yabancı dil sınavlarında boşluk tamamlama sorularının
Transkript
yabancı dil sınavlarında boşluk tamamlama sorularının
80 2nd International Conference on New Trends in Education and Their Implications 27-29 April, 2011 Antalya-Turkey www.iconte.org YABANCI DİL SINAVLARINDA BOŞLUK TAMAMLAMA SORULARININ ÖĞRENCİ BAŞARISINDAKİ ETKİSİNİN KARŞILAŞTIRILMASI Ferit Kılıçkaya, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Yabancı Diller Eğitimi Bölümü, 06531 Ankara, Türkiye kilickay@metu.edu.tr ferit.kilickaya@gmail.com Özet Bu çalışmada, ÜDS sınavlarına hazırlanan bireylerin farklı şekilde sunulmuş ve hazırlanmış boşluk doldurma sorularındaki başarıları incelenmiştir. Ayrıca bu soruları çözerken nasıl bir yol izledikleri konusunda görüşlerine başvurulmuştur. Çalışma grubu, özel bir dil eğitim merkezinde ÜDS hazırlık grubunda eğitim gören 50 öğrenciden oluşmaktadır. Katılımcıların, yüzde 72’si bayan, yüzde 28’si erkek bireylerden oluşmaktadır. Yaş ortalamaları 33,2’dir. Cinsiyet ve yaş dikkate alınmamıştır. Katılımcılar, seviye tespit sınavına göre üç gruba ayrılmıştır. Kontrol grubuna (n= 18), ÜDS sınavında sorulan 4 parça ve toplamda 20 sorudan olaşan boşluk doldurma testleri herhangi bir değişiklik yapılmadan verilmiştir. 1. Deney grubuna (n= 15), verilen sorular, boşlukların olduğu cümleler birbirinden bağımsız olarak verilmiştir. 2. Deney grubuna (n= 17) aynı sorular, herhangi bir seçenek girilmeden verilmiştir ve gruptan boşlukları uygun kelimelerle doldurmaları istenmiştir. Verilerin analizinde varyans (one way ANOVA) kullanılmıştır. Çalışmadan elde edilen bulgular, boşluk doldurma sorularının, sunuş biçiminin öğrenci başarısını etkilediğini göstermektedir. Anahtar Kelimeler: Boşluk doldurma testleri, ÜDS, Ölçme, Değerlendirme GİRİŞ Boşluk tamamlama tekniğinin (cloze procedure), yazılı metinlerde okunabilinirliği ölçme potansiyeli ilk olarak Taylor (1953) tarafından ortaya atılmıştır. Oller (1979), boşluk tamamlama tekniğiyle dil yeterliliğin tek başına ölçülebileceğini öne sürmüştür. 1970li yılların sonuna doğru İngilizce dil yeterliğini genel olarak ölçmede kullanılmaya başlanmıştır (Brown, Yamashiro ve Ogane, 2001). Zihnin tamamlanmamış imaj veya kelimeleri tamamlama yeteneği (closure) üzerine kurulmuş olan bu teknik, bireyin belli bir metin üzerindeki okuma düzeyini, kelime bilgisini ve dil yeteneğini belirlemede kullanılmaktadır (Ulusoy, 2009). Boşluk tamamlama tekniğiyle hazırlanan geleneksel sorularda kısa bir metin bulunmaktadır. Bu metindeki ilk ve son cümlelere dokunulmadan sistematik olarak -her beşinci, altıncı veya yedinci kelime- belirlenen bir boşluk sayısına –genellikle 25 ile 50 arası- ulaşılıncaya kadar silinir ve bireylerden bu boşlukları uygun kelimelerle doldurmaları istenir (McNamara, 2000). C-test (KleinBraley, 1981) olarak bilinen boşluk tamamlama tekniğinin diğer bir çeşidinde ise her iki kelimeden birisi silinerek sadece kelimenin yarısı verilmektedir. Bu boşluklar doldurulurken, kelimenin yazılışını bilmek kadar hangi durum içinde kullanıldığını bilmek büyük önem kazanmaktadır. Aşağıda verilen Coniam (1997, s. 28) tarafından yapılan bir araştırmada kullanılan metinde ilk ve son cümlelere dokunulmadan her yedinci kelime silinerek boşluk tamamlama metni oluşturulmuştur (Örnek-1). Örnek-1 Boşluk tamamlama metni Australians “Fear Hong Kong Workaholics” Australian bosses disliked hiring Hong Kong employees because they worked too hard and made their Australian colleagues uneasy, according to a recent study in Australia. A University of Wollongong researcher, Ms. _______ Iredale, commented that a survey of _______hiring practices of 55 companies also _______ “there was no point putting a _______Asian in a Siyasal Kitabevi, Ankara, Turkey, 2011 ISBN: 978-605-5782-62-7 81 2nd International Conference on New Trends in Education and Their Implications 27-29 April, 2011 Antalya-Turkey www.iconte.org position of authority _______taller Australians.” She said: “They said _______ workers would not like having Asians _______ because they work too hard. They_______their heads down to work and ____ the others off badly. Australians feel _______ with them.” Legislator Dr. Huang Chen-ya-, _______ holds an Australian passport, said the _______ findings were “a very sad story.” _______. Huang said: “The Australian economy has _______ been going down for several years _______it is no longer competitive on _______world market. One of the key _______ is in productivity if Australian _________ are going to reverse Darwin rule _______the survival of the fittest, and ______ the most productive workers, they are __________ suicide.” The director of the Hong Kong General Chamber of Commerce, Mr. Ian Christie, however, said the findings were a “marvellous, although back-handed, praise for Hong Kong.” . . . Geleneksel yöntemden farklı olarak aşağıda verilen diğer bir örnekteki boşluklar, ölçülmek istenen yapıları ve özellikler dikkate alınarak uygun yerlerin silinmesiyle (selective deletion) hazırlanmaktadır (Örnek 2). Örnek-2. Boşluk tamamlama metni (istenen yapıların silinmesi- selective deletion) Generic Manipulation Since human beings began to raise livestock and to grow crops, they have been involved in genetic manipulation. First they simply chose to rear particular _______ or plants which had certain desirable_______. Later, as the science of genetics developed, _______ pro-grammes were established that could produce _______ of plants and animals that had the characteristics that _______ needed. More recently, geneticists have been able to individual genes and _______ them from a donor to a _______ organism. This means that_______ can be used as 'factories' to _______ particular gene products for a widevariety of_______. The gene is not transferred into its host. It must first be _______ into a vector molecule that has the to carryit to the host. This kind of research not only has many practical _ but also allows us to understand much better the structure andfunction of the genetic code. (Read, 2000, s. 164). Ülkemizdeki yabancı dil sınavlarında (KPDS, ÜDS ve YDS) bu temele dayanan çoktan seçmeli boşluk doldurma (gap-filling) testleri kullanılmaktadır. Bu test soruları genellikle 2 adet kelime, 1 adet edat ve 2 adet gramer sorusundan oluşmaktadır (Örnek-3, ÖSYM, 2008, s. 38). Örnek-3 Çoktan seçmeli boşluk doldurma The first half of this interesting book provides an introduction to the theory and practice (19) --- logic. The authors provide a historical (20) ---- of models of logic from Aristotle to choice theory and “fuzzy logic.” They show (21) ---- the use the principles to analyze and construct logical arguments. (22) ---- they give some medical examples, this section is generic and thus, this book (23) ---- well as a text for an introductory course in a philosophy curriculum. Good illustrations and boxed definitions help to guide the reader, too. 19. A) of B) in C) at D) under E) within 20. A) quotation B) controversy C) omission D) overview E) result 21. A) what B) whether C) whom D) which E) how 22. A) Just as B) Although C) Since D) After E) Because 23. A) will have served B) has served C) had served D) would serve E) may have served Siyasal Kitabevi, Ankara, Turkey, 2011 ISBN: 978-605-5782-62-7 82 2nd International Conference on New Trends in Education and Their Implications 27-29 April, 2011 Antalya-Turkey www.iconte.org Bu sınavlara yönelik olarak yayınlanan hazırlık kitaplarında, bu teknik “Cloze” test olarak adlandırılmıştır. Ancak, burada bir ayrım yapmak zorunludur. Boşluk tamamlama (Cloze) testlerinde herhangi bir şık verilmemektedir. Tamamen mekanik olarak hazırlanmakta ve boşluklarda herhangi bir değişiklik yapılamamaktadır. Boşluk doldurma (gap-filling) testlerinde ise metindeki boşluklar, testi hazırlayanlar tarafından ölçülmesi beklenen dilbilgisi, kelime, edat gibi özelliklere göre belirlenmektedir (Alderson, Clapham ve Wall, 1995; Alderson, 2000b). Bu çalışmada, boşluk doldurma (gap-filling) tanımı temel alınmıştır. Boşluk doldurma tekniğiyle hazırlanan metinlerde çeşitli sıkıntılar bulunmaktadır. Diğer test biçimlerine göre hazırlanması oldukça zor kabul edilen (Brown, 2005) boşluk tamamlama testlerinde kullanılan metin, metnin organizasyonu, içeriği, boşluk sayısı, boşluk çeşidi, yeri ve değerlendirme biçimleri; bu teknikle hazırlanan sorularda değerlendirme ve adayların başarısında farklılıklara sebep olmaktadır (Alderson, 1983a; ve Bachman, 1985 ). Ayrıca, boşluk doldurma testleri hazırlanırken ve bu testlerin adaylar tarafından cevaplanması esnasında parçanın bütünlüğünün dikkate alınması amaç iken (Brown, 2005), özellikle edat ve dilbilgisi sorularının sunuş biçimi açısından bağımsız olarak sunulan dilbilgisi sorularından farkı kalmamaktadır (Kılıçkaya, 2010). ÇALIŞMANIN AMACI Bu çalışmada, ÜDS sınavlarına hazırlanan bireylerin farklı şekilde sunulmuş ve hazırlanmış boşluk doldurma (gap-filling) sorularındaki başarıları incelenmiştir. Ayrıca bu soruları çözerken nasıl bir yol izledikleri konusunda katılımcıların görüşlerine başvurulmuştur. YÖNTEM Katılımcılar Çalışma grubu, özel bir dil eğitim merkezinde ÜDS hazırlık grubunda eğitim gören 50 öğrenciden oluşmaktadır. Katılımcıların, yüzde 72’si bayan, yüzde 28’si erkek bireylerden oluşmaktadır. Yaş ortalamaları 33,2’dir. Cinsiyet ve yaş dikkate alınmamıştır. Katılımcılar, seviye tespit sınavına göre üç gruba ayrılmıştır. Kontrol grubuna (n= 18), ÜDS sınavında sorulan 4 parça ve toplamda 20 sorudan olaşan boşluk doldurma testleri herhangi bir değişiklik yapılmadan verilmiştir. 1. Deney grubuna (n= 15) verilen sorular, boşlukların olduğu cümleler birbirinden bağımsız olarak verilmiştir. 2. Deney grubuna (n= 17) aynı sorular, herhangi bir seçenek sunulmadan verilmiştir ve gruptan boşlukları uygun kelimelerle doldurmaları istenmiştir. Her gruba, soruları cevaplamaları için 35 dakika verilmiştir ve çalışma tek oturum olarak gerçekleştirilmiştir. Verilerin analizinde varyans (one way ANOVA) kullanılmıştır. Veri Toplama araçları Veri toplama aracı olarak, EK bölümünde verilen 4 parça ve toplamda 20 sorudan oluşan boşluk doldurma testleri uygulanmıştır. Çalışma sonunda, bütün gruplara almış oldukları testleri çözerken nasıl bir yol izledikleri sorulmuş ve bu konuda görüşlerine başvurulmuştur. VERİ ANALİZİ ve TARTIŞMA Anova sonuçlarına göre, uygulama sonrasında kontrol ve deney gruplarındaki katılımcıların aldıkları puan istatistikleri Tablo 1’de, grubu göre ANOVA sonuçları tablo 2’de verilmiştir. Siyasal Kitabevi, Ankara, Turkey, 2011 ISBN: 978-605-5782-62-7 83 2nd International Conference on New Trends in Education and Their Implications 27-29 April, 2011 Antalya-Turkey www.iconte.org Tablo 1. Test sonucunda elde edilen puanların betimsel istatistikleri Grup N X kontrol 18 9,22 3,370 deney 1 15 14,13 1,727 deney 2 17 6,24 1,821 Standart Sapma Analiz sonuçları, çalışmaya katılan gruplar arasında elde edilen puan bakımından anlamlı bir fark olduğunu göstermektedir, F(2, 47)= 41,05, p<0.01. Başka bir deyişle, katılımcıların elde etmiş oldukları puanlar, yer aldıkları gruba sorulan boşluk tamamlama testine bağlı olarak anlamlı bir şekilde değişmektedir. Birimler arası farkların hangi gruplar arasında olduğunu bulmak amacıyla yapılan Scheffe testinin sonuçlarına göre, 1. deney grubunda (X= 14,13) ve Kontrol grubunda (X=6,29) yer alan katılımcıların, 2.deney grubunda (X=6,24) yer alan katılımcılardan daha fazla puan elde ettikleri belirlenmiştir. 1. Deney grubu, diğerlerine göre daha çok soruyu doğru olarak cevaplamıştır. 2. Deney grubu ortalama olarak en düşük notu almıştır. Tablo 2. Test sonucunda elde edilen puanların gruplara göre ANOVA sonuçları Varyansın Kaynağı Kareler Kareler Toplamı sd Ortalaması Gruplararası 502,977 2 251,488 Gruplariçi 287,903 47 6,126 Toplam 790,880 49 F 41,055 p Anlamlı Fark ,000 D1-K, D1-D2, D2-K Çalışma sonrası katılımcılara kendilerine verilen boşlukları doldurmada nasıl bir yol izledikleri konusunda sorular sorulmuştur. Kontrol ve 2. Deney grubu, soruları çözerken parçanın bütünlüğünü göz önüne aldıklarını belirtmişlerdir. 1. Deney grubu, cümleler bağımsız olarak verildiği için boşluğun bulunduğu cümleye odaklandıklarını belirtmiştir. Diğer bir ifadeyle, kontrol grubunun yapmış olduğu gibi parçanın tümünü anlamaya çalışmamışlar; sadece boşluğun verildiği cümle üzerinde yoğunlaşmışlardır. Kontrol grubu, boşluklar ve seçenekler arasında mesafe olduğundan zorluk çektiklerini açıklamışlardır. 2. Deney grubu ise cümlede ne anlatılmak istendiğini tahmin edebildikleri, ancak çoğunla kelimeyi hatırlayamadıkları veya yazım yanlışı yaptıklarını belirtmişlerdir. Ayrıca, bu test şekline alışık olmadıklarını açıklamışlardır. SONUÇ Çalışmadan elde edilen bulgular, boşluk doldurma (gap-filling) sorularının, sunuş biçiminin öğrenci başarısını etkilediğini göstermektedir. ÜDS ve benzeri sınav sorularının soru biçim ve amaçlarını, test sorularının özelliklerini açıklayan herhangi bir resmi belge bulunmamaktadır. Konuyla ilgili alanyazın incelendiğinde, boşluk doldurma sorularının okuma yeteneğini ölçtüğü anlaşılmaktadır. Bu tür sorulara hazırlanan bireyler, bu bilgileri ikinci kaynaktan ve özellikle hazırlık kitaplarından elde etmektedir. Asıl amacı okuma yeteneğini test etmek olan ancak sınavlarda farklı biçimler alan boşluk tamamlama (gap-filling) soruları, ÜDS ve benzeri sınavlarda bir paragraf sorusu olarak düşünülmemelidir. Bu soru türünde anlam bilgisi sorulmamaktadır. Boşluk doldurma sorularında soru dağılımı kelime ve dil bilgisinden oluşmakta, diğer dilbilgisi ve kelime sorularından sadece sunuş biçimiyle ayrılmaktadır. Bundan dolayı her cümleleri tek bir soruymuş gibi çözmek, bireylere kolaylık getirmektedir. Ayrıca bu Siyasal Kitabevi, Ankara, Turkey, 2011 ISBN: 978-605-5782-62-7 84 2nd International Conference on New Trends in Education and Their Implications 27-29 April, 2011 Antalya-Turkey www.iconte.org soru türünde, cevaplar ve seçenekler arasında boşluklar bırakılması dikkati dağıtan nedenlerden biridir. Dolayısıyla, test tekniği ön plana çıkmaktadır. Bu nedenle, bu tür soruların tekrar gözden geçirilmesi ve farklı biçimlerinin denenmesi gerekmektedir. KAYNAKÇA Alderson, J. C. (1983a). The cloze procedure and proficiency in English as a foreign language. In Oller, J. W. (ed.) Issues in language testing research (pp. 205-217). Rowley, MA: Newbury House. Alderson, J. C. (2000b). Assessing reading. Oxford Univresity Press. Alderson, J. C., Clapham, C., & Wall, D. (1995). Language test construction and evaluation. Cambridge University Press. Bachman, L. F. (1985). Performance on cloze tests with fixed-ratio and rational deletions. TESOL Quarterly, 19(3), 535-556. Brown, J. D. (2005). Testing in language programs: A comprehensive guide to English language assessment (new ed.). New York: McGraw-Hill College Brown, J. D., Yamashiro, A. D. & Ogane, E. (2001). The emperor’s new cloze: Strategies for revising cloze tests. In T. Hudson, & J. D. Brown, (eds.), A focus on language test development: Expanding the language proficiency construct across a variety of tests (Technical report #21), (pp. 143-162). Honolulu: University of Hawai'i, Second Language Teaching & Curriculum Center. Coniam, D. (1997). A preliminary inquiry into using corpus word frequency data in the automatic generation of English language cloze tests. CALICO Journal, 14(2-4), 15-34. https://www.calico.org/html/article_357.pdf Kılıçkaya, F. (2010). ÜDS (Üniversitelerarası kurul yabancı dil sınavı): Nasıl olmalı? Cumhuriyetimizin 100. yılına doğru üniversite vizyonumuz sempozyumu bildiri kitabı (sf. 257-264). Ankara: Türk EğitimSen. Klein-Braley, C. (1981). Empirical investigation of cloze tests. University of Duisburg: Phd Dissertation. McNamara, T. (2000). Language testing. Oxford University Press. Oller, J. W. (1979). Language tests at school. London: Longman. ÖSYM. (2008). ÜDS İngilizce sosyal bilimler testi. ftp://dokuman.osym.gov.tr/2008/UDS2008EKIM/uds2008ekimingilizcesosyalbilimler.pdf Read, J. (2000). Assessing vocabulary. Cambridge: Cambridge University Press. Taylor, W. L. (1953). Cloze procedure: A new tool for measuring readability. Journalism Quarterly, 30, 415-433. Ulusoy, M. (2009, Kış). Boşluk tamamlama testinin okuma düzeyini ve okunabilirliği ölçmede kullanılması. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(1), 105-126. Siyasal Kitabevi, Ankara, Turkey, 2011 ISBN: 978-605-5782-62-7 85 2nd International Conference on New Trends in Education and Their Implications 27-29 April, 2011 Antalya-Turkey www.iconte.org EK Katılımcıların cevaplamış oldukları boşluk tamamlama soruları aşağıda verilmiştir. PARÇA 1 In Britain, firemen have been on partial strike for months, demanding a huge pay increase ----- (1) bitterly resisting changes to their working conditions. Tony Blair’s labour government has watched with ----- (2) alarm as a series of elections has put militant leaders ----- (3) the top jobs at some of the biggest unions. In April, Kevin Curran ----- (4) the more moderate John Edmonds as leader of the GMB, Britain’s fourth-largerst union; and in May a left-winger defeated the ----- (5) favoured by the Labour Party for the leadership of the powerful T & G union. 1. A) when C) for B) while D) as E) whether 2. A) some C) such B) any D) an E) as 3. A) over C) past B) up D) into E) by 4. A) succeeding C) would succeed B) has succeeded D) having succeeded E) succeeded 5. A) candidate C) nominee B) applicant D) client E) participant PARÇA 2 Anyone looking for a way to something for the environment need look no further than their own home. In its struggle to ----- (1) with the Kyoto Protocol of 1997 and reduce greenhouse gas emmissions to ----- (2) 1990 levels, the EU ----- (3) to reduce energy consumption in the home. This is ----- (4) surprising since the EU’s 160 million buildings are ----- (5) responsible for a staggering 40% of all energy consumed by its 15 states. 1. A) coincide C) augment E) comply B) agree D) compete 2. A) forward C) behind B) above D) below 3. A) to have sought C) having sought E) is seeking B) would seek D) would be seeking 4. A) hardly C) more E) just B) apparently D) indeed 5. A) nearly C) therefore E) permanently B) apparently D) likely Siyasal Kitabevi, Ankara, Turkey, 2011 ISBN: 978-605-5782-62-7 86 2nd International Conference on New Trends in Education and Their Implications 27-29 April, 2011 Antalya-Turkey www.iconte.org PARÇA 3 Many people are accustomed ----- (1) of a countrly only as a government unit ----- (2) part of a large continent. ----- (3), there are some very important countries ----- (4) entirely of widely scarred islands. The Phillipines and Indonesia, ----- (5), spread over approximately 3000 islands are just two examples of many others. 1. A) to think C) in thinking E) to have thought B) to thinking D) at thinking 2. A) which occupy C) occupies E) by occupying B) occupied D) occupying 3. A) However C) In practice E) In brief B) Accordingly D) Virtually 4. A) constituting C) in practice E) containing B) including D) located 5. A) which C) where E) for instance B) that D) actually PARÇA 4 A cancer diagnosis can be frightening,----- (1) when there is a tumor in the brain. While some types of the brain cancer are less aggressive than others, they all have the same potential to ----- (2) a person’s thoughts, memories, senses, personality, language abilities and body control. And brain cancer can be life threatening, ----- (3) if it is left untreated. If you have been diagnosed with brain cancer, you need to find out everything you can about your disease and work out with your doctor to get the best possible treatment. Many patients ----- (4) this disease but they do it by focusing significant time and energy ----- (5) treatment. 1. A) deliberately C) especially E) eventually B) abruptly D) mainly 2. A) disrupt C) convince E) compel B) maintain D) insult 3. A) implicitly C) abundantly E) particularly B) drastically D) vigorously 4. A) attain C) lessen E) achieve B) beat D) commence 5. A) over C) on E) up B) in D) into Siyasal Kitabevi, Ankara, Turkey, 2011 ISBN: 978-605-5782-62-7