Y+HYAN|N MWÀD+SI
Transkript
Y+HYAN|N MWÀD+SI
© БИБЛИJА ТƏРҸҮMƏ ИНСТИТУТУ, 1996 Y+HYAN|N MWÀD+SI BIRINCI F+SIL +z=ld=n K=lam m`vcuddur 1 +Z+LD+N K=lam* m`vcuddur; K=lam Alla½da olub v= K=lam Alla½ olub. 2 O =z=ld=n Alla½da olub. 3 H=r [ey Onun vasit=sil= yarand\ v= yaranan [eyl=rin ½e] biri Onsuz yaranmad\. 4 H=yat onda olub, ½=yat is= insanlar\n nuru olub. 5 Nur qaranl\qda parlay\r v= qaranl\q onu d=rk etm=mi[dir. 6 Alla½ t=r=find=n g`nd=rilmi[ bir adam ortaya ]\xd\, onun ad\ Y=½ya idi. 7 Bu adam [=½ad=t w]wn g=ldi ki, Nur ½aqda [=½ad=t etsin v= bwtwn insanlar Onun vasit=si il= iman etsinl=r. 8 O, Nur deyildi, ancaq Nur ½aqda [=½ad=t etm=k w]wn g`nd=rilmi[di. 9 Dwnyaya g=l=n, ½=r insan\ nurland\ran ½=qiqi Nur var idi. *1. K=lam Ø Alla½\n ~z m=xluqlar\ il= wnsiyy=t yaratd\'\, ~zwnw onlara tan\td\'\ Vasit=. 10 Dwnyada idi v= dwnya Onun vasit=sil= yarand\, amma dwnya Onu tan\mad\. 11 ~z yurduna g=ldi v= ~z xalq\ da Onu q=bul etm=di. 12 Onu q=bul ed=nl=rin ½am\s\na, Onun ad\na iman ed=nl=r= is= Alla½\n o'ullar\ olmaq haqq\n\ verdi. 13 Onlar n= qandan, n= b=[=r irad=sind=n, n= d= ki[i ist=yind=n, ancaq Alla½dan do'uldular. 14 K=lam b=[=r olub lwtf v= ½=qiq=tl= dolu olaraq aram\zda sakin oldu; biz d= Onun izz=tini, Atan\n va½id O'lunun izz=tini g`rdwk. 15 Y=½ya Onun ½aqq\nda [=½ad=t etdi v= nida edib dedi: <@M=nd=n sonra G=l=n m=nd=n da½a ywks=k m=rt=b=d=dir, ]wnki m=nd=n =vv=l m`vcud idi@, Ø dediyim, Budur.> 16 Onun dol'unlu'undan ½am\m\z lwtf wz=rin= lwtf ald\q. 17 }wnki Musa vasit=sil= Mwq=dd=s Qanun* verilmi[di; Isa M=si½ vasit=sil= lwtf v= ½=qiq=t g=ldi. 18 Alla½\ ½e] bir zaman kims= *17. Qanun Ø T`vrat. 158 Y+HYA 1 g`rm=mi[dir; Onu tan\dan, Atan\n quca'\nda olub ~zw Alla½ olan va½id O'uldur. Y=hya Pey'=mb=rin zwhuru (Matta 3:1-12, Mark 1:1-8, Luka 3:1-18) 19 Y=½udi idar=]il=r* Y=½yadan: <S=n kims=n?> Ø dey= soru[maq w]wn Yerus=limd=n ka½inl=rl= levilil=ri g`nd=rdikl=ri zaman, Y=½yan\n [=½ad=ti budur; 20 Y=½ya a]\q dan\[d\, inkar etm=di, a]\qca: <M=n M=si½ deyil=m>, Ø dedi. 21 Ondan soru[dular: <B=s s=n kims=n? Ilyassanm\?*> O dedi: <Deyil=m.> <G`zl=nil=n Pey'=mb=rs=nmi?*> O is= cavab verdi: <Xeyr.> 22 Ona dedil=r: <B=s s=n kims=n? Bizi g`nd=r=nl=r= cavab ver=k dey=, `z ½aqq\nda n= dey=rs=n?> 23 O dedi: <M=n Ye[aya pey'=mb=rin dediyi kimi @R=bbin yolunu dwz=ldin!@ d=y= s=½rada nida ed=nin s=siy=m.> 24 G`nd=ril=nl=r is= f=riseyl=rd=n* idil=r. 25 Y=½yadan: <+g=r s=n n= M=si½, n= Ilyas, n= d= g`zl=nil=n Pey'=mb=r deyils=ns=, b=s n= w]wn v=ftiz edirs=n?> Ø dey= soru[dular. *19. Y=½udi idar=]il=r Ø h=rfi t=rcwm=, @Y=½udil=r@. *21. Ilyas Ø T`vrata g`r= Ilyas pey'=mb=r, M=si½ zw½ur etm=d=n =vv=l t=krar g=l=c=kdi. Y=½ya `zwnwn [=xs=n Ilyas oldu'unu inkar etdiyi ½alda, Ilyas\n ru½u v= gwcw il= g=ldi (mwqayis= w]wn bax: Luka 1:17; Matta 11:14; 17:12). *21. G`zl=nil=n Pey'=mb=r Ø G=lm=si ½=zr=t Musa t=r=find=n =vv=ld=n bildiril=n Pey'=mb=r. Bu Pey'=mb=r =slind= M=si½dir; lakin q=dimd= b=Üzi y=½udil=r onun M=si½d=n ayr\ olub, M=si½in s=l=fl=rind=n biri olaca'\n\ z=nn edirdil=r. *24. F=risey Ø q=dim y=½udil=rin dini firq=si. 26 Y=½ya cavab\nda onlara dedi: <M=n su il= v=ftiz edir=m; amma aran\zda bir N=f=r var ki, siz Onu tan\m\rs\n\z. 27 M=nd=n sonra g=l=n Odur. M=n Onun ]ar\'\n\n ba'\n\ a]ma'a bel= layiq deyil=m.> 28 Bu =½valat Iordan ]ay\n\n o tay\nda, Beytavarada, Y=½yan\n v=ftiz etdiyi yerd= ba[ verdi. Allah Quzusu 29 Ert=si gwn Y=½ya, onun yan\na g=lm=kd= olan Isan\ g`rdwkd= dedi: <Budur, dwnyan\n gwna½\n\ aradan qald\ran* Alla½ Quzusu! 30 @M=nd=n sonra bir Adam g=lir ki, m=nd=n da½a ywks=k m=rt=b=d=dir, ]wnki m=nd=n =vv=l m`vcud idi@, Ø dediyim Budur. 31 M=n Onu tan\mazd\m; amma su il= v=ftiz ed=r=k g=ldim ki, O, Israil= za½ir olsun.> 32 Y=½ya [=½ad=t edib dedi: <Ru½un g`yd=n g`y=r]in kimi endiyini v= Onun wz=rin= qondu'unu g`rdwm. 33 M=n Onu tan\mazd\m, amma su il= v=ftiz etm=k w]wn m=ni G`nd=r=n m=n= dedi: @Kimin wz=rin= Ru½un enib qald\'\n\ g`rs=n, Mwq=dd=s Ru½la v=ftiz ed=n Odur.Ý 34 M=n d= g`rwb: @Alla½\n O'lu Budur@, Ø dey= [=½ad=t etdim.> Isan\n ilk [agirdl=ri 35 Ert=si gwn Y=½ya yen= [agirdl=rind=n ikisi il= durmu[du. 36 Isa g=zi[=rk=n Y=½ya Ona bax\b *29. B=Üzi t=rcwm=l=rd=, Ý...dwnyan\n gwna½\n\ ~z wz=rin= g`twr=nÝ. Y+HYA 1, 2 dedi: <Budur Alla½\n Quzusu!> 37 H=r iki [agird onun s`zl=rini e[idib Isan\n ard\nca getdi. 38 Isa ]evrilib [agirdl=rin Onun ard\nca g=ldikl=rini g`rwb onlara: <N= axtar\rs\n\z?> Ø dedi. Ona dedil=r: <Rabbi, (t=rcwm=si @Mw=llim@ dem=kdir) S=n ½arada ya[ay\rsan?> 39 Isa onlara dedi: <G=lin, g`r=rsiniz.> Onlar gedib Isan\n ½arada ya[ad\'\n\ g`rdwl=r v= o gwn Onunla qald\lar. T=xmin=n onuncu saat* idi. 40 Y=½yan\n s`zl=rini e[idib, Isan\n ard\nca ged=n iki adamdan biri {imon Peterin qarda[\ Andrey idi. 41 O, birinci olaraq `z qarda[\ {imonu tap\b ona: <Biz M=si½i (t=rcwm=si Xristos, y=Üni @M=s½ edilmi[@) tapd\q>, Ø dedi. 42 Onu Isan\n yan\na g=tirdi. Isa Peter= bax\b dedi: <S=n Yunis o'lu {imonsan, s=n Kefa (t=rcwm=si Da[* dem=kdir) adlanacaqsan.> 43 Ert=si gwn, Isa Qalileyaya getm=k ist=di v= Filipi tap\b ona: <Ard\mca g=l>, Ø dedi. 44 Filip d= Andrey il= Peterin [=½=ri olan Beytsaydadan idi. 45 Filip Nataneli tap\b ona dedi: <Biz Musan\n Mwq=dd=s Qanunda ½aqq\nda yazd\'\, pey'=mb=rl=rin d= b=½s etdiyi Yusif o'lu Nazaretli Isan\ tapd\q.> 46 Natanel ona dedi: <Nazaretd=n yax[\ [ey ]\xarm\?> Filip d= ona: *39. Onuncu saat Ø q=dim y=½udil=rin zaman sistemin= g`r=, saat 16.00. Romal\lar\n r=smi zaman sistemin= g`r=, s=½=r saat 10.00. Y=½yan\n ½ans\ sistemd=n istifad= etdiyi bilinmir. *42. Da[ Ø Yunanca, ÝPetrosÝ (Peter). 159 <G=l, `zwn bax>, Ø dedi. 47 Isa Nataneli ~z yan\na g=l=n g`rdwkd= onun ½aqq\nda dedi: <Budur, daxilind= ½iyl= olmayan ½=qiqi bir israilli!> 48 Natanel Ona: <S=n m=ni ½aradan tan\y\rsan?> Ø dedi. Isa cavab verib ona dedi: <Filip s=ni ]a'\rmazdan qabaq s=ni =ncir a'ac\n\n alt\nda g`rdwm.> 49 Natanel Ona cavab verdi: <Rabbi, S=n Alla½\n O'lusan, S=n Israilin H`kmdar\san!> 50 Isa cavab verib ona dedi: <S=n=: @S=ni =ncir a'ac\n\n alt\nda g`rdwm@, Ø dediyim w]wnmw inan\rsan? S=n bunlardan da½a b`ywk i[l=r g`r=c=ks=n.> 51 V= ona dedi: <Do'rusunu, do'rusunu siz= deyir=m: Art\q g`ywn a]\ld\'\n\ v= Alla½\n m=l=kl=rinin Insan O'lu wz=rin= enib qalxd\qlar\n\ g`r=c=ksiniz.> IKINCI F+SIL Isan\n ilk =lam=ti (m`&zwz=si) 1 W}WNCW gwn Qalileyan\n Qana k=ndind= toy var idi; Isan\n anas\ da orada idi. 2 Isa il= [agirdl=ri d= toya ]a'\r\lm\[d\lar. 3 {=rab twk=n=nd= Isan\n anas\ Ona dedi: <{=rablar\ yoxdur.> 4 Isa ona dedi: <Ay arvad, m=n= v= s=n= n=? Vaxt\m ½=l= g=lm=yib.> 5 Anas\ n`k=rl=r= dedi: <Siz= n= des=, onu edin.> 6 Y=½udil=rin t=mizl=nm= ad=ti 160 Y+HYA 2 wzr=, orada ½=r biri iki-w] `l]w* tutan alt\ da[ kwp var idi. 7 Isa n`k=rl=r= dedi: <Kwpl=ri su il= doldurun.> Kwpl=ri a'\zlar\na q=d=r doldurdular. 8 Sonra n`k=rl=r= dedi: <Indi sudan g`twrwb ziyaf=t= ba[]\l\q ed=n= apar\n.> Onlar da apard\lar. 9 Ziyaf=t= ba[]\l\q ed=n, [=raba ]evrilmi[ suyu dadd\'\ zaman onun ½aradan oldu'unu bilm=di, bunu yaln\z suyu g=tirmi[ n`k=rl=r bilirdil=r. Ziyaf=t= ba[]\l\q ed=n b=yi `z yan\na ]a'\r\b ona dedi: 10 <H=r bir adam yax[\ [=rab\ =vv=l, adisini is= [=rab ]ox i]ildikd=n sonra verir, s=n is= yax[\ [=rab\ indiy= saxlam\san.> 11 Isa bu ilk =lam=tini Qalileyan\n Qana k=ndind= icra etdi v= izz=tini g`st=rdi. {agirdl=ri d= Ona iman g=tirdil=r. Isa sat\c\lar\ m=&b=dd=n qovur (Matta 21:12-13, Mark 11:15-17, Luka 19:45-46) 12 Bundan sonra Isa anas\, qarda[lar\ v= [agirdl=ri il= b=rab=r Keferna½uma getdi; v= orada bir ne]= gwn qald\. 13 Y=½udil=rin pasxa bayram\ yax\nla[\rd\; Isa da Yerus=lim= getdi. 14 M=Üb=dd=* `kwz, qoyun v= g`y=r]in satanlar il= s=rraflar\n oturduqlar\n\ g`rdw. *6. `l]w Ø yunanca ÝmetritisÝ, t=qrib=n 40 litr. *14. M=Üb=d Ø Y=½udil=rin Yerus=limd= yerl=[=n m=rk=zi ibad=txanas\, Ø Beyt-wl-Mwq=dd=s. Bu m=Üb=d eyni yerd= w] d=f= tikilmi[dir. Son d=f= o, Miladdan 70 il sonra, romal\lar t=r=find=n yerl= yeksan edilmi[dir. 15 Ipd=n bir qam]\ dwz=ldib ½am\s\n\ qoyunlar v= `kwzl=rl= b=rab=r m=Üb=dd=n qovdu; s=rraflar\n pullar\n\ da'\td\ v= masalar\n\ ]evirdi; 16 V= g`y=r]in satanlara dedi: <Bunlar\ buradan r=dd edin! Atam\n evini alver evin= d`nd=rm=yin!> 17 {agirdl=ri d=: <S=nin evin w]wn g`st=rdiyim qeyr=t m=ni yax\byand\racaq>, Ø dey= yaz\lm\[ oldu'unu xat\rlad\lar. 18 Buna y=½udil=r cavab olaraq Ona dedil=r: <Hans\ =lam=tl= biz= swbut ed=rs=n ki, bel= ½=r=k=t etm=y= S=nin s=la½iyy=tin ]at\r?> 19 Isa cavab verib onlara dedi: <Bu m=Üb=di da'\d\n, M=n onu w] gwnd= yenid=n qurum.> 20 Y=½udil=r dedil=r: <Bu m=Üb=d q\rx alt\ il= tikilib, s=n onu w] gwnd=mi quracaqsan?> 21 Isa is= m=Üb=d dedikd= ~z b=d=nini n=z=rd= tuturdu. 22 Isa `lwl=rd=n dirildiyi zaman, [agirdl=ri Onun bu s`zl=ri s`yl=mi[ oldu'unu xat\rlad\lar, v= Mwq=dd=s Yaz\lara v= Isan\n dediyi s`z= iman g=tirdil=r. 23 Pasxa bayram\nda Yerus=limd= ik=n g`st=rdiyi =lam=tl=ri g`r=nl=rin ]oxu Onun ad\na iman g=tirdil=r. 24 Isa is= ~zwnw onlara =man=t etm=di, ]wnki bwtwn insanlara b=l=d idi. 25 V= insan ½aqq\nda kims=nin [=½ad=t etm=sin= e½tiyac\ yox idi, ]wnki insan\n i]ind= n= oldu'unu ~zw bilirdi. Y+HYA 3 W}WNCW F+SIL Isa il= Nakdimon 1 F+RISEYL+RD+N olan Nakdimon adl\ bir y=½udi r=isi var idi. 2 O, gec= Isan\n yan\na g=lib dedi: <Rabbi! S=nin Alla½ t=r=find=n g=lmi[ bir Mw=llim oldu'unu bilirik, ona g`r= ki, Alla½ onunla olmad\qda kims= S=nin g`st=rdiyin =lam=tl=ri icra ed= bilm=z.> 3 Isa cavab verib ona dedi: <Do'rusunu, do'rusunu s=n= deyir=m: Bir kims= yenid=n* do'ulmasa, Alla½\n S=lt=n=tini g`r= bilm=z.> 4 Nakdimon Ona dedi: <Bir adam qoca ik=n nec= do'ula bil=r? M=g=r o, ikinci d=f= anas\n\n b=tnin= girib do'ula bil=r?> 5 Isa cavab verdi: <Do'rusunu, do'rusunu s=n= deyir=m: Bir kims= sudan v= Ru½dan do'ulmasa, Alla½\n S=lt=n=tin= gir= bilm=z. 6 B=d=nd=n do'ulan b=d=ndir, Ru½dan do'ulan ru½dur. 7 S=n=: @Yenid=n* do'ulmal\s\n\z@, Ø dediyim= t==ccwbl=nm=. 8 Yel ist=diyi yerd= =s=r, onun s=sini e[id=rs=n, lakin ½aradan g=lib, ½araya getdiyini bilm=zs=n; Ru½dan do'ulmu[ ½=r adam da bel=dir.> 9 Nakdimon cavab\nda Ona dedi: <Bu [eyl=r nec= ola bil=r?> 10 Isa cavab verib ona dedi: <S=n Israilin mw=llimi ola-ola bu [eyl=ri bilmirs=nmi? 11 Do'rusunu, do'rusunu s=n= deyir=m: Biz bildiyimizi deyirik, g`rdwywmwz= [=½ad=t edirik; v= Bizim [=½ad=timizi q=bul etmirsiniz. *3, 7. Yenid=n Ø yaxud, ÝYuxar\danÝ. 161 12 Siz= yerd=ki i[l=r ½aqda dedikl=rim= inanmad\'\n\z bir ½alda, g`yd=kil=rd=n b=½s ets=m nec= inanacaqs\n\z? 13 G`yd=n enmi[ Insan O'lundan ba[qa ½e] kim g`y= qalxmam\[d\r, g`yd= olan da Odur. 14 Musan\n s=½rada ilan\ yuxar\ qald\rd\'\ kimi, bel=c= d= Insan O'lu yuxar\ qald\r\lmal\d\r ki, 15 Ona iman ed=nl=rin /½e] biri ½=lak olmas\n,/ ½am\s\n\n =b=di ½=yat\ olsun. 16 }wnki Alla½ dwnyan\ el= sevdi ki, va½id O'lunu ona verdi; bunu ona g`r= etdi ki, Ona iman ed=nl=rin ½e] biri ½=lak olmas\n, ½am\s\n\n =b=di ½=yat\ olsun. 17 }wnki Alla½ ~z O'lunu dwnyaya ona g`r= g`nd=rm=mi[dir ki, O, dwnyaya ½`km etsin. Amma ona g`r= g`nd=rmi[dir ki, dwnya Onun vasit=sil= xilas edilsin. 18 Ona iman ed=n m=½kum olunmur; iman etm=y=n is= qabaqcadan m=½kum olunmu[dur, ]wnki Alla½\n va½id O'lunun ad\na iman etm=mi[dir. 19 V= ½`km ona g`r=dir ki, dwnyaya nur g=ldi v= insanlar qaranl\'\ nurdan ]ox sevdil=r, ]wnki =m=ll=ri pis idi. 20 H=r pislik ed=n, nura nifr=t ed=r v= =m=ll=ri a[kara ]\xmas\n dey= nura do'ru getm=z. }wnki =m=ll=ri pisdir. 21 H=qiq=t= =sas=n ½=r=k=t ed=n is=, `z =m=ll=rinin Alla½a =sas=n i[l=nmi[ oldu'u b=lli olsun dey= nura g=lir.> Y=hyan\n [=had=ti 22 Bundan sonra Isa v= [agirdl=ri 162 Y+HYA 3,4 Y=½udeya diyar\na g=ldil=r v= Isa onlarla orada qal\b v=ftiz edirdi. 23 Y=½ya da {alem yax\nl\'\nda Aynonda v=ftiz edirdi, ]wnki orada bol su var idi; v= insanlar g=lib v=ftiz olurdular. 24 Y=½ya ½=l= zindana at\lmam\[d\. 25 Bu arada Y=½yan\n [agirdl=ri il= b=Úzi y=½udil=r aras\nda pak olma ½aqq\nda mwba½is= qalxd\. 26 Onlar Y=½yan\n yan\na g=lib dedil=r: <Rabbi! Iordan\n o tay\nda s=ninl= olan v= haqq\nda [=½ad=t etdiyin Adam indi v=ftiz edir v= ½am\ Onun yan\na g=lir.> 27 Y=½ya cavab\nda dedi: <Insan `zwn= g`yd=n verilm=diyi ½alda, ½e] bir [ey ala bilm=z. 28 @M=n M=si½ deyil=m, ancaq Ondan qabaq g`nd=rilmi[=m@, Ø dediyim s`z w]wn siz `zwnwz m=n= [a½idlik ed= bil=rsiniz. 29 G=lin kimindirs= b=y odur; b=yin yan\nda duran v= ona qulaq asan dostu b=yin s=sind=n ]ox sevinir: buna g`r= m=nim bu sevincim tamam oldu. 30 Ona b`ywm=k, m=n= d= ki]ilm=k g=r=kdir.> 31 Yuxar\dan G=l=n ½am\dan wstwndwr; yerd=n g=l=n yer= ba'l\d\r v= yerd=n b=½s ed=r; g`yd=n G=l=n ½am\dan wstwndwr. 32 N= g`rwb, n= e[idibs= ona [=½ad=t ed=r; v= [=½ad=tini kims= q=bul etm=z. 33 Onun [=½ad=tini q=bul ed=n, Alla½\n ½aqq oldu'una m`½wr basm\[d\r. 34 Ona g`r= ki, Alla½\n g`nd=rdiyi Kims=, Alla½\n k=lamlar\n\ s`yl=r; ]wnki Alla½, Ru½u `l]w il= verm=z. 35 Ata O'ulu sevir v= ½=r [eyi Ona =man=t edir. 36 O'ula iman ed=nin =b=di ½=yat\ vard\r; lakin O'ula ita=t etm=y=n, ½=yat g`rm=y=c=kdir, Alla½\n q=z=bi onun wz=rind= qalacaqd\r. D~RDWNCW F+SIL Isa il= samariyal\ qad\n 1 F+RISEYL+R Isan\n Y=½yadan da½a ]ox [agird =ld= edib v=ftiz etdiyini e[itmi[dil=r. 2 (Halbuki, Isa ~zw deyil, [agirdl=ri v=ftiz edirdil=r.) 3 Isa bundan x=b=rdar olduqda, Y=½udeyan\ t=rk edib Qalileyaya qay\td\. 4 O, Samariyadan ke]m=li idi. 5 Bel=likl= Yaqubun `z o'lu Yusif= vermi[ oldu'u tarlaya yax\n olan Samariyan\n Suxar adlanan [=½=rin= g=ldi. 6 Yaqubun quyusu orada idi. Isa yol getm=kd=n yorulmu[du. O, quyunun yan\nda oturdu. Alt\nc\ saata* az qalm\[d\. 7 Samariyal\ bir qad\n su ]=km=y= g=ldi. Isa ona: <M=n= su ver i]im>, Ø dedi. 8 }wnki [agirdl=ri =rzaq almaq w]wn [=½=r= getmi[dil=r. 9 Samariyal\ qad\n Ona dedi: <S=n y=½udi, m=n is= samariyal\ bir qad\n, nec= olur ki, m=nd=n su ist=yirs=n?> (}wnki y=½udil=r samariyal\larla t=masda olmur.) 10 Isa cavab\nda ona dedi: <+g=r *6. Alt\nc\ saat Ø gwnorta yaxud saat 18.00 (Bax, 1:39). Y+HYA 4 s=n Alla½\n =nÜam\n\ v= s=n= @M=n= su ver i]im@, Ø dey=nin Kim oldu'unu bils=ydin, s=n `zwn Ondan ist=rdin, O da s=n= ½=yat suyu ver=rdi.> 11 Qad\n Ona dedi: <C=nab, su ]=km=y= bir [eyin yox, quyu da d=rin; bel= v=ziyy=td= S=n o ½=yat suyunu ½aradan alarsan? 12 S=n bu quyunu biz= ver=n, `zw il= o'ullar\ v= malqaras\ oradan i]mi[ olan atam\z Yaqubdan da½a b`ywks=nmi?> 13 Isa cavab\nda ona dedi: <Bu sudan i]=n ½=r k=s yen= susayar; 14 M=nim ver=c=yim sudan is= kim i]=rs=, =sla susamaz, ona ver=c=yim su onda =b=di ½=yata qovu[duran su m=nb=yi olacaqd\r.> 15 Qad\n Ona dedi: <C=nab, bu sudan m=n= ver ki, susamay\m v= su ]=km=k w]wn da½a buraya g=lm=yim.> 16 Qad\na: <Get, =rini ]a'\r, buraya g=l>, Ø dedi. 17 Qad\n cavab verib: <+rim yoxdur>, Ø dedi; Isa ona dedi: <S=n do'ru dedin ki, @+rim yoxdur@, 18 }wnki s=nin be[ =rin olub v= indi s=ninl= ya[ayan =rin deyildir; s=n bunu do'ru s`yl=din.> 19 Qad\n Ona dedi: <C=nab, g`rwr=m ki, S=n pey'=mb=rs=n. 20 Atalar\m\z bu da'da ibad=t edibl=r, siz is= deyirsiniz ki, ibad=t etm=k yeri Yerus=limd=dir.> 21 Isa ona dedi: <Qad\n, M=n= inan, el= vaxt g=lir ki, o zaman Ataya n= bu da'da, n= d= Yerus=limd= ibad=t ed=c=ksiniz. 22 Siz bilm=diyiniz= ibad=t edirsiniz, biz bildiyimiz= ibad=t edirik; ]wnki qurtulu[ y=½udil=rd=ndir. 163 23 Amma ½=qiqi ibad=t ed=nl=rin Ataya ru½=n v= ½=qiq=t=n ibad=t ed=c=kl=ri saat g=lir v= g=ldi d=. }wnki Ata ~zwn= bu cwr ibad=t ed=nl=r axtar\r. 24 Alla½ Ru½dur v= Ona ibad=t ed=nl=rin ru½=n v= ½=qiq=t=n ibad=t etm=l=ri g=r=kdir.> 25 Qad\n Ona dedi: <Bilir=m ki, Xristos adlanan M=si½ g=l=c=kdir v= O, g=ldikd= biz= ½=r [eyi bildir=c=kdir.> 26 Isa ona dedi: <S=ninl= dan\[an M=n, Oyam.> 27 Bu arada [agirdl=ri g=ldil=r. Isan\n bir qad\nla s`½b=t etm=sin= t==cwb etdil=r; bununla b=rab=r ½e] biri: <N= t=l=b edirs=n?>, yaxud: <N= w]wn o qad\nla s`½b=t edirs=n?> dem=di. 28 O vaxt qad\n s=½=ngini at\b [=½=r= getdi v= xalqa dedi: 29 <Gedin, etdiyim bwtwn i[l=ri m=n= s`yl=y=n Adama bax\n, g`rwn do'rudanm\ O, M=si½dir?> 30 Onlar da [=½=rd=n ]\x\b Isan\n yan\na getdil=r. 31 Bu arada [agirdl=r: <Rabbi, bir [ey ye>, Ø dey= Ondan xa½i[ etdil=r. 32 Isa is= onlara: <M=nd= el= yem=k vard\r ki, onu siz bilm=zsiniz>, Ø dedi. 33 Buna g`r= d= [agirdl=r birbiril=rin=: <Kims= Ona yem=k g=tiribmi?> Ø deyirdil=r. 34 Isa onlara dedi: <M=nim yem=yim M=ni G`nd=r=nin irad=sini yeritm=k v= Onun i[ini tamamlamaqd\r. 35 Siz, ÝBi]inin g=lm=sin= d`rd ay varÝ, Ø demirsinizmi? Budur, siz= 164 Y+HYA 4 deyir=m: G`zl=rinizi qald\r\n, bi]ilm=k w]wn a'arm\[ tarlalara bax\n. 36 +k=n d=, bi]=n d= birlikd= sevinsinl=r dey=, bi]=n =m=k ½aqq\ al\r v= =b=di ½=yat w]wn m=½sul toplay\r. 37 }wnki bel= ½alda: @Biri =k=r, dig=ri bi]=r@ Ø m=s=li ½aql\ deyilmi[dir. 38 M=n sizi =m=k s=rf etm=diyiniz [eyi bi]m=y= g`nd=rdim; ba[qalar\ =m=k s=rf etdil=r v= siz onlar\n =m=yin= [=rik oldunuz.> 39 <Etdiyim bwtwn i[l=ri m=n= s`yl=di>, Ø dey= [=½ad=t ed=n qad\n\n s`zwn= g`r= o [=½=rd= samariyal\lar\n bir ]oxu Isaya iman etdil=r. 40 Buna g`r= d= Samariyal\lar Onun yan\na g=lib Ondan xa½i[ etdil=r ki, O onlarla qals\n; O da orada iki gwn qald\. 41 Da½a bir ]oxlar\ Isan\n s`zwn= g`r= iman etdil=r. 42 Qad\na deyirdil=r: <Bizim iman etm=yimiz art\q s=nin s`zl=rin= g`r= deyil, ]wnki biz `zwmwz e[itdik v= bilirik ki, dwnyan\n ½=qiqi Xilaskar\ Budur.> H`kmdar =sab=sinin o'lu sa'ald\l\r 43 Iki gwnd=n sonra Isa oradan ]\x\b Qalileyaya getdi. 44 }wnki pey'=mb=rin `z m=ml=k=tind= eÜtibar\ olmad\'\na Isa `zw [=½ad=t etmi[di. 45 Qalileyaya g=ldikd=, qalileyal\lar Onu q=bul etdil=r. Yerus=limd= bayram =snas\nda etdiyi ½=r [eyi g`rmw[dwl=r; ]wnki onlar da bayrama getmi[dil=r. 46 Bel=likl=, Isa suyu [=raba d`nd=rdiyi Qalileyan\n Qana k=ndin= yen= g=ldi. Keferna½umda ½`kmdar\n bir =sab=si var idi, onun o'lu x=st= idi. 47 O, Isan\n Y=½udeyadan Qalileyaya g=lmi[ oldu'unu e[itdikd= yan\na getdi v= yalvard\ ki, g=lib o'lunu sa'alts\n; ]wnki o'lu `lwm aya'\nda idi. 48 Isa ona dedi: <+lam=tl=r v= xariq=l=r g`rm=yinc= iman etm=y=c=ksiniz.> 49 H`kmdar\n =sab=si Ona dedi: <C=nab! U[a'\m `lm=zd=n =vv=l g=l!> 50 Isa ona: <Get, o'lun ya[ay\r>, Ø dedi. Adam Isan\n ona dediyi s`z= iman edib getdi. 51 Yolda qullar\ ona rast g=lib: <O'lun ya[ay\r>, Ø dey= x=b=r verdil=r. 52 O qullar\ndan soru[du ki, o'lu n= vaxt yax[\la[ma'a ba[lad\. Onlar da dedil=r: <Dwn=n, t=qrib=n yeddinci saatda* q\zd\rma onu t=rk etdi.> 53 Ata o zaman anlad\ ki, bu, Isan\n ona <O'lun ya[ay\r>, Ø dediyi vaxtda ba[ vermi[dir. V= `zw il= b=rab=r bwtwn ail=si iman etdi. 54 Bu, Isan\n Y=½udeyadan Qalileyaya g=lib, g`st=rdiyi ikinci =lam=t idi. *52. Yeddinci saat Ø Saat 13.00, yaxud 19.00 (bax 1:39). Y+HYA 5 BE{INCI F+SIL Hovuzdak\ x=st= sa'ald\l\r 1 BUNDAN sonra, y=½udil=rin bir bayram\ ba[lay\rd\ v= Isa Yerus=lim= getdi. 2 Yerus=limd= Qoyun Qap\s\ yan\nda, ibrani dilind= Beyt½asda deyil=n v= be[ `rtwlw ke]idi olan bir ½ovuz var idi. 3 Bu ke]idl=rd= x=st=, kor, topal, iflic olmu[ ]oxlu adam yatard\ /v= suyun t=rp=ni[ini g`zl=y=rdi. 4 }wnki R=bbin bir m=l=yi aras\ra ½ovuza girib, suyu dal'aland\r\rm\[, su dal'alanark=n ½ovuza gir=n ilk adam ½=r ½ans\ bir x=st=liy= tutulmu[sa, sa'al\rm\[./ 5 Otuz s=kkiz ild=n b=ri x=st=liy= dw]ar olmu[ bir adam da orada idi. 6 Isa onun yatd\'\n\ g`rwb uzun zaman x=st=lik ]=kdiyini d= bil=r=k ona: <Sa'almaq ist=yirs=nmi?> Ø dedi. 7 X=st= Ona cavab verdi: <C=nab, su dal'alanark=n m=ni ½ovuza salacaq kims=m yoxdur; v= m=n ]at\nca ba[qas\ m=nd=n qabaq oraya enir.> 8 Isa ona dedi: <Dur, d`[=yini g`twr v= yeri!> 9 Adam o anda sa'ald\ v= d`[=yini g`twrwb yeridi. O gwn [=nb= gwnw idi. 10 Buna g`r= y=½udi idar=]il=r* sa'alm\[ adama dedil=r: <{=nb= gwnwdwr, s=n= d`[=yini g`twrm=k caiz deyildir.> 11 Amma o onlara cavab verdi: <M=ni sa'aldan Adam m=n=: @D`[=yini g`twr v= yeri!@ Ø dedi.> *10. Y=½udi idar=]il=r Ø h=rfi t=rcwm=, @Y=½udil=r@ (bax ayr\ca 5: 15, 16, 18). 165 12 Ondan soru[dular: <S=n=: @D`[=yini g`twr v= yeri!@ Ø dey=n Adam kimdir?> 13 Amma sa'alan adam Onun kim oldu'unu bilmirdi, ]wnki o yerd= ]oxlu adam oldu'undan Isa k=nara ]=kilmi[di. 14 Bundan sonra Isa adam\ m=Üb=dd= tap\b dedi: <Budur, s=n [=fa tapd\n, art\q gwna½ i[l=tm= ki, s=n= da½a bir pislik olmas\n.> 15 Adam gedib, y=½udi idar=]il=r= bildirdi ki, onu sa'aldan Isad\r. 16 Y=½udi idar=]il=r buna g`r= Isan\ t=Üqib edib `ldwrm=k ist=yirdil=r ki, bel= i[l=ri [=nb= gwnwnd= edir. 17 Isa is= onlara dedi: <Atam indiy=d=k i[l=m=kd=dir, M=n d= i[l=yir=m.> 18 Y=½udi idar=]il=r bu s=b=bd=n Onu `ldwrm=yi da½a da q=t etdil=r, ]wnki O yaln\z [=nb= gwnwnw pozmaqla kifay=tl=nm=di, ½=m d= Alla½\n Onun Atas\ oldu'unu s`yl=y=r=k ~zwnw Alla½a tay etdi. H=yat ver=n Isa 19 Bunun w]wn Isa onlara cavab verib dedi: <Siz= do'rusunu, do'rusunu deyir=m: O'ul, Atan\n etdiyini g`rdwyw [eyl=rd=n ba[qa ~zwnd=n bir [ey ed= bilm=z, ]wnki Ata n= ed=rs=, O'ul da onu eyni [=kild= ed=r. 20 }wnki Ata O'ulu sevir v= bwtwn etdikl=rini Ona g`st=rir; v= siz t==ccwb i]ind= qalas\n\z dey=, Ona bunlardan da½a b`ywk i[l=r g`st=r=c=kdir. 21 Ona g`r= ki, Ata `lwl=ri dirildib, onlara ½=yat verdiyi kimi, O'ul Y+HYA 5 166 da ist=diyi kims=l=r= ½=yat verir. 22 }wnki Ata ½e] kim= ½`km etm=z, lakin bwtwn ½`kmw O'ula vermi[dir ki, 23 Ham\ Ataya ½`rm=t etdiyi kimi, O'ula da ½`rm=t etsin. O'ula ½`rm=t etm=y=n, Onu g`nd=r=n Ataya da ½`rm=t etm=z. 24 Siz= do'rusunu, do'rusunu deyir=m: M=nim s`zwmw dinl=yib M=ni G`nd=r=n= iman ed=nin =b=di ½=yat\ vard\r v= m=½kum edilm=z, lakin `lwmd=n ½=yata ke]mi[dir. 25 Siz= do'rusunu, do'rusunu deyir=m: Alla½\n O'lunun s=sini `lwl=rin e[id=c=kl=ri saat g=lir v= art\q g=lmi[dir v= e[id=nl=r ya[ayacaqlar. 26 }wnki Atan\n ~zwnd= ½=yat oldu'u kimi, ~zwnd= ½=yat olmaq xwsusiyy=tini O'ula da verdi. 27 V= ½`km etm=k s=la½iyy=tini Ona verdi, ]wnki O, Insan O'ludur. 28 Buna t==ccwbl=nm=yin, ]wnki el= bir saat g=lir ki, q=birl=rd= olanlar\n ½am\s\ Onun s=sini e[id=c=kl=r v= q=birl=rind=n ]\xacaqlar. 29 Yax[\l\q ed=nl=r dirilib ½=yata qovu[acaqlar, pislik ed=nl=r is= dirilib ½`km= dw]ar olacaqlar. Isaya [=had=t 30 M=n ~z-~zwmd=n bir [ey ed= bilm=r=m; e[itdiyim kimi ½`km edir=m v= M=nim ½`kmwm do'rudur, ona g`r= ki, m=qs=dim `z irad=mi deyil, M=ni g`nd=r=nin irad=sini yerin= yetirm=kdir. 31 +g=r M=n ~zwm w]wn [=½ad=t edir=ms=, [=½ad=tim do'ru deyildir. 32 M=nim w]wn [=½ad=t ed=n ba[- qas\d\r; v= M=nim w]wn etdiyi [=½ad=tin do'ru oldu'unu bilir=m. 33 Siz Y=½yan\n yan\na adamlar g`nd=rdiniz v= o, ½=qiq=t= [=½ad=t etdi. 34 Insandan [=½ad=t q=bul etdiyim w]wn deyil, ancaq xilas olas\n\z dey= bunlar\ s`yl=yir=m. 35 Y=½ya, yanan v= nur sa]an ]\raq idi; v= siz bir mwdd=t onun i[\'\nda [adl\q etm=k ist=diniz. 36 Lakin M=nd= olan [=½ad=t Y=½yan\nk\ndan da½a b`ywkdwr; ]wnki Atan\n M=n= icra etm=k w]wn tap[\rd\'\ bu i[l=r, indi etdiyim i[l=r, M=nim Ata t=r=find=n g`nd=rildiyim= [=½ad=t edir. 37 M=ni g`nd=r=n Atan\n ~zw d= M=nim w]wn [=½ad=t etmi[dir. Siz ½e] bir zaman n= Onun s=sini e[itdiniz, n= d= Onun wzwnw g`rdwnwz. 38 V= Onun s`zw sizd= qalm\r; ]wnki Onun g`nd=rdiyi Adama iman etmirsiniz. 39 Mwq=dd=s Yaz\lar\ ara[d\r\rs\n\z, ]wnki =b=di ½=yata onlarla malik olaca'\n\z\ fikirl=[irsiniz; M=nim ½aqq\mda [=½ad=t ed=nl=r d= onlard\r. 40 Siz is= ½=yat\n\z\n olmas\ w]wn M=n= t=r=f g=lm=k ist=mirsiniz. 41 Insanlardan izz=t q=bul etmir=m. 42 Amma sizi tan\y\ram, daxilinizd= Alla½ sevgisi yoxdur. 43 M=n Atam\n namin= g=ldim v= M=ni q=bul etmirsiniz; =g=r bir ba[qas\ `zw namin= g=lirs=, onu q=bul edirsiniz. 44 Siz biri-birinizd=n izz=t q=bul edib bir olan Alla½dan g=l=n izz=ti Y+HYA 5, 6 axtarmad\'\n\z bir ½alda, nec= iman ed= bil=rsiniz? 45 Fikirl=[m=yin ki, M=n sizi Atan\n qar[\s\nda itti½am ed=c=y=m. Sizi itti½am ed=n, wmid ba'lad\'\n\z Musad\r. 46 }wnki, =g=r siz Musaya iman etmi[ olsayd\n\z, M=n= d= iman ed=rdiniz; ona g`r= ki, o, M=nim ½aqq\mda yazm\[d\r. 47 Lakin =g=r onun yazd\qlar\na iman etmirsinizs=, M=nim s`zl=rim= nec= iman ed=rsiniz?> ALT|NC| F+SIL Isa be[ min adam\ doyurur (Matta 14:13-21, Mark 6:30-44, Luka 9:10-17) 1 BU i[l=rd=n sonra Isa Qalileya (Tiberiya) g`lwnwn obiri tay\na getdi. 2 B`ywk bir izdi½am Onun ard\nca g=lirdi, ]wnki x=st=l=r wz=rind= g`st=rdiyi m`Ücwz=l=ri g`rwrdwl=r. 3 Isa da'a ]\x\b orada [agirdl=ri il= oturdu. 4 Y=½udil=rin pasxa bayram\ yax\nla[\rd\. 5 Isa g`zl=rini qald\r\b, yan\na b`ywk bir izdi½am\n topla[d\'\n\ g`rdwkd= Filip= dedi: <Bunlar\ yedirtm=k w]wn ½aradan ]`r=k sat\n alaq?> 6 Bunu da onu s\namaq w]wn s`yl=di, ]wnki n= ed=c=yini ~zw bilirdi. 7 Filip Ona cavab verdi: <Onlar\n ½=r=sin= bir az ]ats\n dey=, iki ywz dinarl\q ]`r=k d= b=s etm=z.> 8 {agirdl=rind=n biri, {imon Peterin qarda[\ Andrey Isaya dedi: 167 9 <Burada be[ arpa ]`r=yi il= iki bal\'\ olan bir u[aq var; amma bu q=d=r adama bu n=dir?> 10 Isa: <Xalq\ yer= oturdun>, Ø dedi. O yerd= bol ot var idi. Xalq da oturdu. Ki[il=rin say\ t=qrib=n be[ min idi. 11 O zaman Isa ]`r=kl=ri g`twrdw v= [wkran duas\ etdikd=n sonra /[agirdl=rin= paylad\, [agirdl=r d=/ oturanlara paylad\; bal\qlardan da kim n= q=d=r ist=yirdi, paylad\lar. 12 Onlar doyduqda, Isa [agirdl=rin= dedi: <He] bir [ey zay olmas\n dey=, art\q qalan tik=l=ri toplay\n.> 13 O be[ arpa ]`r=yind=n yey=nl=rin qaba'\ndan qalan tik=l=ri toplad\lar v= bunlarla on iki s=b=t doldurdular. 14 Onda Isan\n g`st=rdiyi m`Ücwz=ni g`r=n xalq: <Do'rudan da dwnyaya g=lm=li olan Pey'=mb=r Budur!> Ø dedi. 15 Isa da, onlar\n Onu H`kmdar etm=k w]wn g=lib zorla aparmaq ist=dikl=rini bilib, yen= t=k-t=n½a da'a ]=kildi. Isa su wz=rind= yeriyir (Matta 14:22-33, Mark 6:45-52) 16 Ax[am olduqda [agirdl=ri g`l= endil=r. 17 Bir qay\'a minib g`lwn o biri sa½ilin=, Keferna½uma t=r=f gedirdil=r. Art\q qaranl\q ]`kmw[dw, lakin Isa ½=l= onlar\n yan\na g=lm=mi[di. 18 Gwclw bir kwl=k =sdiyind=n, g`l dal'al\ idi. 19 Iyirmi be[ v= ya otuz stadi* yol *19. T=qrib=n 5-6 kilometr. 168 Y+HYA 6 getdikd=n sonra, Isan\n g`l wz=rind= yeridiyini v= qay\'a yax\nla[d\'\n\ g`rwb qorxdular. 20 Isa is= onlara: <M=n=m, qorxmay\n!> Ø dedi. 21 Onu qay\'a g`twrm=k ist=dil=r, el= o andaca qay\q getdikl=ri sa½il= ]atd\. 22 Ert=si gwn g`lwn o tay\nda qalan xalq g`rdw ki, orada Isan\n [agirdl=rinin mindiyi qay\qdan ba[qa qay\q yoxdur. Isa is= ~z [agirdl=ri il= qay\'a minm=mi[di. {agirdl=ri `zl=ri getmi[dil=r. 23 Bu arada Tiberiyadan dig=r qay\qlar R=bb Isa [wkwr etdikd=n sonra, ]`r=k yedikl=ri yerin yax\nl\'\na g=ldil=r. 24 Bel=likl=, xalq Isan\n v= [agirdl=rinin orada olmad\qlar\n\ g`rwb, qay\qlara mindi v= Isan\ axtara-axtara Keferna½uma g=ldi. H=yat ]`r=yi 25 Isan\ g`lwn o biri tay\nda tapd\qda, Ona: <Rabbi, buraya n= vaxt g=ldin?> Ø dedil=r. 26 Isa onlara cavab\nda dedi: <Siz= do'rusunu, do'rusunu deyir=m: M`Ücwz=l=ri g`rdwywnwz= g`r= deyil, ]`r=k yeyib doydu'unuza g`r= M=ni axtar\rs\n\z. 27 Fani yem=k w]wn deyil, =b=di ½=yat ver=n baqi yem=k w]wn ]al\[\n, onu siz= Insan O'lu ver=c=kdir; ]wnki Ata Alla½, Ona ~z m`½rwnw basm\[d\r.> 28 Bel= olduqda Isaya dedil=r: <Alla½\n t=l=b etdiyi i[l=ri yaratmaq w]wn biz n= etm=liyik?> 29 Isa cavab\nda onlara dedi: <Alla½\n t=l=b etdiyi i[ budur: Onun g`nd=rdiyi Adama iman ed=siniz.> 30 Isaya dedil=r: <S=ni g`rwb S=n= iman g=tirm=yimiz w]wn, S=n n= =lam=t g`st=r=c=ks=n? N= ed=c=ks=n? 31 Atalar\m\z s=½rada manna* yedil=r, nec= ki yaz\lm\[d\r: @Yem=k w]wn onlara g`yd=n ]`r=k verdi.@> 32 Isa onlara dedi: <Siz= do'rusunu, do'rusunu deyir=m: Siz= g`yd=n ]`r=yi Musa verm=di, siz= g`yd=n ½=qiqi ]`r=yi ver=n Atamd\r. 33 }wnki Alla½\n ]`r=yi g`yd=n en=n v= dwnyaya ½=yat ver=ndir.> 34 Ona dedil=r: <C=nab, biz= daim bel= ]`r=k ver.> 35 Isa onlara dedi: <M=n ½=yat ]`r=yiy=m, M=nim yan\ma g=l=n =sla acmaz v= M=n= iman ed=n =sla susamaz. 36 Lakin M=n siz= dedim ki, M=ni g`rdwnwz v= iman etmirsiniz. 37 Atam\n M=n= verdikl=rinin ½am\s\ M=nim yan\ma g=l=c=k v= M=nim yan\ma g=l=ni =sla r=dd etm=r=m. 38 }wnki M=nim irad=mi deyil, M=ni g`nd=r=n Atam\n irad=sini yerin= yetirm=k w]wn g`yd=n endim. 39 M=ni G`nd=r=nin irad=si is= odur ki, Onun M=n= verdikl=rind=n ½e] birini itirm=yim, ancaq son gwnd= onlar\ dirildim. 40 }wnki Atan\n irad=si budur ki, O'ulu g`rwb Ona iman ed=n ½=r k=sin =b=di ½=yat\ olsun; v= M=n bel=l=rini son gwnd= dirild=c=y=m.> 41 Buna g`r= y=½udil=r: <M=n g`yd=n en=n ]`r=y=m>, Ø dediyi w]wn deyindil=r: *31. Manna Ø Musan\n r=½b=rliyi alt\nda s=½rada dola[an israillil=r= Alla½ t=r=find=n g`nd=ril=n azuq=. Y+HYA 6 42 <Atas\n\ v= anas\n\ tan\d\'\m\z Yusifin o'lu Isa deyilmi? Indi nec= olur ki, @G`yd=n endim@, Ø deyir?@ 43 Isa cavab\nda onlara dedi: <Aran\zda deyinm=yin. 44 +g=r M=ni g`nd=r=n Atam c=lb etmirs=, ½e] kim M=nim yan\ma g=l= bilm=z. M=nim yan\ma g=l=ni d= son gwnd= dirild=c=y=m. 45 Pey'=mb=rl=rin kitablar\nda: @Onlar\n ½am\s\n\ da Alla½ `yr=d=c=kdir@ dey= yaz\lm\[d\r. Atam\ e[idib, `yr=n=n ½=r k=s M=nim yan\ma g=l=c=kdir. 46 Bu o dem=k deyildir ki, Atan\ kims= g`rmw[dwr; ancaq Alla½\n yan\ndan G=l=n, Atan\ g`rmw[dwr. 47 Siz= do'rusunu, do'rusunu deyir=m: /M=n=/ iman ed=nin =b=di ½=yat\ vard\r. 48 M=n ½=yat ]`r=yiy=m. 49 Atalar\n\z s=½rada manna yedil=r v= `ldwl=r. 50 G`yl=rd=n g=l=n ]`r=k is= el=dir ki, ondan yey=n `lm=z. 51 M=n g`yd=n enmi[ olan, ½=yat b=x[ ed=n ]`r=y=m; =g=r bir adam bu ]`r=kd=n yey=rs=, =b=di ya[ayacaqd\r. Dwnyan\n ½=yat\ w]wn ver=c=yim ]`r=k d= ~z =timdir.> 52 Buna g`r= d= y=½udil=r: <Bu Adam yem=k w]wn ~z =tini biz= nec= ver= bil=r?> Ø dey= bir-biril=ri il= mwba½is= etm=y= ba[lad\lar. 53 Isa is= onlara dedi: <Siz= do'rusunu, do'rusunu deyir=m: Insan O'lunun =tini yeyib, qan\n\ i]m=dikc=, daxilinizd= ½=yat olmaz. 54 M=nim =timi yeyib, qan\m\ i]=nin =b=di ½=yat\ vard\r; M=n d= onu son gwnd= dirild=c=y=m. 169 55 }wnki M=nim =tim ½=qiqi qida v= qan\m ½=qiqi i]kidir. 56 M=nim =timi yeyib, qan\m\ i]=n M=nd= ya[ar v= M=n d= onda. 57 Diri olan Ata M=ni g`nd=rdiyi, M=n d= Ata vasit=si il= ya[amaqda oldu'um kimi, M=ni yey=n d= M=nim vasit=ml= ya[ayacaqd\r. 58 Bu, g`yd=n enmi[ ]`r=kdir, atalar\n\z\n yediyi /manna/ kimi deyildir. Onlar `ldwl=r; bu ]`r=yi yey=n =b=di ya[ayacaqd\r.> 59 Bunlar\ Keferna½umda sinaqoqda t=Ülim ver=r=k, s`yl=di. Bir ]ox adam Isan\ t=rk edir 60 {agirdl=rind=n bir ]oxu bunu e[itdikd=: <Bu ]=tin* s`zdwr. Onu kim dinl=y= bil=r?> Ø dedil=r. 61 Lakin Isa [agirdl=rinin buna deyindikl=rini daxilind= duyaraq onlara: <Bu sizi bwdr=dirmi*?> Ø dedi. 62 B=s, =g=r Insan O'lunun =vv=lc=d=n oldu'u yer= qalxd\'\n\ g`rs=niz nec=? 63 H=yat ver=n ru½dur; cismani t=bi=t ½e] bir [ey= yaramaz; siz= s`yl=mi[ oldu'um s`zl=r ru½dur v= ½=yatd\r. 64 Amma sizin aran\zda iman etm=y=nl=r d= vard\r.> }wnki Isa kimin imans\z oldu'unu, v= kimin Onu =l= ver=c=yini =vv=lc=d=n bilirdi. 65 V= dedi: <Buna g`r= siz= dedim ki: +g=r Ata ona imkan verm=s=, ½e] kims= M=nim yan\ma g=l= bilm=z.> 66 Bu zamandan eÜtibar=n [agird*60. Ba[qa s`zl=, ]=tin d=rk edil= bil=n s`z. *61. bwdr=dir Ø y=Üni, ]a[d\r\r. 170 Y+HYA 6, 7 l=rind=n bir ]oxu Ondan ayr\l\b, art\q Onunla g=zmirdi. 67 Buna g`r= Isa Onikil=r= dedi: <Yoxsa siz d= getm=k ist=yirsiniz?> 68 {imon Peter Ona cavab verdi: <Ya R=bb, biz kimin yan\na ged= bil=rik? +b=di ½=yat\n s`zl=ri S=nd=dir. 69 Biz d= iman etdik v= bilirik ki, ya[ayan Alla½\n O'lu M=si½* S=ns=n.> 70 Isa onlara cavab verdi: <Siz Onikil=ri M=n se]m=dimmi? Amma sizl=rd=n biri iblisdir.> 71 {imonun o'lu Y=½uda Iskariotdan b=½s edirdi; ]wnki Onikil=rd=n biri ik=n, Isan\ =l= ver=c=k olan o idi. YEDDINCI F+SIL Isa Yerus=lim= gedir 1 BUNDAN sonra Isa Qalileyada g=zirdi. Y=½udeyada g=zm=k ist=mirdi. }wnki y=½udi idar=]il=r* Onu `ldwrm=k ist=yirdil=r. 2 Y=½udil=rin ]ardaq bayram\* yax\nla[\rd\. 3 Qarda[lar\ Ona dedil=r: <Buradan ]\x\b, Y=½udeyaya get ki, [agirl=rin d= etdiyin i[l=ri g`rswnl=r. 4 }wnki `zwnw m=[½ur etm=k ist=y=n adam, i[i gizlic= g`rm=z; =g=r S=n bel= i[l=r edirs=ns=, ~zwnw dwnyaya g`st=r.> *69. ya[ayan Alla½\n O'lu M=si½ Ø =n =ski m=tnl=rd=, @Alla½\n Mwq=dd=si@. *1. y=hudi idar=]il=r Ø h=rfi t=rcwm=, Ýy=hudil=rÝ. Bax ayr\ca 7:13, 15. *2. }ardaq bayram\ Ø y=½udil=rin s=½rada dola[\b, ]ardaqlarda ya[ad\'\ zaman\ anma bayram\. 5 }wnki qarda[lar\ da Ona iman etmirdil=r. 6 Bu s=b=bd=n Isa onlara dedi: <M=nim vaxt\m ½=l= g=lm=yib; sizin vaxt\n\z is= daim uy'undur. 7 Dwnya siz= nifr=t ed= bilm=z, M=n= is= nifr=t edir; ]wnki M=n dwnyan\n i[l=rinin pis oldu'una [=½ad=t edir=m. 8 Siz bu bayrama gedin; M=n is= bu bayrama ½=l= getmir=m, ]wnki M=nim vaxt\m ½=l= tamam g=lm=yib.> 9 Bu s`zl=ri /onlara/ s`yl=di v= Qalileyada qald\. 10 Lakin Onun qarda[lar\ bayrama getdikd=, ~zw d= o vaxt a]\q yox, gizli olaraq bayrama getdi. 11 Y=½udil=r d= Onu bayramda axtar\b: <O ½aradad\r?> Ø deyirdil=r. 12 Xalq aras\nda Onun ½aqq\nda ]oxlu dedi-qodu var idi. B=Üzil=ri: <Yax[\ adamd\r>, ba[qalar\: <Xeyr, xalq\ aldad\r> Ø deyirdil=r. 13 Lakin y=½udi idar=]il=rin qorxusundan kims= Onun ½aqq\nda a]\q s`z s`yl=mirdi. 14 Bayram\n yar\s\nda Isa m=Üb=d= gedib t=Ülim verirdi. 15 Y=½udi idar=]il=r buna t==ccwbl=nib deyirdil=r: <He] t=½sil almam\[ oldu'u bir ½alda, bu Adam Mwq=dd=s Yaz\lar\ nec= bilir?> 16 Isa da onlara cavab verib dedi: <Verdiyim t=Ülim M=nim deyil, M=ni G`nd=r=nindir. 17 Kim Onun irad=sini yeritm=k ist=y=rs=, `yr=tdikl=rimin Alla½danm\ oldu'unu, yoxsa ~zwmd=nmi s`yl=diyimi bil=c=kdir. 18 ~zwnd=n s`yl=y=n, `zwn= izz=t axtarar; Onu G`nd=r=n= izz=t axtaran is= dwzwnw s`yl=r v= Onda yalan yoxdur. Y+HYA 7 19 Siz= Mwq=dd=s Qanunu Musa verm=dimi? Lakin sizl=rd=n ½e] kim Qanuna =m=l etmir. N= w]wn M=ni `ldwrm=y= ]al\[\rs\n\z?> 20 Xalq cavab verdi: <S=nd= cinmi var? Kim S=ni `ldwrm=y= ]al\[\r?> 21 Isa cavab olaraq onlara dedi: <M=n bir i[ g`rdwm v= ½am\n\z buna t==ccwbl=nirsiniz. 22 Musa siz= swnn=ti verdi (lakin bu ½e] d= Musadan deyil, atalar\n\zdand\r); buna g`r=, siz [=nb= gwnw adam\ swnn=t edirsiniz. 23 +g=r Musan\n Qanunu pozulmas\n dey=, [=nb= gwnwnd= adam swnn=t edilirs=, [=nb= gwnwnd= bir adam\ tamam sa'altd\'\m w]wnmw M=n= ½idd=tl=nirsiniz? 24 Za½ir= g`r= ½`km etm=yin; =dal=tl= ½`km edin.> Isa M=sihdirmi? 25 Buna g`r= Yerus=limlil=rd=n b=Üzisi dedi: <~ldwrm=k w]wn axtard\qlar\ bu deyilmi?! 26 Budur, O a]\qca s`yl=yir, Ona bir [ey demirl=r. Yoxsa r=isl=r Onun M=si½ oldu'unu ger]=kd=n q=bul etdil=r? 27 Amma bu Adam\n ½aradan oldu'unu bilirik, ½albuki M=si½ g=ldikd= Onun ½aradan oldu'unu ½e] kim bilm=y=c=k.> 28 M=Üb=dd= t=Ülim verm=kd= olan Isa da nida edib dedi: <H=m M=ni tan\y\rs\n\z, ½=m d= ½aradan oldu'umu bilirsiniz; v= M=n ~zwm ~zlwywmd=n g=lm=dim, amma M=ni G`nd=r=n ½aqqd\r v= siz Onu tan\m\rs\n\z. 29 M=n Onu tan\y\ram, ]wnki Ondanam v= O M=ni g`nd=rdi.> 171 30 Buna g`r= Onu tutma'a ]al\[d\lar, lakin ½e] kim Ona =l atmad\, ]wnki Onun saat\ ½=l= ]atmam\[d\. 31 Amma xalqdan bir ]oxu Ona iman edib dedi: <M=si½ g=l=nd= Bunun etdikl=rind=n da½a ]oxmu =lam=tl=r g`st=r=c=kdir?> 32 F=riseyl=r xalq\n Isa ½aqq\nda bu kimi [eyl=r dediyini e[itdil=r v= ba[ ka½inl=rl= f=riseyl=r Onu tutmaq w]wn mw½afizl=ri g`nd=rdil=r. 33 Isa is= onlara dedi: <Az bir mwdd=t da½a sizinl=y=m, sonra M=ni G`nd=r=nin yan\na ged=c=y=m. 34 Siz M=ni axtaracaq, lakin tapmayacaqs\n\z v= M=n oldu'um yer= siz g=l= bilm=zsiniz.> 35 Bunun w]wn y=½udil=r `z aralar\nda dedil=r: <Bu Adam ½araya ged=c=k ki, biz Onu tapa bilm=y=c=yik? Yunanlar* aras\na p=r=n-p=r=n sal\nm\[ y=½udil=rin yan\na gedib yunanlaram\ t=Ülim ver=c=k? 36 @Siz M=ni axtaracaq, lakin tapmayacaqs\n\z v= M=n oldu'um yer= siz g=l= bilm=zsiniz@, Ø dediyi bu s`z n= dem=kdir?> 37 Bayram\n son, m`½t=[=m gwnwnd= Isa durub nida etdi: <Kim susay\bsa, yan\ma g=lib i]sin. 38 Mwq=dd=s Yaz\larda deyildiyi kimi, @M=n= iman ed=nin i]ind=n ½=yat b=x[ ed=n sular axacaq.Ý> 39 Bunu Ona iman ed=nl=rin alacaqlar\ Ru½ ½aqq\nda s`yl=di; ]wnki Mwq=dd=s Ru½ ½=l= /onlara/ verilm=mi[di; ]wnki Isa ½=l= izz=t qazanmam\[d\. 40 Xalq\n i]ind=n b=Üzil=ri bu *35. Q=dim y=½udil=r insanlar\ iki qism= b`lwrdwl=r Ø y=½udi v= yunan. 172 Y+HYA 7, 8 s`zl=ri e[itdikl=ri zaman: <Bu, ½=qiq=t=n g`zl=nil=n Pey'=mb=rdir>, Ø dedil=r. 41 Ba[qalar\: <Bu M=si½dir>, Ø dedil=r; lakin b=Üzil=ri dedil=r: <N=? M=si½ Qalileyadanm\ g=l=c=k? 42 Mwq=dd=s Yaz\larda: @M=si½ Davudun n=slind=n, Davudun ya[ad\'\ Beytle½em k=ndind=n g=l=c=k@, Ø deyilm=mi[dirmi?> 43 Bel=likl=, Isa ½aqq\nda xalq aras\nda fikir ayr\l\'\ yarand\. 44 Onlardan b=Üzil=ri Onu tutmaq ist=dil=r, lakin ½e] kim Ona =l atmad\. Y=hudi idar=]il=rin imans\zl\'\ 45 Buna g`r= mw½afizl=r ba[ ka½inl=rl= f=ris=yl=rin yan\na qay\td\lar. Mw½afizl=r=: <N= w]wn Onu g=tirm=diniz?> Ø dedil=r. 46 Mw½afizl=r cavab verdil=r: </Insanlar aras\nda/ bu Adam kimi dan\[an =sla olmam\[d\r.> 47 F=riseyl=r onlara dedil=r: <Yoxsa siz d= aldand\n\zm\? 48 M=g=r r=isl=rd=n yaxud f=riseyl=rd=n biri Ona iman etdimi? 49 Mwq=dd=s Qanundan bix=b=r olan bu xalq is= m=l&undur.> 50 Isan\n yan\na gec= g=l=n v= onlardan biri olan Nakdimon dedi: 51 <M=g=r qanunumuz, =vv=lc=d=n insan\ dinl=yib n= etdiyini bilm=yinc= ona ½`km ed=rmi?> 52 Cavab verib ona dedil=r: <Yoxsa s=n d= Qalileyadansan? Ara[d\r v= g`r=rs=n ki, Qalileyadan pey'=mb=r ]\xmaz.> //53 V= ½=r k=s `z evin= getdi. S+KKIZINCI F+SIL Zina ed=rk=n yaxalanan qad\n 1 ISA is= Zeytun da'\na getdi. 2 Ert=si gwn erk=n yen= m=Üb=d= g=ldi; bwtwn xalq yan\na topla[d\, O da oturub onlara t=Ülim verm=kd= idi. 3 Din aliml=ri v= f=riseyl=r zina wstwnd= tutulmu[ bir qad\n\ g=tirirdil=r; onu ortaya ]\xararaq, 4 Isaya dedil=r: <Mw=llim, bu qad\n zina ed=rk=n yaxaland\. 5 Musa Qanunda biz= =mr etmi[dir ki, bunun kimil=ri da[layaq; b=s S=n n= deyirs=n?> 6 Isan\ s\nay\b onu itti½am etm=k w]wn bir [ey taps\nlar dey=, bunu dedil=r. Amma Isa =yilib barma'\ il= yer= yaz\ yaz\rd\. 7 Ondan soru[ma'a davam etdikd= ~zwnw dik=ldib, onlara dedi: <Sizl=rd=n kim gwna½s\zd\rsa, ona birinci da[ ats\n.> 8 V= yen= =yilib yer= yaz\ yaz\rd\. 9 Bunu e[itdikl=ri zaman, /vicdanlar\ il= m=½kum olunaraq,/ a'saqqallardan tutmu[ /=n ki]iyin= q=d=r/ bir-birinin ard\nca oradan ]\xd\lar. Isan\ t=k qoydular, qad\n da ortada idi. 10 Isa ~zwnw dik=ldib qad\ndan /ba[qa ½e] kimi g`rm=y=r=k, ondan/ soru[du: <Qad\n, b=s s=nin itti½am]\lar\n ½an\? M=g=r s=ni ½e] kim mw½akim= etm=dimi?> 11 Qad\n: <He] kim, C=nab>, Ø dedi. Isa: <M=n d= s=ni mw½akim= etmir=m; get, bundan sonra gwna½ i[l=tm=>, Ø dedi.// Y+HYA 8 Do'ru [=had=t 12 Isa onlara yen= xitab ed=r=k, dedi: <M=n dwnyan\n Nuruyam; M=nim ard\mca g=l=n qaranl\qda yerim=y=c=k v= onda ½=yat nuru olacaq.> 13 F=riseyl=r Ona dedil=r: <S=n ~zwn ~z ½aqq\nda [=½ad=t edirs=n; S=nin [=½ad=tin do'ru deyildir.> 14 Isa cavab\nda onlara dedi: <M=n ~zwm ~z ½aqq\mda [=½ad=t edir=ms= d=, M=nim [=½ad=tim do'rudur; ]wnki M=n ½aradan g=ldiyimi v= ½araya ged=c=yimi bilir=m; siz is= ½aradan g=ldiyimi v= ½araya ged=c=yimi bilm=zsiniz. 15 Siz insanlar\n `l]wsw il=* ½`km edirsiniz; M=n ½e] kim= ½`km etmir=m. 16 V= =g=r M=n ½`km ets=m bel=, M=nim ½`kmwm do'rudur; ]wnki bu ½`kmd= t=k deyil=m, M=n v= M=ni g`nd=r=n Ata birik. 17 Iki adam\n [=½ad=tinin do'ru oldu'u sizin qanununuzda da yaz\lm\[d\r. 18 M=n ~zwm ~z ½aqq\mda [=½ad=t edir=m; v= M=ni g`nd=r=n Ata da M=nim w]wn [=½ad=t edir.> 19 O vaxt Ona dedil=r: <Atan ½aradad\r?> Isa cavab verdi: <Siz n= M=ni, n= d= Atam\ tan\y\rs\n\z; =g=r M=ni tan\sayd\n\z, Atam\ da tan\m\[ olard\n\z.> 20 Isa bu s`zl=ri m=Üb=dd=, ian= toplanan yerd= s`yl=di. He] kim d= Onu tutmad\, ]wnki ½=l= Onun saat\ tamam olmam\[d\. 21 Yen= onlara dedi: <M=n gedir=m, siz M=ni axtaracaqs\n\z v= `z gwna½\n\z i]ind= `l=c=ksiniz; M=nim *15. h=rfi t=rcwm=, @Siz b=d=n= g`r=@. 173 ged=c=yim yer= siz g=l= bilm=zsiniz.> 22 Bu arada y=½udil=r dedil=r: <M=g=r O ~zwnw `ldwr=c=kmi ki: @M=nim ged=c=yim yer= siz g=l= bilm=zsinizÝ, Ø deyir?> 23 Onlara dedi: <Siz a[a'\dans\n\z, M=n yuxar\danam; siz bu dwnyadans\n\z, M=n bu dwnyadan deyil=m. 24 Buna g`r= d= siz=: @Gwna½lar\n\z i]ind= `l=c=ksiniz@ dedim. }wnki M=n Oyam*. Buna iman etm=s=niz, gwna½lar\n\z i]ind= `l=c=ksiniz.> 25 Ona: <S=n kims=n?> Ø dedil=r. Isa onlara dedi: <Ba[lan'\cdan bu yana siz= n= dedims=, Oyam. 26 Haqq\n\zda s`yl=y=c=k v= ½`km ed=c=k ]ox [eyl=rim var; lakin M=ni G`nd=r=n ½aqqd\r; v= M=n Ondan e[itdikl=rimi dwnyaya s`yl=yir=m.> 27 Atadan b=½s etdiyini anlamad\lar. 28 Bel=likl=, Isa dedi: <N= vaxt Insan O'lunu yuxar\ qald\rsan\z, o zaman bil=c=ksiniz ki, M=n Oyam* v= ~zwmd=n bir [ey etmir=m, amma bunlar\ Atan\n M=n= `yr=tdiyi kimi s`yl=yir=m. 29 M=ni G`nd=r=n M=niml=dir; O M=ni t=k buraxmay\b; ]wnki M=n daim Onun xo[una g=l=n i[l=ri g`rwr=m.> 30 Bunlar\ s`yl=y=n zaman bir ]oxlar\ Ona iman etdi. Ibrahimin `vladlar\ v= iblisin `vladlar\ 31 Isa Ona iman etmi[ y=½udil=r= *24, 28. M=n Oyam Ø y=Üni M=n ~zlwywmd=n Var Olanam (Bax T`vrat, }\x\[ 3:14). 174 Y+HYA 8 dedi: <+g=r siz M=nim s`zwm= sadiq qalsan\z, ½=qiq=t=n M=nim [agirdl=rimsiniz. 32 Siz ½=qiq=ti d=rk ed=c=ksiniz; v= ½=qiq=t sizi azad ed=c=kdir.> 33 Ona cavab verdil=r: <Ibra½imin n=slind=nik v= ½e] kims=y= =sla k`l=lik etm=mi[ik; nec= olur ki, S=n @Azad olacaqs\n\z@, Ø deyirs=n?> 34 Isa onlara cavab verdi: <Siz= do'rusunu, do'rusunu deyir=m: Gwna½ i[l=d=n ½=r k=s, gwna½\n\n k`l=sidir. 35 K`l= evd= daim qalmaz; o'ul is= daim qal\r. 36 Bel=likl=, =g=r sizi O'ul azad ed=rs=, ½=qiq=t=n azad olars\n\z. 37 Ibra½im n=slind=n oldu'unuzu bilir=m; amma M=ni `ldwrm=y= ]al\[\rs\n\z, ]wnki M=nim s`zwm siz= s\'m\r. 38 M=n Atam\n yan\nda g`rdwkl=rimi s`yl=yir=m; siz d= atan\z\n yan\nda g`rdwkl=rinizi edirsiniz.> 39 Onlar cavab\nda Ona: <Atam\z Ibra½imdir>, Ø dedil=r. Isa onlara dedi: <Ibra½im `vladlar\ olsayd\n\z, Ibra½imin i[l=rini g`r=rdiniz. 40 Lakin M=ni, Alla½dan e[itdiyi ½=qiq=ti siz= s`yl=y=n Adam\ indi `ldwrm=y= ]al\[\rs\n\z; Ibra½im bel= etm=yib. 41 Siz atan\z\n i[l=rini g`rwrswnwz.> Ona dedil=r: <Biz zinadan do'ulmam\[\q; bizim bir Atam\z var, O da Alla½d\r.> 42 Isa onlara dedi: <+g=r Alla½ Atan\z olsayd\, M=ni sev=rdiniz; ]wnki M=n Alla½dan ]\x\b g=ldim. M=n ~zlwywmd=n g=lm=dim; M=ni O g`nd=rdi. 43 M=nim dedikl=rimi n= w]wn anlam\rs\n\z? }wnki M=nim s`zl=rimi dinl=y= bilmirsiniz. 44 Sizin atan\z iblisdir; v= `z atan\z\n e½tiraslar\n\ icra etm=k ist=yirsiniz. O, ba[lan'\cdan insan qatili idi v= ½=qiq=t= ba'l\ qalmad\; ]wnki onda ½=qiq=t yoxdur. Yalan s`yl=diyi zaman, `zwnd=n s`yl=r; ]wnki o, yalan]\d\r v= yalan\n atas\d\r. 45 M=n is= ½=qiq=ti s`yl=diyim w]wn M=n= iman etmirsiniz. 46 Sizd=n kim swbut ed= bil=r ki, M=n gwna½karam? +g=r M=n ½=qiq=ti s`yl=yir=ms=, M=n= n= w]wn iman etmirsiniz? 47 Alla½dan olan, Alla½\n s`zl=rini dinl=r; siz ona g`r= dinl=mirsiniz ki, Alla½dan deyilsiniz.> Isan\n izz=ti 48 Y=½udil=r cavab\nda Ona dedil=r: <Biz do'ru demirikmi ki, S=n samariyal\san v= S=nd= cin var?> 49 Isa cavab verdi: <M=nd= cin yoxdur, amma Atama ½`rm=t edir=m, siz is= M=ni t=½qir edirsiniz. 50 M=n ~zwm= izz=t axtarm\ram; Axtaran v= H`km ed=n vard\r. 51 Siz= do'rusunu, do'rusunu deyir=m: +g=r bir kims= M=nim s`zwm= riay=t ed=rs=, =sla `lwm g`rm=y=c=kdir.> 52 Y=½udil=r Ona dedil=r: <Indi ba[a dw[dwk ki, S=nd= bir cin vard\r. Ibra½im `ldw, pey'=mb=rl=r d=; S=n is=: @+g=r bir kims= M=nim s`zwm= riay=t ed=rs=, =sla `lwm dadmayacaqd\r@, Ø deyirs=n. 53 M=g=r S=n atam\z Ibra½imd=n wstwns=nmi? O `ldw; pey'=mb=rl=r d= `ldwl=r; S=n ~zwnw kim say\rsan?> 175 Y+HYA 8, 9 54 Isa cavab verdi: <+g=r M=n ~zwmw izz=tl=ndirir=ms=, M=nim izz=tim ½e]dir; M=ni izz=tli ed=n Atamd\r. Siz Onun ½aqq\nda: @O, Alla½\m\zd\r@, Ø deyirsiniz. 55 Halbuki Onu tan\m\rs\n\z; M=n is= Onu tan\y\ram. +g=r Onu tan\m\ram des=m, sizin kimi yalan]\ olaram. Amma M=n Onu tan\y\ram v= s`zwn= riay=t edir=m. 56 Atan\z Ibra½im M=nim gwnwmw g`r=c=yi w]wn [ad oldu; g`rdw v= sevindi.> 57 Bunun w]wn y=½udil=r Ona dedil=r: <S=nin ½e] =lli ya[\n yoxdur; m=g=r S=n Ibra½imi g`rdwnmw?> 58 Isa onlara cavab verdi: <Siz= do'rusunu, do'rusunu deyir=m: Ibra½im olmazdan =vv=l M=n varam.> 59 O zaman da[ g`twrdwl=r ki, Onu vursunlar, amma Isa gizl=ndi v= /aralar\ndan ke]=r=k/ m=Üb=dd=n ]\xd\. /V= yoluna davam etdi./ zaman ½e] kims= i[l=y= bilm=z. 5 M=n dwnyada ik=n, dwnyan\n Nuruyam.> 6 Bu s`zl=ri dedikd=n sonra, yer= twpwrdw, twpwrc=kl= pal]\q dwz=ltdi, pal]\'\ adam\n g`zl=rin= swrtdw; 7 V= ona dedi: <Get, {iloax ½ovuzunda yuyun.> ({iloax @G`nd=rilmi[@ m=Ünas\ndad\r.) Adam gedib yuyundu v= g`zl=ri a]\laraq qay\td\. 8 Qon[ular\ v= onun kor oldu'unu =vv=ld=n g`rmw[ olanlar deyirdil=r: <Oturub dil=n=n adam bu deyilmi?> 9 B=&zisi: <Odur>, Ø dedi; b=&zisi: <Xeyr, amma ona b=nz=yir>, Ø dedi. ~zw is=: <M=n=m>, Ø dedi. 10 Ondan: <Bel= is=, g`zl=rin nec= a]\ld\?> Ø dedil=r. 11 O cavab verdi: <Isa adlanan Adam pal]\q dwz=ldib g`zl=rim= swrtdw v= m=n=: @{iloah ½ovuzuna get, yuyun@, Ø dedi. M=n d= gedib yuyundum; g`zl=rim a]\ld\.> 12 Ona: <O, ½aradad\r?> Ø dedil=r. <Bilmir=m>, Ø dedi. DOQQUZUNCU F+SIL F=riseyl=rin istintaq\ Kor bir adam sa'ald\l\r 13 +vv=lc= kor olan adam\ f=riseyl=rin yan\na g=tirdil=r. 14 Isan\n pal]\q dwz=ldib onun g`zl=rini a]d\'\ gwn [=nb= idi. 15 F=riseyl=r d= adamdan g`zl=rinin nec= a]\ld\'\n\ yen= soru[dular. O da onlara dedi: <Isa m=nim g`zl=rim= pal]\q qoydu; yuyundum v= g`rwr=m.> 16 F=riseyl=rin b=Üzil=ri dedil=r: <Bu Adam Alla½dan deyildir; ]wnki [=nb= gwnwnw tutmur.> Ba[qalar\ da dedil=r: <Bir gwna½kar bel= =lam=tl=ri nec= g`st=r= bil=r?> 1 ISA yoldan ke]=rk=n anadang=lm= kor bir adam\ g`rdw. 2 {agirdl=ri Isadan soru[dular: <Rabbi, bu adam\n kor do'ulmas\ w]wn kim gwna½ i[l=tdi: `zwmw, yoxsa ana-atas\m\?> 3 Isa cavab verdi: <N= `zw gwna½ i[l=dib, n= d= ana atas\; ancaq Alla½\n i[l=ri onda zw½ur olsun dey= kor do'uldu. 4 M=ni G`nd=r=nin i[l=rini gwndwz ik=n g`rm=liy=m; gec= g=lir, o 176 Y+HYA 9 Onlar\n aras\nda bel= fikir ayr\l\'\ oldu. 17 O vaxt yen= kor adama dedil=r: <B=s g`zl=rini a]an Adam w]wn s=n n= deyirs=n?> O da: <Pey'=mb=rdir>, Ø dedi. 18 Y=½udi idar=]il=r* g`zl=ri a]\lm\[ adam\n ana v= atas\n\ ]a'\rmay\ncaya q=d=r, onun =vv=lc= kor olub, indi g`zl=ri a]\ld\'\na inanmad\lar. 19 Onlardan soru[dular: <Kor do'ulub dediyiniz o'lunuz budurmu? Bel= is=, indi nec= g`rwr?> 20 Anas\ v= atas\ cavab verib dedil=r: <Bunun bizim o'lumuz oldu'unu v= kor do'uldu'unu bilirik, 21 Indi is= nec= g`rdwywnw, g`zl=rini kim a]d\'\n\ bilmirik. H=ddibwlu'a ]atm\[d\r, `zwnd=n soru[un, qoy `zw ½aqda `zw s`yl=sin.> 22 Anas\ v= atas\ ona g`r= bel= dedil=r ki, y=½udi idar=]il=rd=n qorxurdular. }wnki y=½udi idar=]il=r bel= q=rara g=lmi[dil=r ki, kim Isan\n M=si½ oldu'unu a]\q s`yl=s=, sinaqoqdan qovulsun. 23 Bunun w]wn anas\ v= atas\: <H=ddi-bwlu'a ]atm\[d\r, `zwnd=n soru[un>, Ø dedil=r. 24 +vv=lc= kor olan adam\ ikinci d=f= ]a'\r\b ona dedil=r: <Alla½Taala ½aqq\ w]wn dwzwnw s`yl=; biz bu Adam\n gwna½kar oldu'unu bilirik.> 25 O da cavab verdi: <Onun gwna½kar olub olmad\'\n\ bilmir=m; m=n bir [eyi bilir=m: kor idim, indi g`rwr=m.> 26 Ona dedil=r: <O, s=n= n= etdi? G`zl=rini nec= a]d\?> 27 Onlara cavab verdi: <Siz= indi *18. Y=hudi idar=cil=r Ø h=rfi t=rcwm=, ÝY=hudil=rÝ. Bax ayr\ca 9:22. s`yl=dim, dinl=m=diniz. N= w]wn bunu yen= e[itm=k ist=yirsiniz? Yoxsa siz d= Onun [agirdl=ri olmaq ist=yirsiniz?> 28 Onu s`ywb dedil=r: <Onun [agirdi s=ns=n; biz is= Musan\n [agirdl=riyik. 29 Biz Alla½\n Musa il= dan\[d\'\n\ bilirik; bu Adam\n is= ½aradan oldu'unu bilmirik.> 30 Adam cavab verib onlara dedi: <El= t==ccwblwsw d= budur ki, siz Onun ½aradan oldu'unu bilmirsiniz, O is= m=nim g`zl=rimi a]d\! 31 Bilirik ki, Alla½ gwna½ i[l=d=nl=ri e[itmir; f=q=t kim Alla½a ibad=t edib, Onun irad=sini yerin= yetirirs=, Alla½ onu e[idir. 32 Amma =sla e[idilm=mi[dir ki, kims= anadang=lm= kor bir adam\n g`zl=rini a]s\n. 33 +g=r bu Adam Alla½dan olmasayd\, ½e] bir [ey ed= bilm=zdi.> 34 Cavab verib, ona dedil=r: <Tamamil= gwna½ i]ind= do'ulmu[ ik=n, s=nmi biz= d=rs ver=c=ks=n?> V= onu e[iy= atd\lar. Ruhani korluq 35 Onu e[iy= atd\qlar\n\ Isa e[itdi; v= onu tap\b dedi: <S=n Alla½\n* O'luna iman edirs=nmi?> 36 O cavab verib dedi: <C=nab, O Kimdir ki, Ona iman edim?> 37 Isa ona dedi: <S=n Onu g`rdwn, s=ninl= dan\[an da Odur.> 38 O: <Ya R=bb, iman edir=m>, Ø dedi; v= Ona s=cd= etdi. 39 Isa da dedi: <G`rm=y=nl=r g`rswnl=r v= g`r=nl=r kor olsunlar *35. Alla½\n Ø =n =ski m=tnl=rd=, @Insan@. Y+HYA 9, 10 dey=, bu dwnyaya ½`km w]wn g=ldim.> 40 Yan\nda olan b=Üzi f=riseyl=r bu s`zl=ri e[idib Ona: <Yoxsa biz d= koruq?>, Ø dedil=r. 41 Isa onlara dedi: <+g=r kor olsayd\n\z, gwna½\n\z olmazd\; f=q=t indi: @G`rwrwk@, Ø dediyiniz= g`r= gwna½\n\z wstwnwzd= qal\r. ONUNCU F+SIL Yax[\ ]oban 1 SIZ+ do'rusunu, do'rusunu deyir=m: Qoyun a'\l\na qap\dan girm=y=n, ba[qa yerd=n a[an, o'ru v= quldurdur. 2 Qap\dan gir=n is= qoyunlar\n ]oban\d\r. 3 Ke[ik]i qap\n\ ona a]ar v= qoyunlar onun s=sin= qulaq asarlar; o da `z qoyunlar\n\ adlar\ il= ]a'\rar v= onlar\ ]\xarar. 4 Bwtwn qoyunlar\n\ ]`l= ]\xard\qda, onlar\n qaba'\nda ged=r; v= qoyunlar onun ard\nca ged=rl=r; ona g`r= ki, s=sini tan\y\rlar. 5 Yad adam\n ard\nca is= getm=zl=r, lakin ondan qa]arlar; ]wnki yadlar\n s=sini tan\mazlar.> 6 Isa onlara bu kinay=li m=s=li s`yl=di. Amma onlar Isan\n s`yl=dikl=rinin m=Ünas\n\ anlamad\lar. 7 Isa yen= onlara dedi: <Siz= do'rusunu, do'rusunu deyir=m: M=n qoyunlar\n qap\s\yam. 8 M=nd=n =vv=l g=l=nl=rin ½am\s\ o'ru v= quldurdurlar; amma qoyunlar onlar\ dinl=m=dil=r. 177 9 M=n qap\yam. +g=r bir kims= M=nd=n gir=rs=, xilas olar; gir=r, ]\xar v= otlaq tapar. 10 Quldur ancaq o'urlamaq, `ldwrm=k v= t=l=f etm=k w]wn g=lir. M=n is= g=ldim ki, qoyunlar\mda ½=yat, bol ½=yat olsun. 11 M=n yax[\ ]obanam; yax[\ ]oban qoyunlar u'runda can\n\ ver=r. 12 Qoyunlar\n ]oban\ v= sa½ibi olmayan muzdur, qurdun g=ldiyini g`rdwkd=, qoyunlar\ at\b qa]ar, qurd da onlar\ qapar v= par]alar. 13 Adam qa]ar, ]wnki muzdurdur v= qoyunlar\n qay'\s\na qalmaz. 14 Yax[\ ]oban M=n=m; M=nimkil=ri tan\y\ram. 15 Ata M=ni tan\d\'\, M=n d= Atan\ tan\d\'\m kimi, M=nimkil=r d= M=ni tan\y\rlar; v= qoyunlar u'runda can\m\ verir=m. 16 Bu a'\ldan olmayan ba[qa qoyunlar\m vard\r ki, onlar\ da g=tirm=liy=m. M=nim s=simi e[id=c=kl=r; v= t=k swrw, t=k }oban olacaqd\r. 17 Ata M=ni ona g`r= sevir ki, M=n `z can\m\, sonradan geri al\m dey= verir=m. 18 Can\m\ M=nd=n ½e] kim almaz; onu M=n ~zwm verir=m. Onu verm=y= s=la½iyy=tim var; v= onu yenid=n alma'a da s=la½iyy=tim var. Bu =mri Atamdan alm\[am.> 19 Bu s`zl=rd=n sonra y=½udil=r aras\nda yen= fikir ayr\l\'\ oldu. 20 Onlardan bir ]oxu dedi: <Onda cin var, d=lidir; n= w]wn Onu dinl=yirsiniz?> 21 Ba[qalar\ dedil=r: <Bunlar cin= tutulmu[ bir adam\n s`zl=ri deyil. M=g=r cin korlar\n g`zl=rini a]a bil=rmi?> 178 Y+HYA 10, 11 Isaya qar[\ =dav=t art\r 22 O vaxt Yerus=limd= t=qdis bayram\* qeyd edilirdi. 23 Q\[ idi; v= Isa m=Üb=din =razisind=, Swleyman\n Ke]idind= g=zirdi. 24 Y=½udil=r =traf\na topla[\b Ona dedil=r: <N= vaxta q=d=r bizi [wb½= i]ind= saxlayacaqsan? +g=r M=si½s=ns=, biz= a]\q s`yl=.> 25 Isa onlara cavab verdi: <Siz= dedim, amma iman etmirsiniz. M=nim w]wn Atam\n ad\ il= g`rdwywm i[l=r [=½ad=t edir. 26 Lakin siz iman etmirsiniz; ]wnki /siz= dediyim kimi/ qoyunlar\mdan deyilsiniz. 27 Qoyunlar\m s=sim= qulaq as\rlar, M=n d= onlar\ tan\y\ram, v= ard\mca g=lirl=r. 28 M=n onlara =b=di ½=yat verir=m. Onlar =sla ½=lak olmazlar; v= kims= onlar\ =limd=n o'urlaya bilm=z. 29 Onlar\ M=n= ver=n Atam ½am\dan b`ywkdwr; onlar\ Atam\n =lind=n o'urlama'a ½e] kimin gwcw ]atmaz. 30 M=n v= Ata birik.> 31 Y=½udil=r Onu da[a basmaq w]wn yen= yerd=n da[ g`twrdwl=r. 32 Isa onlara cavab verdi: <Siz= Atamdan bir ]ox yax[\ i[l=r g`st=rdim; bu i[l=rd=n ½ans\ w]wn M=ni da[a basmaq ist=yirsiniz?> 33 Y=½udil=r Ona cavab verdil=r: <S=ni yax[\ i[= g`r= deyil, kwfr etdiyin w]wn v= S=n insan ik=n ~zwnw Alla½ etdiyin= g`r= da[a bas\r\q.> 34 Isa onlara cavab verdi: <Qanu*22. T=qdis bayram\ Ø M=Üb=din a]\l\[\n\ anma bayram\. nunuzda @M=n: Siz tanr\lars\n\z, Ø dedim@ s`zw yaz\lmay\bm\? 35 +g=r Qanun Alla½\n k=lam\n\ alanlara tanr\lar dedis= Ø Mwq=dd=s Yaz\lar pozula bilm=z Ø, 36 @Alla½\n O'luyam@ dediyim w]wnmw Atan\n t=qdis edib, dwnyaya g`nd=rdiyi {=xs=: @Kwfr edirs=n@ deyirsiniz? 37 +g=r Atam\n i[l=rini g`rmwr=ms=, M=n= iman etm=yin. 38 Amma g`rwr=ms=, M=n= iman etmirsinizs= d=, o i[l=r= iman edin ki, Atan\n M=nd= v= M=nim Atada oldu'umu bilib inanas\n\z.> 39 Yen= Onu tutma'a ]al\[d\lar; O is= onlar\n =lind=n s\yr\l\b ]\xd\. 40 Isa yen= Iordan\n o biri sa½ilin=, Y=½yan\n =vv=ll=r v=ftiz etdiyi yer= getdi; v= orada qald\. 41 }ox kims=l=r Onun yan\na g=lib dedil=r: <Y=½ya ½e] bir =lam=t g`st=rm=di; amma Y=½yan\n bu Adam w]wn bwtwn dedikl=ri do'ru ]\xd\.> 42 V= bir ]oxlar\ Ona orada iman etdil=r. ON BIRINCI F+SIL Lazar\n `lwmw 1 LAZAR adl\ bir adam x=st=l=nmi[di. O, M=ry=m v= onun bac\s\ Martan\n k=ndi Beytanyadan idi. 2 R=bb= d=y=rli ya' swrt=r=k, ayaqlar\n\ sa]lar\ il= silmi[ olan M=ry=m bu idi; onun qarda[\ Lazar x=st=l=nmi[di. 3 Buna g`r=: <Ya R=bb, budur, sevdiyin x=st=dir>, Ø dey= iki bac\ Isaya Y+HYA 11 x=b=r g`nd=rdi. 4 Isa e[idib dedi: <Bu x=st=lik `lwml= n=tic=l=nm=z, Alla½ izz=ti w]wn, Alla½\n O'lunun bununla izz=t qazanmas\ w]wndwr.> 5 Isa Martan\, onun bac\s\n\ v= Lazar\ sevirdi. 6 Lazar\n x=st= oldu'unu e[itdikd=, O, oldu'u yerd= iki gwn qald\. 7 Ondan sonra [agirdl=rin=: <Yen= Y=½udeyaya ged=k>, Ø dedi. 8 {agirdl=r Ona dedil=r: <Rabbi, bir az =vv=l y=½udeyal\lar S=ni da[a basmaq ist=yirdil=r; yen=mi oraya gedirs=n?> 9 Isa cavab verdi: <Gwnd= on iki saat yoxmu? +g=r kim gwndwz g=z=rs=, bwdr=m=z; ]wnki bu dwnyan\n nurunu g`rwr. 10 Kim is= gec= g=z=rs=, bwdr=y=r; ]wnki onda nur yoxdur.> 11 Isa bu [eyl=ri s`yl=dikd=n sonra, onlara dedi: <Dostumuz Lazar yuxuya gedib; M=n is= onu oyatmaq w]wn gedir=m.> 12 Buna g`r= [agirdl=r Ona dedil=r: <Ya R=bb, =g=r yuxuya getmi[s=, sa'alacaqd\r.> 13 Isa onun `lwmwnd=n b=½s etmi[di, amma el= sand\lar ki, adi yuxudan dan\[\r. 14 Onda Isa onlara a]\qca dedi: <Lazar `lmw[dwr. 15 V= iman ed=siniz dey=, orada olmad\'\ma sevinir=m; lakin yan\na ged=k.> 16 +kiz adlanan Toma, o biri [agirdl=r= dedi: <Ged=k, biz d= Onunla birlikd= `l=k.> 179 Marta il= M=ry=min yas\ 17 Isa g=lib Lazar\n d`rd gwnd=n b=ri q=bird=* yatd\'\n\ `yr=ndi. 18 Beytanya, Yerus=lim= on be[ stadi* q=d=r yax\n idi. 19 Y=½udeyal\lardan bir ]oxu, qarda[lar\ w]wn t=s=lli versinl=r dey=, Marta v= M=ry=min yan\na g=lmi[dil=r. 20 Marta, Isan\n g=ldiyini e[itdikd=, Onu qar[\lama'a ]\xd\; amma M=ry=m evd= oturmu[du. 21 Marta Isaya dedi: <Ya R=bb, =g=r burada olsayd\n, qarda[\m `lm=zdi. 22 Lakin indi d= bilir=m ki, Alla½dan ½=r n= ist=s=n, Alla½ S=n= ver=c=kdir.> 23 Isa ona: <Qarda[\n diril=c=kdir>, Ø dedi. 24 Marta Ona dedi: <Bilir=m ki, dirilm= gwnw Ø qiyam=t gwnwnd= Ø , diril=c=kdir.> 25 Isa ona dedi: <Dirilm= v= ½=yat M=n=m; M=n= iman ed=n `ls= d= ya[ayar; 26 V= kim ya[ay\b M=n= iman ed=rs=, =sla `lm=z. Buna iman edirs=nmi?> 27 Marta Ona dedi: <B=li, ya R=bb, iman etdim ki, dwnyaya g=l=n Alla½\n O'lu M=si½ S=ns=n.> 28 Bunu s`yl=dikd=n sonra getdi v= bac\s\ M=ry=mi gizlic= ]a'\r\b dedi: <Mw=llim buradad\r v= s=ni ]a'\r\r.> 29 M=ry=m bunu e[id=n kimi t=l=sik qalx\b Isan\n yan\na getdi. 30 Isa ½=l= k=nd= daxil olmam\[d\, Martan\n Onu qar[\la*17. Q=bir Ø ma'ara [=klind= q=bir. *18. 15 stadi Ø T=qrib=n 2,5 kilometr. 180 Y+HYA 11 d\'\ yerd= idi. 31 M=ry=ml= b=rab=r evd= olan v= ona t=s=lli ver=n y=½udeyal\lar M=ry=min t=l=sik qalx\b ]`l= ]\xd\'\n\ g`rdwkd= a'lamaq w]wn q=birin yan\na getdiyini sand\lar v= ard\nca getdil=r. 32 M=ry=m is= Isan\n oldu'u yer= g=lib Onu g`rdw v= ayaqlar\na dw[wb Ona dedi: <Ya R=bb, =g=r burada olsayd\n, qarda[\m `lm=zdi.> 33 Isa onun v= onunla g=l=n y=½udeyal\lar\n a'lad\qlar\n\ g`rdwkd= ru½=n ac\d\, wr=yi ]ox s\x\ld\, 34 V= dedi: <Onu ½araya qoydunuz?> Ona: <Ya R=bb, g=l bax>, Ø dedil=r. 35 Isa a'lad\. 36 Buna g`r= y=½udeyal\lar: <Bax, onu n= q=d=r sevirmi[!> Ø dedil=r. 37 Lakin onlardan b=Üzil=ri dedil=r: <Korun g`zl=rini a]an bu {=xs bir [ey ed= bilm=zdi ki, bu adam `lm=sin?> Isa Lazar\ dirildir 38 Isa is= yen= daxil=n ac\yaraq q=birin yan\na g=ldi. Bura bir ma'ara idi v= a'z\nda da[ qoyulmu[du. 39 Isa: <Da[\ g`twrwn>, Ø dedi. ~l=nin bac\s\ Marta Ona dedi: <Ya R=bb, art\q qoxumu[dur, ]wnki d`rd gwndwr ki, o `lwb.> 40 Isa dedi: <S=n=: @+g=r iman ed=rs=ns=, Alla½\n izz=tini g`r=c=ks=n@, Ø dem=dimmi?> 41 Bundan sonra /`lwnwn yatd\'\ yerin/ da[\n\ qald\rd\lar. Isa da g`zl=rini yuxar\ya qald\r\b dedi: <Ey Ata, M=ni e[itdiyin w]wn S=n= minn=tdaram. 42 +lb=tt=, M=ni daim e[id=c=yini bilirdim; amma bunu =traf\mda duran xalq w]wn s`yl=dim ki, M=ni S=n g`nd=rdiyin= iman etsinl=r.> 43 Bunu s`yl=dikd=n sonra: <Lazar, ]`l= ]\x!> Ø dey= ywks=k s=sl= q\[q\rd\. 44 ~lw d=, =ll=ri v= ayaqlar\ sar'\larla ba'lanm\[ v= wzw d=smalla sar\lm\[ ½alda ]\xd\. Isa onlara: <Onu a]\n v= burax\n getsin>, Ø dedi. 45 M=ry=min yan\na g=l=n v= Isan\n =m=ll=rini g`r=n y=½udil=rd=n bir ]oxu Ona iman etdil=r. 46 Lakin onlardan b=Üzil=ri f=riseyl=rin yan\na gedib Isan\n etdikl=rini onlara s`yl=dil=r. Isan\ `ldwrm=k w]wn sui-q=sd haz\rlan\r (Matta 26:1-5, Mark 14:1-2, Luka 22:1-2) 47 Buna g`r= ba[ ka½inl=r v= f=riseyl=r bir Sinedrion toplay\b dedil=r: <N= ed=k? Bu Adam bir ]ox m`Ücwz=l=r g`st=rir. 48 Onu bel= buraxsaq, ½am\ Ona iman g=tir=c=k; romal\lar da g=lib ½=m yerimizi, ½=m d= xalq\m\z\ yox ed=c=kl=r.> 49 Onlardan biri, o il ba[ ka½in olan Qayafa, onlara dedi: <Siz bir [ey bilmirsiniz. 50 M=g=r dw[wnmwrswnwzmw ki, xalq u'runda bir adam\n `lm=si, bwtwn mill=tin m=½v olmas\ndan bizim* w]wn da½a yax[\d\r?> 51 O, bu s`zl=ri `zwnd=n dem=di, lakin o il ba[ ka½in oldu'u w]wn pey'=mb=rlik edib, qabaqcadan x=b=r verdi ki, Isa xalq u'runda, *50. bizim Ø =n =ski m=tnl=rd=, @sizin@. Y+HYA 11, 12 52 V= yaln\z xalq u'runda deyil, Alla½\n p=r=n-p=r=n sal\nm\[ `vladlar\n\ da bir yer= toplamaq namin= `l=c=kdir. 53 El= o gwnd=n eÜtibar=n q=rara ald\lar ki, Isan\ `ldwrswnl=r. 54 Buna g`r= Isa art\q y=½udeyal\lar aras\nda a]\q g=zmirdi; oradan s=½raya yax\n diyara, Efraim adlanan [=½=r= getdi v= [agirdl=ri il= orada qald\. 55 Y=½udil=rin pasxa bayram\ yax\nla[\rd\. +trafdan bir ]ox adam `zwnw pak etm=k w]wn, pasxadan =vv=l Yerus=lim= getdi. 56 Isan\ axtar\rd\lar; v= m=Üb=dd= durub bir-biril=rin= deyirdil=r: <N= fikirl=[irsiniz? O, bayrama g=lm=y=c=kmi?> 57 Ba[ ka½inl=r il= f=riseyl=r, ½arada oldu'unu kim bilirs= g`st=rsin, dey= Onu tutmaq w]wn =mr vermi[dil=r. ON IKINCI F+SIL Isa Beytanyada (Matta 26:6-13, Mark 14:3-9) 1 ISA pasxadan alt\ gwn =vv=l Beytanyaya g=ldi; Isan\n `lwl=rd=n diriltdiyi Lazar da orada idi. 2 Orada Isa w]wn ziyaf=t dwz=ltdil=r. Marta xidm=t edirdi; Isa il= swfr=d= oturanlardan biri d= Lazar idi. 3 M=ry=m is=, ]ox qiym=tli xalis ½indswnbwlw ya'\ndan t=qrib=n yar\m litr* g`twrwb Isan\n ayaqlar\na swrtdw, ayaqlar\n\ sa]lar\ il= *3. t=qrib=n yar\m litr Ø Yunanca, Ýbir litraÝ (0,33 kq.) 181 sildi; v= ev ya'\n =tri il= doldu. 4 Lakin [agirdl=rind=n biri, Isan\ =l= ver=c=k Y=½uda Iskaryot, dedi: 5 <N= w]wn bu ya' w] ywz dinara sat\l\b yoxsullara verilm=di?> 6 Bunu da yoxsullara qay'\ke[lik etdiyind=n deyil, o'ru oldu'undan s`yl=di. (Pul qutusu onun `zwnd= idi v= ora qoyulan\ apar\rd\.) 7 Buna g`r= Isa dedi: <Qad\ndan =l ]=k! Bunu m=nim d=fnim w]wn saxlay\b. 8 }wnki yoxsullar ½=mi[= sizin yan\n\zdad\r, M=n is= ½=mi[= sizin yan\n\zda deyil=m.> 9 Y=½udil=rd=n bir ]oxu Isan\n orada oldu'unu `yr=ndil=r; v= yaln\z Isa w]wn yox, `lwl=rd=n diriltdiyi Lazar\ da g`rm=k w]wn g=ldil=r. 10 Ba[ ka½inl=r Lazar\ da `ldwrm=yi aralar\nda q=t etdil=r; 11 }wnki onun wzwnd=n bir ]ox y=½udil=r gedib Isaya iman edirdil=r. Isa Yerus=lim= girir (Matta 21:1-11, Mark 11:1-11, Luka 19:28-40) 12 Ert=si gwn, bayrama g=l=n bir ]oxlar\ Isan\n Yerus=lim= g=l=c=yini e[itdikl=ri zaman, 13 Xurma a'ac\ budaqlar\ g`twr=r=k Onu qar[\lama'a ]\xd\lar, v=: <Hosana*, R=bbin ad\ il= g=l=n Israil H`kmdar\na ½=md olsun!> Ø dey= nida etdil=r. 14 Isa bir s\pa tap\b wz=rin= mindi, yaz\lm\[ oldu'u kimi: 15 <Qorxma, ey Sion q\z\*; budur, *13. Hosana Ø @Bizi xilas eyl=@ m=Ünas\ndad\r. *15. Sion q\z\ Ø Yerus=lim =halisi. 182 Y+HYA 12 H`kmdar\n bir s\pan\n belind= oturub g=lir.> 16 {agirdl=ri =vv=lc= bu [eyl=ri anlamal\d\rlar; lakin Isa izz=t qazand\'\ zaman, bu s`zl=rin Onun w]wn yaz\lm\[ oldu'unu v= bu [eyl=ri Ona etdikl=rini xat\rlad\lar. 17 Lazar\ q=bird=n ]\xar\b `lwl=rd=n diriltdiyi zaman, Isan\n yan\nda olan xalq buna [a½id idi. 18 Xalq da Isan\ qar[\lama'a ]\xd\; ]wnki e[itdil=r ki, bu =lam=ti O g`st=rmi[dir. 19 Bunun w]wn f=riseyl=r birbiril=rin= dedil=r: <G`rwrswnwz ki, ½e] bir [ey= yaram\rs\n\z, dwnya Onun ard\nca getdi.> Isa `l=c=yini =vv=lc=d=n bildirir 20 Bayramda ibad=t etm=k w]wn Yerus=lim= qalxanlar aras\nda b=Üzi yunanlar da var idi. 21 Bunlar Qalileyan\n Beytsayda [=½=rind=n olan Filipin yan\na g=ldil=r v=: <C=nab, Isan\ g`rm=k ist=yirik>, Ø dey= xa½i[ etdil=r. 22 Filip g=lib Andrey= s`yl=di; Andrey il= Filip d= g=lib Isaya x=b=r verdil=r. 23 Isa onlara cavab verib dedi: <Insan O'lunun izz=tl=nm=k vaxt\ g=ldi. 24 Siz= do'rusunu, do'rusunu deyir=m: Bu'dan\n toxumu yer= dw[wb `lm=zs=, o yaln\z qalar; lakin `l=rs=, ]ox m=½sul ver=r. 25 Can\n\ sev=n onu zay ed=r; bu dwnyada can\na nifr=t ed=n =b=di ½=yat w]wn onu saxlar. 26 Kim M=n= xidm=t ed=c=ks=, ard\mca g=lsin; M=n ½arada oluramsa, xidm=tkar\m da orada olacaqd\r; kim M=n= xidm=t ed=rs=, Ata ona ½`rm=t ed=c=kdir. 27 Indi can\m ]ox s\x\l\r; v= n= deyim? Ey Ata, M=ni bu saatdan qurtarm\ deyim? El= m=n bu saat w]wn g=ldim. 28 Ey Ata, ad\n\ izz=tl=ndir!> Bunun wz=rin= g`yd=n: <H=m izz=tl=ndirdim, ½=m d= izz=tl=ndir=c=y=m>, Ø dey=n bir s=s g=ldi. 29 Orada duran v= bunu e[id=n xalq: <Bu g`y gurultusudur>, Ø deyirdi; ba[qalar\: <Ona bir m=l=k xitab etdi>, Ø deyirdil=r. 30 Isa cavab verib dedi: <Bu s=s M=nim w]wn yox, sizin w]wn g=ldi. 31 Bu dwnya indi ½`km= u'ray\r; bu dwnyan\n r=isi* indi ]`l= at\lacaqd\r. 32 M=n yerd=n yuxar\ qald\r\lsam*, bwtwn insanlar\ ~zwm= ]=k=c=y=m.> 33 Isa bunu n= cwr `lwml= `l=c=yin= i[ar= ed=r=k s`yl=di. 34 Buna g`r= xalq Ona cavab verdi: <Mwq=dd=s Qanundan e[itdiyimiz= g`r= M=si½ =b=di qal\r, b=s n= w]wn S=n: @Insan O'lunun yuxar\ qald\r\lmas\ g=r=kdir@, Ø deyirs=n? Bu Insan O'lu kimdir?> 35 Isa onlara dedi: <Bir az zaman da nur sizin aran\zdad\r. Nurunuz var ik=n yeriyin ki, sizi zwlm=t tutmas\n; ona g`r= ki, zwlm=td= yeriy=n ½araya getdiyini bilm=z. 36 Nurunuz var ik=n nura iman edin ki, nur `vladlar\ olas\n\z.> Isa *31. bu dwnyan\n r=isi Ø [eytan. *32. Isa ]arm\xa ]=kil=r=k yuxar\ qald\r\lmas\ndan v= `lwmd=n dirilib g`y= ywks=lm=sind=n b=hs edir. 183 Y+HYA 12, 13 bunlar\ s`yl=dikd=n sonra, gedib onlardan kizl=ndi. Xalq\n inadkarl\'\ 37 Amma qar[\lar\nda bu q=d=r m`Ücwz=l=r g`st=rdiyi bir ½alda, Ona iman etmirdil=r. 38 Bwtwn bunlar Ye[aya pey'=mb=rin: <Ya R=bb, verdiyimiz x=b=r= kim inand\? V= R=bbin =li kim= g`rwndw?> k=lam\ yerin= yetsin dey= oldu. 39 Onlar ona g`r= iman ed= bilmirdil=r ki, Ye[aya yen= demi[dir: 40 <Allah bu xalq\n g`zl=rini kor etdi v= wr=kl=rini inadla[d\rd\ ki, g`zl=ri il= g`rm=sinl=r, wr=kl=ri il= anlamas\nlar v= mwraci=t etm=sinl=r ki, M=n onlara [=fa verim.> 41 Ye[aya bunlar\ demi[di, ]wnki Isan\n calal\n\ g`rmw[ v= Onun ½aqq\nda s`yl=mi[di. 42 Bununla b=rab=r r=isl=rd=n bir ]oxlar\ da Ona iman etdil=r; lakin sinaqoqdan qovulmamaq w]wn f=riseyl=rd=n `trw imanlar\n\ a]\q bildirmirdil=r. 43 }wnki insan izz=tini Alla½ izz=tind=n ]ox sevdil=r. 44 Isa nida edib dedi: <M=n= iman ed=n, M=n= deyil, M=ni G`nd=r=n= iman edir. 45 V= M=ni g`r=n, M=ni G`nd=r=ni g`rwr. 46 M=n dwnyaya nur olaraq g=ldim ki, M=n= iman ed=n ½e] kims= zwlm=td= qalmas\n. 47 V= kim s`zl=rimi e[idib inanmazsa, ona M=n ½`km etm=r=m; ]wnki dwnyaya ½`km etm=y= g=lm=mi[=m, ancaq dwnyan\ xilas etm=y= g=lmi[=m. 48 M=ni r=dd edib, s`zl=rimi q=bul etm=y=n= ½`km ed=n bir [ey vard\r: Son gwnd= ona ½`km ed=c=k olan, s`yl=diyim s`zdwr. 49 }wnki M=n ~zwmd=n s`yl=m=dim; M=ni g`nd=r=n Ata ~zw n= dey=c=yimi v= n= s`yl=y=c=yimi M=n= =mr etdi. 50 V= bilir=m ki, Onun =mri =b=di ½=yat dem=kdir. S`yl=diyim [eyl=ri Atam m=n= nec= dedis=, el=c= d= s`yl=yir=m.> ON W}WNCW F+SIL T=vaz`karl\q nwmun=si 1 PASXA bayram\ndan =vv=l bu dwnyadan Atan\n yan\na k`]=c=yi saat\n g=ldiyini bil=n Isa dwnyada ~zwn= aid olanlar\ sevmi[ olaraq, onlar\ sona q=d=r sevdi. 2 Ax[am yem=yi vaxt\, iblis Isan\ =l= verm=k fikrini {imon o'lu Y=½uda Iskaryotun wr=yin= salm\[d\. 3 Isa, Atan\n ½=r [eyi ~zwn= =man=t etdiyini v= Alla½dan ]\x\b g=lib, Alla½a qay\daca'\n\ bil=r=k, 4 Swfr=d=n qalx\b wst paltar\n\ bir yana qoydu; v= bir d=smal g`twrwb belin= ba'lad\. 5 Sonra l=y=n= su t`kwb [agirdl=rinin ayaqlar\n\ yuma'a v= belin= ba'lad\'\ d=smal il= qurulama'a ba[lad\. 6 {imon Peter= yax\nla[d\ v= o, Isaya: <Ya R=bb, ayaqlar\m\ S=nmi yuyacaqsan?> Ø dedi. 7 Isa cavab verib dedi: <M=nim etdiyimi s=n indi bilm=zs=n, amma sonra ba[a dw[=c=ks=n.> 8 Peter Ona dedi: <M=nim ayaq- 184 Y+HYA 13 lar\m\ =sla yumayacaqsan!> Isa ona cavab verdi: <+g=r s=ni yumasam, M=nim i[imd= pay\n olmaz.> 9 {imon Peter Ona dedi: <Ya R=bb, yaln\z ayaqlar\m\ yox, =ll=rimi v= ba[\m\ da yu!> 10 Isa ona dedi: <}immi[ olan\n yaln\z ayaqlar\n\ yumaq g=r=kdir, ]wnki t=mizdir; siz d= t=mizsiniz, lakin ½am\n\z yox.> 11 }wnki Onu =l= ver=c=k olan\ tan\y\rd\; bunun w]wn: <Ham\n\z t=miz deyilsiniz>, Ø dedi. 12 Onlar\n ayaqlar\n\ yuyub, wst paltar\n\ geydikd=n sonra, yen= swfr=y= oturub onlara dedi: <M=nim siz= n= etdiyimi bilirsinizmi? 13 Siz M=n= @Mw=llim@ v= @R=bb@ deyirsiniz v= do'ru s`yl=yirsiniz, ona g`r= ki, M=n Oyam. 14 Madam ki, M=n R=bb v= Mw=llim oldu'um ½alda ayaqlar\n\z\ yudum, siz d= bir-birinizin ayaqlar\n\ yuma'a borclusunuz. 15 }wnki M=nim siz= etdiyim kimi siz d= ed=siniz dey=, siz= bir nwmun= g`st=rdim. 16 Siz= do'rusunu, do'rusunu deyir=m: Qul a'as\ndan wstwn deyildir; g`nd=ril=n d= onu g`nd=r=nd=n wstwn deyil. 17 +g=r bu [eyl=ri bilirsiniz v= onlara =m=l edirsinizs=, b=xtiyars\n\z. Y=hudan\n x=yan=ti (Matta 26:20-25, Mark 14:17-21, Luka 22:21-23) 18 Ham\n\z w]wn s`yl=mir=m, M=n kimi se]mi[=ms=, bilir=m; amma qoy: @M=niml= ]`r=k yey=n m=n= x=yan=t etdi*@ dey=n Yaz\ icra olsun. 19 Bunu siz= indid=n, ½=l= ba[ verm=d=n =vv=l s`yl=yir=m ki, oldu'u zaman M=nim O oldu'uma inanas\n\z. 20 Siz= do'rusunu, do'rusunu deyir=m: M=nim g`nd=rdiyim kims=ni q=bul ed=n, M=ni q=bul ed=r v= M=ni q=bul ed=n, M=ni G`nd=r=ni q=bul ed=r.> 21 Isa bu [eyl=ri s`yl=dikd=n sonra, ru½=n ]ox s\x\ld\ v= [=½ad=t edib dedi: <Siz= do'rusunu, do'rusunu deyir=m: Sizl=rd=n biri M=ni =l= ver=c=kdir.> 22 {agirdl=r, Onun kimin w]wn s`yl=diyini bilm=y=r=k bir-biril=rin= bax\rd\lar. 23 {agirdl=rind=n biri swfr=d= Isan\n sin=sind= uzanm\[d\; Isa onu xwsus=n sevirdi. 24 {imon Peter ½=min [agird= i[ar= etdi ki, kim ½aqda s`yl=diyini soru[sun. 25 O da, Isan\n sin=sin= yax\n uzanaraq Ona dedi: <Ya R=bb, kimdir?> 26 Isa cavab verdi: <}`r=k tik=sini bat\r\b kim= vers=m, odur.> Tik=ni bat\r\b {imonun o'lu Y=½uda Iskaryota verdi. 27 }`r=k tik=sini ald\qdan sonra, [eytan onun i]in= girdi. Isa ona dedi: <Ed=c=yini tez et!> 28 Bunu n= w]wn ona s`yl=diyini oturanlardan ½e] kim ba[a dw[m=di. 29 Pul qutusu Y=½udada oldu'undan b=Üzil=ri sand\lar ki, Isa ona: <Bayram w]wn biz= laz\m olan [eyl=ri sat\n al>, yaxud <Yoxsullara bir [ey ver>, Ø deyir. *18. m=n= x=yan=t etdi Ø ½=rfi t=rcwm=, Ým=n= qar[\ daban\n\ qald\rd\Ý. Y+HYA 13, 14 30 Y=½uda tik=ni alan kimi d=r½al ]`l= ]\xd\; v= gec= idi. Bir-birinizi sevin 31 O ]\xd\qdan sonra Isa dedi: <Indi Insan O'lu izz=tl=ndi v= Alla½ Onda izz=tl=ndi. 32 +g=r Alla½ Onda izz=tl=ndis=, Alla½ da Onu ~z {=xsind= izz=tl=ndir=c=kdir v= tezlikl= izz=tl=ndir=c=kdir. 33 ~vladlar\m! Bir az mwdd=t d= sizinl=y=m. M=ni axtaracaqs\n\z v= y=½udi idar=]il=r=*: @M=nim ged=c=yim yer= siz g=l= bilm=zsiniz@, Ø dediyim kimi, siz= d= indi deyir=m. 34 Siz= bir-birinizi sev=siniz dey= yeni bir =mr verir=m: sizi sevdiyim kimi siz d= bir-birinizi sevin. 35 +g=r bir-biriniz= qar[\ m=½=bb=tiniz olsa, bundan ½=r k=s M=nim [agirdl=rim oldu'unuzu bil=c=k.> Peterin inkar\ =vv=lc=d=n bildirilir (Matta 26:31-35, Mark 14:27-31, Luka 22:31-34) 36 {imon Peter Ona dedi: <Ya R=bb, ½ara gedirs=n?> Isa cavab verdi: <M=nim ged=c=yim yer= indi ard\mca g=l= bilm=zs=n, amma sonra g=l=c=ks=n.> 37 Peter Ona dedi: <Ya R=bb, n= w]wn indi ard\nca g=l= bilm=r=m? S=nin w]wn can\m\ ver=r=m.> 38 Isa ona cavab verdi: <M=nim w]wn can\n\m\ ver=c=ks=n? S=n= do'rusunu, do'rusunu deyir=m: Xoruz *33. y=hudi idar=]il=r= Ø h=rfi t=rcwm=, Ýy=hudil=r=Ý. 185 banlamazdan qabaq s=n M=ni w] d=f= inkar ed=c=ks=n. ON D~RDWNCW F+SIL Isa _ Allaha ged=n yoldur 1 WR+YINIZ nara½at olmas\n; Alla½a iman edin, M=n= d= iman edin. 2 Atam\n evind= ]ox otaqlar vard\r; el= olmasayd\, siz= dey=rdim. }wnki siz= yer ½az\rlama'a gedir=m. 3 +g=r gedib yer ½az\rlasam, t=krar g=lib sizi ~z yan\ma g=tir=c=y=m ki, M=n ½aradayamsa, siz d= orada olas\n\z. 4 Haraya getdiyimi bilirsiniz v= yolu tan\y\rs\n\z.> 5 Toma Ona dedi: <Ya R=bb, ½araya getdiyini bilmirik, yolu nec= bil=rik?> 6 Isa ona dedi: <Yol, ½=qiq=t v= ½=yat M=n=m; M=nim vasit=]iliyim olmasa, Atan\n yan\na ½e] kim g=l= bilm=z. 7 +g=r M=ni tan\sayd\n\z, Atam\ da tan\yard\n\z; indid=n Onu tan\y\rs\n\z v= g`rwrswnwz.> 8 Filip Ona dedi: <Ya R=bb, Atan\ biz= g`st=r v= bizim w]wn bu kifay=tdir.> 9 Isa ona dedi: <Xeyli vaxtd\r sizinl=y=m, M=ni tan\mad\nm\, Filip? M=ni g`r=n, Atan\ g`rmw[ olur; s=n nec=: @Atan\ biz= g`st=r@ Ø dey= bil=rs=n? 10 Iman etmirs=nmi ki, M=n Atadayam, Ata da M=nd=dir? M=n siz= s`yl=diyim s`zl=ri ~zwmd=n s`yl=mir=m; lakin M=nim daxilimd= duran 186 Y+HYA 14 Ata ~z i[l=rini g`rwr. 11 M=n= iman edin ki, M=n Atadayam, Ata da M=nd=dir; yoxsa, ½e] olmazsa, o i[l=r= g`r= /M=n=/ iman edin. 12 Siz= do'rusunu, do'rusunu deyir=m: M=n= iman ed=n, g`rdwywm i[l=ri `zw d= g`r=c=k. Bunlardan da½a b`ywk [eyl=r d= ed=c=kdir; ona g`r= ki, M=n Atan\n yan\na gedir=m. 13 M=nim ad\mla ½=r n= dil=y=rsinizs=, onu ed=c=y=m; ta ki, Ata O'ulda izz=tl=nsin. Mwq=dd=s Ruh v=&di 14 +g=r M=nim ad\mla M=nd=n bir [ey dil=y=rsinizs=, onu ed=c=y=m. 15 +g=r M=ni sevirsinizs=, =mrl=rimi yerin= yetirin. 16 M=n d= Atadan xa½i[ ed=c=y=m ki, O, daim sizinl= b=rab=r olmaq wzr= siz= ba[qa bir T=s=lliverici versin. 17 Bu, ½=qiq=t Ru½udur; Onu dwnya q=bul ed= bilm=z, ]wnki Onu g`rmwr v= Onu tan\m\r; siz is= Onu tan\y\rs\n\z, ]wnki O sizin yan\n\zda durur v= sizin daxilinizd= olacaqd\r. 18 Sizi yetim qoymaram; sizin yan\n\za g=l=c=y=m. 19 Bir az mwdd=t ke]=c=k v= dwnya art\q M=ni g`rm=y=c=kdir, amma siz M=ni g`r=c=ksiniz; M=n ya[ad\'\m w]wn siz d= ya[ayacaqs\n\z. 20 O gwn bil=c=ksiniz ki, M=n Atamdayam, siz M=nd=siniz v= M=n sizd=y=m. 21 Kim =mrl=rim= malik olub onlara riay=t ed=rs=, M=ni sev=n odur. M=ni sev=n, Atam t=r=find=n se- vil=c=kdir; M=n d= onu sev=c=y=m v= ~zwmw ona g`st=r=c=y=m.> 22 Y=½uda (Iskaryot yox) Ona dedi: <Ya R=bb, n= olub ki, ~zwnw dwnyaya yox, biz= g`st=r=c=ks=n?> 23 Isa cavab verib ona dedi: <Kim M=ni sev=rs=, s`zwm= riay=t ed=r; v= Atam onu sev=r v= Biz onun yan\na gedib onunla b=rab=r m=sk=n salar\q. 24 M=ni sevm=y=n, s`zl=rim= riay=t etm=z; v= e[itdiyiniz s`z M=nim deyil, M=ni g`nd=r=n Atan\nd\r. 25 Yan\n\zda olark=n siz= bu [eyl=ri s`yl=dim. 26 Amma M=nim ad\mla Atan\n g`nd=r=c=yi T=s=lliverici, Mwq=dd=s Ru½ siz= ½=r [eyi `yr=d=c=k v= siz= s`yl=diyim ½=r [eyi siz= xat\rladacaqd\r. 27 Aran\zda swl½ qoyub gedir=m; siz= ~z swl½wmw verir=m. M=n siz= dwnyan\n verdiyi kimi vermir=m. Wr=yiniz nara½at olmas\n v= qorxmas\n. 28 Siz=: @Sizd=n ayr\l\b, t=krar sizin yan\n\za g=l=c=y=m@, Ø dediyimi e[itdiniz. +g=r M=ni sevs=ydiniz, Atan\n yan\na gedir=m dediyim w]wn sevin=rdiniz; ]wnki Ata M=nd=n wstwndwr. 29 Bunu siz= indi, ba[ verm=zd=n =vv=l s`yl=dim ki, ba[ ver=nd= iman ed=siniz. 30 Art\q sizinl= ]ox dan\[mayaca'am; ]wnki bu dwnyan\n r=isi* g=lir. Onun M=n= ½e] bir t=Üsiri yoxdur. 31 Amma dwnya bilsin ki, M=n Atan\ sevir=m v= Ata M=n= nec= =mr etmi[s=, el= d= icra edir=m. Qalx\n, buradan ged=k. *30. bu dwnyan\n r=isi Ø [eytan. 187 Y+HYA 15 ON BE{INCI F+SIL Meyn= il= budaqlar 1 M+N ½=qiqi Meyn=y=m, Atam da Ba'band\r. 2 M=nd= olub meyv= verm=y=n ½=r buda'\ O qopar\r; v= ½=r meyv= ver=ni da½a ]ox versin dey= buday\b t=mizl=yir. 3 Siz= s`yl=diyim s`z say=sind=, siz art\q t=mizsiniz. 4 Siz M=nd= qal\n v= M=n sizd=. Budaq meyn=d= qalmasa, `zlwywnd= m=½sul ver= bilm=diyi kimi, siz d= bel=c=, M=nd= qalmasan\z, m=½sul ver= bilm=zsiniz. 5 M=n Meyn=y=m, siz d= budaqlars\n\z; M=nd= qalan v= daxilind= qald\'\m kims= ]ox m=½sul ver=r; ]wnki M=nsiz ½e] bir [ey ed= bilm=zsiniz. 6 Kim M=nd= qalmazsa, budaq kimi ]`l= at\lar v= quruyar; v= bu cwr budaqlar y\'\l\b oda at\l\r v= yand\r\l\r. 7 +g=r M=nd= qalsan\z v= s`zl=rim sizd= qalarsa, n= ist=yirsiniz dil=yin, siz= veril=c=kdir. 8 Atam ]ox m=½sul verm=nizl= izz=tl=nir; bel=likl= M=nim [agirdl=rim olacaqs\n\z. 9 Atam M=ni sevdiyi kimi, M=n d= sizi sevdim; M=nim m=½=bb=timd= qal\n. 10 M=n Atam\n =mrl=rini yerin= yetirib Onun m=½=bb=tind= qal\ram. +g=r siz d= M=nim =mrl=rimi yerin= yetirs=niz, M=nim m=½=bb=timd= qalacaqs\n\z. 11 Sevincim sizd= qals\n v= sevinciniz tamam olsun dey= bu [eyl=ri siz= s`yl=dim. 12 M=nim =mrim budur: Birbirinizi M=n sizi sevdiyim kimi sevin. 13 He] kimd=, bir n=f=rin dostlar\ u'runda can\n\ verm=sind=n da½a b`ywk m=½=bb=t yoxdur. 14 +g=r siz= =mr etdiyim [eyl=r= =m=l ets=niz, M=nim dostlar\ms\n\z. 15 Art\q siz= qul demir=m; ]wnki qul a'as\n\n n= etdiyini bilm=z. Amma siz= dost dedim, ]wnki Atamdan e[itdiyim bwtwn [eyl=ri siz= bildirdim. 16 Siz M=ni se]m=diniz, M=n is= sizi se]dim v= gedib m=½sul ver=siniz v= m=½sulunuz baqi olsun dey= sizi t=Üyin etdim ki, M=nim ad\mla Atadan ½=r n= ist=s=niz siz= versin. 17 Bir-birinizi sev=siniz dey= bu [eyl=ri siz= =mr edir=m. Dwnyan\n nifr=ti 18 +g=r dwnya siz= nifr=t ed=rs=, bilin ki, sizd=n =vv=l M=n= nifr=t etmi[dir. 19 +g=r dwnyadan olsayd\n\z, dwnya ondan olan\ sev=rdi. Halbuki dwnyadan deyilsiniz, M=n sizi dwnyadan se]dim; bunun w]wn dwnya siz= nifr=t edir. 20 M=nim siz= s`yl=diyim s`zw xat\rlay\n: @Qul a'as\ndan wstwn deyildir@. +g=r M=ni t=Üqib etdil=rs=, sizi d= t=Üqib ed=c=kl=r; =g=r M=nim s`zwm= riay=t etdil=rs=, sizin d= s`zwnwz= riay=t ed=c=kl=r. 21 Amma bwtwn bu [eyl=ri siz= M=nim ad\ma g`r= ed=c=kl=r, ]wnki M=ni G`nd=r=ni tan\m\rlar. 188 Y+HYA 15, 16 22 +g=r M=n g=lm=s=ydim v= onlar\ x=b=rdar etm=s=ydim, gwna½lar\ olmazd\; amma indi gwna½lar\ w]wn v=sil= yoxdur. 23 M=n= nifr=t ed=n, Atama da nifr=t edir. 24 +g=r ba[qas\n\n etm=diyi i[l=ri onlar\n aras\nda etm=s=ydim, gwna½lar\ olmazd\; amma indi ½=m g`rdwl=r, ½=m M=n=, ½=m d= Atama nifr=t etdil=r. 25 Amma onlar\n qanunlar\nda yaz\lm\[ olan @M=n= s=b=bsiz nifr=t etdil=r@ s`zw yerin= yetsin dey= bu oldu. 26 Atadan siz= g`nd=r=c=yim T=s=lliverici, y=Üni Atadan ]\xan ½=qiq=t Ru½u g=ldiyi zaman M=nim w]wn [=½ad=t ed=c=kdir. 27 Siz d= [=½ad=t ed=rsiniz, ]wnki ba[lan'\cdan M=niml=siniz. ON ALT|NC| F+SIL 1 YOLDAN azmayas\n\z dey= siz= bunlar\ s`yl=dim. 2 Sizi sinaqoqlardan qovacaqlar; ½=tta el= saat g=lir ki, sizi `ldwr=n ½=r adam, Alla½a xidm=t etdiyini sanacaqd\r. 3 V= bu [eyl=ri ed=c=kl=r, ]wnki n= Atan\, n= d= M=ni tan\d\lar. 4 Amma bu [eyl=ri siz= s`yl=dim ki, saat\ g=l=nd=, bunlar\ siz= dediyimi xat\rlayas\n\z; ba[lan'\cdan siz= bu [eyl=ri s`yl=m=dim, ]wnki sizinl= b=rab=r idim. Mwq=dd=s Ruhun t=&siri 5 Indi is= M=ni G`nd=r=nin yan\na gedir=m; v= sizd=n ½e] kim M=n=: @Haraya gedirs=n?@ Ø dey= soru[mur. 6 Amma siz= bu [eyl=ri s`yl=diyim w]wn wr=yiniz k=d=r il= doldu. 7 Bununla b=rab=r, M=n siz= ½=qiq=ti s`yl=yir=m; M=nim getm=yim sizin w]wn xeyirlidir; ]wnki m=n getm=s=m, T=s=lliverici sizin yan\n\za g=lm=z; amma ged=r=ms=, Onu siz= g`nd=r=r=m. 8 O g=ldiyi zaman dwnyan\n gwna½, sale½lik v= ½`km bar=sind= s=½vl=rini if[a ed=c=kdir: 9 Gwna½ bar=sind=, ]wnki M=n= iman etmirl=r; 10 Sale½lik bar=sind=, ]wnki Atam\n yan\na gedir=m v= art\q M=ni g`rm=y=c=ksiniz; 11 V= ½`km bar=sind=, ]wnki bu dwnyan\n r=isi* m=½kum olunmu[dur. 12 Siz= s`yl=y=c=k da½a ]ox s`zl=rim var; amma indi bunlar sizd= s\'maz. 13 O, y=Üni ½=qiq=t Ru½u g=ldikd=, siz= ½=r ½=qiq=t= yol g`st=r=c=k. Ona g`r= ki, ~z ad\ndan s`yl=m=y=c=kdir; amma ½=r n= e[id=rs=, s`yl=y=c=k v= g=l=c=yi siz= bildir=c=kdir. 14 O M=ni izz=tl=ndir=c=kdir, ]wnki M=nim ~zwmd=n g`twr=c=k v= siz= bildir=c=kdir. 15 Atan\n ½=r n=yi varsa, M=nimdir; bunun w]wn: @M=nim ~zwmd=n g`twr=c=k v= siz= bildir=c=kdir@, Ø dedim. 16 Az mwdd=td=n sonra M=ni art\q g`rm=y=c=ksiniz; v= yen= bir az mwdd=td=n sonra M=ni g`r=c=ksiniz. /}wnki M=n Atan\n yan\na gedir=m./> *11. bu dwnyan\n r=isi Ø [eytan Y+HYA 16, 17 K=d=riniz sevinc= d`n=c=kdir 17 O vaxt [agirdl=rind=n b=Üzil=ri bir-biril=rin= dedil=r: <Az mwdd=td=n sonra M=ni art\q g`rm=y=c=ksiniz; v= yen= bir az mwdd=td=n sonra M=ni g`r=c=ksiniz@; v=: @}wnki Atam\n yan\na gedir=m@, Ø biz= s`yl=diyi n= dem=kdir?> 18 Buna g`r= deyirdil=r: <Bu: @Bir az mwdd=t...@, Ø dediyi n=dir? N= s`yl=yirs= bilmirik.> 19 Isa Ondan soru[maq ist=dikl=rini ba[a dw[wb, onlara dedi: <ÝAz mwdd=td=n sonra M=ni art\q g`rm=y=c=ksiniz v= yen= bir az mwdd=td=n sonra M=ni g`r=c=ksiniz@, Ø dediyimimi bir-birinizd=n soru[ursunuz? 20 Siz= do'rusunu, do'rusunu deyir=m: siz a'lay\b, f=ryad ed=c=ksiniz, dwnya is= sevin=c=kdir; siz k=d=rl=n=c=ksiniz, amma k=d=riniz sevinc= d`n=c=kdir. 21 Qad\n do'u[ vaxt\ a'r\ ]=k=r, ]wnki saat\ g=lmi[dir; lakin u[a'\ do'duqdan sonra, dwnyaya bir insan do'mas\ sevinci il= art\q a'r\n\ unudar. 22 Buna g`r=, indi k=d=riniz var; amma sizi yen= g`r=c=y=m, wr=yiniz sevin=c=kdir v= ½e] kim sevincinizi sizd=n almayacaqd\r. 23 V= o gwn M=nd=n ½e] bir [ey soru[mayacaqs\n\z. Siz= do'rusunu, do'rusunu deyir=m: Atadan M=nim ad\mla ½=r n= ist=y=rsinizs=, onu siz= ver=c=kdir. 24 Indiy=d=k M=nim ad\mla ½e] n= ist=m=misiniz; ist=yin v= alars\n\z ki, sevinciniz kamil olsun. 25 Siz= bu [eyl=ri m=s=ll=rl= 189 s`yl=dim; /lakin/ el= saat g=lir ki, siz= art\q m=s=ll=rl= s`yl=m=y=c=y=m; siz= Atadan a]\qca b=½s ed=c=y=m. 26 O gwn M=nim ad\mla dil=y=c=ksiniz; v= sizin w]wn Atadan M=n bir [ey ist=y=c=y=m, demir=m. 27 }wnki Ata ~zw sizi sevir, ona g`r= ki, siz M=ni sevdiniz v= Atadan ]\x\b g=ldiyim= inand\n\z. 28 M=n Atadan ]\x\b dwnyaya g=ldim; yen= dwnyan\ t=rk edib Atan\n yan\na gedir=m.> 29 {agirdl=ri dedil=r: <Budur, indi a]\qca s`yl=yirs=n v= ½e] bir m=s=ld=n istifad= etmirs=n. 30 Indi S=nin ½=r [eyi bildiyini anlad\q; v= kims=nin S=nd=n soru[mas\na e½tiyac\n yoxdur. Alla½dan ]\x\b g=ldiyin= bunun w]wn iman edirik.> 31 Isa onlara cavab verdi: <Indi iman edirsinizmi? 32 Budur saat g=lir v= art\q g=ldi, ½=r biriniz `z t=r=fin= da'\lacaq v= M=ni t=n½a buraxacaqs\n\z; amma t=n½a deyil=m, ]wnki Ata M=niml=dir. 33 M=nd= swl½wnwz olsun dey= siz= bu [eyl=ri s`yl=dim. Dwnyada k=d=riniz olacaqd\r; amma c=sur olun, M=n dwnyaya qalib g=ldim.> ON YEDDINCI F+SIL Isa t=r=fdarlar\ w]wn dua edir 1 ISA bu s`zl=ri s`yl=dikd=n sonra, g`zl=rini g`y= qald\r\b dedi: <Ey Ata, saat g=ldi; ~z O'lunu izz=tl=ndir ki, O'lun da S=ni izz=tl=ndirsin. 190 Y+HYA 17 2 }wnki S=n bwtwn insanlar wz=rind= Ona ½akimiyy=t verdin ki, S=nin Ona tap[\rd\qlar\n\n ½am\s\na =b=di ½=yat versin. 3 +b=di ½=yat o dem=kdir ki, S=ni, va½id ½=qiqi Alla½\ v= g`nd=rdiyin Isa M=si½i tan\s\nlar. 4 M=n S=ni yer wzwnd= izz=tl=ndirdim; S=nin M=n= icra etm=k w]wn tap[\rd\'\n i[i yerin= yetirdim. 5 Ey Ata, dwnya yaranmazdan =vv=l, M=n S=ninl= b=rab=r ik=n M=nd= olan ½=min izz=ti indi M=n= ~z yan\nda ver. 6 Dwnyadan M=n= verdiyin adamlara S=nin ad\n\ a]d\m; S=nin idil=r, onlar\ M=n= verdin v= S=nin s`zwn= riay=t etdil=r. 7 Indi bilirl=r ki, M=n= verdiyin ½=r [ey S=nd=ndir; 8 }wnki M=n= bildirdiyin s`zl=ri onlara bildirdim v= onlar q=bul etdil=r. S=nd=n ]\x\b g=ldiyimi d= ½=qiq=t=n anlad\lar v= M=ni S=nin g`nd=rdiyin= iman etdil=r. 9 M=nim onlar w]wn bir ist=yim var. Bwtwn dwnya w]wn deyil, lakin M=n= verdiyin kims=l=r w]wn bir ist=yim var; ona g`r= ki, S=nindirl=r. 10 M=nim olan ½=r [ey S=nindir, S=ninkil=r d= M=nimdir; v= M=n onlarda izz=tl=ndim. 11 Art\q dwnyada deyil=m, onlar is= dwnyadad\rlar v= M=n S=nin yan\na g=lir=m. Ey Mwq=dd=s Ata, M=n= verdiyin kims=l=ri ad\nla qoru ki, Bizim kimi bir olsunlar. 12 /Dwnyada/ onlarla b=rab=r oldu'um zaman, M=n onlar\ ad\nla saxlay\rd\m. M=n= verdiyin kims=l=ri qorudum v= h=lak o'lundan ba[qa, onlardan kims= ½=lak olmad\ ki, Mwq=dd=s Yaz\ yerin= yetsin. 13 Indi is= S=nin yan\na g=lir=m; v= bu [eyl=ri dwnyada s`yl=yir=m ki, M=nim sevincim onlarda tamam olsun. 14 M=n onlara S=nin s`zwnw verdim, v= dwnya onlara nifr=t eyl=di; ]wnki M=n dwnyadan olmad\'\m kimi, onlar da dwnyadan deyill=r. 15 M=n xa½i[ etmir=m ki, S=n onlar\ dwnyadan g`twr=s=n. Xa½i[ edir=m ki, onlar\ [=rd=n* qoruyasan. 16 M=n dwnyadan olmad\'\m kimi, onlar da dwnyadan deyill=r. 17 Onlar\ ½=qiq=tinl= mwq=dd=s eyl=; S=nin s`zwn ½=qiq=tdir. 18 S=n M=ni dwnyaya g`nd=rdiyin kimi, M=n d= onlar\ dwnyaya g`nd=rdim. 19 V= M=n `zwmw onlar\n u'runda n=sr edir=m ki, onlar da ½=qiq=tl= mwq=dd=s edilsinl=r. 20 Yaln\z onlar w]wn deyil, onlar\n s`zw il= M=n= iman ed=c=k olanlar w]wn d= xa½i[ edir=m ki, 21 Ham\s\ bir olsun; nec= ki, ey Ata, S=n M=nd=s=n v= M=n d= S=nd=y=m, onlar da Bizd= bir olsunlar ki, M=ni S=n g`nd=rdiyin= dwnya iman etsin. 22 M=n= verdiyin izz=ti d= M=n onlara verdim ki, Biz bir oldu'umuz kimi onlar da bir olsunlar. 23 M=n onlarda v= S=n M=nd= olmaqla tamamil= bir olsunlar v= qoy dwnya M=ni S=n g`nd=rdiyini v= M=ni sevdiyin kimi onlar\ da sevdiyini bilsin. 24 Ey Ata, ist=yir=m ki, M=n= verdiyin kims=l=r d= M=nim oldu'um yerd= M=niml= b=rab=r olsunlar v= M=nim izz=timi, M=n= verdiyin *15. [=rd=n Ø yaxud, Ý[eytandanÝ. 191 Y+HYA 17, 18 izz=ti g`rswnl=r; ]wnki dwnya yaranmazdan =vv=l M=ni sevdin. 25 Ey adil Ata, dwnya S=ni tan\mad\, M=n is= S=ni tan\d\m; bunlar da M=ni S=n g`nd=rdiyini bildil=r. 26 M=n= olan m=½=bb=tin onlarda olsun, M=n d= onlarda olum dey=, S=nin ad\n\ onlara bildirdim v= bildir=c=y=m.> ON S+KKIZINCI F+SIL Isa tutulur (Matta 26:47-56, Mark 14:43-50, Luka 22:47-53) 1 ISA bu [eyl=ri s`yl=dikd=n sonra [agirdl=ri il= ]`l= ]\x\b Kidron d=r=sinin o tay\na ke]di. Orada bir ba' var idi, ~zw v= [agirdl=ri oraya girdil=r. 2 Onu =l= ver=n Y=½uda da o yeri tan\y\rd\; ]wnki Isa tez-tez [agirdl=ri il= orada y\'\[\rd\. 3 Bel=likl=, Y=½uda, =sg=r b`lm=sini v= ba[ ka½inl=rd=n v= f=riseyl=rd=n mw½afizl=r al\b f=n=rl=r, m=[&=ll=r v= sila½larla oraya g=ldi. 4 Isa ba[\na g=l=c=k bwtwn i[l=ri bil=r=k qaba'a ]\x\b onlara: <Kimi axtar\rs\n\z?> Ø dedi. 5 Ona cavab verdil=r: <Nazaretli Isan\.> Isa onlara: <M=n=m>, Ø dedi. Onu =l= ver=n Y=½uda da onlarla b=rab=r durmu[du. 6 Onlara: <M=n=m>, Ø dediyi zaman, onlar geri ]=kilib yer= y\x\ld\lar. 7 Yen= d= onlardan: <Kimi axtar\rs\n\z?> soru[duqda, onlar dedil=r: <Nazaretli Isan\.> 8 Isa cavab verdi: <Siz= dedim ki, M=n=m; =g=r M=ni axtar\rs\n\zsa, bunlar\ burax\n getsinl=r.> 9 Onun dediyi: <M=n S=nin M=n= verdiyin kims=l=rd=n ½e] birini qeyb etm=dim> s`zw yerin= yetsin dey= bel= oldu. 10 {imon Peterin q\l\nc\ var idi; onu ]\xar\b, ba[ ka½inin qulunu vurub sa' qula'\n\ sald\. O qulun ad\ Malik idi. 11 O vaxt Isa Peter= dedi: <Q\l\nc\n\ q\n\na qoy! Atan\n M=n= verdiyi kasan\ i]m=yimmi?> 12 Bel=c= =sg=r b`lm=si, minba[\ v= y=½udil=rin mw½afizl=ri Isan\ tutub ba'lad\lar, 13 V= Onu =vv=l Hanan\n yan\na apard\lar, ]wnki o, ½=min il ba[ ka½in olan Qayafan\n qaynatas\ idi. 14 Xalq yolunda bir adam\n `lm=si xeyirlidir, dey= y=½udil=r= `ywd ver=n Qayafa idi. Peterin ilk inkar\ (Matta 26:69-70, Mark 14:66-68, Luka 22:55-57) 15 {imon Peter v= ba[qa bir [agird Isan\n ard\nca gedirdi. Bu [agirdi ba[ ka½in tan\y\rd\ v= o, Isa il= b=rab=r ba[ ka½inin ½=y=tin= girdi. 16 Peter is= bay\rda qap\n\n yan\nda durmu[du. O vaxt ba[ ka½inin tan\d\'\ o [agird ]\x\b qap\]\ q\za bir s`z dedi v= Peteri i]=ri g=tirdi. 17 Qap\]\ q\z bu anda Peter= dedi: <Yoxsa s=nd=mi bu Adam\n [agirdl=rind=ns=n?> O da: <Yox, deyil=m>, Ø dedi. 18 Bu arada qullar v= mw½afizl=r, soyuq oldu'una g`r=, ocaq qalay\b, 192 Y+HYA 18 =traf\nda durub, isinirdil=r; Peter d= onlarla b=rab=r durub isinirdi. Ba[ kahinin istintaq\ (Matta 26:59-66, Mark 14:55-64, Luka 22:66-71) 19 O vaxt ba[ ka½in Isadan [agirdl=ri v= t=Ülimi ½aqda soru[du. 20 Isa ona cavab verdi: <M=n al=m= a]\q s`yl=dim; M=n y=½udil=rin daim topla[d\qlar\ sinaqoqlarda v= m=Üb=dd= t=Ülim verirdim; v= gizli ½e] bir [ey s`yl=mirdim. 21 N= w]wn M=nd=n soru[ursan? Onlara n= s`yl=diyimi e[id=nl=rd=n soru[; budur, onlar M=nim s`yl=diyim [eyl=ri bilirl=r.> 22 O bu s`zl=ri s`yl=dikd=n sonra, orada duran mw½afizl=rd=n biri: <Ba[ ka½in= bel=mi cavab verirs=n?> Ø dey=r=k Isan\n wzwn= bir [ill= vurdu. 23 Isa ona cavab verdi: <+g=r pis s`z dedims=, pis oldu'unu swbuta yetir; =g=r do'ru dedims=, n= w]wn m=ni vurursan?> 24 V= Hanan Onu qollar\ ba'l\ ba[ ka½in Qayafan\n yan\na g`nd=rdi. Peterin ikinci v= w]wncw inkar\ (Matta 26:71-75, Mark 14:69-72, Luka 22:58-62) 25 {imon Peter h=y=td= durub isinirdi. Ona dedil=r: <Yoxsa s=nd=mi Onun [agirdl=rind=ns=n?> O, inkar edib: <Deyil=m>, Ø dedi. 26 Peter t=r=find=n vurulub qula'\ k=silmi[ adam\n qo½umlar\ndan v= ba[ ka½inin n`k=rl=rind=n olan biri: <S=ni ba'da Onunla g`rm=dimmi?> Ø dedi. 27 Peter yen= inkar etdi; v= ½=min vaxt xoruz banlad\. Isa romal\ vali Pilat\n `nwnd= (Matta 27:1-2, 11-31, Mark 15:1-20, Luka 23:3-5, 13-25) 28 Y=½udi idar=]il=r Qayafan\n yan\ndan Isan\ Pretoriuma* apard\lar. S=½=r erk=n idi; `zl=ri is= Pretoriuma girm=dil=r, yoxsa napak say\l\b**, pasxa yem=yini yey= bilm=zdil=r. 29 Pilat ]`l=, onlar\n yan\na ]\x\b dedi: <Bu Adamdan n= [ikay=tiniz var?> 30 Cavab verib ona dedil=r: <+g=r bu Adam cani olmasayd\, Onu s=n= t=slim etm=zdik.> 31 Pilat onlara dedi: <Onu siz g`twrwn v= qanununuza g`r= mw½akim= edin.> Y=½udi idar=]il=r* Pilata dedil=r: <Bizim ½e] kimi `lwm= m=½kum etm=y= ixtiyar\m\z yoxdur.> 32 Isan\n n= cwr `lwml= `l=c=yin= i[ar= ed=r=k, s`yl=diyi s`z yerin= yetsin dey= bel= dedil=r. 33 Pilat yen= Pretoriuma girib Isan\ ]a'\rd\ v= Ona dedi: <S=n Y=½udil=rin H`kmdar\sanm\?> 34 Isa cavab verib dedi: <S=n bunu `zwnd=nmi s`yl=yirs=n, yoxsa ba[qalar\m\ M=nd=n s=n= b=½s etdil=r?> 35 Pilat cavab verdi: <M=g=r m=n y=½udiy=m? S=ni `z xalq\n v= ba[ *28. Pretorium Ø valinin r=smi iqam=tga½\. **28. Qeyri-y=½udil=rl= yax\n mwnasib=td= olan y=½udil=r din= =sas=n napak say\l\r, mwq=dd=s pasxa bayram\n\ qeyd ed= bilm=zdil=r. *31. y=hudi idar=]il=r Ø h=rfi t=rcwm=, Ýy=hudil=rÝ. Bax ayr\ca 18:36, 19:7, 31, 38. Y+HYA 18, 19 ka½inl=r m=n= t=slim etdil=r. N= etmis=n?> 36 Isa cavab verdi: <M=nim S=lt=n=tim bu dwnyadan deyildir; =g=r M=nim S=lt=n=tim bu dwnyadan olsayd\, n`k=rl=rim c=½d ed=rdil=r ki, M=n y=½udi idar=]il=r= t=slim edilm=yim; lakin indi M=nim S=lt=n=tim buradan deyildir.> 37 Pilat Ona dedi: <Dem=k S=n ½`kmdarsan?> Isa cavab verdi: <Do'ru deyirs=n: M=n ½`kmdaram. M=n bunun w]wn do'ulmu[am v= bunun w]wn dwnyaya g=lmi[=m ki, ½=qiq=t= [=½ad=t edim. H=qiq=t t=r=fdar\ olan ½=r k=s M=nim s=simi e[idir.> 38 Pilat Ona: <H=qiq=t n=dir?> dedi. Bunu dedikd=n sonra, t=krar e[iy=, y=½udil=rin yan\na ]\x\b dedi: <M=n Onda ½e] bir gwna½ tapm\ram! 39 Ax\ sizd= bel= bir ad=t var ki, pasxada siz= bir adam\ ½=bsxanadan azad edim; indi Y=½udil=rin H`kmdar\n\ siz= azad etm=yimi ist=yirsinizmi?> 40 O vaxt yen= ba'\r\b dedil=r: <Bu Adam\ yox, Barabban\!> Barabba is= quldur idi. ON DOQQUZUNCU F+SIL Isa `lwm= m=hkum edilir 1 O VAXT Pilat Isan\ g`twrwb qam]\latd\. 2 +sg=rl=r d= tikanlardan bir tac ½`rwb Onun ba[\na qoydular v= Ona mor x=l=t geydirdil=r. 3 Onun yan\na g=lib deyirdil=r: <Salam, ey Y=½udil=rin H`kmdar\!> V= Onun wzwn= [ill= vururdular. 193 4 Pilat yen= ]`l= ]\x\b, y=hudil=r= dedi: <Budur, Onu sizin yan\n\za g=tirir=m ki, Onda ½e] bir gwna½ tapmad\'\m\ bil=siniz.> 5 O zaman Isa, ba[\nda tikandan tac v= =ynind= mor x=l=t, ]`l= ]\xd\. Pilat onlara dedi: <Budur o Adam!> 6 Ba[ ka½inl=r v= mw½afizl=r Onu g`rdwkd= ba'\r\b: <}arm\xa ]=k! }arm\xa ]=k!> Ø dedil=r. Pilat onlara dedi: <Onu siz g`twrwb ]arm\xa ]=kin, ]wnki m=n Onda bir gwna½ tapm\ram.> 7 Y=½udi idar=]il=r ona cavab verdil=r: <Bizim bir qanunumuz vard\r; qanunumuza g`r= O `lm=lidir, ]wnki ~zwnwn Alla½\n O'lu oldu'unu iddia edir.> 8 Pilat bu s`zw e[itdiyi zaman da½a ]ox qorxdu; 9 Yen= Pretoriuma girib Isaya dedi: <S=n ½aradansan?> Isa is= ona cavab verm=di. 10 Pilat Ona dedi: <M=n= bir [ey demirs=nmi? Bilmirs=n ki, S=ni buraxma'a da, ]arm\xa ]=km=y= d= s=la½iyy=tim vard\r?> 11 Isa ona cavab verdi: <+g=r s=n= yuxar\dan verilm=s=ydi, M=nim wz=rimd= s=nin ½e] bir s=la½iyy=tin olmazd\. Bunun w]wn, M=ni s=nin =lin= ver=nin gwna½\ da½a b`ywkdwr.> 12 Bundan sonra Pilat Onu buraxma'a ]al\[\rd\, lakin y=½udil=r ba'\r\b deyirdil=r: <+g=r Bunu buraxsan, qeys=rin dostu deyils=n; kim `zwnwn ½`kmdar oldu'unu iddia edirs=, qeys=r= qar[\ ]\xm\[ olur.> 13 Pilat bu s`zl=ri e[itdikd=, Isan\ e[iy= g=tirdi v= Da[ D`[=m= Ø ibranic= Qabata Ø deyil=n yerd=, ½`km kwrswswn= oturdu. 194 Y+HYA 19 14 Pasxan\n ½az\rl\q gwnw idi; alt\nc\ saata* yax\n idi. V= Pilat y=½udil=r=: <Budur ½`kmdar\n\z!> Ø dedi. 15 Amma onlar: <G`twr, g`twr, Onu ]arm\xa ]=k!> Ø dey= ba'\rd\lar. Pilat onlara dedi: <H`kmdar\n\z\ ]arm\xam\ ]=kim?> Ba[ ka½inl=r cavab verdil=r: <Qeys=rd=n ba[qa ½`kmdar\m\z yoxdur.> 16 O zaman Pilat Isan\ ]arm\xa ]=km=k w]wn onlara t=slim etdi. +sg=rl=r d= Onu g`twrwb apard\lar. Isa ]arm\xa ]=kilir (Matta 27:32-44, Mark 15:21-32, Luka 23:24-43) sa, yazd\m.> 23 +sg=rl=r Isan\ ]arm\xa ]=kdikl=ri vaxt, Onun paltarlar\n\ g`twrwb ½=r =sg=r w]wn bir pay olaraq d`rd yer= b`ldwl=r. K`yn=yini d= g`twrdwl=r. K`yn=k tiki[siz, ba[dan ba[a toxuma idi. 24 Onlar da bir-biril=rin= dedil=r: <Bunu c\rmayaq, kimin olsun dey= pw[k ataq.> Mwq=dd=s Yaz\dak\ <Paltarlar\m\ aralar\nda paylad\lar, geyimim w]wn pw[k atd\lar> s`zw yerin= yetsin dey= =sg=rl=r bunlar\ etdil=r. 25 Isan\n ]arm\x\ yan\nda anas\ v= anas\n\n bac\s\, Klopan\n arvad\ M=ry=m v= M=cd=lli M=ry=m durmu[dular. 26 Isa, anas\n\ v= onun yan\nda sevdiyi [agirdin durdu'unu g`rdwkd= anas\na dedi: <Qad\n, budur o'lun!> 27 Ondan sonra [agird= dedi: <Budur anan!> O saatdan sonra [agird onu `z evin= apard\. 17 O vaxt Isa ~z ]arm\x\n\ da[\yaraq ]`l= ]\x\b, ibranic= Qolqota adlanan, K=ll= yeri deyil=n yer= ]atd\. 18 Onu v= Onunla b=rab=r iki n=f=ri orada ]arm\xa ]=kdil=r. Onlardan biri Isan\n bir t=r=find=, dig=ri is= o biri t=r=find= idi, Isa is= ortada. 19 Pilat bir taxta yaz\b onu ]arm\x wz=rin= asd\rd\. Orada bel= yaz\lm\[d\: @Nazaretli Isa, Y=½udil=rin H`kmdar\.Ý 20 Y=½udil=rd=n bir ]oxu bu taxtan\ oxudu, ]wnki Isan\n ]arm\xa ]=kildiyi yer [=½=r= yax\n idi; o taxta ibranic=, yunanca v= lat\nca yaz\lm\[d\. 21 Buna g`r= y=½udi ba[ ka½inl=ri Pilata dedil=r: <@Y=½udil=rin ½`kmdar\Ý yox, ÝBu Adam Y=½udil=rin H`kmdar\yam dedi@, Ø yaz.> 22 Pilat cavab verdi: <N= yazd\m- 28 Bundan sonra, Isa art\q ½=r [eyin indi tamam oldu'unu bil=r=k, Mwq=dd=s Yaz\n\n yerin= yetm=si w]wn: <Susad\m>, Ø dedi. 29 Orada tur[ [=rab dolu bir qab qoyulmu[du; tur[ [=rab il= bir swng=r doldurub, onu bir zufa* buda'\na tax\b, Onun dodaqlar\na yax\nla[d\rd\lar. 30 Isa [=rab\ dadd\qda: <Tamam oldu>, Ø dedi; v= ba[\n\ =yib can\n\ tap[\rd\. *14. Alt\nc\ saat Ø gwnorta yaxud s=½=r saat 6 (bax ½a[iy= 1:39). *29. zufa Ø yaxud, Ým=rz=Ý. Bax Ibranil=r 9:19. Isan\n `lwmw (Matta 27:45-56, Mark 15:33-41, Luka 23:44-49) Y+HYA 19, 20 31 Indi haz\rl\q gwnw oldu'undan, c=s=dl=r [=nb= gwnw ]arm\xda qalmas\n dey= (]wnki o [=nb= gwnw b`ywk bayram idi), y=½udi idar=]il=r ]arm\xa ]=kil=nl=rin bald\rlar\n\n q\r\lmas\n\ v= c=s=dl=rinin qald\r\lmas\n\ Pilatdan xa½i[ etdil=r. 32 O vaxt =sg=rl=r g=lib birincinin v= onunla b=rab=r ]arm\xa ]=kilmi[ olan o birisinin bald\rlar\n\ q\rd\lar. 33 Isaya ]atd\qda is=, Onun art\q `lmw[ oldu'unu g`rwb, bald\rlar\n\ q\rmad\lar. 34 Lakin =sg=rl=rd=n biri Onun b`yrwnw niz= il= de[di; v= o anda oradan qan v= su axd\. 35 Bunu g`r=n [=½ad=t etdi v= onun [=½ad=ti do'rudur; iman ed=siniz dey= `zw ½=qiq=ti s`yl=diyini bilir. 36 }wnki bu ½adis=l=r: <Onun ½e] bir swmwyw s\nmayacaqd\r>, Ø dey=n Mwq=dd=s Yaz\ yerin= yetsin dey= ba[ verdi. 37 V= yen= ba[qa bir yerd= Yaz\: <B=d=nini de[dikl=ri Adama baxacaqlar>, Ø deyir. Isan\n g`mwlm=si (Matta 27:57-61, Mark 15:42-47, Luka 23:50-56) 38 Bu ½adis=l=rd=n sonra, Isan\n [agirdi olub, y=½udi idar=]il=rin qorxusundan `zwnw gizl=d=n arimateyal\ Yusif, Isan\n c=s=dini ]\xartmaq w]wn Pilatdan xa½i[ etdi v= Pilat izin verdi. O da g=lib Isan\n c=s=dini ]\xartd\. 39 Vaxt\ il= Isan\n yan\na gec= ik=n g=l=n Nakdimon da g=lib, otuz 195 litr=* q=d=r qar\[\q mirra* v= =zvay g=tirdi. 40 O vaxt Isan\n c=s=dini g`twrwb y=½udil=rin d=fn ad=ti wzr= =tirl=rl= b=rab=r k=tan par]alara sar\d\lar. 41 }arm\xa ]=kildiyi yerd= bir ba' v= ba'da ½=l= i]in= ½e] kims= qoyulmam\[ t=z= bir q=bir* var idi. 42 Y=½udil=rin ½az\rl\q gwnw oldu'undan Isan\ oraya qoydular, ]wnki q=bir yax\nda idi. IYIRMINCI F+SIL Isan\n dirilm=si (Matta 28:1-8, Mark 16:1-8, Luka 24:1-12) 1 H+FT+NIN ilk gwnw*, ½=l= qaranl\q ik=n, M=cd=lli M=ry=m q=brin yan\na erk=n g=ldi; da[\ q=brin a'z\ndan qald\r\lm\[ g`rdw. 2 O vaxt qa]\b {imon Peterin v= Isan\n sevdiyi o biri [agirdin yan\na g=ldi v= onlara dedi: <R=bbi q=bird=n aparm\[lar v= ½araya qoyublarsa bilmirik.> 3 Peter il= o biri [agird ]`l= ]\x\b q=br= do'ru getdil=r. 4 Ikisi birlikd= qa]\rd\lar; amma o biri [agird Peterd=n da½a iti qa]d\ v= q=br= birinci ]atd\. 5 +yil=r=k i]=ri bax\b k=tan par]alar\n yerd= oldu'unu g`rdw, lakin i]=ri girm=di. 6 O vaxt onun ard\nca {imon *39. otuz litr= Ø yunanca, Ýywz litrayaÝ (100 litra $ 33 kq.). *39. Mirra Ø =tirli qatran. *41. Q=bir Ø ma'ara [=klind= q=bir. *1. H=ft=nin ilk gwnw Ø bazar gwnw. Y+HYA 20 196 Peter d= g=lib q=br= girdi v= yerd= k=tan par]alar\ 7 V= =vv=lc= Isan\n ba[\nda olan m=ndili g`rdw. M=ndil k=tan par]alarla deyil, ayr\ bir yerd= bwkwlmw[ dururdu. 8 Q=br= birinci g=l=n o biri [agird d= o zaman girib olanlar\ g`rdw v= iman etdi. 9 }wnki Isan\n `lwl=rd=n dirilm=sinin vacib oldu'u ½aqda olan Mwq=dd=s Yaz\n\ ½=l= anlamam\[d\lar. Isa M=cd=lli M=ry=m= g`rwnwr (Matta 28:9-10, Mark 16:9-11) 10 Bel=likl= [agirdl=r yen= evl=rin= qay\td\lar. 11 M=ry=m is= a'layaraq, q=brin yan\nda durmu[du. A'lark=n =yilib q=brin i]in= baxd\, 12 V= iki m=l=k g`rdw. Onlar a' paltar geymi[dil=r v= biri Isan\n c=s=di olan yerin ba[\nda, dig=ri d= aya'\nda oturmu[du. 13 V= onlar ona dedil=r: <Qad\n, n= w]wn a'lay\rsan?> O da onlara dedi: <R=bbimi apar\blar v= Onu ½araya qoyduqlar\n\ bilmir=m.> 14 Bunu dedikd=n sonra, arxaya d`nwb Isan\ orada duran g`rdw; v= Onun Isa oldu'unu bilmirdi. 15 Isa ona dedi: <Qad\n, n= w]wn a'lay\rsan?> M=ry=m d= Onu ba'ban san\b Ona dedi: <C=nab, =g=r Onu s=n apard\nsa, ½araya qoydu'unu m=n= s`yl=, m=n d= Onu g`twrwm.> 16 Isa ona: <M=ry=m!> Ø dedi. O da d`nwb Ona ibranic=: <Rabbuni!> Ø dedi. Bu da @Mw=llim@ dem=kdir. 17 Isa ona dedi: <M=n= toxunma; ]wnki M=n ½=l= Atam\n yan\na qalxmam\[am; amma qarda[lar\m\n yan\na get v= onlara s`yl=: M=nim Atam\n v= sizin Atan\z\n, M=nim Alla½\m\n v= sizin Alla½\n\z\n yan\na qalx\ram.> 18 M=cd=lli M=ry=m gedib, [agirdl=r= R=bbi k`rdwywnw v= R=bbin ona bunlar\ s`yl=diyini bildirdi. Isa [agirdl=rin= g`rwnwr (Matta 28:16-20, Mark 16:14-18, Luka 24:36-49) 19 O gwn, ½=ft=nin ilk gwnw ax[am ]a'\ y=½udil=rin qorxusundan [agirdl=rin topla[d\qlar\ yerin qap\lar\ ba'l\ ik=n, Isa g=ldi v= ortada durub onlara: <Siz= salam!> dedi. 20 V= bunu s`yl=yib onlara =ll=rini v= b`yrwnw g`st=rdi. {agirdl=r d= R=bbi g`rwb sevindil=r. 21 Isa yen= onlara dedi: <Siz= salam! Ata M=ni g`nd=rdiyi kimi, M=n d= sizi g`nd=rir=m.> 22 Bunu dediyi zaman, onlara wfwrdw v=: <Mwq=dd=s Ru½u q=bul edin>, Ø dedi. 23 <Kiml=rin gwna½lar\n\ ba'\[lasan\z, ba'\[lanm\[ olurlar, kiml=rin gwna½lar\n\ ba'\[lamasan\z, ba'\[lanmam\[ qal\rlar.> Isa Tomaya g`rwnwr 24 Lakin Onikil=rd=n biri, kiz deyil=n Toma, Isa g=ldiyi vaxt onlarla b=rab=r deyildi. 25 O biri [agirdl=r ona: <R=bbi g`rdwk>, Ø dedil=r. O is= onlara dedi: <+g=r Onun =ll=rind= m\xlardan qalan yaralar\ g`rm=s=m v= Y+HYA 20, 21 m\xlar\n yerin= barma'\m\ qoymasam, b`yrwn= d= =limi salmasam, inanmaram.> 26 S=kkiz gwn sonra, Isan\n [agirdl=ri yen= otaqda idil=r, Toma da onlarla idi. Qap\lar ba'l\ ik=n, Isa g=lib ortada durdu v=: <Siz= salam!> Ø dedi. 27 Ondan sonra Tomaya dedi: <Barma'\n\ buraya g=tir v= =ll=rim= bax; =lini d= g=tir, b`yrwm= qoy; v= imans\z olma, imanl\ ol!> 28 Toma cavab verib Ona: <R=bbim v= Alla½\m!> Ø dedi. 29 Isa ona dedi: <M=ni g`rdwywn w]wn iman etdin; g`rm=d=n iman ed=nl=r b=xtiyard\rlar!> 30 Isa `z [agirdl=ri qar[\s\nda bir ]ox ba[qa m`Ücwz=l=r d= g`st=rdi ki, bu kitaba yaz\lmam\[d\r. 31 Amma Isan\n, Alla½\n O'lu M=si½ oldu'una iman ed=siniz v= iman etm=kl= Onun ad\ il= sizd= ½=yat olsun dey=, bunlar yaz\lm\[d\r. IYIRMI BIRINCI F+SIL Isa g`l k=nar\nda 1 BU ½adis=l=rd=n sonra Isa, Tiberiya g`lw k=nar\nda yen= [agirdl=r= g`rwndw. V= bel= g`rwndw: 2 {imon Peter, kiz adlanan Toma, Qalileyan\n Qana k=ndind=n olan Natanel, Zevedeyin o'ullar\ v= Isan\n [agirdl=rind=n da½a ikisi bir yerd= idil=r. 3 {imon Peter onlara: <Bal\q ovuna gedir=m>, Ø dedi. Ona: <Biz d= s=ninl= gedirik>, Ø dedil=r. }`l= 197 ]\x\b qay\'a mindil=r; amma o gec= bir [ey tutmad\lar. 4 Art\q gwn do'ark=n, Isa sa½ild= durmu[du; lakin [agirdl=r Onun Isa oldu'unu bilm=dil=r. 5 Isa onlara dedi: <~vladlar\m! Yem=y= bir [eyiniz varm\?> Ona: <Xeyr>, Ø dey= cavab verdil=r. 6 O da onlara dedi: <Toru qay\'\n sa' t=r=fin= at\n, tapars\n\z.> El=c= d= atd\lar v= bal\qlar\n ]oxlu'undan art\q toru ]=k= bilmirdil=r. 7 O vaxt Isan\n sevdiyi [agird, Peter=: <Bu R=bbdir!> Ø dedi. {imon Peter, R=bb oldu'unu e[itdikd=, wst paltar\na sar\n\b (]wnki soyunmu[du), g`l= at\ld\. 8 O biri [agirdl=r is= bal\q torunu ]=k=r=k qay\qla g=ldil=r, ona g`r= ki, sa½ild=n uzaq deyildi, ancaq iki ywz ar[\n* m=saf=d= idil=r. 9 Quruya ]\xd\qlar\ zaman, orada qalanm\[ tonqal\ v= wz=rin= qoyulmu[ bal\'\ v= ]`r=yi g`rdwl=r. 10 Isa onlara dedi: <Indi tutdu'unuz bal\qlar\ g=tirin.> 11 {imon Peter qay\'a mindi v= ywz =lli w] b`ywk bal\qla dolu toru quruya ]=kdi; v= bu q=d=r oldu'u ½alda tor y\rt\lmad\. 12 Isa onlara dedi: <G=lin s=½=r yem=yini yeyin.> {agirdl=rd=n ½e] biri Ondan: <S=n kims=n?> Ø dey= soru[ma'a c=sar=t etmirdi; ]wnki R=bb oldu'unu bilirdil=r. 13 Isa g=lib ]`r=yi g`twrdw, onlara verdi; bel=c= bal\'\ da verdi. 14 Isa `lwl=rd=n dirildikd=n sonra indi bu w]wncw d=f= idi ki, [agirdl=rin= g`rwnwrdw. *8. Iki ywz ar[\n Ø t=qrib=n 90 metr. Y+HYA 21 198 Isa il= Peter 15 S=½=r yem=yini yey=nd= is= Isa, {imon Peter= dedi: <Yunis o'lu {imon, M=ni bunlardan ]ox sevirs=nmi?> Peter Ona dedi: <B=li, ya R=bb, S=ni sevdiyimi bilirs=n.> Isa ona dedi: <Quzular\m\ otar.> 16 Ikinci d=f= yen= ona: <Ey Yunis o'lu {imon, M=ni sevirs=nmi?> Ø dedi. Peter Ona dedi: <B=li, ya R=bb, S=ni sevdiyimi bilirs=n.> Isa ona: <Qoyunlar\m\ otar>, Ø dedi. 17 W]wncw d=f= ona dedi: <Ey Yunis o'lu {imon, M=ni sevirs=nmi?> Peter w]wncw d=f= ondan: <M=ni sevirs=nmi?> Ø soru[du'una k=d=rl=ndi v= Ona dedi: <Ya R=bb, S=n ½=r [eyi bilirs=n; S=ni sevdiyimi bilirs=n.> Isa ona dedi: <Qoyunlar\m\ otar. 18 S=n= do'rusunu, do'rusunu deyir=m: G=nc ik=n belini `zwn sar\y\b, ist=diyin yer= ged=rdin; qocald\qda is= =ll=rini uzadacaqsan v= bir ba[qas\ s=nin belini sar\y\b, ist=m=diyin yer= aparacaqd\r.> 19 Bunu n= cwr `lwml= Alla½\ izz=tl=ndir=c=yin= i[ar= etm=k w]wn s`yl=di. Bunu s`yl=dikd=n sonra ona: <M=nim ard\mca g=l>, Ø dedi. 20 Peter d= arxaya d`nwb Isan\n sevdiyi [agirdi ard\nca g=l=n g`rdw, o [agird ki, ax[am yem=yi vaxt\ Isan\n sin=sin= yax\n uzan\b: <Ya R=bb, S=ni =l= ver=c=k kimdir?> Ø demi[di. 21 Peter bunu g`rwb Isaya dedi: <Ya R=bb, b=s bu n= olacaq?> 22 Isa ona dedi: <+g=r M=n g=linc=y= q=d=r onun sa' qalmas\n\ ist=yir=ms=, bundan s=n= n=? S=n M=nim ard\mca g=l.> 23 Bel=c=: <O [agird `lm=y=c=kdir> s`zw qarda[lar aras\nda yay\ld\. Isa is= ona: <~lm=y=c=kdir>, Ø dem=mi[di, ancaq: <+g=r M=n g=linc=y= q=d=r onun sa' qalmas\n\ ist=yir=ms=, bundan s=n= n=?> Ø demi[di. 24 Bu [eyl=rin [a½idi olan v= bunlar\ yazan [agird odur; v= bilirik ki, onun [a½idliyi do'rudur. 25 Isan\n etdiyi ba[qa ]ox [eyl=r ½=l= vard\r v= =g=r bir=r-bir=r yaz\lm\[ olsalar, san\ram ki, yaz\lan kitablar dwnyaya bel= s\'mazd\. /Amin./