Arz Kanunu Arz Eğrisi nasıl elde edilir
Transkript
Arz Kanunu Arz Eğrisi nasıl elde edilir
10/12/2011 Arz miktarı nedir? (arz edilen miktar) • Belirli bir dönemde bütün üreticiler tarafından satılmak istenen ve planlanan toplam mal ve hizmet miktarıdır. Arz-Üretim-Üretici Davranışı – Satmayı tasarlamak mı, satabilmeyi başarmak mı? • Farklı fiyat seviyelerinde satıcıların bir maldan satma gücüne sahip oldukları, satmak istedikleri miktardır. Doç. Dr. Erdal Gümüş Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Maliye Bölümü İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi | Maliye Bölümü İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi | Maliye Bölümü 2 Arz Miktarına Etki Eden Faktörler nelerdir ? Arz Kanunu • Malın (veya hizmetin) fiyatı Ceteris paribus; bir malın fiyatı ile o malın arz miktarı arasındaki ilişkinin pozitif yönlü olmasıdır. • Üretilen malla ilgili diğer malların fiyatları • Üretimde kullanılan girdilerin fiyatları • Fiyat beklentileri • Verimlilik-Teknoloji • Üretici sayısı İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi | Maliye Bölümü İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi | Maliye Bölümü 3 4 Arz Eğrisi nasıl elde edilir ? Arz Tablosu (Çizelgesi) nasıl elde edilir ? Dondurmanın Fiyatı (TL) Dondurmanın Fiyatı (TL) 0.00 0.50 1.00 1.50 2.00 2.50 3.00 3.00 Dondurmanın Arz Miktarı (kg) 0 0 1 2 3 4 5 2.50 2.00 1.50 1.00 0.50 0 5 1 2 3 4 5 6 8 10 12 Dondurmanın Miktarı (kg) 6 1 10/12/2011 Piyasa Arz Çizelgesi nasıl elde edilir? Piyasa Arz Eğrisi nasıl elde edilir ? Dondurmanın Fiyatı (TL) Dondurmanın Fiyatı (TL) A Firmasının Üretim Miktarı B Firmasının Piyasa Arz Miktarı Üretim Miktarı 0.00 0 0.50 0 0 0 1.00 1 0 1 1.50 2 2 4 1.50 2.00 3 4 7 1.00 2.50 4 6 10 3.00 5 8 13 + 0 0 = A Firması Piyasa Arz Eğrisi B Firması 3.00 2.50 2.00 0.50 0 1 2 3 4 5 6 8 10 12 Dondurmanın Miktarı (kg) 7 Arz Miktarında Değişme ve Arzda Değişme (Arz Eğrisinin Kayması) arasındaki fark nedir? 8 Arz Edilen Miktardaki Değişme • Arz Miktarında Değişme Ceteris paribus, bir malın fiyatındaki değişme dolayısıyla bir malın satılması düşünülen miktarındaki değişmedir. Ceteris paribus, bir malın fiyatındaki değişme dolayısıyla bir malın satılması düşünülen miktarındaki değişmedir. • Arzda Değişmesi (Arz Eğrisinin Kayması) Bir malın fiyatı dışındaki faktördeki değişmeler dolayısıyla bir malın satılması düşünülen miktarındaki değişmedir. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi | Maliye Bölümü İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi | Maliye Bölümü 9 Arzda Değişme (Arz Eğrisinin Kayması) Bir malın fiyatı dışındaki faktördeki değişmeler dolayısıyla bir malın satılması düşünülen miktarındaki değişmedir. 10 Arzda Değişmeye Etki Eden Faktörler nelerdir ? • Üretilen malla ilgili diğer malların fiyatları • Üretimde kullanılan girdi fiyatları • Fiyat beklentileri • Üretici sayısı • Verimlilik-Teknoloji • Vergiler ve Teşvikler • Firmanın amaçlarında yada amaç sıralamasında değişme • Bankalardan kredi almanın kolaylaşması İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi | Maliye Bölümü İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi | Maliye Bölümü 11 12 2 10/12/2011 Arzda Değişmeye Etki Eden Faktörler Nelerdir ?-1 Arzda Değişmeye Etki Eden Faktörler Nelerdir ?-2 Üretilen Malla İlgili Malların Fiyatları • Üretim Girdilerinin Fiyatları Bir malın fiyatındaki değişme bir başka malın arzında değişmeye neden olabilir – Girdilerin fiyatlarındaki yükselme, bir malın üretim miktarını azaltır –A. İkame Mallar –Bir mal bir başka mal yerine üretilebilir. Mesela;pamuk-çilek → Girdilerin Fiyatları↑ → Maliyetler ↑ → Kâr ↓ → Arz ↓ • Eğer üretimde ikamesi mümkün olan malın fiyatı düşerse, ilgili malın arzı artar. • Eğer üretimde ikamesi mümkün olan malın fiyatı yükselirse, ilgili malın arzı azalır. – Girdilerin fiyatlarındaki düşme, bir malın üretim miktarını artırır –B. Üretimde Tamamlayıcı Mallar –Diğer bir mal ile birlikte üretilen mala üretimde tamamlayıcı mal denir. Mesela, saman-buğday. • Eğer üretimde tamamlayıcı malın fiyatı yükselirse, ilgili malın arzı artar. • Eğer üretimde tamamlayıcı malın fiyatı düşerse, ilgili malın arzı azalır. → Girdilerin Fiyatları ↓ → Maliyetler ↓ → Kâr ↑ → Arz ↑ İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi | Maliye Bölümü İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi | Maliye Bölümü 13 Arzda Değişmeye Etki Eden Faktörler Nelerdir ?-3 • Beklentiler 14 Arzda Değişmeye Etki Eden Faktörler Nelerdir ?-4 • Üretici Sayısı • Üretilen malın fiyatına ilişkin beklenti » Üretilen malın fiyatında yükseliş beklentisi, ilgili malın arzını düşürür. » Üretilen malın fiyatında düşüş beklentisi, ilgili malın arzını artırır. • Üretim faktörlerinin fiyatına ilişkin beklenti – Üreticilerin sayısındaki artış, ilgili malın arzını da artırır. → Sektöre Firma Girişi → Arz↑ –Üreticilerin sayısındaki düşüş, ilgili malın arzını da düşürür. » Üretim faktörlerinin fiyatında yükseliş beklentisi, ilgili malın arzını artırır. → Sektörden Firma Çıkışı→ Arz↓ İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi | Maliye Bölümü İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi | Maliye Bölümü 15 16 Arzda Değişmeye Etki Eden Faktörler Nelerdir ?-5 Arzda Değişmeye Etki Eden Faktörler Nelerdir ?-6 • Verimlilik-Teknoloji • Vergiler ve Teşvikler • Verimlilik, bir üretim faktörü (girdi) başına düşen üretim miktarıdır. Mesela; → Vergi ↑ → Maliyet ↑ → Arz ↓ • Verimlilik arttığında maliyetler düşer ve arz artar. • Teknolojik gelişme de verimliliği artıracağından, arz da artar. Mesela; → Teşvik ↑ → Maliyet ↓ → Arz ↑ → Teknolojik Gelişme → Verimlilik ↑ → Diğer Üretim Faktörleri Kullanımı ↓ → Maliyetler ↓ → Arz↑ İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi | Maliye Bölümü İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi | Maliye Bölümü 17 18 3 10/12/2011 Arzda Değişmeye Etki Eden Faktörler Nelerdir ?-7 Arzda Değişmeye Etki Eden Faktörler Nelerdir ?-8 • Firmanın amaçlarında ya da • amaç sıralamasında değişme • Bankalardan kredi almanın kolaylaşması – Kâr düşüncesinde olma yada çevre duyarlılığı → Kredi imkanlarının ↑ → Maliyet ↓ → Arz ↑ İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi | Maliye Bölümü İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi | Maliye Bölümü 19 20 4