Swap İşlemleri
Transkript
Swap İşlemleri
SWAP Nedir? Belirli bir zaman dilimi içinde, varsayımsal parasal değeri eşit olan herhangi iki mal varlığının yaratacağı nakit akışlarını takas yapma işlemine SWAP denir. İngilizce’de “swap” kelimesinin Türkçe’deki tam eşiti “Takas” , “Degiş Tokuş”tur. Swap Çeşitleri Faiz Swap’ı Para Swap’ı Emtia Swap’ı Hisse Senedi Swap’ı Swap Piyasaları Katılımcıları Bankalar Çok uluslu şirketler (Shell, IBM, Honda…vs) Devlet ve Kamu Sektörü Kurumları Dünya Bankası, Avrupa Yatırım Bankası ve Asya Kalkınma Bankası Fonlar ve Diğer Para Yöneticileri Swap Kontratlarının Kullanım Amaçları Risk Yönetimi ve Korunma Aktif – Pasif Yönetimi Değişken Faiz Oranının Yaratabileceği Muhtemel Kayıplardan Korunulması Spekülasyon Nakit Akışı FAİZ SWAP’I Faiz Swap’ı Faiz Swap’ı iki tarafın belirli bir zaman dönemi içerisinde, varsayımsal bir miktarın faiz ödemelerini karşılıklı olarak değiştirdikleri bir anlaşmadır. Faiz Swap’ı Faiz Swap’ında birbirine karşı ters pozisyon alınmış iki sabit getirili menkul kıymet söz konusudur. Faiz Swap’ı işlemine girmek, sabit getirili bono veya tahvili, değişken getirili bono veya tahvile karşı almak ya da satmaktır. Swap işleminde ‘’short’’pozisyonu taşıyan bir ‘’trader’’ sabit faizli tahvilin ödemelerini değişken faizler ne olursa olsun swap vadesine kadar belirli zaman aralıklarında (genelde 6 ayda bir) aynı orandan yapar. Bu da tıpkı FRA işlemlerinde olduğu gibi ödenecek faizi önceden belirlememizi sağlar. Söz konusu menkul kıymetlerin biri sabit faizli bir bono veya tahvilken diğeri bir endekse bağlı olarak değişen değişken faizli bir bono veya tahvildir. (Örnek: LIBOR +) Sonuç: Faiz Swap’ı Spot faiz enstrümanlarının ve Vadeli Faiz Kontratların (FRA) oluşturduğu bir portföydür. Faiz Swap’ı Ne Amaçla Kullanılır? Değişken Faizin Yaratacağı Kayıplara Karşı Korunma (Hedging) Nakit Akışı Yapılandırması Bilanço Yapılandırılması Karşılaştırmalı Borçlanma Maliyeti Avantajlarından Yararlanılması Spekülasyon Faiz Swap’ı İşleminde Taraflar Sabit Faiz Ödeyen Swap Değişken faiz Ödeyen oranı olan sabit faizili tahvilin nakit akışını öder. Swap Değişken Değişken faizli tahvilin nakit oranı olan sabit faizili tahvilin nakit akışını alır. akışını alır faizli tahvilin nakit akışını öder Sabit Sabit faizli tahvilde ‘’short’’ pozisyon taşır faizli tahvilde ‘’long’’ pozisyon taşır Değişken faizli tahvilde ‘’long’’ Değişken faizli tahvilde ‘’short’’ pozisyondadır pozisyondadır Swap işleminde ‘’long’’ pozisyondadır Swap işleminde ‘’short’’ pozisyondadır Bir Faiz Swap’ı İşleminin Mekanizması Tarih LIBOR % Değişken Sabit Faizli Faizli Menkulun Menkulun Nakit Akışı Nakit Akışı Nakit Net Akışı Mart 99 4,20 Eylül 99 4,80 +2,10 -2,50 -0,40 Mart 00 5,30 +2,40 -2,50 -0,10 Eylül 00 5,50 +2,65 -2,50 +0,15 Mart 01 5,60 +2,75 -2,50 +0,25 Eylül 01 5,90 +2,80 -2,50 +0,30 Mart 02 6,40 +2,90 -2,50 +0,45 Altı aylık ödemeli yüzde 5 sabit faizli bono satıp degişken fazili bono alarak oluşturulan swap örneği. Faiz Swap’ı Örneği - 1 Durum Şirket: Pirelli Yurt Dışı Sendikasyon Kredisi Maliyeti: LIBOR + % 0.5 Bono Portföyü Getirisi: %13.25 (sabit) Garanti Bankası’ndan Alınan: LIBOR Garanti Bankası’na Ödenen: (%11.35) Sendikasyon ve Bono Portföyü Ortak Miktari: $100 milyon Bu Borçlanma Yapısının Başabaş Noktası: %13.25-%0.50 = %12.75 Bu durumda: LIBOR > % 12.75 Faiz zararı oluşur LIBOR < % 12.75 Faiz arbitraj kazancı oluşur Faiz Swap’ı Örneği – 1 (devam) BonoPortföyü Portföyü Bono % 13.25 LIBOR + % 0.5 YurtDışı Dışı Yurt Sendikasyon Sendikasyon Verenler Verenler Bono Portföyünden Sağlanan: %13.25 Garanti Bankası’ndan Sağlanan: LIBOR Garanti Bankası’na Ödenen: (%11.35) Sendikasyon Kredisi İçin Ödenen: (LIBOR + %0.50) % 11.35 Pirelli Pirelli GarantiBank Bank Garanti LIBOR $100 Milyon 5 Yıl Pirelli $ 1.4 milyon dolar net kar sağlamış ve LIBOR faizinin artışına karşı korunmustur: Pirelli değişken faizli maliyetini sabitlemiştir. Garanti Bankası Pirelli’nin değişken faiz riskini üzerine almıştır. Bu swap işlkeminde Pirelli sabit faizli bonoda kısa pozisyon taşırken değişken faizli bono da uzun pozisyon taşımaktadır. Buna karşın Garanti Bankası sabit faizli bonoda uzun pozisyon taşırken, değişken faizli bono da kısa pozisyon taşımaktadır. Faiz Swap’ı Örneği - 2 Durum Şirket: İsviçre Sigorta Yurt Dışı Euro Bono İhracı Borç Faizi Ödemesi: (% 11) Bono Portföyü Getirisi: LIBOR + % 0.75 Sendikasyon ve Bono Portföyü Ortak Miktarı: $100 milyon Bu Borçlanma Yapısının Başabaş Noktası: % 11 - % 0.75 = % 10.25 Bu durumda: LIBOR > % 10.25 Faiz arbitraj kazancı oluşur LIBOR < % 10.25 Faiz zararı oluşur Faiz Swap’ı Örneği – 2 (devam) İsviçre Sigorta $ 1 milyon dolar net kar sağlamış ve LIBOR faizinin düşmesine karşı korunmuştur: BonoPortföyü Portföyü Bono Bono Portföyünden Sağlanan: LIBOR + 0.75 Garanti Bankası’ndan Sağlanan: % 11.25 Garanti Bankası’na Ödenen: LIBOR Euro Bond İçin Ödenen Miktar: (% 11) GarantiBank Bank Garanti İsviçre Sigorta değisken faizli gelirini sabitlemiştir. Garanti Bankası İsviçre Sigorta’nın değişken faiz riskini kendi üzerine almıştır Bu swap işlkeminde İsviçre Sigorta sabit faizli bonoda uzun pozisyon taşırken deişken faizli bono da kısa pozisyon taşımaktadır. Buna karşın Garanti Bankası sabit faizli bonoda kısa pozisyon taşırken, değişken faizli bono da uzun pozisyon taşımaktadır. % 11.25 LIBOR $100 Milyon 5 Yıl LIBOR + % 0.75 İsviçreSigorta Sigorta İsviçre % 11 İsviçreSigorta Sigorta İsviçre EuroBond Bond Euro İhracı İhracı Bir Swap İşleminin Yapısı BonoPortföyü Portföyü Bono % 13.25 BonoPortföyü Portföyü Bono % 11.35 Pirelli Pirelli LIBOR + % 0.5 YurtDışı Dışı Yurt Sendikasyon Sendikasyon Verenler Verenler % 11.25 İşBankası Bankası İş LIBOR $100 Milyon 5 Yıl LIBOR + % 0.75 İsviçreSigorta Sigorta İsviçre LIBOR % 11 İsviçreSigorta Sigorta İsviçre $100 Milyon EuroBond Bond Euro 5 Yıl İhracı İhracı Örnek 1 ve Örnek 2’nin Sentezi (devam) Bu işlemde Garanti Bankası’nın iki müşterisi degişken faize karşı olan risklerinden kurtulup karlarını sabitlerken, Garanti Bankası aracılık yaptığı iki swap işlemi sonucunda % 11,25’den borçlanıp % 11,35’den borç vererek % 0,05 kar yapmıştır. Bu da 5 milyon dolar kar demektir. Faiz Swap’ının Nihayi Sonucu Olarak: Bilançodaki Borç ve Alacak Kalemleri Yeniden Yapılandırılmıştır Borç Kalemlerinin Yapısını Değiştirmiştir • Pirelli değişken faizli borcunu sabit faizli borca dönüşmüştür. • İsviçre Sigorta sabit faizli borcunu, değişken faizli borca cevirmiştir Alacak Kalemlerinin Yapısını Değiştirmiştir. • İsviçre Sigorta değişken faizli alacağını, sabit faizli alacağa dönüşmüştür. • Pirelli sabit faizli alacağını değişken faizli alacağa dönüştürmüştür. Değişken Faizli Gelir ve Giderlerin Yaratacağı Risklerden Korunulmuştur. Nakit Akışı Yeniden Yapılandırılmıştır Faiz Swap’ı Kotasyonları Vad Piyasa Yapıcının Sabit e Faiz Odeme Oranı (Yıl) Piyasa Yapıcının Sabit Faiz Alma Oranı Değişken Faizli Bono Oranı % 2 2 Yllık Bono + 17 baz puan 2 Yllık Bono + 17 baz puan 6,23 3 2 Yllık Bono + 17 baz puan 2 Yllık Bono + 17 baz puan 6,35 4 2 Yllık Bono + 17 baz puan 2 Yllık Bono + 17 baz puan 6,42 5 2 Yllık Bono + 17 baz puan 2 Yllık Bono + 17 baz puan 6,49 7 2 Yllık Bono + 17 baz puan 2 Yllık Bono + 17 baz puan 6,58 10 2 Yllık Bono + 17 baz puan 2 Yllık Bono + 17 baz puan 6,72 John Hull,Options Futures and Other Derivatives, Prentice Hall 1989 Karşılaştırmalı Borçlanma Maliyeti Avantajlarından Yararlanılması Her şirket için farklı olan kredibite ve finansal yapı şirketlerin sabit ve değişken faizli borçlanma maliyetlerini değisik şekilde etkiler. Sabit Faiz Değişken Faiz A Şirketi % 10 LIBOR + % 0.30 B Şirketi % 11.2 LIBOR + % 1 Karşılaştırmalı Borçlanma Maliyeti Avantajlarından Yararlanılması (devam) A Şirketi B Şirketi Sabit Faiz Değişken Faiz % 10 1.2 LIBOR + % 0.30 % 11.2 LIBOR + % 1 0.7 Sabit faizler arasındaki fark, değişken faizler arasındaki farktan daha büyük olduğundan öncelikle sabit faizler dikkate alınır. Eğer değişken faizler arasındaki fark sabit faizler arasındaki farktan daha büyük olsaydı değişken faizlerden yola çıkılırdı. Burada sabit faizler farkı 1.2 ve değişken faizler farkı 0.7 olduğuna göre karşılaştırmalı avantajın hangi şirkette olduğunu bulmak için hangi şirketin sabit faizinin daha düşük olduğuna bakılır. A şirketinin sabit faizi B şirketininkinden daha düşük olduğu için A şirketi karşılaştırmalı borçlanma maliyeti açısından avantajlıyken, B şirketi de değişken faiz maliyeti açısından avantajlı konumdadır. Karşılaştırmalı Borçlanma Maliyeti Avantajlarından Yararlanılması (devam) A Şirketi B Şirketi Sabit Faiz Değişken Faiz % 10 1.2 LIBOR + % 0.30 LIBOR + % 1 % 11.2 0.7 Bu örnekte şirketler borçlanma maliyetlerini düşürmek için birbirlerinin avantajlarından yararlanmaya çalışmaları gerekir. Swap oranının %9.95 olduğunu varsayarsak taraflar şu şekilde bir işlem yaparsa maliyetler düşer: LIBOR %10 LIBOR + % 1 A B % 9.95 Karşılaştırmalı Borçlanma Maliyeti Avantajlarından Yararlanılması (devam) LIBOR %10 A LIBOR + % 1 B % 9.95 A ŞIRKETI %10 sabit faiz öder LIBOR faizi öder B den % 9.95 faiz alır Sonuç: A Şirketi yıllık LIBOR + % 0.05 oranından borçlanmıştır Bu swap işlemi sayesinde normalden (LIBOR + % 0.3) % 0.25 daha düşük oranla borçlandı B ŞIRKETI %10 sabit faiz öder LIBOR faizi öder B den % 9.95 faiz alır Sonuç: B Şirketi yıllık %10.95 oranından borçlanmıştır Bu swap işlemi sayesinde normalden (%11.20) % 0.25 daha düşük oranla borçlandı Faiz Swap’ı Fiyatlaması Swap anlaşması vadeli faiz anlaşmaların (FRA) ve spot faizin oluşturduğu bir portföy olmasından dolayı o enstrümanların nakit akışlarının bugünkü değerinin toplamı swap anlaşmasının parasal değerini gösterir. Aşağıdaki örnek swap faizideneme yanılma yoluyla % 4,987 olarak hesaplanmıştır. Dönem Dönem İçi Gün Sayısı 1 91 2 90 3 Vadeli Oran Iskonto Faktörü DF T Nakit Akışı DF TNA Bug. Değ SFT Nakit Akışı SFTNA Bug. Değr 4,05 1,0000 95,85 4,151 0,98998 1,012,500 1,002,351 1246888 1,234,390 91 95,45 4,55 0,97970 1,049,028 1,027,732 1,260,742 1,235,148 4 91 95,28 4,72 0,96856 1,150,139 1,113,978 1,260,742 1,221,104 5 91 95,10 4,90 0,95714 1,193,111 1,141,974 1,260,742 1,206,706 6 94 94,97 5,03 0,94505 1,279,444 1,209,137 1,302,305 1,230,741 7 91 94,85 5,15 0,93318 1,271,472 1,186,516 1,260,742 1,176,503 8 90 94,75 5,25 0,92132 1,287,500 1,186,201 1,246,888 1,148,,784 9 91 94,60 5,40 0,90925 1,327,083 1,206,657 1,260,742 1,146,335 10 91 94,50 5,50 0,89701 1,365,000 1,224,419 1,260,742 1,130,899 11 91 94,35 5,65 0,88471 1,390,278 1,229,993 1,260,742 1,115,392 12 93 94,24 5,76 0,87198 1,459,583 1,272,732 1,288,451 1,123,507 13 91 94,10 5,79 0,85947 1,456,000 1,251,387 1,260,742 1,083,569 Paras. Deg. ED Future Fiyatı 14,053,07 7 14,053,07 8 İskonto Faktörü = Geçen dönemin iskonto faktörü / 1 + (geçen dönemin vadeli faiz oranı * dönem içi gün sayısı / 360) Sabit Faizli Tahvil Nakit Akışı = ((Varsayılan Swap Oranı * dönem içi gün sayısı) / 360) * swap’a konu olan varsayılan miktar Faiz Swap’ı Fiyatlaması (devam) Değişken faizin yarattığı nakit akışların bugünkü değerini, dönem sonlarında esit şekilde ödenecek şekide hesaplanmasına imkan veren orana swap oranı denir. Enstrüman Oran Gün Sayısı 3 aylık LIBOR 14.0625 91 (0.2528) 3v6 12.42 91 (0.2528) 6v9 11.57 91 (0.2528) 9v12 11.25 92 (0.2556) Bu veriler ışıği altında şu işlemler yapılır: Bugünden 3 aylık LIBOR faizli 1 M borçlan: 1+0.140625*0.2528 = 1.0355 3. Aydan sonraki 3 ay için FRA: $ 1.03555*(1+0.1242*0.2528) = 1.06806 6. Aydan sonraki 3 ay için FRA: $ 1.06806* (1+0.1157*0.2528) =1.09929 9. Aydan sonraki 3 ay için FRA: $ 1.09929*(1+0.1125*0.2556) = 1.13090 Bu işlemlerin sonucu olarak 12 ay içinde aslında yüzde 13.09’dan borçlanılmıştır. Bu nedenle bu oran 12 aylık yıllık bazlı swap oranıdır. Ancak bizim ihtiyacımız çeyrek dönemlerdeki swap faiz oranına ulaşmak olduğundan bu oranı “decompound” ederiz. Bu işlem sonucunda %12.49 swap oranını buluruz. Son olarak da bu oranın money market eşitliğini hesapladığımızda %12.49*(360/365)= %12.32 buluruz ki bu da bizim 3 aylık LIBOR’a karşı çeyrek dönem ödemeli swap oranımızdır. PARA SWAP’I Para Swap’ı Faiz swap’ında olduğu gibi para swap’ında da gelecekteki yükümlülüğü (fon akışını) farklı özelliğe sahip bir başka yükümlülüğe dönüştürmeye yarayan bir tekniktir. Para Swap’ı bir döviz cinsinin, diğer bir döviz cinsine karşı, belirli bir vade sonuna kadar geri alınması kaydıyla yapılan değiş tokuş işlemidir. Para Swap’ı Para swap’ında bir para biriminin bir başka para birimine karşı aynı zamanda hem alınıp hem de satılması söz konusu olmasından dolayı “long” veya “short” oluşturmaz. Para swap’ında kur riski yoktur sadece faiz riski ve “counterparty” riski vardır... Para Swap’ı Para swap’ının 2 ana kullanım amacı vardır: Borçlanma Kur Maliyetinin Düşürülmesi riskine girmeden ihtiyaç duyulan para birimini sağlamak (Nakit Akışı) Para Swap’ı Para swap’ı işleminde para transferini gerektirecek 3 durum söz konusudur: Farklı paralara ihtiyaci olan taraflar ana para transferini gerçekleştirirler İkinci aşamada her iki taraf birbirlerine, diğerinin elindeki para biriminin fonlama maliyeti olan faiz ödemesini yapar Son aşamada kontratın vadesinin geldiği dönemdir ve fonlar tekrar eski sahiplerine ulaştırılmak üzere transfer edilir. Para Swap’ı 5 değişik tarzda yapılan para swap’ı vardır: Paralel ve Karşılıklı Krediler Swap’ı (Parallel and Back to Back Loans) Sabitten Dalgalıya Para Swap’ı Sabitten Sabite Para Swap’ı Dalgalıdan$Dalgalıya Para Swap’ı Bankalararası yapılan ve sadece 2 aşamalı para swap’ı Paralel ve Karşılıklı Krediler Para Swap’ı Örneğin bir İngiliz şirketinin ABD sınırları içindeki yardımcı kuruluşun sterlin fazlasına karşın dolara; bir ABD şirketinin İngiltere sınırları içindeki yardımcı kuruluşun dolar fazlasına karşın Sterlin para birimine ihtiyacı olduğunu var sayalım: Bu durumda iki şirket birbirleriyle “Paralel Kredi” swap’ı ya da “Karşıklıklı Krediler” Swap işlemi yapabilir. Paralel Para Swap’ı İki tarafın da 1 milyon sterlinlik ihtiyacı olduğunu ve GBP paritesinin 1.5 Dolar olduğunu varsayarsak, ABD’li şirketin 1.5 milyon Doları 1 milyon Sterline karşı swaplaması gerekir. ABD Ingiltere ABD Ana Şirketi $ 1.5 M İngiliz Ana Şirket $ faiz İngiliz Yard Kur. £1M £ faiz ABD Yard Kur. Karşılıklı Kredili Para Swap’ı Paralel Para Swap’ından farklı olarak bu swapta fon akışları şirketler arasında birbirlerine ödünç vererek fonluyorlar. ABD İngiltere $ faiz $ 1.5 M İngiliz Ana Sirket ABD Ana Şirketi £1M £ faiz Sabitten Dalgalıya Para Swap’ı Sabitten Dalgalıya Para Swap’ında iki farklı para birimine ek olarak iki tarafin birbirlerine ödedikleri faizin niteliği farklıdır. Bu swap türünde kredibilitesi diğerinden yüksek olan taraf ile kredibilitesi diğerine göre daha düşük olan taraf swap anlaşması yaptıklarında iyi kredisi olan taraf diğer tarafın faiz yükümlülüğünü tam olarak karşılamayabilir. Bu swap işleminin gerçekleşmesini daha önce belirtilen 3 bacakta şu şekilde seyredebiliriz: GBP: 1,5 dolar olduğunu varsayalım... 1 Alacaklılar 2 Alacaklılar $ 1,5 £1M £ 4% £% 4 BNP $ 1,5 Alacaklılar Alacaklılar £1 M Garanti 3 Garanti $ LIBOR $ LIBOR % 0,5 BNP Alacaklılar £1 M Alacaklılar $ 1,5 M Garanti $ 1,5 M BNP £1M Dalgalıdan Dalgalıya Para Swap’ı Dalgalıdanan Dalgalıya Para Swap’ında iki tarafın birbirlerine ödedikleri faizin niteliği dalgalı faizli tahvillere dayanıyor olmasıdır. Bu swap türünde her iki taraf da birbirlerinin güçlü oldukları pazardaki avantajlarından yararlanmaktadır. Bu swap işleminin gerçekleşmesini daha önce belirtildiği gibi 3 bacakta şu şekilde izleyebiliriz: 1 Alacaklılar £1 M 2 Alacaklılar $ 1,5 £1 M $ 1,5 Alacaklılar £ LIBOR $ LIBOR £ LIBOR BNP Garanti Alacaklılar 3 Garanti $ LIBOR BNP Alacaklılar £1 M Alacaklılar $ 1,5 M Garanti $ 1,5 M BNP £1M Bankalararası Yapılan İki Aşamalı Para Swap’ı Bankalar arasında gerçekleştirilen çok kısa vadeli swap işlemlerinde taraflar swap işlemini 2 aşamada tamamlarlar. Birinci aşmada fonlar transfer edilir ve aradaki faiz farkı ayarlaması önceden belirlenmiş biri spot, diğeri vadeli iki kur sayesinde sirasiyla birinci transfer ve ikinci transfer yapılır. Böylece bankalar aradaki faiz farkını kura yansıtarak gereksiz para transferi yapmazlar: Bankalararası Yapılan İki Aşamalı Para Swap’ı (devam) (21/12/2002) Spot $/Eur Kuru: 1.0250 Vadeli $/Eur Kuru: 1.0267 BNP Ak Dresdner’in Euro fazlasi var Garanti Bankası’nın Dolar fazlası var BNP Ak Dresdner’in yapacağı SPOT/ MONTH işlem: 1. Bacak (21/12/2002) 2. Bacak (23/01/2003) Spot piyasada Euro sat Dolar Forard piyasada Euro al Dolar al valör 23/12/2002 sat valör 23/01/2003 Parite: 1.0250 Parite: 1.0267 Bu swap işleminde tarafların birbirlerine ödemeleri gereken faiz miktarı alış ve satış fiyatlarına yansıtıldığından faiz ödemeleri yapılmamıştır Bankalararası Piyasalarda İki Bacaklı Swap İşlemlerinde Piyasa Yapıcının Swap Puanı Hesaplaması SPOT Alış Satış 1.0145 1.0150 Euro Faiz Alış Satış $ faiz Alış Satış 2,75 1,25 2,80 1,30 Swap kotasyonunda piyasa yapıcısı açısından “Alış” tarafı Euro para biriminde “SELL&BUY”; “Satış” tarafı yine Euro para biriminde “BUY&SELL” dir. Ya da sırasıyla “Alışta ”Euro “Borçlan”; “Satışta” Euro “Plase Et” anlamındadır. Alış Satış Buy&Sell Euro Sell&Buy Euro Ya da Alış Satış Euro Borclan Euro Plase Et Bankalararası Piyasalarda İki Bacaklı Swap İşlemlerinde Piyasa Yapıcının Swap Puanı Hesaplaması (devam) SWAP Alış SWAP Satış (Eur Alış * (Euro Faiz Satış - $ Faiz Alış) * (30 / 360) (Eur Satış * (Euro Faiz Alış - $ Faiz Satış) * (30 / 360) 12,91 12,26 Emtia Swap’ı Emtia Swap’ı belirli spesifikasyonlara sahip bir malın fiyatını bir tarafın (genellikle ‘’dealer’’) o malı karşı tarafa sabit fiyattan alıp ya da satarak gerçekleştirilen sözleşmedir. Piyasalar genellikle üreticiler, satıcılar ve tüketiciler silsilesi kullanır ve bankalar bu işlemlerde aracılık yaparlar. Üreticilerin kaygısı ilgili mal fiyatlarının düşmesi olduğu için genellikle satış fiyatını sabitlemek amacıyla malın spot fiyatına göre değişen endekse (bu endeks malın 6 aylık ortalama spot değeri olabilir) bağlı olarak karşı tarafa (‘’dealer’’a) ödeme yapmasına; buna karşın karşı taraftan sabit miktarda para alması üzerinde anlaşır. Bu anlaşmaya göre eğer fiyatlar artarsa tüketici bu swaptan yararlanamayack ancak karşı taraf (dealer) bu swaptan karlı çıkacaktır. Tüketicilerin kaygısı da ilgili mal fiyatlarının artması olduğu icin genellikle alış fiyatını sabitlemek amacıyla malın spot fiyatına göre değişen endekse bağlı olarak karşı taraftan (‘’dealer’’dan) ödeme almasına; buna karşın gelirkarşı tarafa sabit ödeme yapmada anlaşır. Bu anlaşmaya göre eğer fiyatlar düşerse tüketici bu swaptan yararlanamayack ancak karşı taraf (dealer) bu swaptan karlı çıkacaktır. Emtia Swap’ı Mısır Mısır Spot Mısır Piyasası $1M Spot $1M Spot $ 1.2 M Spot $ 1.2 M Spot DEALER Mısır İşleyicisi $ 1 M Fixed $ 0.2 M Mısır Üreticisi $1.2 M Fixed Vadeli Mısır Piyasası Hisse Senedi Swap’ı Hisse senedi swap işlemlerinde değiş tokuş yapılacak mal varlıkları sabit getirili veya değişken getirili menkul değerlere karşılık hisse senedi portföyünün veya hisse senedi endeksinin temettü getirileri ve/veya fiyat karlılığıdır. Dolayısıyla beklenen hisse senedi getirisi aslında sabit veya değişken faizli ödemelerle değişitirilir. Bir fon yöneticisi eğer elindeki hisse senedi portföyünün o seneki karının azalacağını düşünüyorsa elindeki hisse senetlerini piyaslarda satıp yüksek maliyetlere katlanmak yerine belli bir vade içinde hisse senedi swap’ında “long” pozisyon alabilir. Bir başka deyişle sabit faizli veya değişken faizli ödeme alır ancak buna karşılık olarak elinde tuttuğu hisse senetlerinin fiyat artışından veya temettü ödemelerinden feragat eder. Eger o sene portöy beklediği gibi az getiri getirmeyip beklenenden daha çok getiri sağlarsa o zaman bu swap işlemini yapmak işine yarayamayabilir. Diğer yandan hisse senedi portföyü beklendiği gibi çok az kar ederse yaptığı hisse senedi swap’ı fon yöneticisine olumlu nakit akışı sağlayacaktır. Endeks Getirisi Fon Yöneticisi Fön Yöneticisi Sabit Getiri Swap ve Ötesi Swap Opsiyonları (Swaptions) Uzatmalı Swaplar (Forward & Extention Swaps) Swap’lar ile sentetik ürünler yaratmak Synthetic Floating Rate Debt Synthetic Callable Debt Synthetic Non-Callable Debt Synthetic Dual Currency Debt Çarpraz Kurlu Faiz Swap’ları