Yal›t›m Kârl› Yat›r›m
Transkript
Yal›t›m Kârl› Yat›r›m
SAYI:28 MART’05 ÜÇ AYDA B‹R YAYIMLANIR PUSULA ‹Ç‹NDEK‹LER / ODE 4 V‹ZYON Veli Do¤an - Turizmde Antalya Gibi Yeni Markalar Yaratmal›y›z 10 V‹ZYON Ali B›d› - Kalitenin Maliyeti Uzun Vadede Ucuza Gelir 12 V‹ZYON Atilla Göze¤er - As›l Görevimiz Enerji Tasarrufunu Sa¤lamak Olmal› 14 V‹ZYON Özden Egel - Turizm Teflvik Yasas›’nda Yal›t›ma Yer Verilmeli Say›: 28 MART 2005 Sahibi ODE Yal›t›m Sanayi ve Ticaret A.fi. Ad›na Orhan Turan Kaptanpafla Mh. Halit Ziya Türkkan Sk. Famas Plaza B Blok K: 14 Okmeydan› fiiflli / ‹STANBUL Yaz› ‹flleri Müdürü Nesrin Alpak Kaptanpafla Mh. Halit Ziya Türkkan Sk. Famas Plaza B Blok K: 14 Okmeydan› fiiflli / ‹STANBUL Yönetim Adresi Kaptanpafla Mh. Halit Ziya Türkkan Sk. Famas Plaza B Blok K: 14 Okmeydan› fiiflli / ‹STANBUL Tel: 0 212 210 49 06 Faks: 0 212 210 49 07 http://www.ode.com.tr e-mail: ode@ode.com.tr Yay›n Türü: Yayg›n Süreli Yay›n Bask› Tarihi: Mart 2005 ODE Bölge Müdürlükleri Tel : 0 533 275 31 38 Adana Ankara Tel : 0 312 286 10 24 Antalya Tel : 0 533 472 28 49 Bursa Tel : 0 533 391 50 58 Diyarbak›r Tel : 0 533 283 95 23 ‹stanbul Avr. Tel : 0 212 210 49 06 ‹stanbul And. Tel : 0 216 311 04 03 ‹zmir Tel : 0 232 435 07 00 Konya Tel : 0 533 472 28 63 Samsun Tel : 0 532 621 87 57 Yap›m Rota Yay›n Yap›m Tan›t›m Tic. Ltd. fiti. Prof. N. Mazhar Ökten Sok. No.1 Rota Binas› 34360 fiiflli-‹stanbul Tel: 0 212 224 01 44 Faks: 0 212 233 72 43 www.rotaline.com Bask› Tor Ofset San. ve Tic. Ltd. fiti. ‹mam Çeflme Cad. No:26/2 Ayaza¤a fiiflli/‹stanbul Tel: 0 212 332 08 38 Faks: 0212 332 08 39 tor@torofset.com.tr Önerileriniz için iletiflim adresimiz n.alpak@ode.com.tr HABERLER 18 GRUPTAN Assen Lazov - Bulgaristan’daki Firmam›z fiimdi Daha da Güçlü HABERLER 19 GRUPTAN Bayilerimizle Moskova’da Bulufltuk PROJE 20 REFERANS Uluslararas› Projelerde ODE K-Flex Duct AL CLAD Kullan›l›yor 24 MAKALE Yap›larda Su Yal›t›m› ve ODE Membran Uygulamalar› ORTAKLARIMIZ 28 ‹fi Sistem Mühendislik Alpgiray ‹nflaat 30 UYGULAMALAR HABERLER 33 SEKTÖRDEN “Yal›t›m Kârl› Yat›r›m” Kampanyas›'na Alt›n Sponsor Olarak Destek Veriyoruz ‹ZODER AB Deste¤i ile E¤itim Merkezi Aç›yor HABERLER 34 GRUPTAN 2004 ODE ‹çin Kalite Y›l› Oldu; 2005 ise Maliyet Y›l› Olacak “Art›k Yuvam Daha S›cak Projesi”ne Destek Olduk Çat›&Cephe 2005 ve ‹stanbul Yap› Fuar›na Kat›l›yoruz Membran Üretim Tesisimiz ve ODE Membran Ürünümüz ile 2004 Yal›t›m Baflar› Ödüllerine Aday Olduk 38 BASINDA ODE 39 ‹NSAN KAYNAKLARI ‹LK YAZI / ODE PUSULA MERHABA... Dergimizin bundan önceki son iki say›n› takip ettiyseniz e¤er, enerjinin etkin kullan›m› ve ›s› yal›t›m›n›n önemi konusunu ele ald›¤›m›z› hat›rlayacaks›n›z. Dergimizde, büyük ifl merkezleri, sanayi tesisleri ve konutlardaki enerji kullan›m› ve buralarda yal›t›ma verilen öneme dair, konusunda uzmanlaflm›fl kiflilerin görüfl ve deneyimlerini aktard›¤›m›z söyleflilere yer vermifltik. Bu say›m›zda ise turizm sektöründe enerjinin etkin kullan›m› ve yal›t›m› ele al›yoruz. Ülkemizin gelir kaynaklar› aras›nda ilk s›ralarda yer alan turizm sektörünün 50 milyar dolar gelir potansiyeline sahip oldu¤u tahmin ediliyor. Böylesine büyük bir potansiyele sahip bu sektörde enerji maliyetleri önemli bir yer tutuyor. Turizm sektörüne mekanik tesisat Orhan Turan ve mimari anlamda hizmet veren, konusunda Genel Müdür isim yapm›fl kiflilerle yapt›¤›m›z söyleflilerde, sektörün enerjinin etkin kullan›m›na yaklafl›m›n› farkl› aç›lardan ele almaya çal›flt›k. Turizm sektöründe faaliyet gösteren iflletmelerin maliyet bütçelerinde %16 gibi büyük bir paya sahip olan enerji konusunda bu sektöre hizmet veren herkesi bilinçlendirmenin flart oldu¤u vurgulanan söyleflilerimizi, zevkle okuyaca¤›n›z tahmin ediyorum. Yal›t›mdaki Gelecek ‹ZODER, enerji kaynaklar›n›n temininde gün geçtikçe d›fla ba¤›ml› olma oran› artan ülkemizde, kamuoyundaki yal›t›m bilincini art›rmak ve yal›t›m›n sa¤lad›¤› fayday› daha büyük kitlelere anlatabilmek için “Yal›t›m Kârl› Yat›r›m” slogan›yla bir kampanya bafllatt›. Firmam›z›n Alt›n sponsor kategorisinde destek verdi¤i kampanya, iki y›l gibi genifl bir süreyi kapsayan bir etkinlik program›na sahip. Son derece titiz bir çal›flma sonunda haz›rlanan ve ses getirece¤ine inand›¤›m›z bu kampanyan›n, son y›llarda küçülme gösteren inflaat sektörüne ra¤men her y›l minimum %15 oran›nda büyümeyi baflaran yal›t›m sektörüne, önemli katk›lar sa¤layaca¤› görüflündeyim. Önümüzdeki y›llarda daha h›zl› bir büyüme trendi yakalayaca¤›n› düflündü¤üm sektörümüzle birlikte, ODE olarak biz de büyümemizi sürdürece¤iz. 2010 y›l›ndaki ODE için flimdiden haz›rland›¤›m›z› daha önceki yaz›lar›mda belirtmifltim. 2010'a kadar her y›l minimum %15 büyümeyi hedefleyen firmam›z›n 2005 y›l› hedefi 40 milyon dolar. 2010 y›l›ndaki ciro hedefimiz ise 100 milyon dolar. 2004 y›l›nda kaliteye yönelik yat›r›mlar›n› tamamlayan firmam›z›n, 2005 y›l›ndaki çal›flmalar› a¤›rl›kl› olarak maliyetlerimizi düflürmeye yönelik olacak. Bu y›l içinde Is›pan üretim kapasitemizi art›rma yat›r›m›n›n d›fl›nda, yeni bir üretim yat›r›m› yapma plan›m›z yok. Ama 2006 ve sonras›nda gerçeklefltirece¤imiz yat›r›mlar için fizibilite çal›flmalar›m›z devam ediyor. Geçen y›l uygulamaya bafllad›¤›m›z %100 bayi üzerinden sat›fl stratejisi ile bayiler üzerinden sat›fl›m›z 2004'de %70 seviyelerine ulaflt›. 2006'ya kadar %100 oran›n› yakalayaca¤›m›za eminim. Ekip olarak biz, bugüne kadar ald›¤› kararlar› uygulama baflar›s› gösteren firmam›z›n 2010 y›l› için belirledi¤i hedefleri yakalayaca¤›na inan›yoruz. Bu nedenle de “Yal›t›mdaki Gelecek” sözünü kendimize slogan olarak seçtik. Bir sonraki say›da buluflmak dile¤iyle hoflçakal›n... Summary Future of Insulation Our firm supporting the campaign of ‹ZODER which aims to increase insulation consciousness of public with a slogan of “Insulation Profitable Investment”, takes place in category of Gold Financer and has a comprehensive two-year long activity program. In spite of the construction sector getting smaller for last years, as ODE, we will keep on enlarging with the continual growing insulation sector. Our firm aims to enlarge approximately 15% till 2010 and our endorsement target is 40 million dollars for 2005, 100 million dollars for 2010. I am sure that our sales which was near 70% in 2004, will reach up to 100% till 2006 with the 100% selling over dealers strategy that put into practice last year. According to its previous successes of applying the decisions taken; we, as a team, believe our firm will catch the targets determined for 2010. Therefore we chose the words of “Future of Insulation” as our slogan. Have a nice time until we meet on the next issue… sayfa 3 PUSULA V‹ZYON / ODE Turizmde Antalya Gibi Yeni Markalar Yaratmal›y›z... Bir bölgeye turizm girdi¤i zaman inflaat faaliyetleri en fazla 18 y›l sürer. Bugün betonlaflmaya do¤ru giden Antalya’da inflaat ve tesisat sektörü son iki üç y›l›n› yafl›yor. Veli Do¤an, Vemeks Genel Müdürü 4 sayfa Turizm tesislerinde mekanik tesisat›n tafl›d›¤› önem ve yal›t›m konusunda Vemeks Ltd. Genel Müdürü Veli Do¤an'›n görüfllerini ald›k. Firman›z›n faaliyet alanlar›ndan ve hizmetlerinden bahseder misiniz? Vemeks olarak Antalya'da 19 senedir tesisat sektöründe faaliyet gösteriyoruz. Proje üretim kapasitesi aç›s›ndan Türkiye'deki en büyük grubuz. Burada yaklafl›k 40 kifliye yak›n arkadafl›m›z sadece proje üretiyor. Vemeks'in flu anda yaklafl›k 480 kiflilik bir kadrosu var. 17'si mühendis olmak üzere yaklafl›k 40 kiflilik teknik kadroya sahip. 30-40 kiflilik bir kadromuz süreklili¤ini koruyor. Projelerimizin % 50'si yurtd›fl› a¤›rl›kl› oluyor. Daha çok 5 y›ld›zl› oteller, turistik tesisler, ifl merkezleri konular›nda hizmet veriyoruz. Taahhüt konusunda da elimizde ciddi boyutta ifller var, bunlar› tamamlamaya çal›fl›yoruz. fiu anda turizm sektöründeki hareketle birlikte yurtiçi ifller a¤›rl›k kazanmaya bafllad›. Türkiye'deki tesisat sektöründe ciddi bir k›p›rdanma var. Hükümetin tutarl› gidifli, paradaki enflasyon oran›n›n düflmesi, bankalar›n faiz oran›n› düflürmesi, merkez bankas›n›n kontrolü eline almas› Türkiye'de yat›r›m› ciddi boyutlara tafl›yacak gibi görünüyor. Türk tesisat sektörünün bulundu¤u noktay› de¤erlendirir misiniz? Sektörde yaflanan s›k›nt›lar nelerdir? ‹nflaat sektörünün büyümesiyle birlikte tesisat sektörü de büyüyecek. Büyük konut ve ifl merkezleri anlam›nda yat›r›mlar bence bafllamad›. Onlar bafllad›¤›nda bizim ifllerimizin daha da aç›laca¤›n› tahmin ediyorum. Turizm sektörünün 1-2 y›l içinde inflaat anlam›nda daralaca¤›n› düflünüyorum. Çünkü, özellikle Antalya'da deniz bitti. Deniz kenar›nda arsalar art›k parmakla say›lacak kadar az. Devlet tahsis açsa bile çok az yer var. Onun için turizm bakanl›¤› ve V‹ZYON / devletin turizm politikalar›n› de¤ifltirmesi yeni bölgeleri turizme aç›p, Antalya gibi yeni markalar yaratma zorunlulu¤u var. Bunu yapmazsa turizm t›kan›r. Antalya bana sorarsan›z, betonlaflmaya do¤ru gidiyor. Dolay›s›yla turizm sektöründe inflaat anlam›nda bizim sektöre dönük olarak bir-iki y›l› daha var. Zaten bir bölgeye turizm girdi mi, inflaat faaliyetleri en fazla 18 y›l sürer. Bizim buraya 1990'larda girdi. fiimdi 2005’teyiz. En fazla üç y›l› daha var. ‹ki üç y›l›n sonunda renovasyonun haricinde burada bir ifl kalaca¤›na inanm›yorum. Çok basit yenilemeler veya ek binalar olarabilir. Bunun alternatiflerini, kapl›ca turizmi gibi ‹ç Anadolu'ya, Do¤u Anadolu'ya, deniz kenar›nda Kafl'a, ‹skenderun'a kayd›rabilmeyi baflar›rsak yeni alanlar açar›z. Ama flu an için öyle bir fley görünmüyor. Turizm projelerine bak›yorsunuz, Antalya'da tren yolu yok. Turizm projesi havaalan› yapmakla olmaz ki. Fransa'dan Kafl’a gelen bir turist, valizini Fransa'dan verdi¤inde, Antalya havaalan›nda inip, yer alt›ndan trene binmeli ve h›zl› bir trenla Kafl'a veya buradan Alanya'ya gidebilmeli. Böyle politikalar, böyle projeler yaratmak zorunday›z diye düflünüyorum. Yoksa turizmin Antalya'da inflaat anlam›nda, bizim sektörümüz için sonuna geldi¤ini düflünüyorum. Yal›t›m›n iflletmelerin enerji giderleri üzerindeki etkisi nedir? Yat›r›mc›, uygulamac› ve projecilerin yal›t›m konusuna bak›fl aç›lar›n› de¤erlendirir misiniz? Türkiye'deki enerji pahal›. En ucuz enerji geri kazan›lan veya kaybedilmesi engellenen enerjidir. Böyle olunca siz zorla üretti¤iniz bir buhar› bir yerde yo¤uflturuyorsan›z, enerjiyi orada d›flar›ya at›yorsunuzdur. Herhangi bir yerde yo¤uflan bir su damlas›, oradaki enerji kayb›ndan baflka bir fley de¤ildir. Yani vars›n terlesin, bana zarar› yok ki dedi¤iniz zaman, o havan›n içindeki su buhar› al- m›fl oldu¤u enerjiyi, orada soka¤a at›yor demektir. Yal›t›m bu noktada çok önemli. Turizmdeki rekabet uluslararas› rekabet oldu¤u için, bizim otel sahipleri birbirleriyle rekabetinin ötesinde uluslararas› bir tesisteki gider maliyetini yaparken müflteri bafl›na düflen günlük gideri hesaplar. Bu maliyetlerin içerisinde enerji, yiyecekten sonra en büyük yeri tutuyor. Burada konu projelendirme aflamas›nda kurgulaman›n do¤ru yap›lmas›na geliyor. E¤er siz iyi bir proje yapmad›ysan›z, mühendislik kavram›na ve mühendislik hesaplar›na önem vermediyseniz, bir usta gelir tesisat›n›za 5 En ucuz enerji geri kazan›lan veya kaybedilmesi engellenen enerjidir. kW'l›k motor yerine 15 kW'l›k motor takar. Bu da o tesiste 500 bin kcal'lik bütçe yerine 1 milyon kcal'lik bütçe yap›lmas›na neden olur. Patron anlar m›, hay›r. Çünkü tesis so¤uyor, ama oradaki ayl›k elektrik giderinin 50 - 60 milyar fazla oldu¤unu göremiyor. Geçenlerde bu durumu bir otelde yaflad›k, Yan otelden biz % 10 daha küçük olmam›za ra¤men 50 milyar elektrik fark› var, bunun nedeni nedir diye sordular. Proje bizimdi, gidip bakt›k. Gördük ki cihazlar al›n›rken, verimine bak›lmam›fl, bizim 500 kW dedi¤imiz cihaz›n yerine 700 bin kcal'lik cihaz tak›lm›fl. Bizim 500 bine göre önerdi¤imiz pompa da de¤ifltirilmemifl. Bu nedenle de cihaz zorlanarak çal›fl›yor, fazla elektrik tüketiyor. K›sacas› dizayn kriterlerinde bizler k›l› k›rk yarar›z. Bizim kadromuzdaki befl arkadafl›m›z, otel teknik müdürlü¤ü yapm›fl. ODE PUSULA Ve biz bugüne kadar yaklafl›k 80'in üzerinde 5 y›ld›zl› otel projelendirdik. Bunun 40'dan fazlas›n› anahtar teslim yapt›k. Bunlar›n hepsini bilgisayarla izlemeye ald›k. Acaba nerede, ne kadar hata yap›yoruz, ne yapsayd›k enerji giderlerini afla¤› çekerdik diye takip ediyoruz. Mühendislik, yat›r›mdaki optimizasyon ve iflletmedeki enerji giderinin minimumda tutulmas›yla orant›l›. Siz bafltan her fleyi hantal seçerseniz, ondan sonra bir bakars›n›z ki % 30-40 fazla elektrik tüketirsiniz. Patronlar, 50-60 milyar fazla elektrik paras› ödüyor ama teknik müdür bulundurup bir milyar fazladan maafl ödemek zorlar›na gidiyor. Otel sahipleri bilinçlendi¤i zaman proje kurgulanmas›n›n ve projecili¤inin önemi de artacakt›r. Mesela bizim Alanya taraf›nda hemen hemen hiç projemiz yok. Çünkü onlara biz proje fiyat› verdi¤imiz zaman, oteli mi sat›n al›yorsunuz diye tepkilerle karfl›lafl›yoruz. Ama hepsinin kazan dairesi dökülüyor, flimdi hepsi splite klimaya geçiyor. Hayat›nda chiller seçmemifl, so¤utma sistemi kurmam›fl, ehliyetsiz kiflilere, do¤ru kurgulanmam›fl, do¤ru yal›t›lmam›fl, sistemler yapt›rd›klar› için splite klimaya geçiyorlar. Splite klimadaki verim 1'e 2,5. Hâlbuki bugün chiller teknolojisindeki COP'ler 6-7'lere do¤ru gidiyor. Onu anlatam›yorsunuz. Side taraf›ndan bize dönmeye bafllad›lar, ya biz niye iki misli fazla elektrik veriyoruz splite olmas›na ra¤men diye ar›yorlar. 300 odas› var. 300 tane içeri makine koyuyor, 300 tane d›flar› makine koyuyor. 600 tane bafl›na bela al›yor. Her birinin verimi 2-2,5 civar›nda. Merkezi sistemi öyle bir otelde çok fl›k dizayn› ile hesab› ile oturtursan›z, onun kesin % 30 daha afla¤›larda oldu¤unu görmesi laz›m. Splite ile çözdü¤ümde benim avantaj›m var diyor, avantaj› da bir odada müflteri varken di¤erlerini açmamak. Hâlbuki do¤ru zonland›¤› takdirde so¤utma gruplar› da % 10 kapasiteye kadar kendini k›s›p ayarlayabiliyor. Splite kliman›n olmas› gereken yerler de var tabi. Da¤ bafl›nda villalar vard›r, sayfa 5 Mimarlar da uçuk fleyler yapabiliyor. Biz asla mimara fluray› kapat, fluray› kald›r demeyiz, mutlaka pahal› ama ucuz bir çözümü vard›r. merkeze ba¤layam›yorsunuzdur, do¤rudur ama bunlar› proje baz›nda tek tek sorgulamak laz›m. Projecili¤in önemi özellikle hijyenin artt›¤›, klima tekni¤inin son derece karmafl›k oldu¤u otellerde çok daha önemli. Taze hava oranlar›n› çok iyi belirlemek zorundas›n›z. Mutfaklarda bugün HACCP denen kurulufl denetlemeye bafllad›. Alman kökenli bu kuruluflun istedi¤i, et kesiminde, kahvalt› bölümünde 18 derece gibi flartlar› sa¤lamak durumundas›n›z. En az elektri¤i çekerek en iyi so¤utmay› yapmak durumundas›n›z. Antalya'da nem oran› çok yüksek. S›cak suyu sa¤larken lejyon hastal›¤›na yakalanmaman›z laz›m. Is› geri kazan›m› da çok önemli. Bu kadar s›cak bir flehir de siz binay› so¤uturken ›s›y› kulelerden kald›r›p sokaklara at›yorsunuz. Biz bunu al›p boilerlere at›p ›s›tmay› yapabiliyoruz. Bunu yapamayan, bu sistemi kötülüyor. Bizdeki anlayamad›¤› fleyi kötüleme huyu çok enteresan. Ya da A grubundaki chiller sat›c›s› kendinde o makine yoksa hemen di¤er sistemi kötüleyebiliyor. Bilinçli bir toplum olman›n yolu buradan geçiyor. Yani biz Avrupal›l›¤a do¤ru giderken herkes bilimsel, matematikle, hesapla konuflmal›. Birine bu yanl›fl derken, deliliyle, hesab›yla, kitab›yla koymak laz›m. Kendinde sadece o cihaz olmad›¤› için bu sistem hiçbir yerde çal›flm›yor diyen birisine, örnek ver dedi¤inde duruyor. Ama o çamur at izi kals›n derler ya, öyle at›p gidiyor. Dolay›s›yla, birincisi optimizasyon 6 sayfa çok önemli, iflletmenin ne istedi¤i, flehir oteli mi, yoksa bir tatil köyü mü olaca¤›na karar verilmeli. Bir flehir otelinde günlük su ihtiyac›n›z sizin saatlik diyelim 4 ton olabilir. Ama bir resort otelde konaklayan Avrupal›lar›n % 80'i akflam yeme¤inden sonra dufla girer. Orada sizin su ihtiyac›n›z 20 tondur. Yani ne istendi¤ini, hangi tipte yap› oldu¤unu, ne flekilde çal›flt›r›laca¤›n› iyi kurgulad›¤›n›z zaman sa¤l›kl› bir sistem kurabilirsiniz. Turizm yat›r›mc›s› bilinçlendikçe, do¤ru projeciye gidiyor. Do¤ru projeciye gidip projelendirdikten sonra bence tafllar yerine oturuyor. Otel mimarlar› da standart de¤il. Türkiye'de diyelim her y›l 100 tane 5 y›ld›zl› otel yap›l›yorsa bunun % 48 - 49'unu hep ayn› mimarlar yap›yor. Onlar da uzmanlaflm›fl. Yeni bir otel yapmak istedi¤inizde geziyorsunuz, hangi konsepti, hangi mimar› be¤eniyorsan›z o mimar› seçiyorsunuz. Çünkü apayr› bir fley otel mimarisi. Personeli nereden sokacaks›n›z, nerede giyinecek, nereden servis yapacak, bütün bunlar bir mimari konsept, mimar›n bunlar› yaflam›fl olmas› gerekiyor. Yat›r›m yapan mimar› araflt›r›yor. Mimar da kendine uyan mekanikçiyi araflt›r›yor. Diyor ki, flu mekanikçi binam›n mekanik tesisat›n› beni çok zorlamadan yapar. Gerçi mimarlar da uçuk fleyler yapabiliyor. Ama mekanik mimariye uyar. Bizim prensibimiz o. Biz asla mimara fluray› kapat, fluray› kald›r demeyiz, mutlaka ama pahal› ama ucuz bir çözümü vard›r. Zaten projecilik mimar ve patronun iste¤iyle yönlenir. fiimdi bir ifl merkezi yap›yorsunuz. Siz her kat›n› ayr› ayr› kiraya vermeyi düflünüyorsunuz. Birini Mc Donald's a verdiniz, birini avukata verdiniz. Mc Donald's her gün aç›k ofis 24 saat so¤utma yap›yor, avukat da bir ifl takibi için kapatt› ABD'ye gitti. Bir ay sonra adam›n saat ücreti üzerinden hesaplanm›fl elektrik faturas›na gösterece¤i tepkiyi düflünebiliyor musunuz? Böyle durumlarda biz her kat›n so¤utmas›n› ay›rmak zorundas›n›z diye görüflümüzü söylüyoruz. Mimar›n çizdi¤i çok katl› veya az katl› ya da eksantrik bir binan›n yan›nda, patronun iflletme niyeti de birinci derecede önemli oluyor. E¤er siz Ankara gibi mevsimin çok serin oldu¤u bir yerde büyük bir al›flverifl merkezi yap›yorsan›z ve buran›n so¤utmas›n› gidip fan coille çözüyorsan›z çok yanl›fl bir fley yap›yorsunuz demektir. Çünkü zaten d›flar›da kullanabilece¤iniz serin hava var. Geçenlerde Akmerkez'den bahsetmifllerdi, toplam bir ay bile ›s›tma olmuyor. Sürekli içerde büyük lambalar ve insanlar oldu¤u için d›flardan havay› al›p santrallere bas›yorlar. Oray› gidip de fan coil ile so¤utursan›z yanl›fl kurgulam›fl olursunuz. Akflama kadar bofl yere elektrik, chiller paras› verirsiniz. K›sacas› projecilik mekanik anlamda böylesine önemli. Di¤er önemli nokta da, yat›r›mc›n›n bilinçlenmesidir. Bizde bir de kontrolörlük mekanizmas› yeni gelifliyor. V‹ZYON / AB ile birlikte bu da yerini bulacak, yavafl yavafl standartlar›na oturacak. Çizdi¤iniz projeyi denetleyebiliyor musunuz? Mal sahibine ba¤l›. Mal sahibi güvenirse baz› ifllerin taahhüdünü de bize verebiliyor. Örne¤in, halen devam eden Cengiz ‹nflaat'›n yapt›¤› Türkiye'nin en büyük turistik tesis yat›r›m›nda mekanik tesisat› biz yap›yoruz. Yaklafl›k 3 bin yatak kapasiteli ve tek kalemde yap›lan tesiste 200 kifliye yak›n bir ekiple s›rf tesisat için çal›fl›yoruz. Burada projeci de biziz, yapan da biziz. Baz› mal sahibi projeyi veriyor, biz de ihaleye giriyoruz. Bazen ihaleyi alam›yoruz. Zaten hepsini yapma flans›m›z yok. 15 tane proje varsa biz bunun 2 veya 3 tanesini yapabiliriz. Baz›s› bizden kontrolörlük isteyebiliyor. ‹haleyi A firmas› ald›, siz de projemizi A'dan Z'ye bitene kadar denetleyin diyor. Onu da yapabiliyoruz. Baz›s› da teflekkür edip, biz bunu baflkas›na yapt›raca¤›z diyebiliyor. Baz›s› biraz önce verdi¤im örnekteki gibi hiç sormuyor. Biz bir projeyi sat›n alma flartnamelerine kadar detayland›r›p teslim ediyoruz. Örne¤in 50 küsur odal›k bir proje için yaklafl›k 2 bin sayfal›k rapor haz›rl›yoruz. Burada bütün cihazlar›n al›m flartlar›, yön durumlar›, psikometrileri, bas›nç kay›plar›, her türlü kurgulamas› var. Ama bunu alan arkadafl, bir flekilde kendi konseptine oturtmaya çal›fl›p bozarsa, bu sorumluluk onundur. Ama majör bir de¤ifliklik yapmaya kalkt›klar› zaman proje emniyeti aç›s›ndan bize dönmeleri laz›m. Dönüfller yeterli mi? Duyarl› insanlar mutlaka dönüyor. Dönmeyen çok nadir, o zaman da s›k›nt›ya düflünüyorlar. AB'ye üyelik sürecinin bafllamas› sizce sektöre ne flekilde yans›yacak? Bizim turistik otellerimiz bence Avrupa'dakilerden çok kaliteli. Yani onlar›n bize 5 y›ld›zl› diye satt›klar›, bizim Antal- ya'daki 3 y›ld›z ayar›nda oteller bana sorarsan›z. Biz Vemeks olarak yurtd›fl›nda da oteller yap›yoruz. fiu anda ‹ngiltere'de ikinci iflimizi tamamlad›k. Bir Türk müteahhidin iflini, oradaki iflçileri toplayarak gerçeklefltirdir. Bir baflka ‹ngiliz müteahhide de hem projelendirme anlam›nda yard›mc› olduk hem de kontrolörlü¤ünü yapt›k. fiunu görüyoruz ki ‹ngiltere'deki standartlar ve tecrübe bizden çok geride. Onlar bizim kadar otel yapm›yor ki. Yani adamlar ömrü boyunca 5 tane veya 4 tane otel yap›yor. Biz onu bir y›lda yap›yoruz. Bilgi tecrübelerin toplam›d›r. Onlar›n bilgi ve tecrübelerinin toplam› bizimkinin onda Avrupa'daki oteller yang›n yönetmelikleri aç›s›ndan bizden daha sa¤l›kl›. biri de¤il. Biz Türk mühendisi olarak oralara gitti¤imizde önce tedirgindik. Sonra onlar›n davran›fllar›na, verdikleri cevaplara ve yapt›klar› sistemlere hayretle bakt›. Bizim toplumumuzun tek bir eksi¤i var, kendimize güvenimiz yok. Biz fason proje de üretiyoruz yabanc›lara, yani Moskova'dan Viyana'ya, Polonya'ya kadar herkesi görüyoruz. Bir ara Kanada'ya proje yapt›k, onlar›n standartlar›n› da biliyoruz. Yang›n standartlar› biraz a¤›r. Arsalar azald›kça, binalar ya yeralt›na ya da gökyüzüne do¤ru gidiyor. Böyle olunca da yang›n standartlar› çok öne ç›k›yor. Yang›n standartlar›, Türkiye'de zay›f. Bizde yang›n mühendisli¤inin kurulmas› laz›m. O konularda bizden iyiler. Tesisat anlam›nda ise bizden çok geriler. Özellikle ABD'de çok çok daha geride. Mesela TEBA Amerika'ya klima santrali fabrikas› kurdu ve ayda 500 bin Dolar'a yak›n zarar etti. ODE PUSULA Zarar etmesinin nedeni, o kadar kaliteli santral yapt› ki, Amerika'daki o ilkel santrallerle mücadele etmesi mümkün de¤ildi. Amerika'daki Ashre fuar›na giden biri bizim Sodex'e geldi¤i zaman kendisini uzayda san›r, öylesine fark var. Ama Frankfurt'taki fuar daha baflka, Amerika teknoloji olarak daha da geri bana sorarsan›z. Fan coil teknolojisi olarak, bir chiller konusunda Frans›zlar ilerleme göstermifller. Ama onun d›fl›nda genel klima teknolojisi aç›s›ndan çok gerideler. Akdeniz'e k›y›s› olan ‹spanya gibi ülkelerle karfl›laflt›rd›¤›n›zda aram›zda ne gibi farklar görüyorsunuz? Turizm otellerindeki teknolojiler afla¤› yukar› birbirine yak›n. ‹spanya'dakiler flimdi renovasyona giriyor. 15 y›l önce yap›lan oteller yenilenmeye bafllad›. Otel kalitesi olarak bizden gerideler. Yani kalite sadece tesisatla ölçülmüyor ki. Onlar›n kulland›klar› tüm inflaat malzelerinin kalitesi bizden çok geride. Avrupa'daki oteller yang›n yönetmelikleri aç›s›ndan bizden daha sa¤l›kl›. Bizim o noktada biraz daha dikkat etmemiz gerekir. Yaln›z 2 y›l önce yürürlü¤e giren yang›n yönetmeli¤ine göre, otel olarak kullan›lan 3000 m2'den büyük binalarda tüm odalara sprinkler flart› getirildi. Bu zorunluluk, uygulanmaya bafllad›. Ülkemizde yürürlükte olan standartlar› ve yasalar› de¤erlendirir misiniz? Binalarda yal›t›m› zorunlu hale getiren TS 825 bence yetersiz. Bizde, TS 825'e göre hesap yapt›¤›n›z zaman flöyle bir durum ortaya ç›k›yor; diyelim mimar cam yüzeyini çok yapt›. Sizin de o ›s›y› TS 825'e göre, orada kontrol etmeniz laz›m. ‹yi de küçük bir duvar var. Duvara 50 cm yal›t›m yapsan da ›s›y› kontrol edemezsin. Bu yasaya göre mimara, sen bu cam› kapat demeniz gerekiyor. sayfa 7 PUSULA V‹ZYON / ODE Mimarl›k bir zevk ve sanatt›r. Dolay›s›yla mimara böyle bir fley söylenmez. Ama biz TS 825'le bunu demek zorunda kal›yoruz. Mimar, o konseptte binay› dizayn etmifl. Çift cam kullan›yor, üç cam kullan›yor, ona ra¤men TS 825'i tutturamayabiliyorsun. K›sacas›, yasa iyi analiz edilmeden, apar topar ç›kart›lm›fl gibi görünüyor. Ama hiç yoktan iyidir de diyebilirsiniz. Yasan›n yapt›r›m gücü bence tart›fl›l›r. Yal›t›m hesab›n› belediyeler istiyor ama Antalya'da bana d›flardan yal›t›ml› bir tane duvar gösteremezsiniz. Otel tesisatlar›nda zaman içinde ne gibi yenilemeler yapmak gerekiyor? Antalya’da, nem çok fazla. Nem çok fazla oldu¤u için de, bizdeki yal›t›m›n önemi, Ankara'dakinden çok daha fazla. Ankara'da ›s› ve enerji kaybedersiniz. Antalya'da ise, tesisinizi de kaybedersiniz. Çünkü nemlenme esnas›nda e¤er iyi bir yal›t›m yapmad›ysan›z, boruyu çok güzel antipaslay›p, hiç hava almayacak flekilde sarmad›ysan›z, oradaki yo¤uflma esnas›nda meydana ç›kan su, sizin borunuzu kemirecektir. Bu durumda tesisinizi kaybedebilirsiniz. Yo¤uflma demek enerji kayb›n›n yan›nda korkunç bir flekilde korozyon demektir. Dolay›s›yla, buradaki yal›t›m tekni¤inde kullanaca¤›n›z bantlar, klipsler çok önemli. Siz gerekli eme¤i göstermez, A üretici firmas›n›n dedi¤i flekilde yal›t›m yapmazsan›z, bir ay sonra bakars›n›z o bantlar aç›lm›fl, bütün borular›n›z meydanda, aralar›ndan su geliyor. Asma tavan akt›¤›ndan sökülür. Ondan sonra boruyu tekrar izole etmek için oraya, büyük bir iskele kurars›n. K›sacas› bunun bedeli çok a¤›r olur. Bizim tesisat kendini hiç göstermez. Mimar›n yapt›¤›n› görürsünüz, bizim yapt›¤›m›z hiçbir fleyi görmezsiniz. Ne kadar güzel de yapsak, ne kadar emek de harcasak, hepsi bütün asma tavanlar›n alt›nda kal›r. Özellikle otellerde. Çünkü otel iyi giydirilen bina anlam›ndad›r. Bir ifl merkezi gibi böyle bir duvar, bir basit kartonpiyer 8 sayfa de¤ildir. Otelde iyi bir asma tavan teknolojisi vard›r. Onun içerisinden elektrikler, kanallar herfley geçer. Burada yal›t›mda yap›lacak bir hata size su damlalar› olarak döner. Çünkü nem çok fazla. Ama Alma Ata'da dönmez çünkü nem yok, kar bile kupkuru ya¤›yor. Bir baflka deyiflle Alma Ata'da -32 derecede ›s› kaybedersiniz ama burada asma tavan› ve yavafl yavafl borular›n›z› kaybedersiniz. Görünen yerdeyse asma tavan çöker, onu kaybedersiniz. Görünmeyen yerde ise o damlar durur, izolasyon borular›n›z› çürütür, yavafl yavafl ›s› kaybedersiniz, borular›n›z› kaybedersiniz. Yal›- Yal›t›m malzemelerinde teknolojik, y›llara dayan›kl› malzemeler ç›kt›kça tesisatç›l›k daha zevkli hale geliyor. t›m ve yal›t›m hesab› bu nedenle son derece önemli. ‹nce, yeterli yal›t›m sa¤lanmam›fl malzeme, yanl›fl yal›t›m malzemesi kullan›rsan›z s›k›nt› yaflars›n›z. Yal›t›m tekni¤i tamamen ›s› transferi ile alakal›d›r. Is› transferi de bizim mühendisli¤inin en temel ve en zor derslerinden biridir. Onun için önüne gelenin yal›t›m malzemesi yap›p meydana ç›kmas› abes olur. Bir teknoloji ve bilgi birikimi gerekir bence. Çok basit gibi gözükür ama, fleytan ayr›nt›da gizlidir. Peki yal›t›m malzemelerinin seçiminde teknik müdürler ne derece yönlendirici oluyor? Teknik müdürün hiçbir etkisi yok. Teknik müdür sadece ifl bitince gelir, veya son iki ayda al›n›r. Tamamen biz yönlendiriyoruz. Tüm otellerde projeci ne diyorsa o yap›l›r. Teknik müdürlerin hiçbir günah› kabahati yoktur. Sonradan yap›yorlarsa tamam ama, bafltan flartnameyi biz yazar›z. Büyük flirketlerde flöyle oluyor. Örne¤in bir tanesi dördüncü otelini yap›yor ve biz onlara y›llard›r dan›flmanl›k yap›yoruz. Firma burada teknik müdüre sormaz, bize sorar. Kurumsallaflm›fl büyük flirketlerde genelde bu tür kararlar bir kifliye b›rak›lmaz. Ama Antalya'daki otel sektöründe genellikle arsa sahipleri ve burada gayrimenkulü olup flirketleflmemifl, kurumsallaflmam›fl kifliler a¤›rl›kta oldu¤u için buralarda olabilir. Ama büyük, bilinçli inflaat flirketlerinin bünyesinde birden fazla mühendis olaca¤›ndan, birden fazla fikir vard›r ve oradan da mutlak do¤ru ç›kar. Ama tek bir otel yapm›fl, hiçbir fleyle alakas› olmayan kifli, teknik müdürüne dan›flacakt›r hakl› olarak. Geçmiflte yap›lan yal›t›m uygulamalar› ile günümüzde yap›lan uygulamalar›, kullan›lan malzeme ve iflçilik aç›s›ndan karfl›laflt›r›r m›s›n›z? Yal›t›m malzemelerinde teknolojik aç›dan montaj› kolay, y›llara dayan›kl› güzel malzemeler ç›kt›kça bizler mutlu oluyoruz. Daha önceleri camyünü üstü bez üstübeç h›fl›r› sar›yorduk. Ondan sonra çatlay›p, dökülüyordu. Bizim yapt›¤›m›z tesisat bize zevk vermiyordu. Yani iflimizi öldürüyordu. Yal›t›m iflin gömle¤idir, Vakko'sudur. Siz bir bina yap›yorsunuz ama onu güzel giydirdi¤inizde kendini gösterir. Yal›t›m maalesef önceleri tesisimizi bat›ran bir uygulama anlam› tafl›yordu. Görüntümüzü yok eden, güzelim borular›m›z›, dizayn›m›z› karalayan bir durumdayd›. Bu yeni teknolojiler ile gelifltirilen kauçuk esasl› malzemeler, alüminyum sac kaplamalar, di¤er malzemeler ile tesisatç›l›k V‹ZYON / zevkli bir hale geldi. Eskiden insanlar kazan dairelerine girerken kirlenmesin diye pantolonlar›n›n paçalar›n›, gömleklerinin kollar›n› k›v›r›yorlard›. fiimdi biz kazan dairesine giren insanlara galofl veriyoruz, kazan dairesini kirletmesinler diye. Adeta laboratuar› and›ran bu ortamlar görsel güzelli¤in ötesinde dayan›m› getiriyor. Güzel iflçilik, güzel yal›t›m, yo¤uflman›n az olmas› demektir. Yo¤uflman›n ve terlemenin az olmas› oradaki su buhar›n›n az olmas› demektir. Su buhar›n›n az olmas› demek bizim yal›t›m imkân› bulamad›¤›m›z duvarlar›n, vanalar›n, yal›t›m imkan› bulamad›¤›m›z herhangi bir konsolun kirlenmemesi, paslanmamas›, ömrünün uzamas› demektir. Bir baflka deyiflle hatal› yal›t›mdan dolay› meydana gelen bir damlama, oradaki enerji kayb›n›n ötesinde o odada buhar haline gelerek nemli bir ortam yarat›p, sizin motorlar›n›z›n, makinelerinizin, tüm çelik konstrüksiyonunuzun ömrünü k›salt›yor demektir. fiimdi bunlar› afla¤›ya çekiyoruz. Hava tüplerinin giderlerini bile yeralt›ndan mekanik odalar›n içerisine vermeden d›flar› almaya çal›fl›yoruz ki içeride bir nem buhar› oluflup tesisata zarar vermesin. Bu anlamda yal›t›m tekni¤i gelifltikçe bizim için ifller de daha zevkli bir boyuta geliyor. Yal›t›m sonucunda elde edilen kazanc› ölçümleyebilidi¤iniz bir tesis var m›? Sar›germe'de bir oteldi, zannedersem ‹ber Otel; galerilere rastgele borular› koymufllard›. Biz o toprak alt›ndan geçirilmifl, yal›t›m› sökülmüfl borular› att›k. Daha sonra kendinden yal›t›ml› borular› toprak üzerinden geçirdik. Tam % 40 enerji tasarrufu sa¤lad›k. Yal›t›m›n uygulanmas› esnas›nda yap›lan hatalar neler? Tesisatlarda yap›lan yal›t›m uygulamalar›ndaki en büyük hata yal›t›m yap›lan yüzeyin kirli olmas›d›r. Özellikle kanal yal›t›m›nda kullan›lan çivilerin band› kanal yüzeyi kirliyse tutmuyor ve hepsi zamanla aç›l›yor. Asl›nda, ustan›n hafif nemli bezle yüzeyi silip kurulad›ktan sonra, s›k s›k ellerini y›kayarak veya plastik eldivenler kullanarak uygulama yapmas› laz›m. Aksi takdirde çiviler tutmuyor ve yapt›¤›n›z bütün yal›t›m, harcad›¤›n›z emek heba oluyor. Kanal yal›t›m›nda ciddi bir sorun bu. Asl›nda o çivi, yap›flt›rma tekni¤i ve bana sorarsan›z, havan›n nemine ve koflullar›na göre de açma yapabiliyor. Bir de çiviler say› olarak az kullan›l›yor. Biz bunun hesab›n› sürekli projelerimizin yan›na çiziyoruz. Örne¤in 30x30 veya 20x20 Yal›t›ms›z tesisat olmaz. Yal›t›m› tesisat›n çok önemli bir parças› olarak görmek gerekir. kanallarda kaç adet kullan›laca¤›n› projelerimizde sürekli belirtiyoruz. Ama adam tasarruf olsun diye 10 çivi kullanmas› gereken yere 4-5 çivi kullan›yor. Bu sefer kanal ile yal›t›m malzemesi aras›nda hava kal›yor. Arada kalan hava da terleme demektir. Ondan sonra bu çiviler aç›nca gidiyorlar üzerini bir tane ambalaj band› ile ba¤l›yorlar. Bu sefer de s›kt›r›lm›fl bel gibi bölüm bölüm çok çirkin bir tablo ortaya ç›k›yor. Kontrolör bunu görebilmeli. Boru izolasyonunda bu kauçuk esasl› malzemeden önce daha k›r›lgan bir malzeme vard›. Çok kötüydü, ucuz diye herkes onu kullan›yorlar. Kauçuk köpükleri ile bu malzeme sorunu kapand›. Ancak burada da bant sorunu var. ODE PUSULA Birleflim yerlerinde 5 cm bant kullanaca¤›na 3 cm bant kullan›yorlar. Büyük boruda bant açabiliyor. Bant›n yap›flkanl›¤› da iyi olmayabiliyor. Bazen tam boru çap›nda de¤il yanl›fl çapta yal›t›m malzemesi siparifl veriliyor. Büyükse bombofl geçiriyor. Böyle bir durumda, oradan bir flerit ç›kart›p güzelce yap›flt›rmak gerekir. Antalya'da flöyle bir s›k›nt› var; tatil köyü çok fazla. Tatil köylerinde kullan›m alan›ndaki s›cak suyu da¤›tman›z gerekiyor. Müflteri muslu¤u açt›¤› anda suyun hemen akmas› laz›m. Bunun için biz ikinci bir hat çekiyoruz. S›cak su sürekli müflterinin önünde dönüyor. S›cak suyun böylesine sirküle edilmesi demek ›s› kayb› demek. Burada kayb› önlemek için de çok iyi yal›tman›z gerekir. Özellikle sirkülasyon hatlar›n›n yal›t›m› çok önemli. Yal›t›m yapmazsan›z ne kaybedersiniz, su kaybedersiniz. Bu sefer A villas›ndaki vatandafl açar muslu¤u s›cak su gelene kadar bekler. Fakat kim bilir belki 100 litre su kaybedersiniz. Ben 6. katta oturuyorum. 12. kattaki günefl kolektöründen bana su gelinceye kadar tam 42 litre su ak›yor, denedim. Bunun do¤rusu orada suyu sirküle ettirmek. Sirküle ettirdi¤iniz zaman da enerji kayb› bafllayacakt›r. O zaman do¤ru sirküle ettirip çok iyi yal›t›m yapman›z, depolar› da çok iyi yal›tman›z gerekir. Yal›t›m lejyon hastal›¤› aç›s›ndan da büyük önem tafl›yor. Çünkü lejyon 30-35 °C gibi kritik s›cakl›klarda katlayarak büyüyor. 16 °C ila 40 °C aras›nda ürüyor ama 30-35 °C’de ç›lg›nca ürüyor. Bizim suyumuz 50 °C ise, 50 °C'lerde tutarsak üremez. 55 °C'lerde ölmeye bafll›yor, 60 °C'de ise hemen ölüyor. Yani 60 °C ise 60 °C'de tutmam›z, afla¤›ya indirmememiz laz›m. Bizim boilerde 60 °C'de tutmam›z bir fley ifade etmiyor, borularda da o s›cakl›kta tutmam›z flart. Yal›t›ms›z tesisat olmaz. Yal›t›m› tesisat›n çok önemli bir parças› olarak görmek gerekir. sayfa 9 PUSULA V‹ZYON / ODE Kalitenin Maliyeti Uzun Vadede Ucuza Gelir G eliflim Teknik firmas› Genel Müdürü Ali B›d› ile yapt›¤›m›z söyleflide tesisatta malzeme seçiminin tafl›d›¤› önem konusunu ele ald›k. Bize kendinizden ve firman›zdan bahseder misiniz? Ben 1949 y›l›nda Korkuteli'nin Garipçe Köyü'nde do¤dum. Ailemin durumu çok iyi de¤ildi bu nedenle ilkokuldan sonra babam beni Antalya'da bir oto elektrikçisinin yan›na b›rakt›. Askerlik ça¤›ma kadar orada çal›flt›m. Daha sonra Almanya'ya gittim. Oraya gidince buradaki mesle¤imin çok geçerli olmad›¤›n› gördüm. Orada bir metal fabrikas›nda çal›fl›rken, meslek okuluna devam ettim. Almanya'da 15 y›l bilfiil çal›flt›m. 15 y›l›n sonunda Türkiye'ye dönme karar› verdim. Sanat okulunda e¤itim gören 5 Alman, 5 Türk arkadafl Türkiye'ye gelip Türk-Alman ortakl› bir flirket kurmay› planlam›flt›k. Ama anlaflamad›k. Ben de yurda dönüp tek bafl›ma günefl enerjisi ve s›hhi tesisat flirketimi kurdum. Bu arada Aquatherm firmas›n›n Türkiye temsilcili¤ini ald›m. Böylece Türkiye'ye ilk poliproplen yeflil renkli s›hhi tesisat malzemesini 1987 y›l›nda tan›tt›m. 1987 y›l›nda Türkiye'ye getirdi¤im zaman, bilinmeyen bir üründü, kabul görmeyece¤ini düflündü¤üm bir s›rada Alman ortakl› Falez Otel'in inflaat› bafllad›. Alman da10 sayfa Ali B›d›, Geliflim Teknik Genel Müdürü n›flmanlar›n da yard›m›yla ürünümüz Falez Otel'de kullan›ld›. Y›llar içinde pazar geliflip büyüyünce Türkiye'de de muadilleri üretilmeye bafllad›. Temiz su borular›nda faaliyet gösterirken, pis su boru pazar›n›n da aç›k oldu¤unu gördük. Bu konuda da Avrupa'n›n en büyük üreticilerinden Wavin firmas›n›n Türkiye temsilcili¤ini ald›k. Sessiz boru ad› alt›nda getirdi¤imiz bu ürünle konutlarda ve otellerde pis su borular›ndan kaynaklanan ses problemlerine çözüm getirdik. Ürünlerimiz ilk bafllarda banyolarda kullan›ld›. Özellikle flaftlarda, kolonlarda, galerilerde, kullanmaya güvenemediler. Bizim ürünümüz di¤erlerine göre daha uzun ömürlü, en az 100 y›l ömrü var. Bu nedenle ürünümüzü, “sorunsuz ve sonsuz kullan›ml› boru” olarak tan›ml›yoruz. Daha önce banyoda kullan›p kolonlarda ve galerilerde kullanmayan tesisler 8-10 y›l sonra tüm tesisat›n› bizim borularla de¤ifltirdiler. Bafltan karar vermifl olsalard›, bu borular›n onlara maliyetinin üç kat› olacak flekilde kazançl› ç›kacaklard›. Ürünlerimizin ileride kendilerine sorun ç›kartmayaca¤›na inananlar bizi tercih ediyor. Akdeniz bölgesindeki otellerin % 80'i bizim müflterimiz. Antalya merkezli faaliyet gösteren bir firmay›z. Bizim ürünlerimiz kaliteli ve ayn› zamanda pahal› ürünler. Bu nedenle Anadolu'da, büyük flehirlerdeki kadar kabul görmüyor. Bu da standartlar›n ol- may›fl›ndan kaynaklan›yor. Çünkü her önüne gelen plastik boru üretmeye bafllad›. Ama ben inan›yorum ki, Türkiye'de standartlar her geçen gün Avrupa standartlar›na uyum sa¤lamaya do¤ru gidiyor. Bu uyum sa¤land›ktan sonra da kalite her fleyin önüne geçecek. Turistik tesislerin mekanik tesisatlar›nda kullan›lacak ürünlere nas›l karar veriliyor? Ben makine mühendisi de¤ilim ama, Türkiye'nin bu konudaki bilinçsizli¤ine çok üzülüyorum. Örne¤in kap›da gördü¤ünüz o çürümüfl borular, yat›r›mc›lar›n malzeme seçiminde gösterdikleri hassasiyetin bir kan›t›. Benim gözlemlerime göre, yat›r›mc›lar›n % 80'i paray› öyle ya da böyle, ama zor ama kolay kazanm›fl. Bu paray› birilerine bana otel yap diye veriyorlar. Bugüne kadar Türkiye'de “ucuz olsun, para kazan›nca iyisini yapar›z” mant›¤› hakimdi. Bu mant›kla yat›r›m yapan yat›r›mc›, 7-8 y›l para kazand›ktan sonra oteli tadilata soktu¤unda bir bak›yor ki kazand›¤› paray› tesisat›n› yenilemek için harcam›fl.. Tesisat›n, asl›nda bir insan›n kalbi kadar önem tafl›d›¤›na inan›yorum. Çünkü yap›lan tesisat›, galerileri sökmek, bahçe düzenlemelerini bozmak çok maliyetli. Bunun ötesinde tesisat› sökerken duvarlar, banyolar, küvetler, lavabolar, tesisattaki baflka borular, elektrik hatlar› hep V‹ZYON / zarar görüyor. Bafltan iyi bir proje yap›lsa, kaliteli malzemeler seçilse her 10 y›lda bir tadilat yap›lmak zorunda kal›nmaz. Avrupa'da yap›lar en az 50 y›l sorun ç›kmadan kullan›lacak flekilde yap›l›yor. Bu durumda da ben kendi kendime soruyorum, acaba biz bunu böyle yapal›m da, 10 y›l sonra bize tekrar ifl ç›ks›n mant›¤› m› güdülüyor? Bir otel yap›l›r ama yirmi, otuz, k›rk y›l sorun ç›kmaz. O yat›r›mc› para kazan›rsa baflka bir otel yapar. Bu durumda da yine baflka bir ifl ç›km›fl olur. E¤er yat›r›mc› para kazanmazsa, “ben yanl›fl bir seçim yapm›fl›m. On y›l para kazan›yor, sonras›nda da tesisat›n yenilenmesi için kazand›¤›m› harc›yorum. Demek ki, bu çok kazançl› bir yat›r›m de¤il, ben bu yat›r›mdan ç›k›yorum.” deyip otel yapmaktan vazgeçebilir. Onun için tesisat› oluflturan malzemelerin do¤ru ve kaliteli seçilmesi çok önemli. Tesisat› uzman kifliler yapmal›. Yurt d›fl›ndaki üniversitelerde tesisat, ›s› mühendisli¤i gibi özel bölümler var. Bu sistemi Türkiye'de de gelifltirmek gerekir. Projelendirme ve uygulama aflamalar›nda karar vericilerin kimler oldu¤unu düflünüyorsunuz? Biz proje bürolar› ile son 5-6 y›ld›r iyi bir diyalog içindeyiz. Bana göre, bizim ürünümüzü yak›ndan tan›yan projeci onu projesine yazd›¤› zaman, yat›r›mc› kendisine, “kardeflim niye bunu yazd›n” der endiflesiyle hem bizimkini yaz›yor, hem de muadili diyerek di¤er ürünleri tavsiye ediyor. Ama muadili demek ne kadar do¤ru o çok önemli, Ürünün sahip oldu¤u de¤erlere mutlaka bak›lmal›. Yani standartlar ön plana ç›kmal›. Denmeli ki flu standartlara, flu hijyen koflullar›na uygun olmal›. Üretici firmadan bu malzemenin al›m›nda bir taahhütname, garanti belgesi istenmeli. Projeciler yat›r›mc› niye bunu yazd›n der çekincesiyle bazen bir sürü ürün yazabiliyor. Böyle bir durumda da yat›r›mc›, bafl›na gelecekleri bilmedi¤i için daha ucuz olan› tercih ediyor. Asl›n- da birisi yat›r›mc›n›n masas›na gidip de; “bu malzeme ucuz ama ilerde sorun ç›kartabilir, yüz lira daha verelim ama en iyi ürünü kullanal›m” demedi¤i sürece bu ülke tamirattan kurtulmaz. Projeciler de s›k›nt›da. Bir projeci otelin tesisat projesini 40 bin dolara yaparken di¤eri 10 bin dolara yapar›m diyor. Yat›r›mc› 10 dolar verene projesini yapt›r›yor ama 10 bin dolarl›k proje de bafl›na bir sürü s›k›nt› ç›kart›yor. K›sacas›, bizim ülkemizdeki s›k›nt›; ucuz alal›m, param›z olursa tekrar yenileriz mant›¤›n›n hakim olmas›. Halbuki “bir defa al›r›m, bunu ömür boyu sorunsuz kullan›r›m düflüncesi hakim olsa” o zaman herkes kazanacak. Biz sat›c›lar da s›k›nt›l›y›z. Bize muadil olarak gösterilen “Ülkemizde ucuz alal›m, param›z olursa tekrar yenileriz mant›¤› hakim” baz› kötü ürünler nedeniyle kullan›c› bizim ürünümüzü yanl›fl tan›yor ve kullanmak istemiyor. Is› yal›t›m› Türkiye'nin atmosfere milyarlarca dolar savurdu¤u bir konu. ‹yi bir ›s› yal›t›m, yönetmeli¤i ç›kmad›¤› sürece, yasayla belirlenmedi¤i sürece, bu sorunlar devam eder. Daha do¤rusu bir ifli yapt›ran, ona bu ürünü tavsiye eden kifliye, “ürünün 50 y›l dayanaca¤›n› imzanla garanti ediyor musun?” demeli. O ürünü seçen kifli de bize dönüp, kardeflim ben patrona imza veriyorum, sen de bana sertifikalar›n›, garanti belgeni getir, sigortan› getir önüme koy dedi¤inde bu iflten herkes kârl› ç›kar. Tesisat konusunda hangi standartlar› örnek almal›y›z? Türkiye'de tesisat konusunda kontrolör kim, kim kimi kontrol ediyor belli de¤il. Bence Avrupa normlar›n›, özellikle, ODE PUSULA Alman DIN normlar›n› k›smen uygulasak sorun ortadan kalkar. Teknik elemanlar yeterli bilince sahip mi? Bu çok hassas bir konu. Avrupa'ya bakt›¤›n›zda insanlar›n, üç-dört tane yaflam›yla veya mesle¤i ile ilgili derne¤e üye oldu¤unu görürsünüz. Türkiye'de ise insanlar›n % 70'i hiçbir derne¤e üye de¤il. Bilgi aktar›m› paylafl›mla olur. Biz her y›l belli flehirlerde seminerler vermeye çal›fl›yoruz. Ama insanlar›n ücretsiz olarak düzenledi¤iniz seminerlere ilgi göstermemesi beni üzüyor. Avrupa'da insanlar fuarlara, seminerlere para vererek gider. Biz para istemiyoruz ama yinede ilgi yok. Hatta baflka bir örnek vereyim, çok detayl› haz›rlad›¤›m›z broflürler bile maalesef okunmuyor. Oradan ö¤renilebilecek çok basit bir bilgiyi bile bize soruyorlar. Halbuki o broflürümüzü inceleseler, sadece bizim ürünümüz hakk›nda de¤il, genel tesisat konusunda da bilgi edinecekler. Bir de tesisat firmalar› Avrupa'da çok iyi organize olmufl durumdalar. Siz bir tesisat firmas›ysan›z, bir derne¤e üye olman›z gerekir. Üye oldu¤unuz bu dernek sizi sigortalar. fiayet sizin ustan›z bir hata yaparsa 1 milyon Euro'ya kadar sizin ad›n›za, verilen zarar ödenir. Bu da araba kaskosu gibi, çok kaza yaparsan›z bir sonraki y›l priminiz yükselir. Hatalar›n›z s›k oldu¤unda da size art›k biz sizi sigortalam›yoruz diyorlar. Dernek, sizi sigortalamad›¤› zaman siz ifl alam›yorsunuz. Çünkü mimar sizden belge istiyor, güvence belgenizi veremedi¤inizde de kendileri için uygun olmad›¤›n›z› söylüyor. Bizde eline bir tane kaynak makinesi alan, ben tesisat ifli yap›yorum diyor. Yat›r›mc› 5 y›ld›zl› otel yapt›r›yor, ama bir mühendise, bir dan›flmana ihtiyaç duymuyor. Sonra da bedelini en a¤›r flekilde ödüyorlar. Mesela Almanya'da s›hhi tesisat ifli yapanlar en az üç y›ll›k sanat okulundan sonra kursa gidip ustal›k sertifikas› al›yorlar. Türkiye'de ise tesisat okullar› yeni yeni gündeme geliyor. Yani yapacak çok iflimiz var. sayfa 11 PUSULA V‹ZYON / ODE As›l Görevimiz Enerji Tasarrufunu Sa¤lamak Olmal› Atilla Göze¤er Otellerdeki mekanik tesisat›n verimli çal›flmas› ve enerji giderlerinin kontrolü konular›nda Antalya Dedeman Oteli'nin Teknik Müdürü Atilla Göze¤er'in görüfllerine baflvurduk. Turizm iflletmeleri aç›s›ndan, teknik müdürlerin önemi sizce nedir? Bugün art›k birçok otelde teknik mü-dür var. Ama eskiye oranla bir kalite dü-flüflü var. ‹flletmecilerde, becerikli gördü-¤ü bir teknik eleman›, teknik müdür ola-rak kullanma e¤ilimi a¤›rl›k kazanmaya bafllad›. Ama seviyenin yükselmesi laz›m. Ben 1974'lerde otelcili¤e bafllad›¤›mda Türkiye'de on tane 5 y›ld›zl› otel vard›. fiimdi Antalya'da 150-200 tane 4 y›ld›z-l›, 5 y›ld›zl› oteller ve tatil köyleri var. Bu-ralarda teknik müdür olarak görev ya-pan kiflilerin mutlaka mühendis olmas› gerekir, diye düflünüyorum. Baflka birisi yapamaz m›? Yapar. Ben otuz y›ld›r bu sektördeyim. Befl tane asistan›m›, teknik müdür yapt›m. Ama onlar›n hepsi sanat okulu, meslek yüksek okulu mezunuydu. Gönül mühendisle çal›flmak ister bunu ben mühendis oldu¤um için de¤il, iflin do¤rusu bu oldu¤u için söylüyorum. Çünkü yat›r›mc› 70 milyon dolarl›k tesi-sini bizlere emanet ediyor. Bu Mercedes marka arac›n›z› soka¤a b›rakmaya ben-zer. Halbuki Mercedes'iniz varsa, oto-park›n›z›n da olmas› gerekir. Bu verilen önemle ilgili bir durum. Oteller için tek-nik müdür pozisyonundaki kiflilerin sahip oldu¤u nitelikler çok önemli. Çünkü te-pedeki uçak ikaz lambas›ndan, kanalizas-yon hatt›na kadar bizler sorumluyuz. 12 sayfa Bir otelin mekanik tesisat› kurulurken, otel teknik müdürlerinin görüfllerine baflvuruluyor mu? Çok güzel bir konuya temas ettiniz. Asl›na bak›l›rsa uluslararas› flirketler proje safhas›nda mutlaka teknik müdürünü al›yor ve onunla beraber çal›fl›yor. Veya inflaat safhas›ndaki proje müdürü veya asistan› kimse onunla iletiflim kuruyor, onu tesiste b›rakmay› düflünüyor. Zaman›nda ben de önce inflaat safhas›nda çal›flt›m sonra iflletmede kald›m. Fakat daha sonra bu bir profesyonellik haline geliyor. fiantiyede çal›flan insanlar geçifl döneminde kal›yor, iflletmeyi b›rak›p gidiyorlar. O zaman esas sorunlar bafll›yor. Yani bir tabirimiz var ya “yap ifllet devret”, otel teknik müdürleri olarak bizler önce yap›lan› iflletiyoruz. Daha sonra birisine devredip gidiyoruz. Yeni gelen de iki ayr› yük ile karfl› karfl›ya kal›yor. Bu yükler de projeden ve kendinden önceki kifliden kaynaklanan yüklerdir. ha eski projelerde bu oran çok düflük. Mesela bizim otelimizde iki tane kazan dairesi var. fiimdi ben, 18 y›l sonra iki kazan dairesini iptal ediyorum. Tek kazan dairesinden besleme çal›flmas› yap›yorum. Kötü demiyorum, ama projeci o zaman öyle uygun görmüfl, öyle yapm›fl. Onlara ulaflt›¤›m›z taktirde, neyi düflünerek böyle yapt›n›z, iflin esprisi neydi diye sordu¤umuzda bize cevap veriyorlar. Geçenlerde, Lara taraf›ndayd›m. Orada en az on tane tesisin inflas› h›zl› bir flekilde devam ediyor. Birçok firma yedi, sekiz ayda tesisi bitirdik diye övünüyor. Bana sorarsan›z bu sürede biten bir tesisten hay›r beklenmez. Projeci, projesini yap›p gidiyor. O yap›lanlarla iflletmeci ve devretti¤i kifliler u¤rafl›yor. Yat›r›mc› baz›nda bakt›¤›n›z zaman 70 milyon dolarl›k tesisin inflaat›nda son aflamalara gelindikçe harcanan para miktar›n›n korkunç derecede artt›¤›n› görürsünüz. Yat›r›mc› geriye kalan para ile yat›r›m›n› tamamlamak için de mekanik aksamda A markas› yerine özelliklerine ve projeye uygunlu¤una bakmadan daha ucuz olan B markas›n› alma yoluna gidiyor. Proje kaynakl› bir sorunda, projeyi yapan kiflilerden destek al›yor musunuz? Yeni yap›lan projelerde projeciye ulaflma flans›n›z daha yüksek. Üç, befl hatta on y›ll›k otellerde bu mümkün. Ama da- Yat›r›mc› enerjinin etkin kullan›m›na yönelik özel bir hassasiyet göstermifl ise devletten herhangi bir teflvik al›yor mu? Hay›r, yat›r›mc›ya sadece yapt›¤› yat›r›- Ama as›l görevimiz, enerji tasarrufu ve cihazlar›n verimli çal›flmas› olmal›. V‹ZYON / m›n tutar›na göre, de¤iflen uzun vadelerde krediler veriliyor. Enerji maliyetleri konusunda turizm tesislerine ayr›cal›klar tan›n›yor mu? Daha önce vard› ama flu an yok. Enerji giderlerinin, sizin otelinizin genel giderleri içindeki pay› nedir? Otellerde enerji giderlerinin genel bütçedeki pay›n›n % 7'yi aflmamas› gerekir. Bizim bu y›l enerji giderleri için ay›rd›¤›m›z tutar 730 bin $. Is›tma ve buhar ihtiyaçlar›m›z› karfl›lamak için fuel oil kullan›yoruz. 400 ton civar›nda fuel oil harc›yoruz. Bu da yaklafl›k 180 bin dolar tutuyor. K›smen LPG kullan›yoruz. Örne¤in, çamafl›rhanede kulland›¤›m›z buhar jeneratörlerinde LPG var. Ancak bütçemizdeki en büyük kalemi elektrik tüketimi oluflturuyor. A¤›rl›kl› olarak so¤utma giderlerimizi karfl›lamak için kulland›¤›m›z elektri¤in y›ll›k tüketim tutar›, 500 bin dolar civar›nda. Bunlar›n d›fl›nda kalan bölüm ise su ve di¤er harcamalardan olufluyor. Antalya s›cak bir flehir. K›fl çok az sürüyor ve yumuflak geçiyor. Bu nedenle insanlar ›s› yal›t›m› yapt›rmay› gereksiz görüyorlar. Halbuki enerji en çok so¤utma amaçl› klima kullan›m›nda harcan›yor. Dolay›s›yla otellerde bina yal›t›m› önemli bir konu. Eksik olmas›n mimarlar da koyu renkli do¤rama seçmeyi severler. Koyu renkler de, radyatör etkisi yap›p içeriyi ›s›t›r. Biz de so¤utma için daha çok enerji harcar›z. O nedenle binadaki refleksiyon ve radyasyon etkisi veren sorunlar›n ortadan kald›r›lmas› flartt›r. Binan›n yap› k›sm›nda mutlaka içeriden veya d›flar›dan yal›t›m yapmak gerekir. Otellerdeki yal›t›m›n bir de tesisat boyutu var. Örne¤in s›cak veya so¤uk suyun tafl›nmas›, bize art› enerji maliyeti getiren bir unsurdur. Turistik tesislerdeki mekanik tesisat›n ortalama ömrü ne kadard›r? Bu kullanmaya ba¤l› bir fley. Ölçülemeyen de¤er hesaplanamaz. Bir ölçüm varsa hesaplars›n›z, ölçmediyseniz hesaplayamazs›n›z. Biz 18 y›l sonra kazan de¤ifltiriyoruz. Bu normal de¤il. Baz› kazanlar 25 y›l kullan›l›yor. Ama bu kullan›ma ba¤l›. So¤utma grubu normal flartlar alt›nda herhangi bir zorlama, kötü kullanma olmazsa nerden baksan›z 20 y›l gider. Çünkü kullan›lan cihazlar uzun ömürlü cihazlard›r. Ama ne yaz›k ki çevre flartlar›, kullanma flartlar›, elektriklerin s›k kesilmesi gibi etkenler cihazlar› olumsuz etkiliyor. Veya suyla çal›flan cihazlarda suyun sertli¤i önemli. Siz suyu flartland›rmazsan›z cihazlar›n›z zarar görür. Müflteri memnuniyeti aç›s›ndan hangi noktalarda yal›t›m konusunda daha hassas olman›z gerekiyor? Yal›t›m›n içerdi¤i ›s›, ses, su ve yang›n konular›n›n tümünde bizlerin di¤er iflletmelere oranla daha fazla özen göstermesi gerekiyor. Özellikle tesisin kalbi diye adland›rabilece¤imiz teknik servisin olufltu¤u mekanik platform çok önemli. Mekanik tesisat yal›t›m› dedi¤imiz zaman genellikle ilk akla gelen, ›s› merkezi ve so¤utma gruplar›n›n ›s› yal›t›m› olur. Is› yal›t›m›n›n yan› s›ra mekanik tesisat›n ses yal›t›m› da çok önemlidir. Örne¤in elektrikler kesildi¤inde devreye giren jeneratör önemli bir gürültü kayna¤›d›r. Ya da so¤utma kulelerimizden gelen fan sesi, su sesi var. Otelimize dinlenmeye gelen misafirlerimizin mekanik tesisat›n gürültüsünü kesinlikle duymamas› gerekir. Bu nedenle buralarda mutlaka ses yal›t›m›na ihtiyaç duyulur. Geçmiflte yap›lan yal›t›m uygulamalar› ile günümüzde yap›lan uygulamalar›n› karfl›laflt›r›r m›s›n›z? Önceden marka baz›nda al›fl›la gelmifl fleyler kullan›l›yordu. Ama alternatifler ç›kt›¤› sürece insanlar aray›fl›na devam ediyor ve en iyisini istiyor. ‹yi olan pahal›ysa bu sefer ekonomik olan›na yönleniyor. Eskiden yal›t›mda a¤›rl›kl› olarak camyünü kullan›l›yordu. Ama art›k camyünü ömrünü bitirmek üzere, çünkü da- ODE PUSULA ha iyi performans sa¤layan alternatif ürünler gelifltirildi. Son dönemlerde kullan›m› artan kauçuk köpü¤ü malzemelerin kullan›m› çok kolay. Is› geçirimsizli¤i, yo¤uflma, çevreden gelen zararlara karfl› dayan›m özellikleri ile daha çok tercih edilmeye baflland›. Camyünü kulland›¤›n›z zaman mutlaka üzerini bir fleyle kaplay›p korumaya alman›z gerekliydi. Bu da genellikle alüminyum folyo oluyordu. Zaman içinde bu sistemin, suyla temas halinde yal›t›m özelli¤ini kaybetti¤ini, ama üzeri kapal› oldu¤u için bunu fark edemedi¤imizi gördük. Antalya çevresinde bu tarz yal›t›m nedeniyle tesisat›n› yenilemek zorunda kalan bir çok tatil köyü biliyorum. Tatil köyleri borular›n› yüzeyden götüremedikleri için kanal ve drenaj kuyular› yap›yorlar. Ama pompa çal›flmad›¤› için bütün logarlar tamamen su içinde kal›yor. Anl›k da olsa, “geçmifl ola,” yap›lan bütün yal›t›m zarar görüyor. Kendi ömrü kadar, borunun da ömrünü bitiriyor. Yal›t›m uygulamalar›n› kendi personelinizle mi hallediyorsunuz yoksa d›flar›dan bir firmadan destek al›yor musunuz? Daha çok tafleron bir firmayla çal›flmay› tercih ediyoruz. O firman›n çal›flma flartlar›n› daha önceden bildi¤imiz için bir sorun yoksa devam ediyoruz. Ama bir sorun oldu¤u taktirde de malzeme seçiminde oldu¤u gibi mutlaka bir aray›fl içerisine giriyoruz. Ama küçük fleyleri kendimiz halletmeye çal›fl›yoruz. Çok özel bir durum oldu¤unda da dan›fl›yoruz. Mesela fluanda 200-300 mt'lik bir borunun yal›t›m›n› yapt›r›yorum. Ç›k›fl noktas›ndan son noktaya gelinceye kadar 6 °C'lik bir ›s› kayb› vard›. Bu yal›t›mla o kayb› önlemifl olaca¤›z. Bu yal›t›m›n öneminin basit bir göstergesi. Ölçülemeyen de¤erler hesaplanamaz. Biz burada kazan çal›flma sürelerini de takip ediyoruz. Her gün kazanlar›n ne kadar çal›flt›¤›n›, kazan çal›flma sayaçlar›yla ölçüyoruz. Ald›¤›m›z gaz›, elektri¤i, fuel oil'i ölçüyoruz. Bu mant›¤a önem veren iflletmelerin, daima kazanacaklar›na inan›yorum. sayfa 13 PUSULA V‹ZYON / ODE Turizm Teflvik Yasas›’nda Yal›t›ma Yer Verilmeli Turizm sektöründe herfley o kadar alel acele infla edildiki üç befl sene sonra eksikler anlafl›lmaya baflland›. Bugün maalesef inflaat giderleri kadar harcamaya sahip yenilemeler yap›l›yor. Bugüne kadar birçok ödüllü otel projesine imza atm›fl mimar Özden Egel ile yapt›¤›m›z söyleflide, mimari aç›dan turizm tesislerinde yal›t›ma verilen önemi de¤erlendirdik. Firman›z›n faaliyet alanlar›ndan ve hizmetlerinden bahseder misiniz? Egel Mimarl›k, 1966 y›l›nda kuruldu. Tasar›m ve inflaat stüdyosu olarak kurulan firmam›z ayr›cal›kl› bir müflteri portföyüne, 40 y›la yak›n bir süredir aral›ks›z hizmet veriyor. Bünyemizde makro ölçekte proje gelifltirme ve çevre tasar›m›ndan, küçük ölçekte mobilya detayland›r›lmas›na kadar tüm mimarl›k, iç mimarl›k ve mühendislik hizmetleri, inflaat ve iç mekan düzenlemelerinde proje yönetim ve taahhüt hizmetleri, gayrimenkul yat›r›m ve de¤erlendirme dan›flmanl›¤› hizmetleri veriliyor. fiirketimiz A grubu 3.5milyon $ limitli müteahhitlik karnesine sahiptir. Özel sektör ve finansman firmalar› yan›nda, ülkemizin muteber bankalar› için 25 y›l, sürekli Bölge Eksperli¤i görevini baflar› ile yürütmüfl ve böylece “Apraisal Institute of America”n›n Türkiye'de kabul edilmifl ikinci üyesi olma hakk›n› kazanm›flt›r. Referanslar›n›zdan örnekler verir misiniz? Özden Egel, Egel Mimarl›k Antalya merkez olmak 14 sayfa üzere Türkiye'nin bat› ve güney sahille-ri ile çevre illerinde yat›r›m yapan Türk ve yabanc› firmalardan oluflan seçkin yat›r›mc› portföyüne hizmet veren fir-mam›z özellikle turizm tesisleri, yeme içme, e¤lence iflletmeleri, ifl - al›flverifl merkezleri ve araflt›rma gerektiren özellikli yap›lar›n projeleri ile tan›nmak-tad›r. Antalya Dedeman Otel, Tekirova Corinthia Otel, Zigana Tatil Köyü, Cen-der Otel, Olimpia Otel, Türker Resi-dance referanslar›m›z aras›nda yer alan projelerden birkaç tanesi. Bir mimari proje tasarlarken göz önünde bulundurdu¤unuz kriterler nelerdir? Yap›n›n en uzun zaman süreci içinde fonksiyonelli¤ini, estetik de¤erlerini, se-çilen yap› malzemeleri ile uygulanan de-taylar yönünden fiziksel ve teknik niteli-¤ini koruyarak, en az bak›m zorunlulu¤u gerektiren, kullan›c› ya da sahiplerinin yap› kitlelerine olas› keyfi müdahalesine imkan vermeyen, yer ald›¤› çevreye, yö-reye topluma ve infla edildi¤i ça¤a ait; topluma ve yans›tt›¤› toplumsal kültüre devaml›l›k yan›nda, kültürel ve duygusal cesaret de veren, kullan›c›s›n› memnun ederken, mimar›n› mahcup etmeyen bir yap› üretebilmek hedefimizdir. Tabi bütün bu kriterler yat›r›mc›n›n imkânlar›ndan do¤an yat›r›m bütçesine ba¤l› kal›yor. Ama biz mutlaka tasar›m-lar›m›zda hepsine yer verebilmek için çal›fl›yoruz. Bir mimar›n projesini, popülist, k›sa süreçli, gelgeç bir zaman dilimi için dü-flünmemesi laz›m. Yani mimar bir yap›-y› çizmek için kalemi eline al›rken bu ya-p›ya bir ömür biçmek durumundaysa, -ki olmas› laz›m- ne kadar y›ll›k bir süreç içinde bu ülkeye, bu topluma bir bafl ta-c›, dert veya destek olacak bir yap›y› projelendirdi¤ini düflünmek zorunda. Öyle üç y›l befl y›l gibi de¤il, en uzun sü-reyi düflünmeli. Bir bina 20 y›l önce okul olarak tasarlanm›flsa 20 y›l sonra da V‹ZYON / fonksiyonunu yitirmeden okul olarak hizmet verebilmeli. Sonra bu kadar uzun süre içinde en az bak›m zorunlulu¤unu getiren, bafl›n›-za en az dert açan estetik de¤erlerini, fi-ziksel ve teknik niteli¤ini korumal›. Sizin baflta yapt›¤›n›z, çat›, tafl duvar bir za-man sonra e¤ri suratl›, y›k›k dökük bir fley olmamal›. Kullan›c› ya da sahipleri-nin yap› kitlesinde olas› keyfi müdahale-lerine imkân vermeyen niteliklere sahip olmal›. Türkiye'de yap›lar kime ait belli de¤il. Baz› noktalar nezdinde bakt›¤›n›z zaman yap›lar ve yap›lar üzerindeki tasarruf haklar› birinci derecede mimara aittir. Çünkü yap› bir güzel sanat eseridir. Tüm güzel sanat ürünleri onu tasarla-yan telif haklar› uyar›nca, müellifin tasar-rufuna b›rak›l›r. Yani Zeki Müren'in flar-k›lar›n› de¤ifltirme hakk› onun hayatta oldu¤u süreçte sadece kendisine, ölü-münden sonra da bu hakk› b›rakt›¤› va-rislerine aitse, bizim için de ayn› fley ge-çerli olmal›. Çünkü yap›lar›n iç yüzü kul-lan›c›lar›n, d›fl yüzü toplumun mal›d›r. Onun için topluma mal olmufl bir eseri hassasiyetle koruman›z gerekir. Biz bi-nada yap›lan herhangi bir de¤iflikli¤i projemize yap›lm›fl bir düflman sald›r›s› olarak görüyoruz. Bu bizim projemiz, flöyle ya da böyle düflünmüflüz, çizmifl ve de kabul ettirmifliz. Projemiz onay-land›ktan sonra aram›zda bir nikâh do¤-mufltur bize göre. Bunu art›k size teslim ediyorsak sizin de istedi¤iniz gibi üstüne iki kat ç›karak, balkonlar› kesip, duvarla-r› büyüterek müdahaleler yapmaman›z gerekir. Ama maalesef bizde öyle ol-muyor, bina sahipleri kafalar›na esti¤i gi-bi yap›lar›n fleklini de¤ifltirebiliyorlar. Bu durum karfl›s›nda bir mimar olarak biz-ler e¤er bir tak›m ince mimari bulufllar-la ya da çal›flmalarla, projemizin üstüne ileride keyfi kat ç›kmas›n›, kenar›n› köfle-sini uzatmas›n›, sa¤›n› solunu kapatmas›-n› önleyici baz› detay ve sistemler gelifl-tirdi¤imiz taktirde kendimizi güvenceye alabiliyoruz. ODE PUSULA Projeleriniz tafl›d›¤› mimari tarz› nas›l tan›mlars›n›z? Öncelikle Egel Mimarl›k'›n 40 y›la ya-k›n bir süredir aral›ks›z olarak çizgisini hiç de¤ifltirmeden hizmet vermeye de-vam etti¤ini ifade etmek isterim. Firma-m›z her zaman butik bir tasar›m atölye-si olarak hizmet verdi. Hiçbir zaman se-ri üretim yap›lan bir tasar›m ve mühen-dislik ofisine dönüflmesine izin verme-dik. Butik tasar›m atölyesinden kast›m›z ise; biz her zaman iflveren ve farkl›ysa kullan›c› ile birebir sürekli diyalogda olan, tamamen iflveren-yat›r›mc› bek-lentileri ile kullan›c› beklentilerini en üst düzeyde karfl›layan bir tasar›m sorgu-sunda olduk. Bu da yetmedi, kullan›c› ve iflverenin talebi olmasa da gelecek za-manlarda de¤iflebilecek tüm beklenti ve ihtiyaçlar›n neler olabilece¤ini sorgula-y›p, tasar›m sürecinde bu ilerideki de¤i-flikliklere cevap verebilen çözümler ara-d›k. ‹stedik ki kullan›c› da, iflveren ve ya-t›r›mc› da yap›lan iflin büyüklü¤ü ne olursa olsun sonuçtan hep mutlu olsun, sonuçla hep gurur duysun. Böyle bir misyonunuz oldu¤u vakit, zaten tüm iflveren ve yat›r›mc›lar ile çok farkl› boyutlarda aile dostluklar›n›z geli-fliyor. Bu hissiyat ve sorumlulukla çizdi-¤iniz her çizgide asl›nda kendinizle bü-tünleflmifl, kendi mülkünüze verdi¤iniz-den çok daha fazla de¤er ve emek ver-di¤iniz bir tasar›m oluyor. Ben çok flü-kür hiçbir zaman sadece geçinmek zo-runlulu¤um oldu¤u için çal›flmad›m. Bu-nu diyebildi¤iniz zaman ne tasar›m ilke-lerinizden ne de meslek ilkelerinizden feragat etmedi¤iniz için bafl›n›z dik, yap-t›klar›n›z›n arkas›nda olabiliyorsunuz. ‹flte tasar›mc›ya özgü dil böyle oluflu-yor. Asl›nda tüm mimarlardan beklenen zaten iflleve uygun tasar›m yapmakt›r. Ama tasar›mc›ya özgü yaklafl›m›n içinde, yap› kendisine münhas›r, mimarl›k dili ve kiflili¤i ile ona uygun malzemesi ve uygulanabilirli¤i ile en önemlisi kullan›c› ve yat›r›mc› mutlulu¤u ile ortaya ç›kt›¤› vakit, o tasar›mc›ya özgü dili, d›flar›dan sayfa 15 PUSULA V‹ZYON / ODE bakan herhangi iki göz de yaflayabiliyor. Bizim tarz›m›zda timles dedi¤imiz her döneme ait olan bir çizgi var. O çizgiyi de bu bölgeye, bu yöreye ait olmaktan bir parça verneküler mimariden, bir parça bölgesel mimariden, bir tak›m bi-zim kimli¤imizi yans›t›c› elemanlar› al›p, veya düflünceleri felsefeleri al›p, bunlar› bugünün diline ve fonksiyonuna adapte edebilmek ve yorumlamak bizim yap-maya çal›flt›¤›m›z. Yani kalk›p cumbalar varsa Türk mimarisinde, Akdeniz mi-marisinde al›p ayn› anda onu kullanmak de¤il ama onu yorumlamak ve özellikle tasarlad›¤›m›z mekanlar›n kullan›c›lar›na nerede oldu¤unu, o aidiyet duygusunu hissettirmek bizim amac›m›z. Turizm sektöründe mimari anlamda yaflanan s›k›nt›lar neler? Bize göre tek bir s›k›nt› var, Türki-ye'de turizm emeklemeden yürüyen bir sektör. Onun için çok alel acele fley-ler yap›ld›. Keflke emekleseydi, ö¤rene-rek yat›r›m yap›lsayd›, keflke mimarlar da birfleyler ö¤renerek yapabilselerdi. Herfley o kadar alel acele infla edildi ki üç befl sene sonra eksikler anlafl›lmaya baflland› ve bugün maalesef inflaat gi-derleri kadar harcamaya sahip yenile-meler yap›l›yor. K›y› band›n›n dolmas› konusunda neler düflünüyorsunuz? Master planda yap›lan hatalar onlar. Biliyorsunuz arkas›nda da ikinci konutlar yap›ld›. Onlar›n hiçbiri dolmufl durumda de¤il, at›l. Zaten alt yap› da yetiflemedi çünkü önce imalatlar oldu, arkadan alt yap› getirilmeye çal›fl›l›yor. Türkiye'nin pek çok yerinde hala alt yap› ciddi prob-lem, özellikle turizm sektöründe. Bunlar çok makro ölçekteki kararlar biz burada mimar olarak onlar› bir yere kadar elefl-16 sayfa tiriyoruz ama yapabilece¤imiz, en az›n-dan böyle hatalar varsa, bizim dokuna-bildi¤imiz noktalarda bir parça onlara müdahale etmek. Yani iflverenin iki ara-zisi varsa ve biri deniz kenar›nda, di¤eri arkas›ndaysa, arkas›ndaki arsaya da, bir fleyler yapmak istiyorsa ve bu yanl›flsa, en az›ndan belli noktalarda, “hay›r, bunu böyle yapmayal›m” diye frenlemeye ça-l›flarak, düflüncelerimizi aktarmaya çal›fl›-yoruz. Ama her zaman baflar›l› olabili-yor muyuz? Hay›r, baflar›l› olamad›¤›m›z zamanlarda da baflka meslektafllar›m›za bunu b›rak›yoruz. Dedeman projesini buna örnek olarak gösterebilirim. Dede-man'›n yap›ld›¤› dönemde, Antalya'n›n sahil band› dümdüz giderdi. Sonra De-deman, o araziyi al›nca yolun bir lup ya-p›p dönmesi karar› ç›kt›. 22 ayl›k çal›flma-lar›n sonucunda böyle bir karar proje bi-timinde gündeme geldi. E¤er siz böyle bir lup yaparsan›z, burada iki keskin viraj olacak, bu kavflakta insanlar ölebilir, imar plan›n› daha yumuflak yapal›m dedik. Ya-t›r›mc›; “hay›r, bu benim ç›karlar›m do¤-rultusunda do¤ru bir projedir, ben bunu de¤ifltirmem.” dedi. Ben de, “bu benim vijdan›m aç›s›ndan yanl›fl, buyurun proje-nizi ödedi¤iniz rakamlarla, beni affedin, ben daha fazla çal›flamam” dedim. Turistik tesisler için yal›t›m›n önemi nedir? Benim meslek hayat›m biraz uzun bir süreci kapsad›¤› için, yal›t›m konusunun mimari e¤itimde ne zaman önem tafl›-maya bafllad›¤›n› biliyorum. Genç bir mimar olarak karfl›n›zda olsayd›m, size bu konuda bilgi veremezdim. Yal›t›m konusu Türkiye'deki hem e¤itim ku-rumlar› hem akademisyenler hem de devlet otoriteleri aç›s›ndan çok geç de-¤erlendirilmifl bir konu. Hala çok yüzer gezer kalm›fl ve hala bireysel teflvikle ancak ayakta durabilen konulardan biri. Mesela, turizm teflvik yasas›nda hiç de-¤inilmeyen bir konu. Ben ne e¤itimim, ne hâlâ devam etti¤im hocal›k görevim s›ras›nda bana verilen akademik prog-ramlar aras›nda yal›t›m konusunun öne-me al›nmas›n› zorlayan hiçbir fley gör-müyorum. Hiç kimse bu konunun üze-rinde durmuyor. Biz zaten toplum ola-rak, daha çok görsel de¤erlendirmeye yönelik ve de yüzeysel de¤erlendirme-lerle günü geçifltiriyoruz. Böyle bir top-lum karakteri tafl›mam›z›n sebebi de herhalde biraz e¤itimin derinliklerine in-memifl olmam›z. ‹nsanlar yat›r›m bütçe-leri içinde, hafriyata, kaba yap›ya, ince yap›ya, reklam giderlerine para ay›r›rlar ama yal›t›ma ay›rmazlar. Kaba yap› sa-dece yap›n›n ayakta durmas›, ince yap› da süslenmesini içerir. Ama yap›n›n ba-k›m›, zaman içinde gerektirece¤i bak›m masraflar›, y›pranmas›, enerji tüketimi de düflünülmeli. Bunlar size b›rak›lan, ancak yat›r›mc›la-r›n eli yand›¤›nda, “uf yand›m. flimdi bu-na ne çare bulaca¤›m” gibi kendi dene-me yan›lma tecrübeleriyle çözüm bul-maya çal›flaca¤› konulardan. Is› yal›t›m yönetmeli¤inin ç›kar›ld›¤› y›llar› hat›rl›yo-rum, mimari projelere Bay›nd›rl›k Ba-kanl›¤› onay› al›rken, ›s› yal›t›m hesaplar›-n›n istenmesi flart koflulmufltu. Is› yal›t›m› hep makine, mekanik proje kapsam›nda istenirdi. Halbuki onlar mi-mari projenin bir eki. mimarlar, ona gö-re do¤al ›s› kaçaklar›n› hesaplayacak, hangi yönde ne kadar yap› aç›kl›¤› b›ra-k›yor, bunlar kaça mal olacak, gibi kritikleri de¤erlendirirler. Ama bu ifl mimarlara b›rak›lmad›. Mimar, gelifli güzel b›-rakt›, ›s› kaçaklar›n› veya ›s› korunmalar›-n› makine mühendisinin eline teslim et-ti. Makine mühendisi ›s› kayb› hesab›n› yapt›, reçete verdi. “Buradan flu kadar ›s› kayb› oluyor, sen bunun önlemini al.” dedi. Bunlar çok yüzeysel. Ama fluna da sevinmeliyiz ki, hiç de¤ilse, bilinçli birileri ›s›n›n, yal›t›m›n önemini 1978'li y›llarda düflünebildi. Toplumu da buna düflün-dürmeye çal›flt›. Ama hâlâ kim uygulu-yor belli de¤il. Çok ac› ki, turistik tesis yap›lar›nda enerji kullan›m›n› teflvik eden uygulamalar var. Yani teflvik kapsam›n-da, turistik tesislerin enerji giderlerini, elektrik, su giderlerini minimuma indi-ren, çok çok düflük tarifelerle ödemele-rini sa¤layan teflvikler var. Ama buna, “karfl›l›k enerjiyi çarçur etme, kaybetme, bilinçli kullan” diyen hiçbir fley yok. Halbuki enerjiyi ucuza alabilirsin, an-cak çarçur etmezsen, kaybetmezsen, ben seni o zaman teflvik ederim diyen, müeyyidelerin olmas› laz›m. 1983'den beri turizm bakanl›¤›, turizm yat›r›mc›s›-na ucuz enerji verdi. Vergi muafiyetleri gibi imkanlar yan›nda, bir de sürekli elektrik, su harcamalar›nda büyük ko-layl›k getirdi. Sonradan bu kald›r›ld›. Normal birim fiyatlar üzerinden ödeme yapmaya bafllad›lar. Geçenlerde ‹stanbul'da, Turizm Yat›-r›mc›lar› Derne¤i’’nin bir toplant›s› ol-mufltu. O toplant›da, yat›r›mc›lar, top-lant›ya kat›lan Devlet Bakan› Ali Baba-can'a flikayette bulunarak, enerji harca-malar›n›n yeniden düflük ücretler üze-rinden ödemelerini sa¤lamas›n› istedi-ler. Bakan da yak›n bir gelecekte, fiyat-lar›n eskiye dönece¤i müjdesini verdi. Baz› turistik tesislerin, normal birim fi-yatlar üzerinden ödedikleri ayl›k elektrik faturalar› 40-50 milyar civar›nda oluyor. Ama, indirim uygulamas› ile bu tutar tekrar 4-5 milyarlara düflecek. Böyle olunca, sahip olmam›z gereken milli de-¤erleri bilinçsiz savurdu¤umuz sürece, kimse ›s› yal›t›m›na sahip ç›km›yor. Niye u¤raflay›m bu kadar ucuz elektrik tüke-- tiyorsam, nas›l olsa ucuz ›s›t›yorum, na-s›l olsa ucuz so¤utuyorum diye düflünü-yor. Ama, devlet, “ben verdi¤im enerji-yi do¤ru kullanan yat›r›mc›y›, teflvik ede-rim” dese daha farkl› olur. Bay›nd›rl›k Bakanl›¤› A, B, C, D gibi bir s›n›fland›rma yapsa, mesela, “zeminde, temelde, du-varda, do¤ramalarda ›s› yal›t›m› uygulan-mas›na göre hangi grupta ›s› yal›t›m› yapt›ysan›z sizi ona göre teflvik ederim, ona göre elektrik ücretlerinizi tahsil ederim” dese insanlar bunu yapacak. Avrupa'da oldu¤u gibi Türkiye'de de binalar›n enerji tüketim s›n›flar›n›n ol-- m›fl bir do¤ramaya transferini sa¤laya-m›yorum. Durup dururken de, adam do¤ramalar›n› de¤ifltirmiyor. Boya, renk, mobilya de¤ifltiriyor ama do¤ramay› de-¤ifltirmiyor. Görsel toplum. Ama bunlar çok güçlü otoritelerle çözülmeyecek fleyler de¤il. Bence sivil toplum örgütle-rinin üzerine büyük görevler düflüyor. Her fleyin bafl› e¤itim. Bu ifle gönül ve-ren projecilerin, mühendislerin, mimar-lar›n, iflletme uzmanlar›n›n muhakkak ki Turizm Yat›r›mc›lar› Derne¤i'nin etkisi büyük olacakt›r diye düflünüyorum. Avrupa'da oldu¤u gibi Türkiye'de de binalar›n enerji tüketim s›n›flar›n›n olmas› gerekir Yabanc› yat›r›mc›lar›n yal›t›ma bak›fl aç›s› nas›l? Onlarda tam tersi. Biz Malta grubu ile 10-11 y›l çal›flt›k. Onlar çok önem veri-yorlar. Hollanda gurubuyla 3,5 y›l çal›fl-t›k. Çok farkl›lar. Bizdeki mant›k flu; bir yerden su ak›-yorsa, onu boyar›z geçer fleklinde günlük çözümlerle günü kurtarmak. Ama e¤er turistlerde bir reklamasyon bafllarsa; ben buraya geldim, yal›t›m sorunlar› nedeniy-le odada koku var, ast›m›m tuttu, ben hasta olmaya gelmedim buraya, siz beni hasta ettiniz gibi üç befl tane geri dönüfl olunca o zaman teknik müdürler eyvah ne oluyor demeye bafllarlar. Asl›nda uluslararas› hizmet veren bir sektör. Reklamasyon korkunç sigortalar gerektiriyor. Mesela yabanc› otel zincir-lerinde geliflmifl, oda kap›lar› ses yal›t›m kriterleri vard›r. Yani koridordaki sesin odaya ne kadar az geçti¤ini belli detay-larla isterler ve onu garanti ederler kul-lan›c›ya karfl›. Bence turizm firmalar›na, turizm meslek yüksek okullar›na, yap›-larda al›nan yal›t›m tedbirleriyle yap›da-ki konaklama güvencesinin ve konfor kalitesinin ne kadar yükseldi¤i mutlaka ö¤retilmeli. mas› gerekir. Bu turizm sektöründe çok kolay takip edilebilir. Yani bir turis-tik tesisin y›ld›z de¤erlendirmesine göre, yatak kapasitesine göre birim yatak ba-fl›na de¤iflik iklim kuflaklar›nda tüketece-¤i elektrik, ve yak›t enerjisi bellidir. Sen befl y›ld›zl› otelsin, flu kadar yatak-l›s›n, yatak bafl›na tüketmen gereken elektrik enerjisi budur, ben senin bu ka-dar harcaman› sübvanse ederim. Onun üstünü de normal de¤erinden öde. Ba-k›n en yak›n örnek karfl›daki otel. Bir fle-hir oteli, 12 ay aç›k, doluluk kapasitesi % 60 olan dört y›ld›zl› bir turistik tesis. Ben hem komflu bir tesis hem de sahibi bü-romda staj yap›p mezuniyetine katk›da bulundu¤um bir mimar olmas›na ra¤-men, 4 mm'lik camdan, ›s› yal›t›m› yap›l-- sayfa 17 PUSULA GRUPTAN HABERLER / ODE Bulgaristan’daki Firmam›z fiimdi Daha da Güçlü ODE IPKA Genel Müdürü Assen Lazov B ulgaristan'da faaliyet gösteren firmam›z ODE Bulgaria Bulgaristan'›n yerel firmalar›ndan IPKA Ltd. ile birleflti. Bulgaristan'›n en büyük kauçuk köpü¤ü yal›t›m malzemesi da¤›t›c›s› olan IPKA ile kurulan ortakl›k sonucunda ODE IPKA ad›n› alan firmam›z Bulgaristan'›n en büyük yal›t›m malzemesi sat›c›s› konumuna geldi. ODE IPKA’y› daha yak›ndan tan›tabilmek için firma genel müdürü Assen Lazov’la bir söylefli yapt›k. IPKA Firmas›n›n kuruluflundan ve faaliyetlerinden söz eder misiniz? IPKA 2000 firmas› 2000 y›l›nda Dimitrov Lazov, Daniela Lubomirova Balabanova ve ‹talyan Giovanni Ummarino taraf›ndan üç ortakl› bir firma olarak kuruldu. Firman›n ticari hayat›, pastane ve g›da sektörüne yönelik olarak baz› flekerleme ürünlerinin ‹talya'dan ithalat› ve da¤›t›m›yla bafllad›. Bunu, ‹talya'ya flarap endüstrisinde tartar asit yap›m›nda kullan›lan tartar ve kabuklu yemifl ihracat› takip etti. 2001 y›l›n›n ilk yar›s›nda ise, ‹talya'dan kauçuk köpü¤ü ›s› yal›t›m malzemesi ithal etmeye bafllad›k. ‹talyan KFLEX firmas›n›n Bulgaristan'daki tüm da¤›t›m a¤›n› oluflturmak üzere çal›flmalar›n›z› yo¤unlaflt›rd›k. Bu nedenle de, daha önceki tüm faaliyetlerimizi durdurduk. 18 sayfa 2004 y›l›nda, bir önceki y›la göre, sadece K-FLEX ifl hacminde % 81'lik bir büyüme ve 500 bin Euro’yu aflan bir sermaye devri gerçekleflti. Yine 2004 y›l›nda Sofya'da apartman tipi konut inflaat›na da bafllad›k. 2004 y›l›n›n son çeyre¤inde ODE ile ortakl›k karar› ald›k. Yap›lan anlaflma gere¤i IPKA 2000 firmas› yal›t›m malzemesi ithalat›n› durdurdu. fiu an sadece gayrimenkul alan›nda faaliyetlerini sürdürüyor. Bulgaristan’ daki yal›t›m pazar›n› de¤erlendirir misiniz? Burada faaliyet gösteren yerli ve yabanc› çok say›da firma var. Bu da piyasada fiyat rekabetini etkin hale getiriyor. Fiyatlar›n›n düflük olmas›n›n nedeni de bu. Ancak ülkenin yak›n bir gelecekte Avrupa Birli¤i'ne girecek olmas› ve son dönemlerde Bulgaristan'daki inflaat faaliyetlerinin h›z kazanmas› önümüzdeki y›llarda yal›t›m pazar›n›n daha da hareketlenece¤inin sinyallerini veriyor. En çok kullan›lan yal›t›m ürünleri nelerdir? Bina yal›t›m›nda XPS, EPS taflyünü ve bitümlü Membran; tesisat yal›t›m›nda da, kauçuk köpü¤ü, camyünü ve polietilen kullan›l›yor. ODE ile ortakl›¤a nas›l karar verdiniz? Bu ortak giriflimin sizi hangi yönlerden farkl›laflt›raca¤›n› düflünüyorsunuz? ODE'nin birçok yal›t›m malzemesinin üretim ve sat›fl›nda büyük bir tecrübeye sahip olmas›, faaliyet gösterdi¤i pazarda önemli bir konumda bulunmas›, ortakl›k karar› almam›zdaki en büyük etkenlerdir. Bu sayede mevcut müflteri portföyümüzü ve bayi a¤›m›z› gelifltirece¤imize inan›yoruz. Daha önceden sadece kauçuk köpü¤üyle s›n›rl› olan ürün gam›m›z ODE ürünleriyle daha da zenginleflecek. Ayr›ca ODE'den alaca¤›m›z teknik bilgi deste¤i de, bizi di¤er firmalardan farkl› hale getirecek. Pazardaki hedefleriniz neler? Müflterilerimize tek bir ürün de¤il bütün bir sistem çözümü sunaca¤›m›z için 2005 y›l›nda % 60'l›k bir büyümeyi hedefledik. Yap› yal›t›m› konusunda müflteri portföyümüzü gelifltirmek için çal›flaca¤›z. Bu y›l özellikle ODE Membran ve ODE Ductflex ürünlerine a¤›rl›k verece¤iz. Summary ODE Bulgaria Getting Stronger Our firm of ODE Bulgaria serving in Bulgaria, was united with one of the local firms of Bulgaria named IPKA Ltd. After this joint venture with the biggest rubber foam distributor of Bulgaria, the company took the name ODE IPKA and became the biggest insulation material seller of Bulgaria. GRUPTAN HABERLER/ ODE PUSULA Bayilerimizle Moskova'da Bulufltuk Geleneksel bayi seyahatimizin sekizincisini 3-6 Mart tarihleri aras›nda Rusya'n›n baflkenti Moskova'da gerçeklefltirdik. Gezimize 2004 y›l› hedeflerini tutturan bayilerimizden oluflan k›rk befl kifllik bir grup kat›ld›. ‹stanbul Havaliman› d›fl hatlar terminalinde bafllayan gezimizin ilk gününde üç saatlik bir uçak yolculu¤unun ard›ndan karlarla kapl› bir Moskova manzaras› bizleri karfl›lad›. Uçak yolculu¤unun yorgunlu- ¤unu ilk gün otelde dinlenerek geçiren bayilerimizle, gezimizin ikinci gününde Moskova'n›n tarihi güzelliklerini daha yak›ndan tan›ma f›rsat› bulduklar› bir tura kat›ld›k. fiehir turu esnas›nda K›z›l Meydan, Kremlin Saray›, Bolflov Tiyatro Binas›, Moskova Üniversitesi, Katedraller Meydan› ve Puflkin Müzesini ziyaret ettik. Üçüncü günkü geziminiz ilk dura¤› K›z›l Meydan idi. Ard›ndan Fransa - Rusya savafl›n›n efektlerle sergilendi¤i muhteflem Bara Dino Panoramas›n› gezdik. Sudar Restaurant'›n otantik ortam›nda yedi¤imiz ö¤le yeme¤inin ard›ndan gezimizin ö¤leden sonraki bölümünde Moskova Metrosunun istasyonlar›n› gezdik. Misafirlerimiz her biri birer müze niteli¤indeki on bir istasyonun güzellikleri karfl›s›nda büyülendiler. Gezimizin dördüncü gününde Moskova'n›n ünlü Arpad Caddesi'nde gönüllerince al›flverifl yapma imkan› bulan bayilerimizle olan birlikteli¤imiz, gezimizin bafllad›¤› Atatürk Havaliman›'nda son buldu. sayfa 19 PUSULA REFERANS PROJE / ODE Yat›r›m Maliyetlerini Düflürmek Ad›na Verimlilik Gözard› Ediliyor Sanayi tesislerindeki mekanik tesisatta s›radan bir bina mekani¤inde karfl›lafl›lmayacak nitelikte bir kalitenin ön plana ç›kmas› gerekiyor. Firman›z›n kuruluflundan ve faaliyetlerinden bahseder misiniz? Biz 1994 y›l›nda kurulmufl bir mühen-dislik ve taahhüt flirketiyiz. Kurulufl ama-c›m›z bafllang›çta, büyük ölçekli taahhüt firmalar›n›n ve yat›r›mc›lar›n mekanik te-sisat konusundaki alt yüklenici a盤›n› kapatmakt›. Fakat, geliflen flartlar ve bu sektörde elde etti¤imiz baflar›lar sonu-cunda daha de¤iflik alanlarda da ifl yap-maya bafllad›k. Türkiye'de daralan paza-r›n zorlamas›yla birlikte yurtd›fl›na aç›l-d›k. Bu, flirketimiz faaliyet alan›n› biraz daha geniflletti. Sadece mekanik tesisa-ta ba¤l› kalmad›. Üst yap› ve endüstriyel projeler konusunda da ciddi projeler üstlendi. fiirketimizin vazgeçilmez temel bir ta-k›m prensipleri bizim bu noktaya gel-memizde ciddi flekilde yard›mc› oldu. Bunlardan bir tanesi teknik emniyettir. Biz ço¤unlukla Avrupa flirketleriyle çal›-fl›yoruz. Bunlar›n alt yüklenicisi kimi za-man da ana yüklenicisi olarak bir tak›m 20 sayfa Haydar Kayal›k, MTG Mühendislik Genel Müdürü projeler yap›yoruz. Burada firma seçim kriterleri biraz daha farkl›l›k gösteriyor. ‹nsan sa¤l›¤›, ifl ve çevre güvenli¤i önde geliyor. Ayr›ca firman›z›n kalite politika-s› da önemlidir. Üçüncü s›rada da, bizim için iflin zaman›nda teslimi geliyor. Bu prensiplerden hareketle bugüne kadar çeflitli bölgelerde say›s›z projeler ta-mamlad›k. Bugüne kadar yapt›¤›n›z projeler hakk›nda bilgi verir misiniz? Firmam›z, mekanik tesisat, endüstriyel projeler ve üst yap› inflaat› olmak üzere üç ana dalda faaliyet gösteriyor. Mekanik tesisat konusunda bugüne kadar havaliman›, ifl ve al›flverifl merkez-leri, okul gibi projeler gerçeklefltirdik. Bunlar›n d›fl›nda endüstriyel projeler ko-nusunda petrol ve petrokimya ürünleri-nin depoland›¤› terminaller yapt›k. Ener-ji sektöründe ülkemizde yap›lm›fl olan do¤algaz kombine çevrim santrallerinin boru ve ekipman montaj› türünde pro-jeler hayata geçirdik. Bununla birlikte flu an Ukrayna’da yap-t›¤›m›z Philip Morris gibi çeflitli fabrikala-r›n anahtar teslim mekanik tesisat proje-lerini tamamlad›k. Bugüne kadar faaliyet gösterdi¤imiz ül-kelerden Azerbaycan'da havaliman›, iç-me suyu ar›tma tesisleri, Rusya'da bir havaliman›n›n uçak yak›t sistemini yapt›k. Bursa Do¤algaz Fabrikas› Kazakistan'da yaklafl›k dört y›ld›r faaliyet gösteriyoruz. Burada özellikle Sherron'a büyük projelere imza att›k. Gürcistan'da yaklafl›k üç y›l faaliyet göstererek, petrol terminalleri kurduk. Büyük sanayi tesislerinde mekanik tesisat konusunda en çok hangi noktalara önem verilmeli? Bizim flirketimizin anlay›fl›na göre sa-nayi tesislerinde ifl güvenli¤i, teknik em-niyet daha ön planda olmal›. Bunun ar-d›ndan kalite, amaca uygun do¤ru mal-zeme seçimi ve projenin gerektirdi¤i kalitede montaj geliyor. Sanayi tesisle-rindeki mekanik tesisatta, s›radan bir bi-na mekani¤inde karfl›laflamayaca¤›n›z ni-teli¤e sahip bir kalitenin ön plana ç›kma-s› gerekir. Biz büyük sanayi tesislerinde yap›lan boru montaj›n›n kaynak ifllerini, test yöntemlerini, kaplama tekniklerini bü-yük sanayi tesislerinde mutlaka dikkat edilmesi gereken ciddi konular olarak görüyoruz. Yurtiçinde ve yurtd›fl›nda yap›lan sanayi tesislerinde mekanik tesisat konusunda öncelik verilen konular aras›nda farklar var m›? Yurtiçinde ve yurtd›fl›nda yap›lan sa-nayi tesislerinde öncelikli konular ara-s›nda art›k günümüzde ciddi farkl›l›klar olmad›¤›n› düflünüyorum. Ancak halen yurtiçindeki projelerde ilk yat›r›m mali-yetlerini düflürmek için verimlilik bazen gözard› edilebiliyor. Bunun d›fl›nda me-sela teknik emniyet ve kalite kontrol konular›nda halen eksikliklerimiz mev-cut. Bunlara yap›lan tesisi iflletecek per-sonelin e¤itimini de ekleyebiliriz. Ama onun d›fl›nda ciddi projelerde hakikaten hiçbir farkl›l›k yok. Hatta daha kaliteli projelerin yap›ld›¤›n› bile söyleyebiliriz. Türkiye'de baz› standartlar›n eksik olmas› sizi ne flekilde etkiliyor? Türkiye'de baz› konularda zorlay›c› standartlar halen yok. Bunlar›n bafl›nda yal›t›m ve yang›n önleme sistemleri ge-- liyor. Bu tip konular yat›r›mc›n›n veya ana müteahhidin insiyatifine b›rak›lm›fl. Halbuki direkt çevreyi, ülke ekonomisi-ni ilgilendiren konular› konufluyoruz. Yurtd›fl›nda bir projeyi yapan kifli pro-je tamamlanana kadar iflin içerisinde yer al›yor, do¤rusu da bu. Fakat bu konu bizde uzun y›llardan beri ihmal ediliyor. Projeciye önceki y›llarda sadece prose-dür yerine gelsin diye proje yapt›r›l›yor-du. Daha sonraki y›llarda bu biraz daha geliflmeye bafllad›ysa da, hâlâ bir iflin ba-fl›nda ciddi bir dan›flman yoksa, mutlaka projegöz ard› ediliyor. Yal›t›m›n enerji tasarrufundaki rolü sizce nedir? Yal›t›m bize göre enerji tasarrufu ko-nusunda ilk s›rada yer al›yor. Ülkemiz-deki alternatif enerji kaynaklar› aray›fl›n›n ve bu nedenle enerji maliyetlerini dü-flürmek için do¤algaz kullan›m›na geçil-mesinin sebebi budur. Geliflen piyasa koflullar› içerisinde art›k bir çok yap›, bir çok üretim sektörü yal›t›ma a¤›rl›k ver-sayfa 21 PUSULA REFERANS PROJE / ODE Bakü Su Hatt› meye bafllad›. Bunun sebebi tabi ki geli-flen rekabet koflullar› ve üretimde önemli bir yer tutan enerji sarfiyat›. Do-lay›s›yla siz az enerjiyle daha do¤rusu düflük maliyetle ürününüzü üretmek zorundas›n›z. Bu gözle bakt›¤›n›z zaman yal›t›m›n sektördeki önemini daha iyi kavrayabilirsiniz. Enerji kaynaklar› aç›s›ndan d›fla ba-¤›ml› oldu¤umuzdan, yal›t›m›n bizim ül-kemizde çok daha önemli oldu¤unu düflünüyorum. Özellikle baz› yap›lar›n proje aflamas›nda, ›s› kay›p veya kazanç hesaplar›n›n yap›larak yal›t›m›n zorunlu hale getirmesi gerekti¤ine inan›yorum. Philip Morris Projesi hakk›nda bilgi verebilir misiniz? Ukrayna'n›n Kharkov flehrinde yap›-lan bir yat›r›m. fiehre yaklafl›k 35 km mesafede. Toplam inflaat alan› 200 bin m2, toplam kapal› alan› 43 bin m2, üre-tim alan› ise 32 bin m2 olan bir proje. Y›ll›k üretimi 30 milyar adet sigara. An-cak, ileride oluflabilecek pazar pay› art›-fl›na göre 45 milyar adete ç›kabilecek bir altyap›yla yap›l›yor. Bu projenin tüm mekanik sistemlerini biz yap›yoruz. Buhar ve konvens, ›s›tma, so¤utma ve havaland›rma, s›hhi tesisat, yang›n söndürme bas›nçl› hava, proses suyu, su ar›tma, yak›t tanklar›, yak›t ve 22 sayfa do¤algaz sistemleri gibi tüm mekanik sistem bizim taraf›m›zdan yap›l›yor. Bu-rada yaklafl›k 50 bin metre civar›nda boru montaj› ve yaklafl›k 25 bin m2 ha-va kanal› montaj›m›z var. 15 bin m2 ci-var›nda da kanal yal›t›m› yap›yoruz. 22 bin m2 de boru yal›t›m› iflimiz mevcut. Bu projedeki yal›t›m malzemelerini seçerken nelere dikkat ettiniz? Nerelerde hangi malzemeleri kulland›n›z? Bildi¤iniz gibi Philip Morris bir Ameri-kan firmas›. Dolay›s›yla, önümüzde ha-z›rlanm›fl bir Amerikan flartnamesi vard›. Biz bunun alternatiflerini üretmeye çal›fl-t›k. Ve iflin tekni¤inden ödün vermeden, bu alternatif malzemeleri iflverenimizin onay›na sunduk. Bu flekilde biz Türki-ye'den herhangi bir malzeme markas› listelerde yer almazken, bir çok malze-meyi gönderme f›rsat› elde ettik. Örne-¤in; projeye göre kanallar cam yünü üzeri alüminyum kaplamayken, biz onu özel alüminyum lamineli kauçuk köpük yal›t›m malzemesine çevirdik. Çünkü, hem uygulamas› ç,ok kolay hem de da-ha dayan›kl›yd›. Biz burada seçim yapar-ken fluna dikkat ettik. Birincisi iflin hem malzemesini temin etti¤imiz hem de ifl-çili¤ini yapt›¤m›z için malzeme ve iflçili¤i yan yana koyduk. Toplam ç›kan maliye-- tin analizini yapt›k. Toplamda gördük ki, sizin malzemenizle biz ifli istenilen süre içinde yetifltirip, bütçenin içinde kal›yor ve istenilen kaliteyi rahatl›kla yakalayabi-liyoruz. Bu kriterler içinde biz ODE'nin ODE K-FLEX DUCT AL CLAD malze-mesini rahatl›kla kulland›k. Bizim, ifl yapm›fl oldu¤umuz bölgelerde, nitelikli iflçi bulamamak genel bir sorundur. Türkiye'den nitelikli personellerimizi oraya aktar›yoruz. Bu da bize ciddi bir maliyet getiriyor. Dolay›s›yla adam.saat maliyetimizi dikkate ald›¤›m›z zaman, buradan yapaca¤›m›z tasarruf bizim için çok daha önemliydi. Bunun toplam›n› yan yana koyduk ve bu flekilde yap›lm›fl bir analizle sizin malzemenizin bizim için çok daha uygun oldu¤una karar verdik. Ayr›ca, malzemenin darbe almayan ve kendi formunu koruyan bir yap›ya sahip olmas› da bizim için bir di¤er tercih sebebi oldu. ‹lk kez kullanman›za ra¤men baflta tercih ederken hiç tereddüt yaflad›n›z m›? ‹lk analizimizi biz malzeme baz›nda yapt›k. Buna bakt›¤›n›z zaman sizin mal-zemenizin fiyat› bizim için yüksekti. Son-ra iflçili¤i de kapsayan bir analiz daha yapt›k. O zaman daha uygun oldu¤unu gördük. Art›k projelerin tamamlanma süresi günümüzde çok önemli. Ve bili-yorsunuz eski teknikle yap›lan alümin-yum kaplama iflleri çok ciddi zaman al›-yor. E¤er iyi bir ekip de kuramad›ysan›z ifliniz sahada gerçekten zor. ODE ile çal›flmak size ne gibi avantajlar sa¤lad›? Biz alternatif bir malzemeyle yola ç›k-t›k bu projede. Bunun için ciddi bir tek-nik destek gerekiyordu. Biz bu malzeme-nin en az önerilen di¤er malzemeyle ay-n› özelliklerde oldu¤unu kan›tlamak zo-rundayd›k. Bu teknik deste¤i sizlerden al-d›k. Bunun d›fl›nda bir de bizim farkl› bir ülkede bir proje yapt›¤›m›z için baz› ser-tifikalara ihtiyac›m›z vard›. Bu tip konular-da da firman›zdan ciddi destek ald›k. REFERANS PROJE / ODE PUSULA Uluslararas› Projelerde ODE K-Flex Duct AL CLAD Kullan›l›yor Artan rekabet koflullar› ve daralan pazarda düflen kar marj›yla ile kaliteli, h›zl› ve düflük maliyetli ifl yapabilmenin yollar›n› arayan tesisat firmalar›, klima kanal yal›t›m›nda ODE K-Flex ürünlerini tercih ediyor. 1990'l› y›llar›n sonlar›ndan itibaren klima kanal yal›t›m›nda kullan›m› artan kauçuk köpü¤ü yal›t›m malzemeleri kullan›c›lar›na, camyününe oranla iflçilik maliyeti ve uygulama süresi aç›s›ndan daha ekonomik ve mükemmel yal›t›m imkan› sunuyor. Bu yüzden ODE K-Flex ürün gam›m›zda yer alan bir yüzü kendinden yap›flkanl›, bir yüzü 0,4 mm kal›nl›¤›nda, özel alüminyum kapl› kauçuk köpü¤ü levhalar uluslararas› projelerde en çok tercih edilen ürün haline gelmeye bafllad›. 2004 y›l›nda devreye ald›¤›m›z ODE K-Flex laminasyon tesislerimizde üretimini yapt›¤›m›z AL Clad ürünümüz Philip Morris'in Ukrayna'daki fabrikas›nda kullan›ld›. Philip Morris Proje Bilgileri Proje Ad› fiehir Ülke Yerleflim Toplam ‹nflaat Alan› Toplam Kapal› Alan Toplam Üretim Alan› Y›ll›k Üretim : Philip Morris Ukraine Greenfield Project : Kharkov : Ukrayna : Fabrika ülkenin do¤usunda Rusya s›n›r›na 30 km uzakl›kta bulunan ve ülkenin ikinci büyük flehri olan Kharkov'da infla edilmektedir. Fabrika flehrin bat› ç›k›fl›nda ve flehir merkezinde 35 km mesafededir. : 200.000 m2 : 43.000 m2 : 32.000 m2 : 30 milyar sigara/y›l. Ayr›ca ileride oluflabilecek pazar pay› art›fl›na göre 45 milyar sigara/y›l ilave kapasite art›r›m›na olanak sa¤layacak flekilde tasarlanm›flt›r. Sistem Kapasiteleri Buhar Is›tma : 30 ton/saat (2 adet buhar kazan›) : 8.000 kw (1 adet buhar kazan› ve 1 adet plakal› eflanjör) Havaland›rma : 1.250.000 m3/h (65 adet klima santral› ve egrost fan›) Bas›nçl› Hava : 5.040 m3/h (3 adet kompresör) Kullan›m ve Proses Suyu : 250 m3/h Yak›t Tank› : 250 m3 (diesel) Toplam Hava Kanal› : 25.000 m2 Yal›t›m Uygulanmas› :15.000 m2 hava kanal yal›t›m Hava Kanal› Kullan›lan Malzeme : ODE K-Flex Duct Al Clad Levha ve AL CLAD Bant Summary ODE K-Flex Duct AL CLAD is Now in International Projects Because of the increasing competition conditions and less profit margins in the market; the installation firms searching ways of doing fast business high in quality and low in cost, prefer ODE K-Flex products for the insulation of air conditioning ducts. From ODE K-Flex product range; elastomeric rubber foam sheets, one side of which is covered with aluminium while the other is selfadhesive, started to become the most elegant one in international projects. ODE K-Flex Duct AL Clad being producted in our ODE K-Flex lamination unit, were used in the plant of Philip Morris/Ukraine. sayfa 23 PUSULA MAKALE / ODE Yap›larda Su Yal›t›m› ve ODE Membran Uygulamalar› U zun y›llar, boyunca ayakta kalan yap›lar iyi bir tasar›m›n yan› s›ra eksiksiz bir uygulaman›n ürünleridir. Yap›n›n do¤al d›fl etkenlerden korunmas›, çözülmesi gereken bir sistem olarak ele al›nmal›d›r. Modern mimarl›k anlay›fl›n›n bir gere¤i olarak, yap›larda ço¤u zaman düflük e¤imli çat›lar tercih edilir. Enerjinin verimli kullan›lmas›, yap›ya gelen suyun drenaj›, çat›lar›n teras, bahçe veya otopark olarak de¤erlendirilmesi gibi konular günümüzde bu anlay›fl›n yerleflmesine neden oldu. Yap›larda, çat›lar›n oldu¤u kadar toprak ile temastaki bölümlerinin de su ve nemden korunmas› gerekir. Bu aflamada su yal›t›m› büyük önem kazan›r. Mükemmel su yal›t›m› için do¤ru detayland›rma, nitelikli malzeme ve titiz uygulama gerekir. Su yal›t›m›n›n eksik veya hatal› olmas› halinde; çat›larda, döfleme ve yap› elemanlar›n›n dayan›mlar› azal›r. Konfor koflullar› sa¤lanamaz. Temellerde, beton içindeki çelik donat› korozyona u¤rayarak kesit kayb›na u¤rar, dayan›m› azal›r. Deprem bölgesinde yer alan ülkemizde tafl›y›c› sistemin temeli, korozyonu h›zland›racak etkenlerden uzak tutulmal›d›r. Su yal›t›m› uygulama flekline göre ikiye ayr›l›r: 24 sayfa • Sürekli su yal›t›m›: Ek yap›larak uygulan›r. (su yal›t›m örtüleri vb.) • Kesintili su yal›t›m›: Su geçirimsiz kaplamalar kullan›larak uygulan›r. (kiremit, shingle vb.) Su yal›t›m›nda kullan›lan malzemeler; • Polimer bitümlü su yal›t›m örtüleri, • Sentetik örtüler, • Sürülerek uygulanan su yal›t›m malzemeleri, • Kristalize olarak geçirimsizlik sa¤layan su yal›t›m malzemeleri, • Beton ve harç katk› malzemeleri olmak üzere befl farkl› flekilde s›n›fland›rabiliriz. Bu malzemelerin uygulanmas›nda; • Sentetik örtüler, özel uygulama aparatlar› ve kalifiye iflçi gerektirir. • Sürülerek uygulanan su yal›t›m malzemeleri d›fl etkilerden olumsuz etkilenir. • Kristalize olarak geçirimsizlik sa¤layan su yal›t›m malzemelerinin kullan›m alanlar› özel ve s›n›rl›d›r. • Beton katk› malzemeleri sadece betonu su geçirimsiz yapmaya yard›mc› olur. Bu durumda en etkin ve ifllevsel çözümü polimer bitümlü örtüler sunar. Polimer Modifiye Bitüm Bitümün fiziksel özelliklerini (flekil de¤ifltirme, yumuflama ve e¤ilme noktalar›, UV ve yorulma v.b.) iyilefltirmek için bitüm ile polimerlerin (APP veya SBS) yüksek s›cakl›kta ifllem görmesiyle elde edilen üstün nitelikli bitümdür. APP modifiye bitümlü örtüler S›cak iklim performans›na sahip bu tür ürünler, yüksek hava s›cakl›klar›nda daha kolay uygulan›rlar. UV dayan›m› yüksek, yafllanma süreci uzun olan bu ürünler, uygun maliyetlidir. Düfley aplikasyona daha uygundur. SBS modifiye bitümlü örtüler Düflük hava s›cakl›klar›nda daha kolay uygulanan bu ürünlerin, so¤uk iklim performans› yüksektir. Yüksek flekil de¤ifltirme özellikleri sayesinde, girintili, ç›k›nt›l› ve detay yo¤un uygulamalarda kolay uygulan›rlar. Çelik çat›lar gibi yüksek flekil de¤ifltirme yapan yap› elemanlar› üzerine uyguland›klar›nda iyi performans gösterirler. ODE Membran Ürün Gam› OPAL serisi polimer bitümlü su yal›t›m örtüleri, APP modifiye bitüm ile üretilmifl, so¤ukta bükülmesi -5 ºC olan, GRANAT serisi polimer bitümlü su yal›t›m örtüleri, APP modifiye bitüm ile üretilmifl, so¤ukta bükülmesi -10 ºC olan ve RUB‹N serisi polimer bitümlü su yal›t›m örtüleri, SBS modifiye bitüm ile üretilmifl, so¤ukta bükülmesi -20 ºC olan ve standart olarak iki yüzü polietilen film kapl› (Mineral tiplerde, bir yüzü renkli mineral di¤er yüzü PE film kapl›) teras, temel baflta olmakla beraber farkl› iklim koflullar›nda yap›lacak uygulamalarda yüksek performans gösteren su yal›t›m örtüleridir. MAKALE / ODE PUSULA Teras Çat›larda Su Yal›t›m› Kullan›labilir çat› alanlar› oluflturan ve cepheden görünmeyen çat› çözümleri sunan teras çat›lar, ›s› yal›t›m malzemesinin konumuna göre iki gruba ayr›l›rlar. • Geleneksel (konvansiyonel) teras çat›lar Geleneksel teras çat›da, su yal›t›m örtüsü ›s› yal›t›m malzemesi üzerinde yer al›r. Su yal›t›m örtüsü alt›nda yo¤uflma riskini önlemek amac›yla döfleme yüzeyinde buhar kesici katman uygulanmas› zorunludur. Su yal›t›m örtüsü ›s›l gerilme ve çevresel etkilere aç›kt›r. Su yal›t›m katman›nda oluflabilecek herhangi bir problem kullan›lan ›s› yal›t›m malzemesinin çeflidine ba¤l› olmakla beraber, ›s› yal›t›m malzemesinin kullan›lmaz hale gelmesine neden olabilir. Geleneksel çat›lar›n dezavantajlar›: • Buhar kesici uygulamas› gereklidir. • Uygulama detayl› ve zordur. • Uygulama süresi uzundur. • Ters Teras Çat› • Gezilen Ters Teras Çat› Ters teras çat›da, su yal›t›m örtüsü döfleme yüzeyine do¤rudan uygulan›r. Buhar kesici katman uygulamas›na gerek duyulmaz. Ekstrüde polistiren (XPS) ODE Is›pan DT ›s› yal›t›m levhalar› su yal›t›m› üzerine serbest olarak döflenir. Su yal›t›m katman› ›s› yal›t›m› taraf›ndan çevresel etkilerden korunur. Üzerinde gezilen ve sürekli kullan›ma uygun teras çat›lard›r. Uygulama aflamalar› flöyledir; • Yüzey toz ve kal›nt›lardan temizlenerek ODE bitüm emülsiyonu (astar) uygulan›r. • Birinci kat ODE Membran flalümo atefliYle ›s›t›larak yüzeye tam olarak yap›flt›r›l›r. • Parapetlerde, k›fl›n kar seviyesinin üzerinde kalacak flekilde uygulan›r • ‹kinci kat ODE Membran, ilk kat örtü üzerine ›s›t›larak tam olarak yap›flt›r›l›r. • ODE ISIPAN DT, ekstrüde polistren ›s› yal›t›m plakalar› su yal›t›m› üzerine yerlefltirilir. Yal›t›m kal›nl›klar› TS 825 standard›na göre belirlenmelidir. • Ay›r›c› tabaka amaçl› ODE SANTEX polyester keçe ›s› yal›t›m› üzerine serbest olarak serilir. • Koruyucu tabaka olarak beton dökülür ve yüzey kaplama malzemesi uygulamas› yap›l›r. Ters teras çat›lar›n avantajlar›: • Buhar kesici uygulamas›na gerek yoktur. • Su yal›t›m tabakas› olas› mekanik darbelere, ›s›l gerilmelere ve UV ›fl›nlara karfl› korunur. • Uygulama süresi k›sa ve kolayd›r. • Yat›r›m maliyeti düflüktür. Gezilen ters teras çat› uygulamas› Gezilen ters teras çat› detay› sayfa 25 PUSULA MAKALE / ODE • Gezilmeyen Ters Teras Çat› Üzerinde yo¤un olarak gezilmeyen, ancak bak›m ve onar›m amac›yla ç›k›lan çat›lard›r. Uygulama flu s›ras›yla yap›l›r. • Yüzey toz ve kal›nt›lardan temizlenerek ODE bitüm emülsiyonu (astar) uygulan›r. • Birinci kat ODE Membran flalümo atefliyle ›s›t›larak yüzeye tam olarak yap›flt›r›l›r. • Parapetlerde, k›fl›n kar seviyesinin üzerinde kalacak flekilde uygulan›r. • ‹kinci kat ODE Membran, ilk kat örtü üzerine ›s›t›larak tam olarak yap›flt›r›l›r. • ODE ISIPAN DT, ekstrüde polistren ›s› yal›t›m plakalar› su yal›t›m› üzerine yerlefltirilir. Yal›t›m kal›nl›klar› TS 825 standard›na göre belirlenmelidir. • Ay›r›c› tabaka amaçl› ODE SANTEX polyester keçe ›s› yal›t›m› üzerine serbest olarak serilir. • Koruyucu katman olarak, tane büyüklü¤ü Ø15/35 mm olan yuvarlak çak›l serilir. Çak›l tabakas›n›n yüksekli¤i, yal›t›m plakas›n›n kal›nl›¤›na ba¤l› olarak de¤iflir. 26 sayfa MAKALE / ODE PUSULA Temellerde Su Yal›t›m› Yap›lar›n toprak ile temasta olan bölümlerinin su ve nemden korunmas› ve tafl›y›c› sistemin özellikle deprem etkisi sonras›nda yap›y› sa¤lam olarak tafl›mas› için gerekir. Su yal›t›m sisteminin ömrü yap› ömrüyle efl projelendirilmeli, bu do¤rultuda uygulama yap›lmal›d›r. Temellerde hatal› veya eksik uygulanm›fl su yal›t›m›n›n yeniden yap›lmas›n›n mümkün olmayaca¤›, yüksek maliyetlerle, bile ço¤unlukla geçici çözümler getirilebilece¤i unutulmamal›d›r. Yeralt› su seviyesi de¤erlendirilerek temel ve su yal›t›m sistemi belirlenmelidir. Yeralt› su seviyesinin yüksek oldu¤u durumlarda su yal›t›m› yap›n›n d›fl›ndan, sürekli ve kesintisiz (bohçalama) olmal›d›r. Su yal›t›m› mekanlar›n konforu aç›s›ndan ›s› yal›t›m›yla birlikte ele al›nmal›d›r. Yap›, geçirimsiz toprakla direkt temas halinde oldu¤undan yeralt› suyu en büyük problemdir. Hafriyat alan›ndaki uygulamalara imkan vermesi için öncelikle yeralt› su seviyesi hafriyat taban›n›n en az 500 mm afla¤›s›na kadar düflürülmelidir. Bu amaçla, bir pompa istasyonu kurularak flantiye çal›flmas› boyunca su seviyesinin süreklili¤i sa¤lan›r. Aksi taktirde olas› ani art›fllar, tamamlanmam›fl uygulamalara hasar verebilir. Hafriyat taban›nda, su yal›t›m›n›n serilece¤i düzgün grobeton bir katman oluflturulur. Temel betonunun dikey kal›plar› yerlefltirilir. 50 mm genifllikteki ahflap üçgen takozlar kal›plar›n iç köflelerine yerlefltirilerek keskin dönüfller engellenir. Grobeton toz ve kal›nt›lardan ar›nd›r›larak ODE bitüm emülsiyonu (astar) uygulamas› yap›l›r. ‹lk kat ODE Membran su yal›t›m örtüsü, 200/300 mm kadar› kal›ptan d›flar› ç›kacak flekilde flalümo atefli ile ›s›t›larak uygulan›r. ‹kinci kat ODE Membran 200/300 mm d›flar› tafl›r›larak tamamen yap›flt›r›l›r. Betonarme temeldeki demir donat›lar›n su yal›t›m örtüsüne zarar vermemesi için, 3-4 cm kal›nl›¤›nda koruyucu bir flap at›l›r. Düfley eksendeki örtüyü temel yüksekli¤i boyunca korumak içinse ahflap levha kullan›l›r. Beton döküldükten hemen sonra ahflap levha ç›kar›l›r ve keskin köfleler yuvarlat›l›r. Perde duvarlar›n, tamamlanana kadar temel kal›plar› sökülmez. Perde duvarlar toz ve kal›nt›lardan temizlenerek, ODE bitüm emülsiyonu astar uygulamas› yap›l›r. Kal›plar ç›kar›l›nca serbest b›rak›lm›fl 200/300 mm'lik örtüler temel aya¤›n›n üzerine yap›flt›r›l›r. ODE Membran su yal›t›m örtüsü, 200 mm pay b›rak›larak zeminden en az 300/500 mm yukar›ya yap›flt›r›l›r. ‹kinci kat ODE Membran su yal›t›m örtüsü, 200 mm pay b›rak›l›p alttaki örtüyü ortalayacak flekilde yap›flt›r›l›r. Uygulamada, ek yerlerinde 100 mm bini b›rak›lmas› unutulmamal›d›r. 200 mm'lik bitifl binileri temel aya¤›na kapat›larak membran uygulamas› tamamlan›r. Koruyucu olarak ODE ISIPAN DT ›s› yal›t›m levhalar› yerlefltirildikten sonra dolgu yap›l›r. sayfa 27 PUSULA ‹fi ORTAKLARIMIZ / ODE S‹STEM Mühendislik Firman›z›n kuruluflundan ve ticari faaliyetlerinden bahseder misiniz? Makine Mühendisi Murat Toprakk›ran ve Yüksek Mimar Serhat Toprakk›ran taraf›ndan, 1998 y›l›nda kurulan firmam›z, mühendislik ve mimarl›k hizmetleri yan›nda ›s›tma-so¤utma sistemleri üzerine çal›flma hayat›na bafllad›. Is›tma ve so¤utma giderlerinin süreç içerisinde ola¤an üstü art›fl göstermesi üzerine, mesle¤imizin getirdi¤i sorumlulukla yapt›¤›m›z araflt›rmalar yak›n gelecekte yal›t›m sektörünün vazgeçilmez ve zorunlu bir hal alaca¤›n› gösterdi. Sektörde h›zla büyüyen ve flu anda alan›nda lider konuma gelen ODE ile tan›flmam›z, 2000 y›l›n›n Kas›m ay›nda gerçekleflti. Sizce yal›t›m›n önemi nedir? Ülkemiz inflaat sektöründe y›llardan beri süregelen ve denetimsizlik sonucu geliflen kötü bina yapma al›flkanl›¤›, 1999 depremiyle beraber su yüzüne ç›kt› ve faturas› çok a¤›r oldu. Deprem “‹nsanlar yal›t›ma yapacaklar› yat›r›m›, pahal› ve gereksiz buluyor.” sonras› revize edilen inflaat yönetmeli¤i yine denetimsizlik sonucu sadece ka¤›t üzerinde kald›. Kalitesiz ve eksik malzeme kullan›m›, yal›t›m düflünülmeden yap›lan binalar her y›l milyonlarca dolar›n havay› ›s›tmak için kullan›ld›¤›n› gösteriyor. Y›llard›r müteahhit firmalara, bireysel kullan›c›lara ›srarla yal›t›m›n ne denli önemli oldu¤unu anlatmaya çal›flsak da, maalesef insanlar yal›t›ma yapacaklar› yat›r›m›, pahal› ve gereksiz buluyor. Sek- Serhat Toprakk›ran tördeki en önemli problem, bunu anlatamay›fl›m›zd›r. Bölgenizde yal›t›ma olan ilgiyi de¤erlendirir misiniz? Faaliyet gösterdi¤imiz Trakya bölgesinde inflaat sahipleri hala gaz beton kullanarak ›s›; yan›k ya¤ kullanarak da su yal›t›m›n› çözdüklerini düflünmekteler. Bireysel konut yapan baz› bilinçli kifliler d›fl›nda, yal›t›ma gösterilen ilgi hâlâ istedi¤imiz düzeye ulaflmad›. Kendi imkanlar›m›z› ve ODE'nin bize sa¤lad›¤› katk›larla yapt›¤›m›z panellerde, meslek gurubumuzdan bile bir elin parmaklar›n› geçmeyecek kadar az meslektafl›m›z›n konuya duyarl›l›k göstermesi iflimizin daha da zor oldu¤unu aç›kça gösteriyor. ODE ile çal›flman›n size ne gibi avantajlar sa¤lad›¤›n› düflünüyorsunuz? Son dönemlerde yapt›¤› çok ciddi yat›r›mlarla, sektördeki liderli¤ini sa¤lamlaflt›ran ODE, bayilerine konusunda uzman ve bilgili teknik kadrosuyla karfl›lafl›lan sorunlar› çözmekte son derece yard›mc› olmaktad›r. Yak›n bir yerleflimde fabrika ve deponun bulunmas› hem malzemeyi en k›sa sürede temin etmemizi hem de nakliye giderlerini afla¤›ya çekmek aç›s›ndan bizim için son derece önemli. Ürün kalitesi ve tecrübesiyle ODE bizim için art›k vazgeçilmez oldu. Referans olarak gösterebilece¤iniz uygulamalar›n›z neler? Pek çok konutta uygulad›¤›m›z ›s› yal›t›m›n›n yan› s›ra; K›rklareli Botafl fiube Müdürlü¤ü bas›nçland›rma kompresör ünitelerinde yapt›¤›m›z ses izolasyonu; Karakafl Peynircilik so¤uk hava depolar› izolasyonunu sayabiliriz. 28 sayfa ‹fi ORTAKLARIMIZ / ODE PUSULA ALPG‹RAY ‹nflaat Firman›z›n faaliyetleri hakk›nda bilgi verir misiniz? Firmam›z 2001 y›l›nda kuruldu. Alpgiray ‹nflaat Taah. Ltd. fiti. olarak Bodrum'da; inflaat, proje, taahhüt, yap› onar›m, yal›t›m, asma tavan uygulamalar› ve malzeme sat›fl› gibi konularda faaliyet göstermekteyiz. Size göre yal›t›m›n önemi nedir? Avrupa Birli¤i'ne girme haz›rl›¤›nda olan ülkemizde yal›t›m sektörü, Avrupa standartlar›n›n ve miktarlar›n›n çok alt›ndad›r. H›zla geliflmekte olan bu sektörün, ileriki günlerde Avrupa standartlar›n› yakalayacak olmas› ülkemizdeki pazar›n nedenli büyük oldu¤unun bir göstergesidir. Serhan Alpgiray Turistik bir bölgede hizmet veriyorsunuz. Bu nedenle buralarda en çok ne tür yal›t›m uygulamalar› yap›l›yor? Bodrum'da uygulanmas› mecburi olan, düz teras çat› detay› önemli bir pazar oluflturuyor. Ayr›ca geçmifl dönemlerde yap›lm›fl inflaat kalitesi düflük yap›lar›n d›fl cephelerini rehabilite etmek ve enerji tasarrufu sa¤lamak amac›yla h›zla yayg›nlaflan mantolama uygulamalar› giderek ço¤al›yor. Son kullan›c› henüz enerji tasarrufu konusunda yeterince bilinçlenmifl olmasa da sorunlu d›fl cepheler, mantolamaya olan ilgiyi artt›rd›. ODE ile çal›flman›n size ne gibi avantajlar sa¤lad›¤›n› düflünüyorsunuz? Bayili¤ini yapt›¤›m›z ODE firmas›n›n, rakiplerine oranla daha genç, dinamik ve h›zl› büyüyen yap›s› ve malzeme çeflitlili¤i bizleri olumlu bir flekilde etkiliyor. Yal›t›m sektöründe böylesine genifl deneyim ve bilgiye sahip bir firmayla çal›flmak bizlerin de ufkunu geniflletiyor. Referans olarak gösterebilece¤iniz uygulamalar›n›zdan örnekler verir misiniz? Mandarin Otel teras çat› su ve ›s› yal›t›m uygulamalar›, Simko Otel d›fl cephe mantolama uygulamas›, Yat Lift Tersanesi yal›t›m uygulamalar›, Havana Beach Clup, Çelebi Hava Servisi Bodrum ‹stasyonu, Kaplan ‹nflaat Villalar› yal›t›m uygulamalar› referanslar›m›z aras›nda yer al›yor. Simko Otel Yal›t›m Uygulamas› sayfa 29 PUSULA UYGULAMALAR / ODE SSK Halkal› Hastanesi'nin Is› Yal›t›m Uygulamas›n› Net Yal›t›m Yapt› ap›m›na 1999 y›l›n›n Aral›k ay›nda bafllanan, ancak ödenek yetersizli¤i nedeniyle inflaat aflamas› uzayan SSK Halkal› Hastanesi'nin inflas› devam ediyor. ‹stanbul'da 25 y›l aradan sonra yap›lan ve Avrupa yakas›n›n en büyük SSK hastanesi olma özelli¤ini tafl›yan 25 bin m2'lik hastane, 400 yatak kapasitesine sahip. Hastanenin d›fl cephedeki ›s› yal›t›m›n› yapan Ankara bayiimiz Net Yal›t›m, toplamda 15 bin m2'lik bir alana uygulama yapt›. Uygulamada 3 cm ODE Is›pan MD ›s› yal›t›m plakas›, ODE S›vaf Premium s›va filesi, ODE Excel yap›flt›r›c› ve ODE S›va Extra kullan›ld›. Y Özel Demetevler Hastanesi'nin Bina ve Tesisat Yal›t›m›nda ODE Ürünleri Tercih Edildi A DT Sa¤l›k Hizmetleri firmas› taraf›ndan Ankara'da yapt›r›lan Özel Demetevler Hastanesi'nin yal›t›m uygulamalar›n›, Ankara bayimiz Repa yapt›. 5 bin m2 oturum alan›na sahip olan, 85 yatakl› 30 sayfa hastanenin d›fl cephesine, 3 cm ODE Is›pan MD ile 2 bin m2 mantolama uygulamas› yap›ld›. Söve olarak da, 720 mt S 04 tipi söve profili kullan›ld›. Binan›n su yal›t›m uygulamas›nda ODE Membran uyguland›. Toplam 2 bin m2'lik uy- gulamada, ODE Membran OC 200 ve OP 300 ürünleri, mekanik tesisat yal›t›m›nda da ODE ürünlerinin tercih edildi. Ayr›ca hastanede 4 bin mt ODE K-Flex EC Boru ile 2 bin mt ODE Flex boru kullan›ld›. UYGULAMALAR / ODE PUSULA Bulduk Ticaret Su Yal›t›m Uygulamalar›nda ODE Membran'› Öneriyor T okat bayiimiz Bulduk Ticaret, gerek kamu binalar›nda gerekse özel binalarda yapt›¤› su yal›t›m› uygulamalar›nda ODE Membran ürünümüzü kullan›yor. Tokat Vak›flar Bölge Müdürlü¤ü'nün çat› yal›t›m›nda ODE Membran OC 200 ve OC 400 kullanan bayiimize, buradaki baflar›l› uygulamas›n›n neticesinde Amasya Vak›flar Müdürlü¤ünün çat› yal›t›m ifli de verildi. Tokat Emniyet Müdürlü¤ü Misafirhane'sinin ›s› ve su yal›t›m uygulamalar›n› da yapan bayiimiz, binan›n perde betonlar›nda ve çat›s›nda su yal›t›m ürünü olarak ODE Membran OC 200 ve OC 400 MIN arduazl› kullan›ld›. Binan›n d›fl cephesine ise 600 m2 3 cm'lik ODE Sistem ile ›s› yal›t›m uygulamas› yap›ld›. Çet Yal›t›m Baflar›l› Uygulamalar›na Devam Ediyor Ankara Eryaman Toplu Konutlar›nda yapt›¤› baflar›l› uygulamayla 2004 y›l›n›n Yal›t›m Uygulamas› ödülüne aday gösterilen Ankara bayiimizi Çet Yal›t›m, baflar›l› uygulamalar›na devam ediyor. Sakarya'da inflaat› devam eden Ferizli L tipi Cezaevi'nin su yal›t›m uygulamas›n› yapan bayiimiz, cezaevi ve lojmanlar›n perde duvarlar›na ODE Membran OP 300 ürünümüz ile 7 bin m2 su yal›t›m uygulamas› yapt›. Cezaevi ar›tma tesisinin taban ve perde duvarlar›nda da ODE Membran OC 200 ve OP 300 ürünümüz kullan›ld›. sayfa 31 Yap›lan Uygulama Kullan›lan Malzeme : DO⁄ASAN : Ayd›n Devlet Hastanesi Acil Servis Ek Binas› / Ayd›n : 4.000 m2 D›fl Cephe Is› Yal›t›m› : 5 cm ODE Is›pan MD Firma Ad› Uygulama Yap›lan Yer Yap›lan Uygulama Kullan›lan Malzeme : DO⁄ASAN : Baflak Villalar› / Ayd›n : 7.650 m2 Çat› Is› Yal›t›m› : 3 cm ODE Is›pan DT 32 sayfa s Kullan›lan Malzeme s Firma Ad› Uygulama Yap›lan Yer Yap›lan Uygulama : ‹ZONUR : Akkoyunlu Toyota Plaza / Bursa : 5.000 m2 Temel ve Perde Su Yal›t›m› : ODE Membran OC 200-OP 300 Firma Ad› : YAPI NET Uygulama Yap›lan Yer : Do¤ukent ‹lkö¤retim Okulu Akarlar / Manisa Yap›lan Uygulama : 1.800 m2 Temel Bohçalama Kullan›lan Malzeme : ODE Membran OC 200 - OP 300 Firma Ad› Uygulama Yap›lan Yer Yap›lan Uygulama Kullan›lan Malzeme fiAAT : CAN ‹NfiA : OPSAN Fabrikas› Gebze / ‹zmit : 1.500 m2 Temel Su Yal›t›m› : ODE Membran OP 300 s s Firma Ad› Uygulama Yap›lan Yer ODE s UYGULAMALAR / s PUSULA Firma Ad› : TEKN‹K YAPI Uygulama Yap›lan Yer : Amasya Lisesi Ek Binas› Amasya Yap›lan Uygulama : 2.000 m2 D›fl Cephe Is› Yal›t›m› Kullan›lan Malzeme : 5 cm ODE Is›pan MD SEKTÖRDEN HABERLER/ ODE PUSULA “Yal›t›m Kârl› Yat›r›m” Kampanyas›'na Alt›n Sponsor Olarak Destek Veriyoruz on dönemlerde kurumsallaflma faaliyetlerini h›zland›ran ‹ZODER, kamuoyundaki yal›t›m bilincini art›rmak ve yal›t›m›n sa¤lad›¤› fayday› daha fazla say›da insana anlatabilmek için, “Yal›t›m Kârl› Yat›r›m” isimli bir kampanya bafllatt›. ‹ZODER ‹letiflim Komitesi'nin bir y›ll›k çal›flmas› sonucunda oluflan ve ciddi bir iletiflim stratejisi üzerine kurulan kampanya, ‹ZODER'in en önemli dönüflüm projelerinden birisi niteli¤inde. 2006 y›l› sonuna kadar uzanan iki y›ll›k bir süreci kapsayan kampanya medya reklâmlar›ndan, yar›flmalara kadar 42 de¤iflik aktiviteyi içeriyor. Finans anlam›nda platin, alt›n, gümüfl ve bronz olmak üzere dört farkl› kategoride toplam 17 firma tara- S f›ndan desteklenen projeye, ODE olarak bizler de alt›n sponsor statüsünde destek veriyoruz. “Yal›t›m Kârl› Yat›r›m” kampanyas›n›n ana hedefi, son kullan›c›lara ve resmi makamlara ulaflarak, yal›t›m bilincini ge- lifltirmek. Kampanya sayesinde özellikle kamuoyunda oluflacak bilinçle, yal›t›m sektörüne talebin artaca¤›, yasa ve yönetmeliklerin daha do¤ru uygulanmas›, uygulamalar›n denetim aya¤›n›n sa¤lamlaflt›r›lmas›, ça¤dafl yasa ve yönetmeliklerin bir an önce ç›kart›lmas› için daha h›zl› ad›mlar at›laca¤› öngörülüyor. ‹ZODER 2005 y›l› itibariyle bafllatt›¤› ulusal bilgilendirme kampanyas› kapsa- ‹ZODER, AB Deste¤i ile E¤itim Merkezi Aç›yor ‹ZODER'in, büyüyen yal›t›m sektörünün, e¤itilmifl ve nitelikli ara elemana ihtiyaç duydu¤u gerçe¤inden yola ç›karak oluflturdu¤u ‹YEDAM (‹ZODER Yal›t›m E¤itim Dan›flma Merkezi) projesi hayata geçiyor. Avrupa Birli¤i'nce oluflturulan ve ‹flkur taraf›ndan yönlendirilen fon program›yla Aktif ‹flgücü Programlar› Projesi'ne sunulan ‹YEDAM program›, 17 Aral›k 2004 tarihinde kabul edildi. Böylece uygulanma bedeli 221 bin Euro olan projenin 132.789 Euro'su ‹ZODER'e hibe olarak verildi. ‹TÜ Gümüflsuyu Makine Fakültesi'nde faaliyet gösterecek olan ‹ZODER Yal›- t›m E¤itim Dan›flma Merkezi ‹YEDAM'da; yal›t›m sektöründeki uzman eleman eksikli¤inin giderilmesi için 12 ay boyunca toplam 500 kiflilik bir gruba e¤itim verilmesi hedefleniyor. Projedeki e¤itim çal›flmalar›; iflsizleri 'yal›t›m ustas›'; mimar ve mühendisleri de 'yal›t›m uzman›' olarak yetifltirmek üzere haz›rlanm›fl iki ana bafll›ktan olufluyor. Yal›t›m ustas› olarak yetifltirilecek, 400 kifli çeflitli m›nda öncelikli olarak, ad›n› ve logosunu yeniledi. ‹ZODER'in ›s›, ses, su izolasyoncular› derne¤i olan aç›l›m› temsil etti¤i tüm alt sektörleri kapsayacak flekilde “Is›, Su Ses Yang›n Yal›t›mc›lar› Derne¤i” olarak de¤ifltirilirken temsil etti¤i misyona uygun olarak da logosu yenilendi. Tan›t›m faaliyetleriyle tüm Türkiye çap›nda, yayg›nlaflt›r›lacak kampanya kapsam›nda, yal›t›mla ilgili doküman, bilgilendirici broflür ve tan›t›m kitaplar›n›n yan› s›ra bir de rehber haz›rlan›yor. Türkiye'de yal›t›m konusunda ilk kez haz›rlanan ve Türkiye Yal›t›m Rehberi 2005 ad›n› tafl›yan bu çal›flmayla yal›t›m sektöründe faaliyet gösteren firmalara yer verilerek, sektörün kamuoyunda daha iyi tan›t›lmas›, yal›t›m uygulamalar› hakk›nda detayl› bilgiler verilmesi ve yal›t›m yapt›rmak isteyenlerin firmalara kolayca ulaflabilmeleri sa¤lanacak. sosyal gruplardan seçilecek ve bunlar›n yüzde 35'i de eski mahkumlar, sokak çocuklar›, madde ba¤›ml›l›¤› tedavisi görmüfl ve yetifltirme yurtlar›nda büyümüfl kiflilerle e¤itimsiz veya ilkokul mezunlar›ndan oluflacak. Yal›t›m Uzman› olarak e¤itilecek 100 kiflilik grup ise mimar veya mühendislik e¤itimi alm›fl, inflaat sektöründeki küçülmeden dolay› ifl bulamam›fl veya her an iflsiz kalma riskini tafl›yan mimar ve mühendislerden oluflacak. E¤itimler sonunda ‹ZODER taraf›ndan verilecek sertifikalar› tafl›yan kursiyerlere, istihdam konusunda sektör firmalar› taraf›ndan öncelik tan›nacak. Proje kapsam›nda, ‹ZODER taraf›ndan kurulacak merkezde gerçeklefltirilecek e¤itim programlar›n›n yan› s›ra, Marmara bölgesinin çeflitli illerinde de seminerler verilmesi planlan›yor. Yal›t›m konusunda dan›flma merkezi niteli¤i de tafl›yacak merkezin e¤itim programlar›ndan 1100 kifli faydalanabilecek. sayfa 33 PUSULA GRUPTAN HABERLER / ODE 2004 ODE ‹çin Kalite Y›l› Oldu; 2005 ise Maliyet Y›l› Olacak 2004 y›l›n›n sat›fl ve pazarlama aktivitelerini, 12 Mart 2005 tarihinde ‹stanbul Point Otel'de düzenledi¤imiz toplant›da de¤erlendirdik. ‹ki bölüm halinde yap›lan toplant›ya pazarlama, sat›fl, muhasebe ve üretim personelimiz kat›ld›. Toplant›n›n ilk bölümünde s›ras›yla; Ductflex Genel Müdürü Celalettin Erim, ODE K-Flex Genel Müdürü Nezih Alt›nok, Üretim ve Yat›r›mlardan Sorumlu Genel Müdür Yard›mc›m›z Ferruh Kuduo¤lu ile Mali ve ‹dari ‹fllerden Sorumlu Genel Müdür Yard›mc›m›z Güven Karaman birer konuflma yapt›lar. Sabahki bölümün ilk konuflmac›s› olan Ductflex firmam›z›n Genel Müdürü Celalettin Erim, faaliyete bafllad›klar› 2003 y›l›ndan bu yana istikrarl› bir büyüme kaydettiklerini, bafllang›çta iki çeflitle s›n›rl› olan üretim gam›n› k›sa bir sürede 19 çeflide ç›kartt›klar›n› ve pazar lideri olma yolunda h›zla ilerlediklerini vurgulad›. As›l hedeflerinin yurtd›fl› pazarlar Teoman Duman Adahan Lojistik Genel Müdürü 34 sayfa oldu¤unu da söyleyen Celalettin Erim; “Biz yurtiçi pazar›na son model üretim teknolojisiyle üretilen, kaliteli ürünler sunduk. Sahip oldu¤umuz bilgi birikiminin ve genifl ürün gam›n›n k›sa sürede bizi pazar lideri yapaca¤›na eminim. Hedefimiz, tüm dünyaya kaliteli ve uygun fiyatl› ürünler satan bir firma haline gelmek. Bu nedenle 2005 y›l›nda sadece s›n›r›m›z olan komflu ülkelere de¤il, Almanya, Rusya gibi daha uzak ama daha büyük pazara sahip ülkelere ihracat yapmak için çal›flaca¤›z”dedi. Toplant›n›n ikinci konuflmac›s› ODE K-Flex firmam›z›n Genel Müdürü Nezih Alt›nok idi. Nezih Alt›nok konuflmas›nda, ODE K-Flex'in Ar-Ge, üretim çeflitlili¤i, makine park› ve üretim kalitesiyle güçlendi¤ini, yurtiçi pazar haricinde Endonezya, ‹spanya, ‹ran, Ukrayna, Birleflik Arap Emirlikleri, Polonya, ‹talya, Yunanistan gibi bir çok ülkeye de ihracat yapt›klar›n› ve yap›lan ihracatlar›n ürün kalitesinin bir göstergesi oldu¤unu vurgulad›. 2004 y›l›nda devreye giren laminasyon tesisiyle kullan›c›ya katma de¤er sa¤layan özel alüminyum kapl› ürünlerin üretimine de bafllad›klar›n› söyleyen Alt›nok 2005 y›l›nda alüminyum kaplamal› kauçuk ürünlerin sahip oldu¤u özelliklerle pazarda önemli bir pay elde edece¤ine inand›¤›n›n alt›n› çizdi. Nezih Alt›nok'un ard›ndan Üretim ve Yat›r›mlardan Sorumlu Genel Müdür Yard›mc›m›z Ferruh Kuduo¤lu söz ald›. Kuduo¤lu konuflmas›nda; 2003, 2004 ve 2005 y›llar›n› üretim ve yat›r›m aç›s›ndan de¤erlendirdi. 2003 y›l›n› hacimsel olarak üretim kapasitelerinin s›n›rlar›n›n zorland›¤› y›l olarak nitelendiren Ferruh Kuduo¤lu, 2004 y›l›n›n ise ODE aç›s›ndan ciddi bir yat›r›m y›l› oldu¤unu vurgulad›. 2004'ün ODE için kalite odakl› bir y›l oldu¤unu belirten Kuduo¤lu; “2004 y›l›nda hizmete giren Membran üretim tesisi ve lojistik merkeziyle üretim ve hizmet kalitemizde önemli bir aflama daha kaydettik. Üretim kalitemizi daha da artt›rmam›zda ve Ar-Ge çal›flmalar›m›zda bize önemli katk›lar sa¤layaca¤›na inand›¤›m›z bir laboratuar kurduk. Bu nedenle 2004 bizim için kalite y›l› olmufltur. 2005 ise bizim için bir maliyet y›l› olacak. ‹nsan kaynaklar›, üretim, hammadde gibi maliyetleri yeniden de¤erlendirece¤iz” dedi. ‹lk bölümün son konuflmac›s› Mali ve ‹dari ‹fllerden Sorumlu Genel Müdür Yard›mc›m›z Güven Karaman'd›. Karaman 2005 y›l›nda kullan›lmaya bafllanan Logo Gold ERP program› ve firmaya sa¤lad›¤› avantajlar konusunda bilgiler verdi. Ferruh Kuduo¤lu ODE Üretim ve Yat›r›mlardan Sorumlu Genel Müdür Yard›mc›s› GRUPTAN HABERLER / Toplant›n›n ikinci bölümünde söz alan ilk konuflmac› ise Adahan Lojistik Genel Müdürü Teoman Duman oldu. Konuflmas›n›n bafl›nda Adahan Lojistik olarak sunduklar› hizmetleri anlatan Teoman Duman daha sonra ODE ile yürütülen sevk›yat ve lojistik konular›n- daki iflbirli¤i hakk›nda bilgiler verdi. Teoman Duman'dan sonra Genel Müdürümüz Orhan Turan, 2004 y›l›n›n durum de¤erlendirmesini konu alan bir konuflma yapt›. Sat›fl ve pazarlama konusunda yeniden yap›lanan firmam›z›n 2005 y›l›nda % 100 bayi üzerinden sat›fl sistemini daha da yayg›nlaflt›raca¤›n› vurgulayan Turan; “günümüzün ekonomik flartlar› sonucunda düflük enflasyonla dönen farkl› bir durum var karfl›m›zda. Fiyatlar› enflasyon kadar att›rmak mümkün de¤il. Oyun art›k baflka saha- ODE PUSULA da oynan›yor. Bu yeni flartlar kârl›l›kta, ciroda hedeflerin tutmas› için adetsel büyümeyi zorunlu k›l›yor. 2005 bizim için önemli kararlar›n arifesinde oldu¤umuz bir y›l. Bu nedenle üretim ve da¤›t›mda daha da büyümemiz gerekiyor.” dedi. Toplant› bitiminde tüm personelimiz eflleriyle birlikte Tafldevri Restaurant'da düzenledi¤imiz akflam yeme¤ine kat›ld›. Yemekte firmam›zda 5. çal›flma y›l›n› dolduran personelimize ve 2004 y›l›n›n en iyi performans›n› gösteren üç bölge müdürlü¤ümüze plaketlerinin verildi¤i bir tören düzenlendi. Gece, hareketli müzikler eflli¤inde, geç saatlere kadar sürdü. Üretim Personelimiz fiirket Yeme¤inde E¤lendi Çorlu'da dört üretim tesisimizde görevli personelimiz, 26 fiubat'ta yap›lan yemekte bir araya geldi. Burç Best Otel’de yap›lan yeme¤e eflleriyle birlikte kat›lan personelimizden beflinci çal›flma y›l›n› dolduran on kifliye, törenle plaketleri verildi. Yemek süresince nefleli müziklerle coflan personelimiz, gece geç saatlere kadar e¤lendi. sayfa 35 PUSULA GRUPTAN HABERLER / ODE “Art›k Yuvam Daha S›cak Projesi”ne Destek Olduk Elektrik ‹flleri Etüt ‹daresi, ‹ZODER ve Sosyal Hizmetler Çocuk Esirgeme Kurumu iflbirli¤inde, mevcut binalardaki enerji tasarrufu potansiyeli konusunda kamuoyunu bilinçlendirmek amac›yla Ankara 50. Y›l Yetifltirme Yurdu'na ›s› yal›t›m› uygulamas› yap›ld›. Ülkemizdeki enerji verimlili¤inin artt›r›lmas› çal›flmalar›na örnek teflkil edecek uygulaman›n, izleme süreci, Elektrik ‹flleri Etüt ‹daresi taraf›ndan yürütülüyor. Uygulaman›n ilk aflamas›nda ›s› ya- l›t›m› yap›lmadan önce binan›n tüketti¤i enerji miktar› ölçüldü. Böylece; bir binan›n ›s› yal›t›m› yap›lmadan önce ve ›s› yal›t›m› yap›ld›ktan sonra harcad›¤› enerji miktar› kamuoyuna somut olarak gösterilecek. Enerji verimlili¤ine yönelik yenileme çal›flmas› kapsam›nda yap›lan uygulamada kullan›lan malzemeler, aralar›nda ODE'nin de bulundu¤u ‹ZODER üyesi üretici firmalar taraf›ndan temin edildi. Projeye destek veren firmalara 17 fiubat 2005 tarihinde düzenlenen bir törenle teflekkür plaketi verildi. Enerji Verimlili¤i Haftas› etkinlikleri kapsam›nda Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarl›k Fakültesi Konferans Salonu'nda yap›lan törende firmam›za verilen plaketi, Ankara Bölge Müdürümüz Bülent Tezcan ald›. Çat› & Cephe 2005 ve ‹stanbul Yap› Fuar›na Kat›l›yoruz 24-27 Mart tarihleri aras›nda bu y›l ikinci kez düzenlenecek olan Çat› & Cephe Fuar›, CNR Fuar merkezinde gerçeklefltirilecek. Çat› Sanayici ve ‹fladamlar› Derne¤i ÇATIDER'in destekledi¤i ve çat›-cephe sektörünün gerçek anlamdaki ihtisas fuar› olarak nitelendirilen organizasyonda, çat›-cephe sistemlerinde tüm aray›fllara cevap verecek ürünler sergilenecek. Bu y›l yirmi sekizincisi düzenlenecek olan Uluslararas› ‹stanbul Yap› Fuar› ise 4-8 May›s tarihlerinde TÜYAP Beylikdüzü Fuar Merkezi'nde yap›lacak. Bu iki önemli sektörel fuar›n kat›l›mc›lar› aras›nda yer alan firmam›z da yap› yal›t›m›nda pazara sundu¤u yeni ürünlerini sergileyecek. Fuar Stand›m›za Sizleri de Bekliyoruz… Fuar Ad› Tarih Yer Stand No Çat› & Cephe Malzemeleri ve Teknolojileri Fuar› Yap› ‹stanbul Fuar› 24 - 27 Mart 2005 4 - 8 May›s 2005 CNR Fuar Merkezi TÜYAP Beylikdüzü 1.Hol E-02 3. Hol 36 sayfa GRUPTAN HABERLER / ODE PUSULA Membran Üretim Tesisimiz ve ODE Membran Ürünümüz ile 2004 Yal›t›m Baflar› Ödüllerine Aday Olduk Y al›t›m Dergisi taraf›ndan geçen y›l ilki düzenlenen, Yal›t›m Sektörü Baflar› Ödülleri'nin bu y›lki adaylar› belli oldu. “Y›l›n Yat›r›m›”, “Y›l›n Profesyoneli”, “Y›l›n Yeni Ürünü” ve “Y›l›n Yal›t›m Uygulamas›” kategorilerinde verilecek ödüllerin adaylar› aras›nda geçen y›l hizmete giren Membran üretim tesisi ve ODE Membran ürünüyle firmam›z da yer al›yor. Toplamda alt› aday›n bulundu¤u, Y›l›n Yat›r›m Adaylar› aras›nda yer alan Membran üretim tesisimiz, 6 bin m2 aç›k, 20 bin m2 kapal› alana sahip. 6 milyon $ yat›r›m de¤erindeki tesisimizin, y›ll›k üretim kapasitesi ise; 12 milyon metrekare. 2004 y›l›n›n Haziran ay›nda pazara sundu¤umuz ODE Membran ürünümüz de, Y›l›n Su Yal›t›m› Ürünü ödülüne aday gösterildi. Camtülü ve nonwoven polyester tafl›y›c›larla güçlendirilen, APP ve SBS katk›larla modifiye edilmifl bitümden üretilen ODE Membran ürünümüzün, Opal, Granat ve Rubin olmak üzere üç tipi bulunuyor. Polimer bitümün uzun ömür, tam su geçirmezlik ve farkl› iklim koflullar›nda kolay uygulan›rl›¤› tüm ürün tiplerinin ortak özelli¤i. 2004 Y›l› Yal›t›m Baflar› Ödülleri Yal›t›m Dergisi okurlar›yla, sektörü temsil eden firma temsilcilerinden ve akademisyenlerden oluflturulan Seçici Kurul'un oylar›yla, Nisan ay›nda sahiplerini bulacak. Y›l›n Yal›t›m Uygulamas› Adaylar› Aras›nda Bayimiz Çet Yal›t›m da Var Geçen Sene Ne Olmufltu? Yal›t›m sektörünün geliflmesi, kamuoyunun yal›t›m konusunda bilinçlendirilmesi ve yal›t›m sektörünün pazarlama iletiflimi çal›flmalar›na katk›da bulunmay› amaçlayan organizasyonda, geçen sene ödüle hak kazananlar Yap› ‹stanbul 2004 Fuar›'nda düzenlenen törende ilan edilmiflti. Firmam›z geçen sene de 2003 y›l›nda faaliyete bafllayan ODE Ductflex Esnek Hava Kanal› Üretim Tesisi ile Y›l›n Yat›r›m› ödülünü alm›flt›. Ankara bayilerimizden Çet Yal›t›m da, Eryaman Toplu Konut Projesi'nde yapt›¤› yal›t›m uygulamalar›yla Y›l›n Yal›t›m Uygulamas› ödülüne aday gösterildi. Bayimiz HaziranAral›k 2004 tarihleri aras›nda, 1660 konuta, toplamda 110 bin m2 ›s›, 44 bin m2 su yal›t›m uygulamas› yapt›. Bayimiz yapt›¤› uygulamalarda 4 cm ODE Is›pan MI ile ODE Membran OP 300 ve OP 400 ürünlerimizi kulland›. sayfa 37 PUSULA BASINDA / ODE Finans Dünyas› fiubat 2005 Türkiye’nin flartlar› girimflimcili¤in okulu “Baflar›; çal›flma, ilke takip, güven ve sab›r gerektirir” Hürriyet Gazetesi 38 sayfa 22 fiubat 2005 Baflar›lar›m›z Genç Giriflimcilere Örnek Olmaya Devam Ediyor Türkiye Genç ‹fladamlar› Derne¤i TÜG‹AD'›n katk›lar›yla haz›rlanan “Genç Giriflimcilerin Baflar› S›rlar›” isimli kitap Hayat Yay›nc›l›k kitaplar› aras›nda yay›mland›. Yeni nesil giriflimcilere örnek olmas› amac›yla, sektörlerinde Türkiye'nin önde gelen firma sahiplerinin ifl hayat›nda yaflad›klar› deneyimleri anlatt›klar› kitapta genel müdürümüz Orhan Turan ve ODE'nin baflar› öyküsü de yer ald›. Firmam›z›n ihracat konusunda son befl y›ll›k dönemde gösterdi¤i baflar›l› yükselifl de Yrd. Doç. Dr. Serdar Pirtini ve Yrd. Doç. Dr. Mehmet Melemen'in haz›rlad›¤› “‹hracat Uygulamalar› - Pazarlama Yönlü Bir Yaklafl›m” isimli kitapta anlat›lm›flt›. ‹NSAN KAYNAKLARI / ODE PUSULA Firmam›zda 5. Çal›flma Y›l›n› Dolduran Personelimiz Ad› - Soyad› Görevli Oldu¤u Bölüm Görevi Hakk› Atam Atilla Veli Ar›salan Hatice Mutlu Bedri Baykal Mehtap Dinçer Nadir Tafl Ramazan Gürel Ali Ekber Önal Cenk Tekin Okan Murat Ereno¤lu Serkan Demirsan Dilek Ertan Uygar Sonlu Eylem Asil Adem Akdo¤an Veli Yitük Levent Bozay› ODE K-Flex Üretim Tesisi ODE K-Flex Üretim Tesisi ODE K-Flex Üretim Tesisi ODE K-Flex Üretim Tesisi ODE K-Flex Üretim Tesisi ODE K-Flex Üretim Tesisi ODE K-Flex Üretim Tesisi Genel Müdürlük Pazarlama ‹stanbul Avrupa Bölge Müdürlü¤ü Bursa Bölge Müdürlü¤ü Pazarlama ‹hracat Ankara Bölge Müdürlü¤ü Membran Üretim Tesisi Membran Üretim Tesisi Polietilen Üretim Tesisi Hamurhane ‹flletme fiefi Vardiya Amiri Kalite Kontrol Personeli Üretim fiefi Üretim Plan. ve ‹th. ‹hr. fiefi Vardiya Amiri Üretim Personeli Muhasebe Personeli Ürün Grup Yöneticisi ‹st. Avr. Bölge Müdürü Bursa Bölge Müdürü Sat›fl Destek Sorumlusu ‹hracat Sorumlusu Sat›fl Destek Sorumlusu Üretim Personeli Üretim Personeli Üretim Personeli Arkadafllar›m›za bugüne kadarki özverili çal›flmalar› için teflekkür ediyor, birlikte daha uzun y›llar çal›flmay› diliyoruz. Aram›za Kat›lanlar Leyle¤in Getirdi¤i Ad› - Soyad› Görevli Oldu¤u Bölüm Görevi Bar›fl Erdo¤an Cem Çivici Elif Budak Enver Y›lmaz Hikmet Al›kl› Muammer Girgin Nazan Duyar Nurten ‹driso¤lu Tayfun Odabafl XPS Üretim Tesisi XPS Üretim Tesisi ‹hracat Genel Müdürlük XPS Üretim Tesisi Membran Üretim Tesisi ODE K-Flex Üretim Tesisi XPS Üretim Tesisi Samsun Bölge Müdürlü¤ü Sat›nalma Sorumlusu Üretim Personeli ‹hracat Operasyon Eleman› Bilgi ‹fllem Sorumlusu Üretim Planlama Sorumlusu Üretim Pesoneli Muhasebe Personeli Kalite Kontrol Sorumlusu Samsun Bölge Müdürü XPS üretim tesisi vardiya sorumlumuz Hasan Demir 1 Kas›m 2004 tarihinde baba oldu. Saliç-Hasan Demir çiftini kutluyor o¤ullar› Yi¤it ile birlikte güzel bir hayat geçirmelerini diliyoruz. Bursa Bölge müdürümüz Serkan Demirsan 18 Kas›m 2004 tarihinde ikinci kez baba oldu. Eylem- Serkan Demirsan çiftini kutluyor, k›zlar› Ekin ve minik o¤ullar› Özgür ile birlikte mutlu bir hayat diliyoruz. Aram›za kat›lan arkadafllar›m›za görevlerinde baflar›lar diliyoruz. Mutluluklar›m›z ‹zmir Bölge Müdürümüz Tolga Köse 12 fiubat 2005 tarihinde Canan Müderriso¤lu ile hayat›n› birlefltirdi. Tolga Canan Köse çiftini kutluyor, bir ömür boyu mutluluk diliyoruz. sayfa 39