Aydın Çalıştay Raporuna ulaşmak için
Transkript
Aydın Çalıştay Raporuna ulaşmak için
ALTIN ÜÇGEN AYDIN-DENİZLİ-MUĞLA İŞBİRLİĞİ PLANI Aydın Çalıştay Raporu 22.06.2012 Kültür Öncelikli Bölgesel Yol Haritaları İÇERİK GİRİŞ 1 Çalıştay Yöntemi 1 Yöneticilerden Mesajlar 2 Aydın’da kültürel mİrası koruma çalışmaları 7 TEMEL STRATEJİLER 9 BEREKET YUMAĞI: KALKINMA SENARYOSU 9 KÜLTÜREL COĞRAFYA: ETKİLEŞİM KÖPRÜLERİ 11 ALTIN ROTALAR: FARKLILIKLARIN EKONOMİSİ 12 ETKİLEŞİM YÖNETİMİ: İŞBİRLİĞİNİN GÜCÜ 14 PROGRAM VE PROJELER 15 KATILIMCI LİSTESİ 16 AYDIN ÇALIŞTAY RAPORU 1 Giriş Tarihi Kentler Birliği adına ve Türkiye Belediyeler Birliği’nin desteğiyle, ÇEKÜL Vakfı tarafından 2012 yılında başlatılan Kültür Öncelikli Bölgesel Yol Haritaları programı, ortak bir coğrafyayı paylaşan yerel yönetimlerin, bu değerlere ortak bir miras anlayışıyla sahip çıkmasına, kalkınma stratejileri kapsamında “tarih ve kültür” öncelikli gelişim dinamiklerinin ortaya çıkarılmasına, ortak kaynakların paylaşımcı ve akılcı bir anlayışla değerlendirilmesine olanak hazırlamayı amaçlamaktadır. Aydın- Denizli-Muğla illerini kapsayan zengin coğrafyada, derin bir tarihsel birikime sahip “Altın Üçgen” bölgesinde doğa ve kültür öncelikli sürdürülebilir bir kalkınmanın stratejilerini ortaya koymak için 11 Mayıs 2012 tarihinde düzenlenen Muğla Çalıştayı’ndan sonra bölgedeki ikinci çalıştay 22 Haziran 2012 tarihinde Aydın ilinde, bölgedeki kamu-yerel-sivil-özel kesimlerin katılımıyla gerçekleştirilmiştir. Katılımcılar öncelikle Aydın’ın kültürel dokusuna yönelik gelecek senaryoları, daha sonra ise bölgenin zengin doğal ve kültürel çeşitliliği ile bu değerlerin korunması ve değerlendirilmesine ilişkin temel stratejileri, bu stratejilerin hedef ve eylem alanlarını tartışmışlardır. Altın Üçgen’deki potansiyelin ortaya çıkarılmasının arkasında yatan kilit kavram işbirliğidir. Coğrafyasında olduğu kadar, kültürel değerlerinde de gösterdiği çeşitliliğin ortak bir vizyon doğrultusunda ortak hedeflere bağlanması, bütün kesimlerin akılcı bir sistem çerçevesinde dayanışma içinde işbirliği yapması ile mümkün olacaktır. Bu bağlamda, Muğla ve Aydın Çalıştaylar’ından elde edilen veriler ışığında hazırlanacak olan “Altın Üçgen İşbirliği Planı” 2012 yılının sonunda sonuçlandırılacaktır. Çalıştay Yöntemi Çalıştay genel toplantı düzeninde, kamu, yerel, özel ve sivil kuruluşların temsilcilerinin katılımı ile tek oturumda gerçekleşmiştir. İlk çalıştaydaki tartışmalar ışığında hazırlanan “Aydın-Denizli-Muğla Altın Üçgen İşbirliği Planı” taslak raporu, çalıştay yöneticisi, şehir plancısı ve ÇEKÜL Gönüllüsü A. Faruk Göksu tarafından sistematik bir çerçevede sunulmuş ve her alt başlık tartışmaya açılmıştır. Çalıştay alt başlıkları, ▪▪ Aydında Kültürel Mirası Koruma Çalışmaları ▪▪ Temel Stratejiler →→ Bereket Yumağı: Kalkınma Senaryosu →→ Kültürel Coğrafya: Etkileşim Köprüleri →→ Altın Rotalar: Farklılıkların Ekonomisi →→ Etkileşim Yönetimi: İşbirliğinin Gücü ▪▪ Program ve Projeler olarak tartışmaya açılmıştır. AYDIN- DENİZLİ- MUĞLA ALTIN ÜÇGEN İŞBİRLİĞİ PLANI 2 YÖNeticilerden Mesajlar Özlem Çerçioğlu, Aydın Belediye Başkanı Altın Üçgen; Aydın, Denizli, Muğla olarak bizi kanunla birleştirdiler. Kanunlarla değil gönül birliğiyle, ortak düşünce, arayış ve beyin fırtınasıyla çıkan yol haritaları daha verimli olmaktadır. Üç yıldır çok şey yapmak istedik, hepsini başaramadık ancak bu yol haritasıyla daha hızlı başaracağız. Aydın’da sürdürdüğümüz kültürel mirası koruma çalışmaları bizi heyecanlandırıyor. Tralles antik kentinin korunması konusunda sorumluluk almak istiyoruz. Aydın’ın en önemli sivil mimari örneklerinden Milli Aydın Bankası ve Taşdöner Sineması en kısa sürede işlevlendirilerek halka kazandırılacak. Tarihi Aydın Gar Binasını görünür kılmak ve işler hale getirmek için çalışmalarımızı tamamladık ve burayı halkın yürüyebileceği bir park haline getirdik. Kent meydanı, Gar binası, Bey Camisi gibi tarihi dokularımızın daha fazla algılanabilmesi için Atatürk Kent Meydanı’nını oluşturuyoruz. Otuz beş bin metrekarelik bu alanın kentlerin meydanlarıyla anılması ve yaşatılmasından yola çıkarak düzenledik. Bu alan kentin aynı zamanda yeşil alanı olacak. Altın Üçgen’ın bir kolu Aydın’ın altın çağının başladığının göstergesi olan yeni belediye binamız da hizmete girmiştir. Kültür ve sanat sokağı sanatçılarımızın büst ve billboardların olduğu sanat sokağı tarihi Aydın Lisesi ile bütünleşecek. Ayrıca ‘sandıktan sokağa’ dediğimiz kadınlarımızın sandıktaki el emeklerinin sokağa çıkarılıp sergilenmesini istiyoruz. En çok önemsediğimiz ve bu çalıştayda da tartışmak istediğimiz Aydın Tekstil Fabrikası Alanı Aydın’ın tek akciğeri, sanayileşme sürecinin kilometre taşlarından birisidir. Meclis’te kamulaştıma kararı alınan bu alanın, gelecek nesillere bırakabileceğimiz en güzel miraslardan birisi olacağına inanıyoruz. Gümrükönü Hamamı, Alihanoğlu İsmail Türbesi, Tarihi Çavuş Köprüsü çalışmalarımızın sürdüğü diğer tarihi yapılarımızdandır. Yol haritası çalıştayımızda burada sözü edilen çalışmaların da girmesini ve Muğla’da sağlanan başarının bugün burada da olmasını diliyorum. AYDIN ÇALIŞTAY RAPORU 3 Osman Gürün, Muğla Belediye Başkanı Prof. Dr. Metin Sözen, ÇEKÜL Vakfı Başkanı Muğla’da yapılan çalıştay başlangıçta umulan ve sanılandan çok daha verimli ve farklı oldu. Kendi kentlerimizle ve ortak hedeflerimizle ilgili bir araya gelip konuşmamızda yarar var. Muğla, Aydın ve Denizli olarak, bütün sektörler, bütün sivil toplum örgütleri, belediyeler, valilikler, kurumlar, birlikte yürüyüş haritasını çizemiyoruz. Söyleniyoruz ama söylemiyoruz, yol haritamızı çizemiyoruz. Onun için bu yol haritasının; kendimizi daha iyi anlamak, ne yapmamız gerektiği konusunda düşünceleri bir potada toplamak ve bunu bir de üç ayrı kentin ortak hedefi olarak ortaya koymak açısından çok önemli olduğunu düşünüyorum. Türkiye’de şu anda yaptığımız bu çalıştaylar, kendimizi yeniden tanımlama sürecinin sonucudur. Çalıştaylar, ÇEKÜL’ün önerisi, TKB’nin oy birliği ile katılımı ve öncü rolünün olduğu bir proje olarak görülmüştür. TBB’nin de katımlıyla yereldeki bütünlüğü sağlamış bulunuyoruz. Bu model sadece bizim adımıza yapılmış bir model değildir. Bunun hem evrensel, hem ulusal hem de yerel boyutu vardır. Bizi birleştiren bu uygulama ile üç şehir bir araya getirildik, çünkü tarihi ve coğrafi bir ortak noktamız var. Ancak biz kanuni bir birlikten ziyade kültürel olarak Ege’yi paylaşıyoruz. Ege’de kalkınma odakları yaratmazsak ve ortak vizyon ile hareket etmezsek, bu gelecekte bize büyük zararlar verebilir. Eğer bu işbirliğini başarabilirsek, bu dalga tüm kentlere yayılır. Umarım bu toplantı, yüklediği misyon doğrultusunda yolumuzda bize önemli bir mesafe aldırır. Biz 50 yıl önce başladığımızda önce bir yer kurtaralım diyorduk. Bunu sokak, kent bütünü, havza izledi. Bu yılın sonunda da bölgenin kültür öncelikli yol haritasını bitirmiş olacağız. Kendimiz, aklımız, irademiz ve üniversitelerin getireceği yeni verilerle, güncel alan araştırmalarıyla bu çalışmalarımız sürecektir. Yol Haritasındaki hedeflerimizi doğru anlatmamız için evrensel değerlere açık olmamız gerekmektedir. Bütüncül bir bakışla kentlerin her ölçekte korunması Türkiye’ de her aydının, her uzmanın her hemşerinin ortak dili olmalıdır. Türkiye’de arkadaşlarımızın ortak aklı ve önerileri, encümenimizin sağlıklı ve tartışarak aldığı değerli kararlarla artık yerel liderleri Anadolu’da öne çıkarmak, varlık nedenimizin baş tacı yapmak istiyoruz. Onları, siyasilere verilen değerlerden çok değerli buluyoruz. Bu açıdan bu toplantıların zemini sağlam, halkına inanan, bilginin önde olduğu, inançlardan akla dönüşen değerlerin olduğunu düşünen bir yaklaşımla Türkiye’mizin gelecek umudu olmasını diliyorum. AYDIN- DENİZLİ- MUĞLA ALTIN ÜÇGEN İŞBİRLİĞİ PLANI 4 Halis Peker, Aydın Vali Yardımcısı A.Faruk Göksu, Çalıştay Yöneticisi, Şehir Plancısı Muğla’da yapılan çalıştayın başarısının burada da olmasını ümit ediyorum. Altın Üçgen çok önemli ve elbette ki bu bizim birinci hedefimizdir. Ancak diğer hedefleri gözden kaçırmamak gerekiyor. Şöyle ki; Ege Bölgesi coğrafi, tarihi, kültürel, sosyolojik olarak bir bütündür. Kentlerimiz yeni bir gelişim ve dönüşüm süreci yaşamaktadır. Yeni sürecin bir önceki süreçten farkı ortaya konulmalı, Avrupa kentlerinin son dönemde gerçekleştirdiği kent merkezlerinin canlandırılmasına yönelik Kentsel Rönesans hareketi gibi hareketleri, bizim kentlerimiz için de başlatma zamanı gelmiş bulunuyor. Uluslararası bir müzemizin olmaması çok büyük bir eksikliktir. Bir liman, ithalat ve ihracat kenti olan İzmir’de Kadifekale sırtlarında 6-7 il bir araya gelerek büyük bir müze yapılabilir. Bu müzenin tanıtım ve bölgesel işbirliği açısından çok önemli olduğunu düşünüyorum. Bu bölge için yapılan kültür öncelikli yol haritasının değerini ve önemini ileride anlayacağız. Bu nedenle Yol Haritalarını önemsiyoruz. Bölge Yol haritasının üç ayağı vardı. İlk bacağını Denizli oluşturdu. Bundan üç yıl önce Denizli kendiYol Haritasını katılımcı bir ortamda çizmişti. Şimdi uygulamalara başladı. İkinci çalıştayımızı Muğla’da gerçekleştirdik ve başarılı bir çalıştay oldu. Başarının sonuçlarının taslak rapora yansıdığını Başkanımızdan ve katılımcılardan aldığımız olumlu tepkilere bağlıyoruz. Üçüncü çalıştayımızı Sayın Başkanımızın ev sahipliğinde yapıyoruz. Bu çalıştayda ne kadar katkı sağlarsanız, o derece başarılı yol haritaları çıkacaktır. Bu sebeple görüş ve önerilerinizi belirtmeniz bizim en önemli beklentimiz. Yol haritalarının bir hedefi yıl sonunda bir koruma zirvesi düzenlenmesidir. Bunu çok önemsiyoruz, çünkü artık Türkiye gayrimenkul ve finans sektörü gibi belki de ondan daha yüksek katma değeri olacak yeni bir aşamaya geçiyor: Koruma sektörü. İkinci hedefimiz de Türkiye’de ilk kez yapılacak bir yerel liderler zirvesi düzenlemek. Artık bölge ölçeğinde yerel lider ve girişimcileri Yol Haritaları kapsamında ortaya çıkararak, belediyelere, valiliklere teslim AYDIN ÇALIŞTAY RAPORU 5 etmek yerine Yol Haritalarını yıl sonunda yerel liderlere teslim etmeyi düşünüyoruz. Yerel liderler Yol Haritalarında ortaya konulan strateji ve eylemleri uygulamaya, bunları sahiplenmeye, denetim altına almaya çalışacaklar. AYDIN- DENİZLİ- MUĞLA ALTIN ÜÇGEN İŞBİRLİĞİ PLANI 6 Aydın’da KÜltürel Mİrası Koruma Çalışmaları Kentin en önemli endüstri mirası olan Aydın Tekstil Fabrikası’nın gelecek senaryoları, Aydın kenti üzerine yapılan tartışmanın gündem maddesini oluşturmuştur. Fabrika arazisinin gelecekteki kullanım alternatifleri katılımcılar tarafından tartışılmış ve öneriler ortaya konulmuştur. Fabrika 1954 yılında; 173 dönümlük bir arazi üzerine kurulmuştur. Arazi kent merkezinin doğusunda yaklaşık 1000 adet tescilli ağacı ile kentin en önemli ulaşım aksları olan İzmir Bulvarı ve Tekstil Bulvarı arasında yer almaktadır. Arazinin bu niteliği sebebiyle; katılımcıların bu alan için ortak beklentisi alanın kentin tüm kesimlerinin kullanabileceği bir fonksiyonla yeniden işlevlendirilmesi ve Aydın halkına açılmasıdır. Bu süreçte sadece kamu yetkilileri değil, tüm Aydın halkının sorumluluklarının olduğu vurgulanmıştır. Katılımcıların Aydın Tekstil Fabrikası için yeniden işlevlendirme önerileri: ▪▪ Sadece rekreasyon amaçlı değil, aynı zamanda acil durumlarda kullanılabilecek bir toplanma ve hizmet alanı: Kentin önemli probleminden biri depremdir; yoğun yapılaşma ve açık kamusal alan eksikliği sebebiyle, fabrika arazisinin açık alanları mutlaka korunmalıdır. ▪▪ İçinde botanik bahçesi ve hayvanat bahçesi yer alan bir kent parkı ▪▪ Fuar alanı ve açık yeşil alan ▪▪ Endüstriyel park alanı ▪▪ Kent kimliğini ve belleğini ortaya koyan bir kent müzesi ▪▪ Fabrikanın kurum tarihinin anlatıldığı ve yansıtıldığı bir endüstri müzesi AYDIN ÇALIŞTAY RAPORU 7 AYDIN- DENİZLİ- MUĞLA ALTIN ÜÇGEN İŞBİRLİĞİ PLANI 8 ▪▪ Endüstriyel miras alanı ve sanat atölyeleri ▪▪ Aydın ilinin ve antik kentlerin maketlerinin yer aldığı, maket müzesi Bu alanın yeniden işlevlendirilmesinde dikkat edilmesi gerekli noktalar: ▪▪ Halkın fikri alınmalıdır ve halkın sahipleneceği bir proje ortaya konulmalıdır. ▪Alana ▪ yönelik analizler ve envanterler eksiksiz biçimde hazırlanmalıdır. ▪Fabrikanın ▪ tarihsel süreci irdelenmeli ve kentte yarattığı kültürel ve sosyolojik etkiler sözlü ve yazılı araştırmalar ile ortaya konulmalıdır. ▪Fabrika ▪ alanındaki tescilli ağaçlar korunmalıdır. ▪Yerel ▪ yönetimin diğer alanlarda gerçekleştirdiği projelere ve çalışmalara entegre edilmelidir. ▪Nazilli ▪ Sümerbank Basma Fabrikası ile paralel düşünülmelidir, deneyimlerden yararlanılmalıdır. ▪Olası ▪ bir fuar alanı firkinin getireceği yoğun baskı göz ardı edilmemelidir. ▪▪ Estetik ve sivil yönü güçlendirilmiş; çocukların vakit geçirebeilceği; resim, müzik, heykel gibi alanlarda STK’lara ve sanat kurumlarına verilmiş sanat atölyelerinin bulunduğu; plastik sanatlar sergilerinin ve heykel parkının yer aldığı bir kamusal sanat alanı Gençler ve kadınlar için üretim ve eğitim atölyeleri ▪▪ Alanda, zeybek ve meddah gibi geleneksel yaşam kültürü öğelerinin sergilenmesi ve yaşatılması ▪Kültürel ▪ mirası koruma ve yeniden işlevlendirilme projelerinin kentte yeni projeleri tetikleyici bir güce sahip olduğu göz önünde bulundurulmalıdır. Katılımcı önerileri sonucunda Aydın Tekstil Fabrika arazisinin yeni işlevinin kentin yönünü değiştirecek, “Çarpan Etkisi”ni güçlendirecek bir şekilde kurgulanmasının önemi vurgulanmıştır. Tartışmalar sonunda fabrika arazisinin bir nefes alma alanı ve kültür adası oluşturacak biçimde kurgulanması gerekliliği ortaya çıkmıştır. AYDIN ÇALIŞTAY RAPORU 9 Temel Stratejİler Çalıştayda Temel Stratejiler; →→ BereketYumağı: Kalkınma Senaryosu →→ Kültürel Coğrafya: Etkileşim Köprüleri →→ Altın Rotalar: Farklılıkların Ekonomisi →→ EtkileşimYönetimi: İşbirliğinin Gücü dört başlık çerçevesinde tartışılmıştır. Strateji 1 Bereket Yumağı: Kalkınma Senaryosu Altın Üçgenin ayaklarını oluşturan Aydın, Denizli, Muğla illerinin barındırdıkları doğal zenginlikler, tarımsal verimlik, kendine özgü coğrafya, toprağın altında ve üstündeki kültürel mirası gibi birçok değerin iç içe geçtiği bir bölgede değerlerin etkin bir şekilde kalkınma senaryosunda yer alması gerekmektedir. Bu senaryoyu hayata geçirecek strateji; ▪▪ Kalkınma Modelinin Geliştirilmesi, ▪▪ Farklılık Yaratan Değerlerin Ekonomik Değere Dönüştürülmesi, ▪▪ Mavi-Yeşil Kalkınma Vizyon Planının Hazırlanması, hedefleri altında tartışılmıştır. AYDIN- DENİZLİ- MUĞLA ALTIN ÜÇGEN İŞBİRLİĞİ PLANI 10 Bereketin kaynağı, coğrafyanın sunduğu imkânlar olmasından dolayı coğrafyadan bağımsız hareket edilmemelidir. İklimin ve coğrafyanın sağladığı güneş ve rüzgar enerjisi ve termal enerji bereketi oluşturan değerler içerisinde yer almalıdır. Diğer bir yandan kalkınma senaryosunda doğal ve kültürel bereketi tehdit eden HES’ler, deprem, orman yangınları, Büyük Menderes’in kirliliği gibi doğal ve doğal olmayan unsurlara yönelik eylem alanlarının belirlenmesi gereklidir. Kentlerdeki TOKİ uygulamaları mekânsal kalite eksikliği ve kimliksizleşme gibi sorunlara yol açarken, kitle turizmi antik yerleşmeler ve doğa alanlarda geri döndürülemeyen tahribatlara yol açmaktadır. Bu nedenle, kentlerde bölgeye özgü kentsel tasarım dilleri geliştirilirken, antik yerleşmelerde ve doğal alanlarda alan yönetimine gidilmelidir. Ayrıca bereket içerisinde filozoflar, bilim adamları, yazarlar, sanatçılar, siyasetçiler, öğrenciler gibi insan bereketinin bileşenlerinin unutulmaması ve bu konu üzerine akademik çalışmalar yapılması gerekmektedir. Akademik çalışmaların etkin bir şekilde yönetilmesi ve sonuçlandırılması için kalkınma senaryosunun bileşenlerinden biri de üniversiteler olmalıdır. Yemek, tasarım ve üretim kültürleri gibi farklılık yaratan değerlerin ekonomiye bir girdi yapabileceği şekilde kurgulanmalı, bunların sergilenmesine fırsat verilmeli ve kırsal kalkınmanın eylem alanları arasına girmelidir. Yörük dokumacılığının geliştirilmesi ve kırsal turizmde değerlendirilmesi önemlidir. Kırsal kalkınmanın bir diğer eylem alanı da tarımsal ürünlerin işlenerek dağıtılmasının sağlayacak tesislerin kurulması amacıyla kooperatiflerin kurulması ve kalkınma ajansının desteğinin alınmasıdır. Yerel Yönetimlerin kooperatifleşmeye destek olması gerekmektedir. Büyük Mendered DeltasI’ndaki antik kültür ve yerel zanaatları öne çıkaran Meandros Projesi gibi önemli kalkınma projelerinin bölgede çoğalması gerekmektedir. Sonuç olarak bu stratejide tanımlanan kalkınmanın özü çevreyi yaşanabilir kılarak yaşam kalitesini arttırmak olmalıdır. AYDIN ÇALIŞTAY RAPORU 11 Strateji 2 Kültürel Coğrafya: Etkileşim Köprüleri Bereketi oluşturan coğrafyanın kültür ile etkileşimini; coğrafi, kurumsal ve ekonomik ilişkiler içerisinde yeniden kurgulanması sağlayacak “Kültürel Coğrafya: Etkileşim Köprüleri” stratejisi; ▪▪ Kültür ve Coğrafya İlişki Sistematiğinin Yeniden Kurgulanması ▪▪ Etkileşim Alanlarının Potansiyelinin Harekete Geçirilmesi ▪▪ “Kültürel Coğrafya Etkileşim Ağı” Çalışmasının Yapılması hedefleri altında tartışılmıştır. Aydın ilinin yerleştiği bölge olan Menderes Havzası, geçmişte Karya ve İyonya arasında geçişi ve etkileşimi sağlayan bir köprü görevi görürken bugün de aynı şekilde bölgenin, kuzey ve doğu ile olan ilişkisini sağlamaktadır. Bu gibi yerlerde ulaşılabilirliğin ve etkileşim kapasitesinin arttırılması için ulaşım sistemlerinin güçlendirilmesi gereklidir. Coğrafyanın imkân vermediği yerlerde ise hava köprülerinin kurulması gereklidir. Geçmişte kıyı bölgesinin kimliğini oluşturmada önemli bir yere sahip olan kıyı ile adalarla arasındaki hareketler/etkileşimler günümüzde sosyolojik ve politik nedenlerle kesintiye uğramıştır. . Ayrıca kıyı ve adalar arasındaki bu etkileşim kıyının iç bölge ile olan bağlantının kurulmasında önemli bir rol üstlenmiştir. Bu sebepten dolayı Yunan adaları ile geçmişte kurulan organik bağlar yeniden canlandırılmalıdır. Bunun yanında önemli bir doğal değer olan mermerin bölgede zengin bir şekilde bulunması antik kentlerin şekillenmesini sağlarken, Afrodisias’ın geçmişte heykelcilik merkezi olması gibi coğrafya ve kültür arasındaki etkileşimi gözler önüne serer. Afrodisias gibi mermerin işlenmesi ile ön plana çıkmış yerleşimlerde heykelcilik ve seramik gibi eğitim birimleri, geleneksel ürünler üreten zanaatçıların yaşatılmasını sağlayacak programlar ve bunların yanı sıra heykel festivali gibi etkinliklerin dün-bugün ilişkisi çerçevesinde hayata geçirilmelidir. Ayrıca insan-coğrafya, kır-kent, kır-coğrafya, kır-kültür arasındaki etkileşim alanlarının hem kendi aralarında hem de birbirleri ile bütünleşmesi sağlanmalıdır. İnsanın bölgedeki coğrafi ve kültürel değerlere olan ilişkilerini ve tanışıklığını arttıracak eylemlerin, “Kültürel Coğrafya: Etkileşim Köprüleri” stratejisi altında ele alınması gerekmektedir. Etkileşim bölgelerini belirleyerek, kültürel ve ekonomik potansiyellerinin ortaya çıkarılması, geçmişteki kültür ve coğrafya arasındaki bağı anlama ve bugünü şekillendirme konusunda en büyük araçlardan birisi olacaktır. Kentlerin bu amaçla işbirliği yapması önemlidir. AYDIN- DENİZLİ- MUĞLA ALTIN ÜÇGEN İŞBİRLİĞİ PLANI 12 Strateji 3 Altın Rotalar: Farklılıkların Ekonomisi ▪▪ İncir Rotası ▪▪ İnanç Rotası ▪▪ İpek Yolu Rotası ▪▪ Efe Rotası ▪▪ Yörük Rotası Bölgenin sahip olduğu farklılıkların belirli temalar etrafında bölgesel ölçekte yönetilerek ekonomik dinamiklerin yönünün belirleyecek “Altın Rotalar. Farklılıkların Ekonomisi” stratejisi; ▪▪ Altın Rotaların Ortaya Çıkarılması ▪▪ “Altın Rotlar Kültür Ekonomisi Matrisinin” Geliştirilmesi ▪▪ “Altın Rotalar Rehberlerinin” geliştirilmesi hedefleri altında tartışılmıştır. Bölgede farklılık yaratan değerlerden oluşturtulacak; ▪▪ Gastronomi Rotası ▪▪ Antik dönemden çağımıza kadar ulaşabilmiş ritüellerin de görülebileceği “Festivaller rotası” ▪▪ Evliya Çelebi Seyahat Rotası ▪▪ Bölge içerisinde farklılaşan “Şiveler Rotası” ▪▪ Yerel ürünlere ulaşılabilecek “Yerel Pazarlar Rotası” ▪▪ “Değişen Ürün Rotası” ▪▪ Yaylalar Rotası ▪▪ Türküler Rotası ▪▪ Kuvayi Milliye Rotası ▪▪ Doğu batı aksında ortaya çıkan “Jeotermal Rotası” ▪▪ Organik ürünlere ulaşılabilecek ve kaplıcaları da kapsayacak “Sağlık Rotası” gibi rotalar Altın Rotaların parçalarını oluşturabilir. ▪▪ Yerel Tohumların Rotası Bunların yanında Priene’deki ilk hippodemik plan, Magnezya’daki ilk tapınak ve Bafa Gölü yakınlarındaki mağarada türünün tek örneği olan duvar resimleri gibi bölgenin sahip olduğu değerlerin görülebileceği “İlkler ve Tekler Rotası” oluşturulmalıdır. AYDIN ÇALIŞTAY RAPORU 13 Bu rotalar kurgulanırken, bisiklet ile ulaşımın düşünülmesi ve oluşturulacak bisiklet rotalarının Eurovelo-Avrupa Bisiklet Ağına dahil edilmesi için çalışmalar yapılması gereklidir. Kent içi ulaşımda bisiklet kullanımın teşvik edilmesi için kentlerde altyapı çalışmalarının yapılması ve bisiklet rotlarının kent merkezlerine kadar ulaşması gereklidir. Aynı zamanda bisiklet kullanımı kentlerdeki ulaşım sorunlarına ekolojik bir yaklaşım sunması açısından da önemlidir. Rotaların ortaya çıkarılması kadar önemli bir diğer konu da rotaların yönetim birimlerinin oluşturulmasıdır. Rotaların yerel pazarlara ve üreticilere eklemlenmesi, kırsal kesimlerle paylaşılması ve kırsalın da yararlanabileceği şekilde planlanması, köylerde kurulacak pansiyonlar ve köy misafirhanelerinin açılması gibi destinasyon yönetimi çalışmalarının yapılması gereklidir. Aynı zamanda kırsalın da rota planlama aşamasına dahil edilerek yerel sakinler tarafından sahiplenme duygusunun yaratılması gibi stratejilerin geliştirilmesi gereklidir. Rota planlama çalışmaları, Yunan adaları, Efes gibi antik kentler de dahil edilerek bölgenin sınırlarını aşacak şekilde üst bakış açısı ile kurgulanmalıdır. AYDIN- DENİZLİ- MUĞLA ALTIN ÜÇGEN İŞBİRLİĞİ PLANI 14 Strateji 4 Etkileşim Yönetimi: İşbirliğinin Gücü Bilgiye dayalı hizmet sektörlerinin giderek ağırlık kazanacağı bir artı değer ekonomisinin, mevcut tarımsal, kültürel ve endüstriyel dinamiklerin üzerine kurgulanmasını sağlayacak olan “Etkileşim Yönetimi: İşbirliğinin Gücü” stratejisi; ▪▪ İşbirliği Modelinin Geliştirilmesi ▪▪ Kültür Öncelikli Kurumsal ve Sektörel İşbirliği Etkileşim Alanlarının Saptanması ▪▪ “Altın Üçgen İşbirliği Yönetim Planı” Hazırlanması hedefleri doğrultusunda tartışılmıştır. Aydın, Denizli, Muğla kentlerinin belediyeleri, sanayi ve ticaret odaları ve üniversiteleri etkin bir işbirliğine gitmelidirler. Her bölgeden kurumların bir araya gelerek ortak sorunların tanımlanması, ortak politikaların belirtilmesi, iş bölümü ve bilgi paylaşımı yapabilecekleri platformların kurulması ve ortak yayınların hazırlanması gereklidir. Kent ve üniversitesinin birbirini daha etkin bir şekilde beslemeleri için üniversitelerin kent hayatı ile ilişkisinin kurulması, şehir dışı yerleşmelerden ziyade kent merkezlerinde yer seçmeleri gerekmektedir. Bölgenin geleceğinin belirleneceği çalıştay ve planlama çalışmalarında halkın da yer alması gerekmekte, katılımını sağlamak için ise sosyal medya gibi iletişim araçlarının etkin bir şekilde kullanılması gerekmektedir. Aynı zamanda küresel ölçekte bir turizm bölgesi olarak bilinen coğrafyanın algılanmasını ve tarif edilmesini kolaylaştırmak amacıyla, kent merkezlerinde Altın Üçgen tanıtım bürolarının kurulması gibi iletişim çalışmalarının yanı sıra, ortak simge ve logo gibi renk ve ahenk yönetimi çalışmaları yapılmalıdır. Ayrıca bölgesel müzelerin kurulması ve bunların kent müzeleri ve kent merkezleri ile ilişkilendirilmesi, bu kurumların geçmişi araştırmanın yanı sıra bugünü ve yarını da araştıran, kültür coğrafya arasındaki ilişkiyi anlamaya yardımcı olan kurumlar olarak kurgulanması gerekmektedir. AYDIN ÇALIŞTAY RAPORU 15 Program ve Projeler Çalıştayda yapılan tartışmalar ışığında önerilen program ve projeler; →→ Bölgesel tarım çeşitliliğin sürdürülmesini sağlayacak “Tohum Takas Şenlikleri” , →→ Karları Koruma Projesi, →→ Yavaş Şehirler Programı, →→ Yörük Ali Efe Evi Projesi, →→ Büyük Menderes Sürdürebilirlik Programı, →→ Eski eserleri depremden korumaya yönelik projeler, →→ Giden-Batan Gemiler Projesi, →→ Yerel lezzetlerin tadılabildiği ve yaşatıldığı bölgesel mutfak müzeleri projesi, →→ ”Köyler Yaşamalıdır” programının yayılması: pilot köyler arasında işbirliği ağının kurulması, →→ Bölgenin değerler hakkında bölgedeki insanları bilinçlendirecek bilinçlenme programı, →→ Afrodisias/Karacasu’da mermer işleme festivali, →→ Hayvancılığın canlandırılması programı, gibi başlıklar altında özetlenebilir. AYDIN- DENİZLİ- MUĞLA ALTIN ÜÇGEN İŞBİRLİĞİ PLANI 16 KATILIMCI LİSTESİ KAMU Halis Peker Aydın Vali Yardımcısı Nuri Aktakka Aydın İl Kültür Turizm Müdürü Mehmet Taşkın Denizli İl Kültür Turizm Müdürü Kamil Özer Muğla İl Kültür Turizm Müdürü Ali Zengin Vakıflar Bölge Müdürü Hüseyin Çetinkaya Afrodisias Müze Müdürü Arkeolog Ayla Yüksel Aydın Çevre ve Şehircilik Müdürü Rami Ağar Aydın İl Özel İdaresi Halil İbrahim Aktemur Aydın İl Özel İdaresi Özay Gül Aydın İl Özel İdaresi Seher Gülhan Aydın İl Özel İdaresi Özge Çiloğlu Aydın İl Özel İdare Stajer Meltem Oskay Aydın İl Özel İdare Stajer Mine Tural Aydın Koruma Bölge Kurulu Mimar Havva Seçer Aydın Koruma Bölge Kurulu Şehir Plancısı Rifat Bircan Denizli Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü AYDIN ÇALIŞTAY RAPORU 17 Ramazan DamacıDenizli Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü Mehmet Genç Denizli Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü Ali Aygören Denizli Tabiat ve Koruma Kurulu Başkanı Fahrettin Altıntaş Denizli Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü H. Hüseyin BaysalDenizli Müze Müdürü D. Nuri Aytekin Germencik İlçe Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Mustafa Bircan Germencik İlçe Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Sabri Tamer Özçelik Halk Sağlığı Müdürü Fahriye Ünal İl Özel İdaresi A. Faruk Güler İzmir 1 Nolu Kurul Üyesi Nermin Erol Sağlık Müdür Yardımcısı Muhammet Al SorkunTVK Bölge Komisyon Üyesi Peyzaj Mimarı Kadir Erken TVK-Denizli YEREL YÖNETİMLER Özlem Çerçioğlu Aydın Belediye Başkanı Osman Gürün Muğla Belediye Başkanı Mehmet Balcı Beçin Belediye Başkanı İdris İspirli Beldibi Belediye Başkanı AYDIN- DENİZLİ- MUĞLA ALTIN ÜÇGEN İŞBİRLİĞİ PLANI 18 Mustafa Büyükyapıcı Karacasu Belediye Başkanı Hilmi Dönmez Karpuzlu Belediye Başkanı Ali Ulvi Akoğlu Kuyucak Belediye Başkanı Yüsran Erden Yenipazar Belediye Başkanı İlkev Uruk Atça Belediyesi Cemalettin Küçükerol Aydın Belediyesi Başkan Yardımcısı Altan Güney Aydın Belediye Meclis Üyesi Murat Saltık Aydın Belediye Meclis Üyesi Şuayip Yeğen Aydın Belediye Meclis Üyesi Hakan Özkan Aydın Belediyesi Arkeolog Önder Yıldırımcan Aydın Belediyesi Basın M. Akif Toğan Aydın Belediyesi Mimar Nafiye Bülbül Aydın Belediyesi Mimar Tülay Küçükerol Aydın Belediyesi Park ve Bahçe Müdürlüğü Serkan Fırtına Aydın Belediyesi Sanat Yönetmeni Dilşat İlhan Aydın Belediyesi Şehir Plancısı Serap Şimşek Aydın Belediyesi Şehir Plancısı Sibel Erbaş Aydın Belediyesi Şehir Plancısı AYDIN ÇALIŞTAY RAPORU 19 Osman İrik Aydın Belediyesi Uzman İrem Şahin Davutlar Belediyesi Çevre Mühendisi Nilgün Ok Denizli Belediyesi Başkan Yardımcısı Şamil Çınar Denizli Belediyesi Başkan Yardımcısı Pınar Gülmez AğırbaşDenizli Belediyesi Etüt Proje Müdürü Hüdaverdi Otaklı Denizli Belediyesi Kültür ve Sosyal İşler Müdürü Hüseyin TürkyılmazDenizli Belediyesi Mimar Şaban Ayaslı Denizli Kule Belediyesi H. Nurgül Başçiftçi Hıdırbeyli Belediyesi Yazı İşleri Müdürü Sibel Ünlüsoy Kuşadası Belediyesi Kültür Varlıkları Birimi Gülşen Delibaş Muğla Belediyesi İnşaat Mühendisi Yeliz Durmaz Muğla Belediyesi Mimar Esin Gençtürk GümüşMuğla Belediyesi Sanat Tarihçi Gökçen Kasapoğlu Muğla Belediyesi Şehir Planlamacısı Mine Even Söke Belediyesi Başkan Yardımcısı Sezgin Sukayar Söke Belediyesi Gözde Kartpak Yenipazar Belediyesi Mimar AYDIN- DENİZLİ- MUĞLA ALTIN ÜÇGEN İŞBİRLİĞİ PLANI 20 MUHTARLAR Sedat Uygun Adnan Menderes Mahallesi Muhtarı Şerif Ali Avcı Efeler Mahallesi Muhtarı Ali Sözer Esençay Köyü Karacasu Muhtarı Yıldız Karadaş Taşçıoğlu Fatih Mahalle Muhtarı Hüsamettin Aydemir İstiklal Mahallesi Muhtarı Hüseyin Akın Kurtuluş Mahallesi Muhtarı Cemal Zingal Mesudiye Mahallesi Mustafa Saraç Zafer Mahallesi Muhtarı Mehmet Akar Zeybek Mahallesi Muhtarı ÜNİVERSİTE Mustafa Birincioğlu Adnan Menderes Üniversitesi Rektörü Suat Ateşlier Adnan Menderes Üniversitesi Gülsen Demir Adnan Menderes Üniversitesi Dilşen İnce Erdoğan Adnan Menderes Üniversitesi Günver Güneş Adnan Menderes Üniversitesi Mükerrem Kürüm Adnan Menderes Üniversitesi AYDIN ÇALIŞTAY RAPORU 21 Mustafa Kemal Şahin Adnan Menderes Üniversitesi A. Gökçe Şimşek Adnan Menderes Üniversitesi Sibel Ünalan Adnan Menderes Üniversitesi Hüseyin Üreten Adnan Menderes Üniversitesi Nurdan Yılmaz Adnan Menderes Üniversitesi H. Neşe Özgen Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi İbrahim Yokaş Muğla Üniversitesi Celal Şimşek Pamukkale Üniversitesi KALKINMA AJANSI Dilşad Akar GEKA Ceren Aksu GEKA Zeynep Gök GEKA Ece Gölükçetin GEKA Dilek Keleş GEKA Seda Kılıç GEKA Yeliz Sarıbaş GEKA AYDIN- DENİZLİ- MUĞLA ALTIN ÜÇGEN İŞBİRLİĞİ PLANI 22 SİVİL TOPLUM Osman Yılmaz A Medya Basın Mehmet Özçakır Aydın Eski Eserleri Sevenler Derneği Havva Çetintürk Aydın Eski Eserleri Sevenler Derneği Başkanı Ali Aslan Aydın Kent Konseyi Grup Başkanı Mustafa Yormaz Aydın Kent Konseyi Üyesi Mustafa Vatansever Aydın Ticaret Odası İlknur Karaçayır Aydın Ticaret Odası İsmail Hakkı Dokuzlu Aydın Ticaret Odası Başkanı Yunus Emre Polat Bisikletliler Derneği Aydın Temsilcisi Metin Sözen TKB Danışma Kurulu Başkanı, ÇEKÜL Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı Mithat Kırayoğlu TKB Danışma Kurulu Üyesi, ÇEKÜL Vakfı Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Sezer Cihan Tarihi Kentler Birliği Genel Sekreteri Faruk Göksu Çalıştay Yöneticisi, ÇEKÜL Gönüllüsü, Şehir Plancısı Betül Sözen ÇEKÜL Vakfı Genel Koordinatörü Ece Müftüoğlu Narcy ÇEKÜL Vakfı Genel Sekreteri Hurşit Arslan ÇEKÜL Vakfı Örgütlenme / Yüksek Danışma Kurulu Üyesi Kayhan Çakanel ÇEKÜL Gönüllüsü, Mimar Emin Başaranbilek ÇEKÜL Vakfı Küçük Menderes Bölge Koordinatörü Ayşe Şerifoğlu ÇEKÜL Kuşadası Temsilcisi AYDIN ÇALIŞTAY RAPORU 23 Fatih Abban ÇEKÜL Milas Temsilcisi Yonca Moralı ÇEKÜL Vakfı Örgütlenme Koordinatörü Şirin Sıngın Yılmaz ÇEKÜL Vakfı İletişim Sorumlusu Müge Değirmenci ÇEKÜL Arşiv Sorumlusu Batuhan Akkaya ÇEKÜL Vakfı / Şehir Plancısı Elif Al ÇEKÜL Vakfı / Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Esra Karataş ÇEKÜL Vakfı / Şehir Plancısı Ömer Sarı ÇEKÜL Vakfı / Şehir Plancısı Sevil Şeten ÇEKÜL Vakfı / Şehir Plancısı Simge Zilif ÇEKÜL Vakfı / Şehir Plancısı Atilla Ağırbaş DEFSAD Başkanı Ziya Tıkıroğlu Denizli Eski Belediye Başkanı Şeyda Yeşil Denizli Kimya Mühendisleri Odası Şube Başkanı Bahtiyar Aksoy Doğa ve Çevre Vakfı Denizli Haluk Demirci Elektrik Mühendisleri Odası Aydın Temsilcisi Emin Mete Emekli Belediye Başkanı Hulusi Akşit Esnaf ve Sanatkarlar Odası Başkanı Ali İhsan Emre FETAV H. Oğuz Öney Jeoloji Mühendisleri Odası İl Temsilcisi AYDIN- DENİZLİ- MUĞLA ALTIN ÜÇGEN İŞBİRLİĞİ PLANI 24 Necdet Evlimoğlu Jeofizik Mühendisleri Odası Osman Çolakoğlu Kuşadası Kent Konseyi Başkanı Fikri Aydın Makine Mühendisleri Odası Aydın Başak Kamacı Meandros Derneği Başkanı, Didim Belediyesi Sanat Tarihçisi Özge Saltık Meandros Derneği, Didim Belediyesi Arkeolog Aylin Payza Gökyiğit Mimarlar Odası Melek Cengiz Mimarlar Odası Nüket Akgönül Yoğurtçu Mimarlar Odası Tuncer Saray Mimarlar Odası Nilüfer Öztürk Mimarlar Odası Metin Albeyoğlu MMO Başkanı Naki Bulut Muğla Kent Konseyi Başkanı Barış Kara Peyzaj Mimarları Odası Aydın İl Temsilciliği Ertuğrul Özdemir Türkiye Muhtarlar Derneği Aydın Şube Başkanı Onur Söylevci Yeni Kıroba AYDIN ÇALIŞTAY RAPORU 25