Aylık Süreli Ücretsiz Özgür Yazılım Dergisi 201 2
Transkript
Aylık Süreli Ücretsiz Özgür Yazılım Dergisi 201 2
Aylık Süreli Ücretsiz Özgür Yazılım Dergisi 42 1 6.06 201 2 İçin dek iler Yıl: 3 Ö n e 23 Sayı 42 1 6 Haziran 201 2 Ç ı k a n l a r web: sudo.ubuntu-tr.net e-posta: sudo@ubuntu-tr.net viDrop LibreOffice - 5 Ubuntu 1 2.04/1 1 .1 0 için Güçlü bir Video ve DVD LibreOffice Writer'deki bir başka kullanışlı aracı 33 Dönüştürücü inceleyeceğiz. ffdiaporama 12 Resim ve Videolardan ffdiaporama ile Video Hazırlayacağız. 17 Bilgisayar ve Ağ Güvenliğine Genel Bakış Sistemde Bütünlük Denetim Uygulaması:Samhain Diğer Başlıklar Ubuntu -tr haberler 3 Gençlerin Gözünden Özgür Yazılım 8 SEO Eklentileri – 2 ( Friendly Images) 20 Gui Style/ Linux'ta Otomatik Bölüm Bağlama 26 Yanlış anlaşılanlar ya da Anlaşılamayanlar 28 Klavye Kısa Yolları 31 Inkscape/Logo tasarımı 36 En Güzel Masaüstü Yarışması 38 SUDO Dergisi, GNU/GPL lisansı ile dağıtılmaktadır. SUDO Dergi Tasarımında Tamamen "Özgür Yazılımlar" Kullanılmaktadır. E d i t ö r d e n Bir işi başarmış olduğunuzu bilmenin tatmini; kendi zamanınızın hakimi olmanın özgürlüğününün pırıltısı her daim içimizde... Bilgi ve deneyimi paylaştıkça çoğaldığına inanarak, sizlere hedeflediğimiz noktada bilgilerimizi aktarma çabası içerisinde yolumuza devam ediyor, her ay küçük iyileştirmelerle dergimiz "sudo 'ya" farklılıklar katıyoruz. Unutmamalıyız ki; yaptıklarımızı değiştirmediğimiz sürece elde edeceklerimiz değişmez! Dergi Ekibi: Aysel AKSU Ceren ÇALICI Semetey COŞKUN Elif SUNĞUR Çağrı EMER Tasarım Ekibi: Elif SUNĞUR Ahmet YATĞIN Keyifli ve özgür anlar sizlerle olsun ,esen kalın... ELİF SUNĞUR Kullanılan Programlar Scribus Gimp Inkscape U b u n t u - t r Ceren ÇALICI Güncelleyici" Olacak Bir LTS sürümü olan Ubuntu 1 2.04'e Oneiric Ocelot'tan sonra yeni özellikler eklenerek sürüm, kararlı ve hassas olarak tasarlanıp oluşturuldu. * Güncelleme detaylarının bulunduğu bölüm genişletilebilir ve daraltılabilir. Bölümü daraltma işlemi yapıldığında daha minimal bir görüntüye sahip olur. (Uygulama, hangi konumda bırakıldığını hatırlar. Yani, Yazılım Güncelleyici daraltılmış durumda kapatılırsa yeniden başlatıldığında yine daraltılmış bir pencere ile karşı karşıya kalırız.) Ubuntu 1 2.1 0, yani Ubuntu'nun şu anda geliştirilmekte olan sürümü, muhtemelen çeşitli uygulamalarda, yönergelerde, kullanıcı etkileşimlerinde "beklenmedik" değişiklikleri barındıracak. Güncelleme Yöneticisinin adının Quantal Quetzal'da "Yazılım Güncelleyici" olarak değiştirilmesi gibi. İşte bu söz konusu isme taze bir bakış: * Tıklanabilir butonlar, farkılıkları korunarak pencerenin en alt bölümüne alındı. ("Ayarlar", sol tarafta; "Kontrol et/Kapat/Yükle" ise grup hâlinde sağ tarafta yerini aldı.) Grive: Özgür Bir Bulut Depolama İstemcisi Olan Google Drive Linux'taki Yerini Aldı Uzun bir bekleyişin ardından Google Drive duyurulduktan sonra elimizde sadece Windows ve OSX için istemcileri bulunuyordu. Her zamanki gibi Linux sona bırakılmıştı. Google'den Linux istemcisinin de geleceğine dair haberler alıyorduk; ama beklemek neden? Nihayet Google'nin bulut depolama istemcisi olan Grive, üçüncü parti yazılımlar arasındaki yerini aldı ve oldukça hoş görünüyor. Hepimiz biliyoruz ki kendini Linux'a adamış insanların iki ayrı sözcüğü söyleyecek zamanı yoktur. Bu yüzden de Google Drive, Grive'ye çevrilmiş herhâlde. Uygulama hâlâ kullanıcılar için erken aşamalarda. Bazı özelliklerinde eksiklikler göze çarpıyor, senkronizasyon gibi. Bunun yerine sizin yüklediğiniz ya da indirdiğiniz belgeleri elle yenilemeniz gerekiyor. Geliştirme süreci hızla ilerliyor; hatta dosya yüklenebilme özelliği yeni eklendi. Grive uygulaması Ubuntu 1 1 .1 0 ve sonrası için depolardan eklenebilir. Eğer biraz kurcalamak isterseniz kaynak kodu da Github'da yer alıyor. Kurulum aşaması ise biraz komut satırı kullanmayı gerektiriyor ki bu da Linuz kullanıcıları için zaten bir problem değil. Kurulumdan sonra bir Grive dizini oluşturmanız ve o dizinden Google Drive hesabınıza erişim izni vermeniz gerekiyor. Uçbirim'e gireceğiniz "grive - a" komutunun size vereceği bağlantı adresini web tarayıcınıza girmelisiniz. Bu sayede sayfa, Grive'ye giriş izninizi verecek olan, tekrar gidip Uçbirim'e yapıştırmanız gereken bir komut sunacak. 4 içindekiler Güncelleme Yöneticisinin Adı, Ubuntu 12.10'da "Yazılım H a b e r Ceren ÇALICI U b u n t u - t r Firefox ayrıca yeni bir "güncel sekmeler" özelliği barındırıyor. Tüm bu işleri tamamladıktan sonra, tek yapmanız gereken Google Drive dosyalarınızı yenilemek ve Uçbirim'den Grive'yi başlatmak. Peki Grive, Google'nin resmi masaüstü çözümleri gibi kullanışlı mı? Hayır; ama siz, kullanımı kolay olduğu için Linux'u seçmediniz. Arka arkaya açılan iki sekme yüklenirken Firefox, her bir sekmede yer alan arkaplan içeriğini yüklemez. Fakat eğer bu özelliği kapatırsanız, böyle bir durum da yaşamazsınız. Bu özelliğin amacı ise tarayıcının sayfa yükleme hızını artırmak. İndirme Firefox 13'e Hızlı Erişim ve Yeni Anasayfa Eklendi Yeni hızlı erişim özelliği, Firefox'un son kararlı sürümüne eklendi. Kullanıcılar sürüm yükselterek bu yeniliğe kavuşabilirler. Güncelleme ile Firefox 1 3'te ayrıca Firefox seçeneklerini, yer imlerini ve ayarlarını içeren yeni bir başlangıç sayfası da kullanıcıları bekliyor. Gerçekten Görülebilir Değişiklikler Mozilla'nın Firefox için sunduğu "hızlı duyuru programı" (Her 6 haftada bir yenilenir.) ile Firefox'taki her değişikliği görebilir ve Firefox'u diğer tarayıcılarla karşılaştırabilirsiniz. Dikkate Değer Yeni Özellikler Ana sayfa, ekranın en altında Firefox'a özel indirilenler, yer imleri, ayarlar gibi hızlı başlatıcılar için kolay erişim sağlıyor. H a b e r Açılan her yeni sekmede yeni Firefox "hızlı erişim"i görebilirsiniz. "Hızlı erişim"e eklenen sayfalar en çok ziyaret edilen sayfalardır; fakat silerek ya da sıraya dizerek bu sayfaları yeniden düzenleyebilirisiniz. Eğer bir Ubuntu kullanıcısıysanız bu sürümü elde etmek için özel bir şey yapmanıza gerek yok: Önümüzdeki günlerde Güncelleme Yöneticisi'nden yapacağınız bir güncelleme ile bu sürümü edinebilirsiniz. Eğer güncellemeleri beklemek istemiyorsanız şuradan indirebilirsiniz: mozilla.org/en-US/firefox/new/ Rhythmbox 2.9.7, Kullanıcı Arayüzü Değişiklikleri ve Podcast Geliştirmeleri ile Ubuntu 12.10'daki Yerini Aldı Daha önceki LTS sürümlerinde olduğu gibi Ubuntu 1 2.04'te de Rhythmbox, varsayılan müzik oynatıcı olarak geldi. Aynı zamanda bazı "tatminsiz" kullanıcıların bile tercihleri Banshee'den Rhythmbox'a kaydı. "Eski" hataları ve kararlılık problemleri ile Rhythmbox, oldukça hafif bir uygulama olmasının yanında, çeşitli Ubuntu sürümlerinde de özellikle kullanıcı arayüzü nedeniyle şikâyet alıyordu. Tüm bu eksiklikleriyle birlikte yeni sürümlerde yeni görsel eklemeler, geliştirmeler yer aldı. 5 U b u n t u - t r yapabilirsiniz. CEO'su ile üzerinde çalıştıkları yeni ürünler hakkında sohbet etme fırsatı bulmuştum. Daha sonra da bu ürünlerden birini denemem önerildi: Lemur Ultra. Ceren ÇALICI Rhythmbox 2.9.7 kullanıcı arayüzündeki göreceli olarak büyük değişiklikleriyle Ubuntu 1 2.1 0'daki yerini aldı. H a b e r Dizüstü bilgisayarlar için en uygun fiyatları sunan System76'nın web sitesinde Lemur Ultra, 689$ ederiyle satışta. Bak ve Hisset System76'dan ‘Lemur Ultra’ Ubuntu Laptop * Araç çubuğu, şimdi daha az yer yaplıyor ve yazı destekli kontrol simgeleri ile tamamen yenilenmiş durumda. Araç çubuğunun boyutundaki değişiklik kullanıcıda bütünlük hissi uyandırıyor. * Albüm kapakları şimdi, varsayılan olarak, kontrol simgelerinin yanında görünüyor. Ayrıca fareyi üzerine getirdiğinizde siyah bir çerçeve ile kolayca okunabilir bir önizleme özelliği de barındırıyor. * Geçen süreyi göstermeye yarayan işlem çubuğu, daha az yer kaplayacak şekilde araç çubuğu üzrerinde yeniden konumlandırıldı. (Tıklayarak şarkıların zamanını görebilirsiniz.) * Podcast'lere de büyük bir işlevsellik kazandırıldı. Şöyle ki Rhythmbox, varsayılan olarak, iTunes Store ve Miroguide'de podcast arama seçeneği sunuyor. Aynı veya farklı sayfalarda podcast'e giriş Lemur Ultra; mat gri renkli, 1 4.1 '' ekranlı ve Lemur Ultra'nın fiyat aralığındaki diğer ürünler gibi ana gövdesi plastikten yapılmış bir dizüstü bilgisayar. İmleçsüreri ise gövdenin bir parçasıymış hissini uyandıracak kadar başarılı bir şekilde bütünleştirilmiş. İşletim sistemi olarak sadece Ubuntu'nun yer aldığı dizüstü bilgisayarlardan en çok bilineni System76'dır. Ubuntu Geliştirici Zirvesi süresince System76'nın Lemur Ultra'nın bir tarafında kulaklık ve mikrofon girişi, USB 2.0 kapısı ve DVD Yazıcı bulacaksınız. Diğer tarafında ise SD kart okuyucu, üç adet USB 3.0 kapısı, Ethernet ve HDMI girişlerini göreceksiniz. 6 U b u n t u - t r H a b e r Ceren ÇALICI 720p HD görüntü ile renk ve video kalitesi üst düzeyde diyebiliriz. 1 4.1 '' ekran, sevdiğiniz bir TV programını izlemek ya da Google+'ta gezinmek için yeterli. İmleçsürer ve Klavye İmleçsürerde kaydırma işlemi oldukça kolay. İki parmak ile yatay ve dikey kaydırma, GIMP gibi uygulamalarda kolaylık sağlıyor. System76'nın klavyesi, iyi bir tuş yerleşime ve beklediğimden daha geniş tuşlara sahip. Bunun dışında klavyede bir olağandışılık yok. Açıkçası ben sadece Ubuntu'ya özel bazı işlevleri yerine getiren tuşların olmamasını bir eksiklik olarak gördüm. Ses ve Görüntü Lemur Ultra, kaliteli bir bilgisayardan bekleyebileceğiniz bir ses ve görüntü kalitesi sunuyor. Son olarak dahili 1 .3MP kameranın görüntüsü de Skype ve Google+ üzerinde görüşme yapmak için oldukça uygun. Lemur Ultra'da hoparlörler bilgisayarın altında yer alıyor. Ses kalitesi çok iyi. Sesin kalitesi bir dizüstü bilgisayardan beklediğinizden daha canlı ve net. Performans Bu modelde System76, Lemur'u i5 Core (4x Intel(R) Core(TM) i5-2520M CPU @ 2.50GHz) ile güçlendirmeyi seçmiş. Ayrıca modelde iki tane 4GB DD3 Kingston HyperX hafıza kartı yer almakta. Lemur Ultra, Intel 40GB SSD ile daha da etkili hâle getirilmiş. Tüm bunlardan yola çıkarak Lemur Ultra'nın bir dizüstü bilgisayara göre oldukça üst düzey bir performansa sahip olduğunu söyeleyebiliriz. Ubuntu üzerinde birçok işinizi rahatlıkla halledebilirsiniz. Çoklu görevleri yerine getirme ya da video düzenleme Lemur'da çocuk oyuncağı. Ağ Lemur Ultra, size evinizden veya ofisinizde ağa yüksek hızda bağlanmanızı sağlayan Intel Centrino 802.1 1 bgn adaptör barındırır. Özet Lemur Ultra'nın incelemesinden sonra şunu söyleyebiliriz ki bu bilgisayar; üst düzey performansa, ortalama bir görünüşe ve mükemmel bir fiyata sahip. Canonical tarafından Ubuntu ile çalışabileceği sertifikalanmış bilgisayarlar da dahil, Ubuntu'yla bu denli kusursuz uyumluluğu yakalamış bir donanıma sahip. Bence, Ubuntu kullanıcıları için bu fiyatta, bu derece yüksek performans ve kalitede bir makine bulmak oldukça zorken System76, kesinlikle en iyi donanımı sunuyor.Şunu unutmayın: System76, dizüstü bilgisayarlar için sizin bireysel ihtiyaçlarınıza göre oldukça fazla özelleştirme seçeneği sunuyor. Dolayısıyla bilgisayarların fiyatı da yapılandırmaya göre değişiyor. 7 Gazi Üniversitesi BÖTE 4. Sınıf öğrencisidir. Programlamaya ilgi duyan ve bu alanda kendini geliştiren Tuğçe'ye “Özgür Yazılım Nedir?” sorusunu sorduk. Tuğçe , bize şu cevabı verdi: Özgür yazılım, açık, yani paylaşımlı kodlu yazılımlardır. Adı üzerinde, oluşturduğumuz bir programı kendimizce yorumlayabileceğimiz bir platformun oluşturulması, özgür yazılımı oluşturur. Kısaca söylemek gerekirse, hiç kimsenin baskısı altında kalmadan kendi yazılımımzıı oluşturmak da diyebiliriz özgür yazılıma. Özhan BAYRAM, Orta Doğu Teknik Üniversitesi BÖTE 4. sınıf öğrencisidir. Yine programlamaya ilgi duyan bir arkadaşımız olan Özhan'a “Özgür yazılım nedir? Özgür yazılım Türkiye'de nasıl geliştirilebilir?” sorusunu sorduk. İşte Uğur HASAR, Ankara Üniversitesi BÖTE öğrencisidir. Uğur ile Ulusal BÖTE Konseyi aracılığı ile tanıştık ve Ankara Üniversitesi'nin önde gelen öğrencilerinden olduğu kanaatine vardım. İşte Uğur'un “Özgür yazılım nedir? “ sorusuna verdii cevap: Bana göre özgür yazılım 4 duvar arasından çıkış yoludur. Herhangi bir kısıtlamaya takılmadan, yazılım geliştirme ve kullanma ortamıdır. Özgür yazılım denildiğinde aklıma bunlar geliyor ama şunuda söyleyebilirim ki özgür yazılımcıların çoğu vizyonu geniş insanlardır. Çünkü hayal güçlerini sınırlayacak bir durum yoktur ortada. Ahmet İŞCAN, Anadolu Üniversitesi BÖTE 4. sınıf öğrencisidir. Veri tabanı alanı ile yakından ilgilenen Ahmet de sorumuza cevap verdi: Açık kaynak diye bildiğim türde yazılımlardır özgür yazılımlar. Yani bir programı sadece çalıştırmak değil de geliştirmek ve dağıtmak gibi ek haklara da sahip olduğumuz yazılımlardır. Türkiye'de özgür yazılımı, destek olarak, bu tür projelerin kullanımı yaygınlaştırılarak artırılabilir. Örneğin pardus geliştiriliyor fakat benim fikrime göre şu an yeteri kadar değil. Burada devletin de destek olması gerekiyor. Büyük firmalar da aynı şekilde destek olabilirler. Mesela Turkcell gibi bir firma işletim sistemi olarak komple pardusa geçse diğer firmalara örnek olmaz mı? Bu tür büyük şirketler altyapıyı bahane edip kurtuluyorlar bu sorudan. Kendi bölümlerimizde de açık kaynağı özendirebilecek kalitede seçmeli dersler verilebilir. Türkiye'de çoğu yazılımcı, üniversitelerin ilgili bölümlerinde okuyan yada o bölümlerden mezun olan insanlardır. Ömer AVCI, ODTÜ BÖTE 3. sınıf öğrencilerindendir. Programlama ile ilgilinen Ömer, hayatının ileriki dönemlerinde oyun programlamak, simulasyonlar yapmak istiyor. Ömer ise sorumuzu şu şekilde cevaplıyor: Özgür yazılım, tam olarak kullanıcısına istediğini verebilen; veremediğinde de kullanıcısının kendi istekleri doğrultusunda düzeltmesine olanak sağlayan açık kaynak kodlu çok harika bir şeydir. Türkiye'de bunu geliştirebilmek için maddi çıkarlarını göz önüne almadan yazılım işi yapan kişilerin sayısının artması ve bu işi yapanların da birbiri arasında şiddetli rekabet değil, destekleşmede bulunması gerekir. Çiğdem YALÇIN, Gazi Üniversitesi BÖTE 3. sınıf öğrencilerindendir. Çiğdem ile dershane yıllarından tanışıyoruz. Bu röportajımda da arkadaşıma yer vermek istedim. Bakalım Çiğdem bize neler söylemiş: Özgür yazılım, ücretsiz olara dağıtılan programlara denilmektedir. Programların erişimini kolaylaştırarak Türkiye'de özgür yazılım geliştirilebilir. Bu programlar dikkat çekici görseller ile birlikte kullanılırsa, daha etkin bir şekilde gelişim gözlenebilir. içindekiler Tuçe ATAK, cevabımız: Özgür yazılım denildiğinde aklıma gelen şey, yazılımın ücretsiz olduğu ve bu yazılımı istediğim gibi kullanabilecimdir. Türkiye'de, özgür yazılımı daha ileriye götürmek için büyük sanayi kuruluşlarının bu tür yazılımları yazan kişi veya firmalara gerekli desteği vermeleri gerekir. özg ü rlü ğ ü n sı n ı rla rı n ı SEN beli rle! SUDO’dan tüm okurlarımıza selam ederek başlıyorum bu ayki röportajımıza. Bu ay, her zamankinden farklı bir tarzda röportaj hazırladık sizler için. Türkiye’nin farklı üniversitelerinde okuyan Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü okuyan arkadaşlarımıza özgür yazılımı ve Türkiye’deki yerinden konuştuk. BÖTE, ders içerikleri açısından özgür yazılım kullanmaya çok müsaade etmeyen bir bölüm durumundadır. Hem ders içerikleri olarak, hem bölüm projeleri olarak özgür yazılımdan bu kadar uzak bir bölümde okuyan arkadaşlarımızdan ÖZGÜR YAZILIM konusunda çok güzel yorumlar aldık. Bakalım BÖTE öğrencileri özgür yazılım hakkında neler söylemişler? özg ü rlü ğ ü n sı n ı rla rı n ı SEN beli rle! Aysel AKSU Gençlerin Gözünden Özgür Yazılım 9 Gençlerin Gözünden Özgür Yazılım Bilişimden ücretsiz faydalanmaktır özgür yazılım. Bilişim sektöründe insanların kar amacı gütmeden birbirleriyle bilgilerini paylaşması demektir. Devlet sözde olsa bile en çok yatırımı eğitime yaptığına göre yatırımda kazanmak için özgür yazılım tercih edilmedir . Ayrıca özgür yazılım sayesinde tüketen, hazıra alışan bilişimciler yerine üreten bilişimciler yetiştirilebilir. Öncelikle Microsoft ile yapılan anlaşmalar iptal edilmelidir. Üniversiteler özgür yazılım seminerlerini sıklaştırmalı ve faydalanılabilecek takvime koymalılardır. özg ü rlü ğ ü n sı n ı rla rı n ı SEN beli rle! Aysel AKSU Mustafa Kemal Üniversitesi BÖTE 4. sınıf öğrencilerindendir. Ramazan ile de BÖTE Kurultayı başvuruları sürecinde tanıştık. Ramazan sorumuza şu şekilde cevap verdi: Mustafa DEMİR, kendini web alanında geliştirmeye çalışan Çanakkale Üniversitesi BÖTE 3. sınıf öğrencilerindendir. Sorumuza Mustafa şu şekilde cevap veriyor: Özgür yazılım benim için bir programı istediğim şekilde şekillendirebilmemdir. Örneğin bir web sitesi yapacağım; sitemi yaparken ücretsiz olarak kaynaklardan yararlanabiliyor olmam gerekir. Örneğin bir Flash programın kaynak kodunu göremiyor, onun üzerinde düzenlemeler yapamıyoruz. Bu programların kodlarını alabilmemiz ve üzerine birşeyler katarak bilişim dünyasında ilerlemeler yapabilsek çok daha iyi olurdu. Mahmut Berat IMDAT, ODTÜ BÖTE 2. sınıf öğrencilerindendir. Bölümümüze bu sene gelen öğrencilerden olan Mustafa ile BÖTE Kurultayı süresinde tanıştık. Mahmut soruma bakın nasıl cevap verdi? Kullanımında ve dağıtımında bir kısıtlama getirilmemiş yazlımlara denir özgür yazılım. Açık kaynaklı işletim sistemleri de buna dahildir. Sistemin içindeki tüm kodları görebilirsek hakimiyet bizde olur ve üzerinde değişiklik yapabilriz. Bu da bilişimin gelişimi için önemli bir etkendir. Özellikle devlet dairelerinde de kullanılmalı özgür yazılımlar. Devletin özel bilgilerinin daha güvenli yerlerde saklanmasını sağlayacak en önemli etkendir özgür ve ulusal yazılımlar. Buraya kadar BÖTE öğrencilerinden yorumlar aldık, sevgili okurlarımzı. Şimdi bölümümüzden mezun olmuş iki hocamızın fikirleriniz sunuyorum sizlere. Neden bu yazıda hocalarımıza yer verdiğimi soracak olur iseniz, BÖTE'den yeni mezun olmuş ve BÖTE'nin olanaklarını tam anlamıyla bilen iki hocamız olmalarındandır onlara yer vermem. Başlığa da uygun olduğunu düşünüyorum :) Gökay BATMAZ, ODTÜ BÖTE Araştırma Görevlilerindendir. Programlama alanında kendini fazlası ile geliştiren hocamız, C++ dersimize girdi bu dönem. Aynı zamanda ODTÜ Bilişim Sistemleri Bölümünde yüksek lisans yapan Gökay hocamız sorumu şu şekilde cevapladı: Özgür yazılım, klasikleşmiş yazılımın aksine kullanıcısına birçok avantajı da beraberinde getiren, günden güne kullanım alanında bir artışın söz konusu olduğu yazılım türüdür. Bu yazılım türü kullanıcısına çalıştırma, kopyalama, dağıtma, inceleme, değiştirme ve geliştirme olanaklarını beraberinde sunar. Örnek olarak, Linux işletim sistemi en bilindik özgür yazılımlardan biridir. Özgür yazılıma hem mesleki hem de eğitim tabanından baktığımda aklıma ilk olarak bu ürünlerin ücretsiz olarak sunulması gelmektedir. Öğrencilik yıllarımda ders hocalarının bizlere yetkinlik sağlamak amaçlı kullandırdıkları bazı yazılım ve program türleri vardı. Bunlara en bilindik örnek “Moodle” verilebilir çünkü eğitim için güzel bir platformu öğretmenlere ve eğiticilere ücretsiz olarak sunmaktadır. Bunlar dışında Fedora, Gimp ve bir çok programdan yararlandığımızı hatırlamaktayım. Özgür yazılımın ilk başta da söylediğim gibi herkese avantajı dokunmaktadır. Eminim herkes biraz araştırma ile kendisine uygun bu çeşit yazılımlara kolayca ulaşabilir. Tayfun AKÇAY, yine ODTÜ BÖTE mezunlarındandır. Şu HP de teknoloji danışmanlığı yapan Tayfun hocamız, hem resmi kuruluşlarda hem de özel sektörde adından sıkça bahsettiren genç hocalarımızdandır. Kendini birçok farklı alanda geliştiren hocamızın sorumuza eleştirel bir bakış açısı ile cevap veriyor: Özgür yazılım, kullanan kişiye yazılım üzerinde her türlü hakkı verir. Kullanıcı, yazılımı dağıtabilir, kopyalayabilir ya da üzerinde değişiklik yapabilir. Yazılımı daha iyi bir konuma getirmek ya da her tür ortama adapte edebilmek için geliştirmelerde bulunabilir. Ücretsizdir. Prensip olarak da kaynak kodunun açık olması ve yeniden yapılan değişikliklerden sonra da aynı vizyon ile ücretsiz olarak tüm kullanıcılara sunulması ilkesine dayanır. Kullanıcılar tüm haklarına sahip olduğu için de içindekiler UÇAR, özg ü rlü ğ ü n sı n ı rla rı n ı SEN beli rle! Ramazan 10 'Super' tuşuna bastıktan sonra açılan Ana Seçke'nin farklı mercekleri mevcut. Bu mercekler ile dosyalara, videolara ve şarkılara hızlıca göz atabiliyoruz. sistemi olarak karşımızda. Uygulamalarda ise kısayolları, ipuçlarını, önemli özellikleri bir tuş yardımıyla ya da kendiğilinden karşımıza getirip unutmamamızı sağlar bu hatırlatıcılar. daemon (arthizmet) : Antik Yunan'da insanlarla tanrılar arası bir doğaüstü canlı diye geçiyor. Yarı insan, yarı tanrı. Bilgisayarda ise artalanda çalışan, ihtiyaç duyulduğunda kullanılan bir hizmet. Artalan hizmetini arthizmet olarak kısaltıp kullanabiliriz. thumbnail (öngörüntü) : Fotoğrafların, resimlerin, videoların genellikle dizin içinde bu dosyaları simgelemek için gösterilen küçük görüntüler. link (bağlantı) : Bağlantı çevirisi doğru ancak 'link' kelimesi dilimizdeki okunuşuyla yazılışı aynı olduğu için (yanlış olsa da) kullanılıyor. transparency-opacity (saydamlık-donukluk) : 'Transparan' ya da 'şeffaflık' gibi kelimeler yerine 'saydamlık' karşılığını kullanmak daha doğru. 'Donukluk' ise saydamlığı tersine çevirdiğimizde gerçekleşiyor. Örneğin uygulamalarda bir alanın renk belirginliğini değiştirmek istediğimizde saydamlık ya da donukluk yüzdeleri karşımıza çıkar. level (düzey) : 'Seviye' çevirisi de anlamı karşılıyor fakat 'düzey' kelimesinin köken bakımından kullanımı daha doğru. Hasan YILMAZ lens (mercek) : Unity'de KELİMELER özg ü rlü ğ ü n sı n ı rla rı n ı SEN beli rle! delay (gecikme) : Ekran görüntü yakalama uygulamasındaki gibi belirli bir süre sonra eylemin gerçekleşmesi durumunda 'gecikme' ayarı yapılır. mnemonics (hatırlatıcı, anımsatıcı) : Genel kullanımda anımsama yöntemi ya da hafıza geliştirme içindekiler özgürdür. Türkiye'de ise özgür yazılım kavramı farklı olarak algılanmaktadır. Sadece ücretsiz olarak yazılımdan yararlanma, kopyalama ve dağıtma çok iyi bir şekilde işlerken; kullanılan yazılımlara katkı sağlamada başarılı olunamamaktadır. Yine özgün fikirler ile açık kaynak kodlu yazılım üretilmemektedir. Hatta bu konunun savunucuları dahi özgür yazılıma arzu edilen katkıya vermemekte; dolayısı ile de bu yazılımların istenen düzeyde yaygınlaşmasının ve geliştirilmesinin önüne geçilmektedir. Bu yüzden Türkiye'de özgür yazılımdan söz ederken; dernekleşmenin ve gruplaşmanın ötesinde yeterli olamadığımız sorgulamamız gereken bir gerçektir. özg ü rlü ğ ü n sı n ı rla rı n ı SEN beli rle! Aysel AKSU Gençlerin Gözünden Özgür Yazılım 11 Sistemde Bütünlük Denetim Uygulaması:SAMHAİN Güvenlik için, “Nereye kadar?” önemli bir sorudur. Çünkü bu işin sonu paranoyaya bağlanabilir. Sistemimiz ne kadar fazla güvenli ise bir o kadar kısıtlı olacaktır, bu yüzden ileride anlatacağımız araçların hangilerini kullanacağınıza gerekliliği doğrultusunda siz karar vereceksiniz. Bana lazım mı? Kime lazım değil ki? Elektronik Posta şifrelerinizin, sosyal ağ şifrelerinizin çalınmasını istemiyorsanız, sizin bilgisayarınızın sizden habersiz sağa sola saldırı yapmasını istemiyorsanız, özel dosya ve dokümanlarınızın başkalarının eline geçmesini istemiyorsanız evet size de lazım. Daha büyük ağlarda ise bu durum zorunluluktur. Sadece dışarıdan içeriye gelecek tehditler için değil, içeriden dışarıya giden tehditlerden de siz sorumlusunuz. Güvenlik konusunun sadece bilgisayarınıza gelecek bir saldırı olmadığını, daha birçok güvenlik açığının sorun olabileceğini aşağıdaki örnekle belirtmek isterim. Güzel Türkiye'min Bodrum kıyılarında başımdan geçen bir olayı aktarmak istiyorum. Bu olay kayıt (log) tutmanın önemini vurgulayacaktır (Sistem yöneticisi arkadaşlara sesleniyorum ) X firmasında çalışan bir şahıs, aynı firmada beraber çalıştığı X kişisi için sosyal ağlarda bir hesap oluşturup telefon bilgilerini verir (şirket bilgisayarından), bu doğrultuda X kişiye rahatsızlık veren telefonlardan, sosyal bir ortamda kişisel bilgilerinin bulunduğunu öğrenir ve savcılığa suç duyurusunda bulunur. Sonuç belli, siyah minibüsten inen, siyah takım elbiseli amcalar duruma el koymaya gelir. Siz aksini gösterene kadar suçlu olan sosyal ağa kaydın yapıldığı IP adresinin sahibidir. Bu şirkette Bilgi Teknolojileri Yöneticisi olarak görev yapıyorsanız, size iletilen tarihte ilgili hedefe girişi yapan kullanıcıyı tespit etmelisiniz, eğer bu düzende bir kayıt (log) tutmuyorsanız durum pek iç açıcı olmayacaktır. Yukarıdaki örnek ile çok basit bir olayın başımıza ne işler açabileceğini anlatmak istedim. Evet, güvenlik bana da lazım diyen arkadaşlar için devam ediyoruz . Kısaca dikkat edilmesi gerekenler Başta da belirttiğimiz gibi zayıf halka hep insan olduğu için, ne kadar güvenlik önlemi alırsanız alın eğer dikkatli davranmazsanız bu önlemler önem teşkil etmeyecektir. Bilgisayarınıza kurulmuş bir yazılım, kontrolsüz olarak sizden habersiz işler çevirebilir. Bunları en aza indirmek için, tanımadığınız kişilerden gelen elektronik postaları açmayınız, sohbet ettiğiniz kişiler ile dosya paylaşırken dikkatli olunuz, mümkünse tanımadığınız kişilerin gönderdiği dosyaları almayınız/kabul etmeyiniz. İçinde ne olduğunu bilmediğiniz o içindekiler Öncelikle anlamamız gereken, her zaman en 'zayıf' halkanın insan olduğudur. Fiziksel açıdan 'zayıf' olmak kulağa hoş gelse de bu durumda pek hoş karşılanmıyor. Bu yüzden daha bu konuya başlamadan sisteminizin (Linux ev kullanıcısı ya da sistem yöneticisi) güçlü şifreler ile oluşturulduğunu, bu şifreleri kimseyle paylaşmadığınızı ve bilgisayarınızın fiziksel olarak güvenli bir yerde olduğunu varsayıyorum. Bu güvenlik dediğimiz şey nereye kadar? Bana lazım mı? özg ü rlü ğ ü n sı n ı rla rı n ı SEN beli rle! Bu ilk harflerle “Güvenlik” konusunda seri oluşturacak bir yazının temelini atmış bulunuyoruz. Amacımız, güvenlik konusuna değinip önemini irdelemek ve bu yolda bize yardımcı olacak araçlar hakkında bilgi vermek olacak. Okuyacaklarınız asla sisteminizi %1 00 güvenli yapmayacaktır, imkânsızı başarmak gibi bir gayemiz yok. :) Fakat, kesinlikle bu yolda size ışık tutacaktır. Belirli zaman aralıkları ile sizlerle paylaşacağımız bu seri, şifre güvenliği ve kırılma noktası testlerini, şifre kırmak için kullanılan programları, bütünlük denetimini, saldırı engelleme sistemlerini, paket koklayıcılarını ve daha birçok güvenlik konusunu ele alacak. İleride kendi ağımıza fiziksel olarak bir saldırgan konumlandırıp (bu biziz), paket koklayıcılarla ağ trafiğinden geçen dosyalara bakacağız ve o adrese teslim giden dosyada değişiklik yapmaya çalışacağız. Fakat sizinle beraber yapacağımız kendi ağımızdaki gidip gelen şifreli paketler sayesinde bir saldırganın üzüntülü dakikalarına tanık olacağız. özg ü rlü ğ ü n sı n ı rla rı n ı SEN beli rle! Deniz Özibrişim Bilgisayar ve Ağ Güvenliğine Genel Bakış/SİSTEMDE BÜTÜNLÜK DENETİM UYGULAMASI: SAMHAİN 13 Bilgisayar ve Ağ Güvenliğine Genel Bakış/SİSTEMDE BÜTÜNLÜK DENETİM UYGULAMASI: SAMHAİN olan sistem açığı ya da saldırganın yarattığı bir açık varsa zaten dosyada kurulumdan önce değişiklik yapıldığı için bunu algılamayacaktır. Ctrl+Alt+t tuş kombinasyonu ile Uçbirim penceremizi açıyoruz ve aşağıdaki komutu yazıyoruz, komutu yürütmek için yönetici şifremizi istiyor, şifremizi yazıp kuruluma devam ediyoruz. Samhain kurulduktan sonra sistemi haritalar, imaj alır, bir bakış atar ya da resmini çeker diyebiliriz. :) Bu dosyaları md5 ile işaretler ve bir dahaki çalıştırmanızda karşılaştırma yaparak bütünlük denetimi yapar. Temiz bir sistem kurulumu yaptıktan sonra önemsediğimiz araçların başında Samhain, Tripwire gibi araçlar geliyor. Samhain bütünlük denetlemesi yapan bir programdır; ama işin bütün esprisi, mutlaka ve mutlaka temiz bir sisteme, mümkünse daha yeni kurulmuş ve hiç İnternet'e bağlanmamış bir sisteme kurulmasıdır. Yapısı gereği sonradan yapılan değişiklikleri gösterdiği için, kurulduğu sırada var Sistemin herhangi bir açığınından faydalanan saldırgan eğer sisteme sızarsa büyük ihtimalle ilerleyen zamanlarda daha rahat sisteme girip çıkmak için bir arka kapı (Backdoor) bırakacaktır. Eğer saldırganın değiştirdiği bir dosya var ise, sistem dosyasında değişiklik yapıldığını görürsünüz. Programın veritabanının kurcalanmaması adına taşınabilir disk ya da başka bir ortamda tutmak daha mantıklı olabilir. Böylece sistemin ilk hâlinin değiştirilmeden durduğuna emin olursunuz. Samhain ayrıca dosya sistemi için “SUID check”, “login” kontrol için “login check” ve “kernel rootkit”ler için de kontrol yapabilir. Bunları isteğe bağlı olarak aktif hâle nasıl getirdiğimizi yazımızın devamında göreceğiz. özg ü rlü ğ ü n sı n ı rla rı n ı SEN beli rle! Samhain (Tripwire ve benzer programlar aldıkları imajları veritabanına yazar. İlk yazdığı bilginin değişmemesini garantilemek için, taşınabilir disk ya da başka bir ortamda muhafaza edip kontrol sırasında takıp kullanmak daha güvenli olacaktır.) Samhain Kurulumu #sudo apt- get install samhain Bilgi almak için, #man samhain #samhain - - help komutlarını kullanabilirsiniz. Samhain yapılandırma dosyası /etc/samhain/ altında, “samhainrc” dosyasıdır. Dediğimiz gibi SuidCheck vb. özellikleri için dosyayı kendimize göre düzenlememiz gerekiyor. İstediğiniz herhangi bir editörle dosyayı açabilirsiniz. #gksu gedit /etc/samhain/samhainrc Uçbirimden devam eden arkadaşlar aynı dosyayı “vi” ya da “nano” ile açıp gerekli değişiklikleri yapabilirler. içindekiler Araçlar özg ü rlü ğ ü n sı n ı rla rı n ı SEN beli rle! Deniz Özibrişim dosyalar, sorun çıkaracak afacan kodlarla dolu olabilir. 14 # SuidCheckFps = 0 ## Switch on # SuidCheckActive = yes ## Interval for check (seconds) # SuidCheckInterval = 7200 ## Alternative: crontab- like schedule # # SuidCheckSchedule = NULL ## Directory to exclude # # SuidCheckExclude = NULL ## Limit on files per second (0 == no limit) # ## Alternative: yield after every file # # SuidCheckYield = no ## Severity # SeverityKernel = crit ## Severity of a detection # SeveritySuidCheck = crit [SuidCheck] , SuidCheckActive gibi satırların başındaki # işaretini kaldırdığınız zaman aktif olacaklar. SeveritySuidCheck, kritik (crit) olarak işaretli. Log dosyamızın içine, bir durum olduğu zaman kritik olarak yansıtacaktır. Log dosyamız da INFO ile bize bilgi verdiğini, WARN ile bizi uyardığını, CRIT ile de kritik bir durum olduğunu belirtmektedir. Kernel düzenlemeleri ve LoginCheck için de aynı aşağıdaki gibi yapıyoruz: [ Kernel] ## ## - - - Check for loadable kernel module rootkits (Linux/FreeBSD only) ## ## Switch on/off # KernelCheckActive = True özg ü rlü ğ ü n sı n ı rla rı n ı SEN beli rle! [ SuidCheck] ## ## - - - Check the filesystem for SUID/SGID binaries ## ## Check interval (seconds); btw. , the check is VERY fast # KernelCheckInterval = 300 [ Utmp] ## ## - - - Logging of login/logout events ## ## Switch on/off # LoginCheckActive = True ## Severity for logins, multiple logins, logouts # SeverityLogin=info SeverityLoginMulti=warn SeverityLogout=info ## Interval for login/logout checks # LoginCheckInterval = 300 Kurulumun ardından yapılandırma ayarlarınız bittiyse artık şöyle bir göz atıp sistemimize bakması için start verme zamanı gelmiş demektir. içindekiler ####################################### ############## # # Optional modules # ####################################### ############## özg ü rlü ğ ü n sı n ı rla rı n ı SEN beli rle! Deniz Özibrişim Bilgisayar ve Ağ Güvenliğine Genel Bakış/SİSTEMDE BÜTÜNLÜK DENETİM UYGULAMASI: SAMHAİN 15 Aşağıdaki komut ile (samhain --help komutu ile, init, update, check komutlarını -t parametresi ile kullandığımızı göreceksiniz.) bütünlük denetlemesi yapabilmesi için gerekli veriyi yaratmasını sağlıyoruz. /etc/tripwire /etc/conky/conky. conf ve /etc/passwd içine ekleme yaptım, şimdi sistemdeki değişikliklere bakalım, merakımızı giderelim. Bütünlük denetimini yapması için, #sudo samhain - t check Komutunu kullanmamız yeterli. Kontrol sonucu için /var/log/samhain/samhain.log dosyasına bakıyoruz. Log dosyamızda gördüğümüz gibi ilk kutu içerisinde /etc/tripwire için kritik vermiş. Dosya yaratma ve değişiklik zamanı bilgileri vermiş. İkinci ve üçüncü kutu, özellikle üçüncü kutu cidden kritik , /etc/conky/conky. conf ve /etc/passwd için aynı durum söz konusu. Detaylarda dosyaların eski boyutunu ve yeni boyutunu, eski checksum değerini ve yeni checksum değerini de görebilirsiniz. Dördüncü kutu kritik değil, sadece bilgi vermiş (INFO). /etc/python u kontrol ettiğini söylüyor. Peki bu dosyalarda gerçekten biz değişiklik yaptık ve bunları Samhain'e bildirmek istiyoruz. Bu durumda aşağıdaki komutu kullanıyoruz: İyi günlerde kullanın. Monoton bir ortam yaratmamak için iptables, squid, dansguardian gibi konulara göz atacağımızın, VPN sunucu kurulumu ve ayarları konularını konuşacağımızın sözünü verelim şimdiden. :) Ardından VPN ile bağlanan kullanıcıların bütün ağımıza değil de sadece içeride bizim istediğimiz bilgisayarlara ulaşmalarını nasıl sağlarız, nasıl kısıtlama getiririz gibi konularla tekrar güvenlik kısmına da göz atmış oluruz. Bir dahaki sayıda yeni güvenlik konularını konuşmak üzere hoşça kalın. #sudo samhain - t update Genelde check komutu ile kontrol yapıldıktan sonra bir sorun yoksa istenilen değişiklik yapılır ve update komutu ile bilgisi Samhain'e verilir. içindekiler Evet, sanırım kontrol etmek için bazı değişiklikler yapma zamanı geldi. :) Aklınızdan ne yaramazlıklar geçiyor bilmiyorum; ama ben bir iki mütevazi değişiklik yapmayı düşündüm, hep beraber sonuca bakalım. özg ü rlü ğ ü n sı n ı rla rı n ı SEN beli rle! #sudo samhain - t init özg ü rlü ğ ü n sı n ı rla rı n ı SEN beli rle! Deniz Özibrişim Bilgisayar ve Ağ Güvenliğine Genel Bakış/SİSTEMDE BÜTÜNLÜK DENETİM UYGULAMASI: SAMHAİN 16 ffDiaporama canlandırmalı (animated) veya durağan resim veya video dosyalarınıza notlar/metinler, arkaplan müzikleri ve hareketli geçişler ekleyip video, film dosyaları hazırlayabileceğiniz bir uygulamadır. ffDiaporama özellikleri: alma Görüntüleri ve fotoğrafları sürekli odağa Video klipleri kesme Uygulama penceresini önizleme görünümü veya katman görünümüne alabilme Görüntüler, fotoğraflar, akış sıralamaları ve animasyonlar için notlar (metin ekleme) ekleyebilme Resimler ve videolar üzerinde grafiksel filtreler uygulayabilme (siyah beyaz dönüşümü, toz giderme, renk balans ayarları vb.) Yapıtınızı oluştururken resim veya fotoğraflar üzerinde zum (zoom), döndürme (rotate) veya Ken Burns Etkisi ile canlandırma(animasyon) oluşturabilme Canlandırama (animasyon) sırasında resim veya videoları düzeltebilme (parlaklık, kontrast, gamma, renk vb.) Sıralanan nesneler (resim, video vs.) arasında belirlediğiniz türde geçişleri (transitions) her adım için ayrı ayrı ayarlayabilme Arkaplana ses dosyası (WAV, MP3 veya OGG) ekleyebilme, Ses dosyasının yürütülmesi sırasında istediğiniz kişisel ayarları belirleyebilirsiniz. (ses artırma/azaltma, azalarak veya yükselerek başlangıç/bitiş, duraklatma) Bilinen ve çok kullanılan video donanımları (DVD çalar / akıllı telefon, multimedya kutusu, sabit disk vb.) ile kullanılabilecek video dosyaları/biçimleri oluşturabilme, ayrıca video paylaşım sitelerinde yayınlamak üzere video oluşturabilme (YouTube, Dailymotion vb.) QVGA (320 × 240) çözünürlükten tam çözünürlüğe kadar video biçimleri oluşturabilme (Full HD / 1 920 × 1 080) Görüntü geometri (en-boy oranı): 4:3, 1 6:9 veya 2.35:1 (sinema) Video oluşturmak/işlemek için geçerli dosya biçimleri: avi, mkv mpg, mp4 Ubuntu üzerinde ffDiaporama Tercihe bağlı olarak Medibuntu ekleyebilirsiniz: Kurulumu: depolarını http://forum.ubuntutr.net/index.php?topic=33285.0#post_Medibuntu kopyalar. free -> Bellek ve takas alanını kullanım miktarını gösterir. whereis uygulama_adı -> Aranan uygulamanın nerede olduğunu gösterir. Aşağıdaki bağlantılardan Ubuntu için .deb uzantılı ffDiaporama kurulum dosyasını indirebilirsiniz. ffDiaporam 1 .3 for Ubuntu 1 2.04 LTS-Precise Pangolin: i386 / amd64 ffDiaporam 1 .3 for Ubuntu 1 1 .1 0-Oneiric Ocelot: i386 / amd64 Tüm indirmeler: http://ffdiaporama.tuxfamily.org/?page_id=178 İndirdiğiniz dosyayı gdebi ile, Ubuntu Yazılım Merkezi ile veya aşağıdaki komut ile yükleyebilirsiniz. [ code] sudo dpkg - i /dosya/yolu/ffdiaporama_* sudo apt- get install - f [ code] ffDiaporama kullanmak için daha fazla bilgiye kendi Wiki sayfasından ulaşabilirsiniz. http://ffdiaporama.tuxfamily.org/?page_id=5239 http://ffdiaporama.tuxfamily.org içindekiler özg ü rlü ğ ü n sı n ı rla rı n ı SEN beli rle! http://download.tuxfamily.org/ffdiaporama/ffDiapora ma_Images/plop2.png cp dosya1 dosya2 -> "dosya1 "i "dosya2" olarak özg ü rlü ğ ü n sı n ı rla rı n ı SEN beli rle! decent ffDiaporama: Resim veya Videolardan Kolayca Film Oluşturun ! su d o @ su d o -d e rg i : ~$ 18 ffDiaporama: Resim veya Videolardan Kolayca Film Oluşturun http://img7.imagebanana.com/img/774z39ip/ffDiapor ama1.3newproject_999.png http://img6.imagebanana.com/img/zq0i6lmw/ffDiapo rama1.3newproject_999001.png içindekiler Resim veya video dosyalarını uygulama penceresine tut-sürükle yöntemi ile bırakabilirsiniz. özg ü rlü ğ ü n sı n ı rla rı n ı SEN beli rle! http://img7.imagebanana.com/img/dubl2fag/almaAla n1_999009.png özg ü rlü ğ ü n sı n ı rla rı n ı SEN beli rle! decent Ekran görüntüleri: 19 SEO eklentileri, sitenizin içeriklerinin ulaşılabilirliğini artırmak için kullanılır. Bu ne demektir? Bu demektir ki; bir sitenin okunurluğunun artırılabilinmesi için arama motorlarında üst sıralarda bulunması gerekir. Eğer siteniz üst sıralarda ise, sitenize girilme oranı yükseecektir. Bu da sitenizin içeriğinin ulaşılabilirliğini artırmak demektir. SEO eklentileri, özellikle bu konuda önemli bir role sahiptir. Geçtiğimiz sayıda yazmış olduğumuz konuyu hatırlar mısınız? Bu yazımızda işleyeceğim eklentiye geçmeden kısaca ALL IN ONE SEO paketinden bahsetmem gerekecektir. Çünkü bu sayıda anlatacağımz eklenti, ALL IN ONE SEO paketinin Yazılarınızın içerisinde bulundurduğunuz resimlerinizden hit (tıklanma) almak istiyorsanız bu eklentiyi mutlaka kullanmalısınız. Bu eklentiyi kurduktan ve ayarlamalarını yaptıktan sonra, sadece içeriklerinize resim eklemeniz yetecektir. Eklentiyi kurarken yaptığınız ayarlamalar, eklentinizin SEO işlemlerini otomatik olarak yapılmasını sağlayacaktır. SEO Friendly Images Eklentisi Nasıl Kurulur? Öncelikle http://wordpress.org/extend/plugins/seo-image/ bağlantısını gerekmektedir. kullanarak eklentiyi indirmeniz Şimdi eklentimizi yüklemeye geldi sıra. Eklentimizin dosyası, indirdiğimizde sıkıştırılmamış hâlde bulunmaktadır. WordPress'in paketinizi anlayabilmesi için öncelikle SEO dosyalarınızı bir klasörde olacak şekilde sıkıştırmalısınız. Sıkıştırdıktan sonra yüklemeye başlayabilirsiniz. Önceki yazımızda da anlattığım gibi, öncelikle Eklentiler sekmesine tıklamalısınız. Bu sekmeye tıkladığınızda sayfanın en üst kısmında Yeni Ekle sekmesini de göreceksiniz. Bu sekmeye tıkladıktan sonra, karşınıza gelen ekranda Yükle sekmesine tıklamalısınız. Karşınıza gelen bu son ekranda Dosya Seç butonuna tıkladıktan sonra sıkıştırmış olduğunuz dosyanızı seçerek; Şimdi Kur butonuna tıklamalısınız. Bu işlemleri sırası ile yaptıktan sonra, sisteminizde kurulu olan tüm eklentiler karşınıza gelecektir. Eklentinizin çalışır duruma gelmesi için listede bulunan SEO Friendly Images eklentinizin altındaki Etkinleştir sekmesine tıklamalısınız. Yukarıdaki işlemi yaptığımızda temel görevimiz tamamlanmış oluyor. Size tavsiyem, bu ayarları değiştirmemeniz doğrultusunda olacaktır. Çünkü bu SEO eklentisi, gayet iyi çalışmaktadır. Friendly Images eklentisi sayesinde Google Images başta olmak üzere birçok resim arama motorunda bağlantılar oluşturulmaktadır. Fakat SEO paketini kurduktan sonra bu şekilde bırakmamalısınız. içindekiler Günümüzde en çok kullanılan içerik yönetim sistemlerinden biri WordPress. Benim de ilk bloğumda kullandığım sistem WordPress idi. Alışmışlığın getirdiği beceri ile WordPress üzerinde çalışmalar yapmaya başladım. eksiğini tamamlamaktadır bir nevi. ALL IN ONE SEO eklentisi, yazı içi ve dışı etiketleme işleminin rahat ve eksiksiz bir şekilde yapılabilinmesinde önemli bir eklenti idi. Bu eklentide, içeriğinizin yalnızca metin etiketlemesini yapabiliyorsunuz. İşte bu konudaki eksikliği, Friendly Images ile gideriyor WordPress. özg ü rlü ğ ü n sı n ı rla rı n ı SEN beli rle! Merhaba, sevgili SUDO takipçilerimiz. Geçtiğimiz iki aydır yazdığım SEO konusuna bu ay da yeni renkler katmaya devam ediyoruz. Serimizin ilk yazısında “SEO nedir, ne işe yarar, kimler nasıl uygulamalar kullanmalıdır?” gibi temel, faydalı konulara değinmiştik. Geçtiğimiz ay ikinci yazımızda ise ilk SEO eklentimizi anlatmıştık. Bu ay da yine bir SEO eklentisi ile karşınızdayım. Şimdi izniniz ile SEO eklentilerimizi zenginleştirmek istiyorum. özg ü rlü ğ ü n sı n ı rla rı n ı SEN beli rle! Aysel AKSU SEO Eklentileri – 2 ( Friendly Images) 21 SEO Eklentileri – 2 ( Friendly Images) Neler Yapmalısınız? için Resimlerinize isim vermelisiniz. Size önerim, hemen şimdi bu eklentiyi indirin ve kurun. Sitenizin tıklamalarındaki gelişmenin hızlandığını göreceksiniz. Bu sayımızda da SEO eklentileri serimize bir eklenti daha ekledik. Bir sonraki sayıda bir başka SEO zenginliğe görüşmek üzere. Özgürlük ile, SUDO ile kalın. içindekiler Normalde CSS ile kodlama yaptığınızda resimleriniz için header ve title etiketlemelerini yapmanız gerekmektedir. SEO Friendly Images eklentisi, resimlerinize vermiş olduğunuz isim ve başlık bilgilerini kullanarak sizin yerinize bu işlemi yapıyor olacak. özg ü rlü ğ ü n sı n ı rla rı n ı SEN beli rle! Resimlerinizin başlığı da olmalıdır. özg ü rlü ğ ü n sı n ı rla rı n ı SEN beli rle! Aysel AKSU SEO paketinin iyi çalışabilmesi içeriklerinize en az bir resim eklemelisiniz. 22 LibreOffice- 5 Bölümlerin Kullanımı Bir “alıntılar” belgesinden alıntıları içeri aktaracağımızı düşünelim. Yeni bir belge açalım ve farklı alıntılardan oluşan bir liste ekleyelim. Her bir aşağıdaki yolu izleyelim: Tüm alıntıyı seçelim. Menüden Ekle > Bölüm yolunu izleyelim. Alıntıya, onun hangi konuyla ilgili olduğunu bize hatırlatacak bir isim verelim. (Mesela benim seçtiğim alıntı Milan Kundera'dan. Ben de ona “felsefe” adını verdim.) Her bir alıntı için bir bölüm oluşturun ve belgeyi “alıntılar. odt” olarak kaydedin. Şimdi yeni bir belge oluşturup bir paragraf yazı yazalım. Alıntı için bir giriş yazalım ve “Enter” diyelim. Alıntımızı “alıntılar” belgesinden alabilmek için şu yolu izleyelim: Ekle> Bölüm. Her zaman, onun ne ile ilgili olduğunu hatırlacak bir bölüm ismi verin. “Bağlantı”yı işaretleyelim. Ardından “Dosya adı” bölümünde .... ile gösterilen bir dosya tarayıcısı göreceksiniz. Buradan “alıntılar.odt” belgemize ulaşalım. Bir alt satırda ise “Bölüm”ün karşısında, bu “alıntılar.odt”belgemizin içinden bir bölüm seçememiz bekleniyor. En sağdaki oka tıkladığımızda biraz önce isimlendirdiğimiz bölümleri göreceğiz. Bunlardan bize lazım olan “felsefe” alıntısını seçiyoruz. Bir alt satırda “Koruma” diye bir bölüm göreceğiz. Eğer yazı üzerinde bir değişiklik yapmak istemiyorsak bunun başındaki kutucuğa işaret koyabiliriz. Hatta istersek bu korumayı parola koyarak da yapabiliriz. Ama şunu itiraf etmekte fayda var: Alıntıyı koruma altına almak, onun içeriğinin değiştirilemeyeceğini garanti edemez. “alıntılar.odt” belgemizdeki her bir alıntıyı aynı yöntemi kullanarak farklı belgelerde kullanabiliriz. Bölümleri Düzenleme Alıntımızı belgemize ekledik. Şimdi de onu belirginleştirmek için alıntımıza girinti ekleyelim ve arkaplanını renklendirelim. Biçim> Bölümler yolunu izleyelim. Karşımıza belgemizdeki bölümlerin listesi çıkacak. Bu pencerede sağ tarafta listelenen butonlardan “Seçenekler...” i seçelim. Artık bölüm düzenleme penceresindeyiz. “Girintiler” sekmesinde “Bölüm öncesi” ve “Bölüm sonrası”nı 0.30 cm olarak belirleyelim. içindekiler Belki de bölümler için söyleyebileceğimiz en iyi şey, onun belgenizi parçalara ayırabilmenizi sağlayan bir araç olmasıdır. Giriş, görüş 1 , görüş 2 vb. Bölümler ayrıca, belgenizdeki bir parçayı başka bir belgede kullanmak üzere ayırmanıza izin verir. Benzer biçimde başka belgelerden de içerik almanızı sağlar. için özg ü rlü ğ ü n sı n ı rla rı n ı SEN beli rle! Bundan önceki yazımızda çerçevelerin nasıl kullanılacağını anlatmıştık. Bu yazımızda ise LibreOffice Writer'deki bir başka kullanışlı aracı inceleyeceğiz: Bölümler Bölümler birçok yönden çerçevelerden ayrılır; ama bazı yönlerden de onlarla aynı sonuçları verir. Her ikisi de belgenizi sütunlara ayırmanızı sağlarken bunu bölümleri kullanarak yaptığınızda genişlik üzerinde değişiklik yapma yetkiniz yoktur. Bölümler bütün genişiliği sol kenardan sağ kenara kadar alır. Ayrıca bölümler, paragrafların ortasına müdahale edemez. Çerçeveleri birbirine bağladığınız gibi bölümleri birbirine bağlayamazsınız. Belki bir belgedeki bölümleri birbirine bağlayamazsınız ama farklı belgelerdeki bölümleri birbirine bağlayabilirsiniz. özg ü rlü ğ ü n sı n ı rla rı n ı SEN beli rle! Ceren ÇALICI alıntı 24 LibreOffice- 5 Belgemize geri göndüğümüzde alıntımızdaki girintileri ve arkaplan rengini göreceğiz. Belgede Değişiklik Yapma Eğer başka bir belgeye bağladığımız bir bölüm üzerinde değişiklik yapmak istersek bunu orijinal belgede mi yoksa oluşturacağımız yeni bir belgede mi yapmalıyız? İkisi de olabilir. Seçim tamamen size kalmıştır. Sadece şunu aklınızdan çıkarmamalısınız: Bağlanılan belgede yaptığınız bir değişiklik, orijinal belgeyi etkilemez. Ama orijinal belgede yaptığınız değişiklik bağlanılan belgeyi etkiler. LibreOffice Writer'de, güncellemeleri kontrol edebiliriz. Bunun için Araçlar> Seçenekler> LibreOffice Writer> Genel yolunu izleyelim. “Güncelleme” bölünün altında üç seçenek göreceğiz: Her zaman-> Bağlantıları belge her açıldığında otomatik olarak kendiliğinden günceller. İstek hâlinde-> Bağlantıları güncellemeyi isteyip istemediğimiz sorar. Hiçbir zaman-> Bağlantıları hiçbir zaman güncellemez. Eğer orijinal belgede değişiklik yaptıysak ve bu değişikliklerin bağlanılan belgede de görünmesini istiyorsak bunu sağlamanın iki yolu vardır: Düzenle> Bağlantılar. Karşımıza çıkan pencerede istediğimiz bağlantıyı düzenleyebiliriz. Eğer bütün bağlantıları bir seferde güncellemek istiyorsak Araçlar> Güncelle> Bağlantılar yolunu izlemeliyiz. Çerçeveler mi, Bölümler mi? Bazı açılardan bu ikisi arasında çok büyük farklılık yoktur. İkisi de görevlerinin üstesinden gelebilir. Buna rağmen bu seçimi yaparken hangisinin zaman bakımından daha kullanışlı olduğunu karşılaştırabiliriz. Örneğin bir araştırma hazırlıyorsunuz ve belgenize birçok alıntı ekleyeceksiniz. Böyle bir durumda “Bölüm”ü kullanmak daha elverişli bir çalışma imkânı sağlar. Ama bir sayfadan diğerine akan yazıların bulunduğu bir belgeniz varsa böyle bir durumda da sayfaları birbirine bağlamak için çerçeveleri kullanmak daha akıllıca olur. Birçok açıdan aynı olan bu iki özellik, farklı amaçlar için kullanıldığında işlevsellik bakımından farklılık gösterir. Bu ikisinin kullanımını zamanla daha iyi anlar ve belgelerinizde kullandıkça hangisinin, hangi durumda uygun olacağına daha kolay karar verirsiniz. Bir sonraki yazımızda Writer'de sayfa biçimleri, üst bilgi ve alt bilgi kullanımı üzerinde duracağız. içindekiler Daha sonra “Arkaplan” sekmesinden bir dolgu rengi seçelim. Ve “Tamam” diyelim. özg ü rlü ğ ü n sı n ı rla rı n ı SEN beli rle! Bağlanılan özg ü rlü ğ ü n sı n ı rla rı n ı SEN beli rle! Ceren ÇALICI Elle Bağlantıları Güncelleme 25 Linux'ta Otomatik Bölüm Bağlama Gui Style / Linux'ta Otomatik Bölüm Bağlama Ubuntu için PySDM Linux'ta Otomatik bölüm bağlamak daha öncekilere benzemiyor artık. Sistemini başlatmanızla birlikte bölümleri otomatik olarak bağlayan bir aracı tanıtacağız. Ubuntu'da veya Debian tabanlı başka bir dağıtımda PySDM'i kurmak için aşağıdaki komutu Uçbirim'de yürütün: Fedora için PySDM RHEL/CentOS/Fedora'da PySDM'i kurmak aşağıdaki komutu Uçbirim'de yürütün: için sudo yum install pysdm Arch Linux için PySDM Arch Linux'ta PySDM'i indirmek için şu bağlantıyı kullanın: https://aur.archlinux.org/packages.php?ID=16992 “Assistant” butonuna bastığınızda karşınıza şöyle bir pencere gelecek: Yükleme işlemi tamamlandıktan sonra Uçbirim'de aşağıdaki komutu yürüterek aracı başlatın: gksu pysdm Burada karşınıza şifre isteyen bir ileti gelecek. Bunu geçtikten sonra da sol tarafta bölümleri listeleyen bir pencere göreceksiniz. Şimdi tercihlerinize göre istediğiniz bölümleri işaretleyin. Bundan sonra PySDM, işaretlediğiniz bölümleri sistemi başlattıktan sonra otomatik olarak görecek. http://www.linuxstall.com/how-to-automountpartition-in-linux-gui-style/ içindekiler PySDM, fstab üzerinde hiçbir değişiklik yapmadan otomatik bölüm bağlamayı sağlayan bir sürücü yöneticisidir. sudo apt- get install pysdm özg ü rlü ğ ü n sı n ı rla rı n ı SEN beli rle! Linux Gurularının en karakteristik özelliği, yapacakları her işlem için komut satırını kullanmalarıdır. Komut satırını ustaca kullanarak her şeyin üstesinden gelebilirler. Linux işletim sistemini başlattıktan sonra elle bölümleri bağlamanız gerekmektedir. Bu çok büyük bir sorun değildir; ama sadece bir bölümü bağlamayı unuttuğunuz için hata almak da gerçekten çok sinir bozucu. Bu güçlük, “otomatik bölüm bağlama” ile ortadan kaldırılabilir. Bunu birkaç sistem dosyasında yapacağımız birkaç değişiklik ile halledebiliriz; ama biz şimdi oraya gitmiyoruz. Bu yazı, sistem dosyalarında karşılaşabilecekleri sorunlarla uğraşmak istemeyen tembel kullanıcılar için hazırlanmıştır. Bu yüzden de grafiksel arayüz üzerinde otomatik bağlamayı anlatacağız. Sistemi açtıktan sonra otomatik olarak bölümleri bağlamımızı sağlayan bir aracımız var: PySDM: PyGTK Storage Device Manager (Depo Sürücü Yöneticisi) özg ü rlü ğ ü n sı n ı rla rı n ı SEN beli rle! Ceren ÇALICI Linux'ta Otomatik Bölüm Bağlama: GKA (Grafiksel Kullanıcı Arayüzü) Stili 27 Şahsi görüşüm, bu durum belirli noktalarda sinir bozucu raddeye gelebiliyor. Çünkü sorun salt olarak "yeni kullanıcı" sorunundan çıkmış oluyor. Durum Türkiye'ye mi özel, yani olayın altında aslında daha farklı sosyolojik nedenler mi vardır artık orasını kestirmem zor, sosyolog olmadığım gibi yabancı siteleri takip ettiğimi de söyleyemem. Hatta son zamanlarda kendi forumumuzu bile takip etmekte sıkıntılar yaşıyorum zaman sorunu nedeni ile. Yazının konusunu ve konu ile ilgili olarak şahsi fikrimi girizgâhta belirtebilmişimdir umarım. "Bu konularda yazmak için somut bir şeyler bulabilir miyiz?" diye kendimizi yokladığımızda ilk akla Şimdi aklıma gelen bir ifadeyi arama motorunda arattığım zaman gnu.org sitesinde; “To understand the concept, you should think of “free” as in “free speech,” not as in “free beer”. ” açıklamasına ihtiyaç duyulmasından, durumun sadece Türkiye'ye özel olmadığı hissine kapıldım. Bunu da anekdot olarak düşmüş olayım. Yanlış anlaşılmaların belki başında gelen bu durumun üzerine gidebiliriz yazıda. "free software" tamlaması; "özgür yazılım" anlamına geliyor. Fakat İngilizcede “free” kelimesi, Türkçede sesteş olarak nitelediğimiz kelimelerden, yani birkaç anlama gelebiliyor: free: Özgür. free: Bedava [Farklı anlamları da vardır büyük ihtimalle, şu an beni ve yazıyı doğrudan ilgilendirmiyor.] Hâli ile İngiliz birisine bu durumu izah etmek gerekebilir. Tamam, yazılım "free" ama hangi anlamda "free"? Peki bu kavram Türkçe nasıl yanlış anlaşılabiliyor? Bizde bedava ve özgür kelimeleri sesteş değil ki!... Yeni bir kullanıcı özgür bir yazılımın bedava olması gerektiği kanısına nasıl ulaşabiliyor? - Bu mu yani bir yerden sonra sinir bozucu raddeye gelen? - Hayır. - Yeni birisinin bu olayı yanlış anlaması çok mu garip bir konu? - Hayır. Yeni bir kullanıcının böyle bir konuyu yanlış anlayabilmesi olağandır. Hatta tüm yeni kullanıcılar büyük ihtimalle yanlış anlayacaktır. Kimsenin de garibine gitmeyecek bir konu aslında, çünkü yeni bir kullanıcının kurduğu işletim sistemi de dahil sıklıkla kullandığı uygulamalar çok çok büyük ihtimalle ücretsiz olacaktır. Yeni bir "ortama" girildi ve her şey ücretsiz. Bu durumda Linux dağıtımları ve uygulamalarının ücretsiz olduğu kanısına varılabilir. Şimdi kronolojik gidersek yeni kullanıcı şu aşamada; yeni bir sistem gördü ve ücretsiz olduğunu biliyor. Bir Linux dağıtımı olduğunu duydu. Kurdu. Uygulama yüklemeyi de öğrendi. Kurduğu tüm uygulamalar da ücretsiz. Kullanıcı içinden dedi ki "Ne güzel, Linux'ta kullandığım tüm uygulamalar kendisi gibi ücretsiz. Demek ki Linux'ta para alınmıyor.". Bu aşamadayız şu an. Bu kullanıcı örneğin forumda ücretli bir özgür yazılıma rastladı. Ve tüm bilgi birikimi ile içini döker: içindekiler Özgür yazılım forumlarındaki özellikle "eski" arkadaşların en büyük sıkıntısıdır herhâlde bu gibi durumlar. Çünkü yeni kullanıcılar hiç bitmeyecek, temennimiz de bu aslında, daima yeni kullanıcılar katılsa keşke aramızda. Bir başka temenni ise GNU/Linux, özgür yazılım tarafına kayan, yani aramıza katılan arkadaşların araştırmacı yapıyı benimseleri tabii ki. Aksi hâlde bu konulara dair konuşulan konular daima tekerrüre girmiş oluyor. gelenleri aylara dağıtıp, yani her ay birisini yazacak olursak bir seneden fazla yazı çıkacağını da gördük. Buradan da bahsettiğim yanlış anlaşılan ve/veya anlaşılamayan konuların küçümsenemeyecek sayıda olduğunu çıkartabiliyoruz. özg ü rlü ğ ü n sı n ı rla rı n ı SEN beli rle! SUDO'nun son toplantısında aldığımız karar ile “özgür yazılım” araçları, uygulamaları, sistemleri, bu sistemler üzerinde uygulama geliştirme vs. daha önceden değinmiş olduğumuz konuların yanı sıra, özellikle yeni kullanıcılar tarafından anlaşılamayan ya da yanlış anlaşılan noktalara ayrıca değinmek istedik. özg ü rlü ğ ü n sı n ı rla rı n ı SEN beli rle! Semetey COŞKUN Yanlış Anlaşılanlar ya da Anlaşılamayanlar 29 cd - -> Uçbirimde bir önceki (gelinen son) klasöre mahâl verebilecek bir sözcük / durum yoktur ortada. Biz yanlış anlıyorsak, araştırmadığımız için yanlış anlıyoruz. Sadece duyduklarımızdan fikir sahibi olduğumuz için yanlış anlıyoruz. Ne demek bu? Buradan bir sürü sonuç çıkarılabilir: * Emek = cacık gibi bir sonuç çıkartıyorum şahsen. Gerçi cacık da bedava değil de... GNU / Linux felsefesi böyle bir şey değildir. Tam tersi bir düşünce hakimdir. Kodların herkese açılması; programcıları kimsenin eleştirememesi için, "Bak ne güzel kodlarını açmış." demesi için ya da yanlış anlaşılmış bir felsefenin sonucu değildir. Uygulama geliştiricilerinin, aynı problemleri tekrar tekrar çözmemesi için, aynı emeği ve zamanı tekrar tekrar harcamamalarına yönelik bir olgudur. Farklı bir anlamı ya da nedeni var mıdır? Pekâla olabilir, örneğin kodların açık olmasına güvenlik gibi elle tutulabilir daha farklı sebepler de gösterilebilir. Geliştiricinin kodlarını açık tutması, kullanıcılara dağıtma ve değiştirme izni vermesi kendi emeğinin karşılığını alamayacağı anlamına gelmez. Lisans'a ters olmadığı gibi GNU felsefesine de aykırı değildir. Zaten yanlış anlaşılmanın nedeni yukarıda söylediğim gibi İngilizcedeki, sesteş olan bir kelimeye dayanıyor. İngiltere Kraliyet ailesinden gelmediğimize göre bizim için yanlış anlaşılmaya * Kullanıcının gerçekten ilk defa karşılaştığı bir durum için, lisans sözleşmesini araştırmadan, okumadan yorum yaptığı, şahsi bir görüş değil, herkes için aşikârdır sanırım. nedir?” * “Windows'tan Linux'a geçiş sebebiniz (http://forum.ubuntu-tr.net/index.php?topic=2851.0) anketinde 371 kişi 3. seçeneği işaretlemiştir. özg ü rlü ğ ü n sı n ı rla rı n ı SEN beli rle! "Özgür Yazılım dünyasına aykırı, GNU/ Linux felsefesi ile uyuşmuyor." özg ü rlü ğ ü n sı n ı rla rı n ı SEN beli rle! Semetey COŞKUN Yanlış Anlaşılanlar ya da Anlaşılamayanlar ! su d o @ su d o -d e rg i : ~$ Yazıda net olarak anlaşıldığı gibi bana göre eleştirilmesi gereken ise daha önce söylediğim gibi kişinin acemi, yeni vs. olması değildir. Kişinin bilmediği bir durum ile karşılaşması durumunda araştırmaya gerek duymadan ahkâm kesebilmesidir. Bu söylem, belki biraz sert görünebilir; fakat kişi bilmediği bir durumu, mevzu bahis olan olgunun felsefesine dayanarak eleştiriyorsa, ahkâm kesiyordur gerçekten. Yukarıda örnek verdiğim gibi bir durumda geliştiricileri/firmaları GNU/ Linux felsefesine dayanarak eleştirip dışlamak yerine; döner. mkdir dizin_adı -> "dizin_adı" adında bir dizin oluşturur. rm dosya_adı -> Belirtilen dosyayı siler. Şakayla da karışık ciddi olarak eleştirdiğim noktada tavsiyem ise sadece araştırmadır. Kullanıcı daha önceden hiç karşılaşmadığı şekilde ücretli bir özgür yazılıma denk gelebilir. Rahat olunması gerekir, onlar GNU / Linux felsefesini ezmemiştir, aksine üretici tarafta (yani tüketici değil) oynuyorlar demektir. Tek tavsiyem araştırmak. Özgür yazılım ücretli olabilir mi? Araştırılarak öğrenilebilir. İyi araştırmalar diliyorum şimdiden herkese. Eski kullanıcı / yeni kullanıcı fark etmeksizin ilk defa karşılaşacağımız birçok durum, konu, sorun ya da herhangi bir şey olacaktır büyük ihtimalle. "Özgür yazılımların ücretlendirilmesi etik midir/olağan mıdır/lisansa aykırı bir durum mudur acaba, bilgisi olan var mı?" gibi bir tepki gelmiş olsa, ben büyük ihtimalle Ubuntu 1 2.04 üzerinde Oracle 1 1 g R2 kurulumunu anlatıyor olacaktım. 30 Öntanımlı Uygulamaların Klavye Kısayolları Ubuntu 1 2.04 LTS ! su d o @ su d o -d e rg i : ~$ ls-> Dizinleri listeler. ls -a -> Gizli dosyalarla birlikte bütün dizinleri listeler ve Bu yazımızda Ubuntu 1 2.04 (LTS) sürümünde varsayılan olarak gelen uygulamalarda kullanabileceğimiz klavye kısayollarının oldukça geniş bir listesini sunmaya çalışacağız. Bu kısayolların Ubuntu kullanıcılarına bilgisayar kullanırken zamandan kazandıracağını ve işlerini kolaylaştıracağını umuyoruz. Kısayollar listesinin tablo hâlinde görünümü daha kullanışlı olabileceği için LibreOffice-Calc belgesi hâlinde ekledik. özg ü rlü ğ ü n sı n ı rla rı n ı SEN beli rle! özg ü rlü ğ ü n sı n ı rla rı n ı SEN beli rle! decent cd dizin_adı -> Ev dizininden başka bir dizine geçer. https://dl.dropbox.com/s/rpqn8dz57g0hong/Ubuntu_1 2.04_ontanimli_uygulamalar_klavye_kisayollari.ods?dl =1 https://www.dropbox.com/s/ud953hbdhm7qdaw/Ubu ntu_12.04_ontanimli_uygulamalar_klavye_kisayollari. pdf İsteyenler Ingilizce kaynaktan faydalanabilir. https://docs.google.com/document/d/1MYNyM2E7E4 0jsQ0Sxw0MOjLPox4CGpSQEgc5WK4DM8M/edit?pli= 1 Büyük oranda Türkçe çevirisi yapılmış LibreOfficeCalc belgesini aşağıdaki bağlantıdan indirebilirsiniz. 32 viDrop - Ubuntu 1 2.04/1 1 .1 0 için Güçlü bir Video ve DVD Dönüştürücü Çeşitli video filtreleri ekle yebilmenizi sağlar, Video dosyalarında keskinleştirme, kırpma, bulanıklaştırma, yeniden boyutlandırma vb. işlemleri yapababilirsiniz. cd .. -> Uçbirimde bir üst klasöre geçer. Ekran Görüntüleri: viDrop uygulamasının bazı özellikleri: Birçok video dosyası biçimini destekler (asf, avi, dv, flv, ipod, Matroska, mov, mp4, mpeg, psp, rawvideo, rm vb.), DVD filmleri başka herhangi bir video dosyasına dönüştürür, Videolarınıza ve filmlerinize altyazı ekle yebilmenizi sağlar, Bir uçbirim penceresi açın ve şu komutları sırayla yürütün: [ code] sudo add- apt- repository "deb http: //download. learnfree. eu/repository /skss / #SKSS" wget http: //download. learnfree. eu/repository /skss/repo. pub. asc - q - O- | sudo aptkey add sudo apt- get update sudo apt- get install vidrop [ /code] özg ü rlü ğ ü n sı n ı rla rı n ı SEN beli rle! Çokluortam dosyalarınızı akıllı telefon, tablet bilgisayar gibi birçok çokluortam aygıtında oynatabileceğiniz diğer dosya biçimlerine dönüştürürken viDrop uygulaması büyük kolaylık sağlayacaktır. özg ü rlü ğ ü n sı n ı rla rı n ı SEN beli rle! decent Bu yazımızda Ubuntu kullanıcılarının çokluortam dosyalarını birbirine çevirirken kullanabilecekleri bir yazılımı tanıtmaya çalışacağız: viDrop pwd -> Hangi dizinde bulunulduğunu gösterir. cd -> Ev dizinine geçer. Kendisine özgü arayüzünden kolayca ayarlamalar yaparak çokluortam dosyalarınızı diğer dosya biçimlerine çevirebileceğiniz viDrop uygulamasını yüklemek için aşağıdaki adımları izleyebilirsiniz. Ubuntu 1 1 .1 0/1 2.04 içindir. ! su d o @ su d o -d e rg i : ~$ http://vidrop.learnfree.eu/langswitch_lang/en/ 34 özg ü rlü ğ ü n sı n ı rla rı n ı SEN beli rle! özg ü rlü ğ ü n sı n ı rla rı n ı SEN beli rle! decent viDrop - Ubuntu 1 2.04/1 1 .1 0 için Güçlü bir Video ve DVD Dönüştürücü 35 Logonun Amacı Yapılan logo her şeyden önce, her yerde, her türlü teknikle çoğaltılabilmelidir. Bu nedenle logo vektörel olmalı, anlattığı şeyi ya da temsil ettiği kurumu açık ifade edebilmelidir. Logomuzun eskizlerini oluştururken maçalar belirlenmelidir. Logomuzun adını, kullanım alanlarını, özelliğini esas alarak çıkış noktasını belirleyebiliriz. Logoda Renk Logomuzun formunu oluşturduktan sonra renk seçimiyle logonun karakterini belirleyebiliriz. Kırmızı, her türlü duyguyu şiddetli bir şekilde ifade ederken; mavi, güveni; turuncu ise hareketi anlatır. uygulanmalı, siyah-beyaz olduğunda özelliğini yitirmemeli, küçültüğünde anlaşılır olmalıdır. Logo, vektörel çizilmeli daha sonra degrade görsellikler güçlendirilmelidir. Bu görsellik güçlendirmeleri için vektörel programlardan Inkscape her zaman tercihim olmaktadır. Birçok programın yapacağı işi tek başına üstesinden gelen dinamik vektörel programdır. Logo çizerken tavsiye edebileceğim açık kaynak kodlu yazılım Inkscape, logomuza rahatlıkla dinamizm ekleyebilen, anlaşılır arayüzü ve görselliğiyle siz tasarımcılara her türlü imkânı sağlayabilen vektörel programdır. Logo değerlendirilirken; Sadelik, anlaşılırlık, okunurluk logonun temsil ettiği öge, özgünlük ve uygulanabilirlik her zaman aklımızda bulunması gereken kurallardandır. Inkscape vektörel programıyla logonuzu üretmenin keyfine varabilir, özgün eserler çıkarabilirsiniz. özg ü rlü ğ ü n sı n ı rla rı n ı SEN beli rle! Logo tasarımı yaparken dikkat etmemiz gereken kurallar, ölçüler, altın kurallar ve değerlendirme, bizi sonuca götürecektir. Bu sonuca varmak için logonun amacına, gereken ölçülere ve renk konusuna değinelim. özg ü rlü ğ ü n sı n ı rla rı n ı SEN beli rle! Elif SUNGUR Inkscape ve Logo Tasarımı Logoda Gereken Ölçüler Önemli olan logonun anlaşılabilirliğini sağlamaktır. Logonun yükseklik ve genişliği esas alınarak tasarlanmalıdır. Logoda Altın Kural Logo tasarlandıktan sonra negatif ve pozitif olarak 37 EN GÜZEL MASAÜSTÜ /Haziran / hslinux Ubuntu Türkiye Forumlarında her ay En Güzel Masaüstü 'nü seçiyoruz H a zi ra n ayının En Güzel Masaüstüne sahip kullanıcımız; " h sli n u x" isimli kullanıcımız oldu. kendisini tebrik ediyoruz Duvar Kagidi: "Organic 3" http://files.customize.org/download/wallpapers/3461 9/1 5226/Organic_Wallpack__c72cntst_-1 600x1 200.jpg GTK 3 Tema : "Adwaita Cupertino" http://gnomelook.org/content/show.php/Adwaita+Cupertino?content=1 47061 Ikon tema: "Elementary" Depoda mevcut Gnome-Shell Tema: "Mictlan" http://browse.deviantart.com/customization/?q=mictlan#/d4sv1 jo Conky: "Conky_Grey" http://forum.ubuntu-tr.net/index.php?topic=1 70.msg407481 ;topicseen#msg407481 Covergloobus Tema: "Square ONE" http://browse.deviantart.com/?order=9&q=covergloobus&offset=48#/d30sm1 2 Screenlet: "Freemeteo" http://gnomelook.org/content/show.php/Freemeteo+Weather+Screenlet?content=1 1 9253 Cairo Dock Tema: "Smooth" http://browse.deviantart.com/?qh=§ion=&q=cairo+dock#/d2kk9lp Cairo Dock Ikon: "Karisik" http://browse.deviantart.com/customization/icons/dock/?order=1 5&offset=48#/d4xunll + http://alpercakici.deviantart.com/art/Guguk299642871 ?q=boost%3Apopular%20in%3Acustomization%2Ficons%2Fdock%20max_age%3A744h&qo=0 EN GÜZEL MASAÜSTÜ /Haziran / hslinux