Meyve ve Sebzelerin Taze ve Çevre Dostu Tüketimi Obst und
Transkript
Meyve ve Sebzelerin Taze ve Çevre Dostu Tüketimi Obst und
Meyve ve Sebzelerin Taze ve Çevre Dostu Tüketimi Obst und Gemüse frisch und klimaschonend Mey Sezonve ve Sebze ları Hangi ürün n Takvim i ez Saison aman yenir? kalend Wann er g ibt es was? İklimi Korumak. Bizim Elimizde. Bölgenizden Taze Sebze ve Meyve Frisches Obst und Gemüse aus der Region Günümüzde süpermarketlerde tüm sebze ve meyve türleri tüm yıl boyunca temin edilebilmektedir. Bir ürün burada yetişmiyorsa, o zaman ithal edilmekte ve çoğunlukla çok uzaklardan getirilmektedir. Hatta bölgede yetişen meyve ve sebzeler taze olarak bulunsa da, süpermarket reyonlarında Almanya´nın başka yörelerinden veya uzak ülkelerden getirilen sebze ve meyveler de ek olarak yer bulmaktadır. Satın aldığınız sebze ve meyvelerin hangi ülkelerden geldiğini kontrol etmek ve yöresel ürünleri tercih etmek faydalı olacaktır, çünkü … Heutzutage gibt es im Supermarkt fast alle Gemüse- und Obstsorten das ganze Jahr über zu kaufen. Wächst etwas hier gerade nicht, wird es importiert und kommt oft von weither. Selbst wenn es frisches Obst und Gemüse aus der Region gibt, werden im Supermarkt zusätzlich Waren angeboten, die aus anderen Regionen Deutschlands oder gar aus fernen Ländern stammen. Es lohnt sich genau hinzuschauen oder nachzufragen, woher Obst und Gemüse kommen, und regionale Produkte zu wählen, denn … Yöresel sebze ve meyveler şu yönlerden avantajlıdır Obst und Gemüse aus der Region hat viele Vorteile • Uzun nakliyat mesafesi söz konusu olmadığından tartışılmaz biçimde daha tazedir • unschlagbare Frische, da weite Transportwege entfallen • Olgunlaştıktan sonra toplandığından daha lezzetli ve vitamin/mineral açısından daha zengindir • voller Genuss und höherer Nährstoffgehalt, da es reif gepflückt wird • Uzak ülkelerden getirilen ürünlere göre daha az koruyucu ilaç kullanıldığından düşük zararlı madde oranı içerir • geringe Belastung mit Schadstoffen, da es meist weniger Rückstände von Pflanzenschutzmitteln enthält als Waren aus fernen Ländern • Üretim sezonunda yüksek miktarda arzdan dolayı düşük fiyatlıdır • günstige Preise, wenn es in der Saison in größeren Mengen angeboten wird Açık arazide yetişen yöresel sebze ve meyveler bilhassa sağlıklı ve lezzetlidir, çünkü Sebze ve meyveler tam lezzetlerine ulaşmak için gerekli hava ve güneşe kavuşurlar. Bunun yanı sıra seralardan elde edilen ürünlere göre daha düşük miktarda nitrat içerirler. En sağlıklısı organik sebze ve meyvelerdir. Genel olarak daha düşük miktarda nitrat içerir ve pestisit artıkları barındırmazlar. Yöresel sebze ve meyveleri tüketmek iklimin korunmasına katkı sağlar Yöresel meyve ve sebzelerde uzun nakliyat mesafeleri söz konusu değildir. Nakliyat enerji maliyetine yol açar ve iklim üzerinde yük oluşturur, bilhassa taşıma uçak yoluyla yapılıyorsa. En uygun olanı açık arazide yetişmiş taze yöresel ürünlerdir. Ürünlerin üzerini kapatan folyo tünellerden oluşan ısıtılmamış seralar da iklim üzerinde düşük etkiye sahiptirler. Depolanan mamüller de genel olarak uzak mesafeden getirilen ürünlere nazaran iklim dostudur. Bununla beraber depolanma süresi uzadıkça bu denge bozulmaktadır. Isıtmalı seralarda yetiştirilen sebze ve meyveler, özellikle dışarıdaki sıcaklıkların düşük olması halinde iklim açısından kötü bir bilanço sunmaktadırlar. Besonders gesund und schmackhaft ist Obst und Gemüse aus der Region, das im Freien wächst Es bekommt genügend Luft und Sonne ab, um einen vollen Geschmack zu entfalten. Außerdem ist die Belastung mit Nitraten geringer als bei Obst und Gemüse aus dem Treibhaus. Am gesündesten ist Bio-Gemüse und -Obst. Es enthält generell wenig Nitrat und keine Pestizidrückstände. Der Kauf von regionalem Obst und Gemüse ist auch ein Beitrag zum Klimaschutz Ürün mevsimleri takvimi taze sağlıklı ve iklim dostu ürünler bulmanızda yardımcı olur Bei Obst und Gemüse aus der Region fallen keine langen Transportwege an. Transporte kosten Energie und belasten das Klima, vor allem wenn sie mit dem Flugzeug erfolgen. Optimal ist frische regionale Ware aus dem Freiland. Auch Obst und Gemüse aus Folientunneln und unbeheizten Gewächshäusern führt nur zu einer geringen Belastung des Klimas. Gelagertes Obst und Gemüse ist in der Regel ebenfalls klimaschonender als weitgereiste Ware. Allerdings wird die Bilanz immer schlechter, je länger die Lagerzeit ist. Gemüse und Obst, das aus dem beheizten Treibhaus kommt, hat eine schlechte Klimabilanz. Das ist vor allem dann der Fall, wenn aufgrund niedriger Außentemperaturen und / oder eines hohen Wärmebedarfs der Obst- und Gemüsesorten stark geheizt werden muss. Arka sayfada yer alan liste, hangi meyve ve sebzelerin mevsimi olduğunu, hangilerinin depodan, hangilerinin seralardan geldiğini göstermektedir. Farklı tatlar için portakal, nar, incir, hurma veya kayısı gibi meyveler tüketmek isterseniz, bunlardan uzak mesafelerden getirilenlerdense Akdeniz ülkelerinden gelenleri tercih etmenizi öneririz. Sağlıklı ve iklim dostu bir beslenme için tavsiyeler • Yöresel gıda maddelerini daha fazla satın alın • Yerel sebze ve meyvelerin sezonlarına daha fazla dikkat edin • Açık arazide yetişmiş meyve ve sebzeleri tercih edin • Organik gıda maddelerine daha fazla yönelin • Daha fazla sebze, daha az et ve yan ürünlerini tüketin • Egzotik meyveleri „adil ticaret“ (fairer Handel) yapan işletmelerden alın • Daha sık taze ve işlenmemiş ürünlerle yemek pişirin • Arabanızı daha sık park yerinde bırakın ve alışverişe yürüyerek, bisikletle ya da toplu taşıma araçlarıyla gidin • Gıda maddelerinin çöpe atılmasının önüne geçmek için olabildiğinde az şey satın alın Der Saisonkalender hilft frische, gesunde und klimaschonende Ware zu finden Die umseitige Einkaufshilfe zeigt, wann Obst und Gemüse bei uns Saison haben, aus dem Lager oder aus dem Gewächshaus kommen. Wenn es zur Abwechslung doch einmal Apfelsinen, Granatäpfel, Feigen, Datteln oder Aprikosen sein sollen, sind Früchte aus dem Mittelmeerraum die bessere Wahl als solche aus Ländern mit noch längeren Transportwegen zu uns. Tipps für eine gesunde und klimafreundliche Ernährung • häufiger Lebensmittel aus der Region kaufen • stärker auf die jeweilige Saison für heimisches Gemüse und Obst achten • Obst und Gemüse aus dem Freiland bevorzugen • Südfrüchte möglichst aus dem Mittelmeerraum, tropische Früchte aus dem Fairen Handel kaufen • öfter mal zu Bio-Lebensmitteln greifen • viel Gemüse und weniger Fleisch und Wurst essen • häufiger mit frischen, unverarbeiteten Produkten kochen • öfter mal das Auto stehen lassen und den Einkauf zu Fuß, mit dem Fahrrad oder dem Nahverkehr erledigen • möglichst nicht zu viel kaufen, damit keine Lebensmittel weggeworfen müssen www.klimig.de Meyve ve Sebzelerin Taze ve Çevre Dostu Tüketimi Obst und Gemüse frisch und klimaschonend İklimi Korumak. Bizim Elimizde. Aşağıdaki renkli kutucuklar, Almanya´da yetiştirilen sebze ve meyvelerin hangi aylarda tüketiciye ulaştığını göstermektedir. Renkler şu anlamlara gelmektedir: topraktan taze toplanmış ürünler frisch vom Feld Meyveler Obst Ocak Jan Aralık Dez Elma Äpfel Ocak Jan Kapsamlı soğutmaya gerek olmaksızın depolanmış ürünler, koruyucu seralarda yetiştirilmiş ürünler (Ör. Tünel tipi seralar) ısıtmalı seralarda yetiştirilmiş veya kapsamlı soğutmaya ihtiyaç gösteren depolanmış ürünler aus dem Lager ohne aufwendige Kühlung oder aus geschütztem Anbau (z. B. Folientunnel) aus beheizten Treibhäusern oder aus dem Lager mit aufwendiger Kühlung Ocak Jan Aralık Dez Armut Birnen Aralık Dez Frenk Üzümü Johannisbeeren Die farbigen Kästen unter den Abbildungen zeigen in welchen Monaten in Deutschland angebaute Obst- und Gemüsesorten erhältlich sind. Dabei bedeutet: Ocak Jan Aralık Dez Böğürtlen Brombeeren Ocak Jan Aralık Dez Kiraz / Vişne Kirschen Ocak Jan Ocak Jan Aralık Dez Çilek Erdbeeren Aralık Dez Sarı Erik Mirabellen Ocak Jan Aralık Dez Erik Pflaumen Ocak Jan Aralık Dez Ocak Jan Yaban Mersini Heidelbeeren Ahududu Himbeeren Ocak Jan Ocak Jan Aralık Dez Aralık Dez Aralık Dez Mürdüm Eriği Quitten Bektaşi Üzümü Stachelbeeren Ocak Jan Ocak Jan Sebzeler Gemüse Ocak Jan Aralık Dez Patlıcan Auberginen Ocak Jan Ocak Jan Aralık Dez Ocak Jan Karnabahar Blumenkohl Aralık Dez Ocak Jan Aralık Dez Ocak Jan Yeşil Soğan Frühlingszwiebeln Yeşil Lahana Grünkohl Salatalık Gurken Ocak Jan Ocak Jan Ocak Jan Aralık Dez Bal Kabağı Kürbis Ocak Jan Aralık Dez Havuç Möhren Aralık Dez Ocak Jan Aralık Dez Fasulye Bohnen Aralık Dez Ocak Jan Aralık Dez Ocak Jan Aralık Dez Ocak Jan Dolmalık Biber Paprika Pırasa Porree Ocak Jan Ocak Jan Aralık Dez Kırmızı Lahana Rotkohl Kereviz Stangensellerie Kuşkonmaz Spargel Ocak Jan Ocak Jan Ocak Jan Ocak Jan Aralık Dez Aralık Dez Aralık Dez Beyaz Lahana Weißkohl Domates Tomaten Aralık Dez Bezelye Erbsen Aralık Dez Patates Kartoffeln Kırmızı Pancar Rote Beete Rüben (şalgam) Steckrüben Aralık Dez Brokoli Brokkoli Ocak Jan Aralık Dez Kereviz Knollensellerie Aralık Dez Ocak Jan Aralık Dez Turp Radieschen Aralık Dez Ocak Jan Aralık Dez Ocak Jan Ocak Jan Aralık Dez Alabaş Kohlrabi Ocak Jan Aralık Dez Brüksel Lahanası Rosenkohl Aralık Dez Ocak Jan Aralık Dez Sivri Lahana Spitzkohl Ispanak Spinat Milano Lahanası Wirsing Aralık Dez Rezene Fenchel Aralık Dez Kabak (yemeklik) Zucchini Ocak Jan Aralık Dez Soğan Zwiebeln Yemek Salate * Yapraklı salatalar: Marul, Kıvırcık, Göbek Salatası vb. * Kopfsalat, Eichblatt, Eisberg, Romana u.ä. Ocak Jan Göbek* Blattsalate* Aralık Dez Ocak Jan Aralık Dez Hindiba Endiviensalat Ocak Jan Semizotu Feldsalat Aralık Dez Ocak Jan Aralık Dez Kırmızı Lahana Radicchio Bu bir | Ein Projekt von Ocak Jan Aralık Dez Roka Rauke (Rucola) Tarafından desteklenmektedir projesidir ECOLOG-Institut für sozial-ökologische Forschung und Bildung Stiftung Zentrum für Türkeistudien und Integrationsforschung Dr. Silke Kleinhückelkotten, Telefon: 0511-473915-13 E-Mail: silke.kleinhueckelkotten@ecolog-institut.de Internet: www.ecolog-institut.de Caner Aver, Telefon: 0201-3198-112 E-Mail: aver@zfti.de, Internet: www.zfti.de Klimaschutz. In unserer Hand. V.i.S.d.P.: Dr. Silke Kleinhückelkotten · Tasarım | Gestaltung: dezelske designstudio, www.dezelske-design.de · Çeviri | Übersetzung: Cem Sentürk / Caner Aver Fotoğraflar | Fotos: Thomas Langreder (Fotos mit Gesichtern), ingimage · % 100 geri dönüşümlü kağıda basılmıştır | gedruckt auf 100 % Recyclingpapier Basımevi | Druckerei: Umweltdruckhaus Hannover · 1. Baskı Ocak 2014 | 1. Auflage Januar 2014 www.klimig.de