Güneş Sistemi - Kreiken Rasathanesi
Transkript
Güneş Sistemi - Kreiken Rasathanesi
Güneş Sistemi Ankara Üniversitesi Kreiken Rasathanesi Evren 13.7 milyar yıl yaşında Güneş sistemi 4.6 milyar yıl yaşında Gezegenler - Yörüngeler Yer’in Güneş etrafındaki yörüngesinin belirttiği düzlem “EKLİPTİK düzlemi” adını alır. Diğer gezegenlerin yörünge düzlemleri de hemen hemen ekliptik düzlemindedir. Yörünge eğimi (derece) Merkür Venüs Yer Mars Jüpiter Satürn Uranüs Neptün 7 3.4 0 1.9 1.3 2.5 0.8 1.8 Gezegenler – Dönme ve Dolanma Özellikleri • Ekliptik düzlemine üstten baktığımızda, saat ibrelerinin dönme yönünün aksi pozitif yön olarak dikkate alınır. • Buna göre tüm gezegenler Güneş etrafında pozitif yönde dolanırlar. • Venüs ve Uranüs hariç tüm gezegenler eksenleri etrafında pozitif yönde dönerler. • Venüs ve Uranüs’ün ters yöndeki dönmeleri, sistemin oluşumu sırasında büyük boyutlu ön-gezegenlerle çarpışmalarına bağlanmaktadır. Gezegenlerin dönme eksenlerinin, ekliptik düzlemine dik doğrultu ile yaptığı açılar birbirinden farklıdır. Merkür 0° 25° Jupiter 3° Venüs 177° Dünya 23° Saturn 27° Mars 25° Uranus 98° Mars Neptune 28° 30° Gaz (jüpiter benzeri) Gezegenler Dış Gezegenler Karasal Gezegenler İç gezegenler Karasal Gez. Gaz Gez. Az yada hiç uydu Çok uydulu Kütleleri az Kütleleri çok Yoğunlukları yüksek 4-5 gr/cm3 Yoğunlukları düşük 0.7-2 gr/cm3 Halka yok Halka var Astreoid Kuşağı Kuiper Kuşağı Ceres Plüto, Eris, Makemake, Haumea Oort Bulutu Merkür Venüs Gece-Gündüz sıcaklık farkı (-173/427 C) Kalın ve zehirli atmosfer, sera etkisi, çok sıcak, kurşunu bile eritebilir Dünya Mars Atmosfer o kadar inceki su sıvı halde kalamaz. Jüpiter Satürn En büyük kütleli gezegen, 66 tane uydusu var Yoğunluğu en küçük gezegen, çok belirgin halka yapısı var, 62 uydusu var Uranüs Neptün Yörünge eğikliği çok büyük, metan oldukça çok Jüpiter ve Satürn’e nazaran Çok yüksek hızlı rüzgarlar var, Güneş etrafında 165 yılda bir dolanır. Nature 424, 639-642(7 August 2003)