g r ∆ mc rehber
Transkript
g r ∆ mc rehber
G◊R◊∆◊MC◊ REHBER◊ JKHAIJ7B?=;L;HI?;L7D:;ED:;HD;C;HIM;=M?@P;H De Ondernemerswegwijzer is een uitgave van UNIZO-VORMING. Spastraat 8, 1000 Brussel Tel. 02 238 05 11 Fax 02 230 93 54 info@unizo.be - www.unizo.be De partners in dit project zijn het Adviesbureau voor Zelfstandigen Stad Antwerpen, UNIZO Regio Vlaams-Brabant & Brussel, Dienst Economie Stad Gent, STEBO, de Syntra-vestigingen in Vlaanderen en UNIZO-VORMING. Deze Ondernemerswegwijzer kwam tot stand dankzij de steun van het Europees Sociaal Fonds in het kader van het project pantone black ‘Allochtone Ondernemers Welkom’. pantone black 70% pantone black 40% pantone black 30% Lettertypes: Kid Type Paint Comic Sans Ms Regular / Bold Bijdragen tot de ontwikkeling van de werkgelegenheid door inzetbaarheid, ondernemerschap, aanpasbaarheid, en gelijke kansen te bevorderen, en door te investeren in menselijke hulpbronnen. Redactie: Anton Van Assche in samenwerking met de ESF-projectpartners, de startersadviseurs van UNIZO-Startersservice, de UNIZO-Studiedienst, UNIZO-Internationaal en de deelnemers en medewerkers aan de omkaderde cursussen bedrijfsbeheer. Datum publicatie: juni 2006 Eindredactie: Eva Parent en Filip Horemans Vertaling: LS Translations Verantwoordelijke uitgever: Jan Boulogne, UNIZO-VORMING, Spastraat 8, 1000 Brussel Grafische vormgeving: Absoluut 01 GİRİŞİMCİ REHBERİ: “KENDİ İŞİNİ KURMAK” ÖNSÖZ Bu rehber size kendi işinize nasıl başlayacağınızı adım adım gösterecektir. İlk bölümde temel yasal şartların tümünü bulacaksınız. Bu bölümü, bir danışman ile beraber incelemeniz tavsiye edilir. Sonunda, kendi işinize başlamak için gerekli tüm yasal sorumlulukları yerine getirmiş olacaksınız. Bu bölüm, ayrı bir yaprak üzerinde çeşitli adımları not edebileceğiniz bir denetim listesi içerir. Burada, dosyanızdaki temel belgeleri saklayabilirsiniz. İkinci bölüm, yeni başlayan bir girişimci olmanın yanında getirdiği çeşitli bazı önemli konularla ilgili kısa bilgiler içerir. Tavsiye aradığınız her zaman bu girişimci rehberinizi yanınıza alınız. Böylelikle gerekli olan tüm belgeler elinizin altında olur. Danışman neleri halletmiş olduğunuzu hemen görecek ve böylelikle tekrardan kaçınmış olacaktır. Rehber, düzenli olarak Web sitelerine yönlendirmeler içerir. İnternet, girişimciler için vazgeçilmez bir araç olmaya başlamıştır. Bütün kurumlar ve devlet yetkilileri bunu kullanmaktadırlar. Eğer internet bağlantısına sahip değilseniz, burada, aynı bilgiyi edinebileceğiniz bir telefon numarası bulacaksınız. Bu kurumlar aynı zamanda, önemli adresler listesinde de verilmektedir. Umuyoruz ki bu rehber sayesinde, kendi işinizi başarıyla kurmanız için gerekli bilgiye sahip olacaksınız. Bu girişimci rehberi, UNIZO ile Anvers Şehri Girişımcilere Danışmanlık Bürosu, Gent Şehri Ekonomik İşler ve İstihdam Servisi, STEBO ve UNIZO Flaman-Brabant Bölgesi ve Brüksel Şubesi’nin ortak çalışması ve Avrupa Sosyal Fonu’nun desteği ile gerçekleşmiştir. İçİndekİler 01 Giriş sayfa 1 BÖLÜM 1 Yükümlülükler BÖLÜM 2 Önemlİ bİlgİler 02Bir işe başlayabilir misiniz? sayfa 7 (başlama önkoşulları) 03 Ticari işyeri mi yoksa bir şirket mi olacak? (firma biçimleri) 07 Finansman mı arıyorsunuz? sayfa 29 08 İzinler için başvuruda sayfa 33 sayfa 11 bulunma 09 Kendinizi yeterince sayfa 37 sigortalatın (Sigortalar) 04 Sosyal güvenliğiniz ne olacak? sayfa 13 10Kontroller ve denetimler 05 Muhasebeniz paha biçilmezdir sayfa 17 11Devralmalar ve franchising 06 Hangi vergiler ve ne kadar? sayfa 19 12İthalat ve ihracat (Vergiler ve KDV) 13Müşteri ilişkileri ve ağlar Denetim Listesi sayfa 23 sayfa 39 sayfa 43 sayfa 45 sayfa 49 UNIZO ile daha iyi iş sayfa 51 gerçekleştirmek Önemli adresler Bölüm 1 Yükümlülükler Bölüm 2: Önemli bilgiler pantone black pantone black 70% pantone black 40% pantone black 30% Lettertypes: Kid Type Paint Comic Sans Ms Regular / Bold Bijdragen tot de ontwikkeling van de werkgelegenheid door inzetbaarheid, ondernemerschap, aanpasbaarheid, en gelijke kansen te bevorderen, en door te investeren in menselijke hulpbronnen. 02 Bir işe başlamaya izin alabilmek için bir dizi şartları yerine getirmeniz gerekmektedir. Bu şartların çoğu herkese uygulanır, fakat ayrıca belli meslekler için belirli şartlar da vardır. Bir iş kurmak için gerekli şartları şu anda yerine getiriyor musunuz? Yoksa her şeyden önce birkaç işi yerine mi getirmeniz gerekiyor? Bu rehberin sonuna geldiğinizde cevabı öğrenmiş olacaksınız. Bİr İşe başlayabİlİr mİsİnİz? 2A Bİr gİrİşİmcİ numarası (ondernemingsnummer) İçİn başvurunuz Bir işe başlayabilmek için, öncelikle herhangi birişletmeler gişesinden bir girişimci numarası için başvuruda bulunmanız gerekmektedir. Size yakın olan işletmeler gişesi ile ilgili bilgileri aşağıda tamamlayınız. İşletmeler gİşenİz: …….…….…….…….…….…….…….…….…….…….…….…………………………… Adres: …….…….…….…….…….…….…….…….…….…………………………………………….……………… Size en yakın olan işletmeler gişesini(ondernemingsloket) , www.kmodirect.be ( ‘locaties’) İnternet adresinde veya UNIZO-Başlayanlar Servisi’nde (UNIZO-Startersservice) bulabilirsiniz. (Ayrıca rehberin son bölümündeki önemli adresler listesine de bakınız.) 2B Telefon: ……………………………………………………………………………………………………………… Açılış saatlerİ: …….…….…….…….…….…….…….…….……....…….….……………………………………… ……….…….…….…….…….…….…….…….…….…….…….….…………………………………………………… Genel olarak bağlantı kurduğum kİşİ: ……..…….…….…….…….…….…….…….…….…….…….……... Getİrmenİz gereken belgeler hangİlerİdİr? İşletmeler gişeniz size, işiniz için gerekli tüm önkoşullar ile ilgili bilgiyi sağlayacaktır. Girişimci numarasına başvurabilmek ve bir işe başlayabilmek için, aşağıdaki belgeleri getirmeniz gerekmektedir: • Temel iş yönetimi (bedrijfsbeheer) bilgisi sertifikası. Bu genellikle diplomanızdır. Diplomanızın, Belçika’da en azından “Lise üstü eğitimi” veya denk seviyede tanınması gerekmektedir. Bu diploma, temel iş yönetimi bilgisine kanıt olarak kabul edilir. • Belçika kimlik kartı veya başka bir kimlik belgesi (sarı kart, mavi kart, mor kart, beyaz kart, turuncu kart) Ulusal kayıt numarasının bildirimi ile birlikte. • Banka hesap numarası. • Avrupa Topluluğu dışından gelip sürekli oturum izni olmayanlar için: Serbest meslek kartı (Beroepskaart) veya PECO belgesi (PECO-attest (Romanya ve Bulgaristan’dan gelenler için özel belge)) • Belli meslekler için: mesleki becerileri ile ilgili belge (2 E’ye bakınız). (mesela NN 750805 503 45-doğum tarihinin ters Bu belgelerin biri ya da fazlası olmadan sıralanmış hali ile başlayan) işletmeler gişesine gitmenin hiçbir anlamı • €70 yoktur. Eğer gerekli olan bu belgelere sahip değilseniz, bu belgeleri ÖNCEDEN edinmelisiniz. Belİrlİ problemlerİn çözümü Belçİka lİse üstü dİplomanız yok. Şİmdİ ne olacak? Yabancı bİr dİplomaya sahİpsİnİz. Diplomanızın Hollandaca, Fransızca, İngilizce, veya Almanca’ya yeminli çevirisini sağlayınız. Yabancı dİplomanız yüksek öğretİm dİploması İse (yüksek okul ya da ünİversİte): Flaman Topluluğu Bakanlığı, Milli Akademik Tanınma ve Bilgi Merkezi, Yüksek Öğretim Sekreterliği’nden ((Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, NARIC-Vlaanderen, Administratie Hoger Onderwijs)diplomanızın seviye tespitini isteyiniz. Yabancı lİse dİplomanız 1 Eylül 2000 tarİhİnden önce alınmış İse: Flaman Topluluğu Bakanlığı, Eğitim Departmanı, Lise Eğitimi Bölümünden (het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, Departement Onderwijs, Afdeling Beleidsuitvoering Secundaire Scholen) diplomanızın denkliğini isteyiniz. Belçİka kİmlİk kartınız veya ulusal kayıt numaranız yok mu? Avrupa Bİrlİğİ üyesİ bİr ülkeden kİmlİk kartınız var. Belediyeye kayıt olunuz ve önce bir mor kart (paarse kaart) alınız (ve sonra da bir mavi kart (blauwe kaart)). Bu kart ile işletmeler gişesinden bir girişimci numarası alabilirsiniz. Bulgarİstan yada Romanya kİmlİk kartınız var. Öncelikle PECO belgesi için Federal Devlet Ekonomi Servisine (Federale Overheidsdienst (FOD) Economie) başvurmalısınız. (Tabloya bakınız). Uzatma koşullu bİr beyaz kartınız (witte kaart) ya da turuncu kartınız (oranje kaart) var Serbest meslek kartı (Beroepskaart) için Belçika’da, Federal Devlet Ekonomi Servisine (Federale Overheidsdienst (FOD) Economie) başvurabilirsiniz. Bunun için Belediye yönetimi aracılığı ile başvuruda bulunmanız gerekmektedir. Bu serbest meslek kartı ile bir girişimci numarası için başvurabilirsiniz. Başka bİr ülkeden kİmlİk kartınız var. Kendi ülkenizdeki Belçika Büyükelçiliği’ne meslek kartı (beroepskaart) için başvurmalısınız. Bu PECO belgesİ veya serbest meslek kartı İle Ülkenizdeki Belçika Büyükelçiliği’nde Belçika‘da işletmeci olarak çalışabilmek için D vizesi (geçici oturma izni) için başvurabilirsiniz. Bu D vizesi ile belediyede kendinizi yabancılar kayıtlarına yazdırınız. Serbest meslek kartı (beroepskaart) veya PECO belgesİ Bu belgeler, Belçika’da işletmeci olmanıza izin verir. Serbest meslek kartı için “Federal Devlet Ekonomi, KOBI, Serbest Meslek ve Enerji Servisi’nde (Federale OverheidsDienst (FOD) Economie, KMO, Middenstand en Energie)” başvuru yapabilirsin. Başvurunuzda, yapacağınız aktivitelerin ekonomik yararlarını göstermelisiniz. Romanya ve Bulgaristan uyruklular, direkt olarak Federal Devlet Ekonomi Servisine başvurarak bu yükümlülük için bir muafiyet sorabilirler. ( PECO belgesi). 2C “Beyaz” kart veya (BIVR) = Yabancılar Kayıtlarında Yazılma Belgesi (bazı durumlarda uzatılma koşuluyla; örneğin öğrencilik, beraber yaşama gibi...) “Turuncu” Kart = Kayıt belgesi ( Model A) (Mülteciler gibi) “Sarı” kart = Yabancı uyruklular için kimlik kartı “Mavi” kart = Bir Avrupa Birliği üyesi ülkenin vatandaşı için verilen oturum izni “Mor” kart=Kayıt belgesi (Model B) Avrupa Birligi üyesi ülkelerin uyruğundan olanlar için Bu broşürün en sonunda önemlİ adresler lİstesİ bulacaksınız. 2D Dİplomanız şartları yerİne getİrmİyor. Şİmdİ ne olacak? Kendi işinize başlamak istiyorsunuz ama diplomanız, temel iş yönetim (bedrijfsbeheer) bilgisinin bir kanıtı olarak kabul edilmedi. Şimdi ne yapabilirsiniz? Kendİ adınıza gİrİşımcİ numarası İstİyorsunuz. • Tanınmış bir kurumda ‘Temel iş yönetimi bilgisi’ kursuna gidebilirsiniz. Örneğin, SYNTRA bölgesel eğitim merkezleri ( www.syntra.be veya aşağıdaki önemli adreslere bakınız). • Merkezi Sınav Komisyonu imtihanına girebilirsiniz (Ekonomik İşler Federal Hükümet Departmanı (FOD Economie) – Tel. 02-208 52 33). • Temel iş yönetimi bilgi sertifikasına sahip eşinizden, yasal olarak beraber yaşadığınız kız/erkek arkadaşınızdan veya üçüncü derecede bir aile üyesinden sertifikasını kullanabilme izni sorunuz. Serbest çalışıyorsunuz fakat kendİnİze aİt gİrişİmcİ numaranız İle değİl. • Başka bir girişimcinin yerini alıyor ya da ona yardım ediyorsunuz. Bu durumda “serbest çalışan yardımcısı” olursunuz. 2E • İş yönetimi sertifikasına sahip başka bir ortakla beraber çalışan bir ortaksınız (aynı zamanda 03 ’e bakınız). Belİrlİ meslekler İçİn özel şartlar? Belirli meslekler için genel temel iş yönetimi bilgisine ek olarak gerekli mesleki bilgiye sahip olduğunuzu işletmeler gişesine kanıtlamalısınız. Mesleki bilginize ait bu tür kanıtınız olmadan bu meslekleri icra etmenize izin verilmeyecektir. Burada, bunun somut olarak hangi meslekleri ilgilendirdiğini ve gerekli mesleki bilginizi nasıl kanıtlayacağınızı açıklıyoruz. 1. Otuz dört düzenlenmİş meslek grubu Bunlar inşaat sektörü (marangoz, su tesisatçısı vb.), otomobil endüstrisi (otomobil tamircisi, ikinci el araba Serbest meslek sahibi olmak için gereken eğitim özeldir. Bunun için resmi tasdikli diplomalar düzenleyen yetkili kuruma gitmelisiniz. (Örneğin SYNTRA...) Flaman İstihdam Departmanı (VDAB) istihdam eğitimi için yetkili kuruluştur. Burada bazı eğitim kursları bu mesleği serbest meslek sahibi olarak icra etmenize izin vermez. satıcısı vb.), gıda endüstrisi (fırıncı, aşçı, kasap vb.) ve şahsi bakım için (kuaför, güzellik uzmanı vb.) meslek gruplarıdır. Düzenlenmiş meslek gruplarının tüm listesi işletmeler gişenizden temin edilebilir. Aşağıda yazılanlar vasıtasıyla uygun mesleki deneyimlerinizi kanıtlayabilirsiniz: • Diplomalar veya sertifikalar veya • SYNTRA eğitici kursları (VDAB kurslarında görülen eğitim degil!) veya • Uygulamalı deneyim (son 10 yılda en az 5 yıl). 2. Serbest ve entelektüel meslekler Avukat, noter, eczacı, muhasebeci, medikal meslekler, gayrimenkul acentesi, sigorta komisyoncusu vb. Bu mesleklerin her biri için mesleği icra etme şartları kanun ve/veya meslek organizasyonları aracılığı ile ayrı ayrı belirtilmiştir. Bu şartlar, gerekli diplomalar veya staj zorunluluğu olabilir. Gerekli bilgiyi ilgili meslek organizasyonundan sormanız tavsiye edilir. 3. Belİrlİ şartlara tabİ olan dİğer başka meslekler de vardır. Belirli etkinlikler için de izinler gereklidir. Konu ile ilgili olarak kesinlikle 08 .’e bakınız. Bu girişimci rehberi, UNIZO ile Anvers Şehri Girişımcilere Danışmanlık Bürosu, Gent Şehri Ekonomik İşler ve İstihdam Servisi, STEBO ve UNIZO Flaman-Brabant Bölgesi ve Brüksel Şubesi’nin ortak çalışması ve Avrupa Sosyal Fonu’nun desteği ile gerçekleşmiştir. 10 03 Yapacağınız iş yasal bir işletme şekliseçilmelidir: Tek kişi işletmesi (éénmanzaak) veya şirket (vennootschap). Tek kİşİ İsletmesİ mİ yoksa şİrket mİ? 3A Nasıl seçmek gerekİyor? İlk önce kendi kendinize aşağıdaki soruları sorunuz: • Korumak istediğim şahsi varlıklarım var mı? EVET / HAYIR • Büyük yatırımlar yapmalı mıyım (inşaatlar, makine vb.)? EVET / HAYIR • Personel almalı mıyım? EVET / HAYIR • Satın alma ve satışlarımda büyük paralar dönüyor mu? EVET / HAYIR • Riskli aktivite, satın alma veya satış işlemleri yapıyor muyum? EVET / HAYIR • Tek başıma gerekli diplomasına sahip olmadığım meslekleri mi icra etmek istiyorum? EVET / HAYIR Eğer cevaplarınızın çoğu EVET ise, o zaman ciddi olarak bir şirket kurmayı düşünmelisiniz. Aşağıda yazılı elementlere bakınız: Tek kİşİ İşletmesİ Şİrket (*) • Şahsi varlıkların korunmaması • Şahsi varlıkların korunması • Başlangıç sermayesi gerekmez • Limited bir şirket için (BVBA) minimum €18,550, • Tüm kararları kendiniz verirsiniz • Basit idari yönetim ve muhasebe şartları • Devir veya takip sınırlamaları anonim şirket için (NV) €61,500 başlangıç sermayesi gerekli • Bütün ortaklar, yönetim kurulu ve hissedarların genel toplantısı ile görüş alışverişinde bulunup ortak karar almalısınız. •Çift muhasebe kaydı, yıllık hesapların yayımı • Devir ve takip durumunda basit prosedürler * Burada sadece (E)BVBA olarak bilinen (bir kişi) özel sınırlı sorumluluk şirketi ve NV olarak bilinen anonim şirketini göz önünde bulunduruyoruz. 11 Tavsİye almak İçİn bİr muhasebecİye danışınız Firmanız için en uygun şekli, tanınmış bir muhasebeci veya bir mali müşavir ile görüşerek kesinleştirebilirsiniz. Muhasebeci ve mali müşavirler listesini, bunlara ait meslek enstitüsünde bulabilirsiniz. (tabloya bakınız) Muhasebe kayıtları ve hesaplarım için beraber çalıştığım muhasebeci ya da mali müşavir: 3B İsİm: …….…….…….…….…….…….…….…….…………………………………………………………… Adres: …….…….…….…….…….…….…….…….…….…….…….………………………………………………… Telefon: …………………………………………………… Faks: ……….…….…….…….…….…………………. E-maİl: …….…….…….…….…….…….…….…….…….…….…….………………………………………………… Tanınmış muhasebeciler ve mali müşavirler listesini, Tanınmış Muhasebeciler ve Vergi Uzmanları Meslek Enstitüsü’nde ( www.bibf.be ‘deki tablodan veya 02- 626 03 80 no’lu telefondan) veya Mali Müşavirler ve Vergi Danışmanları Enstitüsü’nde( www.iec-iab.be üye listesi veya 02-543 74 90 no’lu tel) bulabilirsiniz. 3C Seçİmİnİzİ yaptınız mı? 1. Tek kİşİ İşletmesİ Eğer tek kişi işletmesi seçtiyseniz, işletmeler gişeniz ile temasa geçiniz. 2. Şİrket İçİn Bir şirket kuracaksanız, ilk önce noter ile temasa geçmeniz gerekmektedir. Belçika Noterleri Royal Federasyonu’nda liste mevcuttur. ( www.notaris.be noterlerin adresleri veya tel. 02/505 08 52) Noterİm: …….…….…….…….…….…….……......…….…………………………………………………… Adres: …….…….…….…….…….…….…….…….…….…….…….………………………………………………… Tel: ……………………………………………………………………………………………………………………. Önemlİ En çok kurulan şirket şekilleri (E)BVBA olarak bilinen tek kişilik limited şirketler ve NV olarak bilinen anonim şirketlerdir. Başka şirket şekilleri de vardır. En önemlileri şunlardır: • Kollektif şirket (VOF) • Komandit şirket (COMM. V) • Hisseli komandit şirket (COMM. VA) • Sınırlı veya sınırsız sorumluluğu olan kooperatifler (CVBA (sınırlı sorumlu) veya CVOA (sınırsız sorumlu)) Avantajlar: • Kuruluş bazen notere gerek olmadan mümkündür. • Koyulan sermaye daha sınırlıdır. • Muhasebe şartları ile ilgili idari yönetim zorunluluğu fazla sıkı değildir. Dezavantajlar: • Özel mal varlığının sınırlı korunması Kar gütmeyen kurum (VZW), ticari aktivite için uygun bir şirket şekli değildir. 12 Bu girişimci rehberi, UNIZO ile Anvers Şehri Girişımcilere Danışmanlık Bürosu, Gent Şehri Ekonomik İşler ve İstihdam Servisi, STEBO ve UNIZO Flaman-Brabant Bölgesi ve Brüksel Şubesi’nin ortak çalışması ve Avrupa Sosyal Fonu’nun desteği ile gerçekleşmiştir. Ticari işyerinizin iyi işlemesi durumunda, her zaman bir şirket kurabilirsiniz. En ciddi dezavantaj, para olarak değil de yatırım malı olarak ortaya koyduğunuz sermaye (şimdiden satın alınmış makine, bina, diğer ekipman, vs.) üzerinden ödemeniz gereken vergilerdir. Muhasebeciniz bu konuda size tavsiyede bulunabilir! Ticari işyerinizde de (tek kişi işletmesi) personel çalıştırabilirsiniz! Serbest çalışan bir yardımcı veya işçi veya memur ile beraber çalışabilirsiniz. Böylece tek kişi işletmenizde birçok insanla birlikte çalışabilirsiniz. Şirket en az iki ortağın işbirliğinden oluşur. Aynı zamanda tek kişi limited şirketi (EBVBA) de kurabilirsiniz. Tek kişi limited şirketi (EBVBA) için gereklilikler, ödenen minimum sermaye hariç, limited şirkette(BVBA) olduğu gibidir. Sadece yatırılması gereken minimum sermaye daha fazladır (€6,200 yerine €12,400)! 04 Belçika’da, işsiz, hasta, emekli vb. insanlar devletten gelir elde eder. Bu gelir, çalışan nüfusun sosyal güvenlik priminden ödenir. Siz, serbest çalışan statüsünde olsanız da, bir çalışan olduğunuz zaman sosyal güvenlik aidatı ödersiniz. Çalışamama durumunda, daha önce ödenmiş olan primler sayesinde, bir gelir elde edersiniz. Ücretli çalışanların serbest çalışanlardan farklı bir sistemi vardır. Serbest çalışan bir kişi olarak ücretli çalışanlardan daha az sosyal güvenlik elde edersiniz. Sosyal güvenlİğİnİz ne olacak? 4A Prİmİnİzİn karşılığında ne elde edersİnİz? Haklarınız: • aile ödeneği: doğum ödeneği ve çocuk parası • sağlık sigortası: “büyük riskler” denilen (örneğin, doğum, hastaneye yatma, vb.) ve çalışamama durumu için ödemeler • emekli aylığı: emekli aylığı ve ölen eşinizin emekli aylığı • iflas sigortası Sosyal sigorta fonunuz, ödeme miktarları hakkında sizi bilgilendirebilir. 4B Sosyal sİgorta fonu vasıtasıyla prİmler Serbest çalışan bir kişi olarak ‘sosyal güvenlik priminizi’ her üç ayda bir (üç aylık prim) ödemelisiniz. Bunu, sosyal sigorta fonu üzerinden yaparsınız. Örneğin, serbest çalışan insanlar için sosyal sigorta fonu (SVMB olarak biliniyor) ( www.svmb.be veya tel. 02-238 04 11). Sosyal sİgorta fonum: …………………………………………………………………………………… Adres: …….…….…….…….…………….……………………………………………….…………………………. Telefon: .…….…….…….…….…….…….…………………………………………………………………………. Kayıt numaram: ……………………….…….…….…….…….…….…….……….……………………………….. Bağlantı kurduğum kİşİ: …….…….…….…….…….…….…….…….………………………………………… 13 Ne kadar ödeme yapmanız gerekİyor? 1. Geçİcİ mİnİmum prİmler Başlangıçta, ilk 3 yıl için minimum geçici prim ödersiniz. ÖNEMLİ: Bunlar geçici minimum primlerdir. 4C Serbest çalışan bir kişi için minimum geçici prim üç aylık dönem için yaklaşık €500’dir. Bu, yaklaşık net yıllık €9,500 gelir üzerinden hesaplanmıştır. GEÇİCİ (PRIM): Sosyal sigorta primi olarak net gelirinizin yaklaşık % 20’sini ödemeniz gerektiğini hesaba katmalısınız. Kesin prim net çalışma geliri üzerinden hesaplanır. Yeni başlayan bir serbest çalışan için bu henüz bilinmemektedir. Bu nedenle kanunun belirlediği geçici miktarı ödemelisiniz. Kesin miktar üçüncü yıldan sonra hesaplanacaktır. MİNİMUM (PRIM): Gelirinizin beklenenden az olması durumunda bile, söz konusu primleri geri almanız hiçbir zaman için mümkün olmayacaktır. 2. Bazı durumlarda daha az geçİcİ mİnİmum prİm ödeyebİlİrsİnİz. A. Yan meslek olarak serbest çalışan bİr kİşİ olarak. • Yarı zamanlı istihdam sözleşmeli (% 50) bir çalışansınız. veya eğitim sektöründe çalışıyorsunuz ve % 60 tam zamanlı ders paketi veriyorsunuz. Yan meslek olarak başlayabilirsiniz. • Ek bir geliriniz var (sosyal yardım (OCMW), işsizlik geliri) Bazı olağandışı durumlarda ve hak ödeme kurumunun kesin onayı ile yan meslek olarak başlayabilirsiniz. Geçici minimum prim sadece üç aylık dönem için €60’dur. B. (Ücretlİ çalışan) eşİnİz vasıtasıyla sosyal haklardan yararlanıyorsanız; • veya 25 yaşının altında bir öğrenci iseniz; • veya ölen eşinizin aylığını alıyorsanız; • ve yılda €5,600’den az kazanıyorsunuz. Yan meslek statüsü ile eşit statüye başvurabilirsiniz. O zaman daha düşük prim (üç aylık dönem için maksimum yaklaşık €240) ödeyeceksiniz. C. Eğer eşİnİz serbest mesleğİnİ esas meslek olarak gerçekleştİrİyor İse ve sİzİn dİğer bİr aktİvİtenİz veya ek gelİrİnİz yoksa ve eşİnİze İşİnde yardım edİyorsanız. • Eğer 1 Ocak 1956 tarihinden önce doğdu iseniz: Sadece ‘mini statü’ için (üç aylık dönemde yaklaşık €20) zorunlu prim ödersiniz. • Eğer 1 Ocak 1956 tarihinden sonra doğdu iseniz: ‘Maksi statü’ için üç aylık dönemde yaklaşık €240 zorunlu prim ödersiniz. D. 20 yaşından küçük veya arada bİr (yılda 90 günden az ve düzensİz olmak üzere) yardım eden aİle üyelerİnİn herhangİ bİr sosyal sİgorta prİmİ ödemesİ gerekmemektedİr. 14 Şimdiden net yıllık gelirinizin €9,500’ü geçeceğini biliyorsanız, daha yüksek prim ödemek için sosyal sigorta fonuna başvuruda bulunmalısınız. Böylece, tekrar hesaplama döneminde, sürprizleri engellemiş olursunuz. Aynı zamanda düşük vergi ödemiş olursunuz! 4D Pekİ sağlık sİgortası ne olacak? Aynı zamanda “mutualiteit” veya sağlık sigortası kurumuna (ziekenfonds) kayıt olmanız gerekiyor. Bu kurumlar, sağlık ve ilaç giderlerinizin ücretleri için size sosyal sigorta kartı (SIS-kart) verecekler. Bu şekilde, ‘küçük riskler’ olarak bilinen sağlık harcamalarının bir kısmını da geri alabilirsiniz (doktor ziyareti, tıbbi ürünlerin satın alınması, vb.). Her halükarda, serbest çalışan olduğunuzda, sağlık sigortası kurumunu bilgilendirmelisiniz. Çeşitli sağlık sigortası kurumlarının detaylarını Sağlık ve Maluliyet Sigortası Ulusal Enstitüsü’nden (RIZIV) temin edilebilirsiniz. ( 1 Temmuz 2006 tarihinden sonra serbest bir çalışan olarak başlayacaksanız küçük riskler için sigorta, otomatik olarak sosyal güvenlik priminize dahildir. www.riziv.fgov.be à verzekeringsinstellingen , sağlık sigorta kurumu ile temasa geçiniz veya tel 02-739 71 11) Sağlık sİgorta fonum: ……………………………………………………………………………………… Organİzasyon: ……………………………………………………………………………………………………. Adres: …….…….…….…….…….…….…….…….……......…….………………………………………………….. Telefon: …….…….…….…….…….…….…….…….…….…….………………………………………………….. Kayıt numaram: …………………………………….…….…….…….…….…….…….…….……………………. Bağlantı kurduğum kİşİ: ….…….…….…….…….…….…….…….…….……………………………………… 4e Sosyal güvenlİk ve şİrket Şirketin de aynı zamanda sosyal sigorta fonuna kayıt olması gerekmektedir. Burada €350 sabit bedel ödersiniz. Yeni başlayan şirketler, belirli şartların yerine getirilmesi durumunda, ilk 3 yıl için bu primden muaf tutulmaktadırlar. (Kayıt için muafiyet söz konusu değildir) ORTAKLARDAN BİRİ SERBEST BİR ÇALIŞANDIR! Ortaklardan biri bu firmanın bir çalışanı olabilir. Bu durumda ortak bir maaş alır ve söz konusu firma çalışanlar için sosyal güvenlik primi öder. Ama söz konusu ortak, aynı zamanda firma yönetimi ve firmaya verdiği hizmetler karşılığında firmadan bir gelir de elde edebilir. Bu durumda kendisi çalışan bir ortaktır. Bu gelir ortağın esas gelir kaynağı olması halinde, kendi sosyal güvenliğini finanse etmek zorundadır. Aşağıdaki şema bu durumu daha iyi açıklayacaktır: çalışan ortak şİrket • yönetim ücreti alır ça şan rtak • ödemeleri tahsil eder lı • faturalar düzenler o • girişimci numarası • sosyal güvenlik primi öder - karşılıklı dayanışma sağlık sigortası (mutualiteit) öder - gelir vergisi öder • KDV öder • yönetim ücretlerini öder Bu girişimci rehberi, UNIZO ile Anvers Şehri Girişımcilere Danışmanlık Bürosu, Gent Şehri Ekonomik İşler ve İstihdam Servisi, STEBO ve UNIZO Flaman-Brabant Bölgesi ve Brüksel Şubesi’nin ortak çalışması ve Avrupa Sosyal Fonu’nun desteği ile gerçekleşmiştir. 15 16 05 Muhasebe hesaplarınız birçok bilgi sağlamaktadır. Ve bilgi kazanç demektir! Bu yüzden doğru muhasebe yasal bir yükümlülükten daha fazladır. Şirketiniz haricinde çalışan bir muhasebeci ile çalıştığınız zaman muhasebe defterlerinize (mali durumunuza), kendinizin de düzenli olarak göz atmasında yarar vardır. Böylece, her gün, firmanız için doğru finansal kararları alabilirsiniz. Muhasebenİz paha bİçİlemezdİr 5A İyİ bİr “muhasebe defterİ/hesabı” Her serbest çalışan kişinin ‘iyi bir muhasebe defteri/hesabi’ tutması yasal bir zorunluluktur! Bu demektir ki muhasebe defteriniz/hesaplarınız: • firmanızdaki bütün girdi ile çıktıların ve hesapların bilgilerini vermelidir • doğru dokümanlara dayanmalıdır (örneğin faturalar, hesap bildirimleri, amortisman tabloları, vb.). Tek kİşİ İşletmenİz olup, yıllık cİronuz €500,000’nun altında mı? Bİr şİrketİnİz (BVBA, EBVBA, CV, NV) olup, yıllık cİronuz €500,000’nun üzerİnde mİ? Eğer öyle ise, o zaman basitleştirilmiş muhasebe Böyle bir durumda tam bir (çift) muhasebe hesapları tutmanız yeterli olacaktır. defteri tutmak zorundasınız. Bu, şu demektir: Bu, tek kişi işletmesi gibi (yan tarafa bakınız) aynı • Satın almalara ve satışlara ait defterikebirin (büyük defter) tutulması = gelen faturalar dosyası (satın alma faturaları) = günlük kazançlar defteri veya çıkan faturalar (satış faturaları) için özel (numaralı) fatura defteri defterleri tutmak zorunda olduğunuz anlamına gelir ve bunun yanında: • onaylı tek düzen hesap sistemi kullanmalısınız. • detaylı yıl sonu hesabı sunmalısınız (bilanço, kar ve zarar hesabı ve açıklamadan oluşan). • günlük nakit ve banka defterlerinizin (finansal günlük defterler) doldurulması = uygulanan nakit ödemeler ve kazançların notları = mesleki kullanım için bankanız vasıtasıyla ödemelerin hesap tebliğleri (şahsi banka hesaplarınız hariç) • envanter defterinin ve yıl sonu hesabının yılda bir kez çıkartılması. 17 Bİr muhasebecİ seçİnİz Muhasebe defterlerini iyi bir şekilde tutmanız durumunda, muhasebecinin çalışma ücretini (ve giderlerini), üç aylık KDV beyanı, yıllık gelir vergisi beyanı ve firmanın yıl sonu hesabını çıkarma işlemleri ile sınırlayabilirsiniz. 5b Muhasebe kayıtları veya vergi ödemeleri ( 06 ’ya bakınız) ile ilgili sorularınız için muhasebecinize veya mali müşavirinize başvurabilirsiniz. Muhasebecİm: ………………………………………………………………………………………………… İsİm: ……………………………………………………………………………………………………………………. Adres: …….…….…….…….…….…….…….…….…………….…………………………………………………… Telefon: …….…….…….…….…….…….…….…….……. faks: …………………………………….……………. e-maİl: ….…….…….…….…….…….…….…….…….………………………………………………………………. Muhasebenİz: vergİlerİn hesabı İçİn temeldİr Muhasebeniz aynı zamanda vergilerinizi hesaplama için bir temel teşkil etmektedir. Ne kadar vergi ödemeniz gerektiğini buradan görebilirsiniz. Muhasebe hesaplarınızı özenle saklayınız. Böylece vergi makamlarına, gelir vergisi ödemesi, şirket vergisi ve katma değer vergisi için doğru bilgi verebilirsiniz. 18 Bu girişimci rehberi, UNIZO ile Anvers Şehri Girişımcilere Danışmanlık Bürosu, Gent Şehri Ekonomik İşler ve İstihdam Servisi, STEBO ve UNIZO Flaman-Brabant Bölgesi ve Brüksel Şubesi’nin ortak çalışması ve Avrupa Sosyal Fonu’nun desteği ile gerçekleşmiştir. Tanınmış mali müşavirler listesini, Tanınmış Muhasebeciler ve Vergi Uzmanları Meslek Enstitüsu’nde ( www.bibf.be ’deki tablodan veya 02-626 03 80 no’lu telefondan) veya Mali Müşavirler ve Vergi Danışmanları Enstitüsü’nde ( www.iec-iab.be üye listesi(ledenlijst) veya 02-543 74 90 no’lu tel) bulabilirsiniz. 5c 06 Serbest çalışan bir kişi olarak iki çeşit vergi ödeyeceksiniz: • Gelir vergisi (kişisel gelir vergisi): serbest çalışan bir kişi olarak net geliriniz üzerinden vergi. 6A • KDV: etkinliğinizin katma değeri üzerinden vergi. 6B Şirketler için ayrıca kurumlar vergisi yükümlülüğü de vardır. 6C Hangİ vergİler ve ne kadar? 6A Net gelİrİnİz üzerİnden vergİ • Her yıl, 30 Haziran öncesi, önceki yıl net geliriniz üzerinden vergi beyanı yapmalısınız (vergi yılı = 1 Ocak’tan 31 Aralık’a kadar). • Kişisel gelir vergisi beyanındaki 2. bölümü doldurmalısınız. 1. Net gelİrİnİzİn hesaplanması Mesleki çalışmalarınızın BRÜT GELİRİ ek ödenekleriniz ticari kiralamalarınızdan elde ettiğiniz kişisel kiralama geliri vergiden düşen mesleki giderler (100% vergiden düşen) •Sosyal sigorta pirimleri (SVMB…) •Sağlık sigortası primi (mutualiteit) •İş giysileri – malzemeleri – reklam giderleri •Kamyonet/teslim kamyoneti •… kısmen (100% değil) veya ‘orantılı’ •Özel araba (sadece mesleki bölüm) vergiden düşen •Lokanta yemekleri •Cep telefonu •Bilgisayar •Ev kirası (ofis/atölye bölümü) •… net gelİrİnİz Serbest çalışan bir kişi olarak muhasebenizden bütün giderlerin kanıtlarını (kanıtlayıcı dokümanlar) temin etmelisiniz. (örneğin, fatura, makbuz vb.) 19 2. Ne kadar vergİ ödemenİz gerekİyor? a. Mİnİmum muaf tutulan mİktar İlk €5.780 üzerinden vergi ödemezsiniz (vergi yılı 2006 – gelir 2005). Bu, minimum muaf tutulan miktardır. b. Bakmakla yükümlü olunan çocuklar İçİn mİnİmum muaf tutulan mİktarın artması Eğer bakmakla yükümlü olduğunuz bir çocuğunuz var ise minimum muaf tutulan miktar eklenen €1.230 ile €7.010’e çıkartılmıştır Eğer bakmakla yükümlü olduğunuz 2 çocuğunuz var ise minimum muaf tutulan miktar eklenen €3.160 ile €8.940’a çıkartılmıştır Eğer bakmakla yükümlü olduğunuz 3 çocuğunuz var ise minimum muaf tutulan miktar eklenen €7.080 ile €12.860’a çıkartılmıştır Eğer bakmakla yükümlü olduğunuz 4 çocuğunuz var ise minimum muaf tutulan miktar eklenen €11.450 ile €17.230’a çıkartılmıştır Eğer bakmakla yükümlü olduğunuz 4’den fazla çocuğunuz var ise minimum muaf tutulan miktar, €17.230 üzerine her ekstra çocuk başına eklenen €4.370 ile yükseltilmiştir. c. Yukarıda yazılı mİnİmum muaf tutulan mİktar üzerİndekİ gelİrİnİzİn vergİsİ Minimum muaf tutulan miktar üzerindeki gelir için gelir bandınıza göre farklı yüzdeliklerde ödeme yaparsınız. Bunlar aşağıdaki gibidir: • €0 ile €7.100,00 arası gelir dilimi için: % 25 • €7.100,00 ile €10.100,00 arası gelir dilimi için: % 30 • €10.100,00 ile €16.830,00 arası gelir dilimi için: % 40 • €16.830,00 ile €30.840,00 arası gelir dilimi için: % 45 • €30.840,00 üzeri gelir dilimi için: % 50 d. Ek yerel beledİye vergİsİ Ek yerel belediye vergisi yaşadığınız yerel yönetime göre vergi yükümlülüğünüze ilave edilecektir. Bu oran ortalama % 7’dir. Kesin yüzde için belediye yönetimine danışınız. 3. Gelİr vergİnİzİn avans ödemelerİ Serbest çalışan bir kişi olarak gelir verginizin avans ödemelerini yapmanız gerekir. Diğer bir deyişle, beklediğiniz vergi borcunuzun bir bölümünü peşin ödersiniz. Bu sizin için de avantajlıdır, çünkü eğer bu şekilde ödeme yapmazsanız, vergi makamları ek vergi tanzim edecektir. Gelir vergisinin peşin ödemeleri yılda dört defa yapılmalıdır: 10 Nisan, 10 Temmuz, 10 Ekim ve 20 Aralık tarihinde. Bu tarihlerin her birinde beklenen gelir vergisi borcunun % 25’ini ödemekle yükümlüsünüzdür. Esas mesleği olarak ilk defa iş kuran serbest çalışan bir kişi 3 yıllık bir süre için peşin ödemelerden muaf bırakılmıştır. Aynı uygulama yeni şirketler için de geçerlidir. Vergi makamları bu dönem boyunca herhangi bir ek vergi tanzim etmezler. Buna rağmen isteyerek peşin ödeme yapabilirsiniz ve vergi indirimi alabilirsiniz. Lütfen not ediniz: peşin ödemeden muaf olma durumu vergiden muaf olma demek DEĞİLDİR!!! 4. Vergİ makamları Gelir vergisi, “Şirket ve Gelir Vergi İdari Yönetimi (AOIF)” (Administratie van de Ondernemings- en Inkomensfiscaliteit) tarafından tahsil edilir ve incelenir. Ofislerin adresleri bulunduğunuz yere göre değişir. (Belçika’daki resmi adresiniz). 20 Peşin Ödeme Servisi’ne (repertorium van de Dienst der Voorafbetalingen) (Federal Mali Işler Kamu Hizmeti http:// fiscus.fgov.be voorafbetalingen tel. 02 336 40 40) ile ilk önce kayıt olmalısınız. Peşin ödemeler, gerçek kişiler için 679-200234066 numaralı hesap numarasına, şirketler için 679-2002330-56 numaralı hesap numarasına yapılmalıdır. www.fiscus.fgov.be ‘de servis adresini arayınız. Adressen van de federale belastingadministraties Bevoegdheden (veya tel. 02 -336 69 99) ve aşağıdaki formu doldurunuz: Vergİ ofİsİm: ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………… Aynı zamanda Bölüm 2 – 6b 10 ’a bakınız Katma Değer Vergİsİ (KDV) (BTW) KDV, çalışmalarınızın vergisidir (malların temini veya hizmetlerin tedariği). KDV oranı, temin ettiğiniz veya sağladığınız mallara veya hizmetlere bağlıdır. Eğer iş aktiviteniz yok ise, KDV ödemeniz gerekmez. Diğer bir deyişle, KDV değişken bir vergidir. Genel olarak söz konusu tarife % 6 (gıda) ve % 21’dir (insanların bakımı, inşaatlar, lokantalar, telekomünikasyon, vb.) 1. KDV’yİ nasıl hesaplarsınız? Satıcı olarak müşterilerinizin hesabına KDV’yi kaydetmelisiniz. Müşterileriniz KDV’yi size öder. Siz, KDV’yi satıcılara ödersiniz. Daha sonra siz sadece iki miktar arasındaki farkı vergi makamlarına ödersiniz. İlk önce muhasebeciniz ile beraber KDV beyanını doldurmanız gerekmektedir. Daha sonra kendi kendinize de bunu yapabilirsiniz. KDV yönetiminizi mükemmel bir şekilde günlük muhasiplik çalışmaları ile entegre edebileceğiniz, ticari olarak kullanımlı yazılım paketleri vardır. 2. KDV’yİ nasıl ödersİnİz? Birçok serbest çalışan kişi ÜÇ AYLIK KDV beyanı yapar. Eğer yıllık iş hacminiz €500.000’i aşıyorsa, AYLIK beyan yapmak zorundasınız. KDV beyanınızın teslimi ile beraber KDV ödemesini yapmalısınız! Bu ödemeyi yılda 4 defa, 20 Nisan’dan, 20 Temmuz, 20 Ekim’den ve 20 Ocak’tan önce yaparsınız. Hesap numarası 679-2003000-47’dır. Hangi KDV bürosuna gitmeniz gerektiği, şirketinizin veya tek kişi işletmenizin ikamet adresine bağlıdır. www.fiscus.fgov.be adresini ziyaret ediniz Adressen van de federale belastingadministraties veya tel. 02-336 69 99) ve aşağıdaki formu doldurunuz: KDV beyanı yapacağım büro: ……………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………… 3. Sık sık ortaya çıkan İstİsnalar • Satışlarınız €5.580’I aşmıyor KDV’den muaf tutulabilirsiniz. KDV ödemeniz gerekmez ama KDV’yi mahsup edemezsiniz. • Bir dükkanınız var (pastane, kasap dükkanı, kahvehane, kuaför salonu, vb.) ve müşterilerinizin % 75’ine fatura düzenlemiyorsunuz. Satışlarınız €750.000’i aşmamaktadır. O zaman (önceden belirlenmiş olan) götürü usulü KDV hesaplaması yapılabilir. Daha fazla bilgi almak için KDV denetmeniniz ile temasa geçiniz. • Bir inşaat endüstrisinde mi çalışıyorsunuz? İki önemli istisnanın avantajlarından yararlanabilirsiniz: 21 1. % 21 yerine % 6 Normalde KDV oranı % 21’dir. 5 yıldan eski özel mekanlar üzerindeki yenileme ve bakım çalışmaları için % 6 oranı uygulanır. Müşterinizden, binanın 5 yıldan yaşlı olduğunu bildirdiği belgeyi imzalamasını isteyiniz. 2. KDV, akdi kabul eden (medecontractant) tarafından ödenmelidir. “Gayri menkul mallar üzerinde çalışma” yürüten kayıtlı müteahhit KDV’siz fatura düzenlemelidir. Müşteri için şartlar aşağıdaki gibidir: •KDV yükümlüsüdür. •KDV beyanı doldurur. •Mesleğinde tamamen veya kısmen ticari eylemler icra eder. Faturaya “akdi kabul eden tarafından KDV ödenebilirliliği, Kraliyet Kararı no 1, madde 20” : (‘BTW te voldoen door de medecontractant KB nr.1, art.20’) yazılmalıdır. ÖZEL TÜKETİM VERGİLERİ Yakıt, alkol veya tütün gibi ürünler mi satıyorsunuz? O zaman özel tüketim vergisi ödemelisiniz. Bu vergi, bu ürünlerin kullanımı veya tüketilmesi üzerinden hesaplanır: Özel tüketim vergilerinin ödemesi için ayrı bir düzenleme vardır. Bu vergiler Gümrük ve Tüketim Acentesi (D&A)(Kantoor der Douane en Accijnzen) tarafından denetlenir. Adresler www.fiscus.fgov.be Web sitesinde bulunabilir Adressen van de federale belastingadministraties veya tel. 02-336 69 99 Şİrketler İçİn: kurumlar vergİsİ Şirket, karı üzerinden vergi öder: brüt gelir (kar payları, muhtelifler ve işletme geliri dahil menkul ve gayrimenkullardan alınmış gelir) ispatlanmış mahsup edilebilir mesleki giderler ve maliyetler kar 2005 vergi yılı gibi kurumlar vergisi oranı da % 33,99’dur (% 3 kriz vergisi dahil). ÖNEMLİ Belediyeye ait ve bölgesel vergiler Belediyeler de aynı zamanda kendi toprak sınırlarında ortaya çıkan durum, fırsat ve etkinliğe göre vergi isteyip tahsil edebilirler. Firmalar ve serbest çalışan kişiler bu yüzden faaliyetlerini sürdürdükleri ve kurulmuş oldukları belediye veya bölge tarafından toplanan özel vergiler için sorumlu olabilirler. Bu tür vergiler pazar yerleri, odaların kiraları, vitrinler ve aydınlatılmış reklamlar, bilgisayar ekranları, çöp toplama, işaret levhaları, gece dükkanının açılışı ve işletilmesi vb. üzerinden düzenlenebilir. Daha fazla bilgi almak için bağlı olduğunuz belediyenin ekonomik işler servisi veya vergi tahsil ofisi ile temasa geçiniz. 22 Bu girişimci rehberi, UNIZO ile Anvers Şehri Girişımcilere Danışmanlık Bürosu, Gent Şehri Ekonomik İşler ve İstihdam Servisi, STEBO ve UNIZO Flaman-Brabant Bölgesi ve Brüksel Şubesi’nin ortak çalışması ve Avrupa Sosyal Fonu’nun desteği ile gerçekleşmiştir. 6c Bütün gerekli dokümanlara sahip olduğunuzdan emin olmak için bu kontrol listesini kullanabilirsiniz. Eğer herşeyi işaretlediyseniz, o zaman serbest meslek aktivitenizi doğru icra etmek için gerekli bütün önemli dokümanları elinizde bulundurduğunuzdan emin olabilirsiniz. Bu dosyaya dokümanların bir nüshalarını ya da orijinallerini koyunuz, böylece her zaman elinizde bulundurmuş olursunuz. Kontrol lİstesİ Dİploma • Orijinal diplomanın onaylı nüshası • Tercümenin nüshası • Eşitlik veya seviye belirlemesi için Bakanlığın kararı • İsletmeler gişesinden ‘temel iş yönetim bilgisi’ (bedrijfsbeheer) sertifikası Kİmlİk kartının ve/veya İkame İznİnİn bİr nüshası (BIVR) Serbest meslek kartı (Beroepskaart) veya PECO belgesİ İşletmeler kayıt bankasından hesap dökümü (İşletmeler gİşesİ aracılığı İle) KDV’nİn İşlerlİğİne aİt belge Serbest çalışan İçİn sosyal sİgorta fonuna kayıt beyanı Sağlık sİgorta fonuna kayıt Bİr şİrket İçİn • şirketin tüzükleri • Belçika Resmi Gazetesine kayıt ve yayın izni belgesi • Hisse kaydının bir nüshası Bu girişimci rehberi, UNIZO ile Anvers Şehri Girişımcilere Danışmanlık Bürosu, Gent Şehri Ekonomik İşler ve İstihdam Servisi, STEBO ve UNIZO Flaman-Brabant Bölgesi ve Brüksel Şubesi’nin ortak çalışması ve Avrupa Sosyal Fonu’nun desteği ile gerçekleşmiştir. 23 24