BiR ALMAN KURT KÖPEGiNDE HEMANGiOPERiCYTOMA OLGUSU
Transkript
BiR ALMAN KURT KÖPEGiNDE HEMANGiOPERiCYTOMA OLGUSU
Vet. Bil. Dcrg. (1996), 12,2: 1S3-1S7 BiR ALMAN KURT KÖPEGiNDE HEMANGiOPERiCYTOMA OLGUSU M. Fatih Hatipoğlu1 1 Kemal Çiftçi Sırrı Avki2 Hemangiopericytoma in a German Shepherd Dog ( A Case Report) Summary: A tumoral mass localized on the left hind foots palmer side in a nine-years-old German Shepherd dog was removed surgically and examined histologically. Grayish colored, firm in consistency and lobulated mass was 7x 5.5x 2 cm in size and 91 gr in weight. In histological examination great fields resembling librosarcoma was observed. Aro und the arteriols curls, bundles, finger-print or onion-skin shaped cells were also observed. These cells were spindle shaped and has ovoid nucleus. Due to this structure and reticulum libers appeared , this tumor was clasified a canine hemangiopericytoma. Key words: Hemangiopericytoma, dog. Özet: Dokuz yaşında, erkek bir Alman Kurt köpeğinin sol arka ekstremilesinin palmar yüzünün, falanks 1,11 ve l l l dü zeyinde deri altında gelişen türnöral oluşum operasyonla alındı. Sert kıvamlı, kesit yüzü lobullü ve grimsi-beyaz renkte boyutları 7x5.5x2 cm ile ağırlığı relerinin artariollerin çevresinde 91 gr olan türnöral kitle histopatolojik olarak incelendi. Bu incelemelerde tümör hüc kıvrımlar yaparak parmak izi veya soğan zarına benzer oluşurnlara neden olduğu dikkati çekti. Bu hücrelerin oval çekirdekli ve iğ şeklinde oldukları görüldü. Bu yapı ve demetierin olduğu yerlerde re tıkulum ipliklerinin de görülmesiyle tümörün hemangiopericytom olduğu anlaşıldı. Anahtar keli meler: Hemangiopericytoma, köpek. mangiopericytomaya rastladığını kaydetmiştir. He Giriş mangiopericytomanın Boxer, German Shepherd ve Hemangiopericytoma mangiopericytoma, (canine malignant he- pericytoma, pe rithelioma benzeri fibrosarcoma) çoğunlukla deri al tında yerleşen ve küçük damarların adventisyal parisillerinden kaynaklanan bir tümördür (Weiss, 1974; Conroy, 1983; Nielsen, 1983). Genellikle kö peklerde görülmesine rağmen (Mills ve Nielsen, 1967; Conroy, 1983; Bostock, 1986} kedilerde (Ni Springel Spaniel, Fox T errier ve melez çoban kö peklerinde daha sık görüldüğü kaydedilmektedir (Mulligan, 1955; Mills ve Nielsen , 1967) Tümör; sert kıvamlı, lobüler bir yapıda olup yavaş gelişir (Weiss, 1974; Stannard ve Pulley, 1978;' Conroy, 1983Nielsen, 1983). Büyüklüğü ge nellikle 2-10 cm arasında değişir, fakat bazen 25 cm'ye kadar ulaşabilmektedir (Stannard ve Pulley, elsen, 1983) ve atıarda da (Yager ve Scott, 1985) 1978). Kesit yüzü beyaz, gri veya gripembe renkte nadiren bildirilmiştir. Köpeklerde deri tümörlerinin . %3 2 ile %4. 2 'ni hemangiopericytoma oluşturur . (Bostock, 1986). Tümör daha çok yaşlı köpeklerde (Weiss, 1974; Conroy, 1983; Nielsen, 1983). Nüks özellikle 6-7 yaşından büyüklerde, ekstremitelerin üst kısmına, ayak eklemlerinin lateral yüzlerine yer leşir (Mulligan, 1955; Mills ve Nielsen, 1967; ve yer yer nekroz ve kanamalara da rastlanır oranı yüksek ve metastazlarının ise ender olduğu bildirilmektedir(Mulligan, 1955; Weiss, 1974; Con roy, 1983; Nielsen, 1983). Weiss, 1974; Conroy, 1983). Fakat boyun, baş ve Hemangiopericytoma ilk ke� Mulligan (1955)'ın kaydettiğine göre Stout (1949), daha sonra Mul kuyrukta da (Mulligan, 1955) görülebilir. Obwolo ligan {1955) ile Yost ve Jones(1958) tarafından bil ( 1986) dirilmiştir. Ülkemizde ise sadece Ertürk ve ark. ise bir kqpeğin dalağında primer he- . GelitTarihi: 06.09.1996 . ı. S.U. Veteriner Fakültesi, Paıoloji Anabilim Dalı, KONYA. 2. S.Ü. Veteriner Fakültesi, Cerrahi Anabilim Dalı, KONYA. Ç1FTÇt HATİPOOLU, AVK1 {1977) ile Alçığır ve ark. {1985) köpeklerde bu tü ağırlığında, sert kıvamda, kesit yüzü grimsi-beyaz möre rastladıklarını kaydetmişlerdir. Köpeklerde gö renkte ve lobüllü bir görOnümdeydi. Bu kitleden alı rülen tümörleri kapsayan çeşitli araştırmalar ya nan doku örnekleri %1O' luk tampon lu formalinde tespit edildi ve bilinen yöntemlere göre hazırlanan pılmış (Pamukçu ve Ertürk, 1962; Ertürk ve ark., parafin bloklardan 5 f.! kalınlığında kesitler alınarak 1971; Erer ve Kıran, 1993) bu araştırmalarda he mangiopericytoma ile ilgili bir kayda hematoksilen-eozin, van Gieson ve Gomori' nin re rast lanamamıştır. Hemangiyopericytomalarla ilgili ya tikulum yınların (Luna, 1968) ışık mikroskobunda incelendi. fazla olmaması nedeniyle bu tümörün yayınlanması uygun görülmüştür. Anabilim yöntemlerine Mikroskobik göre incelemelerde, boyanarak bazı bölgelerde ince banttarla gruplara ayrılmış halde fibrosit ve fib Olgunun Tanımı Materyal S. boyama Ü. Veteriner Fakültesi Cerrahi Dalı'na getirilen 9 yaşında, roblastların değişik yönlere doğru sayrettiği ve ana forlar oluşturduğu fibrosarkom benzeri yapılar göz erkek bir lendi (Şekil 2). Bazı bölgelerde ise mikzomatöz Alman Kurt köpeğidir. Tümör oluşumu sol arka aks tremitenin palmar yüzünde falanks 1, ll ve lll dü değişiklikler dikkati çekti. Tümörün parankiminde geniş bantlar şeklinde hiyalinize sahalar gözlendi . Ayrıca özellikle artarioller çevresindeki neoplastik zeyinde , deri altına yerleşmiş, bazı bölgelerde kıl ları dökülmüş, yüzeyi yer yer kanamalı ve ülserli bir hücrelerin kıvrımlar ve halka şeklinde dizilim gös görünümdeydi (Şekil 1}. terdiği ve parmak izi veya soğan zarı benzeri bir gö rünüm kazandığı dikkati çekti. Bu hücrelerin ba zılarında çakirdekierin oval, tek nukleoluslu ve kromatin ağından yoksun, fakat membranında kro matin marjinasyonun geliştiği . bazılarında ise çe kirdeklerinin iğ şeklinde ve hiperkromatik olduğu görüldü (Şekil 3). Bu yapıların merkezindeki damar lümenleri genellikle açıktı, fakat lümenleri kapalı · olanları da vardı. ��'- - ; . ,., � �., ... � � -� ·�� , ).J • .. , ....., ... ••;,(-4,, ..._ 1 ,•..:::-• ...,,:.. .. · �' r � �?. �- o ' ..· •• � 1 .. ,,_ .. • .. • ·' 1 ., 0 , ı. Sol arka ekstremilenin f" ...•• \1" .. \ ,,_ • •' .\' \ · , 1� � � .o:. "'� r .� �' �('';. .-.... ", "' � "' .. /'1··,· .. ' - ...'"";"\"'""' .-..·\· .....��· . ... . 1 · � � ""- :. \f, � · ,•' /'f,., (-:ı_. . ._,..��i '" ---.�.'t) 't.:.,\.�ı�'.\l "\• � � ... • ' · .,�- �' ' .. ... ·. l -f' \.�· fl 'i' �· ., . �· " J "'.:,...=.,-;� 4 i• " ,�• ,,. -� "' '' -;. •·'. � ' ·t' 1 '� ''\' ,\. "1>. � · · � · f' :;· �ıJ-: ._;·�. · ' 1 -� . '� ' � '"' , . ;,r � :-. , 1 l \� v . .. . �-' •• , '\ , •• ı 11 , • 'l t �,�--.. ,;.. . . ���ı ,,rı ,',· ' i ·'�"':· ··· � "': ! � �:-:_,\. ·ı\-. q� \(� , 't + J { :-.. 'll' '\1 '-- , .� , .., l\ / � '' '"1-' •• • .\ . .. ,.': ..... '' ' { l'1 . lo.,. 1 :it� \ � ·�.�·,. " ' .. . = :. ' , J'�--·. '.. ;• ... " ,... . . -�" ·�1 .\\ �'t'' \ıi\'' ·' ı·��· ,' -�·.�ı ı. ... h� ,�-' · � � -• ·} \"" ·,. .;-. ,· ' ı, ; JI'L' r .;�. ''-1 " t • - ·� \''• • ,, " .. � .�. ,· · t:r: " · ,,�," � ı;_ "', '• •J. • • •. ,� ; ,t ... . , . ı:J i.,,_• ,:'..',,ı� '( ı\ ' .. ��' ....... ",.... � ,.. \•�J �\'1' ' \t� l/�A <'� ,�., �\l \ ' ··fF-:.i! /'lf r. Jl F•' . • -· ,1 ' Şekil • � . o< .... ...:.._ ., - . . . ..... . ' "' .•' .... ., ' r ... �4 ' · �,-��\ ı • falanksiarı üzerindeki yü zeyi ülserll türnöral kitle. ·- • •' · •• ••' t Rompun (Xylazin hidroklorit, Bayer) ve ·Pan tothal Sodium (Sodyum pentotal, Abbott) ile genel ' o .,•. . ->· � .. '... � • �\' • " � • ·. ' • • • . • • , 1 .... .. •• 1, • · •• � ' •• . "" 1 ı , \.' möral kitle uzaklaştırıldı, deri altı ve deri suluru ile yara kapatıldı. • • lll •• "'" .. •. , dilimi ensizyonu uygulandı. Deri altı diseksiyonla tü • , '• .. •... • .. garo uygulanarak ülserli alanları içine alan ·kavun • .. � .. .. .. • "�� -:..n.'�-"'t;�•��� �\'-''\)�' )� �,J�\,�f\�i' ·\'-� ·· �' "'· ���' � ' \ V" '\ . � • 1 �/' •'liiiWort�, . !/ıl ; anestezi uygulanan köpekte art. tarsi üzerinden • . ... . • '.)"'� r.•f':..'- "-ı� "'j' ...,, • ' · • ' • - ... • . ... .. · •, Türnöral oluşum operasyonla alındıktan sonra Patoloji Anabilim Dalı Laboratuvarına Ş ekil 2. getirildi. Tümör kitlesi 7x 5. 5x 2 cm ebatlarında ve 91 gr 154 TümörQ n büyük bölümünde rosarkom benzeri yap ı lar. H. E., x • gözlenen 165. fib 1\lr Alman Kurt Köpeğindc... ,,. pılarda retikulum ipliklerinin halkalar şeklinde yer ..... .. - leşlikleri dikkati çekti(Şekil 4). Tümör dokusu içinde ...... .... _ � t yer yer kanamalara ve bu alanlarda si toplazmalarında sarımsı-kahve renkte hemosiderin pigmenti ile dolu makrofajlara rastlandı. Tartışma ve Sonuç Hemangiopericytoma duyarlılıkla yaşın rolOne ilgili olarak. Yost ve Jones (1958) he mangiopericytom belirledikleri 31 köpeğin yaşlarının 5-15 arasında değiştığıni ve bunlar içerisinde en fazla 9 yaşındakilerde (9 olguda) gözlendiğini, Gra ves ve ark. (1988) ise 23 olguda köpekterin yaşının 4 ile 13 arasında değiştiğını ve bunlardan % 91'nin 7 yaşından büyük olduğunu kaydetmişlerdir. Alçığır ve ark. (1985) da hemangiopericytom olgusunu 8 yaşında bir köpekte bildirmişlerdir. Sunulan olguda köpegin 9 yaşında olması literatür verılerını des teklemektedir. Tümörle ilgıli bir ırk predıspozısyonunun varlığı net olarak ortaya konulamamış olmakla beraber Şekıl 3. Artarıyol çevresınde parmak izı veya soğan zarı şe klınde dizılmi ş tümör hücrelerı H. Ex255. özellikle Boxer, German Shepherd ve Springel Spa niel (Mills ve Nielsen, 1967) ile melez çoban kö pekleri ve Fox Terıier (Mulligan, 1955) ırklarında daha sık gozlendiği kaydedilmektedir Sunulan bu olguda bir Alman Kurt (German Shepherd) kö peginde tespit edilmiştir. Köpeklerde hemangiopericytomla ilgili yapılan çalışmalarda bu tOmörü dişilerde Graves ve ark (1988) o/o 70, Mills ve Nielsen (1967) ise % 69 gibi yüksek oranlarda bildinrken, Mulligan (1955) bir birine yakın sayıda (35 erkek, 33 dışi), Yost ve Jones (1958)ise erkeklerde dişilerden daha yüksek oranda (% 68) gördüklerıni kaydetmijlerdir. Ayrıca gerek Ertürk ve ark (19n) ıle Alçığır ve ark (1985)'nın bildırdiklerı olgularda ve gerekse bu "ı. guda hemangiopericytoma erkek köpekte rast lanmış olması da dıkkale alındığında tümörün belirli bir cinsiyet dispozisyonundan bahsetmek pek uygun değildir Şekıl 4. Arteriyollar çev re sındak i retıkulum Ipliklerinin par mak izı şekhndekı görünümü, Gemeri'nin Re t ıku lum. x 165. Hemangiopericytomun deri ahına yerleştiği, özellikle ekstremıtelen ve ayak eklemlerinin lateral yüzünü tercih ettiği (Mulligan, 1955; Mllls ve Nielsen, Kesitierin Gomori'nin retikulum boyama yön çev 1967; Weiss, 1974; Conroy, 1983; Graves ve ark., resindeki pannak izi veya soğan zarı şeklindeki ya- 1988) genel görüşüne uygun olarak, sunulan olguda temiyle yapılan boyamalarında damarlar 165 ÇIFTÇI. HATIPOGLU. AVKI da tümör sol arka ekstremitede interfalangeal ek tikulum iplikleri ortaya konmasıyla diğer tümörlerden lemler üzerinde ve metatarsofalangeal ekleme yakın ayırımı da yapılmıştır. , deri altı bölgesinde gözlenmiştir. Ayrıca kaydedilen Hemangiopencytomda olgudaki türnöral kitlenin büyüklüğü, yapısı ve diğer makroskobik bulguları hemangıopericytom rak sunulan bu olguda da operasyon sırasında ya pılan muayenelerde metastaza ilgiili herhangi bir 1955, Weıss, 1974; Stannard ve Pulley, 1978; Con 1983, Graves, 1988)ta mamen benzer oldukça düşük oranda olmasına (Weıss. 1974} paralel ola ol gularında genel olarak kaydedilenlerte (Mulligan, roy. metastazın bulguya rastlanılamamıştır. Tümörün nüks oranın, bul alınmasından sonraki 4 ay ile 4 yıllık süre içensinde gulardır. o/o 25-50 (MIIIs ve Nielsen. 1967). 2-20 aylık sCrrede Hemangiopericytomun celemelerinde tümörün mikroskobik genel yapısının in- ıse o/o 35 (Graves ve ark., 1988) gibi yüksek ol fib masına karşın, operasyondan sonra hayvan sahibi rosarkoma benzediği (Weiss, 1974; Conroy, 1983; tarafından tümörün nüks etiiğine dair herhangi bir Bostock. 1986). bununla birlikte tümör hücrelerinin şikayet gelmemiş, daha sonra araştırmalara rağ arteriyellerin çevresinde kıvrımlar ve halkalar şek men hayvan sahibiyle temas kurulamamıştır. lınde dizilerak parmak izi veya soğan zarı benzerı bır görünOme neden olmasının tümöre ılgili ka Kaynaklar rakteristik bir bulgu olduğu belirtilmiştir (Yost ve Jones, 1958; Weiss, 1974; Stannard ve Pulley, 1978; Conroy, 1983; Nielsen, 1983; Graves, 1 988). Alçığır, G., Weıss(1974) soğan zarı benzerı yapıların, tümörün nisbeten daha az kısmını oluşturduğunu, buna kar 32{2), 311-317 şın çoğu kısmının fibrosarkoma benzedığınl, ayrıca bu yapıların tek risitlerden başına tümör hücrelerinın Hazıroglu, R. ve Gürkan, M. (1985). Bir kö ü. Vet. Fak. Oerg., pekte hemangıopencytoma olgusu. A Bostock, O. E. (1986). Neoplasms of the skın and sub pe cutaneus tissues in dogs and caıs. Br. Vet J , 142, ı-ı9 kaynaklandıgını göstermedigini, bunun için de malign pericytom veya hemangiopericytom Conroy, J. O. (1983). Canine skın tumours. J. Am. An. isımlennin tam dogru olmadığını öne sürmüştür. Hosp. Ass., 19, 9ı-ı 14. Yost ve Jones (1958) ile Graves ve ark. (1988) ise Erer, H. ve Kıran, M. M. (1993). Konya'da 1985-1992 yıl parmak izı veya soğan zarı benzerı yapıları mey dana getiren hücrelerde gözlenen ları arasında köpeklerde rastlanan tümcirle�. S. Fak. Derg., 9, 2, 87-89 çakirdekierin ova!, kromatln ağından yoksun fakat membranı be hşmış olmasının hemangiopericytom ıçin tomı Kürsüsünde 1964·1970 yılları arasında incelenen ka köpek ve kedi tümörleri. A. rakterıstik olduğunu kaydetmişlerdir. Bu olguda da Erturk, E., Tekelı, tesbıt edilerek, bu bulguların hemangiopericytom rünümünün ise tümörün mikroskobik fibrom, fibrosarkom, leiomyom. ö. ve Milli, ü. (19n). Canine he O Vet. Fak. Oerg., 24, 214-218. mangiopericytoma. A. içın karakteristik olduğu görüşü desteklenmiştir. (1955) O. Vet. Fak. Der g., 18, 383- 386. kaydedilen hücrelerde benzer mikroskobik bulgular Mulligan E., Tanzer, F. ve Bul ucu, M. (1971). Patolojik Ana Ert ürk, lırgın veya membranda kromatin marjinasyonu ge U. Vet. Graves, G. M gö· Canine le .• Bıorlıng, D. E. and MahoHery, E. (1988). hemangiopericytoma: 23 cases (1967·1984). iomyosarkom, diffuz neurolimoma ve malign ne J.A.V.M.A., 192, 1, 99-102. urolimoma benzerliğinden dolayı bu tümörlerden Luna, ayırt edilmesi gerektiğini vurgulamıştır. Ayıncı teş hodos of the Armed Forcas lnstltue of Pathology 3rd Ed , his için ise gümüşlema yöntemiyle soğan zarı veya Mc Graw-HiiJ Book Company, parmak izi şeklindeki alanlarda konsantrik ta L G. (1968). Manual of Histologic Stalning Mat Mills, J.H.L. and Nielsen, New S.W. York. (1967). Canine he bakalar halinde retikulum ipliklerinin ortaya kon mangiopericytoma:A survey of 200 tumors. J. SmaiL masının gerekli olduğu belirtilmiştir (Mulligan, 1955; Anim. Prac., 8, 599-604. "Alınmıştır" Stannard, AA and Yost ve Jones, 195·8). Bu olguda da bahsedilen şe Pulley, LT. (1978). Tumors of the skin and soft tissues. kilde In "Tumors in Domestic Animals" 2nd Ed., Ed. J.E. Mo- Gomori'nin retikulum boya metoduyla re156 Bir Alman Kurt Köpeğinde... ulton. Univ. of Calif. Press, London. Stannard, A.A. and Pulley, L.T. (1978). Tumers of the Mulligan, R. M. (1 955). Hemangiopericytoma in the dog. skin and soft tissues. In "Tumors in Domestic Animals" Am. J. Path., 31. n3-789. Nielsen, S.W. (1983). Classification of tumours in ·dogs and cats. J. Am. An. Hosp. Ass., ı 9, 13-52. Obwolo, M.J. (1 986). Primary splenic Path., 96, 285-288. A.M. ve Ertürk, E. Weiss, E. (197 4). Tumers of the soft (mesencymal) tis sues. In " International Histologic Classification of Tumour of Damestic Animals". Bulltein of WHO, 50, 12, 101-11 O. he mangiopericytoma in a German Shepherd dog. J. Comp. Pamukçu, 2nd Ed., Ed. J.E. Moulton, Univ. of Calif. Press. London. Yager, J.A. and Scott, D. W. (1985). The Skin and Ap pendages. In" Pathology of Domestic Animals" Ed. K.V.F. Jubb, P.C. Kennedy, P.C., Palmer, N., 3rd Ad. Vol. 1, p. (1962). Ankara'da kö 407-549, Academic Press, New York. peklerde görülen tümör çeşitleri. A.Ü. Vet. Fak. Derg., 9, Yost, D.H. and Jones, T.C. (1958). Hemangiopericytoma 1-9. in the dog. Am. J. Vet. Res., 19, 159-163. 157