geocities.co.jp yani koruyucusu
Transkript
geocities.co.jp yani koruyucusu
>>> SAYI 36 TEMEL B‹LG‹LER APPLE B‹LG‹SAYARLAR FARKLI B‹R PC. WINDOWS PC’DE MÜZ‹K YAZILIMLARI DE⁄‹fi‹K MULT‹MEDYA UYGULAMALARI. PROJELER ‹NDEKS VE TABLOLAR 37. SAYIDA NELER VAR? WORD ‹LE ÇALIfiMANIN ‹NCEL‹KLER‹. TEMEL B‹LG‹LER WINDOWS 2000 ‹LE TANIfiMA. INTERNET INTERNET’TE EKRAN KORUYUCULAR ÇEfi‹TL‹ EKRAN KORUYUCULARI BULAB‹LECE⁄‹N‹Z S‹TELER. GPS NED‹R? WINDOWS ADOBE ACROBAT READER UYGULAMASI PROJELER WORD ‹Ç‹NDE ARAMA YAPTIRMAK. INTERNET INTERNET RADYOLARI. GPS S‹STEM‹N‹N TANITILMASI. FLASH UYGULAMASININ ÖZELL‹KLER‹. WEB SAYFASI TASARIMI (ÖZET 1) WEB SAYFASI TASARIMI (ÖZET2) Ö⁄REND‹KLER‹M‹Z‹N GÖZDEN GEÇ‹R‹LMES‹. MULTIMEDIA VE E⁄LENCE MP3 ÇALICI AYGITLAR MULTIMEDIA VE E⁄LENCE MORPHING NED‹R? SIK RASTLANAN B‹R ÖZEL EFEKT‹N TANITIMI. PÜF NOKTASI ÇEfi‹TL‹ WINDOWS 98 ‹PUÇLARI (XI) 10 Temmuz’da Bayilerde Kaç›rmay›n! PÜF NOKTASI ÇEfi‹TL‹ WINDOWS 98 ‹PUÇLARI (10) WINDOWS 98 ‹Ç‹N ÖNEML‹ ‹PUÇLARI. Bilgisayar›n›zla ilgili her türlü sorun için “Herkes ‹çin Bilgisayar” Destek Telefonu 0 800 211 61 17 Saatleri: 9.30 - 11.00, 13.00 - 14.30 Abone Servisi 0 800 211 61 18 Herhangi bir say›y› kaç›rd›¤›n›zda, bunu abone bölümümüzden temin etmeniz ve “Herkes ‹çin Bilgisayar”› eksiksiz olarak biriktirmeniz mümkün. En temelden bafllayan bilgi düzeyi ileri düzeylere kadar yükselecek. Böylece “Herkes ‹çin Bilgisayar” her düzeyden kullan›c› için “eksiksiz” bir baflvuru kayna¤› olacak. Genel Yay›n Yönetmeni: Gökhun Sungurtekin (Sorumlu), Yaz› ‹flleri Müdürü: Mahmut Karsl›o¤lu, Editör: M. Berker Güngör, Grafik Tasar›m: Murat Çelik, Vogel Sat›fl Müdürü: Gönül Morgül, Müflteri Temsilcisi: Yeliz Koyun, Pazarlama Müdürü: Güler Okumufl, Abone Sorumlusu: Nur Geçili, Da¤›t›m: Cem Cenker, Üretim: Turgay Tekatan, Vogel Yay›nc›l›k Ltd. fiti. Genel Müdürü: Hermann W. Paul, Genel Müdür Yard›mc›s›: Beste Özerdem, Vogel Yay›nc›l›k Ltd. fiti. Ad›na Sahibi: Gökhun Sungurtekin, Renk Ayr›m›-Film Ç›k›fl ve Bask›: As›r Matbaac›l›k Ltd. fiti., Da¤›t›m B‹RYAY A.fi. Vogel Yay›nc›l›k Piyalepafla Bul. Zincirlikuyu Cad. Ün ‹fl Merkezi No: 231/3 80380 Kas›mpafla-‹STANBUL Tel: (212) 297 17 24 Faks: (212) 297 17 33 >>> APPLE B‹LG‹SAYARLAR TEMEL B‹LG‹LER APPLE B‹LG‹SAYARLAR "Apple" ismi ve ›s›r›lm›fl elma logosunun bilgisayar dünyas›nda çok farkl› bir yeri vard›r. Günümüzde bilgisayar denince ço¤u insan›n akl›na masalar›m›z›n üzerinde duran PC s›n›f› ayg›tlar gelir. "Apple" ya da "Macintosh" isimleri ise özellikle ülkemizde çok fazla bilinmez. Ancak ›s›r›lm›fl elma logosunu tafl›yan bilgisayarlar bilgisayar dünyas›nda oldukça önemli bir yere sahiptirler. ‹LKLER Ço¤u insan ilk kiflisel bilgisayar›n nas›l ortaya ç›kt›¤›n› bilmez, ancak bu san›ld›¤› gibi geliflmifl laboratuvarlarda ve deneyimli mühendislerin çabalar› sonucu olmam›flt›r. Aksine, ilk "kiflisel" denebilecek yap›daki bilgisayar 1976 y›l›nda iki üniversite ö¤rencisi taraf›ndan evlerinin garaj›nda ve tamamen elde üretilmiflti. Bu ilginç cihaz Apple 1 ad›n› tafl›maktayd› ve o zaman için genç ö¤rencilerin konuyla ilgilenen arkadafllar›n›n takdirini almaktan daha fazla yank› uyand›rmam›flt›. Ne var ki bundan bir y›l sonra o iki ö¤renci çok daha geliflmifl olan Apple 2’yi tamamlad›lar, bu her aç›dan çok daha üstün bir bilgisayard›. Apple 2 tamamen kapal› bir plastik kasan›n içine yerlefltirilmiflti, o zaman için oldukça geliflmifl bir ana ifllemci kullan›yordu ve daha pek çok özelli¤inin yan› s›ra renkli grafiklere sahipti. Steve Wozniak ve Steve Jobs ad›ndaki o iki genç ö¤- renci bir firma kurarak bu geliflmifl bilgisayar› tüm dünyaya sundular ve k›sa sürede milyoner oldular. Apple bilgisayarlar› uzun süre piyasada herhangi bir rekabetle karfl›laflmadan sat›fl rekorlar› k›rd›lar ve "kiflisel bilgisayar" tan›m›n› toplumlar›n günlük hayat›na sokmay› baflard›lar. Ancak 1981 y›l›nda IBM flirketinin PC s›n›f› ilk bilgisayar›n› piyasaya ç›karmas› ciddi bir rekabetin do¤mas›na sebep oldu. Fakat Apple 1984 y›l›nda tamamen yeni bir seri olan Macintosh bilgisayarlar›n› piyasaya sunarak rakiplerinin önüne geçmeyi baflard›. Macintosh serileri o zaman için di¤er firmalar taraf›ndan üretilen PC s›n›f› bilgisayarlarda bulunmayan pek çok özelli¤e sahipti. Herfleyden önce bu bilgisayarlar o zamanki rakipleri gibi 8 ya da 16 bit de¤il, 32 bit tabana sahipti. Ayr›ca geliflmifl bir grafik arabirim ve bilgisayar faresini ilk defa kullan›c›lar›n hizmetine sunan kullan›m› son derece kolay bilgisayarlard›. HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● TEMEL B‹LG‹LER 187 <<< TEMEL B‹LG‹LER APPLE B‹LG‹SAYARLAR ‹N‹fiLER VE ÇIKIfiLAR Ancak hayat inifl ve ç›k›fllarla doludur, nitekim Macintosh serileri bir y›l için oldukça ilgi çektikten ve sat›fl rekorlar› k›rd›ktan sonra, sat›fl grafi¤inde büyük düflüfller gözlenmeye bafllad›. Bu düflüfl flirketi öyle zor duruma soktu ki, kuruculardan Steve Jobs dayanamayarak ayr›lmak zorunda kald›. Bütün bunlar›n üzerine Apple ve Microsoft aras›nda iflletim sistemlerinin benzerli¤i yüzünden aç›lan dava durumun daha da zorlaflmas›na sebep oldu. Gerçekten de Microsoft taraf›ndan gelifltirilen Windows iflletim sistemi pek çok aç›dan Apple bilgisayarlarda kullan›lan MacOS sistemine benziyordu, bu da anlaflmazl›klar›n ç›kmas›na sebep olmufltu. Tam flirketin bafl› ciddi bir biçimde beladayken, PostScript modeli ilk laser yaz›c›n›n gelifltirilmesi iflleri bir hayli yoluna koydu. Bu yaz›c› yeni Macintosh serileri ve PageMaker yaz›l›m›yla birlikte piyasaya sürüldü. K›sa bir süre içinde ucuz ve etkin masaüstü yay›nc›l›¤› mümkün k›lan bu kombinasyon Apple flirketinin yeniden prestij ve güç kazanmas›n› sa¤lad›. 1990’l› y›llar›n bafl›nda ise Apple ilk notebook s›n›f› tafl›nabilir bilgisayar olan PowerBook ile yeniden yükselifle geçti. Hatta ayn› dönemde bugün kullan›lan PDA’lar›n atas› say›lan Newton flirket taraf›ndan büyük bir kampanyayla piyasaya sürüldü. Ne var ki bu PDA baz› aç›lardan sorunluydu, özellikle tasar›mc›lar›n›n planlad›¤› gibi elyaz›s›n› düzgün olarak tan›yabilmekte zorlan›yordu. Bu sorunlar yüzünden Newton piyasada beklenilen 188 HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● TEMEL B‹LG‹LER ilgiyi göremedi, ama PDA s›n›f› cihazlar›n da öncülü¤ünü yapm›fl oldu. 1994 y›l›nda ise Apple taraf›ndan piyasaya sürülen geliflmifl PowerPC ifllemcili bilgisayarlar bir hayli ilgi çekti, öyle ki uzun bir aradan sonra flirketin yeniden güçlenmesi ve pazardan büyük bir pay almas› kaç›n›lmaz gibi görünüyordu. Ancak 1995 y›l› Apple için tam bir kabus oldu, çünkü Microsoft büyük bir reklam kampanyas› deste¤inde Windows 95 iflletim sistemini piyasaya sürdü. Buna pek çok firma taraf›ndan piyasaya sürülen son derece ucuz PC modellerinin de kat›lmas›yla birlikte Apple çok büyük bir pazar kayb›na u¤rad›. >>> APPLE B‹LG‹SAYARLAR YEN‹ DÖNEM Apple’›n kurucular›ndan olan Steve Jobs 1996 y›l›nda yeniden flirkete döndü ve hemen ard›ndan PowerMac G3 modeli yeni nesil Macintosh bilgisayarlar›n›n tasar›m›na baflland›. Ayn› zamanda UNIX sistemini temel alan yeni bir iflletim sistemi üzerinde de çal›flmalar bafllad›. Bu arada Apple ve Microsoft aras›ndaki uzun süren davalar da bir sonuca ba¤lanm›fl, iki flirket birbirlerini mahkemeye vermekten vazgeçip pek çok konuda birlikte çal›flmaya bafllam›flt›. Hatta Microsoft zaman içinde Office program pakedinin ve Internet Explorer yaz›l›mlar›n›n Apple sürümlerini de piyasaya ç›kard›. 1998 y›l› Apple bilgisayarlar›n›n iMac adl› bilgisayar serilerini piyasaya sunmas›yla flirket tarihinde yeni bir dönemin bafllang›c› oldu denebilir. iMac serileri özellikle düflük bütçeli ev kullan›c›lar› düflünülerek haz›rlanm›fl sistemlerdi. Parlak renkli ve yar› saydam plastik kasalara sahip olan bu sistemlerde monitör dahil tüm parçalar kasan›n içine toplanm›fl, böylece derli toplu bir cihaz haz›rlanm›flt›r. Bu seriler özellikle PC s›n›f› di¤er bilgisayarlarla ilgilenen ev kullan›c›lar›n› hedefledi¤inden, fiyatlar› da bunlarla rekabet edebilecek flekilde düzenlenmifltir. TEMEL B‹LG‹LER APPLE B‹LG‹SAYARLARININ BUGÜNÜ Kiflisel bilgisayar alan›ndaki pek çok yenili¤e imzas›n› atm›fl olmas›na ra¤men, bugün Apple bilgisayarlar› dünya pazar›n›n nispeten küçük bir bölümünü elinde bulundurmaktad›r. Dünyan›n pek çok ülkesinde Apple markas› çok az bilinir ve kullan›l›r. Bu durum kendi sektöründe pek çok konuda liderlik etmifl olan bir kurulufl için tuhaf gibi görünse de, asl›nda pek çok sebebi vard›r. Apple bilgisayarlar›n›n çok yayg›n olmamas›n›n en önemli sebebi tek bir firma taraf›ndan üretiliyor olmalar›d›r. Geçen y›llar içinde Apple çeflitli firmalara "klon" bilgisayarlar üretmeleri için izin vermifltir, ancak yaflanan kalite sorunlar› yüzünden bu izinler k›sa sürede iptal edilmifltir. Bu yüzden Apple türü bir bilgisayar› sadece ana üretici firmas›ndan sat›n alabilirsiniz. Ancak PC s›n›f› di¤er sistemler için ayn› fley geçerli de¤ildir. Genel olarak "IBM uyumlu" ad› alt›nda sat›lan PC’lerin hemen hepsinde ayn› tür ifllemciler ve parçalar kullan›lmaktad›r, ancak bunlar tek firmadan de¤il, yüzlerce farkl› firmadan gelir‹PUCU ler. Bu yüzden pazar çok h›zl› bir biçimde, çok daha ucuz bilgisayarlarla Apple Macintosh serisi bilgisayar özeldolmufl, Apple nispeten likle son y›llarda bir hayli güçlü sistemler k›s›tl› üretim planlamahaline gelmifllerdir. Bu yüzden öncelikli olas›yla buna ayak uydurarak grafik ve multimedya çal›flmalar›nda mam›flt›r. kullan›l›rlar. *< > >>> HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● TEMEL B‹LG‹LER 189 <<< TEMEL B‹LG‹LER APPLE B‹LG‹SAYARLAR yönelmifltir. Yak›n zamanda daha ucuz Apple sistemler üretilmifltir, ancak özellikle yaz›l›m deste¤inin k›s›tl› olmas› pazar pay›n›n h›zl› bir biçimde art›r›lmas›n› önlemifltir. firma mevcuttur. Bu firmalar›n büyük bir k›sm› gelifltirdikleri küçük çapl› yaz›l›mlar› ücretsiz olarak ta da¤›tmaktad›rlar. Ancak Apple bilgisayarlar› için böyle genifl bir program deste¤i mevcut de¤ildir, çünkü yaz›l›mlar da üretici firman›n kontrolü alt›ndad›r. Bir di¤er önemli sorun ise Apple bilgisayarlar›n›n fiyatlar›n›n eskiden beri benzer sistemlere k›yasla çok daha yüksek olmas›d›r. Tabii ki Apple bilgisayarlar› al›fl›lm›fl PC’lere oranla daha sorunsuz, daha kaliteli sistemlerdir. Ancak eskiden beri fiyatlar› INFO benzer sistemlerden çok daha pahal› olmufltur. Apple bilgisayarlar› özellikle sorunsuz Kaliteli ancak pahal› çal›flmalar›yla ünlüdürler. Sadece bir firma ürünler her kullan›c›n›n taraf›ndan tasarland›klar› ve üretildikleri kesesine göre de¤ildir, için, gerek yaz›l›m, gerek donan›m olarak bu yüzden ço¤u son derece uyumlu bir yap›ya sahiptirler. Bu da özellikle ifl konular›nda kullan›lmalainsan daha ucuz r›n› yayg›nlaflt›rm›flt›r. olan sistemlere I < > >>> 190 HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● TEMEL B‹LG‹LER >>> Apple bilgisayarlar›n›n daha fazla kullan›c› bulamamas›n›n bir baflka sebebi de yaz›l›m konusunda çekilen s›k›nt›lard›r. IBM uyumlu PC’ler dünya pazar›n›n büyük bir k›sm›n› ele geçirmifllerdir, çünkü bunlar için oyundan grafik tasar›m›na dek pek çok alanda yaz›l›m gelifltiren binlerce KULLANIM ALANLARI VE GELECE⁄‹ Apple bilgisayarlar günümüzde daha ziyade ifl alan›nda kullan›lmaktad›r. Eskiden beri "zevk sahibi ve yarat›c›" kiflilere hitap etti¤ini vurgulayan reklamlar›n ve hayli yüksek olan fiyatlar›n›n sayesinde, bu sistemler büyük firmalarda çal›flan tasar›mc›lar›n gözdesi olmufl, nispeten sorunsuz çal›flmalar› ile de kendilerini özellikle grafik ve multimedya alan›nda kabul ettirmifllerdir. Özellikle yay›nc›l›k konusundaki tüm grafik tasar›m iflleri Apple bilgisayarlar ile yap›lmaktad›r. Mesela flu an elinizde tuttu¤unuz bu yay›n›n sayfalar› bir Apple bilgisayarda dizilerek haz›rlanm›flt›r. Apple bilgisayarlar›n›n gelecek için olan planlar› ise t›pk› eski zamanlarda oldu¤u gibi yeniliklerle dolu gibi görünmektedir. Baflta Steve Jobs olmak üzere ço¤u flirket yöneticisi bilgisayarlar›n yak›n gelecekte bugün al›flm›fl oldu¤umuz formu kaybedece¤ine inanmaktad›r. Onlara göre bilgisayarlar çevremizdeki her türden elektronik cihazla anlaflabilen ve onlara hükmedebilen araçlar olacakt›r. Tabii ki Apple bilgisayarlar›n›n gelece¤i de onlar›n görüfllerine uygun olarak flekillenecektir. >>> PC’DE MÜZ‹K YAZILIMLARI WINDOWS PC’DE MÜZ‹K YAZILIMLARI Günümüzde bilgisayarlarda kullan›lan pek çok farkl› multimedya dosyas› türü mevcuttur. Bilgisayar dünyas›nda özellikle son on y›ld›r yaflanan donan›msal ve yaz›l›msal geliflmeler, bu cihazlar› hayat›n her alan›nda faydalanabilece¤imiz hale getirmifllerdir. Sadece büyük kurulufllar de¤il, hayat›n› kolaylaflt›rman›n yolunu arayan s›radan insanlar da bilgisayarlar›n sa¤lad›¤› faydalardan yararlanabilmektedirler. Günümüzde büyük flirketler ve kurulufllar›n ihtiyaçlar› farkl› bir pa- zar, s›radan ev ve ofis kullan›c›lar›n›n ihtiyaçlar› ise tamamen farkl› ve oldukça genifl bir pazar oluflturmaktad›r. Bunun sonucu olarak gündelik hayata yönelik yaz›l›m ve donan›mlarda büyük bir geliflme gözlenmektedir. Bugün için evimizdeki bilgisayarlar› pek çok farkl› amaçla kullanabilmekteyiz. Ancak bilgisayarlar›n evlerdeki kullan›m alanlar›n›n bafl›nda e¤lencenin en ön planda geldi¤i kaç›n›lmaz bir gerçektir. Tabii burada "e¤lence" denince ço¤u insan›n akl›na birbirinden güzel grafikli geliflmifl bilgisayar oyunlar› gelebilir, fakat ifl sadece bununla k›s›tl› kalmamaktad›r. Gerçekten de piyasada rahatl›kla bulunan donan›mlara sahip olan s›radan bir masaüstü bilgisayar›n›n yapamayaca¤› pek az fley vard›r. Böyle bir sistemle oyun oynaman›n yan› s›ra televizyon ve radyo yay›nlar›n› takip edebilir, Internet üzerinde gezinebilir, CD ve DVD ortam›na kaydedilmifl filmleri seyredebilir, pek çok farkl› biçimde kaydedilmifl müzik dosyalar›n› dinleyebilirsiniz. Özellikle müzik konusunda bilgisayarlar›n kazand›¤› yetenekler gerçekten flafl›rt›c›d›r. Bundan 4-5 y›l öncesine dek sadece basit Midi müzikler çalabilen bilgisayarlar, bugün art›k oldukça geliflmifl ve pahal› müzik sistemleriyle rekabet edebilecek seviyeye gelmifllerdir. Geliflmifl ses kartlar› ve sadece bilgisayarlar için üretilen özel hoparlör sistemleri sayesinde evinizdeki bilgisayar› oldukça yetenekli bir müzik seti haline dönüfltürebilirsiniz. Tabii ki her yapt›¤› iflte oldu¤u gibi, bilgisayar›n›z›n müzik ya da film dosyalar›n› çal›flt›rabilmek için de özel yaz›l›mlara ihtiyac› vard›r. Windows iflletim sistemi içinde Media Player ad› verilen oldukça geliflmifl bir uygulama mevcuttur. Bu uygulama pek çok ses ve görüntü INFO dosyas›n› rahatl›kla çal›flt›rabilecek kapasitededir. Ne var ki bazen MP3 tan›m› asl›nda "MPEG Audio Layer farkl› programlara 3" kelimelerinin bir k›saltmas›d›r ve özel da ihtiyac›n›z bir dosya biçiminin ad›d›r. Bu dosya biçimi öncelikle CD ve DVD üzerine kaydedilecek olacakt›r. I < > filmlerde kullan›lmak üzere gelifltirilmifl, ancak sonradan beklendi¤inden daha yayg›n kullan›lmaya bafllanm›flt›r. Bu dosya biçiminin en büyük özelli¤i ses kalitesinde büyük bir kay›p olmadan ses dosyalar›n›n yaklafl›k onda biri büyüklü¤ünde s›k›flt›r›labilmesine imkan sa¤lamas›d›r. >>> HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● WINDOWS 109 <<< WINDOWS PC’DE MÜZ‹K YAZILIMLARI Günümüzde bilgisayarlarda en yayg›n olarak kullan›lan ses dosyas› biçimlerinden biri MP3 olarak bilinendir. MP3 dosya biçimi normalde çok büyük yer kaplayan müzik parçalar›n›n oldukça küçük bir alana s›k›flt›r›labilmesine imkan tan›d›¤›ndan, oyunlardan tutun da müzik albümlerine dek hemen her yerde kullan›lmaktad›rlar. Windows Media Player pek çok baflka biçimi oldu¤u gibi, MP3 dosyalar›n› da rahatl›kla çal›flt›rabilmektedir. Ancak gerek kullan›m kolayl›¤›, gerek destekledi¤i dosya biçimlerinin say›s› aç›s›ndan kusursuz bir uygulama oldu¤u söylenemez. Bu yüzden bilgisayar›n›zda farkl› formatlarda kaydedilmifl ses dosyalar›n› çalabilmek için baflka uygulamalara da ihtiyac›n›z olacakt›r. Bilgisayar›n›zda kullanabilece¤iniz bu türden çeflitli uygulamalar› bulabilece¤iniz en genifl kaynak her zaman oldu¤u gibi yine Internet’tir. Gerek program gelifltiren firmalar›n, gerek yaz›l›m üzerine uzmanlaflm›fl çeflitli kurulufllar›n web sitelerinde pek çok Shareware ve Fre110 HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● WINDOWS eware uygulamay› bulabilirsiniz. Bu konuda öncelikli olarak bakman›z› tavsiye etti¤imiz bir site http://winfiles.cnet.com/ adresinde bulunmaktad›r. Burada hemen her türden Windows uygulamas›n›n yan› s›ra, çok say›da MP3 ve Audio Player yaz›l›m›n› da bulabilirsiniz. fiimdi bulabileci¤iniz yaz›l›mlardan baz›lar›na ve genel özelliklerine birlikte bir bakal›m. WINAMP Günümüzde WinAmp uygulamas›n›n bulunmad›¤› bir bilgisayara rastlamak hemen hemen imkans›zd›r denebilir, bu program belki de en popüler ses çal›c›s› yaz›l›m›d›r. Devaml› yeni sürümleri piyasaya ç›kan bu yaz›l›m zaman içinde oldukça geliflmifl, son sürümleri hem sa¤lad›klar› kullan›m kolayl›¤›, hem de genifl dosya biçimi deste¤i aç›s›ndan neredeyse rakipsiz hale gelmifllerdir. WinAmp ile MP3 d›fl›nda daha pek çok ses dosyas›n› çal›flt›rabilir, ayr›ca Internet üzerinden yap›lan radyo yay›nlar›n› dinleyebilirsiniz. WinAmp genel arabirim olarak oldukça kullan›fll›d›r, ana kontrol panelinin yan›s›ra bir çalma listesi ve on bantl›k ses ayar paneli de bulunmaktad›r. Ancak e¤er isterseniz uygulaman›n çal›flma penceresinin görünümünü "Skin" ad› verilen farkl› kaplamalar kullanarak de¤ifltirebilirsiniz. Bu kaplamalar› da Internet üzerinden bulabilmek mümkündür ve binlerce seçenek mevcuttur. Son derece kullan›fll› bir program olan WinAmp’›n popüler hale gelmesindeki en büyük sebep ise tamamen ücretsiz olmas› ve çal›flmak için çok fazla sistem kayna¤›na ihtiyaç duymams›d›r. >>> PC’DE MÜZ‹K YAZILIMLARI ÖZEL MP3 ÇALICILAR WinAmp uygulamas› her ne kadar MP3 dosyalar›n› çalmakta kullan›lsa da, asl›nda çok daha fazlas›n› da yapabilecek kapasitededir. Ancak bir grup yaz›l›m vard›r ki onlar neredeyse sadece MP3 dosyalar›n› çalmak için gelifltirilmifllerdir. Bu yaz›l›mlar› da Internet üzerinden bulup kullanabilmeniz mümkündür. fiimdi özellikle MP3 dosyalar›n› çalmak için gelifltirilmifl olan birkaç de¤iflik yaz›l›ma bir göz atal›m. MPFREE MPFREE piyasaya ilk ç›kan MP3 çal›c›lardan biridir ve t›pk› WinAmp gibi farkl› "Skin" dosyalar› sayesinde arabirimin görüntüsünü de¤ifltirmek mümkündür. Bu program detayl› bir çalma listesi oluflturabilmekte, ayr›ca listedeki parçalar hakk›nda kullan›c›ya bilgi sunabilmektedir. Oldukça esnek ve kullan›fll› bir yap›ya sahip olan program›n en önemli özelliklerinden biri de çalma süresinin ayarlanabilmesidir. Bu sayede program belli bir saatte aç›larak çal›flmaya bafllayabilir, ya da belli bir süre çal›fl›p durabilir. E¤er bilgisayar›n›z devaml› aç›k duruyorsa bu özellik çok iflinize yarayabilir. WINDOWS Ancak kaplamalar sadece arabirim rengini de¤il, fleklini de de¤ifltirebilmenize imkan tan›r. Bunun haricinde Soritong’un en iyi yanlar›ndan biri de çal›fl›rken sistem kaynaklar›n› benzer ço¤u yaz›l›mdan daha az kullanmas›d›r, bu da özellikle yavafl bir bilgisayar›n›z varsa önemli say›lacak bir husustur. I <INFO > Bilgisayar›n›za birden fazla multimedya çal›c› uygulama kurarsan›z bir çak›flma problemi yaflayabilirsiniz. Çünkü kurulan her program olas› tüm veri dosyalar›n› sadece kendi açabilece¤i flekilde iliflkilendirmeye çal›fl›r. Bu gibi durumlarla karfl›laflmamak için, bu türden bir program kurarken hangi dosya türlerini açmas›n› istedi¤inizi belirtmeniz gerekebilir. >>> SORITONG Soritong piyasadaki MP3 çal›c›lar içinde belki de en s›rad›fl› ve ilginç arabirim tasar›m›na sahip oland›r. Disk fleklindeki arabirim üzerine yerlefltirilmifl olan ayarlar›n kullan›m› da oldukça ilginç ve kolayd›r. Program kendi içinde bir ses düzenleyiciye de sahiptir ve e¤er isterseniz farkl› müzik türleri için haz›rlanm›fl dört seçenekten birini kullanabilir, ya da ses frekanslar› üzerinde kendiniz ayarlamalar yapabilirsiniz. Bu program›n görüntüsünü de t›pk› benzer uygulamalarda oldu¤u gibi farkl› kaplamalar kullanarak de¤ifltirebilmeniz mümkündür. HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● WINDOWS 111 <<< WINDOWS PC’DE MÜZ‹K YAZILIMLARI uygulamalardan çok daha yetenekli say›lmaz, üstelik çal›fl›rken sistem kaynaklar›n› da bir hayli yo¤un biçimde kullan›r. Bu yüzden nispeten eski sistemlerde çal›fl›rken tak›lmalar ve duraklamalara sebep olabilir. I SONIQUE Sonique uygulamas›n› benzerlerinden ay›ran en büyük özelli¤i görsel aç›dan oldukça gösteriflli olmas›d›r. S›rad›fl› bir biçim ve renklere sahip olan arabirimi oldukça ilgi çekicidir. Ayr›ca çalan müzi¤e efllik etmesi için tasarlanm›fl özel görsel efekktleri de ço¤u kullan›c› için oldukça caziptir. Ne var ki Sonique sahip oldu¤u dosya biçimi deste¤i aç›s›ndan benzer <INFO > MP3 ses dosyas› biçimine bir rakip olarak ortaya ç›kan WMA dosya biçimi Microsoft taraf›ndan gelifltirilmifltir. WMA format› ses dosyalar›n› t›pk› MP3 gibi çok daha küçük bir alana kaydedilebilecek flekilde s›k›flt›rabilmektedir. Ne var ki bunu yaparken MP3 format›n›n ancak yar›s› kadar bir ses kalitesi sa¤layabilmektedir. Bu yüzden MP3 format› flimdilik çok daha iyi ve popülerdir. >>> 112 HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● WINDOWS >>> MAPLAY WinAmp uygulamas›ndan bile eski olan bu program, MP3 dahil olmak üzere pek çok de¤iflik dosya biçimini çalabilmektedir. Internet üzerinden ücretsiz olarak bulup kullanabilece¤iniz Maplay, çal›flmak için ço¤u benzer uygulamadan daha az haf›zaya ihtiyaç duyar. Ancak buna karfl›n ifllemci gücünü benzer programlardan daha fazla kullan›r. Oldukça kullan›fll› ve basit bir arabirimi vard›r, bu yüzden de kullan›m› son derece kolayd›r. WINDOWS MEDIA PLAYER Windows iflletim sistemi için Microsoft taraf›ndan gelifltirilmifl olan Media Player uygulamas›n›n pek çok farkl› sürümü mevcuttur. Bu uygulama sadece ses de¤il, ayn› zamanda video dosyalar›n› da çal›flt›rmak için tasarlanm›fl genel maksatl› bir programd›r. Özellikle son sürümü oldukça yetenekli say›l›r, sadece dosyalar› çal›flt›rmakla kalmaz, onlar› düzenlemenize ve CD üzerine yaz›lacak hale getirmenize de yard›mc› olur. Oldukça detayl› ancak yine de kullan›fll› say›labilecek bir arabirime sahip olan uygulaman›n görünümünü farkl› kaplamalar kullanarak de¤ifltirebilmek mümkündür. Media Player ayn› zamanda çalan müzi¤e uygun biçimde görüntülenen özel efektlere de sahiptir. Ayr›ca bu uygulama ile Internet üzerinden yap›lan video ve ses yay›nlar›n› takip edebilmek te mümkün olmaktad›r. Media Player’›n en son sürümü çal›flmak için bir hayli fazla sistem kayna¤› harcamaktad›r, bu yüzden h›zl› bilgisayarlarda daha iyi sonuçlar elde edilebilir. Ayr›ca son sürümü çal›flt›rabilmek için bilgisayar›n›zda Internet Explorer 4.0 ya da daha yüksek bir sürümün kurulu olmas› gereklidir. Bu program› Microsoft’un web sitesinden edinebilir ve ücretsiz olarak al›p kullanabilirsiniz. >>> ‹NDEKS VE TABLOLAR PROJELER ‹NDEKS VE TABLOLAR Word ile çal›fl›rken indeks ve tablolar› oluflturmak nispeten karmafl›k bir ifllem say›l›r. Bu bölümde size indeks ve tablolar› nas›l kolayca haz›rlayabilece¤inizi gösterece¤iz. Öncelikle ifle bir "içindekiler" tablosu haz›rlayarak bafllayal›m. Böyle bir tablo özellikle uzun ve genifl kapsaml› Word belgelerinin okunmas›n› kolaylaflt›racakt›r. Ayr›ca üzerinde çal›flt›¤›n›z belgenin yaz›c› ç›k›fl›n› ald›¤›n›zda da, ortaya ç›kan evrak düzenli ve etkileyici görünecektir. Bir içindekiler tablosu haz›rlarken dikkat etmeniz gereken ana husus, tabloya hangi maddelerin yerlefltirilece¤idir. Burada en iyi yöntem konu bafll›klar›n› kullanarak bir tablo oluflturmakt›r. fiimdi bunu nas›l yapaca¤›n›z› ad›m ad›m görelim. n›n üst k›sm›ndaki "Ekle" seçene¤i menüsünden "Dizin ve Tablolar" fl›kk›na t›klay›n. Ad›m 1: Öncelikle belgenin ilk sayfas›ndaki ilk bafll›¤› oldu¤u gibi seçili hale getirin. Ad›m 2: fiimdi araç çubu¤unda görülen "Biçem" sat›r›na t›klay›n, oradan "Bafll›k 1" fl›kk›n› seçin. Önem s›ras›na göre Bafll›k 1, 2 ya da 3 fl›klar›ndan herhangi birini kullanarak bu ifllemi metindeki tüm bafll›klar için tekrarlay›n. Ad›m 3: Tüm ifllemi tamamlad›ktan sonra, yaz›m imlecini metnin en bafl›na konumland›r›n. Sonra ekra- I <INFO > Bir tablo oluflturmak için tüm belgelerinizde ayn› "biçemi" kullanmak zorunda de¤ilsiniz. Bu konuyla ilgili ayr›nt›l› bilgiyi takip eden bölümlerde bulacaks›n›z. >>> HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● PROJELER 117 <<< PROJELER ‹NDEKS VE TABLOLAR Ad›m 4: Aç›lan diyalog penceresinden "‹çindekiler Tablosu" bafll›kl› bölüme girin. Buradan oluflturaca¤›n›z tablonun genel görünümünü belirleyen unsurlar› de¤ifltirebilirsiniz. Soldaki pencerede kullanabilece¤iniz çeflitli tarzlar›n isimlerini, sa¤daki pencerede ise sa¤lad›klar› etkiyi inceleyebilirsiniz. Ad›m 5: Seçti¤iniz tarz› ve di¤er ayarlar› yapt›ktan sonra "Tamam" tufluna t›klarsan›z, tablonuz metnin en bafl›ndaki seçili yere otomatik olarak yerlefltirilecektir. Metin ve dolay›s›yla tablo içinde de¤ifliklik yapmak isterseniz bunu da izleyen ad›mda anlat›laca¤› üzere kolayl›kla yapabilirsiniz. Ad›m 6: Metin üzerinde çal›flmaya devam ederken çeflitli de¤ifliklikler yapabilir, sonuç olarak içindekiler 118 HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● PROJELER tablosunu da uygun biçimde de¤ifltirmek zorunda kalabilirsiniz. Bunu yapabilmek çok kolayd›r, öncelikle tablonun bulundu¤u bölüme gidin ve tablo üzerinde herhangi bir noktaya sa¤ fare tufluyla t›klay›n. Aç›lan sa¤ tufl menüsünden "Alan› Güncellefltir" fl›kk›na t›klay›n. Aç›lan diyalog kutusundan sadece sat›r numaralar›n› ya da oldu¤u gibi tüm tabloyu güncellemeyi seçebilirsiniz. "Tamam" tufluna t›klad›¤›n›zda seçiminize ba¤l› olarak tablonun içeri¤i Word taraf›ndan otomatik olarak güncellenecektir. >>> ‹NDEKS VE TABLOLAR PROJELER ‹NDEKS (D‹Z‹N) OLUfiTURULMASI Bir "indeks" asl›nda metin içinde kullan›lan seçili kelimelerden oluflan bir listedir. Böyle bir liste pek çok farkl› amaç için kullan›labilir. Mesela belge içindeki özel kelimelerin arat›lmas›n› kolaylaflt›racak bir liste yap›labilir, ya da karmafl›k tan›mlar›n aç›klanmas›nda kullan›labilir. Metin içindeki kelimeler gibi kullan›lan resimleri de indekslemek mümkündür. fiimdi böyle bir listenin nas›l yap›laca¤›n› ad›m ad›m görelim. Ad›m 1: Öncelikle indeks içinde kullanmak istedi¤iniz metin parças› ya da resmi seçili duruma getirin. Ad›m 4: Seçili tan›m› indeks içinde kullan›lmak üzere iflaretlemek için yapman›z gereken "‹mle" tufluna t›klamakt›r. E¤er ayn› tan›m›n metin içinde kulla- Ad›m 2: ‹stenen nesne seçili durumdayken klavyenizden Alt, Shift ve X tufllar›na ayn› anda bas›n. n›ld›¤› tüm yerleri indekse dahil etmek istiyorsan›z, o zaman "Tümünü ‹mle" tufluna basman›z yeterlidir. *< Ad›m 3: Bu tufllara bast›¤›n›z anda ekrana bir diyalog penceresi gelecektir. Bu pencere sayesinde indeks içinde kullan›lacak olan tan›m› ayarlayabilirsiniz. ‹PUCU > Bir indeks oluflturduktan sonra bunun içeri¤ini istedi¤iniz biçimde düzenleyebilirsiniz. Ancak unutmay›n ki e¤er geçerli indeksin yerine yeni bir tane oluflturursan›z, o zaman daha önce haz›rlad›¤›n›z düzenleme anlam›n› yitirebilir. >>> HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● PROJELER 119 <<< PROJELER ‹NDEKS VE TABLOLAR Ad›m 5: Aç›lan diyalog penceresi siz kapanmas›n› istemedi¤iniz sürece aç›k kalmaya devam edecektir. Bu sayede arka arkaya birden fazla maddeyi imleyerek indeks içinde kullan›lmak üzere iflaretleyebilirsiniz. Bunun için tüm yapman›z gereken ad›m 3 ve 4’ü gereken say›da tekrar etmektir. Ad›m 7: Aç›lan diyalog penceresinden "Dizin" bölümüne girin. Buradan kullanabilece¤iniz farkl› indeks flekillerini ve onlar›n ekranda nas›l görünece¤ini belirleyebilirsiniz. Size uygun olan biçimi seçtikten sonra "Tamam" tufluna t›klay›n, indeks otomatik olarak oluflturulacakt›r. >>> Ad›m 6: ‹ndeks içinde kullan›lacak olan tüm maddeleri belirledikten ve diyalog penceresini kapatt›ktan sonra, flimdi s›ra indeksin kendisini oluflturmaya geldi. Bunun için araç çubu¤undaki "Ekle" seçene¤i menüsünden "Dizin ve Tablolar" fl›kk›n› seçin. I <INFO > ‹ndeks içinde kullan›lacak olan maddeleri seçerken onlar›n biçimlendirilmesini de sa¤layabilirsiniz. Bu flekilde kitap isimlerini alt› çizili hale getirmek ya da sayfa numaralar›n›n kal›n yaz›lmas›n› sa¤lamak mümkündür. >>> 120 HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● PROJELER >>> INTERNET’TE EKRAN KORUYUCULAR INTERNET INTERNET’TE EKRAN KORUYUCULAR Bu bölümde Internet üzerindeki çeflitli ekran koruyucular›n› bulabilece¤iniz baz› adresleri veriyoruz. E¤er çal›flmad›¤›n›z zamanlarda bilgisayar›n›z›n ekran›ndaki akvaryumda tembel tembel yüzen bal›klara bakarak dinlenmek istiyorsan›z, o zaman http://www.galttech.com/ssheaven.shtml/ adresine bir u¤ray›n. Burada 2500’den fazla de¤iflik ekran koruyucu bulabilir ve indirebilirsiniz. Ekran koruyucular ille de sura¤an ya da iki boyutlu resimlerden oluflmak zorunda de¤il. Nitekim http://www.3dfiles.com/screensavers/ adresinde pek çok üç boyutlu ve hareketli resimlere sahip ekran koruyucusu bulabilirsiniz. Bunlar›n ço¤u Freeware statüsündedir, ancak yine de indirmeden önce dikkatli bak›n. Masaüstünüzü renklendirmek için herhangi bir resmi arkaplan resmi olarak kullanabilirsiniz, ancak her resmin boyutlar› ve çözünürlü¤ü bu ifl için yeterli olmayacakt›r. E¤er http://www.yourwallpaper.com/ adresine u¤rarsan›z, burada de¤iflik ekran boyutlar›na uygun çok çeflitli arkaplan resimleri bulabilirsiniz. Masaüstünüzü hofl üç boyutlu manzara resimleri ile süslemek için http://visualparadox.com/adresine gitmeniz yeterlidir. Burada ayn› zamanda Windows için aç›l›fl ve kapan›fl resimleri, ayr›ca WinAmp, ICQ ve benzeri uygulamalar için bol say›da "Skin" dosyas› bulabilmeniz de mümkündür. E¤er sadece ücretsiz masaüstü resimleri ve ekran koruyucular›na yer veren bir site ar›yorsan›z, o zaman http://www.wallpp.com/ adresine kesinlikle u¤ray›n. Burada film afifllerinden oluflan arkaplan resimlerinden tutun da, Pokemon konulu ekran koruyuculara dek hemen herfleyi bulabilmek mümkündür. Özellikle South Park konulu renkli ve canl› ekran koruyucular ar›yorsan›z, bakman›z gereken adres http://www.thingworld.com/ olacakt›r. Burada pek çok farkl› konuda haz›rlanm›fl hareketli ekran koruyucular bulabilirsiniz. Ancak unutmay›n ki bu tür ekran koruyucular sistem kaynaklar›n› çokça kullan›rlar. HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● INTERNET 211 <<< INTERNET INTERNET’TE EKRAN KORUYUCULAR http://www.internetimiz.com/duvar/ Türkiye’nin en genifl masaüstü arflivine sahip olan internetimiz.com’da çok farkl› kategoriler alt›nda çeflitli çözünürlüklerde 1500’ün üzerinde yüksek kalitede resim yer al›yor. http://wallpaperworld.virtualave.net/ Yine oldukça büyük bir resim arflivine sahip olan site 70’in üzerindeki kategori say›s› ile en iyiler aras›nda yer al›yor. Üstelik oldukça s›k bir flekilde yeni içerik de ekleniyor. http://www.screensaver.gen.tr/ Genifl resim içeri¤ine sahip bir baflka site olan screensaver’da farkl› olarak duvar ka¤›tlar›n›n yan›nda birbirinden çok farkl› konularda ekran koruyucular›na da yer veriliyor. http://www.geocities.com/Paris/Fontaine/9375/ En iyi duvar ka¤›tlar› slogan›na sahip olan web sitesinin tasar›m› çok fazla baflar›l› de¤il. Ancak siteye girildi¤i zaman thumbnail fleklinde s›ralanm›fl resimlere ulaflmak kolay oluyor. http://www.geocities.com/magicwp/index2.htm Yine oldukça zengin bir resim arflivine sahip olan sitede sualt›, uzay, ordu ve 3D Art gibi ilginç kategoriler de yer al›yor. Tasar›m› çok iyi olmasa da kullan›fll› bir site. http://www.artofwall.cjb.net/ Çok fl›k bir tasar›ma sahip olan site Flash kullan›larak haz›rlanm›fl. ‹çerik olarak ise hem kategori hem de resim arflivi bak›m›ndan di¤erlerinden hiçbir eksi¤i bulunmuyor. http://www.screenpapers.cjb.net/ Tasar›m olarak yine oldukça fl›k olan bu sitede çok fazla kategori yer alm›yor. Ancak bu kategoriler içindeki resim say›lar› oldukça tatmin edici. http://www.resimler.arsivi.com/ Türkiye’nin genifl resim arflivine sahip bir baflka sitesi olan resimler arflivinde di¤erlerinden farkl› olarak Türkiye bölümünde neredeyse tüm illerin tarihi yerlerinin resimleri bulunuyor. http://www.ekrankoruyucu.8m.net/index2.htm Ekran koruyucu sitesi çok fazla genifl bir site de¤il ve 5 bölüm alt›nda 20’nin üzerinde ekran koruyucu içeriyor. 212 HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● INTERNET >>> GPS NED‹R? INTERNET GPS NED‹R? Bilgisayarlara hayat›n her alan›nda rastlamak mümkündür. Art›k ev ya da ofislerde bir kenarda sessizce çal›flmas›n› sürdüren bilgisayarlar görmek pek o kadar al›fl›lmad›k bir durum de¤ildir. Hatta tafl›nabilir bilgisayarlar›n yayg›nlaflmas› sayesinde art›k bir kafede ya da arabas›n›n içinde oturmufl e-postas›na bir göz atan insanlara rastlamak da normal bir durum olmaya bafllam›flt›r. Peki ya bilgisayarlardan bir da¤›n tepesinde ya da orman›n derinliklerinde de yararlanabilece¤inizi söylersek ne düflünürsünüz? Tabii ki burada bahsi geçen bilgisayarlar al›fl›lm›fl masaüstü PC’leri ya da tafl›nabilir sistemler de¤il. Bir da¤a t›rman›rken bunlar› yan›n›za almak oldukça zor ve gereksiz olurdu. Bizim burada bahsetti¤imiz bilgisayarlar, avuç içine s›¤abilecek büyüklükte ve bafll›ca ifllevi size dünyan›n neresinde oldu¤unuzu tam olarak bildirmek olan cihazlard›r. Bunlar öyle büyük bir h›zla yay›lmaktad›rlar ki, birkaç y›la kadar hemen heryerde karfl›m›za ç›kmaya bafllayacaklard›r. Peki ama bu kadar küçük bir bilgisayar nas›l olur da insano¤lunun binlerce y›ll›k rüyas›n› gerçeklefltirebilir, bulundu¤u yeri kesin olarak bildirebilir? Gerçekten de ça¤lar boyu insanlar bulunduklar› yeri do¤ru biçimde tesbit edebilmek için astronomiden falc›l›¤a kadar pek çok yönteme baflvurmufl, ancak asla bugün oldu¤u kadar kesin sonuçlar elde edememifltir. Bugün ise elinizde tafl›d›¤›n›z minik bir bilgisayar›n ekran›na bakarak bulundu¤unuz yeri kesinlikle ö¤renmek mümkündür. Burada asl›nda minik bir bilgisayardan çok daha fazlas›, yüzlerce milyar dolarl›k dev bir uydu a¤› projesi ifl bafl›ndad›r. Elinizde tuttu¤unuz o küçük bilgisayar ise sistemin sadece minik bir parças›d›r. GPS NED‹R, NASIL ÇALIfiIR? Bu yüzy›l›n ortalar›na do¤ru uzay çal›flmalar›n›n inan›lmaz bir h›z kazanmas› ve dünya yörüngesine çeflitli amaçlara sahip uydular›n rahatl›kla yerlefltirilebilmesi daha önce hayal edilemeyecek projelerin gündeme gelmesini sa¤lad›. Bu projelerden biri de Amerikan Birleflik Devletleri taraf›ndan gelifltirilen GPS (Global Positioning System) adl› uydu a¤›n›n kurulmas›yd›. GPS pek INFO çok benzer proje gibi askeri Düzgün çal›flan bir GPS ayg›t› ile amaçl› kullan›m yabanc› bir flehirde ya da vahfli do¤ada kayiçin gelifltirilbolmak söz konusu de¤ildir. Bu yüzden bu mifltir, ancak zaayg›tlar gittikçe yay›lmakta ve daha da geman içinde sivil liflmifl modelleri piyasaya ç›kmaktad›r. kullan›ma da aç›lm›flt›r. I < > >>> HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● INTERNET 213 <<< GPS NED‹R? GPS sistemi temel olarak iki ana unsurdan oluflur, bu unsurlardan ilki dünyan›n yörüngesine yerlefltirilmifl olan 24 özel uydudan oluflan geliflmifl bir uydu a¤›d›r. Bu uydular tamamen Amerikan Ordusu’na ba¤l›d›rlar ve Pentagon’dan denetlenirler. Yerlefltirilme biçimleri çok özeldir, öyle ki bu uydulardan her zaman için en az INFO alt› tanesi dünya üzerindeki her hangi bir noktadan gözlemlenebiBugün için en temel GPS cihaz›n›n bile lir durumdad›r. Her uydu, içinde fiyat› yaklafl›k 1000 USD seviyesindedir ki, zaman da bulunan bir grup özel bu da ço¤u kiflinin al›m gücünün üstündekodlanm›fl sinyal yayar. Bu zaman dir. Ancak yak›n zamanda bu cihazlar›n kol bilgisi özellikle çok önemlidir ve saati boyuna inmesi ve fiyatlar›n›n da uykesinlikle flaflmaz, gun bir s›n›ra çekilmesi için çal›flmalar yüçünkü her uydunun rütülmektedir. içinde bir adet atomik saat bulunur. Atomik saatler nükleer izotoplar›n parçalanmas› prensibine göre çal›fl›rlar ve saniyenin milyarda birinden daha hassas bir biçimde zaman› ölçebilirler. Uydulardan yay›lan sinyaller yer saptama iflinde kullan›lan ana verileri tafl›rlar, ancak burada iki farkl› sistem vard›r. Bunlardan ilki olan PPS (Precise Positioning System) son derece hassast›r I < > >>> ve sadece askeri amaçlarla kullan›l›r. Daha az hassas olan ve her zaman için birkaç metre yan›lma pay› bulunan SPS (Standard Positioning System) ise sivil kullan›m için ayr›lm›flt›r. Sistemin ikinci parças›n› ise dünya üzerindeki GPS bilgisayarlar› oluflturur. Bunlar›n pek çok farkl› modelleri vard›r. Baz›lar› elde tafl›nabilecek kadar küçüktür, baz›lar› ise gemiler ve uçaklar için özel olarak haz›rlanm›fl, oldukça karmafl›k, bir hayli geliflmifl sistemlerdir. Ancak hemen hepsi ayn› prensibe göre çal›fl›rlar, alt› ya da daha fazla uydudan gelen sinyalleri alan bilgisayar, bir dizi karmafl›k hesaplama yaparak gezegen üzerinde bulunulan noktay› hesaplar. Sonuç bilgisayar ekran›nda anlafl›lmas› kolay bir dizi koordinat olarak görüntülenebilece¤i gibi, çok geliflmifl sistemlerde bu koordinatlar do¤rudan ekrandaki haritaya yans›t›larak gösterilebilir. NERELERDE KULLANILIR? GPS sisteminin özellikle askeri amaçlarla gelifltirildi¤ini söylemifltik. Ancak sivil hayatta da bu sistemden büyük ölçüde yararlan›lmaktad›r. Herfleyden önce hava ve deniz trafi¤inin denetlenmesinde bu sistemin sa¤lad›¤› kolayl›klar inan›lmazd›r. Gemiler ve uçaklar her zaman için bulunduklar› yeri kesin olarak bildiklerinden, olas› kazalar›n ço¤u rahatl›kla önlenebilmektedir. Bunun d›fl›nda günlük hayatta GPS sistemi özel araçlar›n yerlerinin bulunmas›nda kullan›labildi¤inden, bu cihazla donat›lm›fl araçlar› çal›n›r çal›nmaz geri alabilmek mümkün olmaktad›r. Ayr›ca insanlar›n hiç bilmedikleri bir flehirde ya da gezintiye ç›kt›klar› vahfli do¤ada kaybolmalar›n› önlemek mümkün olabildi¤inden, bu sistem sayesinde kaybolman›n getirdi¤i tehlikeler de bir hayli azalmaktad›r. >>> INTERNET T‹P‹K B‹R GPS AYG‹TI Ana dijital harita Ayarlanabilir anten Özel LCD ekran Dokunmatik tufllar Sa¤lam ve hafif gövde Tek elle kullan›labilen tufl tak›m› 214 HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● INTERNET >>> WEB SAYFASI TASARIMI (ÖZET1) INTERNET WEB SAYFASI TASARIMI (ÖZET1) fiu ana dek HTML dilinde web sayfas› tasar›m› konusunu mümkün oldu¤unca detayl› bir biçimde ifllemeye çal›flt›k. Bu bölümden itibaren flu ana dek görmüfl oldu¤umuz konular›n toplu bir özetini görece¤iz. Öncelikle flunu hat›rlayal›m, HTML dili ile yaz›lm›fl web sayfas› kodlar› (Source Code) Notepad benzeri basit bir metin editörü ile üzerinde çal›fl›labilecek olan düz metin parçalar›d›r. Ancak Word benzeri daha geliflmifl metin editörleri ile bu mümkün de¤ildir, çünkü bu tür editörler fazladan yaz› içine kullan›c›ya görünmeyen pek çok biçimlendirme komutu yerlefltirirler. Bu metin parçalar› Internet Explorer gibi özel browser yaz›l›mlar›n›n anlayabilece¤i komut dizileri içerirler. Bu komut dizileri browser yaz›l›mlar›n›n çeflitli ifller yapmas›n› sa¤lamak için özel olarak tasarlanm›fllard›r. Bu komut setleri özel üçgen parantezler içine yaz›l›rlar, böylece browser uygulamas› onlar› tan›yabilir. Örnek: <A>. Baz› komut sat›rlar› bafllar›n›n ve sonlar›n›n belirlenebilmesi amac›yla farkl› biçimlerde iflaretlenerek s›n›rland›r›l›rlar. Örnek: <TAB> . . . </TAB>. Ancak tüm komutlar bu flekilde kullan›lmaz, baz› temel komutlar tek bafllar›na kullan›l›rlar. Örnek: <BR>. HTML dilinde kullan›lan komutlar›n pek ço¤u yanlar›na de¤iflik ekler alarak farkl› ifllevleri yerine getirirler. Ekler beraberlerinde kulla›d›klar› komutlardan ayr› olarak kendi üçgen parantezleri içinde yaz›l›rlar. Ayr›ca bunlara verilen de¤erler t›rnak içinde ve "eflittir" iflaretiyle gösterilirler. Örnek: <IMG SRC="image/photo.gif">. HTML komutlar› birbirlerini kapsayacak biçimde de kullan›labilirler. Böylelikle karmafl›k ifllemleri gerçeklefltirecek komut setleri oluflturabilmek mümkündür. Örnek: <TAB><B>Text</B></TAB>. HTML KOMUTLARI HTML komutlar› bir sayfa kodunun genel yap›s›n› olufltururlar ve belirli kurallara uyarak yaz›lmalar› gereklidir. Afla¤›daki tabloda bir sayfada bulunmas› gereken temel yap› aç›kça gösterilmektedir. <HTML> <HEAD> (Sayfa bafll›¤› burada bafllar.) <TITLE> Sayfan›n ad› – buraya girilen metin browser penceresinin sol üst k›sm›nda görüntülenir </TITLE> </HEAD> (Sayfa bafll›¤› burada biter.) <BODY> (Sayfay› oluflturan ana kodlama bu iki komut aras›na yaz›lmal›d›r </BODY>. </HTML> Bir sayfay› oluflturan ana kod parças› <BODY> ve </BODY> komutlar› aras›na yaz›lmal›d›r. Burada <BODY> komutunun alabilece¤i ekler ve anlamlar›n› görebilirsiniz. <BODY background="url" bgcolor="color" text="color" link="color" alink="color" vlink="color"> text </BODY> background: Arkaplan olarak kullan›lan URL. Bgcolor: Arkaplan rengi. Text: Metin rengi. Link: Ba¤lant›lar›n rengi. Alink: Seçili durumdaki ba¤lant› rengi. Vlink: T›klanm›fl ba¤lant›lar›n rengi. Bir metin parças›n› birkaç farkl› komut kullanarak biçimlendirmek mümkündür. Paragraf biçimlendirmek için flunlar kullan›l›r: <BR> Sat›r sonunu belirler. HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● INTERNET 215 <<< WEB SAYFASI TASARIMI (ÖZET1) <P nowrap align=[left | right | center | justify]>...metin ... </P> FONT komutuyla paragraf içinde karakter boyutlar›n› de¤ifltirmek mümkündür. Ayn› flekilde standard karakter boyutunu da BASEFONT komutuyla de¤ifltirebilirsiniz. Örnekler: Nowrap: Paragraf içindeki sat›rlar›n çerçevelenmesini önler. (Sadece <BR> komutu bulunan yerlerde geçerlidir.) Align: Paragraf›n düzenlenmesini sa¤lar. De¤er olarak flunlar› alabilir: left, right, center, justify. <BASEFONT size=1-7 aras› say› Color="renk kodu" Face="Font kodu "> ...metin parças›... </BASEFONT> <FONT size=1-7 aras› say› Color="Renk kodu" Face="Font kodu"> ...text... </FONT> Sat›rlar› biçimlendirmek için flunlar kullan›l›r: <HR> Yatay sat›r. size color face <P> Yeni paragraf› belirler. <HR size=10 width= 50% noshade align=[left | right | center] clear=[left | right | all]> Size: Piksel baz›nda sat›r geniflli¤i. Width: Piksel baz›nda sat›r uzunlu¤u. Noshade: Gölgelendirme yap›lmas›n› önler. Align: Sat›r›n pencere içindeki konumunu belirtir. Alabilece¤i de¤erler: left, right, center. Clear: Resimlerin ne flekilde çerçevelenece¤ini belirtir. Alabilece¤i de¤erleri: left, right, all. Listeleri biçimlendirmek için flunlar kullan›l›r: HTML dilinde iki tür liste vard›r: <UL> Numaralanmam›fl listeler <OL> Numaralanm›fl listeler <UL> <LH> <LI> </UL> Numaralanmam›fl listenin bafllang›c› Listenin bafl› Liste maddesi Liste sonu Bafll›klar› biçimlendirmek için flunlar kullan›l›r: <H1></H1> En büyük bafll›k. <H6></H6> En küçük bafll›k. <UL type=[disk | circle | square] wrap=[vert | horiz] align=[center | left | right | justify] > ...liste maddeleri... </UL> <H1 nowrap align=[left | right | center | justify]>...header...</H1> type Kullan›lan boflluk türü wrap Listeleri s›ralar halinde düzenler. Alabildi¤i de¤erler: vert, horiz. align Liste s›ralar›n› konumland›r›r. Alabildi¤i de¤erler: left, right, center. Nowrap: Bafll›k dahilinde sat›r›n çerçevelenmesini önler. Align: Bafll›¤›n yerleflimini belirler. Alabilece¤i de¤erler: left, right, center, justify. Fontlar› biçimlendirmek için flunlar kullan›l›r: <I> ‹talik <B> Kal›n <TT> Sabit karakter geniflli¤i <S> Üstü çizili <U> Alt› çizili <EM> Ayd›nlat›lm›fl italik <STRONG> Vurgulanm›fl metin <SUP> Yukar› yasl› <SUB> Afla¤› yasl› <SMALL> Küçük karakterler <BIG> Büyük karakterler 216 Font boyu Font rengi Font türü HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● INTERNET <LI type=[disk | circle | square | a | A | i | I | 1] value=madde numaras›>...liste maddesinin metni... </LI> a Küçük karakterle numaralama A Büyük karakterle numaralama i Küçük Romen rakam›yla numaralama I Büyük Romen rakam›yla numaralama value Madde seri numaras› (Yaln›zca s›ral› listede geçerlidir) Numarala› listeler de t›pk› numaraland›r›lmam›fl listeler gibi haz›rlan›rlar, sadece <UL> yerine <OL> komutu kullan›l›r. <LH> ve <LI> komutlar›n›n kullan›m› da ayn›d›r. >>> INTERNET >>> MORPHING NED‹R? MULTIMEDIA VE E⁄LENCE MORPHING NED‹R? Filmlerde gördü¤ünüz baz› inan›lmaz görsel efektlerin nas›l yap›ld›¤›n› biliyor musunuz? Günümüzde çekilen hemen her filmde az ya da çok özel görsel efekt kullan›lmaktad›r. Bilgisayar öncesi dönemlerde özel efektler yap›lmas› oldukça zor ve pahal› çal›flmalard›. Üstelik pek çok özel efekt ne denli özenli yap›l›rsa yap›ls›n, genellikle inand›r›c› olmaktan çok uzak sonuçlar veriyordu. Tabii ki burada teknik yetersizliklerin büyük rol oynad›¤› inkar edilemez. Ancak art›k günümüzde ço¤u özel efekt eskisinden çok daha ucuza ve çok daha inand›r›c› bir biçimde yap›labiliyor. Bu efektler aras›nda özellikle bir tanesi var ki, bilgisayarlar›n geliflimiyle bera- ber ilerlemifl ve art›k her özel efekt stüdyosunun s›k s›k kulland›¤› bir efekt haline gelmifltir. Buna ‹ngilizce’de "Morphing" ad› verilmektedir. Morphing efekti özellikle son zamanlarda baflta bilimkurgu türü olmak üzere pek çok filmde karfl›m›za ç›kmaktad›r. Peki "Morphing" neye yarar? Kelime anlam› "flekil de¤ifltirmek" olarak çevrilebilecek olan bu efektin yapt›¤› ifl tam olarak budur denebilir. Bir filmde yer alan herhangi bir nesnenin gayet yumuflak bir flekilde biçim de¤ifltirmesi ve baflka bir nesnenin görüntüsünü almas› bu efekt sayesinde mümkün olmaktad›r. Mesela bir köpe¤in görüntüsünün h›zla ve gayet do¤al bir biçimde de¤iflmesi, sonuçta da ortaya bir kedinin ç›kmas›n› isterseniz, bunun için bu efekti kullanman›z gerekecektir. Bu efektin kullan›ld›¤› filmlere bir örnek vermek gerekirse, belki de en iyi seçim Terminator 2 filminde kullan›lan de¤iflim sahneleri olacakt›r. Bu filmde senaryo gere¤i T-1000 ad› verilen özel bir robot dokundu¤u baz› nesnelerin ya da kiflilerin fleklini alabilmektedir. Söylenifli kolay bile olsa, böyle bir efektin film boyunca pek çok defa ve farkl› flekillerde tekrarlanmas› oldukça zor bir ifltir. Nitekim filmin özel efektlerini yapan firma bu ifl için büyük bir bilgisayar a¤› kurmufl ve pahal› yaz›l›mlar kullanm›flt›r. Ancak bu ayn› efektleri kendinizin evde yapamayaca¤›n›z anlam›na gelmez. Çünkü son y›llarda hem ev bilgisayarlar›n›n ifllem kapasitesi, hem de ev kullan›c›lar›na yönelik amatör yaz›l›mlar›n say›s›ndaki ar‹PUCU t›fl evinizde amatörce bile olsa çal›flmalara yapabilmenize imkan tan›maktad›r. Günümüzde Morphing efekti baflta *< > video klipler olmak üzere e¤lence sektöründe bolca kullan›lmaktad›r. Filmleri biraz dikkatli seyrederseniz bu efektin nerelerde ve nas›l kullan›ld›¤›n› rahatl›kla görebilirsi- >>> niz. HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● MULT‹MEDYA VE E⁄LENCE 81 <<< MULTIMEDIA VE E⁄LENCE MORPHING NED‹R? Aksine, e¤er Internet ba¤lant›n›z varsa, iflinizi fazlas›yla görebilecek yaz›l›mlar› ücretsiz olarak edinebilirsiniz. ‹flte afla¤›da bu türden birkaç program› bulabilece¤iniz web adresine yer veriyoruz. Freeware olanlar tamamen ücretsizdir, ancak Shareware olanlar› sadece deneme süresi boyunca ücretsiz olarak kullanabilirsiniz. NASIL YAPACAKSINIZ? Öncelikle bu efekti kullanabilece¤iniz iki farkl› resime sahip olman›z gerekiyor. Unutmay›n ki ilk baflta seçti¤iniz resimler ne kadar basit olursa, üzerlerinde çal›flmak ve olay›n özünü kavramak ta o denli kolay olacakt›r. Bunun için herhangi bir kaynaktan elde edece¤iniz iki resmi kullanabilir, ya da Windows uygulamalar›ndan biri olan Paint ile basit bitmap resimler oluflturabilirsiniz. ‹flleme INFO kolayl›¤› ve kalitesi aç›s›ndan resimleMorphing iflleminin kalitesini 3 temel rin bitmap (.BMP) unsur belirler: format›nda olmas› 1. Kullan›lan temel resimlerin kalitesi. iyi olacakt›r. 2. Resimde de¤ifltirilmek üzere iflaretlenen Tabii ki Paint alanlar›n say› ve de¤erleri. program› tek bafl›3. ‹fllemin kaç ad›mda gerçeklefltirildi¤i. na Morphing efektini uygulaman›za imkan vermeyecektir, bu yüzden bu ifl için özel olarak haz›rlanm›fl programlara ihtiyac›n›z olacakt›r. Fakat hemen hayal k›r›kl›¤›na u¤ramay›n, çünkü size yüzbinlerce dolarl›k özel yaz›l›mlar› alman›z› söyleyecek de¤iliz. I < > >>> www.morphink.com - shareware http://www.asahi-net.or.jp/~FX6M-FJMY/mop00e.html - shareware http://www.csis.gvsu.edu/~rubleyr/morpheus/ freeware http://www.crosswinds.net/~sskr/winmorph/index.htm - freeware PROGRAMLARI NASIL KULLANACAKSINIZ? Morphing efektiyle çal›flman›za imkan tan›yan pek çok program vard›r, bunlar›n herbiri farkl› firmalar taraf›ndan gelifltirildi¤inden do¤al olarak de¤iflik arabirimlere sahip olacaklard›r. Ancak genel olarak hangi uygulamay› kullan›rsan›z kullan›n, bir resmi Morphing efektiyle ifllemenin üç temel ad›m› mevcuttur. 1 – Morphing iflleminin bafllang›c›nda ve bitiflinde kullan›lacak olan iki temel resmi dikkatle seçmeniz gerekir. Resimlerin birbirine olan yak›nl›¤› ifllemi oldukça kolaylaflt›racakt›r. Örnek olarak bir kad›n resmini erke¤e dönüfltürmek, bir uça¤› portakala dönüfltürmekten daha kolayd›r. 2 – ‹kinci aflamada yapman›z gereken ilk foto¤raf›n ikincisine dönüfltürülürken hangi aflamalardan geçece¤ini dikkatle belirlemektir. Burada ad›m ad›m resim üzerinde de¤ifltirilecek bölgeleri seçip iflaretlemeniz gerekecektir. 3 – Son aflamada ise ifllemin hangi verilere göre yap›laca¤›n› belirlemeniz gereklidir. Mesela ifllemin kaç ad›mda yap›laca¤› büyük önem tafl›r. Çünkü ad›m say›s› artt›kça ifllem daha yumuflak bir biçimde gerçekleflecek, daha inand›r›c› olacakt›r. >>> 82 HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● MULT‹MEDYA VE E⁄LENCE >>> ÇEfi‹TL‹ WINDOWS 98 ‹PUÇLARI (10) PÜF NOKTASI ÇEfi‹TL‹ WINDOWS 98 ‹PUÇLARI (10) DOSYALARI S‹LMEK Windows iflletim sistemi veri dosyalar›n›z› yanl›fll›kla silmenizi önlemek amac›yla "Geri Dönüflüm Kutusu" adl› bir uygulama kullan›r. Bu uygulama sizin silinmesini istedi¤iniz dosyalar› geçici olarak özel bir klasöre tafl›r ve sizden ikinci bir emir gelene dek onlar› sabit disk üzerinden kal›c› olarak silmez. Ne var ki bu ifllem sabit disk üzerindeki belirli bir miktarda alan›n kullan›lmas›n› engelledi¤inden, özellikle düflük kapasiteli ya da neredeyse tamamen dolu bir sabit diski bulunan kullan›c›lar için can s›k›c› olabilir. Bu durumda silinmesini kesinlikle istedi¤iniz dosyalar› "Geri Dönüflüm Kutusu" içine sürüklerken, klavyeden SHIFT tufluna bas›l› tutarak silme iflleminin kal›c› olarak yap›lmas›n› sa¤layabilirsiniz. E¤er her defas›nda bunu yapmak ya da s›k s›k "çöpü" boflaltmak zorunda kalmak istemiyorsan›z, o zaman "Geri Dönüflüm Kutusu" uygulamas›n› tamamen devre d›fl› b›rakmay› seçebilirsiniz. Bunu yapmak için uygulaman›n masaüstündeki simgesine sa¤ tuflla t›klay›n, aç›lan menüden de "Özellikler" fl›kk›n› seçin. Ekrana gelecek olan diyalog penceresindeki "Silinen Dosyalar› Hemen Kald›r" kutusunu iflaretleyin, ard›ndan da "Uygula" ve "Tamam" tufllar›na t›klay›n. Bundan sonra silinen dosyalar derhal sabit disk üzerinden kald›r›lacakt›r, ancak tabii bu neyi sildi¤inize fazladan dikkat etmenizi gerektirecektir. WINDOWS AÇILIfi MÜZ‹⁄‹ Windows 98 iflletim sistemi bilgisayar aç›l›rken önceden tan›mlanm›fl bir aç›l›fl müzi¤i çalar. E¤er isterseniz bunu baflka bir sesle de¤ifltirmek ya da tamamen iptal etmek elinizdedir. Öncelikle "Bilgisayar›m" seçene¤inden "Denetim Masas›" simgesini seçin, aç›lan pencereden de "Ses" simgesine t›klay›n. Burada aç›lacak olan diyalog penceresi size Windows iflletim sisteminin çeflitli durumlarda çald›¤› uyar› mesajlar›n› de¤ifltirme imkan› verir. "Windows’u Bafllat" isimli fl›kk› bulun ve seçili hale getirin. fiimdi standard ses dosyas›n›n yerine bir baflka Midi ya da Wav format›nda dosyan›n çal›flmas›n› sa¤lamak için, öncelikle "Gözat" tufluna t›klay›n. Aç›lacak olan diyalog penceresi yard›m›yla istedi¤iniz dosyan›n yerini bulun ve bunu iflaretleyin. Sonra "Uygula" ve "Tamam" tufllar›na t›klayarak seçimi onaylay›n. Art›k Windows aç›l›rken seçti¤iniz ses dosyas› çal›nacakt›r. Ayn› flekilde di¤er uyar› mesajlar›n› da istedi¤iniz herhangi bir Midi ya da Wav dosyas›n› kullanacak flekilde de¤ifltirebilirsiniz. HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● PÜF NOKTASI 27 <<< PÜF NOKTASI ÇEfi‹TL‹ WINDOWS 98 ‹PUÇLARI (10) bir listesini görebilirsiniz. Bunlar› do¤rudan baflka bir klasöre kaydetmek için listeye sa¤ fare tufluyla t›klay›n, aç›lan listeden de "Kaydet" fl›kk›n› seçin. Bundan sonra dosyalar› nereye kaydetmek istedi¤inizi aç›lacak olan diyalog penceresi yard›m›yla gerçeklefltirebilirsiniz. C:/WINDOWS/COMMAND.COM /C DIR %1 /S /A /O:N > PRN Bu komutu girdikten sonra "Tamam" tufluna t›klay›n ve tüm diyalog pencerelerini ayn› biçimde kapat›n. Burada dikkat etmeniz gereken nokta, e¤er bir network yaz›c›s› kullan›yorsan›z, onun ayarlar›nda gerekli de¤iflkilkleri de yaparak DOS uygulamalar›n› kabul edebilmesini sa¤lamakt›r. Tüm de¤ifliklikleri bitirdikten sonra art›k bir klasör üzerine sa¤ tuflla t›klayarak ilk denemenizi yapabilirsiniz. Sa¤ tufl menüsünde "Klasör Yazd›r" seçene¤i belirecek, buna t›klad›¤›n›zda tüm klasör içeri¤i yaz›c›ya gönderilecektir. 28 HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● PÜF NOKTASI DAHA ANLAfiILIR KISAYOLLAR E¤er Internet Explorer 5.0 ya da üzeri bir browser sürümü kullan›yorsan›z, o zaman küçük ama ilginç bir özellikten faydalanarak, "S›k kullan›lanlar" k›sm›nda bulunan web sayfas› k›sayollar›n›n daha anlafl›l›r bir flekilde görüntülenmesini sa¤layabilirsiniz. Bunu yapabilmek için öncelikle seçti¤iniz k›sayolun üzerine sa¤ tuflla t›klay›n, aç›lan menüden de "Simge De¤ifltir" fl›kk›na t›klay›n. Bundan sonra "Gözat" yard›m›yla ".ico" ekli simge dosyalar›ndan herhangi birini eskisinin yerine atayabilirsiniz. Baz› web siteleri ise CTRL + D tufl kombinasyonuyla "S›k Kullan›lanlar" listesine eklendiklerinde, kendi simgelerini otomatik olarak bilgisayar›n›za gönderirler. Bu da k›sayollar›n daha anlafl›l›r ve hofl bir görünüme bürünmesini sa¤lar. >>> E-POSTA EKLER‹ E-posta mesajlar›na çeflitli dosyalar›n eklenerek gönderilmesi çok s›k yap›lan bir ifllemdir. Özellikle küçük boyutlu resim, metin, müzik ya da benzeri veri dosyalar›n›n bu flekilde iletilmesi oldukça kullan›fll› bir yöntemdir. Peki bu flekilde size gönderilen veri dosyalar›n› sabit disk üzerinde istedi¤iniz bir yere nas›l kaydedebilirsiniz? Outlook Express kullan›yorsan›z bunu yapmak son derece kolayd›r. Gelen posta mesaj› üzerinde içinde ekli dosyalar bulundu¤una dair bir uyar› simgesi bulunur. Bu simgeye t›klarsan›z gelen dosyalar›n KLASÖRLER‹ YAZDIRMAK Bir klasör içindeki çok say›daki resim ya da metin belgesinin hep birlikte yaz›c›ya gönderilmesini sa¤layabilirsiniz. Bu her dosya için tek tek yazd›rma emri vermek ve onlarla u¤raflmaktan çok daha kolay bir yöntemdir. Bunu h›zl› bir flekilde yapabilmek için önce sa¤ tufl menüsünde baz› de¤ifliklikler yapman›z gerekecektir. Öncelikle "Bafllat" tuflu menüsünden "Ayarlar" seçene¤ine girin ve burada "Klasör Seçenekleri" fl›kk›na t›klay›n. Aç›lan diyalog penceresinden "Dosya Türleri" bölümüne girin. Buradaki listenin içinde "Klasör" adl› olan› bulun ve seçili hale getirin. Daha sonra yan taraftaki "Düzenle" fl›kk›na t›klayarak ilgili k›s›ma girin. Burada "Yeni" tufluna basarak "Klasör" tan›mlamas›na yeni bir ifllev ekleyece¤iz. Aç›lan mini penceredeki "Eylem" sat›r›na "Klasör Yazd›r", alt›ndaki "Uygulama" sat›r›na ise flu komutu girin: