PDF İndir - Passat Turkiye Anasayfa
Transkript
PDF İndir - Passat Turkiye Anasayfa
Servis Eðitimi Kendi Kendine Çalýþma Programý 397 Radyo navigasyon sistemleri 2007 Yapýsý ve çalýþmasý Teknik geliþimlerin daima gün geçtikçe daha kýsa zamanlarda gerçekleþtiði ve trafik yoðunluðunun gün geçtikçe artýðý günümüzde bir araç sürücüsüne kendisini seyir halindeyken destekleyecek ve kendisine ek yük oluþturmayacak yapýda oryantasyon yardýmý olarak bir navigasyon sisteminin hizmetine sunulmasý yüksek önem taþýmaktadýr. Bunun için müþteri kullanýmý kolay, hassas kumanda edilebilecek bir sistem beklemektedir. Günümüzdeki navigasyon sistemlerinin bazý imkânlarý kullanýcý tarafýndan otomotiv alanýndan deðil özel alandan bilinmektedir. Bu cihazlar araçta ada olarak deðil de karmaþýk teknik baðlantýda çalýþtýrýldýðýndan Motorlu araca adaptasyonlarý belirli bir zaman gerektirmektedir. Bunun haricinde sürücünün günümüzde araçta geçirdiði süreyi karþýlayabilmesi için Volkswagen dikkatini araçta bulunmayý mümkün olduðunda rahat ve sýkýntýsýz saðlamak için bir dizi bilgilendirme fonksiyonlarýna yöneltmektedir. Radyo ve radyo navigasyon konularýna yönelik temel teþkil eden bilgileri kendi kendine çalýþma programlarý No. 199 "Radyo navigasyon sistemi" ve No.342 "Radyo sistemleri 2006" baskýlarýnda bulabilirsiniz. S397_101 YENÝ Bu Kendi Kendine Çalýþma Programý yeni geliþmelerin yapýsýný ve çalýþmasýný sunar! Ýçerikler güncellenmez. 2 Güncel kontrol, ayar ve onarým talimatlarý Lütfen bunun için öngörülmüþ olan MH literatüründen edininiz. Dikkat! Not Bir bakýþta Giriþ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 Radyo navigasyon 2007 temel fonksiyonlarý . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 Koridor fonksiyonu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 Trafik anonslarý kanalý TMC . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 Dinamik Navigasyon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 Rota hesaplamasý . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 Radyo navigasyon sistemi RNS 300 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Özellikler ve kumanda elemanlarý . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Að daðýlým prensibi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . RNS 300 Anten konsepti . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Tekli frekans ayarý prensibi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Fonksiyon planý . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 16 18 20 21 22 Radyo navigasyon sistemi RNS 510 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Özellikler ve kumanda elemanlarý . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Að daðýlým prensibi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Dokunma hassasiyetine sahip ekran . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Bellek medyalarý . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . DVD Player . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Gösterge fonksiyonlarý . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Telefon menüsü . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Araca özel kullanýcý üst yüzeyleri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . RNS 510 veri protokolleri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . RNS 510 Anten konsepti . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Çift frekans ayarý prensibi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Fonksiyon planý . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24 26 28 30 36 38 39 47 48 50 52 53 54 Servis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56 Sözlük. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59 Kullanýlan kýsaltmalar listesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59 Bilginizi sýnayýn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61 3 Giriþ Navigasyon cihazlarýnýn Volkswagen Konserninde kullanýma alýnmasý 1994 model yýlý Audi A8 modeli ile baþlamýþtýr. Gösterge ekraný, kumanda elemanlarý ve CD-sürücüsü bu zamana kadar halen mekansal olarak ayrý yerleþikti. CD-Sürücüsü örneðin aracýn bagaj bölmesinde yer almaktaydý. Sürücüye sunulan önerinin akustik çýkýþý ayrý bir hoparlör üzerinden gerçekleþir. 1997 Model yýlý sonrasýnda bu sistem Passat modeline de takýlmýþtýr. Ön göðüs kontrol ünitesinde gösterge ekranýkullanýmý (Gösterge tablosu) S397_001 Navigasyon sisteminin kumanda birimi S397_002 S397_003 1999 model yýlý ile navigasyon ve radyo fonksiyonlarý yeni bir cihazneslinde bir araya getirilmiþtir. Cihazlar radyo yayýn çekiþ ünitesini, navigasyon bilgisayarýný, navigasyon ve ses CD sürücüsünü, bir renkli ekraný ayný zamanda Radyo, CD Player ve navigasyon kumanda birimlerini içermektedir. Cihaz tipine baðlý olarak harici bir anten diversity kutusu antenler arasýndaki aktarýma eklenmiþtir. Renkli ekran semboller üzerinden yön önerisine alternatif olarak navigasyon kýlavuzu için bir haritanýn sunumuna olanak saðlamaktadýr. Ek olarak yön önerisi gösterge tablosunun ekranýnda da görüntülenmektedir. Akustik navigasyon çýkýþý artýk aracýn ses sistemi üzerinden gerçekleþmektedir. 4 Bagaj bölmesinde navigasyon DVD'si için sürücü S397_004 1999 Model yýlýnda Volkswagen kuruluþunun radyo navigasyon sistemi Her iki radyo navigasyon sistemleri RNS 300 ve RNS 510 Volkswagen'de araç navigasyonu alanýnda güncel geliþim kademelerini sunmaktadýr. Özellikle RNS 510 çok sayýda entegre edilmiþ bileþenleri ve diðer cihazlara ve sistemlere yönelik ara birimler ile örneðin radyo, TV, CD ve DVD oynatýcý, navigasyon ayný zamanda telefon kumandasý gibi çok sayýda özelliði içinde barýndýran Radyo navigasyon sistemi RNS 300 bir kompleks bilgilendirme sistemini sunmaktadýr. Dokunmaya karþý hassas bir ekranýn RNS 510 modelinde kullanýma alýnmasý ile fonksiyon kapsamý ve kullaným kolaylýðý önemli boyutta geliþtirilmiþtir. Aþaðýda örneðin RNS 300 modelinde koridor fonksiyonu veya RNS 510 modelinde gösterge fonksiyonlarý gibi temel teþkil eden fonksiyonlar açýklanmaktadýr. S397_006 Radyo Navigasyon cihazý RNS 510 S397_032 Radyo navigasyon cihazlarýnýn kapsamlý fonksiyonlarýna yönelik ayrýntýlý bilgileri lütfen ilgili kullaným el kitaplarýndan edininiz. 5 Radyo navigasyon 2007 temel fonksiyonlarý Koridor fonksiyonu Bu fonksiyon RNS300 modelinde navigasyon CD'si takýlý olmadan navigasyon fonksiyonuna aittir. Radyo navigasyon cihazý bu alanda hesaplanan rota genelini araya kaydedebilme konumuna sahiptir. Bu sadece kat edilecek yollarýn tam sýralamasýný deðil ayný zamanda güzergâhý çevreleyen kenar alanlarýn da kaydýný içermektedir. Bu kenar alanlar navigasyon koridorunu oluþturmaktadýr. Kaydedilecek güzergâhýn konumuna ya da bununla baðlantýlý ver miktarýna göre bu süreç maksimum 15 ila 20 dakika sürmektedir. Bu sayede Navigasyon CD'sinin sürecin sona ermesinin ardýndan örn. bir müzik-CD'sini radyo navigasyon cihazýnýn CD sürücüsüne yerleþtirmek için çýkartmak mümkün olmaktadýr. Kýsa güzergâh - geniþ koridor S397_011 Kaydedilen koridorun yapýsý ve yüzeyi programlanan rotanýn boyuna göre farklýdýr, zira sadece sýnýrlý miktarda bilgiler hafýzaya kaydedilmektedir. Çalýþtýrma ve hedef alaný için daima salt baðlantý güzergâhýndan daha geniþ bir ortam tespit edilmektedir. Yön bulunacak rota uzatýldýðýnda, çalýþtýrma ve hedef alaný ayný zamanda koridor geniþliði küçülür. Koridor terk edildiðinde, navigasyon sistemi sürücüyü, rota hesaplamasýný uygulayabilmek için Navigasyon CD'sini tekrar takmaya yönlendirir. orta güzergâh - dar koridor 6 S397_010 Çok uzun navigasyon güzergâhlarýnda hafýza yeri sadece enyakýn yol akýþýný ve dar bir çalýþtýrma ve hedef alaný için yeterli olacaktýr. Bu durumda navigasyon sistemi sürücüden rota listesinden çýkarken yeni bir rota hesabýnýn yapýlabilmesi için navigasyon CD'sinitakmasýný talep etmektedir. Uzun güzergâh - dar koridor S397_009 Kýsa navigasyon rotalarýnda salt sürüþ güzergâhýnýn yanýndaki kenar alanda birlikte kaydedildiðinden bu durumda navigasyon CD'si takýlmak zorunda olmadan þartlý bir navigasyon da mümkündür. Temelde kaydedilen koridor dahilinde yeniden hedef giriþi mümkündür. Bir kez kaydedilen koridor RNS 300'de ilk 72 saat sonra diðer çalýþtýrma ve hedef noktalarý ile yeniden rota hesaplamasý sayesinde eski verilerin üzerine kayýt yapýlmadýðý sürece otomatik silinecektir. Otomatik hafýza süresi nedeniyle RNS 300 bu zaman içinde yüksek durgun akýmçekiþine sahip olacaktýr. RNS 510 Radyo navigasyon cihazýnda koridor fonksiyonu gerekli deðildir, zira tüm navigasyon DVD'si navigasyon cihazýnýn sabit diski üzerine yüklenebilir. Koridor dahilinde dinamik navigasyon S397_017 ana navigasyon güzergâhý Sapma rotasý Arýzalý güzergâh kesiti S397_096b 7 Radyo navigasyon 2007 temel fonksiyonlarý Trafik bildirileri kanalý TMC (Trafik mesaj kanalý) TMC, 1987 yýlýndan bu yana Avrupa'da hizmet sunulan radyo veri sisteminin RDS bir parçasýdýr. TMC yardýmýyla araç sürücüsüne güncel trafik bilgiler radyolar ve navigasyon sistemleri üzerinden ücretsiz hizmete sunulmaktadýr. Bunun için gelen trafik bilgileri örn. polis veya ADAC tarafýndan federal ve ülke bilgi mercilerinde toplanmaktadýr ve radyo yayýn birimlerine iletilmektedir, burada bu bildiriler dijital olarak kodlanmakta ve radyo programlarýnýn arka planýnda örn. verici adlarý gibi diðer RDS verileri ile aktarýlmaktadýr. Ülke Bilgi sunum Oluþum Dakika bazýnda güncellik Bildiri Toplama & Deðerlendirme TMC-Bildirimi Federal Bilgi sunum mercii S397_106 Gösterge Radyo frekans vericisi Ülke bilgi sunum mercii Ýþleyiþ tarzý Bir TMC kapasitesine sahip alýcý cihaz bu bildirimleri alýr, þifrelerini çözer ve bunlarý gösterge ekranýnda metin halinde veya akustik yapýda sesli olarak sunar. Navigasyon sistemleri TMC verilerini sapan rotalarý hesaplamak için kullanýr. Bir TMC bildiriminin kodu oluþum tablosundan bir kod numarasýnda oluþur, uluslar yollarýn ve adres noktalarýnýn tüm listesinden bir kod numarasýndan (lokalizasyon tablosu) ayný zamanda bir durum bilgisinden oluþur. Son olarak TMC bildiriminin ne kadar geçerli olacaðýný bildirir. Kodlama uluslararasý geçerliliðe sahip ALARM-C STANDARDýNA göre 8 gerçekleþir.. Yani örn. daima Almanya, Belçika, Danimarka, Fransa vs. için tüm ulusal yollarý içeren bir liste sunmaktadýr (Lokalizasyon tablosu). Lokalizasyon ve oluþum tablosu navigasyon CD ya da DVD'si üzerinde kayýtlýdýr. TMC bildirimlerinin göstergesi alýcý cihazda ayarlý bulunan ülke dilinde gerçekleþir. Metin Kodu N Q T D U C R 1. Servis kademesi 1 D 1 U 1 A50 Akýcý olmayan trafik 101 D 1 U 1 A1 Yoðunluk 102 D 1 U 1 A50 1km'den fazla yoðun trafik 103 D U 1 A39 S397_113 001 Þehir ---- Wolfsburg 52°25’17,25’’ 10°46’59,13’’ 002 Þehir ---- Braunschweig 52°16’01,44’’ 10°31’20,80’’ 003 Üçgen A27/A7 Walsrode 52°47’11,99’’ 09°40’14,57’’ 004 Çapraz A2 52°18’52,91’’ 10°31’03,23’’ 52°18’30,82’’ 10°43’38,00’’ WOB 005 Çapraz Braunschweig Kuzey A2/A39 Wolfsburg/ Königsluther Lokalizasyon tablosundan baský (basitleþtirilmiþ örnek) Lokalizasyon tablosu tüm otoyollarýn, federal ve ülke caddelerinin adlarýný ve kodlarýný içermektedir. Güncel lokalizasyon tablosu "LT versiyon 6.0" ortalama 24.000 adres noktasýný (NOKTASAL LOKASYON) ve 12.000 bölgeyi (ALAN LOKASYONU) içerir. TMC kodlamasý sayesinde tam olarak hangi olayýn hangi bölgede ve hangi sürüþ yönünde gündeme geldiði tespit edilebilir. Yönü coðrafik Koordinatlar Kuzey deðeri Adý / Tanýmý Cadde Numarasý Tür / Tip Kodu Bir oluþum tablosundan baský (örnek) coðrafik Koordinatlar Doðu deðeri Trafik sorunu Oluþum tablosu tüm olasý trafikoluþumlarýný örn. Durum, kazalar, donma ve bakým alanlarýný içermektedir. H Bir navigasyon cihazýnýn TMC bildirimlerini deðerlendirebilmesi için navigasyon sistemi lokalizasyon tablosunu ve oluþum tablosunu navigasyon CD/DVD'sinden okumalýdýr. S397_108 RNS 300 modelinde TMC RNS 300 Radyo navigasyon cihazýnda TMC çekiþi için gerekli olan lokalizasyon tablosu navigasyon CD'sinden hafýzaya yüklenen koridor alaný içinde gereklidir. Bu, Yoðun trafik bildirimlerinde rota hesaplamasý için tüm bilgilerin navigasyon CD'si CD sürücüsünde yer almadýðýnda mevcut olmayacaðý anlamýna gelmektedir. 9 Radyo navigasyon 2007 temel fonksiyonlarý Dinamik Navigasyon Temel prensip Dinamik navigasyon yardýmýyla navigasyon sistemine sürücüyü otomatik olarak trafik sorunlarýna yönelik uygun tepkiyi vermek mümkün olmaktadýr. Hesaplanan rota üzerindeki algýlanan arýzanýn aðýrlýðýna baðlý olarak (engel, yoðun trafik uzunluðu, yoðunluk hýzý, kapalý yollar vs), arýzanýn etrafýndan dolaþmak mantýklý olacaktýr. Bunun için ön koþullardan biri alýnan ve iþleme alýnabilen otomatik trafik anonslarýdýr (TMC bildirimleri). Temelde bir trafik sorununun algýlanmasýnda kalan mesafe rotasý daima yeniden hesaplanacaktýr. Arýza bildiriminin giderilmesi sýrasýnda da bir yeniden hesaplama gerçekleþecektir. Rotanýn yeniden hesaplanmasý ayarlanan rota opsiyonlarý doðrultusunda gerçekleþmektedir (cihaz tipine göre örn. hýzlý, kýsa, ekonomik). Bu durumda bildirilen arýza güzergâhý da olasý bir alternatif olarak hesaplamaya dahil edilecektir, ancak ayrý bir aðýrlýk dengesi ya da esas, yoðun olmayan konumda olduðundan daha hýzlý bir sürece sahip olacaktýr. Bu sayede rota sapmasý esas güzergâh akýþýna denk olabilir. S397_015 TMC opsiyonlarýnýn "manüel" olarak ayarlanmasýnda sürücü rotanýn yeninden hesaplanmasýnda güzergâh sapmasýný onaylamalýdýr. Buna yönelik olarak hesaplanan sürüþ güzergâhý ve esas rotaya kýyasla zaman görüntülenecektir. S397_018 10 Koridor fonksiyonunda dinamik navigasyon Radyo navigasyon cihazý RNS 300 bir navigasyon güzergâhý hesapladýðýnda, özellikle kýsa ve orta navigasyonGüzergâhlarýnda kaydedilen koridor dahilinde navigasyon CD'sini tekrar takmak zorunda kalmadan dinamik navigasyonu uygulamak için sýnýrlý bir olanak mevcut olacaktýr. Bu sadece buna koridorun yol aðý izin verdiðinde gerçekleþebilir. Yanda duran örnekte navigasyon sistemi trafikte bir sorun olduðunda sürücüye asýl sürüþ rotasýnda (koyu yeþil) koridor dahilinde bir alternatif güzergâh (açýk yeþil) sunabilir. Turuncu iþaretli güzergâh sistem tarafýndan rota olarak hesaplanamaz , zira yol koridorun dýþýnda kalmaktadýr. S397_016 ana navigasyon güzergâhý Sapma rotasý Arýzalý güzergâh kesiti S397_096 Koridor dýþýna sapma rotasý Dinamik navigasyon kullanýmýnda ayarlanan rota opsiyonuna göre (bkz. sayfa 12) TMC bildirimlerinin þu anda nerdeyse otoyolu baz aldýðý ve sadece sýnýrlý oranda caddeleri baz aldýðý dikkate alýnmalýdýr. Arazi ve çevresindeki yollar TMC bildirimleri tarafýndan dikkate alýnmamaktadýr. Bu sayede belirli koþullar altýnda navigasyon sisteminin sürücüye dinamik navigasyon sýrasýnda bir otoyolda trafik yoðunluðu öncesinde bir tali yol üzerinden zamanýnda farklý bir rota sunmasýna raðmen sürücünün bu durumda algýlanmayan daha uzun bir trafik yoðunluðu ile karþýlaþmasý mümkündür. 11 Radyo navigasyon 2007 temel fonksiyonlarý Rota hesaplamasý Rota opsiyonlarý Bir navigasyon sistemi kullanýcýsýnýn örn. zaman ve mesafeden tasarruf eder yapýda bir karýþýmla her iki alandan hedefine eriþmek istemesi halinde üç farklý rota seçeneði arasýnda seçim yapabilir: - Kýsa mesafe - hýzlý mesafe - ekonomik mesafe Kýsa mesafe Bu alanda daima en kýsa mümkün olan çalýþtýrma ve hedef noktasýna yönelik baðlantý olarak kýsmi mesafeler eklenmektedir. Olasý güzergâh akýþlarý kýyaslanýr ve rota en düþük rakamla rota listesinin güzergâh kilometreleri ile devralýnýr. Kýsmi güzergâh olarak iki düðüm noktasý arasýndaki en düþük yol birimi tanýmlanmaktadýr. Her yol çaprazý veya yol baðlantýsý dijital yapýda bu tarz bir düðüm noktasý sunmaktadýr. Bu rota opsiyonlarýnda "otoyoldan kaçýnýn" veya "dinamik navigasyon" gibi diðer ayarlar etkin olmadýðý sürece hýz sýnýrlamalarý veya statistik olasý ortalama hýz gibi etken boyutlarý da dikkate alýnmamaktadýr. Bu sayede kýsa mesafe kýlavuzuna raðmen yüksek bir sürüþ süresi elde edilmektedir. S397_012 12 hýzlý mesafe S397_014 Bu rota opsiyonunun seçiminde navigasyon sistemi yol sýnýfý olarak (Otoyolu, ana yolu, arazi yolunu, çevresel yolarý), bu yol sýnýflarý için hýz limitlerini ayný zamanda statik beklenilen ortalama hýzý dikkate alýr. Bu sayede güzergâh deðerlendirmesinde salt zaman aðýrlýðý elde edilir. Bu, en kýsa sürüþ zamaný ile koþullar altýnda bir yol deðiþtirme baðlantýsýnýn olabileceði anlamýna gelmektedir. Ekonomik mesafe Bu rota opsiyonunun seçilmesinde rota planlamasý zaman ve güzergâh aðýrlýðý temeline dayanmaktadýr. Bu alanda %30 bir oranla güzergâh aðýrlýðý ve %70 oranýnda zamansal aðýrlýk rota hesaplamasýna dahil edilmektedir. S397_013 Dikkate alýnýz: Hýzlý ve ekonomik güzergâh kýlavuzu arasýndaki fark bu örnekte ikinci güzergâh kesitinde yer almaktadýr, bunda güzergâhýn uygun orantýsýndan hýzlý ancak daha uzun güzergâha karþý kýsa ancak daha yavaþ güzergâhýn tercih edildiði ekonomik ayarlama tercih edilmektedir. 13 Radyo navigasyon sistemi RNS 300 RNS 300 radyo navigasyon cihazlarýnýn temel versiyonudur. Ön partisi için aþaðýdaki kumanda ve gösterge elemanlarýný sunmaktadýr. Ses veya navigasyon CD için sürücü gözü Ton ve ses seviyesi deðerlerinin ayarlanmasý Bilgi Hedef kýlavuzu sýrasýnda son sesli bildiriyi tekrarlar ve güncel seyahat hedefini, güncel pozisyonu ayný zamanda güncel coðrafik koordinatlarý gösterir. Radyo Radyo moduna geçer ve radyo ana menüsünü belirginleþtirir. Açma / kapama þalteri ve ses seviyesi ayarý Regülâtöre basýlmasý ile radyo navigasyon cihazý açýlýr ya da kapatýlýr. Ayar düðmesinin çevrilmesi ile ses çýkýþýnýn ses seviyesi ayarlanacaktýr. Bu ayný zamanda akustik telefon ve navigasyon çýkýþý içinde geçerlidir. CD Ses CD moduna geçer veya bir harici CD deðiþtiricisine ya da MP3 çalara geçer 14 Geri tuþu Ýlgili aktif ses kaynaðýna etki eder, örn. öncesinde çalan ses CD parçasýna geçiþ veya öncesinde yayýnda olan radyo vericisine geçiþ. Uzun basýlmasý halinde: Ses parçasýnda geri sarma CD çýkartma CD 10 saniye içinde çýkartýlmadýðýnda, tekrar içeri girecektir. Bayrak- Hedef belirleme Bu tuþa basýldýðýnda navigasyon cihazý hedef hafýzadaki güncel araç pozisyonunu kaydeder. Dört yazýsýz fonksiyon tuþu (Soft butonlar) ekranýn saðýnda ve solunda olmak üzere seçili menüye göre fonksiyonlarýný deðiþtirir. Ekran 5" tek renkli ekran 240 x 128 piksel çözünürlükte Ayarlar Güncel alana yönelik genel ayarlarý mümkün kýlar, örn. radyo moduna, ekran ayarlarýna vs. yönelik ayarlar Geri Bir üst menü noktasýna, son ayara, seçili menünün ana menüsüne kadar Trafik güncel TMC vericisinin trafik bildirimlerini gösterir S397_005 Menü düðmesi Çevirme - basma düðmesi, menüleri, alt menüleri veya deðerleri seçmek ve onaylamak için. Menü düðmesi mekanik baþlangýç ve son tahdide sahip deðildir. Nav Navigasyon ana menüsüne geçiþi saðlar Ýleri tuþu Ýlgili aktif ses kaynaðýna etki eder, örn. bir sonraki ses CD parçasýna veya bir sonraki radyo vericisine geçiþ. Uzun basýlmasý halinde: Ses parçasýnda iler sarma 15 Radyo navigasyon sistemi RNS 300 RNS 300 özellikleri ve kumanda elemanlarý Özellikler - Dört çarpý 20 Watt kapasiteye sahip son kademe, isteðe baðlý iki ila dört hoparlör baðlanabilir - 5" tek renkli ekran 240 x 128 piksel çözünürlükte - Piksel - RDS-, FM- ve AM-Avrupa-Radyosu - FM tek frekans ayarý antenli - Entegre CD sürücüsü - MP3 dosyalarý için çalma fonksiyonu - Navigasyon sembollerinin gösterge tablosunun ekranýnda sunumu (sadece gösterge tablosu kontrol ünitesinin Highline sürümünde) - Sembol göstergesi ve sesli çýkýþ üzerinden rota rehberi - Navigasyon CD takýlý olmadan navigasyon mümkündür (Koridor fonksiyonu) - TMC fonksiyonu - CD-Navigasyon (Çeþitli ülkeler için CD verileri) - Cep telefonu alt yapýsý ve eller serbest düzeneðine isteðe baðlý kombine edilebilir - Çok fonksiyonlu direksiyona isteðe baðlý kombine edilebilir - Harici CD deðiþtiricisine (CDC) isteðe baðlý kombine edilebilir Kumanda elemanlarý RNS 300 kumandasý sabit ve Soft anahtarlar üzerinden gerçekleþir. Sabit anahtarlar Sabit anahtarlar olarak düzenli ve sabit düzende fonksiyonlara sahip olan bir elektronik cihaza ait tuþlar, þalterler, sürgülü ayar düðmeleri veya ayarlama düðmeleri tanýmlanmaktadýr. Sabit anahtarlar kumanda elemanlarýnýn kalýcý yassýsýndan anlaþýlmaktadýr. S397_019 Radyo navigasyon cihazýnýn RNS 300 Volkswagen ses sistemi ile bir kombinasyonu þu anda ön görülmemektedir. 16 Soft anahtarlar Radyo ve navigasyon cihazýnda RNS 300 ekranýn yanýnda solda ve saðda olmak üzere dört Soft anahtar tuþu yer almaktadýr. Sabit anahtarlara kýyasla bunlara ilgili atanan fonksiyonlar güncel çalýþma moduna baðlýdýr (örn. radyo, navigasyon, CD çalar vs). Soft anahtarlarýn tanýmý uyguladýklarý fonksiyona göre ekranda deðiþmektedir. S397_020 Soft anahtarlarýn kullanýma alýnmasý ile bir cihaz ileride uygulanacak örn. yeni fonksiyonlara sahip diðer tuþlar ile donatýlmak üzere yazýlým güncellemesi bazýnda daha deðiþkendir. Bu deðiþkenlik teslimat ülkesine göre farklý tuþ fonksiyonlarý gerekli olduðunda bir avantaj teþkil etmektedir. Temelde sabit ve Soft anahtarlar, kýsa veya uzun kumanda süresi sonrasýnda farklý fonksiyonlarýn tetiklenebileceði yapýda programlanabilir. 17 Radyo navigasyon sistemi RNS 300 Að daðýlým prensibi Örneðin radyo veya CD-sürücüsü gibi farklý cihaz bileþenlerinin dahili að daðýlýmýnýn yaný sýra RNS 300 CAN veri hattý üzerinden diðer kontrol ünitelerine baðlý, bu sayede radyo navigasyon cihazýnýn tam fonksiyon kapsamý birden fazla kontrol ünitesine daðýlmaktadýr. FM Anteni CD-Sürücüsü 5"Likit kristal tek renkli Ekran Radyo FM/AM RDS/TMS bulunan tekli frekans ayarý GPS anteni Navigasyon modülü dinamik hedef kýlavuzlu, GPS Ses amplifikatörü 4 x 20 Watt Medya & MP3 çalma modülü CAN ara birimi cihaza baðlý bileþenler 18 Tuþ modülü GSM anteni Telefon kontrol ünitesi, Telematik J526 Panasonic-veri hattý Multimedya sisteminin gösterge birimi 2 kontrol ünitesi J747 6 gözlü CD deðiþtiricisi Veri hattý teþhis arayüzü J533 CAN veri hattý Bilgilendirme Çok fonksiyonlu direksiyon kontrol ünitesi J453 Konfor CAN veri hattý ABS kontrol ünitesi J104 harici bileþenler Tahrik CAN veri hattý S397_033 19 Radyo navigasyon sistemi RNS 300 RNS 300 Anten konsepti Araç tipine göre radyo navigasyon cihazý RNS 300 anten sistemi farklý olabilir. Tiguan modelinde anten sistemleri Tiguan modeli RNS 300 ile donatýldýðýnda otomatik olarak GPS ayný zamanda radyo navigasyon cihazýnda AM/FM frekans ayar modülüne ve mobil telefonda GSM modülüne baðlanacak bir tavan antenine otomatik sahip olacaktýr. Arka camdaki anten yapýsý kullanýlmamaktadýr Golf modeline kýyasla Tiguan modelinde AM/FM blokaj devreleri ayný zamanda AM/FM Empedans konvertörleri iptal olabilir. Tavan anteni AM/ FM/ GSM Tel GPS S397_118 Golf Variant modelinde anten sistemi RNS 300 Volkswagen Golf Variant modeline takýldýðýnda, mevcut anten sistemi standart donanýmda sað camda yer alan bir AM/FM camanteninden ve Araç tavanýndaki köpekbalýðý yüzgeci anteninden oluþmaktadýr. Anten yapýsý tek olarak yan camda yer aldýðýndan blokaj devreleri gerekli olmamaktadýr. Tavan anteni GPS FM-/AMEmpedans konvertörü S397_097 20 Tekli frekans ayarý prensibi Bir FMfrekans ayarýna sahip radyo navigasyon cihazlarý tekli frekans ayarý prensibi doðrultusunda, iki FM frekans ayarýna sahip olanlar ise çift frekans ayarý prensibine göre çalýþmaktadýr. FM-/AMAnteni FM-/AM-Frekans Frekans hafýzasý Navigasyon yapý taþý TMC-Frekans Demodülatör Radyo Veri Sistemi S397_098 Tekli frekans ayar cihazý verici istasyonunun çekim alanýndan çýktýðýnda, cihaz belirli koþullar altýnda vericiyi çekiþ kalitesi bunun için kayýtlý verici istasyonlarýnýn tümü yeterli olmadýðýnda ve çekiþ kalitesinin güncellenmesi radyovericisinin manüel deðiþtirilmesi ile tetiklenmediðinde kaybedebilir. Radyo navigasyon cihazý RNS 300 özel bir FM-frekans ayarýna sahiptir. RNS algýlanan bir vericiye bir verici listesinde yer alan tüm alýnan frekanslarý kaydeder. Verici deðiþiminde cihaz b listeden en iyi çekiþin mümkün olduðu frekansý seçecektir. Alýnan frekanslarýn en iyi alýnabilen frekansa güncellenmesi temelde cihazýn örn. farklý radyo vericiler arasýnda deðiþim sýrasýnda açýlmasý ve kapatýlmasý sýrasýnda gerçekleþmektedir. FM frekans ayarlayýcýsý seçili radyo vericisinde kötüleþen çekiþ kalitesi algýladýðýnda daha iyi çekiþ kalitesine sahip bir diðer verici istasyonuna geçer. Geçiþ sýrasýndaki bekleme bu sýrada belirli koþullar altýnda minimum radyo sessiz modu olarak dikkate alýnmalýdýr. Tekli frekans ayarý prensibinde de TMC verici bilgilerinin ayný anda deðerlendirilmesi ve bununla birlikte dinamik navigasyon bir TMC kapasiteli verici ayarlý olduðunda mümkündür. TMC mesajýný bir diðer vericiye deðerlendirmek için ikinci bir FM frekans ayarý mevcut olmadýðýndan TMC kapasitesine sahip verici ayarlanmýþ olmalýdýr. 21 Radyo navigasyon sistemi RNS 300 Fonksiyon planý R50 R182 R65 Bilgilendirme CAN veri hattý R11 A+ S R108 R54 R149 R199 J503 R20 22 R21 R15 R14 R16 R17 R23 R22 Ýþaret tanýmý J503 J519 J519 R11 R14 R15 R16 R17 R20 R21 R22 R23 R41 R50 R54 R65 R108 R149 R182 R199 Radyo ve navigasyon sistemi için görüntüleme birimli kumanda birimi Merkezi elektrik kontrol ünitesi Anten Sol arka tiz ton hoparlör Sol arka bas ton hoparlör Sað arka tiz ton hoparlör Sað arka bas ton hoparlör Sol ön tiz ton hoparlör Sol ön bas ton hoparlör Sað ön tiz ton hoparlör Sað ön bas ton hoparlör CD-Deðiþtirici* Navigasyon sistemi anteni Mobil frekanslý telefon* Telefon anteni Sol anten modülü Ek su ýsýtýcýsý frekans alýcýsý* Ek kalorifer anteni Harici ses kaynaklarý için baðlantý* S Sigorta A Akü * donanýma baðlý Fonksiyon planý Touran modelinde mevcut radyo navigasyon sistemi RNS 300 baz almaktadýr. R41 S397_xxx S397_110 Giriþ sinyali Çýkýþ sinyali Artý Þasi CAN veri hattý 23 Radyo navigasyon sistemi RNS 510 Bu radyo navigasyon cihazý Volkswagen bünyesinde yer alan tüm radyo navigasyon cihazlarýnýn þu anki en yüksek fonksiyon kapsamýna sahiptir. RNS 510 modelinin RNS 300 modeline yönelik cihaz yapýsýndaki en önemli fark takýlý bir sabit disk ve dokunmatik ekrandýr. Geri ve ileri tuþu Ýlgili aktif sesya da Video kaynaðýna etki eder, CD-/DVD-Sürücü bölmesi Bir ses, MP3 CD'si ya da DVD veya navigasyon ya da Video DVD'si yuvasý içindir. Radyo Radyo fonksiyonlarýnýn ana menüsüne aktarýr Medya Mevcut medyalara göre CD-, DVD, HDD, SD veya AUX çalma moduna göre aktarmaktadýr. Telefon Telefon ana menüsünü gösterir. Telefon alt yapýsý Premium baðlý olmadýðýnda bu tuþ temelde ses çýkýþýnýn kýsýlmasýna hizmet eder. Ton Radyo navigasyon cihazýnýn ses çýkýþ deðerleri için ana menüye geçer. Buradan hareketle örn. ton aðýrlýk noktasý, ton alaný vs. ayarlanabilir. Açma / kapama þalteri ve ses seviyesi ayarý Döner/basmalý düðmeye basýldýðýnda cihaz açýlýr ya da kapatýlýr, Çevirme ses çýkýþýnýn ses seviyesini ayarlar. Cihazýn her iki döner/basmalý düðmesi mekanik bir son dayanma noktasýna sahip deðildir. SD kartlarý okuma cihazýnýn takýldýðý yer Bu bölmeye SD hafýza kartlarý örn. ses oynatmaya yönelik MP3 müzik verileri takýlabilir. Touareg modelinde SD kartý okuma cihazý ekranýn sol tarafýnda dikey montaj konumundadýr. (bkz. sayfa 37) 24 Medya çýkartma tuþu Tuþa basýlmasýnýn ardýndan takýlý bulunan ses, navigasyon veya Video CD ya da DVD çýkartýlýr. Medya 10 saniye içinde çýkartýldýðýnda, cihaz veri taþýyýcýsýný tekrar içeri çekecektir. Sürüþ talimatýnýn oynatýlmasý Bu tuþ ile güncel seçilen sürüþ rotasý için sürüþ talimatý görüntülenecektir. MAP O anki navigasyon DVD'sinin kart sunumunu görüntüler veya bölmeli ekran sunumuna aktarýr. Ekran dokunmatik 6,5" renkli ekran (Touchscreen) 800 x 400 Piksel çözünürlükte NAV Navigasyon moduna aktarýr ya da çalýþtýrýr ve navigasyon ana menüsünü gösterir TRAFÝK ayarlý bulunan vericinin güncel mevcut TMC bildirimlerini gösterir S397_007 Bas-/Çevir düðmesi Ayarlý bulunan fonksiyona göre örneðin müzik parçalarý arasýnda deðiþime, bir vericinin manüel ayarlanmasýna veya navigasyon modunda kart sunumlarýna bir ölçüt ayarlamaya hizmet eder. SETUP Radyo navigasyon cihazýnýn ayarlarýnýn örn. ekran, radyo, video vs, gibi belirlenmesine yönelik ana menüye yönlendirir. 25 Radyo navigasyon cihazý RNS 510 RNS 510 özellikleri ve kumanda elemanlarý Özellikleri - Dört çarpý 20 Watt kapasiteye sahip son kademe, isteðe baðlý iki veya dört hoparlör baðlanabilir - RDS-FM- ve AM-Avrupa-Radyosu - FM-çift frekans ayarý dahili Diversity - SDARS-Frekans ayarý (Cihaz varyantý) - entegre edilmiþ DVD-Sürücüsü - dokunmatik 6,5" Çok renkli ekran (MFD) 800 x 480 Piksel çözünürlük - MP3 ve WMA ses dosyalarýnýn çalýnma oynatmama fonksiyonlarý - Gösterge tablosunun ekranýnda navigasyon sembollerinin görüntülenmesi - Sembol göstergesi, kart sunumu ve ses çýkýþý üzerinde rota kýlavuzu - 3D-kuþbakýþýnda ek olarak kart sunumu (üç boyutlu sunum) - Navigasyon ve ses dosyalarýnýn kaydedilmesi için entegre edilmiþ sabit disk (Navigasyon, navigasyon DVD'si takýlý olmadan da mümkün) - TMC-Fonksiyonu - DVD yön bulma (Veri DVD Batý ve doðu Avrupa için) - DVD-Ses-Fonksiyonu - DVD-Video-Fonksiyonu - DAB (Ülkelere özel, ileriki bir zamanda devreye girecektir) - Entegre edilmiþ SD hafýza kartý okuma cihazý - Volkswagen TV frekans ayarý ile isteðe baðlý kombine edilebilir - Cep telefonu alt yapýsý eller serbest düzeneði dahil olarak isteðe baðlý kombine edilebilir - Çok fonksiyonlu direksiyon ile isteðe baðlý kombine edilebilir - Sesli kumanda (Ülkelere baðlý, ileriki bir kullanýma alým tarihi) - Geri gidiþ kamerasý ile isteðe baðlý kombine edilebilir (Rear-View) Mevcut fonksiyonlarýn ya da modüllerin çok sayýda olmasý nedeniyle ayný zamanda RNS 510 baz alýndýðý PC teknolojisi ile cihazýn devreye girmesi (Boot) þimdiye kadar bilinen navigasyon sistemlerinden birkaç saniye daha uzun sürmektedir. Media Device Interface (MDI) ara biriminin desteklenmesi örn. bir iPod veya diðer harici, uyumlu bellek araçlarý için daha ileriki bir zamanda devreye girecektir. 26 Kumanda elemanlarý RNS 510 kumandasý için de sabit anahtarlar ve Soft anahtarlar hizmete sunulmaktadýr. Soft anahtarlar için dokunmatik ekranýn temelinde (Touchscreen) araç dahilinde bir yeni kumanda felsefesi yer almaktadýr. Sabit anahtarlar Sabit tanýmlý fonksiyona sahip kumanda elemanlarý RNS 510 sisteminin dokunmatik ekranýnýn yanýnda ve üzerinde yer almaktadýr. S397_023 Soft anahtarlar Dokunmatik ekran nedeniyle RNS 510 sisteminde diðer tüm kumanda için gerekli olan tuþlar grafik sunumlu tuþlar olarak dokunmatik ekranýn üst yüzeyinde sunulmaktadýr. S397_022 Dokunmatik ekran üzerinde görsel tuþlar "Görsel" tuþun ilgili gerekli yazý ile güncel ülke dilinde sunuluyor olmasý bir avantaj saðlamaktadýr. Ayrýca temelde burada ekranda kullanýmý daha kolay, konuya yönelik ve grafiksel görünümde mantýklý görünürlükte konumlandýrýlabilir. Bu sayede bu kombine edilmiþ gösterge ve kumanda konsepti ekran üst yüzeyinin yapýlandýrmasýnda çok daha fazla olanaðý hizmete sunacaktýr. Bu beklenen yazýlým güncellemesinde de gittikçe artan bir anlam kazanmaktadýr, zira daha büyük deðiþkenlik sunulmaktadýr. 27 Radyo navigasyon cihazý RNS 510 Að daðýlým prensibi RNS 510 sisteminin að daðýlým olanaklarý RNS 300 modelinden daha komplekstir. Bu nedenle yanda duran grafikte deðiþken etkiler veya tüm kullaným olanaklarý ayrýntýlý ele alýnmadan sadece bir genel görünüm sunulmaktadýr. CD/DVD Sürücüsü DAB*-/ SDARS**Anten FM anteni DAB*-/ SDARS**Frekans ayarý dokunmatik 6,5"-Renkli likit kristal ekran Sabit disk sürücüsü Radyo FM / AM RDS & Diversity ile 2 frekans ayarý AM/FMAnten GPSAnten SD Kart okuma cihazý TMC-Frekans ayarý (Tekli frekans ayarý) Navigasyon modülü dinamik hedef kýlavuzlu GPS-Modülü Ses amplifikatörü 4 x 20 Watt Gyro-Modülü Ses-/Video-Giriþi Sesli komut modülü (Japonya, Çin) Mikrofon CAN ara birimi cihaz dahilinde bileþenler * - ileriki bir kullanýma alým tarihi **- donanýma baðlý 28 Tuþ modülü harici bileþenler GSM anteni Telefon/Telematik kontrol ünitesi –J526 Media Device Interface MDI (Kullanýma alým tarihi ileride) Panasonic-Box Dijital ses paketi için amplifikatör R184 (Ýsteðe baðlý) 6 bölmeli CD deðiþtiricisi Geri gidiþ kamerasý (Rear-View) TV frekans Veri hattý teþhis ara birimi -J533 Klimatronik kontrol ünitesi J255 (Kullanýma alým tarihi ileride) Çok fonksiyonlu direksiyon kontrol ünitesi J453 CAN veri hattý Bilgilendirme ABS kontrol ünitesi J104 Tahrik CAN veri hattý S397_035 29 Radyo navigasyon cihazý RNS 510 Dokunmatik ekran (dokunmatik) Teknik ve insan arasýnda bir ara birim Multimedya cihazlarýnda ekran sunmaktadýr Çok sayýda ve kompleks bilgileri rahat ve genel bir bakýþ tarzýnda sunma imkânýný saðlamaktadýr Dokunmatik Ekran kullanýmý sayesinde kullanýcýya serbest programlanabilen görsel tuþlar sayesinde gösterge alaný ve cihazýn kendisinin boyutlarýnda herhangi bir deðiþiklik yapýlmadan þimdiye kadar sunulandan çok büyük bilgi miktarlarý ve seçim olanaklarý sunulmaktadýr. Bu kullanýcýnýn görsel tuþlar yardýmýyla hareket ettiði bir kompleks menü yapýsý sayesinde gerçekleþmektedir. Dokunmatik teknolojisinin avantajlarý: - Ýsteðe baðlý tuþ yapýlarý ve boyutlarý görsel olarak yapýlandýrýlabilir. Bu iþlem sýrasýnda ayný þekilde alt menüler veya ekran dahili sunumlar yapýsýnda serbest programlanabilir. - Tuþ yazýlarý ilgili ülke dilinde sunulabilir. - Ýleriki bir tarihte uygulanacak yazýlým güncellemesi üzerinden ekran sunumu ve fonksiyon kapsamý her an isteðe baðlý konfigüre edilebilir. - doðrudan kumanda edilebilir (Parmak, eldiven) - Temas algýlamasý 10gr temas basýncýndan itibaren algýlanýr. - düþük güç çekiþi (yakl. 1mA) Dokunmatik ekran ile menü yapýsý dahilinde bir hedef menüye yönelik seçenek örneði Ana menüde bir alt menünün seçilmesi, Örnek: Ana menü 1'de alt menü 1–2 Bir sonraki menü alaný seçimi, Örnek: Altýn alt menüsü 1–2–2 Bir sonraki menü alaný seçimi, Örnek: Hedef menü 1–2–2–3 Bir deðerin hedef menüde bir sürgülü regülâtör ile ayarlanmasý S397_024 30 Dokunmatik ekranýn yapýsý Ýþaret tanýmý a Monitördeki ýþýk kaynaðý b TFT-Ekran c Geciktirme katmaný d Camdan temel katman e Ýletken Indium-kalay oksit-alaþýmdan oluþan kaplama f Spacer-Dots g Camdan oluþan esnek dýþ katman h Polarizasyon filtresi i dokunmatik Bileþenler k Ekran görüntüsü k S397_025 a b c d e f e g h i Radyo navigasyon cihazýnýn RNS 510 ekraný çok kademeli yapýya sahiptir Dokunmatik üst yüzey esas ekrana (TFT ekran) yerleþiktir. Bu cihazda 1,1mm materyal kalýnlýðýna sahip camdan oluþan sabit temel katmandan ve ayný þekilde 0,2mm kalýnlýkta camdan oluþan esnek dýþ katmandan oluþmaktadýr. Bu iki cam katman Spacer-Dots olarak adlandýrýlan iletken olmayan mesafe tutucusu ile birbirinden ayrý tutulmaktadýr. Her iki cam katman birbirine dönük üst yüzeylerde bir transparan, iletken Ýndium-kalay oksidi katman ile donatýlmýþtýr. Bu dokunmatik ekran fonksiyonu için gereklidir. geciktirme kaplamasý yer almaktadýr. Monitör görüntüsünün ýþýk dalgalarýnýn polarizasyonunu deðiþtirme görevine sahiptirler. Yansýmalarý aza indirgemek için dokunmatik ekranýn dýþ cam katmaný bir diðer polarizasyon folyosuna sahiptir. Buna raðmen oluþan yansýmalar cam materyalin dokunmatik ekranlarda kullanýlanda daha fazla esnek polyesterden oluþan dýþ katmanýn kullanýmýna baðlýdýr TFT ekran üst yüzeyi ve her iki cam katman arasýnda bir Dokunmatik ekranýn dýþ katmanýný hasarlardan korumak için lütfen özenle kullanýnýz. 31 Radyo navigasyon cihazý RNS 510 Dokunmatik ekranýn çalýþma prensibi RNS 510 radyo navigasyon sisteminde kullanýma alýnan dokunmatik ekran dirençli bir çalýþma prensibine göre çalýþmaktadýr. Bu temas algýlamasýnýn direnç bazlý bir teknoloji üzerine yapýlandýrýldýðý anlamýna gelmektedir. Kullanýcý dokunmatik ekrana temas ettiðinde dýþ cam katman camdan oluþan temel katmana doðru bastýrýlacaktýr. Bu sayede temas olmadan Spacer -Dots ile ayrýlan indiyum kalay oksit kaplamalarda elektriksel temas ile birbirine yaklaþýr. Spacer Dots Temas noktasý S397_027 dýþ cam katman Ýndiyum kalay oksit katman Daha kolay anlaþýlmasý için iki indiyum kalay oksit kaplý cam katmandan oluþan dokunmatik yüzeyi bir koordinat sistemi olarak varsaymak yardýmcý olacaktýr. Bu yüzey üzerindeki her temas noktasý monitör kenarýndan yatay ve dikey mesafe ile tanýmlanabilir. Yatay ve dikey mesafeler için deðerler olarak elektrikli dirençler kullanýlacaktýr. Camdan oluþan temel katman Bir yatay ve dikey koordinat deðerinin tespitine her iki kaplamanýn birbirine 90° dönük olmasý ile akým geçiþ yönü sayesinde eriþilmektedir. Saniyede 25 kez deðiþim halinde üst ve alt indiyum kalay oksit katman 5 Voltluk doðru gerilimle beslenmektedir. S397_026 Dokunmatik ekran sinyallerinin deðerlendirmesi radyo navigasyon cihazýnýn kendi kontrolü üzerinden gerçekleþir S397_029 Ýndiyum kalay oksit katman 32 Ux toplam Yatay ve dikey ekran koordinatlarýnýn tespiti gerilim daðýlým prensibini baz almaktadýr. Bu fonksiyon prensibi için bir diðer örnek de potansiyometredir. S397_038 Rx Temas noktasý Arka Ýndiyum kalay oksit Kaplama ön Ýndiyum kalay oksit Kaplama ön Ýndiyum kalay oksit Kaplama Arka Ýndiyum kalay oksit Kaplama Temas noktasý Gerilim daðýtýcý Ux toplam R x1 R x2 U x2 Kýsmi dirençler Ölçülen gerilim Ux2diren noktasýnda Rx2 Dokunmatik ekranýn dokunmatik katmanýnda geçen süreçleri belirginleþtirmek için, akan süreci zamansal açýdan birbirinden ayýrýyor ve bunu iki tekil adýmda sunuyoruz: - yatay yönde ölçüm ve - yatay yönde ölçüm Yatay yönde ölçüm Dokunmatik ekranýn kontrolörü öncelikle arka indiyum kalay oksit katmana bir 5 Voltluk bir gerilim (Ux toplam) vererek bu katmandan yatay yönde (X-yönü) bir akým geçiþini saðlar. Her iki gerilim kutbu arasýndaki toplam mesafe sabit bir Rx direncine sahiptir. Dokunmatik ekrana dokunularak önden arka kaplamaya doðru bir elektrik temasý oluþturulmaktadýr. Temas alaný arka kaplamanýn her iki gerilim kutbu arasýndaki toplam direnci her iki kýsmi Rx1 ve Rx2 dirençlerine aktarýr. Kontrolör üst katman yardýmýyla gerilimi Ux2 kýsmi dirençte Rx2ölçer. Ölçülen gerilimden kontrolör monitör kenarýndan temas noktasýnýn yatay mesafesi için deðeri hesaplar ve bununla ekran üzerindeki temas noktasýnýn Xkoordinatýný tespit eder. Koordinat hesabý Kontrolör Çýkýþ monitör X Ekran koordinatý X-yönünde S397_036 33 Radyo navigasyon cihazý RNS 510 Dikey yönde ölçüm Temas noktasýnýn ikinci koordinatýný belirlemek için kontrolör 5 Voltluk gerilimi (Uy toplam) ön indiyum kalay oksit katmana aktarýr. Akým þimdi dikey yönde geçmektedir. (Y-yönünde) Her iki gerilim kutbu arasýnda burada da sabit bir direnç Ry mevcuttur. Ekrana temas edilmesi ile yine gerilim daðýlým prensibine göre iki kýsmi direnç Ry1 ve Ry2 oluþur. Kontrolör gerilimi Uy2 Ry2 direncinde ölçer ve bundan temas noktasýnýn dikey koordinat deðerini hesaplar. Ry Uy toplam S397_039 ön Ýndiyum kalay oksit Kaplama Temas noktasý Arka Ýndiyum kalay oksit Kaplama Gerilimdaðýtýcý U y2 Uy toplam Hesaplanan X- ve Y-Koordinatlarýnda monitör yüzeyindeki her temas noktasý net bir þekilde belirlenebilir. Yazýlýmda koordinat noktasý için bir aksiyon programlandýðýnda, örn. "Unsuru öne sarma" Soft anahtarýnýn ekran noktasý, dokunmatik ekrana bu alanda basýldýðýnda sistem bu komutu uygulayacaktýr. R y2 R y1 Koordinat hesabý Kontrolör Çýkýþ monitör Ekran koordinatý Y-yönünde Y S397_037 34 Dokunmatik ekranýn polarizasyon filtresi Polarizasyon folyosu olmadan büyük yansýma etkisi Yansýma etkisi Dýþ ýþýk Cam gibi düz yüzeyler ýþýðý yansýtýr, böylece örn. uygun olmayan ýþýk vuran monitörde ekran göstergesi gözlemeyici tarafýndan oldukça zor algýlanmaktadýr. Yansýma oranýný deðiþtirmek için ve bununla yansýma etkilerini azaltmak için polarizasyon filtreleri kullanýma alýnmaktadýr. Uzun ve paralel molekül zincirlerinden oluþan plastik folyolardan oluþurlar. Gözlemci Monitör ekraný S397_042 Temelde Polarize ýþýk Iþýk dalgalarý bir salýným düzlemi S397_040 Polarize olmayan ýþýk Örneðin gözle görülür ýþýk gibi elektromanyetik ýþýnlarý dalgalar olarak varsayabilirsiniz. Örneðin lazerlerden gelen polarizasyon ýþýðýnda tüm dalgalar sadece bir salýným düzleminde hareket etmektedir. Örneðin güneþ gibi diðer ýþýk kaynaklarýnda salýnýmlar birbirine dönük çok farklý salýným düzleminde gerçekleþir Bu tarz ýþýk polarize olmayan ýþýktýr. farklý salýným düzlemleri S397_041 Polarizasyon folyosu sayesinde düþük yansýma etkisi Polarizasyon folyolarýnýn etkisi polarizasyon folyosu tarafýndan sadece molekül zincirlerinin paralel düzenlenmesi ile elde edilen bir düzlemde salýnan ýþýðýn geçmesinden oluþmaktadýr Diðer düzenlemelerde salýnan dalgalar folyo tarafýndan emilir. Bu dýþ ýþýk miktarýndan sadece bir kýsmýnýn yansýyacaðý ve böylece yansýma etkisinin belirgin oranda düþeceði anlamýna gelmektedir. Polarizasyon folyosu Gözlemci Monitör ekraný S397_043 35 Radyo navigasyon cihazý RNS 510 Hafýza araçlarý RNS 510 radyo navigasyon cihazý hafýza aracý olarak bir sabit diske ayný zamanda dijital hafýza kartlarý (SD kartlarý) için bir okuyucu cihaza sahiptir. RNS 510 dahili sabit diski Büyük kapsamlý veri miktarlarýný korumak ve yönetmek için RNS 510 bir 2,5" IDE tek diskli sabit diske sahiptir. (IDE = Integrated Drive Electronics) PC alanýndan gelen sabit disklerden farklý olarak bu alanda sadece Otomobil alanýna özel bir hafýza plakasý kullanýma alýnmakta ve bununla baðlantýlý talepler adapte edilmektedir. Bu, bilindik sabit disklerden daha fazla sarsýntýya karþý dayanýklýlýða ayný zamanda daha geniþ iþlem sýcaklýk alanýna (-20°C ila+ 80°C) sahip olduðu anlamýna gelmektedir. Bunun için 4172 dev/dakikaya düþürülen bir standart devir sayýsýna ve daha yüksek bir hata toleransýna sahiptir. Sabit disk þu anda sabit bölünmüþ yani bölümlere ayrýlmýþ 30 Gigabaytlýk (GB) bir bellek kapasitesine sahiptir. Yaklaþýk 10GB navigasyon veriler için ve yaklaþýk 20GB medya verileri için örn. Windows-Media-Audio-dosyalarý (WMA), Motion-Pictures-expert-group-layer-3-Dosyalarý (MP3), ÇALMA LISTESI, vs. için öngörülmüþtür. Sabit disk üzerinde böylece salt veri formatlarý kayýtlýdýr. S397_045 DVD, Ses CD, Video CD, CDA dosyalarýnýn dahili sabit diskin medyaya ayrýlan bölümüne kaydedilmesi telif hakký yasasý nedenlerinden (copyright) ayný zamanda Sabit disk sürücüsü radyo navigasyon cihazýna sabit takýlýdýr ve bu nedenle atölyelerde deðiþtirilmesi öngörülmemektedir. 36 SD kartlarý okuma cihazý S397_044 RNS 510 takýlý bulunan okuma cihazýnýn yardýmýyla örn. taþýnabilir cihazlar ve PC'lerde kullanýma alýndýðý gibi SD kartlarýnýn okunmasý mümkündür. SD "Secure dijital" anlamýna gelmektedir ve "güvenli ve dijital" anlamýna gelir. SD kartlarý yeniden yazýlabilir bellek araçlarýdýr (Flaþ bellek) RNS510 þu anda 2 Gigabayt kapasiteye sahip SD kartlarýný okuyabilir. Kartýn kumandasý okuyucu cihaza entegre edilen kontrolör ile iþleme alýnabilir. Bellek kartý kalitesine baðlý olarak farklý okuma hýzlarý saniye baþýna 6MB kadar mümkündür. RNS 510 cihazýnda kullanýma alýnan okuyucu cihaz, temelde müzik ya da ses dosyalarýnýn (MP3, WMA, ÇALMA LISTESI) bellek kartýndan sabit diske yüklenebileceði yapýda programlanmýþtýr. Diðer dosya formatlarý cihazýn okuma programý tarafýndan (Browser) desteklenmez. SD bellek kartýnýn verilerini sabit diske kaydetmek mümkündür. Ancak diðer bir yandan radyo navigasyon cihazýnýn sabit diskinden verileri bir SD bellek kartýna yüklemek mümkün deðildir (Copyright) SD bellek kartý okuma cihazýna sahip RNS 510 blendajý, örn. Golf, Tiguan, Touran ve Passat S397_120 Touareg modelinde SD bellek kartlý okuma cihazýna sahip RNS 510 blendajý S397_121 SD bellek kartlarý için yuva bölmesi kumanda üst yüzeyinde yer almaktadýr ve yazýlýdýr. Pozisyonu araç tipine baðlýdýr. Touareg modelinde ekranýn yanýnda solda yer almaktadýr, diðer tüm modellerde ekran altýnda yer alýr. 37 Radyo navigasyon cihazý RNS 510 DVD Player DVD sürücüsünün kullanýma alýnmasý ile RNS 510 ile cihaza ait navigasyon DVD'sinin okunmasýnýn yaný sýra Standart video DVD’lerinin de okunmasý mümkündür. DVD'ler (Digital Versatile Discs) Ýþletmeye ya da satýn alýnan ülkeye baðlý olarak farklý bölgesel kodlara (DVD kodu) kullandýðýndan DVD oynatýcý geçerli koda ayarlanmalýdýr. Farklý DVD kodlarý arasýnda deðiþim teþhis modunda "adaptasyon" mümkündür. RNS 510 DVD oynatýcýsý aþaðýdaki okuma formatlarýný desteklemektedir: Navigasyon DVD verileri (Navigasyon CD'si yok) DVD-Video DVD-Audio MP3, WMA ayný zamanda çalma listeleri veri formatlarýna sahip Veri CD'leri ve Veri DVD'leri - CDA formatýnda müzik CD'leri (Piyasadan temin edilebilen Müzik CD) S397_066 - S397_046 MP3, WMA ve çalma listesi veri formatlarý dahili sabit disk üzerce de kaydedilebilir. Bir MP3 parçasý belirli koþullar altýnda DVD oynatýcý tarafýndan çalýnamadýðýnda parçanýn DRM kopyalama emniyetinden kaynaklanýyor olabilir. DRM "Digital Rights Management“ kýsaltmasýdýr ve "Dijital telif hakký emniyeti" anlamýna gelmektedir. Bu lisans RNS 510 tarafýndan desteklenmez. 38 Gösterge fonksiyonlarý S397_102 RNS 510 Radyo navigasyon cihazýnýn dokunmatik ekraný çok sayýda gösterge fonksiyonu ve gösterge olanaklarý sunmaktadýr. Bu iþlem sýrasýnda radyo, telefon ve çeþitli diðer ayarlar için grafik menüler mümkündür, TV, video ve geri gidiþ kamera (isteðe baðlý) fonksiyonlarýnýn gerçek görüntüleri görüntülenebilmektedir. Bir video sinyali ya dahili yapýda DVD oynatýcý üzerinden veya harici yapýda radyo navigasyon cihazlarýnýn AV baðlantýsý üzerinden beslenebilir Gelecekte klima sisteminin ayarýný da görsel olarak radyo navigasyon cihazýnýn dokunmatik ekraný üzerinden sunma planlanmaktadýr. Ayný þekilde MDI ara birim planlanmaktadýr. MDI „Media Device Interface“ kýsaltmasýdýr. Bununla çeþitli örn.MP3 çalar, portatif cihazlar, USB-stick, harici DVD cihazlarý veya diðer uyumlu oynatma cihazlarý gibi elektronik cihazlarýn baðlanabileceði bir ara birim ve dokunmatik ekranda görüntülenebileceði ifade edilmektedir. Takip eden sayfalarda aþaðýdaki fonksiyonlar kýsaca açýklanacaktýr: - Menü aktarým desteði - Alfa blendaj - Ekran menüsü - Bölünmüþ ekran fonksiyonu - Gölgeleme - Power Down Storing, - Store Information History HMI, Fonksiyonlarýn kullanýmýna yönelik ayrýntýlý bilgileri radyo navigasyon cihazýnýn kullaným el kitabýnda bulabilirsiniz. Aþaðýda sunulan ekran içerikleri Alman sistem ayarlarýnda radyo navigasyon sistemine denktir ve temelde örnek karakterlere sahiptir. Görsel tuþlar üzerindeki her bir ulusal dildeki yazýlarý lütfen ilgili kullaným kýlavuzundan edininiz. 39 Radyo navigasyon cihazý RNS 510 Menü aktarým desteði Sunulacak ekran üst yüzeyine ve bununla baðlantýlý açýlan pencerelere, seçim menülerine ve alt menülere göre tüm resim bilgilerinin ekranda görüntülenmesi farklý uzunlukta sürmektedir. Bu zaman kapsamýný mümkün olduðunca kýsa tutmak üzere ekran göstergesi için veri hazýrlýðý arka planda gerçekleþmektedir. Ancak tüm gerekli bilgiler mevcut olduðunda yeni ekran görüntülenecektir. Bu hareket tarzý sayesinde kademeli ekran yapýsýndan kaçýnýlmaktadýr. Ancak kumanda ve gösterge arasýnda küçük, algýlanabilir bir tepkime süresinin söz konusu olabileceði anlamýna da gelmektedir. Alfa blendaj Gözlemci için RNS 510 VGA ekraný üzerinde çeþitli bilgileri mümkün mertebe algýlanabilir kýlmak için görüntülenen pencereler ve menüler grafiksel açýdan iþleme alýnacak ve obje bazýnda programlanacaktýr. Hazýrlýk aþamasýnýn bir türü Alfa blendajdýr, bu ekran unsurlarýnýn örn. ekran içi sunumda cetvel yapýsýnda görünürlüðü anlamýna gelmektedir. Görünürlük bilgisi bilgisayar grafiklerinde alfa kanallarý olarak adlandýrýlan alanda tutulmaktadýr. Bununla ekranýn her bir pikselinin þeffaflýk ve renk deðeri açýsýnda bireysel kumandasý ifade edilmektedir. Görünürlük için bir deðerin saptanmasý sayesinde ekran pikselinin alt görüntü bilgisini üzerinde yerleþik pencerede veya her ikisinin karýþýmý bir alanda sunup sunmayacaðý belirlenir. 40 Kesiþen ekran elemanlarý S397_057 farklý görünürlük kademeleri S397_051 farklý parlaklýk kademeleri S397_056 Görünürlük bu iþlem sýrasýnda farklý efektler yapýsýnda gerçekleþebilir: - Görüntülenen pencerelerde veya örn. ses seviyesi çubuklarý gibi ekran elemanlarýnda arka planýn hafif ýþýk sýzýntýsý - Bir sunum alanýnýn örn. navigasyon sunumunda kart üst yüzeyi gibi farklý görünürlük kademeleri ve ayný anda görüntülenen alt menü - örn. kullaným alanlarý, regülâtör gibi alt menü penceresi yüzeyinin görsel mevcudiyetini (3D-Efekti) oluþturmak için farklý parlaklýk kademeleri - Ana ve üst üste gelen pencere arasýnda kenar ya da aktarým alanýnýn toplu bir etki oluþturmak üzere yansýmasý Pencerelerin kesiþen kenar alaný S397_067 S397_068 Ekran içi menü Ýç ekrandan yani resim içinde resim içinde resim sunumundan bir video veya TV görüntüsü (geri gidiþ kamerasý dahil) ayný anda alt menüde görüntülendiðinde Bu sayede örneði bir DVD görüntüleme ayrý görünür Soft anahtarlar ile sýnýrlý kalmaz, bunun yerine menüler ancak ekrana temas edildiðinde esas görüntü üzerinden sunulmaktadýr. Video oynatýmýnda iç ekran menüsü S397_054 41 Radyo navigasyon cihazý RNS 510 Bölünmüþ ekran fonksiyonu "Navigasyon" modunda RNS 510 bölük ekran sunumu için bir fonksiyona sahiptir (Bölük ekran). Bu iþlem sýrasýnda ek bir göstergepenceresi kullanýlmaktadýr, bunun üzerinden güncel ekran içeriði görüntülenecektir. Bu sayede, kullanýcýya dokunmatik ekran üzerinde ek bilgilerin sunumu mümkündür. Bu ek pencerenin sola veya saða baðlantýlý görüntülenmesi kullanýcý tarafýndan ayarlanabilir. 42 Örneðin bölük ekranda kart sunumu sýrasýnda "kumpas","ek kart" ve "GPS görüntüleyici alt menülerini görüntülemek mümkündür. Ayný anda rota kýlavuzu etkin olduðunda ek olarak "sembol göstergesi", "genel görünüm" ayný zamanda "manevra listesi" alt menüleri mümkündür. Bölük ekran "Kumpas" S397_055 Bölük ekran "Manevra ekraný" S397_074 Bölük ekran "Ek kart" (gece dizayný) S397_052 Bölük ekran "Sembol" S397_075 Bölük ekran "GPS görüntüleyici" S397_053 Bölük ekran "Genel bakýþ" S397_072 Gölgeleme Görsel tuþlarýn veya ekran içi menülerinin kendine has ekran elemanlarý olarak varsayýlmasý gölgeleme uygulamasý ile yükseltilir. Gölgeleme arka plan görüntüsünde sunulan tuþun bu arka plandan öne doðru vurgulanýyormuþ gibi bir gölge etkisi sunmasý anlamýna gelmektedir. S397_070 Görsel tuþlar altýnda gölge sunumu Store-Information-History HMI Ana ya da baþlangýç menüsünden bir alt menüye geçiþte çýkýlan pencerenin ilgili fonksiyon parametreleri olasý iþleme alýnan düzen ayarlarý dahil olmak üzere ara belleðe kaydedilmektedir. Ýlgili penceresine geri dönüþte bu deðerler ara hafýzadan okunacak ve yeniden sunulacaktýr. Power-Down-Storing Güncel ayarlarýn veya çalýþan hedef kýlavuzunun örn. yanlýþlýkla cihazýn kýsa süreliðine kapatýlmasý nedeniyle kaybolmasýný önlemek için RNS 510 Power-DownStoring fonksiyonuna sahiptir. Bu alanda tüm güncel veriler cihazýn iþlem hafýzasýna kaydedilir. Cihaz kapatýldýðýnda iþlem hafýzasý10 dakikalýk bir zaman süreci için akýmla beslenmeye devam eder, bu sayede kayýtlý veriler korunmaktadýr. Bu nedenle RNS 510 bu zaman dahilinde yüksek durgun akýma sahiptir. cihaz son medya kaynaðýnýn menüsü ile çalýþacaktýr. Bu sayede kullanýcýya, navigasyon sistemi arka planda çalýþýyor olmasýna raðmen cihazýn tekrar çalýþtýrýlmasýnýn ardýndan kýsa bir süre sonra medya kaynaklarý hizmete sunulacaktýr. Cihaz 10 dakika içinde tekrar devreye alýndýðýnda veriler iþlem hafýzasýndan tekrar sisteme yüklenir, böylece güncel ayarlar tekrar kullanýlabilir olacaktýr veya kapatma öncesinde çalýþan hedef kýlavuzuna devam edilebilecektir. Cihaz 10 dakikadan fazla kapalýkaldýðýnda iþlem hafýzasýnýn akým beslemesi kesilecek ve burada kayýtlý veriler kaybolacaktýr. Yeniden çalýþtýrma sýrasýnda 43 Radyo navigasyon cihazý RNS 510 Navigasyon modunda sunum Navigasyon modunda kart sunumu üç farklý sunum türünde ya da perspektifte mümkündür: - 2D- Kart sunumu - topoðrafik 2D-sunumu - 3D-Kuþ bakýþý Tüm sunum türlerinde kart farklý ölçütlerde görüntülenebilir. 2D- Kart sunumu Bu görünümde bilindik kartgenele görünümü görüntülenmektedir. Kart bir anlamda konu kartýdýr, bu durumda yol periferisi aðýrlýk noktasýna sahip yol haritasý söz konusudur. Ortamýn sunumu bu alanda arka plana geçmektedir ve kapalý bölgelerin, boþ ve ormanlýk araziler ayný zamanda kýyýlarýn grafiksel farký ile sýnýrlanmaktadýr. Gösterge sürüþ veya kuzey yönü olarak ayarlanabilir. 2D- Kart sunumu S397_050 topoðrafik kart sunumunda renkli yükseklik tanýmý S397_104 topoðrafik 2D-sunumu Topoðrafik sunum özel iki boyutlu arazi görünümüne denktir. Binalarýn yer aldýðý bölge, kýyýlar ayný zamanda ormanlýk ve yeþil alanlarýn yaný sýra renkli frekanslandýrma ile arazilerdeki yükseklik farklarý da görüntülenmektedir. Gösterge 2D-kart sunumunda olduðu gibi sürüþ veya kuzey yönüne ayarlanabilir. 44 3D-Kuþ bakýþý Bu 3D sunumu "katlý" bir2 D kart sunumuna denktir ve bir yüksek noktadan kartýn sunduðu araziye bakýþ etkisini yaratmaktadýr. Üst yüzey sunumu bu iþlem sýrasýnda daima iki boyutlu bir görünüme denktir, bu görünümde kart üst yüzeyinin mekânsal dönüþünde perspektif bir etki oluþturulmaktadýr. Bu kart sunumunun düzeni sadece sürüþ yönünde gerçekleþebilir. Ayný kart kesiti kuþ bakýþý ayarýnda S397_049 Navigasyon modunda zom türleri Kart sunumu detaylarýný görüntüleyebilmek için navigasyon modu üç farklý zoom fonksiyonuna sahiptir: - manüel zoom - Otomatik zoom fonksiyonu - Oryantasyon zoom manüel zoom Manüel zoom özelliðinin devreye alýnmasý sýrasýnda tüm otomatik zoom özellikleri devre dýþý býrakýlmýþtýr. Sað döner ayar düðmesi ile gözlemci kart ölçütünü 30 kademede 25m/cm ila 500km/cm olarak ayarlayabilir. m/cm ya da km/cm ölçü bilgisi bu iþlem sýrasýnda metre ya da kilometre sayýsýný orijinal arazi üzerinde santimetre baþýna kartsunumu olarak ekranda tanýmlamaktadýr. S397_077 Büyültme kademesinin manüel zoom özelliðinde sað döner ayar düðmesi üzerinden seçilmesi 45 Radyo navigasyon cihazý RNS 510 Otomatik zoom fonksiyonu Ayrý olarak adapte edilen dinamik zoom fonksiyonudur. Devreye alýndýðýnda navigasyon sistemi kat edilen yol sýnýfýna ve bir sonraki manevra noktasýna göre uygun sunum ölçütünü oluþturmaktadýr. Yol sýnýflarý aþaðýdaki beþ kategoriye bölünmüþtür: - Tali yollar - Þehir içi yollar - Çevresel yollar - Arazi yollarý - Otoyollar Bu sayede beþ standart çalýþtýrma zoom deðerleri otomatik zoom özelliði mevcuttur. Manevra noktasýnýn türüne göre otomatik zoom fonksiyonu kavþak veya tali yol çýkýþý olarak tanýmlanmaktadýr. Manevra noktalarý yol bazýnda düzenlenebilecek tüm oluþumlarý sunar, örn. yol çýkýþý, kavþak, otoyola giriþ ve çýkýþlar ayný zamanda otoyol kavþaklarý. Öncelikli bir manevra noktasýna yakýnlaþmada otomatik olarak mümkün olan en yüksek zoom faktörü ayarlanmaktadýr, bu sayede güncel sürüþ pozisyonu ayný zamanda manevra noktasýnda ekran üzerinde görülecektir. Manevra noktasý geçildiðinde ve bir sonraki yeterli uzak mesafede olduðunda tekrar önceki sunum boyutuna ya da yol sýnýfýna uygun standart zoom deðerine aktarýlacaktýr. Otomatik zoom fonksiyonu ancak bir Offroad pozisyonunda devreye alýndýðýnda güncel ölçüt yol içindeki pozisyon algýlanýncaya kadar ve böylece otomatik zoom fonksiyonu etkinleþtirilinceye kadar korunacaktýr. Sürücü yol noktasý modunda bulunduðunda, bu kullanýcý tarafýndan öngörülen güzergâh noktasýndan çýkýþ anlamýna gelmektedir, otomatik zoom mümkün deðildir. Sürücü ya da kullanýcý otomatik zoom fonksiyonunu manüel etkileyemez. 46 Uygun sunum boyutunun kendiliðinden seçilmesi S397_073 S397_079 Oryantasyon zoom Harita üzerinde güncel pozisyonu için hýzlý oryantasyona yönelik konfor fonksiyonunu sunar. Bunun için navigasyon sistemi otomatik ve kademesiz olarak güncel sunumdan ölçüt faktörü 0 alanýndan çýkar örn. 500m/cm'den 5.000 m/cm'e ve ardýndan tekrar geri döner. S397_105 75 km/cm sunum boyutundan itibaren oryantasyon zoom sadece sýnýrlý oranda hizmete sunulmaktadýr, zira maksimum sunulabilir zoom kademesi 500 km/cm alanýndan faktör 0 'un izin verdiði ölçüden daha fazla "dýþarý zoomlanamaz". Telefon menüsü S397_085 Dokunmatik ekranýn kullaným ve gösterge yüzeyinin boyutuna baðlý olarak RNS 510 sistemi telefonun kumandasý için ayrý bir menü kullanýmýný önermektedir. Bu manüel numara seçimi için tuþlarý kullanýmý kolay boyutta programlanmýþ olan görüntülenebilir tuþ takýmýný da kapsamaktadýr. S397_083 S397_084 " Premium Light" yeni mobil telefon alt yapýsýnýn kullanýma sunulmasý ile mobil telefon alt yapýsý "Premium" modelindeki manüel numara giriþi için armatür panelindeki ayrý 10 ‘lu tuþ takýmý iptal olmaktadýr. Aracýn RNS 510 veya dokunmatik ekrana sahip örn. radyo cihazý RCD 510 gibi diðer cihazlarla donatýlmamasý durumunda "UHV Premium light" özelliðini araç modeline ve donanýma göre çok fonksiyonlu direksiyon veya alternatif olarak direksiyon þalteri üzerinden manüel kumanda etmek de temelde mümkün olmaktadýr. 47 Radyo navigasyon cihazý RNS 510 Araca özel kullanýcý üst yüzeyleri Radyo navigasyon cihazý RNS 510 modelinde tanýmlandýðý gibi kumanda elemanlarýnýn büyük bir bölümü dokunmatik ekranýn kullaným üst yüzeyi üzerinden sunulmaktadýr. Bunun yaný sýra bu cihaz için araç tipine göre fabrika çýkýþlý olarak ön kodlanmýþ farklý üst yüzey dizaynlarý mevcuttur. RNS 510 için üç farklý kodlama varyantý mevcuttur, bunlar VAS test cihazý ile seçilebilir ve etkinleþtirilebilir. Kayýtlý ekran sunumlarý için bellek gereksiniminin her varyantý ilgili 2MB bellek yerine gerek duyacaktýr. Tüm dizayn varyantlarý için dört farklý menü baþýna ayarlanabilir kýsma deðerleri hizmete sunulmaktadýr. Tiguan, Eos, Golf Plus, Sharan NF ve Passat modellerinde radyo, navigasyon ve telefon için kullaným üst yüzeyleri Radyo Navigasyon S397_090 S397_087 Telefon 48 S397_093 Touran, T5-Multivan, Touareg, Caddy ve CC/Coupé modellerinde radyo, navigasyon ve telefon için kullaným üst yüzeyleri Radyo Navigasyon S397_089 S397_086 Telefon S397_092 Golf R32, Golf GTI/GT, Scirocco, Passat R36 modellerinde radyo, navigasyon ve telefon için kullaným üst yüzeyleri Radyo Navigasyon S397_091 S397_088 Telefon S397_094 49 Radyo navigasyon cihazý RNS 510 RNS 510 veri protokolleri Protokol veri iþlemlerinde verilerin bilgisayarlar arasýnda takas edilme türünü ve tarzýný tanýmlar. Protokol örn. dosya transfer protokolü FTP gibi belirli ölçüde bilgisayarda "kullanýlan" dildir. Bir anlaþmanýn gerçekleþebilmesi için katýlým saðlayan bilgisayarlar ayný dile sahip olmalýdýr. Gösterge tablosu ve navigasyon cihazý kontrol ünitesi ya da diðer kontrol ünitelerinde, gösterge verileri arasýndaki veri aktarýmýný saðlamak için RNS 510 iki farklý protokole sahiptir: - Ekran veri protokolü DDP ve - Kumanda ve gösterge protokolü BAP Ekran veri protokolü DDP Navigasyon ve gösterge tablosu arasýndaki bu iletiþim dilinde RNS 510 Highline sürümü ekranýnda sunulmasý gereken gösterge verilerinin kumandasýný üstlenir. Bunun için her iki bileþen arasýnda sabit ve kalýcý bir veri kanalý CAN veri hattý hatlarý üzerinden yapýlandýrýlýr. Ekran veri protokolü bu iþlem sýrasýnda fonksiyon ve teþhis verileri için CAN veri protokolüne paralel iþlemektedir. Ekran veri protokolü aracýlýðýyla örn. telefon alt yapýsý kontrol ünitesi gösterge verilerini gösterge tablosu kontrol ünitesinde de kumanda eder. Güncel gösterge tablosu kontrol üniteleri þu anda tek baþýna bu protokolü iþleme alabilir. S397_081 50 Kumanda ve gösterge protokolü BAP Bu yeni veri protokolü ileride kullanýlacak gösterge verileri için iletiþim protokolünü sunmaktadýr. Tüm kontrol ünitelerini, gösterge ve kumanda verilerini takas ederek bu standarda dönüþtürmek hedef alýnmaktadýr. Kumanda ve gösterge protokolünde BAP sabit bir veri kanalý devreye alýnmayacaktýr, bunun yerine gösterge verilerini hizmete sunan kontrol ünitesi bu bilgileri genel geçerliliðe sahip BAP formatýnda CAN veri hattýna göndermektedir. Veri hazýrlamanýn bu türü radyo frekansýna dayalý olarak Boradcasting olarak da adlandýrýlmaktadýr. Radyo frekansýnda da programlar verici istasyonundan genel çekiþe yönelik hazýrlanmaktadýr. Görüntüleyen kontrol ünitesi, bu örnekte gösterge tablosu kontrol ünitesi radyo navigasyon cihazý tarafýndan hazýrlanan verileri okur ve bunlarý görüntüler. Bu gösterge tablosu kontrol ünitesinin göstergenin kumandasýný kendisinin devraldýðý anlamýna gelir. Bu durumda BAP veri paketlerine bakmaya devam edecek ve göstergeyi ancak gerçekten yeni BAP mesaj içeriði mevcut olduðunda etkinleþtirecektir. Bir diðer somut örnekte telefon verilerinin radyo navigasyon cihazý üzerinden görüntülenmesidir. Cep telefonunun kumanda elektroniði kontrol ünitesinin verileri J412 bu veri protokolü üzerinden radyo navigasyon cihazý RNS 510 tarafýndan görüntüleyen kontrol ünitesi olarak alýnacak, okunacak ve görüntülenecektir. S397_103 51 Radyo navigasyon cihazý RNS 510 Ýletiþim için diðer CAN sinyalleri CAN veri hattýna baðlý çalýþan ve kullanýmý hassas gösterge kontrol ünitesi radyo navigasyon sistemi olarak çok sayýda mesaja tabi tutulmaktadýr. Bu sayede örn. aþaðýdaki bilgiler CAN veri hattý protokolü üzerinden baz alýnmaktadýr. Merkezi elektrik kontrol ünitesi Veri hattý arýza teþhis arabirimi Gösterge tablosu birimi kontrol ünitesi Telefon, Telematik kontrol ünitesi Çok fonksiyonlu direksiyon kontrol ünitesi Geri hareket kamera sistemi kumanda cihazý TV frekans ayarlayýcý Kýsma sinyali, terminal statüsü, geri gidiþ lambasý Zaman, tarih, nominal montaj listesi, hýz sinyali (Gala), Impuls sinyali (Navigasyon), nakliye modu, araç platformu bilgisi Konfor Kodlamasý, ekran dili Telefon mesajý (Sessiz devre talebi) Çok fonksiyonlu direksiyon üzerinden kumanda Geri gidiþ kamera göstergesi TV göstergesi RNS 510 Anten konsepti Anten sistemi Tiguan örneðinde iki arka cam antenini ayný zamanda Tavan antenini kapsamaktadýr. Gerilim beslemesi Arka cam ýsýtmasý FM bloke devresi FM bloke devresi Tavan anteni Tavan anteni üzerinden AM ve FM çekiþi aný zamanda navigasyon sistemi (GPS) ve telefon fonksiyonu (GSM) sinyallerini almaktadýr. Ýkinci FM frekans ayarýnýn baðlantýsý için Tiguan modelinin arka camýnda anten yapýsý kullanýlmaktadýr. Bu baðlantýsý için bir FM empedans konvertörü gerekmektedir Bunun haricinde arka cam ýsýtma akým devresi iki FM blok devresi ile sinyal tekniðinde merkezi elektrik tarafýndan çözülmelidir. FMEmpedanskonve rtörü AM/ FM1/ GSM FM2 Tel GPS S397_119 52 Çift frekans ayarý prensibi Navigasyon yapý taþý Frekans ayarý 1 Çift frekans ayarý prensibinde iki farklý, kapsamlý anten sinyali gerekmektedir. Buna antenlerin mekânsal ayrýmý ve ayrý sinyal takviyesi ile eriþilmektedir. Bu anten sinyalleri çekiþ kalitesine göre ya deðiþken ve tek veya her iki sinyalin toplamý olarak kullanýlmaktadýr. Bu, iki dahili frekans ayarýndan birinin o anki alým kapasitesi için doðrudan ait vericiye baðlý olurken diðeri buna ait RDS verilerini aldýðý ve ayný anda arka planda kalitatif açýdan daha iyi bir verici istasyonu aramakta olduðu anlamýna gelmektedir. Bu durum söz konusu olduðunda alýcý frekans ayarlarý rolleri deðiþtirir. Bu süreç Devre diversity olarak adlandýrýlmaktadýr. Frekans ayarý 2 TMCFrekans Sinyal dönüþtürücüsü Demodülatör 1 Demodülatör 2 Radyo Veri Sistemi 1 Radyo Veri Sistemi 2 Desibel (dB9 olarak ölçülen çekiþ kapasitesi düþtüðünde belirli bir deðer altýnda anten sinyalleri ayný anda verici sinyallerinin kazanýmýna yönelik adaptif olarak birlikte devreye alýnarak öne çýkarmaktadýr. Buradaki hedef verici ve parazit sinyali (parazit gerilim mesafesi) arasýndaki büyük mesafeyi korumaktýr. Bu süreç aþama diversity olarak adlandýrýlýr. S397_099 Bunun haricinde bir üçüncü frekans ayarýnýn anten giriþlerinden birine TMC bildirilerinin alýnmasý için ayarlanan verici sabit olarak açýlmaktadýr. Bu mesajlar dinamik navigasyon için vazgeçilmezdir. 53 Radyo navigasyon cihazý RNS 510 Fonksiyon planý A+ R50 R182 Bilgilendirme CAN veri hattý R65 R11 R93 J412 R108 S R109 R54 R149 R199 J503 R20 54 R21 R15 R14 R16 R17 R23 R22 Ýþaret tanýmý J412 J503 J519 J519 R11 R14 R15 R16 R17 R20 R21 R22 R23 R41 R50 R54 R65 R93 R108 R109 R149 R182 R199 Cep telefonunun kullaným elektroniði kontrol ünitesi* Gösterge üniteli kumanda cihazý Radyo ve navigasyon sistemi Merkezi elektrik kontrol ünitesi Anten Sol arka tiz ton hoparlör Sol arka bas ton hoparlör Sað arka tiz ton hoparlör Sað arka bas ton hoparlör Sol ön tiz ton hoparlör Sol ön bas ton hoparlör Sað ön tiz ton hoparlör Sað ön bas ton hoparlör CD-Deðiþtirici* Navigasyon sistemi anteni Mobil frekanslý telefon* Telefon anteni Radyo anteni 2 Sol anten modülü Anten modülü sað Ek su ýsýtýcýsý frekans alýcýsý* Ek kalorifer anteni Harici ses kaynaklarý için baðlantý* S Sigorta A Akü * donanýma baðlý Fonksiyon planý Touran modelinde mevcut radyo navigasyon sistemi RNS 510 baz almaktadýr. R41 S397_109 Giriþ sinyali Çýkýþ sinyali Artý Þasi CAN veri hattý 55 Servis RNS 510 modelinde demo modu RNS 510 navigasyon fonksiyonlarýnýn sunumu veya daha iyi kendi kendine eðitim için navigasyon menüsünün ayarlarý üzerinden "geliþmiþ navigasyon ayarlarý" altýnda Demo modu seçilebilir. Hedef kýlavuzunun üç boyutlu güzergâh süreçlerinin arasýndaki hedef kýlavuzu üç rota opsiyonu doðrultusunda seçilebilir. Bu güzergâh opsiyonlarýndan biri seçildiðinde RNS 510 görsel bir güzergâh kýlavuzu elde edilmektedir. Bu demo güzergâhýnda RNS 510 modelinin tüm göstergeleri ve iþlevselliði ile bir yolculuðu simüle etmektedir. Demo hedef kýlavuzu sadece duran konumdan çalýþtýrýlabilir ve araç hareket ettiðinde kesilir. S397_080 Gösterge ve anons dili RNS 300 ve RNS 510 modelinde ekran göstergesi daima akustik navigasyon notlarýnýn akustik anons diline denktir. Normal durumda radyo navigasyon cihazý gösterge tablosu kontrol ünitesinden dili devralmaktadýr. Bunun için gösterge tablosu kontrol ünitesi "sesli mesajý" CAN veri hattýna gönderir, buradan örn. RNS tarafýndan deðerlendirilir. alýnmadýðýnda son olarak ayarlý dil aktif olacaktýr. Ýlk kullanýma alým sýrasýnda ön ayarlý cihaz dili Ýngilizcedir. Temelde radyo navigasyon cihazýndaki sesli anons gösterge tablosu kontrol ünitesinin CAN mesajýndan baðýmsýz olarak manüel olarak ayarlanabilir ya da deðiþtirilebilir. Radyo navigasyon cihazý tarafýndan sesli mesaj Kapatma zamaný Kontaðýn kapatýlmasýnýn ardýndan ayný anda devreye alýnan radyo navigasyon cihazý ya da "kontak açýk" olmadan bir cihazýn açýlmasýnda cihaz 30 dakika aktif kalacak ve ardýndan kendiliðinden kapanacaktýr. Bu fonksiyon önceden saat modu veya saat mantýðý olarak tanýmlanmaktaydý. 30 dakikalýk kapana zaman aralýðý Volkswagen kuruluþunun 2008 model yýlý sonrasý radyo modelleri için de geçerlidir. 56 Radyo navigasyon cihazlarýnýn kullanýmýna yönelik özel bilgiler RNS 510 Navigasyon verilerinin dahili sabit disk sürücüsünün navigasyon bölümüne kopyalanmasý Daima sadece bir navigasyon DVD içeriði takýlý bulunan RNS 510 sabit diskine kopyalanýr bölümün tek taraflý 4,7GB DVD kapasitesinden daha fazla veri miktarý (maks 10GB) kaydedebilmesine raðmen. Bu durumda örn. navigasyon DVD'sinin batý Avrupa verileri veayný anda doðu Avrupa verileri dahili bir sabit disk üzerine kaydedilemez. Bir DVD içeriðine sýnýrlandýrmaya yönelik arka plan gelecekte özellikle kapsamlý yol aðýna sahip ülkelerde yüksek veri miktarlarýnýn beklenmesidir. Örneðin günümüzde ABD navigasyon DVD'si yaklaþýk 8,5GB’lýk veri miktarýna sahip çift taraflý bir DVD'dir. S397_111 Yeni navigasyon-DVD. "Devam" hedef kýlavuzunu durdurur ve hedef giriþini iptal eder. DVD’si veri bankasýný gelecekte kullanmak üzere sisteme kaydetmek istiyor musunuz veya veri bankasýný sadece geçici süreyle mi kullanacaksýnýz? Geçici Kayýt S397_112 Bir navigasyon DVD'sinin veri grubu navigasyon bölümünde takýlý olduðunda ve bir diðer bölgenin DVD'si veya ayný navigasyon DVD'sinin baþka bir versiyonu takýldýðýnda sistem kullanýcýya bir seçenek ekraný üzerinden kaydedilen verilerin üzerine yazýlýp yazýlmamasý veya takýlý DVD'nin varsayýlan olarak kullanýlýp kullanýlmayacaðýný sorar. Son durum söz konusu olduðunda navigasyon sistemi güncel navigasyon için gerekli verileri sadece iþlem hafýzasýna navigasyon bölmesi üzerine yazmadan kaydeder. Bu, DVD çýkartýldýðýnda çalýþan rota kýlavuzunun varsayýlarak kullanýlan DVD tarafýndan hemen kesileceði anlamýna gelmektedir. 57 Servis Yükleme süreleri Navigasyon DVD üzerindeki veri miktarýna göre dahili sabit disk üzerine kaydetme 20 dakika ila 90 dakika sürebilir. Uyumluluk RNS 510 modelinin navigasyon DVD'si sadece RNS 510 modelinde kullaným için uygundur ve diðer navigasyon cihazlarýnda kullanýlamaz. RNS 300 ve RNS 510 modelinde radyo-servis modu Bu modda örn. anten fonksiyonunun fiziksel teþhisi direnç ölçümü veya eriþilebilir vericilerin çekiþ kalitesi üzerinden güncel alan gücünün belirlenmesi ile kontrol edilebilir. RNS 510 modelinde bu fonksiyona eriþmek için Setup tuþuna 10 saniyeden uzun basýlmalýdýr. Radyo navigasyon cihazý RNS300 modelinde ton tuþu 5 ve 10 saniye arasýnda basýlý tutulmalýdýr. Tuþ býrakýldýðýnda cihaz radyo servis moduna geçmektedir. S397_116 S397_117 RNS 510 ekranýnda servis modu göstergesi ANT1: Anten 1 elektrik baðlantýsý openload - Anten mesafesinde elektrik kesintisi OK - Anten mesafesi iyi durumda ANT2: Anten 2 elektrik baðlantýsý openload - Anten mesafesinde elektrik kesintisi OK - Anten mesafesi iyi durumda 58 Aþaðýdaki deðerler görüntülenir: Frequ: MHz olarak güncel ayarlý frekans Q: Alýnan sinyalin kalitesi 0 - Sinyal yok Poor - sýnýrlý sinyal Mono - Sinyal sadece mono modu için uygundur Stereo - uygun çekiþ kalitesi MP: Çoklu yol çekiþi sayesinde Multipath arýzasý Gösterge alaný 0 - 9 0 - arýza yok 9 - maksimum arýza NK: Yakýn verici arýzasý Gösterge alaný 0 - 9 0 - etkilenme yok 9 - Yakýn verici nedeniyle güçlü parazit RDS: RDS sinyali kalitesi Gösterge alaný 0 -99 0 - uygun RDS-çekiþi 99- kötü RDS-çekiþi örn. verici adýnýn göstergesi yok mümkün - sadece frekans görüntülenmiyor Sözlük Alarm C standardý Çalma listesi Advice and Problem Location for European Road Traffic, Version C Alarm C standardý ISO 14819-1 maddesinde sabit kayýtlýdýr Bir oluþum sýrasýnda kodlama türünü ve TMC bildiriminde bunun pozisyonunu tanýmlar. Bir ses CD/DVD üzerinde yer alan müzik parçalarýnýn bir dosya listesinde ses parçalarýnýn özel bir sýralamada çalma sýralamasýný içeren liste. Liste örneðin RNS 510 modelinde çalýnacak parçanýn yer aldýðý ayný dosya ya da klasör içinde yer almalýdýr. Point Location, Area Location Karayollarý genel müdürlüðü tarafýndan noktalarý, güzergahlarý veya lokalizasyon tablosunda yer alan bölgeleri tanýmlamak üzere kullanýlan iki tür yer tanýmý. Kullanýlan kýsaltmalar listesi AM AUX BAP CD CDA CDC DAB DDP DRM DVD FM GPS - Amplitüd modülasyonu - Auxiliary Ses araçlarý için ek baðlantý kanalý - Kumanda ve gösterge protokolü - Kompakt-Disk Verilerin lazer ile metal kaplamalý plastik diske yazýldýðý görsel bellek aracý CD'ler örn. 800MB oranýnda bir veri miktarýný kaydedebilir. - CD-Audio-Track Video-CD/DVD üzerinde ton - Compact Disc Changer (CD-Deðiþtirici) - Digital Audio Broadcast dijital radyo yayýn modu - Display Data Protocol (Ekran veri protokolü) - Digital Rights Management Dijital telif hakký standardý - Digital Versatile/Video Disk 4,7GB bellek kapasitesine sahip tek taraflý optik bellek araçlarýnýn geliþtirilmiþi tek tarafý yazýlý DVD'ler (Singleplayer DVD, DVD±R, DVD±RW) ve 8,5GB tek taraflý çift yazýlý DVD'ler (Dual-/Doublelayer, DVD±R-DL, DVD-RW±DL). Yakýn zamanda 15 ila 30GB bellek kapasitesine sahip DVD''ler kullanýma sunulacaktýr. (Highdensity-DVD, HD-DVD). - Frekans modülasyonu - Global Positioning Satellite System(Global pozisyonladýrma uydu sistemi) Ordu kaynaklý, uydu destekli, global oryantasyon ve yer tespit sistemi 59 Sözlük GSM - Global System of Mobil telecommunication Mobil frekans aðlarý için standart, temelde telefonlar ancak ayný zamanda veri aktarýmý ve kýsa mesajlar (SMS) için de kullanýlmaktadýr. JPEG - JPG; Joint Photographic Experts Group yüksek sýkýþtýrma algoritmalarý ile çalýþan özel resim dosyasý formatý bu sayede resim dosyalarý sadece sýnýrlý bellek alaný gereksinimine sahiptir. MDI - Media Device Interface Harici oynatma cihazlarý ve bellek araçlarý için üniversal ara birim MP3 - Motion Pictures expert group layer 3 (MPEG Layer 3) Video, ses ve resim formatlarý için sýkýþtýrma standardý NF - Düþük frekans PDA - Personel Digital Assistant takvim fonksiyonlarý, notlar vs. için elde, taþýnabilir küçük bilgisayar RDS - radyoda ya da radyo yayýnýnda örn. verici adlarý, çalýnan parça vs gibi ses olmayan ek bilgilerin aktarýmýna yönelik standartlaþtýrýlmýþ sistem SD - Secure Digital Card (güvenilir dijital bellek kartý) küçük ve dayanýklý bellek kartlarý örn. dijital fotoðraf ,MP3 player vs. SDARS - Satellite Digital Audio Radio Services Kuzey Amerika’da ticari uydu radyosu için dijital radyo yayýn standardý TFT - Thin Film Transistor Display (TFT-Ekraný = Yassý ekran) TMC - Traffic Message Chanel Trafik bilgilerinin aktarýmýna yönelik radyo yayýnýnda dijital hizmet UHV - Üniversal cep telefonu alt yapýsý USB - Universal Serial Bus üniversal, farklý bilgisayar ve periferi cihazlarý arasýnda seri arabirim WMA - Windows Media Audio Microsoft Windows altýnda özle ses formatý WVGA - Wide-VGA (Wide-Video Graphics Array) 16:9 ya da 18:10 yan orantýya sahip geniþ ekranlar için özel monitör çözünürlüðü 60 Bilginizi sýnayýn Hangi cevap doðrudur? Verilmiþ olan cevaplarda birden fazla doðru cevap olabilir. 1. RNS300 radyo navigasyon cihazýnda koridor fonksiyonu nedeniyle ... a) dinamik navigasyon mümkün deðil. b) koridor alanýna sýnýrlý dinamik navigasyon, navigasyon CD takýlý olmadan da mümkün. c) dinamik navigasyonun tam kapsamý mümkün. 2. TMC açýlýmý: _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ __ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 3. Hangi ifadeler doðrudur? a) Sabit anahtarlar sert plastikten oluþan cihaz tuþlarýdýr, Soft anahtarlar örn. kauçuk gibi yumuþak materyalden oluþur b) Sabit anahtarlar RNS cihazlarýnýn hýrsýzlýða karþý korunduðu anahtarlardýr c) Sabit anahtarlar belirgin fonksiyona sahip anahtarlardýr. d) Soft anahtarlar seçili menüye veya alt menüye göre fonksiyonlarýný deðiþtirmektedir. e) Soft anahtarlar sadece dokunmatik ekranlarda mevcuttur. 4. RNS 510 dokunmatik monitöründe yatay ve dikey motor koordinatlarý yer almaktadýr... a) gerilim daðýtýcýsý prensibinde b) Elektrikli dirençlerin ölçümünde c) Kapasitif ölçüm prensibinde d) dikey ve yatay düzenlenmiþ endüksiyon þeritlerinin baðlantýsýnda 61 Bilginizi sýnayýn 5. Polarize edilmiþ ýþýðýn ýþýk dalgalarý ... a) Karþýt salýným alanlarýnda salýnmaktadýr b) Düz yüzeylerden yansýtýlamaz c) sadece bir düzlemde salýnýrlar. 6. RNS 300 ve RNS 510 arasýndaki önemli farklar: a) RNS 300 modelinde dahili sabit diskte a) RNS 510 modelinde dahili sabit diskte c) dokunmatik 6,5“-tek renkli-ekranda RNS 510 d) bir 5“-renkli ekranda RNS 300 e) bir SD-kartý okuma cihazýnda RNS 300 f) RNS 510 modelinde TMC frekans ayarý ve iki radyo frekans ayarýna sahip bir alýcý modülünde g) RNS 300 modelinde iki radyo frekans ayarýna sahip alýcý modülünde 7. Hangi medya oynatma formatlarý radyo navigasyon sistemi RNS 510 tarafýndan desteklenmektedir? a) DVD-Video- ve ses dosyalarý, Müzik-CD'leri, Veri-CD'leri ve WMA-ve JPEG dosyalarý içeren DVD'ler b) Navigasyon-CD'leri ve DVD'leri, DVD-Video ve MP3. c) Navigasyon-DVD, Veri-CD'leri ve DVD'leri WMA- ve MP3-dosyalarý ayný zamanda çalma listeleri d) (S)VCD, JPEG- ve DivX-verileri. 62 8. Hangi formatta veriler dahili RNS 510 sabit diskine kaydedilebilir? a) DVD'lerin, JPEG-verilerinin video formatlarý. b) Veri CD'leri ve DVD'lerin WMA- ve MP3-formatlarý c) DVD'lerin ses formatlarý d) Müzik CD'lerinin CDA formatlarý Hangi ifadeler doðrudur? a) Ekran veri protokolü DDP her iki bileþen arasýnda veri aktarýmý için CAN veri hatlarýnýn üzerinden sabit ve sürekli veri kanalý yapýlandýrmaktadýr. b) Ekran veri protokolü DDP bunun için öngörülen her kontrol ünitesine kendine ait bir veri hattý üzerinden (LIN hattý) müdahale eder. c) Kumanda ve gösterge protokolü BAP görüntülenecek verileri genel geçerlilikte CAN veri hattýna gönderir. Bunlar sadece bu dosyalara gerek duyan kontrol üniteleri üzerinden deðerlendirilir. 1. b); 2. Traffic Message Channel; 3. c), d); 4. a), b); 5. c); 6. b), c), f); 7. c); 8. b);9. a), c) Cevaplar 9. 63 397 © VOLKSWAGEN AG, Wolfsburg Tüm haklar ve deðiþiklik yapma hakký saklýdýr. 000.2811.87.77 Teknik Baský 09.2007 Volkswagen AG Servis Eðitimi VSQ-1 Posta kutusu 1995 38436 Wolfsburg ❀ Bu kaðýt klor içermeyen beyazlatýlmýþ selülozdan üretilmiþtir.