Uzay yarışının bir analizi: Çıkarılacak proje yönetimi dersleri
Transkript
Uzay yarışının bir analizi: Çıkarılacak proje yönetimi dersleri
Uzay yarışının bir analizi: Çıkarılacak proje yönetimi dersleri Dr Üstün Aydıngöz Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyoloji Anabilim Dalı 8. Ulusal Tıp Bilişimi Kongresi 18 Kasım 2011 Proje yönetimi dersi 1 Nerede olursa olsun iki veya daha fazla kişinin olduğu yerde nihai kararı hep bir kişi verir Proje yönetimi dersi 2 En karmaşık işlerin başarılabildiği sistemlerde bile basit hatalar yapılır • Ay’a niye gidildi? Gidilmese olmaz mıydı? • Ay’a inmek çok mu zordu? OLMAZDI! EVET VE HAYIR • Astronotlar bu işten ne kadar kazandılar? FAZLA DEĞİL • Armstrong ve Aldrin Ay’a inemeyip kös kös geri dönmektense inmeyi ölümüne zorlarlar mıydı? • Aldrin Ay’a ilk ayak basan insan olamadığına bozuldu mu? FENA HALDE! • “Ay’a gidebildiysek, ‘bilmem-ne’yi haydi haydi yaparız” sözü gerçekçi midir? HAYIR • Ay’a gerçekten gidildi mi? EVET! HAYIR 20. yüzyıl Nükleer enerji Bilgisayar 2. Dünya Savaşı Oral kontraseptifler İki kutuplu dünya düzeni DNA Televizyon İnsanın Ay’a gidişi Manyetik rezonans görüntülemesi Antibiyotikler İnternet Uçak Çevrecilik Nükleer enerji Churchill Rockefeller Bilgisayar Hitler 20. yüzyıl 2. Dünya Savaşı Kennedy Oral kontraseptifler İki kutuplu dünya düzeni Televizyon DNA Bill Gates Atatürk Stalin İnsanın Ay’a gidişi Manyetik rezonans görüntülemesi Henry Ford İnternet Steve Jobs Einstein Gandhi Uçak Antibiyotikler Mao Roosevelt Çevrecilik Nükleer enerji Churchill Rockefeller Bilgisayar Hitler 20. yüzyıl 2. Dünya Savaşı Kennedy Oral kontraseptifler İki kutuplu dünya düzeni Televizyon DNA Bill Gates Atatürk Stalin İnsanın Ay’a gidişi Manyetik rezonans görüntülemesi Henry Ford İnternet Steve Jobs Einstein Gandhi Uçak Antibiyotikler Mao Roosevelt Çevrecilik 20. yüzyıl Bir canlı türünün kendi Ay’a isteğiyle İnsanın gidişi bir gökcisminden başka bir gökcismine gitmesi UZAY YARIŞI NACA 1915 Hitler/2. DS Peenemünde JPL Mühendisler Bilim adamları Donanım Koralyov grubu Sputnik Mutnik Lunik Von Braun ekibi Donanma Araştırma Lab. 1957 Explorer 1958 1958 Gagarin/orbital 1961 NASA 1961 Shepard/suborbital UZAY YARIŞI UZAY YARIŞI Koralyov Stalin Kruşçov Truman Eisenhower von Braun Brejnev Kennedy-Johnson Nixon UZAY YARIŞI UZAY YARIŞI UZAY YARIŞI 12 Nisan 31 Ocak Domuzlar Körfezi fiyaskosu (Küba) 19 Nisan 21 Ocak 5 Mayıs BALİSTİK ORBİTAL UZAY YARIŞI 12 Nisan 31 Ocak Domuzlar Körfezi fiyaskosu (Küba) 25 19 Nisan 21 Ocak Mayıs 5 Mayıs UZAY YARIŞI 12 Nisan 31 Ocak Domuzlar Körfezi fiyaskosu (Küba) 25 19 Nisan 21 Ocak Mayıs 5 Mayıs “Bu ülkenin bu onyıl bitmeden Ay’a bir adam gönderme ve onu salimen geri getirme hedefine ulaşmayı taahhüt etmesi gerektiğine inanıyorum” 25 Mayıs 1961 ABD Kongresi’nin ortak oturumu Acil Ulusal Gereksinimler Konuşması UZAY YARIŞI 12 Nisan 31 Ocak Domuzlar Körfezi fiyaskosu (Küba) 25 19 Nisan 21 Ocak Mayıs 5 Mayıs UZAY YARIŞI Altta yatan iki temel itici güç 1. Ulusal güvenlik Dünya lideri olmayı sürdürebilme "The Roman Empire controlled the world because it could build roads. Later--when men moved to the sea--the British empire was dominant because it had ships. Now, the Communists have established a foothold in outer space.” Lyndon Johnson 2. Uluslararası prestij Dünya lideri olmayı sürdürebilme “Biz geride kalırsak blok seçmemiş ülkeler ne yapar?, müttefiklerimiz ne yapar?” UZAY YARIŞI 12 Nisan 31 Ocak Domuzlar Körfezi fiyaskosu (Küba) 25 19 Nisan 21 Ocak Mayıs 5 Mayıs John F. Kennedy ABD Başkanı, 43 Ted Sorensen Başkan’ın Özel Danışmanı, 33 Pierre Salinger Beyaz Saray Sözcüsü, 35 McGeorge Bundy Ulusal Güvenlik Danışmanı, 42 John F. Kennedy ABD Başkanı, 43 Robert Kennedy Adalet Bakanı, 36 Robert Mc Namara Savunma Bakanı, 45 Kenneth O’Donnell Başkan’ın Özel Kalem Jerome Wiesner Müdürü, 36 Başkan’ın Bilim Danışmanı, 46 John F. Kennedy ABD Başkanı, 43 Robert Seamans, Jr. NASA Başkan Yrd., 42 Wernher von Braun Roket bilimcisi, 49 Nikita Kruşçov SSCB KP Genel Sekreteri, 67 Dwight D. Eisenhower Sputnik zamanında ABD Başkanı, 67 Mstislav Keldiş “Baş Teorisyen”, 50 Sergey Koralyov “Baş Tasarımcı”, 54 Chris Kraft NASA Uçuş Operasyonları Müdürü, 37 Gene Kranz NASA Uçuş Direktörü, 29 Steve Bales NASA mühendisi, 27 Ay’a ilk inişte soğukkanlılığıyla Armstrong’u rahatlatan ve inişin iptalini engelleyen adam John Houbolt NASA mühendisi, 42 Ay’a gidişin en uygun yolunu bulan adam John Aaron NASA mühendisi, 26 Apollo 12’yi kurtaran adam Ay’a giden: 24 kişi Ay’a inen: 12 kişi Ay’a iki kez giden: 3 kişi Ay’a iki kez inen: Yok Ay’a inen 12 insan, 36–47 Ay’a ayak bastıklarındaki medyan yaş: 39 “Bu ülkenin bu onyıl bitmeden Ay’a bir adam gönderme ve onu salimen geri getirme hedefine ulaşmayı taahhüt etmesi gerektiğine inanıyorum” 25 Mayıs 1961 ABD Kongresi’nin ortak oturumu Acil Ulusal Gereksinimler Konuşması Apollo Ay Programı’nı başarıya ulaştıran en önemli unsurlar • Baştan hedef tanımının ve termin süresinin ülkenin en tepesindeki kişi tarafından net olarak ortaya konmuş olması Apollo Ay Programı’nı başarıya ulaştıran en önemli unsurlar • Baştan hedef tanımının ve termin süresinin ülkenin en tepesindeki kişi tarafından net olarak ortaya konmuş olması • Ay çevresinde buluşma yönteminin seçilmiş olması Ay’a gitmenin yolları 1. Direkt gidiş 2. Dünya çevresinde buluşma 3. Ay çevresinde buluşma Direkt gidiş Dünya çevresinde buluşma John Houbolt NASA mühendisi, 42 Ay çevresinde buluşma Ay çevresinde buluşma Ay çevresinde buluşma 1 kişi 2 kişi 2 kişi Ay çevresinde buluşma 1 kişi 2 kişi Ay çevresinde buluşma John Houbolt NASA mühendisi, 42 Apollo Guidance Computer 1969 IBM PC 1981 • 2 k hafıza (Read-only storage 32 k) • En düşük konfigürasyon 16 k • İşlemci hızı 0.001024 GHz • 0.004077 GHz Mercury Projesi uçuşları Gemini Projesi uçuşları Apollo Projesi Ay’a inişler uçuşları Ay’a gidiş yöntemini belirleme Apollo Ay Programı’nı başarıya ulaştıran en önemli unsurlar • Baştan hedef tanımının ve termin süresinin ülkenin en tepesindeki kişi tarafından net olarak ortaya konmuş olması • Ay çevresinde buluşma yönteminin seçilmiş olması • “All-up testing” kavramında karar kılınması “All-up testing” George E. Mueller NASA’nın Uzay Uçuşlarından Sorumlu Başkan Yardımcısı, 45 “GEM kutuları” George E. Mueller NASA’nın Uzay Uçuşlarından Sorumlu Başkan Yardımcısı, 45 Apollo Ay Programı’nı başarıya ulaştıran en önemli unsurlar • Baştan hedef tanımının ve termin süresinin ülkenin en tepesindeki kişi tarafından net olarak ortaya konmuş olması • Ay çevresinde buluşma yönteminin seçilmiş olması • “All-up testing” kavramında karar kılınması • Apollo 7 başarılı olursa Apollo 8’in Ay çevresine gönderileceği kararının verilmiş olması Mercury Projesi uçuşları Gemini Projesi uçuşları Apollo Projesi Ay’a inişler uçuşları Apollo A (2) Apollo C Apollo D Apollo E Apollo F Apollo G Apollo A (2) Apollo C Apollo E Apollo D Apollo F Apollo G Apollo 7 Apollo 8 Apollo 9 Apollo 10 Apollo 11 Apollo 12 Apollo Ay Programı’nı başarıya ulaştıran en önemli unsurlar SOVYETLERLE OLAN FARKIN ANALİZİ 1. ABD’nin bahsi ileri derecede artırması Ay’a insan indirmek Sputnik Gagarin Von Braun “Rusların bunu yapabilmesi için ellerindekinden en az 10 kat daha yüksek performanslı roket yapmaları gerek; bunu 1967/1968’e kadar yapamazlar, biz ―kaynak verilirse ― yapabiliriz” ABD Başkan Yardımcısı’na memorandumundan, 29 Nisan 1961 1. ABD’nin bahsi ileri derecede artırması Ay’a insan indirmek Sputnik Gagarin Apollo Ay Programı’nı başarıya ulaştıran en önemli unsurlar SOVYETLERLE OLAN FARKIN ANALİZİ 1. ABD’nin bahsi ileri derecede artırması 2. Her uçuşun herkesin gözü önünde (canlı olarak) yapılması 3. 1 ve 2’deki cüretkarlığın dünya kamuoyundaki pozitif algısı Apollo Ay Programı’nı başarıya ulaştıran en önemli unsurlar SOVYETLERLE OLAN FARKIN ANALİZİ 1. ABD’nin bahsi ileri derecede artırması 2. Her uçuşun herkesin gözü önünde (canlı olarak) yapılması 3. 1 ve 2’deki cüretkarlığın dünya kamuoyundaki pozitif algısı 4. ABD’nin sofistike teknik/teknolojik konulardaki üstünlüğü 5. ABD’nin tamamındaki birikim ve yetenekten faydalanılması 20 bin şirket 377 bin çalışan Preliminary Design Review Critical Design Review Requirement Design definition Development Customer Design Flight Acceptance Certification Readiness Readiness Review Review Review Manufacturing DELIVERY Design requirements baseline established Drawing baseline established Verification of manufacturing vs. design specification and assessment of test results LAUNCH Certify flight and ground systems for manned flight Determine flight readiness of spacecraft and release for launch PERT Program Evaluation and Review Technique • optimistic time (O): the minimum possible time required to accomplish a task, assuming everything proceeds better than is normally expected • pessimistic time (P): the maximum possible time required to accomplish a task, assuming everything goes wrong (but excluding major catastrophes) • most likely time (M): the best estimate of the time required to accomplish a task, assuming everything proceeds as normal • expected time (TE): the best estimate of the time required to accomplish a task, accounting for the fact that things don't always proceed as normal (the implication being that the expected time is the average time the task would require if the task were repeated on a number of occasions over an extended period of time) TE = (O + 4M + P) ÷ 6 FMEA Failure Modes and Effects Analysis Apollo Güvenilirlik Değerleri Uçuşun başarısı Uçuş ekibinin güvenliği %99 %99.9 Proje yönetimi dersi 3 Kurum içi bilgi notlarınız mahkeme ilamı gibi olmasın Bill Tindall NASA mühendisi, 40 Devrinde 2010 Apollo Programı 25.4 milyar $ 151 milyar $ Manhattan Projesi 2 milyar $ 24 milyar $ Panama Kanalı 375 milyon $ 8.1 milyar $ ABD Eyaletlerarası Karayolu Sistemi 114 milyar $ Uygulanamaz 1960 1965 NASA bütçesi 500 milyon $ 5.2 milyar $ NASA bütçesinin ABD federal bütçesindeki payı %0.6 %5.3 NASA personeli 10,000 36,000 Müteahhit personeli 36,500 376,700 Proje yönetimi dersi 4 Sorumluluk arttıkça stres de artar; sağlık parametrelerinizi iyi monitorize edin Apollo 11 komutanı Armstrong’un Ay’a adım attığı sıradaki kalp hızının seyri “Bu benim için küçük bir adım, insanlık için büyük bir sıçrayıştır” Neil Armstrong Apollo 11 “Bu benim için küçük bir adım, insanlık için büyük bir sıçrayıştır” Neil Armstrong Apollo 11 “Bu benim için küçük bir adım, insanlık için büyük bir sıçrayıştır” Neil Armstrong Apollo 11 “Bu belki Neil için küçük bir adımdı ama benim için kesinlikle uzundu!” Pete Conrad Apollo 12 Apollo 11 komutanı Armstrong’un Ay’a iniş sırasında kalp hızının seyri Apollo 11 komutanı Armstrong’un Ay’dan kalkış sırasında kalp hızının seyri Kader barış içinde Ay’ı keşfetmeye gönderdiğimiz insanların Ay’da ilahi huzura ulaşmalarına hükmetti. Bu iki cesur insan, Neil Armstrong ve Edwin Aldrin, kurtarılmaları için hiç bir ümit olmadığını biiyorlar. Ancak yine biliyorlar ki fedakarlıklarında insanlık için umutlar var. Bu iki insan hayatlarını insalığın en asil amacına vakfetmiş oluyorlar: gerçeğe ulaşma. Aileleri ve dostları onların yasını tutacak; ülkeleri onların yasını tutacak; dünyadaki insanlar onların yasını tutacak; oğullarından ikisini bilinmeze göndermeye cesaret eden Dünya Ana onların yasını tutacak. Keşifleriyle dünya insanlarının yekvücut hissetmelerine neden oldular, insanların kardeşliğini daha da sımsıkılaştırdılar. Eski çağlarda insanlar gökyüzüne bakarlar ve kahramanlarını takımyıldızlar biçiminde yıldızlarda görürlerdi. Bu modern zamanda biz de hemen hemen aynı şeyi yapıyoruz ama bizim kahramanlarımız etten kemikten yapılma destansı insanlar. Onları izleyen başka insanlar da olacak ve onlar kuşkusuz eve dönecekler. İnsanların araştırma yapmasına engel konmayacak. Ancak bu insanlar ilktiler ve kalplerimizde en önde yer alacaklar. Çünkü, önümüzdeki gecelerde gökte Ay’a bakacak her insan orada daima insanlıktan oluşmuş başka bir dünyanın bir köşesinin bulunacağını biliyor olacak. Proje yönetimi dersi 5 Bir “en kötü durum” senaryonuz olsun • Ay’a niye gidildi? Gidilmese olmaz mıydı? • Ay’a inmek çok mu zordu? OLMAZDI! EVET VE HAYIR • Astronotlar bu işten ne kadar kazandılar? FAZLA DEĞİL • Armstrong ve Aldrin Ay’a inemeyip kös kös geri dönmektense inmeyi ölümüne zorlarlar mıydı? • Aldrin Ay’a ilk ayak basan insan olamadığına bozuldu mu? FENA HALDE! • “Ay’a gidebildiysek, ‘bilmem-ne’yi haydi haydi yaparız” sözü gerçekçi midir? HAYIR • Ay’a gerçekten gidildi mi? EVET! HAYIR Astronot Aldrin’in Apollo 11 uçuşu için harcırah formu Proje yönetimi dersi 6 Motivasyon ve büyük bir işi başarma hazzı paradan daha önemli olabilir • Ay’a niye gidildi? Gidilmese olmaz mıydı? • Ay’a inmek çok mu zordu? OLMAZDI! EVET VE HAYIR • Astronotlar bu işten ne kadar kazandılar? FAZLA DEĞİL • Armstrong ve Aldrin Ay’a inemeyip kös kös geri dönmektense inmeyi ölümüne zorlarlar mıydı? • Aldrin Ay’a ilk ayak basan insan olamadığına bozuldu mu? FENA HALDE! • “Ay’a gidebildiysek, ‘bilmem-ne’yi haydi haydi yaparız” sözü gerçekçi midir? HAYIR • Ay’a gerçekten gidildi mi? EVET! HAYIR Proje yönetimi dersi 7 Mevzuata uyun Apollo 11 için Hawaii eyaleti gümrük bildirim formu Neil Armstrong’a göre Salimen eve dönüş olasılığı %90 Ay’a başarılı iniş olasılığı %50 Proje yönetimi dersi 8 Sizin de, çalışma ekibinizi oluşturanların da birer “özel hayat”ı olduğunu unutmayın • Ay’a inmek çok mu zordu? EVET VE HAYIR • “Ay’a gidebildiysek, ‘bilmem-ne’yi haydi haydi yaparız” sözü gerçekçi midir? HAYIR • Ay’a gerçekten gidildi mi? EVET Hohmann transferi yörüngesi Gidiş-dönüş: 30 ay Hohmann transferi yörüngesi Apollo Ay Programı’nı başarılı kılan en önemli proje yönetimi dersleri • Proje hedefini net ve yazılı olarak tanımlayın; termin koyun • Yönteme/tekniğe karar vermek en önemli konudur • Sistemin güvenilirlik limitlerini gerçekçi olarak belirleyin • Sistemin hız belirleyici kademelerini saptayın ve onlara odaklanın • Gözden geçirme toplantılarını düzenli olarak yapın Apollo Ay Programı’nı başarılı kılan en önemli proje yönetimi dersleri • Kimin kime rapor ettiği belli olsun • Alt kademenin teknik uyarılarının hiyerarşik mevzuat nedeniyle kaybolmasını engellemenin yolunu bulun • Maaşların yüksek olması gerekmez; motivasyon sağlayın • En tepedeki yöneticinin işin teknik uzmanı olması gerekmez; baş altı yöneticiler ise teknik donanımlı olmalıdır • Gençliğe yüksek değer ve inisiyatif alma olanağı verin; bakın neler yapıyorlar! Mustafa Kemal Çanakkale’de 34 yaşındaydı Uzay yarışının bir analizi: Çıkarılacak proje yönetimi dersleri Dr Üstün Aydıngöz Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyoloji Anabilim Dalı 8. Ulusal Tıp Bilişimi Kongresi 18 Kasım 2011