EnerjiSA Ankara – Okan Benli / Ar-Ge Müdürü
Transkript
EnerjiSA Ankara – Okan Benli / Ar-Ge Müdürü
Türkiye’de E- Mobilite ve Elektrikli Araçlar 22.01.2016 Gizli Üretim Gizli Toptan Ticaret & Optimizasyon Elektrik Dağıtımı Perakende Satış Enerjisa Dağıtım Bölgeleri 14 Bölge 110.000 km² Alan 20 Milyon Nüfus 9 Milyon Müşteri 7.000 Çalışan 190.000 km Enerji Hattı Gizli Akıllı Şebeke Akıllı Şebekeler… bilgi ve Sistemi Elektrik Üretim Tesisi Şebeke Trafo Merkezi iletişim sistemleri Operasyonlarıyla arasında aktif, sağlayabilen yeni gerçek nesil aracılığıyla (DSO) zamanlı bir son Dağıtım kullanıcı bilgi şebeke akışı yönetim anlayışıdır. Akıllı Şebekeler Akıllı Prosumer Üretici + Tüketici Tüketici Tüketilen Enerji Akıllı Evler Üretilen Enerji Optimize Güvenilir Sürdürülebilir Yüksek Kalite Verimli Enerji Networkleri Sistemler oluşturmayı hedeflemektedir. Temel Araştırma Alanlarımız 01 Mikro Şebekeler - Enerji Yönetimi Akıllı Sayaç Altyapısı Dağıtım Otomasyonu Mikro şebeke ve Adalanma 02 Dağıtık Üretim & Depolama - Yenilenebilir Enerji Kaynakları - Depolama Teknolojileri - Şebeke Entegrasyonu 03 EV / V2G - EV Etki Analizleri - Araçtan Şebekeye enerji aktarımı - Elektrikli Araç ŞarjTasarımı 04 Talep Tarafı Katılımı - Dinamik Fiyatlandırma - Talep tarafı yönetimi 05 Akıllı Şehirler - Enerji Verimliliği - Kritik Altyapı Yönetimi - Akıllı Aydınlatma Sistemleri - Entegre Enerji Yönetimi 06 Büyük Veri & Siber Güvenlik - IT/OT Entegrasyonu - Büyük Veri - Siber Güvenlik Dünyadaki Durum Avrupa’daki Durum Karbon Salınımı Hedefleri KAYNAK: ICCT; Press search, McKinsey Hedefler ve standartlar: CEN-CENELEC : eMobility Coordination Group (eMCG) CIGRE, IEC : Inter-operability Standards CIRED : Infrastructure Management EU – Çevreci Hedefler Teşvikler KAYNAK: Tax authorities; Press search; McKinsey Teşvik Sistemi: ÖTV-KDV indirimi, ücretsiz otoban kullanımı, motorlu taşıtlar vergisinde indirim, otobüs yolunu kullanma hakkı, vb. AB e-Mobility Projeleri • • • • • • • • • • • • • • Green eMotion - A pan-European Effort Towards an Interoperable Electromobility system ZeEUS - Zero Emission Urban Bus System FREVUE - Freight Electric Vehicles in Urban Europe E3Car - Nanoelectronics for Energy Efficient Electrical Car HEMIS, electric powertrain HEalth Monitoring for the Increased Safety of FEVs eCo-FEV, efficient Cooperative infrastructure for Fully Electric Vehicles MOBINCITY, Smart Mobility in Smart City ELEVTRA - Electric Vehicles Training Smart EV-VC - Smart Electric Vehicles Value Chains eBRIDGE - Empowering Fleets for Business and Private Purposes in Cities ELE.C.TRA - ELEctric City TRAnsport I-CVUE - Incentives for Cleaner vehicles in Urban Europe ENEVATE - European Network of Electric Vehicles and Transferring Expertise NISTO - New Integrated Smart Transport Options AB e-Mobility Projeleri >320 Proje 1,9 B€ % 65 public funding Demonstrasyon 135 Proje 470 M Euro • Depolama Ünitesi • Batarya Yönetim Sist. • Motor • Charger • Araç Kontrol • Altyapı • Şebeke entegrasyon • Piyasa kurgusu Kaynak: 1) JRC, «Paving the way to electrified road transport», 2013 2) JRC, «A look at the EU's research on electric cars», 2013 3) JRC, EV-Radar Platform, http://iet.jrc.ec.europa.eu/ev-radar/index.php Olgunluk Seviyeleri Kaynak: Roland Berger Strategy Consultans, «E-mobility Index 1st Quarter 2015», March 2015 Kısıtlar ve Çözüm Yolları Pazarın gelişimini etkileyen kısıtlar: • Şarj için uzun süreler gerekmesi • Fiyatların yüksek olması Şarj Altyapısı Batarya Değişimi Kablosuz Şarj Hızlı Şarj Hizmet Olarak e-Mobilite MaaS – Mobility as a Service (Car-sharing) Mevcut Durum - Türkiye Otomotiv sanayisi için en olumlu görülen stratejik yatırımlar Elektrikli Araç Pazarı: Elektrikli araç sayısı ihmal edilebilir düzeydedir. Türkiye yollarındaki toplam araç sayısı 1000 civarındadır. 500 civarında da şarj istasyonu vardır. Otomotiv Sektörü : Mevzuat eksikliği ve öngörülemezlik sebebi ile elektrikli ve diğer çevreci araçlara yatırım olumlu görünmemektedir. Fakat mevzuatın çıkmasının ardından sektörde hızlı bir canlanma beklenmektedir. Mevzuat Çalışmaları : KAYNAK: : Türkiye Otomotiv Sektörünün Geleceğe Yolculuğu, 2017 Öngörüleri, KPMG Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, 2015-2018 yıllarını kapsayan yeni Strateji Belgesini ve Otomotiv Sektörü Stratejik Belgesini yayınladı. Bu dokümanlarda Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile birlikte Elektrikli Araç Şarj Altyapısı ile ilgili mevzuatın çıkarılmasına odaklanıldığı görülmekte. Fakat Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının Strateji Belgesinde aynı şekilde konunun yer almadığı bilinmektedir. Dağıtım Şirketi Açısından BELİRSİZLİK..! 1)Puan zamanlardaki talep artışı 2) Pazardaki konumlanma 3) Altyapı yönetim 4) Ticari beklentiler Dağıtım Şirketi ve Perakende Açısından • Kurulumu yapmak isteyen firma dağıtım şirketine (gerekirse) kapasite başvurusunda bulunmaktadır. Gerekmediği durumlarda Dağıtım Şirketinin haberi olmamaktadır. • Ayrıca şarj istasyonu için abonelik başvurusu yapılmakta ve sayaç takılmaktadır. • Kurulumu yapılacak şarj istasyonunun projesi Dağıtım Şirketinin onayına gelmemektedir. • Şarj hizmeti sağlayan firmaların özel bir lisansı bulunmamaktadır. • Hızlı Şarj istasyonlarının kurulumu için prosedür bulunmamaktadır. «Türkiye’nin, haberleşme özelliği olmayan, birbiri ile uyumsuz ve dağıtım şirketlerinin şebekeye hangi fider üzerinden hangi güç ile bağlı olduğunu bilmediği şarj istasyonlarının çöplüğüne dönmemesi için ELDER üzerinden veya doğrudan dağıtım şirketlerinin yapacağı görüşmeler ile elektrikli araç şarj istasyonu kurulumu, yönetimi, bununla ilişkili olan ticari ilişkilerin nasıl olması gerektiği gibi konular bir yönetmelik, tebliğ veya kurul kararı ile düzenlenmelidir.» DAGSİS Projesi – (kısa bilgiler) Dağıtıma Gömülü Sistemlerin Etki Analizi ve Optimizasyonu Projesi Süre Bütçe Paydaşlar : 22 ay : 2,3 MTL/6,8 MTL : Boğaziçi EDAŞ Çamlıbel EDAŞ Meram EDAŞ Dicle EDAŞ Aras EDAŞ Fon Kaynağı : EPDK Danışman : Yrd. Doç. Mithat Kısacıkoğlu Hacettepe Üniversitesi Kapsam: Şebekeye teknik kalite anlamında etki analizi, • Lisanssız üretim tesisleri • Elektrikli araçlar • Depolama üniteleri • Optimum konumlandırma Proje Koordinatörü: Başkent EDAŞ Elektrikli Araçlar (EV) Kontrolsüz ve plansız bir şekilde elektrikli araçların (EV) şarj edilmesi elektrik dağıtım tarafında önemli etkileri olacağı öngörülmektedir ve bu durum elektrik dağıtım elemanlarının ömrünü doğrudan etkileyecektir. Bu proje ile araştırılan; Ev batarya şarj istasyonunun oluşturacağı fazladan yükün ve voltaj bozulmalarının dağıtım sistemlerine etkileri Batarya şarj istasyonunun dağıtım trafosunun ömrüne olan etkisi Elektrikli Araçlar (EV) 17 elektrikli araç batarya şarj istasyonlarının dağıtım araçlarına etkisini gözlemlemek amacıyla, departmanımız tarafından temin edilmiştir. Farklı kullanıcı profilleri ve senaryoları günlük kullanım alışkanlıkları pratiğe dökülerek simule edilmektedir. Yöntem Şebeke verisinin, kullanım verisinin ve teknik kalite verilerinin toplanması Şebeke Modelinin Oluşturulması Aracın ve Şarj Ünitesinin Modelinin Oluşturulması Senaryoların Tanımlanması Modelin İyileştirilmesi Farklı Senaryolara Göre Analizlerin Yapılması Çözüm Önerilerinin Oluşturulması • Bildiri : F. Erden, M. Kisacikoglu, O. Güreç «Examination of EV-Grid Integration Using Real Driving and Transformer Loading Data», ELECO 2015, Bursa Veri Toplama – Şebeke DigSilent Power Factory CBS Proje kapsamında CBS ile Analiz programının entegrasyonu yapılmıştır. Şebeke verisinin doğrudan analiz programına alınabileceği kod geliştirilmiştir. Proje kapsamındaki senaryolar, Gölbaşı bölgesindeki TR-25 üzerinde analiz edilecektir. Veri Toplama – Kullanım Veri setinde anormal veriler hesaba katılmamıştır. Günlük 10-80km arası mesafe yapan ve16.00 sonrasında eve gelenler dahil edilmiştir. Araç takip sistemi ile tüm araçlar takip edilmektedir. Farklı profillerdeki kullanım durumları toplanmaktadır. Bu farklı profiller: 1) Beyaz Yaka, 2) Mavi Yaka • Endeks Okuma, • Açma-Kesme • Kalibrasyon 3) Yönetici Eve Geliş Zamanı Elde edilen veriler Gauss dağılımını vermiştir. Buna göre; Eve geliş zamanı: mean 19.55 std dev. 01.40 Günlük katedilen mesafe: mean 39,5 km std dev. 15,8 km Günlük Katedilen Mesafe Veri Toplama – Teknik Kalite Teknik Kalite verileri Hacettepe Üniversitesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümünde kurulan ENERJİSA Laboratuvarı’nda hazırlanan düzenek ile ölçülmektedir. Düzenek; Osiloskop, Elektrikli araç simulatörü ve şarj ünitesinden oluşmaktadır. Gerçek ortamı birebir yansıtmaktadır. Ayrıca sahada da güç kalitesi cihazları ile ölçüm alınmaktadır. Şebeke Modelinin Geliştirilmesi ŞEBEKE VERİSİ Envanter Bilgisi Yük Profili KULLANIM VERİSİ TEKNİK KALİTE VERİSİ Eve Varış Zamanı Ortalama Mesafe Gerilim Olayları Harmonik Fliker ŞEBEKE MODELİ Senaryoların Tanımlanması Tüm dağıtım şebekesinin analizi için bir çok farklı senaryo proje kapsamında tanımlanacaktır. Ön çalışma olması açısından bildiri kapsamında 6 farklı senaryo tanımlanmış ve analiz edilmiştir. Bildiride kullanılan veriler Güç Kalitesi İzleme Sisteminden çekilmiştir. 01-30 Eylül 2014 dönemi yüklenme verileri baz alınmıştır. Senaryolar Case 1 : %10, %20, %30 penetrasyon Case 2 : %10, %20, %30 penetrasyon Analiz TR2789, Eylül 2014 günlük ortalama yük profili. Başlangıç Durumu: Case 0. %0 Penetrasyon TR2789 34,5/0,4 kV 1000 kVA Yaklaşık 900 müşteri ( %90 mesken - %10 ticari) Analiz Sonuçları - %10 Analiz Sonuçları - %20 Analiz Sonuçları - %30 Sonuçlar & Öneriler Mevzuat Oluşum Süreci Bağımsız Kamu Kuruluşu Araştırma Kuruluşu Üretici Firma Yönetmelik + Uygulama Dağıtım Şirketi Sonuçlar & Öneriler EMSO Piyasa Oyuncuları Şarj İstasyonu İşletmecisi (CPO) Lisans Halka açık yere kurulum zorunlu Herkesin kullanımına uygun olmalı Müşteri ile doğrudan kontratı yok e-Mobility Perakende (CPO/EMR) CPO + şarj işlemi için perakende hakkı Müşteri ile doğrudan kontratı var 3. Parti Sistem İşletmecisi (EMSO) Roaming Ödeme Bilgisi Dağıtım ile ilişki B2B contract (CPO/E MR) B2B contract (CPO) B2B contract B2C contract Şarj İşlemi Sonuçlar & Öneriler Mevzuat Hükümet • • • Strateji, hedef Genel Kanun Tamamlayıcı Kanunlar: iş, servis ve teknik hk. Teşvikler • • • Yönetmelik Doğrudan ve Dolaylı mali destek Devlet filolarında EA kullanımı Ar-Ge Desteği Teknik konuları genel olarak tanımlayan kanun Halka açık ve kapalı yerlerdeki Kurulum, İşletme, test, ödeme, güvenlik vb. konularla ilgili kurallar Kurumlar (Üni., Ar-Ge Ens., vb.) • Belediyeler EPDK Teknik Kurallar • Şehir planlamasında EA için yerel kurallar, Halka açık park alanlarının tahsisi • • • EA öncelikli yollar, park alanları, vb. EA paylaşımı Kendi filosunda kullanım Dağıtım ve perakende sektörünün adaptasyonu için yönetmelik Teşekkürler… 21.1.2016 Gizli