Prof.Dr.Serpil DİZBAY SAK
Transkript
Prof.Dr.Serpil DİZBAY SAK
Akciğer ve plevra tümörleri pratik Prof. Dr. Serpil Dizbay Sak Amaç • Akciğer ve plevra tümörlerinin sınıflamasını (ana hatları ile) öğrenmek. • Sık görülen malign epitelyal akciğer ve plevra tümörlerinin morfolojik ve immünhistokimyasal özelliklerini öğrenmek. DSÖ sınıflaması (2015) Akciğerin tümörleri (DSÖ 2015) 1. Adenokarsinoma 2.Yassı hücreli karsinoma 3. Nöroendokrin tümörler 4. Büyük hücreli karsinoma 5. Adenoskuamöz karsinoma 6. Sarkomatoid karsinoma 7. Diğer (sınıflandırılamayan) karsinomlar 8. Tükrük bezi tipi tümörler 9. Adenomlar 10. Mezanşimal tümörler 11. Lenfohistiyositik tümörler 12. Ektopik orijinli tümörler 13. Akciğere metastazlar Akciğerin en sık görülen epitelyal tümörleri (DSÖ 2015) • • • • • Adenokarsinoma Yassı hücreli (skuamöz) karsinoma Nöroendokrin tümörler Büyük hücreli karsinoma Sarkomatoid karsinoma Adenokarsinoma • • • • • • • • • Lepidik Asiner Papiller Mikropapiller Solid İnvaziv müsinöz Kolloid Fetal Enterik • Minimal invaziv adenokarsinoma • Preinvaziv lezyonlar – Atipik adenomatöz hiperplazi – Adenokarsinoma in-situ Adenokarsinoma 1 Preparata Ulasmak icin Tiklayiniz Adenokarsinoma 1 Lepidik pattern: Mevcut alveol çatısı üzerinde dizelenen hücreler Asiner pattern: Gland (bez/asinüs) şeklinde düzenlenme Bir başka adenokarsinoma örneği: papiller tipte Adenokarsinoma 2 Adenokarsinoma 2 Bir ağaç dalı gibi dallanan fibrovasküler stroma üzerinde yerleşen hücreler Adenokarsinoma 2 Kübik kolumnar atipik tümör hücreleri Adenokarsinoma 3 Glandüler bir organizasyon yapmayan solid gruplar oluşturan hücreler: HE kesit ile bu tümöre adenokarsinoma tanısı konamaz Adenokarsinoma 3 Ancak müsikarmen boyası bu hücrelerde kırmızı boyanan müsin varlığını gösteriyor: Solid paternde bir adenokarsinoma Adenokarsinoma 4: Kemik tru-cut biyopside metastatik akciğer adenokarsinomu:Bu tümörde TTF1 pozitiftir. Akciğerde kitle saptanmıştır Tümörde çok güçlü immünhistokimyasal ALK ekspresyonu mevcut. Bu durumda hastaya ALK genindeki bozukluklar için hedeflenmiş tedavi verilebilir. Skuamöz (yassı hücreli) karsinoma • Keratinize • Non-keratinize • Bazaloid • Preinvaziv lezyon – Skuamöz karsinoma insitu Yassı hücreli karsinoma 1 Tümör Bronşial glandlar Bronş epiteli Bronş kıkırdağı Preparat’a Ulaşmak İçin Tıklayınız. -Geniş eozinofilik (keratinize) sitoplazmalı hücrelerden oluşan adalar -Hücresel pleomorfizm dikkat çekici Yassı hücreli karsinoma 1 Mitotik aktivite dikkat çekici Yassı hücreli karsinoma 1 P63 Preparat’a Ulaşmak İçin Tıklayınız. Yassı hücreli karsinoma 1 Yassı hücreli karsinoma 1 P63 ile kuvvetli nükleer boyanma Bu tümör CK 5/6 ile de pozitif bulunmuştur. TTF1 ile tümörde boyanma izlenmiyor. Yassı hücreli karsinoma 1 Link 5 Bir başka yassı hücreli karsinom olgusu Yassı hücreli karsinoma 2 Mukozadan başlayan tümör kıkırdak arasından geçerek bronş duvarının dış kısmına geçiyor. Yassı hücreli karsinoma 1 Adenoskuamöz karsinoma Yassı hücreli karsinoma Link 6 Adeno karsinoma Adenoskuamöz karsinoma 1 Adenoskuamöz karsinoma 1 Yassı hücreli karsinoma komponenti Adenoskuamöz karsinoma 1 Adenokarsinoma komponenti Adenoskuamöz karsinoma 1 •Olgunun adenokarsinoma komponentinde yapılan EGFR mutasyon analizi: Ekzon 21 de L858R mutasyonu. •Bu mutasyon olguyu EGFR tirozin kinaz inhibitörleri ile tedavi için aday haline getirmektedir. Nöroendokrin tümörler • Küçük hücreli karsinoma – Kombine küçük hücreli karsinoma • Büyük hücreli nöroendokrin karsinoma – Kombine büyük hücreli nöroendokrin karsinoma • Karsinoid tümör – Tipik karsinoid tümör – Atipik karsinoid tümör • Preinvaziv lezyon – Diffüz idiyopatik pulmoner nöroendokrin hücre hiperplazisi Küçük hücreli karsinoma Küçük hücreli karsinoma 1 Link 7 Küçük hücreli karsinoma: Bronş mukozasında yaygın ezilme artefaktı gösteren, dar sitoplazmalı küçük hücreler Küçük hücreli karsinoma 1 Nükleer faset (eklemleşme/molding) oluşturan nükleolü belirsiz hiperkromatik nukleuslu dar sitoplazmalı hücreler Küçük hücreli karsinoma 2 Bir başka küçük hücreli karsinoma olgusu: morfolojik özellikler ilk olguya benzer. TTF1 TTF1 Büyük büyütme Tümör hücreleri sinaptofizin ve TTF1 ile güçlü yaygın boyanıyor; Ki 67 ile çok yüksek proliferasyon gösteriyor. Sinaptofizin Ki67 Karsinoid tümör Karsinoid tümör 1 Karsinoid tümör: Bronş lümenini dolduran eksofitik bir tümör Link 8 Karsinoid tümör 1 Tümör kordonlar oluşturan monoton hücrelerden meydana geliyor. Karsinoid tümör 1 Karsinoid tümör 1 Nükleoller belirsiz, mitoz göze çarpmıyor. •Sinaptofizin ile güçlü sitoplazmik boyanma var. •Bu tümör kromogranin A ile de pozitiftir. Link 9 Karsinoid tümör 1 • Tipik karsinoid tümör • <2 mitoz/ 2mm2 ve • Nekroz yok • Atipik karsinoid tümör • 2-10 mitoz/2 mm2 • ya da Nekroz var Sarkomatoid karsinoma • • • • • Pleomorfik karsinoma İğsi hücreli karsinoma Dev hücreli karsinoma Karsinosarkoma Pulmoner blastoma Adenokarsinoma TTF1 (+) TTF1 İğsi hücreli karsinoma TTF1 (-) Pleomorfik karsinoma •İğsi hücreli karsinoma • Dev hücreli karsinoma komponentlerinden biri ya da ikisi •Adenokarsinoma •Yassı hücreli karsinoma •Büyük hücreli karsinoma komponentlerinden biri ikisi ya da üçü PLEOMORFİK KARSİNOMA Dev Hücreli Karsinoma • Hemen tümüyle pleomorfik multinükleer de olabilen tümör dev hücrelerinden oluşan akciğer karsinomu. • Nötrofilik infiltrasyon ve emperipolezis sıktır. Dev hücreli karsinoma Dev hücreli karsinoma EMPERİPOLEZİS: Bir hücrenin sitoplazması içinde başka bir intakt hücrenin bulunması Tümör Yerleşim Morfoloji IHK Tedavi hedefi Adeno karsinom Genellikle periferik •Glandüler differansiasyon •Pozitif : TTF1, Napsin • Negatif: CK5/6, P63, P40 EGFR ALK ROS (Asiner, lepidik, papiller, mikropapiller, solid pattern) •Müsin yapımı Yassı H.K. 2/3 santral (ana bronşlar, lob bronşları) 1/3 periferik •Keratinizasyon •Hücrelerarası köprüler •Pozitif: CK5/6, P63, P40 •Negatif: TTF1, Napsin Küçük hücreli K. Genellikle santral, %5 periferik Dar sitop.lı, hiperkromatik nuk.lu küçük hücre tabakaları •Pozitif: SYN, Kromogranin, CD56, TTF1 •Ki67: %50-100 Karsinoid tümör Çoğunluğu sanral, %40 periferik Yuvalar, trabeküller yapan monoton hücreler •Pozitif: SYN, Kromogranin, CD56 •TTF1 genellikle negatif •Ki67: % 1-20 Mezotelyal tümörler • Diffüz malign mezotelyoma – Epiteloid – Sarkomatoid • Desmoplastik – Bifazik • Lokalize malign mezotelyoma – Epiteloid – Sarkomatoid – Bifazik • İyi diferansiye papiller mezotelyoma • Adenomatoid tümör Mezotelyoma 1:Epiteloid Link 10 Mezotelyoma 1:Epiteloid Mezotelyoma 1: Epiteloid Link 11 Kalretinin CK5/6 D240 CEA Mezotelyoma 2 Mezotelyoma nedeniyle yapılmış bir pleuropnömonektomi Mezotelyoma 2 Kalınlaşmış plevra ve interlober fissürler akciğeri bir zırh gibi sararak hapsediyor Mezotelyoma 2: Epiteloid Pleuropnömonektomi materyalinde izlenen mezotelyoma olgusu: Plevral yüzeyde tümör izleniyor. Mezotelyoma 3: Sarkomatoid mezotelyoma Mezotelyoma 4: Bifazik Mezotelyoma 4: Sarkomatoid Mezotelyoma immünhistokimyasal özellikler Mezotelyoma • Kalretinin (+) • CK5/6 (+) • WT1 (+) • D240 (+) • CEA (-) • TTF1 (-) • MOC-31 (-) Akciğer adenokarsinoması • Kalretinin(-) • CK5/6 (-) • WT1 (-) • D240 (-) • CEA (+) • TTF1 (+) • MOC-31 (+)