SIMPSON-ANGUS NÖROLEPTÝKLERE BAÐLI HAREKET
Transkript
SIMPSON-ANGUS NÖROLEPTÝKLERE BAÐLI HAREKET
SIMPSON-ANGUS NÖROLEPTİKLERE BAĞLI HAREKET BOZUKLUKLARINI DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ (SAS) Açıklamalar Ölçeğin sonuç puanı, her hasta için alınan puanların toplanıp 10’a bölünmesiyle elde edilir. Tam anlayamadım. Orijinalden kontrol edebilir miyiz? 1. Yürüyüş Hasta yürütülerek muayene edilir. Yürüyüşü, kollarını sallama hareketi, genel postürü için aşağıdaki puanlardan biri verilir. 0. Normal 1. Hasta yürürken kollarının sallanması azalmıştır. 2. Hastanın kollarının sallanmasındaki azalmanın yanısıra , kollarında açıkça görülen rijidite mevcuttur. 3. Hasta, kollarını rijit olarak karın hizasında tutarak katı bir şekilde yürümektedir. 4. Hasta öne veya arkaya eğimli olarak kambur bir şekilde ayaklarını sürüyerek yürümektedir. 2. Kolların Durumu Hasta ve hekim (ya da muayene eden kişi) birlikte, kollarını omuzdan yukarı kaldırırlar ve serbestçe yere bırakırlar. Normalde kolların yanlara düşmesi duyulabilir bir ses çıkararak olur. Ciddi parkinson sendromu bulunan hastalarda ise kollar yana yavaş olarak düşer. Puanlama aşağıdaki gibidir: 0. Normal, kollar kuvvetli bir sesle yanlara düşer ve hafif sekme olur. 1. Kolların yanlara düşmesi hafifçe yavaşlamıştır, yanlara hafifçe duyulan bir sesle değer, hafif sekme olur. 2. Kolların yana düşmesi yavaşlamıştır, geri sekme yoktur. 3. Düşme sessiz olur, belirgin derecede yavaşlık vardır. 4. Kollar bir dirence karşı adeta tutkallanmış gibi yanlara düşer. 3. Omuz Sallama Hastanın kolları, dirsekten dik açı yapacak şekilde bükülür ve hekim her iki kolu da şu şekilde muayene eder: Bir eliyle hastanın elini tutarken, diğer eliyle hastanın dirseğini kavrar ve üst kolu öne arkaya ve humerusu dıştan çevirerek inceler. Normalden aşırı rijiditeye kadar olan direnci aşağıdaki gibi puanlar: 0. 1. 2. 3. 4. Normal. Hafif rijidite ve direnç vardır. Orta derecede rijidite ve direnç vardır. Belirgin rijiditeyle birlikte pasif hareket güçlüğü vardır. Aşırı rijidite ve sertlikle beraber omuz adeta donmuş gibidir. 4. Dirsek Rijiditesi Hasta dirsek eklemlerini dik açı yapacak şekilde tutar. Hekim dirsek eklemine pasif olarak fleksiyon ve ekstansiyon hareketleri yaptırır, aynı SIMPSON-ANGUS NÖROLEPTİKLERE BAĞLI HAREKET BOZUKLUKLARINI DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ (SAS) Açıklamalar Sayfa 1 / 3 zamanda hastanın bisepsi kasını inceler ve muayene eder. Bu hareketlere karşı olan direnç puanlanır (dişli çark rijiditesi ayrıca not edilir). 0. 1. 2. 3. 4. Normal. Hafif rijidite ve direnç vardır. Orta derecede rijidite ve direnç vardır. Belirgin rijiditeyle birlikte pasif hareket güçlüğü vardır. Aşırı rijidite ve sertlikle birlikte eklem adeta donmuş gibidir. 5. Bilek Rijiditesi Hasta bilek eklemlerini düz bir şekilde tutar. Hekim bilek eklemine pasif olarak fleksiyon hareketi yaptırır, aynı zamanda hastanın avuç içini inceler ve elle muayene eder. Bu hareketlere karşı olan direnç puanlanır (dişli çark rijiditesi ayrıca not edilmelidir). 0. 1. 2. 3. 4. Normal. Hafif rijidite ve direnç vardır. Orta derecede rijidite ve direnç vardır. Belirgin rijiditeyle birlikte pasif hareket güçlüğü vardır. Aşırı rijidite ve sertlikle birlikte eklem adeta donmuş gibidir. 6. Bacağın Sarkaç Hareketleri Hasta, muayene masasına bacakları aşağıya sarkacak ve boşta sallanacak şekilde oturtulur. Hekim hastanın topuğunu tutar, dizi kısmen açılacak şekilde kaldırır ve daha sonra bırakarak bacağın düşmesine izin verir. Düşmeye karşı olan direnç ve sarkaç hareketinin azalması aşağıdaki şekilde puanlanır: 0. 1. 2. 3. 4. Bacaklar serbestçe sarkaç hareketini yapmaktadır. Bacakların sarkaç hareketi hafif derecede azalmıştır. Sarkaç hareketine orta derecede direnç vardır. Sarkaç hareketine karşı belirgin direnç vardır. Sarkaç hareketi tamamen kaybolmuştur. 7. Başın Durumu Hasta muayene masasına sırt üstü yatırılır . Hekim bir eliyle hastanın başını kaldırır ve daha sonra elini çekerek başı düşmeye bırakır. Normal deneklerde baş masaya düşecektir. Bu hareket EPS’li hastalarda gecikecek, ciddi parkinsonizmde ise kaybolacaktır. Boyun kasları bu durumda rijittir ve baş muayene masasına değmez. Puanlama aşağıdaki gibidir: 0. Baş serbestçe düşer ve sesli olarak muayene masasına çarpar. 1. Düşmede hafif bir yavaşlama vardır; bu başın muayene masasına düşerken çıkardığı sesin hafifliğinden anlaşılır. 2. Düşme orta derecede yavaşlamıştır; bu durum gözle görülebilir. 3. Baş yavaş olarak düşer. 4. Baş muayene masasına ulaşamaz. SIMPSON-ANGUS NÖROLEPTİKLERE BAĞLI HAREKET BOZUKLUKLARINI DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ (SAS) Açıklamalar Sayfa 2 / 3 8. Glabella Refleksi Hastanın gözleri açık olarak ve göz kırpmadan durması istenir. Hekim hastanın glabella bölgesine sürekli, hızlı darbelerle vurur. Hastanın ardı sıra göz kırpma sayısı puanlanır: 0. 1. 2. 3. 4. 0-5 Kırpma 6-10 Kırpma 11-15 Kırpma 16-20 Kırpma 21 ve daha fazla kırpma 9. Tremor Hasta muayene odasında tekrar yürütülür ve bu bölüm için yeniden muayene edilir. Puanlama: 0. 1. 2. 3. 4. Normal. Parmaklarda açıkça gözlenebilir ve / veya hissedilebilir tremor. Elde tremor veya kolların spasmodik duruşu. Bir veya daha çok ekstremitede dirençli tremor. Bütün bedende tremor. 10. Salya Hekim hastayı konuşturarak izler ve ağzını kaldırmasını ister. Puanlama aşağıdaki gibidir: açıp dilini yukarı 0. Normal. 1. Hastanın ağzı açık, dili yukarıdayken ağzında göllenen aşırı salya vardır. 2. Aşırı salya vardır ve ara sıra konuşmayı engellemektedir. 3. Aşırı salya vardır ve bunun sonucunda konuşma zorlukla olmaktadır. 4. Açıkça salya akmaktadır. SIMPSON-ANGUS NÖROLEPTİKLERE BAĞLI HAREKET BOZUKLUKLARINI DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ (SAS) Açıklamalar Sayfa 3 / 3