Erken Dönem Uyumsuz Şema Alanları ve Sosyal Fobi Belirtileri
Transkript
Erken Dönem Uyumsuz Şema Alanları ve Sosyal Fobi Belirtileri
Türk Psikoloji Dergisi, Aralık 2014, 29 (74), 108-115 Erken Dönem Uyumsuz Şema Alanları ve Sosyal Fobi Belirtileri: Duygu Düzenleme Güçlüğünün Aracı Rolü Var mı? Dilay Eldoğan Elif Barışkın Başkent Üniversitesi Hacettepe Üniversitesi Özet B araştır anın a acı, erken d ne y s şe a alanları ile sosyal fo i elirtileri ilişkisinde d y d enle e l ğ n n aracı değişken rol n incele ektir Araştır anın rnekle ini 2011-2012 ğreti yılında Hacettepe Üniversitesi nde eğiti ine deva eden 240 niversite ğrencisi ol şt r aktadır alış ada ie o it osyal ay ı l eği ( ), Beck Depresyon Envanteri (BDE), o n e a l eği- ısa or ( ) ve D y D enle e l ğ l eği (DD ) k llanıl ıştır Araştır a verilerine aracı değişken ( ediator) anali i y lan ış ve anali son larına re d y d enle e l ğ n n erken d ne y s şe a alanlarından kop kl k, edelen iş otono i ve edelen iş sınırlar şe a alanları ile sosyal fo i elirtileri ilişkisinde aracı rol n n old ğ l s na laşıl ıştır Araştır anın l y nleri, sınırlılıkları ve katkıları il ili literat r ışığında tartışıl ıştır Anahtar kelimeler: Erken d ne y s şe a alanları, sosyal fo i elirtileri, d y d enle e l ğ Abstract e p rpose of t e st dy as to investi ate t e ediator role of e otion re lation dif c lties on t e relations ip et een early aladaptive sc e a do ains and sy pto s of social p o ia e sa ple incl ded 240 niversity st dents ie o it ocial An iety cale ( A ), Beck Depression nventory (BD ), o n c e a estionaireort or ( ) and Dif c lties in E otion e lation cale (DE ) ere ad inistered Analysis revealed t at t ere is a ediator role of e otion re lation dif c lties in t e relation et een Disen a e ent, paired A tono y and paired i its sc e a do ains and t e sy pto s of social p o ia tren ts, li itations and i plications of t e c rrent st dy are disc ssed in t e li t of relevant researc Key words: Early aladaptive sc e a do ain, sy pto s of social p o ia, e otion re lation dif c lties azı ma A resi: Dilay Eldoğan, Başkent Üniversitesi sikolo i B l , Eskişe ir ol 20 k 0 810, Ankara E-posta: dilayeldo an ot ail co Yazar Notu: B etin, ilk ya arın Hacettepe Üniversitesi klinik psikolo i y ksek lisans te verisinin ir l ne dayan aktadır Erken D ne osyal fo i, insanların ayatının pek ok alanında ol s son lar yarata ilen, yaşa oy r l e sıklığı akı ından en yay ın anksiyete o kl ğ d r ( dd, 1 4 essler ve ark , 1 4) B d r sosyal fo inin pek ok ili sel araştır a kapsa ında incelenesine olanak tanı ış olsa da sosyal d r larla il ili kork ların te elleri yeterince iyi anlaşıla a ıştır osyal fo inin te elinde i a , yetiştiril e şekilleri, akran ilişkileri ve ol s yaşa olayları i i eşitli değişkenlerin rol oynadığına, değişkenlerin ireylerde ol s te el inan lar ol şt r ası ile ilişkili olarak sosyal fo i elirtilerine yol a tığına dair l lar l n aktadır ( eal ve Edel an, 200 apee ve pence, 2004) osyal fo i elirtileri steren ireylerde ortak olarak lene ilen aşarısı lık, kara sarlık, yetersi lik, ağı lılık i i şe a d eyindeki ol s te el inan lar ve te el inan ların ol ş nda rol oynayan fakt rler effrey o n ın şe a k ra ı er evesinde tanı ladığı erken d ne y s şe aları akla etir ektedir ( into- o veia, astil o, al ardo ve na, 200 ) Ayrıca sosyal fo inin depresyon ve ellikle erken d ne y s şe aların sıklıkla alışıldığı ekin en kişilik o kl ğ ve narsistik kişilik o kl ğ ile olan y ksek eş tanı oranları sosyal fo inin şe a k raı er evesinde değerlendiril esini erekli kıl aktadır (Her ert, Hope ve Bellak, 1 2) effrey o n , şe a k ra ında ellikle ol s oc kl k deneyi lerinin ir son c olarak elişen şeaların kişilik o kl klarının, da a a f karakteroloik sor nların ve pek ok Eksen o kl ğ n n te eli ola ileceği ipote ini eliştir iş ve şe aları erken d ne y s şe alar olarak tanı la ıştır Erken d ne y s şe alar, oc kl k ağının i tiya ları ileri derecede en ellendiği veya aşırı doy r ld ğ nda ortaya ıka ilen, erken d ne de d nyayı al ıla ak adına old k a işlevsel ola ilen fakat a an i inde değişi e diren li ale el esi se e iyle psikopatolo ilerin ol ş na yol a a ilen i insel aritalardır ( o n , losko ve eis aar, 200 ) o n , k ra ında kop kl k reddedil işilik, edelen iş otono i erklik, edelen iş sınırlar, diğerleri y neli lilik ve y ksek standartlar astırıl ışlık ol ak ere eş şe a alanı ve şe a alanlarının kapsadığı 18 şe a tanı la ıştır ra a re, kopukluk/reddedilmiş şe a alanı (terk edil e, vensi lik, d y sal yoks nl k, k s rl l k, sosyal i olasyon şe aları) diğerlerine venli ağlan a ereksini inin, zedelenmiş otonomi/özerklik şe a alanı ( ağı lılık, te ditler karşısında dayanıksı lık, i i e e e, aşarısı lık şe aları) kendini ortaya koy a ereksini inin, zedelenmiş sınırlar şe a alanı ( ak r e, yetersi deneti şe aları) er ek i li itler ve deneti ereksini inin, diğeri yönelimlilik şe a alanı ( oy n eğicilik, kendini feda, onay arayıcılık şe aları) i tiya ve d y larını ifade ede il e ereksini inin, yüksek y s e a Alanları ve osyal o i 10 standartlar ve bastırılmışlık şe a alanı (kara sarlık, d y ları astır a, y ksek standartlar, ce alandırıl a şe aları) ise kendiliğindenlik ve oy n ereksini inin en ellen esi ya da aşırı doy r l ası ile ol ş ş şe a alanlarıdır Erken d ne y s şe alar ve psikopatolo i ilişkisini araştıran alış alarda sosyal fo i elirtileri steren ireylerin yapılan değerlendir elerde d y sal yoks nl k, aşarısı lık, vensi lik, ağı lılık, te ditler karşısında dayanıksı lık şe alarından y ksek p an aldıklarına, şe aların ise kop kl k reddedil işlik ve edelen iş otono i şe a alanları ile ilişkili old ğ na dair l lara laşıl ıştır ( into- o veia, astil o, al ardo ve n a, 200 ) Erken d ne y s şe alar yaşa ın erken d ne lerinde oc ğ n i inde l nd ğ evre akkında il i sağla ası ve aşa ık aya y nelik ol ası se e iyle işlevseldir Ancak, yetişkinlikte ireylerin değişen evresel koş llara rağ en d nyayı şe alarıyla t tarlı olarak al ıla aları ve şe alarını s rd recek tepkiler ver eleri se e iyle y s ale el ekte ve psikopatolo ilerin ol ş na yol a aktadır e a odeline re şe a tesli i, şe a ka ın ası ve şe a aşırı tela si şe aları s rd ren y s aşa ık a stilleridir ( o n , losko ve eis aar, 200 ) e a tesli i, şe ayı lendiren ve s rekli kılan d ş nsel, davranışsal ve d y sal strate ileri şe a ka ın ası, şe ayı aktive edecek yaranlardan ka ın ayı şe a aşırı tela si ise şe anın tersini ortaya koyacak d y , d ş nce ve davranışları kapsaaktadır ( o n , losko ve eis aar, 200 ) e aları s rd r c aşa ık a stilleri pek ok psikopatolo ide lene il ektedir Bilişsel odellerin sosyal fo inin te el ellikleri olarak tanı ladığı d y yoğ nl ğ ve d y d enle e l ğ de şe aları s rd ren fakt rler arasında yer ala ilir Diğer ir deyişle, erken d ne y s şe aların s rd r le il esi a acıyla d y lara ilişkin farkındalığın ol a ası, d y ların ka l edile e esi, d y ların ifade edil e esi, d y ile aşa ık ada a a odaklı davranışlara erişi de l k yaşan ası ve d rt sel davranışlarda l n l ası olarak ifade edile ilen d y d enle e l ğ n n deneyi len esi ve deneyi lenen d y d enle e l ğ n n de sosyal fo iye yol a a il esi olasıdır ( rat ve oe er, 2004) apılan araştır alar d y d enle e l ğ n n anksiyete, ye e o kl kları, d y d r o kl kları, alkol ve adde k llanı o kl kları i i psikopatolo iler ile ilişkili old ğ n ster ektedir (akt ross, 1 5) osyal fo ide d y d enle e l ğ ise ireylerin deneyi ledikleri d y ile aş ede il ek i in ka ın a i i işlevsel ol ayan d y d enle e strate ilerine y nel eleri ve d y larını ifade et ede orl k yaşa aları şeklinde r l ektedir (akt ross ve evenson, 1 7 ineka ve in ar , 200 ) osyal fo ide d y d enle e l ğ deneyi lenen kay ı ve kork n n pekiş esine, kişinin psikolo ik y k n n 110 Türk Psikoloji Dergisi art asına yol a aktadır ( n ve ark , 2012 ells ve apa eorio , 1 8) B il iler ışığında, ireyler terk edil e, aşarısı lık, kara sarlık i i y s şe alarının etkisiyle sosyal orta larda eleştirilecekleri, aşağılanacakları, ol s değerlendirileceklerine ilişkin sosyal kay ı yaşaya ilirler ( eal ve Edel an, 200 ) B sosyal kay ı ise şe aların s rd r l esi adına deneyi lene ilecek d y d enle e pro le lerinin etkisiyle sosyal fo i elirtilerine yol a a ilir rneğin, ireyler şe aları se e iyle sosyal yaranlardan ka ın ak i in sosyal orta larda yer al a ayı terci ede ilir ya da kendileri ve perfor anslarıyla il ili ol s eklentileri son c deneyi leye ilecekleri kay ıyla aş ede eyeceklerini d ş ne ilirler B d r sosyal kay ının art asına ve sosyal fo i elirtilerinin ol ş asına se ep ola ilir on olarak, ireylerin erken d ne y s şe alarının ve deneyi ledikleri d y d enle e pro le lerinin kay ı ve d y d r o kl kları i i pek ok psikopatolo inin te ellerini ol şt rd ğ ilin ektedir Ancak literat rde erken d ne y s şe alar, d y d enle e l ğ ilişkisini ya da ilişkiye ağlı olarak ortaya ıka ilecek psikopatolo ileri araştıran detaylı alış alara rastlan a ıştır B d r d y d enle e l ğ n n psikopatolo ilerin ol ş ndaki aracı rol n n da a detaylı alışıl ası i tiyacını doğ r aktadır B se eple, evc t araştır a kapsa ında erken d ne y s şe a alanları ile sosyal fo i elirtileri ilişkisinde d y d enle e l ğ n n aracı rol n n değerlendiril esi a a lan aktadır B araştırada depresif elirti d eyi depresyon n sosyal fo i ile y ksek eş tanı oranından dolayı kontrol değişkeni olarak yer al aktadır Yöntem Örneklem Araştır anın rnekle ini 2011-2012 ğreti yılında Hacettepe Üniversitesi nde eğiti ine deva eden 240 niversite ğrencisi ol şt r aktadır atılı cıların 120 si ( 50) kı , 118 i ( 4 ) erkek ğrencidir, 2 katılı cıdan ise cinsiyet il isi alına a ıştır rnekle i ol şt ran katılı cıların yaş aralığı 17-2 , yaş ortala ası ise 1 84 (S 1 2) olarak esaplan ıştır Veri Toplama Araçları Kişisel Bilgi Formu. rnekle i ol şt ran katılı cıların sosyo-de o ra k elliklerini (yaş, cinsiyet, eğiti d r v ) elirle ek a acıyla araştır acı tarafından eliştirilen kişisel il i for k llanıl ıştır Liebowitz Sosyal Kaygı Ölçeği (LSKÖ). ie o it (1 87) tarafından eliştirilen l eğin e erlik ve venirlik alış aları afren ve arkadaşları tarafından yapılıştır (1 ) ie o it osyal ay ı l eği ( ), sosyal etkileşi ve perfor ans d r larında sosyal kay ı o kl ğ olan kişilerin kork ve ka ın a d eylerini elirle ek a acıyla a ırlan ıştır ir i d rt addeden ol şan l ek sosyal etkileşi ve perfor ans ol ak ere iki alt l ekten ol ş akta ve t addeler 4 l ikert tipinde ayrı ayrı kay ı ve ka ın a alt aşlıkları i in değerlendiril ektedir l ekten alınan p anın y ksek ol ası sosyal kay ı d eyinin y ksek old ğ anla ına el ektedir ( afren ve ark , 1 ) Ülke i de ise l eğin rk e for i in e erlik ve venirlik alış ası oykan ve arkadaşları tarafından yapıl ıştır (200 ) Beck Depresyon Envanteri. Beck tarafından 1 1 yılında depresyon riskini elirle ek, depresif elirtilerin d eyini ve şiddetinin değişi ini l ek a acıyla eliştirilen l ek 21 addeden ol ş aktadır l ekten alınan y ksek p an depresif yakın aların şiddetinde artışa işaret et ektedir l eğin rk e ye yarla ası e in (1 80) ve Hisli (1 88) tarafından yapıl ıştır Young Şema Ölçeği-Kısa Form 3 (YŞÖ-KF3). Erken d ne y s şe aların değerlendiril esi a acıyla eliştirilen l eğin or inal for nda 5 şe a alanını ve 18 şe ayı kapsayan topla doksan adde l n aktadır ( o n , 1 0) atılı cılar, er ir addeyi lı ikert tipi l ek erinde (1 Beni i in ta a ıyla yanlış Beni ke el şekilde tanı lıyor) değerlendire il ektedir l eğin er ir şe asını kapsayan addelerden alınan y ksek p an ireylerin o şe a ile il ili elliklere sa ip old ğ n ster ektedir l eğin or inal for 5 şe a alanını ve 18 şe ayı kapsıyor ol asına rağ en, l eğin kapsadığı addeler tarafından te sil edilen şe a alanları ve şe alar k lt re re farklılık stere il ektedir n lke i de yapılan e erlik venirlik alış asında, leğin rk e for i in 5 şe a alanına laşıl ış ve 14 fakt rl ir yapının (14 şe anın) y n old ğ r lşt r ( oy t, araos anoğl ve akır, 200 ) evc t araştır a kapsa ında k llanılan ve l eğin rk e for i in n r len şe a alanları ve şe a alanlarının kapsadığı şe alar a lo 1 de steril ektedir Duygu Düzenleme Güçlüğü Ölçeği (DDGÖ). rat ve oe er (2004) tarafından eliştirilen D y D enle e l ğ l eği d y sal tepkilere ilişkin farkındalığın ol a ası (farkındalık), d y sal tepkilerin anlaşıl a ası (a ıklık), d y sal tepkilerin kal edil e esi (ka l et e e), etkili olarak al ılanan d y d enle e strate ilerine sınırlı erişi (strate iler), ol s d y lar deneyi lerken d rt lerin kontrol nde l k yaşa a (d rt ), ol s d y lar deneyi lerken a a odaklı davranışlarda l n ada l k yaşa a (a a lar) alt oy tlarını kapsa aktadır t altı addeden ol şan l eğin er ir addesi 5 li ikert tipi l ek k llanılarak (1 e en e en i 5 e en een er a an) değerlendiril ektedir l ekten alınan y ksek p an deneyi lenen d y d enle e l ğ n- Erken D ne Tablo 1. e alar - * i in n r len Erken D ne e a Alanları s s e a Alanları ve osyal o i e alar op kl k e a Alanı edelen iş tono i e a Alanı e e e Bağı lılık erk Edil e Başarısı lık ara sarlık e ditler arşısında Dayanıksı lık edelen iş ınırlar e a Alanı Ayrıcalıklılık etersi neli lilik e a Alanı e a l eği ısa or deki artışa işaret et ektedir l eğin e erlik ve venirlik alış aları yapıl ıştır (2010) deneti endini eda e alandırıl a ksek tandartlar ve Bastırıl ışlık e a Alanı o n 111 e a Alanları ve D y sal oks nl k D y ları Bastır a osyal olasyon vensi lik s rl l k Diğerleri * y y ( oy rk e yarla ası, ancı tarafından İşlem Araştır ada veri topla a a a lı k llanılan l ekler, Hacettepe Üniversitesi Etik o itesinden alınan i in sonrası Hacettepe Üniversitesi nde eğiti ine deva eden a ırlık, lisans ve lisans st ğrencilerine, 20112012 eğiti d ne inde y lan ıştır atılı cılara araştır a a acı a ıklandıktan ve il ilendiril iş ona for aracılığıyla n ll katılı ları sağlandıktan sonra veriler toplan ıştır ontrol a a lı olarak, araştır a lekleri katılı cılara farklı sırayla y lan ıştır Bulgular B araştır a kapsa ında depresif elirti d eyi kontrol edildiğinde erken d ne y s şe a alanları ile sosyal fo i elirtileri ilişkisinde d y d enle e l ğ n n aracı rol n n incelen esi a a lan aktadır Araştır anın ağı sı değişkeni erken d ne y s şe a alanları (kop kl k, edelen iş otono i, edeleniş sınırlar, diğerleri y neli lilik, y ksek standartlar astırıl ışlık), ağı lı değişkeni sosyal fo i elirti d eyi, aracı değişkeni d y d enle e l ğ , kontrol değişkeni ise depresif elirti d eyidir ksek tandartlar nay Arayıcılık t, araos anoğl ve akır, 200 ) lk olarak, re resyon anali i ncesi araştır ada yer alan değişkenler arasındaki ilişkiye akıl ış, elde edilen korelasyonlar a lo 2 de s n l şt r a lo 2 den de i lene ileceği i i sosyal fo i elirtileri ile diğeri y neli lilik ve y ksek standartlar astırıl ışlık şe a alanları arasındaki kıs i korelasyonlar anla lılığa laş a ıştır En y ksek kıs i korelasyon katsayıları kop kl k ve edelen iş otono i (rD = 8), kop kl k ve edelen iş sınırlar (rD 2), edelen iş otono i ve edelen iş sınırlar (rD 84) şe a alanları arasında elde edil iştir kinci olarak erken d ne y s şe a alanları ile sosyal fo i elirtileri arasındaki ilişkide d y d enle e l ğ n n aracı değişken rol incelenirken Baron ve enny (1 8 ) tarafından eliştirilen aracı değişken anali i l tlerinden yararlanıl ıştır Aracı değişken anali inin ilk l t ağı sı değişken ağı lı değişkeni yorda alıdır şeklindedir (Baron ve enny, 1 8 ) B l t kapsa ında erken d ne y s şe a alanlarının (kop kl k, edelen iş otono i, edelen iş sınırlar, diğerleri y neli lilik, y ksek standartlar astırılışlık) sosyal fo i elirtilerini yordayıp yorda adığını değerlendir ek a acıyla er ir erken d ne y s şe a alanı i in ayrı ayrı iyerarşik re resyon anali i yapıl ış, denkle e ilk lokta depresif elirti d eyi topla p anı, ikinci lokta şe a alanları topla p anları iril iştir Anali son larına re kop kl k, ede- 112 Türk Psikoloji Dergisi len iş otono i ve edelen iş sınırlar şe a alanlarının sosyal fo i elirtilerini yordadığı (sırasıyla, R 41, R2 17, F1,2 7 24 0 , p 01, β 2 R 42, R2 18, 2 F1,2 7 25 7 , p 001, β 27 R 44, R 20, F1,2 7 28 8 , β 2 , p 001) l s na laşıl ıştır Diğer l tlerin sınan asına sadece ilk l t er ekleyen kop kl k, edelen iş otono i ve edelen iş sınırlar şe a alanları i in deva edil iştir kinci l t ağı sı de- Tablo 2. Depresif Belirti D eyi ontrol Edildiğinde D y D enle e l ğ , osyal o i Belirti D eyi ve Erken D ne y s e a Alanları Arasındaki ıs i orelasyon atsayıları ontrol Değişkeni 2 Depresif Belirti D eyi 1 D y D enle e l ğ 2 osyal o i Belirti D eyi 21* - o n e a l eği Boy tları op kl k 4 edelen iş tono i 5 edelen iş ınırlar Diğeri neli lilik 7 ksek tandartlar * p 01, **p 4 ** 5 21 ** ** 24 ** - 8** - 7 2 ** 28** 2** 0 2** 84** - 2 0 ** 4** 47** 0** - ** ** 25** 1** 21** 52** - 001 Tablo 3. op kl k, edelen iş tono i, edelen iş ınırlar e a Alanlarının osyal o i Belirtilerini orda asında D y D enle e l ğ n n Aracı ol ne lişkin Hiyerarşik e resyon Anali i on ları Anali Aşa ası 1 2 1 2 1 2 p * ordayıcı Değişken Depresif Belirti D eyi Depresif Belirti D eyi op kl k Depresif Belirti D eyi op kl k D y D enle e l ğ Depresif Belirti D Depresif Belirti D edelen iş tono Depresif Belirti D edelen iş tono D y D enle e eyi eyi i eyi i 01, ***p 001 R2 β F 41 1 21 1 04 2 5 15** 11 4 ** 4 1 02 15 45 22** 42 1 18 1 05 27 5 15** 14 45** 44 1 01 14 44 04** 44 1 20 1 07 2 5 15** 1 7 ** 4 21 02 14 44 l ğ Depresif Belirti D eyi Depresif Belirti D eyi edelen iş ınırlar Depresif Belirti D eyi edelen iş ınırlar D y D enle e l ğ 05, **p R2 ** Erken D ne ğişken aracı değişkeni yorda alıdır şeklindedir B lt kapsa ında erken d ne y s şe a alanlarının d y d enle e l ğ n yordayıp yorda adığını değerlendir ek a acıyla er ir şe a alanı i in iyerarşik re resyon anali i yapıl ış, denkle e ilk lokta depresif elirti d eyi topla p anı ikinci lokta erken d ne y s şe a alanları topla p anları iril iştir Anali son larına re kop kl k, edelen iş otono i ve edelen iş sınırlar şe a alanlarının d y d enle e l ğ n yordadığı (sırasıyla, R 4 , R2 24, F1,2 7 7 87, β , p 001 R 51, R2 27, F1,2 7 4 45, β 44, p 001 R 45, R2 20, F1,2 7 = 2 ,β 0, p 001) l s na laşıl ıştır Ü nc l t aracı değişken ağı lı değişkeni yorda alıdır şeklindedir B l t kapsa ında d y d enle e l ğ n n sosyal fo i elirtilerini yordayıp yorda adığını değerlendir ek a acıyla iyerarşik re resyon anali i yapıl ış, denkle e ilk lokta depresif elirti d eyi topla p anı, ikinci lokta ise d y d enle e l ğ topla p anı iril iştir Anali son c na re d y d enle e l ğ n n sosyal fo i elirtilerini yordadığı (R 41, R2 17, F1,2 7 2 85, β 21, p 01) ls na laşıl ıştır Aracı değişken anali inin son l t aracı değişken ve ağı sı değişken eş a anlı olarak re resyon anali ine irildiğinde da a nce ağı sı değişken ile ağı lı değişken arasında var olan anla lı ilişki anla lı ol aktan ık alı ya da da a nceki anla lılık d eyi a al alıdır olarak tanı lan ıştır on l t sına ak a acıyla erken d ne y s şe a alanı i in ayrı ayrı iyerarşik re resyon anali i yapıl ış, anali lerde denkle e ilk lokta depresif elirti d eyi topla p anı, ikinci lokta şe a alanları topla p anları, nc lokta d y d enle e l ğ topla p anı iril iştir Anali son ları a lo te veril ektedir a lo te de r le ileceği i i denkle e nc lokta d y d enle e l ğ değişkeninin eklen esiyle kop kl k şe a alanı değişkeninin eta değerinde 2 ten (p 01) 15 e (p 05), anla lı ir d ş e (Sobel z 4 7, p 001) edelen iş otono i şe a alanının eta değerinde 27 den (p 001) 14 e (p 05) anla lı ir d ş e (Sobel z 02, p 02) ve son olarak edelen iş sınırlar şe a alanının eta değerinde 2 dan (p < 001) 14 e (p 05) anla lı ir d ş e (Sobel z 2 8, p 01) old ğ len iştir etle, yapılan anali ler son c nda depresif elirti d eyi kontrol edildiğinde d y d enle e l ğ n n erken d ne y s şe a alanlarından kop kl k, edelen iş otono i, edelen iş sınırlar şe a alanları ile sosyal fo i elirtileri ilişkisinde aracı değişken rol old ğ l s na laşıl ıştır artı ma e a k ra ına re erken d ne y s şe a- y s e a Alanları ve osyal o i 11 ların ol ş asına se ep olan en ne li etkenlerden iri aşkaları ile venli ağlan a i tiyacının karşılan aış ol asıdır Diğer ir değişle erken oc kl k d neinde ne li diğerleri ile k r lan ilişkilerde venin, istikrarın, eni sen enin ve akı ın aki ol a ası erken d ne y s şe aların ol ş n yordayail ekte, d r da yetişkinlikte psikopatolo ilerin ol ş ile son lana il ektedir ( o n , losko ve eis aar, 200 ) Ben er şeklide ağlan a k ra ının da venli ağlan a i tiyacının karşılan a ış ol asının ireylerde ol s i insel te sillerin ol ş da etkili ola ileceği, i insel te sillerin ise ireylerin yaşa ı oy nca yakın ilişkilerini ve d y d enle e ecerilerini ol s y nde etkileye ileceği şeklinde varsayı ları l n aktadır (Bo l y, 1 7 ik lincer ve aver, 2007) ki ne li k ra da v r lanan oc kl k d ne inde te el i tiya ların karşılan a ış ol asının ol s i insel te sillerin ol ş n , te sillerin de d y d enle e pro le lerini yordaya ileceğine ilişkin l evc t araştır a ile de desteklen iş, erken d ne y s şe a alanlarından kop kl k, edelen iş otono i ve edelen iş sınırlar şe a alanlarının d y d enle e l ğ n yordadığı l s na laşıl ıştır lk olarak, kop kl k şe a alanı ile sosyal fo i elirtileri ilişkisinde d y d enle e l ğ n n aracı rol incelendiğinde kop kl k şe a alanının d y sal yoks nl k, d y ları astır a, sosyal i olasyon vensi lik ve k s rl l k şe alarını kapsadığı r l ektedir B şe alar ireyleri d y sal olarak doy r l ayacakları, d y larını ifade et e eleri erektiği, sosyal orta lardan ka ın aları erektiği ve eşitli y nlerden k s rl old kları y n nde ilişlere y nlendire il ektedir B ilişlerin doğr dan ya da dolaylı olarak ireylerin d y d enle e ecerilerini etkile esi ve ylece sosyal fo i elirtilerinin tetiklen esi ka ınıl a dır nk kop kl k şe a alanının etkisiyle ortaya ıka ilecek ve d y ları ifade et e e, sosyal orta lardan ka ın a şeklinde r le ilecek d y d enle e pro le leri neredeyse sosyal fo i psikopatolo isi ile deşleş iş d y d enle e pro le leridir ( ross, 1 7 ineka ve in ar , 200 ) kinci olarak edelen iş otono i şe a alanı ile sosyal fo i elirtileri ilişkisinde d y d enle e l ğ n n aracı rol incelenecek ol rsa edelen iş otonoi şe a alanının i i e e e ağı lılık, terk edil e, aşarısı lık, kara sarlık ve te ditler karşısında dayanıksı lık şe alarını kapsadığı r l ektedir B şe alar ile ilişkili olarak ireylerde kendileri ile il ili yetersi lik, aşarısı lık ve kara sarlık al ılarının ol ş ası eklene il ektedir B ol s al ıların d y d enle e ecerilerine arar ver esi, deneyi lenen d y y aş edile e oy tlara laştır ası ve d r n da sosyal fo i elirtilerini etkile esi eklene ilir Ayrıca, ireyler sosyal orta larda yaşadıkları kay ıyı ifade ederlerse 114 Türk Psikoloji Dergisi terk edil e şe ası ereği aşkaları tarafından terk edileileceklerini d ş n p d y larını ifade et ekten, a a odaklı davranışlarda l n aktan ya da d y d enlee adına y n strate ilere y nel ekten ka ına ilirler B d r yaşanılan kay ının art asında ve sosyal fo i elirtilerine d n ş esinde rol oynaya ilir on olarak, edelen iş sınırlar şe a alanı ile sosyal fo i elirtileri ilişkisinde d y d enle e l ğ n n aracı rol ne ilişkin l incelendiğinde, edelen iş sınırlar şe a alanının sadece ayrıcalıklık yetersi deneti şe asını kapsadığı, şe aya sa ip ireylerin d rt lerini kontrol et e kon s nda pro le yaşadığı dikkat ek ektedir osyal fo i elirtileri steren ireylerde ayrıcalıklık yetersi deneti şe asının r l esi literat rde sık a karşılaşılan ir l ol a asına rağ en şe a alanının sosyal fo i elirtilerini yorda ası sosyal fo i elirtileri ile narsistik kişilik o kl ğ arasındaki eş tanı oranından kaynaklanıyor ola ilir nk ayrıcalılık yetersi deneti şe ası narsistik kişilik o kl ğ nda sıklıkla rastalanıla ilen ir şe a ol akla irlikte narsistik kişilik o kl ğ da sosyal fo i ile y ksek eş tanı oranına sa ip ir psikopatolo idir ( tinson ve ark , 2008 akt o n , losko ve eis aar, 200 ) B şe a ile ilişkili olarak ireyler yaşadıkları kay ıyı fke patla aları ve kendileri i in rs l k yaratan orta lardan ka ın a şeklinde d enle eyi terci ede ilirler Dolayısıyla d rt sel d yile aşa ık a yolları ireylerin narsistik elliklerinden kaynaklanıyor ola ilir nk evc t araştır ada sosyal fo i ile y ksek eş tanı oranına sa ip depresyon dışındaki psikopatolo iler kontrol değişkeni olarak alına ıştır B l sosyal fo i elirtileri steren ireylerin pek ok erken d ne y s şe a alanına sa ip ola ileceğini ve y s şe a alanlarının eşlik eden kişilik o kl klarının elliklerinden de kaynaklana ileceğini d ş nd r ektedir Ancak ipote in yapılacak olan araştır alarla test edil esi erek ektedir Ayrıca, narsistik kişilik o kl ğ eştanısı ol asa da i d rt sel davranışların, ayrıcalıklığa dair inan ların ve inan larla y l d y d enle e strate ilerinin ireylerde lene ilecek farklı ir şe anın (d y ları astır a) aşırı tela si ol ası i ti ali de evc tt r ani, ireyler yaşadıkları kay ıyı astır a, ifade et e e yerine d r n ta tersi olan sınırsı şekilde ifade et e yol na ide ilirler ki k t pta yer alan ifade şekillerinin de n vadede deneyi lenen kay ıyı arttır ası eklenektedir B araştır ada elde edilen l lar şe a terapinin odak noktası olan d y lar ile yapılan alış aları ve alış aların olası yararlarını destekle ektedir osyal fo i elirtileri deneyi leyen ireyler ile yapılacak klinik alış alarda erken d ne y s şe aların alışılasına ek olarak d y d enle eye ilişkin d y ları ka l et e, d y yla aşa ık aya y nelik y n strate iler k llan a ve d rt sel davranışlarda l n a i i te alara da değinil esinde yarar vardır nk ireyler erken d ne y s şe alarıyla aş et ek i in yine y s aşa ık a stilleri k llana il ektedirler rneğin, kay ı d yarlılığı y ksek olan niversite ğrencilerinde alkol k llanı ı oranlarının y ksek ol asına ilişkin araştır a son ları en yetişkinlerde d rt kontrol ne ilişkin y şe alar ile aşa ık ada işlevsel ol ayan y nte lerin k llanıla ildiğine ilişkin l y destekler niteliktedir ( ak ak ve Ayvaşık, 2007) B aşa ık a stilleri ireylerin evc t şe alarıyla y l old ğ i in sosyal fo i elirtileri olan ireyleri yaşadıkları sıkıntıdan k rtar ak yerine, ireylerin şe alarını da a da lendir ekte ve deneyi ledikleri sıkıntıları arttır aktadır ani, ireylerin d y d enle eye ilişkin oc kl ktan ne etirdikleri pro le ler şe alarının s rd r l esine yol a a il ektedir B se eple, şe a terapi er evesinde yapılan davranışsal r nt o a aşa asında old ğ i i ireylerin d y d enle eye ilişkin yaşadıkları pro le ler elirlenip, pro le lere ilişkin farkındalıklarının arttırılıp, da a y l d y d enle e tar ları eliştir eleri sağlan alıdır Ben er şekilde yapılacak klinik alış alarda asta-terapist ilişkisine ayrıca değinil elidir nk psikoterapi ilişkisi de sosyal ir ilişkidir ve sosyal fo i elirtileri deneyi leyen ireylerin, psikoterapi ilişkisinde de yoğ n kay ı yaşaya ilecekleri dikkate alın alıdır Bireylerin terapi ilişkisinde deneyi leye ileckleri d y d enle eye ilişkin l kler e değerlendir e e de değişi s re lerinde terapi i in ne li ir veri kaynağı ola ilir on olarak, araştır a ile sosyal fo i, şe a odeli er evesinde ve d y d enle e l ğ ile ilişkisi akı ından incelenerek literat re katkı l n l aya alışıl ıştır Ayrıca evc t araştır ada sosyal fo inin sıklıkla irlikte r ld ğ depresyon n etkisinin kontrol edil esi araştır anın l yanlarındandır Ancak, sosyal fo i ile y ksek eştanı oranına sa ip diğer psikopatolo ilerin de kontrol ediliyor ol ası araştır adan elde edile ileck l ları da a da netleştire ilir Ek olarak, elde edilen l ların da a y k ir katılı cı r yla ve klinik rnekle le alışılarak desteklen esi old k a ne lidir te yandan, şe aların rt k yapılar ol ası se e iyle yapılacak alış alarda klinik r ş elere dayanan veri topla a alış alarıyla en inleştiriliş niteliksel y nte lere yer veril esi yeni araştır alara ışık t tacağı d ş n l ektedir Kaynaklar Baron, ve enny, D A (1 8 ) e oderatorediator varia le distinction in social psyc olo ical researc oncept al, strate ic and statistical considerations Journal of Personality and Social Psychology, 51, 117 -1182 Beck, A (1 1) An inventory for eas rin depression Archieves of General Psychiatry, 4, 5 1-571 Bo l y, (1 7 ) Attachment and loss: Vol. 2 Sepera- Erken D ne tion: Anxiety and anger. e ork Basic Books a p ell- ills, , Barlo , D H , Bro n, A ve Hofann, (200 ) Accepta ility and s ppression of ne ative e otion in an iety and ood disorders Emotion, 6, 587-5 5 ak ak, ve Ayvaşık, B (2007) Üniversite ğrencilerinde alkol k llan a nedenleri ile kay ı d yarlılığı arasındaki ilişki Türk Psikoloji Dergisi, 22( 0), 1-107 rat , ve oe er, (2004) ltidi ensional assess ent of e otion re lation and dysre lation Developent, factor str ct re, and initial validation of t e Dif c lties in E otion e lation cale Journal of Psychopathology and Behavioral Assessment, 26, 41-54 ross, ve evenson, (1 7) Hidin feelin s t e ac te effects of in i itin ne ative and positive e otion Journal of Abnormal Psychology, 106(1), 5-10 ross, ve fto , (1 5) E otion re lation and ental ealt Clinical Psychology: Science and Practice. 2, 151-1 4 Her ert, D , Hope, D A ve Bellack, A (1 2) alidity of t e distinction et een enerali ed social p o ia and avoidant personality disorder Journal of Abnormal Psychology, 101, 2Hisli, (1 8 ) Beck Depresyon Envanterinin e erliği erine ir alış a Psikoloji Dergisi, 22, 118-12 de, (1 4) ocial p o ia A clinical overvie Journal of Clinical Psychiatry, 55( ), 5as dan, B ve c ni t, E (2010) e darker side of social an iety en a ressive i p lsivity prevails over s y in i ition Current Directions in Psychological Science, 19, 47-50 essler, , c ona le, A , ao, , elson, B, H es, , Es le an, ve ark (1 4) ifeti e and 12- ont prevalence of D - - psyc iatric disorders in t e nited tates Archieves of General Psychiatry, 51, 8-1 ie o it , (1 87) ocial p o ia Modern Problems of Pharmacopsychiatry, 22, 141-17 ineka ve i ar A (200 ) onte porary learnin t eory perspective on t e etiolo y of an iety disorders it s not at yo t o t it as American Journal of Psychology, 61, 10-2 eal, A ve Edel ann, (200 ) e etiolo y of social p o ia to ard a develop ental pro le Clinical Psychology Review, 23, 7 1-78 y s e a Alanları ve osyal o i 115 into- o veia, , astil o, , al ardo, A ve n a, (200 ) Early aladaptive sc e as and social p o ia Cognitive Therapy and Research, 30, 571-584 apee, ve pence, H (2004) e etiolo y of social p o ia E pirical evidence and an initial odel Clinical Psychology Review, 24(7), 7 7-7 7 ancı, (2010) The relationship among attachment style, affect regulation, psychological distress and mental construction of the relational world. ayınlan a ış doktora te i, rta Doğ eknik Üniversitesi osyal Bili ler Enstit s , Ankara afren, A , Hei er , , Horner, , ster, H , c neier, ve ie o it (1 ) actor str ct re of social fears lie o it social an iety scale Journal of Anxiety Disorders, 13( ), 25 -270 oy t, , araos anoğl , A ve akır, (200 ) Erken d ne y s şe aların değerlendiril esi o n şe a l eği kısa for n psiko etrik elliklerine ilişkin ir incele e Türk Psikiyatri Dergisi, 20(1), 75-84 oykan, , ven, H D ve en , (200 ) ie o it social an iety scaled rkis version Psychological Reports, 93, 105 tinson, ve ark (2008) revalence, correlates, disa ility, and co or idity of D - narcissistic personality disorder es lts fro t e ave 2 national epide iolo ic s rvey on alco ol and related conditions Journal of Clinical Psychiatry, 69(7), 10 -1045 n , , orter, E , o ina , D , arks E H , ar es, , tto, ve ark (2012) ood re lation and ality of life in social an iety disorder An e a ination of enerali ed e pectancies for ne ative ood re lation Journal of Anxiety Disorders, 26, 4 5-441 e in, E B (1 80) Depresyonda bilişsel bozukluklar: Beck modeline göre bir inceleme. ayınlan a ış doktora te i, Hacettepe Üniversitesi sikolo i B l , Ankara ells, A ve apa eor io , (1 8) ocial p o ia Effects of e ternal attention on an iety, ne ative eliefs, and perspective takin Behaviour Therapy, 29, 57- 70 o n , E ve Bro n, (1 0) Young schema questionaire. e ork o nitive erapy enter of e ork o n , E , losko, ve eis aar, E (200 ) Schema therapy: A practitioner’s guide. e ork e ilford ress Turkish Journal of Psychology, December 2014, 29 (74), 116-118 Summary Early Maladaptive Schema Domains and Social Phobia Symptoms: Is There a Mediator Role o Emotion Regulation Di culties? Dilay Eldoğan Başkent niversity ocial p o ia is a prevalent an iety disorder t at ay res lt in serio s ne ative o tco es in lives of any people ( dd, 1 4 essler et al , 1 4) Alt o social p o ia as fre ently investi ated d e to its ne ative o tco es on people y t e researc ers, t e ain asis of t e fears related to social conditions as not een nderstood yet properly e pera ent, parentin style, ne ative life circ stances and relations it peers are re arded as so e varia les ic lead to distorted eliefs in people and t ere e ist so e evidence t at t ose distorted eliefs ay ind ce social p o ia sy pto s ( eal Edel an, 200 apee pence, 2004) e distorted eliefs of people it social p o ia s c as inco petence, fail re, pessi is and dependence rese le early aladaptive sc e as t at are de ned y effrey o n it in t e fra e of c e a eory ( into- o veia, astil o, elardo, n a, 200 ) Early aladaptive sc e as are ental representations t at are for ed en eit er asic needs of t e c ildren are not satis ed or overly satis ed y t e careiver and t ese ental representations t at can e called sc e as are f nctional in c ild ood in ter s of perceivin t e orld, people, and relations ips aro nd t e Ho ever, as t e c ildren et older, t e sc e as ay resist c an in and play considera le role in t e developent of psyc opat olo y ( o n , losko, eis aar, 200 ) n t e sc e a t eory, t ere are de ned ve early aladaptive sc e a do ains (disconnection re ection, i paired a tono y, i paired li its, ot ers directedness and over vi ilance and in i ition) and ei teen early aladaptive sc e as (a andon ent insta ility, istr st a se, e otional deprivation, defectiveness s a e, social isolation alienation, dependence inco petence, v lnera ility to ar or illness, en es ent ndeveloped self, fail re, entitle ent randiosity, ins f cient self control self-discipline, s ation, self sacri ce, approval seekin reco nition seekin , ne ativity pessi- Elif Barışkın Hacettepe niversity is , e otional in i ition, nrelentin standards yper criticalness, p nitiveness) ( o n , losko, eis aar, 200 ) Accordin to t e ndin s of t e st dies ic foc s on t e relations ip et een psyc opat olo y and early aladaptive sc e as, it as s ested t at people it social p o ia sy pto s ostly e i it patterns related to e otional deprivation, fail re, istr st, v lnera ility to ar and illness, dependence sc e as and it is kno n t at t e entioned sc e as are involved it in disconnection re ection and i paired li its sc e a doains ( into- o veia, astil o, el ardo, n a, 200 ) Alt o t e sc e as eco e dysf nctional in ad lt ood, t ey are s stained t ro o t life y so e factors one of ic is e otion re lation dif c lties n t e ot er ords, e otion re lation dif c lties t at can e de ned as avin no a areness a o t one s e otions, not a le to accept t e e otions, e otional ini ition, avin dif c lty at reac in appropriate e otion re lation strate ies and i p lsive e aviors ay ave role in t e develop ent of social p o ia sy pto s ( rat oe er, 2004) n social p o ia, e otion re lation dif c lties can e o served as avoidance and e otional in i ition ( ineka in ar , 200 as cited in ross evenson, 1 7) oreover, t e entioned e otion re lation dif c lties lead to increases in t e perceived an iety, fears and as a res lt psyc olo ical rden of t e patient ( ells apa eorio , 1 8 n et al , 2012) n rief, it is o vio s t at early aladaptive sc eas and e otion re lation dif c lties are t e factors nderlyin any an iety and ood disorders Ho ever, in t e literat re it as not enco ntered it t e researc in ic t e relations ip et een early aladaptive sc e as and e otion re lation dif c lties or t e role of e otion re lation dif c lties in t e develop ent of psyc opat olo y st died n t e c rrent st dy, it as ai ed to investi ate t e ediator role of e otion re la- Address for Correspondence: Dilay Eldoğan, Başkent Üniversitesi sikolo i B l E-mail: dilayeldo an ot ail co , Eskişe ir ol 20 k 0 810, Ankara Early tion dif c lties on t e relation et een early aladaptive sc e a do ains and social p o ia sy pto s n t e st dy, t e level of depressive sy pto s as re arded as control varia le d e to its i co or idity rates it social p o ia sy pto s Method Participants e sa ple in t e st dy incl ded 240 niversity st dents o ere attendin to t eir ed cation d rin 2011-2012 at Hacettepe niversity ereas 120 (50 ) of t e participants ere fe ale, 118 (4 ) of t e participants ere ale, 2 of t e participants did not stated t eir ender eir a es ere ran in et een 17 and 2 Instruments n t e st dy, ie o it ocial An iety cale ( A ), Beck Depression nventory (BD ), o n c ea estionnaire- ort or ( ) and Dif c lties in E otion e lation cale (DE ) ere sed respectively rkis for s of all of t e instr ents and t e factor str ct re of rkis for s ere sed in t e c rrent st dy irstly, ie o it ocial An iety cale ( A ) as adapted y oykan and colle es (1 ) and t e scale as e ployed to eas re an iety and avoidance levels of people at sit ations in ic social interaction and perfor ance are re ired n t e c rrent st dy t e scale as ad inistered to deter ine t e level of social p oia sy pto s of t e s ects econdly, Beck Depression nventory (BD ) as adapted y Hisli (1 88 1 8 ) and it as developed to eas re t e depression level of t e adolescent s ects n t e c rrent st dy, t e p rpose of sin BD as to assess and control depression level of t e s ects irdly, o n c e a estionnaire ort or ( ) as adapted y oy t and colle es (200 ) and t e scale as developed to deterine early aladaptive sc e as and sc e a do ains of people n t e c rrent st dy, early aladaptive sc e a do ains of t e s ects ere assessed via astly, Dif c lties in E otion e lation cale (DE ) as adapted y ancı (2010) and t e scale as developed to deter ine t e aspects and level of e otion re lation dif c lties of t e s ects n t e c rrent st dy, e otion re lation dif c lty level of t e s ects as assessed it DE Procedure ollo in t e necessary et ical per issions ere at ered, t e instr ents ere applied to t e participant after t e ain p rpose of t e st dy e plained and t eir vol nteer participation in t e st dy as ens red or t e control p rpose, instr ents ere applied to t e participants in different orders aladaptive c e a Do ains and ocial o ia 117 Results or t e eac of t e early aladaptive sc e a doains a ediator analysis as applied to t e data at ered fro participants or t e ediator analysis Baron and enny s (1 8 ) ediator analysis criteria ere taken into acco nt Before t e ierarc ical re ression analyses ere cond cted t e partial correlations a on t e varia les of t e st dy ere eas red and o tained partial correlation coef cients ere presented in a le 2 e i est partial correlation coef cients ere o tained et een Disconnection e ection and paired A tono y sc e a do ains (rD D A 8), Disconnection e ection and paired i its sc e a do ains (rD D 2) and lastly paired A tono y and paired i its sc e a do ains (rD A 84), respectively e rst criterion of ediator analysis is stated as independent varia le s o ld predict t e dependent varia le o test t e rst criterion s ccessive ierarc ical re ression analysis ere r n for eac of t e early aladaptive sc e a do ains (disconnection re ection, i paired a tono y, i paired li its, ot ers directedness and nrelentin standards) as independent varia les and social p o ia sy pto s as dependent varia les separately Accordin to res lts of t e ierarc ical re ression analysis, it as revealed t at disconnection re ection, i paired a tono y and i paired li its sc e a do ains predicted social p o ia sy pto s (R 41, R2 17, F1,2 7 24 0 , p 01, β 2 R 42, R2 18, 1,2 7 = 25 7 , p 001, β 27 R 44, R2 20, 1,2 7 28 8 , β 2 , p 001, respectively) e restin t ree criteria of ediator analysis ere tested for t e t ree sc e a do ains ic ere at ered si ni cant res lts e second criterion of ediator analysis is stated as independent varia le s o ld predict ediator varia le or t e p rpose of testin t e second criterion, ierarc ical re ression analyses ere r n for eac of t ree early aladaptive sc e a do ains (disconnection re ection, i paired a tono y and i paired li its) as independent varia les and e otion re lation dif c lties as ediator varia le separately Accordin to t e res lts of t e analysis it as revealed t at disconnection re ection, i paired a tono y and i paired li its sc e a do ains predicted e otion re lation dif c lties (R 4 , R2 = 24, F1,2 7 7 87, β , p 001 R 51, R2 27, F1,2 7 4 45, β 44, p 001 R 45, R2 20, F1,2 7 = 2 ,β 0, p 001, respectively) e t ird criterion of ediator analysis is stated as ediator varia le s o ld predict dependent varia le or t e p rpose of testin t e t ird criterion, ierarc ical re ression analysis as r n for e otion re lation dif c lties as ediator varia le and social p o ia sy pto s as dependent varia le e res lt of t e re ression revealed t at e otion re lation dif c lties varia le predicted social p o ia sy pto s 118 rkis o rnal of syc olo y (R 41, R2 17, F1,2 7 2 85, β 21, p 01) astly, t e fort criterion of ediator analysis is stated as en ediator varia le and independent varia le ere added to t e re ression analysis at t e sa e ti e, t e si ni cance level et een independent varia le and dependent varia le s o ld decrease or t e p rpose of testin t e last criterion, ot t ree early aladaptive sc e a doains (disconnection re ection, i paired a tono y and i paired li its) and e otion re lation dif c lties total points ere added to t e re ression odel e analysis revealed t at en t e e otion re lation dif c lties total points ere added to t e odel, si ni cant decreases ere o served in t e eta val es of all t ree early aladaptive sc e as e si ni cance of t e decre ent in t e eta val es as assessed it o el est n s , t e analyses revealed t at t ere e ists a ediator role of e otion re lation dif c lties on t e relation et een Disconnection e ection, paired A tono y and paired i its sc e a do ains and t e sy pto s of social p o ia Discussion Accordin to c e a eory, de ciency of tr st, consistency and carin in t e relations ip it t e priary care ivers ay predict t e e er ence of early aladaptive sc e as and as a res lt develop ent of psyc opat olo ies in t e ad lt ood ( o n , losko, eis aar, 200 ) i ilarly in t e attac ent t eory, it as entioned t at ne ative relations ip it t e attac ent re ay lead to ne ative ental representations and t ese representations ay affect t e capa ility of e otion re lation of t e individ als ne atively as ell (Bo l y, 1 72 ik lincer aver, 2007) arallel it t e entioned t eories, in t e c rrent st dy, it as revealed t at so e of t e early aladaptive sc e a do ains ( ental representations avin roots in c ildood) ic are disconnection re ection, i paired li its and i paired a tono y predict e otion re lation dif c lties and t ere e ists a ediator role of e otion re lation dif c lties in t e relation et een t ese early aladaptive sc e a do ains and social p o ia sy pto s irstly, en disconnection re ection sc e a doain is investi ated it can e reali ed t at e otional deprivation, e otional in i ition, social isolation is- tr st and defectiveness sc e as are incl ded in t is do ain onsistent it t e alities of t ose sc e as, it is possi le t at people o ave t ose sc e as ay ave ne ative co nitions s c as s o ldn t e press y e otions , a not oin to satis ed e otionally , a defected and ave to avoid social sit ations oreover, t ese ne ative co nitions ay affect e otion re lation capa ility of individ als and as a res lt social p o ia sy pto s can e tri ered econdly, i paired a tono y sc e a do ain is incl ded en es ent, a andon ent, fail re, ne ativity pessi is and v lnera ility to ar or illness sc e as t is possi le t at ne ative co nitions related to t ose sc e as can increase t e level of e otions t at ere e perienced in social sit ations or e a ple, individ als ay avoid e pressin t eir e otions eca se of s a e related to t eir an iety As a res lt t e e otions ic are not coped in an effective anner ay increase and lead to e er ence of social p o ia sy pto s astly, i paired li its sc e a do ain is incl ded entitle ent ins f cient self control sc e a e relations ip et een entitle ent ins f cient self control sc e a and social p o ia sy pto s can e e plained it t e i co or idity rate et een narcissistic personality disorder and social p o ia eca se entitle ent ins f cient self control sc e a is fre ently o served in people it narcissistic personality disorder (as cited in o n , losko, eis aar, 200 tinson et al , 2008) n accordance it t is sc e a, it is possi le t at individ als o ave t is sc e a ay e press t eir e otions in an a ressive anner and e ave i p lsively Handlin t e e otions i p lsively can e as ar f l as s ppressin e otions for t e psyc olo ical ell ein n s , accordin to t e res lt of t e c rrent st dy, it is reco ended to e p asi e t e i portance of e otion re lation d rin t e t erapy process en orkin it individ als o e perience social p o ia sy pto s t er ise, dif c lties in e otion re lation ay stren t en early aladaptive sc e as of individ als and as a res lt tri er t e develop ent of psyc opat olo y, speci cally social p o ia oreover, to at er detailed infor ation a o t t e ediator role of e otion re lation et een early aladaptive sc e a do ains and social p o ia sy pto s, t is st dy can e replicated it a lar er sa ple si e and it t e participation of clinical pop lation