Bölüm 3-Komutlari_Kullanma
Transkript
Bölüm 3-Komutlari_Kullanma
www.autocadbeyni.com www.autocadbeyni.com ©® ©® AutoCAD Beyni Sertan TÜRKAN’DAN AutoCAD-2012’DE KOMUTLARI KULLANMA EĞİTİMİ 1 / 23 www.autocadbeyni.com www.autocadbeyni.com ©® ©® Bölüm 3: Komutları Kullanma Bu bölümde Şeriti “Ribbon” kullanma, menüler, iletişim kutuları, araç çubukları “toolbars” ve paletler “palettes” Dinamik Veri giriş “Dynamic Input” ve komut satırı “command line” ile çalışma Tekrar etme, iptal etme, geri alma, ve tekrar uygulama komutları Bir komutun içerisinde başka bir komutu çalıştırma Yardım “Help” sistemini kullanma AutoCAD ve AutoCAD LT uzun zamandan beri piyasada. Bunun sonucu olarak, kullanıcı arayüzü “user interface “ olarak isimlendirilen program komutları benzersizdir. Aynı komutu bir çok farklı şekilde verebilirsiniz. Bu bölümde bu değişik olasılıkları okuyacak ve tüm olasılıkları tanımaya başlayacaksınız. Komut önemlidirler. Bir kelime işlem programında (Ms Word), basitçe hemen yazmaya başlayabilirsiniz ve bir tablo programında (Ms Excel) ise verileri hemen girmeye başlayabilirsiniz. Ama AutoCAD veya AutoCAD LT de bir çok durumda siz programa komut verene kadar hiç bir şey olmaz. AutoCAD ve AutoCAD LT Kullanıcı Arayüzünü “Interface” Anlama AutoCAD ve AutoCAD LT ‘ye yıllar boyunca bir çok yeni komut eklenmiştir. Sıklıkla, artık ihtiyaç duyulmayan eski komutlar da eski sürümlerle uyumluluğu sağlamak amacı ile korunmuştur. Bu eski komutlardan az kullanılan bazıları arayüzde “interface” bulunmaz. Bu yapısal AutoCAD’e özgü özellik dışında, kullanıcı arayüzü diğer windows programları ile benzerdir. Özellikle, şerit “ribbon” Microsoft Office programındaki ile benzerdir. Komutları çalıştırmak ve ayarları yapıp değerleri belirlemek için kullanıcı arayüzünü “user “interface” kullanırsınız. Kullanıcı Arayüzü “User Interface” ön tanımlı şeritin “ribbon”, Hızlı Erişim Araç çubuğunu” Quick Access Toolbar”, isteğe bağlı aşağı açılır menu çubuğunu, kısa yolları (sağ tıklama veya bağlamsal), menüleri, isteğe bağlı araç çubuklarını, paletleri, dinamik veri giriş ip ucu çubuğunu, iletişim kutularını ve komut satırını içerir. Komutların çalıştırılması konusunda, kullanıcı arayüzünün “user interface” tüm bileşenleri komut satırı “command line” ile birlikte çalışır. Bir komutu çalıştırdığınız zaman komut satırına “command line” bakmak önemlidir, çünkü o komut komut satırında “command line” görüntülenir ve aynı zamanda o komutla ilgili bir veri isteği (uyarı) uyarısı veya seçenekler listesi de komut satırında görünür. (dinamik veri giriş “dynamic input” özelliğini kapatıp açmak için, durum çubuğundaki “status bar”dinamik veri giriş “dynamic input” düğmesine tıklayın.) Komutların veri isteklerine cevap verme konusunda, bu bölümün ilerleyen kısımlarındaki daha sonra ne yapacağım kısmına bakın. Şerit “Ribbon” ile Çalışma AutoCAD 2012 ve AutoCAD LT 2012 ekranın en üstünde yatay olarak bulunan sekmeleri olan bir alan olan şeritin “ribbon” kullanır. Şerit “Ribbon” aynı araç çubuğunda olduğu gibi düğmeler içerir, fakat düğmeler daha geniştir. Şeritin “Ribbon” yatay değilde ekranınızın sağ veya sol kenarında dik olarak görüntülenmesini sağlamak için, fareniz ile sürükle bırak yapabilirsiniz. 33. Bölümde açıkladığım gibi şeritin “ribbon” özelleştirebilirsiniz. Şerit AutoCAD’de Taslak ve Açıklama “ Drafting & Annotation”, ön tanımlı çalışma 2 / 23 www.autocadbeyni.com www.autocadbeyni.com ©® ©® ortamının kullanıcı arayüzüdür. Aynı zamanda 3 Boyut 3B “3D” Temel “3D Basics” ve 3 Boyut 3B “3D” Modelleme “3D Modeling” çalışma ortamlarının da arayüzüdür. (Ama AutoCAD LT’de değildir). Şeritin “Ribbon” Ev “Home” sekmesi sıklıkla kullanılan bir çok komutu içerir. Şerit “Ribbon” control panellerine bölünmüştür (kısaca panel). Her panel ilşkili komt gruplarını içerir. Şeritin “Ribbon” diğer özellikleri: • Daha fazla Komut Aşağı Ok’u. Bir çok panelin, panel isminin hemen yanında küçük bir aşağı ok simgesi vardır. İlk etapda panelde görünmeyen komutlar (sıklıkla kullanılmayan) bu aşağı ok simgesine tıklanarak görüntülenir. • İletişim Kutusu Başlatıcısı. Bazı panellerin panelin sağ alt ucunda tıklandığında ilgili iletişim kutusunu “dialog box” veya başka bir paneli açan küçük bir ok simgesi vardır. Bu ok simgesi iletişim kutusu başlatıcısı olarak isimlendirilir “dialog box launcher”. • Bağlamsal “Contextual” Sekmesi. Bazı çeşit nesneleri seçtiğiniz zaman, bağlamsal “contextual” sekmesi görünür. Örneğin, çiziminize bir resim dosyası ilştirseniz, ve bu resim dosyasını seçtiğinizde resim “image” sekmesi görüntülenecektir. Not Bu kitapta bir komutun çalıştırılması ile ilgili verilen talimatlar ön tanımlı çalışma alanı kullanıldığı kabulü ile anlatılmıştır. Çalışma alanının değiştirilmesi ile ilgili bilgi için Ek A’ya bakınız. Kullanıcı arayüzünün özelleştirilmesi hakkında bilgi içinse 33. Bölüme bakınız.* Bir komutu çalıştırmak için, ilgili sekmeye tıklayın ve bu sekme içerisinde komut düğmesine tıklayın. Şayet düğmenin altında düğmenin etiketi (ismi) görünmüyorsa; düğmenin ip ucunu ve düğmenin ne olduğu açıklamasını görmek için, fareyi düğmenin üzerine getirin. Şayet fareyi o düğmenin üzerinde biraz daha tutarsanız, ip ucu penceresi genişleyecek ve daha detaylı açıklamalar görüntülenecektir. Şeritteki “Ribbon” bazı elemanlar tıkladığınızdaseçenek seçebileceğiniz aşağı açılır listeler şeklindedir. Not Şerit “Ribbon” ve Hızlı Erişim Araç Çubuğu “Quick Access Toolbar” anahtar ip ucu özelliğini destekler. Anahtar ipucu size komut ve kontrollere klavyeden en az iki tuşa birlikte basarak ulaşma olanağı sağlar. Anahtar ipucunu görüntülemek için, klavyenin Alt tuşuna basın. Menü çubuğunu görüntülenirken, Alt tuşuna bassanız da anahtar ipucu görüntülenmeyecektir. Menü çubuğu aşağıdaki kısımlardan meydana gelir.* Şeritin “Ribbon” çalışma ortamı ve kullanım kolaylığını sağlamak için seçim yapmanıza olanak sağlayan bir çok durumu vardır. En sağdaki sekmenin sağındaki düğme simgesi şeritin “ribbon tam görünümü ve üç durumu arasında seçim ve geçiş yapmanızı sağlar. Aşağıdaki durumlardan birini bu düğmenin aşağı açılır listesinden seçin ve daha sonra tam şerit görünümünü görüntülemek için, bu düğmede tam düğme “full button” seçeneğine tıklayın. • Sekmeye Küçült. Sadece sekme isimlerinin göründüğü tek bir satır gösterilir. • Panel Başlıklarına Küçült. Sekme isimleri ve altında o anki sekmenin paneller isimlerinin göründüğü iki satır gösterilir. • Panel Düğmelerine Küçült. Sekme isimleri ve altında o anki sekmenin komut düğmelerinin göründüğü iki satır gösterilir. Şeriti “Ribbon” ekranınızın sol veya sağ kenarına dik olarak yerleştirmek için, şeritin “ribbon” üst sekme çubuğunda herhalgi boş bir Alana sağ tıklayın ve ayır “undock” seçeneğini seçin. Şerit “Ribbon” ekranın en 3 / 23 www.autocadbeyni.com www.autocadbeyni.com ©® ©® üstünden ayrılacak ve bu bölümde ilerleyen kısımlarda anlatacağım paletler gibi davranacaktır. Böylece şeritin “ribbon” ekranın sağ veya sol kenarına yanaşık hale getirebilir veya otomatik gizletebilirsiniz.Şeritin “Ribbon” bu panel (ayrılmış) görünümü ile ilgili daha fazla özellik için, sol tarafındaki gri dik çubuğa sağ tıklayın. Uygulama Menüsü “Application menu” ekranınızın sol üst köşesindeki Uygulama düğmesinin (A) “Application button” altındadır. Bu menu kaydetmek “save”, dışa aktarmak “export”, çıktı almak “print” ve baskı almak “plot” gibi dosya ile ilşkili komutları içerir. Menüleri Görüntüleme ve Kullanma Ön tanımlı çalışma alanında (Taslak ve Açıklama “Drafting & Annotation”), aşağı açılır menüler gizlidir. MENUBAR system değişkeni değerini 0 dan 1 e değiştirerek, menüleri görünür yapabilirsiniz: komut satırına menubar yazıp entera basın ↵ ve sonrasında 1 yazıp tekrar entera basın ↵. ( Sistem değişkenleri konusunu bölüm 5’de anlatacağım.) Bu methos size menu ve şeritin “ribbon birlikte kullanma olanağı sağlar. Ekranınızın en üstünde en solda dosya “file” ile başlayan menu çubuğu bunun altında ise ev “home” ile başlayan şerit “ribbon” görünecektir. Bir menüyü kullanmak için, menu başlığını seçin ve daha sonra o başlığın altında aşağı açılır listeden istediğiniz komutu seçin. Kısayol Menülerini Kullanma Kısayol menüleri çizim ekranınıza sağ tıkladığınızda görüntülenir. Kısayol menülerinin amacı işinizi hızlandırmak olup; gözünüzü çizim alanından başka bir yere kaydırmamak zorunda olduğunuzdan bu kısa yol menülerini kullanmak komut satırını kullanmaktan daha hızlı olabilir. Kısayol menüleri tamamlamak vey a uygulamak isteyeceğiniz ortak komutları hazır etmeye çalışır. Sonuç olarak, çizim ekranında sağ tıkladığınızda görüntülenen kısayol menüleri o anki duruma bağlıdır: • Şayet herhangi bir komuta başlamamış veya her hangi bir nesneyi seçmemişseniz, çizim ekranında sağ tıkladığınızda ön tanımlı kısayol menüleri görüntülenecektir. Bunlar kes “cut”, kopyala “copy”, yapıştır “paste”, geri al “undo”, kaydır “pan”, yaklaş “zoom” şeklinde devam etmektedir. • Şayet herhangi bir nesne seçiliyken sağ tıklarsanız, en çok kullanılan düzenleme komutlarının bulunduğu düzenle modunda kısayol menüleri görünür. Aynı tip bir veya farklı tiplerde birden fazla nesne seçildiğinde, tüm ilgili düzenleme komutlarının bulunduğu düzenle modunda kısayol menüleri görünnecektir. • Şayet bir komutu çalıştırdıysanız, o komut ile ilgili seçenekleri seçmenize imkan sağlayan komut modunda kısayol menüleri açılacaktır. Bu konu ile ilgili detayları bu bölümde daha ileri kısımlarda açıklayacağım. • Bir araç çubuğuna ve komut satırı geçmişine sağ tıkladığınızda başka kısayol menüleri açılır. Komut satırına sağ tıkladığınızda ve önceki komutlar “recent commands” seçeneğini seçtiğinizde, daha once kullandığınız komutları liste halinde görürsünüz. İpucu İlk AutoCAD sürümlerinde sağ tıklama Enter tuşuna basmakla aynı işlevdeydi. Farenin sağ tıklandığında ne yapacağını özelleştire bilirsiniz. Ve sağ tıklamayı ilk sürümlerde olduğu gibi tekrar Enter tuşuna basma olarak ayarlayabilirsiniz. Bunun için Uygulama düğmesini “Application Button” (A) “Application button” seçin: Application Button” (A) “Application button” ⇒ Seçenekler “Options” Seçenekler penceresinde Kullanıcı Tercihleri “User Preferences” sekmesini seçin. Ve sağ tıklama özelleştirme düğmesine tıklayın. Daha fazla bilgi için, Ek A’ya bakın. Sağ tıklamayı özelleştirdiğinizde, zaman duyarlı sağ tıklamayı aktif hale getirebilirsiniz. Zaman duyarlı sağ tıklama muhteşem bir özellik olup size iki dünyanın en iyilerini sunacaktır. — farenin sağ tuşu hem 4 / 23 www.autocadbeyni.com www.autocadbeyni.com ©® ©® Enter tuşuna basmanın eşleniği olarak kullanılabileceği gibi hemde kısayol menülerini açmak için kullanılabilir. Zaman duyarlı sağ tıklamayı aktif hale getirdiğiniz zaman, herhangi bir komutta değilken yapılan kısa bir sağ tıklama Enter tuşuna basmakla aynı olacak ve son komutu tekrar edecektir veya bir komutta iken yine Enter tuşuna basmakla aynı olacak ve komutu bitirecektir. Sağ tuşa biraz uzunca süre (parmağınızı sağ tuş üzerinde biraz uzun tutunuz) basmak ise kısayol menülerini açacaktır. Ön tanımlı olarak 250 mili saniye olan bu basma (tıklama) süresini belirleyebilirsiniz. İletişim Kutularıyla Çalışma İletişim kutuları kullanıcıya AutoCAD veya AutoCAD LT’yi bir çok teknik komutu ve seçenek isimlerini ezberlemeksizin control etme olanağı sunan basit bir yoldur. Bu kutular herhangi bir işi yaparken tüm seçenekleri açıkça karşınıza getirerek size rehberlik eder. Şayet herhangi diğer bir Windows programına aşina iseniz, AutoCAD ‘in iletişim kutularına da aşinasınız demektir. İletişim kutuları seçenek veya control için bilgi sağlayan araç ipucu formunda bağlamsal yardım sunarlar. İpucu Değerler için iletişim kutularının metin kutularına matematiksel ifade girebilirsiniz; matematiksel ifadeye eşit (=) işareti ile başlanır. Örneğin, Tarama “Hatch” iletişim kutusunda açı kısmına =20+10 girebilirsiniz. İşlemi tamamlamak için Alt+Enter!a basın. Aynı zamanda paletlerin metin kutularına da matematiksel ifadeler girebilirsiniz.• Bir iletişim kutusunu kullanmayı bitirdiğinizde, belirlediğiniz herhangi bir ayarı Kabul etmek için OK düğmesine iptal etmek için CANCEL düğmesine basınız. Bazı durumlarda, iletişim kutusunu kapatmadan yaptığınız ayarları veya değişiklikleri kaydetmeniz için Uygula “Apply” düğmesine basmanız gerekir. Hızlı Erişim Araç Çubuğunu “Quick Access Toolbar” Kullanma Hızlı Erişim Araç Çubuğu “Quick Access Toolbar” farenin bir tıkıyla komut çalıştırmanızı sunan hızlı bir yoldur. Şayet bu çubuktaki herhangi bir düğmenin ne yaptığından veya hangi komutu çalıştırdığından emin değilseniz, farenizin imlecini o düğmenin üzerine getirin ve çıkacak ipucu aracından o düğmenin işlevini okuyun. Hızlı Erişim Araç Çubuğu “Quick Access Toolbar” sıklıkla kullanılan QNEW, OPEN, QSAVE, SAVEAS, PLOT, UNDO, ve REDO gibi komutları içerir. 29. Bölüm’de bu araç çubuğundaki araçları (komut düğmelerini) nasıl özelleştireceğinizi anlatacağım. Bir araç çubuğu düğmesine tıkladığınızda, tıklanan komutu tamamlamak için, genellikle dinamik veri giriş araç çubuğu ipucu çubuğunda veya komut satırında görüntülenen veri istemlerini (uyarıları) izlemeniz gerekir. Komut satırını ve dinamik veri girişi bu bölümde daha ileride anlatacağım. Paletleri Yönetme Palet yanaşık “docked” veya açık “float” düzende olabilen bir penceredir. (aynı bir araç çubuğu gibi) Paletler bir birleriyle ilişkili komutları bir arada toplarlar. Paletler birbirleriyle ilişkili fonksiyonları bir yerde toplarlar. AutoCAD and AutoCAD LT’nin tümü bu kitapta anlatılmış bir çok paleti vardır. AutoCAD de çalışırken sadece ihtiyacınız olan paletleri görmek için, istediklerinizi otomatik gizletebilirsiniz. Bunun için; paletin başlık çubuğuna sağ tıklayın ve çıkan kısa yol menüsünden otomatik gizle “auto hide” seçeneğini seçin. Bir paleti yanaşık pozisyona getirmek için, aynı kısa yol menüsünden yanaşıklığa izin ver “allow docking” seçeneğini işaretleyin. Bir paleti hem yanaşık hemde otomatik gizli haliyle kullanabilirsiniz: Paletin başlık çubuğuna sağ tıklayın ve çıkan kısa yol menüsünden sağa sabitle “anchor right” veya sola sabitle “anchor left” seçeneklerinden birini seçin. Palet ekranın sağ veya sol tarafına ince dik bir şerit olarak toplanacak ve sadece farenin imlecini üzerine getirdiğinizde açılacaktır. Ekranınızın bir tarafında (sağ veya sol) birden fazla paleti sabitleyebilirsiniz. Bu paletler ekranın sağ veya sol kenarı boyunca birlikte dizilecekler ve farenin imlecini üzerlerine getirdiğinizde tam görünümlerine açılacaklardır. 5 / 23 www.autocadbeyni.com www.autocadbeyni.com ©® ©® Using the Tool Palettes window Araç paletleri “Tool palettes” AutoCAD ve AutoCAD LT’de komut vermenin diğer bir yoludur. Şekil 3.1 de görülen araç paletleri “tool palettes” penceresini açmak için; görüntü “view” sekmesini seçin, bu sekme altında paletler panelinde araç paletlerini seçin. Görüntü “View” sekmesi ⇒ Paletler “Palettes” Panel ⇒ Araç Paletleri “Tool Palettes” Paletler aslında benzer fonksiyonlardaki düzenleme araçlarının bir arada bulunduğu sekmeler topluluğudur. Birden fazla sekme olduğu için, bazı sekmeler araç paletleri ekranının altında saklı (toplanmış) olarak bulunur. Bu saklı (toplanmış) bu sekmeleri seçmek için, araç paletleri “tool palettes” penceresinin sağ tarafında dik bir şerit olarak görülen araç paletleri “tool palettes” yazısına sağ tıklayın ve açılan listeden istediğiniz sekmeyi seçin. AutoCAD LT araç paletleri “tool palettes” penceresi daha az sekme içerir, ve bazı sekmeler biraz farklıdır. Araç paleti “Tool palette” üzerindeki öğelerden her biri bir araçtır. Komut araç örnekleri sekmesi kullanabileceğiniz komutları içerir. Örneğin, çizgi “line” aracına tıklayarak çizgi çizebilirsiniz. Bu tıklamanın etkisi, ev “home” sekmesinde çiz “draw” panelinde çizgi “line” düğmesine tıklamak ile aynıdır. İlk iki aracın aynı açılır araç çubuklarında olduğu gibi açılır alt sekmeleri vardır. Küçük ok işaretine tıkladığınızda, diğer komutları içeren açılır küçük çubuklar görünecektir. İstediğiniz komutu çalıştırmak için, komutun düğmesine tıklayın. Çapraz Kontrol Çiziminize nesneler yerleştirmek için, araç paletlerini “tool palettes” kullanabilirsiniz, kapalı alanları doldurun ve başka içerik ekleyin. Daha fazla bilgi için, bölüm 26’ya bakın. Ayrıca araç paletlerini “tool palettes” nasıl özelleştireceğinizi bölüm 29 da anlatacağım. Örneğin; alıştığınız (sıklıkla kullandığınız) komutları bir araç paletine “tool palette” koyabilirsiniz.• 6 / 23 www.autocadbeyni.com www.autocadbeyni.com ©® ©® Şekil 3.1 AutoCAD ekranında görüldüğü şekliyle Araç Paletleri penceresi Komut Satırını ve Dinamik Girişi Kullanma Bir komutu direkt olarak program ekranında en altta bulunan satırda komut: “command:” yazan yerin hemen sağına komut satırına yazarak çalıştırabilirsiniz. Komut satırı şekil 3.2. de görüldüğü gibi koordinatların ve değerlerin yanı sıra komutların girildiği (yazıldığı) yerdir. 7 / 23 www.autocadbeyni.com www.autocadbeyni.com ©® ©® Şekil 3.2 Komut Satırı penceresi Komut satırı “command line” aslında paletler gibi hareket ettirip yerini değiştirebileceğiniz pencerelerdir. Ön tanımlı olarak, AutoCAD uygulama penceresinin en altına yanaşık olarak bulunur. Bu komut penceresi genellikle üç satır metin gösterir, İlk satır istediğiniz komutu yazabildiğiniz Komut: “Command”: şeklinde görünen satır olup, ikinci ve üçüncü satırlarda da önceki komutlar görünür. Komut satırı penceresinde üç satırdan daha fazla satır görmek istiyorsanız, bu pencereyi uygulama ekranının en üst kenarına sürükle bırak “drag and drop” yapabilirsiniz. Şeritten, araç çubuğu düğmesinden, menüden veya araç paletinden seçerek girdiğiniz komutların hepsi komut satırında görüntülenir. Not Ön tanımlı olarak AutoCAD ve AutoCAD LT çalıştığında komut satırı görünür durumdadır. COMMANDLINEHIDE komutunu kullanarak komut satırı penceresini gizletebilir, COMMANDLINE komutunu kullanarak veya veya komut satırı penceresini görünür veya gizli durumları arasında geçiş yapmaya yarayan Ctrl+9 tuşlarına basarak da tekrar görünür yapabilirsiniz. Komut satırının diğer bir seçeneğide komut satırı penceresini tutturulmuş olduğu yerden çıkartmaktır. Bunun için, sol taraftaki pencerenin başlık çubuğuna sağ tıklayın ve otomatik gizleyi “auto hide” seçin Komut satırı penceresi sadece başlık satırı çubuğu görünür kalacak şekilde toplanacak ve farenin imlecini üzerine getirene kadar o şekilde kalacaktır.• Dinamik Giriş “Dynamic Input” ile Komutları Girme Yazdığınız komutu çalıştırmak için, dinamik giriş “dynamic input” özelliğini kullanabilirsiniz. Dinamik giriş “dynamic input” ne yazarsanız fare imlecinin hemen yanındaki ipucu kutusuda görüntüler. Dinamik giriş “dynamic input” aynı zamanda aynı ipucu kutusunda autoCAD’in veri istemlerini (uyarıları) de görüntüler. Böylece aşağıya komut satırına bakmak zorunda kalmazsınız. Şunu unutmayın ki, Dinamik giriş “dynamic input” tamamen komut satırının yerini tutmaz; bazı durumlarda komut satırı dinamik giriş “dynamic input” ipucu cubuğunda görüntülenmeyen veri istemlerini (uyarıları) de görüntüler. Dinamik giriş “dynamic input” ayarları ile daha fazla bilgi için bölüm 4’e bakınız. Durum çubuğundaki dinamik giriş “dynamic input” düğmesini kullanarak dinamik girişi “dynamic input” açıp kapatabilirsiniz. Dinamik giriş “dynamic input” açık olduğu zaman, ipucu kutusu yazdığınız her şeyi, tüm veri istemlerini (uyarıları) ve sizin cevaplarınızı şekil 3.3 de görüldüğü gibi gösterecektir. Bu yazdıklarınız komut satırında Enter tuşuna bastıktan sonra görünecektir. Dinamik giriş “dynamic input” kapalı olduğu zaman ise, yazdığınız komutlar ve diğer veri girişleri sadece komut satırında görünecektir. 8 / 23 www.autocadbeyni.com www.autocadbeyni.com ©® ©® Şekil 3.3 Dinamik giriş “dynamic input” ipucu veri girmeniz için sizi uyaracak ve yazdığınız girişi gösterecektir. Komut İsimlerini Anlama Tüm komutların tek kelimeden oluşan özel bir ismi vardır. Bu isim araç çubuğu ipucunda veya menüde görüntülenenle aynı olabileceği gibi aynı olmaya da bilir. Buna rağmen, bir şeyden emin olabilirsiniz: Her komut ismini komut satırına veya dinamik giriş “dynamic input” ipucu çubuğuna ko komutun ismi yazılarak çalıştırılabilir. Komutu komut satırına yazarken komut satırının hızlı yazım asistanı siz komutu yazmaya başladığınızda yazdığınız harfe uyan komutları size seçmeniz için sunar. Çünkü hızlı yazım asistanı sizin şeritten, menüden, araç çubuğundan veya paletten bulmanızdan daha hızlı arar ve bulur. Bir çok kullanıcı komut satırı ve diğer kullanıcı arayüzü seçeneklerini birlikte kullanmaktadır. Bazı komutların yazımı kolaydır, örneğin LINE veya ARC gibi. Bazıları ise uzun ve hatırlanması daha zordur, örneğin HATCHEDIT, DDPTYPE, veya EXTERNALREFERENCES gibi. Bunlar gibi komut isimleri size kullanıcı arabirimi unsurlarından birini hızlıca kullanma olanağı sunar. Çapraz Kontrol Komutun tümünü yazabileceğiniz gibi, komut isimlerinin lakap “alias” denilen kısa formlarını da yaratabilirsiniz. AutoCAD ve AutoCAD LT’ye bu lakapların “alias” bir çoğu halihazırda tanımlanmıştır. Lakaplar “aliases” konusu bölüm 29 da anlatılacaktır.* Komut satırına yazdığınız herşeyi değiştirebilir ve düzenleyebilirsiniz. Şayet uzun bir komut yazarken veya zor bir koordinat girerken yazım hatası yapardasınız, geri sil “backspace” tuşu ile yanlış yazdığınız kısmı silip doğrusunu tekrar yazınız. Tablo 3.1 komut satırına yazdıklarınızı değiştirmek veya düzeltmek için klavyenin düzenleme tuşalarını ve bunların ne işe yaradıklarını göstermektedir. Yeni Özellik Komut satırına bir komutu yazmaya başladığınızda, AutoCAD yazmaya başladığınız komutu otomatik olarak tamamlayacaktır. Şayet yazarken biraz duraklarsanız, yazdığınız harflerle başlayan tüm komutlar görüntülenecektir, siz sadece bu görüntülenen komutlardan istediğiniz bir tanesini seçin. Komut satırı penceresine sağ tıklayıp otomatik tamamla “auto complete” alt menüsünü seçerek otomatik tamamla davranışını değiştirebilirsiniz.* 9 / 23 www.autocadbeyni.com www.autocadbeyni.com ©® ©® Tablo 3.1 Komut Satırı Düzenleme Tuşları Tuş Geri sil “Backspace” İşlevi Komut satırına metin yazarken bir karakter geri siler. Sol Ok Komut satırına yazılan komut metninde farenin imlecini hiç bir karakteri silmeden bir karakter geri getirir. Sağ Ok Komut satırına yazılan komut metninde farenin imlecini hiç bir karakteri silmeden bir karakter ileri götürür. Ev “Home” Komut satırında farenin imlecini yazılan her şeyin en başına götürür. Son “End” Yerleştir “Insert” Komut satırında farenin imlecini yazılan her şeyin en sonuna götürür. Araya yerleştir /üzerine yaz modları arasında geçiş yaptırır. Araya yerleştir modunda yazılanlar mevcut yazılmış olanların arasına yazılır. Üzerine yaz Modunda yazılanlar mevcut yazılmış olanların üzerine yazılır. Şunu unutmayın ki, hangi modda olduğunuzu gösteren görsel bir uyarı yoktur. Sil “Delete” Ctrl+V Komut satırında imlecin sağ tarafındaki karakteri siler. Windows Clipboard’ca hafızaya alınmış olan yazıyı komut satırına yapıştırır. Komut satırı önceki girişlerinizi yukarı ok tuşuna basarak kaydırabilir ve istediğiniz komutu tekrar kullanabilirsiniz. En son kullandığınız komutu tekrarlamak için, klavyenin yukarı oktuşuna bir kere basın. O komutu çalıştırmak isterseniz Enter tuşuna basın. Komut satırı önceki girişlerinden daha fazla girişleri görmek ve yeni bir metin penceresini açmak için, klavyenizin F2 tuşuna basın. Bu yeni pencerede yazan girişleri farenin tekerleğini çevirerek istediğiniz girişi bulana kadar kaydırın, istediğiniz girişi farenin sol tuşu ile seçin ve sağ tıklayarak açılan kısa yol menüsünden komut satırına yapıştır “paste to command line” seçeneğini seçin. Şimdi komut satırında o seçtiğiniz yazıyı (komutu) göreceksiniz.Komut satırı geçmişinden seçtiğiniz yazıyı (komutu) Windows hafızasına kopyalayabilirsiniz. Aynı zamanda bu F2 tuşuna basınca açılan metin penceresine sağ tıkladığınızda açılan kısa yol menüsünün en üstünde bulunan önceki komutlar “recent commants” kısmına tıkladığınızda görüntülenen alt menüden de istediğiniz komutu seçebilirsiniz. İpucu Fareden klavyeye geçiş ve tekrar fareye geri dönüş zaman kaybıdır. Genel olarak, şayet çizim ekranında noktaları belirlerken fareyi kullanıyorsanız, (Bölüm 4’de anlatılmıştır.) komutları vermek için şeriti veya diğer grafik kullanıcı arayüzlerini kullanmak daha hızlı olacaktır. Bölüm 1’de yaptığınız gibi koordinatları yazarak giriyorsanız, elleriniz halihazırda klavyede olduğu için komutları komut satırına yazarak girmek daha hızlı ve kolay olacaktır.• Komutlara Cevap Verme Herhangi bir methodla komut çalıştırdığınızda, bu çalıştırdığınız komutun veri isteklerine genellikle cevap vermeniz gerekecektir. AutoCAD daha sonra ne yapmanız gerektiğini söyleyen bir uyarı görüntüleyecektir. 10 / 23 www.autocadbeyni.com www.autocadbeyni.com ©® ©® Komut satırında görüntülenen komut uyarılarının şekli aşağıdaki gibidir: O anki talimat veya [seçenekler “options”] <o anki değer>: O anki talimat ne yapmanız gerektiğini açıklamaktadır. Örneğin, şayet bir düzenleme komutu seçtiyseniz, uyarı genellikle size nesneyi seçin “select object” talimatı verecektir. Köşeli parantez ([ ]) içindeki yazı komuta ait çeşitli seçenekleri listeler. Küçük büyük işaretleri arası (< >) o komuta ait o anki değeri veya ön tanımlı seçeneği belirtmektedir. Dinamik veri giriş araç ipucunda, once aşağıdakini görürsünüz: O anki talimat veya ↓ Şayet o anki talimat bir noktanın tanımlanması ise, aynı zamanda imlecin ucunda X ve Y koordinat değerlerini de görürsünüz. Şekil 3.4 ÇEMBER “CIRCLE” komutu için veri isteği (uyarı) ni göstermekte olup, bu komutun o anki talimatı çember çapının belirlenmesi için bir seçenek olan yarıçapın tanımlanmasıdır ve bir once çizilen çemberin yarıçapı 1.0000 olduğu için o anki değer de 1.0000 görülmektedir. Şekil 3.4 Dinamik Veri giriş araç ipucunda seçenekleri ve şayet varsa o anki değeri görmek için, klavyenizin aşağı ok tuşuna basın. Not Bu kitabın tamamında, programın veri istemlerini (uyarıları) bu istekler seçenekler ihtiva ettiği için komut satırında görüntülendiği şekliyle gösterdim. Şayet dinamik veri giriş arç ipucuna bakacak olursanız, araç ip ucunda seçenekleri görüntülemek için aşağı ok tuşuna basın veya kısa yol menüsünü görüntülemek için sağ tıklayın. • Bir uyarı (veri isteği (uyarı) ) gördüğünüz zaman, mümkün olan tüm cevap tipleri aşağıdakiler gibidir: 11 / 23 www.autocadbeyni.com www.autocadbeyni.com ©® ©® • Bir nokta tanımlayın. “Specify a point.” Çizim ekranında fare ile bir noktayı tıklayarak belirleyebilirsiniz. X,Y koordinatını veya deplasman değerini de girebirsiniz—hangisini yaparsanız yapın yaptığınız komut satırında ve dinamik veri giriş araç ipucunda görüntülenecektir. Bölüm 4 noktaların nasıl belirleneceğini açıklayacaktır. • Bir metin veya değer girin. “Enter a value or text.” Değeri veya metini yazıp Enter tuşuna basın. Şayet dinamik veri giriş özelliği açık ise, yazdıklarınızı araç ipucunda yazar yazmaz göreceksiniz, fakat Enter tuşuna basana kadar girdiğiniz değerler komut satırında görünmeyecektir. Şayet dinamik veri giriş özelliği kapalı ise, girdiklerinizi komut satırında yazar yazmaz göreceksiniz. • Bir nesne seçin. “Select an object.” Bir çok düzenleme komutu sizden bir veya birden fazla nesneyi seçmenizi ister. Nesneyi seçmek için fare ile o nesneye tıklayabilirsiniz. Tüm diğer nesne seçim metotlarını 9. ve 10. Bölümde anlatacağım. • Bir seçenek seçin. “Choose an option.” Bir çok komutun komutu kullanmaya devam etmeden once kullanıcı tarafından seçilmesi gereken seçenekleri vardır. Komut satırını kullanarak bir seçeneği seçmek için, aşağıdakilerden birini yapın: • Veri isteği (uyarı) nde seçeneğin isminde büyük harf olarak yazılmış olan bir veya iki harfi yazın— genellikle (fakat her zaman değil) seçeneğin ismindeki ilk harfler. Bu harfleri küçük harfle de yazabilirsiniz. Enter tuşuna basın. • Ön tanımlı seçeneği veya o anki değeri seçmek için direct olarak Enter tuşuna basın. • Çizim alanına sağ tıklayarak açılan kısa yol menüsündeki seçeneklerden birini seçin. Bu metot en iyi komut satırından numeric değer girilmesini gerektirmeyen seçenekler için işe yarar. Dinamik veri giriş araç ipucunu kullanarak bir seçeneği seçmek için, klavyenizin aşağı ok tuşuna basarak seçenekleri görüntüleyin. Şayet ön tanımlı bir değer varsa, bu değerin yanında bir işaret görürsünüz. Daha sonra seçeneklerden birine tıklayın. Bu noktada, ilave seçenekler ve uyarılar (veri istekleri) görünebilir; şimdi açıkladığım gibi bunlara da komutun isteğinin çeşitine bağlı olarak (numeric değer veya metin) cevap verin. Aşağıdaki alıştırmada, komut seçeneklerini kullanmayı, fare ile ekrandan noktalara tıklamayı uygulayacaksınız. ADIMLAR: Komut Seçeneklerini Kullanma 1. acad.dwt veya acadlt.dwt şablonlarından birini kullanarak yeni bir çizim açın. Uygulama düğmesininin (A) “Application button” hemen sağındaki aşağı açılır çalışma alanları listesinden Taslak ve Açıklama “ Drafting & Annotation” çalışma alanının seçili olduğundan emin olun. Açık olan paletleri kapatın. 2. Şeritte Ev “Home” sekmesinde Çizim Paneli “Draw Panel” altında ⇒ Sürekli Çizgi “Polyline” seçin. (Sürekli Çizgi hem çizgi hemde yay parçaları içerir. Sürekli Çizgileri 16. Bölümde anlatacağım.) Ev “Home” sekmesi ⇒ Çizim Paneli “Draw Panel” ⇒ Sürekli Çizgi “Polyline” 3. İmlecin hemen yanındaki dinamik veri giriş araç ipucuna ve komut satırına bakın. (Şayet imlecin hemen yanında dinamik veri giriş araç ipucunu göremiyorsanız, durum çubuğundaki dinamik veri giriş düğmesine tıklayın.) Aşağıdaki uyarıları (veri istemlerini (uyarıları) göreceksiniz: Başlangıç noktasını belirleyin: Aynı zamanda dinamik veri giriş araç ipucunda farenin imlecinin bulunduğu yerin koordinatlarını da göreceksiniz. İmleci ekranınızın ortasında herhangi bir yere getirin, ve başlangıç noktasını tanımlamak için farenin sağ tuşu ile tıklayın. Bu işleme bir noktanın tanımlanması “picking a point.”denir. 12 / 23 www.autocadbeyni.com www.autocadbeyni.com ©® ©® 4. Şimdi, once komut satırında sonra dinamik veri giriş araç ipucu çubuğunda aşağıdaki uyarıları (veri istemlerini (uyarıları) göreceksiniz: Sonraki noktayı tanımlayın veya [Yay“Arc”/Yarıgenişlik”Halfwidth”/Uzunluk”Length”/GeriAl”Undo”/En”Width”]: Sonraki noktayı tanımlayın veya↓ Sürekli çizginin “polyline “ genişliğini belirlemek istediğinizi farz edelim.Ana talimat sonraki noktanın belirlenmesi olduğu için, Kısayol menüsünü görüntülemek için sağ tıklayın ve seçeneklerden biri olan genişliği “With” seçin, program buna başlangıç genişliğini belirleyin diye veri isteği (uyarı) “uyarı yapacaktır. Aşağıdaki uyarıları takip edin: Başlangıç genişliğini belirleyin <0.0000>:.5 ↵ Bitiş genişliğini belirleyin <0.5000>:.25 ↵ 5. Daha sonra program sonraki noktayı belirleyin veri isteği (uyarı) ne geri dönecektir. Farenizi kaydırın, böylece farenin imleci başlangoktasından uzaklaşacak ve sonraki noktayı tıklayın. Şimdi aynı veri isteği (uyarı) nin (uyarı) tekrar ettiğini göreceksiniz. 6. Bu sefer genişliği değiştirelim. Komut satırına w yazıp enter a basın ve aşağıdakileri takip edin: Başlangıç genişliğini belirleyin <0.2500>: ↵ ön tanımlı değeri kabul etmek için enter a basın. Bitiş genişliğini belirleyin <0.2500>: ↵ ön tanımlı değeri tekrar kabul etmek için enter a basın. 7. Sürekli çizginin yeni parçasının ilkinden farklı açıda olması için, fareyi hareket ettirin. Ekranda herhangi bir yere tıklayın. Aynı veri isteği (uyarı) tekrar görünecektir. 8. Dinamik veri giriş kısayol menüsünü görüntülemek için aşağı ok tuşuna basın. Menüden kapatı “close” seçin. AutoCAD sürekli çizgiyi kapatacaktır.Şimdi karşımızda bir üçgen görürüz. Komut böylece sürekli çizgi “polyline” komutu bitecektir. Bu çizimi kaydetmeyin. Not Komutlardan once alt çizgi (_) olduğunu fark etmişsinizdir. Bu işaret program tarafından o komutu ingilizcenin haricindeki dillere çeviri için kullanılır ve göz ardı edilebilir. • Komutları Tekrar etme Sizin kullanacağınız bir komutu tekrar etmenin en kolay ve yaygın yolu Enter tuşuna basmaktır. Enter tuşuna bastığınızda en son kullanılan komut tekrar çalışır. İpucu Aynı zamanda son kullandığınız komutu tekrar çalıştırmak için, farenin imleci komut satırında iken boşluk tuşuna da basabilirsiniz. Bu teknik, bir elinizle fareyi bırakmadan diğer elinizle boşluk “spacebar” tuşuna basabileceğiniz için faydalıdır. Şayet bir komutu birden fazla kez kullanacağınızı önceden biliyorsanız, başka teknikler de kullanabilirsiniz.— multiple yazıp Enter tuşuna (↵) basın.Tekrar etmek istediğiniz komut ismini girin veri isteği (uyarı) (uyarısı) geldiğinde, komut satırına komut ismini yazın. Komut otomatik olarak komut satırında görünecektir. Örneğin; şayet bir seferden birden fazla yay “arz” çizeceğinizi biliyorsanız, once multiple sonra arc yazın. Komutu tekrar etmeyi sonlandırmak için ESC tuşuna basın. İpucu Şayet özelleştirilmiş bir dizi eylemi çalıştıracak bir şerit veya araç çubuğu düğmesi yaratıyorsanız, (Bölüm 29 ve 33 de açıkladığım gibi), bu özel düğmeye yapacağı eylemi tekrar etmesi özelliği vermek için 13 / 23 www.autocadbeyni.com www.autocadbeyni.com ©® ©® sağ tıklayın ve açılan kısa yol menüsünden en üstteki seçeneği seçin. Bu etkiyi Enter tuşuna basarak veremezsiniz. Önceki Veri girişini Kullanma Aynı veriyi tekrar tekrar kullanma ihtiyacı duyabilirsiniz. Örneğin, aynı yarıçaplı bir çok çember çizmek isteyebilirsiniz. Bu yarıçap değerini tekrar tekrar yazmaktansa, önceki veri listesini kullanabilirsiniz. Önceki noktalara, değerlere (örneğin mesafeler ve açılar) ve metinlere ulaşabilirsiniz. Veri girilmesi için bir istek (uyarı) gördüğünüzde, sağ tıklayın ve açılan kısa yol menüsünden Önceki Veri Girişi “Recent Input” seçeneğini seçin. (Bazı durumlarda; bu kısa yol menüsü görüntülenmez, bu özelliği kullanamazsınız.) Bu durumlarda listeden önceki verilerden birini seçebilirsiniz. Aynı zamanda dinamik veri giriş araç ip ucunda önceki verileri görüntülemek için aşağı veya yukarı ok tuşlarına basabilirsiniz. Önceki veri giriş özelliği o anki veri isteği (uyarı) ile ilişkili öğeleri görüntüler. Örneğin; şayet veri isteği (uyarı) yarıçapı soruyorsa, önceki veri girişlerden açıları veya X,Y koordinatlarını göremezsiniz; sadece uzunlukları görürsünüz. Komutları İptal etme Bazen bir komutu başlatır ve sonra o komuta ihtiyacınız olmadığının farkına varırsınız. Bu durumda, o komutu iptal edebilir ve farklı bir komut seçebilirsiniz. Halihazırda başlattmış olduğunuz komutu iptal etmek için, Esc tuşuna basın. Komut: “Command:” very isteği (uyarısı) görüntülenecektir. Aşağıdaki alıştırmada, komutları tekrar etmeyi, iptal etmeyi ve aynı zamanda önceki veri girişlerini kullanmayı uygulayacaksınız. ADIMLAR: Komutları Tekrar etme ve İptal etme 1. Acad.dwt veya acadlt.dwt şablonunu kullanarak yeni bir çizim başlatın. Uygulama düğmesinin (A) “Application button” hemen sağ tarafında bulunan çalışma ortamları “Workspaces” aşağı açılır listesinden Taslak ve Açıklama “ Drafting & Annotation”, çalışma ortamının seçili olduğuna emin olun. Açık olan tüm plaletleri kapatın. 2. Ev “Home sekmesini seçin Ev “Home sekmesi⇒ Çizim Paneli “Draw Panel” ⇒ Çember “Circle aşağı açılır listesi⇒ Merkez, Yarıçap 3. Çemberin merkez noktasını belirleyin veya [3P/2P/Ttr (tan tan yarıçap”radius”)]: veri isteği (uyarısı) geldiğinde, ekranınızın merkezine yakın herhangi bir noktaya tıklayın. 4. Çemberin yarıçapını belirleyin veya [Çap”Diameter”]: veri isteğine (uyarısına), 2 yazıp Enter tuşuna (↵) basın. Çizim alanında çember çizilecektir. 5. Enter tuşuna basın. Komut satırında ÇEMBER “CIRCLE” komut uyarısı tekrar görünecektir. 6. Aşağıdaki veri istemlerini (uyarıları) takip edin: Çemberin merkez noktasını belirleyin veya [3P/2P/Ttr (tanjant”tangent” yarıçap”radius”)]:Sağ tıklayın ve açılan kısa yol menüsünden 2P seçeneğini seçin. Çember çapının birinci uç noktasını belirleyin: çizim alanında herhangi bir noktaya tıklayın. Çember çapının ikinci uç noktasını belirleyin: Esc tuşuna basın. TVeri istemleri (uyarılar) kaybolacaktır. 7. Boşluk tuşuna basın. Dinamik Veri giriş ipucuna bakın, çemberin merkezini belirleyin veya ↓:veri isteğini (uyarısını) göreceksiniz. Çizim alanında herhangi bir noktaya tıklayın. 14 / 23 www.autocadbeyni.com www.autocadbeyni.com ©® ©® 8. çemberin yarıçapını belirleyin veya ↓:veri isteği (uyarısı) çıktığında, yarıçapı 2 olan başka bir çember yaratmak için, Enter tuşuna basın. 9. CIRCLE komutunu tekrar çalıştırmak için, bir kez daha Enter tuşuna basın. İlk veri isteği (uyarı) geldiğinde sağ tıklayın ve önceki veri girişi “recent input” seçin. Açılan yeni pencereden çizdiğiniz son çemberin merkezi olan en üsteki öğeyi seçin. 10.Yarı çapı belirleyin veri isteği (uyarısı) geldiğinde, eşmerkezli çemberi yaratmak için herhangi bir noktayı tıklayın. Bu çizimi kaydetmeyin. Bir Komutu Geri alma Birçok Windows uygulaması geri al ve tekrar et komutlarını sunar. AutoCAD ve AutoCAD LT’nin de bu konuda farkı yoktur. AutoCAD ve AutoCAD LT çizimi açtığınız zamandan beri çalıştırdığınız her komutu hatırlar. Bu yüzden, her eylemi geri alabilir ve çiziminizi ilk açtığınız haline geri getirebilirsiniz. Sadece bir kaç ciddi istisna vardır. Örneğin; şayet çizimin çıktısını veya baskısını aldıysanız, bu yazdırma işlemini geri alamazsınız. Aynı zamanda ve kaydetme işlemini de geri alamazsınız. Benzer şekilde; örneğin, bir noktayı koordinatlarını girerek yaratma işleminde olduğu gibi bilgi sağlayarak çalıştırdığınız komutları da geri alamazsınız. Not Bazı komutlar kendi geri al seçeneğine sahiptirler. Bunları kitabın içinde yeri geldiğinde bu özelliğe sahip komutları anlatırken açıklayacağım. Hızlı Erişim Araç çubuğundaki geri al “undo” düğmesine her tıkladığınızda, bir komutu geri alısınız. Geri al “Undo” düğmesinin yanındaki küçük aşağı ok işaretine tıklayarak geri al “undo” düğmesini aşağı açılır listesinden daha önceki bir komutu geri almak üzere seçebilirsiniz. Böylece o seçtiğiniz komut ve sonrasındaki komutların hepsi geri alınacaktır. Şayet oturumun ilk komutuna kadar geri almaya devam ederseniz, tüm komutları geri aldığınız için şöyle bir uyarı (mesaj) alırsınız: Her şey geri alındı. Komut satırına GERİ AL UNDO” komutunu yazarak başladığınızda, aşağıdaki seçenekleri görürsünüz: Geri alınacak işlem sayısını girin veya [Otomatik/Kontrol/Başlangıç/Son/İşaret/Geri] <1>: Ön tanımlı talimat olan geri alınacak işlem sayısını girin. Örneğin 3 yazarsanız, çalıştırdığınız son 3 komutu geri alırsınız. Bu işlem 3 gere geri al düğmesine basmakla eşdeğerdir. Diğer seçenekler aşağıdadır: • Otomatik “Auto.” Bir seferde birden fazla komutun işletilmesini sağlayan menü elemanını uygular. Otomatik “Auto” açık “on” (ki bu ön tanımlı durumdur.) durumunda olduğu zaman, o anki komuta kadar uygulanan komutlar bir seferde geri alınır. Otomatik “Auto” kapalı “off” durumunda olduğu zaman, geri al komutu her çalıştırılışında bir komut geri alır. • Kontrol “Control.” Beş alt seçenek sunar. Tüm ön tanımlı seçenekler size GERİ AL “UNDO” komutunu tüm kapasitesi ile kullanmanıza olanak sağlar. Hiç “none” alt seçeneği GERİ AL “UNDO” komutunu işlevsiz kılar. Tek “One” alt seçeneği her seferde bir adım geri alır, yani pratikte GERİ AL “UNDO” komutunu U komutuna çevirir. Birleştir “Combine” alt seçeneği ardışık kaydır ve yaklaş işlemlerini tek bir işleme birleştirir. Tabaka “Layer” alt seçeneği tabaka özellikler yöneticisi paletinden bir çok işlemi tek bir işleme gruplar. 15 / 23 www.autocadbeyni.com www.autocadbeyni.com ©® ©® • Başla “Begin.” Son “End” seçeneği ile birlikte çalışır. Son “End” seçeneğini kullandığınızda komutların listesinin o anki noktasında bir grup başlatır, UNDO guruptaki tüm komutları geri alır. Aynı zamanda U komutu da gurup içindeki herşeyi geri alır. • Son “End.” Başla “Begin” seçeneği ile yaratılmış olan gurup içindeki tüm komutları sonlandırır. • İşaretle “Mark.” Geri “Back seçeneği ile birlikte çalışır. Bir bakıma Başla “Begin” seçeneğine benzer, fakat çalışırken bir çok işaret “mark” yerleştirebilirsiniz. • Geri “Back.” Bu seçeneği kullandığınızda, AutoCAD veya AutoCAD LT sadece bir önceki işaret noktasına kadarki komutları geri alır. Bir sonraki geri “back” seçeneği kullandığınız işaret “mark” noktasından önceki komutları geri alır. Geri al “undo” komutunu kullandığınızda, komut satırı geri alınan tüm komutları listeler. Bazen, Gu listede bir gurup komutun geri alındığı anlamına gelen gurup “group” kelimesini görürsünüz. Bununla birlikte, bazen gurup “group” kelimesi tek bir komut içinde kullanılmış olabilir. Bu kullanım önemli değildir ve önemsenmeyebilir. İpucu Komutları geri aldığınız zaman, önceki çizim durumunuza daha hızlı geri dönmenize yardım etmesi için, AutoCAD veya AutoCAD LT’ye ardışık yakınlaş “zoom” ve kaydır “pan” komutlarını birleştirmesini söyleyebilirsiniz. Bunun için uygulama düğmesinde “Application button” (A) seçeneklerin “options” altında kullanıcı tercihleri “user preferences” sekmesinde Geri al/ileri al kısmında bulunan yakınlaş “zoom” ve kaydır “pan” komutlarını birleştir işaret kutusunu işaretleyin. Uygulama düğmesi “Application Button” ⇒ Seçenekler “Options” ⇒ Kullanıcı tercihleri “User Preferences” ” ⇒yakınlaş “zoom” ve kaydır “pan” komutlarını birleştir işaretleme kutusunu işaretleyin. Daha önceden anlattığım gibi, GERİ AL “UNDO” komutunun kontrol seçeneklerinden birleştir “combine” alt seçeneğini de kullanabilirsiniz. Şayet herhangi bir işaret “mark” noktası yaratılmadıysa, geri “back” seçeneğini kullanmak o çizim oturumundaki herşeyi geri alacaktır! Şanslıyız ki, bu durumda aşağıdaki uyarı mesajını alırız: Bu işlem her şeyi geri alacaktır. OK? <E“Y”> Şayet her şeyi geri almak istiyorsanız Enter tuşuna ↵ basın. Geri alınmış bir Komutu Tekrar etme Şayet bir komutu geri aldıysanız, geri alma işlemini geri almak istediğinizin farkına varabilirsiniz. Bu işleme bir kotumu tekrar etme denir. Tekrar etme işlemini bir komutun yinelenmesi ile karıştırmayın. Tekrar etme sadece bir komut geri aldıysanız uygulanır. Hızlı erişim araç çubuğundaki TEKRAR ET “REDO” komutu önce uygulanan geri al “undo” komutunun geri aldıklarını tekrar eder. Birden çok geri al “undo” komutunu tekrar edebilirsiniz. Not MREDO komutu birden fazla geri al “undo” komutunu bir seferde tekrar eder. Bu komutu (MREDO) komut satırına yazabilirsiniz. Aşağıdaki alıştırmada, komutları geri almayı “undoing” ve geri aldığınız komutları tekrar etmeyi “redoing” kullanmayı uygulayacaksınız. ADIMLAR: Komutları Geri alma ve Tekrar etme 16 / 23 www.autocadbeyni.com www.autocadbeyni.com ©® ©® 1. acad.dwt veya acadlt.dwt şablonu kullanarak yeni bir çizim başlatın. Uygulama düğmesinin “Application button” (A) hemen sağındaki Çalışma ortamları “Workspaces” aşağı açılır listesinden Taslak ve Açıklama “ Drafting & Annotation”, çalışma ortamının seçili olduğuna emin olun. 2. Ev “Home” sekmesini seçin⇒ Çizim “”Draw” Paneli ⇒ Çizgi “Line”. 3. Bir çizgi çizmek için veri istemlerini (uyarıları) izleyin, ve komutu bitirmek için Enter tuşuna basın. 4. Ev “Home” sekmesini seçin⇒ Çizim “”Draw” Paneli ⇒ Yay “Arc”. 5. Ön tanımlı seçenekleri kullanarak yayı çizmek için çizim ekranında her hangi üç noktaya tıklayın. 6. Ev “Home” sekmesini seçin⇒ Çizim “”Draw” Paneli ⇒ Çember “Circle”. 7. Çemberin merkezi olacak bir noktaya tıklayın, daha sonra bu noktanın yakınlarında fakat biraz açığında bir noktaya tıklayarak yarıçapı belirleyin. Şimdi çiziminiz bir çizgi, bir yay ve bir çember içermekte olup şekil 3.5’deki gibi görünecektir. Tabiki, çizerken farklı noktalara tıkladığınız için nesneler farklı görünecektir. 8. Hızlı erişim araç çubuğundaki geri al “undo” düğmesine tıklayın; çember yok olacaktır. 9. Hızlı erişim araç çubuğundaki geri al “undo” düğmesine tıklayın; yay yok olacaktır. Geri al “undo” düğmesine tekrar tıklayın; çizgi de yok olacaktır. 10. Hızlı erişim araç çubuğundaki tekrar et “undo” düğmesinin hemen sağındaki küçük aşağı ok işaretine tıklayın, ve çemberi “circle” seçin. Önceki geri al “undo” komutları ile geri alındıklarından dolayı üç nesne tekrar görünecektir. Sonraki alıştırma için bu çizimi kapatmayın ekranınızda dursun. Şekil 3.5 Çiziminizin bir çizgi, bir yay ve bir çember içermesi gerekiyor. Çapraz Kontrol The OOPS komutu arada başka komutlar kullanmış olsanız bile, son silinen nesne veya nesne gruplarını geri yükler. Daha fazla bilgi için Bölüm 18’e bakın. • Bir Komutun İçerisinde başka bir Komut Kullanma Bazı komutlar başka bir komutun içerisinde kullanılabilirler. Bunlar saydam komutlar olarak isimlendirilirler. Saydam bir komut tamamlandıktan sonra, orijinal komut kendisinin normal işlevine devam eder. Bir çok saydam komut çizimi farklı görüntülemek suretiyle size yardımcı olur, böylece orijinal komutu daha kolay 17 / 23 www.autocadbeyni.com www.autocadbeyni.com ©® ©® tamamlayabilirsiniz. Diğer bazı saydam komutlarda ayarları değiştirirler. Aslında, nesne seçimi gerektirmeyen, yeni nesne yaratmayan, çizimi yenilemeye sebep olan ve çizim oturumunu sonlandıran hemen hemen tüm komutlar saydam komut olarak kullanılabilirler. Şeritten “Ribbon” veya menüden bir saydam komut başlattığınızda, komutlar otomatik olarak saydam olacaktır. Şayet bir saydam komutu komut satırına veya dinamik veri giriş araç ipucuna “dynamic input tooltip” yazmak isterseniz, komut isminden önce üsten kesme işareti (‘) koymanız gerekecektir. Saydam komutları kullanmayı deneyin, Bu komutları vaz geçilmez bulacaksınız. Fareyi ve Fare Tekerleğini (Tekerleği) Kullanma Basit olması açısından, bu kitapta programı kullanırken fare “mouse” kullandığınız kabul edilmiştir., fakat bazı kullanıcılar dijital Tablot ve dokunmatik fare “puck” (dijital yazı kalemi “stylus”) kullanıyor olabilirler. Tipik dijital Tablot ve dokunmatik fare “puck” Şekil 3.6. da görülmektedir. Dokunmatik fare “puck” genellikle fareden “mouse” daha fazla tuşa sahip olup, kağıt çizimden noktalara hassas olarak tıklayabilmek için kullanacağınız saydam bir alan üzerindeki kıllara “crosshairs” sahiptir 18 / 23 www.autocadbeyni.com www.autocadbeyni.com ©® ©® Şekil 3.6 Sayısallaştırıcı ve dokunmatik fare “puck” 19 / 23 www.autocadbeyni.com www.autocadbeyni.com ©® ©® Dijital Tablot genellikle ekran olarak kullanabileceğiniz, üzerine çizim yapabileceğiniz bir alanı olacak, aynı zamanda kullanacağınız komutlar için özelleştirilebilir komt alanı bulunacak şekilde tasarlanmıştır. Tablotin bu komut alanı diğer bir menü olarak çalışır. Genellikle Tabloti 33. Bölümde anlatıldığı gibi kendi ihtiyaçlarınıza uygun olarak özelleştirebilirsiniz. Merkezde, dokunmatik fare “puck” çizebildiğiniz, menülere ve iletişim kutuları seçeneklerine ulaşabildiğiniz bir fare “mouse” gibi çalışır. Tabloti kağıt üzerindeki çizimleri AutoCAD veya AutoCAD LT’ye aktarma yani sayısallaştırma “digitizing” işlemi için kullanabilirsiniz. Bu aktarma işlemi, genellikle kağıt dokümanı (çizimi) diekt olarak Tablotin üzerine koyarak ve Tablot alanını çizim alanı olarak kullanmak suretiyle yapılır. Dokunmatik farenin “puck” saydam yüzeyde görünen kılları yardımıyla kağıt çizim üzerindeki örneğin bir çizginin başlangıç ve bitiş noktalarına tıkladığınızda, bu tıklamalar tablet tarafından sayısal ortama aktarılacak ve AutoCAD veya AutoCAD LT programında bir çizgi çizilecektir. 16. Bölümde sayısallaştırma ile ilgili bir alıştırma bulacaksınız. Yardım Alma AutoCAD ve AutoCAD LT’nin her kullanıcının zaman zaman yardıma ihtiyaç duyacağı bir çok komutu ve her komutun bir çok seçeneği vardır. AutoCAD vea AutoCAD LT’nin çok gelişmiş bir yardım sistemi vardır. Çapraz Kontrol İnternette ve diğer kaynaklarda bulunan AutoCAD ve AutoCAD LT’nin bu yardım sistemi için Ek B’ye bakınız.• Bir Komut hakkında Yardım Alma Bir komut hakkında yardım almanın en kolay yolu, komutu başlatmak ve klavyenin F1 tuşuna basmaktır. AutoCAD Bilgi Bankası “Autodesk Exchange” penceresi o komutun yardım içeriği ile görüntülenecektir. Şekil 3.7. zoom ↵ yazıp F1 tuşuna bastığınızda açılacak olan pencereyi göstermektedir. Yeni Özellik Yardım sistemi artık AutoCAD Bilgi Bankası’nın “Autodesk Exchange” bir parçası. AutoCAD Bilgi Bankası “Autodesk Exchange” AutoCAD’i ilk çalıştırdığınızda otomatik olarak açılır. AutoCAD’in açılışında bu pencereyi görmek istemiyorsanız, ekranın sol alt köşesinde bulunan bu pencereyi açılışta göster “Show this Window at Start Up” yazısının yanındaki tik işaretini kaldırın. AutoCAD Bilgi Bankası’nı “Autodesk Exchange” görüntülemek için, AutoCAD program penceresinin sağ üst köşesinde bulunan Değişim “Exchange” düğmesine tıklayın. Şayet internete bağlı değilseniz, internet tarayıcınızda alternatif yardım sistemi görüntülenecektir. • Ana Yardım Sistemini Kullanma Bir sorunuz olduğu zaman, yardım sistemini deneyin. AutoCAD ve AutoCAD LT oldukça tam bir yardım sistemi dökümantasyonu ile gelmektedir. Ben daha önce hiç F1 tuşuna basıldığında ( komut çalışıyor olmasa bile) veya başlık çubuğunun sağ tarafındaki soru işareti şekline tıklandığında AutoCAD Bilgi Bankasının “Autodesk Exchange” ana yardım bölümünü açan bir program görmemiştim, ana yardım sayfasına dönmek için, pencerenin üstündeki yardım düğmesine tıklayabilirsiniz. Belirli bir konu hakkında yardım almak için, yardımda ara metin kutusuna istediğiniz anahtar kelimeyi yazıp Enter tuşuna basın. Enter tuşuna bastığınızda, arattığınız anahtar kelime ile ilişkili konuları sol tarafta listelenmiş olarak bu listedeki ilk başlığın açıklamasını da sağ tarafta göreceksiniz. Bu sol taraftaki listeyi kaydırma çubuğunu kullanarak aşağı kaydırabilir ve ihtiyacınızı en iyi şekilde karşılayan başlığı bulabilirsiniz. Yardımda ara metin kutusunun hemen sağında bulunan aşağı açılır listeden aramanın nerede yapılmasını istediğinizi seçebilirsiniz. 20 / 23 www.autocadbeyni.com www.autocadbeyni.com ©® ©® Şekil 3.7 ZOOM komutu için yardım ekranı 21 / 23 www.autocadbeyni.com www.autocadbeyni.com ©® ©® Şekil 3.8 AutoCAD’in Ana Yardım Sayfası. Ön tanımlı arama ayarı her yerde “everywhere” olup, diğer seçenekler aşağıdadır: • Konuya göre sıralanmış öğeleri görüntülemek için kullanıcı kılavuzunu “User's Guide” seçin. Bu aynı bir kitabın içindekiler kısmı gibidir. Kullanıcı Kılavuzu “ User's Guide” AutoCAD’in nasıl kullanılacağını anlatan el kitabıdır. • Komutlar ve sistem değişkenleri hakkında yardım almak için Komut Referanslarını “Command Reference” seçin. Diğer yardım içeriği özelleştirme, programlama ( Geliştirici Dokümanları) ve programın kurulması konularını içermektedir. Aynı zamanda çevrimiçi olarak bilgi bankasını ve tartışma guruplarını da araştırabilirsiniz. Çabucak bir yardım konusunu açmak için, başlık çubuğundaki araştır kutusunu kullanabilirsiniz. Yardım Sayfaları ile Çalışma İstediğiniz konu ile ilgili yardım sayfasına ulaştığınızda, birçok özellik istediğinizi bulmanızda size yardım edecektir: • Prosedürler “Procedures.” Bir görevi tamamlamak için gerekli tüm talimatları yapılış sırasına göre adım adım sağlarlar. 22 / 23 www.autocadbeyni.com www.autocadbeyni.com ©® ©® • Komutlar “Commands.” İlişkili komutların yardım sayfalarına bağlantılar sunarlar. • Sistem Değişkenleri “System Variables.” İlişkili sistem değişkenlerinin yardım sayfalarına bağlantılar sunarlar. Sistem değişkenlerini “System Variables” Bölüm 5’de anlatacağım. • İlişkili Konular “Related Topics.” İlişkili yardım konularına bağlantılar sunarlar. Her sayfanın sol üst köşesine yakın o anki yardım kitabının yapısını gösteren ve tıklamanıza izin vererek geriye daha genel konulara ulaşmanızı sağlayan sağa ve sola ok işaretleri vardır. Özet Bu bölümde, AutoCAD ve AutoCAD LT ‘nin komutları ile ilgili bilmeniz gereken her şeyi okudunuz. Ayrıntılı biçimde yazacak olursak, okuduğunuz konular aşağıdadır: • Şeritin “Ribbon” Kullanımı • Menü ve Kısayol Menülerinin Kullanımı • İletişim Kutularının “Dialog Boxes” Kullanımı • Araç Çubukları “Toolbars” ile Çalışma • Araç Paletlerinin “Tool Palettes” Kullanımı • Komut İsimlerini “Command Names”Anlama • Komut Satırını “Command Line” Düzenlemeyi Kullanma • Komutları girmek ve veri isteklerine (uyarılara) cevap vermek için Dinamik Veri Giriş Araç çubuğunu Kullanma • Komut seçeneklerine “Command Options” Cevap verme ve Komut Satırı ve Kısayol Menülerini “Shortcut Menus” Kullanma • Komutları “Commands” Yineleme ve İptal etme • Komutları “Commands” Geri alma “Undo” ve Tekrar etme “Redo” • Saydam Komutları “Transparent Commands” Kullanma • Komutları “Commands” girmek için dokunmatik fareyi “puck” ve dijital Tableti Kullanma • Yardım “Help” Alma Sonraki bölümde, çizmeye başlamadan önce koordinatların tanımlanmasını ve gerekli tarzların neler olduğunu anlatacağım. 23 / 23