Fts1 ed11rii4inde. iFial tail lt ! :tE t.nin|iaFt r t l ar r heiaa-rre l er l te l eF ptr.'e l E. i ft .rml:,Jri dEEt ld ir. C'.rr'Iir.r, Tr anr€t ] an!.ln!r!n ![. c1 nadde-' I !:*ailn':a, "Her tn.1rrri. tlialetinE elt lritiir ieallyetlefl.rdn ba:iretli brr 1-- 3iien: !1b1 firEkQt etmE:i 1ai1lidir.' rJ1!,.Emi:de Jir1 1,.niIniie dtIer ma! :I'et inde\i !-inru FroJ e1eri ,y*ptErl i huliukl ar3Ft lllTia ieF I Lred:n . I dil b1 tt : re !et :i1 1;llekj:Ed1r, .i:Ellr!-19 te';le ',re 5:!lll mP\':uatI irl:edj: h3:ladliitan 3I']rdk 15 istErl -QecmPktedir. C=vrE ve =nnr3 hairil3nmekt6. g.rrsrdl edi Ine!: 5,Jret i''1 E ysF,r i E,cair rhelE, _=Bt1 iF. me..,:uat I io;1E5ne ve b,Jr] lara ba=dl1 her turlii al',it '.'E r5lem gecer-'l: olecnkttr, B.i q\lr,JlJla rlederl olan, i:dm'J :'!netl ille:i ::e, TCli ?:8, :f,r1, :d! maddelerl !r-a.1nca te.::ive eCiie.ektla Fon'J,-.ia ilglIl ',,s i'etk'r11 tj.lm kl51 '.'e kuluml3rln al-lcelikip " huk-uk-un irstnnfijEa 11kP5ine" !v:Jn1! ve eivg111 d:rianm3ler1 !cr er.rr:r.(eur r , :863 say111 Killtiif ve Tabldt Vdrl l.kiartnr Koflrna l{dnunu mdddeyp !. ci _qdre; Kiiltiir vdrltkldrt: tarih oncesi ve tarlhi dp?trtere d1t b1lifir. kirltijr, din vp grj:e1 5anatla.la itgili b!l!ndn yEr ijstirnde, ter altrltala veya 5! alttndaki b,Jt,Jn ta_.rnrr v* tas r nme: varl r kl a!.dt r. Tabiat vdrlrklart: jeolojik ds\,1rIerle, tarih 6ncpsi \-,e ta.ihi devirlere eit olrp ender biJlunmalert \./e.y-a a:el t lkterl 1,/e F,!:el1t!,lpri baF.lmlndan koflJnma5t gerpkli, yer ijst,JnsE, ,!ef eltl!-rde ve,wd 5u elll]']Ca b!l'Jnan dpBerlerritr. B.:1 $Adde!€ garp; tiniunma5l Serekli iiijlt,Jr ..,e tnblgt vell iklBriiln kof 'Jnflta alanldrtntn tr=ib1ti ,,,,: b.,.i al6nl3r :Cinde i!t5J6t ve tE--t-.at ljaFiltF traptlEnt:,.aca!t koxu5unda lii|Bt alne -r'etk15i BoisE l.tr!lliftns aittir, l0.fieddrys liarel taFtrmaj= li!1t,.ji ,.,e trblat ,drltiildrtnl. kc Jr]ma: 1nt sadiat-i3k i Cl. gete{i i tedbtr leri 3lfiEk, dldti.ri,tik u,e b,Jnl.ErtI her turlt d€ret tnitn! ,_!apinik, F:,,.:ltur Enkanl rgt na a!ttrr. Ex nu3Cle, gi. n:CdE 'Jiiarl:.lcE. brkanltEa EaB11 "liiltur ,'e Ts5iat r,'srltliInr1n1 i.orlJria ylk=Eli l:r.ii.JI!,, 1le ir€l irieark bnisElF:.je ,,ta.,jitur ,,,E T:rbidt va.l tfilaiinl t.,r!}-rd LrjrrJl1j,, !:ljf ui 'Jr. !e?J -i::.jtli |,]1111 Fsrhiei li;.,,1f11 118 j'ur.d,Jn.J:d3k1 m!lll millEtleijra-.i du:e..dE rieteiler.r s3hiF ritllt Farli, t;!rar Fa.kr. tebtet dnttl ve tnhintt knixijid eienldi:ntr =eiiltF lls! irle].]rTE'r i, 6:E1 1 1!:'/e karEl:ter.iEi1 br:rll.uedrn liorurrr,iai qFliFtirtlftesi.e'r'ongttlnE5i, irj3c I ennlit i.. :,.i irjdddg: .re t . Milli park: i:iltm-.E1 '.,s e;tEtili balilmd3|, fltl1t ,,,E rTii I iEt iersra:t EndEr 'ouiuran taf,l ] re iir1t.,.irEl k3yna!, qeoer_ lEfi ile Iioiuma. diriEltdi:$E vE t'Jrt.:ri al.enlsrtne :iahtF tBbiet Farc6ieridjr. Tabiat Farklarl; brtki tita_i! r./e ,_raben hs;ait a:etliklerrne 5nh1F, ma:t:3ri b.lttni,ltu i clndE hdlliln d1|']leninE .-,e egleamE5irre !y!t!n tdbidt Faraaldrldlr. Tabiatr koruma A1anl.: t,11tn ve etltim bdF.tiutndd. irn"[] ta:1yen nadlr, tEf,like:'E iiar!! !.,eye kaybci0ta,va t-,u: t.Jimx5 Eko:-15teflt1Er, turiEr va tsbii a!aylartn me;dane gptlrdiEl :eckln arnekleri 1.;eren ve mltlniia !.gru!tJ_'1e51 gErekl i '31uF sede.E bilic ve eEitim emdclnrlylE liljlla:ttijuik rJ:e.e dyir. lm15 tabiar FetCildrt dt r. Yasenrn 3,cu maddesine giire; Eayrndrrltk ve (ijitijr Eakan- lrklaFrnrn sorij5ijnir alan orman Eakd.1rg1'nln itner:ii ve BaRanler Kurulu kararr ile bir dlBn flti11i park olarak belir!enir, Tabiat Fafkiafl ve tab!att koruma alanlarrnln bplirlenmesinde i5e ormdn gakanllFr yetkiiidlr, Ancak, ormdn rejiflri dlSrndd kalan boiselerde, orfian EekanlrBl'ntn oneri-.i '0:erine gakanlar Kurulu !,afar1 i1e bp1irl.enir. *** UI.1!qT,AEARASI DOGA I(OPII}IA HI]KIIKTI ACISINDAN NURUM: .o\rrE cn-rrhl F- irrl mr v:n I i ar n^ 1,,hrl,rr ^-El Italye'dan yijklenen ve Karadenl: kryrsrlld bc-jalttlan tehlikEll ',,e r-ehirli etlk iceren varrllEi tlFik bir rirnektrr. 19?2 stsckholm Cevre ve 1r5an ?oFlantl5r lle doBd kcrume grriSimlerr !'riunligmrs -,e u"l!.F rrirle:"rr: "rlletlel yanlirra, aE'/re orslta) kur!lftu:tur. Elrleiml: fiilletl€i'irl 4,.,r'uFa llonss'.-.'r, Avrupe TaFlulufrJ ve AG!l. taraf 1lrdax !I'J5i:rare:: :e.:e k.rufi.a EoF:antrlirr du:eriEnrEl::E .E gOnUCirnda !E!an.,arnP1Ef vE: a 5a:le5iireLef im:aienma!!.t3drr. Alraya5anin t0, c: maddesin= goTe, leMll teritlnd.eI] i.:ni lenmdk 5urpt i,! 1e :n,J:urluqe kinulfi!;,'J1 u5 I :rar;: I ar.l.:5rni I dr kanun h'ri,miln3pd !r. Ll5tE l i !-. bur!1 ar hakkl !-rda, Andy6-..:i:Ja e:.!il rr l r k iiciraii !je.rte.r39a lr3f ker-re5 i ne bd5v,,r JIanar. Pari5 se!'tr: 1c"5 r'rlrr.;t Hel:rn!'.: \1fi! :Er,ed:'rin i4,:alinfira91 1lE baFialiarr A!fuFr G'J!,;Eil irji vE 1:blriiti ta::rferi:ral ist!Hi 5ii.sri, -Jllll-, 1990 gii:rlnde 34 iilke t3r'afrr; .i:r Frr:E Earr ri,-:l-rmrc' .3]:lEml. ,.'e IJlirlj.Un rlE .irvjil ric: l:^-r.hr -i !r i :l rntr ler: ' l:nsli.3?in1:r tenel r.n4e in:ara :atgr :i:trlij=r..j t'-r:e:. ,, i . I '1Ce\_,rpnin kiiunmE5t !1ke- !- :c-cr:El f:r ::.rut'; jlrl:1r, " :. ' "Have, :u re tcF:ilit: 5:!13fi1 bil ekalnJ ih dengpirrn :ienidsn tE:isi ',E iG3ms:i ic:n ce','remr:i knrxnek ,,E sEiLit:rmEk r,i:li5ed I -- e cabd I ar1 rTrl :- 1,'..a1Eur] a:t r reeiJ r t3ahhlt edEri !. "i-e.-ra?n1n,.-= I :t :i I I ne: i nd€ f prt l ere r.,E k3rrr'J':.: te..ebbls r'ff:anr ::ll :]dc3i. ryj br lrllendril lnrl.- !1r tcPl,JrrrJn rolunJn o.efliinE ciilif:it ceLeri!. Eu 6mea:3, 'J-r'g\.r i 3ran Filrtr!:i, FIcJE '.,e Fr:q:eT::I 1n :EV!E u:ei -:rijeki e:i:: lerir:r :::k6 i?:!.:Jnmnelnlr yd.1:Ifa? ce\.;rE iiE iLBilI tnFl'Jm bil!n,:in1 \,e e!rtrmi qel rStirp.eElm!--i taahh'Jt ederl:. " (. i l-llkua"t D:91 tilru1'i: iErlf Acili hpdef !e.t!1e u1 eF I lmes lndak1 irnemi i r+1, 1Er'1r'ri haiirl3tlrr:, 1 L 1 Rio zirve5i sonuc Eildi.qesi; E1rlegar9 14j.11et1er oevre ve !:iik1r'lj-|a !{onferensl iUNCE!.; tonu:undn 1t: de\-/Iet be:kan: :":' taraftndan lm:atanan Rio Zirvp5i Son'JC Eildirgesi,nde "sijrdijftlebilir lialktnma r1ke5j.,' kabui edilmiFtir. ?. cl mdddpr-e gcire; ".,devletler, kendi yetki ve kontrol dahrttn_ deki faaliyetlerin di6er ijlkeiere :arar \./errnemesini saBlaflrakia 5orlnludrJrIer. " 4,.ii fliaddeye gdre;,' giirdiir,.iIebilir F.alktrmanrn sercekiesebilmesi icin cevre !.orumEr, kalkrnna s,Jrpc!nin entpgre bir pdrcastnt olu5turacaktrr, dyrr oiarak dijs,Jn,.ilemE,-.,, Hddde !0'a gare; ,'ut,Jrdl dil,-eyde, hef birey kam! otorttplerindeltt gs'.,r-sy1a i tgi j i br lqi lerE 'Jle5€bilecEk r,,e katar verme 5iirpcinp katllma ft15atlr]d 5enlF olacektri. Devletler, bt!_Erleri herkes tarditndan elde edtle bilece!. h61e qeti.erek k-djnu dry'ir1:.l1Blnr \,,e katrlrmr kolar_ leStrrace! ve degtekle,.Ecekttr, " 1?.c1 meddeye go.e; ,'U1'J5dl. brr n.eC o1a!eli tED (CEvrE5el etki delprls;.tdirme5i) ae.-,rele onerJlr delE:ede:3tar \.rEriri nitEli!,telii ,re .J_:nnn u1lJ5el c,torltenin kefarlri ba!11 rlan f€dliyetler iCirr tr'epiircal.,_ trr. " 19?9-Bern-AvrtJpn'n1n yaban H3yat1 ve yaSamd ortamlat.rttln (gfufta SdzIegmpsi : Lr 1,, i t g4' de ord,.1end1 rre :rt,/-tr. I 9g4 g,Jnlrj !..G'de !e)-inlenn.eli .r',Jru.1!:e qjrdi. 50!:esme eki.de ).er elan i \.)e 11 rn L,J ii:tEisrdr= b=lirtliEt: ilafe lttlthir ,.,E f :'J|a (h-ie',,rlt) tiirlElinlfi k,3iun$::i tneiihat edt lrl-.tir.. Taahh'!te ,..j'.'fle:Jdt- ulkeler f akkr.f da, I l. madalp i-lrartrj,:a Eern'de L,Jl ur]sn Dd j ii t ]is'"r i t:' r"F bBs..,ur'.J iibi l 1r. En; 1 e: ixE, Ar.rPjFa briIl alar] ,ilkeier tirriindan :.fi:iIdnmt9ttr 5c:1E5rfie E!:irrdekr 115tede yer elarr iritlit ?E hdr*!;nn turlerlr]i riuin:tlr stfii 1E'.;E.ek hii F1r if :eit, iesi: ,.,E f aal itJr=tE r:tn \.,er i I ms-r I t'l de! i 1d tr. 'iinl:,J!'r l:+rrsey l t-le 19?1-RaB5ar,d:ellikIe 5u Kuslarl ya5ana Ortant OlaFak llluslararasl dnEne sdhip Eulak Alenlar Hakklnda Sd:lp5me: 1 :,/ 5,, i t t4 ;!'ir1 1-r R, c de tJe:r rn1 annsli euret i l: I e :r-,li.,.j: I rJ!€ ,qirr13t1a. ti,Jl:,JrEl: iEr, 5'Jldli r1an1ar1, ydi.ti dnFa! \,r?yd ljdFey riq\.,emi t \.,eya gEitcl, -rJlait d,,jrguir ',,e:"a ak1:r,t11i, tatit, aii \rE,-v3 tuli!den::lell:r gel git harekEtit-:tt-i Cekiirp de..,rEei.dE altr riletrs:,.1 geime'ipn dertnl jkleri liepir.,.el-i, biJt,:jn 5,Ji:ir. batakl1li, 5i:I1k r.,E 1:u:biye.1er1, nlil1Ll.a3 Lul13rfieet .'.e l:rtjr3'-r t::ihut ei-l:-9:dr;, 4.n6dde'e :trE, :rtrr =I::: taraf, li5teyE dahil +1-rrJn ,./e',ra clfi,;3stn, s,JIak eldnlertnC6 tebrdt l I f r,.l:..re ela.r idr t e] lrdrak 5ulak atanlartr-1:i, \re 5! Pu5iarII tr f.:r'l;tTe5:nr Fe-i5:l:e:{-il .e ye-erlt ::::birl tpdblrlerl elacakilr. " s.ai iidride u_rdrtnaa, ulu:1drare5l D0{e 1.,e D.lai Haynakiarl tiarrJ|.0a SiriiEl iIUcNl Itjreklt bl.jpo gDre\.:1nt yertle getirpcefitir. Teraildr, L.1 meddg u!,,er1n:a.r toFralilar! icindeki elveri5l1 5!lak alanlarr, Daimi Bufo tdfaflndan t'Jt!ldcak olan "Ul!Elerarasl driemp gahip Stl1ak Alanldf Li5te5r"ne dtshi1 ediiftek rlie.e tatin edecpktir. Eu 5orlesne't1E, hallirmr.- taraftndan llatakltk olafak nitelener 5,rlak dianlaarn tenel elioioJ 1k fonksiyonlartntn, 5! fej imlefini dij:enl,:nek vp bitk-i \./e ha'/var toFlulukldfrnrn )*aSamd ortdfilarrnr de5telilpmEk olduBu h1l9u5u \,,lJrqulanmr5trT. 5ul,lF. dlanldrln ekonomik, kilitijrE]. lli I in-El \je fekfea-qyonEl olarak btyak bir Iia)-ndk te5I:,il ptti{i \,)e kaybedilmeleri lralindE bir daha qpri getifilemiyEceBi,te5bit edi1mi5E1r. :' i n K ir lenineye ltdr5 r ltorunnas r Eriz le5np pfeiioller, eki 7,'1:11t93 gan \.,e 193? 5Byr1t kanunla ondyIenmr3 ,'e at'3/l.j.r/J glnIir F-c'de -td.trnlanmak suretir-te yuftrlude sirmi;tir'. go:leFme>-i im:ala,.an, E,llqarrstdn, Gufci5tan, Eomanj-a, F-usya Federd5yon'J, TijrF-iye dunhu.iyeti \.,E Uliran a, ltd:langrc ilkelerindE; Karadenir,in deni.- ce,.,resrnin ve canlr katnaklartntn kgfunmdsr Serektiqini, AGIK ve diBe JIu5ldfar-d5r $E\-,:uata uyulma5lnl, sahrllerin hdlk 5aElr{r \-,e turi:m i.in b.,ji.uk tdtlrrmlaTln yaFtldlqt ulusldr_ a.di1 bir dinlEn.e dlinr oldugunu, tadradeni:,in kendine d:gu hidfolojik ve ekolojiF, 6:ellikiefinin vp ftord ve fdunaslnln suyxn -rrceklrdrnda \,,e bilEFimlefindp me-tdend qelpn deBiiikliklere a,"rrr duvarlr orOrnun!, kabul etmi5lerdir. B! amaCla dl,it taraflaf !11J-flata.d5t huliukd uj,gun her tiJrlij tpdbrrr aldcdl.,lardrr. E! amdcla. l5tenb,JI'da bil "komisyon,, ,,,e "5iifeli1i sek.etarye" n I u?turlt l mu5 t iJf I 992 5i" -Eilkre5 -Karadeni tr'P . *** qntullr'! (rE nNEFIr.FF. + EnEfji sEktorundeki Frojelef toplum yarafrnd lygun olmaIrdrr. tlriklEer santfdl Projeleri. ABD. AIman.r'a ddhil bir qok alkede rdfa F.ild1rrlmr5t1r. A\i!5trJr,1'e ve Flliptnler'de tdmdmlanmr5 \"/e i5letme,vs hairr tE5i5lere killt .,,uruimugtur, N',jkleer' 5dr]traller, 6nem1i 6ictde kd:a riiki ve radyaslron 5lilntrsr tEhlike-.i td91fidktadrr. A!l1ndd dmaC, enerJ iden i iydde, nulil€er 5drtfdl rr't I:arde: i oldrj nukleer bofltbayl uretnel:tif. llukleer fadyodktif atrkldrrna hic bit 'antiallE.in c:ro b,rIJndnd -rItrr. l 'r:'ddo !elr:-r: ulkdlpr dltrk,5u,?uno5 ddlqa. biome5, r!;gar. hid..Jen gibr altErnatrf ene.j i kayr]akltsrrna yorelmektedir, Fo911 r-,e n,lkleer .tak1t11 termik 5dntral le. tEfkedi l$ektEdlf. PrJ n-<dmdda. niil.,lper 5ant!dI FroiE5i lj:ef rnde i:rtr EtmEk, tjatrrrinlarln !.rerimliliBi \./e kdmu yararl i IkE5inE dykrrldlr. ldafe H,Jkuk'l dclstndarr bakIIdrElnda, kemu 'iarrrrnd atiktrr iddri taidfruf ,,,e i51Emlprin 1Fta1i emecr?1a Idtsrr yafgtT-a baSv'Jrfitdk tum yufttdSlarlrl hakkldrf . Yrftta5ldrdaF toFlanan \./erqi1Ea, ),'Jrttd?]drrn:"afar1na uygun o l drdk hdrcdanellcilr, * ye 3071 5dyr!r DilpkcelEr Hakklndaki (anun yufttatlaf. uyarrnca kendil.erryle vEyd kam! rie rlsrli dilek !e :ika.vetlpri hdklilnda, ]'etkiii malianlala L/e TBM|4'ne dilpkcp ile baivufma hdklirna -.ahiptir. Dilekcele.de, tdrih, 1:im, ddfe5 \je imrd !nutulftdmaltdrr, Dilek.eier, bireysel \.,ei'a toplu clarak mek-tupla, tElgrafl,f, fak51a iletileblIir. lli I ekcei'in -q.rnundd ".evap ..:eri l fire9 i " tdl pF Bd i l mpl id if t'ilekqeler, BdFbakdnllk, Enerji bakanltEl, TElt. gpvre Bakanirir, orman Bakanlr!1, Riiltiir Eakanlrlr, 'rore miltet\.,ekillefi, vE di6er ,uetkili \.,e ilslli kisi ve kurumlara gonderilAnaye=a ?4 , flrelidir. * Sinop yd,reslnin kulttjrel ve doEal ve tarihi rensinl ikleri, dleiliklEri Univer5ite, l,le6Iek odalail ve d!iarl1 yurttaFldirn ketli151 i1p derlenmeli !'e blT en\-,anter olusturulmalrd1r. Y'Jka.rda treliriilen !-orunma-q I ,lerekli =it, tabiat dlanr Fulak dlan ve sair yErlEr tesbit ediinreli '.,p ilsili kufumlar nE:dinde tes.r I i icrn gersf.l t basvufularda b!lunulmdldrr, 5lnoF yarpglnin do_iel ve k'Jltijrel .-en?inlilileri rpsmi lrr"rrnavr alr!'dLlt tikJlrCe, ruklper santrrl pr.je;inin rrin aimaer 5on defecE gtjf,le5eaEktlr.Bu balitmdan, ydre beledrye bi:kanla.r, miilki dmifler, ddi.e basl.anlarl \.,e muhtarlarla de]dnrFmd 5tsEldnmaIr btl!r toFlanmalrdrr. l.lniver5ite,ba51n, l'1p51ek adal;rr1. 5endi!,a1ef ve e5nafln dp5tp-4i allnmaltdrr. llrjkleer 5dntral prajE5i, c.k,v.Eun brcimde tdrtl-<mdya acrlmal r, tet-ieder] lnme k,rrarl,lra geait veri ime|rrel idir. * sinoF'ta, alternatif yatrrrm Frojeleri ge I 15 t i r l I me I i d i r TaI.lfi/ ormancl l !k, hayvdncl l lk ve bal1kC111Ern yanl5lra turi,-m 5Ekto Jnde yatlrrm talep edtlnelidrr, ZenSin doBal k'Jm-allar,r :arar t/ermEyen, dcBal bitki Ortusiint koruyan, I'uiruSak t!ri;rm tprrrfr Edilmelidlr, NuklEer 5antrniln bul'JnduBu bir boIgeden t!ri.--tIer l..esinIikIp k,dcacatitIr. . + Yorede, ftrerdr, dalqa gibi alternatif enerli kaynakiarl mEvcutt!r, BolSe5Ei gereF.5rnrrnl liarFrlryacal, alterndtif blr rij:!!s. elEktrik 5dntrall Frojeii ta.tr-<ndyd acllmalldrr. * t, Birle5"lr: Ftlle'tler +evre ,.e Kalktnmd Komigyonunun 198?-B.undtlant faForundan aldrm: "Olkeniae, 5anki oradan hic ayrllndydcakmr55lnrz gibi, daha nice kugaklar oradd oturdcakmlF5tnl-: gibi bak1n. " 54n 5di laarmla. oyan d.ikan, Sdyg ! lznir Cevre HarPkPti evutat r arrnoa/ ll?g 5ok. 4/'1, No:I07, Alsancdk, l!mit. T: 1!3I ) 4636369, : r35558 ( ev) F: " ri 6385n 3 -l-