Transit Rejimi El Kitabı
Transkript
Transit Rejimi El Kitabı
TRANSĠT EL KĠTABI Önsöz El kitabının amacı transit usulünün nasıl çalıĢtığının ve çeĢitli katılımcıların rollerinin daha iyi anlaĢılmasını geliĢtirecek bir araç sağlamaktır. Ayrıca transit düzenlemelerinin daha uyumlu olmasını ve tüm operatörlere eĢit muamele yapılmasını sağlayacaktır. El kitabı sekiz bölümden oluĢmaktadır: Genel GiriĢ, EĢyanın Statüsü, Teminatlar, Standart Transit Rejimi, Kağıt Usul, BasitleĢtirmeler, Transit ĠĢleminin Ġbrası, AraĢtırma Usulü ve Borç ve Tahsilat. El kitabı, ortak transit sisteminde yeni geliĢmeler oldukça güncellenecektir. El kitabı, yasal bağlayıcılığı olan bir düzenleme değil, sadece açıklayıcı bir belgedir; ortak transit uygulayan tüm gümrük makamlarına transit düzenlemelerine ortak bir yorum getirmektedir. Transite iliĢkin yasal hükümlerin yanı sıra gümrük mevzuatının diğer konularına iliĢkin referanslar da el kitabının içeriğinde önemli bir yer tutmakta olup bunlara her zaman baĢvurulmasaı önerilmektedir. El kitabına Ġnternet aracılığıyla elektronik ortamda www.gumruk.gov.tr adresinden ulaĢılabilir. -2- Ġçindekiler Önsöz BÖLÜM I: BÖLÜM II: BÖLÜM III: BÖLÜM IV: BÖLÜM V: BÖLÜM VI: BÖLÜM VII: Genel giriĢ Teminatlar Standart transit rejimi Kağıt usul BasitleĢtirmeler Transit iĢleminin ibrası, araĢtırma usulü Borç ve tahsilat Yaygın kullanılan kısaltmalar listesi Tanımlar listesi Genel bilgi kaynakları -3- BÖLÜM I – GENEL GĠRĠġ ........................................................................ - 16 1. Ortak Transit .......................................................................................................... - 17 1.1. Mevzuat ............................................................................................................ - 17 1.2. Rejimin tanımı .................................................................................................. - 17 1.2. Bilgisayarlı Transit Sistemi (NCTS) .................................................................. - 18 1.2.1. Bir NCTS iĢleminde kullanılan baĢlıca unsurlar ve mesajlar ............... - 19 1.2.2. Hareket idaresi....................................................................................... - 20 1.2.3. VarıĢ idaresi........................................................................................... - 21 1.2.4. VarıĢ idaresi değiĢikliği ......................................................................... - 21 1.2.5. BasitleĢtirilmiĢ usuller : izinli gönderici ve izinli alıcı ......................... - 22 2. Diğer transit sistemleri ........................................................................................ - 23 2.1. GiriĢ ......................................................................................................................... - 23 2.2. TIR Uluslararası Karayolu TaĢımacılığı (Transport Internationaux Routiers) ....... - 23 2.2.1. Genel bilgiler ve mevzuat ..................................................................... - 23 2.2.2. TIR rejiminin Açıklanması.................................................................... - 24 2.3. ATA (Geçici kabul) ................................................................................................. - 26 2.3.1. Genel bilgiler ve mevzuat ..................................................................... - 26 2.3.2. Rejimin tanımı ....................................................................................... - 27 2.4. NATO TaĢımaları .................................................................................................... - 28 2.4.1. Genel bilgiler ve mevzuat ..................................................................... - 28 2.4.2 Rejimin tanımı ........................................................................................ - 28 - BÖLÜM II – TEMĠNATLAR ..................................................................... - 30 1. GiriĢ - 30 1.1. Teminatın amacı ............................................................................................... - 30 1.2. Teminat Ģekilleri ............................................................................................... - 31 1.3. Teminattan vazgeçme ....................................................................................... - 31 1.4. Teminatın geçerli olduğu alan ......................................................................... - 31 2. Genel hükümler ..................................................................................................... - 31 2.1. Teminat gerekliliği ........................................................................................... - 31 2.1.1. GiriĢ ...................................................................................................................... - 31 2.1.2. Olumsuz durumlar ................................................................................................ - 31 2.2. Teminat tutarının hesaplanması ........................................................................ - 32 2.2.1. GiriĢ ...................................................................................................................... - 32 2.2.2. Hesaplama ............................................................................................................ - 32 2.3. Kefil .................................................................................................................. - 33 2.3.1. GiriĢ ...................................................................................................................... - 33 2.3.2. YerleĢik olma ve onay .......................................................................................... - 34 2.3.3. Yükümlülük .......................................................................................................... - 34 2.3.4. Ġptal veya fesih durumunda teminat belgesi ......................................................... - 34 3. Bireysel teminat ..................................................................................................... - 35 3.1. Nakit ................................................................................................................. - 35 3.1.1. GiriĢ ............................................................................................................... - 35 3.1.2. Geri ödeme ........................................................................................................... - 35 3.2. (BoĢ bırakıldı ) .................................................................................................. - 35 3.3. FiĢli bireysel teminat (TC32) ............................................................................ - 35 3.3.1. Yükümlülük ve onay ............................................................................................ - 35 3.3.2. FiĢ ......................................................................................................................... - 35 - -4- 4. Kapsamlı teminat ................................................................................................... - 36 4.1. Genel hükümler ................................................................................................ - 36 4.1.1. GiriĢ ...................................................................................................................... - 36 4.1.2. Genel koĢullar ....................................................................................................... - 37 4.1.3. Referans tutarın hesaplanması .............................................................................. - 37 4.1.4. Teminat tutarı ....................................................................................................... - 37 4.1.5. Teminat sertifikası ................................................................................................ - 38 4.1.6. Asıl sorumlunun yükümlülükleri .......................................................................... - 39 4.1.7. Yıllık gözden geçirme .......................................................................................... - 40 4.1.8 Ġznin iptali veya feshi ............................................................................................ - 40 4.2. ĠndirilmiĢ tutarda kapsamlı teminat ve teminattan vazgeçme .......................... - 41 4.2.1. GiriĢ ...................................................................................................................... - 41 4.2.2. Ġndirim ölçütleri .................................................................................................... - 41 4.2.3. Hem yüksek kaçakçılık riski içeren eĢya ve hem de diğer eĢya için baĢvuru ...... - 43 5. Teminattan vazgeçme ............................................................................................ - 44 5.1. Havayolu ile taĢıma .......................................................................................... - 44 5.2. Demiryolu ile taĢıma ........................................................................................ - 44 5.3. Kamu kurum ve kuruluĢları ile uluslararası örgütler ........................................ - 44 7. Sadece gümrük kullanımına ayrılmıĢtır ................................................................ - 45 8. Ekler - 45 - 8.1 TC32 bireysel teminat fiĢleri düzenlemeye yetkili kefiller listesi................... - 45 - BÖLÜM III Standart transit rejimi NCTS ............................................. - 46 Kısım 1 – Standart Transit beyanı ......................................................................... - 46 1. GiriĢ ................................................................................................................... - 46 2. Genel teori ve mevzuat .......................................................................................... - 47 2.1. NCTS‘nin Yapısı .............................................................................................. - 47 2.2. NCTS‘nin kapsamı ........................................................................................... - 48 2.3. Operatörlerin NCTS‘ye eriĢimi ........................................................................ - 48 3. Beyan usulü ........................................................................................................... - 49 3.1. Yükleme ........................................................................................................... - 49 3.2. Transit beyanı (IE015) ...................................................................................... - 50 3.2.1. Transit beyanı formu ve doldurulması........................................................... - 50 3.2.2. ............................................................................................................................... - 52 3.2.3. Transit beyanının sunulması ................................................................................. - 52 1. GiriĢ - 54 2. Genel teori ve mevzuat ...................................................................................... - 54 3. Hareket idaresindeki usulün tanımı ....................................................................... - 54 3.1. Transit beyanının kabul, tescil ve kontrol edilmesi .......................................... - 55 3.2. Transit beyanının düzeltilmesi ......................................................................... - 56 3.3. Transit beyanının iptal edilmesi ....................................................................... - 56 3.4. Transit beyanının kontrol edilmesi ve eĢya kontrolü ....................................... - 57 3.5. Teminatın sunulması ........................................................................................ - 58 3.6. Süre sınırı.......................................................................................................... - 59 3.7. Ayniyet araçları ................................................................................................ - 60 3.7.1. GiriĢ ...................................................................................................................... - 60 3.7.2. Mühürleme yöntemleri ......................................................................................... - 62 3.7.3 Mühür özellikleri ................................................................................................... - 62 3.7.4. Özel tipte mühürlerin kullanımı ........................................................................... - 63 -5- 3.8. EĢyanın serbest bırakılması .............................................................................. - 64 3.8.1. Serbest bırakmanın belgelenmesi ......................................................................... - 64 8. Ekler - 65 8.1. Transit refakat belgesi (TRB) ve kalem listesi Basım Kılavuzu ...................... - 65 8.2. Ayrıntılı Basım Kılavuzu.................................................................................. - 65 8.3 Yüksek kaçakçılık riski içeren eĢya................................................................... - 65 - EĢyanın tanımı .............................................................................................. - 69 Kısım 3 – TaĢıma sırasında iĢlemler ve olaylar ..................................................... - 71 1. GiriĢ - 71 2. TaĢıma sırasındaki olaylara iliĢkin iĢlemler .......................................................... - 71 2.1. TaĢıma sırasındakı olaylara iliĢkin iĢlemler ..................................................... - 71 Kısım 4 – VarıĢ idaresindeki iĢlemler ..................................................................... - 73 1. GiriĢ ..................................................................................................................... - 73 2. Genel teori ve mevzuat ...................................................................................... - 74 3. VarıĢ idaresindeki iĢlemler .................................................................................... - 74 3.1. Transit rejiminin sonlandırılması ..................................................................... - 75 3.2. Rejimin sonlandırılmasının kontrolü ................................................................ - 76 4. Özel durumlar ........................................................................................................ - 78 4.1. Alındı düzenlenmesi ......................................................................................... - 78 4.2. Alternatif kanıt düzenlenmesi........................................................................... - 80 4.3. EĢya ve belgelerin belirlenmiĢ gün ve saatlerin dıĢında ve varıĢ idaresinden farklı bir yerde sunulması ........................................................................................ - 82 4.4. Usulsüzlükler .................................................................................................... - 82 4.4.1. Mühürlere iliĢkin usulsüzlükler ............................................................................ - 82 4.4.2. Diğer usulsüzlükler ............................................................................................... - 82 4.4.3. Usulsüzlük AraĢtırması ........................................................................................ - 83 4.5 VarıĢ idaresi değiĢikliği ..................................................................................... - 84 5. Süre sınırının aĢılmasından sonra ibraz ................................................................. - 85 6. Özel ulusal hükümler (saklıdır) ............................................................................. - 85 7. Sadece gümrük kullanımına ayrılmıĢtır ............................................................. - 85 8. Ekler - 86 8.1. Bilgi değiĢimi için yapılandırılmıĢ mesajlar ve veri içeriği ............................. - 86 8.2 Ülke kodları ....................................................................................................... - 86 8.3. Kap kodları ....................................................................................................... - 86 - BÖLÜM IV Kağıt usul .................................................................................... 107 Kısım 1 GiriĢ .................................................................................................... 107 1. Kağıt Usulde Transit Beyanı .................................................................................... 108 2. Kağıt usulde mühür .................................................................................................. 108 3. Gümrüğün Sisteminin ÇalıĢmaması ......................................................................... 109 4. Tacirin Sisteminin ÇalıĢmaması ............................................................................... 109 5. ĠĢlemler 109 5.1. Hareket - standart usul ......................................................................................... 109 5.2. Hareket - izinli gönderici ................................................................................... 110 -6- 5.3. VarıĢ - standart usul ............................................................................................. 110 5.4. VarıĢ - izinli alıcı ................................................................................................. 111 8.1 Kağıt usulde mühür .............................................................................................. 111 Kısım 3 Standart Transit beyanı ............................................................................... 114 1. GiriĢ 114 2. Genel teori ve mevzuat ............................................................................................. 115 3. Beyan Usulü ............................................................................................................. 115 3.1. Yükleme .............................................................................................................. 115 3.2. Transit beyanı ...................................................................................................... 116 3.2.1. Transit Beyanı Formu ve Doldurulması .................................................................. 116 3.2.2. TĠB Devam Formları ............................................................................................... 120 3.2.3. Yükleme listeleri, formu ve doldurulması ............................................................... 121 3.2.4. Transit Beyanının Ġmzalanması ................................................................................ 123 8. Ekler ....................................................................................................................... 124 8.1. TĠB kutularının doldurulmasına iliĢkin açıklayıcı not ......................................... 124 8.2. Transit beyanı formları ve ekli formların kendinden kopyalama iĢlemi ............. 124 8.3. 4 nüshalı transit beyanı ve ekli formların kendinden kopyalama iĢlemi ............. 124 TĠB nüshaları ve ekli formların ilk nüshasına girilen bilgilerin kendinden kopyalama iĢlemi ile gösterilmesi ............................................................................. 132 4 nüshalı TĠB ve ekli formların ilk nüshasına girilen bilgilerin kendinden kopyalama iĢlemi ile gösterilmesi ............................................................................. 133 Kısım 4 Hareket idaresindeki iĢlemler ..................................................................... 134 1. GiriĢ ........................................................................................................................ 134 2. Genel teori ve mevzuat ........................................................................................... 134 3. Hareket Ġdaresindeki Usulün Açıklanması ............................................................. 135 3.1. TĠB‘in sunulması ................................................................................................. 135 3.2. Teminatın sunulması ........................................................................................... 136 3.3. Transit beyanının kabul ve tescil edilmesi .......................................................... 137 3.4. Transit beyanının düzeltilmesi ............................................................................ 137 3.5. Transit beyanının kontrol edilmesi ...................................................................... 138 3.6. Süre sınırı............................................................................................................. 138 3.7. Ayniyet araçları ................................................................................................... 139 3.7.1. Mühürleme yöntemleri ............................................................................. 141 3.7.2. Mühür özellikleri ...................................................................................... 142 3.7.3. Özel tip mühürlerin kullanımı .................................................................. 143 3.8. EĢyanın serbest bırakılması ................................................................................. 143 Kısım 5 – TaĢıma sırasındaki iĢlemler ve olaylar..................................................... 145 1. GiriĢ 145 2. TaĢıma sırasındaki olaylara iliĢkin iĢlemler ........................................................... 146 2.1. TaĢıma sırasındaki olaylara iliĢkin iĢlemler ........................................................ 146 Kısım 6 – VarıĢ idaresindeki iĢlemler ...................................................................... 148 -7- 2. Genel teori ve mevzuat ........................................................................................... 148 3. VarıĢ idaresindeki iĢlemler ....................................................................................... 149 3.1. Transit rejiminin sonlandırılması ........................................................................ 149 3.2. Rejimin sonlandırılmasının kontrolü ................................................................... 150 4. Özel durumlar ........................................................................................................... 151 4.1. Alındı düzenlenmesi ............................................................................................ 152 4.2. Alternatif kanıt düzenlenmesi.............................................................................. 153 4.3.VarıĢ Ġdaresinden BaĢka Bir Yerde ve Belirli gün ve Saatler DıĢında EĢya ve Belgelerin Sunumu ..................................................................................................... 154 4.4. Usulsüzlükler ....................................................................................................... 155 4.4.1. Mühürlere iliĢkin usulsüzlükler ............................................................................... 155 4.4.2. Diğer usulsüzlükler .................................................................................................. 155 4.5. VarıĢ idaresi değiĢikliği ....................................................................................... 155 5. Süre Sınırının AĢılmasından Sonra Sunulma ........................................................... 156 8. Ekler 156 BÖLÜM V BasitleĢtirmeler ........................................................................... 162 1. GiriĢ ..................................................................................................... 162 2. Genel teori ................................................................................................................ 162 2.1. BasitleĢtirme genel koĢulları ............................................................................... 163 2.2. Ġzin usulü ............................................................................................................. 164 2.3. Ġznin iptali ve düzeltilmesi .................................................................................. 166 3. BasitleĢtirmenin tanımı............................................................................................. 168 3.1. Kapsamlı teminat ................................................................................................. 169 3.2. .............................................................................................................................. 169 3.3. Özel tipte mühürlerin kullanımı .......................................................................... 169 3.4. Ġzinli gönderici ..................................................................................................... 171 3.4.2. Ġzin .................................................................................................................... 171 3.4.3. ĠĢlemler .................................................................................................................... 172 3.4.3.1. NCTS..................................................................................................... 172 3.4.3.2. Kağıt usul - Transit beyannamesinin onaylanması (TĠB) ..................... 173 3.5. Ġzinli alıcı ............................................................................................................. 179 3.5.2. Ġzin .................................................................................................................... 179 3.5.3. Usuller ..................................................................................................................... 180 3.5.3.1. NCTS..................................................................................................... 180 3.5.3.2. Kağıt usul .............................................................................................. 181 3.6. Demiryolu veya büyük konteyner ile taĢınan eĢya ............................................. 184 8. Ekler 184 8.1 ............................................................................................................................... 184 8.2 Ġzinli alıcı için örnek baĢvuru ve izin ................................................................. 184 8.3 Özel metal mühür ............................................................................................... 184 8.4 Ġstisnalar - özel mühür (FR, IT) ........................................................................... 184 8.5 ............................................................................................................................... 184 8.6 Havayolu – düzey 2 izni örneği .......................................................................... 184 8.7 Hava grupajı iĢ akıĢ Ģeması ................................................................................ 184 8.8 Denizyolu – düzey 1 ve 2 izni örneği ................................................................. 184 8.9 Deniz grupajı iĢ akıĢ Ģeması ............................................................................... 184 8.10 ............................................................................................................................. 184 BÖLÜM VI Transit iĢleminin ibrası, araĢtırma usulü ............................... 192 -8- GiriĢ, mevzuat, ve genel teori .................................................................... 193 GiriĢ ............................................................................................................. 193 Mevzuat ve genel teori ................................................................................ 194 Genel teori .......................................................................................................... 194 1.2.1.1. Transit rejiminin sonlandırılması ve ibrası ......................................... 194 1.2.1.2. Rejimin sonlandırılmasının kontrolüne iliĢkin araĢtırma usulü .......... 195 1.2.1.3. Bilgi değiĢimi ..................................................................................... 197 2. Transit iĢleminin ibrası ve statü talebi ....................................................... 197 2.1. GiriĢ ............................................................................................................. 198 2.2. Ġbra koĢulları ............................................................................................... 198 2.3. Ġbranın sonuçları .......................................................................................... 199 2.4. Ġbranın Ģekli ................................................................................................. 199 2.5. Statü talebi ve yanıtı .................................................................................... 200 3. AraĢtırma usulü .......................................................................................... 202 3.1. GiriĢ ............................................................................................................. 202 3.2. Asıl sorumlu nezdinde baĢlatılan araĢtırma ................................................ 203 3.2.1. Bilgi talebinin amaçları ...................................................................................... 203 3.2.2. Asıl sorumludan bilgi talebinin genel usulü ....................................................... 203 3.2.3. Belirli taĢıma Ģekillerine özgü basitleĢtirilmiĢ usuller durumunda bilgi talebi usulü ............................................................................................................................ 205 3.3. Rejimin sonlandırılmasına iliĢkin alternatif kanıt ....................................... 206 3.3.1. EĢyanın varıĢ idaresine veya izinli alıcıya sunulduğuna iliĢkin alternatif kanıt 207 3.3.2. EĢyanın üçüncü bir ülkede gümrükçe onaylanmıĢ iĢlem veya kullanıma tabi tutulduğuna iliĢkin alternatif kanıt ..................................................................................... 209 3.4. VarıĢ idaresi nezdinde baĢlatılan araĢtırma ................................................. 211 3.4.1. Yetkili makam ve araĢtırma talebinde bulunma için süre sınırı ......................... 211 3.4.2. ‗AraĢtırma Talebi‘ (IE142) mesajının gönderilmesi .......................................... 212 3.4.3. ‗AraĢtırma Talebi‘ (IE142) mesajının iptal edilmesi ......................................... 212 3.4.4. Talepte bulunulan varıĢ idaresinin yanıtı ........................................................... 213 3.4.5. AraĢtırma usulü sonuçlarının etkisi .................................................................... 216 4. Kağıt usul ................................................................................................... 218 4.1. Kağıt usul veya belirli taĢıma Ģekillerine özgü basitleĢtirilmiĢ usul durumunda araĢtırma bilgisi ....................................................................................... 218 4.1.1. GiriĢ .................................................................................................................... 218 4.1.2. Asıl sorumlu nezdinde baĢlatılan araĢtırma ....................................................... 220 4.1.3. Yetkili makam ve araĢtırma bilgisi baĢlatılması için süre.................................. 220 4.1.4. AraĢtırma bildirimi TC20 ................................................................................... 221 4.1.5. VarıĢ idaresinin araĢtırma bildirimine yanıtı ...................................................... 222 4.1.6. AraĢtırma usulünün sonuçları ............................................................................ 225 5. Sonradan kontrol iĢlemleri ......................................................................... 226 5.1. Sonradan kontrol amaç ve yöntemleri ......................................................... 226 5.2. Sonradan kontrole tabi belgeler................................................................... 227 5.2.1. Transit beyannameleri (kağıt usul) ..................................................................... 227 5.2.2. Bir transit beyannamesi olarak manifesto .......................................................... 227 5.2.3. Alternatif kanıt ................................................................................................... 228 1. 1.1. 1.2. 1.2.1. -9- 5.3. 6. 7. 8. 8.1. 8.2. 8.3. 8.4. 8.5. 8.6. 8.7. Sonradan kontrolün sonuçları ..................................................................... 229 Ġstisnalar ..................................................................................................... 229 Özel ulusal hükümler (saklıdır) ................................................................. 229 Ekler ........................................................................................................... 229 Yetkili makamlar listesi .............................................................................. 229 Asıl sorumluya Bildirme Yazısı Örneği ...................................................... 229 TC20 araĢtırma bildirimi örneği ve açıklayıcı not ...................................... 229 TC20A bilgi gönderme örneği .................................................................... 229 TC21 sonradan talep örneği ........................................................................ 229 TC21A sonradan talep örneği ..................................................................... 229 AraĢtırma usulüne iliĢkin örnekler .............................................................. 229 BÖLÜM VII Yükümlülük ve tahsilat .......................................................... 238 1. Hükümlerin kapsamı .................................................................................. 238 8.1. Tanımlar ...................................................................................................... 238 8.2. Mali ve cezai hükümler arasındaki fark ...................................................... 238 9. Yükümlülüğün doğması/doğmaması, usulsüzlükler, yükümlü ve kefilin belirlenmesi ................................................................................................................. 239 9.1. Yükümlülüğün doğması / doğmaması......................................................... 239 9.1.1. Yükümlülüğün doğduğu an ................................................................................ 239 9.1.1.1. EĢyanın rejimden mevzuata aykırı olarak çıkarılması ........................ 239 9.1.1.2. Yükümlülüğün yerine getirilmemesi .................................................. 239 9.1.2. Eyanın telef olması veya tekrar yerine konulamayacak Ģekilde tahrip olması nedeniyle yükümlülüğün doğmaması ................................................................................ 240 9.2. Rejimin dıĢına çıkarma................................................................................ 240 9.2.1. Mevzuata aykırı çıkarma durumları ................................................................... 240 9.2.2. Mevzuata aykırı çıkarma sayılmayan durumlar ................................................. 241 9.3. Diğer rejim hükümlerine uymama .............................................................. 241 9.3.1. Yükümlülük doğurabilen rejim hükümlerine uymama ...................................... 241 9.3.1.1. Rejimin kullanılmasına iliĢkin yükümlülüklerden birinin yerine getirilmemesi ...................................................................................................... 242 9.3.1.2. EĢyanın ortak transit rejimine tabi tutulmasından doğan yükümlülüklerden herhangi birinin yerine getirilmemesi .................................. 242 9.3.2. Yerine getirilmediğinde yükümlülük doğurmayan durumlar............................. 243 9.3.2.1. Yükümlülüğün doğmasına neden olan durumlarda istisnaları düzenleyen genel hükümler ................................................................................ 243 9.4. Yükümlü ve kefilin belirlenmesi ................................................................. 244 9.4.1. Yükümlü kimdir? .............................................................................................. 244 9.4.2. Yükümlüye yönelik iĢlemler .............................................................................. 246 9.4.3. Yükümlülerin müĢterek ve müteselsil sorumlulukları ....................................... 246 9.4.4. Yükümlüye bildirim ........................................................................................... 246 9.4.5. Kefile yönelik iĢlemler ....................................................................................... 247 9.4.5.1. Kefilin yükümlülüğü ve yükümlülüğünün sona ermesi ..................... 247 9.4.5.2. Kefilin yükümlülüğünün sınırlandırılması ......................................... 247 9.4.5.3. Kefile bildirim .................................................................................... 248 9.4.5.4. Kefil, hareket idaresine ve teminat idaresine tahsilat veya ibranın bildirilmesi ......................................................................................................... 249 9.4.6. Yükümlülük tutarının hesaplanması................................................................... 249 - 10 - 10. 10.1. 10.2. 10.2.1. 10.3. 10.3.1. 10.3.2. 10.3.3. 10.3.4. 10.3.5. Yükümlülüğün yerine getirilmesi .............................................................. 250 Genel analiz ................................................................................................. 250 Tahsilattan sorumlu makamın belirlenmesi ................................................ 250 Tahsilattan sorumlu makam ............................................................................... 250 Tahsilat usulü .............................................................................................. 251 Bilgi değiĢimi (bakınız BÖLÜM VI, paragraf 1.2.1.3.) ..................................... 251 Talepte bulunulan makamın tahsilat talebi......................................................... 251 Tahsilatın tamamlanması.................................................................................... 252 Asıl tahsilatın sonuçları ...................................................................................... 252 Tahsilatın sonuçları ............................................................................................ 252 - 11 - Sık kullanılan kısaltmalar listesi AAD ATA CIM CMR EDI AS IRU NCTS TĠB TRB TIR Ġdari Refakat Belgesi ATA Karnesi (geçici kabul) Contrat de Transport Internationaux ferroviaire des Marchandises (Uluslararası demiryolu taĢıma senedi) Contrat de Transport Internationaux de Marchandises par Route (Uluslararası karayolu taĢıma senedi) Elektronik Veri DeğiĢimi EĢyanın tanımlanması ve sınıflandırılmasına iliĢkin Armonize Sistem Uluslararası Karayolu TaĢımacıları Birliği Yeni Bilgisayarlı Transit Sistemi Tek Ġdari Belge Transit Refakat Belgesi Uluslararası Karayolu TaĢımacılığı (Transport Internationaux Routiers) - 12 - Tanım listesi ATA Karnesi Ġzinli gönderici Ġzinli alıcı Ortak Transit Yetkili makam Gösteri, sergi ve fuar, mesleki ekipmanlar ve ticari örnekler gibi özel amaçlarla gümrük bölgesinin içinde veya dıĢında eĢyanın geçici kabulü amacıyla kullanılan bir uluslararası gümrük belgesidir. Hareket idaresine eĢyayı ve ilgili transit beyanını sunmadan transit iĢlemlerini yürütmesine izin verilen kiĢidir. EĢyayı ve ilgili transit beyanını varıĢ idaresine sunmadan kendi tesislerinde veya belirlenmiĢ bir baĢka yerde almasına izin verilen kiĢidir. Ortak Transit Yönetmeliği hükümleri uyarınca eĢyanın iki nokta arasında taĢınmasına iliĢkin gümrük rejimidir. Gümrük kurallarının uygulanmasından sorumlu gümrük makamı veya bir baĢka makamdır. Teminat Asıl sorumlu tarafından sunulan, eĢyanın gümrük vergisinin ödenmesini güvence altına alan mali unsur. Yükleme listesi Transit kapsamında birden fazla kalem eĢya taĢındığında TĠB devam formları yerine kullanılan idari veya ticari belgedir. Manifesto Denizyolu ve havayolu listelendiği belgedir. Hareket idaresi VarıĢ idaresi EĢyanın transit rejimine tabi tutulduğu gümrük idaresidir. EĢyanın transit rejiminin sonlandırılması için sunulduğu gümrük idaresidir. Teminatın sunulduğu gümrük idaresidir. - Gerçek kiĢi durumunda, Türkiye'de ikamet eden kiĢidir. Teminat idaresi YerleĢik kiĢi taĢımaları için kullanılan yükün - Tüzel kiĢi veya kiĢiler ortaklığı durumunda, Türkiye'de kayıtlı bürosu, merkezi veya daimi iĢyeri olan kiĢidir. Asıl sorumlu Tek Ġdari (TĠB) ġahsen veya yetkili temsilcisi aracılığı ile eĢyayı ortak transit rejimine tabi tutan kiĢidir. Belge Ġthalat, ihracat ve transit kontrolü için kullanılan çoklu-nüshalı form AĢağıdaki nüshaları içeren 8 bölümden oluĢur: Ġhracat (sevk) veya transit iĢlemleri tamamlandığında gümrük idaresi tarafından tutulan Nüsha 1 Ġstatistiki amaçlarla kullanılan Nüsha 2 Gümrük makamınca mühürlenmesinden sonra ihracatçıya iade edilen Nüsha 3 Transit iĢleminin tamamlanması üzerine sonra varıĢ idaresi tarafından tutulan Nüsha 4 Transit rejiminde iade nüshası Nüsha 5 VarıĢ iĢlemlerinin tamamlanmasında gümrük idaresi tarafından tutulan Nüsha 6 Ġstatistiki amaçlarla kullanılan Nüsha 7 - 13 - Gümrük makamınca mühürlenmesinden sonra alıcıya iade edilen Nüsha 8 Ayrıca bakınız : transit refakat belgesi TĠB Devam formu Birden fazla kalem beyan edildiğinde TĠB‘in nüshalarına ilave amacıyla kullanılan formlar. Transit refakat Transit beyanının hareket idaresinde bilgisayarlı transit sisteminde belgesi (TRB) yapıldığında TRB eĢyaya eĢlik eder. TRB‘nin A nüshası TĠB‘in 4 ve 5 no.lu nüshaları yerine geçer. TĠB‘in 4 ve 5 no.lu nüshalarına yapılan atıflar gerekli değiĢiklikler yapılarak TRB‘nin A nüshasına uygulanır. Ayrıca bakınız : TĠB Transit beyanı KiĢinin belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde eĢyayı ortak transit rejimine tabi tutma isteğini gösterdiği tasarruf. - 14 - Genel bilgi kaynakları Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Ġnternet sitesi http://www.gumruk.gov.tr/ Diğer: Dünya Gümrük Örgütü: BM – TIR SözleĢmesi: http://www.wcoomd.org/ie/index.html http://www.unece.org/trans/bcf/welcome.html - 15 - BÖLÜM I – GENEL GĠRĠġ BÖLÜM I Paragraf 1 Paragraf 2 Paragraf 3 Paragraf 4 Paragraf 5 istisnaları açıklar. Paragraf 6 özel ulusal kurallar için ayrılmıĢtır. Paragraf 7 gümrük idarelerinin kullanımı için ayrılmıĢtır. Paragraf 8 BÖLÜM I‘in ekleri yer almaktadır. - 16 - 1. Ortak Transit 1.1. Mevzuat Ortak Transit rejiminin yasal dayanağı 24.08.2011 tarihli 28036 (Mükerrer) sayılı Resmi Gazete‘de yayımlanan Ortak Transit Yönetmeliği‘dir. 1.2. Rejimin tanımı Ortak Transit rejimi eĢyanın hareket idaresinden varıĢ idaresine taĢınması sırasında gümrük, özel tüketim vergileri, KDV ve diğer yüklerin askıya alınmasını sağlar. Ekonomik operatörler tarafından eĢyanın bir noktadan diğerine taĢınmasını kolaylaĢtırmak için kullanılabilir. Ancak, kullanılması zorunlu değildir. Ortak Transit rejimi, hareket, varıĢ ve teminat idareleri olarak bilinen gümrük idareleri ağı aracılığıyla gümrük teĢkilatınca yürütülür. Transit hükümlerine uygun olarak Ortak Transit rejimi, hareket idaresinde baĢlar, eĢya ve transit beyannamesinin varıĢ idaresine sunulması ile sona erer. Transit beyannamesinin bir nüshası varıĢ idaresi tarafından hareket idaresine iade edilir. Ġade nüshasının alınması üzerine, hareket idaresi, herhangi bir usulsüzlük yoksa, transit rejimini ve asıl sorumlunun yükümlülüğünü ibra eder. Ortak Transitte asıl sorumlu Asıl sorumlu, hareket idaresinde transit beyanında bulunmak suretiyle eĢyanın transit rejimine tabi tutulmasını talep eder. Transit rejimi hak sahibi olarak asıl sorumlu, eĢya transit amacıyla serbest bırakıldıktan sonra, eĢyanın belirlenen süre sınırı içinde transit beyanı - 17 - (ve varsa mühürler) ile birlikte tam ve sağlam olarak varıĢ idaresine sunulmasından sorumludur. EĢyanın varıĢ idaresine sunulmasından sorumlu olan baĢka kiĢiler de vardır. Bunlar herhangi bir usulsüzlük durumunda doğacak gümrük vergilerinin ödenmesinden de sorumludur. Asıl sorumlu, (mevzuat veya izinde istisna tanınmadıkça) eĢyanın taĢınması sırasında askıya alınan gümrük vergilerini kapsayan tutarda bir teminat verilmesinden sorumludur. Teminat, nakit veya kefil olarak hareket eden bir mali kuruluĢ tarafından verilen bir belge olabilir (teminatlar ve kefillere iliĢkin daha ayrıntılı bilgi için BÖLÜM II‘ye bakınız). OTY Madde 4 Ortak Transit rejimi, T1, üçüncü ülke eĢyasına ithalatta T1 uygulanan önlemler askıya alınmak suretiyle, hem ulusal hem de üçüncü ülke eĢyasını kapsar. BasitleĢtirilmiĢ usül Belirli koĢullarda ve ilgili gümrük makamınca verilen bir izne tabi olarak, Ortak Transit rejimi basitleĢtirilebilir (basitleĢtirilmiĢ transit rejimlerine iliĢkin bilgi için BÖLÜM V‘e bakınız). (Ortak Transit rejimine iliĢkin daha fazla bilgi Bölüm III ve IV‘de yer almaktadır.) 1.2. Bilgisayarlı Transit Sistemi (NCTS) Günümüzde gümrük teĢkilatı, iĢ dünyasındaki sürekli değiĢiklikleri takip etmek ve ticaretin gereklerine hızlı ve esnek bir Ģekilde uyum sağlamak zorundadır. NCTS, transit sistemini idare ve kontrol etmek için kullanılan bir araçtır. GeliĢmiĢ bilgisayar sistemleri ve elektronik veri iĢleme kullanımına dayalı olarak NCTS, zaafiyetleri bilinen kağıda dayalı sisteme göre daha modern ve etkili - 18 - bir yönetim sağlamaktadır. NCTS‘in temel amaçları Ģunlardır: • transit rejiminin verimliliğini ve etkinliğini artırmak; •kaçakçılığın önlenmesini ve tespit edilmesini kolaylaĢtırmak; • transit rejimi kapsamında yürütülen iĢlemleri hızlandırmak ve bu iĢlemlerin güvenliğini sağlamak. Genel bir kural olarak NCTS, `T1' olarak düzenlenen Tek Ġdari Belge (TĠB) kullanılarak gerçekleĢtirilen durumlarda Ortak Transit için kullanılır. Bu nedenle bilgisayarlı sistem, eĢyanın demiryolu, havayolu, denizyolu veya boruhatları ile taĢındığı ve özellikle taĢımacının kendi belgelerini kullandığı basitleĢtirilmiĢ usulleri baĢlangıçta kapsamayacaktır. 1.2.1. Bir NCTS iĢleminde kullanılan baĢlıca unsurlar ve mesajlar NCTS iĢlemindeki baĢlıca unsurlar ve mesajlar Ģunlardır: • Transit beyanı: Kağıt veya elektronik ortamda sunulur. • Hareket referans numarası (MRN): TaĢımayı tanımlamak üzere sistem tarafından beyannameye verilen tescil numarasıdır. • Transit refakat belgesi (TRB): Hareketten varıĢa kadar eĢyaya eĢlik eder. • ―Beklenen varıĢ kaydı‖ (AAR) mesajı: Hareket idaresince, beyan edilen varıĢ idaresine gönderilir. • ―VarıĢ Bilgisi‖ mesajı: EĢya geldiğinde, varıĢ idaresince hareket idaresine gönderilir. • ―Kontrol sonuçları‖ mesajı: Gerektiğinde, eĢya muayene edildikten sonra varıĢ idaresince hareket idaresine - 19 - gönderilir. Ayrıca sistem, normal usul ile hareketteki (izinli gönderici) ve varıĢtaki (izinli alıcı) basitleĢtirilmiĢ usullerin olası tüm bileĢimlerini kapsar. 1.2.2. Hareket idaresi Transit beyanı kağıt veya elektronik ortamda hareket idaresine sunulur. Elektronik beyan hareket idaresi veya tacirin kendi tesislerinde yapılabilir. Hangi yolla sunulursa sunulsun, beyan gerekli tüm bilgileri içermeli ve sistem özellikleri ile uyumlu olmalıdır. Bilgilerde bir tutarsızlık olduğunda sistem bunu gösterir. Tacir, beyannamenin nihai olarak kabul edilmesinden önce gerekli düzeltmeleri yapabilmesi için bilgilendirilir. Düzeltmeler yapıldıktan ve beyanname kabul edildikten sonra sistem beyannameye hareket referans numarası olarak adlandırılan bir tescil numarası verir. Bundan sonra, gerektiğinde muayene hareket idaresinde veya izinli göndericinin tesislerinde yapıldıktan ve teminat kabul edildikten sonra eĢya transit için serbest bırakılır. Hareket idaresinde veya izinli göndericinin tesislerinde TRB ve gerektiğinde kalem listesi yazdırılır. TRB ve kalem listesi taĢıma süresince eĢyaya eĢlik eder ve varıĢ idaresine sunulur. TRB ve kalem listesi yazdırıldığında hareket idaresi aynı anda beklenen varıĢ kaydı mesajını beyan edilen varıĢ idaresine gönderir. Bu mesaj varıĢ idaresinin eĢya - 20 - kendisine geldiğinde kontrol yapmasını sağlayacak olan ve esas olarak beyandan elde edilen bilgileri içerir. VarıĢ idaresi eĢya kendisine geldiğinde alınacak önlemlere iliĢkin doğru ve güvenilir bir karar almak için transit iĢlemi hakkında her türlü bilgiye eriĢim sağlayabilmelidir. 1.2.3. VarıĢ idaresi EĢya, varıĢ idaresi veya izinli alıcıya transit refakat belgesi ve gerektiğinde kalem listesi ile birlikte sunulur. VarıĢ idaresi, halihazırda aldığı beklenen varıĢ kaydı mesajı ile transit iĢlemi hakkında tüm bilgilere sahip olduğundan, ne tür bir kontrol yapacağına önceden karar verme imkanına sahiptir. MRN sisteme girilerek, yapılacak iĢlem veya kontrole esas teĢkil edecek olan ilgili beklenen varıĢ kaydı bulunur ve varıĢ bilgisi mesajı hareket idaresine gönderilir. Gerekli kontroller yapıldıktan sonra, varıĢ idaresi varsa tespit edilen usulsüzlükleri de belirterek kontrol sonuçlarını kontrol sonuçları mesajı ile hareket idaresine bildirir. Kontrol sonuçları mesajı, hareket idaresinde transit iĢleminin ibrası ve kullanılan teminatların serbest bırakılması için gereklidir. 1.2.4. VarıĢ idaresi değiĢikliği EĢya beyan edilenden farklı bir varıĢ idaresine sunulabilir. Gerçek varıĢ idaresi, sevkiyata iliĢkin gerekli bilgileri temin etmek amacıyla hareket idaresinden beklenen varıĢ kaydını göndermesini talep eder. - 21 - VarıĢ idaresi değiĢikliğinde, beyan edilen idareye gönderilmiĢ olan mesaj açık kalır, bu nedenle sistem otomatik olarak, beyan idareye edilen mesajı kapatabilmesi amacıyla eĢyanın nereye ve ne zaman sunulduğunu bildiren bir mesaj gönderir. 1.2.5. BasitleĢtirilmiĢ usuller : izinli gönderici ve izinli alıcı Her iki basitleĢtirilmiĢ usulün kullanımı NCTS çerçevesinde kaynakların en verimli Ģekilde kullanımını ifade eder. Tüm iĢlemleri kiĢinin kendi tesislerinde yürütme imkanı ve gümrükle elektronik olarak bilgi değiĢimi, iĢ yapmanın en hızlı, kolay, güvenli ve ekonomik yoludur. Ortak transit rejiminde izinli gönderici veya izinli alıcı olma koĢullarını yerine getirmenin yanında, ilgili gümrük idareleri ile bilgi değiĢimini sağlamak için yeterli bir elektronik veri iĢleme sistemine sahip olmak zorunludur. Bu sistem, yalnızca gümrük idarelerinin NCTS‘ye bağlı olması durumunda kullanılabilir. Bu koĢul yerine getirildiğinde NCTS izinli göndericilere Ģunları yapmaya imkan tanır: • Kendi bilgisayar sistemlerinde transit beyanı oluĢturulması. • EĢyanın hareket idaresine sunulmasına gerek olmadan, hareket idaresine elektronik beyan mesajı gönderilmesi. • Beyanname düzeltme talepleri, beyanname kabul bildirimi ve eĢyanın serbest bırakılması bildirimlerini de içeren sonraki mesajların elektronik olarak alınması ve gönderilmesi. - 22 - NCTS izinli alıcılara Ģu imkanları tanır: • EĢyanın ve refakat belgesinin doğrudan kendi tesislerine gelmesi. • VarıĢ bildirimi mesajının ilgili varıĢ idaresine elektronik olarak gönderilmesi. • EĢya boĢaltma izni ve boĢaltma sonuçları bildirimini de içeren sonraki mesajların gümrüğe elektronik olarak gönderilmesi ve alınması. 2. Diğer transit sistemleri 2.1. GiriĢ TIR rejimi ulusal kefil kuruluĢlar zincirine dayanan bir uluslararası teminat sistemi üzerine kuruludur. (TIR bilgisi için paragraf 4.2.2‘ye bakınız.) ATA karnesi iĢlemi TIR‘a benzer ancak belirli eĢya türleri ile sınırlıdır. (ATA karnesi bilgisi için paragraf 4.2.3‘e bakınız.) NATO taĢıma iĢlemi NATO kuvvetlerine taĢınan eĢyaya uygulanır. (NATO taĢıma iĢlemi bilgisi için paragraf 4.2.5‘e bakınız.) 2.2. TIR Uluslararası Karayolu TaĢımacılığı (Transport Internationaux Routiers) 2.2.1. Genel bilgiler ve mevzuat Yürürlükte olan TIR rejiminin ana mevzuatı BirleĢmiĢ Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu (BM/AEK). himayesinde hazırlanan 1975 tarihli TIR SözleĢmesidir. TIR SözleĢmesi 31 Mart 1985 tarihli ve 18711 sayılı - 23 - Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiĢtir. Türkiye gümrük bölgesinde TIR karnesi kapsamında eĢya taĢınması 4458 sayılı Gümrük Kanununun 84 üncü maddesinin üçüncü fıkrasında düzenlenmiĢtir. TIR SözleĢmesi sürekli olarak değiĢtirilmektedir. SözleĢmenin yirmi sekizinci değiĢikliği 1 Ocak 2009‘da uygulamaya konulmuĢtur. 1 Ağustos 2011 tarihi itibariyle, Avrupa Topluluğu ve 27 üye ülkesinin de dahil olduğu 68 taraf ülkeye sahiptir. Ancak bir TIR iĢlemi, yalnızca yetkilendirilmiĢ kefil kuruluĢların olduğu ülkelerde mümkündür (1 Ağustos 2011 itibariyle 57 ülke). Gümrük mevzuatı kapsamında, TIR rejimi Türkiye Cumhuriyeti topraklarında, Türkiye Cumhuriyeti toprakları dıĢında baĢlayan veya biten bir transit taĢıma için uygulanabilir. TIR SözleĢmesine taraf olan ülkelerden oluĢan bir Ġdari Komite uygulamayı yönetir. Ġdari Komitenin iĢlerinin çoğu, BM/AEK TaĢımacılığı Etkileyen Gümrük Sorunları ÇalıĢma Grubu tarafından desteklenir ve hazırlanır. Komite ve ÇalıĢma Grubu düzenli olarak Cenevre‘de toplanır. 2.2.2. TIR rejiminin Açıklanması TIR sistemi beĢ ana sütun üzerine kuruludur: EĢya gümrük mührü altında onaylanmıĢ taĢıt veya konteynerlerde taĢınır; TIR taĢıması boyunca, eĢya üzerindeki vergi ve resimler askıya alınır ve uluslararası geçerli teminatlar - 24 - zinciri tarafından güvenceye alınır. Her ülkenin ulusal kefil kuruluĢu, TIR iĢlemi sırasında bir usulsüzlük meydana gelmesi durumunda ortaya çıkacak tüm vergi ve resimlerin ödenmesini garanti eder. Her ülke kendi teminat limitini ancak belirler bir usulsüzlük durumunda kefil kuruluĢtan talep edilebilecek tavsiye edilen maksimum tutar 50.000 USD‘dir. EĢya, teminatın varlığına kanıt sağlayan hareket, transit ve varıĢ ülkelerinde gümrük kontrol belgesi olarak kullanılan, uluslararası alanda kabul edilmiĢ bir belge olan TIR Karnesi eĢliğinde taĢınır. TIR karneleri Ulusal kefil kuruluĢlara, TaĢımacıları Uluslararası Karayolu Birliği (IRU) tarafından basılır ve dağıtılır. Bir TIR Karnesi yalnız bir TIR taĢıması için geçerlidir. Hareket ülkesinde kullanılmaya baĢlanır ve hareket, transit ve varıĢ ülkelerinde gümrük kontrolü için kullanılır. Hareket ülkesinde uygulanan gümrük kontrol önlemleri transit ve varıĢ ülkeleri tarafından kabul edilir. Bu nedenle, mühürlü taĢıtlar veya konteynerlerde TIR rejimi kapsamında taĢınan eĢya genel bir kural olarak yol boyu gümrük idarelerinde muayene edilmez. TIR rejimine kontrollü giriĢin sağlanması TIR karnelerini düzenlemek isteyen kefil kuruluĢlar ve karneleri kullanmak isteyen kiĢiler asgari koĢulları ve gereklilikleri (genellikle karĢılamalı Gümrük) ve yetkili makamlarca yetkilendirilmiĢ olmaları gerekmektedir. Bir TIR taĢıması bir dizi TIR iĢlemini kapsar. Her bir - 25 - taraf ülkede, TIR iĢlemi hareket/giriĢ gümrük idaresinde baĢlar ve varıĢ/çıkıĢ gümrük idaresinde sonlandırılır. Her bir TIR iĢlemi TIR karnesindeki 1 ve 2 no.lu yaprakları (voletleri) kullanarak kontrol edilir. Gümrük hareket/giriĢ idaresi 1 no.lu yaprağı TIR karnesinden koparır. Aynı taraf ülkedeki varıĢ/çıkıĢ gümrük idaresi 2 no.lu yaprağı alır ve bunu TIR iĢleminin ibra edilebilmesi amacıyla 1 no.lu yaprakla eĢleĢtirmek için hareket gümrük idaresi veya merkez gümrük idaresine gönderir. TIR taĢıması boyunca her bir taraf ülkede benzer bir süreç takip edilir. Bir TIR taĢıması toplamda en fazla 4 hareket ve varıĢ gümrük idaresini kapsayabilir. Her bir hareket veya varıĢ gümrük idaresi için 1 ve 2 no.lu yapraklardan oluĢan bir takım kullanılır. Bu iĢlemin amaçları doğrultusunda Topluluk gümrük bölgesi tek bir gümrük bölgesi olarak kabul edilir. NCTS-TIR AB‘de kullanımdadır. TIR taĢımasının bazı kısımlarının karayoluyla yapılması ve taĢıtın veya konteynerin TIR taĢıması sırasında TIR plakasını göstermesi bir koĢuldur. 2.3. ATA (Geçici kabul) 2.3.1. Genel bilgiler ve mevzuat Bu iĢlem için yasal dayanaklar ATA SözleĢmesi ve Ġstanbul SözleĢmesi olarak da bilinen Geçici Kabule ĠliĢkin SözleĢmedir. ATA SözleĢmesi 1961 yılında imzalanmıĢtır. Aslında ATA sözleĢmesinin yerini alması düĢünülen Ġstanbul SözleĢmesi, Ģu an Dünya Gümrük Örgütü (DGÖ) - 26 - olarak adlandırılan himayesinde 26 Gümrük Haziran ĠĢbirliği Konseyinin 1990‘da Ġstanbul‘da imzalanmıĢtır. Ġdari Komite tarafından yürütülür. Transit Belgesi olarak ATA karnesi ATA Karnesinin Türkiye Gümrük Bölgesinde transit belgesi olarak kullanımına iliĢkin hükümler 4458 sayılı Gümrük Kanunun 84 üncü maddesinin üçüncü fıkrasında yer almaktadır. 2.3.2. Rejimin tanımı ATA Karnesi gösteri, sergi ve fuar, mesleki ekipmanlar ve ticari örnekler gibi özel amaçlarla gümrük bölgesinin içinde veya dıĢında eĢyanın geçici kabulü amacıyla kullanılan bir uluslararası gümrük belgesidir. ATA Karneleri Uluslararası Ticaret Odası tarafından yürütülen bir teminat zincirinde birlikte çalıĢan taraf ülkelerin ulusal kefil kuruluĢların (genellikle ulusal ticaret odaları) sorumlulukları altında ihraç edilir. Her bir karne, eĢyanın yeniden ihraç edilmemesi durumunda doğacak ithalat vergileri ve diğer yüklerin tutarını güvence altına alan bir teminat kapsar. Üçüncü ülkenin geçici kabulünden ayrı olarak Türkiye gümrük bölgesindeki eĢya (karnenin beyaz sayfaları) veya üçüncü bir ülke içerisindeki milli eĢya (karnenin sarı sayfaları), ATA Karnesi eĢyanın Türkiye gümrük bölgesi içinde veya üzerinden ve geçici kabul iĢlemi çerçevesinde taĢınması için transit belgesi olarak (gerekli ulusal mevzuat düzenlemeleri yapıldıktan sonra) kullanılabilir. ATA Karnesi bir transit belgesi olarak kullanıldığında, - 27 - karnenin mavi sayfaları transit iĢlemi için kullanılır. 2.4. NATO TaĢımaları 2.4.1. Genel bilgiler ve mevzuat NATO kuvvetleri eĢyasının ithalatı,ihracatı ve transitine iliĢkin kurallar, 2 Haziran 1957 tarihinde Londra‘da imzalanan Kuvvetlerin Statüsüne Dair Kuzey Atlantik AnlaĢmasına Taraf Devletler Arasındaki SözleĢme ile belirlenmiĢtir. Bu eĢyanın taĢınmasında kullanılan belge NATO Form 302‘dir. NATO Form 302‘nin gümrük transit belgesi olarak kullanımı 4458 sayılı Gümrük Kanunun 84 üncü maddesinin üçüncü fıkrasında düzenlenmiĢtir. 2.4.2 Rejimin tanımı NATO‘nun 1 Ağustos 2011 tarihi itibarıyla 28 üyesi vardır. Bunlar; Almanya, Amerika BirleĢik Devletleri, Arnavutluk, Belçika, BirleĢik Krallık, Bulgaristan Çek Cumhuriyeti, Danimarka, Estonya, Fransa, Hırvatistan, Hollanda, Ġspanya, Ġtalya, Ġzlanda, Kanada, Letonya, Litvanya, Lüksemburg, Macaristan, Norveç, Polonya, Portekiz, Romanya, Slovenya, Slovakya, Türkiye ve Yunanistan‘dır. Yukarıda belirtilen her bir ülkedeki gümrük makamları, kendi topraklarında konuĢlanmıĢ her bir NATO birimi ile anlaĢmalı olarak, NATO birimi tarafından ya da onun adına yürütülen, eĢyanın taĢınması ile ilgili gümrük iĢlemleri ve kontrollerinden sorumlu olması için bir gümrük idaresini (ya da bir merkezi idareyi) belirler. - 28 - Sevkiyat için, yetkili NATO Makamı Form 302‘yi eĢyanın kendi kontrolleri altında taĢındığını belgeleyen imzalı, tarihli onaylanmıĢ bir açıklamayla birlikte doldurur. Formun bir nüshası geciktirilmeden eĢyayı sevk eden veya eĢyanın kendi adına sevk edildiği NATO biriminden sorumlu gümrük idaresine verilir. Formun diğer nüshaları mühürlendiği ve yetkili NATO makamınca imzalandığı varıĢ NATO birimine sevkine Transit belge olarak NATO 302 Formu eĢlik eder. Formun iki nüshası VarıĢ NATO birimini kontrol eden gümrük idaresine ya da merkez idareye verilir. Bu idare bir nüshayı saklar ve ikinci nüshayı hareket ülkesindeki ilgili gümrük idaresine iade eder. - 29 - BÖLÜM II – TEMĠNATLAR 1. GiriĢ BÖLÜM II transitte kullanılan teminatlarla ilgilidir. Paragraf 1 transitte kullanılan teminatlarla ilgili giriĢ ve mevzuat atıflarını içerir. Paragraf 2 transitte kullanılan teminatlarla ilgili genel hükümleri içerir. Paragraf 3 bireysel teminatı açıklar. Paragraf 4 kapsamlı teminatı açıklar. Paragraf 5 yasal olarak teminattan vazgeçmeyi açıklar. Paragraf 6. Paragraf 7 gümrük idarelerinin kullanımı için saklıdır. Paragraf 8 BÖLÜM II‘ye ait ekleri içerir. 1.1. Teminatın amacı Ortak transit rejimine tabi tutulan eĢyada, eĢyaya uygulanabilen gümrük vergileri geçici olarak askıya alınır. Asıl sorumlu, transit iĢlemi sırasında bir gümrük yükümlülüğü doğduğunda, gümrük vergileri ve diğer yüklerin ödenmesini güvence altına almak için bir teminat vermek zorundadır. - 30 - 1.2. Teminat Ģekilleri OTY Madde 21,22 Teminat, nakit olarak veya bir kefil tarafından da verilebilir. Teminat, tek bir transit iĢlemini için verilen bireysel teminat olabileceği gibi, birden fazla transit iĢleminde kullanılacak kapsamlı teminat olabilir. Kefil tarafından verilen bireysel teminat, kefilin asıl sorumlu için düzenleyeceği bireysel teminat fiĢleri Ģeklinde de olabilir. Kapsamlı teminatın kullanımı, transitteki standart kuralların bir basitleĢtirmesidir ve bu nedenle izne tabidir. 1.3. Teminattan vazgeçme AĢağıdaki durumlarda teminattan vazgeçilir: OTY Madde 23 belirli taĢıma Ģekilleri için, transitte kamu kurumları için, (bakınız paragraf 5.4) 1.4. Teminatın geçerli olduğu alan Teminat, Türkiye Gümrük Bölgesi içerisinde geçerlidir. 2. Genel hükümler 2.1. Teminat gerekliliği 2.1.1. GiriĢ OTY Madde 20 Ortak transit rejimi altında taĢınan eĢya için doğabilecek gümrük vergilerinin ödenmesini sağlamak üzere teminat verilmesi bir koĢuldur. Teminat tutarı, teminat türüne ait hükümlere kullanılan uygun olarak hesaplandığında ödenmesi gereken tutar güvence altına alınmıĢ olur. 2.1.2. Olumsuz durumlar - 31 - Transit beyanında teminata iliĢkin bir bilgi bulunmadığında veya gerekli teminat belgesi hareket idaresine ibraz edilmediğinde beyan kabul edilmez. Teminat miktarının doğabilecek gümrük yetersiz olduğu durumlarda, yükümlülüğünün tamamını kapsayacak bir teminat verilmediği sürece hareket idaresi eĢyayı serbest bırakmaz. Hareket idaresi, sunulan belgelerin teminatın söz konusu transit iĢleminin asıl sorumlusu için düzenlenmediğini göstermesi halinde de eĢyayı serbest bırakmaz. 2.2. Teminat tutarının hesaplanması 2.2.1. GiriĢ Teminat miktarı, doğabilecek tüm gümrük yükümlülüğünü kapsayacak Ģekilde hesaplanır. 2.2.2. Hesaplama Hesaplama genel olarak, o eĢyaya uygulanabilecek en yüksek oranlar üzerinden yapılır. Hesaplama, genel olarak eĢyanın ithalinde uygulanan tüm gümrük vergilerini, örneğin ÖTV ve KDV‘yi de içerir. En yüksek gümrük vergisi oranları kanuni oranlardır. Tercihli tarife veya kota gibi serbest dolaĢıma giriĢte kanıt gerektiren ayrıcalıklar dikkate alınmaz. Hesaplama, aynı cins eĢyanın serbest dolaĢıma giriĢinde uygulanan vergi oranları üzerinden yapılır. Ancak, serbest dolaĢımda bulunan eĢya için teminat aranmadığından, bu eĢya için bir hesaplama yapılmaz. Teminatı hesaplanacak eĢyanın sınıflandırması tarife - 32 - cetveline göre yapılır. EĢya, Ortak Transit Yönetmeliğinin 1 no.lu Ekinde yer almıyorsa ve bir sınıflandırma yapılması mümkün veya uygun değilse, teminat tutarı hesaplanabilir. Hesaplamada, teminatın doğabilecek tüm gümrük yükümlülüğünü kapsamasına OTY Madde 87(4) dikkat edilir. Böyle bir hesaplamanın yapılamadığı istisnai durumlarda teminat tutarının 15.000 TL olduğu kabul edilir. Bu temel yöntem, hem bireysel teminat hem de kapsamlı teminat için uygulanır. Yönetmeliğin 1 no.lu ekinde yer alan yüksek kaçakçılık riski içeren eĢya için bu hesaplama, eĢyanın tarife sınıflandırması temel alınarak yapılır. 1 no.lu Ekte bir asgari oran belirlenmiĢ ve asgari miktar aĢılmıĢ eĢyanın bireysel teminatının belirlenmesinde, hesaplama sonucu ile asgari oran karĢılaĢtırılır. Hesaplama sonucu asgari orandan yüksekse hesaplanan miktar teminat tutarı olur. Hesaplama sonucu asgari orandan düĢükse teminat tutarı asgari orana esas alınarak belirlenir. Örnek: Tarife pozisyonu 0405.10 olan 3 ton tereyağı, transit rejimine tabi tutulacaktır. EĢyaya uygulanan gümrük vergileri normalde 7.500 Avro teminat verilmesini gerektirmektedir. Ancak, 1 no.lu ekin 5 inci sütununda asgari teminat tutarı ton baĢına 2.600 Avro olarak belirlendiğinden, teminat tutarı 7.800 (2600*3) Avro olarak belirlenir. 2.3. Kefil 2.3.1. GiriĢ OTY Madde 22(3) Kefil gerçek veya tüzel üçüncü bir kiĢi olabilir. Kefil ve - 33 - asıl sorumlu aynı kiĢi olamaz. Bağlı firmanın ana firmadan ayrı bir tüzel kiĢiliğinin olması gerekir. 2.3.2. YerleĢik olma ve onay OTY Madde 22(3) Kefil, Türkiye Gümrük Bölgesinde yerleĢik olmalıdır. Kefil, gümrük makamları tarafından yürürlükteki mevzuat hükümlerine göre onaylanır. Bu nedenle, kefille gümrük makamları arasındaki iliĢki, transit rejimi hükümleri çerçevesinde ulusal mevzuat tarafından belirlenir. 2.3.3. Yükümlülük Kefilin yükümlülüğü, taahhüdünün teminat idaresince kabul edilmesine dayanır. Bu yükümlülük, hareket idaresinin eĢyayı bu teminat kapsamında serbest bıraktığı tarihte baĢlar. Kefilin yükümlülüğü, teminat belgesinde belirtilen maksimum tutarla sınırlıdır. Bu tutarın üzerinde kefilden hak iddia edilemez. 2.3.4. Ġptal veya fesih durumunda teminat belgesi OTY Madde 80(4) Kefilin taahhüdünün iptali veya feshi durumunda teminat idaresi, borcun kalmadığı veya ortadan kalktığı, borcun ödeneceğinin kefile tebliğ edildiği, rejimin ibra edildiği durumlar haricinde teminat belgesini en az bir yıl saklar. Kefile transit iĢleminin ibra edilmediğinin bildirildiği durumda teminat idaresi, borcun tahsil edildiği veya ibranın gerçekleĢtiği ya da kefilin yükümlülüğünün sona erdiği bilgisini alıncaya kadar teminat belgesini saklar. - 34 - 3. Bireysel teminat 3.1. Nakit 3.1.1. GiriĢ OTY Madde 87(1) ve (6) Nakit teminat hareket idaresine sunulabilir ve rejim ibra edildiğinde geri ödenir. 3.1.2. Geri ödeme Genel olarak, geri ödemeye hareket idaresi yetkilidir. Hareket idaresi nakit teminat sunulduğunda asıl sorumluyu bilgilendirir ve geri ödemenin ne Ģekilde yapılacağını sorar. Asıl sorumlu, paranın banka hesabına transferi yoluyla geri ödenmesini istemiĢse hareket idaresi banka hesap detaylarını kaydeder ve transfer masrafının asıl sorumluya ait olacağı hususunda asıl sorumluyu bilgilendirir. 3.2. (BoĢ bırakıldı ) 3.3. FiĢli bireysel teminat (TC32) 3.3.1. Yükümlülük ve onay OTY Madde 22 TC32 teminat fiĢleri Ģeklindeki bireysel teminatta yükümlülüğün üst sınırı yoktur. Teminat idaresi, kefilin doğabilecek gümrük yükümlülüğünü karĢılayabileceği finansal kaynaklara sahip olduğundan emin olmak durumundadır. Teminat idaresi, kefilin düzenleyeceği TC32 teminat fiĢi sayısına sınırlama getirebilir. TC32 teminat fiĢleri OTY Ek 26‘daki örneğe uygun olmalıdır. 3.3.2. FiĢ - 35 - Kefil bireysel teminat fiĢlerini dipkoçanlı ve uygun olduğunda bir alındı ile birlikte düzenleyebilir. Bireysel teminat fiĢinin üzerinde asıl sorumlunun imzasının bulunmaması fiĢin geçerliliğini etkilemez. Kefilin bireysel teminat fiĢi üzerindeki imzasının ıslak imza olmasına gerek yoktur. TACĠR Kefil TC 32 bireysel teminat fiĢinin üzerine hangi tarihe kadar geçerli olacağını yazar. Bu süre, fiĢin düzenlenme tarihinden itibaren bir yılı geçemez. Kefil, Yönetmeliğin 1 no.lu Ekinde yer alan eĢyayı (yüksek kaçakçılık riski içeren eĢya) bireysel teminat fiĢinin kapsamından çıkarabilir. TACĠR Kefil, 1 no.lu Ekte yer alan eĢyayı bireysel teminat fiĢinin kapsamından çıkarmak isterse, teminat fiĢinin üzerine çapraz olarak aĢağıdaki ifadeyi yazar: ―Sınırlı Geçerli - 99200‖ 4. Kapsamlı teminat 4.1. Genel hükümler 4.1.1. GiriĢ OTY Madde 30, 37, 113 ve 115 Kapsamlı teminat kullanımı bir izin kapsamında tanınmıĢ bir basitleĢtirmedir. BaĢvuru yapılması ve - 36 - yetkili makamın izni gerekir. 4.1.2. Genel koĢullar BaĢvuru sahibinin OTY madde 31‘de belirtilen genel koĢulları taĢıması gerekir. Ayrıntılı bilgi BÖLÜM V, paragraf 2.1.‘de yer almaktadır. 4.1.3. Referans tutarın hesaplanması Kapsamlı teminat kullanma izni referans tutara kadar verilir. Asıl sorumlunun ihtiyaçlarının karĢılanabilmesi için referans tutar titizlikle belirlenmelidir. Referans tutarın belirlenmesinde esas alınacak bir haftalık süre, asıl sorumlunun transit iĢlemlerinin tipik bir örneğini oluĢturmalıdır. Bu süre, tüm olası durumları kapsaması açısından asıl sorumlunun en fazla transit iĢlemi gerçekleĢtirdiği dönemleri veya düzenli olarak taĢımadığı eĢyayı da içermelidir. Teminat idaresi referans tutarı, baĢvuru sahibinin geçmiĢte transit rejimine tabi tuttuğu ve gelecekte transit rejimine tabi tutma niyetinde olduğu eĢyaya iliĢkin sunacağı ticari belgeleri ve kayıtları esas alarak belirler. Teminat idaresi referans tutarı yürürlükteki gümrük vergilerinin en yüksek oranlarını dikkate alarak hesaplar (bakınız paragraf 2.2). Teminat idaresi, baĢvuru sahibiyle mutabık kalarak, kapsanması gerekli tutarı yuvarlayarak referans tutarı belirleyebilir. 4.1.4. Teminat tutarı Kapsamlı teminatta referans tutar, baĢvuru sahibinin teminat idaresinin - 37 - kabulüne sunacağı, kefilin taahhüdünün azami miktarına eĢit olur. 4.1.5. Teminat sertifikası Yetkili makamlar asıl sorumluya sertifika düzenler. Yetkili makamlar, sertifika ve teminatın uygunsuz kullanımını önlemek amacıyla yalnızca asıl sorumlunun belirleyeceği durumlarda ve sayıda sertifika düzenler (örneğin, asıl sorumlunun birden fazla gümrük idaresine transit beyanı sunuyor olması halinde). Bir izin düzenlenirken konulan ilave yükümlülük veya kısıtlamalar sertifikanın 8 no.lu ―özel gözlemler‖ kutusuna yazılır (bakınız OTY Ek 28). Girilebilecek bu bilgilere aĢağıdaki örnekler verilebilir: ―Sınırlı geçerli - 99200‖ Bu ifade baĢvurunun 1 no.lu ekte yer almayan eĢyanın taĢınması için yapıldığı anlamına gelir (yüksek kaçakçılık riski içeren eĢya). Bu eĢya, belirli bir miktarı aĢmadığı sürece ―sınırlı geçerli - 99200‖ bir teminatla taĢınabilir. Not: TC 33 teminattan vazgeçme sertifikası yüksek kaçakçılık riski içeren eĢya için geçerli değildir. Bu sertifikaya hiçbir zaman ―sınırlı geçerli‖ ifadesi yazılamaz. ―Sadece … hareket idaresinde geçerli‖ "Sadece Fasıl ... eĢyası için geçerli", "KısıtlanmamıĢ kullanım – 99209"; kapsamlı teminatın kullanılmasının 1 no.lu Ekte yer alan eĢya için geçici olarak yasaklanması durumunda, kapsamlı teminatın bu yasağın uygulandığı eĢya - 38 - için kullanılması halinde, "Tarife pozisyonu ve eĢya kıymeti beyanı zorunluluğu". 4.1.6. Asıl sorumlunun yükümlülükleri OTY Madde 115(5) Asıl sorumlu belirlenen referans tutarı aĢmamakla yükümlüdür. Asıl sorumlu, bu yükümlülüğe uymasını sağlayacak önlemleri alır ve referans tutarın aĢılmadığını temin için referans tutarı izler. OTY Madde 116 Yetkili makamlar, bu izleme yöntemlerini izinde belirtir. Asıl sorumlunun bu konudaki önerilerini dikkate alabilir. Her halükarda izleme yönteminin asıl sorumluya, uygulandığı transit iĢlemlerinde referans tutarın aĢılıp aĢılmadığını göstermesi gerekir. Bu bakımdan gümrük makamları asıl sorumludan en azından sunduğu her transit beyanının ve bunlar için hesaplanan veya belirlenen vergilerinin gümrük kayıtlarını tutmasını isteyebilir. Asıl sorumlu özel olarak, transit iĢleminde eĢya her serbest bırakıldığında teminat miktarını referans tutardan düĢer; transit iĢleminin sonlandırıldığına iliĢkin bilgi aldığında düĢülen miktarı tekrar yükseltir. Asıl sorumlu, eĢyanın öngörülen tarihte varıĢ idaresine sunulduğunu kabul edebilir. Rejimin ibra edilmediği veya hareket idaresince belirlenen süre sınırı aĢıldıktan sonra sonlandırıldığına iliĢkin bir bilgi aldığında da hesaplarını buna göre düzeltir. Asıl sorumlu, referans tutarın aĢılabileceğini öngördüğünde, gerekirse gelecekteki transit iĢlemleri için izin çerçevesinde gerekli önlemleri alır. - 39 - OTY Madde 115(5) Durumu teminat idaresine bir açıklama ile birlikte bildirir. Referans tutarın aĢılması özel koĢullar sebebiyle olmuĢsa teminat idaresince teminat açısından ayrıca bir önlem alınmaz. Referans tutarın aĢılması koĢullardaki genel bir değiĢiklik nedeniyle olmuĢsa, örneğin iĢlem hacmi artmıĢ veya taĢınan eĢya cinsinde bir değiĢiklik olmuĢsa, teminat idaresi referans tutarı yeniden belirler. Bu durum yeni bir teminatın verilmesini, yetkili makamlar açısından da yeni bir izin ve teminat sertifikasının düzenlenmesini gerektirir. Referans tutar henüz aĢılmamıĢ ancak bir sonraki transit iĢlemi nedeniyle aĢılacak hale gelmiĢse asıl sorumlu, eĢyanın serbest bırakılabilmesi için, transit beyanı nedenyile doğabilecek tüm gümrük yükümlülüklerini karĢılayacak tutarda ilave bir teminat verebilir. OTY Madde 115(5) Asıl sorumlu referans tutarın aĢıldığını teminat idaresine bildirmezse izin iptal edilebilir. 4.1.7. Yıllık gözden geçirme OTY Madde 38(5) ve 116 Teminat idaresi refeans tutarı yıllık olarak gözden geçirir. Aynı zamanda bu gözden geçirme referans tutarın yeniden belirlenmesine gerek olup olmadığını da gösterir. Teminat idaresi, izindeki gerekliliklerin yerine getirilmesi açısından asıl sorumlu tarafından sunulan tüm bilgileri dikkate alır. 4.1.8 Ġznin iptali veya feshi OTY Madde 44 Ġznin iptali veya feshi durumunda, iptal veya feshin yürürlüğe girdiği tarihten önce düzenlenen sertifikalar, - 40 - eĢyanın transit rejimi altında taĢınmasında kullanılamaz ve asıl sorumlu tarafından gecikmeksizin teminat idaresine iade edilir. Teminat idaresi, geçerli olmakla birlikte henüz iade edilmemiĢ sertifikaları gümrük idarelerine bildirir. Ayrıntılı bilgi BÖLÜM V, paragraf 2.3.‘te yer almaktadır. 4.2. ĠndirilmiĢ tutarda kapsamlı teminat ve teminattan vazgeçme 4.2.1. GiriĢ Teminatın asgari tutarı esas itibariyle referans tutara eĢittir. Ancak asıl sorumlunun belirli güvenilirlik ölçütlerine uyması halinde teminat miktarı referans tutarın %50‘sine veya %30‘una indirilebilir. 4.2.2. Ġndirim ölçütleri OTY Madde 39 ĠndirilmiĢ tutarda teminat için uygulanacak ölçütler eĢyanın Ortak Transit Yönetmeliğinin 1 no.lu Ekinde yer alıp almadığına bağlıdır. Ölçütler ve bunların uygulamasına aĢağıdaki tablolarda yer verilmiĢtir: 1 no.lu ekte yer almayan eşya (normal eĢya) Teminat miktarı (%) 100% 50% 30% Ölçüt Sağlam mali yapı + - 41 - + KoĢul yok Yeterli deneyim + (6 ay) + (1 yıl) - + Çok yakın iĢbirliği 1 no.lu Ekte yer alan eşya (yüksek kaçakçılık riski içeren eşya): Teminat miktarı (%) Ölçüt Sağlam mali yapı I Yeterli deneyim Çok yakın iĢbirliği Transit iĢlemlerine hakim olma 100% 50% 30% + + + + (6 ay) + (1 yıl) + (2 yıl) + veya + + + + + - - + Borçlarını ödeyebilecek yeterli finansal kaynağa sahip olma OTY Ek 20‘de belirtilen açıklamalara ilave olarak, aĢağıdaki hususlar da göz önünde bulundurulabilir. Yetkili makamlarca asıl sorumlunun gümrük ve vergi konularında borçlarını zamanında ödediği biliniyor ve yakın gelecekte iflas edeceğine ya da finansal darboğaza gireceğine iliĢkin bir bilgi bulunmuyorsa asıl sorumlunun mali durumunun iyi olduğu kabul edilir. Transit rejiminde yeterli deneyimi olup olmadığının belirlenmesinde, usulüne uygun olarak sonlandırılmamıĢ transit iĢlemlerinin, toplama oranı, referans tutarı izleme yöntemi, bir gümrük yükümlülüğü doğurmayan usulsüzlük cezalarının - 42 - sayısı dikkate alınabilir. Yetkili makamlarla çok yakın iĢbirliğinin belirlenmesinde, yasal gerekliliklere uyum veya baĢka bir izin kapsamındaki yükümlülükler dikkate alınmayabilir. Asıl sorumlunun transit iĢlemlerine hakim olup olmadığının belirlenmesinde, kendisinin ya da taĢıyıcılarının yüksek güvenlik standartlarını uygulayıp uygulamadıklarına bakılabilir. Uygun bir ISO taĢımalarda sertifikasına takip sahip ve olunması izleme veya sistemlerinin kullanılıyor olması böyle bir standardın varlığını gösterir. Asıl sorumlunun yeterli finansal kaynağa sahip olup olmadığının belirlenmesinde, asıl sorumlunun sahip olduğu varlıkları veya referans tutarın teminat verilmeyen tutarını kapsayan bir kredi anlaĢması olduğunu kanıtlaması gerekir. Bu amaçla, uygun ve güncel bilgi içeren belgeler, örneğin bilanço, bir yıllık hesap dökümü, bağımsız denetim raporu sunulmalıdır. 4.2.3. Hem yüksek kaçakçılık riski içeren eĢya ve hem de diğer eĢya için baĢvuru BaĢvurunun hem 1 no.lu Ekte yer alan ve üçüncü sütunda belirtilen asgari miktardan fazla eĢyayı hem de bu listede yer almayan eĢyayı kapsaması halinde, asıl sorumlu bu baĢvurunun farklı eĢya türleri ayrı ayrı mı yoksa hepsi için - 43 - birleĢtirilmiĢ olarak mı değerlendirileceğine karar verir. Asıl sorumlu baĢvurunun ayrı ayrı değerlendirilmesine karar verirse, bu durumda farklı referans tutarlar hesaplanır, farklı ölçütler uygulanır, farklı teminat belgesi sunulur ve farklı sertifikalar düzenlenir. Ancak, yetkili makamlar kefilin taahhüdünün, hiç bir tereddüte mahal kalmayacak Ģekilde bu konuda doğabilecek bir gümrük yükümlülüğü de içerecek Ģekilde düzenlenmiĢ olması durumunda kefilin tek bir taahhüdünü de kabul edebilirler. Asıl sorumlu, baĢvurusunun birleĢtirilmiĢ olarak değerlendirilmesini isterse, tek bir referans tutar hesaplanır ve tek bir sertifika düzenlenir. 5. Teminattan vazgeçme 5.1. Havayolu ile taĢıma EĢyanın havayolu vazgeçme, ile taĢınmasında teminattan havayolu eĢyasının BÖLÜM V, paragraf 3.8.3.6.‘da belirtilen basitleĢtirme kullanılarak karayolu ile taĢınması halinde uygulanmaz. 5.2. Demiryolu ile taĢıma OTY Madde 30 Demiryolu ile taĢınan eĢyada teminattan vazgeçme, yalnızca basitleĢtirilmiĢ usul kullanıldığında mümkündür. 5.3. Kamu kurum ve kuruluĢları ile uluslararası örgütler Gümrük mevzuatı gereğince, bir garanti mektubu sunmuĢ olan kamu kurum ve kuruluĢlarına herhangi bir izne gerek olmaksızın teminattan vazgeçme tanınır. - 44 - Aynı hüküm, Türkiye‘deki yabancı misyon Ģeflikleri için de uygulanır. Yukarıdaki her iki durumda da teminattan vazgeçme, belirtilen Türkiye‘de kurum veya yerleĢik kuruluĢların özel sektör faaliyetlerinin kuruluĢlarının faaliyetleri ile rekabet halinde olmaması koĢuluyla tanınır. 6. Özel ulusal hükümler (saklıdır) 7. Sadece gümrük kullanımına ayrılmıĢtır 8. Ekler - 8.1 TC32 bireysel teminat fiĢleri düzenlemeye yetkili kefiller listesi - 45 - BÖLÜM III Standart transit rejimi NCTS Bu bölümde Yeni Bilgisayarlı Transit Sistemi (NCTS) kapsamında standart transit rejimi açıklanmaktadır. Not: BÖLÜM V, NCTS‘nin kullanılmasının mümkün olmadığı durumlarda baĢvurulan kağıt usulü açıklamaktadır. Kısım 1, standart transit beyanını ele almaktadır. Kısım 2, hareket idaresindeki iĢlemleri ele almaktadır. Kısım 3, taĢıma sırasındaki iĢlemler ve olayları ele almaktadır. Kısım 4, varıĢ idaresindeki iĢlemleri ele almaktadır. Not: Bu metin NCTS teknik uygulamalarının ve yazılımın (FTSS + DDNTA) kullanılması ile ilgili kılavuz ve teknik yardımların yerine geçmez. Kısım 1 – Standart Transit beyanı 1. GiriĢ Bu kısım NCTS‘yi kullanan standart transit rejimini açıklamaktadır. Paragraf 2 bir standart transit beyanına iliĢkin genel teori ve mevzuatı ortaya koymaktadır. - 46 - Paragraf 3 eĢyanın yüklenmesinden beyanın doldurulmasına kadar standart NCTS usulünün nasıl kullanılacağını açıklamaktadır. Paragraf 4 özel durumları ele almaktadır. Paragraf 5 genel kuralların istisnalarını kapsamaktadır. Paragraf 6 özel ulusal kurallar için saklıdır. Paragraf 7 gümrük idarelerinin kullanımı için saklıdır. Paragraf 8 kısım 1‘in eklerini içermektedir. 2. Genel teori ve mevzuat Yasal kaynaklar: 2.1. NCTS‟nin Yapısı NCTS elektronik mesajların değiĢimine dayanan bir bilgisayarlı transit sistemidir. Bu mesajlar, Eski Transit Sistemi‘ndeki çeĢitli kağıt belgeler ve belirli iĢlemlerin yerini almıĢtır. Elektronik mesaj değiĢimi iki düzeyde gerçekleĢir: Ekonomik operatörler ve gümrük arasında (dıĢ alan), Gümrük idareleri arasında (ulusal alan). Bir NCTS iĢlemindeki temel unsurlar ve mesajlar: • Transit beyanı, elektronik ortamda sunulur (IE015 mesajı) (Kabul edildiğinde kağıt olarak). • Hareket referans numarası (MRN), transit iĢlemini - 47 - belirlemek üzere sistem tarafından beyana verilen ve TRB ve kalem listesine basılan tescil sayısı. • Transit refakat belgesi TRB, transit beyanı serbest bırakıldığında hareket gümrük idaresinde veya tacirin tesislerinde basılır ve hareketten varıĢa kadar eĢyaya eĢlik eder. • 'Beklenen varıĢ kaydı' (AAR) IE001 mesajı, hareket idaresinden beyan edilen varıĢ idaresine gönderilir. • ‗VarıĢ Bilgisi‘ IE006 mesajı, eĢya ulaĢtığında varıĢ idaresinden hareket idaresine gönderilir. • 'VarıĢ kontrol sonuçları' IE018 mesajı, gerektiğinde eĢya kontrol edildikten sonra gerçek varıĢ idaresinden hareket idaresine gönderilir. Ek 8.1 bilgi değiĢimi için kullanımdaki mesaj ve kod listelerini kapsar. 2.2. NCTS‟nin kapsamı NCTS (hava, deniz, veya demiryolunda basitleĢtirilmiĢ usullerdeki sırasıyla, transit beyanı olarak kullanılan manifesto veya CIM taĢıma belgesi örneklerinde olduğu gibi) bir ticari belgenin transit beyanı olarak kullanıldığı basitleĢtirilmiĢ transit usulleri istisna olmak üzere, ilgili taĢıma Ģekli dikkate alınmaksızın tüm ortak transit iĢlemlerine uygulanır. 2.3. Operatörlerin NCTS‟ye eriĢimi Genelde, bir operatörün NCTS‘ye eriĢimi için aĢağıdaki seçenekler sunulur: 1. Doğrudan Tacir GiriĢi (gümrük internet sitesi üzerinden giriĢ dahil); 2. Elektronik Veri DeğiĢimi (EDI); 3. Gümrük idaresinde veri giriĢi. - 48 - Operatör eriĢimi için gümrük makamları ile bağlantı kurulmalıdır. 3. Beyan usulü Bu paragraf aĢağıdakiler hakkında bilgi vermektedir: - eĢya yükleme (paragraf 2.1); - transit beyanı (paragraf 2.2); 3.1. Yükleme Yükleme Transit rejimi amaçları doğrultusunda, yükleme bir transit beyanı kapsamında bir hareket idaresinden bir varıĢ Tek taĢıma aracı idaresine sevk edilmek üzere eĢyanın tek taĢıma aracına konulması anlamına gelir. TaĢınacak eĢyanın birlikte sevk edilmesi koĢuluyla aĢağıdakilerin tek taĢıma aracı oluĢturduğu kabul edilir: römork(lar)ı veya yarı-römork(ları) ile birlikte bir karayolu taĢıtı; demiryolu yolcu veya yük vagonları dizisi; tek bir zincir oluĢturan deniz taĢıtları; tek bir taĢıma aracına yüklenmiĢ konteynerler. Her bir transit beyanı, sadece bir hareket idaresinden bir varıĢ idaresine taĢıma için tek taĢıma aracına yüklenen eĢyayı kapsayabilir. Bir sevkiyatın iki taĢıma aracına bölünmesi durumunda, tüm eĢya aynı hareket idaresi ve varıĢ idaresi arasında taĢınsa bile, her bir taĢıma aracı için ayrı bir transit beyanı gerekir. Diğer taraftan, tek taĢıma aracı birden fazla hareket - 49 - idaresinde eĢya yükleme ve birden fazla varıĢ idaresinde boĢaltma için kullanılabilir. EĢyanın tek taĢıma aracına birden fazla hareket idaresinde yüklenmesi durumunda, her bir hareket idaresinde, o idarede yüklenen eĢyayı kapsamak üzere, bir transit beyanı düzenlenmelidir. Tek taĢıma aracında taĢınan ve aynı varıĢa gidecek eĢyaya Birden fazla transit belgesi iliĢkin olarak aynı asıl sorumlu için birden fazla transit beyanı düzenlenebilir. Böyle her bir belge için bir teminat sunulması gerekir. 3.2. Transit beyanı (IE015) 3.2.1. Transit beyanı formu ve doldurulması Bir transit beyanında (IE015) tüm zorunlu alanlar doldurulur. Zorunlu veriler: Beyan türü (kutu 1), toplam kalem adedi (kutu 5), toplam kap sayısı (kutu 6), sevk ülkesi (kutu 15a), VarıĢ ülkesi (kutu 17a), Konteyner evet/hayır (kutu 19), EĢya tanımı, vb. ( kutu 31), Kalem No (kutu 32), Toplam brüt ağırlık (kutu 35), Asıl sorumlu (kutu 50), Teminat türü, teminat referansı ve eriĢim kodu (kutu 52) ve varıĢ Gümrük idaresi (kutu 53). Belirli koĢullar altında zorunla hale gelen Ģartlı veri unsurları bulunmaktadır. Bu Ģartlı veri unsurları: Tacir alıcı (kutu 8), ÇıkıĢtaki kimlik (kutu 18), EĢya kodu (kutu 33), Ġzin verilmiĢ eĢya yeri (kutu 30), Önceki idari referanslar (kutu 40) ve Teminat referansı (kutu 52). Ayrıca, aĢağıdaki ihtiyari veri unsurları da gerekebilir: Tacir gönderici (kutu 2), Sınırı geçen taĢıma türü (kutu 25), Sınırdaki taĢıma türü (kutu 26), Dahildeki taĢıma - 50 - türü (kutu 26), Yükleme yeri (kutu 27), Hassas eĢya kodu (kutu 31), Net ağırlık (kutu 38), Sunulan belgeler/sertifikalar (kutu 44), özel referanslar (kutu 44) ve Temsilci (kutu 50). Bir T5 kontrol nüshası eklendiğinde, 'sunulan belgeler'de (kutu 44) Beyan Bilgisi kod 823 ile gösterilir. Bu T5 referans sayısının çıkarılmasını sağlar. NCTS amaçları doğrultusunda, TĠB‘e göre birtakım ek kodlar gerekir. Bu OTY Ek 11‘de açıklanmaktadır. Bu ek kodlar: Ülke kodları, dil kodları, eĢya kodları, hassas eĢya kodları, kap kodları ve sunulan belge ve sertifika kodlarıdır. Transit beyanları Türkçe düzenlenir. NCTS‘nin beyanı reddetmemesi için, operatörlerin transit beyanını (IE015) doğru olarak doldurması önemlidir. Bir transit beyanı (IE015) sistem tarafından reddedilirse, red nedeni, beyanda gerekli düzeltmeleri yapmasına veya yeni bir beyanda bulunmasına imkan vermek amacıyla tacire bildirilir. Bir transit iĢlemi en fazla 999 eĢya kalemini kapsayabilir. Bir beyanın her bir eĢya kalemi sisteme girilmeli ve TRB veya kalem listesine basılmalıdır. Kalem listesi transit beyanı birden fazla eĢya kalemini kapsadığında sunulur. Kalem Listesi TRB‘ye eklenir. TRB‘nin 31 no.lu kutusunda Kalem Listesine atıf bulunur. - 51 - Kalem Listesi OTY Ek 3‘teki örneğe uygun olur. Birden fazla kalem beyan edildiğinde, aĢağıdaki bilgiler kalem düzeyinde girilir: Birden fazla ülke varsa, sevk ülkesi (kutu 15); Birden fazla ülke varsa, varıĢ ülkesi (kutu 17); EĢya tanımı (kutu 31) Kalem No (kutu 32); Uygun olduğunda, eĢya kodu (kutu 33); Brüt ağırlık (kg) (kutu 35); Net ağırlık (kg) (kutu 38); ve gerektiğinde: Özet beyan, önceki belge (kutu 40); ve uygun olduğunda, sunulan ek bilgi, belgeler vb. (kutu 44). Kalem numaralandırması 1‘den baĢlatılmalıdır, ardıĢık olmalıdır ve hiçbir sayı atlanmamalıdır. 3.2.2. 3.2.3. Transit beyanının sunulması Bir veri iĢleme tekniği kullanılarak transit beyanının (IE015) sunulması asıl sorumluyu: (a) beyanda yer alan bilgilerin doğruluğundan, (b) ekli belgelerin gerçekliğinden ve (c) EĢyanın ortak transit rejimine tabi tutulması ile ilgili tüm yükümlülükleri yerine getirmekten sorumlu kılar. Beyanın onaylanması, belli koĢullara tabidir. - 52 - TACĠR Asıl sorumlu, elektronik ortamda sunulan transit beyanının nasıl onaylanacağının belirlenmesi amacıyla gümrükle temasa geçmelidir. - 53 - Kısım 2 – Hareket idaresindeki işlemler 1. GiriĢ Paragraf 2 hareketteki iĢlemlerle ilgili genel teori ve mevzuatı ortaya koymaktadır. Paragraf 3 hareket idaresindeki usulleri açıklamaktadır. Paragraf 4 özel durumları ele almaktadır. Paragraf 5 genel kuralların istisnalarını kapsamaktadır. Paragraf 6 özel ulusal kurallar için saklıdır. Paragraf 7 gümrük idarelerinin kullanımı için saklıdır. Paragraf 8 Kısım 2‘nin eklerini içermektedir. 2. Genel teori ve mevzuat Yasal kaynaklar: 3. Hareket idaresindeki usulün tanımı Bu paragraf aĢağıdakiler hakkında bilgi vermektedir: transit beyanının kabul, tescil ve kontrol edilmesi (paragraf 3.1.); transit beyanının düzeltilmesi (paragraf 3.2.); transit beyanının iptali (paragraf 3.3.); eĢya kontrolü (paragraf 3.4) teminatın sunulması (paragraf 3.5); güzergah (paragraf 3.6); süre sınırı (paragraf 3.7); - 54 - ayniyet araçları (paragraf 3.8); eĢyanın serbest bırakılması (paragraf 3.9). 3.1. Transit beyanının kabul, tescil ve kontrol edilmesi Hareket idaresi transit beyanını (IE015): gerekli tüm bilgileri içermesi, gerekli tüm belgelerin ekinde yer alması, beyanda belirtilen eĢyanın gümrüğe sunulması, koĢuluyla kabul eder. Sistem beyanı otomatik olarak kabul eder; yanlıĢ veya eksik beyanı ise otomatik olarak reddeder (IE016). Girilen veri, gümrük referans veritabanında kayıtlı veri ile uyumlu olmadığında da reddedilir. Transit beyanı kabul edildiğinde, sistem bir Hareket Referans Numarası (MRN) (IE028) üretir. Beyan 'Kabul edilmiĢtir' statüsüne geçer ve hareket idaresi eĢyayı serbest bırakmadan önce muayene edip etmeyeceğine karar verir. Gümrük makamları eĢyanın beyan edildiği gümrük rejimini düzenleyen hükümlerin uygulanması için gerekli ek belgelerin beyanla birlikte sunulmamasına izin verebilir. Bu durumda belgeler gümrük makamlarının kullanımı için hazır bulundurulur. Transit beyannamesinin 44 nolu kutusu aĢağıdaki Ģekilde doldurulur: - 'belge türü' niteliğinde ilgili belgeye karĢılık gelen kod gösterilir (kodlar: OTY Ek 11); - 'belge referansı' niteliğinde belge tanımı ve referansı yer alır. - 55 - Gümrük makamları, tacirin bir kağıt transit beyannamesini gümrük bilgisayarlı sisteminde iĢlem görmek üzere hareket idaresine (Tek Ġdari Belge veya, uygun olduğunda, transit refakat belgesi Ģablonu kullanılarak) tek bir nüsha sunmasına da izin verebilir. GÜMRÜK EĢyaya bir T5 kontrol nüshası eĢlik ettiğinde, bu sunulan belgeler/sertifikalar (kutu 44) alanındaki Beyan Bilgisi‘nde gösterilir. 3.2. Transit beyanının düzeltilmesi Asıl sorumlu transit beyanının gümrük tarafından kabul edilmesinden sonra düzeltilmesine izin verilmesini talep edebilir. Düzeltme, baĢlangıçta beyan edilen eĢyadan farklı bir eĢyayı kapsamamalıdır. Asıl sorumlu değiĢiklikleri Beyan Bilgisi‘ne (IE013) girer ve düzeltme talebinin kabul edilmesine (IE004) veya reddedilmesine (IE005) karar verecek olan hareket idaresine gönderir. Transit beyanını aldıktan sonra yetkili makamların eĢyayı muayene etmek istemeleri, bilgilerin yanlıĢ olduğunun tespit edilmiĢ olması veya eĢyayı serbest bırakmıĢ olmaları durumunda düzeltmeye izin verilmez. 3.3. Transit beyanının iptal edilmesi Transit beyanı, sadece eĢya transit için serbest bırakılmadan önce, asıl sorumlunun talebi (IE014) esas - 56 - alınarak hareket idaresi tarafından iptal edilebilir (IE010). Asıl sorumlu hareket idaresi tarafından bilgilendirilir (IE009). Transit beyanı, istisnai durumlar hariç eĢya serbest bırakıldıktan sonra iptal edilemez. Kağıt usulde, NCTS‘ye girilmiĢ ancak sistem arızası nedeniyle baĢkaca bir iĢlem yapılamamıĢ herhangi bir beyanın iptal edilmesinin sağlanması önemlidir. Tacir, sisteme bir beyan sunulduktan sonra kağıt usule dönüldüğünde yetkili makamlara bilgi vermek zorundadır. Bazı durumlarda gümrük makamları yeni bir beyan sunulmasını isteyebilir. Bu durumda önceki beyan iptal edilir ve yeni beyana yeni bir MRN verilir. Ġstisnai iptaller için bu kısım husus 7‘ye bakınız. 3.4. Transit beyanının kontrol edilmesi ve eĢya kontrolü Gümrük, beyan kabul edildikten sonra, risk analizi veya raslantısal olarak aĢağıdaki kontrolleri yapabilir: eĢya muayenesi ve gerektiğinde analiz için örneklerin alınması, eĢyanın ayrıntılı muayenesi. EĢya, bu amaçla belirlenmiĢ yer ve saatte muayene edilir. Bununla birlikte, gümrük, asıl sorumlunun talebi üzerine ve masraflar asıl sorumluya ait olmak üzere, eĢyanın muayenesini baĢka yer veya zamanda gerçekleĢtirebilir. - 57 - Kontrol küçük farklılıklar ortaya koyarsa, hareket idaresi bunları asıl sorumluya bildirir. Bu farklılıkların çözülmesi için, hareket idaresi, transit iĢleminin serbest bırakılmasına imkan sağlamak amacıyla (asıl sorumlu ile hemfikir olarak) Beyan Bilgisinde küçük düzeltmeler yapar. Kontrol ciddi bir usulsüzlük ortaya koyarsa, hareket idaresi asıl sorumluya eĢyanın serbest bırakılmayacağını bildirir ('Transit Serbest Bırakılmadı' (IE051) mesajı) ve uygun bulunmayan sonuçları kaydeder. EĢya kontrolden sonra serbest bırakıldığında, beklenen varıĢ kaydındaki (IE 001) kontrol sonucuna iliĢkin kod 'A1-Uygundur' olur. EĢya bir fiziki kontrol yapılmadan serbest bırakıldığında ise kod 'A2-Uygun kabul edilmiĢtir.‘ olur. 3.5. Teminatın sunulması Teminat kapsamı EĢyanın serbest bırakılabilmesi için bir teminat gereklidir (mevzuatın istisna tuttuğu durumlar hariç). Teminatlara iliĢkin daha fazla bilgi BÖLÜM II‘de yer almaktadır. GÜMRÜK Teminatın varlığı ve geçerliği (kapsamlı teminat, kefilin verdiği bireysel teminat, fiĢli bireysel teminat veya çok kullanımlı bireysel teminat) GRN (Teminat Referans Numarası) ve eriĢim kodu ile kontrol edilir. Serbest bırakmadan önce hareket idaresi teminat idaresinden kontrol düzeyine bağlı olarak aĢağıdaki bilgiler çerçevesinde teminatın doğruluğunu ve geçerliğini kontrol etmesini ister: - 58 - teminat tutarı yeterli (kapsamlı teminat durumunda, mevcut teminat tutarı yeterli), teminat geçerli, teminat asıl sorumlu adına. Müteakiben, hareket idaresi teminat idaresinden teminat kullanımını kontrol ve kayıt etmesini ister. Teminat idaresi teminat kullanımını kaydeder ve hareket idaresine bildirir. Kağıt usul için BÖLÜM IV‘e bakınız. 3.6. Süre sınırı Hareket idaresi eĢyanın varıĢ idaresine sunulacağı bir süre sınırı belirler. Süre sınırının aĢılması Süre sınırının, taĢıyıcı veya asıl sorumlunun hatası olmayan ve varıĢ idaresini tatmin edecek Ģekilde açıklanan koĢullarda aĢılması durumunda, öngörülen süre sınırına uyulduğu kabul edilir. GÜMRÜK Süre sınırı belirlenirken, hareket idaresi: kullanılacak taĢıma aracını; güzergahı; taĢımacılık veya diğer mevzuatı (örneğin: taĢıma türünü etkileyen sosyal veya çevre mevzuatı); duruma göre, asıl sorumlunun bildirdiği bilgileri dikkate alır. Hareket idaresi, asıl sorumlunun yazdığı süre sınırını veya Beyan Bilgisindeki süre sınırı (YYYY-AA-GG sistemini kullanarak) yazar ve/veya onaylar. Bu, eĢya ve TRB‘nin varıĢ idaresine sunulması gereken son tarihtir. - 59 - 3.7. Ayniyet araçları Bu paragraf aĢağıdaki Ģekilde bölünmüĢtür: giriĢ (paragraf 3.8.1.); mühürleme yöntemleri (paragraf 3.8.2.); mühür özellikleri (paragraf 3.8.3.); özel tipte mühürlerin kullanımı (paragraf 3.8.4.). 3.7.1. GiriĢ Transit rejimi kapsamında taĢınan eĢyanın ayniyetinin sağlanması çok önemlidir. Genel bir kural olarak, eĢyanın ayniyeti mühürleme ile sağlanır. Transit beyanının birden fazla eĢya kalemini kapsaması durumunda sunulan kalem listesi TRB‘ye eklenmelidir. TRB‘nin 31 no.lu kutusunda kalem listesine bir referans olması gerekir. Vazgeçme Bununla birlikte, hareket idaresi, Beyan Bilgisindeki eĢyanın tanımı eĢyanın kolayca tanınmasını sağlamak için yeterince açıksa (örneğin otomobiller transit rejimi kapsamında taĢındığında motor ve Ģasi numarası) mühürleme koĢulundan vazgeçebilir. EĢyanın tanımı, aĢağıdaki durumda uygun ayniyet aracı olarak kabul edilmez ve bu nedenle zorunlu mühürlemeye tabidir: Yüksek kaçakçılık riski içeren eĢya OTY Ek 1‘deki listede yer alan yüksek kaçakçılık riski içeren eĢya. Bilgi için bu listenin bir nüshası bu kısmın Ek 8.3.‘ünde yer almaktadır. GÜMRÜK - 60 - Hareket idaresi, mühürleri takar ve Beyan Bilgisine takılan mühürlerin kimliğini, tipini ve adedini kaydeder. Ayniyet için mühür gerekmediği durumlarda hareket idaresi veri alanını boĢ bırakır. Bu durumda sistem TRB‘nin D kutusuna otomatik olarak "- -" basar. KarıĢık sevkiyatlar Transit rejimine tabi olmayan eĢyanın transit rejimi kapsamındaki eĢya ile aynı taĢıma aracında taĢınması durumunda, eĢyanın tanınması kaplar ayrı ayrı mühürlenerek veya eĢyanın açık bir tanımı yapılarak sağlanırsa taĢıma aracı mühürlenmez. Not: Transit kapsamında olan eĢya ile olmayan eĢyanın kolayca belirlenmesi amacıyla eĢya açıkça ayrılmalı ve etiketlenmelidir. Sevkiyatın kimliği mühürleme veya diğer ayniyet araçları (tanım) ile sağlanamazsa, hareket idaresi eĢyanın transit rejimine tabi tutulmasını reddedebilir. Mühürler yetkili gümrük makamlarının izni olmadan sökülemez. ArdıĢık boĢaltma Hareket idaresinde mühürlenmiĢ bir taĢıma aracında birden fazla TRB kapsamında birden fazla varıĢ idaresine eĢya taĢınması durumunda, yükün bir kısmının boĢaltılması için mühürlerin söküldüğü ara varıĢ idareleri yeni mühürleri takar ve bunu TRB‘nin F kutusunda belirtir. VarıĢ gümrük idare(ler)i, TRB(ler)‘de belirtilen bu yeni - 61 - mühür(ler)i hareket idaresine 'VarıĢ kontrol sonuçları (IE018) mesaj(ları)'nın 'Yeni Mühürler Bilgisi' ve 'Yeni Mühürler Kimliği' kısmında bildirir. 3.7.2. Mühürleme yöntemleri Ġki mühürleme yöntemi bulunmaktadır: eĢyanın bulunduğu yerin mühürlenmesi, her bir kabın mühürlenmesi. EĢyanın bulunduğu yerin mühürlenmesi durumunda, taĢıma aracı mühürlemeye uygun olmalıdır. GÜMRÜK Hareket idaresi, aĢağıdaki koĢullarda taĢıma aracının mühürleme için uygun olduğunu kabul eder: mühürlerin kolay ve etkili bir Ģekilde takılabilmesi, görünür darbe izi bırakmadan veya mühürler bozulmadan herhangi bir eĢyanın çıkarılamayacak veya konulamayacak Ģekilde imal edilmiĢ olması, eĢyanın saklanabileceği gizli yerlerinin bulunmaması, yük için ayrılan yerlere yetkili makamlar tarafından muayene için kolayca ulaĢılabilmesi. (OTY Madde 7(2)) Not: Diğer uluslararası sözleĢmeler (örneğin TIR SözleĢmesi) kapsamında mühürleme için uygun olduğu onaylanmıĢ taĢıtlar transit için mühürlenmeye uygun kabul edilir. 3.7.3 Mühür özellikleri Ayniyet aracı olarak kullanılan tüm mühürler, belirli özellikleri taĢır ve teknik Ģartlara uyar. Mühür özellikleri Mühürler aĢağıdaki özellikleri taĢır: normal kullanımda sağlam kalması, - 62 - kolayca kontrol edilebilir ve tanınabilir olması, her türlü kırma ve çıkarmanın çıplak gözle görülebilir izler bırakacak Ģekilde imal edilmiĢ olması, tek bir kullanım için tasarlanmıĢ olması veya birden fazla kullanım amaçlanıyorsa, her kullanıldığında açık ve farklı bir kimlik iĢareti verilebilecek Ģekilde tasarlanmıĢ olması, kimlik iĢaretlerinin bulunması. Mühürler aĢağıdaki teknik Ģartlara uyar: Mühürlerin Ģekli ve boyutları, kullanılan mühürleme yöntemine göre değiĢebilir, ancak boyutlar kimlik iĢaretinin kolayca okunmasına olanak verecek Ģekilde olmalıdır, Mühürlerin kimlik iĢaretlerinin, sahtesinin yapılması imkansız ve taklit edilmesi zor olmalıdır, Kullanılan malzeme, kazaen kırılmaya dirençli olmalı ve tespit edilemeyen sahte veya yeniden kullanımı önleyecek Ģekilde olmalıdır. 3.7.4. Özel tipte mühürlerin kullanımı Özel tipte mühürlerin kullanımı Asıl sorumlunun özel tip mühür kullanması yetkili makamların iznini gerektirir. Özel tipte mühürlerin kullanımı belirli koĢullara tabi olan bir basitleĢtirmedir (ayrıntılı bilgi için bakınız BÖLÜM V, paragraf 3.3). Bu özel tip mühürler kullanıldığında, asıl sorumlu Beyan Bilgisi (kutu D)‘ye takılan mührün kimliğini, tipini ve adedini kaydeder. Mühürlerin bırakılmasından önce takılması gerekir. - 63 - eĢyanın serbest EĢyanın ayniyetinin mühürleme ile sağlanmasını öngören bir izni olan izinli göndericiler için özel tipte mühürlerin kullanımı için ayrı bir izin gerekmez. 3.8. EĢyanın serbest bırakılması Hareket idaresindeki; Beyan Bilgisinin hareket gümrük idaresine sunulması, Beyan Bilgisinin doğrulanması ve kabul edilmesi, olası kontrollerin tamamlanması, gerektiğinde teminat sunulması, (bakınız BÖLÜM II), süre sınırının belirlenmesi, iĢlemlerinden sonra eĢya transit için serbest bırakılır (IE029 + IE001). GÜMRÜK ĠĢlemler hareket idaresinde tamamlandığında; transit beyanını onaylar, kontrol sonuçlarını kaydeder, teminatı kaydeder, beyan edilen varıĢ idaresine 'beklenen varıĢ kaydı' (AAR) (IE001) mesajını gönderir, ve TRB‘yi (uygun olduğunda, kalem listesi dahil) basar. 3.8.1. Serbest bırakmanın belgelenmesi Hareket idaresi asıl sorumluya veya eĢyayı hareket gümrük idaresine sunan kiĢiye üzerinde MRN bulunan TRB verir. TRB transit iĢlemi sırasında eĢyaya eĢlik eder. TRB ve Kalem listesinin basılması, OTY Ek 2, Ek 3, Ek 4 ve Ek 5 bu kısmın Ek 8.1‘indeki kılavuzu takip eder. - 64 - Rejimin ibrası için bakınız BÖLÜM VI. Husus 3.3 Transit beyanı eĢyanın serbest bırakılmasından sonra (örneğin hatalı serbest bırakma) istisnai olarak iptal edilirse, hareket idaresi beyanın iptal edildiğini ilgili varıĢ idaresine bildirir. 8. Ekler 8.1. Transit refakat belgesi (TRB) ve kalem listesi Basım Kılavuzu 8.2. Ayrıntılı Basım Kılavuzu 8.3 Yüksek kaçakçılık riski içeren eĢya - 65 - Ek 8.1. Transit refakat belgesi (TRB) ve kalem listesi Basım Kılavuzu 1. TRB & Kalem listesi Ģablonu TRB Ģablonu kesin olsa da, yani her bir kutu önceden-tanımlanmıĢ (geniĢletilemeyen) bir alan olsa da; Kalem listesi kutuları sistemde depolanmıĢ tüm bilgilerin basılmasına imkan vermek amacıyla dikey olarak geniĢletilebileceği kabul edilmek zorundadır. Bu durum olduğunda, geniĢletilmiĢ bir veya birden fazla kutuyu izleyen her bir satır bu nedenle aynı Ģekilde aĢağı doğru kayar. 2. TRB: “barkod” basımı Okunabilir barkod aĢağıda gösterildiği üzere 1 no.lu kutunun sağına basılmalıdır. 1 BEYAN 3Formlar 5 Kalem sayısı 99IT9876AB88901234 9 7I T9 87 6 AB88 90 12 3 6 Kap Adedi : 3. TAD: ÇeĢitli kutularda çoklu bilgilerin basılması 3.1. Kutu 31, 40, 44 Bir veya birden fazla veri grubu ―Konteynerler‖, ―Kaplar‖, ―SGI-KODLARI‖, ―Önceki Ġdari Referans‖, ―Sunulan belgeler/sertifikalar‖ ve ―Özel atıflar‖ birden fazla kulanıldığında ve yer olmadığından TRB‘nin ilgili kutusuna tam olarak yazılamadığında, TRB bir kapak belge (sadece transit iĢlemine iliĢkin genel bilgiyi kapsayan) olarak kullanılmalı ve eĢya kalemi ile ilgili tüm bilgiler kalem listesine yazılmalıdır. Bu durumda, TRB sadece, uygun olduğunda, aĢağıdaki kutulardaki bilgileri içerir: MRN, 1/3 alt bölüm, 2, 3, 5, 6, 8, 15, 17, 18, 31 (aĢağıya bakınız), 35 (toplam brüt ağırlık), 50, 52, 53, C, D. - 66 - Kutu 31 sadece “Bakınız Kalem listesi” deyimini içerir. 3.2. Kutu 52 3.2.1. Veri grubu “Teminat Referansı” Bu veri grubu 52 no.lu kutunun ilk satırına basılmalıdır. AĢağıdaki hususta belirtilen yazı tipleri üç teminat referans numarasına kadar basılmasına izin verir. Bireysel teminat fiĢleri kullanıldığında, fiĢlerin sadece ilk ve son seri numaraları basılmalıdır. Bu durumda kullanılan bireysel teminat fiĢlerinin sayı atlamadan, ardıĢık olması önemlidir. 3.2.2. Veri grubu “Teminat” AĢağıdaki hususta belirtilen yazı tipleri 52 no.lu kutunun ―kod‖ altbölümüne üç teminat türüne kadar basılmasına izin verir. 3.3. Kutu D 3.3.1. Veri grubu “Mühür Kimliği” Birden fazla mühür kullanıldığında ve her birinin ayrı bir seri numarası bulunduğunda, mühür dizisinin sadece ilk ve son numarası basılmalıdır. Bu durumda kullanılan mühürlerin sayı atlamadan, ardıĢık olması önemlidir 4. Kullanılacak yazı tipleri 4.1. TRB AĢağıdaki yazı tipleri (MS Windows ortamında bulunan) kullanılmalıdır: Yazı tipi Boyutu Biçim Arial Narrow 7 Normal + Kalın Line Printer Letter Gothic (PCL6) 7 7 Normal + Kalın Normal + Kalın Impact 7 Normal Univers Condensed (PCL6) Univers Condensed (PCL6) 7 8 Normal + Kalın Normal Haettenschweiler Haettenschweiler 7 8 Normal Normal Haettenschweiler Clarendon Condensed (PCL6) 9 7 Normal Normal + Kalın Clarendon (PCL6) 8 Normal + Kalın 4.2. Kalem listesi Kalem listesi kutuları dikey olarak geniĢleyebilir. Bu durumda dahi diğer yazı tipleri kullanılamaz, sadece önceki hususta belirtilen yazı tipleri kullanılmalıdır. - 67 - 4.3. Belirtilen yazı tiplerinin bulunmaması Yukarıda belirtilen yazı tiplerinin bulunmaması durumunda, TRB‘de karĢılık gelen kutudaki uzunlukta IE29 mesajı niteliğinde verilenlerle ilgili bilgilerin basılmasını izin veren diğer yazı tipleri seçilebilir. Seçilen yazı tipleri belgelerin Ģablonu ile de tercihen kontrast olmalıdır. - 68 - Yüksek kaçakçılık riski içeren eĢya 1 2 Ek 8.3. 3 Armonize Asgari sistem pozisyon Eşyanın tanımı miktar no 0207 12 01.05 pozisyonuna giren ve Gallus 3.000 kg 0207 14 domesticus türüne ait kümes hayvanlarının etleri ve yenilen sakatatı (dondurulmuĢ), 1701 11 7.000 kg 1701 12 KamıĢ veya pancar Ģekeri ve 1701 91 kimyaca saf sakaroz (katı halde) 1701 99 2208 20 5 hl 2208 30 Alkol derecesi hacim itibariyle 2208 40 %80‘den az olan tağyir (denatüre) 2208 50 edilmemiĢ etil alkol; damıtım 2208 60 yoluyla elde edilen alkollü içkiler, 2208 70 likörler ve diğer alkollü içecekler y 2208 90 2402.10 Tütün içeren purolar, uçları açık purolar ve sigarillolar 2402.20 Tütün içeren sigaralar 35.000 adet 2403.10 Ġçilen tütün (herhangi bir oranda 35 kg tütün yerine geçen maddeleri içersin içermesin) 4813 'Sigara kağıdı (ölçüsüne göre kesilmiĢ, defter veya boru haline getirilmiĢ olsun olmasın 5601.22.10.00.11 Sigara filtresi Mineral yakıtlar, mineral yağlar ve 27 nci faslın bunların damıtılmasından elde tamamı edilen ürünler, bitümenli (27.01 ila 27.05 maddeler, mineral mumlar (taĢ ve 27.16 hariç) kömürü, taĢkömüründen elde edilen briketler, toprak ve benzeri katı yakıtlar; linyit; turb; taĢkömürü, linyit ve turbdan elde edilen kok ve semikok, kami kömürü; havagazı, sugazı, fakir gaz ve benzeri gazlar ve elektrik enerjisi hariç) 1801.00 Kakao, dane ve kırıkları 0901 Kahve, çay ve Paraguay çayı 0902 0903 - 69 - 4 5 Hassas eĢya kodu (1) Asgari bireysel teminat oranı - 2.500 €/hl saf alkol 1 120 €/1000 adet - - - - 0802.11 Badem, ceviz, muz 0802.12 0802.31 0802.32 0803.00 8517.12 Cep telefonu, ses ve görüntü 8519.81 oynatıcıları, bilgisayar ve yedek 8521 parçaları 8528 8471 8473.30 (1) Transit verilerinin elektronik veri iĢleme teknikleri yoluyla değiĢimi yapıldığında ve Armonize Sistem pozisyon numarasının, sütun 2‘de yer alan eĢyanın kesin olarak belirlenmesi için yeterli olmadığında, sütun 4‘te yer alan hassas eĢya kodu ve sütun 1‘de yer alan armonize sistem pozisyon numarasının her ikisi de kullanılmalıdır. - 70 - Kısım 3 – TaĢıma sırasında iĢlemler ve olaylar 1. GiriĢ Bu kısım, taĢıma sırasındaki iĢlemleri ve olayları açıklamaktadır. Paragraf 2 genel teori ve mevzuatı ortaya koymaktadır. Paragraf 3 taĢıma sırasındaki olaylara iliĢkin iĢlemleri açıklamaktadır. Paragraf 4 özel durumları ele almaktadır. Paragraf 5 genel kuralların istisnalarını kapsamaktadır. Paragraf 6 özel ulusal kurallar için saklıdır. Paragraf 7 gümrük idarelerinin kullanımı için saklıdır. Paragraf 8 3. Kısmın eklerini içermektedir. 2. TaĢıma sırasındaki olaylara iliĢkin iĢlemler Bu paragraf taĢıma sırasında bir olay meydana gelmesi durumunda izlenecek iĢlemler (paragraf 3.1) hakkında bilgi vermektedir. 2.1. TaĢıma sırasındakı olaylara iliĢkin iĢlemler TaĢıma sırasındaki olaylar EĢyanın taĢınması sırasında bir olay olması durumunda taĢıyıcı en yakın yetkili gümrük idaresini derhal bilgilendirmelidir. TaĢınma sırasında en sık meydana gelen olaylara örnek olarak: - 71 - gümrük mühürlerinin kazaen kırılması, eĢyanın bir baĢka taĢıma aracına aktarılması, yakın bir tehlike neticesinde taĢıma aracının kısmen veya tam boĢaltılması, verilebilir. Yetkili makamların yapacağı iĢlemler TaĢıma sırasında bir olay meydana geldiğinde, taĢıyıcı OTY Madde 102 açıklamaları girer ve sevkiyatı olayın olduğu yerdeki gecikmeksizin TRB‘nin 56 no.lu kutusuna gerekli gümrük makamlarına sunar. Gümrük makamları transit iĢleminin devam edip edemeyeceğine karar verir. Transit iĢlemi devam edebilirse, ilgili gümrük idaresi alınan önlemleri belirterek TRB‘nin 55 no.lu kutusunu ve G kutusunu onaylar. Mühürler taĢıyıcının kontrolü dıĢında kırılmıĢsa, gümrük makamı eĢyayı ve taĢıtı muayene eder. Transit iĢleminin devam etmesine izin verirse, yeni bir ayniyet aracı uygulanır ve TRB onaylanır. EĢya aktarımı EĢyanın baĢka bir taĢıma aracına aktarılması sadece aktarmanın yapılacağı yerdeki gümrük makamlarının iznine tabi olarak yapılabilir. Bu durumda taĢıyıcı TRB‘nin 55 no.lu 'Aktarma' kutusunu doldurur. Bu okunaklı Ģekilde elle, mürekkeple ve büyük harflerle yazılabilir. Uygun olduğunda, gümrük TRB‘nin F kutusunu onaylar. Ġkiden fazla aktarma olduğunda ve F kutusu dolduğunda, istenen bilgi taĢıyıcı tarafından 56 no.lu kutuya yazılır. Yukarıdaki tüm durumlarda, yeni mühürlere iliĢkin olanlar dahil olay ile ilgili bilgiler, sisteme varıĢ idaresinde kaydedilir - 72 - (ve TRB‘nin F kutusu onaylanmak suretiyle gösterilir). Tam veya kısmi boĢaltma Yakın tehlike nedeniyle taĢıma aracının derhal kısmen veya boĢaltılması tamamen gecikmeksizin gümrük gerektiğinde, makamlarına taĢıyıcı bildirir ve TRB‘nin 56 no.lu kutusuna gerekli açıklamaları girer. Gümrük makamları TRB‘nin G kutusunu onaylar. Bununla yolculuk birlikte, sırasında (eĢya elleçlenmeden veya aktarılmadan) sadece çekicinin değiĢmesi durumunda, yeni çekicinin plaka numarası ve uyruğu TRB‘nin 56 no.lu kutusuna yazılır. Bu durumda gümrük makamının onayı gerekmez; ancak bilgiler daha sonra varıĢ idaresinde sisteme kaydedilir. Olay veya kaza Asıl sorumlu veya taĢıyıcının yükümlülüklerine uymasını etkileyen diğer tüm olay ve kazalar derhal yetkili gümrük makamına bildirilir. BölünmüĢ sevkiyat Bir sevkiyatın bölünmesi gümrük kontrolü altında yapılmalıdır ve transit rejimi sonlandırılmalıdır. Sevkiyatın her bir kısmı için yeni bir transit beyanı doldurulmalıdır. Kısım 4 – VarıĢ idaresindeki iĢlemler 1. GiriĢ Kısım 4 varıĢ idaresindeki iĢlemleri açıklamaktadır. Paragraf 2 genel teori ve mevzuatı ortaya koymaktadır. Paragraf 3 rejimin sonlandırılması ve kontrol edilmesi dahil varıĢ idaresindeki iĢlemleri açıklamaktadır. Paragraf 4 özel durumları ele almaktadır. - 73 - Paragraf 5 genel kuralların istisnalarını kapsamaktadır. Paragraf 6 özel ulusal kurallar için saklıdır. Paragraf 7 gümrük idarelerinin kullanımı için saklıdır. Paragraf 8 4. Kısmın eklerini kapsamaktadır. 2. Genel teori ve mevzuat Transit iĢleminin sonunda eĢya TRB ile birlikte varıĢ gümrük idaresine sunulur. Bu, transit iĢleminin sonlandırılmasıdır. "VarıĢ Bilgisi" IE006 mesajı hareket idaresine gecikmeksizin gönderilir. VarıĢ idaresi eĢyayı sistemden alınan bilgileri esas alarak kontrol eder, uygun olduğunda TRB ile karĢılaĢtırarak, sonuçları sisteme kaydeder ve 'varıĢ kontrol sonuçları' (IE018) mesajını hareket idaresine gönderir. Hiç bir usulsüzlük olmamıĢsa, transit rejimi hareket idaresince ibra edilir: Kısım 5. Bir usulsüzlük durumunda ilave önlemler gereklidir. 3. VarıĢ idaresindeki iĢlemler Bu paragraf: - eĢyanın belgelerle birlikte varıĢ idaresine sunulması (paragraf 3.1); - rejim sonunun kontrolü (paragraf 3.2). hakkında bilgi vermektedir. Bu paragrafta hiç bir usulsüzlüğün meydana gelmediği - 74 - varsayılmaktadır. Bir usulsüzlük durumunda yapılacak iĢlemler bu kısmın 4.4 paragraflarında yer almaktadır. Not: VarıĢ idaresinde transit rejiminin sonlandırılması transit rejiminin ibrası ile aynı değildir. VarıĢ idaresinin ilettiği bilgileri esas alarak hareket idaresi, transit rejiminin ibra edilip edilemeyeceğine karar verir. (bakınız kısım 5) 3.1. Transit rejiminin sonlandırılması Transit rejimi ve asıl sorumlunun yükümlülükleri, rejim kapsamına alınan eĢyanın gerekli belgeler ve istenilen bilgilerle birlikte varıĢ idaresine rejimi düzenleyen hükümlere uygun olarak sunulduğunda sona erer. Uygulamada rejimin sonlandırılması eĢya ve TRB‘nin varıĢ idaresine sunulması anlamına gelir ve yasal olarak ise kullanılan standart veya basitleĢtirilmiĢ usule iliĢkin mevzuat hükümlerine uygun olarak sunulması demektir. Her ikisi de asıl sorumlunun sorumluluğu ve yükümlülüğüdür. Rejim sona erdiğinde transit iĢlemi ve asıl sorumlunun rejim kapsamındaki yükümlülükleri de sona erer. Bu tarihten sonraki bir olay veya yükümlülüklere uymama transitin dıĢındaki diğer varıĢları ve diğer gümrük kurallarını ilgilendirir. Bununla birlikte, asıl sorumlunun mali veya baĢka bir sorumluluğu rejimin sonlandırılmasından sonra, önceki transit iĢlemi ile ilgili olmadığı sürece, söz konusu olamaz. Diğer kiĢilerin yükümlülükleri Asıl sorumluya ilave olarak, diğer kiĢilerin de transit rejimi kapsamında yükümlülükleri vardır. Transit rejimi kapsamında taĢındığını bilerek eĢyayı kabul eden - 75 - taĢıyıcı veya herhangi bir kiĢi de öngörülen süre sınırına kadar ve yetkili makamlarca alınan ayniyet önlemlerine gerekli Ģekilde uyarak eĢyayı varıĢ idaresine tam ve sağlam olarak sunmakla yükümlüdür. EĢya TRB ile birlikte varıĢ idaresine sunulur. Bu, varıĢ idaresinin açık olduğu gün ve saatlerde yapılır. (BasitleĢtirmeler, bakınız BÖLÜM V.) Süre sınırı Sunma, hareket idaresince belirlenen süre sınırı içinde yapılmalıdır. Süre sınırı, TRB‘nin D kutusunda gösterilir. Hareket idaresince belirlenen süre sınırı varıĢ idaresini bağlar. (Daha fazla bilgi için bakınız kısım 2, paragraf 3.7.) VarıĢ idaresi 'AAR' (IE001) ile iletilen bilgileri sistemden çağırmak için MRN‘yi kullanır. 'VarıĢ Bilgisi' (IE006), sevkiyatın ulaĢtığını bildirmek üzere varıĢ gümrük idaresi MRN‘yi sisteme kaydettiğinde hareket idaresine gönderilir. Sistemin çalışmaması Hareket idaresinde sistemde eĢya transit için serbest bırakılmıĢ ancak varıĢ idaresindeki sistem eĢya geldiğinde çalıĢmıyor olursa, varıĢ idaresi rejimi TRB‘yi esas alarak sonlandırır ve transit iĢleminin ibra edilmesi için gerekli bilgileri sistem tekrar çalıĢtığında girer. 3.2. Rejimin sonlandırılmasının kontrolü Kontroller EĢya ve TRB sunulduktan sonra varıĢ idaresi eĢyanın gümrük tarafından kontrol edilmesine veya eĢyanın - 76 - serbest bırakılmasına karar verir. EĢyanın kontrolü hareket idaresinden alınan 'Beklenen varıĢ kaydı' (IE001) kullanılarak gerçekleĢtirilir. VarıĢ idaresi 'kontrol sonuçları' (IE018) mesajını hareket idaresine gönderir. Mesaj, taĢıma sırasında TRB‘ye girilen her türlü bilgiyi (örneğin: aktarma, yeni mühürler veya taĢıma sırasındaki olaylar) de kapsar. VarıĢ idaresi TRB‘yi saklar. GÜMRÜK Sevkiyat ulaĢtıktan sonra varıĢ idaresi varıĢı kaydeder ve aĢağıdaki bilgileri sisteme girer: 1. MRN (tescil sayısı), 2. varıĢ tarihi, 3. güzergahta bir olay meydana gelmesi durumunda (aktarma vb.) TRB‘de bulunan tüm gerekli bilgiler (bir önceki gümrük idaresi tarafından kaydedilmemiĢse). Kontrol sonucunu hareket idaresine göndermeden önce varıĢ idaresi kontrol sonucunu sisteme girer: 1. VarıĢ idaresi kontrol yapmamaya karar verdiğinde, sisteme A2 kodu 'uygun olduğu kabul edilmiĢtir.‘ girilir. Bu durumda, varıĢ idaresi kontrol sonuçları (IE018) mesajını eĢyanın varıĢ idaresine sunulduğu gün veya en geç sunma gününü izleyen çalıĢma günü göndermelidir. 2. VarıĢ idaresi kontrol yapmaya karar verdiğinde en azından: - ayniyet araçlarını (takılan mühürlerin durumunu veya eĢya tanımını); - süre sınırını, kontrol eder. Hiç bir usulsüzlük tespit edilmemiĢse, sisteme A1 kodu 'uygundur' girilir. - 77 - Bu durumda varıĢ idaresi kontrol sonuçları (IE018) mesajını eĢyanın varıĢ idaresine sunulduğu gün veya en geç sunma gününü izleyen çalıĢma günü veya istisnai durumlarda sunma gününü izleyen altı takvim günü içinde göndermelidir. 4. Özel durumlar Bu paragraf varıĢ idaresinde transit rejimindeki özel durumlar hakkında bilgi vermektedir. Bu özel durumlar Ģunlardır: - alındı düzenlenmesi (paragraf 4.1), - alternatif kanıt düzenlenmesi (paragraf 4.2), - eĢya ve belgelerin belirlenmiĢ gün ve saatler dıĢında ve varıĢ idaresinden farklı bir yerde sunulması (paragraf 4.3), - usulsüzlükler (paragraf 4.4), - varıĢ idaresi değiĢikliği (paragraf 4.5). 4.1. Alındı düzenlenmesi TRB ve eĢyayı varıĢ idaresine sunan kiĢinin talebi üzerine, gümrük bir alındı (TC11) düzenler. Ancak, alındı rejim sonlandırıldığına iliĢkin alternatif kanıt olarak kullanılamaz. Alındının iĢlevleri Alındının iki önemli iĢlevi vardır. Öncelikle asıl sorumluya taĢıyıcının transit belgelerini varıĢ idaresine sunduğunu bildirir. Ġkinci olarak, alındı hareket idaresi sevkiyatın (IE006) vardığına iliĢkin bir bilgi almadığında baĢlatılan bir araĢtırma durumunda önemli bir rol oynar. Bu durumlarda asıl sorumlu alındıyı transit belgelerinin hangi idareye sunulduğunu göstermek üzere hareket idaresine sunabilir. Bu, araĢtırma usulünü çok daha etkili kılar. - 78 - Alındı formu Alındı formu OTY Ek 32‘de yer alan TC11 örneğine uygun olmalıdır. Alındının doldurulması Alındı talep eden kiĢi alındıyı onay için varıĢ gümrük idaresine sunmadan önce doldurur. TACĠR VarıĢ idaresinde alındı talep eden kiĢi TC 11 formuna elle okunaklı olarak aĢağıdakileri yazar: varıĢ idaresinin adı, TRB‘de belirtildiği üzere sevkiyatın statüsü, MRN, Tarih, hareket gümrük idaresinin adı. Ayrıca alındı sevkiyatla ilgili diğer bilgileri de kapsayabilir. Asıl sorumlu, örneğin eĢyanın taĢıyıcısının alındıyı gümrük onayından sonra hangi adrese iade edeceğini göstermek isteyebilir. VarıĢ idaresinden alındıyı posta ile iade etmesi istenemez; bununla birlikte gerektiğinde bu yapılabilir. Normal olarak asıl sorumlu alındının kendisine iade edilmesini taĢıyıcıdan talep eder. Ġade adresi, OTY Ek 32‘de yer alan örneğe uygun olduğunda alındının arkasına yazılabilir. GÜMRÜK VarıĢ idaresi alındı talep edildiğinde aĢağıdakileri yapar: TC11 olarak doğru formun kullanılıp kullanılmadığını kontrol eder, - 79 - okunaklı olup olmadığını kontrol eder, doğru olarak doldurulup doldurulmadığını kontrol eder, alındı düzenlenmesini yasaklayan bir durum olup olmadığını kontrol eder, talep eden kiĢiye alındıyı düzenler. Not: ‗ġartlı‘ alındı düzenlenmesi yasaktır. (OTY Madde 107) 4.2. Alternatif kanıt düzenlenmesi Asıl sorumlu gümrükten kendisine transit rejiminin doğru olarak sonlandırıldığına iliĢkin alternatif kanıt verilmesini talep edebilir. Bu, transit beyanı ve eĢya varıĢ idaresine sunulduğu zaman yapılabilir. Not: Alternatif kanıtın hareket idaresince kabul edilmesine iliĢkin ayrıntılı bilgi kısım 5, paragraf 3.4.2‘te yer almaktadır. TACĠR OTY madde 94 ve 106‘da öngörülen alternatif kanıtın alınması amacıyla örneğin uygun olduğunda bir TRB ve Kalem listesinin bir nüshası onay için varıĢ idaresine sunulur. Nüsha, bir fotokopi olabilir ve: ―nüsha‖ olarak iĢaretlenmelidir. ―Alternatif kanıt‖ deyimini taĢımalıdır. MRN‘yi ve transit beyanı bilgilerini içermelidir. GÜMRÜK - 80 - Yukarıda belirtilen üzerinde MRN bulunan belgeler, varıĢ gümrük idaresince onaylanmalıdır. Bu bir bilgisayar sisteminin uyguladığı bir onayı içerebilir ancak hareket idaresine onayın orijinal olduğunu açıkça göstermelidir. VarıĢ idaresi hiç bir usulsüzlük bulunmadığında alternatif kanıtı onaylar. Mühür, memurun imzası ve tarih belgelere yazılır. EĢya ve TRB ile alternatif kanıtı sunan kiĢi asıl sorumlunun temsilcisi kabul edilir. VarıĢ idaresi TRB‘nin onaylı nüshasını bu kiĢiye verir. - 81 - 4.3. EĢya ve belgelerin belirlenmiĢ gün ve saatlerin dıĢında ve varıĢ idaresinden farklı bir yerde sunulması Genel olarak, eĢya ve ilgili transit belgeleri: varıĢ idaresinde ve belirlenmiĢ gün ve saatlerde sunulmalıdır. Bununla birlikte, varıĢ idaresi eĢya ve transit belgelerinin belirlenmiĢ gün ve saatlerin dıĢında ve varıĢ idaresinden farklı bir yerde sunulmasına izin verebilir. Masraflar tacir tarafından karĢılanır. 4.4. Usulsüzlükler 4.4.1. Mühürlere iliĢkin usulsüzlükler Genellikle eĢya transit rejimi kapsamında taĢınırken mühür altındadır. VarıĢ gümrük idaresi mühürlerin sağlamlığını kontrol eder. Mühürler kırılmıĢsa varıĢ gümrük idaresi bu bilgiyi hareket idaresine gönderilmek üzere kontrol sonuçları (IE018) mesajında gösterir. GÜMRÜK VarıĢ idaresi mühürlerin durumunu kontrol eder ve sonuçları sisteme kaydeder. Mühürlerin durumu kötü ise veya kırılmıĢ olduklarına iliĢkin bir kanıt varsa, gümrük eĢyayı muayene edebilir ve bulguları sisteme kaydeder. 4.4.2. Diğer usulsüzlükler VarıĢ idaresi, hareket idaresini bilgilendirmek amacıyla tespit ettiği usulsüzlükleri sisteme kaydeder. Hareket idaresi bulguları değerlendirir ve alınacak önlemlere karar verir. - 82 - VarıĢ idaresinde, sistemde beyan edilen eĢya ve varıĢ idaresine fiilen sunulan eĢya arasında bir fark tespit edilebilir. GÜMRÜK Varış idaresi: MRN‘yi kaydeder ve varsa usulsüzlükleri 'varıĢ kontrol sonuçları' IE018 mesajında gösterir. 4.4.3. Usulsüzlük AraĢtırması VarıĢ idaresi bir usulsüzlük tespit etmiĢ olması ve hareket idaresinden soruĢturma talep etmiĢ olması nedeniyle eĢyayı serbest bırakmamaya karar verdiğinde, IE018‘i 'farklılıkların çözümü beklenmektedir‘ açıklaması ile gönderir. Transit iĢlemi 'çözüm beklenmektedir‘ statüsünde tutulur. ĠĢlem 'çözüm beklenmektedir' statüsünde iken, hareket idaresi özellikle asıl sorumlu tarafından sunulan belgeleri kontrol etmek ve beyan verileri ile karĢılaĢtırmak suretiyle usulsüzlük araĢtırması yürütür. Sorun çözülünce, hareket idaresi 'farklılık çözüm bildirimi' (IE020) mesajını göndermek suretiyle varıĢ idaresini bilgilendirir. Bundan sonra eĢya serbest bırakılır ve hareket idaresi iĢlemi kapatınca iĢlem nihai olarak ibra edilecektir. VarıĢ idaresi usulsüzlük araĢtırması yapmaya karar verdiğinde: - 83 - GÜMRÜK VarıĢ idaresi: MRN‘yi kaydeder; varıĢta araĢtırma iĢlemininin devam ettiğini IE018‘de gösterir; IE018‘i hareket idaresine gönderir; araĢtırma sonuçlarını üç ay içinde hareket idaresine gönderir. AraĢtırma usulü hakkında daha fazla bilgi için bakınız: kısım 7. GÜMRÜK VarıĢ idaresi: MRN‘yi kaydeder, Kontrol sonuçları IE018 mesajına ‗Tahsilat yapılmıĢtır‘ kodu A5‘i girer, IE018‘i haraket idaresine gönderir. 4.5 VarıĢ idaresi değiĢikliği Transit iĢlemi, beyan edilenden baĢka bir idarede sonlandırılabilir. Bu idare varıĢ idaresi olur. Sistem, gerçek varıĢ idaresinin sunulan MRN için beklenen varıĢ kaydını alamadığını gösterdiğinde, ‗beklenen varıĢ kaydı talebi‘ (IE002) mesajı gönderir. VarıĢ idaresi idare değiĢikliğini kabul eder ve hareket idaresine 'VarıĢ Bilgisi' (IE006) mesajı gönderir. Haraket idaresi, MRN ile iĢlemi bulduğunda, ‗beklenen varıĢ kaydı cevabı‘ (IE003) mesajını gönderir. VarıĢ idaresi idare değiĢikliğini kabul eder ve ‗varıĢ bilgisi‘ (IE006) mesajını haraket idaresine gönderir. - 84 - Kısıtlamalar için bu kısmın durum 7‘sine bakınız. Haraket idaresi, MRN ile iĢlemi bulamadığında, ‗beklenen varıĢ kaydının‘ gönderilememesinin sebeplerini (1‘den 4‘e kadar kodlanan), ‗beklenen varıĢ kaydı cevabı‘nda bildirir. Sistem varıĢı reddeder ve ‗beklenen varıĢ kaydı reddi bildirimi‘ (IE021) mesajı ile varıĢtaki taciri bilgilendirir. Reddedilme sebepleri: 1. Transit iĢleminin bir baĢka varıĢ idaresine ulaĢmıĢ olması; 2. Transit iĢleminin hareket idaresi tarafından iptal edilmesi; 3. MRN‘nin tanınamaması. (teknik sebepler veya usulsüzlükler nedeniyle) veya 4. Diğer sebepler olabilir. 5. Süre sınırının aĢılmasından sonra ibraz TaĢıyıcı veya asıl sorumluya yüklenemeyen sorunların dıĢında, süre sınırının aĢılmasına sebep olan öngörülemeyen koĢulların örnekleri aĢağıdadır: Polis tarafından düzenlenen trafik kazası tutanağı, Sağlık kuruluĢları tarafından düzenlenen sağlık raporu, Bununla birlikte, belgenin geçerliliği varıĢ idaresinin kabulüne bağlıdır. 6. Özel ulusal hükümler (saklıdır) 7. Sadece gümrük kullanımına ayrılmıĢtır - 85 - 8. Ekler 8.1. Bilgi değiĢimi için yapılandırılmıĢ mesajlar ve veri içeriği 8.2 Ülke kodları 8.3. Kap kodları - 86 - Ek 8.1 8.1. YapılandırılmıĢ mesajlar ve veri içeriği IE001. AAR C_AAR_SND IE002. AAR Talebi C_AAR_REQ IE006. VarıĢ Bilgisi C_ARR_ADV IE007. VarıĢ Bildirimi E_ARR_NOT IE008. VarıĢ Bildirimi rejection E_ARR_REJ IE009. Ġptal Kararı E_CAN_DEC IE010. Ġptal Bildirimi C_CAN_NOT IE013. Beyanda Düzeltme E_DEC_AMD IE014. Beyan Ġptal Talebi E_DEC_CAN IE015. Beyan Bilgisi E_DEC_DAT IE016. Beyanın Reddi E_DEC_REJ IE017. Hareket Kontrol Sonuçları N_DEP_CON IE018. VarıĢ Kontrol Sonuçları (type bir veya B) C_DES_CON IE020. Farklılık Çözüm Bildirimi C_DIS_SOL IE021. AAR Red Bildirimi E_REJ_NOT IE023. Kefil Bildirimi E_gua_NOT IE024. ĠletilmiĢ VarıĢ Bilgisi C_FWD_ARR IE025. EĢya Serbest Bırakma Bildirimi E_GDS_REL IE026. Teminat EriĢim Kodları E_ACC_COD IE027. TaĢıma Sorgusu C_MVT_QUE IE028. MRN Tahsisi E_MRN_ALL IE029. Transit Serbest Bırakma E_REL_TRA IE030. Ortak Alana Gümrük Ġdareleri DeğiĢikliği Bildirimi C_COL_COM IE031. Ulusal Alana Gümrük Ġdareleri DeğiĢikliği Bildirimi C_COL_NAT IE032. Ulusal Alana Referans Bilgileri DeğiĢikliği Bildirimi C_REF_MOD IE034. Teminat Sorgusu C_GUA_QUE IE035. Tahsilat Bildirimi E_REC_NOT IE037. Teminat Sorgusu Yanıtı C_GUA_RSP - 87 - IE038. TaĢıma Sorgusu Yanıtı C_MVT_RSP IE043. BoĢaltma Ġzni E_ULD_PER IE044. BoĢaltma Açıklamaları E_ULD_REM IE045. Ġbra Bildirimi E_WRT_NOT IE050. ATR C_ATR_SND IE051. Transit Serbest Bırakılmadı E_REL_NOT IE054. Serbest Bırakma Talebi E_REQ_REL IE055. Geçersiz Teminat E_GUA_INV IE058. BoĢaltma Açıklamaları Reddi E_ULD_REJ IE059. AraĢtirma Bildirimi Iptali C_CAN_ENQ IE060. Kontrol Kararı Bildirimi E_CTR_DEC IE062. Serbest Bırakma Talebi Reddi E_REQ_REJ IE063. Tahsilatın Tebliği C_REC_COM IE070. Ortak Alana Sisteme EriĢilememe Bildirimi C_UNA_COM IE071. Ulusal Alana Sisteme EriĢilememe Bildirimi C_UNA_NAT IE100. Belge Ġste E_ASK_DOC IE101. Belge Ġadesi E_DOC_SND IE102. UlaĢmayan Sevkiyat Bilgi Talebi E_REQ_MOV IE103. UlaĢmayan Sevkiyat Bilgisi E_MOV_RSP IE104. AraĢtırma Talebi C_ENQ_REQ IE105. AraĢtırma Tekidi C_ENQ_REM IE106. AraĢtırma Yanıtı C_ENQ_NEG IE111. Ġzinli Alıcı Sorgusu C_AUT_QUE IE112. Ġznli Alıcı Sorgu Yanıtı C_AUT_RSP IE114. ATR Talebi C_ATR_REQ IE115. ATR Yanıtı C_ATR_RSP IE118. Sınır GeçiĢ Bildirimi C_NCF_NOT IE119. Kağıt Belge Üzerinde Hareket Ġdaresi Kontrolü E_DEP_PAP IE120. Kağıt Belge Üzerinde VarıĢ Ġdaresi Kontrolü E_DES_PAP IE200. Teminat Kontrolü C_GUA_CHE IE201. Teminat Kontrol Sonucu C_GUA_RES IE203. Teminat Kullanımı C_GUA_USE IE204. Teminat Kullanım Ġptali C_GUA_CAN IE205. Teminat Kullanım Sonucu C_GUA_USR - 88 - IE209. Referans Tutar Artırımı C_GUA_Cre IE224. Satılan Bireysel Teminat FiĢi E_igv_INF IE225. Teminat Güncelleme Bildirimi E_GUA_WUP IE228. Kapsamlı Teminat Ġptali Yükümlülüğün Sona Ermesi E_GOG_CNL IE229. Bireysel Teminat FiĢi Ġptal Bildirimi E_IGV_RNG IE231. Kapsamlı Teminat Ġptal Bildirimi E_COG_CNP IE410. Ġstatistik Talebi C_STA_REQ IE411. Ġstatistik Bilgisi Gönderimi C_STA_SND IE412. Ulusal Alana Ġstatistik Gönderimi C_STA_GEN IE413. Ortak Alana OTS Ġstatistikleri Gönderimi C_STA_OTS - 89 - 8.2.2. Ortak Transit için kullanılan ülke kodları (ISO 3166-1-alfa-2kodu) Kod AD Ülke Andorra AE BirleĢik Arap Emirlikleri Abu Dabi, Dubai, ġarca, Ajman, Umm al Kayveyn, RaĢ al Kayme ve Fucayrah AF Afganistan AG Antigua ve Barbuda AI Anguilla AL Arnavutluk AM Ermenistan AN Hollanda Antilleri Curaçao, Bonaire, St Eustatius, St Martin‘in güney kısmı ve Saba AO AQ Angola Cabinda dahil Antartika 60° güney enlemin güneyindeki topraklar dahil; Fransız Güney Toprakları (TF), Bouvet Adası (BV), Güney Georgia ve Güney Sandwich Adaları (GS) dahil değil AR Arjantin AS Amerikan Samoası AT Avusturya AU Avustralya AW AX AZ Aruba land Adaları Azerbaycan BA Bosna ve Hersek BB Barbados BD BangladeĢ BE Belçika BF Burkina Faso BG Bulgaristan BH Bahreyn BI Burundi BJ Benin BM Bermuda BN Brunei Darussalam Brunei olarak da bilinmektedir 90 BO Bolivya BR Brezilya BS Bahamalar BT Bhutan BV Bouvet Adası BW Botsvana BY Belarus Beyaz Rusya olarak da bilinmektedir BZ Belize CA Kanada Kokos Adaları (veya Keeling Adaları) Zaire bkz. Kongo (Demokratik Cumhuriyeti) Kongo (Demokratik Cumhuriyeti) Orta Afrika Cumhuriyeti CC CD CD CF CG CH Kongo Ġsviçre Alman toprağı Büsingen ve Ġtalyan Campione d'Italia Belediyeliği dahil CI FildiĢi Sahili CK Cook Adaları CL ġili CM Kamerun CN Çin (Halk Cumhuriyeti) Çin olarak da bilinmektedir CO Kolombiya CR CS CU Kosta Rika Sırbistan ve Karadağ Küba CV Cape Verde CX Christmas Adası CY Kıbrıs Rum Kesimi CZ DE Çek Cumhuriyeti Almanya Heligoland Adası dahil; Büsingen toprağı hariç DJ Cibuti DK Danimarka DM Dominika DO Dominik Cumhuriyeti DZ Cezayir 91 EC Ekvator Galapagos Adaları dahil EE Estonya EG Mısır Batı Sahara Eritre EH ER ES Ġspanya Balear Adaları ve Kanarya Adaları dahil; Septe ve Melilla hariç ET Etiyopya FI Finlandiya Aland Adaları dahil FJ Fiji FK Falkland Adaları FM Mikronezya (Federal Devletleri) Yap, Chuuk, Pohnpei ve Kosrae FO Faroe Adaları FR Fransa Monaco ve Fransız overseas departments (Reunion, Guadeloupe, Martinik ve Fransız Guyanası) dahil GA Gabon GB BirleĢik Krallık Büyük Britanya, Kuzey Ġrlanda, Channel Adaları ve Isle of Man GD GE GF GH Grenada Güney Grenadinler dahil Gürcistan Fransız Guyanası Gana GI Cebelitarık GL Grönland GM Gambiya GN Gine Guadeloupe Ekvator Ginesi GP GQ GR GS Yunanistan Güney Georgia ve Güney Sandwich Adaları GT Guatemala GU Guam GW Gine-Bissau GY Guyana 92 HK HM Hong Kong Çin Halk Cumhuriyeti Hong Kong Özel Ġdari Bölgesi Heard Adası ve McDonald Adaları HN Honduras Swan Adaları dahil HR Hırvatistan HT Haiti HU Macaristan ID Endonezya IE Ġrlanda IL Ġsrail IN Hindistan IO Ġngiliz Hint Okyanusu Toprağı Chagos Takımadası IQ Irak IR Ġran (Ġslam Cumhuriyeti) IS Ġzlanda IT Ġtalya Livigno dahil; Campione d'Italia Belediyeliği hariç JM Jamaika JO Ürdün JP Japonya KE Kenya KG Kırgızistan KH Kamboçya KI Kiribati KM Komor Anjouan, Büyük Komor ve Moheli KN St Kitts ve Nevis Kore (Demokratik Halk Cumhuriyeti) Kuzey Kore olarak da bilinmektedir KP KR Kore (Cumhuriyeti) Güney Kore olarak da bilinmektedir KW Kuveyt KY Kayman Adaları KZ Kazakistan LA Laos (Halk Demokratik Cumhuriyeti) LB Lübnan 93 LC St Lucia LI LihtenĢtayn LK Sri Lanka LR Liberya LS Lesotho LT Litvanya LU Lüksemburg LV Letonya LY MG MH Libya Sosyalist Halk Arap Cemahiriyesi Libya olarak da bilinmektedir Fas Monaco Moldova (Cumhuriyeti) Madagaskar Marshall Adaları MK Makedonya ML Mali MM Myanmar Burma olarak da bilinmektedir MN Moğolistan MO Makao Çin Halk Cumhuriyeti Özel Ġdari Bölgesi MP MQ MR Kuzey Mariana Adaları Martinik Moritanya MS Montserrat MT MU Malta Gozo ve Comino dahil Mauritius Mauritius, Rodrigues Island, Agalega Adası ve Cargados Carajos Shoals (St Brandon Adaları) MV Maldivler MW Malavi MX Meksika MY Malezya Malezya Yarımadası ve Doğu Malezya (Saravak, Sabah ve Labuan) MZ Mozambik NA Namibya NC Yeni Kaledonya Loyalty Adaları (Mare, Lifou ve Ouvea) dahil MA MC MD 94 NE Nijer NF Norfolk Adası NG Nijerya NI Nikaragua Korn Adaları dahil NL Hollanda NO Norveç Svalbart Takımadası ve Jan Mayen Adası dahil NP Nepal NR Nauru NU Niue NZ Yeni Zelanda Ross Dependency (Antarktika) hariç OM Umman PA Panama PE Peru Eski Kanal bölgesi dahil PF PG Fransız Polinezyası Marquesas Adaları, Society Adaları (Tahiti dahil), Tuamotu Adaları, Gambier Adaları ve Austral Adaları. Ayrıca Clipperton Adası Papua Yeni Gine Yeni Gine‘nin doğu kısmı; Bismark Takımadası (Yeni Britanya, Yeni Ġrlanda dahil), (Lavongai (Yeni Hanover) ve Admiralty Adaları); Kuzey Solomon Adaları (Bougainville ve Buka); Trobriand Adaları, Woodlark Adası; d'Entrecasteaux Adaları and Louisiade Takımadası PH Filipinler PK Pakistan PL Polonya PM Saint Pierre ve Mikelon PN PW Pitcairn Henderson, Ducie ve Oeno Adaları dahil Porto Riko ĠĢgal altındaki Filistin Toprağı Batı ġeria (Doğu Kudüs dahil) ve Gazze ġeridi Portekiz Azorlar ve Madeira dahil Palau PY Paraguay QA Katar PR PS PT 95 RE RO Reunion Romanya RU Rusya Federasyonu Rusya olarak da bilinmektedir RW Ruanda SA Suudi Arabistan SB Solomon Adaları SeyĢeller Mahe Adası, Praslin Adası , La Digue, Fregate ve Siluet; Amirante Adaları (Desroches, Alphonse, Platte ve Coëtivy dahil); Farquhar Adaları (Providence dahil); Aldabra Adaları and Cosmoledo Adaları SC SD Sudan SE Ġsveç SG Singapur SH SI SJ SK Saint Helena Ascension Adası ve Tristan da Cunha Adaları dahil Slovenya Svalbard ve Jan Mayen Slovakya SL Sierra Leone SM San Marino SN Senegal SO Somali SR Surinam ST Sao Tome ve Principe SV El Salvador SY Suriye Arap Cumhuriyeti Suriye olarak da bilinmektedir SZ Svaziland TC Turks ve Caicos Adaları TD Çad TF Fransız Güney Toprakları Kerguelen Adaları, Amsterdam Adası, Saint Paul Adası, Crozet Takımadası dahil TG Togo TH Tayland TJ Tacikistan TK Tokelau TL Türkmenistan 96 TM Tunus TN Tonga TO Doğu Timor TR Türkiye TT Trinidad ve Tobago TV Tuvalu TW Tayvan Ayrı Tayvan gümrük bölgesi, Penghu, Kinmen ve Matsu TZ Tanzanya (BirleĢik Cumhuriyeti) Tanganika, Zanzibar Adası ve Pemba UA Ukrayna UG Uganda BirleĢik Devletler Minor Outlying Adaları Baker Adası, Howland Adası, Jarvis Adası, Johnston Atolü, Kingman Resifi, Midway Adaları, Navassa Adası, Palmyra Atolü ve Wake Adası dahil UM US BirleĢik Devletler Porto Riko dahil UY Uruguay UZ Özbekistan XC Septe XL Melilla VA Vatikan VC St Vincent ve Grenadinler VE Venezuela VG Virjin Adaları (Ġngiliz) VI Virjin Adaları (ABD) VN Vietnam VU Vanuatu WF Wallis ve Futuna Alofi Adası dahil WS Samoa Eskiden Batı Samoa olarak bilinen Yemen Eski Kuzey Yemen ve Güney Yemen YE YT Mayot Büyük-Terre ve Pamandzi ZA Güney Afrika ZM Zambia 97 ZW Zimbabve 98 8. 3. Kap kodları Sprey (Aerosol) Ampul, korumasız Ampul, korumalı Püskürgeç Çanta Çanta, esnek hazne Çanta, geniĢ Çanta, büyüyen Çanta, kağıt Çanta, kağıt, katmanlı Çanta, kağıt, katmanlı, su geçirmez Çanta, plastik Çanta, plastik tabakalı Çanta, çok hacimli Çanta, dokuma kumaĢ Çanta, dokuma kumaĢ, dayanaklı Çanta, dokuma kumaĢ, su geçirmez Çanta, dokuma kumaĢ, astarsız Çanta, plastik dokuma Çanta, plastik dokuma, dayanaklı Çanta, plastik dokuma, su geçirmez Çanta, plastik dokuma, astarsız Balya, sıkıĢtırılmıĢ Balya, sıkıĢtırılmamıĢ Balon, korumasız Balon, korumalı Çubuk Varil Varil, tahtadan Varil, tahtadan, tıpa Ģeklinde Varil, tahtadan, sökülebilir kafalı Çubuk, tomar/deste/demet halinde Leğen Sepet Sepet, kulplu, karton Sepet, kulplu, plastik Sepet, kulplu, tahtadan Kap Tahta Tahta, tomar/deste/demet halinde AE AM AP AT BG FX ZB MB 5M XJ XK EC XD 43 5L XG XH XF 5H XB XC XA BL BN BF BP BR BA 2C QH QJ BZ BM BK HC HA HB BI BD BY 99 Bobin Cıvata ġiĢe, gaz ġiĢe, korumasız, soğan Ģeklinde ġiĢe, korumasız, silindirik ġiĢe, korumalı, soğan Ģeklinde ġiĢe, korumalı, silindirik ġiĢe kasası Kutu Kutu, alüminyum Kutu, Milletler Topluluğu Elleçleme Ekipman Havuzu (CHEP), Eurobox Kutu, sıkılaĢtırılmıĢ liflerden yapılmıĢ tahta Kutu, sıvılar için Kutu, doğal tahta Kutu, plastik Kutu, plastik, geniĢletilmiĢ Kutu, plastik, sağlam Kutu, kontrplak Kutu, yeniden düzenlenmiĢ tahta Kutu, çelik Kutu, tahtadan, doğal tahta, basit Kutu, tahtadan, doğal tahta, dayanıklı dıĢ yüzey Kova Dökme, gaz (1031 mbar ve 15oC‘de) Dökme, sıvılaĢtırılmıĢ gaz (normal olmayan ısı/basınçta) Dökme, sıvı Dökme, katı, ince parçacıklar (toz) Dökme, katı, granüllü parçacıklar (tahıllar) Dökme, katı, büyük parçacıklar (yumrular) Deste Bohça Büyük fıçı Kafes Kafes, Milletler Topluluğu Elleçleme Ekipman Havuzu (CHEP), Eurobox Kafes, rulo Teneke kutu, silindirik Teneke kutu, dikdörtgen Teneke kutu, kulplu ve oluklu Teneke kutu Çadır bezi Kapsül 100 BB BT GB BS BO BV BQ BC BX 4B DH 4G BW 4C 4H QR QS 4D 4F 4A QP QQ BJ VG VQ VL VY VR VO BH BE BU CG DG CW CX CA CD CI CZ AV Damacana, korumasız Damacana, korumalı Mukavva Karton KartuĢ Kasa Kasa, izotermik Kasa, iskeletli Kasa, çelik Kasa, palet tabanlı Kasa, palet tabanlı, mukavva Kasa, palet tabanlı, metal Kasa, palet tabanlı, plastik Kasa, palet tabanlı, tahtadan AhĢap varil Sandık Yayık Süt güğümü Sandık Tabut Kangal BirleĢik ambalaj, cam muhafaza BirleĢik ambalaj, alüminyum kasa içinde cam muhafaza BirleĢik ambalaj, alüminyum tambur içinde cam muhafaza BirleĢik ambalaj, dayanıklı olmayan plastik çıkın içinde cam muhafaza BirleĢik ambalaj, elyaf tambur içinde cam muhafaza BirleĢik ambalaj, sıkıĢtırılmıĢ liflerden yapılmıĢ tahta kutu içinde cam muhafaza BirleĢik ambalaj, kontrplak tambur içinde cam muhafaza BirleĢik ambalaj, sağlam plastik denk içinde cam muhafaza BirleĢik ambalaj, çelik sandık kutu içinde cam muhafaza BirleĢik ambalaj, çelik tambur içinde cam muhafaza BirleĢik ambalaj, hasır kapaklı sepet içinde cam muhafaza BirleĢik ambalaj, tahta kutu içinde cam muhafaza BirleĢik ambalaj, plastik muhafaza BirleĢik ambalaj, alüminyum kasa içinde plastik muhafaza BirleĢik ambalaj, alüminyum tambur içinde plastik muhafaza BirleĢik ambalaj, elyaf tambur içinde plastik muhafaza 101 CO CP CM CT CQ CS EI SK SS ED EF EH EG EE CK CH CC AI CF CJ CL 6P YR YQ YY YW YX YT YZ YP YN YV YS 6H YD YC YJ BirleĢik ambalaj, sıkıĢtırılmıĢ liflerden yapılmıĢ tahta kutu içinde plastik muhafaza BirleĢik ambalaj, plastik tambur içinde plastik muhafaza BirleĢik ambalaj, kontrplak kutu içinde plastik muhafaza BirleĢik ambalaj, kontrplak tambur içinde plastik muhafaza BirleĢik ambalaj, sağlam plastik kutu içinde plastik muhafaza BirleĢik ambalaj, çelik kasa kutu içinde plastik muhafaza BirleĢik ambalaj, çelik tambur içinde plastik muhafaza BirleĢik ambalaj, tahtadan kutu içinde plastik muhafaza Külah Konteyner, taĢıma ekipmanı olarak baĢka Ģekilde belirtilmedikçe Kılıf Tahta kasa Kasa, bira Kasa, hacimli, mukavva Kasa, hacimli, plastik Kasa, hacimli, tahta Kasa, çerçeveli Kasa, meyve Kasa, süt Kasa, çok katmanlı, mukavva Kasa, çok katmanlı, plastik Kasa, çok katmanlı, tahta Kasa, sığ Balık sepeti Fincan Silindir Damacana, korumasız Damacana, korumalı Dispenser Davul Davul, alüminyum Davul, alüminyum, çıkartılamayan kafa Davul, alüminyum, çıkartılabilir kafa Davul, elyaf Davul, demir Davul, plastik Davul, plastik, çıkartılamayan kafa Davul, plastik, çıkartılabilir kafa Davul, kontrplak 102 YK YL YH YG YM YB YA YF AJ CN CV CR CB DK DL DM FD FC MC DC DA DB SC CE CU CY DJ DP DN DR 1B QC QD 1G DI IH QF QG 1D Davul, çelik Davul, çelik, çıkartılamayan kafa Davul, çelik, çıkartılabilir kafa Davul, tahta Zarf Zarf, çelik Film paketi Ufak yağ fıçısı Dar küçük ĢiĢe Foodtainer Footlocker Çerçeve Direk Direk, tomar/deste/demet halinde Kapaklı sepet Büyük fıçı Külçe Külçe, tomar/deste/demet halinde Orta boy büyüklükte konteyner Orta boy büyüklükte konteyner, alüminyum Orta boy büyüklükte konteyner, alüminyum, sıvı Orta boy büyüklükte konteyner, alüminyum, basınçlı > 10 kpa Orta boy büyüklükte konteyner, bileĢik Orta boy büyüklükte konteyner, bileĢik, esnek plastik, sıvı Orta boy büyüklükte konteyner, bileĢik, esnek plastik, basınçlı Orta boy büyüklükte konteyner, bileĢik, esnek plastik, sağlam Orta boy büyüklükte konteyner, bileĢik, sert plastik, sıvı Orta boy büyüklükte konteyner, bileĢik, sert plastik, basınçlı Orta boy büyüklükte konteyner, bileĢik, sert plastik, sağlam Orta boy büyüklükte konteyner, sıkıĢtırılmıĢ liflerden yapılmıĢ tahta Orta boy büyüklükte konteyner, esnek Orta boy büyüklükte konteyner, metal Orta boy büyüklükte konteyner, metal, sıvı Orta boy büyüklükte konteyner, metal, çelik dıĢında Orta boy büyüklükte konteyner, metal, basınç 10 kpa Orta boy büyüklükte konteyner, doğal tahta Orta boy büyüklükte konteyner, doğal tahta, astarlı 103 1A QA QB 1W EN SV FP FI FL FT FO FR GI GZ HR HG IN IZ WA WD WL WH ZS ZR ZP ZM ZQ ZN ZL ZT ZU WF WM ZV WJ ZW WU Orta boy büyüklükte konteyner, kağıt, çok katmanlı Orta boy büyüklükte konteyner, kağıt, çok katmanlı, su geçirmez Orta boy büyüklükte konteyner, plastik film Orta boy büyüklükte konteyner, sıkıĢtırılmıĢ liflerden yapılmıĢ tahta Orta boy büyüklükte konteyner, sıkıĢtırılmıĢ liflerden yapılmıĢ tahta, astarlı Orta boy büyüklükte konteyner, yeniden düzenlenmiĢ tahta Orta boy büyüklükte konteyner, yeniden düzenlenmiĢ tahta, astarlı Orta boy büyüklükte konteyner, sert plastik Orta boy büyüklükte konteyner, sert plastik, müstakil, sıvı Orta boy büyüklükte konteyner, sert plastik, müstakil, basınçlı Orta boy büyüklükte konteyner, sert plastik, müstakil, sağlam Orta boy büyüklükte konteyner, sert plastik, teçhizatlı, sağlam Orta boy büyüklükte konteyner, sert plastik, teçhizatlı, sıvı Orta boy büyüklükte konteyner, sert plastik, teçhizatlı, basınçlı Orta boy büyüklükte konteyner, çelik Orta boy büyüklükte konteyner, çelik, sıvı Orta boy büyüklükte konteyner, çelik, basınçlı > 10 kpa Orta boy büyüklükte konteyner, dıĢ astarlı dokuma kumaĢ Orta boy büyüklükte konteyner, dokuma kumaĢ, kaplamalı Orta boy büyüklükte konteyner, dokuma kumaĢ, kaplamalı ve astarlı Orta boy büyüklükte konteyner, dokuma kumaĢ, astarlı Orta boy büyüklükte konteyner, örme plastik, kaplamalı Orta boy büyüklükte konteyner, örme plastik, kaplamalı ve astarlı Orta boy büyüklükte konteyner, örme plastik, astarlı Orta boy büyüklükte konteyner, örme plastik, kaplamalı ve astarlı olmayan Kavanoz BeĢ galonluk bidon, silindirik BeĢ galonluk bidon, plastik BeĢ galonluk bidon, plastik, çıkartılamayan kafa BeĢ galonluk bidon, plastik, çıkartılabilir kafa BeĢ galonluk bidon, dikdörtgen 104 ZA ZC WS ZX WY ZY WZ AA ZK ZH ZF ZD ZJ ZG WC WK WG WT WV WX WW WP WR WQ WN JR JY 3H QM QN JC BeĢ galonluk bidon, çelik BeĢ galonluk bidon, çelik, çıkartılamayan kafa BeĢ galonluk bidon, çelik, çıkartılabilir kafa Testi, sürahi Jüt çuval Küçük fıçı Liftvan Kütük Kütük, tomar/deste/demet halinde Parça Hasır Kibrit kutusu OrtaklaĢa tanımlanmıĢ Yuva Ağ Ağ, boru, plastik Ağ, boru, dokuma kumaĢ Elde mevcut olmayan Ambalaj Ambalaj, mukavva, üstten tutmak için delikli Ambalaj, gösteriĢli, mukavva Ambalaj, gösteriĢli, metal Ambalaj, gösteriĢli, plastik Ambalaj, gösteriĢli, tahta Ambalaj, kabarık Ambalaj, kağıt sarılı Ambalaj, gösteriĢli Paket Gerdel Palet Palet, 100 cm x 110 cm Palet, kutu Palet, birimsel, yakalık 80 cm x 100 cm Palet, birimsel, yakalık 80 cm x 120 cm Palet, birimsel, yakalık 80 cm x 60 cm Palet, küçültülerek sarılmıĢ Paket Pen Boru Boru, tomar/deste/demet halinde Ġbrik Kalas 105 3A QK QL JG JT KG LV LG LZ LT MT MX ZZ NS NT NU NV NA PK IK IB ID IC IA IF IG IE PA PL PX AH PB PD PE AF AG PC PF PI PV PH PN Kalas, tomar/deste/demet halinde Plaka Plaka, tomar/deste/demet halinde Çömlek Kese Punnet Kafes Kafes, çengelli Zarf, elyaf Zarf, cam Zarf, metal Zarf, kağıt Zarf, plastik Zarf, plastik geçirilmiĢ Zarf, yün Rednet Makara Halka Çubuk Çubuk, tomar/deste/demet halinde Rulo Koku torbası Çuval Çuval, çok katmanlı Gemici sandığı Fide Yaprak Yaprak, plastik geçirilmiĢ Yaprak, metal Yaprak, tomar/deste/demet halinde Çekme-sarma Kızak Levha Tel Yeni basılmıĢ kağıtların arasına konulan boĢ kağıt Ġğ Bobin Bavul Tank, silindirik Tank, dikdörtgen Çay sandığı Tierce 106 PZ PG PY PT PO PJ RK RJ AB GR MR AC PR MW AD RT RL RG RD RZ RO SH SA MS SE SX ST SP SM SZ SW SI SB SY SL SD SO SU TY TK TC TI Teneke kutu Tepsi Tepsi, tek katmanlı, kapaksız, mukavva Tepsi, tek katmanlı, kapaksız, plastik Tepsi, tek katmanlı, kapaksız, polyester Tepsi, tek katmanlı, kapaksız, yün Tepsi, iki katmanlı, kapaksız, mukavva Tepsi, iki katmanlı, kapaksız, plastik tepsi Tepsi, iki katmanlı, kapaksız, yün Büyük eĢya sandığı Demet Yarım fıçı Yarım fıçı, kapaklı Tüp Tüp, portatif Tüp, hortumlu Tüp, tomar/deste/demet halinde Büyük fıçı Kafesli olmayan Kapsız veya ambalajlanmamıĢ Kapsız veya ambalajlanmamıĢ, çoklu birim Kapsız veya ambalajlanmamıĢ, tek birim Vakumlu paket Furgon ambalajı Sarnıç Ufak ĢiĢe Sepetli ĢiĢe BÖLÜM IV Kısım 1 GiriĢ TN PU DV DS DU DT DY DW DX TR TS TB TL TU TD TV TZ TO UC NE NG NF VP VK VA VI WB Kağıt usul Bu bölümde anlatılan kağıt usul, gümrüğün ya da tacirin sisteminin çalıĢmadığı durumları düzenler. Kağıt usulün kullanımı, birtakım önemli genel kurallara tabidir. NCTS ve kağıt usuldeki transit iĢlemleri birbirinden tamamen farklıdır. Diğer bir ifadeyle, NCTS‘de 107 baĢlayıp NCTS‘de serbest bırakılan tüm taĢımalar, yine NCTS‘de baĢlatılan tüm sonlandırılmalıdır. taĢımalar, Kağıt TĠB‘in usulde kullanımını düzenleyen hükümlere göre sonlandırılmalıdır. Kağıt usule dönülmesi kararı alınması halinde, NCTS‘e girilen ancak sonrasında sistemin çalıĢmaması nedeniyle iĢlem görmeyen herhangi bir beyanın iptalinin sağlanması önemlidir. 1. Kağıt Usulde Transit Beyanı Transit beyannamesi gibi kullanılabilecek belgeler Ģunlardır: 1- Tek Ġdari Belge (TĠB), 2- Tacirin sistemi tarafından düz kağıt üzerine çıktı alınan TĠB, 3- Gümrük makamları tarafından tacirin ihtiyaçlarının makul görüldüğü durumlarda Transit Refakat Belgesi (TRB). Bu durumda, TRB bir barkod ya da Hareket Referans Numarası taĢımaz. Kağıt usulde (1) numaralı seçenek tercih edilir. 2. Kağıt usulde mühür Kağıt usulde kullanılan kağıt beyanname, varıĢ idaresinde sorunlara yol açmamak amacıyla; transit iĢlemlerine dahil olan tüm taraflarca tanınabilir olmalıdır. Bu amaçla, kağıt usul TĠB‘in A kutusunda ya da TRB‘deki MRN (Hareket Referans Numarası) ve barkod yerine, transit beyannamesi nüshalarında bir mühürle (boyutlar: 26x59 mm, kırmızı mürekkepli) belirtilir. Belge, standart usulde hareket idaresi tarafından ya da basitleĢtirilmiĢ usulde izinli gönderici tarafından mühürlenir. 108 3. Gümrüğün Sisteminin ÇalıĢmaması Gümrük makamının hangi koĢullarda kağıt usule döneceği önceden belirlenir ve operatörlere bildirilir. 4. Tacirin Sisteminin ÇalıĢmaması Bu paragraf ; • Asıl sorumlunun sisteminin çalıĢmadığı, • Asıl sorumlu ve gümrük arasındaki bilgisayar ağının çalıĢmadığı durumları kapsamaktadır. Kağıt usule dönüĢ, gümrük makamları tarafından önceden onaylanmalıdır. Bu onay için, standart ya da basitleĢtirilmiĢ usulü kullanan asıl sorumlu, kağıt usulü kullanma nedenini ve kağıt usulün baĢlangıç zamanını; faks, e-posta ya da diğer araçlarla gümrüklere bildirmelidir. Gümrük makamları, sistemin çalıĢmaması hakkında ikna olduğunda, kağıt usul kullanma onayını asıl sorumluya bildirir. Buna ilaveten, gümrük makamları kanıt talep edebilir ya da kontrol yapabilir. Ancak gümrük makamları, belli bir asıl sorumlu tarafından sistemin çalıĢmamasına iliĢkin yapılan düzenli bildirim durumlarında, onayı reddebilir. Ġzinli göndericinin bir yıl içinde beyanlarının yüzde ikisinden daha fazlasını, kendi sisteminin çalıĢmaması ya da bağlantı kopukluğu nedeniyle kağıt usulde yapması halinde, koĢulların hala sağlanıp sağlanmadığını değerlendirmek için izin gözden geçirilir. 5. ĠĢlemler 5.1. Hareket - standart usul Standart usulde, asıl sorumlu kağıt transit beyanname 109 doldurmalı ve bunu eĢyalarla birlikte hareket gümrük idaresine sunmalıdır. ĠĢlem kağıt beyanname esas alınarak sonlandırılır ve ibra edilir. GÜMRÜK Kağıt usule dönülmesine iliĢkin bir karar alınırsa, bilgisayarlı transit sistemine girilen ancak sonrasında sistemin çalıĢmaması nedeniyle iĢlem görmeyen beyan iptal edilir. Tacir, sisteme beyanın sunulup sonrasında kağıt usule dönüldüğü her durumda, gümrük makamlarına bilgi vermekle yükümlüdür. 5.2. Hareket - izinli gönderici Gümrük makamlarının kağıt usule dönülmesine iliĢkin onayı, referans numarası ile veya baĢka bir Ģekilde verilir. Bu basitleĢtirilmiĢ usulde, asıl sorumlu kağıt transit beyannamesini 3 nüsha halinde doldurur. Sistem tekrar çalıĢtığında, asıl sorumlu gümrük makamlarına bu durumu haber verir; uygun olduğunda, kullanılan belgelere iliĢkin bilgileri bildirir. 5.3. VarıĢ - standart usul Bilgisayarlı transit sisteminde, transit amacıyla eĢyanın hareket idaresinde serbest bırakılıp, eĢya varıĢ idaresine geldiğinde sistemin çalıĢmaması durumunda, varıĢ idaresi rejimi TRB‘ye dayalı olarak sonlandırır; sistem tekrar çalıĢır duruma geldiğinde, hareket idaresinin taĢımayı ibra edebilmesi amacıyla sisteme gerekli bilgileri girer. 110 Herhangi bir usulsüzlük bulunmaması koĢuluyla, varıĢ idaresi rejimin sonlandırıldığı hususunda asıl sorumlu ya da taĢıyıcıya alternatif kanıt verir. Ayrıntılı bilgi Kısım 6, 4.2. paragrafındadır. 5.4. VarıĢ - izinli alıcı VarıĢ idaresinde gümrüğün sistemi çalıĢmadığında, izinli alıcı Transit El Kitabı‘nın V. Bölümünde yer alan ‗izinli alıcı için iĢlemler‘i izler. 8.1 Kağıt usulde mühür 111 Ek 8.1 8.1 Kağıt usulde mühür TR: NCTS KAĞIT USULÜ SİSTEMDE VERİ BULUNMAMAKTADIR . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . BAŞLATILMIŞTIR (Tarih/Saat) 112 Kısım 2 – TĠB‟ye ĠliĢkin Genel Hükümler Bölüm IV, Tek Ġdari Belgenin (TĠB) transit beyannamesi olarak kullanımına dayalı kağıt usule iliĢkindir. Bu bölüm, 5 kısma ayrılmaktadır. Kısım 1, standart transit beyan usulünü açıklamaktadır. Kısım 2, hareket idaresindeki iĢlemleri açıklamaktadır. Kısım 3, taĢıma sırasındaki olayları açıklamaktadır. Kısım 4, varıĢ idaresindeki iĢlemleri açıklamaktadır. Kısım 5, rejimin sonlandırılması ve ibrasını açıklamaktadır. Kısım 6 Not: ―Transit beyanı” ifadesinin iki anlamının bulunduğunun belirtilmesi önemlidir. Ġlk olarak, ―transit beyanı”; kiĢinin belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde eĢyayı transit rejimine tabi tutma isteğini gösterdiği beyandır ve ikinci olarak, transit beyannamesi olarak kullanılan bir OTY Madde 3(1)k belgedir (gerekli ―TĠB nüshaları”). Ġzleyen kısımlarda, ‗transit beyanı‘ ifadesi ilk anlamında kullanılmıĢtır. 113 Kısım 3 Standart Transit beyanı 1. GiriĢ GiriĢ Bu kısım, TĠB‘in transit beyanı olarak kullanımına dayalı kağıt usulü anlatmaktadır. Paragraf 2, standart transit beyanına iliĢkin genel teori ve mevzuatı vermektedir. Paragraf 3, eĢyanın yüklenmesinden beyanın doldurulması ve imzalanmasına kadar standart transit beyan usulünü anlatmaktadır. Paragraf 4, transit beyanı usulüne iliĢkin özel durumları açıklamaktadır. Paragraf 5, genel kurallara iliĢkin istisnaları kapsamaktadır. Paragraf 6, özel ulusal hükümlere ayrılmıĢtır. Paragraf 7, gümrük idaresinin kullanımı için ayrılmıĢtır. Paragraf 8, Kısım 1‘e iliĢkin ekleri içermektedir. 114 2. Genel teori ve mevzuat Transit beyanı, eĢyayı transit rejimine tabi tutan ya da tutulmasını sağlayan gümrük beyanıdır. 3. Beyan Usulü Bu paragraf; -eĢyanın yüklenmesi (paragraf 3.1.), -transit beyanı (paragraf 3.2.), -transit beyanı formu ve doldurulması (paragraf 3.2.1.), -TĠB devam formu (paragraf 3.2.2.), -yükleme listeleri, formu, doldurulması ve kullanımı (paragraf 3.2.3.), -transit beyanının imzalanması (paragraf 3.2.5.) hakkında bilgi vermektedir. 3.1. Yükleme Yükleme Transit rejiminde; yükleme, transit beyanı kapsamında bir hareket idaresinden bir varıĢ idaresine taĢınmak üzere Tek taĢıma aracı OTY Madde 17 eĢyanın tek bir taĢıma aracına yüklenmesidir. TaĢınan eĢyanın birlikte sevk edilecek olması koĢuluyla; • römork(lar)ı veya yarı-römork(lar)ı ile birlikte bir karayolu taĢıtı, • Demiryolu yolcu ya da yük vagonları, • Tek bir zincir oluĢturan tekneler, • Bir tek taĢıma aracına yüklenen konteynerler tek bir taĢıma aracı olarak kabul edilir. 115 Her transit beyanı, sadece bir hareket idaresinden bir varıĢ idaresine taĢınmak üzere tek bir taĢıma aracına yüklenen eĢyayı kapsar. Bir sevkiyat iki taĢıma aracı arasında bölünürse, tüm eĢya aynı hareket ve varıĢ idareleri arasında taĢınmasına rağmen her bir taĢıma aracı için ayrı bir transit beyanı gerekir. Diğer taraftan, tek bir taĢıma aracı, eĢyanın birden fazla hareket idaresinde yüklenmesi ve birden fazla varıĢ idaresinde boĢaltılması amacıyla kullanılabilir. Tek bir taĢıma aracına birden fazla hareket idaresinde eĢya yüklenirse; her hareket idaresinde yüklenen eĢya için transit beyanı verilir. 3.2. Transit beyanı 3.2.1. Transit Beyanı Formu ve Doldurulması TĠB TĠB, aĢağıdaki Ģekilde numaralandırılmıĢ nüshaları içerir: • Sırasıyla numaralandırılmıĢ nüshalardan (nüsha 1‘den nüsha 8‘e) oluĢan 8 nüshalı takım; ya da • Sırasıyla numaralandırılmıĢ nüshalardan (nüsha 1/6, 2/7, 3/8 ve 4/5) oluĢan 4 nüshalı takım TĠB‘ye gerektiğinde, TĠB devam formları eklenebilir. Bu formlar, nüsha takımlarına benzer Ģekilde numaralandırılır: Devam formları nüsha 1-8‘i içeren 8 nüshalı takım Devam formları 1/6, 2/7, 3/8 ve 4/5 nüshaları içeren 4 nüshalı takım 116 Bu TĠB devam formları ve yükleme listelerine iliĢkin daha fazla bilgi sırasıyla paragraf 3.2.2 ve 3.2.3‘de verilmiĢtir. Transit beyanı nüshaları Transit beyanı için, TĠB‘in 3 nüshası kullanılır: 1, 4 ve 5 no.lu nüshalar. Beyanın tescilinden sonra 1 no.lu nüsha, hareket idaresi tarafından saklanır. 4 no.lu nüsha, varıĢ idaresine kadar eĢyaya eĢlik eder ve varıĢ idaresinde saklanır. VarıĢ idaresine kadar eĢyaya eĢlik eden 5 no.lu nüsha, transit rejimin sonlandırılmasından sonra, söz konusu idare tarafından hareket idaresine iade edilir. 4 nüshalı TĠB takımı Transit beyanı için 4 nüshalı takım kullanılması halinde, 2 takım kullanılır: Bir takımda 1 ve 4 no.lu nüshalar ve diğer takımda 5 no.lu nüsha. Her takımda kullanılmayan nüshaların numarası, kenardaki kullanılmayan nüshanın numarasını çizmek suretiyle belirtilir. Örneğin, üzerinde 6 numarasının çizili olduğu 1/6 nüshası, 1 no.lu nüshanın kullanıldığı anlamına gelir. Teknik koĢullar Transit beyanı olarak kullanılan TĠB formları, beyanın OTY EK 12 bilgisayar aracılığıyla yapılması haricinde, aĢağıdaki teknik koĢulları karĢılamalıdır: Kağıt Transit beyanı gibi kullanılan TĠB, Kendinden kopyalı, Yazma araçlarına uygun, En az 40 g/m2 ağırlığında, Bir yüzde yer alan bilginin diğer yüzdekilerin okunabilirliğini etkilememesi için yeterince opak, Normal kullanımda kolayca yırtılmaması ya da buruĢmaması için yeterince dayanıklı, 117 Beyaz renkli ve yeĢil mürekkeple bastırılan, kağıda yazdırılır. Transit için zorunlu kutuların zemini yeĢil renklidir. Formların boyutları, boy üzerinde en az 5 mm ve en çok 8 mm‘ye kadar farklılıklar kabul edilmek üzere, 210 x 297 mm‘ dir. Renkli kodlama TĠB,aĢağıda anlatıldığı gibi renkli-kodlanmıĢ Ģekildedir: 8 nüshalı TĠB takımı ve 8 nüshalı TĠB devam formları takımı: - 1, 2, 3 ve 5 no.lu nüshaların sağ kenarında, sırasıyla kırmızı, yeĢil, sarı ve mavi kesintisiz Ģerit vardır. 4, 6, 7 ve 8 no.lu nüshaların sağ kenarında, sırasıyla mavi, kırmızı, yeĢil ve sarı kesintili Ģerit vardır. ● 4 nüshalı TĠB takımı ve 4 nüshalı TĠB devam formları takımı: - 1/6, 2/7, 3/8 ve 4/5 no.lu nüshaların sağ kenarında, kesintisiz Ģerit ve bunun sağında sırasıyla kırmızı, yeĢil, sarı ve mavi kesintili Ģerit vardır. Kesintisiz Ģeritlerin eni yaklaĢık 3 mm‘dir. Kesintili Ģerit, aralarında 3 milimetrelik boĢluk bulunan bir dizi 3 milimetre kenar uzunluğuna sahip karelerden oluĢur. Bilgisayarlı beyan Genel kural, transit beyanının elle ya da daktilo kullanarak TĠB üzerine yazılı formda hazırlanması ya da bilgisayarlı beyan iĢleme sistemi tarafından bastırılmasıdır. Ancak, kamu ya da özel sektör veri iĢleme sistemleri araçlarıyla TĠB‘in gerekirse düz kağıda yazdırılmasına, belirli koĢullara tabi olarak izin verilir. Daktilo, mekanik ya da benzer bir iĢlemle doldurulacak 118 form, 2 no.lu kutuya yazılacak bilgilerin ilk harfi, bu kutunun sol üst köĢesindeki küçük kutuda yer alacak Ģekilde makinaya yerleĢtirilmelidir. Formlar ayrıca elle, büyük harfli ve mürekkepli, okunaklı olarak doldurulur. TĠB‘in doldurulması Transit beyanını doldurmak için TĠB nüshalarındaki tüm zorunlu kutular doldurulur;diğer kutular ihtiyaridir. TĠB‘in doldurulmasına iliĢkin açıklamalar OTY Ek 6 ve Gümrük Yönetmeliği Ek 14‘te yer almaktadır. TĠB‘in sadece ilk (üst) nüshasının doldurulması gerekmektedir. Kullanılan belgenin kendinden kopyalı olması gerektiğinden, bilgiler diğer nüshalar üzerinde görünecektir. Kendinden kopyalama hakkında daha fazla bilgi Gümrük Yönetmeliği Ek 14‘te yer almaktadır. Transit beyanı Türkçe yapılır. Dil Hareket/varıĢ amacıyla, idaresindeki operatörlerin gecikmelerin TĠB‘i doğru önlenmesi doldurmaları önemlidir. Hareket idaresi, TĠB‘in doğru ve okunaklı doldurulduğunu, bu idarenin mührünün açık ve belirgin Ģekilde beyana uygulandığını temin etmekle yükümlüdür. Transitte kullanılan kutular Transit iĢleminde en fazla Ģu kutular doldurulabilir: 1 Maksimum liste 26, 27, 31, 32, 33 (ilk alt ayrım),35, 38, 40, 44, 50, 52, (üçüncü alt ayrım), 2, 3, 4, 5, 6, 8, 15, 17, 18, 19, 21, 25, 53, 55 ve 56 (yani kutu 26 haricinde yeĢil arka planı olanlar). Ayrıntılı bilgi Gümrük Yönetmeliği‘nin 14 No.lu ekinde yer almaktadır. 119 GÜMRÜK TĠB üzerindeki B, C, D (/J), E(/J), F, G ve I büyük harfleriyle belirtilmiĢ kutular gümrük tarafından doldurulur. Ancak, kutu 1‘in sol bölümü, izinli alıcı tarafından da doldurulabilir. TĠB‘in doldurulmasında hatalar OTY Madde 84 Silme ya da üzerine yazmaya izin verilmez. Düzeltmeler, doğru olmayan bilgilerin üzeri çizilerek ve uygun olduğunda gerekli olanların eklenmesi ile yapılır; ve düzeltmeleri yapan kiĢi tarafından paraflanır. Düzeltmeler gümrük makamları durumlarda, gümrük tarafından makamları onaylanır. yeni bir Bazı beyanın sunulmasını isteyebilir. Ancak, yetkili makamların transit beyanının alınmasından sonra eĢyayı muayene etmek istediğini bildirmesi veya söz konusu bilgilerin yanlıĢ olduğunu tespit etmesi veya eĢyayı serbest bırakması durumlarında, herhangi bir düzeltmeye izin verilmez. 3.2.2. TĠB Devam Formları TĠB‘e, gerekirse TĠB devam formları olarak bilinen bir ya OTY Madde 12 da daha fazla devam formları eklenebilir. TĠB devam formlarının kullanımı Transit beyanının birden fazla kaleme iliĢkin olduğu TĠB devam formlarının doldurulması TĠB devam formları, transit beyanının bir parçasıdır ve OTY Ek 12 durumda TĠB devam formları kullanılabilir. aynı teknik koĢulları yerine getirmek zorundadır. • TĠB doldurulmasına devam iliĢkin formları, hükümlere TĠB formunun uygun olarak doldurulmalıdır. Ancak TĠB devam formunun 2 no.lu ‗Gönderici/Ġhracatçı‘ ve 8 no.lu (4 nüshalık takımın 2/8 no.lu kutusu) ‗Alıcı‘ kutularının kullanımı ihtiyaridir ve sadece ilgili kiĢi adı ile kimlik (vergi) numarasını göstermesi gereklidir. 120 EĢya tanımına iliĢkin 31 no.lu kutu kullanılmamıĢsa, sonradan kullanılmasını önlemek amacıyla bu kutunun üzeri çizilmelidir. Not: TĠB devam formları ve yükleme listeleri birlikte kullanılamaz. 3.2.3. Yükleme listeleri, formu ve doldurulması Yükleme listeleri Yükleme listeleri, TĠB‘in tanımlayıcı parçası olarak kullanılır. Özel tipte bir yükleme listesini kullanmak için izin alınmadıkça, yükleme listeleri OTY Ek 8‘deki örnek ile uyumlu olmalıdır. Özel tipte yükleme listesine iliĢkin daha fazla bilgi için Bölüm V‘e bakınız. Yükleme listelerinin kullanımı, sevk/ihracat iĢlemi ya da herhangi bir iĢleme iliĢkin ya da benzer iĢlemler için kullanılan formlara iliĢkin yükümlülükleri etkilemez. Formların sadece ön yüzü yükleme listesi olarak kullanılır. Teknik koĢullar Yükleme listeleri için kullanılan kağıt, yazmaya uygun ve OTY Ek 9 en az 40 g/m2 ağırlığında ve normal kullanımda kolayca yırtılmayacak ya da buruĢmayacak dayanıklılıkta olmalıdır. Yükleme listeleri, ‗Yükleme Listesi‘ baĢlığı taĢımalı, Gerekli onaylardan birini takiben ‗T‘ sembolünün eklenmesi amacıyla 70x15 mm kısım ile diğer boyutunda bir üst gerekli referansların eklenmesi amacıyla 70x40 mm boyutunda alt bir bölüme ayrılmıĢ 70x55 mm boyutunda bir kutu içermeli, 121 AĢağıdaki baĢlıkları taĢıyan ve aĢağıdaki sırada hazırlanan sütunları içermelidir: -Sıra No -Kapların marka,numara,adet ve cinsi; eĢyanın tanımı -Sevk/Ġhracat ülkesi -Brüt ağırlık (kg) -Resmi kullanım için Sütunların geniĢliği gerektiği Ģekilde ayarlanabilir.Ancak, ―Resmi Kullanım Ġçin‖ baĢlıklı sütunun geniĢliği 30 mm‘den az olamaz. Yukarıda belirtilenlerin dıĢındaki alanlar da kullanılabilir. Yükleme listesi, iliĢkin olduğu transit beyan formu ile aynı sayıda düzenlenir. TACĠR 1-Yükleme listesinde gösterilen her kalemden önce bir sıra numarası bulunur. 2-Her kalemden sonra, uygun olması halinde, mevzuatın öngördüğü özellikle ibraz edilen belge, sertifika ve izinlere iliĢkin herhangi bir referans gelmelidir. 3-Son yazılan kısımdan sonra bir yatay çizgi çizilir ve daha sonra ilave yapılmasını önlemek için kullanılmayan alanların üzeri çizilir. 4-Yükleme listelerinin iki ya da daha fazla eĢya türünün sevkiyatı amacıyla kullanılması halinde, TĠB üzerindeki; 15 no.lu (Sevk/ihracat ülkesi), 32 no.lu (Kalem No), 33 no.lu (EĢya kodu), 35 no.lu (Brüt ağırlık (kg)), 38 no.lu (Net ağırlık(kg)) ve gerekirse; 40 no.lu (Özet beyan,önceki belge), 44 no.lu (Ek bilgi, ibraz edilen belgeler; vs.) kutuların üzeri çizilir. 122 5- Yükleme listelerinin iki ya da daha fazla eĢya türünün taĢınması amacıyla kullanılması halinde, TĠB‘in 31 (Kaplar ve eĢyanın tanımı) no.lu kutusu kapların marka, numara, adet ve cinsi veya eĢyanın tanımının gösterilmesi için kullanılmaz. Ancak, bu kutuda referans, uygun olduğunda, ekli yükleme listelerindeki ‗T1‘ sembolü ve sıra numarasına yapılmalıdır. GÜMRÜK Hareket idaresi, tescil numarasını yükleme listesine yazmalıdır. Bu numara, yükleme listesinin ilgili olduğu TĠB‘deki tescil numarasıyla aynı olmalıdır. Bu numara, hareket idaresinin adının yer aldığı bir mühür kullanılarak veya elle yazılmalıdır. Elle yazılması halinde, hareket idaresinin resmi mührü ile tasdik edilmelidir. Hareket idaresindeki gümrük memurunun yükleme listesini imzalaması zorunlu değildir. Ġki ya da daha fazla yükleme listesinin tek bir TĠB‘e eĢlik etmesi durumunda; her yükleme listesinde asıl sorumlu tarafından verilen sıra numarası bulunmalıdır. Ekli yükleme listelerinin adedi, TĠB‘in 4 no.lu ‗Yükleme Listeleri‘ kutusunda belirtilir. Not: Yükleme listeleri ve TĠB devam formları birlikte kullanılamaz. 3.2.4. Transit Beyanının Ġmzalanması OTY Madde 15 Transit beyanının imzalanması ile asıl sorumlu, beyan edilen bilgilerin doğruluğundan, ekli belgelerin gerçekliğinden ve eĢyanın transit rejimi altında taĢınmasına iliĢkin tüm yükümlülüklere uymaktan sorumlu olur. TACĠR 123 Asıl sorumlunun kendisi ya da yetkili temsilcisi, transit beyanını TĠB‘in 50 no.lu kutusunda imzalar. Elle atılmıĢ imzanın değiĢtirilmesi Elle atılmıĢ imzanın elektronik imza ile değiĢtirilmesine, iĢlemlerin kamu ve özel bilgisayar sistemleri kullanılarak yapılması durumunda izin verilebilir. Gümrük makamları, bu kolaylığı izinde yer alan bazı teknik ve idari koĢulları karĢılayan tacirlere sağlayabilir. Bu durumlarda; elektronik imza, elle atılmıĢ imzanın yerine geçer ve elle atılmıĢ imza ile aynı hukuki sonuçları doğurur. Ġmzadan vazgeçme Ġzinli göndericinin, özel mühür bulunan transit beyannameleri kapsamında gerçekleĢtirilen tüm transit iĢlemleri için asıl sorumlu gibi hareket edeceğini yazılı taahhüt etmesi halinde, transit beyanını imzalamamasına izin verilebilir. Standart transit rejiminin bir basitleĢtirmesi olarak görülen bu iĢleme iliĢkin daha fazla bilgi Bölüm V‘dedir. 8. Ekler 8.1. TĠB kutularının doldurulmasına iliĢkin açıklayıcı not 8.2. Transit beyanı formları ve ekli formların kendinden kopyalama iĢlemi 8.3. 4 nüshalı transit beyanı ve ekli formların kendinden kopyalama iĢlemi 124 Ek 8.1 TĠB kutularının doldurulmasına iliĢkin açıklayıcı not Ekonomik operatörlerce doldurulacak kutular I. Hareket Ġdaresindeki ĠĢlemler Kutu 1: Beyan Sadece üçüncü alt bölüm doldurulur. Üçüncü alt bölüme yazılacak beyan kodu: T1 Kutu 2: Gönderici/ihracatçı Gönderici/ihracatçının tam adı ve adresi yazılır. TaĢımalar gruplandığında, bu kutuya uygun dildeki ―çeĢitli-99211‖ ibaresi yazılır, gönderici/ihracatçılara iliĢkin liste beyannameye eklenir. Kutu 3: Formlar Takımın kaçıncı takım olduğu, form ve devam formlarının toplam takım sayısı yazılır. Örneğin, 1 form ve 2 devam formu söz konusu ise, forma 1/3, ilk devam formuna 2/3, ikinci devam formuna 3/3 ibaresi yazılır. Beyan edilecek eĢya bir kalemi kapsadığında (sadece bir adet ―eĢya tanımı‖ kutusu doldurulması gerektiğinde), bu kutu boĢ bırakılarak, 5 no.lu kutuya 1 rakamı yazılır. 8 nüshalı 1 takım yerine 4 nüshalı 2 takım kullanıldığında, bu 2 takım 1 takım gibi iĢlem görür. Kutu 4: Yükleme listeleri Varsa ekli yükleme listelerinin veya ekli tanımlayıcı ticari listelerin adedi yazılır. Kutu 5: Kalem Sayısı Transit beyanında yer alan kalemlerin toplam adedi yazılır. Kalem sayısı, ―eĢyanın tanımı‖na iliĢkin 31 no.lu kutuların sayısına eĢit olmalıdır. Kutu 6: Kap Adedi TaĢımaya iliĢkin toplam kap adedi (palet, karton,bobin,vb. )yazılır. Kutu 8: Alıcı EĢyanın teslim edileceği kiĢi veya firma(lar)ın tam adı ve adresi yazılır. 125 TaĢımalar gruplandığında, bu kutuya ―çeĢitli-99211‖ ibaresi uygun dilde yazılır, alıcılara iliĢkin liste TĠB‘e eklenir. Kimlik (vergi) numarasının bu aĢamada gösterilmesi gerekmez. Kutu 15: ÇıkıĢ/Ġhracat Ülkesi EĢyayı sevk/ihraç eden ülkenin adı bu kutuya yazılır. Kutu 17: Gideceği Ülke Bu kutuya eĢyanın en son gideceği ülkenin adı yazılır. Kutu 18: ÇıkıĢtaki TaĢıt Aracının Kimliği ve Kayıtlı Olduğu Ülke Bu kutu iki alt-bölümden oluĢmaktadır. Birinci alt-bölüme, ihracat veya transit iĢlemlerinin tamamlandığı gümrük idaresine sunulduğu Ģekilde eĢyanın doğrudan yüklendiği taĢıt aracının (karayolu taĢıma aracı, gemi, demiryolu vagonu, hava taĢıtı) plaka veya kayıt numara(lar)ı veya adı gibi kimlik bilgisi yazılır. Ġkinci alt-bölüme, taĢıt aracının (veya bir çok taĢıt aracı varsa diğerlerini hareket ettiren aracın) kayıtlı olduğu ülkenin kodu yazılır. Örneğin, değiĢik plaka numaraları olan bir çekici ve römorkun kullanılması halinde, hem çekicinin hem de römorkun plaka numarası, çekicinin kayıtlı olduğu ülkeyle birlikte yazılır. KARAYOLU TAġIMA ARAÇLARI Aracın plaka veya kayıt numarası yazılır. KONTEYNERLER 31 no.lu kutuya girilen konteynerin numarasının bu kutuya girilmesine gerek yoktur. Konteyneri taĢıyan gemi ya da araca iliĢkin bilgiler 18 no.lu kutuya yazılır. GEMĠ Geminin adı yazılır. HAVA TAġITI Hava taĢıtının kayıt numarası yazılır. DEMĠRYOLU Demiryolu vagonunun kayıt numarası yazılır. Kayıtlı olduğu ülkeye iliĢkin bilgi yazılmaz. Vagonları ayrılabilir demiryolu taĢımalarında, ayrılabilen vagon bir konteyner gibi kabul edildiğinden vagonun numarası 31 no.lu kutuya yazılır. 126 SABĠT TAġIMA SĠSTEMLERĠ Kayıt numarası ve kayıtlı olduğu ülkeye iliĢkin bilgi yazılmaz. Kutu 19: Konteyner Ġhracat veya transit iĢlemlerinin tamamlanması sırasında, Türkiye‘den çıkıĢta sınırı geçerken olması öngörülen duruma göre aĢağıdaki kodlardan biri yazılır: EĢya konteyner ile taĢınıyorsa "1", EĢya konteyner ile taĢınmıyorsa "0". Kutu 21: Sınırı Geçecek Hareketli TaĢıt Aracının Kimliği ve Kayıtlı Olduğu Ülke Ġhracat veya transit iĢlemlerinin tamamlandığı sırada Türkiye‘den çıkıĢta sınır geçiĢ noktasında kullanılması düĢünülen hareketli taĢıt aracının cinsinden (karayolu taĢıma aracı, gemi, demiryolu vagonu, hava taĢıtı) sonra kayıt numarası veya adı yazılır. Kombine taĢımacılık durumunda veya birden fazla taĢıt aracının bulunması halinde, hareketli taĢıt aracı tüm kombinasyonu hareket ettiren araçtır. Örneğin, gemiye yüklenmiĢ bir karayolu taĢıma aracı söz konusu ise, hareketli taĢıt aracı gemidir. Çekici ve römork söz konusu ise, hareketli taĢıt aracı çekicidir. Hareketli taĢıt aracının kayıtlı olduğu ülkenin kodu yazılır. EĢya sabit taĢımacılık tesisatıyla veya demiryoluyla taĢınıyorsa, kayıt numarası ve kayıtlı olduğu ülkeye iliĢkin bilgiler yazılmaz. Kutu 25: Sınırdaki TaĢıma ġekli : Türkiye sınırlarının terk edilmesi sırasında kullanılması düĢünülen hareketli taĢıt aracına uygun taĢıma Ģekline iliĢkin kod yazılır. Uygulanabilir kodlar aĢağıda belirtilmiĢtir: TaĢıma Ģeklini gösteren kodlar, A sütununda tek, B sütununda iki haneli olarak gösterilmiĢtir. Bu kutu, B sütununda yer alan kodlar kullanılarak doldurulur. 127 A B Açıklama 1 10 12 16 17 18 20 23 30 40 50 70 80 90 Deniz yolu ile taĢıma Deniz aracında demiryolu vagonu Deniz aracında motorlu karayolu taĢıma aracı Deniz aracında römork veya yarı römork Deniz aracında, içsularda taĢımaya özgü araç Demiryolu ile yapılan taĢıma Demiryolu vagonunda karayolu taĢıma aracı Karayolu ile yapılan taĢıma Havayolu ile yapılan taĢıma Posta ile yapılan taĢıma Sabit taĢıma tesisatı Ġçsularda yapılan taĢıma Kendinden hareketli 2 3 4 5 7 8 9 Kutu 26: Dahili TaĢıma ġekli Dahili taĢıma Ģekline uygun kod yazılır. Kutu 27: Yükleme Yeri Bu kutu, iki alt-bölümden oluĢmaktadır: Birinci alt-bölüme, ihracat veya transit iĢlemlerinin tamamlandığı sırada Türkiye sınırından çıkması öngörülen hareketli taĢıt aracına eĢyanın yüklendiği yerin adı yazılır. Ġkinci alt-bölüm ise, boĢ bırakılır. Kutu 31: Kaplar ve EĢyanın Tanımı – Kapların Marka ve Numaraları - Konteyner No(lar)ı – Adet ve Cinsleri Kapların marka ve numaraları, adet ve cinsleri veya ambalajlanmamıĢ eĢya olması durumunda, beyanname kapsamı bu tür eĢyanın adedi veya uygun olduğunda, ―dökme‖ ibaresi yazılır. Her durumda normal ticari tanım yazılmalıdır; ithalat amacıyla bu tanım, eĢyanın belirlenebilmesi için gerekli bilgileri içermelidir. "EĢya Kodu" baĢlıklı 33 no.lu kutunun doldurulması gerektiğinde, bu tanım, eĢyanın sınıflandırılmasına imkan verecek kadar açık olmalıdır. Bu kutuda ayrıca herhangi bir özel mevzuat (örneğin, özel tüketim vergisi) uyarınca gereken bilgiler ile eĢyanın set olması halinde bu husus yer almalıdır. Konteyner kullanılırsa, konteynerleri tanıtan markalar da bu kutuya kaydedilmelidir. Kutu 32: Kalem No 128 5 no.lu kutuda yer alan toplam kalem sayısı içerisinde kullanılan takım ve devam formlarında beyan edilen eĢyanın kaçıncı kalem olduğu belirtilir. 5 no.lu kutuda kalem sayısı 1 ise, yani beyan tek kalem ise, bu kutu boĢ bırakılır. Kutu 33: EĢya Kodu Bu kutu: - Aynı kiĢi bir eĢya kodu içeren bir gümrük beyanını takiben bir transit beyanı sunduğunda veya - Transit beyanı Ek 1‘de yer alan eĢyayı kapsadığında doldurulmalıdır. Diğer durumlarda, bu kutunun doldurulması ihtiyaridir. Kutu 35: Brüt ağırlık Bu kutuya, kutu 31‘de tanımlanan eĢyanın brüt ağırlığı kilogram cinsinden yazılır. Brüt ağırlıktan, konteyner ve taĢımaya iliĢkin tüm araç ve gereç ağırlıkları hariç eĢyanın kendi ağırlığı ile tüm ambalaj maddeleri ve kapların toplam ağırlığı anlaĢılır. Beyanın birden fazla kalem eĢyayı kapsaması halinde, toplam brüt ağırlık 35 no.lu kutunun ilk alt bölümüne brüt ağırlığı yazılır ve 35 no.lu kutunun diğer alt bölümleri boĢ bırakılır. Brüt ağırlık hesaplanırken 500 gr.‘ın altındaki fazlalıklar dikkate alınmaz, 500 gr.ve üstü fazlalıklar 1 kg. olarak değerlendirilir. Kutu 40: Özet beyan/Önceki belgeler Önceki gümrükçe onaylanmıĢ iĢlem veya kullanıma veya her türlü ilgili gümrük belgesine referans yazılır. Bir kalem eĢyayı kapsayan beyan için birden fazla referansın verilmesi gerektiğinde, bu kutuya ―çeĢitli - 99211‖ ibaresi yazılır ve ilgili referansların bir listesi transit beyannamesine eklenir. Kutu 44: Ek Bilgi, Sunulan Belgeler; Ön Ġzinler Beyanname ekinde yer alan belgelere iliĢkin ayrıntılı bilgi (adı, seri numaraları, tarihleri, kayıt numarası, vb) bu kutuya yazılır (Ġhracat izni/lisansı numarası, hayvan ve bitki sağlığı ile ilgili düzenlemelere iliĢkin bilgiler, konĢimento numarası, vb). 129 Yüksek kaçakçılık içeren eĢya ve gümrük makamları veya asıl sorumlunun gerekli olduğunu düĢündüğü durumlarda, bir güzergah öngörülür. Ayrıca, Türkiye gümrük bölgesinde baĢlayıp bitecek transit iĢlemlerinde hareket gümrük idaresince belirlenen güzergah da bu kutuya yazılır. Bu kutunun ek bilgi kodu (E.B. Kodu) adlı alt-bölümü boĢ bırakılır. Kutu 50: Asıl sorumlu ve yetkili temsilci, yer, tarih ve imza Asıl sorumlu (kiĢi veya firma) tam ad ve adresini ve varsa yetkili makamlar tarafından verilmiĢ kimlik numarası ile birlikte yazılır. Gerektiğinde, asıl sorumlu adına imzalamaya yetkili temsilcinin (kiĢi veya firma) tam adı yazılır. Bilgisayarlı transit sisteminin kullanımına iliĢkin özel hükümler saklı kalmak üzere, hareket idaresinde kalacak TĠB‘in 1 no.lu nüshası üzerinde ilgili kiĢinin elle atılmıĢ asıl imzası olmalıdır. Ġlgili kiĢi, tüzel kiĢi ise, imza sahibi, imzasından sonra tam adını ve hangi yetkiyle imzaladığını eklemelidir. Kutu 52: Teminat ĠĢlemde kullanılan teminat türü veya teminattan vazgeçme için belirlenmiĢ kodlar ve duruma göre kapsamlı teminat sertifikası, teminattan vazgeçme sertifikası veya bireysel teminat fiĢi numarası ve teminat idaresi yazılır. Gerektiğinde, gerekli diğer bilgiler kısmında belirtilen bilgiler girilir. Uygulanabilir kodlar aĢağıda belirtilmiĢtir: Durum Teminattan vazgeçme için (Yönetmeliğin 39 uncu maddesi) Kapsamlı teminat için Gerekli diğer bilgiler Kod 0 - Teminattan vazgeçme sertifikası numarası - Kapsamlı teminat sertifikası numarası Teminat idaresi Teminat belgesi sayısı Teminat idaresi 1 Kefilin verdiği bireysel teminat için Nakit teminat için 2 FiĢli teminat için 4 - 3 - Bireysel teminat fiĢi numarası 130 Teminat gerekmediğinde (Yönetmeliğin 23 üncü maddesi) Ek 21, 3 üncü husus durumunda bireysel teminat 6 9 Teminat belgesi sayısı Teminat idaresi - Kutu 53: VarıĢ gümrük idaresi (ve ülke) Transit iĢlemini sonlandırmak amacıyla eĢyanın sunulacağı idarenin adı yazılır. VarıĢ idareleri, ortak transit iĢlemleri için yetkili idareler listesinde belirtilmektedir. Söz konusu liste www.gumruk.gov.tr adresinde yer almaktadır. VarıĢ idaresinin adından sonra, ―TR‖ kodu girilir. II. Güzergahtaki iĢlemler Kutu 55: Aktarmalar Bu kutunun ilk üç satırı, gümrük idaresinin izin vermesi üzerine transit iĢlemi sırasında eĢya bir taĢıma aracından diğerine veya bir konteynerden diğerine aktarıldığında, taĢıyıcı tarafından doldurulur. TaĢıyıcı eĢyayı, sadece aktarmanın yapıldığı yere bağlı gümrük idaresinden izin aldıktan sonra aktarabilir. Gümrük idaresi, transit iĢleminin normal devam edebileceğine karar vermesi durumunda, gerekli önlemleri aldıktan sonra TĠB‘in 4 ve 5 no.lu nüshalarını tasdik eder. Kutu 56: TaĢıma Sırasındaki Diğer Durumlar Kutu yürürlükteki transit hükümlerine uygun olarak doldurulur. Buna ilaveten, yarı-römorka yüklü eĢyanın taĢıma sırasında (eĢyaya dokunulmadan veya eĢya aktarılmadan) sadece çekicisinin değiĢtirilmesi halinde, bu kutuya yeni çekicinin plaka ve kayıt numarası yazılır. Bu durumda gümrük idaresince tasdik gerekmez. 131 Ek 8.2 TĠB nüshaları ve ekli formların ilk nüshasına girilen bilgilerin kendinden kopyalama iĢlemi ile gösterilmesi (1 no.lu nüshadan baĢlayarak) Kutu No 1 2 3 4 5 6 8 15 17 18 19 21 25 27 31 Kutu No Nüshalar Nüshalar I. TĠCARĠ ĠġLEMLERDE KULLANILACAK KUTULAR 1-8 32 1-8 orta alt-bölüm hariç: 33 Soldaki 1-3 ilk alt-bölüm 1-5 (1) 1-8 1-8 diğerleri: 1-8 1-3 1-8 35 1-8 1-8 38 1-8 1-5 (1) 40 1-5 (1) 1-8 44 1-5 (1) 1-8 50 1-8 (1) 1-5 51 1-8 1-5 (1) 52 1-8 (1) 1-5 53 1-8 1-5 (1) 54 1-4 1-5 (1) 55 1-8 56 - II. ĠDARĠ ĠġLEMLERDE KULLANILACAK KUTULAR C 1-8 (2) G D/J 1-4 H E/J I (1) ĠĢlemi gerçekleĢtiren kiĢinin hiç bir halde transit amacıyla 5 ve 7 no.lu nüshalar üzerinde bu kutuları doldurması zorunlu değildir. (2) Bu bilgilerin belirtilen nüshalar üzerinde yer alıp almamasını seçimliktir. 132 Ek 8.3 4 nüshalı TĠB ve ekli formların ilk nüshasına girilen bilgilerin kendinden kopyalama iĢlemi ile gösterilmesi (1 no.lu nüshadan baĢlayarak) Kutu No 1 2 3 4 5 6 8 15 17 18 19 21 25 27 31 C D/J E/J F Kutu No Nüshalar Nüshalar I. TĠCARĠ ĠġLEMLERDE KULLANILACAK KUTULAR 1-4 32 1-4 orta alt-bölüm hariç: 33 Soldaki ilk alt-bölüm 1-3 1-4 1-4 diğerleri: 1-4 1-3 1-4 35 1-4 1-4 38 1-4 1-4 40 1-4 1-4 44 1-4 1-4 50 1-4 1-4 51 1-4 1-4 52 1-4 1-4 53 1-4 1-4 54 1-4 1-4 55 1-4 56 II. ĠDARĠ ĠġLEMLERDE KULLANILACAK KUTULAR 1-4 G 1-4 H I - 133 Kısım 4 Hareket idaresindeki iĢlemler 1. GiriĢ Bu kısım hareket idaresindeki iĢlem ve usulleri anlatmaktadır. Paragraf 2, hareket idaresindeki iĢlemlere iliĢkin genel teorinin yanı sıra yasal kaynaklar hakkında genel bir bilgi vermektedir. Paragraf 3, hareket idaresindeki usulü anlatmaktadır. Transit beyanının sunulması, kabulü, kontrolü, tescili, düzeltilmesi ve teminatın sunulması ile ilgili hususları ele almaktadır. Aynı zamanda süre sınırı, mühürleme ve eĢyanın serbest bırakılmasına iliĢkin bilgi vermektedir. Paragraf 4, hareket idaresindeki iĢlemlere iliĢkin özel durumları ele almaktadır. Paragraf 5, istisnaları ele almaktadır. Paragraf 6, özel ulusal kurallar için ayrılmıĢtır. Paragraf 7, sadece gümrük idarelerinin kullanımı için ayrılmıĢtır. Paragraf 8, Kısım 2‘ye iliĢkin ekleri içermektedir. 2. Genel teori ve mevzuat Transit rejimi, eĢya ile birlikte TĠB‘in sunumuyla hareket idaresinde baĢlar. 134 3. Hareket Ġdaresindeki Usulün Açıklanması Bu paragraf, -TĠB‘in sunulması (paragraf 3.1), -Teminatın sunulması (paragraf 3.2), -TĠB‘in kabulü, tescili ve onaylanması (paragraf 3.3), -TĠB‘in düzeltilmesi (paragraf 3.4), -Sonradan Kontrol (paragraf 3.5), -Süre sınırı (paragraf 3.7), -Mühürleme (paragraf 3.8), -EĢyanın serbest bırakılması (paragraf 3.9), hakkında bilgi vermektedir. 3.1. TĠB‟in sunulması OTY Madde 82 TĠB ve tüm ekli belgeler, eĢya ile birlikte hareket idaresine çalıĢma gün ve saatlerinde sunulur. Ancak, asıl sorumlunun talebi üzerine ve masrafları asıl sorumlu tarafından karĢılanmak üzere; söz konusu belgeler hareket idaresince kabul edilen diğer zamanlarda veya yerlerde de sunulabilir. Gümrük idareleri Listesi Hareket idaresi, söz konusu transit iĢlemleri ve türü konusunda yetkili gerçekleĢtirmeye olmalıdır. yetkili gümrük Transit idarelerinin iĢlemleri listesi, http://www.gumruk.gov.tr internet sayfasında bulunur. TACĠR AĢağıdaki belgeler, hareket idaresine sunulur: • Usulüne uygun olarak doldurulmuĢ TĠB‘in 1, 4 ve 5 no.lu nüshaları, TĠB devam formları ya da yükleme listeleri kullanılması halinde, bu belgeler TĠB‘e ekli olmalıdır. • Teminat (gerekirse, Bölüm III‘e bakınız.) • TaĢıma belgesi. Hareket idaresi, istenildiğinde sunulması koĢuluyla, bu belgenin sunulmasından vazgeçebilir. • Transit rejimi baĢka bir gümrük rejimini izlerse, hareket idaresi o rejime iliĢkin belgelerin sunulmasını isteyebilir. 135 • Gerekirse, diğer belgeler. GÜMRÜK Hareket idaresi, • TĠB devam formları veya yükleme listeleri kullanıldığında, bu belgelerin TĠB‘e ekli olduğunu ve TĠB‘in 1, 4 ve 5 no.lu nüshalarının uygun doldurulduğunu, • Teminatın geçerliliğini, • TaĢıma ve diğer ekli belgeleri, • Uygunsa, önceki gümrük rejimine iliĢkin belgeleri, • Uygunsa, ihracat lisanslarını ya da diğer benzer belgeleri kontrol eder. 3.2. Teminatın sunulması Teminat Transit iĢlemine baĢlamak için bir teminat gereklidir. OTY Madde 30 (mevzuatta belirtilen durumlar hariç) Teminat konusunda daha fazla bilgi Bölüm II‘dedir. GÜMRÜK Hareket idaresi, • TĠB‘in 52 no.lu kutusunda yer alan teminat bilgilerinin sunulan teminat belgelerinin aslı ile uygunluğunu, • Teminat tutarının yeterliliğini, • Teminatın geçerliliğini, • Teminatın TĠB‘in 50 no.lu kutusunda adı geçen asıl sorumlunun adına kayıtlı bulunduğunu, • Teminatın süresinin geçmediğini (TC 31 Sertifikaları), • Düzenleme tarihinden itibaren 1 yıllık geçerlilik süresinin bitmediğini (TC 32 Sertifikaları), • TĠB‘in 50 no.lu kutusunda yer alan imzanın; TC 31 kapsamlı teminat sertifikasındaki imzaya uyduğunu kontrol eder. 136 Teminat belgelerinin aslının sunulması gerekir. FiĢli bireysel teminat durumunda, TC 32 teminat fiĢinin ilk nüshası alınır ve TĠB‘in 1 no.lu nüshasına (ya da TRB‘nin bir fotokopisine) eklenir. Kefilin verdiği bireysel teminat durumunda; teminat belgesi alınır ve TĠB‘in 1 no.lu nüshasına (ya da TRB‘nin bir fotokopisine) eklenir. Kapsamlı teminat durumunda, teminat sertifikası (TC 31) aslı tacire iade edilir. 3.3. Transit beyanının kabul ve tescil edilmesi OTY Madde 83 Hareket idaresi, Gerekli tüm bilgileri içermesi, Gerekli tüm belgelerin eklenmesi, Beyan kapsamı eĢyanın gümrüğe sunulması koĢuluyla transit beyanını kabul eder. Hatalı (ya da eksik) görünen bir TĠB kabul edilmez. Hareket idaresi transit beyanını, TĠB‘in ―C.Hareket idaresi‖ kutusuna tescil sayısını yazmak ve TĠB‘in ―D(/J).Hareket Ġdaresi Tarafından Kontrol‖ kutusuna, yapılan muayeneye iliĢkin bilgileri ilave ederek, mühürleri takılı, süre sınırına izin verilmiĢ durumda ve kendi imzası ile hareket idaresinin mührünü açık ve belirgin Ģekilde uygulamak suretiyle tescil eder. Kağıt usulde kullanılan beyan tescil sistemi, bilgisayarlı transit sisteminden farklı olmalıdır. 3.4. Transit beyanının düzeltilmesi OTY Madde 84 Asıl sorumlu, gümrüğün beyanı kabulünden sonra bile, 137 transit beyanını düzeltmek için talepte bulunabilir. Düzeltme, beyan kapsamı dıĢındaki eĢyayı kapsamaz. Düzeltmeler, doğru olmayan bilgilerin üzerinin çizilmesi ve uygun olduğunda gerekli olanların eklenmesi ile yapılır; ve düzeltmeleri yapan tarafından paraflanır. Düzeltmeler, gümrük makamları tarafından onaylanır. Bazı durumlarda, gümrük makamları yeni bir beyanın sunulmasını isteyebilir. Silme ya da üzerine yazmaya izin verilmez. Yetkili makamların transit beyanının alınmasından sonra eĢyayı muayene etmek istediğini bildirmesi veya bilgilerin yanlıĢ olduğunu tespit etmesi veya eĢyayı serbest bırakması durumlarında, düzeltmeye izin verilmez. 3.5. Transit beyanının kontrol edilmesi OTY Madde 86 Beyanın kabulünden sonra, hareket idaresi risk analizine dayalı olarak ya da rastlantısal seçim ile; Beyanın belge kontrolü ve beyana ekli belgelerin kontrolü, EĢyanın muayenesi ve gerekirse, analiz amacıyla numunelerin alınması, EĢyanın ayrıntılı muayenesi iĢlemlerini gerçekleĢtirir. Muayene yeri EĢya, muayene amacıyla belirlenen yerlerde ve çalıĢma saatlerinde muayene edilir. Ancak gümrükler, asıl sorumlunun talebinde ve masrafları asıl sorumlu tarafından karĢılanmak üzere, eĢyanın muayenesini diğer yer ve zamanlarda gerçekleĢtirebilir. 3.6. Süre sınırı OTY Madde 85 Hareket idaresi, eĢyanın varıĢ idaresine sunulması gereken 138 süre sınırını belirler. Süre sınırının aĢılması Süre sınırının, taĢıyıcı ya da asıl sorumlunun hatasından kaynaklanmayan durumlarda aĢılması ve bu durumların varıĢ idaresini tatmin edecek Ģekilde açıklanması halinde, öngörülen süre sınırına uyulduğu kabul edilir. GÜMRÜK VarıĢ idaresi, süre sınırını belirlerken; • Kullanılan taĢıma araçlarını, • Güzergahı, • Herhangi bir ulaĢtırma ya da diğer mevzuatı (Örneğin; taĢıma modunu etkileyen sosyal ya da çevresel mevzuat), • Varsa, asıl sorumlu tarafından bildirilen bilgileri göz önünde bulundurur. Hareket idaresi, asıl sorumlu tarafından yazılan süre sınırı ile mutabık olduğunda, GG-AA-YY sistemini kullanarak TĠB‘in D(/J) kutusuna süre sınırını yazar ve /veya tasdik eder. Bu, eĢyanın, transit beyanının ve ekli belgelerin varıĢ idaresine sunulması gereken son tarihtir. 3.7. Ayniyet araçları Bu paragraf, 1.GiriĢ (Paragraf 3.8.1.) -Mühürleme yöntemleri (Paragraf 3.8.2.) -Mühür özellikleri (Paragraf 3.8.3.) -Özel tipte mühür kullanımı (Paragraf 3.8.4.) alt bölümlerine ayrılmaktadır. 3.8.1. GiriĢ OTY Madde 88 Transit rejimi kapsamında taĢınan eĢyanın ayniyetinin sağlanması çok önemlidir. Genel bir kural olarak, eĢyanın ayniyeti mühürleme yoluyla sağlanır. 139 EĢyanın ayniyeti için kullanılan herhangi bir belge, TĠB‘e eklenmeli ve eĢyanın değiĢtirilmesinin mümkün olmamasını sağlayacak Ģekilde mühürlenmelidir. Mühürlemeden vazgeçme Ancak hareket eĢyanın ayniyetinin kolay sağlanması için eĢya tanımı yeterince açık olduğunda, mühürlemeden Yüksek kaçakçılık riski içeren eĢya idaresi, vazgeçebilir (Örneğin, transit rejimi kapsamında otomobil taĢınması halinde motor ve Ģasi numarası verilerek). Bu tanım, TĠB‘in 31 no.lu kutusuna yazılmalıdır. Yüksek kaçakçılık riski içeren ve OTY Ek-1‘de listelenen eĢya durumunda; eĢya tanımı, genellikle uygun bir ayniyet aracı olarak olarak kabul edilmez. GÜMRÜK Hareket Ġdaresi, takılan mühürlerin kimliği, adedi ve tipini TĠB‘in D(/J) kutusundaki ‗Takılan Mühürler‘ baĢlığının karĢısına yazar. Ayniyet için mühürlemenin gerekli olmaması halinde, hareket idaresi ‗Vazgeçme 99201‘ deyimini, TĠB‘in D(/J) kutusundaki ‗Takılan Mühürler‘ baĢlığının karĢısına yazar. KarıĢık sevkiyatlar Transit rejimine tabi olmayan eĢyaların, transit rejimi kapsamı eĢyalarla birlikte aynı taĢıma araçlarında taĢınması durumunda; her bir kabın mühürlenmesi yöntemi ya da eĢyanın açık tanımı yoluyla eĢyanın ayniyetinin sağlanması halinde, taĢıt genellikle mühürlenmez. Not: EĢya, hangilerinin transit rejimi altında taĢındığının, hangilerinin taĢınmadığının kolayca tanınması amacıyla, açıkça ayrılmalı ve etiketlenmelidir. 140 OTY Madde 88(2) Sevkiyatın kimliği, mühürleme ya da diğer ayniyet araçları (tanım) ile sağlanmazsa, hareket idaresi eĢyanın transit rejimi altında taĢınmasına izin vermeyebilir. OTY Madde 7(4) Mühürler, yetkili gümrük makamlarının izni olmaksızın sökülemez. ArdıĢık boĢaltma TaĢıt ya da konteyner hareket idaresinde mühürlendiğinde ve akabinde birkaç varıĢ idaresinde boĢaltma yapıldığında, ara varıĢ idarelerindeki gümrük makamları, yükün bir kısmını boĢaltmak için mühürlerin sökülmesi halinde, yeni mühürler takmalı ve bunu TĠB‘in 4 ve 5 no.lu nüshalarındaki F kutusunda belirtmelidir. 3.7.1. Mühürleme yöntemleri OTY Madde 7 Ġki mühürleme yöntemi vardır: • EĢyanın bulunduğu yeri mühürleme, • Her bir kabı mühürleme. EĢyanın bulunduğu yeri mühürleme yöntemi kullanıldığında, taĢıma araçları mühürleme için uygun olmalıdır. GÜMRÜK Hareket idaresi, • Mühürlerin kolay ve etkili bir Ģekilde takılabilmesi, • Görünür darbe izi bırakmadan veya mühürler bozulmadan herhangi bir eĢyanın çıkarılamayacak veya konulamayacak Ģekilde imal edilmiĢ olması, • EĢyanın saklanabileceği gizli yerlerinin bulunmaması, • Yük için ayrılan yerlere yetkili makamlar tarafından muayene için kolayca 141 ulaĢılabilmesi (OTY Madde 7), halinde mühürleme için taĢıma araçlarını uygun kabul eder. Not: Diğer uluslararası sözleĢmeler kapsamında (Ör:TIR SözleĢmesi) mühürleme için uygun kabul edilen taĢıtların, transit amacıyla mühürleme için uygun olduğu kabul edilir. 3.7.2. Mühür özellikleri Ayniyet aracı olarak kullanılan bütün mühürler, belirli özelliklere ve teknik koĢullara uymak zorundadır. Mühür özellikleri Mühürler; OTY Ek-13 Normal kullanımda sağlam kalması, Kolayca kontrol edilebilir ve tanınabilir olması, Her türlü kırma ve çıkarmanın çıplak gözle görülebilir izler bırakacak Ģekilde imal edilmiĢ olması, Tek bir kullanım için tasarlanmıĢ olması; veya birden fazla kullanım amaçlanıyorsa, her kullanıldığında açık ve farklı bir kimlik iĢareti verilebilecek Ģekilde tasarlanmıĢ olması, Kimlik iĢaretlerinin bulunması, özelliklerine sahiptir (OTY Ek 13). Mühürler aĢağıdaki teknik koĢullara uymalıdır: Mühürlerin Ģekli ve boyutları, kullanılan mühürleme yöntemine göre değiĢebilir, ancak boyutlar kimlik iĢaretinin kolayca okunmasına olanak verecek Ģekilde olmalıdır. Mühürlerin kimlik iĢaretlerinin, sahtesinin yapılması imkansız ve taklit edilmesi zor olmalıdır. Kullanılan malzeme, kaza sonucu kırılmaya dirençli ve tespit edilemeyecek sahte veya yeniden kullanımı önleyecek Ģekilde olmalıdır. 142 3.7.3. Özel tip mühürlerin kullanımı Özel tipte mühürlerin kullanımı OTY Madde 45 Asıl sorumlunun özel tipte mühür kullanması için gümrük makamlarının izni gerekir. Özel tipte mühür kullanımı bazı Ģartlara tabi bir basitleĢtirmedir. (Ayrıntılı bilgi için bakınız Bölüm V, Paragraf 3.3) Özel tipte mühür kullanılması halinde, asıl sorumlu TĠB‘in D(/J) kutusundaki ‗Takılan Mühürler‘ baĢlığının karĢısına takılan mührün kimliği, tipi ve adedini yazar. EĢyanın serbest bırakılmasından önce, mühürler takılmalıdır. Ġznine eĢyanın ayniyetinin mühürleme yoluyla sağlanması Ģartı koĢulduğu izinli gönderici, özel tipte mühür kullanımı için ayrı bir izin talep etmez. 3.8. EĢyanın serbest bırakılması OTY Madde 90 Hareket idaresindeki ; TĠB nüshalarının doğru doldurulması, Gerekirse teminat verilmesi, (Bakınız Bölüm III) Transit süre sınırının belirlenmesi, Beyanın kabulü ve tescili, Beyanın kontrolü, EĢyanın ayniyeti, gibi tüm iĢlemlerin tamamlanmasından sonra eĢya serbest bırakılır ve serbest bırakma tarihi TĠB nüshalarının D(/J) kutusuna yazılır. GÜMRÜK ĠĢlemlerin tamamlanması halinde, hareket idaresi: 143 ―Uygundur‖ deyimini TĠB belgesinin 1 no.lu nüshasındaki D(/J) kutusuna yazar. D(/J) kutusundaki onayların, gümrük memurunun imzasıyla tasdik edilmesini ve idarenin açık bir mührü ile tarihi içermesini temin eder. Kağıt usul mührünü (Boyutlar:26x59 mm, kırmızı mürekkepli) transit beyannamesi nüshaları üzerine, TĠB‘in A kutusuna basar. TACĠR Önemli Uyarı Beyanın bilgisayarlı transit sistemine sunulduğu ancak eĢyanın serbest bırakılmasından önce kağıt usulün baĢlatıldığı hususunda gümrükleri bilgilendiriniz. GÜMRÜK – Önemli Uyarı Hareket idaresi, bilgisayarlı transit sistemine girilen ancak bu sistemin çalıĢmaması nedeniyle iĢlem görmeyen herhangi bir beyanı iptal etmelidir. TĠB‘in 1,4 ve 5 no.lu nüshaları OTY Ek-40 TĠB‘in 1 no.lu nüshası hareket idaresinde saklanır. Transit rejimi kapsamında taĢınan eĢya, TĠB‘in 4 ve 5 no.lu nüshaları ile birlikte varıĢ idaresine taĢınır. 144 Kısım 5 – TaĢıma sırasındaki iĢlemler ve olaylar 1. GiriĢ Bu kısım, kağıt usulde taĢıma amacıyla sevkiyat sırasında meydana gelen iĢlem ve olayları anlatmaktadır. Paragraf 2, genel teoriyi ve mevzuatı vermektedir. Paragraf 3, taĢıma sırasında meydana gelen olaylara iliĢkin iĢlemleri anlatmaktadır. Paragraf 4, belirli durumları ele almaktadır. Paragraf 5, genel kuralların istisnalarını ele almaktadır. Paragraf 6, ulusal kurallar için ayrılmıĢtır. Paragraf 7, gümrük idarelerinin kullanımı için ayrılmıĢtır. Paragraf 8, Kısım 3‘e iliĢkin ekleri içermektedir. 145 2. TaĢıma sırasındaki olaylara iliĢkin iĢlemler Bu paragraf; -TaĢıma sırasında bir olay meydana gelmesi durumunda izlenmesi gereken iĢlemler hakkında bilgi vermektedir. 2.1. TaĢıma sırasındaki olaylara iliĢkin iĢlemler TaĢıma sırasındaki olaylar Kağıt usulde eĢyanın taĢınması sırasında olaylar meydana gelirse, taĢıyıcı en yakın yetkili gümrük idaresini derhal bilgilendirmelidir. TaĢıma sırasında meydana gelen olaylara ; Gümrük mühürlerinin kazaen kırılması, EĢyanın diğer taĢıma araçlarına aktarılması, Yakın bir tehlikenin sonucu olarak, taĢıma aracının derhal tamamen veya kısmen boĢaltılmasının gerekmesi, örnek verilebilir. Yetkili makamlar tarafından alınan önlemler OTY Madde 102 TaĢıma sırasında bir olay meydana gelmesi durumunda, taĢıyıcı gecikmeksizin TĠB‘in, TĠB çıktısının veya TRB‘nin 56 no.lu kutusuna gerekli bilgileri yazar ve olayın meydana geldiği yerdeki gümrük makamlarına eĢyayı sunar. Gümrük makamları, ilgili transit iĢleminin devam edip etmeyeceğine karar verir. ĠĢlem devam ederse, ilgili idare meydana gelen olayı TĠB, TĠB çıktısı veya TRB‘nin G kutusu ile 55 no.lu kutusunda belirterek onaylar. TaĢıyıcının kontrolü dıĢında mühürler kırılmıĢsa, gümrük makamı eĢyayı ve taĢıtı muayene eder. Transit iĢleminin devam etmesine izin verilmesi kararlaĢtırılırsa, yeni ayniyet araçları uygulanır ve buna göre TĠB, TĠB çıktısı veya TRB onaylanır. 146 EĢyanın aktarılması EĢya, aktarmanın yapılacağı yerdeki gümrük makamlarının iznine tabi olarak diğer taĢıma araçlarına aktarılır. Bu durumda, taĢıyıcı TĠB, TĠB çıktısı veya TRB‘nin 55 no.lu ‗Aktarmalar‘ kutusunu elle, okunaklı Ģekilde, mürekkepli ve büyük harflerle doldurur. Uygun olması halinde, gümrükler TĠB, TĠB çıktısı veya TRB‘nin F kutusunu onaylar. Ġkiden fazla aktarma olması ve F kutusunun dolu olması halinde, gerekli bilgi taĢıyıcı tarafından TĠB, TĠB çıktısı veya TRB‘nin 56 no.lu kutusuna yazılır. Yukarıdaki tüm durumlarda, yeni mühürlere iliĢkin bilgiler dahil olayla ilgili bilgi, TĠB, TĠB çıktısı veya TRB‘nin F kutusunun gümrük makamları tarafından onaylanması yoluyla belirtilir. Tam veya kısmi boĢaltma Yakın tehlike nedeniyle taĢıma aracının derhal tamamen veya kısmen boĢaltılmasının gerekmesi halinde; taĢıyıcı gecikmeksizin gümrük makamlarını bilgilendirir ve TĠB, TĠB çıktısı veya TRB‘nin 56 no.lu kutusuna gerekli bilgileri yazar. Gümrükler TĠB, TĠB çıktısı veya TRB‘nin G kutusunu onaylar. Ancak, yolculuk sırasında çekicinin değiĢtirilmesi halinde (eĢyaya dokunulmaksızın veya sevk edilmeksizin) yeni çekicinin kayıt numarası ve kayıtlı olduğu ülke TĠB, TĠB çıktısı veya TRB‘nin 56 no.lu kutusuna yazılır. Bu durumda, gümrük makamının onayı gerekmez. Olay veya kaza Asıl sorumlu veya taĢıyıcının yükümlülüklerine uymasını etkileyebilecek herhangi bir olay ya da kaza durumunda yetkili gümrük makamları derhal bilgilendirilir. BölünmüĢ sevkiyat EĢyanın bölünme iĢlemi gümrük kontrolü altında olmalı 147 ve transit rejimi sonlandırılmalıdır. EĢyanın her parçası için yeni bir transit beyannamesi doldurulmalıdır. Kısım 6 – VarıĢ idaresindeki iĢlemler 1. GiriĢ Kısım 6, varıĢ idaresindeki iĢlemleri anlatmaktadır. Paragraf 2, genel teoriyi ve mevzuatı vermektedir. Paragraf 3, rejimin sonlandırılması ve kontrolünü içeren varıĢ idaresindeki iĢlemleri anlatmaktadır. Paragraf 4, özel durumları ele almaktadır. Paragraf 5, genel kuralların istisnalarını ele almaktadır. Paragraf 6, ulusal kurallar için ayrılmıĢtır. Paragraf 7, gümrük idarelerinin kullanımı için ayrılmıĢtır. Paragraf 8, Kısım 6‘ya iliĢkin ekleri içermektedir. 2. Genel teori ve mevzuat Transit iĢleminin sonunda eĢya; TĠB, TĠB çıktısı veya TRB ile birlikte varıĢ gümrük idaresine sunulur. Bu, transit taĢımasının sonudur. VarıĢ idaresi, eĢyayı TĠB, TĠB çıktısı veya TRB üzerindeki bilgiyi esas alarak kontrol eder, sonuçları TĠB, TĠB çıktısı veya TRB‘ye kaydeder ve belgeyi hareket idaresine gönderir. Herhangi bir usulsüzlük bulunmazsa, transit rejimi hareket idaresi tarafından kağıt üzerindeki kontrol sonucunun ulaĢmasından sonra ibra edilir. Usulsüzlük bulunması durumunda, ilave önlemler gerekir. 148 3. VarıĢ idaresindeki iĢlemler Bu paragraf, - Transit rejiminin sonlandırılması (Paragraf 3.1), - Rejimin sonlandırılmasının kontrolü (Paragraf 3.2) hakkında bilgi vermektedir. Bu paragrafta, usulsüzlük meydana gelmediği varsayılmıĢtır. Usulsüzlük durumunda alınması gereken tedbirler, bu kısmın 4.4 paragraflarında ele alınmıĢtır. Not: VarıĢ idaresinde transit rejiminin sonlandırılması, transit rejiminin ibrası ile aynı değildir. Hareket idaresi, varıĢ idaresi tarafından sağlanan bilgiyi esas alarak transit rejimin ibra edilip edilemeyeceğine karar verir. 3.1. Transit rejiminin sonlandırılması Rejime tabi tutulan eĢya ve gerekli belgeler rejimi düzenleyen hükümlere uygun olarak varıĢ idaresine sunulduğunda, transit rejimi sonlandırılır ve asıl sorumlunun yükümlülükleri karĢılanmıĢ olur. Uygulamada rejimin sonlandırılması, eĢya ve TĠB, TĠB çıktısı veya TRB‘nin varıĢ idaresine sunulması anlamına gelir ve yasal olarak ise kullanılan standart veya basitleĢtirilmiĢ1usule iliĢkin mevzuat hükümlerine uygun olarak sunulması demektir. Her ikisi de asıl sorumlunun sorumluluğu ve yükümlülüğüdür. Diğer kiĢilerin yükümlülükleri Rejim sona erdiğinde transit iĢlemi ve asıl sorumlunun rejim kapsamındaki yükümlülükleri de sona erer. Bu tarihten sonraki bir olay veya yükümlülüklere uymama 1 Rejimin sonlandırılmasının genel anlamı yanında, izinli alıcı ile hava, deniz ve boru hattı basitleĢtirmeleri gibi usuller çerçevesi içinde, rejimin sonlandırıldığının kabul edildiği ya da kapsamında sonlandırıldığı özel koĢulları oluĢturan belirli hükümler serisi vardır. (Daha fazla bilgi için Bölüm V‘e bakınız.) 149 transitin dıĢındaki diğer varıĢları ve diğer gümrük kurallarını ilgilendirir. Bununla birlikte, asıl sorumlunun mali veya baĢka bir sorumluluğu rejimin sonlandırılmasından sonra, önceki transit iĢlemi ile ilgili olmadığı sürece, söz konusu olamaz. Asıl sorumlunun yanında, diğer kiĢiler de transit rejimi altında yükümlülüklere sahiptir. TaĢıyıcı ve eĢyanın transit rejimi altında taĢındığını bilerek kabul eden kiĢi de, süre sınırı içinde ve ayniyet önlemlerine riayet edilerek eĢyanın varıĢ idaresine tam ve sağlam olarak sunulmasından sorumludur. Süre sınırı EĢya ile birlikte TĠB, TĠB çıktısı veya TRB varıĢ idaresine çalıĢma gün ve saatlerinde sunulur. BasitleĢtirmeler için Bölüm V‘e bakınız. EĢya, hareket idaresi tarafından belirlenen süre sınırına kadar sunulmalıdır. Süre sınırı, TĠB, TĠB çıktısı veya TRB‘nin D kutusunda gösterilir. 3.2. Rejimin sonlandırılmasının kontrolü Kontroller EĢya ve TĠB, TĠB çıktısı veya TRB‘nin sunulmasından sonra, varıĢ idaresi eĢyanın gümrük tarafından muayene edilip edilmeyeceğine ya da eĢyanın serbest bırakılıp bırakılmayacağına karar verir. EĢyanın muayenesi varıĢ idaresine sunulan TĠB, TĠB çıktısı veya TRB kullanılarak gerçekleĢtirilir. VarıĢ idaresi, kontrol sonuçlarını TĠB, TĠB çıktısı veya TRB üzerinde belirtir ve formu hareket idaresine gönderir. 150 Bu kontrol sonucu, taĢıma sırasında TĠB, TĠB çıktısı veya TRB üzerinde belirtilen herhangi bir bilgiyi de (örneğin; aktarma, yeni mühürler ya da taĢıma sırasında meydana gelen olaylar) içerir. GÜMRÜK Sevkiyatın ulaĢmasından sonra varıĢ idaresi, 1. TĠB, TĠB çıktısı veya TRB üzerindeki kağıt usul mührünü kontrol eder. 2. Hareket idaresinin mührünü ya da basitleĢtirilmiĢ usul durumunda, TĠB, TĠB çıktısı veya TRB üzerindeki izinli gönderici mührünü kontrol eder. 3. Gerekli iĢlemleri yapar. 4. Gümrük idaresi mührünü TĠB, TĠB çıktısı veya TRB‘ye basar. TĠB, TĠB çıktısı veya TRB‘yi hareket idaresine göndermeden önce, varıĢ idaresi uygun kontrol sonucunu TĠB, TĠB çıktısı veya TRB üzerinde belirtir: 1. VarıĢ idaresinin kontrol yapılmamasına karar vermesi halinde, A2 ‗‗Uygun olduğu kabul edilmiĢtir‖ kodu iĢaretlenir. 2. Kontrol yapılmasına iliĢkin karar vermesi halinde, varıĢ idaresi en azından; -Ayniyet araçlarını (takılan herhangi bir mührün durumunu veya eĢya tanımını) -Süre sınırını kontrol eder. Usulsüzlük tespit edilmezse, A1 ‗Uygundur‘ kodu iĢaretlenir. 4. Özel durumlar Bu paragraf, varıĢ idaresindeki transit rejimine iliĢkin özel durumlar hakkında bilgi vermektedir. Bunlar; -Alındı düzenlenmesi (Paragraf 4.1); -Alternatif kanıt düzenlenmesi (Paragraf 4.2); -VarıĢ idaresinden baĢka bir yerde ve belirli gün ve saatler dıĢında eĢya ve belgelerin sunulması (Paragraf 4.3); -Usulsüzlükler (Paragraf 4.4); -VarıĢ idaresi değiĢikliği (Paragraf 4.5) dir. 151 4.1. Alındı düzenlenmesi EĢya ile TĠB, TĠB çıktısı veya TRB‘yi varıĢ idaresine sunan kiĢinin talebi üzerine, gümrük ‗TC11‘ alındısı düzenler. Ancak, alındı rejimin sonlandırılmasının alternatif kanıtı gibi kullanılamaz. Alındının iĢlevleri Alındı iki önemli iĢleve sahiptir. Ġlk olarak, taĢıyıcının transit belgelerini varıĢ idaresine sunduğu hususunda asıl sorumluyu bilgilendirir. Ġkinci olarak, alındı, hareket idaresinin eĢyanın varıĢ bilgisi mesajını almaması halinde baĢlatılan araĢtırma durumunda önemli bir rol oynar. Bu gibi durumlarda, asıl sorumlu transit belgelerinin hangi idarelere sunulduğunu belirten alındıyı hareket idaresine verebilir. Bu, araĢtırma usulünü daha etkin hale getirir. Alındı formu Alındı formu OTY Ek 32‘de yer alan TC11 örneğine uymalıdır. Alındının doldurulması Alındı talep eden kiĢi, onaylaması amacıyla varıĢ idaresindeki gümrük memuruna iletmeden önce alındıyı doldurur. TACĠR VarıĢ idaresinde alındı talep eden kiĢi, • VarıĢ idaresinin ismi, • Ġlgili TĠB, TĠB çıktısı veya TRB‘de belirtildiği gibi sevkiyatın durumu, • Tarih, • Hareket gümrük idaresinin ismi, bilgilerini okunaklı el yazısıyla yazarak TC11 formunu doldurur. Ayrıca, alındı eĢyaya iliĢkin diğer bilgileri de içerebilir. Asıl sorumlu, örneğin eĢyanın taĢıyıcısının 152 alındıyı, gümrüğün onayından sonra hangi adrese iade edeceğini belirtmek isteyebilir. VarıĢ idaresi alındıyı posta yoluyla iade etme yükümlülüğünde değildir, ancak gerekirse bu da yapılabilir. Genelde, asıl sorumlu taĢıyıcıdan alındıyı kendisine iade etmesini talep eder. • Alındı formunun OTY Ek 32‘deki örneğe uyması halinde, iade edilecek adres alındının arka yüzüne yazılır. GÜMRÜK Alındı talep edilmesi halinde; varıĢ idaresi, • TC11 olarak doğru formun kullanılıp kullanılmadığını kontrol eder. • Formun okunaklı olduğunu kontrol eder. • Formun doğru doldurulduğunu kontrol eder. • Alındı düzenlenmesini yasaklayan herhangi bir durumun bulunup bulunmadığını kontrol eder. • Talep eden kiĢiye alındı düzenler. Not: ―ġartlı‖ alındı düzenlenmesi yasaktır. 4.2. Alternatif kanıt düzenlenmesi Asıl sorumlu, gümrüklerden transit rejiminin amaca uygun sonlandırılmasına iliĢkin kendisine alternatif kanıt düzenlenmesini talep edebilir. Bu talep, transit beyanı ve eĢya varıĢ idaresinde sunulduğunda yapılabilir. TACĠR 153 Alternatif kanıt sağlamak için, OTY Madde 94‘de öngörüldüğü gibi örneğin, TRB ve kalem listesinin bir nüshası, uygun olması halinde belgeleme amacıyla varıĢ idaresine sunulur. Nüsha olabilecek fotokopi, ―Nüsha‖ kelimesiyle belirtilmeli, ―Alternatif kanıt‖ deyimini taĢımalı, Transit beyannamesinin tescil numarasını ve beyannameye iliĢkin bilgileri içermelidir. GÜMRÜK Tescil numarasını taĢıyan yukarıda bahsi geçen belgeler varıĢ gümrük idaresinde tarafından onaylanmalıdır. Bu, bilgisayar sistemi tarafından uygulanan bir onayı içerebilir ancak hareket idaresine onayın orijinal olduğunu açıkça göstermelidir. Herhangi bir usulsüzlük bulunmadığında, varıĢ idaresi alternatif kanıtı onaylar. Mühür, memurun imzası ve tarih belgeler üzerinde yer alır. Alternatif kanıtı, TĠB, TĠB çıktısı ya da TRB ve eĢya ile birlikte sunan kiĢi, asıl sorumlunun temsilcisi olarak kabul edilir.VarıĢ idaresi, TĠB, TĠB çıktısı ya da TRB‘nin onaylı nüshasını bu kiĢiye teslim eder. 4.3. VarıĢ Ġdaresinden BaĢka Bir Yerde ve Belirli gün ve Saatler DıĢında EĢya ve Belgelerin Sunumu Genel olarak, eĢya ve ilgili transit belgeleri, • VarıĢ idaresinde ve • Belirli çalıĢma gün ve saatlerinde sunulmalıdır. Ancak, varıĢ idaresi, eĢya ve transit belgelerinin varıĢ idaresinden baĢka bir yerde ve belirli gün ve saatler dıĢında sunulmasına izin verebilir. Masraflar, tacir tarafından üstlenilir. 154 4.4. Usulsüzlükler 4.4.1. Mühürlere iliĢkin usulsüzlükler EĢya, transit rejiminde genelde mühür kapsamında taĢınır. VarıĢ gümrük idaresi, mühürlerin hala sağlam olup olmadığını kontrol eder. Mühürler bozulmuĢ ise, varıĢ gümrük idaresi bu bilgiyi TĠB, TĠB çıktısı ya da TRB üzerinde belirtir ve hareket idaresine gönderir. GÜMRÜK VarıĢ idaresi mühürlerin durumunu kontrol eder ve sonuçları TĠB, TĠB çıktısı ya da TRB üzerinde belirtir. Mühürler kötü durumda ise ya da oynandığına dair bir kanıt var ise, gümrük eĢyayı muayene edebilir ve sonuçları TĠB, TĠB çıktısı ya da TRB üzerinde belirtir. 4.4.2. Diğer usulsüzlükler VarıĢ idaresi, tespit ettiği usulsüzlüğü hareket idaresini bilgilendirmek ve uygun önlemleri almak için TĠB, TĠB çıktısı ya da TRB üzerinde belirtir. VarıĢ idaresinde, beyan edilen eĢya ile varıĢ idaresine gerçekte sunulan eĢya arasında bir farklılık bulunabilir. GÜMRÜK VarıĢ idaresi, • Usulsüzlükleri TĠB, TĠB çıktısı ya da TRB üzerinde belirtir. 4.5. VarıĢ idaresi değiĢikliği Transit iĢlemi, transit beyanında beyan edilenden farklı bir idarede sonlandırılabilir. Bu idare varıĢ idaresi olur. 155 Asıl sorumlu, iĢlemin usulüne uygun olarak yürütülmesinden yeni varıĢ idaresi kadar sorumludur. 5. Süre Sınırının AĢılmasından Sonra Sunulma TaĢıyıcı ya da asıl sorumluya atfedilemeyen yükümlülükler haricinde süre sınırının aĢılmasına neden olan öngörülemeyen koĢullara iliĢkin kanıt örnekleri aĢağıda yer almaktadır: Polis tarafından düzenlenen trafik kazası tutanağı, Sağlık kuruluĢları tarafından düzenlenen sağlık raporu, Ancak, kanıtın geçerliği varıĢ gümrük idaresinin onayına bağlıdır. 8. Ekler Standart tasdik ‗Uygundur‘ ‗T5 nüshası sunuldu.‘ deyimi ‗Alternatif Kanıt‘ deyimi 5 no.lu nüshanın iadesi için merkezi idarelerin listesi ‗Fark‘ deyimi ‗Farklılık‘ deyimi ‗AraĢtırma yapılmaktadır.‘ deyimi ‗Tahsilat yapılmıĢtır.‘ deyimi ‗Farklar:EĢyanın sunulduğu idare … (adı)‘ deyimi 156 Ek 8.5 VarıĢ idaresinin farklılık tespit etmesi halinde tasdik: ‗I‘ kutusunda yer alan ‗Açıklamalar‘ bölümünde; TR: Farklılıklar: Fazla:….. Eksik:…… EĢya tanımı:……. Tarife Sınıflandırması:…… Notlar: Fazlalık ve eksiklikler, kapların adedine ya da brüt ağırlığına ya da her ikisine iliĢkin olur. Tarife sınıflandırmasındaki farklılıklar sadece ortak transit mevzuatı öngördüğünde gösterilir. Gerekirse, bu farklılıklar bir harfle ya da ilgili belgenin (T1 ya da CIM) fotokopisi üzerinde belirtilir. Not edilen fazlalık ve eksiklikler, miktarın net, brüt ya da diğer uygun birimini de gösterir. 157 Ek 8.6 VarıĢ idaresinin transit beyannamesinin 4 ve 5 no.lu nüshaları üzerindeki bilgiye iliĢkin farklılık bulması durumunda, açıklama tüm dillerde aĢağıdaki gibidir: TR Farklılık: kutu ….. 158 Ek 8.7 AraĢtırmanın yapıldığı durumda ilave açıklama TR ARAġTIRMA DEVAM ETMEKTEDĠR 159 Ek 8.8 Tahsilatın yapıldığı durumda ilave açıklama TR TAHSĠLAT YAPILMIġTIR 160 Ek 8.9 Farklar: eĢyanın sunulduğu idare …… (adı) ifadesi TR Farklar: eĢyanın sunulduğu idare …… (adı) 161 BÖLÜM V BasitleĢtirmeler 1. GiriĢ BÖLÜM V transit basitleĢtirmelerini açıklar. Paragraf 2, transit basitleĢtirmeleri ile ilgili genel teori ve mevzuatı özetler. Paragraf 3, her bir transit basitleĢtirmesini açıklar. Paragraf 4, özel durumları açıklar. Paragraf 5, istisnaları içermektedir. Paragraf 6, özel ulusal kurallar için ayrılmıĢtır. Paragraf 7, gümrük idarelerinin kullanımı için ayrılmıĢtır. Paragraf 8, BÖLÜM V‘in Ekleri yer almaktadır. 2. Genel teori Transitte basitleĢtirmeler iki ana baĢlığa ayrılır: 1. Tacire dayalı basitleĢtirmeler, 2. TaĢıma türüne dayalı basitleĢtirmeler. Tacirin güvenilirliğine bağlı ve izine tabi olan transit basitleĢtirmelerinin amacı, gümrük kontrolünün ve ticaretin kolaylaĢtırılması arasında bir denge oluĢturmaktır. ÇeĢitli 162 transit basitleĢtirmeleri paragraf 3‘te özetlenmektedir. Bu paragraf, transit basitleĢtirmesi için izin alınması gereken usulü açıklar ve; -BasitleĢtirmenin kullanımına iliĢkin izin almak için tacir tarafından karĢılanması gereken genel koĢullar (paragraf 2.1) -Ġzin alma usulü (paragraf 2.2) -Ġzni düzeltme veya iptal etme usulü (paragraf 2.3). 2.1. BasitleĢtirme genel koĢulları Her bir basitleĢtirme türüne uygulanan ilave koĢulların yanı sıra tüm basitleĢtirmelere uygulanan genel koĢullar vardır. Ġlave koĢullar, her bir basitleĢtirmenin baĢlığı altında ayrıca açıklanmıĢtır. (bakınız paragraf 3) OTY Madde 31 BasitleĢtirmelerin kullanılmasına iliĢkin izin için aĢağıdaki genel koĢullar yerine getirilmelidir. BaĢvuru sahibinin Türkiye‘de ikamet ediyor olması. BaĢvuru sahibi gerçek kiĢi ise, normal olarak Türkiye‘de ikamet ediyor olması gerekir. BaĢvuru sahibi tüzel kiĢi veya kiĢiler ortaklığı ise, Türkiye‘de kayıtlı bürosu, merkezi veya daimi iĢyeri olmalıdır. BaĢvuru sahibi transit kullanıyor olmalıdır. 163 rejimini düzenli olarak ―Ġzinli alıcı‖ basitleĢtirmesi için baĢvurulduğunda, baĢvuru sahibi transit rejimine tabi olan eĢyayı düzenli olarak alıyor olması gereklidir. Ġlk izin baĢvurusunda, baĢvuru sahibinin yükümlülüklerini yerine getiremediği bilgisini almadıkça, yetkili makam baĢvuru sahibinin Ortak Transit düzenlemelerini düzenli olarak kullandığını kabul eder. Düzenli olarak kullanımı ifade eden iĢlem sayısını belirlemek gerektiğinde, gümrük makamının izin ve yıllık gözden geçirme için sarf edeceği idari çabalarına kıyasla baĢvuru sahibinin elde edeceği sonuçlar dikkate alınır. Gümrük makamları, baĢvuru sahibinin düzenlemeler doğrultusunda yükümlülükleri yerine getirebileceğine kanaat getirdiğinde koĢullar sağlanmıĢ olur. BaĢvuru sahibi gümrük veya vergi mevzuatına aykırı ciddi veya mükerrer bir suç iĢlememiĢ olmalıdır. Ayrıca, gümrük makamları yalnız rejimi denetleyebilmeleri ve ilgili kiĢinin gerekliliklerine oranla daha az idari çaba göstererek gerekli kontrolleri yürütebilecek olması durumunda izin verir. Ġlgili kiĢi gümrük makamlarının basitleĢtirme ile ilgili etkin kontrolleri yürütebilmesi amacıyla kayıtları saklar. 2.2. Ġzin usulü Her bir basitleĢtirme izne tabidir. Ġzin için yazılı olarak baĢvurulur. BaĢvuruya tarih atılmalı ve imzalanmalıdır. BaĢvuru sahibi, baĢvurunun değerlendirilebilmesi için 164 gerekli tüm bilgiyi gümrük idaresine sunar. Standart bir soru listesi kullanılabilir. BaĢvuru gümrük makamlarına sunulur. Ġzin verilme usulü veya baĢvuruların reddi Ortak transit mevzuatı ve idari mevzuata uygun olmalıdır. BaĢvurunun sunulduğu tarihten itibaren en fazla 30 günlük bir süre uygulanır. TACĠR Ġzin almak için; 1. Hangi basitleĢtirmenin talep edildiğini belirten yazılı, tarihli ve imzalı bir baĢvurunun sunulur. 2. Talebi destekleyen aĢağıdakilere benzer gerekli tüm bilgiler belirtilir. -BaĢvuru sahibine iliĢkin bilgiler. -Ġkamet yeri. -Transit rejiminin ne sıklıkla kullanıldığına dair ve gümrük makamlarının hangi yükümlülüklerin yerine getirildiğini anlamalarını sağlayacak diğer bilgiler. 3. ĠĢ kayıtlarının nasıl saklanacağına dair bilgiler. Not: BaĢvuru sahibi, verilen bilgilerin doğruluğundan ve belgelerin gerçekliğinden sorumludur. Ġzin verilmeden önce gümrük makamları genel koĢulların yanında baĢvuruya konu olan basitleĢtirme için gerekli koĢulların karĢılanıp karĢılanmadığını değerlendirir. Ġzin, gümrük makamlarının kontrolü için ve taciri ilgilendiren basitleĢtirmenin doğru uygulanması için gerekli tüm bilgileri içerir. 165 Ġzin, düzenleme tarihinden itibaren geçerli olur. Ġzinde, izin sahibinin izin verildikten sonra ortaya çıkabilecek ve iznin sürekliliğini veya içeriğini etkileyecek tüm faktörleri gümrük makamlarına bildireceği belirtilir. BaĢvurunun reddi yazılı ve gerekçeli olarak bildirilir. GÜMRÜK Yetkili idare; -BaĢvuru sahibine iznin tarihli ve imzalı aslı ile birlikte bir veya daha fazla nüshasını verir. -BaĢvuruyu ve tüm tamamlayıcı belgeleri saklar. -Düzenlenen iznin bir nüshasını saklar. TACĠR Hareket idaresi talep ettiğinde, aĢağıdaki basitleĢtirmelere iliĢkin izin gümrük idaresine sunulur. - Özel tipte mühürlerin kullanımı, - Havayolu için basitleĢtirilmiĢ usul baĢvurusu, - Denizyolu için basitleĢtirilmiĢ usul baĢvurusu. GÜMRÜK BaĢvuru reddedilirse, yetkili idare; -BaĢvurunun ve ret bildiriminin bir nüshasını saklar. -Tüm destekleyici belgeleri saklar. Bu kayıtlar, baĢvurunun reddedildiği takvim yılının sonundan itibaren en az 5 yıl saklanır (OTY Madde 118). 2.3. Ġznin iptali ve düzeltilmesi OTY Madde 36 Ġzin, izin sahibinin talebi üzerine iptal edilir. Bununla birlikte, gümrük makamları verilen bilgilere veya 166 kendi kayıtlarına dayanarak izin koĢullarının artık karĢılanmadığına karar verirlerse, izin düzeltilebilir ya da iptal edebilir. Bu, özellikle Ģu durumlarda ortaya çıkar: Ġznin, izin sahibi tarafından bilinen ya da bilinmesi gereken yanlıĢ veya eksik bilgiye dayanılarak verilmesi, Ġznin düzenlenebilmesi için aranan bir veya daha fazla koĢulun artık sağlanmaması, Ġzin verildikten sonra ortaya çıkan bir unsurun iznin içeriğini veya sürekliliğini etkilemesi, Ġzin sahibinin izin için gerekli bir yükümlülüğü yerine getirememesi, Ġzin sahibinin gümrük veya vergi mevzuatına aykırı ciddi veya mükerrer bir suç iĢlememiĢ olması. Ġptal etme veya düzeltmenin bildirimi ve tarihi Gümrük makamları, izni iptal etme veya düzeltme nedenlerini ve yürürlüğe girme tarihini izin sahibine bildirir. GÜMRÜK Ġzin iptal edilirse, yetkili idare; -Ġznin ve iptal etme bildiriminin bir nüshasını saklar. -Tüm destekleyici belgeleri saklar. Bu kayıtlar iznin iptal edildiği takvim yılının sonundan itibaren en az 5 yıl saklanır (OTY Madde 118). 167 3. BasitleĢtirmenin tanımı OTY Madde 30 Bu paragraf, aĢağıdaki basitleĢtirmeleri açıklar: - kapsamlı teminat (paragraf 3.1); - (paragraf 3.2); - özel tipte mühürlerin kullanımı (paragraf 3.3); - (paragraf 3.4); - izinli gönderici (paragraf 3.5); - izinli alıcı (paragraf 3.6); -demiryoluyla taĢınan eĢya (paragraf 3.7); -Havayoluyla taĢınan eĢya için basitleĢtirilmiĢ usul (paragraf 3.8); - (paragraf 3.9); -Boru hattıyla taĢınan eĢya için basitleĢtirilmiĢ usul (paragraf 3.10) 168 3.1. Kapsamlı teminat OTY Madde 3744 Asıl sorumlu, gerektiğinde, eĢyanın transit rejimine tabi tutulması için bir teminat verir. Standart transit teminatı, tek bir transit iĢlemini kapsayan bireysel teminattır. Ancak, tacire, belirli koĢullara bağlı olarak, birden fazla transit iĢlemini kapsamak için kullanılabilen kapsamlı teminatı kullanma izni verilebilir. Kapsamlı teminata iliĢkin ayrıntılı bilgi Bölüm II‘de yer almaktadır. Ġzin usulü, paragraf 2.2‘ye uygun olmalıdır. Ġznin iptali veya düzeltilmesi için paragraf 2.3‘e bakınız. 3.2. 3.3. Özel tipte mühürlerin kullanımı OTY Madde 45 Gümrük makamları, asıl sorumluya taĢıma aracı veya kaplar için özel tipte mühürleri kullanma izni verebilir. Özel tipte mühürler, Bölüm III Kısım 2‘de yer alan paragraf 3.7.4‘e uygun olmalıdır. Ġzni, eĢyanın ayniyetinin mühürleme ile sağlanmasını Ģart koĢan bir izinli göndericinin özel tipte mühürlerin kullanımı için ayrı bir izin almasına gerek yoktur. Ġzin usulü paragraf 2.2.‘ye uygun olmalıdır. Ġznin iptali yada düzeltilmesi için paragraf 2.3‘e bakınız. GÜMRÜK 169 Ġzinde mühürlerin özellikleri açıkça belirtilir. TACĠR Asıl sorumlu, takılan mühürlerin kimliği, adedi ve tipini TĠB‘in D kutusundaki ‗Takılan Mühürler‘ baĢlığının karĢısına yazar. Mühürler, eĢyanın serbest bırakılmasından önce takılmalıdır. 170 3.4. Ġzinli gönderici Bu paragraf, aĢağıdaki gibi alt bölümlere ayrılmıĢtır: giriĢ (paragraf 3.5.1), izin (paragraf 3.5.2), usuller (paragraf 3.5.3). 3.4.1. GiriĢ Tanım Ġzinli gönderici, gümrük makamları tarafından hareket OTY Madde 46 idaresine eĢyayı ve ilgili transit beyanını sunmadan transit iĢlemlerini yürütmesine izin verilen kiĢidir. Ġzinli göndericiye Ģu iĢlemleri yürütme izni verilir: - transit beyanının düzenlenmesi, -taĢıma aracı veya kapların mühürlenmesi, - gümrük müdahalesi olmadan eĢyayı gönderme. Ġzinli gönderici asıl sorumludur. 3.4.2. Ġzin OTY Madde 47 Aksi belirtilmediği sürece, izin usulü paragraf 2.2‘ye uygun olmalıdır. Ġzinli gönderici statüsünü almak için, tacir genel koĢulları (bakınız paragraf 2.1) yerine getirmelidir ve ilave olarak kapsamlı teminat (bakınız Bölüm III paragraf 4) kullanma izni olmalıdır. Gümrük makamının ilk değerlendirmesini yapabilmesi için, baĢvuru mümkün olduğunca Ģunları içermelidir: Tahmini haftalık sevkiyat sayısı EĢya türü 171 Kullanılacak taĢıma türü Hareket nokta(ları)sı Gümrük makamı, baĢvuru sahibinden baĢvurunun değerlendirilmesi için gerekli tüm ilave bilgileri veya destekleyici belgeleri vermesini talep edebilir. Ġzin sahibinin iĢletmesinin, transit beyanındaki eĢya hakkında bilgiyi taĢıma senedine, faturadaki bilgilere vs. kolayca irtibatlandıracak Ģekilde yapılanmıĢ olması gerekir. ve gümrük statüleri yanında kapların sayısı ve türü ile eĢyanın türü ve miktarına dair bilgi de önemlidir. Ġznin iptali ya da düzeltilmesi için paragraf 2.3‘e bakınız. GÜMRÜK Ġzinde; 1. BaĢlatılacak transit iĢlemlerinden sorumlu olacak hareket idare(ler)i, 2. Ġzinli göndericinin hareket idaresinin nasıl bilgilendirileceği ve eĢyanın serbest bırakılmasından önce hareket idaresinin ne zamana kadar gerekli kontrolleri gerçekleĢtireceği, 3. Gümrük makamların, taĢıma aracı veya kap veya kapların, gümrük makamlarca onaylanmıĢ özel mühürle taĢınmasını öngörmesi durumunda, alınacak ayniyet önlemleri 4. Ġzinde hariç tutulmuĢ eĢya türleri veya hareketleri belirtilir. 3.4.3. ĠĢlemler 3.4.3.1. NCTS Ġzinli gönderici aĢağıdaki basitleĢtirmeler haricinde BÖLÜM III kısım 1 husus 3‘te açıklanan usulleri takip eder. - EĢyayı hareket idaresine sunmak durumunda değildir. 172 - Belirlenen sürenin aĢılmasından sonra eĢyayı serbest bırakabilir. ġu yükümlülükler karĢılanmalıdır: - Beyanı sunduğunda eĢya kendi tesisinde ve kontrolü altında olmalıdır, - Kutu D‘ye takılan mühürlerin kimliği ve adedini belirtmek zorundadır ve - Gümrük idaresinin kontrolü durumunda sunulmak üzere eĢyayı hazır bulundurmak durumundadır. BasitleĢtirilmiĢ usuller kullanıldığında, tacir izinde belirtilen tüm koĢul ve yükümlülükleri yerine getirir. 3.4.3.2. Kağıt usul - Transit beyannamesinin onaylanması (TĠB) Sistemde sorun olması durumunda izinli gönderici gümrük makamı ile iletiĢime geçmek ve kağıt usulü kullanmak için izin istemek zorundadır. Ġzin verildikten sonra izinli gönderici TĠB‘i, TĠB çıktısını veya TRB‘yi kullanabilir, kutu D‘de takılan mühür(lerin) kimliğini ve adedini belirtir. Kırmızı kağıt usul mührü, eĢyanın varıĢına kadar eĢlik edecek olan kağıt belge üzerine düzgün Ģekilde uygulanır. Kağıt usüle geri dönme kararı alındığında, sisteme girilmiĢ ancak sistem hatası nedeniyle iĢlem yapılamayan tüm beyanların iptalinin sağlanması önemlidir. OTY Madde 49, Ek-40 Ġzinli gönderici basitleĢtirmesinde TĠB‘in onaylanması için iki yöntem vardır: 1.gümrük tarafından önceden onaylanma 2. Ġzinli gönderici tarafından onaylanma. Ġzinde, izinli göndericinin hangi yöntemi kullanacağı belirtilir. 173 1.Gümrük TĠB nüshalarını, C kutusuna hareket idaresi mührünü basmak, imzalamak ve gümrük idaresinin adını yazmak suretiyle önceden onaylayabilir. Daha sonra izinli gönderici Kutu C‘ye eĢyanın gönderildiği tarihi yazar ve izinde belirtilen kurallara uygun olarak TĠB‘e bir sayı verir. Önceden onaylanmıĢ TĠB‘ler, gümrük idaresi tarafından önceden ardıĢık olarak numaralandırılır ve kaydedilir. Önceden onaylanmıĢ TĠB‘lerin ekindeki tüm TĠB devam formları veya yükleme listelerinin de önceden onaylanmıĢ olması gerekir. 2. Ġzinli gönderici bir özel metal mühür kullanır ve bu mührü TĠB‘in C kutusuna basar (mühür örneği ek 8.3‘te gösterilmektedir). OTY Ek-40 Mühür, TĠB‘nin 1,4 ve 5 no.lu nüshalarına ve TĠB devam formları veya yükleme listelerinin tüm nüshalarına basılır. Özel mührün 3 no.lu kutusunda TĠB‘in sayısı belirtilir. Bu sayı, mühürle aynı zamanda ve mührün içine önceden basılabilir. Ġzinde, numaralandırmanın aralıksız bir seri Ģekilde olması gerektiği belirtilir. Mühür TĠB‘lere önceden basılabilir. Bu yöntemi kullanan tacir gümrük makamları tarafından onaylanmıĢ bir matbaa ile çalıĢır. Gümrük makamları, izinli göndericiye TĠB‘leri bir veri 174 iĢleme tekniğini kullanarak doldurma izni verebilir. Bu durumda bilgisayar tarafından basılan özel mühürlerin baskısı özellikle boyutları bakımından Ek 8.3‘te gösterilenden ufak farklılıklar gösterebilir. OTY Ek-40 Ġzinli göndericiler suistimali, kaybı veya çalınmasını önlemek amacıyla, özel mühür veya önceden onaylanmıĢ veya basılmıĢ TĠB‘lerin korunması ve gerektiğinde gümrük makamlarına sunulması için gerekli tüm önlemleri alır. Gümrük, izinli göndericinin özel mühür ve hareket idaresinin mührünü veya özel mühür taĢıyan formların korunmasını sağlamak için gerekli tüm önlemleri alıp almadığını tespit etmek amacıyla sonradan kontrol yapabilir. Özel mühür taĢıyan TĠB‘ler bir entegre elektronik veya otomatik veri iĢleme sistemi ile doldurulduğunda, gümrük makamı izinli göndericinin bunları imzalamamasına izin verebilir. OTY Ek-40 Bu izni alan izinli göndericiler TĠB‘in 50 no.lu kutusuna ―imzadan vazgeçme— 99207‖ deyimini yazar. Bu vazgeçme, izinli göndericinin, gümrük makamına özel mühür bulunan TĠB kapsamında gerçekleĢtirilen tüm transit iĢlemleri için asıl sorumlu olduğunu bildiren bir yazılı taahhüdü önceden vermesi koĢuluna bağlıdır. 3.4.3.2.1. Ayniyet önlemleri OTY Madde 48, Ek-40 Ġzin hangi ayniyet önlemlerinin alınacağını ve bunun izinli gönderici veya hareket idaresi tarafından uygulanacağını belirtir. 175 Ġzinli gönderici taĢıma aracını veya kapları mühürlemek zorundaysa, kullanılacak mühürler gümrük tarafından onaylanmalıdır. Özel tipteki mühürler Bölüm III, kısım 2, paragraf 3.7.4‘de tanımlanan özellikler ile uyumlu olmalıdır. Gümrük, izinli gönderici eĢyanın miktar ve cinsinin kolayca tanımlanmasını mümkün kılan bir eĢya tanımı sağladığında mühürleme koĢulundan vazgeçebilir. Mühür gerekli olmadığında izinli gönderici TĠB‘in kutusundaki ―takılan mühürler‖ baĢlığının D karĢısına "Vazgeçme - 99201" deyimini yazar. Ġzin, mühürlerin ve diğer ayniyet önlemlerinin hangi koĢullarnda kullanılacağını belirtir. 3.4.3.2.2. EĢyanın sevki OTY Madde 49, Ek-40 Ġzinli gönderici TĠB‘i eĢyanın sevkiyat zamanından önce doldurur. Ġzinli gönderici gümrük makamlarının, gerektiğinde, eĢyanın serbest bırakılmasından önce kontrolünü yapabilmesi için, izinde belirtildiği Ģekilde, baĢlatılacak transit iĢlemlerini gümrüğe bildirir. Gümrük makamına gönderilen bilgi Ģunları içerir: - Transit beyanı bilgileri - EĢyanın sevk tarih ve zamanı ile, varsa, takılacak mühürlerin detayları - EĢyanın, gerektiğinde Armonize Sistem kodu da dahil 176 normal ticari tanımı - Varsa lisansların ve/veya diğer gerekli sertifikaların numaraları. Genelde, izinli göndericinin eĢyayı gönderebileceği saatler yerel gümrük idaresinin çalıĢma saatleri ile aynı olmalıdır. Ancak, belirli firmaların bireysel faaliyetleri dikkate alındığında, gümrük makamları izne ilgili idarenin çalıĢma saatleri dıĢında eĢyanın gönderilebileceği hükmünü ekleyebilir. Ek olarak, gümrük idareleri eĢyayı belli bir programa göre (belirli gün ve saatlerde) gönderen izinli göndericilerin programın ayrıntılarını ilgili gümrük idaresine bildirmesine izin verebilir. Gümrük göndericiyi her sevkiyat için bilgi vermekten muaf tutabilir ve hareket idaresinin müdahalesini engelleyebilir. Gümrük makamlarının izinli göndericilerin gümrük makamlarına transit iĢlemleri ile ilgili önceden telefon, faks, e-posta ve diğer bilgi teknolojileri ile bildirmesine izin verme hakkı saklı kalmak kaydıyla, modern veri iletim tekniklerinin kullanılması teĢvik edilir. Gümrük makamları bir sevkiyatı serbest bırakılmasından önce kontrol etmediğinde, izinli gönderici eĢyanın sevkinden önce Ģunları girmelidir: OTY Ek-40 - TĠB‘in 1 no.lu nüshasının 50 no.lu kutusuna uygun olduğunda ―imzadan vazgeçme— 99207‖ deyimi ve - TĠB‘in 1 no.lu nüshasının D kutusuna; 1. EĢyanın varıĢ idaresine sunulması gereken süre sınırı (gün sayısı değil, bir tarih belirtilmeli). 2. Kullanılan mühürlerin bilgileri 177 (ya da uygun olduğunda ―Vazgeçme – 99201‖ deyimi). 3. ―Ġzinli gönderici‖ deyimi. 4. Kağıt usulün kullanımını gösteren bir mühür. Kısım 1 Ek 8.1 kağıt usül mührünü içerir. Hareket idaresinin gümrük makamları bir sevkiyatı kontrol ettiklerinde sonuçları TĠB‘in D kutusuna yazar. TĠB‘in 4 ve 5 no.lu nüshaları taĢıyıcıya verilir. Ġzinli gönderici 1 no.lu nüshayı saklar. EĢyanın sevkinden sonra, izinli gönderici TĠB‘in 1 no.lu nüshasını geciktirmeden ve izinde belirtilen süre içinde hareket idaresine gönderir. GÜMRÜK Hareket idaresi, - TĠB‘in 1 no.lu nüshasını saklar. - TĠB‘lerin ardıĢık olarak numaralandırılmasını kontrol eder (Kullanılmayan önceden onaylanmıĢ TĠB‘ler gümrüğe iade edilir.). 178 3.5. Ġzinli alıcı Bu paragraf aĢağıdaki alt bölümlere ayrılmıĢtır: GiriĢ (paragraf 3.6.1), Ġzin (paragraf 3.6.2), Usuller (paragraf 3.6.3). 3.5.1. GiriĢ Genel kural, transit rejimine tabi tutulan eĢya ile ilgili transit beyannamelerinin varıĢ idaresine sunulmasıdır. Ancak, izinli alıcı izni, izin sahibine eĢyayı ve TĠB‘in 4 ve 5 no.lu nüshalarını varıĢ idaresine sunmadan kendi tesislerinde veya belirli diğer bir yerde alma imkanı tanır. 3.5.2. Ġzin Ġzin usulü burada aksi belirtilmedikçe paragraf 2.2‘ye uygun olur. Ġzinli alıcı statüsünü elde etmek için, tacir genel koĢulları yerine getirmelidir. (bakınız paragraf 2.1) Ġzin, sadece, diğer koĢullara ek olarak izinli alıcının gümrük makamları ile iletiĢim kurmak için veri iĢleme tekniği kullanıyor olması halinde verilebilir. Gümrük makamının ilk değerlendirme yapmasını mümkün kılmak için, baĢvuru mümkün olduğunda; Tahmini haftalık alınan sevkiyat sayısı EĢyanın türü Kullanılan taĢıma türü VarıĢ nokta(ları)sı 179 Bilgilerini içerir. Ġzin sahibinin iĢletmesinin transit beyanındaki eĢyaya ait bilgiyi izin sahibinin iĢletmesindeki bilgiye bağlamayı kolaylaĢtıracak ve böylece gümrüğün eĢyanın taĢınmasının kontrolünü mümkün kılacak Ģekilde yapılanmıĢ olması gerekir. Sevkiyatın türü ve miktarı ile eĢyanın miktarı ve gümrük statüsüne dair bilgi önemlidir. Ġznin iptali ve düzeltilmesi için paragraf 2.3‘e bakınız. GÜMRÜK Ġzinde Ģunlar belirtilir: 1. Ġzinli alıcının denetiminden sorumlu varıĢ idare(leri)si, 2. Ġzinli alıcının idarenin gerekli kontrolleri yürütebilmesi için varıĢ idaresini eĢyanın varıĢından ne zaman ve nasıl bilgilendireceği, 3. Varsa, alıcının takılı mühürlerin sökülmesine izinli olduğu, 4. Varsa izinde hariç tutulmuĢ eĢya türleri veya hareketleri, 5. Ġzinli alıcının alınan eĢya ile ilgili bir tasarrufta bulunmasından önce varıĢ idaresi tarafından yapılması gereken iĢlemlerin var olup olmadığı. 3.5.3. Usuller 3.5.3.1. NCTS AĢağıdaki yükümlülükleri haricinde izinli alıcı Bölüm III, kısım 4, husus 3‘te tanımlanan iĢlemleri takip eder: - VarıĢ idaresine sunulması gerekmeyen eĢya, - EĢyanın tesislerine ulaĢmasından sonra, oynanan ya da kırılan mühürleri de belirten varıĢ bilgisini (IE007) göndermek zorundadır. - Gümrüğe eĢyanın boĢatılmasından önce tüm kargoyu kontrol etme imkanı vermek için sürenin geçmesini ve boĢaltma iznini (IE043) beklemek zorundadır. 180 - EĢyayı kontrol etmeli ve boĢaltmalıdır. - VarıĢ idaresine BoĢaltma Açıklamaları (IE044) mesajı gönderir. 3.5.3.2. Kağıt usul Kağıt usulde, izinli alıcı gümrük makamına kağıt usul kapsamındaki bir taĢımanın geldiğini üzerinde anlaĢtıkları yolla bilgilendirmek zorundadır. VarıĢ idaresi tarafından boĢaltma izni verildikten sonra eĢyayı tesislerinde boĢaltabilir. Mühürlerin durumunu, kontrol sonuçları kodunu ve TĠB, TĠB çıktısı veya TRB üzerine kaydeder ve kağıdı varıĢ idaresine izleyen çalıĢma gününden geç olmamak üzere mümkün olan en kısa sürede teslim etmek zorundadır. 3.6.3.2.1. Alındı OTY Madde 51(3), 107 Ġzinli alıcı taĢıyıcının talebi halinde tesislerinde veya izinde belirtilen bir yerde sunulan her sevkiyat için alındı düzenler. EĢya TĠB‘in 4 ve 5 no.lu nüshaları ile birlikte mühürler sağlam olarak belirlenen süre içinde izinli alıcıya sunulur. Alındı; OTY Ek 32‘deki TC11 örneği ya da TĠB‘in 5 no.lu nüshasının arkasındaki koparılan kısım Ģeklinde olabilir. Alındı, talep eden kiĢi tarafından izinli alıcıya sunulmadan önce doldurulur. 3.5.3.2.2. EĢyanın VarıĢı Ġzinli alıcı, gerekli olduğunda eĢyanın serbest bırakılmasından önce gümrük makamlarının kontrolleri gerçekleĢtirebilmesi için izinde belirtilen koĢullara uygun 181 olarak eĢyanın geldiğini varıĢ idaresine bildirir. VarıĢ idaresine gönderilen bilgi; -transit beyanı bilgileri, -EĢyanın varıĢ tarih ve saati ile varsa mühürlerin durumunu, - Gerektiğinde AS kodunu da içeren, eĢyanın ticari tanımı - fazlalık, eksiklik ve baĢka eĢyayla değiĢtirme ile mührün kırılması gibi diğer usülsüzlüklere iliĢkin bilgileri içermelidir. Genelde, izinli alıcının eĢyayı alabileceği saatler yerel gümrük idaresinin çalıĢma saatleri olur. Ancak, belirli firmaların bireysel faaliyetleri dikkate alındığında, gümrük makamları izne ilgili idarenin çalıĢma saatleri dıĢında gelen eĢyanın basitleĢtirilmiĢ usul altında kabul edilebileceği hükmünü ekleyebilir. Ek olarak, gümrük idareleri eĢyayı belli bir programa göre (belirli gün ve saatlerde) gönderen izinli göndericilerin programın ayrıntılarını ilgili gümrük idaresine bildirmesine izin verebilir. Gümrük alıcıyı her sevkiyat için bilgi vermekten muaf tutabilir ve varıĢ idaresinin müdahalesini engelleyebilir. Not: fazlalık, eksiklik ve baĢka eĢyayla değiĢtirme ile mührün kırılması gibi diğer usülsüzlükler durumunda varıĢ idaresi derhal bilgilendirilir. Gümrük makamları eĢyanın muayenesine karar verirse, eĢya izinli alıcı tarafından boĢaltılmaz. Gümrük eĢyayı muayene etmek istemezse, izinli alıcıya eĢyayı boĢaltma izni verilir. 182 Gümrük makamlarının izinli göndericilerin gümrük makamlarına transit iĢlemleri ile ilgili önceden telefon, faks, e-posta ve diğer bilgi teknolojileri ile bildirmesine izin verme hakkı saklı kalmak kaydıyla, modern veri iletim tekniklerinin kullanılması teĢvik edilir. Gümrük makamlarının varıĢta sevkiyatı kontrol etmediği durumlarda, izinli alıcı; -TĠB‘in 4 ve 5 no.lu nüshalarının I kutusunun sol taraftaki bölümüne, uygulanabilirse varıĢların kaydına; 1. varıĢ tarihi ve 2. takılı mühürlerin durumunu yazar. Not: I kutusunun ikinci alt bölümü varıĢ idaresi için saklıdır. TĠB‘in 4 ve 5 no.lu nüshaları izinli alıcı tarafından varıĢ idaresine gecikmeksizin iletilir. GÜMRÜK Bölüm III‘ün: - TĠB‘in kaydı, kontrolü veya açıklamaları, - 5 no.lu nüshanın hareket idaresine iadesi, - usulsüzlüklerin değerlendirmesi; muhtemel kontroller vb., ile ilgili hükümleri gerekli değiĢiklikler yapılarak uygulanır. 183 3.6. Demiryolu veya büyük konteyner ile taĢınan eĢya 8. Ekler 8.1 8.2 Ġzinli alıcı için örnek baĢvuru ve izin 8.3 Özel metal mühür 8.4 Ġstisnalar - özel mühür (FR, IT) 8.5 8.6 Havayolu – düzey 2 izni örneği 8.7 Hava grupajı iĢ akıĢ Ģeması 8.8 Denizyolu – düzey 1 ve 2 izni örneği 8.9 Deniz grupajı iĢ akıĢ Ģeması 8.10 184 Ek 8.1 185 Ek 8.2 Ġzinli Alıcı Ġzni Örnek BaĢvuru Formu BaĢvuru Sahibi: 1. Adı ve soyadı (ya da firma adı) ve Vergi Numarası: 2. Tesis adresi (BaĢvuru sahibinin faydalanmak istediği herbir tesis için ayrı bir sorgu kağıdı doldurulur.): 3. Telefon numarası ve bağlantı kurulacak kiĢinin adı: 4. Tesisin faks numarası, e-posta, vb.: 5. Faaliyetler (örneğin: ……‘in üreticisi): EĢya : 6. EĢya türü (ayrıntılı açıklama); mümkünse, eĢya kodunu belirtiniz: 7. EĢya OTY Ek 1‘deki listede yer alıyor mu? Evet/ Hayır 8. EĢya ithalat lisansına veya aktarma düzenlemelerine tabi mi? 9. EĢya diğer yasaklama,kısıtlama veya kontrol (sağlık, bitki patolojisi vb.) gibi önlemlere tabi mi? TaĢıma araçları: 10. Kullanılan taĢıma türü (örneğin: kamyon, mavna): 11.BasitleĢtirmeye (izinli alıcı) tabi olan eĢyanın alınacağı yer: 12. BaĢvuru sahibinin tesisleri demiryolu ağına bağlantılı mı? Evet/Hayır Evet ise, hangi demiryolu istasyonunu kullanıyorsunuz? 13.Tesis kanallar veya nehirler yoluyla gelen taĢıma için bir boĢaltma platformuna sahip mi? Sevkiyat sayısı: 14. Ġzinli alıcı izni için kullanılacak ortalama [haftalık] [aylık] sevkiyat sayısı: 186 15.Gümrük kontrolü altında eĢya alımı iĢlemlerinin yürütüleceği saatler: Düzenli bir program oluĢturulamıyorsa yaklaĢık tarihleri veriniz: Gümrük Ġdaresi Bilgisi : 16. Bir izinli alıcı olarak hangi varıĢ gümrük idaresini kullanmak istiyorsunuz ? 17. Gümrük idaresinin bu basitleĢtirmenin kullanımını kontrol edebilmesine esas olan bu baĢvuruya konu eĢyanın kabülü ile ilgili firmanınızın yönetimini ve idari organizasyonunu açıklayınız. 18. Gümrüğe bildirimin yapılacağı yöntem (telefon, faks, e-posta veya diğer haberleĢme araçları): BaĢvuru..………….........de, ………............. tarihinde yapıldı. (yer) (tarih) Ġmza 187 ÖRNEK ĠZĠNLĠ ALICI ĠZNĠ ĠZĠN SAHĠBĠ : ............. Kayıt numarası : ............. Konu : Ortak transitte izinli alıcı ...................... ( Adı) Ġlgi : ............ tarihli baĢvurunuz. Ortak Transit Yönetmeliğinin 51 ila 54 üncü maddeleri esas alınarak, firmanız varıĢ idaresinde tamamlanacak ortak transit iĢlemlerinin basitleĢtirilmesinden yararlanmak üzere onaylanmıĢtır. 1) Bu izin, firmanızı eĢyayı varıĢ idaresine fiziki olarak sunmaktan muaf tutar. 2) Ġzin verilen yer(ler): ........................ 3) Ġlgili gümrük idare(ler)i: ........................ 4) Ġzin verilen hareketler: Bir gümrük idaresinden eĢyanın (T1) karayolu veya demiryolu, ile taĢınması 5) Ġzin verilen çalıĢma programı Yetkili idarenin normal çalıĢma saatleri: Pazartesi-Cuma Ayrıca: Cumartesi Pazar Resmi tatiller Gece Yetkili idarenin normal çalıĢma saatlerinin dıĢında beklenen eĢya varıĢı, bir gün önce saat ........‘den önce bildirilmelidir. Bu talep, 4458 sayılı Gümrük Kanunu‘nun 221 inci maddesi çerçevesinde yetkili idare tarafından değerlendirilir. 188 6) EĢya Ġzin, aĢağıdaki eĢya için geçerlidir: - fasıl veya tarife pozisyonu : ............... - gerektiğinde, hariç tutulan eĢya : ............... 7) Beklenen sevkiyatlarla ilgili olarak yetkili idarenin bilgilendirilmesi Bilgilendirme yöntemi Telefon: ……… Faks : ............... E-posta: ............... Diğer bilgilendirme yöntemleri: ............... Bilgilendirme sıklığı a) Düzenli çalıĢma programına (belirli gün ve saatler) göre sevkiyat alındığında, yetkili idareye bu program bildirilir. Bu durumda her sevkiyat için ayrı ayrı bilgi vermeme muafiyeti tanınmıĢtır, b) Düzenli çalıĢma programının bulunmaması halinde, sevkiyatın varıĢı veya beklenen varıĢı, boĢaltmanın baĢlayabileceği andan en az … saat önce yetkili makamlara bildirilir; acil sevkiyatın varıĢı veya izin verilen programın dıĢında varıĢın beklenmesi durumunda (bakınız: ―5 Ġzin verilen çalıĢma programı‖) uygun bir çözüm bulmak amacıyla yetkili idarede sorumlu kiĢi ile temasa geçilmelidir, c) Tarım politikası çerçevesinde tek tek kontrol önlemlerine tabi eĢya ile ilgili olarak boĢaltmanın baĢlayabileceği andan en az ....... saat önce yetkili makamlara bilgi verilir, d) EĢyanın geliĢinde herhangi bir gecikme bildirilir, e) BoĢaltmanın baĢlama zamanına ek olarak aĢağıdaki bilgiler de bildirilir: - eĢyanın, firmanın tesislerine getirildiği yer, - eĢyanın, varıĢ gümrük idaresi (serbest dolaĢıma giriĢ, dahilde iĢleme, antrepo, vs.), - transit belgesinin türü (T1), - eĢyanın cinsi (kodu) ve miktarı, - varsa, kullanılan izin ve sertifikaların sayısı, - Takılan mühürlerin durumu. 8) VarıĢ kaydı Ġzinli alıcı, yetkili idarede sorumlu kiĢi ile karĢılıklı mutabakat ile belirlenen Ģekilde varıĢ kaydı tutar. VarıĢ kaydında, aĢağıdaki bilgiler, her zaman belirtilmelidir: - yetkili idarenin bilgilendirileceği tarih ve saat, - taĢıma aracından boĢaltmanın baĢlama tarih ve saati, - taĢıma aracının kimliği, - transit belgesinin türü, sayısı, tarihi ve hareket idaresi, - iliĢik olduğu faturaların gösterilmesi ve sonraki beyannamelerin türü, sayısı ve tarihi, - varsa, kullanılan izin ve sertifikaların sayısı. Bu bilgiler öğrenildiğinde derhal bildirilir. 189 Her sevkiyatın tescili gümrük için ayrılan kutuda yapılır. Tescilden önce sayfalar devam eden Ģekilde numaralandırılır. Birinci ve sonuncu sayfa, yetkili idarenin resmi mührünün yanı sıra bu idarede sorumlu kiĢinin imzasını taĢır. 9) Alındı Sağlam ve öngörülen sürede gelen her sevkiyat için taĢıyıcının talebi üzerine eĢyanın yanı sıra transit belgelerinin firmanıza sunulduğunu gösteren bir alındı düzenlenir. Bu amaçla, isteğinize göre ―TC 11 – Alındı‖ formu veya Tek Ġdari Belgenin 5 no.lu nüshasının arkasında yer alan koparılabilir alındı kullanılabilir. 10) Transit beyannamesi nüshalarının sunulması Gümrük MüĢaviri bulunsun veya bulunmasın beyannamesi nüshaları, izinli alıcı tarafından varıĢta tescil tarihini takip eden haftanın en geç PerĢembe günü yetkili idareye verilir. Yüksek kaçakçılık riski taĢıyan eĢyayı kapsayan ve/veya ön bilgi sistemi kapsamında taĢınan eĢyaya iliĢkin transit beyannamesi derhal sunulmalıdır. Yetkili Makam Adına ......................................... (Tarih) …....................................... (Mühür ve Ġmza) 190 Ek 8.3 Özel mühür 2 1 3 25 mm 4 6 5 1. Ülkeyi sembolize eden arma, bir başka işaret veya harfler 2. Hareket idaresi 3. Beyanname Tescil No 4. Tarih 5. İzinli gönderici 6. İzin 191 BÖLÜM VI Transit iĢleminin ibrası, araĢtırma usulü Bu bölüm transit iĢlemlerinin ibrasını ve araĢtırma usulünü açıklamaktadır. Kısım 1 transit iĢleminin ibrası ve araĢtırma usulü ile ilgili genel teori ve mevzuatı ele almaktadır. Kısım 2 transit iĢleminin ibrası ve statü talebini içermektedir. Kısım 3 araĢtırma usulünü içermektedir. Kısım 4 kağıt usulü içermektedir. Kısım 5 sonradan kontrol iĢlemlerini içermektedir. Kısım 6 özel ulusal kurallar saklıdır. Kısım 7 gümrük idarelerinin kullanımı için saklıdır. Kısım 8 ekleri içermektedir. 192 Not: AĢağıdaki terimler kullanılmaktadır: - "transit rejimi": Ortak Transit Yönetmeliğine uygun olarak , bir eĢyanın gümrük kontrolü altında bir noktadan diğer noktaya taĢındığı gümrük rejimidir. - "transit iĢlemi": Transit rejimi altında eĢyanın hareket idaresinden varıĢ idaresine taĢınmasıdır. - "kağıt usul": Transit iĢlemi baĢlatılacağı sırada bilgisayarlı transit sistemi veya tacirin bilgisayarlı sistemi ya da bu iki sistem arasındaki ağ bağlantısının çalıĢmaması (sistemde veri bulunmuyorsa) durumunda kullanılan usuldür. - "basitleĢtirilmiĢ usuller ": Belirli taĢıma Ģekillerine özgü basitleĢtirilmiĢ transit rejimidir. 1. Giriş, mevzuat, ve genel teori 1.1. Giriş Bu kısım, yasal dayanak ve ana hatları açıklamaktadır. Paragraf 2 ibranın ve araĢtırma usulünün yasal dayanağını açıklamaktadır. 193 1.2. Mevzuat ve genel teori 1.2.1. Genel teori AraĢtırma iĢleminin yeterliği ile ilgili yasal dayanak, hareket idaresinin araĢtırma usulünün baĢlatılması ve takip edilmesinde kilit rol oynaması ve sorumlu olması ilkelerine dayanmaktadır. 1.2.1.1. OTY Madde 92 Transit rejiminin sonlandırılması ve ibrası Yasal kaynaklar ortak transit iĢleminin sonlanması ve ibrası arasında bir ayrım yapar. Transit rejiminin sonlandırılması, eĢyanın belgeleri ile birlikte varıĢ idaresine veya izinli alıcıya sunulması demektir. Transit rejiminin ibrası, transit iĢleminin varıĢ idaresinde ve hareket idaresinde karĢılaĢtırılmasına mevcut dayanarak olan doğru bir bilgilerin Ģekilde sonlandırılmıĢ olduğunun tespiti demektir. Bu ayrım ve yasal tanımlar transit iĢleminin (standart veya basitleĢtirilmiĢ) veya kullanılan sisteme (standart transit usulü veya kağıt usul) bakılmaksızın geçerlidir. ĠĢlemin ibrası, iĢlemin sonlandırıldığına iliĢkin kanıta bağlıdır. Böyle bir kanıtın (değerlendirmenin Ģekli, yapısı veya yöntemi usüle göre değiĢiklik gösterebilir) bulunmaması 194 durumunda ya yetkili makamlar tarafından rejimin sonlandırıldığının- varsa alternatif kanıtla- teyit edilmesi ya da bunun mümkün olmaması halinde borç ve tahsilatla ilgili hükümlere uygun olarak aĢağıdaki hususlarda karar verilmesi için gerekli adımlar atılır. - Bir yükümlülüğün (gümrükle ilgili) doğup doğmadığı, - Varsa yükümlüler, - Gerektiğinde cezai iĢlem uygulanıp uygulanmayacağı. 1.2.1.2. Rejimin sonlandırılmasının kontrolüne iliĢkin araĢtırma usulü Standart transit iĢlemi durumunda, araĢtırma usulüne baĢlamadan önce statü talebinde bulunulması gerekmektedir (Bakınız paragraf 2.5). Bundan sonra bir araĢtırma usulünün baĢlatılması gerekirse, hareket idaresi araĢtırma usulünün baĢlatılması için; - Asıl sorumluya 'UlaĢmayan Sevkiyat Bilgi Talebi' (IE140) (veya eğer sistemde mesaj yoksa asıl sorumluya buna eĢdeğer bir mektup) veya - Beyan edilen varıĢ idaresine bir 'AraĢtırma Talebi' (IE142) mesajlarından hangisini göndereceğine karar verir. 195 Hareket idaresi, 8 no.lu kutuda alıcıyı belirleyen bilginin bulunması durumunda doğrudan beyan edilen varıĢ idaresi nezdinde araĢtırma usulünü baĢlatabilir. Mevcut veri, beyan edilen varıĢ idaresine, varıĢtaki sorumlu kiĢiyle (alıcı) irtibata geçebilmesi için gerekli bilgileri sağlamalıdır. Her gümrük idaresi, 8 no.lu kutunun geçerli ve tam alıcı bilgileri ve açıkça belirtilmiĢ adres bilgileri ile doldurulmasının yararlarını anlatmalıdır. Ģekilde, Bu asıl asıl sorumlulara sorumlu gereksiz 'UlaĢmayan Sevkiyat Bilgi Talebi' (IE140) mesajını (veya eĢdeğer bir mektubu) almak zorunda kalmayabilir. Asıl sorumlu ile sadece, ‗Statü Talebi‘ (IE904) ve ‗Statü Yanıtı‘ (IE905) mesajlarının karĢılıklı olarak iletilmesinden sonra (ayrıntılı bilgi için bakınız madde 2.5) ve ‗AraĢtırma Talebi‘ (IE142) mesajından (ayrıntılı bilgi için bakınız madde 3.4.4) sonra varıĢ idaresinde iĢlemin sonlandırıldığına iliĢkin kanıt olmaması durumunda irtibata geçilmelidir. Not: "Yeterli bilgi"nin ne anlama geldiğine bağlı olarak araĢtırma usulünün nasıl/nerede baĢlatılacağı hareket idaresinin tasarrufundadır. 196 TACĠR 8 no.lu kutunun geçerli ve doğru alıcı bilgileri ile doldurulması ve açık adres bilgilerini içeriyor olması, yetkili gümrük makamlarından gelecek gereksiz bilgi taleplerinin önüne geçecektir. 1.2.1.3. Bilgi değiĢimi KarĢılıklı ek bilgi değiĢimi için veya belirli bir taĢıma hakkında soru sormak için 'AraĢtırma & Tahsilat Bilgisi' (IE144) ve 'AraĢtırma & Tahsilat Bilgisi Talebi' (IE145) mesajları tüm araĢtırma ve tahsilat süreci boyunca gönderilebilir. Bu bilgi değiĢimi hareket idaresi tarafından veya varıĢ idaresi tarafından baĢlatılabilir; usulün devamı için yanıta gerek yoktur. (IE144) mesajı hareket idaresince kullanılırken; (IE145) mesajı varıĢ idaresince kullanılır. Ġlave kağıt belgelerin de eklenmesi gerekiyorsa, ait oldukları iĢlemin MRN‘sine açıkça atıfta bulunarak doğrudan mesajlarda belirtilen irtibat kiĢisine diğer yollarla da gönderilebilir ( faks, e-posta, posta vs.) ve basılı olarak gönderilecekse, kapak olarak TC20A formu kullanılmalıdır. 2. Transit iĢleminin ibrası ve statü talebi 197 2.1. GiriĢ Bu paragraf transit iĢleminin ibrası ve statü talebi hakkında bilgi vermektedir. Paragraf 2 ibra koĢullarını ele almaktadır. Paragraf 3 ibranın sonuçlarını ele almaktadır. Paragraf 4 ibra formunu ele almaktadır. 2.2. Ġbra koĢulları 198 OTY Madde 92 Transit iĢlemi, Bölüm IV kısım 4‘te belirtildiği Ģekilde sonlandırılması durumunda ibra edilir. Ġbraya yetkili olan makam hareket idaresidir. Ġbra, kullanılan usullere bağlı olarak farklı Ģekillerde olabilir2. Genel olarak, ibra harekette belirtilen ve varıĢta kaydedilen ve onaylanan transit iĢlemine ait verilerin karĢılaĢtırılmasına dayanır. 2.3. Ġbranın sonuçları Transit iĢleminin ibra edilmesi durumu, zımnen veya alenen, daha ileri bir tarihte ortaya çıkması durumunda (tahsilat veya cezaların uygulanması için düzenleyici süreler), yetkili makamın, iĢlemin aslında gerçekten sonlandırılmadığı ve bu nedenle ibra edilmediği, ve/veya ileri safhalarda transit iĢlemine dair düzensizliklerin tespit edildiği gerekçesiyle asıl sorumlu ve/veya kefile yönelik iĢlem yapılmasına iliĢkin hak ve yükümlülüklerine halel getirmez. 2.4. Ġbranın Ģekli Rejimin ibrası genelde zımnen olur, yetkili makam tarafından asıl sorumlu ve/veya kefile herhangi bir bilgi verilmez. Asıl sorumlu ve kefil aksi bir bildirimin olmaması 2 Elektronik mesajlara dayanan bir karĢılaĢtırma olabilir ("Öngörülen VarıĢ Kaydı" ile "Kontrol Sonuçları"nın bilgisayarlı sistemde karĢılaĢtırılması) veya dökümanların eĢleĢtirilmesi (TRB, TĠB‘e dayalı procedure gore 1 no.lu nüsha ile 5 no.lu nüsha artı yükleme listelerinin karĢılaĢtırılması basitleĢtirilmiĢ usüller -düzey 1 varıĢ idaresindeki hava manifestoları ile aylık listelerin karĢılaĢtırılması) . 199 durumunda iĢlemin ibra edilmiĢ olduğunu varsayar. Not: Her gümrük idaresi asıl sorumluyu ibrayla ilgili olarak 'Ġbra Bildirimi' (IE045) mesajı veya mektup yollayarak bilgilendirebilir. Her iki durumda da bu mesaj veya mektup bilgi verici olarak düĢünülmüĢtür ve yasal bir değeri yoktur. Yetkili gümrük makamı, transit iĢleminin sonlandırıldığına iliĢkin kanıt olmaması (veya Ģüphe olması) ve bu yüzden hareket idaresinin iĢlemi ibra edemiyor olması (bakınız 1.2.2.1. ve 3.2) durumlarında asıl sorumlu, kefil veya diğer yetkili makamlarla irtibata geçmelidir. Belirli taşıma Genel şekillerine özgü kullanılan taĢıma Ģekline bakılmaksızın, belirli taĢıma basitleştirilmiş usüller bir teminat uygulaması sağlayabilmek için, Ģekillerine özgü basitleĢtirilmiĢ usüllere iliĢkin mümkün olduğunca benzer bir yaklaĢımın izlenmesi gerekmektedir. 2.5. Statü talebi ve yanıtı AraĢtırma usulü baĢlatılmadan önce bir statü talebinde bulunulması gerekir. Bu yöntemle, aslında varıĢ idaresinde kapatılmıĢ ama iptal mesajları teknik nedenlerle sistemde kaybolmuĢ olan transit iĢlemlerine iliĢkin gereksiz araĢtırma taleplerinde bulunulmasının önüne geçilebilir. ‗Statü Talebi' (IE904) mesajı; - ‗VarıĢ Bilgisi‘ (IE006) mesajı alınmamıĢsa, eĢyanın varıĢ idaresine sunulması için verilen süre sınırının aĢılmasından sonra beyan edilen varıĢ idaresine, - ‗VarıĢ Bilgisi‘ (IE006) mesajı‘nın alınmasından altı 200 gün sonra gerçek varıĢ idaresine, gönderilmelidir. Sistem varıĢtaki statünün hareketteki statüyle uyumlu olup olmadığını otomatik olarak kontrol eder ve ‗Statü Yanıtı‘ (IE905) mesajı ile yanıt verir. Hareket idaresindeki transit iĢleminin düzgün biçimde takip edilmesini sağlamak amacıyla, eksik olan bilgilerin mümkün olan tüm yollarla ( örneğin eksik olan (IE006) ve (IE018) mesajlarının yeniden gönderilmesi) derhal iletilmesi, hem hareket hem de varıĢ idaresinin sorumluluğundadır. Teknik sorunlar yaĢanması durumunda, bu sorunlar mümkün olan en kısa sürede araĢtırılmalı ve çözülmelidir. Bu teknik sorunların eksik olan mesajların (IE006 ve IE018) yeniden gönderilmesine engel olduğu nadiren ve istisnai durumlarda varıĢ idaresi, hareket idaresinin iĢlemi ibra edebilmesi için baĢka kanıtlar gönderebilir (örneğin TC20A formuyla birlikte varıĢ idaresince verilen transit refakat belgesi (TRB)). Rejimin sonlandırıldığına iliĢkin kanıt yoksa hareket idaresi rejimi ibra etmez (daha fazla bilgi için bakınız madde Hata! BaĢvuru kaynağı bulunamadı.). Not: VarıĢ idaresinden yalnızca e-posta yoluyla gönderilen bilgi (baĢlı baĢına) rejimin sonlandırıldığına iliĢkin bir kanıt olarak kabul edilmemelidir. 201 3. AraĢtırma usulü 3.1. GiriĢ Bu paragraf araĢtırma usulü hakkında bilgi vermektedir: Paragraf 2 asıl sorumlu nezdinde baĢlatılan araĢtırma usulünü açıklamaktadır. Paragraf 3 alternatif kanıtları açıklamaktadır. Paragraf 4 varıĢ idaresi nezdinde baĢlatılan araĢtırma usulünü açıklamaktadır. AraĢtırma usulünün amacı temel olarak transit iĢleminin ibrası maksadıyla, rejimin sonlandırılmasına iliĢkin kanıt sağlamaktır. Böyle bir kanıtın bulunmaması durumunda veya sunulan kanıtın daha ileri bir tarihte bulunmuĢ olması veya geçersiz olması durumunda hareket idaresi aĢağıdakileri yapmalıdır: o Yükümlülüğün doğduğu koĢulları belirlemek, o Yükümlüyü (yükümlüleri) belirlemek AraĢtırma usulü, asıl sorumlu tarafından sağlanan her türlü bilgiyi dikkate alarak, yetkili makamlar arasındaki idari iĢbirliğine dayanmaktadır. Düzgün biçimde iĢleyebilmesi için Ģunlar gereklidir: Teknik kurallar ve Ģartlara göre tam olarak doldurulmuĢ ‗AraĢtırma Talebi' (IE142) mesajı, GönderilmiĢ 'VarıĢ Bilgisi' (IE006) mesajının varıĢ idaresince doğru biçimde değerlendirilmesi, Muhatap makamlarca 202 çabuk (zamanında ve gecikmeksizin) ve açık yanıt, AraĢtırma usulü için yetkili gümrük idarelerinin güncel listesi. 3.2. Asıl sorumlu nezdinde baĢlatılan araĢtırma Bu madde, transit iĢleminin sonlandırıldığına iliĢkin kanıtın var olmaması durumunda, hareket idaresinin hangi koĢullar altında asıl sorumludan bilgi isteyebileceğine iliĢkin bilgi vermektedir. Bilgi talebinin amaçları 3.2.1. Bilgi talebi, asıl sorumlunun, iĢlemin sonlandırıldığına iliĢkin kanıt sağlaması amacıyla yapılır. Asıl sorumludan bilgi talebinin genel usulü 3.2.2. Asıl sorumluya Ģu durumlarla ilgili bilgi verilmelidir. - EĢyanın varıĢ idaresine sunulması için gereken süre sınırının aĢılması (varıĢ idaresinden 'VarıĢ Bilgisi' (IE006) mesajı‘nın alınmaması durumunda) ve - ‗Statü Talebi' (IE904) ve ‗Statü Yanıtı' (IE905) mesajlarının gönderilmiĢ olması ve taĢıma durumunun her iki gümrük idaresinde de aynı/eĢit olması durumunda ve - Beyan edilen varıĢ idaresince 8 no.lu kutudaki bilginin araĢtırma usulünü baĢlatmak için yetersiz olduğunun anlaĢılması durumunda, veya - 'AraĢtırma Talebi' (IE142) mesajının gönderilmesinden en az 28 gün sonra talepte bulunulan varıĢ idaresinden yanıt gelmemesi veya ‗AraĢtırma Yanıtı‘ (IE143) 203 mesajıyla kod 1 veya 2 kullanılarak olumsuz yanıt gelmesi durumunda (bakınız 3.4.4). (Ayrıca bakınız 3.4.5.) Gümrük makamı; - Asıl sorumluya harici mesajlar 'UlaĢmayan Sevkiyat Bilgi Talebi' (IE140) mesajı ve asıl sorumludan yanıt olarak 'UlaĢmayan Sevkiyat Hakkında Bilgi' (IE141) mesajı veya - Ek 8.2‘deki örnek yazı kullanabilir. - Her durumda, hareket idaresi asıl sorumluya yeterli bilgi sağlaması için 28 gün verir. - Asıl sorumlu tarafından sağlanan bilgi, rejimi ibra etmek için yeterli görülmüyor ancak araĢtırma usulünü devam ettirmek için yeterli görülüyorsa, hareket idaresi ilgili olan gümrük idarelerine ‗AraĢtırma Talebi‘ (IE142) mesajı göndermeli veya halihazırda (IE142) mesajının varıĢ idaresine mevcut ek bilgi olduğuna dair bilgi veren ‗AraĢtırma & Tahsilat Bilgisi (IE144) mesajını kullanarak gönderildiği varıĢ idaresi nezdinde araĢtırma usulünü sürdürür. Not: 8 no.lu kutudaki bilgi yeterli görülmüyorsa ve asıl sorumlu: - 28 günlük süre sınırı içinde herhangi bir bilgi vermiyorsa veya - sağlanan bilgi bir tahsilatın gerekçesi ise veya, - sağlanan bilgi araĢtırma usulünü baĢlatmak için yeterli görülmüyorsa; 204 tahsilat 28 günlük süre sınırının dolmasından bir ay sonra baĢlamalıdır. (bakınız BÖLÜM VIII, yükümlülük ve tahsilat). TACĠR - Hareketteki yetkili gümrük makamlarınca kullanılan yönteme bağlı olarak asıl sorumlu 28 gün içinde aĢağıdaki Ģekillerde bilgi sağlamak zorundadır: - 'UlaĢmayan Sevkiyat Bilgisi' (IE141) mesajı; veya - Ek 8.2‘deki örnek yazı ile. Not: Sağlanan bilgi rejimin ibrası için yeterli görülmeyebilir ama araĢtırma usulünü sürdürülmesi için yeterli olabilir. Belirli taĢıma Ģekillerine özgü basitleĢtirilmiĢ 3.2.3. usuller durumunda bilgi talebi usulü Asıl sorumlu bilgilendirilir: - Havayolu– düzey 1 için basitleĢtirilmiĢ usüller çerçevesinde: Manifestoların hareket idaresine sunulduğu ayın sonundan baĢlamak üzere iki aylık süre sınırının sonunda manifestoların aylık listelerinin hareket havaalanının veya hareket limanın yetkili makamına iletilmemesi, veya Aylık listelerin tüm manifestoları içermediği durumlarda (manifestolar listelenmediği için iĢlem sonlandırılmıĢ olarak kabul edilmez); Havayolu– düzey 2 için basitleĢtirilmiĢ usüller - çerçevesinde: Havayolu Ģirketince manifestoların ve/veya tutulan kayıtların denetimi veya VarıĢtaki havaalanı yetkililerinin ihlal veya 205 usulsüzlüğe mevcut dair bildiriminin olmadığını veya manifestonun varıĢ noktasında sunulmadığını ortaya çıkarması durumunda; - Boru hatları için basitleĢtirilmiĢ usuller çerçevesinde, boru hattı sahibince tutulan kayıtlar üzerinde yapılan denetimde, eĢyanın, alıcının tesislerine veya dağıtım ağlarına ulaĢmadığı veya alıcı kayıtlarına girmediği durumlarda Yazı örneği Bu amaçla Ek 8.2‘de yer alan yazı örneği kullanılır. Bu örneğin kullanılması zorunlu değildir ama bu örnek gerekli olan en az veriyi göstermektedir. Asıl sorumlunun yetkili makamlarla elektronik yollarla iletiĢim kurduğu durumlarda, yazı ve yanıt yerine eĢdeğer elektronik mesajlar kullanılabilir. Bununla birlikte, iĢlemin sonlandırılmadığının asıl sorumlunun kendisi (havayolu ya da denizyolu Ģirketi, demiryolu veya taĢıma Ģirketi veya boru hattı sahibi) tarafından belirli taĢıma Ģekillerine özgü basitleĢtirilmiĢ usule iliĢkin yükümlülüklerine uygun biçimde tespit edildiği ve bildirildiği durumlarda bir bilgi talebi gerekli değildir. Asıl sorumlunun yetkili makamlarla elektronik yollarla iletiĢim kurduğu durumlarda bu bildirimin yerine eĢdeğer bir elektronik mesaj da kullanılabilir. 3.3. Rejimin sonlandırılmasına iliĢkin alternatif kanıt Rejimin sonlandırılmasına iliĢkin idari bir kanıtın olmaması durumunda asıl sorumludan 28 gün içinde bir 206 kanıt sunması (örneğin alternatif kanıta eĢit değerde bir belge) istenebilir. Mevzuat, hareket idaresi tarafından, transit iĢleminin sonlandırıldığına veya değerlendirilebileceğine sonlandırılmıĢ iliĢkin kanıt olarak olarak kabul edilebilecek belgeleri 3 kategoride belirtmiĢtir. BaĢka bir belge alternatif kanıt olarak kabul edilemez. 1. Gümrük makamlarınca onaylanmıĢ, eĢyayı tanımlayan ve eĢyanın varıĢ idaresinde veya izinli alıcıya sunulduğunu belirten belge. 2. EĢyanın gümrükçe onaylanmıĢ iĢlem veya kullanıma girdiği üçüncü bir ülkede verilen gümrük belgesi. 3. Üçüncü bir ülkede verilen, bu ülke makamlarınca düzenlenmiĢ ve eĢyanın üçüncü ülkelerde serbest dolaĢımda olduğunu gösterir belge. Böyle bir alternatif kanıt sadece bir gümrük makamı tarafından onaylanmıĢ olduğu ve hareket idaresi tarafından yeterli görüldüğü durumlarda kabul edilebilir. Yani, alternatif kanıt gerçekten eĢyaya ait olduğunu doğrulama imkanı vermeli ve belgenin aslına uygunluğuna ve onaylanmıĢ olmasına iliĢkin hiçbir Ģüphe olmamalıdır. Her durumda ispat yükümlülüğü asıl sorumluya aittir. 3.3.1. EĢyanın varıĢ idaresine veya izinli alıcıya sunulduğuna iliĢkin alternatif kanıt Bu alternatif kanıt, gümrük makamlarınca onaylanmıĢ herhangi bir belgedir. Hareket referans numarası (TRB‘de varsa) belirtilmelidir. Söz konusu eĢyayı tanımlamalı ve varıĢ idaresine veya izinli 207 alıcıya sunulduğunu belirtmelidir. Özellikle, alternatif kanıt gümrük makamlarınca onaylanmıĢ aĢağıdaki belgelerden oluĢabilir: - TRB fotokopisi (MRN ile birlikte) veya - Kağıt usul durumunda TĠB veya TRB‘nin fotokopisi veya 5 no.lu nüshanın fotokopisi, veya - Beyannamenin fotokopisi veya eĢyanın varıĢ idaresine veya izinli alıcıya sunulduktan sonra baĢka bir gümrükçe onaylanmıĢ iĢlem veya kullanıma girdiğini gösterir belge, veya -belgelere (örneğin TĠB veya TRB‘nin 4 no.lu nüshası) ve/veya o idarede veya izinli alıcıdan sağlanan verilere dayanan, varıĢ idaresinden alınacak onaylı bir belge veya -bir ticari veya taĢıma belgesinin fotokopisi veya transit iĢlemle ilgilenen operatörün, söz konusu eĢyanın o idareye veya izinli alıcıya sunulduğunu gösterir bir kaydı (örneğin boĢaltma ve analiz raporları; konĢimentolar; havayolu faturaları; ödeme belgesi; faturalar; taĢıma emirleri). Hareket idaresi, sadece belirtilen süre dolduğunda resmi bir kanıt olmaması durumunda alternatif kanıtı rejimi sonlandırmak için değerlendirebilir. Resmi kanıt daha ileri bir tarihte alınırsa, kağıt usul durumunda, alternatif kanıttan öncelikli olur. VarıĢ idaresi, eĢya sunulduğunda alternatif kanıt olarak kullanılan TRB‘yi onaylar. 208 TACĠR EĢyanın varıĢ idaresine sunulmasına iliĢkin alternatif kanıt olarak, asıl sorumlu tarafından aĢağıdaki belgeler kullanılabilir: TRB fotokopisi (MRN ile birlikte); veya transit beyannamesi (kağıt usulde TĠB veya TRB); veya eĢyanın baĢka bir gümrükçe onaylanmıĢ iĢlem veya kullanıma girdiğini gösterir belgenin fotokopisi; veya transit belgeye ve/veya o idarede veya izinli alıcı tarafından sağlanan veriye dayanan, varıĢ idaresi tarafından verilen bir belge; veya bir ticari veya taĢıma belgesinin fotokopisi veya eĢyanın o idareye veya izinli alıcıya sunulduğunu gösterir kayıtlar Not: Alternatif kanıt gümrük makamlarınca onaylanmalı, söz konusu eĢyayı tanımlamalı, eĢyanın sunulduğunu kanıtlamalı ve MRN‘yi içermelidir. Hareket idaresi, alternatif kanıtı "yeterli" bulduğunda, yani gerçekten ilgili eĢyaya ait olduğunu doğrulama imkânı veriyorsa ve belgenin aslına uygunluğuna ve yetkili makamlarca onaylanmıĢ olmasına iliĢkin hiçbir Ģüphe yoksa transit iĢlemini ibra eder. Her durumda, gümrük makamının belgenin aslına uygunluğuna veya ilgili eĢyanın tanımlamasına iliĢkin herhangi bir Ģüphesi varsa alternatif kanıt ―Doğrulama Talebi‖ TC21 formu (bakınız madde 5) kullanarak sonradan kontrole tabi tutmalıdır. Alternatif kanıt, sonradan kontrolü talep eden makam verilerin uygun ve doğru olduğunu teyit etmeden kabul edilemez. 3.3.2. EĢyanın üçüncü bir ülkede gümrükçe onaylanmıĢ iĢlem veya kullanıma tabi tutulduğuna iliĢkin 209 alternatif kanıt EĢyanın varıĢ idaresine sunulmasına iliĢkin herhangi bir kanıtın bulunmaması durumunda, hareket idaresi, üçüncü bir ülkeye gümrükçe onaylanmıĢ iĢlem veya kullanıma tabi tutulan eĢyanın sunulduğuna dair bir belge veya belgenin onaylı fotokopisi olması durumunda, iĢlemi sonlandırılmıĢ olarak kabul edebilir. Alternatif kanıt bir gümrük belgesi olabilir veya üçüncü bir ülkede verilen, söz konusu eĢyanın gümrükçe onaylanmıĢ iĢlem veya kullanımda olduğunu gösteren, çıkıĢ ülkesinin yetkili makamlarına aslında söz konusu eĢyayı kapsadığını ve o eĢyanın bu nedenle Türkiye Gümrük Bölgesini terk ettiğini kanıtlayan yazılı bilgi olabilir (örneğin eĢyayı gümrük rejimine tabi tutan bir gümrük beyannamesi). Ancak bu tür alternatif kanıt aynı zamanda eĢyanın ilgili üçüncü bir ülkede serbest dolaĢımda olduğunu kanıtlayan, gümrük makamlarınca mühürlenmiĢ, hareket idaresine aslında söz konusu eĢyayı kapsadığını ve o eĢyanın bu nedenle Türkiye Gümrük Bölgesini terk ettiğini kanıtlayan bilgi de olabilir. TACĠR Söz konusu eĢyanın üçüncü bir ülkede gümrükçe onaylanmıĢ iĢlem veya kullanıma tabi tutulduğuna dair alternatif kanıt olarak asıl sorumlu tarafından aĢağıdaki belgeler de kullanılabilir: Bir gümrük belgesi veya eĢyanın baĢka bir gümrükçe onaylanmıĢ iĢlem veya kullanıma tabi tutulduğuna dair döküm veya 210 EĢyanın ilgili üçüncü bir ülkede serbest dolaĢımda olduğunu kanıtlayan bu ülkenin gümrük makamlarınca mühürlenmiĢ baĢka bir belge veya bilgi. Not: Bu alternatif kanıtların yerine, doğrulukları orijinal belgeleri onaylayan makamlarca, ilgili üçüncü ülkelerin yetkililerince onaylanmıĢ fotokopiler de kullanılabilir. Hareket idaresi, alternatif kanıtı "yeterli" bulduğunda, yani gerçekten ilgili eĢyaya ait olduğunu doğrulama imkânı veriyorsa ve belgenin aslına uygunluğuna ve yetkili makamlarca onaylanmıĢ olmasına iliĢkin hiçbir Ģüphe yoksa transit iĢlemini ibra eder. 3.4. VarıĢ idaresi nezdinde baĢlatılan araĢtırma Bu madde aĢağıdaki Ģekilde bölümlendirilmiĢtir: Paragraf 1 yetkili makam ve araĢtırma talebinde bulunulması için süre sınırını açıklamaktadır. Paragraf 2 araĢtırma talebinin gönderilmesini açıklamaktadır. Paragraf 3 araĢtırma talebinin iptal edilmesini açıklamaktadır. Paragraf 4 varıĢ idaresinin araĢtırma talebine tepkisini açıklamaktadır. Paragraf 5 araĢtırma usulünün sonuçlarını açıklamaktadır. 3.4.1. Yetkili makam ve araĢtırma talebinde bulunma için süre sınırı 211 'AraĢtırma Talebi' (IE142) hareket idaresi tarafından aĢağıdaki durumlarda yapılmalıdır: - 'VarıĢ Bilgisi' (IE006) mesajı eĢyanın varıĢta sunulması için öngörülen süre sınırına kadar ulaĢmadığında ve 8 no.lu kutu içeriği yetersiz olduğunda veya, - 'Kontrol Sonuçları' (IE018) mesajı 'VarıĢ Bilgisi' (IE006) mesajının alınmasından altı gün sonra alınmadığı takdirde veya, - yetkili makamlara transit iĢleminin sonlandırıldığına iliĢkin bilgi verilir verilmez veya onlar bundan Ģüphelenir Ģüphelenmez, veya - yetkili makam daha sonradan, sunulan kanıtın tahrif edilmiĢ olduğuna ve iĢlemin henüz sonlandırılmadığına iliĢkin bir bulgu elde eder etmez. Bununla birlikte, daha önceden sunulan kanıtları doğrulanması veya doğrulanmaması bir iĢe yaramayacaksa incelemeler baĢlatılmayacaktır. - Asıl sorumludan alınan bilgi rejimi ibra etmek için yeterli olarak görülmüyor ancak araĢtırma usulünü devam ettirmek için yeterli olarak görülüyorsa. 3.4.2. „AraĢtırma Talebi‟ (IE142) mesajının gönderilmesi Hareket idaresi varıĢ idaresine 'AraĢtırma Talebi' (IE142) göndermelidir. Gümrük idaresinin kolaylaĢtırmak maksadıyla hareketteki çalıĢmalarını irtibat kiĢisi belirtilmelidir. 3.4.3. „AraĢtırma Talebi‟ (IE142) mesajının iptal edilmesi Herhangi bir nedenle, hareket idaresi "AraĢtırma Talebi" 212 (IE142)‘yi iptal etmeye karar verirse, 'AraĢtırma Bildirimi Ġptali' (IE059), incelemelerini durdurması için talepte bulunulan varıĢ idaresine gönderilmelidir. 3.4.4. Talepte bulunulan varıĢ idaresinin yanıtı VarıĢ idaresi önce kendi kayıtlarını inceler veya mümkünse, izinli alıcının kayıtlarını inceler. Bu araĢtırma bazen, sadece uygun varıĢ bildiriminin ve kontrol sonuçları mesajlarının eksik olduğunu göstererek transit rejiminin uygun biçimde sonlandırılmasını sağlar. Kendi kayıtları üzerinde veya izinli alıcının kayıtları üzerinde araĢtırma yapılmasının mümkün olmadığı hallerde,varıĢ idaresi; - eĢyayı ve belgeleri varıĢ idaresine beyan edilen veya baĢka idareye sunulmaksızın doğrudan teslim almıĢ olan alıcıyla veya - ek bilgi verebilecek baĢka bir sorumlu kiĢiyle irtibata geçmelidir. Yukarıda belirtilen adımların atılmasından sonra aĢağıdaki durumlarla karĢılaĢılması olasıdır: Söz konusu eĢya varıĢ idaresine veya izinli alıcıya zamanında sunulmuĢtur ancak - rejimin sonlandırılmasına dair kanıt (IE006 ve/veya IE018) belirtilen süre içinde dönmemiĢtir. Bu durumda, varıĢ idaresi derhal eksik olan mesajları talepte bulunan hareket idaresine göndermelidir. Rejimin sonlandırılmasına dair kanıt 'VarıĢ Bildirimi' (IE007) ve/veya 'BoĢaltma Açıklamaları' (IE044) izinli alıcı tarafından varıĢ idaresine gönderilmemiĢtir. Bu durumda varıĢ idaresi, izinli alıcıdan gerekli olan eksik bilgiyi talep ettikten sonra, eksik olan IE006 ve/veya 213 IE018‘i talepte bulunan hareket idaresine derhal göndermelidir. VarıĢ idaresi izinli alıcının izni için gerekli adımları atmalıdır. Not: IE006 ve IE018 veya IE018‘in gönderilmesine sadece transit iĢlem öngörülen süre içinde sona erdiğinde ve gümrük gözetiminden çıkarılmadığı durumlarda izin verilir. Süresi içinde düzgün biçimde sonlandırılmıĢ bir iĢlem olmalı (örneğin sadece transit reijm kaydının varıĢ idaresinde eksik olması) veya geç sunulması yasal düzenlemelere uygun biçimde olmalıdır. VarıĢ idaresi transit iĢlemini sistemde sonlandırmamıĢ ancak eĢya üçüncü bir ülkeye ihraç edilmiĢtir: VarıĢ idaresi eĢyanın üçüncü bir ülkeye ihraç edildiğinden emin olursa - VarıĢ idaresi, hareket idaresine IE006 ve IE018 mesajlarını gönderir, veya - VarıĢ idaresi, baĢka bir alternatif yoksa veya eĢyanın varıĢ noktasına ulaĢtığını veya burada sunulduğunu teyit edecek bir mesaj yoksa hareket idaresi bu belgelerin söz konusu kapsadığından ve bu nedenle Türkiye eĢyayı Gümrük Bölgesini terk ettiğinden emin olmak amacıyla TC20A formunun kapsadığı, eĢyanın üçüncü bir ülkeye ihraç edildiğini kanıtlayan baĢkaca her türlü belge ve veriyi göndermelidir. 214 AraĢtırmanın sonucunda, varıĢ idaresi hiç vakit kaybetmeden, mümkün olan en kısa süre içinde ama araĢtırma talebini aldıktan en geç 28 gün içinde ya ek bilgi talep ederek ('AraĢtırma & Tahsilat Bilgisi Talebi' (IE145) mesajı kullanarak), veya aĢağıdaki 'AraĢtırma Yanıtı' (IE143)‘ndaki cevap kodlarından birini kullanarak yanıt vermelidir: Kod "1" –VarıĢta hareket bilinmiyor EĢya beyan edilen varıĢ idaresine sunulmamıĢtır. Hareket idaresi mümkünse gerçek varıĢ idaresini belirlemeye çalıĢmalı veya asıl sorumludan talepte bulunmalıdır. Kod "2" –varsayılan mükerrerlik - EĢya beyan edilen varıĢ idaresine sunulmuĢtur ve bu makamlar aynı eĢya için iki ‗Beyan Bilgisi‘ (IE015) olduğunu varsaymaktadır. Hareket idaresi, asıl sorumlunun talebi üzerine bu iki beyandan birini iptal etmelidir. Kod "3" –iade nüshası - EĢya beyan edilen varıĢ idaresine sunulmuĢtur ama bu idare (IE006) ve (IE018) mesajlarını kullanarak iĢlemi sonlandıramamıĢ ve onun yerine hareket idaresine henüz ulaĢmamıĢ olan alternatif kanıt (örneğin TRB fotokopisi) göndermiĢtir. 3.4.4.1 Bilgi değişimi mesajlarının kullanımı AraĢtırma usulüne ek olarak, IE144 ve IE145 mesajları vasıtasıyla bilgi alıĢveriĢi araĢtırma usulünün baĢlamasından (IE140 veya IE142‘nin gönderilmesi) borcun tahsil edilmesine (IE152‘nin gönderilmesi) kadar 215 yapılabilir. Bu bilgi alıĢveriĢi mesajları açık olan bir 'AraĢtırma Talebi'ni (IE142) kapatmaz veya bir 'UlaĢmayan Sevkiyat Bilgi Talebi' (IE140) açmaz. Bununla birlikte, hareket idaresi NCTS verisi veya ‗AraĢtırma Talebi‘ (IE142) içinde verilen bilgi, varıĢ idaresinin gerekli herhangi bir araĢtırmayı yürütmesini sağlayacak yeterlilikte değilse, varıĢ idaresi uygun talep edilen bilgi kodlarını kullanarak 'AraĢtırma & Tahsilat Bilgisi Talebi' (IE145) göndermek suretiyle hareket idaresi ilave bilgi talep edebilir. Hareket idaresi, talepte bulunan varıĢ idaresince talep edilen ek bilgiyi uygun bilgi kodları kullanarak 'AraĢtırma & Tahsilat Bilgisi' (IE144) mesajıyla sağlamaya çalıĢır. Talep edilen kağıt belgeler doğrudan mesajda belirtilen irtibat kiĢisine gönderilmelidir. Bu, mümkünse alternatif yollarla da yapılabilir (posta, e-posta, telefaks, vb) ama MRN kullanılarak ve TC20A belgesi eklenerek açık biçimde gösterilmelidir. Not: Hareket idaresi ayrıca yanıt kodu kullanmadan önce, 'AraĢtırma & Tahsilat Bilgisi Talebi' (IE145) almadan, ek bilgiyle birlikte (kağıt üzerinde) 'AraĢtırma Tahsilat Bilgi' (IE144) veya TC20A formu gönderebilir. 3.4.5. AraĢtırma usulü sonuçlarının etkisi Alınan yanıtlar temelinde, asıl sorumludan alınan her türlü bilgi de dahil olmak üzere, hareket idaresi iĢlemin sonladırılıp sonlandırılmadığını ve rejimin ibra edilip edilemeyeceğini veya baĢka hangi adımların atılması gerektiğini belirlemelidir. 216 OTY Madde99 Transit iĢlemi bir araĢtırma usulü kapsamında uygun biçimde ibra edilebildiğinde, hareket idaresi derhal asıl sorumluyu ve kefili, sürece dahil olmuĢlarsa, bilgilendirmelidir. Ek olarak, hareket idaresi araĢtırma usulüne dahil olan diğer yetkili makamları ve özellikle teminat idaresini bilgilendirebilir. EĢya ile ilgili her türlü ek bilginin veya yetkili makamın her türlü gözleminin araĢtırma usulünün sonuçları üzerinde etkisi olabilir. Özellikle transit iĢlemi esnasında bir usulsüzlük veya sahtecilik (mevzuat hükümlerine aykırı olarak rejimden çıkartma, değiĢtirme, vb) tespit edilmesi durumunda ve/veya eĢyanın tamamen veya kısmen gümrük gözetimi dıĢına çıkartıldığında ve ayrıca kiĢilerin sahtecilik veya usulsüzlüklerden sorumlu olduğu tespit edildiğinde geçerlidir. Buna bağlı olarak, konuyla ilgili her türlü bilgi gecikmeksizin hareket idaresine iletilmelidir. 217 4. Kağıt usul Bu paragraf, sadece transit iĢleminin kağıt usul kullanılarak baĢlatıldığı durumlarda uygulanır. AĢağıdaki bölümlere ayrılır: Paragraf 1giriĢi ele almaktadır. Paragraf 2 araĢtırma usulünün baĢlatılması için yetkili makam ve süreyi ele almaktadır. Paragraf 3 araĢtırma bilgisinin baĢlatılmasını ele almaktadır. Paragraf 4 varıĢ ülkesinin araĢtırma bilgisine verdiği yanıtı ele almaktadır. Paragraf 5 araĢtırma usulünün sonuçlarını ele almaktadır. 4.1. Kağıt usul veya belirli taĢıma Ģekillerine özgü basitleĢtirilmiĢ usul durumunda araĢtırma bilgisi Bu paragraf kağıt usül durumunda aĢağıdaki belgelerden birinin bir transit beyanı olarak kullanılmasına iliĢkindir. - Tacirin sisteminden alınan bir TĠB çıktısı, veya, - Tacirin kullanmasının hareket idaresi tarafından uygun kabul edildiği durumda transit refakat belgesi (TRB). Bu durumda, TRB bir barkod veya Hareket Referans Numarası (MRN) taĢıyamaz. 4.1.1. GiriĢ 218 Transit rejiminin sonlandırıldığına iliĢkin bir kanıtın bulunmaması veya yetkili makamların bilgilendirilmemesi ya da rejimin sonlandırılmadığına dair Ģüphe bulunması durumlarında; - EĢyanın varıĢ idaresine sunulması için süre sınırından 1 ay sonra rejimin sonlandırıldığına dair kanıtın sunulması için Ek 8.2‘de yer alan yazı ile asıl sorumlu ile irtibata geçilir. - VarıĢ idaresi nezdinde araĢtırma usulü, eĢyanın varıĢ idaresine sunulması gereken süre sınırının bitiminden iki ay sonra baĢlatılır. AraĢtırma usulü özellikle aĢağıdakileri hedefler: - Rejimin ibra edilmesi amacıyla sonlandırmaya iliĢkin kanıt elde etmek, - Bu tür bir kanıtın olmaması veya sunulan kanıtın daha sonraki bir tarihte sahte veya geçersiz olduğunun ortaya çıkması durumunda yükümlülüğün doğup doğmadığını tespit etmek ve yükümlüyü belirlemek. AraĢtırma usulü için yetkili makamların listesi Ek 8.1‘de gösterilmiĢtir. AraĢtırma usulünün düzgün yürütülebilmesi için; Tam doldurulmuĢ araĢtırma bilgisi, VarıĢ idareleri tarafından etkin ve doğru Ģekilde kayıt edilmiĢ varıĢlar, Ġade nüshasının gecikmeksizin ve en geç 8 gün içinde geri gönderilmesi, Muhatap makamlar tarafından hızlı ve açık bir Ģekilde verilecek yanıt, Yetkili makamlar ve idarelerin güncel listesi, 219 Gereklidir. 4.1.2. Asıl sorumlu nezdinde baĢlatılan araĢtırma Hareket idaresi, 5 nolu nüsha veya TRB‘nin eĢyanın varıĢ idaresine sunulması gereken süre sınırından sonra 1 ay içinde geri gönderilmemesi durumunda, asıl sorumluyu bilgilendirmeli ve rejimin sonlandırıldığına dair kanıt sunmasını istemelidir. Asıl sorumluya, rejimin ibra edilmesi için ihtiyaç duyulan bilgiyi sağlaması için 28 gün verir. 4.1.3. Yetkili makam ve araĢtırma bilgisi baĢlatılması için süre AraĢtırma bilgisi, aĢağıdaki durumlarda hareket gümrük idaresi tarafından derhal baĢlatılır. - Asıl sorumludan rejimin sonlandırıldığına iliĢkin kanıt eĢyanın varıĢ idaresine sunulması gereken süre sınırından sonra 2 ay içinde alınmaması, - Yetkili makamların bilgilendirilmesi veya rejimin söz konusu eĢyanın tamamı sonlandırılmadığından veya erken bir bir kısmı için aĢamada Ģüphelenilmesi (yukarıda belirtilen süre sınırından önce olsa bile) ya da sunulan kanıtın farklılık göstermesi veya sahte olduğunun ortaya çıkması. ġüphe bulunması halinde, koĢullara bağlı olarak, kanıtın geçerliğinin teyidi için sonradan kontrol iĢlemlerinin araĢtırma usulünden önce veya o esnada yapılmasına karar verir. - Yetkili makamın sunulan kanıtın sahte olduğunu ve rejimin sonlandırılmadığını sonradan (yukarıda belirtilen süre sınırından sonra) tespit etmesi. Ancak, 220 daha önceden sunulan kanıtların teyit edilmesi veya geçersiz kılınmasının ve/veya yükümlülüğün ve yükümlünün belirlenmesinin yararlı olacağı ortaya çıkmadıkça araĢtırma baĢlatılmaz. AraĢtırma bilgisi; AraĢtırma bilgisi, araĢtırmanın baĢlatılması için 2 aylık sürenin bitiminden sonlandırabilecek önce tatmin asıl sorumlunun rejimi edici ―alternatif‖ kanıt sunabilmesi halinde baĢlatılmayabilir (ayrıntılı bilgi için bakınız paragraf 3.2.1.). 4.1.4. AraĢtırma bildirimi TC20 TC20 örneği AraĢtırma usulü, Ek 8.3‘te gösterilen TC20 örneğine uygun bir araĢtırma bildiriminin hareket idaresi tarafından varıĢ idaresine gönderilmesi ile devam ettirilir. AraĢtırma bilgisi, taahhütlü posta ile gönderilir. (teslim edildiğine iliĢkin bir alındı sağladığından) Her durumda, TC20‘nin gönderilme kaydı hareket idaresi tarafından tutulur. TC20 asıl sorumludan alınan özellikle eĢyanın değiĢen alıcısına iliĢkin ek bilgiler dahil tüm mevcut bilgileri içerir. TC20‘ye eĢyayı rejime tabi tutmak için kullanılan belgelerin birer örneği eklenir.(transit beyannamesinin 1 no.lu nüshası, yükleme listeleri, hava manifestosu vb.) TC20, sadece transit rejimini sonlandırmak için bilgi talebine iliĢkin asıl sorumlunun cevabının yeterli olmaması durumunda gönderilir. 221 4.1.5. VarıĢ idaresinin araĢtırma bildirimine yanıtı AraĢtırma bildirimini alan varıĢ idaresi, kendinde mevcut olan veya elde etmesi muhtemel bilgilere uyumlu bir Ģekilde derhal harekete geçmelidir. VarıĢ idaresi, öncelikle kendi kayıtlarını (TĠB‘in 4 ve 5 no.lu nüshalarının tescili veya tasnif edilmiĢ manifestolar vb.) veya üzerinde gerekli değiĢiklikler yapıldıktan sonra izinli alıcının kayıtlarını araĢtırır. Bu araĢtırma, bazen rejimi sonlandıracak olan henüz geri dönmemiĢ veya yanlıĢ tasnif edilen orijinal kanıtın (özellikle TĠB‘in 5 no.lu nüshası) bulunmasına yol açabilir. Böyle bir araĢtırmanın yapılması mümkün değilse, varıĢ idaresi (transit beyannamesinde görülen) hareket idaresi tarafından TC20‘de belirtilen ve eĢya ile belgeleri varıĢ idaresine sunmaksızın teslim aldığına inanılan alıcı veya ilgili kiĢiyle irtibata geçmelidir. Ek bilgi talebi Bununla birlikte, hareket idaresi tarafından TC20‘de veya ekli belgelerde gösterilen bilgilerin varıĢ idaresi tarafından gerekli araĢtırmanın yürütülmesine yeterli olmaması durumunda, varıĢ idaresi II no.lu kutusu doldurulmuĢ TC20‘yi ek bilgi talebiyle hareket idaresine göndermelidir Hareket idaresi, III no.lu kutuyu doldurmalı, talep edilen ilave bilgileri eklemeli ve TC20‘yi talep eden varıĢ idaresine geri göndermelidir. Yukarıda açıklanan araĢtırma usulü aĢamaları takip edilerek, aĢağıdaki varsayımsal durumlar olasıdır: 222 1. EĢyanın gerçekten varıĢ idaresi veya izinli alıcıya sunulması, fakat; - Rejimi sonlandırılmasına iliĢkin kanıtın (örneğin TĠB‘in 5 no.lu iade nüshası veya basitleĢtirilmiĢ hava yolu usulleri- düzey 1‘de aylık listenin iadesi) tanınan süre içinde geri dönmemesi. Bu durumda, varıĢ idaresi, kanıtı TC20‘nin IV no.lu kutusunu doldurduktan sonra TC20‘yi gönderen hareket idaresine derhal iade etmelidir. - Rejimi sonlandırılmasına iliĢkin kanıtın izinli alıcı tarafından varıĢ idaresine iade edilmemesi. Bu durumda, varıĢ idaresi, bu kanıt bulunur bulunmaz izinli alıcının eĢyanın varıĢ tarihine, mühürlerin durumuna dair sunduğu bilgiyi kontrol ettikten ve kanıtı kayıt ve kabul ettikten sonra usulüne uygun olarak doldurulmuĢ TC20 ile birlikte bunu hareket idaresine geri göndermelidir. VarıĢ idaresi, izinli alıcı açısından gerekli önlemi almalıdır. - Rejimin sonlandırıldığına iliĢkin kanıtın gönderilmiĢ fakat hareket idaresi tarafından alınmamıĢ olması. Bu durumda, varıĢ idaresi IV no.lu kutusu eksiksiz doldurulmuĢ TC20 ile birlikte kanıtı hareket idaresine iade etmelidir. Bu kanıt hareket idaresinden alınan bir belge (TĠB‘in 1 no.lu nüshası, hareketteki manifesto vb.) veya varıĢ idaresinin kendinde bulunan belgenin örneği (TĠB‘in 4 no.lu nüshası, varıĢtaki manifesto 223 veya elde tutulan aylık listenin bir örneği vb.) olabilir. VarıĢ idaresi, eĢyanın varıĢ tarihi ile birlikte yapılmıĢ herhangi bir kontrolün sonuçlarını belgeye açıklamalı olarak yazar ve onaylar. 2. EĢyanın varıĢ idaresine veya izinli alıcıya sunulmamıĢ olması: - VarıĢ idaresinde değiĢiklik olması: Bu durumda, rejimin sonlandırıldığına iliĢkin kanıtı hareket idaresine iade etmesi gereken idare gerçek varıĢ idaresidir: Beyan edilen varıĢ idaresi gerçek varıĢ idaresini belirleyebiliyorsa, TC20‘yi gerçek varıĢ idaresinin detaylarını IV no.lu kutuda gösteren TC20‘yi gerçek varıĢ idaresine iletir ve hareket idaresine TC20‘nin fotokopisini göndererek bilgilendirir. Beyan edilen varıĢ idaresi gerçek varıĢ idaresini belirleyemiyorsa, usulüne uygun açıklamalı TC20‘yi hareket idaresine doğrudan iade eder. - VarıĢ idaresinde değiĢiklik olmaması (veya bu tür bir değiĢikliğin not edilmemiĢ olması): Bu durumda, varıĢ idaresi eĢyanın TC20‘de gösterilen izinli olmayan bir alıcıya veya herhangi bir kiĢiye teslim edildiğini ortaya koyabilirse, varıĢ idaresi TC20 ve transit beyannamesinin örneğini hareket idaresine iade eder. Tüm ilgili bilgileri verir, gerekiyorsa ek bir belgede aĢağıdaki hususları belirtir: - Alıcının ve ilgili diğer kiĢilerin kimliği, 224 - Teslim edilen eĢyanın durumu, miktarı ve teslim tarihi, - EĢyaya sonradan uygulanan gümrükçe onaylanmıĢ iĢlem veya kullanım. VarıĢ idaresi, eĢyaya iliĢkin bir iz bulamıyorsa, usulüne uygun açıklamalı TC20 hareket idaresine doğrudan iade edilir (2 nci hususun ikinci noktasındaki ile aynı). 4.1.6. AraĢtırma usulünün sonuçları Asıl sorumludan alınan bilgi de dahil olmak üzere araĢtırma usulü neticesinde elde edilen yanıtlar üzerine, hareket idaresi rejimin sonlandırılıp sonlandırılmadığı ve ibra edilip edilemeyeceğine karar verir. Hareket idaresi, yükümlülük ve tahsilata iliĢkin hükümlere uygun olarak, aĢağıdaki hususlarda karar verir: Bir gümrük yükümlülüğünün doğup doğmadığı, Yükümlü kiĢi(ler) EĢyaya iliĢkin olarak yetkili makam tarafından alınan ek bilgi veya yapılan gözlemlerin araĢtırma usulünün sonuçları üzerinde etkisi olabilir. Bu, özellikle, bir usulsüzlük veya kaçakçılığın (eĢyanın rejimden mevzuata aykırı olarak çıkarılması, değiĢtirilmesi vb.) transit iĢlemi sırasında tespit edilmesi ve/veya eĢyanın tamamen veya kısmen gümrük gözetiminden çıkarıldığının anlaĢılması ve ayrıca usulsüzlük veya kaçakçılıktan sorumlu kiĢinin belirlenmesi durumudur. Buna göre, ilgili tüm bilgiler hareket idaresine gecikmeksizin bildirilmelidir. 225 Diğer taraftan, araĢtırma usulü kapsamında transit iĢleminin uygun bir Ģekilde ibra edilebildiği durumda, hareket idaresi araĢtırma usulüne dahil olan asıl sorumluyu ve kefili derhal bilgilendirir. Yetkili makam, kefili OTY‘nin 99 uncu maddesi hükümlerine uygun olarak bilgilendirir. Ek olarak, yetkili makam araĢtırma usulüne dahil olan diğer yetkili makamları ve özellikle teminat idaresini bilgilendirebilir. AraĢtırma usulüne iliĢkin daha fazla örnek Ek 8.5‘de bulunmaktadır. 5. Sonradan kontrol iĢlemleri Bu paragraf aĢağıdaki hususlarda bilgi vermektedir: Paragraf 1 kontrolün amaçları ve yöntemlerini açıklamaktadır. Paragraf 2 kontrole konu belgeleri açıklamaktadır. Paragraf 3 sonradan kontrol iĢleminin sonuçlarının etkilerini açıklamaktadır. 5.1. Sonradan kontrol amaç ve yöntemleri Sonradan kontrol, transit beyannamesi nüshaları ve diğer belgelerin üzerindeki mühür ve kayıtların veya transit rejimi ile ilgili bilgilerin gerçekliği ve doğruluğunu kontrol etmek amacıyla yapılır. Sonradan kontrol iĢlemleri, risk analizleri veya rastgele seçim esas alınarak yapılır. Ancak, suç veya usulsüzlüğe dair Ģüphe ve kaçakçılık kuĢkusu olması durumunda da sonradan kontrol yapılır. Yetkili makamlar, sonradan 226 kontrolün amaçlarını karĢılamak ve görevi kolaylaĢtırmak amacıyla, uygun olduğunda, teknolojik araçlar kullanabilir. Muhatap yetkili makamlar, formu, düzenlendiği tarihten itibaren 2 ay içinde talep eden yetkili makamlara iade eder. Yüksek kaçakçılık riski içeren eĢyaya (OTY Ek 1) iliĢkin belgenin kontrol edilecek olması veya sahte mühür kullanımından Ģüphelenilmesi durumunda, TC21 çapraz olarak kırmızı çizgiyle (tükenmez kalem, keçe kalem veya basılı Ģekilde) iĢaretlenir. Talebin yapıldığı yetkili makam, bu Ģekilde iĢaretlenmiĢ formu aldığı tarihten itibaren beĢ iĢ günü içinde iade eder. TC21 örneği Ek 8.5‘de gösterilmiĢtir. 5.2. Sonradan kontrole tabi belgeler 5.2.1. Transit beyannameleri (kağıt usul) Kaçakçılığı tespit etmek ve önlemek amacıyla beyanname ve onaylar, açıkça bir hatadan veya geçerliliklerinden Ģüphelenilmesi durumunda, hareket ve varıĢ idaresi tarafından sonradan kontrol edilir. Bu sonradan kontrol, Ek 8.5‘de gösterilen örnek TC21 formuyla yapılır. Sonradan kontrol nedeni formda belirtilir. Ayrıca, hareket idaresi, iade edilen transit beyannamesi iade nüshalarınının her 1000 tanesinden rastgele 2 tanesini sonradan kontrolünü talep eder. 5.2.2. Bir transit beyannamesi olarak manifesto 227 EĢyanın OTY Madde 75‘te basitleĢtirilmiĢ usul- düzey 2 belirtilen havayolu kullanılarak taĢınması durumunda, gümrük kontrolü, varıĢ havaalanı gümrük makamları tarafından, sonradan, algılanan risk düzeyine dayalı sistem denetimleri aracılığıyla yapılır. Gerekli görülürse, varıĢ havaalanındaki yetkili gümrük makamları manifesto detaylarını, hareket havaalanındaki yetkili gümrük makamlarına sonradan kontrol için gönderir. Sonradan kontrol, Ek 8.6‘da gösterilen TC21(A) formu aracılığıyla yapılır. Her bir form, manifestodan bir hava aracı veya gemi ile sadece bir yetkilendirilmiĢ operatöre iliĢkin detayları kapsar. TC21(A) formunun 1, 2 ve 3 nolu bölümleri varıĢ havaalanındaki yetkili gümrük makamları tarafından tamamlanır. Gerekli olduğunda, sonradan kontrol için seçilmiĢ sevkiyata iliĢkin hava aracı veya gemi manifestosundan elde edilen bilgiler forma eklenir. VarıĢ havaalanındaki yetkili gümrük makamları, TC21(A) formu üzerindeki manifesto detaylarını, yetkilendirilmiĢ operatör tarafından tutulan ticari kayıtlara atıf yaparak sonradan kontrol eder. Sonradan kontrolün sonuçları, formun 4 ve 5 no.lu bölümlerinde gösterilir. Herhangi bir farklılık, 4 no.lu bölümde gösterilir. 5.2.3. Alternatif kanıt Hareket idaresi, kuĢku veya Ģüphe olması durumunda, sunulan alternatif kanıtın sonradan kontrolünü ister. Ayrıca, hareket idaresi her 1000 belgeden en az 10 tanesinin sonradan kontrolünü talep eder. 228 5.3. Sonradan kontrolün sonuçları Sonradan kontrolü talep eden yetkili makam, elde ettiği bilgilere dayanarak uygun önlemleri alır. Bununla birlikte, transit rejimi sırasında bir gümrük yükümlülüğü doğduğunda, gerekli görülürse araĢtırma baĢlatmak ve gümrük yükümlülüğü ve yükümlüsüne (bakınız Transit El Kitabı Bölüm VIII) iliĢkin temel unsurları belirlemek hareket idaresinin sorumluluğundadır. 6. Ġstisnalar 7. Özel ulusal hükümler (saklıdır) 8. Ekler 8.1. Yetkili makamlar listesi 8.2. Asıl sorumluya Bildirme Yazısı Örneği 8.3. TC20 araĢtırma bildirimi örneği ve açıklayıcı not 8.4. TC20A bilgi gönderme örneği 8.5. TC21 sonradan talep örneği 8.6. TC21A sonradan talep örneği 8.7. AraĢtırma usulüne iliĢkin örnekler 229 Ek 8.1 Yetkili makamlar listesi Listede; 1. Rejimin sonlandırılmasına iliĢkin kanıtın bulunmaması durumunda asıl sorumluya bildirme yazısını gönderen hareket idaresi, 2. AraĢtırma bildirimi ve tekit yazısını gönderen hareket idaresi, 3. AraĢtırma bildirimi ve tekit yazısı gönderilecek (‗üst makam‘ dahil) varıĢ idaresi, 4. Sonradan doğrulama talebi gönderen yetkili makamlar, 5. Sonradan doğrulama talebi alan yetkili makamlar , 6. Nihai alıcı bilinmediğinden belgelerin doğrudan gönderilememesi durumunda ekli tüm belgelerle birlikte TC20 (A) formunun gönderilebildiği merkezi idare gösterilir. Havayoluyla taĢıma ile ilgili iĢlemler çerçevesinde araĢtırma ve kontrolleri kolaylaĢtırmak amacıyla havaalanları ve ilgili gümrük idareleri listesi BÖLÜM V‘in Ek 8.5‘inde yer almaktadır. TÜRKĠYE 1. Bildirme yazısı Hareket idaresi 2. AraĢtırma bildirimi gönderen Hareket idaresi 3. AraĢtırma bildirimi gönderilen Sonradan kontrol talebi gönderen Sonradan kontrol talebi gönderilen 4. 5. AraĢtırma bildirimi: VarıĢ idaresi Hareket idaresi VarıĢ idaresi 230 6. TC20 (A) ve NCTS ile ilgili diğer tüm belgelerin alıcısı E-posta: Belgegeçer: 231 Ek 8.2 ......................................... (hareket idaresinin adı) ASIL SORUMLUYA BĠLDĠRĠM ..................... (yer ve tarih) Dosya No: Konu: Ortak Transit Rejiminin sonlandırılmasına iliĢkin kanıtın bulunmaması ........................................................... ........................................................... ........................................................... (asıl sorumlunun adı ve adresi) AĢağıdaki ortak transit beyannameleri için asıl sorumlusunuz. ...................................................................................................... ...................................................................................................... ...................................................................................................... (transit beyanname(lerinin) tarih ve sayı(ları) .............................................. hareket idaresinden (hareket idaresinin adı) Ortak Transit Yönetmeliğinin 104 üncü maddesine uygun olarak, yukarıda anılan beyannameler için ortak transit rejimi sonu kanıtı idaremizde bulunmamaktadır. Transit beyannamesinin tescil tarihinden iki ay sonra araĢtırma usulünün baĢlatılması gerektiğinden, varıĢ idarelerindeki herhangi bir değiĢikliğin belirtilmesi suretiyle rejimin sonlandırıldığını kanıtlayacak bilgi ve belgelerin, bu yazının tarihinden itibaren bir ay içinde gönderilmesi gerekmektedir. Gönderilecek her türlü kanıt, Ortak Transit Yönetmeliğinin 94 üncü maddesi hükümlerine uygun olmalıdır. Ortak Transit Yönetmeliğinin 96 ve 97 nci maddeleri kapsamında, söz konusu beyannameler için rejimin sonlandırıldığını tespit edilememesi halinde, bu beyannameler kapsamı eĢya ile ilgili doğacak gümrük vergileri ile diğer yükler için sorumlu olacağınız hususunda, Bilgi ve gereğini rica ederim. ………………..……… (Ġmza-Ad Soyad) 232 Ek 8.3 TC20 - ARAġTIRMA BĠLDĠRĠMĠ I. HAREKET ĠDARESĠ TARAFINDAN DOLDURULACAKTIR B. A. Transit beyannamesi Tescil No .... nüshanın fotokopisi iliĢiktedir. C. Hareket idaresi B. VarıĢ idaresi E. TaĢıma aracının kimliği: F. Alıcı (adı ve açık adresi): G. Asıl sorumlu tarafından verilen bilgilere göre, eĢya: 1. ___/___/___ tarihinde idarenize sunulmuĢtur. G A 2. ___/___/___ tarihinde alıcıya teslim edilmiĢtir. Y G A Y 3. ___/___/___ tarihinde ………………………...………………………………..‘a teslim edilmiĢtir. G A (kiĢi veya firmanın adı ve adresi) Y H. Ġdarenizce ___/___/___ tarihinde düzenlenen belgeye iliĢkin alındı idaremize sunulmuĢtur. G A Y I. Asıl sorumlu, eĢyanın nerede olduğu hakkında herhangi bir bilgi verememektedir. Yer ve tarih: Ġmza: Mühür: II. VARIġ ĠDARESĠ TARAFINDAN DOLDURULACAKTIR : TALEP Daha fazla araĢtırma yapmak için hareket idaresinin aĢağıdakileri göndermesi veya bildirmesi gereklidir: 1. EĢyanın açık tanımı 2. Faturanın bir fotokopisi 3. Manifesto, konĢimento veya hava konĢimentosunun bir fotokopisi 5. AĢağıdaki belge veya bilgiler: 4. VarıĢ idaresinde iĢlemlerin yürütülmesinden sorumlu kiĢinin adı Yer ve tarih: Ġmza: Mühür: III. HAREKET ĠDARESĠ TARAFINDAN DOLDURULACAKTIR: TALEBE VERĠLEN YANIT 1. Bilgi, nüsha veya belgeler iliĢiktedir. 1 2 3 4 5 2. Talebinizin no.lu maddelerinde yer alan bilgi, nüsha veya belgeler mevcut değildir. Ġmza: Yer ve tarih: Mühür: IV. VARIġ ĠDARESĠ TARAFINDAN DOLDURULACAKTIR 1. Rejimi sonlandırma kanıtı, ___/___/___ tarihinde iade edilmiĢtir; onaylı bir nüshası iliĢiktedir. G A Y Teyit amacıyla (a) Alınan belge (b) Ġade edilen belge 2. Onaylı rejimi sonlandırma kanıtı, bu araĢtırma bildirimi ekindedir. 3. AraĢtırma devam etmekte olup, rejimi sonlandırma kanıtı, mümkün olan en kısa zamanda iade edilecektir. 4. EĢya, idaremize ilgili belge olmaksızın sunulmuĢtur. 5. EĢya veya ilgili belge, bu idareye sunulmamıĢ olup, (a) bunlar hakkında herhangi bir bilgi yoktur. (b) TC 20 gerçek varıĢ idaresi ..............................................‘ne (adı) gönderilmiĢtir. Yer ve tarih: Ġmza: 233 Mühür: TC20 – AraĢtırma bildirimi – Açıklayıcı notlar 1. Bilgiler ve yanıtlar, bu amaç için öngörülmüĢ kutuya çarpı iĢareti konularak verilir. 2. AraĢtırma bildirimi, rejimi sonlandırma kanıtının hareket idaresine verilmesinin gerektiği basitleĢtirilmiĢ olsun olmasın herhangi bir ortak transit rejimi için kullanılır. 3. VarıĢ idaresi, rejimi sonlandırma kanıtı bulunmayan transit beyannamesinin (transit refakat belgesi veya beyanname olarak kullanılan taĢıma belgesi) referansını kutu I A‘da gösterir. Beyannamenin bir nüshası eklenir. 4. Kullanılan taĢıma aracı, beyannamede bu bilgi istenmiĢse veya istenmemiĢse hareket idaresi tarafından biliniyorsa (özellikle asıl sorumlu yoluyla) kutu I E‘de belirtilir. 5. Hareket idaresi, beyannamede bu bilgi istenmiĢse beyan edildiği Ģekilde izinli olsun ya da olmasın alıcıları veya diğer durumlarda makamın elinde bulunan bilgilere dayanarak eĢyayı almıĢ olabileceği varsayılan alıcıları kutu I F‘de gösterir. 6. Asıl sorumlu tarafından belirtildiği Ģekilde fiili alıcılar kutu I G-3‘te belirtilmelidir. 7. VarıĢ idaresi, transit beyannamesi dıĢındaki transit belgelerinin iletilmesini kutu II 3‘te ister (Ġkinci durumda, bunlar, I A‘da belirtilmelidir). 8. VarıĢ idaresi, hareket idaresinden aldığı Ģekilde A nüshasının onaylı ve mühürlü fotokopisini iade ederse, kutu IV 1‘de kutu (a)‘yı iĢaretler. Diğer durumlarda (A nüshasının fotokopisi veya bir baĢka belgenin fotokopisi, örneğin, rejim sonunu kanıtlayan aylık hava düzey I listesi) kutu (b)‘yi iĢaretler. 9. VarıĢ idaresi, araĢtırmalarının sonucunu hareket idaresine kutu IV‘te bildirir. 10. VarıĢ idaresi, TC 20‘yi gerçek varıĢ idaresine iletirse 5‘teki uygun kutuyu iĢaretler ve gerekli bilgileri yazar. AraĢtırma bildiriminin bir nüshası ile hareket idaresine bildirir. 11. Her bir transit beyannamesi için ayrı bir TC 20 kullanılır. 234 Ek 8.4 TC20A ORTAK TRANSĠT NCTS TAġIMALARINA ĠLĠġKĠN BĠLGĠ / BELGE GÖNDERĠLMESĠ 1. BEYAN MRN: ………………….. Barkod (varsa): AraĢtırma usulü (referans): Tahsilat usulü (referans): 2. HAREKETTE YETKĠLĠ ĠDARE Adı ve adresi: 3. VARIġTA YETKĠLĠ ĠDARE Adı ve adresi: Ġrtibat bilgileri Adı: Ġrtibat bilgileri Adı: Tel: Belgegeçer: E-posta: Tel: Belgegeçer: E-posta: 4. EKLĠ BELGELER 1. TC11 2. Fatura fotokopileri: ………………………………………………………...… 3. Manifesto – hava konĢimentosu – CMR fotokopileri 4. Ġade nüshası (varıĢta kağıt usul) bkz. AraĢtırma Yanıtı: …………… ...…………………………………………………………………………………………... 5. AĢağıdaki belgelerin fotokopisidir /aslıdır (belirtiniz) ……………………………………. …………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………... 5. EKLER: ……………… (toplam adet) 6. YETKĠLĠ ĠDARE HAREKETTE Yer ve tarih: Ġmza VARIġTA Mühür 235 Ek 8.5 TC 21- DOĞRULAMA TALEBĠ I. TALEPTE BULUNAN MAKAM II. GÖNDERĠLEN YETKĠLĠ MAKAM (adı ve açık adresi) III. DOĞRULAMA TALEBĠ (adı ve açık adresi) Örnek kontrol C ve D‘de belirtilen nedenle A. 1. Ekli B iade nüshasındaki ―varıĢ gümrük idaresi kontrolü‖ (Kutu I) baĢlıklı kutudaki 2. Ekli B iade nüshasındaki F ve/veya G kutusundaki 3. Ekli ... no.lu T5 kontrol nüshasındaki ―kullanım ve/veya varıĢ kontrolü‖ (Kutu J) baĢlıklı kutudaki 4. Ekli A nüshasındaki ―hareket gümrük idaresi‖ (Kutu C) baĢlıklı kutudaki 5. Ekli A nüshasındaki ―hareket gümrük idaresi kontrolü‖ (Kutu D) baĢlıklı kutudaki 6. Ekli A nüshasındaki ―kaplar ve eĢyanın tanımı‖ (Kutu 31) baĢlıklı kutudaki 7. Ekli ... no.lu ........tarihli ticari belgedeki mühür ve imzanın gerçekliğini B. 1. .......... no.lu kutu(lar)da (1) 2. Ekli ... no.lu ........tarihli ticari belgede yazılı onayların doğruluğunu C. Ekli alternatif kanıtın gerçekliğini ve doğruluğunu lütfen doğrulayınız D. Doğrulama talebinin nedeni: 1. mühür yoktur 3. mühür okunaklı değildir 5. düzeltmeler, paraflanmadan ve onaylanmadan yapılmıĢtır 7. mühür tanınmamaktadır 9. diğer (belirtilecek) 2. imza yoktur 4. kutu tam doldurulmamıĢtır 6. formda silinti ve/veya üst üste yazma vardır 8. kullanım veya varıĢ ile ilgili tarih yoktur Yer ……………………………., Tarih ………………..………… Ġmza …………………………… (Mühür) (1) Doğrulama talebine konu kutuların numarasını yazınız. IV. DOĞRULAMA SONUCU A. Mühür ve imza gerçektir B. Form, yetkili makamlara sunulmamıĢ ve 1. mührün sahtesi yapılmıĢ veya tahrif edilmiĢ görünmektedir 2. mühür uygun basılmamıĢ görünmektedir 3. imza, yetkili makamların sorumlu memurunun imzası değildir C. Onaylar doğrudur D. Onaylar doğru değildir, aĢağıdaki Ģekilde olmalıdır: E. Açıklamalar 1. mühür okunaklı basılmıĢtır 3. kutu doldurulmuĢtur 5. silinti ve/veya üst üste yazma nedeni: 7. tarih yazılmıĢtır 9. diğer nedenler (belirtilecek) 2. imza atılmıĢtır 4. silmeler, paraflanıp onaylanmıĢtır 6. mühür gerçek olup kabul edilebilir 8. alternatif kanıt, gerekleri karĢıladığından kabul edilebilir Yer ……………………………., Tarih ………………..………… Ġmza …………………………… (Mühür) Notlar: 1. Doğrulanacak her form için ayrı bir talep yapılmalıdır 2. Bilgi ve yanıt vermek için, bu amaç için ayrılmıĢ kutulara çarpı iĢareti konulur 3. Gönderilen yetkili makam, bu talebe öncelikli iĢlem yapılmasını sağlamalıdır 236 Ek 8.6 TC 21A - DOĞRULAMA TALEBĠ 2. Gönderilen yetkili makam (adı ve açık adresi) 1. Talepte bulunan makam (adı ve açık adresi) 3. HAVA MANĠFESTOSUNDAN ÇIKARTILAN AġAĞIDAKĠ SEVKĠYATLAR ĠÇĠN TALEP EDĠLEN DURUM DOĞRULAMASI AġAĞIDA BELĠRTĠLMEKTEDĠR/EKLĠDĠR Onay sahibini adı ve adresi Sıra No Hava manifestosu sayısı Konteyner No.ları (veya markalar ve numaralar) Hava taĢıtı ve hareket tarihi Yük tanımı Hareket havalimanı Kap adedi Ağırlık (Kg) Beyan veya Hacim edilen statü (T1) (1) (2) (3) (4) (5) 4. DOĞRULAMA SONUCU Tüm sevkiyatların doğrulaması aĢağıdakiler hariç tatmin edicidir: (Ekli destekleyici belgeler) 5. DOĞRULAMAYI YAPAN MAKAM Yer ...................... Tarih ................... Ġmza ........................... Mühür ....................... Bu talep, sadece bir firma veya bir hava taĢıtı için kullanılmalıdır. Doldurulduktan sonra 1‘de gösterilen idareye talep iade edilir. 237 BÖLÜM VII Yükümlülük ve tahsilat 1. Hükümlerin kapsamı OTY Madde 77, 78 ve 98, 99 Bu kısım ortak transit rejiminde yükümlülük ve tahsilat hükümlerinin kapsamını düzenler. Kısım VII‘nin amacı yükümlülüğün ortak ortaya transit çıktığı iĢlemlerinde durumların uyumlaĢtırılmasıdır. 8.1. Tanımlar Yükümlülük Ortak transit rejimine göre yükümlülük, eĢya için ödenmesi OTY Madde 3(1)(e) gereken gümrük vergileri tutarıdır. Tahsilat Genel anlamda tahsilat, ödenmesi gereken tüm yükümlülüğün yerine getirilmesi için gerekli tüm iĢlemleri ifade eder. 8.2. Mali ve cezai hükümler arasındaki fark OTY Madde 77, 78 Bir transit iĢlemi ile ilgili olarak, eĢya transit rejimine tabi tutulduğunda askıya alınmıĢ olan yükümlülüğün, eĢyanın mevzuata aykırı olarak rejim dıĢına çıkarıldığının, rejimle ilgili yükümlülüklerin yerine getirilmediğinin veya eĢyanın ortak transit rejimine tabi tutulmasına iliĢkin herhangi bir koĢulun gerçekte yerine getirilmediğinin tespiti halinde tahsili gerekir. Yükümlülüğün doğmasına neden olan bu durumlar, idari 238 veya adli bir ceza uygulanmasını gerektiren ―suç‖ veya ―usulsüzlükleri‖ çağrıĢtırır. El Kitabının bu bölümü yalnızca bir yükümlülüğün ortaya çıktığı durumları kapsar, cezai yönünü kapsamaz. 9. Yükümlülüğün doğması/doğmaması, usulsüzlükler, yükümlü ve kefilin belirlenmesi Bu kısım: Yükümlülüğün doğması veya doğmaması, Rejimin usulüne uygun olarak sonlandırılması ve diğer usulsüzlükler, Yükümlünün ve kefilin belirlenmesi ile ilgilidir. 9.1. Yükümlülüğün doğması / doğmaması 9.1.1. Yükümlülüğün doğduğu an 9.1.1.1. EĢyanın rejimden mevzuata aykırı olarak çıkarılması OTY Madde 77(1) Yükümlülüğün, eĢyanın gümrük gözetiminden veya ortak transit rejiminden mevzuata aykırı olarak çıkarılması halinde doğar. EĢyanın ortak transit rejiminden gümrük mevzuatına aykırı olarak çıkartıldığı tarihte doğar. OTY Madde 77(3) Suçüstü Ģeklindeki hırsızlık durumu hariç, ikisi birbirine bağlı olmakla birlikte eĢyanın tam olarak ne zaman ve nerede rejim dıĢına çıkarıldığını belirlemek zordur. Bununla birlikte, eĢyanın rejim dıĢına çıkarıldığı zaman göreceli olarak önemli olsa da, eĢya belirli bir süre rejime tabi tutulduğundan, yükümlülüğün hesaplanmasında kullanılacak yöntemleri çok da fazla etkilemez. 9.1.1.2. Yükümlülüğün yerine getirilmemesi 239 OTY Madde 77 Yükümlülük, ortak transit rejiminin uygulanmasından doğan herhangi bir yükümlülüğün yerine getirilmesinin durdurulduğu tarihte doğar. Uygulamada, yükümlülüğün tam olarak ne zaman doğduğunu veya baĢladığını belirlemek kolay değildir. Bu durumlarda, yükümlülüğün yerine getirilmediğinin tespit edildiği tarih yükümlülüğün doğduğu tarih olarak kabul edilir. OTY Madde 77 Yükümlülük, eĢyanın transit rejimine tabi tutulduğu ve eĢyanın transit rejimine tabi tutulmasına iliĢkin yükümlülüğün yerine getirilmediğinin tespit edildiği tarihte doğar. 9.1.2. Eyanın telef olması veya tekrar yerine konulamayacak Ģekilde tahrip olması nedeniyle yükümlülüğün doğmaması OTY Madde 77 EĢyanın ortak transit rejimine tabi tutulmasıyla ortaya çıkan yükümlülüklerinin aĢağıda sayılanlar nedeniyle yerine yükümlüsünce getirilemediğinin kanıtlanması halinde yükümlülük doğmaz: EĢyanın telef olması veya tekrar yerine koulamayacak Ģekilde tahrip olması, (yani kullanılamaz hale gelmesi) EĢyanın özelliğine bağlı bir nedenden (örneğin buharlaĢma) veya beklenmeyen hal veya mücbir sebepten kaybı, 9.2. Gümrük makamlarının izninden kaynaklanması Rejimin dıĢına çıkarma 9.2.1. Mevzuata aykırı çıkarma durumları Genel olarak, gümrük idaresinin artık gümrük kurallarını ve uygun olduğu durumlarda eĢyaya iliĢkin hükümleri uygulamasının artık mümkün 240 olmadığı durumlar ―mevzuata aykırı olarak çıkarma‖ kabul edilir. (bakınız paragraf 2.1.1) EĢyanın mevzuata aykırı olarak rejim hükümlerinden veya gümrük gözetimi dıĢına çıkarıldığı durumlar genelde: 1. EĢyanın varıĢ idaresine veya izinli alıcıya sunulamadığı aĢağıdaki durumlar: EĢyanın taĢıma sırasında tamamen veya kısmen çalınması veya kaybolması ("kayıp eĢya"); EĢyanın varıĢ idaresine sunulmadığına iliĢkin kanıtın sahte olduğunun ortaya çıkması, TaĢıyıcının eĢyayı doğrudan izinli alıcı olmayan bir alıcıya teslim etmesi, Beyan edilen eĢyanın kısmen veya tamamen değiĢtirilmesi. 9.2.2. Mevzuata aykırı çıkarma sayılmayan durumlar Bu baĢlık altındaki durumlar yukarıda sayılan durumların özelliklerini göstermez. Sevkiyatın varıĢ idaresine sunulduğunda mühürün kırılmıĢ olduğunun görülmesi bu duruma örnek gösterilebilir. Fakat, bu örnekte görüldüğü üzere, eĢyanın mevzuata aykırı olarak rejim hükümleri dıĢına çıkarılmaması, transit rejiminin diğer hükümlerine uyulduğu ve bu nedenle bir yükümlülüğün doğmadığı anlamına gelmez. (bakınız paragraf 9.3) 9.3. Diğer rejim hükümlerine uymama 9.3.1. Yükümlülük doğurabilen rejim hükümlerine uymama OTY Madde 77 AĢağıdaki durumlarda eĢya rejimden çıkarılmamakla birlikte bir yükümlülük doğar: Rejimin kullanılmasından doğan bir yükümlülüğün yerine getirilmemesi, 241 EĢyanın ortak transit rejimine tabi tutulmasına iliĢkin bir koĢulun yerine getirilmemesi. Yükümlülüklerden birinin yerine getirilmemesinin eĢyanın mevzuata aykırı sonuçlanması veya olarak rejimden buna yol çıkarılması açması halinde ile bir yükümlülük doğar ve mevzuata aykırı olarak rejim dıĢına çıkarmaya iliĢkin hükümler uygulanır. (bakınız paragraf 2.1.1.1 ve 2.2.1) 9.3.1.1. Rejimin kullanılmasına iliĢkin yükümlülüklerden birinin yerine getirilmemesi OTY Madde 77 Bu durum, eĢyanın ortak transit rejimine tabi tutulduktan sonra ve rejim sonlandırılmadan önce ortaya çıkar. Örnekler: OTY Madde 102) - mührün kırılması, eĢyanın aktarılması, taĢıma aracının boĢaltılması veya taĢıma sırasında bir olay meydana gelmesi durumunda eĢyaya eĢlik eden belgeye gerekli bilginin girilmeden bu belgelerin yetkili gümrük makamlarına sunulması, - geçerli bir açıklaması olmaksızın eĢyanın varıĢ idaresine transit süresi aĢıldıktan sonra sunulması, - havayolu ile basitleĢtirmede izin sahibinin bir usulsüzlüğü bildirmemesi, - BasitleĢtirilmiĢ usul izni verilen bir kiĢinin izinde belirtilen koĢullara uymaması. 9.3.1.2. EĢyanın ortak transit rejimine tabi tutulmasından doğan yükümlülüklerden herhangi birinin yerine getirilmemesi 242 OTY Madde 77 Bu durum, eĢyanın ortak transit rejimine tabi tutulması sırasında veya yükümlülüğün yerine getirilmediğinin eĢya transit rejimi için serbest bırakılana kadar anlaĢılamadığı hallerde rejime tabi tutulmasından önce ortaya çıkabilir. (Önce ortaya çıkmıĢsa eĢyanın serbest bırakılmasına izin verilmez.) Bu yükümlülüklerin yerine getirilmemesine örnek olarak eĢyanın rejime: - transit rejimi için geçersiz bir teminatla tabi tutulması (iptali, feshi veya geçerlilik süresinin dolmuĢ olması nedeniyle) veya referans tutarın aĢılmıĢ olması, - Ġzinli gönderici tarafından kurallara veya iznin koĢullarına aykırı olarak; Yükün mühürlenmemiĢ olması, EĢyanın varıĢ idaresine sunulması için transit süresi belirlenmemiĢ olması, - izin sahibince yanlıĢ veya eksik bilgiye dayanılarak verilmiĢ bir basitleĢtirilmiĢ usul izni kapsamında taĢınması, gösterilebilir. 9.3.2. Yerine getirilmediğinde yükümlülük doğurmayan durumlar Yerine getirilmediğinde rejimin doğru olarak uygulanmasına önemli bir etkisi olmayan durumlar (mevzuata aykırı olarak rejimden çıkarma hariç) yükümlülük doğurmaz. 9.3.2.1. Yükümlülüğün doğmasına neden olan durumlarda istisnaları düzenleyen genel hükümler Rejimin kullanımına iliĢkin hükümlerden birinin yerine getirilmediği ya da eĢyanın transit rejimine tabi tutulmasına iliĢkin hükümlerden birine uyulmadığında, aĢağıdaki 243 yükümlülüğün yerine getirilememesi durumları hariç istisna uygulanmaz: - eĢyanın transit rejimi hükümleri dıĢına çıkarılmasına yönelik en ufak bir giriĢimin olmadığı durumlar, - kiĢinin açık ihmalinin bulunmadığının anlaĢıldığı durumlar, Açık ihmale örnek olarak; kiĢinin iĢ deneyimi, yerine getirilmesi gereken yükümlülüğün tabii özellikleri, karĢılanması gerekli koĢullar ve diğer yapılması gerekli iĢler (örneğin bir basitleĢtirilmiĢ izin kullanımı ile ilgili) dikkate alındığında yükümlülüğe uyulması için yapması gerekenleri yapmadığı, veya getirmemeyi yükümlülüklerini alıĢkanlık haline yerine getirdiği usulsüzlükler verilebilir. - iĢlemlerin sonradan tamamlanmasının durumun düzeltilmesine imkan sağlaması, Ġstisnanın nasıl uygulanacağı, yerine getirilmesi gereken yükümlülüğün ne olduğuna ve yükümlülüğe iliĢkin koĢullara bağlıdır. 9.4. Yükümlü ve kefilin belirlenmesi 9.4.1. Yükümlü kimdir? OTY Madde 78 - Rejimin kullanılmasına iliĢkin yükümlülüklerden birinin yerine getirilmemesi durumunda yükümlü yükümlülükleri yerine getirmesi gereken kiĢidir. 244 Bu kiĢi asıl sorumludur, ancak aynı Ģekilde eĢyanın taĢıyıcısı ya da alıcısı da olabilir. Her durumda yükümlünün belirlenmesi hangi yükümlülüğün yerine getirilmediğine ve yükümlülüğü belirleyen hükme bağlıdır. - EĢyanın ortak transit rejimine tabi tutulmasına iliĢkin yükümlülüklerden birinin yerine getirilmediği durumda borçlu, bu yükümlülüğünü yerine getirmesi gereken kiĢidir. Bu durumda yükümlü, basitleĢtirilmiĢ usuller de dahil olmak üzere eĢyayı ortak transit rejimine tabi tutmasından dolayı yükümlülüklerini yerine getirmesi gereken asıl sorumludur. Ancak, eĢyayı rejime tabi tutulması nedeniyle üçüncü bir kiĢinin de yükümlülüklerini yerine getirmesi gerekiyorsa bu kiĢi de yükümlü kabul edilir. EĢyayı rejim dıĢına (gümrük gözetiminden) çıkaran kiĢi yükümlüdür. Ayrıca, eĢyanın rejim dıĢına çıkarılmasına iĢtirak eden kiĢilerle eĢyaya sahip olan veya elinde bulunduran ve eĢyaya sahip olduğunda ya da teslim aldığında bu eĢyanın ortak transit rejiminden çıkartıldığını bilen veya bilmesi gereken tüm kiĢiler de yükümlü olur. Burada kiĢinin yükümlü olup olmamasında kasıt unsurunun olup olmadığı devreye girer. Son olarak, rejimin kullanımından dolayı yükümlülüklerini yerine getirmesi gerek kiĢi de yükümlüdür. Ortak transit rejiminde bu kiĢi ilk önce asıl sorumluyu ifade eder. Asıl 245 sorumlu yükümlülüklerin kayıtsız Ģartsız ve tümüyle yerine sorumludur. getirilmesinden Asıl sorumlunun yükümlülüğünün olup olmadığının belirlenmesinde kasıt unsuru aranmaz. Ancak, diğer kiĢilerin de rejimin kullanımından doğan yükümlülüklerini yerine getirmesi gerekebilir. Bu kiĢiler muhtemelen ortak transit rejiminin özel sorumluluklar yüklediği eĢyanın taĢıyıcısı ve alıcısıdır. EĢyanın mevzuata aykırı olarak rejim rejim hükümleri dığına çıkarılması fiiline iĢtirak etme veya bu eĢyayı bulundurma gibi nedenlerle bu kiĢiler de yükümlü durumuna gelirler. 9.4.2. Yükümlüye yönelik iĢlemler OTY Madde 98 Yetkili gümrük makamları, yükümlü ve yükümlülerin kim olduğunu belirleyebildikleri ve yükümlülüğü hesaplayabildikleri andan itibaren tahsilat iĢlemlerine baĢlar. 9.4.3. Yükümlülerin müĢterek ve müteselsil sorumlulukları OTY Madde 78 Aynı yükümlülük için birden fazla yükümlü belirlenmiĢse bu kiĢiler yükümlülüğün yerine getirilmesinden müĢtereken ve müteselsilen sorumlu olur. Bu durum, tahsilattan sorumlu makamların yükümlülüğün yerine getirilmesini yükümlülerden herhangi birinden istemesi ve yükümlülüğün tamamının veya bir kısmının yükümlülerden biri tarafından yerine getirilmesini ya da bir kısmının tüm yükümlüler tarafından yerine getirilmesini isteyebilmesi anlamına gelir. 9.4.4. Yükümlüye bildirim OTY Madde 98 Yükümlülük tutarı, gümrük mevzuatında belirtilen Ģekilde 246 ve süre içerisinde yükümlülüğü yerine getirmesi gereken yükümlüye tebliğ edilir. 9.4.5. Kefile yönelik iĢlemler 9.4.5.1. Kefilin yükümlülüğü ve yükümlülüğünün sona ermesi OTY Madde 99 Kefilin, müĢterisi olan asıl sorumlu adına doğan müĢterek veya müteselsil yükümlülüğü, yükümlülüğün yerine getirmesini gerektirebilecek aĢağıdaki durumların varlığı halinde devam eder: asıl sorumlunun bir transit iĢleminde kefil tarafından verilmiĢ bir teminat nedeniyle yükümlü olması, yükümlülüğün henüz yerine getirilmemiĢ olması, örneğin henüz yerine getirilmemiĢ veya hala doğabilecek olması, yükümlülük tutarının kefilin taahhüdünü aĢmamıĢ olması, yetkili makamların tebligatta mevzuatta bulunmaması öngörülen nedeniyle kefilin sürede henüz yükümlülüğünün sona ermemiĢ olması, Bu nedenle kefil, yukarıda belirtilen durumlarda yükümlülüğün yerine getirilmesi istenebildiği sürece yükümlülükten kurtulmaz. 9.4.5.2. OTK Ek-27 Kefilin yükümlülüğünün sınırlandırılması Kapsamlı teminat durumunda kefil, birden fazla ödeme emri düzenlendiği hallerde, yükümlülüğünü taahhüdünde belirtilen azami tutarla sınırlandırabilir. Ancak bu sınırlandırma ilk ödeme emrinden sonraki otuz günden önce baĢlamıĢ transit iĢlemlerine uygulanabilir. 247 Bunun nedeni, kefilin riskini kabul edilebilir sınırlar içerisinde tutmaktır. Bunun sonucu, ödeme emrini takip eden ay içerisinde baĢlamıĢ transit iĢlemlerinde teminat altına alınan miktarın yetersiz kalabilmesidir. Örnek: Teminat belgesindeki maksimum tutar 50.000 Avro‘dur. Kefil 15 Ocakta 40.000 Avro‘luk ilk ödeme emrini alır ve bu tutarı öder. Kefil, yükümlülüğünü 14 ġubattan önce baĢlamıĢ bir transit iĢlemi için 10.000 Avro ile sınırlayabilir. Transit iĢleminin 15 Ocaktan önce veya sonra baĢlamıĢ olması ve kendisine ödeme emri gelmesi bir anlam ifade etmez. Ancak kefil, 14 ġubat veya daha sonra baĢlamıĢ bir transit iĢlemi nedeniyle bir ödeme emri alırsa yeniden 50.000 Avroya kadar ödemekle yükümlü olur. Fakat kefil, taahhüdünü istediği zaman feshedebilir ve fesih iĢlemi teminat idaresine bildirildikten sonraki onaltıncı günden itibaren geçerli olur. 9.4.5.3. Kefile bildirim OTY Madde 99 Transit iĢlemi ibra edilmemiĢse aĢağıdaki Ģekilde kefile bildirimde bulunulur: - hareket idaresince, eĢyanın varıĢ idaresine sunulması gerektiği tarihten itibaren 9 ay içinde, ve sonra; - tahsile yetkili makamlarca, bir transit iĢlemi nedeniyle hala devam eden bir yükümlülük bulunması halinde 248 transit beyannamesinin tescil tarihinden itibaren 3 yıl içinde. Ġlk bildirimde, transit beyannamesinin tarih ve sayısı, hareket idaresinin adı, asıl sorumlunun adı ve bildirim metni yer alır. Bildirimin yazılı olarak yapılması halinde de yukarıda belirtilen unsurlar bildirimde yer verilir. Ġkinci bildirimde, transit beyannamesinin tarih ve sayısı, hareket idaresinin adı, asıl sorumlunun adı ve ödenmesi istenen tutar yer alır. Yetkili gümrük makamı, bildirimin bir örneğini ilgili teminat idaresine de gönderir. Not: Bildirim yukarıda belirtilen süreler içinde yapılmamıĢsa kefil yükümlülüklerinden kurtulmuĢ sayılır. 9.4.5.4. Kefil, hareket idaresine ve teminat idaresine tahsilat veya ibranın bildirilmesi Kefile müĢterisinin bir iĢleminin ibra edilmediğinin bildirilmiĢ olması durumunda, tahsilattan sorumlu yetkili makam sonradan ödemenin yapıldığı (yükümlü tarafından) veya rejimin sonradan ibra edildiğini kefile bildirir. Tahsilattan sorumlu yetkili makam, transit rejiminin ibra edilmesi için hareket idaresi ve teminat idaresine tutarın ödenmesi amacıyla asıl sorumluya yönelik iĢlemleri bildirir (Ayrıca bakınız paragraf 3.3.2.). 9.4.6. Yükümlülük tutarının hesaplanması 249 Yükümlülüğün hesaplanması: Yükümlülüğün hangi vergi ve yüklerden oluĢtuğuna ve borcu doğuran transit iĢlemine, BaĢka ödeme gerektiren durum olup olmadığına bağlıdır. Vergilendirme unsurları, transit beyanında belirtilen eĢya ile ilgilidir. Vergiler, borcun doğduğu tarihte yürürlükte olan vergi oranları üzerinden hesaplanır. Vergiler, beyanda yer alan veya sunulan diğer bilgilerle (örneğin gümrük makamlarından ya da asıl sorumludan veya sonradan sunulan diğer belgeler) hesaplanır. 10. Yükümlülüğün yerine getirilmesi Bu kısım, tahsilat talebi, tahsilat kabul bildirimi, tahsilat yapıldı bildirimi ve sonradan kontrol ile ilgilidir. 10.1. Genel analiz Tahsilat usulüne iliĢkin yasal dayanak, hareket idaresinin yetkili makamının tahsilattan sorumlu olması ve tahsilat usulünü baĢlatmada baĢrol oynaması veya uygulanabilir olduğunda tahsilat yetkisini devir talebini kabul etmesi ilkelerine dayanır. 10.2. Tahsilattan sorumlu makamın belirlenmesi 10.2.1. Tahsilattan sorumlu makam Rejimin iyi idare edilmesi ve bunun finansal sonuçları açısından tahsilattan sorumlu gümrük makamının belirlenmesi önemlidir. 250 Yükümlülüğün yerine getirilmesinden genel olarak hareket idaresi sorumludur. VarıĢ idaresi aynı zamanda bir çıkıĢ idaresi ise, muayene sonucunda beyana göre eĢya cinsine uygun olmakla birlikte miktarca eksik olduğunun tespiti halinde, varıĢ idaresi derhal eksikliğe tekabül eden gümrük vergileri hakkında hareket idaresini bilgilendirir. Hareket idaresi IE150 ―Tahsilat talebi‖ mesajını varıĢ idaresine gönderir ve tahsilat sorumluluğunu varıĢ idaresine devretmiĢ olur. Eksikliğe tekabül eden gümrük vergileri varıĢ idaresince tahsil edilir ve eĢyanın Türkiye Gümrük Bölgesini terketmesine izin verilir. 10.3. Tahsilat usulü Hareket idaresinin yetkili makamı, eĢyanın varıĢ idaresine sunulması gereken sürenin bitiminden itibaren yedi ay içerisinde tahsilata iliĢkin bilgileri belirler. AraĢtırma usulünün sonucu kesinleĢmiĢse tahsilat usulünü baĢlatır. TaĢımaya iliĢkin bir IE001or IE003 mesajı almıĢ olan varıĢ idaresine "Tahsilatın Tebliği" (IE063) mesajını gönderir. Bir gümrük yükümlülüğünün doğduğunun tespiti halinde asıl sorumluya 'Tahsilat Bildirimi' (IE035) veya eĢdeğer bir yazı, kefile de 'Kefile Bildirim' (IE023) veya eĢdeğer bir yazı gönderilir. 10.3.1. Bilgi değiĢimi (bakınız BÖLÜM VI, paragraf 1.2.1.3.) 10.3.2. Talepte bulunulan makamın tahsilat talebi 251 VarıĢ idaresince tahsilat talebinde bulunulan hareket idaresinin yetkili makamı, talebe evet anlamına gelen ―Tahsilat Kabul Bildirimi‖ (IE151) mesajı ile cevap verir. Bu evet mesajı ile tahsilat yetkisi aynı zamanda çıkıĢ idaresi olan ve tahsilat usulünü baĢlatacak olan varıĢ idaresine geçer. Hareket idaresi buna gore asıl sorumluyu bilgilendirebilir. ―Tahsilat Kabul Bildirimi‖ (IE151) mesajı, bir sonraki iĢgünü içerisinde gönderilmelidir. 10.3.3. Tahsilatın tamamlanması Tahsilattan sorumlu makam, hareket idaresindeki yetkili makamı yükümlülüğün tahsil edildiğine iliĢkin 'Tahsilat Yapıldı Bildirimi' (IE152) mesajı ile bilgilendirir. 10.3.4. Asıl tahsilatın sonuçları Tahsilattan sorumlu yeni gümrük makamı, tahsilat süreci tamamlandığında ilk tahsilat makamına 'Tahsilat Yapıldı Bildirimi' (IE152) mesajını gönderdiğinde asıl tahsilat makamı; BaĢlattığı ancak tamamlayamadığı tahsilat önlemlerini iptal eder ya da, Tahsil ettiği tutarı transfer eder. 10.3.5. Tahsilatın sonuçları Tahsilattan sorumlu makam, hareket idaresini ve teminat idaresini gümrük yükümlülüğünün doğduğu her durum ve ilgili yükümlülüğün yerine getirilmesi için yükümlüye karĢı alınan her önlemi bildirir. Ayrıca, hareket idaresinin sistem üzerinde transit iĢlemini ibra edebilmesi için 252 gümrük vergilerini tahsil ettiğini bildirir. Kefile bildirimde bulunulmuĢsa (bakınız paragraf 9.4.5.3) yükümlülüğün yerine getirildiğini ve rejimin ibra edildiğini kefile de bildirir. 253