Uluslararası Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bilidir
Transkript
Uluslararası Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bilidir
International Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Uluslararası Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu 16th – 19th May 2016 16 – 19 Mayıs 2016 The Kars Park Hotel The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı “We special thank to Kafkas University, Kars Directorate of National Parks and Nature Conservation, Kars Municipality and Serhat Development Agency about supports” “Katkılarından dolayı Kafkas Üniversitesi’ne, Kars Doğa Koruma ve Milli Parklar Müdürlüğü’ne, Kars Belediyesi’ne ve Serhat Kalkınma Ajansı’na teşekkür ederiz” 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Page/ Sayfa 2 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı International Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Organization Committee Uluslararası Ekoloji 2016 Adnan ALDEMİR Sempozyumu Düzenleme Kurulu Honorary Chairman Onursal Başkan Prof. Dr. Sami ÖZCAN (Kafkas University’s Rector / Kafkas Üniversitesi Rektörü) Symposium Chairman Sempozyum Başkanı Doç. Dr. Mehmet Ali KIRPIK Ecology Symposium Committee Ekoloji Sempozyumu Kurulu Prof. Dr. Sedat V. YERLİ, Hacettepe Üniversitesi Prof. Dr. Süleyman AKBULUT, Düzce Üniversitesi Prof. Dr. Nazım ŞEKEROĞLU, Kilis 7 Aralık Üniversitesi Prof. Dr. Ahmet İSTANBULLUOĞLU, Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi Prof. Dr. İlkay ERDOĞAN ORHAN, Gazi Üniversitesi Prof. Dr. İsmet BERBER, Sinop Üniversitesi 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Page/ Sayfa ii The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı Secretary of Symposium Sempozyum Sekreteryası Yrd. Doç. Dr. Pınar AKSU KILIÇLE Yrd. Doç. Dr. İnan KAYA Yrd. Doç. Dr. Mustafa Kemal ALTUNOĞLU 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Page/ Sayfa iii The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı Members of Symposium Organization Sempozyum Düzenleme Kurulu Doç. Dr. Mehmet Ali KIRPIK Yrd. Doç. Dr. Yusuf ERSAN Yrd. Doç. Dr. Pınar AKSU KILIÇLE Yrd. Doç. Dr. İnan KAYA Yrd. Doç. Dr. Doğan İLHAN Yrd. Doç. Dr. Özlem ÖNEN Yrd. Doç. Dr. Neslihan MUTLU Yrd. Doç. Dr. Evren KOÇ Yrd. Doç. Dr. Mustafa Kemal ALTUNOĞLU Öğretim Gör. Seda VURAL Araş Gör. Salih AKPINAR Araş Gör. Gül Esma AKDOĞAN Araş Gör. Duygu TANRIKULU 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Page/ Sayfa iv The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı International Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Scientific Committee Uluslararası Ekoloji 2016 Adnan ALDEMİR Sempozyumu Bilim Kurulu Prof. Dr. Abdullah HASBENLİ Prof. Dr. Adem BIÇAKÇI Prof. Dr. Ahmet AKSOY Prof. Dr. Ahmet ALTINDAĞ Prof. Dr. Ahmet İLÇİM Prof. Dr. Ahmet KARATAŞ Prof. Dr. Ahmet ŞAHİN Prof. Dr. Ahmet ULUDAG Prof. Dr. Ali ALAŞ Prof. Dr. Ali ASLAN Prof. Dr. Ali AYDOĞDU Prof. Dr. Arif GÖNÜLOL Prof. Dr. Asım KADIOĞLU Prof. Dr. Atakan SUKATAR Prof. Dr. Başaran DÜLGER Prof. Dr. Bilal KUTRUP Prof. Dr. Cemal Varol TOK Prof. Dr. Cumhur ÇÖKMÜŞ Prof. Dr. Dinçer AYAZ Prof. Dr. Ekrem ATALAN Prof. Dr. Eyup BAĞCI Prof. Dr. Güleray AĞAR Prof. Dr. Gürcan GÜLERYÜZ Prof. Dr. Hamdi ÖĞÜT Prof. Dr. Handan UYSAL Prof. Dr. Harun EVREN Prof. Dr. Hasan SEVGİLİ Prof. Dr. Hikmet Sami YILDIRIMHAN Prof. Dr. Hülya ARSLAN Prof. Dr. Hüsamettin BALKIS Prof. Dr. İrfan ALBAYRAK Prof. Dr. İsmail Hakkı UĞURTAŞ Prof. Dr. İsmet BALIK 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Doç. Dr. Ahmet KASAPOĞLU Doç. Dr. Atilla TEMUR Doç. Dr. Atilla YILDIZ Doç. Dr. Aycan TOSUNOĞLU Doç. Dr. Ayla TÜZÜN Doç. Dr. Fatih DUMAN Doç. Dr. Fatma GÜNEŞ Doç. Dr. Ferruh AŞÇI Doç. Dr. Figen Esin KAYHAN Doç. Dr. Gençay AKGÜL Doç. Dr. Hasan AKGÜL Doç. Dr. İskender PARMAKSIZ Doç. Dr. Mehmet Ali KIRPIK Doç. Dr. Mehmet KARAKAŞ Doç. Dr. Mehmet KOCABAŞ Doç. Dr. Muhitdin YILMAZ Doç. Dr. Murat KÜTÜK Doç. Dr. Öznur ERGEN AKÇİL Doç. Dr. Serap KIRMIZI Doç. Dr. Seyhan AHISKA Doç. Dr. Şükran YILDIZ Doç. Dr. Talip ÇETER Doç. Dr. Tamer KEÇELİ Doç. Dr. Tolga KANKILIÇ Doç. Dr. Yusuf ZEYNALLI Doç. Dr. Nil BAĞRIAÇIK Doç. Dr. Çağan H. ŞEKERCİOĞLU (Utah University) Doç. Dr. Nursel AŞAN BAYDEMİR Yrd. Doç. Dr. Aysel KEKİLLİOĞLU Yrd. Doç. Dr. Barış AŞCI Yrd. Doç. Dr. Buğra AKBABA Yrd. Doç. Dr. Bülent YORULMAZ Yrd. Doç. Dr. Celalettin GÖZÜAÇIK Page/ Sayfa v The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı Prof. Dr. Kamil KOÇ Prof. Dr. Kenan DEMİREL Prof. Dr. M. Ruşen USTAOĞLU Prof. Dr. Medine GÜLLÜCE Prof. Dr. Metin DIĞRAK Prof. Dr. Murat BARLAS Prof. Dr. Murat BARLAS Prof. Dr. Mustafa SÖZEN Prof. Dr. Mustafa TÜRKMEN Prof. Dr. Münevver PINAR Prof. Dr. Nazım ŞEKEROĞLU Prof. Dr. Nazmi POLAT Prof. Dr. Nuray KARA KAYA Prof. Dr. Orhan ERMAN Prof. Dr. Ömer Faruk ALGUR Prof. Dr. Öner Köksal ERMAN Prof. Dr. Peyami BATTAL Prof. Dr. Recep BİRCAN Prof. Dr. Sibel ATASAGUN Prof. Dr. Şükran DERE Prof. Dr. Vahit KONAR Prof. Dr. Yaşar AKÇA Prof. Dr. Yusuf KAYA Prof. Dr. Yüksel ÇOŞKUN Prof. Dr. Zihni DEMİRBAĞ Prof. Dr. Sevda KIRBAĞ Prof. Dr. İbrahim EZİZOV Prof. Dr. Valide ELİZADE Prof. Dr. Les BAİLLİE (Cardiff University) Prof. Dr. Tofik MAMMADOV (Institute of Dendrology Mardakan, Azerbaijan) Prof. Dr. Elşad KURBANOV (Bakü Devlet Üniversitesi) 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Yrd. Doç. Dr. Cem ÖZİÇ Yrd. Doç. Dr. Cihan ÇİTİL Yrd. Doç. Dr. Dinçer ERDAĞ Yrd. Doç. Dr. Doğan İLHAN Yrd. Doç. Dr. Erdal ÖĞÜN Yrd. Doç. Dr. Evren KOÇ Yrd. Doç. Dr. İlhami GÖK Yrd. Doç. Dr. İnan KAYA Yrd. Doç. Dr. Murat SEVİNÇ Yrd. Doç. Dr. Mustafa Kemal ALTUNOĞLU Yrd. Doç. Dr. Neslihan MUTLU Yrd. Doç. Dr. Oğuz MERHAN Yrd. Doç. Dr. Özlem ÖNEN Yrd. Doç. Dr. Şenol ALAN Yrd. Doç. Dr. Pınar AKSU KILIÇLE Yrd. Doç. Dr. Yaşar GÜLMEZ Yrd. Doç. Dr. Yusuf ERSAN Page/ Sayfa vi The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı Dear Participants, We would like to organize the International Ecology 2016 Adnan ALDEMİR Symposium in Kars where is located in the boundary of Armenian-Turkey, and to host you to express our honor. Our department which has educationed and trained for 24 years is honored and prouded to invite you to International Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium which will organize between the dates of 16th – 19th May 2016 for the seventh time. Kars is located in the entrance area Anatolia from the east. Anatolia connects the biogeographical region of Asia, Europe and Africa and also serves as transition and bridge. Also, our province Kars, has a rich cultural and historical heritage including especially ANI Ruins dating back 4000 B.C. of Anatolia. Kars, conquered the first place in Anatolia, has been the most important transition port of Ottoman Empire. The first city which has awarded with "the Ghazi" medal due to the strength against the Russians in 1854 – 1855 The Crimean War. Although it has shown a huge struggle in 1877 - 1878 Ottoman - Russian War, it has remained under Russian domination for 40 years leaving as war reparations to Russia. It is in the location of the main center of the Caucasus Front in World War-I. It has joined to the Motherland by The Treaty of Brest - Litovsk, and it has remained again outside of our borders by Armistice of Moudros. Despite these negative political developments, the city has not given up the struggle of being Turkish Land, and it has established an independent government organization in the name of The Government of Caucasian Cenub-i Garbi. It has decided to join to the Motherland by the plebiscite held in the summer of 1919 at the end of the war against the Armenians. It has decided to join to the Motherland by the plebiscite held in the summer of 1919 at the end of the war against the Armenians. It has been included in our borders by Turkish army in 1920. Kars city was the first location for the refugees which took refuge to Anatolia in the immigration wave coming from the Caucasus. Kars city was the first location for the refugees coming from the Caucasus to Anatolia in the immigration wave. Kars which is the boundary in the east of Turkey has sustained its presence as one of the modern and developing city of Republic of Turkey since the past. Kars is in the firsts in the ranking of universities of our country in terms of rich biodiversity of Kafkas University Campus. The Lake of Kuyucuk coming to the forefront with the rich bird diversity, is declared 13. Ramsar Site of Turkey, and Sarıkamış National Park with minimal degraded natural environment is within the borders of our city. 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars The negative effects of global warming and climate change on living things and environment is an inevitable threat. We wish that a broad participation symposium will be discussed the consequences of this circumstance in today and future. We wish that a symposium will be detect the problems and threats in short and long term, and will be discussed the precaution which should be taken. Emphasizing of the science of ecology is important to be sustainable the natural world and human life, and to be available away from economic concerns and in the real sense. We hope to meet at International Ecology 2016 Adnan ALDEMİR Symposium which will held in Kars Kafkas University, 16th to 19 th May 2016. Değerli Katılımcılar, Ulusal Ekoloji 2016 Adnan ALDEMİR Sempozyumunu Serhat şehrimiz KARS’ta düzenlemekten ve sizleri ağırlamaktan onur duyduğumuzu belirtmek isteriz. 16 – 19 Mayıs 2016 tarihleri arasında 7.sini düzenleyeceğimiz “Ekoloji 2016 Adnan ALDEMİR Sempozyumu”na sizleri davet etmekten 24 yıldır eğitim-öğretim yapan bölümümüz onur ve gurur duymaktadır. Kars ili, Asya, Avrupa ve Afrika Biyocoğrafik Bölgelerini birbirine bağlayan, geçiş ve köprü görevi yapan Anadolu’muzun doğudan giriş bölgesindedir. Geçiş bölgesi olması nedeni ile bölgemiz gerek biyolojik çeşitlilik, gerekse de endemik tür açısından oldukça zengindir. Ayrıca Kars ilimiz, Anadolu’nun M.Ö. 4000 yıllarına kadar uzanan başta ANI ören yeri olmak üzere zengin kültür ve tarihi mirasa sahiptir. Kafkaslar’ın Anadolu’ya açılan kapısı anlamına gelen Kars, Türk tarihinde çok önemli bir yere sahiptir. Alpaslan’ın Anadolu’da ilk fethettiği yer olan Kars Osmanlı Devleti’nin İran ve Doğu seferlerinde en önemli geçiş noktası olmuştur. 1854 – 1855 Kırım Savaşı’nda Ruslar’a karşı gösterdiği mukavemetle “Gazi” madalyası ile taltif edilen ilk şehirdir. 1877 – 1878 Osmanlı – Rus Savaşı’nda büyük bir mücadele örneği göstermesine rağmen harp tazminatı olarak Rusya’ya bırakılarak 40 yıl Rus hakimiyetinde kalmıştır. Birinci Dünya Savaşında Kafkas Cephesinin ana merkezi Page/ Sayfa vii The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı konumundadır. Brest - Litovsk Anlaşması’yla Anavatan’a katılmış, Mondros Mütarekesiyle yine sınırlarımız dışında kalmıştır. Bu olumsuz siyasi gelişmelere rağmen şehir Türk toprağı olma mücadelesinden vaz geçmemiş, Cenub-i Garbi Kafkas Hükümeti adı altında bağımsız bir hükümet teşkilatı kurmuştur. Ermenilerle yapılan savaş sonunda, 1919 yazında yapılan halk oylaması ile Anavatan’a katılma kararı almıştır. 1920’de Türk Ordusu tarafından kurtarılan şehir sınırlarımıza dahil olmuştur. Kafkaslardan gelen göç dalgasında Anadolu’ya sığınan muhacirler için ilk sığınacakları şehir olmuştur. Kadimden beri doğuda serhad şehri olan Kars, Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin modern ve gelişmeye açık şehirlerinden birisi olarak varlığını sürdürmektedir. Kars Kafkas Üniversitesi Kampüsünün zengin biyoçeşitliliği açısından ülkemiz üniversiteleri sıralamasında ilk sıralardadır. Zengin kuş çeşitliliği ile ön plana çıkan, Türkiye’nin 13. Ramsar Alanı ilan edilen Kuyucuk Gölü ile doğal yapısı çok az bozulmuş Sarıkamış Milli Parkı ilimiz sınırları içerisindedir. Küresel ısınma ve iklim değişikliğinin canlılar ve çevre üzerine olumsuz etkisi kaçınılmaz bir tehdittir. Bu durumun günümüzde ve gelecekte doğuracağı sonuçların tartışılacağı geniş katılımlı bir sempozyum olmasın arzulamaktayız. Doğal yaşamın ve doğal varlıkların sürdürülebilirliği için kısa ve uzun vadede sorunların ve tehditlerin belirleneceği ve alınması gerekli tedbirlerin tartışılacağı bir sempozyum temenni etmekteyiz. Doğal yaşam ve insan yaşamının sürdürülebilir olması, ekonomik kaygıdan uzak ve ekolojinin gerçek anlamda kullanılabilirliği için “Ekoloji Bilimi”nin ön plana çıkarılması önemlidir. 16 – 19 Mayıs 2016’da Kars Kafkas Üniversitesinde yapılacak olan ”Ekoloji 2016 Adnan ALDEMİR Sempozyumu”nda buluşmak dileği ile. Doç. Dr. Mehmet Ali KIRPIK Sempozyum Başkanı 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Page/ Sayfa ii The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı Index Sayfa/Page International Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Organization Committee ................ ii Uluslararası Ekoloji 2016 Adnan ALDEMİR Sempozyumu Düzenleme Kurulu........................ ii Members of Symposium Organization ................................................................................ iv Sempozyum Düzenleme Kurulu .......................................................................................... iv International Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Scientific Committee...................... v Uluslararası Ekoloji 2016 Adnan ALDEMİR Sempozyumu Bilim Kurulu ................................. v International Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Oral Presentation .......................... 4 Uluslararası Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Sözlü Sunumlar .............................. 4 International Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Poster Presentation ..................... 95 Uluslararası Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Sözlü Sunumlar ............................ 95 International Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Conference ................................ 153 Uluslararası Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Konferans................................... 153 Author List ....................................................................................................................... 157 Yazarlar Dizini .................................................................................................................. 157 Kapanış Konuşması .......................................................................................................... 161 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Page/ Sayfa 3 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı International Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Oral Presentation Uluslararası Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Sözlü Sunumlar 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Page/ Sayfa 4 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı O 01 Species Composition and Distribution of Adult Mosquitoes in Northeastern Part of Turkey Kuzey Doğu Anadolu Bölgesin'de Bulunan Ergin Sivrisineklerin Tür Kompozisyonu ve Dağılımları Berna DEMİRCİ1, Hilal BEDİR2, Zati VATANSEVER3, Adnan ALDEMİR2 Berna DEMİRCİ1, Hilal BEDİR2, Zati VATANSEVER3, Adnan ALDEMİR2 1 Kafkas University, Faculty of Science, Department of Moleculer Biology and Genetics, KARS, TURKEY 2 Kafkas University, Faculty of Science, Department of Biology, KARS, TURKEY 3 Department of Parasitology, Faculty of Veterinary Medicine, Kafkas University, KARS, TURKEY Corresponding author's email: demirciberna80@gmail.com Introduction: In this study, adult mosquitoes was sampled from Northeastern part of Turkey during 2007 and 2014 mosquito sampling period and adult mosquito species composition and distribution of the area determined. Materials and Methods: Adult mosquitoes were sampled from old animal barns, houses, empty buildings, hencoops, vegetations and half-open places that they prefer for breeding, resting and places that they can reach the proper hosts for feeding by using New Jersey light traps (NJLTs) containing 40watt light bulbs and mouth aspirators. NJLTs were placed 1.5 m above ground, and they were operated between 18:00 and 06:00. Mouth aspirators were also used for sampling. Specimens were transferred into the previously prepared tubes from the traps and aspirators at the end of the sampling period and stored in dry-ice boxes. The specimens were brought to the laboratory the following morning for identification using the keys and descriptions of Schaffner et al. (2001). Results: In this study, total 18 mosquito species from 5 genera collected from study area. These species are determined as Anopheles maculipenniss s.l., Anopheles hyrcanus,Anopheles superpictus, Aedes caspius, Aedes vexans, Aedes punctor, Aedes pullatus, Aedes hexodontus, Aedes leucomelas, Culex hortensis, Culex pipiens, Culex theileri, Culex torrentum, Culex martini, Culiseta annulata, Culiseta longiearolata, Culiseta subochera, Coquillettidia richiardii. Discussion: Mosquito surveillance is a prerequisite for an effective and efficient mosquito control program. Most of the species from the area are potantial vector species of very important diseases for public health. Thus this area should be monitored more carefully for the potential mosquito-borne diseases. 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars 1 Kafkas Üniversitesi, Fen Fakültesi, Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü, KARS 2 Kafkas Üniversitesi, Fen Fakültesi, Biyoloji Bölümü, KARS 3 Kafkas Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, Klinik Öncesi Bilimler Bölümü Parazitoloji ABD Sorumlu yazar e-posta: demirciberna80@gmail.com Giriş: Bu çalışmada Kuzey Doğu Anadolu Bölgesi'nde 2007 ve 2014 yılları arasında sivrisinek üreme dönemlerinde ergin sivrisinek örneklemeleri yapılmış ve alanda bulunan sivrisineklerin tür kompozisyonları ve dağılımları ortaya çıkarılmıştır. Gereçler ve Yöntemler: Ergin sivrisinekler habitat tercihlerine göre uygun dinlenme, üreme, barınma ve kan emebilecekleri konak canlıların bulunabilecekleri eski tip ve toprak damlı alçak ahırlar, ev içleri, boş binalar, kümesler, vejetasyon ve yarı açık alanlardan New Jersey ışık tuzakları ve ağız aspiratörleri kullanılarak örneklenmiştir. New Jersey ışık tuzakları yerden en az 1,5 m yükseklikte olacak şekilde sivrisineklerin ısırma aktivite zamanları dikkate alınarak 1800 ve 0600 saatleri arasında yerleştirilmiş ve çalıştırılmıştır. Ağız aspiratörleri ile de gün içinde sivrisinekler için uygun beslenme, dinlenme ve barınma alanları olabilecek kapalı alanlardan örneklemeler yapılmıştır. Her iki yöntemle toplanan örnekler, örnekleme yerlerine ve tarihlerine göre ayrı ayrı kutular içine alınarak portatif mini soğutucu içinde laboratuvara getirilmiştir. Bu bireylerin tür tayinleri Schaffner ve ark. (2001)’nin teşhis anahtarı kullanılarak yapılmıştır. Bulgular: Çalışma sonucunda alanda 5 cinse ait toplam 18 sivrisinek türünün varlığı tespit edilmiştir. Bu türler Anopheles maculipenniss s.l., Anopheles hyrcanus,Anopheles superpictus, Aedes caspius, Aedes vexans, Aedes punctor, Aedes pullatus, Aedes hexodontus, Aedes leucomelas, Culex hortensis, Culex pipiens, Culex theileri, Culex torrentum, Culex martini, Culiseta annulata, Culiseta longiearolata, Culiseta subochera, Coquillettidia richiardii olarak belirlenmiştir. Sonuç ve Tartışma: Bir bölgede etkin sivrisinek kontrol stratejilerinin uygulanabilmesi için o bölgedeki sivrisinek faunası hakkında detaylı ekolojik ve biyolojik verilerin izlenmesi gereklidir. Çalışmamızda tespit ettiğimiz türlerin bir çoğu halk sağlığı açısından oldukça önemli hastalıkların potansiyel vektörlüğünü yapan türlerdir. Bu nedenle bu türlerin potansiyel vektörlüklerini yaptıkları hastalıklar açısından da bölgenin izlenmesi gerektiği düşünülmektedir. Page/ Sayfa 5 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı O 02 Ballıca Mağarası Tabiat Parkı ve Çevresindeki Habitatların Avrupa Doğa Bilgi Sistemi (EUNIS) ile Sınıflandırılması Fergan KARAER1, Hakan Mete DOĞAN2, Betül ÖZENLİ3, Ayla SARIOĞLU4 1 Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Samsun, 2 Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tokat, 3 Bilim ve Sanat Merkezi Amasya, 4 MEM Samsun betulozenli@yahoo.com Giriş: Yeryüzü kaynaklarının sınırlı olması ile insanların isteklerini karşılamada yetersiz kalan doğal kaynakların verimli bir şekilde kullanılabilmesi için kaynakların belli aralıklarla izlenmesi ve özelliklerinin eksiksiz bilinmesi gerekmektedir. Avrupa ülkeleri, doğal kaynaklardan verimli ve düzenli şekilde yararlanmak, mevcut kaynaklarını belirlemek ve veri tabanlarını hazırlamak için değişik habitat sınıflandırma sistemleri geliştirmiş, bu farklı sistemler AB düzeyinde birleştirilerek, ortak bir sınıflandırma sistemi olan Avrupa Doğa Bilgi Sistemi (EUNIS) oluşturulmuştur. AB düzeyinde habitat tiplerinin tanımlanması ve bunlara ilişkin veri tabanlarının oluşturulması amacıyla başlatılan ve Avrupa Çevre Ajansı tarafından desteklenen habitat sınıflandırma sistemleri içinde en son geliştirilen ve en kapsamlı olanı, EUNIS Habitat tiplerinin sınıflandırılmasıdır. Bu sınıflandırma ile doğal kaynakları korumada habitat verilerini karşılaştırılabilir bir şekilde kaydetmeyi ve referans oluşturmayı hedefleyen çalışmada AB ile Orman ve Su İşleri Bakanlığının başlatmış olduğu proje çerçevesinde, 1. ve 3. yazar görev yapmaktadır. 1. yazarın Karadeniz sorumlusu olarak görev aldığı proje kapsamında ve 3. yazarın Dr. çalışmaları sırasında Ballıca Mağarası Tabiat Parkı ve çevresinin habitat tipleri EUNIS habitat tipleri sınıflandırılması esas alınarak tespit edilmiştir. 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Gereçler ve Yöntemler: Araştırmada, 2011-2013 yıllarına ait vejetasyon dönemlerinde gerçekleştirilmiş olan arazi çalışmaları sırasında alanın öncelikle florası belirlenmeye çalışılmış, elde edilen veriler ışığında alanın bitki biyoçeşitliliği kapsamında habitat çeşitleri tespit edilmiştir. Araştırma alanı, Orta Karadeniz Bölümünde yer alan Tokat/ Pazar İlçesi sınırları içinde, 40o11’42’’-40o16’23’’ Kuzey enlemleri ve 36o16’12’’-36o21’32’’ Doğu boylamları arasında bulunmakta ve toplam 32,98 km2’lik alanı kaplamaktadır. Söz konusu alan Akdağ üzerinde yer almakta ve yükseltisi 680 m ile 1850 m arasında değişmektedir. Araştırma alanı Karadeniz ile İç Anadolu’nun Karasal iklim özellikleri arasında geçiş iklimine sahiptir. Fitocoğrafik yönden İran-Turan ve Avrupa-Sibirya fitocoğrafik bölgelerinin geçiş alanında yer almaktadır. Bulgular: Araştırmada, Ballıca Mağarası Tabiat Parkı ve çevresinin Eunis habitat Sınıflandırma kriterlerine göre farklı habitat tipleri ve korunması gereken önemli habitatları belirlenmiştir. Araştırma alanında karasal ekosisteme ait orman, bozuk orman, alpin (dağ stebi), step (ova stebi), kayalık alan, kültür; sulak ekosisteme ait sulak alan (gölet vb) ve higrofil (nemli dere) bitki örtüsü tiplerine ait habitatlar bulunmaktadır. Sonuç ve Tartışma: Araştırma alanındaki doğal kaynakların korunması ve sürdürülebilirliğine katkıda bulunmak amacı ile korumada öncelikli habitatlar belirlenmiş ve izleme planları ortaya konulmuştur. Anahtar Sözcükler: Habitat Sınıflandırması, EUNIS, Ballıca Mağarası Teşekkür: Bu araştırma doktora tez çalışması içerisinde gerçekleştirilmiş olup; Gaziosmanpaşa Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Komisyonu tarafından desteklenmiştir. BAP birimine teşekkür ederiz. Page/ Sayfa 6 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı O 03 A View of Urban Development of Artvin City Center from the Perspective of Environmental Problems Artvin Şehir Merkezinin Kentsel Gelişimine Çevre Sorunları Açısından Bir Bakış Temel BAYRAK1, Emre EVERAN2, Nursel BAYRAK3 Temel BAYRAK1, Emre EVERAN2, Nursel BAYRAK3 1 1 Sinop Üniversitesi, Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi, Harita Mühendisliği Bölümü, 57000, Sinop 2 Sinop Üniversitesi, Boyabat MYO, Harita ve Kadastro Programı, 57000, Boyabat, Sinop 3 Sinop Üniversitesi, Sağlık Hizmetleri MYO, Tıbbi Dokümantasyon ve Sekreterlik Programı, 57000, Sinop Sinop Üniversitesi, Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi, Harita Mühendisliği Bölümü, 57000, Sinop 2 Sinop Üniversitesi, Boyabat MYO, Harita ve Kadastro Programı, 57000, Boyabat, Sinop 3 Sinop Üniversitesi, Sağlık Hizmetleri MYO, Tıbbi Dokümantasyon ve Sekreterlik Programı, 57000, Sinop Introduction: By using remote sensing technology and satellite images, more information can get quickly from large areas. Nowadays, satellite images are important source for solving environmental problems. Land use rate and spatial and temporal changes of an area are questionable by using satellite images. This study was carried out in Artvin city center. Urban development of Artvin city center was examined from the perspective of environmental problems. Satellite images were used for the study area. Time interval of the study contains between 2004 and 2011 years. Giriş: Artvin ilinde yapılan bu çalışmada, Artvin şehir merkezinin kentsel gelişimi çevre sorunları açısından incelendi. Bu çalışma, 20042011 tarihleri arasında uydu görüntüleri kullanılarak gerçekleştirildi. Material and Methods: In this study, temporal and spatial changes of Artvin city center were evaluated from the perspective of environmental problems. Satellite images covering Artvin city center from different time periods were used. For the study, it were used 2004 IKONOS and 2011 WORLDVIEW-2 satellite images, existing maps and ground control point as data. Visual assessment study was carried out for processing data. Data was processed in a Geographical Information Systems environment. Spatial and temporal variation analysis was performed considering environmental problems. Findings: House areas and road spaces increased approximately 25.5% and 7.3% while public buildings areas and green areas approximately decreased 0.3% and 3.5% between 2004 and 2011 years. Population growth is the most important reason for this change in Artvin city center. Unfortunately, it can be seen that constructional activities have concentrated in landslide risk areas. Results and Discussion: Green areas and areas of social life have decreased in Artvin city center. There are a lot of parking problems. Infrastructure problems and particularly car transport have increased due to rapid population growth and rapid urbanization. New residential areas are required close to the city center in rural areas. New transportation alternatives should be planned. Social reinforcement areas should be increased. New residential areas should not be placed in landslides risk areas. Keywords: Artvin, Urban Development, Environmental Problems Gereç ve Yöntemler: Bu çalışmada farklı zamanlara ait uydu görüntülerinin değerlendirilmesi ile Artvin şehir merkezini kapsayan çalışma alanında zamansal ve mekânsal olarak kentsel gelişimi çevre sorunları açısından değerlendirilmiştir. Çalışma alanını kapsayan 2004 yılı IKONOS, 2011 yılı WORLDVIEW-2 uydu görüntüleri elde edilmiş olup, mevcut harita ve yer kontrol noktaları verilerinden de yararlanılmıştır. Görsel değerlendirme yöntemleri kullanılarak gerçekleştirilen çalışmada Coğrafi Bilgi Sistemleri ile oluşturulan veri tabanına amaca uygun verilerinin kayıt edilmesi sağlanarak değişim analizleri ve sonuçlara ulaşılmıştır. Bulgular: 2004 – 2011 yılları arasında alansal olarak ev alanlarında yaklaşık % 25,5, yol alanlarında ise % 7,3 artış gerçekleşmiştir. Ayrıca, kamu bina alanlarının yaklaşık % 0,3, yeşil alanların ise % 3,5 azaldığı tespit edilmiştir. Bu değişimin en büyük nedenlerinden birinin yapılan değerlendirmeler sonucu şehir merkezindeki nüfus hareketliliği olduğu düşünülmektedir. Bu kapsamda Artvin şehir merkezi ile ilgili yapılacak çalışmalara ve planlamalara ışık tutacak önemli istatistiksel bilgiler elde edilmiştir. Sonuç ve Tartışma: Çalışma alanının coğrafi yapısından kaynaklı, evler il merkezi içerisine sıkışmış ve yaşam alanları beton yapılarla çevrilmeye başlanılmıştır. Yaşam alanları içerisinde aktif olarak kullanılabilecek yeşil alan ve sosyal imkânların oluşturulabileceği alanlar yapılaşma nedeni ile günden güne azalmaktadır. Yeni yapılan bina ve sitelerin yeşil alan için ayırdıkları alan yok denecek kadar az, ayrılan alanlar ise otopark olarak kullanılmaktadır. Bu hızla devam eden Artvin ili kentleşme süreci, ilerleyen zamanlarda ulaşım ve altyapı problemlerini arttıracak ve insanların rahat yaşam alanlarına kavuşmalarını engelleyecektir. Bu nedenlerden dolayı Artvin il merkezine yakın çevrede yeni yerleşim alanlarının oluşturulması, bu alanlara sosyal imkânların ve yeşil alanların oluşturulması sağlanmalı ve oluşan kentleşme yoğunluğunun aynı bölgede gerçekleşmesinin önüne geçilmelidir. Çalışma alanında kentleşme ile ev alanlarındaki artış, ulaşım ihtiyaçlarını artırmaktadır. Yerleşim alanlarının kent içerisinde artışı ile ara yollarda bazı yenilemelerin yapılması sağlanırken Artvin il merkezine ulaşım tek bir ana yoldan devam etmektedir. Nüfusta ve kullanılan araç sayısındaki artış trafik yoğunluğunu artırmakta; alternatif yolların oluşturulamaması, ileride bu yoğunluğun daha da artacağını göstermektedir. Anahtar Sözcükler: Artvin, Kentsel Gelişim, Çevre Sorunları. 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Page/ Sayfa 7 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı O 04 Histopathologic Effects of Carbaryl on the Spleen of Pelophylax bedriagae (Anura: Ranidae) Pelophylax bedriagae (Anura: Ranidae) Dalağında Carbaryl’in Histopatolojik Etkileri Özlem ÇAKICI* *Ege University, Science Faculty, Biology Department, Zoology Section, 35100 Bornova, İzmir, Turkey Özlem ÇAKICI* *Ege Üniversitesi, Fen Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Zooloji Anabilim Dalı, 35100 Bornova, İzmir e-mail: ozlem.cakici@ege.edu.tr e-posta: ozlem.cakici@ege.edu.tr Introduction: As is known, haphazard and wide use of pesticides caused many problems. One of these problems is that generations of many animal species are under threat. Unfortunately, many amphibian species are endangered and this problem became a global phenomenon (Davidson, 2004). Considering these, aim of this study was to examine the histopathologic effects of carbaryl, which is widely used in Turkey (Delen et al., 2005), on the spleen of the adult individuals of Levanten frog, Pelophylax bedriagae. Giriş: Bilindiği gibi pestisitlerin yaygın ve gelişigüzel kullanımı pek çok sorunu beraberinde getirmiştir. Bu sorunlardan en önemlisi hayvan türlerinin nesillerinin tehlike altında kalması sayılabilir. Ne yazık ki pek çok amfibi türünün neslinin tehlike altında olması küresel bir mesele haline gelmiştir (Davidson, 2004). Buradan hareketle bu çalışmanın amacı Türkiye’de yaygın bir kullanıma sahip olan Carbaryl insektisitinin (Delen ve ark., 2005), Levanten su kurbağası, Pelophylax bedriagae’nin ergin bireylerinin dalak dokusundaki histopatolojik etkilerini ilk kez araştırmaktır. Material and Methods: Adult individuals of Pelophylax bedriagae were caught around İzmir/Turkey and they assigned to either the carbaryl-treated groups including low dose (0.05 mg/g), medium dose (0.1 mg/g) and high dose (0.2 mg/g) or to the control group. Carbaryl was administrated once by oral gavage to experimental groups. 96 h following exposureto carbaryl, frogs were euthanized and their organs were quickly removed. After the routin histological process, spleen tissues were stained with Mayer’s Haematoxylin and Eosin and then photographed. Results: Spleen is mainly composed of white pulp and red pulp and encircled by capsule. While lymphocytes are abundant in white pulp, they are less in number in red pulp. In addition, erythrocytes, granulocytes are found in red pulp. Melanomacrophages are also found in spleen parenchyma. When compared to control group, there was no any important change in spleen tissue in low dose group. In medium dose group, prominency in hemorrhage was determined. In high dose group, in addition to hemorrhage, an increase in the number of melanomacrophages and separations in capsule were observed. Also, sinusoidal enlargement and necrotic areas were detected. Fibrosis was an important finding in high dose group. Discussion and Conclusion: According to this investigation, carbaryl caused histopathologic damages in spleen of Pelophylax bedriagae. Due to the limited studies related to the effects of pesticides on adult amphibians, this study will be helpful for the direction to other amphibian toxicological studies. Key words: Frog, Pelophylax bedriagae, Carbaryl, Spleen, Histopathology Acknowledgement: This study was approved by Ministry of Forestry and Water Affairs (date: 21 September 2011, number: 11753) and by the animal ethical committee of Ege University, Faculty of Medicine (2011-165). 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Gereçler ve Yöntemler: Çalışma protokolü Ege Üniversitesi Deney Hayvanları etik kurul kararlarına göre ve E.Ü. Tıp Fakültesi Hayvan Etik Kurulu’nun 2011-165 sayılı raporu uyarınca yürütülmüştür. İzmir civarından yakalanan ergin kurbağalar düşük doz (0.05 mg/g), orta doz (0.1 mg/g) ve yüksek doz (0.2 mg/g)’dan oluşan deneme gruplarına alınmıştır. Doz uygulamaları oral gavaj ile bir kereye mahsus olarak yapılmış ve uygulama sonrasında 96 saat sürenin tamamlanmasının ardından eter anestezisi altında ötenazi uygulanan hayvanların diseksiyonla organları çıkartılmıştır. Dalaklar rutin histolojik preparasyon prosedür basamaklarından geçirilerek Mayer’s Hematoxylin Eosin ile boyanmış ve incelenen preparatların fotoğrafları çekilmiştir. Bulgular: Kontrol grubunda başlıca beyaz pulpa ve kırmızı pulpadan oluşan dalak en dışta bağ dokudan oluşan kapsül ile kuşatılır. Beyaz pulpada limfositler yoğun olarak bulunurken, kırmızı pulpada daha az miktarda bulunur. Bundan başka eritrositler, granülositler ve melanomakrofajlar kırmızı pulpada yer alır. Düşük doz grubu kontrol grubu ile karşılaştırıldığında önemli değişiklikler yoktur. Orta doz grubunda belirgin hemoraji gözlenmiştir. Yüksek doz grubunda ise ilk göze çarpan özellik melanomakrofaj sayısındaki artıştır. Kapsülde yer yer ayrılmalar söz konusudur. Konjesyon ve hemoraji yine bu doz grubunda belirlenmiştir. Sinüzoidal genişlemenin yanı sıra bazı nekrotik alanlar tespit edilmiştir. Fibrozis de önemli sayılan bulgular arasındadır. Sonuç ve Tartışma: Bu çalışmanın sonuçlarına göre Carbaryl Pelophylax bedriagae dalağında olumsuz etkilere yol açmıştır. Pestisitlerin ergin amfibilerdeki histopatolojik etkilerine ilişkin çalışmaların sınırlı olması sebebiyle bu çalışmanın daha ayrıntılı çalışmalara kaynak olacağı düşünülmektedir. Anahtar Kelimeler: Kurbağa, Pelophylax bedriagae, Carbaryl, Dalak, Histopatoloji Page/ Sayfa 8 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı O 05 Fish Parasites as Biomonitoring Tags in Fish Population Dynamics and Stock Discrimination Studies Balık Populasyon Dinamiği ve Stok Belirleme Çalışmalarında Biyomonitör Etiket: Balık Parazitleri Ali ALAŞ1; Ahmet ÖKTENER2 Ali ALAŞ1; Ahmet ÖKTENER2 1 Department of Biology, A.K. Education Faculty, Necmettin Erbakan University, Meram, Konya, Turkey 2 Deparment of Fisheries, Bandırma Sheep Research Station, Balıkesir, Turkey * Corresponding author: alasali@hotmail.com Necmettin Erbakan Üniversitesi, Ahmet Keleş Eğitim Fakültesi, Biyoloji Eğitimleri Bölümü, 42090, Meram, Konya, Türkiye 2 Koyunculuk Araştırma Enstitüsü, Su Ürünleri Bölümü, 10200, Bandırma, Balıkesir, Türkiye *Corresponding author's email: alasali@hotmail.com Introduction: Fish population dynamics and stock discrimination studies are so important to conserve fish stocks and sustaniable fisheries. Giriş: Balık popülasyon dinamiği ve stok belirleme çalışmaları, balık stoklarını korunması ve sürdürülebilir balıkçılık konusu için çok önemlidir. Material and Methods: In this study, previous studies were excplicated about this topic. This study has been carried out on the bases of a literature survey. Gereçler ve Yöntemler: Bu çalışma derleme niteliğinde olup, dünyada yapılan çalışmalarda izlenen örnekler ve metodlar irdelenmiştir. Findings: Fish parasites have been widely used as biological indicator for water quality and pollution, fish stock discrimination studies in recent years. It was noted that fish parasites are multidisciplinary approach in stock discrimination and characterization studies. Informations related to morphology (meristic, morphometric etc), biology ( life characterization, parasites etc) and genetic structure (allozym, microsatellite, mtDNA analyzes etc) which are obtained from technics with large spectrum help to fish stocks discrimination. It is believed that using fish parasites as biological tags to understand host biology can be helpful to protect fish sources safely. Bulgular: Son yıllarda balık parazitleri, biyolojik indikatör olarak su kalitesi ve kirliliği, balık stok belirlenmesi çalışmalarında yaygın olarak kullanılmaktadır. Stok belirleme ve karakterizasyonunda, balık parazitleri çalışmaları çok disiplinli bir yaklaşım olarak görülmektedir. Balık stoklarının belirlenmesinde morfolojiden (meristik, morfometrik vb), biyolojiye (yaşam karakteristiği, parazitler vb) ve genetik yapısına (allozym, microsatellite, mtDNA analizi vb) kadar geniş bir dağılımlı tekniklerden sağlanan bilgilerin katkısı vardır. Biyolojik etiket olarak balık parazitlerin kullanımı metodunun, konağın biyolojisini anlamada güvenilir bir kaynak olabileceği düşünülmektedir. Results and Discussion: The use of parasites in study of fish stock discrimination and characterization are not more excellent than other methods. But parasites can supply precious data about diets of hosts, migrations, feeding behaviors of fish population, interactions with other fish stocks, incorporation of juveniles to the stock. Sonuç ve Tartışma: Balık parazitlerini etiket olarak kullanmanın, diğer metodlara göre çok daha üstün bir metod olduğunu söyleyemeyiz Fakat konakların diyetleri, beslenme davranışları, göç hareketleri, diğer stoklarla bağlantıları, juvenillerinin stoğa katılımları konularında bilgi sağlayacağı aşikardır. Key words: Fish, parasite, population dynamics, stock discrimination, tag 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars 1 Anahtar kelimeler: Balık, parazit, popülasyon dinamiği, stok belirleme, etiket Page/ Sayfa 9 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı O 06 Evaluation of Producers’ Aspects on Good Agricultural Practices Ecologically (Kırklareli, Edirne, Tekirdağ and Çanakkale Provinces Samples) Erol ÖZKAN1 Başak AYDIN1 Duygu AKTÜRK2 M. Ali KİRACI3 Harun HURMA4 1 Atatürk Soil, Water and Agricultural Meteorology Research Institute Directory, Kırklareli 2 ÇOMU Agricultural Faculty Agricultural Economics Department, Çanakkale 3 Viticulture Research Institute Directory, Tekirdağ 4 NKU Agricultural Faculty Agricultural Economics Department, Tekirdağ Introduction: The basic purposes of the research which this paper is based on are; the economical comparison of the enterprises applying and not applying good agricultural practices, to determine whether the producers are aware of the good agricultural practices, to determine the aspects and opinions of the producers about good agricultural practices, to specify the tendency of the farmers towards good agricultural practices and to present the factors affecting good agriculture. Within this paper, the aspects and opinions of the producers applying good agricultural practices aimed at the effect of good agricultural practices on environment, sustainable usage of soil and water sources and crop quality were stated by evaluating in detail for Thrace region and Çanakkale province. Materials and Methods: Intended for these purposes, surveys were applied to apple, pear, grape, peach and cherry producers in the enterprises determined by sampling in Çanakkale province and complete scoring in Kırklareli, Edirne and Tekirdağ provinces. In Edirne 16 (apple and pear), in Tekirdağ 23 (apple and grape), in Kırklareli 4 (apple and grape), in Çanakkale 31 (peach) and 24 (cherry) producers that carry through good agricultural practices participated in a survey. In the same cities, the same survey was also conducted with the same number of producers which do not apply good agricultural practices in order to be able to make intergroup comparison. Farmers’ aspects and inclinations were determined on the subjects of different effects of good agricultural practices by applying analyses such as t test, Chi-Square test, Logit Regression Analysis according to the purpose and the availability of the data in the analysis of the data. Results: The results can be summarized as such within the subjects of this paper: 83,64 percent of the producers in Çanakkale province and entire producers in Thrace region stated that they considered positively about good agricultural practices in terms of environment. 54,35 percent of the producers in Çanakkale province and 95,35 percent of the producers in Thrace region stated that there are no residuals such as pesticide, nitrate as excessive fertilizer and pesticide are not applied in good agricultural practices, in other words they stated that they considered positively about good agricultural practices ecologically. the producers in Çanakkale province and 91,89 percent of the producers in Thrace region stated that there are no residuals such as pesticide, nitrate as excessive fertilizer and pesticide are not applied in good agricultural practices. 52,63 percent of the producers in Çanakkale province and 83,78 percent of the producers in Thrace region stated that insanitary matter accumulation in the crop is prevented by good agricultural practices, 34,21 percent of the producers in Çanakkale province and 37,84 percent of the producers in Thrace region stated that selling convenience and advantage in marketing of the crop is provided, 5,26 percent of the producers in Çanakkale province and 35,14 percent of the producers in Thrace region stated that consumer preference in the crop is provided, 57,89 percent of the producers in Çanakkale province and 51,35 percent of the producers in Thrace region stated that confidence to the crop is provided. 67,06 percent of the producers in Çanakkale province and 74,42 percent of the producers in Thrace region stated that they considered that good agricultural practices is favorable in terms of soil quality. 79,31 percent of the producers in Çanakkale province and 53,13 percent of the producers in Thrace region stated that factors which cause pollution were removed as the fertilizer usage decreased by good agricultural practices. 31,03 percent of the producers in Çanakkale province and 59,38 percent of the producers in Thrace region stated that soil productivity increased as a result of balanced fertilizing by good agricultural practices. 34,55 percent of the producers in Çanakkale province and 39,53 percent of the producers in Thrace region stated that they considered that good agricultural practices is favorable in terms of water quality Conclusion and Discussion: The initial reasons of applying good agriculture are; While the choice such as good agriculture is less harmful to environment with the ratio above 70 percent in Thrace region comes first and the opinion such as obtaining more qualified crop comes second, the choice such as the security of the laborers comes first and opinions towards obtaining more qualified crop comes second in Çanakkale. It was concluded that the producers perceived substantially the purposes and principles of good agricultural practices which is ecologically more suitable but it was not adequately and it can be stated that economical expectations are continuously in the foreground. For this reason, positive contribution of farming by good agriculture in terms of especially environmental protection approach and human health should be presented to the producers and conscious generation in this respect should be provided on producers. Key Words: Ecology, good agriculture, environment, crop quality 69,09 percent of the producers in Çanakkale province and 86,05 percent of the producers in Thrace region stated that they considered that good agricultural practices is favorable in terms of ecological production in other words crop quality. 68,42 percent of 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Page/ Sayfa 10 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı İyi Tarım Uygulamalarına Yönelik Üretici Görüşlerinin Ekolojik Açıdan Değerlendirilmesi (Kırklareli, Edirne, Tekirdağ ve Çanakkale İlleri Örneği) Erol ÖZKAN1 , Başak AYDIN1, Duygu AKTÜRK2 M. Ali KİRACI3, Harun HURMA4 1 Atatürk Toprak Su ve Tarımsal Meteoroloji Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Kırklareli 2 ÇOMÜ Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü, Çanakkale 3 Bağcılık Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Tekirdağ 4 NKÜ Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü, Tekirdağ Giriş: Bildirinin dayandığı araştırma projesinin ana amaçları; iyi tarım yapan ve yapmayan işletmelerin ekonomik olarak karşılaştırılması, üreticilerin iyi tarım uygulamalarından haberdar olma durumları, iyi tarım hakkındaki görüş ve düşünceleri ile iyi tarım uygulamalarına karşı eğilimlerinin belirlenmesi ve çiftçilerin iyi tarım yapmalarını etkileyen faktörlerin belirlenmesidir. Bu makale kapsamında ise, iyi tarım uygulayan ve uygulamayan üreticilerin iyi tarımın çevreye, toprak ve su kaynaklarının sürdürülebilir kullanımına ve ürün kalitesine etkisine yönelik görüş ve düşünceleri Trakya bölgesi ve Çanakkale ili için ayrıntılı olarak değerlendirilerek verilmiştir. Gereçler ve Yöntemler: Bu amaçlara yönelik olarak, Kırklareli, Edirne, Tekirdağ illerinde tam sayım, Çanakkale ilinde ise örnekleme ile belirlenen işletmelerde, elma, armut, üzüm, şeftali ve kiraz üreticileri ile anket yapılmıştır. Anketler Edirne'de 16 elma ve armut, Tekirdağ'da 23 elma ve üzüm, Kırklareli’nde 4 elma ve üzüm, Çanakkale'de 31 şeftali ve 24 kiraz üreticisiyle yürütülmüştür. Gruplar arası karşılaştırma yapabilmek amacıyla; araştırma kapsamında iyi tarım uygulayanlarla yapılan anket sayısı kadar, iyi tarım uygulamayan işletmelerde de anket yapılmıştır. Verilerin analizinde, amaca ve verilerin uygunluğuna bağlı olarak, t testi, Khi-Kare testi, Logit regresyon analizi vb. analizler uygulanarak iyi tarım uygulamaları ve iyi tarım uygulamalarının çeşitli açılardan etkileri konularında çiftçilerin görüşleri ve eğilimleri belirlenmiştir. sağlığa zararlı madde birikimlerinin önlendiğini, Çanakkale ilindeki üreticilerin %34,21’i, Trakya bölgesindekilerin %37,84’ü ürünün pazarlanmasında satış kolaylığı ve avantaj sağlandığını, Çanakkale ilindeki üreticilerin %5,26’sı, Trakya bölgesindekilerin %35,14’ü üründe tüketici tercihi sağlandığını, Çanakkale ilindeki üreticilerin %57,89’u, Trakya bölgesindeki üreticilerin ise %51,35’i ürüne güven duygusu sağlandığını ifade etmişlerdir. Çanakkale ilinde üreticilerin %67,06’sı, Trakya bölgesinde %74,42’si iyi tarım uygulamalarının toprak kalitesi açısından olumlu olduğunu düşündüklerini belirtmişlerdir. Çanakkale ilindeki üreticilerin %79,31’i, Trakya bölgesindekilerin %53,13’ü iyi tarım uygulamaları ile gübre kullanımı azaldığı için kirliliğe yol açan etkenlerin ortadan kalktığını belirtmişlerdir. Çanakkale ilindeki üreticilerin %31,03’ü, Trakya bölgesindeki üreticilerin ise %59,38’i iyi tarım uygulamaları ile dengeli gübreleme sonucunda toprak verimliliğinin arttığını belirtmişlerdir. Çanakkale ilinde üreticilerin %34,55’i, Trakya bölgesinde üreticilerin %39,53’ü iyi tarım uygulamalarının su kalitesi açısından olumlu olduğunu düşündüklerini belirtmişlerdir. Sonuç ve Tartışma: Üreticilerin iyi tarım ile üretim yapmasının baştaki nedenleri; Trakya illerinde %70’i aşan oranla çevreye zararı az olduğu seçeneği ilk sırayı, buna yakın oranla daha kaliteli ürün elde ettiği kanısı ikinci sırayı almakta iken, Çanakkale ilinde çalışan işçilerin güvenliği açısından seçeneği ilk sırayı, daha kaliteli ürün elde edebildiği yönündeki düşünceler ikinci sırada yer almıştır. Üreticilerin ekolojik açıdan daha uygun olan iyi tarım uygulamalarının amaç ve ilkelerini büyük oranda algılamış olduğu görülmekle birlikte, yeterli düzeyde olmadığı, ekonomik beklentilerin sürekli ön plana söylenebilir. Bu nedenle, iyi tarım ile üretim yapmanın özellikle çevre korumacı yaklaşım ve insan sağlığı yönünden olumlu katkısı mutlaka üreticilere aktarılarak, üreticilerde bu konuda bilinç oluşumu sağlanmalıdır. Anahtar Kelimeler: Ekoloji, iyi tarım, çevre, ürün kalitesi. Bulgular: Bu bildirinin konuları kapsamında sonuçlar şöyle özetlenebilir. Çanakkale ilinde üreticilerin %83,64’ü, Trakya bölgesinde üreticilerin tamamı iyi tarım uygulamalarının çevre açısından olumlu olduğunu düşündüklerini belirtmişlerdir. Çanakkale ilindeki üreticilerin %54,35’i, Trakya bölgesindeki üreticilerin ise %95,35’i iyi tarım uygulamaları ile aşırı gübre ve ilaç kullanımı olmadığından pestisit, nitrat vb. kalıntı olmadığını belirtmişlerdir. Çanakkale ilinde üreticilerin %69,09’u, Trakya bölgesinde %86,05’i iyi tarım uygulamalarının ürün kalitesi açısından olumlu olduğunu düşündüklerini belirtmişlerdir. Çanakkale ilindeki üreticilerin %68,42’si, Trakya bölgesindekilerin %91,89’u iyi tarım uygulamaları ile aşırı gübre ve ilaç kullanımı olmadığından, üründe pestisit, nitrat vb. kalıntı olmadığını belirtmişlerdir. Çanakkale ilindeki üreticilerin %52,63’ü, Trakya bölgesindekilerin %83,78’i iyi tarım uygulamaları ile üründe 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Page/ Sayfa 11 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı O 07 Türkiye’de Yaban Hayatı Algısı ve Uygulamaları Tarkan YORULMAZ* *Çankırı Karatekin Üniversitesi, Fen Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Çankırı Sorumlu yazar e-posta: bat@tarkanyorulmaz.com.tr Giriş: Yaban Hayatı kavramı ülkemizde yanlış kullanılmakta olup “insan müdahalesinin olmadığı yabani şekilde doğal ortamlarda büyüyen yasayan hayvanlar, bitkiler, mantarlar ve diğer organizmaları ifade eden bir kavramdır. Yaban hayatı dendiğinde sadece av hayvanlarının (memeliler ve kuşlar) algılanması yaban hayatı eğitimi, tespiti ve yönetimi gibi çalışmaların eksik değerlendirilmesine yol açmaktadır. Yaban hayatı konusu biyolog, veteriner, orman mühendisi, ziraat mühendisi, coğrafya gibi pek çok farklı disiplinden uzmanlığı kapsayan geniş bir konudur. Ancak ülkemizde kurumsal düzeydeki hakimiyetten dolayı ağırlıklı olarak orman mühendisleri ve orman fakülteleri uhdesinde değerlendirilmektedir. Bu durumda yaban hayatı konusundaki faaliyetlerin yetersizliği, öneminin yeterince anlaşılamaması ve sadece ekonomik bir bakış açısıyla işlenmesi söz konusu olmaktadır. Bu bildiri ile Türkiye’deki yaban hayatı algısı olumlu ve olumsuz yanları ile ortaya konmaya çalışmıştır. Gereçler ve Yöntemler: Bu çalışmada Türkiye’de Yaban hayatı sahaları, yaban hayatı ekolojisi ve yönetimi bölümleri, kurumların yürüttüğü ilgili çalışmalar derlenip bir değerlendirme yapılmıştır. Bu çalışmalar yurt dışındaki benzerleri ile kıyaslanmış ve Türkiye’nin yaban hayatı açısından uluslararası konumu ortaya konmaya çalışılmıştır. Bunun yanında yaban hayatı konusundaki bilimsel çalışma konuları ve örnek bazı araştırma makaleleri, yaban hayatı ile ilgili hazırlanan raporlar ve yaban hayatı uzmanlığı hakkındaki örnek çalışmalar üzerinden değerlendirilmeler yapılmıştır. 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Bulgular: Türkiye’de yaban hayatı faaliyetleri Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğünün idaresinde yürütülmektedir. Kurumsal düzeyde Biyolojik çeşitlilik ve envanter projeleri, doğa eğitimi projeleri, biyolojik kaçakçılık gibi önemli ve faydalı projeler yürütülmektedir. Bunun yanında ülkemiz Fauna ve Flora açısından önemli pekçok alana sahip olmasına rağmen Türkiye’nin yüzölçümüne göre korunan alan oranı yaklaşık %7 dir. Bu oran sadece İspanya’da % 26 dır. Türkiye yaban hayatı ve korunması açısından 180 ülke arasında 177. olduğu bilgisi yeterince tartışılmamıştır. Yaban hayatı ekolojisi ve yönetimi konusunda şu anda 7 üniversitede Lisans ve Ön Lisans düzeyinde eğitim verilmektedir. Bu bölümlerin uzman kadroları, dersleri ve ders içerikleri, eğitim kalitesi ve düzeyi bakımından yaban hayatının önemini ne derece yansıttıkları konusu tartışmalıdır. Sonuç ve Tartışma: Yaban Hayatı ile ilgili derlenen bilgiler ışığında zengin biyolojik çeşitliliğe sahip ülkemizde yaban hayatı sahalarının tespiti ve bu alanların bilimsel kriterlere ve ilgili bütün uzmanlıkları kapsayacak şekilde korunması konusu yeterince ele alınmadığı ortadadır. Yaban hayatı koruması ormancılık ve avcılık faaliyetlerinin yönetilmesi ve işletilmesi sırasında konu edilmektedir. Yaban Hayatı ile ilgili eğitim veren bölümlerin belli fakülteler bünyesinde sınırlı kaldığı, kadrolarının yaban hayatı konusunu kapsayacak disiplinler arası düzeyde uzmanlıklar içermediği anlaşılmaktadır. Bu bilgiler ışığında yaban hayatı ekolojisi ve yönetimi bölümlerinin kadrolarının ilgili disiplinlere göre çeşitlilik göstermesi, bu bölümlerden mezun olan kişilerin kurumlardaki statüleri, ünvanları ve görev tanımları belirlenmelidir. Anahtar Kelimeler: Türkiye yaban hayatı ve ekolojisi, yönetimi, eğitimi. Page/ Sayfa 12 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı O 08 Odonata Fauna of Ilısu Dam Water Basin Mustafa Cemal ÇİFTÇİ* *Siirt University, Agriculture Faculty, Department of Plant Protection, Siirt Corresponding author e-mail: empididae@gmail.com Introduction: Odonata is one of the world's oldest insects represented by 5680 species, suborder Zygoptera (19 families) has 2739 and suborder Anisoptera (12 families) has 2941 species. Odonata is represented on all continents except Antarctica. Odonata is also a group used as indicators of environmental health and conservation management. They live in aquatic habitats and these habitats began to deteriorate as a result of various human activities and their impact. In the last century, as a result of these activities variety of reductions in Odonata have been reported by scientists and Van Tol and Verdonk (1988) are classified 61 species as endangered, vulnerable and rare in Europe. Dragonflies are recognised by their long, slender abdomen; globular big eyes often covers a large portion of the head, often making up a large portion of the head; short antennae; and long wings usually with pterostigma. Odonata are divided into three suborder; Zygoptera, Anisoptera and Anisozygoptera. Adults of Odonata live in wetlands and its environments such as rivers, streams, natural lakes, ponds, reservoirs, irrigation canals, marshes, small ponds. Adult lays eggs in the water and nymphs complete their development in the water. Ilısu dam water basin, which is the study area, is located within the boundaries of Batman, Diyarbakır, Mardin, Siirt ve Şırnak provinces. The Ilısu dam built on the river Dicle and the water basin are comprised of the Dicle River and its tributaries. The aim of the study is to determine the Odonata fauna (important in terms of biodiversity) of Ilısu water basin which is located on a major river system in Southeast Anatolia. Materials and Methods: In the study area, 14 species of Odonata have been identified as a result of field studies carried out in 2015 March, May and June. Specimens caught by hand net and killed with ethyl acetate. Captured specimens were prepared and diagnoses were made in laboratory. limited distribution in Turkey and Palaearctic Region and shows a fragmented distribution in Batman, Kahramanmaraş, Gaziantep, Hatay, Osmaniye and Adana provinces. This species is found in large rivers in the lowlands. The size of the population of this species is decreasing day by day due to the habitat pollution and the creation of the dam lake. Gomphus schneiderii shows a wide distribution in central and western Anatolia, with record from Siirt province the distribution area of this species has been expanded to the Southeast Anatolian Region. With further studies, species diversity of Odonata in the Southeast Anatolia Region is likely to increase. Keywords: Ilısu dam, Anisoptera, Zygoptera, Fauna Acknowledgement: Evaluated Odonata specimens in this study were collected within the Project of “Ilısu Dam Implementation of Measures for Biodiversity Conservation and Monitoring Project” supported by General Directorate of State Hydraulic Works and Çınar Engineering Consulting Co. Ilısu Baraj Havzası Odonata Faunası Mustafa Cemal ÇİFTÇİ* *Siirt Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Bitki Koruma Bölümü, Siirt Sorumlu yazar e-posta: empididae@gmail.com Giriş: Dünya’da 5680 tür ile temsil edilen Odonata takımı dünyanın en eski kanatlı böceklerindendir. Bunlardan 2739 tür Zygoptera (19 familya) alttakımına, 2941 türde Anisoptera (12 familya) alttakımına aittir. Odonat türlerinin Dünya üzerindeki zoocoğrafik dağılımlarına bakıldığında, Antarktika Bölgesi hariç her yerde yaşadığı belirlenmiştir. Odonatlar çevre sağlığı ve alan koruma yönetimlerinde indikatör olarak kullanılan bir gruptur. Yaşadıkları sucul habitatlar çeşitli insan aktiviteleri ve bunların etkisi sonucunda bozulmaya başlamıştır. Geçen yüzyılda bu aktiviteler sonucunda Odonata çeşitliliğinde azalmalar bilim insanları tarafından bildirilmiş ve Van Tol ve Verdonk (1988) Avrupa’da 61 türü tehlike altında, hassas ve nadir olarak sınıflandırmıştır. Results: On the results of field studies carried out in the water basin of Ilısu dam 8 species from Anisoptera, 6 species from Zygoptera; totally 14 species were determined. These species are: Calopteryx splendens, Erythromma lindenii, Ischnura elegans, Epallage fatime, Platycnemis dealbata, Platycnemis kervillei, Gomphus schneiderii, Onychogomphus macrodon, Crocothemis erythraea, Crocothemis servilia, Orthetrum albistylum, Orthetrum brunneum, Sympetrum fonscolombii, Trithemis annulata. Odonatlar uzun ince abdomenleri, sıklıkla başın büyük bir kısmını kaplayan küremsi büyük gözleri, kısa antenleri ve genellikle belirgin pterostigmaya sahip uzun kanatları ile tanınmaktadırlar. Odonatlar üç alttakıma ayrılır, Zygoptera (Küçük kızböcekleri), Anisoptera (Büyük yusufçuklar) ve Anisozygoptera. Odonata takımına ait ergin bireyler akarsular, dereler, çaylar, doğal göller, göletler, baraj gölleri, sulama kanalları, bataklıklar, küçük su birikintileri kaynak suları gibi sulak alanlar ve civarında bulunurlar. Ergin bireyler, suya yumurtlar ve nimfleri gelişimlerini su içinde tamamlarlar. Results and Discussion: As a result of this study 13 species are "LC" (Least Concern) in the category of IUCN and have a wide distribution in Turkey. Onychogomphus macrodon Selys, 1887 categorized as “VU” (Vulnerable) in the IUCN and has a very Çalışma alanı olan Ilısu barajı su toplama havzası Batman, Diyarbakır, Mardin, Siirt ve Şırnak il sınırları içerisinde 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Page/ Sayfa 13 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı bulunmaktadır. Ilısu barajı Dicle nehri üzerine kurulmuş ve su toplama havzası Dicle nehri ve yan kollarından oluşmaktadır. Güneydoğu Anadolu bölgesinde önemli bir akarsu sistemi üzerinde yer alan Ilısu Barajı ve çevresinde bulunan biyoçeşitlilik açısından önemli olan Odonata faunasının ortaya konulması amaçlanmıştır. Gereçler ve Yöntemler: Çalışma alanında 2015 Mart, Mayıs ve Haziran aylarında yapılan arazi çalışmaları sonucunda Odonata familyasından 14 tür tespit edilmiştir. Örnekler atrap ile yakalanmış ve etil asetatlı zehir şişelerinde öldürülmüştür. Yakalanan örnekler laboratuvar ortamında müze materyali haline getirilerek teşhisleri yapılmıştır. Bulgular: Ilısu barajı havzasında yapılan arazi çalışmaları sonucunda Odonata takımının Anisoptera alttakımına ait 8 tür, Zygoptera alttakımından 6 tür olmak üzere toplam 14 tür tespit edilmiştir. Bu türler Calopteryx splendens, Erythromma lindenii, Ischnura elegans, Epallage fatime, Platycnemis dealbata, Platycnemis kervillei, Gomphus schneiderii, Onychogomphus macrodon, Crocothemis erythraea, Crocothemis servilia, Orthetrum albistylum, Orthetrum brunneum, Sympetrum fonscolombii, Trithemis annulata’dır. Sonuç ve Tartışma: Çalışma sonucu tespit edilen 14 türden 13’ü IUCN’de “LC” “Düşük Risk Altında” kategorisinde yer alan türlerdir ve Türkiye dağılışları oldukça geniştir. Onychogomphus macrodon Selys, 1887 türü ise IUCN’de “VU” “Nesli Duyarlı” kategorisinde yer alan türdür ve Türkiye ve Palaearktik yayılışı oldukça dardır. Tür Batman, Kahramanmaraş, Gaziantep, Hatay, Osmaniye ve Adana illerinde parçalı bir yayılış gösterir. Bu tür alçak kesimlerde bulunan büyük akarsularda bulunur. Habitatlarının kirlenmesi ve baraj göllerinin oluşturulması nedeniyle popülasyon büyüklükleri gün geçtikçe azalmaktadır. Anadolu’nun orta ve batı bölgelerinde geniş yayılış gösteren Gomphus schneiderii Siirt ilinden kaydedilmiş olup yayılış alanı Türkiye’nin Güneydoğu Anadolu bölgesine kadar genişlemiştir. Güneydoğu Anadolu bölgesi Odonata tür çeşitliliğinin ileride yapılacak ayrıntılı çalışmalar ile artacağı düşünülmektedir. Anahtar Kelimeler: Ilısu Barajı, Anisoptera, Zygoptera, Fauna Teşekkür: Bu çalışmada değerlendirilen örnekler Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü (DSİ) ve Çınar Mühendislik Müşavirlik A.Ş. tarafından desteklenen “Ilısu Barajı Biyolojik Çeşitlilik Koruma Tedbirlerinin Uygulanması ve İzlenmesi projesi” kapsamında toplanmıştır. 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Page/ Sayfa 14 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı O 09 Economic Aspect of Organic Agriculture in Turkey: Example of Bartın Province suitable for organic production. This shows that organic farming will provide an advantage for Bartın. Ramazan ARSLAN1, Fitnet FIDAN2, Elif AYDIN3 Conclusion and Discussion: Cultivation of various agricultural crops in many regions in Turkey is considered to be an advantage for the economy of the country. Increasing organic production of traditional crops, in which Turkey holds net exporter position, such as tea, dried fruits and nuts will be an important development in terms of foreign trade of organic products. In the event of increasing training and seminars for producers and providing necessary support to producers in terms of organic production, Turkey will come to a much better place in organic agricultural production. First project implementation with regard to organic farming in Bartın province has been carried out in 2009. It was seen that a substantial portion of agricultural land belonging to the province was suitable for organic farming. This shows that organic agriculture will make significant progress in Bartın province in the years to come. 1 Bartın University, Faculty of Economics and Administrative Sciences, Department of Economics, Bartın 2 Bartın University, Institute of Social Sciences, Department of Economics, Bartın 3 Bartın University, Institute of Social Sciences, Department of Economics, Bartın fitnet.fidan@hotmail.com Introduction: Agriculture which is ongoing since the existence of mankind, has changed and evolved along with mankind. This development has gained momentum together with the technology and industry, especially in the 1960-70s, an evolution, which was called as the green revolution, has begun in agriculture. The producers have used a variety of chemicals in the production in order to get more productivity in less time with the green revolution. Having emerged in parallel with this, the Genetically Modified Organisms (GMOs) have aroused concern in consumers. Organic farming has picked up speed particularly in developed countries as of the 1980s in order to protect human health and natural environment. Many studies have been done about organic farming in Turkey. Studies done by Fatma Uzun, Kurtuluş Merdan, Dursun Hatunoğlu Durmaz, Başak Canan Özbağ are some of them. The common goal of these studies is that they are related to the structure and economic aspects of organic farming. The purpose of the study is to examine the economic aspect of organic farming, which is a new production system and developing rapidly in recent years, in the province of Bartın. In this sense, this study holds a unique work quality, examining the economic aspects of organic farming in Bartın. By this quality, it is considered that it will contribute to the works that will be done on the subject. Materials and Method: Turkey’s domestic and international market data related to organic agriculture has been obtained from the Ministry of Food, Agriculture and Livestock. Since the organic farming practices is quite new in Bartın province, acquiring data related to the subject has been a restrictive factor. As there were a small number of companies dealing with organic farming activities in Bartın, in this study, as a method, face to face meeting technique has been applied with the related company managers and particularly with Bartın Province directorate of Food, Agriculture and Livestock Findings: Higher organic food prices compared to conventional food prices, have caused low demand for organic products. The increasing demand of foreign markets for organic agricultural products shows that Turkey has an important share in respect of organic farming. In the study, it has been observed that agricultural land belonging to the province of Bartın was 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Keywords: Organic Agriculture in Bartın, Organic Food, Organic Product, Organic Agriculture in Turkey Türkiye’de Organik Tarımın Ekonomik Boyutu: Bartın İl Örneği Ramazan ARSLAN1, Fitnet FİDAN2, Elif AYDIN3 1 Bartın Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İktisat Bölümü, Bartın 2 Bartın Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İktisat ABD, Bartın 3 Bartın Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İktisat ABD, Bartın fitnet.fidan@hotmail.com Giriş: İnsanoğlunun varlığından itibaren süregelen tarım, insanoğlu ile birlikte değişmiş ve gelişmiştir. Teknoloji ve sanayi ile birlikte bu gelişme hız kazanmış özellikle 1960-70’li yıllarda tarımda yeşil devrim diye adlandırılan bir değişim başlamıştır. Yeşil devrimle birlikte tüketiciler daha az zamanda daha çok verim almak amacıyla üretimde çeşitli kimyasallar kullanmışlardır. Buna bağlı olarak ortaya çıkan Genetiği Değiştirilmiş Organizmalar (GDO) tüketicilerde endişe uyandırmıştır. Özellikle gelişmiş ülkelerde insan sağlığı ve doğal çevrenin korunması amacıyla 1980’li yıllardan itibaren organik tarım büyük bir hız kazanmıştır. Türkiye’de organik tarımla ilgili pek çok çalışma yapılmıştır. Fatma Uzun, Kurtuluş Merdan, Dursun Hatunoğlu Durmaz, Başak Canan Özbağ’ın yaptığı çalışmalar bunlardan bazılarıdır. Bu çalışmaların ortak amacı organik tarımın yapısı ve ekonomik boyutuyla ilgili olmasıdır. Çalışmanın amacı, yeni bir üretim sistemi olan ve son yıllarda hızlı gelişme gösteren organik tarımın Bartın ilindeki ekonomik boyutunu incelemektir. Bu anlamda çalışma Bartın’da organik tarımın ekonomik boyutunu inceleyen özgün bir çalışma niteliği taşımaktadır. Bu niteliğiyle konuyla ilgili yapılacak çalışmalara katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Page/ Sayfa 15 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı Gereçler ve Yöntem: Türkiye’nin organik tarımla ilgili iç ve dış pazar verileri Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’ndan temin edilmiştir. Bartın ilinde organik tarım uygulamaları henüz yeni olduğundan konu ile ilgili verilerin elde edilmesi kısıtlayıcı faktör olmuştur. Bartın ilinde organik tarım faaliyetinde bulunan çok az sayıda firma olduğundan bu çalışmada yöntem olarak başta Bartın İl Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü olmak üzere ilgili firma yöneticileriyle yüz yüze görüşme tekniğine başvurulmuştur. Bulgular: Organik gıda fiyatlarının konvansiyonel gıdalara göre daha pahalı olması organik ürün talebinin düşük olmasına sebep olmuştur. Dış piyasalardan organik tarım ürünlerine olan talep artışı Türkiye’nin organik tarım konusunda önemli bir paya sahip olduğunu göstermektedir. Yapılan çalışmada Bartın ilinin sahip olduğu tarım arazilerinin organik üretime uygun olduğu görülmüştür. Bu da organik tarımın Bartın için bir avantaj sağlayacağı düşünülmektedir. Sonuç ve Tartışma: Türkiye’de çeşitli tarımsal ürünlerin birçok bölgede yetiştiriliyor olması, ülke ekonomisi için bir avantaj olarak değerlendirilmektedir. Türkiye’nin net ihracatçı konumunda olduğu çay, kurutulmuş ve sert kabuklu meyveler gibi geleneksel ürünlerin organik üretimlerinin arttırılması, organik ürünün dış ticareti açısından önemli bir gelişme olacaktır. Organik üretim bakımından üreticilerin eğitim ve seminerlerinin arttırılması ve üreticilere gerekli desteğin sağlanması durumunda Türkiye organik tarımsal üretim bakımından çok daha iyi yerlere gelecektir. Bartın ilinde organik tarım ile ilgili ilk proje uygulaması 2009 yılında gerçekleştirilmiştir. İlin sahip olduğu tarım arazilerinin önemli bir kısmının organik tarım için uygun olduğu görülmüştür. Bu da ileriki yıllarda organik tarımın Bartın ilinde önemli gelişmeler kaydedeceğini göstermektedir. Anahtar Kelimeler: Bartın’da Organik Tarım, Organik Gıda, , Organik Ürün, Türkiye’de Organik Tarım 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Page/ Sayfa 16 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı O 10 The Properties of Nest Material of Vespula germanica (Fabricius, 1793) (Hymenoptera: Vespidae) Vespula germanica (Fabricius, 1793) (Hymenoptera: Vespidae) Yuva Materyalinin Özellikleri Nil BAĞRIAÇIK* Nil BAĞRIAÇIK* *University of Niğde, Faculty of Science and Arts, Department of Biology. E posta: nil@nigde.edu.tr *Niğde Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü, Niğde. E posta: nil@nigde.edu.tr Summary Özet Introduction: The species of Vespinae are always attracted attention with social lifestyles. Vespinae wasps use paper pulps that are obtained from a mixture of oral secretions and plant fibers to construct their nests. The paper pulp are formed into three functional component: cells, comb suspensor and comb envelope. The combs of Vespinae contain brooding cells. The envelop is built around the cells. The surface of envelope is plastered with oral secretions. The oral secretion protects their nest from the effects of rain and weathering. The paper quality depends on fiber selection, chewing duration, amount of saliva and fibers, and choosing of nest site. The aim of this study is determining of nest material and structural features of the nest of Vespula germanica. Giriş: Vespinae türleri sosyal yaşam biçimleri ile her zaman dikkat çekmişlerdir. Vespinae arıları yuvalarını çevrelerinden topladıkları bitki lifleri ile ağız salgılarının karışımından elde ettikleri kağıt hamurundan yaparlar. Kağıt hamurunu yuvanın hücreler, yuva askısı, yuva kılıfı olmak üzere farklı fonksiyonel bölgelerini inşa etmek için şekillendirirler. Vespinae yuvalarında petekler kuluçka hücrelerini içerir, hücrelerinin etrafına kılıf inşa edilir. Kılıfın yüzeyi ağız salgılarıyla sıvanır. Böylece yuva yağmur ve kötü hava şartlarından konur. Yuva kağıdının kalitesi kullanılan yuva materyaline, bitki lifi seçimine, salgı ve lif miktarına, çiğneme süresine, yuva yeri seçimine bağlıdır. Bu çalışmada Vespula germanica F. türüne ait yuva materyali incelenerek, yapısal özelliklerinin ortaya konması amaçlanmıştır. Material and Methods: The nest was collected from Niğde in 2008. Larvae, pupas and eggs were removed from the nest. The nest was weighed on precision scales. The nest surface was observed by Olympus SZX16 stereomicroscope and LEO440 scanning electron microscope. Thicknesses of plant fibers were measured and elemental composition analysis was made by SEM. Percentage of plant material and oral secretion were calculated. Gereçler ve Yöntemler: Yuva Niğde ilinden Ağustos 2008 tarihinde toplanmıştır. Larva, pupa ve yumurtalar temizlendikten sonra yuva hassas terazide tartılmıştır. Yüzey Olympus SZX16 stereomikroskop ve LEO440 taramalı elektron mikroskopta görüntülenmiştir. Lif kalınlıkları ölçülmüş, bitki materyali ve ağız salgısı miktarı hesaplanmış, elementel kompozisyonu tespit edilmiştir. Findings: The nest of Vespula germanica was calyptodomous. The nest color was grey with white, beige and black colored lines. The fibers of the envelope were organized wide apart than that on the comb. Long vegetable fibers and hairs were intense. The long and short vegetable fibers and hairs of the comb were organized compact. The dry weight of the nest was 26,53g. The average thickness of fibers was measured 10.51 μm in envelope and 7.07 μm in combs. The amount of nitrogen, an indicator of oral secretions, was calculated 21.37% in the envelope and 25.77% in the comb. The amount of saliva was calculated as 63% and the amount of fibers as 37%. Trace amounts of Al, Si, K, Ca, Fe were found in elemental composition. Bulgular: Vespula germanica: Calyptodomous tipte yuva yapar. Yuva, gri tonlarında renge sahiptir. Kılıfta gri renk hâkim olmak üzere beyazdan siyah renge kadar çizgilenmeler vardır. Kılıfı meydana getiren lifler, peteklere göre daha seyrek bir araya getirilmişlerdir. Uzun lifler ve bitkisel tüyler yoğundur. Peteği oluşturan lifler sık bir araya getirilmişlerdir. Peteklerde de hâkim renk gri tonlarıdır. Uzun, kısa lifler ve bitkisel tüylerden yapılmıştır. Yuva lifleri kaba dokunmuştur. Yuvanın kuru ağırlığı 26,53gr dır. Lif kalınlığı kılıfta ortalama 10.51 μm, petekte 7.07 μm ölçülmüştür. Ağız salgısının göstergesi olan nitrojen miktarı kılıfta %21,37, petekte %25,77; lif miktarı %37, ağız salgısı miktarı %63 olarak hesaplanmıştır. Elementel kompozisyonunda eser miktarda Al, Si, K, Ca, Fe rastlanmıştır. Results and Discussion: Significant differences between paper structure of the envelope and the comb were observed according to images of light microscope and SEM. There are differences on the combination of the fibers between envelop and comb. The amount of the saliva on the combs was richer than that on the envelope and their fibers were gathered irregular. Shoddy paper of the comb was supported by meconium (the first stool) at the base. Although the long and woody fibers in the envelope were combined regular, both paper structure of the envelope and the comb were coarse. According to elemental analysis, the soil was mixed in the nest material. The paper of the envelope was higher quality than the paper of the combs, due to comb protection task. Woody and thick fiber election of the wasp was affect on paper quality. Keywords: Hymenoptera, Vespula germanica, nest material. 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Sonuç ve Tartışma: Işık mikroskobu ve SEM görüntülerinde kılıf ve peteğin kâğıt yapısı arasında belirgin farklılıklar olduğu gözlenmiştir. Yuvada kılıf ve petekteki liflerin birleştirilmesinde farklılık vardır. Petekte lifler gelişigüzel bir araya getirilmiştir, ağız salgısı miktarı kılıfa göre daha çoktur. Peteklerdeki zayıf kâğıt, peteğin tabanı mekonya (ilk dışkı) ile desteklenmiştir. Kılıfta, uzun ve odunsu kazıntı görünümündeki lifler peteğe göre daha düzgün bir araya getirildiği görülmekte ise de her iki yuva bölümünde de kâğıt yapısı oldukça kabadır. Elementel maddeler yuvaya az miktarda toprak karıştırdığının göstergesidir. Kılıfın petekleri koruma görevinden dolayı kâğıt kalitesi bakımından peteğe göre daha sağlamdır. Kılıfın peteğe göre daha dayanıklı olması arının kalın ve odunsu lif seçiminden kaynaklanmaktadır. Anahtar Kelimeler: Hymenoptera, Vespula germanica, yuva materyali. Page/ Sayfa 17 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı O 11 Türkiye Yarasaları ve Ekolojik Tercihleri Tarkan YORULMAZ1, Nurhan ARSLAN2 2 1 Çankırı Karatekin Üniversitesi, Fen Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Çankırı Çankırı Karatekin Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Biyoloji Anabilim Dalı, Çankırı Sorumlu yazar e-posta: bat@tarkanyorulmaz.com.tr Giriş: Türkiye'de Chiroptera takımı 5 familya ile temsil edilmektedir. Türkiye’de kaç yarasa türü olduğu çeşitli çalışmalarla 36 ila 40 arasında ifade edilmektedir. Bu kayıtların son dönemlerde bir çoğu moleküler analizler için elde edilmiş ekolojik ve sistematik verileri yeterli olmayan kayıtlardır. Yarasaların sadece yada ağırlıklı olarak mağalarda yaşadığına dair bir kanı mevcuttur. Türkiye'de yarasa türleri çeşitli habitatları tünemek, üremek ve beslenmek için kullanmaktadır. Özellikle kış uykusu dönemlerinde mağaralarda kalmayı tercih eden yarasalar yaz aylarında köprü altları, ağaç kovukları, terkedilmiş binalar, tarihi yapılar gibi mağara dışındaki yerleri de tercih etmektedirler. Sonuç ve Tartışma: Türkiye yarasalarının mağaralar dışında insanla ilişkili pek çok yapıda da yaşadığı, mağarada tüneyenlerin ise beslenmek için orman, step, tarım alanları gibi yerleri kullandığı tespit edilmiştir. Böcek popülasyonlarının dengelenmesinde önemli rolü olan yarasaların Türkiye’de bilinçsiz ormancılık, tarihi yapılan restorasyonu, mağaraların turizme açılması ve son dönemde giderek artan Rüzgar enerji santralleriyle olan ilişkileri bilimsel olarak ortaya konmalı ve Türkiye’nin mağara kayıtlarının yanında yaşadıkları diğer önemli habitatlarının belirlenmesine ait araştırmalar arttırılmalıdır. Anahtar Kelimeler: ekolojik tercihler Türkiye yarasaları, habitat, mağara, Gereçler ve Yöntemler: Türkiye yarasaları ile ilgili bugüne kadar yapılan 113 bilimsel araştırma makalesindeki veriler ve Türkiye’nin çeşitli illerinde yapılan arazi çalışmaları kapsamındaki kayıtlar toplanmıştır. Bu çalışmalardan elde edilen lokalite ve habitat bilgileri kaydedilerek Türkiye'de yaşayan yarasa türleri ve ekolojik tercihleri belirlenmiştir. Ayrıca yarasaların habitatlarında ve nişleri sırasında karşılaştıkları olumsuz etkilere ait örnekler verilmiştir. Bulgular: Türkiye’de biri meyve, 37’si böcekle beslenen toplam 38 yarasa türünün yaşadığına dair geçerli veri bulunmaktadır. Yapılan çalışmalar sonucunda Türkiye'de 38 yarasa türüne ait toplam 1778 kayıt bulunmaktadır. Bu kayıtlar türlere göre sırasıyla Miniopterus schreibersii (210), Myotis blythii (199), Rhinolophus ferrumequinum (186), Myotis myotis (181), Pipistrellus pipistrellus (112), Rhinolophus hipposideros (107), Rhinolophus euryale (96), Eptesicus serotinus (86), Myotis capaccinii (85), Pipistrellus kuhlii (69), Myotis emarginatus (46), Rousettus aegyptiacus (41), Rhinolophus blasii (39), Rhinolophus mehelyi (36), Myotis mystacinus (34), Tadarida teniotis (32), Plecotus auritus (28), Hypsugo savii (26), Myotis nattereri (26), Eptesicus bottae (17), Plecotus austriacus (16), Barbastella barbastellus (14), Myotis daubentonii (13), Myotis brandtii (9), Myotis aurescens (8), Myotis bechsteini (8), Nyctalus noctula (8), Nyctalus leisleri (8), Plecotus macrobullaris (8), Pipistrellus nathusii (6), Plecotus kolombatovici (5), Taphozous nudiventris (5), Nyctalus lasiopterus (4), Myotis nipalensis (4), Myotis alcathoe (3), Vespertilio murinus (3), Pipistrellus pygmaeus (3), Otonycteris hemprichii(1) olduğu tespit edilmiştir. Bu türlere ait habitat kayıtlarının mağara (19 tür), orman ve ağaç (2 tür), insan yapıları ve yerleşim yerlerindeki binalar (25 tür) olduğu ortaya çıkmıştır. 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Page/ Sayfa 18 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı O 12 Evaluation of Information About Organic Food For Food Technology Students in Şebinkarahisar Fevzi Kirac vocational School of Applied Sciences Şebinkarahisar Fevzi Kıraç Uygulamalı Bilimler Yüksekokulu Gıda Teknolojisi Öğrencilerinin Organik Gıdalar Hakkında Bilgilerinin Değerlendirilmesi Hafize ERBAŞ* Hafize ERBAŞ* *Giresun Üniversitesi, Şebinkarahisar Fevzi Kıraç Uygulamalı Bilimler Yüksekokulu, Gıda Teknolojisi, Giresun hafize_erbas_94@hotmail.com *Giresun Üniversitesi, Şebinkarahisar Fevzi Kıraç Uygulamalı Bilimler Yüksekokulu, Gıda Teknolojisi, Giresun hafize_erbas_94@hotmail.com Introduction: Classification according to level of income and education efforts to the people who buy organic food mingled. Studies revealed both positive and negative relationships between demographic variables and organic food choice (Chinnici et al. 2002; 187). As a result of research, and prevent illness in those who consume organic food is a strong point that people who are more likely to engage in actions that has been demonstrated to occur (markafoni, 2002; 345). Other findings of the research, however, it is difficult to get any results. Over time, people change the perception of organic food, different perceptions consisted of. In this study, 1-2-3-4. among the students of the department are evaluated and the sensitivity of information about organic food food class where the survey was conducted. Students will determine whether the phenomenon occurs in the results of organic food. Giriş: Organik gıda satın alanları gelire ve eğitim düzeyine göre sınıflandırmaya yönelik çabalar, birbirine karışmış durumdadır. Yapılan çalışmalarda, bu demografik değişkenler ve organik gıda tercihi arasında hem olumlu hem de olumsuz ilişkiler saptanmıştır (Chinnici vd. 2002; 187). Yapılan araştırmalar sonucunda, organik gıda tüketenlerin, içlerinde sağlam bir kontrol noktası olan ve hastalığı önlemeye yarayan eylemlere girişme olasılığı daha fazla olan kişilerden oluştuğu ortaya konmuştur (Makatouni, 2002; 345). Diğer bir araştırmadaki bulgular ise, herhangi bir sonuca götürmemektedir. Zamanla insanların organik gıda algısı değişerek farklı algılar oluşmuştur. Bu çalışmada 1-2-3-4. sınıf gıda bölümü öğrencileri arasında organik gıda hakkında bilgilerinin ve duyarlılıklarının değerlendirildiği anket çalışması yapılmıştır. Sonuçlar öğrencilerde organik gıda olgusunun oluşup oluşmadığını belirleyecektir. Materials and methods: Study 1 evaluated the sensitivity of the information about organic food and where the questionnaire. class -2. Class A - 3. class and 4. of 100 people randomly selected class Food Technology students were asked 17 questions and the answers are evaluated and yielded results in the form of graphs. Gereçler ve Yöntemler: Organik gıda hakkında bilgilerinin ve duyarlılıklarının değerlendirildiği anket çalışması 1. sınıf -2. sınıf- 3. sınıf ve 4. sınıf gıda teknolojisi öğrencilerinden 100 kişi rastgele seçilerek 17 tane soru sorulmuş ve cevaplar değerlendirilerek grafikler şeklinde sonuçlar bulunmuştur. Results: Food the Food Technology students of the University surveyed the students 97% of information about organic food from the owner to the portion, 3% stated that this is not part of the information about organic food. However, 9% of products that have not been genetically modified a portion of the poll that appeared were 33% part of organic food consumption, while 67% of part does not engage in the consumption of organic food. Of organic foods market, the grocer, Sunday, that the seller trusted the internet from rural areas is sold in the places of myself that raise was called. Consumption of preferred foods in the first place comes from fruits and vegetables. Respectively, dairy products, honey, oil and fat varieties, cereals, meat and meat products and jams, marmalades products are preferred. What students know about organic food 28% part what they have learned from school, 24% learned television part the remaining portion of the internet, Newspapers, friends, or say what they have learned from communication tools such as radio. These results can also be taken into consideration that many people is not sufficiently informed about organic food. Bulgular: Üniversite gıda teknoloji öğrencilerine yapılan ankette gıda öğrencilerinin %90’lık kısmının organik gıdayı tarım ürünlerinin işlenmesinde, yetiştirilmesinde hiçbir kimyasal madde kullanılmayan ürün olduğunu belirtmiştir. Bununla birlikte %9’luk kısım ise genetiği değiştirilmemiş ürünler olduğunu belirmişlerdir Yapılan ankette %33’lük kısım organik gıda tüketimi yaparken %67’lik kısım organik gıda tüketimi yapmamaktadır. Organik gıdaların market, manav, pazar, güvenilen satıcıdan, internetten, kırsal kesimlerde satılan yerlerden, kendim yetiştiririm denilmiştir. Tüketimi tercih edilen gıdaların ilk başında meyve ve sebze gelmektedir. Sırasıyla da süt ve süt ürünleri, bal, yağ ve yağ çeşitleri, hububat, et ve et ürünleri ve reçel marmelat ürünleri tercih edilmektedir. Öğrencilerin organik gıda hakkında bildiklerini %28’lik kısım okuldan öğrendiklerini, %24’lük kısım ise televizyon da öğrendiğini geri kalan kısım ise internet, gazete, arkadaş çevresi veya radyo gibi iletişim araçlarından öğrendiklerini söylemektedirler. Bu sonuçların organik gıda hakkında birçok insanın yeteri kadar bilinçli olmadığı da göz önüne alınabilmektedir. Results and discussion: Many students study food technology with a sensitivity to a certain part of the student's work about organic food organic food has more susceptibility of the conclusion reached. Such as this should be given importance to research and education, and by increasing the sensitivity about organic food, the public should be informed more. The producers in the production of organic food by the public and the government to provide more support and supervision is performed and people to consume healthy products are required. Keywords: conscious consumer, Sensitivity, perception of Food, Organic Food, consumer 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Sonuç ve Tartışma: Çalışmada birçok gıda teknolojisi öğrencisinin organik gıda hakkında duyarlılıklarının olduğu, belirli bir kısım öğrencinin ise organik gıda hakkında duyarlılıklarının fazla olmadığı sonucuna ulaşılmaktadır. Bunun gibi araştırmalara ve eğitimlere önem verilmeli ve organik gıda hakkında duyarlılığı arttırarak halkın daha bilinçli olması sağlanmalıdır. Organik gıda üretimi yapan üreticilere halk ve devlet tarafından daha fazla destek ve denetimlerle yapılarak insanların sağlıklı ürünler tüketmesini sağlamaları gerekmektedir. Anahtar kelimeler: Bilinçli tüketici, Duyarlılık, Gıda algısı, Organik gıda, Tüketim. Page/ Sayfa 19 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı O 13 Gıda Endüstrisi Atıkları ve Ekoloji Arasındaki İlişkinin Farklı Bilinçteki Öğrenciler Tarafından İncelenmesi konular hakkında daha az bilgi sahibi olmalarından dolayı, halk daha erken gerçekleşen eğitim dönemlerinde bu konular hakkında olduğundan daha fazla bilinçlendirilmelidir. Alperen GÜNDÜZ1, Nuri Enes KAYA1, Ayşe GENÇOSMAN1 1 Giresun Üniversitesi, Şebinkarahisar Uygulamalı Bilimler Yüksekokulu, Gıda Teknolojisi Bölümü, Giresun e-posta: alperen_gunduz@hotmail.com Giriş: 1980-90 yılları arasında endüstriyel ekonomiye geçiş hızlı ve bilinçsiz bir şekilde yaşanmıştır. Endüstriyel çeşitliğin ve miktarın artmasına paralel olarak endüstriyel atıklarda da büyük bir patlama olmuştur. Gıda Endüstrisi ise bu dönemde oldukça gelişmiş ve büyük bir endüstri atığı oluşturmaya başlamıştır. Anahtar Kelimeler: Çevre, çevresel faaliyet, geri dönüşüm, gıda atıkları, gıda endüstrisi. Teşekkür: Giresun Üniversitesi Şebinkarahisar Uygulamalı Bilimler Yüksekokulu başta Öğretim Görevlisi Tuğçe Kalefetoğlu Macar olmak üzere bizden yardımlarını esirgemeyen Bütün öğretim üyeleri ve öğretim görevlilerine teşekkür ederiz. Türkiye’de 24.000 dolaylarında gıda işletmesi bulunmaktadır. Gıda işletmelerinin %56’sını un ve unlu mamuller, %18’ini süt ve süt mamulleri, %12’sini meyve sebze işleme, %4’ünü bitkisel yağ ve margarin ve % 4,5’lik kısmını ise alkolsüz içecekler, su ürünleri ve diğer gıda üretimi yapan işletmeler oluşturmaktadır. Türkiye’de gıda işletmelerinden kaynaklanan atıkların türleri gelişmiş ülkelerdeki atık türlerinden farklı değildir. Türkiye’de gıda sanayii atıkları diğer sanayi atıklarının %20’sini, gıda sanayii atık suları ise diğer sanayilerin %9’unu oluşturmaktadır. Bu çalışmanın amacı; Gıda Teknolojisi (Lisans) öğrencilerinin gıda atıklarının ekoloji ile ilişkisi hakkındaki bilinç düzeylerinin ölçülmesidir. Gereç ve Yöntemler: 1 Mart- 15 Mart 2016 tarihleri arasında çoktan seçmeli olarak, Gıda Teknolojisi (Lisans) öğrencilerine toplamda 17 soru sorulmuş, 1. Sınıf öğrencilerinden 100, 4. Sınıf öğrencilerinden 100 kişinin katılımıyla anket çalışması yapılmıştır. Yapılan çalışma karşılaştırmalı bir şekilde değerlendirilmiştir. Bulgular: 1. Sınıf öğrencileri gıda endüstrisi atığının hayvan yemi olarak kullanılmasını %58 oranında doğru bulurken, 4. Sınıf öğrencilerinin bunu doğru bulma oranı %84’ e ulaşmaktadır. Ancak gıda işletmelerinin atık bertarafı için yaptıkları yatırımı telafi edip edemeyecekleri konusundaki düşünceleri ise yakınlık göstermektedir. Gıda atıkları ve ekoloji bağlantılı sorulan kişisel sorular ise oran olarak birbiri ile yakınlık göstermektedir. 1. Sınıf öğrencileri gıda atıklarını önlemek amacıyla %76 oranında önlem alırken 4. Sınıf öğrencileri de %78 oranın da önlem almaktadır. Sonuç ve Tartışma: Anket çalışmamızdaki 1. Sınıfların gıda atıklarının ekolojik sisteme verdiği zararlar konusunda daha az bilgiye sahip oldukları buna karşın 4. Sınıfların daha etkili bilinç düzeyine sahip oldukları belirleyici birkaç soru ile tespit edilmiştir. 1. Sınıfların ekoloji açısından kritik öneme sahip 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Page/ Sayfa 20 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı O 14 Removal of Remazol Brilliant Blue R from Aqueous Solutions Using Raw and Modified Bentonite Mehtap TANYOL* * Tunceli University, Faculty of Engineering, Department of Environmental Engineering, Tunceli e-mail: mtanyol@tunceli.edu.tr Introduction: Remazol Brillinat Blue R (RBBR) is a reactive dye extensively used in textile industries. Textile industry wastewaters are bulky, colored wastewater with a quite variable character and toxic for the receiving environments. The toxic and colored character of the wastewater is due to dyes. Several dyes are resistant to aerobic decomposition, with oxidation abilities, stable against light and difficult to disintegrate. If these waters, rich in dyes are discharged without treatment, they could result in the ecosystem of the receiving environment. Dye wastewater could have carcinogen and toxic effects on aqueous life due to their permanent color. Furthermore, these wastewaters prevent self-treatment capacity of the environment, and cause colorification of the receiving water, reduction of light transparency of the water and slowing of the photosynthesis rate of the aquatic flora. Thus, removal of the dye in wastewater is both significant and necessary environmentally. In the present study, RBBR removal from aqueous solutions using raw and modified bentonite as adsorbent was investigated in a batch system. Material and Methods: Bentonite utilized in the current study was procured from Tokat province. To develop the surface properties of the bentonite, 25 g bentonite was mixed with 0.75 M nitric acid solution and boiled for 1 hour in a hotplate stirrer with condenser. Later on, the samples were filtered and kept in ash furnace for 180 minutes at 700 oC. Prepared modified samples and raw bentonite were used in adsorption studies. Adsorption experiments were conducted by adding 1 g raw or 1 g modified bentonite to 100 mL of different concentrations (25-100 mg/L) of RBRR in 250 mL Erlenmeyer flasks with a pH of 3 and at 45ºC temperature and at 250 rpm agitation rate. Equilibrium isotherm data were applied to Langmuir and Freundlich isotherm models. RBRR sorption mechanisms and potential rate controlling steps were examined using external mass transfer steps controlling potential rate and in-particle diffusion models. Pseudo-first order and pseudo-second order kinetic models were used in adsorption kinetics analysis. Results and Discussion: Adsorbed phosphate amounts (qden) at 100 mg/L initial RBBR concentration for raw and modified bentonite were found as 1.09 and 1.46 mg/g, respectively. Langmuir and Freundlich isotherms were used in modeling adsorption data and adsorption model coefficient values that demonstrate surface properties of the sorbents, adsorption mechanism and capacity or affinity were calculated. Despite the fact that correlation coefficients for both isotherm models were high, it was found that adsorption data were more consistent with the Langmuir model (R2 = 0.99). Kf value, which 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars is the Freundlich isotherm constant and reflects the adsorption capacity was found as 0.151 mg/g and 0.306 mg/g for raw and modified bentonite, respectively, and n value that states the adsorption strength was found as 1.95 and 2.73 for raw and modified bentonite, respectively. A higher than 1 experimental n value showed that RBBR was adsorbed by both bentonites. qmaxvalues found using the Langmuir equation for raw and modified bentonite were 1.75 mg/g and 2.14 mg/g and b values were 0.024 L/mg and 0.059 L/mg, respectively. The fact that qmax value, which is the Langmuir isotherm constant, was higher than qden value, demonstrated that RBBR was adsorbed by bentonite in a single layer. The kinetic study conducted to define the potential rate controlling steps demonstrated that the sorption process for both sorbents could be defined with external mass transfer and intra-particle diffusion as one of the rate determining steps in addition to pseudo second order kinetic. Conclusion: As a result of the present study, it was found that the chemical and thermal process that bentonite was exposed increased the RBRR removal capacity of bentonite. Keywords: Bentonite, adsorption, Remazol Brilliant Blue R, isotherm, kinetics. Ham ve Modifiye Edilmiş Bentonit Kullanılarak Sulu Çözeltilerden Remazol Brillant Blue R Giderimi Mehtap TANYOL1 1 Tunceli Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Çevre Mühendisliği Bölümü, Tunceli e-posta:mtanyol@tunceli.edu.tr Giriş: Remazol Brillant Blue R (RBBR) tekstil endüstrilerinde yaygın olarak kullanılan reaktif bir boyadır. Tekstil endüstrisi atıksuları; büyük hacimli, alıcı ortamlar için toksik etki gösteren oldukça değişken karakterli ve renkli atıksulardır. Atık suya toksik karakter ve renk kazandıran boyar maddelerdir. Birçok boya aerobik ayrışmaya dayanıklı, oksitleyici özellikte, ışığa karşı kararlı ve parçalanması zor karakterdedir. Boyar maddece zengin bu tür sular arıtılmadan deşarj edilirse alıcı ortam ekosisteminde olumsuz etkiler oluştururlar. Boya atıksuları kalıcı renk nedeniyle sucul yaşam için kanserojen ve toksik olabilmektedir. Ayrıca bu atıksular alıcı ortamın kendi kendini arıtma kapasitesini engellemekte, alıcı suyun renklenmesine, suyun ışık geçirgenliğinin azalmasına, akuatik floranın fotosentez hızının yavaşlamasına neden olmaktadır. Bu yüzden atıksulardan boyanın giderimi çevresel açıdan önemli ve gereklidir. Bu çalışmada adsorbent olarak ham ve modifiye edilmiş bentonit kullanılarak kesikli sistemde sulu çözeltilerden RBBR giderimi araştırılmıştır. Gereçler ve Yöntemler: Bu çalışmada kullanılan bentonit Tokat’tan sağlanmıştır. Bentonitin yüzey özelliklerini Page/ Sayfa 21 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı geliştirmek için 25 g bentonit 0,75 M’lık nitrik asit çözeltisi ile karıştırılıp, geri soğutucu altında 1 saat kaynatılmıştır. Daha sonra numuneler süzülerek 700 °C’de 1,5 saat ısıl işleme tabii tutulmuştur. Hazırlanmış olan modifiye edilmiş örnekler ve ham bentonit adsorpsiyon çalışmalarında kullanılmıştır. Adsorpsiyon deneyleri, pH 3 ve 45 ºC sıcaklıkta 250 mL’lik erlenlerde 100 mL farklı konsantrasyonlardaki (25-100 mg/L) RBRR çözeltisine 1’er g ham veya modifiye edilmiş bentonit ilave edilerek 250 rpm çalkalama hızında gerçekleştirilmiştir. Denge izoterm verileri Langmuir ve Freundlich izoterm modellerine uygulanmıştır. RBRR sorpsiyon mekanizmaları ve potansiyel hız kontrol eden basamaklar dış taraf kütle transferi ve partikül içi difüzyon modelleri kullanılarak araştırılmıştır. Pseudo birinci ve ikinci derece kinetik modeller adsorpsiyon kinetiklerini analiz etmek için kullanılmıştır. Bulgular: Ham ve modifiye edilmiş bentonit için 100 mg/L başlangıç RBBR konsantrasyonlarında dengede adsorplanan fosfat miktarları (qden) sırasıyla 1,09 ve 1,46 mg/g olarak bulunmuştur. Adsorpsiyon verilerinin modellenmesinde Langmuir and Freundlich izotermleri kullanılarak sorbentlerin yüzey özellikleri, adsorpsiyon mekanizması ve kapasitesi veya anfinitesini gösteren adsorpsiyon model sabitleri değerleri hesaplanmıştır. Her iki izoterm modelinin korelasyon katsayıları yüksek olmakla birlikte adsorpsiyon verilerinin Langmuir modeli ile daha iyi uyum sağladığı bulunmuştur (R2= 0,99). Freundlich izoterm sabiti olan ve adsorpsiyon kapasitesini ifade eden Kf değeri ham ve modifiye bentonit için sırasıyla 0,151 ve 0,306 ve adsorpsiyon şiddetini ifade eden n değeri 1,95 ve 2,73 olarak bulunmuştur. Deneysel n değerinin 1’ den büyük olması RBBR’nin her iki bentonite adsorpsiyonla bağlandığını göstermektedir. Ham ve modifiye bentonit için Langmuir eşitliğinden bulunan qmax değerleri sırasıyla 1,75 mg/g ve 2,14 mg/g ve b ise 0,024 L/mg ve 0,059 L/mg’dır. Langmuir izoterminin sabiti qmax değerinin qden değerlerinden büyük olması metal iyonlarının mikroorganizmaya tek tabaka halinde bağlandığının bir göstergesidir. Potansiyel hız kontrol eden basamakları tanımlamak için yapılan kinetik çalışma, her iki sorbent için sorpsiyon prosesinin hız belirleme basamaklarından biri olarak dış taraf kütle transferi ve iç difüzyon ile birlikte pseudo ikinci derece kinetiği ile tanımlanabileceğini göstermiştir. Sonuç ve Tartışma: Bu çalışmada bentonite yapılan kimyasal ve termal işlemin bentonitin RBRR giderim kapasitesini arttırdığı bulunmuştur. Anahtar Kelimeler: Bentonit, adsorpsiyon, Remazol brillant blue R, izoterm, kinetik. 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Page/ Sayfa 22 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı O 15 Biochar Production with The Hydrothermal Pyrolysis Method from Zeyrek Pomace at 175 ˚C Vedat ADIGÜZEL1, Sevilay DEMIRCI1 1 Department of Chemical Engineering, Kafkas University, Kars 36100, Turkey vedatnursen@gmail.com Introduction: The importance of alternative renewable energy sources has been increasing in our world, where the energy sources are being exhausted day by day. Biomass, which is the source of bioenergy, has been used either for the purpose of fuelling from biological materials or for the other industrial purposes. biochar is made from biomass via pyrolysis. Materials and Methods: The seed of Linum usitatissimum L that is known as “zeyrek” in Kars has been used in order to extract oil in the region for years. Its pomace has also been used as animal feed. In this study, it is aimed that biochar is extracted from zeyrek pomace through the hydrothermal process. After the samples of zeyrek pomace have been dried at 60 ˚C in drying-oven for 24 hours, they have been sieved by grinding till the granule size comes to 1mm. Biomass and water have been placed into a 200 milliliter-autoclave by taking sample in the amount of 10 gram that is quarter sized (1/4,biomass/water). The internal temperature of autoclave has been 175 ˚C and totally three samples of biochar have been taken by keeping them in the autoclave respectively for 10 min. (175-10), 30 min. (175-30) and 60 min. (175-60). Afterwards, the autoclave has been cooled quickly, solid and liquid phase have been separated by filtering the content. The solid part of it has been washed with distilled water and then it has been dried at 105 ˚C for 24 hours. The biochars have been characterized with the help of elemental analysis and IR spectroscopy. Besides, their calorific value has been measured. Results: Experimental biochar yield has been determined as %50,83-63,57. According to IR analysis results, for 175-10 in 2924-2854 cm-1 double C-H, in 1741 cm-1 C=O, in 1657-1456 cm-1 C=C(aromatic), in 1161 cm-1 C-O-C (cellulose, hemicellulose), in 720 cm-1 aromatic C-H, for 175-30 , in 29222857 cm-1 double C-H, in 1743 cm-1 C=O, in 1642-1450 cm-1 C=C(aromatic), in 1158 cm-1 C-O-C (cellulose, hemicellulose), in 728 cm-1 aromatic C-H, for 175-60 in 2924-2855 cm-1 double C-H, in 1656 cm-1 C=O, in 1512-1444 cm-1 C=C(aromatic), in 1159 cm-1 C-O-C (cellulose, hemicellulose), in 816 cm-1 aromatic C-H peaks have been encountered. Discussion and Conclusions: As it is seen in the table, it has been observed that the carbon ratio and calorific values have been increasing in direct proportion to waiting-period by which biochars are obtained at 175oC. It has been concluded that biochar values show characteristics between peat and lignite and it will be an alternative fuel source when the values of these biochars are compared to current fuels. Keywords: Zeyrek, Linum Hydrothermal Method, Piroliz usitatissimum L, Biyochar, Table: Comparison between common used solid fuel and zeyrek and biochars percentage combination and their calorific values Solid Fuel % Composition Carbon Cellulose Hydrogen Oxygena Nitrogen Calorific (kcal/kg) Value 44,4 6,2 - 49,4 4100-3700 48,5-50 5,9-6,3 0,03-0,3 43,4-45,2 4750-4400 58-60 5,5-6 0,7-3,4 34-34,5 5600-5300 57,6-64 5,1-6,1 - 36,3 6800-6550 63,3-68,6 4,2-6,5 0,3-0,6 27,2-29,2 7000-6700 Gas coal 80-85 5-5,5 0,6-2,8 10-14,2 8400-8100 Fat coal 88-90 4,5-5,5 0,6-2,8 5-6,5 8600-8300 175-10 53,43 6,96 5,38 34,23 5865 175-30 54,14 6,70 5,12 34,04 6031 175-60 59,83 7,09 5,12 27,96 6127 Zeyrek pomace 48,77 6,54 4,90 39,79 4947 Wood Peat Lignite Brown coal a It has been estimated through total variations of the other percentages. 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Page/ Sayfa 23 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı Zeyrek (Linum usitatissimum L.) Posasından 175 oC’de Hidrotermal Piroliz Yöntemiyle Biyochar (Karbonlu Ürün) Eldesi dakika bekletilerek toplamda üç adet biyochar örneği elde edildi. Sonra otoklav hızlı bir şekilde soğutulup içerik filtrasyonla süzülerek katı ve sıvı kısım ayrıldı. Katı kısım saf suyla yıkanıp 105°C’de 24 saat kurutuldu. Elde edilen biyocharların, elementel analiz ve IR spektroskopisi yardımıyla karakterizasyonu yapıldı. Ayrıca ısıl değerleri de ölçüldü. Vedat ADIGÜZEL1, Sevilay DEMİRCİ1 1 Kafkas Üniversitesi Kimya Mühendisliği Bölümü Kars vedatnursen@gmail.com Giriş: Enerji kaynaklarının gün geçtikçe tükendiği dünyamızda, alternatif yenilenebilir enerji kaynaklarının önemi artmaktadır. Biyoenerji kaynağı olan biyokütle, biyolojik maddelerden yakıt elde edilmesi ya da diğer endüstriyel amaçlarla kullanılmaktadır. Organik madde içeriği yüksek olan biyokütlelerin, oksijensiz ortamda pirolizi veya az miktarda oksijen varlığında gazlaştırma işlemi sonucunda elde edilen yüksek karbon ve mineral içerikli ürün ise “Biyochar” dır. Gereçler ve Yöntemler: Kars’ta “zeyrek” olarak bilinen Linum usitatissimum L. tohumu uzun yıllardır yağ elde etmek için yörede kullanılmaktadır. Posası ise hayvan yemi olarak değerlendirilmektedir. Bu çalışmada hidrotermal piroliz yöntemiyle zeyrek posasından biyochar eldesi amaçlanmıştır. Alınan zeyrek posası örnekleri etüvde 60oC’de 24 saat kurutulduktan sonra, öğütülerek tanecik boyutu 1 mm’ye kadar elendi. Biyokütle/su oranı, 1/4 olacak şekilde 10 gram numune alınarak 200 mL’lik otaklava yerleştirildi. Otoklavın iç sıcaklığı 175oC’ye getirilip, 10 (175-10), 30 (175-30) ve 60 (175-60) Bulgular: Deneysel biyochar verimi %50,83-63,57 olarak tespit edilmiştir. IR analiz sonuçlarına göre; 175-10 için, 2924-2854 cm-1’de duble C-H, 1741 cm-1’de C=O, 1657-1456 cm-1’de C=C(aromatik), 1161 cm-1’de C-O-C (selüloz, hemiselüloz), 720 cm-1’de aromatik C-H, 175-30 için, 2922-2857 cm-1’de duble CH, 1743 cm-1’de C=O, 1642-1450 cm-1’de C=C(aromatik), 1158 cm-1 de C-O-C (selüloz, hemiselüloz), 728 cm-1’de aromatik C-H, 175-60 için ise 2924-2855 cm-1’de duble C-H, 1656 cm-1’de C=O, 1512-1444 cm-1’de C=C(aromatik), 1159 cm-1’de C-O-C (selüloz, hemiselüloz), 816 cm-1’de aromatik C-H piklerine rastlanmıştır. Sonuç ve Tartışma: Tablodan da görüldüğü gibi 175oC’de elde edilen biyocharların bekleme süresiyle doğru orantılı olarak karbon oranı ve ısıl değerlerinin arttığı gözlemlenmiştir. Bu biyocharların değerleri mevcut yakıtlarla kıyaslandığında turb ve linyit arasında özellikler gösterdiği ve alternatif yakıt kaynağı olabileceği sonucuna varılmıştır. Anahtar Sözcükler: Zeyrek, Linum usitatissimum L, Biyochar, Hidrotermal Yöntem, Piroliz. Tablo: Yaygın kullanılan katı yakıtlarla zeyrek ve biyocharların % bileşim ve ısıl değerlerinin karşılaştırılması Yakıt % Bileşim Karbon Selüloz Hidrojen Isıl Değer (kcal/kg) Oksijena Azot 44,4 6,2 - 49,4 4100-3700 48,5-50 5,9-6,3 0,03-0,3 43,4-45,2 4750-4400 58-60 5,5-6 0,7-3,4 34-34,5 5600-5300 57,6-64 5,1-6,1 - 36,3 6800-6550 63,3-68,6 4,2-6,5 0,3-0,6 27,2-29,2 7000-6700 Gaz kömürü 80-85 5-5,5 0,6-2,8 10-14,2 8400-8100 Yağlı kömür 88-90 4,5-5,5 0,6-2,8 5-6,5 8600-8300 175-10 53,43 6,96 5,38 34,23 5865 175-30 54,14 6,70 5,12 34,04 6031 175-60 59,83 7,09 5,12 27,96 6127 Zeyrek posası 48,77 6,54 4,90 39,79 4947 Odun Turb Linyit Esmer kömür a Toplam yüzde farkından hesaplanmıştır 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Page/ Sayfa 24 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı O 16 Comparison of Two Biomonitor Moss Species for Determination of Air Quality Muhammet ÖREN1, Hasan ÇABUK2, Gülsüm İNCE1 1 Bülent Ecevit University, Faculty of Arts and Sciences, Department of Biology, Zonguldak 2 Bülent Ecevit University, Faculty of Arts and Sciences, Department of Chemistry, Zonguldak Corresponding author e-mail: muhammetoren@hotmail.com Key Words: Moss, Heavy Metal, Polycyclic Aromatic Hydrocarbons, Comparison. Acknowledgement: This study was financed by Bülent Ecevit University, Scientific Research Projects Unit (Project number: 2013-84906727-03). Hava Kalitesinin Belirlenmesinde Biyomonitör İki Karayosunu Türünün Karşılaştırılması Muhammet ÖREN1, Hasan ÇABUK2, Gülsüm İNCE1 Introduction: Mosses are ideals as biomonitors because of the properties such as they can be found in rural and industrial areas, ion exchange mechanisms, their roughly surface structure for adsorption of particles, to be available and alive in whole year, non-developed cuticle, lack of the roots and ability to accumulate metals higher than physiological needs. In addition, repeatability and low cost of the analysis are the other advantages of the technique. Therefore, mosses have been used for a long time to determine air and water pollution levels and distributions of pollutants in urban and industrial areas in developed countries. Both native and transplanted mosses have been used in these studies. Polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs), polychlorinated biphenyls (PCBs), radionuclides and heavy metals are the pollutants determined in mosses for the air quality monitoring. Biomonitoring studies performed in our country are generally limited with the analysis of heavy metals. Materials and Methods: Two common moss species, Hypnum cupressiforme Hedw. and Pseudoscleropodium purum (Hedw.) M.Fleisch. were collected as biomonitors from the environment of two coal-fired thermal power plant located in Çatalağzı town in Zonguldak. The samples were air-dried, cleaned and grinded in the laboratory. The concentrations of thirteen PAHs and seven heavy metals were determined in these samples. Mosses were extracted with dichloromethane in an ultrasonic bath and then analyzed by high performance liquid chromatography with ultraviolet detection (HPLC-UV) for the analyses of PAHs. For the analysis of heavy metals, the samples were digested with microwave and then analyzed by inductively coupled plasma mass spectrometry (ICP-MS). Data were evaluated using the SPSS 19 software package. Findings: Mean values for heavy metals were found to be as (P. purum; H. cupressiforme, µg/g) Cd (0.2; 0.3), As (0.7; 1.3), Ni (3.6; 4.9), Cr (5.2; 5.3), Pb (6.0; 8.6), Cu (6.9; 9.3), Zn (35.9; 45.1). The average total PAH concentrations were 153.7 ng/g for P. purum and 214.0 ng/g for H. cupressiforme. Results and Discussion: The concentrations of heavy metals and PAHs in H. cupressiforme and P. purum were compared with t-test. It was found that the difference of PAH concentrations between two species were not significant, whereas the concentrations of only As, Ni and Pb were statistically different. These results indicate that these mosses can be used interchangeably for monitoring PAHs. 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars 1 Bülent Ecevit Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Kimya Bölümü, Zonguldak Sorumlu yazar e-posta: muhammetoren@hotmail.com 2 Giriş: Karayosunları kırsal ve endüstriyel alanlarda bulunabilmeleri, iyon değişim mekanizmaları, bitkinin pürüzlü yüzey yapısı ile birlikte partiküllerin tutulması ve alıkonulmasını sağlamaları, yılın her döneminde bulunabilmeleri ve yeşil kalmaları, kutikula tabakalarının gelişmemiş olması, köklerinin olmayışı, fizyolojik ihtiyaçlarından daha fazla seviyelerde metal biriktirebilmeleri gibi özelliklerinden dolayı ideal biyolojik monitörlerdir. Bunların dışında, karayosunları üzerinden yapılan analizlerin tekrar edilebiliyor olması, analiz maliyetlerinin kabul edilir seviyede olması artı özellikleridir. Bu yüzden karayosunları gelişmiş ülkelerde uzun yıllardan beri şehirsel ve endüstriyel bölgelerde hava ve su kirliliği seviyelerinin, dağılımının belirlenmesinde kullanılmaktadır. Bu çalışmalarda yerel örnekler kullanılabildiği gibi, transplante örneklerde kullanılmaktadır. Hava kalitesinin belirlenmesi için biyomonitör karayosunlarının kullanıldığı çalışmalarda analiz edilen bileşikler polisiklik aromatik hidrokarbonlar (PAH’lar), poliklorlu bifeniller (PCP’ler), radyonükleidler ve ağır metallerdir. Ülkemizde ise yapılan biyomonitör çalışmalar genellikle ağır metal analizleri ile sınırlı kalmıştır. Gereçler ve Yöntemler: Zonguldak ili Çatalağzı Beldesinde yer alan kömür yakıtlı iki termik santralin çevresinden, yaygın olan karayosunu örnekleri Hypnum cupressiforme Hedw. ve Pseudoscleropodium purum (Hedw.) M.Fleisch. biyomonitör olarak toplanmıştır. Laboratuvara getirilen örnekler kurutulmuş ve temizlenerek bitki öğütücü ile öğütülmüştür. Bu örneklerdeki 13 polisiklik aromatik hidrokarbonun (PAH) ve 7 ağır metalin konsantrasyonları belirlenmiştir. Toplanan örnekler, PAH analizi için, diklorometan ile ultrasonik banyoda ekstrakte edilmiş ve ardından ultraviyole dedektörlü yüksek performans sıvı kromatografisi (HPLC-UV) ile analiz edilmiştir. Ağır metaller için örnekler mikrodalga ile çözünürleştirme işleminden sonra İndüklenmiş Plazma Kütle Spektrometresi (ICP-MS) ile analiz edilmiştir. Bulunan sonuçlar SPSS 19 paket programı kullanılarak değerlendirilmiştir. Page/ Sayfa 25 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı Bulgular: Ağır metallerin ortalama değerleri (P. purum; H. cupressiforme, µg/g) Cd (0,2; 0,3), As (0,7; 1,3), Ni (3,6; 4,9), Cr (5,2; 5,3), Pb (6,0; 8,6), Cu (6,9;9,3), Zn (35,9; 45,1) olarak tespit edilmiştir. Ortalama toplam PAH konsantrasyonu ise P. purum için 153,7 ng/g ve H. cupressiforme için 214,0 ng/g olarak bulunmuştur. Sonuç ve Tartışma: H. cupressiforme ve P. purum türleri arasında PAH ve ağır metal konsantrasyonları açısından bir fark olup olmadığı t-testi ile belirlenmiştir. Türler arasında PAH konsantrasyonları açısından farklılık olmadığı, ağır metallerden ise sadece As, Ni ve Pb değerleri açısından istatistiksel olarak farklılık olduğu tespit edilmiştir. Elde edilen sonuçlar, PAH konsantrasyonlarının ölçümünde bu iki türün birbirine alternatif olarak kullanılabileceğini ortaya koymaktadır. Anahtar Kelimeler: Karayosunu, Ağır Metal, Polisiklik Aromatik Hidrokarbon, Karşılaştırma. Teşekkür: Bu çalışma Bülent Ecevit Üniversitesi, Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi tarafından 2013-84906727-03’nolu proje ile desteklenmiştir. 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Page/ Sayfa 26 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı O 17 Türkiye’de Su Kirliliği: Büyük Menderes Havzasında Mevcut Durum Sülün Evinç TORLAK1, Murat DEMİREL2 1 Pamukkale Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü, Denizli 2 Kafkas Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü, Kars Sorumlu yazar e-posta: mrdemirel@gmail.com Giriş: Su, insanoğlunun varlığını sürdürebilirliğinin en temel kaynaklarından biridir. Günümüzde hem doğal hem de yapay çevreden gelen kirleticilere maruz kalan su kaynakları her zamankinden daha öncelikli bir konumda yer almaktadır. Artan dünya nüfusu, sanayileşme ve gelişen ekonomi, su kaynaklarının kullanım talebini hızla artırmaktadır. Kullanıcı sayısındaki artışla birlikte, kullanıcıların eskiye oranla daha fazla miktarda su kullanmakta olduğu da göz önüne alındığında, sabit potansiyeldeki toplam su kaynakları yeterliliğinin sürdürülebilirliği konusu kaygı yaratmaktadır. Kaynak niceliklerinde olarak ortaya çıkan bu baskının yanı sıra kaynaklarda ortaya çıkan kirlilikler de nitel sorunlara neden olmaktadır. uygulama 1980’lere kadar ciddi bir sorun oluşturmamıştır. Fakat 1980’li yılların başından itibaren, kentsel nüfus artışı ile birlikte endüstri ve bazı altyapı yatırımlarındaki artış, Nehir’de kirliliğin artmasına neden olmuştur. Nehir, Havza’nın yukarı kısmından Ege Denizi’ne ulaştığı deltaya kadar tarımsal, endüstriyel ve kentsel kaynaklı kirliliğe maruz kalır ve suyun kalitesi akış boyunca düşer. Kirlenme nedenleri, Denizli, Uşak ve Aydın illerinde bulunan endüstriyel ve tarımsal faaliyetleri ile kentsel kirlilikten kaynaklanmaktadır. Anahtar Kelimeler: Su Kirliliği, Havza, Bütünleşik Havza Yönetimi, Büyük Menderes Nehri, Büyük Menderes Havzası Teşekkür: Bu çalışma doktora tezinin bir bölümüdür ve Pamukkale Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi tarafından desteklenmiştir. Türkiye’deki hızlı nüfus artışı, buna bağlı olarak gelişen yoğun tarım faaliyetleri, plansız kentleşme ve endüstrileşme, bir taraftan su kaynakları üzerindeki nicel baskıyı artırırken bir taraftan da su kaynaklarında nitelik sorunlarına neden olmaktadır. Çalışmanın amacı, Büyük Menderes Havzası’ndaki su kirliliğinin mevcut durumunu ve nedenlerini belirlemektir. Gereçler ve Yöntemler: Kaynaklarda sorun yaşanan alanlar olarak nehir havzaları ele alınmaktadır. Türkiye’de havzalar 6 tane nehir havza bölgesi olarak gruplandırılmıştır. Bu nehir havza bölgesi gruplandırması, Ekim 2003 tarihinde Ulusal Platform tarafından kabul edilmiştir. Ayrıca Türkiye toplam ortalama yıllık akışı 186 milyar m3 olan 25 hidrolojik havzaya bölünmüştür. Çalışma, su kirliliği ve kirlilik kaynakları üzerinden Büyük Menderes Havzasında yaşanan kirlilik nedenlerini incelemektedir. Bulgular: Kentsel yerleşimlerin ve tarımsal üretimin başladığı çağlardan bu yana nehrin suladığı havza pek çok kavim ve topluluğa ev sahipliği yapmıştır. Yakın tarihlerde ise, kirlilik tehdidi ile karşı karşıya kalmıştır. Nehir bir yandan nüfus artışının/tarımsal üretimin/endüstrinin ortaya çıkardığı talebi niceliksel olarak karşılamakta zorlanırken, diğer yandan kimyasal ve fiziksel kirleticilere maruz kalarak niteliksel olarak da kirlenmektedir. Sonuç ve Tartışma: Büyük Menderes Nehri ve yan kolları, çevresindeki yerleşim birimlerinde ve endüstri tesislerinde oluşan atıklar için bir alıcı ortam görevi görmektedir. Bu 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Page/ Sayfa 27 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı O 18 Green Synthesis of Silver Nanoparticles Using Flower Extract of Centaurea cyanus and Its Antimicrobial Activity 1 Fatih DUMAN1, Dilek DEMIREZEN YILMAZ1, Fatih Dogan KOCA1 Erciyes University, Science Faculty, Biology Department, Kayseri, Turkey. fduman@erciyes.edu.tr Introduction Silver nanoparticles (AgNPs) can be used commonly in different areas such as industry, medicine and environment owing to their excellent properties. Physical, chemical and biological synthesis methods can be applied to produce AgNPs. However, conventional methods which are used for nanoparticle production may be harmful to environment because of using toxic chemicals. It is known that plant extracts are used for synthesis of AgNPs as reducing and capping agent. Characteristics of biosynthesized nanoparticles may change because of their shape, size and surface area. Plant species which is used for nanoparticle biosynthesis is very important factor effecting the shape and size of nanoparticles. In the literature, it is not reached any study related to using Centaurea cyanus flower extract for AgNPs. The aim of this study were (1) determine whether C. cyanus flower extract can be used for in vitro AgNPs and (2) define antimicrobial activity property against Escherichia coli. Material and Methods C. cyanus samples were collected from open field. Collected samples were washed with distilled water and dried in a furnace at 70oC. 10 g dried plant was weighed and infused in a 100 ml distilled water at 80oC for 1 h. After that, it was filtered with Whatman No.1 filter paper. Obtained extract were mixed with 5x10-3 M AgNO3 (1:9 ratio) and color changing was observed. Lastly, mix was centrifuged at 10000 rpm for 15 min. Characterization of obtained material was conducted using with UV-Vis spectrophotometer, Scanning Electron microscope (SEM), X-Ray Diffraction and Fourier Transform Infrared (FT-IR). Antimicrobial activity of AgNPs was determined with micro-dilution method. Escherichia coli were selected as test organism. E.coli culture was exposed to increasing concentration of AgNPs and occurring inhibition zones were observed. Lastly, minimum inhibition concentration (MIC) was determined. Results According to UV–Vis absorption spectrum maximum absorbance peak was observed at 454 nm which is the characteristic peak of Ag nanoparticles. Obtained Ag NPs were spherical with a size of 70±5 nm. XRD results confirmed the formation of AgNPs. According to results of Zeta potential analysis, surface charge of AgNPs was -20.1 mV. FT-IR analysis results showed characteristic band vibration for O-H, aromatic C=C ve C=O bonds. SEM analysis showed that obtained nanoparticles spherical shape and about 70 nm sizes. Discussion and Conclusion: FT-IR results showed the presence of organic compounds on the surface of the occurring AgNPs. It was found that AgNPs nanoparticles were highly stable. Obtained nanoparticles were about 70 nm sized and spherical shaped. With this study, AgNPs were synthetized via an eco-friendly method having also positive features such as non-toxic, cheap, ext. It is 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars thought that biologically synthetized nanomaterial can be find using area itself such as industrial and antimicrobial applications. Key words: Biological synthesis, Silver nanoparticle, Centaurea cyanus, antimicrobial activity Centaurea cyanus Çiçek Ekstraktlarının Kullanılarak Gümüş Nanopartiküllerinin (AgNPs) Biyolojik Sentezi ve Antimikrobiyal Aktivitesi Fatih DUMAN1, Dilek DEMİREZEN YILMAZ1, Fatih Doğan KOCA1 1 Erciyes Üniversitesi, Fen Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Kayseri. fduman@erciyes.edu.tr Giriş Gümüş nanopartikülleri (AgNPs) iyon formlarından farklı olan fiziksel, kimyasal ve antimikrobiyal özellikleri nedeni ile endüstri, ilaç ve tıbbi alanda yaygın olarak kullanılmaktadır. Nanopartiküllerin özellikleri ve kullanım alanları şekil, boyut ve yüzey alanı gibi etkenlere bağlı olarak değişmektedir. Biyolojik sentez yönteminde kullanılan bitki türü, elde edilen nanomateryallerin boyut ve yapısını etkileyen önemli bir faktördür. AgNPs fiziksel ve kimyasal yöntemlerle sentezlenebilmektedir. Ancak geleneksel sentez yöntemlerinin maliyetli olması ve toksik madde içermesi gibi nedenler ürünün kullanımını kısıtlamakta, ayrıca çevre problemi oluşturmaktadır. AgNPs’nin biyolojik sentezinde indirgeyici ve stabilizatör ajan olarak birçok bitki türüne ait ekstraktlar kullanılmıştır. Literatürde AgNPs sentezinde Centaurea cyanus bitki ekstraktının kullanımı ve antimiktrobiyal testleri ile ilgili bir çalışmaya rastlanmamıştır. Gereçler ve Yöntemler: Ag nanopartikül sentezi Araziden toplanan C. cyanus (peygamber çiçeği/mavi kantaron) bitkisinin çiçekleri laboratuvarda yıkandıktan sonra etüvde 70 0 C’de kurutuldu. 10 gr kuru bitki tartılarak 100 ml distile su içerisinde 80 0C’de 1 saat süre ile demlendi ve Whatman No 1 filtre kağıdı ile süzüldü. Elde edilen ekstrakt 5x10-3 M gümüş nitrat (AgNO3) ile (1:9 oranında) renk değişimi gözlenene kadar oda sıcaklığında karıştırıldı. Daha sonra 10000 rpm’de 15 dakika santrifüj edildi. Karakterizasyon ve antimikrobiyal aktivite Karakterizasyon, Uv-vis absorbsiyon spektroskobisi, Taramalı Elektron Mikroskobu (SEM), X-ray diffraction (XRD) ve Fourier Transform Infrared (FT-IR) analizleri ile gerçekleştirildi. AgNPs’nin antimikrobiyal aktivitesi mikrodilüsyon yöntemi ile belirlendi. Escherichia coli test organizması olarak seçildi. Bakteriler artan konsantrasyonlarda AgNPs’ye maruz bırakıldı, maruziyet sonunda büyüme inhibisyon zonları gözlendi ve minimum inhibisyon konsantrasyonu (MIC) belirlendi. Page/ Sayfa 28 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı Bulgular SEM analizi sonucuna göre partiküller yuvarlak şekilli ve 60-80 nm boyutlarındadır. FT-IR analizi ile O-H band titreşimleri, aromatik C=C ve C=O band titreşimleri gözlenmiştir. XRD pik verileri ile nanopartikülün kristal yapısı tespit edilmiştir. Sentezlenen nanomalzeme E. coli’ye karşı önemli derecede antimikrobiyal aktivite göstermiştir. En düşük konsantrasyonda dahi (0.000332g / 100ml) antimikrobiyal aktivite göstermiştir. Sonuç ve Tartışma Bu çalışma ile AgNPs ucuz, toksik olmayan, çevre dostu yöntemle sentezlenmiştir. Nanopartiküller 100 nm’den daha küçük parçacıklardır. C. cyanus ile sentezlenen AgNPs ortalama 70 nm boyutlarında ve yuvarlak bir yapıya sahiptir. Biyolojik yöntemle sentezlenen ürünün başta medikal uygulamalar olmak üzere birçok endüstriyel alanda antimikrobiyal amaçla kullanılabileceği düşünülmektedir. Anahtar Kelimeler: Biyolojik sentez, Gümüş nanopartikül, Centaurea cyanus, Antimikrobiyal aktivite 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Page/ Sayfa 29 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı O 19 Contributions to The Knowledge of Hydrophiloidea (Coleoptera: Helophoridae, Hydrochidae and Hydrophilidae) Fauna in Adıyaman Province Gani Erhan TAŞAR1, Adiyaman University, Kâhta Vocational High School, Kâhta/Adıyaman Corresponding Author e-mail: erhantasar@gmail.com Introduction: This study was carried out in 2013-2014 years in Adıyaman, a province of Turkey that is placed in the South-eastern Anatolia Region. There is not any detailed study in the literature about determination of Hydrophiloidea fauna of Adıyaman, unless stated otherwise. The previous reports had limited data belonging to 3 taxa of Laccobius and 1 taxon of Sphaeridium that collected by the foreign researchers. 46 taxa were identified belonging to Hydrophiloidea fauna in this study. Within these species, 43 taxa were recorded as new records for Adıyaman Province. The aim of this study was to determine the aquatic coleoptera fauna especially in Adıyaman and also in Turkey generally. Material and Methods: The specimens were collected from freshwater habitats of Adıyaman province (Turkey) with sieves having 3,15x1 mm mesh size. The beetles were killed with ethyl acetate and stored in small bottles until identification. Specimens were cleaned with brush before identification. Aedeagophores of collected specimens were dissected under a stereo microscope (Soif SZM-45) in the laboratory. The identified species were converted into museum material and deposited in the private collections of the author at Adıyaman University, Kahta Vocational High School, Turkey. Findings: Totally 46 species (Helophoridae: 7, Hydrochidae: 2, Hydrophilidae: 37) belonging to 3 families were identified in the research area. Within these species, 43 taxa were recorded at the first time from Adıyaman Province. Results and Discussion: The literature shows that Turkish aquatic Coleoptera fauna has not been fully determined yet. Hence, all provinces should be studied in detail due to faunistic research. The previous reports showed that only 25 provinces of Turkey were studied in detail. In order to increase the superfamily of Hydrophiloidea reports of Adıyaman province, 43 species were recorded at the first time in the current study. Furthermore, there might be a new member of Hydrochidae family within the collected samples in this study. It will be identified and determined to the science world by the following studies. The further investigations, such as the current study, involving the whole provinces of Turkey may increase the number of species that were recorded before and as a conclusion of this, an increment for the coleoptera variability of the world might occur. fauna, Helophoridae, Gani Erhan TAŞAR1 1 1 Key words: Adıyaman, Hydrophilidae. Adıyaman İli Hydrophiloidea (Coleoptera: Helophoridae, Hydrochidae ve Hydrophilidae) Faunasına Katkılar Hydrochidae, Acknowledgements: This study was supported by Adıyaman University, project number: KMYOBAP-2012/0001. Adıyaman Üniversitesi, Kâhta Meslek Yüksekokulu, Bitkisel ve Hayvansal Üretim Bölümü, Kâhta/Adıyaman Sorumlu yazar e-posta: erhantasar@gmail.com Giriş: Bu çalışma 2013-2014 yıllarında Adıyaman ilinde yürütülmüştür. Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde yer alan Adıyaman ilinin Hydrophiloidea faunasının tespitine yönelik detaylı bir çalışmanın daha önce yapılmadığı incelenen literatür çalışmalarından anlaşılmaktadır. Yine bu çalışmalara bakıldığında, yabancı araştırmacılar tarafından toplanmış, Laccobius cinsine ait 3 tür ve Sphaeridium cinsine ait 1 türün varlığı bildirilmektedir. Bu çalışma ile Hydrophiloidea faunasına ait 46 tür teşhis edilmiş olup, bunlardan 43 tür Adıyaman ili için yeni kayıttır. Bu çalışmanın amacı, genelde ülkemiz, özelde Adıyaman ilinin sucul kınkanatlı faunasının tespitine yöneliktir. Gereçler ve Yöntemler: Örnekler, Adıyaman ilinde bulunan çeşitli akarsu, dere, göl, gölet ve birikinti suların vejetasyonlu ve vejetasyonsuz kısımlarından, 3,15x1 mm gözeneklere sahip elekler kullanılarak toplanmıştır. Toplanan örnekler %96’lık etil alkol çözeltisinde öldürülerek şişelenmiştir. Şişeler üzerine toplandıkları habitatlara ait bilgiler kurşun kalem kullanılarak not edilmiştir. Laboratuvara getirilen örnekler yumuşaması ve kırılmaması için, içerisinde su bulunan petrilerde bir saat bekletilmiştir. Üzerlerindeki çamur ve benzeri maddeler fırça yardımı ile temizlenmiştir. Soif SZM45 marka stereo mikroskop altında incelenen örneklerin tür teşhisleri yapılmıştır. Tür teşhisi tamamlanan örnekler müze materyali haline getirilerek, Adıyaman Üniversitesi Kâhta Meslek Yüksekokulu’nda muhafaza edilmek üzere saklama kutularına konulmuştur. Bulgular: Araştırma alanından 3 familyaya ait toplam 46 tür (Helophoridae: 7, Hydrochidae: 2, Hydrophilidae: 37) tespit edilmiştir. Bu türlerden 38’i Güneydoğu Anadolu Bölgesi için, 43 tanesi de Adıyaman ili için ilk kayıttır. Sonuç ve Tartışma: Ülkemiz sucul kınkanatlı faunası tam olarak belirlenmemiştir. Bunun için tüm illerin faunistik açıdan detaylı olarak çalışılması gerekmektedir. Henüz yaklaşık 22 tane ilin detaylı olarak araştırıldığı yapılan literatür taramalarından anlaşılmaktadır. Daha önceden Hydrophiloidea üst familyasının tür çeşitliliğini ortaya koyabilmek amacıyla, detaylı olarak çalışılmamış olan Adıyaman ilinden, yapılan bu çalışma ile 43 tür ilk defa kaydedilmiştir. Ayrıca toplanan örneklerden Hydrochidae familyasına ait bazı örneklerin dünya için yeni olabileceği şüphesi bulunmaktadır. Devam eden araştırmalar netleştikten sonra bu örnekler de bilim dünyasına tanıtılacaktır. Bu tarz çalışmaların detaylı olarak, tüm illeri kapsayacak şekilde artması ile, ülkemiz sucul kınkanatlı çeşitliliğinin tam olarak belirleneceği ve tespit edilebilecek yeni türler ile dünya kınkanatlı çeşitliliğinin de artacağı düşünülmektedir. Anahtar Kelimeler: Adıyaman, fauna, Helophoridae, Hydrochidae, Hydrophilidae. Teşekkür: Bu çalışma, Adıyaman Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi tarafından, KMYOBAP-2012/0001 numaralı proje kapsamında desteklenmiştir. Desteklerinden dolayı teşekkür ederiz. 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Page/ Sayfa 30 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı O 20 The Seed Morphology of Verbascum Group D (Scrophulariaceae) Birol BAŞER* *Bitlis Eren University, Faculty of Arts and Sciences, Department of Biology, Bitlis/TURKEY Corresponding author e-mail: baser2007@gmail.com purpureum, the seed coat is alveolate and Other species are longitudinally ridged- alveolate. Results show that the dimensions of seeds are variable among the species. Seed size ranges from 0.6 to 0.8 mm in length and 0.2 to 0.4 mm in width. Among the studied species V.saccatum, V. infidelium and V. purpureum 0.7 x 0.3 mm. V. ovalifolium and V. demirizianum 0.6 x 0.2 mm. V. thracicum 0.8 x 0.3 mm, V. orbicularifolium 0.8 x 0.4 mm, V. chionophyllum 0.6 x 0.3 mm. Introduction: The genus Verbascum L. belonging to tribe Verbasceae (Scrophulariaceae), comprises about 360 species worldwide. In Turkey, it is represented with 243 species which is divided into 13 artificial groups, with 129 additional hybrids. Verbascum L. is the largest genus of the family Scrophulariceae and includes several species are of medicinal importance. In this study, external seed morphologies of 8 taxa included in Group D belonging to genus Verbascum L. (Scrophulariaceae) in Turkey, have been investigated using SEM (Scanning Electron Microscopy) and LM (Light Microscopy). Light microscope observations showed that seed size ranges from 0.2 mm to 0.4 mm in length and 0.6 to 0.8 in width. Seeds vary from prismatic, prismatic-ovoid, oblong, Prismatic-oblong and ovoid in shape among the studied species. The seeds end to an obtuse, truncate. The seed coat is transversal ridged or alveolate. The results of this study showed that considerable taxonomic insight can be gained from study of seed characters of Verbascum, especially at the species level. The variation in seed morphology is manifested mainly in shape, size, colour, seed coat ornamentation. To make a conclusion about the delimitation under the genus Verbascum based on the seed characteristics, all taxa included in the genus should be studied comparatively. They concluded that some characters related to the seeds such as seed shape and structures of alveoli and ridges shows variability and do not possess value for delimitating the taxa. With respect to species richness of the genus in the region, Turkey seems to be a major center for Verbascum. The aim of the present study is to assess the potential systematic value of seed morphology of Verbascum species. The seed morphologies of 8 taxa have been reported for the first time with this study. Results and Discussion: The taxonomic significance of the seed types is particularly marked; most sections/ genera can be characterized by a combination of seed size, pattern and ornamentation. In the following, we describe various aspects of seed structure that we found in our study. Morphological characters including seed sizes, shapes, colour and surface characteristics are summarized. All the species studied were illustrated. the seeds are ovate, rectangular shape. Seed size is typically 0.6 to 0.8 mm in length, width ranged from 0.2 to 0.4 mm. Seeds ends with ovate or oblong type wide. Their color is dark brown. Compared our results with studies have identified differences between taxa may be very little change. In light of the obtained data may vary data relating to the shape of the seeds of the species but not alone to make a distinction between taxa. Materials and methods: Seeds samples of 8 taxa used in this study were gathered from their natural habitats in Turkey during the revision of Verbascum Group D. Only mature and dry seeds were examined with a low power stereo microscope and the most important characters described for each taxon. SEM studies were conducted by direct mounting of seed samples on stubs attached with sticky tape. The specimens were coated in a sputter coater with Gold-Palladium using Polaron SC 502 trade gold coater. The specimens were then studied and photographed by a Jeol JSM-840. Giriş: Scrophulariaceae familyasının önemli cinslerinden biri olan Verbascum L. (sığır kuyruğu)’un dünyada mevcut olan 360 türünden 232’si Türkiye de yayılış göstermektedir. Cins genelde Anadolu’da ve genellikle Akdeniz fitocoğrafik bölgesinde yayılış gösterir. Verbascum L. cinsi ülkemizde problemli görülen, teşhis ve taksonomisinde çeşitli sorunların olduğu bilinen en büyük cinslerden birisidir. Verbascum cinsi dünyada Aulacospermae ve Bothrospermae seksiyonu ile temsil edilir. Bu seksiyonlar arasında temel farklar üyelerinin tohum morfolojisi ile ilgilidir. Aulacospermae seksiyonunda tohumlar uzunlamasına çizgili ve Bothrospermae seksiyonun üyelerinde ise enine çizgili ve yivlidir. Türkiyede yayılış gösteren bütün taksonlar Bothrospermae seksiyonuna aittir. Scrophulariaceae familyasının tohum morfolojisinde geniş varyasyon bu familya üyelerinin taksonomik statüsü hakıında bilgi sağlar. Scrophulariaceae çeşitli cinslerinin tohumlarının Findings: In our study colour are observed among the studied species; dark brown. The seeds end to an ovate (such as V. ovalifolium, V. orbicularifolium and V. purpureum), Other species are oblong. The seed coat is longitudinally ridged or alveolate. In some species such as V. thracicum and V. 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Keywords: Scrophulariaceae, Verbascum D Group, Seed Morphology, SEM Acknowledgements: We also thank TUBITAK (Project Number: TBAG-HD 105-T-271), for the financial support of the mentioned projects. Verbascum D Grubunun (Scrophulariaceae) Tohum Morfolojisi Birol BAŞER* *Bitlis Eren Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Bitlis Sorumlu yazar e-posta: baser2007@gmail.com Page/ Sayfa 31 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı mikromorfolojik özellikleri, kapsül ve indumentum karakterlerine dayalı çok çalışma yapılmıştır. Bu cinsin D grubuna ait 8 taksonun tohum morfolojileri ilkkez çalışılmıştır. Bu çalışmanın amacı, Verbascum taksonlarının tohum morfolojisini potansiyel sistematik değerini belirlemektir. Gereçler ve Yöntemler: Verbascum D grup revizyonu projesi kapsamında Türkiyede doğal habitatlarınında toplanan 8 taksonun tohum örnekleri yalnızca olgun ve kuru tohumların ölçü işlemlerinde her bir takson için 10 adet tohumun eni ve boyu Euromex marka stereomikroskopta mikrometre ile ölçülmüş ve ortalama değerleri verilmiştir. SEM çalışmaları yapışkan bant ile bağlı taslakları üzerinde tohum örneklerinin direkt montajı yapılmıştır. Polaron SC 502 marka altın kaplama cihazında kaplanmış Jeol JSM-840 A marka taramalı (SEM) elektron mikroskobunda mikrofotoğrafları çekilmiştir. Bulgular: Bu grubun tohumlarının rengi kahverengi, tohumun şekli V. ovalifolium, V. orbicularifolium ve V. purpureum ovat iken diğerlerinde oblong’tur. Tohumun yüzeyi V. thracicum ve V. purpureum ağsı iken diğerlerinde çukurcuklu-ağsı’dır. Ölçüm sonuçları ise V.saccatum, V. infidelium ve V. purpureum 0.7 x 0.3 mm. V. ovalifolium ve V. demirizianum 0.6 x 0.2 mm. V. thracicum 0.8 x 0.3 mm, V. orbicularifolium 0.8 x 0.4 mm, V. chionophyllum 0.6 x 0.3 mm olarak ölçülmüştür. Sonuç ve Tartışma: Verbascum cinsinde tohumların şekli hem tür hemde tür altı kategorilerinde ayrıma izin verir. Tohumların şekilleri ovat ve dikdörtgendir. Tohum büyüklüğü genellikle uzunluk olarak 0.3 ila 1.5 mm, genişliği 0.1 ila 0.6 mm arasında değişmektedir. Tohumlar akut geniş veya yuvarlak gaga uc ile sonlanır. Renkleri kahverengidir. Yapılan çalışmalarla bizim sonuçlar karşılaştırıldığında taksonlar arasındaki farklılıklar az çok değişebileceğini belirledik. Elde edilen verilerin ışığında, türlerin tohum şekline ilişkin veriler değişkenlik gösterebilir ancak takson arasında bir ayrım yapmak için tek başına kullanılamaz. Anahtar Kelimeler: Scrophulariaceae, Verbascum D Grup, Tohum Morfolojisi, SEM Teşekkür: Çalışma TUBITAK (TBAG-HD 105 T 271) proje desteği ile gerçekleştirilmiştir. 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Page/ Sayfa 32 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı O 21 Industrialization, Urbanization and Environmental Relations: Kocaeli Province Case Kazım Onur DEMİRARSLAN1, Deniz DEMİRARSLAN2 Findings: The issue of impacts on environment of industrialisation and urbanization in Kocaeli will be examined as a result of investigations carried out under the heading of water and air pollutions, transporting and waste issues. 1 Artvin Çoruh University, Engineering Faculty, Department of Environmental Engineering, Artvin 2 Kocaeli University, Architecture and Design Faculty, Department of Interior Architecture, Kocaeli Corresponding author e-mail: onurdemirarslan@artvin.edu.tr. Introduction: It is seen that industrialisation phenomenon taken place in the half of the 19th century and growing with urbanization has caused significant changes in the social and cultural fields its occurred society’s economic. However, the biggest impact of the changes caused by the growing industrialization with urbanization phenomenon has on the environment. The concept of urbanization which has demographic, socio- cultural, economic, administrative and environmental dimensions does not defined as a population growth and settlements. Today, environmental issues, especially in the cities which are under the influence of industrialisation, have begun to reach dangerous levels. Kocaeli province which met the industrialisation following establishment of SEKA Paper Factory in 1934, a large number of mainly heavy industry organizations such as Petkim, Tüpraş and large, medium and small-sized industrial companies has become Turkey's most important industrial city due to take place on the road and rail transport routes connecting Europe and Asia. So, the city has faced significant environmental problems in this process. Kocaeli is Turkey's largest industrial hub after Istanbul. The share of the industrial sector in the gross domestic product exceeded 70%. In particular, covering 13% of Turkey's manufacturing industry, the manufacturing industry in the province has greatly improved. The city in the chemical and paper industry is the centre of Turkey. Turkey's largest paper factory, the largest shipyard and the largest tire factory are in this city. As of December 2015, 2747 industrial investment including 229 foreign capital organizations is in Kocaeli. As a result of are not being adhered rational settlement policies in the locations of industrial establishments has caused unplanned construction in the city and the life has turned into chaos. In August 17, 1999 after the Marmara Earthquake, the increase of urbanization activity in Kocaeli, transport and waste problems, air and water pollution, noise pollution, soil pollution have become a serious concern. Materials and Methods: In this study, firstly, the concept of urbanization and industrialization will be explained, indicating the factors causing urbanization, urbanization and industrialization in Kocaeli cases will be examined in the historical process. Later, industrialization, urbanization and environment interaction will be described in example of Kocaeli province. During the study period, literature, observation, visual (photos, movies, etc.), written and experimental certification (modeling studies) methods will be used. 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Results and Discussion: It is aimed that explaining the some issues such as dimensions of environmental pollution in Kocaeli, measures taken today, presented for discussion of the effects on human health and urbanization, creating awareness in accordance with solutions in Turkey and around the world in the light of the factors causing environmental pollution. Keywords: Industrialization, urbanization, environmental pollution, Kocaeli. Thanks: We are grateful for contributions of Kocaeli Governorship, Kocaeli Chamber of Industry and Kocaeli Metropolitan Municipality in obtaining the data required. Sanayileşme, Kentleşme ve Çevre İlişkisi: Kocaeli İli Örneği Kazım Onur DEMİRARSLAN1, Deniz DEMİRARSLAN2 1 Artvin Çoruh Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Çevre Mühendisliği Bölümü, Artvin 2 Kocaeli Üniversitesi, Mimarlık ve Tasarım Fakültesi, İç Mimarlık Bölümü, Kocael Sorumlu yazar e-posta: onurdemirarslan@artvin.edu.tr Giriş: 19.yüzyılın ikinci yarısında gerçekleşen Sanayi Devrim’inden bu yana kentleşme olgusu ile birlikte gelişen sanayileşme olgusunun, meydana geldiği toplumun ekonomik, sosyal ve kültürel alanında önemli değişimlere sebep olduğu görülmektedir. Ancak, kentleşme ile birlikte gelişen sanayileşme olgusunun yarattığı en büyük değişimin etkileri çevre üzerinedir. Demografik, sosyo-kültürel, ekonomik, idari ve çevresel boyutları olan kentleşme kavramının sadece nüfus artışı ve yapılaşma ile tanımlanmaması gerektiği sanayileşen kentlerde önemle karşımıza çıkan bir husustur. Günümüzde sanayileşmenin etkisiyle çevre sorunları özellikle sanayileşen ve sanayileşmekte olan kentler için tehlikeli boyutlara ulaşmaya başlamıştır. 1934 yılında SEKA Kağıt Fabrikası’nın kurulmasıyla sanayileşme olgusu ile tanışan, PETKİM, TÜPRAŞ, İGSAŞ gibi ağır sanayi kuruluşları başta olmak üzere çok sayıda büyük, orta ve küçük ölçekli sanayi kuruluşunun peş peşe açılması, Avrupa ve Asya kıtalarını birbirine bağlayan karayolu ve demiryolu ulaşım güzergahının üzerinde yer almasıyla Türkiye’nin en önemli sanayi kenti haline gelen Kocaeli ili yaşanan bu süreçte önemli çevre sorunları ile karşılaşmıştır. Kocaeli ili Türkiye’nin İstanbul’dan sonra en büyük sanayi merkezidir. Gayri sâfî hâsılasında sanayi sektörünün payı % 70’i aşmıştır. Özellikle, Türkiye imalat sanayisinin %13’lük bölümünü kaplayan imâlât sanayi ilde büyük ölçüde gelişmiştir. Kimya ve kâğıt sanayisinde Türkiye’nin merkezidir. Türkiye’nin en büyük kâğıt fabrikası, en büyük tersanesi ve en büyük lastik fabrikası bu ildedir. 2015 yılı Aralık ayı itibariyle, Kocaeli’nde 229 ’si yabancı sermayeli olmak Page/ Sayfa 33 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı üzere yaklaşık 2747sanayi yatırımı bulunmaktadır. Sanayi kuruluşlarının ilde konumlanmasında ise akılcı yerleşim politikalarının uygulanmaması hızla sanayileşen kentte çarpık yapılaşma neticesinde kentsel yaşamın bir kaosa dönmesine neden olmuştur. 17 Ağustos 1999 Marmara Depremi sonrasında kentleşme faaliyetlerinin de artmasıyla sanayi kenti Kocaeli ilinde ulaşım ve atık sorunu, hava ve su kirliliği, gürültü kirliliği, toprak kirliliği önemli boyutlara ulaşmıştır. Gereçler ve Yöntemler: Bu çalışma kapsamında öncelikle kentleşme ve sanayileşme kavramları açıklanacak, kentleşmeye neden olan unsurlar belirtilerek, Kocaeli’de kentleşme ve sanayileşme olgusu tarihsel süreçte irdelenecektir. Daha sonra sanayileşme, kentleşme ve çevre ilişkisi Kocaeli ili örneğinde açıklanacaktır. Çalışma sürecinde literatür araştırması, gözlem, görsel (fotoğraf, film vb.), yazılı ve deneysel belgeleme (modelleme çalışmaları) yöntemlerinden faydalanılacaktır. Bulgular: Kocaeli ilinde sanayileşme ve kentleşmenin çevre üzerindeki etkileri konusu ulaşım ve atık sorunu, hava ve su kirliliği başlıkları altında yapılan incelemeler sonucunda elde edilen veriler doğrultusunda ortaya konulacaktır. Sonuç ve Tartışma: Çevre kirliliğine neden olan unsurlar ışığında Kocaeli ilinde çevre kirliliğinin boyutları, günümüzde alınan önlemler, kentleşmeye ve insan sağlığı üzerine etkilerinin tartışmaya sunulması, çözüm önerileri doğrultusunda Türkiye ve Dünya genelinde farkındalık yaratılması sonuç ve tartışma bölümünde hedeflenmektedir. Anahtar Kelimeler: Sanayileşme, kentleşme, çevre, çevre kirliliği, Kocaeli. Teşekkür: Çalışmanın yapılmasında gerekli olan verilerin elde edilmesinde Kocaeli Valiliği, Kocaeli Sanayi Odası ve Kocaeli Büyükşehir Belediyesi’ne katkılarından dolayı teşekkürlerimizi sunarız. 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Page/ Sayfa 34 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı O 22 Vascular Plants of Kambos Mountain (Bitlis) 1 Kambos Dağı’nın (Bitlis) Damarlı Bitkileri 1 Murat KURŞAT , Mizbah KARATAŞ Bitlis Eren University, Faculty of Arts and Sciences, Department of Biology, Bitlis Corresponding author: botanikursat@hotmail.com Murat KURŞAT1, Mizbah KARATAŞ1 1 Introduction: Our research area is within the bounderies of Bitlis province that is in the East Anatolia region. Kambos Mountain is located in northeast of Bitlis. South west of the village Direktaşı, north of Ağaçköprü village, north-west of Mutki town and south east of Ağaçdere village. Search region is in B8 square according to grid coordinate system which is based on latitude and longitude on Flora of Turkey. As to geographical position; latitude:38.309 and longitude:41.981. Kambos mountain is about 13 km away from the city centre of Bitlis. Research area is about 15 km length and has changing altitude between 1300-2150m. Materials and Methods: During growing season three years, 2013-2015 years, in certain terms, research area is visited and plant samples are gathered. After collected plant samples are enumarated together with sample localities by writing other necessary land records, they are dried in accordance with herbarium technique by pressing. In identification of plant initialy “Flora of Turkey and the East Aegean Island”, Flora of Iran and various virtual herbariums are utilised. Result: This research is done to identify Kambos Mountain Flora (Bitlis). 1702 Plant samples are collected as a result of research area studies that are verified between the years 2013-2015. After collected plant samples were evaluated The taxonomical identification of these materials; 330 genera, 460 species, 121 subspecies and 69 varieties belonging to 77 families were determined. A total of 650 taxa have been determined from the area. 5 species of the total 650 taxa is belonging to Pteridophyta division and 645 taxa are belonging to Spermatophyta division. Gymnospermae and Angiospermae subdivisions have 1 and 644 taxa respectively. In Angiospermae, Dicotyledones and Monocotyledones include 555 and 89 taxa respectively. Discussion and Conclusions; In conclusion quite a number of taxa are ascertained in the research area, we assume that it would be beneficial for Bitlis Eren University Herbarium and other studies as some of these taxa are known with few samples and have narrow distribution area. Furthermore, thanks to this study Kambos Muontains’s Flora is identified and it is attempted to contribute to Bitlis and Flora of Turkey. Key Words: Bitlis, Kambos Mountain, Flora, Turkey. Acknowledgements: I would like to express gratitude to Bitlis Eren University Scientific Research Projects Unit (BEBAP 2014.7) that provide financial support to this study. 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars 1 Bitlis Eren Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Bitlis Sorumlu Yazar: botanikursat@hotmail.com Giriş: Araştırma alanımız Doğu Anadolu bölgesinde yer alan Bitlis ilinin il sınırları içerisinde yer almaktadır. Kambos Dağı Kuzeydoğusunda Bitlis, Güneybatısında Direktaşı Köyü, Kuzeyinde Ağaçköprü Köyü, Kuzeybatısında Mutki ilçesi, Güneydoğusunda Ağaçdere Köyü bulunur. İran-Turan Fitocoğrafik bölgesinde yer alan araştırma sahası, Türkiye florasındaki enlem ve boylamlara dayalı Grid Kareleme Sistemine göre B8 karesine girmektedir. Coğrafi konum olarak ise; enlem: 38.309 ve boylam: 41.981 koordinatlarındadır. Kambos Dağı Bitlis şehir merkezine yaklaşık 13 km uzaklıktadır. Araştırma alanı yaklaşık 15 km uzunluğunda ve yaklaşık 13002150 m arasında değişen yüksekliklere sahiptir. Gereçler ve Yöntemler: Vejetasyon dönemi boyunca, üç yıllık 2013-2015 yıllarında belirli dönemlerde inceleme alanına gidilmiş ve bitki örnekleri toplanmıştır. Toplanan bitki örnekleri lokaliteleriyle birlikte gerekli diğer arazi kayıtları yazılarak numaralandıktan sonra herbaryum tekniğine uygun olarak preslenip kurutulmuştur. Bitkilerin teşhisinde başta ‘‘Flora of Turkey and the East Aegean Island’s’’ , İran Florası ve farklı sanal herbaryumlardan faydalanılmıştır. Bulgular: Bu çalışma, Kambos Dağı Flora’sını (Bitlis) tespit etmek amacı ile yapılmıştır. 2013-2015 yılları arasında gerçekleştirilen arazi çalışmaları sonucunda 1702 bitki örneği toplanmıştır. Toplanan bitki örneklerinin değerlendirilmesi yapılmış olup 77 familya ve 330 cinse ait 460 tür, 121 alttür ve 69 varyete olmak üzere toplamda 650 takson tespit edilmiştir. Bu taksonların 5’i Pteridophyta, 645’i Spermatophyta (Magnoliophyta) divisyosuna aittir. Spermatophyta üyelerinden 1’i Gymnospermae (Pinophytina) ve 644’ü Angiospermae (Magnoliophytina) alt divisyosuna dahildir. Angiospermae’lerin 555’ü Dicotyledones (Magnoliopsida) ve 89’si Monocotyledones (Liliopsida) sınıfında yer almaktadır. Sonuç ve Tartışma: Sonuç olarak araştırma alanında oldukça fazla sayılabilecek miktarda takson tespit edilmiştir. Bunların bir kısmının az örnekle bilinen ve yayılışı dar olan türler olması, Bitlis Eren Üniversitesi Herbaryumu ve bundan sonraki çalışmalar açısından faydalı olacağı görüşündeyiz. Ayrıca bu çalışmayla Kambos Dağı’nın florası tespit edilmiş, Bitlis ve ülkemiz florasına katkıda bulunulmaya çalışılmıştır. Anahtar Kelimeler: Bitlis, Kambos Dağı, Flora, Türkiye. Teşekkür: Çalışmada maddi destek sağlayan Bitlis Eren Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri (BEBAP 2014.7) Birimi’ne teşekkürlerimi sunarım. Page/ Sayfa 35 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı O 23 New Records for The Lepidoptera Fauna of Batman Province Erdem SEVEN* *Department of Gastronomy and Culinary Arts, School of Tourism and Hotel Management, Batman University, Batman erdem_seven@hotmail.com Introduction: Lepidoptera fauna of Batman Province is conspicuously little known. In particular, the number of nocturnal moth species are very low, because of insufficient studies in the region due to security problems. For this purpose, as a result of the studies to determine of species in the area, 4 butterfly species in the families Argynnidae, Lycaenidae and Pieridae with 50 moth species in the families Arctiidae, Cossidae, Ethmiidae, Geometridae, Noctuidae, Nolidae and Sphingidae have been added to Lepidoptera Fauna of the Batman Province. Materials and Methods: Research materials were collected during day and night betweeen the years 2014-2015, with conducted field studies in Batman Province from southeast of Turkey. In order to collecting of nocturnal moths, automatic special UV light trap and for the catching diurnal species, insect net was used. Materials were neutralized by ethyl acetate, and pinned or packed in transport envelopes. Specimens were prepared, labeled, and deposited according to standard entomological methods. For the identification external morphological characters and genital structures were used. The samples were photographed with the Fujifilm Finepix HS30EX. To prepare of the genital armatures Nikon SMZ1000 stereo microscope, for photographing Olympus SZ61 stereo microscope and Olympus DP20 camera was used. Results: With this research, Melitaea cinxia (Argynnidae); Tomares callimachus, Zizeeria karsandra (Lycaenidae); Pieris ergane (Pieridae) butterfly species and Ocnogyna loewii (Arctiidae); Dyspessa ulula (Cossidae); Ethmia bipunctella (Ethmiidae); Aspitates ochrearia, Cyclophora puppillaria, Eupithecia breviculata, E. cerussaria, E. oblongata, Gnophos pseudosnelleni, Orthonama obstipata, Protorhoe unicata, Rhodometra sacraria, Scopula marginepunctata, S. submutata, Stueningia wolfi (Geometridae); Abrostola agnorista, Agrotis ipsilon, A. segetum, Aporophyla canescens, Autographa gamma, Caradrina clavipalpis, Cleonymia baetica, C. opposita, Clytie syriaca, Cornutiplusia circumflexa, Dichagyris erubescens, Earias insulana, Episema lederi, Eublemma pura, E. ostrina, Euchalcia maria, Grammodes bifasciata, Hecatera weissi, Heliothis nubigera, Hypeuthina fulgurita, Leucochlaena muscosa, Metachrostis dardouini, Mythimna alopecuri, M. lalbum, Noctua orbona, N. pronuba, Pamparama acuta, Polymixis serpentina, Scoliopteryx libatrix, Shargacucullia lychnitis, Spodoptera exiguum, Stilbina hypaenides (Noctuidae); Nola subchlamydula (Nolidae); Hyles livornica and Macroglossum stellatarum (Sphingidae) moth species have been found for the first time in Batman Province. 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Discussion and Conclusion: Until now, 66 butterfly and 8 moth species were known from Batman Province. According to results of this study, the number of species has increased to 70 in butterflies and to 58 in moths. Also, two noctuid moth species Eublemma pura (Mersin) and Euchalcia maria (Mardin) have been recorded for the second time in Turkey from Batman Province. Additionally, this results are important for determining of distribution areas of the species. Keywords: Lepidoptera, fauna, Batman. Acknowledgements: I would like to thank Prof. Em. Dr. Ahmet Ö. Koçak (Van, Turkey) who helped in diagnosis of the geometrid moth species S. wolfi. Batman İli Lepidoptera Faunasında Yeni Türler Erdem SEVEN* *Batman Üniversitesi, Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik YO., Gastronomi ve Mutfak Sanatları Bölümü, Batman Sorumlu yazar e-posta: erdem_seven@hotmail.com Giriş: Batman’ın Lepidoptera faunası çok az bilinmektedir. Özellikle gece aktif olan güve türlerinin sayısı, güvenlik nedenleriyle alandaki çalışmaların yetersiz kalmasından dolayı oldukça azdır. Bu amaçla, alandaki türlerin tespiti için yapılan çalışmalar sonucunda Argynnidae, Lycaenidae ve Pieridae familyaları içinde 4 kelebek türü ile Arctiidae, Cossidae, Ethmiidae, Geometridae, Noctuidae, Nolidae ve Sphingidae familyalarından 50 güve türü Batman’ın Lepidoptera faunasına ilave olmuştur. Gereçler ve Yöntemler: Araştırma materyali gündüz ve gece yürütülen alan çalışmalarıyla 2014-2016 yılları arasında Batman’dan toplanmıştır. Diurnal türleri yakalamak için tül atrap, nocturnal olan güveleri toplayabilmek için ise UV mor ışıklı, özel otomatik ışık tuzağı kullanılmıştır. Toplanan örnekler etkisiz hale getirildikten sonra iğnelenip etiketlenerek naftalinli kutulara yerleştirilmiştir. Tespit için yumuşatılarak gerilen materyallerin, dış morfolojik ve genital yapıları dikkate alınarak literatür verilerine göre teşhisleri yapılmıştır. Örnekler Fujifilm Finepix HS30EXR ile fotoğraflanmıştır. Genitallerin yapımı için Nikon SMZ1000 stereo mikroskop, fotoğraflarının çekiminde ise Olympus SZ61 stereo mikroskop ve Olympus DP20 kamera kullanılmıştır. Bulgular: Araştırma sonucunda Melitaea cinxia (Argynnidae); Tomares callimachus, Zizeeria karsandra (Lycaenidae); Pieris ergane (Pieridae) kelebek türleri ile Ocnogyna loewii (Arctiidae); Dyspessa ulula (Cossidae); Ethmia bipunctella (Ethmiidae); Aspitates ochrearia, Cyclophora puppillaria, Eupithecia breviculata, E. cerussaria, E. oblongata, Gnophos Page/ Sayfa 36 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı pseudosnelleni, Orthonama obstipata, Protorhoe unicata, Rhodometra sacraria, Scopula marginepunctata, S. submutata, Stueningia wolfi (Geometridae); Abrostola agnorista, Agrotis ipsilon, A. segetum, Aporophyla canescens, Autographa gamma, Caradrina clavipalpis, Cleonymia baetica, C. opposita, Clytie syriaca, Cornutiplusia circumflexa, Dichagyris erubescens, Earias insulana, Episema lederi, Eublemma pura, E. ostrina, Euchalcia maria, Grammodes bifasciata, Hecatera weissi, Heliothis nubigera, Hypeuthina fulgurita, Leucochlaena muscosa, Metachrostis dardouini, Mythimna alopecuri, M. lalbum, Noctua orbona, N. pronuba, Pamparama acuta, Polymixis serpentina, Scoliopteryx libatrix, Shargacucullia lychnitis, Spodoptera exiguum, Stilbina hypaenides (Noctuidae); Nola subchlamydula (Nolidae); Hyles livornica ve Macroglossum stellatarum (Sphingidae) güve türleri Batman’da ilk kez tespit edilmiştir. Sonuç ve Tartışma: Batman’da 66 kelebek ve 8 güve türü bilinmektedir. Araştırmalarımız sonucunda kelebek sayısı 70’e güve sayısı ise 58’e yükselmiştir. Ayrıca, Türkiye’de sadece tek ilden kaydı bilinen Eublemma pura (Mersin) ve Euchalcia maria (Mardin) (Noctuidae) türlerinin ikinci kayıt yeri olarak Batman’da da bulunması, bu türlerin yayılış alanlarının tespiti açısından önemlidir. Anahtar Kelimeler: Lepidoptera, fauna, Batman. Teşekkür: S. wolfi (Geometridae) türünün teşhisinde yardımcı olan Sayın Prof. Dr. Ahmet Ö. KOÇAK’a teşekkür ederim. 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Page/ Sayfa 37 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı O 24 New Records for Pyraloidea Fauna of Şanlıurfa Şanlıurfa Pyraloidea Faunası İçin Yeni Kayıtlar Kesran AKIN1 1 Bitlis Eren University, Faculty of Arts and Sciences, Department of Biology, Bitlis Corresponding author e-mail: kesran@gmail.com Introduction: Pyraloidea is the third biggest superfamily of order Lepidoptera following Noctuoidea and Geometroidea. And Pyraloidea, consisting of Pyralidae and Crambidae families, has about 16.000 species worldwide. In Turkey, it is represented by 651 species. So far, 13 pyraloid species have been recorded in Şanlıurfa. According to literature, Prochoristis rupicapralis is known only in Amasya province while the others are known as following: Faveria dionysia in Adana and Aydın, Myelois quadripunctella in Hatay and Kahramanmaraş, Parapoynx affinialis in Adana and Kahramanmaraş, Psorosa nucleolella in Kayseri and Iğdır, Susia uberalis in Manisa and Mardin. Whit this study, it is aimed to contribute the Pyraloidea fauna of Şanlıurfa. Material and Methods: This study was carried out between 2008-2015 in Ceylanpınar, Şanlıurfa. Samples had been collected with the help of trap lighting and indoor-outdoor lighting of houses. The collected samples were put into the jar with ethyl acetate. Later on, they were labeled still after needling them by the use of standard insect needles and stretched into museum material. The samples were diagnosed using the related literature. Also, genital preparations are prepared according to Robinson in order to help in diagnosing some species. Results: With this study, 29 species of Acentropinae (1), Crambinae (3), Cybalomiinae (3), Glaphyriinae (1), Odontiinae (2), Phycitinae (13), Pyralinae (1), Pyraustinae (1) and Spilomelinae (4) subfamilies of Pyraloidea superfamily have been determined in Ceylanpınar district. Conclusion and Discussion: The 29 determined species in Ceylanpınar are the new records for the Pyraloidea fauna of Şanlıurfa. Of these, Prochoristis rupicapralis species is the second record while Faveria dionysia, Myelois quadripunctella, Parapoynx affinialis, Psorosa nucleolella and Susia uberalis are the third records of Pyraloidea fauna for Turkey. Keywords: Şanlıurfa, Ceylanpınar, Pyraloidea, fauna Kesran AKIN1 1 Bitlis Eren Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Bitlis Sorumlu yazar e-posta: kesran@gmail.com Giriş: Pyraloidea, Lepidoptera takımının Noctuoidea ve Geometroidea’dan sonra en büyük üçüncü üst familyasıdır. Pyralidae ve Crambidae olmak üzere iki familyadan oluşan Pyraloidea üst familyasının dünya çapında yaklaşık 16.000 türü bulunmaktadır. Türkiye’de ise 650 tür ile temsil edilmektedir. Şanlıurfa ilinden şimdiye kadar 13 pyraloid türü tespit edilmiştir. Literatür verilerine göre Prohoristis rupicapralis Türkiye’den sadece Amasya ilinden bilinmekte olup, Faveria dionysia Adana ve Aydın; Myelois quadripunctella Hatay ve Kahramanmaraş; Parapoynx affinialis Adana ve Kahramanmaraş; Psorosa nucleolella Kayseri ve Iğdır; Susia uberalis Manisa ve Mardin illerinden bilinmektedir. Bu çalışma ile Şanlıurfa Pyraloidea faunasına katkı sunulması amaçlanmıştır. Gereçler ve Yöntemler: Bu çalışma 2008 ila 2015 tarihleri arasında Şanlıurfa’nın Ceylanpınar ilçesinde gerçekleştirilmiştir. Örnekler ışık tuzağı yardımı ve gece ev lambalarına gelen örneklerin toplanması sonucu elde edilmiştir. Toplanan örnekler etil asetatlı kavanoza alındıktan sonra standart böcek iğneleri ile iğnelenerek etiketlenmiş ve gerilerek müze materyali haline getirilmiştir. Müze materyali haline getirilen örneklerin ilgili literatürler kullanılarak teşhisleri yapılmıştır. Ayrıca bazı türlerin teşhislerine yardımcı olması açısından, o türlere ait genital preparatlar Robinson’a göre hazırlanmıştır. Bulgular: Bu çalışma ile Ceylanpınar ilçesinden Pyraloidea üst familyasının Acentropinae (1), Crambinae (3), Cybalomiinae (3), Glaphyriinae (1), Odontiinae (2), Phycitinae (13), Pyralinae (1), Pyraustinae (1) ve Spilomelinae (4) alt familyalarına ait toplam 29 tür tespit edilmiştir. Sonuç ve Tartışma: Ceylanpınar ilçesinden tespit edilen 29 tür, Şanlıurfa Pyraloidea faunası için yeni kayıttır. Bunlardan Prohoristis rupicapralis türü Türkiye Pyraloidea faunası için ikinci kayıt, Faveria dionysia, Myelois quadripunctella, Parapoynx affinialis, Psorosa nucleolella ve Susia uberalis türleri ise üçüncü kayıt niteliğindedir. Anahtar Kelimeler: Şanlıurfa, Ceylanpınar, Pyraloidea, fauna 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Page/ Sayfa 38 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı O 25 Determination Of Host Species Choice Of The Mosquito Species (Dıptera: Culıcıdae) in Aras River Basin By Using Reverse Line Blotting Method Aras Havzası’ndaki Sivrisinek (Diptera: Culicidae) Türlerinin Konak Tür Tercihlerinin Reverse Line Blotting Tekniği İle Tespit Edilmesi Hilal BEDİR1, Berna DEMİRCİ2, Zati VATANSEVER3 Hilal BEDİR1, Berna DEMİRCİ2, Zati VATANSEVER3 2 2 1 Kafkas Üniversitesi, Fen Fakültesi, Biyoloji Bölümü, KARS Kafkas Üniversitesi, Fen Fakültesi, Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü, KARS Kafkas Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, Klinik Öncesi Bilimler Bölümü Parazitoloji ABD Sorumlu yazar e-posta: bedirhilal@gmail.com 1 Kafkas Üniversitesi, Fen Fakültesi,Biyoloji Bölümü, KARS Kafkas Üniversitesi, Fen Fakültesi, Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü, KARS Kafkas Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, Klinik Öncesi Bilimler Bölümü Parazitoloji ABD Sorumlu yazar e-posta: demirciberna80@gmail.com ABSTRACT ÖZET In natural systems, detection of host preferences of mosquito species is import to clear up the ecological and evolutionary relationships between patogen-vector-host and control of vector-borne diseases. Despite the fact that the host preference in mosquitoes is genetical it also shows flexibility due to availability and accessibility of host species. Giriş: Doğal sistemlerde sivrisineklerin konak tür tercihlerinin belirlenmesi patojen-vektör-konak üçlüsü arasındaki karmaşık ekolojik ve evrimsel ilişkilerin aydınlatılması ve vektör kaynaklı hastalıkların kontrolünde önemlidir. Sivrisineklerde konak tercihinin genetik temelli olmasına rağmen, konak türlerinin bulunabilirliğine ve ulaşılabilirliğine göre bu konak tercih durumu esneklik gösterebilir. In this project we aimed determination of host preference of the mosquito species of Aras Valley via blood meal analysis using the Polimerase Chain Reaction (PCR) based Reverse Line Blotting method. The proposed study aimed the determination of host preference of mosquitoe species in this location is done for the first time. DNA, extracted from blood fed mosquiotes collected from the field, were subjected to PCR with biotine labelled universal primers that amplify the 344 base pair cytochrome b gene region. Bloodmeal sources identified from 916 mosquitoes representing 7 different species by Reverse Line Blotting (RLB). Gereçler ve Yöntemler: Bu tez çalışması 2012-2013 yılları arasında sivrisinek üreme dönemlerinde, Aras Havzası’ndan örneklenmiş sivrisinek türlerinin konak tür tercihlerinin Polimeraz Zincir Reaksiyonu (PZR) temelli, Reverse Line Blotting (RLB) yöntemi kullanılarak tespit edilmesi amaçlanmıştır. Konak tercihinin belirlenmesine yönelik bu çalışma, Aras Havzası’ndan toplanan sivrisineklerle ilk kez yapılmıştır. Toplanan kan emmiş dişi sivrisineklerin abdomeninden elde edilen DNA'lara, omurgalıların 344 baz çiftlik sitokrom b bölgelerini amplifiye eden biotin ile işaretlenmiş genel primerler ile PZR yapılmıştır. PZR sonucu pozitiflik veren 7 farklı sivrisinek türünden toplam 916 bireyin konak tercihleri Reverse Line Blotting (RLB) yöntemi ile tespit edilmiştir. According to the Reverse Line Blotting (RLB) hybridization results of 654 polymerase chain reaction positive individuals, it was observed that 323 (%49,4) of the mosquitoes fed on single hosts. From these single hosts, it was determined that 219 (%68) fed on human, 97 (%30,1) fed on cow, 5 (%1,5) fed on sheep, 1 (%0,3) fed on equus and 1 (0,3) fed on pigeon. It was determined that other 331 (%50,6) individiuals prefered fed on multiple hosts and 290 (%44,3) of them took double, 30 (%4,6) of them took triple, 10 (%1,6) of them took quadruple and 1 (%0,15) them took quintette blood meal. In this study it was shown that blood feeding habits of mosquitoes on human is quite high in this area and therefore, this may cause a high risk for transmission and spread of the mosquito-borne pathogens to humans. This may be the consequence of humans not taking any precaution to avoid or to reduce the contact with mosquitoes. As a result, this study shows the urgent requirement of investigating mosquito-borne diseases in this area. Key words: Vector borne diseases, Aras River Basin, mosquitoes, host species choice, Reverse Line Blotting Thanks: This thesis is supported by TUBITAK project with 114Z011 number. Bulgular: PZR-RLB hibridizasyon analizlerine göre, pozitif sonuç veren 654 bireyin 323 (%49,4)’ünün tek konak üzerinden beslendiği bulunmuştur. Tek konak üzerinden beslenen sivrisineklerin 219 (%68) tanesininin insan, 97 (%30,1) tanesinin sığır, 5 (%1,5) tanesinin koyun, 1 (%0,3) tanesinin at ve 1 (%0,3) tanesinin güvercin konakları üzerinden beslendiğini tespit edilmiştir. Diğer 331 (%50,6) bireyin karışık beslendiği, 290 (%44,3) tanesinin iki, 30 (%4,6) tanesinin üç, 10 (%1,6) tanesinin dört ve 1 (%0,15) tanesinin de beş konak türü üzerinden beslendikleri belirlenmiştir. Sonuç ve Tartışma: Bu çalışma ile alanda bulunan sivrisineklerin insan üzerinden beslenme oranlarının oldukça fazla olduğu, bu durumun sivrisinek kaynaklı patojenlerin bulaşım ve yayılımında ciddi problemlere neden olabileceği öngörülmektedir. Alanda sivrisinek kaynaklı hastalık bulaşımından kaçınmak ya da azaltmak için herhangi bir koruyucu önlem alınmaması bu sonucu doğurmaktadır. Çalışma sonucu olarak alanda sivrisinek kaynaklı hastalıkların araştırılmasının aciliyeti gerekmektedir. Anahtar Kelimeler: Vektör kaynaklı hastalıklar, Aras Havzası, sivrisinekler, konak tür seçimi, Reverse Line Blotting Teşekkür: Bu tez çalışması 114Z011 numaralı proje ile TÜBİTAK tarafından desteklenmiştir. 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Page/ Sayfa 39 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı O 26 The Effect on Sialic Acid, Malondialdehyde and Nitric Oxide Levels of Chlorpyrifos-Ethyl Treatment in Cyprinus carpio (L. 1758) Haci Ahmet DEVECİ1, İnan KAYA2, Gökhan NUR1, Abdulsamed KÜKÜRT3 Islahiye Vocational School of Higher Education, Gaziantep University, Gaziantep-TURKEY 2 Department of Biology, Faculty of Arts and Sciences, Kafkas University, KarsTURKEY 3 Department of Biochemistry, Faculty of Veterinary Medicine, Kafkas University, Kars-TORKEY inankaya_@hotmail.com Introduction: Pesticides are a potential hazard to aquatic life. Because these chemicals mix to aquatic ecosystems during their use in agriculture and constitute toxic effects in organisms. Chlorpyrifos-ethyl (CPF) is an organophosphate pesticide that is widely used in agriculture, forestry and gardening against pests and is frequently exposed living organisms. In this study, it was aimed to investigate the effects of CPF on the fish in order to understand the biochemical changes related to total sialic acid (TSA), malondialdehyde (MDA) and nitric oxide (NO) levels. Material and Methods: In our study, 27 Cyprinus carpio (L. 1758) was used from Çıldır lake. The fish transported to laboratory was kept in the fish tanks (17-20 ° C and normal photoperiod) for adaptation to the new environment for 7 days. Then the fish were divided into 3 groups (control, 0.04 mg/L and 0.08 mg/L CPF groups). Blood samples were collected from the fish at the end of the 10 days application and separated their serum. The serum TSA, MDA and NO levels were measured using spectrophotometric methods. Results: The levels of MDA, TSA and NO of CPF groups (0.040 and 0.080 mg/L) compared to the control group were significantly higher when evaluated biochemical parameters in blood samples (P< 0.05, P< 0.05, P< 0.01). Discussion and Conclusion: Chlorpyrifos-ethyl application caused an increase in the TSA, MDA and NO levels in fish. It was concluded that increased MDA and NO levels could be related to higher levels of reactive oxygen substances, higher levels of the TSA could be due to the increase in sialic acid secretion in the cell membrane surface due to oxidative tissue damage in the blood. Also, the findings of the study must be supported with pathologically advanced researches. Cyprinus Haci Ahmet DEVECİ1, İnan KAYA2, Gökhan NUR1, Abdulsamed KÜKÜRT3 1 1 Anahtar Kelimeler: Chlorpyrifos, malondialdehyde, sialic acid, nitric oxide Cyprinus carpio (L. 1758)’da Klorprifos-Etil Uygulamasının Sialik Asit, Malondialdehit ve Nitrik Oksit Düzeylerine Etkisi carpio, Gaziantep Üniversitesi, İslahiye Meslek Yüksekokulu, Veterinerlik Bölümü, Gaziantep 2 Kafkas Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Kars 3 Kafkas Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, Biyokimya A.D, Kars inankaya_@hotmail.com Giriş: Pestisitler, sucul yaşam için potansiyel bir tehlike arz etmektedir. Çünkü bu kimyasallar tarım alanındaki kullanımları sırasında sucul ekosisteme karışarak canlılarda toksik etki meydana getirmektedirler. Klorprifos-etil (CPF) tarım, orman ve bahçe zararlılarına karşı yaygın bir şekilde kullanılan, canlı organizmaların sıkça maruz kaldığı organofosfatlı bir pestisittir. Bu çalışmada tarım alanında yaygın bir şekilde kullanılan ve canlılar üzerinde oldukça toksik etkili olan CPF’nin balıklar üzerinde meydana getirebileceği biyokimyasal değişikliklerin anlaşılabilmesi için total sialik asit (TSA), malondialdehit (MDA) ve nitrik oksit (NO) düzeylerinin araştırılması amaçlandı. Gereç-Yöntemler: Bu çalışmada Çıldır Gölü’nden tutulan 27 adet Cyprinus carpio (L. 1758) kullanıldı. Balıkların laboratuvara nakli sağlanarak 7 gün boyunca tanklarda (17-20°C ve normal fotoperiyod) yeni ortama adaptasyonları sağlandı. Daha sonra balıklar kontrol grubu, 0.04 mg/L CPF grubu ve 0.08 mg/L CPF grubu olmak üzere 3 gruba ayrıldı. 10 günlük uygulama sonunda balıklardan kan örnekleri alındı ve serumları ayrıldı. Elde edilen serum örneklerinde TSA, MDA ve NO düzeyleri spektrofotometrik methotlar ile ölçüldü. Bulgular: Yaşam ortamlarına 0.040 ve 0.080 mg/L CPF eklenen balıklar ile CPF eklenmeyen kontrol grubu balıklardan 10 gün sonra alınan kan örneklerinde oluşan biyokimyasal parametreler değerlendirildiğinde kontrol grubuna kıyasla CPF gruplarında (0.040 ve 0.080 mg/L) MDA, TSA ve NO düzeylerinin anlamlı derecede yükseldiği (p<0.05, p<0.05, p<0.01) tespit edildi. Tartışma ve Sonuç: Klorprifos-etil uygulaması balıklarda MDA, NO ve TSA düzeylerinde artışa neden olmuştur. Artan MDA ve NO düzeyleri reaktif oksijen maddelerinin, artan TSA düzeylerinin ise oksidatif doku hasarına bağlı olarak hücre membran yüzeyindeki sialik asit sekresyonunun artmasından kaynaklanabileceği kanısına varıldı. Çalışmada elde edilen bulguların patolojik bakımdan ileri araştırmalarla desteklenmesi gerekmektedir. Anahtar Kelimeler: Klorprifos-etil, malondialdehit, sialik asit, nitrik oksit 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Cyprinus Page/ Sayfa 40 carpio, The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı O 27 Classification of Some Plant Species According to Grime's Strategies in an Alpine Community of Eğribel Pass in Giresun Mountains Acknowledgement: This study was supported by Giresun University, Scientific Research Projects Unit. Project Code: 250414/79. Rena HÜSEYİNOĞLU* Giresun Dağları Eğribel Geçidi Alpin Bölgesi’ndeki Bazı Bitki Türlerinin Grime Stratejilerine Göre Sınıflandırılması *Giresun University, Sebinkarahisar School of Applied Diciplines, GiresunTurkey rena.huseyinoglu@giresun.edu.tr Rena HÜSEYİNOĞLU* *Giresun Üniversitesi Şebinkarahisar Uygulamalı Bilimler Yüksekokulu-Giresun renah.huseyinoglu@giresun.edu.tr Introduction: Grime’s three-strategy type model explains adaptation of plant species in relation to competition, stress and disturbance and attempts to classify of plant species within a functional context. The CSR model classifies plant species based on adaptive strategies in dealing with two groups of external environmental factors. The first group of external factors is defined as stress, whereas the second group of these factors is named as disturbance. Stress and disturbance factors cause partial or total destruction of the plant biomass. Although Grime's CSR model is accepted as a confident approach to the classification of plant species according to functional features in the world, there are few studies of the general applicability of this model in Turkey. The aim of this study is to classify of some plant species according to Grime's strategies in the alpine belt and to reveal responds of these plant species to grazing factor. Materials and Methods: In this study, Grime's CSR strategies were determined for 90 herbaceous plant species collected from fifty sample plots in the alpine belt (2000-2500m) of Eğribel Pass in Giresun Mountains. Calculations of CSR coordinates were performed for the 90 study species, following the method of Hodgson et al. (1999), using the following plant characteristics: canopy height, leaf dry matter content, flowering period, flowering start, leaf dry weight, lateral spread and specific leaf area. After determining seven predictor variables (six predictor variables for graminoids) for each species, these variables were entered into spreadsheets and established strategies were assessed by automatic data transformation. Results: A few of the studied species (only six species) represented primary established strategies. Two of these species exhibited competitor (C) strategy whereas another four species were allocated into the stress-tolerator (S) strategy. Almost all species in the study area were allocated into nine different secondary or transient Grime's strategies (CR, SC, S/SC, C/SC, SC/CSR, C/CSR, C/SR, C/CR and R/CR). Discussion: Almost all species in the study area were allocated into nine different secondary or transient Grime's strategies and this suggests that plants were exposed to more than one pressure factor. Some of these secondary or transient strategies (SC, S/SC, and SC/CSR) have a large proportion stress-tolerator strategy (S), whereas quite a higher number of plant species exhibited CR, C/SC, R/CR and C/CR strategies having strong competition and ruderalism extents. Disturbance factors in the study area lead to a change in the ecological strategies of plant species. Giriş: Bitkilerin fonksiyonel olarak sınıflandırılmasında kullanılan Grime'nin üçlü C-S-R sınıflandırma sistemi, türlerin rekabete, strese ve tahribata karşı adaptasyonunu açıklar. C-S-R sisteminde baskılayıcı özellikteki çevresel faktörlerin iki grubu ele alınarak türlerin sınıflandırılması yapılmaktadır. İlk grupta yer alan faktörler "stres", ikinci grupta yer alan faktörler ise "tahribat" olarak adlandırılmaktadır. Bu faktörlerden her hangi birisi meydana geldikten sonra bitkinin canlı biyoması kısmen veya tamamen zarar görmektedir Bitkilerin fonksiyonel olarak sınıflandırılması, son yıllarda dünyada tercih edilen bir yöntem olmasına rağmen Türkiye'de bu konuda sayılı çalışma mevcuttur. Bu çalışmadaki amacımız alpin kuşakta yayılış gösteren bazı bitki türlerini Grime stratejilerine göre sınıflandırarak türlerin otlatma baskısına karşı gösterdikleri tepkileri ortaya koymaktadır. Gereçler ve Yöntemler: Bu çalışmada, Giresun Dağları Eğribel Geçidi alpin bölgesindeki (2000-2500m) elli örnek parselden toplanan doksan bitki türünün stratejileri belirlenmiştir. Türlerde kanopi yüksekliği, yaprak kuru madde miktarı, çiçeklenme periyodu, çiçeklenme başlangıcı, lateral yayılma, yaprak kuru ağırlığı ve spesifik yaprak alanı gibi yedi parametrenin ölçümü yapılmış ve Hodgson ve Grime'nin geliştirdiği paket program kullanılarak strateji tipleri belirlenmiştir. Bulgular: Çalışma alanındaki çok az sayıda bitki türü (sadece altı tür) primer strateji grubuna dahil olmuştur. Bunlardan ikisi rekabetçi (C), diğer dört tür ise strese-toleranslı (S) strateji göstermektedir. Diğer seksen dört tür sekonder veya geçiş stratejileri (CR, SC, S/SC, C/SC, SC/CSR, C/CSR, C/SR, C/CR ve R/CR) sergilemektedir. Sonuç ve Tartışma: Sonuç olarak otlatmanın orta düzeyde olduğu çalışma alanında birçok tür sekonder S stratejileri göstermektedir. Diğer taraftan alanda otlatmanın etkisiyle CR stratejisine sahip olan tür sayısı da hayli fazladır. Bulgulara göre tahribat faktörlerinin türlerin stratejilerini değiştirdiği sonucuna varılmıştır. Anahtar Kelimeler: Alpin kommunite, Grime stratejileri, Rekabet, Stres, Tahribat Teşekkür: Bu çalışma 250414-79 nolu Giresun Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projesi tarafından desteklenmiştir. Key Words: Alpine community, Grime's strategies, Competition, Stress, Disturbance. 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Page/ Sayfa 41 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı O 28 Local Ayas Tomato Seed Collection and Preservation in Ankara Rukiye MURAT DURAN Kürşad ÖZBEK, Nurgül SARI, Akın ARAS Fıeld Crops Central Research Instıtute, Ankara corresponding author e-mail: rmduran91@hotmail.com Introduction: The increase in population in the world, the rapid development of technology, changes in agricultural production systems, the misuse of resources, climatic changes and destruction of natural areas are reasons for rapid decrease of genetic resources and local varieties and extinction of plant species. For this reason genetic resources and local varieties should be collected and preserved; morphological and molecular characterization should be done so that they can be used in future breeding programs. Local seeds, farmers' varieties or village populations are gaining importance day by day all over the world. Since local varieties are in the population structure ,not genetically pure, they will be better adapted to local conditions in many respects. In addition, these local varieties well adapted to the conditions prevailing in the region where they are produced for thousands of years. Local populations are rich gene resources and can be used in the acquisition of new genotypes suited to organic production. The objective of the study is collecting and preserving of local Ayaş tomato seeds, which is grown in villages of Ayaş county of Ankara province and under threat of extinction. For this purpose, non-governmental organizations, working on the local Ayaş tomato, local authorities and farmers who grows local Ayaş variety were interviewed. Materials and Methods: The material of this Project is seeds of tomatoes which is locally grown in Ayaş province of Ankara. Seeds which are declared as local Ayas tomato seeds were collected. Information regarding seed samples (date, location, information about the producer, problems encountered in the production of these local varieties) are recorded to collection form. Results: Two villages were identified where intensive vegetable farming has been practising based on information given by Agricultural Directorate of Ayaş district, after that agricultural advisors of these villages were contacted, in 2013. Akkaya and Ilıca villages were visited together with agricultural advisors; seeds of 7 different tomatoes, 4 pepper, 1 watermelon were collected from farmers based on their decleration that those varieties are local variety. In 2014, Akdere and Danisment villages of Nallıhan district were visited; two samples of tomatoe, 2 watermelon, 1 melon and 1 bean seed samples were collected, declared as local varieties, from two farmers. Survey questionnaries filled in with farmers who supplied seeds. In 2015, field surveys were continued; villages of Sinanlı, Oltan, İlhan ad Bayram also Fethiye village from Kazan district were visited. 16 tomato, 1 pepper, 1 pumpkin and 1 watermelon seed samples have been taken from farmers who declared that those seeds are local varieties. Some of samples 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars were collected as seed on the other hand fruit samples were also collected from field; seeds were threshed and dried later at the laboratory. Results and Discussion: Throughout the project; 25 different tomato seed samples which has been declared to be local variety were collected. In addition seed samples of other local varieties, that are in the hand of farmers and has been cultivated for many years, were collected; 5 pepper, 4 unit watermelon, seeds from melon-bean-eggplant and pumpkin (one sample for each). According to study results hybrid commercial seeds became more dominant in the region. Farmers declared that formerly many local vegetable seeds had been planting but they already became extinct that they could not find even for their own consumption. Ayaş tomato seeds collected through project subjected firstly germination test, dried (moisture content is reduced to 6%) and packaged in aluminium foil. These samples are maintained at Turkey Seed Geenbank as base and active material (-18 ° C and + 5 ° C) according to their quantity. Keywords: Local vairety, Ayaş tomato, geenbank. Ankara İlinde Yerel Ayaş Domates Tohumunun Toplanması ve Muhafazası Rukiye MURAT DURAN, Kürşad ÖZBEK, Nurgül SARI, Akın ARAS Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Ankara Sorumlu yazar e-posta: rmduran91@hotmail.com Giriş: Dünyada nüfusun artması, teknolojinin hızla gelişmesi, tarımsal üretim sistemlerindeki değişimler, kaynakların bilinçsiz ve yanlış kullanımı, iklimsel değişiklikler, doğal alanların tahrip edilmesi gibi nedenlerle genetik kaynaklar ve yerel çeşitler hızla azalmakta, bitki türleri yok olma tehlikesi ile karşı karşıya kalmaktadır. Bu nedenle yerel çeşitlerin ve genetik kaynakların gelecekte ıslah çalışmalarında kullanılabilmesi için toplanması, korunması ve hem morfolojik hem de moleküler düzeyde tespit edilmesi gerekmektedir. Yerel tohumlar, köy çeşitleri veya köy populasyonları bütün dünyada her geçen gün büyük bir önem kazanmaktadır. Çünkü populasyon niteliğindeki yerel çeşitler birçok açıdan bölgesel koşullara iyi adapte olabilecek yapıdadırlar. Ayrıca bu çeşitler, orijini olmasa dahi yetiştirildikleri yörede yüzlerce hatta bazen binlerce yıldır üretildikleri için yörenin hâkim koşullarına son derece iyi uyum sağlamışlardır. Yerel populasyonlar bu açıdan zengin gen kaynakları olup, organik üretime uygun yeni genotiplerin elde edilmesinde kullanılabilecek başlangıç materyalleridir. Bu çalışmada Ankara İlinde sebzeciliğin yoğun olarak yapıldığı Ayaş ilçesinin köylerinde kaybolmaya yüz tutmuş yerel Ayaş domates tohumunun toplanması ve gen bankasında muhafazası amaçlanmıştır. Bu amaçla yerel Ayaş domatesi konusunda çalışılan sivil toplum örgütleri ve mahalli idarelerden bilgi Page/ Sayfa 42 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı alınarak yerel ayaş domatesinin yoğun olarak üretiminin yapıldığı köylere gidilerek çiftçilerle görüşülmüştür. Gereçler ve Yöntemler: Bu projenin materyalini, Ankara İli, Ayaş ilçesinde yetiştiriciliği yapılan yerel Ayaş domatesine ait tohumları oluşturmuştur. Yapılan arazi çalışması ile Yerel Ayaş domates tohumu olduğu beyan edilen tohumlar toplanmıştır. Tohum örneklerine ait bilgiler (tarih, lokasyon, üreticiye ait bilgiler, yerel çeşitlerle ilgili veriler ve bu tohumların üretiminde karşılaşılan sorunlar) toplama formlarına işlenmiştir. Bulgular: Projenin 2013 yılına ait çalışmaları sırasında Ayaş İlçe Müdürlüğü ile yapılan görüşmeler sonucunda; sebze yetiştiriciliğinin yoğun olarak yapıldığı 2 adet köy belirlenmiş ve bu köylerin tarım danışmanları ile irtibata geçilmiştir. Akkaya ve Ilıca köylerinde Tarım danışmanları ile beraber yapılan arazi çalışmalarında yetiştiricilerin ellerinde bulunan ve yerel çeşit olduğunu beyan ettikleri 7 adet domates, 4 adet biber ve 1 adet karpuz tohumu alınmış; örneklere ait canlılık testleri yapılmıştır. 2014 yılında sebze yetiştiriciliğinin yoğun olarak yapıldığı Nallıhan ilçesi Akdere ve Danişment köylerine gidilmiştir. Bu ziyaretler sonucunda, 2 farklı çiftçiden domates tohumu ile yerel çeşit olduğu beyan edilen 2 adet karpuz, 1 adet kavun ve 1 adet fasulye tohumu da alınmıştır. Tohumların temin edildiği çiftçilerle anket çalışması yapılmıştır. Projenin son yılı olan 2015 yılında arazi çalışmalarına devam edilmiş olup; değişik tarihlerde Sinanlı, Oltan, İlhan ve Bayram köylerine ve Kazan’ın Fethiye köyüne ziyaretler gerçekleştirilmiştir. Adı geçen köylerde çiftçilerle görüşülerek yerel çeşit olduğunu beyan ettikleri 16 adet domates, 1 adet biber, 1 adet bal kabağı ve 1 adet karpuz tohum örnekleri alınmıştır. Bu örneklerden bazıları tohum şeklindeyken bazıları ise tarla veya bahçeden ürün olarak alınmış olup; tarafımızca tohumları çıkarılarak kurutulmuştur. Sonuç ve Tartışma: Ankara ilinde yerel Ayaş domates tohumunun toplanması ve muhafazası projesinin başlangıcından bitimine kadar geçen süre içerisinde; yerel olduğu beyan edilmiş olan 25 adet domates tohum örneği toplanmıştır. Bunun yanı sıra çiftçilerin elinde bulunan ve yıllardan beri üretimini yaptıkları biber tohumundan 5 adet, karpuz tohumundan 4adet, kavun-fasulye-patlıcan ve bal kabağı tohumlarından 1’er adet olmak üzere diğer yerel çeşitlere ait örneklerde alınmıştır. Yörede hibrit ve ticari tohumların şu anda daha fazla rağbet gördüğünü, domatesle beraber daha önceden birçok yerel sebze tohumunun ekildiğini ancak bunların zamanla kaybolduğunu, kendi tüketimleri için bile bulamadıklarını beyan etmişlerdir. Survey çalışmalarının sonucunda toplanan yerel Ayaş domates tohumu Türkiye Tohum Gen Bankası’nda muhafazaya alınmak amacıyla öncelikle çimlendirme testine tabi tutulmuş, kurutulmuş (nem oranı % 6’ya düşürülerek) alüminyum folyolarda miktalarına göre baz ve aktif materyal olarak ( -18°C ve +5 °C ) muhafazaya alınmıştır. Anahtar Kelimeler: Yerel çeşit, Ayaş domatesi, Gen bankası. 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Page/ Sayfa 43 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı O 29 Şeyhsadi (Amasya) Yöresinde Yetişen Makromantarlar Hakan IŞIK2, İbrahim TÜRKEKUL1, Ömer Faruk TÜRKEKUL1 1 Gaziosmanpaşa Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü, Tokat, 2 Sosyal Bilimler Lisesi, Tokat. e-mail: ibrahim.turkekul@gop.edu.tr Giriş: Çalışma, Şeyhsadi (Amasya) yöresine ait lokalitelerden 2014 ve 2015 yılları arasında arazi çalışmaları sırasında toplanan makrofungus örnekleri üzerinde yapılmıştır. Literatür ve laboratuar çalışmaları sonucunda Ascomycetes ve Basidiomycetes sınıfından 22 familyaya ait 74 takson teşhis edilmiştir. Morchella conica, M. elata, M. esculenta ve M. vulgaris türlerinin, bölgede doğal ortamdan toplanarak ticareti yapılmaktadır. Gereçler ve Yöntemler: Makromantarların toplanması esnasında genç ve olgun üreme organlarından zedelenmemiş olanların seçilmesine özen gösterilmiştir. Habitat özellikleri, bitkilerle varsa komşuluk durumları gibi özellikleri not edilip koleksiyon numaraları verilmiştir. Doğal ortamda mantarların resimlerinin çekimi esnasında morfolojik özellikleri mümkün olduğu kadar fotoğraflarda gösterilmeye çalışılmıştır. Laboratuvara getirilen örneklerden spor izi elde edildikten sonra uygun bir şekilde kurutulup fungaryum numaraları verilerek polietilen poşetlere konulmuştur. Teşhisi yapılmış örnekler Gaziosmanpaşa Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü kişisel fungaryumda saklanmaktadır. Sonuç ve Tartışma: Araştırma alanında toplanan ve taksonomik çalışmalar sonucunda tür düzeyinde teşhisleri yapılan makromantarlar ilgili literatür yardımıyla sistematik sıraya konmuştur. Arazi ve laboratuar çalışmaları sonucunda Ascomycetes ve Basidiomycetes sınıfından 22 familyaya ait74 takson tesbit edilmiştir. Doğal ortamlardan toplanan; Morchella conica, M. elata, M. esculenta ve M. vulgaris türlerinin ticareti yapılarak yöre halkına ekonomik katkı sağlamaktadır. Anahtar Sözcükler: Biyoçeşitlilik, makrofunguslar, Amasya, Türkiye 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Page/ Sayfa 44 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı O 30 Sivas İli Sphecidae Türleri Üzerine Araştırmalar Yaşar GÜLMEZ1, Güray Tayyar ŞİMŞEK2 1 Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Biyoloji Bölümü Taşlıçiftlik/Tokat yasar.gulmez@gop.edu.tr 2 Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Biyoloji Anabilim Dalı Taşlıçiftlik/Tokat Giriş: Sivas il sınırları içinde kalan bölgede Sphecidae (Insecta: Hymenoptera) familyasına ait yabanarısı türlerinin erginlerinin doğal habitatlarından toplanması ve tür teşhislerinin yapılması amaçlanmıştır. Çeşitli böcek ve örümcekleri sokarak felç edip, larvalarına besin olarak hazırlayan Sphecidae türleri avladıkları organizmaların populasyonlarını sınırlayarak ekolojik dengenin korunmasına katkıda bulunmaktadırlar. Gereçler ve Yöntemler: Bölgenin farklı habitat ve yüksekliklere sahip doğal yaşam ortamlarından Sphecidae familyasına ait böcek örnekleri gündüz, atrapla yakalanmış ve öldürüldükten sonra habitat bilgileri içeren etiketlerle etiketlenerek laboratuvara getirilmiştir. Standart müze materyali şeklinde hazırlanan örneklerin tür düzeyinde teşhisleri Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Biyoloji Bölümündeki Entomoloji Araştırma Laboratuvarında literatür yardımı ile yapılmış, karşılaştırma materyalleri ile teşhisler doğrulanmıştır. Bulgular: Çalışmada, Sphecidae familyasına ait 19 türün teşhisi yapılmıştır. Bu türlerden 11 tanesinin Sivas ili faunası için yeni kayıt olduğu belirlenmiştir. Sonuç ve Tartışma: Sivas ili Sphecidae faunası için bilinen tür sayısı, bu çalışma ile 11’den 22’ye çıkmıştır. Sivas ili geniş bir alanı kaplayan ve çok çeşitli habitatları içeren ülkemizin önemli doğa alanlarından biridir. Bu çalışmada bölgenin biyolojik zenginliklerinin tespitine katkı sağlanmıştır. Ancak mevsim şartlarının uygun olmaması, her habitata ulaşılamamış olması veya çalışmanın böceklerin aktif olduğu döneme rastlamamış olması gibi çeşitli nedenlerle gözden kaçırılmış türlerin olma ihtimali yüksektir. Bu nedenle daha kapsamlı çalışmalarla tür sayısının artacağı tahmin edilmektedir. Anahtar kelimeler: Hymenoptera, Sphecidae, Sivas, fauna Teşekkür: Bu çalışma Gaziosmanpaşa Üniversitesi tarafından 2012/130 nolu proje olarak desteklenmiştir. 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Page/ Sayfa 45 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı O 31 Secondary Metabolites Mixture Effects on Feeding Preference and Larval Growth of Hyphantria cunea Hyphantria cunea’nın Besin Tüketimi ve Gelişiminde Sekonder Madde Karışımlarının Etkisi Nurver ALTUN1 Nurver ALTUN1 1 Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Rize, nurver.altun@erdogan.edu.tr Introduction: Hyphantria cunea Drury (Lepidoptera: Arctiidae) is a poliphagous herbivore and feed on more than 600 plant species (Firidin, 2003). Secondary metabolites have a important role on herbivore’s feeding preference with plant quality. The effect of nicotine and tannic acid were investigated on food consumption of H. cunea separately by Yanar (2007). The effect of gallic acid, tannic acid and paracumaric acid on food consumption of H. cunea were investigated by Yanar ve Topkara (2014). In this study, the effect of tannic acid and nicotine mixture on growth of H. cunea larvae were aimed. Material and Method: H. cunea larvae were collected in Çarşamba location in Samsun Province in Turkey in 2012 and were brougt to the laboratory. The caterpillars were fed on a agar based artificial diet originally designed by Yamamoto (1969) until the final instar. Immediately upon molting to the final instar, the individuals were weighed in 0.0001 mg sensitive scale; then each one was placed singly into a plastic cup with a cover. Larvae weight, residual food and given food were weighed every other day until the pupae. Pupae were dried at 0C 50 in the drying-oven. Thus dry pupae weight were calculated. In this study, Eight groups were set up in feeding experiments. Groups were identified to adding secondary metabolite to control food and named is respectively: A (no secondary metabolite), T (5 % tannic acid), N1 (0.125 % nicotine), N2 (0.25 % nicotine), N3 (0.5 % nicotine), T- N1, T-N2 and T-N3. Results: It were determined that consumption amount (mg) and dry pupal weight (mg) of individuals at different synthetic foods are as below: Control food (254, 38 ± 3,49; 44,25 ± 2,91), T (187,79 ± 2,59; 27,14 ± 2,32), N1 (324,39 ± 3,49; 44,44 ± 2,93), N2 ( 249,72 ± 2,57; 43,00 ± 1,89), N3 ( 256,54 ± 2,86; 48,00 ± 2,02), T-N1 (515,22 ± 2,76; 35,06 ± 2,24), T-N2 ( 68,38 ± 2,15; 22,96 ± 1,70), T-N3 ( 91,66 ± 1,91; 23,86 ± 2,00). Discussion: Consumption amount were decreased with adding tannic acid and nicotine-tannic acid mixture to control food. Dried pupae weight were increased with adding nicotine to control food. Dried pupa weight were decreased with adding tannic acid and nicotine mixture to control food. Our results are supported Yanar (2007)’s studies results with H. cunea. But, Yanar (2007) researched that nicotine and tannic acid effects on feeding preference of H. cunea separately. So, our study is original. Key words: Hyphantria cunea, Tannic acid, Nicotine, Secondary metabolite mixture, Feeding preference Acknowledgement: This work was supported by Research Fund of the Recep Tayyip Erdogan University. Project Number:2011.102.03.5 1 Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Rize, nurver.altun@erdogan.edu.tr Giriş: Hyphantria cunea Drury (Lepidoptera: Arctiidae) 600’den fazla bitki türüyle beslenen ileri derecede polifaj bir zararlıdır (firidin, 2003). Herbivorların besin tercihinde bitki kalitesiyle birlikte sekonder maddelerin önemli bir rolü vardır. Yanar (2007), H. cunea’nın besin tüketiminde nikotin ve tanik asidin etkisini ayrı ayrı incelemiştir. Yanar ve Topkara (2014), H. cunea’nın besin tüketiminde gallik asit, tanik asit ve parakumarik asidin etkisini incelemişlerdir. Çalışmamızda ise tanik asidin %5’lik konsantrasyonları ile bir alkoloid olan nikotinin %0,125-%0,25 ve %0,5’lik konsantrasyonları ayrı ayrı ve karışım halinde larvaya sunularak incelenmiştir. Bir tanik asit ile alkoloid karışımının birlikte sunulmasından dolayı da özgünlük göstermektedir. Gereç ve Yöntemler: H. cunea larvaları 2012 yılında SamsunÇarşamba ilçesinden konak bitkileri üzerinde beslenirlerken toplanarak laboratuvara getirilmişlerdir. Larvalar Yamamoto (1969)’dan modifiye edilerek yapy besinde beslenmiştir. Larvalar son larva evresinde her besin grubunda 10 larva olacak şekilde tek tek besleme kaplarına alınmışlardır. Gün aşırı yeni besin 0,0001 gr hassasiyetli terazide tartılarak verilmiş, tüketilmeden kalan besinler kurutulduktan sonra kuru ağırlıkları not edilmiştir. Bu durum larvalar pup evresine erişinceye kadar devam etmiştir. Pupalar, 50 0C sıcaklıktaki etüvde kurutularak pup kuru ağırlığı da belirlenmiştir. Çalışmada %5 konsantrasyonda tanik asit (T), % 0,125-%0,25-%0,5 konsantrasyonlarda nikotin ihtiva eden (sırasıyla N1, N2 ve N3) üç farklı besin ve sekonder madde karışımlarını içeren T-N1, T-N2, T-N3 olmak üzere toplamda 8 farklı besin tipi kullanılmıştır. Bulgular: Farklı besinlerde beslenen larvaların son dönemdeki tüketim miktarları ve kuru pupa ağırlıkları (mg) şu şekilde belirlenmiştir. Kontrol besini (254, 38 ± 3,49; 44,25 ± 2,91), T (187,79 ± 2,59; 27,14 ± 2,32), N1 (324,39 ± 3,49; 44,44 ± 2,93), N2 ( 249,72 ± 2,57; 43,00 ± 1,89), N3 ( 256,54 ± 2,86; 48,00 ± 2,02), T-N1 (515,22 ± 2,76; 35,06 ± 2,24), T-N2 ( 68,38 ± 2,15; 22,96 ± 1,70), T-N3 ( 91,66 ± 1,91; 23,86 ± 2,00). Sonuç ve Tartışma: Çalışma sonuçlarına göre tanik asit ilavesiyle ve nikotin-tanik asit karışımlarının besine eklenmesiyle kuru pupa ağırlıklarının azaldığı belirlenmiştir. Nikotin ilavesiyle ise pupa ağırlığının arttığı tespit edilmiştir. Kontrol besinine karışım halinde tanik asit ve nikotin ilavesiyle hem tüketim miktarının hem de kuru pupa ağırlığının azaldığı tespit edilmiştir. Sadece tek bir sekonder made ilavesiyle bulunan sonuçlar Yanar (2007)’ın sonuçlarıyla uygunluk göstermektedir. Anahtar Kelimeler: Hyphantria cunea, Tanik asit, Nikotin, Sekonder madde karışımı, Beslenme tercihi Teşekkür: Bu çalışma Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi BAP birimi tarafından 2011.102.03.5 proje numarasıyla desteklenmiştir. 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Page/ Sayfa 46 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı O 32 Su Ürünleri Yetişticiliğine Alternatif Bir Model: Ekolojik Su Ürünleri Yetiştiriciliği Jale KORUN1 1 Akdeniz Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Yetiştiricilik Bölümü Antalya e-mail:jalekorun@akdeniz.edu.tr Giriş Su ürünleri yetiştiriciliği sucul hayvan ve bitkilerin kontrollü koşullar altında kültürünün yapılmasıdır. Su ürünleri yetiştiriciliği diğer tarım alanlarında olduğu gibi artan dünya nüfusunun gıda ihtiyacını karşılamaya yöneliktir. Karasal alanlarda yapılan üretim dışında göller, nehirler ve denizlerde de su ürünleri üretimi yapılmaktadır. Ekolojik su ürünleri yetiştiriciliği su ürünleri yetiştiriciliğinin geliştirilmesi için alternatif bir örnektir. Ekolojik su ürünleri yetiştiriciliği su ortamında yapılan yetiştiricilik faaliyetlerini planlar, dizayn eder, izler ve değerlendirir. Ekolojik su ürünleri yetiştiriciliği yapılan işletmeler ‘su ürünleri ekosistemleri’ şeklinde tanımlamak mümkündür. Bu çalışma ile hali hazırda yapılmakta olan su ürünleri yetiştiriciliğine alternatif olarak ekolojik su ürünleri yetiştiriciliği, prensipleri ve uygulaması hakkında bilgi verilmesi amaçlanmıştır. Gereçler ve Yöntemler Ekolojik su ürünleri yetiştiricilik sistemlerinde materyal olarak farklı türler kullanılmaktadır. Bu yetiştiricilik sisteminde polikültür yöntemi gereklidir. Ayrıca, diğer gıda amaçlı üretim yapan sistemleri ile birlikte örneğin tarım ve balıkçılık entegre edilebilir. Bulgular Ekolojik su ürünleri yetiştiriciliği alternatif bir model olmakla birlikte, bazı ülkelerde örneğin Çin de 3000 yıldan bu yana polikültür şeklinde yapılmaktadır. Havuzlarda diğer balık türleri ile birlikte altı farklı sazan türünün de yetiştiriciliğinin yapıldığı bildirilmiştir. Bu model de havuzlardan gelen bitki ve hayvan atıkları karasal ürünleri gübrelemek amaçlı kullanılır. Periyodik olarak havuzların taban kısımlarındaki balçık uzaklaştırılır ve bitkisel ürünlerde gübre olarak kullanılır. Sonuç ve Tartışma Su ürünleri yetiştiriciliği uzun yıllardan bu yana yapılmakta olup gün geçtikçe artış göstermektedir. Bununla birlikte, ekolojik su ürünleri üretiminde herhangi bir atık ya da kirlenmenin olmaması bu üretim modelini cazip hale getirerek su ürünleri yetiştiriciliğine alternatif model olarak önerilmektedir. Anahtar Kelimeler: Su ürünleri, yetiştiricilik, ekolojik üretim 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Page/ Sayfa 47 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı O 33 ENVIRONMENTAL EFFECTS OF AQUACULTURE açığın kapatılması mümkün görülmemektedir. Bu açığın kapatılmasında, kültür balıkçılığı önemli bir kaynaktır. Timur DEMİR1; Volkan KIZAK2 1 2 Elazığ Aquaculture Research Institute, Elazığ. Tunceli University Fisheries Faculty Aquaculture Department, Tunceli. tidem23@gmail.com ABSTRACT Aquaculture has been one of the fastest growing sector globally, after computer and mobile communications in 1990s. Nowadays, global aquaculture production reached 70 million metric tonnes which provides 43% of the annual production (FAO, 2014). The rapid increase in sector and rising of intensive production cause some problems for the coastal and marine usage. Phosphorus and nitrogen effluents in aquaculture facilities are the main factors affecting the environment. The effects of these nutrients on environment depends on physical and chemical features of fish feed, and applied feeding regime. The total numbers of aquaculture facilities as marine and inland (Dam, lake and pond) are 2377 that have around 479.000 metric tonnes production capacities per year in Turkey (TUİK, 2015). Reduction of aquaculture impact on environment might be provided by the right location choice, fish feed with high quality and energy, optimal feeding regime, responsible facility management, to avoid exceeding the carrying capacity of environment, rotation, off-shore net cages and developing poly-aquaculture. Keywords: Aquaculture, Environmental Conditions, Fish Feed, Phosphorus, Nitrogen. AKUAKÜLTÜRÜN ÇEVRESEL ETKİLERİ Timur DEMİR1; Volkan KIZAK2 1 Su Ürünleri Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Elazığ. Tunceli Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi, Tunceli. tidem23@gmail.com 2 Giriş: Dünya nüfusu devamlı olarak bir artış göstermektedir. Bu artış sürecine bağlı olarak, gıda ve hayvansal besin açığı da artmaktadır. Bugün dünyada balıkçılık kaynakları üretimi 100 milyon tonun üzerinde olmasına rağmen, mevcut stoklar ile bu 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Balık yetiştiriciliğinin kapasite artışının bir sonucu olarak su ürünleri işletmelerinin çevreye bıraktıkları katı ve çözünmüş atık miktarlarının artması kaçınılmazdır. Balık üretiminin çevreye olan etkilerini açıklamak için bir biyosistem olarak yetiştirme ortamının bilinmesi gerekmektedir (Yıldırım ve Korkut, 2004; Tekinay, 2000; Cho ve ark., 1994). Geleceğin sektörü olarak gösterilen su ürünleri yetiştiriciliği ancak, sürdürülebilirlik için çevresel açıdan alınacak tedbirlerle, su kaynaklarının korunması ve planlı kullanımı son derece önemlidir. Gereçler ve Yöntemler: Yetiştiricilik sahalarının su kalite kontrolü 1380 sayılı Su Ürünleri Kanunu’na ve 22223 sayılı Su Ürünleri Yönetmeliği’ne göre Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü tarafından yürütülmektedir. Yetiştiricilik çalışmaları başladıktan sonra belirli periyotlarla kafes alanlarından ve zeminlerinden yapılacak örneklemeler ve analizlerle çevresel etki kriterlerinin takip edilmesi, sürdürülebilir yetiştiricilik için önemlidir. Bulgular: Dünya su ürünleri yetiştiricilik miktarı 70 milyon ton olup, Çin bu üretiminin yaklaşık % 59’unu karşılayan lider ülke konumundadır. Avrupa Birliği’nin su ürünleri yetiştiricilik miktarı ise 2.504.000 ton olup, küresel yetiştiricilikteki payı % 3,58 oranındadır. Türkiye’nin 2014 yılı üretimi 235 bin ton olarak gerçekleşmiştir. Balık yetiştirme işletmelerinde, çevreyi etkileyen azot ve fosforun çevreye yaptıkları etki, kullanılan balık yeminin fiziksel ve kimyasal özelliklerine ve uygulanan yemleme yönetimine bağlıdır. Bu etkileri açıklamak için bir biyosistem olarak yetiştirme ortamının bilinmesi gerekmektedir. Sonuç ve Tartışma: Yetiştiriciliğin çevresel etkilerinin azaltılmasına yönelik çeşitli stratejiler mevcut olup, bunlar yetiştiricilik sistemi, tür, entansiflik düzeyi ve çevreye bağlı olarak değişecektir. Bu stratejilerin temel hedefi çevreye salınan besin elementi miktarının azaltılmasıdır. Bu amaçla: 1. 2. 3. 4. 5. İyi yer seçimi Kafeslerin yerleşimi Yemler ve yemleme yönetimi iyileştirilebilir, Besin elementi yükünü azaltmak amacıyla farklı türler ile entegre kültür yapılabilir, Sistemin kendini yenilemesi amacıyla nadas veya münavebeli alan kullanımı uygulanabilir. Page/ Sayfa 48 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı O 34 Global Climate Change and Forests Küresel İklim Değişikliği ve Ormanlar Murat SARGINCI1, Bülent TOPRAK1, Oktay YILDIZ1 1 Düzce University, Faculty of Forestry, Department of Forest Engineering, Düzce Corresponding author e-mail: muratsarginci@duzzce.edu.tr. Climate change has recently been one of the most important discussion of civilizations. International studies about controlling carbon emissions have been started for struggling with climate change and global warming. Data about amount of greenhouse gases pools, emissions from and sequestration to these pools is wanted from governments according to frameworks of international agreements. It is discussed that acceleration of global climate change is highly related with greenhouse effect. Water vapor, carbon dioxide (CO2), methane (CH4), carbon monoxide (CO), nitrous oxides (NOx), ozone (O3) and chlorofluorocarbons (CFC) are important gases cause greenhouse effect. But the most effective and the amount in the atmosphere controllable by humanity one is CO2. That is why global C cycle has been one of the most focused topic according to global climate change scenarios. While the concentration of CO2 at the atmosphere was about 280ppm before 1750, it reached 398,3ppm in 2013 and has already passed 400ppm by the year 2014. Increase of fossil fuel consumption with industrial revolution, land use changes by the pressure on natural areas with rapid population growth (land use changes for agricultural uses from forestlands, drying of wetlands, increases at soil tillage) and cement production can be count for the reasons of this increase. For example 1.1-1.7 Pg C is released to atmosphere annually by openings from forestlands, tillage on grasslands and other land use changes. Amount of CO2 on earth is well known and it is actively present in ocean, fossil, atmosphere, biomass and soil pools but the problem is stopping the increase of CO2 in atmosphere pool and storing some amount of it to other pools. 2500 Pg (1015 g) C is stored in biomass and soil in forest ecosystems at global scale. 60 Pg C is annually sequestrated to biomass pool by plants net primary production at global scale. Additionally to decrease at fossil fuel consumption for preventing global climate change, conversion of biomass and soil pools from C source to C sink is at least one of the most practical and effective method which can be directly done by human activities. The most important part of the biomass and soil pools where carbon stored in continental ecosystems is present at forest areas. Furthermore turnover time of C biomass pools created by long lived trees and untreated soil C pools in forest areas is much longer than agricultural sites and grasslands. Thus the most important sink of C in continental ecosystems is biomass and soil pools in forest areas. As a result protection and increasing present forestlands, managing the managed forest areas on the basis of sustainability principle is one of the most important step on the way of at least stopping global climate change. Key words: Global Climate Change, Forests, Carbon. Murat SARGINCI1, Bülent TOPRAK1, Oktay YILDIZ1 1 Düzce Üniversitesi, Orman Fakültesi, Orman Mühendisliği Bölümü, Düzce Sorumlu yazar e-posta: muratsarginci@duzzce.edu.tr. Günümüzde iklim değişikliği toplumların en önemli tartışma konularından biri haline gelmiştir. İklim değişiklikleri ve küresel ısınma ile mücadele için C salımlarını kontrol etme konusunda uluslararası çalışmalar başlatılmıştır. Bu amaca yönelik yapılan uluslararası anlaşmalar çerçevesinde devletlerden, kendi ülkelerindeki sera gazlarıyla ilgili havuzların büyüklüğü, bu havuzlardan gerçekleşen sera gazı salımları ve bu havuzlara bağlanan sera gazı miktarları ile ilgili verilerin elde edilmesi istenmektedir. Küresel iklim değişikliğinin hızlanmasının nedeni olarak sera etkisinden söz edilmektedir. Su buharı, karbondioksit (CO2), metan (CH4), karbonmonoksit (CO), çeşitli azot oksitler (NOx), ozon (O3) ve kloroflorokarbonlar (CFC) sera etkisine neden olan önemli gazlardır. Ancak sera gazlarının içinde en etkili ve insanlar tarafından atmosferdeki miktarı kontrol edilebilecek olanı CO2’dir. Bu nedenle küresel C döngüsü iklim değişikliği senaryoları dolayısıyla üzerinde en çok durulan konulardan birisi olmuştur. Atmosferdeki CO2 derişimi 1750 den önce 280 ppm kadarken 2013 yılında 398,3 ppm’e ulaşmış, 2014 yılı itibarıyla da 400 ppm’ i geçmiştir. Bu artışın nedenleri olarak sanayi devrimi ile birlikte fosil yakıtlarındaki tüketimin artması, dünya nüfusunun artmasıyla birlikte doğal alanlara yapılan baskılarla arazi kullanımındaki değişimler (tarımsal amaçlı açmalar, sulak alanların kurutulması, toprakların işlenmesindeki artışlar) ve çimento üretimi sayılabilir. Örneğin, orman alanlarının yok edilmesi, meraların işlenmesi ve diğer arazi kullanımıyla atmosfere yılda 1,1-1,7 Pg C salınmaktadır. Dünyadaki CO2 miktarı belirli olduğuna ve aktif olarak da okyanus, fosil, atmosfer, biyokütle ve toprak havuzlarında bulunduğuna göre sorun küresel ısınmaya neden olan CO2’in atmosfer havuzunda artmasını durdurmak ve bir kısmını diğer havuzlarda depolamaktır. Küresel düzeyde orman ekosistemlerinde biyokütle ve toprakta yaklaşık 2500 Pg (1015 g) C depolanmaktadır. Karasal ekosistemlerde bitkilerin yapmış olduğu net birincil üretimle küresel düzeyde yıllık yaklaşık 60 Pg C biyokütle havuzuna bağlanmaktadır. Fosil yakıtı kullanımının azaltılmasının yanısıra biyokütle ve toprak havuzlarından C salımını azaltarak bu alanların atmosfere C veren kaynak (source) durumundan C depolayan yutaklara (sink) dönüştürülmesi de iklim değişikliğini önlemede en azından insan faaliyetleri ile doğrudan katkı sağlanacak en pratik ve etkin yöntemlerden biridir. Karasal ekosistemlerde C’un bulunduğu biyokütle ve toprak havuzlarının da en önemli kısmı orman alanlarında bulunmaktadır. Ayrıca orman alanlarında çok uzun yıllar yaşayan ağaçlardan oluşan biyokütle ve genelde işlenmeyen toprak havuzunda tutulan C’un bu havuzlarda atmosfere dönüş süresi tarım ve mera alanlarındaki benzerlerinden çok daha uzundur. Dolayısıyla karasal ekosistemlerde C’un en önemli havuzu orman alanlarındaki biyokütle ve toprak havuzlarından oluşmaktadır. Sonuç olarak var olan orman ekosistemlerinin korunması ve arttırılması, işletilen orman alanlarının ise sürdürülebilirlik ilkesinde işletilmesi küresel iklim değişikliğinin en azından durdurulması yolunda atılacak en önemlim adımlardan biridir. Anahtar Kelimeler: Küresel İklim Değişikliği, Ormanlar, Karbon. 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Page/ Sayfa 49 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı O 35 Contributions to the Liverwort Flora of Karacabey (Bursa) Karacabey (Bursa) Ciğerotu Florasına Katkılar Tamer KEÇELİ1. 1. Department of Biology, Faculty of Science, Çankırı Karatekin University, Uluyazı Campus, Çankırı, Turkey e-mail: tkeceli@karatekin.edu.tr Introduction: It has been appeared that there is a increase in the study about bryophytes which are essential element of biodiversity. The group of this plants shows good grows especially in Black Sea, Marmara, Aegean and Mediterranean Region due to their climatic features and geographic positions. There is no detailed study about liverworts of Karacabey, Bursa so far. It has been aimed in this study that contribution to biodiversity of liverwort and creating resources for later studies and is intended to partially eliminate the deficiencies in this area. Materials and Methods: The material of this study were consist of liverworts that were collected/observed in ten different localities from the area between Gölecik, Kedikayası and Örencik villages in Karacabey, Bursa on June-September 2015. The plant samples were photographed on field with it's substrate and collected with knife in plastic bag including label written locality, station number and photo number on it. The specimens were dried in the laboratory without direct sunlight and air flow and enveloped and then identified with light and stereo microscope by using floristic literature. Findings: In the result of evaluation of 34 liverwort specimens, it has been 18 species identified belongs to 14 family, 14 genera of Marchantiophyta division. The richest families in terms of number of taxa were Porellaceae, Lophocoleaceae, Frullaniaceae and Radulaceae with two taxa. Results and Discussion: The study area is placed in the A1 according grid system defined by Henderson in 1961. Porella arboris-vitae is a new record for A1 grid square. The floristic list of liverworts was first time reported Karacabey, Bursa. The number of liverwort taxa known in Turkey are about 180. With this study, It has been reported that 18 liverwort taxa from area which consist of only 3% part of district of one of the 81 province. This result consists of 10% of total number of liverworts in Turkey. Increasing the study in the level on district and province are important for known better biodiversity of liverworts. It will also help the researchers who interested in this subject. Keywords: Marchantiophyta, Liverwort, Flora, Karacabey Acknowledgments: We thanks to 2th district offices of General Directorate of Natural Conservation and National Parks, Ministry of Forestry and Water Affairs for their support. Tamer KEÇELİ1. 1. Çankırı Karatekin Üniversitesi, Fen Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Uluyazı Yerleşkesi, Çankırı e-posta: tkeceli@karatekin.edu.tr Giriş: Biyolojik çeşitliliğin vazgeçilmez bir unsurunu oluşturan briyofitler üzerine Türkiye’de yapılan çalışmaların ivme kazandığı görülmektedir. Özellikle Karadeniz, Marmara, Ege ve Akdeniz Bölgelerinin sahip olduğu iklimsel özellikleri, coğrafi konumu ve zengin bitki örtüsü nedeniyle yaşam döngülerinde suya gereksinim duyan bu grup bitkiler iyi gelişme gösterirler. Bursa’nın Karacabey ilçesinde ciğerotları bakımından daha önceden detaylı bir çalışma yapılmamıştır ve bu çalışmayla Karacabey ilçesinin ciğerotu çeşitliliğine katkı yapılarak, konuyla ilgili daha sonra yapılacak çalışmalara kaynak oluşturması ve bu alandaki eksikliklerin kısmen giderilmesi amaçlanmıştır. Gereçler ve Yöntemler: Bu çalışmanın materyalini, Marmara Bölgesi’nde yer alan Bursa iline ait Karacabey ilçesinin Gölecik, Kedikayası ve Örencik köyleri arasında kalan kesimlerinde HaziranEylül 2015 tarihlerinde 10 ayrı lokalitede yapılmış olan arazi çalışmaları sonucunda toplanmış / gözlemlenmiş olan ciğerotu örnekleri oluşturmaktadır. Bitki örnekleri arazide belirlenmiş olan farklı lokalitelerde doğal habitatlarında ve substratlarıyla birlikte fotoğraflanmış; daha sonra bıçak yardımıyla dikkatlice toplanan örnekler naylon poşetler içerisine lokalite bilgilerini, istasyon numaralarını ve fotoğraf numaralarını içeren etiketlerle birlikte konularak poşetlerin ağızları kapatılmıştır. Laboratuvarda doğrudan güneş ışığı ve hava akımı olmayacak şekilde serilerek kurutulduktan sonra zarflanmış, daha sonra ışık ve stereo mikroskoplar kullanılarak, floristik eserler yardımıyla teşhisleri yapılmıştır. Bulgular: Bu çalışmada, 34 ciğerotu örneğinin değerlendirilmesi sonucu Marchantiophyta bölümünden 14 familya, 14 cins ve bu cinslere ait 18 tür tespit edilmiştir. İçerdikleri takson sayısları bakımından en zengin familyalar, 2'şer takson ile Porellaceae, Lophocoleaceae, Frullaniaceae ve Radulaceae'dir. Sonuç ve Tartışma: Türkiye briyofitlerinin yayılış alanı bilgileri, 1961 yılında Henderson tarafından belirlenen kareleme sistemine göre 15 kare üzerinden değerlendirilmekte olup, araştırma alanı A1 karesine girmektedir. Bu çalışma ile belirlenen türlerden biri (Porella arborisvitae), A1 karesinden ilk kez rapor edilmektedir. Bu çalışmayla Bursa ilinin Karacabey ilçesinden toplanmış ciğerotu örneklerine dayalı bir floristik liste ilk kez verilmektedir. Türkiye'den şimdiye kadar bilinen ciğerotu takson sayısı 180 civarındadır. Bu çalışma ile 81 ilimizden birinin sadece bir ilçesinin %3’lük bir bölümünden 18 ciğerotu taksonu rapor edilmektedir. Bu sayının, ülkemizden bilinen toplam takson sayısına oranı % 10'dur. İl ve ilçe düzeyindeki bu türden detaylı çalışmaların artması, ülkemiz ciğerotu floristik zenginliğinin daha iyi bilinmesi bakımından önemlidir ve konuyla ilgili çalışma yapacak araştırmacılara katkı sağlayacaktır. Anahtar Kelimeler: Marchantiophyta, Ciğerotu, Flora, Karacabey Teşekkür: Orman ve Su İşleri Bakanlığı DKMP Genel Müdürlüğü 2. Bölge Müdürlüğü’ne ve Bursa Şube Müdürlüğü’ne, desteklerinden dolayı teşekkür ederiz. 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Page/ Sayfa 50 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı O 36 Türkiye ve KKTC’deki Bazı Mağaralarda Yaşayan Yarasa ve Omurgasız Faunası Bat and Invertebrate Fauna of Some Caves from Turkey and TRNC Nursel AŞAN BAYDEMİR1, Şükrü TÜZMEN2 Nursel AŞAN BAYDEMİR1, Şükrü TÜZMEN2 1 University of Kırıkkale, Faculty of Arts and Sciences, Department of Biology, 71450 Yahşihan, Kırıkkale, TURKEY 2 Eastern Mediterranean University, Faculty of Arts and Sciences, Department of Biological Sciences, Famagusta, TRNC, Mersin 10 nurselasanbaydemir@gmail.com, sukru.tuzmen@emu.edu.tr 1 Kırıkkale Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Kırıkkale Doğu Akdeniz Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Biyolojik Bilimler Bölümü, Gazimağusa nurselasanbaydemir@gmail.com, sukru.tuzmen@emu.edu.tr 2 Introduction: Cave organisms are divided into various groups with respect to their life styles in caves. Bats are trogloxen organisms and use the caves in order to find mates, for breeding, giving birth, maternity colonies and hibernation. However, not only the bats but also the invertabrates along with those using guano as food are also existed in caves. Most of the bats distributed in Turkey and TRNC prefer caves. The aim of this study was to make contributions to the bat and invertebrate fauna existed in natural and artificial caves. Giriş: Mağara canlıları mağara içinde yaşam tarzlarına göre çeşitli gruplara ayrılmaktadır. Yarasalar trogloksen canlılar olup mağaraları eş bulmak, çiftleşmek, doğum yapmak, dişi ve emzikli koloni oluşturmak ve hibernayon yapmak için kullanmaktadır. Bununla birlikte bir mağarada sadece yarasalar değil aynı zamanda gerek yarasa guanosu üzerinde bulunan ve guanoyu besin olarak kullanan gerekse mağaranın çeşitli kısımlarında yaşamını sürdüren omurgasız hayvanlar da bulunmaktadır. Türkiye ve KKTC’de yayılış gösteren yarasaların büyük bir kısmı mağaraları tercih etmektedir. Bu çalışmanın amacı doğal ve yapay bazı mağaralarda yayılış gösteren yarasa ve omurgasız faunasına katkı sağlamaktır. Material and Methods: This study is based on the observation of some caves in Turkey and TRNC between the years 2014-2016. The caves are visited at various intervals throughout the year and purposes of the bats that are using the caves are determined. We recorded altitude, latitude and longitude along with the temperature and humidity of the caves. We photographed the colonies without disturbing them. After identification of the species and recording some of the external measurements of the bats that captured with mist net, we released them securely. Gerekçe ve yöntem: Bu çalışma 2014-2016 yılları arasında Türkiye ve KKTC’de bulunan bazı mağaralarda yapılan gözlemlere dayanmaktadır. Mağaralar çeşitli aralıklarla yıl boyunca ziyaret edilmiş ve yarasaların mağaraları hangi amaçla kullandığı tespit edilmiştir. Mağaraların yükseklik, enlem ve boylam ile birlikte sıcaklık ve nem değerleri kayıt edilmiştir. Yarasa ve omurgasız hayvanların rahatsız etmeyecek uygun ışık yardımıyla fotoğrafları çekilmiştir. Atrap ve mist net yardımıyla yakalanan yarasaların tür teşhisi, eşeyi ve çeşitli dış ölçüleri alındıktan sonra serbest bırakılmıştır. Results: Seven bat species in 15 caves are recorded from Turkey and TRNC. In addition, invertebrate species belonged to various genera from the caves and on the guano are also determined. Bulgular: Türkiye ve KKTC’de incelenen toplam 15 mağarada 7 yarasa türünün geniş yayılış gösterdiği tespit edilmiştir. Bununla birlikte yarasa guanosu üzerinde ve mağaranın farklı yerlerinde yaşayan çeşitli takımlara ait omurgasız bireyler de kaydedilmiştir. Discussion: Caves are significant and fragile ecosystems with respect to its structure and the species diversity in. However, unfortunately, cave ecosystems are seriously under threat due to increasing antropogenic pressures. We determined many altered and destroyed caves for several reasons during the field trips. Some of these changes affected the cave ecosystems irreversibly and therefore, we began to collaborate with the compotent authorities for the protection of these damaged caves. Key words: Cave ecosystem, Chiroptera, Invertebrate, protection, Turkey, TRNC Ethics Committe: This study was undertaken with the permissions granted by the Republic of Turkey’s Ministry of Forestry and Water Affairs, General Directorate of Nature Conservation and National Parks numbered: 72784983-488.0422409 and 72784983-488.04-127527 and TRNC Public Environment and Culture Ministry, Environmental Protection Office numbered ÇKD 0.00.178/13-15-172. 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Sonuç ve Tartışma: Mağaralar yapıları ve içinde kendine has barındırdığı tür çeşitliliği bakımından oldukça önemli ve hassas ekosistemlerdir. Bununla birlikte günümüzde gittikçe artan antropojenik baskılar nedeniyle ne yazık ki mağara ekosistemleri tehdit altındadır. Arazi çalışmaları sırasında çeşitli nedenlerle mağaraların tahrip edildiği ve şekillerinin değiştirildiği tespit edilmiştir. Bu değişikliklerin mağara ekositemlerinin bazılarını geri dönüşümsüz şekilde olumsuz etkilediği belirlenmiş ve koruma ile ilgili gerekli önlemlerin alınması için yetkili kurumlar ve kişiler ile birlikte ortak çalışmalara başlanmıştır. Anahtar sözcükler: Mağara ekosistemi, yarasa, omurgasız, koruma, Türkiye, KKTC Teşekkür: Omurgasız örneklerinin teşhisinde yardımcı olan Doç. Dr. Burçin Aşkım Gümüş, Doç. Dr. Ersen Aydın Yağmur, Doç. Dr. Tarık Danışman ve Biyolog Kadir Boğaç Kunt’a teşekkür ederim. Etik Kurul: Bu çalışma, T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü tarafından verilen 72784983-488.04127527 ve 72784983-488.04-24409 numaralı izin belgeleri ile KKTC Bayındırlık Çevre ve Kültür Bakanlığı Çevre Koruma Dairesi tarafından verilen ÇKD 0.00.178/13-15-172 numaralı izin belgesi ile yapılmıştır. Page/ Sayfa 51 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı O 37 Investigation of Size and Shape Differences Depend to Sex, Age and Season on Scales of Cyprinion kais. Cyprinion kais’ın Pullarında Cinsiyet, Yaş ve Mevsime Bağlı Boyut ve Şekil Farklılıklarının Araştırılması Alaettin KAYA1, Serbest BİLİCİ2, Tarık ÇİÇEK1 Alaettin KAYA1, Serbest BİLİCİ2, Tarık ÇİÇEK1 2. 1. University of Dicle, Science Faculty, Biology Deparment, Diyarbakır. Sirnak University, Faculty of Agriculture, Department of Zootecnia, Sirnak. 1 2 Dicle Üniversitesi, Fen Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Diyarbakır. Şırnak Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümü, Şırnak. Abstract Introduction: The family Cyprinidae are rich aspect of species count and distributed Asia, Europe and Africa. A majority of bony fish that distributed in Turkey belong to this family and many of them are freshwater fish. This family have over than 1500 species around the world, but Turkey just have 70 species in 30 genuses. This family characterised by pharyngeal teeth that usually under the operculum and on the pharyngien bone that backward of 4th gill arch and their rows, numbers and shapes too varies by the species. The body are pressed laterally and high, head length is less than body depth in Cyprinion kais. Mouth is small and ventrally have lobe on. It has two short barbell side of mouth. Pharyngeal teeth formula is 4.3.2-2.3.4. The dorsal colour is grey and whitish laterally (Geldiay ve Balık, 2002). Özet Giriş: Cyprinidae familyası tür sayısı bakımından oldukça geniş bir familya olup Asya, Avrupa ve Afrika’da dağılmıştır. Ülkemizde yaşayan kemikli balıkların büyük bir kısmı Cyprinidae familyasına dahil olup özellikle tatlı su balıklarını ilgilendirir. Bu familya 1500’e yakın tür ile temsil edilirse de Türkiye’de 30 cins ve 70 türü yaşamaktadır. Bu familyanın karakteristik özelliklerinden olan farinks dişleri, genellikle operkulumun altında ve 4. solungaç yaylarının gerisindeki faringien kemikler üzerinde olup sıra, sayı ve şekilleri türlere göre büyük farklılıklar gösterebilir. Cyprinion kais’ta vücut yanlardan yassılaşmış ve yüksek, baş uzunluğu vücut yüksekliğinden daha azdır. Ağız küçük ve vetralde olup üzerinde lob bulunur. Ağız kenarlarında bir çift kısa bıyık vardır. Farinks dişleri 4.3.2-23.4 şeklindedir. Sırt rengi gri yanlar beyazımsıdır (Geldiay ve Balık, 2002). Material and Methods: Totally 82 (49♀♀, 33♂♂) sample’s scales that taken out from the front of dorsal fin and upper lateral line from the same locality of Tigris river and age was determined. After than the pictures of scales was taken by Olympus digital camera that attached the Canon SX7 binocular in the same condition. Six landmarks were collected on pictures by tpsDig ver. 2.32 (Rohlf, 2016). ANOVA, PCA, CVA/MANOVA and DFA were performed after Procrustes analysis that separates the size and shape. Gereçler ve Yöntemler: Dicle nehrinde aynı lokaliteden toplam 82 (49♀♀, 33♂♂) örneğe ait dorsal yüzgecin ön ve linlateralin üst kısmından alınan pullar alınmış ve yaş tespiti yapılan pullar aynı şartlarda Olympus dijital fotograf makinesi takılmış Canon SX7 model binoküler ile resimleri alındıktan sonra tpsDig ver. 2.32 (Rohlf, 2016) programında altı landmark alındı. Daha sonra procrustes analizi yapıldı. Şekil ve boyut birbirinden ayrıldıktan sonra ve ANOVA, PCA, CVA/MANOVA ve DFA analizleri yapılmıştır. Results: Results show that the both size and shape differences between sexes were satisfactory (CS ANOVA: F= 50.6, p <.0001; Shape ANOVA: F= 3.92, p =.00002). Just the size difference between ages and seasons were satisfactory (CS ANOVA: F= 44.08, p <.0001; CS ANOVA: F= 17.87, p <.0001), but there is not shape difference. The differences of size between seasons were sufficient but no shape difference. The first two principal components explain 61.4%, 63.6%, 63.4% of total variation between sexes, ages and seasons respectively. Bulgular: Analiz sonucunda cinsiyetler, boyut bakımından yeterli düzeyde (Boyut ANOVA: F= 50,6, p <.0001) farklı olduğu ve aynı zamanda şekil bakımından da (Şekil ANOVA: F= 3,92, p =.00002) düzeyinde; yaşlar arasında, boyut bakımından yeterli düzeyde (Boyut ANOVA: F= 44,08, p <.0001) farklı olduğu ancak şekil bakımından fark olmadığı; mevsimsel olarak, boyut bakımından yeterli düzeyde (Boyut ANOVA: F= 17,87, p <.0001) farklı olduğu ancak yine şekil bakımından fark olmadığı görülmektedir. Cinsiyet, yaş ve mevsimler için, ilk iki temel komponent toplam varyasyonun sırasıyla; % 61,4’ünü, % 63,6’sını ve % 63,4’ünü açıklamaktadır. Discussion: Finally, analysis show that the size differences between sexes, ages and seasons were satisfactory, but only the sexes have shape differences and no difference of shape between ages and seasons in the scales of C. kais. Keyword: Cyprinidae, kais, Scale, 2D Landmark, Geometric Morphometry Sonuç ve Tartışma: Sonuç olarak, analizler C. kais türünün pullarında cinsiyet, yaş ve mevsimler arasında boyut bakımından yeterli düzeyde fark olduğu ancak sadece cinsiyetler arasında şekil farklılığı olduğu göstermesine karşın, yaş ve mevsimler arasında şekil farklılığı olmadığını göstermektdir. Anahtar Kelimeler: Cyprinidae, kais, Geometrik Morfometri 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Pul, 2D Landmark, Page/ Sayfa 52 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı O 38 Evaluation of Size and Shape Differences of Locality of Oxynoemacheilus frenatus Species Caught in Tigris-Euphrates River Systems Dicle-Fırat Nehir Sistemlerinden Alınan Oxynoemacheilus frenatus Türünün Lokaliteleri Arasındaki Boyut ve Şekil Farklılığının Değerlendirilmesi Serbest BİLİCİ1 Tarık ÇİÇEK2, Alaettin KAYA2 Serbest BİLİCİ1, Tarık ÇİÇEK2, Alaettin KAYA2 1. Sirnak University, Faculty of Agriculture, Department of Zootecnia, Sirnak. 2. University of Dicle, Science Faculty, Biology Deparment, Diyarbakır. 1 2 Şırnak Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Zootekni Bölümü, Şırnak. Dicle Üniversitesi, Fen Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Diyarbakır. Abstract Özet Introduction: Coad (2011) diagnosed features of the Oxynoemacheilus frenatus species, and expressed that the species has spread through rivers Quwayq and TigrisEuphrates. Whole body of the species is covered by flakes, but they cannot be seen without magnification. The O. frenatus species, which is included in Balitoridea family was previously included in Cobitidae, Homalopteridae and Nemacheilidae families (Coad, 2010). The O. frenatus species has spread through rough geography of the Middle East, and is required to be evaluated in a taxonomic way because of difficulties in collection of samples (Jawad, 2013). Therefore, it is tried that differences among locality group of samples collected from twelve different locality of Tigris-Euphrates river systems are discovered by using morphometry method. Giriş: Coad (2011), Oxynoemacheilus frenatus (Heckel 1843) türünün diyagnostik özelliklerini belirlemiş ve bu türün Quwayq ve Dicle-Fırat nehirlerinde yayılış gösterdiğini ifade etmiştir. Pulların tüm vücut üzerinde bulunduğunu ancak büyütme olmadan kolayca görünmeyeceğini belirtmiştir. Balitoridae familyasına dahil edilen O. frenatus türü, daha önceleri Cobitidae, Homalopteridae ve Nemacheilidae familyalarına dahil edilmiştir (Coad,2010). O. frenatus türü, Ortadoğunun engebeli coğrafyasında dağılım göstermekte ve örnek toplanılması gibi zorluklarının olmasından dolayı, taksonomik olarak değerlendirmeye ihtiyaç duyulmaktadır (Jawad, 2013). Bundan dolayı Dicle ve Fırat su sistemine dahil farklı 12 lokaliteden yakalanan örneklerin, geometrik morfometri yöntemiyle, lokalite grupları arasındaki farklılıklar ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır. Equipment and Methods: After all 51 samples collected twelve locality of Tigris-Euphrates systems are pictured by digital camera from laterals in the same condition, fifteen landmarks are taken. Then Procrustes analysis is performed. This provides shape and size segregation, and ANOVA, PCA, CVA/MANOVA and DFA analysis are performed. Findings: Results of analysis show that localities are of adequate level of differences by size (Size ANOVA: F= 6.24, p <.0001) as well as by shape (Shape ANOVA: F= 3.26, p <.0001; MANOVA: Pillai tr.= 7.68, p <.0001). Two first base components explain 60.9% of total variation, and first two canonic variants do 65%. Conclusion and Discussion: As result, analysis show that there are enough differences among the samples both by size and by shape. Therefore, it can be deduced that groups which are seen as one species in that localities could be different species. However, the samples from the localities should be examined in detail by cytogenetic, behavioral and ecologic study in order to support this. Keywords: Balitoridae, Tigris Pepper Cory, 2D Landmark, Geometric Morphometry. Gereçler ve Yöntemler: Dicle ve Fırat sistemine ait 12 farklı lokaliteden toplam 50 örneğin hepsi aynı şartlarda lateralden dijital fotograf makinesi ile resimleri alındıktan sonra 15 landmark alındı. Daha sonra procrustes analizi yapıldı. Bununla şekil ve boyut birbirinden ayrılması sağlanmış ve ANOVA, PCA, CVA/MANOVA ve DFA analizleri yapılmıştır. Bulgular: Analiz sonucunda lokalitelerin boyut bakımından yeterli düzeyde (Boyut ANOVA: F= 6.24, p <.0001) farklı olduğu ve aynı zamanda şekil bakımından da yeterli düzeyde (Şekil ANOVA: F= 3.26, p <.0001; MANOVA: Pillai tr.= 7.68, p <.0001) farklılık sergiledikleri görülmektedir. İlk iki temel komponent toplam varyasyonun % 60.9’unu, ilk iki kanonik varyans ise toplam varyasyonun % 65’ini açıklamaktadır. Sonuç ve Tartışma: Sonuç olarak, analizler O. frenatus türünün lokaliteleri arasında yeterli düzeyde boyut ve şekil farklılığının bulunduğunu, bunun da bu lokalitelerde tek bir tür olarak bilinen grupların aslında farklı türler olabileceği sonucuna götürmektedir. Ancak bunun daha iyi anlaşılması için bu lokalitelerden alınan örnekler üzerinde daha detaylı sitogenetik, davranış ve ekolojik çalışmalarla da desteklenmelidir. Anahtar Kelimeler: Balitoridae, Dicle Çöpçü Balığı, 2D Landmark, Geometrik Morfometri 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Page/ Sayfa 53 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı O 39 Evaluation of Size And Shape Differences of Locality of Oxynoemacheilus argyrogramma Species Caught in TigrisEuphrates River Systems Dicle-Fırat Nehir Sistemlerinden Yakalanan Oxynoemacheilus argyrogramma Türünün Lokaliteleri Arasındaki Boyut ve Şekil Farklılığının İncelenmesi Tarık ÇİÇEK1 Alaettin KAYA1, Serbest BİLİCİ2 Tarık ÇİÇEK1, Alaettin KAYA1, Serbest BİLİCİ2 1 2. Dicle University, Faculty of Science, Department of Biology, Diyarbakir. Sirnak University, Faculty of Agriculture, Department of Zootecnia, Sirnak. 1 2 Dicle Üniversitesi, Fen Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Diyarbakır. Şırnak Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Zootekni Bölümü, Şırnak. Abstract Özet Introduction: Oxynoemacheilus argyrogramma (Heckel,1847) species lives in water connected to Tigris-Euphrates river systems and is known as Pepper Cory. This species has a benthic character, and is found gravel or stone ground of fast flowing river (Kottelat ve Freyhof, 2007). The species, which is included in Balitoridea family was previously included in Cobitidae, Homalopteridae and Nemacheilidae families (Coad, 2010). The O. argyrogramma species has spread through rough geography of the Middle East, and is required to be evaluated in a taxonomic way because of difficulties in collection of samples (Jawad, 2013). Therefore, it is tried that differences among locality group of samples collected from twelve different locality of Tigris-Euphrates river systems are discovered by using morphometry method. Giriş: Oxynoemacheilus argyrogramma (Heckel,1847) türü Dicle-Fırat su sistemine bağlı küçük akarsu ve birikintilerde yaşayan ve çöpçü balığı olarak bilinen bir türdür. Bu türdeki balıklar, bentik karakterde olup, hızlı akan suların çakıl yada taşlık zeminlerinde bulunurlar (Kottelat ve Freyhof, 2007). Balitoridae familyasına dahil edilen bu tür, daha önceleri Cobitidae, Homalopteridae ve Nemacheilidae familyalarına dahil edilmiştir (Coad,2010). Bu tür, Ortadoğunun engebeli coğrafyasında dağılım göstermekte ve örnek toplanılması gibi zorluklarının olmasından dolayı, taksonomik olarak değerlendirmeye ihtiyaç duymaktadır (Jawad, 2013). Bundan dolayı Dicle ve Fırat nehir sistemine dahil farklı 13 lokasyondan yakalanan örneklerin, geometrik morfometri yöntemiyle, lokalite grupları arasındaki farklılıklar ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır. Equipment and Methods: After all 50 samples collected twelve locality of Tigris-Euphrates systems are pictured by digital camera from laterals in the same condition, fifteen landmarks are taken. Then Procrustes analysis is performed. This provides shape and size segregation, and ANOVA, PCA, CVA/MANOVA and DFA analysis are performed. Findings: Results of analysis show that localities are of adequate level of differences by size (Size ANOVA: F= 6.24, p <.0001) as well as by shape (Shape ANOVA: F= 3.26, p <.0001; MANOVA: Pillai tr.= 7.68, p <.0001). Two first base components explain 60.9% of total variation, and first two canonic variants do 65%. Conclusion and Discussion: As result, analysis show that there are enough differences among the samples both by size and by shape. Therefore, it can be deduced that groups which are seen as one taxon in that localities could be different taxon. However, the samples from the localities should be examined in detail by cytogenetic, behavioral and ecologic study in order to support this. Keywords: Balitoridae, Tigris Pepper Cory, 2D Landmark, Geometric Morphometry. Gereçler ve Yöntemler: Dicle ve Fırat sistemine ait 13 farklı lokaliteden toplam 50 örneğin hepsi aynı şartlarda lateralden dijital fotograf makinesi ile resimleri alındıktan sonra 15 landmark alındı. Daha sonra procrustes analaizi yapıldı. Bununla şekil ve boyut birbirinden ayrılması sağlanmış ve ANOVA, PCA, CVA/MANOVA ve DFA analizleri yapılmıştır. Bulgular: Analiz sonucunda lokalitelerin boyut bakımından yeterli düzeyde (Boyut ANOVA: F= 22.27, p <.0001) farklı olduğu ve aynı zamanda şekil bakımından da yeterli düzeyde (Şekil ANOVA: F= 4.49, p <.0001; MANOVA: Pillai tr.= 7.95, p <.0001) farklılık sergiledikleri görrülmektedir. İlk iki temel komponent toplam varyasyonun % 49.5’ini, ilk iki kanonik varyans ise toplam varyasyonun % 66.7’sini açıklamaktadır. Sonuç ve Tartışma: Sonuç olarak, analizler Oxynoemacheilus argyrogramma türünün lokaliteleri arasında yeterli düzeyde boyut ve şekil farklılığı olduğunu göstermekte, bu da bu lokalitelerde tek bir takson olarak bilinen grupların aslında farklı taksonlar olabileceği sonucuna götürmektedir. Ancak bunun daha iyi anlaşılması için bu lokalitelerden alınan örnekler üzerine daha ayrıntılı sitogenetik, davranış ve ekolojik çalışmalarla da desteklenmelidir. Anahtar Kelimeler: Balitoridae, Fırat Çöpçü Balığı, 2D Landmark, Geometrik Morfometri 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Page/ Sayfa 54 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı O 40 A Bioethical Assessment of Recreational and Sport Hunting within the Frame of the Law on Land Hunting Kara Avcılığı Kanunu Özelinde Hobi ve Spor Amaçlı Avcılığın Biyoetik Açıdan Değerlendirilmesi Asuman KIZILTEPE1 Özgül KÜÇÜKASLAN2 Asuman KIZILTEPE1 Özgül KÜÇÜKASLAN2 1 Kafkas University, Faculty of Veterinary Medicine, Department of the History of Veterinary Medicine & Deontology, Kars, Turkey, akiziltepe@hotmail.com 2 Dicle University, Faculty of Veterinary Medicine, Department of the History of Veterinary Medicine & Deontology, Diyarbakır, Turkey 1 Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Veteriner Hekimliği Tarihi ve Deontoloji AD, Kars, akiziltepe@hotmail.com 2 Dicle Üniversitesi Veteriner Fakültesi Veteriner Hekimliği Tarihi ve Deontoloji AD, Diyarbakır Abstract Özet Introduction: Hunting, which first emerged as a basic requirement for survival and later became a tradition in the course of the history of mankind, is today considered as either a pastime or a sport by some people. The interest that man has shown in killing animals and obtaining body parts of game animal has resulted in hunting being perceived and accepted as a normal activity for centuries, whereas during this time period many species have faced the danger of extinction and many others have disappeared from earth. Today, the increased awareness of people on animals being part of the natural balance as well as the increased ethical concerns of the society have both necessitated certain ecological and legal measures to be taken. In several countries, various legal acts, which impose restrictions on hunting, have been enacted with a view to protect wildlife. Legal arrangements aimed at regulating hunting have also been made in Turkey. One of these regulations is the “Law No. 4915 on Land Hunting”, which was published in 2003 and is still in force by 2016. Giriş: İnsanlık tarihinde, hayatta kalabilme gereksinimlerinin dayatmasıyla ortaya çıkan ve zamanla bir gelenek haline gelen avcılık, günümüzde bazı insanların boş zamanlarını değerlendirdikleri bir hobi ya da bir spor türü olarak görülebilmektedir. İnsanların hayvan öldürmeye ve av ürünlerine duyduğu ilgi, avcılığın yüzyıllar boyunca normal bir durum olarak karşılanmasını sağlamış ve bu süreçte, çoğu tür, nesli tükenme tehlikesiyle karşılaşmış; birçoğu ise dünya üzerinden silinmiştir. Bugün gelinen noktada, hayvanların, doğal dengenin bir parçası olduğu düşüncesinin ve etik kaygıların toplumda yaygınlaşması, duruma ilişkin bazı ekolojik ve yasal adımların atılmasını gerektirmiştir. Birçok ülkede, doğal yaşamı korumak amacından hareketle, avcılığa sınırlamalar getiren çeşitli yasalar çıkarılmaya başlanmıştır. Türkiye’de de avcılığı kontrol altına alacak bazı düzenlemeler yapılmıştır. Bunlardan biri de 2003’te çıkarılan ve 2016 yılı itibariyle hala yürürlükte olan 4915 sayılı “Kara Avcılığı Kanunu”dur. This study was aimed at making an assessment of the positive and negative aspects of the “Law on Land Hunting” from a bioethical standpoint. Material and Method. The “Law No. 4915 on Land Hunting” constituted the material of the study, and the results achieved with the assessment of the Law, from a bioethical perspective, were written out. Results: As it is seen that the Law was enacted with an aim to ensure the sustainable management of game animals and wildlife, the protection and improvement of wild animals and their natural habitats, the control of the hunting of wild animals, the regulation of hunting, and the use of game stocks in such a way to contribute to the national economy, as well as to establish cooperation between the relevant public and private entities. The Law contains legal provisions on several issues, including the protection of natural habitats, the establishment of rescue centres, the treatment of wounded wild animals, the creation of wildlife protection and improvement sites, the maintenance of an overall cognisance of the breeding and migration periods of wild animals, and the restriction of the killing methods used for hunting. Discussion and Conclusion :It can be stated that the objectives and certain provisions of the Law are positive within the scope of animal welfare perspective. However, the assessment of the Law with respect to animal rights has revealed a disturbing picture. It is thought that certain provisions of the “Law on Land Hunting” have been included in the legal text to ensure the continuity of endangered species for economic reasons beyond the aim to protect animal rights. The results of the study demonstrate that when considered in terms of bioethical approaches, the Law presents with both positive and negative aspects. Bu çalışma, “Kara Avcılığı Kanunu”nu, biyoetik açısından olumlu ve olumsuz yönleri ile değerlendirmek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Gereç ve Yöntemler: Çalışmanın ana materyalini 4915 sayılı “Kara Avcılığı Kanunu” oluşturmuş; söz konusu Yasa, biyoetik perspektiften incelenerek, ulaşılan sonuçlar yazıya aktarılmıştır. Bulgular: Çalışmada, Kanun’un, sürdürülebilir av ve yaban hayatı yönetimi için, yaban hayvanlarının doğal yaşam ortamları ile birlikte korunmaları, geliştirilmeleri, avlanmalarının kontrol altına alınması, avcılığın düzenlenmesi, av kaynaklarının millî ekonomi açısından faydalı olacak şekilde değerlendirilmesi ve ilgili kamu ve özel hukuk tüzel kişileri ile işbirliğinin sağlanması amaçlarıyla çıkarıldığı görülmüştür. Yasada, doğal yaşam ortamlarının korunması, kurtarma merkezlerinin kurulması, yaralı hayvanların tedavilerinin yapılması, yaban hayatı koruma ve geliştirme sahalarının kurulması, üreme ve göç dönemlerine hassasiyet gösterilmesi, öldürme yöntemlerine sınırlamalar getirilmesi gibi bazı konular hükme bağlanmıştır. Sonuç ve Tartışma: Yasada belirtilen amaçlar ve bazı hükümlerin, hayvan gönenci yaklaşımına göre, olumlu olduğu öne sürülebilir. Ancak hayvan hakları odaklı bir değerlendirme yapıldığında, rahatsız edici bir tabloyla karşılaşılmaktadır: “Kara Avcılığı Kanunu”nda bulunan bazı hükümler, Yasanın, hayvan haklarının korunmasının ötesinde; ekonomik nedenlerle, nesli tehlike altında olan türlerin devamlılığını sağlama kaygısı gözetilerek çıkarıldığını düşündürmektedir. Çalışmayla ulaşılan bu sonuçlar, anılan Yasanın, biyoetik yaklaşımlar açısından ele alındığında, doğru ve yanlış olarak ayırt edilebilecek bazı yönlerinin bulunduğunu göstermektedir. Anahtar sözcükler: Kara Avcılığı Kanunu, biyoetik, av hayvanı, avcılık. Key words: Law on Land Hunting, bioethics, game animal, hunting. 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Page/ Sayfa 55 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı O 41 Determining The Genotoxic Effects of Acrylamide on Capoeta Capoeta (Guldenstaedt 1773) Via Micronucleus Test System Akrilamidin Genotoksik Etkilerinin Capoeta Capoeta (Guldenstaedt 1773) Üzerinde Mikronükleus Test Sistemi İle Belirlenmesi Pınar AKSU KILIÇLE Pınar AKSU KILIÇLE Kafkas University, Faculty of Science and Letters, Department of Biology, KarsTurkey Corresponding author’s e-mail: pinar-aksu@hotmail.com Kafkas Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Biyoloji Bölümü-Kars Sorumlu yazar eposta: pinar-aksu@hotmail.com Introduction: Acrylamide has genotoxic effects and is classified as one of the potential carcinogens. Acrylamide is widely used in molecular biology laboratories, dyeing industry, adhesive production, and cosmetics industry. Moreover, it can be found in foods manufactured at high temperature. It is known to interact with DNA, but the mechanism of this interaction couldn’t be completely explained. As well as the experiments on humans, it has neurotoxic and mutagenic effects on animal experiments. In addition to these, it has been shown to have carcinogenic effect. In this study, it was aimed to reveal the genotoxic effects of acrylamide on Capoeta capoeta (Guldenstaedt 1773) via micronucleus test system. Material and Methods: In this study, the fish were divided into 5 groups as negative control group, positive control group [20 mg/kg cyclophosphamide (i.p.)] and experiment groups (10, 20, and 30 mg/l). In order to determine the genotoxic effects of acrylamide on Capoeta capoeta, the micronucleus test (MN) was utilized. Results: As a result of statistical analyses, it was determined that the numbers of micronuclei in acrylamide implementation groups in proportion to control group, and that this increase showed parallelism with the increase in dose. Conclusion: The study result showed parallelism with those of previous studies. The applied concentrations of acrylamide were determined to increase the micronucleus frequency in proportion to negative control group depending on the concentration increase, but this increase was not at the same level with the increase in positive control group. The data obtained revealed the genotoxic effects of acrylamide specific to Capoeta capoeta; it is obvious that, since the fish are fundamental protein sources for humans, this effect can expand to even highest level of vertebrate groups. Within the context of regulating the use of chemicals, which have such effects on nutrients, this study is of significant importance since it shed light to further studies on this topic. Keywords: Acrylamide, Capoeta capoeta, micronucleus. Giriş: Akrilamid genotoksik etkili olup, olası karsinojenler arasında sınıflandırılmıştır. Akrilamid, moleküler biyoloji laboratuvarlarında, boya sanayiinde, yapıştırıcı imalatında ve kozmetikte yaygın olarak kullanılmaktadır. Ayrıca yüksek ısıda üretilen gıdalarda ortaya çıkmaktadır. DNA ile etkileşime girdiği bilinmekte olup, bu etkileşimin mekanizması tam olarak açıklanamamıştır. İnsanlarda olduğu kadar deney hayvanlarında da nörotoksik ve mutajenik etkilidir. Tüm bunlara ilave olarak karsinojenik etkili olduğu da gösterilmiştir. Bu çalışmada, su ortamlarında kabul edilebilir değerlerin üzerindeki akrilamidin Capoeta capoeta üzerindeki genotoksik etkilerini, mikronükleus yöntemi ile ortaya konması amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntemler: Bu çalışmada balıklar; negatif kontrol grubu, pozitif kontrol grubu (20 mg/kg cyclophosphamide (i.p) ve deneme grupları (10, 20 ve 30 mg/l) olmak üzere beş gruba ayrıldı. Akrilamidin Capoeta capoeta üzerindeki genotoksik etkilerinin belirlenmesi için mikronükleus (MN) testi kullanıldı. Bulgular: İstatistiksel analizler neticesinde akrilamid uygulanan gruplarda mikronükleus sayılarının kontrol grubuna göre arttığı, bu artışın da doz artışıyla paralellik gösterdiği saptandı. Sonuç: Çalışma sonuçları, önceki çalışmalarla benzerlik göstermektedir. Uygulanan akrilamid konsantrasyonlarının, negatif kontrol grubuna nazaran, konsantrasyon artışına bağlı olarak mikronukleus frekansını artırdığı, fakat bu artışın pozitif kontrol grubundaki kadar olmadığı belirlendi. Elde edilen veriler, akrilamidin Capoeta capoeta özelinde olmak üzere genotoksik etkisi olduğunu ortaya koymuş olup; balıkların insanlar için temel protein kaynakları olması sebebiyle de en üst omurgalı gruplarınına kadar etkileyebileceği de açıktır. Besin maddelerini bu denli etkileyen kimyasalların kullanımının düzenlenmesi bağlamında gelecek çalışmalar için ışık oluşturabilecek bir çalışma olması bakımından büyük önem taşımaktadır. Anahtar kelimeleri: Akrilamid, Capoeta capoeta, mikronükleus. Bu çalışma Kafkas Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinatörlüğü tarafından desteklenmiştir (Proje No: 2015FM- 52) This work was supported by the Coordination of Kafkas University Scientific Research Projects (Project number: 2015FM- 52) 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Page/ Sayfa 56 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı O 42 Malatya-Arapgir İlçesi’nin Karayosunu Florası Mevlüt ALATAŞ1. 1. Elazığ Bilim ve Sanat Merkezi, Biyoloji Bölümü, Elazığ mevlutalatas@hotmail.com Giriş: Son yıllarda, Türkiye’de yapılan detaylı arazi çalışmalarının sonucunda çok sayıda önemli ve kayda değer briyofit kayıtları tespit edilmiş olmasına rağmen Türkiye briyofit florasının tamamlanabilmesi için daha çok çalışmaya ihtiyaç vardır. Bu nedenle, briyofitler açısından yok denecek kadar az çalışmaya sahip Doğu Anadolu bölgesi, çalışılacak alanların başında gelmektedir. Briyofitler ile ilgili daha önce herhangi bir çalışma yapılmamış olan Malatya’nın Arapgir ilçesinde yapılan bu çalışma ile alanın karayosunu florası belirlenerek, Türkiye briyofit florasına bir katkı sağlamak amaçlanmıştır. Gereçler ve Yöntemler: Araştırma materyalini Malatya-Arapgir ilçesinin farklı lokalite ve habitatlarındaki çeşitli substratlardan alınmış karayosunu örnekleri oluşturmaktadır. Karayosunu örneklerinin tayininde çeşitli flora ve revizyon eserlerinden yararlanılmıştır. Ayrıca araştırma alanından alınan karayosunu örnekleri, bazı ekolojik özellikler (asidite, nem ve ışık gereksinimi) ve hayat formları yönünden değerlendirilmiştir. Bulgular: Araştırma alanının farklı lokalite ve habitatlarındaki çeşitli substratlardan alınmış karayosunu örneklerinin değerlendirilmesi sonucunda; 11 familya ve 25 cinse ait 45 tür ve tür altı takson tespit edilmiştir. Tamamı Malatya ili için yeni kayıt olan taksonların aynı zamanda 6 tanesi Henderson (1961) kareleme sistemine göre B9 karesi için yenidir. Sonuç ve Tartışma: Çalışma alanından tespit edilen 45 tür ve tür altı takson ait oldukları familyalar yönünden değerlendirildiğinde; en çok sayıda takson içeren familyalar; Pottiaceae (14), Brachytheciaceae (11) ve Orthotrichaceae (4) olup belirlenen taksonların % 64’ünü oluşturmaktadırlar. Ekolojik ve floristik yönden incelenen taksonların hayat formu analizleri de yapılmıştır. Hayat formlarından; Turf ilk sırada yer alırken Mr (pürüzlü halı) ikinci sırada yer almıştır. Ayrıca, bazı ekolojik özellikler açısından floristik listedeki taksonların çoğunun; kserofit (kurak), fotofit (ışık seven) ve subnötrofit (yarı nötral) karakterde olduğu görülmüştür. Anahtar Kelimeler: Karayosunu, Flora, Arapgir, Malatya, Türkiye. Teşekkür: Arazi çalışmalarındaki yardımlarından dolayı Elazığ Orman Bölge Müdürlüğü çalışanlarına teşekkür ederiz. 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Page/ Sayfa 57 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı O 43 Microtus hartingi Barrett-Hamilton, 1903 Tarla Faresinde Laboratuvar Koşullarında Bir Yıllık Üreme Döngüsü Ayşegül CANDAN1, Tarkan YORULMAZ2 1 Çankırı Karatekin Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Biyoloji Anabilim Dalı, Çankırı 2 Çankırı Karatekin Üniversitesi, Fen Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Çankırı Sorumlu yazar e-posta: biyologaysegulcandan@gmail.com Giriş: Microtus hartingi Barrett- Hamilton, 1903 tarla faresi olarak bilinmektedir. Türkiye’de bulunan 67 rodent (kemirici) türünden bir tanesidir. Bu tür tarım zararlısı olarak bilinmekte ve çinko fosfürlü buğday kullanılarak mücadelesi yapılmaktadır. Zehirli buğday uygulaması tarla faresinin üreme ve çoğalma bilgisi dikkate alınmaksızın yapılmaktadır. Ayrıca bu uygulama sırasında aynı habitatı ve ekolojik ortamı kullanan diğer canlılarda (Yırtıcı kuşlar, yılanlar, karnivor türler ve diğer kemirgen türler) etkilenmektedir. Bu bakımdan türün tanınması, üreme ve çoğalma bilgisinin anlaşılması zirai mücadele ve ekosistemin korunması için önemlidir. Bu amaçla, Microtus hartingi’nin laboratuvar koşullarında 1 yıllık populasyon döngüsü izlenmiştir. zincirdeki diğer türlerin korunması ile biyolojik bir mücadele yolu izlenmelidir. Bu tür ile ilgili doğal ortamlarındaki üreme hızları ve populasyon dinamikleri mensubu oldukları besin zinciri ve ekolojik etkileri üzerine araştırmalar arttırılmalıdır. Bu çalışma Çankırı Karatekin Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Biyoloji Anabilim Dalında, Microtus hartingi türünün populasyon dinamiği isimli tez konusunun bir parçasını oluşturmaktadır. Teşekkür: Laboratuvar çalışmaları sırasında hayvanların beslenmesi ve bazı bilgilerinin izlenmesi çalışmalarında yardımlarından dolayı Merve Demirci ve Nurhan Arslan’a teşekkür ederim. Anahtar Kelimeler: Microtus hartingi, tarla faresi, populasyon, tarım zararlısı, üreme hızı Gereçler ve Yöntemler: Laboratuvarda 30x50x20 cm boyutlarında cam akvaryumlar içinde, 06.03.2015 tarihlerinde bir dişi ve bir erkek ergin Microtus hartingi bireyleri 05.06.2016 tarihine kadar izlenmiştir. Laboratuvarın ortam sıcaklığı ve akvaryumun ortam sıcaklığı günlük olarak ölçülmüştür. Yavrulama zamanları, yavru sayıları, yavruların haftalık ağırlıkları, boyutları ve beslenme davranışları kaydedilmiştir. Belirli besin diyeti olarak çekirdek, bisküvi, salatalık, havuç, yer fıstığı ve mevsime göre dışarıdan otlar verilmiştir. Akvaryumun içerisine yaşama ortamı olarak talaş, toprak, parça kağıt kullanılmıştır. Bulgular: Ana bireylerin bir yıllık döngü içerisinde 5 kez yavruladığı görülmüştür. Yavrulardan oluşan 1. nesil bireyler 3 kez, 2. nesil yalnızca bir kez doğum yapmıştır. Başlangıçta bir çift olan ana bireylerden bir yıl içinde üç nesil dahil toplam 39 birey meydana gelmiş bunlardan 26 ‘sı hayatta kalmıştır. Bir batında ortalama 4.33 yavru sayısı olduğu hesaplanmıştır. Bir batında doğan yavruların ortalama ağırlıkları 2,6 gr olduğu ve bu değerin yavru sayısı ile ters orantılı olduğu görülmüştür. Bir batında 6 yavru doğan bireylerin 14 günlük ortalama ağırlıkları 6,50 gram, bir batında 4 yavru doğan bireylerin 7 günlük ağırlıkları 9,45 gram ölçülmüştür. Yavruların sütten kesilme süresi ortalama olarak 17 gün, eşeysel olgunluğa ulaşmaları 68 gün olarak tespit edilmiştir. Deney boyunca laboratuvar ve beslenme ortamlarının ortalama sıcaklığı 25 oC olarak ölçülmüştür. Sonuç ve Tartışma: Bu çalışma ile Microtus hartingi türünün uygun besin ve çevre koşullarında yüksek üreme ve yaşama kabiliyetine sahip olduğu görülmüştür. Bu şekilde hızlı üreme yeteneği olan bir türle sadece zehir kullanmak yerine ekolojik 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Page/ Sayfa 58 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı O 44 The Effects of Different Heavy Metals (Mn, Mg, Cd, Fe) on Antioxidant Enzymes in S. cerevisiae Oğuz Ayhan KİREÇCİ1, Ökkeş YILMAZ2, Halise SARIGÜL2, Ayşe Dilek ÖZŞAHİN3, Füsun YÜREKLİ4 1 Bitlis Eren University, Hizan Vocational Scholl, Department of Crop and Animal Production, Bitlis 2 Fırat University, Faculty of Science, Department of Biology, Elazığ 3 Bitlis Eren University, Art and Science Faculty, Department of Biology, Bitlis 4 Inönü University Art and Science Faculty, Department of Biology, Malatya Corresponding author e-mail: oakirecci@beu.edu.tr changes. Therefore, different results were obtained in S.cerevisiae cells. Our results have shown that the the different heavy metals have different effect on antioxidant defense system. Thus, it was revealed that we should abstain from especially the heavy metals in human diet. Keywords: S. cerevisiae, Heavy Metal, SOD, GST, GSH-rd Acknowledge: The study was carried out with the support of Bitlis Eren University Scientific Research Projects Department (BEBAP2013.11). Abstract: The heavy metals are common pollutants because they are not separable. These metals are used in various industries and thus give environmental waste. Microbial community can provide input of metals in different forms into the environment. Some heavy metals are essential trace elements, but high concentrations of hevay metals are toxic for herbs, animals and microorganisms. Because of the permanent effects some heavy metals, (such as Mn, Mg, Cd and Fe metal ions), are important in living organisms and environmental health and they show extremely toxic effect over the specific limit. This study demonstrates the effects of heavy metal toxicity on antioxidant systems and removal of heavy metal toxicity in Saccharomyces cerevisiae via antioxidant systems which have great importance in the removal of heavy metal toxicity. Materials and Methods: S. cerevisiae FMC 16 was used in the experiment. Development and proliferation of S. cerevisiae FMC 16 were provided in YEDP growth medium (1 g yeast exrakt 100 mL, 2 g bactopeptone, 2 g glucose). Heavy metal groups were prepared to 2 µl concentration, and allowed to incubation for 72 hours at 30°C. The end of incubation, the antioxidant enzyme analysis was performed on the supernatant. Determination of superoxide dismutase (SOD) activity was made according to the method of McCord and Fridovich. Glutathione reductase (GSH-Rd based) activity was determined according to Carlberg and Mannervik. Determination of glutathione S-transferases (GST) activity was made according to Habig et al., and all enzyme analyses were performed by spectrofotometry. Statistical calculations were performed with SPSS. Findings: Increased SOD activity was determined in all groups compared to the control group. Especially, the highest SOD enzyme activity was observed in Cd treatment (p<0.001). GST activity increased compared to controls (p <0.0001) and the increase in Fe application was found to be more than the other group. The activities of GSH-Rd was reduced in all groups when compared to the control and the results showed that the reduction are quite evident from the CD group (p <0.0001). Results and Discussion: Explaining the principles of the antioxidant defense system in living organisms is difficult and antioxidant defense system is affected by enviromental 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Farklı Ağır Metallerin (Mn, Mg, Cd, Fe) Saccharomyces cerevisiae Mayasında Antioksidan Enzimler Üzerine Etkileri Oğuz Ayhan KİREÇCİ1, Ökkeş YILMAZ2, Halise SARIGÜL2, Ayşe Dilek ÖZŞAHİN3, Füsun YÜREKLİ4 1 Bitlis Eren Üniversitesi, Hizan Meslek Yüksek Okulu, Bitkisel ve Hayvansal Üretim Bölümü, Bitlis 2 Fırat Üniversitesi, Fen Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Elazığ 3 Bitlis Eren Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Bitlis 4 İnönü Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü, Bitlis Sorumlu yazar e-posta: oakirecci@beu.edu.tr ÖZET Giriş: Ağır metaller parçalanabilir olmadıkları için yaygın çevre kirleticileridir. Bu metaller çeşitli sektörlerde kullanılmaktadır ve dolayısıyla atıklarını çevreye vermektedir. Mikrobiyal topluluklar; değişik formlardaki metallerin çevreye girişini sağlayabilir. Bazı ağır metaller temel iz elementler olmalarına rağmen, yüksek konsantrasyonlarda bitkiler, hayvanlar ve mikroorganizmalar için toksiktir. Ağır metallerin genellikle mikroorganizmalar tarafından inhibe edici bir etki ile önemli fonksiyonel grupları bloke edilir. Ağır metaller içerisinde Mn, Mg, Cd ve Fe gibi metal iyonları, kalıcı etkilerinden dolayı canlı sistemleri ve çevre sağlığı yönünden önem taşımakta olup, belirli bir sınırı aşınca da son derece toksik etki göstermektedir. Bu çalışma ile; Saccharomyces cerevisiae mayasında, ağır metallerin toksik etkilerini gidermede oldukça büyük öneme sahip olan antioksidan sistemler üzerindeki etkisinin ortaya konması amaçlanmıştır. Gereçler ve Yöntemler: Deneyde kullanılan S. cerevisiae FMC16’nın gelişimi ve çoğalması için YEDP (100 ml için 1 g yeast exrakt, 2 g baktopepton, 2g glukoz) besiyeri ortamı hazırlandı. Ağır metallerinin grupları 2 µL konsantrasyon içerecek şekilde hazırlandı ve 30 C’de 72 saat inkübasyona bırakıldı. İnkübasyon sonunda elde edilen süpernatant kısmımdan antioksidan enzim analizleri gerçekleştirildi. Süperoksit dismutaz (SOD) aktivite tayini McCord ve Fridovich yöntemine göre, Glutatyon STransferaz Tayini (GST) Habig ve ark.’a göre, Glutatyon redüktaz (GSH-Rd) aktivitesi ise Carlberg ve Mannervik’a göre spektrofometrik yöntemlerle yapıldı. Sonuçlar SPSS istatistik programı kullanılarak varyans analizi ve gruplar arasındaki Page/ Sayfa 59 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı farklılık ise LSD değerlendirildi. testi ile belirlenip istatistik açıdan Bulgular: Kontrol grubuna göre tüm gruplarda SOD düzeyinin arttığı ve özellikle Cd içeren grupta bu artışın daha belirgin olduğu gözlemlendi (p<0.0001). GST miktarının kontrole göre arttığı (p<0.0001) ve Fe bulunan grupta artışın diğer gruplara oranla fazla olduğu saptandı. SH-Rd seviyesinin ise bütün gruplarda kontrole göre azaldığı ve azalmanın Cd grubunda oldukça belirgin olduğu ortaya konmuştur (p<0.0001). Sonuç ve Tartışma: Canlı organizmalarda antioksidan savunma sisteminin prensiplerini ortaya koymak oldukça güçtür ve ortam şartlarındaki değişimlerden etkilenmeleri doğaldır. Bu nedenle deney materyalimiz olan S. cerevisiae hücrelerinde farklı sonuçlar elde edilmiştir. Elde ettiğimiz sonuçlar farklı ağır metallerin antioksidan savunma sistemi üzerinde farklı etkilere sahip olduğu göstermiştir. Dolayısıyla insan beslenmesinde özellikle bu maddelerden kaçınılması gerektiği bir kez daha ortaya konmuştur. Anahtar Kelimeler: S. cerevisiae, Ağır Metal, Süperoksit Dismutaz, Glutatyon S-Transferaz, Glutatyon redüktaz Teşekkür: Çalışma Bitlis Eren Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinatörlüğü’nün (BEBAP 213.11) desteği ile gerçekleştirilmiştir. 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Page/ Sayfa 60 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı O 45 An Investigation on the Effect of Row Spacings on the Seed Yield and Related Characteristics of Some Alfalfa (Medicago sativa L.) Cultivars Yaşar Tuncer KAVUT1. 1. Ege Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarla Bitkileri Bölümü, 35100 İzmir/Türkiye *e-mail: tuncer.kavut@ege.edu.tr Abstract In this study conducted in the experimental fields of Field Crops Department of Agriculture Faculty, Ege University in 2006 and 2007. Effect of two different row spacing (20 cm-40 cm) and four alfalfa cultivars (Pioneer, Bacana, Tru-Test and FG-8RG12) on the seed yield and other related characteristics such as plant height, number of tillers, number of pod per plant, number of seed per pod and thousand kernel weight were tested. The results showed that, all tested alfalfa cultivars grown at 20 cm row spacing were superior than 40 cm row spacing in terms of plant height (82.58 cm), number of tillers (12.21 plant-1), number of pod per plant (161.8) and seed yield (55.82 kg/da). It was also concluded that the seed yield (61.42 kg/da) of cv. Bacana was higher than the other tested alfalfa cultivars. Keywords: Alfalfa (Medicago sativa L.), Row spacing, Seed yield, Thousand kernel weight. Kimi Yonca Çeşitlerinde (Medicago sativa L.) Sıra Arası Mesafelerinin Tohum Verimi ve Bazı Verim Özelliklerine Etkisi Üzerinde Bir Araştırma 1. Yaşar Tuncer KAVUT1. Ege Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarla Bitkileri Bölümü, 35100 İzmir/Türkiye e-posta: tuncer.kavut@ege.edu.tr Özet: Bu çalışma, 2006 ve 2007 yıllarında Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü deneme tarlalarında yürütülmüş olup, 2002-2005 yılları arasında ot üretimi amaçlı olarak değerlendirilen yonca parsellerinin tohuma bırakılmasıyla kurulmuştur. Denemede, 20 cm ve 40 cm olmak üzere iki farklı sıra arası mesafesinde yetiştirilen 4 farklı yonca çeşidinin (Pioneer, Bacana, Tru-Test ve FG-8RG12) tohum verimleri ve bazı verim özellikleri incelenmiştir. Araştırma sonunda, 20 cm sıra arası mesafesinde yetiştirilen tüm çeşitlerin, 40 cm sıra arası mesafesindekilere oranla bitki boyu (82.58 cm), yan dal sayısı (12.21 adet), bitkide meyve sayısı (161.8 adet) ve tohum verimi (55.82 kg/da) bakımından daha yüksek değerlere ulaştıkları ve çeşitler içerisinde de 61.42 kg/da’lık tohum verimi ile Bacana çeşidinin ön plana çıktığı gözlenmiştir. Bu çalışma ile bölge koşullarında yapılacak olası yonca tohum üretimi faaliyetleri için ön çalışma yapılmış olup, çalışmadan elde edilen dekara yaklaşık 50-60 kg gibi yüksek tohum verimleri ile bölge ekolojisinin tozlanma ve döllenme olayları üzerine olumsuz etkide bulunmadığı saptanmıştır. 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Anahtar Kelimeler: Yonca Çeşitleri (Medicago sativa L.), sıra arası mesafe, tohum verimi, BDA. Giriş: Yüksek adaptasyon yeteneği ile ülkemizin hemen her bölgesine uyum sağlayabilen yonca, hayvancılık işletmelerinde ihtiyaç duyulan kaliteli kaba yem materyalinin sağlanmasında gerek verim ve gerekse besleme değerinin yüksek oluşu ile yembitkileri arasında yetiştiriciliği en yaygın olan türlerdendir. Yembitkileri yetiştiriciliğinde, tohumluk üretiminin zor ve masraflı olması yanında ekolojik koşulların da oldukça etkili olması nedeniyle, çoğunlukla yetiştirme bölgelerinde bu bitkilerin tohumlukları üretilememektedir. Bu nedenle de, yonca gibi ana ürün yembitkilerinde ihtiyaç duyulan yıllık tohumluk ihtiyacının yaklaşık %70-80’lik kısmının, farklı ülkelerden ithalat yolu ile karşılanması yolu izlenmektedir (Anonim, 2008). Gereçler ve Yöntemler: Yeşil ot verim denemesi olarak 2002 yılı Kasım ayında sıra aralığı 20 cm olacak şekilde 2 kg/da ekim normu ile kurulan deneme, 3 yıllık bir yararlanma süresi sonunda tohum üretimi denemesine çevrilmiştir. 2005 yılı Kasım ayında 5 cm anız yüksekliğinden biçilen 5mx2m=10m2 boyutundaki yonca parselleri ortadan ikiye ayrılmış (2,5mx2m=5m2) ve sıra arası mesafe parselin ilk yarısında 20 cm, diğer yarısında ise ortadaki birer sıra çapalanıp köklenerek çıkartılıp 40 cm olarak tutulmuştur.. Denemenin sulanması, tava haline getirilen parsellerde gerçekleştirilmiş ve bitkilerin çoğunluğunda uç yapraklarda solma ve pörsüme gözlendiğinde sulama yapılmıştır. Denemenin her iki yılında da, parseldeki bitkilerin çiçeklenme dönemlerindeki arı populasyonu yeterli görüldüğünden, dölleyici arı takviyesi yapılmamıştır. Tohum hasadı, yonca meyvesinin 2/3 veya 3/4’ünün sarardığı dönemde yapılmıştır. Denemede hasat işlemleri 2006 ve 2007 yıllarının Eylül ayında, bahçe tipi önden makaslı biçme makinesi ile yapılmış, bir-iki gün süreyle güneşte kurutulan bitkilerden tohumların alınması, parsel tipi biçerdöverde uygun batörkontrbatör ayarı yapılarak sağlanmıştır. Bulgular: Çalışmada, bitki boyu, yan dal sayısı, bitkide meyve sayısı, meyvede tohum sayısı, bin dane ağırlığı, tohum verimi değerleri ele alınmıştır. Sonuç ve Tartışma: Başlangıçta kaba yem üretimi amacı ile tesis edilen ve 3 yıllık bir ot üretiminin ardından, tohum denemesine çevrilen yonca plantasyonda ele alınan yonca çeşitlerinin sıra arası mesafesinin 20 cm olarak korunması ile yüksek performans değerleri gösterdiği ifade edilebilmektedir. Daha önceki deneme sürecinde ot verimi bakımından da tatminkar sonuçlar veren bu yonca çeşitlerinin, tohum verim potansiyellerinin de bölge koşulları için uygun olduğu saptanmıştır. Araştırma sonuçları, sıra arası mesafesindeki artışın, bitkide meyve sayısı ve tohum verimini azalttığını, buna karşılık meyvede tohum sayısı, bin dane ağırlığı üzerinde de önemli bir artışı ortaya koyduğunu göstermektedir. Page/ Sayfa 61 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı O 46 Chromium (VI) Induced DNA Damage and Hepatotoxicity: Protective Effects of Caffeic Acid Phenethyl Ester (CAPE) on Mice (Mus musculus) Hekzavalent Krom (Cr VI) Maruziyeti Sonucu Oluşan DNA Hasarı ve Hepatotoksisiteye Karşı Kafeik Asit Fenetil Ester (CAPE)’in Koruyucu Etkisi Evren KOÇ1*, Yusuf ERSAN2, Onur ATAKİŞİ3, Kezban YILDIZ DALGINLI3, Ayşe KANICI4, Muhitdin YILMAZ5 Evren KOÇ1*, Yusuf ERSAN2, Onur ATAKİŞİ3, Kezban YILDIZ DALGINLI3, Ayşe KANICI4, Muhitdin YILMAZ5 1 Kafkas University, Faculty of Engineering and Architecture, Department of Bioengineering, Kars/Turkey 2 Kafkas University, Faculty of Science- Arts, Department of Biology, Kars/Turkey 3 Kafkas University, Faculty of Science- Arts, Department of Chemistry, Kars/Turkey 4 Kafkas University, Faculty of Veterinary Medicine, Department of Pharmacology and Toxicology, Kars, Turkey 5 Sinop University, Faculty of Engineering and Architecture, Department of Bioengineering, Sinop/Turkey * evrenkoc@hotmail.com.tr ABSTRACT Background: Hexavalent chromium (Cr (VI)) shows toxic effect by playing an active role in the process of formation of free radicals in cells. CAPE is an important anticancer, anti-inflammatory and antioxidant agents. In this study, the protective effect of CAPE against to chromium toxicity were investigated by the biochemical and histopathologic methods on mice. 1 Kafkas Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Biyomühendislik Bölümü 2 Kafkas Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü 3 Kafkas Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Kimya Bölümü 4 Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Farmakoloji ve Toksikoloji Anabilim Dalı 5 Sinop Üniversitesi Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi Biyomühendislik Bölümü *evrenkoc@hotmail.com.tr Giriş: Hekzavalent krom (Cr (VI)) DNA hasarı ve hepatotoksisite başta olmak üzere organizmada çok çeşitli toksik etkilere neden olmaktadır. Bununla birlikte toksik maddelerin zararlı etkilerine karşı dışardan antioksidan verilmesi oldukça yaygın olarak çalışılmaktadır. Bu çalışma ile de, farelerde Cr (VI) toksisitesine karşı, antioksidan, antikanserojen etkileri birçok araştırmacı tarafından belirlenmiş olan Kafeik Asit Fenetil Ester (CAPE) uygulamasının plzma Glutatyon (GSH), 8-hidroksi2- deoksiguanozin (8 OHdG) düzeyleri ile birlikte karaciğer dokusu üzerine etkileri araştırıldı. Material and Methods: 72 animals were divided into 6 groups. The groups were determined as control (0.1 mL saline), CAPE (8.5 mg/kg), Cr1 (20 mg/kg), CAPE (8.5 mg/kg) + Cr1 (20 mg/kg), Cr2 (30 mg/kg) and CAPE (8.5 mg/kg) + Cr2 (30 mg/kg). CAPE and chromium to the animals were injected as intraperitoneal (i.p) for 24 hours. At the end of the treatment period, the animals were killed by cerebral dislocation method. Blood samples were obtained by intracardiac and the later, liver tissue samples from mice were taken for histological examination. Plasma glutathione (GSH) and 8-hydroxy-2-deoxyguanosine (8 OHdG) levels were determined by spectrophotometry using a commercial kit. The liver tissue samples were fixed in 10% phosphate buffered formaldehyde solution for 48 hours. Then paraffin blocks were prepared routinely, and 4-5 µm thick sections were cut, stained with hematoxylin and eosin and investigated under a light microscope. Gereçler ve Yöntemler: Her grupta 12 hayvan bulunan 6 grup oluşturuldu. Kontrol (0.1 ml serum fizyolojik), CAPE (8.5 mg/kg), Cr1 (20 mg/kg), CAPE (8.5 mg/kg) + Cr1 (20 mg/kg), Cr2 (30 mg/kg) ve CAPE (8,5 mg/kg) + Cr2 (30 mg/kg) grupları oluşturuldu. Bütün uygulamalar intraperitonal (i.p) yolla yapıldı. Cr (VI) uygulamasından 24 saat sonra bütün gruplardaki hayvanlar serebral dislokasyon yöntemiyle öldürülerek intrakardiyak yolla kan numuneleri alınarak plazmaları ayrıldı. Ayrıca histopatolojik inceleme için de karaciğer dokusu alınarak %10’luk formalin solüsyonunda tespit edildi. Elde edilen plazmalardan Glutatyon (GSH), 8-hidroksi-2- deoksiguanozin (8 OHdG), miktarları kit kullanılarak spektrofotometrik olarak belirlendi. Formalin solüsyonunda tespit edilen karaciğer dokularından da rutin histolojik metotlarla preparatlar hazırlandı ve hematoksilen-eozin boyama metoduna göre boyanarak ışık mikroskobunda değerlendirildi. Results: According to the obtained data showed that no statistically differences were found in glutation levels (GSH) between control and test groups (P>0.05), however the 8-OhdG levels of the animals in the 30 mg/kg Cr (VI) groups increased as compared to the other groups (P<0.01). Bulgular: Elde edilen verilere göre kontrol ve deney grupları Glutatyon (GSH) düzeyleri açısından istatistiksel farklılık göstermedi (P>0.05), ancak 30 mg/kg CrVI uygulanan gruptaki hayvanların 8-OhdG düzeylerinde diğer gruplara göre artış saptandı. Histopatolojik inceleme neticesinde de, Cr (VI) uygulanan gruplarda dejenerasyonlar meydana geldiği, Cr (VI) ile birlikte CAPE uygulanan gruplarda ise bu dejenerasyonların şiddetinin azaldığı tespit edildi. Hepatocytes in liver tissue of mice treated Cr (VI) 20 mg/kg and 30 mg/kg dose were identified pyknotic nuclei with focal necrosis, hydropic and vacuolar degenerations. Degenerations in liver tisssue were observed to reduce CAPE administration against the toxic effects of Cr (VI). Conclusions: We concluded that CAPE has protective properties against Cr (VI) toxication. It decreases the DNA damage, and the severity of hepatic tissue degenerations. Keywords: Hexavalent chromium, CAPE, glutathione, DNA oxidative damage, histopathology, Acknowledgement: We thank to Kafkas University Scientific Research Projects Unit for its support to the project numbered 2013-MMF-79. 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Sonuç ve Tartışma: Cr (VI) toksikasyonuna karşı CAPE’nin koruyucu etkinlik göstererek DNA hasarı ve karaciğer dokusundaki dejenerasyonların şiddetini azalttığı sonucuna varıldı. Anahtar sözcükler: Hekzavalent krom, CAPE, histopatoloji, glutatyon, DNA/RNA oksidatif hasarı. Teşekkür: Bu çalışma Kafkas Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinatörlüğü tarafından desteklenmiştir. (Proje No: 2013-MMF79). Page/ Sayfa 62 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı O 47 Turf Ecology 1 Gülcan DEMİROĞLU TOPÇU Şükrü Sezgi ÖZKAN Yeşil (Çim) Alan Ekolojisi 1 Gülcan DEMİROĞLU TOPÇU1 Şükrü Sezgi ÖZKAN1 1 Ege University, Faculty of Agriculture, Department of Field Crops, İzmir Corresponding author: gulcan.demiroglu.topcu@ege.edu.tr The increase in the population of the world, the technological developments, the fast development in cities, and the requirements in covering the social needs of the society increase the importance of the lawns, especially the need for turf (green grass cover) which create a surface influence. When the amount of lawns per capita in our country, which is 2 m2 in average, in comparison with that of the European Countries (8-12 m² in average), it is obvious that this rate is not at a satisfactory level. Grass canopy stabilize the ecological balance and increase the environmental quality of our daily life which is negatively affected by intense and high buildings. The surfaces covered with grass absorb the sun rays during daytime, and release the radiation they collect again during night time and influence the environment in a positive way. They decrease the temperature by 5-12oC with high transpiration rates (water release by stomata). With these properties, the grass canopy which can produce nearly 4000 shoots in 1 m2 of turf area, act like air conditioners. In addition, they have many technical, optical and aesthetical aspects such as controlling erosion and dust, filtering the surface water which accumulate due to the rain water, snow, etc. towards the underground, protecting the underground water, decreasing the noise, sound and air pollution, making empty and barren areas become green, creating recreational and entertainment areas, organizing and maintaining the landscape, protecting the nature and making highways, railroads, and airports become beautiful. They are among the indispensable elements of social life with all these properties. If a high turf plantation is targeted, it must be born in mind that subjects like plant selection, the purpose of usage, the environmental conditions and the acceptable level of sustainability must be taken into consideration. As a matter of fact, each grass species have positive and negative properties and strong and weak peculiarities as well. These properties must be known well and must be evaluated in terms of ecology. The environment is summarized as the whole of the climate, soil, and orographic and biological factors, and influences all the living things. Turf plants may live in accordance with the environment, and may create healthy and quality vegetation when adapted to the conditions. In our country, there has been formed a misconception claiming that the same grass species might be used in all of our regions, which have different ecological characteristics. In actual fact, the grass species must be selected by considering the adaptation capacities and ecological demands of the grass species according to the regions. In our study, in the light of the data mentioned above, we aimed to investigate the turf and ecology concepts, and the turf grasses and their ecological demands. Keywords: Green grass cover, turfgrass, ecology 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars 1 Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü İzmir Sorumlu yazar: gulcan.demiroglu.topcu@ege.edu.tr Dünya’da artan nüfusun ve teknolojik gelişmelerin etkisi ile şehirlerin hızlı gelişmesi ve toplumun sosyal ihtiyaçları kapsamındaki gereksinimler, yeşil alanlar ve özellikle yüzey etkisi oluşturan çim alanların önemini giderek arttırmaktadır. Ülkemizde ortalama 2 m2 olan kişi başına düşen yeşil alan miktarının, Avrupa ülkeleri ile kıyaslandığında (ortalama 8-12 m²) tatmin edici düzeyde olmadığı görülmektedir. Oysa ki, yeşil alanlar ekolojik dengeyi stabil hale getirerek, yoğun ve yüksek yapılardan oluşan yaşam alanlarımızın kalitesini arttırmaktadırlar. Çim bitkileri ile kaplı yüzeyler, gündüz güneş ışıklarını emmekte, gece ise gündüz bünyesinde topladığı radyasyonu geri vererek ortamı olumlu yönde etkilemektedirler. Transpirasyonla (terleme) kaybettikleri su sayesinde ise ortam sıcaklığının 5-12oC kadar azalmasını sağlamaktadırlar. Bu özellikleri nedeniyle, tesis edildikleri 1 m2’lik alanda yaklaşık 4000 adet sürgün oluşturabilen çim alanlar bir klima gibi işlev görmektedirler. Ayrıca, erozyon ve toz kontrolü, yağmur, kar vb. şekillerde oluşan yer üstü sularının toprak altına sızdırılması ve filtrasyonu ile yer altı sularının kalitesinin korunması, gürültü, ses ve hava kirliliğinin azaltılması, boş ve çıplak arazilerin yeşillendirilmesi, dinlenme, eğlence ve rekreasyon alanlarının oluşturulması, arazi bakım ve düzenlenmesi, doğayı koruma ve güzelleştirme faaliyetleri, karayolu, demiryolu ve hava limanlarının güzelleştirilmesi gibi daha pek çok teknik, optik ve estetik konularda hayati önem taşımaları nedeniyle yeşil alanlar, sosyal yaşamın vazgeçilmez unsurları arasında yer almaktadırlar. Nitelikli bir yeşil alan oluşturulmak istendiği takdirde ise, bitki seçimi, kullanım amacı, yetiştirecek ortam ve kabul edilebilir sürdürülebilirlik düzeyinin ne olacağı gibi konulara dikkat edilmesi gerektiği unutulmamalıdır. Nitekim, her bir çim cins ve türünün olumlu veya olumsuz özellikleri, güçlü ve zayıf yönleri bulunduğu göz önüne alınmalıdır. Ekolojik açıdan bu özelliklerin iyi bilinmesi ve yorumlanması gerekmektedir. İklim, toprak ile orografik ve biyolojik etmenlerin tümü olarak özetlenebilen çevre, tüm canlıları etkisi altında bulundurmaktadır. Yeşil alan bitkileri de çevre ile uyum içinde yaşayan ve koşullara adapte olduklarında sağlıklı ve nitelikli bitki örtüleri oluşturabilmektedirler. Ülkemizde, farklı ekolojik şartlara sahip olan bölgelerimizde bulunan hemen her yöreye aynı çim cins ve türlerinin uygulanabileceği gibi yanlış bir kanaat oluşmuş durumdadır. Benzer özellikler taşıyan yörelerimizde bilimsel kurallara uygun olarak çim bitkilerinin adaptasyon yetenekleri ve ekolojik istekleri göz önüne alınarak, bölgesel çim seçenekleri düşünülmelidir. Çalışmamızda, belirtilen bilgiler ışığında yeşil alan ve ekoloji kavramı, çim bitkileri ve ekolojik istekleri ile yararları irdelenmesi amaçlanmıştır. Anahtar sözcükler: Yeşil alan, çim, ekoloji. Page/ Sayfa 63 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı O 48 The Effect of Heavy Metals on Some Biocehemical Parameters in S. cerevisiae organisms should avoid these heavy metals. Especially, the increase of MDA levels showed that, accumulating of heavy metals cause the severe damage in in all living cells Oğuz Ayhan KİREÇCİ1, Ökkeş YILMAZ2, Figen ERDEM2, Keywords: S. cerevisiae, Heavy Metal, MDA, GSH, Total Protein Ayşe Dilek ÖZŞAHİN3 1 Bitlis Eren University, Hizan Vocational Scholl, Department of Crop and Animal Production, Bitlis 2 Fırat University, Faculty of Science, Department of Biology, Elazığ 3 Bitlis Eren University, Art and Science Faculty, Department of Biology, Bitlis Corresponding author e-mail: oakirecci@beu.edu.tr Abstract Heavy metals cause environmental problems in the ecological system. "Heavy metal" concept is used as toxic or toxic metal. Heavy metals are effective at high density and low concentrations. In some systems, effect mechanism of heavy metals depends on the concentration. Heavy metals show toxic effect above the limit concentration, and this toxic effect does not depend only on concentration in living organisms. Effects of heavy metal vary depending on the nature of the species and metal ions. In the complex organisms or yeast, the effects of microelements are often the subject of research in recent years. Alongside preventing disease effect of heavy metals (such as zinc, copper, iron, chromium, selenium and manganese) in animal and human metabolism, their efects on yeast metabolism are the subject of scientific studies. Today, Yeasts are used often as the subject of biotechnological research. Saccharomyces cerevisiae has been used effectively in study of metal biosorption. Studies with S. cerevisiae are used as a model for human body. This study demonstrates the effects of heavy metal toxicity on MDA, GSH and total protein in Saccharomyces cerevisiae. Materials and Methods: S. cerevisiae FMC 16 was used in the experiment. Development and proliferation of S. cerevisiae FMC 16 was provided in YEDP growth medium (1 g yeast exrakt 100 mL, 2 g bactopeptone, 2 g glucose). Heavy metal groups (Cr, Cu, Pb, Al) were prepared to 2 µl, 4 µl and 8 µl concentration, and allowed to incubation for 72 hours at 30°C. The end of incubation, analysis was performed on the supernatant. Determination of MDA was made according to the method of Ohkawa et al. GSH was determined with Elman reagent. Determination of total protein content was made according to Lowry. Statistical calculations were performed with SPSS. Findings: Decreased total protein content was determined in all groups compared to the control group. This decrease was found to be highly significant in Cu and Pb groups (P <0.0001). MDA levels increased in all heavy metal treatment when compared to the control group (p <0.0001). The highest MDA level was observed by Al and Cr applications. The level of GSH reduced in all groups when compared to the control group, and the results showed that the reduction is quite evident from the Cd and Pb groups (p <0.0001). Results and Discussion: These heavy metals are accumulating a high degree in environment and organisms. Thus, all living 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Acknowledge: The study was carried out with the support of Bitlis Eren University Scientific Research Projects Department (BEBAP2013.11). Saccharomyces cerevisiae’nın Gelişme Ortamına İlave Edilen Ağır Metallerin (Cr, Cu, Pb, Al) Bazı Biyokimyasal Parametrelere Etkileri Oğuz Ayhan KİREÇCİ1, Ökkeş YILMAZ2, Figen ERDEM2, 1 Ayşe Dilek ÖZŞAHİN3 Bitlis Eren Üniversitesi, Hizan Meslek Yüksek Okulu, Bitkisel ve Hayvansal Üretim Bölümü, Bitlis 2 Fırat Üniversitesi, Fen Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Elazığ 3 Bitlis Eren Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Bitlis Sorumlu yazar e-posta: oakirecci@beu.edu.tr Giriş: Ağır metaller ekolojik sistemde çevresel problemlere yol açar. Çevresel problemler söz konusu olduğunda “ağır metal” kavramı çok tanımlı ve kesin bir grupmuş gibi kabul edilmektedir. Bu kavram; nispeten yüksek yoğunluklu ve düşük konsantrasyonlarda bile toksik veya zehirleyici metal olarak kullanılır. Bazı sistemlerde ağır metallerin etki mekanizması konsantrasyona bağlı olarak değişir. Konsantrasyon sınırını aştıkları zaman toksik etki gösteren ağır metaller canlı bünyelerde sadece konsantrasyonlarına bağlı olarak etki göstermezler. Sebep oldukları etki, canlı türüne ve metal iyonunun yapısına bağlı olarak da değişir. Yüksek yapılı organizmalarda ve mayalarda mikroelementlerin etkileri son yıllarda araştırmalara sıkça konu olmaktadır. Özellikle çinko, bakır, demir, krom, selenyum ve mangan gibi elementlerin insan ve hayvanlarda hastalıkları önleme etkilerinin yanı sıra maya metabolizması üzerindeki etkileri de bilimsel çalışmalara konu olmaktadır. Mayalar; günümüzde biyoteknolojik çalışmalara sıkça konu olan organizmalar içerisindedir. Araştırmada kullanılan Saccharomyces cereisiae metal biyosorbsiyonu çalışmalarında etkili olarak kullanılmaktadır. S. cerevisiae ile yapılan çalışmalar insan vücudunda meydana gelebilecek benzer durumlara karşı model olarak kullanılmaktadır. Bu çalışmada; S. cerevisiae’nın gelişme ortamına ilave edilen Cr, Cu, Pb, Al gibi ağır metallerin MDA, GSH ve toplam protein miktarı üzerine etkilerinin araştırılması amaçlanmıştır. Gereçler ve Yöntemler: Deneyde kullanılan S. cerevisiae FMC16’nın gelişimi ve çoğalması için YEDP (100 ml için 1 g yeast exrakt, 2 g baktopepton, 2g glukoz) besiyeri ortamı hazırlandı. Ağır metallerinin grupları 2 µL, 4 µL ve 8 µL konsantrasyonlarını içerecek şekilde hazırlandı. Hücre pelletleri, 20 mM Tris HCl-baz Page/ Sayfa 64 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı (pH= 7.4) ve 20 mM EDTA karışımı ile homojenize edilip santrifüj edildikten sonra süpernatant kısmı ile GSH; Elman reaktifi ile, total protein; Lowry yöntemine göre ve MDA ise; thiobarbitürik asit reaktifinin kullanıldığı Ohkawa ve ark.’nın spektrofometrik yöntemine göre yapıldı. Bulgular: Kontrol grubuna göre tüm gruplarda toplam protein miktarının azaldığı ve bu azalmanın Cu ile Pb gruplarında oldukça belirgin olduğu saptandı (p<0.0001). Ağır metal uygulamasının tüm gruplarda MDA seviyesini arttırdığı (p<0.0001) ve Al ile Cr içeren gruplarda artışın çok yüksek olduğu gözlemlendi. GSH düzeyinin ise metal gruplarının hepsinde azaldığı (p<0.0001), azalmanın Cu ve Pb gruplarında daha belirgin seviyede olduğu ortaya konmuştur. Sonuç ve Tartışma: S. cerevisiae’dan elde edilen bu sonuçlar ekosistemi oluşturan bütün ökaryotik organizmalara uyarlandığında, özellikle çevrede ve besinlerde birikimi oldukça yüksek olan bu ağır metallerin tüketimine dikkat edilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmaktadır. Özellikle MDA’daki artışın ağır metal birikimi durumunda tüm canlı hücreleri ciddi derece hasara uğratması kaçınılmazdır. Anahtar Kelimeler: S. cerevisiae, Ağır Metal, MDA, GSH, Toplam Protein Teşekkür: Çalışma Bitlis Eren Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinatörlüğü’nün (BEBAP 213.11) desteği ile gerçekleştirilmiştir. 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Page/ Sayfa 65 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı O 49 Nanotechnological Developments and Phytoremediation of Nanoparticles Kadiriye URUÇ PARLAK1, Tunay ÇELİK2, Özkan SEVİM2 1 Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü, Ağrı 2 Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi, FenBilimleri Enstitüsü, Ağrı uruckadriye@gmail.com ABSTRACT 1. Introduction Engineering nano materials, which have been produced prevalently since 1980, compose the latest technology of today. Organic and inorganic compounds which are in the shape of nanometer called as ‘’nanoparticles’’ and these nanoparticles can be integrated into biological systems easily. Thanks to the development of nanotechnology, nanodimensional materials such as nanocrystal, nanoparticle and nanotube can be produced. NPs, (nanoparticles) which have gained importance in the recent years, compose the base of nanotechnology. Although there are few information about its effects and risks on the environment and health, engineering NPs have been integrated into so many commercial productions’ compounds (Andreotti et al. 2015). They can be used in domestic appliances and production coverings (Hanks et al. 2015), biomedical practices (Uskoković, 2015; Stone at al. 2015), jewellery (Asztemborska et al. 2015), electrochemical sensors and biosensor practices (Haverkamp et al., 2007; Yu et al., 2016; Yamada et al., 2016; Li et al., 2016), medicine (Zhu et al, 2016; Göbel et al., 2016; Schwaminger et al. 2015) and many other things. Nanotechnological developments increase the nanoparticles’ concentration in the environment rapidly. There are no enough information about the impacts of these materials on health and environment, so the determination and remediation of these materials are very important. For the elimination (removal) of nanoparticles, which can be synthesisable in several physical, chemical or biological ways, phytoremediation method can be used as an eco-friendly and cheap method. 2. Phytoremediation Phytoremediation is a method in which the contaminants in the environment are moved away by the plants. This method uses metabolic system of plants for the removal of nutrients and contaminants. In order to clean the environments contaminated by the nanoparticles, it is important to determine which plants will provide for fruitful removal, too. According to a research, Pistia stratiotes’s nanoparticles were found to have removal talent in waters contaminated by Ag(I) and Ag NPs. It was figured out that Pistia stratiotes, whose Ag ions and NPs were implemented in different concentrations (0.02, 0.2, and 2 mg L-1) can survive in Ag and Ag NP concentrations under 0.02 mg L-1 and Pistia stratiotes can also 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars be a potential phytoremediator for removing the heavy metal NPs. (Hanks et al. 2015). 3. Result Nanotechnology and nano productions, which are described as the most important invention of the century, are on the increase in several areas like agriculture, food and health. Nonetheless, the advantages/disadvantages and health effects of this very new technology have not been understood yet. Thus, enacting the required national and international law regulations for nano products’ production, control and safety should be done as soon as possible and the adverse effects of them should be put forward. In this way, the concerns related to the use of such products will have been eliminated and maximum profit from these products will be provided. Keywords: Nanotechnology, Nanoparticle, Phytoremediation Nanoteknolojik Gelişmeler ve Nanopartiküllerin Fitoremediasyonu Kadiriye URUÇ PARLAK1, Tunay ÇELİK2, Özkan SEVİM2 1 Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü, Ağrı 2 Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi, FenBilimleri Enstitüsü, Ağrı uruckadriye@gmail.com 1. Giriş 1980’lerden itibaren yaygın olarak üretilmeye başlanan mühendislik nanomalzemeleri günümüzün en son teknolojisini oluşturmaktadır. Nanometre boyutlarındaki organik ve inorganik bileşikler “nano parçacık” olarak adlandırılmaktadır ve bu nanoparçacıklar boyutları nedeniyle biyolojik sistemlere kolayca entegre olabilmektedirler. Nanoteknolojinin gelişmesi ile birlikte nanokristal, nanopartikül, nanotüp gibi nano boyutlu malzemelerin üretilebilmesi sağlanabilmektedir. Son yıllarda büyük önem kazanan NP'ler, nanoteknolojinin temelini oluşturmaktadır. Çevreye ve insan sağlığına olan etkileri ve riskleri ile ilgili çok az bilgi olmasına rağmen, mühendislik NP'leri çok çeşitli ticari ürünlerin bileşimine entegre edilmiş durumdadır (Andreotti et al. 2015). Ev aletleri ve ürün kaplamaları (Hanks et al. 2015), biyomedikal uygulamalar (Uskoković, 2015; Stone at al. 2015) mücevhercilik (Asztemborska et al. 2015), elektrokimyasal sensörler ve biyosensörler uygulamaları (Haverkamp et al., 2007; Yu et al., 2016; Yamada et al., 2016; Li et al., 2016), tıp (Zhu et al, 2016; Göbel et al., 2016; Schwaminger et al. 2015) ve daha pek çok alanda kullanılabilmektedir. Nanoteknolojik gelişmeler, günümüzde nanopartiküllerin ortamdaki konsantrasyonlarının hızla artmasına sebep olmaktadır. İnsan sağlığı veya çevre üzerindeki etkileri hakkında yeterli bilgi olmayan bu materyallerin ortamlardaki tespiti ve remediasyonu büyük önem taşımaktadır. Pek çok fiziksel, Page/ Sayfa 66 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı kimyasal ya da biyolojik yöntemle sentezlenebilen nanopartiküllerin ortamlardan gideriminde, çevre dostu ve ucuz bir yöntem olan fitoremediasyon yöntemi kullanılabilmektedir. 2. Fitoremediasyon Fitoremediasyon, ortamdaki kontaminantların bitkilerce uzaklaştırıldığı doğal bir yöntemdir. Bu yöntem nutrient ve kontaminantları uzaklaştırmada bitkilerin metabolik sistemlerini kullanmaktadır. Nanopartiküllerce kirletilmiş ortamların temizlenebilmesi açısından, hangi itkilerin verimli uzaklaştırma sağlayabileceğinin tespit edilmesi de oldukça önemli bir konudur. Yapılan bir çalışmada, Ag(I) ve Ag NP'leri tarafından kontamine olmuş sularda Pistia stratiotes'in nanopartikülleri uzaklaştırma yeteneği belirlenmiştir. Ag iyonları ve NP'leri farklı konsantrasyonlarda (0.02, 0.2, and 2 mg L-1) uygulanmış, Pistia stratiotes’ in 0.02 mg L-1 altındaki Ag ve AgNp konsantrasyonlarında hayatta kalabildiği, ağır metal NP'lerinin uzaklaştırılmasında Pistia stratiotes' in potansiyel bir fitoremediator olduğu sonucuna varılmıştır (Hanks et al. 2015). 3. Sonuç Yüzyılımızın en önemli keşfi olarak nitelenen nanoteknoloji ve nano ürünler tarım, gıda, sağlık gibi pek çok alanda hızlı bir ilerleme göstermektedir. Buna karşın çok yeni olan bu teknolojinin avantaj ya da dezavantajları, sağlık etkileri henüz tam olarak anlaşılamamıştır. Bu nedenle nano ürünlerin üretimi, kontrolü ve güvenliği için gerekli olan ulusal ve uluslararası yasal düzenlemelerin en kısa sürede hayata geçirilmesi, olumsuz etkilerinin ortaya konulması gerekmektedir. Böylece bu ürünlerin kullanımındaki endişeler giderilmiş ve bu ürünlerden maksimum fayda sağlanması olacaktır. 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Page/ Sayfa 67 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı O 50 The Distribution of Some Oenanthe (Apiaceae) Species in Turkey Türkiye’de Bulunan Bazı Oenanthe (Apiaceae) Türlerinin Yayılışları Ebru DOĞAN GÜNER* Ebru DOĞAN GÜNER* *Health Services Vocational School, Gazi University, 06830, Ankara – Turkey; e-mail: ebrudogang@gmail.com *Gazi Üniversitesi, Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu, Gölbaşı Yerleşkesi, 06830, Ankara; e-mail: ebrudogang@gmail.com Introduction: The genus Oenanthe is the member of Apiaceae family which is one of the most important families for plant biodiversity in our country. Oenanthe represented with nine species (one of them is doubtful record) in Turkey. Species of the genus are prefer wetlands, marsh and aquatic habitats. Oenanthe species has to be collect especially with the root system for correctly diagnose. Oe. pimpinelloides and Oe. silaifolia has wide distribution areas in both Europe and Turkey. This study aimed that to contribute a better knowledge of the less known species except that Oe. pimpinelloides and Oe. silaifolia. Giriş: Ülkemiz bitki biyoçeşitliliği açısından önemli familyalardan Apiaceae familyası cinslerinden biri olan Oenanthe cinsi ülkemizde biri şüpheli kayıt toplam 9 tür ile temsil edilmektedir. Oenanthe cinsi ile ilgili Flora of Turkey eserinin 4. cildinin yazımından sonra neredeyse hiç çalışma yapılmamıştır. Cinse ait türler genellikle sulak alanlar, bataklıklar ve nemli toprakları tercih etmektedir. Oenanthe türlerini doğru teşhis edebilmek için özellikle kök sistemiyle birlikte toplamak gerekmektedir. Cinse ait türlerden Oenanthe pimpinelloides ve Oe. silaifolia Avrupa ve ülkemizde geniş yayılışa sahiptir ve çok karşılaşılan türlerdir. Bu çalışmada daha az bilinen Oenanthe türleriyle ilgili fotoğraflar ve yayılış haritaları verilerek özellikle sulak alanları tercih eden türlerin daha iyi tanınmasına katkı sağlamak amaçlanmıştır. Methods: The specimens of genus Oenanthe were collected in different regions of Turkey between 2014–2015 and checked with the related literature. The specimens were photographed during the collection. The specimens were compared with the types and other representative collections present at national and international herbaria. The distribution map was provided with the herbarium records and the localities in which they collected. Results: In this study, a total of 7 species distribution areas have been revealed except Oe. pimpinelloides and Oe. silaifolia. While Oe. sophiae was known only East Anatolia Region, it has been determined that it distributes in the Central Anatolia Region. Oe. incrassans and Oe. millefolia, which are two new species for the Flora of Turkey, were also presented with their ecological properties. Conclusion: The current distribution maps were created by means of to collect different areas. Most species prefer moist areas and wetlands. But Oe. millefolia distributes dry habitats. Oenanthe is one of the important genus in terms of wetland biodiversity. Key Words: Oenanthe, Turkey, biodiversity Acknowledgements: I would like to thank TUBITAK for its financial support (Project number KBAG–114Z005). Gereçler ve yöntem: Türkiye’de bulunan Oenanthe türlerinin revizyonu isimli TUBİTAK projesi çalışması kapsamında 20142015 yılları arasında bol miktarda örnek toplanmıştır. Toplamalar esnasında türler fotoğraflanmıştır. Herbaryum materyali haline getirilen örnekler ulusal ve uluslararası herbaryumlarda bulunan örnekler de incelenerek teşhisleri tamamlanmıştır. Toplama yapılan lokaliteler ve incelenen örneklere dayanarak ülkemizdeki yayılışları harita üzerinde gösterilmiştir. Bulgular: Bu çalışmada Oe. pimpinelloides ve Oe. silaifolia türleri hariç toplam 7 türe ait yayılış alanları ortaya konmuştur. Bu türlerden Oe. sophiae Flora of Turkey’e göre sadece Doğu Anadolu Bölgesi’nden bilinirken, İç Anadolu Bölgesi’nde de yayılış gösterdiği tespit edilmiştir. Şüpheli kayıt olan Oe. incrassans İstanbul çevresinden toplanmıştır. Kırklareli çevresinden ise Türkiye için yeni kayıt Oe. millefolia türü tespit edilmiştir. Sonuç ve tartışma: Ülkemiz de yayılış gösteren Oenanthe türlerinin literatürde bilinenden farklı alanlardan da toplanmasıyla güncel yayılış haritaları oluşturulmuştur. Türlerin çoğu sulak ve nemli alanları tercih eder. Ancak Oe. millefolia daha kurak habitatlarda da yayılış göstermektedir. Oenanthe türleri ülkemiz bitki biyoçeşitliliği açısından önemli olduğu kadar aynı zamanda özellikle sulak alan biyoçeşitliliği açısından da son derece önemli cinslerden biridir. Anahtar kelimeler: Oenanthe, Türkiye, biyoçeşitlilik Teşekkür: Bu çalışmayı finansal olarak destekleyen TÜBİTAK’a teşekkür ederim (Proje numarası KBAG–114Z005). 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Page/ Sayfa 68 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı O 51 Hydrodroma despiciens (Müller, 1776) (Acari, Hydrachnidia) Türünde Fe2+ Toksikolojik Uygulamaları Ferruh AŞÇI1, Gülderen UYSAL AKKUŞ2, İrem YAMAN2 1 Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü 2Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Kimya Bölümü Özet Bu çalışmada yaygın bir su kenesi türü olan Hydrodroma despiciens kullanılmıştır. Örnekler 2015 Haziran-Ağustos ayları arasında Afyonkarahisar ili sınırlarındaki Karamık Gölü’nden toplandı. Laboratuvar ortamında akvaryumlarda küçük bir göl ekosistemi oluşturuldu ve içerisine belirli sayılarda canlı örnekleri konuldu. Periyodik olarak bu ortama artan miktarlarda (1x10-5, 1x10-4, 1x10-3 ve 1x10-2 Molar) Fe ilavesi yapıldı. Birer haftalık periyotlarla bu ortamdan su ve canlı örnekleri alınarak ICP (Inductively coupled plasma-optical emission spectroscopy ICP-OES; Spectro Genesis, Germany) ile analize tabi tutuldu, sudaki ve canlıdaki demir absorplama oranları belirlendi. Ayrıca yine laboratuvar ortamında oluşturulan diğer bir akvaryum ise kontrol grubu olarak kullanıldı. Her iki ortamda da deney süresince canlılar sürekli gözleme tabi tutuldu. Çıkan sonuçlar toksikolojik olarak değerlendirildi. Sonuçta bu canlılarda Fe absorplama ve bu metale karşı tolerans sınırlarının oldukça yüksek olduğu görüldü. 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Page/ Sayfa 69 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı O 52 Hidrometalurjik Metotla Amonyum Klorür Çözeltilerinde Chevreul Tuzunun Çözündürülmesinin Kinetiği Mustafa SERTÇELİK1, Hacali NECEFOĞLU2, Turan ÇALBAN3, Soner KUŞLU3 1 Kafkas Üniversitesi, Mühendislik Mimarlık Fakültesi, Kimya Mühendisliği Bölümü Kars, mustafasertcelik@gmail.com 2 Kafkas Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Kimya Bölümü Kars 3 Atatürk Üniversitesi, Mühendislik Mimarlık Fakültesi, Kimya Mühendisliği Bölümü Erzurum Giriş: Hidrometalurji, Cevherlerin değerlendirilmesinde yüksek sıcaklık gerektiren yöntemler yerine su ve çözücü kullanımı ile metal üretimi elde edilmesidir. Metal üretiminde eski bir sanat olan pirometalurjiye oranla yeni gelişmektedir. Avantajı kesin olarak ortaya konulmamış olsa bile hidrometalurji, enerji tüketimini azaltmak için bir çözüm olarak önerilmektedir. Bu yöntemler düşük tenörlü cevherlere madende yerinde uygulandıklarında az enerji tüketmektedirler [1]. Hidrometalurjik yöntemlerde enerji tüketimi en az seviyeye indirilirken, üretim sırasında çıkan toz ve zehirli gazlar çözelti içerisinde kalmaktadır. Bu sebeple metal üretimi yapılırken atmosfere zararlı gaz salınımı engellenmektedir [2]. Bu çalışmada insanlık tarihinde her zaman önemli bir yer tutan bakırın bir çifte tuzu olan Chevreul tuzunu kullanarak uygun bir çözücüyle, hidrometalurjik yöntemlerle bakır üretiminin ilk kademesi olan liçing şartlarını belirlemeyi ve çözünme kinetiğini inceleyerek reaksiyonun gerçekleşme mekanizmasını saptamayı amaçlamaktayız. edilmiştir. Elde edilen deneysel sonuçların kinetik modellerle uygulanması sonucu Chevreul tuzunun çözünme hızının kül filminden (veya ürün tabakasından) difüzyon ile kontrol edildiği belirlenmiştir. Chevreul tuzunun çözünürlüğüne etki eden parametrelerin etkileride dikkate alınarak bulunan integre hız ifadesi aşağıdaki gibidir; 1-3(1-X)2/3+2(1-X)= [2,96.1013.(CA)3,08 .(K/S)-0,38.(K.H.)1,23 e-9001,2/T].t Anahtar Kelimeler: Hidrometalurji; Chevreul tuzu; Bakır; Çözündürme kinetiği Kaynaklar [1] F. Habashi, “Hidrometalurji”, Madencilik, Maden Mühendisleri Odası Yayınları, Cilt XXV, Sayı 1, Mart, 1986. [2] Y.E., Benkli, “Üretim Metalurjisi”. Atatürk Üniversitesi, http://www.yebenkli.com.(Erişim tarihi Mayıs, 2014) [3] Yeşilyurt, M. ve Çalban, T., “Precipitation of Chevreul’s Salt From CuSO4 Solutions with Na2SO3” Chem. Process Eng., 28, 85– 91, 2007. [4] T. Gündüz, “Kalitatif Analiz Ders Kitabı”, Gazi Kitabevi, 8. Baskı, 2008. Gereçler ve yöntemler: Bu çalışmada tarafımızdan sentezlenen Chevreul tuzunun[3] çözündürme işlemi için Polyscince marka bir sabit sıcaklık su sirkülatörü, sıcaklık ölçekli Lab companion marka bir manyetik karıştırıcı, WTW marka bir pH metre, bir tane cam su banyosu, 500 mL’lik cam reaktör ve 2 cm’lik manyetik bar kullanılmıştır. Amonyum klorür çözeltilerinde Chevreul tuzunun çözünmesine etki eden parametrelerin etkilerinin belirlenmesi için deneyler yapılmıştır. Chevreul tuzunun çözünmesi üzerine etkili olan parametreler tespit edildi. Deney esnasında alınan 1’er mL’lik numuneler alınarak kompleksometrik yöntem ile bakır analizleri yapıldı ve çözünen bakır miktarı % Cu olarak hesaplandı[4]. Bulgular: Chevreul tuzunun çözünmesi üzerine etkili olan parametreler reaksiyon sıcaklığı, çözücü (amonyum klorür) konsantrasyonu, katı/sıvı oranı ve karıştırma hızı olarak tespit edildi. Çözünme reaksiyonuna ait aktivasyon enerjisi 74,83 kj/mol olarak bulunmuştur. Sonuç ve Tartışma: Chevreul tuzunun çözünürlüğüne etki eden parametrelerin etkisi incelenmiş daha sonra çözünme hızına ait integre hız ifadesi katı-sıvı heterojen reaksiyonlara ait kinetik modelleri kullanılarak bulunmuştur. Deneyler sonucunda Chevreul tuzunun çözünme hızının çalışılan şartlarda sıcaklığın, amonyum klorür konsantrasyonunun ve karıştırma hızının artması ile arttığı ve katı/sıvı oranının artması ile azaldığı tespit 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Page/ Sayfa 70 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı O 53 Exotic and Invasive Species Detected in Susuz and Aygir Lakes (Kars), Cildir and Aktas Lakes (Ardahan) Susuz ve Aygır Gölü (Kars) ile Çıldır ve Aktaş (Ardahan) Göllerinde Tespit Edilen Ekzotik ve İstilacı Türler Mehmet Ali KIRPIK1, Yağmur YILDIZ1 Mehmet Ali KIRPIK1, Yağmur YILDIZ1. 1 Kafkas University- Faculty of Science, Biology Department, Kars-Turkey e-mail: kirpik80@hotmail.com 1 Kafkas Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü KARS-TÜRKİYE e-mail: kirpik80@hotmail.com Abstract Özet Investigation was made on Susuz and Aygir Lakes (Kars), Cildir and Aktas Lakes (Ardahan) Orman ve Su işleri Bakanlığı (Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü)’nce 2013 yılında Aygır ve Çalı Gölleri (Kars) Sulak Alan Yönetim Planı Projesi Alt Havzası Biyolojik Çeşitlilik Araştırma Alt Projesi ile Aktaş ve Çıldır (Ardahan) Gölleri Sulak alanları Alt Havzaları Biyolojik Çeşitlilik Araştırma Alt Projeleri kapsamında Biyolojik Çeşitlilik araştırması yapılmıştır. 2013 yılı yaz sezonunda yapılan iki arazi incelemesinde Aygır ve Çalı göllerinden sadece Aygır Gölü’nde, 2014 yılı yaz sezonunda yapılan iki arazi incelemesinde Çıldır ve Aktaş Göllerinden ekzotik ve istilacı türler Carassius gibelio (İsrail Sazanı) ve Astacus leptodactylus (Tatlısu İstakozu) türlerinin varlığı tespit edilmiştir. In this investigation, we detected the presence of Prussian Carp (Carassius Gibelio) and Turkish Crayfish (Astacus Leptodactylus) in Aygir Lake of summer 2013 and Cildir and Aktas Lakes of summer 2014.These species are identified in this important wetland area within Kars and Ardahan city boundaries. They are exotic and invasive species and it is unknown that breeding is made by whom, when, how and why. This invasive species in reported lakes, have led to significant decrease on natural fish populations. After working in this important wetland habitats, it can be concluded that these exotic and invasive species (Carassius gibelio and Astacus leptodactylus) are destroying and should be removed from the lake. Key words: Kars, Ardahan, Cali Laeke, Aygır Lake, Çıldır Lake, Aktas Lake, Biodiversity, Exotic Species, Invasive Species, Ministry of Forest and Water Works. Kars ve Ardahan il sınırları içerisinde kalan bu önemli sulak alanlarda tespit edilen bu türler ekzotik ve istilacı türler olup; ne zaman, nasıl, neden ve kimler tarafından bu göllere aşılandığı bilinmemektedir. Bu istilacı türler belirtilen göllerde özellikle doğal balık türleri üzerinde büyük bir baskı oluşturarak doğal balık populasyonlarının belirgin olarak azalmasına neden olduğu belirtilmektedir. Çalışılan bu önemli sulak alanlarda doğal yaşamı alt üst eden ekzotik ve istilacı türler İsrail sazanı (Carassius gibelio) ve talı su istakozu (Astacus leptodactylus) türlerinin göllerden temizlenmesi gerektiği kanaati oluşmuştur. Anahtar Sözcükler: Kars, Ardahan, Çalı Göl, Aygır Gölü, Çıldır Gölü, Aktaş Gölü, Biyolojik Çeşitlilik, Ekzotik Tür, İstilacı Tür, Orman Su İşleri Bakanlığı. 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Page/ Sayfa 71 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı O 54 Pollen Morphology of the Genus Anacyclus L. (Asteraceae) in Turkey Türkiye Anacyclus L. (Asteraceae) Cinsinin Polen Morfolojisi Barış AŞCI1, Mehmet Yavuz PAKSOY2 1. Ardahan Üniversitesi Teknik Bilimler Meslek Yüksek Okulu, Arıcılık Bölümü, Ardahan 2. Tunceli Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Çevre Mühendisliği Bölümü, Tunceli Object: The object of this study is to examine pollen morphology of 4 species (A. clavatus (Desf.) Pers., A. latealatus Hub.-Mor., A. nigellifolius Boiss. And A. anatolicus (Behçet & Almanar) of the genus Anacyclus L. growing naturally in Turkey by a light and scanning electron microscope. Materialand Method: Our material is consisted of pollens belonging to genera A. clavatus collected from Çamaltı Salt Marsh, Menemen (İzmir); A. latealatus collected from the vicinity of Osmankalfalar village (Burdur); A. nigellifolius collected from Tektek Mountains (Şanlıurfa); and A. anatolicus collected from the vicinity of Aktuzla village (Muş). Pollen preparations were prepared according to Wodehouse method in the laboratory. 20 measurements were performed from each pollen feature on the light microscope. For pollen measurements to be performed on the scanning electron microscope (SEM) some of the pollens were stored and pollens were placed onto a holder of aluminum and coated with gold. Pollen sizes were studied in detail by taking photos via SEM for their aperture shape and ornamentation features. Findings: The genus Anacyclus belonging to Asteraceae family is represented by thirteen species in the world. It is represented by four species in our country, with two of them being endemic. Pollen shape was measured as 53% oblate spheroidal,43% prolate spheroidal and 4% subprolate in A. anatolicus; 42% oblate spheroidal and 58% prolate spheroidal in A. clavatus; 75% oblate spheroidal, 18% prolate spheroidal and 7% suboblate in A. latealatus; and 60% oblate spheroidal, 36% prolate spheroidaland 4% suboblate in A. nigellifolius. Anacyclus pollen grains have tricolpate aperture feature and echinate ornamentation feature; and inter-spin ornamentation is perforate in A. anatolicus and A. latealatus; granulate-perforate in A. clavatus; and regulateperforate in A.nigellifolius. Spins are generally conical, broadbased and sharp. There are 80-100 perforations in a row of 3-5 in A. Anatolicus; 25-45 perforations in a row of 1-3 in A. latealatus; 25-30 perforations in a row of 1-3 in A. nigellifolius; and 15-25 perforations in a row of 1-2 in A. clavatus. Barış AŞCI1, Mehmet Yavuz PAKSOY2 1. Ardahan Üniversitesi Teknik Bilimler Meslek Yüksek Okulu, Arıcılık Bölümü, Ardahan 2. Tunceli Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Çevre Mühendisliği Bölümü, Tunceli Amaç: Anacyclus L. cinsinin Türkiye’de doğal yetişen 4 türünün (A. clavatus (Desf.) Pers., A. latealatus Hub.-Mor., A. nigellifolius Boiss. ve A. anatolicus Behçet & Almanar) polen morfolojisini ışık ve taramalı elektron mikroskobunda detaylı olarak incelemektir. Materyal ve Yöntem: Materyalimizi Menemen; Çamaltı Tuzlası’ndan (İzmir) toplanan A. clavatus, Osmankalfalar köyü civarından (Burdur) toplanan A. latealatus, Tektek Dağları’ndan (Şanlıurfa) toplanan A. nigellifolius, Aktuzla köyü civarından (Muş) toplanan A. anatolicus türlerinin polenleri oluşturmaktadır. Laboratuvarda Wodehouse yöntemine göre polen preparatları hazırlanmıştır. Işık mikroskobunda her polen özelliğinden 20 adet ölçüm yapılmıştır. Taramalı elektron mikroskobunda (SEM) yapılacak polen ölçümleri içinde polenlerin bir kısmı saklanmış ve SEM (taramalı elektron mikroskobu) çalışması için polenler aliminyum staplar üzerine yerleştirildi ve altın kaplandı. polenlerin boyutları, apertür şekli ile ornemantasyon özellikleri için SEM’de fotoğrafları çekilerek ayrıntılı olarak çalışılmıştır. Bulgular: Asteraceae familyasında yer alan Anacyclus cinsi dünya üzerinde on iki türle temsil edilmektedir. Ülkemizde ise ikisi endemik dört türle temsil edilmektedir. Anacyclus polen taneleri trikolparat apertür özelliğine, ekinat ornementasyon özelliğine sahip olup spinler arası ornementasyon A. anatolicus ve A. latealatus’ta perforat; A. clavatus’ta granülat perforat, A.nigellifolius’ta ise rügulat perforat şeklindedir. Spinler genellikle konik ve geniş tabanlı olup sivri uçludur. A. anatolicus ve A. latealatus’ta 3-5 sıra perforasyon, A. nigellifolius’ta 2 sıra perforasyon, A. clavatus’ta tek sıra perforasyon vardır. Sonuç: Anacyclus cinsine ait türün polen şekli (), apertür tipi (trikolporat) ve ornemantasyonu (ekinat) aynı olup polenlerinin diğer morfolojik karakterleri farklılıklar göstermektedir. Anahtar Kelimeler: Polen morfolojisi, Anacyclus, Asteraceae Result: Aperture type (tricolpate) and ornamentation (echinate) of 4 species belonging to the genus Anacyclus are the same but the other morphological characteristics of the pollens differ. Key Words: Pollen morphology, Anacyclus, Asteraceae 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Page/ Sayfa 72 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı O 55 Comparative Oil Extraction from Linum bienne Mill Seeds Using Different Techniques and Determination of Their Antioxidant Activities Füreya Elif ÖZBEK1, Giray Buğra AKBABA2, Fikret AKDENİZ3 1 Kafkas University, Faculty of Engineering and Architecture, Department of Chemical Engineering Kars fozturkkan36@gmail.com 2 Kafkas University, Faculty of Engineering and Architecture, Department of Bioengineering Kars 3 Kafkas University, Faculty of Sciences and Arts, Department of Chemistry Kars Introduction: Being as a basic foodstuff, vegetable oils and/or animal fats are important for healthy nutition. It is known that vegetable oils are more preferable than animal fats in terms of health. The quality and yield of the vegetable oils show difference depending on many factors such as plant species, geographic and climatic conditions of the region, degree of maturation, fertilizers used in their cultivation process. While the demand of vegetable oils is increasing both in the world and in our country, on the other hand, global climate change brings some risks in terms of sustainability of bio-resources. To meet the need of additional vegetable oils, it is necessary to find alternative oil plants as well as to increase the amount of conventional oil plants production. Linum usitatissimum cultivated in our country and known as flax and its wild species Linum Bienne Mill growing naturally are among these oil plants. Flax seed oil contains α-linolenic acid which is an important omega-3 fatty acid (45.5-64.2%). In this study, Pressurized Hot Solvent Extraction (PHSE) and Ultrasound Assisted Extraction (UAE) of Linum Bienne Mill seeds as the alternative extraction techniques to Soxhlet Extraction (SE) were performed and the oil yields compared each other. Furthermore, antioxidant activity capacities of the oils extracted were determined. Materials and Methods: Linum bienne Mill samples were collected from the Yolboyu and Kuyucuk Villages located in Kars city, Turkey. After the milling process using an IKA A11 basic laboratory scale mill (Staufen, Germany), it was kept in a desiccator until the extraction experiments. PHSE extractions were carried out in a hand-made autoclave which was made of 316N stainless steel and placed on a hot plate with the steering rate of 300 rpm (at 80°C during 30 minutes). The desired inner temperature was adjusted via a thermocouple. BandelinSonorex model ultrasonic bath was used for the UAE experiments (at atmospheric conditions during 30 minutes). nHexane was used as the solvent in all techniques. The antioxidant activities of the oils were determined by DPPH radical scavenging antioxidant capacity assay. Results and Discussion: It was found that the oil yield from the PHSE technique with the value of 32.77±0.20% is higher than Soxhlet technique with the value of 31.82±0.95% (at atmospheric conditions during 5 hours). These values were followed by UAE with a value of 29.33±0.18%. Conclusion: The highest extraction yield in these experiments was obtained for the PHSE technique at 80 °C with 300 rpm in 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars 30 minutes and 20 mL n-Hexane. The lowest extraction yield was shown in UAE experiments carried out at slightly over room temperature for 30 min in 40 mL solvent. Both extraction techniques were proposed as alternative techniques to Soxhlet technique for extracting the oil from Linum bienne Mill seeds regarding the relatively close oil yields, shortened extraction time intervals and much lesser solvent consumption. The oil obtained from PHSE technique had the strongest DPPH radical scavenging activity, followed by Soxhlet and UAE techniques. Keywords: Linum bienne Mill., Pressurized Hot Solvent Extraction, Ultrasound Assisted Extraction, DPPH method. Linum bienne Mill. Tohumlarının Yağ İçeriğinin Farklı Tekniklerle Belirlenmesi ve Antioksidan Aktivitelerinin Tayini Füreya Elif ÖZBEK1, Giray Buğra AKBABA2, Fikret AKDENİZ3 1 Kafkas Üniversitesi, Mühendislik Mimarlık Fakültesi, Kimya Mühendisliği Bölümü Kars, fozturkkan36@gmail.com 2 Kafkas Üniversitesi, Mühendislik Mimarlık Fakültesi, Biyomühendislik Bölümü Kars 3 Kafkas Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Kimya Bölümü Kars Giriş: Bitkisel ve hayvansal gıdalardan elde edilen ve temel gıda maddelerinden biri olan yağlar, sağlıklı beslenme açısından önemlidir. Sağlık açısından düşünüldüğünde bitkisel yağların hayvansal yağlardan daha çok tercih edildiği bilinmektedir. Bitkisel yağların kalitesi, elde edildikleri bitki türü, yetiştiği bölgenin coğrafi ve iklimsel koşulları, olgunlaşma derecesi ve gübre kullanımı gibi birçok etkene bağlı olarak farklılıklar gösterebilmektedir. Bitkisel yağların kalitesi somut olarak içerdikleri yağ asitlerinin türüne göre belirlenmektedir. Gerek dünyada gerekse ülkemizde bitkisel yağlara talep artmaktayken, değişen iklim şartları biyo-kaynakların sürdürülebilirliği açısından risk teşkil etmektedir. Bitkisel yağ açığını kapatabilmek için hem yetiştirilen ürün miktarının artırılması hem de alternatif yağ bitkilerinin üretilmesi gerekmektedir. Ülkemizde yetişen ve keten olarak bilinen Linum usitatissimum L. ve onun yabani türü olan Linum bienne Mill. bu bitkiler arasında yer almaktadır. Önemli bir omega-3 yağ asidi olan α-linolenik asit keten tohumunda % 45,5-64,2 oranında bulunmaktadır. Bu çalışmada, Linum bienne Mill. türünün tohumlarının toplam yağ içeriği geleneksel Soxhlet yöntemine alternatif olarak basınçlı sıcak çözücü ekstraksiyonu (BSÇE) ve ultrasonik dalga destekli ekstraksiyon (UDDE) teknikleri ile karşılaştırıldı. Gereçler ve yöntemler: Linum bienne Mill. tohumları Kars Akyaka İlçesi Yolboyu Köyü-Kuyucuk Köyü civarından toplandı. Hava kurusu numuneler IKAA11 (Staufen, Almanya) değirmeli öğütücüde öğütüldükten sonra ektraksiyon deneyleri için desikatörde muhafaza edildi. BSÇE için 200 mL’lik 316 N paslamaz çelikten yapılmış otoklav kullanıldı. Ekstraksiyon deneyleri manyetik karıştırıcılı ısıtıcı üzerinde 300 rpm Page/ Sayfa 73 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı karıştırma hızında, istenilen ortam sıcaklığına varılana kadar ısıtılarak yapıldı. UDDE deneyleri için ise Bandelin marka Sonorex model ultrasonik banyo kullanıldı. Elde edilen yağ içeriklerinin antioksidan aktivite değerleri, lipofilik DPPH metodu ile belirlendi ve karşılaştırıldı. Bulgular: BSÇE tekniğinden 80°C’de ve 30 dk’lık ekstraksiyon süresinde elde edilen % 32,7741±0,20 yağ içeriği, standart 5 saatlik Soxhlet ekstraksiyonunda elde edilenden (% 31,82±0,95) daha yüksek bulundu. Bu değerleri yine 30 dk süre ile uygulanan UDDE tekniğinden elde edilen % 29,33±0,18’lik değer takip etti. Sonuç ve Tartışma: Linum bienne Mill.’den yağ ekstraksiyonu için geleneksel yönteme alternatif olarak düşünülen BSÇE, 80°C’de 30 dk, 300 rpm karıştırma hızında ve 20 mL çözücü kullanımı ile en yüksek verimi ortaya koymuştur. 30 dk süre ile oda sıcaklığının biraz üstünde bir sıcaklıkta 40 mL çözücü kullanılarak gerçekleştirilen UDDE ise ekstraksiyon veriminin en düşük olduğu tekniktir. 150 mL çözücünün kullanıldığı 5 saatlik Soxhlet ekstraksiyonu ile kıyaslandığında, alternatif olarak kullanılan her iki ekstraksiyon tekniğinin de Linum bienne Mill.’den yağ ekstraksiyonu için zaman ve kullanılan çözücü miktarı açısından açık bir üstünlüğe sahip oldukları görülmektedir. Anahtar Sözcükler: Linum bienne Mill., Basınçlı Sıcak Çözücü Ekstraksiyonu, Ultrasonik Dalga Destekli Ekstraksiyon, DPPH yöntemi. 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Page/ Sayfa 74 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı O 56 Microbiological and Physicochemical Analysis of Drinking Water in Kars Province Kars İçme Sularının Fizikokimyasal ve Mikrobiyolojik Yönden İncelenmesi Koray ÖZDEMIR1, Muhitdin YILMAZ2 Koray ÖZDEMİR1, Muhitdin YILMAZ2 1 Kafkas University, Sciences Institute, Biology Department, 36100-Kars Sinop University, Engineering and Architecture Faculty, Bioengineering Department, 57000-Sinop 2 1 Kafkas Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Biyoloji Anabilim Dalı, 36100-Kars 2 Sinop Üniversitesi, Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi, Biyomühendislik Bölümü, 57000-Sinop Introduction: This study was investigated the microbiological and physicochemical pollution levels drinking water and water quality in Kars province. This research was started in November 1, 2014 and ended on April 30, 2015, respectively. Giriş: Kars ilinde yapılan bu çalışmada, içme sularının mikrobiyolojik ve fizikokimyasal kirliliği ve su kalitesi incelendi. Bu çalışma, 1 Kasım 2014 - 30 Nisan 2015 tarihleri arasında gerçekleştirildi. Material and Method: Examples of 6-month period from 20 regions in this study were obtained. Physicochemical parameters such as pH, electrical conductivity, nitrate, nitrite and coliform, E.coli, ,C.perfinges, Pseudomonas aureginosa sulphite-reducing anaerobes microbiological parameters were examined. Gereç ve Yöntemler: Bu çalışmada, Kars ili içme sularının 20 ayrı bölgesinden su örnekleri alındı. Mikrobiyolojik su örneklerinde, koliform, E. coli, Clostridium perfinges, ve sülfit redükte eden anaeroplar, gibi mikrobiyolojik değişkenler incelendi. Fizikokimyasal açıdan renk, koku, tat, pH, elektriksel iletkenlik, nitrat, nitrit kalsiyum gibi değişkenler analiz edildi. Results: All water samples analyzed in the March-April microbial contamination seen an increase this month in which an increase in ammonium levels were detected in 9 regions of microbiological contamination. C.perfinges, water treatment long pollution indicators were observed in 4 regions. Also P.aureginosa observed in 1 regions and sulphite reducing anaerobes observed in 2 regions. Bulgular: Analiz edilen su örneklerinde Mart-Nisan aylarında mikrobiyal kirlenme ve nitrat düzeylerinde bir artış olduğu görüldü. yine 9 bölgede mikrobiyolojik kirlilik saptandı. Depo ve şebeke sularında uzun süre kirlilik indikatörü olan C. perfinges’e 4 istasyonda rastlandı. Enterekoklar 8 istasyonda, sülfit indirgeyen anaeroplar 2 istasyonda ve P. aureginosa 2 istasyon da tespit edildi. Physico-chemical analyses were measured as following (minimum-maximum); ph (7,04- 8,93), conductivity (214 -620) µScm², Iron (0,01-0,4) mg/L, Calcium (20,39-99,53) mg/L, magnesium (2,00-6,30) mg/L, hardness (5,80-25,7 ) Fr° .The nitrite and nitrate levels of samples were found to be between 0.63-0,1-0,-2 and 0,10- 4,86 respectively. Color, odor and taste was studied organolepticely. Sonuç ve Tartışma: Bu analiz sonuçlarına göre Kars ilindeki suların Sağlık Bakanlığı tarafından yayınlanmış olan insani tüketim amaçlı sular hakkında yönetmeliğe ve uluslararası normlara göre kullanım için uygun olduğu belirlendi. Anahtar sözcükler: Kars, Mikrobiyolojik, Fizikokimyasal, İçme suyu, Su kalitesi. Discussion and Conclusion: The socio-economic level is low and the livestock areas involved in nitrate and coliform in March and April has been observed. The animal feces spread on soil used as fuel are mixed into the groundwater. The removal of the animal bazaar outside the city will provide the decrease of fecal pollution. According to the results of this analysis, waters in Kars province was determined that according to the regulations on water intended for human consumption published by the Ministry of Health and international norms. Keywords: Kars, Microbiological, Physicochemical, Drinking water, Water quality 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Page/ Sayfa 75 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı O 57 Seasonal Analysis of Vitamin D Levels of Individuals Living in Kars Kars’ta Yaşayan Bireylerde D Vitamini Düzeylerinin Mevsimlere Bağlı Olarak İncelenmesi Kürsat OKTAY1, Inan KAYA1 Kürşat OKTAY1 İnan KAYA1 1 Department of Biology, Faculty of Art and Science, Kafkas University, 36100, Kars-TURKEY Introduction: The large proportion of vitamin D for the body as a result of contact with skin of sunlight is produced. Deficiency of vitamin D which responsible for absorption of particularly calcium is important in many diseases related to diabet, cancer and immune system. In this study was aimed to evaluate the vitamin D levels seasonally. Material and Methods: The vitamin D levels of 5686 patients living in Kars between January-December months vitamin D levels were assessed and divided into 4 groups according to the seasons. The levels of vitamin D in the blood samples taken from people 3908 women and 1778 men were determined by autoanalyzer. Results: The level of vitamin D was the lowest in winter and the highest in autumn (P <0.001). Vitamin D levels of male individuals were more high than women (P <0.001). Discussion and Conclusion: The levels of vitamin D of individuals living in Kars changes significantly according to the seasons. In addition, it was concluded that the deficiency of vitamin D in the region (<20 ng / ml) could be a serious problem in all seasons when the average vitamin D levels of all individuals considered. Keywords: Kars, vitamin D, season 1 Kafkas Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Kars Giriş: Güneş ışığının deriyle teması sonucunda vücudun ihtiyacı olan D vitamininin büyük kısmı üretilmektedir. Özellikle kalsiyum absorbsiyonundan sorumlu olan D vitamininin düzeylerindeki yetersizlik raşitizmden ayrı olarak günümüzde diyabet, kanser ve bağışıklık sistemiyle ilgili birçok hastalıkta önemlidir. Bu çalışmada D vitamini düzeylerinin mevsimsel olarak değerlendirilmesi amaçlandı. Gereçler ve Yöntemler: Çalışmamızda Ocak-Aralık ayları arasında Kars İli’nde yaşayan 5686 hastanın D vitamini düzeyleri değerlendirilek mevsimlere göre 4 gruba ayrıldı. 3908 kadın ve 1778 erkek bireyden alınan kan örneklerinde D vitamini düzeyleri otoanalizör ile belirlendi. Sonuç ve Tartışma: D vitamininin kış mevsiminde en düşük, sonbahar mevsiminde ise en yüksek düzeylerde olduğu saptandı (P< 0.001). Erkek bireylerin D vitamini düzeylerinin ise kadınlara göre daha fazla olduğu tespit edildi (P< 0.001). Sonuç olarak, Kars’ta yaşayan bireylerin D vitamini düzeylerinde mevsimlere göre önemli değişiklikler olmaktadır. Ayrıca tüm bireylerin ortalama D vitamini düzeyleri değerlendirildiğinde bölgede D vitamini yetersizliğinin (< 20 ng/mL) özellikle kış mevsiminde olmak üzere her mevsimde ciddi bir sorun olabileceği kanısına varıldı. Anahtar Sözcükler: Kars, D vitamini, mevsim. 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Page/ Sayfa 76 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı O 58 Pasture Management and Ecology Mer’a Amenajmanı ve Ekoloji İlişkisi Gülcan DEMİROĞLU TOPÇU1 Gülcan DEMİROĞLU TOPÇU1 1 Ege University, Faculty of Agriculture, Department of Field Crops, İzmir Corresponding author: gulcan.demiroglu.topcu@ege.edu.tr Pasture ecology symbolizes a specific ecology type with the definition of the pasture vegetation and the formation of the products, and examines the mutual interaction of all the factors biotic or abiotic. The vegetation in the pasture consists mostly and mainly of many perennial crops and develops within the limits of ecological conditions. It is observed today that the pasture lands of our country was constituted more than half of the surface area of it with 44 million hectares in early 1940s; however, with the limitation and allocation programmes after the Range Act 4342 enacted in 1998, this number regressed to 13-14 million hectares today. The vegetation of the pasture lands, which are the insurance of the animal husbandry in our country, has been disrupted for years due to the uncontrolled, excessive early grazing and wrong crop preferences. It is well known that the general status and grass production capacity of our pastures has fallen much below the desired level. In addition, since the vegetation has an organic structure, it is under the constant influence of climate, topography of the area, soil, and the biotic stress. Vegetation which is under the influence of these factors, is an entity which is changing from year to year, from season to season, even from day to day. For this reason, determining the ecological characteristics of these types of vegetation and examining the relations between the pastures and the environmental factors are extremely important. Since pastures are areas which are grazed by animals directly, pasture vegetation and grazing animals constitute the organic components of a complex ecosystem. Therefore, they have to be handled as a whole and the relations and the balance between them must be established in the light of these findings. Provided that the natural resources (water, soil, vegetation, wild life, etc.) are protected, the integrity of soil-vegetation-animal is ensured with the help of the use of pasture management techniques, which is the art of organizing the sustainability and development of the pasture ecosystems in such a way that will make it possible to receive the highest quality and amount of the products. Pasture management creates a pasture-animal relation discipline that covers all of the processes related with the organization of animal grazing. Complying with the basic conditions and technical principles that symbolize the subjects like the grazing season, grazing with the suitable animal species for the pasture, grazing capacity, and uniform grazing make it possible to receive products in maximum amounts. No doubt, ecological conditions rank first among the factors that influence these technical rules. Especially, precipitation and rainfall are extremely important in this context. In addition, some characteristics and qualifications such as the structure of the soil and type of the pasture, slope and geographical site, ground water level etc. are among the major factors that influence directly the forage amount that will be produced by the vegetation. In countries that are developed in terms of ecology and agriculture, the pasture management rules are practiced strictly, and thus, it becomes possible to obtain animal products at an optimum level from the pasture, and the natural resources in the pasture are sustained. In our study, the topics expressing the technical aspects of how to make use of the grazing lands, and the basic principles of pasture management plans are discussed in ecological terms. 1 Ege Universitesi, Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü İzmir Sorumlu yazar: gulcan.demiroglu.topcu@ege.edu.tr Mer’a ekolojisi, mer’a vejetasyonlarını ve üretilen ürünlerin oluşumunun belirlenmesi ile kullanımın sınırlanmasını etkileyen canlı ve cansız tüm çevresel etkenlerin karşılıklı etki ve ilişkilerini inceleyen özel bir ekoloji tipini simgelemektedir. Mer’adaki bitki örtüsü; çoğunlukla çok sayıda ve çok yıllık bitkilerden oluşmakta, ekolojik koşulların imkan verdiği düzeyde gelişme göstermektedir. 1940’ların başlarında 44 milyon hektarla ülke yüzölçümünün yarısından fazlasını kaplayan çayır ve mera alanlarımızın, 1998 yılında çıkarılan 4342 sayılı Mera Kanunu ile mera tespit, tahdit ve tahsis işlemlerinin yapılmasıyla, günümüzde 13-14 milyon hektara kadar gerilediği görülmektedir. Ülke hayvancılığının sigortası durumunda olan mer’a alanlarımızın yıllardır düzensiz, aşırı ve erken otlatmalar ve yanlış bitki seçimleri nedeniyle bitki vejetasyonlarının bozulmuş, genel durumu ve ot üretim kapasitelerinin istenilen düzeylerin çok altına düştüğü bilinmektedir. Ayrıca bitki vejetasyonları, organik bir varlık olmaları dolayısıyla; iklim, engebe, toprak ve canlı koşulların devamlı etkisi altındadırlar. Bu faktörlerin etkisindeki bir vejetasyon yıldan yıla, mevsimden mevsime hatta günden güne değişen dinamik bir varlıktır. Bu yüzden bu tür vejetasyonların ekolojik özelliklerinin iyi bilinmesi ve mer’a toplulukları ile çevre faktörleri arasındaki ilişkilerin iyi irdelenmesi son derece önemlidir. Mer’alar doğrudan hayvan otlatılarak değerlendirilen alanlar olması sebebiyle, mer’a vejetasyonu ile hayvanlar kompleks bir ekosistemin başlıca organik bileşenlerini oluşturmaktadırlar. Dolayısıyla bir bütün olarak ele alınıp incelenmesi, aralarındaki ilişkilerin ve dengenin buna göre kurulması gerekmektedir. Doğal kaynakların (su, toprak, bitki örtüsü, yaban hayatı vb.) korunması şartıyla, mera ekosistemlerinin en yüksek kalite ve miktarda ürünü elde edecek şekilde kullanımını, sürekliliğini ve geliştirilmesini düzenleme ilimi ve sanatı olan mer’a yönetimi (amenajmanı) yardımıyla toprak-bitki-hayvan bütünlüğü sağlanmaktadır. Mer’a amenajmanı, otlatmanın düzenlenmesi ile ilgili tüm işlemleri kapsayan bir mer’a-hayvan ilişkileri disiplinini oluşturmaktadır. Otlatma mevsimi, mera tipine uygun hayvan türü ile otlatma, otlatma kapasitesi ve üniform otlatma gibi konuları içeren mer’a amenajmanın teknik kurallarını simgeleyen temel koşullar ve teknik esaslara uyulması, maksimum miktarda hayvansal ürünler elde edilmesini sağlamaktadır. Bu teknik kuralları etkileyen faktörler içinde kuşkusuz, ekolojik koşullar ilk sırada er almaktadır. Özellikle, yağış ve yağış rejimi son derece önemlidir. Ayrıca, mer’a toprağının; yapısı ve tipi, eğim durumu ve yöneyi, taban suyu seviyesi vb. gibi çeşitli özellik ve nitelikleri, vejetasyonun üreteceği yem miktarını ve kalitesini de doğrudan etkileyen faktörlerin başında gelmektedir. Ekolojik ve tarımsal yönden gelişmiş olan ülkelerde özellikle uyulan amenajman kuralları çerçevesinde, hem mer’alardan optimum düzeyde hayvansal ürünler elde edilmesi mümkün olmakta ve hem de mera alanların doğal kaynakların sürekliliğinin korunması sağlanmaktadır. Çalışmamızda, mer’a alanlarından yararlanmanın teknik esaslarını ve amenajmanın temel ilkelerini ifade eden konular ekolojik açıdan irdelenmektedir. Anahtar sözcükler: mera, amenajman, ekoloji, otlatma Keywords: Pasture, management, ecology, grazing 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Page/ Sayfa 77 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı O 59 A Village: From Exile to Production and Tourism Sürgünden Üretime, Üretimden Turizme Bir Köy Fatih TURANLI1, Emrah ÖZTÜRK1 Fatih TURANLI1, Emrah ÖZTÜRK1 1 Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu, Kars f.turanli@hotmail.com 1 Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu, Kars f.turanli@hotmail.com Abstract Özet The destruction of nature, climate change, pollution, unconscious use of agricultural land, the loss of traditional production methods and seeds, falling productivity in agriculture and livestock, and biodiversity decline are among the most fundamental issues of our time. Boğatepe Village, which is a type of plateau for a couple villages that were established by those exiles who came and settled in this area nearly a century before, has been establishing the foundation of ecotourism activities in Kars by engaging with the nature and land, adapting to new processes, and trying to develop traditional production. It provides tourism income in general for Kars and especially for the village establishment itself with the first Cheese Museum in Turkey, production of 13 cheese types, medicinal and aromatic plants, trekking activities and family pensions. The village accommodating domestic and international tourists all year round is one of the rare examples of the ecological tourism in rural eastern Anatolia. Doğanın tahrip edilmesi, iklimlerin değişmesi, çevre kirliliği, tarım alanlarının bilinçsizce kullanılması, geleneksel üretim yöntemleri ve tohumların kaybedilmesi, tarım ve hayvancılıkta verimin düşmesi bioçeşitliliğin azalması çağımızın en temel sorunları arasında yer almaktadır. Yaklaşık bir asır öncesinde sürgün olarak gelip bu bölgeye yerleşen birkaç köyün yaylası durumunda olan Boğatepe Köyü; doğa ve toprakla uğraşan yeni süreçlere uyum sağlayıp geleneksel üretimi geliştirmeye çalışarak Kars’taki ekoturizm faaliyetlerinin temelini oluşturmaktadır. Türkiye’nin ilk Peynir Müzesi, 13 çeşit peynir üretimi, tıbbi ve aromatik bitkileri, trekking aktiviteleri ve aile pansiyonculuğu ile genelde Kars’a, özelde ise köy yerleşimine kırsalda bir turizm geliri sağlamaktadır. Yıl içerisinde yerli ve yabancı çok sayıda turist ağırlayan köy doğu Anadolu kırsalında ekolojik turizmin yapıldığı nadir örneklerdendir. Anahtar Sözcükler: Boğatepe Köyü, Eko Turizm, Kars. Keywords: Boğatepe Village, Eco Tourism, Kars. 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Page/ Sayfa 78 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı O 60 Experımental and Bioinformatic Characterization Species Orthrias Bazı Orhtrıas (Çöpçü Balığı) Türlerinin Biyoinformatik ve Deneysel Karakterizasyonları Cem ÖZİǹ, Filiz SUSUZ² Cem ÖZİǹ, Filiz SUSUZ² ¹Kafkas University, Department of Bioenginering, Kars ²Anadolu University, Department of Biology, Eskişehir Corresponding Author e-mail: cem.biyo@gmail.com ¹Kafkas Üniversitesi, Biyomühendislik Bölümü, Kars ²Anadolu Üniversitesi, Biyoloji Bölümü, Eskişehir e-mail: cem.biyo@gmail.com ABSTRACT ÖZET Taxonomy is a field of science having a great role in the development of biology as well as contributing to the stabilization of the field as a whole. In this study, it was aimed to describe Certain basins in Turkey species of the genus Orthrias on the basis of morphological and molecular findings. Morphotypes are described from an analysis of new morphological characters and 18S rRNA and COI gene of mtDNA is sequenced representing each morphotype. Gens which were obtained as a result of experimental characterization were determined as COI and 18S rRNA. However, as no sequence information of COI and 18S rRNA of Orthrias species was available at the gene bank, they weren’t compared. In the analysis of gene bank, it was determined that family showed similarity to Balitoridae, a family including Orthrias species. In this study, it was determined that 650 bp of COI gen can be used as a DNA barcode. All the results obtained proved that studies of systematic morphological should be supported with genetic based studies. Taksonomi, biyolojinin genişlemesinde büyük bir payı olan ve bir bütün olarak biyoloji bilimi içinde dengenin kurulmasına yardımcı olan bir bilim koludur. Bu çalışmada Türkiye’de belirli havzalarda Orthrias cinsi türlerinin morfolojik ve moleküler veriler kullanılarak tanımlanması amaçlanmıştır. Yeni morfolojik karakterler tanımlanarak morfotipler elde edilmiş ve bu morfotipleri temsil eden örneklerin mitokondri DNA’sı COI ve 18S rRNA gen bölgelerinin dizisi çıkarılmıştır. Yapılan deneysel karakterizasyon sonucunda elde edilen genlerin COI ve 18S rRNA genleri olduğu belirlenmiştir. Ancak gen bankasında Orthrias türleri COI ve 18S rRNA genlerine ait dizi bilgileri mevcut olmadığından, karşılaştırılamamıştır. Gen bankası analizinde, Orthrias türlerinin içinde bulunduğu aile olan Balitoridae ailesi üyelerine benzerlik gösterdiği belirlenmiştir. Bu çalışmada COI geninin 650 bç’lik kısmının DNA barkodu olarak kullanılabileceği belirlenmiştir. Elde edilen tüm sonuçlar morfolojik sistematik çalışmalarının genetik temelli çalışmalarla desteklenmesi gerekliliğini ortaya koymaktadır. Enzymes of Glutathione-S-transferase (GST) and Catalase help to detoxificate effects of endogen and exogenous toxic compounds in living organisms. Change in expression of OaGSTz and OaCat mRNA level under the stresses with time intervals was analyzed with semi-quantitative RT-PCR method. Histopathological examinations were conducted on light and electron microscopic levels. Glutatyon-S-transferaz (GST) ve Katalaz enzimleri canlılarda endojen ve ekzojen bileşiklerin detoksifikasyonu sağlarlar. OaGSTz ve OaCat’nın kirletici unsurlar altında mRNA miktarının zamana bağlı değişimi, yarı-kantitatif RT-PZR yöntemiyle analiz edilmiştir. Histopatolojik çalışmalar ışık ve elektron mikroskobik seviyede gerçekleştirilmiştir. Keywords: Orthrias, mRNA, bioinformatic, DNA barcoding 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Anahtar Kelimeler: Orthrias, mRNA, biyoinformatik, DNA barkodlama Page/ Sayfa 79 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı O 61 Socio-Economic Importance of Livestock in NorthEast Anatolia Region Kuzeydoğu Anadolu Bölgesi’nde Hayvancılığın Sosyo-Ekonomik Önemi Erol AYDIN1 1 Kafkas University, Veterinary Faculty, Department of Livestock Economics, Kars Communication: +90 555 5531548, dr-erolaydin@hotmail.com Introduction: Ağrı, Ardahan, Bayburt, Erzincan, Erzurum, Iğdır, Kars take place in North-east Anatolia Region according to level-1 of the nomenclature of units for territorial statistics (NUTS). The cities in North-east Anatolia Region have characteristics of rural economy when employment and sectoral portion of GNP are taken into consideration. The region is one of the most underdeveloped areas of Turkey in terms of socio-economy. In this study, the importance of livestock and the functions livestock can take over have been dealt with for socio-economic development of North-east Anatolia Region. Livestock in North-east Anatolia Region and Animal Production: As the assessment is done over Turkey, it is seen that geographical features of the region is suitable for production of feed crop, fertility in the region in terms of agricultural production remains low and the region contains remarkable livestock resource. In order to accomplish socioeconomic and rural development, it is essential that livestock sector be carried out profitably and animal products be utilized economically. In this frame, increasing profitability of animal breeders, benefiting from pasturelands which are natural resources of the region, turning low valued crops into high valued animal products have importance with regard to redound the added value obtained from livestock sector to economy of the region. In this study, the vital measurements for rationalizing livestock and the necessity of livestock to have the key sector are revealed. Results: The animal breeders in the region have to extend their business by specializing in their own fields and to start producing the output for the market. It is obvious that raising the wealth of the breeders and developing of the region are dependent on improving the livestock sector in the region. Key Words: North-East Anatolian Region, Livestock Sector and Animal Production 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Erol AYDIN1 1 Kafkas Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, Hayvancılık Ekonomisi ve İşletmeciliği Anabilim Dalı, Kars İletişim: +90 555 5531548, dr-erolaydin@hotmail.com Giriş: Türkiye’de Ağrı, Ardahan, Bayburt, Erzincan, Erzurum, Iğdır, Kars illeri İstatistikî Bölge Birimleri Sınıflandırması (İBBS) düzey-1’e göre Kuzeydoğu Anadolu Bölgesi (KDAB-TRA)’nde yer almaktadır. KDAB’ndeki iller istihdam ve GSMH’nın sektörel dağılımına bakıldığında kırsal ekonomi karakteri taşımaktadır. Bölge Türkiye’nin sosyo-ekonomik olarak en geri kalmış bölgeleri arasında yer almaktadır. Bu çalışmada, KDAB’nin sosyo-ekonomik kalkınmasında hayvancılığın önemi ve üstlenebileceği fonksiyonlar ele alınmıştır. Kuzeydoğu Anadolu Bölgesi’nde Hayvancılık ve Hayvansal Üretim: Türkiye geneline göre değerlendirildiğinde Bölgenin coğrafi koşullarının yem bitkisi üretimine uygun olduğu, tarımsal üretimde verimliliğin düşük düzeyde kaldığı ve önemli miktarda canlı hayvan varlığı barındırdığı görülmektedir. KDAB’nde sosyo-ekonomik gelişme ve kırsal kalkınmanın başarılabilmesi için hayvancılık sektörü nün karlı bir şekilde yapılabilmesi ve ü retilen hayvansal ü rü nlerin ekonomik bir şekilde değerlendirilmesi gerekmektedir. Bu çerçevede hayvancılıkla uğraşan yetiştiricilerin karlılığının artması, Bölgenin doğal zenginliği olan çayır ve mera alanlarından yararlanılması, değeri düşü k bitkisel ü rünlerin yü ksek değerli hayvansal ü rü nlere dönüştü rü lmesi, bölgede hayvancılık sektörü nden elde edilen katma değerin Bölge ekonomisine kazandırılması açısından büyük önem arz etmektedir. Çalışmada Bölge kalkınmasının başarılması için hayvancılık sektörünün lokomotif görev üstlendiği ve hayvancılığın rasyonelleşmesinde gerekli önemler ortaya konulmuştur. Sonuç: Bölgede hayvancılık yapan yetiştiricilerin ilgili faaliyet alanında ihtisaslaşarak işletme ölçeklerini büyütmeleri ve piyasa için ürün üretim yapar hale gelmeleri gerekmektedir. Bölgedeki yetiştiricilerin refahının artırılması ve Bölge kalkınmasının hayvancılık sektörünün geliştirilmesine bağlı olduğu açıktır. Anahtar Kelimeler: Kuzeydoğu Anadolu Bölgesi, Hayvancılık Sektörü, Hayvansal Üretim Page/ Sayfa 80 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı O 62 As a Origin Gene Region; Alfalfa (Medicago sativa L.) Diversity in Kars and Its Around Bir Orjin Gen Bölgesi Olarak; Kars ve Çevresinde Yonca (Medicago sativa L.) Çeşitliliği Doğan İLHAN1. 1. Kafkas University, Molecular Biology and Genetics Department, Kars 36100, Turkey doganilhan@kafkas.edu.tr Doğan İLHAN1. 1. Kafkas Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü, Kars doganilhan@kafkas.edu.tr ABSTRACT ÖZET Medicago genus has consisted of annual and perennial subspecies that shows variations in terms of morphology and ploidy levels which has any isolation barrier. Cultivated alfalfa (Medicago sativa L.) also has been included this genus. Members of this genus that contains diploid and tetraploid subspecies put together a taxonomical group. This group has been called as Medicago sativa species complex or Medicago sativa-falcata complex. It is accepted that origin of the first diversity regions are Caucasian, Northwest of Iranian, Northeastern of Turkey for alfalfa. Different ecotypes of alfalfa grow up in progress of time depending on climatic and geographical conditions. The main necessity for breeding studies is enough and accessible germplasms. Germplasms underlie genetic and biologic diversity. Wild germplasms are very important because these have agricultural traits and prosperous alleles. Using appropriate subspecies to cold regions quite valuable for North regions. Related species or subspecies with complex to collect, define and conserve is crucial for crops. Profit from this informations, to assess alfalfa (Medicago sativa L.) diversity in Kars and around we compiled genetic and morphologic variety informations. It is foreseen that this study will be reference for building up and using alfalfa germplasms in Turkey. Medicago cinsi, içerisinde kültür yoncasını (Medicago sativa L.) da barındıran, morfoloji ve ploidi seviyesi bakımından varyasyonlar gösterebilen ve aralarında üreme engelenin bulunmadığı tek yıllık ve çok yıllık alttürlerden oluşmaktadır. Diploit ve tetraploit alttürlerden oluşan bu cinsin üyelerinin zamanla taksonomik bir grup oluşturduğu bilinmektedir. Bu taksonomik grup Medicago sativa tür kompleksi ya da Medicago sativa-falcata kompleksi olarak adlandırılmaktadır. Medicago cinsine ait olan yonca bitkisinin ilk çeşitlilik merkezinin Kafkasya, Kuzeybatı İran ve Kuzeydoğu Türkiye’de olduğu kabul edilmektedir. Zaman içerisinde farklı bölgelerde iklim koşullarına ve coğrafik koşullara bağlı olarak yonca bitkisine ait çeşitli ekotiplerin geliştiği görülmüştür. Islah çalışmaları için en önemli ihtiyaç yeterli miktarda ve ulaşılabilir genetik kaynaktır. Genetik çeşitlilik ve biyoloji çeşitliliğin temelini oluşturan genetik kaynakların önemli bir kısmını ise zirai açıdan değerli kılan pek çok özelliği barındıran yabani kaynaklar oluşturmaktadır. Soğuk habitatlara adapte olmuş bu alttürlerin kullanımı daha kuzey bölgeler için oldukça değerli olarak görülmektedir. Bu sebeple, M. sativa tür kompleksi içerisindeki tüm sistematik birimler ile ilişkili türlerin aynı zamanda zirai kullanım açısından da toplanması, tanımlaması ve koruma altına alınması oldukça önemlidir. Tüm bu bilgilerden yararlanılarak, ülkemizde yonca bitkisinin orjin gen bölgesi olarak kabul edebileceğimiz Kars ili ve çevresinde yayılış gösteren yonca populasyonlarının morfolojik çeşitlilik ve genetik çeşitlilik yönünden irdelenmesi bu derlemenin temel amacını oluşturmaktadır. Ülkemizde, yonca genetik kaynaklarının oluşturulması ve kullanılması açısından bu çalışmanın önemli bir referans olacağı düşünülmektedir. 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Page/ Sayfa 81 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı O 63 Comparison Of Some Organic and Convantionally Grown Almond Kinds’ Some Biochemical and Antioxidant Features Zehra Tuğba MURATHAN1, Armağan KAYA2, Nurcan ERBİL3, Mehmet ARSLAN3 1 Ardahan University, Faculty of Engineering, Food Engineering Department, Ardahan/Turkey 2 Adıyaman University, Kahta Vocational School, Department of Plant and Animal Breeding, Adıyaman/Turkey 3 Ardahan University, School of Health Sciences, Department of Nursing, Ardahan/Turkey Almond, it’s scientific name known as Prunus dulcis, is put on market as being a fruit from Rosaceae family in green almond period, whose kernel is being consumed as nut, is an economically important plant. This study aims to phenological, pomological, biochemical properties, antimicrobial, antimutagenic effects and its anioxidant feature determination of the green almond period fruits of almond kinds which was conventionally produced and has good agricultural practice,was recently encouraged organic farming in the province of Adiyaman. Fruit samples (Ferragnes ve Ferraduel) was collected from the city of Adıyaman in October,fe2015. In samples, phenological observations, titratable acid content, fruit and kernel weights, pH, the amount of total phenolic compounds, total amount of flavonoids, total amount of chlorophyll, the amount of ascorbic acid analysis of lipid peroxidation (MDA), antimicrobial, antimutagenic effects and antioxidant capacities were determined. It has observed that the orhanic Ferraduel (202.3 mg/100g) and Ferragnes which was made of good agricultural practice (200.6 mg/100g) has the highest total ascorbic acid content, and ıt has the lowest on commercially produced samples..The amount of total phenolic compounds, determined that the highest one as pigmental content and antioxidant capacity in proportion to each other are in the organically grown Ferragnes kind, and the lowest amount of total phenolic compounds are in commercially grown Ferraduel kind. It is determined that the highest level of lipid peroxidation occurred in commercially grown kind of Ferragnes and Ferraduel. It is specified that the almond extracts have variying antimicrobial activity against to test microorganism. Antimutagenic activities showed differences according to the sample growing methods of applying. In the region, samples of 2 different almond kinds produced in 3 different ways have shown in varying amounts antioxidant, antimicrobial, antimutagenic activities and biochemical properties. Key Words: Almond, Antioxidant, Antimicrobial, Antimutagen Organik ve Konvansiyonel Olarak Yetiştirilen Bazı Badem Çeşitlerinin Bazı Biyokimyasal ve Antioksidan Özelliklerinin Karşılaştırılması Zehra Tuğba MURATHAN1, Armağan KAYA2, Nurcan ERBİL3, Mehmet ARSLAN4 1 2 Ardahan Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Gıda Mühendisliği Bölümü Adıyaman Üniversitesi, Kahta MYO, Bitkisel ve Hayvansal Üretim Bölümü e-posta: ztugbaabaci@hotmail.com Giriş: Badem bilimsel adı Prunus dulcis olarak bilinen Rosaceae familyasına ait çağla döneminde meyve olarak pazara sunulan çekirdeği ise kuru yemiş olarak tüketilen ekonomik açıdan önemli bir bitkidir. Bu çalışma son zamanlarda Adıyaman ilinde organik olarak yetiştiriciliği teşvik edilen, iyi tarım uygulaması yapılan ve konvansiyonel olarak üretilen badem çeşitlerinin çağla dönemindeki meyvelerinin fenolojik, pomolojik, biyokimyasal özelliklerinin, antimikrobiyal, antimutajenik etkilerin ve antioksidan özelliklerinin belirlenmesini amaçlamaktadır. Gereçler ve Yöntem: Meyve numuneleri (Ferragnes ve Ferraduel) Ekim 2015’te Adıyaman ilinden toplanmıştır. Numunelerde fenolojik gözlemler, titre edilebilir asit içeriği, meyve ve çekirdek ağırlıkları, pH, toplam fenolik madde miktarı, toplam flavonoid madde miktarı, toplam klorofil miktarı, askorbik asit miktarı, lipit peroksidasyon analizi (MDA), antimikrobiyal, antimutajenik etkiler ve antioksidan kapasiteler belirlenmiştir. Bulgular: Toplam askorbik asit içeriğinin organik Ferraduel (202.3 mg/100g) ve iyi tarım uygulaması yapılmış Ferragnes (200.6 mg/100g) çeşitlerinde en yüksek olduğu ticari üretim yapılan numunelerde ise en düşük olduğu gözlenmiştir. Toplam fenolik madde içeriği, pigment içeriği ve antioksidan kapasite birbiriyle orantılı olarak en yüksek organik yetiştirilen Ferragnes çeşidinde en düşük ise ticari yetiştirilen Ferraduel çeşidinde saptanmıştır. Lipit peroksidasyonunun en yüksek düzeyde ticari olarak yetiştirilen Ferragnes ve Ferraduel çeşitlerinde meydana geldiği belirlenmiştir. Badem ekstraktının kullanılan test mikroorganizmalarına karşı değişen oranlarda antimikrobiyal aktiviteye sahip olduğu belirlenmiştir. Antimutajenik aktiviteler örnek yetiştirmedeki uygulama metotlarına göre farklılıklar göstermiştir. Tartışma ve Sonuç: Bölgede yetiştiriciliği yapılan 2 farklı badem çeşidinin 3 farklı şekilde üretilen numuneleri değişen oranlarda antioksidan, antimikrobiyal, antimutajenik aktiviteler ve biyokimyasal özellikler göstermiştir. Anahtar Kelimeler: Antimikrobiyal, MDA 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Adıyaman, Badem, Page/ Sayfa 82 Antioksidan, The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı O 64 Determination of the Effects of Heavy Metal Pollution in Surface Sediments, Karaçay (Çıldır/ Ardahan) by Lemna sp Karaçay (Çıldır/Ardahan) Yüzey Sedimentindeki Ağır Metal Kirliliğinin Lemna sp. Üzerine Etkilerinin Belirlenmesi Armağan KAYA1, Serkan KÜKRER2, ZehraTuğba MURATHAN3, Sebahat ŞEKER4 Armağan KAYA1, Serkan KÜKRER2, Zehra Tuğba MURATHAN3, Sebahat ŞEKER4 11 AdıyamanÜniversitesi, Kahta Vocational School, Department of Plant and Animal Breeding Ardahan University, Faculty of Humanities and Literature, Department of Geography 3 Ardahan University, Faculty of Engineering, Department of Food Engineering 4 Ardahan University, Faculty of Engineering, Department of Environmental Engineering e-posta: armagan-kaya@hotmail.com Adıyaman Üniversitesi, Kahta Meslek Yüksekokulu, Bitkisel ve Hayvansal Üretim Bölümü 2 Ardahan Üniversitesi, İnsani Bilimler ve Edebiyat Fakültesi, Coğrafya Bölümü 3 Ardahan Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Gıda Mühendisliği Bölümü 4 Ardahan Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Çevre Mühendisliği Bölümü e-posta: armagan-kaya@hotmail.com Introduction: The heavy metal issue has drawn too much attention in recent years because they create a serious threat to ecosystem with difficulty in degradation which leads to permanent pollution in environment. The aim of this study is to determine potential sources and ecological risks of heavy metal in surface river sediment and Lemna sp.which grows in water in Karaçay River at Çıldır/Ardahan, Turkey. Giriş: Ağır metallerin çevrede kalıcı olması, bozunmaması ve ekosistem için ciddi bir tehdit oluşturması bu konunun son yıllarda çok fazla ilgi görmesine yol açmıştır. Bu çalışmada Çıldır/Ardahan’da bulunan Karaçay akarsuyu sedimentlerinin ve su üzerinde yetişen Lemna sp. türlerinin ağır metal içeriklerinin ve muhtemel kaynaklarının belirlenmesi ve bunların oluşturabileceği potansiyel ekolojik risklerin saptanması amaçlanmıştır. Materials and Methods: The dried and pounded samples of surface sediment and Lemna sp were analyzed by ICP-MS. The Enrichment (EF), Contamination Factors (CF), Potential Ecological Risks (PER) and Pollution Load Index (PLI) were calculated to determine the ecological risk and anthropogenic effects. In Lemna sp., antioxidant enzyme activities and pigments, total phenolic, and MDA contents were determined by spectrophotometric method. Results: The moderate potential ecological risks were determined for As and Cd while very important risk was found for Hg in sediment samples. The content of Mn and Hg were higher for Lemna sp than in sediment. This result is compatible with high Hg potential expressed in Ecological Risk Index. However the MDA content and antioxidant enzymes were found at significant levels which express important indicator level of oxidative stress in samples of Lemna sp. from a certain point on the Karaçay River. Conclusion: The ecological risk of heavy metal levels are thought to be associated with fossil fuel usage in most part of the year in the study area. The changing pigments, phenolic antioxidant enzyme activities and MDA levels of the contents indicate the differences in pollution levels among stations. The highest levels of heavy metal pollution were found in 3rdand 4th stations for sediment samples and 5th station for Lemna sp. It is determined that high rate of Hg and Mn were absorbed by Lemna sp. Keywords: Karaçay, Sediment, Lemna sp., Heavy metal 1 Gereçler ve Yöntem: Sediment ve Lemna sp. örnekleri kurutulup dövülerek ICP-MS ile analiz edilmiştir. Antropojenik etkiyi belirlemek için zenginleşme ve kontaminasyon faktörü, ekolojik riskleri belirlemek için potansiyel ekolojik risk ve kirlilik yükleme faktörü hesaplanmıştır. Lemna sp. bitkisinde pigment, fenolik ve MDA içerikleri ile antioksidan enzim aktiviteleri spektrofotometrik yöntemle belirlenmiştir. Bulgular: Sedimentte As ve Cd için orta dereceli potansiyel ekolojik risk tespit edilmişken, bu risk Hg için önemli derecededir. Lemna sp.’nin Hg ve Mn içeriğinin sedimentteki Hg ve Mn içeriğinden yüksek olduğu tespit edilmiştir. Bu durum potansiyel ekolojik risk indeksinde ifade edilen yüksek Hg değerleriyle uyumludur. Bununla birlikte Karaçay üzerinde belli istasyon noktalarından alınan Lemna sp. örneklerinde oksidatif stresin önemli bir göstergesi olan MDA içerikleri ve antioksidan enzim seviyelerinde belirgin değişimler saptanmıştır. Tartışma ve Sonuç: Ağır metal düzeyinde belirlenen ekolojik risk bölgede yılın büyük bir bölümünde fosil yakıt kullanımıyla ilişkili olduğu düşünülmektedir. Ayrıca Karaçay’dan toplanan Lemna sp. örneklerinde değişen pigment, fenolik ve MDA içerikleri ile antioksidan enzim aktivitelerinin seviyeleri istasyonlar arası kirlilik düzeyindeki farklılıklarını işaret etmektedir. En yüksek ağır metal kirliliği 3. ve 4. istasyonlardan alınan sediment ve Lemna sp. örneklerinde görülmüştür. Lemna sp.’nin yüksek oranda Hg ve Mn absorbe ettiği belirlenmiştir. Anahtar Kelimeler: Karaçay, Sediment, Lemna sp., Ağır metal 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Page/ Sayfa 83 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı O 65 Oecobius (Oecobiidae, Araneae) Cinsi Örümcek Türlerinin Türkiye’deki Dağılışı ve Habitat Tercihleri Bakımından Değerlendirilmesi Rahşen S. KAYA1 1. Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü 16059 NilüferBursa rkaya@uludag.edu.tr, rahsens@gmail.com Giriş: Türkiye’de yayılış gösteren Oecobiidae familyası örümceklerinin tespiti çalışmaları kapsamında ülkemizin farklı bölgelerinden toplanan Oecobius Lucas, 1846 cinsine ait örümcek örnekleri incelenmiştir. Gereçler ve Yöntem: Çalışmanın ana materyalini Türkiye’nin farklı bölgelerinden el aspiratörü vasıtasıyla özellikle taş altlarından ve bina içlerinden toplanan Oecobius cinsine ait örümcekler oluşturmaktadır. %70’lik etil alkole konularak etiketlenip laboratuvar ortamına getirilen örneklerin, erkek ve dişi üreme organları Leica DFC290 dijital kamera monte edilmiş Leica M205 C stereo mikroskop ile incelenmiştir. Dişi bireylerin üreme organının temizlenmesinde %10’luk potasyum hidroksit kullanılmıştır. 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Bulgular: Oecobius cinsi Türkiye’de, Oecobius cellariorum (Dugès, 1836), O. maculatus Simon, 1870, O. rhodiensis Kritscher, 1966 ve O. teliger O. Pickard-Cambridge, 1872 olmak üzere dört türle temsil edilmektedir. Çalışma boyunca ülkemizin farklı bölgelerinden örnekler toplanmış, şimdiye dek sadece birkaç lokaliteden kayıt edilmiş türlerin yayılışları tekrar değerlendirilmiştir. Bu çalışma ile, O. maculatus, İç Anadolu ve Ege Bölgesinden; O. rhodiensis, Akdeniz ve Ege Bölgesinden; O. teliger, Akdeniz, Güneydoğu ve Doğu Anadolu Bölgesinden ilk kez bildirilmektedir. Türlerin, tespit edildikleri lokalitelerde, insanların yerleşim alanlarını yaygın olarak tercih ettikleri Türlerin tespit edildikleri lokalitelerde, insanların yerleşim alanlarını yaygın olarak tercih ettikleri ve O. maculatus, O. rhodiensis ve O. teliger’in nemli ve sıcak habitatlarda yayıldıkları gözlenmiştir. Sonuç ve Tartışma: Bu çalışma ile Oecobius cinsinin Türkiye’deki yayılışı, cinsin sistematik durumu, mevcut türler ve habitat tercihleri gözden geçirilmiş, türlerin yayılış alanları haritalarla sunulmuştur. Teşekkür: Arazi çalışmaları sırasında yardımlarından dolayı Dr. Ersen Aydın Yağmur’a (Celal Bayar Üniversitesi) teşekkür ederim. Anahtar Sözcükler: Oecobius, Oecobiidae, Örümcek, Türkiye. Page/ Sayfa 84 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı O 66 Atmospheric Pollen Diversity of Kars, Ardahan, Ağrı and Iğdır Provinces 2015 Mustafa Kemal ALTUNOĞLU1 1. Kafkas University Department of Biology, Faculty of Science, Kars. Introduction: The first study about determination of atmospheric pollen contents in Turkey was started in 1963 by Burhan Aytuğ who studied Belgrat Forest in İstanbul. Since then, many investigation has been carried out for determinig of atmospheric pollens content in many regions of Turkey however some provinces located in East or North-East Anatolia regions haven’t been completed yet. That is why, Pollen contents of Kars, Ardahan, Iğdır and Ağrı provinces were aimed to determine in this study. Material and Method: In this study, Lanzoni pollen traps (Lanzoni VPPS 2000) were used for the pollen sampling in the atmosphere of Kars, Ardahan, Ağrı and Iğdır provinces. Weekly pollen samplings were converted to daily pollen slides in the labrotary and examined under a light microscobe. Hourly, daily and montly charts and annually pollen calendar were prepared from pollen data of the these provinces. Findings: As a result of microscobic analysis and determination of pollen taxa, total 50 plant taxa were determined of which 26 were belonged to arboreal and 24 were belonged to nonarboreal plants. Nonarboreal plants were found as dominant pollen produced taxa in Kars (82.09%), Ağrı (76.48%), Ardahan (74.78%) and Iğdır (63.93%) Total 19163 pollen/m3 were determined during the study period. It was found that the nonaroreal plant pollens were 82.09% and arboreal plant pollens were 17.63%. The highest levels of nonarboreal plant pollens was resulted from the Poaceae family (46.21%) throughout the year. Nonarboreal plants pollen in the atmospher of Kars were listed as follows: Poaceae (46.21% – 8855 polen/m3), Artemisia sp. (10.30% – 1973 polen/m3), Urtica sp. (6.79% – 1302 polen/m3), Chenopodiaceae/Amarantaceae (4.57% – 876 polen/m3), Rumex sp. (2.51% – 481 polen/m3), Boraginaceae (2.20% – 421 polen/m3) ve Plantago sp. (1.76% – 337 polen/m3), Apiaceae (1.23% – 236 polen/m3), Lamiaceae (3.76% – 419 polen/m3) and Fabaceae (1.01% – 194 polen/m3). Arboreal plants pollen were also listed as follows: Cupressaceae/Taxaceae (2.76% – 529 polen/m3), Pinus sp. (1.90% – 364 polen/m3), Betula sp. (1.89% – 363 polen/m3), Cedrus sp. (1.74% – 334 polen/m3), Quercus sp. (1.24% – 237 polen/m3) and Salix sp. (1.10% – 211 polen/m3). In Ardahan atmosphere total 23149 pollen/m3 were obtained and nonarboreal plant pollen were seen dominant pollen producer (74.78%) during the study period. Poaceae (30.20%) family members were found as maximum pollen spreading taxa. Dominant nonorboreal plant taxa were listed as follows: Poaceae (30.20% – 6992 polen/m3), Urtica sp. (23.16% – 5362 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars polen/m3) Boraginaceae (7,00% – 1621 polen/m3), Arthemisia sp. (6.22% - 1439 polen/m3) Rumex sp. (3.04% – 703 polen/m3), Apiaceae (1.53% – 355 polen/m3). Aarboreal plant taxa were also listed as follows: Pinus sp. (8.26% – 1913 polen/m3), Cedrus sp. (5.78% – 1338 polen/m3), Betula sp. (3.37% – 779 polen/m3), Populus sp. (2.62% – 607 polen/m3), Salix sp. (1.25% – 290 polen/m3). Besides in the atmosphere of Iğdır provice total 25614 pollen/m3 were determined during 2015. It was found that the nonaroreal plant pollens were 63.93% The highest levels of nonarboreal plant pollens was resulted from the Poaceae family (29.78%) throughout the year. Nonarboreal plants pollen in the atmospher of Iğdır were listed as follows: Poaceae (%29.78 – 7627 polen/m3), Chenopodiaceae/ Amaranthaceae (17.46% – 4472 polen/m3), Urtica sp. (2.83% – 724 polen/m3), Arthemisia sp. (2.60% – 667 polen/m3), Plantago sp. (2.17% – 556 polen/m3), Xanthium sp. (1.65% – 422 polen/m3), Rumex sp. (1.25% – 321 polen/m3), Caryophyllaceae (1.10% – 282 polen/m3) and Boraginaceae (1.01% – 258 polen/m3). Arboreal plant taxa were also recorded as Morus sp. (16.44% – 4211 polen/m3), Populus sp. (5.04% – 1290 polen/m3), Ulmus sp. (2.92% – 747 polen/m3), Salix sp. (2.11% – 540 polen/m3), Cupressaceae/Taxaceae (1.69% – 432 polen/m3), Cedrus sp. (1.42% – 363 polen/m3), Ligustrum sp. (1.15% – 294 polen/m3) ve Fraxinus sp. (1.13% – 290 polen/m3). According to Ağrı atmospheric pollen record, total 15470 pollen/m3 was obtained during the study period. It was found that the nonaroreal plant pollens were 76.48% The highest levels of nonarboreal plant pollens was resulted from the Poaceae family (42.28%) throughout the year. Maximum Pollen spreading plants taxa in the atmospher were listed as follows: Poaceae, (42.28% – 6541 polen/m3), Humulus sp., (7.12% – 1102 polen/m3), Plantago sp. (5.71% – 884 polen/m3), Urtica sp., (4.22% – 653 polen/m3), Betula sp. (4.21% – 652 polen/m3), Salix sp. (3.98% – 615 polen/m3), Rumex sp. (3.51% – 543 polen/m3) Fraxinus sp. (2.81% – 434 polen/m3), Chenopodiaceae/Amaranthaceae (2.79% – 432 polen/m3) Cupressaceae/ Taxaceae (2.42% – 374 polen/m3), Boraginaceae (2.09% – 324 polen/m3), Ailanthus sp. (1.81% – 280 polen/m3), Carpinus sp. (1.40% – 217 polen/m3), Apiaceae (1.32% – 204 polen/m3) and Artemisia sp. (1.20% – 186 polen/m3). Result and Discussion: The the season of allerjen pollen and it’s concentration in the atmosphers of Kars, Ardahan, Iğdır, and Ağrı provinces were determined in this study. This data will helpfull for both doctors and patient suffering from allergic disease. It will also helpful for exact diagnosis and the treathment of allergic disease by pollen calendars showing polliation periods of plants. Keywords: Kars, Ardahan, Ağrı, Iğdır, Pollen, Pollen calendar Acknowledgements: I would like to thank TUBITAK for its financial support (Project number KBAG–113Z649). Page/ Sayfa 85 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı Kars, Ardahan, Ağrı ve Iğdır İllerinin 2015 Yılı Atmosferik Polen Çeşitliliği Mustafa Kemal ALTUNOĞLU1 1. Kafkas Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü, 36100 Kars. Giriş: Türkiye’de atmosferik allerjenik polenlerin belirlenmesine yönelik çalışmalar 1963 yılında Burhan Aytuğ ile İstanbul Belgrad ormanlarındaki araştırma ile başlamıştır (Aytuğ, 1973). O yıllardan günümüze Türkiye’nin birçok bölgesinin atmosferik polenlerinin belirlenmesine yönelik çalışmalar gerçekleştirilmiştir. Fakat doğu illerine ait çalışmalar çok eksik kalmıştır. Bu amaçla Kars, Ardahan, Iğdır ve Ağrı illerinin atmosferik polen çeşitliliği belirlenmeye çalışıldı. Gereçler ve Yöntemler: Kars, Ardahan, Ağrı ve Iğdır illeri atmosferinde 2015 yılı süresince volumetrik polen tuzağı (Lanzoni VPPS 2000) kullanılarak haftalık polen örnekleri elde edildi. Haftalık örnekler günlük preparatlara dönüştürülerek ışık mikroskobunda analizleri yapıldı. Elde edilen polen verileri saatlik, günlük ve aylık tablora dönüştürüldü ve polen verilerinden Kars, Ardahan, Ağrı ve Iğdır İllerine ait polen takvimlerinin hazırlandı. Bulgular: Polen analizi ile ilgili çalışılan illerden elde edilen polenlerin mikroskobik analizleri ve teşhisleri sonucunda 26 tanesi odunsu, 24 tanesi de otsu bitkilere ait olan toplam 50 bitki taksonu tespit edildi. Otsu bitkilerin çalışmanın yapıldığı Kars (%82.09), Ağrı (%76.48), Ardahan (%74.78) ve Iğdır (%63.93) illerinde en yoğun taksonlar olduğu tespit edildi. Kars ilinde bir yıllık (12 aylık) polen örnekleme süresince toplam 19163 polen/m3 tespit edildi. Otsu bitkilere ait taksonların toplam polenlerin %82.09’unu, odunsu bitkilerin ise %17.63’ünü oluşturduğu belirlendi. Otsu taksonların toplam polenler içerisindeki yoğunluğunun yüksek oluşunun Poaceae familyasından (%46.21) kaynaklandığı tespit edildi Kars ili atmosferinde otsu bitiklerden Poaceae (%46.21 – 8855 polen/m3), Artemisia sp. (%10.30 – 1973 polen/m3), Urtica sp. (%6.79 – 1302 polen/m3), Chenopodiaceae/ Amarantaceae (%4.57 – 876 polen/m3), Rumex sp. (%2.51 – 481 polen/m3), Boraginaceae (%2.20 – 421 polen/m3) ve Plantago sp. (%1.76 – 337 polen/m3), Apiaceae (%1.23 – 236 polen/m3), Lamiaceae (%3.76 – 419 polen/m3), Fabaceae (%1.01 – 194 polen/m3) ve odunsu bitkilerden Cupressaceae/Taxaceae (%2.76 – 529 polen/m3), Pinus sp. (%1.90 – 364 polen/m3), Betula sp. (%1.89 – 363 polen/m3), Cedrus sp. (%1.74 – 334 polen/m3), Quercus sp. (%1.24 – 237 polen/m3) ve Salix sp. (%1.10 – 211 polen/m3)polenlerinin en yoğun olduğu saptandı. Ardahan ilinden elde edilen toplam polen miktarının 23149 polen/m3 olduğu ve otsu bitkilerin (%74.78) daha yoğun oldukları tespit edildi. En yoğun osu bitki taksonunun 6992 (polen/m3) adet polenle Poaceae familyasına (%30.20) ait olduğu saptandı. Ardahan ilinin otsu bitiklerden Poaceae (%30.20 – 6992 polen/m3), Urtica sp. (%23.16 – 5362 polen/m3) Boraginaceae (%7,00 – 1621 polen/m3), Arthemisia sp. 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars (%6.22 - 1439 polen/m3) Rumex sp. (%3.04 – 703 polen/m3), Apiaceae (%1.53 – 355 polen/m3) ve odunsu bitkilerden Pinus sp. (%8.26 – 1913 polen/m3), Cedrus sp. (%5.78 – 1338 polen/m3), Betula sp. (%3.37 – 779 polen/m3), Populus sp. (%2.62 – 607 polen/m3), Salix sp. (%1.25 – 290 polen/m3) bitki türlerinin en yoğun olduğu tespit edildi. Iğdır ili atmosferinde çalışma süresince toplam 25614 polen/m3 tespit edildi Elde edilen polenlerin %63.93’ünü otsu bitkilere ait taksonlar oluşturduğu, Poaceae familyasına ait bitkilerin ise otsu bitkiler içerisinde toplam polenlerin %29.78’ini oluşturduğu belirlendi. Iğdır ili atmosferinde otsu bitiklerden Poaceae (%29.78 – 7627 polen/m3), Chenopodiaceae/Amaranthaceae (%17.46 – 4472 polen/m3), Urtica sp. (%2.83 – 724 polen/m3), Arthemisia sp. (%2.60 – 667 polen/m3), Plantago sp. (%2.17 – 556 polen/m3), Xanthium sp. (%1.65 – 422 polen/m3), Rumex sp. (%1.25 – 321 polen/m3), Caryophyllaceae (%1.10 – 282 polen/m3) ve Boraginaceae (%1.01 – 258 polen/m3) en yoğun taksonlar olarak belirlendi. Odunsu bitkilerden ise Morus sp. (%16.44 – 4211 polen/m3), Populus sp. (%5.04 – 1290 polen/m3), Ulmus sp. (%2.92 – 747 polen/m3), Salix sp. (%2.11 – 540 polen/m3), Cupressaceae/Taxaceae (%1.69 – 432 polen/m3), Cedrus sp. (%1.42 – 363 polen/m3), Ligustrum sp. (%1.15 – 294 polen/m3) ve Fraxinus sp. (%1.13 – 290 polen/m3) en yoğun gözlenen taksonlar olduğu tespit edildi. Ağrı ili atmosferinde yapılan polen örneklemelerinde toplam 15470 polen/m3 tespit edildi. Elde edilen polenlerin %76.48’ini otsu bitkilerin oluşturduğu ve en yoğun otsu taksonun Poaceae (%42.28) familyasına ait bitkilerin teşkil ettiği saptandı. Ağrı ili atmosferinde en yoğun tespit edilen taksonların Poaceae, (%42.28 – 6541 polen/m3), Humulus sp., (%7.12 – 1102 polen/m3), Plantago sp. (%5.71 – 884 polen/m3), Urtica sp., (%4.22 – 653 polen/m3), Betula sp. (%4.21 – 652 polen/m3), Salix sp. (%3.98 – 615 polen/m3), Rumex sp. (%3.51 – 543 polen/m3) Fraxinus sp. (%2.81 – 434 polen/m3), Chenopodiaceae/Amaranthaceae (%2.79 – 432 polen/m3) Cupressaceae/ Taxaceae (%2.42 – 374 polen/m3), Boraginaceae (%2.09 – 324 polen/m3), Ailanthus sp. (%1.81 – 280 polen/m3), Carpinus sp. (%1.40 – 217 polen/m3), Apiaceae (%1.32 – 204 polen/m3) ve Artemisia sp. (%1.20 – 186 polen/m3) olduğu saptandı. Sonuç ve Tartışma: Çalışmanın gerçekleştirildiği Kars, Ardahan, Iğdır ve Ağrı illerinde allerjen polenlerin havada bulunduğu dönemler ve yoğunlukları belirlendi, sonuçlar hem allerji uzmanları hem de hastaların kendileri açısından büyük yarar sağlayacaktır. Hasta hangi polenden etkileniyorsa o polenin havada bulunduğu dönemlerde yaşantısını daha dikkatli sürdürecektir. Allerji uzmanları da havada bulunan polenlerin görülmeye başladığı, en yüksek yoğunluğa eriştiği ve sona erdiği dönemleri gösteren polen takvimleri sayesinde polenlerden kaynaklanan hastalıkların tanı ve tedavisinde daha başarılı olabilecektir. Anahtar Sözcükler: Kars, Ardahan, Ağrı ve Iğdır, Polen, Polen takvimi. Teşekkkür: Desteklerinden dolayı TÜBİTAK’a teşekkür ederiz (KBAG– 113Z649. Page/ Sayfa 86 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı O 67 A Reflection of Borluk Valley's Ecology in Rock Paintings: A View of Prehistory being damaged by snow, rain, wind, sun and sometimes humans. Ayhan YARDIMCIEL* In the Caravan Paintings section, 4 humans, 12 mountain goats, 3 sheep, 4 cattle, 2 pigs and one deer are represented. The type of a certain species found on the lowest left part of the panel could not be identified. Mostly created by the technique of scraping and emphasising, some of the paintings depict a rightward movement and some leftward. The rock surface shows land animals which are hunted by humans and which are extinct or nearly extinct today. *Ancient Historian, Assist. Prof. Dr., Department of Tourism Guidance, Tourism Faculty of Sarıkamış, Kafkas University, Kars Ecology is the science which studies the relationships of living beings with each other and with their environment. Either living or non-living, this environment as a whole is called an ecosystem. The term ecology is client by the combination of the Greek words oiko and logia which mean environment and science, respectively. Because of its strategic position and of the fact that it is a frequently used route, Southern Caucasia hosts numerous ecosystems. One of the most important of those is Borluk Valley. This valley is a settlement at a distance of 5 km to the central Kars, situated at the south of that part of the 4th km of the Kars-Erzurum highway which curves like a bow. A mound which is located at the end of the valley carved by Borluk Stream is very rich in terms of water resources. The length of the valley is 11 km and it is surrounded by Azat Village and Azat Mound to its west and Mağaracık Village and Harman Tepe Mound to its south. And the stream which runs between these two newer and older settlements is called Borluk Stream. On the basalt rocks particularly at the southern front of the stream that flows through Borluk Valley, there are diverse and important rock paintings. Depicting various animals and hunting scenes, these paintings are known to be the ones which are located closest to a city centre in Turkey. This region is a complete ecosystem. Here, the relationships of living and nonliving entities with each other and with their environment can be observed very easily. It is also possible, however, to notice the damages inflicted on this natural geographical unit. The basalt rocks here were destroyed during the construction of an airport additional building. In order for a region with specific boundaries in the nature to display ecosystem features, a network of relationships based on the interactions of living and non-living beings is needed. Therefore, the localities where humans, animals and the nature intertwine and interact gain importance in this sense. Borluk Valley is one of those localities. The rock art of Borluk Valley is also very significant as it provides insight about the types of animals that existed as early as 4000 BC. The region's elevation from sea level is 1830 m. The paintings are found especially on the southern slope of the andesite rocks at an approximate height of 10 to 15 m from the valley bottom. It is understood that the paintings have been 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Kaya Resimleri Örneğinde Borluk Vadisi Ekolojisinin Yansıması Bir Eskiçağ Kesiti Ayhan YARDİMCİEL1 1. Kafkas Üniversitesi Sarıkamış Turizm Fakültesi, Turizm Rehberliği Bölümü, Kars Ekoloji canlıların birbirleri ve çevreleriyle ilişkilerini inceleyen bilimdir. Canlı ve cansız bu çevrenin tamamına ise ekosistem denmektedir. Ekoloji, Yunanca oiko ve logia yani çevre ve bilim kelimelerinin bir araya gelmesiyle oluşmuştur. Güney Kafkasya stratejik konumu ve bir geçiş güzergâhı olması sebebiyle birçok ekosistemi içinde barındırmaktadır. Bunlardan en önemlilerinden birisi şüphe yok ki Borluk Vadisi’dir. Borluk Vadisi, Kars Erzurum kara yolunun bir yay gibi kavislendiği noktanın 4. Km’sinde ve Kars merkeze ise 5.7 km mesafede bulunan bir yerleşim merkezidir. Borluk Deresi’nin yardığı vadinin bitiminde bulunan höyük, su kaynakları açısından oldukça zengindir. Vadinin uzunluğu 11 km. olup Kars’a yakın olan vadinin son kısmında Azat Köyü ile Azat Höyük ve başlangıç kısmında ise Mağaracık Köyü ile Harman Tepe Höyük bulunmaktadır. Bu iki yeni ve eski yerleşim arasında vadi boyunca akan dere ise Borluk Deresi olarak bilinmektedir. Borluk Vadisi içinde akan derenin her iki yakasında bulunan bazalt kayalıklar üzerinde bulunan kaya resimleri oldukça çeşitli ve önemlidir. Çeşitli hayvanların ve av sahnelerin betimlendiği bu kaya resimleri Türkiye’de şehir merkezine en yakın olan kaya resimleridir. Bu bölge tam bir ekosistem özelliği göstermektedir. Burada canlı ve cansız varlıkların birbirleriyle ve çevreleriyle olan ilişkileri rahat bir biçimde gözlemlenmektedir. Bununla birlikte bu doğal coğrafi üniteye veriler zararları da fark etmek mümkündür. Bu tebliğ de burada bulunan kaya resimleri üzerinden Borluk Vadisi’nin ekosistemdeki yeri ve önemi üzerinde durularak tarihi ve arkeolojik yönüne dikkat çekilecektir. Page/ Sayfa 87 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı O 68 Phytosociological Characteristics of Frigana Associations in Talış Region (Azerbaijan) Musa CABBAROV1, Vagif ATAMOV2 1 Baku State University, Faculty of Biology, Department of Botany, Z.Halilov 23, Baku/Azerbaijan 2 University of Recep Tayyip Erdoğan, Art and Science Faculty Department of Biology, 53100, Rize Introduction: Talış is in the southeastern region of the Azerbaijani and it has two topography as hilly and plane. Mid mountain zone of this region that is 1500 m high from the sea level, along the southern part of the Caspian sea which covering a large area of land to the north of Iran comprise Hirkan phytogeographic region. While an import part of Hirkan phytogeographic region is located at the Iran side, which has many plants from the third geological period, a small part of it is located on the Talış region. The forest plants give place to pseudomaki, frigana, high mountain steppes and subalpine meadow plants in higher regions. This study aimed to determine the phytosociological and ecological characteristics of the frigana plants. Materials and Methods: Fieldwork was conducted on flora and vegetation with the purpose of examining the phytoecological properties and vegetation types from the year 2010 to 2013. Coordinates were obtained by VCS-84 system using CPS-1200 apparatus. Fieldwork was performed around the Malaton riverBlaband-Büzeyir village (x=271392, y=428439, z= 1213), Qosmaliyon (x=271392, y=4284739, z= 1397), Lower Kelvez village (x=270463, y=4284232, z=1452) and Upper Kelvez village (x=268813, y=428349, z=1586). Results: Aquatic vegetation and marsh plant communities were found to be located in the part of the seashore and plane of Talış region. Hirkan type relict forest plants which consist woody stems are foundto be located in this region as Gleditcia caspica, Parrotia persica, Albizzia lulibrissini, Quercus casaneifolia, Alnus subcordata, Pterocaria fracsinifolia, Danae racemosa, Zelkova carpinifolia, Carpinus caucasica, Hedera pastuchovii, Buxsus hyrcanus, Fagus orientalis, Ficus hyrcanus, Ilex hyrcana etc. with higher altitudes up to 1500 m. Xerophytes which mainly stands with spinosas were determined to have some adaptations (containing etheric oil, gum or heavy trichome and/or bright cuticle, the metamorphosis of leaves, stems, etc.) to cope with extreme environmental conditions. There were shrubs with 5-20(50) cm or 1.5-2 m sorting shrubs and semi-shrubs in high mountain parts. These plants were found to be occurred in 2800-3000 meters high. One of the important features of cushion-shaped plants that dominate the vegetation to be resistant to wind, lime, stone and they prefer southern slopes that has weak soil cover. They showed the distribution in places have drought summers or soil layer is constantly heated and average annual rainfall ranging from 25400 mm. Thirty five endemic plant were detected in the flora. Of these while 10 plants (Scilla caucasica, Bellevalia fominii, Muscari grossheimii, Muscari eleganthum, Crocus polyanthus, 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Iris lineolata, Festuca karabagensis, Salvia karabagensis, Thymus kiapazi, Rosa niazmi etc.) were found to belong Azerbaijani, 25 of those (Alopecurus tiflisensis, Sedum caucasicum, Rosa azerbaizhanica, Rosa sachokiana, Astragalus sanguinolentus, Onobrychis biebersteinii, Androsae radeana, Scutellaria zedelmeyerae, Nepeta transcaucasica, Ziziphora dentuculata, Euphrasia caucasica, Gagea alexeenkoana, Gagea caroli-kochii, Allium kunthianum etc.) were found to belong Caucasian. 1. Astragaletum aureusae; This association which has 20-25 taxon was found in Marathon stream-Blaband-Büzeyir, a dry rocky mountain slope around the Lower Kelvez village. Astragalus aureus A. uraniolimneus, A.incertus were found as dominant species in the flora of this association with 50% percentage of distribution. The plants Stipa lessingiana, Koelleria caucasica, Festuca violacea, Dianthus preobrashenskii, Alchimilla caucasica, Potentilla argentea etc.which are sorting 35-45 cm were found in the flora of association. 2. Acantholimonetum hohenackeriae: Acantholimon glumaceum, A. hohenackeri, A. sahendicum, A. bracteatum form clusters in the form of patches regarding the character of this kind of associations of taxa. These taxa sometimes were found to be occured among mountain-xerophytes that rarely spread around Qosmaliyo, the Upper Kelvez village. 3. Onobrychetum cornutae: This association was found as a characteristic plant of this region. Small-sized pillows shaped shoots were sometimes found to be occured as pure orthe distribution was as in the form of mixed plants. Most of the time they were found to occure with intervals, and sometimes they create semi-closed plants in accordance with the optimum conditions of the environment. The diameter of Onobrychis cornuta were found as75-90cm or sometimes reaching at 2-2,5 m. Campanula hohenakeri, Thymus collinus, Astragalus aureus, Draba glabifera, Draba brunifolia etc. were found in the stones and gravel habitats of this association around Qosmaliyon, the Upper or Lower Kelvez village. Result and discussion: T.S. Qeydeman (1940) and L.İ. Prilipklo (1970) and Qenberli (1973)showed that there are frigana associations commonly occured in the southern part of the Small Caucasus and in some mountainous regions of Nakhchivan respectively. 437 taxa consist 41 family and 217 genus were reported in the frigana flora of the region. Phytoecological characteristics of monodominant species such as Astragaleto-Brometea class, Onobrichido-Thymetalia leucostomi division, subdivision of Onobrichido-Thymenetalia leucostomisuch as Astragaletum aureusae, Acantholimonetum hohenackeriae, Onobrychisetum cornutae were reported in the vegetation. Keywords: Frigana, plant association, phytosociology of Hirkan, Talish, Azerbaijan Page/ Sayfa 88 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı Talışın’ın(Azerbaycan) Frigana Birlikleri ve Fitososyolojik Özellikleri Musa CABBAROV1, Vagif ATAMOV2 1 Baku Devlet Üniversitesi, Biyoloji Fakültesi, Botanik Kürsüsü, Z.Halilov 23, Baku/Azerbaycan 2 Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Biyoloji Bölümü, 53100, Rize Giriş: Talış Bölgesi Azerbaycan’ın güneydoğusunda dağlık ve düzen (Lenkeran düzü) olmakla iki farklı topografyaya sahiptir. Bölgenin deniz seviyesinden 1500 m yüksekliklere kadar olan orta dağ kuşağı Hazar denizinin güney kesimleri boyunca Iran arazisinin kuzeyine kadar geniş bir alanı kapsayan Hirkan fitocoğrafik eyaletini oluşturur. Üçüncü dövre ait olan çok sayıda bitkinin mevcut olduğu Hirkan fitocoğrafik eyaletinin önemli kısmı Gülüstan (İranın), az bir kısmı ise Talış bölgesinde yer almaktadır. Bu alanın orman birlikleri daha yüksek kesimlerde yerini; pseudomaki, frigana, yüksekdağ stepleri ve subalpin çayırlık birliklerine devr edir. Bu çalışmada frigana birliklerinin fitososyolojik ve ekolojik özelliklerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Gerecler ve Yöntemler: Talış bölgesinin vejetasyon tipleri ve fito-ekolojik özelliklerinin incelenmesi amacı ile 2010-2013 yılları arasında flora ve vejetasyonla ilgili arazi çalışmaları yapılmıştır. Araştırmalar zamanı koordinatlar VCS-84 kordinat sistemi kullanılarak, CPS-1200 cihazından faydalanılarak alınmıştır. Arazi çalışmaları; Malaton deresi-Blaband-Büzeyir köyü (x=271392, y=428439, z= 1213), Qosmaliyon( x=271392, y=4284739, z= 1397), Aşağı Kelvez köyü(x=270463, y=4284232, z=1452) ve Yukarı Kelvez köyü (x=268813, y=428349, z=1586) çevrelerinde gerçekleştirilmiştir. Bulgular: Talışın bitki örtüsünde deniz kıyısı ve düzen kesimlerde sucul ve bataklık bitki birlikleri yer almaktadır. Yükeltinin artması ile 1500 m kadar olan kuşakda: Gleditcia caspica, Parrotia persica, Albizzia lulibrissini, Quercus casaneifolia, Alnus subcordata, Pterocaria fracsinifolia, Danae racemosa, Zelkova carpinifolia, Carpinus caucasica, Hedera pastuchovii,Buxsus hyrcanus, Fagus orientalis, Ficus hyrcanus, İlex hyrcana, vb. ağaç gövdeli bitkilerden oluşmuş Hirkan tipi relikt orman birlikleri yer almaktadır. Dağ-kserofit birliklerini oluşturan dikenlı yastıklarla birarada rastlanan kserofit bitkilər ortamın ekstremal şartlarına uyum sağlamak için çeşitli adaptasyonlara uğramışlar (eterik yağlı, zamklı, tüylü, yoğun və parlak kutikulalı, yapraklarının metamorfozu, gövdenin yastıqabənzər formada olması vs.). Yüksek dağ kesimlerinde 520(50) sm boyunda çalılarla beraber,1,5-2 m boylanan çalı ve yarıçalılara da rastlanılır. Bu bitkiler 2800-3000 m yüksəklere kadar yayılış göstermektedir. Vejetasyonda hakim olan yastık şekilli bitkilerin önemli özelliklerinden birisi rüzgara dayanıklı olmaları, kireçli, taşlı, toprak örtüsü zayıf olan güney yamaçları tercih etmeleridir. Bunlar yıllık ortlama yağış mikdarı 25-400 mm arasında deyişen, yazın kurak ve toprak tabakası haylı ısınan yerlərdə yayılış gösterir. Florasında 35 endemik bitkiye rast gelinmişdir. Bunların 10’u Azərbaycan (Scilla caucasica, 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Bellevalia fominii, Muscari grossheimii, Muscari eleganthum, Crocus polyanthus, Iris lineolata, Festuca karabagensis, Salvia karabagensis, Thymus kiapazi, Rosa niazmi vd.), 25’i ise (Alopecurus tiflisensis, Sedum caucasicum, Rosa azerbaizhanica, Rosa sachokiana, Astragalus sanguinolentus, Onobrychis biebersteinii, Androsae radeana, Scutellaria zedelmeyerae, Nepeta transcaucasica, Ziziphora dentuculata, Euphrasia caucasica, Gagea alexeenkoana, Gagea caroli-kochii, Allium kunthianum vd.) Kafkasya endemikləridir.. 1. Astragaletum aureusae; Bu birliğe Malaton deresi-BlabandBüzeyir, Aşağı Kelvez köyü çevresinde kuru taşlı dağ yamaçlarında rast gelinir. Birliğin örtüş derecesi %50 olan ve florsında: Astragalus aureus A. uraniolimneus, A.incertus türlerinin baskın olduğu gozlemlenmiştir. Florasında 20-25 taksonun iştirak etdiği bir birliktir. Birliğin florasında: Stipa lessingiana, Koelleria caucasica, Festuca violacea, Dianthus preobrashenskii, Alchimilla caucasica, Potentilla argentea vs. kimi bitkilər 35-45 sm arasında değişen bir boylanma gösterirler. 2. Acantholimonetum hohenackeriae: Acantholimon glumaceum, A. hohenackeri, A. sahendicum, A. bracteatum gibi taksonlar bu birliğin karakter türleri olmakla lekeler şeklinde friğana kümeleri oluştururlar, bazen de bu taksonlar dağkserofitleri arasında seyrek olarak serpilmiş şeklinde Qosmaliyon, Yukarı Kelvez köyü cevresinde yayılmıştır. 3. Onobrychetum cornutae: Bu birlik bölgenin bitki örtüsünde karakterik birliklerden biridir. Kiçik boylu yastıklar şeklinde olan gövdeleri bazen saf, bazen de karışık bitkiler şeklinde yayılış gösterir. Çoğu zaman bir-birlinden aralı, bazen de ortamın uygun şartlarında yarıkapalı birlikler oluşturur. Onobrychis cornuta yastıklarının çapı 75-90, bəzən isə 2-2,5 m’e ulaşır. Bu birliğin florasında: Campanula hohenakeri, Thymus collinus, Astragalus aureus, Draba glabifera, Draba brunifolia və s. türlere rast gelinir. Aşağı Kelvez köyü, Yukarı Kelvez köyü ve Qosmaliyon çevresinde bu birliklere taşlı ve çakıllı habitatlarda rast gelinir. Sonuç ve Tartışma: T.S. Qeydeman (1940) ve L.İ. Prilipklo (1970) Kiçik Kafkasyanın güney kesimlerinde, Qenberli ( 1973) ise Nakhcıvan’ın bazı dağlık bölgelerinde frigana birliklerinin yayğın olduğunu göstermiştir. Araştırmalar bölgenin friqana florasında; 41 famlya ve 217 cinse ait 437 taksonun, bitki örtüsünde ise; Astragaleto-Brometea sınfı, OnobrichidoThymetalia leucostomi bölümü, Onobrichido-Thymenetalia leucostomi alt bölümüne ait Astragaletum aureusae, Acantholimonetum hohenackeriae, Onobrychisetum cornutae gıbı monodominant birliklerinin fitoekolijik özellikleri ortaya konmuştur. Anahtar Kelimeler: Friqana, Bitki birliği, Fitososyoloji, Hirkan, Talış, Azerbaycan Page/ Sayfa 89 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı O 69 Posof Ekolojik Koşullarında Yetiştirilen Bazı Armut Çeşitlerinin Antimikrobiyal, Antioksidan ve Antimutajenik Etkilerinin Belirlenmesi Teşekkür: Bu çalışma Ardahan Üniversitesi tarafından Bilimsel Araştırma Projesi (BAP) olarak desteklenmiştir. Nurcan ERBİL1, Zehra Tuğba MURATHAN2, Mehmet ARSLAN1, Ahmet İLÇİM3, Bilge SAYIN2 Anahtar Kelimeler: Posof, Armut, Antioksidan, Antimikrobiyal, Antimutajen 1 Ardahan Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Yüksekokulu, Hemşirelik Bölümü, Ardahan 2 Ardahan Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Gıda Mühendisliği Bölümü, Ardahan 3 Mustafa Kemal Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Hatay e-posta: nurcanerbil@ardahan.edu.tr Giriş: Ardahan ili Kuzeydoğu Anadolu Bölgesi’nde yer almakta olup, ortalama 1800 m yükseltiye sahiptir. Soğuk iklim tipinin hâkim olduğu bir coğrafyada yer alan Ardahan merkezinde meyve yetiştiriciliği yapılamazken, daha alçak kesimlerde yer alan ve mikroklima iklim özelliğine sahip olan Posof ilçesinde farklı türlere ait çeşitler başarılı olarak yetişmektedir. Ardahan’ın Posof ilçesinde yetişen armut çeşitlerinin antimikrobiyal ve antimutajenik aktiviteleri daha önce çalışılmamıştır. Bu sebeple çeşitlerin belirtilen özellikler yönünden çalışılması ve bu meyvelere karşı farkındalığın arttırılması amaçlanmıştır. Gereçler ve Yöntemler: Meyve numuneleri (Deveci armudu, Kızıl armut, Ağırşah armudu, Güğüm armudu ve Banda) Ekim 2015’te Ardahan ili Posof ilçesine bağlı Armutveren Köyü’nden toplanmıştır. Numunelerde pomolojik analizler, biyokimyasal analizler, mikrobiyolojik analizler ve genotoksisite testleri yapılmıştır. Bulgular: Meyve kabuğunda Toplam Fenolik Madde (TFM) içeriği en yüksek Kızıl armutta (402.5 mg/100g), en düşük Banda armudunda (326 mg/100g) belirlenmiştir. Meyve etinde ise en yüksek TFM içeriği yine Kızıl armutta (215.2 mg/100g), en düşük Banda armudunda (126.1 mg/100g) belirlenmiştir. Çeşitler arasında antioksidan kapasite ve askorbik asit içeriği yönünden farklılıklar olduğu saptanmıştır. Beş farklı armut ekstraktının, kullanılan test mikroorganizmalarına karşı değişen oranlarda antimikrobiyal aktiviteye sahip olduğu belirlenmiştir. Kullanılan armut çeşitleri arasında antimikrobiyal aktivite bakımından en etkili olanın Banda olduğu tespit edilmiştir. Armut çeşitlerinden Kızıl, Güğüm ve Banda’da 80 µl/Plak dışındaki tüm dozlar antimutajenik özellik gösterirken, Deveci’de sadece en düşük doz 10 µl/Plak antimutajenik özellik göstermiştir. Eğirşah armudun hiçbir dozu antimutajen özellik göstermemiştir. Tartışma ve Sonuç: Bölgede yetiştiriciliği yapılan beş farklı armut çeşidinin değişen oranlarda antimikrobiyal aktivite, antioksidan aktivite ve antimutajenik aktiviteye sahip olduğu ve biyokimyasal özellikler yönünden farklılıklar gösterdiği tespit edilmiştir. 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Page/ Sayfa 90 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı O 70 Kars Yöresinde Sürdürülebilir Markalaşma Amacıyla Ekoturizmden Yararlanma Olanakları Yunus ZENGİN1, Uğur ÇAPIK1 1 Kafkas Üniversitesi, Kağızman Meslek Yüksekokulu, Kars Sorumlu yazar e-posta: yunuszengin23@gmail.com edilen bu doğal güzelliklerin sürdürülebilirliğini sağlamak adına, Kars ilinin ekoturizm sektöründe hak ettiği payı alabilmesi için, potansiyel kaynaklarına göre en uygun gelişme hedefleri ve stratejiler belirlenerek bu değerlerin markalaşması sağlamak adına çözüm öneriler geliştirilmiştir. Anahtar Kelimeler: Ekoturizm, Markalaşma, Kars Şehir Markası Kars, Sürdürülebilir Giriş: Sosyal ve toplumsal alanlardaki gelişmeler her geçen gün insan hayatında çeşitli olgulara tesir etmektedir. Bu gelişmelerden biri de insanların kalabalık şehir seyahatlerinden çok kırsal turizm potansiyeli olan yerleşim birimlerine doğru bir seyahat anlayışının ortaya çıkmasıdır. Bundan dolayı şehirler açısından önemli görülen kültürel, mimari ve biyolojik çeşitliliklerin şehirlerin pazarlanması veya şehirlerin bu değerler ile birlikte anılarak sürdürülebilir markalaşması adına katkı sağladığı görülmektedir. Bu anlamda şehre özgü yaşantı, değer yargıları, gastronomi, mimari ve yapısal faktörlerin yanında bitki, hayvan ve doğal çevre çeşitliliği de turizm potansiyelinin arttırılmasına katkı sağlayan konular arasında yer almaya başlamıştır. Kars ili Kuzeydoğu Anadolu Bölgesini sosyo-ekonomik açıdan önemli ölçüde etkilemektedir. Özellikle kış aylarında kayak turizmi ve Sarıkamış hüzün turizmiyle canlanan şehir; yaz aylarında da kültürel ve mimari esaslı turizm destinasyonu haline gelmektedir. Son yıllarda yaygınlaşan yöresel şenlikler ve festivaller bölgenin kaynaklarının tanıtılmasına katkı sağlamış ve bölgenin ekoturizm olarak da ifade edilen yayla turizmi ve dinlence amacıyla da ziyaret edilmesine imkân tanımıştır. Gereçler ve Yöntemler: Yapılan çalışmada GZFT analizi olarak da bilinen SWOT analizi kullanılarak bölgenin sürdürülebilir markalaşma adına ekoturizm potansiyeli incelenmiş ve bu açısından şehrin güçlü yönlerini, zayıf yönlerini, fırsat ve tehditlerini tespit etmek amaçlanmıştır. Bulgular: Kars ili doğal ormanları, gölleri, çeşitlilik gösteren bitki örtüsü, iklimsel yapısı gibi doğal değerleri, yerel yaşam tarzı ve gelenekleri, geleneksel mimarisi, arkeolojik kalıntıları, dini yapıları, folklorik değerler gibi birçok önemli özellikleri bünyesinde bulunduran, zengin bir ekoturizm potansiyeline sahip olan ilimizdir. Ancak gerek yöre halkı, gerek yerel yönetim ve gerekse merkezi yönetim ilin sahip olduğu bu değerlerin ön plana çıkarıp markalaştırarak ekonomiye kazandırılmasından ziyade, tarım ve hayvancılık sektörüne yoğunlaşılması, bu alanda gerçekleştirilmesi gereken faaliyetlerin göz ardı edilmesi ya da ertelenmesine neden olduğu tespit edilmiştir. Sonuç ve Tartışma: Çalışma sonucunda şehrin doğal çevre şartları içerisindeki genel özelliklerinden jeolojik, hidrolojik, bitki örtüsü, iklim, toprak özellikleri, arazi kullanımı ve hayvan türleri gibi doğal güzelliklerin sunmuş olduğu ekoturizm potansiyeline sahip olduğu tespit edilmiştir. Bu nedenle tespit 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Page/ Sayfa 91 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı O 71 From Yesterday to Today Kafkas REHAB Dünden Bugüne Kafkas REHAB Erdoğan UZLU* Erdoğan UZLU* * Kafkas Universit, Faculty of Veterinary Medicine, Department of İnternal Medicine, 36100 KARS, TURKEY *Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi İç Hasatlıklar Anabilim Dalı 36100 Kars ABSTRACT ÖZET The studies about wildlife rescue and rehabilitation in Turkey is becoming widespread in recent years and getting active in some new founded centres in our country. Kafkas University Wildlife Rescue and Rehabilitation Unit started to do rescue and rehabilitation studies like a unit in faculty of Veterinary Medicine clinics, five years ago in Kars province, with a protocol signed by University of Kafkas, General Directorate of National Parks and Nature Conservation and Kuzey Doğa Society. Initially established as a unit within the Faculty of Veterinary, it has been transformed “independent” Wildlife Conservation, Rescue, Rehabilitation, Research and Application Centre and work only with General Directorate of National Parks and Nature Conservation since 2015. Since the date of foundation, about 635 wild animals were treated in our centre and managed to return 288 wild birds, 14 wild mammals and 1 reptile back to nature with 47.7% success after the rescue, treatment and rehabilitation processes. Our centre is continuing to services in with a new facility which has been designed for this purpose and was built by General Directorate of National Parks and Nature Conservation. In our centre all wild mammals, birds and reptiles could be treating and rehabilitation of all types are carried out successfully except bears. The main objective of the centre, is to lead of protection, rescue and rehabilitation, academic training, increasing the number of person for protection of wildlife by sharing the current information and experience, and cooperation for wildlife sustainability in Caucasus region and our country. Türkiye'de yaban hayatı kurtarma ve rehabilitasyon ile ilgili çalışmalar son yıllarda ülkemizde kurulan bazı yeni aktif merkezlerle yaygınlaşmaktadır. Kafkas Üniversitesi, Doğa Koruma Milli Parklar Genel Müdürlüğü ve Kuzey Doğa Derneği ile imzalanan bir protokol gereğince Veteriner fakültesi klinikleri bünyesinde bir ünite olarak Yaban hayatı kurtarma ve rehabilitasyon çalışmalarına beş yıl önce başladı. Başlangıçta Veterinerlik Fakültesi bünyesinde bir ünite olarak kurulan yapı 2015 yılından itibaren sadece Doğa Koruma Milli Parklar Genel Müdürlüğü ile protokolünü devam ettirerek akademik olarak bağımsız Yaban Hayatı Koruma, Kurtarma, Rehabilitasyon, Uygulama ve Araştırma Merkezi yapısına dönmüş, kuruluşundan beri yaptığı çalışmalarla yaklaşık 635 yabani hayvanı merkezinde tedavi etmiş veya barındırmış, sonrasında ise % 47.7 başarı oranı ile 288 yabani kuş, 14 yabani memeli ve 1 sürüngeni doğaya geri döndürmeyi başarmıştır. Merkezimiz tamamı ile bu amaçla dizayn edilmiş ve projesi Doğa Koruma Milli Parklar Genel Müdürlüğü tarafından inşa edilmiş yeni bir bina ile hizmetlerine devam etmektedir. Merkezimizde tüm yabani memeliler, kuşlar, sürüngenler tedavi edilmekte olup erişkin ayılar dışında her türlü rehabilitasyon süreci de başarıyla yürütülmektedir. Merkezimizin temel amacı, içinde yer aldığımız Kafkasya bölgesinde ve ülkemiz genelinde yaban hayatının korunması ve sürdürülebilirliği için gerekli bilgi ve tecrübeyi paylaşıp, gerektiğinde diğer ülkeler ile işbirliği yaparak yaban hayatının koruması için gerekli eğitimli personel sayısını arttırmak ve bu alanda akademik eğitime öncülük etmektir. 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Page/ Sayfa 92 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı O 72 Coğrafyasının Kars Kaşarı Üzerine Etkisi olgunlaştıktan sonra ambalajlanarak soğuk hava depolarına kaldırılmalıdır. Mitat ŞAHİN1 1 Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Yerel ve geleneksel ürünlerin özellikleri bulundukları Coğrafya ve bu coğrafi alanda yaşayan insanın kültürü ve yaşam biçimi ile yakından ilgilidir. Yerel ürünlerimizden biriside coğrafi işaretli Kars Kaşarıdır. Kars kaşarının özelliği üretim biçimi ile insan marifeti ile doğrudan ilişkili gözükse de, ürün özelliği bakımından doğa ve doğal şartlarla peynir arasında tahmin edilenden daha fazla ve doğrudan bir ilişki vardır. Özet olarak anlatılmaya çalışılan bu sunuda, Kars Kaşarının üretim özellikleri, üretim sezonu, üretim sırasında ve sonrasında olması gereken özelliklerin özet bir biçimde anlatılması amaçlanmıştır. Henüz gelenekselliğin devam ettiği çevrelerde üretilen tarımsal ürünler genellikle yoğun emekle üretilerek, öncelikle lokal tüketicilerin ve taliplilerinin beğenisine ve talebine sunulmaktadır Peynirin yapımına kullanılan sütün elde edildiği hayvan türü, beslenme biçimi, sütün mikrobiyal florası ve imalathanede bulunan bakteriler, mayalar ve küflerde katkıda bulunmaktadır. Bunlara ilaveten coğrafyanın yapısı, iklim, sıcaklık, rüzgâr yönü, yükseklik gibi doğal etkenlerde ürününün kalitesi üzerine etkilemektedir. Bu ürünlerden biriside bulunduğu coğrafya ile direk ilişkisi olan özgün yapısı ile ön plana çıkan Kars Kaşarıdır. Kars ilinde ilk Kaşar peyniri 1925 yılında Filibeli Fehmi Bey ve Süleyman Bey’e bağlı çalışan;Nigalay, Nuri, Bünyamin ve Nesim adlı dört usta ile gelip, işçi olarak (yamak) Veli Ertaş, İsrafil Yeniaras, Hacı Ali Keskin ve Hacı Eliş alarak Kars ili merkez köyü Kümbetli’de yapılmıştır. Yukarıda ismi verilen ustalar ve başka göçmen ustalar da uzun yıllar bu bölgeye gelerek yöre halkına kaşar üretmiş ve yörenin kendi kaynaklarından peynir ustası yetiştirmek için çaba gösterilmiş ve yukarıda isimleri verilen yamaklar Kars yöresinin yetiştirdiği ilk kaşar ustaları olarak görülmektedir. Günümüzde usta marifeti ile üretilen bu ürünün ustaları yeteri sayıya ulamış durumdadır. Kars Kaşarı tat, lezzet ve birçok özellikleri bakımından muadili olan endüstriyel ürünlerden ayrılırlar. Bu özellikler kısaca şu şekilde özetlenebilir; üretimi mayıs ayı başlarında başlayıp, ağustos ayı ortalarına kadar devam etmektedir. Bu aylar içerisinde yükseltiye bağlı olarak meralar yeşildir ve buralarda serbest dolaşımda bulunan genellikle sığır sütlerinden üretilmektedir. Kaşar yapımında elde edilebildiği takdirde sığır sütüne %5-10 oranında koyun sütünün katılması ürünün aromasını daha da keskin hale getirmektedir. Kars kaşarı en az 2kg lık kalıplar halinde hazırlnamalıdır. Emek yoğun ve usta marifetiyle üretilen bu ürün olgunlaşması için en az 30-40 gün kuzey rüzgarına (karayel) maruz bırakılarak doğal şartlarda 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Kars Coğrafyası, yüksek verimli tarımsal üretim için iklimin ve rakımın elverişli olmamasına rağmen, flora (bitki dokusu) bakımından eşsiz çayır ve mera varlığına sahiptir. Bu durum bu coğrafyada üretilen tarımsal ürünlerin niteliğini ve özgünlüğünü arttırmaktadır. Çiğ süt 100 mikrobiyal genus, 400’den fazla mikrobiyal organizma türü içermektedir. Bahsi geçen bu mikroorganizmalar sütün mikrobiyal florasını oluşturmakta ısıl işlem gördükten sonra üretilen süt ürünlerinde bu mikroflora tamamen veya önemli oranda yok edilmektedir. Süt ürünlerine özgünlüğü veren, tat, koku, lezzet,vb faktörlerde etkili olan bu organizmalar yok edildikten sonra, yeni tat ve aroma vermek amacıyla starter denilen mikroorganizma kültürleriyle özellikle peynirler yeniden lezzetlendiremeye çalışılmaktadır. Kars Kaşarı tuz hariç hiçbir katkı maddesi içermediği gibi peynir mayası dışında herhangi bir starter kültür kullanılmadan bulunduğu çevrenin florası ve iklim şartları altında işlenen ve olgunlaştırılan bir üründür. Günümüzde özellikle Gıda kodeksleri ve Avrupa Birliğine uyum mevzuatları gereği uygulanan bazı yöntemler ile ülke genelinde, yerel ve gelenksel ürünlerin üretimi süreci sıkıntı olmaya başlamış, yeni kuşaklar geleneksel ürünlerin tadını ve lezzetini unutmaya başlamıştır. Bu ürünlerin sanitasyona tabi tutularak üretim koşullarının iyileştirlmesi ve sürdürülmesi yanzlıca ekonomik kalkınmamızın bir kaynağı olamayacak aynı zamanda zengin bir kültürel mirasında korunmasına katkı sağlamış olacaktır. Bu nedenlerden dolayı yöresel ürünlerin tescillenmesi ve yeniden ekonomik değer haline getirilmesi önemlidir. Sonuç olarak; İlimiz insanları, geçmişten aldıkları kültürel değerleri, ürünleri ve eşsiz doğasını bozmadan günümüze ulaştırmışlardır. Bundan sonra yapılacak projeler ile yöresel ve geleneksel ürünlerin ülke genelinde korunmaya, yaşatılmaya, ulusal ve uluslararası platformlarda hak ettiği biçimlerde tanıtılmaya ihtiyacı vardır. Bu yönde atılacak tüm adımlar yüzyılların emeğini kurtarırken, kırsal kalkınmaya katkı sağlamış olacak,genç kuşakların geleceğe gururla taşıyacakları , ürün çeşitliliği ile zenginleştirecekleri önemli bir miras bırakılmış olacağı gibi,doğa saygılı üretimle birlikte ekosistemizinde bozulmasının ve değişmesinin önüne geçilmiş olunacaktır. Page/ Sayfa 93 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı O 73 Ülkemiz Sucul Ekosistemlerinin Mevcut Durumu Ahmet ALTINDAĞ* *Ankara Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü Ankara ahmet.altindag@science.ankara.edu.tr ÖZET: Bu çalışmada ülkemizin sahip olduğu sucul ekosistemler ve bu ekosistemlerde kirliliğe neden olan faktörler (Küresel Isınma, Tatlısu Ortamlarının Kurutulması, Evsel ve Endüstriyel Kirlilik, Biyolojik ve Kimyasal Mücadele, Ötrofikasyon, Tarımsal Girdiler ve Çıktılar, Yapılaşma, Avlanma ve Ticari Amaçla Toplatma vb.) konular ele alınmıştır. Ayrıca ülkemizde sucul ekosistemlerle ilgili Avrupa Birliği’nin su kalitesi konusunda en önemli direktifi olan Su Çerçeve Direktifine göre yapılmış araştırmalardan; iki havza örneği verilmiştir. SÇD’göre izlenmesi gereken biyolojik kalite unsurları balık, makroomurgasız, fitoplankton, fitobentoz ve sucul flora (makrofit/makroalg/angiosperm) tespit edilerek 2014 yılında Marmara ve Konya Kapalı Havzası yerüstü suyu kütlelerinin biyolojik izlenmesinde ve değerlendirilmesinde kalite unsuru olarak 5 canlı grubuyla ilgili olarak çeşitli biotik indeksler kullanılarak su kalitesini belirleme amaçlı çalışma yapılmıştır. Çalışma sonucunda incelenen istasyonların bir kaçı dışında su kalitesinin zayıf ve kötü olduğu tespit edilmiştir. Ülkemizin sulak alanlarını ve sucul ekosistemleri korumak için bugüne kadar ülkemizde çıkarılan ve imzalanan ulusal ve uluslararası yönetmelikler, yasalar, anlaşmalar ortaya konulmuş ve sucul ekosistemlerin korunması için alınması gerekli tedbirler konusunda bilgiler verilmiştir. 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Page/ Sayfa 94 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı International Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Poster Presentation Uluslararası Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Sözlü Sunumlar 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Page/ Sayfa 95 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı P 01 Species Diversity of Coleoptera, Diptera and Lepidoptera of Various Forest EUNIS Habitats in Bursa Province (Turkey) Ülfet ŞAHİN1., Derya ÇİFTÇİ, Abdullah HASBENLİ1. 1. Gazi University, Science Faculty, Department of Biology, Teknikokullar, Ankara Corresponding author e-mail: dcanpolat@gmail.com Introduction: Calculation of biodiversity value in the habitats provide function of the food chain in the habitat and externally to ensure the future of habitat to show how resistance to environmental influences. Insects that constituting 70% of total species in the world have great importance in the food chain and it should protect the absolute biodiversity of them. Due to Turkey’s geographical location and the variety of landscapes, Turkey shows a variety of climate and habitat types. One of the most important habitats in our country is the forests that cover large areas of habitat. Forests can create a unique climate in a wide area, composed of specific height, the structure and the frequency of trees, shrubs, bushes and herbaceous plants, algae, ferns and fungi, a variety of association with microorganisms, vertebrate and invertebrate animals. Bursa is one of the richest provinces of Western Anatolia in terms of diversity of habitats and flora. In this study, three different EUNIS forest habitat types in Bursa were selected and had been studied in the stations that be represented. It is aimed to determine the species diversity of these forest habitats of Coleoptera, Diptera and Lepidoptera. Materials and Methods: The field studies were carried out at 3 different EUNIS habitats in Bursa province from May to July in 2013. It was determined sampling stations that represent each forest type. The size of sampling stations were 300 m2. The specimens of Coleoptera, Diptera and Lepidoptera were collected using by suitable methods. The EUNIS habitat types of sampling stations were determined by the habitat keys in Davies et al., 2004. Shannon-Wiener diversity index (H’) was used to determine species diversity. Bray-Curtis index was used to determine the degree of similarity in species composition between different EUNIS forest habitats. Data were analysed using the program BioDiversity Pro (Ver.2). Findings: The specimens in 3 different EUNIS forest habitats were collected from Bursa province. These forest habitats were G1.7: Thermophilous deciduous woodland; G3.5: Pinus nigra woodland and G4.B: Mixed mediterranean Pinus thermophilous Quercus woodland. According to the results of field studies, a total of 158 taxa were listed, 75 species belonging to Coleoptera, 54 taxa to Diptera and 29 taxa to Lepidoptera. Result and Discussion: As a result of studies in 3 EUNIS forest habitats of Bursa, 101 species from G.4B habitat, 67 species from G1.7 and 49 species from G3.5 were identified. G4.B habitat was the most diverse forest according to ShannonWiener (H’) index. When it is examined the similarity 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars percentage of between EUNIS habitat types with "Bray-Curtis Cluster Analysis", the similarities between G4.B and G1.7 is 37%. The similarity between G4.B and G3.5 habitats is 26%. The similarity rate of G4.B (containing black pine and deciduous oak) and G1.7 (containing deciduous oak) is high. Mixed Mediterranean Pinus - thermophilous Quercus woodland (G4.B) that combination of black pine and oak trees is provide area of feeding, shelter and reproduction for insects with a rich diversity of plant species. When we analysed the data obtained in this study, the highest number of diversity and species is G4.B. Key words: EUNIS habitat, Lepidoptera, Coleoptera, Diptera, Species diversity Bursa İli Çeşitli EUNIS Orman Habitatındaki Coleoptera, Diptera ve Lepidoptera Tür Çeşitliliği Ülfet ŞAHİN, Derya ÇİFTÇİ, Abdullah HASBENLİ Gazi Üniversitesi, Fen Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Teknikokullar, Ankara Sorumlu yazar e-posta:dcanpolat@gmail.com Giriş: Habitatlardaki biyolojik çeşitlilik değerlerinin hesaplanması, habitatlardaki besin zincirinin işleyişini, böylelikle habitatın dışarıdan gelecek çevresel etkilere ne denli dayanıklılık gösterdiğinin bilinmesini sağlamaktadır. Dünyadaki toplam türlerin %70’lik bölümünü oluşturan böcekler, besin zinciri içerisinde büyük öneme sahiptirler ve mutlak biyolojik çeşitliliklerinin korunması gerekmektedir. Türkiye coğrafi konumu ve yer şekillerinin çeşitlilik göstermesi nedeni ile ülkemizde çeşitli iklim ve buna bağlı habitat tipleri görülmektedir. Ülkemizde oluşan bu habitat tiplerinin en önemlilerinden biriside geniş alanlar kaplayan orman habitatlarıdır. Ormanlar oldukça geniş bir alanda kendine özgü bir iklim oluşturabilen, belirli yükseklik, yapı ve sıklıktaki ağaç, ağaççık, çalı ve otsu bitkiler, yosun, eğrelti ve mantarlar, toprağın altında ve üstünde yaşayan mikroorganizmalar ile çeşitli omurgasız ve omurgalı hayvanların oluşturduğu hayat birliğidir. Bursa ili, habitat çeşitliliği ve flora açısından Batı Anadolu’nun en zengin illerinin başında gelmektedir. Bu çalışmada, Bursa ilinde üç farklı EUNIS orman habitat tipi seçilmiş ve habitatları temsil edecek bölgelerde çalışmalar yapılmıştır. Bu orman habitatlarının Coleoptera, Diptera ve Lepidoptera tür çeşitliliğini belirlemek amaçlanmıştır. Gereçler ve Yöntemler: Bursa ilinde bulunan 3 farklı orman habitatında 2013 yılında Mayıs-Temmuz ayları arasında arazi çalışması yapılmıştır. Her bir orman tipini temsil edecek istasyon yerleri belirlenmiştir. Örnekleme istasyonları 300 m2’lik alanlar olup her birinde aynı sürede çalışma yapılmıştır. Coleoptera, Diptera ve Lepidoptera takımına ait örnekler uygun Page/ Sayfa 96 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı metotlar ile toplanmış ve müze materyali haline getirilmiştir. Çalışma istasyonlarının EUNIS habitat tipleri Davies ve ark., 2004’de yer habitat anahtarları kullanılarak belirlenmiştir. Habitatların tür çeşitliliği Shannon-Wiener (H’) çeşitlilik indeksi ile habitatlar arasındaki benzerliği göstermek için Bray-Curtis analizi kullanılmıştır. Veriler BioDiversity Pro (Ver. 2) programı kullanılarak analiz edilmiştir. Bulgular: Bursa ilinde 3 farklı EUNIS orman habitatında örnekleme yapılmıştır. Bunlar G1.7: Termofilus yaprak döken ormanı; G3.5: [Pinus nigra] ormanı; G4.B: Karışık Akdeniz [Pinus] - Termofilus [Quercus] ormanı. Yapılan arazi çalışmaları sonucunda Coleoptera 75 tür, Diptera 54 takson ve Lepidoptera 29 tür olmak üzere toplam 158 takson tespit edilmiştir. Sonuç ve Tartışma: Bursa ilinde 3 EUNIS orman habitatında yapılan çalışmalar sonunda G4.B habitatından 101 tür, G1.7’den 67 ve G3.5’den 49 tür tespit edilmiştir. Shannon-Wiener (H’) çeşitlilik indeksine göre en zengin habitat G4.B’dir. Örneklemelerin gerçekleştirildiği EUNIS habitat tipleri arasındaki benzerlik Bray-Curtis Cluster Analizi ile incelendiğinde G4.B ve G1.7 arasındaki benzerlik % 37 çıkmıştır. G4.B ile G3.5 habitatları arasındaki benzerlik ise % 26 çıkmıştır. G4.B habitatı karaçam ve yaprak döken meşeleri içerdiği için ve G1.7 (yaprak döken meşe) habitatı ile benzerlik yüksek çıkmaktadır. Çam ve meşe ağaçlarının bir arada bulunduğu” Karışık Akdeniz [Pinus] - Termofilus [Quercus] orman” (G4.B)’ları zengin bitki tür çeşitliliği ile böcekler için daha çok beslenme, üreme ve barınma yeri sağlamaktadır. Çalışmada elde edilen verilere bakıldığında tür çeşitliliği ve tür sayısının en yüksek olan orman habitatının G4.B olduğu görülmektedir. Anahtar Kelimeler: EUNIS habitat, Lepidoptera, Coleoptera, Diptera, Tür çeşitliliği 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Page/ Sayfa 97 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı P 02 Seasonal Alteration of Heavy Metal Levels of Kilicozu Creek (Kırsehir, Turkey) Water Samples Kırşehir Kılıçözü Deresinden Alınan Su Örneklerinde Ağır Metal Düzeylerinin Mevsimsel Değişiminin Belirlenmesi Erkan ÜREY1, Fatih DUMAN2 Erkan ÜREY1, Fatih DUMAN2 1 Kayseri Çetin Şen Bilim ve Sanat Merkezi, Melikgazi, Kayseri Erciyes Üniversitesi, Fen Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Kayseri efurey40@hotmail.com 2 1 Kayseri Çetin Şen Bilim ve Sanat Merkezi, Melikgazi, Kayseri Erciyes Üniversitesi, Fen Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Kayseri efurey40@hotmail.com 2 Introduction: The population of the world is increasing day by day. Increasing population has gained speed with the various human activities such as industrialization and agricultural activities, and as a result of this household, industrial and agricultural waste is increased. An important group of factors that cause water pollution consists of heavy metals. In this study, it is aimed to investigate the seasonal heavy metal levels with the water samples taken from Kılıcozu Creek (Kirsehir). Giriş: Dünya nüfusu her geçen gün artmaktadır. Artan nüfus ile birlikte sanayileşme ve tarım faaliyetleri gibi çeşitli insan aktiviteleri hız kazanmış, bunun sonucunda evsel, endüstriyel ve zirai atıklarda bir artış gözlenmiştir. Su kirliliğine sebep olan etmenlerin önemli bir grubunu ağır metaller oluşturmaktadır. Bu çalışmada Kılıçözü Deresi’den (Kırşehir) alınan su örneklerindeki, ağır metal düzeylerinin mevsimsel olarak incelenmesi amaçlanmıştır. Materials and Methods: For a year, in all seasons (spring, summer, autumn and winter) samples from Kılıçözü Stream are taken from 6 different stations and heavy metal concentrations were determined. A two-way ANOVA was used to determine the effects of seasonal and stational variations. Gereçler ve Yöntemler: Kılıçözü Deresi’nden bir yıl boyunca tüm mevsimlerde (ilkbahar, yaz, sonbahar ve kış) 6 farklı istasyondan örneklemeler yapılarak, ağır metal konsantrasyonları belirlenmiştir. İki yönlü varyans (Two-way ANOVA) analizi ile mevsim ve istasyon değişiminin etkileri incelenmiştir. Results: The highest Pb, Cu and Ni concentrations in the water samples were observed in the summer, whereas the highest Zn concentrations were observed in the autumn. Pb and Zn levels were higher in the Taslik region (1st Station) when compared to other stations, while Cu levels were higher in the city center (5 th Station). Ni levels were higher in the Ozbag exit (2nd Station) when compared to the other stations. Results and Discussion: A significant difference in heavy metal accumulations was identified in the different sediment samples, with both the season and station affecting the level of heavy metal accumulation in the water and sediment samples. In water samples, it is observed that both season and station is important for heavy metal levels; it can be said that season and station have synergistic effect. These results should take into consideration for aquatic pollution studies. Bulgular: Su numunelerinde en yüksek Pb, Cu ve Ni konsantrasyonlarına yaz mevsiminde rastlanırken, Zn’nin en yüksek konsantrasyonu sonbaharda gözlenmiştir. Pb ve Zn’ nin Taşlık Bölgesi (4 nolu istasyon), Cu’ nun şehir merkezi (5 nolu istasyon) ve Ni’ in Özbağ Çıkışı’nda (2 nolu istasyon) diğer istasyonlardan yüksek konsantrasyonlarda bulunduğu gözlenmiştir. Sonuç ve tartışma: Su örneklerinde, ağır metal düzeylerine hem mevsimin hem de istasyonun önemli olduğu ayrıca; mevsim ve istasyonun sinerjistik (birlikte) etkisinin olduğu gözlenmiştir. Anahtar Kelimeler: Su, Ağır metal, Kılıçözü Deresi Key words: Heavy Metal, Kılıçözü Stream, Seasonal alteration 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Page/ Sayfa 98 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı P 03 Determination of The Toxic Effects of Zinc on Artemia salina nauplii Artemia salina Nauplius Larvaları Üzerine Çinkonun Toksik Etkilerinin Belirlenmesi Fatma KOÇBAŞ1, Esma OZAN1, Rahime ORAL2 Fatma KOÇBAŞ1, Esma OZAN1, Rahime ORAL2 1 Celal Bayar University, Faculty of Arts and Sciences, Department of Biology, Manisa 2 Ege University, Faculty of Fisheries, Department of Basic Sciences, İzmir Corresponding author: e-posta: esmaozan2015@gmail.com Introduction: Artemia species is also most important used as most popular live food for marine and aquarium fishes. Artemia salina is a suitable biological model in ecotoxicology. A. salina is as ecotoxicological aquatic organisms (model organism) to solve of ecological problems has become widespread in recent years. This study is planned as the determination of the toxic level of zinc on nauplius larvae of Artemia. Material and Methods: Lethal test work the method is of described by Meyer et al (1982) and Venkateswaran et al (2007). Artemia eggs were purchased commercially. It was stored refrigerated at 4°C without humidity. Filtered sea water (FSW) is used as the medium of test. Test environment is ventilated by continuous air motors. The fundamental environmental conditions are provided for A. salina in water temperature 26± 10C, o35% salinity, 8-8.5 pH, 1500 lux of, the light, intensity cyst density of 2-5 g/L. 500 mg egg in the filtered seawater was incubated to provide for the nauplius stage larvae in order to obtain with same condition. Obtained nauplius larvae were used in ecotoxicological experiment in new container. 1x10-4, 2x10-4, 4x10-4, 5x10-4 M, 1x10-3, 2x10-3, 4x10-3, 5x10-3 of zinc ( ZnCl2, Merck ) concentrations was tested at 24, 48, 72 and 96 hours and the results are analysed. FSW is used as a control. Potassium dichromate was used as a positive control. Each experiment was evaluated in comparison with six replications and control groups. Results: In the control group during the test hasn't been observed any behavioral disorders and death. Depending on the time and increase the concentration of zinc is observed of toxicity and death in the advanced stages of nauplius larvae. Hormetik effect was observed at 24 and 48 h 4x10-4 M of zinc concentration. In contrast, toxic effects in 1x10-3 M of zinc concentration was began. It was observed that mortalities of Artemia nauplius larvae had increased with increasing zinc concentration Results and Discussion: 4x10-4 M concentrations of zinc were observed to on the hormetic effects and the negative effects in high concentrations over the Artemia nauplius larvae. The more studies are needed to examine the hormetic and toxic effects in aquatic ecosystems. Keywords: Artemia, nauplii, toxicity, zinc 1 Celal Bayar Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Manisa 2 Ege Üniversitesi, Su Ürünleri Fakültesi, Temel Bilimler Bölümü, İzmir Sorumlu yazar e-posta: esmaozan2015@gmail.com Giriş: Deniz ve akvaryum balıkları için en önemli canlı yem olarak kullanılan Artemia türleri de çevreden gelen değişkenlere karşı etkileşim içinde olmaktadır. Artemia salina ekotoksikolojik sorunları çözmek için sucul canlı olarak (model organizma) kullanımı son yıllarda yaygın hale gelmiştir. Artemia nauplius larvaları üzerinde çinkonun toksik düzeylerinin belirlenmesi şeklinde çalışma planlanmıştır. Gereçler ve Yöntemler: Letal test çalışmaları Meyer ve arkadaşları (1982) ve Venkateswara ve arkadaşları (2007) tarafından tanımlanan metot kullanılarak yapılmıştır. Artemia yumurtaları ticari olarak satın alınmıştır. +4 °C sıcaklıkta nemsiz ortamda buzdolabında saklanmıştır. Deneme ortamı olarak filtre edilmiş deniz suyu (FDS) kullanılmıştır. Deneme ortamı sürekli olarak hava motorları ile havalandırılmıştır. Su sıcaklığı 260C±1, tuzluluk %035, pH 8-8.5, ışık yoğunluğu 1500 lux, kist yoğunluğu 2-5 gr/L olacak şekilde temel ortam şartları A. salina için sağlanmıştır. Nauplius larvası aşamasında larva elde etmek için 500 mg yumurtayı filtre edilmiş deniz suyunda sağlanan bu şartlarda inkübe edilmiştir. Elde edilen nauplius larvaları yeni kaba alınarak ekotoksikolojik denemede kullanılmıştır. 1x10-3, 2x10-3, 4x10-3, 5x10-3, 1x10-4, 2x10-4, 4x10-4, 5x10-4 M çinko (ZnCl2, Merck) konsantrasyonları 24, 48, 72 ve 96 saatlik sürede denenmiş ve sonuçları değerlendirilmiştir. Kontrol olarak FDS kullanılmıştır. Pozitif kontrol olarak Potasyumbikromat kullanılmıştır. Her deneme 6 tekrarlı olarak ve kontrol grubu ile karşılaştırılarak değerlendirilmiştir. Bulgular: Deney süresince kontrol grubunda herhangi bir davranış bozukluğu ve ölüme rastlanılmamıştır. çinko toksisitesi zaman ve konsantrasyon artışına bağlı olarak nauplius larvalarında ve ileri aşamalarda ölümler görülmüştür. 24 ve 48 saatte 4x10-4 M konsantrasyonda hormetik etki göstermiştir. Buna karşılık 1x10-3M konsantrasyonda toksik etki başlamıştır. Konsantrasyon artışına bağlı olarak nauplius larvası safhasından daha fazla ileri safhaya geçen larvalarda ölümler görülmüştür. Sonuç ve Tartışma: A. salina nauplius larvaları üzerine ise çinkonun 4x10-4 M konsantrasyonda hormetik etki gösterdiği yüksek konsantrasyonlarda negatif etki gösterdiği bulunmuştur. Sucul ekosistemlerde hormetik ve toksik etkilerin incelenmesi için daha fazla çalışma yapılması gereklidir. Anahtar Kelimeler: Artemia, nauplii, toksisite, çinko 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Page/ Sayfa 99 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı P 04 Determination of morphological and Toxic Effects of Nickel on Artemia salina nauplii Nikelin Artemia salina Nauplius Larvaları Üzerine Morfolojik ve Toksik Etkilerinin Belirlenmesi Fatma KOÇBAŞ1, Merve Nur CEYHAN1, Rahime ORAL2 Fatma KOÇBAŞ1, Merve Nur CEYHAN1, Rahime ORAL2 1 Celal Bayar University, Faculty of Arts and Sciences, Department of Biology, Manisa 2 Ege University, Faculty of Fisheries, Department of Basic Sciences, İzmir Corresponding author: e-posta: fatma.kocbas@cbu.edu.tr Introduction: Heavy metals enter aquatic ecosystems from various pathways. Nickel is one of these toxic heavy metals reachs the aquatic ecosystem from different sources and causes environmental pollution. The aim of this study was to determine the toxic effects of nickel on Artemia nauplius larvae. Artemia salina Linnaeus, 1758 is known as the brine shrimp, found in salt lakes and marine environments. It is commercially great importance that it is most popular live food for marine and aquarium fishes. Material and Methods: Lethal test method with Artemia nauplius larvae is described by Meyer et al (1982) and Venkateswaran et al (2007). A. salina eggs were purchased commercially. The fundamental environmental conditions are provided for A. salina in water temperature 26± 10C, o35% salinity, 8-8.5 pH, 1500 lux of, the light, intensity cyst density of 2-5 g/L. 500 mg egg in the filtered seawater was incubated to provide for the nauplius stage larvae in order to obtain with same condition. 1500 lux light and aeration from the bottom of the hatching device were provided. The obtained nauplius larvae were used in ecotoxicological experiment on new study. FSW has been used as a control and no chemicals added to the control group. Potassium dichromate was used as a positive control. Test for different concentrations ( 1x10-4, 2x10-4, 4x104 , 5x10-4 M, 1x10-3, 2x10-3, 4x10-3, 5x10-3) of nickel (NiCl2.6H2OMerck) for comparison with the control group of this study were tested in six replicate. Morphological changes and deaths in different concentrations were determined with stereo microscope. The larvae were not fed. Results: Vitality of Artemia nauplius larvae was found to be 9098% in the control group. The first measurement was prepared 24 h later and the next one was done 48 h later. It has become apparent toxic effects in 2x10- 4 M concentration 24 h later. the ratio of Live/ dead nauplii/ dead in the late stages of Artemia nauplius larvae was found to be 5/3/2. Artemia nauplius larvae was not affected by nickel. It was found lower than the number of normal individuals 48 hours later. Consequently, live/dead nauplii/late phase the dead of difference have been identified ratio 1/3/6. Results and Discussion: To increasing concentrations of nickel on Artemia nauplii larvae were found to show a negative effect. Control of nickel is of great importance in for aquatic ecosystems. This area is thought to be needed more study. Keywords: Artemia, nauplii, brine shrimp, toxicity, nickel 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars 1 Celal Bayar Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Manisa 2 Ege Üniversitesi, Su Ürünleri Fakültesi, Temel Bilimler Bölümü, İzmir Sorumlu yazar e-posta: merve_ceyhan_1993@outlook.com Giriş: Ağır metaller çok değişik kaynaklardan sucul ekosisteme girmektedir. Bu toksik ağır metallerden olan nikel değişik kaynaklardan sucul ekosistemlere ulaşmakta olup çevre kirliliğine neden olmaktadır. Bu çalışmanın amacı Artemia nauplius larvaları üzerine nikelin toksik etkilerini belirlemektir. Tuzlu su karidesi olarak bilinen Artemia salina Linnaeus, 1758 tuzlu su ve deniz ortamında yaşamaktadır. Su canlıları ve özellikle balık üretiminde canlı yem olarak kullanımı ile ticari olarak büyük öneme sahiptir. Gereçler ve Yöntemler: Artemia nauplius larvaları ile letal test çalışmaları Meyer ve arkadaşları (1982) ve Venkateswara ve arkadaşları (2007) tarafından tanımlanan metot kullanılarak yapılmıştır. A. salina yumurtaları ticari olarak satın alınmıştır. Çalışmada nauplius larvaları elde etmek için 500 mg yumurtayı filtre edilmiş deniz suyunda (%035) (FDS) 24 saat, 260C±1 sıcaklık, pH 8-8,5 1500 lux aydınlatmada devamlı havalandırılarak inkübe edilmiştir. Elde edilen nauplius larvaları yeni kaba alınarak ekotoksikolojik denemede kullanılmıştır. Kontrol olarak FDS kullanılmış ve kontrol grubuna hiçbir kimyasal eklenmemiştir. Pozitif kontrol olarak Potasyumbikromat kullanılmıştır. Bu çalışma kontrol grubu ile karşılaştırılarak 6 tekrarlı olarak nikelin (NiCl2.6H2O-Merck) için farklı test konsantrasyonları (1x10-3, 2x10-3, 4x10-3, 5x10-3, 1x10-4, 2x10-4, 4x10-4, 5x10-4 M) denenmiştir. Farklı konsantrasyonlarındaki nauplius larvalarında morfolojik değişimler ve ölümler 24 ve 48 saat sonunda stereo mikroskopta belirlenmiştir. Deneme süresince larvalar beslenmemiştir. Bulgular: Deneme süresince kontrol grubunda canlılık % 90-98 olarak bulunmuştur. Nikelin toksik etkileri 24 saat sonunda 4x10-4M konsantrasyonda görülürken 48 saat sonunda ise 2x104 M konsantrasyonda toksik etkiler görülmeye başlanmıştır. 24 saat sonunda canlı/nauplii ölü/geç safhada ölü arasındaki oran 5/3/2 olduğu görülmüştür. 48 saat sonunda ise nikelden etkilenme normal birey sayısındaki düşük olarak görülmüştür. Bunun sonucu olarak canlı/nauplii ölü/geç safhada ölü arasındaki fark 1/3/6 oranında belirlenmiştir. Sonuç ve Tartışma: A. salina nauplius larvaları üzerine ise nikelin artan konsantrasyonlarda negatif etki gösterdiği bulunmuştur. Geniş kullanım alanı bulunan nikelin sucul ekosistemlerde kontrol altında tutulması büyük önem taşımaktadır. Bu alanda daha fazla çalışma yapılması gerektiği düşünülmüştür. Anahtar Kelimeler: Artemia, tuzlu su karidesi, nauplii, toksisite, nikel Page/ Sayfa 100 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı P 05 Determination of Heavy Metal Concentrations in Sediments of Sarimsakli Dam Lake (Kayseri) Fatih Doğan KOCA1, Nacide KIZILDAĞ2, Cengiz DARICI2, Fatih DUMAN1 2 1 Erciyes Üniversitesi, Fen Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Kayseri. Çukurova Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Adana. fatihdkoca@erciyes.edu.tr Introduction: Aquatic ecosystems, which have high primary productivity, are also used for fishing, irrigation, and recreation purposes. However, these areas regarded as a receiving environment for pollution. Heavy metals that are transported to these environments can easily accumulate in the sediment. Heavy metals transferred to aquatic food webs through to primary producers, fish, humans, and other living organisms are threat the environmental and human health concern. The detection of heavy metal concentrations in the sediment is an important parameter that shows the level of pollution in aquatic ecosystems. Domestic, industrial and agricultural wastes are discharged into Bunyan Creek, which feeds Sarımsaklı Dam in Kayseri. Turkey. The dam is used for irrigation, fishing, and recreation purposes. In this study, the Sarımsaklı Dam has been determined heavy metal levels, compared to recommended values by National Oceanic and Atmospheric Administration (NOAA) and the present state of pollution are evaluated. Material and Methods: Sediment samples from four stations representative of dam were taken at a distance of approximately 50 cm away from the shore and from a depth of 10 cm. Sediment samples were dried in air for 7 days in the laboratory with occasional stirring. These samples were sieved using a 2 mm sieve and placed into microwave cells before being dissolved with HNO3. The dissolving process was carried out using a CEM-MARS 5 microwave dissolving device, centrifuged (4000 g-1, 30 min.) and supernatant transferred to falcon tubes and completed to with distilled water. Pb, Cr, Cu, Ni, Zn and Cd determinations of the sediment samples were carried out using an ICP-OES. All of the analyses were repeated three times. The SPSS 15.0 computer software was used for all statistical analyses. Results: The concentrations of the heavy metals studied in the sediment samples were accumulated as Ni>Cr>Zn>Cu>Pb>Cd. The highest concentrations of metals examined were obtained at the picnic site. At station which next door the agriculture area, concentrations of Ni, Cu, Zn and Cd was observed statistically higher than control station. The findings of the study were assessed according to NOAA, and it was observed that for Cr it was close to the sublimit rate, Ni was above the sublimit rate, and Zn, Cu, Cd and Pb were below the low effect level. Discussion and Conclusion: Ni can be found naturally in environment, in addition to include to ecosystem via human 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars activities. Especially heavy metals such as Ni, Cr and Cu are released into the aquatic ecosystems with domestic waste. Also Ni and Cd can be originated from fertilizers, Cu is released into the environment with herbicides and pesticides. High level of metal concentration in the both agricultural and picnic area may be reason of this pollution. According to NOAA, Cr and Ni pollution was observed in the sediments of Sarımsaklı Dam. It was concluded that the pollution could reach a threatening level for human health and other living things. Obtained results can be useful to take the necessary precautions to prevent pollution. Keywords: Sediment, Heavy metal, Sarimsakli Dam Lake. Sarımsaklı Baraj Gölü (Kayseri) Sedimentinde Ağır Metal Konsantrasyonlarının Belirlenmesi Fatih Doğan KOCA1, Nacide KIZILDAĞ2, Cengiz DARICI2, Fatih DUMAN1 1 2 Erciyes Üniversitesi, Fen Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Kayseri. Çukurova Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Adana. fatihdkoca@erciyes.edu.tr Giriş: Yüksek primer verimliliğe sahip olan sucul ekosistemler balıkçılık, sulama, taşkın kontrolü ve rekreasyon amacı ile kullanılmakta, fakat alıcı ortam olarak kabul edilip kirletilmektedirler. Bu ortamlara taşınan ağır metaller sedimentte kolayca birikebilmekte ve besin zinciri ile zincirin üst basamaklarına taşınmaktadır. Sedimentte ağır metal konsantrasyonlarının belirlenmesi, sucul ekosistemlerde kirlilik düzeyini belirleyen önemli bir parametredir. Kayseri ilinde bulunan Sarımsaklı Baraj Gölü’nü besleyen Bünyan Çayı’na ilçeden evsel, endüstriyel ve tarımsal atıklar boşaltılmaktadır. Baraj gölü ve çevresi sulama, balıkçılık ve piknik alanı olarak kullanılmaktadır. Bu çalışmada, Sarımsaklı Baraj Gölü’nde ağır metal düzeyleri tespit edilmiş, Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresi (NOAA) tarafından önerilen değerler ile karşılaştırılarak mevcut kirlilik durumu karşılaştırılmıştır. Gereçler ve Yöntemler: Barajı temsil eden 4 farklı istasyondan, kıyıdan yaklaşık 50 cm uzaklıktan ve 10 cm derinlikten sediment örneklemesi yapılmıştır. Laboratuvara getirilen örnekler oda sıcaklığında 7 gün boyunca belirli aralıklarla karıştırılarak kurutulmuştur. Kurutulan örnekler teflon mikrodalga hücreleri içerisinde HNO3 ile CEM-MARS 5 mikrodalga fırında çözündürülmüştür. Çözme işleminden sonra örnekler santrifüj edilip distile su ile seyreltilmiştir. Pb, Cr, Cu, Ni, Zn and Cd tayinleri ICP-OES ile yapılmıştır. Tüm analizler 3 kez tekrarlanmıştır. İstatistiksel analizler için SPSS 15.0 paket programı kullanılmıştır. Bulgular: Sediment örneklerinde ağır metal konsantrasyonları Ni>Cr>Zn>Cu>Pb>Cd olarak kaydedilmiştir. İncelenen tüm elementlerin en yüksek konsantrasyonları piknik alanı olarak Page/ Sayfa 101 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı kullanılan istasyon civarında tespit edilmiştir. Tarım alanının bitişiğinde bulunan istasyonda Ni, Cu, Zn ve Cd konsantrasyonlarının kontrol istasyonuna göre istatistiksel olarak yüksek olduğu gözlenmiştir. NOAA kriterlerlerine göre sedimentte; Cr ‘un eşik değere yakın, Ni’in eşik değerin üzerinde, Zn, Cu, Cd ve Pb elementlerinin ise düşük konsantrasyon sınıfının altında olduğu gözlenmiştir. Sonuç ve Tartışma: Ni çevrede doğal olarak bulunabildiği gibi, insan aktiviteleri ile de ekosisteme bırakılmaktadır. Özellikle Ni, Cr, Cu gibi ağır metaller sucul ekosistemlere evsel atıklarla dahil olmaktadır. Ayrıca Ni ve Cd gübrelerle, Cu herbisit ve pestisitlerle doğaya salınmaktadır. Piknik alanı ve nispeten tarımsal alanda yüksek konsantrasyonlarda metal birikimi bu nedenlere dayandırılmaktadır. Sarımsaklı Barajının sedimentlerinde Cr ve Ni elementleri bakımından ağır metal kirlenmesi söz konusudur. Gerekli önlemlerin alınmaması durumunda kirlenmenin insan ve diğer canlıların sağlığını tehdit edecek seviyeye gelebileceği görülmektedir. Anahtar Kelimeler: Sediment, Ağır metal, Sarımsaklı Barajı. 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Page/ Sayfa 102 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı P 06 1 2 Aquatic Toxicology and Invertebrates Sucul Toksikoloji ve Omurgasızlar Ayla TÜZÜN1, Gözde BİLGİLİ2 Ayla TÜZÜN1, Gözde BİLGİLİ2 Ankara University, Science Faculty, Biology Department, Ankara Ankara University, Science Faculty, Biology Department, Ankara Corresponding author e-mail: atuzun@science.ankara.edu.tr 1 2 Ankara Üniversitesi, Fen Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Ankara Ankara Üniversitesi, Fen Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Ankara Sorumlu yazar e-posta: atuzun@science.ankara.edu.tr Toxicology is field of science that investigates the harmful effects of chemicals and other hazardous agents on organisms. It is further divided into two sub-fields, which are mammalian toxicology and ecotoxicology. Aquatic toxicology is branch of ecotoxicology that examines the effect of industrial chemicals, anthropogenic agents and natural substances on aquatic organisms, from the cellular level to the entire organism. Toksikoloji; kimyasallar ve diğer zehirli ajanların organizmalar üzerine zararlı etkilerini araştıran bir bilim dalıdır. Memeli toksikolojisi ve ekotoksikoloji olmak üzere iki alt birime ayrılır. Sucul (Akuatik) toksikoloji ise ekotoksikoloji biliminin bir dalı olup endüstriyel kimyasallar, antropojenik ve doğal maddelerin akuatik organizmalara hücreden tüm vücut seviyesine kadar farklı aşamalardaki etkisini inceler. Increasing human activity in recent years has led to a significant increase in the release of agricultural, domestic and industrial wastes into aquatic environments. The pollution caused by these wastes leads to a plethora of diseases in aquatic organisms, especially by affecting their endocrine system. The biological effects in aquatic environments can be determined using organisms known as bio-indicators and bio-markers, or by employing various biological analysis methods. Son yıllarda artan insan aktivitesi sonucu tarımsal, evsel ve endüstriyel kaynaklı atıkların sucul ortama bırakılmasında yoğun bir artış gözlenmektedir. Bu atıkların neden olduğu kirlilik sucul organizmalarda başta endokrin sistem olmak üzere birçok hastalığa yol açmaktadır. Sucul ortamlardaki ekolojik etkilenmeler biyoindikatör ve biyobelirteç olarak adlandırılan organizmalar veya biyolojik analiz yöntemleri kullanılarak ortaya konabilmektedir. Benthic macro-invertebrates such as crustaceans, mollusks and certain non-adult aquatic insects occupy an essential place in natural food chains, as they represent direct or indirect sources of food for many species of fish, bird and mammals. For this reason, they serve as good indicators for assessing water quality. Although heavy metal accumulation in marine invertebrates generally occurs in mollusks and crustaceans, studies have shown that important findings can also be obtained by evaluating polychaetes, cnidarians and echinoderms. In addition, crustacea and zooplankton are also considered as important bio-indicators, owing to their accumulation of heavy metals and their place in the food chain. Aquatic ecosystems are under stress to many humangenerated pollutions. The increase in both the quantity and variety of pollutants is negatively affecting the population density and diversity of aquatic organisms. To monitor pollution and its effects on organisms, it is essential to develop early warning systems by identifying effective bio-indicator species and bio-markers. In addition, it is also necessary to raise social awareness on the effects of environmental pollution, and to enhance the reliability and sensitivity of the currently available findings and results by conducting further studies on this subject. Key Words: Aquatic toxicology, Invertebrates, Bio-indicator 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Kabuklular, yumuşakçalar ve bazı erişkin olmayan sucul böcekleri gibi bentik makro omurgasızlar; balıklar, kuşlar ve memeliler için doğrudan ya da dolaylı besin zinciri içerisinde önemli bir yere sahiptirler. Bu nedenle su kalitesinin düzeyinin belirlenmesinde iyi birer indikatör olarak görev yaparlar. Denizel omurgasızlarda ağır metal birikimi genellikle yumuşakçalar ve kabuklularda görülmesine rağmen yapılan çalışmalarda poliketler, sölenterler ve derisidikeliler incelenerek daha önemli bulgular elde edilmiştir. Ayrıca krustase ve zooplanktonlar da ağır metalleri biriktirmeleri ve besin zincirindeki yerlerinden dolayı önemli biyoindikatörler olarak değerlendirilmektedir. Sucul ekosistemler çoğunluğu insan kaynaklı olarak çeşitli kirletici baskısı altındadır. Son yıllardaki kirletici miktarı ve çeşitliliğindeki artış, sucul canlıların hem populasyon yoğunluğunu hem de çeşitliliğini olumsuz etkilemektedir. Oluşan kirliliğin izlenmesi ve canlılar üzerine etkisinin takibi amacıyla biyoindikatör türler ve biyobelirteçler belirlenerek erken uyarı sistemi oluşturulmalıdır. Ayrıca çevre kirliliğinin etkileri nedeniyle halk bilinçlendirilmeli, bu konuda yıllardır yapılan çalışmalara yenileri de eklenerek sonuçların hassasiyeti ve güvenilirliği artırılmalıdır. Anahtar Kelimeler: Biyoindikatör Sucul toksikoloji, Omurgasızlar, Page/ Sayfa 103 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı P 07 Environmental Accounting as an Important Management Means For Avoiding Environmental Problems Çevresel Sorunların Önlenmesinde Önemli Bir Yönetim Aracı Olarak Çevre Muhasebesi Alirıza AĞ1, Seda VURAL1 Alirıza AĞ1, Seda VURAL1 1. Kafkas Üniversitesi Kağızman Meslek Yüksekokulu Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Bölümü aliriza025@mynet.com 1. Kafkas Üniversitesi Kağızman Meslek Yüksekokulu Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Bölümü aliriza025@mynet.com Abstract Özet Because of developments in technology and changes resulting from these developments, interventions towards the environment that we live have increased and then, ecological equilibrium has started to be destroyed. Various environmental problems such as air, water, soil, noise and radioactive pollution have come out owing to increasing industrialization activities, fast pollution rising, unplanned urbanization, global warming and similar reasons which have appeared to support economical power of countries in global world. These problems will both make all beings who live in our blue globe confront all types of negations and these problems will hand down to future generations negatively. Son yıllarda teknolojide meydana gelen gelişmeler ve buna bağlı olarak yaşanan değişimler sonucunda içinde yaşamış olduğumuz doğal çevreye müdahaleler artmış, bunun sonucunda da ekolojik denge bozulmaya başlamıştır. Küreselleşen dünyada ülkelerin ekonomik kalkınma amaçları doğrultusunda artan sanayileşme faaliyetleri, hızlı nüfus artışı, çarpık kentleşme, küresel ısınma ve benzeri nedenlerden dolayı hava, su, toprak, gürültü ve radyoaktif kirlilik gibi çeşitli çevresel sorunlar meydana gelmiştir. Bu sorunlar mavi yerküremizdeki bütün canlıları her türlü olumsuzluklarla karşı karşıya bırakabileceği gibi gelecek nesillere miras olarak bırakacağımız yaşam alanlarını da olumsuz yönde etkileyecektir. Social responsibility concept is a base of environmental accounting which is expressed to account the effects occuring as a result of environmental sources usage in nature. In this sense, our study’s main aim is minimizing the environmental harms resulting from economical activities that businesses make come true, preventing wrong pricing by displaying the environmental cost price in pricing and emphasizing the importance of environmental accounting which is a significant way to evaluate both economical and environmental performances of business. Doğadaki çevresel kaynakların kullanımı sonucu ortaya çıkan etkilerin muhasebeleştirilmesi olarak ifade edilen çevre muhasebesinin temelinde sosyal sorumluluk kavramı yatmaktadır. Bu bağlamda çalışmamızın temel amacı işletmelerin gerçekleştirdikleri ekonomik faaliyetler sonucunda oluşan çevresel zararların minimum düzeye indirilmesi, çevresel maliyetlerin fiyatlara yansıtılarak yanlış fiyat oluşumunu önlemek ve işletmelerin gerek ekonomik gerekse çevresel performanslarının değerlendirilmesinde önemli bir yönetim aracı olan çevre muhasebesinin önemini vurgulamaktır. Key Words: Accounting Anahtar Kelimeler: Çevresel sorunlar, Çevre Muhasebesi Environmental Problems, Environmental 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Page/ Sayfa 104 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı P 08 Plant Genetic Resources, Conservation and Gene Bank of Turkey Nurgül SARI, Kürşad ÖZBEK, Rukiye MURAT DURAN Field Crops Central Research Institute, Ankara, TURKEY Corresponding author: nurgulsari@hotmail.com Introduction: Turkey is situated on a unique location, at the conjunction of three floristic zones, regarding the plant genetic diversity. Turkey has quite different habitats and rich diversity in plant species including high endemism caused by high diversity of geology, topography and climate available in the Country. Therefore, there are around 12.000 plant species in Turkey and 4.000 of them are endemic to the County. The conservation of biodiversity especially cultivated ones and crop wild relatives is substantially important in regard providing sustainability of plant production. We give information here of plant genetic resources, methods of conservation, gene banks of Turkey and especially Turkey Gene Bank. Materials and Methods: Plant genetic resources are conserved either in situ or ex situ. In the former, genetic resources are conserved in their natural habitats while they are conserved out of the natural habitat such as seed gen banks, field gene banks, in vitro, cryopreservation, DNA bank and botanical gardens in the latter one. Results: Turkey has rich regarding biodiversity because it is located at junction of three gene center in the world. The gene bank activities, such as the collection of plant genetic resources especially land races, ex situ conservation of collected materials in seed gene banks and collection gardens, addition, in situ preservation in their natural habitats to let the evolution continue providing adaptation available environmental conditions, registration, morphological and molecular characterizations, multiplication and distribution of accessions, are very important for making biodiversity ready for use. The collection and conservation activities of plant genetic resources were initiated during the 1920s in Turkey. Turkish scientist Dr. Mirza Gökgöl became a pioneer working on this issue when the world just started to debate and evaluate. He characterized thousands of wheat accessions collected by himself and defined over 18.000 type of which 256 type were defined new wheat varieties (Gökgöl, 1939). Turkey signed an agreement with United Nations Food and Agriculture Organization (FAO) to launch a program arranging surveying, collection and conservation of wild relatives of cultivated plants and land races. In this regard, Plant research and Introduction Center was established in İzmir, in 1964. Then, the first gene bank bearing international standards in Turkey was founded under the Aegean Agricultural Research Institute (AARI), in İzmir, in 1974. Then, the second gene bank started to work under Field Crops Central Research Institute (FCCRI), Ankara, in 1988 especially safe duplication of materials available at AARI gene bank. That gene bank moved to a new building equipped with high tech equipment and inaugurated in 2nd March 2010 under 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars FCCRI for use of the Department of Biodiversity and Genetic Resources. Addition, there are field gene banks of vegetative propagated genetic materials under the research institutions of General Directorate of Agricultural Research and Policies under the Ministry of Food Agriculture and Livestock. The number of samples in those field gene banks was 18.490 as the date of the end of July, 2015. It is not possible to conserve every plant species in gene banks. For instance, it would be more convenient to preserve wild species in their own natural habitats. That method called in situ conservation and diversity of genetic resources in natural habitats can continue via that method. Turkey Seed Gene Bank (TSGB): TSGB studies many plant species; however, it focuses on especially cultivated crops and crop wild relatives. The responsibilities of the Department are collection of land races, crop wild relatives, plants having economic importance and distributed in flora especially endemics, keeping base collection of them to prevent their extinction, maintaining documentation, characterizing and multiplying accessions when needed. TSGB has 62.000 accessions under long term conservation conditions. TSGB has documentation, seed trashing, seed drying and packing, cold storage, production, herbarium, seed physiology and molecular biology units. Results and Discussions: Decrease in biological diversity reached threatening size and became a global problem. Therefore, providing conservation and sustainable use of genetic resources of Turkey for next generations via public including especially students awareness and education has substantial importance. Key Words: Plant genetic resources, conservation, Turkey Seed Gene Bank. Bitki Genetik Kaynakları, Muhafazası ve Türkiye Tohum Gen Bankası Nurgül SARI, Kürşad ÖZBEK, Rukiye MURAT DURAN Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Ankara Sorumlu yazar e-posta: nurgulsari@hotmail.com Giriş: Ülkemiz bitki genetik çeşitliliği bakımından eşsiz bir konumda bulunmaktadır. Türkiye üç önemli floristik bölgenin kesişme noktasıdır. Jeomorfolojik, topografik ve iklimsel özellikleri sayesinde oldukça farklı habitatlara ve buna bağlı olarak da zengin bitki türleri ve endemizm oranına sahiptir. Ülkemizin tohumlu ve tohumsuz bitki takson sayısı yaklaşık olarak 12.000 olup bunun yaklaşık 4.000’i endemiktir. Floramızdaki bitkisel biyoçeşitliliğin ve özellikle tarımı yapılan türlere ait genetik kaynakların korunması, bitkisel üretimimizin sürdürülebilirliği bakımından son derece önemlidir. Bu makalede bitki genetik kaynakları, muhafaza yöntemleri, Page/ Sayfa 105 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı ülkemiz gen bankaları ve Türkiye Tohum Gen Bankasından bahsedilmiştir. Gereçler ve Yöntemler: Günümüzde bitki genetik kaynakları temel olarak in-situ ve ex-situ yöntemleri ile korunmaktadır. Insitu muhafaza, genetik kaynağın bulunduğu yaşam alanında exsitu muhafaza; doğal yetişme alanı dışında yapılmaktadır. Exsitu koruma kapsamında tohum gen bankaları, arazi gen bankaları, in-vitro depolama ve kriyoprezervasyon, DNA bankası, botanik bahçeleri gibi yöntemler çeşitlenmektedir. Bulgular: Dünyadaki üç önemli gen havuzunun kesişme noktasında bulunması nedeniyle Türkiye’de tür çeşitliliği yüksektir. Yerel çeşitler başta olmak üzere genetik materyalin toplanması, toplanan materyalin tohum gen bankalarında ve koleksiyon bahçelerinde ex-situ muhafazaya alınması, aynı zamanda doğal ortamında mevcut koşullara adaptasyonunun devamı için in-situ muhafaza programına ve kayıt altına alınması, moleküler ve morfolojik karakterizasyonu, üretim yenilenmesi, araştırma kurumlarının kullanımına sunulabilmesi çok önemlidir. Ülkemizde bitki genetik kaynaklarının toplanması ve korunması konusundaki çalışmalar 1920’li yıllarda başlamıştır. Türk bilim adamı Dr. Mirza Gökgöl dünyada bu konu yeni tartışılmaya ve değerlendirmeye başlandığı dönemde çalışmalara başlamıştır. Türkiye’nin her yanından topladığı binlerce buğday örneğini karakterize ederek 18.000’in üzerinde farklı tip ve bunların arasından da 256 adet yeni buğday varyetesi belirlemiştir (Gökgöl, 1939). Ülkemizde 1963 yılından beri Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (UN/FAO) ile yapılan bir anlaşma çerçevesinde tarımsal üretimde kullanılan bitki türlerinin, yabani akrabalarının ve de ekonomik önemi olan yabani türlerin surveyi, toplanması ve muhafazası yapılmaktadır. Bu amaçla 1964 yılında Bitki Araştırma ve İntrodüksiyon Merkezi kurulmuştur. 1974 yılında uluslararası standartlara uygun ilk tohum gen bankası İzmir’de Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü (ETAE)’ nde faaliyete geçmiştir. Ayrıca ETAE’ deki örneklerin güvenlik yedeklemesinin yapılması amacıyla 1988 yılında Ankara’da Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü bünyesinde bir gen bankası kurulmuştur. 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Daha sonra, Türkiye Tohum Gen Bankası (TTGB) Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü, Biyoçeşitlilik ve Genetik Kaynaklar Bölümüne ait yeni binasına 2 Mart 2010 tarihinde taşınmıştır. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü’ne bağlı bazı araştırma enstitülerinde vegatatif yolla çoğalan materyalin muhafaza edildiği arazi gen bankaları vardır. Bu arazi gen bankalarında 2015 yılı Temmuz ayı sonu itibarı ile örnek sayısı toplam 18.490 adettir. Her bitki türünün gen bankalarında muhafazası teknik olarak mümkün olmamaktadır. Sözgelimi, yabani türler kendi habitatlarında korunabilir. Bu yöntem in situ koruma olarak adlandırılmakta olup, bu yöntemde doğal ortamlarındaki bitki populasyonlarının çeşitliliği devam ettirilmektedir. Türkiye Tohum Gen Bankası: TTGB’de ağırlıkla kültürü yapılan bitkiler ve yabani akrabaları olmak üzere birçok farklı bitki grubunda çalışılmaktadır. Bölümün görev alanı yerel çeşitler, ıslah edilmiş çeşitler, bunların yabani akrabaları, ekonomik öneme sahip yabani bitkiler ve doğal florada mevcut diğer bitki türlerinin (özellikle endemik türler) kaybolma tehlikelerine karşı toplanması, uzun süreli muhafazası, bilgilerin dokümantasyonu ve toplanan materyalde karakterizasyon, üretim/yenileme çalışmalarıdır. TTGB’de 2015 sonu itibarı ile 62.000 civarında materyal uzun süreli muhafaza depolarında saklanmaktadır. TTGB; dokümantasyon, tohum temizleme, tohum kurutma ve paketleme, soğuk depolama, üretim, herbaryum, tohum fizyolojisi ve moleküler biyoloji ünitelerini içermektedir. Sonuç ve Tartışma: Günümüzde biyolojik çeşitliliğin azalması, tehlikeli boyutlara ulaşmış ve küresel bir problem haline gelmiştir. Bu nedenle halkın ve bilhassa öğrencilerin koruma bilincinin geliştirilmesine yönelik eğitim ve farkındalık çalışmaları yapılarak, ülkemizin genetik kaynaklarını korumak ve gelecek nesiller için sürdürülebilir kullanımını sağlamak çok büyük önem taşımaktadır. Anahtar Kelimeler: Bitki genetik kaynakları, muhafaza, Türkiye Tohum Gen Bankası (TTGB). Page/ Sayfa 106 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı P 09 The Comparison of Lifespan of the Male and Female Populations Depending on the Application of Permethrin Wild and Mutant Strains of Drosophila melanogaster Bircan DEMIR1., Halit KIZILET1., Handan UYSAL1. 1. Department of Biology, Faculty of Science, Atatürk University, 25240/Erzurum, TURKEY Corresponding author e-mail: hauysal@atauni.edu.tr Introduction: In this study effects of permethrin, which is a kind of insecticides on the longevity, have been studied in the male and female populations of Oregon R wild and vestigial mutant strains of D. melanogaster, separately. Material and Methods: Individuals from hatching of pupa were separately collected in every five hours to obtain the same age and virgin female and male populations. 100♀ and 100♂ flies were collected during three days. Control, DMSO control and experimental groups containing different concentrations of permethrin (5,6,7,8 ppm) were formed. The experiments were repeated three times and the all test groups were maintained in a suitable temperature cabinet during the application (25 ± 1°C). The adult flies were transferred to fresh vials for every three days and the dead individuals were recorded and removed from the medium during the transfer. The results of the control and experimental groups were compared using One-way variance analysis for statistical analysis. Results: As a result of our study, the maximum lifespans have been found 78 days in the control group population, 59 days in the lowest permethrin application group (5ppm) and 48 days in the highest application group (8ppm) for wild-type of ♀. The maximum lifespans have been found 76 days in the control group population and 57 and 41 days in the lowest and highest permethrin application groups for wild-type of ♂, respectively. The average lifespans have been found 49.15±2.07 in the control group and 39.42±2.07 and 24.2±42.07days in the lowest and highest permethrin application groups for wild-type ♀; these values have been found 48.48±1.99, 21.47±1.99 and 8.27±1.99 for wild-type ♂, respectively. The maximum lifespans were also determined for the ♀ populations of vestigial mutant strains and this value is 69 days in the control group and 50 and 39 days in the lowest and highest of permethrin application groups. These values were observed as 67, 45 and 33 days in ♂ populations, respectively. The average lifespans of the control and the lowest and highest applications of permethrin are also 45.85±1.71, 26.62±1.98 and 22.56±1.98 in ♀♀; 39.98±1.67, 26.25±2.14 and 21.09±2.14 in ♂♂, respectively. A negative correlation was observed between the average lifespan and increasing concentrations. The negative correlation values on statistical evaluation were found to be R=-0.572 for wild-type 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars ♀♀ and R=-0.707 for wild-type ♂♂, R=-0,547 for vestigial♀♀ and R=-0,545 for vestigial♂♂. Conclusion and Discussion: These results indicated that the increasing concentrations of permethrin increased toxic effects in adult individuals, reduced the numbers of survival individuals by affecting toxicity of the maximum and average lifespan (P <0.05). It is thought that as different insecticides, permethrin also has the reducing effects longevity because of either clastogenic / aneugenic effects or genotoxicity stimulating properties on the different living groups, as well as, the multifunctional mistakes such as probably oxidative stress and lipid peroxidation. Keywords: D.melanogaster, permethrin, longevity, oxidative stress Drosophila melanogaster’in Yabanıl ve Mutant Soylarında Permetrin Uygulamasına Bağlı Olarak Ömür Uzunluğunun Erkek ve Dişi Popülasyonlarında Karşılaştırılması Bircan DEMİR1, Halit KIZILET1, Handan UYSAL1 1. Atatürk Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü 25240 ERZURUM Sorumlu yazar e-posta: hauysal@atauni.edu.tr Giriş: Bu çalışmada bir çeşit insektisit olan permetrinin ömür uzunluğu üzerine etkileri D. melanogaster’in Oregon R yabanıl ve vestigial mutant soylarına ait dişi ve erkek popülasyonlarında ayrı ayrı çalışılmıştır. Gereçler ve Yöntemler: Dişi ve erkek popülasyonlarına ait aynı yaşlı ve virgin ergin bireyleri elde etmek için pupadan çıkan bireyler beş saatte bir ayrı ayrı toplanmıştır. Üç gün boyunca toplanan sinekler ile 100♀ ve 100♂ olmak üzere kontrol, DMSO kontrol ve permetrinin farklı konsantrasyonlarını (5,6,7,8ppm) içeren deney grupları oluşturulmuştur. Deneyler üç kez tekrarlanmış ve tüm deney grupları uygulamalar süresince uygun sıcaklık kabinlerinde (25±1oC) tutulmuştur. Ergin bireyler üç günde bir taze besiyerine aktarılmış ve aktarım sırasında ölen bireyler kaydedilerek ortamdan uzaklaştırılmıştır. Kontrol ve deney gruplarına ait sonuçların istatistik analizi için tek yönlü varyans analizi uygulanmıştır. Bulgular: Çalışmamız sonucu, yabanıl♀ popülasyonunda maksimum ömür uzunluğu kontrol grubu için 78gün ve en düşük permetrin uygulama grubunda (5ppm)59, en yüksek uygulama grubunda (8ppm) 48gün olarak bulunmuştur. Yabanıl♂ popülasyonunda ise ömür uzunluğu kontrol grubu için 76gün ve permetrinin en düşük ve en yüksek uygulama gruplarında sırasıyla 57 ve 41 gündür. Ortalama ömür uzunluğu Page/ Sayfa 107 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı ise yabanıl♀ popülasyonu için kontrol grubunda 49.15±2.07, permetrinin en düşük ve en yüksek uygulama gruplarında 39.42±2.07 ve 24.2±42.07; ♂ popülasyonunda ise bu değerler sırasıyla 48.48±1.99, 21.47±1.99 ve 8.27±1.99 olarak bulunmuştur. Mutant soy olarak seçilen vestigial♀ popülasyonu için de maksimum ömür uzunluğu belirlenmiştir ve kontrol grubunda bu değer 69gün ve permetrin için en düşük, en yüksek uygulama gruplarında 50 ve 39gündür. ♂ popülasyonunda ise bu değerler sırasıyla 67, 45 ve 33gün olarak gözlenmiştir. Ortalama ömür uzunluğu da ♀♀’de kontrol ve permetrinin en düşük en yüksek uygulamaları için sırasıyla 45.85±1.71, 26.62±1.98 ve 22.56±1.98; ♂♂’de ise 39.98±1.67, 26.25±2.14 ve 21.09±2.14’dür. Artan konsantrasyon ile ortalama ömür uzunluğu arasında negatif bir korelasyon da gözlenmiştir. İstatistiksel değerlendirmelere göre negatif korelasyon değerleri yabanıl♀♀ için R=-0.572 ve ♂♂ için R=-0.707; vestigial♀♀ için R=-0,547 ve ♂♂için R=-0,545 olarak bulunmuştur. Sonuç ve Tartışma: Bu sonuçlar permetrinin artan konsantrasyonunun ergin bireylerde toksik etkiyi artırdığını, toksisitenin maksimum ve ortalama ömür uzunluğunu etkileyerek hayatta kalabilen birey sayısını azalttığı göstermektedir (P<0.05). Farklı insektisitler gibi permetrinin de farklı canlı gruplarında ya klastojenik/anöjenik etkileri ile ya da genotoksisiteyi uyarıcı özelliklerinin yanı sıra muhtemelen oksidatif stres ve lipit peroksidasyonu gibi multifonksiyonel hatalar nedeni ile ömür uzunluğunu indirgeyici özelliğinin olduğu düşünülmektedir. Anahtar kelimeler: D. melanogaster, permetrin, ömür uzunluğu, oksidatif stres 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Page/ Sayfa 108 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı P 10 A Natural Bioadsorbent for Removal of Phosphate from Waste water: Sea shell powder ALI BUDAK1 1 Ahmet Eren Anatolian College, Kocasinan, Kayseri budakali@gmail.com ABSTRACT Water contamination is seen the major reason of many death and epidemic cases as well as being a big global problem. Daily 14.000 people directly or indirectly die of the illnesses caused by water contamination. When sodium polyphosphate, which is the main substance of powder detergent, is found densely in waste water, it functions as a fertilizer with the help of possible nitrogen compounds in the environment. Even they are disposed not directly to the sea but to soil, the detergent remains can be transferred into the rivers and from there to the seas because they can stay intact for a long time. In this study optimization studies are carried out for the use of sea shells in order to remove phosphate in waste water. Material and Methods: Sea shells were used in order to remove phosphate. The sea shells brought from Mersin were washed twice by tap water first and then distillate water. The washed samples were dried in laboratory and sent to the Department of Chemistry in Erciyes University. They were separated into three different sizes with the help of ball mills. The sizes were 850µ, 1200µ and 1500-2000µ. Six different columns were filled with different amounts of sea shell powder and phosphate solutions in different pH values were passed through these columns. The solution leaking from the column was taken and PO4-3concentrations were determined as spectrophotometric. Key Words: Phosphate removal, adsorbtion, sea shell, waste water Results: The acquired results are shown on the following table: No Sample size Beginning pH Environment setting pH after 24 hours Beginning PO4 solution Result PO4 ppm/L Percentage Ratio 1 850 PO4- 6 7 2000 92.56 95.37 2 1200 PO4 6 7 2000 90.3 95.48 3 1200 PO4 9 9 2000 34.28 98.28 4 1200 PO4 HCl 3 6 2000 81.34 95.93 5 1200 PO4 H2SO4 3 7 2000 88.72 95.56 6 1500-2000 PO4- 6 7 2000 93.63 95.31 Conclusion: It is found that sea shells clean the phosphate in water at the rate of 98.28 % in alkaline conditions. The acquired results show that sea shells can be used in refining the waste water. The findings of this study can be used as a guide in future studies. Deniz Kabuklarının Atıksulardan Doğal Fosfat Adsorbanı Olarak Kullanımının Araştırılması yaşamını yitirmektedir. Toz deterjanların temel maddelerinden birisi olan Sodyum polifosfatlar atık sularda yoğun olarak bulundukları zaman ortamda bulunması muhtemel azot bileşiklerinin de yardımı ile gübre etkisi göstermektedir. Deterjan artıkları doğrudan denize değil toprağa dahi dökülse uzun süre bozulmadan kaldığı için akarsu kaynaklarına ve oradan da denizlere taşınabilmektedir. Bu çalışmada, deniz kabuklarının atık sulardan fosfat gideriminde kullanımı için optimizasyon çalışmaları gerçekleştirilmiştir. Ali BUDAK1 1 Ahmet Eren Anadolu Lisesi, Kocasinan, Kayseri. budakali@gmail.com Giriş: Su kirliliği, küresel olarak büyük bir sorun olduğu gibi, birçok ölüm ve salgın hastalık olaylarının nedeni olarak görülmektedir. Günde 14,000 insan doğrudan veya dolaylı olarak su kirliliğinin neden olduğu hastalıklar sonucunda 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Page/ Sayfa 109 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı Gereçler ve Yöntemler: Fosfat giderimi gerçekleştirmek için deniz kabukları kullanılmıştır. Mersin’den getirilen deniz kabukları önce çeşme suyu ardından distile su ile 2 kez yıkanmıştır. Yıkanan örnekler, laboratuvarda kurutulmuştur. Daha sonra Erciyes Üniversitesi Kimya Bölümü’ne gönderilmiştir. Orada bilyeli öğütücülerle 3 farklı boyutlara ayrılmıştır. Bu boyutlar 850 µm, 1200 µm ve 1500-2000 µm şeklinde elde edilmiştir. 6 faklı kolon farklı miktarlarda deniz kabuğu tozuyla doldurulmuş ve farklı pH’larda fosfat çözeltisi bu kolonlardan geçirilmiştir. Kolondan süzülen çözelti alınıp, PO4 konsantrasyonları spektrofotometrik olarak tayin edilmiştir. Bulgular: Elde edilen sonuçlar aşağıdaki tabloda verilmiştir. No Örnek boyutları Başlangıç pH Ortam 24 saat sonra pH Başlangıç PO4 çözelti ppm/L Sonuç PO4 1 850 PO4- 6 7 2000 92.56 95.37 2 1200 PO4 6 7 2000 90.3 95.48 3 1200 PO4 9 9 2000 34.28 98.28 4 1200 PO4 HCl 3 6 2000 81.34 95.93 5 1200 PO4 H2SO4 3 7 2000 88.72 95.56 6 1500-2000 PO4- 6 7 2000 93.63 95.31 Sonuç ve Tartışma: Deniz kabuklarının bazik ortamda (pH=9) suda ki fosfatı %98,28 oranında temizlediği ortaya çıkmıştır. Elde edilen sonuçlar atık suların arıtımında deniz kabuklarının 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars ppm/L % tutma oranı kullanılabileceğini göstermektedir. Bu çalışmanın bulguları, daha sonra yapılacak çalışmalara yol gösterici olabilir. Anahtar Kelimeler: Fosfat giderimi, adsorbsiyon, deniz kabuğu, atık su Page/ Sayfa 110 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı P 11 Bryophyte Flora of Damal District (Ardahan) 1 2 1 Ardahan İli Damal İlçesi Karayosunu Florası 1 Öznur ÖZEN1, Nevzat BATAN2, Hüseyin ERATA1, Turan ÖZDEMİR1, Mevlüt ALATAŞ3 Öznur ÖZEN , Nevzat BATAN , Hüseyin ERATA , Turan ÖZDEMİR , Mevlüt ALATAŞ3 1 1 Department of Biology, Faculty of Science, Karadeniz Technical University, Trabzon, Turkey 2 Maçka Vocational School, Karadeniz Technical University, Trabzon, Turkey 3 Department of Biology, Faculty of Science, Mehmet Akif Ersoy University, Burdur, Turkey oznur.ozen.06@gmail.com Introduction: In recent years, a result of the detailed field studies showed that many important and significant bryophytes record have been identified in Turkey as well as all over the world. However, more studies are needed to adequately represent complete bryophyte flora of Turkey. Compared to other countries, not many bryophte flora studies have been conducted in Turkey, so the bryophyte flora of Turkey remains poorly known. Therefore, the East Anatolia region is among the important areas to be studied. Besides, no bryophte has previously been reported for Damal district of Ardahan province in Turkey. The aim of the present study to determine of the bryophyte flora of Damal district and contribute to the exploration of the bryophyte flora of Turkey and be beneficial for future bryological studies in Turkey. Material and Methods: Research material is composed of moss samples taken from various substrates and habitats in different localities of the Damal district (Ardahan). During land survey, morphological and ecological characteristics, habitat characteristics, attitude, geographic coordinates and subsrat type of moss specimens were recorded. Air-dried samples were examined with Carl Zeiss Stemi 2000-C stereomicroscope and Carl Zeiss Axio İmager A2 light microscope. Identifications were determined by consulting keys. Findings: A result of bryological exploration in the Damal district (Ardahan) in Turkey, a total of 88 bryophtes belonging to 41 genera 20 families were determined from different localities. All species are new to Damal district (Ardahan ). Result: The families with the highest number of species for bryophytes in this study are Brachytheciaceae (13), Amblystegiaceae (11), Bryaceae (10), Pottiaceae (7), Dicranaceae (7) , Mniaceae (6) and Grimmiaceae (5). These taxa were account for approximately 67 % of the taxa that identified in the research area. Keywords: Biodiversity, Bryophyte, Flora, Damal, Ardahan, Turkey. Acknowledgements: We are very grateful to the Scientific and Technological Research Council of Turkey TÜBİTAK (Project Number: 113Z653) for financial support. Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Fakültesi, 1Biyoloji Bölümü, Trabzon, Türkiye 2 Karadeniz Teknik Üniversitesi, Maçka Meslek Yüksek Okulu, Maçka, Trabzon, Türkiye 3 Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Burdur, Türkiye oznur.ozen.06@gmail.com Giriş: Son yıllarda, tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de yapılan geniş çaplı arazi çalışmaları neticesinde çok sayıda önemli ve kayda değer briyofit kayıtları tespit edilmiştir. Ancak Türkiye briyofit florasının tam olarak ortaya çıkarılabilmesi için bu konu üzerine daha çok ve detaylı çalışmaya ihtiyaç vardır. Türkiye’yi, Avrupa ülkeleriyle kıyasladığımızda Türkiye'nin birçok bölgesinin briyofit florası hala çok az bilinmektedir. Bu sebepten dolayı, Doğu Anadolu Bölgesi, çalışılacak alanların başında gelmektedir. Briyofitler ile ilgili daha önce herhangi bir çalışma yapılmamış olan Ardahan ilinin Damal ilçesinde yapılan bu çalışma ile alanın briyofit florası belirlenerek, Türkiye briyofit florasına bir katkı sağlamak amaçlanmıştır. Gereçler ve Yöntemler: Bu çalışmada kullanılan araştırma materyali ( karayosunu) Ardahan ili Damal ilçesinde yapılan arazi çalışmaları esnasında farklı habitatlarındaki çeşitli substratlardan alınmıştır. Arazi çalışması esnasında toplanan karayosunu örneklerinin morfolojik ve ekolojik özellikleri, habitat özellikleri, toplandığı yükseltiler, coğrafi koordinatlar ve substrat tipleri kaydedilmiştir. Daha sonra Karayosunu örnekleri laboratuvar ortamında uygun yöntemle kurutulup herbaryum materyali haline getirilmiştir. Herbaryum örnekleri Carl Zeiss Stemi 2000-C trinoküler stereo mikroskop ve Carl Zeiss Axio Imager A2 trinoküler ışık mikroskobu yardımıyla incelenmiş ve çeşitli monograflar ve flora eserleri yardımıyla tür teşhisi yapılmıştır. Bulgular: Araştırma alanının farklı lokalite ve habitatlarındaki çeşitli substratlardan alınmış karayosunu örneklerinin değerlendirilmesi sonucunda; 19 familya ve 43 cinse ait 120 tür ve tür altı takson tespit edilmiştir. Bu tür ve tür altı taksonların tamamı Damal ilçesi ve Ardahan ili için yenidir. Sonuç ve Tartışma: Çalışma alanından tespit edilmiş olan 120 takson (tür ve tür altı) ait oldukları familyalar yönünden değerlendirildiğinde; en çok sayıda takson içeren familyalar; Brachytheciaceae (19), Amblystegiaceae (18), Bryaceae (14), Pottiaceae (13), , Grimmiaceae (9), Mniaceae (8) ve Dicranaceae (7) olup belirlenen taksonların yaklaşık % 73’ünü oluşturmaktadırlar. Anahtar Kelimeler: Biyoçeşitlilik, Briyofit, Flora, Damal, Ardahan, Türkiye. Teşekkür: Bu çalışma TÜBİTAK 113Z653 nolu proje kapsamında desteklenmiştir. 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Page/ Sayfa 111 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı P 12 Bryophyte Flora of Hanak District (Ardahan) Ardahan-Hanak İlçesi’nin Karayosunu Florası Öznur ÖZEN1, Nevzat BATAN2, Hüseyin ERATA1, Turan ÖZDEMIR1, Mevlüt ALATAŞ3 Öznur ÖZEN1, Nevzat BATAN2, Hüseyin ERATA1, Turan ÖZDEMİR1, Mevlüt ALATAŞ3 1 Department of Biology, Faculty of Science, Karadeniz Technical University, Trabzon, Turkey 2 Maçka Vocational School, Karadeniz Technical University, Trabzon, Turkey 3 Department of Biology, Faculty of Science, Mehmet Akif Ersoy University, Burdur, Turkey oznur.ozen.06@gmail.com 1 Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Trabzon, Türkiye Karadeniz Teknik Üniversitesi, Maçka Meslek Yüksek Okulu, Maçka, Trabzon, Türkiye 3 Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Burdur, Türkiye oznur.ozen.06@gmail.com 2 Introduction: In recent years, a result of the detailed field studies showed that many important and significant bryophytes record have been identified in Turkey, but more work is needed to complete bryophytes flora of Turkey. Thus, the East Anatolia region which has less work in terms of bryophytes flora is among the important areas to be studied. There have been no bryofloristic studies in the Hanak district of Ardahan province until know. Therefore, it is intended to provide a contribution to the flora of Turkey bryophytes with this study. Giriş: Son yıllarda, Türkiye’de yapılan detaylı arazi çalışmalarının sonucunda çok sayıda önemli briyofit kayıtları tespit edilmiştir. Ancak Türkiye briyofit florasının tamamlanabilmesi için daha çok çalışmaya ihtiyaç vardır. Bu nedenle, briyofitler açısından yok denecek kadar az çalışmaya sahip Doğu Anadolu bölgesi, çalışılacak alanların başında gelmektedir. Briyofitler ile ilgili daha önce herhangi bir çalışma yapılmamış olan Ardahan'ın Hanak ilçesinde yapılan bu çalışma ile alanın karayosunu florası belirlenerek, Türkiye briyofit florasına bir katkı sağlamak amaçlanmıştır. Means and methods: Research material is composed of moss samples taken from various substrates and habitats in different localities of the Hanak district. During bryological survey, morphological and ecological characteristics, habitat characteristics, attitude, geographic coordinates and subsrat type of moss samples were recorded. Bryophyte samples identifications were determined by flora and revision books. Gereçler ve Yöntemler: Araştırma materyalini Ardahan-Hanak ilçesinin farklı lokalite ve habitatlarındaki çeşitli substratlardan alınmış karayosunu örnekleri oluşturmaktadır. Arazi çalışmalarında toplanan briyofit örneklerinin morfolojik ve ekolojik özellikleri kaydedilmiştir. Karayosunu örnekleri daha sonra laboratuvar ortamında uygun yöntemle kurutulup herbaryum materyali haline getirilmiştir. Son olarak çeşitli flora ve monograf eserlerinden yararlanarak karayosunu örneklerinin teşhisi yapılmıştır. Finding: Evolution results of the different localities and various substrates in moss habitats in the research area revealed that there have been 107 species and taxa belonging to 20 families and 56 genera. All of the species and taxa that identified from research area are new to Hanak district in Ardahan province. Discussion: The families with the highest number of species for bryophytes in this study are Pottiaceae (16), Bryaceae (15), Amblystegiaceae (14), Brachytheciaceae (14) and Dicranaceae (7). These taxa were account for approximately 62% of the taxa that identified in the research area. Keywords: Biodiversity, Bryophyte, Flora, Hanak, Ardahan Turkey. Acknowledgements: We are very grateful to the Scientific and Technological Research Council of Turkey TÜBİTAK (Project Number: 113Z653) for financial support. 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Bulgular: Araştırma alanının farklı lokalite ve habitatlarındaki çeşitli substratlardan alınmış karayosunu örneklerinin değerlendirilmesi sonucunda Hanak ilçesi Ardahan ilinde; 22 familya ve 59 cinse ait 181 tür ve tür altı takson tespit edilmiştir. Sonuç ve Tartışma: Çalışma alanından tespit edilen 181 tür ve tür altı takson ait oldukları familyalar yönünden değerlendirildiğinde; en çok sayıda takson içeren familyalar; Pottiaceae (29), Amblystegiaceae (28), Brachytheciaceae (26), Bryaceae (24), Hypnaceae (11), Polytrichaceae (9) ve Dicranaceae (9) olup belirlenen taksonların % 75’ini oluşturmaktadırlar. Anahtar Kelimeler: Biyoçeşitlilik, Karayosunu, Flora, Hanak, Ardahan, Türkiye. Teşekkür: Bu çalışma TÜBİTAK 113Z653 nolu proje kapsamında desteklenmiştir. Page/ Sayfa 112 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı P 13 Bryophyte Flora Around the Cimil and Çamlı Stream (İkizdere/Rize) İkizdere (Rize) İlçesinin Cimil ve Çamlı Dere Vadisi Briyofit Florası Nevzat BATAN1, Şavaş EKŞI2, Vagif ATAMOV2, Öznur ÖZEN 3 Nevzat BATAN1, Şavaş EKŞI2, Vagif ATAMOV2, Öznur ÖZEN 3 1Maçka Vocational School, Karadeniz Technical University, Trabzon, Turkey of Biology, Faculty of Science and Art, Recep Tayyip Erdoğan University, Rize, Turkey 3Department of Biology, Faculty of Science, Karadeniz Technical University, Trabzon, Turkey oznur.ozen.06@gmail.com 2Department Introduction: Turkey is characterized by rich biodiversity of different ecological areas that supply excellent habitats for plants, including bryophytes. The total number of bryophte species of Turkey have reached 962 (179 liverworts, 779 mosses, 4 hornworts) with the addition of new records. Compared to other European countries, not many bryophyte flora studies have been conducted in Turkey. On the other hand, Turkey has the highest bryophyte taxa of all countries of Southwest Asia. Many of studies have concentrated in the Aegean, Mediterranean and Black Sea regions in Turkey. Among them is the Black Sea region which made of the most intense study of the bryophytes flora. However, more detailed studies are needed to complete bryophytes flora of Turkey. There is no bryofloristic studies in the İkizdere district (including Cimil and Çamlı stream valleys) of Rize province up to now. So, we prefered Cimil and Çamlıdere stream valleys as research area. The aim of the present study to determine of the Bryophyte Flora of İkizdere district (Rize) and contribute to the exploration of the bryophyte flora of Turkey. Material and Methods: The bryophyte samples were collected in different localities in İkizdere district (including Cimil and Çamlı stream valleys) of Rize province. The samples were examined with Carl Zeiss Stemi 2000-C stereomicroscope and Carl Zeiss Axio İmager A2 light microscope. Identifications were determined by consulting keys. Findings: A result of bryological exploration in the Çamlıkdere and Cimil stream valleys of İkizdere (Rize) in Turkey, a total of 152 bryophytes (Marchantiophyta: 12 and Bryophyta: 140) belonging to 89 genera, 48 families were determined. These species are new to İkizdere district (Rize province). Result: The families with the highest number of species for bryophytes in this study are Brachytheciaceae (22), Amblystegiaceae (11), Pottiaceae (10), Hypnaceae (10) and Polytrichaceae (7). The genera with the highest number of species for bryophytes in this study are Hypnum (6), Bryum (5), Brachythecium (4), Plagiomnium (4) and Thuidium (4). Pleurokarpic families that grow in high humidity, such as Brachytheciaceae, Pottiaceae, Hypnaceae, Amblystegiaceae and Plagiotheciaceae are widespread in the whole Black Sea region. This situation is due to having large wooded area and rainy climate of the region. Keywords: Bryophyte, Biodiversity, İkizdere, Rize, Turkey. Acknowledgements: This study was supported by financial support from Recep Tayyip Erdoğan University Research Fund (RTE-BAP 2013.102.03.6 coded project). 1Karadeniz Teknik Üniversitesi, Maçka Meslek Yüksek Okulu, Maçka, Trabzon, Türkiye Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Rize, Türkiye 3Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Trabzon, Türkiye 2Recep oznur.ozen.06@gmail.com Giriş: Son yıllarda, tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de yapılan detaylı arazi çalışmaları neticesinde çok sayıda önemli ve kayda değer briyofit kayıtları tespit edilmiştir. Yapılan çalışmaların büyük bir kısmı Ege, Akdeniz ve Karadeniz bölgelerinde yoğunlaşmıştır. Bunlar arasında da briyofit florası ile ilgili çalışmaların en yoğun yapıldığı bölge Karadeniz bölgesidir. Ancak Türkiye briyofit florasının tamamlanabilmesi için daha çok çalışmanın yapılmasına ve özellikle çalışmamış bölgelerde ve orada yer alan illerde çalışmaların yoğunlaştırılmasına ihtiyaç vardır. Bununla birlikte çalışılmış ancak bazı kesimleri tam olarak aydınlatılmamış yerlerinde tamamlanması önem arz etmektedir. İkizdere ilçesi (Rize)–Ovit Dağı aralığında yer alan Cimil ve Çamlı dere vadisinde daha önce briyofitler ile ilgili bir çalışma yapılmamıştır. Bu sebeple, briyofitler ile ilgili daha önce herhangi bir çalışmanın yapılmamış olduğu Cimil ve Çamlı dere vadisi çalışılmıştır. Bu çalışma ile alanın briyofit florası belirlenerek, Rize ili ve Türkiye briyofit florasına bir katkı sağlanması amaçlanmıştır. Gereçler ve Yöntemler: Araştırma materyalini İkizdere (Rize) ilçesinin Cimil ve Çamlı dere vadisinden farklı lokalite ve habitatlarından çeşitli substratlardan alınmış olan briyofit örnekleri oluşturmaktadır. Teşhisi yapılacak örnekler içi su dolu temiz bir petri kabında ıslatıldıktan sonra, pens ve jilet yardımıyla Nikon SMZ 1500 trioküler stereo mikroskop altında preparatları hazırlanmıştır. Bitki grubuna göre farklılıklar arz eden ayırt edici karakterleri gösterecek bitki kısımlarının, su ortamında preparasyonu yapılmıştır. Preparatlar Nikon Ecilipse 80İ trioküler ışık mikroskobunda incelenmiştir. Briyofit örneklerinin teşhisinde çeşitli flora ve monograf eserleri kullanılmıştır. Bulgular: Bu çalışmada, araştırma alanı olan Çamlık ve Cimil Deresi çevresinden 2013 yılında toplanan Briyofit örneklerinin değerlendirilmesi sonucu 48 familyaya ait 89 cins ve bunlara bağlı 152 briyofit taksonu (Marchantiophyta: 12 ve Bryophyta: 140) tanımlanmıştır. Bu tür ve tür altı taksonların tamamı Ardahan ili Posof ilçesi için yeni kayıttır. Sonuç ve Tartışma: Araştırma alanında tespit edilen 152 briyofit taksonun familyalara göre dağılımı incelendiğinde takson sayısı en yüksek olan ilk beş familya; Brachytheciaceae (22), Amblystegiaceae (11), Pottiaceae (10), Hypnaceae (10) ve Polytrichaceae (7) şeklindedir. Cins bazında bakıldığında en çok taksonu bulunduran ilk beş cins; Hypnum (6), Bryum (5), Brachythecium (4), Plagiomnium (4) ve Thuidium (4) şeklindedir. Brachytheciaceae, Pottiaceae, Hypnaceae, Amblystegiaceae ve Plagiotheciaceae gibi yüksek nem ve gölgeliklerde yetişen pleurokarpik familyalar araştırma alanımızda olduğu gibi bütün Karadeniz Bölgesinde de geniş yayılış göstermektedir. Bu durum bölgenin yağışlı bir iklime ve geniş ormanlık alanlara sahip olmasından kaynaklanmaktadır. Anahtar Kelimeler: Briyofit, Biyoçeşitlilik, İkizdere, Rize, Türkiye. Teşekkür: Bu çalışma Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi BAP birimi tarafından 2013.102.03.6 nolu proje kapsamında desteklenmiştir 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Page/ Sayfa 113 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı P 14 Ecological and Economic Contributions of Using Recycled Aggregates Geri Kazanılmış Agregaların Ekolojik ve Ekonomik Açıdan Katkısının Değerlendirilmesi M. Gökhan ALTUN1, Yıldız ODAMAN CİNDORUK2 M. Gökhan ALTUN1, Yıldız ODAMAN CİNDORUK2 1 University of Uludağ, Department of Civil Engineering Bursa Metropolitan Municipality, Department of Environmental Protection and Control Zafer District, Ankara Yolu Street, A Block, Floor:3, Bursa. gokhan.altun@bursa.bel.tr 2 1 Uludağ Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bursa Büyükşehir Belediyesi Çevre Koruma ve Kontrol Dairesi Başkanlığı Zafer mah. Ankara Yolu cad. A Bl. Kat: 3 Bursa gokhan.altun@bursa.bel.tr 2 Rapidly growing population with technological developments and changing living standarts cause to increase the volume of waste and diversity of the waste content. Control and management of these wastes is one of the biggest problem of modern societies. Teknolojik gelişmelerin hızı ve değişen yaşam standartları ile birlikte hızla artan nüfus, atık hacminin artmasına ve atık içeriğinin çeşitlenmesine sebep olmaktadır. Bu atıkların kontrol ve yönetimi modern toplumların en büyük sorunlarının başında gelmektedir. . Control and management of the construction and demolition wastes that occured from demolished structures, renovation and repair works, natural disaster such as earthquakes and hurricaness and urban transformation, is very important. The reuse of these wastes will ensure ecological and economic contributions for sustainable development. Kullanım ömrü tamamlanmış yapıların yıkılması, tadilat ve onarım işleri, deprem kasırga gibi doğal afetler ve kentsel dönüşüm sonucu oluşan inşaat ve yıkıntı atıklarının kontrol ve yönetimi çok önemli olup, bu atıkların yeniden kullanımı ekolojik ve ekonomik açıdan sürdürülebilir kalkınmaya önemli ölçüde katkı sağlayacaktır. In this study, in case the use of recycled aggregates obtained from the demolished concrete which has the largest share in the construction and demolition wastes, it was evaluated the contribution for the environment and economy and it was aimed to contribute the studies about recycled and management of these wastes. Bu çalışmada inşaat ve yıkıntı atıkları içerisinde en büyük paya sahip olan beton atıklarından elde edilen geri kazanılmış agregaların kullanımı durumunda çevreye ve ekonomiye sağlayacağı katkılar değerlendirilerek ülkemizde bu atıkların yönetimi ve geri kazanımına yönelik çalışmalara katkı sağlanması amaçlanmıştır. For this purpose, with using amount of concrete that was produced from Turkish Ready Mixed Concrete Association, the production cost of natural aggregate and recycled aggregate were determined. Then these costs were compared and the economic contributions were analyzed. As well as the economic benefits of using recycled aggregate, the advantages of protection of natural resources were assessed. Bu amaçla Türkiye Hazır Beton Birliği tarafından üretilen beton miktarlarından yola çıkılarak tüketilen doğal agrega miktarının ülke ekonomisine oluşturduğu maliyet, doğal agreganın yerine geri kazanılmış agreganın kullanılması durumunda oluşacak maliyet ile karşılaştırılarak geri kazanılmış agregaların kullanımıyla ülke ekonomisine sağlanacak katkı ortaya konmuştur. Ayrıca çalışmada; geri kazanılmış agregaların kullanımının sağlayacağı ekonomik getirinin yanı sıra hammadde kullanımının azaltılmasından yola çıkılarak doğal kaynakların korunmasına yönelik sağlanacak katkılar da değerlendirilmiştir. In this study, it was determined the quantity of annual natural aggregate and recycled aggregate can be used instead of natural aggregate in our country with using datas for the last five years. Then was identified the annual economic benefits to our country with the use of recycled aggregate. Besides with using recycled aggregate, the contribution of reduction of greenhouse gas emissons was determined. Keywords: Recycled aggregate, urban transformation, sustainable development. Çalışmada; son beş yıldaki verilerden yola çıkılarak ülkemizde yıllık tüketilmekte olan doğal agrega miktarı ve doğal agrega yerine kullanılabilir geri kazanılmış agrega miktarı belirlenmiştir. Belirlenen bu miktarlardan hareketle geri kazanılmış agrega kullanımının ülkemize sağlayacağı yıllık ekonomik kazanç tespit edilmiştir. Ayrıca geri kazanılmış agrega kullanımı ile doğal kaynakların korunması konusunda sağlanabilecek katkılar tasarruf edilecek hammadde ve enerji miktarı üzerinden hesaplanmış, geri kazanılmış agrega kullanımı ile korunacak alan miktarı belirlenerek sera gazı emisyonlarının azaltımına katkısı belirlenmiştir. Anahtar Kelimeler: Geri kazanılmış agrega, kentsel dönüşüm, sürdürülebilir kalkınma. 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Page/ Sayfa 114 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı P 15 The Moss Flora of Posof District (Ardahan) Posof (Ardahan) İlçesi’nin Yapraklı Karayosunu Florası Hüseyin ERATA1, Nevzat BATAN2, Öznur ÖZEN1, Turan ÖZDEMIR1 1 Department of Biology, Faculty of Science, Karadeniz Technical University, Trabzon, Turkey 2 Maçka Vocational School, Karadeniz Technical University, Trabzon, Turkey huseyin__erata@hotmail.com Hüseyin ERATA1, Nevzat BATAN2, Öznur ÖZEN1, Turan ÖZDEMİR1 1 Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Trabzon, Türkiye Karadeniz Teknik Üniversitesi, Maçka Meslek Yüksek Okulu, Maçka, Trabzon, Türkiye huseyin__erata@hotmail.com 2 Introduction: In recent years, a result of the detailed field studies important bryophytes have been recorded from Turkey as over the world. However, more detailed studies are needed to complete bryophytes flora of Turkey. Therefore, the East Anatolia region, having less bryophyte studies, is among the important areas to be studied. So far there is no bryofloristic study in the Posof district of Ardahan province. So, this study aims to provide a contribution to the flora of Turkey bryophytes. The aim of this study to determine of the Bryophyte Flora of Posof district (Ardahan) and contribute to the bryophyte flora of Turkey. Giriş: Son yıllarda, tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de yapılan detaylı arazi çalışmaları neticesinde çok sayıda önemli ve kayda değer briyofit kayıtları tespit edilmiştir. Ancak Türkiye briyofit florasının tamamlanabilmesi için daha çok çalışmaya ihtiyaç vardır. Bu nedenle, briyofitler açısından yok denecek kadar az çalışmaya sahip Doğu Anadolu bölgesi, çalışılacak alanların başında gelmektedir. Briyofitler ile ilgili daha önce herhangi bir çalışma yapılmamış olan Ardahan ilinin Posof ilçesinde yapılan bu çalışma ile alanın bryofit florası belirlenerek, Türkiye briyofit florasına bir katkı sağlamak amaçlanmıştır. Materials and Methods: Research materials are composed of moss samples from various substrates and habitats in different localities of the Posof district (Ardahan). The identification of bryophyte specimens were based on variety of floras and monographs. Gereçler ve Yöntemler: Araştırma materyalini Posof(Ardahan) ilçesinin farklı lokalite ve habitatlarındaki çeşitli substratlardan alınmış karayosunu örnekleri oluşturmaktadır. Karayosunu örneklerinin teşhisinde çeşitli flora ve monograf eserlerinden yararlanılmıştır. Results: A result of bryological Evolution in the Posof (Ardahan) in Turkey, a total of 138 mosses taxa belonging to 58 genera, 23 families were determined. All taxa new for the Posof district and Ardahan province. Bulgular: Araştırma alanının farklı lokalite ve habitatlarındaki çeşitli substratlardan alınmış karayosunu örneklerinin değerlendirilmesi sonucunda; 21 familya ve 69 cinse ait 255 tür ve tür altı takson tespit edilmiştir. Bu tür ve tür altı taksonların tamamı Ardahan ili Posof ilçesi için yeni kayıttır. Discussion: The families with the highest number of species for mosses in this study are respectively Pottiaceae (20), Brachytheciaceae (19), Bryaceae (15), Orthotrichaceae (12), Grimmiaceae (12), Amblystegiaceae (11) ve Hypnaceae (10). These taxa were account for approximately 72% of the taxa that identified in the research area. Keywords. Ardahan, Biodiversity, Mosses, Posof, Turkey. Acknowledgements: We are very grateful to the Scientific and Technological Research Council of Turkey TÜBİTAK (Project Number: 113Z653) for financial support. Sonuç ve Tartışma: Çalışma alanından tespit edilen 255 tür ve tür altı takson ait oldukları familyalar yönünden değerlendirildiğinde; en çok sayıda takson içeren familyalar; Brachytheciaceae (49), Bryaceae (32), Pottiaceae (29), Orthotrichaceae (28), Amblystegiaceae (26), Grimmiaceae (18), Mniaceae (12) ve Hypnaceae (12) olup belirlenen taksonların yaklaşık % 81’ini oluşturmaktadırlar. Anahtar Kelimeler: Briyofit, Biyoçeşitlilik, Posof, Ardahan, Türkiye. Teşekkür: Bu çalışma TÜBİTAK 113Z653 nolu proje kapsamında desteklenmiştir. 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Page/ Sayfa 115 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı P 16 The Moss Flora of Göle District of Ardahan Province (Turkey) Ardahan İli Göle ilçesi’nin Karayosunu Florası Hüseyin ERATA1, Nevzat BATAN2, Öznur ÖZEN1, Turan ÖZDEMİR1, Mevlüt ALATAŞ3 Hüseyin ERATA1, Nevzat BATAN2, Öznur ÖZEN1, Turan ÖZDEMİR1, Mevlüt ALATAŞ3 1 Department of Biology, Faculty of Science, Karadeniz Technical University, Trabzon, Turkey 2 Maçka Vocational School, Karadeniz Technical University, Trabzon, Turkey 3 Department of Biology, Faculty of Science and Art, Mehmet Akif Ersoy University, Burdur, Turkey huseyin__erata@hotmail.com Introduction: Recently, a result of the detailed field studies showed that many remarkable bryophytes have been recorded in Turkey, but more studies are needed to complete bryophytes flora of Turkey. Many bryologists have been studying on bryophytes of Turkey. One of the regions where studies on bryophytes were most intensive is Black Sea region. The bryophytes flora of some regions of Turkey is little known. Hence, the East Anatolia region is one of the most important areas to be studied. There is no bryofloristic studies in the Göle district of Ardahan province up to now. This paper is the first study in that region. The present study aims to contribute the bryophytes flora of Göle district (Ardahan) in Turkey. Means and methods: Research material was collected which different vegatation period and between 2014-2015 in Göle district of Ardahan province. During bryological survey, morphological and ecological characteristics, habitat characteristics, attitude, geographic coordinates and subsrat type of moss samples were collected and recorded. Bryophyte samples that were dried, were into herbarium material. The samples were examined with Carl Zeiss Stemi 2000-C stereomicroscope and Carl Zeiss Axio İmager A2 light microscope. Identifications were determined by flora and revision books. 1 Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Trabzon, Türkiye Karadeniz Teknik Üniversitesi, Maçka Meslek Yüksek Okulu, Maçka, Trabzon, Türkiye 3 Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Burdur, Türkiye huseyin__erata@hotmail.com 2 Giriş: Türkiye’de yapılan detaylı arazi çalışmalarının sonucunda çok sayıda önemli ve kayda değer briyofit kayıtları tespit edilmiştir, ancak Türkiye briyofit florasının tamamen ortaya çıkartılabilmesi için daha çok çalışmaya ihtiyaç vardır. Türkiye’de Karayosunları ile ilgili, yerli ve yabancı araştırmacılar tarafından yapılan çalışmalar hızla devam etmektedir. Yapılan çalışmaların önemli bir kısmı Karadeniz Bölgesinde yapılmıştır. Türkiye’nin birçok bölgesinin briyofit florası hala çok az bilinmekte ya da bilinmemektedir. Bu nedenle, briyofitler açısından yok denecek kadar az çalışmaya sahip Doğu Anadolu bölgesi çalışılacak alanların başında gelmektedir. Briyofitler ile ilgili daha önce herhangi bir çalışma yapılmamış olan Göle(Ardahan) İlçesi ile ilgili yapılan ilk briyofit çalışmasıdır. Bu çalışma ile Türkiye ve Güney-batı Asya briyofit florası için önemli bir katkı sağlanması hedeflenmiştir. Results: Bryological explorations in the Göle district of Ardahan region in Turkey yielded a total of 111 mosses belonging to 49 genera and 19 families. All bryophyte taxa are new records for the Göle district and Ardahan province. Gereçler ve Yöntemler: Bu çalışmada kullanılan araştırma mateyali ( karayosunu) 2014-2015 yılları vejetasyonun farklı dönemlerinde Ardahan İli Göle İlçesi’ne yapılan arazi çalışmaları esnasında toplanmıştır. Arazi çalışması esnasında toplanan karayosunu örneklerinin morfolojik ve ekolojik özellikleri, habitat özellikleri, toplandığı yükseltiler, coğrafi koordinatlar ve substrat tipleri kaydedilmiştir. Briyofit örnekleri daha sonra laboratuvar ortamında uygun yöntemle kurutulup herbaryum materyali haline getirilmiştir. Herbaryum örnekleri Carl Zeiss Stemi 2000-C trinoküler stereo mikroskop ve Carl Zeiss Axio Imager A2 trinoküler ışık mikroskobu yardımıyla incelenmiş, flora ve revizyon eserlerinden yararlanılmıştır. Result and discussion: The families, constituting 74% of the taxa, with the highest number of species for mosses are respectively Brachytheciaceae (18), Pottiaceae (12), Dicranaceae (11), Bryaceae (10), Grimmiaceae (10), Hypnaceae (9), Mniaceae (9) and Amblystegiaceae (8). Bulgular: Ardahan İli Göle ilçesi’ne 2014-2015 yılların da vejetasyonun farklı dönemlerinde araziden toplanmış olan briyofit örneklerinin incelenip teşhis edilmesi sonucunda; 20 familya ve 48 cinse ait 148 tür ve tür altı takson tespit edilmiştir. Teşhiş edilen tür ve tür altı taksonların hepsi Göle İlçesi için yeni kayıttır. Key words: Biodiversity, Mosses, Göle, Ardahan, Turkey Sonuç ve Tartışma: Çalışma alanından tespit edilen 148 tür ve tür altı takson ait oldukları familyalar yönünden değerlendirildiğinde; en çok sayıda takson içeren familyalar; Brachytheciaceae (36), Amblystegiaceae (17), Pottiaceae (14), Dicranaceae (12), Hypnaceae (11), Bryaceae (10) ve Grimmiaceae (10) olup belirlenen taksonların % 74’ünü oluşturmaktadırlar. halı) ikinci sırada yer almıştır. Acknowledgements: We are very grateful to the Scientific and Technological Research Council of Turkey TÜBİTAK (Project Number: 113Z653) for financial support. Anahtar Kelimeler: Biyoçeşitlilik, Karayosunu, Göle, Ardahan, Türkiye. Teşekkür: Bu çalışma TÜBİTAK 113Z653 nolu proje kapsamında desteklenmiştir. 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Page/ Sayfa 116 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı P 17 1 Anatomical and Morphological Properties of Grammosciadium haussknechtii Grammosciadium haussknechtii Türünün Anatomik ve Morfolojik Özellikleri Fatma ULUSOY1, Muhammet Ali KARAKAYA1, Dudu Özlem MAVI İDMAN2, Barış BANİ1 Fatma ULUSOY1, Muhammet Ali KARAKAYA1, Dudu Özlem MAVİ İDMAN2, Barış BANİ1 Kastamonu University, Faculty of Arts and Sciences, Department of Biology, 37100, Kuzeykent, Kastamonu. 2 National Botanical Garden of Turkey e-mail: fatma_ulusoy_37@hotmail.com 1 Introduction: The genus Grammosciadium (Apiaceae) is represented by 10 taxa from all over the world and 9 taxa in Turkey. Among them G. macrodon subsp. nezaketiae, G. confertum, G. schischkinii and G. haussknechtii are endemic plants to Turkey. In this study, anatomical characteristics of root, leaf sheath, leaf and fruit and also morhological properties of G. haussknechtii are presented. Although the general fruit anatomy of this species was previously given by Tamamschian & Vinogradova (1969) and Vinogradova (1995), but the vegetative anatomy is determined here, for the first time. Moreover, the morphological description is expanded, and especially flowering characters which were formerly unknown are determined and exhibited. Materials and Methods: The materials gathered from the field studies, were dehydrated by increasing strength of Ethyl Alcohol (EtOH) solutions after they fixed. The sections were obtained from the dehydrated samples by using paraffin sectioning method. The slides were stained with safranin and fast green dyes and measurements were acquired. Results: All the morphological characters were measured and the description was expanded. Size, venation, surface and colour of stems, pedicel length, number of fruits and fruit wing size, also all the characteristics of leaf, bract, bracteoles and flowers were determined. Phelloderm has sclereids and cortex, which is under the periderm has secretory canals within the slides of roots. There are 1-2 layers of cambium between the phloem and xylem. The stem is composed of one layered of epidermis, cortex including secretory canals and large parenchymatic cells, the vascular bundles that surround the stem as a ring and a large pith from the outside in respectively. The leaf sheath is surrounded by a layer of kutikula and a layer of epidermis. The inner part of the abaxial epidermis, there are 6-7 layers of sclerenchymatic cells, 1-2 layers of chlorenchyma and parenchymatic cells. The vascular bundles of the leaf sheaths are in different sizes and there are 4 secretory canals around them. The leaf sections have 1-2 layers of palisade and spongy parenchymatic cells and a midvein in their mesophyll. The most prominent characters of the fruits are the ribs that made by 5 primer vascular bundles and the laterally arranged small wings. Moreover, there are an eliptic vallecular vitta and vallecular bundles. The epitegma and lysed integument layers surround the endosperm. There are 2 commissural vittae. Discussion: The anatomical and the morphological results will contribute to determine the taxonomic position and relation of G. haussknechtii. Acknowledgement: This study was financially supported by TUBİTAK (project no: 114Z094). Keywords: Anatomy, endemic, Grammosciadium haussknechtii, morphology 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Kastamonu Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Biyoloji Bölümü, 37100, Kuzeykent, Kastamonu. 2 Türkiye Milli Botanik Bahçesi e-mail: fatma_ulusoy_37@hotmail.com Giriş: Grammosciadium cinsi (Apiaceae) dünyada 10, Türkiye’de ise 9 takson ile temsil edilmektedir. Bu taksonlar arasında G. macrodon subsp. nezaketiae, G. confertum, G. schischkinii ve G. haussknechtii Türkiye’ye özgü endemik bitkilerdir. Bu çalışmada Grammosciadium cinsine ait 4 endemik taksondan biri olan G. haussknechtii’nin kök, gövde, yaprak, yaprak sapı ve meyve anatomisi ve ayrıca morfolojik özellikleri sunulmuştur. Tamamschian & Vinogradova (1969) ve Vinogradova (1995) tarafından daha önce G. haussknechtii’nin meyve anatomik özellikleri genel olarak verilmiş olsa da bitkinin vejetatif anatomisi ilk kez bu çalışmayla ortaya konmuştur. Ayrıca bitkinin morfolojik betimi genişletilmiş, çiçek özellikleri başta olmak üzere pek çok morfolojik karakter ilk defa bu çalışmada belirlenmiştir. Gereçler ve Yöntemler: Anatomik çalışmalar için, araziden toplanan örnekler fikse edildikten sonra, artan yoğunluklardaki alkol çözeltileri içerisinde dehidrasyona tabii tutulmuştur. Dehidre edilmiş örneklerden parafin metodu ile kesitler alınmıştır. Alınan kesitler safranin ve fastgreen ile boyanarak görüntülenmiş ve ölçümler alınmıştır. Bulgular: Tüm morfolojik karakterler ölçülerek betim genişletilmiştir. Ek olarak gövde ölçüleri, damarlanması, yüzeyi, rengi, meyve sapı, sayısı, kanat ölçüsü, ayrıca yaprak, brakte, brakteol ve çiçeklere ait tüm karakterler ilk defa bu çalışmayla ortaya konmuştur. Kökten alınan enine kesitlerde periderm altındaki korteks, yağ kanalları içermektedir. Floem ve ksilem arasında 1-2 sıralı kambiyum vardır. Gövde dıştan içe doğru tek sıralı epidermis tabakası, yağ kanalları içeren ve birkaç sıralı büyük parankima hücrelerinden oluşan korteks tabakası, tüm gövdeyi bir halka gibi çevrelemiş iletim demeti elemanları ve geniş bir öz bölgesinden oluşmaktadır. Yaprak kınının etrafı tek sıralı bir epidermis, kutikula ile örtülüdür. Abaksiyaldeki epidermis tabakasının hemen altında, 6-7 sıra siklerenkimatik doku ve 1-2 sıra klorenkima tabakası ve parankima hücreleri bulunmaktadır. Yaprak kınındaki damarlarda yer alan iletim demetlerinin boyutları değişkendir ve iletim demetleri çevresinde dört adet yağ kanalı bulunmaktadır. Yaprak segmetlerinin mezofil tabakasında, 1-2 sıralı palizat ve sünger parankiması hücreleri ve her segmentte merkezi bir adet iletim demeti bulunmaktadır. Meyvedeki en çapıcı anatomik karakterler ise perikarpda hafif çıkıntılar oluşturmuş 5 adet primer damarın bulunması ve lateral damarların kısa birer kanada sahip olmasıdır. Ayrıca vallekular bölgelerde eliptik şekilli birer adet yağ kanalı ve üzerinde sklerenkimatik hücre kümelerinin yer almasıdır. Perikarpa yapışık halde bulunan tohumun en dışında epitegma ve parçalanmış integument tabakaları endosperm dokusunu çevrelemektedir. Komisural bölgede 2 adet yağ kanalı bulunmaktadır. Sonuç ve Tartışma: Elde edilen morfolojik ve anatomik bulgular, daha sonra yakın akraba türler ile yapılacak karşılaştırmalarda kullanılabilecek ve G. haussknechtii’nin taksonomik durumunun belirlenmesinde önemli katkılar sağlayacaktır. Teşekkür: Bu çalışma TUBİTAK (proje no: 114Z094) tarafından desteklenmiştir. Anahtar Kelimeler: Anatomi, endemik, Grammosciadium haussknechtii, morfoloji Page/ Sayfa 117 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı P 18 The Persistence of Ecosystem in Eastern Anatolia: Hydroelectric Power Plants Timur DEMİR1; Hakan AKGÜN1; Gürel Nedim ÖRNEKCİ1; Ali Atilla USLU1 1 Elazığ Aquaculture Research Institute, Elazığ. tidem23@gmail.com ABSTRACT Energy demand increasing globally due to rising of world population. Especially, development of hydropower (HP) sector which is a clean and renewable source compared to other sources such as coal, oil and natural gas, is encouraged governmental for struggle against global climate change and resolving energy demand. It’s considered that various HP plants will be established on many river basins which have crucial important ecological aspects, that basins starts from Çoruh and Aras Basins, supplying the Eastern Anatolia Region and Tigris Basin. The total number of HP plants projects that reacted by scientist and local people are 1446. It’s known that, 461 HP plants are now operating, 125 HP plants are constructing and 823 HP plants are in project phase (DSİ, 2015). 80 of HP plants that around 17.6%, are operating in Eastern Anatolia. The number of HP plants will be reached to 122 with 42 HP plants which are in project phase or still constructed. Water management based on basins should be planned for the persistence of ecosystems and sustainable water usage. If not, our river basins and biological diversities would be damaged, ecological problems come into question because of implementation all this projects. Keywords: Eastern Anatolia, Hydropower Plants, Ecosystem, Ecology. Doğu Anadolu Bölgesinde Ekosistemin Devamlılığı: Hidroelektrik Santraller Timur DEMİR1; Hakan AKGÜN1; Gürel Nedim ÖRNEKCİ1; Ali Atilla USLU1 1 Su Ürünleri Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Elazığ. tidem23@gmail.com Giriş: “Su, tüm dünyada ve üzerinde bulunduğumuz coğrafyada, yaşamın temel koşuludur. Yaşam, suyla başlamıştır, Su olmadığında sona erecektir. Su alınıp satılacak ticari bir mal değildir, tüm canlıların ulaşmaya hakkı olan doğal bir varlıktır 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars (Türkiye Su Meclisi “Su Manifestosu”, 2010)”. Küresel iklim değişikliğiyle mücadele ve artan enerji talebini karşılamak için doğalgaz, petrol, kömür gibi kaynaklara kıyasla daha temiz ve yenilenebilir bir kaynak olan hidroelektrik sektörünün gelişimi devletler tarafından teşvik edilmektedir. Bu bildiride, Doğu Anadolu Bölgesinde HES yapımıyla karşılaşılan ekolojik, ekonomik ve sosyal sorunlar irdelenecek ve çözüm önerileri getirilmeye çalışılacaktır. Gereçler ve Yöntemler: Doğu Anadolu Bölgesini besleyen Fırat ve Dicle Havzasının can damarı olan ekolojik yönden önemli, birçok akarsu sistemleri üzerinde çok sayıda HES işletmesinin kurulması gündemde olup, bu HES’lerin avantajları, dezavantajları ve oluşturduğu ekolojik sorunlar üzerinde durulmuştur. Bulgular: Ülkemizde HES projelerinin toplam sayısı 1446’dır. Bunlarda 461 HES’in tamamlanarak işletildiği, 162 HES inşaatının devam ettiği, 823 HES’in ise proje aşamasında olduğu bilinmektedir (DSİ, 2015). Ülkemizde işletmeye açılan toplam 519 adet HES olup, bunun 454 adedi özel sektör tarafında inşa edilmiştir. Özel sektör tarafında inşa edilen HES’ler 10.808 MW kurulu güce sahiptir. Bu HES’lerin 80 adedi Doğu Anadolu Bölgesinde olup toplam HES’lerin % 17,6’sını oluşturmaktadır. Yapılması planlanan ve inşaat aşamasında olan 42 HES’le birlikte bu sayı 122 adet olacaktır. Sonuç ve Tartışma: Ekolojik dengenin korunması ve sürdürülebilmesi için, içme ve kullanma suyu, tarım arazileri için gerekli olan sulama suyu, tabii hayat suyu ile diğer su haklarından arta kalan su ile enerji üretilmesi hedeflenmektedir. HES’ler temiz enerji üretiminin yanında rezervuarları, balık üretim amacıyla kullanılabilir. Ayrıca su taşkınlarını önler, tarım arazilerinin sulanmasını sağlar. Bununla birlikte, yatırım masrafları yüksek olan HES’lerin akarsuyu kullanmasından dolayı, su debisinde meydana gelen değişiklikler nedeniyle, mevcut flora ve faunayı olumsuz etkiler. Su havzasındaki endemik balıkların göç hareketleri engellenir, suyun toplanması için yapılan bentler ve kanallar akarsu ekosistemini olumsuz etkiler. Şirketlerin imzaladığı Su Kullanım Hakkı ve İşletme Anlaşmalarının (SKHA) çevrenin teminatı olduğu, bu anlaşmalarda su havzasının, çevrenin, yöre insanının ve ihtiyaçlarının korunması gerektiği unutulmamalıdır. Bölgede ekosistemin devamlılığı ve sürdürülebilir su kullanımının sağlanması için, havza bazlı can suyu miktarının planlaması yapılmalıdır. Page/ Sayfa 118 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı P 19 Chrysomelidae Family Biodiversity in Kars Province (Coleoptera) Kars İli Chrysomelidae Familyası Biyoçeşitliliği (Coleoptera) Didem CORAL ŞAHİN1, Hüseyin ÖZDİKMEN2 1 Directorate of Plant Protection Central Research Institute, Ankara / Turkey 2 Gazi University, Science Faculty, Department of Biology, 06500 Ankara / Turkey. Corresponding Author: didemsahin@ziraimucadele.gov.tr Introduction: Chrysomelidae family is one of the most important and richest family of Coleoptera in terms of species number. Chrysomelidae family is one of the most significant family in terms of the member's number and natural effects due to their life style. Since most of the species feeding on leaves of the plants, Chrysomelidae family members are named as "leaf beetles". Due to their tendency of feeding on leaves and being pest of crop plants of some species, this family becomes an important issue of forest and agricultural entomology. Chrysomelidea family is represented by 19 subfamily, more than 2000 genus and approximately 37000 species all around the world. In addition, this family is represented by 560 genus and 3500 species in Palearctic region and 91 genus and 928 species in Turkey. Materials and Methods: The aim of this study predicated on literature is to inform the data about Chrysomelidae family biodiversity in Kars province and make a comparison with nearby cities. For this purpose, Ekiz et al. (2013), Özdikmen et al. (2014) and Özdikmen (2014) are maid literature used for Turkish fauna of Chrysomelidae family, their chorotype and dispersion in Turkey. Results: In Kars province, 30 genus, 82 species and 3 subspecies belonging to 8 subfamily of Chrysomelidae family are recorded up to now. Cassida lineola Creutzer, 1759, Chrysochares asiaticus (Pallas, 1771) Chaetocnema aerosa (Letzner, 1847), Longitarsus callidus Warchałowski, 1967 are only present in Kars province in our country. Calomicrus turcicus Medvedev, 1975 is only found in Erzurum, Ağrı, Kars region; Radymna nigrifrons (Laboissière, 1914) is only found in Iğdır, Kars region; Chrysolina tesari Roubal, 1936 is only found in Ardahan, Kars region. Erzurum province is represented by 9 subfamily, 53 genus, 320 species and 8 subspecies. Ağrı province is represented by 6 subfamily, 12 genus and 13 species and 2 subspecies. Iğdır province is represented by 5 subfamily, 9 genus and 11 species. Ardahan province is represented by 6 subfamily, 11genus, 17 species and 2 subspecies. Discussion: Kars province represents an important region in terms of biodiversity since it is a trasition point between Iranian-Turanian and European-Siberian biogeographical regions, it as an Anatolian east gate, Anotolian diagonal, an important topographical factors that shapes Anatolian Fauna and flora reaches to Erzurum-Kars plateau, Çıldır lake that contains rich biodiversity is located in Ardahan-Kars region and Sarıkamış Allahuekber Maountains National Park is situated within provincial boundarias. However, Erzurum province which have similar characteristics is represented four times in terms of Chrysomelidae family species number. Main reason of this difference is thought to be due to Kars fauna has been studied little and inadequate. So far, there has been no study about Kars directly. For our country, the group which has so many species known and still unknown should be studied primarly and it is obvious that the data for this group should be increased in Kars province and nearby cities. Didem CORAL ŞAHİN1, Hüseyin ÖZDİKMEN2 2 1 Zirai Mücadele Merkez Araştırma Enstitüsü, Ankara Gazi Üniversitesi, Fen Fakültesi, Biyoloji Bölümü, 06500 Ankara Sorumlu yazar e-posta: didemsahin@ziraimucadele.gov.tr Giriş: Chrysomelidae familyası, Coleoptera takımının en önemli ve tür bakımından en zengin familyalarından biridir. Chrysomelidae familyası içerdiği üyelerin sayısı ve bu üyelerin yaşam biçimleri dolayısıyla oluşturdukları doğal etkiler bakımından en başta gelen gruplardan biridir. Türlerin çoğu bitkilerin yaprakları üzerinde beslenmeleri nedeniyle “yaprak böcekleri” olarak isimlendirilmişlerdir ve hemen bütün türlerinin bitkiler ile beslenmesi ve bazılarının kültür bitkisi zararlısı olması yönüyle, tarım ve orman entomolojisin önemli bir konusu durumuna gelmiştir. Tüm dünyada 19 alt familyaya ait 2000’den fazla cins ve yaklaşık 37000 türle temsil edilmektedir. Bu familya Palearktik Bölgede 560 cins 3500 tür, Türkiye’de ise 91 cins 928 tür ile temsil edilmektedir Gereçler ve Yöntemler: Temel olarak literatürde bilinen verilere dayalı olan bu çalışmanın amacı Kars ili Chrysomelidae (Coleoptera) familyası biyoçeşitliliğine ait verilerin bildirilmesi ve çevre illler ile karşılaştırılmasıdır. Bu amaçla, Ekiz ve ark. (2013), Özdikmen ve ark. (2014) ve Özdikmen (2014) Chrysomelidae familyası üyelerine ait Türkiye faunası, Türkiye’deki yayılış ve korotipler için kullanılan başlıca kaynaklardır. Bulgular: Kars ili Chrysomelidae familyasına ait bugüne kadar 8 altfamilyaya ait 30 cins ve 82 tür 3 alttür kayıt edilmiş durumdadır. Cassida lineola Creutzer, 1759, Chrysochares asiaticus (Pallas, 1771) Chaetocnema aerosa (Letzner, 1847), Longitarsus callidus Warchałowski, 1967 türleri ülkemizde sadece Kars ilinde bulunmaktadır. Calomicrus turcicus Medvedev, 1975. Erzurum, Ağrı, Kars bölgesinde; Radymna nigrifrons (Laboissière, 1914) Iğdır, Kars bölgesinde; Chrysolina tesari Roubal, 1936 Ardahan, Kars bölgesinde temsil edilmektedir. Erzurum ilinde 9 alt familyaya ait 53 cins ve 320 tür 8 alttür bulunmaktadır. Ağrı ilinde 6 altfamilyaya ait 12 cins ve 13 tür 2 alttür bulunmaktadır. Iğdır ilinde 5 alt familyaya ait 9 cins ve 11 tür bulunmaktadır. Ardahan ilinde ise 6 alt familyaya ait 11 cins ve 17 tür 2 alttür bulunmaktadır. Sonuç ve Tartışma: Kars ili, İran-Turan ve Avrupa-Sibirya biyocoğrafi bölgelerinin geçiş yeri olması, Anadolu’nun doğudan giriş kapısı olması, Erzurum-Kars platosuna kadar uzanan Anadolu’nun flora ve faunasının şekillenmesinde rol oynayan önemli bir topografik etmen olan Anadolu diyagonalinin bölgedeki varlığı ve Önemli Bitki Alanları içerisinde bulunan ve zengin tür çeşitliliği içeren Çıldır gölünün Ardahan-Kars bölgesinde bulunması, Sarıkamış Allahuekber Dağları Milli Parkının il sınırları içinde bulunması yönüyle biyoçeşitlilik açısından oldukça zengin bir bölgeyi temsil eder. Buna rağmen, benzer özellikleri taşıyan Erzurum ili Kars ilinin Chrysomelidae familyası türleri açısından neredeyse 4 katı ile temsil edilmektedir. Bu farkın temel sebebinin, Kars faunasının az ve yetersiz çalışılmış olmasından kaynaklandığı düşünülmektedir. Bugüne kadar doğrudan Kars ilini konu alan bir çalışma bulunmamaktadır. Yurdumuz için bilinen ve henüz bilinmeyen pek çok türü içeren bu grubun daha öncelikli olarak çalışılması ve Kars ili ve çevresinde gruba ait bilgilerimizin artırılması gereği ortadadır. Anahtar Kelimeler: Coleoptera, Chrysomelidae, Kars, Biyoçeşitlilik Key Words: Coleoptera, Chrysomelidae, Kars, Biodiversity 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Page/ Sayfa 119 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı P 20 Identification Of Anopheles Maculipennis (Diptera: Culicidae) Group Species Collected From Aras Basin Using Polymerase Chain Reaction Aras Havzası'ndan Toplanmış Anopheles Maculipennis (Diptera: Culicidae) Kompleksine Ait Türlerin Polimeraz Zincir Reaksiyonu (Pzr) Yöntemi İle Ayrımı Berna DEMİRCİ1, Hilal BEDİR2, Mustafa AKINER3, Murat ÖZTÜRK3, Zati VATANSEVER4 Berna DEMİRCİ1, Hilal BEDİR2, Mustafa AKINER3, MURAT ÖZTÜRK3, Zati VATANSEVER4 1 Kafkas University, Faculty of Science, Department of Moleculer Biology and Genetics, KARS, TURKEY 2 Kafkas University, Faculty of Science, Department of Biology, KARS, TURKEY 3 Recep Tayyip Erdoğan University, Faculty of Science, Department of Biology, RİZE, TURKEY 4 Department of Parasitology, Faculty of Veterinary Medicine, Kafkas University, KARS, TURKEY Corresponding author's email: demirciberna80@gmail.com Introduction: Anopheles maculipennis group is the first group identified as sibling species in the world and it includes 12 species in Palearctic region. Anopheles maculipennis group includes the most important malaria vector species in Palearctic region and especially three of them (Anopheles atroparvus, Anopheles labranchiae ve Anopheles sacharovi) are accepted most important malaria vectors in the past and today. Because they are very similar as morphologically, it is very difficult to identify them only using morphological characters. In this study, we aimed to identify the adult Anopheles maculipennis group species collected from Aras Basin using polymerase chain reaction (PCR) and to find out the potantial malaria vectors in the group. Materials and Methods: Adult mosquitoes were sampled from old animal barns, houses, empty buildings, hencoops, vegetations and half-open places that they prefer for breeding, resting and places that they can reach the proper hosts for feeding by using New Jersey light traps (NJLTs) containing 40-watt light bulbs and mouth aspirators. 230 mosquito specimens of Anopheles maculipennis group were used in the study. ITS2 gene section was used to identify of Anopheles maculipennis group species that spread in Palearctic region. For the amplification 5.8S rDNA (5’-TGT GAA CTG CAG GAC ACA TG-3’) used as forward primer and six species specific primers used as reverse primers. These primers were An. maculipennis s.s (5’- TAT TTG AGG CCC ATG GGC TA-3’), An. atroparvus (5’-CGT TTG GCT TGG GTT ATG A3’), An. messae (5’-GAC GCC TCA CGA TGA CCT T-3’), An. melanoon (5’TGC AAG TTG AAA CCT GGG GC-3’), An. labranchiae (5’-GTA TCT CTG CTG CTA TGG TC-3’), An. sacharovi (5’-CAA GAG ATG GAT GTT TTA CG3’). Results: According to the results of the PCR, 189 samples are identified as Anopheles maculipennis maculipennis. And also in 32 samples, multiple PCR products observed that belong to An. maculipennis maculipennis, An. sacharovi, An. melanoon, An. artroparvus, An. messae ve An. labranchia and there was no PCR product for 9 samples. Thus the amplified PCR products of 41 samples were sent for sequencing to obtain certain results. Discussion: It was determined that Anopheles maculipennis maculipennis is the most abundant Anopheles species in the region. This species is known as a potantial malaria vector. And also the multiple PCR products show the possibility of presence of the another potantial vectors for malaria. The results show the necessity of more detailed studies about the Anopheles maculipennis group in the area. 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars 1 Kafkas Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü, KARS 2 Kafkas Üniversitesi, Fen Fakültesi, Biyoloji Bölümü, KARS 3 Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Biyoloji Bölümü, RİZE 4 Kafkas Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, Klinik Öncesi Bilimler Bölümü Parazitoloji ABD, KARS Sorumlu yazar e-posta: demirciberna80@gmail.com Giriş: Anopheles maculipennis grubu, sivrisinekler içinde Dünya üzerinde ikiz türler olarak tanımlanmış ilk gruptur ve Palearktik Bölgede 12 türle temsil edilmektedir. Palearktik Bölgede en önemli sıtma vektörlerinin bulunduğu grup olarak da kabul edilmekte olan Anopheles maculipennis grubu türleriden özellikle üç tanesi (Anopheles atroparvus, Anopheles labranchiae ve Anopheles sacharovi) tarihsel süreçte ve günümüzde en önemli sıtma vektörü olarak kabul edilmiştir. Bu sibling türler morfolojik olarak birbirlerine oldukça benzediklerinden sadece morfolojik verilerle tür düzeyinde ayırt edilmeleri oldukça zordur. Bu çalışmada Aras Havzası'ndan 20122014 yılları arasında sivrisinek üreme dönemlerinde toplanmış Anopheles maculipennis kompleksine ait ergin sivrisineklerin polimeraz zincir reaksiyonu yöntemi kullanılarak tür düzeyinde ayrımları ve kompleks içindeki potansiyel sıtma vektörlerinin ortaya çıkarılması amaçlanmıştır. Gereçler ve Yöntemler: Ergin sivrisinekler habitat tercihlerine göre uygun dinlenme, üreme, barınma ve kan emebilecekleri konak canlıların bulunabilecekleri eski tip ve toprak damlı alçak ahırlar, ev içleri, boş binalar, kümesler, vejetasyon ve yarı açık alanlardan New Jersey ışık tuzakları ve ağız aspiratörleri kullanılarak örneklenmiştir. Çalışmada toplam 230 örnek kullanılmıştır. Palearktikte dağılım gösteren An. maculipennis grup türlerinin ayrımında ITS2 bölgesi baz çifti farklılıkları temeline dayanan yöntem kullanılarak teşhisler gerçekleştirilmiştir. Amplifikasyonda ileri primer olarak 5.8S rDNA (5’TGT GAA CTG CAG GAC ACA TG-3’) ve geri primer olarak altı tane türe özgü An. maculipennis s.s (5’- TAT TTG AGG CCC ATG GGC TA-3’), An. atroparvus (5’-CGT TTG GCT TGG GTT ATG A-3’), An. messae (5’-GAC GCC TCA CGA TGA CCT T-3’), An. melanoon (5’-TGC AAG TTG AAA CCT GGG GC-3’), An. labranchiae (5’-GTA TCT CTG CTG CTA TGG TC-3’), An. sacharovi (5’-CAA GAG ATG GAT GTT TTA CG-3’) primerleri kullanılmıştır. Bulgular: Çalışma sonucunda polimeraz zincir reaksiyonu yapılan toplam 230 örnekten 189 tanesinin Anopheles maculipennis maculipennis olduğu belirlenmiştir. Ayrıca 32 tane örnekte An. maculipennis maculipennis, An. sacharovi, An. melanoon, An. artroparvus, An. messae ve An. labranchiae türlerine ait çoklu bantlar elde edilirken, 9 örnekte de primerleri kullanılan türlere ait bant alınamadığından dolayı kesin ayrım için bu örnekler sekans analizine gönderilmiştir. Sonuç ve Tartışma: Çalışma bulgularına göre alanda en fazla yayılım gösteren türün Anopheles maculipennis maculipennis olduğu belirlenmiştir. Bu türün potansiyel sıtma vektörü olduğu bilinmektedir. Ayrıca çoklu bantlar alanda diğer potansiyel vektör türlerinin olma ihtimalini de göstermektedir. Bu durum alanda bu tür kompleksine ait daha ayrıntılı çalışmalar yapılması gerekliliğini ortaya koymaktadır. Page/ Sayfa 120 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı P 21 1. Bacteria Isolated From Rhizosphere of Halophytic Plants Halofitik Bitkilerin Rizosferinden Bakteri İzolasyonu Ihsan AYDIN1, Ökkeş ATICI2 İhsan AYDIN1 ve Ökkeş ATICI2 Gumushane University, Şiran Mustafa Beyaz Vocational Schools, Gumushane, 2. Ataturk University, Department of Biology, Faculty of Science, Erzurum ihsanaydin@gumushane.edu.tr Introduction: Salt Lake Basin is a quite important area both for halophyte plant potential and endemic plant species. Bacteria species isolated from plant species in the region are likely to be used in improving plant stress tolerance, especially in plants exposed to various abiotic stresses such as salinity. In literature, there are several studies that bacteria, isolated from plants, provide morphological and physiological benefits in plants under stress by showing stimulating properties about plant growth (Plant Growth Promoting Bacteria= PGPR). Future studies about whether the bacteria isolated in this study are in the PGPR group will be beneficial in terms of their use in agriculture. Materials and Methods: 17 halophytic plant species belonging to different families in the Salt Lake basin were collected during the field studies done in appropriate vegetation period. Harvested plants were pressed according to herbarium techniques used commonly in the field and were brought to the laboratory for diagnostic purposes. Root parts of plant samples were cut homogeneously in a way that they can accommodate the rhizosphere soil and were brought to laboratory within 24 hours the latest in the tubes including sterile physiological water. Isolation of rhizosphere bacteria were carried out from the sample plants brought in appropriate circumstances. Halophilic broth was used for the cultivation of bacteria. Thus, the isolation of the 22 bacterial isolates was performed. Diagnosis of isolated bacteria was carried out by the 16S rRNA sequence analysis. 1 Gümüşhane Üniversitesi, Şiran Mustafa Beyaz MYO, Gümüşhane, 2 Atatürk Üniversitesi, Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü, Erzurum ihsanaydin@gumushane.edu.tr Giriş: Tuz Gölü Havzası hem halofit bitki potansiyeli hem de endemik bitki türleri açısından oldukça önemli bir alandır. Bölgede yaşayan bitki türlerinden izole edilebilecek bakteri türlerinin, başta tuzluluk olmak üzere çeşitli abiyotik streslere maruz kalmış özellikle kültür bitkilerinde, bitkinin strese toleransının artırılmasında kullanılabileceği muhtemeldir. Literatürde, bitkilerden izole edilebilen bakterilerin bitki büyümesini teşvik edici (Plant Growth Promoting Bacteria= PGPR) özellik göstererek, stres altındaki bitkilerde fizyolojik ve morfolojik fayda sağladığına dair birçok çalışma mevcuttur. Araştırmada izole edilen bakterilerin PGPR grubunda olup olmadığı yapılacak ileri çalışmalarla gösterilmesi, potansiyel olarak tarımda kullanılabilmeleri açısından yol gösterici olacaktır. Gereçler ve Yöntemler: Tuz Gölü Havzasında doğal olarak yayılış gösteren farklı familyalara ait 17 halofitik bitki türü, uygun vejetasyon dönemlerinde yapılan arazi çalışmalarıyla toplanılmıştır. Toplanan bitkiler arazide yaygın olarak kullanılan herbaryum tekniklerine göre preslenip teşhis amaçlı laboratuara getirilmiştir. Bitki örneklerinin kök bölgeleri rizosfer toprağı barındıracak şekilde homojen olarak kesilmiş ve içerisinde steril fizyolojik su bulunan tüplere aktarılarak en geç 24 saat içerisinde laboratuara getirilmiştir. Uygun koşullarda getirilen bitki örneklerinden rizosfer bakteri izolasyonu gerçekleştirilmiştir. Bakteri ekimi için halofil besi yerinden yararlanılmıştır. Böylelikle 22 bakteri izolatının izolasyonu gerçekleştirilmiştir. İzole edilen bakterilerin tanısı 16S rRNA dizi analizine göre gerçekleştirilmiştir. Findings: In this study, the identification results of the collected plant specimens from around Salt Lake were determined to be Petrosimonia nigdeensis, Salicornia europaea, Lepidium perfoliatum L., Matricaria chamomilla, Thesium compressum, Consolida hellespontica, Panderia pilosa, Falcaria falcarioides, Brassica elongata, İnula aucheriana, Hedysarum varium, Silene salsuginea, Halocnemum strobilaceum, Peganum harmala, Achillea sieheana, Sphaerophysa kotschyana and Puccinellia convoluta. The collected plant samples belong to Asteraceae, Chenopodiaceae, Brassicaceae, Fabaceae, Caryophyllaceae, Poaceae, Apiaceae, Ranunculaceae, Zygophyllacea Santalacea families. 22 isolates, Halomonas arcis (3 isolates), Halobacillus dabanensis (8 isolates), Marinococcus tarijensis (3 isolates), Kushneria indalinina (4 isolates), Marinococcus luteus (1 isolate), Halomonas elongate (1 isolates), Staphylococcus succinus (2 isolate), belong to the species of bacteria were obtained from halophytes plant root rhizosphere used in the study. Bulgular: Çalışmada Tuz Gölü çevresinden toplanan bitki örneklerinin yapılan teşhis sonucu; Petrosimonia nigdeensis, Salicornia europaea, Lepidium perfoliatum L., Matricaria chamomilla, Thesium compressum, Consolida hellespontica, Panderia pilosa, Falcaria falcarioides, Brassica elongata, İnula aucheriana, Hedysarum varium, Silene salsuginea, Halocnemum strobilaceum, Peganum harmala, Achillea sieheana, Sphaerophysa kotschyana ve Puccinellia convoluta olduğu belirlenmiştir. Toplanan bitki örnekleri Asteraceae, Chenopodiaceae, Brassicaceae, Fabaceae, Caryophyllaceae, Poaceae, Apiaceae, Ranunculaceae, Zygophyllaceae, Santalaceae familyalarına aittir. Ayrıca çalışmada kullanılan halofit bitkilerin kök rizosferinden Halomonas arcis (3 izolat), Halobacillus dabanensis (8 izolat), Marinococcus tarijensis (3 izolat), Kushneria indalinina (4 izolat), Marinococcus luteus (1 izolat), Halomonas elongata (1 izolat), Staphylococcus succinus (2 izolat) bakteri türlerine ait 22 izolat elde edilmiştir. Results and Discussion: In the literature reviews, there are no similar studies about plants used for isolation of rhizo-bacteria at Salt Lake basin. The studies carried out are generally on systematics and ecophysiology. Furthermore, the diversity of species from the harvested plants increased the isolated isolate diversity. Because the isolates were halotolerant, it is important for them to deliver positive results in plants that will be inoculated for the PGPR. Thus, it would allow the cultivation of crops to be performed in the soil that is exposed to salt stress. Sonuç ve Tartışma: Yapılan literatür incelemelerinde Tuz Gölü havzasında rizobakteri izolasyonu için kullanılan bitkiler ile ilgili yapılmış benzer bir çalışma mevcut değildir. Yapılan çalışmalar genel olarak sistematik ve ekofizyoloji üzerine olmuştur. Ayrıca toplanan bitkilerin tür çeşitliğinin farklı olması izole edilen izolat çeşitliliğini artırmıştır. İzolatların halotolerant olması, PGPR amaçlı inoküle edilecek bitkilerde olumlu sonuçlar verebilmeleri açısından önemlidir. Bu sayede tuz stresine maruz kalmış topraklarda, özellikle kültür bitkilerinin tarımının yapılabilmesine olanak sağlanabilecektir. Key words: Halophytes, PGPB, Rhizosphere, Salt Lake Anahtar Sözcükler: Halofit bitki, PGPR, Rizosfer, Tuz Gölü. 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Page/ Sayfa 121 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı P 22 Taze ve Kurutulmuş Ramaria flava Örneklerinde Vitamin E Seviyeleri Mahfuz ELMASTAŞ1 İbrahim TÜRKEKUL2 1 Gaziosmanpaşa Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Kimya Bölümü, Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü, Tokat, e-mail: ibrahim.turkekul@gop.edu.tr 2 Giriş: Fitocoğrafik konumundan dolayı Türkiye zengin bir makromantar çeşitliliğine sahip olmasına rağmen mantarlardan yeterince yararlanılmamaktadır. Bunun nedenlerinden birisi de bu alanda yeterince bilimsel çalışmaların yapılmamış olmasıdır. Özellikle yenebilen mantarların biyolojik aktivite ve fonksiyonel bileşik analizlerinin yapılması bu mantarların destekleyici tıp, gıda, ilaç ve kozmetik sanayisinde kullanım potansiyelleri açısından önem arz etmektedir. Bu nedenle çalışmamızda, ekonomik değere sahip olan Ramaria flava’nın taze ve kurutulmuş numunelerinde vitamin E miktarları analiz edilmiştir. Gereçler ve Yöntemler: Tokat çevresinde toplanan Ramaria flava numunesinin tür teşhisi yapılmış ve herbariyum numunesi 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Gaziosmanpaşa Üniversitesi Biyoloji Bölümü Mikoloji Laboratuvarında saklanmaktadır. Numune toplandıktan sonra bir kısmı taze olarak kullanılırken bir kısmı uygun şartlarda kurutulmuştur. Hem taze hem de kurutulmuş numuneler hekzan/diklorometan (3/1) çözücü karışımı ile oda sıcaklığında ekstrakte edilmiştir. Vitamin E analizi yüksek basınçlı sıvı kromatografisi (HPLC) cihazı ile yapılmıştır. Dedektör olarak diod array detector (DAD) ve kolon olarak ters faz C18 kolon kullanılmıştır. Analizler üç tekrarlı yapılmış ve ortalamalar alınmıştır. Vitamin E miktarı kalibrasyon grafiği kullanarak mg/kg doku olarak hesaplanmıştır. Sonuç ve Tartışma: Elde edilen sonuçlara göre vitamin E miktarı taze numunede 20,86 mg/kg doku bulunurken, kurutulmuş mantar numunesinde 20,43 mg/kg doku bulunmuştur. Taze numunede vitamin E seviyesi yüksek olmasına rağmen bu fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmamıştır (p>0,05). Elde edilen bulgulara göre; vitamin E bakımından Ramaria flava mantarının hem taze, hem de kuru halde tüketilebileceği anlaşılmaktadır. Anahtar Sözcükler: Ramaria flava, vitamin E, HPLC. Page/ Sayfa 122 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı P 23 Bozatalan (Tokat) Yöresi Makrofungusları İbrahim TÜRKEKUL1, Hakan IŞIK2 1 Gaziosmanpaşa Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü, Tokat, 2 Sosyal Bilimler Lisesi, Tokat e-mail: ibrahim.turkekul@gop.edu.tr Giriş: Bu calışma, Bozatalan (Tokat) yoresinin makromantar ceşitliliğini belirlemek amacı ile yapılmıştır. 2013-2014 yıllarında toplanan örneklerle ilgili yapılan makroskobik ve mikroskobik incelemeler sonucunda, Ascomycetes ve Basidiomycetes sınıfından 24 familyaya ait 82 takson tanımlanmıştır. Gereçler ve Yöntemler: Çalışma materyalini, Bozatalan (Tokat) bölgesinden 20013–2014 yıllarında toplanan doğal makromantar örnekleri oluşturmaktadır. Doğal habitatlarında fotoğrafları çekilen makrofungus örneklerinin morfolojik ve ekolojik bilgileri kaydedilmiştir. Laboratuar ortamına getirilen makromantar örneklerinden spor baskıları alınmış ve mikroskobik incelemeler yapılarak tür düzeyinde teşhisleri yapılmıştır. Teşhisi yapılmış örnekler Gaziosmanpaşa Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü Kişisel fungaryumda saklanmaktadır. Sonuç ve Tartışma: Çalışma sonucunda tür düzeyinde teşhisleri yapılan makromantarlar ilgili literatür yardımıyla sistematik sıraya konmuştur. Arazi ve laboratuar çalışmaları sonucunda Ascomycetes ve Basidiomycetes sınıfından 24 familyaya ait 82 takson teşhis edilmiştir. Agaricus campestris, Agaricus bisporus, Lactarius deliciosus, Lactarius piperatus, Boletus edulis, Marasmius oreades, yöre halkı tarafından doğal ortamlardan toplanarak tüketilmektedir. Anahtar Sözcükler: Biyoçeşitlilik, makrofunguslar, Tokat, Türkiye. 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Page/ Sayfa 123 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı P 24 Effects of Some Pollutants on Ovaries of Teleosts Bazı Kirleticilerin Teleostların Ovaryumları Üzerindeki Etkileri Özlem ÖNEN Özlem ÖNEN Kafkas Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Kars Sorumlu yazar e-posta: onenozlem@gmail.com Kafkas Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Kars Sorumlu yazar e-posta: onenozlem@gmail.com Introduction: Many chemicals easily reach and disperse the aquatic ecosystems can reduce reproductive success of fish significantly, can effect population dynamics and reduces biodiversity in the long term. It was aimed to evaluate the reports can be accessed about the effects of some chemicals on the ovarium structure of teleosts and summarize the information may be source for future works in the presented review. Giriş: Sucul ekosistemlere kolaylıkla ulaşıp dağılan birçok kimyasal madde balıkların üreme başarılarını ciddi ölçüde düşürebilir, populasyon dinamiklerini etkileyebilir ve uzun vadede biyolojik çeşitliliği azaltır. Sunulan derlemede bazı kimyasalların teleost ovaryum yapıları üzerindeki etkilerine dair ulaşılabilen raporların değerlendirilmesi ve sonraki çalışmalara kaynak oluşturabilecek bilgilerin özetlenmesi amaçlanmıştır. Materials and Methods: The available literatural information arranged as compilation by revised in accordance with the works in the Kafkas University, Faculty of Arts and Sciences, Department of Biology, Zoology and Ecotoxicology Laboratories. Results: Gonadal histology may reveal some important insights to demonstrate the effects of various chemicals. It was summarized that the effects of some pollutants limited as heavy metals, industrial chemicals and pesticides on the ovaries of teleosts in this review. It was summarized as the main histopathological effects of the aforementioned contaminants, deteriorations in the follicles, adhesion and atrophy. In accordance with the revised reports this study, it was revealed that the histological structure of teleost ovary shows sensitivity to the pollution, occurred alterations increased in parallel with increasing concentrations but it cannot be mentioned a sensitivity which is specific to a particular chemicals. The information recorded in different studies are consistent with each other in general. Discussion: It is clear that one should be more conscious at production, transport, usage and disposal process of chemicals to protect the environmental health and biodiversity. It can be concluded that more research is needed including both in vivo and in vitro researches to reveal the importance of these histopathological alterations in terms of reproductive process in fish. Gereçler ve Yöntemler: Mevcut literatür bilgileri, Kafkas Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Zooloji ve Ekotoksikoloji Laboratuvarlarındaki çalışmalar ışığında gözden geçirilerek derleme halinde düzenlenmiştir. Bulgular: Çeşitli kimyasalların etkilerini ortaya koymak için gonadal histoloji, önemli bazı anlayışlar ortaya koyabilir. Burada, ağır metaller, endüstriyel kimyasallar ve pestisitler olarak sınırlandırılan bazı kirleticilerin teleostların ovaryumlarındaki histopatolojik etkileri özetlenmiştir. Bahsi geçen kirleticilerin başlıca histopatolojik etkileri, foliküllerde bozulmalar, yapışma ve atrofi olarak özetlenmiştir. Sonuç: Bu çalışmada gözden geçirilen raporlar doğrultusunda, teleostlarda ovaryum histolojik yapısının kirliliğe duyarlılık gösterdiği, meydana gelen değişikliklerin konsantrasyon artşına paralel olarak artış gösterdiği, fakat belli kimyasallara özgü bir duyarlılıktan söz edilemeyeceği ortaya konmuştur. Farklı çalışmalarda kaydedilen bulgular genel olarak birbiriyle örtüşmektedir. Sonuç ve Tartışma: Çevre sağlığının ve biyolojik çeşitliliğin korunabilmesi için; kimyasalların üretim, taşınma, kullanım ve bertaraf edilme süreçlerinde çok daha bilinçli olunması gerektiği açıktır. Balıklarda üreme başarısı açısından, bu histopatolojik değişikliklerin önemini ortaya çıkarmak için hem arazi hem de laboratuvar araştırmaları olmak üzere daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulduğu sonucuna varılabilir. Anahtar Sözcükler: Kirleticiler, teleost, ovaryum, histopatoloji, üreme. Keywords: Pollutants, teleost, ovarium, histopathology, reproduction. 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Page/ Sayfa 124 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı P 25 The Effects of Organophosphorus Pesticides on the Liver of Advanced Vertebrates Organofosforlu Pestisitlerin Yüksek Omurgalı Karaciğeri Üzerindeki Etkileri Özlem ÖNEN1, Yasemen ADALI2, Hatice BEŞEREN3 Özlem ÖNEN1, Yasemen ADALI2, Hatice BEŞEREN3 Kafkas Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Kars Kafkas Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Tıbbi Patoloji Anabilim Dalı, Kars 3 Kafkas Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, Patoloji Anabilim Dalı, Kars Sorumlu yazar e-posta: onenozlem@gmail.com Kafkas Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Kars Kafkas Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Tıbbi Patoloji Anabilim Dalı, Kars 3 Kafkas Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, Patoloji Anabilim Dalı, Kars Sorumlu yazar e-posta: onenozlem@gmail.com Introduction: Organophosphorus pesticides are the esters, thiol ester or anhydride derivatives of acids containing phosphor; and are used in agriculture, houses, gardens and veterinary medicine. Primarily, it was aimed to able to shed light on future studies, evaluating the current reports regarding the effects of organophosphorus pesticides on the liver of advanced vertebrates. Giriş: Organofosforlu pestisitler, fosfor içeren asitlerin ester, tiol ester veya anhidrit türevleri olup tarımda, evlerde, bahçelerde ve veterinerlikte kullanılmaktadır. Bu derlemede, öncelikle organofosforlu pestisitlerin yüksek omurgalıların karaciğer histolojisi üzerindeki etkilerine ilişkin güncel raporların değerlendirilerek ileride yapılacak çalışmalara ışık tutabilmesi amaçlanmıştır. Materials and Methods: The available literatural information arranged as compilation by revised in accordance with the works in the Kafkas University, Faculty of Arts and Sciences, Department of Biology, Zoology and Ecotoxicology Laboratories and Faculty of Medicine, Department of Medical Pathology Laboratories. Gereçler ve Yöntemler: Mevcut literatür bilgileri, Kafkas Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Zooloji ve Ekotoksikoloji Laboratuvarları ve Tıp Fakültesi, Tıbbi Patoloji Anabilim Dalı Laboratuvarlarındaki çalışmalar ışığında gözden geçirilerek derleme halinde düzenlenmiştir. 1 2 Results: Liver histology is one of the markers that should be examined as a priority to reveal the effects of various chemicals in the context of detoxification center in vertebrates. Here, histopathological effects of organophosphorus pesticides in the lungs of advanced vertebrates were compiled. The major histopathological effects in the liver caused by organophosphorus pesticides were summarized as sinusoidal dilation, congestion, steatosis, alcoholic hepatitis and centrolobular necrosis. Discussion: It was demonstrated that organophosphorus pesticides is highly toxic and their acute toxicities are high although they break down more quickly in nature than many other pesticides in accordance with the researches described in this review. It was concluded that histological alterations which were monitored at the end of the implementation of organophosphorus pesticides in the liver of advanced vertebrates is not specific in the context of these data, but there is definitely benefit in monitoring these changes in all works that will lead to the preservation of biodiversity in the extension of the ever-increasing use of pesticides. All advanced researches that uses developed techniques may be carried out basing on the fundamental data on the histological level and histopathology is the golden key of the researches in specialized fields. Keywords: Organophosphorus vertebrates, liver, histopathology. pesticides, 1 2 Bulgular: Çeşitli kimyasalların etkilerini ortaya koymak için karaciğer histolojisi, omurgalılarda detoksifikasyon merkezi olması bağlamında öncelikli olarak incelenmesi gereken belirteçlerdendir. Burada, organofosforlu pestisitlerin yüksek omurgalıların karaciğerlerindeki histopatolojik etkileri özetlenmiştir. Organofosforlu pestisitlerin karaciğerde meydana getirdiği başlıca histopatolojik etkileri, sinüzoidal dilatasyon, konjesyon, steatoz, alkolik hepatit ve sentrolobüler nekroz olarak özetlenmiştir. Sonuç ve Tartışma: Bu derlemede anlatılan çalışmalar doğrultusunda, organofosforlu pestisitler son derece zehirli oldukları ve diğer birçok pestisitlere nazaran doğada daha hızlı parçalansalar da akut toksisitelerinin yüksek olduğu ortaya konmuştur. Bu veriler bağlamında yüksek omurgalıların karaciğerlerinde organofosforlu pestisitlerin uygulanması sonucunda izlenen histolojik değişimlerin özgül nitelik taşımadığı, ancak sürekli artan pestisit kullanımı uzantısında, biyoçeşitliliğin korunmasına yönelecek tüm çalışmalarda bu değişimlerin izlenmesinde kesinlikle yarar vardır. Gelişmiş tekniklerin kullanıldığı ileri düzeydeki bütün araştırmalar, histolojik düzeyde temel verilere dayanarak gerçekleştirilebilir ve histopatoloji; özel alanlardaki araştırmaların altın anahtarıdır. Anahtar Sözcükler: Organofosforlu omurgalılar, karaciğer, histopatoloji. pestisitler, advanced 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Page/ Sayfa 125 yüksek The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı P 26 The Effects of Organochlorine Pesticides on Kidney Histology of Advanced Vertebrates Özlem ÖNEN1, Gülname Fındık GÜVENDİ2, Hatice BEŞEREN3 1 Kafkas Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Kars Kafkas Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Tıbbi Patoloji Anabilim Dalı, Kars 3 Kafkas Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, Patoloji Anabilim Dalı, Kars Sorumlu yazar e-posta: onenozlem@gmail.com 2 Introduction: The use of pesticides in agricultural production, industrial wastes and other toxic substances threaten the public health in an increasing order in the line with the rapid growth of world population in order to overcome the hunger problem. It was aimed that summarizing the literatures which can be a source for the future studies by evaluating the reports obtained about the effects of organochlorine pesticides on mammalian renal histology of advanced vertebrates in this review. that its probable cause was the activation of oxidative stress in the development of histopathological alterations which were observed in renal tissue depending on organochlorine pesticides. It can be concluded that more researches were required including both land and laboratory researches to reveal the importance of histopathological changes caused by organochlorine pesticides in the kidneys of the excretory system elements in the context of biological systems in advanced vertebrates. Keywords: Organochlorine pesticides, advanced vertebrates, kidney, histopathology Organoklorlu Pestisitlerin Yüksek Omurgalıların Böbrek Histolojisi Üzerindeki Etkileri Özlem ÖNEN1, Gülname Fındık GÜVENDİ2, Hatice BEŞEREN3 Materials and Methods: The available literatural information arranged as compilation by revised in accordance with the works in the Kafkas University, Faculty of Arts and Sciences, Department of Biology, Zoology and Ecotoxicology Laboratories and Faculty of Medicine, Department of Medical Pathology Laboratories. Results: The chemicals are used against pests which adversely affect agricultural production are pesticides in general. The most lethal effective group is insecticides in pesticides. It is a known fact that the insecticides accumulated in tissues by passing to advanced structured-organisms and people by disrupting the ecological balance, by leaving unbreakable residues in soil and water on food materials via the food chain. Insecticides sometimes even doesn’t show a direct effect, may be a precursor of one or several metabolites forming a biochemical or histochemical lesion. Most of insecticides currently used are neurotoxic and they show their effects by affect the nervous systems of target organisms. There are some studies showing that insecticides affect reproduction system, blood production, liver, endocrine system, urinary system and also other systems except the nervous system in vertebrates. Due to the organochlorine pesticides, it was reported the structural irregularities in glomeruli and tubules, undulations in glomerular basement membrane, deterioration in general appearance depending on the vacuolar degeneration in the tubules and the presence of hydropic degeneration as well as the findings of mononuclear cell infiltration in kidney tissue of advanced vertebrates. Discussion: It is clear that the need to be conscious to maintain the biodiversity and environmental health in the process of production, transport, usage and disposal process of pesticides. The results concerning tissue damages caused by organochlorine pesticides in kidney tissue were combined in this study. It was determined that kidney tissue was affected dramatically from organochlorine pesticides. It was reported 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars 1 Kafkas Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Kars Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Tıbbi Patoloji Anabilim Dalı, Kars 3 Kafkas Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, Patoloji Anabilim Dalı, Kars Sorumlu yazar e-posta: onenozlem@gmail.com 2 Kafkas Giriş: Dünya nüfusunun hızlı artışı doğrultusunda açlık sorununun giderilmesi amacıyla tarımsal üretimde pestisitlerin kullanılması, çevreye atılan endüstriyel atıklar ve diğer zehirleyici maddeler toplum sağlığını giderek artan boyutlarda tehdit etmektedir. Sunulan derlemede organoklorlu pestisitlerin yüksek omurgalılardan memelilerin böbrek histolojisi üzerindeki etkilerine dair elde edilen raporların değerlendirilerek ileride yapılacak çalışmalar için kaynak oluşturabilecek literatürlerin özetlenmesi amaçlanmıştır. Gereçler ve Yöntemler: Mevcut literatür bilgileri, Kafkas Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Zooloji ve Ekotoksikoloji Laboratuvarları ve Tıp Fakültesi, Tıbbi Patoloji Anabilim Dalı Laboratuvarlarındaki çalışmalar ışığında gözden geçirilerek derleme halinde düzenlenmiştir. Bulgular: Tarımsal üretimi olumsuz etkileyen zararlılara karşı kullanılan kimyasal maddeler genel olarak pestisitlerdir. Pestisitler içinde öldürücü etkisi en fazla olan grup, insektisitlerdir. İnsektisitlerin ekolojik dengeyi bozarak besin maddeleri üzerinde, toprakta ve suda uzun süre parçalanmayan kalıntılar bırakarak, besin zinciri yoluyla yüksek yapılı organizmalara ve insanlara geçerek dokularda biriktiği bilinen bir gerçektir. İnsektisitler bazen doğrudan zehirli etki göstermeseler de biyokimyasal veya histokimyasal bir lezyon oluşturan, bir ya da birkaç metabolitin öncüsü olabilirler. Günümüzde kullanılan insektisitlerin çoğu nörotoksiktir ve etkilerini hedef organizmaların sinir sistemlerini etkileyerek gösterirler. İnsektisitlerin canlılarda sinir sistemi dışında üreme sistemini, kan yapımını, karaciğer, endokrin sistem, boşaltım sistemi ve diğer sistemleri de etkilediğini gösteren bazı çalışmalar vardır. Organoklorlu pestisitler etkisiyle yüksek Page/ Sayfa 126 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı omurgalıların böbrek dokusunda, glomerüller ve tübüllerde yapısal düzensizlikler, glomerüler bazal membranda ondulasyonlar, tübüllerde vakuoler dejenerasyona bağlı genel görünümde bozulmalar ve hidropik dejenerasyon varlığının yanısıra mononükleer hücre infiltrasyonu bulguları rapor edilmiştir. Sonuç ve Tartışma: Biyoçeşitliliğin ve çevre sağlığının sürdürülebilmesi için; pestisitlerin üretim, taşınma, kullanım ve bertaraf edilme süreçlerinde çok daha bilinçli olunması gerektiği ortadadır. Bu çalışmada, organoklorlu pestisitlerin yüksek omurgalıların böbrek dokusunda neden olduğu doku hasarlarına dair sonuçlar biraraya getirilmiştir. Histolojik yönden incelendiğinde böbrek dokusunun organoklorlu pestisitlerden çarpıcı boyutta etkilendiği saptanmıştır. Bunun olası nedeninin, organoklorlu pestisitlere bağlı böbrek dokusunda gözlenen histopatolojik değişikliklerin gelişiminde oksidatif stresin devreye girmesi olabileceği bildirilmiştir. Yüksek omurgalılarda biyolojik sistemlerin önemi bağlamında boşaltım sistem elemanlarından böbreklerde, organoklorlu pestisitler etkisiyle meydana gelen histopatolojik değişikliklerin önemini ortaya çıkarmak için hem arazi hem de laboratuvar araştırmaları olmak üzere daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulduğu sonucuna varılabilir. Anahtar Sözcükler: Organoklorlu omurgalılar, böbrek, histopatoloji. pestisitler, 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars yüksek Page/ Sayfa 127 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı P 27 The Effects of Herbal Based Biopesticides on Fish Cennet ÖZAY1, Özlem ÖNEN2 1 Pamukkale Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Denizli 2 Kafkas Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Kars Sorumlu yazar e-posta: onenozlem@gmail.com Introduction: “The term of biopesticides” composed by the combination of the concept of biological pesticides includes pest management in connection with predator, parasite or chemical relationships. Biopesticides which is an environmentfriendly alternative to chemical pesticides, are the pesticides derived from the natural materials summarized as animals, plants, bacteria and some minerals. It was aimed to evaluate the reports relating to the effects on fish of biopesticides which was gathered under the three main group as, i) biochemical or herbal pesticides, ii) microbial pesticides (bacteria, fungi, viruses, protozoa or algae, etc.), and iii) pesticides obtained by gene transfer to plants, and summarize the data which could create source to later studies in the presented review. Materials and Methods: The available literatural information arranged as compilation by revised in accordance with the works in the Kafkas and Pamukkale Universities, Faculties of Arts and Sciences, Departments of Biology, Molecular Biology and Ecotoxicology Laboratories. Results: Especially the usage of the herbal originated substances has a 2000 years-history. Nutritional requirements have also began to increase, parallel to world population has increase. Ecosystems on land were changed to a great extent by human hands with the discovery of new techniques such as irrigation, fertilization and using high-quality varieties to obtain high quality and efficient products, and many pests which are effective in cultivated plants, disease agents and weeds have increased. The struggle methods have been developed against to them in order to satisfy the needs of the production. The usage of pesticides has survived to the present by an increasing momentum by providing of chemicals rapid and positive results against to the factors which were negative effective for producers in terms of economy. Also, the resistance that was gained by pests and disease factors against to chemicals is encouraging the use of more and different drugs. It has known that the pesticides which were used in agricultural activities mixed into irrigation and rain waters, after that they returned again to the lave and rivers; and pesticide pollution in water leads to accumulation at each level from the smallest organism to fish and water birds at the highest level and after that leads to deaths in the food chain. Due to these adverse effects, it has been entered into a new searches in order to ensure the sustainability and healthier of production and agriculture. The options that can be used instead of chemical compounds have been sought in nature itself, and it is thought that herbal extracts could provide it optimally. 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Discussion: Herbal pesticides which are more easily degradable instead of harmful synthetic pesticides are also used in order to ensure the control of marauders fish populations which are unwanted in culture pool. It can be seen adverse side effects along with the dose increase, while it can be seen the positive effects of plant extracts at low doses. It was determined that some extracts showed toxic effects on aquatic organisms even at low doses. The researches which have done about what kinds of effects of them on aquatic organisms and fish that have positive or negative are inadequate, while the researches about effects of herbal pesticides on the non-target organisms at agricultural areas carried out. The effects of herbal biopesticides on fish were discussed in accordance with reports reviewed in order to compile. Keywords: Herbal pesticide, extract, fish toxicity. Bitkisel Kökenli Biyopestisitlerin Balıklar Üzerindeki Etkileri Cennet ÖZAY1, Özlem ÖNEN2 1 Pamukkale Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Denizli 2 Kafkas Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Kars Sorumlu yazar e-posta: onenozlem@gmail.com Giriş: ‘Biyolojik pestisitler’ kavramının birleşmesiyle oluşan ‘biyopestisitler’ terimi, predatör, parazit ya da kimyasal ilişkilerle bağıntılı olarak zararlı yönetimini kapsamaktadır. Kimyasal pestisitlere çevre dostu bir alternatif olan biyopestisitler; hayvanlar, bitkiler, bakteriler ve bazı mineral maddeler şeklinde özetlenebilen doğal materyallerden elde edilen pestisitlerdir. Sunulan derlemede i) biyokimyasal ya da bitkisel pestisitler, ii) mikrobiyal pestisitler (bakteri, mantar, virüs, protozoa ya da alg vb.) ve iii) bitkilere gen aktarımıyla elde edilen pestisitler olmak üzere 3 ana grup altında toplanabilen biyopestisitlerin balıklar üzerindeki etkilerine dair raporların değerlendirilmesi ve sonraki çalışmalara kaynak oluşturabilecek bilgilerin özetlenmesi amaçlanmıştır. Gereçler ve Yöntemler: Mevcut literatür bilgileri, Kafkas ve Pamukkale Üniversiteleri, Fen-Edebiyat Fakülteleri, Biyoloji Bölümlerindeki Moleküler Biyoloji ve Ekotoksikoloji Laboratuvarlarındaki çalışmalar ışığında gözden geçirilerek derleme halinde düzenlenmiştir. Bulgular: Bitkisel kökenli maddelerin özellikle zararlı mücadelesinde kullanımı 2000 yıllık bir geçmişe sahiptir. Dünya nüfusu attıkça buna paralel olarak besin gereksinimleri de artmaya başlamıştır. Kaliteli ve verimli ürün elde etmek için sulama, gübreleme, kaliteli çeşit kullanma gibi yeni teknikler bulunmasıyla araziler üzerindeki ekosistemler insan eliyle büyük ölçüde değiştirilmiştir ve kültür bitkilerinde etkili birçok Page/ Sayfa 128 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı zararlı, hastalık etmenleri ve yabancı otlar artmıştır. Üretimin, ihtiyaçları karşılayacak kalitede olması amacıyla bunlara karşı mücadele yöntemleri geliştirilmiştir. Kimyasalların, üreticiye ekonomik düzeyde olumsuz etkideki etmenlere karşı hızlı ve olumlu sonuçlar sağlamasıyla pestisit kullanımı artan ivmeyle günümüze kadar gelmiştir. Ayrıca zararlıların veya hastalık etmenlerinin kimyasal maddelere karşı kazandığı direnç daha fazla ve farklı ilaç kullanımını teşvik etmektedir. Tarımsal faaliyetlerde kullanılan pestisitlerin sulama ve yağmur sularına karışıp tekrar göl veya akarsulara döndükleri, sulardaki pestisit kirliliğinin besin zinciri içerisindeki en küçük canlıdan en üst seviyedeki balık ve su kuşlarına kadar her basamakta birikime ve sonrasında ölümlere neden olduğu bilinmektedir. Bu gibi olumsuz etkilerden dolayı üretimin ve tarımın sürekliliğini daha sağlıklı olmasını sağlamak amacıyla yeni arayışlar içine girilmiştir. Kimyasal bileşiklerin yerine kullanılabilecek seçenekler doğanın kendisinde aranmakta ve bunu en iyi şekilde bitkisel ekstraktların karşılayabileceği düşünülmektedir. Sonuç ve Tartışma: Kültür havuzlarında istenmeyen, yağmacı balık populasyonlarının kontrolünü sağlamak amacıyla zararlı sentetik pestisitler yerine daha kolay parçalanabilen bitkisel pestisitler de kullanılmaktadır. Bitki ekstraktlarının düşük dozlarda olumlu etkileri görülürken, doz artışıyla beraber olumsuz yan etkiler görülebilmektedir. Bazı ekstraktların düşük dozlarda dahi sucul organizmalar üzerinde toksik etkiler gösterdiği belirlenmiştir. Bitkisel pestisitlerin tarımsal alanda hedef-dışı organizmalar üzerindeki etkileri ile ilgili çalışmalar yapılmaktayken bunların sucul organizmalar ve balıklar üzerinde olumlu veya olumsuz ne tür etkilere sahip olduğu konusunda yapılan çalışmalar yetersiz kalmaktadır. Derleme amacıyla gözden geçirilen raporlar doğrultusunda bitkisel biyopestisitlerin balıklar üzerindeki etkileri yapılan çalışmalar ışığında tartışılmıştır. Anahtar Sözcükler: Bitkisel pestisit, ekstrakt, balık, toksisite 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Page/ Sayfa 129 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı P 28 A Comparison of the Effects of Crude Oil on Head Kidney of two Teleosts (Xiphophorus helleri and Pelvicachromis pulcher) Özlem ÖNEN1, Sema İŞİSAĞ ÜÇÜNCÜ2 1 Kafkas Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Kars 2 Ege Üniversitesi, Fen Fakültesi, Biyoloji Bölümü, İzmir Sorumlu yazar e-posta: onenozlem@gmail.com Introduction: The obtaining, refining process and transport to different areas in various ways of crude oil, which has a wide field of usage, creates a large risk for environment. All ecosystem can be affected and all metabolic process of teleosts may change by spillage of crude oil into aquatic environment. Although the gills and skin which were the first effect surfaces and also the liver which was the metabolic center were taken into account, there is no more information about the negativity on other organs. It was aimed to reveal the effects of crude oil on head kidney of two teleost samples (Xiphophorus helleri ve Pelvicachromis pulcher) which were selected, which is the important hematopoietic and immune organ in this research comparatively. Materials and Methods: The samples of X.helleri ve P.pulcher obtained from aquarium store, each of groups were taken into ten-liter glass-aquarium dividing into ten animals groups. The water temperature was set to 25 degrees in the two-week adaptation and the 96 hour exposure period. Fish were fed once a day with commercial food suitable for fish species. The samples' head parts of control group and exposure groups (which were exposed to water soluble fractions of 40 % concentration-crude oil), were fixed after anesthetized with MS222 for each species. The sections (4-6μm-thickness) were taken from the paraffin blocks were stained with hematoxylineosin method, after that they were examined under the light microscope and findings photographed. Discussion: It is evident that crude oil affected the head kidney of the immune and hemopoietic system components in P.pulcher and X.helleri. The showing regionalization of the degeneration observed in renal tubules of exposure group (X.helleri), was suggested that the response process resulting from crude in our working material (X.helleri) was also probably different from P.pulcher'. Inability monitoring of any difference in melanomacrophage centers of X.helleri at the end of exposure indicates that it also should be studied by immunohistochemical methods. The relationship with the immune system of the toxicokinetic and toxicokinetic process may be better understood in primitive vertebrate groups by different and more advanced techniques. Keywords: Crude oil, Xiphophorus helleri, Pelvicachromis pulcher, head kidney, histopathology. Ham Petrolün iki Teleostun (Xiphophorus helleri ve Pelvicachromis pulcher) Baş Böbreği Üzerine Etkilerinin Karşılaştırılması Özlem ÖNEN1, Sema İŞİSAĞ ÜÇÜNCÜ2 1 Kafkas Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Kars 2 Ege Üniversitesi, Fen Fakültesi, Biyoloji Bölümü, İzmir Sorumlu yazar e-posta: onenozlem@gmail.com Results: It was observed that the head kidney of control groups (both P.pulcher and X.helleri) are consisted of renal tubuls embedded in the hepatopoietic tissue, lymphoid elements in of clumps in interrenal area and also a small numbers of melanomcrophage centers in the form of aggregates. Giriş: Geniş kullanım alanına sahip ham petrolün, çıkarılması ve rafinaj işlemleri, çeşitli yollarla farklı bölgelere taşınması çevre için büyük risk oluşturur. Suya karışmasıyla sucul ekosistem etkilenebilir ve balıkların tüm metabolik süreçleri değişebilir. İlk etki yüzeyleri olarak solungaç ve deri, metabolik merkez olarak da karaciğer dokularındaki etkiler ağırlıklı olarak dikkate alınsa da, diğer organlar üzerindeki olumsuzluklara dair fazla bilgi bulunmamaktadır. Bu araştırmada ham petrolün, uygun boyutları, dayanıklılığı ve ucuzluğu, barışçıl bir tür olması ve aynı akvaryumda çok sayıda beslenebilmeleri dikkate alınarak seçilen Xiphophorus helleri ve Pelvicachromis pulcher örneklerinde önemli bir hematopoetik ve immun organ olan baş böbreği üzerine etkilerinin karşılaştırmalı olarak ortaya konabilmesi amaçlandı. It was observed that vacuolisation and hyperchromasia, necrosis and hamorrhage in interrenal cells, disorganization in tubular epithelial cells, karyolytic and karyorrhectic nuclei in necrotic epithelial cells in the exposure groups of P.pulcher and X.helleri. It was observed that regional tubular degeneration in X.helleri unlike P.pulcher. Although the significant increase was observed in the number of melanomacrophage centers in the exposure group of P.pulcher, it could not observed any change in X.helleri. Gereçler ve Yöntemler: Ticari akvaryumculardan sağlanan X.helleri ve P.pulcher örnekleri, onar adet hayvandan oluşan gruplarda ve onar litrelik cam akvaryumlara alındı, iki haftalık adaptasyon ve 96 saatlik deneme sürelerinde su sıcaklığı 25±2oC olarak ayarlandı ve balıklar günde bir kez türe uygun ticari yemle beslendi. Her bir tür için, kontrol grubu ile %40 konsantrasyondaki ham petrolün suda çözünebilen kısımlarına maruz bırakılan deneme grubu örnekleri, MS222 ile uyuşturularak total baş bölgeleri tesbit edildi. Parafin 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Page/ Sayfa 130 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı bloklardan alınan 4-6µm kalınlığındaki kesitler HematoksilenEozin yöntemiyle boyanarak, ışık mikroskobunda incelendi ve bulgular fotoğraflandı. Bulgular: P.pulcher ve X.helleri kontrol grubu baş böbreğinin, hematopoetik doku içerisine gömülü renal tübüllerden ve interrenal alanda yığınlar halinde lenfoid elemanlar ile az sayıda kümeler halindeki melanomakrofaj merkezlerinden oluştuğu görüldü. P.pulcher ve X.helleri deneme grubu örneklerinde, interrenal hücrelerde vakuolizasyon ve hiperkromazi, nekroz ve hemoraji, tübül epitel hücrelerinde düzensizleşme, nekrotik epitel hücrelerinde karyolitik ve karyoretik nukleuslar gözlendi. P.pulcher’den farklı olarak X.helleri’de bölgesel renal tübül dejenerasyonu görüldü. P.pulcher’de deneme grubunda melanomakrofaj merkezlerinin sayısında belirgin artış gözlenmesine karşın, X.helleri’de herhangibir değişim izlenemedi. Sonuç ve Tartışma: Ham petrolün, P.pulcher ve X.helleri’de immun ve hemopoietik sistem elemanlarından baş böbreğini olumsuz etkilediği ortadadır. X.helleri deneme grubunda renal tübüllerde izlenen dejenerasyonun bölgeleşme göstermesi çalışma materyalimizde ham petrolden etkilenme sürecinin de, P.pulcher’den büyük olasılıkla farklı olduğunu düşümdürmüştür. Deneme sonucunda X.helleri’nin melanomakrofaj merkezlerinde herhangi bir fark izlenememesi, ayrıca ve immünohistokimyasal yöntemlerle çalışılması gerektiğini işaret etmektedir. Farklı ve daha ileri tekniklerin uygulanmasıyla alt omurgalı gruplarında toksikokinetik ve toksikodinamik süreçlerin bağışıklık sistemiyle olan ilişkileri daha iyi anlaşılabilecektir. Anahtar Sözcükler: Ham petrol, Xiphophorus Pelvicachromis pulcher, baş böbreği, histopatoloji. 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars helleri, Page/ Sayfa 131 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı P 29 The Genotoxic Effects of Some Pollutants on Teleosts Bazı Kirleticilerin Teleostlardaki Genotoksik Etkileri Yağmur YILDIZ1, Özlem ÖNEN1 Yağmur YILDIZ1, Özlem ÖNEN1 1. Kafkas Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Kars Sorumlu yazar e-posta: yagmuryildiz55@gmail.com Introduction: Many chemicals, easily reach and disperse to aquatic ecosystems, especially may effect genetic structure and population dynamics of teleosts by long term and exposure and decrease biological diversity in the long term. It was aimed that the evaluation of the reports that could be reached about the genotoxic effects of some chemicals on teleosts and the summarizing of information that may form source data to further researches in this review. Materials and Methods: The available literature data were arranged as review by revising in accoordance with the researches in Kafkas University, Faculty of Arts and Sciences, Department of Biology Laboratory. Results: The determination of morphological abnormalities in the nucleus in erythrocytes may reveal some important insights in order to reveal the genotoxic effects of various chemicals. The effects of some pollutants on erytrocyte nucleus structure in blood tissue of teleosts, are limited as heavy metals, industrial chemicals and pesticides are summarized in this review. According to data of micronucleus tests which was carried out after exposure to referred pollutants, it was reported that the nucleus abnormalities were encountered as lobed nucleus, binukleus, blebbed nucleus, micronuclei and notched nucleus. Discussion: In accordance with revised report in this research, it was displayed that erytrocyte nucleus of teleosts show sensitivity to pollution and that the consisting alterations have been increased in parallel with concentration but that sensitivity about specific to certain chemicals could not be mentioned. The data were recorded in different researches are consistent with each other in general. The data revealed that the erytrocytes with abnormal nucleus increase in the numbers in teleosts exposed to the mentioned pollutants. This results which were obtained from literatural evaluations, demonstrated that the exposure to the mentioned pollutants was affected genotoxically on erytrocytes of teleosts and that due to the complementary aspect of the micronucleus test, it was both convenient and useful in evaluating the genotoxic effect of pollutants. Keywords: Pollutants, teleost, genotoxicity, nucleus abnormalities, micronucleus test. 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars 1. Kafkas Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Kars Sorumlu yazar e-posta: yagmuryildiz55@gmail.com Giriş: Sucul ekosistemlere kolaylıkla ulaşıp dağılan birçok kimyasal madde özellikle uzun süreli maruziyetle teleostların genetik yapılarını ve populasyon dinamiklerini etkileyebilir ve uzun vadede biyolojik çeşitliliği azaltır. Sunulan derlemede bazı kimyasalların teleostlardaki genotoksik etkilerine dair ulaşılabilen raporların değerlendirilmesi ve sonraki çalışmalara kaynak oluşturabilecek bilgilerin özetlenmesi amaçlanmıştır. Gereçler ve Yöntemler: Mevcut literatür bilgileri, Kafkas Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Biyoloji Bölümü Laboratuvarlarındaki çalışmalar ışığında gözden geçirilerek derleme halinde düzenlenmiştir. Bulgular: Çeşitli kimyasalların genotoksik etkilerini ortaya koymak için eritrositlerdeki nukleus morfolojisindeki anomalilerinin belirlenmesi önemli bazı anlayışlar ortaya koyabilir. Burada, ağır metaller, endüstriyel kimyasallar ve pestisitler olarak sınırlandırılan bazı kirleticilerin teleostların kan dokusundaki eritrositlerindeki nukleus yapıları üzerindeki etkileri özetlenmiştir. Bahsi geçen kirleticilere maruziyet sonrasında yapılan mikronukleus testi verilerine göre; loblu nukleus, binukleus, tomurcuklu nukleus, mikronukleus, çentikli nukleus şeklinde nukleus anomalileriyle karşılaşıldığı rapor edilmiştir. Sonuç ve Tartışma: Bu çalışmada gözden geçirilen raporlar doğrultusunda, teleostlarıın eritrosit nukeuslerının kirliliğe duyarlılık gösterdiği, meydana gelen değişikliklerin konsantrasyon artışına paralel olarak artış gösterdiği, fakat belli kimyasallara özgü bir duyarlılıktan söz edilemeyeceği ortaya konmuştur. Farklı çalışmalarda kaydedilen bulgular genel olarak birbiriyle örtüşmektedir. Veriler, bahsi geçen kirleticilere maruz bırakılan balıkların, anormal nukleuslu eritrositlerin sayıca artış gösterdiğini ortaya koymuştur. Literatürel değerlendirmeler sonucunda elde edilen bu sonuçlar, bahsi geçen kirleticilere maruziyetin teleostların eritrositleri üzerinde genotoksik etkisi olduğunu, mikronükleus testinin tamamlayıcı yönü sebebiyle de hem kullanışlı hem de kirleticilerin genotoksik etkisinin değerlendirilmesinde faydalı olduğunu göstermiştir. Anahtar Sözcükler: Kirleticiler, teleost, genotoksisite, nukleus anomalileri, mikronukleus test. Page/ Sayfa 132 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı P 30 Investigation of Effects of Essential Oils of Cumin (Cuminum Cyminum) and Wild Thyme (Thymbra Spicata) on Human Lymphocyte Chromosomes Kimyon (Cuminum cyminum) ve Karabaş Kekiği (Thymbra spicata) Bitki Uçucu Yağlarının İnsan Lenfosit Kromozomları Üzerine Etkilerinin İncelenmesi Yağmur YILDIZ1, Süleyman GÜL2, Selvinaz YAKAN3 Yağmur YILDIZ1, Süleyman GÜL2, Selvinaz YAKAN3 1 Kafkas Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Biyoloji Bölümü, Kars 2 Kafkas Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü, Kars 3 Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi, Eleşkirt Celal Oruç Hayvansal Üretim Yüksekokulu, Hayvan Sağlığı Bölümü, Ağrı Sorumlu yazar e-posta: yagmuryildiz55@gmail.com 1 Kafkas Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Biyoloji Bölümü, Kars 2 Kafkas Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü, Kars 3 Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi, Eleşkirt Celal Oruç Hayvansal Üretim Yüksekokulu, Hayvan Sağlığı Bölümü, Ağrı Sorumlu yazar e-posta: yagmuryildiz55@gmail.com Abstract Özet The aim of this study was to investigate the genotoxic and cytotoxic effects of essential oils of T. spicata and C. cyminum on human peripheral blood lymphocytes. Human peripheral blood lymphocyte cells were treated with 0.05μl/ml, 0.10μl/ml, 0.15μl/ml, 0.20μl/ml concentrations of essential oils of T. spicata and C. cyminum for 24 h. A significant increase was observed for induction of chromosomal aberration frequency in all treatments of essential oils of T. spicata and C. cyminum concentrations for 24 h comparing with the negative control and mitomycin C (MMC, 0.3µg/ml) which was used as positive control. Chromatid and chromosome breaks, sister chromatid union, fragment and chromatid exchange were observed in all treatment concentrations. Essential oils of T. spicata and C. cyminum decreased the mitotic index (MI) in all the concentrations and treatment times when compared with control and solvent control. Our results suggest that essential oils of T. spicata and C. cyminum has clastogenic potential for human lymphocytes chromosomes in-vitro. Giriş: Bu çalışma ile halk arasında yaygın olarak kullanılan karabaş kekiği ve kimyon bitkilerinin uçucu yağlarının in-vitro insan periferal lenfositlerinde kromozomal aberasyon oluşumuna (KA) etkisinin saptanması amaçlanmıştır. Keywords: T. spicata, C. cyminum, mitomycin C (MMC), lymphocyte cultures, human chromosomes, chromosome aberrations, mitotic index. Gereçler ve Yöntemler: Sigara ve düzenli olarak ilaç kullanmayan, sağlıklı 10 erkek ve 10 bayandan alınan periferik kan kullanılmıştır. 1/10 oranında alınan heparinize edilmiş kan örnekleri kromozom medyumlarına steril olarak ekilmiştir. Hücre kültürü etüvde 37 °C de 72 saat inkübe edildi. Hazırlanan deney tüplerine kekik ve kimyon uçucu yağı için ayrı ayrı oluşturulan stoklardan 0.05 µl/ml besi yeri olacak şekilde ilave edilmiştir. Kültürün inkübasyon süresinin dolmasına 24 saat kala karabaş kekiği ve kimyon uçucu yağları belirlenen dozlarda eklenmiştir. Bulgular: Karabaş kekiği uçucu yağı uygulanmış tüm deneme grupları negatif kontrol ve pozitif kontrol mitomisin-C ile kıyaslandığında, uygulanan karabaş kekiği dozları (0,05 µl/ml, 0,10 µl/ml, 0,15 µl/ml, 0,20 µl/ml) kromozom aberasyon sıklığında istatiksel olarak artışa yol açmıştır. Aynı şekilde kimyon uçucu yağı uygulanmış tüm deneme grupları negatif kontrol ve pozitif kontrol mitomisin-C ile kıyaslandığında, uygulanan kimyon uçucu yağı (0,05 µl/ml, 0,10 µl/ml, 0,15 µl/ml, 0,20 µl/ml) kromozom aberasyon sıklığında istatiksel olarak artışa yol açtığı görülmektedir. Kromozom ve kromatid kırıkları, kardeş kromatid birleşmeleri, fragment ve disentrik kromozomlar tüm doz uygulamalarında gözlenmiştir. Negatif ve çözücü kontrol ile kıyaslandığında karabaş kekiği ve kimyon tüm konsantrasyonlarda hücre bölünme indeksini düşürmüştür. Sonuç ve Tartışma: Ülkemizde geleneksel halk tıbbında ve baharat olarak kullanılan T. spicata ve C. cyminum uçucu yağlarının insan lenfosit kültüründe in-vitro olarak 4 farklı dozda 24 saat muamele edilmesi ile; T. spicata ve C. cyminum uçucu yağlarının MI düşürdüğü ve karabaş kekiğinin farklı konsantrasyonları ile MI arasında negatif korelasyon olduğu aynı şekilde kimyonun farklı konsantrasyonları ile MI arasında da negatif korelasyon olduğu saptanmıştır. Ayrıca bu iki bitkinin uygulanan dozlarda hücre bölünmesini baskıladığı ve negatif kontrolle karşılaştırıldığında doza bağlı olarak kromozom aberasyonlarını arttırdığı saptanmıştır. Teşekkür: Bu çalışma 2013-FEF-90 numaralı proje ile KAÜ Bilimsel Araştırmalar Projeleri Başkanlığı tarafından desteklenmiştir. Kafkas Üniversitesi Tıp Fakültesi Etik Kurulu tarafından 29.06.2011/ 06 sayılı izni ile çalışma onayı alınmıştır. Anahtar Sözcükler: T. spicata, C. cyminum, mitomisin-C, kromozomal aberasyonlar, mitotik indeks. 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Page/ Sayfa 133 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı P 31 Evaluation of Some Insect Species ın Terms of Molecular Systematics Yağmur YILDIZ*, Mehmet Ali KIRPIK* * Kafkas Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Kars Sorumlu yazar e-posta: yagmuryildiz55@gmail.com Introduction: Although being millions of insect species on Earth, it is still unknown the exact number of species. Insects is essential for balancing the ecosystem to function, such as nutrient cycling, pollination creating food for a variety of vertebrates’ insectivore. Insects are used for not only ecological footprint characteristics, but for also some species as biological models for understanding the overall process. Many theoretical bases have been found from the studies on the ecology of insects. Evaluating the some insect species on the basis of the molecular systematic method, it was aimed to present the relationship among them, to reveal the phylogenetic relationships and to be used as a source for future studies of these data. Materials and Methods: Based upon the current literature, it was formed upon the studies carried out at Kafkas University, Faculty of Arts and Sciences, Department of Biology Laboratory. Results: It is needed to fully express the similarities between taxa during the taxonomic studies. On one hand, molecular biology and regarding the techniques in this field quickly progress; on the other hand, it has been began to be expressed more clearly the species and genetic techniques to determine the diversity between populations used intensively and differences between organisms at the molecular level. Protection of species and natural populations can only be achieved with the protection of genetic diversity. It is performed based on a number of genetic markers which is extremely important in the systematic study of molecular data. Genetic markers in the diagnosis of the type of work that contributes to the separation of power using a variety of morphological characters. Another important advantage of the genetic markers of the type using a molecular clock to estimate the time are separated from each other. If a certain species or taxa of the genome or genome mutation rates have information on some areas, comparison to the nucleotide differences between taxa (divergence) can be generated by calculating phylogenetic trees. This evolutionary relationships between species and how long ago they are differentiation pathways created by phylogenetic branch lengths of the tree could be estimated by calculating the temporal. At the same time evolutionary processes that lead to speciation and speciation using molecular techniques and important data on the operation of this process are obtained. In this review, taking into consideration the situation, that is difficult to diagnose in determining types of insects, and the data obtained from studies of molecular systematic methods are summarized. Discussion: In this study, in frame work for the revised report, morphological studies done on the degree of kinship with the 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars addition of molecular data in a systematic new comments could be made. Literature evaluation of these results obtained as a result in the context of the estimates on the biodiversity of our world along with the newly added species shows new perspectives can be achieved. Keywords: phylogeny. Insects, molecular systematics, taxonomy, Bazı Böcek Türlerinin Moleküler Sistematik Açıdan Değerlendirilmesi Yağmur YILDIZ*, Mehmet Ali KIRPIK* * Kafkas Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Kars Sorumlu yazar e-posta: yagmuryildiz55@gmail.com Giriş: Dünya üzerinde milyonlarca böcek türü olmasına rağmen halen kesin tür sayısı bilinmemektedir. Böcekler besin döngüsü, tozlaşma, çeşitli insektivor omurgalılar için besin oluşturma gibi işlevlerle ekosistemin dengesi için gereklidir. Böcekler sadece ekolojik dengenin korunmasında değil aynı zamanda bazı karakteristik türler genel biyolojik süreçlerin anlaşılmasında model olarak kullanılırlar. Böcekler üzerinde yapılan çalışmalar sayesinde ekolojide birçok teorik fikir ortaya çıkmıştır. Sunulan derlemede bazı böcek türlerinin moleküler sistematik yöntemlerle değerlendirilerek, aralarındaki filogenetik ilişkilerin ortaya konması ve bu verilerin gelecekteki çalışmalara kaynak oluşturması amaçlanmıştır. Gereçler ve Yöntemler: Mevcut literatür bilgileri, Kafkas Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Biyoloji Bölümü Laboratuvarlarındaki çalışmalar ışığında gözden geçirilerek derleme halinde düzenlenmiştir. Bulgular: Sistematik çalışmalarda taksonlar arasındaki benzerlik ve farklılıkların tam olarak ifade edilebilmesi gerekmektedir. Moleküler biyoloji ve bu alanda kullanılan bir çok tekniğin hızlı bir şekilde ilerlemesi ile birlikte, türler ve populasyonlar arasındaki çeşitliliğin belirlenmesinde yeni veriler elde edilmiştir. Moleküler teknikler kullanılarak elde edilen bu veriler sayesinde canlılar arasındaki moleküler düzeydeki farklılıklar daha net olarak ifade edilmeye başlanmıştır. Türlerin ve populasyonların doğal olarak korunması ancak genetik çeşitliliğin korunmasıyla sağlanabilmektedir. Sistematik çalışmalarda son derece önemli olan moleküler veriler, çeşitli genetik markerlere dayanılarak gerçekleştirilmektedir. Bu genetik markerler çeşitli morfolojik karakterler kullanılarak birbirinden ayrılması güç olan türlerin teşhisindeki çalışmalara katkı sağlamaktadır. Genetik markerlerin sağladığı diğer önemli avantaj ise moleküler saat kullanarak türlerin evrimleşerek birbirlerinden ayrılma zamanlarına dair fikir elde edilebilmesidir. Türlerin veya taksonların genomlarındaki belirli bölgelerin nükleotid farklılıkların hesaplanmasıyla filogenetik olarak karşılaştırma yapılabilir ve bu sayede filogenetik ağaçlar Page/ Sayfa 134 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı oluşturulabilir. Bu yolla oluşturulan filogenetik ağaçların dal uzunlukları hesaplanarak türlerin ne kadar zaman önce farklılaştıkları tahmin edilebildiği gibi türler arasındaki evrimsel ilişkileri zamansal olarak tahmin etmekde mümkündür. Aynı zamanda moleküler teknikler kullanarak türleşme ve türleşmeye neden olan evrimsel süreçler ve bu süreçlerin işleyişi hakkında önemli veriler elde edilmektedir. Burada böceklerde tür tespitinde teşhisin güç olduğu durumlar da gözönünde bulundurularak, moleküler sistematik yöntemlerle yapılmış çalışmalardan elde edilen veriler özetlenmiştir. Sonuç ve Tartışma: Bu çalışmada gözden geçirilen raporlar doğrultusunda, yapılan morfolojik çalışmalara moleküler verilerin de eklenmesiyle sistematikteki akrabalık derecelerine yeni yorumlar getirilebilir. Literatürel değerlendirmeler sonucunda elde edilen bu sonuçlar, aynı zamanda yeni eklenen türlerle beraber dünyamızın biyoçeşitliliğine dair tahminler bağlamında yeni bakış açıları sağlanabileceğini göstermektedir. Anahtar Sözcükler: Böcekler, moleküler sistematik, taksonomi, filogeni. 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Page/ Sayfa 135 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı P 32 Sister Chromatid Exchange and Related Hereditary Diseases Kardeş Kromatid Değişimi ve Buna Bağlı Kalıtsal Hastalıklar Emin Serhat ÇAKMAKÇI1, Pınar AKSU KILIÇLE 2 Emin Serhat ÇAKMAKÇI1, Pınar AKSU KILIÇLE 2 1 Kafkas University, Institute of Natural and Applied Sciences, Department of Biology, Kars-Turkey 2 Kafkas University, Faculty of Science and Letters, Department of Biology, Kars-Turkey Corresponding Author’s E-Mail: serhat-cakmakci@hotmail.com Introduction: Sister Chromatid Exchange (SCE) is the exchange of DNA replication products mutually between the homologous locus of sister chromatids. As known, the genetic materials influencing the human character are conveyed between the generations. Since the changes occur in these gene structures depending on the habitat or diet of the organisms, they cause hereditary diseases among humans. These important diseases are Bloom Syndrome, Fancomi Anemia, and Ataxia Telangiectasia. Many genotoxicity tests have been developed for diagnosing these diseases and the environmental agents’ effects on genetic material. Sister Chromatid Exchange is one of those tests. In this study, it was aimed to review the current literature and to shed light to further studies. Material and Methods: The current literature was reviewed under the light of studies carried out in Molecular Biology Laboratory of Kafkas University’s Faculty of Science and Letters. Results: In determining the sister chromatid exchange and related hereditary diseases, at least 100 metaphases are investigated microscopically under 100x magnification. Every region, where the dark-colored SCE region of a chromosome passes from a chromatid to another chromatid, is considered as one exchange. The SCE frequency of each of the cases is determined. Conclusion: In this study, as a result of reviewing the existing literature data, it was concluded that various disorders may occur in human genetic materials, hereditary diseases may emerge, and these disorders can be diagnosed using SCE test. Keywords: Sister Chromatic Exchange, Bloom Syndrome, Fancomi Anemia, Ataxia Telangiectasia 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars 1 Kafkas Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Biyoloji A.B.D-Kars Kafkas Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Biyoloji Bölümü-Kars Sorumlu yazar eposta: serhat-cakmakci@hotmail.com 2 Giriş: Kardeş kromatid değişimi (KKD), kardeş kromatitlerin homolog lokusları arasında DNA replikasyon ürünlerinin karşılıklı olarak yer değiştirmesi olayıdır. Bilindiği üzere insan karekterlerini belirleyen genetik materyaller nesilden nesile aktarılmaktadır. Canlıların yaşadığı çevreye göre veya tükettikleri besinlere göre bu gen yapılarında çeşitli değişiklikler oluşması sebebiyle, insanlarda kalıtsal hastalıklara sebep olmaktadır. Bu önemli hastalıklar; Bloom Sendromu, Fancomi Anemisi, Ataxia Telangiectasia. Bu hastalıkların tespiti ve genetik materyale çevresel ajanların tespit edilmesi için birçok genotoksisite testi geliştirilmiştir. Bunların arasında Kardeş Kromatid Değişimi kullanılan testlerden biridir. Bu araştırmada konuyla ilgili güncel literatürlerin derlenerek özetlenip gelecek çalışmalara ışık tutması amaçlanmıştır. Gereçler ve Yöntemler: Mevcut literatür bilgileri, üniversitemiz Kafka Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Moleküler Biyoloji laboratuvarında yürütülen çalışmalar ışığında gözden geçirilerek düzenlenmiştir. Bulgular: Kardeş kromatid değişimi ve buna bağlı kalıtsal hastalıkların belirlenmesinde en az 100 metafaz mikroskopta 100x büyütmede değerlendirilir. Her kromozomda koyu boyalı KKD bölgelerinin bir kromatitten diğerine atladığı bölgeler bir adet değişim olarak değerlendirmeye alınır. Her olgunun ortalama KKD sıklığı belirlenir. Sonuç ve Tartışma: Bu çalışmada mevcut literatürlerin değerlendirilmesi neticesinde, insan genetik materyallerinde çeşitli bozuklukların meydana gelebileceği, canlılar üzerinde kalıtsal hastalıklar oluşabileceği ve bu bozuklukların KKD testi ile tespit edilebileceği sonucuna varılmıştır. Anahtar Sözcükler: Kardeş Kromatid Değişimi, Sendromu, Fancomi Anemisi, Ataxia Telangiectasia. Page/ Sayfa 136 Bloom The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı P 33 1 In Vivo and In Vitro Micronucleus Test Methods İn Vivo ve İn Vitro Mikronükleus Test Yöntemleri Erhan Mustafa AKARSU1, Pınar AKSU KILIÇLE2 Erhan Mustafa AKARSU1, Pınar AKSU KILIÇLE 2 Kafkas University, Institute of Natural and Applied Sciences, Department of Biology, Kars-Turkey 2 Kafkas University, Faculty of Science and Letters, Department of Biology, Kars-Turkey Corresponding author’s e-mail:ata_1283@hotmail.com Introduction: Human beings have made numerous attempts to dominate the nature by using all the tools of technology and science, deteriorated the balance of our ecosystem, and caused significant increase in environmental pollution. The agricultural pesticide that are used in order to increase the agricultural yield and to grow high-quality crops, nutrient additives that are used in order to provide the packaged foods with longer shelf life and to make them seem more delicious, detergents, medications and other stuff used in medical industry, and industrial wastes have significantly contributed to the pollution in our environment. As a result of these, many of the organisms living in our environment have been affected from these factors at various levels and in various ways. In performed scientific studies, it has been proved that water, soil, air and nutrients are continuously contaminated by carcinogens and mutagens, and that these contaminations negatively affect our environment and us. Materials and Methods: In order to observe the effects of toxicological agents on DNA molecule, the in vivo and in vitro test methods are used. Micronucleus (MN) test among the genotoxicity tests indicating the effects of genotoxic agents and the biomonitoring tests used for this purpose have gained significant importance, since they are used for determining the cause-and-effect relations of carcinogens and mutagens with cancer, aging, delivery defects, infertility, and some multifactorial and genetic diseases. This study was designed as the review of actual literature. Results: MN test can be utilized in all the cells reproducing via mitosis. Its usability in both in vitro and in vivo provides very large area of study. Since it is short-run and easy-to-implement, it has wide and reliable usage in genotoxic studies. MN consists of complete chromosome or the elements of chromosome remaining outside the nucleus after anaphase during the mitosis division of cell. Conclusion: As a result of literature and reports reviewed, it can be stated that MN test is used for determining the DNA damages in somatic cells caused by many of genotoxic agents. Moreover, it is also used as the mechanism for controlling many genotoxic tests besides the cancerization and genomic irregularities. Keywords: In vivo, In Vitro, Genotoxicity, Micronucleus. 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars 1 Kafkas Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Biyoloji ABD-Kars Kafkas Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Biyoloji Bölümü-Kars Sorumlu yazar e-posta:ata_1283@hotmail.com 2 Giriş: İnsanlar, teknoloji ve bilimin tüm imkânlarını kullanarak doğada egemen olmak için birçok girişimde bulunmuş, ekosistemimizin dengesini bozmuş ve çevresel kirliliğin büyük ölçüde artmasına neden olmuştur. Tarımsal ürün miktarını artırmak ve kaliteli ürün yetiştirmek üzere kullanılan tarımsal ilaçlar, paketlenmiş gıdaları uzun süre muhafaza etmek ve tat/albenili göstermek üzere eklenen gıda katkı maddesi, deterjanlar, sağlık sektöründe kullanılan ilaçlar ile diğer maddeler, endüstriyel sanayi atıkları çevremizi ve doğayı kirletmeye çok büyük ölçüde sebep olmuştur. Bunların sonucunda, biz insanlarında yaşamlarını sürdürdüğü çevremizde pek çok canlı bu etkenlerden farklı şekillerde ve miktarlarda zarar görmüştür. Yapılan bilimsel çalışmalarda su, toprak, hava ve gıdaların karsinojen ve mutajenlerle devamlı kontamine olduğu ve bu kontaminasyonların çevremiz ile biz canlıları olumsuz bir şekilde etkilediğini kanıtlamıştır. Gereçler ve Yöntemler: Toksikolojik ajanların DNA molekülü üzerindeki etkilerini görmek için büyük öneme sahip olan in vivo ve in vitro test yöntemleri kullanılır. Genotoksik ajanların etkilerini gösteren genotoksisite testlerinden Mikronükleus (MN) testi ve bu amaçla kullanılan biyoizlem testler; karsinojen ve mutajenlerle kanser, yaşlanma, doğum defektleri, infertilite ve bazı multifaktöryel ve genetik hastalıkların sebep-sonuç ilişkilerini belirlemede kullanıldığından büyük önem kazanmıştır. Bu araştırma varolan literatür bilgileri araştırılarak derleme halinde düzenlenmiştir. Bulgular: MN testi mitoz bölünme ile çoğalabilen tüm hücrede uygulanabilmektedir. Hem in vitro hem de in vivo olarak uygulanması geniş bir çalışma alanı sağlamaktadır. Kısa süreli ve kolay uygulanabilir olmasından dolayı genotoksik çalışmalarda yaygın ve geçerli kullanıma sahiptir. MN hücrenin mitoz bölünmesi nde, anafazdan sonra çekirdek dışı kalan tam kromozom veya kromozom parçalarından oluşur. Sonuç ve Tartışma: Derleme amacıyla gözden geçirilen literatür ve raporlar sonucunda, MN testi ile birçok genotoksik ajanın somatik hücrelerdeki DNA hasarlarına neden olma potansiyelleri belirlenir. Ayrıca hücrede kanserleşme ve genomik düzensizlikler yanında birçok genotoksik testin kontrol mekanizması olarakta kullanılmaktadır. Anahtar Sözcükler: Mikronükleus. In vivo, In Vitro, Genotoksisite, Page/ Sayfa 137 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı P 34 MOLECULAR TOXICOLOGY Moleküler Toksikoloji Davut KİŞİOĞLU1, Pınar AKSU KILIÇLE2 Davut KİŞİOĞLU1, Pınar AKSU KILIÇLE2 1 Kafkas University, Institute of Natural and Applied Sciences, Department of Biology, Kars-Turkey 2 Kafkas University, Faculty of Science and Letters, Department of Biology, Kars-Turkey Corresponding Author’s E-Mail: brtcn_dvt@hotmail.com 1 Kafkas Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Biyoloji Ana Bilim Dalı, Kars 2 Kafkas Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Kars Sorumlu yazar: e-posta: brtcn_dvt@hotmail.com Introduction: The branch of biology and chemistry investigating the techniques and principles such as physiology, genetics, biology, chemistry, and pharmacology is named toxicology. Toxicology is the science of toxins, which has developed throughout the history. The amount of toxic matters released into the nature increases in parallel with the advances in technology. Advances and development in toxicology science, and defining the diseases caused from toxic matters constitute the fast and accurate treatment methods. Nowadays, the advances in molecular biology and DNA technology bring many benefits. Beside the industrial wastes, also the herbicides and insecticides used in agriculture and the cleaning agents used in houses also release toxic matters into the environment. For these reasons, toxicology science is necessary. Depending on the technological advances, toxicology science is needed for fast, efficient, and accurate treatment of damages occurring in organisms due to the toxic matters released into the environment. Giriş: Biyoloji ve kimyasal bilimlerden; fizyoloji, genetik, biyoloji, kimya ve farmakoloji gibi teknikleri ve prensipleri inceleyen bilim dalına toksikoloji denir. Toksikoloji insanlık tarihinden başlayarak günümüze kadar gelişerek gelmiş zehir bilimidir. Doğaya salınan birçok toksik madde teknolojinin gelişmesiyle doğru orantılı olarak artmaktadır. Toksikoloji biliminin ilerlemesi ve gelişmesi toksik maddelerden oluşan hastalıkların tanımlanması, hızlı ve doğru tedavi yöntemlerini oluşturur. Günümüzde ise moleküler biyoloji ve DNA teknolojilerinin gelişiminden de yarar sağlanmaktadır. Toksik maddeler sanayi atıklarının yanı sıra, tarımda kullanılan, herbisitler-intektisitler ve evlerde kullanılan temizlik maddeleride çevrede toksik madde oluşturmaktadır. Bu sebeplerden dolayı toksikoloji bilimine ihtiyaç duyulmaktadır. Teknolojinin gelişmesine bağlı olarak çevreye salınan toksik maddelerden dolayı canlı organizmada oluşan hasarların hızlı, etkili ve doğru tedavisi için toksikoloji bilimine ihtiyaç duyulmaktadır. Material and Methods: This study was designed based on the analysis of studies and findings in literature. Gereçler ve Yöntemler: Yapılan çalışmalar ve bulgular dikkate alınarak, bu çalışma derlenmiştir. Results: Toxic matters consist of the composition of chemical matters. For this reason, the chemical classification applied in chemistry is also used in toxicology. It is related with the structure of chemical compounds and their activity within the living organisms. Science of toxicology investigates the fast and accurate treatment of diseases by examining the “structureactivity” system. Bulgular: Toksik maddeler, kimyasal maddelerin birleşmesiyle oluşmuştur. Bu nedenle kimya da yapılan kimyasal sınıflandırma toksikolojide de yapılmaktadır. Kimyasal birleşiklerin strüktür yapısı ile canlı organizmadaki aktivitesiyle ilişkilidir. Toksikoloji bilimi “yapı-aktivite” sistemini inceleyerek canlı organizmada oluşan hastalığın doğru ve hızlı tedavi olmasını sağlamaktadır. Toksikoloji biliminde kimyasal sınıflandırma şu şekildedir; zehirli anorganik, metalorganik ve organik bileşiklerdir. Conclusion: The data obtained under in vitro and in vivo conditions via latest toxicological methods from animal models are used in determining the damage and risk of toxic matters. It allows fast scanning of active oncogenes and point mutations in living organisms. Through the methods developed, many biochemical methods are profited in transfection systems. Keywords: Toxicology, molecular biology. Sonuç ve Tartışma: Hayvan modellerinde son toksikolojik teknikler in vitro-in vivo şartlarda elde edilen veriler, toksik maddelerin zararını ve oluşturduğu riski belirlemede kullanılır. Canlı organizmada aktif olan onkogenlerin ve nokta mutasyonların hız bir şekilde taramasını sağlar. Geliştirilen teknikler transfeksiyon sistemlerinde birden fazla biyokimyasal metotlardan yarar sağlanmaktadır. Anahtar Sözcükler: Toksikoloji, moleküler biyoloji, toksik madde. 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Page/ Sayfa 138 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı P 35 Determination of The Poaceae Pollens 2015 Monthly Changes in Kars Atmosphere Kars İli Atmosferinde Poaceae Polenlerinin 2015 Yılı Aylık Değişimlerinin Belirlenmesi Gül Esma AKDOĞAN1, Salih AKPINAR1, Mustafa Kemal ALTUNOĞLU1, Barış AŞCI2, Adem BIÇAKÇI3 2. 1. Kafkas University, Faculty of Science, Department of Biology, Kars. Ardahan University Vocational School of Technical Sciences, Department of Beekeeping, Ardahan. 3. Uludag University, Faculty of Science, Department of Biology, Görükle Bursa. Introduction: Wind-pollinated (Anemogam) plants produce lots of pollen to ensure pollination. Pollens from various plants reaches a certain intensity cause various allergic symptoms in humans and animals. Herbaceous plants that belong to Poaceae produce important aeroallergens among the pollens. Economically important plants belong to this family is represented by 10,000 species on Earth, but it is represented with 602 taxa and 140 genus in our country. Thanks to its wide spread of Poaceae family members, Poaceae pollens can be seen more or less in the atmosphere throughout the year. Materials and Methods: During 2015 weekly pollen samples were obtained by volumetric pollen trap (Lanzoni VPPS 2000). Weekly samples were converted to daily preprations and these preparations were analyzed in Olympus CX21 light microscope. The obtained pollen data were converted to monthly tables. Results: As a result of pollen sampling carried out in Kars atmosphere, a total number of 19163 (pollen/m3) pollen grains were detected from a year period. A total number of 49 taxa were identified. 25 of these were woody (3379 pollen/m3 17.63 %), 24 of these were herbaceous (15731 pollen/m382.09%). The 0.28% of the total pollen (53 pollen/m3) can not be diagnosed. The pollens of Poaceae taxa were determined as the most numerous taxa (%46.21) for one-year period and the highest level (%31.77) was in June. Discussion: During the study conducted in 2015 it is determined that pollen concentrations reached its highest level in June and Poaceace pollen intesity was effective for this density level. Keywords: Kars, Poaceae, Pollen. Acknowledgements: I would like to thank TUBITAK for its financial support (Project number KBAG–113Z649). Gül Esma AKDOĞAN1, Salih AKPINAR1, Mustafa Kemal ALTUNOĞLU1, Barış AŞCI2, Adem BIÇAKÇI3 1. Kafkas Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü, 36100 Kars. Ardahan Üniversitesi Teknik Bilimler Meslek Yüksek Okulu, Arıcılık Bölümü, Ardahan. 3. Uludağ Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü, 16059 Görükle Bursa. 2. Giriş: Rüzgarla tozlaşma (Anemogam) mekanizmasına sahip bitkiler tozlaşmayı garanti altına almak amacı ile çok sayıda polen üretmektedir. Atmosferde belirli bir yoğunluğa ulaşan çeşitli bitkilere ait polenler insanlarda ve hayvanlarda çeşitli allerjik semptomlara neden olmaktadır. Poaceae familyasına ait otsu bitkiler çok fazla sayıda önemli aeroallerjenler arsında yer alan polenleri üretmektedir. Ekomik açıdan öneli olan bu familyaya ait bitkiler yeryüzünde 10.000 kadar tür ile temsil edilmekte, ülkemizde ise 140 cinse ait 602 taksonla temsil edilmektedir (Davis, 1985; Tutin, 1991). Geniş yayılış alanına sahip olması nedeni ile Poaceae familyasına ait bitki polenlerine yıl boyunca az ya da çok atmosferde rastlanılmaktadır. Gereçler ve Yöntemler: Kars ili atmosferinde 2015 yılı süresince volumetrik polen tuzağı (Lanzoni VPPS 2000) kullanılarak haftalık polen örnekleri elde edildi. Haftalık örnekler günlük preparatlara dönüştürülerek Olympus CX21 ışık mikroskobunda analizleri yapıldı. Elde edilen Polen verileri aylık tablora dönüştürüldü. Bulgular: Kars ili atmosferinde yapılan polen örneklemeleri sonucunda bir yıllık sürede toplam 19163 adet (polen/m3) polen tespit edildi. Toplam polenlerin 25 tanesi odunsu (3379 polen/m3 - %17.63) ve 24 otsu olan (15731 polen/m3- %82.09) toplam 49 takson tespit edildi. Teşhis edilemeyen polenler ise toplam polenlerin %0.28’ini (53 polen/m3) oluşturduğu belirlendi. Bir yıllık çalışma süresince elde Poaceae familyası polenlerin en yoğun polen üreten takson olduğu (%46.21), yıl içerisinde en yüksek seviyelerine ise Haziran (%31.77) ayında ulaştığı gözlendi. Sonuç ve Tartışma: Çalışmanın yapıldığı 2015 yılı süresince polen yoğunluğunun Haziran ayında en yüksek seviyeye ulaşmasında Poaceae familyasına ait bitkilerin polen sayılarında önemli kaynaklandığı belirlendi. Anahtar Sözcükler: Kars, Poaceae, Polen. Teşekkkür: Desteklerinden dolayı TÜBİTAK’a teşekkür ederiz (KBAG– 113Z649). 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Page/ Sayfa 139 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı P 36 Determination of Intradiurnal Variation of Artemisia sp. Pollens in Ardahan Atmosphere 2015 Ardahan İli Atmosferinde Artemisia sp. Polenlerinin 2015 Yılı Gün İçi Saatlik Değişimlerinin Belirlenmesi Salih AKPINAR1, Gül Esma AKDOĞAN1, Mustafa Kemal ALTUNOĞLU1, Barış AŞCI2, Adem BIÇAKÇI3 1. Kafkas University Department of Biology, Faculty of Science, Kars. 2. Ardahan University Vocational School of Technical Sciences, Department of Beekeeping, Ardahan. 3. Uludag University Faculty of Science Department of Biology, Görükle - Bursa. Salih AKPINAR1, Gül Esma AKDOĞAN1, Mustafa Kemal ALTUNOĞLU1, Barış AŞCI2, Adem BIÇAKÇI3 Introduciton: Pollens of herbaceous plants that belongs to the Compositae family are aeroallergens those that cause allergic reactions in humans and animals. Artemisia sp. popularly known as mugwort. Sensitivity to mugwort pollen is between 10-14% for people with pollen allergy. There are nearly 400 species of Artemisia genus in the World, 57 species exist in Europe, 22 species exist in our country. In our country, the widespread species of Artemisia genus are these followings: Artemisia vulgaris, Artemisia annua, Artemisia absinthium, Artemisia campestris, Artemisia marchalliana, Artemisias coparia, Artemisia santonicum, Artemisia spicigera. Materials and Methods: This study was performed using Lanzoni VPPS 2000 device which is a volumetric method in Ardahan province during the year of 2015. Weekly pollen samples were obtained and they were converted to the daily pollen preparations in labrotary. These preparations were analyzed in ligh tmicroscope. The obtained datas were converted to hourly, daily, weekly and mothly tables. Results: As a result of this study which was carried out in Ardahan Province atmophere, 23149 pollen/m3 is detected during the year of 2015. Artemisia sp. pollens are 6.22% of total pollen and the fourth most intense amount of pollens. Artemisia sp. pollens are observed in May, June, July, August, September, October, November, and December during the study period. The highest pollen distribution was identified in July (4.33%). Discussion: When Artemisia sp. pollen intradiurnal changes are examined, the highest concentration of Artemisia sp. pollen is found that in June (1.10%) in midday, in July (4.33%) in morning time, in August (1.43%) in midday, in September (0.19%) in morning time. Keywords: Ardahan, Artemisia, Pollen Acknowledgements: I would like to thank TUBITAK for its financial support (Project number KBAG–113Z649). 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars 1. Kafkas Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü, Kars. Ardahan Üniversitesi Teknik Bilimler Meslek Yüksek Okulu, Arıcılık Bölümü, Ardahan. 3. Uludağ Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü, Görükle - Bursa. 2. Giriş: Compositae familyasına ait otsu bitkilerin polenleri insanlarda ve hayvanlarda alerjik reaksiyonlara neden olan aeroallerjenlerdir. Artemisia sp. halk arasında pelin otu olarak bilinmektedir. Polen allerjisi olanlarda pelin otu polenlerine karşı duyarlılık %10-14 arasındadır (Spieksma ve ark., 1980). Yeryüzünde 400 kadar türü barındıran Artemisia cinsininin 57 türü Avrupa’da, 22 türü ise ülkemizde yer almaktadır (Hickey ve King, 1981; Davis, 1975). Ülkemizde en yaygın olarak görülen türler Artemisia vulgaris, Artemisia annua, Artemisia absinthium, Artemisia campestris, Artemisia marchalliana, Artemisia scoparia, Artemisia santonicum, Artemisia spicigera’dır (Davis, 1975). Gereçler ve Yöntemler: Ardahan ili atmosferinde 2015 yılı süresince volumetrik yöntem kullanılarak gerçekleştirilen bu çalışmada Lanzoni VPPS 2000 cihazı ile haftalık polen örnekleri elde edildi ve laboratuvarda günlük preparatlara dönüştürüldü. Işık mikroskobunda teşhis ve sayımları sonucunda elde edilen veriler saatlik, günlük, haftalık ve aylık tablora dönüştürüldü. Bulgular: Ardahan ili atmosferinde yapılan polen örneklemeleri sonucunda 2015 yılı süresince toplam 23149 polen/m3 tespit edildi. Artemisia sp. polenleri toplam polenler içerisinde %6.22 oranında dördüncü en yoğun takson olduğu tespit edildi. Çalışma süresince Mayıs, Haziran, Temmuz, Ağustos, Eylül, Ekim, Kasım, Aralık aylarında gözlendi. En yüksek polen dağılımının Temmuz ayı içerisinde (%4.33) olduğu belirlendi. Sonuç ve Tartışma: Artemisia sp. polenlerinin gün içi saatlik değişimleri incelendiğinde, Haziran (%1.10) ayında öğle saatlerinde, Temmuz ayında (%4.33) sabah saatlerine, Ağustos (%1.43) ayında öğle saatlerinde Eylül (%0.19) ayında ise sabah saatlerinde en yüksek yoğunluklarına ulaştıkları tespit edildi. Anahtar Sözcükler: Ardahan, Artemisia, Polen Teşekkkür: Desteklerinden dolayı TÜBİTAK’a teşekkür ederiz (KBAG– 113Z649). Page/ Sayfa 140 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı P 37 Monthly Changes of Chenopodiaceae/Amaranthaceae Pollens in in Iğdır Province 2015 Iğdır İli Atmosferinde Chenopodiaceae/Amaranthaceae Polenlerinin 2015 Yılı Aylık Değişimleri Mustafa Kemal ALTUNOĞLU1, Salih AKPINAR1, Gül Esma AKDOĞAN1, Barış AŞCI2, Adem BIÇAKÇI3 1. Kafkas University Department of Biology, Faculty of Science, Kars. Ardahan University Vocational School of Technical Sciences, Department of Beekeeping, Ardahan. 3. Uludag University Faculty of Science Department of Biology, Görükle - Bursa. 2. Introduction: Wind-pollinated species of Chenopodiaceae/ Amaranthaceae family causes of allergic rhinitis and allergic asthma. Pollens of this family which is among the most important aeroallergens are seen in summer and autumn. Chenopodiaceae family is represented by 103 genera and 1400 species on earth. In our country, 33 genera and 129 species belong to these families. Materials and Methods: During an annual survey of Igdir atmosphere, analyzed samples were obtained by Lanzoni VPPS 2000 pollen trap. Weekly pollen samples were converted to daily preparation in the laboratory. Preparations were analyzed and counted in Olympus CX21 light microscope. The obtained pollen data were converted to monthly tables. Results: 25614 units (pollen/m3) pollens were found in Iğdır atmosphere between January 1st. to December 31th. in 2015. A total number of 48 taxa were identified. 25 of these taxa are woody (9200 polen/m3 - %35.92), 23 of these taxa are herbaceous (16375 pollen/m3 - %63.93). The 0.15% of the total pollen (39 pollen / m3) can not be diagnosed. It is found out that Pollens of Chenopodiaceae/Amaranthaceaefamily was 17.46% (4472 pollen/m3) of the total pollen population Discussion: Pollens of Chenopodiaceae/Amaranthaceae family were observed in the all months during the study period. The highest concentration of that pollens were found that in August (9.54%). Mustafa Kemal ALTUNOĞLU1, Salih AKPINAR1, Gül Esma AKDOĞAN1, Barış AŞCI2, Adem BIÇAKÇI3 1. Kafkas Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü, Kars. Ardahan Üniversitesi Teknik Bilimler Meslek Yüksek Okulu, Arıcılık Bölümü, Ardahan. 3. Uludağ Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü, Görükle - Bursa. 2. Giriş: Chenopodiaceae/Amaranthaceae familyası bitkilerin rüzgarla tozlaşan türleri alerjik rinit ve allerjik astıma neden olmaktadır (Galan ve ark., 1989; Colas ve ark., 2005). En önemli aeroallerjenler arasında yer alan bu familyalara ait bitkilerin polenlerine yaz ve sonbaharda rastlanılmaktadır. Chenopodiaceae familyası yer yüzünde 103 cins ve 1400 kadar türle temsil edilmektedir. Ülkemizde bu familyalara ait 33 cinse ve bu cinslerde 129 tür barındırmaktadır (Yıldırımlı, 2003). Gereçler ve Yöntemler: Iğdır ili atmosferinde bir yıllık araştırma süresince incelenen örnekler Lanzoni VPPS 2000 model polen tuzağı ile elde edildi. Haftalık polen örnekleri labaratuvarda günlük preparatlara dönüştürüldü. Olympus CX21 marka ışık mikroskobunda analizleri ve sayımları yapıldı. Elde edilen Polen verileri aylık tablolara dönüştürüldü. Bulgular: Iğdır ili atmosferinde 01. Ocak – 31. Aralık 2015 arasındaki bir yıllık çalışma süresince toplam 25614 adet (polen/m3) polen saptandı. Chenopodiaceae/Amaranthaceae familyalarına ait polenlerin toplam polenler içerisinde %17.46’sını (4472 polen/m3)oluşturduğu saptandı. Sonuç ve Tartışma: Chenopodiaceae/Amaranthaceae familyasına ait polenler Iğdır atmosferinde çalışma süresince tüm aylarda gözlendi. En yüksek polen dağılımının Ağustos ayı içerisinde (%9.54) olduğu tespit edildi. Keywords: Igdir, Chenopodiaceae/Amaranthaceae, Pollen. Anahtar Sözcükler: Iğdır, Chenopodiaceae/Amaranthaceae, Polen. Acknowledgements: I would like to thank TUBITAK for its financial support (Project number KBAG–113Z649). Teşekkkür: Desteklerinden dolayı TÜBİTAK’a teşekkür ederiz (KBAG– 113Z649). 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Page/ Sayfa 141 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı P 38 Pollen Calendar of Ağrı Province 2015 Ağrı İli 2015 Polen Takvimi Mustafa Kemal ALTUNOĞLU1, Salih AKPINAR1, Gül Esma AKDOĞAN1, Barış AŞCI2, Adem BIÇAKÇI3 Mustafa Kemal ALTUNOĞLU1, Salih AKPINAR1, Gül Esma AKDOĞAN1, Barış AŞCI2, Adem BIÇAKÇI3 1. Kafkas University Department of Biology, Faculty of Science, Kars. Ardahan University Vocational School of Technical Sciences, Department of Beekeeping, Ardahan. 3. Uludag University Faculty of Science Department of Biology, Görükle - Bursa. 1 Kafkas Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü, Kars. Ardahan Üniversitesi Teknik Bilimler Meslek Yüksek Okulu, Arıcılık Bölümü, Ardahan. 3 Uludağ Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü, Görükle - Bursa. Introduction: The main task of pollen is to ensure the plant fertilization and it uses natural factors successfully to guarantee the fertilization. Wind-pollinated plants produce more pollen than the other pollianation types. Pollens in a specific density in the atmosphere causes of allergic rhinitis, allergic conjunctivitis and allergic disorders such as allergic asthma in humans. Plant pollination has shown variation between plants depending on the season and plant pollination continue all year. This causes longer duration of allergic reactions in people with pollen senstivity. Giriş: Temel görevi bitkilerde döllenmeyi sağlamak olan polenler, döllenmeyi garanti altına almak için doğal ve hayvansal etkenleri başarılı bir şekilde kullanmaktadır. Rüzgarla tozlaşan anemogam bitkiler diğer tozlaşma tiplerinden daha fazla oranda polen üretmektedir. Atmosferde belirli bir yoğunlukta bulunan polenler insanlarda allerjik rinit, allerjik konjunktivit ve alerjik astım gibi allerjik rahatsızlıklara neden olmaktadır. Bitkilerin tozlaşma (polinasyon) dönenlerinin bitkiler arasında mevsime bağlı olarak değişim göstermesi ve bu değişimim tüm yıla yayılması, polen duyarlılığı olan bireylerde alerjik reaskiyonların uzun sürmesine neden olmaktadır. Materials and Methods: Weekly pollen samples of Ağrı atmosphere were obtained by volumetric pollen trap (Lanzoni VPPS 2000). Weekly pollen samples were converted to daily preparation in the laboratory. Preparations were analyzed in Olympus CX21 light microscope. The obtained pollen data were converted to daily and monthly tables and pollen calendar was prepared. Gereçler ve Yöntemler: Ağrı ili atmosferinde 2015 yılı süresince volumetrik polen tuzağı (Lanzoni VPPS 2000) kullanılarak haftalık polen örnekleri elde edildi. Haftalık örnekler günlük preparatlara dönüştürülerek olympus CX21 ışık mikroskobunda analizleri yapıldı. Elde edilen Polen verileri günlük ve aylık tablora dönüştürüldü ve polen takvimleri hazırlandı. 2. Results: A total number of 45 taxa were identified. 25 of these taxa are woody (3601 pollen/m3 - %23.28), 20 of these taxa are herbaceous (11831 polen/m3 - %76.48). The 0.25% of the total pollen (38 pollen/m3) can not be diagnosed. The pollen density which is greater than 1.00% plants are these followings: Poaceae, (42.28% – 6541 pollen/m3), Humulus sp., (7.12% – 1102 pollen/m3), Plantago sp. (5.71% – 884 pollen/m3), Urtica sp., (4.22% – 653 pollen/m3), Betula sp. (4.21%– 652 pollen/m3), Salix sp. (3.98%– 615 pollen/m3), Rumex sp. (3.51% – 543 pollen/m3), Fraxinus sp. (2.81% – 434 pollen/m3), Chenopodiaceae/Amaranthaceae (2.79% – 432 pollen/m3) Cupressaceae/ Taxaceae (%2.42 – 374 pollen/m3), Boraginaceae (%2.09 – 324 pollen/m3), Ailanthus sp. (1.81% – 280 pollen/m3), Carpinus sp. (1.40% – 217 pollen/m3), Apiaceae (1.32% – 204 pollen/m3) Artemisia sp. (1.20% – 186 pollen/m3) Discussion: The woody plant pollens reached its highest level in May while the herbaceous plant pollens in June. Keywords: Ağrı, Pollen, Pollen calendar. Acknowledgements: I would like to thank TUBITAK for its financial support (Project number KBAG–113Z649). 2 Bulgular: Ağrı ili atmosferik polen örneklemeleri sonucunda toplam polenlerin 25 tanesi odunsu (3601 polen/m3 - %23.28) ve 20 otsu olan (11831 polen/m3 - %76.48) toplam 45 takson tespit edildi. Teşhis edilemeyen polenler ise toplam polenlerin %0.25’ini (38 polen/m3) oluşturduğu belirlendi. Ağrı ili atmosferinde yoğunluğu %1.00’den büyük olan taksonlar, Poaceae, (%42.28 – 6541 polen/m3), Humulus sp., (%7.12 – 1102 polen/m3), Plantago sp. (%5.71 – 884 polen/m3), Urtica sp., (%4.22 – 653 polen/m3), Betula sp. (%4.21 – 652 polen/m3), Salix sp. (%3.98 – 615 polen/m3), Rumex sp. (%3.51 – 543 polen/m3) Fraxinus sp. (%2.81 – 434 polen/m3), Chenopodiaceae/Amaranthaceae (%2.79 – 432 polen/m3) Cupressaceae/ Taxaceae (%2.42 – 374 polen/m3), Boraginaceae (%2.09 – 324 polen/m3), Ailanthus sp. (%1.81 – 280 polen/m3), Carpinus sp. (%1.40 – 217 polen/m3), Apiaceae (%1.32 – 204 polen/m3) Artemisia sp. (%1.20 – 186 polen/m3) olarak tespit edildi. Sonuç ve Tartışma: Ağrı atmosferinde odunsu Mayıs ayında, otsu bitkilerin ise Haziran ayında en yüksek seviyelerine ulaştığı, saptandı. Anahtar Sözcükler: Ağrı, Polen, Polen takvimi Teşekkkür: Desteklerinden dolayı TÜBİTAK’a teşekkür ederiz (KBAG– 113Z649). 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Page/ Sayfa 142 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı P 39 Analysis of Aeroallergens in Kars Kağızman County Şahin YALÇIN1, Mustafa Kemal ALTUNOĞLU1, Gül Esma AKDOĞAN1, Salih AKPINAR1 1. Kafkas University Department of Biology, Faculty of Science, Kars. Introduction: Pollens are formed by meiosis and mitosis of microspor mother cell in anters which is the male organ of flower. Pollens main task is plant fertilization. Wind-pollinated plants produce large quantities of pollen. The value of pollen amounts on m2 or intensity in the atmosphere is important for allergic reactions. Plant pollination period between the plants show changes depending on the season and it continues throughout the year. It causes long duration of allergic reactions symptoms in individuals with pollen sensitivity. For this purpose, the annual pollen calendar is prepared in many countries. Materials and Methods: The town of Kars province Kağızman pollens and fungal spores were studied by using gravimetric method. Gravimetric method device was placed at vocational high school of Kafkas University garden and samples were taken between July 2014- June 2015. Pollen and fungal spores samples were painted and converted to fixed preparations. Obtained fixed preparations were analyzed 10x40 enlargements in Leica DM500 lightmicroscope. Results: Gravimetric pollen analysis were carried between 6th. July 2015-6th. June 2015 in the town of Kars province Kağızman. As a result of this study 880 pollen/cm2 was detected. 17 taxa of these pollens were woody, 14 taxa of these pollens were herbaceous. When the preparations were analyzed, it was found that 361 spores/cm2 of 7 fungal species. As a result of analysis of obtained datas, 40.82 % of a total number of was herbaceous plants, 25.70% was woody and 27.29% was fungal spores. The 6.20% of the total number can not be diagnosed. Discussion: As a result of mohtly analysis of pollen and fungal spores, it was obtained that herbaceus plants pollens started to increase since March, reached the highest level between June and July and woody plants pollen started to increase since March, reached the highest level in April. It was observed that fungal spores at a level all year. after analysis of atmospheric pollen and fungal spores datas, the most intense woody plants are Rosaceae (%10.05 pollen/cm2), Abies sp. (%4.84 pollen/cm2), Cupressaceae/Taxaceae (%1.97 pollen/cm2), Populus sp. (%1.74 pollen/cm2), Ulmus sp. (%1.66 pollen/cm2), Juglans sp. (%1.36 pollen/cm2); the most intense herbaceus plants are Poaceae (%15.65 pollen/cm2) 2 Chepodium/Amaranthus (%8.92 pollen/cm ), Artemisia (%4.61 pollen/cm2), Rumex (%2.80 pollen/cm2) Apiaceae (%1.81 pollen/cm2), Plantago (%1.66 pollen/cm2), Caryophyllaceae (%1.59 pollen/cm2), Lamiaceae (%1.06 pollen/cm2). The most 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars inteste fungal spores are Ustilago (%16.86 spore/cm2), Cladosporium (%4.01 spore/cm2), Alternaria (%2.65 spore/cm2), Sporormia (%1.28 spore/cm2), Epicoccum (%1.13 spore/cm2). Keywords: Kars, Kağızman, Aeroallergens, Pollen, Fungal spores. Kars İli Kağızman İlçesi Aeroallerjen Analizi Şahin YALÇIN1, Mustafa Kemal ALTUNOĞLU1, Gül Esma AKDOĞAN1, Salih AKPINAR1 1 Kafkas Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü, Kars. Giriş: Esas görevi çiçekte döllenmeyi sağlamak olan polenler, çiçeğin erkek organı olan anterlerinde yer alan mikrospor ana hücrelerin mayoz ve mitoz bölünmeler sonucunda meydana getirdiği haploid gametlerdir. Rüzgarla tozlaşan anemogam bitkiler diğer tozalaşma tiplerinden daha fazla oranda polen üretmektedir. Atmosferde bulunan polenlerin m2 deki miktarları veya bulunma yoğunlukları alerjik reaksiyonların başlamasında oldukça önemlidir. Bitkilerin tozlaşma (polinasyon) dönenlerinin bitkiler arasında mevsime bağlı olarak değişim göstermesi ve bu değişimim tüm yıla yayılması, polen duyarlılığı olan bireylerde alerjik reaskiyon semptomlarının uzun sürmesine neden olmaktadır. Bu amaçla yıllık polen takvimleri bir çok ülkede hazırlanmaktadır. Gereçler ve Yöntemler: Bu çalışmada gravimetrik metod kullanılarak Kars ili Kağızman ilçesine ait polen ve mantar sproları çalışıldı. Temmuz 2014 ve Haziran 2015 tarihleri arasında Kafkas Üniversitesi Kağızman Meslek Yüksek Okulu bahçesine yerleştirilerek bir yıl süre ile yapılan polen ve mantar sporu örneklemelerine ait haftalık preparatlar laboratuvar ortamında boyanarak sabit preparatlara dönüştürüldü Elde edilen sabit preparatlar Leica DM500 ışık mikroskobunda 10X40 büyütmede incelendi. Bulgular: Kars Kağızman ilçesinde 06. Temmuz 2014 – 06. Haziran 2015 tarihleri arasında bir yıl süre ile gerçekleştirilen gravimetrik polen azalizleri sonucunda 17 tanesi odunsu, 14 tanesi otsu olan toplam 880 polen/cm2 tespit edildi. Elde edilen preparatlar mantar sporu açısında incelendğinde 7 mantar türüne ait 361 spor/cm2 tespit edildi. Elde edilen veriler analiz sonucunda toplam polenlerin %40.82’sinin otsu bitkilere ait olduğu, %25.70’inin odunsu bitkilere ait olduğu, %27.29’unun mantar sporlarına ait oldukları belirlendi. Teşhisi yapılamayanların oranın ise toplam polen ve mantar sporu içerinde %6.20’sini oluşturduğu saptandı. Page/ Sayfa 143 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı Sonuç ve Tartışma: Polen ve mantar sporlarının aylık dağılımlarına ait analiz sonucunde otsu bikilere ait polenlerin mart ayından itibaren artmaya başladığı, Haziran – Temmuz ayları arasında en yüksek düzeye ulaştığı, odunsu bitki polenlerinin Mart ayından itibaren artış gösterdiği Nisan ayında en yüksek seviyeye ulaştığı ve mantar sporlarının tüm yıl boyunca belirli bir düzeyde oldukları gözlendi. Atmosferik polen ve mantar sporlarına ait veriler analiz soncunda odunsu bitkilerden Rosaceae (%10.05 polen/cm2), Abies sp. (%4.84 polen/cm2), Cupressaceae/Taxaceae (%1.97 polen/cm2), Populus sp. (%1.74 polen/cm2), Ulmus sp. (%1.66 polen/cm2), Juglans sp. (%1.36 polen/cm2) en yoğun oldukları tespit edildi. Otsu bitkilerden Poaceae (%15.65 polen/cm2) 2 Chepodium/Amaranthus (%8.92 polen/cm ), Artemisia (%4.61 polen/cm2), Rumex (%2.80 polen/cm2) Apiaceae (%1.81 polen/cm2), Plantago (%1.66 polen/cm2), Caryophyllaceae (%1.59 polen/cm2), Lamiaceae (%1.06 polen/cm2) en yoğun oldukları tespit edildi. Mantar sporlarından Ustilago (%16.86 spor/cm2), Cladosporium (%4.01 spor/cm2), Alternaria (%2.65 spor/cm2), Sporormia (%1.28 spor/cm2) Epicoccum (%1.13 spor/cm2) en yoğun oldukları tespit edildi. Anahtar Sözcükler: Kars, Kağızman, Aeroallerjen, Polen, Mantar sporu. 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Page/ Sayfa 144 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı P 40 Kars Kaşarının Coğrafik İşaretlenmesinde Faydalanılan Bitki Türleri Mustafa Kemal ALTUNOĞLU1, Gül Esma AKDOĞAN1, Erol AYDIN2, Mitat ŞAHİN3 2 1 Kafkas Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü, Kars. Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Hayvancılık Ekonomisi ve İşletmeciliği AD. Kars. 3 Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Mikrobiyoloji AD. Kars. “Belirgin bir niteliği, ünü veya diğer özellikleri itibariyle kökenin bulunduğu bir yöre, alan, bölge veya ülke ile özdeşleşmiş bir ürünü gösteren ad veya işaretler” olarak tanımlanan coğrafi işaretler bir bölgeye ait ürünlerin, lezzetlerin, üretim koşullarının ve yöntemlerinin korunması açısından oldukça önemlidir. Kars kaşarı gibi hayvansal ürünleri iyi, temiz ve güvenilir yollarla üretmek, güvenirliğini korumak, tüketicilerde tercih edilebilirliğini artırmak, uzun vadede ilin kent ve kırsal kesiminde refah düzeyinin arttırılmasına önemli katkı sağlayacağı beklenilmektedir. Kars karşının üretim yöntemlerini korumak, ulusal ve uluslararası pazarlarda güvenle tüketimini sağlamak, değer zincirini anlatmak bakımından coğrafi işaretli ürün olması önem taşımaktadır. Kars kaşarının coğrafi işaretlemesi çalışmalarından elde edilen bilgiler Kars coğrafyasını, kaşarının yapım aşamalarını ve özelliklerini ve kaşarı ile ilgili birçok sorunun cevabını vermektedir. Kars – Anı Harabeleri arasını kapsayan ve 10 Temmuz 2013 tarihinde yol kenarında gerçekleştirilen arazi çalışması sonucunda üç adet Leguminosae (Fabaceae) familyası üyesi; iki adet Labiatae (Lamiaceae) familyası üyesi; bir adet Rosaceae familyası üyesi toplanmış ve teşhis edilmiştir. Toplanan ve teşhis edilen bu familyalara ait toksonlar şunlardır; Onobrychis radiata (Desf.) M.Bieb (Teker korunga, Lathyrus cyaneus var. cyaneus (Steven) K.Koch (Kurt mürdümüğü), Trifolium medium L. var. medium (Köse yonca), Salvia verticillata L. subsp. verticillata (Dadırak), Salvia nemorosa L. (Gehareş), Potentilla recta L. (Su parmakotu), Anthriscus sylvestris (L.) Hoffm. (Gımı), Ferula orientalis L. (Kıngor-çakşır), Onocrychis altissima Grossh. (Boylu korunga), Lathyrus karsianus (Kars burçağı), Trifolium montanum subsp. humboldtianum (Dağ üçgülü), Phlomis tuberosa L., Centaurea glastifolia L. (Kotankıran), Senecio racemosus (M.Bieb.) DC. (Şiro) ve Iris spuria L. subsp. musulmanica (Fomin) Takht. (Yayla süseni). 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Page/ Sayfa 145 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı P 41 Determination of Pollens Content in The Atmosphere of Rize Province 1 2 1 Rize İli Atmosferindeki Polenlerin Belirlenmesi 3 Ünal ŞAHİN , Adem BIÇAKÇI , Halit ÇINARKA , Mustafa Kemal ALTUNOĞLU , Aziz GÜMÜŞ 1, Asiye YAVUZ1, Salih AKPINAR3, Gül Esma AKDOĞAN3 1 Recep Tayyip Erdogan University, Faculty of Medicine, Pulmonary Diseases. Rize 2 Uludag University Faculty of Science Department of Biology, Görükle - Bursa. 3 Kafkas University Department of Biology, Faculty of Science, Kars. Ünal ŞAHİN1, Adem BIÇAKÇI2, Halit ÇINARKA1, Mustafa Kemal ALTUNOĞLU3, Aziz GÜMÜŞ1, Asiye YAVUZ1, Salih AKPINAR3, Gül Esma AKDOĞAN3 1 2 Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları AD. Rize Uludağ Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü, Görükle - Bursa 3 Kafkas Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü, Kars Introduction: In flowering plants, reproductive cells which carry male gametes are called as pollen and they provide fertilization. Anemogam plants produce a large number of pollen to guarantee the fertilization and these pollen grains are trasported in atmosphere for a long time. When wind lose its effect, some pollen grains fall on land and water, some of them goes on flower's stigma to provide fertilization and the others goes to respiratory system of human body and causes allergic reactions. These reactions are allergic rhinitis, allergic conjunctivitis and allergic asthma. The fallen pollens can be moved back into the atmosphere by wind and that causes longer duration of the allergic reactions. Giriş: Çiçekli bitkilerde, erkek gameti (DNA) taşıyan ve dişi çiçeğin döllenmesini sağlayan üreme hücrelerine polen denir. Döllenmenin garanti altına alınması için anemogam bitkilerin polinizasyon dönemlerinde çok sayıda üretilen polen taneleri rüzgarlı havalarda uzun süre atmosferde taşınırlar. Rüzgâr etkisini kaybettiğinde bir kısmı toprak ve su üzerine düşer, bir kısmı çiçeğin stigması üzerine giderek döllenmeyi sağlar ve bir kısmı da solunum sistemi yoluyla insan vücuduna girerek, duyarlı kişilerde polinosis adı verilen allerjik reaksiyonlara neden olurlar. Bu reaksiyonlar allerjik rinit, allerjik konjuktivit ve allerjik astım şeklinde ortaya çıkmaktadır. Yere düşen polenler, rüzgarlı havalarda tekrar atmosfere katılarak taşınabilmesi nedeni ile alerjik reaksiyonların uzun sürmesine neden olmaktadır. Materials and Methods: In this study, the atmospheric pollen of Rize atmosphere was investigated by using VPSS 2010 (Lanzoni) device which is volumetric method between 1st February 2013-31st January 2014. Weekly pollen samples were converted to the daily preparations and they are painted by woodhouse method. Preparations were analyzed and counted in light microscopy. Gereçler ve Yöntemler: Bu çalışmada, Rize ili atmosferine ait atmosferik polenler 01 Şubat 2013-31 Ocak 2014 tarihleri arasında volümetrik yöntemle VPSS 2010 (Lanzoni) cihazı kullanılarak araştırıldı. Haftalık olarak elde edilen polen örnekleri günlük preparatlara dönüştürüldü ve woodhouse metoduna göre boyanarak ışık mikroskobunda teşhis ve sayımları yapıldı. Results: As a result of atmospheric pollen sampling 69607 (pollen/m3) pollen grains of 38 taxa were detected. While 20 of total taxa were determined as woody plants (79.13%), 17 were of these taxa were found as other herbaceus plants (12.80%). Poaceae was found as 7.67% in the study period. Unidentified pollen concentration was seen 0.40%. In the studied region, taxa are identified as intense are Cupressaceae/Taxaceae (18.27%), Pinaceae (15.80%), Fraxinus sp. (13.76%), Quercus sp. (9.73%), Corylus sp. (8.12%), Alnus sp. (4.01%), Castanea sp. (2.14%), Platanus sp. (1.57%) Moraceae (1.46%), Urticaceae/Parietaria (4.36%), Mercurialis sp. (1.96%), Ambrosia sp. (1.90%), Chenopodiaceae/ Amaranthaceae (1.06%) and Plantago sp. (1.00%). Bulgular: Bir yıllık atmosferik polen örnekleme sonucunda, 38 taksona ait toplam 69607 polen/m3 tespit edildi. Elde edilen taksonların 20 tanesi odunsu (%79.13), 17 tanesi diğer otsular (%12.80), Poaceaee (%7.67) ve teşhis edilemeyen (%0.40) bitkilere ait olduğu belirlendi. Çalışılan bölgede, yoğun olarak saptanan taksonlar; Cupressaceae/Taxaceae (%18.27), Pinaceae (%15.80), Fraxinus sp. (%13.76), Quercus sp. (%9.73), Corylus sp. (%8.12), Alnus sp. (%4.01), Castanea sp. (%2.14), Platanus sp. (%1.57) Moraceae (%1.46), Urticaceae/Parietaria (%4.36), Mercurialis sp. (%1.96), Ambrosia sp. (%1.90), Chenopodiaceae/Amaranthaceae (%1.06) ve Plantago sp. (%1.00) olarak belirlendi. Discussion: Maximum pollen concentration (31.29%) of Rize atmosphere was in April and thats reason was Fraxinus sp. pollen concentration (8.94%) increase. Sonuç ve Tartışma: Rize ili atmosferinde maksimum polen yoğunluğunun Nisan ayında (%31.29) olduğu ve bunun Fraxinus sp. polen yoğunluğun (%8.94) artışından kaynaklandığı tespit edildi. Key Words: Airborne pollen grains, Rize, Rize Pollen Calendar Anahtar Sözcükler: Atmosferik polenler, Rize, Polen Takvimi. 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Page/ Sayfa 146 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı P 42 The Evaluation of Population Structure in Some Tetraploid Alfalfa (Medicago sativa L.) Ecotypes demonstrating Distribution in Eastern Anatolia Region Doğu Anadolu Bölgesinde Yayılış Gösteren Bazı Tetraploit Yonca (Medicago sativa L.) Ekotiplerinde Populasyon Yapısının Değerlendirilmesi Doğan İLHAN1, Muhammet ŞAKİROĞLU2, E. Charles BRUMMER3, Xuehui Lİ4 Doğan İLHAN1, Muhammet ŞAKİROĞLU2, E. Charles BRUMMER3, Xuehui Lİ4 1 Molecular Biology and Genetics Department, Kafkas University, Kars 36100, Turkey 2 Bioengineering Department, Kafkas University, Kars 36100, Turkey 3 The University of California Department of Plant Sciences, Davis, CA 95616 4 North Dakota State University Department of Plant Sciences, Fargo, ND 58108-6050 doganilhan@kafkas.edu.tr 1 Kafkas Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü, Kars 2 Kafkas Üniversitesi Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi Biyomühendislik Bölümü, Kars 3 The University of California Department of Plant Sciences, Davis, CA 95616 4 North Dakota State University Department of Plant Sciences, Fargo, ND 58108-6050 doganilhan@kafkas.edu.tr ABSTRACT ÖZET The legume forage alfalfa is very valuable both economicaly and based on nutrition composition is grown worldwide and Turkey. This plant is included to complex which consist of diploid and tetraploid subspecies. There is gene flow at the same ploidy and even different ploidy levels in this complex. It is approved that origin of the first diversity regions are Caucasian, Northwest of Iranian, Northeastern of Turkey for alfalfa. Different ecotypes of alfalfa grow up in progress of time depending on climatic and geographical conditions. These ecotypes can be separated according to population or subpopulation structure for subspecies. In light of this information in this study population structure evaluation was performed for 4 different ecotypes tetraploid alfalfa accessions demonstrating distribution in Eastern Anatolia Region using 31 SSR markers. Results showed that populations separated each other as three subspecies (sativa, varia ve falcata) with total 16 genotypes. This study which can be a reference both being evaluated alfalfa populations and enlighten members of complex in terms of scientific studies. Yonca (Medicago sativa L.), gerek ekonomik önemi gerekse yüksek besin değerinden dolayı dünyada ve ülkemizde tarımı yapılan bir baklagil yem bitkisidir. Bitkinin, içerisinde gen akışının bulunduğu ve ploidi seviyeleri bakımından farklılık gösteren diploit ve tetraploit alttürlerin bulunduğu bir komplekse dahil edildiği bilinmektedir. Medicago cinsine ait olan yonca bitkisinin ilk çeşitlilik merkezinin Kafkasya, Kuzeybatı İran ve Kuzeydoğu Türkiyede olduğu kabul edilmektedir. Zaman içerisinde farklı bölgelerde iklim koşullarına ve coğrafik koşullara bağlı olarak yonca bitkisine ait çeşitli ekotiplerin geliştiği görülmüştür. Bu ekotiplerin farklı alttürlere ait olarak populasyon bazında bir takım ayrışmalara uğradıkları ya da alt populasyon oluşturma eğiliminde oldukları bilinmektedir. 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Bu bilgiler paralelinde bu çalışmada, Ülkemizde Doğu Anadolu Bölgesinde yayılış göstermiş olan 4 farklı ekotip tetraploit yonca aksesyonu için 31 adet SSR markörü kullanılarak populasyon yapısının değerlendirilmesi yapılmıştır. Elde edilen veriler neticesinde 16 farklı genotipe sahip bireyin 3 farklı alttür şeklinde (sativa, varia ve falcata) populasyon yapılarının ayrıldığı görülmüştür. Aynı zamanda referans niteliğinde sayılabilecek olan bu çalışma ile hem yonca populasyonlarının daha fazla değerlendirilmesi hem de bilimsel açıdan kompleks üyelerinin netlik kazanması bakımından oldukça önemli olacağı düşünülmektedir. Page/ Sayfa 147 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı P 43 Herbal Antioxidants Contaınıng Phenolic Compounds Fenolik Bileşik İçeren Bitkisel Antioksidanlar Haci Ahmet DEVECİ1, Gökhan NUR1*, Mehmet Ali KIRPIK2, Yağmur YILDIZ2 Haci Ahmet DEVECİ1, Gökhan NUR1*, Mehmet Ali KIRPIK2, Yağmur YILDIZ2 1 Gaziantep Üniversitesi, İslahiye Meslek Yüksekokulu, Veterinerlik Bölümü, Gaziantep 2 Kafkas Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Kars (*İletişim yazarı: E-mail: gokhannur@gantep.edu.tr; fax: +90 342 8690313) 1 Gaziantep Üniversitesi, İslahiye Meslek Yüksekokulu, Veterinerlik Bölümü, Gaziantep 2 Kafkas Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Kars (*İletişim yazarı: E-mail: gokhannur@gantep.edu.tr; fax: +90 342 8690313) Abstract Özet In recent years, environmental pollution, living conditions and an excess of prepared foods for consumption of urban people has increased interest in natural foods. Mostly synthetic antioxidants are used to increase the storage stability of food in industrial processes. However their use is decreasing due to the toxicity of synthetic antioxidants. Therefore as an alternative to synthetic antioxidants is increasing interest in natural antioxidants every day. The recent studies are focused on effective antioxidant substances in plants and the effects on healthy living of phenolic compounds. In this review is mentioned about in our daily lives more and phenolic compounds that we prefer the rich green tea, nettle, aloe vera, thyme, mint, mountain tea, St. John's wort and rosemary plants active substance and antioxidant effects. Son yıllarda çevre kirliliği, kentsel yaşam koşulları ve tüketime hazır gıdaların fazlalığı insanların doğal gıdalara olan ilgisini iyice arttırmıştır. Endüstriyel işlemlerde gıdaların depolama stabilitelerini artırmak için çoğunlukla sentetik antioksidanlar kullanılmaktadır. Fakat sentetik antioksidanların toksisiteleri nedeniyle kullanımları giderek azalmaktadır. Bu yüzden sentetik antioksidanlara alternatif olarak doğal antioksidanlara ilgi her geçen gün artmaktadır. Yapılan son çalışmalar, bitkilerdeki antioksidan etkili maddeler ve fenolik bileşiklerin sağlıklı yaşam üzerindeki etkilerine odaklanmıştır. Bu derlemede günlük hayatımızda daha fazla tercih ettiğimiz ve fenolik bileşiklerce zengin yeşil çay, ısırgan otu, aloe vera, kekik, nane, dağ çayı, sarı kantaron ve biberiye bitkilerinin etken maddelerinden ve antioksidan etkilerinden bahsedilmiştir. Keywords: Herbal antioxidants, oxidative stress, healthy diet Anahtar sözcükler: Bitkisel antioksidanlar, antioksidanlar, oksidatif stres, sağlıklı beslenme synthetic antioxidants, 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Page/ Sayfa 148 sentetik The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı P 44 Sustainable Production Approach: Ecological Agriculture Gökhan NUR1, H.Ahmet DEVECİ1*, Mehmet Ali KIRPIK2, Özlem NUR1, Yağmur YILDIZ2 1 Gaziantep Üniversitesi, İslahiye Meslek Yüksekokulu, Veterinerlik Bölümü, Gaziantep 2 Kafkas Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Kars. *İletişim yazarı: E-mail: h_ahmet_deveci@gantep.edu.tr; fax: +90 342 8690313 Sürdürülebilir Üretim Yaklaşımı: Ekolojik Tarım Gökhan NUR1, Haci Ahmet DEVECİ1*, Mehmet Ali KIRPIK2, Özlem NUR1, Yağmur YILDIZ2 1 Gaziantep Üniversitesi, İslahiye Meslek Yüksekokulu, Veterinerlik Bölümü, Gaziantep 2 Kafkas Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Kars. *İletişim yazarı: E-mail: h_ahmet_deveci@gantep.edu.tr; fax: +90 342 8690313 Abstract Özet Especially after Industrial Revolution, in accordance with the industrial develeopments, there came out many other developments in agriculture, too. These developments, which aimed to feed the increasing population of the World adequately, led to dramatical increases in production and so they were called as “Green Revolution”. However, intensive fertilization in agriculture made within these applications, chemical pesticides, herbicides and pesticides, hormone and vitamin supplements, such as plants and soil structure seen in decades after it was realized that the structural changes occurring. In parallel, other animals that consume them and finally the human illnesses more weakening of the immune system and easily caught, even genetic structure can make it all the way to distortions in the chain of events that have from which to start. These are to be put forward by scientists study shows, has led to increased interest in ecological agricultural production, which has adopted the philosophy of natural and completely ignores all the inputs mentioned above. Increasing people 'healthy food, healthy life,' the idea of an increase in demand for ecological products and has brought an increase in the number of production areas and producers on this occasion. Dünya da artan nüfusa bağlı olarak toplumun yeterince beslenebilmesi için özellikle sanayi devrimi sonrası yapılan buluşlara paralel olarak tarım sektöründe de ‘‘yeşil devrim’’ olarak adlandırılan ve üretimde büyük çaplı artışlara yol açan pek çok gelişme görüldü. Ancak yapılan bu tarımsal uygulamaların bünyesinde yoğun gübreleme, kimyasal ilaç, herbisit ve pestisit kullanımı, hormon ve vitamin takviyesi gibi bitkilerde ve toprağın bünyesinde on yıllar sonra meydana gelen yapısal bozuklukların görüldüğü anlaşıldı. Buna paralel olarak bunları tüketen diğer hayvan ve nihayet insanda hastalıklara daha kolay yakalanma, immun sisteminin zayıflaması ve hatta genetik yapıda bozulmalara kadar gidebilen olaylar zincirinin başlamasına kaynaklık etmiştir. Bunları gösteren çalışmaların bilim insanlarınca ortaya konulması, yukarıda sayılan tüm girdileri yok sayan ve tamamıyla doğal üretim felsefesini benimsemiş olan ekolojik tarıma olan ilginin artmasına neden olmuştur. İnsanlarda artan ‘‘sağlıklı gıda, sağlıklı yaşam’’ düşüncesi ekolojik ürünlere olan talebin artmasına ve bu vesile ile üretim alanları ve üretici sayısının artışını da beraberinde getirmiştir. Anahtar sözcükler: Ekolojik tarım, pestisit, sağlıklı yaşam, toprak verimliliği, sürdürülebilir biyoçeşitlilik Keywords: Ecological agriculture, pesticides, healthy living, soil fertility, sustainable biodiversity 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Page/ Sayfa 149 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı S 45 The Effect on Sialic Acid, Malondialdehyde and Nitric Oxide Levels of Chlorpyrifos-Ethyl Treatment in Cyprinus carpio (L. 1758) 1 2 1 Haci Ahmet DEVECİ , İnan KAYA , Gökhan NUR , Abdulsamed KÜKÜRT Cyprinus carpio (L. 1758)’da Klorprifos-Etil Uygulamasının Sialik Asit, Malondialdehit ve Nitrik Oksit Düzeylerine Etkisi Haci Ahmet DEVECİ1, İnan KAYA2, Gökhan NUR1, Abdulsamed KÜKÜRT3 3 1 Islahiye Vocational School of Higher Education, Gaziantep University, Gaziantep-TURKEY 2 Department of Biology, Faculty of Arts and Sciences, Kafkas University, KarsTURKEY 3 Department of Biochemistry, Faculty of Veterinary Medicine, Kafkas University, Kars-TORKEY inankaya_@hotmail.com 1 Gaziantep Üniversitesi, İslahiye Meslek Yüksekokulu, Veterinerlik Bölümü, Gaziantep 2 Kafkas Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Kars 3 Kafkas Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, Biyokimya A.D, Kars inankaya_@hotmail.com Introduction: Pesticides are a potential hazard to aquatic life. Because these chemicals mix to aquatic ecosystems during their use in agriculture and constitute toxic effects in organisms. Chlorpyrifos-ethyl (CPF) is an organophosphate pesticide that is widely used in agriculture, forestry and gardening against pests and is frequently exposed living organisms. In this study, it was aimed to investigate the effects of CPF on the fish in order to understand the biochemical changes related to total sialic acid (TSA), malondialdehyde (MDA) and nitric oxide (NO) levels. Giriş: Pestisitler, sucul yaşam için potansiyel bir tehlike arz etmektedir. Çünkü bu kimyasallar tarım alanındaki kullanımları sırasında sucul ekosisteme karışarak canlılarda toksik etki meydana getirmektedirler. Klorprifos-etil (CPF) tarım, orman ve bahçe zararlılarına karşı yaygın bir şekilde kullanılan, canlı organizmaların sıkça maruz kaldığı organofosfatlı bir pestisittir. Bu çalışmada tarım alanında yaygın bir şekilde kullanılan ve canlılar üzerinde oldukça toksik etkili olan CPF’nin balıklar üzerinde meydana getirebileceği biyokimyasal değişikliklerin anlaşılabilmesi için total sialik asit (TSA), malondialdehit (MDA) ve nitrik oksit (NO) düzeylerinin araştırılması amaçlandı. Material and Methods: In our study, 27 Cyprinus carpio (L. 1758) was used from Çıldır lake. The fish transported to laboratory was kept in the fish tanks (17-20 ° C and normal photoperiod) for adaptation to the new environment for 7 days. Then the fish were divided into 3 groups (control, 0.04 mg/L and 0.08 mg/L CPF groups). Blood samples were collected from the fish at the end of the 10 days application and separated their serum. The serum TSA, MDA and NO levels were measured using spectrophotometric methods. Gereç-Yöntemler: Bu çalışmada Çıldır Gölü’nden tutulan 27 adet Cyprinus carpio (L. 1758) kullanıldı. Balıkların laboratuvara nakli sağlanarak 7 gün boyunca tanklarda (17-20°C ve normal fotoperiyod) yeni ortama adaptasyonları sağlandı. Daha sonra balıklar kontrol grubu, 0.04 mg/L CPF grubu ve 0.08 mg/L CPF grubu olmak üzere 3 gruba ayrıldı. 10 günlük uygulama sonunda balıklardan kan örnekleri alındı ve serumları ayrıldı. Elde edilen serum örneklerinde TSA, MDA ve NO düzeyleri spektrofotometrik methotlar ile ölçüldü. Results: The levels of MDA, TSA and NO of CPF groups (0.040 and 0.080 mg/L) compared to the control group were significantly higher when evaluated biochemical parameters in blood samples (P< 0.05, P< 0.05, P< 0.01). Bulgular: Yaşam ortamlarına 0.040 ve 0.080 mg/L CPF eklenen balıklar ile CPF eklenmeyen kontrol grubu balıklardan 10 gün sonra alınan kan örneklerinde oluşan biyokimyasal parametreler değerlendirildiğinde kontrol grubuna kıyasla CPF gruplarında (0.040 ve 0.080 mg/L) MDA, TSA ve NO düzeylerinin anlamlı derecede yükseldiği (p<0.05, p<0.05, p<0.01) tespit edildi. Discussion and Conclusion: Chlorpyrifos-ethyl application caused an increase in the TSA, MDA and NO levels in fish. It was concluded that increased MDA and NO levels could be related to higher levels of reactive oxygen substances, higher levels of the TSA could be due to the increase in sialic acid secretion in the cell membrane surface due to oxidative tissue damage in the blood. Also, the findings of the study must be supported with pathologically advanced researches. Keywords: Chlorpyrifos, Cyprinus carpio, malondialdehyde, sialic acid, nitric oxide Tartışma ve Sonuç: Klorprifos-etil uygulaması balıklarda MDA, NO ve TSA düzeylerinde artışa neden olmuştur. Artan MDA ve NO düzeyleri reaktif oksijen maddelerinin, artan TSA düzeylerinin ise oksidatif doku hasarına bağlı olarak hücre membran yüzeyindeki sialik asit sekresyonunun artmasından kaynaklanabileceği kanısına varıldı. Çalışmada elde edilen bulguların patolojik bakımdan ileri araştırmalarla desteklenmesi gerekmektedir. Anahtar Kelimeler: Klorprifos-etil, malondialdehit, sialik asit, nitrik oksit 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Cyprinus Page/ Sayfa 150 carpio, The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı S 46 Cyprinus carpio (L. 1758)’da Klorprifos-Etil Uygulamasının Sialik Asit, Malondialdehit ve Nitrik Oksit Düzeylerine Etkisi Haci Ahmet DEVECİ1, İnan KAYA2, Gökhan NUR1, Abdulsamed KÜKÜRT3 1 Gaziantep Üniversitesi, İslahiye Meslek Yüksekokulu, Veterinerlik Bölümü, Gaziantep 2 Kafkas Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Kars 3 Kafkas Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, Biyokimya A.D, Kars inankaya_@hotmail.com Giriş: Pestisitler, sucul yaşam için potansiyel bir tehlike arz etmektedir. Çünkü bu kimyasallar tarım alanındaki kullanımları sırasında sucul ekosisteme karışarak canlılarda toksik etki meydana getirmektedirler. Klorprifos-etil (CPF) tarım, orman ve bahçe zararlılarına karşı yaygın bir şekilde kullanılan, canlı organizmaların sıkça maruz kaldığı organofosfatlı bir pestisittir. Bu çalışmada tarım alanında yaygın bir şekilde kullanılan ve canlılar üzerinde oldukça toksik etkili olan CPF’nin balıklar üzerinde meydana getirebileceği biyokimyasal değişikliklerin anlaşılabilmesi için total sialik asit (TSA), malondialdehit (MDA) ve nitrik oksit (NO) düzeylerinin araştırılması amaçlandı. Gereç-Yöntemler: Bu çalışmada Çıldır Gölü’nden tutulan 27 adet Cyprinus carpio (L. 1758) kullanıldı. Balıkların laboratuvara nakli sağlanarak 7 gün boyunca tanklarda (17-20°C ve normal fotoperiyod) yeni ortama adaptasyonları sağlandı. Daha sonra balıklar kontrol grubu, 0.04 mg/L CPF grubu ve 0.08 mg/L CPF 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars grubu olmak üzere 3 gruba ayrıldı. 10 günlük uygulama sonunda balıklardan kan örnekleri alındı ve serumları ayrıldı. Elde edilen serum örneklerinde TSA, MDA ve NO düzeyleri spektrofotometrik methotlar ile ölçüldü. Bulgular: Yaşam ortamlarına 0.040 ve 0.080 mg/L CPF eklenen balıklar ile CPF eklenmeyen kontrol grubu balıklardan 10 gün sonra alınan kan örneklerinde oluşan biyokimyasal parametreler değerlendirildiğinde kontrol grubuna kıyasla CPF gruplarında (0.040 ve 0.080 mg/L) MDA, TSA ve NO düzeylerinin anlamlı derecede yükseldiği (p<0.05, p<0.05, p<0.01) tespit edildi. Tartışma ve Sonuç: Klorprifos-etil uygulaması balıklarda MDA, NO ve TSA düzeylerinde artışa neden olmuştur. Artan MDA ve NO düzeyleri reaktif oksijen maddelerinin, artan TSA düzeylerinin ise oksidatif doku hasarına bağlı olarak hücre membran yüzeyindeki sialik asit sekresyonunun artmasından kaynaklanabileceği kanısına varıldı. Çalışmada elde edilen bulguların patolojik bakımdan ileri araştırmalarla desteklenmesi gerekmektedir. Anahtar Kelimeler: Klorprifos-etil, malondialdehit, sialik asit, nitrik oksit Cyprinus Page/ Sayfa 151 carpio, The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı S 47 N And Mg Applied Safflower (Carthamus Tinctorius) Effect Of Increasing Doses Of Type Germination N ve Mg Uygulanan Aspir (Carthamus Tinctorius) Çeşitlerinde Artan Dozların Çimlenme Üzerine Etkisi Rahman KILIÇ1, Kürşat KORKMAZ2 1 Gümüşhane Üniversitesi Şiran Mustafa BEYAZ MYO Plant and Animal Production Department, Gumushane 2 Ordu Üniversitesi, Faculty of Agriculture, Department of Soil Science and Plant Nutrition, Ordu Author responsible e-mail: toprak.rk@gmail.com Introduction: Industry, rapid and unplanned urbanization, underground and use, and the result of the increased nutritional requirements of agriculture with the growing population in addition to blatantly to the pollution of surface source pollution to human health threatening, has become. unconscious fertilization techniques applied to the soil in order to obtain more yield per unit area has become detrimental to the existing ecosystem. fertilization of plants are called nutrients they need to be supplemented from outside. At the top of nitrogen, phosphorus and potassium to come in is their effect on yield and quality values by using more common in recent years has begun to investigate other elements. Human beings spend all the energy that has come alongside this progress in the labor force is particularly began to prefer to manage new and different plants. In the early 20th century in our country and worldwide as a result of progress in safflower oil and energy sector comes at the beginning of their plants. Animal nutrition, with research conducted on the use of fuel in the energy sector, especially with the use of oil and paint industry is increasing daily. Materials and Methods: In this study, in 2015, Safflower twoGeneration Gateway obtained from the Director of the Institute of Agricultural Research (Balci and Dincer) are carried out using a variety of seeds. Safflower research on varieties nitrogen and magnesium sources in increasing doses (0, 50, 100 and 200 ppm (NH4) NO3 and 0, 30 and 60 ppm MgSO4.7H2O) was used. The study, in three chance of recurrence plots have also been conducted in accordance with the test pattern petri dishes. Safflower varieties are ensured sterilization with 1% NaClO. for 10 days and was allowed to germinate 4, 7. and it made 10 and 10 days, counting was completed at the end of the day. At the end of the trial data it was determined using MSTAT-C statistical program. Results and Conclusion: The result of statistical data and MG30 N100 interactions of approximately 21% compared to control and other groups have been found to be more effect on germination. dry and wet weight N100 and Mg60 dose of one implementation result in comparison to other age groups weight in Balci kind of 33%, which increases the dry weight of 72%, while in Dincer kind of 22% of the rate and was found to be 56%. Increasing doses are 10-25% the size of safflower varieties with roots and trunks have been found to act positively. research by establishing field trials designed to better identify the different products of this research activity should be performed at different doses. Keywords: Safflower, Nitrogen, Magnesium, Germination 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Rahman KILIÇ1, Kürşat KORKMAZ2 1 Gümüşhane Üniversitesi, Şiran Mustafa Beyaz MYO, Bitkisel ve Hayvansal Üretim Bölümü, Gümüşhane 2 Ordu Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Bölümü, Ordu Sorumlu yazar e-posta: toprak.rk@gmail.com Giriş: Endüstri, hızlı ve çarpık kentleşme, yer altı ve yerüstü kaynaklarının pervasızca kirletilmesine ek olarak artan nüfus ile beraber tarım alanlarının kullanımı ve besin gereksiniminin artması sonucu çevre kirliliği insan sağlığını tehdit edici bir hal almıştır. Birim alandan daha fazla verim elde edebilmek için toprağa uygulanan bilinçsiz gübreleme teknikleri ise mevcut ekosisteme zarar verici hale gelmiştir. Bitkilerin ihtiyaç duydukları besinleri dışarıdan takviye edilmesine gübreleme denilmektedir. Bunların başında azot,fofor ve potasyum gelmekte olup diğer elementlerinde son yıllarda daha sık kullanılmasıyla verim ve kalite değerleri üzerine etkileri araştırılmaya başlanmıştır. İnsanoğlu tüm bu iş gücünün yanında harcadığı enerjiyi de yönetme konusunda ilerlemeler katetmiş olup özellikle yeni ve farklı bitkiler tercih etmeye başlamıştır. 20. yy başlarında dünyada ve ülkemizde yağ ve enerji sektörlerinde ki ilerlemeler neticesinde Aspir bitkisi de bunların başında gelmektedir. Hayvan besleme, yağ ve boya sanayinde kullanılması ile birlikte özellikle enerji sektöründe yakıt kullanımı üzerine yapılan araştırmalar gün geçtikçe artmaktadır. Gereçler ve Yöntemler: Bu çalışmada, 2015 yılında olarak Geçit Kuşağı Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğünden temin edilen iki adet Aspir (Balcı ve Dinçer) çeşiti tohumu kullanılarak yürütülmüştür. Araştırmada Aspir çeşitleri üzerine azot ve magnezyum kaynakları artan dozlarda (0, 50, 100 ve 200 ppm (NH4)NO3 ve 0, 30 ve 60 ppm MgSO4.7H2O) uygulanmıştır. Çalışma, tesadüf parselleri deneme desenine uygun olarak üç tekerrür şeklinde petrilerde yürütülmüştür. Aspir çeşitleri %1’lik NaClO ile sterilizasyonu sağlanmıştır. 10 gün boyunca çimlenmeye bırakılmış ve 4.,7. ve 10. günlerde sayım yapılmış ve 10. gün sonunda sonlandırılmıştır. Deneme sonunda veriler MSTATC istatistik programı kullanılarak saptanmıştır. Bulgular ve Sonuç: İstatistiki veriler neticesinde N100 ve Mg30 interaksiyonunun kontrol ve diğer gruplara göre yaklaşık olarak % 21 daha fazla çimlenme üzerine etkisinin olduğu tespit edilmiştir. Kuru ve yaş ağırlıkta ise N100 ve Mg60 dozlarının bir arada uygulanması neticesinde diğer gruplara oranla Balcı çeşidinde yaş ağırlığı % 33, kuru ağırlığı % 72 oranında artırdığı, Dinçer çeşidinde ise bu oranların % 22 ve %56 olduğu saptanmıştır. Artan dozlar ile birlikte Aspir çeşitlerinde kök ve gövde boylarına % 10-25 oranında olumlu yönde etki ettiği tespit edilmiştir. Farklı dozlarda uygulanan bu araştırmanın etkinliğinin daha iyi belirlenebilmesi için farklı ürün desenlerinde tarla denemeleri kurularak araştırmalar yapılmalıdır. Anahtar Sözcükler: Aspir, Azot, Magnezyum, Çimlenme. Page/ Sayfa 152 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı International Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Conference Uluslararası Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Konferans 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Page/ Sayfa 153 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı C1 Eski ve Orta Çağ’da Kars’ın Siyasi ve Kültürel Dönemi Yrd. Doç. Dr. Ayhan YARDIMCIEL* *Kafkas Üniversitesi Sarıkamış Turizm Fakültesi Turizm Rehberliği Bölümü Öğretim Üyesi Kars ve Kars’a bağlı Ani Şehri birlikte değerlendirildiğinde en az 5.000 yıllık bir tarihe ve kültüre ev sahipliği yaptıkları anlaşılmaktadır. Kars’a sadece 5 km. mesafede bulunan Borluk Vadisi ve Azat Höyük sit alanında bulunan kaya resimleri en geç İlk Tunç Çağı’nda (M.Ö. 3.000) bölgeye yerleşim yapıldığını göstermektedir. Burada bulunan andezit kayalar üzerinde bugün var olan veya nesli tükenmiş birçok canlının vurgu ve kazıma yöntemiyle resimleri betimlenmiştir. Ani Şehri’nde ise yapılan kazı ve yüzey araştırmalarında Orta ve Son Tunç Çağı’nda tüm Güney Kafkasya’da etkili olan Aras Boyalıları Kültürü’ne ait monokrom çanak ve çömlekler tespit edilmiştir. Yine Ani’nin kuzeyinde bulunan Yevşan Düzü’nde ise Erken Demir Çağı surları bulunmaktadır. Son yıllarda bizimde yaptığımız araştırmalarda Ani iç kalede Orta Demir Çağı’nda Tuşba (Van) merkezli krallık kuran Urartulara ait dört köşeli işlenmiş büyük taşlarla mükemmel bir sur sisteminin varlığı tespit edilmiştir. Bu taşlar üzerinde ise bu kez Geç Demir Çağı’nda tüm Ön Asya, Mezopotamya ve Mısır’da etkili olan Pers İmparatorluğu’na ait kırlangıç kuyruğu tekniği ile güçlendirme çalışmaları yapılmıştır. Pers İmparatorluğu dönemine tarihlenen bir diğer yapı ise Ani’de bulunan Ateşgede’dir. Bu Ateşgede Anadolu’da bulunan tek örnektir. Görüldüğü üzere Eski Çağ’ın tüm dönemleri kesintisiz bir şekilde bu bölgede sırasıyla yaşanmıştır. Orta Çağ’a girildiğinde bu kez bölgenin Sasani, Bizans, Bagratlı, Şeddadiler ve Selçuklu devletlerince sürekli bir mücadele alanı haline geldiği görülmektedir. Ani Şehri bu dönemde Bagratlılar tarafından başkent yapılmış ve daha büyük bir öneme kavuşmuştur. Kafkas Platosu’ndan Anadolu Platosu’na geçişte ilk büyük şehir olan Ani Şehri ticari ve dini bir merkez haline gelmiştir. Bu dönemde birçok kilise ve katedral inşa edilerek şehrin mimari açıdan da zenginliği pekiştirilmiştir. Bizans İmparatorluğu ile Sasani arasında birçok defa sınır teşkil eden bu bölge, Halifeliğin yükselip Sasani İmparatorluğunu yıkmasıyla dengelerin değiştiği bir yer haline gelmiştir. Bu kez Şeddadiler güçlenmeye başlayacaklardır. Yaklaşan Selçuklu tehlikesi karşısında Ani Şehri’ni Bagratlılardan alan Bizans İmparatorluğu burada yaşayan Ermenileri Anadolu’nun içlerine sürerek Bagratlı nüfusunu azaltmıştır. Bu tarihten kısa bir süre sonra 1064 yılında Şeddadi ve Selçuklulardan oluşan ordu tarafından kuşatılan şehir alınarak Müslümanlar için Anadolu’nun fethinin önü açılmıştır. Bu hadiseden sonra Şeddadiler zamanında Ebu’l Menuçehr camisi olarak bilinen Anadolu’nun ilk camisi inşa edilmiştir. Selçuklu sanatının da güzel mimari örneklerinin inşası bu dönemdedir. Kervansaray, Hamamlar, İşlikler, Sivil Konutlar yapılarak şehrin kalkınmasına çalışılmıştır. Anadolu’nun bu güzide şehri bugün şaşalı günlerinden uzak olsa da belirtildiği üzere, içinde tek Zerdüşt Tapınağı ve İlk Camiyi bulundurması sebebiyle hala kültürel önemini korumaktadır. Yarın ki gezimiz sırasında bahsi geçen mimari eserlerin hepsi size daha detaylı anlatılıp gösterilecektir. Bu dönem sonrasını anlatmak üzere sözü Kafkas Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Süleyman Tekir’e bırakıyorum, beni dinlediğiniz için hepinize teşekkür ederim. 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Page/ Sayfa 154 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı C2 Kafkas Cephesinde Sarıkamış Harekâtı (22 Aralık 1914-6 Ocak 1915) Yrd. Doç. Dr. Süleyman TEKİR* *Kafkas Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Email: kafkastarih@gmail.com ÖZET 20. Yüzyılın başlarından itibaren Avrupa’da artan siyasi kutuplaşma 1914’e gelindiğinde uluslararası bir savaşın patlak vermesine neden oldu. Osmanlı Devleti bu ortamda 19. Yüzyıldan beri en büyük düşmanı olan Rusya ile Kafkas Cephesi’nde karşı karşıya geldi. Osmanlı Devleti’nin yegâne amaçlarından birisi şüphesiz ki 1877-1878 Osmanlı-Rus Harbi sırasında kaybettiği Elviye-i Selase topraklarını yeniden ele geçirmekti. Tarafların 1-28 Kasım 1914 tarihleri arasında cephe boyunca yaptıkları Köprüköy ve Azap Muharebeleri sırasında birbirlerine karşı ciddi bir üstünlük sağlayamadılar. Buna karşı Başkomutan Enver Paşa savaşın ilk günlerinde Rus direnişin kırılarak gözlemlenen geri çekilme üzerine Rusların tahmin edilenden daha zayıf olduğu izlenimine kapıldı. Kafkas Cephesi’nde yaşananları yerinde görmek için 12 Aralık 1914’te Enver Paşa’nın bölgeye gelmesinin ardından III. Ordu’nun komuta kademesinde büyük değişiklikler yaşandı. Bunun en büyük nedeni yapılması planlanan taarruza başta Hasan İzzet Paşa olmak üzere komuta kademesinin önde gelenlerinin karşı çıkmasıydı. Tüm bunlara rağmen Hafız Hakkı Paşa’nın desteğini alan Enver Paşa 22 Aralık 1914’te taarruz için gerekli emirleri verdi. Yapılan plan harita üzerinde işlevsel olmasına rağmen askerin içinde bulunduğu zor şartlar, kış mevsimi ve coğrafya dikkate alındığında uygulanabilirliği oldukça düşüktü. Buna rağmen harekât, birinci haftasında başarıya ulaşmak üzere iken Hafız Hakkı Paşa’nın yürüyüş yolunu uzatması ve yaptığı taktiksel hatalar sonucu başarısızlıkla sonuçlandı. Sarıkamış Harekâtının üzerinden bir yüzyıl geçmesine rağmen halen gerek Türk tarafının gerekse Rus tarafının kayıpları üzerinde ciddi spekülasyonlar yapılmaktadır. Kayıplar noktasında 23.000’den 120.000’e kadar çok farklı rakamlar telaffuz edilmektedir. Bunun en önemli nedeni çeşitli romantik düşünceler ışığında bilgi ve belgeye dayanmayan görüşlerin kabul görmesidir. Arşiv belgeleri incelendiğinde IX. ve X. Kolorduların donarak veya muharebelerde 30.000 bin kayıp verdiği kabul edilebilir. Bunun üzerine XI. Kolordunun 9.000, Ştange Bey Müfrezesinin Ardahan’ın ele geçirilmesi ve geri kaybedilmesi sürecinde 2.000 kayıp verdiği düşünüldüğünde Sarıkamış Harekâtı sırasındaki Türk Ordusu’nda şehit olan asker sayısının 41.000 olduğu sonucuna varılır. 14 Şubat 1915’te ortalama bir düzene giren ordunun toplam mevcudunun 42.000 olması bu durumu doğrular niteliktedir. Anahtar Kelimler; Kafkas Cephesi, Sarıkamış Harekâtı, Türk-Rus Kayıpları 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Page/ Sayfa 155 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı C3 Tarih İçinde Türk Dili Doç.Dr. Mustafa ŞENEL* *Kafkas Ünv. Fen-Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Dil en genel tanımıyla; insanlar arasında anlaşmayı sağlayan tabiî bir vasıta; kendi kanunları içinde yaşayan ve gelişen canlı bir varlık; milleti birleştiren, koruyan ve onun ortak malı olan sosyal bir müessese; seslerden örülmüş muazzam bir yapı; temeli bilinmeyen zamanlarda atılmış bir gizli antlaşmalar ve sözleşmeler sistemidir. Türk Dili de tarih içerisinde tıpkı Türkler gibi tarihe yön veren bir kurum gibidir. Yaşadığı tüm coğrafyalarda eserler verip topluma destek vermiştir. Bugün yapılan çalışmalar Türk Yazı Dilinin tarihi gelişimini MÖ.35004000’lere kadar götürmüştür. Sümercede bulunan 168 Türkçe kelime bu tarihi gidişin en önemli delilleri olarak kabul edilir. Daha sonra 725-732 yılları arasında yazılmış olan Orhun Abideleri dilin mükemmel bir şekilde işlendiğinin en güzel örnekleridir. Orhun Abidelerindeki işlenmiş dil, Türk Dilinin tarihi gelişimini Sümerceye götürenleri de destekler niteliktedir. Daha sonra 11.yy’da yazılan Divanü Lügati't Türk, dönemi içerisinde baskın bir dil olarak, Araplara Türkçeyi öğretmek için yazılmıştır. 11.yy’dan sonra farklı coğrafyalarda gelişen ve yayılan Türk Dili bugün dünyada en çok(yaklaşık 220 milyon) konuşucusu olan 5. dildir. Bizlere düşen görev bundan sonra Türk Dilini tüm güzellikleriyle işlemek, tüm coğrafyalarda yaşamasını sağlayacak malzemeleri üretmek ve tarih içerisinde en eski metinlerini bulmaktır. 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Page/ Sayfa 156 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı Author List Yazarlar Dizini Abdullah HASBENLİ, 96 Barış BANİ, 117 Abdulsamed KÜKÜRT, 40, 150, 151 Başak AYDIN, 10, 11 Adem BIÇAKÇI, v, 139, 140, 141, 142, 146 Berna DEMİRCİ, 5, 39, 120 Adnan ALDEMİR, 5 Betül ÖZENLİ, 6 Ahmet ALTINDAĞ, 94 Bilge SAYIN, 90 Ahmet İLÇİM, 90 Bircan DEMIR, 107 Ahmet ÖKTENER, 9 Birol BAŞER, 31 Akın ARAS, 42 Bülent TOPRAK, 49 Alaettin KAYA, 52, 53, 54 Cem ÖZİÇ, 79 Ali ALAŞ, 9 Cengiz DARICI, 101 Ali Atilla USLU, 118 Cennet ÖZAY, 128 Ali BUDAK, 109 Davut KİŞİOĞLU, 138 Alirıza AĞ, 104 Deniz DEMİRARSLAN, 33 Alperen GÜNDÜZ, 20 Derya ÇİFTÇİ, 96 Armağan KAYA, 82, 83 Didem CORAL ŞAHİN, 119 Asiye YAVUZ, 146 Dilek DEMİREZEN YILMAZ, 28 Asuman KIZILTEPE, 55 Doğan İLHAN, iv, vi, 81, 147 Ayhan YARDIMCIEL, 87, 154 Dudu Özlem MAVİ İDMAN, 117 Ayhan YARDİMCİEL, 87 Duygu AKTÜRK, 11 Ayla SARIOĞLU, 6 Duygu TANRIKULU, iv Ayla TÜZÜN, 103 E. Charles BRUMMER, 147 Ayşe Dilek ÖZŞAHİN, 59, 64 Ebru DOĞAN GÜNER, 68 Ayşe GENÇOSMAN, 20 Elif AYDIN, 15 Ayşe KANICI, 62 Emin Serhat ÇAKMAKÇI, 136 Ayşegül CANDAN, 58 Emrah ÖZTÜRK, 78 Aziz GÜMÜŞ, 146 Emre EVERAN, 7 Barış AŞCI, v, 72, 139, 140, 141, 142 Erdem SEVEN, 36 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Page/ Sayfa 157 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı Erdoğan UZLU, 92 Hacali NECEFOĞLU, 70 Erhan Mustafa AKARSU, 137 Haci Ahmet DEVECİ, 40, 148, 149, 150, 151 Erkan ÜREY, 98 Hafize ERBAŞ, 19 Erol AYDIN, 80, 145 Hakan AKGÜN, 118 Erol ÖZKAN, 10, 11 Hakan IŞIK, 44, 123 Esma OZAN, 99 Hakan Mete DOĞAN, 6 Evren KOÇ, iv, vi, 62 Halise SARIGÜL, 59 Fatih Doğan KOCA, 28, 101 Halit ÇINARKA, 146 Fatih DUMAN, 28, 98, 101 Halit KIZILET, 107 Fatih TURANLI, 78 Handan UYSAL, 107 Fatma KOÇBAŞ, 99, 100 Harun HURMA, 10, 11 Fatma ULUSOY, 117 Hasan ÇABUK, 25 Fergan KARAER, 6 Hatice BEŞEREN, 125, 126 Ferruh AŞÇI, 69 Hilal BEDİR, 5, 39, 120 Figen ERDEM, 64 Hüseyin ERATA, 111, 112, 115, 116 Fikret AKDENİZ, 73 Hüseyin ÖZDİKMEN, 119 Filiz SUSUZ, 79 Ihsan AYDIN, 121 Fitnet FIDAN, 15 İbrahim TÜRKEKUL, 44, 122, 123 Fitnet FİDAN, 15 İhsan AYDIN, 121 Füreya Elif ÖZBEK, 73 İnan KAYA, iii, iv, vi, 40, 76, 150, 151 Füsun YÜREKLİ, 59 İrem YAMAN, 69 Gani Erhan TAŞAR, 30 Jale KORUN, 47 Giray Buğra AKBABA, 73 Kadiriye URUÇ PARLAK, 66 Gökhan NUR, 40, 148, 149, 150, 151 Kazım Onur DEMİRARSLAN, 33 Gözde BİLGİLİ, 103 Kesran AKIN, 38 Gül Esma AKDOĞAN, iv, 139, 140, 141, 142, 143, Kezban YILDIZ DALGINLI, 62 145, 146 Koray ÖZDEMİR, 75 Gülcan DEMİROĞLU TOPÇU, 63, 77 Kürşad ÖZBEK, 42, 105 Gülderen UYSAL AKKUŞ, 69 Kürşat KORKMAZ, 152 Gülname Fındık GÜVENDİ, 126 Kürşat OKTAY, 76 Gülsüm İNCE, 25 M. Ali KİRACI, 10, 11 Güray Tayyar ŞİMŞEK, 45 M. Gökhan ALTUN, 114 Gürel Nedim ÖRNEKCİ, 118 Mahfuz ELMASTAŞ, 122 th th 16 -19 May 2016 The Kars Park Hotel Kars Page/ Sayfa 158 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı Mehmet Ali KIRPIK, ii, iv, v, ii, 71, 134, 148, 149, 161 Nursel BAYRAK, 7 Nurver ALTUN, 46 Mehmet ARSLAN, 82, 90 Oğuz Ayhan KİREÇCİ, 59, 64 Mehmet Yavuz PAKSOY, 72 Oktay YILDIZ, 49 Mehtap TANYOL, 21 Onur ATAKİŞİ, 62 Merve Nur CEYHAN, 100 Ökkeş ATICI, 121 Mevlüt ALATAŞ, 57, 111, 112, 116 Ökkeş YILMAZ, 59, 64 Mitat ŞAHİN, 93, 145 Ömer Faruk TÜRKEKUL, 44 Mizbah KARATAŞ, 35 Özgül KÜÇÜKASLAN, 55 Muhammet Ali KARAKAYA, 117 Özkan SEVİM, 66 Muhammet ÖREN, 25 Özlem ÇAKICI, 8 Muhammet ŞAKİROĞLU, 147 Özlem NUR, 149 Muhitdin YILMAZ, 62, 75 Özlem ÖNEN, iv, vi, 124, 125, 126, 128, 130, 132 Murat DEMİREL, 27 Öznur ÖZEN, 111, 112, 113, 115, 116 Murat KURŞAT, 35 Pınar AKSU KILIÇLE, iii, iv, vi, 56, 136, 137, 138 MURAT ÖZTÜRK, 120 Rahime ORAL, 99, 100 Murat SARGINCI, 49 Rahman KILIÇ, 152 Musa CABBAROV, 88, 89 Rahşen S. KAYA, 84 Mustafa AKINER, 120 Ramazan ARSLAN, 15 Mustafa Cemal ÇİFTÇİ, 13 Rena HÜSEYİNOĞLU, 41 Mustafa Kemal ALTUNOĞLU, iii, iv, vi, 85, 86, 139, Rukiye MURAT DURAN, 42, 105 140, 141, 142, 143, 145, 146 Salih AKPINAR, iv, 139, 140, 141, 142, 143, 146 Mustafa SERTÇELİK, 70 Sebahat ŞEKER, 83 Mustafa ŞENEL, 156 Seda VURAL, iv, 104 Nacide KIZILDAĞ, 101 Selvinaz YAKAN, 133 Neslihan MUTLU, iv, vi Sema İŞİSAĞ ÜÇÜNCÜ, 130 Nevzat BATAN, 111, 112, 113, 115, 116 Serbest BİLİCİ, 52, 53, 54 Nil BAĞRIAÇIK, v, 17 Serkan KÜKRER, 83 Nurcan ERBİL, 82, 90 Sevilay DEMIRCI, 23 Nurgül SARI, 42, 105 Sevilay DEMİRCİ, 24 Nurhan ARSLAN, 18 Soner KUŞLU, 70 Nuri Enes KAYA, 20 Süleyman GÜL, 133 Nursel AŞAN BAYDEMİR, 51 Süleyman TEKİR, 155 th th 16 -19 May 2016 The Kars Park Hotel Kars Page/ Sayfa 159 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı Sülün Evinç TORLAK, 27 Ülfet ŞAHİN, 96 Şahin YALÇIN, 143 Ünal ŞAHİN, 146 Şavaş EKŞI, 113 Vagif ATAMOV, 88, 89, 113 Şükrü Sezgi ÖZKAN, 63 Vedat ADIGÜZEL, 23, 24 Şükrü TÜZMEN, 51 Volkan KIZAK, 48 Tamer KEÇELİ, 50 Xuehui Lİ, 147 Tarık ÇİÇEK, 52, 53, 54 Yağmur YILDIZ, 71, 132, 133, 134, 148, 149 Tarkan YORULMAZ, 12, 18, 58 Yasemen ADALI, 125 Temel BAYRAK, 7 Yaşar GÜLMEZ, 45 Timur DEMİR, 48, 118 Yaşar Tuncer KAVUT, 61 Tunay ÇELİK, 66 Yıldız ODAMAN CİNDORUK, 114 Turan ÇALBAN, 70 Yunus ZENGİN, 91 Turan ÖZDEMIR, 112, 115 Yusuf ERSAN, iv, vi, 62 Turan ÖZDEMİR, 111, 115, 116 Zati VATANSEVER, 5, 39, 120 Uğur ÇAPIK, 91 Zehra Tuğba MURATHAN, 82, 83, 90 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Page/ Sayfa 160 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı Kapanış Konuşması Değerli katılımcılar, Uluslararası Ekoloji 2016 Adnan ALDEMİR Sempozyumu’nda 76 sözlü bildiri ve 47 poster bildirisi olmak üzere toplam 123 bildiri sunulmuştur. Sempozyumumuza yurt dışından, yurt içinden ve üniversitemizden katkı sağlayan tüm katılımcılara teşekkür ediyorum. Maddi ve manevi katkıları nedeniyle Kafkas Üniversitesi Rektörü Sayın Prof. Dr. Sami ÖZCAN’a, Kars Belediye Başkanı Sayın Murtaza KARAÇANTA’ya ve Serhat Kalkınma Ajansı Müdürü Sayın Doç. Dr. Hüsnü KAPU’ya şükranlarımı sunuyorum. Kafkas Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölüm elemanlarının çok uyumlu, paylaşımcı ve çok özverili çalışmaları sonunda böyle güzel bir organizasyon ortaya çıktı, kendilerini canı gönülden kutluyorum. Sempozyumu sorunsuz bir şekilde tamamlamamızı sağlayan tüm otel çalışanlarına (The Kars Park) ve yöneticilerine bu kıymetli ve özverili çalışmalarından dolayı teşekkür ediyorum. Dünyanın ve ülkemizin değişik yerlerinden gelen bilim insanları Kars’ımıza renk kattılar. Merhum mesai arkadaşım ve Türkiye’nin ilk diplomalı ekologu Doç. Dr. Adnan ALDEMİR adının sempozyuma atfen verilmesini isteyen herkese teşekkür ediyorum. Ekolojinin amacı ve ekologların asli görevi olan doğal yaşam ortamlarının sürdürülebilirliğidir. Biosferde, ekosistemlerin giderek bozulduğu günümüzde tüm canlılık “Küresel Isınma ve İklim Değişikliği” tehdidi altındadır. Bu tehdidin oluşum nedenlerinin ve çözüm yollarının tartışıldığı sempozyumumuzun tüm canlılık için faydalı olduğu kanaatindeyiz. Sempozyumumuzun esas amaçlarından biri de, ekosistemi bilen ve çevreye duyarlı ve çevreyi koruma bilincine sahip bireylerin yetiştirilmesini sağlamaktır. Böylece toplum çevreye daha çok sahip çıkan ve koruyan bir toplum olacaktır. Yaşanabilir ve doğallığı sürdürülebilir bir çevre olmayınca diğer bilimsel ve yaşamsal faaliyetlerin çok fazla önemi yoktur. Değerli katılımcılar, daha yaşanabilir bir dünyayı hedeflememiz dileği ile bir sonraki ekoloji sempozyumunda, Erciyes Üniversitesi’nde (Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü’nde) buluşma dileği ile daha doğal yaşam ortamlarında ve çevrede kalın… Doç. Dr. Mehmet Ali KIRPIK Sempozyum Başkanı 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Page/ Sayfa 161 The Abstract Book of Ecology 2016 Adnan Aldemir Symposium Ekoloji 2016 Adnan Aldemir Sempozyumu Özet Bildiri Kitabı 16th -19th May 2016 The Kars Park Hotel Kars Page/ Sayfa 162 Kafkas University, Faculty of Science and Art, Department of Biology, Kars Kafkas Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü Kars